IZVJEŠTAJ O STANJU UREðENJA PROSTORA U 2015. GODINI -...

IZVJEŠTAJ O STANJU UREðENJA PROSTORA

Crna Gora

O P Š T I N A BAR


U 2015. GODINI

Opština Bar © 2015

1


2

SADRŽAJ

1 . A N A L I Z A S P R O V O ð E N J A P L A N S K I H D O K U M E N A T A . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3

DRŽAVNI PLANSKI DOKUMENTI 3 PROSTORNI PLAN CRNE GORE 3 PROSTORNI PLAN PODRUČJA POSEBNE NAMJENE ZA MORSKO DOBRO 4 Državna studija lokacije Čanj 4 Državna studija lokacije Sutomore 4 Državna studija lokacije Ratac - Zeleni pojas 5 Državna studija lokacije dio sektora 56 - Marina 5 Državna studija lokacije dio sektora 58 - turistički kompleks Ponta - Ruža vjetrova 6 Državna studija lokacije Virpazar 6 PROSTORNI PLAN PODRUČJA POSEBNE NAMJENE ZA NACIONALNI PARK „ SKADARSKO JEZERO" 7 DETALJNI PROSTORNI PLAN „AUTOPUT BAR - BOLJARE" 7 L OKALNI PLANSKI DOKUMENTI 7 GENERALNI URBANISTIČKI PLAN 7 DETALJNI URBANISTIČKI PLAN 9 PLAN UREðENJA MANJEG NASELJA 13 URBANISTIČKI PROJEKAT 13 LOKALNA STUDIJA LOKACIJE 15 UČEŠĆE JAVNOSTI U IZRADI LOKALNIH PLANSKIH DOKUMENATA 16 F INANSIRANJE IZRADE LOKALNIH PLANSKIH DOKUMENATA 16 U REðIVANJE GRAðEVINSKOG ZEMLJIŠTA 16 D OKUMENTACIONA OSNOVA O PROSTORU 16 U RBANISTIČKO - TEHNIČKI USLOVI, GRAðEVINSKE I UPOTREBNE DOZVOLE U 2 0 1 5 . GODINI 17

2 . O C J E N A S P R O V E D E N I H M J E R A I N J I H O V U T I C A J N A U P R A V L J A N J E P R O S T O R O M . . . . 1 7 L OKALNI PLANSKI DOKUMENTI 17

OBALNO PODRUČJE 18

UPRAVLJANJE OTPADOM- PROSTORNI ASPEKT, PREČIŠĆAVANJE OTPADNIH VODA 19

3 . O C J E N A Z A Š T I T E P R O S T O R A . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 0

4 . O C J E N A O I S K A Z A N I M P O T R E B A M A K O R I S N I K A P R O S T O R A . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 1

5 . D R U G I E L E M E N T I O D V A Ž N O S T I Z A P R O S T O R . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 2

3

1. Analiza sprovoñenja planskih dokumenata

Državni planski dokumenti

Prostorni plan Crne Gore

Opšti pravci razvoja opštine Bar po Prostornom planu Crne Gore su: Luka Bar, industrija (uključujući

formiranje slobodne industrijske zone), pomorska privreda, turizam i poljoprivreda.

Praktično istovremeno donošenje Prostornog plana Crne Gore, Prostornog plana područja posebne namjene za morsko dobro, Generalnog urbanističkog plana Bara i Detaljnog prostornog plana »Autoput Bar — Boljare« dovelo je do velikog stepena usklañenosti ovih planskih dokumenata. Ako se uzme u obzir da je vremenski obuhvat sva četri dugoročna, strateška, planska dokumenta do 2020. godine, može se zaključiti da je stvoren čvrst planski i urbanististički okvir na kojem će se bazirati razvoj opštine Bar u ovoj deceniji.

Izvod iz Prostornog plana Crne Gore u dijelu Smjernica i pretpostavki za izradu prostornog plana

opštine i generalnog urbanističkog plana:

Resursi i potencijali: Izgrañeni kompleks Luke Bar sa pratećim sadržajima, formirane društvene funkcije, formirane univerzitetske ustanove, servisi i opremljenost zone; gravitaciono područje, oslonjeno na izgrañenu željezničku prugu i magistralni pravac kroz tunel Sozinu; raspoloživo zemljište za ekspanziju lučkih funkcija i razvoj industrije; prostor za marinu; nekoliko pjeskovitih plaža i pristupačni djelovi niske kamenite obale, kao i uz njih izgrañeni smještajni turistički kapaciteti; poljoprivredno zemljište na terasama (za proizvodnju maslina, agruma i dr.), razvoj agrošumarstva, rasadnička proizvodnja, tehnički grañevinski kamen, istorijsko nasljeñe obuhvatajući Stari Bar.

Prioriteti razvoja: Luka Bar, industrija sa slobodnom industrijskom zonom, nautički i kupališni turizam, morsko ribarstvo, poljoprivreda mediteranskog i suptropskog karaktera.

Ograničenja: Razvoj turističkih kapaciteta u uticajnoj zoni Luke i industrijskih aktivnosti, ograničiti na potrebe tranzitnog turizma. Ograničiti industrijske djelatnosti u skladu sa potrebama očuvanja životne sredine i prekomjernu izgradnju stambenih i turističkih objekata u priobalju i sprečavanje „zaziñivanja" obale.

Konflikti: Najvažniji konflikt javlja se izmeñu kvaliteta prirodnog i urbanog ambijenta, s jedne, i proširenih industrijskih i lučkih funkcija, s druge strane. Pri rješavanju ovog konflikta, prioritet treba dati potrebama Luke i industrije, što je uslovljeno izradom odgovarajućih obrazaca prostornog razvoja i primjenom efikasnih mjera kontrole od zagañivanja. Prepoznat je i konflikt izmeñu Jadranske magistrale i urbanih funkcija.

Pragovi: Ograničena količina slobodnog zemljišta za razvoj Luke i urbani razvoj; potreba za novim kompleksnim sistemom vodosnabdijevanja, kada se planirane funkcije prošire; potreba za sistemom za prečišćavanje otpadnih voda; proširenje sistema javnog saobraćaja, povezujući Bar sa područjima koja imaju potencijal radne snage.

Zahtjevi okruženja: Zaštita mora od zagañivanja prouzrokovana radom Luke, industrijskim i gradskim otpadnim vodama; zaštita kompleksa Starog Bara i maslinjaka; zaštita priobalja od nekontrolisane izgradnje stambenih objekata; zaštita pejzaža u cjelini.

Kontrola seizmičkog rizika, tehničkih akcidenata i elementarnih nepogoda: Visok nivo seizmičkog hazarda i visoka koncentracija opreme i stanovništva, ističu povredljivost čitavog sistema, sa implikacijama na privredu Crne Gore. Seizmički rizik dalje će se povećavati zbog neizbježnosti lociranja lučkih i industrijskih kapaciteta na aluvijalnom zemljištu uz obalu, a djelimično i na nasutom zemljištu (lučki gatovi). Iz tog razloga, neophodno je izraditi kompleksnu studiju, koja će definisati sve preventivne i kontrolne mjere u oblasti zemljotresnog inženjerstva, prostornog planiranja i grañevinskog projektovanja.

Preduslovi: Definisanje meñusobnih odnosa funkcija Luke, industrije i grada odgovarajućom urbanističkoplanskom dokumentacijom i prilagoñavanje relevantnim meñunarodnim i državnim propisima, kako bi se udovoljilo

4

meñunarodnim standardima za rad slobodnih industrijskih zona, kao i priprema odgovarajuće urbanističke dokumentacije za Dobre Vode, Sutomore i Čanj u cilju formiranja ovih naselja kao zaokruženih turističkih centara. Realizaciju saobraćajne obilaznice riješiti u sklopu magistrale za brzi motorni saobraćaj u zaleñu primorja.

Prostorni plan područja posebne namjene za morsko dobro

* Resursi, potencijali, prioriteti razvoja, zahtjevi okruženja, kontrola seizmičkog rizika i preduslovi prepoznati u Prostornom planu Crne Gore ne izostaju ni u ovom planskom dokumentu. Kako je prostor na obali, u zoni morskog dobra Crne Gore, zbog svojih jedinstvenih karakteristika ograničavajući faktor, odnosno kako su potrebe i mogućnosti za razvoj privrednih djelatnosti i drugih ljudskih aktivnosti u zoni morskog dobra veće nego što prostor dozvoljava, Prostorni plan područja posebne namjene za morsko dobro Crne Gore ustanovio je karakteristične principe.

Principi: obezbjediti u što većoj mjeri dostupnost prostora u zoni morskog dobra javnosti i javnoj potrebi; namjena prostora u zoni morskog dobra treba da se usmjeri na aktivnosti koje su od opšteg i javnog značaja kao i od posebnog značaja za državu; prostor u zoni morskog dobra treba da se namjeni u najvećoj mjeri onim privrednim djelatnostima koje ne mogu da se odvijaju na lokacijama van zone morskog dobra (nautički turizam, luke, marikultura itd.); kod namjene prostora za razvoj ljudskih djelatnosti u zoni morskog dobra prvenstvo trebaju da imaju one privredne djelatnosti koje su strateški pravac ekonomskog razvoja države i lokalnih zajednica, ali i koje minimalno ugrožavaju resurse i životnu sredinu morskog dobra; prepoznati potrebu da se očuva integritet obalnog sistema i da to znači ograničenje korišćenja obalnih resursa; razviti strategije i programe integralnog upravljanja koji dozvoljava višenamjensko korišćenje obalnih resursa u kojem su aktivnosti komplementarne radi efikasnije zaštite prostora; zbog kompleksnosti i osjetljivosti prirodnog sistema i stalnog pritiska ljudskih aktivnosti na zonu morskog dobra, neophodno je eliminsati sve privredne i druge djelatnosti koje zagañuju, degradiraju i narušavaju prirodne i stvorene vrijednosti i ekološku ravnotežu; obezbjediti korišćenje zone morskog dobra u skladu sa prirodnim kapacitetima, kao i dugoročnu zaštitu obalnog područja u odnosu na neposredne ekonomske interese; uključiti lokalno stanovništvo u proces donošenja odluka kako bi se osiguralo efektivno korišćenje i zaštita obalnog područja; predvidjeti da je za obezbjeñivanje zaštite i unapreñenja zone morskog dobra neophodan integralni pristup upravljanju ovim područjem.

D R Ž A V N A S T U D I J A L O K A C I J E Č A N J ( S l u ž b e n i l i s t C r n e G o r e , b r o j 8 3 / 0 9 )

Studija lokacije obuhvata prostor u zahvatu sektora 51 PPPPN MD: kupalište u uvali "Perčin" sa sezonskim pristaništem, neizgrañenu obalu, kupalište "Čanj" sa funkcionalnom unutrašnjošću i pristaništem, turistički kompleks "Čanj 1 i 2" i neizgrañenu obalu sa izletničkim plažama. Studijom lokacije predviñena je uglavnom nova gradnja turističkih objekata dok je u manjem opsegu predviñena sanacija postojećih objekata i to primarno u fazi održavanja do konačne zamjene novim sadržajem. Duž neposrednog zaleña plaža u Čanju predviñeno je ureñenje šetališta, koji se prema Sutomoru i granici opštine Budva nastavlja na pješačku stazu, a paralelno sa šetalištem i pješačkom stazom predviñena je biciklistička staza. Planirano je proširenje plaže koliko je moguće (uklanjanjem objekata koji su na plaži) i planiranjem dopunskih prostora za boravak na otvorenom kroz sportsko -rekreativne, kulturne, zabavne i slične sadržaje i kvalitetne javne prostore.

D R Ž A V N A S T U D I J A L O K A C I J E S U T O M O R E ( S l u ž b e n i l i s t C r n e G o r e , b r o j 2 0 / 1 3 )

Studija lokacije obuhvata prostor u zahvatu sektora 53 PPPPN MD u čijem zahvatu su: turistički kompleks "Zlatna obala" sa ureñenim privezištem, gradska plaža "Sutomore" sa uslužnim sadržajima na otvorenom i Sutomorskim pristaništem, naseljska struktura "Sutomore", javno ureñeno kupalište "Sutomore", ureñeno kupalište kod hotelskog kompleksa "Zlatna obala", prirodno kupalište, te proširenje granice na manji granični dio sektora 52 (Golo brdo). Studijom lokacije uniformno je prikazana cijela zona odnosno dužobalni pojas od zapadnog dijela planiranog Sutomorskog pristaništa na koje se nadovezuje pješačka zona uz ðurića potok s pješačkim prelazima i otvoreni trg — pjaceta. Uz Sutomorsku plažu nadovezuje se zona uslužnih djelatnosti na otvorenom. Obalno šetalište s vidikovcima prati obalu duž cijele dužine zone zahvata Sektora 53, a izgradiće se prema idejnom projektu. S obzirom na važnost

5

prostora središnjeg obalnog dijela Sutomora i zaštićene Sutomorske plaže, konačno rješenje zone uslužnih djelatnosti na otvorenom uz plažu i obalno šetalište zavisiće od idejnog rešenja. Na zaleñe Sutomorske plaže nadovezuju se naseljska struktura i hotelski kompleks "Zlatna obala", kao i ureñena plaža i privezište.

D R Ž A V N A S T U D I J A L O K A C I J E R A T A C - Z E L E N I P O J A S ( S l u ž b e n i l i s t C r n e G o r e , b r o j 8 3 / 0 9 )

Studija lokacije obuhvata prostor u zahvatu sektora 54 PPPPN MD: izletničku zonu sa arheološkim lokalitetom "Ratac", neizgrañenu obalu sa izletničkim plažama, kupalište "Crvena plaža" sa funkcionalnim zaleñem i hotelski kompleks prema Žukotrlici. Planskim dokumentom definisan je niz aktivnosti u smislu pripreme – izgradnja planirane infrastrukture i programiranja turizma i pratećih aktivnosti na predmetnom području od detaljnog snimanja stanja prirodne i graditeljske baštine, vegetacije u zaštitnom zelenom pojasu i užeg obalnog pojasa u kojem je planirano obalno šetalište sa pratećim sadržajima. Od turističkih djelatnosti planirani su hoteli visoke kategorije i vile, te dopunski uslužni sadržaji. Uz obalno šetalište planiran je niz sadržaja, od vidikovca, rekreacione zone u zaštitnom zelenilu, trgova i funkcionalnih veza s uslužnim djelatnostima. Pristup s obalnog šetališta do visoko vrijednih prirodnih i ureñenih plaža je uglavnom denivelisan.

D R Ž A V N A S T U D I J A L O K A C I J E - D I O S E K T O R A 5 6 – M A R I N A B A R ( S l u ž b e n i l i s t C r n e G o r e , b r o j 2 0 / 1 3 )

Studija lokacije obuhvata prostor Marine Bar i putničkog pristaništa koji je u zahvatu Prostornog plana područja posebne namjene za morsko dobro. Granica plana obuhvata prostor marine i putničkog terminala i sa sjeverne strane se graniči sa lukobranima marine, sa južne strane ulazi u dio akvatorijuma

Luke Bar, sa istočne strane obuhvata postojeće gradsko šetalište uz marinu i poklapa sa granicom morskog dobra, a sa zapadne strane granica plana ulazi u vode Jadranskog mora. Površina u obuhvatu plana iznosi 49.85ha, od čega je kopneni dio oko 7.55 ha, a akvatorija 42.29 ha. U okviru granica Plana, a u skladu sa smjernicama iz Prostornog plana područja posebne namjene za Morsko dobro, definisane su namjene površina za svaku urbanističku parcelu. Planirani kapacitet marine je maksimum 850 plovila što premašuje njen postojeći kapacitet, pa se predviña i njeno proširenje i aktiviranje akvatorije sa druge strane postojećeg zapadnog lukobrana (izgradnjom novog spoljnjeg zapadnog lukobrana). Nautičko - turistički centar obuhvata:

■ Upravu marine —predstavlja prostor iz kojeg se sprovodi rukovoñenje svih aktivnosti marine ali i pružaju osnovne informacije o njoj. Ovdje se mogu organizovati kancelarijski prostori uprave marine, info punktovi sa svim podacima o samoj marini ali i njenom okruženju, carinski i policijski punkt, turističke agencije i rent-a-car službe, ambulanta, sanitarni blok i svi drugi primarni uslužni sadržaji marine.

■ trgovinske radnje: prodaja nautičkog pribora i opreme (nautičko-navigaciona oprema i ribolovno-komandna oprema), salon za prodaju brodova i čamaca, manji trgovinski lokali specijalizovanog tipa poput nautičke knjižare, suvernirnice, foto radnje i sl., manji trgovinski lokali sa sadržajima opšte potrošnje poput butika odeće i obuće, apoteka i sl.

■ ugostiteljski lokali: kafići, restorani, picerije, barovi i sl. ...

■ klupske prostorije - objekat jedriličarskog kluba unutar kojeg se mogu planirati klupske prostorije, škole jedrenja, teretane i druge prostorije za fitnes, ugostiteljski sadržaji, manje površine za rekreaciju na otvorenom i sl. Jedriličarski klub može da posjeduje manje servisne površine kako bi se obezbijedili uslovi izvlačenja i servisiranja manjih jedrilica.

■ smještajne kapacitete unutar marine: "boutique" hotel Pored navedenih namjena palnskim dokumentom predviñen je i potez zelenih i slobodnih površina ograničene namjene: parterno ureñene površine oplemenjene različitim oblicima ozelenjavanja (drvoredi, manje ozelenjene površine, vodne

6

površine i sl.), kao i površine za skladištenje plovila (hangar), operativno radne površine za izvlačenje i spuštanje plovila i radionice i interne servisne saobraćajnice.

D R Ž A V N A S T U D I J A L O K A C I J E D I O S E K T O R A 5 8 - T U R I S T I Č K I K O M P L E K S

P O N T A - R U Ž A V J E T R O V A ( S l u ž b e n i l i s t C r n e G o r e , b r o j 1 2 / 1 3 )

Područje Državne studije lokacije „Dio sektora 58 — turistički kompleks Ponta" — Ruža Vjetrova obuhvata dio sektora u kome dominira neizgrañena obala (stijene), u blizini naseljske strukture kupališta Veliki pijesak. Planskim dokumentom je, osim turističkog kompleksa sa kupalištem, obuhvaćen i dio stjenovite obale sjeverno od kompleksa. Prema zahtjevu prispjelom u toku izrade, predloženo je proširenje planskog podučja na dio sektrora 59 koji obuhvata stjenovitu obalu jugoistočno od lokacije, izmeñu formirane naseljske strukture i mora. Tako da je površina prostora koji se obrañuje na kopnu cca 4.3 ha. Područje planskog dokumenta obuhvata tri različite cjeline: turistički kompleks, dio ureñene obale i dio stjenovite obale. Novi sadržaji predstavljaju nadogradnju i proširenje definisanog načina korišćenja, uz oblikovno i funkcionalno povezivanje sa već formiranim strukturama. Prostor turističkog kompleksa planiran je kao jedinstvena luksuzna hotelska cjelina u maloj prirodnoj uvali, sa pripadajućim kupalištem, integrisane u prirodnu i stvorenu osnovu posebne ambijentalnosti. Planirani sadržaji obuhvataju smještajne kapacitete različitog tipa, prateće i sportske sadržaje. Na neizgrañenom južnom dijelu lokacije predviñena je izgradnja novog centralnog objekta hotela, kategorije četiri ili pet zvjezdica, sa cjelogodišnjim poslovanjem. Hotel je maksimalnog kapaciteta 250 ležaja, bruto grañevinske površine izmeñu 15 000 i 20 000m2, visine Su+P+2 ili Po+P+3, odnosno četiri nadzemne etaže, sa dijelom većevisine, u skladu sa konceptom objekta, do maksimalne bruto grañevinske površine, sa savremenim arhitektonskim rešenjem. Depadansi su planirani na poziciji iznad postojećih objekata, apartmana i restorana koji nakon rekonstrukcije sa novim depadansima treba da predstavlja jedinstvenu cjelinu.

D R Ž A V N A S T U D I J A L O K A C I J E V I R P A Z A R ( S l u ž b e n i l i s t C r n e G o r e , b r o j 1 3 / 1 5 ) Prostor koji se obrañuje ovim planskim dokumentom obuhvata površinu u zahvatu Prostornog plana područja posebne namjene NP "Skadarsko jezero" sa istočne i zapadne strane magistralnog puta M2. U okviru zahvata nalazi se staro jezgro i cjelokupno naselje Virpazar. Površina zahvata Državne studije lokacije "Virpazar"iznosi 140,10ha.

Izradu ovog planskog dokumenta uslovio je princip da planiranje proizilazi iz pravilnog sagledavanja odnosa izmeñu faktičkog stanja na terenu i prioritetnih potreba budućih korisnika prostora i njihovog uklapanja u savremene tokove.

Razmatranjem ovog odnosa došlo se do neminovnog zaključka da ekonomski procesi odreñuju prostornu distribuciju djelatnosti, te da su uslovljeni prostornom stvarnošću, pri tom ne zaboravljajući da je Planski dokument osnov za usmjeravanje budućeg razvoja.

Na osnovu anketiranja korisnika prostora, analize prostornih mogućnosti, planske i ostale dokumentacije za predmetni prostor, definisana su ključna programska opredijeljenja neophodna za planski razvoj predmetnog područja i to:

� formiranje svijesti domicilnog stanovništva o velikom potencijalu koji posjeduju, � stabilizacija populacionih kretanja, � podizanje ekonomije naselja u djelatnosti turizma, � povezivanje razvoja turizma sa poljoprivredom, malim zanatima i preradom kao i ostalim uslugama, � obnova interesovanja za kulturno nasljeñe.

7

Prostorni plan područja posebne namjene za nacionalni park „Skadarsko jezero"

S l u ž b e n i l i s t R e p u b l i k e C r n e G o r e , b r o j 2 1 / 0 1

Prostorni plan područja posebne namjene za nacionalni park „Skadarsko jezero" zahvata uzani pojas priobalnog jezerskog područja. Planom su date opšte postavke namjene površina i distribucije mogućih sadržaja, prevashodno iz kompleksa turističkih djelatnosti, kao i elementi zaštite životne sredine Skadarskog jezera i neposrednog okruženja. Plan na teritoriji opštine Bar prepoznaje Virpazar i Donje Muriće kao naselja u kojima se očekuje razvoj turizma u narednom periodu što smatramo neprimjerenim obzirom da je od donošenja Plana došlo do značajnih promjena u sagledavanju Skadarskog jezera kao najznačajnijeg resursa za razvoj turizma u opštini Bar kojem će se u narednom periodu poklanjati znatno veća pažnja.

U toku su izmjene Prostornog plana područja posebne namjene za nacionalni park „Skadarsko jezero".

Detaljni prostorni plan „Autoput Bar - Boljare"

S l u ž b e n i l i s t C r n e Go r e , b r o j 6 4 / 0 8

Osnovni razlog za izradu i donošenje ovog Plana je stvaranje uslova za realizaciju državnih, regionalnih i lokalnih interesa na području infrastrukturnog koridora za autoput Bar - Boljare. Ovim Planom razrañena su načela prostornog ureñenja, utvrñeni su ciljevi prostornog razvoja, organizacija, zaštita, korišćenje i namjena prostora, kao i drugi elementi značajni za područje infrastrukturnog koridora.

Pored ostalog ovaj plan sadrži i: granice područja obilježene na topografsko-katastarskim planovima, izvod iz Prostornog plana Crne Gore, ocjenu postojećeg stanja prostornog ureñenja, koncepciju namjene površina, ureñivanja, izgradnje i korišćenja prostora, ekonomsko-demografsku analizu, zaštitne zone, koncepciju infrastrukturnih sistema i način njihovog povezivanja sa infrastrukturnim sistemima u okruženju, uslove, faze i dinamiku realizacije infrastrukturnih mreža i objekata, urbanističko-tehničke uslove odnosno smjernice izgradnje objekata, koncepciju izgradnje objekata za proizvodnju, prenos i distribuciju energije u skladu sa principima energetske efikasnosti, režim zaštite kulturne i prirodne baštine, mjere za zaštitu pejzažnih vrijednosti, mjere za zaštitu životne sredine, osnove zaštite od prirodnih i tehničko-tehnoloških nesreća, smjernice i mjere za sprovoñenje Plana.

Lokalni planski dokumenti

Generalni urbanistički plan

S l u ž b e n i l i s t C r n e Go r e , b r o j 0 7 / 0 8

*Grad Bar je dobio prvi Generalni urbanisticki plan 1906. godine.

Generalni urbanistički plan Bara zahvata površinu od 6.225 ha priobalnog područja Jadranskog mora do granica susjednih opština Budva i Ulcinj (12.32 % površine opštine Bar).

Generalni urbanistički plan Bara (GUP) SO Bar je usvojila odlukom br. 01-5130 od 24.11.1970. godine, potom je usvojena Revizija GUP-a odlukom 01-255 od 21.11.1985. godine, a u decembru 2007. godine usvojene su Izmjene i dopune Generalnog urbanističkog plana Bara do 2020. godine.

Izgrañenost prostora GUP-a u proteklih dvadesetak godina je izrazito napredovala: ako se porede aerofotogrametrijski snimci iz 1987. godine pa nadalje, uočiće se znatne promjene u prostoru, prvenstveno u kompleksu individualnog stanovanja i to u čitavom priobalnom pojasu. Razlika u broju objekata dobijena aproksimacijom gustine izgrañenosti, iznosi oko 20.000. To govori o nesmanjenoj atraktivnosti barskog područja. Osnovna karakteristika ove izgradnje je mala gustina naseljenosti, odnosno velika disperzija objekata, odsustvo planske izgradnje i relativno visoka vrijednost objekata. Naime, iako se tradicionalni oblici stanovanja na Jadranu i na Mediteranu odlikuju urbanizovanim i visokim stepenom iskorišćenosti grañevinskog zemljišta, ovdje se u najvećoj mjeri desio suprotan proces. Zauzete površine su u velikom

8

neskladu sa populacijom koja te objekte nastanjuje, bilo stalno, bilo povremeno (Čanj, Sutomore, Brca, Dobra Voda, Bušat ). Neplanska izgradnja je dovela do objektivno niske komunalne opremljenosti grañevinskog zemljišta.

Područje GUP-a Bara, prema stanju naseljenosti, izrazito je nehomogeno. Uprkos procesu koncentracije stanovanja u priobalnom pojasu i znatnim prirodnim i stvorenim vrijednostima, još uvjek se radi o naseljenosti relativno male gustine priobalnog pojasa u cjelini. S druge strane, naseljenost je uslovljena karakterom i intenzitetom privreñivanja što dobro ilustruje primjer Bara: razvoj privrednih aktivnosti nesezonskog karaktera dovodi do intenzivnog i najbržeg demografskog rasta meñu primorskim gradovima. U perspektivi se može očekivati da će razvoj i drugih oblika privreñivanja, osim turizma, bitno usloviti porast stalne nad privremeno nastanjenom populacijom. Sprovoñenje: Za namjene koje podrazumijevaju izgradnju i ureñenje prostora, GUP-om je odreñeno cca 3.690 ha, znatno više u odnosu na GUP iz 1985. godine (2.130 ha), što je 59% od ukupne površine GUP—a. U okviru dva osnovna investiciona toka, javni i privatni, uočeno je da su u slučaju javno kontrolisanih investicija uglavnom blagovremeno obezbjeñivani urbanistički planovi u skladu sa GUP— om, dok se za drugi, privatni investicioni tok, planovi nijesu blagovremeno izrañivali. To djelovanje u sferi posljedica u slučaju privatnih investicionih sredstava koja su van javne kontrole, kompromituje cio sistem planiranja i ureñenja prostora. Tako se planovi, kroz koje se plasiraju javno kontrolisane investicije, realizuju uglavnom regularno i planski. S druge strane, planovi kroz koje se kao investitori javljaju pretežno privatni preduzetnici i grañani, realizovani su još i prije nego što nastanu. Naknadna planska komunalna opremanja zemljišta skoro da su nemoguća, jer je stepen naplate naknade za ureñivanje grañevinskog zemljišta za već izgrañene objekte minoran. Jedan od razloga koji je doveo do opisane situacije je i nefleksibilnost GUP-a iz 1985. godine koji je strogo definisanim namjenama površina na 66% teritorije zahvata GUP-a onemogućavao bilo kakav vid izgradnje. GUP iz 2007. godine je u ovom smislu preokrenuo odnos stvarajući znatno povoljnije pretpostavke planske izgradnje. U skladu sa važećim generalnim urbanističkim rješenjima, do novembra 2015. godine, donijeto je cca 1800 ha (18.000.000 m2) planskih dokumenata sa detaljnom urbanističkom razradom, i to uglavnom za prostore na kojima preovladava privatni investicioni interes, što je u značajnoj mjeri izmjenilo odnos lokalne uprave prema potrebama fizičkih i pravnih lica koji imaju potrebu vršenja promjena u prostoru. U okviru Generalnog urbanističkog plana cca 3690 ha ( 59% površine zahvata GUP-a) predviñeno je sa namjenama koje podrazumijevaju obavezu izrade planskih dokumenata sa detaljnom urbanističkom razradom, a 2535 ha predstavljaju ostale površine. Ukupna površina prostora obuhvaćena donijetim lokalnim planskim dokumentima planovima iznosi cca 1800 ha. Vlada Crne Gore donijela je 6 državnih studija lokacije na teritoriji opštine Bar, koje obuhvataju prostor od cca 170 ha. Trenutno su u izradi lokalna planska dokumenta za još 775 ha zahvata GUP-a koji do sada nije bio pokriven planskom dokumentacijom sa detaljnom razradom i cca 540 ha koji su obuhvaćeni izmjenama i dopunama postojećih planova. Uzevši u obzir sve navedeno, dolazi se do podatka da je cca 54% teritorije GUP-a za koju je potrebna izrada planske dokumentacije pokriveno lokalnim i državnim planskim dokumentima, a da su u izradi lokalni planski dokumenti koji pokrivaju još 21% prostora.

Organizacija prostora. Posmatrano sa urbanističke tačke gledišta, nedovoljna planiranost prostora GUP-a iz 1985 godine, koji je determinisao urbanistički razvoj Bara pune 22 godine, i djelimično neadekvatna izrada lokalnih planskih dokumenata sa detaljnom urbanističkom razradom u prigradskim naseljima, kao i spontanost dosadašnjeg razvoja pretežnog dijela izgrañenog prostora, doveli su do toga da je područje GUP-a Bara urbanistički nedovoljno organizovano. Prije svega, tu je pruga Beograd - Bar čijom je trasom obodom barskog polja izgrañena snažna barijera ravnomjernom razvoju grada ka padinama brda koja uokviruju barsko polje. Posebne teškoće pruga čini području izmeñu Bara i Sutomora gdje ide teškom trasom, razdvaja naselja i narušava pejzaž. Slične probleme čini i jadranska magistrala, što se, naročito u vrijeme turističke sezone, pojavljuje kao veliki saobraćajno—tehnički, organizacioni i funkcionalni problem, jer je oko nje najveći stepen izgrañenosti u svim naseljenim mjestima kroz koja prolazi. Izgradnjom drumskog tunela Sozina sa dionicom autoputa kroz Crmnicu, situacija se višestruko usložila. I pored svega navedenog, na crnogorskom primorju, još uvijek, jedino Bar može da nosi epitet urbane sredine, odnosno grada, prije svega zahvaljujući dobrom konceptu razvoja saobraćajne infrastrukture i pravilnoj distribuciji privrednih i centralnih funkcija.

Dinamika realizacije GUP-a u proteklih 30 godina, u dijelu ureñivanja grañevinskog zemljišta, nije odgovarala planiranoj. Realizaciju GUP-a nije pratila izrada srednjoročnih programa ureñivanja grañevinskog zemljišta, koji su mogli biti korektivni faktor politike ulaganja. Pored toga, može se postaviti pitanje obuhvata područja GUP-a (6.225 ha), s obzirom

9

na nisku gustinu naseljenosti. Ovako niska gustina na velikom prostornom obuhvatu poskupljuje ureñivanje zemljišta, ali i druge troškove funkcionisanja infrastrukture na prostoru opštine Bar.

Generalni urbanistički plan Bara do 2020. godine, kroz planska dokumenta sa detaljnom razradom, definisao je faze realizacije infrastrukture: saobraćajnice, elektroenergetska infrastruktura, hidrotehnička infrastruktura, komunalni objekti. Činjenica da je došlo do značajne promjene namjene površina u zahvatu GUP-a Bara nameće kao potrebu i planiranje, odnosno, izgradnju novih, znatno većih, kapaciteta komunalne infrastrukture.

Detaljni urbanistički plan

Čanj II (Službeni list CG — opštinski propisi, broj 39/13). Površina zahvaćena Planom 91 ha. Namjena po GUP-u: turistički kapaciteti, mješovita namjena, poslovni sadržaji, sport i rekreacije, površine javne namjene.

KOMENTAR: Postojeća izgrañena infrastruktura se većim dijelom uklapa u planirano stanje uz predviñene rekonstrukcije i povećenje kapaciteta. Donošenjem plana stvoreni su zakonski preduslovi za ureñivanje grañevinskog zemljišta, što se prvenstveno odnosi na saobraćajnu infrastrukturu. U narednom periodu se očekuju značajnije aktivnosti na sprovoñenju planskog dokumenta.

Čanj I (Službeni list SRCG — opštinski propisi, broj 15/72, 26/73, 17/76 i 27/77 i Odluka o usvajanju izmjena i dopuna broj 01-83 od 15. aprila 1987. godine). Površina zahvaćena Planom 23,3 ha. Namjena po GUP-u: hotelski, turistički, rekreativni i ugostiteljski kapaciteti.

KOMENTAR: Realizovano je oko 90% planiranih kapaciteta. Plan se nalazi u zoni morskog dobra. Za prostor koji obuhvata DUP Čanj I donijeta je državna studija lokacija »sektor 51 - Čanj«. Plan nije na snazi.

Maljevik („Službeni list SRCG" — opštinski propisi, broj 18/81, Izmjene i dopune: „Službeni list RCG" — opštinski propisi, 49/06). Plan zahvata površinu od 30,8 ha. Namjena po GUP-u: turistički kompleks.

KOMENTAR: Područje zahvaćeno planom nije privedeno namjeni.

Sutomore - centar („Službeni list CG — opštinski propisi", broj 40/12). Površina zahvaćena Planom 196 ha. Namjena po GUP-u: turistički kompleks, turističko stanovanje, centralne funkcije, stanovanje velikih gustina, stanovanje srednjih gustina, stanovanje malih gustina i urbano zelenilo.

KOMENTAR: Plan je djelimično realizovan. U narednom periodu se očekuju značajnije aktivnosti na sprovoñenju planskog dokumenta.

Zelen („Službeni list CG — opštinski propisi", broj 40/12). Površina zahvaćena Planom 10.5 ha. Namjena po GUP-u: turističko stanovanje, centralne funkcije i urbano zelenilo.

KOMENTAR: Plan je djelimično realizovan u skladu sa ranijim planskim rješenjima. Donošenjem plana stvoreni su zakonski preduslovi za ureñivanje grañevinskog zemljišta, što se prvenstveno odnosi na saobraćajnu infrastrukturu. Iako je zahvat plana u velikoj mjeri izgrañen stvoreni su uslovi za rekonstrukciju (dogradnju i nadogradnju) postojećih objekata, kao i izgradnju novih objekata prema uslovima datim u planu.

Bjelila-Rutke-Gorelac („Službeni list CG" — opštinski propisi, broj 7/15). Površina zahvaćena planom 177,74 ha. Namjena prostora prema planu: centralne funkcije, stanovanje malih gustina, stanovanje srednjih gustina.

KOMENTAR: Postojeća izgrañena infrastruktura se većim dijelom uklapa u planirano stanje uz predviñene rekonstrukcije. Donošenjem plana stvoreni su zakonski preduslovi za ureñivanje grañevinskog zemljišta. Iako je zahvat plana u velikoj mjeri izgrañen, stvoreni su uslovi za rekonstrukciju (dogradnju i nadogradnju) postojećih objekata, kao i izgradnju novih objekata prema uslovima GUP-a Bara. Zahvat plana tretiran je i studijom – pilot projektom ’’Unapreñenje neformalnih naselja Pobrñe – Rutke’’ iz jula, 2011 g., autora IIBW (Canada) i Housing Ltd. (Austria), u saradnji sa Ministarstvom održivog razvoja i turizma.

Brca („Službeni list CG" — opštinski propisi, broj 16/11). Površina zahvaćena planom 71 ha. Namjena prostora prema planu: turistički kompleks, turističko stanovanje, centralne funkcije, stanovanje malih gustina, stanovanje srednjih gustina, mješovita namjena i zelene površine.

10

KOMENTAR: Postojeća izgrañena infrastruktura se većim dijelom uklapa u planirano stanje uz predviñene rekonstrukcije i povećenje kapaciteta. Donošenjem plana stvoreni su zakonski preduslovi za ureñivanje grañevinskog zemljišta, što se prvenstveno odnosi na saobraćajnu infrastrukturu. Planom je definisan priključak na magistralu, kako naselja Brca, tako i zone turističkog kompleksa kojom dominira hotel »Korali«, kao prioritet u realizaciji plana. Iako je zahvat plana u velikoj mjeri izgrañen, stvoreni su uslovi za rekonstrukciju (dogradnju i nadogradnju) postojećih objekata, kao i izgradnju novih objekata prema uslovima GUP-a Bara.

Ratac („Službeni list SRCG" — opštinski propisi, broj 24/85). Površina zahvaćena Planom 19.2 ha. Namjena po GUP-u: stanovanje niskih gustina sa centralnim funkcijama.

KOMENTAR: Plan nije realizovan, nije urañen Program ureñenja i nije prenijet na teren. U toku je izrada izmjena i dopuna Plana sa proširenim granicama. Namjena po važećem GUP-u: turističko stanovanje.

Zeleni pojas („Službeni list CG" — opštinski propisi, broj 25/11). Površina zahvata Plana je 19 ha. Namjena po GUP-u: stanovanje malih gustina, mješovita namjena i zelenilo.

KOMENTAR: Obzirom da plansko područje spada u IIIb kategoriju koju čine tereni mogući za urbanizaciju uz znatna ograničenja i IVc kategoriju koju čine područja nepovoljna za urbanizaciju, kao i da se već duži niz godina odvija izgradnja objekata individualnog stanovanja, koja je u prethodnih nekoliko godina intezivirana, nerijetko izgradnjom objekata većih gabarita, prilikom izgradnje na ovom prostoru posebnu pažnju treba posvetiti prethodnim geološkim istraživanjima terena.

Šušanj - rijeka Željeznica („Službeni list SRCG" — opštinski propisi, broj 7/87). Područje iznad željezničke pruge. Površina zahvaćena Planom je 120 ha. Osnovna namjena prema GUP-u: niska i srednja gustina stanovanja sa sadržajima društvenog standarda.

KOMENTAR: Odlukom ustavnog suda Crne Gore broj U61/89 od 22.9.1990. godine plan je stavljen van snage. Donijeta je odluka o izradi detaljnog urbanističkog plana »Šušanj« koji obuhvata ovaj prostor. Namjena po važećem GUP-u: centralne funkcije, stanovanje velikih gustina, stanovanje srednjih gustina, stanovanje malih gustina i urbano zelenilo.

Šušanj - zona rezerve („Službeni list CG" — opštinski propisi, broj 16/11). Površina zahvata Plana je 17 ha. Namjena po GUP-u: stanovanje malih gustina.

KOMENTAR: Plan je djelimično realizovan prema postavkama planskog dokumenta koji je važio u periodu prije donošenja ovog plana. Izradom ovog plana utvrñeno je da je većina objekata izgrañena mimo urbanističkih uslova.

Žukotrlica („Službeni list CG" — opštinski propisi, broj 27/12). Površina zahvaćena Planom 20,5 ha. Namjena po GUP-u: stanovanje srednjih gustina, turističko stanovanje, javne funkcije, zelene površine javne namjene.

KOMENTAR: Može se reći da je Plan u većoj mjeri realizovan. Objekte komunalne infrastruture, naročito u oblasti saobraćaja treba izgraditi u skladu sa uslovima iz Plana, obzirom da kapaciteti objekata (postojećih i planiranih) prevazilaze kapacitete infrastrukture.

Priobalni pojas od rijeke Željeznice do Ratca (Odluka o usvajanju broj 01-175 od 21. 10. 1987. godine). Površina zahvaćena Planom 33,88 ha. Osnovna namjena prema GUP-u: hotelsko-turističko naselje i sportsko-rekreativna zona.

KOMENTAR: Plan nije realizovan. Za dio prostora koji obuhvata DUP Priobalni pojas od rijeke Željeznice do Ratca donijeta je državna studija lokacija »Ratac — Zeleni pojas«. Za preostali dio zahvata Plana donijeta je odluka o izradi detaljnog urbanističkog plana »Žukotrlica — turistički kompleks«.

Ilino („Službeni list CG" — opštinski propisi, broj 32/09). Površina zahvaćena planom 66 ha. Namjena prostora prema planu: turističko stanovanje, centralne funkcije, stanovanje velikih gustina, stanovanje srednjih gustina, i urbano zelenilo.

KOMENTAR: Postojeća izgrañena infrastruktura se većim dijelom uklapa u planirano stanje uz predviñene rekonstrukcije i povećenje kapaciteta. Donošenjem plana stvoreni su zakonski preduslovi za ureñivanje grañevinskog zemljišta i izgradnju objekata. Iako je zahvat plana u velikoj mjeri izgrañen stvoreni su uslovi za rekonstrukciju (dogradnju i nadogradnju) postojećih objekata, kao i izgradnju znatno većih objekata prema uslovima GUP-a Bara. U 2012. godini

11

započeta je izgradnja objekata u zoni velike gustine stanovanja. U toku je izrada izmjena i dopuna Plana za zone Aa, G, Gg, P, J i M, i kontaktne saobraćajnice.

Topolica III („Službeni list CG" — opštinski propisi, broj 32/09). Površina zahvaćena planom je 27,5 ha. Namjena po GUP-u: centralne i javne funkcije i stanovanje velikih gustina.

KOMENTAR: Područje Topolice III predstavlja centralnu zonu gradskog područja i konačni centar grada Bara. Kada je riječ o izgrañenosti može se reći da je zahvat plana veoma malo izgrañen osim zone C. Izgrañena su dva stambeno — poslovna objekta i objekat sportske dvorane. Sa druge strane, ureñivanje grañevinskog zemljišta je adekvatno pratilo izgradnju navedenih objekata tako da je komunalna opremljenost plana u ovom trenutku zadovoljavajuća. Zona A1 i djelovi zona B i B1 su gotovo kompletno komunalno opremljeni objektima primarne komunalne infrastrukture (saobraćaj, hidrotehničke, elektroenergetske i telekomunikacione instalacije). U toku je izrada izmjena i dopuna Plana.

Topolica - Bjeliši („Službeni list CG" — opštinski propisi, broj 32/09). Površina zahvaćena Planom oko 46,6 ha. Namjena po GUP-u: centralne i javne funkcije i stanovanje velikih gustina.

KOMENTAR: Može se reći da je plan 50 % realizovan kada je riječ o izgrañenosti zahvata. Kada je riječ o ureñivanju, taj procenat je nešto manji. Obzirom na atraktivnost područja, u narednom periodu bi trebalo pokrenuti značajne aktivnosti na komunalnom opremanju grañevinskog zemljišta i kako bi se stvorili uslovi za realizaciju plana. Najznačajnija ulaganja Opštine Bar u izgradnju komunlane infrastrukture u 2013. godini vezana su upravo za ovaj planski dokument, tako da je izgrañeno cca 410 m saobraćajnica sa pratećom infrastrukturom. U toku je izrada izmjena i dopuna Plana.

Topolica II (Odluka o usvajanju broj 01-71 od 23. marta 1983. godine; Izmjene i dopune zone C i I: „Službeni list RCG" — opštinski propisi, broj 7/02). Površina zahvaćena Planom 10 ha. Namjena po GUP-u: kolektivno stanovanje, visoka gustina naseljenosti sa pratećim sadržajima.

KOMENTAR: Plan je realizovan. Može se pristupiti dopunama Plana ukoliko se pojavi potreba za poboljšanjem uslova stanovanja. Namjena po važećem GUP-u: velika gustina stanovanja.

Topolica I („Službeni list CG" — opštinski propisi, broj 32/09). Površina zahvata 51,3 ha. Namjena po GUP-u: centralne i javne funkcije, stanovanje velikih gustina, turistički kompleks i urbano zelenilo.

KOMENTAR: Može se reći da je planirano stanje 90% realizovano. Komunalna opremljenost zahvata plana je na visokom nivou. Nisu realizovane sve saobraćajnice i sekundarna komunalna infrastruktura u zoni A, u kojoj se u narednom periodu očekuje najviše aktivnosti na izgradnji objekata. U narednom periodu je potrebno pristupiti ureñivanju javnih površina (zelenilo i diječija igrališta) i izgradnji parking prostora u skladu sa planom.

Topolica IV („Službeni list CG" — opštinski propisi, broj 39/13). Površina zahvaćena planom 53 ha. Namjena prostora prema planu: centralne i javne funkcije, stanovanje velikih gustina, ureñene javne površine.

KOMENTAR: Donošenjem plana stvoreni su zakonski preduslovi za ureñivanje grañevinskog zemljišta i izgradnju objekata. Iako je zahvat plana u velikoj mjeri izgrañen, stvoreni su uslovi za rekonstrukciju (dogradnju i nadogradnju) postojećih objekata, kao i izgradnju objekata prema uslovima GUP-a Bara. Dio zahvata plana, prostor koji je ranije bio obuhvaćen urbanističkim projektom »Fleksibilna zona II«, je praktično priveden namjeni, osim objekta garaže i intervencija na dogradnji gradske pijace. Za uspješno sprovoñenje plana ključno je izvoñenje primarnih saobraćajnica sa pratećom infrastrukturom, naročito one koja bi trebalo da poveže Ulicu Rista Lekića sa Bulevarom JNA. U zahvatu plana, planirana je izgradnja osnovne škole i javne garaže.

Prva faza privredne zone Bara („Službeni list RCG" — opštinski propisi, broj 7/03). Površina zahvaćena planom 341.9 ha. Namjena po GUP-u: industrijska zona, luka. Plan je obuhvatio UP „Autobaza — Rumijatrans" („Službeni list SRCG" — opštinski propisi, broj 15/79), UP „Industrijaimport — Stovarište u Baru" („Službeni list SRCG" — opštinski propisi, br19/79) 1 ha i UP „Poslovni objekti Elektrodistribucije" u Baru.

KOMENTAR: Plan je dijelom priveden namjeni - lučka, proizvodna i trgovačka zona. Postoji odreñen broj zahtjeva za izgradnjom individualnih stambenih objekata u zahvatu Plana, što nije u skladu sa GUP-om Bara. U toku je izrada izmjena i dopuna Plana.

Servisna zona - Polje („Službeni list CG" — opštinski propisi, broj 32/09). Površina zahvata 14,7 ha. Namjena po GUP-u: robno — transportni centar.

12

KOMENTAR: Plan je djelimično realizovan. Saobraćajna povezanost zahvata plana je solidna i omogućava dobre pretpostavke za realizaciju plana. Izgradnjom planirane saobraćajnice stvoriće se uslovi i kvalitetne pješačke komunikacije od naselja prema OŠ Meksiko. Komunalna opremljenost grañevinskog zemljišta nije na zadovoljavajućem nivou. Može se očekivati da će se, zbog zainteresovanosti korisnika prostora za izgradnju objekata prema uslovima iz Plana, pristupiti dodatnom ureñivanju grañevinskog zemljišta.

Polje - Zaljevo („Službeni list CG" — opštinski propisi, broj 27/12). Površina zahvata 340 ha. Namjena po GUP-u: stanovanje i proizvodnja, stanovanje i industrija, urbano zelenilo i centralne javne funkcije.

KOMENTAR: Plan je realizovan u minimalnom procentu u odnosu na površinu zahvata. Obzirom da je riječ o prostoru čija namjena je izmjenama GUP-a usklañena sa višegodišnjim zahtjevima korisnika prostora da se omogući stanovanje u ovoj zoni, očekuje se značajno interesovanje korisnika prostora za izgradnju na ovom prostoru. Dominantni infrastrukturni koridor u zahvatu ovog plana predstavlja kolski priključak na zaobilaznicu oko Bar i veza Luke Bar sa planiranim autoputem, sa ureñenjem korita rijeke Rikavac.

Gornja Čeluga („Službeni list CG" — opštinski propisi, broj 39/14.). Površina zahvaćena planom je 51,5ha. Namjena po GUP-u: stanovanje malih gustina, stanovanje srednjih gustina, centralne funkcije, mješovita namjena i gradska groblja.

KOMENTAR: Plan nije relizovan osim postojeće infrastrukture. Namjena prostora je usklañena sa zahtjevima korisnika prostora u ovoj zoni, pa se očekuje značajno interesovanje za izgradnju .

Gretva - Baukovo - Belveder (Službeni list SRCG — opštinski propisi, broj 24/79). Površina zahvaćena planom: ukupno 16,62 ha od čega Gretva 7,35 ha, Baukovo 4,24 ha i Belveder 3,03 ha. Namjena po GUP-u: niska gustina stanovanja.

KOMENTAR: Stepen izgrañenosti postojećeg grañevinskog fonda je na Baukovu 100%, na Belvederu 50% i u Gretvi 30%, što sve u velikoj mjeri onemogućava dosledno sprovoñenje Plana. Lokacija Belveder i dio Baukova je izgrañena u najvećoj mjeri privremenim objektima koji su ovdje postavljeni za potrebe nužnog smještaja poslije zemljotresa 1979. godine. Plan nije prenijet na teren i nije urañen Program ureñenja. DUP »Stari Bar« (Odluka SO Bar broj: 01-227 od 04. 12. 1987. godine) zahvatio je cca 9 ha ovog Plana. Od DUP-a Gretva Baukovo Belveder van zahvata DUP-a Stari Bar ostalo je cca 7.2 ha. U toku je izrada DUP-a Stari Bar koji obuhvata prostore ovog Plana, kao i prostor važećeg DUP-a Stari Bar. Namjena po važećem GUP-u: javne funkcije — servisi, stanovanje srednjih gustina, stanovanje malih gustina, industrija i urbano zelenilo.

Stari Bar (Odluka o usvajanju broj 01-227 od 4. decembra 1987. godine). Površina zahvaćena Planom 25 ha. Namjena po GUP-u: stanovanje, staro urbano jezgro — čaršija, zdravstvo — gradska bolnica, stanovanje u dijelu privremenog smještaja. Za staro urbano jezgro — čaršiju i Stari Grad je izrañen urbanistički projekat.

KOMENTAR: Planom je utvrñena rekonstrukcija i sanacija postojećih objekata i izgradnja tehničke infrastrukture. Plan je samo u manjem dijelu realizovan. U toku je izrada DUP-a Stari Bar za prostor od cca 100 ha. Namjena po važećem GUP-u: javne funkcije — servisi, stanovanje srednjih gustina, stanovanje malih gustina, industrija i urbano zelenilo. Staro urbano jezgro – čaršija i Stari grad su pod zaštitom Uprave za zasštitu spomenika kulture.

Marelica („Službeni list CG" — opštinski propisi, broj 32/09) Površina zahvaćena Planom 75 ha. Namjena po GUP-u: turističko stanovanje.

KOMENTAR: Plan je relizovan u veoma malom procentu u odnosu na površinu zahvata,osim postojeće infrastrukture. Obzirom na atraktivnost područja u narednom periodu bi trebalo, u skladu sa zahtjevima investitora za izdavanje grañevinskih dozvola, pokrenuti aktivnosti na komunalnom opremanju grañevinskog zemljišta kako bi se stvorili uslovi za efikasno sprovoñenje plana. Donijeta je odluka o izradi izmjena i dopuna plana za zonu A1.

Veliki Pijesak („Službeni list CG" — opštinski propisi, broj 16/11) Površina zahvaćena Planom 52 ha. Namjena po GUP-u: turističko stanovanje.

KOMENTAR: Plan je djelimično relizovan uglavnom u priobalnom dijelu, osim postojeće infrastrukture. Obzirom na atraktivnost područja u narednom periodu bi trebalo, u skladu sa interesovanjem investitora za grañenjem objekata, pokrenuti aktivnosti na komunalnom opremanju grañevinskog zemljišta kako bi se stvorili uslovi za efikasno sprovoñenje plana. Planom je obuhvaćen i dio prostora koji obuhvata DUP-a Ponta („Službeni list RCG" — opštinski propisi, broj

13

21/99) van zone Morskog dobra. U toku je izrada izmjena i dopuna planskog dokumenta za prostor bloka 7 u zoni A3, površine cca 21.000 m2.

Pečurice centar („Službeni list CG" — opštinski propisi, broj 25/11) Površina zahvaćena Planom 156 ha. Namjena po GUP-u: turističko stanovanje, stanovanje srednjih i velikih gustina, centralne i javne funkcije.

KOMENTAR: Plan nije relizovan, osim postojeće infrastrukture. Obzirom na atraktivnost područja u narednom periodu bi trebalo, u skladu sa interesovanjem investitora za grañenjem objekata, pokrenuti aktivnosti na komunalnom opremanju grañevinskog zemljišta kako bi se stvorili uslovi za efikasno sprovoñenje plana. Donijeta je odluka o izradi izmjena i dopuna plana za dio zone C.

Bušat („Službeni list CG" — opštinski propisi, broj 25/11) Površina zahvaćena Planom 128 ha. Namjena po GUP-u: turističko stanovanje, stanovanje malih i srednjih gustina, centralne funkcije.

KOMENTAR: Plan nije relizovan osim postojeće infrastrukture. Obzirom na atraktivnost područja u narednom periodu bi trebalo, u skladu sa interesovanjem investitora za grañenjem objekata, pokrenuti aktivnosti na komunalnom opremanju grañevinskog zemljišta kako bi se stvorili uslovi za efikasno sprovoñenje plana.

Petovića zabio („Službeni list CG" — opštinski propisi, broj 39/14.). Površina zahvaćena planom je 51,41ha. Namjena po GUP-u: turističko stanovanje.

KOMENTAR: Plan nije relizovan. Obzirom na preporuke PPPPN MD za legalizaciju postojećeg naselja, kao i atraktivnost područja u narednom periodu bi trebalo, u skladu sa interesovanjem investitora za grañenjem objekata, pokrenuti aktivnosti na komunalnom opremanju grañevinskog zemljišta kako bi se stvorili uslovi za efikasno sprovoñenje plana.

Plan ureñenja manjeg naselja * V r s t a p l a n s k o g d o k u m e n t a d e f i n i s a n a r a n i j i m Z a k o n i m a o p l a n i r a n j u p r o s t o r a

Rutke (Službeni list SRCG — opštinski propisi, broj 5/80). Površina zahvaćena Planom 20 ha. Namjena po GUP-u: niska gustina stanovanja. Predmetni prostor je obuhnaćen detaljnim urbanističkim planom »Bjelila — Rutke — Gorelac«

KOMENTAR: Cijelo naselje Rutke je već izgrañeno. Naselje je izgrañeno ali nije usaglašeno sa Planom, nema adekvatne infrastrukture, saobraćajnice itd. Plan nije usaglašen sa GUP-om u dijelu saobraćaja

Virpazar (Odluka o usvajanju broj 01-123 od 29. maja 1986. godine). Površina zahvaćena Planom 205 ha. Predmetni plan je obuhvaćen DSL Virpazar.

KOMENTAR: Plan nije realizovan. Plan nije prenijet na teren i nije urañen Program ureñenja. Većim dijelom Plan zahvata prostor Nacionalnog parka »Skadarsko jezero«.

Ostros (Odluka o usvajanju broj 01-226 od 4. decembra 1987. godine). Površina zahvaćena Planom 45 ha. Namjena: niska gustina stanovanja sa pratećim sadržajima društvenog standarda.

KOMENTAR: Plan nije realizovan. Prilikom izrade Prostorno-urbanističkog plana opštine Bar definisaće se smjernice za izradu novog Plana centra Ostrosa.

Urbanistički projekat

Meñuopštinska sanitarna deponija Možura („Službeni list CG" — opštinski propisi, broj 06/10). Namjena: Deponija i reciklažni centar.

14

KOMENTAR: Plan je djelimično realizovan. U narednom periodu se očekuje izgradnja reciklažnog centra i postrojenja za tretman čvrstog otpada.

Ćeskota („Službeni list CG" — opštinski propisi, broj 07/09). Površina zahvaćena planom je 1,8 ha. Namjena po GUP-u: turistički kompleks.

KOMENTAR: Plan nije relizovan. Za realizaciju većeg dijela Plana neophodna je komasacija grañevinskog zemljišta. Planom je predviñen hotelski kompleks visoke kategorije.

Poslovni objekti OOUR »Elektrodistribucija« Bar („Službeni list SRCG" — opštinski propisi, broj 4/78).

KOMENTAR: Plan je relizovan u najvećoj mjeri i nalazi se u zahvatu DUP-a Prva faza privredne zone Bara.

Autobaza - Rumijatrans („Službeni list SRCG" — opštinski propisi, broj 15/79).

KOMENTAR: Plan je relizovan i nalazi se u zahvatu DUP-a Prva faza privredne zone Bara.

Skladišni prostor »Jelovica« iz Škofje Loke („Službeni list SRCG" — opštinski propisi, broj 39/81). Površina zahvata 0,25 ha.

KOMENTAR: Plan je relizovan i nalazi se u zahvatu DUP-a Servisna zona - Polje.

Stovarište »Industrijaimport« u Baru („Službeni list SRCG" — opštinski propisi, broj 19/79 ). Površina zahvaćena planom 1 ha.

KOMENTAR: Plan je relizovan i nalazi se u zahvatu DUP-a Prva faza privredne zone Bara.

Centralno groblje (Službeni list SRCG — opštinski propisi, broj 11/80). Površina zahvaćena Planom 16 ha. Namjena po GUP-u: groblje.

KOMENTAR: Plan nije realizovan osim izgrañene kapele sa pratećim sadržajima.

OŠ „Meksiko" (Odluka o usvajanju 01-70 od 26.03.1985. ) Površina zahvaćena planom 1,5 ha.

KOMENTAR: Plan je realizovan i nalazi se u zahvatu DUP-a „Polje – Zaljevo“

Stari grad Bar (Odluka o usvajanju broj 01-227 od 4. decembra 1987. godine). Površina zahvaćena Planom 4 ha. Namjena po GUP-u: staro urbano jezgro — spomenički kompleks.

KOMENTAR: Planom je utvrñena rekonstrukcija i sanacija postojećih objekata i izgradnja tehničke infrastrukture. Plan je samo u manjem dijelu realizovan. Plan je sastavni dio DUP-a Stari Bar.

Motel »Vrsuta« na Sutormanu (Službeni list SRCG — opštinski propisi, broj 31/82). Površina zahvata 0,4 ha.

KOMENTAR: Plan nije relizovan.

Predajni centar obalne radio stanice Bar (Službeni list SRCG — opštinski propisi, broj 22/80).

KOMENTAR: Urbanistički projekat je bio neophodan uslov za odreñivanje lokacije za izgradnju objekta predajne stanice. Plan je realizovan. U toku je izrada DUP-a »Pečurice — turistički kompleks« koji obuhvata prostor ovog Plana.

Stara maslina (Odluka o donošenju broj 030-43 od 02.06.2006. „Službeni list RCG" — opštinski propisi, broj 22/06) Površina zahvata 0,66 ha.

KOMENTAR: Plan je realizovan.

Bjeliši I („Službeni list CG" — opštinski propisi, broj 32/09) Površina cca 1,3 ha. Namjena po GUP-u: stanovanje velikih gustina.

KOMENTAR: Plan nije realizovan.

Benzinska pumpa - Polje („Službeni list CG" — opštinski propisi, broj 07/09) Površina cca 2300 m2. Plan se nalazi u zahvatu detaljnog urbanističkog plana »Polje - Zaljevo«. Namjena po GUP-u: centralne funkcije.


15

Lokalna studija lokacije

Brežani („Službeni list RCG" — opštinski propisi, broj 18/07) Površina 2,23 ha. Namjena po GUP—u: stanovanje malih gustina.

KOMENTAR: Plan je djelimično realizovan.

Poslovni kompleks Olio prom („Službeni list CG" — opštinski propisi, broj 16/08) Površina 1,09 ha. Namjena po GUP-u: Industrijska zona — prerada maslina.


Poslovni centar Kaća („Službeni list CG" — opštinski propisi, broj 16/08) Površina 620 m2. Namjena po GUP-u: mješovita namjena stanovanje i rad.


Pavlićević („Službeni list CG" — opštinski propisi, broj 16/08) Površina 4000 m2. Namjena po GUP-u: stanovanje srednjih gustina.


Škerović („Službeni list CG" — opštinski propisi, broj 16/08) Površina 795 m2. Namjena po GUP-u: centralne funkcije.


Tomanis („Službeni list CG" — opštinski propisi, broj 16/08) Površina 890 m2. Namjena po GUP-u: centralne funkcije.

KOMENTAR: Plan je djelimično realizovan i nalazi se u zahvatu detaljnog urbanističkog plana »Polje - Zaljevo«.

Hamero resort („Službeni list CG" — opštinski propisi, broj 35/08) Površina 3,4 ha. Namjena po GUP-u: turističko stanovanje.


Pečurice 1750 („Službeni list CG" — opštinski propisi, broj 35/08) Površina 8000 m2. Namjena po GUP-u: turističko stanovanje.


Pješčine („Službeni list CG" — opštinski propisi, broj 07/09) Površina cca 8 ha. Namjena po GUP-u: turistički kompleks.


Mala Volujica („Službeni list CG" — opštinski propisi, broj 27/12) Površina 36.5 ha. Namjena po GUP-u: stanovanje malih gustina. KOMENTAR: Plan je djelimično realizovan. Evidentan je nedostatak komunalne infrastrukture.

Kaća 2 („Službeni list CG" — opštinski propisi, broj 07/09) Površina cca 1200 m2. Namjena po GUP-u: centralne funkcije.


Deli petrol („Službeni list CG" — opštinski propisi, broj 07/09) Površina cca 2000 m2. Namjena po GUP-u: centralne funkcije.

KOMENTAR: Plan nije realizovan.Za predmetni prostor donijet je DUP Bjelila-Rutke –Gorelac.

Mirovica I („Službeni list CG" — opštinski propisi, broj 32/09) Površina cca 6700 m2. Namjena po GUP-u: stanovanje malih gustina.


Alhambra - Maljević („Službeni list CG" — opštinski propisi, broj 16/11) Površina cca 2700 m2. Namjena površina: poslovanje.

16


Mišići I („Službeni list CG" — opštinski propisi, broj 16/11) Površina cca 13000 m2. Namjena površina: stanovanje malih gustina.


Kurtina I („Službeni list CG" — opštinski propisi, broj 40/12) Površina cca 17000 m2. Namjena površina: turističko stanovanje sa posebnim naglaskom na ureñenju zelenih površina.


Učešće javnosti u izradi lokalnih planskih dokumenata

Javnost učestvuje u donošenju odluka o izradi i donošenju lokalnih planskih dokumenata putem rane participacije –anketa i inicijativa za izradu planskih dokumenata i aktivnog učešća u javnim raspravama. Nadležni sekretarijat prikuplja inicijative zainteresovanih korisnika prostora sa teritorije opštine Bar. Ove inicijative, pored ostalog, opredjeljujuće su za pristupanje izradi lokalnog planskog dokumenta i predstavljaju anketu grañana koja koristi planeru prilikom izrade plana, kao i tzv ranu participaciju grañana. Pored toga, u toku javne rasprave, sva zainteresovana lica mogu izvršiti uvid u planski dokument u prostorijama nosioca pripremnih poslova, kancelarijama mjesne zajednice u okviru koje se nalazi zahvat planskog dokumenta, kao i na sajtu Opštine Bar. Svi zainteresovani mogu svoje primjedbe na nacrt planskog dokumenta nosiocu pripremnih poslova dostaviti poštom, elektronskim putem (e-mail) ili direktno na javnoj prezentaciji plana. Izvještaj sa javne rasprave se objavljuje na sajtu nadležnog sekretarijata.

Finansiranje izrade lokalnih planskih dokumenata

Izrada lokalnih planskih dokumenata finansira se iz budžeta Opštine Bar. Finansijska sredstva za izradu detaljnog urbanističkog plana, urbanističkog projekta i lokalne studije lokacije mogu obezbijediti i zainteresovani korisnici prostora.

Ureñivanje grañevinskog zemljišta

Ureñivanje grañevinskog zemljišta se sprovodi na osnovu godišnjeg Programa ureñenja prostora. Sredstva za realizaciju definišu se kroz kapitalni budžet Opštine Bar. Rokovi za realizaciju zavise od realizacije budžeta i interesovanja korisnika prostora za investiranje u izgradnju objekata. Izgradnjom regionalnog vodovoda stvorene su osnovne pretpostavke da se za priobalni dio opštine u narednom periodu obezbijedi snabdijevanje vodom, a u toku je realizacija projekta odvoñenja otpadnih voda.

Dokumentaciona osnova o prostoru

Nadležni sekretarijat vodi dokumentacionu osnovu o prostoru: 1. Prostorne cjeline (zone) definisane su Generalnim urbanističkim planom Bara; 2. Popis planskih dokumenata sastavni je dio ovog izvještaja; 3. Podaci o stanovništvu postoje u bazi podataka Monstata; 4. U sklopu izrade Prostorno — urbanističkog plana opštine Bar su i tri bazne studije: Studija turizma, Studija

saobraćaja i Studija poljoprivrede. 5. Nadležni sekretarijat vodi evidenciju o pojedinačnim aktima vezanim za pojedinu prostornu zonu; 6. Podaci o objektima postoje u bazi podataka Uprave za nekretnine. Nadležni sekretarijat posjeduje podatke o

izdatim aktima za pojedinačne objekte; 7. Podaci o vlasništvu na nepokretnostima postoje u bazi podataka Uprave za nekretnine; 8. Podaci o prirodnoj baštini dati su u Generalnom urbanističkom planu Bara;

17

9. Podaci o kulturnoj baštini dati su u Generalnom urbanističkom planu Bara; 10. Nadležni sekretarijat vodi evidenciju o podnijetim zahtjevima i inicijativama korisnika prostora, koje se odnose

na izmjene planskih dokumenata i izradu novih. Evidencija sadrži klasifikaciju po prostornim cjelinama.

Urbanističko - tehnički uslovi, grañevinske i upotrebne

dozvole u 2015. godini

Rješavajući po zahtjevima, u 2015. godini izdato je (podaci iz izvještaja su za prvih jedanaest mjeseci):

- urbanističko tehničkih uslova ......................................... 317 - grañevinskih dozvola ........................................................ 35 - upotrebnih dozvola .......................................................... .11

U toku 2015. godine primjetno je smanjen broj zahtjeva u odnosu na prethodnu godinu, kako za izdavanje urbanističko tehničkih uslova, tako i za izdavanje grañevinskih i upotrebnih dozvola. Razlog tome je opšta nepovoljna ekonomska situacija , najava smanjenja i postepenog ukidanja naknade za komunalno opremanje grañevinskog zemljišta, kao i nemogućnost rješavanja imovinsko pravnih odnosa na urbanističkim parcelama u zahvatu odreñenog broja planova i samim tim nemogućnost ostvarivanja prava na gradnju. Stepen realizacije lokalnih planskih dokumenata je različit, kao i interesovanje investitora. U najvećem dijelu interesovanje za investicije vezano je za infrastrukturnu opremljenost plana i konkretne lokacije, koja sa druge strane zavisi direktno od sredstava koja su namjenjena za komunalno opremanje, a koja se namjenski koriste za područje na kome se gradi. Prema broju izdatih UTU postoji veće interesovanje za DUP Sutomore centar, Topolica IV, Polje –Zaljevo, Veliki pijesak i Ilino.

2. Ocjena sprovedenih mjera i njihov uticaj na

upravljanje prostorom

Najveći problem upravljanja prostorom predstavlja neplanska gradnja koja je uglavnom koncentrisana na pojedinačnim atraktivnim lokacijama uz obalu. Na taj način prostor je urbanistički narušen. U pogledu infrastrukture, investicije nisu bile srazmjerne potrebama, tako da je evidentan nedostatak kako hidrotehničke tako i ostale infrastrukture na značajnom dijelu teritorije opštine.

U vremenu od donošenja izmjena GUP—a iz 1985. godine, osim izrade i donošenja planskih dokumenata, nijesu preduzimane značajnije mjere na sprovoñenju planova. Odnos planske dokumentacije, njenog sprovoñenja i upravljanja prostorom može se ocijeniti po sljedećim bitnim činiocima prostora:

— Zbog nepostojanja Prostorno urbanističkog plana opštine i odgovarajućih mjera za sprovoñenje GUP-a, nije se mogla izbjeći centralizacija funkcija u prostoru, tako da je umjesto skladnog razvoja Opštine u cjelini postojao

L O K A L N A P L A N S K A D O K U M E N T A

18

nekontrolisani rast na pojedinačnim lokacijama ili zonama i usporeni razvoj ostatka teritorije (osim neplanske gradnje).

— Individualna izgradnja, kako stambena, tako i poslovna, odvijala se uglavnom u okvirima i po smjernicama postojećih planova. Meñutim, nefleksibilnost postojećih planova je dovela do smanjenja mogućnosti izgradnje, što zbog potreba za izgradnjom koje stalno rastu, dovodi, pored ostalog, do pojave nelegalne izgradnje.

— Izgradnja poslovnih objekata za potrebe malih i srednjih preduzeća je u začetku, ali jasno pokazuje znake ekspanzije u skoroj budućnosti, što će, zbog neprilagoñenih planova ili neizgrañenih saobraćajnica i druge infrastrukture, neminovno voditi nepovoljnim ograničenjima planskog razvoja i konfliktima interesa. Izgradnja za potrebe velikih preduzeća je bila u zastoju i često se svodila na relativno male investicije u cilju održavanja funkcionisanja.

Izgradnja objekata od opšteg interesa je bila intenzivna u prethodnom periodu, ali još uvijek ne odgovara stvarnim potrebama korisnika prostora. U oblasti saobraćaja i tehničke infrastrukture je bilo značajnih ulaganja prema iskazanim potrebama, pogotovu u oblasti naseljske mreže ulica, pješačkih komunikacija, vodovoda, fekalne kanalizacije, elektroenergetske infrastrukture i zelenila. Pitanja kvalitetnog vodosnabdijevanja i tretmana otpadnih voda su u postupku rješavanja, izdato je 13 grañevinskih dozvola za projekat rekonstrukcije kanalizacionog sistema koji se finansira iz kredita KfW banke i očekuje se početak izvoñenja radova na ovoj infrastrukturnoj mreži.

Odreñeni broj planova sa detaljnom urbanističkom razradom je zastarajeo i u postupku su izmjene i dopune. Ima planova koji nijesu realizovani, planova koje je teško sprovesti, kao i planova koji su stavljeni van snage.

U 2015. godini nisu donošene odluke o pristupanju izradi novih lokalnih planskih dokumenata. U ovom periodu usvojena su tri detaljna urbanistička plana (Gornja Čeluga, Petovića zabio i Bjelila-Rutke-Gorelac) ukupne površine 280,65 ha. Trenutno je u toku izrada cca 1315 ha lokalnih planskih dokumenata sa detaljnom urbanističkom razradom u zahvatu GUP-a Bara. Donošenjem planova čija je izrada u toku, opština će imati cca 2805 ha prostora pokrivenog lokalnim planskim dokumentima sa detaljnom urbanističkom razradom, , odnosno cca 75% teritorije GUP-a na kojem je planirana izgradnja. Programom ureñenja prostora za 2016. godinu planirana je analiza sprovoñenja važećih planskih dokumenata, razmatranje potreba eventualnih izmjena, usaglašavanja sa zakonom i planovima širih teritorijalnih cjelina, a prvenstveno donošenje planova čija je izrada u toku.

Osnovni ciljevi izrade lokalnih planskih dokumenata sa detaljnom urbanističkom razradom:

1. Stvaranje planskih preduslova za izgradnju objekata u skladu sa zakonom i planovima širih teritorijalnih cjelina

2. Utvrñivanje javnog interesa kroz infrastrukturne koridore (najčešće saobraćajnice) i lokacije za izgradnju objekata komunalne infrastrukture u sklopu realizacije prve etape GUP-a Bara.

2. Usklañivanje važećih lokalnih planskih dokumenata sa planovima širih teritorijalnih cjelina i zakonom.

Ocjena je da su stvorene pretpostavke (materijalna sredstva, tehničko-tehnološki napredak, stručni kadar, preduzeća koja imaju kapacitet da iznesu ove poslove, znatno unaprijeñena saradnja sa institucijama: Uprava za nekretnine, J.P. „Vodovod i kanalizacija" Bar, Elektroprivreda Crne Gore, Crnogorski Telekom, velika zainteresovanost grañana iskazana sa preko 2400 inicijativa za donošenje lokalnih planskih dokumenata sa detaljnom urbanističkom razradom, velika zainteresovanost poznatih investitora iskazana sa preko 100 inicijativa za izradu lokalne studije lokacije) da se počne sa izradom lokalnih planskih dokumenata sa detaljnom urbanističkom razradom za relativno veliko područje.

O B A L N O P O D R U Č J E

Oko 50% obalnog područja Jadranskog mora u opštini Bar čini kamenita neureñena i neizgrañena obala, dok je za ostatak obale karakteristična neplanska izgradnja, koju karakterišu uglavnom individualni stambeni objekti i objekti za pružanje hotelskih i ugostiteljskih usluga, i privredna zona čiji centar predstavlja Luka Bar. Za ovaj prostor je donijeto pet državnih studija lokacije. U toku je izrada PPPPN za Obalno područje.

19

Područje Skadarskog jezera u opštini Bar je skoro u potpunosti neizgrañeno. Važeći PPPPN za nacionalni park Skadarsko jezero u opštini Bar prepoznaje Virpazar i Donje Muriće kao naselja u kojima se očekuje razvoj turizma u narednom periodu. Od donošenja Plana došlo je do značajnih promjena u sagledavanju Skadarskog jezera kao najznačajnijeg resursa za razvoj turizma u opštini Bar, kojem bi u narednom periodu trebalo poklanjati znatno veću pažnju. U toku je izrada PPPPN za nacionalni park Skadarsko jezero.

U P R A V L J A N J E O T P A D O M - P R O S T O R N I A S P E K T , P R E Č I Š Ć A V A N J E O T P A D N I H V O D A Opštine Bar i Ulcinj osnovale su zajedničko preduzeće za deponovanje čvrstog komunalnog otpada. Od jula 2012. godine u funkciji je meñuopštinska sanitarna deponija »Možura«. Početkom rada deponije stvoreni su uslovi za odlaganje čvrstog komunalog otpada za opštine Bar i Ulcinj, a trenutno se na deponiji odlaže i otpad iz opština Bar, Ulcinj, Budva, Kotor i Tivat. U planu su aktivnosti na selektivnom sakupljanju i odvajanju otpada, kao i izgradnja reciklažnog centra. Sakupljanje otpada je povjereno JP "Komunalne djelatnosti" Bar.

Važan projekat u ovoj oblasti je sanacija odlagališta ”Ćafe”, rehabilitacija cca 370 m puta i potpornih zidova. Procijenjena vrijednost projekta je cca 5,3 miliona eura, a sam projekat će biti finansiran kroz IPA program, Komponenta III - regionalni razvoj.

Sredstvima IPA komponente III predviñena je sanacije odlagališta „Ćafe“ sa procijenjenom vrijednošću 5,284 miliona eura bez PDV-a (projekti koji se finasiraju iz IPA su osloboñeni plaćanja PDV-a). Projekat će biti finansiran u cjelosti, od izvoñenja radova, usluge izrade i revizije glavnih projekata i nadzora nad izvoñenjem radova, kroz sredstva predviñena Operativnim programom, 85% iz sredstava IPA donacije i 15% iz sredstava nacionalnog učešća, odnosno iz budžeta Crne Gore. Realizacija projekta se odvija brže od predviñene dinamike, imajući u vidu da je projekat uvršten na listu za finansiranje iz IPA III dvije godine kasnije od ostalih projekata. Direkcija javnih Radova Crne Gore sprovodi aktivnosti na odabiru izvoñača radova i nadzora, a nakon toga će se pristupiti izvoñenju radova na sanaciji .

Generalnim urbanističkim planom Bara predviñena je izgradnja 5 postrojenja za prečišćavanje otpadnih voda. U toku je realizacija projekta postrojenja za centar grada. Veći dio sredstava za izgradnju postrojenja za prečišćavanje otpadnih voda je obezbjeñen iz kredita.

20

3. Ocjena zaštite prostora

Bogatstvo, raznovrsnost i očuvanost prirodnih dobara, u prvom redu biljnog i životinjskog svijeta na

kopnu i u vodi, jedna je od prioritetnih obaveza očuvanja ekosistema i preduzimanja adekvatnih

mjera njihove zaštite, ureñivanja i unapreñivanja radi planskog i racionalnog korišćenja prostora i

njegove optimalne valorizacije.

Zagañivači. Kanalizacione vode se ne prečišćavaju i direktno zagañuju vodene ekosisteme Luke i obalnog mora Barskog zaliva. Rezervoari za skladištenje i pretakanje naftnih derivata na Volujici su potencijalni zagañivači morskog ekosistema šireg područja Luke i Barskog zaliva u cjelini. Postrojenja za istovar i deponovanje lužina, kisjelina i drugih opasnih i štetnih materija, takoñe mogu biti zagañivači voda, naročito u slučaju havarija ili neadekvatnog rukovanja. Luka Bar je obezbijedila potrebnu opremu za intervencije u akcidentnim slučajevima. Željeznički objekti (servisi, depoi i drugo) su značajni zagañivači podzemnih i površinskih voda, jer se štetni materijal ne prečišćava prije upuštanja u recipijent, čime se ugrožava biljni i životinjski svijet vodenih ekosistema i, naročito, posebno zaštićene plaže duž obala Barskog zaliva. Veliki broj autoservisa, perionica za pranje vozila i sličnih objekata nema adekvatne rezervoare za prihvat korišćenog ulja i drugih štetnih materija koje se najčešće ispuštaju direktno u okolinu. Vlasnici ovih objekata dužni su da urade planove upravljanja opasnim otpadom na koje moraju pribaviti saglasnost nadležnog organa uprave (Agencije za zaštitu životne sredine).

Gradska deponija. Kompleksno zagañivanje voda, vazduha i zemljišta potiče od postojećih odlagališta komunalnog i drugog otpada organskog i neorganskog porijekla. Odreñene količine otpada sa bivšeg odlagališta „Ćafe" direktno su dospijele u obalno more, a atmosferilijama zagañene vode sa odlagališta, koje sadrže štetne i opasne materije, spiraju se takoñe u obalno more ili neposrednu podzemnu izdan u okolini samih odlagališta. Zagañivanje zemljišta i podzemnih voda podstiče se razgrañivanjem organskih materija, dok zagañivanje vazduha (aerozagañivanje) nastaje spaljivanjem otpada na odlagalištima što proizvodi toksične gasove (dim, toksični pepeo, neprijatne mirise).

Odlagalište „Ćafe" je konačno zatvoreno 2008. godine. Opština Bar je raspisala tender na osnovu kojeg je odabrano preduzeće koje je uradilo glavni projekat „Sanacije odlagališta Ćafe". Operativnim programom Regionalnog razvoja (OPRR), kao višegodišnjim planskim dokumentom koji sveobuhvatno prikazuje svrhu utroška sredstava IPA kroz odreñene prioritete, mjere i operacije, sanacija ovog odlagališta utvrñena je kao jedan od prioriteta. Za realizaciju projekta sanacije nesanitarne deponije Ćafe odobrena su sredstva u iznosu od cca 5,3 miloiona € iz sredstava EU iz IPA III komponente. U toku je izbor izvoñača radova i nadzora.

Zaštita životnog prostora. Zaštita životne sredine podrazumijeva trajnu zaštitu prirodnih i stvorenih vrednosti u cilju održavanja i poboljšanja kvaliteta prostora na teritoriji GUP-a Bara i šireg okruženja. Osnovni prirodni elementi ovog podneblja od značaja za zaštitu su: more i morska obala, nalazišta mineralnih i nemineralnih sirovina, izvori i površinski i podzemni vodotoci, vegetacija i osnovne karakteristike prirodnog reljefa. Osnovni stvoreni elementi od značaja za zaštitu su sva poljoprivredna i šumska zemljišta, maslinjaci, agrumari, park na Topolici, postojeće gradsko zelenilo i pošumljene površine duž morske obale i saobraćajnica.

Zaštita prostora. Izrada lokalnih planskih dokumenata sa detaljnom urbanističkom razradom kojima se stvaraju planski preduslovi za izgradnju objekata, komunalno opremanje grañevinskog zemljišta, voñenje kvalitetne dokumentacione osnove o prostoru, preduzimanje dodatnih mjera na sprječavanju bespravne izgradnje, mogućnost on-line pristupa nadležnog organa lokalne uprave digitalnim podlogama čiju evidenciju vodi Uprava za nekretnine, digitalni prikazi lokalnih planskih dokumenata u vektorskom obliku (osnova geografsko-informacionog sistema), izrada i stavljanje na uvid razvojnih planova raznih institucija i preduzeća čije je djelovanje od javnog značaja i sl., predstavljaju osnov nastojanja da se prostor unaprijedi i zaštiti.

21

4. Ocjena o iskazanim potrebama korisnika

prostora

Kao najveći privredni potencijal opštine prepoznata je Luka Bar u čijem je zaleñu planiran razvoj privredne zone. Iako je ovo plan novijeg datuma, pažnju treba usmjeriti na zahtjeve potencijalnih investitora. Na osnovu novih potreba nastalih u proteklom periodu, kao i brojnih zahtjeva korisnika prostora, od donošenja izmjena i dopuna GUP-a Bara pristupljeno je izradi većeg broja lokalnih planskih dokumenata. Donošenjem novih lokalnih planskih dokumenata stvoreni su uslovi za realno sprovoñenje i prenošenje planova na teren, kao i za valorizaciju prostora obuhvaćenog planovima. Kvalitetnim planskim rješenjima koji uvažavaju zahtjeve korisnika prostora stvoreni su svi preduslovi za realizaciju planskih dokumenata i sprovoñenje politike ureñenja prostora. Izradi planske dokumentacije pristupilo se shodno potrebama korisnika prostora i shodno razvojnoj strategiji opštine Bar iskazanoj kroz GUP Bara.

Zahtjevi korisnika prostora, kako pojedinačni, tako i grupe grañana, ustanove i preduzeća, analizirani su i artikulisani kroz dosadašnju izradu i donošenja planskih dokumenata sa detaljnom urbanističkom razradom. Na osnovu opravdanih zahtjeva korisnika prostora donešene su odluke o pristupanju izradi novih, kao i odluke o izmjenama i dopunama važećih planova, prvenstveno onih koji su skoro neupotrebljivi zbog: starosti, neažurnih podloga, novih potreba i problema kod realizacije.

85% inicijativa grañana za donošenje novih ili izmjene i dopune važećih lokalnih planskih dokumenata obuhvaćeno je važećim planskim dokumentima, odnosno onima koji su trenutno u izradi. Veliki broj učesnika na javnim raspravama po nacrtima pokazuju visoko razvijenu svijest grañana o značaju postupka izrade lokalnih planskih dokumenata i njihovog donošenja. Prostor koji obuhvata inicijative korisnika prostora koje nisu obuhvaćene planskim dokumentima u izradi biće planski definisan kroz Prostorno — urbanistički plan opštine Bar i eventualnu buduću plansku razradu.

U periodu od 20.08.2010. do 31.03.2011. podnijeto je 1143 zahtjeva za evidentiranje bespravno sagrañenih objekata od strane vlasnika objekata i investitora koji u zakonskoj proceduri žele da regulišu status svojih objekata. Ovaj podatak jasno govori da su vlasnici bespravno sagrañenih objekata svjesni značaja regulisanja statusa svojih objekata. Obzirom da zakon koji tretira legalizaciju bespravno sagrañenih objekata« nije usvojen, Opština Bar nema mogućnosti postupanja po predmetnim zahtjevima.

22

5. Drugi elementi od važnosti za prostor

Bespravno izgrañeni objekti

Evidencija bespravno izgrañenih objekata Pored znatnih materijalnih sredstava, popis bespravno sagrañenih objekata podrazumijeva niz radnji u koji se mora uključiti veći broj subjekata, i to je problem koji se mora rješavati na državnom nivou.

U prvoj polovini 2015. godine, u saradnji sa Ministarstvom održivog razvoja i turizma izvršeno je geodetsko-katastarsko snimanje i evidentiranje svih objekata izgrañenih u zahvatu DUP-a „Bjelila-Rutke-Gorelac“, a u cilju sprovoñenja pilot projekta istoimenog plana. Tom prilikom je evidentirano 2440 izgrañenih objekata, od kojih samo rijetki izuzeci imaju grañevinsku dozvolu izdatu po PUMN Rutke ili ranijim propisima.

Trenutno se vodi elektronska evidencija izdatih grañevinskih dozvola koji se nalaze u arhivi ovog Sekretarijata. Evidencija sadrži sve bitne podatke o objektima, koji su iskazani u grañevinskoj dozvoli.

Akcionim planom politike stanovanja u Crnoj Gori, predviña se rješavanje pitanja nelegalne gradnje i to: izradom odgovarajuće planske dokumentacije, procesom ureñivanja neformalnih naselja, unaprjeñivanjem infrastrukture, kao i nizom preventivnih mjera koje treba da demotivišu nelegalnu gradnju.

Polazeći od činjenice da je veći dio neformalnih naselja donekle opremljen komunalnom infrastrukturom, kao i da je najveći broj bespravno izgrañenih objekata priveden namjeni, njihovo rušenje može izazvati niz problema (prvenstveno socijalnih) i ne bi moglo riješiti problem na adekvatan način.

Program ureñenja prostora

Program ureñenja prostora bi u narednom periodu trebalo dominantno da tretira prostor zahvaćen lokalnim planskim dokumentima sa detaljnom urbanističkom razradom. Kao što je ranije navedeno, u toku je izrada lokalnih planskih dokumenata ( novih i izmjena i dopuna) kojima je, uz već donijete lokalne planske dokumente sa detaljnom urbanističkom razradom, obuhvaćeno cca 2400 inicijativa grañana i preko 100 ambicioznih inicijativa investitora za stvaranje planskih preduslova za izgradnju većih objekata. Dakle, riječ je o potencijalno značajnim sredstvima namjenjenim komunalnom opremanju grañevinskog zemljišta koja bi trebalo usmjeriti kroz Program. Za područja od državnog značaja, kao što je prostor Luke Bar i Slobodne zone u cjelini, ali i drugim prostorima obuhvaćenim državnim studijama lokacije, država bi trebalo u odgovarajućem stepenu da učestvuje u pripremi i komunalnom opremanju grañevinskog zemljišta.

Sekretarijat za ureñenje prostora, komunalno-stambene poslove i zaštitu životne sredine

IZVJEŠTAJ O STANJU UREðENJA PROSTORA U 2015. GODINI -...

Documents

Transcript of IZVJEŠTAJ O STANJU UREðENJA PROSTORA U 2015. GODINI -...