Geochemistry and zeolitization of tuffs in Zarrin Dasht...
Transcript of Geochemistry and zeolitization of tuffs in Zarrin Dasht...
Petrology, 8
th Year, No. 31, Autumn 2017
Copyright©2017, University of Isfahan. This is an Open Access article distributed under the terms of the Creative
Commons Attribution License (http://creativecommons.org/licenses/BY-NC-ND/4.0), which permits others to
download this work and share it with others as long as they credit it, but they cannot change it in any way or use it
commercially.
Geochemistry and zeolitization of tuffs in Zarrin Dasht
mining area (Firuzkuh, Central Alborz)
Zahra Mehrpouya*, Faramarz Tutti, Kazem Kazemi and Mohammad Ali Barghi
School of Geology, Faculty of science, University of Tehran, Tehran, Iran
Abstract
The Zarrin Dasht region is located in Tehran province, between Damavand and
Firuzkuh cities. This region with 10 Km2 area belongs to Central-Alborz zone. On the
base of petrographic and geochemical studies, the volcaniclastic rocks of the Zarrin
Dasht area are trachyte, dacite, rhyodacite and rhyolite. Petrographic evidence as well as
XRD analyses point to the presence of glass and crystallization quartz, clinoptilolite,
analcime, natrolite, heulandite, montmorillonite, kaolinite, illite and chlorite. Texture of
tuffs is vitrophyric. Based on the geochemical data, these rocks are calk-alkaline and
metaluminous to peraluminous composition. Primitive mantle-normalized and
chondrite-normalized trace elements and rare earth elements patterns indicate
enrichment in LREE and LILE and depletion in HREE and HFSE with pronounced
negative anomalies in Eu, Ba, Nb, Ti, Sr and P in the Zarrin Dasht samples. Samples
position on the various tectonic setting discrimination diagrams demonstrate that these
rocks were formed in environment related to subduction in active continental margins.
Chlorites, are present in the rock context and also relatively filled cavities as
amygdaloidal, while analcime was mainly distributed in the rock context. It seems these
minerals are the result of recrystallization of volcanic glasses such as shard in the rock.
Secondary minerals can be considered as a burial diagenesis and low-grade
metamorphism in the studied tuffs that occurred under the upper floor pressure.
Key words: zeolite, geochemistry, burial diagenesis, tuffs of Karaj Formation, Zarrin
Dasht, Central Alborz
126-111، صفحه 1396، پاییز سی و یکم ، شمارههشتمسال ،پتـــرولوژی
09/11/1395تاریخ پذیرش: 24/11/1394تاریخ دریافت:
* [email protected] Copyright©2017, University of Isfahan. This is an Open Access article distributed under the terms of the Creative Commons Attribution License (http://creativecommons.org/licenses/BY-NC-ND/4.0), which permits others to download this work and share it with others as long as they credit
it, but they cannot change it in any way or use it commercially.
دشت نیزر یها در محدوده معدن توف ییزا تیو زئول یمیش نیزم
(یپهنه البرز مرکز روزکوه،ی)ف
کاظم کاظمی و محمدعلی برقی، فرامرز طوطی ،*زهرا مهرپویا
رانیعلوم، دانشگاه تهران، تهران، ا سیپرد ،یشناس نیدانشکده زم
دهکیچ
10 گسترش نزدیک به با منطقه . اینجای دارد دماوند و فیروزكوه های شهرستان در میان، تهران استان در دشت زرین منطقه
ایی، شمیای زممین و نگماری سمن همای بررسمی برپایمه . رود شماار ممی به مركزی البرز ساختاری پهنه از بخشی ،مربع كیلومتر
تجزیهپی و ومیکروسک های ررسیب. دارنددشت تركیب تراكیت، داسیت، ریوداسیت و ریولیت های آذرآواری منطقه زرین سن
XRD و بلورهمای كموارتز، كلینوپتیلولیممت، آنالسمیت، ناترولیمت، هیو نممدیت، شیشممه هما دارای دهنمد ایممن سمن نشمان ممی
همای ایی، سمن شیای زمینهای داده برپایه. است ها ویتروفیری . بافت توفهستندموریونیت، كائولینیت، ایلیت و كلریت مونت
كایما و كایما خماكی یعنصمرها و از نوع متاآلومین تا پرآلومین است. الگوی تغییرات دارند آلکالن كالک سرشت یادشده
هما از شمدگی ایمن سمن غنمی دهنمد دشت نشان های منطقه زرین ناونه برای كندریت و گوشته اولیه تركیب شده بهبهنجار
LREE وLILE نسبت بهHREE وHFSE و آنومالی منفی Eu، Ba ،Ti ،Sr وP درهما ناونمه جایگماه و نیمز پدیمده . این است
حاشمیه فاما پهنه فمرورانشِ در دشت زرینهای سن پیدایش دهند نشان، ساختی پهنه زمین گوناگونِ شناساییناودارهای
یشترآنالسیت ب؛ اما اند ردهك پر (صورت بادامکی به)را ها كاابیش حفرهسن ، زمینهبر حضور در افزونها . كلریتهستندای قاره
همای كانیاین . هستند ،سن درونهای شارد های آتشفشانی، مانند بازتبلورِ شیشه پیامد گویاسن پراكنده بوده و زمینهدر
رویبما یی های یهفشار زیركه شوند میدانسته دشت زرینهای دگرگونی درجه پایین در توف –دیاژنز تدفینیپیامد ثانویه
است. داده
، البرز مركزیدشت زرینهای سازند كرج، توف ، دیاژنز تدفینی،شیای زمین زئولیت،: یدیلک یها واژه
مقدمه
تممرین خممورده آلممم هیاالیمما از مهممت كاربنممد نممین
هممای تکممهکی از ییممموزا وكاربنممدهای كمموهزایی اسممت
ای و نوارهمممای كممموهزایی كونمممک و بمممزر قممماره
1396پاییز ، سی و یکت ، شاارههشتتسا پتمممرولوژی، 112
از دیربمماز، بسممیاری گممذارد. یش مممیرا بممه نامما گونمماگون
و تکامممم شناسمممان بمممه بررسمممی پیمممدایش از زممممین
كممه ازآنجممایی .انممد پرداختممهسمماختاری ایممن كاربنممد
، هامواره كاربنمد اسمت ایمن بخشمی از سرزمین ایمران
گونماگونی بموده اسمت كمه همر یمک بمه تحمو ت دنار
انممد. كنممونی آن مممبثر بممودهطممر ای در پیممدایش گونممه
پیممدایشدر رویممدادتممرین و فراگیرتممرین تشمماید مهمم
ک ییماگامایی سمنوزو فراینمدهای پوسمته ایمران زممین،
پممی فمماز كمموهزایی آل ممی روی د كممه در نبمموده باشمم
-همای آلمم رشمته كموه اند. رویمداد ایمن كموهزایی داده
هممای داده اسممت و كمموه تممیثیر قممرار تحممترا هیاالیمما
و یما كامی زممان و همت در آممده امروزیشک ایران به
ماممدنی هممای بخممش بزرگممی از اندوختممه از آن، پممس
فمماز رخممداددر پممی البممرز، در انممد. پدیممد آمممدهایممران
جنمموبی دامنمم از شمماالی دامنمم ، د رامیمم كمموهزایی
همممای هنهشمممت ،رو هامممین بمممهشمممده اسمممت و جمممدا
رسمموبی پهنمم دو در ایممران شمماالی بخممش سممنوزوییکِ
البممرز، نمموبیج بخممش در. انممد هدشمم انباشممته جداگانممه
هممای آواری انباشممت و فرسایشممی هممای دوره از پممس
دریمممای بممما زممممین ،(فجمممن كنگلمممومرای) پالئوسمممن
نشسمت تمه بمرای جایگماه خموبی و پوشمیده ژرفمایی كت
پیشمممین، ائوسمممن دار نومولیمممت همممای آهمممک سمممن
میممانی ائوسممن سممبز هممای توفیممت و (زیممارت سممازند)
. در (Aghanabati, 2004) اسممت شممده (كممرج سممازند)
شممناخته شممده آتشفشممانی اصمملی پهنممه ایممران سممه
ی بماختر -در شماا ایمران بما رونمد خماوری : یکیاست
در شمممود و دیگمممری البمممرز نامیمممده ممممیپهنمممه كمممه
-بمماختری بمماختری ایممران بمما رونممد شمماا جنممو
دختممر نممام دارد. -ارومیممهپهنممه كممهخمماوری جنممو
همممای سمممن بمممزر همممای مجاوعمممه ،هاچنمممین
ایممران )بلمموت لمموت و خمماورترشممیری در آتشفشممانی
نشممماگیربلمموت لمموت( -درز سیسمممتان مممرز زمممین
-ک پسمین ییم هما در مزوزو پهنمه . همر سمه ایمن هستند
انممد. ائوسممن فامما بمموده ویمم ه بممهک پیشممین ییسممنوزو
فراینمدهای كمه پ وهشمگران بمر ایمن باورنمد بسیاری از
وابسممته بممه فممرورانش پهنممه ایممن سممهدر آتشفشممانی
.(Berberian and King, 1981) هستند
ک، در سممهییسممنوزو در آغمماز ییفاالیممت ماگامما
ایممران بیشممترین خمماوردختممر و -البممرز و ارومیممهپهنممه
بسمممیاری از و از دیربممماز را داشمممته اسمممت تاركمممز
.انممد شناسممان ایرانممی و خممارجی بممه آن پرداختممه زمممین
سممن بممه ایممران زاد آتشفشممان واحممدهای سممتبرترین
ماگاممایی كاممان در ویمم ه بممه هكمم هسممتند ائوسممن
لمموت، بلمموت ایممران، خمماورهممای كمموه بزمممان، –ارومیممه
بماختری شماا و البمرز جنموبی بخمش بینمالود، جنو
آتشفشممانیهممای سممن دارنممد. در رخناممون آذربایجممان
جایگممماه پیمممدایش و شناسممی سمممن ایمممران، ائوسممن
،هاچنمین . بسمیار گونماگون اسمت (ای قماره – دریایی)
تغییمممرات نیمممزهممما سمممن ایمممن اییشمممیای تركیمممب
-البمممرز»دارد. در ک،بازیممم تممما اسمممیدی از بسمممیاری،
شممام ائوسممن، آتشفشممانی فراینممدهای ،«آذربایجممان
همممای گمممدازه و آذرآواریهممای سمممن از ای مجاوعممه
داشمته میمانی سمن ائوسمن بیشمتر كمه هسمتند دریایی
.دارنممد نممام «سممازند كممرج» ایممران شناسممی نینممه در و
البممرز) تممالشهممای كمموه تمما دامغممان از كممه دسممازن ایممن
دهنمممد نشمممان دارد گسمممترش (بممماختری و مركمممزی
زیردریمماییهممای آتشفشممان شممدید انفجمماری تکاپوهممای
سممتبرا متممر 3000 تمما گمماهو اسممت ائوسممن زمممان در
همممای بررسمممی برپایمممه. (Aghanabati, 2004) دارد
ویمم ه سممازند البممرز و بممهپهنممه ای كممه بممر روی گسممترده
و دشممت زریممنهممای اسممت، تمموف شممدهرج انجممام كمم
.اسممتای از ابهممام زایممی آن، در هالممه زئولیممت نگممونگی
هممای رسممی در كممانیهممای دماونممد دربممار زئولیممتروی
انجمام همایی بررسمی های بخشمی از البمرز مركمزی توف
113 (یالبرز مركز ، پهنهوهكروزیف)دشت نیزر مادنی محدوده در ها توف زایی تیو زئول یایش زمین
,Velayati) همما شممده اسممت. ایممن گممزارش و بررسممی
شممگاه تهممران( انتشممارات جهمماد دانشممگاهی، دان ؛ 1990
انمممد. منطقمممه نیمممز پرداختمممهبمممه زئولیمممت در ایمممن
Pourmoghaddam (2013 ) زئولیممممت دربممممار نیممممز
جممامای داشممته هممای بررسممی دشممت زریممنهممای تمموف
ایممن كلینوپتیلولیممت اسممت. ایشممان از سممنتز زئولیممت
منطقممه نهممار نمموع زئولیممت مرلینوییممت، آنالسممیت،
برپایممهسممت. دسممت آورده ا هكانکرینایممت و ناترولیممت بمم
مامممدنی بخمممشروی Abniki (2011) همممای بررسمممی
هممای ایممن منمماط بمما زئولیممتكیفیممت ، دشممت زریممن
زئولیممت افتممر هممای دیگممر )ماننممد: بخممشهممای زئولیممت
مقایسممه شممرقی(سممانان و زئولیممت میانممه آذربایجممان
ایمن بررسمی ایمن همای یافتمه تمرین شده اسمت. از مهمت
پیشمین، میمزان همای بررسمی در اگرنمه كمه ه استبود
زئممولیتی كاتممر ازمنمماط زئولیممت دماونممد سممدیت در
زئولیمت ایمن دیگمر، گفتمه )بمه است دست آمده بهدیگر
دسممت آمممده از هممای بممه داده، (منطقممه شممیرین اسممت
زئولیمممت دماونمممد دهنمممد ممممی نشمممان، XRFتجزیمممه
آن دو منطقممه زئممولیتی دیگممر سممدیت وشممیرین نیسممت
زئولیممت منطقممه رین تمم فممراوانهاچنممین، . اسممتبمما تر
شممده اسممت. دانسممتهكلینوپتیلولیممت و هیو نممدیت
دورسممنجی در شناسممایی گسمم ، منمماط هممای بررسممی
كممار ایشممان بنیممان، همما سممن شناسمماییدگرسممانی و
بود.
شناسی عمومی زمین
كیلمممومتری 40در دشمممت زریمممنمنطقمممه مامممدنی
در محمدوده ورقمه ،شهرسمتان فیروزكموه باختری جنو
میممان، (Salamati, in press)یروزكمموه ف 1:100000
خماوری 52˚16́36̋تا 52˚31´58̋های جغرافیایی طو
شماالی، 35˚34́ 32̋تا 35˚32́ 30̋ های جغرافیایی و عرض
، ایممن Stöcklin (1972)بنممدی رده برپایممه جممای دارد.
(. 1رود )شک شاار می البرز بهپهنه از بخشی منطقه
شناسممی شممه زمممین در نق دشممت زریممنمحممدوده
جممای (Salamati, in press) فیروزكمموه 1:100000
ایممن منطقممه تممرین سممازندهای (. مهممت2دارد )شممک
عبارتند از:
-فجن: كنگلومرای آهکی به رن خاكستریالف( سازند
PE) قرمزscf)؛
: سن آهک و توف به رن خاكسمتری و زرد ( سازند
(Ez)؛
ی و شی به رنم : تناو توف، توف شیلپ( سازند كرج
یی از هما صمورت محلمی بما افم سبز تا خاكستری به
Ek) ژی س سن آهک وtsh)؛
گچمی عدسی نندین: سن آهک مارنی با ج( سازند قت
(QM1m
q).
شممده در بمما ، واحممدهای یادبممر سممازندهای افممزون
M2واحمممدهای و هسمممتنددیگمممری نیمممز در منطقمممه
و سممن كنگلممومرایی( شممی و ماسممه -سممن )ماسممه
Em هممایی از سممن آهممک و تمموف یممه )مممارن بمما میممان
. هسمتند تمرین آنهما از مهمت به رن خاكستری روشمن(
سممن درشممت دانممه بمما جورشممدگی كنگلممومرا و ماسممه
PLQكممواترنری )واحممد -سممن پلیوسممن كممت و بممه C ،)
)ممارن، شمی ، ژیم س و نامک بمه رنم M1واحدهای
شممممی ، -سممممن )ماسممممه M2قرمممممز( و -بممممنفش
سمممن كنگلمممومرایی( بممما سمممن میوسمممن را هماسممم
منطقمممه، تمممرین واحمممدهایِ جممموان. انمممد پوشمممانده
بممادبزنی آبرفتممی كهممن و جمموان بمما سممن هممای رسممو
همای سمبز رنم ائوسمن سمازند تموف كواترنری هستند.
اگرنمه سمازند . هسمتند دشمت های زریمن سن كرج از
سمازند های سمبز البمرز جنموبی اسمت، كرج یادآور توف
یهمما در رخناممونهاچنممین، بممرش الگممو و دركممرج
رو، ؛ ازایمن نمدارد یشناسمی هاگنم ، تركیمب سمن دیگر
عضممو 5، بممه سممتبرامتممر 3300در بممرش الگممو، بمما
1396پاییز ، سی و یکت ، شاارههشتتسا پتمممرولوژی، 114
شناسمممی منطقمممه سمممن اسمممت. شمممده بنمممدی رده
اسممت. «بخممش تمموف بمما یی » هااننممددشممت زریممن
همای بما یی سمازند كمرج گسمترش ها در بخش زئولیت
سمن ی گماه بما تنماو شمی و ماسمه دارند. اف زئولیت
و گمماه مممارن سممبز تمما خاكسممتر تمموفی سممازند كممرج
تمما 3از سممتبرای آن و شممود دیممده مممی درمیممان یممک
:ماننممدژرفمما ) هممای آهکممی كممت متممر اسممت. یممه 200
جممای روی افمم زئولیممت (ای سممازند قممت آهممک ماسممه
پهنممه دریممایی دهنممد پدیممده نشممان. ایممن انممد گرفتممه
پیممدایشهممای سممبز كممرج بممرای وفروی تممژرفمما كممت
.(Velayati, 1990)زئولیت است
همما و همما، درزه هممر سممه عنصممر سمماختاانی نممین
همای پیراممون بخمش و دشمت ها در منطقمه زریمن گس
وع درزه طمولی، عریمی همر سمه نم شموند. ممی آن دیده
. در میمان آنهمما، شموند ه ممی دیمد هما روی یمه و برشمی
فراوانممیو نممی بیشممتری دارنممد هممای برشممی فراوا درزه
پممممس از آنهاسممممت هممممای عریممممی و طممممولی درزه
(Pourmoghaddam, 2013.)
بمما تغییراتممی پممس از Stöcklin (1972،)، برگرفتممه از البممرزپهنممه در دشممت منطقممه زریممن جایگمماهایممران و سمماختاریواحممدهای -1شممک
Shahabpour (1994)
115 (یالبرز مركز ، پهنهوهكروزیف)دشت نیزر مادنی محدوده در ها توف زایی تیو زئول یایش زمین
(Salamati, in press)فیروزكوه 1:100000برگرفته از نقشه ،دشت زرینشناسی نقشه زمین -2شک
انجام پژوهش روش
شناسممی سممن نگمماری و سممن بررسممیبممرای
برپایممه، دشممت زریممنهممای آذرآواری منطقممه سممن
از ناونممه سممنگی 50شمماار صممحرایی، هممای بررسممی
و دشمت زریمن روستای باخترهای سازند كرج در توف
ایمن از میان برداشت شد.وستا مادنی این ر بخشدر
همای بررسمی مقطع نازت تهیه و پس از 30ها، ناونه
10 شماار بمرداری از آنهما، و عکس نگاری سن دقی
در بودنممد برگزیممده و لیتیممک كممه بممیناونممه سممنگی
-ICPو XRFهمای روش بما كانادا Actlabsآزمایشگاه
MS شمممیایایی همممای زممممین دادهد. تجزیمممه شمممدن
بررسی Igpetو GCDKit های افزار نرم مده باآ دست به
برگزیده ناونه سنگی 14 شاار. شدندتحلی س س و
تجزیمه انجمام برایگستر تهران به آزمایشگاه وین نیز
XRD روش آممده بما دسمت های بمه دادهشد. فرستاده
.شدندو تحلی بررسیهاناوالت
1396پاییز ، سی و یکت ، شاارههشتتسا پتمممرولوژی، 116
بحث
نگاری سنگ
انمدازه همایی بمه ههمای آذرآواری ایمن منطقمه دانم سن
Fisherبنممدی رده برپایممه دارد و متممر میلممی 2تممر از كونممک
Schmidناممودار برپایممهشمموند. (، تمموف نامیممده مممی1966)
تمموف و در محممدوده كریسممتا همما ایممن تمموف (، 1981)
هما ایمن تموف بیشمتر گیرنمد. بافمت ممی جمای تموف ویتریک
و نگاری سن های بررسیبر پایه (. 3)شک است ویتروفیری
)شمک XRD همای داده( و 4و 3همای میکروسکوپی )شک
ا پالژیمموكالز، كمموارتز، همم هممای اصمملی ایممن سممن كممانی ،(5
های ثانویمه آنهما، آنالسمیت، فلدس ارها و بیوتیت و كانی آلکالی
های رسمی كلسیت كلریت و كانی كلینوپتیلولیت، هیو ندیت،
ا هم همای فرعمی ایمن سمن كمانی های كمدر از كانی هستند.
بما مامدنی های های درون بخش حفرهها و شکستگی هستند.
هممای كلینوپتیلولیممت و زئولیممت زئولیممتِ ماننممد هممایی كممانی
. اند اسفرولیتی پر شده
ترتیمب بلورهمای كموارتز، ، بمه Pl و Qtz، Bt) بافمت ویتروفیمری (A: (یپهنه البرز مركمز روزكوه،ی)ف دشت زرینهای میکروسکوپی از توف تصویرهای -3 شک
ترتیمب لیتیمک، ، بمه Pl و D) Lit ،Qtz؛ شک در ویتریمک تموف Yتصویری از حضور شارد (C؛ ( بافت ویتریک با شارد جناغیB(؛ هستند بیوتیت و پالژیوكالز
Kretzهما از اختصاری كمانی ناادی هاللی در زمینه سن )ا ( شاردهای شیشهF؛ ای در زمینه سن ای صفحه شاردهای شیشه (E؛ هستند كوارتز و پالژیوكالز
برگرفته شده است(( 1983)
نرخه طمو نی را ها در شکاف و گس گرمابی های سیا
هما ایمن سمیا ژرفا خاستگاهی برای گذرانند. دریاهای كت می
نقش شستشمو و نیز گرمای ژئوترما منطقه روند. شاار می به
در )زئمولیتی همای گذاری كانی رسو ان،در پایانحال مواد و
pH هممای شمک را داشمته اسممت. در آن (خنثمی تما اسممیدی
شممک ، داسممی و Y )ماننممد:ای شمماردهای شیشممه گونمماگون
(.3شوند )شک ها دیده می در این سن (ای صفحه
كمت دسمت شمک كمه ماننمد یما داسمی شاردهای صمفحه
تركیممده یممک سممطی خایممده )كممه بخشممی از دیممواره حفممره
داری كممه بمما آ بیرونممی ماگاممای حبمما از، دارنممداسممت(
دار یما انمد. شماردهای قالمب پدیمد آممده كمنش داشمته برهت
بمما سممطو ،(Blocky Shards)ای دارای سمماختاان تکممه
تممرین شمماردها در خاكسممترهای كممو و كممت حفممره، فممراوان
,Wohletz) هسممتند کولکانیممک اسممیدی و بازیمم -هیممدرو
هممای كامم لکس دارایزند كممرج بمما سممن ائوسممن . سمما(1983
Iwao and) اسمممت آذرآواری و آتشفشمممانی زیردریمممایی
117 (یالبرز مركز ، پهنهوهكروزیف)دشت نیزر مادنی محدوده در ها توف زایی تیو زئول یایش زمین
Hushmand-Zadeh, 1971) . همممای شمممک آنالسمممیت بممما
. ایمن كمانی در دممای شموند ه ممی گموش دیمد تی یک ننمد
كیلوبممار متبلممور 5تمما 2آ و در فشممار C°200 نزدیممک بممه
اممما اگممر ؛اسممت 8آنالسممیت بممرای پیممدایش pHشممود. مممی
pH در دمممای شممود، آنالسممیت 10بیشممتر ازC °100 نیممز
. آنالسممیت در (Kim and Burley, 1971) آیممد مممیپدیممد
صمورت پراكنمده، تجاامی همای سمازند كمرج بمه توف زمینه
(.4 شود )شک و سالت دیده می
(: آنالسیتAnl) PPL تصویر( B ؛XPL تصویر( A: (یپهنه البرز مركز دشت، )زرین های زئولیتی های میزبان كانی میکروسکوپی از توف تصویرهای -4شک
بمرای XRDآممده در تجزیمه دسمت بههای ( كانیAی(: پهنه البرز مركز روزكوه،یفدشت ) زرینمادن ائوسن در های توف برای ناونه XRDالگوهای -5شک
(: كائولینیتK؛ ایلیت: I؛ : كوارتزQ؛ : ارتوكالزOr ؛: آنالسیتA) 33Aشااره ناونه برای XRD یهآمده در تجز دست بههای كانی( B؛ 2Aشااره ناونه
1396پاییز ، سی و یکت ، شاارههشتتسا پتمممرولوژی، 118
شیمی زمین
عنصمرهای اصملی و اییِشمیای زمین های تجزیه داده
در دشمت زریمن های آذرآواری منطقه سن كایا برای
همای دادهاین گیری از با بهرهاست. آورده شده 1جدو
زایممیِ )پتروژنممز( خاسممتگاه و سممن ،ایییایشمم زمممین
نامودار پایمه بمر . شموند ه ممی شمناخت همای سمنگی ناونه
(، تركیمممب 1977) Floydو Winchester پیشمممنهادیِ
تراكیت، ریوداسیت/ داسیت و ریولیت/ ها شیایایی ناونه
نامودار برپایمه هاچنمین، (.A -6 )شمک اسمت داسیت
همممای تممموف(، 1979و هاکممماران ) Cox پیشمممنهادیِ
همای ریمولیتی، تراكیتمی و سمن گستر در دشت زرین
(. B -6 گیرند )شک می جایداسیتی
كایما خماكی كایما و یعنصمرها (، ؛ برپایمه درصمد وزنمی XRF)بمه روش یاصمل یعنصمرها ییِایایشم نیزمم هیم تجز یهما داده -1جدو
(یپهنه البرز مركز روزكوه،یف) دشت زرین های سنگی منطقه ناونهبرای ( ppm؛ برپایه ICP-MS)به روش
Sample No. Z1B Z12A Z1C Z16A Z10A Z29A Z2A Z24A Z30A Z39A
SiO2 63.13 63.46 63.77 65.75 67.72 69.51 69.81 71.68 72.27 73.39
TiO2 0.41 0.34 0.34 0.35 0.14 0.27 0.24 0.25 0.35 0.29
Al2O3 16.39 11.49 11.45 11.68 12.31 10.99 13.58 12.14 11.25 12.67
Fe2O3(T) 2.91 1.20 0.87 1.09 1.08 2.01 1.28 0.99 2.02 1.37
MnO 0.01 0.03 0.04 < 0.01 0.02 0.06 0.02 0.02 0.07 0.02
MgO 1.05 1.01 0.87 0.86 0.51 0.77 0.61 0.55 1.08 1.04
CaO 0.29 3.12 2.98 1.39 0.88 2.83 0.84 1.70 0.83 0.73
Na2O 3.41 3.68 3.63 3.56 3.05 3.01 3.56 4.68 3.56 1.48
K2O 6.33 1.08 1.47 0.84 4.68 2.83 5.43 2.09 2.19 6.18
P2O5 0.08 0.05 0.05 0.05 0.06 0.05 0.07 0.04 0.06 0.07
LOI 5.22 14.57 14.24 13.66 9.54 6.22 3.85 5.68 5.5 3.51
Total 99.24 100 99.69 99.24 99.98 98.55 99.3 99.8 99.16 100.7
V 18 12 9 10 8 22 33 17 28 16
Ni 2 1 1 1 < 1 3 3 2 4 5
Co 3 2 2 11 7 5 10 7 5 7
Cu 16 27 18 31 20 32 37 35 24 57
Zn 88 42 45 10 74 75 19 27 73 176
W 22 9 7 174 20 28 56 64 42 62
Rb 210 < 20 100 < 20 80 100 < 20 < 20 100 160
Ba 247 85 595 56 102 1860 361 116 813 1020
Sr 43 859 1574 872 1341 142 72 79 66 70
Be 3 2 2 2 3 2 1 1 1 2
Y 38 38 44 38 24 39 24 21 26 34
Zr 377 249 304 234 118 174 83 145 231 257
Cs 25.4 5.1 6.8 10.3 4 16 13.4 27.6 18 3.1
Hf 9.1 6.8 6 < 0.5 2.5 4.9 < 0.5 < 0.5 5.7 7
Ta < 1 < 1 < 1 < 1 < 1 < 1 < 1 < 1 < 1 < 1
Th 20 8.6 8.4 8.2 12 9.3 8.7 12.9 9 13.8
U 5.9 3 2.5 4.4 3.5 4.8 3 5.3 2.1 4.8
Pb 6 8 < 5 < 5 < 5 21 < 5 < 5 10 109
La 44.7 26.7 27.4 25.2 26.1 27.4 19.3 25.8 24.8 30.3
Ce 81 48 45 47 36 42 31 42 37 55
Nd 27 22 25 14 16 20 8 16 14 17
Sm 6.1 4.6 4.4 4 2.3 3.8 1.9 2.5 3.1 4.5
Eu 0.8 0.5 0.7 0.4 < 0.1 0.4 0.2 0.6 0.4 0.4
Yb 4 3.3 3.3 3.7 1.4 3.2 1.4 2 3 3.5
Lu 0.54 0.48 0.46 0.42 0.26 0.41 0.21 0.26 0.34 0.46
119 (یالبرز مركز ، پهنهوهكروزیف)دشت نیزر مادنی محدوده در ها توف زایی تیو زئول یایش زمین
در SiO2( نامودار Aهمای آذریمن. بنمدی سمن ردهدر ناودارهمای (یپهنمه البمرز مركمز روزكموه، یف) دشمت زریمن همای ناونمه جایگماه -6 شک
SiO2 (Cox et al., 1979) برابردر Na2O+K2O ناودار (B (؛Winchester and Floyd, 1977) Zr/TiO2 برابر
،Baragar (1971)و Irvine پیشممنهادیِ نامموداردر
در برابممر (Na2O+K2O) درصممد وزنممی مجامموع آلکممالی
بمرای شناسمایی و شمود داده ممی نشان (SiO2)سیلیس
شمود ه ممی كمار بمرد بمه آلکالن و آلکمالن های سا سن
همای سمن بیشتر، برپایه ناودار یادشده. (A -7)شک
.هما هسمتند آلکمالن سما گسمتر دشت در منطقه زرین
و Irvineتمایی پیشمنهادیِ هبر روی ناودار سم هاچنین،
Baragar (1971 ،)آلکمالن كالک روند و سرشتها ناونه
(. B -7)شک دهند نشان می
در شناسممایی( 2007و هاکمماران ) Hastieناممودار
شمود. در ایمن نامودار از ممی كار بمرده بهسری ماگاایی
سممری شناسمماییبممرای Thو Co عنصممرهای فراوانممی
ایمن نامودار، كارگیری با به. شود بهره گرفته میماگاایی
یکدیگرتی از یا هآلکالن و تول های شوشونیتی، كالک سری
همای ناونمه بیشمتر این ناودار، برپایه. شوند می شناخته
آلکممالن كالمک گسممتر در دشمت زریممنآذرآواری منطقمه
(.C -7گیرند )شک می جایپتاسیت با و شوشونیتی
برپایمممهكمممه A/NKدر برابمممر A/CNKنامممودار از
در برابمر Al2O3/CaO+Na2O+K2Oهای ملکولی نسبت
Al2O3/Na2O+K2O (Shand, 1943; Maniar and
Piccoli, 1989) ،های شماخ گروه شناسایی برایاست
. در این شود ه میبهره برداز آلومینیت شدگی درجه اشباع
بوده 1ها بیشتر از ناونه برای هاه A/NKنسبت ناودار
جممایمتمماآلومین تمما پرآلممومین گسممتر همما در نممهو ناو
هما یری ناونمه گاست كه جای گفتنی(. 8گیرند )شک می
حقیقمت، . در دارد های گوناگونی علتپرآلومین بخشدر
هممای گسممترده كممانی)تفریمم ( جممدایش ماننممدعممواملی
آلکمالن، ماگاای كالمک پالژیوكالز، هورنبلند و بیوتیت از
از سرشمماردر برگیرنممده آ یممش یممک ناونممه بمما سممن
انی سریسمیتی سپلیتی، دگر های یت )مانند: تركیبآلومین
سموی با وی گی متاآلومین را به یمذابیا پروپیلیتی و ...(،
هرننممد ؛(Collins, 1988)دهنممد مممیپرآلممومین سممو
بسما نمه نیمز دشت زرینهای منطقه زایی در توف زئولیت
پرآلمومین نقمش سوی سرشت ها به در گرایش این سن
. دارد
گوشمته های تركیبشده به در ناودار عنکبوتی بهنجار
شممدگی در (، تهممی9و كنممدریت )شممک مممور اولیممه،
، Euمنفممی بسممیارهممای و آنومممالی Sr، P، Ti هایعنصممر
تیتانیممت و ±آپاتیممت، مگنتیممت جممدایشدهنممد نشممان
سموی بمه MREEپیش از فموران اسمت. رونمد پالژیوكالز
1396پاییز ، سی و یکت ، شاارههشتتسا پتمممرولوژی، 120
HREEجمدایش دهمد ب مالیمت دارد كمه نشمان ممی ، شی
آ ماگامایی مقمدار بما وآمفیبو اهایت كاتری داشمته
را نشمان پالژیموكالز رو، جدایش ؛ از اینكاتر سازگار است
.(Moore and Carmichael, 1998) دهد می
در A )Na2O+K2O .سممری ماگاممایی سمماییشنادر ناودارهممای (یپهنممه البممرز مركممز روزكمموه،ی)ف دشممت زریممنهممای ناونممه جایگمماه -7شممک
Co (Hastie etدر برابممر Th( ناممودار C ؛AFM (Irvine and Barragar, 1971)( ناممودار B ؛SiO2 (Irvine and Barragar, 1971) برابممر
al., 2007)
شناسممایی بممرایA/CNK (Shand, 1943 ) برابممردر A/NKناممودار در (یپهنممه البممرز مركممز روزكمموه،ی)فدشممت هممای زریممن ناونممه -8شممک
ت از آلومینی شدگی های شاخ درجه اشباع گروه
121 (یالبرز مركز ، پهنهوهكروزیف)دشت نیزر مادنی محدوده در ها توف زایی تیو زئول یایش زمین
بممما بممماریت جانشمممینی )در پمممی Baعنصمممرهای
)بمممه دنبممما Pو (پتاسمممیت در ارتممموكالز و بیوتیمممت
همما آنومممالی ایممن كممانی جممدایشبمما پیممدایش آپاتیممت(
دشمت زریمن همای منطقمه انمد. ناونمه منفی پیمدا كمرده
بممممه Eu. آنومممممالی تندهسمممم Euدارای آنومممممالی
؛بسممممتگی دارداكسمممی ن فوگاسمممیته پالژیممموكالز و
شممدن رو، آنومممالی منفممی در مممذا پیامممد خممارج ازایممن
بلممموری در شمممرای در پمممی جمممدایش فلدسممم ارها
.(Wilson, 1989)اسمممت اكسمممی ن كمممت فوگاسمممیته
آنوممممالی ،(2003و هاکمماران ) Wu پیشممنهاد برپایممه
باشممد، هاممراه Srی اگممر بمما آنومممالی منفمم Euمنفممی
هاممراه بمما بمموده و اگممر پالژیمموكالز پیامممد جممدایش
پیامممممد جممممدایش باشممممد، Baآنومممممالی منفممممی
برپایممه آنچممه گفتممه شممد،. بمموده اسممت فلدسمم ار پتاسممیت
زممان همت جمدایش دشمت زریمن همای منطقمه در ناونه
مهاممی در تحممو فلدسمم ار عاممم پالژیمموكالز و پتاسممیت
و هاکممماران Barnes .رود شممماار ممممی بمممهماگامممایی
در هنگممام تبلممور كممه بممر ایممن باورنممد نیممز (2001)
و افممزایش Srپالژیمموكالز، كمماهش ماگامما، جممدایش
.را به دنبا دارد Euآنومالی
ناودارهای بهنجارشده در Ybتا Taروند تغییرات از
الگوهمای بسمیار هااننمد ( B -9شک )مور به تركیب
همای حاشمیه پهنمه ( بمرای 1983) Pearce پیشنهادشد
دهد(. كه تغییراتی را نشان می ناهاوار)روند است فاا
تركیمب نامودار عنکبموتی نندعنصمری بهنجارشمده بمه ( Aدر: ( یپهنمه البمرز مركمز روزكموه، ی)ف دشمت نیم زرهمای منطقمه ناونمه -9شک
( ناممودار C (؛Pearce, 1983)مممور ب تركیممشممده بممه ( ناممودار عنکبمموتی بهنجار B (؛Sun and McDonough, 1989)گوشممته اولیممه
(Sun and McDonough, 1989)كندریت تركیب به نادر خاكی یعنصرهاشده عنکبوتی بهنجار
1396پاییز ، سی و یکت ، شاارههشتتسا پتمممرولوژی، 122
همممای فمممرورانش، پدیدآممممده در پهنمممهماگامممای
دارد؛ HFSE هایصمممرآنوممممالی منفمممی شممماخ از عن
هممای در فازهممای دیرگممداز سممن صممرها ایممن عنزیممرا
در و ماننممد جممای مممی بممهه دگرگممونی پوسممته فرورونممد
شممدگی از . غنممیشمموند مممذا پدیممد آمممده وارد ناممی
عنصممممرهای شممممدگی از و تهممممی LILE هایعنصممممر
HFSE ارتبممماز نزدیکمممی بممما پدیمممده فمممرورانش دارد
بما شمدت میمدان عنصمرهای شمدگی از تهمی (. 9)شک
و فراوانمممی (Nbو Ti ،Ta :ماننمممد) HFSEیممما بممما
LFSEكممت یمما بمما شممدت میممدان عنصممرهای بمما ی
هممممای ( از وی گممممیLaو Rb ،K ،Th ،Ce :ماننممممد)
همممای آتشفشمممانی و كامممان هممما در آشمممکار سمممن
;Gill, 1981)همممای كالمممک آلکمممالن اسمممت سمممری
Hawkesworth et al., 1991; Castillo et al.,
سمممماختی پهنممممه زمممممین شناسممممایی بممممرای .(2007
از ناودارهمممای دشمممت زریمممنهمممای منطقمممه ناونمممه
و هاکممماران Mullerشمممد. همممره گرفتمممهب گونممماگونی
،اصملی و كایما عنصمرهای از گیمری بهمره ( با 1992)
هممممای پهنممممه شناسممممایی بممممرایناودارهممممایی را
ناودارهممای برپایممهانممد. كممرده سمماختی پیشممنهاد زمممین
گسممتر در دشمت زریمن همای منطقممه ، ناونمه 10شمک
دهنممده نشممان وگیرنممد مممی جممایكاممان وابسممته بممه
مممرتب بمما پهنممهدر یادشممدههممای سممن پیممدایش
.هستند فرورانش
(Muller et al., 1992) ی(پهنه البرز مركز روزكوه،یف) دشت زرینهای منطقه ناونه جایگاهو یساخت نیپهنه زم ییشناساناودارهای -10شک
ضعیفدگرگونی درجه -یاژنز تدفینید
سممتبرهممای آذرآواری در سممریكممه دیمماژنز تممدفینی
شمده سماخته پهنمه از نهمار اسمت، شمده بررسمی پن ژا
همما از ایممن پهنممه هممر كممدام . (Iijima, 1978)اسممت
واكنشمیِ همایِ سمری همایِ كمانی همایِ از اجتاماع بیشتر
آلبیممت -هممای آلکممالی زئولیممت –سیلیسممی شیشمم
زدایمی بمما افمزایش عامم ماممرف آ و انمد سماخته شممده
(.11)شک هستند
ونیمت و لموری بمه مونمت انمدكی شیشه سیلیسی كمه
همای از وی گمی دگرسمان شمده، CT-و یا اوپا A-اوپا
واكمنش سمیلیس بما آ ، در پی IIپهنه است. در Iپهنه
هممای آلکممالی كلینوپتیلولیممت و زئولیممترون سممازندی، د
. آینمد پدید ممی ونیت لموری و مونت CT -موردنیت، اوپا
كمه دو اییجم ، آنIIIپهنمه همای آلکمالی در این زئولیمت
انمد. دو جمایگزین شمده آنالسیت باشده، شناختهپهنه زیر
كمه كلینوپتیلولیمت IIIa زیرپهن عبارتند از: III پهنزیر
كه IIIb پهند و زیرشو جایگزین میهیو ندیت با اندكی
، IVپهنه شده است. در جایگزین مونیت باهیو ندیت
مربموز بمه هنمه پ ایمن وشده جایگزین آلبیت باآنالسیت
دگرگونی درجه یایف است.
123 (یالبرز مركز ، پهنهوهكروزیف)دشت نیزر مادنی محدوده در ها توف زایی تیو زئول یایش زمین
ژرفهمای در گاانمه ای پهنمه هایِ این توالی برخی از
. در ایمن (Iijima and Ogihara, 1995)انمد شده بررسی
روی دممایی همای فاصلهدر ها میان پهنهها، انتقا گاانه
ژرفمای ، در IIIو II های پهنه میانرو، مرز از این د.ده می
، در IVو III همای پهنمه میانمتر و مرز 3500 تا 1700
دیمده 12. در شمک استمتری 4500تا 2500 ژرفای
متمر و 100 -700 ستبرایها در پهنهشود كه تبدی می
روی زیممر صممورت هممای دمممایی مشخصممی بممه فاصمملهدر
:دهد می
C° 50-41 برابمر Iو IIهمای پهنهدر مرز گستر دمایی -
است؛ C° 44 میانگین آنبوده و
C° 91-80برابر IIو IIIهای پهنهدر مرز گستر دمایی -
است؛ C° 84میانگین آن بوده و
برابمر IIIو IVهای میان پهنهدر مرز گستر دمایی -
C °124-122 و میانگین آنبوده C° 123 .است
همایی همای اتوژنیمک و دیگمر سمیلیکات همای زئولیمت پهنمه -11شک
سممممتبر از دیمممماژنز تمممدفینی در یممممک مقطممممع هنگممممامكمممه در
در IVپهنمه شموند. دیمده ممی همای سیلیسمی دریمایی كالستیک ولکانو
(Iijima, 1978)شود بندی می ردهرژیت دگرگونی
سممتبرهممای هممای سیلیسممی در سممکانس تمموف دیمماژنز تممدفینیِ پدیدآمممده هنگممامِ و زئولیممت تههممای سممیلیکا بنممدی كممانی پهنممه -12شممک
(Iijima and Ogihara, 1995) دریایی
شمده دیمده همای كمانی برپایمه و 11با توجمه بمه شمک
هممای دیمماژنز پهنممه، دشممت زریممنهممای منطقممه در تمموف
و در I. در مرحلممه شمموند مممی شناسممایی IIIو I ،IIتممدفینی
درجممه سممانتیگراد، شیشممه سیلیسممی 44دمممای كاتممر از
1396پاییز ، سی و یکت ، شاارههشتتسا پتمممرولوژی، 124
بما اینکمه شمده اسمت. ونیمت دگرسمان لموری به مونت اندكی
همای كموارتز ثانویممه، ایلیمت، آنالسمیت، كلریممت در كمانی
نبمود ، شموند دیمده ممی دشمت زریمن های منطقمه سن
دهمد نشمان ممی همای شماخ مونیمت و آلبیمت كانی
–پیشممرفت ایممن فراینممدها در مممرز دیمماژنز تممدفینی
بممموده C° 123-84 دممممایی گسمممتر دگرگمممونی در
. است
بماختر شمده روی ممواد آتشفشمانی انجام های بررسی
پهنمه همای كانیاند نیز نشان دادهكاربند هیاالیا )البرز(
:دممما از بمما بممه پممایین كممتدیماژنز تممدفینی و دگرگممونی
هسمتند آلبیت -اپیدوت -پرهنیت ←آلبیت ←آنالسیت
(Iwao and Hushmand-Zadeh, 1971) ایممن نکتممه و
را نشمان پم وهش این آمده در دست بههای درستیِ یافته
شمده روی انجمام همای بررسمی پایه برهاچنین، . دهد می
اسملواكی، تبلمور Trbovisteهمای ریمولیتی ناحیمه توف
پیاممد همای كلینوپتیلولیمت، موردنیمت و آنالسمیت كانی
بموده اسمت دگرگمونی درجمه یمایف –دیاژنز تمدفینی
(Reed et al., 1993a, b) .
گیری نتیجه
تممموف بممما دشمممت، ویتریمممک در منطقمممه زریمممن
ریولیممت، ریوداسممیت، داسممیت و تراكیممت هممای تركیممب
. هسمممتندسمممازند كمممرج درهمممای آذرآواری سمممن از
همای كموارتز، كمانی دهنمد نشمان نگماری سمن بررسی
فلدسممم ار، كلسمممیت، كلریمممت، پالژیممموكالز، آلکمممالی
دار و رسممی در هممای آهممن بیوتیممت، زئولیممت، كممانی
همممای داده پایمممهبرهمممای منطقمممه اسمممت. سمممن
همممای آتشفشمممانی منطقمممه سمممن ،اییشمممیای زممممین
و متمماآلومین دارنممد آلکممالن كالممک سرشممت دشممت زریمن
كمماربرد ناودارهممای شناسممایی . هسممتند تمما پرآلممومین
از شممدگی غنممیهاممراه سمماختی ماگامما بممه پهنممه زمممین
عنصممممرهای شممممدگی از و تهممممی LILEعنصممممرهای
HFSE ه هممای منطقمم سممن دهنممد پیممدایش نشممان
حاشممیه در فممرورانش مممرتب بمما پهنممهدر دشممت زریممن
. هستندای فاا قاره
همای كموارتز ثانویمه، ایلیمت، آنالسمیت، كانی با اینکه
همممای منطقمممه مونتاوریلونیمممت و كلریمممت در سمممن
هممای كممانیشمموند؛ اممما نبممود دیممده مممی دشممت زریممن
پیشمرفت ایمن دهنمد نشمان شاخ مونیت و آلبیمت
گسممتر دگرگممونی در –تممدفینی دیمماژنز فراینممدها در مممرز
.است C° 123-84 دمایی
گزاری سپاس
هممای جنمما آقممای دكتممر سمملاان و یتممی و از تممالش
بازدیمممدهایجمممواد مهرپویممما بمممرای هاکممماری در آقمممای
شود. گزاری می صحرایی س اس
منابع
Aghanabati, A. (2004) Geology of Iran. Geological survey of Iran, Tehran (in Persian).
Abniki, M. (2011) Study of Damavand area zeolites according to its applications in industry and
agriculture and also its structure changes study by scanning electron microscopy. M.Sc. thesis, Islamic
Azad University Tehran South Branch, Tehran (in Persian).
Barnes, C. G., Burton, B. R., Burling, T. C., Wright, J. E., and Karlsson, H. R. (2001) Petrology and
geochemistry of the late Eocene Harrison Pass pluton, Ruby mountains Core Complex, Northeastern
Nevada. Journal of Petrology 42: 901-929.
Berberian, M. and King, G. C. P. (1981) Towards a paleogeography and tectonic evolution of Iran.
Canadian Journal of Earth Science 18: 210-256.
125 (یالبرز مركز ، پهنهوهكروزیف)دشت نیزر مادنی محدوده در ها توف زایی تیو زئول یایش زمین
Castillo, P. R., Rigby, S. J. and Solidum, R. U. (2007) Origin of high field strength element enrichment in
volcanic arcs: geochemical evidence from the Sulu Arc, Southern Philippines. Lithos 97(3-4): 271-288.
Collins, L. G. (1988) Hydrothermal differentiation and myrmekite- A clue to many geologic puzzles.
Theophrastus Publications S. A., Athens.
Cox, K. G., Bell, J. D. and Pankhurts, R. J. (1979) The interpretation of igneous rocks. George Allen &
Unwin.
Fisher, R. V. (1966) Rock composed of volcanic fragments and their classification. Earth Science Reviews
1: 287-98.
Gill, J. B. (1981) Orogenic Andesites and Plate Tectonics. Springer-Verlag, Berlin.
Hastie, A. R., Kerr, A. C., Pearce, J. A. and Mitchell, S. F. (2007) Classification of altered volcanic island
arc rocks using immobile trace elements: Development of the Th-Co discrimination diagram. Journal
of Petrology 48: 2341-2357.
Hawkesworth, C. J., Hergt, J. M., Ellam, R. M. and McDermott, F. (1991) Element fluxes associated with
subduction related magmatism. Philosophical Transactions of the Royal Society of London 335: 393-
405.
Iijima, A. (1978) Geological occurrences of zeolite in marine environments. In: Natural zeolites (Eds.
Sand, L. B., Mumpton, F. A.) 175-198. Pergamon, Oxford.
Iijima, A. and Ogihara, S. (1995) Temperature-time relationships of zeolitic reactions during burial
diagenesis in marine sequences. In: Natural Zeolites: Occurrence, Properties, Use. (Eds. Ming, D. W.
Mumpton, F. A.) 115-124. Brockport, New York.
Irvine, T. N. and Baragar, W. R. (1971) A guide to the chemical classification of the common volcanic
rocks. Canadian. Journal of Earth Sciences 8: 523–546.
Iwao, S. and Hushmand-Zadeh, A. (1971) Stratigraphy and petrology of the low-grade regionally
metamorphosed rocks of the Eocene formation in the Alborz Range, north of Tehran, Iran. The Journal
of the Japanese Association of Mineralogists, Petrologists and Economic Geologists 65: 265-285.
Kretz, R. (1983) Symbols for rock-forming minerals. American Mineralogist 68: 277-279.
Kim, K. T. and Burley, B. J. (1971) Phase equilibria in the system NaAlSi3O8-NaAlSiO4-H2O with special
emphasis on the stability of analcite. Canadian Journal of Earth Sciences 8(3): 311-338.
Maniar, P. D. and Picooli, P. M. (1989) Tectonic discrimination of granitoids. Geological Society of
America Bulletin 101: 635–643.
Moore, G. M. and Carmichael, I. S. E. (1998) The hydrous phase equilibria (to 3 kbar) of an andesite and
basaltic andesite from western Mexico: Constraints on water content and conditions of phenocryst
growth. Contributions to Mineralogy and Petrology 130: 304–319.
Muller, D., Rock, N. M. S. and Groves, D. I. (1992) Geochemical discrimination between shoshonitic and
potassic rocks, from different tectonic setting: a pilot study. Mineralogy and Petrology 46: 259–289.
Pearce, J. A. (1983) Role of the sub-continental lithosphere in magma genesis at active continental
margins. In: Continental Basalts and Mantle Xenoliths (Eds. Hawkesworth, C. J., Norry, M. J.) 230–
249. Shiva Publications, Nantwich.
Pourmoghaddam, M. (2013) Synthesis of zeolites, merlinoite minerals of Damavand’s natural clinoptiloite
zeolites mineral in hydrothermal conditions, under the influence of alkaline mediums. Iranian Journal
of Earth Sciences 5: 21-24.
1396پاییز ، سی و یکت ، شاارههشتتسا پتمممرولوژی، 126
Reed, J. K., Gipson, M. Jr. and Neese, D. G. (1993a) Hydrocarbon potential of sandstone reservoirs in the
Neogene east Slovakian Basin, Part 1: A petrographic examination of lithology, porosity, and
diagenesis. Journal of Petroleum Geology 16: 89-108.
Reed, J. K., Gipson, M. Jr. and Vass, D. (1993b) Hydrocarbon potential of sandstone reservoirs in the
Neogene east Slovakian Basin, Part 2: Zeolites and clay minerals. Journal of Petroleum Geology 16:
223-236.
Salamati, M. R. (in press) Explanatory of text of Firoozkuh. Geological Quadrangle Map 1:100000,
Geological Survey of Iran, Tehran.
Schmid, R. (1981) Descriptive nomenclature and classification of pyroclastic deposites and fragments:
recommendation of the IUGS Subcommission on the Systematics of Igneous Rocks. Geology 9: 3-41.
Shahabpour, J. (1994) Post-mineralization breccia dike from the Sar-Cheshmeh Porphyry copper deposit,
Kerman, Iran. Exploration and Mining Geology 3: 39-43.
Shand, S. J. (1943) Eruptive rocks. Their genesis, composition, classification and their relation to depsits.
Thomas Murby and Company, London.
Stöcklin, J. (1972) Iran Central septentrional et oriental (en collaboration avec les géologues du Service
Geologique de l’Iran). Lexique Stratigraphique International III, Fascicule 9b, Iran. Centre National de
la Recherche Scientifique, Paris, pp. 1-283.
Sun, S. S. and McDonough, W. F. (1989) Chemical and isotopic systematics of oceanic basalts:
implications for mantle composition and processes. In: Magmatism in oceanic basins (Eds. Saunders,
A. D. and Norry, M. J.) 42: 313-345. Geological Society, London, Special Publications.
Velayati, S. (1990) Study of clay minerals in the tuffs of part of Central Alborz, The Publications (SID) of
Tehran University (in Persian).
Wilson, M. (1989) Igneous petrogenesis a global tectonic approach. Unwin Hyman Ltd., London.
Winchester, J. A. and Floyd, P. A. (1977) Geochemical discrimination of different magma series and their
differentiation products using immobile elements. Chemical Geology 20: 325-342.
Wohletz, K. H. (1983) Mechanisms of hydrovolcanic pyroclast formation: grain- size, scanning electron
microscopy, and experimental studies. 7. Journal of Volcanology and Geothermal Research 17: 31–63.
Wu, F. Y., Jahn, B. M., Wilde, S. A., Lo, C-H., Yui, T-F., Lin, Q., Ge, W-C. and Sun, D-Y. (2003) Highly
fractionated I-type granites in NE Chine (I). Geochronology and petrogenesis. Lithos 66: 241-273.