ITAP-Ceshtje te Eksperiences lidhur me PSA dhe MSAII

20
Kurs Trajnimi: “Çështje të eksperiences lidhur me Procesin e Stabilizim-Asociimit dhe Marreveshjes se Stabilizim-Asociimit© Përgatitur nga Odeta Kumbaro INSTITUTI I TRAJNIMIT TE ADMINISTRATES PUBLIKE BULEVARDI “ZOGU I PARE”, GODINA 57, TIRANE, ALBANIA TEL: +355 4 240759 FAX: +355 4 271860 www.itap.gov.al

Transcript of ITAP-Ceshtje te Eksperiences lidhur me PSA dhe MSAII

Page 1: ITAP-Ceshtje te Eksperiences lidhur me PSA dhe MSAII

Kurs Trajnimi: “Çështje të eksperiences lidhur me Procesin e Stabilizim-Asociimit dhe Marreveshjes se Stabilizim-Asociimit”

© Përgatitur nga Odeta Kumbaro

INSTITUTI I TRAJNIMIT TE ADMINISTRATES PUBLIKE BULEVARDI “ZOGU I PARE”, GODINA 57, TIRANE, ALBANIA TEL: +355 4 240759 FAX: +355 4 271860

www.itap.gov.al

��������������������� ���������� �������� �

������ ���������� ���������� ���������� �������� � �� ������������ � �� ������������ � �� ������������ � �� ��������� ������� ������ ������� ������ ������� ������ ������� ���������

�� ������ ������ ������ ���������

�������������� ������������� ���������������

Page 2: ITAP-Ceshtje te Eksperiences lidhur me PSA dhe MSAII

Kurs Trajnimi: “Çështje të eksperiences lidhur me Procesin e Stabilizim-Asociimit dhe Marreveshjes se Stabilizim-Asociimit”

© Përgatitur nga Odeta Kumbaro

INSTITUTI I TRAJNIMIT TE ADMINISTRATES PUBLIKE BULEVARDI “ZOGU I PARE”, GODINA 57, TIRANE, ALBANIA TEL: +355 4 240759 FAX: +355 4 271860

www.itap.gov.al

ÇESHTJE TE ZBATIMIT TË MARRËVESHJES SE STABILIZIM-ASOCIIMIT

P E R M B A J T J A

1. Koncepti i asociimit të një shteti me BE

2. Marrëveshja e Stabilizim Asociimit.

3. Adoptimi i acquis communautaire

4. Asimetria në zbatimin e MSA.

Page 3: ITAP-Ceshtje te Eksperiences lidhur me PSA dhe MSAII

Kurs Trajnimi: “Çështje të eksperiences lidhur me Procesin e Stabilizim-Asociimit dhe Marreveshjes se Stabilizim-Asociimit”

© Përgatitur nga Odeta Kumbaro

INSTITUTI I TRAJNIMIT TE ADMINISTRATES PUBLIKE BULEVARDI “ZOGU I PARE”, GODINA 57, TIRANE, ALBANIA TEL: +355 4 240759 FAX: +355 4 271860

www.itap.gov.al

§ I. KONCEPTI I ASOCIMIT TE NJE SHTETI ME BASHKIMIN EVROPIAN. Paralelisht me zhvillimin e Bashkimit Evropian, qe nga krijimi i komuniteteve ekonomike deri me sot, ka evoluuar dhe koncepti i asocimit te nje vendi me Komunitetin Evropian. Me ane te ketij prezantimi do te sqaroj se çfare eshte koncepti i asocimit, si koncept i rendesishem qe karakterizon dhe marreveshjen qe Shqiperia po negocion aktualisht me Komunitetin Evropian dhe Shtetet anetare te BE-se. Neni 310 i Traktatit te Komunitetit Evropian (KE) parashikon se Komuniteti mund të përfundojë me një ose disa shtete ose organizata ndërkombëtare marrëveshje të cilat krijojnë një asocim të karakterizuar nga të drejta dhe detyrime të përbashkëta dhe procedura të vecanta. Duke patur parasysh marreveshjet e asocimit te perfunduara nga KE, koncepti i asocimit mund te nenkuptoje: - ose një marrëdhënie te veçantë për përgatitjen e vendeve të treta për aderim në BE. - ose një marrëdhënie te veçante per të vendosur marrëdhënie të ngushta/ ose te privilegjuara ndermjet vendeve te treta me KE. Pra perfituesit e asocimit jane vendet europiane, vendet jo europiane te Mesdheut ose vendet AKP (Afrike, Karaibe dhe Paqesor). Asocimi mund te kenaqe partnere shume te ndryshem. Po ti referohemi dhe njehere bazes juridike te marreveshjeve te asocimit, na rezulton se traktati nuk parashikon as efektet, as natyren dhe as intensitetin e lidhjeve qe mund te krijohen nga nje kuader i tille bashkepunimi. Per te sqaruar kete koncept do te ndalemi ne etapat qe karakterizojne evoluimin e marreveshjeve te asocimit dhe ne permbajtjen e tyre. A. Qasja tradicionale e konceptit te asocimit 1. Marreveshjet e asocimit qe pergatisin aderimin: Marreveshjet e brezit te pare Keto marreveshje kane si qellim te pergatisin aderimin e vendeve nenshkruese ne BE. Marreveshja e pare e asocimit eshte ajo me Greqine e vitit 1961. Marreveshja e KE-se me Greqine parashikonte eliminimin e te gjitha taksave dhe detyrimeve te cilat preknin tregtine ndermjet vendeve, harmonizimin progresiv te politikes bujqesore, lirine e qarkullimit te personave, sherbimeve dhe kapitaleve si dhe koordinimin e politikave ekonomike dhe tregtare. Dispozitat e kesaj marreveshje jane teper te ngjashme me TKE. Marreveshja e dyte eshte ajo qe nenshkruhet me Turqine ne vitin 1963 qe parashikon vendosjen e nje bashkimi doganor ndermjet KE-se dhe Turqise. Kjo marreveshje parashikonte vetem parimet ne baze te te cilave do te vendosej bashkimi doganor dhe veshtiresia qendronte ne perkthimin e ketyre parimeve ne rregulla juridike te detyrueshme per palet, te cilat u pasqyruan me vone ne nje protokoll shtese te marreveshjes. Por vetem ne vitin 1995, u vendosen rregullat per fazen finale te realizimit te bashkimit doganor ndermjet KE-se dhe Turqise. Pra verejme se pavaresisht se dy marreveshjet udhehiqen nga e njejta filozofi, ato ndjekin nje “fat’ te ndryshem ne varësi të evoluimit të KE-së.

Page 4: ITAP-Ceshtje te Eksperiences lidhur me PSA dhe MSAII

Kurs Trajnimi: “Çështje të eksperiences lidhur me Procesin e Stabilizim-Asociimit dhe Marreveshjes se Stabilizim-Asociimit”

© Përgatitur nga Odeta Kumbaro

INSTITUTI I TRAJNIMIT TE ADMINISTRATES PUBLIKE BULEVARDI “ZOGU I PARE”, GODINA 57, TIRANE, ALBANIA TEL: +355 4 240759 FAX: +355 4 271860

www.itap.gov.al

Marreveshjet e nenshkruara me Malten dhe Qipron ne vitin 70 dhe 72 i perkasin po ketij brezi dhe parashikojne aderimin ne KE. Ne keto marreveshje vendosen shtyllat per te liberalizuar shkembimet e prodhimeve bujqesore dhe industriale. 2. Marreveshjet e gjenerates se dyte: partneret e privilegjuar Keto marreveshje synojne zhvillimin ekonomik dhe social te vendit te asociuar. Ato kane si synim te mbajne marredhenie te privilegjuara me territore te ish-kolonive te vendeve te Europes. Marreveshje te tilla u nenshkruan me vendet e Magrebit gjate viteve 60 apo me vendet e Afrikes, Karibeve dhe Paqesorit (AKP). Ketu do te citonim konventat e Jaundes qe lidhnin Komunitetin me vendet afrikane. Keto marreveshje do te zevendesohen nga Konventa e Lomes e cila shenon fillesen e nje politike komunitare globale per bashkepunim dhe zhvillim. Marreveshjet e Lomes garantojne nje akses pothuaj te pakufizuar te produkteve bujqesore te vendeve AKP ne tregjet europiane por parashikojne edhe bashkepunim ne fusha te tilla si turizmi, lufta kunder thatesires, mbrojtja e mjedisit, transporti (parashikohen ne Konventen Lome IV e vitit 1995). Keto marreveshje kishin si qellim ndihmen per zhvillim ekonomik dhe jo aderimin ne BE. KE dhe vendi i asociuar parashikonin te vendosnin nje zone tregtie te lire me ane te kesaj marreveshje. Zona e tregtise se lire mjaftonte per t’i lejuar produketet me origjine nga keto vende te hynin ne tregun komunitar. Ne vitet 95 dhe 96 KE nenshkruan marreveshje bashkepunimi me vendet e Amerikes Latine. Keto vende nuk kane asnje qellim per te aderuar ne KE. Me ane te ketyre marreveshjeve BE kerkon te forcoje perezencen europiane ne kontinentin europian. B. Rishikimi i qasjes tradicionale te asocimit

Nje gjenerate e re e marreveshjeve te asocimit:Marreveshjet e brezit te trete Mareveshja mbi krijimin e hapsires ekonomike europiane Mareveshja mbi krijimin e hapsires ekonomike europiane nenshkruar ne Porto ne vitin 1992 eshte shume ambicioze. Ajo ka si synim te krijoje ndermjet KE dhe Marreveshjes mbi Zonen e tregtise se lire (MZTL), nje treg te perbashket ku mallrat, personat, sherbimet dhe kapitalet do te qarkullojne lirshem si dhe bashkepunim ne disa politika mbeshtetese si mjedisi, zhvillimi teknologjik dhe politika sociale. Ne vijim te shpërbërjes së Bashkimit Soviatik ne dhjetor të vitit 1991 pothuaj të gjitha vendet e MZTL kërkuan të aderonin ne BE. Ne 1995 aderojne ne BE Austria, Finlanda dhe Suedia. Norvegjia dhe Svicra vendosin te qendrojne jashte. Marreveshjet me vendet e Europes Qendrore dhe Lindore Në fillim të viteve 90, KE fillon të nënshkruajë marrëveshje asocimi me vendet e Europës Lindore dhe Qendrore te cilat ishin shume me pak te zhvilluara se vendet e KE-së po qe ndodheshin gjeografikisht ne te njejtin kontinent, si Hungaria, Polonia, Republika Ceke dhe Sllovakia. Nepermjet ketyre marreveshjeve te quajtura europiane, KE dhe vendet

Page 5: ITAP-Ceshtje te Eksperiences lidhur me PSA dhe MSAII

Kurs Trajnimi: “Çështje të eksperiences lidhur me Procesin e Stabilizim-Asociimit dhe Marreveshjes se Stabilizim-Asociimit”

© Përgatitur nga Odeta Kumbaro

INSTITUTI I TRAJNIMIT TE ADMINISTRATES PUBLIKE BULEVARDI “ZOGU I PARE”, GODINA 57, TIRANE, ALBANIA TEL: +355 4 240759 FAX: +355 4 271860

www.itap.gov.al

anetare angazhohen per te mbeshtetur reformat e ndermarra nga partneret e tyre duke intensifikuar ndihmen e tyre dhe duke zgjeruar bashkepunimin ne fushen tregtare, ekonomike, kulturore, te telekomunikacioneve, e te transporteve. Por thelbi ishte vendosja e nje zone tregtie te lire ndermjet KE dhe vendeve te asociuara. Marreveshja parashikon gjithashtu dispozita mbi qarkullimin e lire te punonjesve, dhe inkurajimin e investimeve. Per me teper, palet parashikonin te zhvillonin ndermjet tyre dialogun politik dhe bashkerendimin e pozicioneve politike mbi çeshtjet nderkombetare. Ne keto marreveshje KE kishte perfshire dhe nje klauzole qe parashikonte aderimin e ketyre vendeve ne te. Samiti i Kopenhagenit i qershorit 1993 heq cdo dyshim lidhur me aderimin e ketyre vendeve ne BE. Ky samit parashikon kushtet qe duhet te plotesojne vendet e asociuara per te aderuar ne BE. Keto marreveshje iu ofruan pothuaj te gjitha vendeve te Europes Lindore dhe Qendrore. Ato u pasuruan me leshime tregtare te tjera si dhe pjesemarrje ne programe te KE-se. Marreveshjet e asocimit u bene instrumenti kyç i strategjise komunitare te aderimit. C. Drejt nje politike te re te asociimit? Marreveshja e Stabilizim-Asocimit eshte nje instrument tjeter ne sherbim te integrimit europian te vendeve te Ballkanit Perendimor. Kjo marreveshje permban shume karakteristika te marreveshjeve te asocimit si: ♦ Dialogu politik; ♦ Liberalizimi i shkembimeve tregtare; ♦ Forcimi i bashkepunimit ndermjet paleve nenshkruese. ♦ Ngritja e Institucioneve te perbashketa qe kontrollojne zbatimin e marreveshjes. Pra rezulton nje uniformitet i kesaj permbajtje e cila tregon nje shqetesim te KE per nje koherence me te madhe ne marredheniet me jashte. Permbajtja e MSA-se tregon se per te pergatitur vendet e treta per aderim liberalizimi i shkembimeve tregtare nuk mjafton, etapa te tjera duhet te kalohen per te realizuar kete qellim. Keto kane te bejne me politiken e jashtme, drejtesine dhe ceshtjet e brendshme. Ne kontinentin europian asocimi sherben si nje etape paraprake per aderimin e nje vendi ne BE. Por duket se asocimi nuk eshte instrumenti i vetem per t’ia arritur qellimit. BE ka nxjerre instrumenta te tjere tashme sic eshte partneriteti per aderim ose ne rastin e Shqiperise partneriteti europian. Po t’i refrohemi anetaresimit te vendeve aktualisht anetare te BE-se si Spanja dhe Austria verejme se ne rastin e Spanjes nuk kishte ndonje marreveshje asocimi, dhe pavaresisht nga ky fakt Spanja u anetaresua ne KE ne vitin 1986, ndersa Austria qe u anetaresua 9 vjet me vone ishte e lidhur me nje marreveshje te tille. Pra mund te themi se nuk ekziston nje lidhje automatike ndermjet asocimit me Komunitetin dhe aderimit ne BE. Nga ana tjeter asocimi duket se ka luajtur nje rol te rendesishem ne ruajtjen e lidhjeve te privilegjuara ndermjet KE dhe vendeve te mesdheut apo te vendeve AKP gje qe tregohet dhe nga kohezgjatja e ketyre marredhenieve.

���

������������� ������������� ������������

Page 6: ITAP-Ceshtje te Eksperiences lidhur me PSA dhe MSAII

Kurs Trajnimi: “Çështje të eksperiences lidhur me Procesin e Stabilizim-Asociimit dhe Marreveshjes se Stabilizim-Asociimit”

© Përgatitur nga Odeta Kumbaro

INSTITUTI I TRAJNIMIT TE ADMINISTRATES PUBLIKE BULEVARDI “ZOGU I PARE”, GODINA 57, TIRANE, ALBANIA TEL: +355 4 240759 FAX: +355 4 271860

www.itap.gov.al

���������������� ���������������������� �������������������������������������������������������������� ��� ������������� ���������� ������������������� ���� �������������������������������������������� ���������������������!����"���������������������#$������%������������������������������������������ ������� �������������� ���&' �(������������������������������������� ���)�'��(�� ����������������� �������������������������������������� ��������������������� ���������������������������� �������������� ������ ��������������� �������������� ��������������� ���� �������� ������������������������������������� ����� ����� ����� ��� ������� ���������� ��� ���� *������� �����������+�� ������������� ���� ��� ����������� ����������� ��� ������ ��� ������ &,,%� �� ���� -� �������� .��������/�������������"�������������� �����������"���������������������#$�������'"$(����������������������������������� ���������������� � ������� ������ ���������� ��� ����� ��� ���� ������ ������ ��� ������ )%,� ��� 0��������� ��� �������������� ����'0 �(���������������������������������������������������� ����1����� ���������2� � ���������� ���� �� ��� ������� � ��� � �� � ���� � ���������� ������������������� �� �� �������� ��� � ���� �� ������������ ��� �� ����� �� ������ �������� ����� ������� ��������������������������3����%��� ������#������������ ������������������������������������ �������������������������������������������������������������������������������� ���# ������������� ��������������������"�������������%44&5����3�������������������������������������"���������������������#$������� ��������������������������������!�������������������������� �������2���

# -�� ����������������������������������������������������������������������������������������������� �� �������������� ���� ����������������� ������ !� ���!�����������������������������������������������������'�����&�����������(��������������������������������������������������������������� ����������������������������������

�# �������� ���� ����� ��� ���������� ��� ����� �������� �������������� ���� ����

������������������������������������������������������������� �������������������������� ������������������������������������������������ ����'�����%6��� ������#"�����������������������#$������(6��

�� 3�� ����� ��������� "����������� �� ��������#$������� ������ ������#����������� �� ����� �� ������ �� ��������� ������������������������������������������������ ����7���������������������������������"����������������������#$������������������������"�������������� ���������&� 3���� &8%� �� 0��������� ��� ���������� ���� ���� ����� �������������� �������� ����� ��� ���������� ���� ���� ���� ���������������� �����)"��&%�������&,,&�� ����������9������������:�������������������������� ���������������� ����� ��������������������� ������������������������������������������-� �������������� ����������������������� ��������������������"�������������������#$��������1�"���������������������#$������� ������� ������� ��������������������������� ��������������4,�� ������������ �����!���������� ���������������������� ������������������������ ���������������������������������7���������������������������*;��������������� ��������������+�������������$������<������� ����!����������0"=�$����� �����&,,&��5�"��%%����%44&���� ���������������"���������������������������������� ������������������ ������������������� �������� ���������� ��������������� �������������� ���� ���� ����������#�������������� �������������������������������������������������������� �������������������������%))'����%%)(���0������������ �������������� �����6� 3������ "������������������������ ���������� ���� ������ ������ ������������ �������������������������� ����������������������' ���������0�������������(�

Page 7: ITAP-Ceshtje te Eksperiences lidhur me PSA dhe MSAII

Kurs Trajnimi: “Çështje të eksperiences lidhur me Procesin e Stabilizim-Asociimit dhe Marreveshjes se Stabilizim-Asociimit”

© Përgatitur nga Odeta Kumbaro

INSTITUTI I TRAJNIMIT TE ADMINISTRATES PUBLIKE BULEVARDI “ZOGU I PARE”, GODINA 57, TIRANE, ALBANIA TEL: +355 4 240759 FAX: +355 4 271860

www.itap.gov.al

# ������ ���������������������!������������������������������� ��������������������� ��� ������ ��� ����� ���� ��� �������������� ��� ���� ��� ���������� ������������������������������������>��

�# ������ ����������������������������������7���������������������'0���������

?�����"�����������������������#$������(8���� ��� ����������� ��������� ��� ������� ��������� �� ���������� ���� �������� ���� ���� �� � ������������������������ %44)������������������������������� ������������������������ ��������� ��� ����� ��� ��� ��� ���������� ������������ �������� �� ��� ��������� ��� ������� �� ���������������������������������������������������������������������������������������������������@������������� ��������������������������������������������� �������������� ���������������������������������������������� ������@�� �������������!���������������������� *������������������4*�� A����� ��� ��� ��������� ��� ������������ ��������� ������ ������� ��� ��� ������������� ������������������������������������ ���������������� �������������������:����� �� ������ ���������� ��� ������ !����� ����� ����� ��� ������ �� ��������� ��� ������ ������������������������������������"������������������������$��������A�������7������������������������� �������������� �������������������� �������� ��������������������������������������������������������������������������������������#�������������������������%,����"�#$�%&���� �� ��'�(��)���� ������������ ���� ���� B������� ��� ������ ��������������� �������������������������������������������������������� ������������������������������������� ��������� ������������������ �������������������������������������������������%%���A����������������������������������"�����������������������#$��������������)%,����0������������ ���������� ���� ����� "����������� �� ��������#$������� ������ ���� ������������������������� ��� ����� ������������� ����� �������� ���� ���� ����������� ���������������������������������������������������A����������������������������������� ���������������������� ������� ������ ���� �������� ��� ���������� �� ������ ������� ��������� ��� ��������� ���� ����������������������������������!����������%&��������������������������!���%)� ������������������������ ��� ���� �@�� ���������� ���� ��!������� ��� ���������� 3�� ����� ��� "������������ �����������#$�������� ����� ������������@������������ ����������������������������� �������������������������������!��������!�������� ��������������������������������� ����������������������������!���������������������� ��������

>� !������� �������� �����������������������������%44&���8� !������� �������� �����������������������������%44&���4� ��������������������������������������������#����3����14���0��#��� ��7�����C�7������������� ���������� ������ �������� �������������������6�%������������������������������������#����A����������������������6�%��7��������������������������������������������������������������������� ��������� ��������������������������������������������������������������������4�� ������� ��� ��� ������� �� ��� ��������� ��� ������������ ���� ������ �� ������ ��� ��������� ��� �� ��� ��� ������ ���� ������������ ����������������%441������������������������������������������� ���D��������%,� ��� ����������������0������������ �������"��������������%%�"�������������%44&� ����������������������������������� ��������������������������������������� ������������� ���� ������������������0��������?�������� ���������� ����������:������������������������������������������ �� �����������������!�������!���������������������E�������������������������� ������������%&� :����� �� ������ ���������� ��� ���������� ��� ������ ������������ ��� ����� ��� ������ ),,� ��� 0 �#���� ������������ �������������� ��������������� ���������� ���������:�������������������������������������������������������������#��� ����"���������������������#$���������������������������� �������������������������������� ������������������� ��������� ��������������������������������������������������������� ������%)�C�D@��������������������������������������F�������=������G����� G�����2�H���������������������� ��I��A������:���������:������J����������������.�������&,,,��

Page 8: ITAP-Ceshtje te Eksperiences lidhur me PSA dhe MSAII

Kurs Trajnimi: “Çështje të eksperiences lidhur me Procesin e Stabilizim-Asociimit dhe Marreveshjes se Stabilizim-Asociimit”

© Përgatitur nga Odeta Kumbaro

INSTITUTI I TRAJNIMIT TE ADMINISTRATES PUBLIKE BULEVARDI “ZOGU I PARE”, GODINA 57, TIRANE, ALBANIA TEL: +355 4 240759 FAX: +355 4 271860

www.itap.gov.al

�A���� ����������������������������������������������!��������������������������������������������������� ���������������������������3������������������������������������������7� ������ K�!����� �� A���������� �� ����������� ���� ����� ���� ��� ����� ������� ������������������ ���������� !����� �����!�������������������������!������������������������������#���'�����&)1���0 �(��� ���������������������������'�����&),���0 �(%1����$�������� �� � ���������� �������� ��� "������������ ��� ��������#$�������� ���� ������ ��������������� ����� ���� ���� �������� $������ �F������� ��� ��� ����� ��7���� ��� ����� ���������� ����������� "������������ ��� ��������#$������� ���� ��7���� �������� ����� �� �������� ���� �����������������������������������'�(�������������������������� ������������ ����������������������������������'��(�� ������������!������������������������'���(���� ���*�����"�����+��������� ���������������,����������?�7����� ����������"�����������������������#$���������������������!���� �������������������������� �������'$(��������������� ������������'�(����������������� ������������:������������������#$������������-����./�"�����+��A������� ������� ����� ��#��� ���� �������� ��� ��������%5� ������������ ���� 0������� ��� ��"������������� !���������������������������F��������������������������������� ���������7����������������������������7������������������ ���������������������� ��������������������������������� ���� ������������� ���� ��� ������� ������������� ��� ��������� ��������� ������� �������7@��������������������� ����@����������������� �������������������������������������������"�����������������������#$��������:����������������������������� ����������������� ���� ��������� ��� ��������� ��� ������ ������������ ��� ���� ���������� �� ����������� ����������������������������������������������������������� ��A������� ������������������������������������������������� ����������������'%(��������������� ���������������� ��������������������������'&(���0�� +&�%����(����&$�#(�102��"����������� ���������������������������������������� ����������������� ������������������� 3�� ������ ����������� �������� ������� ����������� ��� ��������� �� ��������#$�������� �������� ���������� ���� ���� �������� A������� ������� ��� �������� ���������� ����������� ��� ���������:���������������������#$���������"����������� ���������� �������� �� +�� �11��� ��� �����1�3��,��#$����%>�� $�� ��������� ���������� ��������� ����������� ���������������� ��������� ����� ���� ���������� ������������������������������������������������������������ ����������������� �������������������������������

%1� C�D������� ���@����������������� ������������ ���G�� ��� ���=������G�2�����������������������I�����������������"����#.������=������ ���0��������������!������%444��%5����������������������������������������������������"����������������������#$�����������#����%6�0�������B��� ������#�������������%>�C�D@J��������� G�������������G��������@G�����������I������������ G������� ������������������������"�0�����%444��

Page 9: ITAP-Ceshtje te Eksperiences lidhur me PSA dhe MSAII

Kurs Trajnimi: “Çështje të eksperiences lidhur me Procesin e Stabilizim-Asociimit dhe Marreveshjes se Stabilizim-Asociimit”

© Përgatitur nga Odeta Kumbaro

INSTITUTI I TRAJNIMIT TE ADMINISTRATES PUBLIKE BULEVARDI “ZOGU I PARE”, GODINA 57, TIRANE, ALBANIA TEL: +355 4 240759 FAX: +355 4 271860

www.itap.gov.al

��"�����������������������#$��������?�������������� �������������������!������� ��� ��������������������������������������������������������!������������������� ������������� ����� ��� ���!������������� �������� ������� ��������� ������������������������ ��� ����������� ������������?��������������������������������������������� �������L����� �� ��� ������������ ��� �������� �� ��������#$������� ���� ����� ��� ������� ��� ������������������ ��� ������� ����� ������� ��� �� ������ ������ ��� ������ �� ������������ � �� ���������������������������� �������������������������+#�����������1�3��,��#$���)���� ������������ �������������� ������������� ���������������������� ���������� �������������� �������������������#$������������������������������������ ����������������������� ���������������!���������������������� ��������������� ������������������������������#�������� ����@������������� ���������������!��������������+#����#(�� ���1���(���� �� �����1�3��,�$#$����� �������� ���� �������� ��� :�������������� ����������� ����������������������������������$���������� ������������� �������������@�� ������������������ �����������4�� -#�#�%#� ��������!���5�!&�%����(����&$�#(�1�� ���������������������� ������������ ���������������������������������� ����������������������������������������� ������������������ ���������!��������� ��������������������������������������������������� ������������ ������������������������%8�� ������������ ��� �����������������������������������7����������������������������������������������������� ��������� ����������������� ��������������������������������������������� ������������������������������������������������������������� ����������������� ������������� ������� ��������� �� ����� ��� ��� ������� �������� �� �������� ������������ ��������� ����������������������������������������������������� �����������������������<��#�����������������������������������������������M����������������������!������������������ ������������������������������������� ���������������������� �� ������� ���� ���� ������� ������������ ��� ������� ������� ��������� ������� ���������������������������������������������� ����������� ����+�"/6������ �6��������� ����� �������� ������ ���� �������� ��� ������ ��� ����� ���� ��� �������������� ��� ���� ���������������������������������������������������� �:����������� �����!������������������������� ��� ���!������� ��� ���� ����������� ������%4�� 3�� ������ ��� ������ ����� �������� ��� �����������������������������'%(���������������������������������������������������������������������������'&(���.������������������������������!����������"����������������������#$���������!���������������������� �����������������?������������ �������������������������������������� ��������� �������������������� D������� ������������� ���������� ����� ������������������������������������ 3�-#��&,��0���������������� �� ��������������������������!����

%8���� ������������%)����������������� ���� ��� ����� � �������������������������������� !���� ���� ����&,� ������������3���������������-��� �������

Page 10: ITAP-Ceshtje te Eksperiences lidhur me PSA dhe MSAII

Kurs Trajnimi: “Çështje të eksperiences lidhur me Procesin e Stabilizim-Asociimit dhe Marreveshjes se Stabilizim-Asociimit”

© Përgatitur nga Odeta Kumbaro

INSTITUTI I TRAJNIMIT TE ADMINISTRATES PUBLIKE BULEVARDI “ZOGU I PARE”, GODINA 57, TIRANE, ALBANIA TEL: +355 4 240759 FAX: +355 4 271860

www.itap.gov.al

;���������:�����������9��������������������������������� ������������� ��������������������!������������������?����������������������%44%�������������������������������������������������� ������ ���� ����������� �� ���������� ��� �!���� M�� ��������� ����� ������ �����������������������������?����������&%��:��� ������������������������� ���������������������������� ���������������������������� ���� ������������������������������������� �������������� �������� �������������������������������������������������4,����0������� ���� �� "������������ ��� ��������#$������� �� ���������� ������ ������ �������� ������������3��������%����"�����������������������#$������������������������������������������������������� ����������������������� ������������������������������������������������������������3����)������������� ������������� ��������������������������7��������������������������� ��������������������������������!������������������������������������� ������������������������� ����������������������&&��3��������������������� ���������������������������� ����������� "������������ �� ��������#$������� ������ ��� ��������� ��������� ��� �������������� ����������� �� �������� �� �!��� ��� �����&)�� <���������� ��!������ ��� ���!����������������������������������� ��������������������������������������������� �� �������� ������ �� <�0#���� ������� ���� ������ �� ������ ���������� �� ������ ������&1�� ��� ���� ���������� ������� ��������������� ��� �������� ���� ������������ 3�� ����� ������ ������ �������������������������� ��������������������!�������������"���������������������#$������� ���������������������:��� �� �� ���� ��� ���� ��� ������ ���������� ����� ������� �� ������ ��� ���������� ������ ��������� ������� �� ������� �� ��������� ��� :�������� �� ��������#$������� ��� 7�������� �� ������������"����������������������#$���������������������������������� ��������������������� !������� ����������������������������������������������������������! ����������������� �����������:������������������������������������������������������������ ������������������*��7��������+��"���������������������������������������������������������������� ��������������������������������&5��-������������������������������������������������������ ������������������������������� �������� ��� ��� ��������� ���������� �� ����� ������ ����� �������� ������ ����������� ����������� ����@�������������������������$������������������������������������ ����������� � ���������������� ������������������������������������������������������������� ����� ���������� ��� ���������� �� ��������� �������� ���� ��������� �� ���� �����������������! ��������������������������������������� !���������������@������������!���������������������������������������������������� ������� ��������������� ����������������������������������&6��"�������������! �����������@�������������!�������������������������������������������������� ���������������� ����������������������������������� ��������������������������������������������� �������������������������������������� �������������#�����������������*��������+������!����������������������������������� �����������0���������:�������������� ����� �������������������������������������������������������� ��������������� �-�"���������7/�������/6�/�����

&%���=�-!����CD@J��������� G���������@���� ������@���I��-"=J������)8&���������%441��&&�3����1���"������������������������$��������&)�3����%)���"������������������������$��������&1� ��������������������������������������������������������������������2���������������������������������������������� ��������������� ����������&5�?���������*0����������2�������� ����������������+��-����N��������������������������%444������%,65��&6�A�����������=��:������� ��������7��������������������* ������������������� ������� �������������+������������&5�������&,,%��

Page 11: ITAP-Ceshtje te Eksperiences lidhur me PSA dhe MSAII

Kurs Trajnimi: “Çështje të eksperiences lidhur me Procesin e Stabilizim-Asociimit dhe Marreveshjes se Stabilizim-Asociimit”

© Përgatitur nga Odeta Kumbaro

INSTITUTI I TRAJNIMIT TE ADMINISTRATES PUBLIKE BULEVARDI “ZOGU I PARE”, GODINA 57, TIRANE, ALBANIA TEL: +355 4 240759 FAX: +355 4 271860

www.itap.gov.al

������������������ ��������������������������� �����������7������������������������������������������������ ������$����������@�� �������������!����������������������������������������� ����������������� ����������������������"���������������������#$������������������������7��������� ����������� �������������������� ������ ������� ����������������� ���������� � ����������������������������!������������ ����� #��&>��:��������������"���������������������#�$������� ������������������������������������������������ ������� ��������%,����7�������������������������������������������������������&8����"���������������������#$������� ������������� ��������� ������������������������ ��� ��������������������������������������������������������'$(���� ����������������������� ��������� '�(�� �� ��������� �� ��������������� '=(� ���� �� ������ ������ ��� ����� ������ ���������� ����������������������'A(������� ������1�3������� !������������8�����:�������������������������������������������������� ��������������������������������!�������������������������������������������������������������������������������������� �����������������������������������&4���� �� ����������� ������� ������������<�����������������������0��������'<�0(),��3��� ��������������� �� �������������������� ���������� ������� ���������������������������������������������������������������#�����������3��������������������� ���� �� ����������������������� �������������7���������!������������������������������������������������������������������������������������������������� ������������������������� ��������)%��"���������������������������������������!��������������������������������������������������������������������� ����A�� ����������������������������� ��������������������������������� ������������������������������������������� ��������� ������������������������������� ������������ ������������������)&���"����������� �� ��������#$������� ���� ������ ��������� ���� ���������� �� �������������������� ��� ������� ��� ������� ��� ����� ���� ��������� ��� ���������� ��������� ��� ���!���� ������������������������������������������������������������������������������#������������������ ��� ���������� ��� ����������� ���� "����������� �� ��������#$������))�� ��� ���������������������������������������������� ������������� ������������������������������������ ��� ��#��� ���� �������� ��� ���������� "���������� ���� ����� ������ �� ���������� �� �������������� ���������������������������������� ��������������������#$���������������������������������� �������������������� �������"�����������������������#$������������������������������������!����������������3��������������������������������� ���������������������������������� ������������������������������)1����������������������� ���������������������� ������������ ��������������������������������������������������������������������������������������������������� �������������� �������

&>�����C�$������������������I�-���������������� ��������������� ��������������������%&��&,,)��"�#$�� �% ����$�� ���&������'���� �$�&�$������&������&( �$�)( ��*� ���+��� ,�-��$�����$������.��$��(��&�$�)( �$�*� ���+��� ,�-��&4�A�������G���������@J��������� G������D�����A��������=���������������"�������������&O��G���&,,%��/��,&%��$�������� ������$��0���$��&������������)%�3����))���"������������������������$��������)&�3����)1���"������������������������$��������))�3����)6���"������������������������$��������)1�3����%,�0 ���

Page 12: ITAP-Ceshtje te Eksperiences lidhur me PSA dhe MSAII

Kurs Trajnimi: “Çështje të eksperiences lidhur me Procesin e Stabilizim-Asociimit dhe Marreveshjes se Stabilizim-Asociimit”

© Përgatitur nga Odeta Kumbaro

INSTITUTI I TRAJNIMIT TE ADMINISTRATES PUBLIKE BULEVARDI “ZOGU I PARE”, GODINA 57, TIRANE, ALBANIA TEL: +355 4 240759 FAX: +355 4 271860

www.itap.gov.al

"����� �� ��������� ���������� ��� ������������ ���� "����������� �� ��������#$������� ������������������������������������� ������������������������������������������������������ ������3����)>���"�����������������������#$������� �������������� ������ ������� �� ��������������?�����K$00)5#������%441����� ����������� ��������������7���������������7����������� ������������������ �������������������������������������������������@��������������������� ����������������������������!��������������������������� ������������������������������������������������������������������!������������:��������������������������������� ��������������� ���#���������������������������������������!��� ����������� ����������������� �������������������#$���������"���������������������#$���������������� ����������� ����������������������������������������������������������)6��:������������������������������������ ������������������������������������@������������������������� ����������������������������������������������������������������� ��������������������������� �����)>��A�������������������������������������� �������� �������� �� �������������������������������������������7������������� ����@������������������������������������������������������������������������������� �������������������#$�������� !���������������������������������� ����@��������������������������������������������������������������������������� �������������������������������������� ����������������� �������������������������)8��3������������������� ����� ���������������������������������� ��������������� ���������3���������������� ��������������������������������������������� ��������������� ������� ��� ���������������������� ���������������������������� ���������A�� ����������������������������������"�����������������������#$������� ����� ��� �������� �� ���� ��� ������������ ��������� ��������� ��� ���������)4����� ������� ���������������������� �� ��������������������������������������� ������������!���������1,��3���� 1&� �� ������������ ���������� ����������� ��� ����� �������� ��� ����������� �� ����� ������������ ��������������������������������������� ���������������������),���0������������ �������������� �������������������� ���������������� ����������������� ������������������� ��������9��!&11������������#(���)����� ���������% �����!�����1����?����������������������� ������������������������������ ���������"������������������������$������� ���� ������� ����� ��� ������� �� ������� ��� ����������� ��� ��������� ��� � �������� ������� �� ���� ������� ��� ������� ��� ��������������� �� ������� ���� ����1%�� �� ���������������������� ����������������������������� �������1&����"�����������������������!����������"���������������������#$������� ����������������������� �����������������������������!��� ��������������������������� ������� �������������������������������������������������������������������������#����3�����������������������������!���

/+�1 � ������� � ����������2�������� ��)6� .�A��������� "�P���������� �K����� CD@J�� ��� ��� -G �������� ���G���2� � �O�� ��� ����� ��� =� ��������I�� =���G����@���� ���%441��)>�3����)8���"������������������������$��������)8�0��������������������������"���������������-.P����"����������)4����������������������45�Q�%,����0������������ ����1,C�D��K$00�����@<������������"�����������=������I��A��P����������M�������#����:������������������������.������3����45���6���#��!������1��7 �0��.����82���5��) ����9�#� ����� .��� ����������"��1&�A�������G���������@J��������� G������D�����A��������=���������������"�������������&O��G���&,,%��

Page 13: ITAP-Ceshtje te Eksperiences lidhur me PSA dhe MSAII

Kurs Trajnimi: “Çështje të eksperiences lidhur me Procesin e Stabilizim-Asociimit dhe Marreveshjes se Stabilizim-Asociimit”

© Përgatitur nga Odeta Kumbaro

INSTITUTI I TRAJNIMIT TE ADMINISTRATES PUBLIKE BULEVARDI “ZOGU I PARE”, GODINA 57, TIRANE, ALBANIA TEL: +355 4 240759 FAX: +355 4 271860

www.itap.gov.al

���������������������� ������������ ��� ���!������������������������������������ �����1)���������������������������������������������� ���������������������������!���������11����

��!��������� ������������� �15�"����������� �� ��������#$������� ���������� ������ �� ��������� ��������� �� ��� ��� ������ ����������������������������������������� ������������� ��������������������������������������������������������������������������������� ���������������������� ������� ������������������ ��������� ������������ ����������� ���16��"�������������������������������������������������������������������� �� �������� ��� ���������� ��� �@�� ���������� ��� �������� �����1>�� :��� �� �� ���������������������������������� ��������� ��� �������� ����������� � ��� ������������� ���� ����������������������������������������������������������������������������������������������� �������������� ������� ������� ������ ��������� ��� ��������� ����������� ��� ����������� ��� �����������"������������������������������������ �������������������������!��������������������������������������������������������������� ���������������16���"�����������������������#$��������3����6)���"�����������������������#$�������� ����7��������������������������� ������!��������������� ������������������������������������ ������ ���������� ���������������������������������� ��� ������ �� ��������� �� ������������ ������18� ���� �� ������� �� ����������� ��� ����� ��� ������������3������������"�����������������������#$��������������� ��� �������� �������������� ������������������������������������ ��������������������������������#��14����������������������������������������������� ��������������������������������������������������������������� ������� ��� ���� ��������������������� ���������������������������������F��������� ������������� �������������:�������������������������������� ���������������� ����������� ������������������������������������������������������ ���������������������:�������������!����������������������������������������� ���������5,�������������������������������������������D���������������� �����������������������������������������������5%��� ��"��������������� �"������������� ��������#$������������������� ������� ��������������������'�(�� ������� ��� �������������F�����������������������������������'�(�� ���������������������������� ���#����������'�(��������������������������������������������������������������"����������� ����������#�$�������� 3�� ��������� ����������� �� ��� �������� ��� ��������� ����� �������� ������� ������������5&�� ��������������������������������������������������������������������� ��������������

1)�3����6)���"������������������������$���������11�3�����)6�����6%����"������������������������$��������15�:������������������������������������������ ��������������������7��� ���������������!���������������������������������������������������������������������������������������������������������� ����'KPA ��)��������%486��66R85��-��� ��&%&%�D�N�������(��16�3����16���"������������������������$��������1>�'%,��������=#),8R4)��=��������-��� ��#&,4>(���18�0 �#���'�����)4�1(� ������������������������������������ ���������� ������������������������ ��������K�!����������!�������� ����������������������� �����������������C����� �������������������������������������������������� ��������� ����������������������������������������������������������������� ����������������������������� ���������������I�'=PA ���&6����%48&�� ��������������������(��14�3�����1>���"������������������������$��������5,�SD���������I�T������� ������������������������������������ ����������� ����� ������������������������� ��������������������������������������5%�C�;��������������� ���������������I��$�<���� ����������0"=�$�����:������&,,&���5&�C��J���N�I�:�=������K��A���������<F�����J��������!�:������%448��

Page 14: ITAP-Ceshtje te Eksperiences lidhur me PSA dhe MSAII

Kurs Trajnimi: “Çështje të eksperiences lidhur me Procesin e Stabilizim-Asociimit dhe Marreveshjes se Stabilizim-Asociimit”

© Përgatitur nga Odeta Kumbaro

INSTITUTI I TRAJNIMIT TE ADMINISTRATES PUBLIKE BULEVARDI “ZOGU I PARE”, GODINA 57, TIRANE, ALBANIA TEL: +355 4 240759 FAX: +355 4 271860

www.itap.gov.al

������������������������� �������5)�������������������� ��������������������������������������� ����������A�� ���������"�����������������������#$������� ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������51��?���� ������� �������� ����������� ��� �!����� ��� ����� ��� "������������ ��� ��������#$�������� �������� ����������#$����������������������������������@������������������ ���������� �������������������������� ����������� ���������� ��� ��� ������� ' ���������� ��� ����(�� �� ��������� ������ ������ �������� �������� �������� ���� ��������� ��� ����������� ��� ������ ���������� ���� ������������������������ ��������A������������������������������������������������������������������������������������������������ ����55����3�� ���� ����������� ��������� ���� ������ �� ���������� ���� ����� � �� ���������� �������� ��������������������������������������!����������������"�����������������������#$�������� �������� �� *����������+� �� ���� ����������� ����� �������� ������� �� ������ ��� �������������������� ������������������������!���������� ��� �������������������� ������������������� ������������������ ��������������������� �����������������"���������������������#�$��������������������������������� ����������������������������������������� ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������� ���������� ������������������� ������������� ����� �� ������ ��� ���������� ��� �������� ��� ���������� ������� ����� �������� ���� ���� ��� �������������������������������������������������������� ����������� ����7������������������ �������� * ��������������+�������������� �� ��������������56�� "��������� ����� ������������������������������������������������������ �������������������������������� ������ �������������������������� �����3�������������������������!������������������������ ��������������������������������������������������� ������������� ��#$����� ��������3������������� ����� ������������������������������������ ������ ������� �������������������������������5>�����������������������������������������������������#����������������������������������������������������������������!�������������������������58��U����������������� ������� � ��7� ���������������������������������������� ����������� ���� ������ ������������� �������� ���� ������������������� ������ ���� ���� ���� �������� ��������������������������������� �������� �������� ������������������ ���� ������������� �������������������������� �������������������������������� ��������������������������������������������� ����������������������� ��������� ���������������� ���������������������� ��������������� ���'������ ��������������� �������������������� �����(���

5)�KPA ���),��������%445��=#�55R41��K��������-����:���#�1%65��51�3����14���"�����������������������#$��������55� "����������� ���� ����� ��� ������� �������� ����� ���������� ���� ���� ���� ��������� �������� ���� ������ ����� ����-� ��������=�������������������1���������%441��KU ����D�)6,��)%���������%441��56�3����55���"�����������������������#$��������5>�D��������������������������������������������������������7������������������������������������������������������������� ���������� ��������������������������������������������������!������ �������������������������������������������������������������������������� ��������������������������������������������������!��������� ���������� ��������C�=����������������� ��������������������G��J�����=��I����������������:���D������A����������!������D�0��������&,,,��58�3����5>���"������������������������$��������������������� ����C��J���N�I�:�=������K��A���������<F�����J��������!�:������%448�

Page 15: ITAP-Ceshtje te Eksperiences lidhur me PSA dhe MSAII

Kurs Trajnimi: “Çështje të eksperiences lidhur me Procesin e Stabilizim-Asociimit dhe Marreveshjes se Stabilizim-Asociimit”

© Përgatitur nga Odeta Kumbaro

INSTITUTI I TRAJNIMIT TE ADMINISTRATES PUBLIKE BULEVARDI “ZOGU I PARE”, GODINA 57, TIRANE, ALBANIA TEL: +355 4 240759 FAX: +355 4 271860

www.itap.gov.al

�������� ������ ���D����� �� ����������� ��� �� �������� ������ ���� ������� ������� ��� �������������� �������� � ���������������54�� ��������� ���� ������� �� ��������� ������ ��� ���������� ������� �� ����������� ����� �������� ������� �� ���������� ��������� ��� ���� ������������ �� ��� ���������� ��� ���!�������������6,�������������������������������������������� ������������������������������������������ ����� ���������������������������������������������������������������������������#����0���!��� ��������������������������������������������������������������� ������������������� ���������:����7������������������������������� ���������������������������������������������������������������������������������� �������������� ������������� +��!����������:���������1�85��1�$�#(���(��:&� ���!;'��������8&��������(%� ���������������������������������� ������������ ������������������������� ���������������������������������������������������������������������������� ���������6%�� !� ����������������������������������������!�������K�������������� ������� �������������������� �������������������� �������������������������������������������������������������������� #������������������������ �������������������������������������������������������������������.������ ���������� ������� ��������� �� ��������������� ��� ������� ������� �� �������������� �� ������������������������� ��������� ����������������������������7������������� �����������.�������!����� ������������������������������������������������������������������� ��������������������� �����3��� ������������������������������������ ����� ��������������� ����������� ���������������������������6&����%��� ������������ �"��������������������������������������������������� �������������������������� �������������������� ����������������������������������������������������������������3����>%���"�����������������������#$������� ������������� ����������������������������������������� ����������������������������������������������������������� ���������������������������������������������������������� ���������������������������������8%��8&�����8>���0 �#���� ��!������������������@����������������������������� ������������������������������� �������������������������������������������������� ���������&����� � ������� ����� ������� �� �������� ���� ��������� �� ����� ���� ����� ��� ��� ����������� ���������������� �������������������������������������������������������7�������������������������� ���������� ���� ��� ��������� ��� ��������� ��� ��� ������ ��!������� ��� ��!��� ��������� ������������������)>���0 �#�����'����������� ���3��� ������� �������� �� ������� ��� ����������� ��� �������� ���� ���������� ������ ���� �� ��� �� ���������� ��������:�����������!�� ��������������������� �������������� ��������� �������

+��,&�&�C��J���N�I�:�=������K��A���������<F�����J��������!�:������%448�6,�3����6%���"������������������������$��������6%�3����>,���"������������������������$�������:��C�;��������������� ���������������I��$�<���� ����������0"=�$�����:������&,,&����

Page 16: ITAP-Ceshtje te Eksperiences lidhur me PSA dhe MSAII

Kurs Trajnimi: “Çështje të eksperiences lidhur me Procesin e Stabilizim-Asociimit dhe Marreveshjes se Stabilizim-Asociimit”

© Përgatitur nga Odeta Kumbaro

INSTITUTI I TRAJNIMIT TE ADMINISTRATES PUBLIKE BULEVARDI “ZOGU I PARE”, GODINA 57, TIRANE, ALBANIA TEL: +355 4 240759 FAX: +355 4 271860

www.itap.gov.al

���������������������������������� ������������������������������������ ���������'�����>1(����������� �� �������� ��� ��������� ��� ���������� ���� ��� ��� ��� ���� ���������� ���������� ������������������� ������������������������ ������������ ���������� ���������� ������������� �������� ���� ��� ��� ����� ��� �� ������ �� ��������������� ��������� ��� ����� �������������������!�����������������������������:�����������������������������������������������������������������!������������������������� �������� �������������'��� ����� ���� ������������ ���� �:������������������������������������������������������������������������������������������� ������� ��� ���������� ��� ���� ����������� �� ������ ������������ :��� �������� �� �������������������������������������������������������������������������������������������6)��3����������������������������������������������������������������������� ��������������������61��:��� ����� ���!�� ������� �� ��������� ����������� ��� ���������� ���� �������� ��� ��� ��������� ��� ����������������������������������������������������������������������������������������65������������ ���M��������� �� ����� �� �������� ������� ���������� �� � ��������� ��� ���������� ��� �F������ �����������66��:������������ ����������(� � �)�����*+� ��������������� �������������������������� ����!������������������������� �����������7������������������������3�����7�������������������������������������� �������������������������������������������� ��������������������!���� ���������������������� ������������������68��:��������������������� ���������������� �� ���������������������������������������������������������������������������������� �� ��������� ��� ���� ��� ����� ���� ����������� ���� �� ���� ���� ���� 7������������ 3�� ���������� �� �������� �!� ��������� ����������� ���� ������������� ������� ���� ���� ��������� �����������������3�� �������� �� "������������ ��� ��������� $�������� ������ �� ��������� ������ ��� ��������� ������������� �������������������������������������� ��7����������� ��������������������������������������� �������������������������������� �� ���������� ����������������������������������� ����������� ��� ���������� ������ ���� ��� ��������� ��� ������������� $�� ������ ��������������� ���������� ���� ����� ��� ���������� �� ���������64�� ���� ����� ���� � ������������� ���������������������������������������������>,����-�� ��� !��&(����(��:&� ������#������<0�� ������� �������������������������������������������� ������������������������������������7���������������������'%(������������������������ ����������������������������'&(���� � � ,�-� �����������$� �������� � ������� ���������� ��� 6)�3����1&���"������������������������$��������61�KPA ���)%�������%4>1��=����������65�3����>)���"������������������������$��������66�C��J���N�I�:��=������K��A���������<F�����J��������!�:������%448��6>�KPA ���-�N��&,��������%4>4������%&,R>8��68� ��������� ��������� ������ �������������� ��������� ������ ���� ��������� ���������� ������ ��������� ��� ���� ���������� ��������������� �� ���������������������������48R)1���&&�����������%448��64�3����>5���"������������������������$��������>,��������:���D���������������������������������������� G������-$���%44%����1�>% ����������������������� �����-� ����������� ������������������������������@�������������%%���������&,,%����

Page 17: ITAP-Ceshtje te Eksperiences lidhur me PSA dhe MSAII

Kurs Trajnimi: “Çështje të eksperiences lidhur me Procesin e Stabilizim-Asociimit dhe Marreveshjes se Stabilizim-Asociimit”

© Përgatitur nga Odeta Kumbaro

INSTITUTI I TRAJNIMIT TE ADMINISTRATES PUBLIKE BULEVARDI “ZOGU I PARE”, GODINA 57, TIRANE, ALBANIA TEL: +355 4 240759 FAX: +355 4 271860

www.itap.gov.al

������ �����������������������������������7��������������������� �������������������7��������"�����������������������#$������>&��������0������������������������ �������������������!���������������������� ���������������������������������7������������������>)��3������������������ �������� ��� ����� ���� �!����� ��� ����� ��� ������ ���������� �!� ������ ���� ���� �����������>1�� 3��� ���!�� ������� ��� ������� �� ������ ������ ����� ������ ������������� �� ������������!������������������0����������$����������������� ���������������0���������?����0 �#���� !�������������!������������������!������� �������0����������������������������������������������������� ������������������� �������������������� ���������� ����������������������� ����������� !������� ����������������������� �������������������������������������7���������� ��������7���������������������������������������������������������������������������:������!7����������������� ����������������������������������������������������������������������������������� ����� ���� ���� �������� ��� ������� ������� ��������� ����������� �� ������ ������ ������ ����������������� ��������!�������� .�'� ���������� ������ ���� ����������>5�� !������� ����������������� ��������������������������������������������������������������������������������������������������� ������� ���� ���������������������������������������� ������ ������ 0�� ��������� �����! ��� ��� �� ������ "������������ ��� ��������#�$������>6�� ������������ ��� ������ 0�������� BB���� ������ ��� ������ ��� 0 �#��� �� ����������*������� ���� �����������+�'������%>>#%8%(>>�� ���� ���������������!������!������������������������������������������������������������������������������������������6���������6��������� ��������������� ����������"����������� �� ��������#$������� ���������� ���������� �� ���� ����� �������� ��� ����� ��� �������������� ����������� ������������������������� �������������������������� ��������� ���������� ��� ������� ��� ��� ������������ �������� �� ��������� ������� ���� ��������� :��� ��� ���������������������������������������������������������������������������������� ��������������� ��� ����� �� ��������� ���� ������ ���� ������� ����� ��� ��� ����� �������� ��� ��������� �����������������������������������!������������������������������ ������>8��:����������������������������� �����������������������������������������������������������������������������7����������� ��������������������������� ������������ ����������������������������������� ������>4���A���� ����� ����!��������������������������� ��������������������������������������������������� ��� �������� �� ������� ��� ������ ��� ������������������ �!�������� ����� ��� "�����������������������#$������������� ������� ��������� ������ ������������ �� ����������� ����������$������ �� ����������� �� � ������� ���������� ��� ��� ����������� �������� �� �����

>&�3����>8#81���"������������������������$��������>)�K���������A������������������G�G������$�����=������>O��G��������%444�>1"��������������� �������:������������%6���������%44%��P<=����D�)18����)%��������%44)���>5� ������������ ����� ������������:��7����������������$������������������������� ������#���������=<"�'44(�&)5��&6��,5��%444��;:�3�����85#%%,���� ������#"$#����>>�C�;��������������� ���������������I�$��<���� ����������0"=�$�����:�����&,,&��>8� .�A��������� "�� P���������� �� K������ C�D@J����� ���� G����� ��� ��� -G �������� 0��G����2� $ �O�� ��� ����� ���=� �������+�� ��������� ��������������� ����%441��>4� ��������������� �������������������� ���������� ��������������������"������������������������$��������

Page 18: ITAP-Ceshtje te Eksperiences lidhur me PSA dhe MSAII

Kurs Trajnimi: “Çështje të eksperiences lidhur me Procesin e Stabilizim-Asociimit dhe Marreveshjes se Stabilizim-Asociimit”

© Përgatitur nga Odeta Kumbaro

INSTITUTI I TRAJNIMIT TE ADMINISTRATES PUBLIKE BULEVARDI “ZOGU I PARE”, GODINA 57, TIRANE, ALBANIA TEL: +355 4 240759 FAX: +355 4 271860

www.itap.gov.al

����������������������������������������������������������������������������������� ����������������A���� ����� ����!���������������"�����������������������#$������������������������������������� ������������������������������������������������� ���������� �������������������������� ������������ ���� ��� ��!��� ����������� ���� ��� ������ �������� ��7������ �������������������������U��������������������!��������� ����������"���������������������#�$�����������������������������������������������������������������'$(������������������������ ������� �!7�� ��� ���������� ���������������� ������'�(�� 3��� �� ����������� �� ���������� ��������������"�����������������������#$����������������������������������������������������� ������������� �������������������������������������������'=(������� ��� �������������!��1�% &�����1���(����9��!&11����������11�����3����������� �������������� ����������������������������������������������8,��������������������!�������������������������!������� ���������������8%������������������������������7��������� ���������������8&��A����������������������� ���������������� ������������������������ ������ ��� ����� ��� ������� ����������� ���������� ��� ��� ������� ���!����� ���������������������������������������������������� ������������������� ����������������������������������������������������!������������������������������ ������������������ ���������� �������������� ���8)����:������!��������� ������������������������������� �������������������������������������������!��������������� ������������ ������������������������������"������������������������$������81��:������������������������������������ ����� ������������� ���#������������������������ ���� �������� ������� ���7���85�� ������������ �������� ������ ����������� �� ����� ������!������ ����������������� ������������� �������������������������'%(��� ������������'&(���0�� "�#%&!�����(%&�����1���D������ �� ���� ���� ��������� ���� ���� ��� ��� ����� �� ��������� �������� ��� ���������������������� ������� ������������������������������������������������ ���������� �������!���� ��������� ��� � ������ ��� �������� �� ��������� ��� ���������� ����������� ��� ���������86� ����������� ������������� 7��� ���� ��� ��������� ����������� ��� �� ������ �� ���������� ������ ������ ����� ������������������ ��������������� ������������ 8>�� 3�� ����� ���� ���������� �������� ����� ��� ��� ��������� ��� ��� ����� ��� �!����� ��� ����� ��� ����������������!�������������� �������� ������������������������ ������������� ��� ������������ ��� ����������� �������� �� ���� "����������� ���!����� ������������������������!��� �������������������� ������������������7��������� ��������������&,V�����%,V��� ��� ������������ ��������������$���������������������������"���������88� 8,�=����������������� ��������������������G��J�����=������������������:���D�K�-��A����������!������&,,,��8%�3����&)���0 �#����8&�3����&8���0 �#����8)�"����������������������������������������������������������������������!������������������������ �����������"������������������������$������� �� �����!����������������"������������������������$�����������������������������������������������������������������3���������������������������"����������������#��������!��������������4� �����&,,%��81�D���������� ������������������������������������������������������������������������������������������ ��������������"����������� ���� ��������������������������������������������� ����� ���������������� � ����������� ���!�����������������������������������������85�3����%6���"������������������������$��������86�D����������!��� ���������� �������������������������"������������������������$���������"�����������8>� 3���� %4� �� "������������ ��� ��������� $������� '3���� %8� �� "������������ ��� ��������� $������� ����������� ��"���������(��88������� ����� ������������2�������������� ��������������������W �

Page 19: ITAP-Ceshtje te Eksperiences lidhur me PSA dhe MSAII

Kurs Trajnimi: “Çështje të eksperiences lidhur me Procesin e Stabilizim-Asociimit dhe Marreveshjes se Stabilizim-Asociimit”

© Përgatitur nga Odeta Kumbaro

INSTITUTI I TRAJNIMIT TE ADMINISTRATES PUBLIKE BULEVARDI “ZOGU I PARE”, GODINA 57, TIRANE, ALBANIA TEL: +355 4 240759 FAX: +355 4 271860

www.itap.gov.al

��� ���������������������������������������������� �������������� ���������������������������������������������!�������������� ��� ������������������������ ����������'�� ��������� ��� ��!��� ��� ����������� ��� �������� �������� ������������� �����������(�� ���� �����������������������������������������������������!����������������"�����������������������#$�������� �������������� ������������������� ������������������������������!�������������������� �������������������������������������������������������!���������������������������������������4�� "�#%&!�����&59��#���% �������� !������"����������� ���������� ������� �� ���������� �������� ���� ������ �� ������ ��� ������� ��� ������ � ������ �� ���������� ���������� ���� ��� ��������� �� ��������� ���� ������������������� ��� �����������84�� !� ������� ������ �� ����������� ��� �!����� ��� ����� ����������������� ��������:��������"���������������������#$����������������� ������������������������!����������������� ������ �������������������������� �����������������������������������������������������!������������������������������������4,����:����������� ��������������������������������������7������������������������������������ ��������������������:������� ��������� �������������������������� ������������������������������������� ��������������������������������������������������������������������������������������������A��������������������"����������������������#$�����������������������"�������������� ��������� �������� ���� ����������� ������������� ��������� ��� �������� �� ���!��������������� ������� �����������!��� �����������3��������������������������������������������������������������������������������������������������������� �����"�������������������������"���������������� �������� �������������������������!����������������������������������������:�������� �������������������������������������������!������������������������ ��� ���������� ����������!������������ ��� �����������!����� �������� ��� ��7������ :����� �� ������ ����������� ��� ���������� *���!� ����+�� ��������������� �������� ���!��������������� &,V� ��� ���!����� �� �� ���� '���� ��������� ������ ��� ��������� ��� ������� ��� �����(� ���� &,V� ��� ���!����� ��� ��7����� '���� ������� ���������������������������F������ ����������� ���������������������(��� ���������������0����������������� ����������'0A:(4%��� ���������������������������������������������������4&���:������������)���"��������������"���������� ���������������������� ������������������������������ ��� ������ ��� ���������� ���������� ��� �������������� �� ��������� ���� ������� �������������������������������������� ����!�����������������������������:���������!� ���������������������������������������������������!����������4)��� �������������������� ������������������������� ����������������������������������������� ����������������� ���������������������������������������������� ��������������� �������������������������!����K������������ ���������"������������������������$�������������������� ������

84�3����&6���"������������������������$��������4,�3����&>���"������������������������$��������4%� :������������ ���� ����� &)� �� 0 �#���� 0A:� ������ ���� ���������� �������� ��� ��� �������� ��� ����������� ������������ ���� ����������������������������������$��� �������������������������������������������������������������������������� ���� ���������!����4&�3����&>�&���"������������������������$���������"�����������4)� !������� �������� ���������������������������������������������7�������������������� �������������������������������

Page 20: ITAP-Ceshtje te Eksperiences lidhur me PSA dhe MSAII

Kurs Trajnimi: “Çështje të eksperiences lidhur me Procesin e Stabilizim-Asociimit dhe Marreveshjes se Stabilizim-Asociimit”

© Përgatitur nga Odeta Kumbaro

INSTITUTI I TRAJNIMIT TE ADMINISTRATES PUBLIKE BULEVARDI “ZOGU I PARE”, GODINA 57, TIRANE, ALBANIA TEL: +355 4 240759 FAX: +355 4 271860

www.itap.gov.al

�������������������� ���������������� ��������� ������������������������������������������������������� ������������ ���������������������������������������� �������������������������� ��� �������������!��1�% &�����:&� ���!;'���������1�3���(������8&����������� !���:����7� ������������� �������� ���������� ��������� ���� ������� ���� ��� ������� �!7�� �������������������������� �������������!���������������������������������������������������������������������������������������� ��������� �������� ���������������������!��������������� ���������� ����������� ������������7������������������� �������������������������3�� ������� �� �������� ������������ ��������� ���������� �������� �� ��������� ��� ������������������������� ������� �������������������������������������� ����������@������������������������������������������������������������������������������������������������������������ ���������������� �� ����� ���� ��� ��� ���� � ������ ��� �������������41�� M������ �� ��������� ������ ������������������������������������������������������������������� �������������������������� �����3�������������������������������������������� ��������������������������������������������������������������������������������������������������� ����������������������������$��������� ��������� ������� ����������������������������!��� ���������45�� ����������� ������������� ����������������� ��������������������������������������� ��������� ������������� ��������� ������� ��������������������������� ����������������������� ����!����������������"�����������������������#$������������������������������������������������������������������������� ��������� ���������� ����������������������!�����������������������������-������������ �� ��������� ��� �������� ��� ��������� ��� ��� ������� ����� ����� ������� ������������������������������������������������������������������� ��������� ����������� ������������ !��������������������������� �������������������������������������������������������������������������������!��������������������������������������� ������������������������������������ ���������������������� ��� !��&(����:�(�($����Marrëveshja e Stabilizim-Asocimit nëpërmjet programit CARDS46 parashikon vazhdimin e ndihmës financiare për Shtetin e asociuar me qëllim që ky i fundit të arrijë objektivat e vendosura nga marrëveshja4>. Bashkëpunimi financiar do të mund të mbështesë reformat demokratike, ekonomike dhe institucionale të Shtetit të asociuar në përputhje me procesin e stabilizimit dhe të asocimit. Ai mund të jetë i dobishëm për aspektet e ndryshme të harmonizimit të legjislacionit dhe të politikave të bashkëpunimit të parashikuara nga marrëveshja. Nga ana e vet, shteti duhet të zhvillojë aftësitë e tij për të koordinuar ashtu si duhet ndihmat e BE-së dhe për t’i përdorur ato në mënyrë efikase.�

41�3����>%���A�����"������������������������$�������� ��������������������������������� ������������������������������������ �������������������������������:���������� � &� �� "������������ ��� ��������� $������� �� "���������� ���������� ������ ����������� ��� ����������� ����������������-������������������������������������������������������������������������ ��������������������������� ��������������������������������� ����������3�������������������������� ������������������������������������������������������� ���� ������ ��� ����� �� ���������� �� �������� �� ���������� ��� ���� ������ ��� ��������� ������������ �� �����������������������������������������������45�3����>1���"������������������������$��������46��������*=�����!�$��������������-���������������A����� ��������������������+������������ �������������*3��������������� �����������������������������������I��4>�0��������B���"������������������������$������������*;��������������� ��������������+�$��<���� ����������0"=�$�����:������&,,&��