ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ

NGUYỄN HỒ KHÁNH VI

HOÀN THIỆN HOẠT ĐỘNG KIỂM SOÁT

CHI THƢỜNG XUYÊN NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC

QUA KHO BẠC NHÀ NƢỚC ĐẮK SONG,

TỈNH ĐẮK NÔNG

TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG

Mã số: 60.34.02.01

Đà Nẵng – Năm 2019

Công trình được hoàn thành tại

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ, ĐHĐN

Người hướng dẫn khoa học: TS.ĐINH BẢO NGỌC

Phản biện 1: TS. Đặng Hữu Mẫn

Phản biện 2: PGS.TS. Đỗ Phi Hoài

Luận văn được bảo vệ trước Hội đồng chấm Luận văn tốt nghiệp

thạc sĩ Tài chính – Ngân hàng họp tại Trường Đại học Kinh tế, Đại

học Đà Nẵng vào ngày 17 tháng 8 năm 2019

Có thể tìm hiểu luận văn tại:

Trung tâm Thông tin-Học liệu, Đại học Đà Nẵng

Thư viện trường Đại học Kinh tế, ĐHĐN

1

MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài

NSNN là một bộ phận quan trọng của tài chính Nhà nước trong

hệ thống tài chính quốc gia. NSNN không chỉ duy trì toàn bộ hoạt

động của hệ thống chính trị nói chung và bộ máy Nhà nước nói riêng

mà còn là động lực thúc đẩy sự tăng trưởng và phát triển kinh tế - xã

hội.

Hiện nay, Việt Nam đang thực hiện quản lý chi NSNN dựa vào

yếu tố đầu vào, đây là phương thức mang nặng tính chủ quan, duy ý

chí, áp đặt từ phía các cấp được phân bổ ngân sách, vốn ngân sách có

quy mô nhỏ lại phải dàn trải nên việc sử dụng và quản lý sẽ không

hiệu quả, các đơn vị sử dụng ngân sách luôn ở thế bị động. Để khắc

phục tình trạng này và phù hợp với xu hướng hội nhập toàn cầu, Việt

Nam cần đổi mới phương thức quản lý chi NSNN từ dựa vào yếu tố

đầu vào sang quản lý chi NSNN trong trung hạn và kết quả đầu ra,

đây là hai phương thức quản lý tiên tiến được các nước trên thế giới

chủ yếu áp dụng.

Theo Quyết định số 2610/QĐ-BTC ngày 21/12/2017 của Bộ

Tài chính về việc công bố công khai dự toán ngân sách nhà nước

năm 2018, tỷ trọng chi thường xuyên năm 2018 chiếm tỷ trọng trên

64% tổng chi ngân sách nhà nước. Dự kiến sắp tới nguồn thu từ thuế

sẽ giảm mạnh trong ngắn hạn do thực hiện yêu cầu của các hiệp định

thương mại tự do và bội chi ngân sách nước ta ở mức cao. Vì vậy,

việc kiểm soát chặt các khoản chi thường xuyên từ NSNN qua

KBNN phải đúng chế độ, quy định, định mức; thực hiện tiết kiệm chi

nhằm đảm bảo việc sử dụng NSNN đúng mục đích và hiệu quả. Nhờ

đó góp phần giảm bớt một phần gánh nặng cho ngân sách nhà nước;

nâng cao năng lực, hiệu quả của bộ máy nhà nước trong quản lý tài

2

chính công.

Trong điều kiện hiện nay, cả nước chỉ có 17/63 tỉnh, thành phố

có nguồn thu đóng góp cho NSTW, số các tỉnh, thành còn lại hàng

năm phải nhờ vào trợ cấp từ NSTW, trong đó có tỉnh Đắk Nông, cụ

thể là huyện Đắk Song.

Huyện Đắk Song là một trong tám đơn vị hành chính cấp huyện

của tỉnh Đắk Nông, được thành lập vào ngày 21/6/2001. Đây là một

huyện miền núi, điều kiện phát triển kinh tế gặp nhiều khó khăn, tập

trung nhiều đồng bào thiểu số. Quá trình thực hiện hoạt động kiểm

soát chi thường xuyên NSNN qua KBNN Đắk Song còn bộc lộ nhiều

hạn chế, sai phạm. Năm 2018, theo báo cáo kết quả của thanh tra

chuyên ngành tại KBNN Đắk Song thực hiện kiểm tra chọn mẫu 03

đơn vị có sử dụng vốn NSNN đã phát hiện 17 lỗi sai phạm về chi

không đúng tiêu chuẩn, chế độ, định mức theo quy định, chưa khắc

phục được với tổng số tiền là 142.570.021 đồng. Việc khắc phục các

sai phạm, thu hồi các chi không đúng quy định còn rất chậm, các đơn

vị sử dụng ngân sách trì hoãn, để kéo dài từ năm này sang năm khác;

chưa làm theo đúng các quy định tạm ứng và thanh toán tạm ứng.

Bên cạnh đó, cơ chế quản lý ngân sách của nước ta vẫn còn chồng

chéo, chưa rõ ràng. Các cơ quan, đơn vị thực hiện kiểm soát và cấp

phát, thanh toán còn bộc lộ hạn chế nên thường xuyên phải thực hiện

điều chỉnh, chưa thường xuyên cập nhập các văn bản hiện hành.

Qua tìm hiểu, tác giả nhận thấy chưa có nghiên cứu nào đề xuất

các khuyến nghị hoàn thiện hoạt động KSC thường xuyên NSNN

qua KBNN Đắk Song một cách cụ thể. Đồng thời với vị trí là một

giao dịch viên của KBNN Đắk Song, được trực tiếp tham gia vào

hoạt động kiểm soát chi thường xuyên NSNN, tác giả sẽ gặp thuận

lợi trong quá trình nghiên cứu, thu thập dữ liệu, đưa ra các phân tích

3

nhận định, từ đó đề xuất các khuyến nghị phục vụ cho công tác

chuyên môn phù hợp với tình hình hoạt động của KBNN Đắk Song.

Cho nên tác giả lựa chọn nghiên cứu vấn đề này và hoàn thiện hoạt

động này là cần thiết và giúp ích cho công việc bản thân cũng như

cho việc quản lý NSNN của huyện.

Từ những cơ sở trên, tác giả lựa chọn đề tài nghiên cứu: “Hoàn

thiện hoạt động kiểm soát chi thường xuyên ngân sách nhà nước qua

Kho bạc Nhà nước Đắk Song, tỉnh Đắk Nông” nhằm đưa ra các

khuyến nghị hoàn thiện và nâng cao hiệu quả hoạt động kiểm soát

chi thường xuyên ngân sách nhà nước qua KBNN Đắk Song.

2. Mục tiêu nghiên cứu

a. Mục tiêu

Mục tiêu nghiên cứu tổng quát của đề tài là phân tích hoạt động

của KSC thường xuyên NSNN để chỉ ra những hạn chế trong hoạt

động KSC thường xuyên NSNN qua KBNN Đắk Song. Từ cơ sở đó

xác định nguyên nhân của hạn chế và đề xuất các khuyến nghị để

hoàn thiện hoạt động kiểm soát chi thường xuyên NSNN qua KBNN

Đắk Song, tỉnh Đắk Nông.

b. Câu hỏi nghiên cứu

Để đạt được mục tiêu trên, nội dung của luận văn phải giải

quyết được các câu hỏi sau:

- Những nội dung nghiên cứu trong hoạt động KSC thường

xuyên NSNN qua KBNN là gì?

- Thực trạng KSC thường xuyên NSNN qua KBNN Đắk Song

giai đoạn 2015-2018 được hoạt động như thế nào?

- Những khuyến nghị nhằm hoàn thiện hoạt động KSC thường

xuyên NSNN qua KBNN Đắk Song?

4

3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu

a. Đối tượng nghiên cứu

Đề tài nghiên cứu thực tiễn hoạt động KSC thường xuyên

NSNN qua KBNN Đắk Song.

Cụ thể, nghiên cứu trực tiếp hoạt động của bộ phận giao dịch tại

KBNN Đắk Song và các đơn vị sử dụng ngân sách. Nghiên cứu khảo

sát, thu thập dữ liệu từ các đối tượng là công chức tại KBNN Đắk

Song và một số giao dịch viên ở KBNN huyện thuộc địa bàn tỉnh

Đắk Nông, trưởng phòng Thanh tra KBNN Đắk Nông, kế toán của

các đơn vị sử dụng ngân sách giao dịch tại KBNN Đắk Song.

b. Phạm vi nghiên cứu

- Nội dung: Đề tài tập trung nghiên cứu hoạt động KSC thường

xuyên NSNN tại huyện, không nghiên cứu về hoạt động KSC liên

quan đến các khoản chi thuộc danh mục bí mật Nhà nước và các

khoản chi có tính đặc thù ở địa phương.

- Không gian: Đề tài được thực hiện nghiên cứu tại KBNN Đắk

Song, tỉnh Đắk Nông.

- Thời gian: Số liệu nghiên cứu, phân tích thực trạng được thực

hiện trong giai đoạn 2015-2018 và đưa ra các khuyến nghị cho thời

gian tới.

4. Phƣơng pháp nghiên cứu

- Phương pháp thu thập tài liệu

- Phương pháp phân tích thống kê

- Phương pháp so sánh

- Phương pháp khảo sát thực tế, phỏng vấn

5. Bố cục đề tài

Ngoài nội dung mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham

khảo, luận văn chia làm ba chương với các nội dung cụ thể như sau:

5

Chương 1: Cơ sở lý luận về kiểm soát chi thường xuyên ngân

sách nhà nước qua Kho bạc Nhà nước.

Chương 2: Thực trạng hoạt động kiểm soát chi thường xuyên

ngân sách nhà nước qua Kho bạc Nhà nước Đắk Song, tỉnh Đắk

Nông.

Chương 3: Khuyến nghị nhằm hoàn thiện hoạt động kiểm soát

chi thường xuyên ngân sách nhà nước qua Kho bạc Nhà nước Đắk

Song, tỉnh Đắk Nông.

6. Tổng quan tài liệu nghiên cứu

- Bài báo khoa học

+ Bài báo “Tăng cường kiểm soát chi ngân sách nhà nước qua

Kho bạc nhà nước huyện trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên” của Hà

Quốc Thái, tháng 9 năm 2018. Bài viết chưa nêu được thực trạng

KSC tại tỉnh Thái Nguyên để có cơ sở chỉ ra vướng mắc và đề xuất ý

kiến. Bài viết chưa đề xuất được các giải pháp tăng cường KSC gắn

liền với KBNN huyện trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên.

+ Bài báo “Giải pháp triển khai sử dụng dịch vụ công trực

tuyến Kho bạc Nhà nước” của Nguyễn Thị Ngân Hoa, tháng 5 năm

2018. Bài viết chưa làm rõ giải pháp giúp cho các đơn vị giao dịch

nhận thức được những tiện ích khi sử dụng dịch vụ công, chỉ mới tập

trung rà soát lại lộ trình áp dụng.

+ Bài báo “Thực hiện kiểm soát chi thường xuyên tại Kho bạc

Nhà nước Bến Tre: Kết quả và kiến nghị” của Võ Thị Thu Thủy và

Phan Thị Thanh Thảo, tháng 6 năm 2017. Bài viết chủ yếu đề cập

đến những kiến nghị ở khía cạnh các văn bản pháp luật quy định, chứ

chưa bao quát hết được những kiến nghị để hoàn thiện công tác KSC

NSNN.

6

+ Bài báo “Trao đổi về công tác kiểm soát chi thường xuyên

ngân sách nhà nước” của Dương Công Trinh, tháng 12 năm 2016.

Bài viết đưa ra các khái niệm, quy định căn cứ theo Luật NSNN năm

2002, tuy nhiên, hiện nay đã được thay thế bằng Luật NSNN năm

2015 nên các nội dung không còn sát với các quy định hiện nay.

+ Bài báo “Kinh nghiệm quản lý ngân sách của một số nước”

của Trần Thị Lan Hương, tháng 12 năm 2015. Tác giả chưa phân tích

kĩ tình hình kinh tế, khuôn khổ pháp lý, thực trạng hiện nay của Việt

Nam khi các dụng các phương thức quản lý này. Bên cạnh đó, dẫn

chứng các nước trên thế giới về việc thực hiện chưa sát với bộ máy

tổ chức của Việt Nam và chưa thể hiện trong khu vực Châu Á đã

thực hiện quản lý như thế nào.

Trong quá trình tổng hợp từ các tạp chí khoa học như: Tạp chí

Kinh tế phát triển (Đại học Kinh tế Quốc dân), Tạp chí Phát triển

Kinh tế (Đại học Kinh tế TP Hồ Chí minh), Tạp chí Khoa học và

Công nghệ (Đại học Đà Nẵng),… thì chưa có những bài báo cụ thể

nào về hoạt động KSC giai đoạn 2015 – 2018.

- Luận văn

+ Luận văn thạc sĩ “Hoàn thiện công tác kiểm soát chi thường

xuyên ngân sách nhà nước qua Kho bạc nhà nước Đắk Glong – Đắk

Nông” của tác giả Trần Phạm Tuân, năm 2017. Một số vấn đề

nghiên cứu trong luận văn đã không còn phù hợp với các quy định về

chi thường xuyên hiện nay, do việc thay đổi quy trình nghiệp vụ

thống nhất đầu mối kiểm soát tại KBNN cấp huyện không có tổ chức

phòng, nên cần nghiên cứu bổ sung thêm theo đúng quy định hiện

hành.

+ Luận văn thạc sĩ “Quản lý chi thường xuyên Ngân sách nhà

nước tại thị xã An Khê, Tỉnh Gia Lai” của tác giả Nguyễn Thị Thu

7

Ngân, năm 2017. Luận văn tiếp cận dưới góc độ cấp quản lý NSNN,

chủ yếu về lập dự toán chi thường xuyên NSNN. Thực trạng công tác

quản lý chi thường xuyên NSNN chưa được rõ ràng, dẫn đến các giải

pháp, kiến nghị chưa được cụ thể.

+ Luận văn thạc sĩ “Hoàn thiện công tác kiểm soát chi thường

xuyên ngân sách nhà nước qua Kho bạc nhà nước Buôn Đôn, tỉnh

Đăk Lăk” của tác giả Nguyễn Quốc Thắng, năm 2017. Luận văn đưa

ra cơ sở pháp lý để thực hiện KSC là căn cứ Luật NSNN năm 2002,

nay đã hết hiệu lực và được thay thế bằng Luật NSNN năm 2015 nên

cần nghiên cứu thêm để phù hợp với tình hình hiện nay.

+ Luận văn thạc sĩ “Phân tích tình hình kiểm soát chi Ngân

sách thường xuyên qua Kho bạc Nhà nước Thành phố Đà Nẵng” của

tác giả Phạm Thị Hạnh, năm 2016. Trong luận văn phần tổng quan

về KSC thường xuyên NSNN, luận văn chưa nêu được các tiêu chí

đánh giá tình hình KSC hiện nay để có cơ sở phân tích thực trạng

KSC thường xuyên NSNN qua KBNN Đà Nẵng.

+ Luận văn thạc sĩ “Giải pháp hoàn thiện công tác kiểm soát

chi thường xuyên ngân sách nhà nước qua KBNN trên địa bàn tỉnh

Đắk Nông” của tác giả Lê Xuân Tuấn, năm 2015. Luận văn chưa

làm rõ ràng các khái niệm, nguyên tắc và căn cứ kiểm soát chi, các

nhân tố tác động đến công tác KSC thường xuyên, các giải pháp cụ

thể đối với KSC qua KBNN tỉnh Đắk Nông.

- Đề tài liên quan tới đơn vị: Đến nay, tại KBNN Đắk Song

chưa có đề tài liên quan đến hoạt động KSC thường xuyên NSNN

qua KBNN Đắk Song.

- Khoảng trống nghiên cứu

+ Về nội dung: Những đề tài nghiên cứu và bài viết trên đã đề

cập về KSC thường xuyên NSNN và quản lý rủi ro trong kiểm soát

8

chi dưới những góc độ khác nhau. Tuy nhiên, còn những khoảng

trống chưa nghiên cứu, cụ thể như:

Một là, Văn bản, chế độ liên quan đến hoạt động KSC thường

xuyên NSNN liên tục thay đổi.

Hai là, Tiêu chí đánh giá kết quả hoạt động KSC thường xuyên

NSNN.

+ Về không gian: Đến hiện tại, chưa có công trình nghiên cứu

nào về hoạt động kiểm soát chi thường xuyên NSNN ở Kho bạc Nhà

nước Đắk Song.

+ Về thời gian: Những nghiên cứu vẫn chưa cập nhập số liệu

đến năm 2017

CHƢƠNG 1:

CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ KIỂM SOÁT CHI THƯỜNG XUYÊN

NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC QUA KHO BẠC NHÀ NƯỚC

1.1. TỔNG QUAN VỀ CHI THƢỜNG XUYÊN NGÂN SÁCH

NHÀ NƢỚC

1.1.1. Chi ngân sách nhà nƣớc

1.1.2. Chi thƣờng xuyên ngân sách nhà nƣớc

a. Khái niệm chi thường xuyên ngân sách nhà nước

Chi thường xuyên là nhiệm vụ chi của NSNN nhằm bảo đảm

hoạt động của bộ máy nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị -

xã hội, hỗ trợ hoạt động của các tổ chức khác và thực hiện các nhiệm

vụ thường xuyên của Nhà nước về phát triển kinh tế - xã hội, bảo

đảm quốc phòng, an ninh.

9

b. Đặc điểm của chi thường xuyên ngân sách nhà nước

c. Vai trò của chi thường xuyên ngân sách nhà nước

d. Nội dung chi thường xuyên ngân sách nhà nước

e. Điều kiện cấp phát, thanh toán các khoản chi thường

xuyên ngân sách nhà nước

1.2. KIỂM SOÁT CHI THƢỜNG XUYÊN NGÂN SÁCH NHÀ

NƢỚC QUA KHO BẠC NHÀ NƢỚC

1.2.1. Khái niệm kiểm soát chi thƣờng xuyên ngân sách

nhà nƣớc qua Kho bạc Nhà nƣớc

KSC thường xuyên NSNN qua KBNN là việc KBNN sử dụng

các công cụ, nghiệp vụ của mình để tổ chức kiểm soát, xem xét từng

khoản chi thường xuyên qua KBNN với mục đích ngăn ngừa những

sai phạm, đảm bảo thực hiện đúng định mức, tiêu chuẩn, phù hợp với

quy định của Nhà nước.

1.2.2. Đặc điểm của kiểm soát chi thƣờng xuyên ngân sách

nhà nƣớc qua Kho bạc Nhà nƣớc

1.2.3. Mục tiêu kiểm soát chi thƣờng xuyên ngân sách nhà

nƣớc qua Kho bạc Nhà nƣớc

1.2.4. Nguyên tắc kiểm soát chi thƣờng xuyên ngân sách

nhà nƣớc qua Kho bạc Nhà nƣớc

1.2.5. Nội dung kiểm soát chi thƣờng xuyên ngân sách nhà

nƣớc qua Kho bạc Nhà nƣớc

a. Kiểm soát việc lập dự toán chi thường xuyên NSNN

b. Kiểm soát quyết toán chi thường xuyên NSNN

c. Kiểm soát việc chấp hành chi thường xuyên NSNN

10

1.2.6. Các tiêu chí đánh giá kết quả hoạt động kiểm soát

chi thƣờng xuyên ngân sách nhà nƣớc qua Kho bạc Nhà nƣớc

a. Doanh số chi thường xuyên NSNN qua KBNN

b. Tỷ lệ hồ sơ KBNN giải quyết trước, đúng hạn và quá hạn

c. Số lượng hồ sơ bị KBNN từ chối cấp phát, thanh toán

d. Tỷ lệ số dư tạm ứng chi thường xuyên NSNN qua KBNN

e. Kết quả thanh tra chuyên ngành về chi thường xuyên

NSNN tại đơn vị sử dụng NSNN

f. Chất lượng phục vụ của KBNN

1.2.7. Các nhân tố ảnh hƣởng đến kiểm soát chi thƣờng

xuyên ngân sách nhà nƣớc qua Kho bạc Nhà nƣớc

a. Các nhân tố bên ngoài

- Khung pháp lý

- Tình hình chính trị, kinh tế - xã hội và an ninh - quốc phòng

- Ý thức chấp hành của các đơn vị sử dụng NSNN

b. Các nhân tố bên trong

- Cơ cấu bộ máy

- Trình độ của đội ngũ công chức KSC

- Cơ sở vật chất - kỹ thuật công nghệ

KẾT LUẬN CHƢƠNG 1

11

CHƢƠNG 2:

THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG KIỂM SOÁT CHI THƢỜNG

XUYÊN NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC QUA KHO BẠC NHÀ

NƢỚC ĐẮK SONG, TỈNH ĐẮK NÔNG

2.1. KHÁI QUÁT CHUNG VỀ KHO BẠC NHÀ NƢỚC ĐẮK

SONG

2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển

2.1.2. Chức năng, nhiệm vụ

a. Chức năng

b. Nhiệm vụ

2.1.3. Cơ cấu bộ máy và nhiệm vụ cụ thể

Cơ cấu bộ máy của KBNN Đắk Song từ tháng 7/2018 đến nay

gồm ban Giám đốc, giao dịch viên, kế toán trưởng, thủ quỹ, bảo vệ.

2.2. THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG KIỂM SOÁT CHI

THƢỜNG XUYÊN NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC QUA KHO BẠC

NHÀ NƢỚC ĐẮK SONG

2.2.1. Bối cảnh môi trƣờng ảnh hƣởng đến hoạt động KSC

thƣờng xuyên NSNN qua KBNN Đắk Song

a. Đặc điểm tự nhiên

b. Đặc điểm kinh tế - xã hội

c. Tình hình chính trị, an ninh – quốc phòng

2.2.2. Quy trình Kiểm soát chi thƣờng xuyên NSNN qua

KBNN Đắk Song

2.2.3. Nội dung hoạt động KSC thƣờng xuyên NSNN tại

KBNN Đắk Song

a. Kiểm soát việc lập dự toán chi thường xuyên NSNN

b. Kiểm soát việc chấp hành chi thường xuyên NSNN

12

c. Kiểm soát quyết toán chi thường xuyên NSNN

2.2.4. Kết quả hoạt động KSC thƣờng xuyên NSNN qua

KBNN Đắk Song

a. Doanh số chi thường xuyên NSNN qua KBNN Đắk Song

* Doanh số chi thường xuyên NSNN theo cấp ngân sách qua

KBNN Đắk Song giai đoạn 2015-2018

Bảng 2.1. Doanh số chi thƣờng xuyên NSNN theo cấp ngân sách

Đơn vị tính: triệu đồng

Năm

Tổng chi

thƣờng xuyên NSNN

NSTW

NSĐP Tổng chi

NSĐP Tỉnh Huyện Xã

2015 292.603 20.912 38.221 185.241 48.229 271.691

2016 328.343 24.417 44.101 204.537 55.288 303.926

2017 371.511 26.144 49.366 236.272 59.729 345.367

2018 396.891 30.363 53.221 245.352 67.955 366.528

Tổng 1.389.348 101.836 184.909 871.402 231.201 1.287.512

Qua số liệu tại Bảng 2.1 trên, quy mô chi tăng dần ở cả 4 cấp

ngân sách trong giai đoạn 2015-2018. Tổng chi NSNN năm 2018

tăng 104.288 triệu đồng, tương ứng tăng 36%, tốc độ tăng bình quân

là 9.08%/năm so với năm 2015. Trong đó, NSTW tăng 9.451 triệu

đồng, tương ứng tăng 45%; NSĐP tăng 94.837 triệu đồng, tương ứng

tăng 35%. Trong đó, chủ yếu tăng chi cho sự nghiệp giáo dục- đào

tạo, y tế, đảm bảo xã hội, quản lý hành chính, đoàn thể, chi cho an

ninh quốc phòng của và chi sự nghiệp môi trường.

* Doanh số chi thường xuyên NSNN theo nhóm chi qua

KBNN Đắk Song giai đoạn 2015-2018

13

Bảng 2.2. Doanh số chi thƣờng xuyên NSNN theo nhóm chi

Đơn vị tính: triệu đồng

Năm Tổng

chi

thƣờng

xuyên

Chi thanh

toán cá nhân

Chi nghiệp

vụ chuyên

môn

Chi mua sắm,

sửa chữa

Chi khác

Số tiền

Tỷ

trọng

(%)

Số tiền

Tỷ

trọng

(%)

Số tiền

Tỷ

trọng

(%)

Số tiền

Tỷ

trọng

(%)

2015 292.603 133.427 45,6 33.649 11,5 104.167 35,6 21.360 7,3

2016 328.343 156.948 47,8 38.416 11,7 103.428 31,5 29.551 9

2017 371.511 186.870 50,3 50.525 13,6 110.710 29,8 23.405 6,3 2018 396.891 209.162 52,7 56.755 14,3 117.083 29,5 13.891 3,5

Qua số liệu tại Bảng 2.2, ta thấy cơ cấu các khoản chi theo

nhóm chi trong giai đoạn 2015-2018 tương đối ổn định. Chi cho cá

nhân có tỷ trọng cao nhất, tăng dần qua các năm và lần lượt 45,6%;

47,8%; 50,3% và 52,7% trên tổng chi thường xuyên. Chi mua sắm,

sửa chữa chiếm tỷ trọng lớn thứ hai, qua bốn năm lần lượt là 35,6%;

31,5%; 29,8% và 29,5% trên tổng chi thường xuyên. Chi cho chuyên

môn chiếm tỷ trọng nhỏ trong tổng chi thường xuyên NSNN, qua các

năm là 11,5%; 11,7%; 13,6% và 14,3%. Nhóm chi khác có tỷ lệ rất

nhỏ trong tổng chi thường xuyên, lần lượt các năm là 7,3%; 9%;

6,3% và 3,5%.

b. Tỷ lệ hồ sơ KBNN Đắk Song giải quyết trước, đúng hạn và

quá hạn

14

Bảng 2.3. Tỷ lệ hồ sơ KBNN Đắk Song giải quyết

Đơn vị tính: hồ sơ

Năm

Tổng số

hồ sơ giải

quyết

Số hồ sơ giải quyết trƣớc, đúng hạn

Số hồ sơ giải quyết quá hạn

Số lƣợng Tỷ lệ (%) Số lƣợng Tỷ lệ (%)

2015 16.435 15.993 97,3 442 2,7 2016 19.079 18.864 98,9 215 1,1

2017 22.067 21.968 99,6 99 0,4 2018 25.373 25.288 99,7 85 0,3

Kết quả đánh giá nội bộ tại Bảng 2.3 cho thấy số hồ sơ giải

quyết trước, đúng hạn có xu hướng tăng, chiếm tỷ lệ rất cao qua các

năm lần lượt là 97,3%; 98,9%; 99,6% và 99,7% trên tổng số hồ sơ

giải quyết trong năm. Số hồ sơ quá hạn đang giảm, có tỷ lệ rất thấp

qua các năm lần lượt là 2,7%; 1,1%; 0,4% và 0,3%. Số lượng hồ sơ

KBNN Đắk Song từ chối cấp phát, thanh toán

Bảng 2.4. Số lƣợng hồ sơ KBNN Đắk Song từ chối cấp phát,

thanh toán

Đơn vị tính: hồ sơ

Năm

Tổng

số tiền

từ chối

(triệu

đồng)

Tổng số hồ

sơ từ

chối

Trong đó

Số hồ sơ

chi vƣợt dự toán

Số hồ sơ

không

hợp pháp,

hợp lệ

Số hồ sơ sai

chế độ, tiêu

chuẩn, định mức, hạch toán

mục lục NSNN

2015 2.062 381 98 85 198 2016 3.198 419 72 96 251

2017 4.356 542 53 107 382 2018 5.751 697 40 143 514

Tổng 15.367 2.039 263 431 1.345

Hồ sơ bị từ chối chủ yếu là do không phù hợp quy định, thiếu

hợp đồng, thiếu chữ ký, không có hóa đơn, sai mẫu quy định, chi

vượt định mức cho phép, sai tiêu chuẩn, hạch toán không đúng mục

15

lục NSNN. Số lượng này vẫn còn ở mức cao do các đơn vị không

thường xuyên nghiên cứu các văn bản, chế độ mới nên hồ sơ, chứng

từ chưa đầy đủ và các định mức chi tiêu không có trong quy chế chi

tiêu nội bộ, vượt quy định pháp luật.

d) Tỷ lệ số dư tạm ứng chi thường xuyên NSNN qua KBNN

Đắk Song

Bảng 2.5. Tỷ lệ số dƣ tạm ứng chi thƣờng xuyên NSNN

Đơn vị tính: Triệu đồng

Năm 2015 Năm 2016 Năm 2017 Năm 2018

Tháng Số dƣ

tạm

ứng

Tỷ lệ

% so

với chi

thƣờng

xuyên

BQ 1

tháng

Số dƣ

tạm

ứng

Tỷ lệ

% so

với chi

thƣờng

xuyên

BQ 1

tháng

Số dƣ

tạm

ứng

Tỷ lệ

% so

với chi

thƣờng

xuyên

BQ 1

tháng

Số dƣ

tạm

ứng

Tỷ lệ

% so

với chi

thƣờng

xuyên

BQ 1

tháng

1 3.987 16 3.579 13 5.477 18 6.253 19

2 3.386 14 4.572 17 5.852 19 5.196 16

3 2.475 10 4.751 17 4.231 14 4.238 13

4 1.946 8 2.341 9 2.226 7 3.991 12

5 989 4 954 3 2.333 8 2.670 8

6 1.677 7 1.293 5 941 3 896 3

7 1.398 6 782 3 1.025 3 982 3

8 786 3 1.238 5 1.179 4 854 3

9 816 3 499 2 915 3 1.025 3

10 1.034 4 876 3 1.985 6 1.198 4

11 1.968 8 1.005 4 2.167 7 1.569 5

12 - - - - - - - -

16

Nhìn chung qua các năm tỷ lệ số dư tạm ứng chi thường xuyên

NSNN hàng tháng so với tổng chi thường xuyên bình quân ở mức thấp.

Số dư tạm ứng thường cao vào các tháng đầu năm, do tháng đầu năm là

tháng chuẩn bị nghỉ tết Nguyên đán nên các đơn vị thường có nhu cầu

tạm ứng để chi hỗ trợ tết, tổ chức đại hội, tổng kết,... và các đơn vị giao

dịch chậm trễ trong thanh toán tạm ứng nên số dư tạm ứng kéo dài qua

các tháng tiếp theo.

e) Kết quả thanh tra chuyên ngành về chi thường xuyên

NSNN tại đơn vị sử dụng NSNN

Kết quả thanh tra chuyên ngành được thể hiện qua các chỉ tiêu số

lỗi vi phạm về chi thường xuyên; số tiền chi không đúng tiêu chuẩn, chế

độ, định mức quy định; số tiền thu hồi nộp tài khoản tạm giữ và hạch toán

giảm chi NSNN; số tiền xử phạt vi phạm hành chính.

Bảng 2.6: Kết quả thanh tra chuyên ngành KBNN

Đơn vị tính: Đồng

Đơn vị sử dụng

ngân sách

Kết quả thanh tra chuyên ngành KBNN

Số lỗi

vi phạm

về

chi

thƣờng

xuyên

Số tiền chi

không đúng

tiêu chuẩn, chế

độ, định mức

quy định

(đồng)

Xử lý về kinh tế (đồng)

Xử phạt vi

phạm hành

chính

(đồng)

Thu hồi nộp

tài khoản

tạm giữ

Hạch toán

giảm chi

NSNN

1. Trường

THPT Đắk Song 8 37.166.231 0 37.166.231 6.000.000

2. Trung tâm Y

tế huyện Đắk

Song

5 3.887.195 3.887.195 0 4.500.000

3. Bệnh viện Đa

khoa huyện Đắk

Song

4 101.516.595 0 101.516.595 6.000.000

Tổng cộng 17 142.570.021 3.887.195 138.682.826 16.500.000

Các khoản chi sai quy định có số lượng hồ sơ và số tiền được

thanh tra phát hiện là không nhiều so với tổng chi thường xuyên

17

NSNN. Nhưng đây là sai sót chủ yếu do đơn vị sử dụng ngân sách

nên Đoàn thanh tra đã yêu cầu đơn vị truy thu các khoản sai chế độ

trên, nộp vào tài khoản tạm giữ và hạch toán giảm chi NSNN, cũng

như thực hiện xử phạt vi phạm vi phạm hành chính.

f) Chất lượng phục vụ của KBNN Đắk Song

Đánh giá chất lượng phục vụ của KBNN Đắk Song, nhằm mục

đích tìm hiểu các vấn đề còn tồn tại, những điểm mạnh, điểm yếu

xung quanh việc giao dịch giữa giao dịch viên làm KSC và các đơn

vị, để đề xuất các khuyến nghị để hoàn thiện và nâng cao chất lượng

phục vụ cũng như hoàn thiện hoạt động KSC thường xuyên NSNN

tại KBNN Đắk Song.

2.3. ĐÁNH GIÁ CHUNG VỀ KIỂM SOÁT CHI THƢỜNG

XUYÊN NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC QUA KHO BẠC NHÀ

NƢỚC ĐẮK SONG

2.3.1. Những kết quả đạt đƣợc

- Quản lý điều hành chi NSNN trên địa bàn huyện tương đối

tốt nhờ KBNN Đắk Song quán triệt tốt cho công chức chấp hành

đúng quy định KSC NSNN.

- Hiệu quả quản lý chi NSNN được tăng cường, góp phần răn

đe, chấn chỉnh, ý thức chấp hành quy định về chi tiêu công được

nâng cao.

- Thời gian giải quyết chứng từ nhanh chóng, giảm bớt chi phí

và thời gian, công sức đi giao dịch, đáp ứng tốt hơn nhu cầu chi

NSNN.

- Chất lượng phục vụ của KBNN Đắk Song được đánh giá khá

tốt và ngày được nâng cao.

18

2.3.2. Những hạn chế và nguyên nhân của những hạn chế

a. Những hạn chế

- Hoạt động KSC thường xuyên còn để xảy ra nhiều sai sót

Các sai sót trong hoạt động KSC thường xuyên được phát hiện

qua công tác thanh tra chuyên ngành và tự kiểm tra. Một số khoản chi

đã được KBNN Đắk Song kiểm soát nhưng thực tế vẫn chưa đúng với

quy định, làm ảnh hưởng đến tình hình hoạt động KSC. Tình trạng

một số giao dịch viên khó chịu, hạch sách trong tiếp nhận, giải quyết

hồ sơ, chứng từ còn xảy ra. Tình trạng quá hẹn trả kết quả xử lý hồ sơ,

chứng từ và chuyển đi thanh toán chậm còn để xảy ra.

- Chưa thực hiện KSC theo kết quả đầu ra

Hoạt động KSC thường xuyên NSNN qua KBNN Đắk Song

được kiểm soát theo kết quả đầu vào, chưa thực hiện theo kết quả

đầu ra, khiến các đơn vị ít có động lực chi tiêu hợp lý và sử dụng sao

cho hiệu quả nhất, tránh gây lãng phí NSNN.

b. Nguyên nhân của những hạn chế

* Nguyên nhân bên trong:

- Trình độ, năng lực chuyên môn của các giao dịch viên còn

hạn chế

- Công tác lãnh đạo ở KBNN Đắk Song chưa sâu sát

- Khối lượng công việc và hồ sơ, chứng từ ngày càng tăng

- Chưa kiên quyết thực hiện lập biên bản xử phạt vi phạm

hành chính.

- Cơ sở vật chất, công nghệ chưa đảm bảo

* Nguyên nhân bên ngoài:

- Chính sách và chế độ pháp luật chưa phù hợp

- Ý thức chấp hành chi của đơn vị chưa tốt

KẾT LUẬN CHƢƠNG 2

19

CHƢƠNG 3:

KHUYẾN NGHỊ NHẰM HOÀN THIỆN HOẠT ĐỘNG KIỂM

SOÁT CHI THƢỜNG XUYÊN NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC

QUA KHO BẠC NHÀ NƢỚC ĐẮK SONG

3.1. CĂN CỨ ĐỀ XUẤT CÁC KHUYẾN NGHỊ

3.1.1. Chiến lƣợc phát triển KBNN đến năm 2020

3.1.2. Định hƣớng hoàn thiện kiểm soát chi thƣờng xuyên

ngân sách nhà nƣớc qua Kho bạc Nhà nƣớc Đắk Song

3.2. KHUYẾN NGHỊ NHẰM HOÀN THIỆN HOẠT ĐỘNG

KIỂM SOÁT CHI THƢỜNG XUYÊN NGÂN SÁCH NHÀ

NƢỚC QUA KHO BẠC NHÀ NƢỚC ĐẮK SONG

3.2.1. Khuyến nghị đối với KBNN Đắk Song

a. Nâng cao trình độ của đội ngũ công chức

Trong hoạt động KSC thường xuyên NSNN qua KBNN thì

trình độ chuyên môn của công chức làm KSC thường xuyên là rất

quan trọng và có ý nghĩa đối với hiệu quả của hoạt động KSC. Do

đó, công chức cần nâng cao trình độ, am hiểu kĩ nghiệp vụ và có

tinh thần yêu ngành, yêu nghề. Để có được đội ngũ công chức như

trên, cần hoàn thiện những công việc sau: Mở các khoá đào tạo

nghiệp vụ và kỹ năng, tổ chức các cuộc thi, đánh giá trình độ năng

lực công chức, động viên khen thưởng và xử phạt nghiêm minh.

b. Hoàn thiện công tác kiểm tra và tự kiểm tra

Triển khai thực hiện tốt công tác kiểm tra và tự kiểm tra

trong nội bộ KBNN Đắk Song nhằm phát hiện kịp thời các sai sót

để bảo đảm thực hiện kiểm soát chặt chẽ các khoản chi thường

xuyên NSNN qua KBNN.

Công tác kiểm tra và tự kiểm tra phải được thực hiện

thường xuyên, nghiêm túc, không được mang tính hình thức, đối

20

phó cụ thể qua: cấp trên kiểm tra cấp dưới, giao luân phiên kiểm

tra chéo giữa các cá nhân với nhau.

c. Đẩy mạnh cải cách hành chính

Cải cách hành chính là một trong những nội dung ưu tiên để

nâng cao năng lực, hiệu quả quản lý nhà nước, góp phần hoàn

thành các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội. Trong đó, việc thực

hiện cơ chế một cửa ở các cơ quan hành chính nhà nước được xem

là một bước đột phá trong cải cách hành chính.

KBNN Đắk Song cần tiếp tục duy trì, đánh giá định kỳ hệ

thống quản lý chất lượng theo mô hình khung TCVN ISO

9001:2008 vào tất cả các hoạt động nghiệp vụ, bao gồm cả quy

trình KSC thường xuyên NSNN. Thực hiện nghiêm túc việc giám

sát, đánh giá kết quả giải quyết thủ tục hành chính đối với từng cá

nhân để có những biện pháp nâng cao chỉ số cải cách hành chính.

d. Nghiêm túc xử phạt hành chính các hành vi vi phạm

Hiện nay, trong quá trình KSC thường xuyên NSNN khi

phát hiện các hành vi vi phạm KBNN Đắk Song mới chỉ mới nhắc

nhở và hướng dẫn các đơn vị sử dụng NSNN làm lại hồ sơ, chứng

từ để bổ sung đúng quy định. Nhiều trường hợp phát hiện các

khoản chi sai quy định nhưng không thực hiện xử phạt vi phạm,

dẫn đến các đơn vị sử dụng NSNN chủ quan, không cẩn thận, tư

tưởng ỷ lại và phụ thuộc vào việc kiểm soát của KBNN để bổ

sung hoàn thiện. Vì vậy, KBNN Đắk Song cần nghiêm túc áp

dụng Nghị định của chính phủ về xử phạt hành chính trong lĩnh

vực quản lý và sử dụng tài sản của nhà nước đối với các trường

hợp vi phạm, không nên mang tư tưởng nể nang, ngại mà không

xử lý vi phạm.

21

e. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin

Việc ứng dụng công nghệ thông tin đóng vai trò đặc biệt

quan trọng để nâng cao chất lượng và hiệu quả quản lý NSNN nói

chung và hoạt động KSC thường xuyên của KBNN nói riêng. Đẩy

mạnh ứng dụng công nghệ thông tin đã mang lại những kết quả

đáng kể trong hoạt động KSC thường xuyên NSNN.

f. Phối hợp với các cơ quan, ban, ngành trên địa bàn huyện

KBNN Đắk Song phối hợp cùng với Phòng Tài chính kế

hoạch và Ủy ban nhân dân huyện Đắk Song phê duyệt bản dự toán

đảm bảo chất lượng, hiệu quả, sát với tình hình chi tiêu NSNN tại

đơn vị SDNS. KBNN Đắk Song cần phối hợp với Chi cục Thuế kiểm

soát các nhà cung cấp hàng hóa, dịch vụ, ngăn chặn tình trạng bán

hóa đơn khống cho các đơn vị.

3.2.2. Khuyến nghị đối với KBNN Đắk Nông

a. Tăng cường kiểm tra, giám sát đối với KBNN huyện

Việc kiểm tra, giám sát hoạt động KSC thường xuyên của

KBNN Đắk Nông đối với các KBNN huyện góp phần nâng cao chất

lượng hoạt động KSC thường xuyên NSNN. Kịp thời phát hiện các

sai sót và thực hiện chấn chỉnh, nhanh chóng hướng dẫn xử lý những

sai sót, vướng mắc, tránh để tình trạng kéo dài gây thiệt hại cho

NSNN và KBNN Đắk Nông sẽ tiếp nhận các đề xuất, kiến nghị của

các KBNN cấp dưới trong quá trình thực hiện nhiệm vụ.

b. Chỉ đạo kịp thời và thống nhất quy trình, nghiệp vụ

KBNN Đắk Nông cần tổ chức các lớp tập huấn khi các văn

bản chế độ, chính sách thay đổi để giao dịch viên nắm bắt cập nhật,

kịp thời. Các KBNN trong hệ thống cùng thống nhất cách thức kiểm

soát cả về quy trình và nghiệp vụ tránh để tình trạng mỗi giao dịch

viên có cách hiểu khác nhau, hướng dẫn khách hàng khác nhau,

không thống nhất.

22

3.2.3. Khuyến nghị đối với đơn vị sử dụng NSNN

a. Nâng cao chất lượng đội ngũ công chức là Thủ trưởng và

Kế toán

Thủ trưởng đơn vị cần được trang bị kiến thức về quản lý

kinh tế, tài chính, ngân sách nói chung và có hiểu biết nhất định

về lĩnh vực chi tiêu công, trong đó đặc biệt chú trọng đến công tác

quản lý chi tiêu ngân sách đúng mục đích, đối tượng, tiêu chuẩn,

định mức đảm bảo hiệu quả, tiết kiệm. Bên cạnh đó, công chức là

Kế toán trưởng (hoặc phụ trách kế toán) tại các đơn vị sử dụng

NSNN cần phải đảm bảo đầy đủ các điều kiện và tiêu chuẩn bổ

nhiệm kế toán trưởng (hoặc phụ trách kế toán) theo quy định của

Luật Kế toán.

b. Nâng cao trách nhiệm thủ trưởng khi phát hiện sai phạm

Thủ trưởng đơn vị thực hiện nghiêm túc kiến nghị của cơ quan

Thanh tra, kiểm toán Nhà nước, kịp thời nộp trả NSNN theo kiến

nghị của cấp có thẩm quyền, đồng thời tổ chức rút kinh nghiệm trong

công tác quản lý, sử dụng vốn, tài sản của nhà nước. Chấp hành tốt

quy chế trách nhiệm của người đứng đầu, nâng cao trách nhiệm, kỷ

cương, kỷ luật trong công tác quản lý tài chính trong đơn vị nhằm

thực hành tiết kiệm, chống tham nhũng, lãng phí có hiệu quả tại đơn

vị.

c. Công khai minh bạch trong quản lý và sử dụng NSNN

Hiện nay đang thực hiện chủ trương công khai tài chính, chi

tiêu và sử dụng NSNN tại các đơn vị sử dụng NSNN, nhưng việc

thực hiện của các đơn vị còn qua loa và đa số các đơn vị không công

khai cụ thể chi thường xuyên NSNN gồm những nội dung chi gì, chi

như thế nào mà chỉ báo cáo đã chi bao nhiêu so với dự toán được cấp

có thẩm quyền giao.

23

KẾT LUẬN

KSC thường xuyên NSNN là hoạt động hết sức phức tạp, nó bị

tác động, chi phối từ các cơ quan, đơn vị, thậm chí là các cá nhân đối

với công tác quản lý, điều hành chi ngân sách các cấp. Hoàn thiện

hoạt động KSC thường xuyên NSNN là một trong những vấn đề

quan trọng và cần thiết hiện nay. Kiểm soát các khoản chi đúng chế

độ, định mức và đối tượng, mục đích để góp phần sử dụng đúng mục

đích, tiết kiệm, có hiệu quả nguồn vốn NSNN và phát hiện, ngăn

chặn kịp thời những sai phạm, hành vi tham nhũng gây lãng phí tài

sản của nhà nước. Trên cơ sở triển khai nghiên cứu, luận văn cơ sở

hoàn thành các mục tiêu, nhiệm vụ đặt ra đó là:

1. Hệ thống hoá quá trình hoạt động KSC thường xuyên

NSNN qua KBNN Đắk Song, để từ đó thấy được những thành tựu

đạt được qua các giai đoạn phát triển cũng như những hạn chế cần

được nghiên cứu bổ sung trong thực tiễn hoạt động KSC. Thông qua

quá trình nghiên cứu hoạt động KSC thường xuyên NSNN qua

KBNN Đắk Song để có thể khẳng định sự cần thiết phải hoàn thiện,

bổ sung về cơ chế, chính sách, quy trình, thủ tục nhằm nâng cao hiệu

quả hoạt động KSC thường xuyên NSNN.

2. Thông qua việc phân tích, đánh giá những kết quả đạt

được, hạn chế và nguyên nhân của những hạn chế đó, để có cơ sở đề

xuất một số khuyến nghị nhằm mục tiêu nâng cao chất lượng và hiệu

quả hoạt động KSC thường xuyên NSNN.

3. Hoạt động KSC thường xuyên NSNN liên quan đến

nhiều cơ quan, ban ngành và tác động đến nhiều lĩnh vực, trong khi

đó đề tài có chỉ đưa ra một số vấn đề mang tính cụ thể của địa

phương và một số ý kiến trong phạm vi nghiên cứu của cá nhân có

24

thể phần nào đóng góp cho công tác quản lý điều hành của địa bàn

huyện Đắk Song.

Tuy nhiên với khả năng, thời gian và kinh nghiệm thực tiễn

trong nghiên cứu có hạn trong khi đối tượng và phạm vi nghiên cứu

của đề tài là tương đối rộng, có tính chất phức tạp do đó sẽ khó tránh

khỏi những hạn chế, tồn tại. Chính vì vậy, học viên rất mong nhận

được nhiều ý kiến góp ý của quý Thầy, Cô để bản thân có thể sớm bổ

sung, hoàn thiện đề tài được đầy đủ và đảm bảo chất lượng cao hơn./.