Tvrtko Pri (Novi Sad)

GLOBALNA ANGLOCOOLTURA I NJEN UTICAJ

NA SINONIMIJU SRPSKOG JEZIKA

SAETAK

U radu se istrauje veza izme'u, s jedne strane, globalne kulture koja se prenosi putem engleskog jezika,

naro.ito njegove ameri.ke varijante, i leksi.kog fonda srpskog jezika, s druge. Pod globalnom

angloCOOLturom podrazumeva se koloplet popularnih stavova, verovanja, obi.aja, razmiljanja i ponaanja

svojstvenih onima koji su izloeni uticaju engleskog jezika, koji ih svesno ili nesvesno usvajaju i koji smatraju

da su zbog toga moderniji, otmeniji i drutveno nadmoniji odnosno, da su COOLturniji. Jedan od na.ina

ispoljavanja takve kulture jeste jezi.ko ponaanje, a u sklopu njega izuzetno u.estala upotreba anglicizama, koji

s postojeim re.ima srpskog jezika stupaju u razli.ite smisaone odnose. Me'u njima najvanija jeste sinonimija,

raznovrsni sinonimijski me'uodnosi, te jezi.ke i vanjezi.ke pojave koje iz njih proisti.u.

KLJU7NE RE7I: globalna angloCOOLtura, engleski jezik, srpski jezik, inercijski sinonimi, prevedeni

sinonimi, ekonomi.ni sinonimi, hiposinonimi

1. Uvod

Globalna angloCOOLtura podrazumeva koloplet popularnih stavova, verovanja, obi.aja,

razmiljanja i ponaanja svojstvenih onima koji su izloeni uticaju engleskog jezika, koji ih svesno

ili nesvesno usvajaju i koji smatraju da su zbog toga moderniji, otmeniji i drutveno nadmoniji

odnosno da su COOLturniji. Elemenata ovakve (sup?)kulture ima u skoro svim oblastima

.ovekovog delovanja, me'u kojima se najistaknutijima .ine: zabava (muzika, film, televizija,

radio), moda, sport, turizam, ishrana, umetnost, nauka i tehnologija, ra.unarstvo i internet, trgovina,

privreda, bankarstvo, politika, obrazovanje. Konkretnije, u takvoj kulturi nalaze se i sledee pojave:

McDonalds, Coca-Cola, Pepsi-Cola, Dan zaljubljenih, tzv. No vetica (eng. Halloween), li.ni

ra.unar, Microsoft Windows, Microsoft Office, rep, hiphop i druge vrste popularne muzike,

brejkdens, vokmen i diskmen, roleri, skejtbord, ekstazi, kapa za bezbol (naro.ito sa iltom

okrenutim unatrag), televizijski kvizovi i realiti-ouovi...

Jedan od na.ina ispoljavanja globalne angloCOOLture jeste i jezi.ko ponaanje, koje se u

naoj sredini najvie ogleda u povo'enju srpskog jezika za normom i obi.ajima engleskog jezika, i

to na svim nivoima: pravopisnom, izgovornom, gramati.kom, semanti.kom i pragmati.kom. (Njih

detaljnije opisuje i ilustruje Pri 2005a, 2005b.) S obzirom na panju koja se u naem obrazovnom

sistemu posveuje predavanju i negovanju maternjeg jezika i, iz te okolnosti proistekao, zavidan

stepen sveopteg nepoznavanja i nepotovanja normi i obi.aja srpskog jezika, povo'enje za

sveprisutnim engleskim jezikom ni najmanje ne treba da za.udi. tavie, na taj na.in kod nas su

to slu.ajno, to namerno irom otvorena vrata posrednom i neposrednom delovanju jezi.ke i

kulturne angloglobalizacije, koja se odvija u sklopu opte globalizacije pod vo'stvom SAD i

njihove varijante engleskog jezika.

2. Anglicizmi kao sinonimi u srpskom jeziku

AngloCOOLturno jezi.ko ponaanje svakako je najuo.ljivije na planu leksike, pre svega u

vrlo u.estaloj i napadnoj, a neretko i pogrenoj, upotrebi anglicizama. Pod terminom anglicizam

ovde se podrazumevaju dve osnovne grupe jezi.kih jedinica. Na prvom mestu, to su leksi.ke

jedinice (tj. re.i i afiksi) koje su ili preuzete iz engleskog jezika u srpski (npr. amonitoring, apripejd, adaunloudovati)1, ili se u srpskom javljaju podstaknute uticajem engleskog jezika, a izvorno su

naj.ee latinizmi (aedukacija, aevaluacija, aharmonizacija). Ove jedinice, koje e se nazivati

oiglednim anglicizmima, vremenom postaju vie ili manje integrisane u sistem srpskog jezika, a

najpotpunije u njegov semanti.ki podsistem; ponekad se one javljaju napisane u izvornom

engleskom obliku (npr. aE-MAIL, aPREPAID, aAIR BAG) i tada imaju status sirovih anglicizama. U

drugu grupu spadaju leksi.ke i sintakti.ke jedinice (tj. re.i, sintagme i re.enice) srpskog jezika koje

odraavaju normu ili obi.aje engleskog jezika, krijui u oblicima srpskog jezika zna.enja i/ili

upotrebe svojstvene oblicima engleskog jezika (npr. aohrabriti (neto, nekoga na/za neto), akopija

(knjige), akratka pri&a, asluiti (zatvorsku) kaznu, aPri&aj mi o tome!). Ovakve jedinice otuda

predstavljaju skrivene anglicizme. (Ova tri tipa anglicizama ire razmatra Pri 2004b.)

Svi ovi anglicizmi, i o.igledni i sirovi i skriveni, tokom svog integrisanja u semanti.ki

podsistem srpskog jezika stupaju u smisaone odnose hiponimije, sinonimije i antonimije s

postojeim domaim i odomaenim stranim re.ima. Me'u njima, najvaniji, najzanimljiviji i

najkompleksniji jeste sinonimija, kada dati anglicizam nastupa kao sinonim odre'enog zna.enja

odre'ene re.i u srpskom jeziku, poput engleskog afan prema srpskom oboavalac. Pod terminom

sinonim ovde se podrazumevaju najmanje dve re.i koje pripadaju istoj gramati.koj vrsti, koje

dele istovetno deskriptivno (osnovno) zna.enje i koje su stoga uporedive i me'uzamenljive u

pojedinim kontekstima, te na taj na.in obrazuju sinonimski skup. U svakom takvom sinonimskom

1Primeri iz srpskog jezika tampani su kurzivno, dok se izvorno pisani engleski oblici preuzeti u srpski prikazuju KURZIVNIM MALIM VERZALOM, pri .emu su svi noviji anglicizmi istaknuti izdignutim malim slovom a ispred primera. Zna.enja takvih anglicizama, uz minimalne izuzetke, mogu se nai u re.niku Du yu speak anglosrpski? Re&nik novijih anglicizama (Vasi, Pri, Nejgebauer 2001).

skupu izdvaja se jedna neobeleena re., koja ima samo osnovno zna.enje, pa je stoga opta,

neutralna i uobi.ajena za izraavanje datog sadraja (npr. oboavalac), dok se ostale re.i smatraju

obeleenima, poto im odre'ena zna.enjska obeleja obezbe'uju specifi.nost, a samim tim i

poveanu izraajnost i/ili efektnost (npr. afan) (up. Pri 1999, 1997).

Mogue je razdvojiti dva suprotstavljena pristupa ovako definisanim sinonimima: prema

sadrinski orijentisanom pristupu, zasnovanom na semanti.ko-pragmati.koj teoriji, sinonimi

odraavaju odnos izme'u pojedina.nih zna.enja pojedina.nih re.i u odre'enom kontekstu, koja se

razlikuju ili po asocijaciji (profesor nasuprot profa), ili po kolokaciji (stado nasuprot krdo nasuprot

&opor), ili po dodatnoj implikaciji (ruan nasuprot gadan) (up. Pri 1997, 1999). Prema

formalisti.ki orijentisanom pristupu, zasnovanom na svakodnevnoj praksi (izuzetno rairenoj u

medijima, ali i drugde), sinonimi se poimaju kao stilska zaliha ta.nije, kao niz re.i kojima se,

naj.ee bez ikakvog vidljivog razlikovanja, izraava isto zna.enje s prvenstvenim ciljem da se

izbegne ponavljanje jednog istog oblika (student, akademac, visokokolac, akademski gra3anin, pa

.ak i indeksovac). Ovo je naro.ito zastupljeno u (vrlo omiljenom) smenjivanju i alterniranju tzv.

domaih i tzv. stranih re.i, kao to su pozorite i teatar, lek i medikament, &injenica i fakat, smanjiti

i redukovati, objaviti i publikovati, napredan i progresivan. Ovakvi sinonimi obi.no se razlikuju

samo po frekvenciji upotrebe, koja se, za sada, uglavnom impresionisti.ki utvr'uje.

3. Tipologija sinonimijskih me"uodnosa

Unutar jednog sinonimskog skupa, izme'u anglicizma i postojee domae ili odomaene

strane re.i uspostavljaju se raznovrsni me'uodnosi, koji se mogu podeliti u tri kategorije.

Prvo, anglicizam stoji nasuprot postojeoj domaoj ili odomaenoj re.i kojom se odranije

izraava dati sadraj. Neobeleeni .lan takvog sinonimskog skupa jeste postojea re., dok

anglicizam predstavlja njegov obeleeni .lan: aimplementacija prema sprovo3enje, realizacija;amenadment prema poslovodstvo, rukovodstvo, uprava; astart prema po&etak; akasting ili aCASTING

prema audicija; akratka pri&a prema pripovetka. Budui da su nastali preslikavanjem ili pukim

prepisivanjem oblika iz engleskog jezika i da ne doprinose izraajnosti srpskog jezika, ovo su

inercijski sinonimi, koji se javljaju u liku o.iglednih, sirovih ili skrivenih anglicizama. (Dodatne

podatke i primere za ovakve sinonime navodi Pri 2004c.) Njihovom nastanku .esto doprinosi

nepoznavanje ili ignorisanje englesko-srpskih lanih parova formalnih, poput akopija prema

primerak, te sadrinskih, poput aohrabriti prema podsta7i, podrati, .ime se ujedno postojeim

re.ima srpskog jezika pridodaje jedno novo zna.enje, koje je preuzeto iz engleskog jezika.

Drugo, anglicizam stoji nasuprot naknadno prevedenoj re.i kojom se izraava dati sadraj.

Neobeleeni .lan takvog sinonimskog skupa je anglicizam, dok prevedena re. predstavlja njegov

obeleeni .lan: ahendaut prema izru&ak; abilbord prema reklamni pano; aimejl ili aE-MAIL prema

elektronska pota, e-pota; aAIR BAG prema vazduna vre7a, vazduni jastuk; aafterejv prema losion

posle brijanja; abi&volej prema odbojka na pesku; aPR prema 1 odnosi s javno7u, 2 sluba za

odnose s javno7u, 3 osoba zaduena za odnose s javno7u; abandidamping prema skakanje s

elasti&nim konopcem. (O prevo'enju novi(ji)h anglicizama raspravlja Pri 2002.) Poto doprinose

iskorienju domaih morfosintakti.kih i semanti.kih sredstava, ovo su prevedeni sinonimi, i to u

liku skrivenih anglicizama. U isto vreme, prevedena re. .esto je znatno dua i glomaznija od

odgovarajueg anglicizma, to pokazuju i neki od navedenih primera, pa u takvim slu.ajevima

anglicizam (o.igledni ili sirovi) nastupa kao ekonomini sinonim prevedene re.i i tako doprinosi

kratkoi izraaja srpskog jezika, mada ne i njegovoj izraajnosti.

I tree, anglicizam stoji nasuprot postojeoj domaoj ili odomaenoj re.i, ali sadri dodatna

semanti.ka obeleja, koja ga .ine zna.enjski bogatijim i preciznijim. Neobeleeni .lan takvog

sinonimskog skupa jeste postojea re., dok anglicizam predstavlja njegov obeleeni .lan: ahamburger prema pljeskavica; a3us prema vo7ni sok; alaptop prema kompjuter; abe(j)bisiter(ka)

prema dadilja; adil prema dogovor. 7lanovi ovakvih skupova istovremeno se nalaze u dvostrukom

odnosu: i sinonimije (zbog istovetnog osnovnog zna.enja) i hiponimije (zbog dodatnih obeleja

anglicizma), pri .emu funkciju hiperonima vri semanti.ki optija postojea re., dok funkciju

hiponima vri semanti.ki specifi.niji anglicizam (o.igledni ili sirovi), koji ozna.ava vrstu onoga

to je izraeno hiperonimom i .ije su zna.enje i definicija uslovljeni zna.enjem i definicijom

pripadajueg hiperonima. Ovaj novootkriveni hibridni tip smisaonog odnosa ovom prilikom se prvi

put predstavlja i za njega predlae tako'e hibridni naziv hiposinonimija. U tom odnosu se, dakle,

nasuprot hiperosinonimu (npr. kompjuter) javlja hiposinonim (npr. alaptop), koji se od njega

razlikuje ili po dodatnoj implikaciji ili po kolokaciji.

4. Sinonimi u naoj angloCOOLturnoj jezikoj praksi

Prema semanti.ko-pragmati.koj teoriji, .lanovi jednog sinonimskog skupa u prvo vreme,

koje moe trajati krae ili due, javljaju se paralelno, bez primetne razlike u zna.enju, ali s

razli.itom frekvencijom upotrebe. Nakon toga, izme'u njih se razvija konkurentski odnos, koji,

saglasno zakonitostima jezi.ke ekonomije, moe imati dva ishoda: u nepovoljnijem slu.aju, jedan

od sinonima, obi.no onaj manje frekventan, vremenom nestaje iz redovne upotrebe, poto ga onaj

konkurentski polako potiskuje, da bi ga na kraju .ak sasvim istisnuo. Ova pojava u praksi se

doga'a relativno .esto, pri .emu kod potiskivanja nastaje asocijativno obeleje [zastareva], a kod

istiskivanja obeleje [zastarelo]. U povoljnijem ishodu, jedan od sinonima vremenom dobija novu

nijansu zna.enja deskriptivnog i/ili asocijativnog, i tako opstaje u upotrebi. Ova pojava u praksi

se doga'a relativno retko, pri .emu kod deskriptivnog zna.enja nastaje hiposinonim, a kod

asocijativnog dolazi do suenja opsega primene takvog sinonima.

U naoj angloCOOLturnoj jezi.koj praksi, anglicizmi nastupaju kao estoka konkurencija

sebi sinonimnim postojeim re.ima srpskog jezika. U tom odmeravanju snaga, ba kao i u svakom

drugom, prevagu odnosi darvinovski ilaviji mada ne nuno i bolji takmi.ar, koji ima sve

izglede na kona.nu pobedu. Unutar jednog sinonimskog skupa, ilavijim se pokazuje frekventniji

.lan, a to je, uopte uzev, onaj .lan (1) koji je noviji, (2) koji je zvu.niji, (3) koji je krai, i nadasve

(4) koji je pomodniji. Navedene kriterijume, uz zanemarljiv broj izuzetaka, ispunjavaju upravo

anglicizmi naro.ito o.igledni i, sve .ee, sirovi, pa se stoga njihova upotreba, sti.e se snaan

utisak, posebno forsira, prvenstveno u jeziku medija, a onda i svuda gde se govori i pie (i jezi.ki

misli?) pod njihovim uticajem. tavie, to je vie pomenutih svojstava zastupljeno kod datog

anglicizma, time je njegova frekventnost vea, zbog sve rasprostranjenijeg uverenja sledbenika

globalne angloCOOLture, te ljubitelja, korisnika i propagatora anglicizama da im je COOLtura

utoliko via i zavidnija ukoliko im se vei broj svakovrsnih zvu.nih anglicizama na'e u govoru i

pisanju. (Fema i ivka ministarka novog veka, zar ne?)

Kao posledica ovakvog mentalnog stava, uo.avaju se dve opte tendencije korienja

anglicizama: (1) strukovna upotreba, koja je naj.ee motivisana nedovoljno utemeljenim, ali

zato sve uvreenijim, verovanjem stru.njaka iz gotovo svih oblasti da su u dananje vreme jedino

termini iz engleskog jezika oni koji na pravi, autenti.an i ubedljiv na.in izraavaju odre'eno

stru.no zna.enje, dok se postojee domae i odomaene re.i ili ignoriu ili se, to je .ee (ali i

poraznije), za njih uopte i ne zna, (2) statusna upotreba, koja je naj.ee motivisana

neutemeljenim, ali zato vrlo .vrstim, verovanjem nekih ljudi da je korienje anglicizama u govoru

i pisanju modernije, otmenije i elegantnije, jer stvara utisak pripadnosti nadmonijem anglofonom

kulturnom i jezi.kom obrascu, u prvom redu ameri.kom kao najpoeljnijem. U obe ove upotrebe, i

strukovnoj i statusnoj, anglicizmi svojim korisnicima slue i kao moan simbol novog, modernog

vremena. I u jednom i u drugom slu.aju sinonimi se razlikuju jedino na stilisti.kom

(asocijativnom) planu, jer se oni strukovni javljaju kao termini, stvarni ili prividni, u odre'enim

tematskim oblastima, dok oni statusni odslikavaju i isti.u elju za pripadnou odre'enom

drutvenom obrascu. (O ovim dvema upotrebama vie govori Pri 2004c.)

Konkurentski odnos izme'u postojeih domaih i odomaenih stranih re.i srpskog jezika i

pripadajuih im novijih anglosinonima obeleavaju nekolike jezi.ke i vanjezi.ke pojave, koje su

proistekle kako iz semanti.ko-pragmati.ke teorije tako i iz angloCOOLturne jezi.ke prakse:

(1) Paralelna upotreba postojee re.i i anglicizma, bez vidljivog razlikovanja

njihovog zna.enja: amenadment prema poslovodstvo, rukovodstvo, uprava; amarketing

prema reklame, EPP; akonflikt interesa prema sukob interesa, uz redovno smenjivanje i

alterniranje pojedinih .lanova sinonimskog niza u istom tekstu, naro.ito tzv. domaih i tzv.

stranih re.i, to dovodi do tautologija i pleonazama, kao nuspojava paralelne upotrebe

sinonima.

Tautologije (tj. spojevi dvaju ili vie koordiniranih sinonima kojima se viekratno

izraava jedno isto osnovno zna.enje: &ak tavie, uklju.ujui i tautoloke spojeve, naj.ee

s veznikom i: obla&no i tmurno; up. Pri 2004a): ahotdog virla (barena kobasica);aWORKSHOP radionica; aspekulacije i naga3anja; atortura i mu&enje; ageneralizovati i

uoptavati; afer i poteni izbori; aekonomska i privredna saradnja; treba da aohrabre i

podstaknu, jesu primeri gde se anglicizam javlja na prvom mestu, dok je na drugom mestu u

sledeim primerima: To je problem stru&njaka, aeksperata; javnost i atransparentnost rada;

odlu&no i arezolutno; centar za obuku i atrening. Pri tome, ponekad se .ini kao da jedan

tautoloki .lan odre'uje onaj drugi (D. Pervaz, u privatnom razgovoru, 2004): ukoliko

anglicizam prethodi postojeoj re.i, deluje kao da ga ona objanjava (npr. afer i poteni

izbori), a ako anglicizam postojeu re. sledi, deluje kao da je on poja.ava (npr. javnost i atransparentnost rada).

Pleonazmi (tj. endocentri.ni spojevi dveju re.i kod kojih je zna.enje modifikatora

ve obuhvaeno zna.enjem glavne re.i: iza7i napolje; up. Pri 2004a): ahemendeks sa

unkom i asamit na vrhu, sada ve klasi.ni primeri; aCD/aDVD disk; atok-ou emisija; aou-

program; akopirajt pravo; aFASTFOOD hrana; kratki aorc; na kraju, pravi biser, u vidu

dvostrukog pleonazma iroki aWIDESCREEN ekran, to je i jedinstveni primer hibridnog

tautopleonazma.

(2a) Anglicizam potiskuje postojeu re. srpskog jezika, koja dobija asocijativno

obeleje [zastareva], to se vidi kod inercijskih sinonima: (Haki) atribunal prema sud;

(teroristi&ki) aakt prema ∈ aimplementacija prema sprovo3enje, realizacija; aedukacija

prema obrazovanje, osposobljavanje; aevaluacija prema vrednovanje, ocenjivanje;aharmonizacija prema uskla3ivanje, usaglaavanje; aoficijelan prema zvani&an, sluben;afinalan prema krajnji, kona&ni, zavrni, te kod ekonomi.nih sinonima prema prevedenima: abilbord prema reklamni pano; arumservis prema usluga u sobi, sobna usluga; ake prema

gotovina, gotov novac; aCV prema radna biografija; aPR prema 1 odnosi s javno7u, 2

sluba za odnose s javno7u, 3 osoba zaduena za odnose s javno7u; aTALK SHOW prema

razgovorna emisija; aFAN CLUB prema klub oboavalaca; aFASHION WEEK prema nedelja

mode.

(2b) Anglicizam je gotovo istisnuo postojeu re. srpskog jezika, koja je dobila

asocijativno obeleje [zastarelo]: asertifikat prema svedo&anstvo, diploma, uverenje; aserijal

prema serija, ciklus; atenzije prema napetosti, zategnutosti; aspekulacije prema naga3anja;

aegzil prema izgnanstvo, progonstvo; ababun prema pavijan; akertrid prema kaseta,

patrona; ageneralno prema uopte, uopte uzev, uopteno.

(3a) Anglicizam razvija novu nijansu deskriptivnog zna.enja i tako postaje

hiposinonim: atender [ZA OTKUPLJIVANJE PREDUZEPA, ISPORUKU ROBE,

PRUANJE USLUGA] prema konkurs (mada treba napomenuti da je atender doskora bio

inercijski sinonim, u paralelnoj upotrebi s konkurs, to pokazuje i ovaj tautoloki primer: Za

poslednji konkurs atender e biti raspisan uskoro); amenader [USPEAN] prema direktor,

upravnik, ef; aou ili aSHOW [ZABAVAN] prema emisija; a3us [GUST, OD

POMORANDE] prema vo7ni sok; abekon [MESNAT] prema slanina; astejk [TELEPI, NA

ARU] prema nicla.

(3b) Anglicizam dobija nijansu asocijativnog zna.enja i tako dolazi do suenja

njegovog opsega primene, a potom i do specijalizacije upotrebe: arespiratorni organi

[medicinski; strukovno] prema disajni organi [opte]; afan [neformalno; statusno] prema

oboavalac [opte]; areptil [u prodavnici; statusno] prema gmizavac [u koli].

Ovde treba jo ukazati i na vanu okolnost da se paralelna upotreba (1), s tautologijama i

pleonazmima kao svojim prateim pojavama, i na planu semanti.ko-pragmati.ke teorije i na planu

jezi.ke prakse, s protokom vremena polako ra.va u dva smera: na nestajanje jednog od sinonima iz

redovne upotrebe (2) i na opstajanje jednog od sinonima u upotrebi (3), pri .emu se uo.avaju blagi

i fini prelazi, s jedne strane, izme'u potiskivanja (2a) i istiskivanja (2b), te izme'u dobijanja nove

nijanse deskriptivnog zna.enja (3a) i dobijanja nijanse asocijativnog zna.enja (3b), s druge.

5. Zakljuak

Na kraju, moe se konstatovati da su u.inci globalne angloCOOLture na sinonimiju srpskog

jezika troslojni:

(1) u slu.aju inercijskih sinonima, anglicizmi ne doprinose izraajnosti srpskog

jezika (aharmonizacija),

(2) u slu.aju ekonomi.nih sinonima, anglicizmi doprinose samo kratkoi, odn.

ekonomi.nosti izraaja srpskog jezika, u odnosu na (neke) prevedene sinonime, ali ne i

njegovoj izraajnosti (aafterejv),

(3) u slu.aju hiposinonima, anglicizmi doprinose izraajnosti srpskog jezika

(ahamburger).

Uz to, opta tendencija koja se primeuje kod inercijskih i ekonomi.nih sinonima jeste da oni

sve nesputanije i postojanije potiskuju i istiskuju uobi.ajene i ustaljene re.i srpskog jezika, zbog

toga to se u angloCOOLturnoj jezi.koj praksi anglicizmima daje upadljiva prednost, s malim

izgledima da se u dogledno vreme domaim i odomaenim stranim re.ima, uklju.ujui i

prevedene sinonime u liku skrivenih anglicizama, bar prui prilika da odmere snage s o.iglednim i

sirovim anglicizmima.

LITERATURA:

Pri, T. (1997). Semantika i pragmatika re&i. Sremski Karlovci - Novi Sad: Izdava.ka knjiarnica

Zorana Stojanovia.

Pri, T. (1999). Sinonimi u teoriji i praksi: isto ali ipak razli.ito. Jezik danas 9: 14-20.

Pri, T. (2002). Adaptacija novih re.i iz engleskog jezika prevo'enjem. Primenjena lingvistika 3:

95-101.

Pri, T. (2004a). Nemarni funkcionalni stil: u potrazi za zagubljenim zna.enjem. Funkcionalno

raslojavanje srpskog standardnog jezika. Nau&ni sastanak slavista u Vukove dane 32/1: 297-

305.

Pri, T. (2004b; u tampi). O anglicizmima iz .etiri razli.ita ali me'upovezana ugla. Zbornik

Matice srpske za filologiju i lingvistiku 47/1-2.

Pri, T. (2004c; u tampi). I mi re. za trku imamo: srpski nasuprot anglosrpskom. Svet re&i. 19-20.

Pri, T. (2005a; u tampi). Anglicizmi u naoj svakodnevnoj praksi: kako iz koncentri.nih

za.aranih krugova?. Zbornik radova s Me3unarodnog nau&nog skupa ivot i delo akademika

Pavla Ivi7a. (odranog septembra 2001, Beograd Novi Sad Subotica).

Pri, T. (2005b; u tampi). Srpski ili anglosrpski pitanje je sad. U: Srpski jezik u reformi kole.

Zbornik. Beograd.

Vasi, V., Pri, T., Nejgebauer, G. (2001). Du yu speak anglosrpski? Re&nik novijih anglicizama.

Novi Sad: Zmaj.

Tvrtko Pr7i7

GLOBAL ANGLOCOOLTURE AND ITS INFLUENCE ON THE SYNONYMY OF SERBIAN

Summary

The paper explores the relationship between, on the one hand, global culture transmitted through the

English language, especially its American variety, and the vocabulary of Serbian, on the other. By global

angloCOOLture is meant a network of popular opinions, beliefs, customs, thinkings and behavioural patterns

typical of those who are exposed to the influence of English, who are consciously or unconsciously adopting

them and who because of that consider themselves to be more fashionable, refined and socially superior in

other words, more COOLtured. One of the ways in which such culture manifests itself is linguistic behaviour

and within it an extremely frequent use of anglicisms, which enter into different sense relations with the existing

words of Serbian. The most important among those relations is synonymy, the various synonymic interrelations

and the linguistic and extralinguistic phenomena stemming from them.