Gospodarka odpadami komunalnymi

w kontekście planów gospodarki

odpadami

2007 r.

Prawo WspPrawo WspóólnotowelnotoweDyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2006/12/WE z dnia 5 kwietnia 2006 r. w sprawie odpadów

Dla osiągnięcia celów określonych w dyrektywie 2006/12/WE w sprawie odpadów w Państwach Członkowskich powinny być sporządzane plany gospodarowania odpadami.

W celu osiągnięcia celów dyrektywy właściwe organy w Państwie Członkowskim zobowiązane są do możliwie jak najszybszego sporządzenia co najmniej jednego planu gospodarowania odpadami. Plany takie odnoszą się w szczególności do:

a) rodzaju, ilości oraz pochodzenia odpadów przeznaczonych do odzysku lub unieszkodliwiania;

b) ogólnych wymogów technicznych;

c) wszelkich szczegółowych uzgodnień dotyczących określonych rodzajów odpadów;

d) odpowiednich miejsc lub urządzeń do unieszkodliwiania.

Prawo WspPrawo WspóólnotowelnotoweDyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2006/12/WE z dnia 5 kwietnia 2006 r. w sprawie odpadów

Plany mogą obejmować:

a) osoby fizyczne lub prawne upoważnione do gospodarowania odpadami;

b) szacowane koszty odzysku i unieszkodliwiania;

c) właściwe środki mające na celu wspieranie racjonalizacji zbierania, sortowania oraz przetwarzania odpadów.

Państwa Członkowskie współpracują, gdzie właściwe, z pozostałymi Państwami Członkowskimi oraz Komisją w celu sporządzania takich planów. Powiadamiają o tym Komisję.

Państwa Członkowskie mogą podjąć środki niezbędne w celu zapobieżenia przemieszczaniu odpadów, które nie są zgodne z planami gospodarowania. Powiadamiają one Komisję i Państwa Członkowskie o wszelkich takich środkach.

Uchwała Nr 233 Rady Ministrów z dnia 29 grudnia 2006 r. w sprawie

„Krajowego planu gospodarki odpadami 2010”

Przedstawione w planie cele i zadania dotyczą okresu

2007-2010 oraz perspektywicznie okresu 2011-2018

Kpgo 2010 obejmuje:

opis aktualnego stanu gospodarki odpadami, prognozowane zmiany w zakresie gospodarki opadami,przyjęte cele w gospodarce odpadami,kierunki działań w zakresie zapobiegania powstawaniu

odpadów oraz kształtowania systemu gospodarowania odpadami,

harmonogram i sposób finansowania realizacji zadań,instrumenty finansowe służące realizacji celów

w zakresie gospodarki odpadami,sposób monitoringu i oceny wdrażania planu.

Dla potrzeb planu dokonano podziału odpadów na:

odpady komunalne,

odpady niebezpieczne,

pozostałe odpady.

Krajowy plan gospodarki odpadami 2010

cele główne w gospodarce odpadami

zadania w zakresie gospodarki odpadami,

planowanie gospodarki odpadami komunalnymi

(kierunki działań).

Główne zadanie wynikające z Kpgo 2010 dla województw:Aktualizacja wojewódzkich planów gospodarki odpadami obejmująca:

- weryfikację instalacji do odzysku i unieszkodliwiania odpadów pod kątem spełniania wymagań ochrony środowiska,

- sporządzenie wykazu instalacji do odzysku i unieszkodliwiania wraz z określeniem ich mocy przetwórczych,

- sporządzenie mapy przestrzennego rozmieszczenia instalacji,

- określenie harmonogramu zamykania składowisk odpadów niespełniającychwymagań z terminem zakończenia przyjmowania odpadów do składowania nie późniejszym niż 31 grudnia 2009 r.,

- wyznaczenie regionów gospodarki odpadami komunalnymi obsługiwanych przez regionalne zakłady zagospodarowania odpadów,

- plan likwidacji mogilników z nieprzekraczalnym terminem ich likwidacji do końca 2010 r.)

Wykonawca: Zarządy województwTermin realizacji zadania: 2007

Główne zadania wynikające z Kpgo 2010 dla gmin

Tworzenie i udział gmin w strukturach ponadgminnychdla realizacji regionalnych zakładów zagospodarowania odpadów komunalnych (zgodnie z wyznaczonymi regionami w wojewódzkich planach gospodarki odpadami)

Wykonawca: rady gminTermin realizacji zadania: 2008- 2009

Główne zadania wynikające z Kpgo 2010 dla gmin cd.

Tworzenie regionalnych systemów gospodarki odpadami komunalnymiobejmujące działania w zakresie:

-zapobiegania powstawaniu odpadów, -selektywnego zbierania odpadów komunalnych zgodnie z wytycznymi Kpgo 2010, -przetwarzania odpadów w celu przygotowania do odzysku lub unieszkodliwiania, -składowania przetworzonych zmieszanych odpadów komunalnych,

Wykonawca: Zarządy zawiązków międzygminnychTermin realizacji zadania: 2008- 2013

Działania inwestycyjne

budowa regionalnych zakładów zagospodarowania odpadów (zzo) wraz z rekultywacją zamkniętych składowisk odpadów znajdujących się w obszarze oddziaływania zzo

Wykonawca: Zarządy zawiązków międzygminnych

Termin realizacji zadania: 2008- 2013

Regiony gospodarki odpadami komunalnymi

- max. 250 regionów gospodarki odpadami komunalnymi

w Polsce,

- gminy poniżej 150.000 miałyby obowiązek zrzeszania się

w związki gmin (lub inne formy), które liczyłyby ponad

150.000 mieszkańców.

Uporządkowanie składowisk odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne

Składowiska ponadgminne w ilości od 5 do 15 (max)

obiektów w skali województwa do 2014 r.

Łączna wielkość składowisk (ich pojemność chłonna)

w województwie wystarczająca na, co najmniej 15 letni

okres eksploatacji.

Przetwarzanie w regionalnych zakładach zagospodarowania odpadów

Zakłady zagospodarowania odpadów komunalnych (zzo)

Obszar – minimum 150 tys. mieszkańców:

Zakres usług:

mechaniczno-biologiczne lub termiczne przekształcanie zmieszanych odpadów

komunalnych i pozostałości z sortowni,

składowanie przetworzonych zmieszanych odpadów komunalnych,

kompostowanie odpadów zielonych,

sortowanie poszczególnych frakcji odpadów komunalnych zbieranych selektywnie

(opcjonalnie),

zakład demontażu odpadów wielkogabarytowych (opcjonalnie),

zakład przetwarzania zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego (opcjonalny).

Zalecenie:

Aglomeracje i związki gmin liczące powyżej 300 tys. mieszkańców - zakłady do

termicznego przekształcania odpadów (zmieszane odpady komunalne)

Metody biologicznego przetwarzania odpadów

Kompostowanie odpadów jest procesem odzysku (R3), polegającym na niskotemperaturowym tlenowym rozkładzie substancji organicznej zawartej w odpadach z udziałem mikroorganizmów. Warunkiem prawidłowego procesu kompostowania oraz uzyskania kompostu o właściwych cechach użytkowych jest wcześniejsza segregacja odpadów.

Kompostowanie - metody

Metodę kompostowania wskazuje się jako podstawowądla recyklingu organicznego odpadów zielonych.

małe kompostownie lokalne, najczęściej pryzmowe,

instalacje o dużej przepustowości stosujące procesy dwuetapowe z zastosowaniem kompostowania wstępnego w bioreaktorach.

Fermentacja

Fermentacja oznacza rozkład w warunkach beztlenowych

Fermentacja metanowa polega na beztlenowym rozkładzie odpadów prowadzonym pod kątem produkcji biogazu, który może być wykorzystany do produkcji energii. Jeśli pozostałość po procesie jest wykorzystywana, np. do rekultywacji, proces ten możemy zaliczyć do odzysku (R3). Jeśli natomiast pozostałość po fermentacji jest kierowana do unieszkodliwienia, np. przez składowanie, proces ten klasyfikujemy jako unieszkodliwianie (D8).

Mechaniczno-biologiczne przetwarzanie odpadów

Mechaniczno-biologiczne przetwarzanie odpadówto zespół mechanicznych i biologicznych technik przetwarzania odpadów, których dobór i efektywność sąpodporządkowane celowi przetwarzania i sposobowi zagospodarowania produktów oraz dostosowane do rodzaju obrabianych odpadów (zmieszane odpady komunalne, odpady pozostałe z osadami ściekowymi lub bez, odpady przygotowywane do dalszego wykorzystania).

Mechaniczno-biologiczne przetwarzanie odpadów

Cele:

uzyskanie niskiej aktywności biologicznej materiału

przeznaczonego do składowania,

zmniejszenie ilości odpadów poddawanych obróbce technicznej

oraz poprawienie ich właściwości palnych przed właściwym

przekształcaniem termicznym.

Zadania wynikające z Kpgo 2010

Przygotowanie wytycznych w zakresie wymagań dla

procesów kompostowania, fermentacji, mechaniczno-

biologicznego przekształcania, rekultywacji

i makroniwelacji prowadzonych przy użyciu odpadów

(w celu ujednolicenia kryteriów stosowanych przez administracjępubliczną)

Termiczne przekształcanie odpadów

spalanie odpadów przez ich utlenianie,

inne procesy termicznego przekształcania

odpadów, w tym piroliza, zgazowanie i proces plazmowy, o ile substancje powstające podczas tych procesów termicznego przekształcania odpadów sąnastępnie spalane.

Termiczne przekształcanie odpadów cd.

Proces termicznego przekształcania odpadów powinien być

prowadzony zgodnie z wymaganiami:

rozdziału 6 ustawy o odpadach,

rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 21 marca 2002 r.

w sprawie wymagań dotyczących prowadzenia procesu

termicznego przekształcania odpadów (Dz. U. Nr 37, poz. 339,

z późn. zm.),

rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 20 grudnia 2005 r.

w sprawie standardów emisyjnych z instalacji (Dz. U. Nr 260, poz.

2181),

rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 23 grudnia 2004 r.

w sprawie wymagań w zakresie prowadzenia pomiarów wielkości

emisji (Dz.U. Nr 283, poz. 2842).

Poziomy redukcji odpadów komunalnych ulegających biodegradacji przeznaczonych do

składowania (art. 16a ustawy o odpadach)

Dopuszczone ilości do składowania:

- w 2010 r. – nie więcej niż 75% (wagowo) całkowitej ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji wytworzonej w 1995 r.,

- w 2013 r. - nie więcej niż 50% (wagowo) całkowitej ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji wytworzonej w 1995 r.,

- w 2020 r. – nie więcej niż 35% (wagowo) całkowitej ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji wytworzonej w 1995 r.

Kolejność realizacji zadań przez gminy

1. Określenie systemu zbierania i zagospodarowania

odpadów komunalnych w gminnych planach gospodarki

odpadami;

2. Dostosowanie regulaminu utrzymania czystości i porządku

w gminach do wymagań planu gospodarki odpadami

w terminie nie dłuższym niż 3 miesiące od daty

uchwalenia tego planu;

(pierwszy termin: 13 stycznia 2006 r.)

Kolejność realizacji zadań przez gminy cd.

3. Określenie i podanie do publicznej wiadomości przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta wymagań, jakie powinien spełniać przedsiębiorca ubiegający sięo uzyskanie zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości;

(pierwszy termin: 13 kwietnia 2006 r.)

4. Właściwe wydawanie zezwoleń na prowadzenie działalności w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości oraz egzekwowanie wypełniania wymagań zawartych w zezwoleniach;

Zadania w zakresie gospodarki odpadamidla Ministra Środowiska

- zmiana rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 20 grudnia 2005 r. w sprawie opłat za korzystanie ze środowiska (Dz. U. Nr 260, poz. 2176) - zwiększenie stawek opłat za składowanie zmieszanych odpadów komunalnych, odpadów ulegających biodegradacji, odpadów będących potencjalnie surowcami wtórnymi w celu wsparcia rozwoju technologii odzysku, w tym recyklingu odpadów (zadanie zrealizowane),

- zmiana ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach - m.in. wprowadzenie możliwości zamykania składowisk odpadów niespełniających wymagań prawnych,

- ewentualna zmiana ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska - zaostrzenie sankcji za nielegalne składowanie odpadów.

Zadania w zakresie gospodarki odpadami dla Ministra Środowiska cd.

Przygotowanie wytycznych dotyczących rozliczania obowiązku w zakresie ograniczenia ilości składowanych odpadów komunalnych ulegających biodegradacji.

Ustawą z dnia 29 lipca 2005 r. o zmianie ustawy

o odpadach oraz o zmianie niektórych innych ustaw

(Dz. U. Nr 175, poz. 1458 oraz z 2006 r. Nr 63, poz. 441)

wprowadzono zmiany przepisów dotyczących

przygotowywania sprawozdań z realizacji krajowego,

wojewódzkich, powiatowych i gminnych planów

gospodarki odpadami.

Sprawozdania z realizacji planów gospodarki odpadami

Sprawozdania z realizacji planów gospodarki odpadami cd.

Sprawozdanie z realizacji planu gospodarki odpadami obejmuje okres dwóch lat kalendarzowych.

Stan na dzień 31 grudnia roku kończącego ten okres.

Terminy złożenia sprawozdań:

organ wykonawczy gminy - do dnia 31 marca po upływie okresu sprawozdawczego,

zarząd powiatu - do dnia 30 czerwca po upływie okresu sprawozdawczego,

zarząd województwa - do dnia 30 września po upływie okresu sprawozdawczego,

minister właściwy do spraw środowiska - do dnia 31 grudnia po upływie okresu sprawozdawczego.

Sprawozdania z realizacji planów gospodarki odpadami c.d

W 2007 r. powinny być sporządzone sprawozdaniaz realizacji gminnych, powiatowych i wojewódzkich planów gospodarki odpadami, obejmujące okres od uchwalenia planu do dnia 31 grudnia 2006 r.

Wytyczne oraz wzory sprawozdań

Dostępne na stronie internetowej Ministerstwa Środowiska www.mos.gov.pl w Materiałach informacyjnych na stronach tematycznych „Gospodarka odpadami” w dziale „Plany gospodarki odpadami”.

Powiaty i gminy, które nie uchwaliły planów do 31.12.2006 r.

Zadania do realizacji przez powiaty i gminy zostały zapisane w planach „wyższego szczebla”.

Zaleca się przygotowanie informacji na temat realizacji zadań wskazanych w planach wyższego szczebla - dla przygotowania sprawozdań z realizacji planów „wyższego szczebla”.

Przekazanie informacji w terminach określonych dla przekazania sprawozdań.

Aktualizacja planów gospodarki odpadami

Zgodnie z art. 14 ust. 14 ustawy o odpadach plany gospodarki odpadami podlegająaktualizacji nie rzadziej niż co 4 lata.

Do aktualizacji stosuje się przepisy o opracowywaniu planów.

Wytyczne sporządzania planów gospodarki odpadami

Strona internetowa MŚ:

http://www/odpady/pgo/opracowanie_przewodnikow/index.html

Aktualizacja planów gospodarki odpadami cd.

Przy przygotowaniu aktualizacji planów gospodarki odpadami należy wziąć również pod uwagę wytyczne zawarte w „Krajowym planie gospodarki odpadami 2010” stanowiącym załącznik do uchwały Rady Ministrów Nr 233 z dnia 29 grudnia 2006 r. w sprawie „Krajowego planu gospodarki odpadami 2010”(M. P. Nr 90, poz. 946).

Program rozwoju selektywnego zbierania odpadów jako integralna

część gminnego/międzygminnego planu.

Wskazanie miejsc odzysku i unieszkodliwiania zmieszanych

odpadów komunalnych na okres do wybudowania zzo.

Aktualizacja planów gospodarki odpadami cd.Plany gminne/międzygminne

Dziękuję za uwagę