PËRSHTATJA NDAJ NDRYSHIMIT TË KLIMËSSEKTORI ENERGJETIK SHQIPTAR

Jane EbingerTiranë, Shqipëri| Qershor 2010

TË KUPTUARIT E VULNERABILITETIT KLIMATERIK

Source: Australian Government 2005.

Përkthimi i Grafikut:

Exposure – ekspozim

sensitivity – sensitivitet

Potential impact – ndikimi potencial

Adaptive capacity – kapaciteti përshtatës

Vulnerability – vulnerabiliteti

Evropa dhe Azia Qendrore kërcënohen në mënyrë domethënëse nga ndryshimi klimaterik…disa vende janë të

ekspozuara në mënyrë të veçantë

Fuqia e ndryshimit të ardhshëm klimaterik krahasuar me ndryshueshmërinë aktuale

Burimi: Baettig e të tjerë 2007. Shënime: Indeksi kombinon numrin e viteve shtesë të nxehta, të thata dhe me reshje; stinët verore të nxehta, të thata dhe me reshje , stinët dimërore të nxehta, të thata dhe me reshje të parashikuara për periudhën 2070–2100 krahasuar me periudhën 1961–1990.

TË KUPTUARIT E VULNERABILITETIT …… sensitiviteti është veçanërisht i lartë në Azinë Qendrore dhe në Kaukaz

“SI TË MENAXHOHET NË MËNYRËN MË TË MIRË SIGURIA E FURNIZIMIT ME ENERGJI NË TË ARDHMEN PËRBALLË NDRYSHIMIT TË KLIMËS?”

Aktorët Shqiptarë të Interesit Formulojnë Çështjen Nëpërmjet Seminareve

5

http://streaming3.worldbank.org/asxgen/ext/media/AlbaniaLONGeng2.wmv

PRODHIMI MË I ULËT I BRENDSHËM I ENERGJISË LIDHET ME SASINË E ULËT TË RESHJEVE

Ndikimet klimaterike në vitin 2050 20% më pak vërshime të ujërave

sipërfaqësore

15% më pak prodhim nga hidrocentralet e mëdha

20% më pak hidrocentrale te vegjël

Ndryshim të përdorimit të energjisë verë/dimër

Rritje e kërkesës për ujitje nga bujqësia

6

…do të përkeqësohet më tej nëse nuk ndërmerren veprime

Prodhimi i Energjisë nga Uji përgjysmohet në vitet me thatësirë

NDIKIMI MBI ASETET E TJERA TËENERGJISË

7

ASETI ÇESHTJA

Infrastruktura bregdetare Erozioni

Energjia termale Efiçenca e reduktuar me 1% deri në vitin 2050 Disponueshmëria e ujit ftohës (marrja nga lumi)

Transmetimi dhe shpërndarja e energjisë

Efiçenca e reduktuar me 1% deri në vitin 2050

Potenciali i energjisë diellore Rritje me 5% deri në vitin 2050

Kërkesa për energji Sezonaliteti gjithnjë e me kritikMenaxhimi I burimeve ujore dhe efiçenca e energjisë gjithnjë e më të rëndësishme

STRATEGJIA KOMBETARE E ENERGJISË (SNE) „SKENARI AKTIV‟

• Përmirëson kapacitetin përshtatës – Diversifikon ofertën (e rinovueshme, energji termike)

– Interkonieksione të reja energjetike

– Përmirëson efiçencën e energjisë

• POR, edhe nëse SNE-ja zbatohet, mangësitë mbeten– 3% e kërkesës në total deri në vitin 2050 si shkak i Ndryshimit të Klimës

• DHE, sfidat shtesë– Ndikimet klimaterike mbi furnizimet e rinovueshme dhe rajonale të

energjisë

– Ndikime domethënëse të ndryshimeve në kërkesën dhe prodhimin sezonal

– Sfida domethënëse në zbatimin programe të gjera EE në shkallë botërore

8

ANALIZA E E KOSTOS DHE PËRFITIMITAlternativat për të luftuar mangësitë e energjisë si shkak i ndryshimeve klimaterike

• Analiza e Kostos dhe Përfitimit të alternativave për të plotësuar mungesën e ofertës si shkak i ndryshimeve klimaterike (2030-50)– 350 GWh në vit deri në vitin 2030

– 740 GWh në vit deri në vitin 2050

• Alternativat më të qëndrueshme: 1. Modernizim i Hidrocentraleve të Mëdhenj e të Vegjël

2. Hidrocentrale të Rinj

9

Net Present Value of Options

-200

-100

-

100

200

300

400

IMPORT Enhance

Extg.

LHPP

CCGT Enhance

Extg.

SHPP

New

SHPP

WIND CSP New

LHPP

US

D m

illi

on

s

INFORMACIONI, INSTITUCIONET, INVESTIMETAlternativat për të rritur fleksibilitetin e sektorit energjetik Shqiptar

• Veprimtaritë informuese

– Monitorimi hidro-meteorologjik, modelimi dhe parashikimi

– Parashikimet e motit dhe të klimës për planifikimin e energjisë

– Ndërveprimi i eksperteve të hidro-meteorogjisë dhe energjisë

– Vlerësimi i riskut klimaterik ndërsektorial

– Bashkëndarje e të dhënave dhe studimeve rajonale

• Veprimtaritë e investimit

– Përshtatja ‘inxhinierike për asetet ekzistues: p.sh., funksionimi i hidrocentraleve, optimizimi gjatë modernizmit/rehabilitimit të aseteve

– Ndërtimi i aseteve të reja dhe të diversifikuara energjetike

– Monitorimi dhe parashikimi

– Diversifikimi

10

INFORMACIONI, INSTITUCIONET, INVESTIMETAlternativat për të rritur fleksibilitetin e sektorit energjetik Shqiptar

• Veprimet institucionale

– Marrja në konsideratë e ndryshimeve klimaterike në projektim, në standarde, në rregullore, në planifikim/kontrata, në investime dhe në privatizim;

– EE dhe DSM të përmirësuara

– Reduktim humbjeje (energji, ujë)

– Shqyrtim i planeve të emergjencës për Hidrocentralet

11

VLNERABILITATI I SEKTORIT TË ENERGJISË NDAJ KLIMËSUdhëzues për vlerësim praktik

12

JU FALEMINDERIT!

PËR MË SHUMË INFORMACION:

Websites:http://www.worldbank.org/eca/climatechangewww.worldbank.org.alwww.esmap.org

Video:http://streaming3.worldbank.org/asxgen/ext/media/AlbaniaLONGeng2.wmv

Email: jebinger@worldbank.org

13