ija ne xiSvilis savanewspaper.tsu.ge/uploads/newspaper/N-3 (2218)-2018_web.pdf · sigelebi im...
Transcript of ija ne xiSvilis savanewspaper.tsu.ge/uploads/newspaper/N-3 (2218)-2018_web.pdf · sigelebi im...
iva ne ja va xiS vi lis sa xelo bis Tbi li sis sa xelm wi fo uni ver si tet Si
bo lo pe ri od Si stu den turi pro eq te bis da fi nan se bis kar gi praq ti ka dam k vid r da. pro eq te bi sa mi ve sa fe xu ris stu den te bis Car Tu lo bas iT va lis wi nebs da sa u ke Te so sa Su a le baa ma Ti ga moc di lebis mi Re bi saT vis fun da men
tur Tu ga mo ye ne biT mec nie re ba Si
ga su li wlis ap ril Si da fi nan s da erTer Ti ase Ti pro eq ti: `azi u ri fa ro sa nas gav r ce le bi sa da mav neb lobis xa ris xis dad ge na Txi lis ba Ris sa eq s pe ri men to nak veTze (da sav leT sa qar T ve lo)~. pro eq ti mim di na re ob da 10 ma i si dan 10 de kem b ram de da mo ic va ro gorc la bo ra tori u li, ase ve sa ve le sa mu Sao e bi zug di dis ra i o nis sofel ri ye Si. sul pro eq tis bi u je ti iyo 33 782 la ri, maT So ris 21 657 la ri aSSis saerTaSoriso gan vi Tare bis sa a gen tosa (USAID) da sa qar T ve los sa sof losame ur neo war mo e bis efeq turo bis aR d ge nis pro eq tis (REAP) Ta na da fi nan se biT.
pro eq ti Se ad gi nes da warad gi nes Tsuis zust da sa
bu ne bis met y ve lo mec ni e re baTa fa kul te tis bi o lo gi is mi mar Tu le bis ga mo ye ne bi Ti bi o mec ni e re be bi sa da bi oteq no lo gi e bis sa ba ka lav ro da sa ma gis t ro prog ra me bis stu den teb ma: li ka de ka no iZem (jgu fis xel m Z R va ne li, ga mo ye ne bi Ti bi o mec ni e re bebis sa ma gis t ro prog ra ma, I kur si), sa lo me Sen ge la i am (sa ba ka lav ro prog ra ma, III kur si), so fio xu ciS vil ma (sa ba ka lav ro prog ra ma, III kur si), ma ri am ma Wa raS vilma (sa ba ka lav ro prog ra ma, II kur si) da na Tia sam so ni Zem (sa ba ka lav ro prog ra ma, II kur si). pro eq tis xel m Z R vane le bi gax l daT Tsuis gamo ye ne bi Ti bi o mec ni e re bis da bi o teq no lo gi e bis progra mis xel m Z R va ne li, aSSis saerTaSoriso gan vi Ta re bis sa a gen tos (USAID) sa qar T
ve los sa sof losa me ur neo war mo e bis efeq tu ro bis aRd ge nis pro eq tis (REAP) gare mos dac vi sa da sur saTis usaf r T xo e bis me ne je ri, bi o lo gi ur mec ni e re ba Ta doq to ri ni no ina sa ri Ze da sa qar T ve los ag ra ru li uni ver si te tis pro fe sori, bi o lo gi ur mec ni e re baTa doq to ri ma ka mur va ni Ze. pro eq tis gan xor ci e le bis pro ces Si, ase ve, Car Tu li iyo da mxars uWer da ameri kis Se er Te bu li Sta te bis sa er Ta So ri so gan vi Ta re bis saagentos USAIDis sa qar Tve los sa sof losa me ur neo war mo e bis efeq tu ro bis aRd ge nis (REAP) pro eq tis xelm Z R va ne li, bi o lo gi ur mecni e re ba Ta doq to ri luiza namiCeiSvili.
ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetis gazeTi gamodis 1927 wlidan
29 marti, 2018 xuTSabaTi, #3 (2218)
Tsu-is partniori kompaniebisdajildoebis ceremoniali
studenturi proeqti aziuri farosanasmavneblobis dasadgenad
cer nissa er Ta So ri so mas ter k la se bi Tsu-Si
nomerSinomerSi
eleq t ru liin Ji ne ri is oriaxa li la bo ra to ria ga ix s na
gv. 2
ra ze iq ne baori en ti re bu li Tsu-is me di i sa date le xe lov ne bissa zo ga do eb ri viko le ji
gv. 3
qar T vel ma mec ni er mamsof li os erT-erT pres ti Julsa mec ni e roJur nal Si ga moq vey ne bu liwe ri liuni ver si te tis100 wlis iu bi lesmi uZ R v na
gv. 5ro gor xe da ven da afa se benstu den te binoe Jor da ni aspi rov ne ba sa da mis moR va we o bas?
gv. 12gv. 6
saxe(l)ebi
sa qar T ve losis to ri is ka Ted ra 100 wli saa
gv. 4
merab Cuxuas fundamenturi naSromi
gv. 4
axal gaz r dauni ver si te te li mkvlev re bi
gv. 7
stu den t Ta sta Ji rebi sa da da saq me bis xel Sew yo bis T vis 20
par t ni o ri kom pa nia da ajil do va iva ne ja va xiS vilis sa xe lo bis Tbi li sis sa xel m wi fo uni ver si tetma. Ro nis Zi e bas Tsuis req to ris mo ad gi le, profe so ri aleq san d re ciska ri Ze, pro fe so re bi, studen te bi, ker Zo da sa ja ro uw ye be bis war mo mad gen lebi es w re bod nen.
uni ver si te tis wi na Se ga we u li Rvaw li sa da Tanad go mis T vis mad lo bis si ge le bi im kom pa ni e bis war mo mad gen lebs ga da ecaT, sa dac Tsuis stu dente bi ari an da saq me bu le bi, ga di an praq ti ka sa da staJi re bas. Ro nis Zi e ba Tsuis 100 wlis iu bi les mi eZ Rv na.
gv. 2
gv. 8
ato mu ri kvle ve bis evro pu li or ga ni za ciis _ cer nis (CERN) _
yo vel w li ur sa er Ta So ri so mas ter k la seb Si Tbi li sis sa xel m wi fo uni ver si te tic Ca er To. cer nis, Tsusa da Tsuis ma Ra li ener gi e bis fi zi kis in s ti tu tis or gani ze biT 610 marts sko lis mos wav le e bis T vis mas ter kla se bi Ca tar da, ro mel sac cer n Si myo fi qar T ve li mecni e re bi uZ R ve bod nen. didi ad ro nu li amaC qa reb lis erTer T ma eq s pe ri men t ma _ ATLASma Ta vi si mo na ce me bi sa er Ta So ri so mas ter k lase bis T vis, sa gan ma naT leb lo miz niT, xel mi saw v do mi ga xada. Se de gad, qar T vel ma skolis mos wav le eb ma ATLASis re a lur mo na ce meb Tan imu Saves. me ti in for ma cia mi i Res W Dda Z bo zo ne bis Se sa xeb, Se is wav les pro to nis Si da struq tu ra. mas ter k la se bis erTer Ti mTa va ri mi za ni gax l daT mos wav le ebs Tavad mo e Zeb naT da aR mo e Ci naT axa li na wi la ki _ hig sis bo zo ni, rom lis ar se bo bac 2012 wels da das tur da didi ad ro nu li amaC qa reb lis ATLAS da CMS eq s pe ri men tebis far g leb Si.
irakli imedaZe
SoTa samsonia elguja meqvabiSvili
roland TofCiSvili
Tbilisis universiteti
tsunewspaper @ tsu.ge www.tsu.gewww.tsu.ge
2
Tsuis req to ris mo ad gi lis aleq san d re cis ka ri Zis TqmiT, univer si tet sa da dam saq meb lebs Soris Ta nam S rom lo ba or m x ri vad sasar geb loa, ro gorc stu den te bisT vis, rom le bic sa war moo praq tikas ga di an war ma te bul kom pa ni eb Si, ase ve, dam saq meb le bis T vis, rom lebic stu den tebs mo ma val pro fesi o na le bad zrdi an. `stu den te bi iZe nen axal unarCve vebs, ro me lic maT pro fe si ul saq mi a no ba Si sWirde baT. es Za li an mniS v ne lo va nia da bev ri mi mar Tu le bis sas wav lo prog ra mis Se mad ge ne li na wi lia. me o re mxriv, is axa li xed ve bi, axali ide e bi, rom le bic Cven stu dentebs aqvT, xSi rad am kom pa ni e bis war ma te bis sa win da ri xde ba. univer si te ti yve la fers ga a ke Tebs, rom es ur Ti er To ba ki dev ufro pro duq ti u li da sa in te re so iyos, ro gorc stu den te bis T vis, ise dam saq meb le bis T vis~, _ aR niSna aleq san d re cis ka ri Zem.
qi mi is mi mar Tu le bis ba ka lavri a tis me8 se mes t ris stu den te bi praq ti kis pe ri od Si ec no bi an sawar mos is to ri as, teq no lo gi ur pro ce sebs, war mo e bis pro duq tebs, usaf r T xo e bis we seb sa da eTi kis nor mebs.
Tsuis stu den tis ma ri am Ce CelaS vi lis TqmiT, sa war moo praq
ti ka mas aZ levs Se saZ leb lo bas _
uni ver si tet Si mi Re bu li cod na
praq ti ka Si ga mo i ye nos. `sa war moo
praq ti ka imis sa fuZ ve lia, rom uSu
a lod mi vi RoT mo na wi le o ba yve la
pro ces Si da mi Re bu li unarCve ve
bi da gaR r ma ve bu li cod na Cve ni
mo mav lis T vis ga mo vi ye noT da sa
Wi ro pro fe si ebs da ve uf loT~, _
aR niS na Tsuis stu den t ma.
bo lo sa mi wlis gan mav lo ba Si
qi mi is mi mar Tu le bis 40mde kur s
dam Tav re bu li da saq m da par t ni or
kom pa ni eb sa da sa a gen to eb Si: `ko ka
ko la boT lers jor jia~, ga re mos
dac vis erov nu li sa a gen to, kom pa nia
`aver si~, Sps `jor ji an vo Ters end
fa u e ri~, qar Tu li lu dis kom pa nia
`ze da ze ni~, Sps `hen kel bil ding qe
mi kals jor jia~, rZis pro duq te bis
kom pa nia ̀ mil ko fu di~, Sps dg ̀ kon
sal tin gi~, kom pa nia RMG, Sps `ga ma~,
sa qar T ve los erov nu li mu ze u mi, Sps
`bi o sio~ _ par fi u me ru li kom pa nia,
sam xa ra u lis eq s per ti zis bi u ro. Sps
`gsq ku la~, ma Ra li teq no lo gi e bis
erov nu li cen t ri, sam xed rosam rew
ve lo cen ti `del ta~, Si na gan saq me
Ta sa mi nis t ros sa eq s per tokri mi na
lis ti ku ri de par ta men tis qi mi u ri
eq s per ti zis gan yo fi le ba, kom pa nia
`glo bal bi er jor jia~, sof lis me
ur ne o bis la bo ra to ria. aR niS nul
kom pa ni eb Si sta Ji re ba Tsuis aso
biT stu den t ma ga i a ra.
1-li gverdidan
iva ne ja va xiS vi lis sa xe lo bis Tbi li sis sa xel m wi fo uni versi tet sa da iva ne be ri taS vi lis
eq s pe ri men tul bi o me di ci nis centrs So ris Ta nam S rom lo bis me mo ran dumi ga for m da. me mo ran du mis Ta nax mad, mra val m x ri vi Ta nam S rom lo bis format Si mxa re e bi si coc x lis Sem s wav leli dar ge bis gan vi Ta re bas Se uw yo ben xels. me mo ran dums Tsuis req tor ma gi or gi Sar va Si Zem da bi o me di ci nis cen t ris di req tor ma da viT na da reiS vil ma mo a we res xe li.
Tsuis req to ris gi or gi Sar vaSi Zis TqmiT, Ta nam S rom lo bis me moran du mi sa mec ni e ro, in te leq tu a luri Za le bis ga er Ti a ne bas da er Tobli vi sa gan ma naT leb lo prog ra me bis gan xor ci e le bas gu lis x mobs. `Cve ni Ta nam S rom lo ba mra val m x ri vi iq ne ba.
Ca va ta rebT er Tob liv kvle vebs, ris
T vi sac ar se bobs dRes ise Ti gan vi Ta
re bu li struq tu re bi, ro go ric aris
Tbi li sis sa xel m wi fo uni ver si te ti
da bi o me di ci nis cen t ri. am kuT xiT
ori ves Za li an kar gi po ten ci a li ga
aC nia. Cve ni Ta nam S rom lo ba sa in te re
so iq ne ba ro gorc stu den te bis T vis,
ase ve mec ni erTa nam S rom le bis T vis~,
_ aR niS na Tsuis req tor ma.
ro gorc bi o me di ci nis cen t ris
di req tor ma da viT na da re iS vil ma
ga nac xa da, Za li an mniS v ne lo va nia Ta
nam S rom lo bis ise Ti for ma ti, sa dac
kvle va, swav la da swav le ba ga nu yo
fe lia. `Cve ni cen t ri da Tbi li sis
sa xel m wi fo uni ver si te ti pir ve lia,
vinc am for mat Si iTa nam S rom lebs
er T ma neT Tan. Za li an fa se u li da
mniS v ne lo va nia ur Ti er T Se xe bis gzebis Zi e ba. min da, mad lo ba ga da vu xa do Tbi li sis sa xel m wi fo uni ver si tets mxar da We ris T vis~, _ aR niS na bi o medi ci nis cen t ris di req tor ma.
me mo ran du mis far g leb Si, mxa re e bi er Tob li vad geg mi ur, msxvil mas S tabi an sa mec ni e rokvle viT da sag ran to pro eq tebs ga na xor ci e le ben; xels Seuw yo ben ro gorc tra di ci u li, ase ve
axa li da uax le si in ter dis cip li nuri dar ge bis da qve dar ge bis gan viTa re bas sa qar T ve lo Si da mi Re bul Se de gebs sa er Ta So ri so mas S ta biT war mo a Ce nen; Ca a ta re ben er Tob liv samec ni e ro kon fe ren ci ebs; er Tob li vad mo am za de ben sa mec ni e ro pub li ka ci ebs ma Ral re i tin gul sa mec ni e ro Jur naleb Si da ga mo ce meb Si ga mo saq vey neblad.
Ta nam S rom lo bis me mo ran du mi Tsu-sa da bi o me di ci nis centrs So ris
san di e gos sa xel m wi fo uni ver site ti sa da Tbi li sis sa xel m wi fo uni ver si te tis na yo fi e ri Ta nam
S rom lo bis ki dev er Ti war ma te bu li na bi jia uax le si teq no lo gi e biT aRWur vi li eleq t ru li in Ji ne ri is ori axa li la bo ra to ri is gax s na, ro melic gan kuT v ni lia Tsuis san di e gos sa xel m wi fo uni ver si te tis (SDSU) prog ra me bis stu den te bis T vis.
Tsuis req to ris gi or gi Sar va SiZis TqmiT, ̀ san di e gos uni ver si te tis prog ra mis T vis gan kuT v ni li au di tori e bi, sa in Jin ro da sa mec ni e ro labo ra to ri e bi Seq m ni lia ima ve kri teri u me biT, rom le bic ga mo i ye ne ba san di e gos sa xel m wi fo uni ver si tet Si.
es ori axa li Ta na med ro ve labo ra to ria sa Su a le bas mis cems Cven stu den tebs sa er Ta So ri so do ne ze da e uf lon cod nas, Se i Zi non una re bi da gax d nen kon ku ren tu na ri a ne bi. swavlis das ru le bis Sem deg stu den te bi mi i Re ben or dip loms _ san di e gos sa xel m wi fo uni ver si te ti sa da Tbi
li sis sa xel m wi fo uni ver si te tis. aR sa niS na via isic, rom bev ri go go na swav lobs sa in Jin ro mi mar Tu le ba ze~, _ aR niS na gi or gi Sar va Si Zem.
`mo xa ru li var, rom gav x se niT eleq t ru li in Ji ne ri is la bo ra tori e bi TsuSi, rom le bic san di e gos sa xel m wi fo uni ver si tet Si ar se bu li ma Ral teq no lo gi u ri la bo ra to rie bis zus ti as le bia. stu den tebs aq Se eZ le baT Te o ri u li cod na praq tika Si ga mo i ye non da ukeT da e uf lon sa ku Tar pro fe si as~, _ ga nac xa da san di e gos sa xel m wi fo uni ver si te tis de kan ma ha lil gu ven ma.
ga naT le bi sa da mec ni e re bis mi nist ris mo ad gi lem aleq san d re Tev za Zem par t ni or uni ver si te tebs Ta na medro ve la bo ra to ri e bis gax s na mi u loca da aR niS na, rom `la bo ra to ri e bi eleq t ro nul in Ji ne ri a Si aTas w leu lis ga mow ve vis kor po ra ci is mi er da fi nan se bu li pro eq tis far g leb Si ga ix s na, ro me lic iT va lis wi nebs saqar T ve lo Si ame ri ku li umaR le si ga
naT le bis mi Re bis Se saZ leb lo bas. Se
de gad axal gaz r debs sa Su a le ba eq ne
baT kon ku ren tu na ri a ni iy v nen Sro mis
ba zar ze~.
Tsuis XI kor pus Si ga re mon t da
da uax le si teq no lo gi e biT aRi Wur
va 1700 kvad ra tu li met ri, ro mel zec
gan Tav s da sak la so oTa xe bi, kom pi u te
ru li da eleq t ru li in Ji ne ri is la
bo ra to ri e bi da sa mu Sao siv r ce e bi.
Ta mar da di a ni
eleq t ru li in Ji ne ri is ori axa lila bo ra to ria ga ix s na
Tsu-is partniori kompaniebis dajildoebis ceremoniali
Tbilisisuniversiteti
tsunewspaper @ tsu.gewww.tsu.ge
3
sa qar T ve los mTav ro bis 6 martis dad ge ni le biT, Tbi li sis sa xel m wi fo uni ver si te tis me
di i sa da te le xe lov ne bis sa zo gado eb ri vi ko le ji Se iq m na. ko le ji da mo u ki de be li sa ja ro sa mar T lis iu ri di u li pi ria da, do ku men tis mi xed viT, mas ze kon t rols ga naTle bi sa da mec ni e re bis sa mi nis t ros nac v lad Tsu ga na xor ci e lebs. mTavro bis dad ge ni le bam sa zo ga do e ba Si sxva das x vag va ri re aq cia ga mo iw via, gaC n da kiT x ve bi _ xom ar em T x ve o da er T ma neTs me di i sa da te le xe lov nebis sa zo ga do eb ri vi ko le ji sa da Tsuis Jur na lis ti ki sa da ma sobri vi ko mu ni ka ci e bis mi mar Tu le bis prog ra me bi? an, xom ar igeg me bo da am mi mar Tu le bis fun q ci o ni re bas Tan da kav Si re biT cvli le be bi? ase ve, sain te re soa, aR niS nu li cvli le ba ra Se degs ga mo i Rebs me di i sa da te lexe lov ne bis sa zo ga do eb ri vi ko lejis pro fe si u li stu den te bis T vis.
`2007 wels Se vu er T diT ili auns ro gorc pro fe si u li me dia da te lep rog ra me bis gan ma xor ci e lebe li struq tu ru li er Te u li. es iyo er T g va ri eq s pe ri men ti, ro melmac ga a mar T la _ stu den te bis T vis ga ci le biT mom xib v le li aR moC n da umaR le si pro fe si u li ga naT le bis mi Re bis Se saZ leb lo ba. Tum ca, Cve ni mi mar Tu le bis aka de mi u ri prog ra mebi ili a uns ar aqvs. axa li sas wavlo prog ra me bi, ro mel Ta gan xorci e le bac un da da viw yoT, Ta vi si sta tu siT umaR le si pro fe si u li prog ra me bis iden tu ria. es imas niSnavs, rom me5 sa fe xu ris mo du luri prog ra me bi ga ni xi le ba ro gorc sa ba ka lav ro prog ra me bis na wi li, anu stu den ti, ro me lic me di i sa da te le xe lov ne bis sa zo ga do eb riv kolej Si, ma ga li Tad, Jur na lis ti kis mi mar Tu le bas da as ru lebs, sur vilis Sem T x ve va Si, Tsuis Jur na listi ki sa da ma sob ri vi ko mu ni ka ci is mi mar Tu le ba ze msgavs kre di tebs iRi a rebs da ga ag r Ze lebs swav las aka de mi u ri prog ra mis dar Ce ni li kre di te bis mo sa po veb lad. am de nad, Tbi li sis sa xel m wi fo uni ver si tetis ga re mo bev rad uf ro mom xib vle li iq ne ba pro fe si u li stu den tebis T vis~, _ ga nac xa da Cven ma res poden t ma zu rab oS x nel ma.
Tsuis ssip me di i sa da te le xelov ne bis sa zo ga do eb riv ko lejSi 7 kva li fi ka ci is 3 pro fe si u li prog ra ma gan xor ci el de ba: _ repor ti o ri, ra di o sa da te le vi ziis wam y va ni, te le re Ji so ri, vi deo ope ra to ri, vi deo me mon ta Je, sa tele vi zio gra fi ko si da fo tog ra fi. ko lej Si sa Ta na do sas wav lo ga remo uk ve Seq m ni lia, sa Wi ro teq ni kuri aR Wur vi lo bis Zi ri Ta di na wi li _ uz run vel yo fi li. Bba to ni zu rab oS x ne lis in for ma ci iT, da sa ma te belia teq ni kur mow yo bi lo ba Ta mxolod is na wi li, ro me lic ga we rilia ssip ga naT le bis xa ris xis ganvi Ta re bis erov nu li cen t ris mi er dam t ki ce bul pro fe si ul prog rameb Si. Tsuis ssip me di i sa da te lexe lov ne bis sa zo ga do eb riv ko lej Si mi sa Re bi kon tin gen ti kva li fi ka ci is mi xed viT ga ni saz R v re ba da upi ra tesad da mo ki de bu li iq ne ba da saq me bis baz ris moT xov neb ze.
rac Se e xe ba sa kiTxs imis Se sa xeb, em T x ve va Tu ara er T ma neTs ssip medi i sa da te le xe lov ne bis sa zo gado eb ri vi ko le ji sa da Tsuis medi i sa da ma sob ri vi ko mu ni ka ci e bis
mi mar Tu le bis prog ra me bi da ma Ti miz ne bi, zu rab oS x ne li Tan x ved ras ga mo ric xavs. gan s x va ve ba da sa xe lebeb Sic mka fi od ik ve Te ba _ pro fesi u li ga naT le ba da aka de mi u ri ganaT le ba.
`Cve ni re por ti o ris sas wav lo prog ra ma ara na i rad ar kve Tavs Tsuis Jur na lis ti kis mi mar Tu le bis saba ka lav ro prog ra mas. maT So ris aris di di fun da men tu ri Ro be da am Ro bis dan g re vas ara vin api rebs. aka de mi ur prog ra mas aqvs gan sa kuTre bu li mi sia _ man un da ga zar dos ana li ti ko si Jur na lis ti, pro fe siul ma ko lej ma ki, Za li an mar ti vad rom vTqvaT _ xe lo sa ni re por tio ri. im Sem T x ve va Si, Tu Cvens kurs dam Tav re buls odes me mo un de ba `did Jur na lis ti ka Si~ dam k vid re ba, mas Se eZ le ba Tsuis Jur na lis ti ki sa da ma sob ri vi ko mu ni ka ci e bis mi marTu le ba ze aka de mi u ri kva li fi ka ci is mo po ve ba. Se iZ le ba dad ges mo men ti, ro de sac pro fe si u li ko le ji sa da Tsuis me di i sa da ma sob ri vi komu ni ka ci e bis mi mar Tu le bis war momad gen le bi mo i la pa ra ke ben ise Ti axa li sa ba ka lav ro prog ra mis Semu Sa ve ba ze, ro me lic pro fe si ul Tan me tad adap ti re bu li, moq ni li da moT xov na di iq ne ba axal gaz r de bis Tvis. Tum ca es mxo lod ori ve mxa ris sur vi lis Sem T x ve va Si mox de ba. dRes sa da vo da ga sa yo fi nam d vi lad arafe ria. Cve ni amo ca na for mu li re bulia mTav ro bis dad ge ni le ba Si _ Cven varT ssip pro fe si u li sa zoga do eb ri vi ko le ji da Cve ni upirve le si amo ca naa ko le jis pro fi lis Se sat y vi si pro fe si u li ga naT le bis axal gaz r de bis T vis mi wo de ba. Aasea 1989 wli dan da jerje ro biT profi lis Sec v las ar va pi rebT. Aase ve ar va pi rebT ro me li me ki no pro fesi u li prog ra mis gan xor ci e le bas; axa li prog ra me bis we ris dros avto re bi Se e cad nen mka fio gam yo fi xa zi ga ev loT ki no sa da te le vi zi as So ris, rad gan msgav se bis mi u xe davad maT So ris sxva o ba uf ro di dia. pro fe si u li ga naT le ba Tva luw v dene li siv r cea, sa dac yve la pro fe sio nals mo e Zeb ne ba ad gi li. mTa va ria, yve lam sa ku Ta ri saq me va ke ToT da `sxvis mov lil da na pat ro neb bost neb Si Tva li ar gag veq ces!~, _ aRniS na zu ra oS x nel ma.
Cve ni res po den ti, jer je ro biT, kon k re tul pro eq teb ze ar sa ub robs, Tum ca, sa u ni ver si te to sa zo ga doe bis war mo mad gen le bis sur vi lis Sem T x ve va Si, mzad aris ga na xor ci elos ise Ti er Tob li vi pro eq te bi, rom le bic pro fe si u li stu den te bis kva li fi ka ci is amaR le bas Tan er Tad Tsuis po pu la ri za ci a sac Se uw yobs xels.
ssip me di i sa da te le xe lov ne bis sa zo ga do eb riv ko lejs TiT q mis 30 wli a ni is to ria aqvs. zu rab oS x nelma sa qar T ve lo Si sa te le vi zio da me dia pro fe si u li ga naT le bis siste mis da ner g va 1989 wli dan da iw yo, ro de sac sa te le vi zio xe lov ne bis Ses wav lis msur ve li mos wav le e bisaT vis da a ar sa `say maw vi lo sa te levi zio stu dia~. 10 wlis gan mav lo baSi stu dia iyo er Ta der Ti sko lis ga re Se sa te le vi zio sas wav le be li, sa dac gak ve Ti le bis Sem deg Tbi lisis sxva das x va sko lis mos wav le e bi sa te le vi zio pro duq ci is war mo e bis teq ni ka sa da teq no lo gi as swav lobd nen da Tvi Ton am za deb d nen te lega da ce mebs `say maw vi lo te le vi zi is~ sa xel wo de biT, rom le bic pir ve li ar xiT ga da i ce mo da. 1992 wels zurab oS x ne lis ini ci a ti viT da sa qarT ve los ga naT le bis da mecnierebis sa mi nis t ros mxar da We riT qve ya na Si pir ve li sa te le vi zio sko la da ars da aras ru li sa Su a lo ga naT le bis mqo ne mos wav le e bis T vis. 1995 wels ki zu rab oS x ne lis ini ci a ti viT da mi nis t r Ta ka bi ne tis Se sa ba mi si dad ge ni le biT da ar s da sa qar T ve loSi pir ve li umaR le si pro fe si u li sko la `te le xe lov ne bis umaR le si sko lis~ sa xel wo de biT. 2000 wels ga naT le bis mi nis t ris Se sa ba mi si brZa ne biT mox da ar se bu li me dia sko le bis ga er Ti a ne ba ssip me di is, rek la mi sa da sa te le vi zio xe lov nebis ko le jad, ro me lic 2007 wlis oq tom b ri dan mi nis t r Ta ka bi ne tis dad ge ni le bis sa fuZ vel ze Se u er T da ili as sa xel m wi fo uni ver si tets.
sa ku Ta ri ga moc di le bi dan ga momdi na re, zu rab oS x nel ma ana li ti kos Jur na lis tad Ca mo ya li be bis msurve lebs rCe vac mis ca, mi si az riT: `ro me li me dar gis Sem s wav le li saba la ka va ro prog ra ma + pro fe si u li prog ra ma Jur na lis ti ka Si + Jur nalis ti kis sa ma gis t ro prog ra ma _ es sa me ta pi a ni 8 we li aya li bebs srulfa so van ana li ti kos Jur na lists~.
Tbi li sis ssip sa xel m wi fo univer si te tis me di i sa da te le xe lov nebis sa zo ga do eb ri vi ko le jis Seq m
nis Se sa xeb az ris ga mo xat va vTxo veT Tsuis Jur na lis ti ki sa da ma sobri vi ko mu ni ka ci e bis de par ta men tis xel m Z R va nels ni no Wa la ga ni Zes, romel mac ko le jis war mo mad gen leb Tan Ta nam S rom lo bis Ta o ba ze mza o ba gamoT q va da xaz gas miT aR niS na, rom kiT x va Jur na lis ti ki sa da ma sob ri vi ko mu ni ka ci is sa ba ka lav ro prog ra masa da pro fe si u li ko le jis sas wavlo prog ra mas So ris dub li re ba ze, ma Ti ve miz ne bi sa da sta tu sis gaT valis wi ne biT, Zi re u lad mcda ria.
`sa xel m wi fo po li ti ki sa da bazris moT xov ne bi dan ga mom di na re, prof sas wav leb lis Ca mo ya li be bis lo gi ka ga sa ge bia. rac Se e xe ba me dia sa Tu so ci a lur qse leb Si ara erT g zis gaJ Re re bul kiT x vas _ emuqre ba Tu ara ra i me ti pis saf r T xe Jur na lis ti kis sa ba ka lav ro swav lebas, ga daW riT Se miZ lia gi pa su xoT _ ara! Ta vi si ar siT, miz ne bi Ta da Se de ge bi Tac pro fe si u li swav le ba ra di ka lu rad gan s x vav de ba sa u ni versi te to sak va li fi ka cio prog ra mebis far g leb Si Se Ta va ze bu li aka demi u ri prog ra me bis gan. uni ver si teti, siR r mi se ul dar gob riv cod na sa da una reb Tan er Tad, uni ver sa lur, zo gad ga naT le ba sac iZ le va da myar ni a dags qmnis swav lis me o re _ sa magis t ro sa fe xur ze gag r Ze le bis T vis. pro fe si u li ga naT le bis Sem T x ve va Si es Se uZ le be lia.
pro fe si u li sas wav le be li, gnebavT, ko le ji, ga naT le bis Se sa ba mi si sa fe xu ris sak va li fi ka cio moT xovne bis Ta nax mad mo am za debs teq ni kur spe ci a listpro fe si o nals. es Cvens ba zar ze Za li an moT xov na di saq mia no baa da kad re bi, ume tes wi lad, TviT nas wav li spe ci a lis te biT kom pleq t de ba. am de nad, ser ti fi ci re buli spe ci a lis tis sa Wi ro e ba nam d vilad ar se bobs. amas Tan, Cve ni qvey nis so ci a lureko no mi ku ri mdgo ma re oba da umu Sev ro bis ma Ra li maC ve nebe li ga na pi ro bebs imas, rom univer si te teb Si mi Re bu li ga naT le bis re a li ze bas axal gaz r de bi xSi rad ver axer xe ben da, war ma te bu li kari e ris mow yo bis nac v lad, dip lomi an umu Se var Ta ri geb Si xvde bi an. ko le ji maT T vis mis w re baa, rad gan mok le dro Si praq ti ku li una re bis aT vi se bis per s peq ti va da Se sa ba mi si ser ti fi ka ti swra fi da saq me bis pers peq ti vis San sebs zrdis.
Se sa ba mi sad, Ta vad axal gaz r deb ma un da ga daw y vi ton _ ra surT. er Ti ki cxa dia: kiT x va _ xom ar iq neba gar k ve u li dub li re ba Jur na listi ki sa da ma sob ri vi ko mu ni ka ci is sa ba ka lav ro prog ra ma sa da pro fesi u li ko le jis sas wav lo prog ramas So ris, ma Ti ve miz ne bi sa da statu sis gaT va lis wi ne biT, Zi re u lad mcda ria.
ro gorc Jur na li s ti ki sa da masob ri vi ko mu ni ka ci is de par ta mentis xel m Z R va ne li, mTe li mi mar Tule bis sa xe liT ga mov xa tav mza o bas ko le jis war mo mad gen leb Tan Ta namS rom lo bis Ta o ba ze. me tic, aqam dec si a mov ne biT Ca ver T ve bo diT progra mis Se mu Sa ve bis T vis sa kon sul tacio pro ces Si, Tum ca am g va ri TxovniT ara vis mo u mar Tavs. mgo nia, rom saq mis yve la ze di di me go ba ri da au ci le be li pi ro ba per ma nen tu li ko mu ni ka ci aa.
war ma te bebs vu sur veb ko le jis Ta nam S rom lebs. di di ga mow ve vis wi na Se ari an: Tbi li sis sa xel m wifo uni ver si te tis siv r ce Si moq ce va gan sa kuT re bu li pa su xis m geb lo ba da pa ti via~, _ ga nac xa da ni no Wa la gani Zem.
ra ze iq ne ba ori en ti re bu li Tsu-is me di i sa da
te le xe lov ne bis sa zo ga do eb ri vi ko le jinato obolaZe
zurab oSxneli
siaxle
nino WalaganiZe
Tbilisis universiteti
tsunewspaper @ tsu.ge www.tsu.gewww.tsu.ge
4merab Cuxuas fundamenturi naSromi
sa qar T ve los is to ri is ka Ted ra 100 wli saa
16 marts iva ne ja va xiS vi lis saxe lo bis Tbi li sis sa xel m wi fo univer si tet Si Tsuis hu ma ni ta rul mec ni e re ba Ta fa kul te tis sa qar T velos is to ri is sas wav lo sa mec ni e ro in s ti tu tis or ga ni ze biT kon fe rencia ga ix s na, ro me lic sa qar T ve los is to ri is ka Ted ris 100 wlis iubi les mi eZ R v na. kon fe ren ci is gaxs nas Tsuis req to ri gi or gi Sarva Si Ze, hu ma ni ta rul mec ni e re ba Ta fa kul te tis de ka ni, pro fe so ri na na gaf rin daS vi li, sa qar T ve los is tori is sas wav losa mec ni e ro in s ti tutis xel m Z R va ne li, pro fe so ri Te do dun dua, pro fe sormas wav leb le bi da stu den te bi da es w r nen.
kon fe ren ci is mo na wi le eb ma wu Tie ri du mi liT pa ti vi mi a ges uni versi te tis Tval sa Ci no mec ni e ris ma riam lor T qi fa ni Zis xsov nas. ro gorc gax s nis ce re mo ni al ze Tsuis hu mani ta rul mec ni e re ba Ta fa kul te tis de kan ma na na gaf rin daS vil ma ga nac xada, Tbi li sis sa xel m wi fo uni ver site tis iu bi le mniS v ne lo va ni mov lenaa mTe li qar Tu li sa zo ga do e bisT vis da mniS v ne lo va nia is faq tic, rom is to ri is ka Ted rac, ro me lic sib r Z nis met y ve le bis fa kul te tis sa
mar Tal mem k vid rea, ase ve 100 wels iT v lis... `sa qar T ve los is to ri is ka Ted ra aris is in s ti tu cia, romel mac Seq m na `bren di~ _ Tbi lisis sa xel m wi fo uni ver si te ti... dRes es ka Ted ra sas wav lo sa mec nie ro in s ti tu tis sa xe liT fun q ci oni rebs da war ma te biT axor ci e lebs sa mi ve sa gan ma naT leb lo sa fe xu ris prog ra mas. sa qar T ve los is to riis ka Ted ram 100 wlis gan mav lo ba Si uni ver si te tis yve la war ma te ba da prob le ma ga i zi a ra. es ka Ted ra iyo da iq ne ba qar Tu li mec ni e re bi sa da qar T ve lo lo gi is kvle vis sa Ta ve ebTan, xo lo uni ver si te ti mis win s vlas yo vel T vis Se uw yobs xels~, _ aR niS na na na gaf rin daS vil ma.
Tsuis req to ris gi or gi Sar vaSi Zis TqmiT, `sa qar T ve los is to riis ka Ted ra sa u ni ver si te to siv r cis sim bo loa, ro mel mac sa qar T ve los is to ri og ra fi is mTe li epo qa Seqm na da dRe sac ga mor Ce u lia. mas yo vel T vis Rir se u li ada mi a ne bi edg nen sa Ta ve Si. ka Ted ris pir ve li gam ge iva ne ja va xiS vi li iyo. swored am ka Ted ra ze iq m ne bo da sa qarT ve los is to ria, aq mim di na re ob da sa er Ta So ri so do nis kvle va. ime dia, rom ka Ted ra is to ri og ra fi is mniSv ne lo van etap ze dRe sac ga da va da sa mec ni e ro kvle va Si axal mwver valebs mi aR wevs; gan m t kic de ba ur Ti
er To be bi sa er Ta So ri so mas S ta biT par t ni or uni ver si te teb Tan da maTTan ur Ti er T Ta nam S rom lo biT am sfe ro Si sa in te re so kvle vebs Ca eyre ba sa fuZ ve li~, _ aR niS na gi or gi Sar va Si Zem.
ro gorc Ro nis Zi e ba ze aRi niS na, Tsuis sa qar T ve los is to ri is saswav losa mec ni e ro in s ti tu tis funq cia sa qar T ve los is to ri is, rogorc obi eq tu ri re a lo bis, Ses wavla da stu den te bis T vis ga zi a re baa. in s ti tu tis xel m Z R va ne lis Te do dun du as TqmiT, 1918 wels iva ne java xiS vi lis mi er da ar se bul sa qar Tve los is to ri is ka Ted ra sac ana logi u ri fun q cia hqon da.
`sa qar T ve los is to ri is ka Tedra jer sib r Z nis met y ve le bis fakul tet Si Se di o da, mog vi a ne biT is to riafi lo lo gi is fa kul te ti Ca mo ya lib da, Sem d gom ki _ cal ke is to ri is fa kul te ti. is to ri is kaTed ris pir ve li gam ge gax l daT ivane ja va xiS vi li, mog vi a ne biT iy v nen: si mon ja na Sia, ni ko ber Ze niS vi li, So Ta mes xia, ma ri ka lor T qi fa ni Ze, ro in met re ve li. dRes sa qar T ve los is to ri is in s ti tu ti erTer Ti yvela ze mniS v ne lo va ni qar T ve lo logi u ri cen t ria~, _ aR niS na Te do dun du am.
kon fe ren ci a ze `sa qar T ve los isto ri is in s ti tu tis Sro me bis~ XIII
to mis pre zen ta cia ga i mar Ta. kre
bul Si Se su li ma sa le bi is to ri
ko seb ma: qe Te van na di ra Zem, (`siy va
ru lis ga re Se ar ga keT de ba di di
saq me~ _ iva ne ja va xiS vi li, uni ver
si te ti da sa qar T ve los is to ria~),
gi or gi oT x me zur ma (`iva ne ja va xiS
vi li da qar Tu li dam wer lo baT m
cod ne o ba, anu pa le og ra fia~), le ri
Ta va Zem (`urar tu li wya ro e bis `iga
ni~ da qar Tu li sa is to rio Zeg le
bis `Za Ri nis xe vi~ (Crdi lis tbis
mxa ris is to ri u li _ ge og ra fia da
Tav dac vi Ti sis te ma Zvel da Sua sa
u ku ne eb Si), na Tia fi fi am (`me dea an
ti ku ri xa nis lar na keb ze (Zv.w. V-IV ss~), Te do dun du am (`mov ses xo re
na cis er Ti cno bis gar Se mo (pon to
ibe ri is po li ti ku ri kontaqtebis
sa kiT xi saT vis~), da sxveb ma war mo
ad gi nes.
Sur T xia be roS vi li
_ ba to no me rab, 1500 sit y vasta tia, ro mel Sic siR r mi se u la daa mo ce mu li Ti To e u li sit y vis Zi ris na Te sa o ba sxva das x va eneb Tan, ko losa lur Sro mas mo iT xovs. ra aris Tqve ni kvle vis Zi ri Ta di prin ci pi da ra mi zans em sa xu re ba sxva eneb Tan qar Tu li sit y ve bis na Te sa o bis siRr mi se u li ana li zi?
_ Ce mi mu Sa o bis sfe ro da proble ma ti ka gan saz R v ru lia saw yi siT _ Tu ra prob le ma dgas Ta na medro ve kav ka si o lo gi is wi na Se.
kiT x ve bi is mis ase: aris Tu ar aris qar T ve lu ri ene bi, maT So ris qar Tu li ena, ad gi lob ri vi, anu ende mu ri war mo mav lo bis? Tu aris, ma Sin ra ax lo mo na Te sa ve eneb Tan gvaqvs ge ne ti ku ri, anu is to ri ulge ne si zu ri war mo mav lo bi Ti erTi a no ba da ro me li oja xis wev ri aris Cve ni mSob li u ri sa xel m wi fo qar Tu li ena? yve las T vis cno bilia, rom qar Tu li kol xur Tan, anu meg rulla zur Tan da sva nur Tan erTad Se ad gens erT enob riv jgufs, ra sac qar T ve lurs, xSi rad, sam x reT kav ka si ur sac uwo de ben, mag ram sam xreT kav ka si u ri aris ge og ra fi u li ter mi ni, xo lo qar T ve lu ri _ gene ti ku ri ter mi ni, ro me lic gu lisx mobs da va ra u dobs, rom qar Tu li aris meg rulla zur Tan da sva nurTan er Ti a ni war mo mav lo bis ena. am prob le mis ra o bis gan saz R v ra ga napi ro bebs Cems kvle viT saq mi a no ba sa da sa mec ni e ro moR va we o bas. amas Tan, swo red es aris Zi ri Ta di prob le ma
qar Tu li kav ka si o lo gi i sa, lin g vistu ri kav ka si o lo gi i sa.
cxa dia, Tu Cvens enebs mxo lod qar T ve lo lo gi is far g leb Si vik vlevT, ma Sin es prob le ma ar dgas, mag ram war mo mav lo bi Ti, anu is tori ulge ne zi su ri prob le ma ti kis siR r mi se u li ana li zis dros, Cvens wi na Se dgas sa kiT xi qar T ve lu ri enebis ad gi lis gan saz R v ri sa, ker Zod,
au ci le be lia pa su xis pov na kiT x va ze, Tu ro mel ena Ta ojaxs gan ve kuT v nebiT, vi na i dan msof li os ram de ni me aTa si ena, ge ne a lo gi u ri kla si fi kaci iT, ama Tu im ena Ta oja xis wevria..
_ ram de nad da u ax lov da Tqve ni kvle va ar nold Ci qo ba vas Te o ri as ibe ri ulkav ka si u ri ene bis Te o ri is Se sa xeb?
_ ar nold Ci qo ba vas Te o ria, ro me lic bev rad uf ro ad re iRebs sa Ta ves, vid re Ta vad ba to ni ar noldis moR va we o ba, gax lavT qar Tu li da kav ka si u ri ene bis, anu ibe ri ulkav ka si u ri ene bis ge ne ti ku ri warmo mav lo bi Ti er Ti a no bis Te o ria, rom le bic qmni an ara ge og ra fi ul ter mins, ara med ge ne ti ku rad er Ti an war mo mav lo bas. ibe ri ulkav ka si uri niS navs qar Tul Tan war mo So biT/war mo mav lo biT ge ne ti ku rad dakav Si re bul ena Ta oja xis er To bas. ar nold Ci qo ba va mi u Ti Teb da, rom aris oT xi jgu fi: qar T ve lu ri, afxa zuradi Ru ri, na xu ri da da Res
ma ia to ra Ze Tbi li sis sa xel m wi fo uni ver si te tis kav ka si o lo gi is in s ti tutis, ar nold Ci qo ba vas sa xe lo bis enaT mec ni e re bis in s ti tu tisa da ssip Cer qe zuladi Re u ri kul tu ris cen t ris xel Sew yo
biT, 2017 wels ga mo i ca Tsuis aso ci re bu li pro fe so ris me rab Cu xu as fun da men tu ri naS ro mi: `qar TulCer qe zulaf xa zu ri eti mo lo gi u ri Zi e ba ni (ma sa le bi ibe ri ulkav ka si ur ena Ta eti mo lo gi u ri leq si koni saT vis)~.
naS ro mi mo i cavs 1500mde sit y vasta ti as. mas Si gan xi lu lia qar Tuli, kol xu ri (meg rulla zu ri), sva nu ri, af xa zu ri, aba zu ri, ubi xu ri, adi Re u ri, ya bar do u li ene bis sa Ta na do ma sa la, anu is Zi ri Ta di leqsi ku ri fon di eni sa, rom lis mi xed vi Tac, Se sa ba mi si me To dis ga mo yene biT, mtkic de ba ama Tu im enebs So ris ge ne ti ku ri na Te sa o ba.
wig nis Se sa val na wil Si xaz gas mu lia naS ro mis sa mec ni e ro si ax le, ker Zod, aR niS nu lia, rom am ma sa leb ze mu Sa o bis dros `Se iq m na axa li pa ra dig ma, rom lis far g leb Sic sin durqar T ve lur enebs So ris gamov lin da re gu la ru li, ka non zo mi e ri da sis te mu ri bge raT Se sat y viso be bi da mas ze day r d no biT dam t kic da da sa xe le bul xal x Ta da ena Ta er Ti a ni ge ne ti ku ri war mo mav lo bana Te sa o ba~.
aq ve naT q va mia, rom naS ro mis far g leb Si mi Re bu li das k v ne bi srul Tan x mo ba Sia ge ne ti ku ri kvle ve bis miR we veb Tan, rom lis mi xed vi Tac af xazqar T velCer qe zebs Zi ri Ta di sa er To hap loj gu fi G2A aR mo aCn daT.
wig nis re daq to re bi ari an pro fe so re bi: na na ma Wa va ri a ni da ma na na bu kia. igi gan kuT v ni lia Tsuis kav ka si o lo gi i sa da qar T ve lo lo gi is mi mar Tu le ba Ta stu den te bi sa da mkiT x vel Ta far To wri saT vis.
ra mig ne be biT ga mo ir Ce va `qar TulCer qe zulaf xa zu ri eti mo logi u ri Zi e ba ni~ da api rebs Tu ara av to ri sxva mo na Te sa ve ene bis analo gi u ri me To diT Ses wav las, gve sa ub re ba Tbi li sis sa xel m wi fo univer si te tis hu ma ni ta rul mec ni e re ba Ta fa kul te tis kav ka si o lo gi is mi mar Tu le bis aso ci re bu li pro fe so ri me rab Cu xua.
gv. 14
Tbilisisuniversiteti
tsunewspaper @ tsu.gewww.tsu.ge
5qar T vel ma mec ni er ma msof li os erT-erT pres ti Jul
sa mec ni e ro Jur nal Si ga moq vey ne bu li we ri li
uni ver si te tis 100 wlis iu bi les mi uZ R v na
Tsu-is doq to ran tebs Tsu-sa da bo lo ni is uni ver si te te bis e.w. or ma gi aka de mi u ri xa ris x i mi e ni We baT
Tsuis me di ci nis fa kul te tis nev ro lo gi i sa da ne i ro qirur gi is ka Ted ris aso ci
re bul ma pro fe sor ma da viT gi gine iS vil ma msof li o Si nev ro lo gi is erTerT pres ti Jul Jur nal Si _ `epi lef sia/Epi lep sia~ _ ga moq vey nebu li kvle va Tbi li sis sa xel m wi fo uni ver si te tis 100 wlis iu bi les mi uZ R v na. sa mec ni e ro Jur nals `epilef sia~ `epi lef si as Tan meb r Zo li sa er Ta So ri so li ga~ (ILAE) ga moscems. li ga XX sa u ku nis da saw yisSi Ca mo ya lib da, msof li os TiT qmis yve la qve ya nas aer Ti a nebs da am mi mar Tu le biT me di kos Ta yve la ze pres ti Jul aso ci a ci as war mo ad gens. Jur nal `epi lef si a Si~ ga moq vey ne buli sa mec ni e ro sta tia da viT gi gi neiS vi lis Ta na av to ro biT 2018 wlis ian var Si da i beW da da li gis ne irof si qi at ri u li ko mi si is mi er dageg mi li 3 wli a ni kvle vis Se de gebs mo i cavs. kvle va fsi qo ge nu ri ara e pilef si u ri Se te ve bis swor di ag nosti ka sa da kvle va Si mo na wi le qvey nebSi da ner gi li mkur na lo bis sa u ke Teso stan dar te bis xel mi saw v do mo bas ada reb da. es gax lavT pir ve li Sem Tx ve va, ro de sac li gis ko mi si is mu Sao ba Si sa qar T ve los war mo mad ge ne li iyo Car Tu li da es aris erTer Ti iS vi a Ti mov le na, ro de sac qar T ve li mec ni e ris kvle va Jur nal `epi lefsia~Si da i beW da. aR sa niS na via, rom pro fe sor ma da viT gi gi ne iS vil ma epi lef si as Tan meb r Zo li sa er Ta Sori so li gis (ILAE) axa li pre zi dentis sa mu el ve bes miw ve va ax lac mii Ro da ko mi si is wev rad mom dev no oT xi we li kvlav imu Sa vebs.
`li gis ne i rof si qo lo gi ur ma komi si am 2004 wels stok hol m Si `epilef si is sa er Ta So ri so kon g res ze~ mi i Ro ga daw y ve ti le ba, rom ga er k via _ ram de nad miR we va dia sxva das x va qvey neb Si ara e pi lef si u ri Se te ve bis di ag nos ti ki sa da mkur na lo bis is stan dar te bi, ro me lic Ta vad ko mitet ma da ner ga. kvle va Si la pa ra kia ara mxo lod da ara upi ra te sad epi lef si a ze, ara med im Se te veb ze, ro me lic epi lef si as wa a gavs, mag ram ro mel sac epi lef sia ar iw vevs. aRniS nul Se te vebs arc Tu iS vi aTad mi a we ren xol me epi lef si as, ma Si
nac ki, Tu pa ci en ti mox v de ba nevro lo gi ur qsel Si. sa qar T ve lo Si kvle va `epi lef si as Tan meb r Zo li sa er Ta So ri so li gis~ ad gi lob rivi gan yo fi le bis or ga ni ze biT ganxor ci el da. li gis ne i rof si qo logi u ri ko mi si is mi er spe ci a lu rad Se mu Sa ve bu li kiT x va ris meS ve o biT ad gi lob ri vi eqi me bis ga mo kiT x va Ca va ta reT. saw yis etap ze mi Re bu li Se de ge bi aq ve da mu Sav da da Jur nalSi _ `ren t ge no lo gi i sa da ra dio lo gi is mac ne Si~ da i beW da. sa erTa So ri so kvle vas ki bri ta ne li pro fe so ri mark ru be ri xel m Z R vane lob da. sa qar T ve los gar da, ga mokiT x va gan xor ci el da did bri taneT Si, aSSSi, ka na da Si, ia po ni a Si, sam x reT af ri ka sa da saf ran geT Si. ver da gi ma lavT da, sa qar T ve lo Si, nev ro lo gi is sfe ro Si war sul Si ar se bu li Zli e ri sa mec ni e ro skoli dan ga mom di na re, di ag nos ti kis Tval saz ri siT, uri go Se de ge bi ar gvaqvs, Tum ca, Cve ni qvey nis eko nomi ku ri vi Ta re bis gaT va lis wi ne biT, sa xel m wi fos nak le bi re sur si aqvs ga mo yo fi li imi saT vis, rom epilef si iT da a va de bu li ada mi a ni, da miT uf ro isi ni, vinc Sep y ro bi lia fsi qo ge nu ri ara e pi lef si u ri Se teve biT, re a bi li ti re bu li da vub runoT sa zo ga do e bas. swo red es aC vena kvle vam~, _ ga nac xa da me di ci nis mec ni e re ba Ta doq tor ma, Tsuis nevro lo gi i sa da ne i ro qi rur gi is kaTed ris aso ci re bul ma pro fe sor ma, nev ro lo gi is in s ti tu tis ne i rofsi qi at ri u li mi mar Tu le bis xel m ZR va nel ma da viT gi gi ne iS vil ma.
da viT gi gi ne iS vi lis TqmiT, rad ga nac Se te vi Ti sim p to me bi mxolod epi lef si as ar axa si a Tebs, amitom da a va de bis swo ri di ag nos tika gan sa kuT re biT mniS v ne lo va nia. am mi mar Tu le biT Tsuis me di ci nis fakul te tis nev ro lo gi is re zi den turis kur s Si da ner gi lia Ta na med rove spe ci a lu ri mo du le bi epi lef sia sa da ne i rof si qi at ri a Si. swo ri di ag nos ti kis mniS v ne lo bas ki dev uf ro aZ li e rebs is faq ti, rom epilef si iT di ag nos ti re bu li ada mi ane bi xSi rad xde bi an sa zo ga do e bis mxri dan stig mis msxver p li.
`epi lef si is di ag no zis das ma did sif r T xi les Tan aris da kav Sire bu li. sa zo ga do e bis mxri dan am qro ni ku li da a va de bis mqo ne ada mia ne bis mi marT ne ga ti u ri da mo ki de
bu le ba ar se bobs, rac mo sax le o bis cu di in for mi re bu lo bis bra lia. Se sa ba mi sad, aras wo ri di ag nos tikis Sem T x ve va Si ada mi ans did zi ans mi va ye nebT. rac Se e xe ba epi lef siiT da a va de bul TaT vis ga miz nul saxel m wi fo prog ra mas, sa qar T ve lo Si mxo lod er T je ra di kon sul ta cia da er T je ra di en ce fa log ra mis gada Re ba fi nan s de ba, da nar Ce ni pa cien t ma un da aa naz Ra u ros. saz R varga reT ki, ma ga li Tad, ger ma ni a sa da ia po ni a Si epi lef si is mZi me for miT da a va de bu li ada mi a ne bis sam Tvi an mkur na lo bas (maT hos pi ta li za ci as da sxva xar jebs) mTli a nad sa xel m wifo anaz Ra u rebs~, _ aR niS na da viT gi gi ne iS vil ma.
da viT gi gi ne iS vi lis sa mec ni e ro kvle vi Ti moR va we o ba sa er Ta So ri so sa me di ci no sa zo ga do e bis T vis kargad aris cno bi li. amis da das ture baa 2004 wels mi si vi zi ti ai Cis sa me di ci no uni ver si tet Si (na go ia, ia po nia), sa dac qar T vel ma mkvle varma ia po ne li sa me di ci no sa zo ga doe bis T vis epi lef si i sa da Se te ve biT mim di na re sxva da a va de be bis gan masx va ve be li faq to re bi sa Tu dro uli mkur na lo bis sa kiT xeb ze sa ja ro leq cia wa i kiT xa.
`ai Cis uni ver si tet Si, se mes t r Si er T xel, ne i rof si qi at ri is de par t amen ti da sav le Ti dan erT pres ti Jul eqims pa ti Jeb da. 2004 wels ar Ce vani Tsuis war mo mad ge nel ze Se Cer da. Cven T vis nam d vi lad sa a ma yo iyo, rode sac sa leq cio dar baz Si Cve ni univer si te tis da sa xe le bis pla ka te bi gamo fi nes. amas moh y va 2005 wels fun damen ta lu ri mo nog ra fia _ ' `so ma tofor mu li aS li lo be bi nev ro lo gi ur kli ni ka Si~, rom lis in g li su re no va ni mok le Tar g ma ni re cen zi re bi saT vis sam kon ti nen t ze ga ig zav na (did brita neT Si, aSSSi da ia po ni a Si). naSroms da de bi Ti ga mox ma u re be bi mohy va da wig nis er Ti as li Ta vi dan ve ga da ve ciT fa kul te tis bib li o Te kas~, _ gviT x ra da viT gi gi ne iS vil ma.
`epi lef si as Tan meb r Zo li sa er TaSo ri so li gis~ (ILAE) ne i rof si qi atri ul ko mi si a Si da viT gi gi ne iS vili mom dev no 4 wlis gan mav lo ba Sic imu Sa vebs. da geg mi li kvle ve bis Tema ti ka, jer je ro biT, da zus te bu li ar gax lavT. Tum ca, da viT gi gi ne iSvi lis in for ma ci iT, erTer Ti inici a ti va, pro vo ka ci u li me To de bis ga mo ye ne biT, ara e pi lef si u ri Se teve bis uke Te si sa di ag nos ti ko mar keris Se mu Sa ve bas ukav Sir de ba.
nato obolaZe
Tsuis da bo lo ni is uni versi te tis er Tob li vi sa doqto ro prog ra ma `ev ro pu
li li te ra tu ra~, ro me lic Tsuis hu ma ni ta rul mec ni e re ba Ta fa kultet ze 2010 wli dan moq me debs da bo lo ni is uni ver si tet Tan Ta nam Srom lo biT xor ci el de ba, pir vel war ma te bul Se de gebs iZ le va. Tsuis oT x ma doq to ran t ma: Tea Ta TeS vilma, ma ia be ni Zem, xa tia cir ga i am da Ta mar sa qu aS vil ma war ma te biT ga i ares sa er Ta So ri so ko mi sia. oT xi ve doq to ran t ma stu den t Ta sa er Ta Sori so mo bi lo bis far g leb Si er Ti se mes t ri ga a ta ra bo lo ni is uni versi tet Si da 2013 wlis seq tem ber Si war ma te biT ga i a ra wi nas wa ri dac vis eta pi.
10 Te ber vals TsuSi Sed ga `ev ro pu li li te ra tu ris~ er Tob
li vi sa doq to ro prog ra mis ori doq to ran tis: ma ia be ni Zi sa da xatia cir ga i as di ser ta ci e bis dac va. Tsuis doq to ran tebs ma le Tsusa da bo lo ni is uni ver si te te bis e.w. or ma gi aka de mi u ri xa ris x i (do ub le
deg ree) mi e ni We baT, xo lo Tea TaTeS vi lis da Ta mu na sa qu aS vi lis di ser ta ci e bis dac va 2018 wlis seqtem ber Si ga i mar Te ba.
`pir ve lad sa qar T ve lo sa da amier kav ka si a Si or ma gi xa ris xi ga i ce
ma hu ma ni ta rul mec ni e re beb Si da es mniS v ne lo va ni mov le na eZ R v ne ba Tsuis 100 wlis iu bi les. gi locavT yve las, gan sa kuT re biT di sertan tebs da qar T vel hu ma ni ta rebs. Tur me Cvenc Seg v Z le bia pres ti Ju li uni ver si te tis ase Ti ndo bis mo pove ba! mad lo ba di ser tan tebs (ma ia be ni Zes da xa tia cir ga i as), sa mec ni ero xel m Z R va ne lebs (ana son Ci nis da me dea kin wu raS vils), opo nen tebs (nino qav Ta ra Zes, bar ba ra so si ens (iage lo nis uni ver si te ti, po lo ne Ti), ta nia ko la ni (otal za sis uni versi te ti, saf ran ge Ti), sa di ser ta cio ko mi si is wev rebs (ma na na ru se iSvils, ru su dan ca na vas, bru na konko nis da pa o la pu Ci nis) da yve las, vinc wvli li Se i ta na aR niS nu li prog ra mis gan xor ci e le bis saq me Si. dRe van de li dac va Tsuis fran gu li fi lo lo gi is sko lis ga mar j ve baa!~ _ ac xa debs prog ra mis xel m Z R va neli iri ne dar Cia.
Ta mar da di a ni
xatia cirgaia maia beniZe
Tbilisis universiteti
tsunewspaper @ tsu.ge www.tsu.gewww.tsu.ge
6
vin qmnis dRes uni ver si te tis imijs
pro fe sor irak li ime da Zis sa xel m Z R va ne los _
`XX sa u ku nis fsi qo lo gi is Zi ri Ta di mim di na re o be bi~ _ di mit ri uz na Zis sa xe lo bis
pre mia mi e ni Wa
sa qar T ve los mec ni e re ba Ta erovnu li aka de mi is wevrko res pon den tis irak li ime da Zis sa xel m Z R va ne lo ze: `fsi qo lo gi is is to ria: an ti ku ri xani dan Cven drom de~ (Tbi li si, ̀ mwig noba ri~, 2014 w.) di di moT xov naa. am denad, wels mi si me o re ga mo ce ma ga mo vida. naS ro mi gan kuT v ni lia mkiT x vel Ta far To wris T vis. am wig niT in te resde bi an ara mar to fsi qo lo ge bi, aramed mo mij na ve pro fe si is spe ci a liste bic. ro gorc av to ri aR niS navs: `wig ni ga mor Ce u lia Ta vi si sis ru liT _ mas Si gan xi lu lia mec ni e re bis da, ker Zod, fsi qo lo gi is me To do lo gi is Zi ri Ta di sa kiT xe bi. igi Se i cavs msoflio fsi qo lo gi is yve la um Tav re si Te o ri u li sis te mis Tu mim di na re obis ana lizs. es ana li zi da Se fa se be bi yvel gan gan w yo bis zo gad f si qo lo giu ri kon cef ci is po zi ci i dan keT de ba. wig n Si gan xi lu lia sa kuT riv uz na Zis sko lis mo na po va ric, ise ve, ro gorc qar Tu li fsi qo lo gi u ri az ris uf ro ad rin de li ni mu Se bi. amiT ga mo ir Ce va igi fsi qo lo gi is is to ri is uc xo u ri sa xel m Z R va ne lo e bis gan. wig ni mo i cavs ro gorc `Zvel~, ise `axal~ is to ri as. ami tom mis sa fuZ vel ze uni ver si tet Si ikiT xe ba ori fun da men tu ri kur si _ `fsi qo lo gi is is to ria~ da `fsi qolo gi is Ta na med ro ve mim di na re o be bi~, _ aR niS navs fsi qo lo gi is mec ni e re baTa doq to ri, pro fe so ri irak li imeda Ze, ro me lic hu ma ni ta rul, ga naT lebis da fi lo so fi is dar gob ri vi akade mi e bis wev ri da sa qar T ve los fsiqo log Ta sa zo ga do e bis pre zi den tia. ba to ni irak li wle bis gan mav lo ba Si mu Sa ob da d. uz na Zis sa xe lo bis fsiqo lo gi is in s ti tut Si wam y van po zici eb ze, xo lo 20062012 wleb Si ama ve in s ti tu tis di req to ri iyo.
pro fe sor irak li ime da Zis sa mecni e ro kvle vis Zi ri Ta di mi mar Tu lebe bia: fsi qo lo gi is is to ria da me Todo lo gia, zo ga di da pi rov ne bis fsiqo lo gia, gan vi Ta re bis da ga naT le bis fsi qo lo gia, gan w yo bis fsi qo lo gia. igi av to ri da Ta na av to ria 140mde sa mec ni e ro pub li ka ci i sa, maT So ris, 8 wig nis. igi oT xi aTe u li wlis ganmav lo ba Si kiT xu lobs leq ci ebs Tbili sis sxva das x va uni ver si te teb Si.
Ta na med ro ve fsi qo lo gi is proble ma ti ka bev rad uf ro far Tod aris war mod ge ni li irak li ime da Zis wig n Si `XX sa u ku nis fsi qo lo gi is Zi ri Ta di mim di na re o be bi~, ro mel mac 2005 wels mo i po va di mit ri uz na Zis sa xe lo bis saxelmwifo pre mia.
aR sa niS na via av to ris ki dev er Ti sa xel m Z R va ne lo: `fsi qo lo gi is sa fuZ
v le bi~ (Tbi li si, `mwig no ba ri~, 2011 w.). es aris Se sa va li kur si fsi qo logi a Si, ro mel Sic gan xi lu lia zo ga di fsi qo lo gi is yve la Zi ri Ta di Te ma: fsi qi ku ri pro ce se bi; cno bi e re bis, arac no bi e ris, pi rov ne bi sa da qce vis ka te go ri e bi; fsi qi ku ri cxov re bis fi lo ge ne tu ri da on to ge ne tu ri ganvi Ta re bis prob le ma ti ka; so ci a lu ri fsi qo lo gi is sa kiT xe bi; fsi qi ku ri aS li lo be bi sa da ma Ti fsi qo lo gi uri mkur na lo bis Zi ri Ta di as peq te bi. ro gorc eq s per te bi aR niS na ven, `Ta visi struq tu ri Ta da Si na ar siT sa xelm Z R va ne lo maq si ma lu rad uax lov de ba Ta na med ro ve da sav lur stan dar tebs, amas Tan inar Cu nebs qar Tu li fsi qolo gi u ri sko lis T vis da ma xa si a Te bel tra di ci ebs. am sa xel m Z R va ne lo ze didi moT xov naa, rad ga nac is ga mo i ye ne ba TiT q mis yve la umaR les sas wav le belSi, sa dac ki fsi qo lo gi as as wav li an. wig ni uk ve xuT jer ga mo i ca da mzad deba axa li ga mo ce mac~.
So Ta sam so nia: `Ce miaka de mi ko sad ar Ce va
Tbi li sis sa xel m wi founi ver si te tisdam sa xu re baa~
Tbi li sis sa xel m wi fo uni versi te tis pro fe sors, sa qar T ve los mec ni e re ba Ta erov nu li aka de mi is aka de mi kos So Ta sam so ni as Ta vi si mec ni e ru li mem k vid re o bi dan rome li me naS ro mis ga mo yo fa uWirs, Tum ca asa xe lebs im mi mo xil viT sta ti ebs, ro m leb Sic ci ti re bu lia mi si naS ro me bi Ta na av to reb Tan erTad: Sam so ni ya Sh.A., Tar ga mad ze N.L., Su vo rov N.N. The che mistry of pyrro lo in do-les. Rus si an Che mi cal Re vi ews, 1994, 63, #10, pp.815-832 da Sam so ni ya Sh.A., Tra-pa id ze M.V. The che mistry of in do lo in do les. Rus si an Che mi cal Re vi ews, 2007, v. 76, #4, pp.313-326.
aka de mi ko sis sa mec ni e ro in te rese bis sfe roa: axa li he te ro cik luri sis te me bis, bis s pi ro na er Te bis, ada man til ben zi mi da zo le bi sa da di pep ti de bis sin Te zi da kvle va. misi sa mec ni e ro da pe da go gi u ri moRva we o ba Tbi li sis sa xel m wi fo univer si tets ukav Sir de ba.
`uni ver si te tis gar da ar sad mimu Sa via. mxo lod 19952010 wleb Si vi ya vi pa ra le lu rad `saq pa ten tis~ mec ni erkon sul tan ti. uni ver si tetSi mu Sa o ba 1967 wli dan da viw ye. sa qar T ve los mec ni e re ba Ta aka de miis wevrko res pon den tis ilia gverd wi Te lis gar dac va le bis (1978 w.) Sem deg or ga nu li qi mi is ka Ted ris gam ge gav x di. mas Sem deg 40 we li gavi da. gar da aR niS nu li sa, qi mi is depar ta men t sac vxel m Z R va ne lob.
20 we li wa di `or ga nu li qi mi is~ sa xel m Z R va ne los Seq m na ze vmu Sa obdiT. cal ke u li na wi le bi bro Su rebi sa da wig ne bis sa xiT ga mo vaq veyneT, xo lo 2017 wels ga mo vi da or
ga nu li qi mi is sa xel m Z R va ne lo Ta naav to reb Tan er Tad, ro mel Sic qi miu ri re aq ci e bi sqe meb Si mo va Tav seT.
uni ver si tet ma bev ri ram mom ca. mis ked leb Si ga vi zar de, aq mi vi Re qi mi ko sis pro fe sia, pe da go gi u ri da sa mec ni e ro ga moc di le ba. aR saniS na via is, rom sa qar T ve los mecni e re ba Ta erov nu li aka de mi is mier Ce mi aka de mi ko sad ar Ce va iva ne ja va xiS vi lis sa xe lo bis Tbi li sis sa xel m wi fo uni ver si te tis dam saxu re baa~, _ aR niS navs ba to ni So Ta sam so nia, ro me lic Tvlis, rom univer si te tis imijs mi si Ta nam S romle bi qmni an: `uni ver si te tis Ta namS ro mels un da uy var des stu den ti da pi ri qiT. uni ver si te tis imijs qmni an is Ta nam S rom le bi, rom lebic kar gi pe da go ge bi ari an, uy varT stu den ti da pa ra le lu rad avi Ta reben mec ni e re bis im dargs, ro mel sac em sa xu re bi an~.
aR sa niS na via is faq tic, rom baka lav ris Ta mar do ro Sen kos sa diplo mo naS ro mi, rom lis xel m Z R vane le bi iy v nen pro fe so re bi: So Ta sam so nia da io seb Cik va i Ze, ga moq veyn da ger ma ni a Si: `Bisin do le Deri va ti ves. Synthe sis of bis(1H-Indol-5-yl)met ha ne new de ri va ti ves~. Lam bert Aca de mic Pub lis hing, Sa ar b ru ec ken. Prin ted in the U.S.A., 2011, 61 pp.
ba to ni So Tas ojax Si yve la qimi ko sia. de da ele ne cqi tiS vi li da ma ma av Tan dil sam so ni ac qi mi ko se bi iy v nen. ori Svi li: av Tan di li da ni no sam so ni ac qi mi is mec ni e re ba Ta kan di da te bi ari an.
mas si a mov ne bas hgvrisda sa bu Te bu li pa su xe bis
ga ce ma qar Tu li kul tu ris `qur de bis T vis~
`bed ma mar gu na, rom ori Se sa niSna vi mec ni ereT no lo gis _ aka de mi kos gi or gi Ci ta i as da pro fe sor mi xel ge ge Si Zis mo wa fe vyo fi li ya vi, rom lebic ara mxo lod mec ni e re bas, ara med sam Sob los siy va rul sac gvas wav lidnen. Zne lia sa ku Tar sa mec ni e ro Semoq me de ba ze sa u ba ri. dRe i saT vis 304 pub li ka ci is av to ri var, ro mel Ta gan 43 wig nia (maT So ris 8 sa u ni ver si teto sa xel m Z R va ne lo). Ce mi naS ro me bi dan oTxs ga mov yof, ese nia: `qar Tulosu ri ur Ti er To be bi da os Ta sa qar T ve lo Si mig ra cia~, wig ne bi `qar Tu li gva re bis Se sa xeb~, Ce mi xel m Z R va ne lo biT mom zade bu li sqel ta ni a ni wig ni `sa qar T velos eT nog ra fia/eT no lo gia~ da `saqar T ve los is to ri uleT nog ra fi u li mxa re e bi~. eT nog ra fi ul ma sa leb Tan er Tad, maqvs bev ri sa ar qi vo ma sa lac, gan sa kuT re biT, qar Tu li gva re bis Sesa xeb (18 aTa si ba ra Ti). ime dia, rom qar Tu li gva re bis is to ri is 56 toms da vu to veb Cems qve ya nas.
eT no lo go bam Za li an bev ri ram momca, pir vel rig Si is, rom Se mo vi a re TiT q mis mTe li sa qar T ve lo. yve la ze mTa va ri am eT nog ra fi ul eq s pe di ci ebSi is iyo, rom vxvde bo di da vec nobo di qar T vel glexin te leq tu a lebs. vcdi lob, sa ve lesa eq s pe di cio mu Sao bi sas Cems stu den tebs sa qar T ve los sxva das x va mxa re Si mcxov re bi gle xe bi ga vac no, ro mel Ta wi nap reb mac Seq m nes mdi da ri qar Tu li eT ni kurgle xurxal xu ri kul tu ra. ro gorc qar T ve lisa da mec ni e ri saT vis, Cem T vis da u viwya ria Ta na med ro ve Tur qeT Si (ro gorc taoklar jeT Si, ise mar ma ri lo sa da Sa vi zRvis re gi o neb Si) mcxov reb qarTul sof leb Si sa ve lesa eq s pe di cio saq mi a no ba. Ce mi axal gaz r do bis dros
xom verc ki war mo vid gen diT _ ro gor cxov rob d nen saz R v ris iqiT mcxov re bi qar T ve le bi. is wig nic, ro me lic Turqe Te li qar T ve le bis Se sa xeb dav we re, Ce mi erTer Ti say va re li naS ro mia” _ am bobs ro land Tof CiS vi li.
mas si a mov ne bas hgvris da sa bu Te buli pa su xe bis ga ce ma qar Tu li kul turis `qur de bis T vis~. mo gex se ne baT, rom bo lo dros kve bi Ti kul tu ris ni muSs _ sul guns da qar Tul sa moss _ Co xaaxa luxs me zob leb ma da ad ges Tva li. is, rom er Tic da me o rec mxo lod qar Tvel Ta Seq m ni lia, amis Ta o ba ze is to riu li mtki ce bu le be bi swo red ro land Tof CiS vil ma Se ad gi na. mci re mo cu lobis sa me no va ni wig ni su lu gu nis Se sa xeb uk ve da beW di lia, xo lo Co xaaxa lu xis Se sa xeb wigns oTx ena ze (qar Tu lad, ing li su rad, Tur qu lad da ru su lad) wels ixi lavs mkiT x ve li.
`sa qar T ve los sxva das x va mxa re Si saeq s pe di cio saq mi a no biT uSu a lod vxedav qvey nis wi na Se mdgar prob le mebs da, sam wu xa roa, rom eT no lo gi ur mecni e re bas xe li suf le ba ar iye nebs. yvela ze mTa va ri da gul sat ke ni ki isaa, rom qve ya na de mog ra fi ul kri zis Sia da es kri zi si uf ro Rrmav de ba~, _ aR niS navs ro land Tof CiS vi li.
el gu ja meq va biS vi li: `cod na, ga moc di le ba, sa xe li,
pa ti vi da me gob re bi _ai, ra mom ca uni ver si te ma!~
`ro gorc de dis T vi saa rTu li Svi le bis gan ro me li mes ga mor Ce va, mec ni er sac ga u Wir de ba imis Tqma _ Ta vis ro mel sa av to ro naS roms aniWebs upi ra te so bas~, _ am bobs ekono mis ti, pro fe so ri el gu ja meq vabiS vi li da sa e ta po mniS v ne lo bis mqo ne naS ro mad 2009 wels ga mo cemul mo nog ra fi as _ `eko no mi kis glo ba li za cia: mi mar Tu le be bi, gamow ve ve bi, per s peq ti ve bi~ asa xe lebs.
`mi u xe da vad imi sa, rom naS romis ga mos v li dan TiT q mis 10 we li ga vi da, mas Si Ca mo ya li be bu li bevri mo saz re ba da de bu le ba dRe sac aq tu a lu ria. prob le mis kvle vis gag r Ze le bis sa xiT ga daw y ve ti li maqvs, mim di na re wels, mo nog ra fiis _ `glo ba li za ci is epo qis fi
saxe(l)ebi
Ta mar da di a ni
Sur T xia be roS vi lirub ri ka _ sa xe(l)ebi uni ver si te tis ga zeT Si pe ri o dulad war mo gid genT im mec ni e rebs, ro mel Ta saq me e bic uni ver si tets saq vey nod da mis far g lebs ga re Tac war moa Cens. am je rad Cven mxo lod gar k ve ul na wils ve xe biT.
gv. 10
Tbilisisuniversiteti
tsunewspaper @ tsu.gewww.tsu.ge
7
uda voa, rom mec ni e re bis ne bis mi e ri dar gis gan viTa re bis erTer Ti mTa va ri
wi na pi ro ba axal gaz r da mkvlevre bis po ten ci a lia. ma Ti xed va, miR we ve bi, sa mo mav lo geg me bi umaR le si ga naT le bis sis te mis xa ris xis zrdis erTer Ti mTava ri faq to ri caa. ra vi Ta re baa am mi mar Tu le biT Tbi li sis saxel m wi fo uni ver si tet Si? vin ari an ada mi a ne bi, rom le bic samo mav lod qar Tul sa mec ni e ro siv r ces Se av se ben? ga gac nobT axal gaz r da uni ver si te tel mkvlev rebs, rom leb mac ro gorc ad gi lob riv, ase ve, sa er Ta Sori so sa mec ni e ro as pa rez ze uk ve ara erT mniS v ne lo van war ma te bas mi aR wi es.
ana To xa Ze
iu ri di u li fa kul te tis doqto ran ti ana To xa Ze kvle vas sa korpo ra cio sa mar T lis mi mar Tu le biT axor ci e lebs. es aris dar gi, ro melic qar Tu li re a lo bis T vis axa lia, Tum ca aq tu a lu ri da moT xov na di. qve ya na, ro me lic da mo u ki deb lo bis sam aT w le ul sac ar iT v lis, sul axla xans mo a we ra xe li ev ro kav Sir Tan aso ci re bis xel Sek ru le bas da ai Ro val de bu le be bi sa kor po ra cio samar T lis gan vi Ta re bis kuT xi Tac, ase rom sa qar T ve lo am mi mar Tu le biT pro fe si o na li kad re bi sa da kvleve bis gan vi Ta re bis sa Wi ro e bis wina Se dgas. ana To xa Zis sa doq to ro kvle vaa _ `aq ci o ne ris qo neb ri vi uf le be bi da sa aq cio sa zo ga do e bis ka pi ta li~, xo lo mi si xel m Z R va ne li ada mi a nis uf le ba Ta ev ro pu li sa samar T los mo sa mar T le, pro fe so ri la do Wan tu ri aa.
`mi u xe da vad imi sa, rom sa mec ni ero ba za Za li an kar gi gvaqvs, ara saxar bi e lo fi nan su ri mdgo ma re o bis ga mo, doq to ran te bi kvle vis war moe bis miz niT xSi rad uc xo ur sas tipen dio prog ra mebs miv mar TavT. me ga mi mar T la da kvle vi Ti vi zi tiT uk ve me sa med vim yo fe bi ger ma ni aSi. ga sul wels eras mus her me sis gac v li Ti prog ra miT vi ad ri nas evro pul uni ver si tet Si vi ya vi, sadac Cems di ser ta ci a ze vmu Sa ob di. 10 Tvi a ni prog ra mis das ru le bis Sem deg mo na wi le o ba mi vi Re DAADis fon di sa da ger ma ni is ga naT le bi sa da kvle ve bis sa mi nis t ros kur s damTav re bul Ta sa er Ta So ri so progra ma Si, ma Ti da fi nan se biT 2 TviT ga vi xan g r Z li ve kvle vi Ti vi zi tis pe ri o di. ama ve dros ga nac xa di Sevi ta ne maqs plan kis Se da re bi Ti da sa er Ta So ri so ker Zo sa mar T lis ins ti tu tis sas ti pen dio prog ra ma ze. mi vi Re da de bi Ti pa su xi da mim di nare wlis ma i sis CaT v liT am in s titut Si va xor ci e leb kvle vas.
Cve ni qvey nis eko no mi kur ma vi Tare bam da, met wi lad, is to ri am saqar T ve lo Si sa kor po ra cio sa marT lis gan vi Ta re ba Se a fer xa. ma Sin, ro de sac, ma ga li Tad, ame ri kis Se erTe bul Sta teb Si ka pi ta lis baz ris sa mar Ta li aR ze ve bis kul mi na ci ur wer tils aR wev da, Cven ker Zo sa kuTre bis in s ti tu tis dam k vid re bis Tvis vib r Zo diT. zo ga dad, sam wu xa ro faq tia, rom es dar gi Cven Tan ax la iki debs fexs da vi sur veb di, sa samar T lo praq ti kac am mi mar Tu le biT Ta na med ro ve ten den ci e bis kval dakval gan vi Tar des. Tum ca, aR sa niS navia bo lod ro in de li ini ci a ti ve bic _ Tun dac, ev ro kav Sir Tan aso cire bis xel Sek ru le ba, ro mel Tan Sesa ba mi so ba dar gis prog re sis xelSem w yo bi iq ne ba da kva li fi ci u ri spe ci a lis te bic uf ro moT xov na di gax de bi an. ro gorc vi ci, re for mac mim di na re obs da ka non p ro eq tic ukve Se mu Sa ve bu lia. ker Zo sa mar T lis es dar gi sak ma od per s peq ti u lia~, _ am bobs ana To xa Ze.
kvle vi Ti saq mi a no bis gar da, igi Car Tu lia sas wav lo pro ces Sic. gasu li se mes t ris gan mav lo ba Si igi Tsuis iu ri di ul fa kul tet ze mowve u li leq to ris sta tu siT sa se mina ro Sex ved rebs xel m Z R va ne lob da. mi si pir ve li sam sa xu ric, stu dento bis pe ri od Si, ama ve fa kul te tis stu den t Ta mom sa xu re bis cen t ri iyo. ase ve, mu Sa ob da TsusTan ar sebul `da vis al ter na ti u li ga daw yve tis erov nul cen t r sa~ da iu ridi u li fa kul te tis ̀ kri mi no lo gi is sa mec ni e ro kvle viT in s ti tut Si~.
`Ce mi fa kul te ti sa da pro fe sormas wav le bel Ta xel Sew yo bis ga re Se nam d vi lad ve ra fers mi vaR wev di. amisaT vis di di mad lo ba min da ga da vuxa do maT. er Ta der Ti, ra zec gu li mwyde ba, aris is, rom Ce mi cdo na da aka de mi u ri ga moc di le ba praqti ka Si, jerje ro biT, ar ga mo mi yene bia, Tum ca, sa mo mav lod, sa ku Tar Tavs vxe dav sa qar T ve lo Si da min da, mTe li Se saZ leb lo be bi Cems qve ya nas mo vax ma ro~, _ am bobs ana To xa Ze.
da viT xu ciS vi li
da viT xu ciS vi li zust da sa bune bis met y ve lo mec ni e re ba Ta fa kulte tis doq to ran tia. igi di ser taci is dac vas mim di na re wlis ap rilSi geg mavs. am dro is T vis mas uk ve ga moq vey ne bu li aqvs 9 sa mec ni e ro sta tia 5 ma Ral re i tin gul sa erTa So ri so sa mec ni e ro Jur nal Si. axal gaz r da mkvlev ris sa doq to ro naS ro mis Te ma gax lavT `mzis spi kuleb Si mim di na re fi zi ku ri pro cese bis mra val mas S ta bi a ni di na mi kis Ses wav la~.
`spi ku le bi es aris mag ni tu ri mile bi, ri Tac da fa ru lia mzis ze dapi ri. Ce mi kvle vis mi za nia (es aris as t ro fi zi ka Si erTer Ti Zli e ri amo ca na), rom Se vis wav loT ko ro nis gaT bo bis me qa niz mi, rac ze gav le nas ax dens de da mi wa ze. Te o ri u lad miCne u lia, rom spi ku le bi ama Si did mo na wi le o bas iRe ben. gvaqvs axa li
aR mo Ce ne bi _ mzis spi ku leb Si naxe var si ga ne e bi sa da dop le ris siCqa ris an ti si met ria, anu ko re la cia. ime dia, es aR mo Ce na mo ma val Si dagvex ma re ba war mod ge na gvqon des _ Tu ra ax dens gav le nas ko ro nis gaTbo bis me qa niz m ze. Ce mi kvle vis Te ma ise Tia, rom sa qar T ve lo Si mi si damt ki ce ba ver mo xer x de bo da, ami tom kvle vi Ti vi zi tiT av s t ri a Si vim yofe bo di, sa dac 3 Tvis mu Sa o bis Sede gad Ce mi kvle vis Se de ge bi da vadas tu reT da Sem deg ga mo vaq vey neT. saz R var ga re Ti dan gar k ve u li Se moTa va ze be bi maqvs, jer je ro biT Tavs vi ka veb, mag ram sa bo lo od, al baT, mo mi wevs was v la. aq yve la fe ri rTulia, mec ni e ris mu Sa o ba ar fas de ba da kvle ve bis srul yo fi lad gan xorci e le ba Se uZ le be lia~, _ aR niS na da viT xu ciS vil ma.
da viT xu ciS vi lis sa mec ni e ro xel m Z R va ne li pro fe so ri na na SaTaS vi lia. axal gaz r da mkvle va ri para le lu rad sa qar T ve los teq ni kur uni ver si tet Si kiT xu lobs leq ci ebs da e. xa ra Zis abas Tum nis as t ro fizi kur ob ser va to ri a Si mu Sa obs.
na Tia sor dia
ra gzaa ga sav le li Se moq me de bi Ti po ten ci a lis ga mo ye ne bi dan miR we vebam de? miz nis mi saR we vad ra xe lisSem S le li da ra xel Sem w yo bi faqto re bi ar se bobs? _ am kiT x veb ze da zus te bul pa su xebs fsi qo lo gi isa da ga naT le bis mec ni e re ba Ta fakul te tis sa doq to ro prog ra mis _ ,,po zi ti u ri fsi qo lo gia _ em pi riu li kvle ve bis~ doq to ran tis, na Tia sor di as sa doq to ro kvle vis dasru le bis Sem deg mi vi RebT. axal gazr da mkvle var ma spe ci a lu rad Se arCia Te ma, ro me lic, ro gorc sa qar Tve lo Si, ase ve, mis far g lebs ga re Tac nak le bad aris Ses wav li li. es Te ma Za li an aq tu a lu ria, rad gan cno bilia, rom ada mi an Ta um rav le so bas Se moq me de bi Ti po ten ci a li ga aC nia, mis re a li ze bas ki ga ci le biT nak lebi axer xebs da kvle vac swo red amis ga mow ve vi mi ze ze bis dad ge nas ukavSir de ba.
na Tia sor di as sa doq to ro kvleva So Ta rus Ta ve lis erov nu li samec ni e ro fon dis gran tis far g lebSia da fi nan se bu li.
`Cven vik v levT pi rov ne bas Tan da so ci a lur in te raq ci as Tan da kav Sire bu li faq to re bis rols Se moq mede bi Ti po ten ci a lis re a li ze ba Si. gvin da, ga mov yoT ise Ti pi rov nu li ma xa si a Teb le bi, rom le bic xels uwyo ben Se moq me de bi Ti po ten ci a lis re a li ze bas. Tum ca mar to xel Sem wyob faq to reb ze ar gvaqvs yu rad Reba ga max vi le bu li. ve ZebT iseT faqto reb sac, rom le bic xels uS li an ada mi ans sa ku Ta ri Se saZ leb lo be bis ga mov le na Si. es Se iZ le ba iyos soci a lur in te raq ci as Tan da kav Si re
bu li faq to re bi. Se moq me de bi To ba so ci a lu ri nor me bi sa da stan darte bis gan gan s x va ve bul da, zog jer, am nor me bis sa wi na aR m de go pro duqtis Seq m nas gu lis x mobs. em pi ri ul kvle veb ze day r d no biT, vfiq robT, rom ise Ti ma xa si a Teb le bi, ro gori caa ne ga ti u ri Se fa se bis Si Si, an uar yo fis mi marT mgrZno be lo ba, Se saZ loa, ada mi ans xels uS li des Se moq me de bi Ti po ten ci a lis re a lize ba Si. xel Sem w yob faq to re bad ganvi xi lavT, ma ga li Tad, Se moq me de biT Tvi Te feq tu ro bas da Se moq me de biT pi rov nul iden to bas, rom le bic ase ve so ci a lur in te raq ci a Si formi re bu li kon s t ruq te bia. kvle vis erTer Ti mi za ni, Te o ri u li cod nis gam did re bas Tan er Tad, praq ti ku li re ko men da ci e bis Se mu Sa ve ba caa, rac ga mo sa de gi iq ne ba ro gorc sko la Si mo zar deb Tan mo mu Sa ve mas wav leb lebis T vis, ase ve stu den teb Tan mo muSa ve aka de mi u ri sfe ros war mo madgen le bis T vi sac. sas wav lo pro cesi, Zi ri Ta dad, faq tob ri vi cod nis ga da ce ma zea ori en ti re bu li da ara _ axal gaz r deb Si Se moq me de bi Ti po ten ci a lis sti mu li re ba ze. Ta named ro ve sam ya ros ga mow ve veb Tan gasam k la veb lad ki faq te bis flo ba ze mniS v ne lo va ni, am faq tob ri vi codnis sa fuZ vel ze, ra Rac ax lis, gan s xva ve bu lis Seq m nis una ria. swo red am una ris gan vi Ta re bis xel Sew yo ba ze iq ne ba ori en ti re bu li is re ko menda ci e bi, ro mel sac kvle vis Se de gebze day r d no biT Se vi mu Sa vebT. Se moqme de biT po ten ci al sa da miR we vebs So ris kav Sir ze gav le nis mqo ne faqto re bi, am kuT xiT, Ses wav li li ar aris. Se sa ba mi sad, Seg viZ lia Ta ma mad vTqvaT, rom Cve ni kvle vis idea siax lea ro gorc sa qar T ve lo Si, ase ve sa qar T ve los far g lebs miR mac~, _ gviT x ra na Tia sor di am.
sa doq to ro naS ro mis mom za de bis far g leb Si na Tia sor dia av s t ri el fsi qo log Ta jguf Tan Ta nam S romlobs da maT Tan kvle vi Ti vi zi tiTac im yo fe bo da. pa ra le lu rad, mona wi le obs sa er Ta So ri so sa mec ni ero kon fe ren ci eb Si, maT So ris aRsa niS na via av s t ri a Si, ve na Si ga marTu li `fsi qo lo gi ur mec ni e re ba Ta sa er Ta So ri so yri lo ba~ (Inter na ti o nal Con ven ti on of Psycho lo gi cal Sci en ce) da por tu ga li a Si, li sa bon Si ga mar Tuli `fsi qo lo gi u ri Se fa se bis meToT x me te ev ro pu li kon fe ren cia~ (14 th Euro pe an co fe ren ce on Psycho lo gi-cal as ses s ment). mim di na re wlis iv nisis bo los ki mas da geg mi li aqvs vizi ti bu da peS t Si, sa dac ̀ po zi ti u ri fsi qo lo gi is mec x re ev ro pul konfe ren ci a Si~ (9 th Euro pe an con fe ren ce on Posi ti ve Psycho logy) mas Tan er Tad Tsuis po zi ti u ri fsi qo lo gi is mi mar Tu le bis pro fe sormas wav leble bi da stu den te bic mi i Re ben mona wi le o bas.
`Cem T vis Za li an mniS v ne lo va nia _ uc xo el ko le geb Tan Ta nam S romlo biT, Tbi li sis sa xel m wi fo univer si tet Si gan va xor ci e lo aka de miu ri saq mi a no ba. mniS v ne lo va nia saer Ta So ri so sa mec ni e ro siv r ces Tan in teg ri re ba, rac sa er Ta So ri so sa mec ni e ro Jur na leb Si sta ti e bis ga moq vey ne bas ukav Sir de ba da razec aq ti u rad vmu Sa ob Cems xel m ZR va nel Tan, pro fe sor xa Tu na mar w yviS vil Tan er Tad~, _ aR niS na na Tia sor di am.
axal gaz r da mkvle va ri sa mi sa mecni e ro sta ti is Ta na av to ria, ro melic sa er Ta So ri so ma Ra li re i tingis mqo ne Jur na leb Si da i beW da.
P.S. ga ze Ti `Tbi li sis uni versi te ti~ uni ver si te tel axal gazr da mkvlev re bis saq mi a no bis Sesa xeb in for ma ci as per ma nen tulad mo ga wo debT.
axal gaz r da uni ver si te te li mkvlev re bina to obo la Ze
Tbilisis universiteti
tsunewspaper @ tsu.ge www.tsu.gewww.tsu.ge
8
iva ne ja va xiS vi lis sa xe lobis Tbi li sis sa xel m wi fo uni ver si tet Si bo lo pe ri
od Si stu den tu ri pro eq te bis da fi nan se bis kar gi praq ti ka damk vid r da. pro eq te bi sa mi ve sa fexu ris stu den te bis Car Tu lo bas iT va lis wi nebs da sa u ke Te so saSu a le baa ma Ti ga moc di le bis miRe bi saT vis fun da men tur Tu gamo ye ne biT mec ni e re ba Si
ga su li wlis ap ril Si da finan s da erTer Ti ase Ti pro eq ti: `azi u ri fa ro sa nas gav r ce le bi sa da mav neb lo bis xa ris xis dad gena Txi lis ba Ris sa eq s pe ri men to nak veT ze (da sav leT sa qar T ve lo)~. pro eq ti mim di na re ob da 10 ma isi dan 10 de kem b ram de da mo ic va ro gorc la bo ra to ri u li, ase ve sa ve le sa mu Sa o e bi zug di dis rai o nis so fel ri ye Si. sul proeq tis bi u je ti iyo 33 782 la ri, maT So ris 21 657 la ri aSSis saerTaSoriso gan vi Ta re bis sa agen tosa (USAID) da sa qar T ve los sa sof losa me ur neo war mo e bis efeq tu ro bis aR d ge nis pro eq tis (REAP) Ta na da fi nan se biT.
pro eq ti Se ad gi nes da wa radgi nes Tsuis zust da sa bu ne bismet y ve lo mec ni e re ba Ta fa kul tetis bi o lo gi is mi mar Tu le bis gamo ye ne bi Ti bi o mec ni e re be bi sa da bi o teq no lo gi e bis sa ba ka lav ro da sa ma gis t ro prog ra me bis studen teb ma: li ka de ka no i Zem (jgufis xel m Z R va ne li, ga mo ye ne biTi bi o mec ni e re be bis sa ma gis t ro prog ra ma, I kur si), sa lo me Senge la i am (sa ba ka lav ro prog rama, III kur si), so fio xu ciS vil ma (sa ba ka lav ro prog ra ma, III kur si), ma ri am ma Wa raS vil ma (sa ba ka lav ro prog ra ma, II kur si) da na Tia samso ni Zem (sa ba ka lav ro prog ra ma, II kur si). pro eq tis xel m Z R va ne lebi gax l daT Tsuis ga mo ye ne bi Ti bi o mec ni e re bis da bi o teq no logi e bis prog ra mis xel m Z R va ne li, aSSis saerTaSoriso gan vi Ta rebis sa a gen tos (USAID) sa qar T velos sa sof losa me ur neo warmo e bis efeq tu ro bis aR d ge nis pro eq tis (REAP) ga re mos dac vi sa da sur sa Tis usaf r T xo e bis me neje ri, bi o lo gi ur mec ni e re ba Ta doq to ri ni no ina sa ri Ze da saqar T ve los ag ra ru li uni ver site tis pro fe so ri, bi o lo gi ur mec ni e re ba Ta doq to ri ma ka murva ni Ze. pro eq tis gan xor ci e le bis pro ces Si, ase ve, Car Tu li iyo da mxars uWer da ame ri kis Se erTe bu li Sta te bis sa er Ta So ri so gan vi Ta re bis saagentos USAIDis sa qar T ve los sa sof losa me ur neo war mo e bis efeq tu ro bis aR d ge nis (REAP) pro eq tis xel m Z R va ne li, bi o lo gi ur mec ni e re ba Ta doqto ri lu i za na mi Ce iS vi li.
ya vis fe ri mar ma ra ku se bu ra, igive azi u ri fa ro sa na, in va zi u ri mavne be li mwe ria, rom lis gav r ce le bis are a lia ia po nia, sam x reT Ci ne Ti da ko rea. fa ro sa na 1990ia ni wle bis bo los dam k vid r da Crdi lo eT ameri ka Si, xo lo 2000ia ni wle bis Sua pe ri od Si _ ev ro pa Sic.
sa qar T ve lo Si is pir ve lad 2015 wels ga moC n da, xo lo Txi lis kultu ris pir ve li mniS v ne lo va ni za rali 2016 wlis se zon ze da fiq sir da da Txi lis mwar mo eb le bis da eq spor ti o re bi saT vis mi ye ne bul ma ekono mi kur ma za ral ma, sa qar T ve los sof lis me ur ne o bis sa mi nis t ros sur sa Tis erov nu li sa a gen tos 2016 wlis 20 no em b ris an ga ri Sis mi xedviT, da ax lo e biT, 52.768.6 mln aSS do la ri Se ad gi na.
sap ro eq to wi na da de ba Si, ro melic av to reb ma Tbi li sis sa xel m
wi fo uni ver si tets da sa fi nan seblad wa rud gi nes, da sa bu Te bu li iyo pro eq tis aq tu a lo ba da miz ne bi, ker Zod, da i geg ma azi u ri fa ro sanas sa si coc x lo cik lis Ses wav la da po pu la ci is mo ni to rin gis sis te mis ap ro ba cia Txi lis sac del baR Si.
miz nis Se sas ru leb lad da i geg ma da gan xor ci el da ro gorc la bo rato ri u li, ase ve sa ve le sa mu Sa o e bi, ker Zod: 1) azi u ri fa ro sa nas po pula ci is zrdis di na mi kis Ses wav la 5 Tvis gan mav lo ba Si, mi si sa si coc xlo cik lis sxva das x va fa za Si kverc xi dan zrdas rul asa kam de (ma i sidan seq tem b ris CaT v liT); 2) kli matis faq to re bis gav le nis Ses wav la zrdis di na mi ka ze (te ni a no ba, qa ris siC qa re, tem pe ra tu ra); 3) ga mo sazam T re be li ad gi le bis da zus te ba (sax li, sad go mi, buC qe bi da a.S.); 4) ga mo sa zam T re be li ad gi le bi dan Txilis plan ta ci e bis ken mig ra ci is marS ru te bis dad ge na; 5) sat yu a re bi sa da xa fan ge bis, ro gorc mo ni to ringis in s t ru men te bis, efeq tu ro bis Ses wav la; 6) Se de ge bis Se ja me ba da ana li zi _ pro eq tis me67 Tves.
ro gorc Cven Tan sa u bar Si proeq tis xel m Z R va nel ma, aSSis saerTaSoriso gan vi Ta re bis sa a gen tos (USAID) sa qar T ve los sa sof losame ur neo war mo e bis efeq tu ro bis aR d ge nis pro eq tis (REAP) ga re mos dac vi sa da sur sa Tis usaf r T xo e bis me ne jer ma da Tsuis ga mo ye ne bi Ti bi o mec ni e re bis da bi o teq no lo gi ebis prog ra mis xel m Z R va nel ma ni no ina sa ri Zem ga nac xa da, stu den tu ri pro eq ti zust dros da swo rad iqna miC ne u li Tsuis mxri dan pri ori te tad, ra sac aSSis saerTaSoriso gan vi Ta re bis sa a gen to mac (USAID) da u Wi ra mxa ri.
ni no ina sa ri Ze:`pro eq tis pir ve li eta pi war ma te biT das rul da, Tum cais isev un dagag r Zel des~
_ qal ba to no ni no, ra tom gax da au ci le be li da sa Wi ro fa ro sa nas bi o lo gi u ri kvle va ma Sin, ro ca is uk ve bevr qve ya na Sia Ses wav li li?
_ am mwe ris qce vis ga mok v le va ame ri kis Se er Te bul Sta teb sa da evro pis bevr qve ya na Si ar ga mo ricxavs imas, rom qar Tul eko lo gi ur sis te ma Si mas hqon des Ta vi se bu re bebi, rom le bic gaT va lis wi ne bu li unda iyos mas Tan brZo lis Ro nis Zi ebe bis Se mu Sa ve bis dros. ma ga li Tad, ro mel tem pe ra tu ra ze Se dis ga mosa zam T reb lad fa ro sa na, sad izam Trebs, sa i dan ga mo dis ga mo zam T re bis Sem deg, sad aris mi si kon cen t ra cia uf ro ma Ra li, ro me li ad gi lob rivi xi lia mi si sak ve bi da ase Sem deg. Cven ra Rac axa li da gan sa kuT re bu
li ki ar un da ga mog ve go na, sa qarT ve los pi ro beb Si un da dag veg rove bi na sa mec ni e ro mo na ce me bi. un da iT q vas, rom ase Ti ti pis dak vir ve ba jer je ro biT Cven Tan ar ar se bobs.
2016 wels, mas Sem deg, rac aRmoC n da, rom sa qar T ve lo Si fa ro sanam se ri o zu li zi a ni mi a ye na Txi lis plan ta ci ebs da aris ga da u de be li da ka tas t ro fu li si tu a cia, Cve ni qvey nis mTav ro bam ame ri kis mTav robas mi mar Ta Txov niT, rom dax ma rebo da maT re ko men da ci e biT. Ta vis mxriv, ame ri kis mTav ro bam Cven, rogorc mis mi er da fi nan se bul proeqts, gvTxo va, gag ve wia or ga ni za cia am ti pis dax ma re bis T vis.
_ Tqve ni az riT, ra sa mec ni e ro da kvle vi Ti ga moc di le ba mi i Res stu den teb ma am pro eq t Si Car Tu lobiT?
_ pro eq te bis gan xor ci e le bis pro ces Si kvle vis T vis aRe bu li mona ce me biT stu den te bi yo vel kvi ras ax den d nen dak vir ve bas da ata reb d nen mo ni to rings, amis T vis maT hyav daT xel m Z R va ne le bi: ame ri ku li mxri dan es gax l daT ba to ni grek krav Cu ki, ro me lic erTer Ti wam y va ni mecni e ria swo red azi u ri fa ro sa nas kvle vis mi mar Tu le biT, moR va we obs pen sil va ni is sa xel m wi fo uni ver sitet Si da aris ame ri kis Se er Te bu li Sta te bis sof lis me ur ne o bis depar ta men tis mkvle va ric, xo lo qarTu li mxri dan, mow ve u li mkvlev ris sta tu siT _ Cve ni ad gi lob ri vi en to mo lo gi, pro fe so ri ma ka murva ni Ze, yo fi li Tsueli, ro me lic dRes ag ra ru li uni ver si te tis profe so ri gax lavT.
pro eq t Si 5 stu den ti iyo Car Tuli. es ga mo nak li si Sem T x ve vaa, radgan Cven am den stu dents erT pro eqt Si ar vrTavT.
_ ram de ni na wi lis gan Sed ge bo da pro eq ti?
_ pa ra le lur re Jim Si xde bo da la bo ra to ri u li da sa ve le mu Sao ba. er Ti jgu fi vel ze ga di o da, me o re jgu fi amu Sa veb da wi na kviras aRe bul mo na ce mebs. oq tom berSi, ro de sac se zo ni dam Tav r da da fa ro sa nam mi i Zi na, mox da mo na ce mebis sta tis ti ku ri da mu Sa ve ba, rom es yve la fe ri ga da e ta naT cxri leb Si, di ag ra meb sa da das k v neb Si Se sa ba misad.
_ ra Se de ge biT das rul da studen tu ri pro eq ti da api rebT Tu ara mas ze mu Sa o bis gag r Ze le bas?
_ Se de ge bis Se sa xeb iyo swo red sa u ba ri im kon fe ren ci a ze, ro me lic mim di na re wlis 8 marts Ca tar da. mar Ta lia, es ar iyo stu den tu ri kon fe ren cia da pre zen ta cia qal baton ma ma ka mur va ni Zem ga a ke Ta, mag ram es iyo stu den te bis mi er mo po ve bul Se de geb ze day r d no bi li sa mec ni e ro mox se ne ba.
Se de ge bi, rom le bic mi vi ReT, Zali an mniS v ne lo va ni iyo, pir vel rig Si, sa qar T ve los mTav ro bis Tvis. er Tia, ro de sac Sen sa mec ni e ro sta ti e bi dan gig zav ni an amo na ri debs da ame ri ke li eq s per ti giy ve ba Ta
vis ga moc di le bas, rac Za li an mniSv ne lo va nia da me o re, ro de sac gaqvs kon k re tu lad Se ni ga re mo dan aRe buli Se de ge bi. das k v neb Si mo ce mu lia fa ro sa nas qce vis, gan sa kuT re biT tem pe ra tu ra ze da mo ki de bu le bis Te ma, ma ga li Tad, ra tem pe ra tu ra ze ga mo dis, ro gor re a gi rebs na leq ze, ra zea mi si po pu la ci is ric xov noba da mo ki de bu li. gar da ami sa, dama te biT ga keT da dak vir ve ba ima ze, Tu sa i dan gad mo dis mwe ri Txilze, an Txi lis Sem deg ro mel xil ze ga da dis. ami tom spe ci a lu rad Seir Ca ise Ti lo ka cia, sa dac ax los iyo sax lic, de ko ra ti u li mce na rec, tyec da sxva sa sof losa me ur neo kul tu rac.
mi u xe da vad Ca ta re bu li Zalzed mniS v ne lo va ni sa mu Sa o e bi sa, es zRva Si wve Tia da mo iT xovs Sem d gom kvle vebs. Cven ax la vfiq robT, rom un da ga i zar dos sa de mon s t ra cio nak ve Te bi, rad gan sru li su ra TisT vis ram de ni me nak ve Tis mo na ce me bis mi Re baa sa Wi ro. gar da ami sa, un da mox des kvle ve bis di ver si fi ka cia mo ni to rin gis xa fan ge bi sa da sxvadas x va ti pis xa fan ge bis tes ti re bis re Jim Si. stu den te bi, rom leb sac didi sur vi li aqvT am Te ma ze mu Sa obis, kvlav api re ben pro eq tis da weras. Cven va pi rebT, rom maT ki dev er T xel da vex ma roT.
_ aq ve un da gkiT xoT mo sax leo bis T vis yve la ze sa in te re so sakiT x zec _ gar k ve u li sa mu Sa o e bis Ca ta re bis Sem deg, eliT Tu ara faro sa nas ra o de no bis da mis gan gamow ve u li za ra lis Sem ci re bas?
_ re ko men da ci e bi, ro me lic ameri kel ma mec ni e reb ma mog v ces 8 martis Sex ved ra ze, mTli a nad fo kusi re bu lia mav neb lis wi na aR m deg in teg ri re bu li mar T vis me To debis ga mo ye ne ba ze, rac mo i cavs moni to rin g ze day r d no bil ro gorc qi mi ur, ase ve me qa ni ku ri brZo lis Ro nis Zi e bebs da Sor s mim a va li pers peq ti u li mim ar Tu le biT bio logi u ri kon t ro lis kvle ve bis Ca tare bas. rac yve la ze mniS v ne lo va nia, gan sa kuT re biT ga mo ik ve Ta Tvi Ton gle xis ro li, rad gan fer me ri aris mTa va ri fi gu ra, ro mel mac Ta vad un da ga a ke Tos is, ra sac sa xel m wifo fi zi ku rad ver ga a ke Tebs _ ver Se va yve la ojax Si da ver mok lavs Ti To e ul fa ro sa nas. ma ga li Tad, zam Tar Si, ro ca di di ra o de no biT fa ro sa naa Se yu Ju li uj ra Si, ke delsa Tu sxven Si, un da mox des ma Ti meqa ni ku ri ga nad gu re ba _ Seg ro ve ba da daw va.
esaa Ti To e u li fer me ris ga sa keTe be li saq me, maT un da ga mo av li non _ sad ari an da sad izam T re ben faro sa ne bi, ra Ta ga a nad gu ron isi ni fi zi ku rad. es un da mox des or gani ze bu lad, rad gan, ro de sac mwe rebi mo bi lu re bi gax de bi an da ga reT ga mov len, am g va ri me To de bi aRar
gv. 9
ma ia to ra Ze
studenturi proeqti aziuri farosanasmavneblobis dasadgenad
nino inasariZe
Tbilisisuniversiteti
tsunewspaper @ tsu.gewww.tsu.ge
9
iq ne ba efeq tu ri. gvax sov des, rom er Ti fa ro sa nas ga nad gu re biT 200 fa ro sa nas vklavT.
unda SevimuSaoT efeqturi marTvis saSualebebi, raTa SevZloT mavneblis ricxovnobis dayvana kontrolirebad raodenobamde
bi o lo gi ur mec ni e re ba Ta doq tori, ame ri kis Se er Te bu li Sta te bis sa er Ta So ri so gan vi Ta re bis sa a gentos (USAID) sa qar T ve los sa sof losa me ur neo war mo e bis efeq tu ro bis aR d ge nis pro eq tis (REAP) xel m Z Rva ne li lu i za na mi Ce iS vi li:
_ REAPis pro eq ti aris sa warmo Ta gan vi Ta re bis pro eq ti, ro melic mu Sa obs ag ro sa war mo e bis/agro biz ne se bis gaZ li e re bis mxriv. am pro eq t Si gaT va lis wi ne bu lia sagran to kom po nen ti, rom lis meS veo bi Tac ag ro sa war mo ebs teq ni ku ri sa Su a le be biT vex ma re biT. es dax mare ba mo i cavs ase ve kon sul ta ci ebs ne bis mi er ag ro no mi ul as peq t Si _ iq ne ba es sa er Ta So ri so stan dar tebis da ner g va, sa er Ta So ri so an adgi lob ri vi kav Si re bis dam ya re ba Tu ba zar ze gas v la. ase rom, Cve ni Zi riTa di fo ku si nak le bad iyo ori enti re bu li ase Ti ti pis kvle ve bis Cata re ba ze, mag ram 2016 wels mi vi ReT pir ve li Set yo bi ne be bi da pir ve li sig na li da sav leT sa qar T ve lo dan, ker Zod ki, xi lis seq to ri dan. ga
moC n da axa li mav ne be li, ro mel mac se ri o zu lad da a zi a na Txi lis mo sava li. mo gex se ne baT, rom Txi li aris erTer Ti mniS v ne lo va ni sa eq s por to pro duq ti sa qar T ve los T vis, romel mac 2016 wels Ta vi si fu la di mo ne ta ru li mniS v ne lo biT Rvi nis eq s por t sac ki ga da a War ba. ami tom es Set yo bi ne be bi Se maS fo Te be li iyo yve las T vis, vinc ag ros fe ro Si aris Car Tu li. am de nad, Cvenc, USAIDis ne bar T viT, Ca ver TeT prob le mis gadaw y ve tis pro ces Si.
pir vel etaps war mo ad gen da is, rom gag ver k via, ras Tan gvqon da saqme da ra sa SiS ro e bas da risks moi cav da es mav ne be li sa qar T ve los sof lis me ur ne o bi saT vis. ami tom Caver TeT im sa mu Sao jgu fis Sex ved raSi, ro me lic 2016 wlis bo los ga imar Ta. ma Sin pir ve lad ga vi geT, rom saq me gvqon da azi ur fa ro sa nas Tan, ro me lic gav r ce le bu lia ev ro pa sa da ame ri ka Si, aris sak ma od sa Si Si mav ne be li da sa Wi ro iyo stra te gi is Se mu Sa ve ba, rad gan is ar aris loka li ze bu li ge og ra fi u lad da mi si gav r ce le bis ge og ra fia iz r de ba.
2017 wels sur sa Tis erov nul ma sa a gen tom da sa qar T ve los sof lis
me ur ne o bis sa mi nis t rom Se u mu Sa ves stra te gia, ro mel Sic udi de si iyo USAIDis Ta na mo na wi le o ba. erTerTi mniS v ne lo va ni as peq ti, rac Cven Cav T va leT, rom au ci le be lia, es aris sa mec ni e ro kvle ve bi am mav neblis bi o lo gi is Se sa xeb. mer w mu neT, ara mxo lod kli ma tu ri pi ro be bi, ara med is bi o lo gi u ri sa fa ri, rome lic sa qar T ve lo Si ar se bobs da, mo gex se ne baT, da sav leT da aR mo savleT sa qar T ve lo Si is ab so lu turad gan s x vav de ba, Se saZ le be lia gana pi ro beb des am mwe ris gav r ce le bis Ta vi se bu re bas.
ra Tqma un da, am yve la fers ema teba mo sax le o bis mid go me bi, ma Ti mzao ba da gan s x va ve bu li in teg ri re buli mar T vis ga moc di le ba, ro mel sac fer me re bi da sav leT da aR mo sav leT sa qar T ve lo Si iye ne ben.
_ ram de nad efeq tu ri iq ne ba Semu Sa ve bu li stra te gia uax lo es moma val Si? un da ve lo doT Tu ara, rom es prob le ma ase Ti sim w va viT aRar dad ge ba?
_ ga mom di na re, iqi dan, rom saqar T ve lo Si es mav ne be li sul axlaxan gamoCnda da mas ze mxo lod 2016 wli dan xde ba dak vir ve ba, dazus te biT ver vit y viT, ro go ri iqne ba 2018 wels mi si qce va. sa xel m wifo prog ra ma, ro me lic mTav ro bis mi e raa dam t ki ce bu li, gvaZ levs imis sa fuZ vels, vTqvaT, rom efeq tu rad wa ri mar Te ba mis wi na aR m deg mi marTu li in teg ri re bu li mar T vis meTo de bi.
er Ti ram cxa dia _ fa ro sa nas ga nad gu re ba Se uZ le be lia, Se saZ lebe lia mxo lod kon t ro li da mi si ric x vov no bis iseT do ne ze da we va, rom mav neb lo bis xa ris xi iyos mi nima lu ri. es aris bu neb ri vi or ga nizmi. mis T vis sa qar T ve los pi ro be bi aR moC n da kar gi bu neb ri vi are a li, xo lo da sav leT sa qar T ve lo ki sa uke Te so sac xov re be li ga re mo.
_ me di a Si gaC n da ma sa le bi, romel Sic mi u Ti Te ben, rom, TiT qos da, xe li suf le ba api rebs fa ro sa nas buneb ri vi mtris xe lov nu rad Se moy vanas mi si ga nad gu re bis miz niT...
_ xe la Re biT ve ra vin ve ra fers Se mo iy vans, rad gan amas are gu li rebs ka non m deb lo ba. axa li bu neb ri vi or ga niz mis Se moy va na, ro de sac ar ici, ra Se de ge bi Se iZ le ba ga mo iw vios man sxva sa xe o beb ze da mwe reb ze, ar Se iZ le ba. ami tom Tu odes me moxde ba am g va ri ram, mox de ba mxo lod da mxo lod kvle ve bis sa fuZ vel ze. bu neb ri vi mtris Se moy va nam de Seswav lil un da iq nas ad gi lob ri vi or ga niz me bi, rom le bic, Se saZ loa, war mo ad gen d nen fa ro sa nas T vis buneb riv mtrebs. ar vi ci, es ram de ni wlis Sem deg iq ne ba, 10 Tu 20, magram gar k ve u li dro is Sem deg Ta naswo ro ba dad ge ba _ bu ne ba Tvi Ton da a re gu li rebs maT ra o de no bas. prob le ma is aris, rom ama so ba Si, ma nam, sa nam bi o lo gi u ri kon t ro li gan xor ci el de ba, mav neb lis ar se boba da kav Si re bu lia se ri o zul ekono mi kur za ral Tan, rac, Ta vis Ta vad, Za li an bev ri fer me ris Se mo sa val ze ai sa xe ba. swo red ami tom ar se bobs
cno bi e re bis amaR le bis prog ra ma da sa xel m wi fo stra te gia, ro me lic uzrun vel yofs am prob le mis da re guli re bas. vi me o reb, es mav ne be li ar gaq re ba, ub ra lod un da Se vi mu Sa oT mi si efeq tu ri mar T vis sa Su a le be bi.
SekiYTxvebi proeqtSi monawile studentebs
_kon k re tu lad ra sa mu Sa o e bi gas wi eT vel ze?
sa lo me Sen ge la ia Tbi li sis sa xel m wi fo uni ver si te tis gamo ye ne bi Ti bi o mec ni e re bis da bi o teq no lo gi is fa kul te tis baka lav ri a tis IV kur sis stu den ti: `pro eq tis da fi nan se bis Sem deg mniSv ne lo va ni iyo ase ve sa ve le sa mu Sa oe bis Ca ta re ba, rom leb sac Ta nab rad vi na wi leb diT. Cav di o diT ad gil ze da vi Reb diT mo na ce mebs, rom leb sac Sem deg la bo ra to ri a Si qal ba toni ma ka mur va ni Zis xel m Z R va ne lo biT va mu Sa veb diT. Cve ni mi za ni iyo Segves wav la kli ma tis gav le na fa ro sana ze, ase ve mi si bi o lo gia sa qar T velo Si. amis T vis vak vir de bo diT maT mig ra ci as da vad gen diT zust gamo sa zam T re bel ad gi lebs. Cven gveva le bo da mo na ce me bis sta tis ti ku ri da mu Sa ve ba.
_ ra tom aar Ci eT zug di di da iq ra sa mu Sa o e bi Ca tar da?
na Tia sam so ni Ze Tbi li sis saxel m wi fo uni ver si te tis ga moye ne bi Ti bi o mec ni e re bis da bio teq no lo gi is mi mar Tu le bis ba ka lav ri a tis III kur sis stu denti: `fa ro sa na sxva re gi o neb Sic aris, ma ga li Tad, ime reT Si, gu ri aSi, Tum ca gan sa kuT re bu li za ra li zug dids mi ad ga. vfiq rob, sak ma od kar gi Se de ge bi mi vi ReT. es Se de gebi au ci leb lad wa ad ge ba wle van del kvle vebs da uf ro mo bi li ze bu lad da or ga ni ze bu lad Sev x v de biT faro sa nas Tan wi na aR m deg brZo las~.
_ Se de geb ze ra Se giZ li aT TqvaT?
ma ri am ma Wa raS vi li, Tbi li sis sa xel m wi fo uni ver si te tis ga moye ne bi Ti bi o mec ni e re bis da bio teq no lo gi is ba ka lav ri a tis III kur sis stu den ti: `Ca ta re bu li samu Sa o e bis Sem deg, iqi dan ga mom dina re, rom kvle vas hqon da ram de nime mi za ni, Cven Se ve ca deT, yve la am miz nis T vis gve pa su xa. ma ga li Tad, da vad gi neT ro go ri iyo sa Su a lo tem pe ra tu ra, rom lis pi ro beb Sic fa ro sa na ide a lu rad grZnob da Tavs _ Cven va war mo eb diT yo vel d Ri ur tem pe ra tu rul aR ric x vebs da davad gi neT, rom es iyo 23 gra du si.
kvle vis erTer Ti mi za ni iyo dag ved gi na mig ra cia ga mo sa zam T rebe li ad gi le bi dan. da vad gi neT, rom mig ra cia iyo ga mo sa zam T re be li adgi le bi dan Txi lis baR na ris ken, aseve aR moC n da, rom fa ro sa na yve la ze me ti ra o de no biT gvxvde bo da saxl Tan, rad gan ga mo sa zam T reb lad is pir vel rig Si saxls ir Cevs, Sem deg iq, sa dac di di nak ve Ti, buC q na re bi da ve lu ri mce na re u lo baa, anu iq, sa dac Tbi la, kar gad bu dobs. yve laze nak le bi iyo pe ri met ris Su a gulSi, mig ra ci is mar S ru ti ase Ti iyo: sax li dan sac de li te ri to ri is ken.
gar da amisa, da vak vir diT, sax lis pi ro beb Si sad uf ro me tad bi nadro ben. amis T vis ga mo vi ye neT mu yaos yu Te bi, ro me lic dav deT mi wis ze da pi ri dan sxva das x va si maR le ze. maR la gan Tav se bul yu Teb Si yo velT vis uf ro me ti mwe ri aRi ric xe boda.
Cve ni ki dev er Ti mi za ni xa fange bis efeq tu ro bis mo ni to rin gi gax l daT. da ki de bu li ar gvqon da xol me xa fan gi, rom Za li an bev ri mwe ri mi di o da mis ken. gar da ami sa,
da vak vir diT wam lis efeq tu ro ba sac _ Se sa ba mi si struq tu re bis mi er Se i wam la pes ti ci diT (bi fen t ri niT _ aq ti u ri niv Ti e re ba) sax li dan mo So re biT ar se bu li di di nak veTi. Sem deg Se va da reT fa ro sa ne bis ric xov no ba Se wam lul da Se u wam lav nak ve Teb ze da, zus tad im or k vi ria ni dro is in ter val Si, ra dro ebSic vlin de bo da efeq tu ro ba, Za lian di di sxva o ba aRi niS na. qi mi u ri wam lo ba Za li an efeq tu ri aR moC n da, Tum ca or kvi ra Si isev mniS v ne lovnad ga i zar da mav neb lis po pu la cia _ fa ro sa na sxva ad gi le bi dan gadmo vi da~.
_ api rebT Tu ara, kvlav ga nag rZoT mu Sa o ba am mi mar Tu le biT?
so fo xu ciS vi li, ba ka lav ri atis IV kur sis stu den ti: `pro eq tis gag r Ze le ba mo ma va li wlis T vis iqne ba Za li an kar gi, rad gan Se sa ba misi sa mu Sa o e bis Se de gad da i geg me ba, Tu ram den jer Se iZ le ba Se i wam los nak ve Te bi, ro mel pe ri od Si iq neba uf ro efeq tu ri Se wam v la da ase Sem deg. pro eq t Si Car Tul ma studen teb ma udi de si praq ti ku li gamoc di le ba mi vi ReT. gar da ami sa, Ca ver TeT sta ti is mom za de ba Si, sadac, Cvens xel m Z R va ne leb Tan er Tad, Ta na av to re bi viq ne biT. es Cven T vis Za li an di di pa ti vi da sa mec ni e ro ga moc di le baa~.
_ ra etap ze xarT ga Ce re bu li da ras mog cemT pro eq tis gag r Ze le ba?
li ka de ka no i Ze, gamoyenebiTi biomecnierebis samagistro programis I kursis studenti: `ro desac sa mec ni e ro kvle va tar de ba da gvin da sar w mu no mo na ce me bi gvqondes, er T w li a ni kvle va ar aris sakma ri si, ami to mac igeg me ba am kvle vis gag r Ze le ba. kvlav da i we re ba pro eqti, ro me lic, ime dia, da fi nan s de ba da gag r Zel de ba. pro eq tis Zi ri Ta di amo ca ne bi msgav si iq ne ba, mag ram auci leb lad Se vi tanT cvli le beb sac. axa li kvle va mog v cems sta tis ti kurad sar w mu no mo na ce mebs, rad gan uk ve ori wlis mo na ce mebs Se va darebT. gar da ami sa, gvsurs, aq cen ti ga va ke ToT sxva kul tu reb zec, radgan Txi li ar aris er Ta der Ti, rasac fa ro sa na azi a nebs. am Ja min de li kvle vis dro sac ga mov lin da sxva kul tu reb Tan mi si da mo ki de bu leba _ gan sa kuT re biT uy vars msxa li, leR vi da si min dis kul tu re bi, aseve sak ma od da a zi a na fe i xoa. am de nad, axal kvle va Si uf ro met yu rad Re bas mi vaq cevT sxva xils~.
mim di na re wlis 89 marts, azi uri fa ro sa nas wi na aR m deg brZo lis Ro nis Zi e be bis far g leb Si, ga i marTa sa mec ni e ro sa mu Sao Sex ved ra _ `azi u ri fa ro sa na (Hal yo mor p ha halys) _ glo ba lu ri ga mow ve va, sa er Ta Sori so ga moc di le ba da prob le me bis ga daw y ve tis sa u ke Te so gze bi~. Ronis Zi e bis mi za ni iyo xe li Se ew yos aSSsa da qar T vel mec ni e rebs So ris Ta nam S rom lo bis gan vi Ta re bas in vazi u ri mwe ris (azi u ri fa ro sa nas) mo ni to rin gis, mar T vi sa da kon t rolis sfe ro Si sa mec ni e ro in for maci is, mo saz re be bis, cod ni sa da gamoc di le bis ga zi a re bis gziT. Sexved ra ze aSSis wam y van ma mec ni e reb ma qar T vel ko le gebs uax le si miR we vebi, kvle ve bis Se de ge bi da per s peq tiu li Ta na med ro ve teq no lo gi e bi gaac nes. sxva ga mom s v le leb Tan er Tad, kon fe ren ci a ze mox se ne be bi wa radgi nes Tsuis pro fe sor ma ar nold ge geW kor ma da Tsuis stu den tu ri pro eq tis Ta na xel m Z R va nel ma, profe sor ma ma ka mur va ni Zem. war d ge nil iq na stu den tu ri pro eq tis far gleb Si gan xor ci e le bu li kvle ve bis Se de ge bi da sa mo mav lo kvle vis xedve bi. Tsuis stu den tu ri pro eq tis Se de geb ma di di ga mox ma u re ba hpo va ame ri ke li mec ni e re bis mxri dan. dai geg ma er Tob li vi sa mec ni e ro proeq te bis gan xor ci e le ba, maT So ris, stu den te bis aq ti u ri Car Tu lo biT.
me-8 gv-dan
studenturi proeqti aziuri farosanasmavneblobis dasadgenad
Tbilisis universiteti
tsunewspaper @ tsu.ge www.tsu.gewww.tsu.ge
10
hig sis bo zons es sa xe li pi ter hig sis ga mo ewo da. man 1966 wels or sxva jguf Tan er Tad Se mo i ta na me qaniz mi, ro me lic gu lis x mob da ase Ti na wi la kis ar se bo bas. stan dar tu li mo de lis Ta nax mad, hig sis na wi la ki aris bo zo ni, anu ise Ti sa xe o ba nawi la ke bi sa, rom le bic ne bas rTavs mra val iden tur na wi laks _ im yofe bo des er Ti da ima ve ad gi las erTi da ima ve kvan tur mdgo ma re o ba Si. hig sis bo zo nis ar se bo bis sa kiTxs udi de si mniS v ne lo ba aqvs ele men taru li na wi la ke bis fi zi ka Si, rad ganac mas Se uZ lia da am t ki cos hi po Tezu ri hig sis ve lis ar se bo ba. hig sis ve lis ar se bo bis da das tu re ba an uar yo fa, sa va ra u dod, udi des mniSv ne lo bas iqo ni ebs ada mi a nis mi er sam ya ros Se mec ne bis sa kiT x ze. hig sis bo zo nis ar se bo ba 2012 wels di di ad ro nu li amaC qa reb lis ATLAS da CMS eq s pe ri men te bis far g leb Si dadas tur da.
`es pro eq ti mniS v ne lo va nia, radgan axal gaz r debs vaZ levT sa Su a lebas _ Ta na med ro ve fi zi kis kvle vebis sfe ro Si Ca er Ton. xaz ze iy v nen ATLASis eq s pe ri men tis mo na wi le e bi, mos wav le e bi ga ec nen re a lur mo nace mebs da hqon daT sa Su a le ba, rom Ta vad aR mo e Ci naT hig sis bo zo ni, gasc no bod nen pro to nis struq turas. es sa in te re so ko la bo ra ci uli pro eq tia, ro mel Sic, Tbi li sis sa xel m wi fo uni ver si te tis gar da, 52 qvey ni dan 200mde uni ver si te ti gax l daT Car Tu li. mas ter k la se bis das ru le bis Sem deg mos wav le e bi miRe bul Se de gebs Se a je re ben da mi eCve vi an, rom mec ni e re ba Ta vi si ar siT aris sa er Ta So ri so. cer nic imi tom da ar s da, rom mxo lod erT qve ya nas
ar eyo fa fi nan su ri da in te leq tua lu ri re sur si im di di amo ca ne bis ga da saW re lad, ro me lic ka cob rio bi sa da mec ni e re bis wi na Se dgas. gan sa kuT re biT ma xa rebs is faq ti, rom mas ter k la seb Si mo na wi le go gone bis ra o de no ba sak ma od ma Ra lia~, _ ga nac xa da Tsuis req tor ma gior gi Sar va Si Zem.
`Cve ni az riT, sa er Ta So ri so master k la se bi kar gi saq mea, rad gan am gziT vcdi lobT axal gaz r de bis moti va cia ga vaR r ma voT da uf ro metad da in te res d nen sa mec ni e ro moRva we o biT. am pro eq tis far g leb Si mos wav le ebs vaC ve nebT, Tu ro gor xde ba eq s pe ri men ti dan mi Re bu li mona ce me bis da mu Sa ve ba. es aris uni kalu ri sa Su a le ba mos wav le e bis T vis _ imu Sa on re a lur mo na ce meb Tan~, _ aR niS na ATLASis eq s pe ri men tis mo na wi le qar Tu li sa mec ni e ro jgufis xel m Z R va nel ma irak li mi naSvil ma, ro mel mac TsuSi Sek re bil mos wav le ebs vi de o za ris sa Su a lebiT ATLASis kon t rol cen t ri dan
mi mar Ta.na wi la ke bis fi zi ka Si cer nis sa
er Ta So ri so mas ter k la se bis yve laze pa ta ra mo na wi le 13 wlis da Ci grZe liS vi li iyo, ro me lic Tbi lisis I kla si ku ri gim na zi is VIII klasis mos wav lea da ro mel mac uk ve gadaw y vi ta fi zi kis se ri o zu lad Seswav la: `mas ter k la se bi sa in te re so iyo, bev ri axa li ram ga vi ge. miv xv di, rom fi zi ka se ri o zu lad ma inte re sebs da am dargs au ci leb lad bo lom de gav y ve bi~, _ gviT x ra da Ci grZe liS vil ma.
`zo gi erT mo men t Si mas ter k la sebi rTu li mo sas me ni iyo, Tum ca sabo lo od _ Za li an sa in te re so. saja ro sko lis sas wav lo ma sa lis gan aq mi Re bu li cod na ab so lu tu rad gan s x vav de ba, ri Tac da in te re se bu li var, ra Ta uf ro me ti ram ga vi go na wi la ke bis fi zi kis Se sa xeb~, _ aRniS na Tbi li sis 171e sa ja ro skolis mos wav lem lu ka ab san Zem.
ana lo gi u ri STa beW di le be biT da as ru les mas ter k la se bi sxva mo
na wi le eb mac. mi u xe da vad imi sa, rom mas ter k la se bi mTe li dRis gan mavlo ba Si mim di na re ob da, mos wav lee bis T vis uni ver si tet Si ga ta re buli sa a Te bi, sa in te re sos Tan er Tad, sa xa li soc aR moC n da: `Cven T vis saxa li soc ki iyo pir da pir eq s pe rimen tis re a lur Se de geb ze mu Sa o ba, bev ri axa li in for ma cia mi vi Re~, _ gviT x ra Tbi li sis ko ma ro vis fizi kama Te ma ti kis sko lis mos wav lem so fio bre ga Zem.
`dRe van de li dRis Se de gad sa bolo od dav r w mun di, rom es sfe ro nam d vi lad ma in te re sebs~, _ aR niS na Tbi li sis ko ma ro vis fi zi kama Te mati kis sko lis mos wav lem ma ri am Wila i am.
dRis bo los, mas ter k la se bis Sede ge bi qar T vel ma mos wav le eb ma bernis uni ver si tet Si Sek re bil ger manel mos wav le eb Tan er Tad ga ni xi les.
`is faq ti, rom bav S veb ma mTe li dRis gan mav lo ba Si imu Sa ves, mety ve lebs ima ze, rom mas ter k la se bi maT T vis nam d vi lad sa in te re so gaxl daT. mos wav le eb ma kar gi Se de ge bi gviC ve nes. mTa va ri iyo, rom gar k ve uliy v nen iden ti fi ka ci is me To deb Si, al go riT meb Si, Se is wav les pro to nis struq tu ra da am yve la fers kar gad ga ar T ves Ta vi. ber nis uni ver si te tis war mo mad gen leb Tan er Tad Se va je reT Se de ge bi, ga i mar Ta Za li an na yo fi e ri dis ku sia~, _ ga nac xa da Tsuis ma Rali ener gi e bis fi zi kis in s ti tu tis war mo mad ge nel ma Ta mar jo ba vam.
na wi la ke bis fi zi ka Si cer nis saer Ta So ri so mas ter k la seb Si Tbi lisis sa ja ro sko le bis _ ko ma ro vis fi zi kama Te ma ti kis, 171e sa ja ro sko lis, I kla si ku ri gim na zi is, kerZo sko le bis `je ji li sa~ da `al bio nis~ mos wav le e bis gar da, mo na wile ob d nen wal kis so fel be di a nis sa ja ro sko lis mos wav le e bic.
nan sureko no mi ku ri kri zi se bi da
sa qar T ve los eko no mi ka" ga mo ce ma,
ro mel Si ac 20072009 wle bis glo
ba lu ri fi nan su ri kri zi sis ga moc
di le bis sa fuZ vel ze bev ri sa kiT xi
da kon k ret de ba, gan sa kuT re biT, sa
qar T ve los eko no mi kis fun q ci o ni
re bagan vi Ta re bis Tval saz ri siT~,
_ aR niS navs pro fe so ri el gu ja
meq va biS vi li.
ba to ni el gu ja uk ve 30 we lia,
rac TsuSi moR va we obs. igi gan sa
kuT re biT 90ian wlebs ga mo yofs: `es iyo rTu li dro mwva ve proble me biT, wi na aR m de go be biT aR sav se, mag ram amas Ta na ve eg zis ten ci a lu ri xa si a Tis mqo ne. postko mu nis turi tran s for ma cia, pir vel rig Si, mec ni e re bi sa da ga naT le bis sfe roebs Se e xo da Cvens wi na Se epo qa luri mniS v ne lo bis amo ca ne bi da a ye na. maT gan yve la ze rTu li pro fe so rebi sa da stu den te bis men ta li te tis Sec v la aR moC n da, Tum ca gar k ve u li re vo lu ci u ri gar daq m ne bis Se de gad pro ce se bi, Zi ri Ta dad, swo ri mimar Tu le biT wa ri mar Ta.
Ce mi cxov re bis udi de si na wi
li uni ver si tet Ta naa da kav Si re buli. uni ver si tet ma mom ca yve la fe ri, rac ga maC nia: cod na, ga moc di le ba, sa xe li, me gob re bi. Ce mi oja xis Seq mnac uni ver si tets ukav Sir de ba~. igi Tvlis, rom dRes uni ver si te tis imijs, pir vel rig Si, mi si pro fesormas wav leb le bi qmni an, rom lebic di di mon do me biT, pa su xis m geblo biT, pro fe si o na liz miT ake Teben Ta vi anT saq mes. `ma Ra li imi jis Sem q m ne lia uni ver si te tis mo wi na ve stu den to ba, ro me lic sa zo ga do ebri vi prog re sis avan gar d Si dgas. sul ax la xan, is ra el Si bengu ri onis uni ver si tet Si stu den te bi sa da
pro fe so re bi sa gan da kom p leq te bu li
jgu fis vi zi tis dros, sim po zi um ze
Cve ni uni ver si te tis eko no mi ki sa da
biz ne sis fa kul te tis stu den teb ma
STam beW da vi pre zen ta ci e bi war mo
ad gi nes in g li sur ena ze. mas pin Z lebs
ise mo e wo naT Cve ni stu den te bi, rom
eq v s T vi a ni sta Ji re bis gav la Ses Ta
va zes sa u ke Te so pi ro be biT. swo red
ase Ti axal gaz r de bi qmni an uni ver
si te tis sa xes, ro gorc qvey nis Sig
niT, ise mis far g lebs ga reT, rac
yve la ze sa si xa ru lo da mi sa sal me be
lia,” _ ac xa debs pro fe so ri el gu
ja meq va biS vi li.
vin qmnis dRes uni ver si te tis imijsme-6 gv-dan
saxe(l)ebi
nato obolaZe
pirdapiri CarTva CERN-dan, Jeneva, Sveicaria
cer nis sa er Ta So ri so mas ter k la se bi Tsu-Si
Tbilisisuniversiteti
tsunewspaper @ tsu.gewww.tsu.ge
11
gazeTi Tbi li sis uni ver site ti~ sul co ta xnis win wer da Tbi li sis sa xel m wi fo
uni ver si te tis kur s dam Tav re bul axal gaz r da mec ni er ze _ ba Cana lom sa Ze ze, ro me lic ame ri kaSi moR va we obs. in ter vi u ga su li wlis 17 no em bers ga moq vey n da, igi gve sa ub re bo da sa mec ni e ro in te reseb sa da mo mav lis geg meb ze. 2018 wlis 8 Te ber vals (mis da ba de bis dRes) ki ba Ca nas mo rig ma war ma tebam gad mok ve Ta oke a ne _ mkac ri kon ku ren ci is pi ro beb Si da xan g rZ li vi pro ce du ris gav lis Sem deg, mas pro fe so ris po zi cia Ses Ta vazes cno bil san ta kla ras uni versi tet Si (ka li for nia).
ba Ca na lom sa Zis sa mec ni e ro in tere se bi mo i cavs la ze re bis ga mo ye ne biT ato me bi sa da mo le ku le bis ga ci ve bas da ma Ti ur Ti er T q me de bi sa da di na mikis Ses wav las. uSu a lod ba Ca nas mi er da geg mi li da aw yo bi li eq s pe ri men tiT, war ma te biT iq na naC ve ne bi, Tu ro gor Se iZ le bo da am ci vi sis te me bis kvantu ri kon t ro li la zer Ta pa ra met rebis cvli le biT. es Se de ge bi Zal zed mniS v ne lo va ni gax lavT ase ve kvan tu ri kom pi u te re bis gan vi Ta re bis T vis.
rac Se e xe ba ur Ti er T q me de bis da di na mi kis Ses wav las, maT Se sa xeb ma Rali si zus tis (de ta lu ri in for ma ciis) mi Re ba Se uZ le be li iyo ar se bu li op ti ku ri me To de biT. swo red ami tom, doq to ris xa ris xis mi ni We bis Sem d gom,
ba Ca nam miz nad da i sa xa Se eq m na ise Ti ma Ra li gar Ce vi su na ri a no bis mqo ne opti ku ri me To di, ro me lic aR niS nu li prob le me bis war ma te biT ga daw y ve tas SeZ leb da. sa bo lo od, man Se i mu Sava idea ase Ti me To dis T vis.
ro gorc ana liz ma aC ve na, es me To di ase ve SeZ leb da niv Ti e re ba Ta gar Ce vas uc nob na rev Si, rac uaR re sad mniS vne lo va nia, ma ga li Tad, asa feT qe be li, aa le ba di da mom wam la vi ai re bis deteq ti re bis T vis ga re mo Si. ba Ca na lomsa Zis pro eq ti da fi nan s da gran tiT ame ri kis usaf r T xo e bis de par ta men tis mi er, rac miz nad isa xav da am me To dis Seq m nas da praq ti kul ga mo ye ne ba Si demon s t ri re bas. un da iT q vas, rom eq spe ri men tis da geg m va, mi si di za i ni, awyo ba, ga zom va da Se de ge bis da mu Sa ve ba uSu a lod ba Ca nas mi er Ses rul da da das mul amo ca nas man war ma te biT ga arT va Ta vi. pro eq tis war ma te bis das rule bis Sem deg ba Ca nas axal ma ga mo gone bam Se saZ le be li ga xa da niv Ti e re bis di na mi kis da ur Ti er T q me de bis Ses wavla up re ce den to si zus tiT. es me Todi uax lo es mo ma val Si ga mo ye ne bu li iq ne ba sxva das x va praq ti ku li miz nebis T vis, ker Zod: ga re mos da brZo lis ve lis mo ni to rin gis T vis, asa feT qe beli da mom wam v le li niv Ti e re bis identi fi ci re bis T vis, rac Zal zed mniSv ne lo va nia xal x Ta ma si u ri Sek re bis ad gi le bis da sa ca vad (ae ro por te bi, rki nig zis sad gu re bi da a.S). me To dis uni ka lu ro ba ze mi u Ti Tebs is faq ti, rom igi iZ le va sa Su a le bas dis tan ciu rad (uSu a lod Se xe bis ga re Se), umokles dro Si (wu Teb Si da wa meb Si) da re kor du li sa i me do o biT Ca tar des mo ni to rin gi.
aR sa niS na via rom 32 wlis ba Ca na
lom sa Zes, aseT axal gaz r da asak Si, msof
li os wam y va ni mec ni e re bi mas uk ve eq s
per tad aRi a re ben la ze rul speq t ros
ko pi a Si. Eamis das tu ria Tun dac is, rom
igi aris mra va li ma Ral imp faqt faq to
ri a ni Jur na lis re cen zen ti. Mmas iw ve ven
sa er Ta So ri so kon fe ren ci eb ze ro gorc
ze pi ri mox se ne bis ga sa ke Teb lad, ase ve
kon fe ren ci e bis se si e bis Tavm j do ma red.
amavdro u lad ax la xans ga mo vi da 5to
me u li `Ta name d ro ve op ti kis en cik lo
pe dia~. am uni ka lur ga mo ce ma Si baCana
lomsaZem erTer Ti Ta vi da we ra.
war ma te bu li praq ti ku li sa mec ni
e ro moR va we o bis Sem deg, lo gi ku ri
iyo san takla ras uni ver si te tis mi
er axal gaz r da mec ni e ris T vis pro
fe so ris Ta nam de bo ba ze da niS v na, rac
sak ma od grZe li da rTu li kon kur sis
gav lis Sem d gom ga daw y da.
uni ver si te tis mi er ga moc xa de bul
va kan si a ze 250mde ap li kan ti ac xa deb
da pre ten zi as. ma Zi e bel Ta wi nas wa ri se leq cia do ku men t Ta Ser Ce viT mox da. Sem deg ba Ca na lom sa Zem ga i a ra `ska ipiT~ ze pi ri ga sa ub re ba, ris Se de gadac igi uSu a lod uni ver si tet Si miiw vi es 2dRi a ni in ter vi us T vis, ro melic mo i cavs: Ti To e ul ad gi lob riv pro fe sor Tan, de kan Tan da uni ve rsite tis req tor Tan da ax lo e biT 1 sa aTi an Sex ved ras, sa mec ni e ro geg meb ze mox se ne bis ga ke Te bas, sa u ni ver si te to ko loq vi u mis Ca ta re bas da stu den tebis T vis leq ci e bis Ca ta re bas.
san takla ras uni ver si te ti, romel mac 12 Te ber vals uk ve ga a for ma xel Sek ru le ba qar T vel mec ni er Tan, aSSSi erTerT uZ ve les da pres tiJul uni ver si te tad mi iC ne va. igi mdeba re obs aRi a re bul `si li kon vel ze~, ro me lic msof lio teq no lo gi e bis cen t ria (ma ga li Tis T vis, aq aqvs sa Tavo ofi se bi `gugls~, `fe is bu qis~ a.S). Ta vis mxriv, igi Za li an ax los mde bare obs sten for di sa da ber k lis univer si te teb Tan, rom leb Tan ko la bo raci e bi ba Ca na lom sa Zes uk ve da geg mili aqvs. `pro fe so ris Ta nam de bo ba ze da niS v na gu lis x mobs sa val de bu lo sa leq cio kur se bis wa kiT x vas, sa ku Tari sa mec ni e ro la bo ra to ri is Seq m nas, stu den te bis xel m Z R va ne lo bas, grante bis mo Zi e bas, ko la bo ra ci is dam yare bas sxva das x va sa mec ni e ro jgu febTan, ro gorc uni ver si te tis da qveynis Sig niT, ase ve mis far g lebs ga reT. `me bed ni e ri da ama yi var, rom am donis uni ver si tet Si mu Sa o bis Se saZ leblo ba meq ne ba~, _ am bobs ba Ca na lomsa Ze, rom lis sa mec ni e ro war ma te bebs ki dev ve liT.
uni ver si te tis kur s dam Tav re bu lis mo ri gi war ma te bama ia to ra Ze
Tbi li sis sa xel m wi fo uni ver site tis eko no mi ki sa da biz ne sis fa kul tet ze tra di ci ad iq ca im
gar dac v lil mec ni er Ta gax se ne ba, romleb mac Rir se u li cxov re bi Ta da samec ni e ro moR va we o biT wa ruS le li kvali da to ves qar Tu li mec ni e re bis ganvi Ta re bi sa da po pu la ri za ci is saq me Si.
20 marts eko no mi kur mec ni e re ba Ta doq to ris, pro fe sor far na oz men TeSaS vi lis da ba de bi dan 100 wlis Ta visad mi miZ R v ni li sa i u bi leo sxdo ma ga i mar Ta, ro me lic pro fe sor ma el guja meq va biS vil ma gax s na. man ki dev er Txel Se ax se na ko le gebs mec ni e ris cxovre bi sa da moR va we o bis wle bi da mi si ga mor Ce u li Rvaw li qar Tu li eko nomi ku ri mec ni e re bis gan vi Ta re ba Si.
sxdo mas es w re bod nen uni ver si tetis req to ri gi or gi Sar va Si Ze, univer si te tis pro fe sormas wav leb le bi, stu den te bi, far na oz (far na) men Te SaSvi lis oja xis wev re bi da mow ve u li stum re bi.
pro fe sor far na oz men Te SaS vi lis sa mec ni e ro pe da go gi ur saq mi a no ba Si ga mo sa yo fia mi si sa mec ni e ro kvle vi Ti saq mi a no ba. igi sa mec ni e ro mu Sa o bas kar gad uxa meb da praq ti kul saq mi a nobas da Tbi li sis sa xel m wi fo uni versi tet Si sa xel Sek ru le bo Te me bis damu Sa ve bis pi o ne ri iyo.
mi si xel m Z R va ne lo biT Tsuis ekono mi kis fa kul tet Tan Se iq m na im d ro isT vis uax le si teq ni ki Ta da sas wav lo ma sa le biT aR Wur vi li bu Ral t ru li aR ric x vis da eko no mi ku ri ana li zis dar gob ri vi sa mec ni e rokvle vi Ti labo ra to ria. am la bo ra to ri am di di ro li Se as ru la ro gorc bu Ral t ru li aR ric x vi sa da sa me ur neo saq mi a no bis ana li zis ka Ted ris pro fe sormas wavle bel Ta sa mec ni e ro do nis amaR le ba Si, ase ve, sa qar T ve los kve bis mrew ve lo bis sa mi nis t ro sa da mis sis te ma Si Se ma val sa war mo eb Si bu Ral t ru li aR ric x vi sa da kon t ro lis prog re su li for me bi sa da me To de bis da ner g vis saq me Si.
pro fe so ri far na oz men Te SaS vi li av to ria 50ze me ti sa mec ni e ro naS
ro mi sa. maT So ris aris ram de ni me mo nog ra fia da sa xel m Z R va ne lo. gansa kuT re biT aR sa niS na via mi si mecni e ru li Sro me bis praq ti ku li Rire bu le ba. mi si mec ni e ru li kvle vis sfe ros war mo ad gen da sa qar T ve los kve bis mrew ve lo ba. Rvaw l mo sil profe sors di di aRi a re ba mo u ta na monog ra fi am _ `pro duq ci is TviT Rire bu le ba da mi si Sem ci re bis gze bi sa qar T ve los kve bis mrew ve lo ba Si~. pro fe sor far na oz men Te SaS vi lis re daq to ro biT mom zad da sam to me ulis III to mi _ ̀ bu Ral te ria, ana li zi da kon t ro li~. 1994 wels ga mo ce mu li wig ni _ `si ax le ni mo ge bi sa da fi nansu ri mdgo ma re o bis ana liz Si~ _ mi si Se moq me de bi Ti po ten ci a lis dag vir gvi ne ba iyo.
pro fe sor far na oz (far na) men TeSaS vi lis cxov re bi sa da moR va we o bis Se sa xeb vrce li mox se ne ba war mo ad gi na bu Ral t ru li aR ric x vi sa da au di tis ka Ted ris xel m Z R va nel ma, pro fe sorma ele ne xa ra ba Zem: `ari an ada mi a nebi, rom le bic ga mo ir Ce vi an saq mi sad mi pro fe si u li mid go miT, ke Til go ni e ri da mo ki de bu le biT. isi ni Cu mad, ux mau rod as ru le ben mo va le o bas da Tavi an Ti saq mi a no bis Se de gebs mo ma val Ta o bebs uto ve ben Se sa fa seb lad. aseT ada mi an Ta ricxvs mi e kuT v ne ba gan s wavlu li eko no mis ti, di di praq ti ko si, Tbi li sis sa xel m wi fo uni ver si te tis bu Ral t ru li aR ric x vi sa da sa me urneo saq mi a no bis ana li zis ka Ted ris yo fi li gam ge, eko no mi kur mec ni e re baTa doq to ri, pro fe so ri far na oz iako bis Ze men Te SaS vi li~.
pro fe sor far na oz men Te SaS vi lis na yo fi er sa mec ni e ro da pe da go gi ur moR va we o ba ze di di siy va ru li Ta da pa ti vis ce miT isa ub res pro fe so ris mo wa fe eb ma da ko le geb ma: ge de on xe lai am, ro in qu ti Zem, me rab ji qi am, izolda Wi la Zem, ma ri am yar si maS vil ma, dali so lo RaS vil ma, 25wli a ni gan So rebis Sem deg, spe ci a lu rad am dRis T vis sa qar T ve lo Si Ca mo sul ma pro fe sor ma si mon si mo niS vil ma da sxveb ma. ma Ti mo go ne be bi dat vir Tu li iyo mec ni eris Rvaw lis war mo Ce ni Ta da tki vi lia ni mo go ne be biT. ar aris ad vi li isaub ro ada mi an ze, me go bar ze, ko le ga ze war sul dro Si, ro mel mac wa ruS le li kva li da to va Sens cxov re ba Si da romlis gax se ne bas, siT bos da siy va rulTan er Tad, crem li, mo nat re ba da tkivi li mo aqvs. swo red am siT bo Ti da tki vi liT iyo ga je re bu li Ti To e u li mom x se neb lis sit y va da mo go ne ba, romleb mac mec ni e reb Tan ga ta re bu li da uviw ya ri wu Te bi ga ix se nes.
`eko no mi ki sa da biz ne sis fa kultets aqvs Se sa niS na vi tra di cia, gaix se nos ga mo Ce ni li moR va we e bi da sakad ri si pa ti vi mi a gos maT xsov nas~, _ aR niS na Tsuis req tor ma gi orgi Sar va Si Zem, ro mel mac xa zi ga us va Rvaw l mo si li pro fe so re bis sa i u bileo Ro nis Zi e be bis Ca ta re bi sa da univer si tet Si tra di ci e bis Se nar Cu ne bis mniS v ne lo bas.
`Ce mi cxov re bis gan mav lo ba Si, studen to bi dan mo yo le bu li dRem de, mraval cno bil da sa in te re so ada mi ans Sev x ved ri var, mag ram maT So ris gan sakuT re bu li ad gi li uka via Cems mas wav
le bels, cno bil mec ni ers, pro fe sor far na oz men Te SaS vils.
ba to ni far nas leq ci e bi yo vel T vis ga mo ir Ce o da ma Ra li aka de mi u ro biT da asa xav da eko no mi ku ri ana li zis mecni e ru li dis cip li nis gan vi Ta re ba Si ar se bul miR we vebs. aR niS nu li kuTxiT man fas da u de be li sa mu Sao gas wia, ro ca 1984 wels ga mos ca mo nog ra fia `sam rew ve lo sa war mo Ta da ga er Ti ane ba Ta sa me ur neo saq mi a no bis eko no miku ri ana li zi~, ro me lic dRem de anali ti ko se bi saT vis Zi ri Tad sa ma gi do sa xel m Z R va ne lod iT v le ba~, _ aR niS na pro fe sor ma me rab ji qi am.
`ba to ni far na o zis xel m Z R va ne lobiT ka Ted ra, faq tob ri vad, araf ri dan am dar gis erTerT se ri o zul sa mec ni ero da me To du ri sa mu Sa o e bis cen t rad ga da iq ca, ro mel mac aRi a re ba hpo va ara mar to sa qar T ve lo Si, ara med mTels maSin del sab Wo Ta kav Sir Si. ba to ni farna o zi udi de si av to ri te ti Ta da pati vis ce miT sar geb lob da im d ro in del wam y van sab Wo Ta spe ci a lis tebs So ris~, _ ga nac xa da si mon si mo niS vil ma.
`yve la ze mTa va ri, rac ba ton farna oz Tan da kav Si re biT max sen de ba, aris mi si uaR re sad mzrun ve li da WeS ma ritad ma mob ri vi da mo ki de bu le ba axalgaz r da mec ni e re bis mi marT. igi yve lafers ake Teb da ma Ti mec ni e ru li donis amaR le bi sa da sa ka ri e ro win s v lis miz niT~, _ aR niS na pro fe sor ma ge deon xe la i am.
sa i u bi leo sxdo ma ze bev ri iT q va ba to ni far na o zis ke Til So bi le ba sa da gu lis x mi e re ba ze. mi si cxov re bise u li kre do iyo ga Wir ve bu li sa da mZi me mdgo ma re o ba Si myo fi ada mi a nebis dax ma re ba.
sa i u bi leo sa Ra mos bo los, far naoz men Te SaS vi lis qa liS vil ma na na menTe SaS vil ma di di mad li e re ba ga mo xa ta Tsuis eko no mi ki sa da biz ne sis fa kulte tis mi marT da aR niS na, rom fa kultets aqvs mi sa ba Zi tra di cia _ ga ix senos is di di mec ni e re bi da ga mo Ce ni li moR va we e bi, rom le bic Ta vi si qme de biT, sa mec ni e ro praq ti ku li saq mi a no biT WeS ma ri tad mi e kuT v ne bod nen Tsuis im ko hor tas, ro mel mac sa xe li ga uT q va qar Tul mec ni e re bas da uni ver si tets.
far na oz men Te SaS vi lis da ba de bi dan 100 wlis Ta vi sad mi
miZ R v ni li sa i u bi leo sxdo maTa mar da di a ni
baCana lomsaZe
Tbilisis universiteti
tsunewspaper @ tsu.ge www.tsu.gewww.tsu.ge
12
sa qar T ve los de mok ra ti u li res pub li kis mTav ro bis Tav m jdo ma ris, sa qar T ve los da ru
se Tis so ci alde mok ra ti u li moZra o bis erTer Ti li de ris, pub licis tis noe Jor da ni as da ba de bi dan 150 wlis iu bi les Tan da kav Si re biT iva ne ja va xiS vi lis sa xe lo bis Tbili sis sa xel m wi fo uni ver si te tis bib li o Te ka Si ga i mar Ta stu den tu ri sa mec ni e ro kon fe ren cia Te ma ze: `noe Jor da nia 150~.
kon fe ren ci a Si mo na wi le o ba mi iRes Tbi li sis sa xel m wi fo uni ver site tis sa mi ve sa fe xu ris stu den teb ma Tsuis iu ri di u li, so ci a lur da po li ti kur mec ni e re ba Ta da hu ma nita rul mec ni e re ba Ta fa kul te te bidan. kon fe ren ci is gax s nas es w re bodnen: Tsuis bib li o Te kis xel m Z R va neli zu rab ga i pa raS vi li da kon fe renci is or ga ni za to ri, Tsuis bib lio Te kis sa qar T ve los de mok ra ti u li res pub li kis Sem s wav le li cen t ris xel m Z R va ne li irak li ire ma Ze.
kon fe ren ci is mo na wi le ebs mi esal ma pro fe so ri zu rab ga i pa raSvi li, ro mel mac Tsuis bib li o Tekis ,,sa qar T ve los de mok ra ti u li res pub li kis Sem s wav le li cen t ris~ na yo fi e ri saq mi a no bis Se sa xeb isaub ra da aR niS na, rom cen t ri aq ti urad mu Sa obs am pe ri o dis is to ri is Ses wav lis mi mar Tu le biT. man ase ve xa zi ga us va kon fe ren ci is Te ma ti kas da am sa kiT xe bis kvle vis mniS v ne lobas. `wels es kon fe ren cia mi eZ R vna sa qar T ve los is to ri a Si erTerTi yve la ze tra gi ku li be dis mqo ne pi rov ne bas _ noe Jor da ni as. Cve ni is to ria sav sea tra gi ku li gmi re bis is to ri e biT, mag ram maT So ris noe Jor da nia ga mor Ce u lad sa xel deba, igi TiT q mis 70 wlis gan mav loba Si iyo Se rac xu li qvey nis mtrad da mo Ra la ted. dad ga dro da noe Jor da ni as cxov re bi sa da moR va weo bis Se sa xeb sxva na i rad da viw yeT fiq ri. mi xa ria, rom dRes Cven Ta visuf lad vsa ub robT am epo qa ze. bevri sa kiT xi jer ki dev ga mo sak v levia da stu den te bis da in te re se ba am kuT xiT mniS v ne lo va nia~, _ ga nac xada zu rab ga i pa raS vil ma. man ase ve ga moT q va ime di, rom es mox se ne be bi eleq t ro nu li ga mo ce mis sa xiT Tsuis bib li o Te kis on la in gver d ze gan Tav s de ba.
wle van del kon fe ren ci a ze 16 sau ke Te so mox se ne ba Se ir Ca. kon feren ci is mTa va ri Te mis far g leb Si, stu den teb ma sak ma od mra val fe rova ni Te ma ti kis mox se ne be bi war moad gi nes. isi ni da in te res d nen ise Ti kon k re tu li sa kiT xe bis Ses wav liT, ro go ri caa, ma ga li Tad: `noe Jorda ni as ide o lo gi u ri da pi ris pi re ba ilia Wav Wa va Zes Tan~ (mom x se neb le bi: gi or gi ar qa nia da gi gi gi viS vi li); `erov nu li sa kiT xi qar T vel me marc xe ne eb Si: noe Jor da nia da mi xa ko we re Te li~ (mom x se ne be li: be ri Ze gior gi); `sa qar T ve los sa xel m wi fo or ga ni za ci is sa kiT xe bi noe Jor dani as Se xe du le biT~ (mom x se neb le bi: li ka ilu ri Ze da mad len si la gava); `Cven miv di o diT swo ri gziT~ (mom x se neb le bi: Ta mar Ci Ti naS vi li da ana no zi ra qa Ze); `noe Jor da nia xe lo van Ta Se moq me de ba Si~ (mom x se nebe li: sa lo me Wan tu ri Ze); `sa qar T velos so ci a lis tu ri par ti e bis saar Cev no plat for me bi sa qar T ve los dam fuZ ne be li kre bis ar Cev ne bis dros~ (mom x se ne be li: ma ri am bol qva Ze); `sa qar T ve los de mok ra ti u li
res pub li kis ad re u li sa ga reo poli ti ka~ (mom x se ne be li: irak li ga biZaS vi li); `er Ta li gis kon fe ren cia da sa qar T ve lo: is to ri ul sa marT leb ri vi ana li zi~ (mom x se neb le bi: ma ri am no za Ze da li ka mi de la u ri); `ag ra ru li re for ma sa qar T ve los de mok ra ti ul res pub li ka Si~ (momx se ne be li: gi or gi ja va xiS vi li); `Sro mi Ti uf le be bi 1921 wlis kons ti tu ci is mi xed viT~ (mom x se ne be li: so fia kli mi aS vi li); `se ku la ru li sa xel m wi fos prin ci pi da sa qar Tve los de mok ra ti u li res pub li ka~ (mom x se neb le bi: Ta mar Sav gu li Ze da ma ri am nu cu bi Ze).
Tu war suls ga dav xe davT, aR mova CenT, rom qar T ve li mkvlev re bi sa qar T ve los pir ve li de mok ra ti uli res pub li kis is to ri is kvle viT nak le bad in te res de bod nen. ra tom mi e ca am pe ri o dis is to ria da viw yebas? ro gorc Ta na med ro ve qar T ve li is to ri ko se bi fiq ro ben, is to ri is es mo nak ve Ti ar jde bo da ste re oti peb Si, rom le bic 80ia ni wle bisT vis iyo Ca mo ya li be bu li. qar T ve li so ci alde mok ra te bis Se xe du le ba pat ri o tiz m ze ar em T x ve o da sab WoTa pe ri od ga mov lil is to ri kos Ta
Se xe du le bebs. am Sem T x ve va Si isini an ti qar T ve le bad mo i az re bod nen da ma Ti moR va we o bis afi Si re ba Crdils mi a ye neb da qar Tul po li tikur is to ri as. ai, ami to mac gax da ma Ti saq mi a no ba da viw ye bis msxver pli. ara da, swo red isi ni iy v nen pirve li Ta na med ro ve ti pis qar Tu li sa xel m wi fos xel m Z R va ne le bi. pirve li de mok ra ti u li res pub li kis Tav m j do ma re noe Jor da nia ki, sa erTo dac, qvey nis mtrad iyo miC ne u li. ami tom sa in te re so da mniS v ne lo va ni iyo is, Tu ro gor xe da ven da afase ben stu den te bi qar T ve li so cialde mok ra te bis li de ris aq ti ur moR va we o bas.
stu den te bis gi or gi ar qa ni as da gi gi gi viS vi lis Te ma: `noe Jor dani as ide o lo gi u ri da pi ris pi re ba ilia Wav Wa va Zes Tan~ exe ba uSu a lod ilia Wav Wa va Zi sa da noe Jor da ni as po le mi kas, ro me lic noe Jor da ni am da iw yo jer ki dev 1895 wels, rode sac Jur nal `kval Si~ ga mo aq vey na we ri le bi. am we ri lebs ili as pa su xi ar moh yo lia. Jor da ni am 1899 wels `kval Si~ ga mo aq vey na we ri li `ad gilob ri vi pre sa war sul wels~. iliam arc mas upa su xa sa gan ge bo we ri
liT. igi po le mi ka Si er T ve ba 1900 wlis mar t Si, Jor da ni as mi er ga moqvey ne bu li axa li we ri lis (`pre sa~) sa pa su xod.
stu den teb ma Ta vi anT naS rom Si qro no lo gi u rad da a la ges es ma sale bi da mok led mi mo i xi les Ti Toe u li maT ga ni. `Cve ni naS ro mis Ziri Ta di mi za ni iyo po le mi kis win wa mo we va, ka ma Tis Zi ri Ta di sa kiTxe bis ga mok ve Ta da da pi ris pi re bis qro no lo gi u rad aR we ra. uf ro didi yu rad Re ba da eT mo noe Jor dani as, ro me lic aqam de uyu rad Re bod rCe bo da da am Te ma ze mo sa ub re ni, Zi ri Ta dad, mxo lod ilia Wav Wa va Zis na we re bi dan ga mom di na re ake Teb dnen das k v nebs. Cve ni mi za ni ar yo fila ro me li me mxa ris ga mar T le ba, es mkiT x ve lis T vis mig vin d via~, _ aRniS nes Te mis av to reb ma: gi or gi arqa ni am da gi gi gi viS vil ma.
Tsuis iu ri di u li fa kul te tis stu den teb ma Ta mar Sav gu li Zem da ma ri am nu cu bi Zem sa in te re so Te ma war mo ad gi nes: `se ku la ru li sa xel mwi fos prin ci pi da pir ve li de mokra ti u li res pub li ka~.
wi nam de ba re naS rom Si mi mo xilu lia sa xel m wi fo sa da ek le si is ur Ti er To ba pir vel de mok ra ti ul res pub li ka Si is to ri ulsa mar Tleb riv Wril Si. `mo ce mul sa kiT xTan da kav Si re biT az r Ta sxva das xva o baa da, zog Sem T x ve va Si, so cialde mok ra te bi ek le si is mtre bad ari an war mo Ce nil ni. aqe dan ga momdi na re, vfiq robT, rom es sa kiT xi sak ma od aq tu a lu ria, ra Ta faq te bis sa fuZ vel ze ga e ces pa su xe bi kiT x vebs _ sa xel m wi fo sa da ek le si is im dro in de li ur Ti er To ba ram de nad iyo ra ci o na lu ri sa mar T leb riv Wril Si da ex mi a ne bo da Tu ara es is to ri ul war suls. aqe dan ga momdi na re, naS rom Si gan xi lu lia ara mxo lod 19181921 wlis qro ni kebi, ara med is to ri u li eq s kur si da ret ros peq ti va~, _ ga nac xa da ma ri am nu cu bi Zem.
Tsuis hu ma ni ta rul mec ni e re baTa fa kul te tis stu den t ma ma ri am bol q va Zem so ci a lis tu ri par ti e bis sa ar Cev no plat for me bi Se is wav la da, ro gorc Tvi Ton aR niS na, am doku men teb ma kar gad war mo a Ci na par tie bis ma Sin de li gan w yo ba da mim di nare mov le ne bis xed va.
`so ci alde mok ra te bi wi na aR m degi iy v nen er Ti eris mi er me o re eris da Cag v ri sa da Se viw ro e bis. sa qarT ve los de mok ra ti u li res pub li kis saz R v reb Si yve la eri un da yo fili yo Ta nas wo ri da yo vel maT gans un da mis ce mo da sa Su a le ba Ta vis erov nul moT xov ni le ba Ta da sak mayo fi leb lad~, _ ga nac xa da ma ri am nu cu bi Zem. man ase ve isa ub ra so cialfe de ra lis te bis plat for mis, so ci a lu ri da fi nan su ri po li tikis Se sa xeb.
ase ve sa in te re so mox se ne be bi warmo ad gi nes stu den teb ma di mit ri sila ga Zem, Ta mar Ci Ti naS vil ma, ana no zi ra qa Zem da sxveb ma.
kon fe ren ci is bo los, sa qar T velos de mok ra ti u li res pub li kis Sem s wav le li cen t ris xel m Z R va nel ma irak li ire ma Zem kon fe ren ci a ze warmod ge ni li mox se ne be bis ma Ral xarisxs ga us va xa zi da aR niS na, rom yo vel w li u rad ma tu lobs stu dente bis Car Tu lo ba da in te re si samec ni e ro kon fe ren ci a Si mo na wi le obis mi sa Re bad.
kon fe ren ci a ze, ro me lic 12 marts ga i mar Ta, yve la mo na wi les ga da e ca ser ti fi ka ti da Tsuis sa max sov ro sa Cuq re bi.
ro gor xe da ven da afa se ben stu den te bi noe Jor da ni as
pi rov ne ba sa da mis moR va we o bas?
kon fe ren cia
Ta mar da di a ni
Tbilisisuniversiteti
tsunewspaper @ tsu.gewww.tsu.ge
13axali wigni Taroze
axa li Stri xi nug zar aleq si Zis bi og ra fi a Si
pro fe so ri nug zar aleq si Ze fsi qo lo gi i sa da fsi qo lo giis kvle vis sa er Ta So ri so Jur
na lis sa re daq cio ko le gi is wev rad air Ci es. es pir ve li Sem T x ve vaa, roca fsi qo lo gi is ase Ti di di tradi ci is mqo ne qvey ni dan profe sor nug zar aleq si Zis su ra Ti ganTavsda ame ri kis fsi qo lo gi is Jur na lis sare¬daq cio ko le gi is namdvil wevrebs So ris.
fsi qo lo gi a Si nug zar aleq si Zis moR va we o ba da iw yo mas Sem deg, rac igi miw ve u li iyo wmi da an d ria pirvel wo de bu lis sa xe lo bis qar Tul uni ver si tet Si sa bu ne bis met y ve lo mi mar Tu le bis aRor Zi ne bis miz niT. ma le pro fe sor g. aleq si¬Zes Tan er
Tad Seq m nes bi o lo gi is sa mec ni e ro cen t ri, ro me lic aR Wur vi li iyo kvle vis Ta na med ro ve xel sawyoebiT. uni ver si tet Si la bo rato ria gax da erTer Ti saC ve ne be li stu den te bisa da sko lis mos wav le e bi saT vis. nug zar aleq si Zes, ro gorc fun qci u ri ne i ro qi mi is spe ci a lists, daeva la, ag reT ve, fsi qo lo gebisaTvis wa e kiT xa sa leq cio kur si _ `fsi qo biolo gi is sa fuZvle bi~. am¬ mi marTulebiT li tera tu ris gacno bis Sem deg, stu den te bi saT vis man mo am za da ori sa xel m Z R va ne lo: `sa leq cio kur si fsi qo bi o lo gia Si~ (2013 w.) da `fsi qo bi o lo giis sa fuZ v le bi~ (2014 w.). ma le studen teb ma da iw yes arabi o lo gi u ri
fsi qo lo gi is, ara med fun q ci u ri ne i ro qi mi is miR weve bis sa fuZ vel ze fsi qo logi u ri bi o lo gi is ne i robi o lo gi u ri sa fuZ v le bis Ses wavla, ro gorc es mi Re bu lia msof li os fsi qo lo gi ur sas wav lo cen t reb Si. leq ci e bis kiT x vis pro ces Si nug zar aleq si Ze da in te res da di mit ri uzna Zis gan w yo bis Te o ri iT da mo axdina mi si mo di fi ci re ba _ uz naZis gan w yo bis Te o ri am axa li sa xe mi i Ro: gan w yo baadap ta ci u ri sind ro miqce va. naS ro mi ga moq vey n da aSSi `Psycho bi o lo gi cal Foun da ti on of the The ory of Atti tu de~. `Advan ces in Psycho-logy Re se arch~2013 (N. Alek sid ze). ma le fsi qo lo ge bis mi er es for ma aRi are bu li iq na.
iva ne ja va xiS vi lis sa xe lo bis Tbi li sis sa xel m wi fo uni versi tet Si pro fe sor go Ca ja fa
ri Zis mo nog ra fi is `qar T vel Ta sava ne e bi da sa mo nas t ro Te mi wmin da mi wa ze XI-XVIII sa u ku ne eb Si (ara bu li na ra ti u li da do ku men tu ri wya roe bis mi xed viT)~ pre zen ta cia ga i marTa. wig ni ga mo i ca So Ta rus Ta velis erov nu li sa mec ni e ro fon dis mxar da We riT. Ro nis Zi e bas Tsuis pro fe so re bi, stu den te bi, sa qar Tve los is to ri i Ta da ara bu li samya ro Ti da in te re se bu li pi re bi esw re bod nen.
`Za li an sa in te re so ga mo ce maa bev ri Tval saz ri siT _ uam ra vi siax lea war mod ge ni li. maT So ris, Za li an mniS v ne lo va ni do ku men te bi: eg vip tis sul T ne bis da did g va rovne bis brZa ne be bi, sa mec ni e ro ko menta re bi. Za li an sa in te re soa Cve ni wi nap re bis moR va we o ba wmin da miwa ze. mo nog ra fi as gan sa kuT re bu lad ga mo ar Cevs is aka de miz mi, is sa mecni e ro si zus te, ro me lic axa si a Tebs go Ca ja fa ri Zes~, _ ga nac xa da Tsu
is req tor ma gi or gi Sar va Si Zem.
`pro fe sor go Ca ja fa ri Zis na i ri
ada mi a ne bi qmni an sas wav lokvle vi Ti
uni ver si te tis imijs. am mo nog ra fi
as war ma te biT ga mo i ye ne ben mo ma va li
Ta o be bi, sxva dar gis spe ci a lis te
bi~, _ aR niS na Tsuis hu ma ni ta rul
mec ni e re ba Ta fa kul te tis de kan ma,
pro fe sor ma na na gaf rin daS vil ma.
wig nis av to ris go Ca ja fa ri Zis
gan c xa de biT, ga su li sa u ku nis 90ia
ni wle bi dan igi Tvalyurs adev neb
da sa qar T ve los is to ri is ma sa lebs
ara bul we ri lo biT da do ku men tur
wya ro eb Si: `am wig n Si Sev Ze li ad re
da bo lo wleb Si mo po ve bu li ma sa
le bis Tav moy ra da re a li za cia. naS
ro mis mTa va ri si ax le aris ga mov
le na, sis te ma ti za cia da Ses wav la
ie ru sa li mis da si nas mTa ze wmin da
eka te ri nes mo nas t ris wig n sa ca veb Si
da cu li im ara bu li do ku men tu ri
wya ro e bi sa, ro me lic exe ba mam luqTa da os mal Ta ba to no bis d ro indel qar Tul sa mo nas t ro cxov rebis is to ri as pa les ti na Si~.
naS rom Si Ses wav li li da ga a nali ze bu lia ie ru sa li mis sxva das x va wig n T sa ca veb Si da cu li is ara bu li do ku men tu ri wya ro e bi, rom le bic exe ba wmin da mi wa ze (pa les ti na Si) qar T vel Ta sa va ne e bi sa da sa mo nas tro Te mis is to ri as XI-XVII sa u ku neeb Si. naS ro mis si ax les war mo ad gens XIII-XVI sa u ku ne e bis 32 ara bu li doku men tis (eg vip tis sul T ne bi sa da did mo xe le Ta brZa ne bu le be bi, sasa mar T lo oq me bi da sxv.) teq s tis pub li ka cia qar Tu li Tar g ma ni Ta da ko men ta re biT.
`qar T vel Ta sa va ne e bi da sa mo nas t ro Te mi wmin da mi wa ze XI-XVIII sa u ku ne eb Si
(ara bu li na ra ti u li da do ku men tu ri wya ro e bis mi xed viT)~
amo ca na Ta kre bu li kvan tur me qa ni ka Si
Tbi li sis sa xel m wi fo univer si te tis ga mom cem lo bam zust da sa bu ne bis met y ve lo
mec ni e re ba Ta fa kul te tis fi zi kis mi mar Tu le bis asis tentpro fe soris Te i mu raz Nna da re iS vi lis wig ni: `amo ca na Ta kre bu li kvan tur me qa nika Si~ ga mos ca.
`kre bu li gan kuT v ni lia zust da sa bu ne bis met y ve lo mec ni e re ba Ta fakul te tis fi zi kis mi mar Tu le bis stu den te bis T vis da mo i cavs arare la ti vis tu ri kvan tu ri me qa ni kis TiT q mis yve la Zi ri Tad sa kiTxs. krebul Si Se su lia 604 sxva das x va sirTu lis amo ca na, ro mel Ta gan rTul, var s k v la ve biT aR niS nul amo ca nebs aqvT mi Ti Te be bi. Ti To e ul Tavs gaaC nia mok le Se sa va li _ Te o ri u li na wi li, sa dac Tav moy ri lia amo ca nebis amox s nis T vis au ci le be li formu le bi~, _ naT q va mia kre bu lis wina sit y va o ba Si.
kre buls aqvs da ma te ba, ro melSic di di na wi li uka via spe ci a luri fun q ci e bis Te o ri is ele men tebs, rac au ci le be lia amo ca ne bis amoxs nis T vis. wig ni qar Tul ena ze am ti pis amo ca na Ta kre bu lis Seq m nis pir ve li mcde lo baa.
wig nis re daq to ria fi zi kamaTe ma ti kis mec ni e re ba Ta doq to ri,
Tsuis pro fe so ri me rab eli aS vili, re cen zen te bi: fi zi kama Te ma tikis mec ni e re ba Ta doq to ri, Tsuis pro fe so ri Ta maz ke re se li Ze da fizi kama Te ma ti kis mec ni e re ba Ta doqto ri, Tsuis aso ci re bu li pro feso ri gi or gi ci ciS vi li.
`kre bu le bis ga mo ce ma ga na pi roba iman, rom sa ba ka lav ro sa fe xur ze swav le ba qar Tul ena zea da am ti pis amo ca na Ta kre bu li qar Tu lad ar gvaqvs. am de nad, sas wav lo pro ces Si mix de bo da sxva das x va sa xel m Z R va nelo Si amo ca ne bis mo Zi e ba da Tar g mna. es Cve u leb ri vi pro ce sia da roca swav le bis di di xnis ga moc di leba gaqvs, giC n de ba sur vi li _ Ta vi mo u ya ro sas wav lo sa kiT xebs, ra Ta stu dents swav la ga u ad vil des~, _ aR niS na Cven Tan sa u bar Si Te mur nada re iS vil ma.
kre bul Si Se ta ni lia amo ca ne bi 19 sxva das x va sa xel m Z R va ne lo dan, maT So ri saa 5 in g li su ri, 12 ru suli da 2 qar Tu li sa xel m Z R va ne lo, amo ca ne bis na wi li ki Ta vad av to ris mi e raa Sed ge ni li.
kre bu li gaT va lis wi ne bu lia baka lav ri a tis sa fe xu ris III kur sis stu den te bis T vis, Tum ca mi si are ali scde ba am kur sis far g lebs da ma gis t ra tu ris stu den teb mac SeiZ le ba ga mo i ye non _ ma ga li Tad, kre bu lis bo lo Tav Si gaT va liswi ne bu li sa kiT xi _ moZ ra o ba mag
ni tur vel Si, rac ma gis t ra tu ra Si is wav le ba da stu den tebs Se uZ li aT kre bul Si am ti pis amo ca ne bic moi Zi on.
kre bu lis Ti To e ul Tavs win uZ R vis Te o ri u li na wi li _ is for mu le bi, ro me lic maT amo ca nis amox s na Si das Wir de baT, ase ve darTu lia ma Te ma ti ku ri da ma te ba, rasac Ta vi si obi eq tu ri wi na pi ro ba aqvs: `yo vel T vis ve ub ne bi Cems studen tebs, rom kar gi fi zi ko si sam pro fe si as un da aer Ti a neb des _ fi zi kas, ma Te ma ti kas da fi lo so fias, rad gan mas Si xed va aris fi zi ka (ras ake Teb), ga az re ba _ fi lo sofia, xo lo ena _ ma Te ma ti ka. myolia kar gi stu den te bi, rom leb sac fi zi ka uy var daT, mag ram ma Te ma tika Si rom e.w. `TeT ri la qe bi~ hqon
daT, da i kar g nen, ro gorc fi zi kose bic. ami tom, aq aris ma Te ma ti ku ri da ma te bac, ra Ta, rac das Wir de baT, am da ma te ba Si mo i Zi on~, _ am bobs Te mur na da re iS vi li. A
av tors amo ca na Ta kre bu lis oTxi to mis ga mo ce ma aqvs da geg mi li, maT So ris, stu den te bi co ta xan Si mi i Re ben me o re na wils _ ̀ amo ca na Ta kre bu li ara re la ti vis tur kvan tur da ja xe ba Ta Te o ri a Si da re la ti vistur kvan tur me qa ni ka Si~, Sem de gi iqne ba amo ca ne bi ̀ Te o ri ul me qa ni ka Si~ da bo los `ve lis Te o ri a Si~. oT xive tom Si 2500mde amo ca na mo iy ris Tavs.
kre bu lis eleq t ro nu li ver sia uk ve mza daa. is mo ma va li fi zi kose bis swav le bis ga nuy re li na wi li gax de ba.
ma ia to ra Ze
Tbilisis universiteti
tsunewspaper @ tsu.ge www.tsu.gewww.tsu.ge
14
uni ver si te tis is to ri i dan
uni ver si te tis av to no mi is ga mo sac xa deb lad mu Sa o ba jer
ki dev 1989 wels da iw yo
Tbi li sis sa xel m wi fo uni versi te tis is to ri a Si erTerTi mniS v ne lo va ni eta pi 1990
wlis 8 Te ber va lia. am dRes pir velma qar Tul ma uni ver si tet ma sa mec nie ro sab Wos ga far To e bul sa ze i mo sxdo ma ze av to no mia ga mo ac xa da. gaze Ti `Tbi li sis uni ver si te ti~ 1990 wlis 23 Te ber v lis no mer Si wer da, rom `uni ver si te tis ko leq ti vis, de da qa la qis sa zo ga do e bis war momad ge nel Ta Tan das w re biT ofi ci alu rad ga moc xad da, rom uni ver sitet ma 72 wlis Sem deg da ib ru na suve re nu li uf le be bi~.
sim bo lu ria, rom 1918 wels saqar T ve los da mo u ki deb lo bis gamoc xa de bam de da ar s da pir ve li qarTu li uni ver si te ti da 90ian wlebis da saw yis Sic, da mo u ki deb lo bis xe lax la ga moc xa de bam de, jer Tbili sis sa xel m wi fo uni ver si tet ma aRi a ra av to no mia.
Tbi li sis sa xel m wi fo uni ver site tis av to no mi is dek la ra ci a Si gawe ri li iyo Sem de gi uf le bamo va leo be bi:
*Ta vad uni ver si te ti sa da mi si mmar T ve lo bis struq tu ris cvli leba;
* mmar T ve li or ga no e bis ar Ce vadam t ki ce ba;
*sas wav lo geg me bi sa da prog rame bis Se mu Sa ve badam t ki ce ba;
*axa li spe ci a lo be bis Se mo Re ba da Zve lis ga uq me ba;
*swav le bis yo vel na i ri Se saZle be li for mis Se mo Re baga uq me ba;
*sa mec ni e rope da go gi u ri wo debe bi sa da xa ris xe bis mi ni We ba;
*sa ku Ta ri sa kad ro, sa ga reo, so ci aleko no mi ku ri da sa me ur neo po li ti kis ga ta re ba moq me di ka non mdeb lo bis gaT va lis wi ne biT.
dek la ra ci is mi xed viT, uni versi te tis, ro gorc da mo u ki de be li sa xel m wi fo or ga ni za ci is, da fi nanse ba sa da ma te ri a lur uz run vel yofa ze pa su xis m geb lo bas sa xel m wi fo iReb da (uni ver si te tis kom pe ten ci a
Si Ca re vis ga re Se). Ta vis mxriv, Tbili sis sa xel m wi fo uni ver si tet ma val de bu le ba ai Ro `aRu zar dos qveya nas ga naT le bu li, ma Ral z ne ob ri vi Ta o ba _ mec ni e re bi, sa xel m wi fo da sa zo ga do moR va we e bi. aiy va nos qarTu li mec ni e re ba Ta na med ro ve msofli os mo wi na ve mec ni e re bis do ne ze~. (wya ro ga ze Ti `sa xal xo ga naT le ba~, 1 mar ti, 1990 we li).
Tbi li sis sa xel m wi fo uni ver site tis av to no mi is ga mo sac xa deb lad mu Sa o ba 1989 wels da iw yo. e.w. avto no mi is jgu fi sa mi wev ris gan Sed ge bo da _ fi lo so fo si gu ram Tev za Ze, ma Te ma ti ko si zu rab kik naZe da am Ja min de li Tsuis qar Tulaf xa zu ri sa mec ni e rokvle vi Ti cent ris di req to ri zu rab Sen ge lia. sa mu Sao pro ces Si aq ti u rad Ca er T nen: is to ri ko si _ oTar ja fa ri Ze, axal gaz r da bi o lo gi zu rab Jva nia da req to ra tis war mo mad ge ne li, iuris ti le van aleq si Ze.
1990 wlis 8 Te ber v lis sa mec nie ro sab Wos Ria sxdo ma ze mox se ne ba uni ver si te tis T vis av to no mi is mi niWe bis au ci leb lo bis Se sa xeb zu rab Sen ge li am war mo ad gi na, ro mel Sic man zo ga dad mi mo i xi la uni ver si tete bis fun q cia da uf le bamo va le obe bi sxva das x va qvey neb Si, ro gorc is to ri ul, ase ve Ta na med ro ve rakur s Si da da a sa bu Ta, ana lo gi u ri uf le be bis mi ni We biT, sa u ni ver si te
to ga naT le bis gan vi Ta re bis per speq ti u lo ba. Sem deg ma ga mom s v lel ma zu rab kik na Zem ga nac xa da, rom av tono mi is aR d ge nis idea stu den to bam da a ye na dRis wes rig Si, `ri Tac daa das tu ra, rom Tbi li sis sa xel m wifo uni ver si te ti, fa ru lad ma inc, yo vel T vis iyo uni ver si tas ma gis tro rum et s qo la ri um anu ̀ er Ti a no ba moZ R var Ta da da sa moZ R v r Ta~.
ga mom s v lel Ta So ris iy v nen proreq to ri el gu ja xin Ti bi Ze da studen ti gi or gi ma i su ra Ze. sxdo mis bo los, req tor ma no dar amaR lobel ma wa i kiT xa uni ver si te tis av tono mi is dek la ra cia, ro me lic er T xmad ga i zi a ra dam s w re sa zo ga do e bam. da iw yo am mi mar Tu le biT in ten si uri mu Sa o ba. uni ver si tet ma da ib ru na Ta vi si yo fi li te ri to ri e bi. qa laqis aR mas kom ma (Tav m j do ma re irak li an d ri a Ze) uni ver si tets da um t ki ca va kis stud qa la qis te ri to ria axalgaz r du li cen t ris asa Se neb lad. mo i Zeb na in ves to ric. da iw yo mo lapa ra ke ba ma xin ja u ris sa na to ri u mis `Наука~s da sab ru neb lad, ro me lic im Ja mad le nin g ra dis gem T m Se ne bel qar xa nas ekuT v no da.
`ga da id ga na bi je bi umaR le si ganaT le bis sa yo vel Tao xel mi saw v domo bi sa ken fa si a ni swav le bis Se mo Rebis gziT. lo gi ka mar ti vi iyo: saxel wi fo afi nan sebs im den ad gils, ram de nic mas sWir de ba sa xel m wi fo sam sa xu ri saT vis, mag ram Tu pi rovne bas aqvs sur vi li da Se uZ lia ama Tu im spe ci a lo bis aT vi se ba, rad uS liT xels _ Ta vi si xar jiT mi iRos ga naT le ba? am mi mar Tu le bi Tac ga da id ga na bi ji da uni ver si te tis wi aR Si war mo iS va sa qar T ve lo Si pir ve li fa si a ni `Tbi li sis da mou ki de be li uni ver si te ti~ (req to ri par men mar g ve laS vi li) e.i. uni ver sitet ma mi i Ro da ma te bi Ti ara sa xelm wi fo Se mo sa va li. mar Ta lia Cve ni re ko men da cia imis Ta o ba ze, rom fasi a ni swav le ba mxo lod sa xel m wi fo sas wav leb leb Si da ner gi li yo (risi mar Te bu le bac drom da am t ki ca), ar ga iT va lis wi nes da aman so ko ebi viT mo am rav la ker Zo sas wav leble bi. gar da ami sa, uni ver si tet Si
pir ve lad, sab Wo Ta pe ri od Si, moxer x da sa mec ni e ro wo de bis mi ni We ba mos ko vis ga re Se. uni ver si te tis es ga moc di le ba ai ta ca sa zo ga do e bam da dad ga sa kiT xi mis T vis sa ka nonm deb lo ba zis Seq m ni sa. swo red am pe ri od Si Se ic va la uni ver si te tis xel m ZR va ne lo ba da war mo iS va wina aR m de go be bic. Zi ri Ta di prob lema aR moC n da ara sa bi u je to Tan xe bis kon t ro lis me qa niz mis Seq m na. Tu sa xelm wi fo sax s rebs Tan moh y ve ba mi si kon t ro lis me qa niz me bic, albaT, ara sa bi u je to Tan xeb sac sWirde ba ara sa xel m wi fo, mag ram sa zoga do eb ri vi kon t ro li, mi Tu me tes ase mom rav le bu li ker Zo sas wav leble bis ar se bo bis pi ro beb Si. Cven es au ci leb lad mig vaC n da da da iw yo brZo la am ide is wi na aR m deg. Se iq m na req tor Ta sab Wo, ro mel Sic ga er Tia ne bul ni iy v nen yve la pres ti Ju li sa xel m wi fo sas wav leb le bis req tore bi. isi ni ka te go ri u lad ewi na aRm de ge bod nen sa zo ga do eb ri vi kont ro lis me qa niz mis Seq m nas Tun dac sa me ur veo sab Wos sa xiT, rac bevr qve ya na Si ar se bobs.
mxo lod ma Sin de li par la men tis Tav m j do ma ris, zu rab Jva ni as sa Sua le biT mo xer x da ga naT le bis ka nonSi sa me ur veo sab Wos xse ne ba, mag ram ara ro gorc au ci le be li, ara med ro gorc Se saZ lo me qa niz mi. am peri od Si stud qa la qis te ri to ri a ze da iw yo bi naT m Se neb lo bac, rac qala qis aR mas kom Tan da de bu li pi robis dar R ve va iyo da arc ma xin ja uris sa na to ri u mi gad mo e ca uni versi tets. ase Se Cer da uni ver si te tis av to no mi is Cve ne u li ide i s re a liza cia. saw ye nia, mag ram faq tia~, _ ix se nebs zu rab Sen ge lia.
aR sa niS na via, rom mim di na re wlis sa ga zaf xu lo se si a ze par la men t ma sa qar T ve los kon s ti tu ci a Si cvlile be bi III mos me niT mi i Ro, ris Se dega dac kon s ti tu ci a Si gaC n da reg lamen ti re bu li Ca na we ri sa u ni ver si teto av to no mi is Se sa xeb. es ini ci a tiva Tbi li sis sa xel m wi fo uni ver site tis req tors gi or gi Sar va Si Zes ekuT v nis.
zurab Sengelia
na to obo la Ze
t nu ri, rom le bic ase ve mo i az re ben am Te o ri is far g leb Si bas kurs _ Ta vi anT coc xal na Te savs. ase ve gavr ce le bu li Tval saz ri sia, rom iberi ulkav ka si ur eneb Tan ge ne ti ku ri na Te sa o ba aqvs Zve li ci vi li za ci is iseT eneb sa da xal xebs, ro go re bic iy v nen: mci re azi a Si _ xa Te bi, Sua mdi na reT Si _ Su me re bi, Cve ni ene bis gav r ce le bis sam x re TiT _ hu ri tuli da urar tu li _ Zve li ci vi liza ci is ene bi.
aq ve dgas sa kiT xi et rus ku lis, ela mi tu ri sa da ka si tu ris Se sa xeb, rom le bic jer je ro biT, msof lio ge ne a lo gi ur ena Ta kla si fi ka ci a Si mxo lod pi ro biT Tu ari an ga er Tia ne bu li, ro gorc kav ka si ur eneb Tan Se saZ lo na Te sa o bis mqo ne ene bi da xal xe bi. es yve la fe ri aris Te o ria, ro me lic sa Wi ro ebs mtki ce bu le bas, xo lo mtki ce biT xa si aTs ne bis mi e ri Te o ria iRebs mxo lod mas Sem d gom, rac mas enob ri vi faq te biT, Zi ri Tadi anu ara na ses xe bi leq si kis moxmo biT ga nam t ki ceb. es Se saZ le be lia is to ri ulSe da re bi Ti me To dis gamo ye ne biT, mag ram sxva ene bi sa gan gans x va ve biT, jer ara vis da um t ki ce bia. ma ga li Tad ru su li, in g li su ri da
ger ma nu li rom Se va da roT Zi ri Ta di leq si kis do ne ze da avi RoT sit y vebi: `da~, `wya li~, `Zma~ da sxv. ma Ti sa er To war mo So bis dam t ki ce ba di di prob le ma ar aris, mag ram Cvens sinam d vi le Si qar Tu li `wya li~ an `Zma~ rom avi RoT da ga vi a roT mTe li kavka sia, uceb ver vpo u lobT na Te sa vebs, verc `wylis T vis~, verc `Zmis T vis~ da verc `dis T vis~. ra xde ba? cxa dia, rom enob ri vi na Te sa o ba, ro mel sac axa si a Tebs war mo mav lo bi Ti er Ti a noba, aris dro Si me ti siZ ve lis mi xedviT ga mor Ce u li, ami to mac sa Zi e be li da saw va le be li me tia, mi Tu me tes, maSin, ro de sac ise srul yo fi lad, rogorc, vTqvaT, in do ev ro pu lis SemT x ve va Si, ibe ri ulkav ka si u ri ene bi aR we ri li ar aris. TviT qar Tu lic ki, dRes ar aris war mod ge ni li qarTu li enis eti mo lo gi u ri leq si konis sa xiT, ro me lic iZ le va srul infor ma ci as qar Tu li enis Zi ri Ta di leq si ku ri fon dis Se sa xeb. ami to mac, mo mix da er T d ro u lad mu Sa o ba ramde ni me jgu fis eneb ze.
_ ro me li ene bi Se is wav leT da ra Se de ge bi mi i ReT?
_ aq mox mo bi li gax lavT 8 enis ma sa la. es ene bia: qar T ve lu ris Sem Tx ve va Si _ qar Tu li, meg rulla zu ri, anu kol xu ri da sva nu ri, xo lo afxa zuradi Ru ris, anu sin du ri ene bis
Sem T x ve va Si _ af xa zu ri, aba zu ri, ubi xu ri, adi Re u ri da ya bar do u li. ne bis mi e ri am rvi dan Tu erT qar Tve lur ro me li me leq se mas, Zi ri Ta di leq si ku ri fon di dan aR mo aC n de ba Sesat y vi si ne bis mi e ri af xa zuradi Ruri eni dan, uk ve dge ba sa kiT xi sa er To kav ka si u ri war mo mav lo bis Zi ris Sesa xeb, ro me lic xan sva nur Si Se mogv r Ce ba, xan qar Tu li enis ro me li me di a leq t Si, xan meg rul Si da xa nac la zur Si. sit y ve bi Cnde ba da ikarge ba, ga mom di na re sit y va Ta aq ti u ri an pa si u ri xma re bis praq ti ki dan. zog so ci um Si an jguf Si, ro me lic ma tare be lia ama Tu im di a leq ti sa, raRa ca leq si kis na wi li pa si u ri xde ba. ma ga li Tad, sva ne bis T vis da xev su rebis T vis zRvis ter mi no lo gia ver iqne ba aq tu a lu ri, ise ve ro gorc ge mis, na vis da saw y los no tran s por ti sa. mag ram, igi ve ter mi no lo gia la zurSi da sa kuT riv qar Tul Si um did resia. ase vea af xa zur Si, Cer qe zul sa da ubi xur Si, ra tom? imi tom, rom, ese ni zRvis sa na pi ros ene bia. ami tom arafe ri aris mo u lod ne li ima Si, rom am na wil Sic Cven gvaqvs er Ti a ni warmo mav lo bis sit y ve bi.
_ ram den leq si kur er Te ul zea sa u ba ri?
_ am ga mo ce ma Si 1500 Zirfu Ze ze aris sa u ba ri, ro de sac, sul mci re,
or enob riv qve sis te ma Si aris TavCe ni li leq si ku ri izog lo se bi, anu er Ti a ni war mo mav lo bis Zirfu Ze ebi. am sa kiT x ze vmu Sa ob 1987 wlidan. Ce mi pir ve li mo nog ra fia mi eZR v na qar T ve lur sa da na xurs, me o re mo nog ra fia _ qar Tul_af xa zuradi Rurs, me sa me mi eZ R v ne ba qar Tulal ba nurs, anu qar Tulda Res t nurs da me oT xe mo nog ra fia iq ne ba Se maja me be li naS ro mi, ro de sac oT xi jgu fis ene bis: af xa zuradi Ru ris, na xu ris, da Res t nu ris da qar T ve luris ma sa le bi erT did leq si kon Si _ ibe ri ulkav ka si ur ena Ta se man tikureti mo lo gi ur leq si kon Si mo iyris Tavs. aq ve gveq ne ba pa ra le le bi bas ku ri dan, et rus ku li dan, Su me ruli dan, pe laz gu ri dan, xa Tu ri dan, hu ri tu li dan, urar tu li dan da a.S.
aq ve, min da vTqva, rom Cems am kvle veb Si di di wvli li aqvT mas wavleb lebs _ aka de mi kos qe Te van lomTa Ti Zes da prof. gi or gi ro ga vas, rom le bic iy v nen, ro gorc qar T velu ri, ase ve af xa zuradi Ru ri enebis ubad lo mcod ne ni da mkle var ni, maT mi er aR z r dil ase ve ga mor Ce ul Cer qez ko le gas Tan, qal ba ton ze i nab ke raS Tan er Tad. niS nad pa ti vis ce misa, swo red aka de mi kos qe Te van lomTa Ti Zes da pro fe sor ze i nab ke raSs mi vuZ R ve ni Ce mi 30 wlis Sro ma.
me-4 gv-dan
merab Cuxuas fundamenturi naSromi
Tbilisisuniversiteti
tsunewspaper @ tsu.gewww.tsu.ge
15
mec ni e ris, pe da go gis, Tav Se wi ru li ma mu liS vi lis xsov nas
de dof lis w ya ro Si uni ver si te tis 100 wlis iu bi le aR niS nes
iva ne ja va xiS vi lis sa xe lo bis Tbi li sis sa xel m wi fo uni ver site tis 100 wlis iu bi le wels iu
nes kos egi diT aRi niS na, rac mov le nas msof lio mniS v ne lo bas ani Webs.
is faq ti, rom 2018 we li uni versi te tis wlad ga moc xad da, mniS v ne lova nia sa qar T ve lo Si mcxov re bi ne bismi e ri pi rov ne bis T vis, miT uf ro am uni ver si te tis yve la Ta o bis kur sdam Tav re bu lis T vis. amis das tu ria am dRe eb Si de dof lis w ya ro Si, sas wav lo centr `speq t r Si~ ga mar Tu li araC veu leb ri vad Tbi li, emo ci u ri sa Ra mo.
spe ci a lu rad mom za de bul vi deoko laJ Si ga coc x l da Tsuis dam fuZneb le bis cno bi li sa xe e bi: iva ne java xiS vi li, eq v Ti me Ta ya iS vi li, pet re me li qiS vi li, di mit ri uz na Ze, Sal va nu cu bi Ze, kor ne li ke ke li Ze, aka ki Sani Ze da sxve bi.
de dof lis w ya ro el ma Tsuis kurs dam Tav re bul ma Jur na lis teb ma na i ra go raS vil ma, in ga Si o laS vil ma, na na
Wi Wi na Zem, ma Te ma ti kos ma egu li yo CiaS vil ma, is to ri ko seb ma na nu li natroS vil ma, la li ba si laS vil ma, filo lo geb ma la li gu ras pa ul ma, na na me ra biS vil ma, iu ris t ma lia Co qurma, fi zi ko seb ma Ta mar moZ R v riS vil ma, nu nu ca kaS vil ma, eko no mis teb ma re gina ja ni aS vil ma, lu i za nas yi daS vil ma, na Te la bi Ri aS vil ma, ger ma nu li enis pe da go geb ma ne li xa ra ziS vil ma, meri Ta raS vil ma da sxveb ma ga ix se nes
uni ver si tet Si ga ta re bu li uaR re sad mniS v ne lo va ni da la ma zi wle bi. TiTo e ul maT gans ea ma ye bo da, rom Tsuis stu den ti iyo da rom maT pro fe sio na li, ga moc di li da cno bi li profe so re bi da leq to re bi as wav lid nen.
Tsuis kur s dam Tav re bu lebs Tbili sit y ve biT mi mar Tes da iu bi le mi u lo ces spe ci a lu rad mow ve ul ma stum reb ma: Rvaw l mo sil ma pe da gog ma, de dof lis w ya ros sa pa tio mo qa la qem
ci sa na mWed liS vil ma, sof lis me ur
ne o bis cno bil ma spe ci a lis teb ma gi vi
Rvi ni aS vil ma da me rab ro bi taS vil ma,
ase ve, far ma cev t ma, sa qar T ve los mas S
ta biT no mi na ci a Si `ga mor Ce u li qal
ba to nis” wo de bis mflo bel ma na Te la
Rru be laS vil mako ba i Zem.
pro eq tis ide is av to ri gax l daT
mwig no bar Ta aso ci a ci is Ta na Tav m j
do ma re na na Wi Wi na Ze, xo lo mxar dam We
re bi _ mwig no bar Ta aso ci a ci is Tav m
j do ma re va no nat roS vi li da de dof
lis w ya ros me ri ni ko loz ja ni aS vi li.
sa Ra mos da sas ruls de da u ni ver si
te tis kur s dam Tav re bu leb ma gul w r
fe li mad lo ba ga da u xa des am Sex ved
ris su lis Cam d g me lebs, spon sors da
mas pin Zels, sas wav lo cen t ris `speq t
ris~ di req tors nu nu ca kaS vilimer
liS vils.
ma ri ka po pi aS vi li,Tsuis kur s dam Tav re bu li
ma le er Ti we li Ses rul de ba mas Sem deg, rac ze ci ur sa qar T velo Si da i va na fi lo lo gi is mec
ni e re ba Ta doq to ris, pro fe so ris, sa qar T ve los li te ra tu raT m cod neo bis aka de mi is aka de mi ko sis Ten giz ki ka Ce iS vi lis sul ma.
iva ne ja va xiS vi lis sa xe lo bis Tbi li sis sa xel m wi fo uni ver si te tis fi lo lo gi is fa kul te tis dam Tavre bis Sem deg man gan v lo rTu li da sa in te re so gza ka Ted ris as pi ran tobi dan pro fe so ro bam de, iyo aTe u li wle bis man Zil ze ima ve, axa li qar Tuli li te ra tu ris is to ri is ka Tedris gam ge (19872006 wleb Si).
Ten giz ki ka Ce iS vi li uni ver si tetSi XX s. 60ian wleb Si mo vi da, ro ca aq jer ki dev iR v wod nen Tav da Tovli li uni ver si te tis bo lo da ma arseb le bi, leq ci ebs kiT xu lob d nen WaRa riT mo si li maT mi er aR z r di li pir ve li Ta o bis di di war mo mad genle bi. Ten giz ki ka Ce iS vi li im Ta o baSi aR moC n da, ro mel sac ma Ti sa sa xelo saq me e bi un da ga eg r Ze le bi na, See nar Cu ne bi na maT mi er Se mo Ta va ze buli zne ob ri vi si maR le, mec ni e ru li ke Til sin di si e re ba da Tav gan wi rulo ba. am Ta o bis rCe ul war mo mad genleb Tan er Tad Ten giz ki ka Ce iS vil mac Rir se u lad aRas ru la es Zne li mi sia.
1970 wels Ten giz ki ka Ce iS vil ma da ic va sa kan di da to, xo lo 1980 wels sa doq to ro di ser ta cia. mi si kvlevis obi eq ti iyo XX sa u ku nis di di qar T ve li mwer lis kon s tan ti ne gamsa xur di as pro zis po e ti kis prob leme bi.
1972 wli dan 1982 wlam de Ten giz ki ka Ce iS vi li iyo ka Ted ris do cen ti, xo lo 1982 wels mi e ni Wa pro fe so ris wo de ba. igi kiT xu lob da leq ci ebs li te ra tu raT m cod ne o bis Se sa val Si, li te ra tu ris Te o ri a Si, po e ti ka Si, axa li qar Tu li li te ra tu ris is tori a Si, spec kurss qar Tu li po e ma da a.S., ra sac bo lo dros (2006 wli dan) da e ma ta spec kur se bi po e ti ka, ri tori ka da sti lis ti ka da Txro bis (nara ti vi) Te o ria.
sas wav lo sa mec ni e ro saq mi a no bis ro mel uban zec ki umoR vaw ia, yvelgan sa ni mu Sod uZ R ve bo da saq mes. iyo ara or di na lu ri pi rov ne ba, yu radRe bas ip y rob da uSu a lo biT, suf Ta xa si a TiT da amiT ga o ce bas da aRta ce bas iw vev da uxe Si praq ti ciz miT aR sav se prag ma tul dro Si. rwme nada kar gul ga re mo Si yvel gan si ke Tes Te sav da, axal gaz r do bas imis rwme nas uner gav da, rom su li e re ba usaz R vrod ma Ra lia da mxo lod isaa fase u li.
prof. Ten giz ki ka Ce iS vi li iyo Ci ne bu li aR m z r delpe da go gi, mi si leq ci e bi ga mo ir Ce o da ma Ral mec ni eru li do niT, gad mo ce mis si naT liT da si sa da viT. igi dam sa xu re bu lad uy var daT stu den tebs, pa ti vis ce miT da krZal viT iy v nen gam s W va lul ni
er Tob gu lis x mi e ri, axal gaz r do bis di di qo ma gis, mag ram amas Ta na ve uaRre sad prin ci pu li, mom T xov ni leqto ris mi marT.
pe da go gi ur moR va we o bas Tan erTad prof. Ten giz ki ka Ce iS vi li ewe oda na yo fi er mec ni e rul Sro mas. igi gax l daT 150am de sa mec ni e ro naS romis av to ri, ro mel Ta di di na wi li wig ne ba daa da beW di li.
Ten giz ki ka Ce iS vi li em sa xu re boda su lis im fa qiz sfe ros, ro melsac li te ra tu ris m cod ne o ba hqvia. am rTul sam ya ro Si ori en ti rad win uZ Ro da RvTi sa gan mxo lod xe lo vanTaT vis bo Ze bu li is in tu i tu ri `sace ci~, rom lis mad li Tac gza dag za em sa xu re bo da mwer lo ba sa da mxat vro bis mu zebs.
mi si mec ni e ru li xa si a Tis wig nebs Tu cal ke ul nar k ve vebs ilia Wav Wava Zis, kon s tan ti ne gam sa xur di as da sxva qar T vel mwe ral Ta Se sa xeb, agreT ve li te ra tu ris Te o ri a sa da po e ti kis sa kiT xeb ze gverds ver auvlis sa Ta na do dar gis spe ci a lis ti.
Ten giz ki ka Ce iS vil ma er Tob na yofi e ri mu Sa o ba ga Sa la axa li qar Tuli li te ra tu ris is to ri is ka Tedra ze ro gorc mis ma gam gem. mi si xelm Z R va ne lo biT mom zad da da ga mo i ca ram de ni me kre bu li. rac mTa va ria, misi me ca di ne o biT sa bo lo od da ed ga Ta vi wi na Ta o bis pro fe sormas wavle bel Ta mi er wa mow ye bul da Zal ze ga Wi a nu re bul saq mes _ mom zad da da uk ve or g zis _ 2003 da 2010 wlebSi ga mo i ca T. ki ka Ce iS vi lis Ta na avto ro biT da re daq to ro biT, axa li qar Tu li li te ra tu ris is to riis sa xel m Z R va ne los (umaR le si saswav leb le bi saT vis) II to mi, rom lis pir ve li to mi jer ki dev 1956 wels iyo ga mo ce mu li. ro gorc ka Ted ris xel m Z R va ne li T. ki ka Ce iS vi li Ta vis ko le geb Tan iyo uSu a lo, da u Za ba vi, taq ti a ni, yve las aZ lev da mu Sa o ba Si srul Ta vi suf le bas. mas Tan ur Ti erTo ba yve las si a mov ne bas ani Web da.
mog vi a ne biT Ten giz ki ka Ce iS vil ma ga mos ca mxat v rulese is tu ri xa si aTis kre bu li `ma ra dis aris wig ni~, ro mel Sic Ta vi si dro i sa da sa kuTriv Ta vi si fiq re bi da sa wu xa ri gamo xa ta da ro mel mac mis av tors damsa xu re bu li aRi a re ba mo u ta na.
ro gorc er Ti di di mec ni e ri brZa nebs, mkvlev ris ama gi ara mar to imi Taa `da sa fa se be li, Tu ra da debi Ti Se de ge bi mi i Ro... ra miR we ve bi aqvs mec ni e re ba Si~, ara med imi a Tac `Tu ram de nad da a in te re sa man sxvebi~, ram de ni Rir se u li mo wa fe aRzar da da azi a ra did mec ni e re bas, gver d Si amo i ye na (kor ne li ke ke li Ze). prof. Ten giz ki ka Ce iS vi li am mxriv bed ni e ri brZan de bo da. mi si xel m Z Rva ne lo biT di ser ta ci e bi da ic ves da sa xe lov nad iR v wi an sa mec ni e ro da pe da go gi ur as pa rez ze da tons aZle ven qar Tul mec ni e re bas mi si aR
z r di le bi, ro mel Tac di dad da u fases Rvaw li da sa Ta na do siy va ru liT upa su xes amag dar mec ni ers.
yve la fer Tan er Tad prof. Ten giz ki ka Ce iS vi li aq ti u rad ewe o da sa zoga do eb riv saq mi a no bas. igi axal gazr do bi dan ve Ca e ba fa kul te tis cxovre ba Si. wle bis man Zil ze iyo Tsuis fi lo lo gi is fa kul te tis de ka nis mo ad gi le sa mec ni e ro na wil Si, univer si te tis di di sab Wo sa da fa kulte tis sab Wos wev ri, di ser ta ci e bis dac vis spe ci a li ze bu li sab Wos swavlu li de ka ni, fa kul te tis sa mec ni erosa li te ra tu ro Jur na lis sa redaq cio ko le gi is wev ri da a.S.
qvey nis er T gu li Svi li, mis bedze fiq riT, mis mo ma val ze oc ne biT sul d g mu lob da. mi si pat ri o tu li Se mar Te ba, sab r Zo lo gan w yo bi le ba, mi si or ga ni za to ru li Za la kar gad ga moC n da 80ia ni wle bis mi wu ruls, erov nu li moZ ra o bis aR mav lo bis Jams da gan sa kuT re biT 90ian wleb Si, Cve ni qvey ni saT vis um Zi mes pe ri od Si. wle bis man Zil ze sa qar T ve los pir veli pre zi den tis zvi ad gam sa xur di as da va le biT, ro me lic am dros dev nilo ba Si im yo fe bo da, Ten giz ki ka CeiS vi li sa Ta ve Si Ca ud ga zvi ad gamsa xur di as da me rab kos ta vas mi er aR g z ne bul erov nul moZ ra o bas da gan sa kuT re biT ga sas ti ke bul xun tasTan Wi dil Si Wir sa da gan sac delSi ga mo a ta ra igi. bev ri Se u rac x yofa da dam ci re bac Sex v da da ma inc si coc x lis ris kis fa sad ar gat y da, ver mod ri kes da ra in du lad em saxu ra Ta vi suf le bis WeS ma rit ide as. yve la fers Ta vis T vis Cve u li up reten zi o biT da ux ma u rod ake Teb da, iyo sul g r Ze li, ara vis amad li da Tavs, ara vis gan mo iT xov da ise moqce u li yo, ro gorc Tvi Ton iq ce o da, sxve bis gan igi mxo lod qvey nis er Tgu le bas, uRa la to bas iT xov da. rogorc it y vi an, id ga iq, sa dac un da mdga ri yo da sxvag va rad ar Se eZ lo.
Ten giz ki ka Ce iS vil ma ara mar to sit y viT, mo wo de biT, ara med cremliT, tan j viT da sis x liT aC ve na qveya nas, Tu ras niS nav da sam Sob los sam s x ver p lo ze zva ra kad Ta vi sa da
oja xis mi ta na. Ten giz ki ka Ce iS vi lis um c ro si va Ji, ro man ti ku li su lis Wa bu ki, ra ti, gmi ru lad da e ca saqar T ve lo dan mo saw y ve tad gan wi rul ula ma zes sa qar T ve lo Si, af xa zeT Si, im rwme niT, rom pro tests uc xa debda, eb r Zo da qve ya na Si ga me fe bul uzne o bas, sam Sob los Si na ur da ga re Se mtrebs. ra ti Ten giz ki ka Ce iS vi lis Ria Wri lo bad dar Ca bo lom de. Se uri geb lo bis tki vi liT da Ji niT atareb da mis fa qiz xsov nas.
pi rov nul ma tra ge di am Ten giz kika Ce iS vil Si od na va dac ver Cak la sicoc x lis siy va ru li. man ki dev er Txel da a na xa mTel sa qar T ve los, ramde nad ga u te xe li da uZ le ve lia qarT ve li ka cis, qar T ve li ma mis ra in duli su li. Ten giz ki ka Ce iS vi li imiTac iyo su li e rad mtki ce da ama yi, rom bur jad ed ga uer T gu le si me uRle, Ta na meb r Zo li, ga u te xe li jil da ami ra naS vi liki ka Ce iS vi li, ro mel mac im q vey na dac, ze ci ur sa qar T ve lo Sic, Ta vis ra tis Tan meg zu ro ba ga u wia mamas. ba ton Ten gizs am qvey nad mo maval ze saz ru na vad dar Ca uf ro si vaJi da rZa li, ori uk ve da o ja xe bu li ula ma ze si Svi liS vi li da sa mi SvilTaS vi li, rom le bic ki dev im rav le ben pa pi sa da qvey nis sa i me dod.
gar dac va le bam de er Ti wliT ad re ba ton ma Ten giz ma sa mi pa ta ra wig naki da beW da. pir vel Si mi si cxov re bis ga mo na ca di, na fiq ri, mi si az re bia war mod ge ni li (`xve u le bi~), xo lo da nar Cen or Si leq se bi (`tki vi le bi~) da moT x ro ba (`mic va le bu liT asuld g mu le bu li sin di sis tki vi li~). es wig na ke bi itevs usaS ve lo dar d sa da tki vils da znes ru li ka cis si na nulis Ra Ra diss.
sul bo lom de ba to ni Ten gi zi gul Si ik lav da da mxo lod qa Ralds um xel da Ta vis mwa re tki vi lebs, gareT ki ma ga liTs aZ lev da yve las da, pir vel rig Si, axal gaz r do bas keTil So bi lu ri ide e bis er T gu le bisas, rwme na Se u la xa o bi sas, amo u wu ravi op ti miz mi sas, am su lis k ve Te biT zrdi da igi bo lom de Ta vis stu dentebs.
uWir da, bo los fi zi ku ra dac Zali an ga u Wir da ba ton Ten gizs, mag ram ji u tad ma inc uni ver si te ti sa ken mois w ra fo da Ta vi si say va re li saq mis sa ke Teb lad, stu den teb Tan leq ci e bis Ca sa ta reb lad, maT Tan ur Ti er To ba sa si coc x lo moT xov ni le ba iyo mi si, ve ra vin da ve ra fe ri aka veb da.
ko le ge bis, mi si stu den te bis mexsi e re bi dan ara so des amo iS le ba xeliT ya var jen ze day r d no bi li, tkivi liT, mag ram ma inc ji u tad au dito ri i sa ken mi ma va li Ten giz ki ka Ce iSvi li, ro mel sac ax lac au ci le be li da di di saT q me li mih qon da axal gazr do bas Tan.
oTar ba qa ni Ze,la do mi naS vi li
Tengiz kikaCeiSvili
`Tsu sa bav S vo uni ver si tetis~ mi er gan xor ci e lebul `axal gaz r da mkvle
var Ta klu bis~ pro eq t Si, rom lis mi za nia mos wav leaxal gaz r do bis Car Tu lo bis gaz r da mo sax le o bisT vis saf r T xis Sem c ve li bu neb rivi da so ci a lu ri pro ce se bis Seswav la Si da, Se sa ba mi sad, pre ven ciul Ro nis Zi e ba Ta ga ta re ba Si, uk ve aq ti u rad Ca er To ara er Ti sko la. dRes erTerT aq tu a lur prob le mas war mo ad gens xan Z ris Se de gad ga damw va ri tye e bi da azi ur fa ro sa nasTan brZo la. 21 marts aga ris sa jaro sko lis axal gaz r da mkvle var Ta klu bi `ime dis~ wev re bi `Tsu sa bav Svo uni ver si te tis~ norC ge og raf Ta sko las ew viv nen da Ta vi an Ti kvle vis Se de ge bi war mo ad gi nes.
klu bis aq ti ur ma wev reb ma: li li ga Ce Ci la Zem, gi or gi jus tiS vil ma, gi or gi mex riS vil ma da gi or gi lomi Zem klu bis mi er Ca ta re bul eq s peri men t ze isa ub res.
ma Ti in for ma ci iT, sko lis sakla so oTa xeb Si da ka bi netla bo rato ri eb Si, rom le bic kar gad Tbe ba da mzi Tac kar gad aris ga na Te bu li, mTe li zam T ris gan mav lo ba Si momrav l d nen coc xa li, zrdas ru li aziu ri fa ro sa ne bi. mos wav le eb ma faro sa nas kver c xe bi mce na re e bis foTleb zec Se niS nes. X kla sis mos wavlem gi or gi lo mi Zem Ta na to leb Tan er Tad ga daw y vi ta kvle vis Ca ta re ba. `Tav da pir ve lad sa mi kon te i ne ri avi ReT. pir vel kon te i ner Si mo vaTav seT sur ne lo va ni sap nis wyal x sna ri, me o re Si _ sa me di ci no spir ti, me sa me Si ki Zma ri mo va Tav seT. sa mi ve kon te i ner Si er T d ro u lad Cav ya reT fa ro sa ne bi, rom le bic Cvens sak la so oTa xeb Si Se vag ro veT da dro davniS neT. sap nis wyal x s nar Si Cag de bisTa na ve fa ro sa na ga nad gur da, sa me dici no spir t Si Cag de bi dan mav ne be li mxo lod 58 wuT Si ga nad gur da, xolo Zmar ma mas ze Za li an gvi an imoqme da. aqe dan ga mom di na re, vva ra udobT, rom, sus ti mJa vis Ses xu re bis Sem T x ve va Si, is ver ga nad gur de ba. Ce mi az riT, fa ro sa nas ar mos wons va ni lis aro ma ti, am de nad, Se iZ le ba, rom fa ro sa nas aq ti u ri gam rav le bis dros mce na re e bi Se i wam los va ni lis wyal x s na riT. Cven va pi rebT am me Todis ga mo ye ne bas da dak vir ve bas. vapi rebT Sev q m naT mik ro eko sis te ma, sa dac mo vam rav lebT fa ro sa nebs da maT ze qi mi ur kvle vebs Ca va ta rebT~, _ ga nac xa da gi or gi lo mi Zem.
aga ris sa ja ro sko lis bi o logi is pe da go gis el za xo ma su ri Zis TqmiT, sko lis mos wav le e bi kvleveb Si di di mon do me biT Ca er T nen da gar k ve ul Se de geb sac mi aR wi es.
`qve ya na Si eko lo gi ur prob le mebze zrun va sko lis asa ki dan ve un da da iw yos. sa bed ni e rod, aga ris skolas aqvs Ta na med ro ve teq ni kiT aRWur vi li ka bi netla bo ra to ria, sadac mos wav le e bi di di xa li si Ta da mon do me biT mu Sa o ben. kvle ve bis pa ra le lu rad vzru navT axa li nerge bis ga xa re ba ze, ro me lic ga dam wva ri tye e bis mi da mo eb Si da ir g ve ba. ama ve miz niT vTa nam S rom lobT `Tsu sa bav S vo uni ver si tet Tan~, ro me lic xels gviw yobs war ma te biT gan va xorci e loT Cve ni pro eq te bi~, _ aR niSna el za xo ma su ri Zem.
`Tsu sa bav S vo uni ver si te tis~ prog ra me bis ko or di na to ris de metre mo de ba Zis in for ma ci iT, mim dina re wels sa bav S vo uni ver si te tis Se Ta va ze biT, eko lo gi u ri prob leme bis mog va re bis miz niT, sa ja ro sko leb Si da ar s da klu be bi, sa dac mos wav le e bi sxva das x va Te ma ti ka ze imu Sa veb d nen da kvle vebs awar moeb d nen. `Cvens Se Ta va ze bas aq ti u ri ga mox ma u re ba moh y va. maT So ris, agaris sa ja ro sko la mar T lac ga morCe u lia. isi ni di di in te resT Ca erT nen bor jom Si dam w va ri tye e bis
aR d ge na Si da fa ro sa nas wi a aR m deg daw ye bul kam pa ni a Si. sa in te re soa is faq tic, rom sko lis mos wav le eb ma Ta vad mo i fiq res am mwer Tan brZolis me To di ka, ro me lic, mar T lac, mniS v ne lo va ni da yu rad sa Re bia. Cveni az riT, maT mi er Se mu Sa ve bu li me To di im sam Tav ro bo uw ye beb sac ga mo ad ge baT, rom le bic am mi mar Tule biT mu Sa o ben. ase ve, sa in te re soa go ris, qo bu le Tis da sxva re gi onis sa ja ro sko leb Si Seq m ni li ekoklu be bi, rom le bic am prob le me biT ari an da in te re se bul ni. `Tsu sa bavS vo uni ver si te tis~ mi za nia am klube bis xel Sew yo ba da in for ma ci is gav r ce le bis uz run vel yo fa~, _ ambobs de met re mo de ba Ze.
`Tsu sa bav S vo uni ver si te tis~ xel m Z R va ne lis ma ri na lo mo u ris az riT, qvey nis eko lo gi a ze zrunva mTa var pri o ri te tad un da iq ces ro gorc mo sax le o bis T vis, ase ve xeli suf le bis T vi sac: `aga ris sko la mo wi na vea da aq ti u rad aris Car Tuli Cven mi er gan xor ci e le bul proeq teb Si. mom s w re gav x diT ara er Ti eko lo gi u ri prob le mi sa: xan Z re bis Se de gad tye e bi ga Ca nag da, rac uaryo fi Tad ai sa xa sa qar T ve los ekolo gi a ze. ase Ti ve mtkiv ne u lia faro sa nas Tan brZo lis prob le ma. yvelas va lia, am sa kiT x ze ifiq ros da qme di Ti na bi je bi ga dad g das, rad gan Tu ki sof lis me ur ne o bis gan vi Ta rebas saf r T xe Se eq m ne ba da sof leb Si mo sa va li ga nad gur de ba, es qvey nis eko no mi ka ze mwva ved ai sa xe ba. sa si amov no faq tia, rom aga ris sa ja ro sko lis norC mkvle var Ta klu bi aqti u rad Ca er To am prob le me bis gadaW ra Si. sa bav S vo uni ver si te ti am klu beb Tan er Tad kvla vac aq ti u rad ga ag r Ze lebs Ta vis saq mi a no bas~, _ ga nac xa da ma ri na lo mo ur ma.
Tbilisis universiteti
16
Tsu-is 100 wlis iu bi le sad mi miZ R v ni lika me ru li mu si kis kon cer ti
ÌÈÀÅÀÒÉ ÒÄÃÀØÔÏÒÉ
nino kakulia
ÌÈÀÅÀÒÉ ÓÐÄÝÉÀËÉÓÔÉ
maia toraZe
ÔÄØÍÉÊÖÒÉ ÒÄÃÀØÔÏÒÉ
manana jurxaZe
ÒÄÃÊÏËÄÂÉÉÓ ßÄÅÒÄÁÉ:
rismag gordeziani, iago kaWkaWiSvili,eTer xaraiSvili,
lado papava,manana SamiliSvili,
Temur nadareiSvili,lado minaSvili,
moris SalikaSvili,nino CixlaZe,
giorgi jaiani,arsen gvenetaZe,mariam ciskaZe,
nino WalaganiZe,irma ruxaZe
ÑÖÒÍÀËÉÓÔÄÁÉ:
nato obolaZe
Tamar dadiani
SurTxia beroSvili
ÌÉÓÀÌÀÒÈÉ:ÉËÉÀ àÀÅàÀÅÀÞÉÓ ÂÀÌÆ. 13(Tsu-is me-3 korpusi)
vebgverdi:
newspaper.tsu.edu.ge
el.fosta:
2 22 36 62
×ÏÔÏÊÏÒÄÓÐÏÍÃÄÍÔÉ
ana bolqvaZe
ÊÏÌÐ. ÖÆÒÖÍÅÄËÚÏ×À
zaza gulaSvili
aga ris sa ja ro sko lis mos wav le eb mafa ro sa nas ga sa nad gu reb lad axa li
xri ki ga mo i go nes
1 oqtombridan
gadacema `uni-versia~
gadis regionul
televiziebSi, rasac
saqarTvelos
regionul
mauwyebelTa asociacia
uzrunvelyofs (Tsu-sa
da saqarTvelos
regionul mauwyebel-
Ta asociaciasTan
gaformebuli memo-
randumis Tanaxmad).
Sur T xia be roS vi li
iva ne ja va xiS vi lis sa xe lo bis Tbi li sis sa xel m wi fo uni versi tet Si ka me ru li mu si kis kon
cer ti ga i mar Ta, ro me lic Tbi li sis sa xel m wi fo ka me rul ma or kes t r ma `sa qar T ve los sim fo ni e tam~ da zaqa ria fa li aS vi lis sa xe lo bis cen tra lur ma sa mu si ko sko lam ̀ ni Wi er Ta aT w led ma~ Tsuis 100 wlis iu bi les mi uZ R v nes. kon certs Tsuis req tori gi or gi Sar va Si Ze, pro fe sormas wav leb le bi, stu den te bi da mu sika lu ri sa zo ga do e bis war mo mad genle bi da es w r nen.
Tsuis req tor ma gi or gi Sarva Si Zem `sa qar T ve los sim fo ni e tas~ da `ni Wi er Ta aT w leds~ mad lo ba
ga da u xa da. `89 Te ber v lis sa i u bi
leo Ro nis Zi e be bis mim di na re o bi sas
`ni Wi er Ta aT w le dis~ ga mos v lam Cve
ni uc xo e li ko le ge bi aRaf r To va
na. am je ra dac Tbi li sis sa xel m wi fo
uni ver si tet ma `sa qar T ve los sim fo
ni e ta sa~ da `ni Wi er Ta aT w le dis
gan~ Za li an kar gi sa i u bi leo sa Cu
qa ri mi i Ro. di di mad lo ba min da
ga da vu xa do maT im siy va ru lis T vis,
ro me lic gag vi zi a res~, _ aR niS na
Tsuis req tor ma da `ni Wi er Ta aT w
leds~ sa i u bi leo Ro nis Zi e be bis sa
or ga ni za cio saq me eb Si mxar da We ri sa
da aq ti u ri Ta nam S rom lo bi saT vis
mad lo bis si ge li ga das ca.