Il-Kultura Maltija

X’tifhem int bil-kelma KULTURA ???

Kultura hija mod ta’ ħajja kif ippratikata minn grupp

ta’ nies.

Religjon

Bil-Kelma Kultura Nifhmu :

L-Istorja

tal-Pajjiż

LingwaTradizzjonijiet

u

Drawwiet

Il-Lingwa Maltija

Bħala Poplu Malti aħna poplu żgħir meta nqabbluh

ma ġnus oħra

Bħala Poplu Malti aħna ngħoddu madwar 345,481

ruħ

Il-lingwa Maltija kienet titqies bħala lingwa li tigi użata minn nies

ta’ klassi baxxa biss.

Kien hemm żmien fejn il-lingwa Maltija kienet titqies bħala “il-

lingwa tal-kċina”, fejn din kienet tiġi mitkellma biss mingħajr ma

tinkiteb u lanqas tinqara.

Rumanz

Semitiku

Anglosassonu

Il-lingwa Maltija żvilupat matul iż-żmien u hija mibnija

fuq tlett lingwi.

Liema Huma???

Uħud mill-personaġġi li għenu sabiex il-lingwa Maltija tistabillixi ruħha huma:

Mikiel Anton VassalliDun Karm Psalia

Ruzar Briffa Manwel Dimech

Il-Lingwa Maltija Illum ??

Il-lingwa Maltija Ilum nisgħu ngħidu li hija bħala il-lingwa

ta’pajjiżna. Din tinsab imniżla fil-Kostituzjoni ta’

Il-lingwa Maltija illum permezz ta’

dħul ta’ Malta f ’

ġiet rikonoxuta bħala waħda mill-

lingwi

Rikonoxxuta

Matul iż-żmien uħud mill-aktar kotba importanti bħal inqelbu

għal Malti minn uħud mill-aqwa kittieba Maltin.

Rikonoxuta ufficjali

Malta

Unjoni Ewropeja

ufficjali

Internazjonalment

Bibbja

Reliġjon

Aktarx li akbar effett Kulturali fuq id-drawwiet tagħna l-Maltin

jingħata mill-Knisja Kattolika

Sa mill-qedem il-poplu Malti qies ir-reliġjon bħala parti

importanti minn ħajjiethom . Dan jidher ċar f ’nurmu ta’

monumenti reliġjuzi li insibu madwar il pajjiż.

Taf isemmi Uħud min dawn ???

Tempji ta’ Ħagar Qim

Knejjes f ’kull belt u raħal

Niċċeċ fil-kantunieri ta’ toroq

Statwi ta’ qaddisin fil-pjazzez

Maltin

Il-Festa Maltija

Tradizzjoni oħra li hija marbuta kemm mar-reliġjon u kemm mal-kultura huma

il-festi ta’ l-ibliet u rħula lill-qaddisin jew patruna tagħna.

X’inhuma uħud mill-karatteristiċi tal-festi Maltin ??

Il-knisja imżejna il-libsa tal-

festa

Il-baned u il-marċi li jsiru mal-belt u raħal

In-nar ta’ art u ta’ l-ajru

Il-mejda tal-qubbajt L-istatwa tal-patrun jew patruna

Drawwiet

u

Tradizzjonijiet

Bla Dubju ta’ xejn żgur li għandna drawwiet u tradizzjonijiet li

jagħrfuna minn popli oħra.

Ħafna drabi lanqas biss nagħtu kas ta’ dawn id-drawwiet nibdew nagħtu

kashom biss meta nkunu barra minn Malta u nindunaw kemm dawn il-pajjiżi

huma differenti minna

Permezz ta’ dawn id-drawwiet u tradizzjonijiet jirnexxielna niġbdu lejn Malta

ħafna turisti sabiex jara xi ħaga li diffiċli jsibu ġewwa il-pajjiż tagħhom

Għana Maltija

Il-ħobza imsajra mill-furnar

Malti

L-ikel Malti bħal Bigilla u stuffat bil-

fenek

Qagħaq ta’ għasel

L-Istorja tal-Pajjiż

Għalkemm gżira żgħira Malta għandha storja li

hija twila u antika.

Għal ħafna snin Malta kienet maħkuma minn

diversi ħakkiema li kollha ħallew il-marka

tagħhom matul iż-żmien:

Uħud minn dawn il-ħakkiema li ħallew marki importanti

kienu :

L-Għarab

Il-Francizi

Il-Kavallieri ta’ San Ġwann

Dan kien żmien ibes għal poplu Malti fejn jidħol it-

twemmin reliġjuż.

Dawn ħallew effett kbir fuq il-lingwa Maltija

Saħħew id-difiza tal-gżejjer Maltin

Bnew il-belt Valletta

Malti kiseb ħafna ġid min taħt idejn il-kavallieri.

Dan ma tantx kien żmien sabih ħafna għall-Maltin.

Il-Franciżi riedu jistagħnew minn fuq dahar il-Maltin

u bdew jisirqu palazzi u knejjes.

L- Ingliżi u it-Tieni Gwerra Dinija

20 ta’ Mejju 1814, Malta għaddiet taħt idejn

Taħt il-perjodu tal-ħakma Ingliża Malta għaddiet min gwerra dinija fejn

kienu bosta il-Maltin li tilfu , filwaqt li Malta sofriet faqar kbir.

Il-Maltin ingħataw il- mil-Ingliżi bħala radd ta’

ħajr ghal-qlubija li urew.

Kibru is-setturi pubbliċi l-aktar f ’oqsma ta’

U

Il-Ħakma Ingliża ħalliet effett importanti mhux biss fuq

il-kultura Maltija iżda fuq il- ukoll.

l-Ingliżi.

kiefra

ħajjiethom

George Cross

EDUKAZZJONI

SAĦĦA.

lingwa

Dati Importanti għal Malta:

8 ta’ Settembru, 1565

7 ta’ Ġunju, 1919

21 ta’ Settembru, 1964

L-Assedju l-Kbir

Sette Giugno

Jum l-Indipendenza

13 ta’ Diċembru, 1974

Jum ir-Repubblika

31 ta’ Marzu, 1979

Jum il-Ħelsin