Informatorza građane

Šta je budžet?

Proces pripremanja budžeta

Kako će se popuniti budžet Kosova?

Finansiranje opština po glavi tanovnika

Gde će biti potrošen novac kosovskog budžeta?

Najveće kapitalne investicije i druga finansiranja

Centralni budžet

Opštinski budžet

Deficit i zaduživanje

Budžet Republike Kosovo – 2019

Kontakt:Remzi Sylejmaniremzi.sylejmani@rks-gov.net+381 (0) 38 200 34 237

Ovaj informator je dostupan u elektronskoj formi na: mf.rks-gov.net

Ovo je publikacija

Ministarstva finansija – Odeljenje za budžet

Poštovani građaniRepublike Kosova

Ministarstvo finansija u kontinuitetu posvećuje posebnu pažnju komunikaciji sa građanima, kako bi oni bili upoznati i informisani o svim aspektima rada i njenih aktivnosti, uključujući i upravljanje javnim finansijama. U tom smislu, kao ministar finansija, imam zadovoljstvo da vam predstavim Informator za građane o budžetu Republike Kosova za 2019. godinu.

Imajući u vidu da se najveći deo budžetskih sredstava prikuplja putem plaćanja poreza, naša je dužnost i obaveza da građanima Republike Kosova tačno, jednostavno i razumljivo pružimo potrebne informacije u vezi sa načinom prikupljanja, ali i trošenja ovih budžetskih sredstava.

Uvereni smo da će Informator za građane o budžetu Republike Kosova za 2019. godinu omogućiti bolje razumevanje budžetskog procesa, ali u isto vreme i načina rada i odluke koje smo doneli tokom izrade budžeta za ovu godinu. U isto vreme, ovakva vrsta informisanja i komunikacije takođe će omogućiti dalje poboljšanje u opštem upravljanju javnim finansijama zemlje i usklađivanje sa najboljim međunarodnim iskustvima u ovoj oblasti.

Visok prioritet Ministarstva finansija u procesu planiranja budžeta zauzima makro-fiskalna stabilnost zemlje i u tom smislu, naši permanentni ciljevi se sastoje od usklađivanja budžetskih prihoda i rashoda. Putem ovih rashoda se finansiraju usluge za sve građane Republike Kosova, bez obzira na etničku ili versku pripadnost, pol ili godine.

Ministarstvo finansija predviđa da će 2019. godine realan rast bruto domaćeg proizvoda biti 4.7%, dok se nominalan rast ekonomije predviđa da bude 5.4%.

Projekcije o ukupnim budžetskim prihodima za 2019-2021. godinu su izgrađene na osnovu predviđanja sveopštih ekonomskih kretanja i na osnovu efekata ovih kretanja na poresku osnovu. Na taj način, ukupni planirani prihodi za budžet 2019. godine dostižu iznos od 1,949 miliona evra, iznos koji je veći od prihoda iz 2018. godine za 132 miliona evra.

S druge strane, rashodi ukupno dostižu na 2,378 miliona evra, uključujući 7 miliona evra grantova od donatora i preko 122 miliona evra u klauzuli za investicije. Iznos od preko 1,795.5 miliona evra je podeljen budžetskim organizacijama na centralnom nivou (to ne obuhvata kamatu za javni dug od 28 miliona evra), dok budžetska izdvajanja za opštine dostižu iznos od preko 554.7 miliona evra.

Poštovani građani, Ministarstvo finansija je ispunjavanju svojih zakonskih i ustavnih odgovornosti u svakoj sferi rada, u kontinuitetu je pristupilo sa posvećenošću, odgovornošću i maksimalnom ozbiljnošću. U tom smislu, od svih organizacija, institucija i strana uključenih u realizaciji državnog budžeta, zahtevamo angažovanje, odgovornost i finansijsku disciplinu u upravljanju budžetom. U vezi s tim, duboko smo uvereni da će odgovarajuće informisanje i sveobuhvatna debata sa građanima u vezi sa prioritetima u planiranju i javnim rashodima, omogućiti napredak i sveobuhvatni ekonomski i društveni razvoj od kojeg će imati korist svi državljani Republike Kosovo.

Bedri HamzaMinistar finansija

6 7

Šta je budžet?Svaki pojedinac ili porodica planira svoje troškove na osnovu sredstava koje ima na raspolaganju, ili jedna porodica izračunava svoje životne troškove u skladu sa budžetom – prihodima koje ima i koje može potrošiti za elementarne stvari kao što su hrana, odeća, plaćanje stana, komunalni troškovi, zabava, rekreacija itd.

I Vlada na isti način planira svoje rashode u zavisnosti od budžeta koji izrađuje i ima na raspolaganju. Ona planira koliko od svojih prihoda će biti potrošeno za različite potrebe države, kao što su plate zaposlenih u javnom sektoru, operativni troškovi javnih institucija, troškovi za obrazovanje, zdravstvo, penzije, podsticanje zapošljavanja i ublažavanje siromaštva, kapitalne troškove, povećanje blagostanja građana, ekonomski razvoj itd. Za razliku od budžeta pojedinca-porodice, državni budžet se planira za određeni period koji se naziva „budžetska godina“. Ova godina se sastoji od 12 meseci i prema ustanovljenim standardima u našoj zemlji, isti je sa kalendarskom godinom, dakle počinje 1. januara i završava se 31. decembra.

Budžet je plan prihoda i rashoda za određeni vremenski period koji je obično u trajanju od jedne godine. Budžet se takođe izrađuje i rebalansira na periodičnim osnovama. Budžet Republike Kosovo predstavlja dokument u obliku zakona kojim se planiraju prihodi i rashodi države za čitavu kalendarsku godinu.

Budžet Kosova priprema Ministarstvo finansija (MF),u koordinaciji sa budžetskim organizacijama i na kraju godine ga usvaja Skupština Kosova. Budžet za narednu godinu se priprema tokom tekuće godine kroz niz aktivnosti poznatih kao budžetski proces.

U vreme kada Skupština usvaja budžetska izdvajanja za narednu fiskalnu godinu, ova budžetska izdvajanja postaju zakon koji se naziva Zakon o budžetu za tu određenu godinu. Ovaj zakon o budžetu usvojen od strane Skupštine daje budžetskim organizacijama ovlašćenje za trošenje ili transfer javnih sredstava do određenih granica i za određene ciljeve u skladu sa zakonom, tokom jedne određene fiskalne godine.

Bruto domaći proizvod (BDP)

7,123 miliona €

4.7% Projektovan rast u realnimuslovima u odnosu sa 2018 god.

6,761 miliona € - BPV 2018

Bruto domaći proizvod Trend

Bruto domaći proizvod 2019 (projekcija)

Bruto domaći proizvod rast od 2018. godine

Trend rasta BDP-a od 2017. godine i projekcijaza naredne godine

0

5,000

2017 2018 2019 2020 2021

6,4146,716

7,1237,529

7,961

9

Proces pripreme budžeta

Vlada će dostaviti Skupštini Kosova Srednjoročni okvir rashoda (SOR) koji pokriva sledeću fiskalnu godinu i vrši obračun za naredne dve fiskalne godine.

Srednjoročni okvirrashoda

Tokom perioda jul-avgust, MF razmatra predloge i organizuje budžetske rasprave sa budžetskim organizacijama. Ne kasnije od 31. oktobra, MF priprema predloge sa budžetskim izdvajanjima za svaku budžetsku organizaciju i Vlada je usvaja.

Budžetskipredlozi

Rok kada MF podnosi prvi budžetski cirkular budžetskim organizacijama. U okviru cirkulara izdaju se budžetske granice za svaku budžetsku organizaciju.

Budžetski cirkulari

30. april 15. maj 15. jun – 31. oktobar

Generalni revizor 31. avgusta podnosi Skupštini Godišnji izveštaj o reviziji za prethodnu godinu, koji Skupština razmatra i usvaja zajedno sa finansijskim izjavama Vlade, najkasnije do 31. oktobra.

31. avgust

Vlada usvaja predloženi budžet i isti šalje Skupštini.

Zadnji rok za usvajanje budžeta u Skupštini.

Rok zapredlaganje budžeta

Maj - jun

Svaka opština je obavezna da obavesti svoje građane o rasporedu rasprava o

budžetu, na kojima oni moguda učestvuju.

Uključivanje građana u procesu razmatranja budžeta u

opštinskim skupštinama.

Direktno učešće građana na budžetskim raspravama

po opštinama.

Šta ako se ne usvoji Zakon o budžetskim izdvajanjima pre početka relevantne fiskalne godine?

Ako Zakon o budžetskim izdvajanjima za jednu određenu fiskalnu godinu nije usvojen od strane Skupštine i nije proglašen na odgovarajući način od strane ovlašćenog lica za ovo proglašenje pre početka relevantne fiskalne godine, važenje zakona o budžetskim izdvajanjima koji je bio na snazi prethodne godine može se produžiti uz ovlašćenje i odluku Skupštine Republike Kosovo. Ni pod kojim okolnostima zakon iz prethodne fiskalne godine ne može se produžiti više od tri (3) meseca u narednoj fiskalnoj godini.

30. septembar

Datum do kada opštine moraju da završe i predaju njihove predloge budžeta i zahteve za budžetskim izdvajanjima kod MF-a.Za budžetske organizacije osim opština, rok za podnošenje takvih dokumenata biće utvrđen u budžetskom cirkularu.

31. oktobar 31. decembar

Polugodišnjarevizija sadašnjegbudžeta

Revizija Skupština BudžetKosova

Vlada može izvršiti reviziju budžeta.

1,909

319

221

11

1,949 milionë

1,492

289208

11

1,552

302

215

11

1,378

275202

2019

2018 2020 20212019

76.5%

0.5%

14.9%

10.7%

2.6%

10 11

Prihodi kosovskog budžeta

2,141 miliona2,026 miliona1,949 miliona

razrađeno

1,817 miliona

7

Direktni porezi

Poreski prihodi

Grantovi za budžetskupodršku

Indirektni porezi

Povraćaj

Ukupni prihodi za 2019. godinu očekuju se da dostižu iznos od 1,949 miliona evra. Ovaj iznos predstavlja povećanje od 7% ili 132 miliona evra više u odnosu na 2018. godinu. Rast dolazi kao rezultat doprinosa od oko 76.5% od indirektnih poreza, 14.9% od direktnih poreza kao i oko 10.5% od ne-poreskih prihoda. Grantovi za budžetsku podršku biće 0.5%. Poreski povraćaji imaće negativan doprinos od 2.6% (ili –50 miliona evra).

Što se tiče Poreske administracije Kosova, očekuje se da će ona tokom 2019. godine prikupiti oko 517 miliona evra, uključujući jednokratne prihode od naplate poreskog duga. Ova stopa obeležava povećanje od 18.0% u odnosu na budžet iz 2018. godine, dok s druge strane Carina Kosova se očekuje da će prikupiti 5% više u odnosu na budžet iz 2018. godine. Ovo povećanje graničnih prihoda, prikazano u nominalnim vrednostima, dostiglo bi iznos od 1,234 miliona evra za 2019. godinu.

Grantovi za budžetsku podršku

Ne-poreski prihodi razrađeno

Indirektni porezi

Direktni porezi

Kako će se popuniti budžetKosova u 2019. godini? 1,949 miliona

1176€696€565€546€490€486€472€441€413€401€388€377€353€337€334€332€319€310€309€293€283€276€276€274€274€272€268€264€264€263€262€259€259€251€247€245€243€224€

12,554,2861,243,873

12,168,7173,794,171

6,042,3811,241,8121,825,748

87,733,8252,781,639

15,772,3612,569,6932,073,5609,642,9854,642,0732,501,643

36,059,84611,097,7332,915,921

27,381,6191,784,765

25,544,78615,896,97126,598,41019,728,81519,119,35516,260,04147,594,26013,406,28314,392,37910,138,94824,785,1739,359,447

15,171,6028,381,6348,404,652

13,760,89111,399,5518,951,356

10,675 1,787 21,549 6,949 12,326 2,556 3,866 198,897 6,729 39,289 6,616 5,507 27,324 13,773 7,481 108,610 34,827 9,403 88,499 6,084 90,178 57,605 96,450 71,909 69,870 59,722 177,781 50,858 54,613 38,496 94,556 36,085 58,531 33,409 33,997 56,208 46,987 40,019

224 €

247 €

332 €

319 €

262 €

283 €

259 €

310 €

401 €

293 €

251 €

259 €263 €

337 €

276 €264 € 377 €

274 €

413 €

565 €276 €

309 €

441 €

268 €

245 €

546 €

353 €

264 €

272 € 243 €

274 €

388 € 334 €

1176 €

486 €

490 €

696 €

472 €

12 13

Finansiranje opština po glavi stanovnika za 2019. godinu

Dečane

Dragaš

Uroševac

KosovoPolje

Đakovica

Gnjilane

Glogovac

ElezHan

Istok

Junik

Kačanik

KamenicaKlina

Leposavić

LipljaneMališevo Mamuša

Mitrovica

NovoBrdo

ObilićPeć

Podujevo

Priština

Prizren

Orahovac

Štrpce

Štimlje

Skenderaj

Suva Reka Vitina

Vučitrn

ZubinPotok Zvečan

Gračanica

Klokot

Severna Mitrovica

Parteš

Ranilug

Stanovnika€/Glavi stano. Opština

GračanicaPartešObilićŠtrpceSeverna MitrovicaKlokotRanilugPrištinaNaovo BrdoIstokZubin PotokMamušaŠtimljeLeposavićZvečanUroševacKosovo PoljeElez HanPodujevoJunik GnjilaneLipljanePećMitrovicaVučitrnSuva RekaPrizrenSkenderajMališevoKlinaĐakovicaKamenicaGllogocKačanikDragašRahovecVitinaDečane

Izvori finansiranja Ukupne finansije 2019 Izvori finansiranjaopština

Izmene i dopune krozklauzulu za investicije

10% od ukupnih budžetiranih prihoda centralne Vlade, isključujući prihode od: prodaje imovine, zaduživanja, drugih vanrednih i namenskih prihoda. Indikatori koji se koriste za alokaciju opšteg granta u opštinama su:- Broj stanovništva se obračunava (89%);- Geografske dimenzije opštine (6%);- Broj manjinskog stanovništva u opštini (3%);- Opštine gde većinu stanovništva čine nacionalne manjine (2%)

Opšti grant

Grant za obrazovanje Bavi se nivoom predškolskog, osnovnog i srednjeg obrazovanja, imajući u vidu sledeće elemente:- Broj upisanih učenika za 2017/2018. godinu;- Odnos učenik-nastavnik za osnovno i srednje obrazovanje.

Grant za zdravstvo

Kriterijumi koji se primenjuju za dodelu specifičnog granta za zdravstvo su sledeći:- Pregledi po glavi stanovnika;- Usluge po glavi stanovnika;- Prosečni troškovi za pregled

Projekcije SP (sopstvenih prihoda)

Na osnovu makro-fiskalnih procena, sopstveni prihodi za 2019. godinu iznose 82 miliona evra. Ovi prihodi se dodaju opštinskom finansiranju uporedo sa opštinskim grantovima. Raspodela prihoda je izvršena na osnovu parametara poreza na imovinu, opštinskih taksi, novčanih kazni, tarifa, prihodi od građevinskih dozvola, kao i ostalih opštinskih prihoda.

26.4%

6%

18%

10%

5.1%

10%

9%

3.7%

14.8%

13.7%

14%

5%29%

7%14%

789 mil.600 mil.29 mil.307 mil.620 mil.

13.1% 1.2% 25.6% 33.6%

2018 2020 20212019

24 28 2829

694

789811

843

590

620650

671

526

600 610 615

265

337317 326

14 15

Rashodi na osnovu prioritetnih oblasti

2,378 miliona EUR

u odnosu na 2018Shpenzimet e planifikuara 2019

13% ili 274 miliona EUR više u poređenju sa 2018. godinom

Funkcije pravosuđa, odbranei javne bezbednosti204 miliona EUR

Sektor zdravstva

233,9 miliona EURcentralni

opštinski

Podrška održivom socio-ekonomskomrazvoju putem infrastrukturei ekonomske konkurentnosti

452 miliona EUR

Sektor obrazovanja292.4 miliona EUR

centralni

opštinski

Smanjenje zagađenosti i zaštitaživotne sredine

2 miliona EUR

Prioriteti dobrog upravljanja u oblastiopšteg upravljanja i međunarodne saradnje

123 miliona EUR

Ekonomski rast je sveobuhvatan ijača koheziju i socijalni razvoj

515.9 miliona EUR

Gde će biti potrošen novackosovskog budžeta u 2019. godini?Budžetska potrošnja za 2019. godinu planirana je da bude 2,378 miliona evra ili za 274 miliona evra (ili za 13%) veća u poređenju sa budžetom iz 2018. godine i one odražavaju prioritetne oblasti iz Nacionalne strategije za razvoj i Programa ekonomskih reformi 2018-2020.

2,104 miliona 2,378 miliona 2,422 miliona 2,488 miliona

u odnosu na 2018

Struktura povećanja finansiranjana centralnom i lokalnomnivou upravljanja

Opštinski budžet – 555 miliona EUR Sveobuhvatno povećanje finansiranja na opštinskom nivou (blizu 64 miliona EUR) biće namenjeno povećanju troškova u opštinskom nivou kroz povećanje opšteg granta, granta za obrazovanje i granta za zdravstvo i projekata finansiranih kroz klauzulu za investicije u kategoriji kapitalnih troškova. Prema kategoriji troškova ovo povećanje će biti 6.3 miliona (ili 2%) za povećanje finansiranja u kategoriji plata i dnevnica, 12.4 miliona (ili 21%) za povećanje kategorije roba i usluga, 1.5 miliona (ili 16%) za povećanje finansiranja u opštinskim troškovima, 3.6 miliona (ili 41%) su za povećanje kategorije subvencija i transfera i 39 miliona (ili 26%) su za povećanje kategorije kapitalnih troškova.

Centralni Budžet – 1,795 miliona EURBudžet na centralnom nivou je povećan za preko 206 miliona EUR (ili 13%) od kojih 23.5 miliona (ili 7%) su za povećanje finansiranja u kategoriji plata i dnevnica, 57 miliona (ili 32%) su za povećanje kategorije roba i usluga, 70 miliona (ili 14%) su za povećanje kategorije subvencija i transfera i 55 miliona (ili 10%) su za povećanje kapitalnih troškova.

Kapitalni izdaciSubvencije i transferiKomunalni troškoviRobe i uslugePlate i subvencije

Plate i dnevniceRobe i usluge Komunalni troškoviSubvencije i transferiKapitalni troškovi

16 17

54 miliona7.3 miliona

Ministarstvo administracije lokalne samoupraveProzor opštinskih investicija

Sufinansiranje sa donatorima za program grantova zasnovanih na učinku3 god.

3 god.

Ministarstvo ekonomskog razvoja / Ministarstvo trgovine i industrije / Ministarstvo za inovacije i preduzetništvo / Ministarstvo poljoprivrede Sprovođenje mera energetske efikasnosti u javnim zgradama

Projekat za vodu i kanalizaciju za ruralna područja na Kosovu

Izgradnja ekonomskih zona na Kosovu

Kosovsko-Nemački park za inovacije i obuke

Izgradnja basena u Mihaljiću

Sanacija i modernizacija sistema za navodnjavanje, RKV Radonići i Dukađini

3 god.

3 god.

3 god.

3 god.

3 god.

2 god.

17 miliona10 miliona

5.5 miliona6 miliona

5.8 miliona4 miliona

Ministarstvo Infrastrukture Završetak autoputa Priština – Elez Han

Proširenje i sanacija puta Priština – Peć

Proširenje i sanacija puta Priština – Mitrovica

Nacionalni put Priština - Gnjilane - Končulj

Sanacija železničke linije X Kosovo Polje – Elez Han

Proširenje piste i izgradnja sistema za ateriranje na aerodromu “Adem Jashari”

1 god.

3 god.

3 god.

3 god.

3 god.

3 god.

51.5 miliona157.5 miliona56.4 miliona

92 miliona42 miliona28 miliona

Ministarstvo životne sredine i prostornog planiranja Izgradnja postrojenja za prečišćavanje otpadnih voda u opštini Priština

Izgradnja postrojenja za prečišćavanje otpadnih voda u Uroševcu, Gnjilanu, Mitrovici

3 god.

3 god.

68.1 miliona45 miliona

11.8 miliona9.3 miliona8.2 miliona7.8 miliona

Ministarstvo odbrane i Ministarstvo unutrašnjih poslova Oklopna vozila

Policijska oprema

Lako naoružanje prema SOP

Taktička vozila

3 god.

3 god.

3 god.

3 god.

20.3 miliona5.2 miliona6.6 miliona7.2 miliona2.5 miliona

Ministarstvo zdravstva i univerzitetska bolnička i klinička služba Participacija Ministarstva zdravstva u projektima

Izgradnja bolničke zgrade u Uroševcu

Medicinska oprema

Modernizacija infrastrukture bolničkih objekata

I faza izgradnje urgentnog centra - UKCK

2 god.

3 god.

3 god.

3 god.

3 god.

9 miliona6.4 miliona2.8 miliona

3 miliona

Ministarstvo za zajednice i povratak i Ministarstvo rada i socijalne zaštite Projekat za zajednice

Projekat za povratak, izgradnja kuća za povratnike

Projekti za zajednice Grupe 6+

Projekat za povratak i reintegraciju zajednica

3 god.

3 god.

3 god.

3 god.

4 miliona2.1 miliona

24.7 miliona2.5 miliona

Ministarstvo obrazovanja, nauke i tehnologije i Ministarstvo kulture, omladine i sporta Albanski jezik i računari

Reforma u obrazovanju

Fudbalski nacionalni stadion

Renoviranje gradskog stadiona u Prištini

3 god.

1 god.

3 god.

2 god.

Penzije i naknade 307,138,770Osnovne penzijePenzije za lica sa invaliditetom Prevremene penzije(Trepča)KZK- prevremene penzijeBazicne penzije – po uplati doprinosaInvalidska radna penzijaPorodična penzijaParaplegičare i tetraplegičare Zakon o slepim osobama Penzije pripadnika KSB-aFinansiranje poslanika iz 90-tih godinaNaknade za političke zatvorenike

Socijalna pomoć i socijalne uslugeŠema socijalne pomoćiSocijalne uslugeBankarske provizije, socijalni slučajeviPlaćanje komunalija, socijalni slučajeviOsnovni troškovi za skloništaAgencija za zapošljavanje

Ratne penzije i naknade Penzije za ratne invalideZakon o veteranimaPrimena Zakona 04/L-054 za V.DH.S

138,814,426 17,100,000 5,300,000 2,785,000

111,121,647 720,000

6,193,697 12,401,000 5,500,000 1,403,000

300,000 5,500,000

47,680,000 29,000,000

4,100,000 1,200,000 4,500,000

880,000 8,000,000

98,417,303 39,505,527 57,911,776 1,000,000

453 miliona €

Najveće kapitalne investicijeiz državnog budžeta za 2019. godinui ostale investicije

TransferiPenzione šeme i šemesocijalne zaštite

Tokom 2019. godine kapitalni troškovi će dostići iznos od 789 miliona, dok investicije za putnu infrastrukturu će nastaviti da prevladavaju u kategoriji kapitalnih troškova, kao nastavak započetih projekata tokom prethodnih godina.Postepeno povećanje kapitalnih investicija biće i u ostalim sektorima, imajući u vidu prioritete vlade u srednjoročnom periodu.

20% za osnovne penzije20% za prevremene penzije (Trepča)20% za invalidsku radnu penziju20% za porodičnu penziju15% za osnovne penzije - doprinosnik

Povećanje od

19

Plate i dnevniceRobe i usluge

Komunalni troškoviSubvencije i transferi

Kapitalni troškoviRezerve

3.27% Ministarstvo kosovskih snaga bezbednosti

3.06% Ministarstvo životne sredine i prostornog planiranja

2.49% Ministarstvo kulture, omladine i sporta

2.24% Ministarstvo ekonomskog razvoja

2.22% Ministarstvo zdravstva

1.94% Univerzitet u Prištini

Ostale nezavisne agencije 2.16%

25.99% Ministarstvo rada i socijalne zaštite

16.79% Ministarstvo infrastrukture

6.91% Ministarstvo unutrašnjih poslova

6.75% Univerzitetska bolnička i klinička služba Kosova

4.10% Ministarstvo finansija

4.08% Ministarstvo obrazovanja, nauke i tehnologije

3.28% Ministarstvo poljoprivrede i ruralnog razvoja

0.42%Ministarstvo za zajednice i povratak

0.86%Budžetske organizacije finansirane od namenskih prihoda

1.79%Ministarstvo inostranih poslova

1.64%Sudski savet Kosova

1.61%Ministarstvo javne uprave

1.31%Ministarstvo pravde

1.03%Kancelarija premijera

0.79%Tužilački savet Kosova

0.71%Ministarstvo trgovine i industrije

0.68%Ministarstvo administracije lokalne samouprave

0.62%Skupština Kosova

0.62%Radio televizija Kosova

0.62%Ministarstvo za inovacije i preduzetništvo

0.50%Kosovska obaveštajna agencija

0.33%Centralna izborna komisija

0.33%Ministarstvo za regionalni razvoj

0.30%Nepredviđeni troškovi

0.26%Kancelarija predsednika

0.14%Ministarstvo za evropske integracije

0.14%Ministarstvo za dijasporu i investicije

Agencija za usluge vazdušne navigacije Kosovska agencijaza privatizaciju

1,795,508,599€ Centralni budžet za 2019. godinu

Plate i dnevnice Robe i usluge

Komunalni troškoviSubvencije i transferi

Kapitalni troškovi

554,723,206€Budžet opština za 2019. godinu

Priština15.82%

Prizren8.58%

Uroševac6.50%

Podujevo4.94%

Peć4.79%

Gnjilane4.60%

Đakovica4.47%

Mitrovica3.56%

Vučitrn3.45%

Suva Reka2.93%

Lipljane2.87%

Istok2.84%

Gllogovac2.73%

Mališevo2.59%

Orahovac2.48%

Skenderaj2.42%Gračanica 2.26%

Obilić 2.19%

Vitina 2.05%

Kosovo Polje 2.00%

Klina 1.83%

Štimlje 1.74%

Kamenica 1.69%

Dečane 1.61%

Dragaš 1.52%

Kačanik 1.51%

Severna Mitrovica 1.09%

Leposavić 0.84%

Štrpce 0.68%

Elez Han 0.53%

Novo Brdo 0.50%

Zubin Potok 0.46%

Zvečan 0.45%

Mamuša 0.37%

Ranilug 0.33%

Junik 0.32%

Parteš 0.22%

Kllokot 0.22%

21

22 23

ZaduživanjeDržava se zadužuje na finansijskom tržištu od međunarodnih finansijskih institucija, kao što su: Evropska banka za obnovu i razvoj (EBRD), Međunarodni monetarni fond (MMF), Nemačka banka za razvoj (KfW), Svetska banka (SB) ili kod drugih banaka i koji se naziva spoljnim dugom.

Do kraja 2019. godine je predviđeno da će stanje državnog spoljnog duga dostići 659 miliona evra ili 9.3% BDP-a.

Dok na kraju 2019. godine je predviđeno da domaći dug dostigne 815 miliona evra ili 11.5% BDP-a.

10%

0

20%

10.65%13.07%

14.58%16.63%

17.12%

20.82%

5.86%

6.39%6.25%

6.75% 6.27%

4.61%

6.51%8.00%

9.18%10.19%

2014 2015 2016 2017 2018

2014 2015 2016 2017 2018 2019

Deficit KosovaKao posledica rasta povećanog finansiranja za tekuće rashode, kao i očuvanja visokog učešća kapitalnih troškova, ukupan budžetski deficit za 2019. godinu očekuje se da će biti 145 miliona evra, ili oko 2.0% BDP-a, nastavljajući sa tempom smanjenja u iznosu od 1.4% (ili 109 miliona evra) tokom 2020. godine, kao i 1.9% (ili 152 miliona evra) tokom 2021. godine.

Primenjujući fiskalno pravilo od 2014. godine, ograničen je budžetski deficit u javnim rashodima na granici do 2% BDP-a. Slično prethodnim godinama, predviđeni budžetski deficit očekuje se da bude finansiran od akumuliranog bankarskog bilansa Vlade, od domaćeg duga, od spoljnog zaduživanja iz međunarodnih finansijskih institucija, kao i od fondova za likvidaciju (KAP).

Međunarodni dug prema kreditorima 2018.Stanje ukupnog duga

Domaći dugSpoljni dug

Kretanje duga po godinama

1,766

2,104

2,3782,422 2,488

1,7662,104

2,3782,422

2,488

-55

0

-122 -145 -109 -152

Rashodi

Prihodi

deficit

EBRD

SB

MMF

KfwUniCreditBIZh -IsDB

146.98

49.51

160.14

48.91 7.04 3.57

9.31%

11.52%

20192017 2018 2019 2020 2021

Rečnik i definicije Upravljanja javnim finansijama

Akciza - taksa potrošnje, koja se obračunava (primenjuje) za određenu robu, kao npr. duvan, vozila, gorivo, alkoholna pića, kafa itd.

Revizija – službena kontrola finansijskih računa fizičkih lica, pravnih lica ili države.

Bruto domaći proizvod – je ekonomski pokazatelj koji prikazuje nominalnu vrednost svih materijalnih dobara i usluga koje su proizvedene u roku od jednog perioda (obično jedne godine) u ekonomiji jedne države.

Budžet – sveobuhvatni plan prihoda i rashoda za određeni period – obično za jednu godinu.

Budžetski deficit – iznos kojim rashodi države premašuju prihode države u okviru jedne fiskalne godine.

Dividenda – je redovna uplata koja jedna kompanija isplaćuje vlasnicima iz profita kompanije.

Donacije (poklon) – namenski (određeni) bespovratni prihodi, koji se ostvaruju na osnovu pisanog ugovora između davalaca i primalaca donacija;

Javne finansije – predstavljaju državnu aktivnost koja se odnosi na prikupljanje javnog novca ili javnih prihoda, sa

jedne strane, i realizaciju javnih rashoda, sa druge strane. U širem smislu, one studiraju ulogu Vlade u ekonomiji.

Državna garancija – instrument osiguranja kojim Republika Kosovo garantuje ispunjenje obaveza za koje se daje garancija.

Investicije na osnovu klauzule za investicije – kapitalni rashodi koji su precizirani za ciljeve investicione klauzule: rashodi za kapitalne projekte koji su finansirani iz inostranstva, od strane međunacionalnih finansijskih institucija, Evropske unije ili njenih institucija, ili od stranih vlada ili njihovih razvojnih agencija.

Kategorije rashoda – kategorije „Plate i dnevnice“, „Komunalne usluge“, „Subvencije i transferi“, „Kapitalni rashodi“ i „Rezerve“.

Investiciona klauzula - instrument koji omogućava Vladi da finansira kapitalne projekte od velikog javnog interesa, preko deficita od 2% BDP-a, pod uslovom da se ovi projekti finansiraju od strane Međunarodnih finansijskih institucija i Razvojnih agencija.

Fiskalna konsolidacija – niz mera pomoću kojih se ujednačava iznos rashoda i prihoda države.

Srednjoročni okvir rashoda SOR – je dokumenat prioritetnih politika vlade, koji ima u cilju orijentaciju podele budžetskih sredstava tokom narednog budžetskog procesa. Podržava projekciju u budžetskom procesu, obezbeđujući da se budžet zasniva na srednjoročnu makroekonomsku i fiskalnu projekciju (obično na period od 3 godine).

Budžetska ograničenja – su ograničenja u okviru kojih jedna Budžetska organizacija treba da priprema svoj budžet.

Odgovornost – sposobnost za razjašnjenje i obrazloženje o izborima i aktivnostima, kao i opis onoga što se desilo. Odgovornost Vlade prema građanima je osnovni princip dobrog upravljanja.

Finansijska pomoć Evropske unije – sredstva Evropske unije koja se koriste za namene i sprovode prema pravilima utvrđenim sporazumima između Republike Kosovo i Evropske unije.

Budžetska organizacija – podrazumeva javni organ ili preduzeće koje prima direktno budžetsku podelu, prema Zakonu o budžetskim podelama, ova budžetska podela nije

deo druge opšte budžetske podele koja je vršena drugom javnom organu ili preduzeću.

Fiskalna politika – predstavlja odluke koje se donose ili radnje koje sprovode organi vlasti u vezi sa javnim prihodima i rashodima, sa ciljem uticanja na privredna kretanja i ostvarivanje ciljeva fiskalne politike.

Javne politike – javne politike su aktivnosti Vlade i javnih organa, sa ciljem ostvarivanja ekonomskih i društvenih ciljeva, koji su od najboljeg interesa za društvo. Nekoliko primera oblasti javnih politika su obrazovanje, zdravstvo, nezaposlenost, odbrana itd.

Budžetski cirkular(i) – dokumenti u kojima se razmatraju politike MF-a u vezi sa različitim aspektima budžetskog procesa, informacije koje su neophodne budžetskim organizacijama za učešće u budžetskom procesu, fiskalni proceduralni zahtevi koje trebaju slediti iste kao i obrasci sa detaljnim uputstvima za njihovo izvršenje.

Rebalans budžeta – izmene Zakona o budžetu Republike Kosovo, obično u drugoj polovini godine.

Fiskalna pravila – principi koji osiguraju srednjoročnu i dugoročnu stabilnost i transparentnost u javnim finansijama jedne zemlje.

Kapitalni rashodi – znače isplate za nabavku nematerijalne kapitalne imovine, strateških ili jednokratnih zaliha, zemljišta ili nepokretne imovine, ili nepovratne isplate koje dozvoljavaju primaocu nabavku tih dobara, za nadoknadu štete ili uništavanja kapitalnih imovina primaocu, ili za povećanje finansijskog kapitala primaoca.

Subvencije – sredstva koje je država obezbedila za pomoć kompanijama, fizičkim licima ili posebnim sektorima ekonomije, kao što je npr. poljoprivreda.

Budžetski suficit – iznos kojim prihodi države premašuju rashode države u okviru jedne fiskalne godine.

Taksa – je obavezan doprinos za plaćanje od svakog lica koje ima direktnu korist od javne službe.

Porez – je državna obaveza kojoj podležu lica i roba prema definicijama u administrativnim zakonima države. Država prikuplja uplate od poreskih obveznika u ime poreza na imovinu, rashoda na robe i usluge i za prihode i imovinu

fizičkih lica i kompanija.

Porez na dodatu vrednost (PDV) – je porez na potrošnju robe i usluga u svim fazama proizvodnje i prodaje, počev od sirovine do konačnog proizvoda. PDV je glavni porez na Kosovu.

Neporeski prihodi – vrsta javnih prihoda koji se naplaćuju pravnim ili fizičkim licima za korišćenje javnih dobara (naknade), obezbeđivanje određenih javnih usluga (takse), za kršenje ugovornih ili zakonskih odredbi (kazne i novčane kazne), kao i prihodi nastali upotrebom javnih sredstava.

Prihodi od privatizacije – podrazumevaju sve prihode koji mogu dolaziti u Budžetu Republike Kosovo kao rezultat privatizacije preduzeća u javnoj svojini i/ili prihodi Kosovske agencije za privatizaciju, ne uključujući namenske prihode KAP-a.

Javni prihodi – svi prihodi nastali od obaveznih plaćanja poreskih obveznika, pravnih i fizičkih lica, koje koriste određena javna dobra ili javne usluge, kao i svi prihodi koji su ostvareni od strane budžetskih korisnika.

Transparentnost – transparentnost znači „Podela informacija i otvoreno delovanje.” Transparentnost i odgovornost zajedno čine osnovne principe dobrog upravljanja.

Buxheti i Republikës sëKosovës - 2018

INFORMATOR PËR QYTETARË

Kontakt:Remzi Sylejmaniremzi.sylejmani@rks-gov.net+381 (0) 38 200 34 237

Ovaj informator je dostupan u elektronskoj formi na: mf.rks-gov.net

Ovo je publikacija

Ministarstva finansija – Odeljenje za budžet