ÎÍÖÃÎÉ ÁÀÉÄËÛÍ ÁÀÉÃÓÓËËÀÃÛÍ 2006 ÎÍÛ ÇÎÐÈËÒ, Ò¯¯ÍÈÉÃ

ÕÝÐÝÃƯ¯ËÝÕ ÀÐÃÀ ÕÝÌÆÝÝ

Îíöãîé áàéäëûí åðºíõèé ãàçðûí Гамшгаас хамгаалах бодлого, төлөвлөлт, сóðãàëò,

ñóðòàë÷èëãààíû õýëòñèéí ахлах мэргэжилтэн

дээд ахмад Л.Болдбаатар

Áèä сэргийлнэ, аварíà, òóñàëíà

Эрүүл мэндийн байгууллагуудын сар бүрийн нэгдсэн уулзалтанд зориулав.

2

Зорилго:

1. Гамшгийн удирдлагын талаар онолын мэдлэг олгох2. Гамшгийн удирдлагын үе шат дахь арга хэмжээг тайлбарлах3. Аюулгүй амьдрах ухааны хүмүүжил төлөвшүүлэх

Ãàìøèã

/”Ãàìøãààñ õàìãààëàõ òóõàé” õóóëü 4.1.2/

Ãàìøèã

Îëîí õ¿íèé ýð¿¿ë ìýíä, àìü íàñ õîõèðîõ, ìàë, àìüòàí õîðîãäîõ, ýä õºðºíãº, õ¿ðýýëýí áàéãàà

îð÷èíä èõ õýìæýýíèé õîõèðîë ó÷ðàõ

“Àþóëò ¿çýãäýë”

Õ¿÷òýé öàñàí áîëîí øîðîîí øóóðãà, ãàí, çóä, ¿åð, ãàçàð

õºäëºëò, öºëæèëò áîëîõ, ãàë ò¿éìýð, õ¿í, ìàë àìüòíû

áîëîí óðãàìëûí ãîö õàëäâàðò ºâ÷èí ãàðàõ, õîðòîí ìýðýã÷èä òàðõàõ

“Òåõíèêèéí õîëáîãäîëòîé òîìîîõîí îñîë”

¯éëäâýðëýë, òåõíîëîãèéí ãîðèì çºð÷èãäñºíººñ òîíîã òºõººðºìæ, áàðèëãà áàéãóóëàìæ, øóãàì ñ¿ëæýý ýâäðýõ, òýýâðèéí õýðýãñýë îñîëäîõ, ñ¿éðýõ, öàöðàã èäýâõò áîëîí õèìèéí õîðò áîäèñ àëäàãäàõ

Àëàí õÿäàõ àæèëëàãàà Äýëáýðýëò

ÃÀÌØÃÈÉÍ ÀÞÓË

5

Ãàìøèã ãýæ þó âý?

Аюулт їзэгдэл, техникийн холбогдолтой осол, алан хядах ажиллагаа, дэлбэрэлтийн улмаас олон хїний эрїїл мэнд, амь нас хохирох, мал, амьтан олноор хорогдох, эд хєрєнгє, хїрээлэн байгаа орчинд улс, орон нутгийн дотоод нєєц боломжоос давсан хохирол учрахыг õýëíý.

/”Ãàìøãààñ õàìãààëàõ òóõàé” õóóëü 4.1.2/

6

Àëèâàà ãàìøãèéí ¿ð äàãàâàð íü þó áàéäàã âý?

• Õ¿íèé ýð¿¿ë ìýíä, àìü íàñíû õîõèðîë• Ñýòãýë ç¿éí õÿìðàë ãóòðàë• Ýä õºðºíãº, ýäèéí çàñãèéí õîõèðîë• ßäóóðàë, àæèëã¿éäýë• Áàéãàëü ýêîëîãèéí äîðîéòîë• Òºñâèéí àëäàãäàë /òºëºâëºã人ã¿é

çàðäàë/

7

Ãàìøãààñ õàìãààëàõ

Þóíààñ ÃÀÌØÃÈÉÍ ÀÞÓËÀÀÑ

Þóã Õ¿í àì, ìàë àìüòàí, ýä õºðºíãº, õ¿ðýýëýí áàéãàà îð÷íûã

ßàõ

1.Óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõ

2.Àâðàõ

3.Õîð óðøãèéã àðèëãàõ

4.Õîéøëóóëøã¿é ñýðãýýí áîñãîõ

Õ¿í àìûã ñóðãàæ áýëòãýõ

ÕÀÌÃÀÀËÀÕ

8

Ãàìøãààñ õàìãààëàõ

Гамшгийн аюулаас хїн ам, мал, амьтан, эд хєрєнгє, хїрээлэн байгаа орчныг урьдчилан сэргийлэх, аврах, хор уршгийг арилгах, хойшлуулшгїй сэргээн босгох, эдгээр їйл ажиллагаанд хїн амыг сургаж бэлтгэх цогцолбор арга хэмжээг õýëíý. /

”Ãàìøãààñ õàìãààëàõ òóõàé” õóóëü 4.1.1/

9

Ãàìøãèéí óäèðäëàãà Ãàìøãèéí óäèðäëàãà

Ãàìøãèéí ýмзэг байдал èõòýé õ¿í àìûí ýрсдэлийг áóóðóóëàõ, ãàìøèã òîõèîëäñîí ¿åä ò¿¿íèé õîð óðøãèéã øóóðõàé ¿ð ä¿íòýé àðèëãàõ, öààøäûí õºãæëèéí ÷èã õàíäëàãûã òîäîðõîéëîõ ºðãºí õ¿ðýýòýé öîãö ¿éë àæèëëàãààã õýëíý.

Ãàìøãèéí óäèðäëàãûí Ãàìøãèéí óäèðäëàãûí çîðèëãî íü: çîðèëãî íü:

• Аюул болон х¿í àìûí ýìçýã áàéäëààñ ¿¿ñ÷ áîëîõ ãàìøãèéí áîëçîøã¿é õîõèðëûã áóóðóóëàõ /õýðýâ áîëîìæòîé áîë á¿ðìºñºí àðèëãàõ/

• Ãàìøèãò íýðâýãäñýí õ¿í àìä ÿàðàëòàé áºãººä íýí õýðýãöýýòýé õ¿ì¿¿íëýãèéí òóñëàìæ ¿ç¿¿ëýõ

• Óðüä ºìíº áàéñàí ýðñäэëýýñ áàãà ýðñäýëòýé áîëãîõûí òóëä ¿ð ä¿íòýé, óðò õóãàöààíû ñýðãýýí áîñãîõ, õºãæëèéí àðãà õýìæýý àâàõ

10

Ãàìøãèéí óäèðäëàãûí á¿òýö

Ãàìøãèéí óäèðäëàãà

(disaster management)

Ãàìøãèéí ºìíºõ óäèðäëàãà

Ãàìøãèéí ¿åèéí óäèðäëàãà

Ãàìøãèéí äàðààõü óäèðäëàãà

-ãàìøãèéí ýìçýã áàéäàë, ýðñäэëèéí ¿íýëãýý-óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõ-ãàìøãèéí àþóë, ýðñäýë, ýìçýã áàéäëûã áóóðóóëàõ-áýëýí áàéäàë

Ãàìøãèéí ýðñäэëèéí óäèðäëàãà(disaster risk management)

Àâðàõ àæèëëàãàà

(emergency aid)

-ýðýí õàéõ,àâðàõ -õ¿ì¿¿íëýãèéí òóñëàìæ-¿íäñýí äýä á¿òöèéã ñýðãýýõ-õîõèðëûí ¿íýëãýý õèéõ

Ñýðãýýí áîñãîõ àæèëëàãàà

(reconstruction)

-õîð óðøãèéã àðèëãàõ-ñýðãýýí çàñâàðëàõ-ñýðãýýí áîñãîõ

Ãàìøèã òîõèîëäîõ ìº÷

Õîð óðøãèéã àðèëãàõ

Ñýðãýýí áîñãîõ

(ãýòëýí äàâàõ)

Õºãæèë Óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõ

Ãàìøãèéí àþóëûã

áóóðóóëàõ

Áýëýí áàéäëûã õàíãàõ

ÃÃАМШИГ БА ХӨГЖИЛАМШИГ БА ХӨГЖИЛ

ХӨГЖИЛ ЭМЗЭГ БАЙДЛЫГ ИХЭСГЭЖ БОЛНО

ХӨГЖИЛ ЭМЗЭГ БАЙДЛЫГ БУУРУУЛЖ БОЛНО

ГАМШИГ ХӨГЖЛИЙГ СААРУУЛЖ БОЛНО

ГАМШИГ ХӨГЖЛИЙН ЧИГ ХАНДЛАГА БОЛОМЖИЙГ БИЙ БОЛГОНО

ХӨГЖЛИЙН ХҮРЭЭ

СӨРӨГ ХҮРЭЭ ЭЕРЭГ ХҮРЭЭ

ГАМШГИЙН ХҮРЭЭ

Ãàìøãèéí Ãàìøãèéí эмзэг байдал:эмзэг байдал:

Гамшгийн болзошгүй аюулд хүн ам, мал, амьтан, эд хөрөнгө, хүрээлэн байгаа орчин өртөгдөх зэрэг

/”Гамшгаас хамгаалах тухай” хууль 4.1.6/

Гамшгаас гадна эмзэг байдлыг бий болгоход чухлаар нөлөөлдөг хүчин зүйл бол ЯДУУРАЛ мөн

Ãàìøãèéí Ãàìøãèéí эрсдэл:эрсдэл:

Гамшгийн улмаас хүн ам, мал, амьтан, эд хөрөнгө, хүрээлэн байгаа орчинд учирч болзошгүй хохирлын магадлал

/”Гамшгаас хамгаалах тухай” хууль 4.1.5/Гамшгийн эрсдэл бол гамшгаас учруулах хор уршиг, хөнөөл, гарз, эмгэнэл, доройтлын болзошгүй байдал юм

1. Åðºíõèé2. ªäºð òóòìûí3. Öàã ¿åèéí

Ãàìøãèéí óäèðäëàãûí òºðºë

Áóöàõ õîëáîî

¯éë àæèëëàãàà (¿éëäýë)

Îðö Ãàðö

Ãàìøãèéí óäèðäëàãûí ¿å øàò äàõü Ãàìøãèéí óäèðäëàãûí ¿å øàò äàõü àðãà õýìæýýàðãà õýìæýý нь нь

1. Ãàìøãèéí ýðñäэëèéí óäèðäëàãûã õýðýãæ¿¿ëýõ

2. Ãàìøãèéí ãîëîìòîä àâðàõ àæèëëàãààã çîõèîí áàéãóóëàõ

3. Ñýðãýýí áîñãîõ

Ãàìøãèéí ýðñäÃàìøãèéí ýðñäээëèéí óäèðäëàãëèéí óäèðäëàãаа•Ãàìøãààñ óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõ

•Ãàìøãèéí àþóëûã áóóðóóëàõ

•Ãàìøãèéí áýëýí áàéäëûã õàíãàõГамшгаас урьдчилан сэргийлэх гэдэг нь тодорхой болсон гамшгаас богино хугацааны дотор урьдчилан сэргийлэх замаар учруулах хохирлыг бууруулахад чиглэгдсэн арга хэмжээ авахыг хэлнэ.

Ãàìøãèéí àþóëûã áóóðóóëàх

Ãàìøãèéí ýìçýã áàéäàë, ýðñäэëèéã áóóðóóëñíààð èðýýä¿éä ãàð÷ áîëçîøã¿é ãàìøãèéí õîõèðëûã áàãàñãàõàä ÷èãëýñýí ¿éë àæèëëàãàà þì.

Энэ нь:• Инженерийн• Инженерийн бус арга хэмжээ

авахыг хэлнэ.

Инженерийн:Инженерийн:1. Үерийн далан барих2. Газар хөдлөлтийг тэсвэрлэх

барилга, байгууламж барих3. Малын хашаа хороо босгох4. Бэлчээрт худаг гаргах5. Өвөлжилтийн бэлтгэл хангах6. Урьдчилан сэргийлэх

вакцинжуулалт

Инженерийн бус:Инженерийн бус:1. Гамшгаас хамгаалах хууль

тогтоомжийг боловсронгуй болгох, шинэчлэх

2. Газар ашиглалтыг зохистой төлөвлөх3. Газар хөдлөлтийн эсрэг барилгын

код стандартыг боловсруулан мөрдүүлэх

4. Хүн ам, эд хөрөнгийн гамшгийн даатгал

Ãàìøãèéí áýëýí áàéäëûã Ãàìøãèéí áýëýí áàéäëûã õàíãàõõàíãàõ

Ãàìøèã òîõèîëäñîí ¿åä ò¿¿íèé õîð óðøãèéã õýðõýí øóóðõàé áºãººä ¿ð ä¿íòýé àðèëãàõ, ãàìøãèéí ¿åä ãàð÷ áîëçîøã¿é õ¿íäðýë áýðõøýýëèéã óðüä÷èëàí òºñººëñíèé ¿íäñýí äýýð òýäãýýðèéã õýðõýí îíîâ÷òîé çîõèöóóëàõ òàëààð òºëºâëºæ, çîõèõ áýëòãýëèéã õàíãàõàä îðøèíî.

Гамшгийн бэлэн байдлыг хангах үе шат нь “Хамгаалалтын хоёр дахь зурвас” юм

Ãàìøãèéí ãîëîìòîä àâðàõ àæèëëàãààã çîõèîí Ãàìøãèéí ãîëîìòîä àâðàõ àæèëëàãààã çîõèîí áàéãóóëàõáàéãóóëàõ

Гамшиг болохоос өмнөхөн, гàìøãèéí ¿åä áîëîí ò¿¿íèé õºíººëèéí äàðàà ýðýí õàéõ, àâðàõ, ÿàðàëòàé õ¿ì¿¿íëýãèéí òóñëàìæ ¿ç¿¿ëýõ áîëîí áóñàä õîéøëóóëøã¿é àðãà õýìæýý àâàõ àæèëëàãàà þì.

Үр дүн нь бэлэн байдлаас ихээхэн шалтгаална.Хүнд нөхцөлд явагддаг.Энэ үе шатанд:• Нэрвэгдэгсдийг эрэн хайх, аврах• Эмнэлгийн болон хүмүүнлэгийн яаралтай тусламж үзүүлэх• Хүн амыг нүүлгэн шилжүүлэх• Түр орогнох байр, хоол хүнс, усаар хангах• Холбоо, мэдээллийг зохион байгуулах• Эрүүл мэнд, ариун цэврийн үйлчилгээ үзүүлэх• Зам харгуйг чөлөөлөх

Ãàìøãèéí õîð óðøãèéã àðèëãàõàä åðºíõèé人 Ãàìøãèéí õîð óðøãèéã àðèëãàõàä åðºíõèé人 äàðààõ õ¿íäðýë ãàðäàã. äàðààõ õ¿íäðýë ãàðäàã.

• Ãàìøãààñ õàìãààëàõ õóóëü ýðõ ç¿éí îð÷èí á¿ðýëäýí òîãòîîã¿é

• Ãàìøãààñ õàìãààëàõ áýëýí áàéäëûí ò¿âøèí äîîãóóð• Çàðëàí ìýäýýëýõ ÷àäàâõè ñóë• Õ¿÷ õýðýãñëèéã äàé÷ëàõ, òàòàí îðîëöóóëàõàä öàã

àëäàõ• Õîõèðëûí ¿íýëãýý, õýðýãöýýã òîäîðõîéëîõ ÷àäàâõè ìóó• Ãàìøãèéí ìýäýý, ìýäýýëëèéí ÷àíàð õàíãàëòã¿é• Ãàìøãèéí ãîëîìòîä õýò îëîí õ¿í, áàéãóóëëàãà öóãëàðàõ• Ãàìøãèéí íººö õºðºí㺠õàíãàëòã¿é• Àð òàë õàíãàëòûí õ¿íäðýë ó÷ðàõ• Õýâëýë ìýäýýëëèéí áàéãóóëëàãààñ ó÷ðàõ áýðõøýýë• Íýðâýãäýãñäèéí õýðýãöýýã ¿ë õàíãàõ òóñëàìæ èðýõ• Ãàìøãèéí ¿åèéí çîõèöóóëàëò ìóó

Канадын эрдэмтэн Ж.Сканлон “Миний судалсан бүх гамшгийн хор уршгийг арилгах ажиллагаа бүрт давтагдан гарч байсан бэрхшээл бол гамшгийн зохицуулалт байв” гэж хэлсэн.

Ñýðãýýí áîñãîõÑýðãýýí áîñãîõ Õ¿í àìûí àæ àìüäðàëûã õýâèéí áàéäàëä îðóóëàõòàé õîëáîãäñîí àðãà õýìæýýã õýðýãæ¿¿ëäýã.Ñýðãýýí áîñãîõ, ñýðãýýí øèíý÷ëýõ àðãà õýìæýý íü ÿäóóðëûã áóóðóóëàõ, àìüæèðãààíû ò¿âøèíã äýýøë¿¿ëýõýä ÷èãëýãäýæ, òóõàéí óëñ îðíû ¿íäýñíèé õºãæëèéí áîäëîãûí ñàëøã¿é õýñýã áàéõ ¸ñòîé.

ÀÑÓÓËÒ? ? ?