IN_VITRO_39

•IN•VITRO•

h μηνιαια εκδοση με θεμα την υγεια • διανεμεται δωρεαν h

h OKTωBρIOσ 2012 h τ. 39

h Πώς να απαλαγείτε από τα απωθημένα σας

h Σχολείο: Όταν η «προσαρμογή» αργεί

h Healthy tips για τα κατοικίδια

h Καταπολεμήστε τον τυμπανισμό

Βρείτε τι σας παχαίνει και «πολεμήστε» το!

Παχυσαρκία

Eκδoτης

Αντωνης ΔελλΑτoλΑς

ςυμβουλος εκδοςης

βΑγγελης πΑπΑκωςτΑς

διευθυντρια

βικυ κΑρΑτζΑφερη

αρχιςυντακτριαΑννΑ πΑπΑΔομΑρκΑκη

ςυνεργaτες: ηλέκτρα αλευρίτη, ςοφία νέτα, βασιλική μανιάτη, Άννα αλιμαντήρη, Iωάννα αλεξίου

διορθωςη: κώστας θέος μαρία Παπαρρηγοπούλου

aRT dIREcToRΔημήτρης Λύρας

EΠεΞεργαςια ΦωτογραΦιας Μαίρη Δημητριάδου

εμΠορικο τμημαΜάνθος ΚαλούμενοςΤηλέφωνα - Fax: 210 6898448 - 210 6898226

υΠευθυνη εΠικοινωνιαςΕλένη Σαμπάνη[email protected]

υΠευθυνος Παραγωγης - διανομηςΜάριος Φιλιππούσης

εκτυΠωςη: IRIS aEBE

ΦωτογραΦιες: shutterstock.com

μηνιαία έκδοση για την υγείαδιανέμεται δωρεάν

Σύνταξη 210 6856700, εσωτ. 311

Διαφήμιση210 6847222

4•in•vitro

IndexoKTωBρIoς 2012

30 Review Καρκίνος Μαστούμάστιγα του ανεπτυγμένου κόσμου είναι ο καρκίνος του μαστού, με 4000 νέες περιπτώσεις κάθε χρό-νο στη χώρα μας. ο τρόπος ζωής φαίνεται να είναι καθοριστικός για την πυροδότηση των καρκινογόνων γονιδίων μας, όμως με την έγκαιρη διάγνωση, η ασθένεια μπορεί ακόμη και να ιαθεί.

[email protected]

Webwww.issuu.com/invitromagazine

JOEL BOOKS Α.Ε.καφαντάρη 27, αθήνα, 11631τηλ.: 210.68.56.700,Fax.: 210.68.51.008

17 10 ερωτήσεις Βασίλης Κάτσοςο πρόεδρος και cEo της Pharmathen κ. βασίλης κάτσος μιλάει για τη ρα-γδαία ανάπτυξη της οικογενειακής επιχείρησης με την επικέντρωση στην έρευνα, λόγω προσωπικής… αγάπης στη φαρμακευτική, αλλά και για τις βραβεύσεις που ακολούθησαν από τη συλλογική, σκληρή δουλειά.

24 H μάχη με τη ζυγαριά

υπάρχει περίπτωση να μην κινδυνεύουμε από την παχυ-

σαρκία; η απάντηση είναι «ναι» μόνο αν δεν έχουμε χοληστερί-νη, ζάχαρο και γυμναζόμαστε.

διαφορετικά, για τη διατήρηση της υγείας μας χρειάζεται λίγη

παραπάνω προσοχή σε αυτά που μας παχαίνουν, τρόφιμα

ή συνήθειες. κι αν όλα αποτύ-χουν, υπάρχει το νυστέρι…

μεταξύ πολλών ζοφερών e-mails που δέχομαι κα-θημερινά και μέσα στον κυκεώνα των απεργιακών κινητοποιήσεων, των ελλείψεων σε φάρμακα, των προβλημάτων του εοΠυυ και άλλα πολλά, αυτή η είδηση μου τράβηξε το ενδιαφέρον. Παρασκευά-στηκε, λέει, ενδογαστρικό μπαλόνι, που συμβάλλει αποτελεσματικά στην απώλεια παραπανίσιων κιλών και δεν μπαίνει στο στομάχι με ενδοσκόπιο.

η όλη διαδικασία διαρκεί ένα πεντάλεπτο. Πρόκει-ται για ένα μπαλόνι σιλικόνης που «κρύβεται» σε μία κάψουλα και μετά την κατάποση ο γιατρός το φου-σκώνει με έναν πολύ λεπτό σωλήνα σαν κλωστή, που εξέχει από το στόμα του ασθενούς. το μπαλόνι φου-σκώνει μέχρι να φτάσει στο μέγεθος ενός μπέργκερ. το κορδόνι τραβιέται από το στόμα του ασθενούς και το μπαλόνι κλείνει με τη βοήθεια μιας αυτοσφραγι-ζόμενης βαλβίδας. μέσα σε 12 εβδομάδες επετεύ-χθη απώλεια βάρους 35,5%-50%.

χαράς ευαγγέλια, σκέφτηκα… Όμως πριν φθάσου-με εκεί και επειδή κάθε περίπτωση παχυσαρκίας είναι μοναδική, είναι καλύτερα να εντοπίσουμε τι παχαίνει εμάς τους ίδιους και τι φταίει στη δική μας περίπτωση που ο δείκτης της ζυγαριάς τραβάει ασθμαίνοντας την ανηφόρα. ςτο βασικό μας θέμα αναλύονται εκτενώς τα νέα δεδομένα για την παχυ-σαρκία και μπορούμε, αναγνωρίζοντας το πρόβλη-μα, να αντλήσουμε δύναμη και να ξεκινήσουμε την προσπάθεια να αδυνατίσουμε.

τώρα που μύρισε φθινόπωρο και κάθε κατεργάρης γυρνάει στον πάγκο του είναι ευκαιρία!e

dit

ori

al

Αδυνάτισμα από το μέλλον

Tης Βίκυς Καρατζαφέρη

Publiin•vitro•5OKTΩBΡIOΣ 2012

Όπως οι άνθρωποι είναι διαφορε-τικοί μεταξύ τους, έτσι είναι και οι ασθένειες. Γι’ αυτό η ίδια αγωγή δεν ταιριάζει πάντα σε όλους

Οι άνθρωποι αντιδρούν διαφο-ρετικά σε συγκεκριμένες θε-ραπείες, λόγω της μεταβλη-τότητας των γονιδίων τους. Έτσι, δύο ασθενείς που φαι-

νομενικά πάσχουν από την ίδια ασθένεια και υποβάλλονται στην ίδια φαρμακευτι-κή αγωγή, είναι δυνατόν να αντιδρούν με εντελώς διαφορετικό τρόπο. Ο ένας ενδέ-χεται να ωφελείται πλήρως από την αγωγή, ενώ ο άλλος να εκδηλώνει ανεπιθύμητες ενέργειες ή να μην απολαμβάνει κανένα κλινικό όφελος. Εξατομικευμένη Θεραπεία σημαίνει προ-σαρμογή θεραπειών σε διαφορετικές ομά-δες ασθενών.Το μέλλον της ιατρικής βασίζεται σε αυτή την παραμετροποίηση.Ο στόχος της Εξατομικευμένης Θεραπείας είναι να καταστήσει τη σύγχρονη ιατρική φροντίδα πιο συστηματική και πιο αποτελε-σματική. Δίνει τη δυνατότητα να προσδιο-ριστούν οι διαφορές μεταξύ των ομάδων ασθενών και να βελτιωθεί η κατανόησή μας γύρω από τις υποκατηγορίες της νόσου. Αυτή η γνώση μπορεί να χρησιμοποιηθεί (α) για να εντοπισθούν οι καλύτεροι στόχοι για νέα φάρμακα και (β) να προταθούν νέοι βιο-δείκτες και διαγνωστικές δοκιμασίες.

Οι ασθενείς, οι ιατροί και οι ασφαλιστικοί οργανισμοί περιμένουν από εμάς να παρέ-χουμε νέες, ασφαλείς και αποτελεσματι-κές θεραπείες, γεγονός που καθιστά τη συστηματική επιδίωξη της Εξατομικευ-μένης Θεραπείας ακόμη πιο σημαντική για τη Roche. Είναι απαραίτητο λοιπόν για μας να:• βελτιστοποιήσουμε την αναλογία κινδύ-

νου/οφέλους και κόστους-οφέλους των θεραπειών,

• προτείνουμε εξαιρετικά διαφοροποιημέ-να φάρμακα που θα επιφέρουν σαφώς καθορισμένα οφέλη για τους ασθενείς.

Επιθυμία μας είναι να βελτιώσουμε τη βασι-κή κατανόησή μας για τις νόσους και τα αίτιά τους. Κατά την ανάπτυξη νέων διαγνωστικών δοκιμασιών και νέων φαρμάκων στον αγώνα ενάντια στις ασθένειες εφαρμόζουμε τα πιο πρόσφατα ευρήματα της σύγχρονης μορια-κής ιατρικής.Οι στρατηγικές που εφαρ-μόζονται από τη Roche προκειμένου να ανταπο-κρίνεται σε αυτές τις νέες προκλήσεις είναι:• η καινοτομία,• η αξιοποίηση των βασικών επιχειρηματι-

κών δραστηριοτήτων μας, στους Κλάδους Φαρμάκων και Διαγνωστικών, ώστε να επικεντρωνόμαστε αποκλειστικά στα οφέλη για τους ασθενείς.

Τι σημαίνει αυτό στην πράξη;Το ερευνητικό έργο των τελευταίων ετών έχει πολλές σημαντικές επιτυχίες στο ενεργητικό του. Σήμερα, πολλοί ασθενείς λαμβάνουν προσωπικές διαγνώσεις και στοχευμένες θεραπείες. Η ραγδαία πρόο-δος των επιστημών που σχετίζονται με τη μοριακή βιολογία – γενετική, γονιδιωματι-κή, πρωτεϊνωμική – διευρύνει τα θεμέλια για αυτού του είδους την πρόοδο, ώστε να είναι ασφαλές να προβλέψουμε ότι στο εγ-γύς μέλλον πολλοί περισσότεροι ασθενείς θα ωφεληθούν από τέτοιες νέες προσεγ-γίσεις.

Η Roche, στη στρατηγική της Εξατομικευ-μένης Θεραπείας που εφαρμόζει:• Εντοπίζει υποομάδες ασθενών που πα-

ραδοσιακά θεωρούνται ότι έχουν το «ίδιο» νόσημα. Αυτή η γραμμή έρευνας

επιτρέπει να διαπιστωθεί κατά πόσο το γενετικό προφίλ των ασθενών με καρκίνο εμφανίζει παρόμοια

συμπτώματα, αλλά απαιτεί διαφορε-τικές θεραπείες.

• Παρακολουθεί την επιτυχία μιας θερα-πείας, για παράδειγμα τα αποτελέσματα της θεραπείας για την ηπατίτιδα C ή την οστεοπόρωση.

• Προσαρμόζει τη διάρκεια της θεραπείας στις ατομικές ανάγκες ενός ασθενούς, για

παράδειγμα στην περίπτωση της ηπατίτιδας C και Β.• Χορηγεί ένα φάρμακο

(π.χ. ένα αντικαρκινικό φάρμακο) ακριβώς στη σωστή χρονική στιγμή.

• Αναπτύσσει προϊόντα (διαγνωστικές δο-κιμασίες και φάρμακα) συστηματικά και αποτελεσματικά.

Ο διαγνωστικός έλεγχος βοηθά στο να πάρει την κατάλληλη θεραπεία ο κατάλ-ληλος ασθενής και συνεπώς έχει τεράστιο δυναμικό να βελτιώσει την ποιότητα ζωής και να εξοικονομήσει πόρους αναγνωρί-ζοντας υποομάδες ασθενών, οι οποίοι θα

ωφεληθούν από συγκεκριμένες θεραπείες.Η Εξατομικευ-

μένη Θεραπεία είναι η στρατηγική του μέλλοντος για τον καρκίνο αλλά και για άλλες νόσους.Η Roche, κατά τα τελευταία χρόνια, ανοίγει τον δρόμο της Εξατομικευμένης Θεραπεί-ας παρουσιάζοντας ποικίλα παραδείγματα συνύφανσης της διαγνωστικής και της φαρ-μακευτικής τεχνογνωσίας στους παρακάτω τομείς: Ογκολογία: καρκίνος μαστού και στομά-χου, μελάνωμα, μη μικροκυτταρικός καρκί-νος του πνεύμονα (NSCLC).Ιολογία: HIV, ηπατίτιδα Β (HBV), ηπατίτιδα C (HCV), ιός ανθρώπινου θηλώματος (HPV).Φλεγμονώδεις Νόσοι: ρευματοειδής αρ-θρίτιδα.Μεταβολικές Νόσοι: διαβήτης, οστεοπό-ρωση.

Roche: Πρωτοπόρος στην Εξατομικευμένη

ΘεραπείαΤο όραμά μας για Εξατομικευμένη Θεραπεία γίνεται πραγματικότητα

6•in•vitro OKTΩBΡIOΣ 2012

Έκκληση προς την πολιτεία ώστε να αποκτήσουν πρόσβαση στις νέες θεραπείες απευθύνουν οι ασθενείς με σπάνιες παθή-σεις, οι οποίοι αγωνιούν για το αν το υπουργείο Υγείας θα

δώσει τιμή για νέα σκευάσματα στο νέο δελτίο τιμών. Η ανακάλυ-ψη θεραπειών για σπάνιες παθήσεις δεν είναι συχνή, καθώς το κόστος παραγωγής και εμπορίας των συγκεκριμένων φαρμά-κων, που χαρακτηρίζονται ως «ορφανά φάρμακα», είναι υψηλό και δεν θα μπορούσε να καλυφθεί από τις ανα-μενόμενες πωλήσεις τους. Για τον λόγο αυτό, από το 2000 έχουν θεσπιστεί ειδικά κίνητρα για τις φαρ-μακευτικές εταιρείες ώστε να αναπτύσσουν τέτοια φάρμακα. Υπολογίζεται, μάλιστα, ότι ο επιπολασμός των σπάνιων παθήσεων στην Ευρώπη είναι 5 κρούσματα ανά 10.000 άτομα. Ως εκ τούτου, η κυκλοφορία τους είναι υψίστης σημασίας τόσο για τη βελτί-ωση της ποιότητας ζωής των ασθενών αυτών όσο και για την επι-βίωσή τους.

ΕπίκαιραΕλλάδα Γράφει η Ιωάννα Αλεξίου

Ενθαρ-ρυντικά τα νέα

για τους άντρες που δια-γνώσθηκαν με καρκίνο του

προστάτη σε αρχικό στάδιο, καθώς, όπως επισημαίνουν οι ειδι-

κοί, μπορούν να θεραπευτούν 100%. Για την πλήρη ίαση των ασθενών αυτών,

όμως, κρίνεται απαραίτητος ο περιοδικός έλεγχος των αντρών άνω των 50 ετών. Αυτό

επισήμανε ο κ. Νικόλαος Δημάσης, διευθυντής στο Θεαγένειο Αντικαρκινικό Νοσοκομείο της Θεσ-

σαλονίκης, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων της εθνικής εκστρατείας πρόληψης για τον καρκίνο του υπουργείου

Υγείας, που πραγματοποιήθηκε με αφορμή το 45ο Ράλλυ με αγωνιστικό αυτοκίνητο στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης. Στα-

τιστικά ο καρκίνος του προστάτη είναι η δεύτερη συχνότερη αιτία θανάτου για τους άντρες μετά τον καρκίνο του πνεύμονα και στην Ευρώπη ο πιο συχνός σε συμπαγείς όγκους σε ποσοστό 21,4%. Στόχος της εκστρατείας, η ευαισθητοποίηση και η ενημέρωση του κοινού, η οποία πραγματοποιήθηκε με τη διανομή φυλλαδίων αλλά και με τη συμμετοχή αγωνιστικού αυτοκινήτου με λογότυπα του προγράμματος που διαδίδουν το μήνυμα «πάρε τη ζωή στα χέρια σου».

Καρκίνος π

ροστάτη

. Δεν

είνα

ι αήττη

τος!

Αίτημα ζω

ής για τις

σπάνιες π

αθήσεις

FACTS

>�Εδώ και δύο χρόνια δεν έχουν κυκλοφο-ρήσει στην ελληνική αγορά νέα φάρμα-κα, με αποτέλεσμα οι ασθενείς με πολύ σοβαρές και σπάνιες παθήσεις να στερού-νται τη θεραπεία για τις απειλητικές για τη ζωή τους νόσους.

FACTS

>�Στις αναπτυγ-μένες χώρες η συχνότητα του καρκίνου του προστάτη ξε-περνά το 15%, σε σχέση με τη συχνότητα εμφά-νισης της νόσου στις αναπτυσσό-μενες χώρες, που είναι μόνο στο 4%.

ΕΙΠΑΝ

Νικόλαος Δημάσης, Ουρολόγος, διευθυντής Θεαγένειου Αντικαρκινικού Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης

«Είναι μια νόσος με συχνότητα αυξανόμενη στον δυτικό κόσμο και σχετίζεται με τον σύγχρονο τρόπο ζωής, δηλαδή με την έλλειψη άσκησης και τη διατροφή που είναι πλούσια σε λιπαρά και φτωχή σε φρέσκα φρούτα και λαχανικά. Για να περιοριστεί ο κίνδυνος χρειάζεται υγιεινή διατροφή, άσκηση και περιοδικά προσυμπτω-ματικοί έλεγχοι, γιατί η έγκαιρη διάγνωση σώζει ζωές».

ΕΙΠΑΝ

Μαριάννα Λάμπρου, πρόεδρος Πανελλήνιας Ένωσης

Σπανίων Παθήσεων

«Στηρίζουμε τις προσπάθειες της κυβέρνησης, που έχουν στόχο τον έλεγχο των δαπανών των ασφαλι-

στικών ταμείων και των νοσοκομεί-ων. Ωστόσο, θεωρούμε ευνόητο

ότι τα ορφανά φάρμακα θα πρέπει να τύχουν διαφορετικής αντιμετώ-πισης προς όφελος των ασθενών, αλλά και της πολιτείας. Διαφορε-τικά, η επιδείνωση της υγείας των

ασθενών αυτών, εκτός της επιπλέον επιβάρυνσης της τιμής (εάν εισάγο-νται μέσω ΙΦΕΤ), θα στοιχίζει πολύ

περισσότερο στο κράτος λόγω ανα-γκαίας νοσηλείας, ειδικών εξετάσε-

ων και άλλων επιπτώσεων».

UpDown

in•vitro•7OKTΩBΡIOΣ 2012

Εγκρίνεται από τον

ΕΟΠΥΥ η εξωσωμα-τική και σε μη συμβε-βλημένα κέντρα. Ο

Οργανισμός αποφάσισε να καλύψει τη δαπάνη,

η οποία είναι μικρή

και σύμ-φωνα με

το κρατικό τιμολόγιο η αποζημίωση των ασφα-λισμένων

είναι 352,16 ευρώ.

Στην Τήνο πραγμα-τοποιήθηκε το 3ο Διεθνές Σεμινάριο για τον καρκίνο του πνεύμονα από την ελληνική συνεργα-ζόμενη ογκολογική μονάδα με πρόεδρο τον διακεκριμένο ογκολόγο Πάρι Κο-σμίδη.

Στο πλευρό των αθλητών των Παρα-ολυμπιακών Αγώνων ήταν το Κέντρο Αποκατάστασης «Ανάπλαση», υπο-στηρίζοντάς τους με ιατρικό και θερα-πευτικό προσωπικό και διαθέτοντας τον εξοπλισμό του για τις ανάγκες τους.

Οι επισχέσεις εργα-σίας των ιατρών στα δημόσια νοσοκομεία αλλά και η άρση της πίστωσης των φαρμακοποιών προς τους ασφαλισμέ-νους σημάδεψαν τον μήνα.

Μαζί με το πρώτο κουδούνι της νέας σχολικής χρονιάς άρχισαν και οι πρώ-τοι έλεγχοι του ΕΦΕΤ στα σχολικά κυλι-κεία. Επιτρέπονται μόνο τα υγιεινά προ-ϊόντα διατροφής, τονίζει ο πρόεδρος Γιάννης Μίχας.

Το ηλεκτρονικό τσιγάρο δεν είναι για τους μη καπνιστέςΛίγες είναί οι έρευνες που έχουν στα χέρια τους οι επιστήμονες σχετικά με το ηλεκτρονι-κό τσιγάρο. Η τελευταία, ωστόσο, ελληνικής προέλευσης, η οποία διενεργήθηκε από τη Δρα Γκράτζιου, καταλήγει στο συμπέρασμα ότι το ηλεκτρονικό τσιγάρο δεν απευθύνεται στους μη καπνιστές και δεν πρέπει να είναι επιλο-γή τους. Όπως τόνισε, μάλιστα, η ερευνήτρια «δεν γνωρίζουμε ακόμα το κατά πόσο τα μη εγκεκριμένα προϊόντα νικοτίνης, όπως τα ηλε-κτρονικά τσιγάρα, είναι ασφαλέστερα από τα κανονικά τσιγάρα». Ο Σύνδεσμος Ελληνικών Επιχειρήσεων Ηλεκτρονικού Τσιγάρου, πάντως, επισημαίνει πως στις ερευνητικές προσπάθει-ες που έχουν γίνει μέχρι στιγμής δεν έχει γίνει σύγκριση μεταξύ συμβατικού και ηλεκτρονικού τσιγάρου και αναμένεται περαιτέρω ενίσχυση των ερευνητικών προσπαθειών παγκοσμίως.

Βοήθεια σε διπολικούς ασθενείςΜία θεραπεία συμπεριφοράς, γνωστή ως γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία, η οποία απευθύνεται σε ασθενείς με διπολική διατα-ραχή, φαίνεται πως μπορεί να λειτουργήσει εκπαιδευτικά σε ανθρώπους που αντιμετωπί-ζουν προβλήματα με την ψυχική τους υγεία. Τα μέχρι τώρα στοιχεία δείχνουν ότι οι ασθενείς με διπολική διαταραχή, που ακολούθησαν τη συγκεκριμένη θεραπεία, κατάφεραν να μειώ-σουν τον αριθμό των υποτροπών και νοσηλειών τους και να αυξήσουν τη λειτουργικότητά τους και την ποιότητα της ζωής τους. Το κόστος της κάθε συνεδρίας κυμαίνεται από 70 - 100 ευρώ, ποσό απαγορευτικό για πολλούς ασθενείς, γι’ αυτό και η Ελληνική Διπολική Οργάνωση διορ-γανώνει μικρές ομάδες εργασίας ασθενών με κόστος 20 ευρώ ανά συνεδρία.

Τα πάντα για την ανθρώπινη σεξουαλικότητα ςτυτίκή δυςΛείτουργία, εξωσωματι-κή γονιμοποίηση αλλά και όλες οι εξελίξεις σχετικά με τη σεξουα-λική υγεία και την αναπαραγω-γή, τη σύγκρουση των φύλων αλλά και των εθνών πάνω στα θέματα αυτά, συζητή-θηκαν στο 1ο Μεσογειακό Συνέδριο για την ανθρώ-πινη σεξουαλικότητα και υγεία, που έγινε στην Πάφο. Το συνέδριο, διοργάνωσαν η Εταιρεία Μελέτης Ανθρώπινης Σεξουαλικότητας και η Κυπριακή Ουρολογική Εταιρεία.

FACTS

> Το 2004 ο αριθ-μός των ασθενών στην Ευρώπη ήταν 4 εκατομ-μύρια. Η άνοια παγκοσμίως πλήττει το 8% των ατόμων άνω των 65 ετών. Σή-μερα ο αριθμός των ασθενών σε παγκόσμιο επί-πεδο ξεπερνά τα 36 εκατομμύ-ρια. Κάθε χρόνο προστίθενται 7,7 εκατομμύρια νέες περιπτώ-σεις ασθενών με άνοια.

Οπληθυσμός της γης γηράσκει, διαπιστώνουν οι ειδικοί και ως εκ τούτου τα περιστατικά άνοι-ας αυξάνονται ραγδαία. Και η χώρα μας ακολουθεί αυτούς

τους ρυθμούς με τα περιστατικά ανοϊκών ασθενών να φτάνουν στις 200.000 σήμερα. Μόνο το 41%, όμως, είναι διαγνωσμένοι και ακολουθούν κάποια θεραπεία. Αφανείς ήρω-ες οι οικογένειές τους, οι άνθρωποι που τους περιθάλπουν, οι λεγόμενοι και φροντιστές, μιας και οι δομές για την περίθαλψη αυτών των ατόμων στη χώρα μας είναι ελάχιστες. Μόλις 12 δομές Alzheimer, δυο ξενώνες, οκτώ κέντρα ημέρας και δύο υπηρεσίες φρο-ντίδας στο σπίτι λειτουργούν και παρέχουν δωρεάν υπηρεσίες υγείας στη χώρα μας, εξυπηρετώντας περίπου 5.000 περιστατικά σε σύνολο 200.000 που υπάρχουν στην Ελ-λάδα. Αυτές οι δομές λειτουργούν με την ευ-θύνη Μη Κερδοσκοπικών Οργανώσεων που λειτουργούν στην Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη,

τον Βόλο, τα Χανιά και τη Ρόδο. Στην ελληνική κοινωνία οι ανοϊκοί ασθενείς παραμένουν στα σπίτια τους κατά 90% και απολαμβάνουν τη φροντίδα των οικείων τους, δηλαδή συζύγων, παιδιών, αδελφών. Οι αυξημένες απαιτήσεις φροντίδας τους, όμως, επιδρούν στην υγεία των φροντιστών, επηρεάζουν τη συμμετοχή τους σε κοινω-νικές και επαγγελματικές δραστηριότητες, περιορίζουν τον ελεύθερο χρόνο τους και αποτελούν μια μόνιμη οικονομική πληγή. Τα καλά νέα είναι ότι η πολύ πρώιμη διάγνω-ση της νόσου Alzheimer είναι τώρα δυνατή, λένε οι ειδικοί. Κλινικά κριτήρια, ειδικές δοκιμασίες, νευροαπεικονιστικές μέθοδοι, ειδικές πρωτεΐνες στο εγκεφαλονωτιαίο υγρό, μεταλλάξεις του DNA, βοηθούν τους ειδικούς να διαγνώσουν τη νόσο πριν ακόμη εμφανιστούν τα συμπτώματα. Η έγκαιρη διάγνωση των ασθενών μπορεί να βοηθήσει τους ίδιους και τις οικογένειές τους αλλά και τα κράτη σε επίπεδο ασφαλιστικών ταμείων.

ΕΙΠΑΝ

Παρασκευή Σακκά, πρόεδρος Εταιρείας Νόσου Alzheimer & Συναφών Διαταρα-χών Αθηνών και της Ελληνικής Εταιρείας Άνοιας

«Στην Ελλάδα δεν υπάρχουν εξειδικευ-μένες δομές φιλο-ξενίας ασθενών με άνοια, δεν υπάρχουν επιδόματα για περι-θάλποντες, ακόμη και στα προχωρημέ-να στάδια της άνοιας δεν διατίθενται κον-δύλια για έρευνα και δεν υπάρχει νομοθε-τικό πλαίσιο για θέ-ματα που αφορούν ασθενείς με άνοια».

Άνοια. Μια οικογενειακή νόσος!


Πόσα χρόνια είστε παντρεμένη; Είκοσι; Τότε ο κίνδυνος να εμφανίσετε καρδιαγγειακά προβλήματα περιορίζεται κατά 26%. Τριάντα; Ακόμα καλύτερα… Το ποσοστό αυξά-

νεται περισσότερο, σύμφωνα με μια νέα έρευνα, τα αποτελέσματα της οποίας έριξαν φως στις επιπτώσεις της σχέσης γάμου - υγείας.Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο Πρίνστον ανακάλυψαν ότι ο γάμος μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης προβλημάτων υγείας, αλλά αυτό ισχύει μόνο για τις γυναίκες. Όπως τόνισαν, όμως, απαραίτητη προϋπόθεση είναι ο έγγαμος βίος, χωρίς διαζύγιο ή χηρεία. Στη μελέτη έλαβαν μέρος 528 γυναίκες και 534 άντρες, ηλικίας 57 έως 75 ετών, και αφού οι ερευνητές εστίασαν σε παράγοντες κιν-δύνου για καρδιοπάθεια και εξέτασαν τους συμμετέχοντες για την ύπαρξη φλεγμονής, ανακάλυψαν ότι όσο περισσότερο διαρκούσε ο γά-μος τόσο λιγότεροι ήταν οι παράγοντες κινδύνου, με κάθε 10 χρόνια γάμου να σχετίζονται με 13% μείωση του καρδιαγγεια-κού κινδύ-νου.

ΕπίκαιραΚόσμος Γράφει η Σοφία Νέτα

Δεν είχαν άδικο

οι παππούδες μας που εφάρμοζαν το «μέτρον

άριστον»… στη ζωή τους και στο κρασάκι! Νέα έρευνα

έρχεται να επιβεβαιώσει ότι όσοι καταναλώνουν μεγάλες ποσότη-

τες αλκοόλ ίσως να έχουν αυξημένες πιθανότητες να υποστούν εγκεφαλικό

επεισόδιο.Χωρίς να γνωρίζουν ακόμα τον λόγο, οι ερευ-

νητές προειδοποιούν ότι όσοι πίνουν όχι μόνο ένα ή δύο, αλλά τρία και περισσότερα ποτά κάθε μέρα,

κινδυνεύουν να εμφανίσουν εγκεφαλικό επεισόδιο μέχρι και 15 χρόνια νωρίτερα από εκείνους που πίνουν λιγότε-

ρο. Κατέληξαν σ’ αυτό το συμπέρασμα αφού εξέτασαν 540 Γάλλους, μέσης ηλικίας 71 ετών με ενδοκρανιακή αιμορραγία και

αφού ρώτησαν τους ίδιους ή τους συγγενείς τους για τις συνήθειές τους κατανάλωσης αλκοόλ. Από τις απαντήσεις προέκυψε ότι το 25% έπινε πολύ και ήταν περίπου 60 ετών όταν υπέστη εγκεφαλικό σε σύ-γκριση με το 74% που έπινε λίγο.

Αλκοόλ:

Επικί

νδυνo

για εγ

κεφαλικ

ό

Ο γάμος σ

ώζει τη

ν καρδιά τω

ν γυνα

ικών

UpDown

FACTS

> Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι όσοι κα-τανάλωναν μεγάλες ποσότητες αλκοόλ ήταν περισσότερο πιθανό να καπνίζουν και να έχουν υπέρτα-ση, ενώ παράλληλα εμφάνιζαν ανωμαλί-ες στο αίμα, παράγο-ντες που αυξάνουν σημαντικά τις πιθανό-τητες να εμφανίσουν αιμορραγικό εγκεφα-λικό επεισόδιο.

>�Ένα ποτήρι κόκκι-νο κρασί την ημέρα κατά μέσον όρο μειώνει τον κίνδυνο καρδιακής προσβο-λής και εγκεφαλικού επεισοδίου. Όμως, οι ειδικοί συμβουλεύ-ουν όσους δεν πίνουν μην το ξεκινήσουν επειδή νομίζουν ότι έτσι θα προστατεύ-σουν την καρδιά τους και όσους πίνουν να μην υπερβάλουν.

FACTS

>�Όσον αφορά τους άνδρες, τα ευρήματα δεν ήταν το ίδιο ενθαρρυντικά, καθώς απο-κάλυψαν ότι οι άντρες που παντρεύονται νωρίς μπορεί να έχουν αυξημένο κίνδυνο χρόνιας φλεγμονής, η πιθα-νότητα της οποίας μειώνεται κατά 30% για κάθε 5 χρόνια καθυστέρησης του γάμου.

>�Έρευνα για το διαζύγιο, που πραγματοποιήθηκε το 2009, έχει δείξει ότι ο χωρισμός μπορεί να δημιουργήσει προ-βλήματα υγείας. Συγκεκριμέ-να, οι ειδικοί ανακάλυψαν ότι οι διαζευγμένοι έχουν κατά 20% περισσότερα χρόνια προβλήματα υγείας από τους παντρεμένους.

ΕΙΠΑΝ

Michael McFarlandΕρευνητής, Princeton University

«Αν κάποιος παντρευτεί στην ηλικία των 17 ετών μπορεί ενδεχομένως να αφιερώσει

λιγότερα χρόνια στις σπουδές του, το οποίο γνωρίζουμε ότι συνδέ-

εται με υψηλότερο βιολογικό κίνδυνο».


Οφυσικός τρόπος διατροφής των βρεφών, ο θηλασμός, είναι γνωστό ότι προσφέρει πάρα πολλά οφέλη, τόσο στα μωρά όσο και στις μητέρες τους. Τε-

λευταία όμως επιστήμονες έχουν ανακαλύ-ψει ακόμη έναν λόγο για τον οποίο η μητέρα θα πρέπει να θηλάζει το μωρό της.Ερευνητές από το Duke University Medical Center πραγματοποίησαν την πρώτη μελέτη που εξετάζει τις επιπτώσεις της διατροφής των βρεφών στον τρόπο που αναπτύσσονται τα βακτήρια και ανακάλυψε ότι τα μωράκια που τρέφονται με μητρικό γάλα αναπτύσ-σουν υγιέστερο έντερο σε σύγκριση με εκεί-να που τρέφονται με βρεφικό.Εργαστηριακές εξετάσεις αποκάλυψαν ότι το μητρικό γάλα ενισχύει τις αποικίες της μικρο-βιακής χλωρίδας που ενισχύουν την απορρό-φηση των θρεπτικών συστατικών και την ανά-πτυξη του ανοσοποιητικού συστήματος.

Στη μελέτη τους, οι ερευνητές ανέπτυξαν βακτήρια σε δείγματα παρασκευασμάτων για βρέφη, σε αγελαδινό γάλα και σε μητρι-κό γάλα.Τα δείγματα επωάστηκαν με δύο στελέχη του Ε. coli – αναγκαίοι «κάτοικοι» του εντέ-ρου που είναι χρήσιμα ξαδέλφια επικίνδυ-νων οργανισμών που σχετίζονται με την τρο-φική δηλητηρίαση.Μέσα σε λίγα λεπτά, τα βακτήρια άρχισαν να πολλαπλασιάζονται σε όλα τα δείγματα, αλλά υπήρξε μια άμεση διαφορά στον τρόπο που αυξήθηκαν. Στο μητρικό γάλα, τα βακτή-ρια κόλλησαν μεταξύ τους για να σχηματί-σουν βιοφίλμ, έναν λεπτό υμένα βακτηρίων που λειτουργεί ως ασπίδα σε παθογόνους παράγοντες και λοιμώξεις.Τα βακτήρια στο βρεφικό παρασκεύασμα και το αγελαδινό γάλα πολλαπλασιάστηκαν, αλλά δεν συναθροίστηκαν για να σχηματί-σουν προστατευτικό υμένα.

H πρώτη – χωρίς επι-πλοκές – με-ταμόσχευση μήτρας από μητέρα σε

κόρη, παγκο-σμίως, έγινε στο Πανεπι-στήμιο του

Gothenburg. Δύο γυναί-

κες 30 ετών έλαβαν

μήτρα από τις μητέρες τους. Η μια

λήπτρια είχε χάσει τη μή-τρα της λόγω

καρκίνου τραχήλου και

η δεύτερη γεννήθηκε

χωρίς μήτρα.

Όσοι ασθενείς με Πάρκινσον χορταί-νουν τον βραδινό ύπνο τους, έχουν καλύτερη μνήμη, σε αντίθεση με όσους υποφέρουν από δι-άφορες διαταραχές ύπνου, όπως η υπνική άπνοια.

Οι έφηβοι που κα-πνίζουν μαριχουά-να κινδυνεύουν να εμφανίσουν βλάβη στον εγκέφαλο όταν μεγαλώσουν, καθώς η τακτική χρήση της, ιδιαίτερα σε ηλικίες που ο εγκέφαλος ακόμα οργανώνεται, επηρεάζει τη νοητική λειτουργικότητα.

Το μη αλκοολούχο κόκκινο κρασί ωφε-λεί περισσότερο την καρδιά των αντρών, γιατί το αλκοόλ μειώ-νει την επίδραση των πολυφαινολών, ενός αντιοξειδωτικού με αντιφλεγμονώδεις και αντιοξειδωτικές ιδιό-τητες, στη μείωση της αρτηριακής πίεσης.

Η αποχή από το κά-πνισμα, η σωματική δραστηριότητα, ο έλεγχος του βάρους, η κοινωνική ζωή και οι δραστηριότητες αναψυχής προσθέ-τουν χρόνια ζωής ακόμα και σε όσους έχουν ξεπεράσει τα 75.

Ένα βραχιόλι για ασφαλή ηλιοθεραπείαΑσφΑλή έκθέσή στον καλοκαιρινό ήλιο υπό-σχεται ένα «έξυπνο» βραχιόλι, που μετρά την υπεριώδη ακτινοβολία και αλλάζει χρώμα όταν αυτή ξεπεράσει τα όρια. Όταν η ακτινοβολία UV βρίσκεται σε χαμηλά επίπεδα το βραχιόλι είναι κίτρινο, ενώ όταν η ακτινοβολία ανέβει σε επικίνδυνα επίπεδα για την υγεία το βραχιόλι γίνεται ροζ. Η αλλαγή του χρώματος οφείλεται σε έναν παράγοντα απελευθέρωσης οξέων που μετρά την ακτινοβολία και μια βαφή που αντι-δρά στα επίπεδα του pH. Ο παράγοντας απο-συντίθεται χάρη στο ηλιακό φως και το χρώμα στο βραχιόλι αλλάζει. Το βραχιόλι θα διατεθεί στην αγορά σε διαφορετικούς τύπους, ώστε να καλύπτει όλες τις κατηγορίες δέρματος.

Μελίγκρες: φωτοσυνθέτουν όπως τα φυτά!ή μέλίγκρΑ δεν τρέφεται μόνο από τους χυμούς των φυτών, αλλά και από τον ήλιο, υποστηρίζουν Γάλλοι εντομολόγοι. Το συγκε-κριμένο έντομο είναι το πρώτο ζώο στο οποίο ανακαλύπτεται ένας υποτυπώδης μηχανισμός φωτοσύνθεσης. Με δεδομένο ότι τα φυτά κατά τη διαδικασία της φωτοσύνθεσης παράγουν κα-ροτενοειδή, οι ειδικοί μελέτησαν τη μελίγκρα του μπιζελιού, της οποίας το χρώμα οφείλεται σε καροτενοειδή και αλλάζει ανάλογα με τις περιβαλλοντικές συνθήκες.Τα πειράματα έδει-ξαν ότι οι πράσινες μελίγκρες, που συνθέτουν περισσότερα καροτενοειδή, παρουσιάζουν υψηλότερα επίπεδα ATP, ενός μορίου που χρη-σιμοποιείται για τη μεταφορά και αποθήκευση ενέργειας στους ζωντανούς οργανισμούς. Αντί-θετα, οι άσπρες μελίγκρες, που δεν παράγουν σχεδόν καθόλου καροτενοειδή, παρουσίαζαν τα ελάχιστα επίπεδα ATP, ένδειξη μειωμένης παραγωγής ενέργειας.

Βηματοδότης όσο μια καρφίτσαέμφυτέυσίμο βήμΑτοδοτή, μεγέ-θους… καρφίτσας, ανέπτυξαν οι ερευνητές του Πανεπιστημίου Στάνφορντ, στις ΗΠΑ. Η μικρο-σκοπική και ενεργειακά αυτό-νομη εμφυτεύσιμη συσκευή αντλεί την ενέργειά της από ραδιοκύματα εκτός του σώ-ματος, με τη βοήθεια μιας εξωτερικής πηγής. Η συγκε-κριμένη καινοτομία θα μπο-ρούσε να οδηγήσει σε μια σει-ρά νέων ιατρικών αισθητήρων ή ακόμη και «έξυπνων» χαπιών, που θα λειτουργούν χωρίς μπαταρίες.

FACTS

>�Προγενέστερες μελέτες έχουν δείξει ότι το μη-τρικό γάλα μειώ-νει τη συχνότητα εμφάνισης διάρ-ροιας, γρίπης και λοιμώξεων του αναπνευστικού κατά τη βρεφι-κή ηλικία. Επίσης προστατεύει από τη μετέπειτα ανά-πτυξη αλλεργιών, διαβήτη τύπου 1, σκλήρυνση κατά πλάκας και άλλες ασθένειες.

ΕΙΠΑΝ

Dr�William�ParkerΕρευνητή, Duke University Medical Center

«Μόνο το μητρικό γάλα φαίνεται να προάγει έναν υγιή αποικισμό των ευ-εργετικών βιοφίλμ, και αυτή η γνώση δείχνει ότι μπορεί να υπάρχουν πιθανές προσεγγίσεις για την ανάπτυξη υποκατά-στατων που μιμού-νται καλύτερα αυτά τα οφέλη, σε περί-πτωση που το μητρι-κό γάλα δεν μπορεί να παρασχεθεί».

Ένας επιπλέον λόγος για να θηλάσετε

Τι είναι: Στην πλειονότητα των περιπτώσεων, ο τυμπανισμός, δηλαδή η διάταση της κοιλιάς, οφείλεται σε λειτουργικές διαταραχές του πεπτικού, που επηρε-άζονται άμεσα από τη διατροφή.Δεν ανησυχούμε όταν: Με τις κατάλληλες αλλαγές στο καθημερινό μας διαιτολόγιο, τα συμπτώματα αρχίζουν και υποχωρούν.Ανησυχούμε όταν: Παρά τις βελτιώσεις στην καθημερινή διατροφή, τα συμπτώματα επιδεινώνονται. Κι αυτό γιατί ενδέχεται να αποτελεί ένδειξη σοβαρών νοσημάτων, όπως όγκοι της κοιλιάς, των ωοθη-κών, ασκίτης, απόφραξη του εντέρου. Γενικότερα όμως, ο τυμπα-νισμός, ή αλλιώς και μετεωρισμός, έχει συνδεθεί με τη νευρι-κή συνήθεια να «καταπίνουμε» αέρα. Επίσης συνδέεται με τη δυσκοιλιότητα, το ευερέθιστο έντερο, τη δυσανεξία στη λακτόζη, την υπερφαγία, τη μερική εντερική απόφραξη ή υπερανάπτυξη βακτηριδίων στο λεπτό έντερο και την αύ-ξηση των εντερικών αερίων.Οι όγκοι κοιλιάς που προκαλούν τυμπανισμό αφορούν όλο το γαστρεντερικό, ξεκινώντας από πολύποδες μέχρι κακοήθεις όγκους στο παχύ έντερο και το ορθό, αλλά και στο στομάχι.Ο καρκίνος των ωοθηκών (στους γυναικείους αναπαραγωγικούς αδένες όπου δημιουργού-νται τα ωάρια) είναι είτε επιθηλιακά καρκι-νώματα είτε κακοήθεις όγκοι των κυττά-ρων.Ασκίτης είναι η παθολογική συσσώρευ-ση υγρών μέσα στην περιτοναϊκή κοι-λότητα. Μπορεί να προκληθεί λόγω μειωμένης φλεβικής επιστροφής, όπως συμβαίνει στη συμφορητι-κή καρδιακή ανεπάρκεια, παρα-κώλυση της ροής του αίματος στην κοίλη ή στην πυλαία φλέβα, κίρρωση του ήπα-τος, κακοήθειες, περιτο-νίτιδα κ.ά.Εντερική απόφρα-ξη προκαλείται από αδυναμία επιτελέσε-ως της φυσιολογικής προώθησης του εντερικού περιεχομένου μέσω του πεπτικού σωλήνα και αφορά τόσο τα στερεά όσο και τα υγρά και τα αέρια. Είναι η στένωση του λεπτού ή του παχέος εντέρου, λόγω συμ-φύσεων ύστερα από εγχείρηση στην κοιλιακή χώρα, λόγω συστροφής του παχέ-ος εντέρου, εκκολπωματίτιδας, κηλών, όγκων στο λεπτό έντερο, φλεγμονωδών νόσων του εντέρου (νόσος του Crohn) κ.ά.Η δυσκοιλιότητα είναι συνέπεια της δυσλειτουργίας του πεπτικού συστήματος

σχετικά με την κένωση του εντέρου. Το σύνδρομο του ευερέθιστου εντέρου ή σπαστική κολίτιδα είναι μια λειτουρ-

γική διαταραχή του εντέρου που χαρακτηρίζεται από χρόνιο κοιλιακό άλ-γος, κοιλιακή δυσφορία, κοιλιακή διάταση (φούσκωμα) και αλλαγές στις

συνήθειες του εντέρου απουσία κάποιας οργανικής νόσου.Δυσανεξία στη λακτόζη είναι η αδυναμία του οργανισμού να μεταβολί-

σει τη λακτόζη, το βασικό σάκχαρο του γάλακτος, και οφείλεται στην έλλειψη του ενζύμου λακτάση, που κανονικά παράγεται από κύττα-

ρα του λεπτού εντέρου.Οι εμπειρογνώμονες του Παγκόσμιου Οργανισμού Γαστρεντερο-

λογίας (WGO) δηλώνουν ότι η ευημερία του πεπτικού συστή-ματος συχνά αγνοείται, παρ’ ότι έχει σημαντικές επιπτώσεις

στην ευεξία και την ποιότητα ζωής, ενώ συνδέεται και με άλλες σημαντικές λειτουργίες του οργανισμού μας.

Το πεπτικό σύστημα είναι σημαντικό για την εύρυθμη λειτουργία όλου του οργανισμού. Υπάρχει συνεχής

αλληλεπίδραση μεταξύ του εγκεφάλου και του πε-πτικού συστήματος. Ταυτόχρονα, όμως, το πεπτικό

έχει δική του νευρική αυτορρύθμιση, που είναι το εντερικό νευρικό σύστημα. Αυτό δουλεύει αυτό-

νομα, ακόμη κι αν αποκοπεί η νευρική επικοι-νωνία του με το κεντρικό νευρικό σύστημα

του οργανισμού. Η κοιλιά μας όχι μόνο τροφοδοτεί τον

οργανισμό μας με ενέργεια και θρεπτι-κά συστατικά, αλλά παίζει σημαντικό

ρόλο στη ρύθμιση της διάθεσής μας. Γι’ αυτό και το έντερο αναγνωρί-

ζεται από πολλούς επιστήμονες ως δεύτερος εγκέφαλος του

σώματος. Στο πλαίσιο αυτό, ο Παγκό-

σμιος Οργανισμός Γαστρε-ντερολογίας (WGO) ξεκί-

νησε ετήσια καμπάνια, με τίτλο «Αγάπησε την κοιλιά σου». Στόχο έχει να ενθαρρύνει

τους ανθρώπους να βελτιώσουν την ευημερία

του πεπτικού τους και να πάψουν να δέχονται τις διαταραχές της πέψης ως φυ-σιολογικές.Έτσι, μέσω ενός τεστ, που ονομάζεται «Τύπος Κοιλιάς», οι ενδιαφερόμενοι μπο-ρούν να κατανοήσουν τα αίτια της διαταραχής της πέψης και να λάβουν τα μέ-τρα τους. Το τεστ υπάρχει στον διαδικτυακό τόπο www.loveyourtummy.gr, μαζί με… συμβουλές για κάθε «τύπο κοιλιάς».

Τρόπος ζωής που μας πρήζει…H ζυγαριά δείχνει τα ίδια κιλά, όμως τα ρούχα δεν κουμπώνουν! Στις διαταραχές της πέψης κυρίαρχο σύμπτωμα αποτελεί ο τυμπανισμός – το φούσκωμα της κοιλιάς –, η δυσκοιλιότητα, ενώ το 80% των γυναικών σε όλο τον κόσμο υποφέρει από δυσφορία του κατώτερου γαστρεντερικού συστήματος!

ρευστά όξινα γάλα-

τα. • Αποφύγετε το καλαμπόκι, το αγγούρι,

τις πιπεριές, τα ραπανάκια, όπως επίσης τα ρεβίθια, τις φακές, τα μήλα, το μπρόκο-λο, το κουνουπίδι, τα ωμά

κρεμμύδια και τα φα-σόλια.

tips

• Προ-τιμήστε περισσότε-

ρα φυτικά, φρούτα, λαχα-νικά και αρκετό νερό.

• Μειώστε τα μεγάλα και υπερ-βολικά λιπαρά γεύματα και τα αεριούχα ποτά.• Σταματήστε

κάπνισμα και αλκοόλ.• Μασήστε αργά και μην ξαπλώνετε αμέσως μετά

το γεύμα.• Καταναλώνετε συ-στηματικά προβιο-τικά, δηλαδή ειδι-κούς ζωντανούς

μικροοργανι-σμούς, αντί-στοιχους με της εντερι-κής χλωρί-δας, όπως.

προβι-οτικά

γιαούρ-τια τα

Συνεργάστηκε ο Γεράσιμος Ι. Μάντζαρης, διευθυντής, Α’ Γαστρεντερολογική Κλινική, ΓΝΑ Ευαγγελισμός

WarningTυμπανισμός Γράφει η Σοφία Νέτα

OKTΩBΡIOΣ 201210•in•vitro


Η κόρη μου θέλει πολύ να ζήσει κι έτσι παίρ-νω δύνα-μη από αυτήν, πα-ρόλο που βιώνουμε μια πολύ δύσκολη κατάσταση και δεν έχουμε βοήθεια από το κράτος

Η κόρη μου γεννήθηκε πρόωρα το 2004 με βαριά παθολογία. Στην εγκυμοσύνη το μόνο που ήξερα ήταν ότι είχε κάποια διάταση στο νεφρό. Μετά τη γέννησή της μπήκε σε μηχα-νική υποστήριξη, ταλαιπωρήθηκε πολύ και οι γιατροί πίστευαν πως μάλλον δεν θα τα καταφέρει. Έπαθα σοκ, ευχόμουν μόνο το αντίθετο...

Σταδιακά άρχισε να καλυτερεύει το αναπνευ-στικό της. Έμεινε τρεις μήνες στη μονάδα πρό-ωρων. Κάθε μέρα, όμως, οι γιατροί εντόπιζαν και ένα καινούργιο πρόβλημα στα ζωτικά όρ-γανα. Το πιο ψυχοφθόρο βέβαια ήταν, ότι μπο-ρούσα να τη βλέπω μόνο για μισή ώρα. Ζούσα για αυτήν τη μισή ώρα που είχα τη δυνατότητα να τη δω…

Έπειτα από αυτούς τους τρεις μήνες την πή-ραμε σπίτι, αλλά συνεχώς αρρώσταινε και, γενικά, δεν ήταν ένα φυσιολογικό μωρό. Δεν έκλαιγε πολύ, δεν στήριζε το κεφάλι της, δεν μπορούσε να πιει γάλα. Εφτά μηνών έγινε η πρώτη επέμβαση στο νεφρό της, κι έπειτα ακο-λούθησαν άλλες εννέα επεμβάσεις. Τα δύο πρώτα χρόνια, δεν μπορούσε να διαγνωσθεί η ασθένεια, ώσπου μια ομάδα γιατρών σε ιδιωτι-κό νοσοκομείο εντόπισε το σύνδρομο Οκαμό-το. Δεν ξέραμε τι είναι και ήμασταν στο άγνω-στο, λόγω της σπανιότητας του συνδρόμου.

Τέσσερα παιδιά σε όλο τον κόσμο έχουν δι-αγνωσθεί με σύνδρομο Οκαμότο. Από αυτά ζουν μόνο η κόρη μου και άλλο ένα παιδί. Δεν υπάρχει θεραπεία, ούτε πρόγνωση. Χαρακτη-ριστικά του συνδρόμου είναι τα προβλήματα σε νεφρά, καρδιά και σπονδυλική στήλη και η ψυχοκινητική καθυστέρηση. Το μόνο που μπο-ρεί να γίνει είναι οι επεμβάσεις που διορθώ-νουν σχετικά κάποια οργανικά προβλήματα. Καταφέραμε, μάλιστα, να μιλήσουμε με τον ίδιο τον γενετιστή Οκαμότο και μας είπε ότι ως γονείς κάνουμε ό,τι είναι ανθρωπίνως δυνατόν, αλλά κανείς δεν ξέρει...

Η Μαριλένα μου είναι πια οκτώ ετών, της πα-ρέχεται όση βοήθεια είναι δυνατή και πάει σε ειδικό σχολείο. Έχω αφοσιωθεί ολοκληρωτικά σε αυτήν. Με την υποστήριξη των φίλων, του άνδρα μου και της δεύτερης κόρης μου, οι δυο τους έχουν αναπτύξει μια ιδιαίτερη σχέση. Από το κράτος είμαστε πλήρως απογοητευμένοι, δεν μας βοηθά ουσιαστικά. Μέχρι και να ζή-σουμε στο εξωτερικό έχουμε σκεφτεί.

Έχουμε βιώσει τον ρατσισμό. Βλέμματα, ψιθύρους, σχόλια… Μέχρι και υπάλληλος σε δημόσια υπηρεσία κάποτε μου είπε ειρωνικά να κλείσω το παιδί μου σε ίδρυμα. Παλιά στε-νοχωριόμουν...

Εκεί που πάω να νιώσω ότι δεν αντέχω άλλο, κάτι γίνεται και παίρνω δύναμη και ξαναρχίζω από την αρχή. Δεν πίστευα ποτέ ότι θα μπο-ρούσα να αντεπεξέλθω σε κάτι τόσο δύσκολο και ότι θα έκανα ό,τι έχω κάνει μέχρι τώρα. Σκοπός μου είναι να μπορέσει να αυτοεξυπη-ρετηθεί η κόρη μου και να βρούμε βοήθεια από κάπου, καθώς από το κράτος έχουμε χά-σει κάθε ελπίδα.

ΆννΆ Κυρώζη - ΓεροΓιΆννη

Μία στις τέσσερις στον κόσμο όλο!Η Άννα Κυρώζη - Γερογιάννη μας διηγείται την απίστευτη περιπέτεια υγείας της κόρης της, η οποία είναι ένα από τα τέσσερα παιδιά σε όλο τον κόσμο που έχουν διαγνωσθεί με το σύνδρομο Οκαμότο.

ΕxperienceΟκαμότο


ΡεπορτάζΠολιτική υγείας

Οι επιπτώσεις του μνημονίουΒασικα συμπερασματα του συνεδρίου, όπως συνοψίστηκαν από τον καθηγητή Οικονομικών της Υγείας της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Διοίκη-σης κ. Γιάννη Κυριόπουλο, είναι:• Οι επιπτώσεις του μνημονίου στον τομέα της

υγείας, που δημιουργούν ασφυκτικές πιέσεις, οι προβλέψεις του, που στην πλειονότητα δεν είναι εφικτές, καθώς και οι προτεινόμενες πολιτικές του, που κρίνονται ατελέσφορες.

• Η συμπίεση της δαπάνης για το φάρμακο δημιουργεί στρεβλώσεις στην αγορά και θα πρέπει άμεσα να προχωρήσουμε στην ευρύ-τερη εισαγωγή γενόσημων φαρμάκων.

• Οι κρατικές επιχορηγήσεις και οι ασφαλιστι-κές εισφορές είναι υποδεέστερες των ανα-γκών χρηματοδότησης της ασφάλειας υγείας και του ΕΟΠΥΥ, με αποτέλεσμα να έχουμε φτάσει σήμερα σε έλλειμμα 2 δισ.

• Επιτακτική ανάγκη νέας χρηματοδοτικής βάσης, που μπορεί να περιλαμβάνει ειδική φορολογία σε βλαπτικά προϊόντα, εισαγωγή κοινωνικού ΦΠΑ και συμμετοχή ασθενών στο κόστος. Τα χρέη στο ΕΣΥ και στον ΕΟΠΥΥ μετα-φέρουν το κόστος στους πολίτες, και ευελπι-στούμε ότι στην επόμενη δόση θα προβλε-φθεί η αποπληρωμή τους.

• Πρέπει να υπάρξουν κλειστοί προϋπολογι-σμοί στα νοσοκομειακά ιδρύματα, στα κέντρα υγείας και στις υγειονομικές περιφέρειες, ώστε ο έλεγχος των τιμών και του όγκου να δίνουν σταθερή δαπάνη για να αποφεύγονται τα ελλείμματα και τα χρέη.

Προτάσεις Ο καθηγητησ Οικονομικών της Υγείας του London School of Economics κ. Πάνος Καναβός στην ομιλία του παρατήρησε ότι το κενό της χρηματοδότησης του τομέα υγείας απειλεί την οικονομική βιωσιμότητα των συστημάτων υγει-ονομικής περίθαλψης. Το ίδιο κενό διευρύνεται από την αύξηση της ζήτησης υπηρεσιών υγείας και τη χρήση των νέων τεχνολογιών από τη μία πλευρά των χρηστών, αλλά και από την αυστηρή δημοσιονομική πολιτική από την πλευρά του κράτους στον βαθμό της συμμετοχής του στο σύστημα.Έτσι οι επιλογές για την αντιμετώπιση της κα-τάστασης που δημιουργείται περιλαμβάνουν μέτρα που αφορούν:

> Επιθετική συγκράτηση του κόστους μέσω των προκαθορισμένων προϋπολογισμών.

> Εξαίρεση παρεχόμενων υπηρεσιών και μετατόπιση του οικονομικού βάρους τους στους ασθενείς.

> Βελτίωση της αποδοτικότητας του συστήματος υγείας.

> Ποιότητα φροντίδας με παροχή κινήτρων.

> Κίνητρα για τους παρόχους, οικονομικά και μη, και

> Εστίαση σε σημεία της υγειονομικής περί-θαλψης όπου η εξοικονόμηση μπορεί να επιτευχθεί εύκολα.

Στις περισσό-τερες χώρες

η αύξηση των πραγμα-τικών δαπα-νών υγείας

και της πραγματικής φαρμακευτι-κής δαπάνης ξεπερνά την αύξηση του ΑΕΠ. Και η φαρμακευ-τική δαπάνη αυξάνεται

ταχύτερα από τις δαπάνες

υγείας, συνο-λικά. Στη

Γερμανία, το 2005, η φαρ-

μακευτική δαπάνη ήταν 10,1 ποσοστι-αίες μονάδες πάνω από την αύξηση του

ΑΕΠ.

Γράφει η Άννα Παπαδομαρκάκη

Ηαπελευθέρωση της αγοράς φαρμάκου, αλλά και το σύνολο των μεταρρυθμίσε-ων που προωθούνται στο σύστημα υγείας της χώρας,

προκειμένου να επιτευχθούν και από τον το-μέα υγείας οι εξοικονομήσεις που απαιτούν οι στόχοι του μνημονίου, έχουν διαμορφώσει νέα εικόνα στο σύστημα περίθαλψης.Ολοένα και περισσότεροι ασθενείς κατα-φεύγουν στις δημόσιες υπηρεσίες υγείας, όμως την ίδια στιγμή οι διαθέσιμες πιστώ-σεις περιορίζονται, με αποτέλεσμα να επικρατεί εκρηκτική κατάσταση, η οποία συζητήθηκε στο 11ο HealthWorld 2012 με θέμα «Επανεξετάζοντας και Αναθεω-ρώντας το Μνημόνιο – Οι Επιπτώσεις στην Υγεία και την Περίθαλψη». Το συνέδριο δι-οργάνωσε το Ελληνοαμερικανικό Εμπορικό Επιμελητήριο, υπό την αιγίδα του υπουρ-γείου Υγείας.Κατά την ομιλία του στο συνέδριο, ο υπουρ-γός Υγείας κ. Ανδρέας Λυκουρέντζος τόνισε ότι προτεραιότητα της κυβέρνησης αποτελεί η διασφάλιση της ποιότητας και πληρότητας των υπηρεσιών υγείας, καθώς και η άμεση πρόσβαση σε αυτές του συνόλου των πολι-τών. Όμως αναγνώρισε τις δυσμενείς συν-θήκες που επικρατούν στον χώρο της υγείας και υπογράμμισε την ανάγκη για μείωση των δαπανών, μέσω σειράς μεταρρυθμίσεων. Αναφέρθηκε, επίσης, σε φιλελευθεροποίη-ση της αγοράς φαρμάκων, η οποία είναι επι-τακτική, αντιτιθέμενος στις αντιδράσεις των φαρμακοποιών.Στον χαιρετισμό του, ο πρόεδρος του Ελλη-

νοαμερικανικού Εμπορικού Επιμελητηρίου κ. Γιάννος Γραμματίδης τόνισε ότι το πρό-βλημα της υγείας στη χώρα είναι συστημι-κό και ότι πρέπει να θεραπεύουμε το αίτιο της ασθένειας και όχι τα συμπτώματά της. Διαβλέποντας ότι το σύστημα υγείας καταρ-ρέει, μαζί με την κατάρρευση του ασφαλι-στικού συστήματος, πρότεινε τη δημιουργία ενός ολοκληρωμένου Εθνικού Στρατηγικού Σχεδίου για την Υγεία με ορίζοντα 20ετίας.

Σχεδιασμός με «συμβόλαιο»Ο πρόεδρος του Συνδέσμου Φαρμακευτι-κών Επιχειρήσεων Ελλάδος κ. Κωνσταντί-νος Φρουζής επισήμανε πως τα χρέη του

κράτους προς τις φαρμακευτι-κές επιχειρήσεις ανέρχονται, πλέ-ον, στα 1,8 δισ. ευρώ και τόνισε ότι θα πρέπει η κυβέρνηση να

δεσμευτεί για την αποπληρωμή των υποχρε-ώσεών της μετά την καταβολή της δόσης του δανείου, που αναμένει η χώρα μας, αλλά και ότι χρειάζεται ένα Σύμφωνο Σταθερότητας μεταξύ φαρμακοβιομηχανίας και κυβέρ-νησης με σαφείς όρους υποχρεώσεων και δικαιωμάτων. Πρόσθεσε παράλληλα ότι οι στόχοι υπερσυμπίεσης του προϋπολογισμού του φαρμάκου για το 2013-2014 ισοδυνα-μούν με πλήρη κατάρρευση της πρωτοβάθμι-ας περίθαλψης – στρέφει τους ασθενείς στα νοσοκομεία, οδηγώντας σε υπερδιπλασια-σμό των δαπανών για την υγεία.

Οι κρατικές επιχορηγήσεις και οι ασφαλιστικές εισφορές είναι υπο-δεέστερες των αναγκών χρηματοδό-τησης της ασφάλειας υγείας

Οικονομική στενότητα = λιγότερες παροχές υγείας


1Κύριε Κάτσο, πότε και πώς αναλάβατε τη διοίκηση της Pharmathen;

Η εταιρεία ιδρύθηκε το 1969 από τον πατέ-ρα μας, και φαρμακοποιό στο επάγγελμα, Νικόλαο Κάτσο. Εγώ ανέλαβα την ηγεσία της επιχείρησης, μαζί με την αδελφή μου Νέλλη Κάτσου, το 1993. Ήμασταν και οι δύο σε νεαρή ηλικία και οι πρώτες μέρες που αναλάβαμε τη διοίκηση της εταιρείας ήταν πραγματικά αρκετά δύσκολες. Διότι εμείς δεν διαδεχτήκαμε μια διοίκηση, αλλά την κληρονομήσαμε μετά τον αναπάντεχο θάνα-το του πατέρα μας. Μπαίνοντας κατευθείαν στα βαθιά και με τη βοήθεια των ανθρώπων μας θυμάμαι πως ξεπεράσαμε σιγά - σιγά το πρώτο σοκ και αρχίσαμε να ονειρευόμαστε τη Pharmathen του μέλλοντος. Ένα όνειρο που κάναμε πραγματικότητα, δημιουργώ-ντας μια «ερευνοκεντρική» εταιρεία με πο-λυεθνική δραστηριότητα.

2 Ποιο από τα δύο πτυχία σας ήταν προσωπική επιλογή και ποιο ήρθε λόγω της διαχείρισης της οικογενειακής επιχείρησης;

Η κατεύθυνση των σπουδών μου επηρεάστη-κε σημαντικά από τη δραστηριότητα της οικο-γενειακής επιχείρησης. Όμως ήταν περισσό-τερο αποτέλεσμα του ενδιαφέροντος και της αγάπης μου για το φάρμακο. Στα σχέδιά μου ήταν να συνεχίσω τις σπουδές μου, καθώς και να εργαστώ στο εξωτερικό, αποκτώντας την κατάλληλη εμπειρία ώστε κάποια στιγμή να αναλάβω τη διαχείριση της οικογενειακής επι-χείρησης. Οι συνθήκες τα έφεραν έτσι, ώστε να αναλάβουμε τη διαχείρισή της πολύ νωρί-τερα. Και τότε διαπίστωσα ότι το πιο σημαντι-κό πτυχίο που αποκτά κάποιος είναι αυτό που έρχεται μέσα από την εργασιακή εμπειρία.

3 Έχετε βραβευτεί από την Ernst & Young ως Επιχειρηματίας της Χρονιάς. Πώς αισθανθήκατε;

Η συγκεκριμένη βράβευση στο πρόσωπό μου ήταν η πρώτη μεγάλη δημόσια αναγνώ-ριση - επιβράβευση των προσπαθειών και της σκληρής δουλειάς όλων των ανθρώπων της Pharmathen τα προηγούμενα χρόνια. Για τον λόγο αυτό νιώσαμε όλοι μέσα στην εταιρεία ιδιαίτερα χαρούμενοι και υπερήφα-νοι για τη διάκριση αυτή, παίρνοντας δύναμη για να συνεχίσουμε την πορεία μας με ακόμη μεγαλύτερη επιμονή και τόλμη.

4Αυτή η βράβευση γέννησε «υποχρεώσεις»;

Η μόνη «υποχρέωση» που γέννησε αυτή η βράβευση ήταν το να συνεχίσουμε απρόσκο-πτα και δυναμικά, με συνέπεια και συνέ-χεια, την επιχειρηματική πορεία που έχουμε χαράξει. Νιώσαμε ότι επιβραβεύτηκαν οι ώς τότε επιχειρηματικές μας επιλογές και ότι βρισκόμαστε στον σωστό δρόμο. Έναν δρόμο τον οποίο ακολουθούμε ευλαβικά τα τελευταία χρόνια με αποτέλεσμα ο κύκλος εργασιών της εταιρείας από 78 εκατ. ευρώ το 2009 να φτάσει φέτος τα 160 εκατ. ευρώ, αντιπροσωπεύοντας το 1% των ελληνικών εξαγωγών.

5 Πόσο σημαντική για εσάς είναι η ενα-σχόλησή σας με τα κοινά, μέσω των συνδέσμων στους οποίους μετέχετε;

Η συμμετοχή μου στα κοινά είναι ιδιαίτερα σημαντική και σε κάποιες περιπτώσεις θεω-ρώ ότι είναι όχι μόνο απαραίτητη, αλλά και υποχρέωσή μου να συνεισφέρω με τις γνώ-σεις μου και την εμπειρία που έχω αποκομί-σει στη βελτίωση των θεσμών και λειτουρ-γιών τόσο του χώρου του φαρμάκου και των επιχειρήσεων όσο και γενικότερα της ευρύ-τερης κοινωνίας και οικονομίας.

6 Πώς κάνετε… μάνατζμεντ στον επαγγελματικό και τον προσωπικό σας χρόνο;

Με την ταχύτατη ανάπτυξη της Pharmathen τα τελευταία χρόνια η διαχείριση του χρόνου μου ίσως αποτελεί τη μεγαλύτερη πρόκλη-ση που αντιμετωπίζω όλο και συχνότερα. Ευτυχώς, με καλή οργάνωση, τη στήριξη των ανθρώπων μου και πάνω απ’ όλα της οικογέ-νειάς μου, καταφέρνω να διατηρώ – όχι πά-ντα εύκολα – μια ισορροπία στον επαγγελμα-τικό και τον προσωπικό μου χρόνο.

7 Τελευταία η εταιρεία δέχεται απανωτά… βραβεία. Πώς το καταφέρνετε;

Δεν υπάρχει κάποιο μυστικό ή κρυφή συ-νταγή. Η επιχειρηματική μας στρατηγική, η σκληρή και μεθοδική δουλειά όλων μας και τα οικονομικά μεγέθη που έχουμε επιτύχει, μιλούν από μόνα τους. Φυσικά είμαστε ιδιαί-τερα υπερήφανοι για τη δημόσια αναγνώρι-ση που προσφέρουν τα βραβεία αυτά, αλλά σίγουρα δεν αποτελούν αυτοσκοπό.

8Τι καινούριες συνεργασίες ετοιμάζει η Pharmathen;

Στα μελλοντικά πλάνα μας περιλαμβάνονται νέες σημαντικές συνεργασίες τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό, που στόχο έχουν την περαιτέρω διεύρυνση και ενδυνά-μωση των δραστηριοτήτων μας. Σύντομα πι-στεύω θα μπορούμε να πούμε περισσότερα για αυτές τις συνεργασίες.

9 Λόγω και της οικονομικής κρίσης, στρέφετε το βλέμμα σας στο εξωτερικό;

H Pharmathen και πριν από την κρίση ήταν ήδη μια ιδιαίτερα εξωστρεφής επιχείρηση, αφού περίπου το 80% του κύκλου εργασι-ών της προέρχεται από τις εξαγωγές. Στην κατεύθυνση αυτή, τελευταία, δημιουργή-σαμε νέα γραφεία στην Ιορδανία και την Κίνα, παραμένοντας πιστοί στην αναπτυ-ξιακή μας στρατηγική. Ταυτόχρονα, όμως, δίνουμε και έμφαση στην περαιτέρω εν-δυνάμωση των δραστηριοτήτων μας στην Ελλάδα.

10Πώς «κινούνται» οι πρόσφατες επενδύσεις εντός και εκτός της χώρας;

Η στρατηγική ανάπτυξης της Pharmathen στηρίζεται στο τρίπτυχο Έρευνα - Εξαγωγές - Επενδύσεις. Επενδύοντας τα τελευταία 5 χρόνια πάνω από 80 εκατ. ευρώ σε έρευνα και ανάπτυξη, σε υποδομές και νέες δραστηριότητες, έχουμε καταφέρει να είμαστε σήμερα μια από τις κορυφαίες φαρμα-κευτικές βιομηχανίες, τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Ευρώ-πη. Η έντονη εξωστρέφεια μας επιτρέπει να συνεχίζουμε να επενδύουμε και να σηκώνουμε την ελληνική σημαία σε όλο και περισσότερες χώρες διεθνώς. Έτσι, το νέο επενδυτικό σχέδιο ώς το 2015 προβλέπει τη διάθεση περίπου 110 εκατ. ευρώ σε έρευνα και ανάπτυξη.

10

ερ

ωτή

σει

ς στον Βασίλη Κάτσοπρόεδρο και CEO της Pharmathen και

γραμματέα της Πανελλήνιας Ένωσης Φαρμακοβιομηχανίας

14•in•vitro

Με ενδιαφέρειOKTΩBΡIOΣ 2012

Γυναικολογία

Συνεργάστηκε ο Νίκος Παπανικολάου, μαιευτήρας - γυναικολόγος - ουρογυναικολόγος, επίτιμος διευθυντής Γυναικολογίας Basingstoke & N. Hampshire Hospital NHS Trust UK

Περιγράφη-κε πρώτη φορά το

1931. Ορί-ζεται ως η «έξαρση συμπτω-

μάτων που εμφανίζο-

νται σε κάθε κύκλο, πά-ντοτε στην ίδια φάση

του κύκλου, και επηρε-άζουν τον

τρόπο ζωής, ενόσω όλη η υπόλοιπη περίοδος

του καταμή-νιου κύ-

κλου είναι ασυμπτωμα-

τική»

Γράφει η Βασιλική Μανιάτη

Θεραπευτική προσέγγιση ΑρχικΑ χρειάζεται σωστή καταγραφή των συμπτωμάτων, ώστε να συσχετισθεί η πα-ρουσία τους με τον κύκλο. Αρκετές γυναίκες δεν είναι ενήμερες για την ύπαρξη του προ-εμμηνορρυσιακού συνδρόμου, οπότε απαι-τείται σωστή ενημέρωση της ασθενούς ότι τα συμπτώματά της σχετίζονται με το προεμμη-νορυσιακό σύνδρομο και όχι με ψυχιατρική πάθηση. Επιπλέον στο προεμμηνορυσιακό σύνδρομο υπάρχει τάση για κατανάλωση υδατανθρά-κων, σοκολάτας και γλυκών. Αυτό πιθανόν να οφείλεται στη σεροτονίνη. Με την κατανά-λωση ζάχαρης ο οργανισμός προσπαθεί να ανεβάσει τα επίπεδα σεροτονίνης, η οποία στη συνέχεια μετατρέπεται σε τρυπτοφάνη στον εγκέφαλο. Φυσιολογικά τα επίπεδα σε-ροτονίνης μεταβάλλονται κατά τη διάρκεια της ημέρας. Άνοδος της σεροτονίνης προκα-λεί απορρόφηση πρωτεϊνών, οι οποίες με τη σειρά τους ελαττώνουν τα επίπεδα της σερο-τονίνης. Στο προεμμηνορυσιακό σύνδρομο, όμως, τα επίπεδα της σεροτονίνης δεν μπο-ρούν να φτάσουν σε επίπεδα αρκετά υψηλά ώστε να προκληθεί απορρόφηση πρωτεϊνών, ούτε και με την κατανάλωση υδατανθράκων. Έτσι η ασθενής εξακολουθεί να λαχταρά γλυ-κίσματα και σοκολάτες.

Μικρές αλλά σωτήριες αλλαγές> Καταναλώνετε επαρκή ποσότητα υγρών,

αλλά αποφύγετε αναψυκτικά, αλκοολού-χα και καφέ. Με τον τρόπο αυτό ελέγ-χονται φαινόμενα που προκύπτουν από κατακράτηση υγρών.

> Καταναλώνετε μικρά συχνά γεύματα παρά λίγα και μεγάλα. Μην αφήνετε περισσότε-ρες από 3 ώρες ανάμεσα στα σνακ.

> Βελτιώστε τη διατροφή σας με λαχανικά ολικής άλεσης, φρούτα και λαχανικά και λιγότερο αλάτι και ζάχαρη.

> Κάντε αερόβια γυμναστική και βελτιώστε τον ύπνο σας.

Φαρμακολογικά χορηγούνται διάφορα σκευάσματα:• Φλουοξετίνη και Σπιρονολακτόνη.• Αναστολείς προσταγλανδινών (μη στερι-

νοειδή αντιφλεγμονώδη όπως ιμπουπρο-φένη).

• Σε περίπτωση που η ασθενής χρειάζεται κάποια μέθοδο αντισύλληψης, τα συνδυ-ασμένα αντισυλληπτικά δισκία αποτελούν μια καλή επιλογή για την αντιμετώπιση του προβλήματος.

Γενικά τα συμπτώματα αντιμετωπίζονται σε ικανοποιητικό βαθμό στις περισσότερες περιπτώσεις. Αυτό που χρειάζεται είναι να τεθεί η υπόνοια από τον θεράποντα γιατρό ή/και τη γυναίκα, ώστε να γίνουν οι αναγκαί-ες παρεμβάσεις για να βελτιωθεί η ποιότητα της ζωής της ασθενούς.

Το προεμμηνορρυσιακό σύνδρο-μο είναι πολύ συχνό, καθώς αφορά 3 στις 4 γυναίκες. Τα συμπτώματα εμφανίζονται μια εβδομάδα πριν από την έναρξη

της περιόδου και υποχωρούν με την έλευσή της. Σε κάποιες γυναίκες προκαλεί μικρή ενόχληση, ενώ αντίθετα σε άλλες επηρεά-ζει αρνητικά την ποιότητα της ζωής τους και αλλάζει την καθημερινότητά τους σε μεγάλο βαθμό. Εξάλλου, ακόμα και στην ίδια γυναί-κα, τα συμπτώματα έχουν διαφορετική έντα-ση κάθε μήνα.

Ποια είναι τα συμπτώματα Τα συμπτώματα μπορεί να είναι σωματικά και ψυχικά. Σωματικά συμπτώματα περιλαμ-βάνουν την πρόσληψη βάρους, τη διόγκωση μαστών και μασταλγία, αλλαγές στο δέρμα και ακμή, εξάψεις, κεφαλαλγία, πυελικό άλγος αλλά και διάρροια, δυσκοιλιότητα και αυξημένη τάση για κατανάλωση υγρών. Τα ψυχικά συμπτώματα είναι συνήθως πιο έντο-να και περιλαμβάνουν ευεξαπτότητα, αϋπνία ή υπνηλία, κατάθλιψη, σύγχυση ή απώλεια συγκέντρωσης και μνήμης, νευρικότητα, αί-σθημα κατωτερότητας, απελπισίας, κούραση, άγχος και ένα γενικό αίσθημα ότι η γυναίκα βρίσκεται «εκτός εαυτού». Πολλές γυναίκες περιγράφουν χαρακτηριστικά ότι δεν είναι «οι ίδιες», ότι μαλώνουν με τον σύντροφο ή τις φί-λες τους, ότι «όλα τους φταίνε».

Τι το προκαλείΈχουν προταθεί διάφορες θεωρίες που ενοχο-ποιούν ορμονικές διαταραχές (οιστρογόνων και προγεστερόνης), διαταραχές υγρών και ηλεκτρολυτών (προλακτίνη, αλδοστερόνη, ρε-νίνη / αγγειοτενσίνη και βαζοπρεσίνη), νευρο-

διαβιβαστές (μονοαμίνες και ακετυλοχολίνη) και άλλες ορμόνες (ενδορφίνες, ανδρογόνα, γλυκοκορτικοειδή, μαλετονίνη και ινσουλίνη). Πρόσφατες έρευνες ενοχοποιούν τη δράση της σεροτονίνης. Γενετικοί παράγοντες φαίνε-ται πως επίσης παίζουν κάποιο ρόλο, καθώς η εκδήλωση του συνδρόμου είναι δύο φορές πιο συχνή στα μονοζυγωτικά δίδυμα σε αντί-θεση με τα διζυγωτικά. Προκαταρκτικές έρευ-νες αναφέρουν πως το 40% των γυναικών που εμφανίζει συμπτώματα του προεμμηνορροϊ-κού συνδρόμου παρουσιάζει σημαντική μεί-ωση στο επίπεδο κυκλοφορίας β-ενδορφίνης στο πλάσμα του αίματος. Η β-ενδορφίνη είναι

ένας οπιούχος νευροδιαβιβαστής που βρίσκεται στο ανθρώπινο σώμα, η έλλειψη του οποίου προκαλεί στον οργανισμό τα

ίδια αποτελέσματα με την έλλειψη ηρωίνης και άλλων οπιούχων από εξαρτημένα άτομα.

Πώς γίνεται η διάγνωσηΗ διάγνωση του προεμμηνορροϊκού συν-δρόμου δεν μπορεί να επαληθευτεί μέσω κάποιας εργαστηριακής εξέτασης ή συγκε-κριμένων φυσιολογικών ευρημάτων. Για να συγκεντρωθούν τα συμπτώματα που μπορεί να σχετίζονται με το σύνδρομο, ο γιατρός ενδέχεται να ζητήσει από τη γυναίκα να σημειώσει σε ένα ημερολόγιο τα συμπτώ-ματα για μία περίοδο δύο κύκλων. Σε κάθε περίπτωση, πρέπει να διευκρινιστεί αν τα συμπτώματα αυτά οφείλονται στο προεμ-μηνορροϊκό σύνδρομο ή σε επιδείνωση ήδη υπαρχόντων προβλημάτων λόγω της εμμή-νου ρύσεως.

Περίoδος «εκτός ελέγχου»

Με την κατανάλωση ζάχαρης ο ορ-γανισμός προσπαθεί να ανεβάσει τα επίπεδα σεροτονίνης, η οποία στη συ-νέχεια μετατρέπεται σε τρυπτοφάνη

Παιδκή βίαΓράφει η Ιωάννα Αλεξίου

Τα στοιχεία του πορίσματος της έρευνας που συντόνισε η Διεύ-θυνση Ψυχικής Υγείας και Κοι-νωνικής Πρόνοιας του Παιδιού του Ινστιτούτου Ψυχοκοινωνι-

κής Υγείας μας θέτουν προ των ευθυνών μας. Ένας στους δύο μαθητές Δημοτικού, Γυμνα-σίου και Λυκείου, στην Αθήνα, στη Θεσσαλο-νίκη και στην Κρήτη έχει πέσει έστω και μία φορά θύμα βίας, ενώ ένα στα δέκα παιδιά έχει πέσει θύμα σεξουαλική βίας. Βία, όμως, καταγράφεται και στο ενδοοικογενειακό περιβάλλον. Σύμφωνα με τα στοιχείας της έρευνας ένα στα δύο παιδιά παραδέχτηκαν ότι έχουν υποστεί σωματική βία μέσα στην οικογένειά τους ή στο κοντινό τους περιβάλ-λον ενώ ένα στα δέκα παιδιά υπέστη σεξου-αλική βία κατά τη διάρκεια της τελευταίας χρονιάς.Ιδιαίτερα ανησυχητικά ανεβαίνουν τα ποσο-στά κακοποίησης, όταν τα παιδιά αναφέρο-νται στις εμπειρίες βίας που είχαν από τότε που θυμούνται τον εαυτό τους. Εκεί, το πο-σοστό σωματικής βίας ανεβαίνει στο 76,8% ενώ στις περιπτώσεις σεξουαλικής βίας το ποσοστό αγγίζει το 16,2%. Εντυπωσιακό,

επίσης, είναι ότι τα παιδιά αναφέρουν πολ-λαπλές και διαφορετικών ειδών εμπειρίες σωματικής και σεξουαλικής βίας με θύματα τα ίδια.Ωστόσο μόνο το 1% των περιστατικών βίας ή παραμέλησης παιδιών καταγγέλθηκε στο αστυνομικό τμήμα, γεγονός που καταδεικνύ-ει ότι τα συμβάντα που αποκρύπτοται είναι καθημερινά στη χώρα μας.Η παράλληλη έρευνα της Διεύθυνσης Ψυ-χικής Υγείας έγινε σε συνεργασία με 153 φορείς υγείας, πρόνοιας, δικαιοσύνης και δημόσιας τάξης του δημόσιου ή μη κυβερ-νητικού τομέα σε Αττική και Κρήτη. Από την έρευνα αυτή προκύπτει ότι, μόνο το 2010, καταγράφηκαν περίπου 4.500 αναφορές κα-κοποίησης ή παραμέλησης ανηλίκων (μέχρι 18 ετών).Η έρευνα διεξήχθη στο πλαίσιο του ερευ-νητικού προγράμματος BECAN (Επιδημι-ολογική Μελέτη για την κακοποίηση και παραμέληση παιδιών στα Βαλκάνια). Στην Ελλάδα ρωτήθηκαν 12.000 παιδιά της ΣΤ’ Δημοτικού, της Α’ Γυμνασίου και της Α΄Λυ-κείου στην Αθήνα, στη Θεσσαλονίκη και στην Κρήτη.

Στις περι-πτώσεις

σεξουαλι-κής κακο-ποίησης η πλειοψη-φία των δαστών

είναι άντρες και

γνωστοί στο θύμα

από το άμεσο

ή έμεσο οικογε-νειακό

ή φιλικό περιβάλ-

λον.

Ένα στα δύο παιδιά πέφτει θύμα βίας

Ο ισχυρότερος νικάειΤο ερευνηΤικο πρόγραμμα BECAN αποτελεί τη μεγαλύτερη έρευνα πεδίου στα Βαλκάνια για τα θέματα της κακοποίησης και παραμέλησης παι-διών. Η έρευνα έγινε σε αντιπροσωπευτικό δείγμα του γενικού παιδικού πληθυσμού, που ανήλθε σε 60.000 παιδιά και τους γονείς τους, μια έρευνα που επιπρόσθετα συμπεριέλαβε πάνω από 1.000 φορείς και οργανισμούς παιδικής προστασίας, που δέχονται καταγγελίες κακοποίησης παιδιών. Στο πρόγραμμα συμμετέχουν Πανεπιστήμια και μη κυβερνητικές οργανώσεις βαλκανικών χωρών. Τα αποτελέσματα του ερευνητικού προγράμμα-τος BECAN για την κακοποίηση και παραμέληση παιδιών σε Ελλάδα, Κροατία, Βουλγαρία, ΠΓΔΜ, Σερβία, Βοσνία Ερζεγοβίνη, Ρουμανία, Τουρκία και Αλβανία παρουσιάστηκαν σε διεθνές συνέδριο με θέμα «Το φάσμα της κακοποίησης- παραμέλησης των παιδιών στα Βαλκάνια και τον κόσμο εν μέσω κρίσης» το οποίο πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα.

Γ ιατί η βία στην παιδική ηλικία είναι καταστροφικήΣυμφωνα με τους ειδικούς, η άσκηση σωματικής βίας στα παιδιά δημιουργεί προβληματικούς ενήλι-κες. Στο παρελθόν η βία στο σχολικό περιβάλλον, από εκπαιδευτικούς κυρίως, ήταν συνηθισμένο φαινόμενο. Το ξύλο, όμως, δε βγήκε από τον πα-ράδεισο, λένε εδώ και πολλά χρόνια οι ειδικοί που “αφορίζουν” τέτοιου είδους μεθόδους.Το χτύπημα με τη βέργα στα χέρια, τα χαστούκια, οι ξυλιές και οι λοιπές μεθόδοι, όχι μόνο δεν τα πειθαρχούν, αλλά μακροπρόθεσμα έχουν πολύ αρνητικές επιπτώσεις στην ανάπτυξη της ψυχι-κής τους υγείας. Η βία που ασκείται με στόχο να συνετιστεί ο ανήλικος, ο πιο αδύναμος, δηλαδή, καταλήγει τελικά να του διδάξει ακριβώς αυτό, ότι δηλαδή ο σωματικά δυνατός νικά και περνά την άποψή του. Ετσι, λοιπόν, στο μέλλον τα θύματα οδηγούναι σε παραβατικές συμπεριφορές καθώς

>τα παιδιά μαθαίνουν ότι είναι φυσιολογικό οι μεγάλοι να χτυπάνε τους μικρότερους

> το ξύλο εκλαμβάνεται ως μορφή επιβολής των απόψεων και των επιθυμιών του θύτη προς το θύμα του

> όταν χτυπάμε μας φοβούνται και έτσι δημιουρ-γείται ένα αίσθημα απόλυτης κυριαρχίας και εξουσίας σε αυτόν που χτυπά!

> στην προσπάθειά τους να ξεφύγουν και να κάνουν τελικά αυτό που θέλουν, τα παιδιά μα-θαίνουν να δρουν κρυφά και παρασκηνιακά, λέγοντας ψέματα

Δεν αποκλείεται, μάλιστα, σύμφωνα με τους ει-δικούς, τα παιδιά που δέχονται σωματική βία, ως ενήλικες να αναπτύξουν όχι μόνο παραβατική συ-μπεριφορά αλλά και ροπή προς το έγκλημα. Ακόμη κι αν δε φτάσουν ως εκεί, όμως, τα παιδιά που έχουν πέσει θύματα σωματικής βίας έχουν αυ-ξημένες πιθανότητες να εκδηλώσουν στο μέλλον δυσκολία στις διαπροσωπικές σχέσεις, αντικοινω-νική συμπεριφορά, συναισθηματικά προβλήματα, όπως μειωμένη αυτοεκτίμηση, θλίψη, απάθεια, αυτοκτονικές τάσεις, να κάνουν χρήση ουσιών, να έχουν χαμηλές σχολικές επιδόσεις ή μαθησιακές δυσκολίες.


(Α)σθενές φύλο16•in•vitro OKTΩBΡIOΣ 2012

Πατρότητα Γράφει η Σοφία Νέτα

Συνεργάστηκε η κλινική ψυχολόγος Αποστολία Ντέκοβα

Ζωτικής σημασίας παράγοντας για την ομαλή ανάπτυξη του παιδιού είναι ο κοινός τρόπος διαπαιδαγώγησης από τους δύο γονείς. Η κοινή αντιμετώπιση, αλλά και η κοινή λήψη σημαντικών

αποφάσεων που αφορούν το παιδί, θα του προσφέρουν πάντα ασφάλεια και σταθερότητα

Τα τελευταία χρόνια ο θεσμός της οικογένειας πλήττεται κι ο αριθμός των διαζυγίων αυξάνεται με ραγδαίο ρυθ-μό. Το γεγονός αυτό έχει ως

συνέπεια ένα μεγάλο ποσοστό παιδιών να μεγαλώνει χωρίς την πατρική παρουσία. Συνήθως μετά το διαζύγιο, η επιμέλεια του παιδιού δίνεται στη μητέρα, με αποτέλε-σμα ο πατέρας να βλέπει το παιδί συγκε-κριμένες ώρες και ημέρες την εβδομάδα (π.χ. Σαββατοκύριακο). Η αλλαγή αυτή είναι τεράστια και οδυ-νηρή για όλα τα μέλη της οικογένειας. Ο ψυχικός κόσμος του παιδιού θρυμματίζε-ται. Η μητέρα αναλαμβάνει και τον πατρικό ρόλο… Ο πατέρας, πάλι, ξαφνικά αισθάνε-ται να χάνει την αίγλη που είχε στην οικο-γενειακή εστία και γίνεται ο «μπαμπάς του Σαββατοκύριακου».

Η ανασφάλεια του πατέραΗ φυγή από τη συζυγική κατοικία από τον πατέρα πυροδοτεί συναισθήματα ανησυχί-ας, αμφιβολίας, αβεβαιότητας όσον αφορά τη σχέση του με το παιδί του. Η σύγχυση και ο φόβος δεν του επιτρέπουν να αξιολογή-σει ότι η σχέση με το παιδί δεν επηρεάζεται από αυτό καθαυτό το διαζύγιο, αλλά από την ποιότητα που υπήρχε κατά τον έγγαμο βίο. Είναι συχνό φαινόμενο το παιδί να είναι θυμωμένο με αυτή τη νέα κατάσταση και να αρνείται να ακολουθήσει τον πατέρα του τις προκαθορισμένες ώρες και ήμερες. Ο πατέ-ρας σε τέτοιες περιπτώσεις αισθάνεται ότι η σχέση με το παιδί του έχει πληγεί ανεπα-νόρθωτα και ότι δεν πρόκειται να επανέλθει σε φυσιολογικό πλαίσιο. Η πραγματικότητα, όμως, είναι διαφορετική. Το παιδί έχει τερά-στια ανάγκη από την πατρική αποδοχή και τη συναισθηματική του διαθεσιμότητα.

Υλικά αγαθά δίχως όριο αντί αγάπηςΣυχνά ο πατέρας, στην προσπάθειά του να κερδίσει την κατανόηση του παιδιού, να ενισχύσει τον ρόλο του αλλά και να ανταγωνιστεί ασυνείδητα ή συνειδητά τη μητέρα, η οποία περνά περισσότερο χρόνο με το παιδί, προσφέρει διασκέδα-ση χωρίς όρια και κανόνες: Ικανοποιεί όλα τα χατίρια του παιδιού, του προσφέρει ακριβά δώρα, ανέσεις και προνόμια που η μητέρα αδυνατεί να καλύψει ή απαγορεύ-ει, προκειμένου να γίνεται αποδεκτός και αναγκαίος. Αυτή η στάση, όμως, μπορεί να αποβεί καταστρεπτική και για τις δύο πλευρές. Η σχέση του παιδιού με τον πατε-ρά θα βασίζεται στην παροχή υλικών αγα-θών και όχι στην αγάπη και στον αμοιβαίο σεβασμό. Από την άλλη πλευρά, η μητέρα

θα φαίνεται στα μάτια του παιδιού ως «κα-κός γονιός».

Ο αδιάφορος πατέραςΥπάρχει και μια άλλη μερίδα πατεράδων, οι οποίοι στις εκρήξεις οργής του παιδιού τους απαντούν με απόρριψη και αδια-φορία. Συμπεριφορά που εκφράζεται με ποικίλους τρόπους: να μην έχουν τακτικές συναντήσεις με το παιδί, να αθετούν τις υποσχέσεις τους, να μην του τηλεφωνούν συχνά, να μην κατανοούν τα συναισθήματά του, να το «παρκάρουν» στους γονείς τους. Ο ρόλος της μητέρας είναι καταλυτικός στη σχέση πατέρα - παιδιού τόσο κατά τον έγγαμο βίο όσο και μετά το διαζύγιο. Αν ο πατέρας αποκλειστεί από τη μητέρα, θα παραμείνει εξίσου αποκλεισμένος και από το παιδί. Η μητέρα θα πρέπει να έχει κατά νου ότι ο πατέρας είναι ιδιαίτερα σημαντι-κός για την ομαλή ανάπτυξη του παιδιού.

Ο πολυάσχολος πατέραςΟ σύγχρονος και ταυτόχρονα εξοντωτικός τρόπος ζωής, αλλά και οι επαγγελματικές υποχρεώσεις, συχνά δεν επιτρέπουν σε κάποιους πατέρες, ενώ είναι παντρεμένοι, να αφιερώνουν χρόνο στο παιδί τους. Συνή-θως νιώθουν αρκετά εξαντλημένοι (σωμα-τικά ή ψυχικά ) και δεν έχουν τις αντοχές να ασχοληθούν με το παιδί τους. Αυτό έχει ως συνέπεια να απομακρύνονται από το παιδί και να δημιουργείται ένα τεράστιο χάσμα επικοινωνίας μεταξύ τους. Συχνά ο πατέρας αυτός συνειδητοποιεί αυτό το χάσμα και δρα είτε με υπερβολική ανεκτικότητα στις απαιτήσεις του παιδιού (θεωρώντας ότι με την προσφορά υλικών αγαθών μπορεί να εξασφαλίσει την αγάπη του), είτε με υπερβολική αυστηρότητα (νομίζοντας ότι μ’ αυτό τον τρόπο θα μπο-ρέσει να ανακτήσει τον έλεγχο που έχει χάσει). Αν ο πατέρας αποτύχει να προσεγγίσει το παιδί του, αισθάνεται αποτυχημένος και απογοητευμένος στον ρόλο του. Η αποτυ-χία αυτή θα τον οδηγήσει στην απομόνω-ση. Θα βρει ως διέξοδο την εργασία του και θα σπαταλά ακόμα περισσότερες ώρες, γιατί εκεί νιώθει χρήσιμος. Επίσης είναι συχνό φαινόμενο ο πατέρας να αισθάνεται θυμωμένος και αδικημένος διότι το παιδί δεν αντιλαμβάνεται ότι εκείνος εργάζεται για να μη λείψει τίποτα σ’ αυτό. Σ’ αυτές τις περιπτώσεις, ο πατέρας θα χρειαστεί να παραμερίσει τον θυμό του, να οπλιστεί με υπομονή και να εισακούσει τα τυχόν πα-ράπονα του παιδιού του, αποφεύγοντας να δικαιολογήσει τον εαυτό του.

Ο μ

παμπ

άς του Σαββατοκύριακου

ΑντιγήρανσηΓυμναστική


Συνεργάστηκε ο καθηγητής Σπυρίδων Μεθενίτης, εργοφυσιολόγος της Base Training Academy, www.basetraining.gr

Γράφει η Σοφία Νέτα

Σύμφωνα με μελέτες, οι φαρμακευ-

τικές αγωγές κατά της

παχυσαρκίας δρουν στον οργανισμό μιμούμενες τις ευεργε-τικές επι-

δράσεις της άσκησης!

Επομένως η σπουδαιότη-τα και η ανα-

γκαιότητα της συστη-ματικής και

μακροχρόνι-ας άσκησης στην καθη-μερινότητά

μας είναι κάτι παρα-πάνω από

απαραίτητη.

Ηάσκηση είναι το πιο φτηνό και το πιο αποτελεσματικό φάρμακο στην υπηρεσία του ανθρώπου, που έχει ως αποτέλεσμα τη βελτί-

ωση του επιπέδου της ποιότητας ζωής του. Κάθε 1 ευρώ που δαπανάται για άσκηση αντιστοιχεί σε 10 ευρώ εξοικονόμηση από την περίθαλψη, σύμφωνα με τις διαπιστώ-σεις του ΠΟΥ στην ετήσια έκθεσή του για το 2010. Ας δούμε λοιπόν λεπτομερώς, όχι μόνο τα οφέλη που μπορούμε να αποκομίσουμε, εφόσον γυμναζόμαστε, αλλά και το κατάλ-ληλο είδος άσκησης, που ενδείκνυται για κάθε ηλικία.

Παιδική - εφηβική ηλικία Η υποκινητικότητα που παρατηρείται στα παιδιά και τους εφήβους φαί-νεται να σχετίζεται με όλα τα προβλή-ματα υγείας που παρουσιάζονται στην ενήλικη ζωή. Ειδικά τα κορίτσια σε αυτή την ηλικία χτίζουν την υγεία του σκελετικού τους συστήματος. Η βελτίωση της αερόβιας ικανότητας είναι απαραίτητη για την καλή λειτουργία του καρδιοανα-πνευστικού συστήματος, ενώ η ανάπτυξη «καλής» μυϊκής μάζας βελτιώνει τη λει-τουργικότητα του σώματος και τον βασικό μεταβολισμό. Έτσι, το Αμερικανικό Κολέγιο Αθλητικής Ιατρικής προτείνει την καθημερινή φυσική δραστηριότητα ή ήπια άθληση, για τουλά-χιστον 60 λεπτά, καθώς και τη συμμετοχή σε προγράμματα συστηματικής άσκησης 2 - 3φορές εβδομαδιαίως. Εκτός από τη χαμηλής - μέτριας έντασης αερόβια άσκη-ση, στην εφηβεία πρέπει προοδευτικά να εντάσσονται και χαμηλής έως μέτριας έντασης ασκήσεις υπερνίκησης εξωτερι-κού βάρους, αρχικά με το σωματικό βάρος και έπειτα με τη χρήση ειδικού εξοπλι-σμού, ώστε να υπάρχει βελτίωση της μυϊ-κής δύναμης και αντοχής, αλλά και αύξηση της οστικής πυκνότητας.

ΕνήλικεςΣε αυτή την ηλικία τα οφέλη της άσκησης επικεντρώνονται κυρίως στην εικόνα του σώματος, στη βελτίωση των παραγόντων ανάπτυξης καρδιαγγειακών και μεταβολι-κών προβλημάτων, του αναπνευστικού και μυοσκελετικού συστήματος, της ψυχολογί-ας, των επιπέδων άγχους, καθώς και στην πρόληψη ή αποκατάσταση χρόνιων παθή-σεων, μέχρι και του καρκίνου! Η άσκηση σε αυτή την ηλικιακή κατηγορία πρέπει να είναι πλήρως εξατομικευμένη, βασιζόμενη στις ανάγκες, τις απαιτήσεις, την καθημερινό-τητα, τους στόχους, το επίπεδο υγείας και φυσικής κατάστασης, τα προβλήματα και εν-διαφέροντα του ασκούμενου. Καθώς ο κάθε άνθρωπος διαφέρει, θα πρέπει να έχει ξεχω-ριστό ασκησιολόγιο, ειδικά σχεδιασμένο για εκείνον, από εργοφυσιολόγο και ειδικευ-μένο γυμναστή. Οι γυναίκες επιβάλλεται να πραγματοποιούν ασκήσεις αντιστάσεων για

Για τους ενήλικες οι κατευθυντήριες οδηγίες (ACSM, 2012) προτείνουν την πραγματοποί-ηση τρεις φορές εβδομαδιαίως αερόβιας άσκησης για τουλάχιστον 30 λεπτά, ενώ η άσκηση αντιστάσεων θα πρέπει να πραγ-ματοποιείται τουλάχιστον δυο φορές την εβδομάδα. Το περιεχόμενο της προπόνησης ποικίλλει ανάλογα με τα ατομικά στοιχεία του κάθε ασκούμενου.

Ο μύθος ότι η άρση βαρών εμποδίζει την ανάπτυξη/φυσιολογική αύξηση του ύψους των παιδιών έχει καταρριφθεί εδώ και πολλά χρόνια από μια πληθώρα επιστημονικών ερευ-νών. Ωστόσο, θα πρέπει να δίνεται ιδιαίτερη προσοχή σε περιβαλλοντικούς παράγοντες (θερμοκρασία, υγρασία κ.τ.λ.), καθώς και στο περιεχόμενο του ασκησιολογίου τους, έχο-ντας υπόψη το «παν μέτρον άριστον». Γι’ αυτό η άσκηση σε αυτές τις ηλικίες θα πρέπει να είναι εποπτευόμενη από ειδικό γυμναστή.

Για την τρίτη ηλικία, το ACSM συνιστά άσκη-ση μέχρι και τέσσερις φορές την εβδομάδα, με αερόβια άσκηση και άσκηση αντιστάσε-ων, το περιεχόμενο των οποίων θα είναι αυ-στηρά καθορισμένο στις ατομικές ανάγκες και χαρακτηριστικά του κάθε ατόμου από τον θεράποντα ιατρό και τον εργοφυσιολόγο.

Όταν μια γυναίκα θέλει να χάσει την κυτ-ταρίτιδα ή να μειώσει το ποσοστό σωματι-κού της λίπους, η άσκηση αντιστάσεων είναι σχεδόν μονόδρομος. Όλες οι έρευνες κατα-λήγουν στο ότι μέσω αυτής της προπόνησης μειώνεται το μέγεθος των λιπωδών κυττάρων, αυξάνεται ο μεταβολισμός, όπου σε συνδυα-σμό με την αερόβια άσκηση επιτυγχάνεται η μεγαλύτερη ποσοστιαία συνεισφορά του λί-πους στην παραγωγή ενέργειας, κυρίως κατά τις περιόδους ηρεμίας (ύπνος, εργασία κ.τ.λ.).

Φάρμακο νεότητας η άσκηση

Tips

τη διατήρηση της οστικής πυκνότητας.

Τρίτη ηλικίαΗ ηλικιακή ομάδα άνω των 65 ετών επωφε-λείται σημαντικά από τη συμμετοχή της σε προγράμματα συστηματικής άσκησης. Οι επιστημονικές έρευνες έχουν αποδείξει ότι μειώνεται ή ακόμα και αναστέλλεται η μείωση της οστικής πυκνότητας, της μυϊκής μάζας, της κινητικότητας, των μεταβολικών διεργασιών, περιορίζεται η αύξησης της λιπώδους μάζας, βελτιώνεται η πορεία των διάφορων χρόνιων παθήσεων, ενώ υπάρχει σημαντική μείωση στη χορηγούμενη ποσότητα της φαρμακευτι-κής αγωγής. Παράλληλα, μειώνεται ο κίνδυνος ενός σοβαρού τραυματισμού (κάταγμα κ.τ.λ.), η περίοδος ανάρρωσης έπειτα από τραυμα-τισμό, αυξάνεται η ψυχολογική διάθεση, η αυτονομία και το αίσθημα σιγουριάς προς τον εαυτό τους για την επιτυχή ολοκλήρωση των καθημερινών δραστηριοτήτων τους.


ΡεπορτάζΠεριφερική Αγγειοπάθεια Γράφει η Βασιλική Μανιάτη

Όχι αδικαι-ολόγητα, η νόσος

αναφέρεται ως «η νόσος

της βιτρί-νας», αφού οι πάσχο-ντες, όταν βαδίζουν, αναγκά-

ζονται να σταματούν

συχνά μπρο-στά στις

βιτρίνες των καταστημά-των, για να ανακουφι-στούν από

τον πόνο στα πόδια τους.

Συνεργάστηκε ο Χρήστος Κλωνάρης, επίκουρος καθηγητής αγγειοχειρουργικής του Πανεπιστημίου Αθηνών στο Λαϊκό νοσοκομείο

Πιο επιρρεπείς οι βαρείς καπνιστές Η συσχέτισΗ μεταξύ της περιφερικής αγγειοπάθειας και του καπνίσματος ανα-φέρθηκε για πρώτη φορά στις αρχές του προηγούμενου αιώνα, οπότε και παρα-τηρήθηκε ότι οι καπνιστές είχαν 6 φορές μεγαλύτερη πιθανότητα εμφάνισης των συμπτωμάτων της νόσου σε σχέση με τους μη καπνιστές. Έκτοτε, πολυάριθμες διε-θνείς μελέτες έχουν επιβεβαιώσει ότι οι βαρείς καπνιστές και ιδιαίτερα οι άνδρες, έχουν 8-10 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξουν τη νόσο σε σχέση με τους μη καπνιστές. Επιπλέον, το παθητικό κά-πνισμα θεωρείται επίσης ότι αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης της ασθένειας.Το κάπνισμα έχει σημαντικές επιπτώ-σεις και στην επιτυχία των εξειδικευμέ-νων χειρουργικών επεμβάσεων, που πραγματοποιούνται με σκοπό την ύφεση των συμπτωμάτων και τη διάσωση του σκέλους. Έτσι, η χρήση καπνού φαίνεται ότι συμβάλλει στην επανεμφάνιση των συ-μπτωμάτων μετά από επεμβάσεις by pass των κάτω άκρων. Αντιθέτως, η διακοπή του καπνίσματος οδηγεί σε βελτίωση της ικανότητας βάδισης, ενώ μειώνει επίσης την πιθανότητα εξέλιξης της νόσου σε βα-ρύτερα στάδια που περιλαμβάνουν άλγος ηρεμίας ή ακόμα και γάγγραινα.Επιπλέον η διακοπή του καπνίσματος μειώνει το συνολικό κίνδυνο καρδιαγγει-ακών επεισοδίων στους ασθενείς με ΠΑΝ, σε αντίθεση με αυτούς που συνεχίζουν να καπνίζουν οι οποίοι υπολογίζεται ότι έχουν πιθανότητα 40-50% να πεθάνουν εντός των επομένων 10 ετών.

Σημαντική η διατροφήέπόμένόι παραγόντέσ κινδύνου είναι η υπέρταση, η χοληστερίνη και ο διαβήτης, παθήσεις που εκτός από την καλή ρύθμισή τους με τις απαιτούμενες φαρμακευτικές αγωγές, είναι και παθήσεις που υπαγορεύ-ονται από το σύγχρονο τρόπο ζωής. Καθώς λοιπόν η υγιεινή διατροφή απο-τελεί καθοριστικό τρόπο πρόληψης, ένα ισορροπημένο διαιτολόγιο, με καθημερινή κατανάλωση φρούτων και λαχανικών, πε-ριορισμό των πλούσιων σε λιπαρά τροφών, βοηθάει σημαντικά στην προστασία των αγγείων.Επίσης, μόνο μισή ώρα άσκησης την ημέρα, είναι αρκετή για να μειώσει τον κίνδυνο αφού βοηθά στη ρύθμιση της χο-ληστερόλης και των επιπέδων σακχάρου στο αίμα. Έτσι, χρησιμοποιούμε λιγότερο το αυτοκίνητο, κατεβαίνουμε από το λε-ωφορείο μία - δύο στάσεις νωρίτερα από τον προορισμό μας και χρησιμοποιούμε τις σκάλες.

Ο πόνος «σταματάει»

στη βιτρίνα

Ξεκινώντας για τις δουλειές του… σπι-τιού, βαδίζουν και σταματούν στις βιτρίνες. Όχι για να ψωνίσουν. Κάνουν ότι «χαζεύουν», γιατί πονούν. Ο λόγος για την περιφερική αρτηριοπάθεια,

είναι αρκετά συχνή, αφού προσβάλλει έως και 10% των ατόμων κάτω των 70 ετών, ενώ το ποσο-στό αυτό ανεβαίνει στο 20% μετά τα 70. Με άλλα λόγια, 1 στα 5 άτομα άνω των 70 ετών πάσχει από περιφερική αρτηριοπάθεια, ενώ υπολογίζεται ότι στην Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες πάσχουν περισσότερα από 27 εκατομμύρια άνθρωποι. Όπως επισημαίνουν οι ειδικοί, η νόσος στα αρχικά στάδια εκδηλώνεται ως «διαλείπουσα χωλότητα», δηλαδή ως έντονο άλγος στα κάτω άκρα κατά τη βάδιση, το οποίο μειώνεται σημαντικά, όταν το άτομο σταματά να περπατάει. Δυστυχώς, η νόσος εξελίσσεται συχνά σε βαρύ-τερες μορφές, όπως η νέκρωση και η γάγγραινα του άκρου. Και τότε η αντιμετώπιση σε πολλές περιπτώσεις δεν μπορεί να είναι άλλη από τον ακρωτηριασμό. Είναι επομένως σαφές, ότι η περι-φερική αγγειοπάθεια αποτελεί μία πολύ σοβαρή ασθένεια, η οποία στα αρχικά στάδια έχει αντίκτυ-πο στην ποιότητα ζωής του πάσχοντος, κατά την

εξέλιξή της, όμως, είναι πολύ πιθανό να απειλήσει τη βιωσιμότητα των άκρων του και να θέσει σε ση-μαντικό κίνδυνο ακόμα και τη ζωή του

Το προφίλ του ασθενή Αν θα έπρεπε να περιγράψουμε το τυπικό προφίλ του ατόμου, που κινδυνεύει να αναπτύξει ή πάσχει από περιφερική αρτηριοπάθεια, θα λέγαμε ότι είναι ένας άνδρας μέσης ηλικίας και άνω που του αρέσει το «καλό φαγητό», ιδιαίτερα τα «μεζεδά-κια» και τα γλυκά, που απολαμβάνει το τσιγάρο ή το πούρο του, εκνευρίζεται συχνά με τα προβλή-ματα της δουλειάς του, με αποτέλεσμα να του «ανεβαίνει η πίεση» και σχεδιάζει τη ζωή του μετά τη σύνταξη. Είναι, θα έλεγε κάποιος, ο σύγχρονος καθημερινός άνθρωπος. Πράγματι, η ηλικία, το φύλο, η υπέρταση, η χοληστερίνη, ο διαβήτης, και το κάπνισμα αποτελούν τους βασικούς παράγο-ντες κινδύνου για την εμφάνιση της περιφερικής αρτηριοπάθειας. Βέβαια, το φύλο και οπωσδήποτε η ηλικία αποτελούν σταθερές που δεν μπορούμε να αλλάξουμε, όμως η προσπάθεια τροποποίησης, ελέγχου και βελτίωσης, των υπόλοιπων μεταβλη-τών παραγόντων είναι ευνόητο ότι αποτελούν σο-βαρή επένδυση για το μέλλον της υγείας μας.

Ηealthy tipsIN•VITRO•19OKTΩBΡIOΣ 2012

good>Λάβετε σοβαρά υπ’

όψιν τον οικονομικό παράγοντα. Οι καιροί είναι δύσκολοι και ένα κατοικίδιο, εκτός από φροντίδα, χρειάζεται και χρήματα. Οι κτηνίατροι, η τρο-φή, τα παιχνίδια και η άμμος (εάν πρόκειται για γάτα) είναι σημαντι-κά έξοδα.

>Μεριμνήστε για το ενδεχόμενο το ζ ωάκι σας να χαθεί. Μπορείτε να βάλετε

microchip πάνω τους και να φροντίσετε να καταχωριστεί στον Κτηνιατρικό Σύλλογο. Εναλλακτικός και πιο παραδοσιακός τρό-πος είναι να έχουν πάντα πάνω τους μια ταυτότητα με το όνομά τους και τα στοι-χεία σας.

>Προετοιμάστε το σπίτι σας πριν έρ-θει ο μικρός σας φίλος. Βάλτε ένα

άνετο κρεβατάκι ή μαξιλαράκι σε ένα δωμάτιο. Έχετε πάντα διαθέσιμο ένα μπολ με φρέσκο νερό, ενώ το μπολ του φαγητού πρέπει να είναι διαθέσι-μο συγκεκριμένες ώρες της ημέρας, για να τρώει την ποσότητα που πρέπει.

>Επιλέξτε το σωστό κατοικίδιο για τον χαρακτήρα και την καθημερινότητά

σας. Αν δουλεύετε πολύ και ζείτε μόνος, ένα κουτάβι ή ένα πολύ ενεργητικό σκυλί δεν είναι καλή επιλογή. Η γάτα, ένα ψάρι ή ένα καναρίνι ίσως είναι καλύτερη επιλογή στην περίπτωσή σας.

>Αν έχετε κατοικίδια ζώα που πρέ-πει να τα βγάλετε έξω τον χειμώνα,

μπορείτε να προστατεύσετε τις πατού-σες τους από τις βρομιές των δρόμων, με ένα λεπτό στρώμα βαζελίνης, το οποίο σκουπίζετε με μια απορροφητι-κή χαρτοπετσέτα πριν τα βάλετε στο σπίτι.

>Σκεφτείτε την επίδραση των ζώων στην ψυχολογία των ανθρώπων. Έχει απο-

δειχθεί πως τα ζώα παρέχουν στα παιδιά συναισθηματική υποστήριξη και αίσθημα ασφάλειας, λιγότερο στρες και περισσότε-ρες δραστηριότητες στους ηλικιωμένους, ενώ γενικά προσφέρουν συντροφιά και αγάπη.

>Ένας έμπειρος εκπαιδευτής είναι η καλύτερη λύση εάν

το κατοικίδιό σας έχει μόνιμα ή και περιστασιακά προβλήματα

συμπεριφοράς, καθώς μπορεί να βρει τρόπο να εξηγήσει τι

απασχολεί το ζώο και να το ηρεμήσει.

>Αγοράστε παιχνίδια και αξεσουάρ στο ζώο ειδικά φτιαγμένα για τα

ζώα, για να μην καταπιούν κάποιο κομμά-τι. Καλό θα ήταν να τα επιθεωρείτε τακτικά και εάν οποιοδήποτε μέρος χαλαρώσει ή αποσπασθεί, φροντίστε να το αφαιρέσετε αμέσως.

>Μην πιέζετε το σκύλο σας να τρέχει μαζί σας. Κατ’ αρχάς,

πρέπει να έχετε τον έλεγχο του σκύλου όταν τρέχετε γιατί μπορεί να χρειαστεί να σταματήσετε σε κάποιο φανάρι ή εμπόδιο. Μόλις ξεκινήσετε, το σκυλί σας θα σας ακολουθήσει εύκολα. Αν δείτε, όμως, το ζώο να βαριέται ή να τρα-βά το λουρί με τα δόντια, ίσως δεν πρέπει να τον πιέσετε να τρέχει μαζί σας.

>Αποφύγετε την αγορά ζώων από pet shops ή αγγελίες στο Διαδίκτυο. Επι-

λέξτε νόμιμο εκτροφείο ή καταφύγιο αδέ-σποτων, για να έχετε το κεφάλι σας ήσυχο.

>Μην αμελήσετε να εξεταστείτε για τυχόν αλλεργίες. Αν έχετε γενικώς

αλλεργικές αντιδράσεις, κάντε εξετάσεις μήπως έχετε αλλεργία προς το κατοικίδιο που θέλετε να πάρετε. Και, φυσικά, να τις κάνετε πριν το φέρετε σπίτι και το ταλαι-πωρήσετε.

>Μην δίνετε στο ζώο σας αποφά-για από το τραπέζι, κόκαλα

και γλυκά. Είναι δεδομένο και γνωστό σε όλους πως κάνουν τόσο κακό στον

οργανισμό τους, που μπορεί να προκαλέσουν μέχρι και το θάνατό τους.

>Εάν θέλετε να πάρετε ένα παράξενο ζώο για κατοικίδιο, όπως το ιγκουάνα,

μην υποτιμήσετε τις ιδιαιτερότητες αυτού του ερπετού. Το ιγκουάνα εκπαιδεύεται δύσκολα, λόγω του χαρακτήρα του, και μπορεί με τον λάθος χειρισμό να γίνει πολύ δύστροπο ζώο. Με σωστή πληρο-φόρηση και ήρεμο χειρισμό, όμως, είναι σίγουρο ότι θα σας αγαπήσει και θα το λατρέψετε.

>Αποφύγετε να έχετε τον σκύλο σας χωρίς λουρί στη βόλτα και

να αφήνετε τη γάτα σας να περι-φέρεται, ελπίζοντας ότι θα ξανα-γυρίσει να φάει. Μία φορά συμβαί-νει το κακό, δηλαδή το τροχαίο ή η φόλα.

>Μην αποκλείετε τα κατοικίδιά σας από τα ταξίδια που θέλετε να πάτε. Το μόνο

που έχετε να κάνετε είναι να πάτε πρώτα ένα δοκιμαστικό ταξίδι, ώστε να δείτε την αντίδρασή του, να αγοράσετε το δικό του

«μεταφορικό μέσο» (π.χ. ειδικά καλάθια μεταφοράς) και να κάνετε συχνές

στάσεις.

bad

Επιχείρηση κατοικίδια

20•in•vitro

Cover StoryOKTΩBΡIOΣ 2012

Παχυσαρκία Γράφει η Βίκυ Καρατζαφέρη

Συνεργάστηκαν οι κ. Χάρης Δημοσθενόπουλος, ΜΜedSci.SRDκλινικός διαιτολόγος - βιολόγος, μέλος Δ.Σ. της Ελληνικής Διαβητολογικής Εταιρείας και της Εταιρείας Μελέτης Παραγόντων Κινδύνου για Αγγειακά Νοσήματα

και Γεώργιος Σκρέκας, χειρουργός, διευθυντής χειρουργικής μονάδας παχυσαρκίας Βιοκλινικής Αθηνών, μέλος του Ευρωπαϊκού Προγράμματος Αριστείας στη Βαριατρική Χειρουργική (EAC-BS)

Μία παγκόσμια επιδημία, αυτή της παχυσαρκίας, εξελίσσεται ραγδαία σε πολλές κοινωνίες, προ-καλώντας πολλές και απειλητικές επιπτώσεις για τη δημόσια υγεία. Καθημερινά όλο και περισσό-τερες επιστημονικές μελέτες σε όλο τον κόσμο

συσχετίζουν τα παραπανίσια κιλά με τον κίνδυνο εμφάνισης σοβα-ρών προβλημάτων υγείας, όπως καρδιαγγεια-κών παθήσεων και καρκίνου. Μόνο μία μελέτη από το Πανεπιστή-μιο της Νότιας Καρολίνας που δημοσι-εύθηκε πριν από λίγες μέρες στο European Heart Journal έδειξε ότι οι άνθρωποι μπορεί να είναι παχύσαρκοι, αλλά ταυτόχρονα σω-ματικά υγιείς και δραστήριοι, χωρίς να διατρέχουν με-γαλύτερο κίνδυνο καρδιακής νόσου ή καρκίνου από τα άτομα με φυσιολογικό βάρος. Κι αυτό μπορεί να συμβεί, λένε οι Αμερικανοί ερευνητές, εάν εκείνος που έχει πολλά παραπάνω κιλά είναι «μεταβολικά σε φόρμα». Δηλαδή δεν έχει υπέρταση, υπερχοληστερολαιμία ή αυξημένη συγκέντρωση σακχάρου στο αίμα και αθλείται.Σε όλες τις άλλες περιπτώσεις, πάντως, η αυξημένη πρόσληψη τροφής και άρα θερμίδων, ιδιαίτε-ρα η αυξημένη πρόσληψη λίπους και ο καθιστικός τρόπος ζωής, είναι οι κύριες αιτίες αυτής της σύγχρο-νης επιδημίας. Σημαντική παράμετρο, βέβαια, αποτελεί και το γεγονός ότι αυτοί οι εξωγενείς παράγοντες επι-δρούν σε ένα γενετικά προδιατεθειμέ-νο άτομο.

Ο «χάρτης» των κιλών στην ΕυρώπηΗ αύξηση του υπέρβαρου και της παχυσαρκίας στον ευρωπαϊκό ενήλικο πληθυσμό είναι άκρως ανησυχητική. Χαρακτηριστικό εί-ναι πως, όταν ξεπεραστεί το όριο του υπέρβαρου των ενηλίκων,

η θνησιμότητα αυξάνει απότομα. Τα νούμερα είναι αποκα-λυπτικά: Περισσότεροι από το 50% των Ευρωπαίων εί-ναι υπέρβαροι ή παχύσαρκοι. Οι χώρες με τα χαμηλότε-ρα, αλλά συνεχώς αυξανόμενα, ποσοστά είναι η Γαλλία, η Ιταλία και η Ελβετία.

Οι αριθμοί αλλάζουν, όταν μελετηθεί μόνο η παχυσαρκία χωρίς να συμπεριληφθούν οι

υπέρβαροι. Στη Ρουμανία, την Ιταλία και την Ελβετία το ποσοστό παχυσαρκίας κυ-

μαίνεται κάτω από το 10% του πληθυ-σμού, ενώ σε χώρες όπως το Ηνωμένο

Βασίλειο, η Ιρλανδία, η Ισλανδία και η Μάλτα το ποσοστό των παχύσαρ-

κων ξεπερνά το 20%. Η Ευρω-παϊκή Ένωση κατά μέσο όρο

εμφανίζει ποσοστό παχυ-σαρκίας 15,5%. Οι διαφοροποιήσεις στα ποσοστά ανάμε-

σα σε άντρες και γυναίκες είναι μικρές. Τα ποσοστά και

των δύο κυμαί-νονται γύρω στο

15% κατά μέσο όρο. Επιπρόσθετα φαίνεται

πως στη Νορβηγία, την Ιταλία και τη Μάλτα οι άντρες είναι πιο παχύσαρ-

κοι από τις γυναίκες, ενώ οι τελευταίες αποδεικνύονται πιο παχύσαρκες από τους

άντρες σε χώρες όπως η Τουρκία, η Ολλανδία και η Λιθουανία. Οι παραπάνω παρατηρήσεις κατέδειξαν τελι-κά πως στην Ευρώπη τα ποσοστά εμφάνισης παχυσαρκίας έχουν διπλασιαστεί τα τελευ-ταία 20 χρόνια. Αξιοσημείωτο είναι πως σε ορισμένες χώρες, όπως η Ολλανδία και το Ηνωμένο Βασίλειο, τα ποσοστά αυξήθηκαν περισσότερο από δύο φορές. Αυτή η αύξηση της συχνότητας της παχυσαρκίας επηρέασε

όλους τους πολίτες κάθε χώρας, ανεξαρ-τήτως ηλικίας, φύλου, φυλής, εισοδή-ματος και κοινωνικού επιπέδου.

Βγείτε νικητές στη μάχη με τη ζυγαριά


Περισσότερες πληροφορίες για την παχυσαρκία

στη σελίδα 37

Οι παράγοντες που έχουν κατά και-ρούς συσχετιστεί με την αύξηση του βάρους και την εμφάνιση πα-

χυσαρκίας είναι πολλοί και έχουν σχέση τόσο με την ίδια τη διατροφή (ποσοτικά και ποιοτικά) όσο και με τον γενικότερο τρόπο ζωής και το ενεργειακό ισοζύγιο (σχέση θερμιδικής κατανάλωσης και θερ-μιδικής πρόσληψης). Κάποιοι από τους βασικότερους παράγοντες που… τρελαί-νουν τη ζυγαριά είναι:

Το άστατο πρόγραμμα διατροφής: Έχει βρεθεί ότι το τσιμπολόγημα μεταξύ των γευμάτων και οι μεγάλες μερίδες αποτε-λούν βασικό παράγοντα αύξησης του σω-ματικού βάρους. Αυτό συμβαίνει κυρίως γιατί δεν γίνεται απόλυτα συνειδητό το πόσο τρώμε.

Οι θερμίδες που καταναλώνουμε: Κατα-ναλώνοντας είτε μεγάλο όγκο συνολικά φαγητού είτε τρόφιμα με μεγάλο ενεργει-ακό φορτίο καταλήγουμε να λαμβάνουμε περισσότερες θερμίδες από αυτές που

καλύπτουν τις πραγματικές μας ενερ-γειακές ανάγκες.

Μέγεθος μερίδας: Το πόσο μεγάλη μερίδα τρώμε και

πόσο συχνά τρώμε μεγάλες μερίδες από επιβαρυντι-

κά φαγητά επηρεάζει απόλυτα το βάρος μας.

Έχει βρεθεί ότι τις τελευταίες δεκαετί-

ες τόσο οι μερίδες στο σπίτι (μεγαλύ-τερα σερβίτσια και πιάτα) όσο και το φαγητό έξω βαραίνει με επιπλέον θερμίδες κα-θημερινά το διαιτολόγιό μας.

Λίπος: Απο-τελεί σίγου-ρα τον βασικό «ένοχο» για την αύξηση

βάρους. Τρό-φιμα πλούσια

σε λιπαρά, όπως είναι τα τηγανι-

τά, τα καπνιστά κρέατα, αλλαντικά,

π.χ. ζαμπόν, λουκάνι-κα, τα πλήρη σε λιπαρά

γαλακτοκομικά, λιπαρές σάλτσες, γλυκά, έτοιμα

σνακ, όπως πατατάκια, αλλά και η μεγάλη ποσότητα ελαιο-

λάδου στα φαγητά και στις σαλάτες παί-ζουν καθοριστικό ρόλο στην αύξηση του λίπους στο σώμα και, τελικά, του βάρους.

Έτοιμο φαγητό από έξω: Το φαγητό που τρώμε εκτός σπιτιού είναι συνήθως αρκε-τά υψηλό σε θερμίδες, με λιπαρά κυρίως κορεσμένα, υψηλά επίπεδα χοληστερό-λης, φτωχό σε φυτικές ίνες και συχνά πολύ πλούσιο σε σάκχαρα, όταν συνοδεύ-εται από αναψυκτικό, αλλά όχι μόνο. Αρ-κεί να σκεφτεί κανείς ότι από ένα πλήρες μενού ταχυφαγείου πολλές φορές καλύ-πτουμε τις συνολικές θερμίδες που θα έπρεπε να πάρουμε σε μία μέρα.

Υψηλή πρόσληψη απλών υδατανθράκων: Αν και η ζάχαρη έχει πολύ λιγότερες θερ-μίδες από το λίπος, όταν λαμβάνεται σε μεγάλες ποσότητες αποθηκεύεται στον οργανισμό μας σαν λίπος. Επίσης τα γλυκά ροφήματα και εδέσματα μας κάνουν να πεινάμε πολύ πιο γρήγορα.

Περιορισμένη κατανάλωση φρούτων και λαχανικών: Δεδομένου ότι είναι χαμηλά σε θερμίδες και πλούσια σε ίνες, η κα-τανάλωσή τους προσφέρει κορεσμό με χαμηλό θερμιδικό φορτίο. Έτσι, όταν δεν καταναλώνουμε συχνά τις μικρομερίδες που πρέπει, οδηγούμαστε στην αυξημένη κατανάλωση λιπαρών τροφίμων.

Η ταχύτητα με την οποία καταναλώνουμε τροφή: Έχει βρεθεί ότι όσοι τρώνε γρή-γορα καταναλώνουν τελικά περισσότερη ποσότητα φαγητού, δεδομένου ότι δεν δίνουν τον χρόνο στα κέντρα υποθαλάμου (πείνας - κορεσμού) να ενεργοποιηθούν και έτσι να σταματήσουν να τρώνε όταν πραγματικά χορτάσουν.

Η κατανάλωση φαγητού μπροστά στην τη-λεόραση ή στον υπολογιστή: Πολλές είναι οι μελέτες που συσχετίζουν την κατανά-λωση φαγητού μπροστά από μια οθόνη με την αύξηση του βάρους και με την παιδι-κή, ειδικά, παχυσαρκία.

Άσκηση - σωματική δραστηριότητα: Ο παθητικός τρόπος ζωής και η μειωμένη φυσική δραστηριότητα δημιουργούν ένα θετικό ισοζύγιο ενέργειας και προκαλούν αύξηση βάρους.

Ώρες ύπνου: Τα τελευταία χρόνια ένας φαινομενικά ανεξάρτητος παράγοντας, όπως είναι η διάρκεια του ύπνου, έχει θεωρηθεί ως σημαντικός για μεταβολικά νοσήματα, όπως η παχυσαρκία και ο δια-βήτης. Για τον λόγο αυτόν, ένας ικανοποι-ητικός σε διάρκεια και ποιότητα ύπνος ξεκουράζει το σώμα και ρυθμίζει το ορμο-νικό σύστημα, ρυθμίζοντας κατ’ επέκταση και την ανάγκη για πρόσληψη τροφής.

Τι μας παχαίνει;Οι ειδικοί εκτιμούν

ότι η εφαρ-μογή ενός

συστήματος διατροφικής

επισήμαν-σης (δια-τροφικοί

πίνακες στις ετικέτες των προϊόντων) σε όσο γίνε-ται περισσό-τερα τυπο-ποιημένα

διατροφικά προϊόντα είναι ένα

πρώτο βήμα για την πρό-

ληψη της παχυσαρκί-

ας.

22•in•vitro

Cover StoryOKTΩBΡIOΣ 2012

Παχυσαρκία

Η παχυσαρκία συνδέεται με την εμφάνιση αρκετών σοβα-ρών παθολογικών καταστάσεων, όπως:• Σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2• Υπέρταση• Υπερχοληστερολαιμία και υπερτριγλυκεριδαιμία• Στεφανιαία νόσος και αγγειακές παθήσεις του εγκεφάλου• Παθήσεις της χοληδόχου κύστης και του ήπατος (λιπώδης

διήθηση ήπατος)• Καρκίνος (π.χ. παχέος εντέρου/μαστού)• Αναπνευστικές διαταραχές και άπνοιες ύπνου

• Οστεοπόρωση και κινητικά προβλήματα

• Ταυτόχρονα, στα άτομα με παχυσαρκία εμφανίζονται συχνά ψυχολογικές διατα-ραχές, π.χ. κατάθλιψη, ενώ το προσδό-κιμο επιβίωσης είναι αρκετά χαμηλό-τερο. Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία από τον ΠΟΥ, η ύπαρξη της παχυσαρ-κίας σχετίζεται με το 7,8% των πρόω-ρων θανάτων στην Ευρώπη.

Οι αλλαγές στο πιάτοΗ αυξημένη κατανάλωση κρέατος και γαλακτοκομικών προϊόντων κατά 100-130% τις τελευταίες δεκαετίες μετά το ’60, μαζί με την αυξανόμενη κατανάλωση πατάτας και τη μειωμένη κατανάλωση δημητριακών, οσπρίων και φρού-των, χαρακτηρίζουν, πλέον, τη σύγχρονη διατροφή στη χώρα μας. Παράλληλα παρατηρείται μία υψηλή κατανάλωση ελαιόλα-δου, που, αν και αποτελεί καλή πηγή μονοακόρεστων λιπαρών οξέων, αποτελεί και πλούσια πηγή θερμίδων, καθώς και ζάχα-ρης (WHO 2008), ενώ το έτοιμο φαγητό και τα γευματίδια (σνακ) αποτελούν βασική θερμιδική επιβάρυνση, υποκαθιστώντας το σπιτικό φαγητό. Στοιχεία του ΠΟΥ δείχνουν ότι από τη δεκαετία του ’60 μέχρι σήμερα παρατηρήθηκε μια αύξηση στη μέση ημερήσια κατά κεφαλή κατανάλωση θερμίδων κατά 25,9% (1961-3, 2003), στοιχείο που σχετίζεται με τον αυξανόμενο ρυθμό παχυσαρ-κίας σε παιδιά και ενήλικες στη χώρα μας. Αυτά, βέβαια, σχετίζονται με την εκθετική αύξηση πρόσληψης θερμίδων από έτοιμο φαγητό, λιπαρά σνακ και την υψηλή κατανάλωση ροφημάτων και ποτών με ζάχαρη.

Δυστυχώς μαγικές λύσεις δεν υπάρχουν και αν και κάθε χρόνο ξεφυτρώνουν διάφορα «θαυματουργά» βοηθήματα (χάπια ή σιρόπια), κανένα από αυτά μέχρι τώρα δεν αποδεί-χτηκε ότι μπορεί να παίξει καθοριστικό ρόλο στο αδυνάτι-σμα. Άλλωστε ακόμα και φάρμακα από μεγάλες εταιρείες με πολυετείς έρευνες από πίσω δεν κατάφεραν ακόμα να έχουν τα αποτελέσματα που θα θέλαμε (κάποια από αυτά, αν και αποδοτικά, αποσύρθηκαν λόγω επιπλοκών). Άρα, όσο και αν λειτουργούν ως «κράχτες» και όσο και αν υπόσχονται

θεαματικά αποτελέσματα, πρέπει να είμαστε ιδιαί-τερα προσεκτικοί. Το μόνο που μπορεί να χρησιμοποιηθεί είναι συ-μπληρώματα διατροφής, εγκεκριμένα, από μεγάλες και αξιόπιστες εταιρείες, που περιέχουν συστατικά, των οποίων η πρόσληψη, στο πλαίσιο μιας υγιεινής διατροφής και πάντα με την απαραίτητη άσκηση, μπο-ρεί να συμβάλει σε ένα καλύτερο αποτέλεσμα (CLA, L-καρνιτίνη, κατεχίνες και άλλα).

Το μεγάλο πρόβλημα με το αλάτι είναι ότι βρίσκεται «κρυμ-μένο» ακόμα και σε τροφές που κανείς δεν φαντάζεται. Έτσι, σνακ και τρόφιμα έτοιμα ή συσκευασμένα, όπως μπισκότα, κρουασάν, ντόνατς, σοκολάτες, θέλουν ιδιαίτερη προσοχή. Ακόμη, όμως, και καθημερινά τρόφιμα, όπως το ψωμί και τα αρτοσκευάσματα, τα αλλαντικά, τα δημητριακά πρωινού, το τυρί, όπως π.χ. η φέτα, τα κονσερβοποιημένα γεύματα, οι έτοιμες σούπες, οι κατεψυγμένες πίτσες, η πάστα ελιάς και οι ελιές, πρέπει να αξιολογηθούν και να αποφύγουμε την υψηλή κατανάλωσή τους.

Η «κρυμμένη» ζάχαρη αποτελεί έναν, ακόμη, παράγοντα αύ-ξησης του βάρους για τα άτομα που καταναλώνουν σύγχρονα προϊόντα διατροφής. Τέτοια τρόφιμα είναι πολλά, από τα δημη-τριακά πρωινού, που, αν και ολικής άλεσης, είναι πολύ πλούσια σε ζάχαρη, έτοιμα τρόφιμα, όπως το κέτσαπ, οι κύβοι ζωμού, τα τρόφιμα σε κονσέρβες, τα κριτσίνια και τα κράκερ, αλλά και πολλά παξιμάδια και φρυγανιές. Διαβάζοντας τις ετικέτες θα δούμε πως ακόμα και αν δεν περιέχει ζάχαρη, μπορεί να έχει σάκχαρα με άλλα ονόματα, όπως σακχαρόζη, δεκτρόζη, φρου-κτόζη, καλαμοζάκχαρο ή σιρόπι γλυκόζης.

Προσοχή στα τρόφιμα με «κρυμμένη» ζάχαρη και «κρυμμένο» αλάτι

Την επόμενη φορά που θα πάτε στο σούπερ μάρκετ προσέξτε τα παρακάτω τρόφιμα:• Επεξεργασμένα δημητριακά• Γιαούρτι με χαμηλά λιπαρά και γεύσεις φρούτων (έχουν 5-6

κουταλάκια ζάχαρη)

• Κονσέρβες• Προμαγειρεμένα φαγητά και κατεψυγμένες ζύμες• Ντοματοχυμούς και κέτσαπ• Κομπόστες και επιδόρπια γλυκού• Χυμοί και αναψυκτικά

Επιπλοκές στην υγεία

«Μαγικά» σκευάσματα αδυνατίσματος

Τρόφιμα SOS


Η εραπευτική αντιμετώπιση της παχυ-σαρκίας είναι δύσκολη υπόθεση γιατί απαιτεί μακροχρόνια προσπάθεια

και μόνιμες αλλαγές στη διατροφή και στις καθημερινές συνήθειες. Για τους λόγους αυ-τούς η συντηρητική αντιμετώπιση της κλινικά σοβαρής παχυσαρκίας συνήθως αποτυγχάνει. Σύμφωνα με στοιχεία του National Institute of Health των ΗΠΑ, τα άτομα με Δείκτη Μάζας Σώματος (ΒΜΙ) 40 ή περισσότερο, ανακτούν όλο το βάρος που χάνουν με δίαιτες ή φάρμα-κα μέσα σε διάστημα ενός ή δύο ετών. Η βαριατρική χειρουργική αποτελεί προς το παρόν τη μοναδική θεραπευτική προσέγγι-ση, που μπορεί να προσφέρει σημαντική και μόνιμη απώλεια βάρους, ανακούφιση από τις συνοδές παθήσεις και ελαχιστοποίηση των κιν-δύνων για την υγεία. Με τις βαριατρικές επεμ-βάσεις γίνονται μόνιμες αλλαγές στο πεπτικό σύστημα, που περιορίζουν την πρόσληψη τρο-φής και ενέργειας. Η χειρουργική απώλεια βά-ρους επιτυγχάνει ίαση ή βελτίωση του διαβήτη τύπου 2, της υπέρτασης, της υπνικής άπνοιας και μειώνει τον καρδιαγγειακό κίνδυνο σε πο-σοστό μέχρι και 90%. Το σύγχρονο «οπλοστά-σιο» της βαριατρικής χειρουργικής περιλαμβά-νει απλές αλλά και πολύπλοκες χειρουργικές τεχνικές, που ταξινομούνται συνήθως σε τρεις κατηγορίες.

Α) Τις περιοριστικές, που μειώνουν μόνο τη χωρητικότητα του στομάχου. Στην κατηγορία αυτή εντάσσονται ο ρυθμιζόμενος γαστρικός δακτύλιος, η κάθετη γαστρεκτομή - sleeve (γα-

στρικό μανίκι) και η διαμερισματοποίηση του στομάχου, που έχει, πλέον, εγκαταλειφθεί.

Β) Τις δυσαπορροφητικές, που μειώνουν εκτός από τη χωρητικότητα του στομά-

χου και την απορρόφηση θρεπτικών συστατικών από το έντερο. Στην κα-

τηγορία αυτή ανήκουν οι τεχνικές της χολοπαγκρεατικής παράκαμ-ψης (Scopinaro και Duodenal Switch).

Γ) Τη γαστρική παράκαμψη κατά Roux en Y (γαστρικό by-pass). Η τεχνική αυτή αποτελεί μια εν-διάμεση μορφή, που συνδυάζει χαρακτηριστικά των δύο παρα-πάνω κατηγοριών.

Κάθε μια από τις παραπάνω επεμβάσεις έχει τις δικές της ενδείξεις, πλεονεκτήματα και

μειονεκτήματα. Παράγοντες που επίσης παίζουν σημαντικό ρόλο

στο αποτέλεσμα είναι το αρχικό βάρος, οι διαιτολογικές προτιμή-

σεις, οι συνθήκες διαβίωσης και το καλό επίπεδο επικοινωνίας με τον

γιατρό. Απαραίτητη προϋπόθεση επιτυ-χίας, εκτός από την επιλογή της κατάλλη-

λης για την περίπτωση τεχνικής και τη στα-θερή επιθυμία του ασθενούς να απαλλαγεί

από τα περιττά κιλά του, είναι και η μετέπειτα συστηματική παρακολούθηση και συνεργασία με τον θεράποντα ιατρό.

Σύγκριση των βαριατρικών επεμβάσεωνΟ γαστρικός δακτύλιος είναι η μόνη απολύ-τως αναστρέψιμη βαριατρική τεχνική. Δεν παρουσιάζει μεταβολικές παρενέργειες και έχει τον μικρότερο χειρουργικό κίνδυνο. Πα-ράλληλα έχει τη μικρότερη αποτελεσματικό-τητα και τον μεγαλύτερο κίνδυνο μελλοντικών επιπλοκών (25-45%). Τα στατιστικά στοιχεία του ευρωπαϊκού προγράμματος Κέντρων Αρι-στείας για τη βαριατρική χειρουργική (EAC-BS) αποδεικνύουν ότι οι Ευρωπαίοι χειρουργοί εγκαταλείπουν σταδιακά αυτή την τεχνική και στρέφονται προς το γαστρικό by-pass και τη γαστρεκτομή sleeve.Αντίθετα, οι δυσαπορροφητικές επεμβάσεις είναι οι πιο αποτελεσματικές για τον έλεγχο του βάρους και τη θεραπεία του διαβήτη τύ-που 2. Έχουν, όμως, τον μεγαλύτερο χειρουρ-γικό κίνδυνο (θνητότητα μέχρι 1%) και μια μεγάλη πιθανότητα απώτερων μεταβολικών παρενεργειών, όπως πρωτεϊνική υποθρεψία και χρόνιες ελλείψεις βιταμινών και μικροθρε-πτικών συστατικών. Το γαστρικό by-pass θεωρείται ως το gold standard της βαριατρικής χειρουργικής, πράγ-μα που κυρίως οφείλεται στην ισόρροπη σχέ-ση χειρουργικού κινδύνου, αποτελεσματικότη-τας και μεταβολικών επιπλοκών. Το γαστρικό by-pass προσφέρει ικανοποιητική απώλεια βάρους, εξαιρετικά ποσοστά θεραπείας του διαβήτη τύπου 2 (65-85%) με αποδεκτό χει-ρουργικό κίνδυνο (θνητότητα μέχρι 0,5%) και σχετικά ήπιες μεταβολικές επιπλοκές. Η θέση του «απειλείται» σήμερα από τη γαστρεκτομή sleeve.Η γαστρεκτομή sleeve (γαστρικό μανίκι) είναι η πιο νέα βαριατρική τεχνική. Η επέμβαση αυτή μελετήθηκε και τυποποιήθηκε κατά την τελευ-ταία πενταετία στο νοσοκομείο Mount Sinai των ΗΠΑ από τον καθηγητή Μ. Gagner. Η γα-στρεκτομή sleeve προκαλεί απώλεια βάρους παραπλήσια με αυτή του γαστρικού by-pass, με λιγότερες χειρουργικές και μεταβολικές επιπλοκές. Έχει αποδειχθεί ανώτερη του γα-στρικού δακτυλίου στη θεραπεία του διαβήτη τύπου 2 και παρουσιάζει το πλεονέκτημα της καταστολής στην έκκριση της ορεξιογόνου γκρελίνης, πράγμα που τη διαφοροποιεί από τις άλλες περιοριστικές τεχνικές. Η γαστρε-κτομή sleeve έγινε γρήγορα αποδεκτή από τη διεθνή βαριατρική κοινότητα και είναι σήμερα μια από τις πιο διαδεδομένες βαριατρικές τε-χνικές.

Μελλοντικές προοπτικέςΥπάρχει θέση για τη βαριατρική χειρουργι-κή στη θεραπεία του διαβήτη; Μια σειρά από πρόσφατες δημοσιεύσεις στα πιο έγκυρα ια-τρικά περιοδικά δίνουν έμφαση στη δυνατό-τητα θεραπείας των δυσλιπιδαιμιών και του σακχαρώδους διαβήτη τύπου 2, μέσω της βαριατρικής χειρουργικής. Το έντονο ερευνη-τικό ενδιαφέρον για την πολλά υποσχόμενη παρέμβαση στη φυσιολογία των ιντεκρινών (εντεροορμόνες) με βαριατρικές επεμβάσεις φαίνεται ότι έχει, ήδη, ανοίξει τον δρόμο για τη δημιουργία μιας νέας σελίδας στη βαριατρι-κή χειρουργική, που αφορά στις παθήσεις του μεταβολισμού.

Χειρουργική αντιμετώπιση της παχυσαρκίας

24•IN•VITRO

ΣυνέντευξηOKTΩBΡIOΣ 2012

Επεμβατική ακτινολογία Στην Άννα Παπαδομαρκάκη

Κύριε Κελέκη, είστε µια ολόκληρη οικογέ-νεια στον χώρο της Ιατρικής. Ποιος ήταν αυ-τός που ξεκίνησε;Πρώτος ήταν ο πατέρας µου, ο οποίος ήταν στρατιωτικός γιατρός, λοχαγός στον τουρ-κικό στρατό. Η οικογένεια προέρχεται από τη Μικρά Ασία. Το ’22 αυτοµόλησε στον ελληνικό στρατό και µε τη Μικρασιατική Κα-ταστροφή έφυγε στη Βιέννη. Εκεί, πλάι στον καθηγητή Δηµήτρη Κηλαηδίτη, ίσως τον δια-σηµότερο ακτινολόγο της εποχής, παρακο-λούθησε την τότε αναδυόµενη ακτινολογία. Στη συνέχεια εγκαταστάθηκε στη Θεσσαλο-νίκη, όπου άσκησε την ακτινολογία και την ακτινοθεραπεία, που τότε ήταν «µπλεγµένη» ειδικότητα, γιατί ήταν λίγες οι δυνατότητες που υπήρχαν.

Εσείς γιατί ακολουθήσατε την ακτινολογία;Κατ’ αρχάς, µου άρεσε. Ταυτόχρονα, όµως, µεγάλωσα ανάµεσα στον πατέρα µου, που ήταν ακτινολόγος, και τους θείους µου, τους αδερφούς της µητέρας και του πατέρα µου, που ήταν και ακτινολόγος. Από παιδί θυµάµαι συζητήσεις για τα διάφορα περιστατικά. Από µωρό παιδί µπήκα σ’ αυτό τον ρυθµό. Και άµα ξέρεις έναν δρόµο, δεν τον αλλάζεις…Όµως και η ακτινολογία είναι σαν αστυνοµι-κή ιστορία. Δηλαδή, ψάχνεις τον ένοχο. Και ψάχνεις. Δεν βλέπεις κάτι, βάζεις µια αλοι-φή ή δίνεις ένα χαπάκι. Έχεις το ενδιαφέρον του ψαξίµατος, να δεις, µη σου ξεφύγει τίπο-τα. Και κάθε ασθενής είναι µια διαφορετική κατάσταση.

Ψάχνοντας θεραπεία αναζητάς τον «ένοχο»

Γόνος οικογένειας ακτινο-λόγων, μεταλαμπάδευσε τη γνώση της επιστήμης του και στην επόμενη γενιά της οικογένειας. Όμως δεν στα-μάτησε εκεί. Η αγάπη του για την επεμβατική ακτινο-λογία τού έφερε φέτος την κορυφαία βράβευση με το χρυσό μετάλλιο της Ακτινο-λογίας στην Αμερική.Ο λόγος για τον Δημήτρη Κελέκη, ομότιμο καθηγη-τή Ακτινολογίας, διευθυντή του Τμήματος Επεμβατικής Ακτινολογίας στο Ευγενί-δειο Νοσοκομείο

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΕΛΕΚΗΣ

Πρόσφατα πήρατε ένα βραβείο, από το επι-στηµονικό περιοδικό «CVIR», για µια τελευ-ταία µελέτη σας. Θέλετε να µας πείτε για τι ακριβώς πρόκειται;Ήταν µια ειδική µελέτη, µε τους συνεργάτες µου, τις κυρίες Μαλαγάρη, Ποµώνη και πολ-λούς άλλους στη µονάδα Έρευνας Ακτινολο-γίας του Ευγενιδείου και το Β’ εργαστήριο ακτινολογίας στο Αττικό Νοσοκοµείο. Αφο-ρούσε το προφίλ ασφάλειας χηµειοεµβολι-σµού, µέσω καθετήρα, σε 237 ασθενείς µε ηπατοκυτταρικό καρκίνο.Στη µελέτη έγινε εµβολισµός του όγκου µε συγκεκριµένο χηµειοθεραπευτικό φάρµακο και τα αποτελέσµατα ήταν πάρα πολύ καλά. Διαπιστώθηκε νέκρωση του όγκου και, επι-πλέον, δεν πέρασε η χηµειοθεραπεία από ολόκληρο το σώµα του ασθενούς. Πετύχαµε έτσι, να δράσει το φάρµακο τοπικά, εξα-σφαλίζοντας καλύτερη ποιότητα ζωής, ταυ-τόχρονα µε τα θεραπευτικά αποτελέσµατα της χηµειοθεραπείας.Η µελέτη θεωρήθηκε η καλύτερη δηµοσί-ευση του 2011 και η βράβευση της οµάδας µε το Μετάλλιο του Συντάκτη έγινε στη Λισ-σαβώνα στις 17-18 Σεπτεµβρίου. Το «CVIR» είναι το καλύτερο περιοδικό επεµβατικής ακτινολογίας της Ευρώπης και εµείς καταφέ-ραµε να σχολιάζεται θετικά η χώρα, παρά τα προβλήµατα που αντιµετωπίζει τελευταία.

Η µεγαλύτερη βράβευση, όµως, ήρθε φέτος στις αρχές καλοκαιριού, όταν βραβευτήκατε µε το χρυσό µετάλλιο της Ακτινολογίας, για την αναγνώριση της προσφοράς σας επί τέσ-σερις δεκαετίες. Πώς αισθανθήκατε;Αυτός ήταν ένας δεύτερος πολύ µεγάλος σταθµός στην καριέρα µου, όπου µου ανα-τέθηκε το χρυσό µετάλλιο της Ακτινολογί-ας. Πρόκειται για πολύ υψηλή διάκριση που µόνο 40 γιατροί στον κόσµο έχουν και µόνο οι τέσσερις είναι Ευρωπαίοι. Και ένιωσα πραγµατικά µεγάλη υπερηφάνεια, διότι δεν ήταν µόνο στον Δ. Κελέκη, αλλά ολόκληρη η Ελλάδα προβλήθηκε σε όλα τα αµερικανικά µέσα. Ένα αντίστοιχο βραβείο µού δόθηκε λίγο αργότερα, από το ακτινολογικό τµήµα του Πανεπιστηµίου Πατρών, και τον καθη-γητή Ακτινολογίας του Πανεπιστηµίου Δη-µήτρη Σιαµπλή, για την προσφορά µου στην ελληνική ακτινολογία.Ο πρώτος µεγάλος σταθµός ήταν όταν βρα-βεύτηκα εδώ στην Αθήνα, στο πανευρωπα-

ϊκό συνέδριο επεµβατικής ακτινολογίας το 2007.

Πώς σας φαίνεται να σας χαρακτηρίζουν τον «πατέρα» της ακτινολογίας;Δεν είµαι πατέρας της ακτινολογίας, αλλά της επεµβατικής ακτινολογίας, διότι το 1969 που ήρθα στην Ελλάδα και στην Ιατρική Αθηνών από το εξωτερικό, ως πα-νεπιστηµιακός επιµελητής, ξεκίνησα την επεµβατική ακτινολογία, που ήταν στα σπάργανα.Όταν τότε έκανα την πρώτη εκλεκτική αρ-τηριογραφία – ντρέποµαι που το λέω –, ο καθηγητής την έβαλε ανάποδα… και µε ρω-τούσε τι είναι αυτό.Έτσι ξεκίνησε η επεµβατική ακτινολογία στην Ελλάδα. Οι πρώτες αγγειοπλαστικές µε µπαλονάκι ήταν κι αυτές µια περιπέτεια. Πρώτος τις άρχισε το ’78 ο Γκρούντσιχ στη Ζυρίχη και το ’80, αφού πήγα στη Ζυρίχη και τις είδα, πήρα τους καθετήρες που έκανε την επέµ-βαση, τους έπλυνα, τους αποστείρωσα, και κάναµε την πρώτη αγγειοπλαστική στο Αλεξάνδρα, σε έναν ασθενή του καθηγητή Μουλόπουλου, µε τον καθηγητή αγγειοχει-ρουργικής κ. Μπάλα. Διανοίξαµε µια νεφρι-κή αρτηρία και αυτός ο ασθενής απέκτησε φυσιολογική πίεση, γιατί ήταν υπερτασικός, και σώθηκε ο νεφρός του.Από τότε έχουµε κάνει χιλιάδες τέτοια και µέχρι σήµερα προστρέχουµε σε ό,τι πιο µο-ντέρνο υπάρχει και αφορά την επεµβατική ακτινολογία.

Ποιοι είναι οι σταθµοί που σας καθόρισαν στην επαγγελµατική σας πορεία;Ένα έργο του Σαρλώ έδειχνε την εκπαίδευ-ση του ανθρώπου να κάνει ένα συγκεκριµέ-νο έργο.Ήταν κάτι που µου δηµιούργησε τεράστια απογοήτευση να κάθοµαι σε ένα τραπέ-ζι και να βάζω σφραγίδες ή να κάθοµαι να γνωµατεύω εξετάσεις ή απλώς να κάνω τη ζωή µου µια ρουτίνα. Δεν πήγαινε στον χα-ρακτήρα µου. Μ’ αρέσει η δράση, η κίνηση, αυτό ήταν τότε η ανάδυση της νέας ιατρι-κής, που σήµερα επεκτείνεται σε όλους τους τοµείς.Η επεµβατική ακτινολογία µε γοήτευσε και έτσι έσπευσα κι εγώ, και αρχίσαµε τις πρώ-τες επεµβάσεις, που ήταν θεραπευτικές.

Η ειδικότητα είναι και θεραπευτική. Κάνει διάγνωση, βλέπει τη βλάβη, και από αρτη-ρία, φλέβα, δέρµα ή πλευρά, µπαίνουµε µέσα και κάνουµε την αντίστοιχη θεραπεία.Είναι η νέα ιατρική.Γι’ αυτό προσφάτως χαρακτηρίστηκε η επεµβατική ακτινολογία ως εξειδίκευση της ακτινολογίας, όπου οι γιατροί ασχολούµε-νοι άλλα δυο χρόνια πέραν της ειδικότητας παίρνουν τον τίτλο του επεµβατικού ακτι-νολόγου. Μπορούν έτσι να στελεχώσουν τα νοσοκοµεία και να εφαρµόζουν τεχνικές και θεραπείες µε τις οποίες επιταχύνεται η πα-ραµονή αρρώστων στο νοσοκοµείο. Ταυτό-χρονα γίνεται µεγάλη οικονοµία στο κράτος, γιατί η νοσηλεία είναι πολύ συντοµότερη και οι επεµβάσεις λιγότερο επίπονες.

Ποιο ήταν το κεντρικό ερώτηµα κάθε φορά για τις µελέτες σας, ώστε να σας οδηγεί να αναζητάτε απαντήσεις;Η πάθηση που είχε ο άρρωστος και προσπα-θούσαµε να βρούµε τη θεραπεία της. Όσο αυξάνουν οι δυνατότητες των θεραπειών, τόσο αυξάνουν τα µέσα. Και τελευταία τα υλικά (καθετήρες), αλλά και τα µηχανήµατα απεικόνισης (αξονικοί, µαγνητικοί τοµογρά-φοι, υπέρηχοι) παρουσιάζουν ραγδαία βελ-τίωση και αυξάνουν τις δυνατότητες παρέµ-βασης, µε χιλιοστοµετρική ακρίβεια.Βέβαια, βρισκόµαστε σε µια επανάσταση, διότι αλλάζει η ιατρική.Υπάρχουν ειδικότητες οι οποίες θα στερη-θούν µελλοντικά των δυνατοτήτων εφαρ-µογής τους, διότι αν µια επέµβαση γίνεται από το δέρµα, ο χειρουργός δεν θα µπορεί να χειρουργεί. Και θα αρχίσει να αλλάζει το σκηνικό, οπότε ο χειρουργός ή ο οφθαλµί-ατρος, για παράδειγµα, θα θέλει να κάνει την επέµβαση ο ίδιος. Αλλάζει ο χάρτης της ειδικότητας και θα γίνουν αναπροσαρµογές.Θα δηµιουργηθούν τµήµατα µε επεµβατι-κούς ακτινολόγους για να λύνουν αυτά τα προβλήµατα.Οι χειρουργοί θα πρέπει να αλλάξουν και να προσαρµοστούν στον νέο τρόπο ιατρικής. Βλέπετε να «καταργείται» η χειρουργική;Όχι δεν βλέπω να καταργείται η χειρουρ-γική, αλλά θα ελαττωθούν πάρα πολύ οι επεµβάσεις τους, γιατί θα γίνεται επεµβα-τικά πολύ µεγάλο µέρος των επεµβάσεων που αυτή την ώρα κάνουν µόνοι τους. Όπως

έγινε µε την καρδιοχειρουργική. Οι καρδι-ολόγοι τώρα µε τα στεντ κάνουν διανοίξεις στα στεφανιαία αγγεία και δεν χρειάζεται πια καρδιοχειρουργική επέµβαση για το συ-γκεκριµένο θέµα.Ή χειρουργούν πολύ λιγότερο, σε σύγκριση µε το τι γινόταν παλαιότερα.Γιατί η εξέλιξη φέρνει αλλαγές και οι αλλα-γές είναι πάνω στον χάρτη της ιατρικής, των ειδικοτήτων της και σε όλες αυτές τις νέες δυνατότητες.

Ποια είναι τα πιο συνήθη και τα πιο σπάνια περιστατικά που καταφεύγουν στην επεµβα-τική ακτινολογία;Τα πιο συνήθη είναι πολλές µορφές καρκί-νου, ήπατος, παγκρέατος, θώρακος, θυρεο-ειδούς. Είναι επίσης οι βλάβες της σπον-δυλικής στήλης (κατάγµατα, µεταστάσεις), όπου µπαίνουµε µε ενέσεις «τσιµέντου» και βοηθούµε τους ασθενείς µε ποιότητα ζωής και θεραπεία.Ακόµη, παρεµβαίνουµε στο µυοσκελετι-κό µε διάφορες τεχνικές σε αρθρώσεις, τη σπονδυλική στήλη, τους ώµους, τα ισχία, στη γυναικολογία, όπου θεραπεύουµε µη-τρορραγίες, διοχετεύουµε χηµειοθεραπεί-ες, κάνουµε διάνοιξη σε σάλπιγγες.Μπορούµε επίσης να αποκαταστήσουµε γε-νετικές ανωµαλίες, αιµαγγειώµατα, αρτηρι-οφλεβικές επικοινωνίες, πράγµατα που αν γίνει χειρουργική επέµβαση, όχι µόνο δεν θεραπεύονται, αλλά επαυξάνονται.Επίσης παρεµβαίνουµε σε βλάβες των αγγείων όταν στενεύουν οι καρωτίδες και κινδυνεύει κανείς να πάθει εγκεφαλικό. Ή στα αγγεία των κάτω άκρων που δεν µπορεί ο ασθενής να περπατήσει, όπως είναι οι κα-πνιστές µε σακχαρώδη διαβήτη (ο συνδυα-σµός των δύο παραγόντων τριπλασιάζει τον κίνδυνο).Αντίστοιχα, τα σπάνια περιστατικά εµπί-πτουν σε όλες τις παραπάνω περιπτώσεις, όταν είναι τόσο βαριά που η ειδικότητα «σηκώνει τα χέρια ψηλά». Τότε έχει λόγο παρέµβασης η επεµβατική ακτινολογία.Όµως ταυτόχρονα χρειάζεται να λει-τουργούµε ως οµάδα, γιατί για να γίνει η επέµβαση χρειάζεται να λειτουργούµε συνδυαστικά ο αναισθησιολόγος, ο καρδιο-χειρουργός, ο χειρουργός, ο παθολόγος, ο παθολογοανατόµος, ο αιµατολόγος, για να µη χαθεί ο ασθενής.

IN•VITRO•25OKTΩBΡIOΣ 2012

Όµως και η ακτινολογία είναι σαν αστυνοµική ιστορία. Δηλαδή, ψά-χνεις τον ένοχο. Και ψάχνεις. Δεν βλέπεις κάτι, βάζεις µια αλοιφή ή δίνεις ένα χαπάκι. Έχεις το ενδι-αφέρον του ψαξίµατος, να δεις, µη σου ξεφύγει τίποτα. Και κάθε ασθενής είναι µια διαφορετική

κατάσταση.

Μου ανατέθηκε το χρυσό µετάλλιο της Ακτινολογίας. Πρόκειται για πολύ υψηλή διάκριση που µόνο 40 γιατροί στον κόσµο έχουν και µόνο οι τέσσε-ρις είναι Ευρωπαίοι. Και ένιωσα πραγ-

µατικά µεγάλη υπερηφάνεια, διότι δεν ήταν µόνο στον Δ. Κελέκη, αλλά ολόκληρη η Ελλάδα προβλήθηκε.

Η ειδικότητα είναι και θεραπευτική. Κάνει διάγνωση, βλέπει τη βλάβη και από αρτηρία, φλέβα, δέρµα ή

πλευρά, µπαίνουµε µέσα και κάνου-µε την αντίστοιχη θεραπεία. Είναι η

νέα ιατρική.

Έγινε εµβολισµός του όγκου µε συγκεκριµένο χηµειοθεραπευτικό

φάρµακο και τα αποτελέσµατα ήταν πάρα πολύ καλά, αφού διαπιστώθηκε

νέκρωση του όγκου και, επιπλέον, δεν πέρασε το χηµειοθεραπευτικό

φάρµακο από ολόκληρο το σώµα του ασθενούς, αλλά τοπικά.

26•in•vitro

ReviewOKTΩBΡIOΣ 2012

Καρκίνος Μαστού

Συνεργάστηκε ο Δρ Αννίβας Χ. Τσικκίνης (MD-PhD), χειρουργός - διευθυντής ΕΣΥ, Χειρουργική Κλινική Μαστού, Νοσοκομείο - Μαιευτήριο «Έλενα Βενιζέλου»


Στις ανεπτυγμένες χώρες του δυτικού κόσμου ο καρκίνος του μαστού είναι ο συχνότερος καρ-κίνος του γυναικείου πληθυ-σμού, όπως καταδεικνύουν οι

επιδημιολογικές μελέτες. Στην Ελλάδα αντιμε-τωπίζονται περίπου 4.000 νέες περιπτώσεις καρκίνου μαστού κάθε χρόνο. Τα τελευταία 20 χρόνια η συχνότητά του έχει αυξηθεί δρα-ματικά και παρουσιάζεται κυρίως σε γυναίκες 45-55 ετών.Η νόσος συνδέεται έντονα με τα γονίδιά μας, τα οποία όμως «ενεργοποιούνται» από τον τρόπο ζωής μας, είτε λόγω του περιβάλλοντος είτε λόγω των συνηθειών.Οι ειδικοί, όμως, υπογραμμίζουν την ανάγκη για τήρηση του προγράμματος «πρόληψης», με τακτικούς ελέγχους, αφού σε ποσοστό πάνω από 90% οι πρώιμες μορφές της νόσου μπορούν να νικηθούν μέχρι του σημείου να μιλάμε για ίαση.

Παράγοντες κινδύνουΟι παράγοντες κινδύνου να προσβληθεί κάποιος από καρκίνο του μαστού μπορεί να είναι:

> Γενετικοί, όπου έχει σημασία το φύλο, η ηλικία, το ύψος, ο οικογενής και κληρονο-μικός καρκίνος.

> Ορμονικοί, όπως η ηλικία εμμηναρχής και εμμηνόπαυσης, η ηλικία πρώτου τοκετού, η τεκνογονία, ο θηλασμός, η λήψη ορμο-νών, όπως τα αντισυλληπτικά και η ορμονι-

τη συσσωρευτική επίδραση πολλών κυήσε-ων, είναι πιθανό να επιδρούν προεμμηνο-παυσιακά και άλλοι παράγοντες.

> Η πρώιμη εμμηναρχή και καθυστερημένη εμμηνόπαυση θεωρούνται από καιρό πα-ράγοντες κινδύνου.

> Η προγεννητική έκθεση σε οιστρογό-να φαίνεται να παίζει επίσης κάποιον ρόλο. Μειωμένος κίνδυνος για καρκίνο του μαστού έχει διαπιστωθεί σε γυναίκες που προήλθαν από προεκλαμπτικές μη-τέρες, γεγονός που πιθανώς οφείλεται

στον συνδυασμό της προεκλαμ-ψίας με μειωμέ-να οιστρογόνα. Καρκινογόνο δρά-ση είναι πιθανό να έχουν και τα

ανδρογόνα, αφού η συχνότητα του καρ-κίνου είναι μεγαλύτερη στην εμμηνό-παυση.

> Για τη σχέση του καρκίνου του μαστού με τα αντισυλληπτικά, η βιβλιογραφία αφθο-νεί. Δεν αποδεικνύει, όμως, με πειστικότη-τα κάποιον αυξημένο κίνδυνο που προκύ-πτει από αυτά, πράγμα που ισχύει ακόμη και για ασθενείς με οικογενή καρκίνο ή με αποδεδειγμένες καλοήθεις παθήσεις.

> Ο θηλασμός, τέλος, δεν είναι προστατευ-τικός, ούτε όμως και η απουσία του είναι επιβαρυντική σε σχέση με τον καρκίνο του μαστού.

κή θεραπεία υποκατάστασης.

> Περιβαλλοντικοί, που σχετίζονται με την ημερήσια δίαιτα, την ιονίζουσα ακτινοβο-λία, την ψυχική ένταση και

>Μορφολογικοί, όπου σχετίζεται ο καρκίνος με την κυστική νόσο.

Γενετικοί παράγοντεςΟ καρκίνος του μαστού είναι 200 φορές συ-χνότερος στη γυναίκα από τον άνδρα, ενώ η συχνότητα εμφάνισής του αυξάνει με την ηλι-κία και παρουσιάζει ιδιαίτερα ταχείς ρυθμούς αύξησης μεταξύ 40-55 χρόνων. Εδώ εντάσσε-ται και η οικογενειακή προδιάθεση, αφού οι γυναίκες που έχουν συγγενή πρώτου ή δεύ-τερου βαθμού προσβεβλημένη από καρκίνο του μαστού παρουσιάζουν αυξημένο κίνδυνο. Ποσοστό 5-10% των καρκίνων των ωοθηκών και του μαστού μπορεί να αποδοθεί στην κλη-ρονομικότητα του καρκινικού γονιδίου. Ορμονικοί παράγοντεςΠολυσυζητημένο θέμα, που φαίνεται να έχει άμεση σχέση με την ανάπτυξη καρκίνου του μαστού, είναι η ηλικία στον πρώτο τοκετό. Μία γυναίκα που γέννησε πριν τα 20 έχει 3 φορές μικρότερο κίνδυνο από μία γυναίκα που απέκτησε το πρώτο της παιδί μετά τα 35.

> Η πολυτοκία συνδυάζεται με αυξημένο κίνδυνο για ανάπτυξη καρκίνου του μαστού σε γυναίκες κάτω των 40 ετών, ενώ σε με-γαλύτερες φαίνεται να παίζει προστατευτι-κό ρόλο. Στις περιπτώσεις αυτές, πέρα από

Λύσεις υπάρχουν με έγκαιρη διάγνωση

Η νόσος συνδέεται έντονα με τα γονίδιά μας, τα οποία όμως «ενεργοποιούνται» από τον τρόπο ζωής


«Το 2008, ο καρκίνος του μαστού ήταν υπεύ-

θυνος για το 23% όλων των νέων

περιστατι-κών καρκί-νου και για το 14% των

θανάτων από καρκίνο στις γυναί-κες, εκτός αυτών του δέρματος.

Το 50% των περιστατι-κών και το 60% των θανάτων

από καρκί-νο μαστού

συμβαίνουν στις ανα-

πτυσσόμε-νες χώρες».

Θεραπευτική αντιμετώπιση Η θεραπευτικΗ αντιμετώπιση του καρκίνου του μαστού περιλαμβάνει τέσσερις χειρι-σμούς: χειρουργική αντιμετώπιση, ακτινο-θεραπεία, χημειοθεραπεία και ορμονικούς χειρισμούς. Ανάλογα με την έκταση της χει-ρουργικής εκτομής, οι επεμβάσεις που μπο-ρεί ο χειρουργός να εκτελέσει διακρίνονται σε συντηρητικές και ριζικές.

Συντηρητικές χειρουργικές επεμβάσειςΣαν όρόΣ αναφέρεται στην ευρεία τοπι-κή εκτομή (Wide Local Excision) και στην τεταρτεκτομή (Quadrantectomy), οι οποίες συνδυάζονται με πλήρη ή χαμηλό λεμφα-δενικό καθαρισμό. Έχουν κερδίσει πολύ μεγάλο έδαφος τελευταία, διότι διατηρούν τον μαστό με καλύτερο αισθητικό αποτέλε-σμα και συνδυαζόμενες με ακτινοθεραπεία, επιτυγχάνουν εξίσου καλά αποτελέσματα με τη μαστεκτομή, όσον αφορά και στην τοπική υποτροπή και τη συνολική επιβίωση. Πρόκει-ται για τις εξής:Βιοψία. Ισοδυναμεί με την ευρεία ογκεκτο-μή, κατά την οποία αφαιρείται μόνον ο ψη-λαφητός όγκος. Μεγάλη σημασία πρέπει να δίνεται στην αφαίρεση επί υγιών ορίων.Ευρεία τοπική εκτομή. Είναι η εκτομή του όγκου μαζί με υγιές τμήμα μαστού τουλά-χιστον 2 εκ. γύρω από αυτόν. Επέκταση της επέμβασης αυτής είναι η τεταρτεκτομή, κατά την οποία αφαιρείται όλο το τεταρ-τημόριο του μαστού στο οποίο υπήρχε ο όγκος.Ολική ή Απλή Μαστεκτομή. Είναι η αφαίρε-ση ολόκληρου του μαζικού αδένα μαζί με το δέρμα. Οι παραπάνω επεμβάσεις αναφέρο-νται μόνον στον μαστό. Μπορούν όμως να συνοδεύονται από λεμφαδενικό έλεγχο ή δειγματοληψία λεμφαδένων της συστοίχου μασχάλης, χαμηλό ή πλήρη λεμφαδενικό καθαρισμό.Ριζική Μαστεκτομή. Διαχωρίζεται στην κλα-σική Ριζική Μαστεκτομή, την Τροποποιημένη Ριζική Μαστεκτομή και την Εκτεταμένη Ολι-κή Μαστεκτομή.Μαστεκτομή με διατήρηση δέρματος. Στην επέμβαση αυτή αφαιρείται όλο το σύμπλεγ-μα θηλής-άλω, ο μαζικός αδένας με το περι-εχόμενο της μασχάλης με διατήρηση όμως μεγάλου τμήματος του δέρματος.Υποδόριος Μαστεκτομή. Στην Υποδόριο Μα-στεκτομή το υπερκείμενο δέρμα αποχωρίζε-ται από τον μαστό και αφαιρείται όσο το δυ-νατόν περισσότερος μαζικός αδένας, ούτως ώστε να φτάσει κανείς στην αφαίρεση ακόμα και του 95% του αδένα μέχρι και την ουρά του μαστού. Παραμένει ένα ελάχιστο τμήμα αδενικού ιστού κάτω από τη θηλή, με σκοπό τη διαφύλαξη της αιμάτωσης και αποφυγή τυχόν νέκρωσης της θηλής.

Περιβάλλον, δίαιταΑπό τους διαι-τητικούς πα-ράγοντες έχει ενοχοποιηθεί περισσότερο η κατανάλωση ζωικού λίπους. H παχυσαρ-κία, επίσης, ευνοεί τη μετατροπή της ανδροστενδιόνης σε οιστρόνη με δυσμενή επίδραση στον μα-στό. Επιπλέον, όλα τα στερεά λιπαρά είναι επιβλαβή, ενώ το ελαιόλαδο φαίνεται να έχει ευεργετική δράση.

Λεμφαδένας φρουρός Τα τελευταία χρόνια έχει γίνει μεγάλη προσπάθεια να περιοριστεί η έκταση της επέμβασης στη μασχάλη, με την ανεύρεση άλλων μεθόδων ασφαλούς σταδιοποίησης, όπως η βιοψία του «λεμφαδένα φρουρού». Λεμφαδένας φρουρός ονομάζεται ο πρώ-τος λεμφαδένας, στον οποίο αποχετεύει η περιοχή του καρκινικού όγκου και ο οποίος πρώτος θα δεχθεί τη μετάσταση καρκι-νικών κυττάρων του όγκου. Με τη μέθο-δο αυτή η νοσηρότητα του άνω άκρου, σε γυναίκες που υποβάλλονται σε εγχείρηση

για καρκίνο του μαστού, μειώνεται

σημαντικά, γιατί αποφεύγεται

περιττός λεμφα-δενικός καθαρι-σμός σε γυναίκες που δεν έχουν διηθημένους λεμ-

φαδένες.

Πότε η νόσος έχει προχωρήσει;Στο αναγνωρισμένο Σύστημα Σταδιοποίησης του καρκίνου του μαστού, το οποίο προτά-θηκε από την Αμερικανική Επιτροπή για τον Καρκίνο (American Joint Committee for Cancer), ο Προχωρημένος Καρκίνος του Μαστού περιλαμβάνει τα δυο πιο σοβαρά, από τα πέ-ντε πιθανά στάδια της νόσου:

> Το Στάδιο ΙΙΙ, κατά το οποίο ο καρκίνος έχει επεκταθεί ευρέως στους λεμφαδέ-νες και/ή σε άλλους ιστούς στην περιοχή του μαστού, αλλά όχι σε απομακρυσμένες περιοχές του σώματος.

> Το Στάδιο IV, το οποίο είναι γνωστό ως μεταστατικός καρκίνος του μαστού. Τα στάδια 0, Ι και ΙΙ είναι πιο πρώιμες μορφές της νόσου.

Στη διάγνωση ενός ψηλαφητού όγκου ακολουθείται η κλασική μέθο-δος, που είναι:1 Ιστορικό.2 Κλινική εξέταση.3 Μαστογραφία αναλογική ή ψη-

φιακή (με ή χωρίς υπερηχογρά-φημα και μαγνητική τομογραφία μαστών).

4 Κυτταρολογική εξέταση υλικού

ύστερα από παρακέντηση με λε-πτή βελόνη (FNAC) ή

5 Ιστολογική εξέταση υλικού βιοψίας με κόπτουσα βελόνη (Core biopsy).

Ο συνδυασμός των παραπάνω έχει μεγάλη διαγνωστική ακρίβεια, η οποία στην περίπτωση του ψηλα-φητού όγκου φτάνει το 98-99%. Σε περιπτώσεις αψηλάφητων όγκων

που ανευρίσκονται σε προληπτικό έλεγχο με μαστογραφία, για να τεκ-μηριωθεί η διάγνωση θα χρειαστεί οπωσδήποτε παρακέντηση ή βιοψία, με μαστογραφική ή υπερηχογραφι-κή καθοδήγηση. Είναι βεβαίως πιθα-νό σε έναν αψηλάφητο καρκίνο στη μαστογραφία να αναδειχθεί και ένας δεύτερος καρκίνος στον ίδιο ή στον άλλο μαστό.

Τι χρειάζεται για τη διάγνωση

Περισσότερες πληροφορίες για τον καρκίνο του μαστού

στη σελίδα 37

28•in•vitro

Γνωρίζεις ότι... OKTΩBΡIOΣ 2012

Νέα φάρμακα

Χάπι news

Νέα θεραπεία για την Κυστική ΊνωσηΣτο 35ο Ευρωπαϊκό Συνέδριο για

την Κυστική Ίνωση παρουσιάστηκε ένα νέο φάρμακο (Ivacraftor) για την αντιμετώ-πιση της Κυστικής Ίνωσης, το οποίο βοηθά στη λειτουργία της πρωτεΐνης CFTR όταν αυτή φθάσει στην κυτταρική επιφάνεια. Το φάρμακο είναι το πρώτο που μπορεί να καταπολεμήσει το υποκεί-μενο αίτιο της νόσου, είναι χάπι και απευθύνεται μόνο σε όσους ασθενείς φέρουν τη μετάλλαξη G551D, που εμποδίζει την πρωτεΐνη CFTR να λειτουργήσει κανονικά στην κυτταρική επιφά-νεια. Έχει λάβει έγκριση από τον FDA, θετική γνωμοδότηση από την αρμόδια επιτροπή του ΕΜΑ και αναμένεται να κυκλοφορήσει σύντομα στις χώρες της Ε.Ε.

Δύο νέα φάρμακα για το μελάνωμαΈγκριση από το FDA των ΗΠΑ και το ΕΜΕΑ της Ευρωπαϊκής Ένωσης

έχουν λάβει δυο νέα φάρμακα για τη θεραπεία του μεταστατικού μελανώ-ματος. Το πρώτο είναι το ipilimumab, το οποίο σε συγκριτική μελέτη με το εμβόλιο gp-100 μείωσε τον κίνδυνο θνησιμότητας κατά 32%, ενώ ένα ση-μαντικό ποσοστό επιβίωσε πέραν της διετίας. Το δεύτερο φάρμακο είναι το vemurafenid, το οποίο σε σύγκριση με τη χημειοθεραπεία πέτυχε πολύ καλύτερες ανταποκρίσεις, μείωσε τη θνησιμότητα κατά 63% και αύξησε το ελεύθερο υποτρο-πής διάστημα κατά 73%. Η επιβίωση των αρ-ρώστων έφτασε τους 16 μήνες.

Συνδυασμός τελαπρεβίρης στην ηπατίτιδα CO συνδυασμός τελαπρεβίρης με πε-

γκυλιωμένη ιντερφερόνη άλφα και ριμπαβιρίνη είναι οικονομικά αποτελεσματικός, τόσο για τους πρωτοθεραπευόμενους όσο και τους επαναθεραπευόμενους ασθενείς με χρόνια HCV λοίμωξη για την οικονομική αποτελεσματικότητα ως προς το οριακό κόστος ανά πρόσθετο ποιοτικά προσαρμοσμένο έτος ζωής. Επίσης, στοιχεία κλι-νικών μελετών φάσης 3 έδειξαν ότι ο συνδυασμός βελτίωσε σημαντικά την παρατεταμένη ιολογική ανταπόκριση, σε σύγκριση με τον συνδυασμό μόνο πεγκυλιωμένης ιντερφερόνης και ριμπαβιρίνης, τόσο για τους πρωτοθεραπευόμενους ασθενείς με χρόνια HCV λοίμωξη γονότυπου 1 όσο και για τους ανεπιτυχώς επαναθεραπευόμενους ασθενείς.

«Λόγω ανε-πιθύμητων ενεργειών σε πολλά

άτομα που κατανάλωσαν συμπληρώμα-τα διατροφής με DMAA ο ΕΟΦ εφιστά την προσοχή στους κατα-ναλωτές και

τους προτρέ-πει να μην τα

καταναλώ-νουν».

Καλή ρύθμιση και βελτίωση της δύσπνοιας εμ-φανίζουν οι ασθενείς με χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ) με τη χορήγηση συγκε-κριμένης θεραπείας μία φορά την ημέρα, θεμε-λιώνοντας το διπλό βρογχοδιασταλτικό QVA149. Το συμπέρασμα αυτό, έδειξαν πρόσφατες κλινι-κές μελέτες που παρουσιάστηκαν στο συνέ-δριο της Ευρωπαϊκής Αναπνευστικής Εταιρείας. Σύμφωνα με τους ερευνητές, μία σειρά νέων θε-ραπειών (βρωμιούχο γλυκοπυρρόνιο, ινδακατε-ρόλη / βρωμιούχο γλυκοπυρρόνιο (QVA), ινδακα-τερόλη) επιβεβαιώνουν τη σημαντική βελτίωση της εικόνας των πασχόντων, υπερέχοντας σε σύ-γκριση με τις υπάρχουσες θεραπείες. Συγκεκρι-

μένα, η χορήγηση 50 mcg γλυκοπυρρονίου άπαξ ημερησίως παρέχει ταχεία και σταθερή βρογχο-διαστολή και μείωση των παροξύνσεων και των συμπτωμάτων συγκριτικά με το εικονικό φάρ-μακο. Το «QVA149» έδειξε ανώτερη βρογχοδια-στολή βελτιώνοντας σημαντικά την πνευμονική λειτουργία. Η μηλεϊνική ινδακατερόλη είναι ανώ-τερο του ανοιχτού τιοτροπίου στη βελτίωση των σοβαρών συμπτωμάτων δύσπνοιας. Οι ασθενείς ωφελούνται σημαντικά, καθώς οι συγκεκριμένες θεραπείες μπορούν να χορηγηθούν με τη συ-σκευή «breezhaler», που επιτρέπει στους ασθε-νείς να ακούν, να αισθάνονται και να βλέπουν ότι έχουν πάρει σωστά το φάρμακο.

Απλοποιείται η θεραπεία της ΧΑΠ

Έγκριση θεραπείας για τον καρκίνο του μαστούΗ Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε το everolimus για τη θεραπεία μετεμμηνοπαυ-σιακών γυναικών με HR+/HER2- (ορμονοθετι-κό, αρνητικό στους υποδοχείς 2 ανθρώπινου επιδερμικού αυξητικού παράγοντα) καρκίνο του μαστού προχωρημένου σταδίου, σε συν-δυασμό με εξεμεστάνη. Πιο συγκεκριμένα, η έγκριση αφορά σε γυναίκες χωρίς συμπτω-ματικές σπλαχνικές μεταστάσεις κατόπιν υποτροπής ή εξέλιξης της νόσου ύστερα από θεραπεία με αναστολείς αρωματάσης.Η έγκριση βασίστηκε στα αποτελέσματα της μελέτης BOLERO-2, μία πολυκεντρική, τυχαι-οποιημένη, διπλά-τυφλή μελέτη Φάσης III, η οποία διεξήχθη σε 189 κέντρα παγκοσμίως και στην οποία συμμετείχαν 724 ασθενείς. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι το everolimus, σε συνδυασμό με την εξεμεστάνη, υπερδιπλα-σίασε την επιβίωση χωρίς εξέλιξη της νόσου στους 11 μήνες έναντι 4,1.

Βιταμίνη Β3 κατά σούπερ μικροβίωνΑμερικανοί επιστήμονες ισχυρίζονται ότι η βιτα-μίνη B3 ενδεχομένως να αποτελεί το νέο όπλο στη μάχη κατά των σούπερ μικροβίων, όπως ο MRSA, μετά την ανακάλυψη ότι ενισχύει την ικανότητα των κυττάρων του ανοσοποιητικού να εξουδετερώνουν βακτήρια.Τα πειράματα πραγματοποιήθηκαν σε ζώα και σε ανθρώπινο αίμα, όχι όμως και σε ανθρώ-πους. Οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν εξαιρε-τικά υψηλές δόσεις της βιταμίνης και δήλωσαν ότι η B3 φαίνεται πως είναι ικανή να ενεργοποι-εί ορισμένα αντιμικροβιακά γονίδια ενισχύο-ντας τη δύναμη εξουδετέρωσης των κυττάρων του ανοσοποιητικού.


OKTΩBΡIOΣ 2012

ΓενόσημαΓράφει η Βίκυ Καρατζαφέρη

Την εμπιστοσύνη της στα ελλη-νικά επώνυμα φάρμακα δηλώνει η ελληνική κοινω-

νία, εκφράζοντας παράλληλα την πρόθεση να τα χρησιμοποιήσει περισσότερο. Αυτό είναι το εύρημα έρευνας της Focus-Bari για τα ελληνικά φάρμακα, τα γενόσημα και τη χρήση τους, αφού ένας στους δύο Έλλη-νες εμφανίζεται πολύ ή αρκετά θετικός στη χρήση γενοσήμων, με τα ελληνικά επώνυμα γενόσημα να αξιολογούνται θετικότερα –και με σημαντική διαφορά– στην πρόθεση χρή-σης, την αξιοπιστία και την αποτελεσματι-κότητα τόσο από τα επώνυμα γενόσημα που προέρχονται από το εξωτερικό, όσο και από τα «ανώνυμα» γενόσημα.Όπως έδειξε η έρευνα, 7 στους 10 γνωρί-ζουν καλά ή σχετικά καλά τι σημαίνει ο όρος γενόσημα και αποδίδει στον όρο θετικό πρόσημο (ισοδύναμη θεραπευτική αξία, αλλά οικονομικότερα), αν και υπάρχουν και (λιγότερες) αρνητικές αναφορές (ποιοτικά και υποδεέστερα των πρωτότυπων). Το έλ-λειμμα επικοινωνίας με τη σύγχυση που είχε δημιουργηθεί στις αρχές του χρόνου πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψιν, αφού επιπλέον μόνο ένας στους 10 από όσους χρησιμοποι-ούν συστηματικά τουλάχιστον ένα φάρμακο γνωρίζει ότι καταναλώνει γενόσημα φάρ-μακα.Επίσης, η έρευνα αποκάλυψε ότι η μεγά-

λη και γνωστή επωνυμία αποτελεί δικλείδα ασφαλείας και απόδει-

ξη εγγύησης του φαρμάκου για την συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών.

Παράλληλα, οι μεγάλες επώνυμες ελληνι-κές εταιρίες έχουν κερδίσει την εμπιστοσύ-νη του Έλληνα ασθενή, σε μεγάλο βαθμό, μεγαλύτερο ακόμα και από τις παγκόσμιες γνωστές φαρμακοβιομηχανίες.Ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Φαρμακοβιομηχανίας, κ. Δέμος, σχολία-σε τα αποτελέσματα της έρευνας ως εξής: «Πρόκειται για μια σαφή αναγνώριση τόσο των ποιοτικών προδιαγραφών που έχει το ελληνικό επώνυμο φάρμακο όσο και της διά-θεσης της ελληνικής κοινωνίας να υποστη-ρίξει την εγχώρια παραγωγή. Η αναγνώριση αυτή αποτελεί για μας την επιβράβευση της επιλογής των επενδύσεων που έχουν γίνει σε παραγωγικές μονάδες, σε επιστημονι-κό δυναμικό, σε διαδικασίες, σε ποιοτικούς ελέγχους υψηλότατων προδιαγραφών και σε τεχνογνωσία. Όλα τα παραπάνω μας επιτρέπουν να εγγυόμαστε την παραγωγή ασφαλούς και ποιοτικού ελληνικού φαρμά-κου με την υπογραφή μας. Αυτή η υπογρα-φή που αναγνωρίζεται σε 60 χώρες στον κόσμο, χάρη στην εξαγωγική δραστηριότητα της ελληνικής φαρμακοβιομηχανίας, είναι περισσότερο από ποτέ αναγκαίο να ανα-γνωριστεί εμπράκτως και όπως της αξίζει, από όσους παίρνουν αποφάσεις. Εμείς, την εμπιστοσύνη του ελληνικού κοινού θα την τιμήσουμε…»

Στα ελληνικά γενόσημα

λένε ναι

Γράφει η Βασιλική Μανιάτη

30•in•vitro

Η δίαιταOKTΩBΡIOΣ 2012

Συνεργάστηκε ο Κωνσταντίνος Κούτσικας, διαιτολόγος - διατροφολόγος, M.Sc. Κλινικής Διατροφής, επιστημονικός συνεργάτης www.medNutrition.eu

Ενδεικτικό διαιτολόγιο

Πρωινό

• 1 ποτήρι χυμός πορτοκάλι• 1 φ. ψωμί ολικής αλέσεως (από προζύμι)• 1 αυγό βραστό

Δεκατιανό

• Φρουτοσαλάτα (κομμάτια ροδάκινου – με τη φλούδα – και αχλάδι)Γεύμα:

• Σαρδέλες στο φούρνο με μαϊντανό, χυμό ντομάτας, κόκκινες πιπεριές και ελαιόλαδο

• 1-2 φ. ψωμί πολύσπορο• Σαλάτα καρότο, φύλλα ρόκας, ελαιόλαδο

και χυμό λεμονιούαΠόΓεύματινό:

• 1 γιαούρτι 2% με 2-3 καρύδια και 1 κ. γλ. μέλιΒραΔινό:

• Σαλάτα σπανάκι με τοματίνια, καλαμπόκι, 2-3 κ.σ. λιναρόσπορο, ελαιόλαδο

• Τυρί φέτα τριμμένη• 1 κριθαρένιο κρητικό παξιμάδι

Τips > Καθημερινή πρόσληψη τουλάχιστον 5 με-

ρίδων φρούτων και λαχανικών.

> Κατανάλωση ψαριού 1-2 φορές την εβδο-μάδα (σαρδέλα, σκουμπρί, γαύρος, σολο-μός, τόνος).

> Χρήση ελαιολάδου ως βασικού λαδιού μαγειρέματος.

> Καθημερινή κατανάλωση ως σνακ μιας χούφτας ωμών και ανάλατων ξηρών καρ-πών.

>Κατανάλωση χυμού καρότου 2-3 φορές εβδομαδιαίως.

>Συχνή προσθήκη λιναρόσπορου και καλα-μποκιού στις σαλάτες.

>Αυξημένη πρόσληψη υγρών.

Ηισορροπημένη διατροφή μπορεί να αποδειχθεί ιδι-αίτερα σημαντική για την υγεία των ματιών. Ακόμη και μια μικρή βελτίωση

στις διατροφικές συνήθειες είναι δυνα-τόν να επηρεάσει εξαιρετικά θετικά την όραση. Επειδή το σώμα μας δεν μπορεί να παράγει από μόνο του όλα τα θρεπτικά συστατικά, είναι απαραίτητο να τα πάρει μέσω της καθημερινής διατροφής. Ολοένα και περισσότερες έρευνες συν-δέουν την πρόληψη παθολογικών δια-ταραχών των ματιών, όπως καταρράκτη, εκφύλιση ωχράς κηλίδας λόγω ηλικίας, ξηροφθαλμία, με την πρόσληψη συγκεκρι-μένων θρεπτικών συστατικών και υιοθέτη-ση σωστότερων διατροφικών συνηθειών. Πάνω από 25 εκατομμύρια άνθρωποι σε παγκόσμιο επίπεδο έχουν προσβληθεί από εκφύλιση ωχράς κηλίδας και καταρράκτη. Μάλιστα, η εκφύλιση ωχράς κηλίδας λόγω ηλικίας σε ανθρώπους άνω των 55 ετών είναι η κυριότερη αιτία τύφλωσης και ο αριθμός αυτός αναμένεται να τριπλασια-

στεί μέχρι το έτος 2025. Η ίδια δίαιτα που μπορεί να προστατέψει την καρδιά και τις αρτηρίες είναι δυνατόν να διαφυλάξει τα μάτια και την όραση. Η όραση εξαρτάται από πολύ μικρά τριχοει-δή αγγεία, τα οποία τροφοδοτούν τον αμ-φιβληστροειδή χιτώνα του ματιού με οξυ-γόνο και θρεπτικά συστατικά. Η προστασία αυτών των αγγείων για τη συνολική υγεία των ματιών είναι ζωτικής σημασίας.Ένας από τους πιο σημαντικούς λόγους που προκαλούνται βλάβες στα αγγεία είναι η λεγόμενη οξειδωτική καταστροφή. Για τον λόγο αυτό, από μικρή ηλικία θα πρέπει να λαμβάνουμε εκείνα τα θρεπτικά συστα-τικά που προφυλάσσουν από την οξειδω-τική καταστροφή. Η ανάγκη αυτή για την πρόσληψη των απαραίτητων θρεπτικών συ-στατικών γίνεται ακόμη πιο επιτακτική, εάν αναλογιστεί κανείς πως ο αμφιβληστροει-δής έχει έναν εξαιρετικά αυξημένο μετα-βολικό ρυθμό, που σημαίνει ότι πρέπει να προμηθεύεται με τα κατάλληλα θρεπτικά συστατικά και με οξυγόνο σε τακτά χρονι-κά διαστήματα. τ

ης

όρασ

ης

Αετίσιο βλέμμα


Φρούτα και λαχανικά στα χρώ-

ματα ενός φωτεινού

σημα-τοδότη

(πράσινο, πορτοκαλί,

κόκκινο) προστα-τεύουν

την υγεία των ματιών μας. Όσο

πιο έντονο είναι το χρώμα,

τόσο μεγα-λύτερη η

προστασία των ματιών

Καθρεφτίζουν την υγείαΈνα σημαντικό θρεπτικό συστατικό, του οποίου η προστατευτική δράση στα μάτια είναι γνωστή εδώ και πολλά χρόνια, είναι η βιταμίνη Α. Θεωρείται απαραίτητη για τη φυσιολογική λειτουργία του αμφιβληστρο-ειδούς και ιδιαιτέρως για την προσαρμογή της όρασης στο σκοτάδι και τη βρίσκουμε στις τροφές είτε ως ρετινόλη ή ως προβιταμί-νη Α (β-καροτένιο). Κύριες πηγές ρετινόλης είναι τρόφιμα ζωικής προέλευσης, όπως το ψάρι, τα ιχθυέλαια, το συκώτι, το γάλα και ο κρόκος αυγού. Αντιθέτως, το β-καροτένιο εντοπίζεται κυρίως σε βαθυπράσινα φυλλώ-δη λαχανικά, όπως σπανάκι, μπρόκολο, σε πορτοκαλοκίτρινα φρούτα, όπως βερίκοκο, μάνγκο και μανταρίνια, καθώς και σε πορ-τοκαλοκίτρινα λαχανικά, όπως καρότο και γλυκοπατάτα.Μια σημαντική κατηγορία θρεπτικών συ-στατικών που προστατεύουν τα μάτια είναι τα αντιοξειδωτικά. H βιταμίνη C είναι το πιο γνωστό αντιοξειδωτικό θρεπτικό συστατικό, ανήκει στην κατηγορία των υδατοδιαλυτών βιταμινών και προστατεύει τα αγγεία των ματιών. Σπουδαίο αντιοξειδωτικό αποτελεί επίσης και η βιταμίνη Ε. Προστατεύει τις κυτταρικές μεμβράνες στα μάτια και θωρακίζει το ανο-σοποιητικό σύστημα, μέσω του οποίου δια-σφαλίζεται και η υγεία των ματιών. Η βιταμί-νη Ε περιέχεται στους ξηρούς καρπούς, στις γλυκοπατάτες και κυρίως στο ελαιόλαδο.Τα τελευταία χρόνια, η έρευνα για την υγεία των ματιών έχει επικεντρωθεί σε δύο νέα ισχυρά αντιοξειδωτικά, τη λουτεΐνη και τη ζεαξανθίνη. Η κατανάλωσή τους έχει σχετι-στεί με μειωμένο κίνδυνο καταρράκτη και ηλικιακή εκφύλιση ωχράς κηλίδας. Τις βρί-σκουμε στο λάχανο, στο σπανάκι, στο μαρού-λι, στο μπρόκολο, στα καρότα, στο καλαμπό-κι, στις κόκκινες πιπεριές, στην πάπρικα, στη σπιρουλίνα και στον κρόκο αυγού. Επίσης, σημαντική αντιοξειδωτική δράση παρέχει το λυκοπένιο, συστατικό της ντομάτας και του καρπουζιού, καθώς και η ασταξανθίνη, μια φυσική χρωστική που συναντάμε στον αστα-κό, στον σολομό και στις γαρίδεςΣημαντική προστασία από την εκφύλιση της ωχράς κηλίδας αλλά και της ξηροφθαλμί-ας και των φλεγμονών παρέχουν και τα ω-3 λιπαρά οξέα. Tα ω-3 λιπαρά οξέα είναι το α-λινολενικό οξύ (ALA), το εικοσαπεντανοϊκό οξύ (EPA) και το δοκοσαεξανοϊκό οξύ (DHA). Το α-λινολενικό οξύ (ALA) περιέχεται κυρίως σε ξηρούς καρπούς, στα καρύδια και στο λι-ναρόσπορο, ενώ τα EPA και DHA απαντώνται σε λιπαρά ψαριών (π.χ. σολομό, σαρδέλα, σκουμπρί, ρέγκα, τόνος).Στα θρεπτικά συστατικά που συντελούν στην υγεία των ματιών θα πρέπει να αναφερθεί και ένα ιδιαίτερα σημαντικό ιχνοστοιχείο, ο ψευδάργυρος. Περιέχεται κυρίως στα θα-λασσινά, στα σύκα, στα μανιτάρια και στους ξηρούς καρπούς. Ανεπάρκεια σε ψευδάργυ-ρο έχει συνδυαστεί με χαμηλής ποιότητας όραση και καταρράκτη.

Σπανάκι ωμό 100 γρ. (23 Kcal, 469 μg Βιταμίνη Α 59% ΣΗΔ, 5626 μg β-καροτένιο 52% ΣΗΔ, 12198 μg λουτεΐνη και ζε-αξανθίνη, 28 mg βιταμίνη C 34% ΣΗΔ, 2 mg βιταμίνης Ε 13% ΣΗΔ)

Μπρόκολο ωμό 100 γρ. (34 Kcal, 31 μg Βιταμί-

νη Α 4% ΣΗΔ, 361 μg β-καροτένιο 3% ΣΗΔ,

1121μg λουτεΐνη και ζεα-ξανθίνη, 82,9 mg βιταμίνη

C 107% ΣΗΔ, 0,41 mg ψευδάργυρο 4% ΣΗΔ)

Αρακάς ωμός 100 γρ. (81 Kcal, 48 μg Βιταμί-νη Α 5% ΣΗΔ, 449 μg β-καροτένιο 4% ΣΗΔ, 40 mg βιταμίνη C 48% ΣΗΔ, 1,2 mg ψευδάργυρο 13% ΣΗΔ, 2593 μg λουτεΐνη και ζεαξανθίνη)

Ντομάτα ωμή 100 γρ.(18 kcal, 42 μg Βιταμίνη Α 5% ΣΗΔ, 14mg βιταμίνη C 17% ΣΗΔ, 123 μg λουτεΐνη και ζεα-ξανθίνη, 9,27 mg λυκοπένιο)

Καρότα ωμά 100 γρ. (41 Kcal, 835 μg Βιταμί-

νη Α 104% ΣΗΔ, 8285 μg β-καροτένιο 77%

ΣΗΔ, 256 μg λουτεΐνη και ζεαξανθίνη)

32•IN•VITRO OKTΩBΡIOΣ 2012

Σχολείο

Baby boom

Στην περίπτω-ση που οι αντι-δράσεις επιµέ-

νουν και η προ-

σαρµογή καθυστε-ρεί, καλό είναι να

αναζητεί-ται η κα-θοδήγη-ση ενός ειδικού.

Γράφει η Βίκυ Καρατζαφέρη

Συνεργάστηκε η Μαρία Πρωτοπαπά, σύµβουλος ψυχικής υγείας, συµβουλευτική ψυχολόγος παιδιού και οικογένειας

Ηµετάβαση του παιδιού από τη νηπιακή στην παι-δική ηλικία ενέχει κάποιο είδος µαγείας… Οι γονείς το βλέπουν να µεταµορ-

φώνεται σε έναν µικρό – αλλά ολοκληρω-µένο – άνθρωπο, που είναι, περισσότερο από ποτέ, έτοιµος να διαχειριστεί τον κό-σµο και τον εαυτό του. Η κοινωνικοποίηση του παιδιού προσχο-λικής ηλικίας είναι, για τον λόγο αυτό, µια πρόκληση, που επικεντρώνεται στην ένταξη και στην προσαρµογή του στη σχο-λική πραγµατικότητα. Καθώς η προσπά-θεια αυτή αποτελεί την πρώτη απόπειρα του νέου ατόµου να ξεφύγει από το στενό πλαίσιο του οικογενειακού περιβάλλοντος και την προσκόλληση προς τους γονείς, η επιτυχία της είναι ουσιώδης για την περαι-τέρω ανάπτυξη της ικανότητας του παιδιού να αντιµετωπίζει τις αναπτυξιακές αλλαγές που ακολουθούν στην πορεία του προς την ενηλικίωση.Η ετοιµότητα του παιδιού να ανταπο-κριθεί αποτελεσµατικά στις απαιτή-σεις αυτού του µεταβατικού σταδίου έγκειται κυρίως στη διαχείριση των συναισθηµάτων, που κινητοποιού-νται µέσα από αυτή τη διαδικασία, και πολύ λίγο αφορά την ικανότη-τά του να προσλαµβάνει γνώσεις

και να είναι ανταγωνιστικό – στοιχεία που χαρακτηρίζουν περισσότερο το πέρασµα στο δηµοτικό σχολείο.

Αλλαγές και απαιτήσεις Η είσοδος του παιδιού στη σχολική πραγ-µατικότητα ακολουθείται από µια σειρά αλλαγών. Αφήνει ένα περιβάλλον, µέσα

στο οποίο οι κα-νόνες και τα όρια ήταν γνωστά ή προβλέψιµα, και καλείται να εντα-χθεί σε µια διευ-ρυµένη οµάδα,

που αποτελείται από άγνωστα πρόσωπα και διέπεται από απρόβλεπτες απαιτήσεις και δοµηµένους κανόνες, που σχετίζονται µε τη συγκέντρωση και την προσοχή, τη συνεργασία και το µοίρασµα, την ολοκλή-ρωση έργου και την ευθύνη του εαυτού. Με δεδοµένο ότι ο χρόνος ανάπτυξης των δεξιοτήτων εκείνων, που θα το βοηθήσουν να ανταποκριθεί αποτελεσµατικά σε αυτή τη διαδικασία, διαφέρει σε κάθε παιδί, εί-ναι αναγκαίος ο σεβασµός του προσωπικού του ρυθµού – τόσο από γονείς όσο και από παιδαγωγούς – µε στόχο την επιτυχηµένη προσαρµογή του, γεγονός που θα ενισχύ-σει τη θετική εικόνα του εαυτού και την αυτοεκτίµησή του.

Πώς να το χειριστούν οι γονείςΟ ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΓΟΝΕΩΝ είναι ουσιώδης και καθο-ρίζεται από την ετοιµότητά τους να αποχωριστούν το παιδί αλλά και να διαχειριστούν τις ενοχές που τους κατακλύζουν, στη σκέψη ότι το αφήνουν στη φροντίδα τρίτων. Μόνο έτσι θα είναι σε θέση να προσφέρουν τον σεβασµό, την κατανόηση και την υποστήριξη που χρειάζεται σε αυτή του την προ-σπάθεια. Το παιδί θα «καθρεφτίσει» τη δική τους εµπιστοσύνη, δύναµη και αποδοχή και θα προχω-ρήσει µπροστά. Μερικά βήµατα θα διευκολύνουν περισσότερο αυτή τη µετάβαση:

> Φροντίστε να έχετε αρκετό χρόνο µαζί του στο πρωινό ξύπνηµα για να το χαϊδέψετε, να παίξε-τε, ακόµα και να διαπραγµατευτείτε µαζί του θέµατα όπως το φαγητό ή το ντύσιµο.

> Αποχαιρετήστε το µε αγάπη και σταθερότητα. Μην παρατείνετε τον αποχωρισµό. Αγκαλιάστε το, φιλήστε το, διαβεβαιώστε το ότι θα έρθετε να το πάρετε και τι ώρα (αν δεν το πάρετε εσείς, ενηµερώστε το για το ποιον να περιµένει).

> Επιτρέψτε του να πάρει µαζί του κάποιο αγαπη-µένο αντικείµενο, που θα το συνδέει µε το οι-κείο περιβάλλον από το οποίο αποµακρύνεται.

> Όταν το πάρετε, δείξτε αποδοχή στις οποιεσδή-ποτε αντιδράσεις του. Επαινέστε την προσπά-θειά του, ρωτήστε το για τη µέρα του, πείτε του πόσο σας έλειψε.

> Αφιερώστε του αποκλειστικό χρόνο το Σαββα-τοκύριακο.

Δεν είναι πάντα εύκολοΓΙΑ ΚΑΠΟΙΑ ΠΑΙΔΙΑ η µετάβαση αυτή γίνεται οµα-λά, για κάποια άλλα συνοδεύεται από διαφορετι-κές αντιδράσεις:• Διαταραχή στον ύπνο.• Δυσκολία στο φαγητό.• Ξεσπάσµατα θυµού ή ζήλιας (ειδικά αν στο σπίτι

υπάρχουν µικρότερα παιδιά).• Υπερβολική ενεργητικότητα.• Παλινδρόµηση σε συµπεριφορές που έχουν ήδη

αναπτυξιακά ξεπεράσει (π.χ. να «βρέχεται» ή να «λερώνεται», να παρουσιάζει υπερβολική προ-σκόλληση στη µητέρα ή σε κάποιο αντικείµενο, αδικαιολόγητο κλάµα, πιπίλισµα του δαχτύλου).

Τίποτα από αυτά δεν είναι ανησυχητικό, αν έχει µικρή διάρκεια. Συνδέεται µε την τάση του παιδιού να οπισθοχωρεί σε πρώιµα αναπτυξιακά στάδια, προκειµένου, συγκεντρώνοντας τη γονεϊκή στήρι-ξη και ασφάλεια, να ενδυναµωθεί και να αντιµετω-πίσει αποτελεσµατικά τη νέα πρόκληση. Ο γονέας καλείται να το βοηθήσει, να κατανοήσει καλύτερα τον εαυτό του, αναγνωρίζοντας το συναίσθηµά του, συζητώντας και αποµυθοποιώντας τους φό-βους του µέσα σ’ ένα περιβάλλον σταθερότητας. Παιδιά που ενδεχοµένως θα αντιµετώπιζαν προβλή-µατα προσαρµογής είναι αυτά που παρουσιάζουν:• Καθυστέρηση στη σωµατική ανάπτυξη ή/και κι-

νητική ανωριµότητα. • Δυσκολία στις κοινωνικές συµπεριφορές.• Δυσκολία συγκέντρωσης.• Προσκόλληση στον ένα ή και στους δύο γονείς. • Αδυναµία ανεξαρτητοποίησης.

Το παιδί θα «καθρεφτίσει» την εµπιστοσύνη των γονέων,τη δύναµη και την αποδοχή και θα προχωρήσει µπροστά

Κάνει ακόµα προσαρµογή…

Σε δύ-σκολες στιγµές,

διλήµµατα, σταυρο-δρόµια

επιλογών, σε περίοδο κρίσης οι-κονοµικής,

ηθικής ή προ-

σωπικής ή σε µια

απρόσµενη στιγµή, µε ασήµαντη αφορµή,

µπορεί να ξεσπάσει

το απωθη-µένο σαν

χείµαρρος. Είναι ο

θυµός, η πικρία, η

θλίψη που παρέµει-ναν µέσα µας κλει-σµένα για

χρόνια

OKTΩBΡIOΣ 2012

ΨυχολογίαΑπωθημένα

Συνεργάστηκε η Άννα Χατζηδηµητρίου, BA, MSc, CPsychol, Ψυχολόγος Υγείας - Ψυχοθεραπεύ-τρια, συνεργάτιδα Ιατρικού Κέντρου Αθηνών

Γράφει η Άννα Αλιμαντήρη

Ξεκινάµε τον «κύκλο της ζωής µας», µια διαδροµή µε φάσεις και σταθµούς ανάλογα µε την ηλικία µας. Σχολείο, πανε-πιστήµιο, εργασία, καριέρα,

ερωτικός σύντροφος, σχέσεις, οικογένεια, εγγόνια, αλλά και όνειρα και προσδοκίες που βάζουµε στόχο να πετύχουµε µέσα από τη διαδροµή που ο καθένας επιλέγει να κάνει.Η διαδροµή οδηγεί σε επιλογές, ανάλογα µε τον κάθε σταθµό. Όµως το τι ακολουθεί τελικά κανείς, εξαρτάται από εσωτερικούς παράγοντες, όπως η προσωπικότητα, οι δε-ξιότητες, η νοηµοσύνη, η διεκδικητικότη-τα, αλλά και εξωτερικούς, από τον έλεγχο του ατόµου, όπως η κοινωνία, η κουλτού-ρα, ο πολιτισµός στον οποίο µεγαλώνει, η οικογένειά του, τα γεγονότα της ζωής µε τα οποία θα έρθει αντιµέτωπος. Ένας έρωτας που δεν οδήγησε σε γάµο, το παιδί που τόσο θέλαµε και δεν ήρθε, η φιλοδοξία για καριέρα που κατέρρευσε, όνειρα, προσδοκίες, ανάγκες, κοινωνικά πρότυπα που δεν ακολουθήθηκαν σε δε-δοµένη χρονική στιγµή, γίνονται κατάλοι-πα ή απωθηµένα αν δεν αντιµετωπιστούν (εφόσον µας δόθηκε η ευκαιρία) ή αν ποτέ δεν τα αποδεχτούµε (αν δεν γινόταν δια-φορετικά) ώστε να προχωρήσουµε. Έτσι, «καταχωνιάζονται» στα συρτάρια του µυαλού µας και επανέρχονται στη ζωή µας

Κατάλοιπα είναι τα ανεκπλήρωτα όνειρα και οι επιθυµίες που µας επηρεάζουν µε αρνητικά συναισθήµατα

σε ανύποπτο χρόνο. Κατάλοιπα είναι τα ανεκπλήρωτα όνειρα και οι επιθυµίες που µας επηρεάζουν µε αρνητικά συναισθήµα-τα και τα οποία δεν έχουµε αντιµετωπίσει ακόµα. Απωθηµένα είναι οι άσχηµες εµπει-ρίες από το παρελθόν, που εξακολουθούν να µας επηρεάζουν στο παρόν, χωρίς να καταλαβαίνουµε την πηγή.

Ποια είναι συχνότερα; Αυτά που δεν ζήσαµε στη ζωή µας και τα κρύψαµε καλά µέσα µας…Ασθενείς τελικού σταδίου που συµµετεί-

χαν σε έρευνα και έκαναν την αυτοκριτική και τον απολογισµό τους, ανέφεραν τα 5 πιο συχνά «λάθη» που θα

ήθελαν να ήταν αλλιώς:• «Να είχα ζήσει τη ζωή µου όπως την ήθε-

λα εγώ και όχι αυτήν που άλλοι διαλέξα-νε για εµένα».

• «Να µη δούλευα τόσο πολύ και να µην είχα αφήσει τη ζωή να περνά».

• «Να είχα το κουράγιο να λέω αυτό που αι-σθάνοµαι και να µοιράζοµαι ό,τι νιώθω».

• «Να µοιραζόµουν πιο πολλά µε τους αν-θρώπους που αγαπώ και µ’ αγαπούν».

• «Να απολαµβάνω τη ζωή και να είµαι χα-ρούµενος µ’ αυτά που έχω»

Πώς δηµιουργούνται τα απωθηµένα;ΤΑ ΑΠΩΘΗΜΕΝΑ δηµιουργούνται από ένα πολύ-πλοκο σύστηµα αιτιών, που αλληλεπιδρούν και µας επηρεάζουν, που δεν είναι πάντα στον έλεγχό µας ή που δεν ξέρουµε πώς να τις αντιµετωπίσουµε.Τις αιτίες αυτές µπορούµε να αναζητήσουµε σε:

1 Διαταραγµένες σχέσεις προσωπικές, οικογε-νειακές, ερωτικές ή εργασιακές ή ακόµα και µε τον ίδιο µας τον εαυτό.

2 Συναισθήµατα που δεν εκδηλώθηκαν σωστά από σχέσεις ή γεγονότα που µας πλήγωσαν – ζήλια, θυµός, απόρριψη, δυσαρέσκεια, πικρία, µίσος.

3 Ανοιχτά θέµατα, προσδοκίες, ανάγκες, όνειρα που αφήσαµε και δεν «κλείσαµε» µέσα µας: αν είχα σπουδάσει..., αν παντρευόµουν…, αν δεν είχε συµβεί αυτό…

4 Αρνητικά χαρακτηριστικά της προσωπικότη-τας, έλλειψη διεκδικητικότητας, αποφευκτι-κότητα, εγωισµός κ.λπ.

5Άσχηµες παιδικές εµπειρίες από απόρριψη, κακοποίηση ή εγκατάλειψη.

6Κληρονοµικότητα: προβλήµατα υγείας, δοµή της προσωπικότητας κ.λπ.

7 Τυχαία γεγονότα των οποίων δεν µπορούµε να έχουµε τον έλεγχο (ατυχήµατα, αρρώστιες και άλλες δυσµενείς συνθήκες).

Όλα αυτά µπορούν να δηµιουργήσουν σειρά προ-βληµάτων ψυχικών αλλά και σωµατικών, όπως κατάθλιψη, κρίσεις πανικού, άγχος, διατροφικές διαταραχές, παχυσαρκία, καρδιακές παθήσεις, κατάχρηση ουσιών, πονοκεφάλους, γαστρεντερο-λογικά προβλήµατα.

Οδηγίες «απεµπλοκής»ΚΑΙ ΤΕΛΙΚΑ, µπορεί να µην µπορούµε να αλλάξου-µε ό,τι έχει συµβεί, αλλά η προσαρµογή κάνει τη διαφορά. Ποτέ δεν είναι αργά για αλλαγές, αν πρό-κειται για την ευτυχία µας. Και εδώ, ένας ειδικός µπορεί να µας «εκπαιδεύσει» να αποκτήσουµε τις απαιτούµενες δεξιότητες, που είναι:

>Αναγνωρίστε ποια πραγµατικά είναι τα απωθη-µένα σας.

>Προσπαθήστε να κατανοήσετε τους λόγους για τους οποίους έγιναν απωθηµένα.

>Ψάξτε τη δύναµη της συγχώρεσης µέσα σας για ό,τι έγινε.

>Αποδεχθείτε ό,τι έγινε και δεν µπορεί ν’ αλ-λάξει.

>Εκφράστε τα συναισθήµατά σας για ό,τι έγινε ή δεν έγινε.

>Προστατευτείτε από «τοξικές» σχέσεις στη ζωή σας.

>Προσδιορίστε τι κερδίσατε και τι χάσατε από ό,τι έχετε ζήσει.

> Βάλτε στόχους για το τι θέλετε από εδώ και εµπρός να κάνετε, να προσπαθήσετε ξανά για ό,τι έµεινε σαν απωθηµένο.

> Δηµιουργήστε νέα όνειρα, προχωρήστε µπρο-στά, αλλά µε τον τρόπο που πραγµατικά θέλε-τε. Γιατί δεν είµαστε υπεύθυνοι γι’ αυτά που µας συµβαίνουν, είµαστε όµως απόλυτα υπεύ-θυνοι για το πώς τα αντιµετωπίζουµε.

Η ζωή που δεν έζησα…

IN•VITRO•33

34•in•vitro

ΕναλλακτικάOKTΩBΡIOΣ 2012

Ποσιθεραπεία Γράφει η Άννα Αλιμαντήρη

Συνεργάστηκαν ο Νίκος Βλασσόπουλος, φαρμακοποιός, πρόεδρος της Φαρμακευτικής Εταιρείας Ελλάδος, και ο Ανέστης Αναστασιάδης, πρόεδρος του Πανελληνίου Συλλόγου

Ιαματικών Πηγών και Λουτροπόλεων Ελλάδας

«Ζωτικότερον γης, ύδωρ» είπε ο Αριστο-τέλης. Ο Μέγας Αλέξανδρος ξεδιψούσε από το νερό των πηγών της περιοχής και προετοίμαζε με το νερό αυτό τον οργα-νισμό του για τη σκληρή ζωή του πολεμι-στή. Από την εποχή του Βυζαντίου μέχρι και την Τουρκοκρατία, όσοι έπασχαν από στομαχικά νοσήματα, νεφρίτιδες και άλ-λες ασθένειες, προσέτρεχαν στις ιαματι-κές πηγές. Μέχρι τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, ο Γάλλος Φρανσέ Ντ΄ Εσπερέ, αρχιστράτηγος των συμμαχικών στρατευ-μάτων στη Μακεδονία, χαρακτήρισε τα ιαματικά νερά της περιοχής τουλάχιστον εφάμιλλα, αν όχι ανώτερα, των πλουσίων μεταλλικών νερών της Γαλλίας.Η ποσιθεραπεία είναι γνωστή στη χώρα μας από την αρχαιότητα και εφαρμόζε-ται μέχρι και σήμερα σε αρκετές λου-τροπόλεις της χώρας, όπως στα Λουτρά Περαχώρας Κορίνθου, Αριδαίας, Κυλλή-νης, Πλατυστόμου, Νιγρίτας, Μεγάλης Βρύσης Κιλκίς, Κόκκινου Νερού του Δή-μου Ευρυμενών και Καϊάφα του Δήμου Ζαχάρως.

Σε περιβάλλον πηγήςΗ ποσιθεραπεία στηρίζεται στην εσωτε-ρική υδροθεραπεία, με την πόση ιαμα-τικού νερού για τη θεραπεία διαφόρων παθήσεων του γαστρεντερικού κυρίως συστήματος, γίνεται στο περιβάλλον της πηγής και συνδυάζεται με το περπάτη-μα και την απόλαυση του ήρεμου τοπίου στο οποίο αναβλύζει το ιαματικό νερό, καθώς και με διατροφή που ορίζει ο γιατρός του θερμαλιστικού κέντρου. Οι ποσότητες νερού που χρειάζονται, κυμαίνονται από 250 ml μέχρι ένα λίτρο την ημέρα. Ένας κύκλος ποσιθεραπεί-ας διαρκεί 3-4 εβδομάδες και συνή-θως χρειάζονται δύο κύκλοι και πλέον.

Εξαίρεση αποτελούν τα μεταλλικά νερά που περιέχουν θείο, και τα οποία μόλις χορηγηθούν έχουν άμεση δράση ως καθαρτικά.

Εμπλουτισμός μετάλλωνΗ επίδραση των ιαματικών νερών οφείλεται στα μεταλλικά στοιχεία, στα κολλοειδή και στα άλατα, τα οποία με την κυκλοφορία φθάνουν στα διά-φορα όργανα του οργανισμού όπου ασκούν φαρμακευτική και βιολογι-κή επίδραση.Το νερό αποτελεί μία από τις κύρι-ες πηγές τροφοδοσίας του οργα-νισμού μας σε ανόργανα άλατα, απαραίτητα για την καλή λειτουργία του. Μάλιστα, η έλλειψή τους δημιουργεί πολλές επιπλοκές. Το ιαματικό νερό, λόγω των συστατικών του, είναι υπότονο σε σχέση με τον ορό του αίματος και γι’ αυτό απορροφάται ευ-κολότερα και απεκκρί-νεται από τους νεφρούς γρήγορα. Με τη γρήγορη διέ-λευση του νερού από τις χολιφόρους και ουροφόρους οδούς, συμπαρασύρονται και αποβάλλονται άλατα και μικροί λίθοι.Το ανθρακικό οξύ που περιέχεται σε πολλά ια-ματικά νερά προκαλεί διέγερση της λειτουρ-γίας του στομάχου και αύξηση της εκκριτικής λειτουργίας. Ταυτόχρο-να αυξάνει τις κινήσεις

του εντέρου και

τη δυνατότητα συστολής της χοληδόχου κύστεως.

Αυτό που έχει σημασία είναι η χημική σύνθεση των νερών, αφού, με ορισμέ-να μεταλλικά νερά, εμπλουτίζουμε τον οργανισμό μας με ένα ή περισσότερα μέταλλα ή μπορεί τα μέταλλα αυτά να εμπλουτίσουν ένα συγκεκριμένο όργανο. Επίσης, μια μεταλλική ουσία μπορεί να εκτοπίσει από συγκεκρι-μένο σημείο του οργανισμού ένα μέταλλο ή να γίνει αιτία για την απέκκριση ενός άλλου. Τα μεταλλικά νερά μεταβάλλουν την περιεκτικότητα του ορού του αίματος. Με βρόμιο αποβάλλε-ται χλώριο, με αλάτι αποβάλ-λεται κάλιο και με ασβέστιο διώχνουμε το μαγνήσιο. Τα μέταλλα μπορούν να ανα-

στείλουν τη μεταβολή ου-σιών. Έτσι, κατακράτηση ασβεστίου πετυχαίνουμε με χλωριούχα, διττανθρα-κικό νάτριο (σόδα) και κάλιο. Δύο μελέτες που έγιναν στην Ιταλία, και έχουν δημοσιευθεί στο ιατρι-κό περιοδικό «Clinica Terapeutica», επικυρώ-νουν τη χρησιμότητα της πόσης μεταλλικού νερού. Η πρώτη μελέτη αφορούσε την απο-τελεσματικότητα της ιαματικής θεραπείας στις γαστρεντερολογι-κές ασθένειες. Η μελέτη σε 965 ασθενείς έδειξε εκπληκτικά σύντομη βελ-τίωση στα συμπτώματα δυσπεψίας και χρόνιας

δυσκοιλιότητας, μείωσε τη λήψη γαστρε-ντερικών φαρμάκων, αλλά και τις χαμένες εργάσιμες ημέρες.Η δεύτερη μελέτη αφορούσε προβλήματα χολής, οπότε χρησιμοποιήθηκε θειικό άλας ως συμπληρωματική θεραπεία στη θερα-πεία χολικής στάσης. Έπειτα από 3 εβδομά-δες θεραπείας με ιαματικό νερό μειώθηκαν στο κανονικό τα επίπεδα χολερυθρίνης των ασθενών.Η ποσιθεραπεία δρα σε τοπικό και σε γε-νικό επίπεδο. Έτσι, με την πόση ιαματικών νερών πετυχαίνουμε:• Αύξηση της διούρησης• Βελτίωση της πεπτικής λειτουργίας• Ρύθμιση της λειτουργίας της χοληδόχου

κύστης• • Βελτίωση της λειτουργίας των εντέρων.

Τι αντιμετωπίζει:Η ποσιθεραπεία βοηθά στην αντιμετώπιση:1. Δυσπεπτικών καταστάσεων,2. Ουρικής αρθρίτιδας,3. Ψαμμίασης - λιθίασης- κρυσταλλουρίας,4. Χρονίων φλεγμονών στο κατώτερο ουρο-

ποιητικό σύστημα,5. Δυσκοιλιότητας,6. Ελαφράς ηπατοπάθειας7. Γενικότερων γαστρεντερικών διαταραχών

- παθήσεων του στομάχου, του εντέρου και της χοληδόχου κύστεως, αλλά και

8. Εκζεματοειδών δερματίτιδων

ΑντενδείξειςΕίναι αυτονόητο ότι η κακή λειτουργία της καρδιάς ή των νεφρών αποτελεί βασική αντένδειξη για κάθε είδος ποσιθεραπείας, ενώ παράλληλα η ποσιθεραπεία δεν πρέπει να εφαρμόζεται σε περίπτωση βαριάς και χρόνιας ηπατοπάθειας, υπερτροφίας του προστάτη και στην περίπτωση που υπάρ-χουν έλκη στο στομάχι ή τον πυλωρό.

Μεταλλικό νερό ο ευεργέτης

Βοοkmarks

OKTΩBΡIOΣ 2012

To «In Vitro» και σε ηλεκτρονική μορφήΠλέον µπορείτε να διαβάσετε το «In Vitro» και µέσω Διαδικτύου. H διαδικασία είναι πολύ απλή. Πληκτρολογήστε την παρακάτω διεύθυνση issuu.com/invitromagazine και θα εµφανιστούν στην οθόνη σας όλα τα τεύχη του περιοδικού. Πατώντας στο εξώφυλ-λο του ενός θα µπορέσετε να το ανοίξετε και να το ξεφυλλίσετε σε πραγµατικό χρόνο. Aν θέλετε µπορείτε να το κατεβάσετε σε µορφή PDF στην επιφάνεια του υπολογιστή σας. Έτσι δηµιουργεί-τε το προσωπικό σας αρχείο από τεύχη του «In Vitro». Προσοχή όµως διότι απαγορεύεται η αναπαραγωγή και αναδηµοσίευση των θεµάτων του περιοδικού.

Γεννημένη νικήτρια Η Τζωρτζίνα Ξένου, πρωτα-θλήτρια του καράτε, σε ηλι-κία 11,5 ετών έδωσε έναν µεγάλο αγώνα. Για τη ζωή της. Πάλεψε τον καρκίνο και, αφού τον νίκησε, γύ-ρισε πίσω στη ζωή της και στον τον αθλητισµό, όπου διαπρέπει σε κάθε πρωτά-θληµα καράτε. Η περιπέτεια της υγείας της περιγράφεται στο βι-βλίο, µέσα από τα µάτια της ίδιας, αλλά και της µητέ-ρας της, Μαρίζας Σουµπασάκη. Η Τζωρτζίνα βραβεύτηκε ως Γυναίκα της Χρονιάς 2010 ως Πρωταθλήτρια Ζωής. Η ιστορία της πρόκει-ται σύντοµα να γίνει ταινία από τον οργανισµό Make-A-Wish Ελλάδος.

Μαγειρεύοντας για νεφρικήανεπάρκειαΟι δίαιτες για την αντιµετώπιση της νε-φρικής ανεπάρκειας δεν είναι κατ’ ανάγκη δυσάρεστες και σί-γουρα δεν είναι δί-αιτες πείνας. Ο σύγ-χρονες θεραπείες για τη νεφρική ανεπάρκεια αποτελούν µια πρόκληση σωστής διατροφής µε διαιτολόγιο επιστηµονικά σχεδια-σµένο για τις ανάγκες κάθε ασθενούς.Η συλλογή των συνταγών της Αγγελικής Τσαρούχη, δι-αιτολόγου – διατροφολόγου, προέρχεται όχι µόνο από τη βιβλιογραφία, αλλά και από τη δηµιουργική εµπλοκή πολλών ασθενών της µε τη µαγειρική όπως και του περι-βάλλοντός τους.

Προτείνουμε

Business mailΔιεθνής διαπίστευση της Biohellenika και πάλιΤη διαπίστευσή της από την Αµερικανική Ένωση Τραπεζών Αίµατος (ΑΑΒΒ) ανανέωσε η ελληνική εταιρεία οικογενειακής φύλαξης βλαστοκυττάρων Biohellenika.Όπως ανακοίνωσε η Biohellenika, η εταιρεία είχε λάβει πριν από δύο χρόνια τη διεθνή διαπίστευση της Αµερικανικής Ένωσης Τραπεζών Αίµατος, η οποία και ανανεώνεται κάθε δύο έτη.Η διαπίστευση αυτή, κάνει αποδεκτές σε όλο τον κόσµο τις µονάδες βλαστοκυττάρων που φυλάσσονται στην εταιρεία, καθώς αποτελεί τη διεθνή εγγύηση ποιότητας των υπηρεσιών που παρέχει η Biohellenika κατά την επεξεργασία και φύλαξη των µονάδων, αλλά και κατά την αποδέσµευση για θεραπευτικές εφαρ-µογές σε κλινικές και νοσοκοµεία στην Ελλάδα και το εξωτερικό.Σηµειώνεται ότι η Biohellenika είναι η µόνη ελληνική εταιρεία που έχει µε επιτυχία αποδεσµεύσει µονάδες για θεραπεία τόσο στις Ηνωµένες Πολιτείες όσο και στην Ευρώπη.

IN•VITRO•35

•IN•VITRO•

Νέος επικεφαλής στην Pfizer HellasΟ Erik Nordkamp ανέλαβε από την 1η Αυγούστου νέος επικεφαλής της Pfizer Hellas και Διευθυντής της Επιχειρησιακής Μονάδας του Primary Care. Η εξέλιξη αυτή έρχεται σε συνέχεια της απόφασης του Pierre Gaudreault να αποχωρήσει από την Pfizer, έπειτα από 15 χρόνια στην εταιρεία.Όπως ανακοίνωσε η Pfizer Hellas, ο Erik Nordkamp είναι 43 ετών και διαθέτει 13 χρόνια εµπειρίας στη φαρµακευτική αγορά. Από τον Οκτώβριο του 2010 µέχρι σήµερα, είχε καθοριστικό ρόλο στην Pfizer, ως Head of Strategy/ Senior Director στο τµήµα του Primary Care σε Ευρώπη και Καναδά. Από τη θέση αυτή, είχε ηγετικό ρόλο στη στρατηγική αξιολόγηση και την αναβάθµιση του λειτουργικού µοντέλου της εταιρείας. Πριν από την ένταξή του στην Pfizer, εργάστηκε στην εταιρεία Elli Lilly σε µια σειρά από ηγετικές επιχει-ρησιακές θέσεις σε επίπεδο χώρας (Επικεφαλής Επιχειρησιακών Μονάδων στη M.Βρετανία και στη Γερ-µανία), αλλά και σε περιφερειακό επίπεδο (εγκατέστησε τη µεθοδολογία Lean Six Sigma στον οργανισµό και ηγήθηκε της µετατροπής του ευρωπαϊκού εµπορικού µοντέλου). Ο Εrik Nordkamp κατάγεται από την Ολλανδία και έχει πτυχίο Επιστηµών Υγείας από το πανεπιστήµιο Nijmegen της Ολλανδίας, MBA από το πανεπιστήµιο Erasmus του Ρότερνταµ στην Ολλανδία και µεταπτυ-χιακό στη Διαχείριση Περιβάλλοντος από το πανεπιστήµιο του Varese της Ιταλίας.

Έκλεισε τα «10» η Ευρωκλινική ΠαίδωνΔέκα χρόνια λειτουργίας έκλεισε φέτος η Ευρωκλινική Παίδων και γιόρτασε το γεγονός µε πλήθος εκδηλώσεων και happenings, καθώς και σηµαντικές προσφορές υγείας για τα παιδιά. Από το 2002, η Ευρωκλινική Παίδων, µία πρότυπη αµιγώς παιδιατρική κλι-νική, έχει απαλύνει τον πόνο σε 250.000 παιδιά και έχει νοσηλεύ-σει 40.000 παιδιά, αριθµοί µοναδικοί για τα ελληνικά δεδοµένα, όσον αφορά την ιδιωτική παροχή υπηρεσιών υγείας για το παιδί. Παρέχει άριστη ιατρική φροντίδα από κορυφαίο επιστηµονικό προσωπικό, όλων των παιδιατρικών ειδικοτήτων και υποειδικοτή-των, µε υψηλού επιπέδου νοσηλευτικό προσωπικό, εξειδικευµέ-νο στη φροντίδα των παιδιών, σε ένα ευχάριστο, φιλικό και ζεστό περιβάλλον για τα παιδιά, στο κέντρο της Αθήνας.

Τα οφθαλµολογικά CIBA Vision ανέλαβε η Γερολυµάτος IntΣυµφωνία αποκλειστικής διάθεσης και διανοµής των οφθαλ-µολογικών προϊόντων της Alcon, που εξαγοράστηκε από τη Novartis, υπέγραψε η Γερολυµάτος International ΑΕΒΕ.Η νέα δραστηριότητα της Γερολυµάτος Ιnternational αφορά προ-ϊόντα της CIBA Vision (που υπάγεται στην Alcon).Η Γερολυµάτος International δραστηριοποιείται από το 1923, εξάγει τα δικά της προϊόντα σε 45 χώρες µέσω 5 θυγατρικών και διεθνούς δικτύου αντιπροσώπων της. Στην Ελλάδα παράγει ή αντιπροσωπεύει OTC προϊόντα, κτηνιατρικά ως αποκλειστικός αντιπρόσωπος της Merial, θυγατρικής της Sanofi, και παρέχει υπηρεσίες logistics για καλλυντικά, φαρµακευτικά και παρα-φαρµακευτικά προϊόντα.

36•in•vitro

ΟμορφιάOKTΩBΡIOΣ 2012

Ιδρώτας Γράφει η Ιωάννα Αλεξίου

Συνεργάστηκε ο Ευάγγελος Κουτής, δερματολόγος - αφροδισιολόγος

Κίνηση ματ στην εφίδρωση

Όσο ενοχλητικός κι αν είναι, όσο κι αν προδίδει την αγω-νία, το στρες, την αμηχανία μας, ο

ιδρώτας είναι, όχι μόνο απαραί-τητος, αλλά ζωτικής σημασίας για κάθε άνθρωπο. Αρκεί κα-νείς να σκεφτεί ότι η εφίδρωση αποτελεί το «κλιματιστικό» του ανθρώπινου οργανισμού, ώστε να διατηρείται η πολύ σημαντική λειτουργία του, που ονομάζεται ομοιόσταση. Χάρη στους ομοιο-στατικούς μηχανισμούς, εκ των οποίων και ο ιδρώτας, το σώμα

μας διατηρεί σταθερή τη θερμο-κρασία του στους 36,5 βαθμούς

Κελσίου. Με την εξάτμισή του το δέρμα δροσίζεται. Στη συνέχεια οι νευ-

ροδιαβιβαστές που υπάρχουν στο δέρμα μας στέλνουν το σήμα στον εγκέφαλο, με

αποτέλεσμα να προλαμβάνεται η υπερθέρ-μανση του σώματος. Μια άλλη πολύ σημαντική λειτουργία που επιτελεί ο ιδρώτας είναι ότι δρα αποτοξινω-τικά. Ο ανθρώπινος οργανισμός τοξινώνεται

από πολλούς παράγοντες. Σε αυτούς περι-λαμβάνονται πολλές τροφές, το κάπνισμα, τα φάρμακα, το αλκοόλ αλλά και περιβαλλοντι-κοί παράγοντες. Ένας από τους μηχανισμούς αποβολής αυτών των τοξινών είναι ο ιδρώτας. Ο ιδρώτας, πάντως, κατά κοινή επιστημο-νική ομολογία, είναι άοσμος. Η δράση των βακτηρίων που κατοικούν στο δέρμα είναι αυτή που ευθύνεται για την κακοσμία. Οπό-

τε, πώς απαλλάσσεται κάποιος από αυτό το πρόβλημα; Οι επιλογές ποικίλλουν και οι

απόψεις διίστανται...

Αποσμητικά: αθώα ή ένοχα;Το θέμα της αντιμετώπισης της κακοσμίας και των προϊόντων που κυκλοφορούν στο εμπόριο έχει φέρει στο προσκήνιο τη συζήτηση σχετικά με τα υγιεινά και μη υγιει-νά προϊόντα για την αντιμετώπισή της. Αν και δεν έχει αποδειχθεί η απόλυτη σχέση της χρήσης απο-

σμητικών αντιιδρωτικών προϊόντων για τις μασχάλες με την πρόκληση

καρκίνου του μαστού, ωστόσο μια μεγάλη μερίδα της επιστημονικής κοι-

νότητας βοά πως κάποια συγκεκριμένα συστατικά είναι δυνητικά βλαβερά. Και τα

συστατικά αυτά που ενοχοποιούνται δεν εί-ναι άλλα από τα γνωστά, πια, parabens και τα άλατα αλουμινίου. Σύμφωνα με επιστημονι-κές έρευνες, τα συστατικά αυτά ενοχοποιού-νται για πρόκληση καρκίνου του μαστού, κα-θώς μπορούν να σταματήσουν τη διαδικασία εφίδρωσης του σώματος. Μπορούν, επίσης, να συρρικνώσουν τους ιδρωτοποιούς αδένες και να μπλοκάρουν τους πόρους τους, με απο-τέλεσμα τη διατάραξη της φυσικής λειτουργί-ας της εφίδρωσης. Πώς μπορεί, όμως, να αναγνωρίσει κανείς τα

βλαβερά για την υγεία αποσμητικά για τον ιδρώτα; Τα αποσμητικά που είναι γνωστά ως deodorant απλώς βελτιώνουν τη μυρωδιά, εξουδετερώνοντας ή αρωματίζοντας τις οσμές. Περιέχουν συνήθως αλκοόλη και άρωμα και δεν σταματούν τη διαδικασία της εφίδρωσης. Τα αντιιδρωτικά γνωστά ως antiperspirants λειτουργούν φράσσοντας τους ιδρωτοποιούς αδένες με μικροσκοπι-κούς κόκκους αλάτων αλουμινίου, οι οποίοι λειτουργούν και ως αντιβακτηριδιακή προ-στασία.

Βασανιστική υπεριδρωσίαΌταν το σώμα στάζει μονίμως από τον ιδρώ-τα, όταν ο πάσχων δεν μπορεί να πιάσει ούτε το τιμόνι του αυτοκινήτου, να ανταλλά-ξει μια χειραψία κι όταν το πρόβλημα είναι μονίμως εμφανές στις μπλούζες και στα πουκάμισα, τότε μιλάμε για υπεριδρωσία. Στις περιπτώσεις αυτές ο οργανισμός εκ-κρίνει πολύ πιο μεγάλες ποσότητες απ’ ό,τι χρειάζεται το σώμα για να δροσιστεί. Όταν, μάλιστα, αυτό συνεχίζεται και κατά τη διάρ-κεια του ύπνου, τότε μπορεί να υποκρύπτο-νται, σύμφωνα με τους ειδικούς, κι άλλες αιτίες, όπως ο υπερθυρεοειδισμός, ο δια-βήτης, η εμμηνόπαυση ή η λήψη κάποιων φαρμάκων. Σε κάθε περίπτωση ο πάσχων πρέπει να απευθυνθεί στον δερματολόγο, καθώς υπάρχουν θεραπείες για την αντιμε-τώπιση του προβλήματος. Η πιο διαδεδομέ-νη από αυτές είναι η θεραπεία με βοτουλι-νική τοξίνη τύπου Α (ΒΟΤΟΧ), η οποία, όταν υπάρχει ένδειξη υπεριδρωσίας, καλύπτεται πλήρως από τα ασφαλιστικά ταμεία.

Η «πράσινη» λύση Το πρόβλημα της κακοσμίας δεν συναντάται μόνο στις σύγχρονες κοινωνίες. Παλαιότερα οι άνθρωποι αντιμετώπιζαν την κακοσμία χρησιμοποιώντας φυσικά αντιιδρωτικά, όπως το λεμόνι και το ξίδι. Σήμερα οι μέ-θοδοι αυτές δεν είναι τόσο διαδεδομένες. Όσοι θέλουν να χρησιμοποιήσουν φυσικά αντιιδρωτικά μπορούν να επιλέξουν εκχυ-λίσματα φυτών βιολογικής καλλιέργειας ή φυσικούς αποσμητικούς κρυστάλλους. Πρό-κειται για ορυκτό άλας σε στερεά ή υγρή μορφή, που αντιμετωπίζει το πρόβλημα χωρίς να φράζει τους πόρους μπλοκάροντας τη διαδικασία της εφίδρωσης.

Tips > Βότανα και αρωματικά φυτά, όπως μαϊ-

ντανός, δεντρολίβανο, φασκόμηλο, καν-νέλα μπορούν να συμβάλουν στην αντιμε-τώπιση της κακοσμίας του ιδρώτα.

> Για να αντιμετωπίσετε τον ιδρώτα των ποδιών κάνετε μασάζ με λεμόνι που εί-ναι ιδιαίτερα στυπτικό και περιορίζει τον ιδρώτα.

> Η σάουνα βοηθά στην αποτοξίνωση του οργανισμού και δημιουργεί αίσθημα ευ-εξίας.

>Εφαρμόστε τα αποσμητικά πάντα σε κα-θαρό δέρμα.

Κέντρα ΠαχυσαρΚίασ ΑΘΗΝΑ-ΠΕΙΡΑΙΑΣ > Γενικό Νοσοκομείο «Ευαγγελισμός», Υψη-

λάντου 45-47, Αθήνα, τηλ.: 210-72.01.000> Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών «Ιπποκρά-

τειο», Βασιλίσσης Σοφίας 114, Αθήνα, τηλ.: 210-77.93.720

> Γενικό «ΛαΪκό» Νοσοκομείο Αθηνών, Αγί-ου Θωμά 17, Αθήνα, τηλ.: 210-74.56.778, 210-74.56.682

> Γενικό Κρατικό Νοσοκομείο Αθηνών «Γ. Γεννηματάς», Μεσογείων 154, Χολαργός, τηλ.: 213-20.32.000

> «Κοργιαλένειο-Μπενάκειο» Νοσοκομείο, Ερυθρού Σταυρού 1, Αμπελόκηποι, τηλ.: 210-64.14.926

> Περιφερειακό Γενικό Νοσοκομείο Νέας Ιωνίας «Αγία Όλγα», Αγίας Όλγας 3-5, Νέα Ιωνία, τηλ.: 210-27.76. 612-17

> Γενικό Νοσοκομείο «Αττικόν», Ρίμινι 1, Χαϊδάρι, τηλ.: 210-58.31.100

> Γενικό Νοσοκομείο Αττικής «ΚΑΤ», Νίκης 2, Κηφισιά, τηλ.: 210-62.80.100-200

> Γενικό Νοσοκομείο Μελισσίων «Αμαλία Φλέμινγκ», 25ης Μαρτίου 14, Μελίσσια, τηλ.: 210-80.38.200

> Γενικό Νοσοκομείο Πειραιά «Τζά-νειο», Τζανή και Αφεντούλη 1, Πειραι-άς, τηλ.: 210-45.92.188, 210-45.92.194, 210-45.92.195

> Γενικό Αντικαρκινικό Νοσοκομείο Πειραιά

«Μεταξά», Μποτάση 51, Πειραιάς, τηλ.: 210-42.85.000, 210- 42.84.444

> Γενικό Κρατικό Νοσοκομείο Νίκαι-ας, Μαντούβαλου 3, Νίκαια, τηλ.: 213-20.76.200

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ> ΓΠΝΘ «Ιπποκράτειο», Κωνσταντι-

νουπόλεως 49, Θεσσαλονίκη, τηλ.: 2310-850.850

> Γενικό Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Θεσ-σαλονίκης «ΑΧΕΠΑ», Σ. Κυριακίδη 1, Θεσ-σαλονίκη, τηλ.: 2310-993.111

> Γενικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης «Άγι-ος Δημήτριος», Ελ. Ζωγράφου 2, τηλ.: 2310-201.221

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ - ΘΡΑΚ> > Γενικό Νοσοκομείο Καβάλας, Αμερικανι-

κού Ερυθρού Σταυρού 11, Καβάλα, τηλ.: 2510-833.990

> Γενικό Νοσοκομείο Σερρών, Αγίας Σο-φίας 3, Σέρρες, τηλ.: 23210-94.637, 23210-94.500

> Γενικό Νοσοκομείο Γιαννιτσών, Λ. Κα-τσώνη, Γιαννιτσά, τηλ.: 23820-56.555, 23820-56.200

> Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Αλεξαν-δρούπολης, Δήμητρας 19, Αλεξανδρούπο-λη, τηλ.: 25510-74.000

> Γενικό Νοσοκομείο Κομοτηνής «Σισμανό-γλειο», Σισμανόγλου 45, Κομοτηνή, τηλ.: 25310-57.529

ΗΠΕΙΡΟΣ> Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Ιωαννίνων,

Λεωφ. Πανεπιστημίου, Δουρούτης Ιωαννί-νων, τηλ.: 26510-99.507

ΚΡΗΤΗ> Γενικό Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο

Ηρακλείου, Βούτες Ηρακλείου, τηλ.: 2810-392.387

ΠΕΛOΠOΝΝΗΣOΣ> Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Κορίν-

θου, Λεωφ. Αθηνών 53, Κόρινθος, τηλ.: 27410-84.101

Κέντρα Μαστου> Αγ. Σάββας Λ. Αλεξάνδρας 171 Αθήνα, τηλ.

210 6409397-8, 210 6409406> Ιασώ Λ. Μεσογείων 264 Χολαργός τηλ.

2106185227> Υγεία Ερυθρού Σταυρού 4 και Κηφισίας

Μαρούσι τηλ. 2106867280> Ερρίκος Ντυνάν Μεσογείων 108 Αθήνα,

τηλ. 210 6972062> Metropolitan Εθνάρχου Μακαρίου και Ελ.

Βενιζέλου 1 Ν. Φάληρο, τηλ. 210 4809157> Λαϊκό Αγ. Θωμά 17 Αθήνα, 210 7456000> Μητέρα Ερυθρού Σταυρού 6 και Κηφισίας

Μαρούσι τηλ. 2106869320-645> Κυανούς Σταυρός Βας. Σοφίας 102 Πλ. Μα-

βίλη, Αθήνα 2107468817, 2107468800

> Αλεξάνδρα Βας. Σοφίας 80, Αθήνα, τηλ. 210 3381171, 210 3381100

> Ιπποκράτειο Βας. Σοφίας 114 Αθηνα, τηλ. 2107772331, 2132088000

> ΠΕΠΑΓΝΗ Βούτες Ηράκλειο Κρήτης, τηλ. 2810392674, 2810 392265

> Λητώ Μουσών 7-13 Αθήνα τηλ 210 6902076-7 > Κλινική Γένεσις Τέρμα 17ης Νοεμβρίου,

Πυλαία Θεσσαλονίκης, τηλ. 2310984000> Ευρωκλινική Αθανασιάδου 9 πάροδος Σού-

τσου Αθήνα, 210 6416305

ΛουτροΠοΛέίσ ΠοσίθέραΠέίασ> Λουτρακίου - Περαχώρας Κορινθίας

τηλ. : 2384091300> Λουτρά πόζαρ δήμου Αριδαίας

τηλ. 23840-91300> Σουρωτής Δήμου Βασιλικών

τηλ. 23960-41590, 23960-41182, > Ξινού Νερού Φλώρινας τηλ. 2386024333 > Καϊάφα του δήμου Ζαχάρως

τηλ. 2625031710> Λουτρά Πλατυστόμου τηλ. 2236022510> Λουτρά Κυλλήνης τηλ. 2623092234> Λουτρά Νιγρίτας τηλ. 2322022892> Λουτρά Μεγάλης Βρύσης Κιλκίς

τηλ. 23410-39101> Σύνδεσμος Δήμων και Κοινοτήτων Ιαματι-

κών Πηγών www.thermalsprings.gr

Noσοκομεια > αττικHσΑθΗνΑ> Γενικό Νοσο κο μείο Αθηνών «Γ.

Γεννηματάς» (Γενικό Κρατικό Αθη-νών) Μεσογείων 154, Χολαργός

> Γενικό Νοσοκο μείο Αθηνών «Η Ελπίς» Δημητσάνης 7, Αμπελό-κηποι

> Ερρίκος Ντυ νάν, Μεσογείων 107 > Γενικό Αντικαρ κινικό Νοσοκομείο

Αθηνών «Άγιος Σάββας», Λ. Αλε-ξάνδρας 171

> Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών «Ιπ-ποκράτειο», Βασ. Σοφίας 114

> Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών «Λαϊ-κό», Αγ. Θωμά 17

> Μαιευτήριο Αθηνών «Έλενα Βε-νιζέλου», πλ. Έλενας Βενιζέλου 2

> Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών «Κορ-γιαλένειο-Μπενάκειο Ε.Ε.Σ» (Ερυ-θρός Σταυρός), Αθανασάκη 1

> Γ.Ν. Νοσημάτων Θώρακος «Σω-τηρiα», Μεσογείων 152

> Γενικό Νοσοκο μείο Αθηνών «Ευ-αγγελισμός», Υψηλάντου 45

> Γενικό Νοσοκομείο Παίδων Aγλα-ΐα Κυριακού, Θηβών και Λεβαδεί-

ας, Αμπελόκηποι > Νοσοκομείο Αφρ. & Δερμ. Νόσων

Αθηνών «Ανδρέας Συγγρός», Δραγούμη 5

> Ιασώ General, Λεωφ. Μεσογείων 264, Xολαργός

> Γενικό Νοσοκομείο «Ασκλ η πιείο Βούλας», Βασ. Παύλου 1

ΠειρΑιΑς> Γενικό Αντικαρκινικό Νοσοκομείο

Μεταξά, Μπότσαρη 51 > Γενικό Νοσοκομείο Πειραιά «Τζά-

νειο», Zαννή και Αφεντούλη

ΧΑΐδΑρι> Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσο-

κομείο «Αττικό», Ρίμινι 1

ΚΑλλιθεΑ> Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέ-

ντρο, Λ. Συγγρού 356

ΦΑλΗρο> Metropolitan Hospital, Εθνάρ-

χου Μακαρίου & Ελ.Βενιζέλου

1 Ν. Φάληρο

ΚΗΦιςιΑ> Γ.Ν. Αττικής ΚΑΤ, Νίκης 2

ΜΑρούςι> Ιασώ, Κηφισίας 37 > Γ.Ν. Σισμανό-

γλειο, Σισμανoγλείου 1

ν. ιωνιΑ> Γ.Ν.Ν. Αγία Όλγα, Αγ. Όλγας 3

νιΚΑιΑ> Γ.Ν. Νίκαιας, Μαντούβαλου

Δημ. 3

ΒΡΙΛΗΣΣΙΑ> Σισμανόγλειο, Σισμανόγλου 1

φαρμακεια > αττικHσ> Κολοκούρη Ελένη Μεσογείων

117, εντός εμπορικού κέντρου, > Γρηγορόπουλος Σωτήρης Δευ-

τέρας Μεραρχίας 2 & Ακτή Μια-ούλη, Πειραιάς, > Πλυ τάς Νικόλα-ος Κηφισίας 125-127, Ν. Ψυχικό,

> Λουράντος Κώστας Ομήρου 6, Ν. Σμύρνη,

> Μπακάκος Αγ. Κων/νου 3, Ομό-νοια

> Λένα Τριανταφύλλη Μπακάκου, Λεωφ. Κηφισίας 281, Κηφισιά

> Βλάχος Κων/νος Στουρνάρη 53 (δίπλα στο θέατρο Αλάμπρα), Αθήνα,

> Βλάχος Παντελής Θεοτοκο-πούλου 6, Χαλάνδρι, (πλησίον AGORA CENTER),

> Αντωνό πουλος Νίκος Περικλέους 79, Κηπούπολη Περιστέρι,

> Μαρούλης Γεώργιος Πανεπιστη-μίου 6, Αθήνα,

> Κούβαρης Κώστας Ηρώων Πολυ-τεχνείου 37, Πειραιάς,

> Λαζαρίδου-Παπαδοπούλου Ευγε-νία Τραλέων 61, Γαλάτσι,

> Λύγδας Νικόλαος Παναγή Τσαλδά-ρη 37, Περιστέρι,

> Μαραγκού Βασιλείου - Μαραγκού Ιωάννη Ακαδημίας 76, Αθήνα,

> Μώρος Δημήτρης 2ας Μαίου, 26, Ν. Σμύρνη,

> Ραφτόπουλος Γιώργος Κηφισίας 5, Αμπελόκηποι,

> Σαμαράς Ανδρέας Αλεξάνδρας

146Β & Λουκάρεως, Αμπελόκη-ποι,

> Σταματίου-Βέρου Μαρία Ε. Βενι-ζέλου 126, Ν. Ερυθραία,

> Σταυροπούλου Αικατερίνη Μεσο-γείων 437 & Αγ. Παρασκευής, Αγ. Παρασκευή,

> Σκρέκα Αθανασία, Αττικής 94, Άνω Γλυφάδα

> Τσιροπούλου Σοφία Σπερχειού 61, Χρυσούπολη Περιστέρι,

> Γιαννακάκου-Σκουμπουρδή Αγγε-λική Περικλέους 11, Μαρούσι

> Μπακογιάννη Πολυξένη, Δωδεκα-νήσου 39, Άλιμος

> Αικατερίνη Παγιαύλα- Ευαγγέλου, Κώστα Βάρναλη 38, Χαλάνδρι

Θα μασ βρειτε επισησ:> Hiltonia Spa Βασιλίσσης Σοφίας

46, Αθήνα> Εμπορικό κατάστημα Public

Καρα γεώργη Σερβίας 1, Πλα τεία Συντάγματος, Αθήνα.

χρηστικά

Πού θα μας βρίσκετε...

OKTΩBΡIOΣ 2012 in•vitro•37

38•IN•VITRO

Last pageOKTΩBΡIOΣ 2012

Ο ανθρώπινος οργανισμός

Δοµή κυττάρου

Παρά τις διαφορές τους ως προς τη µορφή και τη λειτουργία, τα πιο πολλά κύτταρα έχουν παρόµοιες εσωτερικέ δοµές. Ο πυρήνας (το µεγάλο πορφυρό οβάλ) περιέχει το γενετικό υλικό του κυττάρου και διαθέτει έναν τουλάχιστο πυρηνίσκο (σφαίρα, χαµηλά στο κέντρο), ο οποίος ελέγχει τη σύνθεση των πρωτεϊνών στα ριβοσώµατα (αλυσίδες µικρών κίτρινων σφαιρών) στο ενδο-

πλασµατικό δίκτυο (διπλωµένες δοµές επάνω και δεξιά από τον πυρήνα). Οι πρωτεΐνες αποθηκεύονται στις πεπλατυσµένες µεµβράνες της συσκευής Golgi (επάνω και δεξιά απο το ΕΔ). Ενέργεια για τις δραστηριότητες του κυτ-τάρου παράγεται από τα µιτοχόνδρια (κύλινδροι, ένας κάτω).

[καλλιτεχνική απεικόνιση]

IN_VITRO_39

Documents

Transcript of IN_VITRO_39