Her bir dizi en azından bir sigorta ile korunmalıdır ...€¦ · Sigorta ve Sigorta Tutucu Her...

Sigorta ve Sigorta Tutucu

Her bir dizi en azından bir sigorta ile korunmalıdır.

Şekil 114’deki bağlantı kutusu her iletken için bir sigorta barındırır. Bu doğru bir kurulum metodudur.

Bu sayede tüm diziler yüksek akım tehdidine karşı korunmuş olur.

ŞEKİL 114

Sigorta ve Sigorta Tutucu

Sigorta yuvası gibi DC elemanlar, DC anahtarlar açıkken sökülmemelidirler.

Yük altında iken sigortanın sökülmesi sonucunda ortaya çıkan elektrik şoku ciddi risk oluşturur ve

ekipmanın tahrip olmasına neden olabilir. DC devrelere herhangi bir müdahale yapılmadan önce

mutlaka enerjisi kesilmelidir. Şekil 115’teki hasar yaklaşık 40 amper taşıyan sigortanın enerjili durumda

iken sökülmesi ile oluşmuştur. Sigortalar devre enerjili iken çıkartılmaması gereken elemanlardır,

sigortaların çıkarılması özel kesici anahtarlar yardımıyla olabilir.

ŞEKİL 115

KABLOLAR VE TAMAMLAYICI PARÇALAR

Bağlantı kutularındaki kablolar doğruca düzenlenmeli ve çok uzun olmamalı.

Kablolar bağlantı kutusunda temizce sıralanmalı ve kablolar olası onarılma ihtiyacı nedeniyle

gerekenden biraz daha uzun tutulmalıdır. Olası bir arıza durumunda teknisyenler kabloları

tanıyabilmelidir (etiketleme sayesinde). Şekil 116’daki bağlantı kutusunda kablolar düzensizdir, çok yer

kaplamaktadır ve çok uzun bırakılmıştır. Bu yüzden spesifik bir kabloyu bulmak zorlaşır. Bu düzenleme

kablolama kayıplarını artırır ayrıca sistemin maliyeti yükseltir.

ŞEKİL 116

Kablolar ve Tamamlayıcı Parçalar

Kabloların ve baraların zıt kutupları birbirinden yeteri kadar uzak olmalılar.

Şekil 117 de panellerden gelen kabloların pozitif ve negatif uçları baralara belli belirsiz bağlanmaktadır.

Negatif ve pozitif kabloların negatif ve pozitif baranın arkasından geçtiği görülüyor. Zamanla, titreşim

ve termal döngüler, kablo ile baranın sürekli teması kablo yalıtımlarını deforme eder ve kısa devreye

neden olur. Buna iyi bir çözüm olarak: pozitif kablolar tek tarafta toplanıp oradan baraya, negatiflerde

aynı şekilde negatif baraya bağlanabilir. Bu daha güvenli bir dizayndır. Bu anlatılan dizayn şekil 120 deki

bağlantı kutusunda görülen şekildedir.

ŞEKİL 117

(+) kablolar

neredeyse (–) bara

ile temas halinde

(tersi de mevcut)


Bağlantı kutuları lazım olabilecek tüm elemanları içermelidir.

Şekil 118 ve 119 sırasıyla FV santralde birincil ve ikincil bağlantı kutularını gösterir. Elektriksel şok

uyarıcı etiketler yerleştirilmiş. Kablolar uygun şekilde sıralanmış ve tanımlayıcı etiketler yapıştırılmıştır

(kabloları karıştırma olasılığı önemli ölçüde azaltılmıştır). Pozitif ve negatif baralar açık şekilde etiketler

ile belirtilmiştir ve direk teması önlemek için metakrilat ile korunmuştur.

Yine de, üç iyileştirme yapılabilir (bknz: şekil 120). İlki, kutu içerisinde panellerin-dizilerin detaylı

yerleşiminin bulunduğu dokümanlar yok. İkincisi, birincil bağlantı kutusunda (şekil 118) dizilerden gelen

artı ve eksi kablolar birbirine çok yakın, ve bu kısa devre oluşumuna mahal verebilir. Üçüncü olarak,

İkincil kutuda yük altında ayırma yapılabilmesi için gerekli olan yük ayırıcı anahtar yok. Bu

iyileştirmelerin haricinde bu bağlantı kutuları optimum düzenlemeye çok yakındır.

ŞEKİL 119 ŞEKİL 118


Bağlantı kutuları lazım olabilecek tüm elemanları içermelidir.

Şekil 120’deki kutuda yapılabilecek iyileştirmeler önceki sayfada anlatılmıştır. Kapakta asılı olan

haritada FV kutuya giren dizilerin haritada yerleri gösterilmektedir. Artı ve eksi kablolar kolayca ayırt

edilebilecek şekilde farklı renklerde döşenmiş ve kısa devrenin engellenmesi için kablolar arasında

yeteri kadar boşluk bırakılmıştır. Son olarak, yük altında iken ayırma yapılabilmesi için bağlantı kutusu

içerisinde yük kesici anahtar bulunuyor (kutunun sağ tarafındaki gri/beyaz cihaz). Bu bağlantı

kutusunda yapılabilecek tek iyileştirme çift kutuplu izolasyon yapılması amacıyla eksi kablolara da

sigorta takılmasıdır (bkz. şekil 114).

ŞEKİL 120

3.4 FOTOVOLTAİK DİZİ

PANEL KALİTESİ VE SAĞLAMLIĞI

Light Induced Degradation (LID) / “Işığa bağlı bozulma” etkisi enerji üretimi tahmini hesaplaması

yapılırken dikkate alınmalıdır.

Üretim aşamasında FV panellerde oluşan kusurlar daha sonrasında panellerin beklenenden önce

aşınmasına neden olabilir. FV panel çalışmaya başladıktan birkaç yıl sonra (hatta belki birkaç ay veya

hafta sonra) solar hücrelerdeki bu kusurlar belli belirginleşir. Bu hasarlardan biri LID’dir. Bu etki silikon

kristal içerisinde kalan oksijen atomları ile silikon dopinginde kullanılan bor atomlarının reaksiyonu

sonucu oluşur. Ve bu etki sonucu hücrenin nominal gücü %1 ila %4 arasında düşer. Bu durum panel

çalışmasının (solar ışınım altında kalmasının) ilk birkaç saati içerisinde gerçekleşir. Bu etki p-tipi

silikonun bor ile beslendiği durumlarda oluşur (n tipi silikonda LID etkisi görülmez). Sistemin

performans hesabı yapılırken LID’den kaynaklanan azalma mutlaka hesaba katılmalıdır. (şekil 121)

ŞEKİL 121

Panel Kalitesi ve Sağlamlığı

Üretici garantisi PID’den kaynaklanan panel hasarlarını içermelidir.

Panellerde görülen bir diğer hasar da Potential Induced Degradation (PID) “Potansiyele bağlı

Bozulmadır”. Hücre üretiminde kullanılan teknolojiye ve hücrenin kaplamasına bağlıdır, cam yüzeyden

kopan Na+ FV panellerin performansının azalmasına neden olabilir. Üreticiler panellerini PID etkisine

karşın test etmeliler ve PID’den kaynaklanan performans azalması için garanti vermelidirler. Şekil 122

birçok PID hasarı görmüş panelin electroluminescence (elektro ışıma) görüntüsünü gösterir. Tamamen

siyah olan hücreler PID hasarın oluştuğu hücrelerdir. Bazı harici yöntemlerle PID etkisi azaltılabilir, fakat

bu yöntemlerin verimliliği hala ispatlanmış değil. Bu etkiyi düzeltici bir uygulamanın uzman bir

mühendislik ofisi tarafından onaylanması gerekir.

ŞEKİL 122


FV paneller mikro-çatlamaları önlemek için darbelerden ve titreşimden korunmalıdır.

FV panellerde mikro-çatlaklar olmamalıdır. Darbelerden veya titreşimden kaynaklanabilecek mikro-

çatlaklar zamanla panelin performansını düşürebilir. Genelde gözle görülemezler ancak

electroluminescence (elektro ışıma) test ile tespit edilebilir. Şekil 123’teki siyah alanlar mikro-

çatlakların görüldüğü alanlardır. Panellerin nakliye sonrasında dikkatsizce taşınması (tutulması)

üretimde mikro-çatlak tespit edilmeyen bir panelde yeni mikro-çatlaklar oluşmasına neden olabilir.

ŞEKİL 123

Bu mikro-çatlaklar ilk başta enerji üretimini direk etkilemeyebilir. Fakat bu çatlaklar panelin çalışmaya

başlamasından ilk birkaç ay sonra hücrelerin istenmeyen sıcaklıklara (100oC den bile fazla olabilir)

çıkmasına neden olabilir. Bu denli yüksek sıcaklık termal genleşmenin sebep olacağı stresten dolayı

panel camının kırılmasına neden olabilir. (Şekil 124)

ŞEKİL 124


FV paneller çatlakları ve panelde meydana gelebilecek diğer hasarların önlenmesi için uygun

koşullarda taşınmalıdır.

Büyük çatlaklar genelde paneller monte edilmeden önce oluşurlar. Genelde bu kırıklar paneller koruma

paketinden çıkarılıp dikkatsizce taşınması sonucu oluşur, şekil 125 ve 126’daki gibi. Bunu önlemek için

panellerin taşıyıcı konstrüksiyona monte edileceği zamana kadar panellerin bulunduğu paketten

çıkarılmaması önerilir.

ŞEKİL 125

ŞEKİL 126


FV paneller periyodik olarak potansiyel hasarlara karşı gözlenmelidir.

FV panellerde görülen diğer bozulmalar, kullanımın ilk birkaç ayında veya yılında görülebilen sararma

(şekil 127) ve salyangoz yollarıdır “snail tracks / kırıkların sonucunda ortaya çıkar” (şekil 128). Bazen bu

bozulmalar FV panelin performansını etkiler ve enerji üretimi düşer. Santral sahası periyodik olarak

gözlenmeli ve üretici garantisi kapsamında zarara girmiş olan olan FV paneller değiştirilmelidir.

ŞEKİL 127

ŞEKİL 128

TRACKERLER VE YÖNELİMLERİ

Trackerler Doğru Yönelime Sahip Olmalılar.

FV santrallerin enerji çıkışını maksimize etmenin alternatif bir yolu da FV panellerin trackerli

yapılmasıdır. Tracker sayesinde paneller günün her saatinde güneş enerjisini optimum almak için açı

değiştirirler. Sonuç olarak sabit FV panellerden daha çok ışınım alırlar. Enerji üretimini maksimize

etmek için, trackerlar güneşe doğru düzgün bir şekilde doğrultulmalıdır. Aksi takdirde tracker’ın

nimetlerinden tam olarak faydalanılamaz.

Şekil 129 da (mavi gökyüzü durumlarında) görüldüğü üzere her tracker farklı yönelimlere sahip. Bu

yüzden sadece bazıları tam olarak güneşe doğru dönmüştür. Bu güneşe tam dik olmayan trackerlerde

enerji kaybı olduğu anlamına gelmektedir. Şekil 130’da sadece 3 tracker doğru yönelime sahiptir, fakat

bu durumda farklı yönelime sahip sehpalar birbiri üzerinde gölgeye sebep olurlar. Bu iki şekildeki

durumda da tracking sistemi revize edilmeli ki tüm trackerler senkronize olsun ve kayıplar engellensin.

Şekil 131 ve 132 deki tracklerların tümü doğru şekilde güneşe doğru yönelmiştir. Trackerler ya çok az

sapmaya sahip ya da hiç sapmaya sahip değiller, bu yüzden tracking doğru çalışıyor denilebilir.


ŞEKİL 13м ŞEKİL 13н

Trackerler ve yönelimleri

Trackerlerin doğru yönde ve açıda olup olmadığını kontrol etmek için basit araçlar kullanılabilir.

Hatalı tracking basit şekilde gözle seçilebilir (önceki fotoğraflarda görüldüğü gibi). Daha hassas bir

metot ise şekil 133 ve 135’teki gibi basit el yapımı araçlar kullanmaktır. Bu araç Tracker üzerindeki bir

FV panelin üzerine yerleştirilip, ortadaki çubuğun gölgesinin düştüğü yer tayin edilerek, tracklerlerin

düzgün yönelime sahip olup olmadıkları anlaşılabilir. Gölge ne kadar kısaysa, tracking o kadar iyidir.


ŞEKİL 135

PANELLERİN YERLEŞİMİ VE GÖLGELENME

Sehpalar arasındaki mesafe panellere gölge düşmesini engelleyecek kadar geniş olmalıdır.

Gölgelenme etkisi tüm güneş enerjisi sistemlerinde dikkat edilmesi gereken en önemli dış etkilerden

biridir. Sistemin inşaatı öncesinde tüm gölgelenme hesapları dikkatlice yapılmalıdır. Sehpalar

arasındaki mesafe enerji üretimini etkilemeyecek şekilde ayarlanmalıdır. Eğer panel açısı ve sehpalar

arasındaki mesafe doğru hesaplanmazsa sistemin performansı düşer. Şekil 136 aylarında bir öğle

saatinde çekilmiş bir fotoğrafı gösterir (güneşin en eğik açı ile geldiği 21 Aralık sabit kurulum yapılan

sahalarda sehpalar arasındaki mesafenin hesaplandığı gündür). Sehpalar arasında yeterli mesafe

bırakılmadığında bir öndeki panel arkadaki sehpanın üzerine gölge düşürebilir. Şekil 137 de paneller

arasında yeterli mesafe bırakılmış sabit bir kurulum görülmektedir.

ŞEKİL 13с

Sehpa mesafesi, sistemin kapladığı alan ve verimlilik arasında bir ilişki bulunduğu açıktır. Sehpalar

arasındaki mesafe arttıkça sistemin kapladığı alan artar fakat aynı zamanda gölgelenmeden kaçınıldığı

için verimde yükselir. Optimum tasarım için simülasyon araçları yardımcı olabilir.

ŞEKİL 13т

Panellerin Yerleşimi ve Gölgelenme

BIPV kurulumlarda çevredeki gölge yapıcı etkenler (ağaçlar, bacalar vs.) hesaba katılarak panel

yerleştirmeleri yapılmalıdır.

BIPV kurulumlar FV santral kurulumlarına göre daha çok gölge almaya müsaittir. Çevredeki diğer

binalar, ağaçlar, baca vs. gibi etkenler yüzünden BIPV kurulumlarda FV santral kurulumlarına göre daha

detaylı gölgelenme çalışması yapılması gerektirmektedir. İnşaat başlamadan önce düzgün bir gölge

analizi yapılıp, saha ona göre şekillendirilirse, kurulumun performansı etkilenmez. Şekil 138’de bir çatı

kurulumu görülüyor, üst kısımdaki paneller yazın öğle saatlerinde altı kısımdaki panellerin birçok

hücresi üzerinde gölge oluşturur. Sonuç olarak FV kurulumun performansı azalır (şekil 139’da

gösterildiği gibi). Bu grafik kısmı gölgelenmenin etkisini gösterir. Enerji üretiminin azalmasının yanında,

eviricilerde bu gölgelenmeden etkilenerek yanlış MPP noktasına kilitlenebilir ve bu üretimin daha da

düşmesine sebep olur. Bu durumun engellenmesi için, çalışma menzilinin tamamını tarayabilen ve en

iyi MPP noktasını seçebilen eviriciler seçilmelidir.

Diğer bir yandan şekil 140 üzerine gölge düşmemiş bir panelin grafiğini gösterir.

ŞEKİL 138


Panellerin Yerleşimi ve Gölgelenme

FV paneller otların yapabileceği gölgelerden korunmalıdır.

FV panellerin önünde yetişen ve gölge yapan otlar sadece üretimin azda olsa düşmesini etkilemez aynı

zamanda, gölgede kalan hücreler ısındığı için o panelin daha çabuk aşınmasına ve sonuç olarak

ömrünün kısalmasına neden olur. Şekil 142’deki termo grafik fotoğrafta gölgede kalan hücrelerin

diğerlerinden yaklaşık 20°C daha sıcak olduğu görülüyor. Eğer bu durum düzeltilmezse (ot kesilmez

veya sökülmezse) bu hücre hızlıca deforme olur ve 100°C’yi bile geçen sıcaklıklara ulaşabilir. Bu sıcaklık

panel camını kırabilecek gayet yeterli bir sıcaklıktır. Ot kesildikten birkaç dakika sonra şekil 143’te

görüldüğü üzere hücre sıcaklığı eskiye dönüyor (termo grafik fotoğrafta görülen otlar panellerde gölge

oluşturmaz, onlar panellerin arkasındaki otlardır ve panelin belli olması için bir referans gibidir.)

ŞEKİL 14н

ŞEKİL 141

ŞEKİL 14о

TOZ, KUM VE KİR

FV panellerin temizlenmesi üretimi optimize etmek için gereklidir.

Özellikle fabrikalara, çöl veya sahil gibi kumlu alanlara yakın solar kurulumlarda FV panellerin

tozlanması dikkate alınmalıdır. Bölgeye göre değişmekle birlikte, yağmur panel yüzeyinin temizlenmesi

için yeterli olmayabilir. Tozlanmaya bağlı kayıplar %20’lere hatta şekil 144’teki gibi durumlarda daha

fazlaya bile çıkabilir. Bu FV santral sahile yakın. Böyle durumlarda, panellerin temizliği programlı olarak

yapılmalıdır. Şekil 144’te panellerde temizlik yapan insanlar görülmektedir (arka planda). Fakat bu

panellerin temizliği tozlanma bu hale gelmeden önce yapılmalıydı. Panellerin temizliği yapılırken

kimyasallar kullanılmamalıdır, aksi takdirde panel camının kaplaması ile reaksiyona girip kalıcı hasar

oluşturabilir.

Şekil 145 fabrika bölgesine kurulmuş bir FV santralin fotoğrafını gösterir.

ŞEKİL 144

ŞEKİL 145

Toz, Kum ve Kir

Üretimi optimize etmek için panellerin temizliği programlanmalıdır.

FV santralin içindeki veya yanındaki asfaltsız yollar veya toprak yollar da panellerdeki tozlanmanın ana

kaynaklarından biridir. Yüksek hızla santral yanından geçen arabalar veya kamyonlar panellerin

tozlanmasına veya yüzeylerine çamur sıçramasına neden olur. Bu yüzden santral yakınındaki yollara hız

limiti koyulmalıdır. Santral yakınındaki asfaltsız yolların kenarına panelin tozlanmasını engellemek için

ağaç veya diğer yeşillikler dikilebilir.

ŞEKİL 146

ŞEKİL 147

Toz, Kum ve Kir

Paneller üreticiden geldiğinde temiz halde olmalıdırlar, cam yüzey üzerinde kalıntı parçacıklar

olmamalıdır.

Şekil 148’deki panellerin üzerinde üretim sürecinden kalan silikon kalıntıları görülmektedir (hafif

yapışkandır). Bu silikon yüzey panel üzerine toz yapışmasına neden olur ve tozlanmayı artırır ve sonuç

olarak panellere ulaşan ışığı azaltır. Paneller üreticiden geldiğinde temiz halde olmalıdırlar, cam yüzey

üzerinde kalıntı parçacıklar olmamalıdır. Bu problem panel üreticisine de iletilmelidir ki, böyle bir

durumun tekrar oluşması engellensin.

ŞEKİL 148

Toz, Kum ve Kir

Küçük panel açısına sahip kurulumlar daha çabuk toz biriktiği için, daha sık temizlenmelidir.

Çatı kurulumlarındaki paneller bazen küçük panel açılarına sahip olurlar. Bu yağmurun panel yüzeyinde

topladığı tozun buharlaşmasından sonra toz birikimine neden olur. Bu şartlar altında oluşan toz birikimi

küçük bir alanda ve kısmen görülmesi zor olabilir (şekil 149 ve 150-büyütülmüş hali-). Bunun yanında

bu tozlanma kısmı olduğu için, kısmı gölgelenmeye ve sonuç olarak hücrelerin aşırı ısınmasına neden

olabilir. Bu problem, paneldeki hücreler arasındaki uzaklığın daha büyük ve çerçeve ile hücreler

arasındaki mesafenin daha uzak olduğu taraf aşağıda kalacak şekilde yerleştirilirse çözülebilir. Tabii

panellerin periyodik olarak temizlenmesi de toz birikmesini engeller. Her durum için, minimum panel

açısının 15° olması tavsiye edilir.

ŞEKİL 149

ŞEKİL 150

IES-FRAN

Línea

IES-FRAN

Línea

IES-FRAN

Línea

IES-FRAN

Línea

KUŞLARA KARŞI KORUMA

Sehpaların tepesine "Kuş-Engelleyici" araçları yerleştirilmelidir.

“Kuş-Engelleyici” araçların yerleştirilmesi kuşların panel üzerine pislemesini önleyici iyi bir

uygulamadır. Bu uygulama özellikle sehpaların üst kısmının temizlemek için ulaşılması zor olduğu

durumlarda, trackerlarda ve erişmenin zor olduğu BIPV kurulumlarda kullanışlıdır. Şekil 151 ve 152 iki

farklı “Kuş-Engelleyici” tipini gösterir.

ŞEKİL 151

ŞEKİL 152

PANEL ÇERÇEVESİNİN TOPRAKLANMASI

Her panelin çerçevesi ayır ayrı topraklanmalıdır.

Doğru toprak bağlantısının yapılması için, her panel birbirine ve toprağa topraklama kabloları, vida ve

somun ile panel çerçevesinde topraklama için açılmış olan deliklerden sabitlenmelidir. Paneller

birbirine dokunsa bile çerçeve kaplamaları elektriksel teması engelleyebilir, paneller arasındaki ve

paneller ile taşıyıcı konstrüksiyon arasındaki sıradan fiziksel temas topraklama için yeterli değildir.

ŞEKİL 154

ŞEKİL 153

ŞEKİL 155

BAĞLANTI KABLOLARI

Bağlantı kabloları sağlam bağlantı sağlandığından emin olunması için aynı modelde olmalıdır.

FV paneller üretim aşamasında entegre edilen kablolarla birbirlerine bağlanırlar. Sağlam bir bağlantı

sağlamak için panel kablolarında aynı üreticinin aynı modeli tercih edilmelidir. Farklı modeller

görünüşte iyi bir bağlantı sağlamış gibi dursa da, içteki iletken bağlantısı tam sağlanamamış olabilir,

buda kıvılcıma (elektrik atlaması) ve dolayısıyla bağlantı fişlerinin yanmasına neden olabilir. Şekil 156

ve 157 bu durumu gösterir. Bağlantı kabloları aynı üreticiden fakat farklı modellere sahipler. Bu yüzden

tam olarak birbirlerine uyumlu değiller, farklı bağlantı kablolarının birbirine takılmasıyla kıvılcım

çıkması ihtimali oluşmuştur. (bir sonraki sayfada bu tip bağlantılar sonucu oluşan hasarlar

gösterilmiştir.)

ŞEKİL 156

ŞEKİL 157

Bağlantı Kabloları

Kablo fişleri doğru şekilde sıkıştırılmalılar.

Ayrıca kabloların doğru araçla, kablo içindeki iletkenlerin iyi bir şekilde temas edildiğinden emin olarak,

uygun bir şekilde sıkıştırılmaları da önemlidir. Fişlerin boyutu ile kabloların boyutunun birbirine uyması,

canlı uca ve iletkene su veya diğer kirlerin girmemesi açısından önemlidir. Aksi takdirde kaçak akım,

güç kaybı veya elektrik şoku gibi durumlarla karşılaşılabilir. Şekil 158’de yanlış şekilde sıkıştırılmış,

sonucunda canlı uç dışarıda kalmış bir bağlantı kablosu görülmektedir. Diğer resimler de kötü

sıkıştırılmış fiş örneklerini göstermektedir. Şekil 159 kötü takılmış bir bağlantı kablosunun

kömürleştiğini gösterir. Şekil 160 ve 161’deki bağlantılar da tamir edilmezse şekil 159’daki aynı sonucun

orada da görülmesi olasıdır. Fotoğraf ve termo grafik fotoğraf (şekil 160-161) kötü bağlantıdan dolayı

sıcaklığın 100°C’nin üzerine çıktığı bir durumda oluşmuştur. Bu kötü bağlantılar kablo fişinin çabuk

aşınmasına-bozulmasına ve yangına sebebiyet verir.

ŞEKİL 1ру

ŞEKİL 16л

ŞEKİL 15ф

ŞEKİL 1см


Bağlantı kabloları çok uzun veya çok kısa olmamalıdır. Kablolar kendi ağırlıklarını kendileri

taşımamalıdır.

Kablolar FV santral kurulumunun iyi bir şekilde çalışmasını sağlamak için ne çok uzun nede çok kısa

olmalıdır. Kısa kablolar sıcaklığın düşük olduğu durumlarda gerildiği için hasar hasara uğrayabilir (şekil

162). Kısa kablo kullanımı önceki sayfada gösterilen kötü kablo bağlantıları ile aynı kötü sona sahip

olabilir.

ŞEKİL 162

Diğer yandan, eğer kablolar çok uzun ise (şekil 163) kendi ağırlıklarını taşıyamazlar bu yüzden kablolar

sabit yapıya tutturulmalıdır (sonraki sayfadaki örnekleri inceleyin). Aksi takdirde, fırtına sırasında

kablolar çatı kiremitlerine veya keskin yapılara sürtünebilir ve sonucunda üzerindeki yalıtkan malzeme

zarar görebilir. Kablo fişleri de rüzgârda devamlı sallanmadan dolayı gevşeyebilir ve zarar görebilir.

ŞEKİL 163

Soğuktan kısalma

sonucu bağlantının

kopma riski vardır.


Bağlantı kabloları çok uzun veya çok kısa olmamalıdır. Kablolar kendi ağırlıklarını kendileri

taşımamalıdır.

Yukarıda bahsedilen problemleri çözmek için kablolar yardımcı tellerle destek yapısına tutturulabilir

(şekil 164) veya tavalara yerleştirilebilir (şekil 165). Bu yolla, harici zararlara (aynı zamanda kablo

yakınındaki keskin yapılara) karşı koruma sağlanır. Şekil 166 ve 167’deki problemler görülmez, şekil

168’deki gibi ani bükülmeler sonucu kırılmaları ve aşırı ısınma durumları en aza indirilir.

ŞEKİL 16р

ŞEKİL 168

ŞEKİL 16п

ŞEKİL 16с

ŞEKİL 16т

IES-FRAN

Línea


Kablo kesitleri “Y-bağlantılarının” üzerinden akabilecek maksimum akıma göre seçilmelidir.

“Y” konnektörleri DC bağlantı kutularının sayısını azaltır ve doğal olarak maliyeti kısmen azaltır. Fakat

çok sayıda “Y” konnektörü kullanımı kötü bağlantı riskini azaltır. Dahası, eviricilere giren kabloların

kesiti artar ve eviriciye girmesi uygun olan akım miktarına bu şekilde ulaşılmış olur.

ŞEKİL 170

ŞEKİL 169

DC KABLOLARDA DOLAYLI YILDIRIM ETKİSİNE KARŞI KORUMA

İki dc kablonun da (artı ve eksi) her dizi için mümkün olduğunca küçük looplar yapması sağlanmalıdır.

FV dizilerdeki artı ve eksi DC kabloların oluşturduğu loopun alanı mümkün olduğunca küçük olması

sağlanmalıdır (şekil 171 de gösterildiği gibi). Bunun nedeni indüklenen voltajın miktarının, loopun alanı

ile doğru orantılı olmasıdır. Parafudr gibi cihazlar voltaj indüklenmesine karşı kullanılabilir. Fakat en

iyisi indüklenen voltajın azalması açısından, en küçük loop alanının sağlanmasıdır.

ŞEKİL 172

ŞEKİL 171

İYİ KÖTÜ

3.5. EVİRİCİLER

DESTEK VE YERLEŞTİRME

Eviricilerin yerleştirildiği destek yapıları dayanıklı ve alev almayan malzemeden olmalı.

Eviricileri taşıyan duvarlar eviricinin ömrü boyunca onu taşıyabilecek yeterlilikte güçlü olmalıdır (şekil

173). Eğer bununla ilgili bir hesap yapılacaksa eviricilerin ağırlığı ile beraber varsa on-board trafoların

da ağırlığı göz önüne alınmalıdır. Eviriciden kaynaklanan titreşimler dikkate alınmalıdır. Bu cihazlar

destek yapılarında ciddi mekanik yüklere neden olabilirler. Destek yapıları (aşağıdaki resimler için

duvarlar) eviricilerden yayılan sıcaklık sonucunda yanma, tutuşma riski olmayan malzemeden olmalıdır.

Örneğin, şekil 174’de evirici tahta bir duvara sabitlenmiş ve sonuç olarak yangın riski önemli ölçüde

artmıştır.

ŞEKİL 174

ŞEKİL 173

Destek ve Yerleştirme

Doğal soğutma sistemine sahip eviriciler dikey olarak ve iyi havalandırmaya sahip alanlara

yerleştirilmelidir. Eviriciler, duvarla veya diğer engellerle arasında açıklık olacak şekilde

konumlandırılmalıdır.

Çalışır durumdayken eviricilerin sıcaklıkları ciddi şekilde yükselir. Eğer bir evirici doğal konveksiyon

soğutmasına sahipse dikey olarak, iyi havalandırılan bir alana, etrafındaki engeller ve duvarlar arasında

üreticinin belirlediği bir açıklık bırakarak yerleştirilmelidir (şekil 175). Bunlar sağlanırsa yeterli hava

sirkülasyonu sağlanır ve evirici soğur ve düzgün çalışmasına devam edebilir. Gerekli şartlar

sağlanmadığı takdirde eviricilerin verimi düşer ve ömrü kısalır (şekil 176 ve 177).

ŞEKİL 175

ŞEKİL 176

ŞEKİL 177

YATAY

BOŞLUK BIRAKILMAMIŞ

SOĞUTMA

Eviricilerde üretici yetkisi olmaksızın değiştirme yapılmamalıdır.

Şekil 178 yetersiz havalandırmanın sonucunda olanları gösterir. Havalandırmayı iyileştireceğini

düşünen FV santral operatörleri eviricinin üstündeki ızgara kapağını çıkarmışlar. Bu sayede eviricinin

havalandırması ve sonuç olarak verimi yükselmiş. Fakat eviricinin hasara uğrama olasılığı artmıştır.

Izgaranın sağladığı koruyuculuk kaybedilmiş ve evirici içine toz sızması ihtimali artmıştır.

Evirici odasına hava sirkülasyonunu artıracak, fan sistemleri gibi araçlar yerleştirilmesi daha iyi bir

çözüm olabilirdi.

ŞEKİL 178

Soğutma

Evirici odaları uygun şekilde serinletilmelidir. Gerekirse fan ve havalandırma kanalı kurulmalıdır.

Yüksek sıcaklıklara ulaşıldığı için eviricilerin bulunduğu binaların için kendi hava dolaşımı sistemleri

olmalıdır. Fakat hava akışı eviricinin iç kısımlarına ulaşamayabilir. Bu yüzden eviricinin sıcaklığı tavsiye

edilen çalışma sıcaklığının çok üstüne çıkabilir, bu da evirici veriminin düşmesine neden olur. Dahası,

bu yüksek sıcaklıklar, sıcaklık alarmını aktifleştirebilir ve eviriciyi kapatabilir. İyi bir uygulama ise

eviricinin iç kısımlarını da serinletebilecek şekilde fanlar veya hava dolaşımı sistemi kurulmasıdır.

Şekil 179’daki havalandırma kanalı evirici binası içinde üretilen sıcak havayı dışarı atar. Şekil 180 de

havalandırma kanalının bina içindeki pozisyonu görüldüğü üzere, direk olarak eviricilere bağlanmıştır

ki oluşan sıcaklık dışarı atılabilsin ve eviricinin verimi düşmesin.

ŞEKİL 180

ŞEKİL 179

Soğutma

Eviriciler aşırı ısınmayı önlemek için direk güneş ışığına maruz bırakılmamalıdır.

Eviriciler açık havaya kurulduğunda, daha yüksek sıcaklıklarda çalışmak zorunda kalırlar ve eğer direk

güneş ışığına maruz kalırlarsa verimleri düşebilir (şekil 181 ve 182). Eğer eviriciler havalandırma sistemi

olan binalara kurulmamışsa, ve açıkta kalmak zorunda iseler, eviricileri güneş ışığından korumak

amacıyla çatı kurulması tavsiye edilir (şekil 183). İdeal olan Eviricileri kuzeye bakar şekilde (kuzey yarım

küre için) yerleştirmektir. Bu sayede ısınmadan dolayı verim düşümü olmaması sağlanır. Eviriciler açık

havaya yerleştirildiğinde, yeterli IP değerine sahip olduklarından emin olunmalıdır.

ŞEKİL 183


TOZ, KUM VE KİR

Eviricilerin soğutma fanları temiz ve tozsuz durumda olmalıdır.

Bazı eviriciler kendiliğinden fanlıdır ve daha yüksek verimlere ulaşırlar. Fakat gerekli bakım yapılmazsa

bu önlemler kullanışsız hale gelir (şekil 184’deki gibi). Eviricinin bulunduğu oda tozlu olduğu için

eviricinin fan filtreleri tıkanmış. Bu yüzden eviricinin soğutması azalmış, verimi düşmüştür.

ŞEKİL 184

KLEMENSLER

Bağlantı kutuları içerisindeki klemensler gevşek bağlanmaya neden olmayacak yerlere

yerleştirilmelidir. Topraklama kablosunun kesiti en az 6mm2 olmalıdır.

Şekil 185’teki AC kablolar esnemez durumdalar ve evirici içyapısına doğru şekilde sabitlenmemişler.

Çünkü kabloların uzunlukları farklı, bazıları çok kısa, düzgün değil ve klemensler yanlış hizalanmış. Bu

şartlar zayıf bağlantı (klemens montajı) yüzünden ısınmaya neden olabilir (bkz: şekil 107), hatta elektrik

atlamaları oluşursa yangına bile sebebiyet verebilir (bkz: şekil 113-115-159)

Yüksek voltaj korumasının (parafudr) topraklama kabloları çok küçük görünüyor. Topraklama

kablosunun kesitinin DC taraftaki topraklamanın kablo kesiti ile aynı veya en az 6mm2 olması genel bir

kuraldır.

ŞEKİL 185

IES-FRAN

Línea

IES-FRAN

Línea

Klemensler

Kablolar ve klemensler birbirine uygun boyutta olmalıdırlar ve doğru şekilde sıkıştırılmalıdırlar.

Şekil 186’da inverter klemensine takılmış kablonun kesitinin çok büyük olduğu görülüyor, bu durumda

daha büyük bir klemens gereklidir. Aynı zamanda kabloyu sabitlemek için kullanılan somunun kabloyu

tutacak kadar büyük olmadığı görülmektedir.

Evirici klemensleri ile oraya takılacak kablo kalınlığı mutlaka uyumlu olmalıdır. Aksi takdirde tam

bağlantı sağlanamaz, aşınmaya, aşırı ısınmaya ve hatta yangına neden olabilir.

Şekil 187 ve 189 klemensler ile kabloların uyumlu olduğu ve iyi sıkıştırıldığı örnekleri gösterir. Şekil 188

de aktif uçlar ile direk temasın önlenmesi için kullanılan metakrilat levhayı gösterir. Vidaların bir süre

sonra gevşeyip gevşemediğinin anlaşılması için vidaların üzerinden metarilata doğru bir çizgi çizilmiştir.



Klemensler

Eviricilerdeki kablolar DC tarafta kontrol ve performans testlerinde kullanılmak amacıyla toroit akım

sensörü bulundurmalıdır.

Şekil 190’daki eviriciye DC akımı ölçebilen bir toroit akım sensörü yerleştirilmiştir. Sensörden alınan

veri eviricinin gözlemlenmesi için kullanılmaktadır, fakat bu sensör eviriciyi test etmede de

kullanılabilir. Bu sensörün yerleştirilmesi eviricinin testi ve kolay bir şekilde laboratuvardan bağımsız

performansın testinde kullanılabilecek iyi bir uygulamadır.

ŞEKİL 190

FV KURULUMUN AÇILIP KAPATILMASI

AC ve DC tarafın açılıp kapatılması doğru sırayla yapılmalıdır.

Eğer mümkünse önce AC tarafın kapatılması gerekir, AC taraf kapatılmadan DC tarafın kapatılması

elektrik atlamasına neden olabilir. Eviricinin DC anahtarı operatörü korumak için dizayn edilmiştir, çok

gerekli ise sadece acil durumlarda dikkatlide kullanılmalıdır. Büyük kurulumlarda (özellikle AG/OG

trafolarda) operatörler için özel prosedürler geliştirilmelidir ve ciddiyetle bu kurallara uyulmalıdır.

Genellikle, açılırken, önce DC taraf sonra AC taraf açılır. Kapatılırken önce AC sonra DC taraf kapatılır.

ŞEKİL 191

FV kurulumun kapatılması

3.6 SİSTEMİN İZLEMESİ

RADYASYON SENSÖRÜ

Radyasyon sensörü FV paneller ile aynı düzleme, gölge almayacak bir şekilde yerleştirilmelidir.

Radyasyon sensörü FV paneller il aynı düzleme yerleştirilmeli ki, onlarla aynı ışınımı alıp doğru veri elde

edilsin. Gölge alması engellenmeli ki doğru izleme sağlanabilsin.

Şekil 192 doğru kurulmuş, gölge almayan bir radyasyon sensörünü gösterir. Şekil 193’teki sensör

panellerin aşağısında kalacak şekilde günün bazı saatlerinde gölge alan bir yere kurulmuş, yanlış bir

kurulumu gösterir. Bu kurulum sonucu elde edilen verilerin hatalı olacağı kesindir.

ŞEKİL 192

ŞEKİL 193

Radyasyon Sensörü

Daha gelişmiş bir inceleme-çalışma için birden çok radyasyon sensörü yerleştirilebilir.

Radyasyon sensörünün yerleştirilmesine en uygun yer FV sehpanın en üstüdür. Bu sayede sadece tüm

sehpa gölgelendiğinde sensörün gölgelendiğinden emin olunur. Diğer bir seçenekte farklı yüksekliklere

birden çok radyasyon sensörü yerleştirmektir. Bu sayede, gerçek radyasyon miktarı ile dizinin üzerine

düşen radyasyon daha detaylı analiz edilebilir. (şekil 194)

ŞEKİL 194

RADYASYON VE FV HÜCRE SICAKLIK SENSÖRÜ

Yüksek hassaslığa sahip olması açısından, radyasyon ve hücre sıcaklığı sensöründe kullanılan teknoloji

(tek kristal-multi kristal vs.) ile FV panellerin üretiminde kullanılan teknoloji aynı olmalıdır.

Genelde radyasyon sensörü FV panellerde kullanılan teknolojiyle aynı sahip tek bir hücreden yapılmış

sensördür (Şekil 195). Fakat yüksek hassaslık için kalibre edilmiş FV paneller kullanılması daha iyidir.

Bunun gerekçesi çok basit: dizinin termik, spektral ve açısal tepkisi bir hücreden ziyade bir panelinkine

daha yakındır. Şekil 196’daki iki FV panel birer radyasyon (üstteki) ve sıcaklık (alttaki) sensörü olarak

kullanılır.

ŞEKİL 195

ŞEKİL 196

Radyasyon ve FV Hücre Sıcaklık Sensörü



Radyasyon sensörü olarak kullanılan FV paneller bölgesel kirlenmeye (kuş pisliği vs bkz:196) karşı daha

hassastırlar. Sensor tek bir hücreden oluştuğu düşünüldüğünde, ölçülen miktar gerçeğinden daha

düşük olur. Diğer bir yandan, eğer sensör birden çok hücre içeren bir panelse ölçülen değer olması

gerekendir. Şekil 197 hafif homojen kirli bir FV panel (ortadaki), temiz bir FV panel (sağdaki) ve bölgesel

kirliliğe (kuş pisliği) sahip bir FV panelin I-V karakteristiğini gösterir. Grafikten görüldüğü üzere homojen

kirliliğe sahip FV panelin I-V karakteristiğindeki Isc değeri temiz panelinkinden hafif düşüktür fakat

bölgesel kirliliğe sahip panelinkiyle neredeyse aynıdır. Daha önce de bahsedildiği üzere, bölgesel

kirlenmeye sahip radyasyon sensörü olarak kullanılan bir FV panelin bu kirlenmeye karşı hassasiyeti

düşüktür.

Her halükarda, ölçüm verilerinden emin olmak için radyasyon sensörü bölgesel kirlerden

arındırılmalıdır ve periyodik olarak kalibre edilmelidir (her yıl veya her iki yılda bir)

ŞEKİL 197




Şekil 198 ve 199 sırasıyla sabit ve trackerli sistemleri gösterir, iki fotoğrafta da FV paneller radyasyon

ve sıcaklık sensörü olarak kullanılmıştır.

Sabit kurulumda (şekil 198), sensör taşıyıcı yapı üzerinde boş bir yere kurulmuştur. Bu sayede FV

paneller üzerine gölge düşürmez, bu yüzden ölçülen verilerin doğru olduğu kabul edilebilir. Soldaki FV

panel radyasyon ölçümü için bir direnç ile kısa devre yapılmış, sağdaki ise hücre sıcaklığının ölçülmesi

için açık devre bırakılmıştır.

Sistem trackerli olduğunda (şekil 199) sensörlerin de diğer panellerle aynı hizada olması için onlarda

aynı şekilde trackerle taşıyıcıya yerleştirilir.

İki durumda da, tüm kablolar ve shunt dirençler (düşük dirence sahip kalibre edilmiş) şekil 200 deki gibi

uygun IP değerine sahip (yabancı cisimlere ve suya karşı koruma) kutu içerisinde görülebilir.


ŞEKİL 200


Radyasyon ve sıcaklık sensörleri gölgelenmemelidir.

Sensörlerin yerleştirilmesi için seçilen yer panellerin oluşturduğu dizi ile aynı düzlemde olmalı ki üzerine

gölge düşmesin. Aksi takdirde sensör olarak kullanılan panel üzerine gölge düştüğünde (şekil 201) hatalı

veriler elde edilir. Üstteki panel radyasyonun ölçülmesi için shunt resistörle kısa devre edilmiş alttaki

panel ise hücre sıcaklığının ölçülmesi için açık devre yapılmıştır. Bu sensör olarak kullanılan panellerin

yeri uygun değildir. Çünkü öğleden sonraki vakitlerde sistem çevresindeki bir direğin gölgesi sensör

üzerine düşer (hatta kırmızı borunun gölgesi dahi panel üzerine düşer). Bu gölge yapıcı unsurların

ölçülen değerler üzerindeki etkisi hesaba katılmamıştır. (bkz: şekil 4-5-6)

ŞEKİL 201


Sensör olarak kullanılan FV paneller ile dizideki diğer paneller aynı şekilde sabitlenmelidirler.

Radyasyon ve sıcaklık sensörü olarak kullanılan paneller taşıyıcı konstrüksiyona dizideki diğer paneller ile aynı şekilde sabitlenmelidirler. Şekil 202’de görüldüğü üzere sıradan panel tutucu yerine kıskaç ile tutturulmuş ve sonuç olarak kıskancın uyguladığı yüksek basınçtan dolayı panel camı kırılmıştır. Şekil 203 de görülen sensör olarak kullanılan panellere fazladan basınç uygulamayan standart panel tutucuları kullanılmıştır. (bkz: şekil 55)

ŞEKİL 202

ŞEKİL 203


Tek bir FV panel hem radyasyon hem sıcaklık sensörü olarak kullanılabilir.

Diğer güzel bir seçenek ise tek bir FV panelin hem sıcaklık hem radyasyon sensörü olarak

kullanılabilecek şekilde modifiye etmektir. By-pass diyotlarının avantajını kullanarak, Fv panelin bir

kısmı shunt direnç ile kısa devre edilir, panelin diğer bölümü ise açık devre yapılarak hücre sıcaklık

sensörü olarak kullanılır (şekil 204 – daireler hücreleri temsil eder.)

Şekil 205’de trackerin ortasına yerleştirilmiş bir panel gösteriliyor. Bu seçenek ekstradan iki panel

eklenmesinin zor olduğu durumlar için iyidir. Kutu içerisindeki tüm kablolar ve shunt direnç uygun IP

değerine sahiptir. (şekil 206)

ŞEKİL 204

ŞEKİL 206

ŞEKİL 205


Sensör olarak kullanılan FV paneller sistemdeki diziler ile aynı düzlemde olmalı (aynı açıya sahip olmalı).

Şekil 207 ve 208’de hem radyasyon hem sıcaklık sensörü olarak kullanılan, trackere entegre edilmiş bir

panel görülmektedir. Görülüyor ki bu sensör yamuk ve dizinin geri kalanı ile aynı düzlemde değil. Bu

yönelim yanlış ve sonuç olarak, dizideki panellerin maruz kaldığı ışınım ile sensörün maruz kaldığı ışınım

farklı olur. Bu sensörden elde edilen verilerin sistemin üretimini analiz etmek için kullanılması doğru

olmaz.



FV panellerin radyasyon sensörü olarak kullanılmasını sağlayan elektronik cihazlar uygun IP değerine

sahip kutular içerisinde saklanmalıdır.

Bir FV panel radyasyon sensörü olarak kullanılmak isteniyorsa, o panelin kısa devre edilip, o kısa devre akımının ölçülmesi/izlenmesi gerekir. Bunun en kolay yolu çevresel etkenlerden korunmuş doğru çalışan bir shunt direnç kullanmaktır (önceki şekillere bkz.). Şekil 209’da gösterilen shunt resistor açık havada bırakılmış, kirlenmeye ve ıslanmaya karşı korunaklı değil. Bu shunt resistorün hızlıca bozulmasına neden olur.

ŞEKİL 209

SICAKLIK SENSÖRÜ

Panel sıcaklığını ölçen sensör doğru şekilde yerleştirilmelidir ve periyodik olarak denetimi yapılmalıdır.

Panel sıcaklığı PT100, PT1000 veya ısıl çift sensörü (thermo couple sensor) ile ölçülebilir. Eğer bu

cihazlar kullanılacaksa FV panelin arkasına, hot spot oluşmayan (termo grafik bir inceleme gereklidir)

bir hücreye denk gelecek şekilde yerleştirilmelidir ve periyodik olarak denetlenmelidir. Eğer sensörü

panel arkasına sabitleyen tutucu veya yapıştırıcı özelliğini kaybederse, elde edilen veriler hatalı

olacaktır.

ŞEKİL 210

RÜZGAR HIZI SENSÖRÜ

Rüzgar sensörleri trackerlerin tepesine yerleştirilmemelidir. Rüzgârdan korunma eşik hızı üretimin

düşmesini ve malzeme deformasyonunu önlemek için dikkatli bir şekilde hesaplanmalıdır.

FV kurulumlarda önemli diğer bir sensör de, özellikle yatay tracking sistemlerde, rüzgâr sensörüdür.

Rüzgâr hızı hesaplanan güvenli eşik değerinin üstünde olduğunda, tracker sistemi yatay posizyona

geçer ve fırtınaya kaşı kendini fiziksel güvence altına alır. Doğru eşik değerinin ayarlanması sistemin

üretiminin optimize edilmesi açısından çok önemlidir.

Rüzgâr sensörü yerden yüksekte olmalıdır. Rüzgâr sensörleri tracker sisteminin tepesine monte edildiği

zaman normalden daha yüksek rüzgâr hızı ölçerler bunun nedeni FV panellerden yükselen sıcak havadır

(şekil 211). Bu şekilde yapılan bir yerleşim yanlış ölçümden dolayı güvenli eşik hızı aşılmış gibi sistemi

alarma geçirebilir, trackeri yatay pozisyona getirir ve sonuç olarak gereksiz yere üretimde düşüşe

neden olur (şekil 212 deki gibi). Diğer iyi bir alternatif ise rüzgâr sensörünün ayrı bir direğe kurulmasıdır

(şekil 213).

ŞEKİL 211

ŞEKİL 212

ŞEKİL 213

Rüzgâr Hızı Sensörü

Şekil 214’deki gergi veya çapa noktasının kurulumu yanlış yapılmıştır. Direğin yıkılmasını engellemek

için 120 derece açı ile 3 gergi yerleştirilmelidir (şekil 215). Eğer şekil 216’daki gibi 90 derece ile gergi

çekilecekse daha çok çapa noktası gerekir.

ŞEKİL 214


METEOROLOJİ İSTASYONLARI

Tam özellikli bir meteoroloji istasyonu enerji üretiminin artırılmasını sağlayabilir.

Tam özellikli bir meteoroloji istasyonu (şekil 217); dizideki paneller ile aynı açıya sahip küresel ışınımı

ölçen bir piranometre, demet ışınımının ölçülmesi için bir perhilyometre, difüze ışınımın ölçülmesi için

üzerine gölge düşürülmüş bir yatay piratometre ve yatay küresel ışınımın ölçülmesi için gölgesiz bir

başka piranometre bulundurur. Bu istasyon üretilen enerjinin veriminin detaylıca hesaplanması, aylık

ve yıllık enerji üretimin tahmininin daha da detaylandırılması gibi çalışmalara imkân verir. Daha hassas

ölçümler yapılabilmesi için, bu cihazların belirli aralıklarla bakımları yapılmalı, temizlenmeli,

perhilyomtrenin ve gölge yapıcı çubuğun trackinginin doğru çalışıp çalışmadığı test edilmelidir. Bu

bakım sırasında nem sensörünün doğru çalışıp çalışmadığı ve şekil 218 – 219’da gösterilen nem

sensörünün bir parçası olan silis jelin iyi durumda olup olmadığı da kontrol edilmelidir. Ayrıca hataların

önlenmesi için periyodik olarak kalibrasyon değerlerinin incelenmesi önemlidir.

ŞEKİL 217


MERKEZİ İZLEME SİSTEMİ

FV santralde kullanılan Merkezi izleme sistemi arızaları raporlamalı ve onlardan kaynaklanan enerji

kaybını en aza indirmelidir.

FV santralin izleme sistemi bir arıza olduğu anda operatörü uyarır ve acilen müdahale edilip enerji

kaybının en aza indirilmesini sağlar. Şekil 220 de iyi bir uygulama olarak izlenen tüm veriler tek ekranda

toplanmış. Bu sayede kurulumun durumu kolayca tek bir ekranda görülüp değerlendirilebilir.

ŞEKİL 220

3.7 DİĞER

ENTEGRASYON VE ÇEVRESEL ETKİ

FV santraller çevresel etkenlerden en az etkilenecek şekilde dizayn edilmelidirler.

Bir FV santral bulunduğu çevreye karşı duyarlı olmalıdır. Dahası FV santralin çevreye entegre edilmesi

gereklidir. Şekil 221’den 229’a kadar olan fotoğraflardaki FV santraller çevresel etkenleri minimize

edecek şekilde dizayn edilmiştir. Şekil 221’de FV santralin bulunduğu bölgede toprağa tohum diken bir

traktör görülüyor. Dikilen tohumun ilk filizleri şekil 222’de görülebilir.

2

Şekil 223 ve 224’de FV santral çevresindeki doğal ortamın nasıl hassas korunduğu görülebilir. Trackerler

üzerine gölge düşmesini önleyecek şekilde yerleştirilmişler.



Entegrasyon ve Çevresel Etki

FV santralin çevreye ve ekosisteme entegre edilebilmesi için özel çaba sarf edilmelidir.

Şekil 225’te FV santral çevresinde otlayan koyunlar görülmektedir. Koyunların FV kurulum çevresinde

bulunmaları iyidir çünkü uzayıp panellerde gölge oluşturma ihtimali olan otları yiyerek buna engel

olurlar. Paneller sıcak yaz günlerinde hayvanlar için gölgelik görevi görür. Şekil 226’daki FV kurulumda

santral içerisine koyulmuş bir yalak bulunuyor. Şekil 227’deki FV kurulum bir tel çit ile kapatılmış fakat

taşma kanalı ızgarası geniş bırakılmış ki santral hayvanlar için doğal olmayan bir bariyer görevi

görmesin.

ŞEKİL 227

Şekil 228 de eski bir çeşmenin korunduğu görülüyor, şekil 229’da ise ördeklerin yüzdüğü küçük bir

göletin FV santral iç içe olduğu görülebilir (Aşağıda fotoğrafları bulunan santraller trackerli santraller

olup fotoğraf çekildiği anda “mavi gökyüzü durumu” yaşandığı için panellere gölge düştüğü görülür,

birkaç dakika içerisinde bu problem ortadan kalkar).

Bu örnekler doğaya ve çevreye zarar vermeyen, onların özenle korunduğu çok güzel FV santral kurulum

örnekleridir.

ŞEKİL 22с ŞEKİL 22р

ŞEKİL 22у ŞEKİL 22ф

POWER SOLAR ENERJİ ELEKTRONİK ÜRETİM A.Ş.Armağan evler mah. saman yolu cad. ipekçi sok. No:12 Ümraniye/İstanbul+902164816699 [email protected] www.powersolar.com.tr

POWER MÜHENDİSLİK PROJE ELEKT. ELEKTR. İNŞ. SAN. VE TİC. A.Ş.Armağan evler mah. saman yolu cad. ipekçi sok. No:12 Ümraniye/İstanbul+902164816699 [email protected] www.powermuhendislik.com.tr

IES-FRAN

Texto escrito a máquina

Her bir dizi en azından bir sigorta ile korunmalıdır ...€¦ · Sigorta ve Sigorta Tutucu Her...

Documents

Transcript of Her bir dizi en azından bir sigorta ile korunmalıdır ...€¦ · Sigorta ve Sigorta Tutucu Her...