Gwyl Wyddoniaeth Wrecsam 2007

8/2/2019 Gwyl Wyddoniaeth Wrecsam 2007

1/16

07Rhaglen yr Wyl

Dydd Mawrth 27ain Mawrth

Dydd Mercher 4ydd Ebrill


2/16

01Croeso i Wyl Wyddoniaeth

Wrecsam 2007

Croeso i Wyl WyddoniaethWrecsam 2007

Bydd yr wyl yn rhedeg o ddydd Mawrth y 27ain

o Fawrth hyd at ddydd Mercher y 4ydd o Ebrill

gyda Gwychoniaeth ar ddydd Sadwrn yr 31ain

o Fawrth. Maer rhaglen o ddigwyddiadau yn

cynnwys rhywbeth i bawb gan gynnwys ystod

eang o gysyniadau a syniadau trwy sgyrsiau,

lmiau, arddangosiadau ac arddangoseydd.

Yn ogystal r rhaglen gyhoeddus yma, bydd

G wyl Wyddoniaeth Wrecsam heyd yn cynnal

digwyddiadau ar gyer ysgolion a busnesau.

Maer rhan wya o ddigwyddiadau am ddim neu

gyda phris tocyn isel iawn. A wnewch chi ddod

ir digwyddiad 10 munud cyn ir digwyddiadau

gychwyn, os gwelwch yn dda.

Gellir dod o hyd i anylion pellach am holl

ddigwyddiadau G wyl Wyddoniaeth Wrecsam ar

y wean www.wrexhams.com

G wyl Wyddoniaeth WrecsamRhaglen Gyhoeddus

I ddarganod sut i gael tocynnau neu i archebu

lle ar gyer y digwyddiad yr ydych eisiau

mynd iddo, gweler y lliw a nodwyd ar l pob

digwyddiad a gweler isod:

GwasanaethauDesgWybodaeth

NEWI,CanolanEdwardLlwyd;

01978293439

Techniquest@NEWI,

01978293400

CanolanGroesoWrecsam,

StrydyLambpit,Wrecsam,

01978292015

CyngorBwrdeistreSirol

Wrecsam,AnneGrifths,

01978366366

CyngorBwrdeistreSirol

Wrecsam,KayRickard,

01978292536

EglwysBettisfeld,01948710718

EglwysyrHollSaintGresordd,

01978852933neu854469

EglwysStChads,Holt,oniwch 01978359226

NEWI(AthroaAddysgUwch

GogleddDdwyrainCymru)

01978293473neu

[email protected]

CrochendySugarbutties

PotteryPastimes,01352770449.


3/16

02Dydd Mawrth 27ain Mawrth

Arddangosa Goreuon

Animeiddio Prydain

Am y tro cynta mewn sawl blwyddyn, mae

gwaith tri or cwmnau mwya llwyddiannus ym

maes animeiddio modelau yn cael ei gasglu

ynghyd mewn un adeilad. Mae arddangosa

Goreuon Animeiddio Prydain yn cynnwys

gwaith gan gwmni Mackinnon & Saunders

(Corpse Bride, Mars Attacks, The Sandman)a chymeriadau o stiwdio Cosgrove Hall Films

(The Wind in the Willows, Noddy, Little Robots,

Postman Pat, Engie Benjy) a chwmni HOT

Animation (Bob the Builder, Pingu, Brambly

Hedge, Rubbadubbers). Cyfe i weld eich ho

gymeriadau a dysgu sut maer pypedaun dod

yn yw ar y sgrin.

Maer arddangosa hon yn addas i bawb. Bydd

angen rhiant gyda phlant. Tocynnau oedolion yn

1, plant a chonsesiynau am ddim, ar gael wrthy drws. Ar agor o 3pm tan 6.30pm, Neuadd

William Aston NEWI.


Angiogenesis a Chanser

Y Gobaith Newydd

Mae tyu pibelli gwaed yn hanodol er mwyn

i ganser dyu a goroesi, elly mae datblygucyuriau syn targedu asgwledd tiwmor yn

golygu bod oes newydd o driniaethau gwrth-

ganser wedi dechrau. Mae gr wp ymchwil

ym Mryste wedi nodi cemegyn yng nghor

pob un ohonom syn gallu cael yr un e aith

yn erbyn tyant pibelli gwaed, ac maent yn

anelu at gynnal proon clinigol ar gyer sawl

gwahanol ganser. Yn y draodaeth hon ar

gyer academyddion, clinigwyr a chwmnau

masnachol/ymchwil a datblygu, bydd Mr Rowan

Pritchard Jones yn disgrior daith or tiwb prawi erchwyn y gwely.9.30am 10.30am, Theatr

Ddarlithior Seydliad Meddygol, Parc Technoleg

Wrecsam Digwyddiad rhad ac am ddim.

Gellir cadw tocynnau drwy gysylltu


Arddangosa Mawnog Fenns

Mae Eglwys Llys Bedydd yn cynnal arddangosa

English Nature am Warchoda Natur

Mawnogydd Fenns a Whixall; cyfe i ddysgu

mwy am ywyd gwyllt unigryw y warchoda.

Astudiwch y mawnogydd eich hun drwy ddilyn

taith ou cwmpas syn dechrau wrth yr eglwys.

Bydd lluniaeth ysgan ar gael. Gwisgwch

esgidiau cerdded da os ydych yn bwriadu

ymweld r Mawnogydd ar l yr arddangosa.

Maer arddangosa hon yn addas i bawb. Bydd

angen rhiant gyda phlant. Trenir y digwyddiad

hwn gan Eglwys Llys Bedydd, el rhan or

Rhwydwaith Eglwys Agored.Ar agor o 10am tan

4pm, Eglwys Llys Bedydd. Digwyddiad rhad am

ddim; i gorestru eich lle oniwch


Ai Gwyddor yw Archaeoleg?

Bydd y cyfwyniad hwn yn eich helpu i

ddarganod etieddiaeth, archaeoleg a hanes

unigryw ardal y gogledd ddwyrain, yn arbennig

ardal Llai ac Aon Alun. Bydd yn esbonio sut

mae dulliau gwyddonol o ymchwilio yn ein helpu

i ddysgu mwy am yr ardal, gan ddenyddio

geoseg, cyarpar tiresur, archaeoleg arbrool

ac Archaeometreg. Dewch i weld peth or

cyarpar a ddenyddir yn y broses hon, ac iganod a yw archaeoleg yn wyddor ai peidio?

Maer digwyddiad hwn yn addas i oedolion ac i

blant dros ddeg oed. 6.30pm, NEWI, Campws

Plas Coch. Digwyddiad rhad ac am ddim; i

gadw lle oniwch

G wyl Wyddoniaeth Wrecsam


4/16

03G wyl Wyddoniaeth Wrecsam


Credu yw Gweld

Or synhwyrau sydd gennym, golwg ywr un

yr ydym yn dibynnu wya arno. Ond sut mae

gwneud synnwyr or hyn a welwn? Gwyddom

od glaswellt yn wyrdd a bod yr awyr yn las, ond

pa liw yw gweddill y Bydysawd?

Bydd y ddarlith yn dechrau drwy oyn sut yr

ydym yn gwneud synnwyr or hyn a welwn,

ac yna bydd yn dangos y yrdd gwahanol o

gael lliwiau o olau gwyn. Byddwn heyd yn

edrych ar olau yng nghyd-destun y sbectrwm

electromagnetig, ac yn archwilio beth allem ei

weld pe bai ein llygaid yn gweithio naill ai ar

doneddi pelydr-X neu is-goch. Ymunwch r Dr

Zbig Sobiesierski i weld beth sydd mor cl am

laser, sut i wneud rhaeadr laser ac i wrando ar

gerddoriaeth syn teithio ar gyfymder goleuni!


blant dros ddeg oed. 7pm, NEWI, Campws Plas

Coch. Digwyddiad rhad ac am ddim; i gadw lle

oniwch


Alcohol Esboniad Brwysg:

Taith Ddi-ddirwest

Bydd y ddarlith hon gan y Dr Chandra Senan

yn bwrw golwg eang ar alcohol gan gynnwys:

dechreuadau, geirdarddiad, dulliau cynhyrchu,

cemeg, biocemeg, metabolaeth, eeithiau

ar y cor dynol gan gynnwys yr ymennydd,

canod alcohol (yed a gyrru), gwenwyneg,

bore drannoeth, ar rhesymeg y tu l ir

meddyginiaethau a awgrymir i ddad-wneud

eeithiaur noson gynt gydag ychydig o

hiwmor cwrw yn rith drwyr cyan! I oedolion

(18+) yn unig y maer digwyddiad hwn yn addas.

7pm, NEWI, Campws Plas Coch. Digwyddiad

rhad ac am ddim; i gadw lle oniwch


Gwyddoniaeth a Newid

yn yr Hinsawdd

Bydd y ddarlith hon yn edrych ar achosion ac

eeithiau newid yn yr hinsawdd. Bydd heyd

yn ystyried beth sydd angen i ni ei wneud el

unigolion ac el gwlad er mwyn goroesir

newid hwn.

Maer digwyddiad hwn yn addas i oedolion ac iblant dros ddeg oed. 7pm, NEWI, Campws Plas


oniwch


Coeden Deuluol y Deinosor

Or holl anieiliaid sydd wedi byw ar y ddaear

hon does dim un ohonynt wedi ysgogoi mwy o

raw a chyro nar Deinosoriaid. Am 135 miliwn

o fynyddoedd, dwy bri urdd y deinosoriaid,

y Theropods ar Sauropods, oedd yn rheolir

tir. Or gweddillion cynta a ddarganuwyd gan

ddaearegwyr oes Fictoria ir darganyddiadau

modern syn cael eu gwneud ledled y byd, mae

coeden deuluol y deinosoriaid yn parhau i dyu

ac ymestyn. Bydd y draodaeth hon yn edrych

ar y tri ar hugain o deuluoedd sydd yn rhan or

urddau hynny ar hyn o bryd, o gewri Patagonia

ir Mussaurus pitw.

Gan ddenyddio lluniau ac enghreitiau o

gasgliadau eang byddwch yn dysgu sut i

ddweud y gwahaniaeth rhwng yr Hadrosaurs

Pig Hwyaden ar Ceratopians, neur Carnosaurs

ar Coelerosaurs.Maer digwyddiad hwn yn

addas i oedolion ac i blant dros chwech oed.

6.30pm, NEWI, Campws Plas Coch. Digwyddiad

rhad ac am ddim; i gadw lle oniwch


5/16

04Dydd Mawrth 27ain Mawrth

Awtomatiaeth yn y Cartre:

Addewid Yory, Heddiw

Bur T y Technoleg o gwmpas ers degawdau

bellach, ar addewid o ywyd hawdd a gwell

rownd y gornel nesa bob tro. Heddiw, cawn

weld beth syn bosibl gyda thechnoleg sydd

wrth law, a sut iw denyddio yn eich cartre ory

nesa. Ymunwch mi ar daith posibiliadau a

Gwyddonias.


blant dros ddeg oed. 6.30pm, NEWI, Campws


gadw lle oniwch

Dydd Mercher 28ain Mawrth

Beth yw busnes

cynaliadwy?Dyma gyfe i bobl usnes leol archwilio ystod

o aterion syn ymwneud chynaliadwyaeth,

gan gynnwys pam y dylai hyn od ar ben ucha

yr agenda busnes a sut y bydd yn eeithio

ar yr elen gystadleuol yn y dyodol. Bydd y

digwyddiad yn cynnwys cyfwyniadau gan

Peter Madden, Pri Weithredwr Forwm ar gyer

y Dyodol ac Alan Tillotson, Pri Weithredwr

Rhwydwaith Arena. Bydd nier o gwmnoedd

lleol yn rhoi sylw ir hyn y maent hwy wediiwneud, gan esbonior ysgogiad dros od yn

wy cynaliadwy ar canlyniadau iddynt o wneud

hynny. Cadeirir y digwyddiad gan Mair Davies,

gohebydd S4C, ITV a BBC Wales, a hi heyd

ydd yn arwain y draodaeth orwm agored.

Bydd y lle arddangosa yn cynnwys amryw

o seydliadau ydd yn gallu cynnig cyngor a

chymorth. 9.00am - 2.00pm, dydd Mercher 28

Mawrth. Gwesty Ramada Plaza, Fordd Ellice,

Parc Technoleg Wrecsam. Digwyddiad RHADAC AM DDIM, ac yn cynnwys cinio bwe.

Maen rhaid cadw lle, cysylltwch i gael

tocyn.

Gwyddoniaeth GwydruCrochenwaith!

Mae dylunio crochenwaith yn dibynnu ar hap

a damwain ambell waith rhyw damaid o

halen ar y llestr wrth ei wrndanio, neu fach o

gopor oddi ar lestr arall. Daeth ambell un arall

i odolaeth oherwydd ymgais rhyw alcemydd

i ganod aur. Gellir esbonior cyan drwy

wyddoniaeth, ond mae agor odyn lestri yn

oment ledrithiol er hynny. Gwnewch ychydig o

waith gwydru eich hun, yng ngweithdai dwyawr

crochendy Sugarbutties Pottery Pastimes, a

gallwch ynd theiliau mosig eich hun adre i

addurnor ty.

Cynhelir y sesiwn ddwyawr hon rhwng 10am a

3pm. Maer digwyddiad hwn yn addas ar gyer

oedolion a phlant dros bedair ar ddeg oed.

Digwyddiad rhad ac am ddim; cysylltwch i

gadw lle.


Denyddio Gwyddoniaeth yn

yr Oesoedd Canol

Dewch i archwilio Eglwys Sant Chad, Holt! Maer

sesiwn galw-heibio hon yn cynnwys ymareriad

datrys problemau dylunio, mecaneg a

pheirianneg strwythurol, a bydd angen ychydig

o synnwyr cyredin heyd! Darllenwch y dafen

wybodaeth a rhowch gynnig arni.

Maer digwyddiad hwn yn addas i bawb. Bydd

angen rhiant gyda phlant. Trenir y digwyddiad

hwn gan Eglwys Sant Chad, Holt, el rhan or

Rhwydwaith Eglwys Agored.

Ar agor rhwng 10.30am a 12.30pm a rhwng

2.30pm a 4.30pm, Eglwys Sant Chad, Holt.

Digwyddiad rhad ac am ddim; i gorestru eich lle

cysylltwch



6/16



Gwyddoerniaeth

Dyma draodaeth ac arddangosa ywiog,

ryngweithiol, syn debygol o wneud tipyn o

lanast, ar bwriad yw cael pobl o bob oed i

ddangos diddordeb mewn seg a chemeg

drwy berormio arbroon tymheredd isel gyda

hyli nitrogen. Yn ystod y draodaeth byddwn

yn traod tri phri aes: solidau, hyliau a nwyon;

sut mae tymheredd yn e eithio ar nodweddion

deunyddiau; ac adweithiau cemegol. Maer

arbroon amrywiol yn cynnwys: balwnau, teiars

beic a blodau syn llenwi ag aer ar eu pennau

eu hunain (a denyddio morthwyl iw malu);

denyddio tymheredd isel i gael gwm cnoi allan

o ddillad; gwneud cymylau o rew sych (gan

ddenyddio carbon deuocsid solid): rwydro

tuniau lm; coginio wy mewn padell rio gan

ddenyddio hyli nitrogen; denyddio tymheredd

isel i gynnau a diodd bylbiau golau; rhewi

amrywiaeth o bethau gan gynnwys teganau

meddal, papur ugain punt a dillad y gynulleida!

Maer digwyddiad hwn yn addas i oedolion ac

i blant dros saith oed. 6.30pm, NEWI, Campws


gadw lle cysylltwch


Arddangosa Goreuon

Animeiddio Prydain

I gael manylion gweler conod dydd Mawrth

27ain Mawrth. Ar agor o 10am tan 6.30pm,

Neuadd William Aston NEWI. Tocynnau

oedolion yn 1, plant a chonsesiynau am ddim,

ar gael wrth y drws.


Arddangosa Mawnog FennsI gael manylion gweler conod dydd Mawrth

27ain Mawrth. Ar agor o 10am tan 4pm, Eglwys

Llys Bedydd. Digwyddiad rhad am ddim;

cysylltwch i gorestru eich lle.


Delweddu Meddygol ar

Cor Dynol

Tan ddechraur 20ed ganri, yr unig ynhonnell

anwl o wybodaeth am du mewn y cor dynol

oedd diynio cyr y meirwon. Ers hynny, mae

denyddio dulliau delweddu pelydr-X, uwchsain

a chyseinedd magnetig wedi ein galluogi i greu

delwedd cynyddol anwl or cor, a thrwy hynny

rydym wedi dod i ddeall mwy am amrywiaeth oswyddogaethau a chyfyraur cor. Ond beth yw

pelydrau-x, uwchsain a chyseinedd magnetig?

Sut maent yn gweithio? A beth allwn ni ddysgu

am y cor dynol drwy eu denyddio?


i blant dros un ar ddeg oed. 6.30pm, NEWI,

Campws Plas Coch. Digwyddiad rhad ac am

ddim; i gadw lle cysylltwch


Fwng Fantastig y

Mawnogydd

Maer cyfwyniad sioe sleidiau hwn, Fwng

Fantastig y Mawnogydd, yn canolbwyntio ar yr

amrywiaeth eang o adarch a chaws llyant sydd

iw gweld yng Ngwarchoda Natur Genedlaethol

Mawnogydd Fenns, Whixall a Llys Bedydd

trydedd cors awn rhyngwladol bwysiggwledydd Prydain o ran ei maint. Rheolwr Safe

Natural England, Joan Daniels, ydd yn traddodi,

a bydd yr arbenigwr Roy Mantle o

Gr wp Fwng Swydd Amwythig yn rhoi

cyfwyniad ir Mawnogydd ac i yd y wng.

Bydd yr anerchiad yn para tua dwyawr a bydd

lluniaeth ysgan ar gael yn y canol.



Coch. Digwyddiad rhad ac am ddim; i gadw llecysylltwch


7/16

06Dydd Mercher 28ain Mawrth

Cyriaduron Cartre

ym 1985, ar newidiadau

erbyn 2007

Dychmygwch eich bod wedi teithion l mewn

amser i 1985. Hawdd? Madonna ac U2 yn

siart y senglau Noel Edmonds ar y teledu

dim llawer wedi newid! Ond arhoswch beth

ddigwyddodd ir cyriadur cartre? Ble maer

llygoden, y sganiwr ar gwe-gamera? I bler aeth

ebost ar rhyngrwyd? Ble maer cryno ddisgiau,

y DVDs, y camera digidol ar co bach? Beth ywr

peiriant cast yma wrth ochr y cyriadur?

Ymunwch Matthew Eagles wrth iddo edrych

ar y newidiadau sydd wedi bod mewn technoleg

gyriadurol mewn amser mor yr ar aith eu

bod yn dal i ynnu.

Maer digwyddiad hwn yn addas i oedolion

ac i blant dros un ar ddeg oed. 7pm, NEWI,




Thomas Telord -

Amgylcheddwr?

Thomas Telord oedd y peiriannydd enwog a

adeiladodd Draphont Dd wr Pontcysyllte ger

Llangollen, campwaith peirianyddol Sioraidd,

ym 1795. Gosodwyd y garreg gynta ym 1795 a

chymerodd ddeng mlynedd iw hadeiladu. Mae

Traphont Dd wr Pontcysyllte yn cymryd ei henw

o bont dri bwa ychydig i ynyr aon, ai ystyr yw y

bont syn cysylltur aon. Bydd y Dr David Gwyn

yn cyfwynor draodaeth hon ar gyd-destun

tirweddol y draphont.


ac i blant dros 17 mlwydd oed. 7pm, NEWI,


ddim; i gadw tocynnau cysylltwch

Dydd Iau 29ain Mawrth

Fermio ar gyer Bwyd

neu Danwydd?

Fermwyr dewch ir digwyddiad rhad ac

am ddim hwn, lle cewch glywed panel o

arbenigwyr yn siarad am amrywiaeth o aterion

Bio-ynni, ar y erm ar tu hwnt. Bydd cyfe i gael

cyngor am ddim ac i weld arddangosa gan

wy na deuddeg o arddangoswyr/cwmnau,

yn arbenigo mewn sawl maes gan gynnwystyrbinau gwynt, paneli solar, ynni d wr a

bio-gnydau. O 11am tan 4pm, yng Ngholeg

Garddwriaeth Cymru, Llaneurgain. Y digwyddiad

yn addas ar gyer y gymuned ermio ac unrhyw

un sydd diddordeb mewn bio-ynni.

Digwyddiad rhad ac am ddim. I gael tocynnau,

cysylltwch


Arddangosa Goreuon

Animeiddio Prydain








8/16



Darlith ac Arddangosa

Mackinnon a Saunders

Seydlodd Ian Mackinnon a Peter Saunders

gwmni Mackinnon & Saunders ym 1992. Ers

hynny, mae wedi datblygu i od y pri gwmni

gwneud pypedau, gydag enw da ledled y byd

am ansawdd, dylunio ac arloesedd technolegol.

Nick Roberson yw Pri Gerfunydd a Pheintiwr

y cwmni, a chai ei gydnabod el cerfunyddhynod ddawnus. Bydd ei sgwrs yn canolbwyntio

nid yn unig ar ddatblygiadau technolegol el

y mecanwaith bach syn gwneud i bypedau

wenu mewn lmiau el Corpse Bride, ond

heyd athroniaeth creadigrwydd ar sgiliau

cret amryal syn agored i animeiddwyr yn y

diwydiant. Traodaeth gyrous i unrhyw un sydd

diddordeb yng nghel a chret animeiddio.


blant dros ddeuddeg oed. 7pm, NEWI, CampwsPlas Coch. Tocynnau yn 3 i oedolion ac yn 1 i

gonsesiynau. Tocynnau ar gael o





Llys Bedydd. Digwyddiad rhad am ddim; i

gorestru eich lle oniwch


Camseyll Re!

Bydd y gweithdy rhyngweithiol hwn yn rhoi

cipolwg i chi ar y pwysau seicolegol o od yn

ddyarnwr pl-droed, gyda chyfe ich cymharu

eich hun r dyarnwyr gorau. Byddwch heyd yn

dysgu am yr agweddau gwyddonol ar ddyarnu

a hyorddi perormiad dyarnwyr.


i blant dros wyth oed. 6.30pm, NEWI, Campws


gadw lle cysylltwch


Gwyddoniaeth nos Sadwrn

Bydd y Dr Graeme Jones yn cynnig canllawiau

gwyddonol pendant i chi ar gyer noson allan.

A all dynameg adwaith esbonior oment honnopan o llygaid dau yn cwrdd? A all astudio

sbectrosgopeg eich troi yn John Travolta ar y

llawr dawnsio? A all cemeg eich helpu i achu?

Dewch i wrando ar y canllawiau gwyddonol

hyn ar gyer noson allan, a ydd yn cynnwys yr

wybodaeth wyddonol ddiweddara am sachau

caru, a chewch weld pam nad ydych wedi

llwyddo ar eich nosweithiau allan.

Maer arddangosa hon yn addas i oedolion ac

i blant dros bymtheg oed. 7pm, NEWI, CampwsPlas Coch. Digwyddiad rhad ac am ddim; i

gadw lle cysylltwch


9/16

08Dydd Iau 29ain Mawrth

Diagnosis Dros y Cownter

Mae amrywiaeth wywy eang o broon

diagnostig ar gael dros y cownter iw denyddio

yn y cartre, i bro pob math o bethau o

rwythlondeb i eichiogrwydd, o gleyd y siwgr

i osteoporosis. Bydd y Dr Thorpe yn traod

manteision ac ananteision pro yn y cartre, a

beth iw wneud gydar canlyniad.


i blant dros un ar bymtheg oed. 7pm, NEWI,




Llawdriniaeth Gosmetig

Or Corun ir Sawdl

Mae llawdriniaeth gosmetig yn arbenigedd

syn tyun gyfym iawn yn y diwydiant iechyd

preiat. Mae Ysbyty Il yn eich gwahodd i

glywed Mr F Fahmy, Ymgynghorydd Adlunio

Plastig a Chosmetig, yn rhoi cyfwyniad diyr am

dechnegau triniaethau a thechnegau eraill.

I oedolion yn unig y maer digwyddiad hwn yn

addas. 7pm, NEWI, Campws Plas Coch

Digwyddiad rhad am ddim; i gael tocynnau

cysylltwch . Trenir y digwyddiad gan Ysbyty

Il, Wrecsam.


Bywydau Cudd:

Anturiaethau Morlod

Danheddog yn Rwsia

Yng Nghanada yn y 1970au y dechreuodd

Erich Hoyt weithio gyda morlod danheddog;

ysgriennodd lyr poblogaidd or enw Orca The

Whale Called Killer. Yn ystod y saith mlynedd

diwetha bun cyarwyddo prosiect arloesol

gydag ymchwilwyr o Rwsia, syn dangos

arerion a bywydau cudd teuluoedd o orlod

danheddog yn Kamchatka, yn y Dwyrain Pell

Rwsiaidd. Cewch gwrdd ag ysglyaethwr mwya

grymus y byd, clywed eu taodieithoedd a gweld

deo prin ohonynt wedi eu dal mewn rhwydi,

yn ogystal chipolwg agos ar eu bywydau.

Darlith ddarluniadol yw hon, syn cynnwys synau

morlod danheddog.

Maer digwyddiad yn addas i oedolion ac i blant

dros ddeg oed.

7pm, NEWI, Campws Plas Coch. Prisiau

tocynnau yn 3 i oedolion neun 2 i

gonsesiynau. Tocynnau ar gael o


Rhyel Artist Llaweddygol

Bydd y ddarlith hon yn cwmpasu bywyd Syr

Charles Bell (1774 -1842), darlithydd, awdur,artist, llaweddyg ac anatomydd o ri, ar dyn

a ddisgriodd y parlys wyneb a enwyd ar ei

l. Mick Crumplin ydd yn traddodir ddarlith,

pri laweddyg wedi ymddeol, hanesydd

(llaweddygol) milwrol a churadur Coleg

Brenhinol y Llaweddygon. Maer arddangosa

hon yn addas i oedolion ac i blant dros bedair

ar ddeg oed.

Trenir y digwyddiad gan Eglwys yr Holl

Saint, Gresordd, el rhan or RhwydwaithEglwys Agored. 7.30pm, Eglwys yr Holl Saint,

Gresordd. Tocynnau yn 6 (gan gynnwys

lluniaeth ysgan), consesiynau yn 5 oniwch



10/16


Dydd Gwener 30ain Mawrth

Arddangosa Goreuon

Animeiddio Prydain







Denyddio Gwyddoniaeth

yn yr Oesoedd Canol

I gael manylion gweler conod dydd Mercher

28ain Mawrth. Ar agor rhwng 10.30am a

12.30pm a rhwng 2.30pm a 4.30pm, Eglwys

Sant Chad, Holt. Digwyddiad rhad am ddim;

oniwch i gorestru eich lle.





Llys Bedydd. Digwyddiad rhad am ddim;



Cwmni Cosgrove Hall Films

yn dathlur 30

Seydlwyd cwmni Cosgrove Hall Films ym 1976

gan Brian Cosgrove a Mark Hall, ac yn ystod

2006 bur cwmni yn dathlu ei ben-blwydd yn

30 oed. Yn ei gyfwyniad darluniadol bydd

Chris Bowden syn Uwch Gynhyrchydd gyda

Cosgrove Hall yn rhoi cipolwg i ni ar animeiddio,

or dyddiau cynnar hyd heddiw. Bydd ycyfwyniad yn cynnwys clipiau o rai or hen

erynnau gan gynnwys DangerMouse, The

Wind in the Willows, The BFG, Postman Pat,

Engie Benjy, Fi and the Flowertots, a llawer,

llawer mwy. Bydd hon yn noson o hiraeth a

chwerthin; peidiwch i methu!


i blant dros ddeuddeg oed. 6.30pm, NEWI,

Campws Plas Coch. Maer tocynnau yn 3 i

oedolion a chonsesiynau yn 1. Tocynnau argael o


11/16

10Dydd Gwener 30ain Mawrth

Gwella Gwyrthiol a

Straeon Dychryn

Mae Sense About Science yn elusen syn

hyrwyddo gwyddoniaeth a thystiolaeth dda ar

gyer y cyhoedd, yn enwedig ar bynciau llosg el

meddyginiaethau amgen, fiw adar, cemegau,

newid yn yr hinsawdd, addasu genetig a grym

niwclear. Bydd Dr Tyler yn traod y dystiolaeth

syn sail ir penawdau syn tynnu sylw ac ynarchwilio sut a pham y mae gwyddoniaeth yn

aml yn cael ei gamddeall ai gamddehongli.

Trenir y digwyddiad gan Dr Christopher Tyler,

Sense About Science. 6.30pm, NEWI, Campws


gadw lle cysylltwch


Cyfe i gyarod Pryed Cop,

Sgorpionau a Phryed Brigyn

Dyma gyfe i gyarod rhai o breswylwyr Tr

Pryed yn Amgueddar Byd, Lerpwl, a dysgu

amdanynt gyda chymorth arbenigwraig yr

amguedda Jenny Dobson. Cewch weld

sgorpion yn goleuo o dan olau uwch oled,

dysgu pam od pryed brigyn yn cuddweddu a

gweld sut mae dweud bod pry copyn yn erch

trwy edrych ar ei phen-l mawr! Bydd hon ynsesiwn deuluol lle bydd cyfe i weld digonedd

o ddeunyddiau o gasgliadaur amguedda, a

chyfe i oyn unrhyw gwestiynau sydd gennych

am bryetach, se 80% o holl greaduriaid y

blaned.




gadw lle cysylltwch


Teithiau Ogoa

Mae Andy Eavis yn arweinydd llawer o deithiau

ogoa ledled y byd, yn canolbwyntio yn arbennig

ar Dde Ddwyrain Asia. Bydd ei ddarlith yn rhoi

peth o hanes ei dm, tm sydd wedi darganod

mwy or blaned hon na neb syn yw heddiw yn

l y sn er bod y cyan o dan y ddaear! Bydd

lluniau iw gweld yn y ddarlith, gan gynnwys

otograau arbennig y mae Andy wedi eu tynnu

yn ystod yn ystod yr ugain mlynedd diwetha.

Bydd pob un yn y gynulleida yn cael sbectol 3D

er mwyn gweld y lluniau hyn ar eu gorau.

Bydd nier o straeon unigol am eu teithiau,

gan gynnwys cendir lm ddiweddar y BBC,

Planet Earth Caves. Cewch eich syrdanu

gan wychder ogour byd, rhai ohonynt mor

awr y byddain bosib denyddio awyrennau iw

hastudio!

Maer arddangosa hon yn addas i oedolion ac i



cysylltwch

Dydd Sadwrn 31ain Mawrth

Arddangosa Goreuon

Animeiddio Prydain


27ain Mawrth. Ar agor o 10am tan 4pm,

Neuadd William Aston NEWI.Tocynnau oedolion

yn 1, plant a chonsesiynau am ddim, ar gael

wrth y drws, neu yn rhan o bris tocyn

Gwych-oniaeth.



I gael manylion gweler conod dydd Mawrth27ain Mawrth. Ar agor o 10am tan 4pm, Eglwys





12/16

11Dydd Sadwrn 31ain Mawrth

Gwych-oniaeth

Diwrnod o hwyl, creadigrwydd a syniadau

gwyddoniaeth ir teulu cyan gydag amrywiaeth

o sioeau gwyddonol ac arddangoseydd

rhyngweithiol! Ar agor o 10am tan 4pm, NEWI,

Campws Plas Coch. Maer tocynnau yn 6 i

oedolion, 4 i blant, yn 15 am docyn teulu ac

yn 3 yr un i bobl mewn grwpiau o ddeg neu

wy sydd wedi trenu. Tocynnau ar gael o

neu gellir eu prynu ar y dydd.


Denyddio Gwyddoniaeth yn

yr Oesoedd Canol

I gael manylion gweler conod dydd Mercher

28ain Mawrth. Ar agor rhwng 10.30am a

12.30pm a rhwng 2.30pm a 4.30pm, Eglwys

Sant Chad, Holt. Digwyddiad rhad am ddim;


Dydd Sul 1a Ebrill






Dydd Llun 2ail Ebrill

Arddangosa Goreuon

Animeiddio Prydain





wrth y drws.


Technoleg Solar

Taith o gwmpas y Fatri

Mae cwmni Sharp Manuacturing, sydd i

bencadlys yn Llai, yn un o wneuthurwyr paneli

Solar Fotooltig mwyar byd. Yn ystod Gyl

Wyddoniaeth Wrecsam, maer cwmni yn cynnig

cyfe i chi ddysgu mwy am y dechnoleg gyrous

hon ac yn eich gwahodd i gyfwyniad byr a

thaith o gwmpas y atri. Gallwch heyd ymweld siop y atri lle bydd amrywiaeth o gynnyrch

cwmni Sharp ar werth. Maer digwyddiad

hwn yn addas i oedolion a phlant sydd ag

oedolion gyda hwy. 11.30am, Cwmni Sharp

Manuacturing Company y DU, Sharp House,

Fordd Davy, Llai, Wrecsam, LL12 0PG

Digwyddiad rhad ac am ddim. I gael tocynnau

cysylltwch








Swigod, Smonach aSn Hisian

Bydd Lorrelly Wilson yn rhoi cyfwyniad diddorol

a ydd yn dangos arbroon cemeg y gallwch eu

gwneud adre. Bydd awr a hanner o arbroon

diogel a rhyeddol yn denyddio cynnyrch cartre

cyredin gyda thafenni rysit i chi ynd adre

gyda chi a chyngor ar gyarpar a chemegau.


i blant dros saith oed. 6.30pm, NEWI, Campws

Plas Coch. Digwyddiad rhad ac am ddim; igadw lle cysylltwch



13/16

12Dydd Llun 2ail Ebrill

Camu ymlaen, ond i ble?

Bydd y ddarlith hon yn edrych ar rai o bynciau

llosg y dydd ym maes ymchwil wyddonol gan

gynnwys seg gronynnau, nanodechnoleg, y

genom dynol a gwyddoniaeth y good. Bydd

yn archwilior posibiliadau o ran denyddior

ymchwil hon, a goblygiadau hynny, yn dda a

drwg, in cymdeithas. Maer digwyddiad hwn

yn addas i oedolion ac i blant dros bedair ar

ddeg oed. 7pm, NEWI, Campws Plas Coch.

Digwyddiad rhad ac am ddim; i gadw lle

cysylltwch


Denyddio gwyddoniaeth

orensig yn ymchwiliadaur

heddlu

Nid dim ond pan o troseddau diriol y cai

gwyddoniaeth orensig ei denyddio erbyn

hyn. Bellach, maen rhan ganolog o waith

bob dydd yr heddlu. Traodir y technegau

orensig a ddenyddir i ddatrys troseddau, a

rhai camdybiaethau cyredin am y maes. Maer

digwyddiad hwn yn addas i oedolion ac i blant

dros un ar ddeg oed. 7pm, NEWI, Campws Plas


cysylltwch


O Daguerre ir Digidol;

technoleg otograaeth

Ddylai otogra lliw cynta Maxwell ddim

od wedi gweithio ond e wnaeth. Dysgwch

sut mae lluniau otograg wedi eu creu au

conodion. O ystaell dywyll yn China gynt

ir dechnoleg ddigidol ddiweddara. Maergweithdy rhyngweithiol hwn yn cynnwys

ymweliad Techniquest@NEWI a chyfe i seyll

mewn Camera Obscura. Maer digwyddiad hwn

yn addas i oedolion ac i blant dros ddeuddeg

oed. 6.30pm, Techniquest@NEWI. Digwyddiad

rhad ac am ddim; i gadw lle cysylltwch


A yw Eeithlonrwydd Ynnin

Ddifas? Dim Peryg!

Nid yn unig mae eeithlonrwydd ynni yn

hanodol er mwyn lleihau eeithiau newid

yn yr hinsawdd, mae heyd yn rhoi cyfe i ni

edrych ar y ordd rydyn nin denyddio ynni,

an hagwedd ni tuag ato. Ai bylbiau ynni isel a

diodd teledu yn iawn yw ystyr eeithlonrwydd

ynni? Bydd Steve Woosey o Ganolan CyngorEeithlonrwydd Ynni Gogledd Cymru yn

gwahanur camdybiaethau ar gwirionedd, ac

yn esbonior manteision gwirioneddol a sut

iw cyfawni. Digwyddiad i oedolion a phobl

ian dros 14 mlwydd oed yw hwn. 7pm, NEWI,




Siarcod, eu perthnasau a

chamdybiaethau

Ymunwch Robert Young, Ceidwad Pysgoty

Cynorthwyol, er mwyn dysgu am yd y siarcod

au perthnasau. Bydd Robert yn traod

amrywiaeth eang o siarcod, or rhai mwya

peryglus ar mwya, ir rhywogaethau lleol a rhai

ou cendryd agos. Byddwch yn dysgu pa mor

beryglus y gall siarcod a chathod mr od, a

beth syn eu sbarduno. Heyd, sut maen nhwncanod bwyd, ac a oes angen deintydd ar siarc?

Traodir lliw siarcod, a sut maer anieiliaid hyn

syn hn nar deinosoriaid yn addasu iw

hamgylchyd. Yn bwysicach yth, mae siarcod

o dan ygythiad erbyn hyn. Cewch wybod sut

y gallwch chi helpu. Bydd sesiwn ar gyer y

teulu cyan lle cewch gyfe i weld deunydd o

gasgliadaur amgueddeydd a goyn unrhyw

gwestiynau sydd gennych am y creaduriaid

pryderth hyn. Maer digwyddiad hwn yn addas

i oedolion ac i blant dros wyth oed. 6.30pm,NEWI, Campws Plas Coch. Digwyddiad rhad ac

am ddim; i gadw lle cysylltwch



14/16

13Dydd Mawrth 3ydd Ebrill

Technoleg Solar Taith o

gwmpas y Fatri

I gael manylion gweler conod dydd Llun 2ail

Ebrill. 9.30am, Cwmni Sharp Manuacturing

Company UK, Sharp House, Fordd Davy, Llai,

Wrecsam, LL12 0PG. Digwyddiad rhad ac am

ddim. I gael tocynnau cysylltwch

Dydd Mawrth 3ydd Ebrill







Ychydig o Hanes y

Bydysawd Cyan

Ydych chin ansicr or bydysawd? Oes on seg

arnoch chi? Dewch heibio i ynd ar wibdaith

drwyr continwwm amser a good. Mae llawer o

hanes iw ddweud ond eallai y bydd cyfe i gael

cipolwg slei ar y dyodol peidiwch i golli!


ac i blant dros ddeuddeg oed. 6.30pm,Techniquest@NEWI. Digwyddiad rhad ac am



Arddangosa Goreuon

Animeiddio Prydain


27ain Mawrth. Ar agor o 10am tan 6.30pm,Neuadd William Aston NEWI. Tocynnau




Golwg ar odelau 3D au

denydd mewn

amgueddeydd

Gall sganiwr laser greu delwedd ddigidol 3D

o hen drysor heb ei gywrdd. Denyddir y

modelau digidol hyn wneud llawer o bethau i

ail-greu lliw gwrthrychau, iw rhoi mewn rhith-

amgylchyd a hyd yn oed i greu dyblygiad. Dyma

gyfe i weld sut maer Ganolan Gadwraeth

Naturiol yn creur delweddau digidol hyn a sut

y maent wedi eu denyddio mewn prosiectau

cadwraeth diweddar ac mewn arddangoseydd

mewn sawl amguedda ledled y wlad. Bydd

cyfe i wylio enghreitiau o animeiddio 3D ac i

gydio mewn dyblygiad o ambell hen drysor yn

ystod y cyfwyniad.




gadw lle cysylltwch


Byd Rhyeddol y Cwrel

Bydd Rachel Porter o Amgueddar Byd, Lerpwl

yn cyfwyno byd rhyeddol y cwrel i chi. Cewch

weld beth yw cwrel a beth sydd angen er mwyn

iddynt oroesi. Byddwch yn dysgu sut a bethmaent yn ei wyta, a chewch weld lluniau manwl

o sgerbydau cwrel byw. Byddwch yn dysgu

heyd pam od cwrelau o dan ygythiad a beth y

gall pawb ei wneud iw helpu.




gadw lle cysylltwch



15/16

14Dydd Mawrth 3ydd Ebrill

O adeiladu llongau, ir

good: hwyl, hedan a braw!

Fy nhaith bersonol

Dyma hanes personol proadau bod yn

beiriannydd benywaidd yn y diwydiant adeiladu

llongau yn nhre Barrow-in-Furness ddiwedd y

1970au. Cewch glywed hanes y peiriannydd

mecanyddol ar brentisiaeth drwy wahanol

broadau diwylliant, iaith, yr amgylchedd a

deodau yn ogystal rhwystrau cymdeithasol a

oedd yn dinio bywydau llawer o erched tre

Barrow ar y pryd.


blant dros ddeuddeg oed. 7pm, NEWI, Campws


gadw lle cysylltwch


Bioamrywiaeth a Newid yn

yr Hinsawdd

Maen bosibl y bydd cynhesu byd eang, ynghyd

dirywiad cynenoedd, yn golygu rhoi hyd

at 37% o rywogaethaur tir, yn anieiliaid ac yn

blanhigion, ar y llwybr tuag at ddinistr erbyn

2050. Bydd y cyfwyniad hwn yn amlinellur

rhagamcanion diweddara ym maes newid yn

hinsawdd y byd ac yn ystyried y goblygiadau o

ran cadw a datblygu bioamrywiaeth.

Maer cyfwyniad yn cynnwys cyeiriadau at

strategaethaur RSPB ar gyer addasu polisi wrth

gen ar gyer newid tebygol yn yr hinsawdd yng

ngwledydd Prydain.Maer arddangosa hon yn

addas i oedolion ac i blant dros ddeg oed. 7pm

NEWI, Campws Plas Coch. Digwyddiad rhad ac

am ddim; i gadw lle cysylltwch


Arddangosa Goreuon

Animeiddio Prydain





wrth y drws.


G wyl Flmiau

Gwyddoniaeth 2007

Allwch chi wneud lmiau? Mae cwmni Frozen

Moon Productions yn eich herio i wneud lm er

syn ymwneud gwyddoniaeth. Gellir ei gwneud

yn lm darluniau byw, yn animeiddiad, yn lm

pypedau ar linyn, neu hyd yn oed yn gyuniad

or technegau hyn. Mae angen i hyd y lm odrhwng 30 eiliad a deg munud. I gael rhagor

o anylion ewch i www.scilm.co.uk/estival. Y

dyddiad cau i anon ceisiadau ir wyl lmiau yw

20ed Mawrth 2007, ac yn uan wedyn bydd

beirniaid yn llunio rhestr er o lmiau er mwyn

eu dangos yn yr wyl Flmiau. Ar nos Fercher

4ydd Ebrill bydd band lleol or enw Katch yn

perormio rhai ou caneuon gwreiddiol er mwyn

agor yr wyl lmiau am 6.30pm. Am 7pm, bydd

cyfwyniad ir wyl lmiau gyda thraodaeth am

y broses o eirniadu a llunio rhestr er. Bydd ylmiau sydd wedi cyrraedd y rhestr er yn cael

eu dangos yn uan wedyn, detholiad o lmiau

creadigol ich ysbrydoli ar thema gwyddoniaeth.

Cai enw lm uddugol y gystadleuaeth ei

gyhoeddi ar ddiwedd yr wyl. Maer digwyddiad

hwn yn addas i oedolion ac i blant dros

bymtheg oed. 7pm, NEWI, Campws Plas Coch.

Maer tocynnau yn 5 yr un, a gellir eu prynu o



16/16

15Rhaglen YsgolionMae G wyl Wyddoniaeth Wrecsam wedi trenu

rhaglen o ddigwyddiadau amrywiol ar gyer

disgyblion ysgolion cynradd ac uwchradd ac

ar gyer myyrwyr coleg o Fawrth 7ed hyd at

Fawrth 29ain, ar cyan yn rhad ac am ddim.

Maer cyfwyniadau at ei gilydd yn rhai syn

estyn allan yn ymarerol ac yn rhyngweithiol.

Nod y sesiynau yw meithrin diddordeb

mewn gwyddoniaeth a dangos sut y mae

gwyddoniaeth wrth wraidd popeth. Mae rhaior pynciau y sonnir amdanynt ar gyer ysgolion

cynradd ac uwchradd yn cynnwys archaeoleg,

Thomas Telord, adeiladu tm, ynni, haearn a

charreg, hydrobwer, blodau, gwyddor tywod,

magneteg, planhigion, hedan, deunyddiau

mewn peirianneg, lliynnau lliwio, otograaeth,

codi argae, anieiliaid a natur, daeareg,

dewiniaeth cemgau a symudiadau.

Mae Coleg Il yn Wrecsam yn cynnal sesiwn ar

gyer myyrwyr TGAU gwyddoniaeth i archwiliocarreg galch yn geogemegol (teitl y sesiwn yw A

Geochemical investigation o Limestone) ddydd

Mercher 28ain Mawrth o 12.45pm-3.15pm yng

Nghyadran y Gwyddorau yng Ngholeg Il. Nod

y sesiwn hwn yw rhoi proad rhyngweithiol o

dechnegau TGAU y tu hwnt i TGAU ar yr un

pryd heyd bod o gymorth chynlluniau TGAU

Gwyddoniaeth CBAC. Rhoddir awgrymiadau ar

ddadansoddi ac asesu ymchwiliadau heyd yn

ogystal chyfe i ddenyddio rhaglenni TGCh i

gyfwyno darganyddiadau arbroon.

Bydd Techniquest@NEWI yn croesawu

drama peirianwaith or enw Boy Genius ar

gyer ysgolion a cholegau a myyrwyr rhwng

16-18 mlwydd oed syn astudior gwyddorau,

y dyniaethau a phynciau celyddydol. Fei

cynhelir ddydd Iau 29ain Mawrth o 9.30am tan

4pm. Maer sesiwn yn gydweithio rhwng Parc

Genynnau Cymru, y Gr wp Buddiannau

Geneteg a geneteg ddynol syn gysylltiedig ag

iechyd meddyliol. Maer gweithdy hwn yn annog

gwerthawrogi barn wahanol ar aes cymhleth

gwyddoniaeth ar amrywiol ystyriaethau

cymdeithasol a moesegol. Gwneir

Hoai G wyl Wyddoniaeth

Wrecsam ddiolch ir canlynol

am eu cyraniad ir

digwyddiadau hyn:

hynny drwy annog cymryd rhan yn rhyngweithiolyn y stori hon am broad un bachgen ianc o

salwch meddwl. Mae rhagor o anylion am y

gweithgareddau a gynhelir ar gyer ysgolion iw

cael yn www.wrexhams.com

Amgueddar Byd, Lerpwl

Asiantaeth yr Amgylchedd Cymru

Athroa Addysg Uwch Gogledd

Ddwyrain Cymru (NEWI)

CALU

Canolan Gadwraeth Cymru

Canolan Hanes Naturiol Clore

Canolan Ynni Gogledd Cymru

Coleg Il

Cosgrove Hall Films

Cwmni Sharp Manuacturing y DU

Cyngor Bwrdeistre Sirol Wrecsam

Cyswllt Cymru

Cyswllt Fermio

Forwm Cynaladwyedd Wrecsam

Frozen Moon Productions

Gyra Gogledd Ddwyrain Cymru

Heddlu Gogledd Cymru

HOT Animation

Labordy Daresbury CCLRC

Llywodraeth Cynulliad Cymru

Mackinnon & Saunders

Natural England a Chyngor Cen Gwlad Cymru

Priysgol Cymru Bangor

Priysgol Manceinion

Prosiect Archaeolegol a Thretadaeth Caer Alun

Rhwydwaith Arena

RSPB

Seydliad Fseg Cymru

Seydliad Peirianneg a Thechnoleg Cymru,

Cangen y Gogledd

Sugabutties Pottery Pastimes

Techniquest@NEWI

Y Gymdeithas Ddaearyddol Frenhinol

Y Rhwydwaith Eglwys Agored

Ysbyty Il, Wrecsam

Ysgol Gel a Dylunio Gogledd Cymru


Gwyl Wyddoniaeth Wrecsam 2007

Documents

Transcript of Gwyl Wyddoniaeth Wrecsam 2007