[1]

Geavanceerd Zoeken voor Journalisten. ©ezraeeman @journalism2ls - 2014

Inleiding:Google:

• zoekt niet op het internet!• zoekt op een index die Google van het internet heeft gemaakt.• Google gebruikt ‘spiders’ (relatief eenvoudige computerprogramma’s) om het internet in kaart te

brengen. De spiders volgen links op webpagina’s en indexeren zo het hele web.• Bij een nieuwe of niet veel bezochte website of webpagina kan het weken duren voordat een

zoekmachine de website vindt, omdat er geen of weinig links naar de betreffende website ofwebpagina zijn.

UITDAGING 1: Zoek een recente officiële lijst met alle spoedartsen van België. (2013).

Basis:Zoektermen:

• Keep it simple. 2 à 3 woorden volstaan meestal.• Gebruik woorden ipv zinnen.• Zoek eerst breed als je weinig info hebt. Dan specifiek

• vb: Breed: piloten ryanair• vb: Specifiek: RPG.com (rynairpilotgroup.com)

• Vraag je af hoe je de gezochte info zelf zou schrijven• Waar kan je zoekterm staan: in de titel? op de pagina? in de url?• Welke woorden staan er eventueel in de buurt?• Welke synoniemen bestaan er voor je zoekterm?

• tip: www.synoniemen.net• Let op de woordvolgorde.

• test: ‘rood wit’ geeft een ander resultaat dan ‘wit rood’.• Schrijfwijze is belangrijk. Google kijkt wel doorheen veelgemaakte spellingsfouten.• Hoofdletters tellen niet mee.

Operators:

Operator Wat het doet Voorbeeld

zoekterm AND zoekterm beide zoektermen in het resultaat.

zee AND gezondheid

zoekterm OR zoekterm een van beide zoektermen in het zoekresultaat. Handig als je schrijfwijze van een naam niet kent.

Kadafi OR Gaddafi OR Quaddafi

“zoekterm” exacte schrijfwijze van een woord of exacte opeenvolging van een woordengroep. Handig voor opzoeken van quotes.

“Change will not come if we wait for some other person or some other time.”

[2]

Geavanceerd Zoeken voor Journalisten. ©ezraeeman @journalism2ls - 2014

Vervolg Operators:

Operator Wat het doet Voorbeeld

zoekterm site:domeinnaam resultaten binnen een specifieke website of internetdomein (com, org, edu,...)

lijst van domeinen: http://bit.ly/rRFZgx

ongevallen site:fgov.be

programma’s site:vtm.be

zoekterm filetype:document resultaten die voorkomen op een specifiek type van documenten (pdf, xls, doc,...)

lijst van documenten:http://bit.ly/13icw07

adressen filetype:xls

persbericht filetype:pdf

link:website geeft pagina’s die linken naar een bepaalde website

link:monarchie.be

related:website geeft pagina’s & websites die eenzelfde thematische inhoud hebben.

related:favv.be

inurl:zoekterm zoekt specifiek woord in de url van een website.

inurl:health

intitle:zoekterm zoekt specifiek woord in de titel van een website.

intitle:geheim

intext:zoekterm zoekt specifiek woord in de tekst van een website.

intext:overleden

getal..getal resultaten met getallen binnen twee opgegeven waarden.

1993..1995

zoekterm * zoekterm gebruik een * als je een bepaald woord niet kent en wil weglaten.

de ronde van *

zoekterm -zoekterm woord van een zoekresultaat weglaten

snelheid jaguar -auto

zoekterm AROUND(getal) zoekterm

zoekt een woord dat in de buurt staat van een ander woord. Je kan de afstand bepalen door een getal in te voeren.

gepest AROUND(5) school

cache:website Zoekt een versie van een website/pagina in Google’s cache.

cache:sharia4belgium.com

[3]

Geavanceerd Zoeken voor Journalisten. ©ezraeeman @journalism2ls - 2014

Extra:

Google:• More: zoeken op video, boeken, blogs, discussiefora, patenten,...

• vb: pesten site:.be + discussiefora• Search tools

• filteren op tijd (afgelopen jaar, maand, week, uur,... + custom range)• filteren op resulaten (bezochte sites, niet bezochte sites, leesniveau,..)

• Google features: handige widgets met o.m weer, beurskoers, lokale tijd, sportuitslagen,...• http://www.google.com/help/features.html

Combineer alles.• Google Advanced Search combineert alle operatoren op een eenvoudig invulblad.

• http://www.google.com/advanced_search• Fagan Finder: een alternatief voor Google Advanced Search

• http://www.faganfinder.com/google

Op de hoogte blijven:• Google meldingen in de vorm van e-mailupdates met de laatste relevante

Google resultaten (internet, nieuws,...) op basis van een op voorhand opgestelde zoekopdracht.• vb: een alert instellen elke keer het woord ‘Belgium’ opduikt in Google news.

• Vroeger had je Google Alerts. Die dienst bestaat niet meer. Talkwalker en Mention zijn een goedalternatief.

• http://www.talkwalker.com/alerts• https://en.mention.net/google-alerts

Extra: Wie vaak dezelfde websites doorzoekt kan ook een eigen Google zoekrobot maken die enkel de sites doorzoekt die je opgeeft.

• https://www.google.com/cse

OPLOSSING UITDAGING 1:

• spoedgevallen filetype:xls site:health.fgov.be• + Search tools: filteren op 2013

[4]

Geavanceerd Zoeken voor Journalisten. ©ezraeeman @journalism2ls - 2014

UITDAGING 2: Waar ligt dit kasteel? En kan je het ook voor een avondje boeken = telefoonnr?

Beelden zoeken:Google Image Search:

• images.google.com• denk na over je zoektermen: fukushima levert zowel beelden op van de stad, de kerncentrale,

de ontploffing, tepco,...• gebruik de search tools en filter op grootte, kleur, type, tijd,...

[5]

Geavanceerd Zoeken voor Journalisten. ©ezraeeman @journalism2ls - 2014

Vervolg Beelden zoeken:• Voorbeelden van enkele filters.

• zoekterm: tesla• filter kleur: rood

• zoekterm: tesla• filter kleur: zwart-wit• filter: gezicht

• zoekterm: egypte• filter: kleur• filter: afgelopen 24h

• Je kan ook zoeken op basis van een foto die je upload - in het zoekvenster sleept - of opbasis van de url van de foto. Google zoekt dan op basis van je foto.

[6]

Geavanceerd Zoeken voor Journalisten. ©ezraeeman @journalism2ls - 2014

Vervolg Beelden zoeken:

• Google herkent ook objecten en personen die je met je smartphone trekt:• Google Goggles app: http://www.google.com/mobile/goggles/

• Als je wil achterhalen waar een foto oorspronkelijk vandaan komt (en of hij al dan niet werdgemanipuleerd kan dat met reverse image search.

• http://www.tineye.com

• Ook Youtube heeft geavanceerde zoekfuncties.• Zo kan je video’s filteren op basis van datum, speelduur, kwaliteit,...• Meer info: http://bit.ly/1aE8FPV

• Naast Youtube zijn er nog een heel aantal andere video-zoeksites. (Bing, Dailymotion, Yahoo,...)Op deze pagina staan ze allemaal bij elkaar: http://www.20search.com/video.php

Zoeken in andere talen:

• Google zoekt altijd op basis van je locatie tenzij je dat anders instelt.• In België zal Google dus zoeken op in het domein: Google.be• Soms is het interessant om te kijken welke resultaten je krijgt op andere google domeinen.

• vb: Frankrijk: google.fr, Egypte: google.com.eg, Japan: google.co.jp

[7]

Geavanceerd Zoeken voor Journalisten. ©ezraeeman @journalism2ls - 2014

Vervolg: zoeken in andere talen:

• Vertaal je zoektermen: http://translate.google.com/• vb: ik zoek meer info over het gebruik van schaliegas in Polen• schaliegas & shale gas leveren weinig lokale resultaten op• beter = “gaz łupkowy” op google.pl

• Met Google translate kan je ook een hele site vertalen: copy-paste de url in Google translate.• Bij ‘advanced search’ kan je ook aangeven in welke taal je zoekresultaten wil.

• Bij de browser van Google (Google Chrome) krijg je automatisch de mogelijkheid om siteste vertalen. https://support.google.com/chrome/answer/173424?hl=en#

• Op zoek naar buitenlandse kranten + vertaling?• check: http://newspapermap.com/

Kaarten:

• Google Maps en Google Streetview zijn twee erg krachtige zoektools.• adressen vinden en controleren.• sateliet-aanzicht: zoeken waar mensen met zwembaden en zonnepanelen wonen.• street-view om huisnummers te lezen, locaties te checken, wegen in slechte staat,..• alternatieve toegangswegen vinden voor afgesloten zones (cfr opgravingen,..)• routebeschrijvingen van punt naar punt.• filteren op afstand.

• vb: bank near broekstraat brussel• Een geweldige website die je een goed beeld geeft van de mogelijkheden van Google Maps

• http://www.mapsmaniac.com/• Doorzoek de kaarten-database van Google Earth Gallery

• http://www.google.com/gadgets/directory?synd=earth

[8]

Geavanceerd Zoeken voor Journalisten. ©ezraeeman @journalism2ls - 2014

Vervolg: kaarten:

• Tot slot nog een tool voor gevorderden• Google Maps Engine: Creëer zelf kaarten met verschillende data-lagen.• https://mapsengine.google.com

• vb: custom kaart bij een ramp. zie afbeelding.

RSS:

De term RSS staat voor Really Simple Syndication, het is een makkelijke manier om automatisch op de hoogte te blijven van nieuws op je favoriete sites, blogs of van bekende nieuwssites.

RSS is bedacht zodat je zelf niet al je favoriete websites hoeft te bezoeken. In plaats van zelf te gaan zoeken naar nieuwe artikelen die je nog niet hebt gelezen, kan je een zogenaamde RSS-reader inschakelen voor dit werk.

• Beste RSS-reader van het moment: www.feedly.com• op zoek naar RSS-bronnen: http://ctrlq.org/rss/• Krijg RSS-berichten op basis van Google zoekopdrachten. Zoals Google Alerts, alleen iets

overzichterlijker want alles komt in een RSS-reader ipv je inbox. http://alertstorss.com/

OPLOSSING UITDAGING 2:• Sleep foto kasteel in Google Images Search.• Klik een van de foto’s. Je komt op een Russische website.• Vertaal de website: Google Translate + Google search• Bip Castle bij Sint-Petersburg. Tel (812) 244-28-28

[9]

Geavanceerd Zoeken voor Journalisten. ©ezraeeman @journalism2ls - 2014

Social Media

UITDAGING 3: Zoek het adres van @markterebin en @iljaterebin, de oprichters van ask.fm

• Geen betere bron om personen op te sporen en aan informatie te komen dan sociale media.• Let wel, je kan hierin erg ver gaan. Je moet case per case bekijken of je het recht

op privacy niet schendt.

• Zoekmachines voor social media.• Social Mention: http://socialmention.com

• zoekt op twitter, facebook, flickr, aks, delicious,...• sorteert per hastag, gebruiker, bron, datum, tijd

• Topsy: http://topsy.com/• zoekt voornamelijk op twitter• filter op links, foto’s, video’s, datum, tijd, taal,...

• vb: tweets uit cairo met foto’s van #protest tijdens het afgelopen uur.• Tagboard: http://tagboard.com

• zoekt op hashtags binnen sociale media.

• Twitter• Twitter Advanced Search: https://twitter.com/search-advanced

• filter op woorden, taal, locatie, mood,...• Geofeedia: http://corp.geofeedia.com/

• filter heel gericht op locatie.• vb: tweets uit een bepaalde buurt/straat op een bepaald ogenblik (cfr Wetteren)

• Tweepz: http://tweepz.com/• bepaal wie de moeite is om te volgen bij een specifiek nieuwsfeit.

• Mentionmap: http://mentionmapp.com/• breng twitter-gebruikers in visueel in kaart. Met wie praten ze, waarover tweeten ze vaak...

[10]

Geavanceerd Zoeken voor Journalisten. ©ezraeeman @journalism2ls - 2014

Vervolg Social Media

• Vervolg Twitter• Twiangulate: http://twiangulate.com/search/

• Leg verborgen verbanden bloot tussen twitter-gebruikers.• Wie volgen ze samen, wie zijn hun vrienden, wie behoort tot de inner circle?

• Snapbird: http://snapbird.org/• Doorzoek iemand zijn twittergeschiedenis. Ook gewiste berichten vind je hier soms terug.

• Facebook• Facebook Graph Search: http://on.fb.me/UNW80a

• voer complexe zoekopdrachten op in Facebook• filter op geslacht, relatie, werk, locatie, school, vriendschap, geloof,...

• Instagram• Searchstagram: http://search.stagram.com/

• zoekrobot voor instagram foto’s.

• Linkedin:• Linkedin Advanced Search: http://press.linkedin.com/linkedin-for-journalists

• Foursquare, Google+, Nike+, Glocal,...• Veel apps werken tegenwoordig op basis van je locatie en zijn ook ideaal om iemand te traceren.

• Zoek op welke social media iemand actief is.• PeekYou: http://www.peekyou.com/• Wink: http://wink.com/social-network-search

[11]

Geavanceerd Zoeken voor Journalisten. ©ezraeeman @journalism2ls - 2014

OPLOSSING UITDAGING 3:

• Twiangulate @markterebin en @iljaterebin.• Ontdek dat Natasha Dovgjalo behoort tot de ‘inner circle’• Google ‘Natasha Dovgjalo’.• Volgens verschillende artikels woont ze samen met Mark Terebin.• Check Facebook-profiel Natasha Dovgjalo.

• Check Endomondo Sports Tracker van Natasha Dovgjalo

• Controleer dagelijks renschema.• Start en stop bij appartement in het centrum van Riga.

• Cross-check de straatnaam + “mark terebin” op Google.lv• Bingo!

[12]

Geavanceerd Zoeken voor Journalisten. ©ezraeeman @journalism2ls - 2014

Handige Extra’s

• Alternatieve zoekrobots. Er is meer dan Google alleen.• Zoeken in Directories: http://www.dmoz.org/• Rangschikken op onderwerp: http://search.carrot2.org• Blogs: http://www.google.com/blogsearch• Semantisch zoeken: http://www.wolframalpha.com• Deep Web: http://bit.ly/xkVTj

• Email• Track je mails: http://www.readnotify.com/• Track je mails: http://www.getnotify.com• Analyseer je email-contacten: http://rapportive.com/

• Websites - Ip• Vraag gegevens op over Belgische websites: http://www.dns.be/• Vraag gegevens op over internationale websites: http://www.domaintools.com/• Zoek oude versies van (verdwenen) websites: http://archive.org/web/web.php• Omzeil dead-url’s: http://deadurl.com/• Track veranderingen op webpagina’s: http://www.changedetection.com/

• Bedrijfsinformatie• Balanscentrale Nationale Bank cfr jaarrekeningen: http://bit.ly/UfhMtD• Kruispuntbank Ondernemingen: http://economie.fgov.be/nl/ondernemingen/KBO/• Staatsblad: http://www.ejustice.just.fgov.be/cgi/welcome.pl• Graydon: https://graydon.be/

• Public Data• België: http://data.gov.be/• België: http://publicdata.belgium.be/nl• Internationaal: http://www.google.com/publicdata/directory• Internationaal: http://datamarket.com/• Internationaal: http://www.factual.com/data/t/places

• Zoektrends• http://www.google.com/trends

• Meer tools & tips:• Journalinks: http://www.journalinks.be/• Journalism Tools: http://pinterest.com/journalismtools/

[13]

Geavanceerd Zoeken voor Journalisten. ©ezraeeman @journalism2ls - 2014

Tot slot:

Dit is slechts een introductie in geavanceerd zoeken. Als er genoeg interesse is kunnen we met enkele mensen dieper ingaan op:

• Wobben• Data-scraping & data-mining• Google Refine & Google Fusion• Deep Web & Tor• Zoekwerk in kaart brengen met xmind of text2mindmap• Email-header-analyse• Keyword tool• Maltego• Documentcloud• ....

WAT ALS JE ECHT NIETS VINDT? Just do one more search...