- 1 -

Avondgebed

bij de sluiting van de Thomaskerkals vierplek van de Hervormde Gemeente te Zeist

4 oktober 2015

- 2 - - 3 -

Toelichting

De laatste dienst die we in de Thomaskerk houden heeft het karakter van een vesper, het gebed bij het vallen van de avond, zoals dat al eeuwen lang ge-beden wordt in kloosters en kapellen, parochiekerken en kathedralen. Vaste

onderdelen van de vesper zijn het psalmgebed (meestal drie psalmen, liefst onbe-rijmd), een korte lezing, een canticum (bijbelse lofzang, in dit geval de lofzang van Maria) en de voorbeden. Het is een dienst waarin gebed en lofzang centraal staan.

De psalmen (90, 119 en 27) en de schriftlezing (Exodus 33: 12-17) zijn gekozen met het oog op de tijd van het jaar: de herfst. Op 4 oktober, de 19e zondag na Pinksteren, bevinden we ons namelijk precies op de overgang van de zogenaamde quatertemper-dagen van de herfst (bid- en vastendagen, waarin de thematiek van de Joodse feestdagen, o.a. het Loofhuttenfeest, doorklinkt), naar de donkere dagen van de herfst, de tijd waarin de liturgie ons eraan herinnert dat wij in ballingschap leven.

Deze thema’s uit de klassieke liturgie zijn uiterst actueel en zeer toepasselijk op de situatie waarin de kerk in het algemeen, maar zeker ook de Thomasgemeente, vandaag de dag verkeert. Het Loofhuttenfeest is immers een oefening in het los-laten van alle menselijke zekerheden, inclusief onze kerkgebouwen. En wanneer je als gemeente de kerk achter je moet laten die jarenlang je geestelijk huis was, voelt dat toch een beetje als ‘in ballingschap gaan’. Kortom, de gekozen datum had niet beter kunnen zijn!

Wordt het een droevige dienst? Nee, zeker niet: aan het eind van de viering, terwijl het liturgisch vaatwerk de kerk wordt uitgedragen en we de kerk verlaten, zingen we het uitbundige lied 713: ‘Wij moeten Gode zingen’ - gedachtig aan de apostel Paulus die ons oproept om juist ‘als de dagen boos zijn’, psalmen, hymnen en liederen te zingen (Efeziërs 5: 19).

Aan deze dienst werken mee

Ds Hans Kronenburg, Ds Roel BoschWouter Harbers, orgel - Ad hoc cantorij o.l.v. Jasper WitteveenHet Thomas Ensemble - Jan Drost, koster

Muziek - orgelkoralen van J.S. Bach

O Mensch, bewein' dein' Sünde grossWer nur den lieben Gott lässt walten Jesu, meine Freude Wenn wir höchsten Nöthen sein Ich ruf' zu dir, Herr Jesu Christ

Aansteken van de kaarsen

Stilte

Bemoediging en drempelgebed

Wij zijn hier samengekomen omdat deze kerk, apart gezet voor de dienst aan Gods heilig Woord en Sacramenten en toegewijd aan de apostel Thomas, niet langer als kerk dienst zal doen.Voor velen van ons is dit gebouw verbonden met dierbare herinneringen en doet het pijn te moeten ervaren dat de Thomaskerk niet langer ons kerkgebouw is. We bidden dat wij getroost mogen worden door de wetenschap dat de aanwezigheid van God niet gebonden is aan een plaats of gebouw.

vg Trouwe God, die wilt wonen bij de mensen, meerdanvijftigjaar is uw gemeente hier samengekomen om uw aangezicht te zoeken, naar uw Woord te horen, om te zingen en te bidden en aan tafel te worden gevoed met Christus’ gaven. Nu wij hier voor de laatste keer bijeen zijn bidden wij:

g Wees in ons midden, ga met ons mee.

- 2 -

- 4 - - 5 -

Avondlied LB 240 - Blijf bij ons, Jezus onze Heer

1 - Cantorij

2 - GemeenteGeef ons in deze zware tijdvolharding en standvastigheid,opdat wij woord en sacramentbewaren tot aan ’s werelds end.

4 - GemeenteBlijf Heer ons met uw woord nabijen maak ons van de vijand vrij,deel aan uw kerk genade mee,geduld en eenheid, moed en vrêe.

6 - GemeenteUw woord maakt onze harten sterk, het is de schutsmuur van uw kerk.Houd ons daarbij, opdat wij Heer, buiten uw woord niets zoeken meer.

Psalmengebed

vg Haast U, o Heer, tot mijn hulpg en wees tot mijn redding gereed!

Psalm LB 90a - O God, die droeg ons voorgeslacht

1 - Allen

2 - CantorijDe schaduw van uw troon omsloot, uw heiligen weleer,bij U beveiligd is ons lot, en zeker ons verweer.

3 - MannenGij zijt, van vóór Gij zee en aard’hebt door uw woord bereid,altijd dezelfde, die Gij waart,de God der eeuwigheid!

5 - CantorijDe tijd draagt alle mensen voortop zijn gestage stroom;ze zijn als gras, door zon verdord,vervluchtigd als een droom.

Psalm LB 119 (NBV) - Gelukkig wie de volmaakte weg gaan

Cantorij

1 Gelukkig wie de volmaakte weg gaan en leven naar de wet van de HEER,2 gelukkig wie zijn richtlijnen volgen, hem zoeken met heel hun hart.

3 Zij bedrijven geen onrecht, maar gaan de wegen die hij wijst.4 Uw regels hebt u gegeven opdat wij ons eraan houden. >>

3 - CantorijBewaar uw kerk, zij is benard,want wij zijn boos en traag en hard;geef vrucht en zegen op uw woord,maak dat alom het wordt gehoord.

5 - CantorijHet is niet onze zaak, o Heer,’t gaat om uw eeuwig rijk, uw eer.Wil allen trouw terzijde staan,die op uw wegen willen gaan.

4 - VrouwenEn duizend jaar gaan als de dagvan gisteren voor U heen,een schaduw, een gedachte vaag,een nachtwaak, die verdween.

6 - AllenO God, die droeg ons voorgeslachtin tegenspoed en kruis,wees ons een gids in storm en nachten eeuwig ons tehuis!

- 6 - - 7 -

5 Laat toch mijn wegen recht zijn, ik wil mij houden aan uw wetten.6 Ik zal nooit beschaamd staan als ik uw geboden in acht neem.

7 Ik zal u loven met een oprecht hart als ik uw rechtvaardige voorschriften leer.8 Ik zal mij houden aan uw wetten – verlaat mij dan niet voorgoed.

9 Hoe kan wie jong is zuiver leven? Door zich te houden aan uw woord.10 Met heel mijn hart heb ik u gezocht, laat mij niet afdwalen van uw geboden.

11 Uw belofte heb ik in mijn hart geborgen, zo zal ik niet tegen u zondigen.12 Geprezen bent u, HEER, onderwijs mij in uw wetten.

13 Mijn lippen hebben uitgesproken wat uw mond ons voorschreef.14 Leven naar uw richtlijnen geeft mij vreugde, meer vreugde dan rijkdom en overvloed.

15 Uw regels wil ik overdenken, het oog op uw paden gericht.16 Ik verheug mij in uw wetten, uw woord zal ik niet vergeten.

Psalm LB 27b - De Heer is mijn licht en mijn heil

1 - CantorijDe Heer is mijn licht en mijn heil: wie zou ik dan vrezen?De Heer is mijn burcht, mijn behoud: voor wie zou ik beducht zijn?

Refrein - allen

2 - CantorijDat ene vroeg ik van de Heer, dat is al mijn verlangen:dáár te zijn - in het huis van de Heer, al de dagen mijns levens. (Refrein)

3 - CantorijHij doet onder zijn schaduwdak, mij schuilen in dagen van dreiging,beveiligt mij binnen zijn veilige tent. Hij stelt mij hoog op een steenrots. (Refrein)

4 - CantorijHeer, hoor mijn aanroep tot U, geef mij genadig uw antwoord.Gij zegt – en mijn hart spreekt het na: ‘zoek mijn aanschijn.’Uw aanschijn, Heer, wil ik zoeken. (Refrein)

7 - CantorijO, als ik niet de zekerheid had, het heil des Heren te zienin dit leven op aarde! Wacht dan de Heer en wees sterk, onbezweken van hart. Wacht dan de Heer. (Refrein)

Lezing - Exodus 33: 12-17

Mozes zei tegen de HEER: ‘Gij draagt mij wel op deze gemeente te doen optrek-ken, maar Gij hebt mij niet laten weten wie Gij met mij zult meezenden, terwijl Gij toch gezegd hebt: ‘jou ken ik bij name’ en ook ‘je hebt genade gevonden in mijn ogen’. Welnu, als ik dan genade gevonden heb in uw ogen, doe mij dan uw weg kennen, dan ken ik U. Zie in dat deze gemeente uw volk is!’. De HEER zei: ‘Moet soms mijn aangezicht meegaan om je tot rust te brengen?’ Mozes zei: ‘Als uw aangezicht niet meegaat laat ons dan van hier niet optrekken. Waaraan zal anders geweten worden, dat ik genade gevonden heb in uw ogen, ik en uw gemeente, dan doordat Gij met ons meegaat? Immers, daardoor zijn ik en uw volk afgezonderd uit alle volken op de aardbodem!’ De HEER zei tegen Mozes: ‘Ook dit woord dat je spreekt zal Ik doen, want je hebt genade gevonden in mijn ogen, Ik ken je bij je naam!’

Overweging Canticum LB 157b - Lofzang van Maria

Refrein: 1x cantorij + 1x allen

Lees verder >>

- 8 - - 9 -

CantorijIk zing van ganser harte voor de Heer,ben opgetogen om mijn God en redder.

Want Hij had oog voor mij, zijn dienares,maar wie ben ik dat Hij mij heeft gevraagd.

Nu mag ik mij voortaan gelukkig prijzendat Hij zo grote dingen aan mij deed.

En alle eeuwen stemmen met mij in:de Heer is machtig en zijn Naam is heilig.

Allen

CantorijGenade is zijn kracht, maar alle hoogmoed,al onze eigenwaan ontmaskert Hij.

Alle machthebbers stoot Hij van hun tronen,arme en kleine mensen maakt Hij groot.

Wie honger hebben geeft Hij overvloeden rijken stuurt Hij heen met lege handen.

Altijd is Hij zijn volk nog trouw gebleven,altijd bezorgd om Israël, zijn dienstknecht.

Zo had Hij het beloofd aan onze vaderen,aan Abraham en aan zijn volk voorgoed.

Allen - refrein

Musica Pro Deo - Largo

uit Tafel-Musik - G.Ph. Telemanngespeeld door het Thomasensemble

Gebeden

voorbeden - met gezongen acclamatie: Heer,ontfermU,Heer,ontfermU, Heer,ontfermU.

avondgebed - door allen gezegd

Heer, blijf bij ons, want het is avond en de nacht zal komen. Blijf bij ons en bij uw ganse Kerk aan de avond van de dag, aan de avond van het leven, aan de avond van de wereld. Blijf bij ons met uw genade en goedheid, met uw troost en zegen, met uw woord en sacrament. Blijf bij ons wanneer over ons komt de nacht van beproeving en van angst, de nacht van twijfel en aanvechting, de nacht van de strenge bittere dood. Blijf bij ons in leven en in sterven, in tijd en eeuwigheid.

Amen

- 10 - - 11 -

Afscheid nemen van een aantal ambtsdragers

Enkele ambtsdragers hebben te kennen gegeven hun ambt te willen neerleggen, nl.

- de ouderlingen Laura Reedijk - Boersma en Cora Reitsma - Van Spanje - ouderling-kerkrenntmeester Hans van der Jagt - de diakenen Cees van der Burg, Trix Gooszen - Boelens en Gerard RijerseDeaftredendeambtsdragersgaanstaan.

Geliefde broeders en zusters,Uw dienstwerk als ouderling of diaken eindigt vandaag. We zijn dankbaar voor uw geloof en uw inzet, uw liefde en energie, de wil om zo vaak een stap extra te zetten. We zijn dankbaar voor de manier waarop ook u de kerk van Christus wilde bouwen, en de leden van de gemeente kon dienen. Ooit hebt u beloofd geheim te houden wat u vertrouwelijk ter ore kwam, die belofte blijft. Maar verder mag u nu loslaten wat u als last ervaren hebt, en weten dat het lichte en het zware, het mooie en het moeilijke, bij God bekend zijn.

Gebed Het past ons, HERE God, U dank te zeggen voor de toewijding van degenen die nu hun ambt neerleggen. Voor hun volharding en trouw prijzen wij U, Bron van alle goed. Bevestig het werk van onze handen, ja het werk van onze handen, bevestig dat. U die blijkens de kracht die in ons werkt, bij machte zijt oneindig veel meer te doen dan wij bidden of beseffen – U zij de heerlijkheid in de gemeente en in Christus Jezus tot in alle geslachten, van eeuwigheid tot eeuwigheid.Amen.

Lied LB 362 - Hij die gesproken heeft

Onze Vader (gezongen)

- 12 - - 13 -

2Hij die ons in zijn dienstwerk heeft gewild,die het gewaagd heeft onze hand te vragen;die ons uit angst en doem heeft weggetilden ons tot hier op handen heeft gedragen;Hij die verlangen wekt, verlangen stilt –vrees niet, Hij gaat met ons, een weg van dagen.

3Van U is deze wereld, deze tijd.Gij hebt uw stem tot op vandaag doen klinken.Uw naam is hartstocht voor gerechtigheid,uw woord de bron waaruit wij willen drinken.Gij die tot hiertoe onze toekomst zijt –dat wij niet in vertwijfeling verzinken.

Afscheid van het kerkgebouw

Bij de paaskaars

vg Licht van Christus, datalleduisternisverdrijft, vuurkolom in onze nacht, nu wij opbreken van hier, vragen wij U: ga met uw licht ons voor op de weg van uw koninkrijk. Zo bidden wij:g Blijf in ons midden ga met ons mee

Bij de doopvont

vg Gij, God uw Naam wilt verbinden met de namen van mensenkinderen, hier waar mensen de doop hebben ontvangen, en hun doop hebben beaamd, vragen wij U dat wij van dag tot dag mogen leven uit de genade van de doop in de naam van de Vader, de Zoon en de heilige Geest. Zo bidden wij:g Blijf in ons midden ga met ons mee.

Bij de lezenaar

vg God die uw Woord doet klinken ons tot leven wekt, ons troost en inspireert, nu wij optrekken van hier vragen wij U: blijf ons met uw Woord nabij, spreek ons aan en wijs ons de weg. Zo bidden wij:g Blijf in ons midden ga met ons mee

Bij de plek waar ambtsdragers zijn bevestigd, huwelijken zijn ingezegend en gestorvenen opgebaard

vg Goddietrouwblijft in leven en in sterven, op deze plaats waarambtsdragerszijnbevestigd, waar mensen zijn gezegend in hun trouw aan elkaar, waar wij afscheid hebben genomen van wie ons lief waren, vragen wij U: blijf ons allen met uw zegen nabij, één kerk in hemel en op aarde. Zo bidden wij:g Blijf in ons midden ga met ons mee

Bij de avondmaalstafel

vg Christus, onze Gastheer, diedoordetijdenheen ons aan uw tafel hebt gevoed met uw eigen leven, nu wij afscheid moeten nemen van dit kerkgebouw, vragen wij U: blijf ons versterken met uw gaven, wees onze reisgenoot op weg naar uw toekomst. >>

- 14 - - 15 -

Grafische vormgeving & fotografie: Fred Manschot

Zo bidden wij:g Blijf in ons midden ga met ons mee

Zending en zegen

vg De Eeuwige zegene u en Hij behoede u, de Eeuwige doe zijn aangezicht over u lichten en zij u genadig, deEeuwigeverheffezijnaangezichtoveruengeveuvrede.

g

Slotlied LB 713 - We moeten Gode zingen

1

2Hij schenkt de levensadem,Hij geeft de levensgeest,in schande en in schadeis Hij nabij geweest,aan alwie Hem aanbaden,aan ieder die Hem vreest,komt Hij, de Heer, te stade,de minsten allermeest.

4De lier hing aan de wilgen,misericordia,God zal ons niet verdelgen,aan God zij gloria.Zijn woord zal ons genezen,halleluja,zoals het was voor dezenin Galilea.

Strofe 5 van lied 713 wordt herhaald zo vaak als nodig is.

Uittocht Tijdens het slotlied worden de paaskaars, de kan voor het doopwater, de bijbel en het avondmaalsgerei de kerk uitgedragen. Dan volgen de leden van het Thomasensemble, de cantorij, de ambtsdragers en de voorgangers. Hierna de gemeente, te beginnen bij de voorste rij en als laatste - als het lied uit is - de organist. Als iedereen de kerkzaal verlaten heeft en in de gemeentezaal is aangekomen, worden de deuren naar de kerk- zaal gesloten, waarna wie wil nog even kan nablijven.

(3x)

5Wij moeten Gode zingenhalleluja,de Heer van alle dingendie leeft in gloria,met alle stervelingen,niets komt zijn eer te na,wij moeten Gode zingenhalleluja.

3Al leeft uw volk verschovenkyrieleison,in ’t land van vuur en oven,in ’t land van Babylon,al is de hemel bovenvoor mensen doof en stom,nog moeten wij U lovenmet stem en fluit en trom.

- 16 -

De dorre tak wordt groen, daar zwelt een nieuw seizoen:de kwade dagen lopen uit, Heer, op uw zomertijd!

Tom Naastepad