IspanikiGrammatiki_111013_apliphi

45

Ανώμαλα παραθετικά

Ορισμένα επίθετα στο συγκριτικό και υπερθετικό βαθμό διαθέτουν και μονολεκτικό τύπο:

POSITIVO COMPARATIVO SUPERLATIVObueno mejor el / la mejor óptimo, -a / buenísimo, -amalo peor el / la peor pésimo, -a / malísimo, -agrande mayor el / la mayor máximo, -a / grandísimo, -apequeño menor el / la menor mínimo, -a / pequeñísimo, -aalto superior el / la superior supremo, -a / sumo, -abajo inferior el / la inferior ínfimo, -amucho más - muchísimo, -a

!Προσοχή: Όταν αναφερόμαστε σε άτομα, για την περιγραφή τους χρησιμοποιείται ο τύπος más alto (=πιο ψηλός) / altísimo (=πανύψηλος) ή más bajo (=πιο κοντός) / bajísimo (=πάρα πολύ κοντός), ενώ για την αξιολόγησή τους χρησιμοποιούνται αντίστοιχα οι τύποι superior (=ανώτερος) / supremo ή sumo (=ανώτατος, ύψιστος, κορυφαίος) και inferior (=κατώτερος) / ínfimo (=κατώτατος).Για την ηλικία χρησιμοποιούμε τους τύπους mayor (=μεγαλύτερος), menor (=μικρότερος).

Κάποια επίθετα εκτός του ισπανικού τύπου διατηρούν και το λατινικό:

POSITIVO � SUPERLATIVOamigo � amicísimo amiguísimoantiguo � antiguísimo antiquísimocruel � cruelísimo crudelísimofuerte � fuertísimo fortísimonuevo � nuevísimo novísimopobre � pobrísimo paupérrimosimple � simplísimo simplicísimofiel � fielísimo fidelísimosabio � - sapientísimo

Άλλοι τύποι, προερχόμενοι από τα λατινικά, είναι: anterior (=εμπρόσθιος, μπροστινός, προ-ηγούμενος), posterior (=οπίσθιος, πισινός, επόμενος), ulterior (=ύστερος, τελευταίος, πε-ραιτέρω), último (=τελευταίος, ύστατος, έσχατος), interno (=εσωτερικός), íntimo (=εσώ-τατος, οικείος, κρυφός, μυστικός, μύχιος), externo (=εξωτερικός), extremo (=ακραίος, ακρότατος). Τα επίθετα celebre, acre, íntegro, salubre σχηματίζουν τον απόλυτο υπερθε-τικό βαθμό σε -érrimo:

célebre � celebérrimo διασημότατοςacre � acérrimo άσπονδος / σκληρός αντίπαλοςsalubre � salubérrimo υγιεινότατοςfértil � ubérrimo γονιμότατοςlibre � librérrimo απόλυτα ελεύθεροςmísero � misérrimo πανάθλιος

Αγλαΐα Σπάθη Ισπανική Γραμματική στα ελληνικά 7

79

19 ΟΙ ΠΡΟΘΕΣΕΙΣLAS PREPOSICIONES

Είναι άκλιτα μέρη του λόγου και δεν έχουν συγκεκριμένη ερμηνεία, αλλά μόνο σε σχέση με άλλες λέξεις. Για το λόγο αυτό, δεν είναι σκόπιμη η αναζήτηση μίας κατά λέξη μετάφρασης:Hablamos de música.Pienso en tí.Ayer soñé contigo.

Μιλάμε για μουσική. (όχι: para)Σε σκέφτομαι.Χθες σε ονειρεύτηκα.

hablo

a Carlos

μιλώ

στον Κάρλοςde Carlos για τον Κάρλοςcon Carlos με τον Κάρλοςpor Carlos αντί του Κάρλος (στη θέση του Κάρλος)

piensoen Carlos

σκέπτομαιτον Κάρλος

en tu oferta την προσφορά σουen español στα ισπανικά

creoen Dios

πιστεύωστο Θεό

a Juan το Χουάν

Δε συντάσσονται με προθέσεις:

α) Τα querer, poder, deber (όταν ακολουθεί απαρέμφατο):Quiero salir en seguida.Debo limpiar la casa.¿Puedo hacer una pregunta?

Θέλω να φύγω αμέσως.Πρέπει να καθαρίσω το σπίτι.Μπορώ να κάνω μια ερώτηση;

β) Τα ρήματα saber (=ξέρω), pensar (=σκέφτομαι), dejar (=αφήνω), desear (=επιθυμώ), preferir (=προτιμώ), prometer (=υπόσχομαι), decidir (=αποφασίζω), lograr / con-seguir (=καταφέρνω), osar (=τολμώ), intentar / procurar (=προσπαθώ), permitir (=επιτρέπω), soler (=συνηθίζω να + απαρέμφατο):No sé cocinar.Pienso irme a la playa.¡Déjalo salir si lo quiere!Deseo hablar con el Director.Prefiero quedarme en casa.Le prometió volver para el verano.He decidido aprender árabe.Ha logrado encontrar un buen trabajo.No oso interrumpirlo cuando trabaja.¿Por qué intentas destruirlo todo?"No se permite fumar"Los lunes suelo jugar al ajedrez.

Δεν ξέρω να μαγειρεύω.Σκέφτομαι να πάω στην παραλία.Άσ' τον να φύγει, αν το θέλει!Επιθυμώ να μιλήσω με το διευθυντή.Προτιμώ να μείνω σπίτι. Του / της υποσχέθηκε να γυρίσει το καλοκαίρι.Αποφάσισα να μάθω αραβικά.Κατάφερε να βρει μια καλή δουλειά.Δεν τολμώ να τον διακόψω όταν δουλεύει.Γιατί προσπαθείς να τα καταστρέψεις όλα;"Δεν επιτρέπεται το κάπνισμα"Τις Δευτέρες συνηθίζω να παίζω σκάκι.

γ) Όλες οι απρόσωπες εκφράσεις:Se debe tener valor en la vida.Es necesario trabajar.Es imposible hablarle.No es conveniente esperar.Es inútil insistir tanto.

Πρέπει να έχουμε θάρρος στη ζωή.Είναι ανάγκη να δουλεύει κανείς. Είναι αδύνατον να του μιλήσεις. Δεν συμφέρει να περιμένουμε. Δεν ωφελεί να επιμένουμε τόσο πολύ.

Αγλαΐα Σπάθη Ισπανική Γραμματική στα ελληνικά

92

Ποσότητα, μέτρο (κατά προσέγγιση)

Ocupa sobre diez páginas. (=Γεμίζει περίπου δέκα σελίδες.)

Μεταφορική έννοια (επιμέλεια, φροντίδα)

Si no estoy sobre mi hijo, no estudia nada. (=Αν δεν επιτηρώ / επιβλέπω το γιο μου, δεν μελετά καθόλου.)

Κίνηση, εναντίωση Se lanzaron sobre la comida como si estuvieran muertos de hambre (=Όρμησαν στο φαΐ...).

Εκφράσεις - ρήματα με την πρόθεση sobreir sobre seguro πάω στα σίγουραponer sobre aviso προειδοποιώresbalar sobre γλυστράω πάνω στοabrirse sobre ξεδιπλώνομαι, ανοίγομαιestar (por) sobre los demás ξεχωρίζω από τους υπόλοιπουςaconsejar sobre συμβουλεύω σχετικά μεtomar sobre sí παίρνω υπ' ευθύνη μου

ENTREΔηλώνει:μεταξύ, ανάμεσα Entre tú y yo no hay secretos. (=Ανάμεσά μας δεν υπάρχουν μυστικά.)

Entre los estudiantes de esta clase hay muchos que hablan español. Debo elegir entre cinco o seis ofertas.

Xρονικό διάστημα(μεταξύ)

Estoy disponible entre las seis y las ocho. (=Είμαι διαθέσιμος μεταξύ έξι και οκτώ.) Entre abril y mayo llueve mucho aquí.Eso debemos terminarlo entre hoy y mañana.

Τόπο Hay una panadería entre el quiosco y la iglesia.Mi casa se encuentra entre la escuela y Correos.

Συνεργασία ατόμων για να κάνουν κάτι

Entre todos podéis encontrar la solución.

Διαιρεμένο όλο(με σχετικό υπερθετικό)

Entre todas las empleadas de la empresa María es la más trabajadora.

! Προσοχή:To entre -σε αντίθεση με τα ελληνικά- δεν συντάσεται ποτέ με την πρόθεση de (γενική): Recuerda, entre otras cosas, que debes pagar las facturas. (=Θυμήσου, μεταξύ των άλλων, ότι πρέπει να πληρώσεις τους λογαριασμούς.)

PORΔηλώνει:Διέλευση (=a través de)

Pasamos por el centro (=Περνάμε από το κέντρο.)Entró por la terraza (=Μπήκε από τη βεράντα.)Μiro por la ventana (=Κοιτάω από το παράθυρο.)

ποιητικό αίτιο στην παθητική φωνή

El libro fue escrito por Cela. (=Το βιβλίο γράφτηκε από το Θέλα.)

υποδιαιρέσεις της ημέρας por la mañana (=το πρωί), por la tarde (=το απόγευμα), por la noche (=το βράδυ, αλλά: a las cinco de la tarde)

19 Ισπανική Γραμματική στα ελληνικά Αγλαΐα Σπάθη

93

Τόπο και χρόνο χωρίς ακρίβεια(όπως και τα sobre, hacia)

La oficina de correos está por el centro.Vendremos por Navidad. (más o menos)La pastelería está por aquí.

Διάρκεια, περιοδικότητα Te digo que necesito tu cámara fotográfica por una semana (=...για μια βδομάδα).Lo visito tres veces por semana (=...τρεις φορές τη βδομάδα).

Μέσο / εργαλείο Hablar por teléfono. (=Μιλάω στο τηλέφωνο.)Enviar por avión / e-mail / correo certificado.(=Στέλνω αεροπορικώς / με e-mail / συστημένο.)Lo he sabido por mi hermano.(=Το έμαθα μέσω του αδελφού μου.)

Πολλαπλασιασμό Tres por dos igual seis.Αιτία, κίνητρο Murió por el frío. (=Πέθανε από το κρύο.)

por culpa suya (=εξαιτίας του)Está muy triste por la muerte de su padre. No me quedé por el calor. (=Δεν έμεινα λόγω της ζέστης.)iGracias por el regalo! (=Ευχαριστώ για το δώρο!) Lo hizo por necesidad. (=Το έκανε από ανάγκη.)Me castigaron por llegar tarde. (=Mε τιμώρησαν, επειδή άργησα.)Lo hizo por gusto (=...από ευχαρίστηση), αλλά: Lo hizo a gusto (=...με ευχαρίστηση).

Τρόπο por lo general (=γενικότερα), por fin (=τελικά, επιτέλους), por las malas (=με το ζόρι), por las buenas (=οικειοθελώς)

Έλλειψη χρησιμότητας María siempre habla por hablar, no le hagas caso.(=...μιλάει για να μιλάει...)Tú sólo fumas por fumar, aunque no te gusta. (=...καπνίζεις για να καπνίζεις...)

Αξία, ανταλλαγή Ha vendido su coche por tres mil euros.Lo ha comprado por sólo treinta euros.¡Te cambio a tu suegra por la mía!Te doy mi falda por tu blusa.Me dio dos bolígrafos por mi cuaderno.Cambiamos los dólares por euros.

Διαίρεση Dividí la manzana por la mitad.Ποσοστό diez por ciento (=δέκα τοις εκατό)Κατανομή Debemos repartir cinco caramelos por niño.Αναφορικά με, σχετικά με (en cuanto a mí = σε ό, τι με αφορά),δήλωση αδιαφορίας

Por mí, ¡haz lo que quieras! (=Από πλευράς μου, κάνε ό, τι θες!)Por mí, ¡que se venga con nosotros! (=Δεν με νοιάζει, ας έρθει μαζί μας!)¡Por mí, como si se le quema la casa! (=Αδιαφορώ, δεν πάει να του κάει το σπίτι!)

Αντίληψη, θεώρηση + κατηγορούμενο (=ως, σαν)

Me tienen por tonto. (=Με παίρνουν για / με θεωρούν βλάκα.)


125

25 ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΜΕΤΑΞΥ SER ΚΑΙ ESTARDIFERENCIAS ENTRE SER Y ESTAR

Η χρήση του ενός ή του άλλου ρήματος χρειάζεται προσοχή, γιατί όπως θα δούμε παρακάτω πολλές φορές αλλάζει εντελώς το νόημα μιας πρότασης ανάλογα με το ρήμα.

ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΤΩΝ ΔΥΟ ΡΗΜΑΤΩΝ:ΤΙΜΗ

SER ESTARσταθερή κυμαινόμενη-¿Cuánto es? -Son treinta y cinco euros. ¿A cuánto están hoy las peras?¿Cuánto es todo? ¿Los claveles están hoy a diecisiete euros el

ramo? ¡Qué carestía!

ΓΕΓΟΝΟΤΑ-ΘΕΑΜΑΤΑ ΣΤΑΣΗ ΣΕ ΤΟΠΟSER ESTARλαμβάνει χώρα βρίσκομαιLa boda será en la iglesia de mi pueblo. Pepe está en Grecia.El concierto es en el nuevo estadio. Está en Londres para estudiar.

ΜΟΝΙΜΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΠΡΟΣΩΡΙΝΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣSER ESTARμέγεθος, σχήμα, χρώμα, θρησκεία, χαρακτήρας

προσωρινή κατάσταση, συναισθήματα

es pequeño / rectangular está nerviosaes rojo estamos tristeses católico están acatarradoses introvertido están de mal humor

ΠΑΘΗΤΙΚΗ ΦΩΝΗSER ESTARpasiva de la acción pasiva de resultado*El libro ha sido escrito por Jorge. La ventana está cerrada.

*Δηλὠνει το τελικό αποτέλεσμα, χωρίς να μας ενδιαφέρουν η διαδικασία και ο δράστης.

ΧΡΟΝΟΣSER ESTARημερομηνίες, ώρες, χρόνος ημερομηνίες, χρόνος στο α' πληθυντικόSon las tres. Estamos en invierno.Es verano. Estamos a once de diciembre.

ΚΡΙΣΗ ΑΠΟΨΗSER ESTARCreo que es mentira. Estoy de acuerdo.Supongo que es correcto. Según mi opinión la paella está buena.

ser para + infinitivo estar para / por + infinitivoSER ESTARσκοπιμότητα και προορισμός estar por (=a punto de),

estar por + infinitivo (=intención personal) Ese regalo es para ti. José está para salir.Eso es para regar las flores. Está para llover.


126

Εκφράσεις όπου χρησιμοποιούνται και τα δύο ρήματα με αλλαγή του νοήματος βέβαια:

SER ESTARabierto κοινωνικός abierto ανοικτόςaburrido βαρετός aburrido αυτός που βαριέταιatento ευγενικός, εξυπηρετικός,

περιποιητικόςatento προσεκτικός

blanco λευκός blanco χλωμόςbueno καλός, ευγενικός / καλής ποιότητας bueno υγιής / εύγευστος / όμορφος /

όχι χαλασμένος (τρόφιμα)callado λιγομίλητος callado σιωπηλόςcansado κουραστικός cansado κουρασμένοςcatólico καθολικός (θρησκεία) católico σε κακή υγεία (σε αρνητική

πρόταση), σωστόςclaro ανοιχτόχρωμο claro ξεκάθαρος, σαφής (εξήγηση)decidido αποφασιστικός decidido αποφασισμένοςdelicado εύθραυστος, λεπτεπίλεπτος delicado φιλάσθενος despierto έξυπνος, ζωηρός despierto ξύπνιος (δεν κοιμάται)dispuesto με καλή ανατροφή, διαθέσιμος,

εξυπηρετικόςdispuesto έτοιμος, διατεθειμένος

fresco πρόσφατος / αδιαμόρφωτος, ξεδιάντροπος, χωρίς τρόπους

fresco ζωντανός / κρύος

grave σοβαρός grave βαριά άρρωστοςinteresado κερδοσκόπος, συμφεροντολόγος interesado ενδιαφερόμενοςjoven νέος joven μικροδείχνειlibre ελεύθερος libre όχι απασχολημένος / δεσμευμένοςlimpio καθαρός (υγιεινή) limpio άφραγκος, καθαρισμένος,

με καθαρό ποινικό μητρώο, καθαρός από ναρκωτικά

listo έξυπνος listo έτοιμοςloco τρελός loco κάνει σαν τρελόςmaduro ώριμος άνθρωπος (μτφ.),

υπεύθυνοςmaduro ώριμο (φρούτο)

malo κακός / σκληρός / κακής ποιότητας malo άρρωστος / με αλλοιωμένη γεύση, χαλασμένος

molesto ενοχλητικός molesto που νιώθει άβολα (μτφ.)muerto βαρετός muerto νεκρός / ''πτώμα'' (μτφ)*negro μαύρος negro θυμωμένος, μαυρισμένος,

βρώμικοςorgulloso περήφανος, εγωιστής orgulloso υπερήφανος για κάτιparado οκνηρός parado άνεργος, ακίνητοςrico πλούσιος rico γευστικόςseguro ασφαλής seguro εμπιστεύεται, είναι σίγουρος


128

26 Ο ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ ΤΗΣ ΟΡΙΣΤΙΚΗΣEL PRESENTE DE INDICATIVO

Χρήση

Eίναι ο χρόνος που χρησιμοποιείται:

α) για να εκφράσει μία κατάσταση ή μία πράξη που εξελίσσεται τη στιγμή στην οποία μιλάμε, ενώ ενδέχεται να συνοδεύεται από τα επιρρήματα ahora (=τώρα), en este momento (=αυτή τη στιγμή):

Luisa vive en las afueras.Tomo el coche y voy al campo.En este momento escribo una carta.

Η Λουίζα μένει σε προάστιο. Παίρνω το αυτοκίνητο και πάω στην εξοχή.Αυτή τη στιγμή γράφω ένα γράμμα.

β) για να εκφράσει πράξη που γίνεται συνήθως ή κατ’ επανάληψη (presente habitual):

Todos los días sale de casa por la mañana y regresa por la tarde.Cuando te enfadas, no se puede hablar contigo.

Κάθε μέρα βγαίνει από το σπίτι νωρίς το πρωί και επιστρέφει το απόγευμα.Όταν θυμώνεις, δεν μπορεί κανείς να μιλήσει μαζί σου.

γ) για το σχηματισμό των παροιμιών, των ετυμηγοριών, των αναφορών σε συγγραφείς καθώς και για την έκφραση γενικών και διαχρονικών αληθειών (presente gnómico):

"Quien ríe el último, ríe mejor". "Al hombre osado, la fortuna le da la mano".Calderón dice que la vida es un sueño.La Tierra gira sobre sí misma y la Luna gira alrededor de la Tierra.¿Cuánto es cinco por cinco?

Γελάει καλύτερα όποιος γελάει τελευταίος."Η τύχη βοηθάει τους τολμηρούς".Ο Καλντερόν λέει ότι η ζωή είναι ένα όνειρο.Η γη γυρίζει γύρω από τον εαυτό της και η σελήνη γυρίζει γύρω από τη γη.Πόσο κάνει πέντε επί πέντε;

δ) στις αφηγήσεις για να αναφέρουμε ή και να περιγράψουμε γεγονότα του παρελθόντος. Έτσι, η αφήγηση αποκτά ζωντάνια και εκφραστικότητα (presente histórico / narrativo = ιστορικός ενεστώτας):

En 1492 Cristóbal Colón inicia su primera travesía atlántica.Ayer por la tarde entro en un bar y, ¿a quién veo? ¡Al director del liceo!

Το 1492 ο Κολόμβος αρχίζει τον πρώτο του διάπλου στον Ατλαντικό.Χτες βράδυ μπαίνω σε ένα μπαρ και ποιον βλέπω; Το λυκειάρχη!

ε) για να αντικαταστήσει το μέλλοντα (futurο), στον προφορικό λόγο, εφόσον φυσικά από την έννοια της φράσης φαίνεται κατά κάποιον τρόπο η ιδέα του μέλλοντα για μία πράξη που τη θεωρούμε είτε κοντινή, είτε σίγουρη (presente con valor de futuro = ενεστώτας με αξία μέλλοντα):

La semana próxima vamos al teatro.¡El año que viene me caso!

Την επόμενη βδομάδα πάμε θέατρο.Τον επόμενο χρόνο παντρεύομαι!

Ισπανική Γραμματική στα ελληνικά Αγλαΐα Σπάθη

129

στ) για πράξη που θα πραγματοποιηθεί άμεσα (futuro inmediato = εγγύς μέλλοντας) - Âκεφ. 32, El Futuro Imperfecto:

Vengo inmediatamente. Έρχομαι αμέσως.

ζ) για να αντικαταστήσει την προστακτική όταν θέλουμε να εκφράσουμε εντολή ή διαταγή δίνοντας έτσι μεγαλύτερη έμφαση (ενεστώτας με αξία προστακτικής / presente con valor imperativo) - Âκεφ. 36, El Imperativo:

¡Ο lo haces ahora, o te vas enseguida! Ή το κάνεις τώρα ή φεύγεις αμέσως!

η) για να δώσουμε οδηγίες:

Sales por esa puerta, giras a la derecha y sigues hasta el final del pasillo.

Βγαίνεις από αυτή την πόρτα, στρίβεις δεξιά και συνεχίζεις ως το τέλος του διαδρόμου.

θ) για να εκφράσουμε αναποφασιστικότητα ή αμφιβολία όταν ακολουθεί η λέξη casi (=σχε-δόν) που εδώ όμως έχει την έννοια του "μάλλον":

¡Casi que me gusta más esta película! Μάλλον μου αρέσει περισσότερο αυτή η ταινία.

ι) για μια πράξη που δεν πραγματοποιήθηκε, ενώ λίγο έλλειψε να πραγματοποιηθεί. Σε αυτή την περίπτωση χρησιμοποιείται το επίρρημα casi (=σχεδόν) ή το por poco (=παρά λίγο)που εδώ όμως έχει την έννοια του ''λίγο έλειψε, παραλίγο'': ¡Casi / por poco pierdo la maleta en el aeropuerto!

Παραλίγο να χάσω τη βαλίτσα μου στο αεροδρόμιο!

Σχηματισμός

Ο ενεστώτας είναι απλός χρόνος, δηλαδή σχηματίζεται από το θέμα του απαρεμφάτου και τις καταλήξεις της αντίστοιχης συζυγίας:

Α’ ΣΥΖΥΓΙΑ Β’ ΣΥΖΥΓΙΑ Γ’ ΣΥΖΥΓΙΑ-AR -ER -IR

yo -ο -ο -otú -as -es -esél, ella, vd -a -e -enosotros, -as -amos -emos -imosvosotros, -as -áis -éis -ísellos, ellas, vds -an -en -en

-AR -ER -IRTRABAJAR(=εργάζομαι)

VENDER(=πουλάω)

ESCRIBIR(=γράφω)

yo trabajo vendo escribotú trabajas vendes escribesél, ella, vd trabaja vende escribenosotros, -as trabajamos vendemos escribimosvosotros, -as trabajáis vendéis escribísellos, ellas, vds trabajan venden escriben

Οι υπογραμμίσεις συμβολίζουν το σωστό τονισμό. Το α' ενικό πρόσωπο τονίζεται όπου τονίζεται και το γ' πληθυντικό: trabajo�trabajan.


151

31 ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΣ, ΑΟΡΙΣΤΟΣ, ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΣ (ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΧΡΟΝΩΝ ΤΟΥ ΠΑΡΕΛΘΟΝΤΟΣ)IMPERFECTO, INDEFINIDO, PERFECTO (COMPARACIÓN ENTRE LOS TIEMPOS DEL PASADO)

Ακολουθεί συγκριτική μελέτη αναφορικά με τη χρήση των χρόνων του παρελθόντος:

Διαφορές στη χρήση indefinido - imperfecto α) Με παρατατικό περιγράφουμε την πράξη που βρισκόταν σε εξέλιξη στο παρελθόν και

επομένως τότε δεν ολοκληρώθηκε, ενώ με τον αόριστο έχει ολοκληρωθεί:Llovía mucho aquel día. Llovió mucho aquel día.

β) Με παρατατικό παρουσιάζουμε ένα γεγονός που βρισκόταν σε εξέλιξη, του οποίου η αρχή και το τέλος δεν μας ενδιαφέρει, ενώ με τον αόριστο αφηγούμαστε ένα ολοκληρωμένο γεγονός:Ayer, a las once, mi hermana todavía estaba en casa.

Ayer estuvimos viendo una película de Almodóvar hasta la madrugada.

γ) Με παρατατικό τοποθετούμαστε μέσα στην πράξη που εξελίσσεται, ενώ με αόριστο τοποθετούμαστε μετά από την πράξη αυτή:A las tres de la tarde estaba tomando una cerveza.

Me tomé la cerveza en un minuto.

δ) Με παρατατικό δηλώνουμε μόνιμες ιδιότητες ενός ανθρώπου ή ενός αντικειμένου και τα περιγράφουμε, ενώ με αόριστο δηλώνουμε τη γενική αποτίμηση ενός γεγονότος ή συνολικό, ολοκληρωμένο γεγονός που είχε αρχή και τέλος:Era una chica de pelo negro y liso y unos ojos azules preciosos.Antes mi padre llevaba bigote.

Mi fiesta de cumpleaños fue estupenda.Durante dos años tuve el pelo largo pero después me lo corté.

ε) Με παρατατικό σταματάμε το χρόνο μίας αφήγησης για να περιγράψουμε, ενώ με αόριστο προχωράμε το χρόνο και μιλάμε για το κύριο γεγονός:Cuando ayer iba al trabajo con un humor de perros y con poquísimas ganas de trabajar y para colmo me encontré con mi suegra.

! Προσοχή:Επισημαίνονται εδώ, ώστε να αποφεύγονται τα συνηθέστερα σφάλματα των Eλλήνων σπουδαστών σε ορισμένα ρήματα ως προς τους χρόνους αυτούς:

� tuve - teníaEl sábado pasado tuve muchas cosas que hacer.Τenía mucho trabajo por eso no pude venir.

Το περασμένο Σάββατο είχα πολλή δουλειά (χρονικό όριο).Eίχα πολλή δουλειά, γι΄ αυτό δεν μπόρεσα να έρθω. (αιτία)


171

ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΥ / IMPERFECTO DE SUBJUNTIVO

To subjuntivo imperfecto έχει την ίδια χρήση με το subjuntivo presente, με τη διαφορά ότι το ρήμα της κύριας πρότασης βρίσκεται σε χρόνο του παρελθόντος (imperfecto, indefinido, pluscuamperfecto):

No estaba seguro que pudieras hacerlo.Me molestó que Alejandro no dijera la verdad.Nos dio lástima que Micaela nos igno-rara por completo.Me dijo que la acompañara a la fiesta.Fue necesario que gritáramos.No quería que ellos supieran la verdad sobre mi salud.El camarero recomendó a los turistas que probaran la tortilla de alcachofas.

Δεν ήμουν σίγουρος ότι μπορούσες να το κάνεις.Με ενόχλησε που ο Αλέξανδρος δεν έλεγε την αλήθεια.Μας στεναχώρησε που η Μικαέλα μας αγνοού-σε παντελώς.Μου είπε να τη συνοδέψω στη γιορτή.Ήταν απαραίτητο να φωνάξουμε.Δεν ήθελα να μάθουν την αλήθεια για την υγεία μου.Ο σερβιτόρος πρότεινε στους τουρίστες να δο-κιμάσουν την τορτίγια με αγκινάρες.

ΣχηματισμόςΩς απλή έγκλιση, σχηματίζεται από το θέμα του απαρεμφάτου και τις καταλήξεις της αντίστοιχης συζυγίας. Υπάρχουν δύο τύποι σε ara / ase, με πιo συνηθισμένο τον πρώτο:

Α ’ ΣΥΖΥΓΙΑ Β ’ ΣΥΖΥΓΙΑ Γ ’ ΣΥΖΥΓΙΑ-AR -ER -IR

yο -ara / -ase -iera / -iese -iera / -iesetú -aras / -ases -ieras / -ieses -ieras / -iesesél, ella, vd -ara / -ase -iera / -iese -iera / -iesenosotros, -as -áramos / -ásemos -iéramos / -iésemos -iéramos / -iésemosvosotros, -as -arais / -aseis -ierais / -ieseis -ierais / -ieseisellos, ellas, vds -aran / -asen -ieran / -iesen -ieran / -iesen

Él no quiso que... (=Αυτός δεν ήθελε...):

Α’ ΣΥΖΥΓΙΑ Β’ ΣΥΖΥΓΙΑ Γ’ ΣΥΖΥΓΙΑHABLAR (=...να μιλούσα)

COMER (=...να έτρωγα)

VIVIR (=...να ζούσα)

yo hablara / hablase comiera / comiese viviera / viviesetú hablaras / hablases comieras / comieses vivieras / viviesesél, ella, vd hablara / hablase comiera / comiese viviera / viviese nosotros, -as habláramos / hablásemos comiéramos / comiésemos viviéramos / viviésemosvosotros, -as hablarais / hablaseis comierais / comieseis vivierais / vivieseisellos, ellas, vds hablaran / hablasen comieran / comiesen vivieran / viviesen

Όσα ρήματα είχαν ανώμαλο indefinido έχουν το ίδιο θέμα και στο subjuntivo imperfecto.


172

Τα ανώμαλα ρήματα / los verbos irregularesΟι τύποι των ακολούθων ρημάτων προκύπτουν από το γ' πρόσωπο πληθυντικού του αορίστου, με τη διαφορά ότι η κατάληξη -ron γίνεται -ra / -se, για το α' πρόσωπο του παρατατικού της υποτακτικής (Â κεφ. 28, El Pretérito Indefinido):

ser / ir � fuera servir � sirviera creer � creyeradecir � dijera oír � oyera huir � huyerasaber � supiera haber � hubiera poder � pudieradormir � durmiera dar � diera leer � leyeraestar � estuviera venir � viniera querer � quisieramorir � muriera hacer � hiciera poner � pusieratraer � trajera tener � tuvierapedir � pidiera caber � cupiera

Τα ρήματα αυτά κλίνονται κανονικά με την προσθήκη των αντίστοιχων καταλήξεων:

DECIRyo dijera / dijesetú dijeras / dijesesél, ella, vd dijera / dijesenosotros, -as dijéramos / dijésemosvosotros, -as dijerais / dijeseisellos, ellas, vds dijeran / dijesen

� �Τα ρήματα επιθυμίας στη δυνητική συντάσσονται με υποτακτική παρατατικού και προσδίδουν μεγαλύτερη ευγένεια στο λόγο:

Querría

que

a partir de ahora me dijeras la verdad.PreferiríaDesearía

Necesitaría vinieras conmigo al hospital.

Sería necesario

Sería mejor encontrases un nuevo trabajo.

� �Xρησιμοποιείται στον πλάγιο λόγο αντί της προστακτικής, εφόσον βέβαια το ρήμα εξάρτη-σης βρίσκεται σε παρελθοντικό χρόνο (Âκεφ. 43, El Εstilo Indirecto):

ESTILO DIRECTO � ESTILO INDIRECTO''¡Ayúdame!'' �

�

Me suplicó que lo ayudara."¡Pon la bicileta en el garaje!" Le pidió que pusiera la bicicleta en el garaje.

� �Xρησιμοποιείται για την έκφραση μη πραγματοποιούμενης επιθυμίας:

¡Ojalá pudiera vivir con él! Μακάρι να μπορούσα να ζήσω μαζί του!

� �como si (=σαν να, λες και), ni que (=ούτε να), igual que si (=σαν να) + subj. imperfecto

Η έκφραση ''como si'' συντάσσεται με subjuntivo imperfecto (και subjuntivo pluscuamperfecto - Â κεφ. 31, Subjuntivo Pluscuamperfecto), ανεξάρτητα από το χρόνο του ρήματος της κύριας πρότασης:


210

41 Η ΠΑΘΗΤΙΚΗ ΦΩΝΗLA VOZ PASIVA

Σε αντίθεση με την ενεργητική φωνή [voz activa (<acción =ενέργεια, δράση)], στην οποία το υποκείμενο ενεργεί, η παθητική φωνή [forma pasiva (< pasión =πάθος)] δηλώνει μία κατάσταση στην οποία το υποκείμενο υφίσταται μία ενέργεια που προέρχεται από κάποια εξωτερική αιτία που υπάρχει ή εννοείται (ποιητικό αίτιο = complemento de agente). Πολλές φορές το ποιητικό αίτιο παραλείπεται εντελώς, είτε επειδή ο ομιλών δεν το γνωρίζει, είτε επειδή δε θέλει ή δε θεωρεί απαραίτητο να το αναφέρει:

FORMA ACTIVAΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ ΡΗΜΑ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ

Mucha gente sigue esta transmisión.

FORMA PASIVAΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ ΠΑΘΗΤΙΚΟ ΡΗΜΑ ΠΟΙΗΤΙΚΟ ΑΙΤΙΟ Esta transmisión es seguida por mucha gente.

Παθητική σύνταξη μπορούν να έχουν μόνο τα μεταβατικά ρήματα. Σύμφωνα με αυτή τη σύνταξη, το άμεσο αντικείμενο γίνεται υποκείμενο, και το υποκείμενο γίνεται ποιητι-κό αίτιο. Το ποιητικό αίτιο εισάγεται με την πρόθεση por, ενώ το ρήμα μετατρέπεται στην παθητική φωνή:

Experimentos son realizados en el labora-torio por los estudiantes.La amable clientela es rogada que no toque la mercancía.Todos los vuelos serán cancelados.América fue descubierta por Colón en 1492.

El Quijote fue escrito por Cervantes.

Στο εργαστήριο πραγματοποιούνται πει-ράματα από τους φοιτητές.Η ευγενής πελατεία παρακαλείται να μην αγγίζει τα εμπορεύματα.Όλες οι πτήσεις θα ακυρωθούν.Η Αμερική ανακαλύφθηκε από τον Κολόμβοτο 1492.Ο "Δον Κιχώτης" γράφτηκε από το Θερβάντες.

! Παρατήρηση:Όπως γίνεται κατανοητό, με την παθητική σύνταξη δίνεται μεγαλύτερη έμφαση στην πράξη / ενέργεια που υφίσταται το υποκείμενο. Ευρεία είναι η χρήση της στην επίσημη γλώσσα (επιστημονικός, δημοσιογραφικός λόγος).

Ισπανική Γραμματική στα ελληνικά Αγλαΐα Σπάθη

211

Σχηματισμός με το ser (pasiva operativa / pasiva de la acción)Για να σχηματίσουμε το ρήμα στην παθητική φωνή, χρησιμοποιούμε ως βοηθητικό το ser + παθητική μετοχή (participio pasado) του μετατρεπόμενου ρήματος. Το βοηθητικό κλίνεται στον ίδιο χρόνο και στην ίδια έγκλιση με αυτούς της ενεργητικής πρότα-σης, και η παθητική μετοχή συμφωνεί ως προς το γένος και τον αριθμό με το υποκείμενο της παθητικής σύνταξης:

EL INDICATIVOVOZ ACTIVA �

�

�

�

�

VOZ PASIVA

TIEM

PO

S SI

MP

LES

PRESENTE Mucha gente sigue esta transmisión.

Esta transmisión es seguida por mucha gente.

IMPERFECTO Mucha gente seguía esta transmisión.

Esta transmisión era seguida por mucha gente.

FUTURO SIMPLE

Mucha gente seguirá esta transmisión.

Esta transmisión será seguida por mucha gente.

PRETÉRITO INDEFINIDO

Mucha gente siguió esta transmisión.

Esta transmisión fue seguida por mucha gente.

TIEM

PO

S C

OM

PU

ESTO

S PRETÉRITO PERFECTO

Mucha gente ha seguido esta transmisión.

�

�

�

Esta transmisión ha sido seguida por mucha gente.

PLUSCUAM- PERFECTO

Mucha gente había seguido esta transmisión.

Esta transmisión había sido seguida por mucha gente.

FUTURO PERFECTO

Mucha gente habrá seguido esta transmisión.

Esta transmisión habrá sido seguida por mucha gente.

EL CONDICIONALVOZ ACTIVA �

�

�

VOZ PASIVA

SIMPLE Mucha gente seguiría esta transmi-sión.

Esta transmisión sería seguida por mucha gente.

COMPUESTO Mucha gente habria seguido esta transmisión.

Esta transmisión habría sido seguida por mucha gente.

EL SUBJUNTIVOVOZ ACTIVA �

�

�

�

�

VOZ PASIVAPRESENTE No creo que mucha gente siga esta

transmisión.No creο que esa transmisión sea seguida por mucha gente.

IMPERFECTO No creía que mucha gente siguiera esa transmisión.

No creía que esa transmisión fuera seguida por mucha gente.

PASADO No creo que mucha gente haya seguido esta transmisión.

No creo que esta transmisión haya sido seguida por mucha gente.

PLUSCUAM- PERFECTO

No creí que mucha gente hubiera seguido esa transmisión.

No creí que esta transmisión hubie-ra sido seguida por mucha gente.


229

ΠΡΟΘΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΑ ΛΑΤΙΝΙΚΑ / PREFIJOS DEL LATÍNa-, ad- εγγύτητα adyacente (=γειτονικός)

ab-, abs- αποχή abstemio (=αυτός που δεν πίνει ποτά)

ante- εμπρός anteponer (=προβάλλω)

bi-, bis- δις, δύο, διπλός bisabuela (=προγιαγιά), bipolar (=διπολικός)

circun- γύρω από circunvalar (=παίρνω περιφερειακό δρόμο)

cο-, col-, con-, com-

συν, ένωση, συνεργασία

colegir (=συλλέγω), colaboración (=συνεργασία),concordancia (=συμφωνία), comparación (=σύγκριση)

quadri-, cuatri-, cuatro-

τέσσερα, τετρα- cuadricular (=τετραγωνίζω), cuatrienio (=τετραετία), cuatrocientos (=τετρακόσια)

deci- δέκα, δεκα- decimación (=αποδεκατισμός)

des- δυσ-, άρνηση, αντιστροφή έννοιας

desafortunadamente (=δυστυχώς),desorden (=αταξία)

ex-, e- εκτός enorme (=τεράστιος), excedente (=πλεονάζων)

extra- υπερβαίνω extraterrestre (=εξωγήινος), extracto (=εκχύλισμα, απόσπασμα)

in-, im-, i- α στερητικό improbable (=μη πιθανός), inaudito (=ανήκουστος)

infra- κάτω από / υπο- infracción (=παράβαση), infraestructura (=έργα υποδομής)

inter- στη μέση, ανάμεσα interceder (=παρεμβαίνω), intervalo (=διάλειμμα)

intra- εντός intramuros (=εντός των τειχών)

multi- πολυ- multicolor (=πολύχρωμος), multinacional (=πολυεθνικός)

omni- παντο- omnipresente (=πανταχού παρών), omnisciencia (=παντογνωσία)

pen- προ- penúltimo (=προτελευταίος), penumbra (=ημίφως)

pos-, post- μετα- posdata (=υστερόγραφο), posterior (=μεταγενέστερος)

pre- προ- predicción (=πρόβλεψη), predilección (=προτίμηση)

re- ανα-, ξανά, επανάληψη

renombrar (=δίνω πάλι όνομα), repetir (=επαναλαμβάνω)

retro- έχει σχέση με το παρελθόν

retroceder (=οπισθοχωρώ), retroacción (=αντενέργεια)

sub- κάτω, υπο- subterráneo (=υπόγειος), submarino (=υποθαλάσσιος)

super-supra-supre-

υπέρ superdotado (=υπερπροικισμένος),supranacional (=υπερεθνικός),supremacía (=υπεροχή, ανώτατη αρχή)

trans-tras-

πιο εκεί, μετα- transformar (=μετατρέπω), transportar (=μεταφέρω)trasplantar (=μεταμοσχεύω, μεταφυτεύω)

un-, uni- ένα, ενωμένο uniforme (=ομοιόμορφος), unilateral (=μονόπλευρος)

Αγλαΐα Σπάθη Ισπανική Γραμματική στα ελληνικά 44Αγλαΐα Σπάθη Ισπανική Γραμματική στα ελληνικά 44

239

ΕΚΦΡΑΣΕΙΣ / EXPRESIONESla gota que colmó el vaso η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι

la media naranja το έτερον ήμισυ

lágrimas de cocodrilo κροκοδείλια δάκρυα

¡Las pagarás todas juntas! Θα τα πληρώσεις μαζεμένα!

Le falta un tornillo / se le va la olla. Του λείπει βίδα.

Le quedan dos telediarios. Λίγα είναι τα ψωμιά του. / Τελειώνει.

liarse la manta a la cabeza ξεκινάω κάτι απερίσκεπτα

lobo de mar θαλασσόλυκος

llegar y besar el santo έχω τύχη από την πρώτη στιγμή

llevar a alguien a la trampa ρίχνω κάποιον στην παγίδα

llevar los pantalones είμαι ο άντρας του σπιτιού

llevar una buena melopea έχω πιει πολύ

llevarse como el perro y el gato τα πάνε σαν τον σκύλο με τη γάτα

llevarse el gato al agua τα καταφέρνω, βγαίνω νικητής

llover a cántaros / a mares ρίχνει καρεκλοπόδαρα

manga por hombro άνω κάτω, της τρελής

más claro que el agua ηλίου φαεινότερο, ξεκάθαρο, φως φανάρι

matar dos pajaros de un tiro με ένα σμπάρο δύο τρυγόνια

matar el gusanillo ξεγελάω την πείνα μου

me costó mil pares de huevos μου βγήκε η πίστη για να τα καταφέρω (χυδ.)

me estás tomando el pelo με δουλεύεις

me ha salido rana μου βγήκε χάλια

me importa tres huevos / un comino / un pepino / un pito

δεν με νοιάζει καθόλου, σκοτίστηκα (χυδ.)

me suena κάτι μου θυμίζει αυτό

meter el dedo en la llaga βάζω το δάχτυλο στην πληγή

meter en cintura a alguien σφίγγω τα λουριά κάποιου / βάζω τα δύο πόδια σε ένα παπούτσι

meter la pata κάνω γκάφα, τα θαλασσώνω

meterse a alguien en el bolsillo βάζω κάποιον στο τσεπάκι

meterse en la concha κλείνομαι στο καβούκι μου

miel sobre hojuelas πάνε όλα πρίμα, μέλι γάλα

mirar por encima del hombro κοιτάω αφ’ υψηλού

mojar a alguien "λαδώνω", δωροδοκώ

mojar un evento γιορτάζω μια επιτυχία με αλκοόλ

mojarse τολμώ

montar en cólera γίνομαι έξαλλος

morirse de envidia πεθαίνω από ζήλια

Αγλαΐα Σπάθη Ισπανική Γραμματική στα ελληνικά 44Αγλαΐα Σπάθη Ισπανική Γραμματική στα ελληνικά 45

244

ΠΑΡΟΙΜΙΕΣ - ΑΠΟΦΘΕΓΜΑΤΑ / PROVERBIOS - MÁXIMASA quien Dios quiere para sí, poco tiempo lo tiene aquí. / A quien Dios ama, le llama.

Οι καλοί πεθαίνουν νέοι.

¡A vivir que son dos días! Η ζωή είναι πολύ μικρή.

Abundancia y soberbia andan en pareja. Πλούτος (αφθονία) και υπεροψία πάνε μαζί.

Al freír será el reír (y al pagar será el llorar).

Γελάει καλύτερα όποιος γελάει τελευταίος.

Cuando hay hambre / Al hambre de siete días, no hay pan duro.

Όταν πεινάς, όλα σου φαίνονται ωραία.

Al perro que duerme, no lo despiertes. Σκύλο που κοιμάται, μην τον ξυπνάς.

Al vivo la hogaza y al muerto, la mortaja.

Οι ζωντανοί με τους ζωντανούς και οι πεθαμέ-νοι με τους πεθαμένους.

Amar, horas perdidas, si no son correspondidas.

Ο έρωτας χωρίς ανταπόκριση είναι χαμένος χρόνος.

Amor con amor se paga; y lo demás con dinero.

Η αγάπη πληρώνεται με αγάπη, τα υπόλοιπα με το χρήμα.

Amor no respeta ley, ni obedece a rey. Η αγάπη δεν υπακούει στους ανθρώπινους νόμους.

Aunque la mona se vista de seda, mona se queda.

Τον αράπη κι αν τον πλένεις, το σαπούνι σου χαλάς.

Buscar una aguja en un pajar. Ψάχνω ψύλλους στα άχυρα.

Buscar tres / cinco pies al gato. Ψάχνω μπελάδες εκεί που δεν υπάρχουν.

Cada mochuelo a su olivo. Κάθε κατεργάρης στον πάγκο του.

Cada uno es / era de su padre y de su madre.

Καθένας με το χαρακτήρα του.

Comiendo entra la gana. Τρώγοντας έρχεται η όρεξη.

Con esperanza no se come. Δεν φτάνει η ελπίδα για να ζήσει κανείς.

Con la honra no se pone la olla. Με την τιμή δεν γεμίζει το στομάχι.

Consejo no pedido, consejo mal oído. Συμβουλή που δεν σου τη ζητάνε, δεν θα την ακούσουν.

Cuando la fuerza manda, la ley calla. Όταν υπάρχει ανάγκη, ο νόμος σταματά.

De bien nacidos es ser agradecidos / Es de mal parido ser desagradecido.

Πάντα να ευχαριστείς για ό, τι καλό σου έκαναν / είναι κακό να είσαι αχάριστος.

Desgracia compartida, menos sentida. Πόνος που μοιράζεται γίνεται μισός.

Dime con quien andas, y te diré quién eres.

Πες μου το φίλο σου να σου πω ποιος είσαι.

Dios los cría y ellos se juntan. Αν δεν ταιριάζανε, δε θα συμπεθεριάζανε.

Donde hay humo, hay calor. Όπου υπάρχει καπνός υπάρχει και φωτιά.

El dinero llama (al) dinero. Τα λεφτά πάνε στα λεφτά.

El mundo es un pañuelo. Μικρός ο κόσμος.

El ocio es madre de todos los vicios. Αργία μήτηρ πάσης κακίας.


IspanikiGrammatiki_111013_apliphi

Documents

Transcript of IspanikiGrammatiki_111013_apliphi