interviu - gfsis.org · PDF filesofokle, romauli kopio karlsbergis axali glip

14

Transcript of interviu - gfsis.org · PDF filesofokle, romauli kopio karlsbergis axali glip

Page 1: interviu - gfsis.org · PDF filesofokle, romauli kopio karlsbergis axali glip
Page 2: interviu - gfsis.org · PDF filesofokle, romauli kopio karlsbergis axali glip

jer unda davamtkicoT, rom aseTi ram — „aucileblad wasakiTxi

wignebi“ — marTla arsebobs. albaT mogikravT yuri aseTi ga­

moTqmebisTvis:

50 wigni, romelic unda waikiTxo, sanam cocxali xar

yvela drois 100 saukeTeso wigni

200 wigni BBC­is versiiT

12 wigni, romelTa gareSe sicocxle ar Rirs

mTvareze rom midiodeT da giTxran, erTi (sami, xuTi) wigni unda waiRoo, romel wigns (wignebs) airCevdiT?

kacobriobam ukanaskneli ormoci saukunis manZilze miliono­

biT wigni dawera da miliardobiT tiraJiT gamosca. amerikis kong­

resis biblioTekaSi, romelic msoflios udidesi wignTsacavia, 20

milioni dasaxelebis 28 milioni wignia.

warmoidgineT, rom yvela sxva saqme miatoveT, iqeciT im adami­

anad, romelsac zogi siyvaruliT da zogic dacinviT „wignis Wias“

uwodebs, yoveldRe saSualod erT wigns kiTxulobT (es warmoud­

geneli ar aris, radgan sakmaod sqeltaniani wignis wakiTxva SeiZ­

leba 10­12 saaTSi, magram sistematurad amis keTeba metad Zneli

saqme iqneboda). warmoidgineT? axla viangariSoT:

interviu

levan berZeniSvili

Jurnalze muSaobisas bevrs vfiqrobT, Tu ra SeiZleba iyos axali da saintereso im axal-

gazrdebisaTvis, visTvisac am Jurnalebs vamzadebT... Tavdapirveli CanafiqriT me-9 rubri-

ka interviuebs unda daTmoboda da sxvadasxva profesiis, interesebisa Tu miswrafebebis

adamianebi unda warmogvedgina. `Cemi samyaros~ pirvel nomerSi daibeWda kidec interviu

aSS-is elCTan saqarTveloSi riCard norlandTan. Jurnalis meore nomerSi ki gadavwyviteT

gamovaqveynoT leAvan berZeniSvilis werili `aucileblad wasakiTxi wignebi~, romelic sa-

gangebod Cveni JurnalisaTvis daiwera. vin icis, iqneb am werilma da iq miTiTebulma lite-

raturam ramden kacs aRmoaCeninos jerac ucnobi samyaro...…

`Cemi samyaros~ saredaqcio kolegia

aucileblad wasakiTxi wignebi

78

Page 3: interviu - gfsis.org · PDF filesofokle, romauli kopio karlsbergis axali glip

dReidan kidev asi weli rom icxovroT aseT reJimSi, 36525 wigns

waikiTxavT, rac kongresis biblioTekis wignebis raodenobis 0,18

procents Seadgens. msoflio codna uzarmazaria, misi srulad dauf­

leba SeuZlebelia, idealur SemTxvevaSi SesaZlebelia mxolod misi

meaTasedis aTviseba, xolo realuria mxolod meaTiaTasedis da­

muSaveba. kviraSi erTi wignis wakiTxva realur cxovrebaSi samidan

oTx aTasamde wigns wagvakiTxebs. amaze meti wigni mxolod erTeulebs

waukiTxavT, danarCeni kacobrioba amaze gacilebiT naklebs kiTxu­

lobs. Tuki piradad Tqven „erTeulebis“ ricxvidan xarT, aucilebe­

li wignebi TqvenTvis, SeiZleba, arc arsebobdnen, magram Tuki realu­

ri da normaluri ymawvili brZandebiT, maSin mtkivneuli iqneboda,

Tuki xangrZlivi cxovrebis bolos aRmoaCendiT, rom sami aTasi wigni

wagikiTxavT da, amasobaSi, yvelaze mniSvnelovani wignebi gamogrCe­

niaT.

aqamde wignebze ise vilaparakeT, ise viangariSeT raRac­raRacebi

da varaudebic ise gamovTqviT, rom arc agvixsnia, saerTod, ra saWi­

roa maTi wakiTxva. wignis kiTxvas bevri daniSnuleba aqvs, kiTxvis

erT­erTi (magram ara erTaderTi!) mizani codnis dauflebaa.

dRevandel msoflioSi gabatonebulia interneti, kino, televi­

zia da videoTamaSebi. aSkaraa, rom sul ufro da ufro naklebi xalxi

kiTxulobs wignebs. wignebis didi nawili ukve iqca filmad an satele­

vizio serialad da zogierTma adamianma seriozuladac ki SeiZleba

ikiTxos, wignebi saerTod ra saWiroao. Cven asaxsneli gvaqvs, ratomaa

kiTxva jer kidev aucilebeli dResac.

damwerlobis gamogoneba, xolo SemdgomSi wignis beWdvis damk­

vidreba iyo kacobriobis udidesi miRweva; wignebze uaris Tqmam SeiZ­

leba kacobriobis es udidesi warmateba gaauferulos da „gaauqmos“.

modi, vnaxoT, ras akeTeben adamianebi kiTxvis nacvlad:

uyureben televizors: dRes iSviaTi ar aris 2 an 3 televizo­

ri erT ojaxSi. miuxedavad imisa, rom televiziac xmarobs sity­

vebs da warwerebs, ar mgonia, rom es karg sakiTxav masalad unda

miviCnioT.

mogzauroben („daZvrebian“) internetSi: SarSan internetis

momxmarebelTa raodenobam 2 miliards gadaaWarba. internetSi

mogzauroba televizoris yurebaze ukeTesia, radgan iq uamravi

saintereso teqstia, magram simarTle is aris, rom am teqstebiT

cota vinme Tu interesdeba.

aris kidev interaqtiuli aqtivobebi, rogoricaa video

TamaSebi, filmebi da a.S.

aucileblad wasakiTxi wignebi

79

Page 4: interviu - gfsis.org · PDF filesofokle, romauli kopio karlsbergis axali glip

sworad gamigeT, ar minda vTqva, rom es yvelaferi cudia, radgan Tqve­

ni ar iyos, mec miwevs televizoris yurebac, internetSi mogzaurobac da

filmebis yurebac (ai, videoTamaSebSi ver SegejibrebiT). mxolod imis rCeva

minda TqvenTvis, rom yvelafer amas daumatoT mcire dro (Tundac 20 wuTi)

yoveldRiuri kiTxvisTvis.

ratom unda vikiTxoT?

neba momeciT davesesxo mweralsa da mxatvars, tomi depaolas, romelsac

orasze meti sabavSvo wignisTvis ilustraciebi aqvs Seqmnili: „kiTxvas didi

azri aqvs, radgan Tu kiTxva SegiZlia, SegiZlia raRac gaigo yvelaferze da

yvelaferi gaigo raRacaze“. ukeTesad verc ityvi. kiTxva Tu giyvars, Sens

winaSe codnis ukidegano okeanea. Tuki rame ginda gaigo, sakmarisia swori

wigni gadaSalo da msoflio codna Sens xelTaa.

kiTxva zrdis Sens codnas da saerTo kulturas. es kargia, radgan cod­

na da kultura yovelTvis sasargebloa. SeiZleba gagigiaT ufrosebisgan,

rom uamravi ram ician, rac araferSi gamodgomiaT, magram sinamdvileSi ar

arsebobs usargeblo codna da rac meti ici, miT ukeTesia. es dagexmare­

baT yoveldRiur cxovrebaSi da, garda amisa, codna siamovnebas mogani­

WebT. daiwyeT kiTxva da gaivseT Tavi saintereso ambebiT, yoveldRe ikiT­

xeT cot­cota da sul male mosiarule enciklopediad iqceviT; es gazrdis

Tqvens avtoritets megobrebSi da, rac mTavaria, sakuTar Tavs ukeT gagac­

nobT.

gagxdiT Tu ara kiTxva ufro Wkvians? ra Tqma unda – ara. Wkviani Tqven

isedac xarT! ubralod, Tandayolil Wkuas ver moixmarT, Tu codna ar

geqnebaT. gaixseneT guramiSvilis sityvebi:

interviu

Vita brevis, ars longa – cxovreba moklea, xelovneba grZeli (mTeli cxovreba ar geyofa imisTvis, rom xelovnebas Cawvde); cxovreba warmavalia, xelovneba – ukv davi. Zveli berZeni eqimisa da mkvlevaris, hipokrates pirveli afor­izmis laTinuri varianti: Vita brevis, ars vero longa, occasio autem praeceps, ex¬perientia fal-lax, judicium difficile. „cxovreba moklea, xelovneba (mecniere­ba) marTlac grZeli, SemTx­veva, meore mxriv, – saSiSi, gamocdileba – cru, gansja – garTulebuli“.

bionika – berZn. bios „si­cocxle“ da „(eleqtro)nika“: mecniereba, romelic swavlobs biologiur siste­mebsa da procesebs sainJinro amocanaTa gadasawyvetad; misi erT­erTi pirveli amocanaa iseTi avtomatebis Seqmna, romlebic nervuli sistemis moqmedebis imitacias moax­denen.

80

Page 5: interviu - gfsis.org · PDF filesofokle, romauli kopio karlsbergis axali glip

`codna Tan dasdevs mcodnelsa, razomsac daetarebis,

aqvs uxilavi saunje, xeli ar Saekarebis;

arc cxadiT ZaliT waerTmis, arc malviT moiparebis,

Wkuva uxmar ars briyvTaTvis, Wkva codniT moixmarebis~.

modi, pirveli daskvnebi gavakeToT: upirveles yovlisa, davaskvnaT,

rom codna aucilebelia. isic davaskvnaT, rom codna kiTxvis gareSe ver

miiRweva. imazec SevTanxmdeT, rom yvelaferi ver gecodineba, radgan, ro­

gorc romaelebi ityodnen, vita brevis, ars longa („xelovneba grZelia,

cxovreba ki — mokle“) . saboloo daskvna ki winamavalidan gamomdinare­

obs: yvela wigni mniSvnelovania, magram arsebobs aucilebeli wignebic.

codna ornairia: universaluri da kerZo. masalaTa gamZleoba, pro­

duqtis kaloriuloba, ferTa dayofa kerZo codnaa, mxatvruli litera­

tura ki — universaluri. homerosi Tavis gmirebs yvela Tvisebas aniWebs,

magram romeliRac erT Tvisebas ufro Warbad miscems erT personaJs,

vidre meores. yvela gmiri moisaria, magram mSvildis xmarebaSi odisevss

mxolod aianti Tu Seejibreba; yvela gmiri swrafia, magram fexmard aqi­

levss veravin Seedreba. universaluri codna yvelas erTnairad sWirdeba,

xolo kerZo, profesiuli codna erTs ufro metad sWirdeba, vidre meo­

res. mxatv ruli literaturis codna yvelas sWirdeba, biologiis codna

ki eqims metad sWirdeba, vidre inJiners, Tumca Tuki inJinerma biologiac

icis, es mas profesiaSi SeiZleba gamoadges kidec (bionikis SemTxveva).

xSir SemTxvevaSi, rodesac sityva „wigns“ axseneben, mxatvrul wigns

gulisxmoben da ara samecnieros an saxelmZRvanelos. zogadad adamians,

upirveles yovlisa, swored mxatvruli codna sWirdeba. SeiZleba iTqvas,

rom idealur SemTxvevaSi, mxatvruli codna sabazoa, romelsac profesi­

uli codna efuZneba. swored mxatvruli wigni igulisxmeba formulireba­

Si, rom adamiani wignieri cxovelia. davuSvaT, me antikuri literaturis

specialisti var da mivdivar Tvalis eqimTan. ra Tqma unda, Tvalis eqi­

misgan me, upirveles yovlisa, Tvalis sneulebis gankurnebas veli da ara

saubars antikur literaturaze, magram Tu eqimi Tavisi dargis kargi spe­

cialistia, antikuri literaturis codna mas Tu moumatebs profesiona­

lizms, Torem ar moaklebs.

axla, rodesac met­naklebad SevTanxmdiT, rom aucilebeli wignebi ar­

sebobs da, rogorc wesi, es mxatvruli wignebia, SegviZlia am wignebis mi­

moxilvaze gadavideT.

me gTavazobT sul sam wigns, romelTa gareSe mxatvruli codna war­

moudgenelia. am wignebs qronologiurad davalageb, radgan isini adami­

anuri geniis imdenad grandiozuli Zeglebia, rom maTSi pirvel­meoreze

gaTvlas rame azri ar gaaCnia. ai, es sami wignic: homerosis „iliada“, so­

fokles „oidipos mefe“ da dante aligieris „RvTaebrivi komedia“.

homerosi Zv.w. II saukunis marmarilos biusti, inaxeba britaneTis muzeumSi, lon­donSi.

sofokle, romauli kopio karlsbergis axali glip­toTekidan, kopenhageni

dante aligieri, avtori: sergo qobulaZe, 1944.

aucileblad wasakiTxi wignebi

81

Page 6: interviu - gfsis.org · PDF filesofokle, romauli kopio karlsbergis axali glip

interviu

„iliada“

homerosis „iliada“ (Zv.w. VIII s.) warmoadgens ZvelberZnul

enaze daweril 15 700 striqonisgan Semdgar epikur poemas, evro­

puli lite raturis uZveles nimuSs. mas safuZvlad daedo berZen

gmireb ze Seqmnili mravalricxovani legenda. „iliadis“ moqmede­

ba xdeba trois (ilionis) alyis meaTe wels da drois mcire mon­

akveTs moicavs. gvaswavlis vaJkacobas, megobrobas, Tavdadebas,

mtris pativiscemas, bedisweris gadauvalobas, saxelisa da didebis

Rirebulebis upiratesobas sicocxlis Rirebulebaze. aRwers

RmerTebisa da adamianebis uzarmazar galereas, safuZvels udebs

msoflio literaturis erT­erT umTavres siuJets — alyaSe­

mortymuli da gasanadgureblad ganwiruli qalaqis siuJets.

berZen gmirTagan gamorCeuli arian mokvdavi pelevsisa da qal­

RmerT Tetisis Ze – „fexmardi“ aqilevsi; iTakis mefe, laertesa da

antikleas Ze – „mravaltanjuli“ odisevsi; atrevsisa da aeropes

Zeni: berZenTa mxedarTmTavari – „mZlavri“ agamemnoni da „mSve­

nieri“ elenes meuRle – „oqrosTmiani“ menelaosi, argosis mefe,

tidevsis Ze – „uZlieresi“ diomedesi, salaminis mefe, telamonis

Ze – „didi“ aianti, uxucesi aqaveli – „brZeni“ nestori. troel

gmirTagan gamokveTilia maTi mTavari gmiris, priamosis Zis, trois

ufliswulis – „cxenosan“ heqtoris, trois meeqvse mefis – „Warma­

gi“ priamosis, misi meore Zis – parisis anu aleqsandres, mokvdav an­

qisesisa da qalRmerT afrodites Zis – „gmiri“ eneasis saxeebi. gan­

sakuTrebiT STambeWdavia RmerTebis – adamianTa da RmerTTa mamis

– „egidismpyrobeli“ zevsis, misi eWviani meuRlis – „xaris Tvaleba“

heras, zevsis asulis – meomari aTena „palasis“, siyvarulis qal­

RmerTis – „kvipross Sobili“ afrodites, „sisxliani“ aresis,

„mWedeli“ hefestos, romlis koWlobaze RmerTebi „homerosulad“

xarxareben – saxeebi.

„iliada“ aris ara mxolod RmerTebisa da adamianebis galerea,

aramed aTasgvar movlenaTa da situaciaTa kaleidoskopi, es msof­

lio literaturis udidesi wignia, romelic gvaswavlis Rirsebas,

vaJkacobas, Tavis gawirvas, siTbos, dandobas, gvaCvenebs gmirobis,

laCrobis, vaJkacobis, arakacobis, erTgulebisa da orgulobis

plastikur magaliTebs, poetur saxeebs, romlebmac SemdgomSi Seqm­

nes mTeli mxatvruli galaqtika da sakuTar Tavs „daumorCiles“

momavali evropuli da msoflio mwerloba.

erTi damatebiTi informaciac: „iliada“ Zalian iolad ikiTxeba.

mis kiTxvas daufaravi bedniereba moaqvs. es msoflio literatu­

ris erT­erTi iseTi Sedevria, romelsac bavSvebic xalisiT kiTxu­

loben da ufrosebic. ubralod, is, vinc ukve bavSvobaSi waikiTxavs

am wigns, danarCeni cxovrebis manZilze ufro bednieri iqneba.

aqilevsi msxverpls swiravs zevss patrokles mSvidobianad dabrunebi­sTvis, `iliada~, XVI simRera, V­VI ss­is xelnaweris miniatura.

`iliada~, VIII simRera, V–VI ss­is xel­naweri, inaxeba milanSi.

`iliadis~ I simReris dasawyisi berZnulad.

82

Page 7: interviu - gfsis.org · PDF filesofokle, romauli kopio karlsbergis axali glip

„oidipos mefe“

sofokles „oidipos mefe“ (Zv. w. 430) imiT iwyeba, rom qalaq Tebe­

Si Savi Wiris epidemia boboqrobs. moqalaqeebi saSvelad oidiposs

mimarTaven, romelmac manamde Tebe sfinqsisgan ixsna. rogorc mo­

salodneli iyo aseT SemTxvevaSi, kaci gaagzavnes delfos samisno­

Si, romelic RmerT apolons ekuTvnoda. piTia, delfos misani qali,

acxadebs, rom Tebe Sav Wirs Tavs ver daaRwevs, sanam Zveli mefis

– laiosis – mkvleli dausjelad dadis qalaqSi. gamoZiebas oidi­

posi xelmZRvanelobs. bolos da bolos dadgindeba, rom gamomZie­

beli Tavadaa mkvleli, rom oidiposs sakuTari mama mouklavs da

sakuTari deda SeurTavs colad. oidiposis deda, iokaste, Tavs

iklavs, xolo oidiposi Tvalebs iTxris; mis mierve gacemuli Zveli

brZanebis mixedviT, mas qalaqidan aZeveben.

SeiZleba romelime Tqvenganma ikiTxos, es kaci tragediis mTel

Sinaarss mogviyva da Cven raRa unda wavikiTxoTo. sinamdvileSi siu­

Jetis is elementebi, romlebzec vilaparakeT, Sinaarsi sulac ar

aris. sxvaTa Soris, es sityva, „Sinaarsi“, ilia WavWavaZem moifiqra,

es misi Semotanili axali sityva, anu neologizmia. Sina­arsi aris

movlenaTa Sinagani arsi, romlis gaazreba im ramdenime winadade­

biT, romlebiTac oidiposis ambebs mogiyeviT, SeuZlebelia. Tu ar

waikiTxavT am genialur piesas, verafriT mixvdebiT, ratom daiTxa­

ra Tvalebi oidiposma dedamisis kabis balTebiT. modi, mxolod am

detalze SevCerdeT. piesis kiTxvis dros aucileblad miaqcieT

yuradReba misan tiresiasisa da oidipos mefis dialogs. misanma

tiresiasma yvelaferi icis, es brma berikaci odesRac qalic yofi­

la, gveladac qceula da am cvlilebebSi RmerTs misTvis simarTlis

Wvretis niWi uboZebia. ai, aseTi wyvilia — erTi mxriv, brma moxuci,

romelic absoluturad verafers xedavs da meore mxriv, ojaxi­

sa da qalaq­saxelmwifos mama, vaJkaci, romelic yvela kuTxe­kun­

oidiposi da sfinqsi, atikuri wiTelfiguriani keramikis mxatv roba, Zv. w 480­470, vatikanis muzeumi.

homerosis gmirebs da RmerTebs e.w. mudmivi epiTetebiT moix­seniebs: „fexmardi“ aqilevsi, „xarisTvaleba“ hera, „egidismpy­robeli“ zevsi da a.S.

aucileblad wasakiTxi wignebi

83

Page 8: interviu - gfsis.org · PDF filesofokle, romauli kopio karlsbergis axali glip

Wuls xedavs Tavis saxelmwifoSi. amave dros, swored brma moxuci

„xedavs“ simarTles, rom laiosis mkvleli swored oidiposia, rom

oidiposi laiosis Ze, sakuTari dedis qmari da sakuTari Svilebis

Zmaa; Tvalxiluli oidiposi ki sinamdvileSi brmaa: verafers xe­

davs da rodesac sazareli simarTle gamoaSkaravdeba, rodesac is,

bolos da bolos, dainaxavs sakuTar Tavsac da sakuTar danaSaul­

sac, swored maSin moispobs mzis sinaTles da misi mzera sakuTari

Tavisken miiqceva. yvelafer amaze me mxolod miganiSneT, radgan

Tu tiresiasisa da oidiposis dialogs ar waikiTxavT, verafers

gaigebT: gadmocemuli Sinaarsi (iman es uTxra, aman is upasuxa da

a.S.) moqmedebis konturebs xatavs da TviTon moqmedebas — ara.

minda icodeT: „oidipos mefe“ imiTacaa cnobili, rom am trage­

diam da im miTma, romelsac daefuZna sofokles es nawarmoebi, ga­

moavlina adamianis sulieri cxovrebis erT­erTi yvelaze Rrma

saidumlo, romelic didi avstrieli mecnieris, fsiqoanalizis

fuZemdeblis, zigmund froidis Semdeg „oidiposis kompleqsis“

saxeliTaa cnobili.

„RvTaebrivi komedia“

msoflio literaturis erT­erTi yvelaze didi Sedevri, romlis

waukiTxaoba, ubralod, sircxvilia, magram wakiTxva sakmaod Zne­

lia, aris dante aligieris „RvTaebrivi komedia“ (daaxl. 1308­1321).

gulwrfelad getyviT, ar aris iolad wasakiTxi wigni. erTaderTi

ram, riTic gvexmareba dante Tavisi rTuli epikuri poemis wakiTx­

vaSi, isaa, rom es literaturuli Zegli iolad iwyeba da TandaTan

rTuldeba. „RvTaebrivi komedia“ sami wignisgan Sedgeba: „jojoxe­

Ti“, „gansawmendeli“ („salxinebeli“), „samoTxe“. dasawyisi, romel­

ic jojoxeTs aRwers, gacilebiT ufro ioli wasakiTxia. rogorc

Cans, Cveni cxovreba yvelaze metad swored jojoxeTs hgavs, gaci­

lebiT naklebad — gansawmendels da sruliad ar hgavs samoTxes.

dantes Sedevri aris codvaTa, codvilTa, sasjelTa, saxelTa,

RirsebaTa, gmirobaTa, siqveleTa, uRirsTa, gmirTa, mowameTa, mo­

ciqulTa, angelozTa, qerubinTa da RmerTis enciklopedia, ro­

melSic zustad moeZebna adgili yvela Secodebasa da mankierebas

miwis wiaRSi arsebul cxra wreSi, xolo yvela Rirsebas, gmirobasa

da sidiades — miwis zemoT, pirvelidan mecxre camde.

rodesac Tavis poemas „komedia“ uwoda, dantem ixelmZRvanela

Sua saukuneebisTvis damaxasiaTebeli terminologiiT: komedia,

rogorc Tavad dantem ganmarta Tavis erT­erT pirad werilSi,

aris saSualo stilis poeturi nawarmoebi Semzaravi dasawyisiT da

keTili dasasruliT, romelic, amave dros, dawerilia xalxuri (anu

interviu

dantes `RvTaebrivi komedia~, gamo­saxuleba florenciis santa maria del fiores gumbaTis moxatuloba­ze, 1465.

oidiposis kompleqsi — klasi­kuri fsiqoanalizis erT­erTi ZiriTa di cneba. ewoda Zvelber­Znuli miTologiuri personaJis – oidi posis saxelis mixedviT, romelmac mama mokla da deda colad SeirTo ise, rom amgvari codvis Cadena fiqradac ki ar gauvlia. oidiposis komqleqsi gulisxmobs adreuli bavSvobis periodis aracnobieri ltolve­bis erTianobas, dakavSirebuls mSoblebisadmi bavSvis ambivalen­tur (gaorebul) damokidebule­basTan – mas erTdroulad kidec uyvars da kidec sZuls TiToeuli maTgani; maTi sikvdili surs, Tan Tavisi (aracnobieri) survilebis gamo dasjis eSinia.

84

Page 9: interviu - gfsis.org · PDF filesofokle, romauli kopio karlsbergis axali glip

italiur) enaze; tragedia ki aris maRali stilis nebismieri poetu­

ri nawarmoebi, aRmafrTovanebeli da mSvidi dasawyisiT da sazare­

li dasasruliT, romelic, amave dros, dawerilia laTinur enaze.

rac Seexeba „RvTaebrivs“, igi dantes arc ekuTvnis, poemas „RvTaeb­

rivi“ uwoda „dekameronis“ avtorma, jovani bokaCom. ase iqca poemis

umaRlesi Sefaseba saTauris nawilad.

„RvTaebrivi komedia“ Zalian mkacri simetriiTaa agebuli. misi

pirveli nawili 34 simRerisgan Sedgeba, xolo danarCeni ori —

33­33 simRerisgan, rac mTlianobaSi 100 simReras Seadgens. poema

dawerilia tercinebiT — samstriqoniani strofebiT. am ricxvebs

dante mistikurad gaiazrebda — ricxvi 3 samebis qristianul ideas

asaxavs, 33 Segvaxsenebs iesos adamianuri nawilis, anu „miwieri hi­

postasis“ asaks; rac Seexeba ricxv 100­s, igi srulyofilebis sim­

boloa.

Sesaval nawilSi dante gviyveba, rom cxovrebis naxevargzaze

usier tyeSi gza daebna, win waslvis saSaleba ar misca samma mxecma,

leopardma, lomma da Zu mgelma, romelTaganac „eneidis“ avtor­

ma, vergiliusma ixsna da SesTavaza saiqioSi mogzauroba. rodesac

dantem gaigo, rom udidesi romaeli poeti CiCeroned, anu megzurad

beatriCem, dantes udrood gardacvlilma satrfom, gamougzavna,

uyoymanod miendo mas.

„RvTaebrivi komedia“ rTuli alegoriebis poemaa: TiToeul sim­

Reras, TiToeul epizods am simReraSi SeiZleba mravalnairi axsna

moeZebnos, Tavad dante kan grandesadmi werilSi xazs usvamda saku­

Tari alegoriis istoriul, moralur, literaturul da mistikur

doneebs.

me dagisaxeleT mxolod sami wigni, romelTa gareSe cxovreba ar

SeiZleba. SemiZlia gagaxaroT: aseTi wignebi kidev bevria. mTavaria,

daiwyoT maTi kiTxva. es sami waikiTxeT da danarCenebi Tavs waga­

kiTxeben.

danarTi: 100 wigni, romlebic 2002 wels norvegiis wignis klubis

organizebiT Seadgina msoflios 54 qveynis asma saukeTeso mweral­

ma (TiToeulma warmoadgina aTi wignis sia). organizatorebma wigne­

bi avtorebis mixedviT anbanurad daalages, Tumca erTi wigni mainc

gamohyves, rogorc am nusxis uyoymano lideri, „saukeTeso litera­

turuli nawarmoebi, rac ki odesme dawerila“ — migel de servan­

tes saavedras „don kixoti“.

dante aligieri, avtori: joto di bondone, XIV, florencia.

aucileblad wasakiTxi wignebi

85

Page 10: interviu - gfsis.org · PDF filesofokle, romauli kopio karlsbergis axali glip

saTauri avtori weli qveyana enadaqceva Cinua aCebe 1958 nigeria inglisuri

RvTaebrivi komedia dante aligieri 1265­1321 florencia italiuri

zRaprebi hans kristian anderseni 1835­37 dania daniuri

nialis saga anonimi XIII saukune islandia Zveli skandinaviuri

aTas erTi Rame anonimi 700­1500 indoeTi/irani/erayi/egvipte

arabuli

gilgameSis eposi anonimi Zv.w. XVIII­XVII ss. Sumeri/aqadi aqaduri

iobis wigni anonimi Zv.w. VI­IV ss. aqemenidTa imperia ebrauli

siamaye da mcdari azri jein ostini 1813 didi britaneTi inglisuri

molua, maloni kvdeba, gamouTqmeli — trilogia

semuel beketi 1951­53 irlandiis respublika franguli, inglisuri

dekameroni jovani bokaCo 1349­53 ravena italiuri

fiqciebi xorxe luis borxesi 1944­86 argentina espanuri

qariSxliani uReltexili emili bronte 1847 didi britaneTi inglisuri

ucxo alber kamiu 1942 alJiri, safrangeTis imperia

franguli

leqsebi paul celani 1952 rumineT, safrangeTi germanuli

don kixoti migel de servantesi 1605 (naw. I), 1615 (naw. II) espaneTi espanuri

kenterberuli moTxrobebi jofri Coseri XIV saukune inglisi inglisuri

moTxrobebi anton Cexovi 1886 ruseTi rusuli

nostromo jozef konradi 1904 didi britaneTi inglisuri

mogzauroba Ramis kideze lui­ferdinand selini 1932 safrangeTi franguli

mama gorio onore de balzaki 1835 safrangeTi franguli

didi imedebi Carlz dikensi 1861 didi britaneTi inglisuri

Jak fatalisti deni didro 1796 safrangeTi franguli

Zmebi karamazovebi fiodor dostoevski 1880 ruseTi rusuli

eSmakni fiodor dostoevski 1872 ruseTi rusuli

idioti fiodor dostoevski 1869 ruseTi rusuli

danaSauli da sasjeli fiodor dostoevski 1866 ruseTi rusuli

berlini aleqsanderplaci alfred dioblini 1929 germania germanuli

Sua marti jorj elioti 1871 didi britaneTi inglisuri

uCinari kaci ralf elisoni 1952 aSS inglisuri

medea evripide Zv.w. 431 aTeni Zv. berZnuli

xmauri da mZvinvareba uiliam folkneri 1929 aSS inglisuri

abesalom, abesalom! uiliam folkneri 1936 aSS inglisuri

grZnobaTa aRzrda gustav floberi 1869 safrangeTi franguli

madam bovari gustav floberi 1857 safrangeTi franguli

fausti iohan volfgang fon goeTe

1832 saqsonia­vaimari, ger­mania

germanuli

mkvdari sulebi nikolai gogoli 1842 ruseTi rusuli

Tunuqis doli giunter grasi 1959 dasavleT germania germanuli

didi sertanis tropebi Joao gimarains roza 1956 brazilia portugaliuri

SimSili knut hamsuni 1890 norvegia norvegiuli

moxuci da zRva ernest heminguei 1952 aSS inglisuri

odisea homerosi Zv.w. VIII s. SesaZloa smirna Zv. berZnuli

iliada homerosi Zv.w. 850–750 SesaZloa smirna Zv. berZnuli

Tojinebis saxli henrik ibseni 1879 norvegia norvegiuli

ulise jeimz joisi 1922 irlandia inglisuri

moTxrobebi franc kafka 1924 avstria germanuli

cixe­simagre franc kafka 1926 avstria germanuli

procesi franc kafka 1925 avstria germanuli

mTis kvnesa iasunari kavabata 1954 iaponia iaponuri

Page 11: interviu - gfsis.org · PDF filesofokle, romauli kopio karlsbergis axali glip

saTauri avtori weli qveyana enadaqceva Cinua aCebe 1958 nigeria inglisuri

RvTaebrivi komedia dante aligieri 1265­1321 florencia italiuri

zRaprebi hans kristian anderseni 1835­37 dania daniuri

nialis saga anonimi XIII saukune islandia Zveli skandinaviuri

aTas erTi Rame anonimi 700­1500 indoeTi/irani/erayi/egvipte

arabuli

gilgameSis eposi anonimi Zv.w. XVIII­XVII ss. Sumeri/aqadi aqaduri

iobis wigni anonimi Zv.w. VI­IV ss. aqemenidTa imperia ebrauli

siamaye da mcdari azri jein ostini 1813 didi britaneTi inglisuri

molua, maloni kvdeba, gamouTqmeli — trilogia

semuel beketi 1951­53 irlandiis respublika franguli, inglisuri

dekameroni jovani bokaCo 1349­53 ravena italiuri

fiqciebi xorxe luis borxesi 1944­86 argentina espanuri

qariSxliani uReltexili emili bronte 1847 didi britaneTi inglisuri

ucxo alber kamiu 1942 alJiri, safrangeTis imperia

franguli

leqsebi paul celani 1952 rumineT, safrangeTi germanuli

don kixoti migel de servantesi 1605 (naw. I), 1615 (naw. II) espaneTi espanuri

kenterberuli moTxrobebi jofri Coseri XIV saukune inglisi inglisuri

moTxrobebi anton Cexovi 1886 ruseTi rusuli

nostromo jozef konradi 1904 didi britaneTi inglisuri

mogzauroba Ramis kideze lui­ferdinand selini 1932 safrangeTi franguli

mama gorio onore de balzaki 1835 safrangeTi franguli

didi imedebi Carlz dikensi 1861 didi britaneTi inglisuri

Jak fatalisti deni didro 1796 safrangeTi franguli

Zmebi karamazovebi fiodor dostoevski 1880 ruseTi rusuli

eSmakni fiodor dostoevski 1872 ruseTi rusuli

idioti fiodor dostoevski 1869 ruseTi rusuli

danaSauli da sasjeli fiodor dostoevski 1866 ruseTi rusuli

berlini aleqsanderplaci alfred dioblini 1929 germania germanuli

Sua marti jorj elioti 1871 didi britaneTi inglisuri

uCinari kaci ralf elisoni 1952 aSS inglisuri

medea evripide Zv.w. 431 aTeni Zv. berZnuli

xmauri da mZvinvareba uiliam folkneri 1929 aSS inglisuri

abesalom, abesalom! uiliam folkneri 1936 aSS inglisuri

grZnobaTa aRzrda gustav floberi 1869 safrangeTi franguli

madam bovari gustav floberi 1857 safrangeTi franguli

fausti iohan volfgang fon goeTe

1832 saqsonia­vaimari, ger­mania

germanuli

mkvdari sulebi nikolai gogoli 1842 ruseTi rusuli

Tunuqis doli giunter grasi 1959 dasavleT germania germanuli

didi sertanis tropebi Joao gimarains roza 1956 brazilia portugaliuri

SimSili knut hamsuni 1890 norvegia norvegiuli

moxuci da zRva ernest heminguei 1952 aSS inglisuri

odisea homerosi Zv.w. VIII s. SesaZloa smirna Zv. berZnuli

iliada homerosi Zv.w. 850–750 SesaZloa smirna Zv. berZnuli

Tojinebis saxli henrik ibseni 1879 norvegia norvegiuli

ulise jeimz joisi 1922 irlandia inglisuri

moTxrobebi franc kafka 1924 avstria germanuli

cixe­simagre franc kafka 1926 avstria germanuli

procesi franc kafka 1925 avstria germanuli

mTis kvnesa iasunari kavabata 1954 iaponia iaponuri

berZeni zorba nikos kazanZakisi 1946 saberZneTi berZnuli

Sakuntala kalidasa Zv.w. I s. – ax.w. IV s. indoeTi sanskriti

vaJebi da sayvarlebi d. h. lourensi 1913 didi britaneTi inglisuri

damoukidebeli xalxi haldor laqsnesi 1934–35 islandia Icelandic

leqsebi jakomo leopardi 1818 italia italiuri

oqros rveuli doris lesingi 1962 didi britaneTi inglisuri

pepi grZelwinda astrid lindgreni 1945 SvedeTi Sveduri

boSuri baladebi federiko garsia lorka 1928 espaneTi espanuri

Cveni ubnis bavSvebi najib mahfuzi 1959 egvipte arabuli

jadosnuri mTa Tomas mani 1924 germania germanuli

budenbrokebi Tomas mani 1901 germania germanuli

mobi diki herman melvili 1851 aSS inglisuri

eseebi miSel de monteni 1595 safrangeTi franguli

istoria elza morante 1974 italia italiuri

satrfo toni morisoni 1987 aSS inglisuri

uTvisebo kaci robert muzili 1930–32 avstria germanuli

martoobis asi weli gabriel garsia markesi 1967 kolumbia espanuri

siyvaruli qoleris dros gabriel garsia markesi 1985 kolumbia espanuri

lolita vladimir nabokovi 1955 ruseTi/aSS inglisuri

1984 jorj orueli 1949 didi britaneTi inglisuri

metamorfozebi ovidiusi ax.w. I s. romis imperia klasikuri laTinuri

mRelvarebis wigni fernando pesoa 1928 portugalia portugaliuri

moTxrobebi edgar alan po XIX saukune aSS inglisuri

dakarguli drois ZiebaSi marsel prusti 1913–27 safrangeTi franguli

gargantua da pantagrueli fransua rable 1532–34 safrangeTi franguli

pedro paramo xuan rulfo 1955 meqsika espanuri

masnavi rumi 1258–73 sparseTi, monRoleTis imperia

sparsuli

SuaRamis Svilebi salman raSdi 1981 didi britaneTi inglisuri

busTani saadi 1257 sparseTi, monRoleTis imperia

sparsuli

CrdiloeTSi migraciis sezoni taieb salihi 1971 sudani arabuli

sibrmave Joze samaragu 1995 portugalia portugaliuri

otelo uiliam Seqspiri 1609 inglisi inglisuri

hamleti uiliam Seqspiri 1603 inglisi inglisuri

mefe liri uiliam Seqspiri 1608 inglisi inglisuri

genZis ambavi murasaki sikibu XI saukune iaponia iaponuri

oidipos mefe sofokle Zv.w. 430 aTeni Zv. berZnuli

wiTeli da Savi stendali 1830 safrangeTi franguli

tristram Sendi lorens sterni 1760 inglisi inglisuri

Zenos aRsareba italo svevo 1923 italia italiuri

guliveris mogzaurobani jonaTan svifti 1726 irlandia inglisuri

omi da mSvidoba lev tolstoi 1865–1869 ruseTi rusuli

ivan iliCis sikvdili lev tolstoi 1886 ruseTi rusuli

ana karenina lev tolstoi 1877 ruseTi rusuli

helkberi finis Tavgadasavali mark tveni 1884 aSS inglisuri

ramaiana valmiki Zv.w. III s. – ax.w. III s. indoeTi sanskriti

eneida vergiliusi Zv.w. 29­19 romis imperia klasikuri laTnuri

mahabharata viasa Zv.w. IV s. – ax. w. IV s. indoeTi sanskriti

balaxis foTlebi uolt uitmeni 1855 aSS inglisuri

Suqurisken virjinia vulfi 1927 didi britaneTi inglisuri

misis dolovei virjinia vulfi 1925 didi britaneTi inglisuri

SeSlilis dRiuri lu xuni 1918 CineTi Cinuri

hadrianes mogonebani margerit iursenari 1951 safrangeTi franguli

Page 12: interviu - gfsis.org · PDF filesofokle, romauli kopio karlsbergis axali glip

Sveulad

1. italieli istorikosi, avtori sityvebisa `mizani amarTlebs saSualebas~. 2. adamianTa organizebuli

erToba saerTo mTavrobis xelmZRvanelobiT. 3. wminda wigni. 4. safrangeTis samxedro da politikuri

lideri, safrangeTis imperatori 1804­1815 ww­Si. 5. aRmosavleT saqarTvelos saxelwodeba berZnuli

wyaroebis mixedviT. 6. adgilTa dasaxeleba. 7. CineTis Crdilo­aRmosavleTi provincia. 8. msoflmxedv­

eloba, romelic uaryofs eTikuri normebis, qcevis wesebis an zogadad adamianis arsebobis raime azrs,

mizans. 9. berZnuli miTis mixedviT kolxeTis legendaruli mefis, aietis, umcrosi asuli. 10. ufle­

bebis gaTanabreba (Cveulebriv, qalTa da mamakacTa). 11. ena, romelzec daiwera axali aRTqma. 12. kun­

Zul kretis miTiuri mefe da zevsisa da evropes vaJi. 13. msoflmxedveloba, romelic uaryofs Rmer­

Tis, RvTaebebis da sxva zebunebrivi Zalebis arsebobas. 14. parizis gareubani (samefo rezidencia). 15.

fSavis sofeli, sadac daibada vaJa­fSavela. 16. poema `aluda qeTelauris~ personaJi (qisti). 17. Zveli

kolxeTis (aia) miTiuri mefe.

Tarazulad

1. niWi, aRafrTovano da gaiyolo xalxi. 2. aSS­is erT­erTi yvelaze Rvawlmosili damfuZnebeli mama,

avtori sityvebisa `dro fulia~. 3. erT­erTi istoriuli saxelia miwisa xmelTaSua zRvasa da md. ior­

danes Soris. 4. politikis erT­erTi mTavari kategoria. 5. saqonelbrunvis saSualeba. is warmoebis,

sabiTumo da sacalo vaWrobis damakavSirebeli konkretuli saxmari Rirebulebaa. 6. germaneli fiziko­

si, romelsac ekuTvnis sityvebi `politika fizikaze rTulia~. 7. kunZuli, romelzec daibada napoleon

bonaparti. 8. berZnuli miTologiis gmiri, romelic winamZRolobda argonavtebs oqros sawmisis Zie­

baSi. 9. vaJa­fSavelas gvari. 10. romaeli filosofosi da saxelmwifo moRvawe. 11. TavazianobiT SeniR­

buli dacinva. 12. saqarTvelos erT­erTi uZvelesi qalaqi fazisi, anu Tanamedrove qalaqi .... 13. afrik­

is Tanamedrove saxelmwifos – eTiopiis –Zveli araoficialuri saxelwodeba. 14. samyaros laTinuri

saxeli. 15. mxatvruli gamosaxvis stilistikuri xerxi, romelic agebulia sityvaTa gadataniT mniSvne­

lobaze. 16. italiis faSisturi partiis Semqmneli da faSisturi italiis premier­ministri (1922­1943).

17. kunZuli, romelzec gadaasaxles napoleon bonaparti. 18. aSS­is elCi saqarTveloSi. 19. prusieli

samxedro Teoretikosi karl fon .....

k r o s v o r d i

88

Page 13: interviu - gfsis.org · PDF filesofokle, romauli kopio karlsbergis axali glip
Page 14: interviu - gfsis.org · PDF filesofokle, romauli kopio karlsbergis axali glip