Gazeteciler Cemiyeti İfade ve Basın Özgürlüğü · 2018-11-19 · Ekim 2018 Raporu ....

“Bir gazeteci neredeyse aydınlık oradadır”

Gazeteciler Cemiyeti

İfade ve Basın Özgürlüğü Ekim 2018 Raporu

Gazeteciler Cemiyeti Yönetim Kurulu

Başkan Nazmi Bilgin

Başkan Vekili Savaş Kıratlı

Başkan Yardımcıları Ertürk Yöndem, Ayhan Aydemir, Yusuf Kanlı

Genel Sekreter Ümit Gürtuna

Mali Sekreter Mustafa Yoldaş

Üyeler Güray Soysal, Ali Şimşek, Ali Oruç, Önder Yılmaz, Önder Sürenkök, Olgunay Köse ve Nursun Erel * * * Bu Rapor Gazeteciler Cemiyeti “Press For Freedom / Özgürlük İçin Basın” Çalışma Grubu Tarafından Hazırlanmıştır. * * * İfade ve Basın Özgürlüğü Ulusal Komitesi Başkan Prof. Dr. Korkmaz Alemdar Hukukçu Üye Av. Tuncay Alemdaroğlu Kıdemli Gazeteciler Ali Şımşek ve Sedat Bozkurt Stk Temsilcisi (Kıdemli Gazeteci, Parlamento Muhabirleri Derneği Başkanı) Göksel Bozkurt * * * Özgürlük İçin Basın Çalışma Grubu Koordinatörü Yusuf Kanlı Koordinatör Yardımcısı ve Editör Seva Ülman Erten Araştırmacılar Yıldız Yazıcıoğlu, Naz Akman, Sultan Yavuz, Dicle Kavak, Hazal Özcan * * * Telefon: +90 (312) 427 15 22 Faks: +90 (312) 468 23 84 E-Posta: [email protected] Web Adresi: www.gazetecilercemiyeti.org.tr www.pressforfreedom.org Adres: Üsküp Caddesi (Çevre Sk.) No:35, Çankaya, Ankara * * * Kapak fotoğrafı: Cosmic Creative Reklam sektörü için bir prestij olarak kabul edilen 13’üncü Kırmızı Reklam ödüllerinin 13’üncüsü 26 Mayıs 2016’da gerçekleştirildi. Kırmızı Jüri Özel Ödülünü Cosmic Creati-ve’in hazırladığı “Gazeteciler Cemiyeti - Bir gazeteci neredeyse, aydınlık oradadır” adlı çalışma hak kazandı.

Gazeteciler Cemiyeti hakkında Zamanın Ankara Valisi Nevzat

Tandoğan‘ın makamında yürekleri meslek ve vatan sevgisi ile dolu gazete-ci 7 genç, 10 Ocak 1946 günü heyecanla isteklerini iletirler. “Bizler Mekki Sait Esen, Niyazi Acun, Aka Gündüz, Bi-lal Akba, Adil Akba, Sebahattin Sönmez ve Muvaffak Menemencioğ-lu’yuz. Ankara’da “Gazeteciler Cemi-yeti“ kurmak istiyoruz…”

“Peki” der Vali… “Hangi amaçla?” “Basın organlarındaki gazetecileri

bir araya toplamak, mesleki ve sosyal haklarımızı geliştirmek, mesleğin mec-bur kıldığı hak ve özgürlükleri savun-mak, tüm üyelerimizle birlikte Cumhu-riyet ve demokrasiyi kollamak ve ülke-nin bölünmez bütünlüğünün sonuna ka-dar yanında olmak için” sözleriyle ce-vaplar kurucu heyet üyeleri Vali Tan-doğan’ın sorusunu ve eklerler “Bu söy-lediklerimizi taahhüt olarak kabul edin.”

Yine “Peki” der Vali Nevzat Tan-doğan “Vatan için hayırlı olsun…” 7 gazeteci heyecanla girdikleri Ankara valisinin bu kez daha büyük heyecan ve coşku ile çıkarlar; “Gazeteciler Cemi-yeti“ kurulmuştur.

Türkiye‘nin çok partili siyasi hayata geçişiyle, daha açık bir deyimle, çoğul-cu demokrasiye geçişle yaşıt ve koşut olan Cemiyetimiz, bu taahhütten yola çıkarak o günlerde, Mithatpaşa Cadde-sindeki mütevazı bir binanın zemin ka-tında Mekki Sait Esen başkanlığında bir avuç gazeteci üye ile çıktığı yolu, sevgi ve dayanışma ile pekiştirmiş, 2000’i aşkın üye sayısı, ve bağımsız mali gücü ile bugün, Türkiye’nin en eski, en büyük ve saygın meslek kuru-luşlarından ve sivil toplum örgütlerin-den biri olmuştur.

Cemiyetimiz, kuruluşundan bu yana geçen yetmiş yıl boyunca devletinin yanında yer alarak, cumhuriyet, çoğulcu demokrasi, ifade ve basın özgürlüğü başta olmak üzere özgürlüklerin yılmaz bekçisi olmuştur. Gazeteciler Cemiyeti aşıladığı bu güvenle ülkemizin mesleki ve diğer önemli kurumlarında hak ettiği yeri almıştır.

Basın Kartları Komisyonu, Basın İlan Kurumu

Mesleğe yeni başlayanların belirli bir sü-re bekledikten sonra almaya hak kazandıkla-rı, “Sarı Basın Kartı” gazeteciler için vazge-çilmezler arasındadır.

Mesleğinde dürüst olmak, kalemini sat-mamak, basın ahlak yasalarına uymak ve gazetecilik dışında hiçbir iş yapmamak gibi koşulları irdeleyerek süresini dolduranlara “Basın Kartı” veren komisyonda ve Türk medyası için önemini koruyan Basın İlan Kurumu‘nda Gazeteciler Cemiyeti Başkanı Nazmi Bilgin tarafından temsil edilmekte-dir.18 yıl aralıksız Basın İlan Kurumu Yöne-

tim Kurulu üyeliği sonrasında Cemiyetimiz temsilcisinin halen Genel Kurul üyeliği de-vam etmektedir. Gazeteciler Cemiyeti Baş-kanı Bilgin bu dönem bir kez daha Basın Kartları Komisyonu başkanlığına seçilmiştir.

Cemiyetimiz, gazetecilerin 1 Ekim 2008 tarihinde ellerinden alınan “Fiili Hizmet Zammı” (Yıpranma Hakkı) ile ilgili olarak Sosyal Güvenlik Kurumunda düzenlenen çalıştaylara katılmış, yayımladığı raporlarla bu hakkın 19 Ocak 2013’te geriye dönük olarak yeniden kazanılmasında öncü rol oy-namıştır. Türkiye Gazeteciler Federasyonu, Türkiye Gazeteciler Konfederasyonu

Cemiyetimiz uzun süren çabalar sonucu, Türkiye‘deki 75 adet Gazeteciler Cemiyetini bir araya getirmiş, maddi ve manevi desteği ile Türkiye Gazeteciler Federasyonu‘nun kuruluşunda, en büyük pay sahibi olmuştur. Federasyonun başkanlığını Nazmi Bilgin 12 yıl aralıksız olarak yerine getirmiştir. Cemi-yetimiz daha sonra kurulan Türkiye Gazete-ciler Konfederasyonu‘nun da üyesidir.

Türk Silahlı Kuvvetleri Elele Vakfı

Gazeteciler Cemiyeti, 1995 yılında Cumhuriyet tarihimizin en kapsamlı ve an-lamlı “Haydi Türkiye Mehmetçikle Elele” kampanyasını, ulusumuzun inanılmaz duyar-lılığı ve güveni ile gerçekleştirerek 65 mil-yon dolar bağışı “Mehmetçik Vakfına” dev-retti. Kurulan “Türk Silahlı Kuvvetleri Elele vakfı kadir bilirlik örneği göstererek, o dö-nem Genelkurmay Başkanı Orgeneral İs-mail Hakkı Karadayı‘nın başkanı olduğu vakfa tek sivil kuruluş olarak cemiyetimizi aldı. Başkan Nazmi Bilgin tarafından temsil edildiğimiz vakıf, gazilerimiz için “TSK Re-habilitasyon ve Bakım Merkezi” adlı dev eseri oluşturdu. 1999 yılında hizmete giren bu merkez Türk ulusunun şehit ve gazilerine bir “Şükran Anıtı”dır.

Ó Gazeteciler Cemiyeti Özgürlük için

Basın Çalışma Grubu, medya çalışanları ve sivil toplum temsilcilerinden oluşan bağımsız bir platform aracılığıyla özgür basın için po-litika yapıcılara ulaşmayı; ifade ve basın öz-gürlüğü konusunda yasal durumu ve devam eden ihlalleri göstererek bu konuda farkında-lık yaratmayı, atölyeler ve konferanslar dü-zenleyerek gazetecilik pratikleri ile ilgili medya çalışanlarını ve sivil toplum temsilci-lerinin kapasitesini geliştirmeyi amaçlamak-tadır.

Gazeteciler Cemiyeti’nin Özgürlük için Basın ifade ve basın hürriyetleri ihlalleri raporları Mart 2014’den bu yana düzenli yayınlanmaktadır.

Açık kaynaklardan, medya taramaların-dan, proje ofisine çeşitli şekilde yapılan baş-vuru ve ihbarlardan hazırlanan bu raporlar-daki her türlü içeriğin sorumluluğu tamamıy-la Gazeteciler Cemiyeti’ne aittir, atıf verile-rek kısmen veya tamamen çoğaltılabilir, bi-limsel yayınlarda kullanılabilir.

Özgürlük için Basın İfade ve Basın Özgürlüğü Eylül 2018 Raporu Gazeteciler Cemiyeti

3

İfade ve Basın Özgürlüğü Ekim 2018 Raporu

Gazeteciler Cemiyeti Yayınıdır

Gazeteciler Cemiyeti Özgürlük için Basın Çalışma Grubu tarafından hazırlanmıştır. Bu rapor Gazeteciler Cemiyeti’ne aittir.

Atıf verilerek kısmen veya tamamen çoğaltılabilir, bilimsel yayınlarda kullanılabilir.

Gazeteciler Cemiyeti İfade ve Basın Özgürlüğü Ekim 2018 Raporu Özgürlük için Basın

4

İçindekiler

Giriş............................................................................................................................................... 5

İletişim Araçlarına ve İletişimcilere Baskı ................................................................................... 6

İfade ve Basın Özgürlüğünü Kullanmak İsteyenlere Müdahale ................................................. 15

İfade ve Basın Özgürlüğüne Yönelik Yurtiçi ve Yurtdışından Gelen Tepki .............................. 20

RTÜK Cezaları ........................................................................................................................... 29

Diğer Gelişmeler ......................................................................................................................... 29

Olumlu Gelişmeler ...................................................................................................................... 58

Kısaltmalar .................................................................................................................................. 61

Özgürlük için Basın İfade ve Basın Özgürlüğü Ekim 2018 Raporu Gazeteciler Cemiyeti

5

Giriş

Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın Suudi Arabistan’ın İstanbul Başkonsolosluğu’nda öl-dürülmesi olayı Türkiye ve gazetecilik mesleği Ekim ayı gündemine damga vurdu. Kaşıkçı’nın öldürülmesi, uluslararası arenada bir kez daha hükümetlerini eleştiren gazetecilerin tehdit edil-mesi ve öldürülmesi tartışmalarını da derinleştirdi.

Türkiye’nin gündeminde ekonomik gelişmeler de ağırlığını korudu. ABD’li rahip And-rew Brunson’un serbest bırakılmasıyla döviz kurunda kısmi düşüş sağlandı ancak enflasyon oranında artış gözlendi. Muhalefet ve yönetime destek olan cephelerden gelen tepkiler üzerine Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ekonomi yönetimi danışmanlığı konusunda ABD merkezli McKinsey şirketiyle yapılan sözleşmeyi iptal ettiği de açıklandı. Ekonomi kaynaklı durum medya sektörünü olumsuz yönde etkilerken özellikle çok sayıda yerel gazete sayfa sayı-sını azaltma, hafta sonları yayın yapmama veya yayınlarına son verme gibi kararlar alındığı gö-rüldü.

Ulusal medyada özellikle Demirören Holding’in satın aldığı medya kuruluşlarında “diji-talleşme” gerekçesiyle gazetecilere yönelik işten çıkarma kararları alındı. Demirören Medya Grubu bünyesindeki Vatan kapatıldı. Bu karar ile 4 Eylül 2002’de yayın hayatına başlamış Va-tan’ın, 16 yılın ardından basın tarihindeki yeri sona erdi. Ancak tüm medya sektörünü etkileye-cek karar ise ayın sonunda ortaya çıktı ve Demirören’e ait Yaysat’ın da kapatılacağını dolayı-sıyla sektörde yaygın dağıtım ağına sahip tek kuruluş olarak Sabah’ı da içinde barındıran Tur-kuvaz Medya’nın kalacağı duyuruldu. Yaysat’ın kapanacağı duyurusu mizah ve edebiyat dergi-leri yanı sıra Cumhuriyet, Sözcü gibi eleştirel gazetelerin okuyucularına nasıl ulaşacağı sorusu-nu gündeme taşıdı. Yayın hayatına Eylül ayında başlamış olmasına rağmen Haber Global’in yönetim yapısında kısa sürede değişiklikler oldu ve bunun sonucunda işten çıkarmalar yaşandı.

Ekim ayında gazetecilik mesleğine yönelik engelleme araçlarından birine dönüşmüş olan “akreditasyon” uygulamasının örnekleri de söz konusuydu. Galatasaray Spor Kulübü, gazeteci Nevzat Dindar’ın kulüpteki tüm etkinliklere katılımını engellemek üzere akreditasyonu iptal et-ti. Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli ise, kendisine kaçak et meselesiyle ilgili soru yö-nelttikleri için FOX TV ekibini hedef alarak akreditasyon adı altında bakanlık etkinliklerini iz-lemelerini engelledi.

İfade özgürlüğü boyutuyla Ekim ayı boyunca “Cumhurbaşkanı’na hakaret” suçlaması ne-deniyle akademisyen, sanatçı kimliklerine sahip kişilerin yanı sıra vatandaşlara yönelik yargı-lamalar yapıldı ve hapis cezası kararları alındı. TBMM’ye CHP’li üç vekil hakkında “Cumhur-başkanı’na hakaret” suçlamasıyla dokunulmazlıklarının kaldırılması talebiyle fezlekeler gönde-rildi. Ayrıca İçişleri Bakanlığı’nın Ekim ayında açıkladığı verilere göre; 1196 sosyal medya he-sabı incelenerek, 1007 sosyal medya kullanıcısı hakkında yasal işlem başlatıldı. Çeşitli kaynak-lardan derlenen bilgilere göre ise Eylül ayında 174 olan hapisteki gazeteci sayısının 165’e “ge-rilediği” görüldü.

Uluslararası arenada Türkiye, Kaşıkçı’nın öldürülmesi nedeniyle dikkatleri üzerine çe-kerken, gazeteci, sivil toplum veya meslek örgütü temsilcileri yargılamaları ve tutuklamalarıyla da tartışıldı. İstanbul Havalimanı inşaatındaki çalışma koşullarına yönelik protestolar gerekçe-siyle DİSK’e bağlı Dev Yapı İş Genel Başkanı Özgür Karabulut’un tutukluğu uluslararası sen-dikal örgütler tarafından eleştirildi.


6

İletişim Araçlarına ve İletişimcilere Baskı 1 Ekim 2018 • Ciner Grubu bünyesinde yer alan Show TV ile Habertürk TV’nin Kazakistanlı yatırım-

cılara satıldığı iddia edildi. İddiaya göre, Ciner Grubu sahibi Turgay Ciner’in uzun süredir medyadan çekilmek istediği ve İngiltere’ye yerleştiği bildirildi.1

• Milliyet’in Ankara Haber Müdürü Gökçer Tahincioğlu ve yargı muhabiri Türker Ka-rapınar, gazeteden ayrıldıklarını açıkladılar. Tahincioğlu, Twitter’dan yazdığı mesajda, “Milli-yet’teki 21 yıllık yolculuğum bitti. İkinci evim ve ailem olan gazeteden kendi isteğimle ayrılı-yorum” ifadelerini kullanarak, kişisel bloğundan yazısını paylaştı.2 Karapınar ise, “Mesleği öğ-rendiğim, her birinden büyük heyecan duyduğum yüzlerce habere imza attığım Milliyet’teki maceramın sonuna geldim. Kendi isteğimle gazetemden ayrılmaya karar verdim” diye yazdı.3

• Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından başlatılan soruşturma kapsamında, Odak Dergisi çalışanlarından Hasan Özdemir, Hüseyin Arlıer ve Eray Zavar gözaltına alındı. 4 Odak’ın internet sitesinden yapılan açıklamada, “Dergimiz yayın hayatına başladığından beri okurlarına ve çalışanlarına yönelik sayısız operasyon, baskı ve tutuklama gördü. Her defasında belki de daha ağır şartlara rağmen yoluna devam etti. Elbette baskıların yarattığı izleri kapat-mak, yeniden toparlanmak zaman aldı. Kimi dönem zor olsa da, dönem dönem bir çoğumuz ka-ramsarlığa düşsek de yılmadan devam ettik, edeceğiz de. Başka bir dünyanın mümkün olduğu-na dair inancımız halen canlı ve diri!” denildi.5

2 Ekim 2018 • İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 2. Ceza Dairesi, FETÖ’nün darbe girişimini önce-

den bildikleri gerekçesiyle yargılanan gazeteciler Ahmet Altan, Mehmet Altan ve Nazlı Ilı-cak’ın da aralarında bulunduğu altı sanık hakkındaki ağırlaştırılmış müebbet hapis cezalarını onadı. İstanbul 26. Ağır Ceza Mahkemesi, 16 Şubat 2018 tarihinde gazeteciler hakkında “ana-yasayı ihlal” suçundan ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası vermişti. Tutuksuz yargılanan Mehmet Altan, “Tüm sanıkları birlikte hedef alan şahsi ayrıma gitmeyen bir mütalaanın hukuk-sal bir içeriği var mı? Lütfen savcı benimle ilgili suç olduğunu iddia ettiği delilleri göstersin” dedi. Ahmet Altan da, savcılık makamı için “Duruşma boyunca bir tek sanığın bile savunması-nı dinlemeden, elindeki telefonla oynayan savcının mütalaasına bir bakalım. Savcının ilk sap-taması, 'suçun maddi neticesi bulunmamaktadır.' Bir suçun maddi bir neticesi yoksa nasıl bir neticesi vardır. Hukukta 'manevi netice' diye bir şey var mı? İçinde subliminal, manevi cebir, soyut tehlike gibi yasalar ve hukukta hiçbir karşılığı bulunmayan bir dosya var. Umarım huku-ka, anayasaya, yasalara uygun bir karar verirsiniz” diye konuştu. Kararı temyiz etmek üzere 15 gün içerisinde Yargıtay’a başvurulabilecek.6

• Hürriyet yazarlarından Deniz Zeyrek, gazeteden ayrıldı.7 4 Ekim 2018 • Yargıtay 16. Ceza Dairesi, KHK ile kapatılan DİHA’nın muhabiri Mehmet Güleş’e

Elazığ 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nin verdiği dokuz yıl dört ay 15 günlük hapis cezasını onadı. Güleş’in avukatı Resul Tamur, AYM’ye başvuracaklarını belirterek, müvekkiline “terör örgütü

1 https://www.yeniakit.com.tr/haber/flas-iddia-show-tv-ve-haberturk-satildi-523870.html 2 https://twitter.com/gtahincioglu/status/1046661301894885376 3 https://twitter.com/tkarapinar/status/104666085452616089 4 https://www.birgun.net/haber-detay/odak-dergisi-calisani-3-kisi-gozaltina-alindi-232154.html 5 http://odakdergisi.com/arkadaslarimizi-derhal-serbest-birakin/ 6 http://www.hurriyet.com.tr/gundem/son-dakika-nazli-ilicak-ve-altan-kardeslerin-davasinda-flas-gelisme-40974771 7 http://www.diken.com.tr/gazeteci-deniz-zeyrekin-hurriyetle-yollari-ayrildi/


7

üyeliği” gerekçesiyle verilen cezanın onanmasını “yargının muhalif basına karşı geliştirdiği ye-ni bir içtihat” şeklinde yorumladı.8

5 Ekim 2018 • Muş 2. Ağır Ceza Mahkemesi, kapatılan DİHA’nın muhabiri İdris Sayılğan’ın, “mev-

cut delil durumu, suçun vasfı ve mahiyeti, kuvvetli suç ve kaçma şüphesi” gerekçeleriyle tutuk-luluk halinin devamına karar verdi. Sayılğan ile birlikte yargılanan diğer üç kişinin de aynı ge-rekçeyle tutukluluk halinin devamına karar verildiği de belirtildi. Mahkeme, davayı 24 Aralık’a erteledi. Duruşmaya SEGBİS ile bağlanan Sayılğan ise, iddianamede yer alan suçlamalara tepki göstererek, muhalif gazeteci kimliği üzerinden yargılandığını söyledi. Sayılğan, yaptığı haber-ler ve sosyal medya paylaşımları nedeniyle 17 Ekim 2016 tarihinde Muş’ta gözaltına alınmış ve 24 Ekim 2016’da ise “örgüt üyesi olmak” gerekçesiyle yedi buçuk yıldan 15 yıla kadar hapis cezasına mahkum edilmiş, o tarihten bu yana tutuklu olarak yargılanıyor.9

• AKP’nin bu yıl Kızılcahamam’da yaptığı “geleneksel istişare ve değerlendirme” kam-pına, Cumhuriyet’in akredite edilmediği öğrenildi. Bir süredir gazeteye Cumhurbaşkanlığı tara-fından akreditasyon verilmediği belirtildi.10

• Van’da gazeteci Adnan Bilen, avukatı ile birlikte ifade vermek için gittiği TEM Şube Müdürlüğü’nde gözaltına alındı. Gözaltı gerekçesi bilinmeyen Bilen’in TEM Şube’de tutuldu-ğu öğrenildi. Bilen, Van Büyükşehir Belediyesi’ne kayyum atandıktan sonra Basın Müdürü olarak yürüttüğü görevinden ihraç edilmiş ve “FETÖ suçlamasıyla” hakkında soruşturma başla-tılmıştı. Savcılık, “FETÖ” ile ilgili bir bulguya rastlamayınca Bilen hakkında, “KCK/PKK pro-pagandası” iddiasıyla dava açmıştı.11 Bilen, ifadesinin ardından serbest bırakıldı.12

7 Ekim 2018 • Yeni Yaşam Genel Yayın Yönetmeni Çağdaş Kaplan, “örgüt propagandası” iddiasıyla

gözaltına alındı. Kaplan, İstanbul Çağlayan Adliyesi’nde savcılığa ifade verdikten sonra serbest bırakıldı.13

9 Ekim 2018 • İçişleri Bakanlığı’nca Diyarbakır merkezli sekiz ilde başlatılan operasyon kapsamında

MA muhabirleri Abdurrahman Gök, Lezgin Akdeniz ile Esra Solin Dal, DİHA muhabiri Cihan Ölmez,14 JinNews’ten Kibriye Evren ve Yeni Yaşam gazetesinden Semiha Alankuş gözaltına alındı.15 Gök, dihaber editörlüğü yaptığı dönemde Diyarbakır’da yapılan Nevruz Bayramı kut-lamalarında üniversite öğrencisi Kemal Kurkut’un polisler tarafından vurulduğu anları fotoğ-raflamıştı. Gök, Evren ve Dal’ın Diyarbakır’daki evlerinde, Alankuş’un ise İstanbul’da gözal-tına alındığı bildirildi.16 Öte yandan Yeni Yaşam gazetesi İrtibat Bürosu’na yapılan operasyonla dağıtımcılar, Hayat Özmet ile Savaş Aslan’ın da gözaltına alındığı belirtildi.17 HDP Diyarbakır İl Eş Başkanı Mehmet Şerif Çamçı ile DTK Daimi Meclis Üyesi Ruken Kılınç’ın da gözaltına alındığı bilgisine yer verildi.18

8 https://bianet.org/bianet/ifade-ozgurlugu/201370-gazeteci-gules-e-verilen-ceza-onandi 9 https://www.evrensel.net/haber/362978/gazeteci-sayilgan-yine-tahliye-edilmedi-yalan-iddianame 10 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/1103811/Saray_dan_Cumhuriyet_e_yasak.html 11 https://ozgurmanset.net/gazeteci-adnan-bilen-gozaltina-alindi/ 12 https://www.evrensel.net/haber/362942/gazeteci-adnan-bilen-serbest-birakildi 13 https://www.abcgazetesi.com/medya/kendi-haberlerini-paylastigi-icin-gozaltina-alinan-gazeteci-serbest-birakildi/haber-107816 14 http://mezopotamyaajansi12.com/tum-haberler/content/view/36201 15 http://www.agos.com.tr/tr/yazi/21361/gazeteci-ve-siyasetciler-gozaltinda 16 http://gazetekarinca.com/2018/10/gazeteci-gok-gozaltinda-simdi-tutuldugu-teme-bir-hafta-once-ifadeye-gitmisti/ 17 https://www.evrensel.net/haber/363196/gazeteci-ve-siyasetcilerin-oldugu-90-kisi-gozaltina-alindi 18 https://www.evrensel.net/haber/363196/gazeteci-ve-siyasetcilerin-oldugu-90-kisi-gozaltina-alindi


8

10 Ekim 2018 • MİT TIR’larına ait görüntülerin yayınlanmasına ilişkin tutuksuz yargılanan Cumhuri-

yet eski Ankara Temsilcisi Erdem Gül, Cumhuriyet eski Genel Yayın Yönetmeni Can Dündar ve CHP İstanbul Milletvekili Enis Berberoğlu hakkındaki dava 6 Şubat 2019’a ertelendi. İstan-bul 14. Ağır Ceza Mahkemesi, Berberoğlu hakkında İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı’nca 27 Eylül’de konulan yurt dışı yasağının devamına hükmetti.19

• Kapatılan Özgür Gündem’in yazar ve yöneticileri aleyhine biri tutuklu dokuz sanıklı davada, Eren Keskin hakkındaki yurt dışına çıkış yasağı kaldırıldı. İstanbul 23. Ağır Ceza Mahkemesi, dijital inceleme raporuna ilişkin beyanda bulunmaları için sanıklara süre vererek, davayı 17 Ocak 2019’a erteledi. Mahkeme, ayrıca gazetenin İmtiyaz Sahibi Kemal Sancılı’nın tutukluluk halinin devamına karar verdi. Sancılı, duruşmaya tutuklu bulunduğu Silivri Cezae-vi’nden SEGBİS ile katıldı. Davada, sanıklar “Devletin birliğini ve ülkenin bütünlüğünü boz-mak, “Terör örgütüne üye olmak” ve “Terör örgütü propagandası yapmak” suçlarından yargıla-nıyor.20

• Sincan Kadın Kapalı Cezaevi’nde tutuklu MA muhabiri Seda Taşkın’a, Muş 2’nci Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülen davada, yedi yıl altı ay hapis cezası verildi. Taşkın, 20 Aralık 2017’de Muş’ta gözaltına alınarak, 22 Ocak’ta tutuklanmış “örgüte üye olmak” ve “örgüt pro-pagandası” gerekçesiyle suçlanmıştı.21

• Yeni Akit yazarı Mehtap Yılmaz, Twitter hesabı aracılığıyla işine son verildiğini du-yurdu. Yılmaz, “Yeni Akit yazılarıma son vermiştir. Bilginize… Kısmet bu kadarmış…” payla-şımını yaptı.22 Yılmaz, Eski TBMM Başkanı ve eski Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç’ın Ha-bertürk’te Veyis Ateş’in sunduğu “Akılda Kalan” programında Abdullah Gül ile ilgili açıkla-masıyla ilgili “Şimdi sana karşı susmamız, Reis’in yani liderimizin gül hatırınadır! Reis’in ar-kasına saklanıp asabımızı bozma! Yoksa o putlaştırdığın sureti paramparça etmesini çok iyi bi-liriz!” ifadelerini kullanmıştı. Yılmaz, söz konusu yazısının gazetesi tarafından sansürlendiğini duyurdu.23

• KHK ile kapatılan Özgür Gündem’e destek için başlatılan “Nöbetçi Genel Yayın Yö-netmeni” dayanışmasına katıldıkları için yargılanan gazeteci ve yazarların duruşması İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görüldü. Gazetenin yayın danışma kurulu üyeleri ise İstanbul 23. Ağır Ceza Mahkemesi’nde yargılandı. Avukat Eren Keskin’in yurt dışına yasağı kaldırılır-ken, Mayıs ayından itibaren Silivri Cezaevi’ndeki gazetenin İmtiyaz Sahibi Kemal Sancılı’nın tutukluluk halinin devamına karar verildi. Gazeteci Ertuğrul Mavioğlu’nun avukatının soruş-turmanın genişletilmesi talebini reddeden mahkeme, savunma için ek süre talebinde bulunan sanık ve avukatların talebini kabule etti. Dava, 28 Mart 2019’a ertelendi.24

11 Ekim 2018 • Denizli’nin Kale ilçesinde 14 yaşındaki bir kız çocuğuna cinsel istismarda bulundukla-

rı iddiasıyla Suriye uyruklu beş kişinin gözaltına alınması olayına yayın yasağı getirildi. Kale Cumhuriyet Başsavcılığı’nın ilçe genelinde yayın yasağı getirdiği öğrenildi.25

• Diyarbakır merkezli sekiz ilde yapılan operasyon kapsamında gözaltına alı-

19 https://www.sabah.com.tr/gundem/2018/10/10/mahkemeden-flas-enis-berberoglu-karari 20 https://www.birgun.net/haber-detay/ozgur-gundem-davasinda-eren-keskin-in-yurt-disi-yasagi-kaldirildi-233096.html 21 https://www.birgun.net/haber-detay/gazeteci-taskin-a-7-yil-6-ay-hapis-cezasi-233109.html 22 https://twitter.com/mehtapyilmazz/status/1050085813990686720 23 https://www.mynet.com/yeni-akit-yazari-mehtap-yilmaz-in-isine-son-verildi-110104453604 24 https://www.evrensel.net/haber/363308/ozgur-gundem-ana-davasinda-tahliye-yok 25 https://tr.sputniknews.com/turkiye/201810111035611963-denizli-14yasindaki-kiz-cocugu-cinsel-istismar/


9

nan JinNews muhabiri Kibriye Evren tutuklandı. Avukatıyla görüşen Evren’in, “Bizi yere yatı-rarak dipçiklerle kafamıza bastılar. Hakaretler edildi. Çıplak arama dayatıldı. Ev darmadağın edildi. Hakaretler eşliğinde emniyete getirildik. Emniyette fiziki işkence olmasa da çok fazla psikolojik işkenceye maruz kaldık” dediği aktarıldı.26

• MHP Ordu Milletvekili Cemal Enginyurt, bir muhabir tarafından CHP’nin Türkiye İş Bankası hisselerine el konulmasına yönelik yasal düzenlemeyle ilgili sorusuna, “İş Bankası’nda hissen mi var lan?” diye cevap verdi. Enginyurt’un bu cevabı ardından mesleği gereği soru sor-duğunu belirten muhabir, “Lan demenizi yadırgadım” dedi. Bunun üzerine muhabirden özür di-leyen Enginyurt, “İş Bankası’nda hissen mi var?” diye karşılık verdi. Olay, Enginyurt’un MHP İstanbul Milletvekili İzzet Ulvi Yönter ile birlikte Meclis’te düzenlediği basın toplantısında ya-şandı. MHP, Mustafa Kemal Atatürk’ün vasiyeti çerçevesinde CHP’nin kontrolüne aktarılmış Türkiye İş Bankası’ndaki hisselerin Hazine’ye devredilmesine ilişkin yasal düzenlemeye destek vereceğini açıklamıştı.27

12 Ekim 2018 • Demokratik Modernite dergisinin eski editörü Servet Öner, İstanbul’da gözaltına alın-

dı. Öner’in Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından başlatılan soruşturma kapsamında gözaltına alındığı belirtildi.28

14 Ekim 2018 • Cumhuriyet’teki Ankara Temsilcisi Erdem Gül de gazetedeki yönetim değişikliğinin

ardından sosyal medya hesabı üzerinden gazeteyle tüm hukuki bağlarını sona erdirdiğini açık-ladı.29

15 Ekim 2018 • Hürriyet Okur Temsilcisi Faruk Bildirici, Erişim Sağlayıcıları Birliği’nce gazeteye ile-

tilmiş olan ve sulh ceza hakimliklerince verilen erişim engelleme kararları kapsamında 15 ha-berin yasaklandığını yazdı. Bildirici, Sakarya 2. Sulh Ceza Hakimliği’nin beş yıl önce Hürriyet ve 24 farklı internet sitesinde yer alan “Bu sefer de baba kız skandalı”, “Yedi adet saat karşılı-ğında dünya şampiyonluğu”, “Spor müdürlüğü dağıtılan altınları geri istiyor” başlıklı haberle-rin engellendiğini duyurdu. Bildirici’nin aktardığı verilere göre; Adana 3. Sulh Ceza Hakimliği, 3 Ekim’de yayımlanan “Adana’da dehşete düşüren görüntü: Cinayeti an be an çekti” haberini yasakladı. Bakırköy 2. Sulh Ceza Hakimliği, Ayşe Arman’ın 19 Eylül tarihli “Korumayın şu kadın düşmanlarını” başlıklı yazısına erişim engeli getirdi. Ankara 5. Sulh Ceza Hakimliği, “CHP’li vekilin iddiası: Askere çiğ et yedirmişler” “Rota Eren’e döndü”, “Manisa’da zehirle-nen askerlerle ilgili korkunç iddia için açıklama”, “Yemek şirketi açıklama yaptı”, “Rota hasta-neye de bozuk ve kokmuş et getirmiş”, “Rota içinde rota şaştı” başlıklı haberleri yasakladı. Gebze 1. Sulh Ceza Hakimliği, Hürriyet’in yanı sıra 121 web sitesinde yer alan “Karakolda so-dalı şişeli işkencede hesap vakti” habere erişim yasağı getirdi. Antalya Demre Sulh Ceza Ha-kimliği, üç yıl önce yayımlanan “Eski belediye başkanının oğlu annesini öldürdü” ve “Anne ka-tili onu cennete gönderdim demiş” haberlerine erişim yasağı kararı aldı. İzmir 5. Sulh Ceza Ha-kimliği, 2008’de yayımlanan “Abladan cd’li şantaja 10 ay hapis” haberini engelledi. İstanbul 12. Sulh Ceza Hakimliği, 1999’da Hürriyet ve Cumhuriyet’te yayımlanan “Hayalici Uğur Sü-

26 https://www.evrensel.net/haber/363307/gozaltindaki-gazetecilerden-kibriye-evren-tutuklandi 27 https://www.milligazete.com.tr/haber/1709288/mhp-milletvekili-enginyurttan-gazeteciye-lan-cikisi 28 http://gazetekarinca.com/2018/10/demokratik-modernite-dergisinin-eski-editoru-gozaltina-alindi/ 29 https://twitter.com/erdemmgul/status/1050779686895345665


10

zer’i zamanaşımı kurtardı” haberine de erişim engeli uyguladı.30 • Demirören Medya Grubu, ekonomide yaşanan gelişmeler nedeniyle küçülme kararı

aldığını açıklayarak, Hürriyet, Milliyet, Posta, CNN Türk ve Kanal D’nin internet sitelerinde çalışan 32 kişinin işine son verdi. İşten çıkarılanlar arasında Cnntürk.com.tr’de İçerik ve İş Ge-liştirme Direktörü Umut Katırcı, İnternet İçerik Müdürü Gözde Akgüngör Pamuk, Magazin Editörü Yasemin Türk, Gece Editörü Mert Eskisındı, Milliyet Kültür Sanat Editörü Uğur Ugan ve Milliyet TV Spikeri Neslihan Ablay’ın da bulunduğu belirtildi.31

16 Ekim 2018 • Bitlis 2. Ağır Ceza Mahkemesi, Bitlis Belediyesi Basın Birimi görev yapan gazeteci

Uğur Yılmaz’ın tutukluluk halinin devamına karar vererek, davayı 11 Aralık’a erteledi. Yılmaz, duruşmaya Elazığ 2 Nolu Yüksek Güvenlik Cezaevi’nden SEGBİS aracılığıyla katılarak, sa-vunmasında “Bitlis Belediyesi bünyesinde gazetecilik yaptım. 2013 yılında belediyeden ihraç edildim. Hakkımdaki iddiaları ve aleyhimdeki tanık ifadelerini kabul etmiyorum. Herhangi bir örgüte üye değilim ve bir yardımda da bulunmadım” dedi. Mahkeme, ifadesi alınmayan gizli tanığa çağrı yapılması ve Yılmaz’ın 7 Şubat 2014’de yapılan basın açıklamasında pankart tutup tutmadığının tespit edilmesi için Adli Tıp Kurumu Fizik İhtisas Dairesi’nden rapor talep edil-mesi yönünde ara karar verdi. Yılmaz, “örgüt üyesi olma ve iki defa örgüt propagandası yap-ma” suçlamasıyla 17 Temmuz 2017’den bu yana tutuklu bulunuyor.32

• İstanbul 27. Ağır Ceza Mahkemesi, Cumhuriyet davasında gazeteciler Can Dündar ve İlhan Tanır hakkında kırmızı bülten çıkarılmasına hükmederek, davayı erteledi. İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi de, Dündar hakkında gıyabi tutuklama kararı ve kırmızı bülten çıkarıl-masına karar vermişti.33 Dündar’ın avukatı Bülent Utku ise, dpa’ya yaptığı açıklamada, kırmızı bülten talebine Adalet Bakanlığı’nın karar vereceğini söyledi. Almanya merkezli “Özgürüz” platformunda genel yayın yönetmenliğini yürüten Dündar da, Twitter aracılığıyla “Şu #Kırmı-zıbülten işine açıklık getirelim: Mahkemeler kırmızı bülten çıkaramıyor; sadece talep ediyorlar. Bu talep, Adalet Bakanlığı’na iletiliyor. Bakanlık Emniyet’e yazıyor. Emniyet, İnterpol’e baş-vuruyor. İnterpol de çöpe atıyor. Çünkü artık Erdoğan’ın asıl niyetini biliyorlar” paylaşımında bulundu. Dündar, devamla “Sadece geçen ay Paris’e, Oslo’ya, Londra’ya, Almanya’nın değişik kentlerine gittim. Kırmızı bültenle aranan biri böyle gezebilir mi? Erdoğan, Interpol’ü kendi polis ekibi gibi kullanabileceğini sandı. Interpol de bunu anladı. Artık Türkiye’den gelen baş-vuruları ciddiye almıyor” ifadelerine yer verdi.34

• İstanbul 16. Asliye Hukuk Mahkemesi, Can Dündar’ın Cumhuriyet’te 2014 yılında ka-leme aldığı yazı dizisinde, “Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın kişilik haklarına saldırıda bulunduğu” gerekçesiyle 10 bin TL para cezası ödenmesine karar verdi. Mahkeme, 10 bin TL’lik para ceza-sının 1 Temmuz 2014’ten itibaren işleyecek yasal faiziyle davacıya verilmesine hükmetti. Er-doğan’ın avukatlarınca “Dündar tarafından ‘Arkadaş’ın babası’ üst başlığıyla 3 Ağustos 2014’te yayımlanmaya başlayan ve altı gün devam eden yazı dizisi nedeniyle 50 bin TL para cezası ödenmesi” talep edilmişti.35

• İzmir’de yaşayan Seyri Sokak36 muhabiri ve video aktivisti Oktay İnce’nin evine polis

30 http://www.hurriyet.com.tr/yazarlar/faruk-bildirici/eksik-haber-yaniltir-40986729 31 http://ipahaber.com/2018/10/16/demiroren-medya-32-kisiyi-isten-cikardi/ 32 https://www.evrensel.net/haber/363733/gazeteci-ugur-yilmaz-tahliye-edilmedi 33 https://www.ntv.com.tr/turkiye/son-dakika-can-dundar-ve-ilhan-tanir-hakkinda-kirmizi-bulten,KgM4naDHp0OJnwT6Xlvk2w 34 https://www.dw.com/tr/can-d%C3%BCndar-ve-ilhan-tan%C4%B1r-hakk%C4%B1nda-k%C4%B1rm%C4%B1z%C4%B1-b%C3%BClten-karar%C4%B1/a-45911296 35 https://www.birgun.net/haber-detay/erdogan-in-can-dundar-a-actigi-tazminat-davasi-sonuclandi-233775.html 36 https://twitter.com/seyrisokak


11

operasyonu düzenlendi. İnce’nin toplumsal olay ve eylemlere ilişkin kayıtlarının olduğu 20 yıl-lık arşivlerine el konulduğu öğrenildi. İfadesinin ardından serbest bırakıldığı belirtilen İnce’nin evine “Seyri Sokak yayınları aracılığıyla TİKKO propagandası yapmak” gerekçesiyle operas-yon yapıldığı öğrenildi.37

• Yeni Akit yazarı Nurettin Veren’in gazetedeki köşe yazılarına son verildi. Veren, Odatv’ye yaptığı açıklamada, ekonomi denetimi için ABD’li McKinsey firması ile anlaşılması-nı eleştiren bir yazı yazmasının ardından Maliye Bakanı Yardımcısı Nurettin Nebati ile tartıştı-ğını dile getirdi. Veren, Nebati’ye “FETÖ yüzünden dört yıl ceza aldığını ve yuvasının dağıldı-ğını” söyleyince, Nebati’nin “Keşke FETÖ seni öldürseydi. Dört sene değil de 40 sene hapis yatsaydın” dediğini iddia etti. Veren, Nebati ile yaşadığı tartışmayı da kaleme aldığı yazıyı Yeni Akit’in yayımlamamasını, “Bu yazım gazeteyi rahatsız etti, ‘Güle güle’ bile demeden yazıyı sansürlediler, kestiler” şeklinde değerlendirdi. Yeni Akit yazarı Abdurrahman Dilipak’ın, McKinsey ile ilgili uyarıda bulunduğunu belirten Veren, “Bize ‘sen ne karışıyorsun bu işe. Se-nin haddine mi Tayyip Erdoğan aleyhine yazı yazmak’” denildiğini söyledi. Veren, “Başka ga-zetelerde yazmaya, televizyonlarda konuşmaya devam edeceğim” diye konuştu.38

• KKTC’de yayımlanan Havadis gazetesine 20 bin TL’lik para cezası nedeniyle haciz geldi. Havadis aleyhine iş adamı Asil Nadir ile ilgili Milliyet ile Vatan’da “Asil’in ölmesini bekliyorlar” başlığı ile yayınlanan haberi kaynak göstermeden yayınlanması ve dolayısıyla telif haklarına aykırılık nedeniyle dava açılmıştı. Havadis Genel Yayın Yönetmeni Başaran Düzgün, “Havadis’e haciz (Asla susturamayacaklar)” başlıklı yazısında haciz sürecini aktardı.39

• Diyarbakır 7. Asliye Ceza Mahkemesi, gazeteci Nurcan Baysal’ın davasını 14 Şubat 2019’a erteledi. Afrin’e yönelik operasyonlara ilişkin sosyal medya paylaşımları nedeniyle “halkı kin ve düşmanlığa alenen tahrik etmek” suçlamasıyla yargılanan Baysal, savunmasında, “İddianamede yer alan tweet mesajları barışın tesisine yöneliktir ve hükümetin dış politikasını eleştirmek amacıyla atılmıştır. Bir anne olarak savaşta ölebilecek çocukları düşünerek endişe-lendim. Ölümlere dikkat çekmek istedim. Çocuklar ölmesin istedim” dedi. Baysal, 22 Ocak 2018 tarihinde, Diyarbakır’daki evinin kapısı kırılarak gözaltına alınmış ve TEM şubesinde tu-tularak, 24 Ocak 2018 günü savcılık ifadesinin ardından serbest bırakılmıştı.40

17 Ekim 2018 • Ankara Büyükşehir Belediyesi Zabıta Şube Müdürü Mustafa Güven’in, Çayyolu Ha-

ber dergisi muhabirlerine fiziki ve sözlü saldırıda bulunduğu öne sürüldü. Muhabirlerce, Çay-yolu bölgesine izinsiz ilan ve afiş yapıştırılması konusunda görüş almak için Güven ile rande-vulaştığı ancak görüşmeye gidince ellerindeki fotoğraf makinalarının zorla alınmaya çalışıldığı ve kendilerine hakaret edildiği bildirildi. Güven ise, söz konusu derginin haber amaçlı değil, ilan satışı amaçlı yayın yaptığı eleştirisinde bulundu. Güven’in muhabirlere, “Size ne vatanda-şın astığı afişten. Siz rüşvetçisiniz. Firmalardan reklam isteyip alamayınca ilan asan firmaları şikayet ediyorsunuz. Sizin yerel medya dediğiniz nedir ki? Cürmünüz olsa ne yazar” dediği id-dia edildi.41

• Galatasaray Spor Kulübü, Milliyet’in spor muhabiri Nevzat Dindar’ın Galatasaray’ın hüküm ve yönetimindeki tüm tesislere girişine, etkinliklere katılımına ilişkin akreditasyonunu iptal etti. Kulüp tarafından yapılan açıklamada, “Dindar’a farklı zamanlarda hatırlatmalarda ve

37 http://sendika62.org/2018/10/polis-seyri-sokak-muhabiri-oktay-incenin-evine-baskin-yapti-arsivlerine-el-koydu-513937/ 38 https://odatv.com/akit-gazetesi-nurettin-vereni-kovdu-16101806.html 39 https://www.havadiskibris.com/havadise-haciz-asla-susturamayacaklar/ 40 http://www.diyarbakiryenigun.com/nurcan-baysalin-davasi-ertelendi-31543.html 41 http://www.24saatgazetesi.com/cayyolunda-yerel-muhabirlere-saldiri/


12

uyarılarda bulunulduğu ancak kendisinin ‘kötü meslek alışkanlığından’ vazgeçmediği” kayde-dildi.42 Dindar, akreditasyon kararına neden olan haberinde, kulüp genel kurulunda eski kulüp başkanı Dursun Özbek’in mali raporuna ilişkin ibra kararı alınmaması için Başkan Mustafa Cengiz’in çalıştığını iddia etmişti. Galatarasay yönetimi, bu haberi yalanlamıştı.43

• MA muhabiri Yasin Kobulan hakkında 2015 yılında sokağa çıkma yasakları sırasında yaşanan hak ihlallerini Facebook’tan paylaşarak, “Zincirleme şekilde örgüt propagandası yap-tığı” gerekçesiyle 13 yıla kadar hapis istemiyle dava açıldı. Kobulan hakkındaki davanın ilk du-ruşmasının 26 Aralık’ta İstanbul 30. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görüleceği belirtildi. İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı Basın Suçları Soruşturma Bürosu’nca hazırlanan iddianamede, Kobu-lan’ın, “TSK tarafından Güneydoğu’da terör örgütüne yönelik operasyonları katliam şeklinde göstererek ve terör örgütünün şiddet içerikli eylemlerini meşru gösterecek şekilde paylaşımlar yaptığı” iddia edildi.44

• Yargıtay, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın şikayeti üzerine Sözcü’ye bir haberinden dolayı verilen ilan - reklam kesme cezasını hukuka aykırı bularak, Küçükçekmece 4. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin kararını onadı. Kararda, Cumhurbaşkanı’nın “sert ve rahatsız edici eleştirilere hoşgörü göstermesi gerektiği” belirtildi. BİK, Erdoğan’ın avukatları aracılığıyla yaptığı şikâyet üzerine Sözcü’nün 24 Haziran 2015 tarihli manşet haber nedeniyle beş gün süreyle resmi ilan ve reklamlarının kesilmesine karar vermiş, gazetenin avukatları bu karara karşı yargı yoluna gitmişti. Küçükçekmece 4. Asliye Hukuk Mahkemesi, davaya konu haberin basın özgürlüğü kapsamında kaldığı, eleştiri niteliği taşıdığı, hakaret kastı olmadığı gerekçesiyle itirazın kabu-lüne ve yaptırım kararının kaldırılmasına karar verdi.45

18 Ekim 2018 • Gazeteci Mustafa Mamay’ın, Türkiye’de “örgüt üyesi olduğu” gerekçesiyle hakkında

kesinleşmiş hapis cezası bulunmasına rağmen İsviçre’ye yaptığı iltica talebi reddedildi. Ma-may’ın Türkiye’de bulunmadığı ve yaşadığı Güney Afrika’nın “güvenli” olması nedeniyle red-dedildiği bildirildi. Mamay ise, Güney Afrika’nın güvenli olmadığını ve Güney Afrika ile Tür-kiye arasında işbirliği antlaşması neticesinde Türkiye’ye iade edileceğini söyledi. Mamay, “Can güvenliğim yok. Güney Afrika’ya beni gönderdikleri an, bu ülke beni Türkiye’ye iade eder. Türkiye’de de hiçbir güvencem yok. Geleceğimden endişe duyuyorum” dedi. Mamay’ın avu-katları, iltica talebini reddedilmesinin ardından itiraz dilekçesi sundu. Öte yandan IFJ’nin de, İsviçreli yetkililere, Mamay’ın durumunu anlatan bir referans mektubu gönderdiği belirtildi. Mamay, ANF, Özgürlükçü Demokrasi ve Yeni Özgür Politika’da çalışmıştı.46

• İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesi, gazeteciler Tunca Öğreten, Orhan Şahin, Mehmet Çağlar ile yazar Perihan Mağden’in “Cumhurbaşkanı’na hakaret” gerekçesiyle yargılandıkları davayı 27 Aralık’a erteledi. Nokta Dergisi’nin kapak fotoğrafında “Erdoğan’ı cenaze önünde selfie çekimi” pozunda gösterdiği sayısının Eylül 2015’te toplatılması ardından derginin yazarı Mağden 14 Eylül 2015’te diken.com.tr’de Öğreten’e röportaj vermişti. Mağden, röportajda Er-doğan için “Köşeye sıkışmış kaplan gibi” benzetmesi yapmıştı. Bu nedenle gazeteciler hakkın-da dava açılmıştı. Öğreten savunmasında, “Perihan Hanım Erdoğan hakkında edebi bir benzet-me yaptı ve ‘Köşeye sıkışmış kaplan’ dedi. Türkçede kaplan, aslan gibi kelimeler hakaret ola-rak algılanmaz. Bu edebi benzetmeden ötürü sözlerini kendi nazarımda hakaret algısı oluşma-

42 http://www.diken.com.tr/galatasaraydan-milliyet-muhabirine-sansur-akreditasyonu-iptal/ 43 https://www.futbolarena.com/galatasaray/gs-son-dakika-nevzat-dindara-kulupten-sert-cevap-uydurma-26-mart-2018-pazartesi-344801h/ 44 https://www.evrensel.net/haber/363776/gazeteci-yasin-kobulana-dava-acildi-13-yila-kadar-hapsi-isteniyor 45 http://www.diken.com.tr/yargitayin-sozcu-kararindan-erdogana-mesaj-rahatsiz-edici-elestirilere-hosgoru-gostermeli/ 46 https://bianet.org/bianet/ifade-ozgurlugu/201806-isvicre-ye-iltica-talebi-kabul-edilmeyen-gazeteci-mamay-sinir-disi-etmeyin


13

dığı için yazdım. Biz gazeteciler mütemadiyen yargılanıyoruz ben zaten profesyonel sanığım hakaret içeriği ya da kastı olduğunu düşünsem yazmazdım. Kaldı ki elçiye zeval olmaz. Ben sözü aktaran kişiyim” dedi.47

19 Ekim 2018 • Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli, ihalesiz et alımına ilişkin iddiayı sorduğu

için FOX TV muhabiri Damla Yıldız Söken’e yönelik “Ivır zıvır işler yapıyorsunuz, bu gazete-cilik değil, maskaralık! Bundan sonra size akreditasyon uygulatacağım” sözlerini sarf etti. FOX TV, geçtiğimiz günlerde aynı iddiayı Pakdemirli’ye yine sormaya çalışmış ancak bakanlık basın müşaviri soruya cevap verilmesini engellemişti.48

24 Ekim 2018 • Haber Global’de muhabirler Dilhun Gençdal ve Başak Çubukçu, editör Hasan Altunı-

şık, Ankara diplomasi muhabiri Pınar Odabaşı, dış haber editörü Burcu Çağrı ve yurt haber ser-visinden Leyla Ünal işten çıkartıldı. Kanalda daha önce de Genel Yayın Yönetmeni Suat Tok-taş, Haber Koordinatörü İnan Demirel ve Haber Müdürü Bengü Şap istifa kararı almıştı.49 Ha-ber Global, 24 Eylül’de yayın hayatına başlamıştı.

• İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 2. Ceza Dairesi, FETÖ’nün medya yapılanması da-vasında “örgüt üyeliği ve darbeye teşebbüs” gerekçesiyle ceza alanlarca yapılan istinaf başvu-rusunu reddetti.50 Aralarında Aralık 2016’dan bu yana tutuklu Habertürk’ün eski koordinatörü Oğuz Usluer ve Ekim 2017’de tahliye edilen Murat Aksoy ile Atilla Taş’ın da bulunduğu 26 kişinin örgüt üyeliği suçlamasıyla hapis cezasına çarptırıldığı dava İstinaf Mahkemesi’ne ta-şınmıştı. Ancak mahkeme, sanıkların istinaf taleplerini esastan reddetti.51

• Evrensel yazarlarından Avukat Kamil Tekin Sürek’in “Cumhurbaşkanı’na hakaret” suçlamasıyla yargılandığı davanın ikinci duruşması, Bakırköy 2. Asliye Ceza Mahkemesi’nde görüldü. Anayasa’ya aykırılık iddiaları hakkında verilen dilekçe ve dosya kapsamını incelen-dikten sonra karar vereceğini belirten mahkeme, davayı 6 Aralık’a erteledi. Sürek’e, “Faşist Diktatörlük” başlıklı yazısından dolayı, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın vekili Avukat Ahmet Özel’in şikayetiyle dava açılmıştı.52

• İstanbul Emniyet Müdürlüğü TEM ekipleri, Sultangazi’deki Yürüyüş Dergisi’ne ope-rasyon düzenledi. DHKP-C ile bağlantılı olduğu kaydedilen dergi çalışanlarıyla ilgili işlem ya-pıldı.53 Halil Yakut isimli kişi gözaltına alındı.54

25 Ekim 2018 • FOX TV ekibi, Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli’nin toplantı yapacağı salon-

dan Basın Müşaviri Uğur Alıcı tarafından zorla çıkarıldı. Kanala öncesinde herhangi bir akredi-tasyon engeli gibi bir bilgi verilmediği halde salondan muhabir Beril Oğuz ve kameraman Ser-hat Yağmur’un çıkarıldığı kaydedildi. FOX TV, daha önce Pakdemirli’ye 300 TIR etin Türki-ye’ye ihalesiz girmesine ilişkin iddiayı sormuştu ancak Pakdemirli, FOX TV muhabiri Damla Yıldız Söken’i “maskaralık yapma ve ıvır zıvır işlerle uğraşma” şeklinde azarlamıştı. Pakde-mirli, kanalı akreditasyon uygulamakla tehdit etmişti. Öncesinde FOX TV aynı konuyu sormaya

47 https://www.evrensel.net/haber/363839/gazetecilerin-cumhurbaskanina-hakaret-davasi-ertelendi 48 http://t24.com.tr/video/bakan-pakdemirli-fox-tv-muhabirininin-sorusunu-begenmedi-ivir-zivir-isler-yapiyorsunuz-bu-gazetecilik-degil-maskaralik,16909 49 https://www.gazeteduvar.com.tr/gundem/2018/10/23/haber-globalde-birinci-ayda-tenkisat/ 50 https://www.haberturk.com/feto-nun-medya-yapilanmasi-davasinda-cezalar-onandi-2190850 51 https://medyavehukuk.org/tr/aralarinda-oguz-usluerin-de-bulundugu-26-gazetecinin-hapis-cezasi-onandi 52 https://www.evrensel.net/haber/364303/yazarimiz-kamil-tekin-surekin-durusmasi-6-aralika-ertelendi 53 https://www.sabah.com.tr/gundem/2018/10/24/sultangazide-teror-operasyonu 54 https://twitter.com/yuruyusdergisi1/status/1055079437933383680


14

çalıştığında da Müşavir Alıcı araya girerek engellemişti.55 • İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesi, KHK ile kapatılan Özgür Gündem’in eski Eş Ge-

nel Yayın Yönetmeni Hüseyin Aykol, Yazı İşleri Müdürü İnan Kızılkaya ve Evrensel yaza-rı İhsan Çaralan’a “Cumhurbaşkanı’na hakaret” gerekçesiyle hapis cezası verdi. Mahkeme, tu-tuklu yargılanan Aykol ve Kızılkaya’ya birer yıl 10’ar ay 26’şar gün hapis cezası hükmederken, Çaralan”a ise 11 ay 20 gün hapis cezasına karar verdi. Kızılkaya ve Çaralan hakkındaki hü-kümlerin açıklanması ise geriye bırakıldı.56 Gazeteciler, 3 Mayıs 2017’de Özgür Gündem için başlatılan “Nöbetçi Genel Yayın Yönetmenliği” kampanyasına katılmış ve söz konusu dönem-deki bir haberde ”Cumhurbaşkanı’na hakaret edildiği” gerekçesiyle yargılanıyorlardı.57

• Hürriyet Daily News yazarı Nuray Mert’in yazılarına son verildi. Mert, Odatv’ye yap-tığı açıklamada, Cumhuriyet dahil bütün gazetelerde yazılarına son verildiğine dikkat çekti. Mert, Hürriyet Daily News’te çalışmaya eski Genel Yayın Yönetmeni Murat Yetkin döneminde başladığını anımsatarak, hiçbir zaman sansüre uğramadığını ancak yazılarına neden son veril-diğini bilmediğini kaydetti.58

26 Ekim 2018 • Şırnak 1. Ağır Ceza Mahkemesi, KHK ile kapatılan DİHA muhabiri Ziya Ataman’ın

tutukluluk halinin devamına karar vererek, davayı 17 Ocak 2019’a erteledi. Ataman, 11 Nisan 2016’dan bu yana Van M Tipi Kapalı Cezaevi’nde tutuklu bulunuyor. Öte yandan Ataman, ba-ğırsaklarının iflas ettiğini ve ilaçlarla ayakta kaldığını belirterek, sağlık durumunun kötüye git-tiğini bildirmişti.59

28 Ekim 2018 • Hamburg’da yaşayan gazeteci Adil Yiğit’in, Berlin’de Cumhurbaşkanı Erdoğan ile

Almanya Başbakanı Angela Merkel’in ortak basın toplantısında “Gazetecilere Özgürlük” yazılı tişörtle protesto gösterisi düzenledikten sonra oturma izninin uzatılmadığı bildirildi. Yiğit, dpa’ya yaptığı açıklamada, Hamburg merkezli Avrupa Postası adlı haber portalı yöneticisi ol-duğunu ancak protesto gösterisi nedeniyle oturma izninin uzatılmadığını ve Almanya’dan sınır dışı edilme tehlikesiyle karşı karşıya kaldığını belirtti. Yiğit, 22 Ocak 2019’a kadar ülkeyi terk etmesinin istendiğini dile getirdi.60

• Ekmek Sanayi İşverenler Sendikası, “Ekmek üreticilerine hakaret edilerek ağır töhmet altında bırakıldığı” gerekçesiyle FOX TV’ye ve haber bülteni sunucusu Burak Birsen’e 1.5 TL'lik manevi tazminat davası açtı. Bakırköy 4. Asliye Hukuk Mahkemesi gündemindeki dava dosyasındaki başvuru dilekçesinde, “Kamuoyunda ekmek fiyatlarına zam tartışmaları sürerken, sunuculuğunu Birsen’in yaptığı 29 Temmuz’daki ana haber bülteninde, fırıncılar ve ekmek üre-ticileri hakkında “fırsatçılık ve çakallık” sözleri içeren bir haber yayımlandı. Kanal sunucusu, esnaf hakkında yanlış kanaat ve hakarete varan bir iddia ile milyonlarca televizyon izleyicisi önünde ‘fırsatçılık ve çakallık’ ile itham ederek, yakışıksız ve isnatsız ve hakarete varan dil kullanılarak hitap edilmiştir” denildi.61

30 Ekim 2018 • Tutuklu araştırmacı gazeteci Ece Sevim Öztürk’ün “üyesi olmamakla birlikte FETÖ

55 http://bianet.org/bianet/ifade-ozgurlugu/202042-bakan-pakdemirli-fox-tv-calisanlarini-salondan-attirdi 56 https://www.evrensel.net/haber/364390/yazarimiz-ihsan-caralan-ve-2-gazeteciye-ceza 57 https://www.pirha.net/ozgur-gundem-ile-dayanisan-gazeteciler-yargilaniyor-41477.html/13/02/2017/ 58 https://odatv.com/hurriyet-nuray-merti-de-gonderdi-25101829.html 59 http://gazetekarinca.com/2018/10/gazeteci-ziya-atamana-yine-tahliye-yok/ 60 https://www.dw.com/tr/erdo%C4%9Fan%C4%B1-protesto-eden-gazeteci-s%C4%B1n%C4%B1r-d%C4%B1%C5%9F%C4%B1-ediliyor/a-46064793 61 https://www.sabah.com.tr/gundem/2018/10/28/firincilardan-fox-tvye-tazminat-davasi


15

örgütüne yardım” iddiasıyla yargılamasına 1 Kasım’da başlanacağı duyuruldu. İstanbul 37. Ağır Ceza Mahkemesi, Öztürk aleyhine iddianameyi kabul ederek ilk duruşma gününü ilan etti. Öztürk, 8 Haziran’da gözaltına alınıp 21 Haziran’da tutuklanmıştı. İddianamede, Öztürk’ün ha-zırladığı “Deniz Kuvvetlerinin En Karanlık Günü: 15 Temmuz” adlı belgesel ve Twitter’daki mesajları ile ‘FETÖ’ lehine algı oluşturduğu” iddia ediliyor. Öztürk’ün avukatı Efkan Bolaç ise, “Bu suçların dayanağı internet üzerinden yayınladığı bir video belgeseldir. Ayrıca sosyal medya üzerinden yayınladığı mesajların da dosyaya delil olarak koymuşlar. Sosyal medya ko-nusu son yıllarda popüler suçlama malzemesi olarak kullanılmaktadır. Bir suç atfı yapılır o suç-lamaya dair bir şey bulunamazsa sosyal medya hesapları taranır ve mutlaka bir suçlama bulu-nur” dedi.62

• İstanbul 35. Ağır Ceza Mahkemesi, ByLock iddiasıyla FETÖ üyeliğinden yargılanan eski Milliyet yazarı Mehmet Gündem’in tutukluluğunun devamına hükmetti. Gündem mahke-mede, “ByLock kullanmadığımı yinelemek isterim. Önceden savunmamda vermiş olduğum be-yanları tekrarlarım” dedi. Avukat Ömer Faik Çetiner, dosyada delillerin toplandığını belirterek Gündem’in tahliyesini talep etti. Dava, 8 Ocak 2019’a ertelendi.63

31 Ekim 2018 • Vatan yeniden yapılandırma kapsamında kapatıldı. Demirören Medya Grubu tarafın-

dan yapılan açıklamada, Vatan’ın 1 Kasım itibarıyla dijital ortamda yayın yapacağı ve Milli-yet’in hafta sonu eki olarak basılacağı duyuruldu.64 Vatan yazarı Ercan İnan, Twitter aracılığıy-la “Bugün Vatan’ın son günü… yarından sonra vatansız dünya vatandaşıyız” paylaşımında bu-lundu.65 Vatan, 16 yıl öncesinde 4 Eylül 2002’de yayın hayatına başlamıştı.

• Demirören Medya Grubu’nun, Yaysat’ı kapatacağı iddia edildi. Odatv’nin haberine göre, Yaysat dağıtımını yaptığı yazılı medya kuruluşlarına “Bu ay son, kapatıyoruz” şeklinde bildirimde bulundu. Yaysat’ın kapatılmasıyla beraber, bütün yayın organlarının Turkuvaz Med-ya ile anlaşmak zorunda olduğu kaydedildi. Ekonomik krizin medya sektörüne yansıması sonu-cu, muhalif medyadan istenecek yüksek dağıtım ücretlerinin birçok yayın organının sonunu ge-tirebileceğine öne sürüldü.66

• Türkmedya Grubu bünyesindeki Akşam, Güneş, Star, 24 TV ve 360 TV’den aralarında haber müdürü ve sayfa sekreterinin de bulunduğu 11 kişi işten çıkarıldı.67 Akşam’dan gece mu-habiri Şakir Aydın ile Erdem Onsan, foto muhabiri Mustafa Alkaç, muhabir Pınar Işık Aldor68, eklerden Sibel Ateş Yengin, Aysun Güngör ile Betül Belim Oğuz, Güneş’ten editör Mehmet Özkan, haber müdürü Taha Karagöz ve sayfa sekreteri Aynur Taş’ın medya grubuyla ilişiğinin kesildiği bildirildi.69

İfade ve Basın Özgürlüğünü Kullanmak İsteyenlere Müdahale 1 Ekim 2018 • Türk kökenli Almanya vatandaşı Hüseyin M.’nin, Aydın-Kuşadası’nda tatil yaptığı sı-

rada “Cumhurbaşkanı’na hakaret” suçlamasıyla tutuklandığı belirtildi. Söz konusu şahsın, eşi veya Alman diplomatlarla görüşmesine izin verilmediği bildirildi. Ailesinin uzun süren tutuklu-

62 https://www.evrensel.net/haber/364771/gazeteci-ozturk-ilk-kez-hakim-karsisina-cikacak 63 https://twitter.com/p24davatakip 64 http://www.gazetevatan.com/demiroren-medya-grubu-ndan-aciklama-vatan-gazetesi-dijital-olara-1214560-gundem/ 65 https://twitter.com/ercaninanvatan/status/1057582493476552704 66 https://odatv.com/muhalif-medyayi-bogacak-karari-odatv-duyuruyor-31101849.html 67 http://www.gazeteciler.com/haber/aksam-ve-guneste-hangi-isimlerle-yollar-ayrildi/323289 68 https://www.medyabey.com/aksam-gunes-star-24-tv-360in-da-icinde-bulundugu-turkmedyada-tenkisat/ 69 http://haber.sol.org.tr/medya/turkmedya-grubunda-isten-cikarmalar-basladi-249962


16

luk nedeniyle zanlının Almanya’daki işini kaybetmesinden endişe ettiği söylendi. Savcılık tara-fından TCK’da öngörülen en yüksek ceza olarak dört yıl hapis talep ettiği Almanya vatandaşı hakkındaki dava 11 Ekim’de görülecek.70

• İçişleri Bakanlığı, 24 Eylül-1 Ekim tarihleri arasında 349 adet sosyal medya hesabının incelendiğini ve 285 sosyal medya kullanıcısı hakkında yasal işlem başlatıldığını açıkladı. Ba-kanlık, “terör örgütü propagandası yapan, bu örgütleri öven, halkı kin, nefret ve düşmanlığa sevk eden, devlet büyüklerine hakaretlerde bulunan ve devletin bölünmez bütünlüğüne ve top-lumun can güvenliğine kast eden” kişiler için yasal işlemler başlatıldığını bildirdi.71

2 Ekim 2018 • İstanbul-Anadolu Asliye Ceza Mahkemesi, 78 yaşındaki vatandaş Ali Ergin Güran’a,

sosyal medya hesabı üzerinden yaptığı Cumhurbaşkanı Erdoğan’a hakaret suçlamasıyla sekiz yıl iki ay hapis cezası verdi. Mahkeme, dönemin Genelkurmay Başkanı olan Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar’a yönelik paylaşımları nedeniyle “kamu görevlisine hakaret” suçundan verdiği hükmün açıklanmasını ise geriye bıraktı. İstinaf Mahkemesi konumundaki İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 2. Ceza Dairesi ise, savcılık talebi doğrultusunda yerel mahkeme ka-rarını bozdu ve Güran’a “Cumhurbaşkanı’na hakaret” suçlaması kapsamında yedi yıl hapis ce-zası verdi. Ancak Güran’ın avukatı, kararı temyiz edeceklerini bildirdi.72

4 Ekim 2018 • “Bu suça ortak olmayacağız” bildirisini imzaladıkları için “terör örgütü propagandası”

gerekçesiyle 21 akademisyen hakkında beş ayrı mahkemede yargılamalara devam edildi. Aka-demisyenler, İstanbul 24., 29., 37., 34., ve 35. ağır ceza mahkemelerinde hakim karşısına çıktı. İstanbul 24. Ağır Ceza Mahkemesi, akademisyen Serhan Şahin’in dosyasını diğer akademisyen davaları ile birleştirme talebini reddetti. Dava, 22 Ocak 2019 tarihine erteledi. Mahkeme, aka-demisyen Sibel Yardımcı’nın doğum izninde olduğunu ve suçun unsurlarının oluşmadığı ge-rekçesiyle beraat ve davaların birleştirilmesi talebini reddederek, davayı 15 Ocak 2019’a erte-ledi. İstanbul 34. Ağır Ceza Mahkemesi, akademisyen Ahu Sökmenoğlu’nun beraat talebini reddederek, davayı 12 Şubat 2019’a erteledi. Mahkeme, akademisyenler Fuat Ercan, Funda Ka-rapehlivan ile Derya Akdemir, Egemen Cevahi ile Erdem Yörük’ün davalarını da 12 Mart’a er-teledi. Akademisyen Deniz Erkmen’in ise yurt dışında olması nedeniyle avukatı tarafından ta-lep edilen ek süre kabul edilirken, Fırat Erdoğmuş ile birlikte duruşmanın 14 Mart’a ertelenme-sine karar verildi. İstanbul 37. Ağır Ceza Mahkemesi, akademisyenler Egemen Kepekçi ile Bü-lent Eken’in ek süre talepleri kabul ederek, davayı 9 Ocak 2019’a erteledi.73

• Sosyalist Yeniden Kuruluş Partisi (SYKP) Eş Genel Başkanı Ahmet Kaya, Antal-ya’dan İstanbul’a geldiği sırada Sabiha Gökçen Havalimanı’nda gözaltına alındı.74 Kaya için İstanbul ve Hatay’da basın açıklamaları yapıldı. Açıklamalarda, HDP Antalya İl EŞ Başkanlığı sırasındaki açıklamaları ve katıldığı eylemler gerekçesiyle Kaya hakkında soruşturma açıldığı ve Antalya Cumhuriyet Savcılığı tarafından verilen gözaltı kararının keyfi olduğu ifade edildi.75 Kaya, daha sonra getirildiği Antalya’da nöbetçi mahkeme tarafından adli kontrol şartıyla ser-best bırakıldı.76

70 https://www.dw.com/tr/t%C3%BCrkiyede-bir-alman-vatanda%C5%9F%C4%B1-daha-tutukland%C4%B1/a-45719838 71 https://www.icisleri.gov.tr/24092018-01102018-tarihleri-arasinda-yurutulen-operasyonlar 72 https://www.sozcu.com.tr/2018/gundem/yasli-adama-cumhurbaskanina-hakaretten-7-yil-hapis-2657511/ 73 https://www.evrensel.net/haber/362857/5-ayri-mahkemede-21-akademisyen-yargilandi 74 http://antalyakorfez.com/haber/23891-ahmet-kaya-gozaltina-alindi 75 http://www.sykp.org.tr/2018/10/05/ahmet-kayayi-serbest-birakin/ 76 http://siyasihaber3.org/sykp-es-genel-baskani-ahmet-kaya-serbest-birakildi


17

• HDP Eş Genel Başkanı Pervin Buldan hakkında katıldığı etkinliklerde yaptığı konuş-malar gerekçe gösterilerek, “silahlı terör örgütüne üye olma” iddiasıyla yargılandığı davada zorla getirme kararı verildi. Ankara 18. Ağır Ceza Mahkemesi, Buldan’ın zorla getirilmesine hükmederek davayı 23 Ocak 2019’a erteledi.77

5 Ekim 2018 • Ankara 20. Asliye Ceza Mahkemesi, KHK ile ihraç edilen akademisyen Cenk Yiği-

ter’i, 14 Ekim 2016’da sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımla “Cumhurbaşkanı’na haka-ret” suçundan bir yıl beş ay 15 gün hapis cezasına çarptırdı. Yiğiter, “Eskiden reis denilince ak-lıma ilk Temel Reis gelirdi. Ama şimdi y ... biri geliyor artık” paylaşımı nedeniyle ceza aldı. Mahkeme, ceza infazını ertelemedi.78

6 Ekim 2018 • Cumartesi Anneleri’nin 700’üncü haftadan bu yana İçişleri Bakanlığı’nın talimatı doğ-

rultusunda Galatasaray Lisesi önündeki oturma eylemleri engellendi. İHD İstanbul Şubesi önünde Çukurlu Çeşme Sokak’ta yapılan basın açıklamasında, PKK’nın Batman’daki saldırısı sonucu şehit olan sekiz asker anılarak, “Hiçbir annenin evlat acısı yaşamayacağı bir Türkiye ta-lebimizi bir kez daha dile getiriyoruz” denildi.79

8 Ekim 2018 • İçişleri Bakanlığı, 1-8 Ekim tarihleri arasında 320 adet sosyal medya hesabının ince-

lendiğini ve 263 sosyal medya kullanıcısı hakkında yasal işlem başlatıldığını açıkladı. Bakan-lık, “Terör örgütü propagandası yapan, bu örgütleri öven, halkı kin, nefret ve düşmanlığa sevk eden, devlet büyüklerine hakaretlerde bulunan ve devletin bölünmez bütünlüğüne ve toplumun can güvenliğine kast eden” kişiler için yasal işlemler başlatıldığını bildirdi.80

9 Ekim 2018 • Ankara Yüksel Caddesi’ndeki “İşimizi Geri İstiyoruz” eyleminin 700. gününde yapı-

lan polis müdahalesinde, KHK ile ihraç edilen eğitimci Acun Karadağ’ın hastaneye kaldırıldığı ve 14 kişinin gözaltına alındığı öğrenildi.81

• “Bu suça ortak olmayacağız” bildirisine imza attıkları için yargılanan akademisyen-lerden, Yrd. Doç. Dr. Esra Mungan, Yrd. Doç. Dr. Meral Camcı, Yrd. Doç. Dr. Muzaffer Kaya ve Doç. Dr. Kıvanç Ersoy hakkında mütalaasını açıklayan savcı, bir buçuk yıldan yedi buçuk yıla kadar hapis cezası talep etti. İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi’ndeki duruşmada, tutuksuz yargılanan sanıklar ve avukatları, mütalaaya karşı savunma yapmak üzere süre talebinde bulun-du. Mahkeme, davayı 28 Ocak 2019’a erteledi.82

• Ankara Valiliği LGBTİ’lere yönelik her türlü etkinliğin süresiz olarak yasaklandığını açıkladı. Valilik tarafından İl Emniyet Müdürlüğü’ne yollanan yazıda, “Etkinliklerin, halkın sosyal sınıf, ırk, din bakımından farklı bir kesimini, diğer bir kesimi aleyhine kin ve düşmanlı-ğa alenen tahrik edeceği” ifade edildi.83

10 Ekim 2018 • Tekirdağ Çorlu’da özel güvenlik görevlisi olan T.Ö. “Cumhurbaşkanı Erdoğan’a sos-

77 http://sendika62.org/2018/10/hdp-es-baskani-buldan-hakkinda-zorla-getirme-karari-512340/ 78 https://t24.com.tr/haber/khk-ile-ihrac-edilen-cenk-yigitere-sosyal-medya-paylasimi-nedeniyle-hapis-cezasi,716166 79 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/1104190/Cumartesi_Annelerine_yine_polis_engeli____Hicbir_anne_evlat_acisi_yasamasin_.html 80 https://www.icisleri.gov.tr/01102018-08102018-tarihleri-arasinda-yurutulen-operasyonlar 81 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/1106924/Yuksel_Direnisinin_700._gununde_polis_mudahalesi.html 82 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/1106956/Baris_Akademisyenleri_nin_7_5_yila_kadar_hapsi_istendi.html 83 https://www.birgun.net/haber-detay/ankara-valiligi-nden-lgbti-etkinliklere-yasak-233017.html


18

yal medyadan hakaret ettiği” gerekçesiyle ilçe emniyet müdürlüğünde sorgulandıktan sonra çı-kartıldığı mahkemece tutuklandı.84

• Mersin’de 10 Ekim saldırısında ölenleri anmak için toplanan Halkevleri ve Öğrenci Kolektifleri’nden beş kişi, Mersin Emek ve Demokrasi Güçleri’nin “Özgür Çocuk Parkı”nda düzenlediği basın açıklaması öncesinde gözaltına alındılar. Ankara’da 10 Ekim 2015’teki barış mitingine yönelik IŞİD’in düzenlediği terör saldırısında, 103 kişi hayatını kaybetmişti.85

13 Ekim 2018 • Beyoğlu Kaymakamlığı tarafından Galatasaray Meydanı’nda protesto etkinlikleri dü-

zenlenmesine yasak getirilmesine tepki gösteren Tutuklu ve Hükümlü Aileleri Yardımlaşma Derneği (TAYAD)86

üyesi Feridun Osmanağaoğlu ve İsmail Kara’nın darp edilerek gözaltına alındığı iddia edildi.87 Söz konusu iki kişi daha sonra serbest bırakıldı.88

15 Ekim 2018 • Türkiye’nin Lizbon Büyükelçiliği’nin, Portekiz’de “16. DocLisboa 2018 - Uluslararası

Film Festivali”nde gösterilecek Yılmaz Güney’in senaristliğini yaptığı “Yol” filmine ilişkin festival kataloğundaki “Kürtlerin yok edilmesi” ifadesinin kaldırılmasını talep ettiği iddia edil-di. Festival direktörü Cintia Gil, Türkiye Büyükelçiliği’nden bir yetkilinin kendileriyle konuş-tuğunu söyleyerek, “Ermenistan, Medeniyetin Beşiği” filminin özetindeki “Ermeni soykırımı” ifadesinin kaldırılmasına yönelik de bir baskı uygulandığını savundu. Gil, Ukrayna’nın da Tür-kiye ile benzer bir talepte bulunduğuna ancak bu konuda geri adım atılmayacağını belirterek, “DocLisboa tarafsız bir festival değildir, politik duruşumuz vardır ve müdahaleyi kabul etme-yiz. Hatırladığım kadarıyla festival tarihinde ilk kez böyle bir durumla karşılaşıyoruz. Bunun normalleştirilmesini asla doğru bulmuyoruz. Bu elçilikleri tartışmalara katılmaya ya da gazete-lerde bu konudaki görüşlerini yazmaya davet ediyoruz. Nasıl isterlerse ama kamuya açık ola-rak” dedi.89

17 Ekim 2018 • Ana Muhalefet CHP’nin eski İstanbul Milletvekili Barış Yarkadaş, Halkbank’ta yaşa-

nan döviz skandalına ilişkin yaptığı Twitter paylaşımlarına, İstanbul Anadolu 6. Sulh Ceza Ha-kimliği’nin erişim engeli getirdiğini açıkladı. Yarkadaş, karara itiraz edeceklerini ve “halkın bilgi edinme hakkında sahip çıkacaklarını” belirtti.90 Eski Milletvekili Yarkadaş’ın erişim enge-li getirilen paylaşımları ise şu şekilde idi: “Halk Bankası yönetimi, skandalın yaşanacağı gün, personeline mail atıyor ve ‘Mesai saati dışında internetten döviz alıp satanlar hakkında soruş-turma başlatılacaktır’ diyor. Aynı gün maaş alan banka personeli, bu direktife önce bir anlam veremiyor tabii ki… Bankanın direktifinin gerekçesi ise gece anlaşılıyor. Birdenbire ortaya çı-kan ‘düşük fiyata döviz satışı’ kafalardaki soru işaretini ortadan kaldırıyor. Banka çalışanları ‘Belli ki birilerine KORİDOR açtılar’ yorumunu yapıyor. Yönetim, talimatıyla personeli dışa-rıda tutmuş… Banka yönetimi böylece ‘Bakın yanlışlık oldu, personelimizin bile haberi yok’ mesajı vermeye çalışıyor. Yeni edindiğim bu bilgiyi, bankalarda yaşanan ve yaşanacağı belli olan skandalları takip eden kamuoyunun dikkatine sunmak istedim. Çünkü bunlar hepimizin parası…”91

84 https://www.haberturk.com/tekirdag-haberleri/63896845-ozel-guvenlikci-cumhurbaskanina-hakaretten-tutuklandi 85 http://sendika62.org/2018/10/mersinde-10-ekim-anmasina-polis-engeli-ogrenci-kolektifi-ve-halkevleri-uyelerine-gozalti-513130/ 86 https://twitter.com/tayadliaileler 87 https://www.birgun.net/haber-detay/tayad-li-aileler-galatasaray-meydani-yasagini-protesto-etti-2-gozalti-233478.html 88 https://twitter.com/TayadliAileler/status/1051184265411653633 89 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/kultur-sanat/1112456/Elcilikten_festivale_baski__O_ibareler_kalksin....html 90 https://twitter.com/barisyarkadas/status/1052500489059819520 91 http://t24.com.tr/haber/chpli-yarkadasin-iddiasi-halkbank-skandalin-yasandigi-gun-calisanlarina-mesaj-atmis,697090


19

19 Ekim 2018 • İstanbul Küçükçekmece 14. Asliye Ceza Mahkemesi, EMEP Genel Başkan Yardımcı-

sı Levent Tüzel’e, HDP İstanbul milletvekili olduğu 2012 yılında katıldığı Nevruz etkinliğin-den dolayı bir yıl üç ay hapis cezası verdi.92

22 Ekim 2018 • İçişleri Bakanlığı, 15-22 Ekim tarihleri arasında 250 adet sosyal medya hesabının ince-

lendiğini ve 227 sosyal medya kullanıcısı hakkında yasal işlem başlatıldığını açıkladı. Bakan-lık, “terör örgütü propagandası yapan, bu örgütleri öven, halkı kin, nefret ve düşmanlığa sevk eden, devlet büyüklerine hakaretlerde bulunan ve devletin bölünmez bütünlüğüne ve toplumun can güvenliğine kast eden” kişiler için yasal işlemler başlatıldığını bildirdi.93

23 Ekim 2018 • İstanbul 36. Ağır Ceza Mahkemesi, “Bu Suça Ortak Olmayacağız” bildirisini imzala-

dıkları için “terör örgütü propagandası” suçlamasıyla yargılanan üç akademisyene bir yıl üç ay hapis cezası verdi. Mahkeme, Galatasaray Üniversitesi’nden Doç. Dr. İpek Merçil, İstanbul Üniversitesi’nden Oğuz Arıcı ve İTÜ’den emekli Prof. Dr. Ahmet Yücel Candemir’in “terör propagandası yapmak” suçunu işlediğine hükmetti. Bu arada CHP İstanbul Milletvekili seçilen Prof. Dr. İbrahim Kaboğlu hakkındaki dosya da “dokunulmazlık” durumu nedeniyle Ankara Ağır Ceza Mahkemesi’ne gönderildi.94

27 Ekim 2018 • Muğla’da 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı için bildiri dağıtan Fikir Kulüpleri Federas-

yonu (FKF) üyesi yedi öğrenci gözaltına alındı. Öğrenciler gözaltı işlemlerinin ardından serbest bırakıldı. FKF’nin Twitter adresinden gözaltı işlemi kamuoyuna duyuruldu.95

29 Ekim 2018 • Fikir Kulüpleri Federasyonu üyelerince 29 Ekim nedeniyle düzenlenen Taksim Mey-

danı’na doğru yürüyüş etkinliği, polis müdahalesine uğradı. “Kahrolsun istibdat, yaşasın hürri-yet”, “Saraylar yıkılır saltanatlar çöker” sloganları atan grup, Tünel’de açıklama yaptı. Grup adına konuşan Ozan Barış Akdoğdu, “29 Ekim’de Türkiye’nin geleceği gençleri yürütmüyor-lar. Biz buradayız hiçbir yere gitmiyoruz. İktidar kendisinin Cumhuriyet düşmanı olduğunu ka-nıtlamıştır” diye konuştu. Grup, daha sonra “Gündoğdu” marşı okuyarak, olaysız dağıldı.96

30 Ekim 2018 • KHK kapsamında ihraç edilen öğretmenler Nursel Tanrıverdi ve Selvi Polat, Bakırköy

Özgürlük Meydanı’ndaki protesto eylemleri nedeniyle İstanbul’da nöbetçi sulh ceza Hakimli-ğince tutuklandı. “İşimizi istiyoruz” pankartıyla eylem yapan Tanrıverdi ve Polat, direnişlerinin 86. haftasında yaptıkları basın açıklaması sırasında 29 Ekim’de gözaltına alınmıştı.97

31 Ekim 2018 • Adana’da, F. G. isimli 16 yaşındaki genç, donarak hayatını kaybeden askerlerin fotoğ-

raflarını sosyal medyadan yayınlayarak “askere hakaret ettiği” suçlamasıyla gözaltına alındı. F.G.’ye, gönderildiği nöbetçi mahkeme tarafından, “terör örgütü propagandası yapmak” ve

92 https://www.evrensel.net/haber/363920/emep-genel-baskan-yardimcisi-levent-tuzele-1-yil-3-ay-hapis-cezasi 93 https://www.icisleri.gov.tr/15102018-22102018-tarihleri-arasinda-yurutulen-operasyonlar 94 http://bianet.org/bianet/ifade-ozgurlugu/201937-uc-akademisyene-ertelemeli-1-yil-3-ay-hapis-cezasi 95 https://twitter.com/Sevketcavusoglu/status/1056186481151262721 96 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/1125560/Taksim_de_29_Ekim_yuruyusune_polis_engeli.html 97 http://bianet.org/bianet/insan-haklari/202191-isimizi-istiyoruz-eylemi-yapan-ogretmenler-yine-tutuklandi


20

“halkı kin ve düşmanlığa sevk etme” suçlarından ev hapsi verildi.98 Askerler Ferruh Dikmen ve Asım Türkel, Tunceli’nin Nazımiye kırsalında, hava koşulları nedeniyle donarak hayatlarını kaybetmişlerdi.99

İfade ve Basın Özgürlüğüne Yönelik Yurtiçi ve Yurtdışından Gelen Tepki 2 Ekim 2018 • RSF Türkiye temsilcisi Erol Önderoğlu, “Can Dündar’a saldıran, Yağız Şenkal’ı yara-

layan kişiye ‘yaralama ve yaralamaya teşebbüs’ten sadece 4.500 TL ceza verilmesi, değersiz-likten öte, istenmeyen gazetecileri hedef almak isteyenleri heveslendirecek hazin bir karardır” eleştirisinde bulundu.100 Karara tepki gösteren Dündar ise, Twitter hesabından, “Adliye önün-deki silahlı saldırı davası sonuçlandı. Türkiye’de bir gazeteciye silah sıkmanın cezası nedir? Beraat. Ya saldırgan, yanlışlıkla diğerini yaraladıysa? 4500 TL. (“Durumu yok” diye onu da 20 taksite bölmüş) Tek ceza alan, kocasını kurtaran kadın. Ölmemiz mi gerekiyordu?” ifadeleriyle tepki gösterdi.101

3 Ekim 2018 • CHP eski Milletvekili Barış Yarkadaş, RTÜK’ün televizyon kanallarına uyguladığı

idari para cezalarını “muhalif medyaya gözdağı amaçlı” şeklinde değerlendirdi. Yarkadaş, Twitter hesabından “RTÜK’ün AKP’li üyeleri, bugün yine Tele1, Halk TV ve FOX TV’ye ceza verdi. RTÜK’ün verdiği cezaların, muhalif medyaya gözdağı amaçlı olduğunu söylemeye gerek bile yok… Ceza verilen kanalların isimlerini yan yana yazınca, amacın ne olduğu zaten görülü-yor” paylaşımını yaptı.

• RS FM’de yayınlanan Seyr-ü Sabah programında konuşan gazeteci Şükrü Küçükşahin, “yeni dönemde Meclis’in denetim yetkisinin kısıtlandığını, partilerin etkisinin yok edildiğini ve ülkenin Meclis tarafından çıkarılmış kanunlarla değil KHK’larla yönetildiğini” söyledi. Mec-lis’in tarafsızlığını yitirdiğini söyleyen Küçükşahin, “Türkiye’de artık yasama yetkisi Cumhur-başkanlığı’nın gücünün altında. Meclis denetleme gücünü kaybetti. Türkiye’de erkler ayrımı ortadan kalktı. Medyanın işlevi de yöneten değil yönetilenden yana olmaktır. Gazeteci gücünü halktan alır. Bizim gibi bağımsız gazeteciler sosyal medyada yeni bir ortam açmaya çalışıyor. Bu gazeteciler yaygın medya için bir denetim gücü haline geliyor. Medya kağıt zammı gibi çok ciddi sıkıntılarla da karşı karşıya. Burada en büyük görev bizi dinleyenlere düşüyor. Yeni mec-ralar yaratılması gerekiyor. Bağımsız gazeteciler olmazsa sıkıntı çeken sadece gazeteciler ol-mayacak” eleştirilerinde bulundu.102

4 Ekim 2018 • Karar yazarı Hakan Albayrak, İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 2. Ceza Dairesi'nin

gazeteciler Ahmet ve Mehmet Altan ile Nazlı Ilıcak’ın müebbet hapis cezasını onamasına, “Tek kelimeyle korkunç. Eli kanlı darbecilerle aynı derecede suçlu sayılmak bambaşka bir şey…” diye tepki gösterdi. Albayrak, “Altan Kardeşler ve Ilıcak, 17-25 Aralık 2013 süreci ve sonrasında yanlış yerde durarak, başka yüzlerce yazar gibi FETÖ’ye alet oldular. Evet ama as-keri darbeye taammüden hizmet etmek başka bir şey. Dava şimdi Yargıtay aşamasına giriyor. Umarım ağırlaştırılmış müebbet hapis kararı orada bozulur. FETÖ’yle kararlı mücadele ne ka-dar önemliyse, bu mücadelede kantarın topuzuna mukayyet olmak da o kadar önemlidir” sözle-

98 http://www.adanahaber.com/haberdetay.asp?haberid=42793 99 https://www.ulusal.com.tr/gundem/tuncelide-uzman-cavuslar-ferruh-dikmen-ve-asim-turkel-sehit-oldu-h215138.html 100 https://twitter.com/RSF_tr/status/1047110226229497860 101 https://twitter.com/candundaradasi/status/1047047323421958147 102 https://tr.sputniknews.com/seyr_u_sabah/201810031035492712-sukru-kucuksahin-parlamento-yetkileri-sinirlama/


21

rine yer verdi.103 • Uluslararası Medya Enformasyon Derneği (UMED), Filistin’de devam eden “Büyük

Dönüş Yürüyüşü” etkinliklerinde iki Filistinli gazetecinin öldürüldüğünü ve 182 gazetecinin yaralandığını açıklayarak, uluslararası basın örgütlerine çağrıda bulundu. UMED, 21 gazeteci-nin hukuksuz bir şekilde tutuklu bulunduğunu belirterek, İsrail’in basın özgürlüğünü şiddet ve tutuklamalarla engellemeye çalıştığını aktardı.104

5 Ekim 2018 • TGS, AA’da kıdemli gazetecilere işten çıkartma işlemi yapılarak, düşük ücret ve taşe-

ron işçi gibi özel şirket üzerinden yeniden işe alma gibi dayatmaların önerildiğini açıkladı. TGS’nin yazılı açıklamasında, “AA’daki Hak-İş’e bağlı olan yetkili sendika Medya-İş’in, ücret-lerin düşürülmesi, kıdemlerin düşürülmesi ve çalışanların taşeron şirketlere geçirilmesine karşı sessiz kalması” eleştirildi. Açıklamada, “TGS’nin toplu iş sözleşmeleriyle güvence altına aldığı ve AA’dan baskıyla uzaklaştırıldığımız altı yılda da değişmeyen 50 günlük kıdem hakkına sahip gazetecilere işten çıkmaları ve isterlerse düşük ücretle yeniden işe alınmaları teklif ediliyor. Bu teklifi kabul eden gazetecilerin hem maaşları azaltılıyor, hem de her yıl için 50 günlük ücret üzerinden hesaplanan kıdem tazminatları 30 günlük ücrete düşürülüyor. On yılı aşkın süredir çalışan gazetecilere de işten çıkış dayatılıyor. Düşük ücretle işe geri girmeleri teklif ediliyor. TGS’nin örgütlü olduğu ve 24 dönem toplu iş sözleşmesi imzaladığı AA’da, dönemin Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç’ın talimatıyla kurulan sendikaya baskıyla geçirilen çalışanlar yeni haklar elde edemediği gibi mevcut haklarını dahi koruyamadı” denildi.105

• Özgür Gazeteciler İnisiyatifi, gazetecilere yönelik hak ihlallerine ilişkin hazırladığı Eylül 2018 raporunu açıkladı. Rapora göre; 173 gazeteci tutuklu, dört gazeteci gözaltına alındı, bir gazeteci tutuklandı, 110 gazeteci yargılandı, bir gazeteciye dava, dört gazeteciye ise soruş-turma açıldı, beş gazeteciye 21 yıl üç ay hapis, dört gazeteciye toplamda 27 bin TL para cezası verildi, 53 gazeteci görevinden alındı ve istifa etti ve 11 gazeteci tahliye edildi. ÖGİ raporunda, RTÜK’ün yeni yetkilerine ilişkin “Uygulamalarla özgürlükler ve özgür habercilik daha da kuşa-tılacak ve illegalize edilmeye çalışılacak” yorumu yapıldı.106

6 Ekim 2018 • Habertürk yazarı Fatih Altaylı, köşe yazısında, gazeteciler Nazlı Ilıcak, Ahmet Altan

ve Mehmet Altan’ın “terör örgütünün amaçlarına hizmet etmek” suçundan müebbet hapis ceza-sıyla çarptırılmasını “kabul edilemez” olarak değerlendirdi. Altaylı, “Çok kötülük yaptılar, çok ah aldılar. Ancak “kötü insan” olmanın cezası müebbet hapis değildir” ifadelerini kullandı.107

7 Ekim 2018 • CHP eski Milletvekili Barış Yarkadaş, Twitter üzerinden yaptığı bir paylaşımla Yeni

Yaşam’ın Genel Yayın Yönetmeni Çağdaş Kaplan’ın gözaltına alınmasına tepki gösterdi. Yar-kadaş, Kaplan’ın kelepçelenmiş fotoğrafını paylaşarak, “‘Gazeteciler Türkiye’de özgürce yayın yapıyor’ diyenler bu fotoğrafa iyi baksın… Gazeteciye kelepçe; bu iktidarın utancıdır! Kap-lan’a özgürlük!” ifadelerini kullandı.108

103 http://www.karar.com/yazarlar/hakan-albayrak/altan-kardesler-ve-ilicak-8084# 104 https://www.aa.com.tr/tr/dunya/umedten-filistinli-gazeteciler-icin-acil-cagri/1272944 105 https://www.evrensel.net/haber/362976/turkiye-gazeteciler-sendikasindan-aa-calisanlarina-cagri 106 https://www.evrensel.net/haber/362946/ogi-eylul-ayinda-5-gazeteciye-21-yil-hapis-verildi 107 https://www.haberturk.com/yazarlar/fatih-altayli-1001/2169751-dua-et-kardesim-tutan-mi-var 108 https://twitter.com/barisyarkadas/status/1048834195282427904


22

8 Ekim 2018 • CPJ, UAÖ ve Freedom House, Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın akıbeti hakkında

açıklama yapılması için çağrıda bulundu. CPJ Direktör Yardımcısı Robert Mahoney, “Kaşık-çı’nın medyada çıkan haberlere göre, İstanbul’daki Suudi Arabistan Konsolosluğu içinde öldü-rülmüş olabileceği bildirildi. Suudi hükümet yetkilileri derhal Kaşıkçı’ya diplomatik misyonla-rında neler olduğuna dair güvenilir bir açıklama yapmak zorunda. Suudi Arabistan, muhalif ga-zetecilere baskılarını geçtiğimiz yıla göre daha da arttırdı. Bu baskıların ülke dışına taşmaması-nı diliyoruz” dedi. Freedom House Başkanı Michael J. Abramowitz ise, “Suudi yönetimini eleştirmeye kalkanlara yönelik saldırılar geniş çapta artıyor. Hiçbir uluslararası sınır onları ko-ruyacak durumda değil. Bu saldırı dünyanın her ülkesindeki gazetecilere ve basın özgürlüğüne karşı işlenmiş ciddi bir saldırıdır” ifadelerini kullandı. UAÖ Ortadoğu Araştırma Direktörü Lynn Maalouf da, “Kaşıkçı’nın konsoloslukta kaybolup öldürüldüğüne dair iddialar doğruysa bu suikast yargısız bir infazdır. Bu cinayet Suudi Arabistanlı muhaliflerin yurt dışında bile çok büyük tehdit altında olduklarını gösterdi” tepkisini gösterdi.109

• Türk - Arap Medya Derneği, Arap Demokratik Devrimler Meclisi, Arap Gazeteciler Konseyi ve Mazlum-Der, İstanbul’da Suudi Arabistan Başkonsolosluğu’nda öldürüldüğü iddia edilen gazeteci için “Cemal Kaşıkçı’ya özgürlük” posterleriyle protesto gösterisi düzenledi. Nobel ödüllü gazeteci Tevekkül Karman, Arap Demokratik Devrimler Meclisi adına yaptığı açıklamada, tüm dünyayı Suudi Arabistan’a baskı yapmaya çağırdı. Karman, “Kaşıkçı ile ilgili tüm sorumlulukları Suudi Arabistan rejiminin istihbaratına yüklemekteyiz. Bu eylem kesinlikle bir tahkikattan geçmeden kabul edilemeyecektir ve bu tahkikatın uluslararası bir mahkeme dü-zeyinde yapılması gerekiyor. Bununla alakalı bütün sorumlular, işbirlikçiler soruşturulmalı, hiçbir şekilde suçlarından ve sonuçlarından kaçmamaları gerekiyor” dedi. Arap Demokratik Devrimlerini Savunma Konseyi Başkan Yardımcısı Eymen Nur, “Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın arkadaşımız Kaşıkçı’nın akıbeti hakkında bütün bilgileri son derece şeffaf bir şekilde açıklaya-cağına inanıyoruz. Ben inanıyorum düşünce hürriyetinden yana olanlar bu işin peşini bırakma-yacaklardır. Bunun peşini bırakmamak suretiyle de bunun takipçisi olacaklardır” diye konuş-tu.110

9 Ekim 2018 • BM İnsan Hakları Ofisi, Türkiye ve Suudi Arabistan’a, Suudi gazeteci Cemal Kaşık-

çı’nın kaybolması ve öldürülmesi ihtimalleriyle ilgili çağrıda bulundu. BM İnsan Hakları Ofisi sözcüsü Ravina Shamdasani, Cenevre’deki basın toplantısında, “Eğer öldüğü yönündeki iddia-lar ve buna yol açan olağanüstü durumlar doğruysa bu gerçekten şoke edici” ifadelerini kullan-dı.111

• CHP Ankara İl Gençlik Kolları, Hürriyet’in 8 Ekim’deki “Bayraklı İnönü” manşeti-ni112 gazete önünde protesto etti. Gazetenin İsmet İnönü’yü hedef alan manşetini protesto eden eylemciler, gazete binası önüne siyah çelenk bıraktı.113 AKP’nin Kızılcahamam’da gerçekleş-tirdiği 27. İstişare ve Değerlendirme Toplantısı’nda konuşan Cumhurbaşkanı Erdoğan, İsmet İnönü’nün elinde Amerika bayrağı tuttuğu fotoğrafı paylaşarak, İnönü’nün IMF anlaşmasının mimarlarından biri olduğunu söyleyerek eleştirmişti. Söz konusu fotoğrafın çekiliş açısı ve rüzgâr nedeniyle elindeki bayraklardan sadece Amerikan bayrağı dikkat çeken İnönü’nün elin-

109 https://www.amerikaninsesi.com/a/kasikci-icin-uluslararasi-kuruluslardan-suudi-arabistan-a-cagri-cpj/4604461.html 110 https://www.amerikaninsesi.com/a/kasikci-icin-istanbul-da-gosteri/4604209.html 111 https://tr.sputniknews.com/haberler/201810091035581594-bm-turkiye-suudikasikci-cagri/ 112 https://odatv.com/havuza-giren-hurriyet-boyle-boguldu-08101834.html 113 https://odatv.com/chpden-hurriyete-protesto-09101844.html


23

de Türk bayrağı da olmasına rağmen Erdoğan’ın bunu göstermemesi tartışmalara yol açmıştı. • Yeni Yaşam Genel Yayın Yönetmeni Çağdaş Kaplan, Diyarbakır’daki irtibat büroları-

na yapılan polis operasyonuna sosyal medyadan tepki gösterdi. Kaplan, “Kürt siyasetçiler ve gazetecilere dönük gözaltı operasyonunda gazetemiz Yeni Yaşam’ın Diyarbakır’daki irtibat ofi-sine de polis kapıları kırarak girmiş ve bilgisayarlara el koymuştur. Bu doğrudan gazetecilik mesleğine, basın ve ifade özgürlüğüne saldırıdır. Gazetecilik suç değildir” mesajını paylaştı.114

• Özgür Gazeteciler İnisiyatifi (ÖGİ) Sözcüsü Hakkı Boltan, Diyarbakır merkezli sekiz ilde evlerine yapılan operasyon ile gözaltına alınan gazetecilere yönelik, “mesleği yaptırmama operasyonu” düzenlendiğini dile getirdi. Boltan, “Operasyonun merkezi planlamanın talimatı üzerine, birilerinin tatmin edilmesi üzerine yapıldığını düşünüyoruz. Cumhurbaşkanı Erdo-ğan’ın kısa süre önce yaptığı açıklamanın akabinde böyle bir operasyonun yapılması tesadüfi değildir. Gazeteciler hedef gösterilmişti. Evleri basılan meslektaşlarımız daha önce savcılık ve emniyetin çağrısı üzerine gidip ifadelerini vermişlerdi. Bu bir suç, yargı, hukuk operasyonu de-ğildir. Özünde ifade edecek olursak korkutma, sindirme ve işi yaptırmama operasyonudur” de-di. TGS Diyarbakır Temsilcisi Mahmut Oral ise, “İktidar yine gözdağına gazeteciler üzerinden başladı. Elde ettiğimiz bilgilere göre, suçlamalar KCK Basın Koordinasyonu yönünde. Arka-daşlarımızın derhal adli makamlara sevk edilmesini talep ediyoruz” diye konuştu. Güneydoğu Gazeteciler Cemiyeti (GGC) Başkanı Veysi İpek de, gazetecilere ilişkin emniyetten bilgi ala-madıklarını ve konuyu Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı ile görüşeceklerini belirtti.115

10 Ekim 2018 • TGS, İçişleri Bakanlığı’nın gerçekleştirdiği operasyon kapsamında gözaltına alınan

sekiz gazeteci için “derhal serbest bırakılmaları gerekiyor” çağrısında bulundu. TGS Genel Başkanı Gökhan Durmuş, “2011 yılında da bu tarz bir operasyon gündeme gelmişti. O dönem de Kürt gazetecilere yönelik bir operasyonla, ‘KCK basın yapılanması’ dendi ve meslektaşla-rımız aylarca, yıllarca tutuklu kaldı. Hala o dava sonuçlanmış değil, duruşmaları devam ediyor. Yapılan operasyonunda ‘KCK basın yapılanması’ isminin verilerek yapılması yeniden Kürt ga-zeteciler üzerinde yükselen bir baskı mı başlayacak kaygısı uyandırdı. Önüne arkasına terörist lafını takarak gazetecilerin özgürlüğü kısıtlanmamalıdır” dedi.116

11 Ekim 2018 • Amerika’nın Sesi ve ABD Küresel Medya Ajansı (USAGM), Suudi gazeteci Cemal

Kaşıkçı’nın akıbeti konusunda derin kaygı duyduklarını, medya, hükümetler ve insan hakları yetkililerince konuyu aydınlatma yönündeki ortak çağrılarına katıldıklarını bildirdi. USAGM Başkanı John Lansing, “Maalesef bu olay dünya genelinde basına karşı giderek artan küresel tehditler trendinin bir parçası ve bilgi akışını kontrol etme ve özgür medyayı bastırma arzusu” dedi. Bu tip hükümetlerce bağımsız gazetecilere ait çalışmaların suç kapsamına sokulduğunu da kaydeden Lansing, “Hiç kimsenin, özellikle de hükümetlerin gazetecileri susturmasına izin ve-rilmemeli. Kaşıkçı gibi USAGM de bilgi edinmesi sınırlanmayan bir dünyanın daha güvenli bir dünya olacağını ve bunun demokrasinin işlemesinin önkoşulu olduğunu biliyor” dedi.117 Ame-rika’nın Sesi Genel Müdürü Amanda Bennett de, “Kaşıkçı’nın İstanbul’da bir hafta önce orta-dan kaybolması ve olası cinayeti, dünya genelinde gazetecilerin ciddi tehditlerle yüzleştiğinin vahim bir hatırlatıcısı” ifadesini kullandı.118

114 http://gazetekarinca.com/2018/10/yeni-yasam-gazetesinin-diyarbakir-burosuna-da-polis-baskini/ 115 https://ozguruz1.org/tr/2018/10/09/diyarbakirdaki-gazeteci-orgutlerinden-tepki-gazeteciler-serbest-birakilsin/ 116 https://www.evrensel.net/haber/363296/tgs-genel-baskani-durmus-gazeteciler-serbest-birakilmali 117 https://www.insidevoa.com/a/4608168.html 118 https://www.amerikaninsesi.com/a/usagm-ve-voa-dan-cemal-kasikci-aciklamalari/4609187.html


24

• Şırnak’a bağlı Ortasu (Roboski) köyündeki aileler, dokuz ilde yapılan operasyonlarla gözaltına alınan gazeteci ve siyasetçiler için tepki göstererek, “Adalet için dinmeyen haykırışla-rımızı kamuoyuna duyuran gazeteciler serbest bırakılsın” çağrısında bulundu. Şırnak’ın Ulude-re ilçesine bağlı Ortasu köyünde, 2011 yılında savaş uçaklarının bombalamasıyla hayatını kay-beden 34 kişinin ailesi, adalet talebiyle eylem yapıyor.119

12 Ekim 2018 • ABD Başkanı Donald Trump, katıldığı bir TV programında, “Kaşıkçı içeri girdi ve bir

daha dışarı çıkmadı. Dışarı çıkmış gibi de durmuyor” açıklamasında bulundu.120 • Cumhuriyet’in eski Ankara Temsilcisi Erdem Gül, Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı’ya

ilişkin Evrensel’e “Türkiye’de gazetecilerin tutuklanması, tehlike altında olması konusunda uzunca bir süredir neredeyse bir laboratuvar haline geldi” diye konuştu. Gül, “Ülkemizdeki Su-udi Arabistan konsolosluğuna belli bir düzeyde Suudi rejimine muhalif olan bir gazeteci gel-miş, Türkiye’de bir evlenme meselesi varmış, ama öncesinde Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın da-nışmanlarından Yasin Aktay’a gelişini bildirmiş, sonra konsolosluğa girmiş ama çıkışı görün-müyor. Olay böyle patladı ama biz ülkemizin açık, şeffaf kanallarıyla görmedik bunu. Ameri-ka’sının problem edişinden gördük. Yani gerçeğin, haber alma hakkının zaten yeterince yasak-landığı bir ülke Türkiye ve haber hakkının yasaklandığı zamanlarda onun yerini resmi bülten-ler, propagandalar, komplo teorileri ya da çeşitli kesimlerin manipülasyonları alır. O nedenle biz Kaşıkçı olayında halen gerçeği göremiyoruz” ifadelerine yer verdi.121

13 Ekim 2018 • Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, İngiliz mevkidaşı Jeremy Hunt ile görüşmek için

gittiği İngiltere’de, ABD’li rahip Andrew Brunson hakkında “ABD umarım anlamıştır, baskıyla Türkiye'den netice alınmaz” dedi. Kayıp Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı olayıyla ilgili de konu-şan Çavuşoğlu, “Suudların teklifiyle bir ortak çalışma grubunun oluşturulması konusunda görüş birliği var. Tüm dünya bu konuya odaklanmış durumda. Ortada kaybolan bir şahıs var. Herke-sin duyarlılık göstermesi doğal. Sadece İngilizler değil, herkes bu konunun aydınlatılmasını is-tiyor” açıklamasında bulundu.122

• Suudi Arabistan İçişleri Bakanı Prens Abdulaziz bin Suud bin Nayif, gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın kaybolması ile ilgili medya üzerinden Riyad’a yöneltilen suçlamaların doğru olma-dığını açıkladı. Kaşıkçı’nın öldürülmesiyle ilgili Kraliyet’e yöneltilen suçlamaların asılsız ol-duğunu söyleyen Nayif, “Medyada Kaşıkçı’yı öldürme emrinin verildiği yönündeki iddialar hiçbir dayanağı olmayan yalan ve suçlamalardan ibarettir. Bu suçlamaların yöneltildiği Suudi Arabistan hükümeti ilkelere, geleneklere ve uluslararası tüzüklere bağlıdır” dedi.123

19 Eylül 2018 • FOX TV Ana Haber Sunucusu Fatih Portakal, Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakde-

mirli’nin FOX muhabirini azarlayarak, akreditasyon tehdidinde bulunmasına, “Size soru soran, kamuoyunu aydınlatmak isteyen gazeteciyi aşağılayabilme lüksü içerisine giriyorsunuz” diye tepki gösterdi. Portakal, “Yetkiyi ele geçirdikten sonra neden kendinizi kanunların üzerinde gö-rüyorsunuz? İhale yapmadan bu etler Türkiye'ye girebilir mi? Akreditasyon uygulayacaklarmış. Uygulayın ne fark eder ki. Çok meraklıydık bizde gelip...” dedi.124

119 https://ozgurmanset.net/roboskililer-sesimizi-duyuran-gazetecileri-birakin/ 120 https://www.amerikaninsesi.com/a/4610603.html 121 https://www.evrensel.net/haber/363471/gazeteci-erdem-gul-kasikcida-gercegi-henuz-goremiyoruz 122 https://tr.sputniknews.com/turkiye/201810131035650168-cavusoglu-abd-umarim-anlamistir/ 123 https://www.spa.gov.sa/viewstory.php?lang=en&newsid=1827596 124 https://headtopics.com/tr/portakal-dan-bakana-sert-cikis-yetkiyi-ele-gecirdikten-sonra-neden-kendinizi-kanunlarin-uzerinde-go-2007273


25

• CHP İstanbul Milletvekili Emine Gülizar Emecan, AA çalışanları üzerinde baskı uygu-lanması iddia ederek, “AA’nın tarihsel görevine geri dönmesini, halkımızı doğru bilgilendirip özgür ve tarafsız habercilik ilkelerine uyarak çalışanlar üzerindeki baskılara son vermesini dili-yorum” dedi. Emecan, TBMM’deki konuşmasında, “Bir yandan kuruma sürekli yeni çalışanlar alınırken, diğer yandan kurumda; istifa, emeklilik, daha düşük maaşla çalışmaya zorlama ve mobbing gibi uygulamaların her geçen gün arttığı bilgileri gelmektedir. AA üzerinden başta TRT World olmak üzere, başka medya kuruluşlarına personel sağlandığı ve oralarda çalıştırıl-dıkları bize gelen bilgiler arasındadır. İşsizlik her geçen gün artarken, AA iktidar yakınlarının arpalığı haline getirilmiştir” ifadelerini kullandı.125

• Gazeteciler Cemiyeti Başkanı Nazmi Bilgin, ÖİB Eylül ayı raporuna ilişkin açıklama-sında, “ekonomik gelişmeler nedeniyle medya sektöründe işten çıkarma ve küçülme kararları alındığını ve kağıt maliyeti ile sektördeki sorunlara çözümler üretilmesi” çağrısında bulundu. Bilgin, medyadaki ekonomik dalgalanmanın yanı sıra gazetecileri hedef alan soruşturma ve yargılama süreçlerinin de yaşanmaya devam ettiğini bildirdi. Bilgin, rapor hakkında “Raporu-muzdaki veriler itibariyle BirGün gibi pek çok yazılı gazete veya dergi satış fiyatında artışa git-ti. Sakarya’da yerel gazeteler Yeni Sakarya, Yenihaber, Bizim Sakarya ve Adapostası bundan böyle Pazar günleri yayın yapmama kararı aldı. Arka Kapak Dergisi de 12 Eylül’de yayın haya-tını sonlandırdığını duyurdu. Ekonomi gazetesi Dünya ise, sayfa sayısını 24’ten 12’ye düşür-mesinin yanı sıra üst düzey yöneticileri dahil olmak üzere 40 personelinin işine son verdi. Ci-ner Medya Grubu bünyesindeki Bloomberg HT, Show TV, Habertürk TV gibi farklı kuruluşlar-da işten çıkarmaların yapıldığı görüldü” dedi. Bilgin ayrıca Hürriyet’in Taha Akyol ve Mehmet Yakup Yılmaz’ın köşe yazılarına son verdiğini ve Hürriyet Daily News Genel Yayın Yönetme-ni Murat Yetkin’in görevinden ayrıldığını da anımsattı. Cumhuriyet’te yönetim değişikliği so-nucu Cumhuriyet Vakfı Yönetim Kurulu Başkanlığı’na Alev Coşkun’un seçildiğini anımsatan Bilgin, Genel Yayın Yönetmenliğine Murat Sabuncu yerine Haber Koordinatörü görevindeki Aykut Küçükkaya’nın getirildiğini belirtti.126

• Kıbrıs Türk Gazeteciler Birliği ile Basın Emekçileri Sendikası, Havadis’e yapılan hac-ze “Basının susturulmasına ve basın özgürlüğünün halel gelmesine karşı her türlü yasal ve ör-gütsel gücümüzü kullanacağız” diyerek tepki gösterdi. Ortak açıklamada, “Bir gazetemize, bir TV kuruluşumuza veya bir basın mensubumuza yapılmış olan saldırıyı, hepimize yapılmış bir saldırı olarak değerlendirmeliyiz.” denildi. Açıklamada, icra memurlarının bilgisayarları ve bil-gisayar sistemi merkezi server cihazını haczetme girişiminde bulunmasıyla Anayasa’nın 29’uncu maddesinin ihlal edildiği de vurgulandı.127

• KKTC merkezli Dış Basın Birliği, Havadis’de yaşanan haciz olayını “Meslektaşları-mızın yaptıkları haberler nedeniyle hedef alınmaları kabul edilemez bir tutumdur” şeklinde de-ğerlendirdi. Yapılan açıklamada, basının demokrasideki önemine dikkat çekilirken, gazetecile-rin “düşünce ve ifade özgürlüğüne hizmet ettiği” vurgulandı. Açıklamada, hukuki süreç tamam-lanmadan Havadis’e haciz göndermenin doğruluğu tartışılırken, Havadis Genel Yayın Yönet-meni Başaran Düzgün’e ve gazete çalışanlarına geçmiş olsun dilekleri iletildi.128

20 Ekim 2018 • RSF, Suudi Arabistan’ın gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın öldürülmesiyle ilgili yaptığı açık-

lamayı yeterli bulmadıklarını belirterek, “Tümüyle aydınlatılıncaya kadar olayın peşini bırak-

125 https://t24.com.tr/haber/aa-calisanlarina-baski-uygulamakla-anilmak-yerine-halka-dogru-bilgi-vermeli,727189 126 http://www.24saatgazetesi.com/bilgin-gazetecilik-mesleginde-ciddi-kan-kaybi-yasaniyor/ 127 http://www.detaykibris.com/ktgb-ve-basin-sen-basinin-susturulmasina-ve-basin-ozgurlugune-halel-gelmesine-karsi--172836h.htm 128 http://www.detaykibris.com/dis-basin-birligi-dogru-olan-yargi-surecinin-tamamlanmasini-beklemektir-172827h.htm


26

mayacağız” açıklamasında bulundu. RSF Balkanlar ve Merkez Asya Sorumlusu Johann Bihr, Suudi Arabistan’ın açıklamasının ardından uluslararası bir soruşturma açılması ihtiyacının art-tığını belirterek, bunun için hem BM’ye hem de tek tek ülkelere baskı yapmaya devam edecek-lerini söyledi.129 Bihr, VOA Türkçe’ye, “İki hafta süren inkardan ve tezat ifadelerden sonra ge-len bu itiraf şok edici. Gazetecileri, yabancı bir ülkedeki diplomatik binasında katleden, RSF’in basın özgürlüğü listesinde 180 ülke arasında 169’uncu sırada yer alan, gazetecileri kırbaçlayan, kaçıran, cezaevlerine tıkan bir rejime bu kadar tepkisiz kalınmasına devam edemeyiz. Riyad’ın bu sorunu bu şekilde çözmesine izin vermek, onlara ‘öldürme ruhsatı’ vermek anlamına geli-yor. Bunu kabul etmek mümkün değil” dedi.130

• Gazeteciler Cemiyeti Başkanı Nazmi Bilgin, FOX TV muhabiri Damla Yıldız Söken ile Tarım ve Orman Bakanı Ekrem Pakdemirli arasındaki diyaloğa işaret ederek, “kamuoyunu aydınlatma görevini yerine getirmeye çalışan gazetecilerin soru sormalarının, gelişmeleri şüp-heyle karşılayıp araştırmalarının, mesleklerinin gereği olduğunu” bildirdi. Bilgin, gazeteciler söz konusu görevlerini yerine getirirken, gazetecilere saygı duyulması gerektiğini kaydetti. Bil-gin, “Ne akreditasyon uygulamasıyla, ne gazetecilere parmak sallayarak, ne sorularından kaça-rak, ne de galiz ifadelerde bulunarak toplumun aydınlatılamayacağını hatırlatmak isteriz” dedi. Bilgin açıklamasında, Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı olayını da anımsatarak, “Bir konsoloslukta yabancı bir gazetecinin katledildiği iddiaları veya ithal edilen etlerle ilgili ihalenin, etler ülkeye geldikten sonra yapıldığı suçlamaları ile ilgili soru sormak, kamuoyunun bu ve benzeri konular-la ilgili bilgi sahibi olmasını sağlamak gazetecinin görevidir. Gazetecinin, yasa dışı, kural dışı veya halk sağlığını ve çıkarını ilgilendiren bir konu ile ilgili sorularını ‘ıvır zıvır işler’ ya da ‘maskaralık’ olarak tanımlamak yakışıksızdır. Biz gazeteciyiz, vazifemiz soru sormak, haber yazmak ve toplumu aydınlatmaya çalışmaktır” ifadelerini kullandı.131

• BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın öldürülme-sinden derin bir şekilde rahatsızlık duyduğunu bildirdi. Guterres, yazılı açıklamasında, soruş-turmanın tarafsız, hızlı ve adil olarak yapılması çağrısında bulunarak, Kaşıkçı’nın ölümüyle bağlantılı kişilerin bulunması için tam hesap verebilir koşullarda yapılacak, hızlı, kapsamlı ve şeffaf bir soruşturma yapılması gerektiğini vurguladı.132

21 Ekim 2018 • Endonezya Bağımsız Gazeteciler Birliği Başkanı Abdul Manan, AA’ya, “Cemal Ka-

şıkçı, acımasız ve barbarca öldürüldü” dedi. Manan, Suudi Arabistan’ın olayın ardından uzun bir süre sonra Kaşıkçı’nın ölümünü itiraf ettiğini belirterek, “Failler ve suça yataklık yapanların bağımsız ve güvenilir bir yargılama ile eşit şekilde cezalandırılmaları gerekir” diye konuştu.133

22 Ekim 2018 • Hürriyet Okur Temsilcisi Faruk Bildirici, “Servis gazeteciliği” başlığıyla yayınlanan

yazısında, öldürülen Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı’yla ilgili haberler konusunda Türkiye med-yasının geride kaldığını belirtti. Bildirici, “Kaşıkçı’nın öldürüldüğü yer, İstanbul’daki Suudi Arabistan Konsolosluğu. Doğal olarak bu olayla ilgili belge ve bilgi içeren haberlerin ağırlıklı olarak Türkiye medyasında yayımlanması beklenirdi. Bunun nedenlerini gelişmeleri izleyen muhabir ve editör arkadaşlarla konuştum. ‘Avrupa ve ABD medyasına konuşan yetkililer biz-den uzak durdu, yeterli bilgi vermedi’ şeklinde yanıtlar aldım. Ancak bu kişiler bilgi verip açık-

129 https://twitter.com/RSF_en/status/1053449225785298946 130 https://www.amerikaninsesi.com/a/suudi-arabistan-cinayeti-itiraf-ederek-bu-isten-siyrilamaz/4621984.html 131 http://www.24saatgazetesi.com/bilgin-gazeteciyiz-soru-sorariz/ 132 https://www.amerikaninsesi.com/a/bm-kasikci-cinayetinin-sorumlulari-bulunsun/4621905.html 133 https://www.aa.com.tr/tr/cemal-kasikci/cemal-kasikci-acimasiz-ve-barbarca-olduruldu/1288355


27

lama yapmasa da haber yazılır” diye yazdı. Bildirici, devamla “Türkiye’deki gazetecilik koşul-ları nedeniyle habercilik reflekslerinde sorunlar oluştu. Ne bilgi edinme mekanizmaları sağlıklı işliyor, ne de haber yayımlama süreçleri. Haber toplama açısından da problemler var. Servis gazeteciliği çok yaygınlaştı. Genellikle yetkililer bilgi-belge servis ederse haber yazılıyor, et-mezse yazılmıyor. Tablo bu olunca demeç ve açıklama gazeteciliğinin haber trafiğinin büyük bölümünü kaplaması şaşırtıcı değil. Rutine boğulan, rutin haberlere imza atan muhabirlerin da-ha riskli görülen özel haberlerin peşinden koşma heyecanı kalmıyor. Olan da gazeteciliğe ve okurun bilgi edinme hakkına oluyor tabii ki” ifadelerine yer verdi.134

23 Ekim 2018 • CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, yazılı açıklamasında, “ekonomik krizden

büyük ölçüde etkilenen medya kuruşlarına ve yerel basına ilişkin destek paketlerinin uygulan-ması gerektiğini” bildirdi. Gürer, “gelirleri son üç yılda yüzde 10’dan daha az, maliyeti ise son üç ayda yüzde 50’den daha fazla artış gösteren çok sayıda yerel gazetenin yayınını durdurdu-ğunu” söyledi.135

24 Ekim 2018 • Uluslararası insan hakları örgütleri internet üzerinden başlattıkları imza kampanyasın-

da, BM Genel Sekreteri António Guterres’e, Cemal Kaşıkçı cinayetiyle ilgili uluslararası soruş-turma başlatma çağrısında bulundu. BM Genel Sekreter Sözcü Yardımcısı Ferhan Hak, Kaşıkçı konusunda Türkiye’den gelecek bir istek veya Güvenlik Konseyi ile Genel Kurul’dan gelecek bir taleple zorunlu olarak soruşturma başlatılabileceğini söyledi. BM Düşünce Özgürlüğü Özel Raportörü David Kaye, Kaşıkçı cinayetiyle ilgili bağımsız bir soruşturma ekibi kurulması için Güvenlik Konseyi, İnsan Hakları Konseyi ve BM Genel Sekreteri’ni göreve davet ettiğini bil-dirdi. CPJ Direktörü Joel Simon ise, BM’nin Kaşıkçı konusunda başlatacağı bir soruşturmanın Suudi Arabistan’ın da imza attığı BM İşkenceyle Mücadele Sözleşmesi kapsamında bir ceza davasının temelini oluşturabileceğini açıkladı. İşkence suçu için dünyanın herhangi bir ülkesin-de uluslararası bir dava açılabileceğini vurgulayan Simon, Kaşıkçı’nın Amerikan vatandaşı ço-cuklarının Suudi hükümeti aleyhine ABD’de işkence davası açabileceğini kaydetti.136 Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ise, RSF, UAÖ, CPJ ve HRW gibi hak örgütlerinin BM’ye devrini istediği Kaşıkçı cinayeti soruşturmasıyla ilgili “BM veya uluslararası başka bir kuruluş soruş-turma açarsa, uluslararası hukuk çerçevesinde işbirliği yaparız” dedi.137

25 Ekim 2018

• Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın öldürülmesi, Suudi Arabistan’ın İstanbul Başkonso-losluğu önünde protesto edildi. Yeni kurulmuş olan “Cemal Kaşıkçı Dostları Derneği”nin dü-zenlediği protesto eyleminde, Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman’ın mas-kesini taşıyan bir eylemcinin kanı temsilen ellerinin kırmızı boyalı olduğu gözlendi. Eylemde söz alanlardan Arap Demokratik Devrimler Meclisi Başkanı Eymen Nur, “Katiller konumları ne olursa olsun takip edilecek. Ve bölgede basın ve ifade özgürlüğünü savunarak herhangi bir görüş sahibine karşı benzer bir suç işlenmemesi için karşı duruş sergilenecek” dedi. Cumhur-başkanı Erdoğan’ın danışmanlarından Yasin Aktay ise, “Buradaki kalabalık bir daha bu tür olayların gerçekleşmemesi için umut veriyor. Hiç endişe etmeyin. Şu anda emin olun karşılaş-tıkları bu rezalet, yüz yüze oldukları bu lanet, onları Kaşıkçı’yı öldürmeyi akıllarından geçir-

134 https://tr.sputniknews.com/turkiye/201810221035769731-hurriyet-okur-temsilcisi-muhabirler-kasikci-haberleri-icin-batili-gazetecilere-bilgi-verilmesi-devletin-tercihi/ 135 http://www.yeniasya.com.tr/gundem/kriz-medyayi-vurdu_476407 136 https://www.amerikaninsesi.com/a/bmye-kasikci-cinayeti-sorusturmasi-baslatmasi-icin-baskilar-artiyor/4626960.html 137 https://twitter.com/RSF_tr/status/1054641104493207553


28

dikleri her ana lanet edecek hale getiriyor. Bir kalemi yok etmek istediler, yok edeceklerini zannettiler. Onu yok ederken, ortaya koydukları o vahşet ayaklarına dolandı. Onların korktukla-rı o fikirler, dağ gibi, okyanus gibi oldu, üzerlerine yağıyor” diye konuştu.138

• FOX TV sunucusu Fatih Portakal, Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli’nin Basın Danışmanı Uğur Alıcı tarafından FOX TV ekibinin basın toplantısı salonundan zorla çıkarılma-sına, Fatih Portakal ile FOX Ana Haber bülteninde”12 Eylül yasakçı zihniyetine geri dönüşüne bir örneğidir bu” tepkisini gösterdi. Portakal, “28 Şubat vesayetinin bir örneğidir bu. 2018 yılı-nın 25 Ekim günü yaşanan bu olayı hiç unutmamak gerekiyor. Soru sormamız için ve bunu maskaralık olarak adlandıran seçilmemiş ama atanmış bir kişinin uygulamış olduğu hukuksuz yetkiyi görüyorsunuz. Bizi maskaralıkla suçlayan bu insanların aslında ne hale geldiklerinin kendi göstergeleridir. Bizim arkadaşlarımız sadece görevlerini yerine getiriyorlar. Biz sizinle rekabet halinde değiliz. Soru sormak için oradayız. Bundan sonrada çağırmayacaksanız, bize davetiye göndermeyiniz. Kimse bize şu haberi bu haberi yapın diye bir telkinde bulunmuyor. Ve sizler çıkıyorsunuz kafanıza göre akredite uyguluyorsunuz” diye konuştu.139

26 Ekim 2018 • İzmir Gazeteciler Cemiyeti (İGC), Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli tarafın-

dan FOX TV’ye akreditasyon uygulanmasını “oluşan tepkiler üzerine özür dilemesi beklenirken ekibin toplantıdan çıkarılmasını kınıyoruz” sözleriyle eleştirdi. İGC Yönetim Kurulu’nca yapı-lan açıklamada, “FOX Haber Merkezi’nde çalışan bir muhabir ve bir kameraman, Bakanlıkta düzenlenen bir toplantıya davet edilmelerine karşın bakan danışmanı aracılığıyla bina dışına çı-kartılarak toplantı salonuna alınmadı. Gazetecilerin kamuoyunu doğru bilgilendirme görevini yaparken karşılaştığı sorun ve engellemelerin bir an önce kaldırılması en büyük dileğimiz. Ba-kanı yaşanan son olaylardan dolayı özür dilemeye davet ediyoruz” denildi.140

• Çekya Devlet Başkanı Milos Zeman’ın, gazeteci Cemal Kaşıkçı cinayetine atıfta bulu-narak, çevresindeki basın mensuplarına “Gazetecileri çok severim bu nedenle onlara bu akşam Suudi konsolosluğunda ağırlayabilirim” demesi tepkiyle karşıladı.141 RSF, bunun şaka olarak ifade edilmesinden duyulan rahatsızlık vurgulayarak, Zeman’dan gazetecilerden özür dilemesi-ni istedi.142 Daha önce de Zeman, Ekim 2017’de bir basın toplantısında gazetecileri sahte bir kalaşnikof tipi silahla karşılamış ve Mayıs 2017’de ise “Gazeteciler yok edilmeli çünkü onlar-dan çok var” demişti.143

27 Ekim 2018 • Gazeteciler Cemiyeti Başkanı Nazmi Bilgin, Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemir-

li’ye soru sordukları gerekçesiyle FOX TV ekibinin bakan danışmanı tarafından salon dışına çı-kartılmasını “Açık bir sansür vakası” şeklinde değerlendirdi. Bilgin, “güvenlik harici yapılan akreditasyon uygulamalarının kabul edilmemesi ve kınanması gereken sansür çabaları olarak görülmesi gerektiğini” belirtti. Haber alma hakkının anayasal güvence altında olduğuna işaret eden Bilgin, “Kamuyu önemli bir durum, gelişme ya da iddia hakkında bilgilendirmek maksa-dıyla haber yapmak, soru sormak dışında bir çabası olmayan gazetecilerin dışlanması, basın toplantılarından atılması veya ‘istenmeyen kişi’ ilan edilmesi, bakan danışmanlarının yetkisi ve yeterlilikleri dahilinde işler değildir. Gazetecilik suç değildir. Gazetecilere, medya binalarına

138 https://www.amerikaninsesi.com/a/suudi-arabistan-ka%C5%9F%C4%B1k%C3%A7%C4%B1-protesto/4629392.html 139 https://www.evrensel.net/haber/364432/bakan-fox-ekibini-disari-attirdi-fatih-portakal-tepki-gosterdi 140 https://gozlemgazetesi.com/HaberDetay/252/1106852/izmir-gazeteciler-cemiyeti-fox-tv-ekibine-getirilen-yasak-kabul-edilemez.html 141 https://www.euronews.com/2018/10/26/czech-president-jokes-he-will-organise-banquet-for-journalists-at-saudi-embassy 142 https://rsf.org/en/news/another-bad-joke-about-journalists-czech-president 143 https://rsf.org/en/news/czech-republic-czech-president-threatens-journalists-mock-kalashnikov


29

saldırarak, gazetecileri basın toplantılarına, kamu binalarına almayarak ve en korkuncu bir ga-zeteciye halkı bilgilendirmek maksadıyla soru sorma temel görevini yerine getirmeye çalıştığı için aşağılayabilmek asla kabul edilemez” dedi.144

RTÜK Cezaları

3 Ekim 2018 • RTÜK’ün, Show TV’ye “Gülperi”, “Çukur” ve “Avlu” dizilerinde yer alan şiddet sah-

neleri nedeniyle idari para cezası uygulanması kararı aldığı bildirildi. “Gülperi” dizisindeki ka-dına şiddet sahneleri ile “Çukur” ve “Avlu” dizilerindeki şiddet içerikli sahneleri “çocuk ve gençlerin fiziksel, zihinsel veya ahlaki gelişimine zarar verebilecek nitelikte olması” dolayısıy-la idari para cezası uygulandığı duyuruldu. Star TV’ye “Söz” dizisinde yer alan şiddet içerikli sahnelerin erken saatte gösterilmesi nedeniyle idari para cezası uygulandığı kaydedildi. Kanal D’ye, “Arka Sokaklar” dizisinde yer alan “suçlunun delil karartmasını gösteren sahneler” nede-niyle idari para cezası uygulandı. FOX TV Ana Haber Bülteni’nde Mersin Şehir Hastanesi’ne ilişkin haber “doğruluğundan emin olunmaksızın yayınlandığı” için kanala idari para cezası ve-rildi. Tele 1’de yayınlanan “18 Dakika” programında “Türkiye’nin IŞİD ve El Nusra gibi örgüt-leri desteklediğine” ilişkin yorumlara yer verildiği için kanala idari para cezası uygulandı. Öte yandan Halk TV’ye ise, RTÜK tarafından gönderilen ikame programları bildirilmiş tarih ve saat dışında yayınlamış ve yükümlülüğünü yerine getirmemiş olması nedeniyle idari para cezası ke-sildi.145

24 Ekim 2018 • RTÜK, 1 Ocak 2008-30 Eylül 2018 tarihleri arasında radyo ve TV kanallarına toplam

235.165.865 (235 milyon 165 bin 865) Türk Lirası para cezası verdiğini açıkladı. RTÜK, açık-ladığı son 10 yıllık ceza kararları kapsamında tahsil edilen paraların genel bütçeye kaydedilmek üzere Hazine ve Maliye Bakanlığı’na aktarıldığını kaydetti. RTÜK’ün, program türlerine göre kesilen cezalarda ilk sırayı “tele-alışveriş” yayınları aldı. RTÜK, ayrıca en çok ihlal edilen ilk 10 madde arasında yer alan “reklam ve ticaretle” ilgili maddelerin en fazla göz ardı edilen hu-suslar olduğunu kaydetti. Üst Kurul, ayrıca son beş yıllık faaliyet raporunda 144.247 şikayetin diziler hakkında olduğunu, 83.271’inin reklam kuşaklarına ve 52.860 şikayetin ise haber bül-tenlerine ilişkin olduğunu bildirdi.146

Diğer Gelişmeler 1 Ekim 2018 • Netflix Türkiye, RTÜK tarafından “Over the Garden Wall (Bahçe Duvarının Ötesin-

de)” isimli animasyonundaki sigaranın sansürlendiği yönündeki iddiaların doğru olmadığını açıkladı. Platform, “Netflix Türkiye, iddiaların aksine ilgili yapım üzerinde herhangi bir değişik-lik yapmamıştır. Söz konusu yapımın yayın hakları farklı bir içerik üreticisinden satın alınmış olup, yapım Netflix’e şu an servisimizde yer aldığı haliyle teslim edilmiştir” açıklamasında bu-lundu.147

• Cumhuriyet yazarı Güray Öz, Twitter hesabından BirGün’de yazacağını duyurdu. Öz, “İlk yazılar hep zordur, nereye durduğumu, farklı iddialar arasındaki yerimi, yerimizi yazmayı

144 http://www.24saatgazetesi.com/bilgin-habere-ulasim-anayasal-bir-haktir-engellenemez/ 145 https://www.aa.com.tr/tr/turkiye/kufur-ve-siddetle-sezonu-acan-dizilere-ceza-yagdi/1271529 146 http://www.diken.com.tr/rtukten-tv-kanallarina-10-yilda-235-milyon-lira-ceza/ 147 https://www.ntv.com.tr/galeri/sanat/netflix-turkiyeden-rtuk-sansuru-aciklamasi,wrTIwsV6X0SieQvlov2Tig/hHxRg2YX3UufTJFNiYjYOw


30

denedim. Yarın Birgün’de, kuşkusuz vaktiniz varsa ve dilerseniz” dedi.148 • CHP İstanbul Milletvekili Enis Berberoğlu, yeni yasama yılının başlamasıyla TBMM

Genel Kurul’unda yemin etti. Berberoğlu, MİT TIR’ları davası kapsamında 17 Haziran 2017’de tutuklanıp, 20 Eylül 2018’de tahliye edilmişti. Berberoğlu’nun, iç tüzükte yer alan “Ant içme töreninde bulunmayan milletvekilleri katıldıkları ilk birleşimin başında ant içerler” hükmü gereğince yemin ettikten sonra artık yasama faaliyetlerine katılabileceği belirtildi.149

• CHP’li bazı milletvekilleri, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı, TBMM 24'ncü dönem 5'nci yasama yılı açılışı sırasında ayağa kalkmayarak protesto etti. Öte yandan TBMM tarihinde 2009 yılında ABD Başkanı Barack Obama’nın yaptığı konuşma dışında ilk kez Erdoğan’ın ko-nuşması sırasında prompter kullanıldığı belirtildi.150

• “Zindanlarla Dayanışma İnisiyatifi”nden Avukat Bünyamin Şeker, Elazığ Cezaevi’nde tutuklularla görüşmeleri sonrasında hapishanedeki ağır hastaların “keyfi olarak” tekli odada tu-tulduğunu öne sürdü. Şeker, siyasi tutukluların olduğu 113 cezaevinin tümünde hak ihlallerinin yaşandığını ve OHAL uygulamalarının sürdürüldüğünü kaydetti. Elazığ 2 No’lu Yüksek Gü-venlikli Cezaevi’nde bulunan 150 tutuklunun ayakta sayımı kabul etmedikleri için darp edildik-lerini söyleyen Şeker, 60’a yakın tutuklunun tecrit yerinde tutuklu bulunduğunu ifade etti. Ki-tap ve gazete kısıtlamasının devam ettiğini de dile getirdi.151

2 Ekim 2018 • İzmir’de ekonomik kriz gerekçesiyle yapılan zamları protesto etmek isteyen işçiler,

DİSK öncülüğünde yarım günlük iş bırakma eylemi yapacaklarını duyurdu. DİSK Ege Bölge Temsilcisi Memiş Sarı, konuya ilişkin açıklamasında, “Başlıca taleplerimiz, işten atmalar ya-saklansın. Kamusal hizmetler olan elektrik, doğalgaz, su gibi hizmetlere zam yapılmasın. Aksi-ne başta asgari ücrete olmak üzere, çalışanların maaşlarına zam yapılsın. Kadro beklerken bele-diye şirketlerine geçirilen taşeron çalışanların enflasyon farkından kaynaklanan yüzde 10’luk alacakları ödensin! Tüm emekçileri, işçileri ve işsizleri eyleme davet ediyoruz” dedi.152

• AKPM, AİHM’de görev süresi dolan Işıl Karakaş’ın yerine Türkiye tarafından öneri-len üç adayı, “yeterli olmadığı” gerekçesiyle reddetti. Türkiye, yargıç adayı olarak, Prof. Dr. Selami Kuran, Prof. Dr. Necati Polat ve Prof. Dr. Esra Gül Dardağan Kibar isimlerini bildir-mişti. Söz konusu kararın ardından Türkiye’nin dördüncü kez AİHM yargıç adayı listesi hazır-laması gerektiği belirtildi.153

• CHP’nin Tekirdağ Milletvekili İlhami Özcan Aygun, kağıt krizine ilişkin TBMM Başkanlığı’na araştırma önergesi sundu. Aygun, kağıt sıkıntısı nedeniyle ilkokul birinci sınıf ders kitaplarının basılamadığını, mahkemelerde duruşma tutanakları yazılamadığı ve hastane-lerde ilaç firmalarınca verilen reklam kağıtlarının kullanıldığını sorguladı. Aygun, özelleştiril-miş olan SEKA Balıkesir, Kocaeli ve Giresun işletmelerin satışlarını iptal etmek gerektiğini de kaydetti.154

• Cumhuriyet’in eski Genel Yayın Yönetmeni Can Dündar’a 6 Mayıs 2016’da İstanbul Adalet Sarayı önünde ateş açan ve NTV Muhabiri Yağız Şenkal’ın yaralanmasına neden olan Murat Şahin beraat etti. İstanbul 28. Asliye Ceza Mahkemesi, “Kasten yaralama eyleminin te-

148 https://twitter.com/gurayoztekin/status/1047010181996007424 149 https://www.haberturk.com/son-dakika-enis-berberoglu-yemin-etti-2163697 150 http://www.cumhuriyet.com.tr/video/video/126016/Erdogan_in_TBMM_ye_girisinde_CHP_lilerden_kismi_protesto.html 151 http://mezopotamyaajansi12.com/tum-haberler/content/view/35436 152 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/ekonomi/1100661/DiSK__izmir_de_yarim_gun_is_birakacak.html 153 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/1100631/Turkiye_nin_AiHM__listesine_ucuncu_ret.html 154 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/egitim/1100654/ilkokul_kitaplari_bile_basilamadi.html


31

şebbüs aşamasında kalmasından dolayı Murat Şahin’e dört bin 500 lira para cezası verdi. Şahin, “ruhsatsız silah taşıma” suçundan 10 ay hapis ve 500 lira para cezası aldı. Sanıklar Ergün Celep ve Sabri Boyacı ise beraat etti.155

• Washington Post yazarlarından Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın Suudi Arabistan’ın İstanbul Başkonsolosluğu’na girdiği günden itibaren kendisinden haber alınamadığı belirtil-di.156 Kaşıkçı’nın Türk nişanlısı Hatice Cengiz, Kaşıkçı’nın konsolosluğa tekrar evlenebilmek için resmi boşanma evraklarını vermek üzere girdiğini ancak yedi buçuk saat geçtikten sonra konsolosluktan halen çıkmadığını ve bunun üzerine polisi aradığını belirtti. Cengiz, “Evrakları-nı hazır olduğu bilgisi üzerine bana telefonları vererek, ‘Ben gireceğim, evraklarımı alıp çıka-cağım. Bir şey olursa da hemen Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın danışmanlarından Yasin Aktay ve Türk Arap Medya Derneği'ne haber verirsin’ dedi. Haber alamayınca Aktay’a, ardından derne-ğe bilgi verdim. Henüz bir gelişme yok. Konsolosluktan birileri bana, saat 18.00 civarında bu-radan çıktığını beklememe gerek olmadığını söyledi” ifadelerine yer verdiği belirtildi.157 Cum-hurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, “Bizdeki bilgilere göre bu Suud vatandaşı olan kişi hala Suudi Arabistan’ın İstanbul Başkonsolosluğu’nda” dedi.158 Türk - Arap Medya Derneği Başka-nı Turan Kışlakçı, “Kaşıkçı, Orta Doğu ve Arap dünyasında tanınmış bir gazetecidir. Kendileri bizim yakın dostumuzdur. Biz burada onun çıkmasını bekliyoruz. Onu burada Suudi yetkilile-rin tuttuğunu biliyoruz. Arkadaşımızın derhal salıverilmesini istiyoruz. Suudi yetkililerden bir açıklama da alamıyoruz’’ ifadelerini kullandı.159

• AP Genel Kurulu, Türkiye’ye yapılması öngörülen 70 milyon Euro’luk yardım dilimi-nin kesilmesini düzenleyen karar tasarısını onayladı.160 AP Genel Kurulu’nda yapılan oylama-da, yalnızca 28 milletvekili tasarıya karşı çıkarken, AB Konseyi’nin önerdiği tasarı 544 millet-vekilinin oyuyla kabul edildi. Oylamada 74 parlamenter çekimser kaldı. AP’de oy çoğunluğuy-la kabul edilen tasarı gerekçesinde, “70 milyonluk yardımın Türkiye'ye hukukun üstünlüğü, ba-sın ve ifade özgürlüğü ve insan hakları alanında gelişme sağlaması için tahsis edildiği, ancak Türkiye'nin bu konularda ilerleme sağlayamaması nedeniyle” iptal edildiği belirtildi. Bu kararı, AB cephesi, “AP’nin hukukun üstünlüğü, insan hakları ve özgürlüklere bağlılığı” konusunda bir mesaj olarak değerlendirildi.161

3 Ekim 2018 • Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV), 16 Ağustos 2015’ten 1 Ekim 2018 tarihine kadar

ilan edilen sokağa çıkma yasaklarına ilişkin toplam 11 il ve en az 50 ilçede en az 332 kez soka-ğa çıkma yasağı ilan edildiğini açıkladı. TİHV, kentler açısından yasaklama kararları için ilk sırada 190 yasakla Diyarbakır’ın, 53 yasakla ikinci sırada Mardin’in ve 23 yasakla da üçüncü sırada Hakkari’nin yer aldığını belirtti. Söz konusu yasaklar nedeniyle bölgede yaşayan vatan-daşların özgürlük ve güvenlik hakkı, özel ve aile hayatına saygı hakkı, toplanma ve örgütlenme özgürlüğü ile eğitim hakkı gibi pek çok temel hak ve hürriyetlerin ihlal edildiğine işaret edil-di.162

• Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, Almanya Başbakanı Angela Merkel’e Almanya’dan iade-sini istediği 136 kişilik liste verdiği belirtildi. Listede Can Dündar’ın dışında FETÖ mensupları

155 https://www.ntv.com.tr/turkiye/can-dundara-silahli-saldiri-davasinda-karar,NfY-c1JovEi13IwGwo9Mhg 156 https://www.washingtonpost.com/news/global-opinions/wp/2018/10/02/post-contributor-and-prominent-saudi-critic-jamal-khashoggi-feared-missing-in-turkey/?utm_term=.e4853a583275 157 https://www.haberturk.com/suudi-gazeteci-cemal-kasikci-dan-haber-alinamiyor-2165440 158 https://www.reuters.com/article/us-saudi-politics-dissident/prominent-saudi-commentator-held-inside-istanbul-consulate-officials-idUSKCN1MD00D 159 https://www.bbc.com/turkce/haberler-turkiye-45730565 160 http://www.europarl.europa.eu/news/en/press-room/20180926IPR14407/turkey-meps-cut-support-by-EU70m-due-to-no-improvement-in-respect-for-eu-values 161 https://www.amerikaninsesi.com/a/ap-den-turkiye-ye-yardim-kesintisine-onay/4596151.html 162 http://bianet.org/bianet/insan-haklari/201324-uc-yilda-332-kez-sokaga-cikma-yasagi-ilan-edildi


32

Adil Öksüz ve Abdullah Aymaz’ın da yer aldığı söylendi.163 Alman hükümet kaynakları ise, Erdoğan’ın Berlin ziyareti sırasında kendilerine 136 kişi ile ilgili hukuki işlem yapılması tale-bini içeren bir liste verilmediğini açıkladı. Alman yetkililer, Erdoğan’ın yalnızca Dündar ile il-gili bir talepte bulunduğunu ve Dündar’ın tutuklanarak Türkiye’ye iade edilmesinin söz konusu olmadığını kaydetti.164

• CHP Mersin Milletvekili Alpay Antmen, TBMM Başkanı Binali Yıldırım’ın yanıtla-ması istemiyle yönelttiği soru önergesinde, “Parlamento muhabirleri başta olmak üzere sarı ba-sın kartlı gazetecilerin araçlarının Meclis’e alınmaması ve gazetecilerin üyeler lokantasına gi-rişlerinin engellenme” gerekçelerini sordu. Önergede, “Gazetecilerin, kamera, tripod, fotoğraf makinası gibi habercilik araç gereçleriyle yürümek zorunda bırakılmalarının doğruluğu ve ga-zetecilerin işlerini kolaylaştırmak, objektif gazetecilik yapabilmelerinin önünü açmak için söz konusu engel ve yasakların kaldırılması” konularına yer verildi.165

• CHP İzmir Milletvekili Atila Sertel, Meclis’teki basın toplantısında, “Kağıtta dışa ba-ğımlılığın son bulması, uydu kiralarının TL’ye çevrilmesi ve BİK zamlarının güncellenmesi ge-rektiğini” söyledi. Sertel, “Girdilerinin çoğu ithalata bağlı olan basın sektörü, artan fiyatlar kar-şısında ayakta kalma mücadelesi veriyor. Türkiye’de yayımlanan gazetelerin yüzde 90’ından fazlasını oluşturan yerel basın feryat ediyor. Bu feryadı biz duyuyoruz, iktidar duymuyor” ifa-delerine yer verdi. Yerel gazetelerin matbaa maliyeti altında ezildiğine işaret eden Sertel, BİK’in, yüzde 15 oranındaki komisyon oranının yüzde 10’a indirilmesi gerektiğini belirtti.166

• RSF’nin tüm temsilcileri ve merkez çalışanları, Myanmar’da tutuklu bulunan Reuters muhabirleri Wa Lone ve Kyaw Soe Oo’nun özgürlüğü için Paris’te hep birlikte çağrı yaptı. “Free Wa Lone and Kyaw SoeOo” ve “Gazetecilik Suç Değildir” yazılı pankartlarla muhabirle-rin hala tutuklu bulunmasına tepki gösterdiler.167

4 Ekim 2018 • HDP Ağrı Milletvekili Dilan Dirayet Taşdemir, RTÜK tarafından hazırlanan “Sessiz

Şehit” isimli kamu spotunun çocuklara zarar verdiği gerekçesiyle Ulaştırma ve Altyapı Bakan-lığı’na soru önergesi sundu. Taşdemir, “kamu spotunun çocukların anlam dünyasında yeri ol-mayan, ölümü kutsayan, çocukların gelişimini olumsuz etkileyebilecek ve bu yönüyle de bir tür çocuk istismarı sayılabilecek ifadelerin” yer aldığına dikkat çekti. Önergede, kamu spotlarının hazırlanması hususunda çocuk haklarının göz önünde bulundurulması ile söz konusu kamu spo-tunu hazırlayan, inceleyen ve yayınlanmasında görev alan sorumlular hakkında soruşturmanın açılmasına ilişkin sorular soruldu.168

• Suudi Arabistan’ın Ankara Büyükelçisi Velid bin Abdulkerim El-Hireyci, kayıp Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın durumuyla ilgili bilgi vermesi için Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı’na çağırıda bulundu. Resmi Twitter hesabı üzerinden paylaşımda bulunan elçilik, “Suudi Arabistan Krallığı İstanbul Başkonsolosluğu, Suudi Arabistan Krallığı vatandaşı Kaşık-çı’nın, İstanbul’daki başkonsolosluk binasından çıktıktan sonra ortadan kaybolduğuna dair ba-sın yayın organlarında yer alan haberleri takip ettiğini ve Kaşıkçı’nın Başkonsolosluk binasın-dan çıktıktan sonra kaybolma şartlarına ilişkin gerçeklerin ortaya çıkarılması için kardeş yerel

163 https://tr.sputniknews.com/turkiye/201810031035488467-erdogan-merkel-yuz-otuz-alti-kisi-liste/ 164 https://www.dw.com/tr/berlin-136-ki%C5%9Filik-liste-verilmedi/a-45716705 165 http://t24.com.tr/haber/parlamento-calismalarini-izleyen-gazetecilere-engel-meclis-gundeminde,714646 166 http://www.gazetedemokrat.com/chpli-sertel-yerel-basin-feryat-ediyor-41992.html 167 https://twitter.com/RSF_tr/status/1047533801226870784 168 https://www.evrensel.net/haber/362868/kamu-spotu-cocuklara-zarar-veriyor


33

Türk yetkili mercileri ile koordinasyon ve takip içerisinde olduğunu bildirdi” denildi.169 • İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı, kayıp Suudi gazeteci hakkında soruşturma başlatıl-

dığını duyurdu. Başsavcılıktan yapılan açıklamada, “Suudi Arabistan ülkesi vatandaşı Cemal Kaşıkçı’nın 02.10.2018 tarihinde saat 13.00’de gittiği aynı ülkenin İstanbul Başkonsoloslu-ğu’nda alıkonulduğuna dair iddia ile ilgili olarak Cumhuriyet Başsavcılığımızca olay günü der-hal soruşturma başlatılmış olup başlatılan soruşturma tüm boyutlarıyla derinleştirilerek devam etmektedir” denildi.170

• Almanya Büyükelçisi Martin Erdmann, Ankara Almanya Büyükelçiliği’nin tarihinde ilk kez düzenlenen “Açık Kapı Günü” adını verdikleri etkinlikte gazetecilerle bir araya gelerek “medyası özgür olmayan bir toplumun çürümeye mahkum olduğunu” söyledi. Erdmann, özgür basının Türkiye için önemini “Cumhurbaşkanı Erdoğan, önümüzde 10 yıl içinde en güçlü 10 ülke arasında olma iddiasını taşıyor. Ancak özgür basın olmazsa bu mümkün değil” diye değer-lendirdi.171

5 Ekim 2018 • Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı, 12 HDP’li milletvekili hakkında “terör propagandası

yapmak” ve üç CHP’li vekil hakkında ise “Cumhurbaşkanı Erdoğan’a hakaret etmek” suçların-dan dokunulmazlıklarının kaldırılması için fezleke hazırladı. HDP’li Milletvekillleri Ayhan Bilgen, Ayşe Acar Başaran, Alican Önlü, Berdan Öztürk, Bedia Özgökçe Ertan, Feleknas Uca, Filiz Keresteci, Kemal Bülbül, Meral Danış Beştaş, İmam Taşçıer, Nimetullah Erdoğmuş ve Pervin Buldan’ın, Afrin operasyonuyla ilgili konuşmalarında “örgüt propagandası” yaptıkları ileri sürüldü. CHP’li milletvekilleri Çetin Osman Budak, Erdin Bircan ve Aykut Erdoğdu’ya ise “Cumhurbaşkanı’na hakaret” suçundan fezleke hazırlandı.172

• Diyarbakır Barosu’nun eski başkanı Tahir Elçi’nin öldürülmesiyle soruşturma kapsa-mında, Baro’nun Londra Üniversitesi’nden yardım istediği bildirildi. Diyarbakır Barosu Yöne-tim Kurulu Üyesi Nahit Eren, Türkiye’de kullanılmayan ses analiziyle silahı tespit etmeyi ama-cıyla İngiltere’den yardım istediklerini açıkladı. Eren, soruşturmada ilerleme sağlanamaması nedeniyle bu yola başvurduklarını belirterek, “Soruşturma ilerlemeyince İngiltere’den bazı akademisyenlerle Ankara ve İstanbul’da toplantı yaptık. Bize bir ön çalışma gönderdiler. Vu-rulma anına bağlı olarak, bazı silahları ve bu silahları kullanan şahısları eliyor. Belli bir sayıya indirgeyebiliyor. Tam kesin şu silah demeden iki üç silaha kadar indirgeyebiliyor” dedi.173

• Türkiye’de 14 Mart 2018 tarihinde “terör örgütüne üyelik” suçlamasıyla tutuklanan Alman vatandaşı Patrick Kraicker’ın tutukluluk halinin devamına karar verildi. Kraicker’ın avukatı Hüseyin Bilgi'nin dpa'ya yaptığı açıklamaya göre, Şırnak’taki mahkeme hakkındaki suçlamalar ağır olduğu gerekçesiyle Kraicker’ın tahliyesi reddedildi. Kraicker’ın bir sonraki duruşması 26 Ekim’de yapılacak.174

• Gazeteci Yağız Şenkal’ı “silahla yaralama” suçuyla yargılanan Murat Şahin 225 gün hapis cezası karşılığında 4 bin 500 TL adli para cezasına çarptırıldı. Adli para cezasında iyi hal indirimi yapan İstanbul 28. Asliye Ceza Mahkemesi, ekonomik durumunu da dikkate alarak 4 bin 500 TL adli para cezasını 20 taksitte ödemesine hükmetti. Karara itiraz edeceğini belirten

169 https://www.bbc.com/turkce/haberler-turkiye-45730565 170 https://www.cnnturk.com/turkiye/kayip-suudi-gazeteci-ile-ilgili-flas-gelisme 171http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/1102654/Almanya_nin_Turkiye_Buyukelcisi_Erdmann__Diyarbakir_ve_Mardin_e_ziyarette_bulunacaklarini_acikladi.html 172 https://www.star.com.tr/guncel/ankara-cumhuriyet-bassavciligindan-12-hdpli-ve-3-chpli-vekil-hakkinda-fezleke-haber-1392502/ 173 https://www.amerikaninsesi.com/a/tahir-elci-cinayetinde-umut-ingiltere-de/4601109.html 174 https://www.dw.com/tr/t%C3%BCrkiyedeki-tutuklu-alman-vatanda%C5%9F%C4%B1na-tahliye-yok/a-45775416


34

Şenkal, “Adliye önünde adam vurmanın bedeli 4 bin 500 TL. Hastane masrafım bile daha çok tuttu” dedi.175 Şenkal, Twitter hesabından yaptığı açıklamada ise, gerçek mermi ile vurulduğu-nu ve bacağında sekiz-dokuz santimlik yara izi olduğunu belirterek, “Birkaç santim yana gelse, sakat kalabilirdim. Bunun cezası 4500 TL, üstelik 20 taksit. Fail ruhsatsız silah taşımaktan 10 ay hapis cezası aldı” dedi.176

• İçişleri Bakanlığı, 6-7 Ekim 2014’de Suriye’nin Kobani yerleşimindeki IŞİD işgali sı-rasında Türkiye’de gerçekleştirilen protesto eylemlerinin yıldönümü nedeniyle “olası eylemleri engellemek amacıyla” yedi ilde operasyon düzenledi. İçişleri Bakanlığı’nın yazılı açıklamasına göre, İzmir’de 23, Van’da 15, Adana’da 14, Erzurum’da 15, Mardin’de 13, Kars’da altı ve Muş’da iki olmak üzere toplam 88 şahıs gözaltına alındı.177

6 Ekim 2018 • Cumhurbaşkanı Erdoğan, ABD merkezli McKinsey Şirketi’nden ekonomi yönetimi

konusunda danışmanlık hizmeti alınmasına ilişkin sözleşmeyi iptal etti. Erdoğan, konuya iliş-kin, “Bütün bakan arkadaşlarıma söyledim, bunlardan fikri danışmanlık hizmeti de almayacak-sınız dedim. Hiç gerek yok, biz bize yeteriz” dedi.178 Yeni Ekonomi Programı kapsamında ku-rulacak olan Maliyet ve Dönüşüm Ofisi’nin, ABD merkezli uluslararası yönetim şirke-ti McKinsey’den danışmanlık hizmeti alınacağı belirtilmişti. Öte yandan CHP Ankara Millet-vekili Murat Emir, sözleşmenin tek taraflı iptali sonucu ödenecek cayma bedelinin kim tarafın-dan ve nasıl ödeneceğine ilişkin Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay’ın yanıtlaması talebiy-le soru önergesi verdi. Önergede, “Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın sözleşmeyi feshedip etmesi nedeniyle söz konusu şirkete herhangi bir tazminat bedeli ödenip ödenmeyeceği ve sözleşme feshinin McKinsey’in başta Cumhurbaşkanlığı olmak üzere kamunun ölçüsüz harcamalarına yaptığı itiraz üzerine gerçekleştiği” iddiaları soruldu.179

7 Ekim 2018 • Malatya Cumhuriyet Başsavcılığı, bir öğretmenin sosyal medya üzerinden Mustafa

Kemal Atatürk ve Cumhuriyet’e hakaret ettiği iddiasıyla soruşturma başlatıldığını duyurdu. Başsavcılıktan yapılan yazılı açıklamada, CHP Genel Başkan Yardımcısı ve Malatya Milletve-kili Veli Ağbaba’nın gündeme getirdiği kentte görevli bir öğretmenin sosyal medya hesabından “Atatürk ve bazı kurumlarla ilgili” hakaret içerikli paylaşımlarda bulunması nedeniyle soruş-turma başlatıldığı kaydedildi.180

• Reuters, Türk yetkililerin Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın elçilikte öldürüldüğünü söylediğini iddia etti. Suudi Başkonsolos Muhamme Uteybi’nin ise, binayı Reuters’a açtığı ve muhabirleri tüm binada gezdirdikten sonra “Bakın, Kaşıkçı yok” dediği belirtildi.181

• Ankara merkezli PKK/KCK operasyonu kapsamında yazar Temel Demirer ve 49 kişi gözaltına alındı. İstanbul’da gözaltına alınan Demirer’in Ankara’ya getirileceği ifade edilirken, operasyon altı ilde eş zamanlı yapıldı. İçişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, “Batman’da yapılan operasyonda aralarında HDP İl Başkanı Nizamettin Toğuç’un da bulunduğu sekiz, Ağ-rı’da 25, Ankara’da beş, Muş’ta bir, Mardin’de bir, Şanlıurfa’da dokuz olmak üzere toplam 49 şahıs gözaltına alınmıştır. Böylelikle son iki günde güvenlik güçlerince PKK/KCK terör örgü-

175 http://www.hurriyet.com.tr/gundem/muhabiri-yaralamaya-4-bin-500-tl-ceza-hastane-masrafimbile-daha-coktu-40974834 176 https://twitter.com/yagizsenkal/status/1048216353327464448 177 http://www.hurriyet.com.tr/yerel-haberler/ankara/6-7-ekimin-yil-donumune-onlem-operasyonu-88-g-40978161 178 https://tr.sputniknews.com/haberler/201810061035548135-erdogan-her-kriz-beraberinde-bircok-firsati-getirir/ 179 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/1104273/CHP_den_Erdogan_a__McKinsey_sozlesme_fesih_bedelini_Albayrak_odesin.html 180 https://tr.sputniknews.com/turkiye/201810071035555789-ataturk-cumhuriyet-hakaret-ogretmen-sorusturma/ 181 https://www.reuters.com/article/us-saudi-politics-dissident/saudi-journalist-khashoggi-was-killed-in-consulate-turkish-sources-say-idUSKCN1MH0G0


35

tüne yönelik yapılan operasyonlarda toplam 137 şahıs yakalanmıştır” denildi.182 Bu operasyonu protesto amacıyla Batman’da basın açıklaması yapmak isteyen HDP’li gruba ise polis müdaha-lede bulundu. Polis müdahalesinde HDP İl Eş Başkanı Berivan Helen Işık gözaltına alındı.183

8 Ekim 2018 • Malatya 1. Ağır Ceza Mahkemesi, tutuklu yargılanan Diyarbakır Büyükşehir Beledi-

yesi Eş Başkanı Gültan Kışanak ve DBP Eş Genel Başkanı Sebahat Tuncel hakkındaki davada “benzer suçlarla birleşen dosyaların olduğunu” açıkladı. Mahkeme, sanıkların tahliye talebini reddederek, eksik evrakların tamamlanması için davayı 17 Aralık’a erteledi.184

• İstanbul 3. Havalimanı inşaatındaki kötü koşullar nedeniyle yapılan eylem gerekçesiy-le 5 Ekim’de tutuklanan DİSK’e bağlı Dev-Yapı-İş Genel Başkanı Özgür Karabulut için İstan-bul Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğü önünde eylem düzenlendi. DİSK Genel Başkanı Arzu Çerkezoğlu, eylem sırasındaki açıklamasında, Karabulut’un yaptıklarının suç olmadığını söyle-yerek, “Asıl suç olan, sendikalaşmayı engellemek, iş cinayetlerinin üstünü örtmek, işçilerin maaşlarını vermemek ve tüm bunlara göz yummaktır” dedi.185

• CHP Ardahan Milletvekili Öztürk Yılmaz, Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın öldürül-düğü iddiası doğru ise Viyana Sözleşmesi’nin ihlal edilmiş olduğunu ve bu durumda ilgili Suu-di diplomatların Türkiye’de barınmaması gerektiğini söyledi. Yılmaz, “İddiaların gerçeği yan-sıtması halinde, konsolosluklar ve ev sahibi ülkeler arasındaki ilişkileri düzenleyen Viyana Sözleşmesi gereği ciddi siyasi yaptırımların hayata geçirilmesi gerekiyor” açıklamasında bu-lundu.186

• Malatya’da sosyal medya üzerinden “Atatürk ve Cumhuriyet’e” hakaret ettiği gerek-çesiyle gözaltına alınan M.K. isimli öğretmen tutuklandı. M.K. hakkında daha önce İl Milli Eğitim Müdürlüğü’nce inceleme yapılmış, Malatya Cumhuriyet Başsavcılığı’nca ise resen so-ruşturma başlatılmıştı.187

• CHP İstanbul Milletvekili Emine Gülizar Emecan, AA’daki işten çıkarmalar, istifa baskıları ve zorla emeklilik iddialarını ilişkin Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay’ın yanıt-laması istemiyle soru önergesi verdi. Emecan, “Son beş yıl içinde kuruma alınanlar ile son dö-nemlerde işten çıkarılanların sayısını, 10 yıl ve üzeri çalışanların istifaya zorlandığı bilgisini, 20 yıl ve üzeri hizmeti olan 70 kişinin işine son verilerek düşük maaşlarla yeniden işe başlatılması ve ortalama 50 milyon TL’lik tazminatın mevcut ekonomik kriz ortamında nasıl ödeneceği” konularına ilişkin sorular yöneltti.188

• CHP İstanbul Milletvekili Sezgin Tanrıkulu’nun hazırladığı Türkiye’de “İşkence ile Cezaevlerinde İşkence ve Kötü Muamele” isimli Eylül ayı raporuna göre, 858’in üzerinde hak ihlalinin yaşandığı ve sosyal medya paylaşımları nedeniyle 294 kişi hakkında işlem yapıldığı kaydedildi. Raporda, 11 kişinin paylaşımları nedeniyle tutuklandığı, düşünceyi ifade özgürlüğü ihlali sayısının toplam 1.415’i bulduğu ve bir ayda iki milletvekilinin hapis ya da para cezasına mahkum edildiği belirtildi. Ayrıca Eylül ayı içerisinde en az 60 etkinlik ve basın açıklamasına müdahale edilirken 20 etkinlik, gösteri ve tiyatronun yasaklandığına da dikkat çekildi. Söz ko-nusu etkinlik ve eylemlerde gözaltına alınanların sayılarının 841’e yükseldiğine işaret edilen

182 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/siyaset/1104565/Sarisuluk_ailesinin_evine_baskin.html 183 https://www.demokrathaber.org/guncel/batman-hdp-il-esbaskanina-gozalti-h108249.html 184 https://www.haberturk.com/kisanak-ve-tuncel-davasinda-yeniden-mutalaa-verilecek-2172553 185 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/ekonomi/1106012/Hakkini_savunmak_suc_degil__gorevdir.html 186 http://www.hurriyet.com.tr/yerel-haberler/ankara/chpli-yilmazdan-suudi-gazeteci-aciklamasi-40980656 187 https://www.ntv.com.tr/turkiye/ataturke-hakaret-eden-ogretmen-tutuklandi%2c52PP6wsmzUiXGh4MuqM_6Q 188 http://sendika62.org/2018/10/anadolu-ajansindaki-isten-cikarmalar-istifa-baskilari-ve-zorla-emeklilik-iddialari-dogru-mu-512804/


36

raporda, toplantı ve gösteriler nedeniyle açılan davalarda altı kişi hakkında mahkumiyet kararı verildi, 52 kişi ise beraat etti.189

9 Ekim 2018 • AA, HDP Eş Genel Başkanı Serpil Kemalbay hakkında gözaltı kararı verildiğini du-

yurdu. Kemalbay hakkında “Zeytin Dalı Harekatı’nı protesto bahanesiyle halkı sokağa dökme ve çatışma çıkartmaya çalıştıkları” gerekçesiyle gözaltı kararı verildiği bildirildi.190

• Financial Times’ın “Suudi Arabistan dünyaya bir açıklama borçlu” başlıklı başyazı-sında Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın kaybolmasıyla ilgili eleştiride bulunuldu.191 Kaşık-çı’nın İstanbul’daki Suudi Arabistan Başkonsolosluğu’nda öldürüldüğü iddiası kanıtlanırsa, bunun “muhalifleri susturmak için neleri yapabileceğini gösteren kan dondurucu bir mesaj ola-cağı” belirtildi. Yazıda, “Suudi Arabistan’ın muhalifleri bastırma geçmişi uzun. Muhammed bin Selman yönetimi altında krallığın içinde ve dışında muhalif seslerin bastırılması, başlattığı ve çok ihtiyaç duyulan ekonomik, dini ve kültürel reformlara ters düşüyor” denildi. Yazıda, AB ülkelerinde 2017’den bu yana dört gazetecinin öldürüldüğü hatırlatılarak, “Gazeteciliğin karşı karşıya olduğu tehlikelerin artışta olması tesadüf değil. Popülist politikacıların gazetecileri gü-nah keçisi ilan edilmesini destekleyen müsamahakar bir ortam yaratmaları bunun nedenlerinden biri. Özgür basının destekçileri bu çürümüşlüğü durdurmak için çabalarını ikiye katlamalı” me-sajı verildi.192 Washington Post ise Suudi Arabistan, Türkiye ve ABD'nin Kaçıkçı’nın akıbeti konusunda harekete geçmek ve durumu aydınlatmak konusunda kaçamayacakları sorumluluk altında olduğunu belirtti. İlgili yazıda, “Eğer doğruysa bu korkunç bir suç, bir gazetecinin kendi ülkesinin yabancı topraklardaki konsolosluğunda suikasta kurban gitmesinin, modern zaman-larda bir emsali yok” denildi.193

• HDP Batman İl Eş Başkanı Nizamettin Toğuç, Batman’da 6 Ekim’de gözaltına alın-dıktan sonra Batman Adliyesi’ndeki savcılık ifadesinin ardından, tutuklama talebiyle nöbetçi mahkemeye sevk edildi. Toğuç, tutuklanarak Batman Cezaevi’ne konuldu.194

• İngiltere Dışişleri Bakanı Jeremy Hunt’un Twitter üzerinden yaptığı açıklamada, Suudi Arabistan’ın İngiltere Büyükelçisi ile konuyu görüşmek üzere bir araya geldiğini duyurdu.195 Hunt, “Kaşıkçı ile ilgili acil cevaplar istemek üzere Suudi Büyükelçi ile az önce bir araya gel-dik. Gazetecilere karşı şiddet tüm dünyada artıyor ve ifade özgürlüğüne büyük bir tehdit arz ediyor. Basında çıkan haberlerin doğruluğu kanıtlanırsa, konuyu ciddi bir şekilde ele alacağız. Dostluklar ortak değerler üzerine kurulur” paylaşımında bulundu. ABD Başkanı Donald Trump, Suudi Arabistan yetkilileriyle henüz Kaşıkçı konusunda bir görüşme yapmadığını be-lirtti196 ve “Haberler hoşuma gitmedi. Umarım çözülür. Şu anda kimse bir şey bilmiyor. Birçok kötü haber var” diye konuştu.197 ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Heather Nauert de, Kaşık-çı’nın hayatta olup olmadığı konusunda bilgilerinin olmadığını ve konuyla ilgili şimdiden bir yargıda bulunmak istemediklerini bildirdi.198

• Almanya merkezli Bertelsmann Vakfı tarafından yapılan ve OECD ile AB’ye üye 41

189http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/1105922/Eylul_ayi_hak_ihlalleri_raporu__Sosyal_medya_paylasimlari_nedeniyle_bin_294_kisi_hakkinda_islem_yapildi.html 190 https://tr.sputniknews.com/turkiye/201802091032177254-aa-hdp-serpil-kemalbay-gozalti/ 191 https://www.ft.com/content/7b6eb86c-cbae-11e8-b276-b9069bde0956 192 https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-45806853 193 https://www.washingtonpost.com/opinions/we-need-answers-on-jamal-khashoggis-disappearance/2018/10/07/4be033e2-ca59-11e8-920f-dd52e1ae4570_story.html?utm_term=.81b7c4d08129 194 http://www.hurriyet.com.tr/yerel-haberler/batman/merkez/hdp-batman-il-baskani-toguc-tutuklandi-40981912 195 https://twitter.com/Jeremy_Hunt/status/1049642482454224896 196 https://www.bbc.com/turkce/haberler-turkiye-45797751 197 https://www.amerikaninsesi.com/a/trump-tan-suudi-gazeteci-cemal-kasikci-hakkinda-aciklama/4605736.html 198 https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-45806504


37

ülkeye dair araştırmada, birçok sanayi toplumunda demokrasi ve hukuk devleti standartlarının kötüleştiği vurgulanarak, Türkiye’nin listenin son sırasında yer aldığı bildirildi. Türkiye’de darbe girişiminin ardından ilan edilen OHAL’in 2017 yılı boyunca yürürlükte kaldığını hatırla-tan araştırmada, KHK’larla medya kuruluşlarına uygulanan kapatma ve kısıtlama kararlarına, gazetecilerin tutuklanmasına ve Gülen yapılanmasına yakın şirketlere/mülklere devlet tarafın-dan el konulmasına dikkat çekildi. AYM’nin OHAL kapsamındaki KHK’ların iptali başvurula-rını reddetmesi, “Cumhurbaşkanı’na hakaret” suçundan binlerce kişi hakkında dava açılması, dava sayılarındaki büyük artış ve tasfiyeler nedeniyle yargı mekanizmasındaki etkinliğinin azalması da, Türkiye hanesine yazılan olumsuz gelişmeler arasında sayıldı. Bertelsmann Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı Aart De Geus, araştırmayı değerlendirirken Türkiye, Polonya ve Ma-caristan gibi ülkelerde demokrasi kalitesinin gerilemesine rağmen vatandaşların hükümete duy-dukları güvenin artmasının "alarm verici” olduğunu söyledi.199

• Ankara 28. Asliye Ceza Mahkemesi, Anıtkabir’de Atatürk’e hakaret içeren video çe-kip sosyal medyada paylaşan Safiye İnci’ye iki yıl altı ay hapis cezası verdi. Ancak İnci’nin ce-za infazı ertelenerek tahliyesine hükmedildi. Böylece İnci, 14 Eylül’deki ilk duruşmada tutuk-luğu devam etmişken hakkında ikinci duruşmada nihai karar verilmesiyle tahliye oldu. İnci, 21 Temmuz’da gözaltına alınmış ve 22 Temmuz’da Ankara Nöbetçi Sulh Ceza Mahkemesi’nin kararıyla tutuklanarak, Sincan Cezaevi’ne gönderilmişti.200

• HDP’li bir grup milletvekili, Diyarbakır’da basın açıklaması yaparak, İçişleri Bakanlı-ğı’nca sekiz ilde başlatılan operasyonlardaki gözaltıları protesto etti. HDP Grup Başkanvekili Fatma Kurtulan’ın okuduğu ortak açıklamada, “Türkiye’nin dört bir yanından birçok yönetici-miz, evlerinin kapıları kırılarak, çocukların başına silah dayayarak gözaltına alınmıştır. Hem Adalet hem de İçişleri Bakanı’na şunu sormak istiyorum, evlerin ziline basma imkanı varken, çocukların kafalarına silah dayayarak, evlerin iç kapılarının dahi kırılarak arkadaşlarımızın gö-zaltına alınmasının emrini verdiniz mi, vermediniz mi?” denildi.201

• CHP’nin eski Milletvekili Barış Yarkadaş, Halk TV’de katıldığı “Mercek” isimli prog-ramda, tutuklu CHP’nin eski milletvekili Eren Erdem’in İstanbul Küçükçekmece Belediye Başkanlığı’na aday adayı olacağını duyurdu.202

10 Ekim 2018 • Gazeteci Can Dündar, DW ile yaptığı bir söyleşide, Türkiye’deki gazetecilerin “yaza-

rak ve konuşarak hayatlarını tehlikeye attığını” söyledi. Dündar, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın kendisine yönelttiği “ajan, vatan haini ve terörist” suçlamalarını “gazeteciliği terörizm olarak görmek bu hükümetin geleneği” şeklinde değerlendirdi. Dündar, Erdoğan’ın muhalif gazeteci-lere karşı “sinirli olduğunu” ileri sürdü ve “intikam aradığını” iddia etti.203

• Diyarbakır Hazro Belediye Eş Başkanı Güler Özavcı, sekiz ilde düzenlenen PKK/KCK operasyonu kapsamında evini aramaya gelen özel harekat polisleri tarafından boy-nuna ve sırtına postallarla basılarak darp edildiğini söyledi. Özavcı, polislerin eşi Kenan Özavcı hakkında yakalama kararı olduğu gerekçesiyle eve geldiklerini ifade ederek, “Özel harekatçı-lardan biri ayağı ile boynuma ve sırtıma bastı. Kaçmadığımı, kapıyı açmak için geldiğimi ve canımın yandığını, beni bırakmalarını söyledim. Sonra hiçbir gerekçe gösterilmeden evi altüst

199 https://www.dw.com/tr/demokrasi-kalitesinde-t%C3%BCrkiye-son-s%C4%B1rada/a-45812889 200 https://www.sabah.com.tr/gundem/2018/10/09/safiye-inciye-2-yil-6-ay-hapis-cezasi-verildi 201 https://tr.sputniknews.com/columnists/201810091035585949-diyarbakir-hdp-gozalti/ 202 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/siyaset/1106418/CHP_li_Eren_Erdem_aday_adayi.html 203 https://www.dw.com/en/turkish-journalist-can-dundar-erdogans-opponents-at-risk-everywhere-in-the-world/a-45833681


38

ettiler. Avukatımızı çağırdım, ‘Avukata gerek olmadığını’ söylediler” dedi.204 • Gazeteci Can Dündar, DW’ye verdiği röportajda, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Berlin

ziyaretinden bu yana kendisini daha fazla tehlike altında hissettiğini ve Türkiye’den çıkışına izin verilmeyen eşi için endişelendiğini belirtti. Erdoğan’ın Almanya Başbakanı Angela Merkel ile ortak basın toplantısında kendisini “ajan” olarak tanımlamasını da değerlendiren Dündar, “Ülkeye bir cumhurbaşkanının geldiğini ve bir gazeteciyi ajan ya da terörist olmakla suçladığı-nı düşünün. Ne beklersiniz? Gazetecileri cezalandırarak Erdoğan ya da hükümetinin gözünde kahraman olmak isteyen çok sayıda insan var ve biz bunu Türkiye’de yaşadık. Adliye binasının hemen önünde silahlı bir kişi tarafından saldırıya uğradım ve bu kişi geçen hafta hiçbir cezaya maruz kalmaksızın serbest bırakıldı. Bu bir nevi bir cesaretlendirmedir” dedi. Dündar, hakkında yurt dışına çıkış yasağı bulunan eşi Dilek Dündar için “Kendisi bir nevi rehine. Erdoğan onu hiçbir neden olmaksızın, yalnızca beni cezalandırmak amacıyla Türkiye'de tutuyor. Ve elbette herkes gibi onun hayatı da risk içerisinde” diye konuştu.205

• Uluslararası Sendikalar Konfederasyonu (ITUC), Avrupa Sendikalar Konfederasyonu (ETUC) ve Almanya’dan IG BAU Sendikası, tutuklanan Dev-Yapı-İş Genel Başkanı Özgür Karabulut ile İstanbul’daki 3. Havalimanı işçilerinin serbest bırakılması için imza kampanyası başlattı. İmza kampanyası metninde, işçilere uygulanan hak ihlallerine dikkat çekilirken, “tu-tuklu işçiler serbest bırakılsın” ve “Havalimanı’nda iş güvenliği sağlansın!” çağrıları yapıldı.206

11 Ekim 2018 • Cumhurbaşkanı Erdoğan’a hakaret suçlamasıyla Ağustos ayında Kuşadası’nda tutuk-

lanan Alman vatandaşı Hüseyin M. hakkında tahliye kararı verildi. Avukat Erdal Güngör, mü-vekkili Hüseyin M.’nin yurt dışına çıkmasına izin verildiğini ve Almanya’nın Braunschweig kentinde yaşayan müvekkilinin seyahat etmekte özgür olduğunu söyledi.207

• CHP Kahramanmaraş Milletvekili Ali Öztunç, Kanal D’de yayınlanan “Bir Umut Ye-ter” isimli dizide Çerkezleri aşağılayıcı ifadelerin ekrana getirilmesine tepki göstererek, kanal yöneticilerini, dizinin yapımcılarını ve senaristi özür dilemeye davet etti. Öztunç, “Dizide Çer-kezlere ve kadınlara yönelik kullanılan ayrımcı dil başta Çerkez yurttaşlarımız ve kadınlarımız olmak üzere toplumun pek çok kesiminde infiale neden olmuştur. Halkımız ve sivil toplum ku-ruluşlarımız konuyu çeşitli kanallardan gündeme taşımış, RTÜK ve Kanal D başta olmak üzere ilgili kurumlara şikayetlerini yoğun bir şekilde resmi kanallardan bildirmişlerdir” açıklamasın-da bulundu. Dizide, “Bunun sütü bozuk. Annesi şoförün yeğeniydi çok güzeldi. Tam bir Çerkez kızı” ifadeleri kullanılmıştı.208 Öte yandan söz konusu dizinin oyuncusu Esra Bilgiç Töre ise, Twitter aracılığıyla “Şahsım, oyuncu arkadaşlarım ve tüm ekibimiz adına sizlerden özür dile-rim. Bu yanlış anlaşılmadan dolayı çok üzgün olduğumuzu bilmenizi isterim. Gerekli birimlere izlediğimiz anda ilettik. Hassasiyetinizi paylaşıyorum” mesajını paylaştı.209

• Torbalı 3. Asliye Ceza Mahkemesi, İzmir’de “Savaşa karşı barışı savunacağız” diye-rek bir gün iş bırakan Eğitim-Sen üyesi 73 öğretmen hakkında davada, 72 öğretmen hakkında beraat kararı verdi. Mahkeme, yurt dışında olduğu için duruşmaya katılamayan bir öğretmenin yargılanmasına devam edilmesi kararı aldı. Torbalı’da 29 Aralık 2015 tarihinde DİSK ve TMMOB öncülüğünde yapılan iş bırakma eylemi sonrası, Torbalı Kaymakamlığı’nın “eğitimi

204 http://mezopotamyaajansi12.com/tum-haberler/content/view/36301 205 https://www.dw.com/tr/can-d%C3%BCndar-kendimi-daha-fazla-tehlike-alt%C4%B1nda-hissediyorum/a-45835870 206 https://www.labourstartcampaigns.net/show_campaign.cgi?c=3894 207 https://www.dw.com/tr/ku%C5%9Fadas%C4%B1nda-tutuklanan-alman-vatanda%C5%9F%C4%B1-i%C3%A7in-tahliye-karar%C4%B1/a-45850658 208 http://www.cumhuriyet.com.tr/video/video_haber/1108553/Kanal_D_nin_dizisinde_Cerkesleri_kizdiran_sahne.html 209 https://televizyongazetesi.com/bir-umut-yeter-dizisinde-buyuk-tepki-ceken-o-sozlere-esra-bilgic-toreden-ozur-geldi/800335


39

aksattıkları” gerekçesiyle öğretmenlerden şikâyetçi olmuştu. Bunun üzerine haklarında bir yıl-dan üç yıla kadar hapis cezası talep edilen 73 öğretmen hakkında daha önce Milli Eğitim Ba-kanlığı’nca maaş kesme ve kademe ilerlemesinin durdurulması cezası verilmişti.210

• Bağımsız Devrimci Sınıf Platformu (BDSP)211, yayımladıkları açıklama ile İstanbul, Gebze, Bursa ve İzmir’deki ev baskınlarında gözaltına alınanların serbest bırakılmasını istedi. BDSP’nin açıklamasında, ”Ömrünü Türkiye işçi sınıfı ve emekçi halklarının kurtuluş mücade-lesine adamış, bu uğurda her türlü zorluğu göğüslemiş ve devrimci mücadele tarihimizde önemli izler bırakmış bir devrimcinin anması, düzeni ve kolluk güçlerini tedirgin etmiş olsa ge-rek…” ifadelerine yer verildi. TKİP kurucusu Teslim Demir’in İzmir’deki cenaze törenine ka-tıldıkları gerekçesiyle 10 Ekim’de Kızıl Bayrak okurlarının dört ildeki evlerine polis operasyo-nu düzenlenmiş ve dört kişi gözaltına alınmıştı.212

12 Ekim 2018 • Cumhurbaşkanı Erdoğan, ABD’li rahip Andrew Brunson hakkında resmi Twitter he-

sabı üzerinden yaptığı açıklamada, “Sayın Başkan Trump, her zaman vurguladığım gibi Türk yargısı kararını bağımsız bir şekilde verdi. Umuyorum ki ABD ve Türkiye iki müttefike yakışır biçimde iş birliğine devam eder. PKK, DEAŞ ve FETÖ başta olmak üzere, terör örgütlerine karşı ortak bir mücadele yürütür” paylaşımında bulundu.213 Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun ise, “Andrew Brunson hakkında verilen mahkeme kararı Türkiye'nin demokra-tik bir hukuk devleti olduğunu, Türkiye'de yargının tarafsız ve bağımsız olduğunu ortaya koy-muştur” dedi.214

• CHP İstanbul Milletvekili Gamze Akkuş İlgezdi, Bayburt M Tipi Kapalı Kadın Hapis-hanesi’ndeki hak ihlallerini Meclis’e bir soru önergesiyle sundu. Adalet Bakanı Abdulhamit Gül’ün yanıtlaması istemiyle verilen önergede, “tutukluların açık görüşmede yakınlarının elle-rini tutmalarının dâhi engellendiği ve yemeklerin çok sınırlı verildiği” gibi iddialar soruldu.215

• ABD Başkanı Donald Trump, rahip Andrew Brunson’un serbest bırakılmasıyla ilgili “Türkiye’yle görüştük. Rahip Brunson, orada hapse girdi ve biz onu çıkardık. Onu hapisten çı-karmak için uzun süredir çabalıyorduk” dedi. Beyaz Saray’dan ise “Amerika, Rahip Brun-son’un serbest kalmasını memnunlukla karşılıyor” açıklaması yapıldı. Açıklamada, Türkiye’de tutuklu Amerikan vatandaşları aleyhine davaların şeffaf şekilde görülmesi çağrısı yapılarak ve bu durumdan derin kaygı duyulmaya devam edildiği vurgulandı.216 ABD Başkan yardımcısı Mike Pence, Twitter’dan “Başkan Trump’ın güçlü liderliği ve milyonlarca Amerikalı’nın dua-ları sayesinde bu masum inançlı insan eve dönüyor” paylaşımında bulundu.217

• ABD’li rahip Andrew Brunson, İzmir 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nce serbest bırakıldı. Mahkeme, Brunson hakkında “terör örgütü üyesi olmadığı halde terör örgütüne yardım” suçun-dan üç yıl bir ay 15 gün hapis cezası verildi ve hakkındaki yurt dışı yasağı kaldırıldı. Brun-son’un avukatı İsmail Cem Halavurt, kararı temyize götüreceklerini belirterek, müvekkilinin çarptırıldığı hapis cezası süresinin tutuklu kaldığı süreye yakın olması ve adli kontrol hükümle-rinin de kaldırılmasıyla artık özgürlüğüne kavuştuğunu ifade etti. Brunson’un İzmir’de serbest

210 http://www.yarinhaber.net/guncel/67863/izmirde-1-gun-is-birakan-73-ogretmen-hakkinda-acilan-davada-beraat-karari-verildi 211 https://tr-tr.facebook.com/BDSP.net/ 212 http://sendika62.org/2018/10/bagimsiz-devrimci-sinif-platformu-gozaltilar-derhal-serbest-birakilsin-513220/ 213 https://twitter.com/RT_Erdogan/status/1051130307905241088 214 https://tr.sputniknews.com/turkiye/201810121035642139-cumhurbaskanligi-turkiye-hukuk-devleti-oldugu-ortaya-kondu/ 215 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/siyaset/1109822/CHP_cezaevindeki_kadinlarin_sikayetlerini_Meclis_e_tasidi.html 216 https://www.amerikaninsesi.com/a/serbest-kalan-rahip-brunson-turkiye-den-ayrildi/4611512.html 217 https://www.amerikaninsesi.com/a/brunson-%C4%B1-sab%C4%B1rs%C4%B1zl%C4%B1kla-bekliyoruz-/4611119.html


40

kalışı sonrasında askeri uçakla Almanya üzerinden Amerika’ya gideceği bildirildi.218 • Mardin 3. Ağır Ceza Mahkemesi, ABD’nin Adana Konsolosluğu tercümanı Hamza

Uluçay’ın “silahlı terör örgütüne üye olmak” suçuyla yargılandığı davada tahliye talebini red-detti. İddianamede Uluçay hakkında Mardin’in Nusaybin ilçesinde düzenlenen askeri operas-yonlara karşı “halkı provoke etmek ve köylerdeki vatandaşları sokağa dökmek için çalıştığı ve terör örgütü PKK ile bağlantılı olduğuna” yönelik bir ihbar yapıldığı belirtiliyor. Konsolos-luk’ta 30 yılı aşkın bir süredir tercüman olarak görev yapan Uluçay, 23 Şubat 2017’de gözaltı-na alınmış, serbest bırakıldıktan hemen sonra Mart 2017’de yeniden gözaltına alınarak tutuk-lanmıştı. Duruşmaya tutuklu bulunduğu cezaevinden SEGBİS ile katılan Hamza Uluçay, “Dos-yaya konulan HTS kayıtlarına göre sanki ben sürekli PKK ve FETÖ üyeleri ile telefon ile gö-rüşmüşüm gibi bir algı yaratılıyor. Gelen evrakta benim eski tercüman olduğum yazılıyor. Bu doğru değil benim halen resmi olarak ABD Adana Konsolosluğu’ndaki görevim devam ediyor. Ben suçsuzum tahliyemi ve beraatimi istiyorum” dedi. 219

• Washington Post, Amerikalı yetkililere ve Türk hükümetine dayandırdığı haberinde, Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın İstanbul’daki Suudi Arabistan konsolosluğunda öldürüldü-ğüne dair ses ve görüntüler olduğunu öne sürdü. Amerikalı ve Türk yetkililerin, kayıtların Ka-şıkçı’nın konsolosluk binasına girişini, gözaltına alınmasını, işkenceye maruz kalmasını ve öl-dürülmesini gösterdiğini söylediği iddia edildi. 220

• Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın ortadan kaybolmasıyla ilgili yürütülecek ortak ince-leme için Türkiye’ye gönderilen heyetin yetkililerle temas içerisinde olduğu bildirildi. Suudi Heyeti’nin olayı inceleyen Türk savcının yanı sıra Adalet Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı, polis ve MİT’den temsilcilerle görüştüğü bilgisi verildi. Mekke Valisi Prens Halid’in de Kral Salman’ın özel danışmanı olarak Türkiye’ye kısa bir ziyaret düzenlediği belirtildi.221

• Ankara 16. Asliye Hukuk Mahkemesi, eğitimde bazı uygulamaları raporlayan Halkev-leri Derneği’ni “Bunlar din düşmanı” diyerek hedef gösterdiği için Yeni Akit’i 2.500 Lira taz-minat ödemeye mahkum etti. Halkevleri Derneği’nin 2015 Şubat ayında yayınladığı raporu ha-berleştirmesinde derneği hedef gösteren gazete aleyhine dernek tarafından manevi tazminat da-vası açılmıştı.222

13 Ekim 2018 • BM Genel Kurulu’nda yapılan gizli oylama ile BM İnsan Hakları Konseyi’ne seçilen

yeni üye ülkelerden bazılarına uluslararası insan hakları örgütleri tepki gösterdi. İnsan hakları sicilleri oldukça kötü olduğu belirtilen Eritre, Bahreyn ve Filipinler’in de Konsey’in yeni üyele-ri arasında yer alması tepki gördü.223 İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW) BM Temsilcisi Louis Charbonneau da, “Ciddi insan hakları ihlallerinin yaşandığı bu ülkelerin BM İnsan Hakları Konseyi üyeliğine seçilmesi kabul edilebilir bir şey değil” dedi.224

• Akademisyenler Dr. Canan Aratemur Çimen ve Dr. Sezen Bayhan’ın hazırladığı “De-ğişen Ders Kitaplarında Sekülarizm ve Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Araştırması”nda, Türki-ye’de basılan yeni kitaplarda olumsuz ve sorunlu içerikler olduğu bildirildi. Friedrich Naumann

218 https://www.amerikaninsesi.com/a/serbest-kalan-brunson-%C4%B1n-mahkumiyet-karar%C4%B1-temyiz-yolunda-/4610967.html 219 https://www.posta.com.tr/son-dakika-abd-konsolosluk-tercumani-hamza-ulucaya-tahliye-cikmadi-2057891 220 https://www.washingtonpost.com/opinions/jamal-khashoggis-alleged-murder-represents-a-new-kind-of-depravity/2018/10/11/38a0f784-cd89-11e8-920f-dd52e1ae4570_story.html?utm_term=.db5a71cd95c3 221 https://www.reuters.com/article/us-saudi-politics-dissident-turkey/saudi-team-arrives-in-turkey-for-khashoggi-investigation-sources-idUSKCN1MM12A 222 https://twitter.com/Halkevleri/status/1050688206734274560 223 https://www.washingtonpost.com/world/asia_pacific/philippines-to-join-un-rights-group-amid-crackdown-concerns/2018/10/12/4c18ba3a-ce39-11e8-ad0a-0e01efba3cc1_story.html?utm_term=.f4fc921b042d 224 https://www.amerikaninsesi.com/a/bm-insan-haklari-konseyine-secilen-yeni-uye-ulkelere-tepki/4611569.html


41

Vakfı desteğiyle Karşılaştırmalı Eğitim Derneği’nin yayınladığı araştırma kapsamında, ilköğre-tim ve ortaöğretim okullarında okutulan 16 Türkçe, Hayat Bilgisi, Sosyal Bilgiler, Tarih ve Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi kitabı ve bu kitapların 2016 baskıları karşılaştırıldı. Araştırmacılar Bayhan ve Aratemur, DW Türkçe’ye yaptıkları açıklamada, yeni kitaplarda daha ayrımcı ve eşitsizlikleri artırıcı bir söylem kullanıldığına dikkat çekti. Araştırmada, 2016 ve 2017 yılı 5. Sınıf Sosyal Bilgiler ders kitapları karşılaştırıldığında, 2016’daki kitapta kadınlar mühendis, ve-teriner gibi farklı meslek alanlarında görselleştirirken, 2017’deki kitapta bu görsellerin olmadı-ğı belirtildi.225

• Diyarbakır merkezli sekiz kentte gazeteci ve siyasetçilere yönelik operasyon sonucu gözaltına alınan 141 kişiden 25’i tutuklanırken, 115 kişi ise serbest bırakıldı. Diyarbakır İl Em-niyet Müdürlüğü’nde ifadesi alınan 23 kişi 9 Ekim’de serbest bırakıldı. Adliyeye 11 Ekim’de sevk edilen ve aralarında HDP Diyarbakır İl Eş Başkanı Mehmet Şerif Çamçı’nın da bulunduğu 12 kişi ise savcılıktaki ifadelerinin ardından “örgüt üyesi olma” gerekçesiyle tutuklandı. Ayrıca gözaltına alınan Demokratik Toplum Kongresi Eş Başkanlık Divanı Üyesi Hilmi Aydoğdu’nun ise gözaltındayken geçirdiği kalp krizi nedeniyle hastanede tutulduğu belirtildi.226

• ABD’li rahip Andrew Brunson’un serbest bırakılması kararına muhalefet partileri “Türk yargısı çöktü” tepkisi gösterdi. MHP Lideri Devlet Bahçeli, “Saygılıyız ancak tahliye ka-rarı milli vicdanı ve huzuru rahatsız etmiştir. İfade değiştiren gizli ve satın alınmış tanıklar şai-beleri artırmıştır” diye konuştu. İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener ise, “Casussa 30 yılla yargılanacaktı niye üç yıla düşürüldü? Değilse niye iki yıldır hapiste” dedi. CHP’li Sezgin Tan-rıkulu ise, Türkiye’de “siyasi davalar” nedeniyle tutuklanan kimse hakkında beraat kararı çık-madığını söyleyerek, “Tanıklar ifadelerini değiştirdiyse, neden Brunson hakkında beraat kararı çıkmadı. Çünkü 'Adamı boşu boşuna 18 ay yatırdılar' demesinler diye. Üç yıllık bir ceza kesi-yorlar çünkü hâkim kendini kurtarmaya çalışıyor. Böyle berbat bir yargı düzeni dünyada yok” açıklamasında bulundu. HDP’li Garo Paylan ise, “Uluslararası arenada ülke olarak rezil olduk. Siyasi rehine meselesi memlekette birilerinin terörist olarak tayin edilmesiyle işliyordu. Ama bu işlemi Amerika, Almanya vatandaşlarına da yapmaya çalışınca duvara çarptılar” dedi.227

14 Ekim 2018 • Sakaryaspor - Amedspor maçı sonrası, Sakaryaspor taraftarlarınca Amedspor’un so-

yunma odasına saldırıldığı öğrenildi. Karşılaşmaya, Amedspor taraftarları Sakarya İl Spor Gü-venlik Kurulu kararı gerekçe gösterilerek alınmadı. Maç öncesinde ise stat ekranlarında TSK’nın yürüttüğü operasyon görüntüleri “Ölürüm Türkiyem” şarkısı eşliğinde gösterildi.228

Amedspor Kulüp Başkanı Nurullah Edemen, Twitter hesabından, “Hala anlamadınız mı? Amedspor bir futbol takımı” diyerek tepki gösterdi.229

• Ankara’daki MTA Genel Müdürlüğü kampüsündeki Tabiat Tarihi Müzesi’nde, canlı-lara dair bilgi panolarındaki “evrim” kelimeleri, yerine “gelişim” kelimesinin yapıştırıldığı öğ-renildi.230

• İHD Van Şubesi, basın toplantısında, Van’da dokuz ayda 8536 hak ihlali yaşandığını belirterek, cezaevlerinde işkencelerin sürdüğüne dikkat çekti. İHD Van Şubesi’ne göre, 237 ev

225 https://www.dw.com/tr/ara%C5%9Ft%C4%B1rma-t%C3%BCrkiyede-ders-kitaplar%C4%B1nda-ayr%C4%B1mc%C4%B1-%C3%B6geler-artt%C4%B1/a-45863687 226 http://gazetekarinca.com/2018/10/diyarbakirdaki-operasyonlar-biri-gazeteci-25-tutuklama-115-kisi-serbest/ 227 https://www.dw.com/tr/brunson-karar%C4%B1na-muhalefetin-yorumu-yarg%C4%B1-ba%C4%9F%C4%B1ms%C4%B1zl%C4%B1%C4%9F%C4%B1-kalmad%C4%B1/a-45872394 228 http://sendika62.org/2018/10/sakaryaspor-taraftarlarindan-amedspora-irkci-saldiri-gorevliler-adeta-goz-yumdu-513604/ 229 https://twitter.com/nemede/status/1051219827203956736 230 https://twitter.com/cansusita/status/1051149537300111360


42

baskını yapıldı, 282 kişi tutuklandı ve toplam 8536 hak ihlali yaşandı. İlk dokuz ayda cezaevle-rinde 11 kötü muamele ve işkence yaşandı. Van’da bir gazeteci tutuklanırken, 741 emekçinin işine son verildi.231

• Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından başlatılan soruşturma kapsamında Mardin’deki ev operasyonlarında gözaltına alınan Özgür Kadın Kongresi (TJA) aktivisti Nesrin Çerçel, Diyarbakır İl Emniyet Müdürlüğü TEM Şube Müdürlüğü’ne götürüldü.232

15 Ekim 2018 • Kocaeli – Gebze’de Atatürk’ün büstüne saldırıp, hakaret ederken çektirdikleri videoyu

sosyal medya hesabından paylaşan Y.S ve H.Ç isimli iki kişi tutuklanarak, cezaevine kondu.233 Öncesinde yaşları 18’den küçük olan bu iki şahsı gözaltına alan polis memuru A.Ş., çocukları Atatürk büstü önüne götürerek, tek ayak üzerinde bekletip, asker selamı verdirterek şiddet uy-gulamıştı. Polis memuru A.Ş.’nin kamuoyunda tepkilere yol açan görüntüsü sonrasında ise hakkında adli ve idari soruşturma başlatıldı. Öte yandan Adalet Bakanı Abdulhamit Gül, yaşları 16 ila 17 olan iki kişi hakkında soruşturma başlatıldığını duyurdu. İçişleri Bakanı Süleyman Soylu da, Twitter hesabından “Sosyal medyada infiale yol açan Atatürk'e hakaret edilen video-yu çeken ve hakaret eden, çocuklarımıza cinsel içerikli tacizi yapıp, videoyu çekip yayınlayan kişiler Türk polisi tarafından gözaltına alınmışlardır. Kamuoyuna saygıyla duyurulur” mesajını paylaştı.234

• İyi Parti Genel Başkanı Meral Akşener, MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli hakkında “tehdit ve hakaret” gerekçesiyle suç duyurusunda bulundu. Bahçeli, Akşener hakkında “Bu ha-nımefendiye son ihtarım, MHP’ye karşı sinir ve sınırları ihlal eden vandal tutumuna devam edersen sonuçlarına katlanmak zorunda kalırsın. Demedi deme! Dilini koparır, elini kırarız” demişti.235

• HDP Diyarbakır Milletvekili Saliha Aydeniz, Amedspor’un Sakarya deplasmanında saldırıya uğramasını, İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’ya verdiği soru önergesi ile Meclis’e ta-şıdı. Aydeniz, önergede, olayla ilgili soruşturma açılıp açılmadığı ve son yıllarda Amedspor’a yapılan ırkçı saldırıların nedenini sordu.236 Sakarya Atatürk Stadı’nda 14 Ekim’de oynanan ma-çın öncesinde, ekranlarda “Ölürüm Türkiye’m” şarkısı askeri operasyon görüntüleriyle birlikte yayınlanmış ve Sakaryaspor taraftarları maç sonunda Amedspor’un soyunma odasına giderek saldırı girişiminde bulunmuştu.

• Suudi Arabistan Kralı Selman bin Abdulaziz’in, kayıp Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı vakasıyla ilgili olarak Türkiye ile ortak çalışma grubunun kurulması nedeniyle Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı arayarak teşekkür ettiğini bildirdi. Suudi medyası, Kral Selman’ın Türkiye ile ilişki-lerin ne kadar güçlü olduğunun altını çizdiğini vurguladı.237

16 Ekim 2018 • Alman gazeteci ve çevirmen Meşale Tolu’nun eşi Suat Çorlu hakkındaki yurt dışına

çıkış yasağı kaldırıldı. Tolu, İstanbul 29. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülen duruşmaya bizzat katılabilmek için Türkiye'ye geleceğini belirterek, “Beraatim için mücadele edeceğim. Ancak birçok kararın siyasi olarak alındığını biliyorum” diye konuştu.238 Tolu, devamla Türkiye'de bir

231 http://www.wanhaber.com/ihdde-vanin-9-aylik-hak-ihlali-bilancosunu-acikladi-235812h.htm 232 http://mezopotamyaajansi12.com/tum-haberler/content/view/36697 233 http://www.hurriyet.com.tr/yerel-haberler/kocaeli/gebze/ataturk-bustune-cirkin-saldiriya-gozalti-2-y-40987662 234 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/1111754/Ataturk_e_saygisizliga_iki_tutuklama__Nutuk_okutulsa_daha_faydali_olurdu.html 235 https://www.ntv.com.tr/turkiye/son-dakika-aksenerden-bahceli-hakkinda-suc-duyurusu,ZevIWext6kSUDuOZ_wU5lA 236 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/spor/1112781/Amedspor_a_saldiri_Meclis_gundeminde.html 237 https://www.spa.gov.sa/viewstory.php?lang=en&newsid=1828212 238 https://www.dw.com/tr/me%C5%9Fale-tolunun-e%C5%9Finin-yurt-d%C4%B1%C5%9F%C4%B1na-%C3%A7%C4%B1k%C4%B1%C5%9F-


43

şeyler olma ihtimalinin hep olduğunu, yeniden tutuklanabileceğini ya da hapis cezasına çarptı-rılabileceğini ancak bu riski göze aldığını” ifade etti. Mahkeme kararına göre Çorlu, Türki-ye’den ayrılabilecek. Tolu ve Çorlu hakkındaki terör suçlamalarına ilişkin dava ise 10 Ocak ta-rihine ertelendi. Marksist-Leninist Komünist Parti (MLKP) üyeliği ve propagandası ile suçla-nan ETHA çalışanı Meşale Tolu, geçen yıl Mayıs ayında İstanbul’da tutuklanmış ve yaklaşık sekiz ay cezaevinde kalmasının ardından hakkındaki yurt dışına çıkma yasağı 20 Ağustos 2018’de kaldırılmıştı. Alman vatandaşı olan Tolu, Almanya'ya dönmüş, ancak Türk vatandaşı olan eşi Suat Çorlu yurt dışına çıkış yasağı olduğu için Türkiye'de kalmıştı.239

• AP haber ajansı, üst düzey bir Türk yetkili tarafından “polisin Suudi Arabistan Konso-losluğu’nda yaptığı aramada Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın konsolosluk binasında öldürül-düğüne dair kanıt bulunduğu” bilgisi verildiğini öne sürdü. AP, yaklaşık dokuz saat süren ara-manın ardından bulunan kanıtla ilgili ayrıntı verilmediğini ve soruşturmayla ilgili basına açık-lama yapılması yasak olduğu için Türk yetkilinin adının gizli tutulmasını istediğini bildirdi.240

• CNN International, kayıp gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın İstanbul’daki Suudi başkonso-losluğunda öldürülüp parçalara ayrıldığını öne sürdü. CNN, Türk yetkililere dayandırdığı habe-rinde, Suudi Arabistan’ın İstanbul Başkonsolosluğu’nda yapılan dokuz saatlik incelemeler son-rasında Kaşıkçı’nın öldürülmesine ilişkin kanıta ulaşıldığını belirtti.241

• Sözcü muhabiri Gökmen Ulu, CHP’den İzmir’in ilçesi Dikili Belediye Başkanlığı’na aday adayı olduğunu duyurdu. Ulu, sosyal medya hesaplarından yaptığı açıklamada “memleke-tin toplum yapısını çok iyi tanıdığını” ve “sorunlara ve çözüm yollarına vakıf” olduğunu ifade etti. Aday adaylığı başvurusunu 18 Ekim’de yapacağını bildiren Ulu, Dikili halkını o gün için Atatürk Meydanı’na çağırarak, “Herkese, Dikili’ye, İzmir’e ve Türkiye’ye hayırlı olsun” de-di.242

• Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı’nca yürütülen soruşturma kapsamında Ankara’da Halkevleri Derneği’ne yönelik operasyonda dört şube başkanı gözaltına alındı.243 Halkevleri Derneği’nden yapılan yazılı açıklamada, “Bu soruşturmanın nedeni, hukuksuz mühürlemelere rağmen halkın hakları mücadelesinin kesintisiz devam etmesidir. Krizin faturasının halka öde-tilmek istenmesinin karşısında buna karşı çıkmamızdır. Bugün hesap vermeyip bundan rahatsız olanlar Halkevleri’ni susturmaya çalışmaktadır” denildi.244

• CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, rahip Andrew Brunson’un serbest bırakılma-sı konusunda “Devletin nasıl yönetildiğine bakın. Türkiye Cumhuriyeti devletinin onuruyla şe-refiyle nasıl oynarsınız?” dedi. Kılıçdaroğlu, grup konuşmasında, Hükümet’i eleştirerek, “Pa-paz casus, ajan, terörist dediler. “Dua” lakaplı bir gizli tanıkla başladı bunlar. Gizli tanık rezale-ti yaşadık. Erdoğan 'Bu fakir bu görevde olduğu sürece sen bu teröristi alamazsın' dedi. İstifa etti mi? Görevden ayrıldı mı? Brunson Amerika’da. Kim gönderdi, Erdoğan gönderdi. Bizim papaz gitti özel uçakla gitti, ne oldu da verdin? Hani papazı vermeden papazı almayacaktın? Ne oldu? Çakma kahramanlarla Türkiye yönetilmez” diye konuştu.245

yasa%C4%9F%C4%B1-kald%C4%B1r%C4%B1ld%C4%B1/a-45908574 239 https://www.dw.com/tr/tolu-hakk%C4%B1mda-hapis-karar%C4%B1-%C3%A7%C4%B1kabilir/a-45904666 240 https://www.amerikaninsesi.com/a/ap-den-konsoloslukta-kanit-bulundu-iddiasi/4615651.html 241 https://www.dw.com/tr/cnne-konu%C5%9Fan-t%C3%BCrk-yetkili-ka%C5%9F%C4%B1k%C3%A7%C4%B1y%C4%B1-par%C3%A7alara-ay%C4%B1rd%C4%B1lar/a-45914812 242 https://www.sozcu.com.tr/2018/gundem/gokmen-ulu-chpden-aday-adayligini-acikladi-2684316/ 243 https://www.ntv.com.tr/turkiye/ankarada-halkevlerine-operasyon-4-sube-baskanina-gozalti,OFG2nxMQKUa07SLdUWUJuA 244 https://twitter.com/halkevleri 245 https://www.bbc.com/turkce/live/haberler-turkiye-45873794?ns_mchannel=social&ns_source=twitter&ns_campaign=bbc_live&ns_linkname=5bc5d7360f6a310667f53a0e%26K%C4%B1l%C4%B1%C3%A7daro%C4%9Flu%27ndan%20Brunson%20a%C3%A7%C4%B1klamas%C4%B1%3A%20Sen%20T%C3%BCrkiye%20Cumhuriyeti%27nin%20%C5%9Ferefiyle%20nas%C4%B1l%20oynars%C4%B1n%3F%26&ns_fee=0#post_5bc5d7360f6a310667f53a0e


44

• Halkevleri Derneği Eş Genel Başkanı Dilşat Aktaş, Ankara’da dört şube başkanının gözaltına alındığı polis operasyonuyla ilgili olarak, “Bu, halkın iradesine ve örgütlenme hakkı-na yönelik bir operasyon” dedi. Aktaş, iktidarın yerel seçim öncesi toplumsal muhalefeti sin-dirmek ve ekonomik kriz karşısında halk tepkisini açığa çıkarabilecek örgütleri engellemek is-tediğini söyledi. Aktaş, devamla, “Bu baskılar karşısında bütün dostlarımızı Halkevleri şubele-rini ziyaret etmeye çağırıyoruz. Halk mahallesini savunacak, Halkevi’ne sahip çıkacaktır” şek-linde konuştu.246

17 Ekim 2018 • HDP, Halkevleri Derneği’ne yönelik Ankara’daki 16 Ekim’deki polis operasyona iliş-

kin yazılı açıklamada, yöneticilerin derhal serbest bırakılması gerektiği çağrısında bulundu. Açıklamada, “Soruşturmaya konu olan suçlamalara dair, halen bir bilginin ve belgenin payla-şılmamış olması, bu sürecin de bütünüyle politik olduğunu kanıtlar niteliktedir. AKP-MHP itti-fakı, yaklaşan yerel seçimlerdeki muhtemel başarısızlığını en aza indirgemek için haklı taleple-rin ve halkın sesi olan tüm demokratik yapıları bertaraf etmeye niyetlenmiştir” denildi.247

• WSJ, kayıp gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın Suudi Arabistan’ın İstanbul Başkonsolosu Muhammed el-Uteybi’nin gözleri önünde öldürüldüğünü iddia etti. Türk yetkililere dayandırı-lan haberde, “Suudi suikast timi Kaşıkçı’yı, el-Uteybi’nin önünde önce dövdü, sonra ilaçla uyuttu, öldürülen Kaşıkçı’nın cesedi parçalandı” denildi.248 Haberde, Türk yetkililerce Kaşık-çı’nın nasıl öldürüldüğüyle ilgili olarak bir ses kaydını da içeren kanıtları, ABD ve Suudi Ara-bistan ile paylaştığı ve verilen bilgilere itiraz edilmediği belirtildi. Haberde, “Türk yetkililer Kaşıkçı’nın kaybolmasında Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman’ın parmağı olmasından şüpheleniyor. Zira işlendiği iddia edilen cinayete dahil olanlar Prens’e yakın görü-nüyor” diye yazıldı. WSJ, ayrıca Başkonsolos Muhammed el-Uteybi’nin konutunda arama ya-pılması talebi nedeniyle Türkiye ile Suudi Arabistan arasındaki gerginliğin arttığını da savun-du.249

• İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı, bir trafik polisine hakaret ettiği iddiası üzerine Ha-bertürk yazarı Fatih Altaylı hakkında “kamu görevlisine görevi nedeniyle hakaret” ve “tehdit” suçlarından soruşturma başlattığını duyurdu. Park etmenin yasak olduğu alana aracını çektir-mek isteyen Altaylı’nın, duruma izin vermeyen polise “Haysiyetsiz adamlar sizi, onların şefini de hepsini de…” sözleriyle hakaret ettiği anlar bir vatandaş tarafından kayda alındı. Altaylı “Araç hasta bekliyor, insan olsanız azıcık halden anlarsınız, sizi şikayet edeceğim, sizi mahve-deceğim” diyerek görevli polisi tehdit ettiği ifade edildi. Görevli polisin şikayeti üzerine Altaylı hakkında soruşturma başlatıldı.250

• Edirne F Tipi Yüksek Güvenlikli Kapalı Ceza İnfaz Kurumu’nda tutuklu Kemal Argış ve terör örgütü PKK’den yargılanan Kazakistan doğumlu İbrahimov Wezir Abbasoviç, cezae-vinden Evrensel’e gönderdikleri mektupta, hak ihlallerine uğradıklarını iddia ettiler. Argış, 24 saat kelepçeli bekletildiklerini ve süngerli odanın ardından tek kişilik kafese götürüldüklerini kaydetti. Argış, 30 Eylül 2018’de odalarına gardiyanların zorla girerek süngerli odaya götür-düklerini belirterek, bir gün boyunca kişisel ihtiyaçlarını gideremediğini aktardı. Argış, “Ağır bir tecrit uygulaması ile karşı karşıyayız. Ağırlaştırılmış ceza alan siyasi hükümlü-tutukluların

246 http://sendika62.org/2018/10/dilsat-aktas-bu-siparis-bir-operasyon-dostlarimizi-halkevi-subelerini-ziyarete-cagiriyoruz-513925/ 247 https://www.hdp.org.tr/tr/basin/basin-aciklamalari/gozaltina-alinan-halkevleri-yoneticileri-derhal-serbest-birakilmali/12467 248 https://www.wsj.com/articles/turkey-to-inspect-saudi-consulate-where-khashoggi-went-missing-1539604362?mod=searchresults&page=1&pos=7 249 https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-45885977 250 http://www.cumhuriyet.com.tr/video/video_haber/1113945/Fatih_Altayli_ya__polise_kufur__sorusturmasi.html


45

da üçlü veya daha çok odalarda kalmasını istiyoruz” diye belirtti.251 • Cumhurbaşkanı Erdoğan, ODTÜ mezuniyet töreninde taşıdıkları pankart nedeniyle

haklarında “Cumhurbaşkanı’na hakaret” suçundan dava açılan öğrencilerle ilgili şikâyetini geri çekti. Ankara 11. Asliye Ceza Mahkemesi’ne verilen dilekçede, Erdoğan’ın öğrencilerle 16 Ekim’de yaptığı görüşmede, öğrencilerin üzüntü ve özür içeren beyanlarda bulundukları belir-tildi. Söz konusu öğrenciler, ODTÜ mezuniyet töreninde “Tayyipler Alemi” adlı karikatürü pankart olarak taşıdıkları için bir ay tutuklu kaldıktan sonra tahliye edilmiş ancak haklarında “Cumhurbaşkanı’na hakaret” suçundan dava süreci başlatılmıştı. Ankara 11. Asliye Ceza Mah-kemesi’nde dava, 22 Ekim’de görülecek.252

• Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın başdanışmanlarından İlnur Çevik, Yeni Birlik Gazetesi’ne yazdığı bir yazıda, Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı konusunda “Türkiye’nin olayı fazla deşele-mediğini ve iyi niyetle adımlar atarak Kral Selman’a yardımcı olduğunu” yazdı. Çevik, konso-loslukta öldürüldüğü ifade edilen Kaşıkçı için “Türkiye kendisine tepeden bakan, hatta PYD’ye ve YPG’ye yardım eden, Birleşik Arap Emirlikleri ile ülkemize karşı bazı fitnelerin içine girdi-ği sanılan Veliaht Prens Selman’ın yaptıklarına karşı bu olayı kullanıp dünyayı Suudilerin başı-na yıkmak yerine yine Kraliyet ailesine dostluğunu gösteriyor. Olayı fazla deşelemeden, aksine iyi niyetle adımlar atarak Kral Selman’a yardımcı oluyor. İşte bu yüzden Kral Selman, Cum-hurbaşkanımız Erdoğan’ı arayıp teşekkür etti. Türkiye gerçekten kıymetini bilene iyi dost” ifa-delerini kullandı.253

• ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, rahip Andrew Brunson’un tutukluluğu nedeniyle Türkiye’ye uygulanmaya başlanan mali yaptırımların değişen koşullar nedeniyle kısa süre için-de kaldırılabileceğini söyledi. Pompeo, “Bu konuda kısa süre içinde bir karar alacağız. Yaptı-rımların bazıları doğrudan Brunson’la bağlantılıydı ve artık bunları da kaldırmanın bir mantığı var” dedi. ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Heather Nauer ise, Pompeo’nun Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Mevlüt Çavuşoğlu ile yaptığı görüşmelere ilişkin “Pompeo, Çavuşoğlu ile NASA çalışanı Serkan Gölge dâhil diğer ABD vatandaşlarının ve Türkiye’deki Amerikan diplomatik temsilciliğinde görevli Türklerin haksız yere gözaltında tutulmasını da ele aldı” dedi.254

• MHP Gaziantep Milletvekili Ali Muhittin Taşdoğan, yerel basının yaşadığı sıkıntılar ve çözüm önerilerine ilişkin Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay ve Adalet Bakanı Abdul-hamit Gül’ün yanıtlaması istemiyle soru önergesi verdi. TBMM Başkanlığı’na sunulan önerge-de, “gazete sahiplerinin resmi ilandan yeterince pay alamadığı, kağıdın temin edilememesi, ga-zete kağıdı ile matbaaların kullandığı boya ve kalıba gelen zam” konularına yer verildi.255

18 Ekim 2018 • CHP İzmir Milletvekili Atilla Sertel, TBMM’deki basın toplantısında, TRT’nin son 14

yılda “elektrik katkı payı” ve “bandrol ücreti” adı altında her vatandaştan yıllık yaklaşık 100 ABD Doları aldığını söyledi. Özel yayın kuruluşları gibi TRT’nin de faaliyetlerini reklam gelir-leriyle sürdürmesi gerektiğini kaydeden Sertel, ancak TRT’nin vatandaştan zorla kesilen para-larla ayakta durduğunu belirtti. Sertel, “Son bir yılda sanayi elektriğine yüzde 44, konut elektri-ğine ise yüzde 33 zam geldi. Vatandaş bu zamlar altında ezilirken, zamlarla birlikte TRT’nin kasasına giren para da artıyor. Peki bu paralar nerelere gidiyor derseniz, elbette ki yandaşların

251 https://www.evrensel.net/haber/363736/cezaevlerinde-hak-ihlalleri-oda-isteyen-mahkumu-kafese-goturmusler 252 http://www.hurriyet.com.tr/gundem/son-dakika-cumhurbaskani-erdogan-odtu-davasini-geri-cekti-40989478 253 https://t24.com.tr/haber/cumhurbaskani-basdanismani-cevik-turkiye-kasikci-olayini-fazla-deselemeyerek-selmana-yardimci-oluyor,725134 254 https://www.dw.com/tr/abdden-brunson-yapt%C4%B1r%C4%B1mlar%C4%B1n%C4%B1-kald%C4%B1rma-sinyali/a-45930953 255 https://www.gozlemgazetesi.com/HaberDetay/25/1106577/mhpden-yerel-medya-icin-soru-onergesi.html


46

cebine gidiyor” diye konuştu.256 • Washington Post, Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın “Arap Dünyası daha fazla ifade

özgürlüğüne ihtiyaç duyuyor” başlıklı yazısını yayınlayarak, ortaya çıkacağı ümidiyle bir süre yazısını yayınlamayıp beklediklerini açıkladı. Gazete editörü Karen Attiah, “Bu köşe onun Arap dünyası için adanmışlığı ve özgürlük tutkusuna bağlılığını gösteriyordu. O özgürlük için hayatını verdi. Bir yıl önce Washington Post’u gazetecilik yaşamının son durağı olarak seçtiği ve bizlere onunla çalışma şansı tanıdığı için minnettarım” açıklamasında bulundu.257 Kaşıkçı, yayımlanan son yazısında, Ortadoğu’daki yönetimlere medyayı daha fazla susturmaları için destek verilmesinden bahsederken Washington Post’a yazılarını İngilizce’den Arapça’ya ter-cüme ederek yayınlayarak Ortadoğu’da yaşayan insanların batıdaki demokrasiden haberdar olabilmelerini sağladığı için teşekkür etti. Kaşıkçı, gazeteciler eleştiri yaptığında uygulanan kı-sıtlamalarla ilgili “Bu eylemler artık uluslararası kamuoyundan bir tepki almıyor. Onun yerine kınamaların ardından hemen bir sessizlik hakim oluyor. Sonuç olarak bu durum, Arap hükü-metlerine medyayı daha fazla susturma hakkı veriyor” diye yazdı.258

• AP Türkiye Raportörü Kati Piri, Türk hükümeti görüşme taleplerini reddettiği için temsil ettiği parlamento adına hayal kırıldığı duyduğunu açıkladı. Piri, eleştirel tutumu nede-niyle kendisine terör örgütleriyle bağlantılı kişi etiketlemesi yapıldığını söyleyerek, “Maalesef her kim eleştirilerde bulunursa bu suçlama yapılıyor, hemen terör örgütleriyle yakın olduğu id-dia ediliyor. Eğer yorumlarını beğenmezseniz o kişiyi terörist, destekçisi veya toplumdaki be-lirli bir kesimden diye etiketlemek çok kolay. Ben çok üzgünüm ki Türkiye’de şimdiki atmos-fer böyle” diye konuştu. Avrupa Parlamentosu’nun çoğunluğunu temsil ettiğini belirten Piri, “Bizim pozisyonumuz hükümetin görüşlerini de rapora dahil etmek için dinlemek” dedi. Piri, devamla Türkiye’de mevcut anayasal tabloda denetleme ve denge olmaksızın iktidar gücünün kullanıldığını ve eğer ciddi bir değişiklik veya hükümetin sözler verdiği reformlar olmazsa Av-rupa’yla ilişkilerde iyileşme olamayacağını vurguladı.259

• CHP Genel Başkan Yardımcısı Ünal Çeviköz, kayıp Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı’ya ilişkin “Kaşıkçı’nın durumu çok vahim. Öldürüldüğü, resmen önceden planlanmış bir cinayet sonucu öldürüldüğü anlaşılıyor. Bunun örtbas edilmesi hiçbir şekilde düşünülemez” dedi. Çe-viköz, Viyana Sözleşmesi gereği Suudi Arabistan’ın İstanbul Başkonsolosu Muhammed el Uteybi’nin ülkesine dönmesinin engellenebileceğini ve konuya ilişkin adli bir işleminin uygu-lanabileceğine işaret etti. Çeviköz, “Türkiye’nin uluslararası topluma karşı çok ciddi bir yü-kümlülüğü vardır, konunun üzerine gidip açıklanması hususunda. Bunun örtbas edilmesi asla kabul edilemez. Bu Türkiye ile Suudi Arabistan arasındaki ilişkilerin daha da kötüye gitmesi sonucunu doğurur” diye konuştu.260

• İstanbul-Gaziosmanpaşa 2. Sulh Ceza Hakimliği, İstanbul 3. Havalimanı inşaatında kötü çalışma koşullarının düzeltilmesi talebiyle eylem yaptıkları için tutuklanan 36 işçiden altı-sı hakkında tahliye kararı verdi. Öte yandan İstanbul Anadolu Cumhuriyet Başsavcılığı tarafın-dan hazırlanan iddianame ile havalimanı işçilerine destek amacıyla 15 Eylül’de Kadıköy’de yapılan eyleme dava açıldığı öğrenildi. Söz konusu protestoda, DİSK’e bağlı Dev-Yapı-İş Sen-dikası ve İnşaat-İş Sendikası üyesi 26 kişi darp edilerek gözaltına alınmıştı. “Kanuna aykırı top-lantı”, “Yürüyüşlere silahsız katılarak ihtara rağmen kendiliğinden dağılmama” ve “Görevi

256 http://www.gazetedemokrat.com/sertel-trt-ye-seslendi-vatandasin-cebinden-elinizi-cekin-42360.html 257 https://www.washingtonpost.com/opinions/global-opinions/jamal-khashoggis-final-appeal/2018/10/17/3cd67974-d21f-11e8-83d6-291fcead2ab1_story.html?utm_term=.95d7fe83d7b0 258 https://www.amerikaninsesi.com/a/the-washington-post-kasikcinin-son-makalesini-yayinladi/4618612.html 259 https://www.amerikaninsesi.com/a/turkiye-ap-kati-piri-/4618432.html 260 https://t24.com.tr/haber/chpden-cemal-kasikci-aciklamasi-planlanmis-bir-cinayet,726398


47

yaptırmamak için direnme” suçlarını işledikleri gerekçesiyle açılan davanın ilk duruşması, 11 Ocak 2019’da Kartal’daki Anadolu 32. Asliye Ceza Mahkemesi’nde görülecek.261

• Çorum’un İskilip CHP İlçe Başkanı İzzet Burak Karaca, “Cumhurbaşkanı Erdoğan’a hakaret” ettiği gerekçesiyle yargılandığı davada Çorum 3. Asliye Ceza Mahkemesi tarafından 11 ay 20 gün hapis cezasına çarptırıldı. Karaca’nın cezası, yedi bin lira paraya çevrildi. Karaca, 2015 tarihinde “Hırsız deyince akla hemen onun adı gelir” paylaşımında bulunmuş ve bunun mesaj üzerine Karaca hakkında soruşturma başlatılmıştı.262

• Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi’ne (CİMER) 10 gündür bilgi edinme hakkı çerçe-vesinde sorular da dahil olmak üzere başvuru yapılamadığı ve sistemin çöktüğü bildirildi. Va-tandaşlar sisteme başvurularını girmek istediğinde “Bir hata oluştu” mesajıyla karşılaşıldığı be-lirtildi. Cumhurbaşkanı Erdoğan, bir süre önce söz konusu başvuruların artması nedeniyle bü-rokratları uyararak, “Bürokrasiyle ilgili özellikle vatandaşı birebir ilgilendiren konularda CİMER’e yoğun şikayetler geliyor. Hepsini yakından takip ediyorum” ifadelerini kullanmış-tı.263

• Van 2. Ağır Ceza Mahkemesi, Van Büyükşehir Belediyesi Eş Başkanı iken “örgüt üyesi olmak” suçlamasıyla tutuklanan Bekir Kaya’ya sekiz yıl üç ay hapis cezası verdi. Kaya ile birlikte yargılanan belediye çalışanları Bekir Kıran, Çetin Çiftçi, Cuma Köylüoğlu, İdris Şaybak ve Neriman Uyar iki yıl bir ay hapis cezasına çarptırıldı. Zelal Tanlı, Mehmet Yalım Eryiğit ve Can Tayan ise beraat etti.264

19 Ekim 2018 • Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı, “terör örgütü propagandası” yaptığı iddiasıyla

soruşturma başlatılan öğretmen Ayşe Çelik’in infaz erteleme talebini ikinci kez kabul etti. Di-yarbakır’da 2016 yılında telefonla bağlandığı “Beyaz Show”da, “Çocuklar ölmesin” dediği için yargılanan Çelik, bir yıl üç ay hapis cezasına çarptırılarak, 20 Nisan 2018'de altı aylık kızı ile birlikte Diyarbakır E tipi Cezaevi’ne konulmuştu. Çelik’in 4 Mayıs’ta infazı altı ay ertelenerek tahliye edilmişti. Eğer şimdi Çelik’in talebi kabul edilmeseydi, bebeğiyle birlikte tekrar cezae-vine gireceği öğrenildi.265

• Gazeteci Hakan Tartan, CHP’den İzmir Konak Belediye Başkanı aday adayı olduğunu duyurdu.266 Tartan, 2009-2014 yılları arasında belediye başkanlığı yapmış ve aynı zamanda 56.Dönem’de Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı olmuştu.267

• CHP, Cemal Kaşıkçı cinayetiyle ilgili araştırma önergesini Grup Başkanvekilleri En-gin Altay, Özgür Özel ve Engin Özkoç’un imzasıyla TBMM Başkanlığı’na sundu. Önergede, “Dünya kamuoyunun çok yakından takip ettiği, hem kriminal hem diplomatik boyutları olan Cemal Kaşıkçı olayının ülkemizin itibarına daha fazla zarar vermemesi TBMM'nin duruma el koyması gerekmektedir” görüşüne yer verildi. Önergede, devamla “Hükümetin bu vahim hadi-seyi pazarlık konusu yaptığı ve olayı örtbas etmeye çalıştığına dair endişelerin Türkiye’nin uluslararası itibarına ve güvenilirliğine düşürdüğü gölge ancak TBMM’nin devreye girmesiyle giderilebilir” denildi.268

• Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın danışmanlarından Yasin Aktay, Suudi gazeteci Cemal Ka-

261 https://emek.org.tr/3-havalimani-eylemlerinde-tutuklanan-iscilerinden-altisi-tahliye-edildi.html 262 https://www.gercekgundem.com/siyaset/44007/chp-ilce-baskani-karacaya-hapis-cezasi 263 https://www.sozcu.com.tr/2018/gundem/cimer-coktu-10-gundur-sikayet-gitmiyor-2687947/ 264 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/siyaset/1115304/Bekir_Kaya_ya_8_yil_3_ay_hapis_cezasi.html 265 https://www.cnnturk.com/turkiye/ayse-celikin-infaz-erteleme-talebi-ikinci-kez-kabul-edildi 266 https://twitter.com/TartanHakan/status/1053296234549653504 267 http://www.hurriyet.com.tr/yerel-haberler/izmir/gazeteci-hakan-tartan-konak-belediye-baskanligi-40991907 268 https://www.bbc.com/turkce/haberler-turkiye-45921332


48

şıkçı cinayetini kimin işlemiş olduğunun tespitinin takipçisi olacaklarını söyledi. Aktay, Kaşık-çı’nın daha önce kendisine “Suudi Arabistan ile Türkiye arasındaki ilişkinin iyi olmasından do-layı bana Türkiye’de bir şey yapamazlar” dediğini aktardı. Aktay, devamla “Yazmaktan, çiz-mekten, eleştirmekten, dünya hakkında özgürce yorumlar yapabilmekten mahrum kalmak Ka-şıkçı için ölüm gibi bir şeydi. Ama şu anda kendisine medyada bahsedilmiş olan ölüm doğru bir ölümse, onun asla beklediği, böyle bir şey değildi. Kendi ülkesinin bu tarz bir cinayet işleyebi-leceğine, hele konsolosluk içerisinde böyle bir şey işleyebileceğine hiç ihtimal vermiyordu. As-lında kaçırılma bile değil endişe ettiği şey tutuklanmaydı. Tutuklandıktan sonra bir şekilde ül-kesine götürülme korkusu taşıyordu. Korktuğu, fazlasıyla başına gelmiş oldu. Hem tutuklandı hem de kendi konsolosluğu içerisinde öldürülmüş oldu” diye konuştu. Aktay, ABD Başkanı Donald Trump’ın, “Cemal Kaşıkçı, kontrol dışı unsurlar tarafından öldürülmüş olabilir” görü-şüyle ilgili ise, “15 kişinin bir araya gelip böyle bir organizasyonu Konsolosluk gibi resmi bir yerde yapması ancak yüksek bir merciinin onayını gerektirir” dedi.269

• AYM’nin Resmi Gazete’de yayımlanan kararı ile çevre hakkı temelinde, çevre koru-maya yönelik toplantı ve gösteri yürüyüşlerine ceza uygulanmasının demokratik toplum düzeni gereklerine uygun olmadığına hükmedildi.270 Söz konusu kararda, “Göstericilerin şiddet baş-vurmadıkları ya da katlanılması gerekmeyen toplumsal bir kargaşaya yol açmadıkları durum-larda kamu makamlarının toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkına belirli bir ölçüye ka-dar müsamaha göstermesi gerekir” denildi.271

20 Ekim 2018 • İHD Diyarbakır Şubesi, hak ihlalleri yaşandığı iddialarıyla gündeme gelen Elazığ 1

No’lu Yüksek Güvenlikli Ceza İnfaz Kurumu ve Elazığ 2 No’lu Ceza İnfaz Kurumu ile ilgili raporunda, mahpuslara karşı işkence ve kötü muamele uygulanması, keyfi disiplin soruşturma-ları gibi ihlaller yaşandığını tespit ettiklerini açıkladı.272

• İHD Adana Şubesi, hasta tutukluların durumuna dikkat çekmek için yaptığı oturma ey-lemde, Tarsus T Tipi Kadın Kapalı Cezaevi’ndeki 85 yaşında hasta tutuklu Sise Bingöl’ün ser-best bırakılmasını istedi. İHD Çukurova Bölge Temsilcisi Yasemin Dora Şeker, İsmet İnönü Parkı’nda yapılan etkinlikteki açıklamasında, cezaevlerinde 402’si ağır olmak üzere, bin 154 hasta tutuklunun olduğuna dikkat çekti. Şeker, bu hastalardan birisinin de bakıma muhtaç olan 85 yaşındaki Sise Bingöl olduğunu dile getirdi.273

• Suudi Arabistan, gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın İstanbul Konsolosluğu’nda yaşanan ar-bede neticesinde öldüğünü duyurdu. Suudi Arabistan yönetimi, Kaşıkçı’nın konsoloslukta öldü-rülmesiyle ilişkili olduğu iddia edilen 18 Suudi vatandaşın görevden alınarak tutuklandığı bil-dirdi.274 Kraliyet kararnamesiyle, Suudi Arabistan Genel İstihbarat Başkan Yardımcısı Ahmed Asiri’nin görevden alındığı ve Suudi Arabistan Genel İstihbarat Başkanlığı’nın yeniden yapı-landırılması için bakanlık komitesi kurulması kararlaştırıldığı da belirtildi. Suudi Arabistan, Türk yetkililerin, şaibeli isimlerle ilgili paylaştığı bilgilerin Kaşıkçı meselesinin aydınlatılması-na yardımcı olduğunu da duyurdu.275

• Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, kabine toplantısında sonrasında Cemal Ka-şıkçı cinayetiyle ilgili hukuki olarak sonuna kadar gidileceğini ve hiçbir şeyin gizli kalmayaca-

269 https://www.bbc.com/turkce/haberler-turkiye-45909985 270 https://www.barobirlik.org.tr/Haberler/anayasa-mahkemesinden-cevre-korumaya-yonelik-bariscil-gosterilere-hosgoru-karari-80180 271 https://d.barobirlik.org.tr/2018/2015-16311.pdf 272 http://www.diyarbakiryenigun.com/31939-31939.html 273 http://sendika62.org/2018/10/ihd-adana-subesi-hasta-mahpus-sise-bingol-serbest-birakilsin-514649/ 274 https://www.spa.gov.sa/viewstory.php?lang=en&newsid=1830331 275 https://tr.sputniknews.com/ortadogu/201810201035755034-suudi-arabistan-kasikci-konsolosluk-arbede/


49

ğı kararı alındığını açıkladı. Kalın, Cumhurbaşkanı Erdoğan ve ABD Başkanı Donald Trump’ın telefon görüşmesiyle ilgili “Kaşıkçı cinayetinin bütün yönleriyle aydınlığa kavuşturulması ko-nusunda mutabık kalındı” açıklamasında bulundu.276

21 Ekim 2018 • Suudi Arabistan yönetiminden üst düzey bir yetkili, gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın sakin-

leştirilmek istenirken öldüğünü ve halıya sarılan cesedin yerel bir işbirlikçiye teslim edildiğini iddia etti.277 Yetkili, Kaşıkçı’yı geri dönmeye ikna etmek üzere 15 kişilik bir heyetin İstanbul’a gönderildiğini ancak yapılan görüşmeler sırasında işlerin ters gittiğini savundu. Yetkili, Kaşık-çı’nın görüşme sırasında bağırmaya başlaması üzerine paniğe kapılan heyetten bir kişinin Ka-çıkçı’yı sakinleştirmek için arkadan boynuna sarılıp eliyle ağzını kapattığını anlatarak, bu sıra-da Kaşıkçı’nın kazara hayatını kaybettiği iddia etti. Yetkili’nin, “Suudi Arabistan hükümeti, yurt dışında yaşayan muhalif isimlerin düşman ülkeler tarafından rejim karşıtı faaliyetlerde bu-lunmaya zorlanmamaları amacıyla ülkeye geri getirilmelerini amaçlayan bir girişim başlattı. Bu kapsamda, Kaşıkçı’nın da geri dönmeye ikna edilmesi için Genel İstihbarat Başkanlığı Başkan Yardımcısı Ahmet el Asiri tarafından istihbarat ve güvenlik görevlilerinden 15 kişilik bir heyet oluşturuldu. Verilen talimatlar uyarınca Kaşıkçı’nın şiddet kullanılmadan ülkeye geri dönmeye ikna edilmesi öngörülüyordu” dediği aktarıldı.278

22 Ekim 2018 • Ankara 11. Asliye Ceza Mahkemesi, ODTÜ mezuniyet töreninde taşıdıkları pankart

nedeniyle tutuklanan dört öğrencinin yurt dışına çıkış yasağını ve pankartı bastığı için suçlanan matbaa sahibi hakkındaki adli kontrol kararını kaldırdı. Mahkeme, Ankara Cumhuriyet Başsav-cılığı’ndan karikatür ile ilgili Penguen’in yöneticileri hakkında herhangi bir soruşturma olup olmadığının sorulmasına karar verdi. Dava 4 Nisan 2019’a ertelendi.279

• CHP Genel Başkan Yardımcısı Veli Ağbaba’nın hazırladığı “Basın ve Yayın Emekçi-leri Raporu”na göre, “2018 yılının ilk yedi ayında basın yayın sektöründe çalışanların sayısının 92.159'dan 91.443’e düştüğü” açıklandı. Raporda, “kağıt maliyetindeki artış nedeniyle 300 ga-zete, dergi ve matbaanın kapandığı, 700’den fazla basın çalışanını ise işsiz bırakıldığı” belirtil-di. Raporda, ayrıca OHAL döneminde 2.500’den fazla basın çalışanının işini kaybettiği de ha-tırlatıldı.280

• Le Figaro’daki “Cemal Kaşıkçı Cinayeti: Suudi Arabistan’ın güvenilirliğini ve de-mokrasisini riske atıyor” başlıklı yazıda, “Suudi Arabistan’ın 2001’den beri karşılaştığı en bü-yük diplomatik kriz” değerlendirmesi yapıldı. Riyad’ın halen Kaşıkçı’nın “acımasızca öldürül-mesine ışık tutmadığı”na dikkat çekilirken, sadece Suudi rejimi değil ABD Başkanı Donald Trump’ın yönetiminin de riskte olduğu öne sürüldü. Yazıda, Trump’ın İran’a karşı koymak için Suudilerle ilişkiye öncelik tanıdığı kaleme alındı ve bu nedenle Kaşıkçı krizinde Suudi Prensi Muhammed Bin Selman’ı “temize çıkardığı” iddia edildi. Trump’ın, “ekonomik ve finansal çı-karlar için Yemen’de yaşananlara da göz yumduğu” kaydedilerek, “ABD Kongresi’nin yaptı-rım tehditlerine rağmen Trump’ın halinden memnun olduğu” ileri sürüldü. Yazıda, Avrupa’nın, Suudi Arabistan’la olan ekonomik ilişkilerine rağmen Kaşıkçı krizine karşı daha sert bir duruş sergilediğine yer verildi.281

276 https://www.bbc.com/turkce/live/haberler-turkiye-45937706 277 https://www.reuters.com/article/us-saudi-khashoggi-amnesty/amnesty-urges-u-n-investigation-independent-autopsy-in-khashoggi-death-idUSKCN1MU0J2 278 https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-45931924 279 https://bianet.org/bianet/ifade-ozgurlugu/201915-odtu-ogrencileri-davasinda-yurtdisi-cikis-yasagi-kalkti 280 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/ekonomi/1117947/Kriz_basini_da_vurdu.html 281 https://www.lemonde.fr/idees/article/2018/10/22/affaire-khashoggi-l-arabie-saoudite-joue-sa-credibilite-les-democraties-aussi_5372859_3232.html


50

• Dünya Üniversiteleri Sıralama Merkezi (CWUR) 2018 yılı sıralamasında, ODTÜ’nün 2014 yılına kıyasla 200 sıra gerileyerek 596’ncı sıraya düştüğünü açıkladı. ODTÜ’nün 2014 yı-lında 396’ncı sırada yer aldığı kaydedildi. BBC Türkçe’de yer alan “Türk üniversiteleri neden ilk 500 içerisindeki yerini kaybetti?” başlıklı yazıda, Türkiye’deki yapısal sorunlar nedeniyle ilk 500’de yer alınmadığı iddia edildi. Bu sorunlar arasında “düşünce ve ifade özgürlüğünün yoksunluğu, üniversitelerin YÖK aracılığıyla tek elden yönlendirilmesi, bilimsel ve finansal özerkliğin bulunmaması” olduğu kaleme alındı. Ayrıca eleştirel yazılar nedeniyle üniversite öğ-retim üyelerinin işlerini kaybetme ihtimallerinin bulunduğuna dikkat çekilerek, bu nedenle ço-ğunun kitap ve makale yazmamayı tercih ettiğine değinildi.282

• Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, rahip Andrew Brunson’un serbest kalması-nın ardından Türkiye’nin ABD’den yaptırımları kaldırmasını beklediğini bildirdi. Kalın, “Bek-lentimiz en kısa sürede kaldırılması. Bu ikili ilişkilerin normalleşmesi sürecinde pozitif bir adım olacaktır” dedi.283

• Avrupa’nın en prestijli gazetecilik ödüllerinden biri olan “80. Albert Londres Ödülle-ri” için ödül töreni, Türkiye’deki basın özgürlüğü ihlallerine dikkat çekmek ve tutuklu gazeteci-lerle dayanışma sergilemek için İstanbul’da yapıldı. Ödül Komitesi Başkanı Annick Cojean, “Türkiye’de onlarca medya kuruluşu kapatıldı, yüzlerce gazeteci işlerinden uzaklaştırıldı, on-larcası tutuklandı, halen 50 kadar gazeteci cezaevinde. Gerçeklerden uzlaşmış suçlamalarla ga-zeteciler mahkemelere çıkıyor ve onların üzerinde Demokles’in kılıcı eksik olmuyor” dedi.284

• RSF, Cemal Kaşıkçı cinayetini itiraf eden Suudi Arabistan ile tüm ticari ilişkilerin, ga-zetecilere karşı zorla kaybettirme, kaçırma, keyfi tutuklama ve kırbaç gibi vahim ihlaller sorun-ları çözülünceye kadar dondurulması için çağrısında bulundu. RSF Genel Sekreteri Christophe Deloire, Riyad’daki “Geleceğin Yatırımcıları Girişimi Zirvesi”nin katılımcı ülkelerini boykot etmeye çağırdıklarını söyledi. Deloire, “Hiçbir şey olmamış gibi davranmak baskıyı veya her-hangi bir uzlaşma politikasını gevşetmeye yönelik her türlü girişim, Riyad'daki rejimden başla-yarak tüm despotik rejimlere ‘öldürme yetkisinin’ verilmesine eşdeğer olacaktır” dedi.285

23 Ekim 2018 • CIA Başkanı Gina Haspel’in öldürülen gazeteci Cemal Kaşıkçı konusunda temaslarda

bulunmak üzere Türkiye’ye geldiği bildirildi. CIA Başkanı’nın, Amerikan istihbaratının Kaşık-çı cinayetiyle ilgili Türkiye’nin elindeki istihbaratı değerlendirmek amacıyla ziyarette bulundu-ğu vurgulandı.286 Haspel’in, Kaşıkçı’nın Suudi Arabistan İstanbul Başkonsoloğu’nda işkenceye uğraması ve öldürülmesine ait olduğu söylenen ses kaydını dinlemek istediğini belirtildi.287

• AYM, Yeni Akit’in, “Şok diyaloglar” başlığıyla CHP’nin eski Genel Başkanı Deniz Baykal’ın bir gazeteciyle olan telefon görüşmelerini yayınlamasının “Basın ve ifade özgülüğü kapsamında olmadığına” hükmetti. Yeni Akit, 18 Mart 2011 tarihinde Baykal ile bir kadın gaze-teciye ait olduğu belirtilen telefon görüşmelerini haberleştirmişti. Baykal’ın açtığı dava süre-cinde Yargıtay’ın temyiz kararı sonrasında Ankara 3. Asliye Ceza Mahkemesi gazeteye 6.000TL para cezası ödeme kararı vermişti. Buna karşı Yeni Akit de 2015 yılında AYM’ye baş-vurarak basın ve ifade özgürlüğünün ihlal edildiğini iddia etmişti. Ancak AYM’nin yaptığı in-celeme neticesinde Yeni Akit’in basın ve ifade özgürlüğünün ihlali iddialarına ilişkin olarak bir

282 https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-45937704 283 https://www.amerikaninsesi.com/a/kalin-beklentimiz-abdnin-yaptirimlari-kaldirmasi/4624338.html 284 https://www.amerikaninsesi.com/a/fransanin-pulitzeri-albert-londres-odulleri-istanbulda-verildi/4624316.html 285 https://rsf.org/en/news/rsf-calls-boycott-riyadh-summit-freeze-business-ties-saudis 286 https://www.amerikaninsesi.com/a/cia-baskani-haspel-kasikci-cinayeti-icin-turkiyede/4625581.html 287 https://www.reuters.com/article/us-saudi-khashoggi-cia/cia-chief-wants-to-hear-turkeys-audio-of-khashoggi-killing-sources-idUSKCN1MX2YC


51

ihlal olmadığını açıkladı.288 • IFJ, Kaşıkçı olayını takiben BM kapsamında dünya çapında medya çalışanlarının hak-

larını korumaya alacak bir uluslararası anlaşması talep etti. IFJ, bu konuda BM Genel Merke-zi’nde New York’ta yapılan kampanya toplantısı düzenledi. Toplantıya 15 ülke temsilcisi ve IFJ Başkanı Anthony Bellanger de katıldı. Bellanger, BM çatısı altında anlaşma hazırlanması konusunda, “Uzun süredir gazetecilerin üzerinde baskı oluşturan cezasızlığa karşı yılmadan ve-rilecek mücadelenin, Kaşıkçı ve diğer kurbanların anısına saygı için en iyi yol olduğunu” belirt-ti. IFJ’nin verilerine göre, geçtiğimiz yıl dünya çapında 82 gazeteci öldürüldü ancak yalnızca her on vakadan biri hakkında soruşturma açıldı.289

24 Ekim 2018 • Ankara 12. İdare Mahkemesi, İçişleri Bakanlığı ve Ankara Valiliği’nin, 10 Ekim An-

kara Gar Saldırısı’nda, gerekli ve yeterli önlemleri almayarak hizmet kusuru işlediğine hükmet-ti. Mahkeme, saldırıda yaralanan Mehmethan Peker’in açtığı davada, “istihbari bilgide yer alan doğrultuda gerçekleşen canlı bomba eyleminden kaynaklı yaralanma olayında idarenin gerekli ve yeterli özeni göstermemesi nedeniyle hizmet kusuru bulunduğuna” karar vererek, bakanlıkça 20 bin TL tazminat ödenmesine hükmetti.290

• İstanbul Küçükçekmece 4. Asliye Ceza Mahkemesi’nde Akit TV’de yayınlanan “Gün Başlıyor” programında kullandığı ifadeler nedeniyle hakkında “Basın yoluyla halkı kin ve düşmanlığa tahrik veya aşağılama” suçlamasıyla yargılama yürütülen Ahmet Keser’in yargı-lanmasına Ocak’ta devam edecek. Tutuksuz yargılanan Keser, hakkında açılan davanın ardın-dan kanaldan istifa etmiş ve 25 Nisan 2018’de görülen ilk duruşmaya katılmadığı için hakkında zorla getirme kararı çıkarılmıştı.291

• Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman, İstanbul Başkonsoloslu-ğu’nda öldürülen gazeteci Cemal Kaşıkçı vakasının “acı verici” olduğunu ve “adaletin yerini bulacağını” söyledi. Veliaht Prens, tüm sorumluların cezalandırılacağını ve Suudi Arabistan ile Türkiye’nin sonuç almak için birlikte çalışacaklarını vurguladı. Türkiye ve ülkesi arasında iyi bir işbirliği bulunduğunu vurgulayan Prens, “Birçok kişi bu acılı durumu Suudi Arabistan ve Türkiye'nin arasını açma fırsatı olarak kullanmaya çalışıyor. Ve ben onlara bir mesaj gönder-mek istiyorum; Bunu asla yapamayacaksınız. Bizi bölemeyeceksiniz” dedi.292

• Bursa, Edirne ve Ankara’da toplam altı ÖDP üyesi, polis operasyonuyla gözaltına alındı. ÖDP’lilerin, Haziran ayında Bursa’da toprağa verilen ÖDP üyesi Nuri Salman’ın cenaze töreninde, “terör örgütü propagandası” yaptıkları iddiasıyla gözaltına alındıkları ileri sürül-dü.293Geçtiğimiz Haziran ayında Bursa’da vefat eden ÖDP üyesi Nuri Salman’ın cenazesine katıldıkları için biri Edirne’de beş partili kişi gözaltına alındı. Bursa’da gözaltına alınan ÖDP üyeleri, adli kontrol şartıyla serbest bırakıldılar. ÖDP’liler, Salman’ın cenazesinde “terör örgü-tü propagandası” yapmakla suçlanıyor.294

25 Ekim 2018 • AİHM, E.S. isimli Avusturya vatandaşının Hz. Muhammed’e yönelik hakaret içerikli

sözlerinin ifade özgürlüğü kapsamına girmediğine karar verdi. AİHM, hassas ve etkileri ülke-

288 https://www.evrensel.net/haber/364174/yeni-akitin-baykalin-sok-diyaloglari-haberi-basin-ozgurlugu-degil 289 https://www.dw.com/tr/gazetecileri-korumak-için-bm-sözleşmesi-çağrısı/a-46004700 290 https://www.evrensel.net/haber/364276/10-ekim-ankara-katliaminda-bakanliga-hizmet-kusuru-cezasi 291 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/1120773/Eski_Akit_TV_spikeri_yargi_onunde.html 292 https://www.bbc.com/turkce/haberler-turkiye-45954008 293 https://www.birgun.net/haber-detay/bursa-ankara-ve-edirne-de-odp-uyeleri-gozaltina-alindi-234595.html 294 https://www.birgun.net/haber-detay/odp-uyeleri-serbest-birakildi-234873.html


52

den ülkeye değişebilecek bir durumun söz konusu olduğuna dikkat çekti. AİHM, Avusturya yargısınca yapılan “E.S.’nin sözlerinin kamu yararına bir tartışmaya katkıda bulunabilecek tür-den objektif olmadığı” tespitinin altını çizdi. AİHM, Avusturya yargısı tarafından davacı E.S.’nin ifade özgürlüğünü, diğerlerinin inanç özgürlüğünü ve Avusturya’daki dini barışı özen-le dengelediğini belirterek, Avusturya lehine karara vardı. E.S., 2009 yılında “İslam Hakkında Temel Bilgiler” adlı seminerde Hz. Muhammed ile eşi Hz. Ayşe’nin evliliği hakkında kullandı-ğı ifadeler nedeniyle 2011’de Avusturya yargısı tarafından 480 Euro para cezasına çarptırıldı. Kararı temyize taşıyan E.S., ulusal yargıda sonuç alamayınca Avusturya’nın AİHS’nin 10’uncu maddesini ihlal ettiği teziyle AİHM’e başvurmuştu.295

• İstanbul Küçükçekmece 5. Asliye Ceza Mahkemesi, “Atatürk’ün hatırasına alenen ha-karet” suçuyla yargılanan Akit TV çalışanı Ali Özken’in yargılamasına devam edildi. Özken’e son savunmasını hazırlaması için süre verilerek, dava 5 Mart 2019’a erteledi. Akit TV’de 10 Kasım 2015 yılında “Zulüm 1938’de son buldu” başlıklı verilen haber ile ilgili yargılanan so-rumlu müdür Özken’in Kıbrıs’ta askerde olduğu beyan edildi.296

• Kayseri 12. Asliye Ceza Mahkemesi, Kayseri İl Emniyet Müdürü İbrahim Kulular’a “iftira” suçunu işledikleri iddiasıyla HDP eş başkanları Selahattin Demirtaş ve Figen Yüksek-dağ’ın aleyhine yürütülen davayı 31 Ocak 2019’a erteledi. Edirne Kapalı Cezaevi’nde tutuklu Demirtaş, SEGBİS ile bağlandığı duruşmada, “Susma hakkımı kullanmak istemiyorum, Kayse-ri’ye gelip yüz yüze iddialara cevap vermek istiyorum” dedi. Yenidoğan Mahallesi’nde HDP’nin seçim bürosuna 9 Mayıs 2015’te gece yarısı saldırılması sonrasında HDP eş başkanla-rı, Kulular’ı olaylara kayıtsız kaldığı ve azmettirici olacağı iddiasıyla soruşturma açılması için savcılığa başvurmuşlardı. Soruşturma sonucunda Kulular hakkında takipsizlik kararı verildik-ten sonra Demirtaş ile Yüksekdağ’ın verdikleri dilekçe nedeniyle “iftira” suçu işledikleri iddia-sıyla haklarında dava açılmıştı.297

• Yönetmen Ferzan Özpetek’in son filmi “Napoli’nin Sırrı” filmine Türkiye’de artı 18 yaş sınırı getirildi.298

• UAÖ, yayımladığı raporda Türkiye’de neredeyse 130 bin kamu sektörü çalışanının keyfi olarak ihraç edilmesinin üzerinden iki yıldan uzun bir süre geçmesine rağmen bu kişilerin hala adaletin sağlanmasını beklediğini ve geleceklerinin belirsiz olduğunu söyledi. “Dönüşü Olmayan İhraçlar? Türkiye’de Kamudan İhraç Edilenler İçin Etkin Çözüm Yok” başlıklı rapor-da “terör gruplarıyla irtibat veya iltisak” halinde olduğu iddialarıyla işinden ihraç edilen doktor-lar, polis memurları, öğretmenler, akademisyenler ve diğer on binlerce kamu sektörü çalışanı-nın hala görevlerine iade edilmediğini, bu kişilere tazminat sağlanmadığını ve ihraç kararlarını değerlendirmek için kurulan Komisyon’un amacına uygun olmadığını ortaya koyuyor. UAÖ Türkiye Şubesi Strateji ve Araştırma Yöneticisi Andrew Gardner, konuya ilişkin yaptığı açık-lamada, “Söz konusu ihraçların keyfi niteliği ortada olmasına rağmen ihraç kararlarını değer-lendirmekle sorumlu olan Komisyon, uluslararası standartlara uygun davranamadı ve başlan-gıçtaki kusurlu ihraç kararlarını otomatik olarak onaylayan bir mekanizmaya dönüştü. Sürecin bütünü, adalete yapılan bir hakarettir” dedi.299

26 Ekim 2018 • İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı, Cemal Kaşıkçı cinayetiyle ilgili olarak Suudi Ara-

295 http://www.hurriyet.com.tr/dunya/hz-muhammede-hakaret-ifade-ozgurlugu-degil-40998850 296 http://www.bursadabugun.com/haber/akit-tv-nin-ataturk-e-hakaret-davasina-devam-edildi-1027223.html 297 https://www.haberturk.com/kayseri-haberleri/64232326-demirtas-2-yil-sonra-hakim-karsisina-ciktihdp-esbaskani-demirtas-ile-figen-yuksekdag 298 http://www.medyafaresi.com/haber/ferzan-ozpetekin-son-filmi-napolinin-sirrina-18-siniri/888524 299 https://amnesty.org.tr/icerik/turkiye-ihrac-edilen-neredeyse-130-bin-kamu-sektoru-calisani-hala-adalet-bekliyor


53

bistan’ın tutukladığı 18 kişinin Türkiye’ye iadesini istedi. Adalet Bakanı Abdulhamit Gül, ilgili iade talebi evrakını Dışişleri Bakanlığı’na gönderdiklerini söyleyerek, “Bu iade talepnamesinin yerine getirilmesi beklenmektedir. Çünkü bu menfur hadise Türkiye'de cereyan etmiştir. Türk makamları, bu olayı aydınlatma konusunda hem kararlıdır hem yetkindir.” dedi. Suudi Arabis-tan yönetimi, olaya karışmış 18 şüpheliyi gözaltına aldıklarını ve Suudi Arabistan’da cezalandı-rılacaklarını duyurmuştu.300

• Türkiye’de tutuklu Alman vatandaşı Patrick Kraicker, terör örgütü üyeliği suçlamasıy-la Şırnak’ta yargılandığı davada altı yıl üç ay hapis cezası aldı. Kraicker’ın avukatı Hüseyin Bilgin, dpa’ya yaptığı açıklamada, müvekkilinin yasak askeri bir bölgeye girdiği için de ayrıca bir yıl sekiz ay hapis cezası aldığını ancak hükmün açıklanmasının ertelendiğini açıkladı. Al-manya Başbakanı Angela Merkel ise, konuyla ilgili İstanbul’daki Suriye zirvesinde Cumhur-başkanı Erdoğan’la görüşeceğini söyledi. Almanya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Maria Adebahr, “Kraicker ve Türk avukatlarının Türk yasaları uyarınca eldeki hukuki seçenekleri değerlendire-ceklerini varsayıyoruz” dedi.301

• Almanya Ekonomi Bakanı Peter Altmaier, Türkiye’deki sivil toplum kuruluşlarıyla görüşmesi kapsamında gazeteci örgütleri temsilcileriyle görüştü. Bu görüşmeyi yorumlayan RSF Temsilcisi Erol Önderoğlu, “Almanya, Türkiye’deki sosyal-ekonomik meselelerin düzel-mesini istiyor. Ancak son 15 yılda Avrupa Birliği adaylığından git gide otoriter bir ülkeye dö-nüşen bir Türkiye ile insan hakları meselelerinin ne şekilde müzakere edileceği veyahut Al-manya’dan ne gibi bir karşılıkla ele alınacağı gibi bir sürü boyut işin içine giriyor” dedi. Önde-roğlu, Almanya’nın özellikle medya özgürlüğü konusunda kendi vatandaşlarıyla ilgili konular-da hassasiyet gösterdiğini ve kendi vatandaşlarına endeksli bir diplomasi yürüttüğü izlenimini uyandırdığını söyledi.302

• Gazeteci Ece Temelkuran, The Guardian’da yayınlanan “Erdoğan herhangi bir şeymiş gibi davranabilir hatta ‘gazetecilerin en iyi arkadaşı’ bile olabilir” başlıklı yazısında, Cumhur-başkanı Erdoğan’ın Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı cinayetindeki tutumunu irdeledi. Temelku-ran, Erdoğan’ın Türkiye’deki gazetecilere tutumunun baskıcı olmasına rağmen Kaşıkçı cinaye-tinde “ahlaki bir duruş” sergilemesinin şaşırtıcı olmadığını öne sürdü. Temelkuran, Erdoğan’ın diğer popülist sağcı liderlerle ortak noktaları olduğunu vurgulayarak, Erdoğan’ın açıklamala-rındaki tutarsızlıklara dikkat çeken pek çok paylaşım yapıldığını ve bunun artık “Türkiye’de popüler bir sosyal medya sporu” haline geldiğini yazdı.303

• Google, yargı dışı teknik erişim engellerine karşı kullanıcılara internet sitelerine erişi-mi sağlayan mobil uygulama Intra’yı Venezuela’da test etti. Söz konusu uygulama, gazetecileri ve haber içeriklerini sansüre karşı korumayı amaçlıyor. Uygulama testi sırasında Venezuelalı gazeteci ve aktivist Melanio Escobar, Devlet Başkanı Nicolas Maduro liderliğindeki hükümet tarafından çok sayıda eleştirel habere erişim engeli getirildiğini ifade etti. Jigsaw kurucusu ve CEO’su Jared Cohen de, uygulamanın Venezuela için geliştirilmediğini ancak yapısını şekil-lendiren asıl fikirlerin Venezuelalı gazetecilerle yapılan ortak çalışmalar sonucu ortaya çıktığını belirtti.304

• AYM, “hilafeti kurma amacındaki Hizb-ut Tahrir terör örgütüne üye olmak” suçundan 6 yıl 3 ay hapis cezası alan Yılmaz Çelik’in “düşünce özgürlüğüm kısıtlandı” gerekçesiyle yap-

300 https://www.dw.com/tr/t%C3%BCrkiye-suudi-arabistandan-18-%C5%9F%C3%BCphelinin-iadesini-istedi/a-46060100 301 https://www.dw.com/tr/elaz%C4%B1%C4%9Fda-tutuklu-almana-6-y%C4%B1l-3-ay-hapis-cezas%C4%B1/a-46056667 302 https://www.dw.com/tr/berlin-ve-ankaraya-bas%C4%B1n-%C3%B6zg%C3%BCrl%C3%BC%C4%9F%C3%BC-uyar%C4%B1s%C4%B1/a-46059926 303 https://www.theguardian.com/commentisfree/2018/oct/26/erdogan-journalists-killing-jamal-khashoggi--turkey 304 https://www.apnews.com/ffce652508c44d4184d88a921b582709


54

tığı bireysel başvuru üzerine yeniden yargılanmasına karar verdi. AYM, oy çokluğuyla verdiği karar gerekçesinde, Yargıtay’ın Hizb-ut Tahrir’in terör örgütü olduğu yönündeki kararlarına rağmen “Hizb-ut Tahrir örgütünün hangi nedenlerle bir terör örgütü olarak kabul edildiği açık-lanmamıştır. Her konunun tartışılabildiği ve iktidarın meşru yollarla değiştirilebildiği bir de-mokratik düzende zora ve şiddete başvurmak gayrimeşrudur. Ancak terör örgütü olmaya bağla-nan ağır hukuksal sonuçlar gözetildiğinde kamu makamlarının bu konudaki değerlendirmelerini daha özenli yapmaları beklenir” denildi. AYM, kararında “Başvurucu herhangi bir şiddet eyle-mi gerçekleştirmediğini, kendisinin cezalandırılması halinde eylemlerinden dolayı değil düşün-celerinden dolayı cezalandırılacağını ileri sürmektedir” diyerek, Çelik’in adil yargılanma hakkı ihlal edildiği için yeniden yargılanması gerektiğine hükmetti. Yargıtay 9. Ceza Dairesi, 27 Ha-ziran 2014’te Ankara 11. Ağır Ceza Mahkemesi’nin Çelik aleyhine verdiği hapis cezası kararı-nı onamıştı. Bunun üzerine Çelik, 12 Ağustos 2014’üe AYM’ye bireysel başvuruda bulunmuş-tu.305 Söz konusu yargılama öncesinde Çelik, geçen yıl İstanbul Fatih Camii önünde 2 Eylül’de hilafete geri dönüş çağrısı yaptıktan sonra 30 Eylül’de Adana’da gözaltına alınarak 1 Kasım’da İstanbul’da tutuklanmıştı.306

27 Ekim 2018 • Türkiye, RSF tarafından yapılan “Dünya Basın Özgürlüğü Endeksi” sıralamasında 180

ülke içerisinde 157’nci sırada yer aldı. Türkiye, geçtiğimiz yıl 155’nci sırada yer alırken, 2018 verilerine göre iki sıra daha geriledi. En özgür olarak liste başında sırasıyla Norveç, İsveç ve Hollanda yer alırken, özgür olmayan ülke olarak en sonunda Kuzey Kore’nin olduğu görül-dü.307 Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın öldürülmesiyle dünya gündeminde yer alan Suudi Arabistan’ın ise 169’ncu sırada olduğu görüldü. Duruma sosyal medyadan tepki gösteren CHP’nin eski İzmir Milletvekili Zeynep Altıok Akatlı, “İki basamak daha düşüp 180 ülke ara-sında 157’nci olduk. 169’ncu sırada konsoloslukta gazeteci kesen Suudi Arabistan. 180’nci sı-rada internetin halka yasak olduğu, sadece devlet televizyonu ve gazetelerinin yayın yapmasına izin verilen Kuzey Kore var. Az kaldı!” paylaşımında bulundu.308

• Kars’ta HDP’lilere yönelik polis operasyonunda, aralarında HDP eski milletvekili Şa-fak Özanlı ile HDP ve DBP il Eş Başkanlarının da bulunduğu çok sayıda isim gözaltına alındı. Gözaltına alınanlar Kars İl Emniyet Müdürlüğü’ne götürüldü. Gözaltına alınma gerekçeleri öğ-renilemedi.309

• Ankara’da aralarında HDP eski Milletvekili İbrahim Binici, Barış Akademisyenle-ri’nden Sedat Yağcıoğlu ve İHD yöneticisi Ali Rıza Yurtsever’in de bulunduğu dokuz kişi ev-lere yapılan operasyonlarla gözaltına alındı. Dosyada gizlilik kararı olması dolayısıyla operas-yon gerekçesi açıklanmadı.310

28 Ekim 2018 • CHP Eskişehir Milletvekili Utku Çakırözer, Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemir-

li’nin FOX TV ekibini basın toplantısından çıkarmasına ilişkin Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay'ın yanıtlaması istemiyle soru önergesi verdi. Önergede, “Bakanların ya da çalışanlarının ‘keyfi’ olarak beğenmedikleri gazetecilerin soru sormasını engelleme, halkın haber alma hakkı için mesleklerini icra eden gazetecilerin yaptığı işi ‘ıvır zıvır’ olarak niteleme ve gazetecileri

305 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/1122934/AYM_den_Hizb-ut_Tahrir_karari__Teror_orgutu_saymadi.html 306 http://www.hurriyet.com.tr/gundem/28-gun-sonra-cezaevinde-38771550 307 https://rsf.org/en/ranking 308 https://odatv.com/turkiye-suudi-arabistan-farkini-kapatiyor-28101804.html 309 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/1123194/Kars_ta_HDP_lilere_gozalti.html 310 http://mulkiyehaber.net/eski-milletvekiline-hastanede-gozalti/


55

tehdit etme hakkının olup olmadığı” soruldu. Önergede, ayrıca söz konusu uygulamaları yapan yetkililer hakkında işlem başlatılmasına ilişkin sorulara da yer verildi.311

29 Ekim 2018 • HRW Türkiye Direktörü Emma Sinclair-Webb, İstanbul Havalimanı’nın kazalar ve

protesto gösterisi düzenleyen işçilerin tutuklanması haberleriyle gölgelendiğini ve üç yılda 38 kişinin çalışma bölgesinde öldüğüne dikkat çekti. Sinclair-Webb, kötü çalışma koşulları nede-niyle düzenlenen protestolarda Dev-Yapı-İş Genel Başkanı Özgür Karabulut dahil en az 31 ki-şinin tutuklandığını belirtti.312 HRW Direktörü, “Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın son mega projesi-nin cam ve çelik duvarlarının arkasında, kötü çalışma koşullarını protesto eden 30 işçi ve bir sendika başkanı hapiste tutuluyor. Hapisteki işçiler serbest bırakılmalı, tüm işçiler hakkında açılmış ceza soruşturmaları düşürülmeli ve protesto eylemi yaptıkları için haksız olarak işten çıkartılmış diğer tüm işçiler de işlerine geri dönebilmeli” dedi.313

• Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Almanya Başbakanı Angela Merkel’in Berlin’deki basın toplantısında “Gazetecilere Özgürlük” yazılı tişörtüyle protesto eylemi gerçekleştiren Hamburg merkezli Avrupa Postası portalını yöneten gazeteci Adil Yiğit’in sınır dışı edilmeyeceği açık-landı. Ancak Hamburg Yabancılar Dairesi’nden yapılan açıklamada, “60 yaşındaki Yiğit’e in-sani nedenlerle yeni bir oturum izni verileceği” belirtildi. Ülkede 39 yıldır yaşayan Yiğit’in oturma izni uzatılmayarak, 22 Ocak 2019’a kadar Almanya’yı terk etmesi istenmişti.314

• İçişleri Bakanlığı, 22-29 Ekim tarihleri arasında 277 adet sosyal medya hesabının ince-lendiğini ve 232 sosyal medya kullanıcısı hakkında yasal işlem başlatıldığını açıkladı. Bakan-lık, “terör örgütü propagandası yapan, bu örgütleri öven, halkı kin, nefret ve düşmanlığa sevk eden, devlet büyüklerine hakaretlerde bulunan ve devletin bölünmez bütünlüğüne ve toplumun can güvenliğine kast eden” kişiler için yasal işlemler başlatıldığını bildirdi.315

30 Ekim 2018 • Washington merkezli düşünce kuruluşu Ortadoğu Demokrasi Projesi’nden (Project on

Middle East Democracy), Howard Eissenstat, gözaltındaki ABD vatandaşları ve konsolosluk çalışanlarıyla ilgili Türkiye’ye daha fazla baskı yapılması gerektiğini söyledi. Eissenstat, “Ön-celik Brunson’du ancak benim beklentim, eğer gözaltındaki diğer ABD vatandaşları ve konso-losluk çalışanlarıyla ilgili Türkiye adım atmazsa, 2019’da başka yaptırımlar uygulanmalı” dedi. Freedom House’un Türkiye uzmanı Max Hoffman, “ABD’nin sopa gösterme ve baskı yaklaşı-mının işe yaradığını görmesi, gerçekten tehlikeli bir dinamik yaratabilir. Bu şekilde adamlarını cezaevinden çıkardılar. Bu nedenle aynı taktikle devam etmek isteyebilirler” açıklamasında bu-lundu.316

• İstanbul Adliyesi 14. Ağır Ceza Mahkemesi, “Bu Suça Ortak Olmayacağız” metnine imza attıkları için “terör örgütü propagandası” ile suçlanan akademisyenler araştırma görevlisi Adnan Şahin ve Yrd. Doç. Hakan Mertcan’ın dosyaları için yetkisizlik kararı verdi. Bu karara gerekçe olarak “sanıkların atılı suçu başka yerlerde gerçekleştirmiş olması” gösterildi. Şahin’in dosyası Tunceli Nöbetçi Ağır Ceza Mahkemesi’ne, Mertcan’ınki ise Mersin Ağır Ceza Mah-kemesi’ne gönderildi. İstanbul 26. Ağır Ceza Mahkemesi’nde Sabancı Üniversitesi’nden öğre-tim görevlisi Engin Kılıç’ın ikinci duruşması, İstanbul 37. Ağır Ceza Mahkemesi’nde ise Kadir

311 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/siyaset/1124573/Gazetecilere_sansur_Meclis_gundeminde_.html 312 https://media.hrw.org/preview/2211/turkey-workers-behind-bars-as-airport-opens/eng 313 https://tr.sputniknews.com/turkiye/201810291035880555-hrw-istanbul-havalimani-hapisteki-isciler/ 314 https://www.dw.com/tr/almanya-gazeteci-adil-yi%C4%9Fiti-s%C4%B1n%C4%B1r-d%C4%B1%C5%9F%C4%B1-etmeyecek/a-46077224 315 https://www.icisleri.gov.tr/22102018-29102018-tarihleri-arasinda-yurutulen-operasyonlar 316 https://www.amerikaninsesi.com/a/abd-vatandaslari-turkiye-g%C3%B6zalti-cemal-kasikci-andrew-brunson-ewd/4635769.html


56

Has Üniversitesi’nden Doç. Dr. Melis Behlil ile Işık Üniversitesi’nden Prof. Dr. Hacer Ansal’ın ikinci ve İstanbul Üniversitesi’nden Arş. Gör. Sami Cankat Tanrıverdi’nin üçüncü duruşmaları yapıldı.317

• UNESCO tarafından “2 Kasım Gazetecilere Karşı İşlenen Suçların Cezasız Kalması-nın Önlenmesi Günü” nedeniyle yapılan açıklamada 2006 yılından bu yana toplamda 1096 ga-zetecinin öldürüldüğü ifade edildi. UNESCO verilerine göre, 2018 yılında 86 gazetecinin öldü-rüldüğü ve söz konusu ölümlerden sadece yüzde 10’unun aydınlatılabildi. Ayrıca söz konusu gazetecilerin yüzde 55’inin silahlı çatışmaların yaşanmadığı bölgelerde öldüğüne de dikkat çe-kildi. Geçen yıl Asya-Pasifik bölgesi gazeteciler açısından en tehlikeli yer olurken, gazeteciler için en tehlikeli ülkeler arasında ilk sırayı Meksika aldı. UNESCO Almanya Temsilcisi Maria Böhmer, “Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın öldürülmesinin herkesi şoke ettiğini” belirterek, özgür basının Avrupa’da bile tehdit edildiğini söyledi. Malta’da gazeteci Daphne Caruana Ga-lizia'nın ve Slovakya’da Jan Kuciak’ın öldürüldüğünü de hatırlatan Böhmer, gazetecileri hedef alan cinayetleri “alçakça” işlenen suç olarak nitelendirdi.318

• CHP’nin eski İstanbul Milletvekili Barış Yarkadaş’ın hazırladığı “Medyada Yaşanan Hak İhlalleri Raporu” Ekim ayı verilerine göre, 16 gazeteci ile dört basın emekçisi gözaltına alındı, iki gazeteci tutuklandı ve iki gazeteciye dava açıldı. Ayrıca 27 gazeteci hakkındaki hapis cezası kararları onandı. İki gazeteci tehdit edildi. İki kitap yasaklandı.319

• BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri Michelle Bachelet, gazeteci Cemal Kaşıkçı cina-yeti soruşturmasına uluslararası uzmanların dâhil edilmesi için çağrıda bulundu. Bachelet, Suu-di yetkilileri “Kaşıkçı’nın cesedinin nerede olduğunu daha fazla geciktirmeden ve kaçamak ce-vap vermeden” açıklamaya çağırdı.320

• AİHM, Prof. Dr. İbrahim Kaboğlu ve Prof. Dr. Baskın Oran’ın 2004 yılında hazırla-dıkları azınlık raporu nedeniyle maruz kaldıkları tehditlerin cezalandırılmaması konusunda Türkiye’yi suçlu buldu. AİHM, Türkiye’yi Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin “özel ve aile hayatına saygı” konusuna ilişkin 8. maddesi uyarınca mahkum etti. AİHM, sözlü saldırılar ve fiziksel zarar vermeyi içeren tehditlerin Oran ve Kaboğlu’nun “entelektüel kimliklerini sarsma amacı taşıdığını, ayrıca korku, anksiyete ve savunmasızlık hissi yaratmaya” yönelik olduğunu belirtti. AİHM, Oran ve Kaboğlu’nun kamu önünde küçültülmeye çalışıldığını vurguladı ve “yerel mahkemelerin, başvurucuların hakları ile basın ve ifade özgürlüğü arasında denge kura-madığına” dikkat çekti. AİHM’in kararına göre; Türkiye, Baskın ve Oran’a ayrı ayrı 1500 Euro manevi ve 4000 Euro da maddi tazminat ödeyecek.321

• TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu üyesi ve HDP Siirt Milletvekili Meral Danış Beştaş, Bayburt, İnebolu ve Bartın hapishanelerinde yaşanan hak ihlallerini inceleme çağrısı yaptı. Beştaş, Bayburt Hapishanesi’nde iki kadın tutsağın dört ve altı yaşlarındaki çocu-ğu ile kaldığını ve çocuklar için gerekli temel gıda ve malzemelerin verilmediğini belirtti. As-keri nizamla ayakta sayım dayatması yapıldığını ve hücre cezaları verildiğini kaydeden Beştaş, ziyaret, telefon, sohbet hakkı gibi en temel haklara engeller getirildiğini anlattı. Beştaş, İnebolu M Tipi Kapalı Hapishanesi’nin yıkılma riski altında olduğunu da öne sürerek, tutukluların can güvenliğinin olmadığı ifade etti.322

317 https://www.evrensel.net/haber/364782/iki-baris-akademisyenin-dosyasinda-yetkisizlik-karari 318 http://t24.com.tr/haber/her-dort-gunde-bir-bir-gazeteci-olduruluyor,735960 319 https://www.evrensel.net/haber/364768/baris-yarkadas-muhalif-medyaya-surek-avi 320 https://www.dw.com/tr/bmden-ka%C5%9F%C4%B1k%C3%A7%C4%B1-i%C3%A7in-suudi-arabistana-%C3%A7a%C4%9Fr%C4%B1/a-46095266 321 https://hudoc.echr.coe.int/eng#{"itemid":["001-187529"]} 322 http://sendika62.org/2018/10/hapishanelerdeki-hak-ihlalleri-meclise-tasindi-temel-gidalar-verilmiyor-hucre-cezalari-rutinlesti-515844/


57

31 Ekim 2018 • Terör örgütü IŞİD’ın düzenlediği 10 Ekim Ankara Saldırısı’nda ölenler anısına ko-

nulmuş Ankara Garı önündeki anıta yönelik saldırıyla ilgili 10 Ekim Barış ve Dayanışma Der-neği üyesi aileler suç duyurusunda bulundu.323 Saldırıda ölen 103 kişinin fotoğraflarından olu-şan anıta bir süre önce sprey boyalarla “Milli Türk Talebe Birliği” imzasıyla “Hain PKK” ya-zılmıştı. Saldırı sonrasında anıt tamamen griye boyanmıştı. Aileler adına basın açıklaması oku-yan Avukat Mehtap Sakinci Coşgun, “Acımıza saygı duyulması bir yana bir de hayatını kaybe-denler için yapılan bu sembolik anıta bile saldırıyorlar. Bu saldırıyı kınıyoruz” dedi.324

• RSF Türkiye Temsilcisi Erol Önderoğlu, Demirören Medya Grubu’nun Vatan gazete-sini kapatarak, Milliyet’in eki şeklinde hafta sonları yayınlama kararını eleştirdi. Önderoğlu, “Bu durum medyaya karşı genel kıymet bilmezliğin son aşamasıdır; dert gazeteciliği yaşatmak olmadığından gidişat odur ki markaları da tek tek yok edeceklerdir” diye konuştu.325

• Anadolu Kültür Derneği Başkanı Osman Kavala, bir yıldır tutuklu olması sebebiyle kaleme aldığı açık mektupta bir an önce özgürlüğüne ve ailesine kavuşmak istediğini ifade etti. Kavala, “Beni anayasal düzeni ve hükümeti devirmeye teşebbüsle suçlayanların her geçen gün bu suçlarla alakam olmadığını daha iyi fark ettiklerine inanıyorum. Ancak bu öğrenme süreci benim özgürlüğüm pahasına oluyor, hayatımdan aylar eksiliyor. Bununla birlikte yıllardır sa-kıncalarını vurgulamaya çalıştığımız peşinen ceza haline gelmiş mahkeme öncesi uzun tutuk-lamalara ve tutuklu yargılamalara da artık bir son verilmesini hayati önemde görüyorum. Be-nim durumumun bu sakat tutuklama rejiminin Türk Cumhuriyeti vatandaşlarına ve yargısına verdiği zararın daha iyi anlaşılmasına katkı sağlayacağını umuyorum” diye konuştu.326 Kava-la’nın avukatları tarafından İstanbul’da düzenlenen toplantıda ise bir yıldır süren tutuklama sü-recinde başvurdukları hukuki yollar anlatıldı.327

• İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı, “Cemal Kaşıkçı, girdiği Suudi Arabistan Krallığı İs-tanbul Başkonsolosluğu’nda daha önceden yapılan planlama doğrultusunda, başkonsolosluk bi-nasına girer girmez boğularak öldürülmüştür. Cesedi, boğularak yine önceden yapılan planlama doğrultusunda parçalanarak yok edilmiştir” açıklaması yaptı.328 Açıklamada, 2 Ekim 2018 tari-hinde Suudi Arabistan Krallığı İstanbul Başkonsolosluğu'nda Kaşıkçı’nın öldürülmesi olayının soruşturulması kapsamında, menfur olayın tüm boyutlarıyla soruşturulması, araştırılması, tüm ayrıntılarının ortaya konulması, eylemi gerçekleştirenlerin ve planlayanların yargı önüne çıka-rılmaları konusunda Türkiye Cumhuriyeti devleti ve Suudi Arabistan Krallığı yetkili makamları tarafından mutabakata varıldığı hatırlatıldı.329

• Ankara Barosu, İstanbul Erkek Lisesi’nde 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı kutlamaları sırasında İzmir Marşı'nı okudukları için öğrencileri tokatladığı iddia edilen Müdür Yardımcısı Metin Kuş hakkında suç duyurusunda bulundu. Dilekçede, özetle “Cumhuriyetimizin kurulu-şunun kutlanması sebebiyle hazırlanan törende Kurtuluş Savaşı’yla özdeşlemiş, ülkemizin ku-rucusu Mustafa Kemal Atatürk ile aziz şehitlerimizin İzmir’i düşman işgalinden kurtarmasını anlatan İzmir Marşı’nı söyleyen öğrencilere tokat atılmasını kabul etmek mümkün değildir. Her ne olursa olsun bir eğitimcinin kendilerine emanet edilmiş öğrencilere bu fiili uygulaması kabul edilemez. Öğrencileri bu şekilde bastırması ve fiili müdahalede bulunması karşısında bu suç

323 http://mezopotamyaajansi12.com/tum-haberler/content/view/38113 324 https://www.evrensel.net/haber/364467/10-ekim-ankara-katliami-anitina-cirkin-saldiri 325 https://twitter.com/RSF_tr/status/1057622561281003520 326 https://www.amerikaninsesi.com/a/kavala-bir-y%C4%B1ld%C4%B1r-tutuklu-i%CC%87ddianame-hala-yok/4636603.html 327 https://www.dw.com/tr/osman-kavala-hayat%C4%B1mdan-aylar-eksiliyor/a-46101233 328 https://www.bbc.com/turkce/live/haberler-turkiye-46042058 329 https://www.bloomberght.com/haberler/haber/2168770-istanbul-cumhuriyet-bassavciligi-ndan-kasikci-cinayeti-ile-ilgili-aciklama


58

duyurusunu yapmak zarureti hasıl olmuştur” denildi.330 • Dernekler Yönetmeliği’nin 83. Maddesi’ndeki değişiklik ile derneklerin kendi üyele-

rine ilişkin bilgileri 30 gün içinde İçişleri Bakanlığı’na bildirmeleri yönünde düzenleme yapıldı. Söz konusu değişikliğe göre dernekler, üyelerinin kimlik numaraları, isim-soy isim, meslek, öğrenim durumu, derneğe üyelik tarihi ya da üyelikten çıkarılma bilgisini Bakanlık’a bildire-cek.331 Buna tepki gösteren Diyarbakır Barosu’ndan yapılan açıklamada, “Bu değişikliğin, özel hayatın gizliliğe aykırı olduğu, kamu güvenliği ilkesinin arkasına sığınılarak, 11 milyon kişinin bilgilerini kullanmanın Anayasa’ya ve yasaya aykırı olduğu” ifade edildi. Değişikliğin “izleme, denetleme ve fişleme” olarak algılandığını ve özellikle işten çıkarılma ya da kamu hizmetlerin-den yararlanma konusunda muhalif derneklere üye olanlara gözdağı verilmek istendiğini belir-ten baro, bu durumun kamuda çalışanların işlerine son verme kararına gerekçe gösterilebilece-ğini ifade etti. Değişikliğin örgütlenme ve ifade özgürlüğü açısından Avrupa değerlerinden uzaklaşmayı getireceğini aktaran metinde, değişiklik nedeniyle yapılması gereken bürokratik işlerin de derneklerin kendi faaliyetlerine odaklanmasına engel olacağı belirtildi.332

Olumlu Gelişmeler 1 Ekim 2018 • The Guardian Foundation ile İsveç Büyükelçiliği tarafından desteklenen ve dijital or-

tamda gazetecilere yönelik içerikler üretecek olan NewsLabTurkey yayın hayatına başladı. “Di-jital gazetecilik akademisi” NewsLabTurkey’in, dünyada süregelen gazetecilik tartışmaları, yeni geliştirilen gazetecilik teknolojileri ve gazetecilik endüstrisinde gelişmekte olan finans model-leri gibi başlıkları aktaracağı kaydedildi. Akademi genel yayın yönetmeni Norveç Arktik Üni-versitesi’nden Doç. Dr. Sarphan Uzunoğlu, yazı işleri müdürü ise Toplumsal Bilgi ve iletişim Derneği’nden Mehmet Şafak Sarı olarak belirlendi.333 Akademi kapsamında üretilen yayınların newslabturkey.org adresi üzerinden yayınlanacak.334

2 Ekim 2018 • TGC eski başkanlarından Burhan Felek adına düzenlenen “Burhan Felek Basın Hiz-

met Ödülleri” için 10 gazeteci belirlendi. Oylamada, 70 yaşından gün alan ve meslekte 50 yılını tamamlayan Ali Acar, Baki Şehirlioğlu, Erkan Oyal, Fevzi Koçak, Fikret Kalmuk, Sezer Duru, Sungu Çapan, Taylan Erten, Turhan Günay, ve Zeynep Avcı ödüle değer görüldüler.335

10 Ekim 2018 • Diyarbakır merkezli PKK/KCK’ya yönelik sekiz ildeki operasyon kapsamında gözal-

tına alınan 20 kişinin serbest bırakıldığı bildirildi. Aralarında HDP yöneticisi Şehmus Karayıl, HDP eski yöneticisi Muazzez Canpolat’ın da bulunduğu 20 kişi Diyarbakır Emniyet Müdürlü-ğü’ndeki ifadelerinin ardından bırakıldı. Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı, söz konusu ope-rasyonu 2017 ve 2018 yıllarında açılan soruşturmalar kapsamında yürüttüğünü açıklamıştı. An-cak emniyette yapılan ifade işlemlerine göre operasyonun, “isimsiz ihbar telefonu ve ‘FİRAR’ isimli gizli tanık beyanlarına” dayandırıldığı bilgisi verildi.336

330 https://tr.sputniknews.com/turkiye/201810311035930081-istanbul-lise-mudur-yardimci-mars-suc/ 331http://www.resmigazete.gov.tr/main.aspx?home=http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2018/10/20181001.htm&main=http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2018/10/20181001.htm 332 http://www.diyarbakirbarosu.org.tr/dernekleryonetmenligindekidegisikligeiliskinbasinaciklamamiz-/1384 333 http://www.diken.com.tr/newslabturkey-turkiyenin-dijital-gazetecilik-akademisi-yayin-hayatina-basladi/ 334 https://www.newslabturkey.org 335 https://www.birgun.net/haber-detay/tgc-burhan-felek-basin-hizmet-odulleri-aciklandi-232240.html 336 http://mezopotamyaajansi12.com/tum-haberler/content/view/36291


59

• HDP Batman İl Başkanlığı önünde meydana gelen arbedenin ardından 7 Ekim’de gö-zaltına alınan HDP İl Eş Başkanı Berivan Helen Işık, serbest bırakıldı. Işık, HDP İl Eş Başkanı Nizamettin Toğuç’un gözaltına alınmasını protesto etmek için yapılmak istenen basın açıkla-ması sırasında gözaltına alınmıştı.337

12 Ekim 2018 • Diyarbakır merkezli sekiz ilde yapılan operasyonlar sonucu gözaltına alınan gazeteci-

lerden Abdurrahman Gök, Lezgin Akdeniz, Cihan Ölmez, Esra Solin Dal, Semiha Alankuş ve Mehmet Akdoğan ifade işlemlerinin ardından serbest bırakıldı.338 Öte yandan İstanbul’da gö-zaltına alınan Demokratik Modernite Dergisi’nin eski editörü Servet Öner’in de serbest bırakıl-dığı bildirildi.339

• İstanbul 50. Asliye Ceza Mahkemesi, “Adalet Nöbeti”nin ilk haftasında polis müdaha-lesiyle gözaltına alınarak, yargılanmaya başlanan dokuz avukat için beraat kararı verdi. Mah-keme, tüm sanıkların üzerlerine atılı “Kanuna aykırı toplantı ve yürüyüşlere silahsız katılarak ihtara rağmen kendiliğinden dağılmama” suçunun yasal koşulları oluşmadığına hükmetti. Cum-huriyet davası kapsamında tutuklu yargılanan avukat Akın Atalay öncülüğünde başlatılan ve tüm haksız tutuklamalara karşı sürdürülen “Adalet Nöbeti”, 2016 yılında İstanbul’da Çağlayan Adliyesi önünde başlatılmıştı.340

14 Ekim 2018 • Diyarbakır’da 9 Ekim’de gözaltına alındığı TEM Şubesi’nde kalp krizi geçiren DTK

Eş Başkanlık Divanı üyesi Hilmi Aydoğdu hakkında verilen gözaltı kararı kaldırıldı. Aydoğdu, gözaltına alınmasından bir gün sonra geçirdiği kalp krizinden sonra hastaneye kaldırılmıştı. Aydoğdu’nun avukatı, sağlık sorunlarından dolayı Aydoğdu’nun ifadesinin alınmadığını ve gö-zaltı kararının kaldırıldığını söyledi.341

16 Ekim 2018 • CHP Tekirdağ Süleymaniye İlçe Belediye Başkanı Ekrem Eşkinat, parti toplantısında

yaptığı konuşma nedeniyle hakkında “Cumhurbaşkanı’na hakaret” ve “halkı kin ve düşmanlığa teşvik etmek” suçlarından açılan davada beraat etti. Tekirdağ 2. Asliye Ceza Mahkemesi’ndeki davaya, Eşkinat ve avukatı İzzet Güneş Gürseler ile Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın avukatı Murat İlvan katıldı. Mahkeme, Eşkinat hakkında olan atılı suçların “yasal unsurları oluşmaması” ge-rekçesiyle beraat kararını verdi.342

18 Ekim 2018 • Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı’nca yürütülen soruşturma kapsamında gözaltına alı-

nan Halkevleri Derneği’nin dört şube başkanı serbest bırakıldı. Şube başkanları Dilara Doğan-baş, Şenay Yılmaz Güner, Seher Gümaşay ile Şebnem Yar gözaltına alınmıştı. “Terör örgütü propagandası yapmak” suçlamasıyla gözaltına alınan şube başkanları, çıkarıldıkları Sulh Ceza Hakimliği tarafından serbest bırakıldı.343

• Sözcü yazarı Çiğdem Toker, RSF Basın Özgürlüğü Ödülleri kapsamında “Cesaret” ödülüne aday gösterildi. Söz konusu ödül, saldırgan ortamda, kişisel güvenlik veya özgürlüğe dair tehditlere rağmen çalışan gazetecilerin gazetecilik pratiği, savunusu ve temsili için verili-

337 http://www.batmancagdas.com/gundem/serbest-birakildi-2-h59908.html 338 https://www.evrensel.net/haber/363476/gozaltina-alinan-gazeteciler-serbest-birakildi 339 http://gazetekarinca.com/2018/10/diyarbakirdaki-operasyonlar-biri-gazeteci-25-tutuklama-115-kisi-serbest/ 340 https://www.evrensel.net/haber/363416/adalet-nobetcisi-avukatlar-beraat-etti 341 http://mezopotamyaajansi12.com/tum-haberler/content/view/36682 342 http://www.hurriyet.com.tr/yerel-haberler/tekirdag/chpli-baskan-eskinat-erdogana-hakaret-davasi-40988535 343 http://www.hurriyet.com.tr/yerel-haberler/ankara/4-halkevi-sube-baskani-serbest-birakildi-40991034


60

yor.344 Toker, Twitter üzerinden aday gösterildiği için “Teşekkür ederim” paylaşımında bulun-du.345

23 Ekim 2018 • DBP tutuklu Eş Genel Başkanı Sebahat Tuncel, Batman 2. Asliye Ceza Mahkeme-

si’ndeki Abdullah Öcalan hakkındaki ifadeleri nedeniyle hakkında açılan “suç ve suçluyu öv-me” davadan beraat etti. Tuncel, duruşmaya SEGBİS ile katıldı.346

31 Ekim 2018 • ETHA muhabiri Ali Sönmez Kayar ile aralarında Genel Başkan Yardımcısı Sıtkı Gün-

gör’ün de bulunduğu dört Ezilenlerin Sosyalist Partisi üyesi, tutuklu yargılandıkları davada tah-liye edildi. Tekirdağ 1 No’lu F tipi Cezaevi’nde kalan Kayar ile birlikte tutuklu dört ESP yöne-ticisi ile toplam dokuz kişinin yargılandığı dava, İstanbul 32. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görül-dü. Kayar, savunmasında, “Her gün gazeteciler, akademisyenler, öğretmenler tutuklanıyor. Ben de bunlardan biriyim. En demokratik eylemlere katıldığım için dokuz aydır tutuklu bulunuyo-rum. Katıldığım eylemlerin tamamı Anayasa’nın güvence altına aldığı eylemlerdir. Ne yazık ki iddia makamı bunlardan zorla ‘örgüt üyeliği’ çıkarma uğraşında… Burada tutulmamız hukuki değil, tamamen siyasi bir karardır” dedi. Mahkeme heyeti, tutuklu yargılanan beş kişinin yurt dışı yasağı ve adli kontrol şartıyla tahliyesine karar verdi. Dava, 19 Şubat’a ertelendi.347

344 https://hthayat.haberturk.com/yasam/guncel/haber/1066354-cigdem-toker-oduller-ve-bagimsiz-gazetecilik 345 https://twitter.com/cigdemtoker/status/1052875007662219264 346 http://www.diken.com.tr/dbpli-tuncele-baskan-apo-ifadesinden-acilan-davada-beraat/ 347 https://bianet.org/bianet/ifade-ozgurlugu/202186-etha-muhabiri-ali-sonmez-kayar-tahliye-edildi

Kısaltmalar AA: Anadolu Ajansı AB: Avrupa Birliği ADD: Atatürkçü Düşünce Derneği ADEF: Avrupa Demokratik Dersim Birlikleri

Federasyonu AEJ: Association of European Journalists

(Avrupalı Gazeteciler Derneği) AFP: Agence France Presse AGİT: Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı AI: Amnesty International veya Amnesty

(Uluslararası Af Örgütü) AİHM: Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi AİHS: Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi AKP: Adalet ve Kalkınma Partisi (Ak Parti) AKPM: Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi ANF: Fırat Haber Ajansı AP ajansı: Associated Press AP: Avrupa Parlamentosu ATGB: Avrupa Türk Gazeteciler Birliği ATV: Aktif Televizyon/ Aktüel Televizyon AÜ: Ankara Üniversitesi AYM: Anayasa Mahkemesi BBC: British Broadcasting Corporation BDP: Barış ve Demokrasi Partisi BİA: Bağımsız İletişim Ağı BİK: Basın İlan Kurumu BM: Birleşmiş Milletler BMO: Bilgisayar Mühendisleri Odası BSM: Bağımsız Sinema Merkezi BTK: Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu BYEGM: Basın Yayın ve Enformasyon Ge-

nel Müdürlüğü CİSST: Ceza İnfaz Sisteminde Sivil Toplum

Derneği CHP: Cumhuriyet Halk Partisi CNN: Cable News Network (Kablolu Haber

Ağı) CPJ: Committee to Protect Journalists (Gaze-

tecileri Koruma Komitesi) ÇGD: Çağdaş Gazeteciler Derneği ÇHD: Çağdaş Hukukçular Derneği DBP: Demokratik Bölgeler Partisi DEAŞ: Devlet'ül Irak ve'ş Şam DEDEF: Dersim Dernekleri Federasyonu DHA: Demirören Haber Ajansı (daha önce

Doğan Haber Ajansı) DHKP-C: Devrimci Halk Kurtuluş Partisi-

Cephesi DİHA: Dicle Haber Ajansı DİSK: Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları

Konfederasyonu DJU: Deutscher Journalistenverband (Alman

Gazeteciler Birliği) DMD: Diplomasi Muhabirleri Derneği DW: Deutsche Welle EBU: The European Broadcasting Union

(Avrupa Yayın Birliği) ECOSOC: United Nations Economic and

Social Council (Birleşmiş Milletler Eko-nomik ve Sosyal Konseyi)

EFJ: European Federation of Journa-lists (Avrupa Gazeteciler Federasyonu)

EJ: European Journalists Association EMD: Ekonomi Muhabirleri Derneği EMEP: Emek Partisi EMO: Elektrik Mühendisleri Odası ESB: Erişim Sağlayıcıları Birliği ESP: Ezilenlerin Sosyalist Partisi

ETHA: Etkin Haber Ajansı FETÖ: Fetullahçı Terör Örgütü FKF: Fikir Kulüpleri Federasyonu FNST: Friedrich Naumann Foundation (Öz-

gürlük için Friedrich Naumann Vakfı) GC: Gazeteciler Cemiyeti (Ankara) HAZİRAN: Birleşik Haziran Hareketi HDK: Halkların Demokratik Kongresi HDP: Halkların Demokratik Partisi HKP: Halkın Kurtuluş Partisi HRW: Human Rights Watch (İnsan Hakları İzleme Örgütü)

HSYK: Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu IFJ: International Federation of Journalists

(Uluslararası Gazeteciler Federasyonu) ILO: International Labour Organization

(Uluslararası Çalışma Örgütü) İGC: İzmir Gazeteciler Cemiyeti İHA: İhlas Haber Ajansı İHD: İnsan Hakları Derneği İHH: İnsan Hak ve Hürriyetleri İnsani Yar-

dım Vakfı ITUC: International Trade Union Confedera-

tion (Uluslararası Sendikalar Konfederas-yonu)

IPI: International Press Institute (Uluslararası Basın Enstitüsü)

IŞİD: Irak ve Şam İslam Devleti İTÜ: İstanbul Teknik Üniversitesi İSİG: İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi IWMF: International Women's Media Foun-

dation (Uluslararası Kadınların Medya Vakfı)

KADEM: Kadın ve Demokrasi Derneği KCK: Koma Civakên Kurdistan (Kürdistan

Topluluklar Birliği) KESK: Kamu Emekçileri Sendikası Konfede-

rasyonu KHK: Kanun Hükmünde Kararname KKTC: Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti KRT: Kültür TV KTBG: Kıbrıs Türk Gazeteciler Birliği LGBTİ+: Lezbiyen, Gey, Biseksüel, Trans-

seksüel, İntersex MA: Mezopotamya Ajansı MLSA: Medya ve Hukuk Çalışmaları Derne-ği

MASAK: Mali Suçları Araştırma Kurulu MAZLUMDER: Mazlumlar için Dayanışma

Derneği MEB: Milli Eğitim Bakanlığı MGK: Milli Güvenlik Kurulu MHP: Milliyetçi Hareket Partisi MİT: Milli İstihbarat Teşkilatı NATO: North Atlantic Treaty Organization

(Kuzey Atlantik Anlaşma Örgütü) NPC: National Press Club (Ulusal Basın

Kulübü) ODTÜ: Orta Doğu Teknik Üniversitesi OIS: Open Society Institute (Açık Toplum

Enstitüsü) ÖGC: Özgür Gazeteciler Cemiyeti ÖGİ: Özgür Gazeteciler İnisiyatifi OHAL: Olağanüstü Hal ÖDP: Özgürlük ve Dayanışma Partisi ÖHP: Özgürlükçü Hukukçular Platformu ÖİB: Özgürlük için Basın

ONO: Organization of News Ombudsmen and Standards Editors (Uluslararası Haber Ombudsmanları Örgütü)

PDY: Paralel Devlet Yapılanması PEN: International Association of Poets,

Playwrights, Editors, Essayists and Nove-lists (Uluslararası Yazarlar Birliği)

PKK: Partiya Karkerên Kurdistanê (Kürdis-tan İşçi Partisi)

PM: Parti Meclisi PMD: Parlamento Muhabirleri Derneği PSAKD: Pir Sultan Abdal Kültür Derneği PYD: Partiya Yekîtiya Demokrat (Demokra-

tik Birlik Partisi) RSF: Reporters Without Borders (Sınır Ta-

nımayan Gazeteciler) RTÜK: Radyo ve Televizyon Üst Kurulu SCF: Stockholm Center for Freedom (Özgür-

lük için Stockholm Merkezi) SEGBİS: Ses ve Görüntü Bilişim Sistemi SODAP: Sosyalist Dayanışma Platformu SP: Saadet Partisi STK: Sivil Toplum Kuruluşu TAZ: DieTageszeitung TBB: Türk Tabipleri Birliği TBB: Türkiye Barolar Birliği TBMM: Türkiye Büyük Millet Meclisi TDK: Türk Dil Kurumu TEM: Terörle Mücadele TGC: Türkiye Gazeteciler Cemiyeti TGK: Türkiye Gazeteciler Konfederasyonu TGRT: Türkiye Gazetesi Radyo Televizyonu TGS: Türkiye Gazeteciler Sendikası THK: Türkiye Komünist Hareketi TİB: Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı TİHV: Türkiye İnsan Hakları Vakfı TİP: Türkiye İşçi Partisi TJA: Tevgera Jınen Azad (Özgür Kadın Ha-

reketi) TKP: Türkiye Komünist Partisi TMMOB: Türk Mühendis ve Mimar Odaları

Birliği TMSF: Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu TRT: Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu TSK: Türk Silahlı Kuvvetleri TÜBİTAK: Türkiye Bilimsel ve Teknolojik

Araştırma Kurumu TUGADER: Tuzla Gazeteciler Derneği TÜİK: Türkiye İstatistik Kurumu TÜRGEV: Türkiye Gençlik ve Eğitime Hiz-

met VakfI TYB: Türkiye Yayıncılar Birliği TYS: Türkiye Yazarlar Sendikası UAÖ: Uluslararası Af Örgütü UNESCO: United Nations Educational, Sci-

entific and Cultural Organization (Birleş-miş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Ör-gütü)

USOM: Ulusal Siber Olaylara Müdahale Merkezi

VP: Vatan Partisi VPN: Virtual Private Network (Sosyal Özel

Ağ) YARSAV: Yargıçlar ve Savcılar Birliği YSK: Yüksek Seçim Kurulu YÖK: Yükseköğretim Kurulu YPG: Yekîneyên Parastina Gel (Halk Koru-

ma Birlikleri)

Gazeteciler Cemiyeti İfade ve Basın Özgürlüğü · 2018-11-19 · Ekim 2018 Raporu ....

Documents

Transcript of Gazeteciler Cemiyeti İfade ve Basın Özgürlüğü · 2018-11-19 · Ekim 2018 Raporu ....