UNIT 1

Human-Computer Interaction

สอการสอน รายวชาการปฏสมพนธระหวางมนษยกบคอมพวเตอร อ.จรวด โยยรมย สาขาวชาเทคโนโลยสารสนเทศ

คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยราชภฏบรรมย

Outline

o Human-Computer Interaction คออะไร o ความเปนมาของ HCI o ท าไมตอง HCI o สวนประกอบของ HCI o ตวอยางของการออกแบบจาก HCI

Human-Computer Interaction คออะไร

การปฏสมพนธระหวางมนษยและคอมพวเตอร (Human computer interaction: HCI)

เรยกยอๆ วา HCI คอ การศกษาการปฏสมพนธระหวางคนซงเปนผใชกบคอมพวเตอร โดยเปนการศกษาทเชอมโยงเกยวเนองกนของหลายๆ ศาสตร เชน วทยาการคอมพวเตอร (computer science)พฤตกรรมศาสตร (behavioral science) จตวทยา และการออกแบบ เปนตน

Human-Computer Interaction คออะไร

แสดงความเกยวของระหวาง HCI กบสาขาวชาตางๆ

Human-Computer Interaction คออะไร

การปฏสมพนธระหวางผใช (users) และคอมพวเตอรเกดขนทสวนตดตอผใช (user interface) ทงทางดานซอฟตแวรและฮารดแวร ตวอยางเชน • ตวอกษรหรอวตถ ทแสดงบนหนาจอของเครองคอมพวเตอร ผานซอฟตแวร • การรบขอมลจากผใชผานฮารดแวรทเปนอปกรณตอพวงกบคอมพวเตอร (peripherals) เชน คยบอรด และเมาส • การปฏสมพนธกบผใชในระบบคอมพวเตอรขนาดใหญ เชน ในเครองบน หรอในโรงงานก าเนดไฟฟา เปนตน

Wikipedia: Human computer interaction

Human-Computer Interaction คออะไร

ไดนยาม HCI วา คอ องคความรทเกยวของกบการออกแบบ การประเมนผล และการน าไปใชของระบบคอมพวเตอรแบบมปฏสมพนธของมนษย และศกษาเกยวกบ ปรากฏการณตางๆ ทเกยวของ

ACM หรอ the Association for Computer Machinery

Human-Computer Interaction คออะไร

โดยสรป HCI หมายถง การศกษาและวเคราะห เกยวกบ ปฎสมพนธ ระหวางอปกรณคอมพวเตอร หรอระบบคอมพวเตอร กบผใชงาน เพอตอบโจทยวาท าอยางไรจงจะท าใหระบบคอมพวเตอร ใชงานงาย มประสทธภาพ และประสทธผล โดยประยกตใชศาสตรหลายๆ ดานเขาดวยกน

สรป

ความเปนมาของ HCI

o วชานไดก าเนดมาในวงการคอมพวเตอร 10 กวาปหรอ 20 ปตนๆ

o สมยกอนจะมสอนในสาขาวทยาศาสตรคอมพวเตอร ระดบสงๆ ตงแตระดบปรญญาโทขนไปจนถงปรญญาเอก

o ปจจบนมสาขาเอกใหเลอก ทาง HCI โดยตรง o บคลากรทางดาน HCI ยงเปนทตองการของตลาดอตสาหกรรมซอฟตแวรและอปกรณเคลอนท (Mobile)

การน าความรจากหลายสาขามาประยกต

o ความรดานจตวทยา o ดานการเรยนร o ดานการออกแบบภาพกราฟก o ดานสถาปตยกรรมขอมล o ดานสงคม o ฯลฯ

ท าไมตอง HCI

ระบบโรงพยาบาลทออกแบบเรองการกรอกขอมลคนไข o การออกแบบมมของจอทไมเหมาะสม อาจจะทาใหเกดความผดพลาดท าใหคนไขเสยชวตได

เดกเลนเกมสจนลมเวลา o นาจะออกแบบใหมนเตอนระยะเวลา

เรองเกยวกบการออกแบบหนาจอใหใชงานได โดยสามารถ เรยนรการออกแบบไดจาก

o ศกษาจากโปรแกรมทฮต o ศกษาจากความผดพลาดของโปรแกรมอน o การใชงานไดจรง o การงายตอการใชงาน

องคประกอบของ HCI

HCI

Computer

Interactive

Use and Context

Human

องคประกอบของ HCI

o Use and Context o Human o Computer o Interactive

องคประกอบของ HCI

Use and Context

เปนการจดความเหมาะสมในการท างานของผใช กบระบบคอมพวเตอร ใหทงสองสวนสามารถท างานไดดวยกนไดอยางสอดคลองสมดล โดยวเคราะห 3 สวนคอ 1.ลกษณะการท างานขององคกร 2. ลกษณะของระบบงาน 3. การพฒนาระบบเพอเชอมโยงมนษยและระบบงานเขาดวยกน

องคประกอบของ HCI

Human

ผใชหรอกลมผใชทท างานดวยกน ซงจะน าเอาการรบรของผใช เชน การมอง การไดยน และการสมผส มาใชในควบคมการสงผานขาวสารขอมลซงจะมความแตกตางกน ตามแตละความถนดของผใช หรอตามหลกการขอกาหนดของการใชงานทแตกตางกน หรอแตกตางตามความสามารถในการเรยนรและองคความรทมอย รวมไปถงความแตกตางทางธรรมชาตและวฒนธรรม

องคประกอบของ HCI

Computer

คอมพวเตอรเราจะนกไปถงเทคโนโลยในขอบขายของเครอง PC แตในความหมายของคอมพวเตอรทกลาวถงนมความหมายถงระบบตางๆ ทมขอบเขตอยางกวางขวาง รวมไปถงเครองจกรกล เทคโนโลยตางๆ

องคประกอบของ HCI

Interactive

เนองจากคน และเครองจกรกลมความแตกตางกนอยางมาก HCI จงเปนสงทน าเขามาชวยใหทงสองสามารถท างานดวยกนใหเปนระบบทสามารถใชงานไดอยางสมบรณ ดงนน HCI จงตองถกพฒนาขนมาโดยทตองสามารถรบรการกระตนจากมนษยซ งเปนผใชงานและสามารถทจะสงผานค าสงทเปนการสงใชคอมพวเตอรท างานไดตามความตองการ

องคประกอบของ HCI

Interfaces in the Real World

ไมใชเฉพาะคอมพวเตอรเทานน o Smart Phone o Wear o Car o Television o Airline reservation o Air traffic control o Running shoes!

ตวอยางอปกรณ Interactive

Multi touch

ตวอยางอปกรณ Interactive

o Movement o Touch o Speech

ตวอยางอปกรณ Interactive

Speech

เปาหมายของการศกษาการปฏสมพนธ ระหวางมนษยและคอมพวเตอร

เปาหมายของ HCI คอ การพฒนาการปฏสมพนธระหวางผใชและคอมพวเตอร โดยท าใหคอมพวเตอรใชงานไดมากขน และตรงตามความตองการของผใช และเปนการออกแบบระบบทลดชองวางระหวางมนษยและคอมพวเตอรใหเหลอนอยทสด โดยจะตองจ าลองการท างานและการ รบร ของมนษยออกมาเปนโมเดลเพอให คอมพวเตอรสามารถเขาใจผใชงานได

(Wikipedia)

เปาหมายของการศกษาการปฏสมพนธ ระหวางมนษยและคอมพวเตอร

o Safety การผลตระบบการปฏสมพนธระหวางมนษยและคอมพวเตอรทมความปลอดภย

o Utility ท าใหมประโยชนใชไดจรง o Effectiveness มประสทธผลท างานไดเรวม

ประสทธภาพ o Efficiency ใชทรพยาการคมคา o Usability สามารถน าไปใชไดจรง งายตอการเรยนร

โดยมประสทธภาพ + ประสทธผล

สงจ าเปนส าหรบการออกแบบงานทางดาน HCI

o คนทใชระบบคอมพวเตอรควรมาเปนอนดบแรก ความตองการ ความสามารถ และความพงพอใจของคนเพอท ากจกรรมตางๆใหส าเรจควรบอกถงแนวทางทระบบจะถกออกแบบและถกน าไปใชงานใหเกดประโยชน

o คนไมควรตองเปลยนตวเองใหเขากบระบบ ระบบควรถกออกแบบใหตรงกบความตองการของพวกเขา

ข นตอนทจะน าไปส เปาหมายของการพฒนาระบบ HCI

คอขนตอนทจะพฒนาระบบทสามารถใชงานไดอยางสมบรณและใชงานไดอยางปลอดภยในซงในการพฒนาระบบจ าเปนตองพจารณาถงสงเหลานคอ • Understand คอเขาใจในเรองจตวทยา กายศาสตร และปจจยเกยวกบองคกรและสงคมของคนเพอพฒนาระบบใหผใชสามารถทจะใช

งานระบบไดอยางงาย • Develop คอ เครองมอหรอเทคโนโลยตางๆ ทจะน ามาใชในการพฒนาระบบ • Achieve คอ ผลส าเรจและประสทธภาพของระบบ และปลอดภยในการปฏสมพนธทงตอบคคลและตอกลม

ตวอยางระบบ HCI

Ubiquitous เทคโนโลย...ในการเรยนรทกททกเวลา ยบควตส (Ubiquitous) เปนค าภาษาลาตนมความหมายวาทกหนทกแหง สวนเทคโนโลยยบควตสนนมความหมายถง เทคโนโลยอจฉรยะ (intelligent technology) เทคโนโลยการสอสารในทกท ทกเวลา ซงจะชวยสรางสภาพแวดลอมทางการสอสารในรปแบบใหมทสามารถอ านวยประโยชน ใหมนษยท าการสอสารได

ตวอยางระบบ HCI

ตวอยางเทคโนโลยใชแทน Mouse

FootMouse http://www.youtube.com/watch?v=If-jkWIa1mg&feature=related NO HANDS MOUSE www.footmouse.com http://www.youtube.com/watch?v=pOaJeRPXU48&feature=related

ตวอยางระบบ HCI

Face recognition การรจ าใบหนา www.youtube.com/watch?v=V7UdYzCMKvw&feature=related

www.youtube.com/watch?v=98Q-DgVxBr4&feature=related

ตวอยางระบบ HCI

Augmented Reality (AR) เปนเทคโนโลยใหมทพฒนารปแบบ

Human-Machine Interface ทอาศยเทคโนโลยคอมพวเตอร และระบบเสมอนจรง (Virtual Reality) โดยทวตถเสมอนนนๆ จะถกสรางมาผสมกบสภาพในโลกจรงในรป 3D และแสดงผลแบบ real time โดยเทคโนยนจะตองประกอบดวย 3 ระบบ คอ

o ระบบ tracking เชน พวก Marker ตางๆ กบกลอง หรออาจจะ sensor แบบอนๆ

o ระบบแสดงภาพ เชน จอภาพ o ระบบประมวณผลเพอสรางวตถ 3D เชน ตว

โปรแกรมทเราลงไวในคอมพวเตอร

ตวอยางระบบ HCI

Gesture Recognition เทคโนโลยตรวจจบภาษากาย ศาสตรแหงการบรณาการระหวางสงมชวต กบจกรกล (Life and Machine Integration) คอ HMI (Human-Machine Interface) หรอการเชอมตอระหวางมนษยกบจกรกล ซงจะท าใหการเชอมตอในเรองของการแสดงออกทางภาษากาย หรอ อากปกรยา ระหวางมนษยกบจกรกลเกดขนได

ASSIGNMENT

ใหยกตวอยางอปกรณ เทคโนโลย ในปจจบน ทมการปฏสมพนธกบผใชงาน หรอ Interactive คนละ 1 ตวอยาง พรอมบอกรายละเอยด o ผใชคอใคร o อปกรณคออะไร o ชองทางปฏสมพนธระหวางอปกรณกบผใช o วาดรปอปกรณและผใชในการท างาน

งานเดยว

ค าถามทายบท

1. อธบายความหมายของระบบปฏสมพนธ 2. บอกประโยชนทไดจากการออกแบบระบบปฏสมพนธ 3. อธบายองคประกอบของระบบ HCI 4. จงอธบายระบบตอไปน

Gesture Recognition Augmented Reality Face recognition Ubiquitous

Q & A

Thank you … Aj.jiravadee yoyram