١

بسمه تعالي

ودستگاه غير سوزپسماندهاي بهداشتي درماني

:گردآوري وتنظيم

فاطمه حسن تهراني

آارشناس بهداشت محيط مرآز آموزشي ودرماني فرشچيان

٨٨شهريور

:منابع

آتاب گندردايي ودفع پسماندهاي بيمارستاني پزشكي وآموزشدرمان،دستورالعمل هاي آشوري وزارت بهداشت

تحقيقات پاك البرزشرآت –دستگاه بي خطر سازي عفوني ،)هايدرو آالو(سترون ساز: مقاله

٢

پسماندهاي بهداشتي درماني

پسماندهاي بهداشتي درماني شامل آليه پسماندهاي توليد شده بوسيله مراآز و مؤسساتـــي از قبيــــل بيمارستانها ، ــر ايــن .اههاي تــشخيص طبــي و تحقيقــاتي و ســاير مراآــز مــشابه اســت مراآــز بهداشــتي درمانــــي ، آزمايــشگ عــالوه ب

پسماندهاي ناشي از منابع آوچك يا پراآنده مانند پسماندهاي توليد شـده در جريـان اجـراي مراقبـت از تندرسـتي در خانـه .راهم شامل مي شود) مانند تزريقات انسولين ،دياليز و غيره(

: مراآز فوق شامل دو دسته عمده زير است پسماندهاي توليد شده بوسيله )زباله هاي توليديدرصد ٢٥ تا١٥ ( و ويژه پسماندهاي خطرناك – ١گروه

) زباله هاي توليدي درصد٩٠تا ٧٥( شبه خانگييا پسماندهاي معمولي – ٢گروه

"بندي پسماندهاي پزشكي ويژه جدول طبقه

شرح ومثال نام رده پسماند

ي عفونيپسماندها

پسماندهاي مظنون به داشتن عوامل زنده بيماريزا مانند محيط هاي کشت ميکروبي آزمايشگاه

،مواد با تجهيزاتي که با فرد )سواب آلوده(،پسماندهاي ناشي از جدا سازي بيماران عفوني،بافتها،

. مبتال به بيمارهاي عفوني تماس داشته اند و مواد دفع شده از اين بيماران

دهاي آسيب پسمان

شناختي .مانند بافتها و آبگونه هاي انساني،تکه هايي از بدن انسان ،خون و ساير آبگونه هاي بدن ، جنين

.چاقو ، چاقو ، تيغ ، شيشه هاي شکستهي انفورين،تيغه ) Set(مانند سوزن تزريق ،دستگاه اجسام تيز و برنده

پسماندهاي دارويي

خطرناک

اقالمي که حاوي دارو يا اقالمي که به دارو آلوده شده اند ( ته يا غير الزم مانند داروهاي تاريخ گذش

).مانند قوطي ها و شيشه هاي دارويي

پسماندهاي

ژنوتوآسيك

مانند پسماندهاي داراي موادي با خصوصويات سمي براي ژن ها ،از جمله پسماندهاي داراي داروي

.،مواد شيميايي سمي براي ژن ها) مي روندکه بيشتر در درمان سرطان به کار(سايتوتوکسيک

پسماندهاي

شيميايي خطرناک

که محتوي مواد شيميايي مانند معرفهاي آزمايشگاهي،داروي ثبوت و ظهور فيلم،مواد ضدعفوني

که در صورت آزاد شدن در محيط . کننده و گند زداي تاريخ گذشته يا غير الزم و حالل ها مي باشند

. ضر باشدبراي محيط و انسان م

پسماندهاي داراي

فلزات سنگين ...مانند باتريها ،ترمومترهاي شکسته ،و سايل داراي جيوه براي اندازه گيري فشارخون و

.همانند سيلندرهاي گازها ، کارتريج گاز و قوطي افشان ظرف هاي تحت فشار

پسماندهاي پرتوساز

شيشه اي بسته ها، آاغذهاي جاذب در مانند مايعات مصرف نشده ي پرتودرماني ، يا لوازم

يا آزمايش آزمايشگاههاي تحقيقاتي ،ادرار و مواد دفع شده ي بيماران درمان شده يا آزمايش شده

پسماندهاي محتوي مواد ( .شده به وسيله ي راديو نوآليدها ي مهر وموم نشده ،يا منابع سربسته

)اين ضوابط خارج استراديو اکتيو شامل مقررات خاص خود مي شود و از شمول

٣

"شرح انواع پسماندهاي پزشكي ويژه"- ١گروه

:ـ پسماندهاي عفوني١

به مقدار و با ) ها يا قارچها باآتريها، ويروسها، انگل( پسماندهاي عفوني مظنون به داشتن عوامل زنده بيماريزا

:اين رده شامل موارد ذيل است. ندباش يآيفيتي آه بتوانند در ميزبانان حساس موجب بيماري شوند، م

مانند بافتها، مواد و تجهيزاتي ( پسماندهاي ناشي از عملهاي جراحي و آالبد شكافي اجساد مبتال به بيماريهاي عفوني

).اند هاي بدن بوده بگونهآه در تماس با خون يا ديگر آ

د مواد دفعي، پانسمانهاي زخمهاي جراحي يا مانن) (١(شده در بخش جداسازي عفوني بستري پسماندهاي بيماران

،)هاي بدن عفوني، لباسهاي آلوده به خون انسان يا ديگر آبگونه

گذاري و فيلترها، مانند تجهيزات دياليز ازجمله لوله(باشند پسماندهايي آه در تماس با بيماران عفوني همودياليز شده

،)اس آزمايشگاهبند، دستكش و لب هاي يكبارمصرف، گان، پيش حوله

. جانوران آزمايشگاهي آلوده

.اند هرنوع اسباب يا مواد ديگري آه در تماس با اشخاص يا جانوران آلوده بوده

اند اما در اين ضوابط جداگانه شرح داده ي آلوده نيز يك زير مقوله پسماندهاي عفوني»اجسام تيز و برنده« : توجه

.شوند مي

آننده بوده و شامل عوامل بيماريزاي عفوني بوده، پسماند آالبد شده بشدت آلوده ها و مواد نگهداري آشت

اند، يا در تماس با اين گونه عوامل ها، اجساد جانوران، و ديگر پسماندهايي آه به آنها تلقيح شده و آلوده شده شكافي

.شوند ناميده مي »پسماندهاي بشدت آلوده آننده« اند بيماريزا بوده

ـ پسماندهاي آسيب شناختي٢

هاي پسماندهاي آسيب شناختي شامل بافتها، اندامها، اجزاي بدن، جنين انسان و جسد جانوران، خون و آبگونه

.نامند مي» پسماندهاي تشريحي« در اين مقوله اجزاي قابل شناسايي بدن انسان و جانوران را . اند بدن

و برندهـ اجسام تيز٣

: شدگي شوند و عبارتند از توانند موجب زخم از قبيل بريدگي يا سوراخ اجسام تيز و برنده اقالمي هستند آه مي

ها، و ها، شيشه شكسته هاي انفوزين، اره ها، چاقو، ست سوزنها، سوزنهاي زيرجلدي، تيغه چاقوي جراحي و ديگر تيغه

هرحال به عنوان پسماندهاي بشدت تهديدآننده سالمتي وني باشند يا نباشند به آه ممكن است عف... ناخن بيماران و

.آيند شمار مي به

ـ پسماندهاي دارويي٤

ها، موادمخدر و شده و آلوده، واآسن نشده، تفكيك پسماندهاي دارويي عبارتند از داروهاي تاريخ گذشته، مصرف

اين رده همچنين شامل اقالم دور ريخته شده . بايد به نحو مناسبي دفع شوندسرمهايي آه ديگر به آنها نيازي نيست و

هاي هاي داراي باقيمانده داروهاي خطرناك، دستكش، ماسك، لوله ها و قوطي مورد مصرف در آارهاي دارويي مانند بطري

.نسان مضر باشندهاي داروها هم بوده آه در صورت آزادشدن در محيط براي محيط و ا )ويال(اتصال، و شيشه

ـ پسماندهاي ژنوتوآسيك٥

٤

زايي، يا الخلقه پسماندهاي ژنوتوآسيك به شدت خطرناآند و ممكن است خصوصيات ايجاد جهش سلولي، عجيب

اين مشكالت هم درون بيمـارستان و هم . آورند سرطانزايي داشته باشند اين پسماندها مشكالت ايمني جدي به وجود مي

باشند، پسماندهاي تواند باشد و بايد مورد توجه خاص قرار داشته فع پسماندها در بيرون از بيمارستان ميپس از د

، سايتوتوآسيك، مواد شيميايي و مواد پرتوساز )به شرح ذيل(توانند داراي داروهاي سايتوتوآسيك معين ژنوتوآسيك مي

توانند بعضي سلولهاي دهند، مي لي اين مقوله را تشكيل ميآه مواد اص) يا ضدنئوپالزي(باشند، داروهاي سايتوتوآسيك

داروهاي سايتوتوآسيك . روند اين داروها براي شيمي درماني سرطانها به آار مي. زنده را بكشند يا رشد آنها را متوقف آنند

م پيوند اندام و درمان عنوان ماده ايمونوساپرسيو هنگا نقش مهمي در درمان انواع بيماريهاي نئوپالزيك دارند همچنين به

داروهاي سايتوتوآسيك بيشتر اوقات در . اي دارند بيماريهاي گوناگون داراي اساس ايمني شناختي آاربردهاي گسترده

شوند، آه نقش اصلي آنها درمان بخشهاي تخصصي مانند بخش سرطاني شناسي و واحدهاي پرتو درماني مصرف مي

.سرطان است

.اند يك مورد استفاده در مراقبت از تندرستي در آادر زيرنشان داده شدهترين مواد ژنوتوآس رايج

ــرآورده رايــــج ــرين فــ ــاني تــ ــتفاده در مراقبتهــــاي بهداشــــتي و درمــ ــورد اســ هــــاي ژنوتوآــــسيك مــ

بندي شده به عنوان سرطانزا ـ طبقه١

: مواد شيميايي

بنزن مانند

:يك و غيره داروهاي سايتوتوآس

تيوتپا، ين، تاموآسيفن، آزاتيوپرين، آلرامبوسيل، آلرنفازين، سيكلو سپورين، سيكلوفسفاميد، ملفاالن، سيموست

ترسولفان

،)راديواآتيو( پرتوساز مواد

بندي شده به عنوان سرطانزاي ممكن يا احتمالي ـ طبقه٢

:اي ديگرمواد سايتوتوآسيك و داروه

آزاسايتيدين، بلئومايسين، آاروموستاين، آلرامفنيكل، آلروزتوسين، سيس پالتين، داآاربازين، دائو نوروبيسين، دي

، دوآسوروبيسين، لوموستين، متيل تيوراسيل، )شود مانند پانفوران آه ديگر مصرف نمي(هيدروآسي متيل فلورا تريزين

وپين، نيريدازول، اگزازپام، فناستين، فنوباربيتال، فنيتوئين، پروآاربازين هيدروآلرايد، مترونيدازول، ميتومايسين، نافن

.ترپتوزوسين، تري آلرمتينپروژسترون، سارآوليزين، اس

)IARC. (المللي پژوهش درباره سرطان است بندي گروه آاري سازمان بين بنديها طبق طبقه اين طبقه

:بندي آرد توان به شرح زير رده توآسيك خطرناك را ميداروهاي سايتو

لط در ذخيره ژني ، و منجر به پيوند متقاطع و آدنويسي غDNA آه موجب آلكيالسيون نوآلئوتيدهاي :مواد آلكيالتور

.شوند مي

.هاي سلول دارند دنوآلئيك آه اثر بازدارنده بر ساخت زيستي اسي:ها آنتي متابوليت

٥

.آنند ير سلول جلوگيري مي، آه از تكث تقسيم سلوليمواد بازدارنده

بندي شرح ذيل طبقهتوان آنها را به شوند و مي از چند منبع در مراقبت تندرستي توليد ميپسماندهاي سايتوتوآسيك

:آرد

.بندي ، بستهgaugeهاي دارويي و تجويز داروها مانند سرنگ، سوزن، ويال، فرآورده مواد آلوده به

.شتي از بخشهاي بيمارستانداروهاي منسوخ شده، داروهاي برگ

توآسيك يا متابوليتهاي ادرار ،مدفوع واستفراغ بيماران ،آه ممكن است داراي مقادير بالقوه خطرناك از داروهاي سايتو

.رناك به شمار آيند ساعت وگاهي تا يك هفته پس از تجويز دارو بعنوان بيمار خط٤٨آنها باشند وبايد دستكم تا مدت

) آه داراي مواد سايتوتوآسيك يا پرتوزا هستند(ژنوتوآسيك تخصصي، سرطان، پسماندهاي در بيمارستانهاي

. از مجموع پسماندهاي بهداشتي درماني را تشكيل دهند%١ممكن است تا

ـ پسماندهاي شيميايي٦

گازهاي شيميايي آه به عنوان مثال براي آارهاي تشخيصي شوند از مواد جامد و پسماندهاي شيميايي تشكيل مي

هاي بهداشتي درماني پسماندهاي شيميايي مراقبت. روند آار مي داري و گندزدايي، به و تجربي، و آارهاي نظافت، خانه

يكي از آيند آه حداقل در زمينه حفاظت از تندرستي موقعي خطرناك به شمار مي. خطر باشند توانند خطرناك يا بي مي

:خصوصيات ذيل را داشته باشند

؛ باشند سمي

؛)١٢>PHو بازهاي ٢<PH مانند اسيدهاي با(خاصيت خورندگي

قابليت احتراق خود به خود؛

؛)دهنده درمقابل آب، و حساس به ضربه مانند مواد انفجاري، مواد واآنش(دهنده واآنش

)ند داروهاي سايتوتوآسيكمان(وتوآسيك ژ

هاي مذآور را نداشته يك از خصوصيت ندهاي شيميايي غيرخطرناك شامل آن دسته از مواد شيميايي است آه هيچپسما

.بعضي امالح آلي و غيرآليباشند، مانند قندها، امينواسيدها، و

ارستانها هاي بهداشتي درماني و بيم انواع مواد شيميايي خطرناك مورد استفاده و رايج در تاسيسات و نگهداري مراقبت

: شامل مواد ذيل ميباشندشوند آه به احتمال زياد در پسماندها يافت مي

مواد شيميايي تصوير نگاري فرمالدئيد

غير آليمواد شيميايي مواد شيميايي آلي

ـ پسماندهاي محتوي فلزات سنگين٧

. اند پسماندهاي محتوي فلزات سنگين يك زير رده از پسماندهاي شيميايي خطرناك، و به طور معمول بشدت سمي

هاي پخش شده از جيوه. آيند پسماندهاي داراي جيوه به طور مشخص از نشت تجهيزات شكسته شده باليني به وجود مي

.آوري شوند مكن بايد جمعتگاههايي تا حد مچنين دس

هاي دور ريخته و پسماندهاي داراي آادميوم عمدتًا از باتري. سازي هم مقدار زيادي جيوه دارد بقاياي آارهاي دندان

با مقداري سرب هنوز هم به عنوان ضد نفوذ آردن » هاي تقويت شده با چوب پانل« برخي . آيند شكسته به وجود مي

چند نوع دارو آرسنيك دارند اما در اين ضوابط به عنوان پسماندهاي . روند و در بخشهاي تشخيصي به آار ميX پرتوهاي

٦

.شوند دارويي شرح داده مي

ـ ظروف تحت فشار٨

اين گازها بيشتر اوقات در . روند بسياري از انواع گازها در مراقبت از سالمتي و يا در تجهيزات آزمايشگاهي به آار مي

باشند، و بسياري از آنها وقتي خالي شوند يا ديگر نتوان از آنها اي مي هاي افشانه لندرهاي تحت فشار، و قوطيسي

و باره هستند، اما بعضي انواع ديگر، قابل مصرف دو)مانده در حالي آه هنوز مقداري گاز در آنها باقي(استفاده آرد

.ع آرد را بايد به نحو مناسب دف هاي افشانه قوطي بخصوص

يا بالقوه خطرناك آه در ظروف تحت فشار قرار دارند همواره بايد با دقت مديريت ) inert( گازها خواه از نوع خنثي

.ظرف گاز اگر در پسماند سوز انداخته شود يا به طور اتفاقي سوراخ شود ممكن است منفجر شود. شوند

:روند ز سالمتي به آار ميگازهايي آه از همه بيشتر در مراقبت ا

آه به مقدار زياد ) مانند هالوتان، ايزوفلوران، و انفلوران(هاي هالوژنه فرارار اآسيد ازت، هيدرو آربن:گازهاي هوشبري

.شوند آلروفرم استفاده ميبه جاي اتر و

هاي بيمارستان عمومي ، در بخشها آاربردها ـ در اتاق عمل بيمارستان، هنگام زايمان در زايشگاهها و در آمبوالنس

.روند هنگام اجراي اعمال دردناك، در دندانپزشكي به عنوان تسكين به آار مي

سازي تجهيزات جراحي و اسبابهاي پزشكي، در محل مرآزي توزيع لوازم، و آاربردها ـ براي سترون:اتيلين اآسايد

.گاهي در اتاق عمل بيمارستان

آشي مرآزي توزيع شود و از طريق لوله يا انبارهاي بزرگ به شكل گازي يا مايع نگهداري مي در سيلندرها :اآسيژن

.شود مي

آاربرد ـ مصرف استنشاقي براي بيماران

آاربردها ـ در آارهاي آزمايشگاهي، تجهيزات درمان استنشاقي، تاسيسات و نگهداري تجهيزات و در :هواي فشرده

.دستگاههاي آنترل محيط زيست

. از شمول اين ضوابط خارج است:ـ پسماندهاي پرتوسازي و راديو اآتيو٩

)پسماندهاي عادي( شبه خانگييا پسماندهاي معمولي -٢گروه

پسماندهاي آشپزخانه، : باشند آه شامل داري و مديريت اجرايي اين مراآز مي پسماندهاي ناشي از آارآردهاي خانه

اين پسماندها، بخش بزرگي از . دارخانه، قسمت اداري مالي، ايستگاههاي پرستاري، باغباني و از اين قبيل استآب

دهند و بايد نسبت به جداسازي آنها در مبدأ توليد اقدام پسماندهاي توليدشده در مراآز بهداشتي درماني را تشكيل مي

.باشد دهياريها و بخشداريها ميشود مديريت اين دسته پسماندها مربوط به شهرداريها،

٧

ويژگيهاي ظروف و کيسه هاي تفکيک پسماندهاي پزشکي: ١جدول شماره

برچسب رنگ ظرف نوع ظرف نوع پسماند رديف

عفوني زرد ١کيسه پالستيکي مقاوم عفوني ١

يستداراي خطر ز-تيز و برنده زرد با درب قرمز ٢ء Safety Boxاستاندارد تيز و برنده ٢

شيميايي دارويي سفيد يا قهوه اي ٣کيسه پالستيکي مقاوم شيميايي و دارويي ٣

)غير عفوني(عادي سياه ٤کيسه پالستيکي مقاوم پسماند عادي ٤

. الزم است کيسه هاي فوق در سطل هاي پالستيکي زرد رنگ نگهداري شوند-١

.ه است مؤسسه استاندارد ،استاندارد اين ظروف را تدوين نمود-٢

. الزم است کيسه هاي فوق در سطل هاي پالستيکي سفيد يا قهوه اي رنگ نگهداري شوند-٣

.الزم است کيسه هاي فوق در سطل هاي پالستيکي آبي رنگ نگهداري شوند-٤

»لوده آننده بايد با نمادهاي بين المللي مواد آلوده آننده نشانه گذاري شوندآيسه ها وظروف پسماندهاي آ«

٨

سازمان حفاظت محيط زيست -وزارت بهداشت،درمان و آموزش پزشکي

مـورخ ١-٣٩١٦٩، بنـا بـه پيـشنهاد شـماره ١٩/١٢/١٣٨٦آميسيون امور زيربنايي، صـنعت و محـيط زيـست در جلـسه مـورخ

٣و بـا رعايـت جـزء _١٣٨٣مصوب _ قانون مديريت پسماندها١١زيست و به استناد ماده ان حفاظت محيط سازم١/٧/١٣٨٦

ــد ــصوبه شــماره » ج«بن ــورخ ٥٦٠٦١/١٩٠١م ــوابط و روش ٢٤/٤/١٣٨٦ م ــالي اداري، ض ــي ، شــوراي ع ــديريت اجراي ــاي م ه

:پسماندهاي پزشكي و پسماندهاي وابسته را به شرح زير تصويب نمود

"و روشهاي مديريت اجرايي پسماندهاي پزشکي و پسماندهاي وابستهضوابط "

اهداف _فصل اول : در جهت دستيابي به اهداف زير است اجراي اين ضوابط -١ماده .زيست در مقابل اثرهاي نامطلوب پسماندهاي پزشكي و محيط مت عمومي حفظ سال _الف .مند پسماندهاي پزشكي اطمينان از مديريت اجرايي مناسب و ضابطه _ ب .مند براي توليد، حمل، نگهداري، تصفيه، امحا و دفع پسماندهاي پزشكي اي مناسب و ضابطه ايجاد رويه _ پ

تعاريف_ فصل دوم :روند حات زير در معاني مشروح مربوط به آار مي عبارات و اصطال- ٢ماده . مي باشد-١٣٨٣مصوب _ندهامنظور قانون مديريت پسما: قانون مديريت پسماندها _الف .زيست سازمان حفاظت محيط : سازمان _ب .وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي: وزارت _پهـا، مراآـز بهداشـتي، درمـاني، آور ناشي از بيمارسـتان به کليه پسماندهاي عفوني و زيان: پسماندهاي پزشكي ويژه _ت

بـودن حـداقل يكـي از خـواص خطرنـاك از قبيـل سـميت، ه به دليل باالهاي تشخيص طبي و ساير مراآز مشابه آ آزمايشگاه

.شود نياز دارند، گفته مي) مديريت خاص(، خورندگي و مشابه آن آه به مراقبت ويژه زايي، قابليت انفجار يا اشتغال بيماري _٤ميايي و دارويـي پـسماند شـي _٣پسماند تيـز و برنـده _٢پسماند عفوني _١: چهار دسته اصلي پسماند پزشكي _ث

.پسماند عادي .هايي آه ويژگي خطرناك بودن پسماند پزشكي را رفع نمايد اقدام: خطرسازي بي _ج .نامه اجرايي مديريت پسماندها خواهد بود ساير تعاريف مندرج در اين ضوابط همان تعاريف قانون و آيين _چ

حدود و اختيارات_ فصل سوم .هاي مصوب امي باشد بر اجراي ضوابط و روشوزارت، مسؤول نظارت -٣ماده

هاي مصوب براي کليه اشخاص حقيقي و حقوقي آه پسماندهاي پزشـكي را در هـر شـكلي اجراي ضوابط و روش -٤ماده

. است تصفيه، دفع يا مديريت مي نمايند، الزامي آوري، دريافت، ذخيره، حمل، جمع توليد، تفكيك، جداسازي،

مت، بهداشت و اند، براساس معيارها و ضوابط وزارت ترتيبي اتخاذ نمايند تا سال ي اجرايي پسماند موظف ها مديريت -٥ماده

.ايمني عوامل اجرايي تحت نظارت آنها تأمين و تضمين شود

٩

.اند، در جهت آاهش ميزان توليد پسماند برنامه عملياتي داشته باشند توليدآنندگان پسماند موظف -٦ماده

ه اشـخاص حقيقـي و حقـوقي آـه مبـادرت بـه تأسـيس مرآـز درمـاني اعـم از بيمارسـتان، درمانگـاه و آلينيـك کليـ -٧ماده

.اند، برنامه مديريت اجرايي پسماند واحد يادشده را به تأييد وزارت برسانند نمايند، موظف مي

ديل به پـسماند عـادي شـوند، بـه پسماندهاي پزشكي ويژه براساس تعريف مندرج در قانون، تا قبل از زماني آه تب -٨ماده

.شوند عنوان پسماند ويژه محسوب مي

بندي پسماندهاي پزشكي طبقه_ فصل چهارم :بندي پسماندهاي پزشكي به شرح زير امي باشد طبقه - ٩ماده ).شبه خانگي(عادي _الف ).پسماندهاي پزشكي ويژه(هاي پزشكي پسماندهاي ناشي از مراقبت _ب

تأييـد شـده، فهرسـت شـرح تفـصيلي ايـن » پيوسـت تـصويب نامـه هيـأت وزيـران «اره يك آه بـه مهـر در جدول پيوست شم

.پسماندها ارايه شده است

آوري بندي و جمع تفكيك، بسته_ فصل پنجمهـا، مراآـز ها، مراآز بهداشـت، آزمايـشگاه ها، درمانگاه اعم از بيمارستان(کليه مراآز توليدآننده پسماند پزشكي - ١٠ماده

انـد، در مبـدا موظـف ) هـا و سـاير مراآـز توليـد پـسماند پزشـكي هـا، مطـب ها، فيزيوتراپي دندانپزشكي ها، تزريق، راديولوژي

.بندي نمايند آوري، تفكيك و بسته پسماندهاي عادي و پسماندهاي پزشكي ويژه خود را با رعايت موارد زير جمع توليد،

هـا، مراآـز هـا، درمانگـاه اعـم از بيمارسـتان (، مراآز توليد آننده پسماند پزشـكي به منظور مديريت بهينه پسماند - ١١ماده

هـا و سـاير مراآـز توليـد پـسماند هـا، مطـب ها، فيزيـوتراپي ها، دندانپزشكي ها، مراآز تزريق، راديولوژي آزمايشگاه بهداشت،

:هاي زير را انجام دهند اند، اقدام موظف) پزشكي) شـبه خـانگي يـا در مـورد پـسماندهاي عـادي (خطرنـاك هايي با توليـد پـسماند آمتـر و غير از آاالترجيح بر استفاده _الف

.هايي با توليد پسماند قابل بازيافت بيمارستاني، آاال .مديريت و نظارت مناسب بر مصرف _ب .توليد پسماند جداسازي دقيق پسماند عادي از پزشكي ويژه در مبدا _پ .هاي با پايه فلزي خطرتر به جاي رنگ هاي آم ، استفاده از رنگPVC خطرتر به جاي ت آم محصوالترجيح بر استفاده از _ت :اولويت استفاده از _ث .پذير هاي زيست تجزيه پاك آننده -١ .تر مواد شيميايي ايمن -٢ .ل استفاده از مواد با پايه آب به جاي مواد با پايه حال -٣

ه عملياتي مديريت پسماند پزشكي ويژه خود را تهيه و در صورت مراجعه نماينـدگان سـازمان يـا هر واحد بايد برنام -١٢ماده

.وزارت ارايه دهد

١٠

انــد، پــسماندهاي توليــدي خــود را شناســايي و آمــار توليــد را بــه تفكيــك توليدآننــدگان پـسماند پزشــكي موظــف -١٣مــاده

.ه صورت روزانه ثبت نمايندب» عادي«و » دارويي-شيميايي «، »تيز و برنده«، »عفوني«

خطر، آاهش حجم پسماندهاي ونقل بي توليدآنندگان بايد پسماندهاي پزشكي ويژه را به منظور اطمينان از حمل -١٤ ماده

.سازي و اطمينان از امحا، از جريان پسماندهاي عادي مجزا نمايند هاي مديريت پسماند و بهينه پزشكي ويژه، آاهش هزينه . انواع مختلف پسماندهاي پزشكي برحسب چهار دسته اصلي از يكديگر ضروري استتفكيك _تبصره

.کليه پسماندهايي آه روش امحاي آنها يكسان است نياز به جداسازي و تفكيك از يكديگر ندارند -١٥ه ماد

.پسماندهاي حاوي فلزات سنگين خطرناك بايد به طور جداگانه تفكيك شود -١٦ ماده

صورت مخلوط شدن پسماند عادي با يكي از پسماندهاي عفوني، شيميايي، راديواآتيو و نظاير آن خارج آردن در -١٧ ماده

.آن ممنوع است

هـايي قـرار داده شـوند آـه شـرايط ها، ظروف يا محفظه فاصله پس از توليد بايد در آيسه پسماندهاي پزشكي بال -١٨ه ماد

.مندرج در اين بخش را دارا باشندسـتيكي پـسماندهاي زم است آه آيسه پـال شود ال و براي تصفيه پسماند استفاده مي در صورتي آه از روش اتوآال _تبصره

.و آردن باشد قابل اتوآال Safety Box عفوني و

اي صورت پذيرد آه امكان هيچگونه نشت و سـوراخ و پـاره شـدن را بندي پسماند پزشكي ويژه بايد به گونه ستهب- ١٩ ماده

.ه باشدنداشتها نبايد پـيش از تـصفيه يـا آنند، اين بسته هاي حاوي پسماند، معموًال حجم زيادي را اشغال مي از آنجايي آه بسته _تبصره

.دفع فشرده شوند

.گردد آوري و تفكيك مي هاي قطع شده بدن و جنين مرده طبق احكام شرع جمع اعضا و اندام -٢٠ ماده

آـه بـه مهـر ٣هايي به شرح جدول شماره يـك پيوسـت شـماره بايد در ظروف و آيسه پسماندهاي تفكيك شده -٢١ ماده

.تأييد شده است، نگهداري شوند» پيوست تصويب نامه هيأت وزيران«

آوري و نگهـداري شـود آـه ايـن ظـروف بايـد جمع (Safety Box)کليه پسماندهاي تيز و برنده بايد در ظروف ايمن - ٢٢ ماده

: زير باشندهاي داراي ويژگي .به آساني سوراخ يا پاره نشوند _الف .بتوان به آساني درب آن را بست و مهر و موم آرد _باي باشد آه بتوان پسماند را بدون اعمال فشار دست، در ظـروف انـداخت و خـارج آـردن آنهـا از اندازه دهانه ظرف بايد به _پ

.ظرف ممكن نباشد .ت نتوانند از آن خارج شوند شد و سياالهاي ظرف نفوذ ناپذير با ديواره _ت .پس از بستن در، از عدم خروج مواد از آن اطمينان حاصل شود _ث

١١

.و نقل ظرف آسان و راحت باشد حمل _ج

.آوري و نگهداري پسماندهاي تيز و برنده استفاده نشود ستيكي براي جمع هاي پال آيسه از-٢٣ ماده

ساز و خردآننده نبايد در مورد پسماندهاي پزشكي استفاده شود مگر آنكه قبـل فشرده دستگاه متراآم آننده و -٢٤ ماده

آوري ظـروف جمـع . خطرسـازي پـسماندها، انجـام شـده باشـد زمـان، ضـدعفوني يـا بـي از استفاده از دستگاه فوق و يا هـم

.پسماندهاي تيز و برنده نيز نبايد به وسيله هيچ دستگاهي متراآم شوند

:هاي زير باشند ستيكي حداقل بايد داراي ويژگي هاي پال يسهآ -٢٥ ماده .آوري و نگهداري پسماندهاي غير از پسماندهاي تيز و برنده استفاده شوند براي جمع _ الف .بيش از دو سوم ظرفيت پر نشوند تا بتوان در آنها را به خوبي بست _ ب .دهاي سوراخ آننده ديگر بسته نشون با منگنه يا روش _ پ

:هاي زير باشند هاي سخت حداقل بايد داراي ويژگي ظروف با ديواره -٢٦ماده . مقاوم باشند هاي معمولي و شكستگي و خوردگي در برابر نشت، ضربه _الف .بايد پس از هر بار استفاده بررسي و آنترل شود تا از تميز بودن، سالم بودن و عدم نشت اطمينان حاصل شود _ب .ب نبايد مورد استفاده مجدد قرار گيرندظروف معيو _پ

شوند مگر آنكه در ظـروف يـا ستيكي ريخته و حمل هاي پال ت بدن نبايد در آيسه ت خوني و سياال مايعات، محصوال -٢٧ه ماد

.هاي مخصوص باشند آيسه

ستيكي بايد ن ظروف پالجنس ظروف نگهداري پسماند بايد با روش تصفيه يا امحا سازگاري داشته باشد، همچني -٢٨ ماده

.هاي هالوژن ساخته شده باشند هاي فاقد ترآيب ستيك از پال

.پسماندهاي سيتوتوآسيك بايد در ظروف محكم و غيرقابل نشت نگهداري شوند -٢٩ ماده

هاي شرح داده شده در جدول شـماره يـك پيوسـت آوري در ظروف و آيسه پسماندهاي پزشكي بايد پس از جمع -٣٠ ماده

تأييـد شـده اسـت، بـراي نگهـداري و حمـل، در داخـل سـطل بـا » پيوست تـصويب نامـه هيـأت وزيـران « آه به مهر ٣ماره ش

ها در صورتي آه قابل استفاده مجدد باشند بايد پس از هـر بـار خـالي شـدن، اين سطل . هاي مشخص قرار داده شوند رنگ

.شسته و ضدعفوني شوند :شود هاي زير استفاده مي ها، از روش از سطلجهت رفع آلودگي و گندزدايي _تبصره ثانيه١٥به مدت حداقل ) درجه فارنهايت١٨٠( درجه سانتيگراد ٨٢وشو با آب داغ حداقل شست _ الف .گندزدايي با مواد شيميايي زير به مدت دست آم سه دقيقه _ب

.آلر قابل دسترس ٥٠٠ ppm محلول هيپوآلريت

. فعالعامل ppm٥٠٠ محلول فنل

.يد قابل دسترس ppm١٠٠ محلول يد

.عامل فعال ppm٤٠٠ محلول آمونيوم آواترنري

١٢

.ساير مواد گندزداي داراي مجوز با طيف متوسط

.جايي پسماندهاي عفوني استفاده نمود دار نبايد براي انتقال و جابه از سطوح شيب -٣١ ماده

هاي اجرايي حـسب ان موظف است، با همكاري وزارت و ساير دستگاه مؤسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي اير -٣٢ ماده

نامه اجرايي قانون مـديريت پـسماندها مربـوط بـه پـسماندهاي پزشـكي را آيين١٦ قانون و ماده ٣هاي ماده مورد، استاندارد

.ظرف سه ماه تهيه آند

:هاي زير باشد گذاري بايد داراي ويژگي بر چسب -٣٣ه ماد .ه محتوي پسماند نبايد بدون داشتن برچسب و تعيين نوع محتواي آيسه از محل توليد خارج شودهيچ آيس _الف .گذاري شوند ها يا ظروف حاوي پسماند بايد برچسب آيسه _ب . روي ظرف يا آيسه چسبانده يا به صورت چاپي درج شوند ها با اندازه قابل خواندن بايد بر چسب _پ .ل، نبايد به آساني جدا يا پاك شودبرچسب در اثر تماس يا حم _ت .برچسب بايد از هر طرف قابل مشاهده باشد _ثپيوسـت « آـه بـه مهـر ٣ پيوسـت شـماره ٢نماد خطر مشخص آننده نوع پسماند بايد به شكل مندرج در جدول شماره _ج

.ماند سيتوتوآسيك باشدتأييد شده است، براي پسماند عفوني و پسماند راديواآتيو و پس» تصويب نامه هيأت وزيران :بر روي برچسب بايد مشخصات زير ذآر گردد _ح

.نام، نشاني و شماره تماس توليدآننده

.نوع پسماند

.آوري تاريخ توليد و جمع

.تاريخ تحويل

نوع ماده شيميايي

.خطرسازي تاريخ بي

.ندهاي فاقد برچسب خودداري نماينداند،از تحويل گرفتن پسما ونقل پسماند، موظف ن حمل مسؤوال -٣٤ ماده

آوري هاي محتوي پسماند پزشكي ويژه، پر شد بايد پس از بستن، آنهـا را جمـع وقتي سه چهارم ظروف و آيسه -٣٥ ماده

.نمود

آوري و بـه محـل تعيـين شـده جمـع ) يا در صورت لزوم چند بـار در روز (پسماندهاي عفوني و عادي بايد همه روزه -٣٦ ماده

. ذخيره موقت پسماند، حمل شوندبراي

.ها و ظروفي از همان نوع قرارداده شود فاصله آيسه ها و ظروف مصرف شده، بال بايد جاي آيسه -٣٧ ماده

.وشو و گندزدايي شوند فاصله شست هاي زباله پس از خارج آردن آيسه پر شده پسماند، بال سطل -٣٨ ماده

١٣

نگهداري_ فصل ششم .پسماندهاي پزشكي بايد جدا از ساير پسماندهاي عادي انجام شودنگهداري -٣٩ ماده

.محل ذخيره و نگهداري موقت بايد در داخل مرآز توليد زباله طراحي شود -٤٠ ماده

:جايگاه نگهداري پسماند بايد داراي شرايط زير باشد -٤١ مادهبندي يا ظرف آنها گهداري شوند و وضعيت آلي بستهپسماندهاي پزشكي بايد در محلي به دور از تأثير عوامل جوي ن _الف

.در برابر شرايط نامساعد آب و هوايي مثل باران، برف، گرما، تابش خورشيد و نظاير آن محافظت شوداي ساخته شوند آه نسبت به رطوبـت نفوذناپـذير بـوده و قابليـت نگهـداري هاي نگهداري پسماندها بايد به گونه جايگاه _ب

.يط بهداشتي مناسب را فراهم آوردآسان با شراهاي نگهداري بايد دور از محل خدمت آارآنان، آشـپزخانه، سيـستم تهويـه و تبريـد و محـل رفـت و آمـد پرسـنل، جايگاه _پ

.بيماران و مراجعان باشد .به محل نگهداري پسماندها ممكن نباشد... ورود و خروج حشرات، جوندگان، پرندگان و _ت .پسماند بايد داراي تابلوي گويا و واضح باشدمحل نگهداري _ث .محل نگهداري نبايد امكان فساد، گنديدن يا تجزيه زيستي پسماندها را فراهم آند _ج .ها پاره و محتويات آنها در محيط رها شود اي باشد آه ظروف يا آيسه انبارداري اين پسماندها نبايد به شيوه _چ .داري و نيز نور آافي وجود داشته باشدامكان آنترل دما در انبار نگه _حسيستم تهويه آن آنترل شود و جريان هواي طبيعي از آن . سيستم تهويه مناسب با آنترل خروجي وجود داشته باشد _خ

.هاي مجاور وجود نداشته باشد به بخش .زدايي وجود داشته باشد امكان تميز آردن و ضدعفوني محل و آلودگي _د .ريزي پسماند جلوگيري شود اختيار باشد تا از روي هم فضاي آافي در _ذ .ب مناسب باشد داراي سقف محكم و سيستم فاضال _ر .ونقل پسماند آسان باشد دسترسي و حمل _ز

.امكان بارگيري با آاميون، وانت و ساير خودروهاي باربري وجود داشته باشد _س .انبار داراي ايمني مناسب باشد _ش .شوي باشد هز به سيستم آب گرم و سرد و آفمحل بايد مج _صهاي مـورد شود بايد فضاي آافي براي استقرار سيستم خطرسازي در محل اتاقك نگهداري توليد انجام مي چنانچه بي _ض

.نظر در محل نگهداري پسماند فراهم باشد

حفاظتي واقـع در يـك محـل امـن هاي داراي سيستم تواند شامل سطل محل نگهداري براي واحدهاي آوچك مي -٤٢ ماده

.باشد

محل نگهداري پسماند بايد سيستم امنيتي مناسب و مطمئن داشته و ورود و خروج پسماند بـا نظـارت مـسؤول -٤٣ه ماد

).امكان قفل آردن فراهم باشد(مربوط صورت پذيرد و از ورود افراد غيرمسؤول به آن جلوگيري به عمل آيد

.ه منظور جلوگيري از نشت يا ايجاد عفونت توسط توليدآننده صورت پذيردبازديد از محل ب -٤٤ ماده

١٤

نبايـد از ) فاصله زماني بين توليد و تصفيه يا امحا (در صورت عدم وجود سيستم سرد آننده، زمان نگهداري موقت -٤٥ ماده

:موارد زير تجاوز آند . در فصل گرم ساعت٤٨ ساعت در فصل سرد و ٧٢: شرايط آب و هوايي معتدل _الف . ساعت در فصل گرم٢٤ ساعت در فصل سرد و ٤٨: شرايط آب و هوايي گرم _ب

انواع پسماندهاي پزشكي ويژه بايد جدا از يكديگر در محل نگهداري شوند و محل نگهداري هر نوع پـسماند بايـد _ ٤٦ماده

ايي و راديواآتيـو بـه هـيچ وجـه در به خصوص پـسماندهاي عفـوني، سيتوتوآـسيك، شـيمي . مت مشخصه تعيين شود با عال

.تماس با يكديگر قرار نگيرند

و نقل حمل_ فصل هفتم

:ونقل در واحد توليدآننده پسماند بايد به صورت زير صورت پذيرد حمل -٤٧ مادهارگيري دستي يا گاري براي ب حمل پسماند در درون مرآز توليد پسماند به صورتي طراحي گردد آه با استفاده از چرخ _الف

.پذير باشد و تخليه آسان پسماند، امكان .ها يا ظروف را پاره نكند اي آه آيسه هاي تيز و برنده باشد، به گونه فاقد لبه _ب .وشوي آن آسان باشد شست _پ .وسايل، هر روز نظافت و ضدعفوني شوند _ت . باشدناپذير دستي پسماند براي حمل مواد ديگر استفاده نشود و نشت از چرخ _ث .از سيستم پرتاب براي انتقال زباله به محل نگهداري استفاده نشود _ج

.تعويض وسيله حمل پسماند از انتهاي بخش در بيمارستان براي انتقال به محل نگهداري موقت ضروري است -٤٨ ماده

له قابل شست وشو، غيرقابـل توان از سطل زبا ها مي در واحدهايي آه حجم توليد پسماند آم است مانند مطب -٤٩ ماده

.هاي مقاوم براي حمل زباله استفاده شود نشت، مقاوم و مجهز به آيسه

هـاي صـالح واگـذار نمايـد، تواند حمل پسماند به محل امحا را از طريق قـرارداد بـه شـرآت توليدآننده پسماند مي -٥٠ ماده

. قانون مديريت پسماندها خواهد بود٧نظارت بر حسن انجام آار بر عهده توليدآننده منطبق با ماده

بنـدي و ظـروف اي صورت پـذيرد آـه وضـعيت بـسته ها و ظروف بايد به گونه ونقل و بارگيري بسته جايي، حمل جابه -٥١ ماده

.ريزي پسماند نشوند ثابت مانده و دچار نشت، پارگي، شكستگي و بيرون

.وابط آنوانسيون بازل مي باشدونقل فرامرزي پسماند، تابع قوانين و ض حمل -٥٢ ماده

:بارگيري بايد با شرايط زير صورت پذيرد -٥٣ ماده .واحد امحا آننده، از دريافت پسماندهاي فاقد برچسب اآيدًا خودداري نمايد _الف قـانون مـديريت ٥آارگران بايد در مراحل مختلف بارگيري و تخليه مجهز به پوشـش مناسـب مطـابق دسـتورالعمل مـاده _ب

تأييـد » پيوست تـصويب نامـه هيـأت وزيـران « آه به مهر ٤پسماندها آه توسط وزارت تدوين شده و به شرح پيوست شماره

.شده است، باشند

١٥

.توان مستقيمًا در خودرو قرار داد ها و ظروف را مي آيسه _پ

:هاي زير باشد آننده پسماند بايد داراي ويژگي خودرو حمل -٥٤ ماده .پوشيده باشدآامًال سر _الف .ناپذير باشد قسمت بار نفوذناپذير و نشت _ب .آوري و نگهداري شيرابه باشد قسمت بار دو جداره بوده و داراي سيستم جمع _پ .قسمت بار داراي سيستم ايمني، ضد حريق و ضد سرقت باشد _تآننده و شماره مجـوز نام شرآت حمل المللي نوع پسماند و بر روي بدنه خودرو در دو سمت و در سمت عقب، نماد بين -ث

.خودرو درج شود .از خودرو حمل پسماند براي حمل مواد ديگر يا پسماندهاي عادي استفاده نشود _ج .اندازه خودرو متناسب با حجم پسماند باشد _چ . متر باشد٢/٢ارتفاع دروني خودرو حدود _ح .اتاق راننده از قسمت بار مجزا باشد _خ پوشـشي پوش خودرو از جنس فرش يا موآت نباشد و حتي االمکان آف. ت و ضدعفوني آردن داشته باشدامكان نظاف _د

.يكپارچه و بدون درز داشته باشد .ونقل و در زمان عدم استفاده قسمت بار قفل شود در حين حمل _ذ توان قسمت بار را ن ترتيب مي خودروهايي آه قسمت بارآش آنها قابل جدا شدن است، ارجح مي باشند، به اي -٥٥ماده

.در واحد بارگيري قرارداد يا از آن به عنوان انبار استفاده کرده و پس از پر شدن، آن را با يك بارآش خالي، تعويض نمود

هـاي بـا اسـت، بايـد از آـاميون ٤٦هـاي منـدرج در مـاده تـر از زمـان نـي در مواردي آه زمان نگهداري يا حمل طـوال -٥٦ ماده

. سردآننده استفاده آردسيستم

.از مسيرهاي آم ترافيك و آم حادثه براي رساندن پسماند به محل امحا استفاده شود -٥٧ ماده

هـايي صـورت گيـرد آـه دار و براسـاس مجـوز و فـرم حيت هاي صال ونقل پسماند پزشكي صرفًا توسط شرآت حمل -٥٨ ماده

ن نظارتي اعم از وزارت، سازمان و مأموران ياز و درخواست بايد به مسؤوالشود و در صورت ن توسط وزارت و سازمان صادر مي

.راهنمايي و رانندگي ارايه گردد .وانتقال پسماند پزشكي توسط پست ممنوع است حمل _تبصره

.ف زمان صورت پذيرد حمل پسماند، صرفًا به مقصد نهايي مشخص شده در مجوز و بدون اتال -٥٩ ماده

.ونقل پسماندهاي تفكيك شده پزشكي ويژه با پسماندهاي عادي ممنوع است جايي و حمل جابه -٦٠ ماده

خطرسازي، تصفيه و امحا بي_ فصل هشتم

١٦

خطـر سـازي و امحـاي پـسماندهاي پزشـكي ويـژه بـستگي بـه عوامـل مختلفـي از جملـه نـوع انتخاب روش بـي -٦١ ماده

و بهداشتي، شرايط اقليمي، شرايط جمعيتي، ميـزان پـسماند حظات زيست محيطي پسماند، آارآيي روش ضدعفوني، مال

.و نظاير آن دارد

خطرسازي، تصفيه و امحا را هاي بي هر توليدآننده پسماند پزشكي ويژه بمي بايست يكي يا تلفيقي از روش -٦٢ ماده

.انتخاب و پس از تأييد وزارت به اجرا گذارد

هـا بـه ينـده هاي متمرآز بايد از نظر فنـي و خروجـي آال ه در خصوص سيستم مكان استقرار سيستم مورد استفاد -٦٣ ماده

.تأييد سازمان برسد

ماننـد (خطرسازي پسماندهاي عفوني و تيز و برنـده توسـط مراآـز عمـده توليدآننـده پـسماند پزشـكي ويـژه بي -٦٤ه ماد

هـاي ونقـل و هزينـه تا مخـاطرات ناشـي از حمـل و در شهرهاي متوسط و بزرگ بايد در محل توليد انجام شود ) ها ن بيمارستا

خطـر تواننـد در سـايت مرآـزي بـي در شهرهاي آوچك و روستاها و مراآـز آوچـك، پـسماندها مـي . مربوطه به حداقل برسد

.گردند

هـا، مراآــز تزريــق، هــا، مراآـز بهداشــت، آزمايــشگاه اعــم از درمانگـاه (ســاير مراآـز توليــد پــسماند پزشـكي ويــژه -٦٥ مـاده

هـاي تواننـد در سـايت مـي ) هـا و سـاير مراآـز توليـد پـسماند پزشـكي هـا، مطـب هـا، فيزيـوتراپي ها، دندانپزشكي اديولوژير

.هاي مجاور استفاده نمايند ساز بيمارستان خطر خطر نمايند و يا از امكانات بي اي يا مرآزي، زباله توليدي را بي منطقه

. تصفيه يا دفع فاقد مجوز ممنوع استتحويل پسماند به واحدهاي مرآزي -٦٦ ماده

.خطرساز پسماند بايد از وزارت و سازمان مجوز دريافت نمايند واحدهاي متمرآز بي -٦٧ ماده

قانون مديريت پسماندها پس از تبديل پسماند پزشكي ويژه به عادي، سازوآار مديريت آن همانند ٧مطابق ماده -٦٨ ماده

.گيرد پسماند عادي صورت مي

:هاي زير باشد هر روش تبديل پسماند پزشكي ويژه به عادي بايد داراي ويژگي -٦٩ مادهبه ميزان حداقل تا (Microbial inactivation efficacy) سازي ميكروبي اسپورهاي باآتري دستگاه بايد قابليت غيرفعال _الف

٦ ١٠log. ( را داشته باشد١٠ آاهش لگاريتمي در پايه ٦ .خطرسازي توليد نگردد جانبي سمي يا خطرناك در حين بيت محصوال _ب .خطر و احتمال انتقال بيماري و عفونت را حذف نمايد _پ .مستندات مربوط به انجام فرآيند و بررسي صحت عملكرد دستگاه وجود داشته باشد _ت انجام فرآيند ديگـري قابـل دفـع خطر بوده و به راحتي و بدون زيست بي براي انسان و محيط خروجي هر روش بايستي _ث

.باشد .از لحاظ ايمني داراي شرايط مناسب باشد و در تمام مراحل آار، ايمني سيستم حفظ شود _ج .مقرون به صرفه باشد _چ .توسط جامعه قابل پذيرش باشد _ح

١٧

.اد آندخطر باشد يا حداقل خطر را ايج بي... از نظر بهداشتي و ايمني براي آارآنان و آاربران و _خ .المللي آشور باشد در راستاي عمل به تعهدات بين _د .هاي مورد استفاده بايد در قالب مديريت پسماند به تأييد مراجع صالح برسد کليه روش _ذ ١٠ آـاهش لگـاريتمي در پايـه ٦و خاص، وزارت معيار جديد و موقت متناسب با شـرايط و حـداقل تـا هاي اپيدمي در زمان _ر

.نمايد م مي هاي شاخص را اعال باآتريآوري و براي دفع به گورستان محل، حمل شده و به روش خاص خود دفن هاي قطع شده بايستي مجزا جمع اعضا و اندام _ز

.گردد» پيوسـت تـصويب نامـه هيـأت وزيـران « آه به مهـر ٢هاي عمده تصفيه در پيوست شماره ضوابط و معيارهاي روش _هتبصر

.تأييد شده است، خواهد بود

.نصب هرگونه زباله سوز اعم از متمرآز و غيرمتمرآز در شهرها ممنوع است -٧٠ماده

محيطـي خواهـد به انجام مطالعات ارزيابي اثرهاي زيستاستقرار هرگونه سيستم تصفيه يا امحاي مرآزي منوط -٧١هماد

.بود

هـا و در هاي نو، واحدهاي توليدآننده موظف به بررسي آارآيي اين فناوري ا تغيير فناوري و روي آار آمدن فناوري ي -٧٢ ماده

.تر مي باشند هاي قديمي صورت تأييد، استفاده از آنها به جاي روش

نوان ضوابط جايگزين هر نوع ضابطه قبلي در اين خصوص تلقي گردد و در صورت وجود موارد ين ضوابط به ع ا-٧٣ ماده .مشابه، اين ضوابط معتبر و قابل اجرامي باشد

فناوری های تصفيه ی پسماند

رايط آه بسياري از اين عوامل به ش. انتخاب نهائي سيستم تصفيه بايستي با دقت و بر اساس عوامل گوناگون انجام شود : محلي بستگي دارد

آار آمد بودن گندزدائي مالحظات بهداشتي و زيست محيطي آاهش حجم و وزن مالحظات ايمني ظرفيت سيستم/مقدار پسماندها انواع پسماندها زير ساختار در دسترس بودن گزينه ها و فناوريهاي تصفيه در محل ائي گزينه هاي موجود براي دفع نه معين الزامات آموزشي براي اجراي عمليات هر روش مالحظات مربوط به اجراي عمليات و نگهداري فضاي در دسترس محل تصفيه و دفع اطرافحل وموضعيت هزينه هاي سرمايه گذاري و عمليات پذيرفته شدن توسط مردم

١٨

الزامات قانوني

پسماندتکنولوژی های تصفيه یانواع

non-incineration technologiesتکنولوژی های غير سوز

incineration technologies تکنولوژی های سوز

تکنولوژی های غيرسوز

)حرارتی(فرآیندهای گرمایی1 فرآیندهای پرتوتابی 2 شيمياییگندردايي فرآیندهای 3 ندهای بيولوژیکیيفرآ4

.ین فرآیندهای مورد استفاده می باشددو روش اول عمده تر

)حرارتی(فرآیندهای گرمایی1

Low-heat : فرآیندهایی با حرارت پایين-١ )درجه سانتی گراد١٧٧-٩٣(

)بخار( حرارت مرطوب - )هوای داغ( حرارت خشک -

Medium-heat فرآیندهای با حرارت متوسط-٢ ) درجه سانتی گراد٣٧٠-١٧٧( High-heat فرآیندهایی با حرارت باال-٣ ) درجه سانتی گراد٨٣٠٠-٥٤٠( Low-heat تصفيه گرمايي مرطوب و خشك-١

: تصفيه گرمايي مرطوب-الف

بخار با فشار –آب بر اساس مواجهه پسماندهاي عفوني خرد شده با دماي زياد گندزدائي با گرماي مرطوب يا بخار زياد است و آاري است مانند فرآيند سترون سازي بوسيله اتوآالو

بيشتر انواع ميكروارگانيسم ها را غير فعال مي آند به شرطي آه دماي بخار آب و مدت ) بخار آب(گرماي مرطوب

. تماس با آن آافي است

درجه ی سانتيگراد١٢١قل دماي الزم براي غير فعال آردن هاگ ميكروب هاحدا

. ميكروارگانيسم ها را از بين مي برد% ٩٩/٩٩در حدود

فرآيند گرماي مرطوب مستلزم آن است آه پسماندها پيش از تصفيه خرد شده باشد

ست اين فرآيند براي تصفيه پسماندهاي تشريحي و اجساد جانوران نامناسب ا

١٩

. براي پسماندهاي مواد شيميايي و داروئي آارآئي ندارد

: معايب . براي دستگاه خرد آن امكان نارسائي يا شكستگي مكانيكي وجود دارد . آارآئي گندزدائي نسبت به شرايط عمليات بسيار حساس است

: مزايا

آم بودن نسبي سرمايه گذاري اوليه و هزينه عملياتي ر محيط زيست تأثير ناچيز ب .ا همان ساز و آار دفع آردبپسماندها را پس از گندزدائي مي توان جزو پسماندهاي شهري گرد آوري و

:آارمراحل

در تانك شرايط . اجسام برنده و نوك تيز شكسته يا آسياب شده بعد وارد تانك ميشوند در شروع عمليات پسماندها خرد ، نسبي بخار را افزايش مي دهد و به اين ترتيب آارسازي تماس بين بخار و پسماندها تخليه وجود دارد و اين حالت فشار

. بيشتر ميشود سپس بخار بشدت داغ به تانك وارد ميشود

٤ بار است آه بايد در تمام مدت تماس ٥ تا ٢درجه ی سانتيگراد و فشار بخار آب به طور معمول ١٢١آمترين دماي بخار آبچون آارآئي گندزدائي به دامنه تماس بين بخار آب و . شار بخار آب در همين سطح نگهداشته شود ساعته دما و ف١ –

. نبايد تانك بيش از اندازه بارگيري شود،سطح پسماند بستگي دارد

ه دقيق٥ بار فشار و ٢ درجه و ١٢١ دقيقه براي دماي ٢٠مدت تماس مورد نياز براي دستيابي به گندزدائي از لحاظ تئوري . بار فشار است١/٣ درجه سانتيگراد و ١٣٤براي دماي

شت هاي ميكروبي يا سوزنهاي تزريق زير جلدي مدت آب در برخي اجزاي پسماندها مانند البته در عمل براي نفوذ بخار ا

. بيشتري الزم است

. ميشودبتيليس يا باسيلوس استئاروترموفيلوس تستاآارآئي گندزدائي با استفاده از باسيلوس س

.تجهيزات بايد بوسيله تكنسين هاي آموزش ديده بكار گرفته و نگهداري شود اتوآالو آردن -ب

. اتوآالو آردن يك فرآيند گندزدائي با دماي مرطوب استا اجسام برنده و نوك تيز بكار ميرود آه ی مانند محيط هاي آشت ميكروبي –بطور معمول براي پسماندهاي بشدت عفوني

مزايا و معايب ديگر فرآيندهاي دماي مرطوب مانند وصيه ميشود همه بيمارستانها مجهز به اتوآالو باشد مزايا و معايب آن ت . است

٥ – ٨(غير فعال آردن مؤثر همه اشكال رويشي ميكروارگانيسم ها و هاگ بيشتر ميكروبها در مقدار آمي از پسماندها

فشار است تا امكان نفوذ آامل بارو در يك ) حداقل( درجه سانتيگراد ١٢١اي در دقيقه ٦٠مستلزم يك چرخه ) آيلوگرم .بخارآب در مواد پسماندها فراهم شود

(Screw - Feed technology) فناوري پيج تغذيه -ج

و با دماي خشك بدون سوزاندن است آه پسماندها در يك مته گردان خرد شده حرارتیفناوري بر پايه فرآيند گندزدائ . حرارت داده ميشود

مراحل اصلي فرآيند

ميلي متر٢٥خرد آردن پسماندها به ذراتي به قطر

در مته ١٤٠ تا ١١٠گرم شدن تا درجه حرارت

دقيقه دوران در مته و سپس فشرده شدن٢٠

و نيز مناسب براي پسماندهاي عفوني ( درصد ٣٥ تا ٢٠ درصد و آاهش وزن به حدود ٨٠آاهش حجم در حدود

نامناسب براي آسيب شناختي ساتيوتوآسيك يا پرتوساز–برنده

.شودفيلترهواي خروجي بايد

٢٠

Microware irradiation فرايند پرتوتابي2

. سانتي متر بيشتر ميكروارگانيسم ها از بين ميروند٢٤/١٢طول موج و٢٤٥٠ )فرآانس(در نتيجه اثر ميكروويوهاي با بسامد

. سماندها آه بوسيله ميكروويو بسرعت داغ شده و اجزاي عفوني پسماندها با انتقال گرمايي نابود ميشوندآب موجود در پ

: مراحل آار ) با خرد آن(خرد آردن پسماندها

مرطوب آردن پسماندها

. دقيقه تحت تأثير ميكروويو قرا رمي گيرند٢٠حدود (انتقال به اتاق پرتوتابي

دها درون آانتينر و انتقال به جريان پسماند هاي شهري فشرده آردن پسمان

پرتوتابي ماآروويو بايد از طريق آزمون هاي ميكروب شناختي ويروس شناختي به طور مرسوم وارسي گندزدایی آارآئي . شود

درصد آاهش ٩٩/٩٩بتيليس استفاده ميشود و بايد امعمول از باسيليوس سر به طو شناسی در آمريكا براي آزمون ميكروب

Viable. نشان دهد() در اسپورهاي

:معايب زياد بودن نسبي هزينه ها

مشكالت بالقوه عمليات و هزينه هاي نگهداري

:مزايا

گندزدایی کارآمد در صورت وجود شرایط مناسب برای عمليات

کاهش قابل مالحظه در وزن و حجم پسماند

از لحاظ زیست محيطی عالی

شيمياییگندردايي ای فرآینده3

براي اينكار مواد شيميائي به پسماند اضافه ميشود تا عوامل زنده بيماريزاي پسماندها را بكشد و يا غير فعال آند اين نوع گندزدائي با مواد شيميائي براي تصفيه پسماندهاي مايع مثل ،فرآيند بيشتر گندزدائي به شمار ميرود تا سترون سازي

فاضالب بيمارستاني از همه مناسبتر است با وجود اين پسماندهاي جامد را نيز تحت شرايطي –دفوع م– ادرار –خون . ميتوان گندزدائي نمود

: سرعت گندزدائي و آارائي آن به شرايط زير بستگي دارد

نوع ماده شيميائي مقدار مدت تماس بين ماده گندزدا و پسماندها اسماندهدامنه تماس بين ماده گندزدا و پ بار مواد آلي موجود در پسماندها رطوبت ، –دما PH...و

: به داليل زير ضروري است خرد آردن پسماندها پيش از گندزدائي

٢١

فزودن بر سطح تماس و از بين بردن هر ا بين پسماندها و ماده گندزدا با افزايش دامنه تماس گونه فضاي بسته

آاهش حجم پسماندها

بودن پسماندهاي آسيب شناختي به منظور پرهيز از تأثير ديداري نامناسب هنگام مشخص ن

دفع

:انواع مواد شيميائي گندزدا

امالح آمونياك- اآلدئيه- ترآيبات فنولي- ترآيبات آلردار -

سوزاندن پسماندتکنولوژی

:اصول سوزاندن پسماند

فرآيند اآسيداسيون خشك در دمـاي زيـاد اسـت آـه پـسماندهاي آلـي و سـوختني را بـه مـواد غيـر آلـي و سوزي يك زباله

.نسوختني تبديل مي آند و نتيجه اش آاهش قابل توجه حجم و وزن پسماندها است

نـامطلوب آنهـا سوزي هم ترآيبات سمي دارد آه بايد براي اجتناب از آثار جانبي زبالهخاآستر و پساب توليد شده در فرآيند زباله سوز هم چون کاهش موثر در حجم و وزن زبالـه، يايبا وجود مزا. بر تندرستي و محيط نسبت به تصفيه آنها اقدام شود

ن يز تعهـدات بـ يـ سک و ن يـ و کـاهش ر يدگاه بهداشـت يـ ن آنهـا از د ي هستند که عمـده تـر ياريب بس ي معا يزباله سوز ها دارا :ر است يبه شرح ز..) .ون استکهلم و يکنوانس (يالملل

:معايب زباله سوز باعث توليد داي اآسين و فوران و ديگر P.V.Cسوزاندن زباله در درجه حرارت پائين يا سوزاندن پالستيك هاي حاوي « -الف

.»آلوده آننده هاي سمي هوا بعنوان خروجي و خاآستر فرار يا خاآستر باقيمانده زباله سوزها ميگردد ٢٠٠٤ October - ٢٨١ .WHO- Fact Sheet Nعمنب:

فوران درجه حرارت يكنواخت و يونيفرم نيست و داي اآسين و ،)< Cْ٨٠٠(حتي در زباله سوزهاي با درجه حرارت باال «–ج » .شود زمان شروع بكار يا خاموش آردن زباله سوز تشكيل يا در (cooler pocket)مي تواند در محفظه هاي خنك آننده

» .شود مان شروع بكار يا خاموش آردن زباله سوز تشكيلز

٢٠٠٤ October ٢٨ WHO : fact sheet No :منبع : پسماندهايي آه نبايد سوزانده شوند

ظروف محتوي گازهاي تحت فشار مقادير زياد از پسماندهاي شيميايي واآنش دهنده )برم دارترآيبات (امالح نقره و پسماندهاي پرتونگاري و عكاسي (PVC)پالستيك هاي هالوژنه مانند پلي وينيل آلرايد پـسماندهايي آــه مقــدار زيــادي جيــوه يــا آــادميوم دارنــد ماننــد دماســنج هــاي شكــسته ، باطريهــاي آهنــه و

مستعمل و پانلهاي چوبي سرب دار آمپول هاي سربسته يا داراي فلزات سنگين

رد زباله سوز در موWHOديدگاه

.شود ي درحال توسعه تلقيبخصوص در کشورهازباله سوز بايد يك راه حل موقت

٢٢

فناوريهاي مؤثر غير سوز براي دفع نهائي ضايعات بهداشتي درماني به منظور اجتناب از بار بيماري ناشي از « بايد ارتقاء PCBs و فوران و مديريت غير ايمن مواد زائد بهداشتي درماني و خطرات بالقوه ناشي از دي اآسين

.يابد POPs حمايت از آنوانسيون استكهلم در مورد حمايت از آنوانسيون بازل در مورد زباله هاي خطرناك استراتژی (ارزيابی خطر برای مقايسه مخاطرات بهداشتی مرتبط با زباله سوز و تماس با پسماندهای پزشکی

)ميان مدت

Reference : WHO - fact Sheet No ٢٨١ October ٢٠٠٤

ون استکهلمي از کنوانسييبندها

است که (Persistent organic Pollutants-POPs)دار ي پاي آليون استکهلم در مورد آلوده کننده هايکنوانس« ن و فوران بوده و ي اکسي داي خطرناک از جمله گازهاييايمي از سموم و مواد شي ماده ا١٢ست يک ليمتشکل از

يگر آلوده کننده هاين و فوران و دي اکسيا را از عواقب خطرناک داي دنين المللي بيهدف آن است که با تالش ها . خطرناک رها سازدييايميش

که ممکن يدر موارد(ا حذف آنها ي POP کاهش انتشار ي برايد اقداماتين هدف کشورها بايدن به اي رسي برا .انجام دهند) است

. استيمارستاني بين و فوران زباله سوزهاي اکسي دايل و رهاسازي تشکيلقوه برا از منابع بايکي ک ها و ين،تکني جانشيندهايد به فرآيت باين منابع اولوين و فوران از اي اکسي دايد گازهايا حذف تولي کاهش ي برا

».د فوق اجتناب گردي گازهايل و رهاسازيد بودن از تشکين مفي داده شود که در عياقدامات

)٢٠٠٣( از راهنمائی فنی مديريت صحيح زباله های پزشکی ييبندها

راهبري زباله سوزها به اپراتورهاي ورزيده نياز دارد . در مورد وجود چنين اپراتورهائي تحقيق و تأييد شود قبل ازخريد زباله سوز با تكنولوژي باال ، بايد درماني بايد به تكنولوژي هاي ضدعفوني موادزائد متوسل اگر اپراتور ماهر در دسترس نيست مراآز بهداشتي

. شوند در ارتباط با کنوانسيون بازل: منبع

: سوز موجود است زبالهسه نوع فناوري اساسي

سوزهاي دو اتاقه پيروليتيكزباله

ك و مـواد شـيميائي موجب تجزيه مـواد ژنوتوآـسي آوره هاي گردان آه در دماي زياد آار مي آنند و مي توانند . گرما شوند مقاوم به

آوره هاي تك اتاقه با آتشدان ايستا

:فناوري زيست محيطي در پسماند سوزها

.مواد ساطع شده از پسماند سوزها بايد داراي استانداردهايي باشد

ه شـوند ايـن آـار بايـد گازهاي خروجي پسماند سوزها داراي انواع مختلف مواد خطرناك و گازها هستند آـه بايـد تـصفي :حداقل در دو مرحله انجام گيرد

غبار زدائي– ١

Electrofilter Fabric dust remover Cyclonic Scrubber

) نيمه مرطوب و خشك–فرآيند هاي مرطوب ( اسيد زدائي و قليا زدائي –٢ خنثـي (يـد تـصفيه گـردد پساب ناشي از شست و شوي گازهـا و سـرد آـردن خاآـستر با طبق قانون مديريت پسم ♦

آردن اسيدها و رسوب دادن امالح نامحلول

٢٣

ر آيند و به روش مناسب دفع بايد خطرناك به شما هم لجن هاي ناشي از تصفيه پساب و خنك آردن خاآستر آتش ♦

.گردند

. سوزي بايد دفن گرددزبالهخاآستر جامد باقي مانده از ♦

سایر روش های دفع پسماند

Land disposalين دفن در زم-١ Encapsulation محفظه سازی-٢ )مناسب برای پسماند های نوک تيز و برنده و مواد شيميایی و دارویی( Inertization خنثی سازی-٣ )به ویژه برای پسماندهای دارویی(

ترکيب زباله هاي بيمارستاني

) شبه خانگي( پسماند عادي %٨٠ : پسماند خطرناك آه شامل %٢٠ پسماند عفوني و آسيب شناختي %١٥ پسماند مواد شيميايي و دارويي %٣ پسماند اجسام برنده و نوك تيز%١ ...)سايتوتوآسيك ، پرتوساز ، فلزات سنگين و ( پسماندهاي ويژه %١آمتر از

.زباله توليد ميشود) آيلو گرم٧/٢متوسط ( آيلوگرم ١ – ٤به ازاي هر تخت بيمارستاني روزانه . زباله بيمارستاني توليد ميشودروز در تن٣٠٠حدود تن در روز پسماند خطرناك بيمارستاني ٦٠ در روز تن٤٥٠٠٠زباله شهري توليد شده در حدود

مديريت پسماندهاي خطرناك

بيمارستان مسئوليت ويژه اي در رابطه با پسماندهاي توليدي دارد و بايد مطمئن باشد آه پسماندهاي

دي اثرات نامطلوب براي محيط و بهداشت عمومي ايجاد نمي آند و با بكارگيري سياست مديريت تولي .پسماندها محيطي سالم و بي خطر براي آارآنان و جوامع ايجاد نمايد

. مديريت پسماندهاي خطرناك بخش جدايي ناپذير بهداشت بيمارستان و مبارزه با عفونت است ، درون ي بين بخشياندها در کوتاه مدت و دراز مدت مستلزم همکار موثر برنامه مديريت پسمياجرا

. و تعامل در همه سطوح استيبخش : پسماندها بخشي از راهكار جامع و سامان مند براي بهداشت بيمارستان ازطريقبهينهمديريت

به حداقل رساندن پسماندها- ١

آاهش منابع توليد اقدامات مديريتي و آنترل خوب )عامل آليدي در به حدقل رساندن پسماندهاي خطرناك(ك پسماندها تفكي )با توجه به قوانين ذکر شده يک تکليف است(ده توليد آننده است همسئوليت تفكيك بر ع .و بايد هر چه نزديكتر به محل توليد پسماند انجام گيرد مزاياي تفكيك

٢٤

بر بيشتر از هزينه پسماندهاي برا١٠هزينه مديريت پسماندهاي خطرناك (آاهش هزينه ها ) عمومي است

بهداشت محيط و عمومي حفظ و ارتقاء وارد آردن روشهاي ويژه دفع پسماند هاي خطرناك در برنامه-٢ ...)و يدفن بهداشت-رسوزي غي خطرسازي بيروش ها-سوزاندن(

ي موجود و دستورالعمل هاقوانين ٢/٣/٧٥مصوبه ) تعزيرات( قانون مجازات اسالمي ٦٨٨ماده - ١

آشاميدني يا توزيع آب آشاميدني آلوده، عليه بهداشت عمومي شناخته شود از قبيل آلوده آردن آب هر اقدامي آه تهديد دامي ، مواد زائد ، ريختن مواد مسموم آننده در رودخانه ها ، زباله در خيابانها و دفــــع غير بهداشتي فضوالت انساني و

فاضالب براي مصارف آشاورزي ممنوع جاز دام ، استفاده غير مجاز فاضالب خام يا پساب تصفيه خانه هايآشتار غير م . خاص مشمول مجازات شديدتري نباشد به حبس تا يك سال محكوم خواهند شد مي باشد و مرتكبين چنانچه طبق قوانين

قانون مدیریت پسماندها- ٢

٢٠/٢/٨٣ب قانون مديريت پسماندها مصو٧ماده آنها به عهده شهرداريها و حريم غير از صنعتي و ويژه در شهرها و روستاها و مديريت اجرايي آليه پسماندها •

مديريت اجرايي. ودهياريها به عهده بخشداريها مي باشد شهرداريها دهياريها و در خارج از حوزه وظايف آن به پسماندهاي عادي به عهده در صورت تبديل. ودعهده توليد آننده خواهد ب به پسماندهاي صنعتي و ويژه

.شهرداريها ، دهياريها و بخشداريها خواهد بودآوري ، جداسازي و دفع جمع مديريت هاي اجرايي مي توانند تمام يا بخشي از عمليات مربوط به: تبصره •

.نمايند پسماندها را به اشخاص حقيقي و حقوقي واگذارپسماندهاي ويژه محسوب قانون مديريت پسماندها ، پسماندهاي پزشكي جزو٢ ماده١بر اساس تبصره

.ميشوند

: قانون مديريت پسماندها١٣ماده مخلوط کردن پسماندهای پزشکی با ساير پسماندها و تخليه آنها در محيط و يا فروش ، استفاده و بازيافت اين •

.نوع پسماندها ممنوع است : پسماندها قانون مدیریت١٦ ماده

نگهداری ، مخلوط کردن، جمع آوری، حمل و نقل، خريد و فروش، دفع، صدور و تخليه پسماندها در محيط بر طبق •در غير اين صورت اشخاص مختلف به حکم مراجع قضايی به . مقررات اين قانون و آئين نامه اجرايی آن خواهد بودريال ) ١٠٠،٠٠٠،٠٠٠(ريال تا يکصد ميليون ) ٥٠٠،٠٠٠(صد هزار جزای نقدی در بار اول برای پسماندهای عادی از پان

ريال و در صورت تکرار، هر ) ١٠٠،٠٠٠،٠٠٠(ريال تا يکصد ميليون ) ٢،٠٠٠،٠٠٠(و برای ساير پسماندها از دو ميليون )بار به دو برابر مجازات قبلی در اين ماده محکوم می شوند

: قانون مدیریت پسماندها ١٨ماده

رایطی که آلودگی ، خطر فوری برای محيط و انسان دارد، با اخطار سازمان و وزارت بهداشت، درمان و آموزش در ش •پزشکی ، متخلفين و عاملين آلودگی موظفند فورًا اقداماتی را که منجر به بروز آلودگی و تخريب محيط زيست می

در صورت استنکاف ، مرجع قضِايی . محيط نمايندشود متوقف نموده و بالفاصله مبادرت به رفع آلودگی و پاکسازی خارج از نوبت به موضوع رسيدگی و متخلفين و عاملين را عالوه بر پرداخت جريمه تعيين شده ملزم به رفع آلودگی

.و پاکسازی خواهد نمود

: آئين نامه قانون فوق ١١ماده

به جداسازی پسماندهای ويژه از پسماند عادی در بايد نسبت ) پزشکی (کليه مراکز توليد کننده پسماندهای ويژه • .محل توليد اقدام کنند

رانيئت محترم وزي ه١٣٧١ط مصوب ين نامه بهداشت محيي آ-٣ ) آئين نامه فوق در خصوص نظارت بهداشتی بر بيمارستانها و مراکز بهداشتی درمانی ٧ماده (

٢٥

ر آن مواردي دآئين نامه نحوه تأسيس و اداره بيمارستانها آه در - ٤

)تأکيد بر تفکيک زباله.(زباله وجود دارد خصوص مديريت دستورالعمل تفكيك ، جمع آوري و نگهداري موقت مواد زائد - ٥

١٣٨٣ بازنگري در سال –١٣٧٥در سال تهيه (درماني بهداشتي ) علوم پزشكي سراسر آشور دانشگاههاي و ابالغ به

(On site)مزایای تکنولوژیهای غير سوز پايين بودن نسبي هزينه هاي سرمايه گذاري و راهبري وعملياتی . ١ آاهش مؤثر در حجم پسماند. ٢ بي خطربودن از نظر محيط زيست.٣ مؤثر بودن بر روي زباله هاي عفوني و تيز و برنده.٤ نياز به زيرساختار آمتر. ٥ صرفه جويي در هزينه هاي حمل و نقل. ٦ بيمارستان باروش فوقآشنایی کارکنان. ٧ تضميمن سالمت نيروهاي مرتبط با جمع آوري و حمل و نقل پسماند. ٨ ... )مانند حوادث جاده اي، انتشار آلودگي و شيرابه در محيط و (حذف مخاطرات مسير انتقال پسماند ويژه . ٩ حفظ بهداشت محيط و محيط زيست و سالمت جامعه. ١٠ المللي تكنولوژي جانشين در بسياري از آشورها و مجامع بينپذيرفته شدن آن بعنوان يك. ١١ عمل به تعهدات آشور در قبال آنوانسيون استكهلم. ١٢

ي و اقتصادي بهداشتيابيجه ارزينت )نيمذاکرات انجام شده با متخصص (

ي و از طرفـ يالمللن ي و ب ي ،مل يمراجع علم . مطرح شده و مجموع نظر ات ي و اقتصاد ي بهداشت يبا توجه به جنبه ها

ت يريه آحــاد جامعــه ، در حـوزه ســالمت هــدف مــد يـ فـه وزارت بهداشــت در جهــت حفـظ و ارتقــاء ســطح ســالمت کل يوظ .سک و به حداقل رساندن آن باشديد کاهش ري بايمارستاني بيپسماندها

ت يريمــه دفــع مــد برنايد از اجــزاء اصــليــرســوز باي غيد پــسماندها بــا روشــهايــ در مبــداء تولي خطرســازي لــذا روش بــ . باشديمارستاني بيپسماندها

هيدروآالو

بـوده هـا شـهر آالن در بخصوص شهري، مديريت بزرگ معضالت از يكي درماني مراآز و بيمارستانها عفوني هاي زباله دفع

بـه هـا پليمر انـواع شـدن اضـافه بـا امـا بـود مـشكل ايـن حـل راه تنهـا عفـوني هـاي زباله سوزاندن دور ساليان از .وهست

هـا زبالـه سوزاندن از حاصل دود آه نحوي به شود تحميل زيست محيط به ديگري آلودگي تا ميشد باعث آن زباله،سوزاندن

انتـشار باعـث و آـرده وارد زيـست محـيط بـه جـدي آسـيب اسـت خطرنـاك هـاي آالينده ديگر و آربن معلق ذرات حاوي آه

آلودگي دچار آه هائي شهر در حتي حاصله، دود مجدد سوزاندن و ها ترفيل انواع .بود انسان براي سرطان جدي فاآتورهاي

و اتوآالو نام به ديگري آوري ازفن استفاده و نشد ساز چاره ، بودند آارخانجات و ها خودرو مانند هائي آننده اثرآلوده در هوا

به توجه با لذا .ميشدند دفن و منتقل شهر خارج به ، دستگاهها اين در شدن استريل از بعد ها زباله .داد رواج را ويو ماآرو

جديدي آوري فن شد رسيد،موجب خواهد شما نظر به متن در مربوطه جداول در آه مذآورنيز دستگاههاي ونقائص اشكاالت

در سـوز زبالـه دسـتگاههاي از هنـوز اسـت ذآر به الزم .شود مرتفع عفوني هاي زباله مشكل نحو بهترين به تا شود متولد

حاصـله انـرژي از بلكـه ميـسوزاند را هـا زبالـه تنهـا نـه آـه ميـشود استفاده پيچيده بسيار هاي آوري فن با دنيا قاطن اقصي

از مملـو هوايي با مشابه شهرستانهايي يا تهران شهر از غير شرايط با شهرهائي و مناطق در اما ، ميشود بهينه استفاده

.گوناگون هاي آالينده

٢٦

: جهاني آوري فن ترين جديد ،)و آال هايدرو( ®سترون ساز

انـسان سـالمت و زيـست محـيط بـه آنكـه بي آه باشد مي جهان در عفوني هاي زباله امحاء روش ترين جديد آالو هايدرو

.گرداند مي باز طبيعت به استريل آامال بصورت هارا زباله آب و آرده استريل را ها زباله بسته آامال بصورت ، برساند آسيبي

را آنهـا ،آرده آم درصد ٨٠ تا ٧٠ بين را ها زباله وزن و حجم ميكنـد، استفاده ها زباله خود رطوبت از چون گاهدست اين

هـاي دسـتگاه خـالف بـر فـوق دستگاه .ميكند خرد و آرده خشك ، سازي خطر بي عمل حين در داخلي همزن يك بوسيله

بـه را بخار آنكه بي و مينمايد خطر بي بخار مستقيم غير گرماي با را ها زباله ، فشار تحت ويو ماآرو و آالو اتو مانند مشابه

.مينمايد خطر بي خاص زماني دوره دريك و برده باال را فشار و دما ها زباله خود رطوبت از استفاده با ، آند اضافه ها زباله

در عديـده اشـكاالت آـه يدهـد م نـشان فـشار تحـت ويـو مـاآرو و اتوآالو و ®ساز سترون بين اي مقايسه جداول به توجه

.مينمايد مشخص را جديد روش و دستگاه مزاياي آه شده مرتفع جديد سيستم

بـه خـود انـرژي انتقال از بعد دستگاه به ورودي بخار ترتيب اين به و . ميشود انجام مستقيم غير روش به ها زباله شدن گرم

در بنـدي بـسته نـوع هر از استفاده .شود نمي جذب ها زباله به بخار و بازگشته، بخار سيستم به و شده تقطير ، ها زباله

مقابـل در مقـاوم و بخـار بـا پـذير نفوذ هاي آيسه از الزاما ميبايستي )اتوآالو(قبلي روشهاي در ولي بوده مجاز جديد روش

و حمـل آنـرا تـا دندشـ مـي آورده بيـرون دسـتگاه از ها آيسه همان با ها زباله بايد قديم روش در .شد مي استفاده حرارت

.آرد منتقل زباله دفن مرآز به دفن جهت

ايـن آـه ميكنـد عمل bar ١٫١ فشار و c˚١٢١ دماييعني زباله سازي خطر بي استاندارد دماي ترين پائين با جديد دستگاه

.آمتر انرژي مصرف يعني

را هـا زبالـه تمـام دسـتگاه همـزن چـون نـدارد ريگي بار از قبل ها زباله تفكيك به نيازي و نميسوزاند را ها زباله ساز سترون تحـت ويـو مـاآرو در.نمـود بـارگيري دستگاه در را فلزي اشيائ نميتوان قبلي روشهاي در صورتيكه در .ميكند رو و زير آامال منـسوجات بـين فلـزي وسـيله يـك اسـت ممكن اينكه خاطر به اتوآالو در و ميشود دستگاه ايست باعث فلزات وجود فشار خطـر بـي از پـس ®سـاز سـترون دسـتگاه .دارد وجـود صحيح استريل عدم احتمال نرسد، بدان آافي بخار و يده شدهپوش

مي اضافه ها زباله رطوبت محتواي به قبلي سيستمهاي صورتيكه در ميكند خشك و آبگيري را ها زباله آردن خرد و سازي بـوي داراي بـاال رطوبـت بـا زبالـه صـورتيكه در نـدارد آردن سرد به يازن و نداده بو ها زباله استريل سيكل اتمام از بعد .آردند .شوند سرد بايد دستي بصورت نقل و حمل وجهت بوده بدي بسيار

آوچك جهت و داده تحويل هارا آيسه همان قبلي روشهاي اما ميكند خرد استريل عمليات حين در را ها زباله جديد دستگاه .شوند مند بهره مجزا آن خرد از ميبايستي حجم آردن

تمام خطرشدن ازبي را اطمينان ضريب مهم اين ميباشد ها زباله دماي و فشار روي بر متعدد آنترلهاي داراي جديد دستگاه بـردن بـاال و بخـار ايجـاد جهـت هـا زبالـه خود رطوبت از آه دليل اين به جديد دستگاه .ميبرد باال زيادي بسيار حد تا ها زباله آـف در باقيمانـده مايعـات قبلـي روشـهاي در ولـي مينمايد خطر بي را ها زباله رطوبت محتويات تمام ميكند استفاده فشار

بيولـوزيكي تـصفيه سيـستم يـك توسـط ميبايـستي و نـشده خطـر بي ميشوند حاصل ورودي بخار تقطير اثر در آه دستگاه خـاص وسـائل ماننـد هائي زباله عمق تا بخار فوذن از اينكه خاطر به قبلي هاي سيستم در .شوند خطر بي مجددا فاضالب

دسـتگاه داخلـي هـواي اول مرحلـه در ميبايـستي آند نفوذ غيره و مختلف هاي سوند ، سرم شلنگهاي مانند بيمارستاني خاطربه به جديد دستگاه در صورتيكه در .گردد خطر مجزابي روشي با بايد نيز هوا اين آه شود تخليه وآيوم پمپ يك توسط خال پمپ به نيازي هيچ ، بخار آافي تماس سطح ايجاد و ها زباله تمام بخاردر آافي نفوذ و همزن توسط ها زباله خوردن هم .ندارد وجود

٢٧

١ ) شماره دارنمو(

بـستن و بـارگيري از پـس دسـتگاه A زمـان در.ميباشـد مشخص ١ شماره نمودار در®ساز سترون دستگاه سيكل آارآرد در و انجامـد مـي طـول بـه دستگاه بودن سرد درحالت دقيقه ١٥ زمان اين. ميكند فشار بردن باال و آردن گرم به شروع درب

محـدوده از بـاالتر فـشاري و دمـا ، بـاال حساسيت با دستگاه آنترلهاي .ميابد آاهش هدقيق ٥ از آمتر به بعدي هاي سيكل سازي خطر بي عمل دقيقه ٣٠ مدت به و شده آغاز سازي خطر بي سيكل B در زمان. ميكنند تامين ما برايرا الزم متعارف بـه دسـتگاه از هـا زبالـه رطوبـت از لحاص شده خطر بي بخار سازي خطر بي سيكل اتمام از بعد C زمان در .دميشو انجام در يافتـه ادامه گرمادهي عمل دقيقه ٥ مدت به D زمان در دقيقه ١٠ اآثر حد زمان در فشار افت از پس و شده تخليه بيرون .ميشوند خشك و شده گيري زمان رطوبت در ها زباله حال همان

:ميباشد توجه قابل ٢ و ١ جداول در فشار تحت ويو ماآرو و اتوآالو با آالو هايدرو مقايسه

فشار تحت ويو ماآرو و ®ساز سترون بين )١(اي مقايسه جدول

مايكرو ويو تحت فشار )هايدروآالو (®سترون ساز مقايسات رديفگرم شدن زباله ١

هابخار به صورت غير مستقيم ،جداره خارجي را گرم

آرده وجدداره داخلي نيز گرم ميشودبخار به محفظه ،زباله ها ميزان با تزريق مستقيم

زيادي از بخار را به خود جذب آرده وپيش گرم سپس ماآروويو شروع به ايجاد تشعشع .ميشوند .مبنمايد

نوع بسته بندي ٢ زباله ها

ميبايد زباله ها درون آيسه هاي ضخيم ومقاوم در استفاده از هر نوع بسته بندي وارزانترين آيسه هاابليت نفوذ پذيري بخار را داشته برابر گرما اما ق

.باشند آه اين آيسه ها بسيار گران قيمت ميباشد

پارامترهاي ٣ استريل

تمام مواد داخل ١٫١bar وفشار ١٢١°Cدر دماي .دستگاه بي خطر ميشوند

مايعات نميتواند بي bar ١،١وفشار ١٢١°Cدر دماي .خطر شوند

بسيار فعال بوده وبه جهت بي خطر سازي مايعات فاضالب مايع ٤خاطر داشتن همزن ،تمام مايعات را به بخار تبديل

.ميكند

بي خطر سازي مايعات به طور صحيح انجام .نميشود

به خاطرداشتن دماي بي خطر سازي پايين،مواد انتشار ٥پالستيكي را نميسوزاند وانتشار گازهاي آالينده حاصل

اطر بسته از سوخت نداشته و زيان آور نيست،وبه خبودن سيستم در طول سيكل بي خطر سازي

.تنها زيان آور نيست

٢٨

. ،هيچگونه خروجي قبل از بي خطر شدن ندارد

زباله ها نياز به تفكيك ندارند وميتوان تمام مواد اعم از تفكيك زباله ها ٦فلزات حتي قطعات بزرگ را درون دستگاه بي خطر

.گاه آسيبي برسدنمود ،بدون نگراني از اينكه به دست

به علت تكنولوژي ماآروويونميتوان هيچگونه فلزي در اين دستگاه گذاشت وميبايستي زباله ها قبل از

وروش ديگري را .بي خطر آرئن آامال تفكيك شوند .جنهت بي خطر آردن آنها در نظر گرفت

سرد آردن زباله ٧

هابعداز انجام سيكل بي خطر سازي بدون نياز به سرد

ن ميتوان زباله را به آيسه هاي مخصوص حمل آرد .ريخت

به خاطر داغ و مرطوب بودن آيسه هاي حاوي زباله . ،ميبايستي آار سرد آردن قبل از حمل انجام شود

به خاطر گرفتن آب زباله ها ،آنها آامال خشك شده آبگيري زباله ها ٨

در نتيجه وزن وحجم زباله ها به شدت . وخرد ميشوند .مي يابدآاهش

مشابه دستگاه اتوآالو اين دستگاه نيز نه تنها نميتواند حجم و وزن زباله ها را آم آند،بلكه

.بااضافه نمودن بخار وزن آن رابيشتر نيز مي آند

ايجاد بو ي خيلي آم در صورتي ه زباله ها را بيش از ايجاد بو ٩ .حد خشك نماييم

محسوس مي باشد زيرا زباله ي گرم ومرطوب .معموال بدبو ميباشد

خيلي آم است وچون از مايع داخل خود زباله ها بخار مورد نياز ١٠

.استفاده ميشود،به حدااقل ميرسدمحسوس ميباشد چون ميزان بسيار زيادي از بخار

.جهت پيش گرمايش به زباله ها جذب ميشود

يافت بسيار به صرفه به دليل داشتن تكنولوژي باز صرفه ي اقتصادي ١١ .بخار

بسيار باال به خاطر استفاده از يك ديگ بخار بدون بازيافت وبه ااضافه ي مصرف برقباالي سيستم

ماآروويو واجبار استفاده از آيسه هاي گران قيمت .وحمل ونقل بسيار حجيم

همزن داخلي دستگاه در زمان خشك آردن،زباله ها را خردآن ١٢

.خرد هم ميكند

.جود نداردهيچنوع خردآني و

بسيار ساده وداراي تكنولوژي بسيار ساده تعمير ونگهداري ١٣ .ميباشد،ونياز به ابزار خاص تعميراتي هم ندارد

داراي تكنولوژي بسيار پيچيده بوده وهرآسي .نميتواند تعميرات آنرا انجام دهد

داراي قطعات قابل دسترسي از آمپاني هاي معروف قطعات يدآي ١٤

عاتخاص خود وغيرقابل دسترسي براي داراي قط همگان ميباشد

.تنها يك مدل قابليت ساخت در ظرفيت هاي مختلف ظرفيت ها ١٥

بوسيله سواپ اطمينان وآنترل سوئيچ فشار باال وپايين ايمني ١٦،فشار دستگاه تحت آنترل بوده وتوسط سيستم

.آنترل دما نيز ايمن مي باشد

ديد و جبران ناپذيري وجود اشعه ،خطرات بسيار شبراي انسان داشته وبر روي دستگاه نيز اثر

.نامطلوب دارد

آالو اتو و )آالو هايدرو( ®ساز سترون بين )٢(اي مقايسه جدول

اتوآالو )هايدرو آالو (®سترون ساز مقايسات رديفگرم شدن ١

زباله هاجداره بخار به صورت غيرمستقيم ،جداره ي خارجي را گرم آرده و

. داخلي نيز گرم ميشودبخار مستقيما به داخل زباله ها تزريق شده و نميتوان تقطير حاصل را مجددا

.به سيكل توليد بخار باز گرداند

نوع بسته ٢بندي زباله

ها

ميبايد زباله ها درون آيسه هاي استفاده از بسته بندي هاي ارزان قيمتبليت ضخيم ومقاوم در برابر گرما ،اما قا

نفوذ پذيري بخار را داشته باشند آه اين آيسه ها بسيار گران قيمت

.ميباشند

پارامتر هاي ٣ استريل

تمام مواد داخل دستگاه بي خطر ١٫١bar وفشار ١٢١°Cدر دماي .دماي پايين تر يعني مصرف انرژي آمتر. ميشوند

بي bar ٣٫٨وفشار ١٣٨°Cدر دماي .خطر سازي آامل ميشود

ضالب فا ٤

مايعجهت بي خطر سازي مايعات بسيار فعال بوده وبه خاطر داشتن

١شكل شماره .همزن ،تمام مايعات را به بخار تبديل ميكندنه به صورت مطلوب،وقتي شيرابه ي زباله هابه آف دستگاه ميريزد،بخار به

شكل . سختي ميتواند به آن برسد

٢٩

٢ شماره

سازي پايين،مواد پالستيكي را به خاطرداشتن دماي بي خطر انتشار ٥نميسوزاند وانتشار گازهاي آالينده حاصل از سوخت نداشته و زيان

.آور نيست

به خاطر دماي باال ي دستگاه ميبايستي حتما از آيسه هاي

. مخصوص وگران قيمت استفاده آرد

تفكيك زباله ٦ ها

از فلزات حتي زباله ها نياز به تفكيك ندارند وميتوان تمام مواد اعم قطعات بزرگ را درون دستگاه بي خطر نمود ،بدون نگراني از اينكه به

.دستگاه آسيبي برسد

با توجه به اينكه ممكن است فلزات بين منسوجات وزباله هاي ديگر

پوشيده شده باشند و بخار آافي به آنها نرسد ميبايستي قبل از بي .خطرسازي آار تفكيك انجام پذيرد

ردن سرد آ ٧

زباله هابعداز انجام سيكل بي خطر سازي بدون نياز به سرد آردن ميتوان

.زباله را به آيسه هاي مخصوص حمل ريختبه سفارش توليد آننده ميبايستي به

سرد خاطر گرما وبخار بسيار باال ،عمل .آردن انجام پذيرد

آبگيري ٨

زباله ها . ك شده وخرد ميشوندبه خاطر گرفتن آب زباله ها ،آنها آامال خش

.در نتيجه وزن وحجم زباله ها به شدت آاهش مي يابدمشابه دستگاه ماآروويو،اين دستگاه

نيز نه تنها نميتواند حجم ووزن زباله ها راآم آند،بلكه با اضافه نمودن بخار

.وزن آن رابيشتر نيز ميكند از حد خشك ايجاد بو ي خيلي آم در صورتي ه زباله ها را بيش ايجاد بو ٩

.نماييممحسوس ميباشد زيرا زباله ي گرم

.ومرطوب معموال بدبو ميباشدبخار مورد ١٠

نيازخيلي آم است وچون از مايع داخل خود زباله ها استفاده

.ميشود،به حدااقل ميرسدمحسوس ميباشد چون ميزان بسيار زيادي از بخار جهت پيش گرمايش به

.زباله ها جذب ميشودفه ي صر ١١

اقتصاديبسيار باال به خاطر استفاده از يك ديگ .بسيار به صرفه به دليل داشتن تكنولوژي باز يافت بخار

بخار بدون بازيافت واجبار استفاده از آيسه هاي گران قيمت وحمل ونقل

.بسيار حجيمهمزن داخلي دستگاه در زمان خشك آردن،زباله ها را خرد هم خردآن ١٢

.ميكند

.وع خرد آني وجود نداردهيچ ن

تعمير ١٣ ونگهداري

بسيار ساده وداراي تكنولوژي بسيار ساده ميباشد،ونياز به ابزار .خاص تعميراتي هم ندارد

داراي تكنولوژي بسيار پيچيده بوده وهر آسي نميتواند تعميرات آنرا انجام

.دهدل زباله نيازي به به خطر غير مستقيم با همزن ،تبخير مايعات داخ ايجاد خال ١٤

اين عمل توسط همزن داخلي وگرمادهي از .ايجاد خال نميباشد . جداره ي دوم همزمان انجام ميشود

به خاطر ثابت بودن زباله ها ونفوذ بخار به داخل وعمق تمام وسايل نياز مبرم

ميباشد وبراي ايجاد خال قبل از بي خطر سازي وبخار دهي،ميبايستي

به روشي ديگر هواي وآيوم شده نيز .بي خطر شود

.مدلهاي بسيار محدود ليتر٧٠٠٠ ليتر تا ٢٠٠قابليت ساخت در ظرفيت هاي مختلف از ظرفيت ها ١٥

تجهيزات ١٦ خرد آردن

بعداز اتمام سيكل بي خطرسازي زباله هاي خشك وخرد ميتوانيم .شده رابر روي نقاله وسپس به داخل خرد آن ديگري منتقل آنيم

ميباشد آه آيسه ها را خيلي مشكلبه صورت دستي از اتوآالو بيرون آورده

.به داخل خرد آن منتقل آنيماشكال در ١٧

خرد آندر صورت نقص فني در خردآن ميتوان زباله هاي خشك را تا تعمير

.خرد آن نگهداري نمود

بايد بي خطر سازي زباله ها را متوقف .نمود

٣٠

٣١

٢شماره شكل ١ هشمار شكل

:اتوآالو و®ساز سترون بين انرژي مصارف ميزان مقايسه

دستگاه آننده توليد توسط ماهه سه سيكل يك در آهH – ١٠٠ مدل آالو هايدرو دستگاه دو انرژي مصرف ميزان از زير نتايج .ميباشد توجه قابل شده استخراج

ماهه سه سيكل يك = دستگاهها آارآرد زمان پوند٥٢٢،٨٥٣ = شده خطر بي عفوني زباله مقدار ژول گيگا =٤٢٥،٧ شده مصرف طبيعي گاز گرماي ميزان Btu/ft³ ٩٧٥ =طبيعي گاز حرارتي ظرفيت =٨١ % بخار بويلر حرارتي راندمان

. ميباشدBtu . ٩٤٨٤٠٠ با برابر نيز ژول گيگا يك

: اين بنابر GigaJole: حسب بر زباله پوند هر بابت شده مصرف انرژي

(٤٢٥٫٧)/(٥٢٢،٨٥٣)= ٠٫٠٠٠٨١٤١ GigaJoles/Lb Btu: حسب بر زباله پوند هر بابت شده صرف گرماي

(٠٫٠٠٠٨١٤١)(٩٤٨،٤٠٠)=٧٧٢٫٠٩ BTU : زباله پوند هر ازاي به گاز مصرف ميزان

(٧٧٢٫٠٩)/(٩٧٥)=٠٫٧٩٢ Cu.Ft.Of Nat.gas/Lb

: گيري نتيجه فوت ٠،٧٩٢ ميزان به زباله پوند هر آردن خطر بي براي بخار ديگ راندمان به توجه با و سيستم واقعي آارآرد به توجه با)١

.شود مي مصرف طبيعي گاز مكعبت هر پوند زباله بر باشد،ار تقسيم گرماي صرف شده باب١٠٥٠ BTU با داراي حرارتي برابر ٨٠Psiفشار با بخار پوند هر اگر

:گرماي هرپوند بخار،يعني (٧٧٢٫٠٩)/(١٠٥٠)= ٠٫٧٣٥ lbs of steam per ١ pound waste

.داريم نياز زباله پوند هر آردن خطر بي جهت ، بخار پوند٠/٧٣٥

.دارد فوق محاسبات در زيادي تاثير آن مشعل و ديگ راندمان باشيد داشته نظر در

نام به امريكائي آارخانه يك موجود آاتالوگهاي اساس بر ؛ اتوآالو و هايدروآالو انرژي صرفم ميزان مقايسه در حالMORTON EQUIPMENT عدد به توليدي هاي دستگاه مصرف ميزان و lbs پوند هر سازي خطر بي بابت بخار ١٫٢٥

٧٠ % آالو هايدرو به نسبت نيز دمانران باالترين با امريكا ساخت دستگاهي آه مينمايد مشخص عدد اين آه ميرسيم زباله : داليل به مصرف اختالف اين اصوال .دارد بيشتري بخار مصرف

.رفتن هرز عدم بخارو ديگ به بخار آندانس بازگشت1 زباله تخليه جهت دستگاه داخل آردن سرد به نياز عدم2 .باشد مي آمتر، انرژي مصرف يعني ċ١٢١ سازي خطر بي تر پائين دماي3

٣٢