GVENL UZMANLII ALIMA NOTLARI Yap ii 30 gnden fazla srecek devaml olarak en az 20 ii altrlacak veya iin bykl 500 yevmiyeden fazla ise, ilgili ynetmeliin EK-III blmnde belirtilen bilgileri ieren bir levha iyerinin uygun bir yerine aslacaktr. (Ref:Yap lerinde Salk Gvenlik Ynetmelii Madde:5.c) Yap lerinde i Sal ve Gvenlii Tz EMNYET KEMERLER: Ykseklii tabandan itibaren 3 metreden daha fazla olan ve dme veya kayma tehlikesi bulunana yerlerde alanlarla, kiremit deyicilerine, oluk ve her trl d boya ileri yapanlara, grgr vinlerini altranlara ve kuyu, lam,galeri ve benzeri derinliklerde alanlara gvenlik kemerleri verilecek ve iiler de verilen bu kemerleri kullanacaklardr. Kaz lerinde Alnacak Gvenlik Tedbirleri TAHTA PERDE: Belediye snrlar iinde meskn blgelerde, yap kazlarna balamadan nce yap alann evresi ortalama 2 metre ykseklikte tahta perde ile evrilecek, payandalar iten vurulacak ve bunlar yapnn bitimine kadar bu ekilde korunacaktr. Yapnn oturaca alann evresinin ak ve geni olmas halinde tahta perde yerine kaz snr gerisinden balamak zere 90-100 santimetre ykseklikte bir korkuluk yaplacaktr. KAZILARDA YAN CDARLAR: Akta yaplan kaz ilerinde, 150 santimetreden daha derin toprak ynlarnn ve her derinlikte yaplan temel ve kanal kazlarnda yan cidarlarn altlarn erit gibi kazarak yukardan kertmek yasaktr. KAZILARDA EL MERDVEN: 150 santimetreden daha derin olan kaz ilerinde, iilerin inip kmalar iin yeteri kadar el merdivenler bulundurulacaktr. ksa tertibatn ve desteklerini, inip kmak iin kullanmak yasaktr. RAMPALAR: Kazlan topra darya tayacak aralarn kaz yerlerine kolaylkla girip kmalarn salayacak rampa eimleri 35 dereceden fazla olamaz. bunun salanamad hallerde yk asansrleri kullanlacaktr. elik Borulu skelelerde Alnacak Gvenlik Tedbirleri ELK SKELENN SALAMLII : elik borulu iskelelerde kullanlacak btn boru ve madeni ksmlarn dayankll ve dier zellikleri tayacaklar yke gre normlara uygun bulunacaktr. ELK SKELE BORU: skele yapmndan gayri ilerde kullanlm bulunan boru ve dier malzeme, iskele yapm iin kullanlmayacaktr. ELK BORULU SKELEYE TAKVYE:

elik borulu iskeleler, saa ve sola sallanmayacak ekilde yeteri kadar apraz borularla takviye edilecek ve binadan ayrlmayacak ekilde tespit olunacaktr. BORULARDAK EKLER: Dey ve yatay borulardaki ekler en ok 6 metrede bir yaplacaktr. BORU BALARININ TABANI: Boru balarnn, tabana yerletirilen kalas altlklara batmamas iin, iin zel surette yaplm madeni balk kullanlacak ve bu balklar ivi veya uzun vidalarla bu altlklara tutturulacaktr. ELK BORULU SKELE PLATFORMU: elik borulu iskelelerdeki platformlarda kullanlacak kalas veya dier ahap ksmlarn zellikleri ile kullanlacak apraz korkuluklar, ara korkuluklar ve benzeri ksmlardaki aralklar ahap iskelelerde aranan zelliklere uygun olacaktr. ELK BORULU SKELEYE TOPRAKLAMA: Boru veya madeni iskeleler statik elektrie kar uygun ekilde topraklanacaktr. AYDINLATMA: Sisli veya alaca karanlk havalarda, alma devam ettii srece, iskeledeki merdiven ve asansr balar ve allan demeler boydan boya uygun ekilde aydnlatlacaktr. BORU SKELENN SKM SIRASI: Boru iskelenin bir ksm veya ksmlarnn sklmesinde gereken gvenlik tedbirleri alnacak ve 75. Madde hkmlerine uyulacaktr. Asma skelelerde Alnacak Gvenlik Tedbirleri Asma iskeleyi tayacak halatlarn gvenlik katsays 6dan aa olmayacak ve bu halatlarda ek yeri, halka, balk ve balant yeri bulunmayacak, bunlar ask demirlerinden kaymayacak ekilde tespit edilecektir. ASMA SKELENN PLATFORM MALZEMES: Asma iskele platformu iin kullanlacak ift kebent kesiti, 50x50x5 milimetre veya bu zellikte dier profil malzemeden yaplacaktr. ASMA SKELEDE FAZLA YK : Asma iskelede her metre kareye 400 kilogramdan fazla yk konmayacak ve asma iskelede 4 den fazla ii altrlmayacaktr. ASMA SKELE KORKULUU VE ETEK TAHTALARI: Asma iskele korkuluklar, en az 100 santimetre ykseklikte ve ara korkuluklu yaplacak, etek tahtalar ise en az 15 santimetre olacaktr. Betonarme Kalb Yapm ve Skmnde Alnacak Gvenlik Tedbirleri DEME KENARINA KORKULUK: Betonarme platformlarn deme kenarlarna dmeyi nleyecek korkuluk yaplacaktr. Bu mmkn olmad hallerde, serbest almay salamak iin deme

kenarna korkuluklu iskele yaplacaktr. Tavann 3 metreden yksek olmas halinde ara alma platformu yaplmadan, zgara iinde allmayacaktr. MERDVENLER: 4 metreden uzun tanr merdivenlerle el merdivenleri, elik boru veya profilden yaplacaktr. ilerin gelip getikleri yerlerde kullanlacak merdivenin etraf halat, zincir veya ahap korkulukla evrilecek ve grnr yerlere uyarma levhalar aslacaktr. Merdivenin bir veya her iki kolu, klacak yerin platformunu en az 90 santimetre am olacak ve merdivenin son basama ile platformun aras 30 santimetreyi gemeyecektir. 10 metre ykseklii geen sabit merdivenlerde, her 10 metrede bir dinlenme platformu yaplacaktr. BASAMAKSIZ MERDVENDE NLEM: Basamaklar yaplmam betonarme merdiven demelerine kayma ve dmeyi nleyecek ahap basamaklar ve kova boluu kenarlarna ise uygun korkuluklar yaplacaktr. MADEN BASAMAKLARDA KAYMAYA KARI NLEM: Dz satan veya madeni malzemeden yaplm merdiven basamaklarnn stleri kaymayacak malzeme ile kaplanacaktr. Ykm lerinde Alnacak Gvenlik Tedbirleri YIKIM LERNDE TEKNK SORUMLU: Ykm ileri, ancak sorumlu ve yetkili teknik elemann denetimi altnda yaplacaktr. YIKIM NCES NLEMLER: Ykmdan nce yapnn iindeki ve etrafndaki havagaz, su ve elektrik balantlar kesilecektir. Ykm srasnda su ve elektriin kullanlmas gerekirse, bunlar yap dnda zel koruyucular iine alnacaklardr. YIKIMDAN IKAN ARTIKLAR: Ykm srasnda kan ta, tula, demir ve moloz gibi artklar kat demelerinde ylmayacaktr. Yklan ksmn malzeme ve molozlar kattan kata veya yere gvenlik tedbirleri alndktan sonra atlacaktr. OLUKLARDA NLEM: Ykm srasnda kan kiremit ve benzeri malzemenin yere indirilmesinde kullanlan oluklarn stleri kapal olacak ve alma srasnda aa braklan malzeme, olundan alnmadka baka malzeme braklmayacaktr. BLOK HALNDE YIKIM: Altnda veya etrafnda bulunan iilerin gvenlii salanmadka yklacak ksmn duvar ve demeleri kitle halinde yklamaz. Duvarn demeye oturduu ksmda veya herhangi bir yksekliinde erit gibi oyuk amak ve sonra duvar stten iple ekmek ve ittirmek suretiyle ykm yaplmas yasaktr. TOZA KARI NLEM: Yklacak ksmlar, yklmadan nce ve ykm srasnda bol su ile sk sk slatlacak ve toz kalkmamas iin gerekli tedbirler alnacaktr.

YIKIMDA gvenlik alan: Yklacak ksmn etrafnda, en az yap yksekliinin iki katna eit gvenlik alan braklacak ve bu alan korkuluklarla evrilecektir. Bo alan bulunmamas gibi nedenlerle bu ykmn yerine getirilmesi olana yoksa, ykm srasnda frlayacak paralarn etrafa zarar vermesini, nlemek iin, yap etraf gerekli ve dayankllkta bir perde ile evrilecektir. YIKIMDA SKELE YKSEKL: Elle yklacak duvarlar iin kurulacak i ksmn iskeleleri tabandan en ok 4 metre ykseklikte yaplacaktr. MERDVEN LERN YIKIMI: Binadaki merdivenler ve bunlarn dayanaklar en son yklacaktr. CAMLI KAPI PENCERE: Caml kap, pencere ve ayna gibi krldklarnda tehlikeli olabilecek ksmlar, ykma balamadan nce sklp uygun yerlere tanacaklardr. YIKIMDA KSEL KORUYUCU: Ykmda alan iilere gzlk, koruma bal(baret) ve elik burunlu ayakkab gibi kiisel korunma aralar verilecektir. Grgr Vinte nlem Grgr vincin kullanlmasnda aadaki tedbirler alnacaktr: GIRGIR VNCN TOPRAKLANMASI: Vincin elektrik motoru topraklanm olacaktr. GIRGIR VNTE KESC ALTER: Vincin alteri otomatik olacak, vin kovasnn belirli bir ykseklie kmas halinde otomatik alter devreyi kesecektir. GIRGIR VNCN TAMBUR YUVASI: Vin tambur yuvas elik telin uzunluu ile orantl olacaktr. GIRGIR VNCN TAMBURUNDA NLEM: elik halatn tamburdan dar frlamas nlenecektir. GIRGIR VNCN HALATI: Kullanlacak elik halatn boyu ap 12 milimetreden az olmayacak salam ve zrsz tellerden yaplm olacaktr. GIRGIR VNCN HALATINA KLEMENS: Kova kancasna taklacak elik halatn u ksm ykskl olarak kancaya taklacak ve serbest kalan u ksm uzun ksma en az 3 adet U klemensi ile uygun ekilde tespit edilecektir.

GIRGIR VN KANCASINA MANDAL: Kancann kovadan kurtulmamas iin, mandal, kilitli mandal veya balama gibi uygun tertibat bulunacaktr. GIRGIR VNCN AHAP KOLONU: Vincin tespit edildii kolon ahap ise, kesiti 20x20 santimetreden kk olmayacak ve kolon, saa sola yalpa yapmayacak ekilde tespit edilecektir. GIRGIR VN KOLONUNDA EK: Ek bulunduu hallerde, kolonun drt bir yzeyinde, ekleme artlarna uygun saplama yaplacaktr. KATLAR ARASI ENGEL: Hareketi srasnda kovaya taklacak herhangi bir engel bulundurulmayacaktr. GIRGIR VN KOVASINDAK YK: ine konacak her trl malzemenin ykseklii kova st dzeyini amayacaktr. GIRGIR VNTE UZUN MALZEME TAIMA: Kalas, uzun tahta, demir ve benzeri malzeme veya eya grgr vince uygun ve emniyetli ekilde balandktan sonra tanacaktr. GIRGIR VNTE KOVA SAPINA KLTL MANDAL: Hareket srasnda alabora olmamas iin kova sap kenarnda kilitli mandal kullanlacaktr. GIRGIR VNTE ALIANLARA KSEL KORUYUCU: Grgr vinci altran iiye gvenlik kemeri, lastik eldiven ve lastik ayakkab gibi uygun kiisel koruyucu verilecektir. GIRGIR VNCN TABANINA BARYER: Grgr vincin tabanda durduu alann n yznde parmaklk eklinde bir kaps bulunacak, dier taraflar ise en az 90 santimetre yksekliinde bir korkulukla evrilmi olacaktr. EVRL ALANDA : Grgr vincin hareketi srasnda evrili alan iinde hibir ii bulundurulmayacaktr. GIRGIR VNTE ALIANA BARET: Grgr vince malzeme ykleyen btn ksmlar en az haftada bir kere ve ayrca her yer deimesinde kontrol edilecek ve sonular yap i defterine yazlarak imzalanacaktr. yerinde Bulunmas Gereken Salk artlar ve Gvenlik Tedbirleri BNA VE EKLENTLER: yeri kurulmas amacyla yeniden yaptrlacak her eit ekler ve bunlardaki deiiklikler, mevzuata ve binada yaplacak iin nitelik ve zelliklerine uygun bulunacaktr.

Evvelce ina edilmi olan her hangi bir binann tmnn veya bir ksmnn iyeri olarak kullanlmasnda da, bu artlar aranacaktr. ATI: yerinin atlar; s, rzgar, yamur, kar gibi d etkilerden iileri tamamen koruyacak surette dayankl ve muhafazal yaplm olacaktr. yerlerinin bulunduu baraka, sayvan, sundurma ve benzeri yerlerin atlar, s geirgen sa ve benzeri malzeme de rtlm olduu hallerde bu atlar, en az 350 santimetre ykseklikte yaplm olacaktr. TAVAN YKSEKL: yerlerinde iilerin daimi olarak altrld yerlerin tavan ykseklii, en az 3 metre olacaktr. Tabana paralel olmayan tavanlarda bu yksekliin ortalamas 3 metre olacak ve en alak ksm, varsa kiriin alt noktasndan 240 santimetreden aa olmayacaktr. HAVA HACM: yerlerindeki hava hacmi, makine, malzeme ve benzeri tesislerin kaplad hacimler dahil olmak zere, ii bana en az 10 metrekp olacaktr. Hava hacminin hesabnda, tavan yksekliinin 4 metreden fazlas hesaba katlmaz. KORDORLAR: yerlerindeki koridorlar, iilerin kolaylkla gelip gemesini salayacak ve tehlike ba gsterdiinde iyerini abuklukla boaltmaya yetecek genilikte olacak, tabii veya suni kla aydnlatlm bulunacaktr. Makineler, motorlar ve bunlar tarafndan altrlan aletler ve dier tezgahlar arasndaki aklk, iilerin rahat almalarn salamak zere, en az 80 santimetre olacaktr. yerlerindeki geitlerin genilii, oradan geecek iilerin miktarna ve malzeme hareketine uygun olarak ayarlanacak ve bu genilik 120 santimetreden az olmayacaktr. Geitlerin taban salam, arzasz ve kaymaz ekilde yaplm olacak, ayrca geitler iaretlenecektir. Yksek geit platform veya alma sahanlklarnn serbest bulunan btn taraflar, en az 90 santimetre ykseklikte etekli korkuluklarla evrilecektir. PENCERELER: yerlerinde dardan k almaya yarayan yan ve tepe pencereleri ile menfezlerin aydnlk veren yzeyleri toplaml, iyeri taban yzeyinin en az 1/10 orannda olacaktr. Dar ile dorudan doruya balants olmayan i kap, pencere ve menfezlerin dolayl olarak aydnlk veren yzeyleri bu hesaba katlmaz. KORKULUKLAR: yerlerinde kullanlacak korkuluklar; salam ekilde ahap boru veya metal profilli malzemeden yaplacak, yzeyleri przl ve keleri keskin olmayacaktr. Korkuluklarn, tabandan ykseklii en az 90 santimetre olacaktr.

Korkuluklar, en ok 2 metrede bir dikme konulmak suretiyle tabana veya elverili dier bir yere salam bir ekilde tespit edilecek ve st seviyesi ile taban arasndaki mesafenin yar hizasna da, bir ara korkuluk ekilecektir. Korkuluun tm, herhangi bir ynden gelebilecek en az 100 kilogramlk bir yke dayanabilecek ekilde yaplacaktr. Ahap korkuluklarn trabzan ve dikmeleri, en az 5x10 santimetrelik latadan(tahta) ve ara korkuluklar ise, en az 5x5 santimetrelik kadrodan(elik profil) veya 2,5x10 santimetrelik latadan yaplacaktr. Boru korkuluklarn trabzan veya dikmeleri, en az 1,25 parmak ve ara korkuluklar ise, en az (1) parmak borudan yaplm olacaktr. Metal profilli malzemeden yaplan kebentli korkuluklarn trabzan ve dikmeleri, en az 5 milimetre et pay olan 40x40 milimetrelik kebentten ve ara korkuluklar ise, en az 3 milimetre et pay olan 30x30 milimetrelik kebentten yaplacak ve kebentlerin yatay kenarlar, tehlikeli kenara dnk olacaktr. ETEKLER: Etekler; ahap, metal veya yeteri salamlkta dier malzemeden yaplacaktr. Bunlarn ykseklikleri, tabandan en az 15 santimetre olacak ve gerektiinde tabanla en ok 1 santimetrelik bir aral bulunabilecektir. AYDINLATMA: yerlerindeki avlular, ak alanlar, d yollar, geitler ve benzeri yerler, en az 20 lx ile aydnlatlacaktr. Kaba malzemelerin tanmas, aktarlmas, depolanmas ve benzeri kaba ilerin yapld yerler ile i geit, koridor, yol ve merdivenler, en az 50 lx ile aydnlatlacaktr. Kaba montaj, balyalarn almas, hububat tlmesi ve benzeri yerlerin yapld iler ile kazan dairesi, makine dairesi insan ve yk asansr kabinleri malzeme stok ambarlar, soyunma ve ykanma yerleri, yemekhane ve helalar, en az 100 lx ile aydnlatlacaktr. Normal montaj, kaba iler yaplan tezgahlar, konserve ve kutulama ve benzeri ilerin yapld yerler, en az 200 lx ile aydnlatlacaktr. Ayrntlarn, yakndan seilebilmesi gereken ilerin yapld yerler, en az 300 lx ile aydnlatlacaktr. Koyu renkli dokuma, bro ve benzeri srekli dikkati gerektiren ince ilerin yapld yerler, en az 500 lx ile aydnlatlacaktr. Hassas ilerin srekli olarak yapld yerler en az 1000 lx ile aydnlatlacaktr. HAVALANDIRMA: Kapal iyerleri gnde en az 1 defa 1 saatten aa olmamak zere batan baa havalandrlacaktr. Ayrca iilerin alma saatlerinde iin zelliine gre, havann sala zararl bir hal almamas iin sk sk deitirilmesi gereklidir. GRLT: Ar ve tehlikeli ilerin yaplmad yerlerde, grlt derecesi 80 desibeli gemeyecektir. Daha ok grltl almay gerektiren ilerin yapld yerlerde, grlt derecesi en ok 95 desibel olabilir. Ancak, bu durumda iilere balk, kulaklk veya kulak tkalar gibi uygun koruyucu ara ve gereler verilecektir.

MERDVENLER: Birden fazla katl binalardaki iyerlerinde asansr tertibat bulunsa da, katlar arasndaki inip kmalar, aada yazl zellikleri bulunan sabit merdivenlerle salanacaktr. I. II. Merdivenlerin; atee dayankl ta, suni ta, tula, betonarme, metal veya benzeri yanmaz maddelerden yaplm olmas arttr. Bu tzn yaymndan nce kurulmu olan iyerlerindeki ahap merdiven ve sahanlklar, gerekli gvenlik tedbirlerine aykr bir durumu bulunmamak artyla kullanabilirler. Ancak bundan kolayca yanmayan sert veya enprenye edilmi, g yanar durumdaki aalardan olacak yahut alt taraflar badadi zerine en az 1,5 santimetre kalnlnda al veya amyantla svanacak, stleri de atee kar dayankl maddelerle kaplanacaktr. yeri merdivenlerinin mukavemet katsays 4 olacak ve metrekarede en az 500 kilogramlk yk tayacaktr. Delikli veya zgaral merdiven ve sahanlklardaki delikler ve zgara aralklar en ok 2 santimetre olacaktr. Merdivenlerin genilii, bakm ilerinde kullanlanlar dnda en az 110 santimetre olacak ve merdiven korkuluklarnn bu genilik iinde bulunmalar zorunluluu halinde temiz genilik 100 santimetreden az olmayacaktr. Merdivenlerin eimi, bakm ilerinde kullanlanlar dnda tabanla en az 20 ve en ok 45 derece olacaktr. Tabandan 20 dereceden az eimin bulunmas gerektii iyerlerinde, rampalar yaplacak ve 45 dereceden fazla diklik gereken haller de, korkuluklu servis merdivenleri eklinde sabit merdivenler kurulacaktr. Merdivenlerde, ba st boluklar bulunacak ve bu boluklarn ykseklii de 220 santimetreden az olmayacaktr. Basamaklarn eni, bakm merdivenleri dnda 22 santimetreden az olmayacak ve ykseklikleri en az 13 santimetre ve en ok 26 santimetre olacaktr. Drt basamaktan fazla olan merdivende, korkuluk ve trabzan bulunacaktr. Genilii 225 santimetreyi aan merdivenlerin ortalarnda, ayrca bir trabzan bulundurulacaktr. Merdivenlerin korkuluk ve trabzanlarnda 14nc maddedeki teknik zellikler bulunacaktr. yerlerindeki merdivenler, bir tehlike annda, orada alan iilerin kolayca kmalarna yeterli genilikte olmad takdirde, bina durumunun elverililiine gre, bunlarn geniletilmesi veya iten ek merdivenler yaplmas veya kolay yanmayan veya yanmaz maddelerden darya k merdivenleri yaplmas gibi gerekli gvenlik tedbirleri alnacaktr. yerlerindeki asma katlara kp inmek iin, yerin durumuna gre, eimli veya dik demir merdivenler kullanlabilir. Ancak, bunlarn st ve alt balarndan salam bir ekilde tespit edilmi bulunmas, geni basamakl ve iki taraf korkuluklu ve bu korkuluklarn, merdivenin bittii asma kat demesinde kesilmeyerek en az 75 santimetre daha uzatlmas gereklidir.

III. IV. V.

VI.

VII. VIII. IX. X. XI. XII.

XIII.

EL MERDVENLER: Bakm onarm ve kontrol iin iyerlerinde kullanlan btn merdivenler grlecek ie uygun salamlkta olacak ve bunlarn genilii 55 santimetreden dar olmayacak eimleri 60 dereceyi gemeyecek ve basamaklarn, ubuktan yaplmad hallerde, genilikleri en az 13 santimetre olacaktr.

ilere Ait Yatp Kalkma Yerlerinde ve Dier Mtemilatnda Bulunmas Gereken Salk artlar ve Gvenlik Tedbirleri KOULAR: Koularn pencerelerinin st ksmlar, her zaman alp kapanacak ekilde(vasistasl)olacak, ayrca koulardaki havay, devaml bir ekilde deitirebilecek tertibat, tesisat, baca, menfeze veya elektrikli zel vantilasyon cihazlar bulunacaktr. Koularda tavan ykseklii 280 santimetreden aa olmayacak ve adam bana den hava hacmi, en az 12 metrekp olarak hesap edilecek, her kouta yatrlacak ii says, buna gre tespit edilerek kouun hava hacmi ile yatabilecek en ok ii saysn gsteren ve iveren veya iveren vekilinin imzasn tayan bir cetvel koulara aslacaktr. Koulardaki yataklar, tabanla balants kesilecek surette karyola ve somyalar zerine yaylacak, aralarnda en az 80 santimetrelik bir aklk bulunacak, baularna, zel eyalarn konmas iin, kk etajer veya komidinler konacak, iki katl karyola ranza kullanld hallerde katlar arasndaki ykseklik ile karyola somyalarnn genilii 80 santimetreden az olmayacaktr. Koularda, duvarlara ivi aklmas, elbise ve benzerinin aslmas yasaktr. Koularda yatan ii says kadar kilitli ve uygun elbise dolaplar bulundurulacak ve bunlarn ykseklii 170 santimetreden aa olmayacaktr. Yaplan iin zellii nedeniyle alanlarn sal ve gvenlii asndan gerekli hallerde veya 10 ve daha fazla iinin alt iyerlerinde, uygun dinlenme odas veya dinlenme alan salanacaktr. aralarnda uygun dinlenme imkan bulunan bro ve benzeri ilerde ayrca dinlenme yeri aranmaz. PORTR MUAYENES: yeri yemek hanesinde alan iilerin portr muayeneleri yaptrlmamtr. Yemekhanede alan iiler her 3 ayda bir periyodik olarak bulac hastalk tayp tamadklar konusunda muayene edilecek ve sonular gsterir belgeler yetkililere gsterilmek zere iyerinde bulundurulacaktr.

RNEK SORULAR YER BNA VE EKLENTLER 25/12/2010 TARHL SINAV: 25. yerlerindeki acil k yollar ve kaplarnn zellikleri konusunda aada belirtilenlerden hangisi yanltr? A) Acil k nleyecek hibir engel bulunmayacaktr. B) Acil k kaplar iinin kendisine doru ekmesiyle kolayca alabilecektir. C) Herhangi bir tehlike durumunda tm alanlarn i yerini derhal ve gvenli bir ekilde terk etmeleri mmkn olacaktr. D) Acil k yollar ve kaplarnn says, boyutlar ve yerleri yaplan iin niteliine, i yerinin byklne ve alanlarn saysna uygun olacaktr.

38. Tehlikeli yerlerdeki alma, iverence dzenlenen yazl talimatlara uygun yaplacaktr. alma izni ve talimatlar iin aadaki hususlardan yanl olan hangisidir? A) Bu talimatlar bir kez dzenlenip alana teblii edilmesi ile srekli geerlilik kazanan belgelerdir. B) alma izinleri belirli bir sre iin verilecek ve sre bitiminde yenilecektir. C) alma izni, bu konuda yetkili ve sorumlu lan bir kii tarafndan ie balamadan nce yazl olarak verilecektir. D) Gerek tehlikeli ilerin yaplmasnda, gerekse baka almalar etkileyerek tehlikeye neden olabilecek dier ilerin yaplamasnda, bir alma zni sistemi uygulanacaktr. 70. Acil k, ilk yardm iaretlerinde aadaki renklerden hangisi kullanlr? A) Yeil B) Sar C) Mavi D) Krmz

73. alma yerleri ve koularda hava hacminin hesabnda tavan yksekliinin ka metreden fazlas hesaba katlmaz? A) 4 B) 3,5 C) 3 D) 2,5

02/07/2011 TARHL SINAVDAN 28. yeri Bina ve Eklentilerinde Alnacak Salk ve Gvenlik nlemlerine likin Ynetmelik hkmlerine gre aadakilerden hangisi yanltr? A) allan ortamn scakl alma ekline gre ve alanlarn harcadklar gce uygun olacaktr. B) Ofis scaklklar ofiste alma durumuna baklmakszn gerekli dereceye sabitlenmi olarak allacaktr. C) yerinin ve yaplan iin zelliine gre pencereler ve at aydnlatmalar, gne nn olumsuz etkilerini nleyecek ekilde olacaktr. D) Dinlenme yerleri, soyunma yerleri, du ve tuvaletler, bekleme yerleri, yemekhaneler, kantinler ve ilk yardm odalar kullanm amacna gre yeterli scaklkta olacaktr. YAPI LER VE YKSEKTE ALIMA 25/12/2010 TARHL SINAVDAN 50. Kaldrma ve tama aralar azami ykn en az ka katn kaldrabilecek ve askda tutabilecek gte olmaldr? A) 1,5 B)2 C)2,5 D)3

51. makinelerinin yerleim yeri iinde ve dnda hzlar en fazla ka km/h olmaldr? A) 10 B)20 C)30 D)40

57. antiyeye giren yabanc ve hangisini uygulamak doru olur?

misafir kiilere i gvenlii ynnden aadakilerden

A) antiye sahasna girdiinde uyarc levhalara bakmasnn yeterli olduu sylenir. B) antiye i gvenlii kurallarna uymakta serbest olduu sylenir.

C) gvenlii ynnden bilgilendirilir. Kiisel koruyucu donanm verilir. D) antiye ierisinde arala dolaabilecei sylenir. 58. antiye ierisinde motorlu tatlar iin i gvenlii ynnden aadakilerden hangisinin yaplmas yanltr? A) antiye hz snrna uyulmaldr. B) Her zaman en ksa yol kullanlmaldr. C) Ara ile manevra yaplrken ve yk tanrken ynetici ve ynlendirici personel olmaldr. D) Ara zel sinyal sistemlerine sahip olmal ve srcs antiyede tehlike iaretlerine dikkat edilmelidir. 81. Aadakilerden hangisi yksekten dmeyi nleyici sistemlerden biri deildir? A) Tam vcut kua, gvenlik halat, karabina, balant halkalar ve gvenli balant noktas B) alma alannda bulunan ukurlar vb. aklklarn kapatlm olmas C) Kenar koruyucular D) Gvenlik alar 02/07/2011 TARHL SINAVDAN 71. Yksekte yaplan almalarda dikkate edilecek hususlar kapsamnda aadakilerden hangisi yanltr? A) Dmelerin nlenmesi iin her trl alma zemini temiz ve engelsiz olmaldr. B) atlarda ve eik yzeylerde yaplan ilerde kullanlan yap iskelelerine en az 0,8 metrelik korkuluk yaplamaldr. C) at zerinde youn alma srasnda, yuvarlanan ve kayan iilerin dmesini engellemek iin korkuluk ve etek tahtalar aklmaldr. D) 40-50- km/saat2in zerinde rzgar hzlarnda zeminin kaygan ve buzlu olmas halinde, yksekte yaplan her trl montaj, bakm ve onarm almalar durdurulmaldr. 72. Cam, sac ve imento harl levhalardan yaplm veya eskimi, ypranm ve dayankll azalm atlarda, aadakilerden hangisi kullanlr? A) Platform B) Korkuluk C) at Merdiveni D)Uzatma Merdiveni

73. I. Yksekten dmeler, zellikle yeterli ykseklikte salam korkuluklarla veya ayn korumay salayabilen baka yollarla nlenecektir. Korkuluklarda en az; bir trabzan, orta seviyesinde bir ara korkuluk ve tabannda eteklik bulunacaktr. II. Yksekte almalar ancak uygun ekipmanlarla veya korkuluklar, gvenlik alar, platformlar gibi toplu koruma aralar kullanlarak yaplacaktr. III. in doas gerei toplu koruma nlemlerinin uygulanmasnn mmkn olmad hallerde, alma yerine ulalmas iin uygun aralar salanacak, allan yerde vcut tipi emniyet kemeri veya benzeri gvenlik yntemleri kullanlacaktr. naat ilerinde yksekte alma ile alakal olarak doru olanlar aadakilerden hangisinde birlikte verilmitir?

A) I-II

B)I-III

C)II-III

D)I-II-III

74.Yap ilerinde ykm ile ilgili aadakilerden hangisi yanltr? A) Ykm srasnda kan ta, tula, demir ve moloz gibi artklar kat demelerinde ylacaktr. B) Ykm ileri, ancak sorumlu ve yetkili teknik elemann denetimi altnda yaplacaktr. C) Binadaki merdivenler ve bunlarn dayanaklar en sonra yklacaktr. D) Caml kap, pencere ve ayna gibi krldklarnda tehlikeli olabilecek ksmlar, ykma balamadan nce sklp uygun yerlere tanacaklardr.

KAVRAM- KURALLAR Dnyada ve Trkiye de Sal ve Gvenlii Salk Tanm (WHO):Yalnzca sakatlk ve hastalk olmamas deil; bedenen ruhen ve sosyal ynden tam bir iyilik hali. nemli Salk Sorunu: 20.YY banda: Bulac hastalklar, Yetersiz beslenme, su, gda, konut koullar, Vakitsizerken lmler, Ortalama yaam 40 yl 21.YY banda: Bebeklerde doumsal bozukluklar, ocuklarda, gen ve erikinlerde kazalar, orta yata kronik hastalklar ve mesleki hastalklar, kanserler, ileri yata kalp-damar sistemi hastalklar. Dnya Deiiyor Hastalklar da! Yalnzca hasta olmamak deil; SALII KORUMAK onunda tesinde SALII GELTRMEK nemlidir. Dnya Salk rgt Ve Uluslar Aras alma rgt Gibi Kurulular Politikas Sal (ILO-WHO,1951): Btn mesleklerde alanlarn, bedensel, ruhsal, sosyal iyilik hallerinin korunmas, gelitirilmesi, en st dzeyde srdrlmesi, iin insana, iinin kendi iine uyumunun salanmasdr. Salnn Amac: Koruma( Salkl Durumu Srdrme, Gelitirme), Esenlendirme, Rehabilitasyon Salk likisi: ki ynl iliki/ olumlu-olumsuz ile likili Salk Sorunlar: Meslek Hastalklar, Kazalar, le lgili Hastalklar Kazalar Ve Meslek Hastalklar: Toplum sal sorunu---(tbbi) Salk sigortaclnn yknn artmas---(ekonomik, hukuki)

alma yaamnn/ kiinin olumsuz etkilenmesi---(sosyal) nemli Salk Sorunu: Sk grlen sk ldren sk sakat brakan sk i gc kayb yapan Dnyada Meslek Hastalklar Dnyada her yl 270 milyon alan i kazas, 160 milyon alan meslek hastalklarna maruz kalyor. Meslek hastalklar ve i kazalar nedeniyle yaamn Kaybeden 2 milyon 200 bin kii. 6 Saniyede Bir nsan lyor! AB K/ MESLEK HASTALII(AVRUPA SG AJANSI): Her yl Avrupada i kazalar/meslek hastalklar sonucunda;5500 kii hayatna kaybetmekte 75000 kii srekli alamaz duruma gelmekte 149 milyon i gn ve 20 milyar euro kayp Dnyada Meslek Hastal- Hastalk Yk: Bel Ars;%37, itme Kayb;%16, KOAH;%13, Astm%11, Akcier Kanseri;%9 (Dnyada Meslek Hastal-ABD) Kazas/Meslek Hastalklar Oran, Dnyada kaydedilen i kazas ve meslek hastalklar oran 44/56 dr. Trkiyede her 133 i kazasna karn bir meslek hastal kaydedilmektedir. Trkiyede Meslek Hastal Etkenleri (SGK 2008): Slikoz/Slikotuberkloz : 354 Aresnikli Hidrojen/ Arsin : 64 Kurun/Kurun Tozlar : 23 Organik Kurun Bileikleri : 8 Benzol(Benzin)/Homologlar :23 Berilyum (Glsinyum)/ Bileikleri:9 Trkiyede Meslek Hastal- Mevzuat (SGK 2008): A Grubu (Kimyasal Mad. Meslek Hastal):151 B Grubu (Mesleki Deri Hast.):1 C Grubu(Pnmokonyoz Ve Solunum Sistemi Hast.): 363 D Grubu( Mesleki Bulac Hast.):2 E Grubu(Fizik Etk. Meslek Hast.)

Trkiyede Meslek Hastal Oluturan Faaliyetler (SGK 2008): Kmr ve linyit kartlmas:328 Makine ve ekipman imalat:26 Fabrika ve metal rn:19 Elektrikli tehizat imalat:13 Meslek Hastal Tansn Artrmak iin: yeri salk hizmetleri tm alanlar kapsamal yeri hekimleri ve i gvenlii uzmanlar srekli/i koluna zel eitimi salanmal veren/ii eitimi/farkndalk salanmal Emeklilik sonras izleme olana yaratlmal Meslek hastal tans koyacak hastaneler artrlmal ve alt yaps/insan gc desteklenmeli

SALII VE GVENL ALANINDA ULUSAL KURULULAR VE ULUSLAR ARASI SZLEMELER TC.Anayasasnda(Madde 50): Kimse yana, cinsiyetine ve gcne uymayan ilerde altrlamaz. Kkler ve kadnlar ile bedeni ve ruhi yetersizlii olanlar alma artlar bakmndan zel olarak korunurlar. ocuk iler: Gelimekte olan lkelerde 10-14 ya grubu ocuklarn %14 alma hayat iindedir. Afrika lkelerinde bu oran %25 e kmaktadr. ocuklarn %70 tarm i kolunda olmak zere turizmden maden ocaklarna, ev ierinden hal dokumaclna kadar ok farkl alanlarda almaktadr. Trkiyede toplam istihdamn %7,5ini ocuklar oluturmaktadr. Devlet statistik Enstitsnn dzenledii ocuk i gc anketi sonularna gre 6-14 ya grubu ocuklarn 1994 ylnda %8,5 i, 1999 ylnda %4,2 si almaktadr. Kazas statistikleri 1998 ylnda Cenevrede gerekletirilen 16. Uluslar aras alma statistikileri Konferansnda(ICLS) alnan ilke kararnda aadaki istatistik terimlerin gz nne alnmas karalatrlmtr. 1. Mesleki Kaza 2. Mesleki Yaralanma 3. Gremezlik

Sz konusu konferansta alnan ilke kararna gre, toplanan veriler istihdamdaki statlerine baklmakszn lke apnda ekonominin tm dallarndaki ve sektrlerindeki ii, iveren ve kendi adna alanlar olmak zere alanlarn tamamn kapsayacaktr. Hesaplamalar: gn kaybna neden olan mesleki yaralanma olaylar aadaki hususlar iinde dikkate alnacaktr.

1. Toplam Olay Says 2. lml Olaylar Says

3.lml Olmayan Olaylar Says 4.Geici Gremezlik Olaylar

Meslek hastal olaylar, kaza istatistikleri kapsam dnda tutulmaktadr. Bu lm deerleri; 16. Uluslar aras istatistikiler Konferansnda aadaki i kazas oranlarnn hesaplanmas karara balanmtr. 1. Kaza Sklk Oran 2. Kaza Arlk Oran 3. Kaza Olabilirlik Oran statistikleri hazrlarken; 1 yl ierisinde 300 i gnn bulunduunu ve 1 i gnnde 7,5 saat alld kabul edilmektedir. kazas sklk oran =(kaza saysx1,000,000) / fiili alma saati kazas arlk oran =(kayp i gnx1,000)/ fiili alma saati Fiili alma Saati: almas gereken saat-kaybedilen toplam saatler Kaybedilen Toplam Saatler: yllk izin, ie gelmeme, hastalk ve kaza gibi Bu orann hesaplanmas srasnda eer lml i kazas veya srekli i gremezlik durumu mevcut ise, kazalardan dolay toplam kayp gn saysna, her lml ve/veya srekli i gremezlik olay iin ayr ayr 7500 gn eklenmesi gerekmektedir. Geici i gremezlik olaylarnda, tbbi ilemlerin sresi 1 gnden daha az srmesi durumlarnda dikkate alnmamaktadr. Kaza olabilirlik oran= (kaza saysx100,000)/ toplam ii says Ulusal kurulular alma Ve Sosyal Gvenlik Bakanl 27 Mays 1934 tarihli ktisat Vekaleti Tekilat ve Vazifeleri Hakknda Kanunla, bu Bakanlk bnyesinde ve iler Brosu kurulmutur. 8 Haziran 1936 tarih ve 3008 sayl Kanunuyla ve iler Brosu, Dairesi haline getirilmitir. alma Bakanl esas olarak 7 Haziran 1945 tarih ve 4/591 sayl Cumhurbakanl tezkeresi ile kurulmu hemen arkasndan 22 Haziran 1945 tarih ve 4763 sayl alma Bakanlnn Kurulu Grevleri Hakknda Kanun karlmtr.( R.G. 27 Haziran 1945) 28 Ocak 1946 tarih ve 4841 sayl alma Bakanlnn Kurulu Grevleri Hakknda Kanun ( R.G. 30 Ocak 1946) 4763 sayl Kanuna gre daha geni bir grev tanm yapm, merkez ve tara tekilat ile ilgili dzenlemeler getirmitir. Sal Ve Gvenlii Genel Mdrl Grevleri SG konularnda mevzuat almas yapmak Ulusal politikalarn belirlemek ve SG programlar hazrlamak SGM ( Sal Ve Gvenlii Merkezi Mdrl) Sal Ve Gvenlii Merkezi Mdrl ( SGM) Trkiye ile Uluslar aras alma rgt (ILO) arasnda yaplan anlamayla uluslar aras alma koullarn ve erevesini belirler.

yiletirme Program (PIACT) erevesinde, alma Ve Sosyal Gvenlik Bakanl, Sal Ve Gvenlii Genel Mdrlnn alt birimi olarak 1968 ylnda kurulmutur. Grev ve Amalar: Sal ve Gvenlii alannda verilen lm ve analiz hizmetleri sunmaktr. alma Ve Sosyal Gvenlik Eitim Ve Aratrma Merkezi (ASGEM) SG konusunda eitim, sertifika kurslar dzenlemek, programlar yapmak- yaptrmak ASGEM faaliyetleri kapsamndadr. ASGEM; alma hayat ve sosyal gvenlik konularnda ulusal ve uluslar aras dzeyde eitim, aratrma inceleme, yayn, dokmantasyon ve danmanlk faaliyetlerinde bulunmaktadr. Tefti Kurulu Bakanl Tefti Kurulu Bakanl, 1979 tarihinde karlan Tefti Tz ile kurulmutur. Yasaya uyulup uyulmadn denetlemek asl grevidir. Sosyal Gvenlik Kurumu (SGK) Sosyal Gvenlik Kurumu, Sosyal Sigortalar Bakanl(SSK), Ba-Kur Genel Mdrl le Emekle Sand Genel Mdrlnn 2006da yaymlanan 5502 Sayl Sosyal Gvenlik Kanunu ile birletirilmesiyle kurulmutur. ULUSLARARASI KURULULAR ULUSLAR ARASI ALIMA RGT (nternational Labor Organisation,ILO) 1919da imzalanan Versay Antlamasnda ngrlen Milletler Cemiyeti ile ortaya kmtr. Birlemi milletler yeleri iinde yalnzca ILO l bir yapya sahip bulunmaktadr; I. veren temsilcileri II. i temsilcileri III. Hkmet temsilcileri Her ye lkenin, iki hkmet temsilcisi, bir iveren temsilcisi ve bir ii temsilcisi ile konferansa katlma hakk vardr. Bu delegeler, bamsz olarak sz alabilirler ve oy verebilirler. Konferansn yllk oturumlar arasndaki ILO almalar ise, 28 hkmet temsilcisi ile 14 ii ve 14 i veren temsilcisinden oluan Ynetim kurulu tarafndan srdrlr. Trkiye 1932 ylnda ye olmutur. DNYA SALIK RGT (WHO) 19-22 Temmuz 1946 tarihleri arasnda New Yorkta toplanan Uluslar aras Salk Konferansnda , Trkiyenin iinde bulunduu 61 lkenin temsilcileri tarafndan WHO Anayasas imzalanarak en az 26 ye lkenin resmi kabul ile yrrle girmesi iin ilem balatlmtr. Trkiye 2 Ocak 1948 tarihinde Dnya Salk rgtne ye olmutur. 26 ye lkenin resmi kabul ilemi 7 Nisan 1948 tarihinde netlemi ve 7 Nisan gn dnyada Dnya Salk Gn olarak kabul edilmitir.

ILO Szleme no:182 MADDE 2 Bu Szlemenin amalar bakmndan ocuk terimi 18 yan altndaki herkese uygulanr. Yrrlkteki mevzuatmzda(4857 sayl yasa) MADDE:71 15 yan doldurmam ocuklarn altrlmas yasaktr. Ancak, 14 yan doldurmu ve ilkretimini tamamlam olan ocuklar, bedense, zihinsel ve ahlaki gelimelerine ve eitime devam edenlerin okullarna devamna engel olmayacak hafif ilerde altrlabilirler. MADDE:73 Sanayiye ait ilerde 18 yan doldurmam ocuk ve gen iilerin gece altrlmas yasaktr. MADDE:85 16 yan doldurmam gen iiler ve ocuklar ar ve tehlikeli ilerde altrlamaz. MADDE:85 14-18 ya ocuk ve gen iiler 6 ayda bir salk kontrolnden geirilmeli ve alabilir raporu alnmaldr.

HJYEN alma ortamndaki; Grlt Titreim Inlar(iyonlatran ve iyonlatrmayan) Termal konfor Aydnlatma Basn

Akredite olmu kurumlara ltrlmelidir.

alma ortamnda kullanlan; Kimyasal maddelerin Gvenlik Bilgi Formlarn inceleyiniz; bu formlarda nerilen deerleri ap amadnz anlamak zere Akredite olmu kurumlara lm yaptrnz. Snr deerlerde sapma varsa Snr deerlerin altna inilecek nlemler alnmaldr. alanlara uygun salk gzetimi ve incelemeleri yaplmaldr. alma ortamndaki; Kullanlan biyolojik risk etmenlerinin envanterini karnz. Hangi biyolojik risk grubuna girdiinizi saptaynz.

alanlara uygun salk gzetimi ve incelemeleri yapnz. alma srasndaki; Statik pozisyonlar saptaynz. Hangi kas ve iskelet sistemi hastalklar olabileceini belirleyiniz. alanlara uygun salk gzetimi ve incelemeleri yapnz. yerinin her bir alma blgesindeki; Salk riskleri belirlenmelidir. Akredite olmu kurumlara gerekli lmler yaptrlmaldr. lmlerden kan sonulara gre; o alanlara uygun salk gzetimi ve incelemeleri yaplmaldr. o alan personele SG eitimleri verilmelidir. o yerinde nleyici ve dzeltici almalar yaplamaldr. o alanlarn kiisel hijyen kurallarna uymas salanmaldr. o alanlara gereken kiisel koruyucu donanmlar verilmelidir. Kimyasal maddelerin giri yollar o Solunum o Sindirim o Deri-gzden absorbsiyon Akut toksik etki: Kimyasal maddenin tek dozda veya ok ksa sre ierisinde (24 st) birka doz alnmasyla organizmada oluan hasar. : Solunum yolu dnda dier btn yollarla organizmaya girerek etki gsteren kat veya sv haldeki kimyasal bileiklerin akut toksisite lsdr.(mg/kg) Belli koullarda bir kez verilmekle uyguland deney hayvan grubunun %50sini ldren dozdur. :Uyguland grubun %50sini etkin tedavi eden doz TERAPOTK NDEKS ve GVENLK SINIRI TI= / Terapotik indeksi byk olan daha gvenlidir. MOS= / : Endstride kullanm Kimyasallarn akut toksisitelerine gre snflandrlmas Benzen ; 3300 mg/kg, orta derecede toksit ama insanlarda kanserojen! Talidomid ; >8000 mg/kg, teratojen! Toksisite Deerleri

Toksisite derecesi Pratik olarak toksik deil Az toksik Orta dercede toksik ok toksik iddetli toksik Sper toksik

(mg/kg) >15000 5000-15000 500-5000 50-500 5-50