Het Midden-OostenDe periode van onafhankelijke staten

Hoofdlijnen

• Dekolonisatie

• Autocratieën

• Nasserisme

• Ba’ath

• Hernieuwde opkomst fundamentalisme

• Rol van het Westen

1928 1982

1900 2000

Moslimbroederschap 1928

• Hassan al Banna

• Islamisering staat en maatschappij

• Afkeer tegen westerse invloeden

• Sociale herverdeling

• Islamitisch reveille

Dekolonisatie

• Opleidingsniveau stijgt

• Bevolkingsgroei en verstedelijking

• Modernisering (industrialisering)

• Onafhankelijkheid

Autocratieën

• Conservatieve feodale machthebbers

• Ongelijke verdeling macht en kapitaal

• Instandhouding imperialistische banden met Westen

• Corrupt

Saoedi-Arabië

• Zeer conservatieve feodale staatkoninklijke familie regeert absoluut

• Banden met het Westen (olie)economisch leven sterk gemoderniseerd

• Islamisme• Sharia

Islamisme

• Politieke (of militante) Islam

• In Saoedi-Arabië gebruikt om loyaliteit aan het koningshuis te verzekeren

• Sharia gebruikt om islamitisch karakter te benadrukken

Olie

• Olie banden met westen

• Olie voor ontwikkelingshulp

• Olie als machtsmiddel

• 1960 – oprichting OPEC

(Organisation of Petroleum Exporting Countries)

Jordanië

• Koninkrijk

• Sterk pragmatisch bondgenootschappen met zowel het Westen als Arabische staten

• Bagdadpact? (1955)

Zwarte September 1970

• Palestijnse kapingen

• Ondermijning gezag Hussein

• Stuurt leger op vluchtelingenkampen en bases rond Amman

• Duizenden slachtoffers• PLO vlucht naar Libanon

Egypte en Nasser

Arabisch socialisme:

• Nationalisatie

• Landhervormingen

• Sociale herverdeling

Pan-Arabisme

• Streven naar Arabische eenheid

• Niet gebaseerd op geloof maar op gemeenschappelijke taal en geschiedenis

Conferentie van Bandung

• Hoogtijdagen Koude Oorlog

• Positie van ongebondenheid

• Derde Wereldlanden

• Nehru, N’krumah,

Nasser, Soekarno,

Tito

Suez-crisis 1956

Verenigde Arabische Republiek

• 1958 – 1961

• Vereniging van de republieken Egypte en Syrië

Ba’athpartij “Eenheid, Vrijheid en Socialisme”

• Arabisch socialisme

• Nationalisatie

• Landhervormingen

• Sterk seculier

• Aanhang m.n. onder intellectuelen, studenten en officieren

Syrië

• 1961 - Syrisch-nationalisten

beëindiging VAR• 1963 - Ba’ath aan de macht• 1966 - Strijd ‘radicalen’ vs

‘gematigden’• 1970 – strijd binnen de partijtop

(al-Assad)

Irak

• 1958 – einde koninkrijk

• 1963 – nasserist Aref

• 1968 – Ba’ath

• 1979 – Saddam Hoessein

president

Libanon

• Nationaal Pact 1943• 1958 - volksopstand Moslims (onderdrukt met

Amerikaanse steun – Eisenhowerdoctrine)• Amal-beweging• 1975 – 1990 – Burgeroorlog

Hernieuwde opkomst fundamentalisme

• Kritiek op verdeling van welvaart

• Kritiek op invloed Westen

• Kritiek op levensstijl van machthebbers on-islamitisch en schijnheilig

• Kritiek op seculiere regering

• Jaren ‘70 – Moslimbroederschap terug in Egypte• 1979 – Iraanse revolutie• 1979 – bezetting Masjid al-Haram in Mekka• 1981 – president Sadat van Egypte vermoord• 1982 – oprichting Hezbollah• 1982 – bloedbad Hama

Hernieuwde opkomst fundamentalisme

Hama 1982

Wie is wie?