Ik denk dus ik ben - Home - NCD.nl · Intermezzo I Individuele exercitie (alles is goed!) Beoordeel...
Transcript of Ik denk dus ik ben - Home - NCD.nl · Intermezzo I Individuele exercitie (alles is goed!) Beoordeel...
Zo zijn we nu eenmaal…
Frans van der Meché.Advies
Zelfbeeld vs
de realiteit
Ik denk dus ik ben
Intermezzo I
Individuele exercitie (alles is goed!)
Beoordeel uw balans in percentages t.a.v. uw keuzes/besluiten:
1. rationeel versus emotioneel
2. bewuste versus onbewuste argumenten
3. Zelfstandig als individu versus als deel van een sociaal systeem
Maar wat zijn wij eigenlijk?
Individuele en collectieve ecosystemen?
Vanaf een ster gezien????
Het denk- en doe-systeem van de mens
Het Brein in de Boardroom
Programma:
Wat is een brein?
Relatie met de evolutie
Positieve en negatieve kanten
Onderlinge gesprekken daar over
Het zenuwstelsel
Een orgaan als elk ander?
Darmstelsel?
Longen?
Nieren?
Lever?
Hart&bloedvaten?
Spieren&botten?
Zenuwstelsel?
Stof-uit-wisseling met de omgeving
Leverancier energie- en bouwstoffen
Uitvoerder van gedrag
Gedrags-uitwisseling met de omgeving
Intermezzo II
In overleg met uw buren:
1. Wat zijn de doelstellingen van ons als mens in de evolutie?
2. Wat voor eisen stelt dat aan ons brein (zie het als een organisatie)?
Daarna bouwen we gezamenlijk een brein met uw gegevens
Tekst28 standaard rood
Behoeften en
mogelijkheden
Omstandigheden
buitenwereld
Gedrag
geheugen
Het zenuwstelsel
Interactie drijfveren-omgeving, maar welk doel?
Wat moet het brein kunnen?
Hoe verhouden doel en hersenen zich met andere diersoorten?
Wat voorspelt het over ons gedrag?
Waar is het voor?
Instandhouding soort > individu
Voortplanting & zorg
Voeding en veiligheid
“Breincompetenties”
Kennis van interne behoeften
• In relatie met de (sociale) omgeving
Kennis van externe situatie
• Feitelijk
Beslissysteem rond dilemma’s
Individuele uitdaging
Behalen van persoonlijke doelstellingen vraagt positie/macht in de groep
Behalen van optimaal resultaat vraagt samenwerking en macht delen!
“What’s in for me” of “sociaal”?
Macht delen of niet?
De anatomie
Frans van der Meché.Advies
Frans van der Meché.Advies
Frans van der Meché.Advies
Limbisch systeem
Frans van der Meché.Advies
rabbit cat monkey
MacLean, 1954
Hersenactiviteit en gedrag bij de mens gevisualiseerd
N.Accumbens Amygdala Frontaal
Genot Angst Sociaal
Brain decision makers
Frans van der Meché.Advies
Frontale bestuurskamer
Constante druk vanuit basale drijfveren (3S-systeem prof. Mark van Vugt)
Finale afwegingen tussen wens en haalbaar (wikken en wegen)
Inleven in de ander (theory of mind)
Planning in de tijd
Houdt de lagere systemen in controll
Evolutie van de hersenen
Tekst28 standaard rood
Taken nu versus vroeger
Maatschappij: complexer in jaren
Hersenen: groei in miljoenen jaren
Leven op de Savanne…
In de groep-veilig, maar….
Kies dezelfde van de drie
Daar moet je wel blijven…
Conformeren
Op jacht met elkaar….
Kies dezelfde van de drie
Maar wel concurrentie..
Kies dezelfde van de drie
Optimisme
Aan de slag met het Brein
Perceptie Optimisme
Impulsiviteit
Conformisme
Stress
Dilemma’s
Eerst even Kahneman
Kahneman slow and fast
Cognitief gemak (fast decisions)
Kahneman slow and fast
Cognitief gemak (“fast decisions”)
(“twijfel vraagt meer inspanning dan geloof”)
WYSIATI
Framing
Negeren a-priorikans
Referentieniveau
Beschikbaarheid
Illusie van achteraf kennis
Illusie van achteraf kennis
Google “Het (uitstekende) verhaal hoe Google een gigant werd. Kort gesteld: bijna alle keuzes waren succesvol. Alleen: de beslissingen van de ongelukkige concurrenten zouden ook in de beoordeling betrokken moeten worden. De uiteindelijke toets van een verklaring is of deze de gebeurtenis zou kunnen voorspellen! Geen enkel verhaal kan deze toets doorstaan.
Dit brengt ons in de verleiding om de rol van bekwaamheid te overschatten en de rol die geluk bij de uitkomst speelt te onderschatten.” p208.
Geluk: in 1999 wilden de oprichters voor 750K$ verkopen;
de koper zag er van af
Aan de slag met het Brein
Perceptie
Optimisme
Impulsiviteit
Conformisme
Stress
Dilemma’s
Hoe werkt het Brein?
http://viscog.beckman.illinois.edu/flashmovie/15.php
http://www.youtube.com/watch?v=FWSxSQsspiQ
Frans van der Meché.Advies
Een paar observaties
Johansson: Keuzeblindheid 80% merkt de verwisseling niet...
Een paar observaties
...en geven post hoc verklaringen!
I just happen to
prefer blondes
Aan de slag met het Brein
Perceptie
Optimisme
Impulsiviteit
Conformisme
Stress
Dilemma’s
Hoe leuk kan het worden…?
?
Besturen/managen
Het gaat over keuzes maken:
1938
“I believe it is peace for our time.”
Besturen
De populariteit van Chamberlains appeasementpolitiek drukte Churchill in de politieke marge. Bracht dit hem tot depressiviteit of was hij enigszins depressief en daardoor realistischer?
Het verschil? Nassir Ghaemi
Stand van de thermostaat:
somberder vs licht manisch
Realisme Veerkracht
Empathie Creativiteit
(vb: Churchill) (vb: Kennedy)
Optimisme bias
+34%
Sharot, Current Biology, 2012
-25%
Depressiescore en bias
Sharot, Current Biology, 2012
Tegen beter weten in
Sharot, Current Biology, 2012
Conclusie Optimisme
We zijn optimistisch (-25%=beter)
We laten het optimisme niet zo maar corrigeren
We verschillen onderling, licht depressieven meest reëel
Afwijken van de realiteit zichtbaar in de frontaalkwab (“daar besloten”)
Aan de slag met het Brein
Perceptie
Optimisme
Impulsiviteit
Conformisme
Stress
Dilemma’s
Impulsiviteit: Korte of lange termijn?
Adolescenten, 18-25 jaar, n=40
Peper et al. 2012 Cerebral cortex
Verbindingen
Tussen N.Accumbens en Frontaalkwab
Discount vs verbindingen
“slechtere verbindingen”, meer impulsief
“Betere verbindingen”, minder impulsief
Testosteron vs verbindingen
Hoog testosteron, “slechtere verbindingen”
Conclusie Impulsiviteit
Impulsief gedrag is afhankelijk van de controlerende verbindingen uit de frontaalkwab op (o.a.) de n.accumbens
De controlerende verbindingen zijn mede afhankelijk van hormonen als testosteron
Intermezzo III
In groepjes met koffie:
Kunt u vanuit ervaring besluiten benoemen gebaseerd op optimisme en/of impulsiviteit?
Zijn er positieve en/of negatieve aspecten
Zijn er ideeën om besluitvorming te optimaliseren?
Aan de slag met het Brein
Perceptie
Optimisme
Impulsiviteit
Conformisme
Stress
Dilemma’s
Een paar observaties
Kies dezelfde van de drie
A B C ?
Conformisme (volgen)
Klucharev et al. Neuron 2009
Bijgestelde keuze
Klucharev et al. Neuron 2009
Klucharev et al. Neuron 2009
Aan de slag met het Brein
Perceptie
Optimisme
Impulsiviteit
Conformisme
Stress
Dilemma’s
tijd tijd tijd
Mobbs et al. Science 2007
tijd
Mobbs et al. Science 2007
Basissysteem Frontale schors
Onder druk gaan we “primitief”
Emotionele systeem van de hersenstam wordt actief bij Sterke nabijheid van pijn
Sterke nabijheid van overvaller Mobbs et al. J. Neurosci., 30(2009)12236 –12243
Kans op grotere financiële winst! Mobbs et al. Psych.Sci., 20(2009)955-962
Orgasme (man) Holstege et al.
Hersenstam overactief: meer fouten!
Mobbs et al. J. Neurosci., 30(2009)12236 –12243
Mobbs et al. J. Neurosci., 30(2009)12236 –12243
Aan de slag met het Brein
Perceptie
Optimisme
Impulsiviteit
Conformisme
Stress
Dilemma’s = +/- totaalbeeld
Dilemma’s
Positief vs negatief gevoel
“Pleasure”: N. Accumbens
“Pain”: Amygdala
Detectie dilemma:
Cingulum anterior
Insula anterior
Bestuurskamer: prefrontale schors
Tweekoppig, steeds in overleg
Frans van der Meché.Advies
N.Accumbens&Amygdala
Frans van der Meché.Advies
Dilemma-detectiecentra
Insula Cingulum Anterior
Impuls, narcisme, empathie
Cascade:
Dilemma activeert “Cingulum en Insula”
C&I activeren Intern en Extern gerichte systemen: beide limbisch+frontaal
Balans naar intern: narcisme (eigen gewin)
Balans naar extern: empathie (groepsvoordeel)
Besluitvorming dilemma’s
Meer of minder gericht op de ander
via verschillende neurale netwerken
Netwerken zijn beïnvloedbaar
In de opvoeding
Planmatig: meditatie, mindfulness
Door leerprocessen in het hele leven “het goede gesprek”
Lerende verbindingen
Tussen N.Accumbens en Frontaalkwab
Intermezzo IV
Kunt u uit eigen ervaring besluiten ophalen gebaseerd op conformisme en/of stress die juist goed/fout afliepen?
Waarom goed/fout?
Zijn er ideeën om de besluitvorming te optimaliseren?
We zijn anders dan we denken
“Keuzes worden ingegeven”
Spinoza: “we weten wel wat we willen, maar niet waarom we iets willen”
Dat is de achtergrond van de leergang: idee krijgen hoe het wel (of juist niet) werkt!
Zijn de drijfveren ons de baas?
N.Accumbens Amygdala Frontaal
Genot Angst Sociaal
Brain decision makers
Hoe verder?
Afstand nemen (extern gezichtspunt;
advocaat van de duivel spelen)
Reflecteren (laten bezinken; komen er
andere gevoelens boven)
Het goede gesprek met de juiste persoon
Het goede gesprek!
D.Jung, Front.Neurosc.2013
Vragen voor jezelf
Ga ik de gemakkelijke weg? (WYSIATI én WYTIATI? Systeem II helpt systeem I?)
Heb ik ruimte voor reflectie genomen? (stress voldoende gereduceerd?)
Ben ik bewust van valkuilen? (risicogevoeligheid voor winst vs verlies, optimisme, conformisme)
Heb ik ‘t voldoende vanuit “extern” bekeken? (ook het goede gesprek gevoerd?)
Daniel Kahneman (Nobel laureate)
“My general view would be that you should not take your intuitions at face value; overconfidence is a powerful source of illusions”
FvdM: wanneer het “niet goed voelt” bv in een organisatie-(onderdeel), is er mogelijk al veel aan de hand
Meer in de leergang
Het Brein in de Boardroom
Erasmus Universiteit
Info: Marisca Stolp
Frans van der Meché www.eur.nl/esaa/executive_programs/het_brein_in_de_boardroom/
Het Brein in de Boardroom
Uitgangspunt: Het Brein en gedrag
Van brein naar de praktijk Hoe te beoordelen vanuit de filosofie?
Wat weten we van “echte” besluiten?
Hoe zit het met neuro-economie?
Hoe beoordeel je risico’s?
Hoe werk je in onzekerheid?
Van waar komt leiderschap/narcisme?
Strategieontwikkeling en breingedrag?
Het Brein in de Boardroom
Uitgangspunt: Het Brein en gedrag
Van brein naar de praktijk Hoe te beoordelen vanuit de filosofie?
Wat weten we van “echte” besluiten?
Hoe zit het met neuro-economie?
Hoe beoordeel je risico’s?
Hoe werk je in onzekerheid?
Van waar komt leiderschap/narcisme?
Strategieontwikkeling en breingedrag?