GİRİŞİMCİLİK KAVRAMI, TANIMI VE KAPSAMI

1. haftaYrd. Doç. Dr. Özlem Ç. BOZKURT

•200 yılını tamamlayanlar: Cağaloğlu Hamamı, Ali Muhittin Gıda Sanayi, Çukurova Gıda Sanayi.

•100 yılını aşanlar: Abdullah Efendi Lokantası, Gulluoğlu, Hacı Şakir, İskender Kebapcısı, Komili, Konyalı Lokantası, Kuru Kahveci Mehmet Efendi, Pera Palas, Tuzcuoğlu, Vefa Bozacısı.

Asırlık Türk Girişimciler

Girişim, genel olarak iki farklı bakış açısı ile ele alınır. Birincide girişim kavramı; “somut bir çerçevede, mal veya hizmet üretmek ve/veya pazarlamak amacıyla üretim faktörlerinin bir araya getirildiği, üretim süreci sonucunda mal veya hizmetlerin ortaya konulduğu, ekonomik, teknik ve hukuki birimler olarak” tanımlanmaktadır

GİRİŞİM TANIMI

İkinci yaklaşım ise, girişim kavramını soyut bir çerçevede ele almaktadır. Söyle ki; bu bakış açısıyla “girişim ve teşebbüs, girişimcilerin bir işletme kurmak amacıyla ortaya koydukları çabaları ve katlandıkları zorlukları kapsamaktadır.”

GİRİŞİM TANIMI

İŞLETME : iktisadi mal ve hizmetlerin uretildiği ekonomik ve teknik bir birimdir.

Girişim ise bir ya da birden fazla işletmesi olan onları organize eden, yöneten, finanse eden, koordine eden ve onlara sahip olan bir varlık ve manevi kişiliktir.

GİRİŞİM = İŞLETME MİDİR?

Örneğin Pektim Petrokimya Anonim Şirketi birçok işletmesi olan bir girişim; buna bağlı plastik işleme fabrikası ise bir işletmedir.

ilk kez ortaçağda kullanılan bu kelime «ENTREPRENDERE» kökunden ve ustlenmek girişmek anlamında kullanılmıştır. Gunumuzde «yenilik yapabilme, fırsatları değerlendirebilme ve ticari anlamda uygulanabilir hale getirme» anlamında kullanılmaktadır.

GİRİŞİMCİLİĞİN TANIMI

Girişimciliğin Tanımı Richard Cantillon’a

göre girişimci, henuz belirginleşmemiş bir bedelle satmak uzere uretim girdilerini ve hizmetleri satın alan kişidir.

Girişimciliğin Tanımı Jean Baptise Say, girişimcinin risk ustlenme kadar uretim girdilerini örgutlenme ve yönetme niteliğine sahip olması gereği uzerinde durmuştur.

Girişimciliğin Tanımı A.Schumpeter ise girişimcinin yenilikçi ve dinamik olma özelliğini ise, ekonomik kalkınmada, insan kaynaklarının temel yapı taşlarından birisi olarak vurgulamış, girişimciyi toplumda değişimi yaratacak kişi olarak görmuştur.

girişimcilik; “değer yaratmak için, kâr amacı guden yeni bir işletme kurma veya buyutme ve yeni bir mal veya hizmet yaratma surecidir”.

girişimcilik “bir fırsat algılama ve o fırsatı ele geçirmek için bir organizasyon yaratma faaliyetidir”.

GİRİŞİMCİLİK NEDİR?

Geçmişte daha çok kâr amacı ile kendi işini kurma ve buyutme olarak tanımlanan girişimcilik gunumuzde daha çok risk alma, yenilikleri yakalama, fırsatları değerlendirme ve bunları hayata geçirme süreci olarak tanımlanmaktadır.

“Girişimci fırsatları gözetleyen ve onları bulduğunda her turlu riski alarak gerçekleştirmeye çalışan kişidir.”

“Kaynaklar konusunda öngörude bulunarak işi planlayan, insan kaynaklarını örgutleyerek girdilerin işlenmesini sağlayan ve elde edilen çıktıyı da kârlılık yaratacak biçimde tuketicilerin kullanımına sunma becerisini gösteren kişi”.

GİRİŞİMCİ TANIMLARI

Mal veya hizmet uretmek veya pazarlamak için sahip olduğu sermayeyi ortaya koyarak amacına ulaşmak için bir işletme kuran ve bu işletmeyi ya yöneten ya da yönetim konusunda profesyonel bir uzmandan yardım alan ve kar elde etmeyi amaçlayan kişidir.

“emek, hammadde ve diğer varlıkları daha buyuk değer/imkân yaratacak şekilde bir araya getiren kişi”

Girişimci, uretim elemanlarını (doğa, emek, sermaye) sistemli ve bilinçli bir şekilde bir araya getirerek mal ve hizmet uretimini sağlayan kişidir

Girişimcilerin taşıdıkları kişilik özellikleri ile ilgili birçok farklı göruş bulunmaktadır. girişimcilerin temel psikolojik özellikleri şunlardır : yenilikçi, risk alan Sorumluluk üstlenebilen Dinamik bir kişilik değişime odaklı fırsatlara odaklanmış Yaratıcı gelişmiş iletişim becerisi proaktiflik kişilk özellikleri (bilinçli veya bilinçsiz, sonu olumlu veya olumsuz olsun yeni koşullar oluşturmak ya da mevcut koşulların seyrini değiştirmek için inisiyatif kullanmaktır) yüksek başarı güdüsü kararlarında ısrarcı olma

GİRİŞİMCİLERİN ÖZELLİKLERİ

Girişimci Ve Girişimcilikle İlgili Veya Benzer

Kavramlar

Uygulamada sermayedar fiilen yatırıma giriştiği ve işletmesinin kurucusu olduğundan girişimci ile karıştırılmaktadır. Oysa girişimcilik, risk alabilme, dinamizm, yaratıcılık vb. nitelikler gerektirmektedir. Her sermaye sahibinde bu niteliklerin bulunması beklenemez. Girişimcilik yeteneklerine sahip fakat yeterli sermayesi olmayan kişiler potansiyel birer girişimci olarak tanımlanmaktadır . Sermayedar bir işletme kurmak adına gerekli olan sermayeye yani mal ve hizmet uretmek için gerekli uretim araçlarına sahip olan kişidir.

Sermayedar- Girişimci Ayırımı

Patron, girişimci olabileceği gibi sermaye sahipliği, işveren ya da yöneticilik kavramlarının yerine de kullanılabilir. Girişimcilik ise, “devamlı risk almak suretiyle diğerlerinin göremediği ya da cesaret edemediği iş fırsatlarını değerlendiren kişidir”. İşveren işgörenleri kendi iş yerinde bedenen ya da fikren istihdam eden ve bu istihdam ilişkisi sonucu sorumluluk ustlenen kişidir.

İşveren/Patron-Girişimci Ayırımı

Yönetici: “kar ve risk başkasına ait olmak uzere ekonomik mal veya hizmet uretmek ve/veya pazarlamak için uretim faktörlerini ele geçirip duzenli bir biçimde bir araya getiren ve böylece kurulan ya da çalışan işletmenin amaca uygun çalışmasını sağlayan ve bunun sonucunda maaş alan kişidir.

girişimci, ekonomik mal veya hizmet uretmek ve/veya pazarlamak için uretim faktörlerini ele geçirip duzenli bir biçimde bir araya getiren, kar amacı guden ve girişimlerinin sonucu doğabilecek tum riskleri uzerine alan kişidir.

Yönetici-Girişimci Ayırımı

Teknisyen veya teknokratlığa, “bir şeyin doğru yapılmasını istiyorsan, kendin yap” ilkesi yön vermektedir. Girişimci gelecekte, teknisyen ise gunumuzde yaşamaktadır. Girişimci hayal eder, teknisyen ise gerçekleştirir .

Teknisyen/Teknokrat-Girişimci Ayırımı

Yeni mal ve hizmet uretmek veya bilinen mal ve hizmetlerin nitelik ve kalitelerini yukseltmek.

Yeni uretim yöntemleri geliştirme ve uygulayabilme yeteneği

Endustride yeni organizasyonlar kurmak Yerel pazarlara ulaşmak Hammadde ve benzeri maddelerin

sağlanabileceği yeni kaynaklar bulmak İstihdam yaratmak Sermaye birikimini sağlamak

GİRİŞİMCİLİĞİN TEMEL FONKSİYONLARI

bağlılık, kararlılık, azim Başarı ihtiyacı Fırsat yönelimi İçsel kontrol odağı Belirsizliğe karşı tolerans Risk almak Yenilikçilik Yaratıcılık İyimserlik Liderlik Kendi geleceğine yön verebilme

GİRİŞİMCİLERDE BULUNMASI GEREKEN NİTELİKLER

Başarma motivasyonu zorluklarla mucadele etme, yetenekler yönunde kendine guven, kişisel gelişim sağlama, rekabetçilik, kaynakları yönetme, yuksek standartlara ulaşma olarak duşunulebilir. Girişimciler kendilerini başarı ile özdeşleştirme ve başarı ihtiyaçlarını tatmin etme eğilimindedirler.

Başarma ihtiyacı (güdüsü):

Kontrol hissi bir bireyin hayatındaki ödulleri ve cezaları algılamalarını ifade etmektedir. İçsel bir kontrol hissine sahip bireyler, kendi hayatlarının gidişatını kendilerinin kontrol edebilme yeteneğine sahip olduklarına inanmaktayken, dışsal kontrol hissine sahip bireyler de hayatın olaylarının dışsal faktörlerin (şans, talih, kısmet v.b.) sonuçları olduğuna inanmaktadırlar.

İçsel Kontrol hissi

Bir kişinin risk alma eğilimi belirsiz karar verme şartlarında şans almaya doğru eğilimi olarak tanımlanabilmektedir. Girişimcilikte de risk almaya yatkın olmak, finansal açıdan zarar tehlikesini ve sosyal açıdan da başarısızlığı göze almak demektir.

Risk alma eğilimi girişimcinin yaşı, cinsiyeti, deneyimi, aile yapısı, geçmişi, sosyo-ekonomik statusu vb. demografik özellikleriyle de yakından ilgilidir

Risk alma eğilimi

herhangi bir durumla ilgili yeterince detaylı bir bilgi yok ise o durumda bir belirsizlik söz konusudur. Belirsizlik toleransı ise, belirsiz durumlara olumlu tepki verebilme yeteneğidir. Kararlar hangi seçeneğin başarılı olacağı konusunda açıklık ve belirginlik olmadan alınır. Bu özelliklere sahip bir girişimci birçok kişinin cesaret edemeyeceği belirsizlik duzeylerinde risk alarak işini surdurmeye devam eder.

Belirsizlik Toleransı

Bir girişimcinin belirlemiş olduğu hedefleri başarabileceğine inanması gereklidir.

Kendine guvenenler hassasiyetle takip ettikleri iş programları olan, olayların sonuçlarını kendilerinin etkilediğine inanan bireylerden oluşur.

Kendine güvenmek

Girişimci açısından yenilik, işletmenin ekonomik ve sosyal potansiyelinde belirli amaçlara odaklanmış değişimler yaratma faaliyetlerini kapsar.

Girişimci tanımlarına bakıldığında en çok yenilikçi olma ve risk alma özelliğinin yer aldığı görulmektedir.

Yenilikçilik:

Duygusal zeka: Bireyin kendisini harekete geçirebilme, aksiliklere rağmen yoluna devam edebilme, durtuleri kontrol ederek tatmini erteleyebilme, ruh halini duzenleyebilme, empati kurma, umut etme, sorunların duşunmeyi engellenmesine izin vermemesidir.

Duygusal zekâya sahip girişimciler, fikirlerini açıklama, iş yapma ve yaptırma surecinde daha başarılıdırlar.

Duygusal Zekâ

Girişimciliğin dört ana bileşeni vardır: 1 ) Yenilikçi ve yaratıcı olma 2 ) Risk alma 3 ) Öncu olma 4 ) Rekabetçi duşunme

Girişimciliğin Bileşenleri

Problemlere ve ihtiyaçlara yaratıcı, alışılmamış ve yeni çözumler aramak: Girişimciyi diğer insanlardan ayıran temel özellik, yaratıcı ve yenilikçi olması, yeni fikirler geliştirmesi ve bu fikirleri uygulamaya koymasıdır.

Schumpeter’e göre girişimci, yenilikçi ve dinamik, yaratıcı yıkıcılık görevini yerine getirmektedir. Bunu yapabilmesi için çok yönlu ve bağımsız duşunebilmesi, ikna gucune sahip olması, iyi iletişim kurması; esnek, yaratıcı, özguvenli, dayanıklı ve ısrarcı olmalıdır.

1.Bileşen: Yenilikçilik ve Yaratıcılık

Yaratıcılık hakkında yaygın ve yanlış düşünceler:

•Yaratıcılık dahiler, bilim adamları ve sanatçılara özgudur.

•Yaratıcılık ancak olağan dışı koşulların ve değişimlerin biraraya gelmesiyle ve şans eseri sonucu rastlantısal olarak ortaya çıkar.

•Yaratıcılık çılgınlık, hayalcilik ve mantıksızlıktır. •Her alanda yaratıcılık yapılamaz.

1.Bileşen-A: Yaratıcılık

Yaratıcılığın geliştirilmesini etkileyen faktörler: 1)Motivasyon: İnsanı yaratıcılık konusunda

heyecanlandıran, ona esin veren, bu konudaki yeteneğini uyaran her şey.

2)Tutum, davranışlar ve ortam: alışılmışa, statukoya, kalıplara, kurallara kafa tutan, meydan okuyabilen ve sorgulayabilendir. Bu davranışlar bireysel ve örgutsel diye ikiye ayrılır.

12/

1.Bileşen-A: Yaratıcılık

İçsel Motivasyon sorunun çözumu konusunda meydan okuma, ilgi, istek, yaratıcılık tutkusu ve çözumun verdiği hazdır.

Dışsal Motivasyon dış etkilerden oluşur.Yaratıcı olursa ödul, olmazsa işten atılma gibi.

İçsel motivasyon yaratıcılıkta dışsal motivasyondan daha etkilidir.

1.Bileşen-A: Yaratıcılık

Bireysel yaratıcılıkta tutum ve davranışlar: 1 ) Farklılık: Yaratıcılık farklılıktan doğar. 2 ) Hata ve risk: Risk, alınacak bir karar ve

eylem sonucunda zarar görme olasılığıdır. 3 ) Düşünce: Duşunceler yaratıcılığın ilk

adımıdır. 4 ) Kavram oluşturmak: Kavram, bir amacı

olan ve katma değer sağlayan sureci inşa etmenin bir yoludur.

1.Bileşen-A: Yaratıcılık

Yaratıcılık teknikleri: 1)Beyin fırtınası: Olabildiğince çok duşunce 2)Ters beyin fırtınası: “Şeytanın avukatlığı” 3)Düşünce haritası: Bir daire veya kutu içerisine

sorun yazılır. Fikirler kuçuk dairelere yazılır ve ana daire ile ilişkilendirilir.

4)Matris yöntemi (Tablolama): Ürun ile ilgili özellikler bir tabloya iki boyutlu olarak yerleştirilir.Bu unsurların urunle arasındaki ilişkisinden yeni duşunceler yaratılır.

1.Bileşen-A: Yaratıcılık

5)Yatay düşünme tekniği: Edward De Bono tarafından atılmıştır. Duşunmeyi yatay ve dikey olarak ikiye ayırır. Dikey duşunme mantıksal duşunmedir. Yatay duşunme farklı duşunceler bulmaktır.

6)Odak grup görüşmeleri tekniği: Konu ve sorunun önceden belli olduğu, grupların bu konu ve soruna odaklandığı, sonuçların ek çalışma ile analiz edildiği yöntemdir.

Yaratıcılık surecinde uretilen yeni fikirlerin uygulanmasına yenilik denir.

M.Porter’ın yenilikçilik konusundaki verimlilik bağlantılı düşünceleri:

a) Ürun kalitesini yukseltebilme b) Ürune ek özellikler kazandırma c) Üretimde verimliliği yukseltebilme d) Yuksek otomasyon

1.Bileşen-B: Yenilikçilik

Girişimcilikte yenilik: Farklı kişiliklere sahip girişimcilerin ortak yönleri, yenilikçiliğin odak nokta olmasıdır.

Yenilik; girişimcinin yeni zenginlik ureten kaynaklar yaratmasının ya da mevcut kaynaklarla zenginlik yaratma potansiyelini artırmasının aracıdır.

Yenilik kaynakları :Peter F. Drucker yenilik kaynaklarını iki gruba ayırmaktadır:

a)Şirketin veya sektörun içinde yer alan kaynaklar,

b)Şirketin dışındaki sosyal ve entellektuel ortamlar:

a)Şirketin veya sektörun içinde yer alan kaynaklar:

Beklenmedik gelişmeler, Uyumsuzluklar, Sureçlerdeki değişimler, Sektör ve piyasa yapısındaki değişimler

b) Şirketin dışındaki sosyal ve entellektuel ortamlar:

•Demografik yapıdaki değişimler, •Algılama değişimleri, •Yeni bilgi.

İnovasyon Türleri• Ürün İnovasyonuÜrün İnovasyonu

•• Hizmet İnovasyonu Hizmet İnovasyonu

•• Süreç İnovasyonu Süreç İnovasyonu

•• Pazarlama İnovasyonu Pazarlama İnovasyonu

•• Organizasyonel İnovasyon Organizasyonel İnovasyon

Ürün İnovasyonu•• Farklı ve yeni bir ürünün Farklı ve yeni bir ürünün geliştirilmesigeliştirilmesi

•• Varolan bir üründe Varolan bir üründe değişiklik, farklılık vedeğişiklik, farklılık ve yenilik yapılması yenilik yapılması

Teneke kutudaki içecekleri hiç bu şekilde içmeyi duşunmuş muydunuz?

Kavun dilimleyicisi tek kelimeyle mukemmel bir buluş.

Mısır soyucu farklı ve inovatif bir duşunce

Mısır tutucu ızgara mısırcıların işini kolaylaştıracak

Yumurta kırmak artık daha kolay:)

Soğan gözluğu gerçek bir ihtiyaç.

Hizmet İnovasyonu•• Yeni veya önemli ölçüde Yeni veya önemli ölçüde değiştirilmiş birdeğiştirilmiş bir hizmet yaklaşımı hizmet yaklaşımı

•• Hizmetin sunum ve dağıtım Hizmetin sunum ve dağıtım sistemindekisistemindeki farklılık farklılık

•• Hizmetin sunulmasında yeni Hizmetin sunulmasında yeni teknolojilerinteknolojilerin kullanılması kullanılması

Süreç İnovasyonu•• Farklı yeni bir üretim veya Farklı yeni bir üretim veya dağıtım yönteminin dağıtım yönteminin geliştirilmesi veya varolan geliştirilmesi veya varolan yöntemlerin iyileştirilip daha yöntemlerin iyileştirilip daha gelişkin hale getirilmesi. gelişkin hale getirilmesi.

Pazarlama İnovasyonu

•• Yeni pazarlama Yeni pazarlama yöntemlerinin ve yeni yöntemlerinin ve yeni pazarlama kanallarının pazarlama kanallarının geliştirilmesi, yeni ambalaj geliştirilmesi, yeni ambalaj ve boyutlama gibi ve boyutlama gibi yeniliklerin geliştirilip yeniliklerin geliştirilip uygulanması. uygulanması.

Organizasyonel İnovasyon

•• Yeni çalışma ve iş yapış Yeni çalışma ve iş yapış yöntemlerinin geliştirilmesi ya yöntemlerinin geliştirilmesi ya da varolan sistemlerin firmada varolan sistemlerin firmaşartlarına uyarlanarak şartlarına uyarlanarak kullanılması.kullanılması.

Göreceli olarak önemli miktarda bir kaynağın kabul edilebilir bir risk duzeyi olan fırsatlara bağlama istekliliğidir

2.Bileşen: Risk Alma

Girişimci başkalarını takip eden değil, takip edilen olmalıdır. Bunun için fırsatları iyi değerlendirmelidir.

Yeni bir iş kurmanın ilk adımı pazarda olan açıklara odaklanmaktır. Açıklar, insanların beklentileri ve istekleri ile elde ettikleri arasındaki farktır.

3.Bileşen: Öncu Olma

Girişimci duşunce yapısında dışsal baskılar fırsatların yaratılmasını zorunlu kılar:

•Teknolojik gelişmeler, •Yeni urunler için para ödeme arzusu ve tuketim

ekonomisi, •Yeni yaşam tarzını belirleyen sosyal değerler ve

ihtiyaçlar, •Rekabeti etkileyen siyasi gelişmeler (yasama)ve

duzenleyici kurallar (mevzuat).

İşletmeler ve tuketiciler açısından sağlıklı bir piyasa ortamı yaratır. Porter’in Buyuk Strateji senaryolarından biri seçilerek uygulanır.

Kaynak sağlanması kadar mevcut kaynakların ne kadar etkin kullanıldığı da önemlidir.

4.Bileşen: Rekabetçi Duşunme