Gazeteciler Cemiyeti İfade ve Basın Özgürlüğüˆib_eylül201… · Gazeteciler Cemiyeti...

“Bir gazeteci neredeyse aydınlık oradadır”

Gazeteciler Cemiyeti

İfade ve Basın Özgürlüğü Eylül 2018 Raporu

Gazeteciler Cemiyeti Yönetim Kurulu

Başkan Nazmi Bilgin Başkan Vekili Savaş Kıratlı Başkan Yardımcıları Ertürk Yöndem, Ayhan Aydemir, Yusuf Kanlı Genel Sekreter Ümit Gürtuna Mali Sekreter Mustafa Yoldaş Üyeler Güray Soysal, Ali Şimşek, Ali Oruç, Önder Yılmaz, Önder Sürenkök, Olgunay Köse, Nursun Erel * * * Bu Rapor Gazeteciler Cemiyeti “Press For Freedom / Özgürlük İçin Basın” Çalışma Grubu Tarafından Hazırlanmıştır. * * * İfade ve Basın Özgürlüğü Ulusal Komitesi Başkan Prof. Dr. Korkmaz Alemdar Hukukçu Üye Av. Tuncay Alemdaroğlu Kıdemli Gazeteciler Ali Şimşek ve Sedat Bozkurt Stk Temsilcisi (Kıdemli Gazeteci, Parlamento Muhabirleri Derneği Başkanı) Göksel Bozkurt * * * Özgürlük İçin Basın Çalışma Grubu Koordinatörü Yusuf Kanlı Koordinatör Yardımcısı ve Editör Seva Ülman Erten Araştırmacılar Yıldız Yazıcıoğlu, Naz Akman, Sultan Yavuz, Dicle Kavak, Hazal Özcan * * * Telefon: +90 (312) 427 15 22 Faks: +90 (312) 468 23 84 E-Posta: [email protected] Web Adresi: www.gazetecilercemiyeti.org.tr www.pressforfreedom.org Adres: Üsküp Caddesi (Çevre Sk.) No:35, Çankaya, Ankara * * * Kapak fotoğrafı: Cosmic Creative Reklam sektörü için bir prestij olarak kabul edilen “Kırmızı Reklam Ödülleri”nin 13’üncüsü 26 Mayıs 2016’da gerçekleştirildi. Kırmızı Jüri Özel Ödülünü Cosmic Creati-ve’in hazırladığı “Gazeteciler Cemiyeti - Bir gazeteci neredeyse, aydınlık oradadır” adlı çalışma hak kazandı.

Gazeteciler Cemiyeti hakkında Zamanın Ankara Valisi Nevzat

Tandoğan‘ın makamında yürekleri meslek ve vatan sevgisi ile dolu gazete-ci 7 genç, 10 Ocak 1946 günü heyecanla isteklerini iletirler. “Bizler Mekki Sait Esen, Niyazi Acun, Aka Gündüz, Bi-lal Akba, Adil Akba, Sebahattin Sönmez ve Muvaffak Menemencioğ-lu’yuz. Ankara’da “Gazeteciler Cemi-yeti“ kurmak istiyoruz…”

“Peki” der Vali… “Hangi amaçla?” “Basın organlarındaki gazetecileri

bir araya toplamak, mesleki ve sosyal haklarımızı geliştirmek, mesleğin mec-bur kıldığı hak ve özgürlükleri savun-mak, tüm üyelerimizle birlikte Cumhu-riyet ve demokrasiyi kollamak ve ülke-nin bölünmez bütünlüğünün sonuna ka-dar yanında olmak için” sözleriyle ce-vaplar kurucu heyet üyeleri Vali Tan-doğan’ın sorusunu ve eklerler “Bu söy-lediklerimizi taahhüt olarak kabul edin.”

Yine “Peki” der Vali Nevzat Tan-doğan “Vatan için hayırlı olsun…” 7 gazeteci heyecanla girdikleri Ankara valisinin bu kez daha büyük heyecan ve coşku ile çıkarlar; “Gazeteciler Cemi-yeti“ kurulmuştur.

Türkiye‘nin çok partili siyasi hayata geçişiyle, daha açık bir deyimle, çoğul-cu demokrasiye geçişle yaşıt ve koşut olan Cemiyetimiz, bu taahhütten yola çıkarak o günlerde, Mithatpaşa Cadde-sindeki mütevazı bir binanın zemin ka-tında Mekki Sait Esen başkanlığında bir avuç gazeteci üye ile çıktığı yolu, sevgi ve dayanışma ile pekiştirmiş, 2000’i aşkın üye sayısı, ve bağımsız mali gücü ile bugün, Türkiye’nin en eski, en büyük ve saygın meslek kuru-luşlarından ve sivil toplum örgütlerin-den biri olmuştur.

Cemiyetimiz, kuruluşundan bu yana geçen yetmiş yıl boyunca devletinin yanında yer alarak, cumhuriyet, çoğulcu demokrasi, ifade ve basın özgürlüğü başta olmak üzere özgürlüklerin yılmaz bekçisi olmuştur. Gazeteciler Cemiyeti aşıladığı bu güvenle ülkemizin mesleki ve diğer önemli kurumlarında hak ettiği yeri almıştır.

Basın Kartları Komisyonu, Basın İlan Kurumu

Mesleğe yeni başlayanların belirli bir sü-re bekledikten sonra almaya hak kazandıkla-rı, “Sarı Basın Kartı” gazeteciler için vazge-çilmezler arasındadır.

Mesleğinde dürüst olmak, kalemini sat-mamak, basın ahlak yasalarına uymak ve gazetecilik dışında hiçbir iş yapmamak gibi koşulları irdeleyerek süresini dolduranlara “Basın Kartı” veren komisyonda ve Türk medyası için önemini koruyan Basın İlan Kurumu‘nda Gazeteciler Cemiyeti Başkanı Nazmi Bilgin tarafından temsil edilmekte-dir.18 yıl aralıksız Basın İlan Kurumu Yöne-

tim Kurulu üyeliği sonrasında Cemiyetimiz temsilcisinin halen Genel Kurul üyeliği de-vam etmektedir. Gazeteciler Cemiyeti Baş-kanı Bilgin bu dönem bir kez daha Basın Kartları Komisyonu başkanlığına seçilmiştir.

Cemiyetimiz, gazetecilerin 1 Ekim 2008 tarihinde ellerinden alınan “Fiili Hizmet Zammı” (Yıpranma Hakkı) ile ilgili olarak Sosyal Güvenlik Kurumunda düzenlenen çalıştaylara katılmış, yayımladığı raporlarla bu hakkın 19 Ocak 2013’te geriye dönük olarak yeniden kazanılmasında öncü rol oy-namıştır. Türkiye Gazeteciler Federasyonu, Türkiye Gazeteciler Konfederasyonu

Cemiyetimiz uzun süren çabalar sonucu, Türkiye‘deki 75 adet Gazeteciler Cemiyetini bir araya getirmiş, maddi ve manevi desteği ile Türkiye Gazeteciler Federasyonu‘nun kuruluşunda, en büyük pay sahibi olmuştur. Federasyonun başkanlığını Nazmi Bilgin 12 yıl aralıksız olarak yerine getirmiştir. Cemi-yetimiz daha sonra kurulan Türkiye Gazete-ciler Konfederasyonu‘nun da üyesidir.

Türk Silahlı Kuvvetleri Elele Vakfı

Gazeteciler Cemiyeti, 1995 yılında Cumhuriyet tarihimizin en kapsamlı ve an-lamlı “Haydi Türkiye Mehmetçikle Elele” kampanyasını, ulusumuzun inanılmaz duyar-lılığı ve güveni ile gerçekleştirerek 65 mil-yon dolar bağışı “Mehmetçik Vakfına” dev-retti. Kurulan “Türk Silahlı Kuvvetleri Elele vakfı kadir bilirlik örneği göstererek, o dö-nem Genelkurmay Başkanı Orgeneral İs-mail Hakkı Karadayı‘nın başkanı olduğu vakfa tek sivil kuruluş olarak cemiyetimizi aldı. Başkan Nazmi Bilgin tarafından temsil edildiğimiz vakıf, gazilerimiz için “TSK Re-habilitasyon ve Bakım Merkezi” adlı dev eseri oluşturdu. 1999 yılında hizmete giren bu merkez Türk ulusunun şehit ve gazilerine bir “Şükran Anıtı”dır.

Ó Gazeteciler Cemiyeti Özgürlük için

Basın Çalışma Grubu, medya çalışanları ve sivil toplum temsilcilerinden oluşan bağımsız bir platform aracılığıyla özgür basın için po-litika yapıcılara ulaşmayı; ifade ve basın öz-gürlüğü konusunda yasal durumu ve devam eden ihlalleri göstererek bu konuda farkında-lık yaratmayı, atölyeler ve konferanslar dü-zenleyerek gazetecilik pratikleri ile ilgili medya çalışanlarını ve sivil toplum temsilci-lerinin kapasitesini geliştirmeyi amaçlamak-tadır.

Gazeteciler Cemiyeti’nin Özgürlük için Basın ifade ve basın hürriyetleri ihlalleri raporları Mart 2014’den bu yana düzenli yayınlanmaktadır.

Açık kaynaklardan, medya taramaların-dan, proje ofisine çeşitli şekilde yapılan baş-vuru ve ihbarlardan hazırlanan bu raporlar-daki her türlü içeriğin sorumluluğu tamamıy-la Gazeteciler Cemiyeti’ne aittir, atıf verile-rek kısmen veya tamamen çoğaltılabilir, bi-limsel yayınlarda kullanılabilir.

Özgürlük için Basın İfade ve Basın Özgürlüğü Eylül 2018 Raporu Gazeteciler Cemiyeti

3

İfade ve Basın Özgürlüğü Eylül 2018 Raporu

Gazeteciler Cemiyeti Yayınıdır

Gazeteciler Cemiyeti Özgürlük için Basın Çalışma Grubu tarafından hazırlanmıştır. Bu rapor Gazeteciler Cemiyeti’ne aittir.

Atıf verilerek kısmen veya tamamen çoğaltılabilir, bilimsel yayınlarda kullanılabilir.

Gazeteciler Cemiyeti İfade ve Basın Özgürlüğü Eylül 2018 Raporu Özgürlük için Basın

4

İçindekiler

Giriş............................................................................................................................................... 5

İletişim Araçlarına ve İletişimcilere Baskı ................................................................................... 6

İfade ve Basın Özgürlüğünü Kullanmak İsteyenlere Müdahale ................................................. 19

İfade ve Basın Özgürlüğüne Yönelik Yurtiçi ve Yurtdışından Gelen Tepki .............................. 24

RTÜK Cezaları ........................................................................................................................... 31

Diğer Gelişmeler ......................................................................................................................... 33

Olumlu Gelişmeler ...................................................................................................................... 50

Kısaltmalar .................................................................................................................................. 53


5

Giriş Eylül ayında ekonomik gelişmelerdeki olumsuzluk belirleyici rol oynamayı sürdürdü. Bu

medya sektörüne maliyet artışı gerekçesiyle işten çıkarma ve küçülme olarak yansıdı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın piyasada döviz kuru artışı bahanesiyle yapay

fiyat artışları olduğu görüşünü ısrarla ifade etmesine rağmen ülke genelinde ekonomik dalga-lanma sade vatandaşın en önemli gündem maddesi olmaya devam etti. Erdoğan’ın ABD ile ilişkilerdeki gerilim dolayısıyla ekonomik gelişmeler konusunda “dış güçleri” sorumlu ilan et-mesinin ardından Amerika merkezli McKinsey Şirketi’nin yeni ekonomik programına danış-manlık yapacağı açıklandı. Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’ın, McKinsey Şirketi’nin mali disiplin hedefleyen yeni ekonomi programı yönetiminde yer alacağını açıklaması kamuo-yundaki tartışmalara da hız kazandırdı.

Tartışmalara ayrıca Cumhurbaşkanlığı’nca kullanılmak üzere Katar Emiri Şeyh Temim’e ait özel uçağın satın mı alındığı yoksa hibe mi edildiği meselesi iktidar ile muhalefet arasındaki tansiyonu yükseltti. Ekonomi dışında laiklik ilkesi bağlamında yeni eğitim sistemi çalışmaları gerekçesiyle “karma eğitim” modelinden vazgeçilebileceği açıklamaları ile mesleki eğitimlerde bu şartın yönetmelikten çıkarılması da gündemdeki önemli konular arasında yerini aldı.

Eylül ayındaki gelişmelere ekonomi ve medya ilişkisi bakımından göz atıldığında ise, BirGün gibi pek çok yayın organının satış fiyatında artışa gittikleri gözlemlendi. Sakarya’da yerel gazeteler Yeni Sakarya, Yenihaber, Bizim Sakarya ve Adapostası bundan böyle Pazar günleri yayın yapmama kararı aldı. Arka Kapak dergisi de 12 Eylül’de yayın hayatını sonlan-dırdığını duyurdu. Resmi Gazete ile ilgili de önemli bir gelişme yaşandı; 98 yıllık basılı yayını-nı sonlandırıldı. Resmi Gazete artık yayınına elektronik olarak devam edecek. Ekonomi gazete-si Dünya ise, sayfa sayısını 24’ten 12’ye düşürmesinin yanı sıra üst düzey yöneticileri dahil olmak üzere 40 personelinin işine son verdi. Ciner Medya Grubu bünyesindeki Bloomberg HT, Show TV, Habertürk TV gibi farklı kuruluşlarda işten çıkarmaların yapıldığı görüldü.

Demirören Medya Grubu bünyesine geçmiş olan medya kuruluşlarında ise, personel de-ğişimi sürdü. Hürriyet, Taha Akyol ve Mehmet Yakup Yılmaz’ın köşe yazılarına son verdi. Hürriyet Daily News Genel Yayın Yönetmeni Murat Yetkin görevinden ayrıldığını açıkladı. CNNTürk’te Şirin Payzın’ın da görevi sonlandırıldı.

Türkiye’de en köklü yayın organı konumundaki Cumhuriyet’te yönetim değişikliği dalga-lanması yaşandı. Cumhuriyet Vakfı Yönetim Kurulu Başkanlığı’na Alev Coşkun’un seçilmesi üzerine Genel Yayın Yönetmenliğine Murat Sabuncu’nun yerine Haber Koordinatörü görevin-deki Aykut Küçükkaya getirildi. Yazı İşleri Müdürleri Bülent Özdoğan ve Faruk Eren ile Anka-ra Temsilcisi Erdem Gül de görevlerinden alındı. Vakıf yönetimince yapılan yönetim değişikli-ğiyle birlikte gazetede peş peşe istifalar yaşandı. Karikatürist Musa Kart ile Özgür Mumcu, Tayfun Atay, Bağış Erten, Aslı Aydıntaşbaş, Çiğdem Toker, Aydın Engin, Hakan Kara, Melis Alphan, Ahmet Tulgar, Kemal Can, Bülent Mumay, Ceyda Karan, Mirgün Cabas, Mahir Ünsal Eriş, Zeynep Miraç Özkartal Taner ve Barbaros Şansal gibi yazar ve muhabir kadrosundaki isimler istifa kararları aldı. Bu istifalar nedeniyle Cumhuriyet’in hangi çizgide yayın yapacağı tartışması yaşanırken, yeni yönetim, kuruluş çizgisine geri dönüş yapacağını ve haksız şekilde gazete aleyhine tepkiler gösterildiğini açıkladı.

Ay içerisinde 110 medya çalışanının çeşitli nedenle yargılandığı mahkemelerce beş gaze-teci hakkında çeşitli hapis ve para cezaları verildi. Açık kaynaklardan derlenen hapisteki top-


6

lam medya mensubu sayısı ise 174 gazetecinin hapiste olduğu, Ağustos ayına oranla gerileye-rek 163 sayısına ulaştı.

Kocaeli Astakos Haber gazetesinin sahibi Ergün Demir’in, oğluna pantolon alamadığı için intihar ettiği iddia edilen işsiz İsmail Devrim ile ilgili haberi nedeniyle soruşturmaya uğ-raması günlük rutin haberleri yapmanın bile suç sayılabileceğini sergiledi. Gazeteci Demir’in, vefat eden Devrim’in eşiyle yaptığı görüşmeyi “izin almadan kaydetme ve yayınlama” gerek-çesiyle suçlandığı görüldü. Ancak Demir, yaptığı röportaja ait ses kaydını internette yayımlaya-rak, sadece gazetecilik yaptığını ifade etti.

Bu arada Yap-İşlet-Devret modeliyle ihalesi gerçekleştirilen ve tamamlandığında yıllık 150 milyon yolcu kapasitesine sahip olacak 3. Havalimanı hem isim tartışması hem de inşaatta çalışan işçilerin protestosu ile ay boyunca gündemde kaldı. Havaalanına verilecek ismin Ata-türk, Abdülhamit ve Recep Tayyip Erdoğan ve Fatih Sultan Mehmet gibi isimler ortaya atılır-ken, havalimanı şantiyesinde olumsuz çalışma şartları nedeniyle yapılan gösterilerin sonucunda toplam 600 kişi gözaltına alınarak aralarında sendika görevlilerinin de bulunduğu 24 kişi tutuk-landı.

Basın özgürlüğünün yanı sıra ifade özgürlüğü bağlamındaki en önemli gelişmelerden bi-risi ise, RTÜK ve BTK’nın ortaklaşa hazırladığı internetteki radyo ve görüntülü yayınlara iliş-kin yeni yönetmelik taslağıydı. Söz konusu taslak ile internet ortamında bağımsız med-ya/gazetecilik faaliyetlerine yönelik de sansür uygulamalarına yol açacak denetim getirileceği tartışması başladı. Yönetmelik taslak haliyle kamuoyuna sunuldu ancak henüz hayata geçiril-medi.

Öte yandan Avusturyalı gazeteci Max Zirngast’ın Ankara’da tutuklandığı Eylül ayında, ABD ile bozulan ilişkiler, ev hapsindeki Amerikalı rahip Andrew Brunson kaynaklı haberlere yeniden hız kazandırarak, gündemdeki yerini korudu.

MHP’nin 162 bin 989 kişiyi kapsayacağı ileri sürülen af teklifi de ay boyunca tartışıldı. MHP tarafından hazırlanan “Bazı suçlarla ilgili ceza sürelerinin şartlı indirimi ile Tutuklu ve Hükümlülerin Salıverilmesine Dair Kanun Teklifi” TBMM’ye sunuldu. MHP teklifteki indiri-min, Devlete karşı işlenen suçları kapsamadığını vurgularken, Cumhurbaşkanı Erdoğan devle-tin ancak kendisine yönelik suçları affedebileceğine işaret etti.

Muhalefet ise konuya farklı bir açıdan yaklaşarak bu teklifin adalete olan güveni sarsaca-ğını ileri sürerken, MHP’yi hapisteki suç örgütü lideri Alaattin Çakıcı’nın serbest bırakılması amacıyla ortaya çıktığını iddia etti.

İletişim Araçlarına ve İletişimcilere Baskı 1 Eylül 2018 • BirGün yönetimi, gazete fiyatına 50 kuruşluk zam yaparak 2,5 TL’den satılacağını du-

yurdu. Açıklamada, “Dövize endeksli kâğıt fiyatları yüzünden pek çok yayın organı kapanma riskiyle karşı karşıya. Son zam dönemimizde 3,7 lira olan dolar bugün 6,5 lirayı geçiyor. Kâğıt ve matbaa başta olmak üzere tüm kalemlere ardı ardına zam geliyor. BirGün çalışanları olarak adaletsizliğe ve zulme karşı tüm yurttaşların sesi olmak için pek çok bedel ödüyoruz. Mahkeme


7

kapılarında, tazminat cezaları ile boğuşarak geçen günlerde bizleri ayakta tutan şey mesleğimi-ze olan bağlılığımız ve halkımıza olan sevgimizdir. Bu bilinçle bizler sadece işimizi yapmaya çalışıyoruz. Direnmeye, her gün daha iyi BirGün çabasını sürdürmeye, sizlerin desteğiyle de-vam edeceğimize inanıyoruz” denildi.1

• Demirören Haber Ajansı’nın Bodrum foto muhabiri Nilüfer Demir Kandırmış ile mu-habir Yaşar Anter işten ayrıldı. Suriye’den 2015’te kaçak yollarla Avrupa’ya gitmeye çalışırken botun alabora olması sonucu ailesiyle birlikte ölen Aylan Kürdi bebeğin sahile vuran cansız bedenini fotoğraflayan Kandırmış, mülteci sorununu dünya gündemine taşımıştı. Kandırmış, Birleşmiş Milletler Gazeteciler Derneği Altın Ödülü ve Türkiye Foto Muhabirleri Derneği Yı-lın Basın Fotoğrafı gibi pek çok ödüle layık görülmüştü.2

• Sakarya’da yedi yerel gazete artan kağıt maliyetleri ve personel izinlerinde yaşanan sorunlar nedeniyle pazar günleri gazete çıkarmama kararı aldıklarını duyurdu.3 Yeni Sakarya4, Yenihaber5, Bizim Sakarya6 ve Adapostası7 artık Pazar günleri yayımlanmayacak. Gazeteler adına yapılan açıklamada, kısa vadede Rusya’dan gazete kağıdının yerel para birimleriyle te-min edilebileceği ve uzun vadede ise gazete kağıdı üretiminin başlatılması gerektiğini vurgu-landı. Sakarya Gazeteciler Birliği Derneği Başkanı Zeki Aydıntepe, “Herkesin aynı anda, aynı günde, aynı şekilde izinli olmasının getireceği olumlu yaklaşımdan dolayı, buna ek olarak genel piyasa koşullarının yarattığı olumsuzluktan dolayı bu kararı almış bulunuyoruz” diye konuştu.8

2 Eylül 2018 • Trabzon’da Kuzey Ekspres Gazetesi’nin Spor Müdürlüğü’nü yapan Hamza Mısır,

kimliği belirsiz kişiler tarafından darp edildi. Trabzon Gazeteciler Cemiyeti, gazeteciye yönelik saldırıyı kınadıklarını ve şüphelilerin yakalanmasını istediklerini açıkladı.9

• Mardin’de bir grup yerel medya temsilcisi, BİK’in getirdiği şartlar ve girdi maliyetle-rinden dolayı son üç yılda gazete sayısının 25’ten 9’a indiğini ve günlük yayın yapan gazetele-rin 500 adet satılması şartının yerine getirilemediğini duyurdu. Mardin Gazeteci ve Yazarlar Cemiyeti Başkanı Kadir Üründü, yerel basının güçlenmesi ve devam edebilmesi için destek-lenmeye ihtiyacı olduğunu söyledi. Mardin Life Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Nezir Güneş de, daha önce 45 liraya aldıkları kağıt topunun 88 liraya yükseldiğini ifade ederek, “Ekonomik nedenler ve BİK’in getirdiği mevzuattan kaynaklanan sıkıntılardan dolayı Mardin’de gazete yayınına son verdi. Daha önce 300-350 liraya aldığımız kalıbın tanesi şimdi 450-500 liraya yükselmiş. Bunlar gazetenin maliyetini etkiliyor ve baskıdan kaynaklanan gelir, artık gideri karşılamadığı için bütün gazeteler büyük bir risk altında” dedi. Yurt Haber Gazetesi İmtiyaz Sahibi İbrahim Aydoğan da, “Dışarıdan gelen kağıtlar döviz ile alınmakta. Dövizdeki artış, ka-ğıt fiyatlarını olumsuz yönde etkiliyor. Görüştüğümüz birçok toptancı da kağıt stoklamışlar. Oysa biz şu anda gazeteyi basmak için kâğıt bile bulamıyoruz” ifadelerini kullandı.10

4 Eylül 2018 • Artı TV Ankara Temsilcisi Sibel Hürtaş’ın yaptığı haberler nedeniyle yargılandığı dava

dosyasına, oğlunun bir yaşındayken Hrant Dink anmasında çekilen fotoğrafı “suç unsuru” ola-rak konuldu. Hürtaş’ın, sosyal medya hesaplarından paylaştığı bu fotoğraf için dava dosyasın-

1 https://www.birgun.net/haber-detay/editorden-228824.html 2 https://www.gazeteduvar.com.tr/gundem/2018/09/01/aylan-bebek-fotografini-ceken-gazeteci-isten-ayrildi/ 3 http://www.hurriyet.com.tr/sakaryada-7-yerel-gazete-pazar-gunleri-cikmay-40943271 4 https://www.yenisakarya.com/41241-yerel-gazetelerden-ortak-karar-haberi.html 5 https://www.sakaryayenihaber.com/91269-yerel-gazetelerden-ortak-karar-haberi.html 6 http://www.bizimsakarya.com.tr/guncel/yerel-gazetelerden-ortak-karar-h45464.html 7 http://www.adapostasi.com/54664-yerel-gazeteerden-ortak-karar-haberi.html#.W4xFq2bBK9Y 8 https://www.aydinlik.com.tr/yayin-dunyasinda-kagit-krizi-buyuyor-medya-eylul-2018 9 https://www.61saat.com/bolgesel/trabzonlu-gazeteci-hamza-misir-a-saldiri-h573435.html 10 https://dogruhaber.com.tr/haber/307396-yerel-medya-tarihinin-en-zor-donemini-yasiyor/


8

da, “Hesabın herkes tarafından görülebilen (gizli olmayan) paylaşımları incelendiğinde suç un-suru olabileceği değerlendirilen paylaşımlar” notunun yer aldığı belirtildi. Hürtaş’ın oğlunun tuttuğu pankartta, “Hepimiz Hrantız hepimiz Ermeniyiz” yazısı yer alıyordu. Öte yandan MA muhabiri Hayri Demir’in de Ankara Çamkoru Tabiat Parkı’nda çektiği fotoğrafların delil ola-rak gösterildiği bildirildi. Gazeteciler Hürtaş ve Demir, yaptıkları haberler ve sosyal medya paylaşımları nedeniyle 22 Ocak 2018 tarihinde gözaltına alınmış ve dört gün sonra adli kontrol şartıyla serbest bırakılmışlardı. Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından hazırlanan iddia-namede ise, gazetecilerin “halkı kin ve düşmanlığa teşvik” ile “örgüt propagandası” suçlarından hapis cezasıyla cezalandırılmaları talep edilmişti.11

• Özgür Gazeteciler İnisiyatifi’nin, gazetecilere yönelik baskı ve hak ihlalleriyle ilgili hazırladığı Ağustos ayı raporunda dört gazetecinin tutuklandığı bildirildi. Haklarında dava açılmış sekiz gazeteciden ise ikisine altışar ay hapis cezası verildiği belirtildi.12

• Batı Şeria - Ramallah’ta, Filistinlilere yönelik müdahaleyi takip eden ve aralarında AA foto muhabirinin de bulunduğu üç basın mensubu, İsrail askerleri tarafından açılan ateş sonucu plastik mermiyle yaralandı. AA foto muhabiri İsam Rimavi, AFP muhabirleri Abbas Mumini ve İngiliz vatandaşı Joe Dyke’in sağlık durumlarının iyi olduğu belirtildi.13

• dokuz8HABER Haber Koordinatörü Kemal Yavuzel, Twitter’dan yaptığı bir paylaşım-la, eski Çevre ve Şehircilik Bakanı Erdoğan Bayraktar’ın kendisine açtığı davada 10 ay hapis cezası aldığını duyurdu.14 Eski bakan Bayraktar’ın şikayeti üzerine açılan davada, Yavuzel’e İstanbul Anadolu 68. Asliye Ceza Mahkemesi’nce “özel hayatın gizliliğini ihlal” gerekçesiyle ceza verildiği öğrenildi. Bayraktar, Yavuzel ve eski CHP Milletvekili Barış Yarkadaş’ı 17-25 Aralık yolsuzluk operasyonları sırasında ortaya çıkan dinleme tapelerini yayınladıkları gerek-çesiyle şikayet etmişti. Yarkadaş’ın o dönem milletvekili olması nedeniyle dosyası ayrılmıştı. Yavuzel konuya ilişkin “Polis fezlekesi olması dolayısıyla o dönem resmiyet taşıyan tapeleri biz de kamuoyunu bilgilendirme adına yayınlamıştık. Gazetecilerin ‘kandırılma’ kotası olmadı-ğı için bir dönem resmiyeti olan belge sonrasında özel yaşamın gizliliğini ihlal eden bir belgeye dönüşüverdi. Bu hapis cezası hükmün açıklanması geri bırakıldığı için beş yıl boyunca boynu-mun üzerinde Demokles’in Kılıcı gibi sallanacak. Artık cezaevi ile aramda bir at kılı mesafe var” diye konuştu.15

• AİHM, Özgür Gündem muhabiri 19 yaşındaki Nazım Babaoğlu’nun Şanlıurfa-Siverek’te gözaltında kaybolduğu iddiasını anlatan “Kayıpsın Diyorlar” kitabı aleyhine açılan dava nedeniyle Türkiye’yi “ifade özgürlüğünü ihlal etme” gerekçesiyle tazminat ödemeye mahkum etti. Yazar Ali Aydın’ın hazırladığı kitabı 2004’te yayımlayan Aram Yayıncılık o dö-nemki sahibi Fatih Taş aleyhine dava açılmıştı. İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesi, 20 Ekim 2015’te “devletin aşağılanması” suçlamasıyla Taş’a altı ay hapis cezası vermiş ve bu ceza 1650 TL’ye çevrilmişti. Şimdi AİHM ise, Türkiye’nin Taş aleyhine verilmiş bu yargı kararı nedeniy-le yayıncıya 2.500 Euro manevi tazminat ödemesine karar verdi.16

5 Eylül 2018 • İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi, Evrensel yazarı, yayıncı Ragıp Zarakolu hakkında

2011 yılında yaptığı bir konuşma nedeniyle “terör örgütüne yardım ve yataklık” gerekçesiyle açılan davada kırmızı bülten kararı aldı. Zarakolu ise, Evrensel’e ilettiği mektupta, hakkında

11 https://www.evrensel.net/haber/360568/gazeteci-sibel-hurtasin-oglunun-fotografi-suc-unsuru-oldu 12 http://www.dusun-think.net/?s=haberler&id=9158 13 https://www.sabah.com.tr/gundem/2018/09/05/israil-askerleri-aa-ve-afp-muhabirlerini-yaraladi 14 https://twitter.com/kemalyavuzel/status/1036610555472236544 15 http://www.dokuz8haber.net/dokuz8/gazeteci-kemal-yavuzele-hapis-cezasi-artik-cezaevi-ile-aramda-bir-at-kili-mesafe-var/ 16 https://bianet.org/bianet/insan-haklari/200470-turkiye-gozaltinda-kaybi-anlatan-kitaba-cezadan-aihm-de-mahkum


9

kırmızı bülten çıkarılması ile iade talebini “taciz” olarak değerlendirerek, “Anlaşılan insan hak-larına, azınlık haklarına, ifade özgürlüğüne sahip çıkmaya devam etmem, barışı savunmam, dü-şüncelerimi açıklamam ve yazdıklarım yine birilerini rahatsız etti. Rahatsız olsunlar. Yola de-vam!” dedi. Zarakolu, aynı davada 2011 yılının Ekim ayında tutuklanmış, 2012 yılının Nisan ayında ise serbest bırakıldıktan sonra İsveç’e yerleşmişti.17

• Mardin’in Kızıltepe ilçesinde yayın yapan ve KHK ile kapatılan Radyo Rengin’in tu-tuklu çalışanı Metin Duran’ın, yüzde 93 engelli olmasına rağmen Adli Tıp Kurumu’ndan yeni-den rapor alması kararı verildiği kaydedildi. Duran’ın, Ankara Sincan Cezaevi’nde 30 Mart’tan beri tutuklu olarak kardeşi refakatinde kalabildiği belirtildi. Duran’ın, daha önce Adli Tıp Ku-rumu’nda muayene olmasına karşın yıl sonuna kadar herhangi bir Pazartesi veya Çarşamba gü-nü tekrar muayeneye götürülmesinin beklendiği bildirildi. Konuya ilişkin HDP Kocaeli Millet-vekili ve TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu Üyesi Ömer Faruk Gergerlioğlu, sav-cıyla görüştüğünü ve Duran’ın bir hafta sonra muayeneye götürüleceğini açıkladı. Gergerlioğlu, “İşkenceye varan bu tutumun bir an önce son bulması için” çağrıda bulundu.18

• Artı TV Ankara Temsilcisi Sibel Hürtaş ve MA muhabiri Hayri Demir, haberleri ve sosyal medya paylaşımları nedeniyle hapis istemiyle yargılandıkları dava için gazetecilik mes-leğini icra ettiklerini ve neyle suçlandıklarını bilmediklerini söyledi. Demir, duruşma öncesin-deki açıklamasında, Afrin Operasyonu hakkında attığı beş tweet yüzünden hakkında hapis ce-zası istendiğini belirtti. Afrin Operasyonu sırasında yaptığı röportajların ve sosyal medya duyu-rularının suç unsuru olarak değerlendirdiğini belirten Hürtaş da, “Savcılık eski AKP milletveki-li ve HDP milletvekili ile yaptığım röportajları sadece suç unsuru olarak görmüş ve bu yüzden yargılanmamı istemiştir. Bize, gazetecilere şöyle demiştir: ‘sadece bunların haberini yapabilir-siniz’. Gazetecilik meslek ahlakı ve etik ilkeleri kapsamında bir olayın tüm tarafları ile görüş-tüğüm için yargılanmamı istemiştir. Bu yüzden bu dava tam olarak da gazeteciliğin yargılandı-ğı bir davadır. Savunmamız da bu yüzden bir cümleden ibaret olacaktır. Gazetecilik suç değil-dir” dedi.19

• Yeni Demokrasi20 çalışanlarının İstanbul’daki evlerine operasyon düzenlendiği öğre-nildi. Evlerde yapılan aramalarda, bazı materyallere el konulduğu kaydedilirken; soruşturma dosyasında ise “gizlilik” kararı olduğu öne sürüldü.21

• KHK ile kapatılan Azadi TV çalışanı Gülistan Korban’ın, Diyarbakır’daki evine dü-zenlenen polis operasyonunda, Korban’ın babası gözaltına alındı. Twitter hesabından olayı du-yuran Korban, daha sonra babasının serbest bırakıldığını yazdı.22 Azadi TV, 2017 yılında çıkar-tılan bir KHK ile kapatılmıştı. Korban, daha sonra 1 Haber Var Platformu’nda da çalışmalarını sürdürmüştü.23

• Gazete Duvar yazarı ve Avukat Tuba Torun hakkında, İstanbul Anadolu Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından “T.C. hükümetini, yargı organlarını, askeri ve emniyet teşkilatını alenen aşağılama” suçlamasıyla soruşturma başlatıldı. Torun’un, Afrin operasyonu, “Çocuklar ölme-sin” dediği için ceza alan Ayşe Öğretmen, Kadıköy’de liselilerin yaptığı eyleme yönelik polis şiddeti ve Diyarbakır’da 2017’de yapılan Newroz kutlamalarında öldürülen Kemal Kurkut’la ilgili sosyal medya paylaşımları ile Toplum Sol ve Gazete Duvar’daki iki yazısının soruşturma-

17 https://www.evrensel.net/haber/360649/gazeteci-yazar-ragip-zarakolu-hakkinda-kirmizi-bulten-karari-alindi 18 https://www.evrensel.net/haber/360621/gazeteci-duran-tekrar-muayeneye-cagirildi 19 https://www.evrensel.net/haber/360681/10ar-yilla-yargilanan-hurtas-ve-demir-gazetecilik-yargilaniyor 20 http://www.yenidemokrasi2.net/ 21 http://sendika62.org/2018/09/yeni-demokrasi-gazetesi-calisanlarinin-evlerine-polis-baskini-508779/ 22 https://twitter.com/gulistankorban 23 http://www.yenidemokrasi2.net/1-haber-var-platformu-calisani-gulistan-korbanin-evi-basildi.html


10

ya gerekçe gösterildiği bildirildi.24 • Demirören Medya Grubu’na devredilen CNNTürk yönetimi, “Ne Oluyor?” programı-

nın yapımcısı ve sunucusu Şirin Payzın’ın görevine son verdi. Payzın’ın, İstanbul’daki Demirö-ren Medya Center’daki odasını boşalttığı ve çalışma arkadaşlarıyla vedalaştığı belirtildi.25 Ha-ziran 2018’de de Şirin Payzın’ın işine son verildiği iddiası gündeme gelmiş ancak doğrulan-mamıştı.26

6 Eylül 2018 • Evrensel Genel Yayın Yönetmeni Fatih Polat’a, “süreli yayınlarda kimliğin açıklan-

ması” gerekçesiyle yargılandığı davada 10 bin lira para cezası verildi. Polat, 2012 yılında “Lise öğrencisine ders ortasında gözaltı” başlıklı haberde, “18 yaşından küçük suç failinin kimliğini açıklayacak ve tanınmasına yol açacak şekilde yayın yapması” gerekçesiyle yargılanmıştı. İs-tanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesi’nin, daha önce 24 Mayıs 2013’te Polat aleyhine aldığı kara-rını yinelediği bildirildi.27

• Afrin harekatına ilişkin haber ve sosyal medya paylaşımları nedeniyle tutuksuz yargı-lanan Artı TV Ankara Temsilcisi Sibel Hürtaş ve MA muhabiri Hayri Demir’in yurt dışı yasak-larının devamına karar verildi. Ancak gazeteciler hakkındaki adli kontrol şartı kapsamında imza verme yükümlülükleri kaldırıldı. Ankara 15. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülen davada, aynı suçtan dokuz aydır cezaevinde olan Özgürlükçü Demokrasi çalışanı Barış Ceylan ise yurt dışı yasağı konularak tahliye edildi. Dava 22 Kasım’a ertelendi.28

7 Eylül 2018 • Ciner Medya Grubu bünyesindeki farklı birimlerde işten çıkarmalar yapıldı. Blo-

omberg HT’de aralarında editör Reşat Berinsu ile internet sitesinde görev yapan Gökçen Tun-cer’in de bulunduğu teknik ekip, montaj ve magazin servislerinde çalışan 19 kişi işten çıkarıldı. Ayrıca ekran yüzlerinden Arzu Maliki’nin de kadrolu personel statüsünden çıkarıldığı ve bun-dan sonra telifli olarak program yapmaya devam edeceği bildirildi. Show TV’de sorumlu müdür Sedef Şenkal, kameraman Gökhan Aktaş, ve muhabir Cansu Varol, Habertürk TV’de İstihbarat Şefi Selahattin Günday, kameramanlar Kıvanç Tunçbaş ve Murat Çimen ile Habertürk.com’da spor editörü Cüneyt Haydaroğlu ve magazin muhabiri Arif Hür işten çıkarılan isimler arasında yer aldı.29

• “Uyanış” filmi yönetmeni ve “Reis” filminin yapımcısı Ali Avcı’ya, “FETÖ silahlı te-rör örgütüne üye olmak” suçundan altı yıl üç ay hapis cezası verildi. İstanbul 36. Ağır Ceza Mahkemesi, Avcı’nın kaçma ihtimali bulunması gerekçesiyle tutukluluk halinin devamına da karar verdi.30 Karar öncesindeki savunmasında beraatını isteyen Avcı ise, “Eğer terör propa-gandası yapmak isteseydim, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın dua ettiği sahne yerine kaçış planı yapmasına ilişkin bir sahne çekerdim” diye konuştu.31 Avcı’nın darbe girişimini anlatan “Uya-nış” filmi, Cumhurbaşkanı Erdoğan ve ailesinin kafasına silah dayalı görüntüler nedeniyle tepki görmüş ve ardından Avcı hakkında dava açılmıştı.32

8 Eylül 2018

24 http://www.dusun-think.net/?s=haberler&id=9163 25 https://tr.sputniknews.com/turkiye/201809051035054542-sirin-payzin-cnn-turk/ 26 https://www.yeniakit.com.tr/haber/sirin-payzinin-cnn-turkteki-gorevine-son-verildi-480016.html 27 https://www.evrensel.net/haber/360736/genel-yayin-yonetmenimiz-fatih-polata-10-bin-tl-para-cezasi-verildi 28 https://www.evrensel.net/haber/360759/gazetecilerin-yargilandigi-ilk-durusmada-tahliye 29 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/1076190/Bloomberg_HT_de_19_gazeteci_isten_cikartildi.html 30 https://www.aa.com.tr/tr/15-temmuz-darbe-girisimi/uyanis-filminin-yonetmeni-ali-avciya-fetoden-6-yil-hapis/1248549 31 https://www.reuters.com/article/us-turkey-erdogan-film/turkey-jails-filmmaker-for-movie-portraying-execution-of-erdogan-idUSKCN1LN1CP 32 https://www.ntv.com.tr/turkiye/uyanis-filminin-yonetmenine-15-yil-hapis-istemi,8ZY0bSpt1EOYGQeX3MES2w


11

• Cumhuriyet Vakfı Yönetim Kurulu Başkanlığı’na Alev Coşkun’un seçilmesi üzerine Genel Yayın Yönetmenliği’ne Murat Sabuncu’nun yerine Haber Koordinatörü görevindeki Aykut Küçükkaya getirildi. Yazı İşleri Müdürleri Bülent Özdoğan ve Faruk Eren de görevle-rinden alındı. Karikatürist Musa Kart, köşe yazarları Özgür Mumcu, Tayfun Atay ve Bağış Er-ten istifa kararları aldı. İcra Kurulu Başkanı Akın Atalay ve yazar Aydın Ergin’in de görevi bı-rakacağı ifade edildi. Keza köşe yazarı Aslı Aydıntaşbaş, Twitter hesabından gazeteye veda et-tiğini duyurdu. Görevinden alınan Sabuncu’nun “Karanlığa karşı yaşasın Cumhuriyet” başlıklı veda yazısının yayınlanmaması yanı sıra Prof. Dr. Ahmet İnsel’in yazısının yayınlanmadığı da bildirildi. Gazetenin Cumartesi eki yayın yönetmeni Zeynep Miraç Özkartal Taner de istifa ederek, Twitter’dan “Cumhuriyet gazetesindeki yönetim değişikliği sonucunda 'gördüğüm lü-zum üzerine' Cumartesi eki yayın yönetmenliği görevimden ayrıldım” paylaşımında bulundu.33

9 Eylül 2018 • Cumhuriyet Davası’nda bir dönem tutuklu yargılanan gazeteci kökenli HDP İstanbul

Milletvekili Ahmet Şık, Cumhuriyet Vakfı’ndaki değişikliğin ardından “Devleti yağmalayıp, ülkeyi talan edenlerle birbirlerinden farkları yok. Çünkü haysiyet, alçakların erişemeyeceği yüksekliktedir” dedi. Şık, Twitter hesabından yaptığı açıklamada, bir dönem muhabiri olduğu Cumhuriyet’te yaşananlara tepkisini paylaştı.34

• Cumhuriyet’in Ankara Temsilcisi Erdem Gül, yeni yönetim tarafından iletilen faks mesajı ile görevinden alındı. Gül’ün yerine savunma muhabirliği yapan Sertaç Eş’in getirildiği bildirildi. Gül, yaklaşık dört yıldır temsilcilik görevini yürütüyordu.35 Gül ise, DW Türkçe’ye görevden alındığının kendisine duyurulma yönteminin antidemokratik olduğunu dile getirerek, “Beni bu şekilde görevden almalarının gazeteciliğe müdahale olduğunu düşünüyorum. Ben ga-zeteciyim, gazeteciler görevden faksla alınmaz” dedi.36 Öte yandan gazeteden ayrıldığını duyu-ran Çiğdem Toker, Musa Kart, Aydın Engin, Hakan Kara, Melis Alphan, Ahmet Tulgar, Güray Öz, Bağış Erten, Tayfun Atay, Kemal Can, Bülent Mumay, Ceyda Karan, Mirgün Cabas, Mahir Ünsal Eriş, Zeynep Miraç Özkartal Taner ve Barbaros Şansal ile birlikte istifa edenlerin sayısı-nın 21’e yükseldiği belirtildi.37

10 Eylül 2018 • Odatv Haber Müdürü Barış Terkoğlu, aleyhine “hakaret” suçundan yürütülen bir da-

vada ifadesinin alınması için hakkında yakalama kararı çıkarılmış olduğundan gözaltına alındı. Terkoğlu’nun önce personel eksikliği nedeniyle karakolda tutulmak istendiği ancak ardından İstanbul Anadolu 10.Asliye Mahkemesi’ne sevk edildiği öğrenildi. Terkoğlu, ifadesini verdik-ten sonra serbest bırakıldı.38 Terkoğlu, konuya ilişkin açıklamasında, “Benim hakkımda şika-yetçi olan CHP’li Beşiktaş Belediyesi eski başkan yardımcısı. Ben daha önce o belediyedeki yolsuzluk dosyalarını haberleştirmiştim. Bu da onlardan bir tanesiydi. Nitekim hem şikayetçisi hem olayı raporlaştıran da aynı partinin üyeleriydi. Dava dosyası devam ederken hakkımda ya-kalama kararı çıkarılmış oldu. Benim hakkımda yapılan suç duyurusunun ana dayanağı rüşvet olduğunu söylemem nedeniyle hakaretti ama aslında bence hem benim yazdığım belgelerle hem de sonrasındaki gelişmelerle doğrulanmış oldu” diye konuştu.39

• ETHA editörü Semiha Şahin ve muhabiri Pınar Gayıp’ın tahliye talepleri, İstanbul 23.

33 https://www.birgun.net/haber-detay/yonetim-degisikliginden-sonra-cumhuriyet-te-gorevden-alma-ve-istifalar-suruyor-229778.html 34 https://twitter.com/sahmetsahmet 35 https://t24.com.tr/haber/erdem-gul-cumhuriyet-ankara-temsilciligi-gorevinden-faks-mesajiyla-alindi,696642 36 https://www.dw.com/tr/cumhuriyet-gazetesinde-istifa-dalgas%C4%B1/a-45441259 37 http://t24.com.tr/haber/cumhuriyet-gazetesinde-istifalar-devam-ediyor-ayrilanlarin-sayisi-21e-ulasti,696119 38 https://odatv.com/baris-terkogluna-skandal-gozalti-karari-10091847.html 39 https://www.sozcu.com.tr/2018/gundem/baris-terkoglu-gozaltina-alindi-2618822/


12

Ağır Ceza Mahkemesi’nce reddedildi. Dava 5 Aralık’a ertelendi. “Terör örgütü üyesi olmak ve propagandası yapmak” iddiasıyla altı aydır tutuklu bulunanlardan Şahin, “Halkın haber alma özgürlüğü evrensel bir normdur. Haberlerimiz delil olarak öne sürülüyor. Dava hukuk davası olmaktan çıkıyor. Siyasi bir dava. Bu hafta 84 gazeteci bu salonlarda yargılanacak” diye konuş-tu. Gayıp ise, “Her gün çocukların, kadınların, LGBTİ’lerin sömürüldüğü, katledildiği, işinden edilenlerin, ırkçılığa karşı kardeşlik, savaşa karşı barış dedikleri için bedel ödetilenlerin ferya-dının yükseldiği bir ülkede bunları yazmak, haberleştirmek, gazeteciliğin gereğini yapmak suç-sa bu suçu defalarca işlediğimi açıkça ifade ediyorum” dedi.40

11 Eylül 2018 • Gazeteci ve yazar Özgür Mumcu, Twitter hesabından yaptığı bir paylaşımla artık

Cumhuriyet’te köşe yazısı yazmayacağını duyurdu. Mumcu, “Bir süredir yazmakta olduğum roman ve akademik çalışmalar sebebiyle köşe yazmaya ara vermek istiyordum. Bu düşüncemi hayata geçiriyorum. Demokrasi mücadelesine katkısını sürdüreceğine inancımı ve umudumu kaybetmediğim Cumhuriyet’i, hep olduğu gibi her gün almaya devam edeceğim” dedi.41

• Avusturyalı gazeteci Max Zirngast ve iki Türk vatandaş, Ankara’da terörle mücadele ekipleri tarafından gözaltına alındı.42 Zirngast’ın çalıştığı re:volt isimi derginin Twitter hesa-bından gözaltı olayı doğrulandı ve “Türkiye bütün karşıt sesleri bastırmaya çalışıyor, başara-mayacak!” paylaşımı yapıldı.43 CNN’e konuşan Avusturya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Thomas Schnoell, “Elçiliğimiz Türk yetkililerle temas halinde” açıklamasını yaptı. Zirngast’ın katkıda bulunduğu The Jacobin isimli başka bir dergi ise, söz konusu durumu “demokratik hakların korkunç tenzili” şeklinde değerlendirdi.44 Hükümet Sözcüsü Peter Launsky-Tieffenthal, Twitter hesabından yaptığı açıklamada, “Avusturya hükümeti olarak Türkiye'yi ya gözaltının gerekçe-lerinin açıklamaya ya da gazeteciyi derhal serbest bırakmaya davet ediyoruz” dedi.45 RSF Avusturya Şubesi, Zirngast’ın derhal serbest bırakılmasını talep ederek, ‘Muhalif siyasi görüş-ler tutuklama ve sindirme için gerekçe oluşturamaz ki bu Türkiye'de giderek daha fazla oluyor” açıklamasında bulundu.46 re:volt dergisi, Zirngast ile ilgili olarak “Uzun yıllardır Türkiye'de yaşayan yazarımız özgürlük ve demokrasi için mücadele eden tutkulu solcu bir aktivisttir” ifa-delerini kullandı. Almanca yayımlanan sol eğilimli re:volt dergisinin verdiği bilgilere göre, ga-zeteci Zirngast, son dönemde PKK ile ilgili haberlere imza attı.47

• TGC, İstanbul Basın Müzesi’nde gazetelerin dövize bağlı olarak ağırlaşan kâğıt soru-nunu ele alan bir toplantı düzenledi. Toplantıya ulusal ve yerel basının temsilcileri katıldı. Hür-riyet’ten Vahap Muyar, Milliyet’ten Mete Belovacıklı, Cumhuriyet’ten Olcay Büyüktaş, Leman Dergisi’nden Zafer Aknar, Gölcük Haber’den Nurettin Şenemre, Birgün’den İbrahim Aydın gibi gazete temsilcilerinin katıldığı toplantıda, önerilerin raporlaştırılarak Cumhurbaşkanlığı’na sunulacağı öğrenildi.48

• Cumhuriyet köşe yazarı Kadri Gürsel, Twitter hesabından istifa ettiğini duyurdu. Gür-sel, “Cumhuriyet Vakfı yönetiminde geçen cuma meydana gelen değişikliği izleyen haftanın ilk iş gününde gazeteye gönderdiğim istifa dilekçemin bugün alındığı, personel müdürlüğü tarafın-dan teyit edildi” mesajını paylaştı. Gürsel ile birlikte Cumhuriyet’ten ayrılanların sayısının

40http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/1079092/Hukuk_dersi___Gazetecilik_sucsa_defalarca_isledik_.html 41 https://twitter.com/ozgurmumcu/status/1039449742978244608 42 https://www.dw.com/tr/avusturyalı-gazeteci-türkiyede-gözaltına-alındı/a-45450441 43 https://twitter.com/re_voltmag/status/1039473727640100865 44 https://edition.cnn.com/2018/09/11/europe/max-zirngast-journalist-turkey-arrested-intl/index.html 45 https://www.bbc.com/turkce/haberler-turkiye-45492786 46 https://www.dw.com/tr/avusturyal%C4%B1-gazeteci-t%C3%BCrkiyede-g%C3%B6zalt%C4%B1na-al%C4%B1nd%C4%B1/a-45450441 47 https://www.reuters.com/article/us-austria-turkey-arrest/austrian-journalist-and-activist-arrested-in-turkey-employer-says-idUSKCN1LR259 48 https://www.evrensel.net/haber/361158/tgcden-kagit-sorunu-icin-medya-zirvesi


13

26’ya yükseldiği bildirildi. Bülent Özdoğan, Faruk Eren, Murat Sabuncu, Binnaz Saktanber, Metin Celal, Ahmet İnsel, Bülent Şık, Müjde Yazıcı Ergin gibi isimler ayrılmıştı.49

12 Eylül 2018 • Cumhuriyet köşe yazarı Metin Celal, “7 Mart 1924 Ruhu’na dönerken” başlıklı yazı-

sıyla gazeteden istifa ettiğini duyurdu. Celal, yeni yönetime ilişkin “Çok büyük bir öfke birikti-rilmiş. Garipsedim, üzüldüm” değerlendirmesinde bulundu. Celal, “Türkiye 2023’e giderken Cumhuriyet, yeni yönetimi, yazarları ve çalışanlarıyla 7 Mart 1924 Ruhu’na ulaşmaya çalışa-cak. Ben de artık yazmasam da okumaya devam edeceğim. Hoşça kalın!” ifadelerini paylaştı.50

• Türk Hava Yolları’nın (THY) dağıtım şirketine aktardığı bilgiye göre, uçakta yolcula-ra ücretsiz olarak dağıtılan gazeteler arasından Cumhuriyet’in çıkarıldığı bildirildi. THY’nin geçmiş dönemlerde benzer bir karara imza attığı ancak tepkiler üzerine Cumhuriyet’i yeniden dağıtmaya başladığı belirtildi.51

• ATV’nin yayınladığı “Ölümlü Dünya” isimli filminde geçen “Dolar olmuş 4 lira” rep-liğini kestiği bildirildi. Durumu fark eden izleyiciler, Twitter mecrasında ATV’ye tepki göstere-rek, #ÖlümlüDünya etiketini kısa sürede “Trend Topic” listesinin ilk sırasına yükseltti.52

• MA muhabiri Seda Taşkın’ın “örgüt üyesi olma ve örgüt propagandası yapma” gerek-çesiyle yargılandığı davada tutukluluk halinin devamına karar verildi. Muş 2. Ağır Ceza Mah-kemesi, dosyadaki eksikliklerin giderilmesi için davayı 10 Aralık’a ertelenmesine karar verdiği bildirildi. İsmini vermek istemeyen bir kişi tarafından yapılan ihbar gerekçesiyle soruşturmanın başlatıldığını söyleyen Taşkın’ın avukatı, “İhbar maili [email protected] uzantılıdır. İsmini ver-mek istemeyen kişi ihbar maili atmamıştır. Emniyet’in maili söz konusu. Bu tamamen hukuk-suzdur. Usule aykırı bir soruşturma” dedi. Taşkın ise, kültür sanat haberlerini takip ettiğini an-cak sosyal medyada politik paylaşımlarının suç unsuru olarak değerlendirildiğini söyledi.53

• KHK ile kapatılan Özgürlükçü Demokrasi’nin altısı tutuklu 14 çalışanı aleyhindeki davada, Pınar Tarlak’ın yurt dışı yasağı koşuluyla tahliyesine karar verildi. Ancak diğer gazete-cilerin tutukluluk halinin devamına hükmedildi. İstanbul 23. Ağır Ceza Mahkemesi’nin bir son-raki duruşmayı 6 Aralık’a ertelediği belirtildi.54

• Dövizdeki artış sonrası başlayan kâğıt krizi nedeniyle, Arka Kapak Dergisi yayın ha-yatını sonlandırdığını duyurdu. Dergiden yapılan açıklamada, “İçinde bulunduğumuz ekonomik şartlar sebebiyle 36. sayımızdan sonra yayın hayatında olamayacağımızı üzülerek belirtmek is-tiyoruz” denildi.55

13 Eylül 2018 • Evrensel’in eski sorumlu yazı işleri müdürü Vural Nasuhbeyoğlu ile eski imtiyaz sahi-

bi Arif Koşar’a, “Cumhurbaşkanı’na hakaret” gerekçesiyle yargılandıkları davada, yedişer bin lira para cezası verildi. İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesi’ndeki davada, Nasuhbeyoğlu ve Koşar’ın bir yıl iki aylık hapis cezasının 11 ay 20 güne düşürülerek, paraya çevrildiği belirtildi. Öte yandan “kişiler arasındaki haberleşmenin gizliliğini alenen ifşa etme” gerekçesiyle yargıla-nan Evrensel Genel Yayın Yönetmeni Fatih Polat’ın, davası 6 Aralık’a ertelendi.56

• Enerji ve Tabii Kaynaklar Eski Bakanı Berat Albayrak’ın Redhack isimli hacker grubu

49 http://t24.com.tr/haber/kadri-gursel-de-istifa-etti-cumhuriyetten-ayrilanlarin-sayisi-24e-ulasti,697550 50 https://t24.com.tr/haber/metin-celal-de-cumhuriyetteki-yazilarina-son-verdi,698279 51 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/1081039/THY__Cumhuriyet_almiyor.html 52 https://tr.sputniknews.com/turkiye/201809121035154440-atv-olumlu-dunya-sansur-dolar/ 53 http://www.diken.com.tr/gazeteci-seda-taskinin-tutukluluk-haline-devam-karari/ 54 http://gazetekarinca.com/2018/09/ozgurlukcu-demokrasi-davasi-tutuklu-gazete-calisanlarindan-sadece-birine-tahliye/ 55 https://www.dadakitap.com/arka-kapak-okurlarina-veda-ediyor/ 56 https://www.evrensel.net/haber/361308/evrensele-cumhurbaskanina-hakaret-suclamasiyla-14-bin-lira-ceza


14

tarafından ele geçirilen e-postalarını haberleştiren altı gazeteci aleyhindeki dava, 8 Ocak’a erte-lendi. İstanbul 29. Ağır Ceza Mahkemesi, duruşmaya mazeretsiz olarak gelmeyen ve hakların-da vareste tutulma kararı bulunmayan Ömer Çelik ve Metin Yoksu’nun bir sonraki duruşmaya zorla getirilmelerine karar verdi. Gazeteciler Derya Okatan, Eray Sargın, Çelik ve Yoksu “ör-güt propagandası yapma ve bilişim sistemini engelleme, bozma, verileri yok etme veya değiş-tirme” gerekçeleriyle yargılanırken; Tunca Öğreten “örgüte üye olmamakla birlikte örgüt adına faaliyette bulunma” ve Mahir Kanaat ise “örgüt üyeliği” ile suçlanıyor.57

14 Eylül 2018 • Hürriyet, köşe yazarı Taha Akyol’un yazılarına son verdi. Hürriyet Genel Yayın Yö-

netmeni Vahap Munyar’ın, Akyol’a gerekçe olarak “Demirören ailesinin kararı” dediği bildi-rildi. Akyol, 2011 yılından bu yana Hürriyet’te köşe yazarlığı yanı sıra CNNTürk’te genel mü-dürlük görevlerinde bulunmuş ve son olarak yayından kaldırılan “Eğrisi Doğrusu” isimli prog-ramı sunuyordu. Akyol, “Veda yazısı” başlığıyla “Yazarlıkta en zor olan, veda yazısı yazmak-tır. Hele de yıllarca birlikte olduğu okurlara, yıllarca çalıştığı kurumlara veda etmek daha bir zordur. Bugün bu zor vedayı yapıyorum. Değerli okurlarıma ve çalışma arkadaşlarıma yürekten teşekkür ediyorum. En iyi dileklerimle, saygılarımla” ifadelerine yer verdi.58

• Gazeteci – yazar Mehmet Yakup Yılmaz’ın yaklaşık 13 yıldır köşe yazarlığı yaptığı Hürriyet’teki görevine veda ettiği bildirildi. Posta ve Fanatik’in yanı sıra kapatılan Radikal’in de kurucusu olan Yılmaz’ın, yönetime Eylül ayı sonunda gazeteden ayrılacağını ilettiği ancak Demirören Grubu’nun ay sonunu beklemeye gerek görmemesi üzerine Yılmaz’ın yazılarına son verdiği belirtildi.59

• Gazeteci Fatih Portakal hakkında tiyatrocu Barış Atay’ın “Sadece Diktatör” isimli oyunun yasaklanmasına ilişkin attığı tweet nedeniyle İstanbul Anadolu Cumhuriyet Başsavcılı-ğı tarafından “Cumhurbaşkanı’na hakaret” suçundan soruşturma başlatıldı. Portakal, verdiği ifadesinde, yazdıklarının ifade ve düşünce özgürlüğü kapsamında olduğunu belirtti.60

• Ekonomi gazetesi Dünya’da, bir süredir devam eden ekonomik kriz nedeniyle arala-rında Genel Yayın Yönetmen Yardımcıları İbrahim Ekinci ve Talip Aktaş ile Yayın Koordina-törü Özgür Taşpınar’ın da bulunduğu 40 ismin işine son verildi. Kriz dolayısıyla üç aydır çalı-şanların maaşlarının ödenmediği gazete, son yaşanan dolar kurundaki artış nedeniyle kâğıt fi-yatlarının artmasının ardından sayfa sayısını 24’ten 12’ye düşürdü.61

17 Eylül 2018 • İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi, Karşı’nın eski Genel Yayın Yönetmeni Eren Er-

dem’in dava dosyası ile Karşı’nın sahibi ve 10 çalışanı aleyhine davaların İstanbul 23. Ağır Ceza Mahkemesi’nde birlikte görülmesine karar verdi. Böylece Erdem hakkında FETÖ’nün 17-25 Aralık darbe girişiminde yasa dışı ses kayıtlarını servis ettiği gerekçesiyle İstanbul 35. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılmış davada ilk duruşma gerçekleşmeyecek.62

18 Eylül 2018 • Halkın Nabzı Genel Yayın Yönetmeni İshak Karakaş’ında aralarında bulunduğu dokuz

kişinin “örgüt propagandası” gerekçesiyle yargılandıkları davada, adli kontrol şartı kaldırıldı ve dava 20 Kasım’a ertelendi. Afrin operasyonuna ilişkin sosyal medya hesaplarından yaptıkları

57 https://www.evrensel.net/haber/361306/gazetecilerin-yargilandigi-redhack-davasi-8-ocaka-ertelendi 58 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/1082354/Taha_Akyol_dan_5_cumlelik_veda_yazisi.html 59http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/1082913/Hurriyet_te_Mehmet_Y._Yilmaz_in_da_kosesi_kapandi.html 60 http://www.hurriyet.com.tr/gundem/fatih-portakala-cumhurbaskanina-hakaret-sucundan-sorusturma-40955024 61 http://www.medyaradar.com/dunya-gazetesinde-tenkisat-depremi-3u-ust-duzey-40-isimle-yollar-ayrildi-medyaradar-ozel-haberi-1320119 62http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/1085707/Davalar_birlestirildi__Eren_Erdem__Karsi_gazetesi_calisanlari_ile_birlikte_yargilanacak.html


15

paylaşımlar nedeniyle 26 Ocak’ta söz konusu dokuz kişi tutuklanmıştı. İstanbul 28. Ağır Ceza Mahkemesi, davanın Mayıs ayında yapılan ilk duruşmasında tüm sanıkları tahliye etmiş ancak adli kontrol tedbirlerinin uygulanmasına karar vermişti.63

• Avusturyalı gazeteci Max Zirngast hakkında Toplumsal Özgürlük Parti girişimi çalış-maları ve üç kişiyle birlikte “Yasadışı TKP Kıvılcım örgütü üyeliği” şüphesiyle ikinci kez dört günlük ek gözaltı süresi verildi.64 Pakistan Basın Vakfı (PPF), Zirngast’ın gözaltında tutulma-sını Cumhurbaşkanı Erdoğan’a gönderdiği bir mektupla kınayarak, “Demokratik haklara yapı-lan bu müdahaleden endişe duyduklarını bildirdi.65

19 Eylül 2018 • İçişleri Bakanlığı verilerine göre, 24 Nisan - 30 Ekim 2018 tarihleri arasında 28,500

sosyal medya hesabının askıya alındığı ve bu hesaplarla bağlantılı terör propagandası yaptıkları iddia edilen 2000 kişinin gözaltına alındığı bildirildi.66

• Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından yürütülen FETÖ/PDY’ye yönelik soruş-turma kapsamında, Kırıkkale’de ikamet eden gazeteci K.Y. “mahrem imam olduğu” iddiasıyla gözaltına alındı.67

21 Eylül 2018 • Karşı Genel Yayın Yönetmeni ve CHP eski Milletvekili Eren Erdem’in yargılanacağı

davada ilk duruşma günü 31 Ekim olarak belirlendi. İstanbul 23. Ağır Ceza Mahkemesi, Siliv-ri’de üç gün süreyle davayı görecek. Davada, Erdem’in beraberinde on iki kişi FETÖ soruştur-ması kapsamında yargılanıyor.68

• FETÖ’nün medya yapılanmasına ilişkin yeniden yargılamada İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi’nde istinaf savcısı, darbe girişimini önceden bildikleri gerekçesi ile “anayasayı ih-lal” suçundan ağır müebbet hapis cezasına çarptırılan gazeteciler Ahmet Altan, Mehmet Altan ve Nazlı Ilıcak’ın aralarında bulunduğu altı sanığın cezasının onanmasını istedi. Ilıcak, savun-masında “Bunlar sinsi bir örgüt. Güler yüz, güzel okullar, fakir fukaraya yardım eden dini yapı beni cezbetti. Benim bu sinsi ilerlemeleri bilmeme imkan yok ve aldandığımı bugün itiraf edi-yorum. Ben 74 yaşındayım, 42 yıllık gazeteciyim. Cumhuriyet tarihinde 74 yaşında 2 yıl ceza-evinde yatan yok. Eğer beni beraat ettirmeyi düşünmüyorsanız tahliye edin. Ben kaçamam” di-ye konuştu. Ahmet Altan, aleyhine sunulan iddiaların somut olmadığını savundu. Mehmet Al-tan da, kendileri için müebbet cezası kararı alan İstanbul 26. Ağır Ceza Mahkemesi’nin “Ana-yasa’yı yok saydığını” ileri sürdü. Dava 2 Ekim 2018 gününe ertelendi.69

• Zonguldak - Ankara karayolunda kaçak olarak faaliyet gösteren bir maden ocağındaki ölümü haberleştirmek üzere olay yerine giden İHA muhabirleri Barış Doğan, Sertaç Özdemir, DHA muhabiri Cüneyt Özfidan ve AA muhabirleri saldırıya uğradı. Saldırıya uğrayan muhabir Doğan yaralandı.70 Kaçak maden ocağındaki göçükte işçi Erol Sabah hayatını kaybetmişti.71

• KHK ile kapatılan Hayatın Sesi’nin üç yöneticisi, İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından “terör örgütü propagandası” gerekçesiyle üçer yıl dokuzar ay hapis cezasına mah-kum edildi. Hayatın Sesi’nin eski sahipleri Mustafa Kara ve İsmail Gökhan Bayram ile sorumlu müdürü Gökhan Çetin’in ceza infazları ertelendi. Kararı Amerika’nın Sesi’ne değerlendiren

63 https://www.evrensel.net/haber/361619/gazeteci-ishak-karakasin-durusmasi-20-kasima-ertelendi 64 https://twitter.com/RSF_tr/status/1042096653061312512 65 https://www.pakistanpressfoundation.org/ppf-concerned-over-detention-of-austrian-journalist/ 66 https://www.amerikaninsesi.com/a/abd-disisleri-bakanligi-teror-raporunu-acikladi/4578454.html 67 http://www.iha.com.tr/kirikkale-haberleri/kirikkalede-bir-gazeteci-fetoden-gozaltina-alindi-2110243/ 68 https://www.sabah.com.tr/gundem/2018/09/21/eren-erdem-31-ekimde-hakim-karsisina-cikacak 69 https://www.bbc.com/turkce/haberler-turkiye-45606043 70 http://www.pusulagazetesi.com.tr/maden-kazasini-goruntuleyen-gazeteciler-saldiriya-ugradi-106692-haberler.html 71 http://gazetekarinca.com/2018/09/zonguldakta-ruhsatsiz-maden-ocaginda-gocuk-bir-isci-yasamini-yitirdi/


16

avukat Devrim Avcı, televizyon sahiplerinin kanalın muhalif yayın çizgisi nedeniyle cezalandı-rıldığını öne sürerek, muhalif gazeteciliğe çifte standart uygulandığını savundu.72

• Ankara’da gözaltındaki Avusturyalı gazeteci Max Zirngast’ın, “terör örgütü üyeliği” suçlamasıyla tutuklandığı bildirildi. Avusturyalı gazeteci, savcılık ifadesinde araştırmacı gaze-teci olduğunu belirterek, evinde sol ve sağ ideolojiye ait kitaplar olduğunu ve Toplumsal Öz-gürlük Partisi’nin herhangi bir yasa dışı faaliyetinde yer almadığını söyledi. Zirngast, “Suçlan-dığım örgütü bilmiyorum. Almanca, İngilizce ve Türkçe dilleri arasında çeviri yapıyorum. Evimde bulunan kitapların birçoğu Hikmet Kıvılcımlı’ya aittir. ODTÜ’de okurken Kıvılcımlı hakkında sunum yaptım” dedi. DW Türkçe’ye konuşan UAÖ Türkiye Araştırmacısı Andrew Gardner ise, Zirngast hakkında verilen tutuklama kararının ifade özgürlüğü hakkı ihlali olduğu-nu ve Türkiye'de benzer gerekçelerle verilen çok sayıda tutuklama kararı bulunduğunu söyledi. Gardner, “Bu tarz kararlar karşımıza yasal bir tedbir olmaktan ziyade cezalandırma girişimi olarak çıkıyor” dedi.73

22 Eylül 2018 • Cumhuriyet muhabiri Alican Uludağ hakkında ABD’li rahip Andrew Brunson’la ilgili

haberi nedeniyle “Türkiye Cumhuriyeti devletini ve devletin kurum ve organlarını aşağıladığı” iddiasıyla soruşturma açıldığı bildirildi.74 Uludağ hakkında TCK’nın 301’nci maddesi çerçeve-sinde, “Bir tahliyenin yargısal analizi: Tutan da bırakan da yargı mı, devlet mi?” başlıklı haberi nedeniyle soruşturma başlatıldığı belirtildi.75

24 Eylül 2018 • Kocaeli Astakos Haber gazetesinin sahibi Ergün Demir, oğluna pantolon alamadığı

için intihar ettiği iddia edilen İsmail Devrim’in eşiyle yaptığı görüşmeyi “izin almadan kaydet-me ve yayınlama” gerekçesiyle gözaltına alındı. Demir’in, adliyedeki işlemlerin ardından ser-best bırakıldığı bildirildi. Yayınladığı haber ardından çeşitli suçlamalarla karşılaştığını söyleyen Demir, doğruluğunu belgelemek maksadıyla haber kaynağı eş Hafize Devrim ile yaptığı röpor-tajın ses kaydını haber portalında yayınladığını belirtti. Öte yandan Hafize Devrim’in ise, “muhtar ve gazetecinin evine geldiğini, gazetecinin bilgisi ve rızası dışında ses kaydı aldığını, konuşmasının çarpıtılarak haber yapıldığını, eşinin ölümünün suistimal edildiğini” ifadesi ver-diği belirtildi. Devrim’in, bilgisi ve rızası dışında konuşmasını kayda alan ve yayınlayan gaze-teci Demir’den ve gazeteciye yardımcı olan kişilerden şikayetçi olduğu kaydedildi.76 Öte yan-dan Kocaeli Valiliği’nden yapılan açıklamada, “Körfez ilçemizde yaşanan intihar olayı basında yer almıştır. Söz konusu haberler; ‘intihar sebebi çocuklarına kıyafet alamadığı ve bu sebeple okula alınmadıkları’ şeklinde yayınlanmıştır. Yapılan araştırma ve inceleme sonucunda, bu ha-berlerin gerçeği yansıtmadığı, olay sebebinin psikolojik nedenlere dayandığı anlaşılmıştır. Ha-berlerin kamuoyunu yanlış bilgilendirerek, olumsuz algı oluşturmaya sebep olduğu anlaşılmak-tadır” denildi.77

• CNNTürk’ün ekonomi muhabiri Sinem Yöndem, kanal ile yollarını ayırdığını açıkladı. Yöndem, 2007 yılından beri CNNTürk’te çalışıyordu.78

25 Eylül 2018 • AYM, cumhuriyet.com.tr’nin eski Genel Yayın Yönetmeni Oğuz Güven siteye koydu-

72 https://www.amerikaninsesi.com/a/kapatilan-muhalif-tv-yoneticilerine-mahkumiyet-karari-tum-gazetecilere-gozdagi-mi/4581549.html 73 https://www.dw.com/tr/avusturyal%C4%B1-gazeteci-max-zirngast-t%C3%BCrkiyede-tutukland%C4%B1/a-45595181 74 https://www.evrensel.net/haber/361991/gazeteci-alican-uludaga-rahip-brunson-sorusturmasi 75 https://twitter.com/RSF_tr/status/1043442375031508992 76 http://www.hurriyet.com.tr/yerel-haberler/kocaeli/korfez/babanin-ogluna-pantolon-alamadigi-icin-intihar-40966661 77 https://www.mynet.com/ismail-devrim-neden-intihar-etti-kocaeli-valiligi-nden-aciklama-110104411336 78 https://t24.com.tr/haber/cnn-turkte-bir-ayrilik-daha,708048


17

ğu ve muhabir Miyase İlknur’un yazdığı belediye ve AKP yöneticilerine “uygun fiyatla” daire satıldığı haberine Sakarya 1. Sulh Ceza Hakimliği’nce verilen erişim engeli kararıyla “ifade ve basın özgürlüğünün ihlal edildiğine” hükmetti. AYM, gazetecilere manevi tazminat ödenmesi-ne karar verdi. Söz konusu haber içeriğinin erişim engeli tedbiri uygulanmasını gerektirecek ağırlıkta olmadığını belirten AYM, “söz konusu haberin kamu kaynaklarının kullanımı ile ilgili olduğu ve bilgilendirme değerinin yüksek olduğu” görüşüne yer verdi. 79 İlknur, 16 Mart 2015’te KİPTAŞ’ın Topkapı’da yaptığı “Merkez Evler” sitesindeki dairelerin İstanbul Büyük-şehir Belediyesi ve AKP yöneticilerine uygun fiyatlarla satıldığına ilişkin haber yapmıştı. Ha-berde adı geçen dönemin İstanbul Valisi Hüseyin Avni Coş ise, “haberin gerçeği yansıtmadığı ve kişilik haklarına saldırı niteliğinde olduğu” iddiasıyla internet içeriğine erişimin engellenme-si talebinde bulunmuştu. Sakarya 1. Sulh Ceza Hakimliği’nin erişim engeli kararının ardından Güven ve İlknur, karara itiraz ederek konuyu AYM’ye taşımıştı.80

• İzmir 25. Asliye Ceza Mahkemesi, Cumhurbaşkanı Erdoğan’a hakaret suçlamasıyla tutuksuz yargılanan eski TRT kameramanı Binali Erdoğan’ı 10 ay hapis cezasına çarptırdı. Mahkeme, Erdoğan’ın hükmünün infazını erteleme kararı aldı.81 Erdoğan, “Delillerin toplanıl-maması ve delil karartma ihtimali” gerekçesiyle 20 Ekim 2017’de tutuklanmış ve 32 gün sonra tutuksuz yargılanmak üzere tahliye edilmişti.82

• Hürriyet Daily News Genel Yayın Yönetmeni Murat Yetkin görevinden ayrıldığını açıkladı. Yetkin ayrılma kararını kişisel Twitter hesabından duyurdu.83 Açıklamasında Yetkin, “1 Mayıs 2011'de başladığım Hürriyet Daily News gazetesi Genel Yayın Yönetmenliği göre-vimi, 1 Ekim 2018 itibariyle hem Demirören Grubu’nun hazırlıklarının önünü açmak, hem kendi planlarımı uygulayabilmek için, kendi isteğimle bırakıyorum. Başka zeminlerde görüş-mek üzere...” dedi. Yetkin’in yerine Hürriyet’ten Gökçe Aytulu getirildi.84

26 Eylül 2018 • CHP İstanbul Milletvekili Enis Berberoğlu’nun avukatı, Yargıtay 16. Ceza Dairesi’nin

beş yıl 10 ay hapis cezası onaması ve milletvekilliği sona erinceye kadar ceza infazını durdur-ma kararı aleyhine AYM’ye bireysel başvuruda bulunacaklarını duyurdu. Avukat Yiğit Acar, Anayasa’nın 83/4. maddesi uyarınca “tekrar seçilen milletvekili hakkında soruşturma ve kovuş-turma yapılmasının, Meclisin yeniden dokunulmazlığı kaldırmasına bağlı olduğunu” ve bu kap-samda durma kararı verilmesi gerekirken yargılamaya devam edildiğini bildirdi. Yargılamaya devam edilmesiyle ceza onaması yapıldığına dikkat çeken Acar, Berberoğlu’nun adil yargılan-ma, hak arama özgürlüğü ve yasama dokunulmazlığı haklarının ihlal edildiği iddiasıyla başvu-ruda bulunacaklarını söyledi.85

27 Eylül 2018 • Cumhuriyet’in İzmir muhabiri Hakan Dirik’in “Türkiye’den Suriye’deki cihatçı grup-

lara kimyasal silah hammaddesi sevkiyatı yapıldığına ilişkin iddiaları haberleştirdiği” gerekçe-siyle yargılandığı davada üçüncü duruşma görüldü. İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesi, daha önce tanık olarak dinlenmesine karar verdiği tutuklu eski CHP’li Milletvekili Eren Erdem’in beyanlarının katkı sunamayacağına hükmederek, ara kararı iptal etti. Bir sonraki duruşma 20 Aralık 2018’de görülecek.86 Dirik’in ilk duruşması 10 Kasım 2017’de görülmüştü.87

79 http://www.anayasa.gov.tr/icsayfalar/basin/kararlarailiskinbasinduyurulari/bireyselbasvuru/detay/199.html 80 https://t24.com.tr/haber/aymden-emsal-olusturacak-karar-habere-erisim-engeli-getirilmesi-hak-ihlali,708995 81 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/1093774/Eski_TRT_calisanina_Erdogan_a_hakaretten_hapis_cezasi.html 82 http://www.diken.com.tr/erdogana-hakarette-bugun-eski-trt-kameramanina-10-ay-hapis/ 83 https://twitter.com/MuratYetkin2/status/1044612826197839873 84 https://www.yeniakit.com.tr/haber/hurriyette-bir-ayrilik-daha-521420.html 85 https://www.ntv.com.tr/turkiye/enis-berberoglunun-avukatlari-aymye-basvuracak,GD65yAdSFkmVJ6d8cHRD1A 86http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/1096154/Muhabirimiz_yargilaniyor__Eren_Erdem_i_dinlemekten_vazgectiler.html


18

28 Eylül 2018 • İstanbul 23. Ağır Ceza Mahkemesi, FETÖ’nün 17-25 Aralık darbe girişiminde yasa

dışı ses kayıtlarını servis ettiği iddiasıyla 11 sanıkla birlikte yargılanan o dönemin Karşı’nın Genel Yayın Yönetmeni Eren Erdem’in tutukluluk halinin devamına karar verdi. Mahkeme, “gizliliğin ihlali, silahlı terör örgütüne üye olma, örgüte yardım etme ve göreve ilişkin sırrın açıklanması” gerekçeleriyle yargılanan Erdem’in tutukluluk durumunu, daha önce verilen karar gereği dosya üzerinden değil duruşma açarak incelediğini duyurdu. Erdem ve Karşı’nın sahibi Turan Ababey’in de aralarında bulunduğu 12 sanığın yargılanacağı davanın ilk duruşmasının 31 Ekim’de Silivri Ceza İnfaz Kurumu’nda yapılacağı bildirildi.88

• Agos Genel Yayın Yönetmeni Hrant Dink’in öldürülmesine ilişkin İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülen 85 sanıklı davada, tutuklu altı sanığın tutukluluk hallerinin de-vamına ve ikisinin de tahliyesine karar verildi. Mahkeme heyeti, tutuklu sanıklardan eski emni-yet müdürleri Ali Fuat Yılmazer’in “suç işlemek amacıyla örgüt kurma” suçundan ve Ramazan Akyürek’in “resmi belgede sahtecilik” ve “örgüte bilerek isteyerek yardım etme” suçlarından tutuklu geçirdikleri süreyi dikkate alarak, tahliyelerine karar verdi. Her iki sanığın, Dink’in öl-dürülmesine yönelik suçlardan ise tutuklulukları devam edecek. Dava, 18-19-20 Aralık’a erte-lendi.89 Davada 25 Eylül günü ara duruşma yapıldı ve bu duruşmada Hakim Ali İhsan Hora-san’ın yerine Emre Efe Şimşek mahkeme heyeti başkanı olarak görev yaptı. Ara duruşmada ka-rar alınmadığı görüldü. 90

• KHK ile kapatılan DİHA muhabiri Abdulkadir Turay, “örgüte yardım ve yataklık etme ile örgüt üyesi olma” gerekçeleriyle dokuz yıl hapis cezasına mahkum edildi. Mardin 2. Ağır Ceza Mahkemesi, 9 Mayıs 2016’da Mardin’de tutuklanan Turay’ın haber kaynağından aldığı bilgi notlarını suç unsuru olarak değerlendirdiği bildirildi. Turay ile birlikte yargılanan diğer yedi kişinin ise toplam 65 yıl üç ay hapis cezasına çarptırıldığı belirtildi.91

• Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Almanya Başbakanı Angela Merkel’in ortak basın toplan-tısında, üzerinde “Gazetecilere Özgürlük” yazılı tişörtle Türkiye’deki tutuklu gazetecileri anım-satan Avrupa Postası Genel Yayın Yönetmeni Adil Yiğit’in salondan zorla çıkarıldığı bildirildi. Alman Hükümet Sözcüsü Steffen Seibert ise, Twitter’dan yaptığı açıklamada, Başbakanlık’ta yapılan basın konferanslarında Federal Meclis ile aynı çizgiyi izlediklerini belirterek, “gösteri yapılmasına veya siyasi taleplerin dile getirilmesine” izin vermediklerini ifade etti. Seibert, “Bu, söz konusu talebin haklı olup olmamasından tamamen bağımsız olarak geçerlidir” ifadesi-ni kullandı.92 Ayrıca Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ziyareti sırasında gazetecilere yönelik alışıl-madık güvenlik önlemlerinin uygulandığı ve akredite AFP muhabirine Federal Basın Büro-su’nun girişindeki güvenlik kontrolünde niyeti konusunda detaylı sorular sorulduğu bildirildi. Gazeteciden basın konferansında soru yöneltmeyi planlayıp planlamadığını ve soru yöneltecek-se hangi soruyu soracağını konusunda bilgi istendiği iddia edildi.93

29 Eylül 2018 • BirGün yazarı Mustafa Kemal Erdemol, “Hoşçakalın” başlıklı yazısıyla gazeteye veda

etti. Erdemol, yazısında, “Yaşamımın en onurlu dönemlerinden biri demektir bu. Susturulmuş bir toplumdayız, malum. Baskıya dayanamayarak susanlar olduğu gibi, gönüllü olarak sessizli-

87 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/863381/Muhabirimiz_Hakan_Dirik_hakim_karsisinda.html 88 https://www.ntv.com.tr/turkiye/eren-erdemin-tutukluluk-halinin-devamina-karar-verildi,bWkaaxGsMEWJzkJFJRSYqA 89 http://www.agos.com.tr/tr/yazi/21315/dink-cinayeti-davasi-18-aralik-a-ertelendi 90 https://www.haberturk.com/dink-davasi-ertelendi-2154331# 91 http://gazetekarinca.com/2018/09/gazeteci-abdulkadir-turaya-9-yil-hapis-cezasi/ 92https://twitter.com/RegSprecher/status/1045654969158979586?ref_src=twsrc%5Etfw%7Ctwcamp%5Etweetembed&ref_url=https%3A%2F%2Fwww.dw.com%2Ftr%2Ferdo%25C4%259Fan-merkelden-can-d%25C3%25BCndar%25C4%25B1n-iadesini-istedi%2Fa-45674446 93 https://www.afp.com/en/news/205/merkel-erdogan-vow-rebuild-ties-despite-rifts-doc-19i60t7


19

ğe gömülenler de var. Böyle bir ortamda gerçekleri iletmek, doğruları yazmak gibi bir misyonla yola çıkan BirGün’de nacizane kalem oynattım. BirGün, gencecik bir kadroyla, büyük bir cesa-retle her türlü zorbalığa, yasadışılığa, haksızlığa itiraz ediyor” ifadelerine yer verdi. Erde-mol’un, köşe yazarlığına Cumhuriyet’te devam edeceği bildirildi.94

İfade ve Basın Özgürlüğünü Kullanmak İsteyenlere Müdahale 1 Eylül 2018 • İstanbul Kadıköy’de 1 Eylül Dünya Barış günü nedeniyle eylem yapan gruba polis

müdahalesinde, Devrimci Liseliler Derneği (DEV-LİS) üyesi altı liseli gözaltına alındı. “Savaşa değil eğitime bütçe” sloganıyla Boğa Heykeli önünde eylem gerçekleştiren DEV-LİS’liler ke-lepçe kullanılarak gözaltına alındı.95

• 1 Eylül Dünya Barış Günü nedeniyle Göztepe Özgürlük Parkı’nda gerçekleştirilmesi planlanan “Bandista” konseri, kaymakamlık talimatı ile yasaklandı. Bu yasağın ardından bu-luşma çağrısı yapılan Khalkedon Meydanı’na da polis ablukasına alındı.96

• Diyarbakır ve Batman valilikleri, kayıp yakınlarının her hafta düzenli olarak gerçek-leştirdikleri “Kayıplar bulunsun, failler yargılansın” eylemlerini ikinci bir emre kadar yasakla-dı. Yasaklama kararına rağmen Diyarbakır’da kayıp yakınları ile protesto eylemi yapmayı ön-gören HDP Grup Başkanvekili Fatma Kurtulan, HDP milletvekilleri Musa Farisoğulları, İmam Taşçıer, Dersim Dağ, Saliha Aydeniz ve Feleknas Uca, Diyarbakır Baro Başkanı Ahmet Öz-men ile sivil toplum örgütleri yöneticileri, Sunay Caddesi’nde polislerce durduruldu. Grubun geçişine izin vermeyen polis müdürü ile İHD Genel Başkan Yardımcısı Raci Bilici arasında tar-tışma yaşandı. Bilici, “Bu ülkenin barışa ihtiyacı var, biz de burada barışı haykırmaya devam edeceğiz. Aynı zamanda bu bir hakikat arayışıdır. Biz bu arayışı sürdüreceğiz. Biz vali beyle görüşmek istedik ama kimse yok. Muhatap bulacağımız kimse yok. Anneleri engellemekle, biz-leri engellemekle bu iş çözülmez” diye konuştu.97 Ayrıca annelerin, İstanbul Büyük Parmakka-pı Sokak’ta düzenlenen eylem de polisler tarafından engellendi. Kayıp yakını Maside Ocak’ın, Cumhurbaşkanı Erdoğan’dan randevu talep ettiklerini ve 701’nci haftada da Galatasaray Mey-danı’ndaki eylemlerine devam edeceklerini söyledi. Ayrıca kendilerine KHK mağdurları adını veren bir gruba da polis müdahalesi sonucu dört kişinin gözaltına alındığı bildirildi.98

3 Eylül 2018 • Antalya’da sosyal medya üzerinden Cumhurbaşkanı Erdoğan’a hakaret ettikleri iddia-

sıyla gözaltına alınan dört şüpheliden ikisinin tutuklandığı bildirildi. M.Ç. isimli şahıs “Cum-hurbaşkanı’na hakaret, Türk milletini, Türkiye Cumhuriyeti devletini, devletin kurum ve organ-larını aşağılama” gerekçeleriyle ve H.Y. ise “Cumhurbaşkanı’na hakaret” suçlamasıyla tutuk-landı. Diğer iki şüphelinin ise adli kontrolle serbest bırakıldığı belirtildi.99

• İran’da Kürt aktivist Ramin Hossein Panahi’ye verilen idam kararını Ankara’daki İran Büyükelçiliği önünde protesto etmek isteyen HDP milletvekillerine polis müdahale etti. Millet-vekili Filiz Kerestecioğlu’nun polis tarafından tartaklandığı öne sürüldü. İran’da 23 Haziran’da yaralı olarak yakalanan 24 yaşındaki Panahi, “Allah’a karşı gelmek” ve “silahlı örgüte üye ol-maktan idam cezasına çarptırılmıştı.100

94 https://odatv.com/birgun-yazari-neden-veda-etti-29091825.html 95 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/1070561/Kadikoy_de_liselilere_polis_mudahalesi.html 96 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/1070693/Kadikoy_de__Baris_Konseri_ne_yasak_.html 97 https://bianet.org/bianet/insan-haklari/200398-kayip-yakinlarinin-diyarbakir-ve-batman-daki-eylemleri-de-yasaklandi 98http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/1070158/Cumartesi_Anneleri_ne_701_inci_haftada_yine_polis_engeli.html 99 http://www.yenicaggazetesi.com.tr/erdogana-hakarete-iki-tutuklama-204019h.htm 100http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/1072149/HDP_li_vekil_polis_tarafindan_tartaklandi__Sucu__Panahi_asilmasin__demek.html


20

• İçişleri Bakanlığı, 27 Ağustos 3 Eylül tarihleri arasında 274 adet sosyal medya hesabı-nın incelendiğini ve 178 sosyal medya kullanıcısı hakkında yasal işlem başlatıldığını açıkladı. Bakanlık, “terör örgütü propagandası yapan, bu örgütleri öven, halkı kin, nefret ve düşmanlığa sevk eden, devlet büyüklerine hakaretlerde bulunan ve devletin bölünmez bütünlüğüne ve top-lumun can güvenliğine kast eden” kişiler için yasal işlemler başlatıldığını bildirdi.101

• Devrimci Gençlik Dernekleri Genel Sekreteri ve üniversite öğrencisi Berkay Usta-baş’ın, Gezi Olayları’nda öldürülen Berkin Elvan’ın cenazesine katıldığı gerekçesiyle dokuz aydır tutuklu yargılandığı davada, tutukluğunun devamına karar verildi. İstanbul 26. Ağır Ceza Mahkemesi’nde dava, 1 Kasım’a ertelendi.102

7 Eylül 2018 • Diyarbakır’da 2009’dan bu yana düzenlenen “Kayıplar Bulunsun, Failler Yargılansın”

başlıklı protesto etkinliğine 500’üncü haftası polislerce engelleme yapıldı. Her hafta bu eyleme sahne olan Koşuyolu Parkı’ndaki Yaşam Hakkı Anıtı’nı bariyerler ile kapatan polis ekipleri, İHD Diyarbakır Şube Binası’nın önünde de yoğun güvenlik önlemi aldı. Binada kayıp yakınları yanı sıra İHD Genel Başkanı Öztürk Türkdoğan, TİHV Başkanı Şebnem Korur Fincancı, HDP’li milletvekilleri, İHD ve DBP yöneticileri eylem katılmak üzere buluştu. Ancak eylem için dışarı çıkacak kitleye Diyarbakır Valiliği’nin eylemi yasakladığı belirtilerek, bina dışında açıklama yapılmasına için verilmeyeceği bildirildi. Türkdoğan ise, kayıplar için basın açıkla-ması eylemi yapılmasının demokratik olduğunu kaydederek, “OHAL döneminde de bizi buraya hapsetmişlerdi, şimdi olağanüstü hal yok yine biz buraya hapsedilmiş durumdayız. Demek ki Türkiye’de OHAL kalkmamış” dedi.103

10 Eylül 2018 • İçişleri Bakanlığı, 3-10 Eylül tarihleri arasında 467 adet sosyal medya hesabının ince-

lendiğini ve 226 sosyal medya kullanıcısı hakkında yasal işlem başlatıldığını açıkladı. Bakan-lık, “terör örgütü propagandası yapan, bu örgütleri öven, halkı kin, nefret ve düşmanlığa sevk eden, devlet büyüklerine hakaretlerde bulunan ve devletin bölünmez bütünlüğüne ve toplumun can güvenliğine kast eden” kişiler için yasal işlemler başlatıldığını bildirdi.104

• Şarkıcı Mabel Matiz aleyhine “Ya Bu İşler Ne” şarkısı klibinde “1 dolar” kullanılması nedeniyle İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından soruşturma başlatıldı. Bir vatandaşın ih-barı üzerine “FETÖ’ye destek verildiği” iddiasıyla soruştarma açıldığı kaydedildi. Matiz, soruş-turma kapsamında Çağlayan Adliyesi’nde ifade verdi. Matiz, ifadesinde, klibin yapımcısı tara-fından hazırlandığını ve kurgusunu kendisinin oluşturmadığını belirtti.105

11 Eylül 2018 • Toplumsal Özgürlük Parti Girişimi’nin sosyal medya hesabından yapılan duyuruda

polisin, Ankara ve Hatay’da düzenlediği ev operasyonlarında TÖP106 üyelerinin gözaltına alın-dığı belirtildi.107 TÖP, Doktor Hikmet Kıvılcımlı’nın görüşlerinin takipçisi olduklarını söyleyen bir grup sosyalistin kurduğu parti girişimi olarak biliniyor.108

14 Eylül 2018 • CHP eski Milletvekili Barış Yarkadaş, Twitter aracılığıyla tutuklu CHP PM üyesi Eren

101 https://www.icisleri.gov.tr/27082018-03092018-tarihleri-arasinda-yurutulen-operasyonlar 102 https://t24.com.tr/haber/9-aydir-tutuklu-yargilanan-universite-ogrencisi-berkay-ustabas-yine-tahliye-edilmedi,693606 103 https://www.bbc.com/turkce/haberler-turkiye-45459715 104 https://www.icisleri.gov.tr/03092018-10092018-tarihleri-arasinda-yurutulen-operasyonlar 105 http://www.hurriyet.com.tr/gundem/mabel-matize-feto-sorusturmasi-40952336 106 http://www.toplumsalozgurluk.org/ 107 https://twitter.com/toplmsalozgrlk 108 https://www.wikisosyalizm.org/Toplumsal_%C3%96zg%C3%BCrl%C3%BCk_Parti_Giri%C5%9Fimi


21

Erdem’in savunmasında kullanacağı kitapların “inceleniyor” denilerek kendisine verilmediğini duyurdu. Yarkadaş, durumu “Bu tutum; savunma hakkının gaspıdır!” şeklinde değerlendirdi.109 Yarkadaş, Erdem’in babasıyla görüşmesi sırasında ise “keyfi bir uygulama yüzünden 40 dakika geç alındığını” da bildirdi. Yarkadaş, “Savunma kutsal bir haktır. Erdem’in savunma hakkının önündeki engeller ivedilikle kaldırılmalı ve adil bir yargılanma ortamı sağlanmalıdır” ifadeleri-ni kullandı.110

15 Eylül 2018 • İstanbul 3. Havalimanı inşaatında görevli işçilerinin gözaltına alınmasını, Ankara ve

İstanbul’da protesto eden eylemcilere polis müdahale etti. İstanbul’daki polis müdahalesinde AFP muhabiri Bülent Kılıç'ın da aralarında olduğu beş kişi gözaltına alındı.111 Daha sonra ya-pılmak istenen basın açıklamasına da müdahale eden polisin, plastik mermi ile biber gazı kulla-nıldığı ve çok sayıda kişiyi darp ederek gözaltına alındığı öğrenildi. Gözaltına alınanlardan Kı-lınç’ın da olduğu iki kişi serbest bırakılırken, diğer 29 kişi için 24 saat gözaltı süresi verildiği öğrenildi.112

• İstanbul 37. Ağır Ceza Mahkemesi, dünkü duruşmada tahliye kararı aldığı HHB avu-katlarından 12’si hakkında savcılık itirazı üzerine yakalama kararı aldı. Savcılık, HHB ve ÇHD üyesi 17 avukatın tahliyesine itiraz etti. Mahkeme, 12 avukat hakkındaki itirazı kabul ederken, beş avukat hakkındaki itirazı ise reddetti. Bu çerçevede, 12 avukat hakkında gözaltına alınmala-rı için yakalama kararı çıkarıldı ve ilk gün avukatlar Ayhan Çiçek, Behiç Aşçı, Aytaç Ünsal Engin Gökoğlu ile Ahmet Mandacı gözaltına alındı. Mahkeme’nin haklarında savcılık itirazını kabul etmediği avukatlar Yaprak Türmen, Ayşegül Çağatay, Zehra Özdemir, Didem Ünsal Baydar ve Yağmur Ereren’in ise tutuklanması için savcılıkça bir üst mahkemeye başvurulacağı açıklandı. Dava, 19-20 Şubat tarihlerine ertelendi.113 Avukatlar, “terör örgütü üyeliği” ve “si-lahlı terör örgütü yöneticiliği” suçlamasıyla yargılanıyor.114 Bu gelişmeye ilişkin HHB’den ya-pılan açıklamada, “Faşizm hukuku katletmenin adıdır. Hafta sonu kapalı mahkemeden yakala-ma kararı çıkartır, bir gün önce tahliye olan insanları gözaltına alır” denildi.115

16 Eylül 2018 • İstanbul 29. Ağır Ceza Mahkemesi, HHB ve ÇHD üyesi avukatlar Ayhan Çiçek, Behiç

Aşçı, Aytaç Ünsal, Engin Gökoğlu ile Ahmet Mandacı’nın yeniden tutuklanmasına karar verdi. İfade vermek için duruşmaya katılan ÇHD Başkanı Selçuk Kozağaçlı da gözaltına alındı. Tu-tuklanan beş avukat ve gözaltına alınan Kozağaçlı, İstanbul 37. Ağır Ceza Mahkemesi’nde yar-gılandıkları davanın 14 Eylül 2018’deki ilk duruşmasında tahliye edilmişlerdi. Ancak savcılığın itirazıyla haklarında yeniden yakalama kararı alınmıştı. Bir sonraki duruşma 19-20 Şubat’ta gö-rülecek. İstanbul Barosu’ndan yapılan açıklamada ise, “Siyaset kurumu devreye girmiş, Mah-keme baskı altına alınmış ve karar 'geri aldırılmıştır'. Çünkü arada geçen 24 saat içinde; AHİM içtihatları değişmemiştir. Tutuklamanın tedbir niteliğinde bir değişiklik olmamıştır. Tutuklula-rın avukatlıkları devam etmektedir. Mahkemeyi bu kadar kısa süre içinde, birbiri ile bu denli çelişen iki karara imza attıran neden, yargının içindeki siyasetin tam da kendisidir” denildi.116

17 Eylül 2018 • İçişleri Bakanlığı, 10-17 Eylül tarihleri arasında 376 adet sosyal medya hesabının ince-

109 https://twitter.com/barisyarkadas/status/1040537436835799041 110 https://twitter.com/barisyarkadas/status/1040538330729984000 111http://www.cumhuriyet.com.tr/video/video/1083953/iscilere_destek_vermek_isteyenlere_de_mudahale.html 112http://www.cumhuriyet.com.tr/video/video/1083925/3._Havalimani_protestosuna_polis_mudahalesi__Gozaltilar_var.html 113 https://tr.sputniknews.com/turkiye/201809141035210123-chd-davasi-tum-tutuklu-avukatlar-tahliye/ 114http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/1083951/Dun_serbest_birakilan_avukatlara_gozalti_karari.html 115 https://twitter.com/halkinhukuk/status/1041000097520078848 116 https://m.bianet.org/bianet/insan-haklari/200857-tahliye-edilen-halkin-hukuk-burosu-avukatlari-yeniden-tutuklandi


22

lendiğini ve 261 sosyal medya kullanıcısı hakkında yasal işlem başlatıldığını açıkladı. Bakan-lık, “terör örgütü propagandası yapan, bu örgütleri öven, halkı kin, nefret ve düşmanlığa sevk eden, devlet büyüklerine hakaretlerde bulunan ve devletin bölünmez bütünlüğüne ve toplumun can güvenliğine kast eden” kişiler için yasal işlemler başlatıldığını bildirdi.117

18 Eylül 2018 • İstanbul 3. Havalimanı inşaatındaki kötü çalışma koşullarını protesto ettikleri için 15

Eylül’de gece operasyonuyla gözaltına alınan 405 işçiden bir kısmı, emniyetteki ifadeleri alın-dıktan sonra serbest bırakıldı. Gaziosmanpaşa Adliyesi’ne getirilen 43 işçiden 15’inin adli kontrol uygulamasıyla serbest bırakılması istenirken, 28 işçi ise tutuklama talebi ile Nöbetçi Sulh Ceza Hakimliği’ne sevk edildi. Hakimlik, 24 kişiyi tutuklarken 19 kişiyi ise adli kontrol şartıyla serbest bıraktı.118

• İstanbul 17. Asliye Ceza Mahkemesi, HDP Milletvekili Ahmet Şık’ın milletvekili ol-masını göz önünde bulundurarak yargılamasının durdurulmasına karar verdi. Söz konusu dava-da, Şık, “Türk milletini, Türkiye Cumhuriyetini ve devletin kurum ve organlarını alenen aşağı-lamak” iddiasıyla iki yıl hapis cezası talebiyle yargılanıyordu. Mahkeme, dosyayı fezleke hazır-lanmak üzere Cumhuriyet Başsavcılığı’na gönderdi.119

• Tiyatro sanatçısı Levent Üzümcü, “sosyal medya paylaşımında Cumhurbaşkanı’na ha-karet ettiği” gerekçesi ile hakkında yürütülen soruşturma kapsamında ifade verdi. Bir vatanda-şın ihbarı üzerine açılan soruşturmada Üzümcü hakkında zorla getirilme kararı çıkarıldı. Polis eşliğinde İstanbul Anadolu Adalet Sarayı’na getirilen Üzümcü, soruşturmayı yürüten Basın Suçları Soruşturma Bürosu Savcısı’na ifade verdi.120

20 Eylül 2018 • Yargıtay 16. Ceza Dairesi, CHP İstanbul Milletvekili Enis Berberoğlu’na verilen beş

yıl 10 ay hapis cezasını onadı ancak Berberoğlu’nun milletvekilliği sona erinceye kadar ceza infazının durdurulmasına ve tahliyesine karar verdi. Berberoğlu ise, Maltepe Cezaevi’nden tah-liyesi sırasında tutukluluk sürecinde yalnız bırakılmadığını ifade etti. Berberoğlu, MİT TIR’ları aracılığıyla Suriye’deki cihatçı çetelere silah taşınmasına ilişkin görüntülerin Cumhuriyet’te yayımlanmasına ilişkin soruşturma kapsamında yargılanmıştı. İstanbul 14. Ağır Ceza Mahke-mesi tarafından 14 Haziran 2017’de “devletin güvenliği veya iç veya dış siyasal yararları bakı-mından niteliği itibarıyla gizli kalması gereken bilgileri siyasal veya askeri casusluk maksadıy-la açıklamak” suçlamalarıyla Berberoğlu hakkında 25 yıl hapis cezası verilmişti. Bu karara iti-raz edilmesi üzerine İstanbul Bölge Mahkemesi 2. Ceza Dairesi, ilgili kararı esastan bozarak, dosyayı yeniden değerlendirmesi için İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi’ne geri göndermişti. Yerel mahkeme ise, İstinaf Mahkemesi’nin bozma kararını usul ve yasaya aykırı bularak, dos-yayı iade etmişti. Bunun üzerine İstinaf Mahkemesi, 13 Şubat 2018’de Berberoğlu’na, “devle-tin güvenliği, iç veya dış siyasal yararları bakımından niteliği itibariyle gizli kalması gereken bilgileri açıklamak” suçundan beş yıl 10 ay hapis cezası vermişti. Bu karara itiraz edilmesiyle dosya Yargıtay’a taşınmıştı.121

21 Eylül 2018 • Bitlis 2. Ağır Ceza Mahkemesi, Bitlis - Güroymak Belediye eski Eş Başkanı Mehmet

Emin Özkan’a “örgüt üyeliği” suçlamasıyla sekiz yıl dokuz ay hapis cezası verdi. DBP’li Öz-

117 https://www.icisleri.gov.tr/10092018-17092018-tarihleri-arasinda-yurutulen-operasyonlar 118 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/1086518/24_havalimani_iscisi_tutuklandi.html 119 https://www.sozcu.com.tr/2018/gundem/ahmet-sikin-davasinda-durma-karari-2632868/ 120 http://www.hurriyet.com.tr/gundem/levent-uzumcu-cumhurbaskanina-hakaret-sucundan-ifade-verdi-40961045 121 https://www.aksam.com.tr/guncel/yargitay-enis-berberoglunun-cezasinin-infazinin-durdurulmasina-ve-saliverilmesine-karar-verd/haber-775503


23

kan, Bitlis Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından yürütülen soruşturması kapsamında 18 Kasım 2016’da gözaltına alınmış ve 25 Kasım 2016’da “örgütü üyesi olmak” iddiasıyla tutuklanmıştı. Özkan, duruşmaya Rize L Tipi Cezaevi’nden SEGBİS ile katıldı.122

• Elazığ Yüksek Güvenlikli 2 No’lu Cezaevi’nde gardiyanların, kameraları kapatarak al-tı tutukluyu darp ettiği ve tek kişilik odalara koyduğu iddia edildi. Ailelerce İHD’ye yapılan başvuruya göre; cezaevinde tutuklu ve hükümlülerden bir bölümü, 12 Eylül günü itibariyle üç günlük açlık grevi eylemi gerçekleştirmiş ve daha sonra darp edilmişlerdi.123

22 Eylül 2018 • İstanbul İHD Şube Binası önünde “Cumartesi Anneleri’nin 704. buluşmasına polis

müdahale etti. Eylemde, HDP Eş Genel Başkanı Pervin Buldan, HDP milletvekilleri Oya Er-soy, Serpil Kemalbay ve CHP Milletvekili Sezgin Tanrıkulu da vardı. İçişleri Bakanlığı tara-fından 700. haftadan itibaren Cumartesi Anneleri’nin Galatasaray Meydanı’nda oturma eylemi düzenlemesi yasaklanmıştı.124

23 Eylül 2018 • Kocaeli’de çocuğuna pantolon alamadığı için intihar ettiği belirtilen İsmail Devrim

için Halkevleri’nin İzmit’te yaptığı eyleme polis müdahalesinde 15 kişi gözaltına alındı.125 • Hopa’da bir taksicinin öldürülmesini protesto için yapılan eyleme polis müdahalesinde

12 kişinin darp edilerek gözaltına alındığı öğrenildi. Gözaltına alınanlar sağlık kontrollerinin ardından serbest bırakıldı.126 Hopa Kanyoncu Petrol yanında 27 Ağustos 2018’de taksici İshak Köse, iki kişiyi küfretmemeleri için uyarmasının ardından bu kişiler tarafından kurşunlanarak öldürülmüştü.127

• Uyum ve Makro market işçisi 14 kişinin, özlük hakları için oturma eylemi yaptıkları İstanbul Beylikdüzü Migros’ta polis tarafından darp edilerek gözaltına alındıkları öğrenildi.128 Beylikdüzü Polis Merkezi’nde İfadeleri alınan işçiler, daha sonra serbest bırakıldılar.129

24 Eylül 2018 • Dokuz Eylül Üniversitesi Rektörlüğü, Öğrenci Kolektifleri’nden Doğan Barış Hali-

di’ye, Kollektifler’in Üniversiteli Gazetesi’nde, “Kampüslerde laiklik bayrağını yükseltmeye dair” başlıklı yazısı nedeniyle bir hafta uzaklaştırma cezası verdi. Halidi’nin yazısı Şubat 2018’de yayınlanmıştı.130

• ODTÜ mezuniyet töreninde Rektör Verşan Kök’ü protesto eden ve LGBTİ+ flaması açan öğrencilere, “Protesto malzemelerinin dağıtımını yapmak ve dağıtımına yardım etmek” gerekçesiyle yeni bir soruşturma açıldı. Tören günü 6 Temmuz 2018’de, Kök’ün sahneye çıktı-ğı sırada öğrenciler protesto amacıyla pankart açmış ve özel güvenliğin öğrencilere müdahale etmesi veliler tarafından tepki almıştı. Eylem sonrasında 7 Temmuz’da ev baskınıyla üç öğren-ci ve 8 Temmuz’da bir matbaa çalışanı ile ODTÜ Öğrenci Konseyi Temsilcisi Özgür Mehmet Gür gözaltına alınmıştı. Üç öğrenci 11 Temmuz 2018’de tutuklanmış ve 10 Ağustos’ta da ser-best bırakılmışlardı.131

25 Eylül 2018

122 http://www.bitlisnews.com.tr/bitlis/esbaskan-ozkan-a-8-yil-9-ay-hapis-cezasi-verildi-h423.html 123 https://twitter.com/MAturkce/status/1043042809278853120 124 https://ozguruz1.org/tr/2018/09/23/cumartesi-annelerinin-704uncu-bulusmasina-yine-polis-engeli/ 125 http://sendika62.org/2018/09/kocaelide-cocuguna-pantolon-alamadigi-icin-intihar-eden-devrim-icin-eyleme-polis-saldirisi-510987/ 126 http://sendika62.org/2018/09/polis-hopa-meydaninda-12-kisiyi-darp-ederek-gozaltina-aldi-510962/ 127 http://www.takamedya.com/taksici-ishak-kose-7-kursunla-olduruldu/5330/ 128 https://twitter.com/nakliyatsendika 129http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/ekonomi/1091390/Gozaltina_alinan_Uyum_Market_iscileri_serbest_birakildi.html 130 http://www.kolektifler4.net/haberler/dokuz-eylul-universitesi-kampuslerde-laiklik-bayragini-yukseltme-cagrisina-1-hafta-uzaklastirma-cezasi-verdi/ 131 http://sendika62.org/2018/09/odtululere-koku-protesto-etmek-icin-lgbti-flamasi-ve-duduk-dagittin-sorusturmasi-511162/


24

• Sanatçı Ferhat Tunç, İstanbul 36. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından sosyal medya he-saplarında yaptığı paylaşımlar nedeniyle “terör örgütü propagandası yapmak” suçundan tutuk-suz yargılandığı davada bir yıl 11 ay 12 gün hapis cezasına çarptırıldı. Tunç, savunmasında, “Sanat ve sanatçılar bir ideolojiye sığdırılamaz… Ne yaptıysam sanatçı duyarlılığıma sığınarak yaptım. Pişman değilim” dedi.132

• İnşaat-İş Sendikası, İstanbul 3. Havalimanı’nda 400 işçinin servis eylemi yaptığını ve dört işçinin gözaltına alındığını duyurdu.133

• Hakkâri Çukurca Sulh Ceza Hakimliği, Avesta Yayınları’nın çıkardığı “Kürt Ulusal Hareketi”, “Kürtler ve Kürdistan”, “1880 Kürt Ayaklanması” kitaplarının basımını, dağıtımını ve satışını yasaklayarak, kitapları toplatma kararı verdi. Hakimlik kararında kitapların “halkı kin ve düşmanlığa tahrik suçu kapsamında kalabileceği değerlendirmesi ile ileride telafisi mümkün olmayacak zararlar meydana gelebileceği” gerekçesiyle yasaklandığı bildirildi. Daha önce de Avesta Yayınları’nın basmış olduğu 10 kitabın yasaklandığı belirtildi.134

27 Eylül 2018 • Siirt’te, HDP’nin İl Genel Meclisi eski üyesi İdris İlhan, Twitter hesabından yaptığı

paylaşım nedeniyle “terör örgütü propagandası yapmak ve “Sermaye Piyasası Kanunu’na mu-halefet” gerekçesiyle tutuklandı. Siirt Cumhuriyet Başsavcılığı, İlhan’ın “Dolar yükseldiği için batmıyoruz, battığımız için dolar yükseliyor. Dolar: 7.15” paylaşımı ardından hakkında soruş-turma başlattı. İlhan, savcılık ifadesinde, “Yazıyı paylaşmamdaki tek amacım, 80 milyon insanı ilgilendiren ekonomik bir değerlendirmedir. Herhangi bir manipüle amacım yoktur” dedi.135

28 Eylül 2018 • Galatasaray Lisesi önünde 700’ncü haftadan bu yana oturma eylemi yapmalarına izin

verilmeyen “Cumartesi Anneleri”, İHD İstanbul Şubesi’nin sokağında polis tarafından engel-lendi. Buna rağmen yapılan basın açıklamasında “Cumartesi Anneleri” adına eylemlerine de-vam edeceklerini açıklaması yapıldı.136

• “Yürüyüş (Meş)” filmi ile 48. Altın Portakal Film Festivali’nde ödül alan yönetmen Giyasettin Şehir, “örgüt üyeliği” suçlamasıyla tutuklandı. Diyarbakır’daki evine 26 Eylül’de yapılan polis baskını ile gözaltına alınan yönetmen, çıkarıldığı mahkemece tutuklanmasının ar-dından Diyarbakır D Tipi Cezaevi’ne konuldu.137

İfade ve Basın Özgürlüğüne Yönelik Yurtiçi ve Yurtdışından Gelen Tepki 2 Eylül 2018 • 1 Eylül Dünya Barış Günü dolayısıyla İstanbul Bakırköy’de düzenlenen “Barış tecrit

edilemez” mitinginde, “Savala geçit vermeyeceğiz” ve “Beni bul anne” pankartları taşındı. Mi-tingte, arama noktalarında polis birçok döviz ve pankarta el koydu. Mitingte, Cumartesi Anne-leri, Barış Anneleri, 10 Ekim Derneği, Gezi Platformu temsilcileri konuşma yaptı.138

4 Eylül 2018 • Gazeteciler Cemiyeti Başkanı Nazmi Bilgin, ithal kağıt maliyetlerindeki artışın gazete

ve dergiler üzerinde yarattığı baskı sonucu pek çok gazetenin yayın günlerini azalttığını ve ge-

132 http://www.hurriyet.com.tr/yerel-haberler/istanbul/ferhat-tunca-teror-orgutu-propagandasi-yapmak-40967282 133 https://twitter.com/insaatsendika/status/1044550732383498240 134 https://t24.com.tr/haber/avesta-yayinlarindan-cikan-3-kitap-icin-toplatma-karari,708965 135 http://www.hurriyet.com.tr/yerel-haberler/siirt/merkez/hdpnin-il-genel-meclisi-eski-uyesine-2-suctan-40969312 136 https://www.birgun.net/haber-detay/cumartesi-anneleri-ne-keyfi-yasak-surdu-232011.html 137 https://t24.com.tr/haber/yonetmen-giyasettin-sehir-tutuklandi,712179 138 https://www.birgun.net/haber-detay/baris-mitingi-icin-binler-bakirkoy-e-yurudu-228970.html


25

çici süreyle baskılarına ara verdiğini söyledi. Yerli kağıt sanayiinin yeniden tesis edilmesi ge-rektiğini bildiren Bilgin, kağıt fiyatlarının medya sektöründeki tekelleşmeyi artıracağından en-dişe duyduklarını belirtti. Bilgin, “Yerel medya artan girdiler nedeniyle perişan vaziyettedir. Muhalif medya azalan reklam gelirleriyle zaten sıkıntıda idi, artan girdilerle kepenk indirme eşiğine geldi. Sıkıntı sadece iktidarın veya medyanın değil, Türkiye’nin sıkıntısıdır. Bizim öne-rimiz acil ithal teşvikleriyle maliyet artışı kontrolü sağlanması ve akabinde de gerekli yatırım teşvikleri, arsa tahsisi, vergi kolaylıkları gibi imkanlarla kağıt imalatının cazip hale getirilmesi-dir” dedi. Bilgin, ayrıca kamu yayıncılığının tensikat sıkıntısı içerisinde olduğuna işaret ederek, TRT’de kıdemli personelin emekliliğe teşvik edildiğini hatırlattı.139

8 Eylül 2018 • DİSK Basın-İş, Cumhuriyet’te yeni yönetimle birlikte ilk önce DİSK’li isimlerin gö-

revden alındığını öne sürerek, gazetecilik meslek örgütleri ile kitle örgütlerini haber alma hak-kına ve gazetecilik mesleğine sahip çıkmaya çağırdı. Açıklamada, “İlk icraatları belki de günler öncesinden üzerinde çalıştıkları planı uygulamaya koymak oldu. Bir yandan gazetenin birinci sayfasını değiştirirken diğer yandan gazetenin zor günlerinde yükü omuzlayanlar arasında yer alan Genel Başkanımız ve gazetenin sorumlu müdürü Faruk Eren ile üyemiz ve gazetenin Yazı İşleri Müdürü Bülent Özdoğan’ı yazı işleri müdürlüğü görevinden aldılar. Editoryal bağımsız-lığı savunmaya devam edeceğiz. Cumhuriyet emekçilerine yönelik her hareketinizde karşınızda DİSK’lileri bulacaksınız” denildi.140

10 Eylül 2018 • CHP İstanbul Milletvekili Sezgin Tanrıkulu, Twitter hesabından yaptığı paylaşımla,

Odatv Haber Müdürü Barış Terkoğlu’nun personel eksikliği nedeniyle adliyeye çıkarılmaması-nı “Özgürlükten keyfi biçimde yoksun bırakma” olarak değerlendirdi. Tanrıkulu, “Bu uygula-maya derhal son verilmelidir” ifadesini kullandı ve paylaşımında Adalet Bakanı Abdülhamit Gül’ün Twitter hesabını etiketledi.141 Eski CHP Milletvekili Barış Yarkadaş da Twitter hesa-bından “Terkoğlu’nu karakolda bir saniye bile tutmak, özgürlüğünü keyfi olarak gasp etmektir. Yeterli personeliniz yoksa, karakola niye çağırıyorsunuz? Terkoğlu’nun ifadesi bir an önce alınmalıdır” paylaşımıyla tepkisini gösterdi.142

11 Eylül 2018 • RSF Temsilcisi Erol Önderoğlu, Cumhuriyet’te yaşanan yönetim değişikliğinin ardın-

dan 27 kişinin gazeteden istifa etmesiyle ilgili “Hapis yatan onca meslektaşımıza yönelik mua-meleyi hoş karşılamıyoruz” dedi. Önderoğlu, Cumhuriyet’in vakıf ya da ceza yoluyla temel öz-gürlükleri perdeleyecek bambaşka bir yayın çizgisine oturtulduğuna dönük endişeleri olduğunu söyledi. Önderoğlu, "Cumhuriyet gazetesine 2015 yılında Basın Özgürlüğü Ödülü vermiş bir kuruluşuz. Cumhuriyet'in araştırma ve eleştiri gücünü savunmak için hapis yatan onca meslek-taşımıza yönelik muameleyi de hoş karşılamıyoruz” diye konuştu.143

• Çağlayan’daki İstanbul Adliyesi önünde bir araya gelen akademisyenler, “Bu suça or-tak olmayacağız” başlıklı bildiriye imza attıkları için yargılanan Barış Akademisyenleri’nin te-rör örgütü propagandası yapmadıklarını ve ifade özgürlüğünü kullandıklarını söylediler. Barış Akademisyenleri adına açıklama yapan Yonca Demir ise, “Bugün de, saray adliyesi ikinci se-zon üçüncü bölüm duruşmalarında, yedi barış bildirisi imzacısı yargılanacak. Biz de bilim ile

139 http://www.24saatgazetesi.com/bilgin-yerli-kagit-sanayii-tekrar-tesis-edilmeli/ 140 https://ilerihaber.org/icerik/akpli-eski-bakanin-oglu-halkin-parasiyla-evlendi-89512.html 141 https://twitter.com/MSTanrikulu/status/1039145829876084736 142 https://twitter.com/barisyarkadas/status/1039137314256166912 143 https://www.dw.com/tr/cumhuriyet-gazetesinde-istifa-dalgas%C4%B1/a-45441259


26

barış ilişkisini, barış hakkını anlatmaya devam edeceğiz” dedi.144 • Cumhuriyet yazarı Ali Sirmen, yeni yönetimi eleştirenlere “Sosyal medyada Cumhuri-

yet Vakfı’nda aralarında benim de yer aldığım yeni yönetimin 'Saray Darbesi' olarak nitelemesi üzerine bu yazıyı yazmak zorunlu oldu. Bunun neresi 'Saray Darbesi!?” sözleriyle tepki göster-di. Sirmen, yazısında, “Bu vakıfta bir nöbet değişimidir. Yargı kararıyla yapılan zorunlu toplan-tıda görevden ayrılan Vakıf ve Cumhuriyet yöneticilerinin bir bölümü, görev süreleri içinde zulme uğramış, aslında istisnai hallerde uygulanacak bir tedbir olması gereken tutuklama ku-rumunun kötü kullanımıyla infaz edilerek, mağdur olmuşlar, zulme maruz kalmışlardı. Bu de-ğişiklik üzerine, Cumhuriyet’ten ayrılan arkadaşların gerekçelerine katılmadım, ama bu bir kısmını eskiden bildiğim, bir kısmını yeni tanıdığım arkadaşlarımın, yetkinliklerine, gazeteci-liklerine, çabalarına, kalemlerine, kişiliklerine duyduğum saygıyı azaltmadı” ifadelerine yer verdi.145

• İHD Hapishane Komisyonu, tek tip elbise dayatması ile ilgili basın açıklaması yapa-rak, 696 sayılı KHK’nin bir bütün olarak kaldırılmasını talep etti. İstiklal Caddesi’ndeki eylem yasaklarının bir an evvel sona erdirilmesi talebi de dile getirildi. Açıklamada, toplumun muhalif kesiminin suçlu ilan edilerek yoğun bir baskı ile karşı karşıya kaldığı bir dönemde hapishane-lerdeki tutuklu ve hükümlülerin de ağır tecrit altında olduğu belirtildi.146

12 Eylül 2018 • İyi Parti Aydın Milletvekili Aydın Adnan Sezgin, kâğıt fiyatlarındaki artış sebebiyle

basın ve yayıncılık sektöründe yaşanan sıkıntılı durum hakkında TBMM’ye yazılı soru önerge-si verdi. Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’ın yanıtlaması istemiyle verilen önergede, kâğıt temininde dışa bağımlılığı ve döviz artışlarından kaynaklanan soruları azaltmak için her-hangi bir tedbir alınıp alınmadığı soruldu. Sezgin, mevcut durum nedeniyle gazete ve yayınla-rın kapatıldığını ya da durdurulduğunu hatırlattı. Sezgin, ithal kağıt sıkıntısı nedeniyle MEB’in okullara kitap gönderemediği iddiasını da sorarak, SEKA’nın 2005 yılında kapatılması sonu-cunda kağıt ithalatı için toplam ne kadar harcama yapıldığının da kamuoyu ile paylaşılmasını istedi.147

14 Eylül 2018 • Gazeteci Can Dündar, AFP’ye yaptığı açıklamada “Artık Türkiye’de özgür basına yer

yok” dedi. Türkiye’nin gazeteciler için “en kötü cezaevi” olduğunu ileri süren Dündar, 155 ga-zetecinin tutuklu bulunduğunu da hatırlattı.148 Dündar, “Eğer Türkiye gibi bir ülkede gazeteciy-seniz ve Cumhurbaşkanı Erdoğan gibi bir lidere meydan okuyorsanız, sonuçlarına hazırlıklı olmalısınız. Tutuklanmak bu sonuçlardan biri, öldürülmek ise bir başkası” ifadelerinde bulun-du. Dündar, “demokrasi, insan hakları, basın özgürlüğü ve kadın erkek eşitliği gibi ‘Batı değer-lerini’ savunanların Türkiye’de cezaevinde olduğunu” ve “Avrupa ülkelerinin, sadece mülteci anlaşması yüzünden Erdoğan’a arka çıkmalarının üzücü” olduğunu söyledi.149

• CHP İzmir Milletvekili Atila Sertel, Twitter’dan yaptığı bir paylaşımla Ege Üniversi-tesi Tıp Fakültesi Hastanesi’nde kağıt olmaması nedeniyle hastaların raporlarının basılmadığını duyurdu.150 Sertel, hükümeti eleştirerek, “Kağıt yokluğu nedeni ile rapor basılmadığı dönemi

144 https://www.evrensel.net/haber/361123/baris-akademisyenleri-hakim-karsisinda-2 145 http://www.cumhuriyet.com.tr/koseyazisi/1079120/_Saray_Darbesi__.html 146 http://sendika62.org/2018/09/ihdden-tek-tip-elbise-ile-ilgili-basin-aciklamasi-509504/ 147 https://www.gazetekritik.com/vekil-haberleri/aydin-sezgin-ithal-kagit-sikintisi-nedeniyle-okullara-kitap-gonderilemiyor-mu/59327 148 http://www.lefigaro.fr/international/2018/09/13/01003-20180913ARTFIG00199-les-occidentaux-ont-abandonne-la-turquie-denonce-le-journaliste-turc-can-duumlndar.php 149 https://www.youtube.com/watch?v=pjQm5Pzikts 150 https://twitter.com/AtillaSertell/status/1040533660775211008


27

de bizlere yaşattığınız için teşekkürler” ifadelerini kullandı.151 15 Eylül 2018 • Gazeteciler Cemiyeti Başkanı Nazmi Bilgin, Türk lirasının değer kaybetmesinin bera-

berinde basın özgürlüğü sorununu getirdiğini hatırlatarak, kağıt ithalatında yaşanan sıkıntıların halkın haber alma hakkını olumsuz yönde etkileyeceğini söyledi. Bilgin, ÖiB Ağustos 2018 dönemi raporuna ilişkin açıklamasında, tutuklu gazetecilere yönelik yargılama süreçlerinin ana gündemi oluşturduğunu ve basın-yayın alanında resmi kuruluşlarda yaşanan kurumsal ve yasal değişikliklerin izlenerek raporda yer aldığını belirtti. Bilgin, “Cemiyetimiz başta olmak üze-re meslek kuruluşları, sivil toplum örgütleri ve bazı siyasetçiler, SEKA’nın özelleştirilmesi ne-deniyle kağıtta ithalata bağlılık tartışması gündeme taşındı. Bu noktada gazetecileri işsizliğe mahkum etmesi nedeniyle kağıt meselesinin, basın ve ifade özgürlüğü sorunu da olduğuna iliş-kin görüşlere katılıyoruz. Aydınlık’ın üç gün boyunca yayım yapamayacağını duyurması ile Cumhuriyet, Posta, Birgün ve Dünya’nın günlük satış fiyatlarını arttırması gibi gelişmeleri kayda geçtik. Sözcü’nün haftalık yayınladığı magazin ekini kapatmasının yanı sıra İz-mir’de Yeni Bakış, Ege Telgraf, Dokuz Eylül, Haber Ekspres, İlkses, Ticaret ve Yenigün, Pazar günleri gazete çıkarmama kararı aldıklarını not etmiş durumdayız. Bu gelişmeler nedeniyle meslektaşlarımız son yıllarda olduğu üzere yine işsizlik sorunuyla karşıya kaldı” ifadelerine yer verdi.152

• TBB, tahliye edildikten bir gün sonra yeniden tutuklanan ÇHD ve HHB’li avukatların durumuna ilişkin yazılı bir açıklama yaptı. Açıklamada, “İstanbul 37. Ağır Ceza Mahkeme-si’nde tutuklu olarak yargılanan 17 avukatın, 14.09.2018 tarihli celsede tahliye kararı verildik-ten sonra, yapılan itiraz üzerine aynı mahkemece bu avukatların 12'si hakkında, 24 saat geçme-den yakalama kararı verilmiş olmasının yargı bağımsızlığı açısından derin şüpheler uyandırdı-ğı” ifade edildi. Açıklamada, devamla, “TBB Yönetim Kurulu süreci yakından takip etmekte-dir. Bilinmelidir ki, yargılanan kişilerin kim, suçlamaların ne olduğundan bağımsız olarak adil yargılama ilkelerinden sapılması, tüm vatandaşların hukuki güvenliğini tehlikeye düşürmekte-dir” denildi.153

• RSF, Twitter üzerinden AFP muhabiri Bülent Kılıç’ın gözaltına alınmasına tepki gös-terdi. RSF, “Kadıköy’de Kılıç’ın darpla gözaltına alınması, otobüste “Gör, Vatan’a kadar ne yapacağız’ gibi tehditlerle ters kelepçe takılması, İskele Karakolu’nda iki saati aşkın tutulup, tutanakla ‘Alındığı yere bırakıldığı’ sahteciliği hukuk devletiyle dalga geçmektir” açıklaması yaptı.154 RSF Türkiye Temsilcisi Erol Önderoğlu, konuya ilişkin “Kılıç’ın gözaltına alınması son derece keyfidir. Gazeteciler görev yapmaması için özellikle alıkonulmuştur. Biz de gazete-ci olarak köle değiliz!” diyerek tepkisini gösterdi.155 TGS ise Twitter üzerinden yaptığı payla-şımla Kılıç’ın “derhal serbest bırakılması” gerektiğini belirtti.156

17 Eylül 2018 • Karşı’nın eski Genel Yayın Yönetmeni Eren Erdem, Twitter paylaşımıyla 19 Eylül’de

ilk duruşmasına çıkacakken dava dosyası hakkında birleştirme kararı alınması ve şimdi yeni mahkemeden duruşma tarihi bekleyecek oluşuna tepki gösterdi. CHP eski Milletvekili Erdem, “Bugün birleştirme kararıyla, duruşmaya sadece ‘bir gün kala’ tahliyem de gasp edilmiştir. Bu-gün hakkımdaki iftiralara karşı cevap verme hakkım ve özgürlüğüm gasp edilmiştir. 19 Eylül

151 https://twitter.com/AtillaSertell/status/1040530983290851328 152 http://www.24saatgazetesi.com/bilgin-tldeki-deger-kaybi-halkin-haber-alma-hakkini-olumsuz-etkiliyor/ 153 https://www.barobirlik.org.tr/Haberler/kamuoyu-duyurusu-80133 154 https://twitter.com/RSF_tr/status/1041278635536211968 155 https://twitter.com/RSF_tr/status/1041039215495208960 156 https://twitter.com/tgs_org_tr/status/1041027964471844867


28

Çarşamba günü, 83 günlük ‘rehineliğimin’ sonunda ilk kez hakim karşısına çıkacak, belgelerle bu kumpası tamamen çökertecektik! Ama duruşmamızı iptal ettiler! Oysaki, sunacağımız delil-lerle bu kumpas tamamen çökecek ve ben özgür kalacaktım!” diye yazdı.157

• TGS, Twitter üzerinden yaptığı bir paylaşımla 98 yıllık Resmi Gazete’nin kapanması-na tepki gösterdi. Mesajda, Resmi Gazete gibi başka yayınların kapanmaması için kağıtta “KDV’nin sıfırlanmasına, BİK tarifesinin arttırılmasına ve hükümetin kağıt sübvansiyonu yapma gerekliliğine” değinildi.158

18 Eylül 2018 • CHP İstanbul Milletvekili Sezgin Tanrıkulu, Resmi Gazete’nin neden kapatıldığını

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay’a sordu. Tanrıkulu, yazılı önergesinde, 98 yıllık yayın hayatına son veren ve bundan sonra yalnızca dijital ortamda yayınlanacak olan gazetenin savaş-la geçen yıllarda bile basıldığına dikkat çekerek, kapatılma gerekçelerini sordu.159

19 Eylül 2018 • CHP eski Milletvekili Barış Yarkadaş, Twitter’dan “Berkin Elvan’ın öldürülmesi da-

vasında yine adalet çıkmadı!” paylaşımıyla tepki gösterdi.160 Yarkadaş, ayrıca Elvan’ın ölümü-ne ilişkin davanın 28 Kasım’a ertelendiğini belirterek, “O gün yine adliyede olacak ve adalet isteyeceğiz” paylaşımında bulundu.161

20 Eylül 2018 • ABD Dışişleri Bakanlığı, “FETÖ üyeliği” suçlamasıyla tutuklu NASA çalışanı Serkan

Gölge’nin cezasının düşürülmesi kararını memnuniyetle karşıladıklarını ancak bir an önce ser-best bırakılmasını beklediklerini bildirdi. Bakanlık Sözcüsü Heather Nauert, yazılı açıklama-sında, “Türk mahkemesinin Dr. Gölge’nin cezasını düşürme kararından memnuniyet duymakla birlikte Gölge’nin davasının güvenilir kanıtlardan yoksun olduğuna ve derhal serbest bırakıla-rak ailesine tekrar kavuşması gerektiğine inanmayı sürdürüyoruz” ifadesini kullandı. Nauert, “Türkiye’de tutuklu bulunan Amerikan vatandaşlarına karşı adil olmayan diğer adli kovuştur-malarla birlikte Gölge’nin davasını da yakından izlemeye devam edeceklerini” kaydetti.162

21 Eylül 2018 • Aralarında Uluslararası Af Örgütü, Alman Gazeteciler Birliği, Sınır Tanımayan Gaze-

teciler ve Avrupa Basın ve Medya Özgürlüğü’nün bulunduğu meslek örgütleri, Türkiye’de ba-sın özgürlüğüne dikkat çekmek için eylem çağrısında bulundu. Örgütler, Cumhurbaşkanı Erdo-ğan’ın Almanya Başbakanı Angela Merkel ile görüşeceği saatlerde eylem yapacaklarını belirte-rek, “Türkiye’de basın özgürlüğünün ihlal edilmeye devam edildiğini ve 100’den fazla gazete-cinin halen cezaevinde tutulduğunu” bildirdi.163

• Hürriyet Okur Temsilcisi Faruk Bildirici, “Günahlarımızda Yıkandık: Örneklerle Ga-zetecilik Meslek Etiği” isimli kitap tanıtımında, günümüzde özel uçak gazeteciliğiyle siyasi li-derlerin izlenme biçiminin değiştiğini söyledi. Bildirici, kitabında özel uçak gazeteciliği bölü-müne ilişkin “Akreditasyon yöntemi tam bir cezalandırma ve ödüllendirme mekanizması olarak kullanılıyor. Uçağa davet edilmek başlı başına bir ödüllendirme haline geliyor. Bir gazetecinin karşısındaki siyasetçiyi zorlayıcı sorular sorması siyasetçinin kendisini daha iyi ifade etmesine yol açar. Cumhurbaşkanı ile yapılan söyleşiler bir açıklamaya dönüyor. Kaldı ki o açıklamalar

157 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/siyaset/1085833/Eren_Erdem_den_durusmanin_ertelenmesine_tepki.html 158 https://twitter.com/tgs_org_tr/status/1041675611130028032?s=19 159https://www.sozcu.com.tr/2018/ekonomi/98-yillik-resmi-gazete-kapandi-2630452/ 160 https://twitter.com/barisyarkadas/status/1042429313201655808 161 https://twitter.com/barisyarkadas/status/1042366131921723393 162 https://www.amerikaninsesi.com/a/abd-d%C4%B1islerinden-serkan-golge-aciklamasi/4580101.html 163 https://www.evrensel.net/haber/361907/gazeteci-orgutlerinden-erdogana-karsi-ortak-eylem-cagrisi


29

da sonradan kontrol ediliyor. Kontrol edilmiş metin bütün gazete ve televizyonlarda aynı şekil-de çıkıyor. Üzgünüm ama bu yapılan bir gazetecilik faaliyeti değil” sözlerine yer verdi. Bildiri-ci, Cumhuriyet’teki yönetim değişikliğine ilişkin tartışmaların gazeteyi yıprattığını da ifade et-ti.164

22 Eylül 2018 • Zonguldak Karaelmas Gazeteciler Derneği (KGD), İHA Zonguldak muhabiri Barış

Doğan ve gazetecilere yapılan saldırıyı kınadı. KGD’nin basın açıklamasında, “Dün Zonguldak – Ankara karayolunun altıncı kilometresinde ormanlık alan içinde bulunan kaçak olarak işleti-len maden ocağında meydana gelen göçük olayını takip eden gazetecilere yönelik fiili ve sözlü saldırıda bulunulmuştur. Beş-altı kişi emekçi gazeteci Barış Doğan’a hiç acımadan dakikalarca tekme ve yumruk vurarak darp etmiştir. Doğan bir süre müşahede altında kaldıktan sonra ta-burcu olurken kamerası da darp edilirken kırılmıştır. Ayrıca diğer emekçi gazeteci arkadaşları-mız da kovalanmış ama yakalanamadıkları için darp almaktan kurtulmuşlardır” denildi. Açık-lamada, ayrıca saldırıya karışanlardan üç kişiyi Jandarma’nın tespit ettiği ve olayın takipçisi olunacağı bildirildi.165

• Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi gözlemcileri Marianne Mikko ve Nigel Evans, Hayatın Sesi TV’nin üç yetkilisinin hapis cezasına mahkum edilmesini kınadıklarını duyurdu. Gözlemciler, Türkiye’yi “AİHM içtihatlarına uygun olarak gazeteciler için korkusuz bir ortam yaratmaya” çağırdı.166

24 Eylül 2018 • CHP Kocaeli Milletvekili Fatma Kaplan Hürriyet, gazeteci Ergün Demir hakkında so-

ruşturma yürütülmesine ilişkin “Mesleğinin gereklerini yerine getirdiğini ve haber nedeniyle savcı karşısına çıkmamasının kabul edilemez” olduğunu söyledi. Hürriyet, “Gazetecilik hiçbir zaman suç değildir ve olmayacaktır. Bu süreçte Demir ve ailesinin yanında, tüm haksızlıkların da karşısında olduğumuzun bilinmesini isteriz” dedi. TGS de, Twitter hesabı aracılığıyla “Yok-sulluğu engelleyin habercileri değil! #GazetecilikSuçDeğildir” paylaşımında bulundu. Kocaeli Gazeteciler Cemiyeti de olayın takipçisi olacaklarını açıkladı.167

• Hürriyet Okur Temsilcisi Faruk Bildirici, Hürriyet’in çalışma koşullarını protesto eden işçilerin İstanbul 3. Havalimanı’ndaki eylemini gerektiği gibi yansıtmadığını söyledi. Bildirici, yazısında “Okur Temsilcisi olarak bu haberlerin yaşananları gerektiği gibi yansıttığını söyle-yemem. 15 Eylül’deki ilk haberde yanlışlar vardı; 400 civarında gözaltı vardı, eylemler devam ediyordu ve istekler kabul edilmemişti. Haberi düzeltmek için üç gün beklemeye, valinin açık-lamasını görmeye gerek yoktu. Böylesi yankı yaratan bir olayda doğru gazetecilik tavrı açıkla-maları beklemek değil, olay yerine gitmek ve ilgili bütün taraflarla temas etmektir” dedi.168

25 Eylül 2018 • TGS Kocaeli Şubesi, gazeteci Ergün Demir’in savcılıkça soruşturulmasına “İntihar

vakasını haberleştiren meslektaşımızın gözaltına alınması halkın haber alma hakkına açık bir saldırıdır. Gazetecinin görevi, görünen değil, görünenin ardındaki gerçeği açığa çıkarmaktır” sözleriyle tepki gösterdi. Açıklamada, Demir’in hedef haline getirildiği haber kaynağını açık-lama durumunda kaldığına işaret edilerek, “Demir, lise birinci sınıfa giden çocuğuna pantolon alamadığı için intihar eden İsmail Devrim’in haberini yapmış, haberin ülke kamuoyunda infial

164 https://www.gazeteduvar.com.tr/gundem/2018/09/21/faruk-bildirici-bataklikta-gul-yetistirmeye-calisiyoruz/ 165 http://www.karaelmasgazetecilerdernegi.org.tr/h_3636/gazeteciye-yonelik-saldiriyi-kiniyoruz.html 166 https://twitter.com/PACE_News/status/1043059679214100480 167 https://tr.sputniknews.com/turkiye/201809241035352109-chp-milletvekili-hurriyet-ten-gazeteci-demir-e-destek-aciklamasi/ 168 https://tr.sputniknews.com/turkiye/201809241035338626-hurriyet-okur-temsilcisi-bildici-havalimani/


30

yaratması üzerine de adeta hedef haline getirilmiştir. Kaynak açıklamak zorunda olmamasına rağmen habere ilişkin ses kaydını yayınlamak durumunda kalmıştır. Genel Yayın Yönetmeni olduğu astakoshaber.com haber sitesinde, haberi nasıl yaptığına ilişkin ayrıntılı bir köşe yazısı da kaleme almıştır. Demir’in yaşadıkları Türkiye’de gerçeğin peşinden koşan gazetecilerin ne kadar zor ve baskı altında mesleğini yapmaya çalıştığının göstergesidir” denildi.169

26 Eylül 2018 • Denizli, Giresun, Sivas ve Çanakkale yerel medya temsilcileri, BirGün’e verdikleri

demeçlerde, döviz kurundaki yükseliş nedeniyle artan kağıt maliyetleri karşısında kapanma ris-kiyle karşı karşıya kaldıklarını belirterek, yerel medyada yaşanan sıkıntıları açıkladı. Denizli Ayna Haber’in Haber Müdürü Ayhan Çimendağ, kağıt ve matbaa malzemelerinde yaşanan yüzde yüzü aşan artış nedeni ile yerel yayınların yok olma noktasına geldiğini ve BİK’in aldığı kararların işsizliği arttıracağını söyledi. Çimendağ, “Ekonomik olarak daralan yazılı ve görsel basın, maaşları ödeyemez durumda. Denizli’nin en güçlü haber siteleri dahi reklam kaynakları daraldığı için ekonomik dar boğaz içerisinde. Ben de aynı zamanda sahibi olduğum aylık der-giyi ilk defa bu ay çıkaramadım” dedi. Yeşil Giresun Gazetesi Haber Müdürü Egemen Ölçü, üçüncü kalite hamurun 55 liradan 120 liraya yükseldiğini ve boş bir sayfanın 24 kuruşa denk geldiğine dikkat çekti. Ölçü, BİK’in daha fazla destek sunmasını talep ettiklerini, kağıt krizinin satış oranlarını olumsuz etkilediğini ve beklenen yüksek satış rakamlarına ulaşamadıklarını be-lirtti. Bizim Sivas Gazetesi Haber Müdürü Osman Nuri Kesici ise, 31 yıldır gazeteyi çıkardıkla-rını ve BİK’in çözüm önerileri arasında yer alan asgari kadro sayısının düşürülmesinin binlerce gazetecinin işsiz kalmasına neden olacağını söyledi. Çanakkale Gündem Gazetesi İmtiyaz Sa-hibi Ali Güngör Yıldız da, yerel medyanın ülke için önemli bir yeri olduğunu bu kapsamda Türkiye’nin kendi kağıdını üretmesinin faydalı olacağını ve yerel basına finans ve teknolojik desteklerin sağlanması gerektiğine yer verdi.170

• CHP İstanbul Milletvekili Mahmut Tanal, Kocaeli’de maddi sıkıntılar nedeniyle inti-har eden bir babanın haberini yaptığı gerekçesiyle soruşturulan Ergün Demir’e ilişkin Cumhur-başkanı Yardımcısı Fuat Oktay’ın yanıtlaması talebiyle soru önergesi verdi. Tanal, söz konusu olay ile basını etkisiz hale getirme operasyonunun yapıldığını savunarak, “Yapacağınız haber-lere dikkat edin, ucu bize dokunmasın. Otokontrollü olun, bizi üzeni biz de üzeriz” mesajının verildiğini söyledi. Önergede, “Demir’in gözaltına alınma amacı, intihar eden babanın ailesine gerekli desteğin sağlanıp sağlanamadığı bilgisi, muhalif haberlerin yayınlanmama gerekçesi ile gazeteciyi tutuklayarak korku ve baskı ortamının oluşturulma sebebi” sorularına yer verildi.171

27 Eylül 2018 • CHP İstanbul Milletvekili Sezgin Tanrıkulu, Diyarbakır’da yaptığı basın toplantısında,

MHP’nin TBMM’ye sunduğu af teklifini172 değerlendirdi. Tanrıkulu, af talebinin şu anki top-lumsal ihtiyacı karşılamadığını ifade ederek, partinin bu talebi, organize suç örgütü lideri Alaat-tin Çakıcı’yı ziyaret ettikten sonra gündeme getirmesini eleştirdi. “Şu anki kapsamı bir toplum-sal ihtiyacı kapsamaktan yoksundur. Evet, cezaevlerinde 220 bin tutuklu vardır. Kapasitesinin çok üzerinde tutuklu var. Ama ağırlıklı talebin düşünce, ifade özgürlüğü ve siyasi tutuklular üzerinde olması lazımdı” dedi.173

• Hürriyet’ten ayrılan gazeteci Mehmet Yakup Yılmaz, journo’da yayımlanan söyleşi-sinde, “Türkiye’deki sorun gazetecilik mesleğinden önce, bir demokrasi sorunu” dedi. Basım

169 https://www.kocaeligazetesi.com.tr/haber/1693193/gazeteci-demirin-gozaltina-alinmasina-tgsden-tepki 170 https://www.birgun.net/haber-detay/gazeteler-batarsa-cok-seslilik-ortadan-kalkar-231628.html 171 http://www.kocaelibarisgazetesi.com/siyaset/tanal-babanin-intiharina-mi-katledilen-basin-ozgurlugune-mi-2-h100002.html 172 https://www.haberturk.com/son-dakika-mhp-den-8-maddelik-af-teklifi-2118091 173http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/siyaset/1095680/Tanrikulu__Af_teklifi_organize_suc_orgutu_liderligi_uzerinden_gundeme_geldi.html


31

ve dağıtım imkanlarının iktidarın elinde olduğunu kaydeden Yılmaz, “AKP ideolojisinin istedi-ği şey, bizim yok olmamız, buharlaşıp uçmamız ama o da olamadığı için işte böyle idare ediyo-ruz” diye konuştu. Yılmaz, Türk burjuvazisinin iktidarla olan ilişkilerinde sorun çıkmaması için iktidarın suyuna gittiklerini iddia etti ve “Medyanın bu duruma getirilmesinde, Aydın Doğan’ın yalnız kalmasında da bu tavrın etkili olduğunu düşünüyorum.” ifadelerini kullandı. Yılmaz, Doğan’ın gazetesini “satmak zorunda kaldığı” için çok üzgün olduğunu ancak şu an Holding işleri ile ilgilendiğini belirtti. Aynı zamanda Yılmaz, gazeteciliğin bittiğini düşünmediğini söy-ledi demokrasi oldukça gazeteciliğin de var olacağını dile getirdi.174

28 Eylül 2018 • Almanya’daki gazetecilik örgütleri, Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Almanya Başbakanı

Angela Merkel’in Başbakanlık Binası’ndaki görüşmeleri sırasında düzenledikleri protesto gös-terisinde, Cumhurbaşkanı Erdoğan’a Türkiye’de basın özgürlüğünü sağlaması için çağrıda bu-lundu. Berlin Merkez Tren Garı önünde yaklaşık 150 kişinin katıldığı protesto gösterisinde ga-zeteci Can Dündar’a da destek verildi.175 Protesto gösterisini düzenleyenlerden RSF Almanya Temsilcisi Christian Mihr, “Türkiye’de basın özgürlüğünü yeterince yaşayamayan meslektaşla-rını cesaretlendirici bir mesaj vermek” istediklerini söyledi. Mihr, DW Türkçe’ye yaptığı açık-lamada, “Türkiye ile Almanya arasındaki ilişkilerin ancak Türkiye’de basın özgürlüğünün de sağlanması” halinde düzelebileceğini ifade etti.176 Alman Gazeteciler Sendikası (DJV) Başkanı Frank Überall ise, “Türkiye’deki gazetecilerin ve meslektaşlarının keyfi nedenlerle cezaevinde olması ve işlerini yapamamalarını” eleştiren Überall, bu ziyaret sırasında “Bu sorunlu konuların gündeme getirilmesi çok önemli” dedi.177

RTÜK Cezaları 12 Eylül 2018 • RTÜK, “Koca Koca Yalanlar” isimli dizide erkeklerin eşlerini aldatmalarının normal

bir davranış olarak gösterildiği gerekçesiyle Kanal D’ye idari para cezası uyguladı. Üst Kurul, Yeni Sinema TV ve Kanal S’ye ise sağlık beyanıyla ürün satışının yapıldığı için 10’ar gün geçi-ci yayın durdurma ve idari para cezası kararı verdi. Kurul, Anadolu TV’ye de tanışmaya ve ar-kadaş bulmaya aracılık eden akar bant yayını gerekçesiyle aylık brüt gelirinin yüzde beşi ora-nında idari para cezası ile beş kez program durdurma cezası verilmesini kararlaştırdı. RTÜK, “Kolpaçino” isimli filmde argo ve küfürlü ifadeler ile genel ahlaka aykırı hareketlere yer veril-mesi nedeniyle Doğu TV’ye de aynı cezayı verdi.178

13 Eylül 2018 • RTÜK, TRT Diyanet kanalına güftesi Fethullah Gülen’e ait bir ilahinin yayınlanması

nedeniyle ceza verdi. Üst Kurul, TRT’ye, RTÜK Yasası’nın yayınlara ilişkin “Terör eylemini, faillerini ve mağdurlarını terörün amaçlarına hizmet edecek sonuçlar doğuracak şekilde suna-maz” ilkesini ihlal ettiği gerekçesiyle oy birliği ile ceza kesti. Söz konusu RTÜK kararının TRT değil de herhangi bir özel yayın kuruluşu için alınması durumunda, sonucun yayın lisansı ipta-line kadar varabileceği ifade edildi. Kanalda, “Bulanlar Hakkı Buldu” adlı bir ilahi yayınlanmış

174 https://journo.com.tr/mehmet-yilmaz-yeni-bir-dergi 175 https://www.thelocal.de/20180927/erdogan-greeted-by-supporters-and-protesters-as-germany-visit-gets-underway 176 https://www.dw.com/tr/berlinde-erdo%C4%9Fana-bas%C4%B1n-%C3%B6zg%C3%BCrl%C3%BC%C4%9F%C3%BC-%C3%A7a%C4%9Fr%C4%B1s%C4%B1/a-45677444 177 https://www.dw.com/tr/berlinde-erdo%C4%9Fana-bas%C4%B1n-%C3%B6zg%C3%BCrl%C3%BC%C4%9F%C3%BC-%C3%A7a%C4%9Fr%C4%B1s%C4%B1/a-45677444 178 https://www.timeturk.com/rtuk-ten-aldatmayi-normal-gosteren-yayina-ceza/haber-958361


32

ve ekranda ilahinin bestesinin Ahmet Hatipoğlu’na, güftesinin ise Fethullah Gülen’e ait olduğu görülmüştü. RTÜK’ün CHP kontenjanından seçilen üyesi İlhan Taşcı’nın tepkisi üzerine TRT Diyanet, bir personelin görevine son vermişti.179

• RTÜK’ün, AS TV’ye yabancı şarkıcı Pink’in klibindeki “homoseksüel nitelikteki erotik dans figürleri” nedeniyle 17 bin TL idari para cezası kestiği açıklandı. Klibin, çocukların ve gençlerin izleyebileceği saatlerde yayınlanması ve bu yüzden olumsuz etki yaratabileceği de-ğerlendirilmesinin yapıldığı öğrenildi.180

19 Eylül 2018 • RTÜK, “Cübbeli Ahmet” olarak bilinen Ahmet Mahmut Ünlü’nün şikayeti üzerine Fa-

tih Medreseleri’nin kanalı FM TV’ye ceza verdi. Ünlü, dilekçesinde, “Çocukların istismar edil-diğini ve kendisinin hedef alındığını” savundu. Ünlü, dilekçesinde “Son 10-15 yıllık süreçte Türkiye’de bir veya birkaç ‘tarikat’ ve ‘tekke’ kurdurularak insanların din duygusu üzerinden büyük provokasyon ve manipülasyonların yapıldığına şahit olunmuştur” ifadelerine yer verdi. Ünlü’nün şikayette bulunduğu söz konusu yayında, “yaşları beş ila 15 arasındaki çocukların, Cübbeli tarafından Fatih Medreseleri’nde eğitim görmelerinin engellendiği” öne sürülmüştü.181

24 Eylül 2018 • RTÜK ve BTK’nın ortaklaşa hazırladığı internetteki radyo ve görüntülü yayınlara iliş-

kin yeni yönetmelik taslağında, “internetten yayın lisansı için MİT ve emniyetten izin alma ko-şulu, yayınlara mahkeme kararıyla karartma cezası ve tüm radyo ve televizyon yayınlarına de-netim, erişim engeli, lisans iptali gibi sansürlerin uygulanabileceği” öngörüldü. “Radyo, Tele-vizyon ve İsteğe Bağlı Yayınların İnternet Ortamından Sunumu Hakkında Yönetmelik” adıyla 24 maddelik taslak düzenleme RTÜK’ün sitesinde kamuoyuna sunuldu.182 Taslakta, OHAL döneminde çıkarılan KHK’nin hükümlerine göre, terör saldırıları ile ilgili yayınlarda cumhur-başkanı veya görevlendireceği yetkilinin yayın yasağı koyabileceğine yer verildi. Twitter, Fa-cebook veya YouTube gibi sosyal medya siteleri üzerinden yapılan kişilerarası iletişimi sağla-yan görsel ve işitsel yayınların denetime tabi tutulmayacağı kaydedildi. Canlı yayın uygulaması Scope üzerinden yapılan ve muhalif sesleri dile getirdiği “Medyascope”un yaptırım çemberinin içine alınıp alınmayacağına ilişkin bilgiye yer verilmediği belirtildi. Digitürk, Teledünya, D-Smart gibi televizyon kanalları için dijital yayın platformu olan kuruluşların internet üzerinden hizmet sunabilmeleri için yayın lisansı almalarının gerektiği ifade edildi. Taslak itibariyle Net-flix, Blu TV, Puhu TV gibi platformların da RTÜK’ten yayın iletim yetkisi almaları gerektiği açıklandı.183

179 https://tr.sputniknews.com/turkiye/201809141035193997-trt-teror-ceza/ 180 https://www.reuters.com/article/us-turkey-media-lgbt/turkey-fines-tv-channel-for-pinks-video-with-dancing-of-homosexual-nature-idUSKCN1LT255 181 https://www.evrensel.net/haber/361682/cubbeli-ahmet-baska-cemaatin-kanalini-rtuke-sikayet-etti 182 https://www.rtuk.gov.tr/duyurular/3788/5674/radyo-televizyon-ust-kurulundan-yonetmelik-taslagi.html 183 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/1092709/Karartma__isik_hiziyla_geliyor.html


33

Diğer Gelişmeler 1 Eylül 2018 • RSF Türkiye temsilcisi Erol Önderoğlu, 1 Eylül Dünya Barış Günü’ne ilişkin yaptığı

açıklamada, “Dünyada çoğalan çatışma alanları toplumların barışını ciddi şekilde tehdit etmek-le birlikte sokağın nabzını iyi veren bir gazeteciliği de zorunlu kılıyor. Kutuplaşma tehlikesinin belirginleştiği Türkiye şartlarında ise biz gazeteciler toplum adına şeffaflığı, adaleti ve barışı hedeflemekteyiz” dedi.184

• ABD’nin Ankara Büyükelçiliği’ne ateş edilmesiyle ilgili gözaltına alınan altı şüpheli-den üçü tutuklandı. Ankara Emniyet Müdürlüğü Terörle Mücadele Şubesi’ndeki işlemlerin ar-dından adliyeye sevk edilen şüphelilerden elçilik binasına silahla ateş eden Ahmet Çelikten ve Osman Gündaş ile Ersin Bayram nöbetçi sulh ceza hakimliğince tutuklandı. Diğer üç şüpheli ise adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı.185

• Ayrıntı Yayınları, döviz kurundaki artış ardından maliyetlerinin iki katına çıktığı ge-rekçesiyle kitap fiyatlarına yüzde 20-40 arası zam yaptığını duyurdu. Ayrıntı Yayınları’nın Twitter’dan yaptığı açıklamada, “Değerli okurlarımız, dövizdeki kur artışına bağlı olarak sek-törde yaşadığımız tıkanma sebebiyle 1 Eylül 2018 tarihinden itibaren kitaplarımızın liste fiyat-larında yüzde 25 ile yüzde 40 oranında artışa gideceğimizi sizlere üzülerek bildiriyoruz” denil-di.186

• Dışişleri Bakanlığı’na bağlı olan Ankara Palas, yayınlanan bir Cumhurbaşkanlığı Ka-rarnamesi ile Cumhurbaşkanlığı’na bağlandı. Kararnameyle, 1.TBMM Binası ise Cumhurbaş-kanlığı Milli Saraylar İdaresi’nin görev alanından çıkarıldı.187 Ankara Palas’ın devrinin Dışişle-ri Bakanlığı ve Milli Saraylar arasında yapılacak protokole göre gerçekleştirileceği bildirildi.188 Milli Saraylar da TBMM Başkanlığı’na bağlı iken Cumhurbaşkanlığı’na bağlı hale getirilmişti.

• Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın imzasıyla 195 sayılı “Basın İlan Kurumu Teşkiline Dair Kanun”da yapılan değişikliğe göre, artık kurumu Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı denet-leyecek. Resmi Gazete’de dün yayımlanan 2018/154 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararı’na göre, eskiden Başbakanlık’a ait yetkilerin tümü İletişim Başkanlığı’na devredildi.189

3 Eylül 2018 • Yargıtay Başkanı İsmail Hakkı Cirit, Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’ndeki 2018-2019

Adli Yılı açılış töreninde adalet kurumu adına özeleştiride bulunarak, “Hepimizin bildiği üzere, mahkemelere ve adalet kurumlarına ülkemizde duyulan güven arzulanan seviyede değildir” de-di. Cirit, devamla “Dönemsel olmayan bu durumun düzeltilmesi için yargı organlarının yapısal bir anlayış değişikliğine gitmesi kaçınılmazdır. Adalet sistemi etik, şeffaflık ve topluma karşı hesap verebilirlik olmak üzere üç sütun üzerine kurulmalıdır. Yargı etiği ilkelerinin sadece be-lirlenmesi ve uygulanması yeterli değildir” açıklamasında bulundu. Yargıtay Başkanı, Türkiye ile ABD arasında gerilime neden olan rahip Andrew Brunson davasına da değinerek, “Bir ya-bancı devlet vatandaşının İzmir’de tutuklanması ve yargılanmasına ilişkin kararları verecek tek ve mutlak güç, yargı yetkisini Türk milleti adına kullanan bağımsız ve tarafsız mahkemelerdir” diye konuştu.190

184 http://www.dokuz8haber.net/dokuz8/1-eylul-dunya-baris-gunu-her-zaman-her-kosulda-barisin-yaninda/ 185 https://tr.sputniknews.com/turkiye/201809011035005592-abd-ankara-buyukelciligi-ates-edilmesi/ 186 https://tr.sputniknews.com/turkiye/201809011035000851-ayrinti-yayinlari-kitplarina-zam-yapti/ 187 http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2018/09/20180901-1.pdf 188http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/siyaset/1070686/Cumhuriyet_in_simgelerinden_Ankara_Palas__Saray_a_devredildi.html 189http://www.resmigazete.gov.tr/main.aspx?home=http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2018/08/20180831.htm&main=http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2018/08/20180831.htm 190 https://www.amerikaninsesi.com/a/adalete-guven-arzulanan-seviyede-degil/4555531.html


34

4 Eylül 2018 • ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo ve Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun yap-

tıkları telefon görüşmesinde rahip Andrew Brunson krizi ile Suriye’de rejimin askeri müdaha-lede bulunmayı planladığı İdlib’in durumunun görüşüldüğü belirtildi. ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Heather Nauert’in yaptığı yazılı açıklamada, Pompeo ve Çavuşoğlu’nun, Esad rejimi-nin İdlib’e düzenleyeceği saldırının Suriye’de çatışmaları kabul edilemez şekilde tırmandıraca-ğı konusunda görüş birliği içinde oldukları bildirildi. Pompeo’nun, Brunson konusunu günde-me getirdiği de ifade edildi.191

• TGS Genel Başkanı Gökhan Durmuş, Cumhurbaşkanlığı Başdanışmanı Mehmet Akarca ile gazete ve yayınevlerinin kâğıt sorununu görüştü. Durmuş, döviz kurundaki artış ne-deniyle yazılı basının girdiği ekonomik krize ilişkin TGS’nin “Basın İlan Kurumu’nun gazete-lere sağladığı ilan gelirinin artırılması, kağıtta katma değer vergisinin sıfırlanması ve hüküme-tin kağıt sübvansiyonu yapması” gibi çözüm önerilerini sundu. Akarca’nın ise TGS’nin taleple-rini Cumhurbaşkanı Erdoğan’a ileteceğini söylediği aktarıldı.192

5 Eylül 2018 • İçişleri Bakanlığı ve Ankara Valiliği, 10 Ekim 2015’te IŞİD’in gerçekleştirdiği terör

saldırısını önlemedikleri gerekçesiyle 400 bin lira tazminata mahkum edildi. Ankara 12’inci İdare Mahkemesi’nde görülen davada, Bakanlık ve Ankara Valiliği’nin “sosyal risk ilkesi uya-rınca terör eylemini engellemedikleri için” ölen Mesut Mak'ın yakınlarına ödenmek üzere 400 bin lira manevi tazminat ödemesi kararlaştırıldı. Ankara Garı önünde IŞİD mensuplarınca dü-zenlenen canlı bombalı saldırıda 103 kişi yaşamını yitirmiş ve 246 kişi yaralanmıştı.193

• Türk hükümeti kaynakları, Almanya Dışişleri Bakanı Heiko J. Maas’ın Ankara ziyare-tine ilişkin dpa’ya yaptıkları açıklamada, Almanya’dan mali yardım değil ekonomik yatırımla-rın artırılmasını isteyeceklerini aktardı. Mass ise, “Ziyarette Türkiye’deki ekonomik durumdan ve Türk hükümetinin buna karşı koymak için neler yaptığından haberdar olacağız, fakat yardım önlemleri hakkında konuşacağımızdan emin değilim” dedi.194 Sosyal Demokrat Parti (SPD) Genel Başkanı Andrea Nahles de, Türkiye’nin türbülansa girmesinin Almanya’nın çıkarına ol-mayacağına işaret etmişti. Alman Hükümeti Sözcüsü Steffen Seibert ise Türkiye’ye mali yar-dımın gündemde olmadığını vurgulamıştı.195

• Türkiye’de güvenilir ve etik gazetecilik için çalışan dokuz kuruluş, TGS ve EJN’nin çağrısı için bir araya gelerek “Türkiye’de gazeteciliğe güven” üzerine değerlendirmede bulun-du. TGS, IPI, RSF, MLSA, Basın Konseyi, HDV ve teyit.org’dan toplantıya katılım gösterdi. EJN Başkanı Aidan White, “Türkiye’de güvenilir ve etik gazeteciliğe katkı yapmada pozitif bir hava görüyorum. RSF, Globalfreemedia, EFJEUROPE ve çok sayıda gazetecilik örgütünün ör-neğin ‘Journalism Trust Initiative’ girişimine destek vermesi sevindirici” diye konuştu.196

• ABD ile Türkiye arasında krize neden olan rahip Andrew Brunson hakkında iddiana-meyi hazırlayan Savcı Berkant Karakaya’nın görev yerinin değiştirildiği bildirildi. İzmir Cum-huriyet Başsavcılığı’nın aldığı karar doğrultusunda, aralarında Karakaya’nın da olduğu kritik soruşturmaları yürüten terör savcılarının görev alanlarının değiştirildiği belirtildi.197

• Eski Başbakan Binali Yıldırım’ın, “Paradise Papers” haberleri nedeniyle Cumhuriyet

191 https://www.amerikaninsesi.com/a/pompeo-%C3%A7avu%C5%9Fo%C4%9Flu-idlib-telefon-g%C3%B6r%C3%BC%C5%9Fmesi/4557668.html 192 https://www.sozcu.com.tr/2018/gundem/kagit-sorunu-cumhurbaskanligina-tasindi-2607722/ 193 https://www.birgun.net/haber-detay/10-ekim-katliamiyla-ilgili-icisleri-bakanligi-ve-ankara-valiligi-tazminata-mahk%C3%BBm-edildi-229384.html 194 https://www.reuters.com/article/us-turkey-germany/german-minister-doesnt-expect-to-discuss-financial-aid-for-turkey-idUSKCN1LL17V 195 https://www.dw.com/tr/t%C3%BCrkiye-almanyadan-mali-yard%C4%B1m-istemeyecek/a-45360991 196 https://twitter.com/RSF_tr/status/1037258168055869441 197 https://tr.sputniknews.com/turkiye/201809051035064770-brunson-davasinin-iddianamesini-yazan-savcinin-gorev-yeri-degistirildi/


35

Vakfı yöneticisi Orhan Erinç ve muhabiri Pelin Ünker’den talep ettiği tazminat konusundaki davada ceza davaları sonucunun beklenmesine karar verildi. Anadolu 24. Asliye Hukuk Mah-kemesi’nin kararında, “Görülen dava manevi tazminat davası olup, aynı yayın ile ilgili şikayet-ler üzerine açılmış davalar ve başlatılan soruşturmalar mevcuttur” denilerek ceza davaları so-nuçlarına göre karar verilmesi gerektiği kaydedildi. Uluslararası Araştırmacı Gazeteciler Kon-sorsiyumu (ICIJ) medya ortağı olan Cumhuriyet, Süddeutsche Zeitung gazetesi tarafından elde edilen “Paradise Papers” belgelerini dünya çapında diğer medya kurumları ile eş zamanlı olarak yayınlamıştı. Söz konusu haberde Yıldırım’ın oğulları Erkan ve Bülent Yıldırım’a ait şirketler olduğu iddia edilmişti. Bu haber üzerine Yıldırım ve oğulları, Ünker ile Erinç'e “iftira” suçuyla 500 bin liralık tazminat davası açmıştı.198

• TÜİK, geçtiğimiz yıla oranla Türkiye’den göç eden kişi sayısının yüzde 42.5 arttığını ve göç edenlerin başında 25-29 yaş aralığındaki gençlerin yer aldığını açıkladı. TÜİK 2017 Yılı Uluslararası Göç İstatistikleri’ne göre, yüzde 15,5 oranla en fala göç eden grubu gençler oluş-turdu. Türkiye’ye göç edenlerin ise bir önceki yıla göre yüzde 22,4 artarak 466 bin 333 kişi ol-duğunun kaydedildiği açıklamada, Türkiye’ye göç edenlerde ilk sırada yüzde 12.3 oranla yine 25-29 yaş grubundakilerin yer aldığı izlendi. Türkiye’ye 2017 yılında gelen yabancı uyruklu nüfusun içerisinde ise ilk sırayı yüzde 26.6 ile Irak vatandaşlarının ikinci sırayı yüzde 10.4 oran ile Afganistan’ın ve üçüncü sırayı da yüzde 7.7 oran ile Suriye’nin aldığı belirtildi.199

6 Eylül 2018 • Tutuklu CHP İstanbul Milletvekili Enis Berberoğlu’nun eşi gazeteci Oya Berberoğlu,

Kamu Başdenetçisi (Ombudsman) Şeref Malkoç ile görüştü. Oya Berberoğlu, Berberoğlu’nun 15 aydır Maltepe Cezaevi'nde tecrit koşullarında tutulduğunu belirterek, “Kendileri görevi iti-bariyle bir nevi ‘halkın avukatı’, şikayetleri değerlendirici, sorunlara çözüm bulucudur. Hukuk-çu da olduğu için Malkoç ile Enis'in durumuyla ilgili görüş alışverişinde bulundum. Yargı ken-disinin görev alanı dışında olsa da hukuki sorunu ilk ağızdan anlatmak istedim. Çok yararlan-dım” dedi.200

• Google, gazetecilerin ve araştırmacıların projelerine yardımcı olabilecek “Google Da-taset Search (Google Veri Kümesi Arama)” web sitesini hizmete sundu. Araştırmacıların daha önce başvurduğu Dünya Bankası, NASA gibi resmi kuruluşlar veya Kaggle gibi veri kümesi arama motorları yerine Google Dataset Search sitesiyle işlerini daha kolay yapabileceği belir-tildi.201

• Terör örgütü IŞİD’in gerçekleştirdiği 10 Ekim 2015’teki Ankara Garı önündeki saldı-rıyı protesto etmek için 13 Ekim 2015’te İstanbul Sirkeci Garı’nda eylem yapanlara ceza veril-di. İstanbul 15. Asliye Ceza Mahkemesi, EMO İstanbul Şube Eski Başkanı Beyza Metin ile Er-doğan Demir, Gürsel Kaya, Mehmet Şamil Altan, Nebile Irmak Çetin ve Önder Atay’a ise 11 ay 20 gün hapis cezasına hükmetti. Ancak mahkeme, hükmün açıklanmasını geri bıraktı. aley-hine söz konusu eylemde “Cumhurbaşkanı’na hakaret” suçu işlendiği gerekçesiyle hapis ve pa-ra cezası verdi.202

• ABD’li rahip Andrew Brunson’un avukatı İsmail Halavurt, DW Türkçe’ye yaptığı açıklamada, iddianame savcısı Berkant Karakaya’nın görev yerinin değişmesi ile ilgili olarak “Savcı değişikliği davaya bakış açısının da değiştiği anlamına geliyor” dedi. Halavurt, “Devlet Brunson’un yargılanması konusunda ortaya bir irade koydu. Bu savcı da bu iradeyi yansıtıyor-

198 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/1074504/Paradise_Papers_tazminati_icin_mahkemeden_karar.html 199 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/1074455/TUiK_acikladi__Gencler_Turkiye_den_kaciyor.html 200 https://odatv.com/berberoglu-ombudsmana-gitti-06091808.html 201 http://www.milliyet.com.tr/google-gazeteci-ve-teknoloji-haber-2737556/ 202 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/1075345/10_Ekim_protestosuna_hapis_ve_para_cezasi.html


36

du. Şimdi savcının görev yerinin değişmesi, bu iradede değişiklik olabileceği anlamına geliyor. Yani devletin bu yargılamaya bakış açısı değişmiş olabilir. Bu değişiklik de savcı ile başladı. Bu elbette benim görüşüm. Dolayısıyla ben Brunson’un özgürlüğüne kavuşması açısından sav-cının görev yeri değişikliğini olumlu buluyorum” görüşlerini aktardı. Adalet Bakanı Abdülha-mit Gül ise, yargı muhabirleriyle bir araya geldiği toplantıda, “Dava savcısı değişmedi, iddia-name savcısı değişti. Rutin bir işlem” demişti.203

7 Eylül 2018 • Nevruz mitinginde “terör örgütü propagandası yaptıkları” gerekçesiyle yargılandıkları

davada, HDP eski Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş’a dört yıl sekiz ay ve eski HDP Anka-ra Milletvekili Sırrı Süreyya Önder’e ise üç yıl altı ay hapis cezası verildi. İstanbul 26. Ağır Ceza Mahkemesi’ndeki duruşmada tutuksuz sanık Önder hazır bulunurken, tutuklu Demirtaş sağlık sorunları nedeniyle SEGBİS ile duruşmaya bağlandı. Demirtaş, savcılık mütalaasını sa-dece iki gün önce gördüğünü belirterek, “Bu mütalaaya karşı savunma yapmayı usule uygun bulmuyorum. Adil yargılama talep ediyoruz. İki kez Cumhurbaşkanı adayı oldum. Ben nerede ne konuşmuşsam noktasından virgülüne kadar arkasındayım. Ben savunma yapmaya her zaman hazırdım” diye konuştu. Önder ise, Nevruz kutlamalarında yaptığı üç dakikalık konuşmayı du-ruşma salonunda bilgisayarından dinletilmesi çerçevesinde iddianamede yer alan suçlamaları reddetti. 204 İddianamede, Demirtaş ve Önder’in konuşmalarını terör örgütü lideri Abdullah Öcalan posterleri ile PKK yazılı dövizlerin bulunduğu bir ortamda yapılması suç unsurlarına delil olarak gösteriliyordu. HDP’den hapis cezası kararı üzerine “İktidarın savaş politikasını sürdürme kararı” açıklaması geldi.205

• Eski HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş, dört yıl sekiz ay hapis cezası alma-sına ilişkin “Siyasetin/hükümetin vesayeti altında itibarı sıfırlanmış yargının hukuk dışı kararla-rı bize tek bir geri adım attıramaz. Faşizme ancak alçaklar hizmet eder. Biz faşizme karşı di-renmeye, büyük bir moral ve coşkuyla dik durmaya devam edeceğiz” ifadelerini kullandı.206

• Modacı Barbaros Şansal, “T.C.’de can güvenliğim ve ifade özgürlüğüm kalmadığına olan inancım nedeni ile İzmir’deki gösterimi iptal ediyorum” diyerek 19 Eylül’de yapacağı sahne gösterisini iptal etme kararını duyurdu. Yaşamını Kıbrıs’ta devam ettiren Şansal, geçti-ğimiz günlerde adada MDP Genel Başkanı Buray Büsküvütçü ve bir şahsın sözlü saldırısına uğrayan ve tehdit edilmesiyle gündeme gelmişti.207

8 Eylül 2018 • İstanbul Galatasaray Meydanı’nda düzenlenen “Cumartesi Anneleri” eylemlerine, Be-

yoğlu Kaymakamlığı’nca yasak getirilmesi nedeniyle polis ekipleri İstiklal Caddesi’ndeki meydanı bariyerlerle kapattı.208

9 Eylül 2018 • AP Türkiye raportörü Kati Piri, Cumhuriyet gazetesinde yaşanan yönetim değişikliği

ve istifalarla ilgili “Cumhuriyet, aşırı milliyetçiler tarafından devralındı” ifadelerini kullandı. Piri, yeni yönetimi “Baskınlar, adli kovuşturmalar, gazetecilerin tutuklanmaları/ cezaevine atılmalarının ardından, son bağımsız gazete Cumhuriyet şimdi de Cumhurbaşkanı Erdoğan ile aynı hizada olan aşırı ulusalcıların yönetimine geçti. Bu Türkiye'de basın özgürlüğünden geriye

203 https://www.dw.com/tr/brunsonun-avukat%C4%B1-davan%C4%B1n-gidi%C5%9Fat%C4%B1-de%C4%9Fi%C5%9Febilir/a-45382933 204 https://www.bbc.com/turkce/haberler-turkiye-45445902 205 https://www.dw.com/tr/nevruz-konu%C5%9Fmalar%C4%B1-nedeniyle-demirta%C5%9F-ve-%C3%B6ndere-hapis-cezas%C4%B1/a-45402416 206 https://twitter.com/hdpdemirtas?lang=tr 207 https://www.demokrathaber.org/guncel/barbaros-sansal-izmirdeki-gosterisini-can-guvenligi-ve-ifade-h107004.html 208 https://t24.com.tr/haber/cumartesi-annelerine-yine-polis-engeli,695618


37

kalan son kırıntılara nihai darbe mi?” ifadeleriyle tanımladı.209 10 Eylül 2018 • CHP Eskişehir Milletvekili Utku Çakırözer, TGS Genel Başkanı Gökhan Durmuş ile

Meclis’te düzenlediği ortak basın toplantısında, “Kağıt sorununun devamı ülkemizi karanlığa sürükleyecektir. Kitap, gazete, dergi okumak ihtiyaçtır, lüks haline gelmemelidir” dedi. Çakırö-zer, kağıt fiyatlarının incelenmesi için Meclis Başkanlığı’na araştırma önergesi sunulacağını açıkladı.210 TGS, Twitter hesabından yaptığı “Gazete kağıdının alımında uygulanan KDV sıfır-lanmalı, Basın İlan Kurumu’nun resmi ilan fiyatlarına zam yapılmalı, devlet gazetelerin yıllık kağıt ihtiyacının yüzde 40’ını sübvanse etmeli” paylaşımla önerilerini anımsattı. 211 Durmuş, TGS’nin bu önerilerini daha önceden Cumhurbaşkanlığı Başdanışmanlığı’na iletmişti.212

• Kar amacı gütmeyen medya kuruluşu The Conversation’da yayınlanan “Türkiye, Tu-nus, Libya: siyaset ekonomiyi nasıl sarsar” başlıklı yazıda, Türkiye’de uygulanan politikaların, TL’nin değer kaybetmesinde büyük rol oynadığı kaleme alındı. Yazıda, yakın zamanda ABD ve Türkiye ilişkilerinde yaşanan gerginlikler ile “Cumhurbaşkanı’nın elindeki gücün yoğunlu-ğu”, TL’nin değer kaybına katkıda bulunan en önemli iki faktör olarak ifade edildi.213

11 Eylül 2018 • Washington’daki ABD İlerleme Merkezi adlı düşünce kuruluşu, Türkiye’nin hukukun

üstünlüğünün gerilediği ülkeler arasında yer aldığı bildirdi. Kuruluşta Türkiye’ye ilişkin düzen-lenen panelde, kendisini “Türkiye dostu olarak bilinirim” diyen ve geçmişte Erdoğan’ı destek-lemesiyle tanınan ABD eski Dışişleri Bakanı Madeleine Albright söz aldı. Albright, Türki-ye’nin son dönem siyasi tarihinden başlayarak yaptığı değerlendirmede Cumhurbaşkanı Erdo-ğan’ın zaman içinde otokratik özellikler kazandığını savundu. Albright, “Demokrasi açısından bakıldığında, Türkiye’nin geçmişte sorunu elitler yani ordu tarafından yönetilmekti. Ancak o dönem Erdoğan adil bir şekilde kazandı. Kendisi İstanbul dışındakilerle de irtibatta olan biriydi. Bence Türkiye’nin trajedisi, Erdoğan’ın benim kitabımda otokratik olarak tanımladığım ve bü-yük grupları dışarda bırakması açısından sorunlu olarak gördüğüm özellikleri kazanmış olması” dedi. Albright, devamla Türkiye ve Amerika arasındaki en ciddi sorunu ise Rusya olarak gör-düğünü açıklayarak, “Bu sorunun NATO yapısı aracılığıyla çözülmesi gerektiği kanısındayım. Doğru bir ilişkinin nasıl olacağı konusuna kafa yorulması için Türkiye’de henüz bir büyükel-çimiz yok” diye konuştu.214

• AİHM, yazar Mehmet Altan ve iş adamı Cem Uzan lehine verdiği kararlara karşı Tür-kiye tarafından yapılan temyiz başvurularını geri çevirdi. Altan, 15 Temmuz darbe girişimi son-rası hakkındaki gözaltı ve tutuklama kararlarını AYM sürecinin ardından AİHM’ye başvurmuş ve davayı kazanmıştı. AİHM’nin temyiz organı olan 17 hakimden oluşan Büyük Daire’nin iti-razları reddetmesinin ardından Altan ve Uzan davalarıyla ilgili kararların kesinleştiği belirtil-di.215

• TRT, “Maysa ve Bulut” isimli çizgi filmde cinsel istismara uğrayan bir eşek görüntüsü olarak ileri sürülen paylaşımları nedeniyle CHP İstanbul Milletvekili Mahmut Tanal’a 100 bin liralık manevi tazminat davası açtı. Tanal, “TRT’nin tarafıma açtığı haksız tazminat davasını kınıyorum. Anne babaların sesi olmaya, çocuklarımıza pedagojik açıdan zarar verebilecek gö-

209 https://tr.sputniknews.com/politika/201809091035114397-cumhuriyette-yonetim-degisikligi-istifalar-yasaniyor/ 210 https://www.sozcu.com.tr/2018/ekonomi/cakirozer-kitap-gazete-dergi-okumak-luks-haline-gelmemelidir-2618602/ 211 https://twitter.com/tgs_org_tr/status/1039117509985755136 212 https://twitter.com/tgs_org_tr/status/1036933785990909954 213https://theconversation.com/turquie-tunisie-liban-quand-la-politique-bouscule-leconomie-102735 214 https://www.amerikaninsesi.com/a/turkiye-amerika-kriz-brunson-rusya-madeleine-albright-/4566987.html 215 https://www.dw.com/tr/aihmden-mehmet-altan-ve-cem-uzan-karar%C4%B1/a-45446646


38

rüntülere karşı çıkmaya, TRT’nin yanlışlarını yüzüne vurmaya devam edeceğim” dedi. Tanal, davaya konu olan paylaşımında “Çocukların izlediği hiçbir görüntü, şüpheye dahi mahal ver-memeli. Pedagolojik açıdan değerlendirilmeli, sonrasında yayınlanmalıdır. Kadın siluetine dahi hassas davranan TRT, bu görüntüyü nasıl yayınlar” demişti.216

• MEB, liselerde ve eğitim merkezlerinde “karma eğitim”in sonlandırılmasına ilişkin “MEB Kurum Açma, Kapatma ve Ad Verme Yönetmeliği değişen ve gelişen şartlarla ortaya çıkan ihtiyaçlar ve yargı kararları doğrultusunda güncellenmiştir” açıklaması yaptı. MEB, 24 Haziran 2017 tarihli önceki düzenlemede, yaygın eğitime yönelik mesleki eğitim merkezlerini kapsayacak mevzuat birleştirilmesi yapıldığı için “karma eğitim” ifadesine yer verildiğini sa-vundu. Açıklamada, ayrıca “Söz konusu yönetmelikte okul türlerine göre böyle bir ifadenin ay-rıca belirtilmesine gerek olmadığı ifade edilmiştir. Milli Eğitim Temel Kanunu’nun 15. madde-sinde, ‘Okullarda kız ve erkek karma eğitim yapılması esastır. Ancak eğitimin türüne imkan ve zorluklara göre bazı okullar, yalnızca kız veya yalnızca erkek öğrencilere ayrılabilir’ hükmü açıkça yer almaktadır. Söz konusu medya organlarındaki haberlerde iddia edildiği gibi ‘karma eğitim’in sonlandırılması veya böyle bir duruma zemin hazırlanması kesinlikle söz konusu de-ğildir” denildi.217

12 Eylül 2018 • Türkücü Nihat Doğan, iki kız çocuğunu alıkoyduğu iddiasıyla gözaltına alınıp serbest

bırakılmasının ardından Beyaz TV’deki programlarına ara verdiğini açıkladı. Doğan, “Puslu ha-va dağıldığında, gerçekler ortaya çıktığında, bu haberlere alet olan, tetikçilik yapan kalemşörle-ri, habercileri ağlatmazsam ben de adam değilim” tehdidinde bulundu.218 Aile, Çalışma ve Sos-yal Hizmetler Bakanlığı’nın söz konusu çocukların yaşlarının 18’den küçük olması üzerine so-ruşturmaya dahil olmak için harekete geçtiği ve söz konusu aileyle irtibatta olduğu belirtildi.219

• HDP Diyarbakır Gençlik Meclisi’nin, HDP eski MYK Gençlik Meclisi üyesi Fırat Yaman anısına düzenlediği futbol turnuvasına yapılan polis operasyonunda, gençler GBT kont-rolü sonrasında sahadan ayrıldı.220

• Cumhurbaşkanlığı’nın, Resmi Gazete’de yayımlanan 2018/162-163 sayılı kararları ile Türkiye Varlık Fonu Yönetimi Anonim Şirketi’nin yönetim kurulu başkanlığına Cumhurbaşka-nı Erdoğan ve başkan vekilliğine ise Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak getirildi.221 Yö-netim kurulu üyeliklerine de Türkiye Yatırım Destek ve Tanıtım Ajansı (TYDTA) Başkanı Sa-lim Arda Ermut, Türkiye Bankalar Birliği Başkanı Hüseyin Aydın, TOBB Başkanı Rıfat Hisar-cıklıoğlu, Prof. Dr. Erişah Arıcan, Tosyalı Holding Yönetim Kurulu Başkanı Fuat Tosyalı ve Zafer Sönmez getirildi.222

13 Eylül 2018 • Eğitim Bir-Sen Antalya Şube Başkanı Mustafa Çoban, MEB’in bazı okullarda “karma

eğitimi” kaldırma kararının pedagojik açıdan tartışılması gerektiğini savundu. Çoban, MEB ta-rafından Danıştay İdari Mahkemesi’nin 27 Haziran 2018 tarihli yürütmenin durdurulması kara-rına istinaden yönetmelik değişikliği yaptığını da anımsattı. Çoban, “Veliler kendi çocuklarını tek cinsiyetli okullara gönderip gönderememekte özgür. Bir dayatma söz konusu değil. Karma eğitime karşı olmadığımızı karma eğitimin dayatılmasına karşı olduğumuzu her fırsatta ifade

216 https://odatv.com/trtden-mahmut-tanala-dava-11091831.html 217 https://www.cnnturk.com/turkiye/mebden-karma-egitim-aciklamasi 218 https://tr.sputniknews.com/turkiye/201809121035161920-nihat-dogan-taciz-iddiasi-gazeteciler-tehdit/ 219 https://tr.sputniknews.com/turkiye/201809121035163323-aile-bakanligi-nihat-dogan-sorusturma/ 220 https://www.evrensel.net/haber/361267/polis-hdpli-genclerin-hali-saha-macini-basti 221 http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2018/09/20180912-6.pdf 222 http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2018/09/20180912-7.pdf


39

ediyoruz. Eğitim Bir-Sen olarak her alanda demokrasiyi ve bilhassa eğitimde fırsat eşitliğini savunduk, savunmaya devam edeceğiz” dedi.223

14 Eylül 2018 • CHP Mersin Milletvekili Alpay Antmen, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay’ın

yanıtlaması istemiyle “THY’de de Sözcü, Cumhuriyet, Birgün, Evrensel ve Yeni Çağ’ın dağı-tılmama” gerekçesini sordu. Antmen, “Sabah, Yeni Şafak, Milat, Diriliş Postası, Akit başta ol-mak üzere hükümet yanlısı gazetelerin uçuşlarda dağıtıldığını ancak toplam tirajları 500 bini bulan Cumhuriyet ve Birgün gibi gazetelerin dağıtılmadığını” vurguladı. “Son 10 yılda Türk Hava Yolları’nın hem yurt içi hem yurt dışı uçuşlarda kaç adet Sabah, Yeni Şafak, Milat, Diriliş Postası ve Akit’i ücretsiz dağıttığını” soran Antmen, THY’nin söz konusu dağıtımlar için basın yayın organlarına ne kadar ödediğini de sordu.224

• Anıtkabir’de, Atatürk’e hakaret ettiği video görüntüsünü sosyal medyadan paylaştık-tan sonra tutuklanan Safiye İnci’nin tutukluluk halinin devamına karar verildi. Ankara 28. Asli-ye Ceza Mahkemesi’ndeki duruşmasında, sanık İnci sözlerini hakaret amacıyla söylemediğini ve pişman olduğunu ifade etti. İnci’nin davası ertelendi.225

• Sosyal medya paylaşımlarında “terör örgütü propagandası” yaptığı gerekçesiyle tutuk-lanan Alman vatandaşı İlhami A. üç yıl 45 gün hapis cezasına çarptırıldı. Alman haber ajansı dpa’ya konuşan Avukat Ercan Yıldırım, 46 yaşındaki müvekkili hakkında verilen cezayı doğru-ladı. Kuzey Almanya Radyo Televizyon Kurumu (NDR), Batı Almanya Radyo Televizyon Ku-rumu (WDR) ve Süddeutsche Zeitung’un konuyla ilgili haberinde ceza infazının ertelenerek, İlhami A.’ya yurt dışına çıkış yasağı getirildiği bildirildi.226

• HDP Eski Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş’ın, Edirne Cezaevi’nde yazdığı öykü kitabı “Seher”in, Fransa’da “L'Aurore” adıyla yayımlandığı ve edebiyat ödülü “Prix Medicis Etranger”ye aday gösterildiği bildirildi. “Seher”in Fransa’daki yayıncısı Emmanuelle Collas, Youtube’da paylaştığı video kaydında “Seher, okurken sizi ağlatabilir ama aynı zamanda ina-nılmaz güldürebilir de. Çünkü Selahattin Demirtaş, mizah duygusu çok gelişmiş biri” dedi.227

16 Eylül 2018 • BİK, doların yükselmesi sonucu oluşan kâğıt krizi nedeniyle gazetelerin girdiği sıkın-

tılı süreci atlatmaları için, çözüm önerisi olarak gazetelerde çalışan asgari sayıyı yediden altıya düşürdü.228 TGS, BİK kararıyla ilgili yaptığı açıklamada, 1200 gazetecinin işsiz kalabileceğini ifade etti. TGS, açıklamasında “Bu karar Türkiye medyasında hiçbir sorunu çözmeyeceği gibi yeni sorunları da beraberinde getirecektir. Zaten işkolları arasında yüzde 30’luk oranla en yük-sek işsize sahip olan sektörümüzde bu rakam daha da yukarı çıkacaktır” dedi. TGS, zorunlu ça-lışan sayısı yerine zorunlu sayfa sayısının azaltılmasını ve ilan ücretlerine yüzde 50 oranında zam yapılmasını önerdi.229

• İstanbul 3. Havalimanı inşaatında yaşanan kötü çalışma koşullarına karşı eylem düzen-leyen işçilere yapılan operasyonda gözaltına alınan 543 işçiden 160’ının serbest bırakıldığı bil-dirildi. Devrimci Yapı, İnşaat ve Yol İşçileri Sendikası’nın (Dev-Yapı-İş) Genel Başkanı Özgür Karabulut, AFP’ye yaptığı açıklamada, gözaltına alınıp serbest bırakılmayan işçilerle ilgili ola-rak “Onlar hakkında ne bizim, ne avukatlarının ne de milletvekillerinin bir bilgisi var” dedi.

223 http://www.hurriyet.com.tr/egitim-bir-senden-karma-egitim-aciklamasi-40955123 224 https://www.evrensel.net/haber/361405/evrensel-birgun-cumhuriyet-neden-thy-ucaklarina-alinmiyor 225 http://www.iha.com.tr/ankara-haberleri/ataturke-hakaretten-yargilanan-safiye-incinin-tutukluluk-halinin-devamina-karar-verildi-2105526/ 226 https://www.dw.com/tr/t%C3%BCrkiyede-tutuklu-alman-vatanda%C5%9F%C4%B1na-hapis-cezas%C4%B1/a-45492259 227 https://tr.euronews.com/2018/09/14/demirtas-fransizca-da-okurken-aglayabilirsiniz-ama-gulebilirsiniz-de 228 http://www.bik.gov.tr/bik-yonetmeliginde-degisiklik-yapildi/ 229 https://www.birgun.net/haber-detay/1200-gazeteci-issiz-kalabilir-230664.html


40

Karabulut, Cuma günü başlayan eylemle ilgili “15 bin kişinin çalıştığı yerde, 10 bin işçi direni-şe geçti” diye konuştu.230

• Hrant Dink’i anma amacıyla düzenlenen “10. Uluslararası Hrant Dink Ödülleri” insan hakları aktivisti Murat Çelikkan ile Yemen’deki hak ihlallerine karşı mücadele yürüten Mwata-na İnsan Hakları Örgütü’ne verildi. İstanbul Lütfi Kırdar Kongre Merkezi’ndeki törende konu-şan Rakel Dink, “Cumartesi Anneleri’nden özür dilenmiş bir güne uyanmak istiyorum. Adale-tin geldiği bir Türkiye'ye uyanmak istiyorum” diye konuştu. Eşi Dink'in aldığı onca tehdide rağmen umutlu olduğunu dile getiren Dink, “Ondan aldığımız mirasın en büyük bölümü, bu topluma inanmak” dedi.231

• NBC News’da yayınlanan “Cumhurbaşkanı Erdoğan darbe girişimi sonrası temizlik politikaları devam ettikçe daha fazla cezaevi inşa etmek istiyor” başlıklı yazıda, Türkiye’de ce-zaevi-mahkum oranında yüzde yedi kapasite aşımı olduğu kaleme alındı. Yazıda, Adalet Ba-kanlığı’nın 228 tane daha cezaevi inşa edileceğine dair açıklamasına232 değinilerek, darbe giri-şimi sonrası en az 169 bin kamu çalışanının ihraç edildiğine ilişkin bilgi verildi. Yazıda, CHP’li Barış Yarkadaş’ın “20 kişilik koğuşlarda 45 kişi kalıyor. Kimi yerde yatıyor, diğerleri de solu-num sıkıntıları çekiyor. Erdoğan hükümetinin çözümü cezaevi inşa etmeye devam etmek” yo-rumuna yer verildi.233

• Adalet Bakanı Abdulhamit Gül’ün, ABD’nin Ankara Büyükelçiliği’ne ateş edilmesi olayıyla ilgili dört şüpheli hakkında kovuşturma yapılmasına izin verdiği bildirdi. Gül’ün ver-diği kovuşturma izni, TCK’nın 306. maddesindeki “Yabancı bir devlete karşı hasmane hareket-lerde bulunmak” suçunu kapsıyor. Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı, şüpheliler Ahmet Çelikten, Osman Gündaş, Ersin Bayram ve T.B.K. hakkında hazırladığı fezleke ile TCK’nın ilgili hükmü gereğince Adalet Bakanı’ndan kovuşturma izni talep etmişti.234

17 Eylül 2018 • Resmi Gazete, sadece dijital olarak yayınlanma kararı aldı. Resmi Gazete’nin hazırla-

nıp basıldığı Başbakanlık Basımevi Döner Sermaye İşletmesi de Ağustos ayında KHK ile kapa-tılmıştı. 1921 yılından beri çıkan gazetenin 130 personeline 14 Eylül 2018’de son iş günü tebli-ği yapıldığı öğrenildi.235

• Turkuvaz Medya Grubu bünyesinde açılan A Para kanalı yayın hayatına başladı. Yeni ekonomi kanalı A Para’nın “Türk ekonomisini hedef alan manipülasyonlara dur” diyerek, “yer-li ve milli bir ekonomi kanalı olmayı misyon edindiği” bildirildi. A Para’da otomobil dünya-sından, spor ekonomisine, dijital dünyanın en son haberlerinden, eğitim, turizm ve modaya iliş-kin pek çok programın yer alacağı duyuruldu. Hafta sonu yayın akışında film kuşağına yer ve-ren kanalın ayrıca anne ve bebek, yeşil ekonomi, emlak piyasasını konu alan programları da yayınlayacağı belirtildi.236

• CHP’nin eski milletvekili Dursun Çiçek aleyhine KRT TV’de gazeteci Çağlar Cila-ra’nın konuğu olarak katıldığı programda kullandığı ifadeler nedeniyle suç duyurusunda bulu-nuldu. Çiçek, “Onları iktidardan indirin, bakın biz onları nasıl yargılıyoruz, göreceksiniz' diyen savcılar var” ifadelerini kullanmış ve bazı medya kuruluşları tarafından hedef gösterilmişti.237

230 https://www.dw.com/tr/g%C3%B6zalt%C4%B1ndaki-in%C5%9Faat-i%C5%9F%C3%A7ilerinden-160%C4%B1-serbest-b%C4%B1rak%C4%B1ld%C4%B1/a-45510592 231 https://www.dw.com/tr/dink-%C3%B6d%C3%BClleri-10-ya%C5%9F%C4%B1nda-hrant%C4%B1n-sesi-%C3%A7o%C4%9Fal%C4%B1yor/a-45506273 232 https://www.gazeteduvar.com.tr/gundem/2017/12/10/hukumetin-2023-plani-5-yilda-228-yeni-cezaevi/ 233 https://www.nbcnews.com/news/world/turkey-s-erdogan-build-more-prisons-post-coup-purge-persists-n909486 234 https://tr.sputniknews.com/turkiye/201809161035218726-abdulhamit-gul-abd-buyukelcilik-saldiri-kovusturma-izni/ 235 https://tr.sputniknews.com/turkiye/201809171035234002-resmi-gazete-basbakanlik-kagit-fiyat-sozcu/ 236 https://www.sabah.com.tr/webtv/turkiye/a-para-yayin-hayatina-basladi 237 http://halktv.com.tr/dursun-cicek-hakkinda-suc-duyurusu-337023


41

• İstanbul 3. Havalimanı inşaatı protestosunda gözaltına alınan ikisi İnşaat İş Sendikası yöneticisi üç kişi açlık grevine başladı. Sendikadan yapılan açıklamada, “Arkadaşlarımız insan talepleri karşılanmadığı için bugün açlık grevine başlıyor. Avukatları ile görüştürülmüyorlar ve nerede tutulduklarına dair bugüne kadar bilgi alamadık. Arkadaşlarımızın hayatlarından endişe-liyiz” ifadelerine yer verildi.238 Sendika, açlık grevi kararını sosyal medya hesabından da du-yurdu.239

• Demirören Holding’in sahibi olduğu Vatan, hafta sonu eklerini şimdilik yayınlamaya-cağını ve magazin eki Macaron’un sayfa sayısını altıdan dörde düşürdüğünü belirtti. Vatan’ın birinci sayfasından yapılan açıklamada, “Yılbaşında tonu yaklaşık iki bin TL olan gazete kağıdı beş bin TL’ye yaklaştı. Dolar kurundaki artış baskıdan dağıtıma tüm maliyetlerimizi artırdı. Ya satış fiyatımızı artıracak ya da sayfa sayımızı azaltacaktık. Biz ikinci yolu seçtik” denildi.240

• Almanya Kürt Toplumu (KGD), yaptığı bir yazılı açıklamada, 29 Eylül’de Cumhur-başkanı Erdoğan’ı protesto etmek amaçlı yapılması planlanan gösterinin yasaklandığını bildir-di. Açıklamada, gösteri için önceden izin alındıktan sonra yasak kararı alınmasına tepki göste-rildi. KGD Başkanı Ali Ertan Toprak, yasak kararını “toplantı ve gösteri yapma özgürlüğünün kısıtlanması” olarak değerlendirdi. KGD, yasaklanan gösteri yerine Berlin Alevi Toplumu’nun 28 Eylül’de düzenleyeceği eyleme destek verileceğini belirterek, “Erdoğan ziyaretinin barışçı ama kararlı bir şekilde protesto edileceğini” duyurdu.241 Erdoğan’ın 28-29 Eylül tarihlerinde Almanya’yı ziyareti edeceği duyurulmuştu.242

• Cumhurbaşkanı Erdoğan, Katar Emiri Şeyh Temim’in Cumhurbaşkanlığı filosuna he-diye ettiği VIP Jumbo uçağına ilişkin “Katar Emiri uçağı Türkiye’ye hibe etti. O uçak benim şahsımın değil, Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nindir” açıklamasında bulundu. Erdoğan, muhale-fet kanadından yapılan eleştirilere yönelik ise “Katar bu uçağı satıyordu, hatta rakam bildiğim kadarıyla 500 civarındaydı. O esnada biz de ilgilendik. Katar Emiri, bundan haberdar olunca uçağı Türkiye’ye hibe etti ve ‘Ben Türkiye’den para almam, bunu Türkiye’ye hediye ediyorum, hibe ediyorum’ dedi. Bu konu CHP’yi niye rahatsız ediyor? Bunları anlamak mümkün değil. Ben bunlara hukuki davalar açtım. Bunlar mahkeme mahkeme sürünecekler” yanıtını verdi.243

• CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, Katar Şeyhi’nin Türkiye’ye hibe ettiği öne sürülen uçak hakkında “Derhal iade edilmeli. Türkiye Cumhuriyeti Devleti bir şeyhten hibe uçak alamaz” dedi. Kılıçdaroğlu, “Ben Türkiye'nin çıkarlarını ve onurunu savunduğum için be-ni rahatsız ediyor. Hem diyorsun ‘Dünya lideriyim’, hem kalkıp Katar şeyhinden hibe uçak alı-yorsun. Türkiye Cumhuriyeti’nin cumhurbaşkanı hibe uçakla gezer mi? Devletin malıymış. Ne demek devletin malı? Devletin malıysa bırak vatandaş binsin o zaman. Vatandaş binebiliyor mu? Binemiyor. Kimseyi kandırmasın, gerekçe de uydurmasın” ifadelerini kullandı.244

• Cumhurbaşkanı Erdoğan, CHP’nin İş Bankası’ndaki hisselerinin hazineye devredilme-si gerektiğini söyledi. Erdoğan, CHP’nin söz konusu hisseler dolayısıyla bankadan para alma-dığını ancak yönetim kurulunda dört üyesini bulundurduğunu dile getirdi. Erdoğan, “CHP, Ata-türk’ü suistimal ederek, onun Cebi Hümayunu’ndan dediğim, İş Bankası hisselerinin yüzde 28’inin sahibi durumunda. Atatürk’ün bu tür bir varlığı herhangi bir siyasi partinin etiketi altına giremez. Girse girse Hazine’ye girer” dedi.245 CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu ise, ko-

238 http://medyablok.com/?s=a%C3%A7l%C4%B1k+grevi 239 https://twitter.com/insaatsendika 240 https://www.birgun.net/haber-detay/kagit-krizi-suruyor-vatan-gazetesi-hafta-sonu-eklerini-kapatti-230760.html 241 https://www.dw.com/tr/berlindeki-erdoğan-karşıtı-protestoya-yasak-kararı/a-45530807 242 https://www.star.com.tr/politika/alman-cumhurbaskanligi-erdogan-2829-eylulde-almanyada-olacak-haber-1372891/ 243 https://www.ntv.com.tr/turkiye/erdogan-katar-emiri-ucagi-hibe-etti-sahsima-degil-turkiye-cumhuriyetine-hediy,3eUkbXxFSki22FVh6NiNiw 244 https://www.ntv.com.tr/turkiye/kilicdarogludan-is-bankasi-aciklamasi%2chm1-vFhCI0OIwZF4aYAeMQ 245http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/ekonomi/1084848/Erdogan_bu_kez_is_Bankasi_ni_isaret_etti__CHP_hisseleri_Hazine_ye_gecmeli.html


42

nuya ilişkin “Erdoğan'ın CHP'nin İş Bankası'ndan para almadığını söylemesi güzel bir olay. Çünkü biz para almıyorduk ama bir türlü anlatamıyorduk. Gerçekten hiçbir para almıyoruz. İş Bankası'nın ortağı da değiliz. Biz sadece ve sadece Mustafa Kemal Atatürk'ün hisselerinin tem-silcisiyiz o kadar” ifadelerini kullandı.246

• Türkiye İş Bankası, Mustafa Kemal Atatürk’ün vasiyeti üzerine CHP’ye devredilen hisselere ilişkin açıklamasında, “İş Bankası siyaset malzemesi yapılamayacak önemde bir kuru-luş olup, özellikle ülkemizin yoğun ve hassas gündemi içinde tüm değerlendirmelerin bu önem çerçevesinde yapılması milli menfaat meselesidir” denildi. Açıklamada, Atatürk’ün vefatının ardından yüzde 28,09 oranlık hisselerin vasiyetnameye uygun olarak oy haklarının CHP tara-fından kullanıldığı hatırlatıldı. Açıklamada, “Hisselerden kaynaklanan temettü vasiyette belirti-len şekilde Türk Dil Kurumu ile Türk Tarih Kurumu’na tevdi edilmiştir. Banka’nın 100 yıla yaklaşan tarihi içerisinde bu hisselerin mülkiyetine ve temsiline dair ortaya çıkan farklı görüşler nedeniyle konunun yargıya taşındığı da olmuştur” ifadelerini kullandı.247

18 Eylül 2018 • Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, İstanbul 3. Havalimanı’ndaki işçi eylemiyle ilgili ya-

zılı bir açıklama yaptı. Açıklamada, Gezi eylemlerinde “Havalimanı inşaatını durdurun, yap-maktan vazgeçin” denildiği anımsatılarak, “Bazı marjinal grupların yer aldığı, HDP ve CHP'li bazı milletvekillerinin de destek verdiği bir provokasyona dönüştürülerek farklı bir noktaya çe-kilmek istenmiştir” denildi. Açıklamada, “Yaşanan bu durum, sadece Türkiye'nin gözbebeği olan projemiz için değil, tüm Türkiye için üzüntü vermiştir. Bu proje Türkiye'nin gurur projesi-dir ve durdurmaya, engellemeye kimsenin gücü yetmeyecektir. Milletimize söz verdiğimiz gibi 29 Ekim 2018 Günü Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan'ın teşrifleri ile hizmete açılacaktır” ifadelerine yer verildi.248

• TGC Yönetim Kurulu, yaygın ve yerel medya temsilcileri katılımıyla düzenlediği “Gazetecilikte ve Yayıncılıkta Kağıt Sorunu Zirvesi”nin ardından Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay’a 18 maddelik çözüm önerisi raporu sundu. Raporda, “Döviz kurundaki artış nede-niyle Türkiye’de gazetecilik ve yayıncılık sektörünün zor günlerden geçtiği, kapatılan ve kapa-nan yayın organları nedeniyle işsizliğin yüzde 30’a ulaştığı ve son 10 yılda işsiz kalan gazeteci sayısının 10 bini aştığına” dikkat çekildi. Raporda, çözüm önerileri olarak “Yerli kağıt üretimi için seferberliğin başlatılması, gazete kağıdında KDV’nin kaldırılması, döviz denkleştirme fo-nunun kurulması, BİK ilan tarifelerine zam yapılması, gazete baskı sayısı, sayfa sayısı ve asgari kadro sayısının azaltılması” sıralandı.249

• Milli Eğitim Bakanı Ziya Selçuk, karma eğitim tartışmalarıyla ilgili “Böyle bir ifade mahkeme tarafından istendiği için yönetmelikten çıkarılınca kaldırılmış olmuyor” dedi. Selçuk, eğitimde yapılacak değişikliklere ilişkin, “İkili eğitimi yani sabahçı ve öğlenci eğitimi kaldır-mak zorundayız. 'Türkiye artık ikili eğitimi konuşmasın' şeklinde net bir hedefimiz var. Bunu bir temenni olarak yapmayacağız, net bir hedef olarak koyacağız. 2020'nin sonunda bu sistem kalkacak” sözlerine yer verdi.250

• Fransız BFM TV isimli internet sitesinde, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın hibe olduğunu söylediği uçağa ilişkin 24 Ağustos’ta “Katar emiri, Boeing 747 model lüks uçağını, bilinmek istemeyen bir devlet başkanına sattı” başlıklı bir haber yayınlandığı gündeme yansıdı. Bu habe-re göre; Katar kraliyet ailesinin sahip olduğu dört adet Boeing 747 model uçaklarından ikisini

246 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/siyaset/1085048/Kilicdaroglu_ndan_Erdogan_a_is_Bankasi_yaniti.html 247http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/ekonomi/1084957/Turkiye_is_Bankasi_ndan_Erdogan_a__CHP_hisseleri__yaniti.html 248 http://www.uab.gov.tr/aciklama-172-basin-aciklamasi---istanbul-yeni-havalimani-hk-.html 249 http://www.hurriyet.com.tr/ekonomi/kagit-krizi-raporu-cumhurbaskanliginda-40960452 250 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/egitim/1085943/Bakan_Selcuk_tan_karma_egitim_aciklamasi.html


43

sattığı ve ilk uçağın Mayıs ayında alıcı bulduğu kaydedildi. Boeing’in 2012 yılında Katar krali-yet ailesine teslim ettiği ve 2015 yılından itibaren kullanılan ikinci uçağın ise bir devlet başka-nına satıldığı belirtildi. Boeing 747 model uçağın satış işlemi için ise, İsviçreli “Amac Aeros-pace” isimli şirketin görevlendirildiği ancak alıcı ve satın alım bedelinin gösterilmediği ifade edildi.251

19 Eylül 2018 • İstanbul’da Gezi Parkı eylemleri sırasında başına gaz fişeği isabet etmesi sonucu Ber-

kin Elvan’ın hayatını kaybetmesiyle ilgili davanın sekizinci duruşmasında, sanık polis Fatih Dalgalı’nın tutuklanma talebi reddedildi. İstanbul 17. Ağır Ceza Mahkemesi’ndeki duruşmaya, Van’da görevli Dalgalı, SEGBİS aracılığıyla katıldı. Mahkeme Başkanı Canel Rüzgar, olay ye-rindeki görüntülere ilişkin Adli Tıp Kurumu’ndan (ATK) “Görüntünün kalitesinin düşük oldu-ğu, kişinin güvenlik kamerasına uygun pozisyon ve yakınlıkta bulunmadığı ve görsel bilginin yeterli düzeyde olmadığı” yanıtının geldiğini belirtti. Mahkeme, ATK’dan ayrıntılı bilirkişi ra-poru talep edilmesine karar verdi. Dalgalı’nın duruşmaları takip ediyor olması ve kaçma şüphe-sinin bulunmaması nedeniyle Elvan’ın avukatlarınca yapılan tutuklanma talebi reddedildi. Da-va, 28 Kasım’a ertelendi.252

• Resmi Gazete’deki 106 sayılı Cumhurbaşkanlığı kararıyla yapılan yönetmelik değişik-liğiyle yabancıların Türk vatandaşlığına hak kazanmak için öngörülen sabit sermaye tutarı iki milyon dolardan 500 bin dolara indirildi. Türkiye’de gayrimenkul sahibi yabancıların vatandaş-lığa geçişi için asgari taşınmaz bedeli şartı bir milyon dolardan 250 bin dolara çekildi. Vatan-daşlık kazanma başvurularını takip için İçişleri Bakanlığı bünyesinde Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Hazine ve Maliye Bakanlığı, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı temsilcilerinden oluşan bir komisyon kurulabileceği belirtildi.253 İçişleri Bakanlığı’nın açıklamasında ise, kurulacak komisyon ile başvuru süreçlerini kolaylaştırılacağı ve “böylece ülkenin yatırımcılar için daha cazip hale getirilerek, yapılan yatırımların arttırılma-sının sağlanacağı” duyuruldu.254

• Gazeteci Mehveş Evin, Sözcü’de yayımlanan söyleşisinde, Türkiye’de basın özgürlü-ğünün AK Parti iktidarında “korkunç bir şekilde gerilediğini” söyledi. Evin, Türkiye’de basın özgürlüğünün, medya sahiplerinin iktidarla olan ilişkileri nedeniyle hiçbir zaman “ideal özgür-lük şartlarına erişemediğini” belirtti. Çok az sayıda medya kuruluşunun eleştirel ve doğru gaze-teciliği yapabildiğini savunan Evin, RSF’nin endekslerine değinerek, Türkiye’nin 2005-2017 yılları arasında basın özgürlüğü sıralamasında 56 basamak gerilediğine de dikkat çekti.255

• Almanya Adalet Bakanlığı, Türkiye’nin darbe girişiminden bu yana Alman Emniyet Teşkilatı’na 848 kez Interpol aracılığıyla arama ya da yakalama başvurusu yaptığını bildirdi. Türkiye’nin Interpol aracılığıyla Almanya’dan 791’inde tutuklama ve 57 vakada ise ilgili kişi-nin ikamet adresinin tespit edilmesini talep ettiği kaydedildi. Bakanlık, Almanya’nın Türki-ye’nin taleplerini ne ölçüde yerine getirdiği konusunda ise bilgi vermedi.256

• AİHM, tutuklu işadamı Osman Kavala’nın başvurusu hakkında Türkiye’den savunma talep etti. AİHM, Kavala’nın avukatları tarafından 8 Haziran 2018 tarihinde yapılan başvuruyla ilgili dosyayı hızlandırılmış prosedürle işleme koyma kararı aldı. AİHM, Kavala hakkındaki geçici tutukluluk süresini ‘makul sürede yargılanma’ ilkesi açısından sorgulayarak, Kavala’nın,

251 https://odatv.com/bir-de-fransiz-kaldim-derler-18091819.html 252 https://tr.sputniknews.com/turkiye/201809191035276443-berkin-elvan-gulsum-elvan-sami-elvan-istanbul-caglayan-adliye-gezi-parki-eylemleri/ 253 http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2018/09/20180919-15.pdf 254 https://www.haberturk.com/son-dakika-vatandaslik-icin-ozel-ofisler-acilacak-2147743-ekonomi 255 https://www.sozcu.com.tr/hayatim/kultur-sanat-haberleri/mehves-evin-basin-ozgurlugunde-56-basamak-gerilemis-bir-ulkeyiz-daha-ne-olsun/ 256 https://www.dw.com/tr/t%C3%BCrkiyeden-almanyaya-y%C3%BCzlerce-yakalama-talebi/a-45551231


44

tutukluluğuna itiraz süreci konusunda Türkiye’den ayrıntılı savunma talep etti.257 Harvard, Ya-le, Oxford, MIT ve Columbia üniversitelerindeki akademisyenler, Kavala’nın iddianame ol-maksızın tutuklu bulunması nedeniyle protesto etkinliği düzenledi. Akademisyenler, ellerinde “10 aydır duruşmasız ve iddianamesiz tutuklu. Adalet bu mu? Osman Kavala’nın yanındayız” yazılı pankartla fotoğraflar çektirerek, bu fotoğrafları sosyal medyadan paylaştılar.258

• HDP Grup Başkanvekili Ayhan Bilgen, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay’ın ya-nıtlaması istemiyle sunduğu soru önergesinde, kağıt krizine ilişkin BİK’in harekete geçmeme gerekçelerini sordu. Bilgen, Albayraklar İnşaat Grubu Başkanı İbrahim Karaca’nın kardeşi Ya-kup Karaca’nın BİK Genel Müdürü olarak atanması ve SEKA’yı Albayraklar’ın satın alması-nın kağıt kriziyle bağlantısı hakkında sorular yöneltti. Önergede, “BİK’in kağıt sorunu karşı-sında hangi önlemleri almayı düşündüğü, söz konusu krizden sadece muhalif basının mı etki-lendiği, hükümete yakın yayın organlarının seslerinin çıkmama nedeni ve FETÖ’den yargıla-nan Alaeddin Kaya’nın sahibi olduğu gazetelerin kanunda belirtilen miktarda basmadığına iliş-kin olayın örtbas edilme iddiası” soruldu.259

• CHP Genel Başkan Yardımcısı Gamze Akkuş İlgezdi, TRT’nin 200 yeni araç alımına ilişkin iddialar hakkında Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay’ın yanıtlaması istemiyle soru önergesi verdi. İlgezdi, TRT’nin 200 araç alımı yaptığı, bu araçların helikopter pistinde tutuldu-ğu ve yaklaşık 30 milyon lira değerinde oldukları iddialarını anımsattı. Ekonomideki kötü gidiş nedeniyle yapılan tasarruf çağrılarına rağmen TRT’nin araç filosunu yenilemesinin kabul edi-lemez olduğunu belirten İlgezdi, “Yüzlerce TRT emekçisinin emekliliğe zorlayanların, araç fi-losuyla tasarrufu kendileri için yaptıklarını bir kez daha gözler önüne serdiklerini” kaydetti. Önergede, “Araçların alınıp alınmadığı, hangi koşullarda satın alındığı, söz konusu araçların ihtiyaç doğrultusunda alınıp alınmadığı, TRT’nin toplam araç sayısı ve ‘İhtiyaç fazlası perso-nel’ gerekçesiyle kaç TRT çalışanının emekliliğe zorlandığı” sorularına yer verildi.260

19 Eylül 2018 • ABD Dışişleri Bakanlığı’nın yayınladığı Terörizm Ülkeler Raporu’nda261, Fethullah

Gülen hareketi FETÖ olarak terör örgütü listesine alınırken, PKK’nın Suriye kolu olarak Tür-kiye’nin terör örgütü olarak nitelediği YPG’ye raporda yer verilmedi. Raporda, Türkiye’nin içerde PKK dışarda IŞİD ile mücadele ettiği ancak diğer terör gruplarına katılmak isteyen ya-bancı terörist savaşçılar için kaynak ve transit ülke konumunda olduğu belirtildi. Türkiye’nin geniş bir terörizm tanımıyla anayasal düzen ile devletin iç ve dış güvenliğine karşı işlenen suç-ları da kapsama aldığı bildirildi. Ayrıca Türk Hükümeti’nin bu terörizm tanımını, Amerika’nın ifade ve toplanma özgürlüğü olarak niteleyeceği faaliyetleri suç olarak tanımlamada kullandı-ğına dikkat çekildi.

20 Eylül 2018 • Ankara 4. Ağır Ceza Mahkemesi, “FETÖ’ üyesi olma, haberleşmenin ve özel hayatın

gizliliğini ihlal etme” gerekçeleriyle yargılanan 35’i tutuklu 210 kişinin yargılandığı davada altı sanığın yurt dışına çıkış yasağıyla tahliyesine karar verdi. Söz konusu davada, aralarında eski Emniyet Genel Müdürlüğü İstihbarat Daire başkanları Ramazan Akyürek ve Ömer Altıparmak, eski Emniyet müdürleri Ali Fuat Yılmazer ile Yurt Atayün’ün de yer aldığı ve çoğunluğu polis olan sanıklar, gazeteci, iş adamı, siyasetçi ve insansız hava aracı projesinde yer alan kişileri

257 https://tr.sputniknews.com/turkiye/201809191035274757-aihm-turkiye-kavala-savunma/ 258 https://bianet.org/bianet/insan-haklari/200921-dunyadaki-akademisyenlerden-osman-kavala-ya-destek 259 https://www.evrensel.net/haber/361733/hdpli-ayhan-bilgen-kagit-krizinde-albayraklar-etkisini-sordu 260 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/1087725/CHP_den_200_arac_alimi_hakkinda_soru_onergesi.html 261 https://www.state.gov/documents/organization/283100.pdf


45

usulsüz biçimde dinlemekle suçlanıyor.262 • Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, Orta Vadeli Ekonomi Programı yerine Yeni

Ekonomi Programı (YEP) adıyla Türkiye’nin yakın gelecek hedeflerini kamuoyuna açıkladı. Albayrak, kamuda tasarruf yapılacağı gibi önlemler alınacağını belirterek, her sektör için somut projeler geliştirileceği gibi mesajlar verdi.263

21 Eylül 2018 • Adalet Bakanı Abdülhamit Gül, CHP’li Enis Berberoğlu’nun tahliyesine ilişkin “Türk

yargısı bağımsız kararını vermektedir. Mahkemelerin vermiş olduğu kararlarda elbette kararları veren mahkemeler olduğu için ancak karara bizim saygı duymamız gerekir. Gerekçeli kararı görmedik. Gerekçeli karar da görülecek. Dolayısıyla bu konunun muhatabı karar vericisi Türk yargısıdır” dedi.264

• KHK ile ihraç edilen Veli Saçılık’ın cezaevindeyken kolunun koparılması sonrası adil yargılama ve makul sürede yargılama haklarının ihlal edildiğine ilişkin AYM’ye yaptığı başvu-ru sonuçlandı. AYM, kararında makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine karar vere-rek, Saçılık’a 24.300 lira manevi tazminat ödenmesine hükmetti. Saçılık, Burdur Cezaevi’nde 2000’deki “Hayata dönüş operasyonu”nda cezaevi duvarını yıkan dozerin kepçe darbesiyle sağ kolu koptuğu için AYM’ye başvuru yapmıştı.265

• HDP’den Hakkâri Milletvekili seçilen ancak Diyarbakır E Tipi Cezaevi’nde tutuklu Leyla Güven’in avukatları tahliye talebinde bulundu. Avukat Reyhan Yalçındağ, Diyarbakır 9. Ağır Ceza Mahkemesi’ne verdiği dilekçede, “TBMM’de yasama faaliyetlerinde sürekli olarak bulunacağından da kaçma şüphesinin değil, kaçmayacağını gösteren somut olguların bulunması nedeniyle müvekkilin tahliyesini talep ediyoruz” dedi.266

• Silivri’de tutuklu CHP’nin eski milletvekili Eren Erdem, Twitter hesabından yaptığı paylaşımda, “Enis Berberoğlu’nun tahliyesinden kaynaklı sevincim bana kendi durumumu dahi unutturdu. Hayırlı olsun Enis abi. Darısı tüm siyasi tutukluların başına” ifadelerini kullandı.267

• BİK Genel Kurulu, kağıt krizi ilişkin olağanüstü toplantısında, gazetelerin yüzölçü-münü, sayfa sayısını ve satış sayısını düşürme kararı aldı. BİK’in yeni düzenlemesine göre; alt vasıflı gazetelerin 0,75 metrekare olan asgari yüzölçümünün 0,60’a indirilmesine ve vasıflı ga-zetelerin ise 1,12 metrekareden 0,90’a düşürülmesine karar verildi. İstanbul, Ankara ve İz-mir’de yayınlanan gazetelerin ise 2,25 olan asgari yüzölçümü 1,50 metrekare, bu üç il dışındaki yerlerde gazetelerin 1,50 metrekare olan asgari yüzölçümü 1,12 metrekare olacak. Normal ga-zete ebadı esas olmak üzere İstanbul, Ankara ve İzmir’de 12 sayfa olan asgari yüzölçümü de sekiz sayfaya ve diğer yerlerde ise sekiz sayfa olan asgari yüzölçümü altı sayfaya indirildi. Resmi ilan yayınlama hakkı verilmesiyle ilgili gazetelere yönelik asgari fiili satış adeti şartı ise yüzde 20 oranında azaltıldı. İstanbul’da yayınlanan gazetelerin 5.000 olan satış adedi 4.000’e, Ankara ve İzmir’de yayınlanan gazetelerin 3.000 olan satış sayısının 2.400’e ve diğer illerde 500 olan satış miktarının da 400’e düşürülmesi kararlaştırıldı.268

• AYM, şair yazar Nihat Behram’ın, Ankara eski Büyükşehir Belediye Başkanı Melih Gökçek’e tazminat ödemek zorunda kalmasına ilişkin yargı kararını “ifade ve basın özgürlüğü ihlali” olarak değerlendirdi. AYM, söz konusu yargı kararı nedeniyle Behram’a 4000TL tazmi-

262 https://www.haberturk.com/ankara-haberleri/16440043-fetonun-vip-dinleme-davasi 263 https://www.cnnturk.com/video/ekonomi/turkiye/bakan-berat-albayrak-yeni-ekonomi-programi-acikladi 264 https://www.cnnturk.com/turkiye/adalet-bakani-gulden-enis-berberoglu-aciklamasi 265http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/1089592/AYM_Veli_Sacilik_a_tazminat_odenmesine_hukmetti.html 266 https://www.birgun.net/haber-detay/tek-tutuklu-vekil-leyla-guven-icin-tahliye-basvurusu-yapildi-231183.html 267 https://twitter.com/erenerdemnet/status/1043219438030401536 268 https://www.evrensel.net/haber/361872/kagit-krizine-basin-ilan-kurumu-cozumu


46

nat ödenmesine ve yargılama giderlerinin karşılanmasına karar verdi. Behram, 2013 yılında soL Haber Portalı’na yazdığı “Vızz Gelir” başlıklı köşe yazısında Gökçek’in ODTÜ ormanındaki ağaçları kesmesini eleştirmiş ve kendisine “yolsuzluk şampiyonu” demişti. Ankara 25. Asliye Hukuk Mahkemesi ise, Behram’ı tazminat ödemeye mahkum etmişti.269Amerikan Dışişleri Ba-kanı Mike Pompeo, Dini Özgürlüklerin İlerletilmesi Konferansı’nda Türkiye’de tutuklu bulu-nan rahip Andrew Brunson’un eve dönmesini sağlamak için her türlü çabayı gösterdiklerini açıkladı. Pompeo, Başkan Donald Trump’ın kendi vatandaşlarını asla unutmayacağını belirte-rek, bunun Amerika’nın en büyük değerlerinden biri olduğunu söyledi. Pompeo, “Brunson’un olması gereken yer burası, buraya dönüp dini inancını burada yaşayabilmeli, onun döndüğü gün kalplerimiz sevinçle dolacak” dedi.270

• Almanya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Maria Adebahr, Türkiye’de tutuklu bir Alman vatandaşının serbest bırakıldığını açıklayarak, Türkiye’de siyasi nedenlerden tutuklu Alman va-tandaşı sayısının beşe indiğini belirtti. Adebahr, yaptığı açıklamada serbest bırakılan Alman va-tandaşa dair başka bir bilgi paylaşmadı.271

• Washington Post’ta yayınlanan “Türkiye’nin krizi kur değil bankacılık kaynaklı ancak ülke bu konuda hiçbir şey yapmıyor” başlıklı analiz yazısında, Türkiye’de bankaların fazla do-lar borç alması nedeniyle kriz oluştuğu iddia edildi. Yazıda, son sekiz yıldır Türk bankalarının dolar borç alıp, “lüks alışveriş merkezleri, Osmanlı tarzı camiiler ve modern havaalanları” ya-pılması için Türk firmalara krediler olarak ödünç verdiği kaleme alındı. Türk Lirası’nın değer kaybı nedeniyle bankaların aldıkları dolar borcu ödemekte zorlanacağı ve bu nedenle kriz ya-şandığı öne sürüldü. Yazıda, Türk Lirası’nın değer kaybının önlenmesi için hükümetin faiz oranlarını arttırması gerektiği de savunuldu.272

22 Eylül 2018 • İHD İstanbul Şubesi önünde 704. buluşma için toplanan “Cumartesi Anneleri”ne polis

müdahale etti. Eylemde, HDP Eş Genel Başkanı Pervin Buldan, HDP milletvekilleri Oya Er-soy, Serpil Kemalbay ve CHP’li Sezgin Tanrıkulu’nu da bulundu. İçişleri Bakanlığı tarafından 700 haftadan beri Cumartesi Anneleri’nin Galatasaray Meydanı’nda oturma eylemi yasaklan-mıştı.273

• Yeni Şafak yazarı İsmail Cesur, Resmi Gazete’deki 2018/185 sayılı Cumhurbaşkanlığı kararıyla Cumhurbaşkanı danışmanlığına atandı.274 Cesur’un, Yeni Şafak’ın internet sitesinde paylaşılan özgeçmişinde “Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın şahsi sosyal medya hesaplarının yöneti-minden sorumlu” olduğu öğrenildi.275

• AYM’nin altı yıldır uygulanan bireysel başvuru sistemine ilişkin istatistiğine göre, her geçen yıl bireysel başvuru sayısı artmasına karşın verilen ihlal kararı sayısında düşüş yaşandığı kaydedildi. İstatistikte, 2014’te 378 ihlal, 2015’te 544, 2016’da 771 ve 2017’de 922 ihlal kararı verildiği bilgisi paylaşıldı. Bu yıl ise şimdiye kadar 160.456 başvurudan sadece 236’sında hak ihlaline hükmedildiği açıklandı. AYM’nin 40.379 başvuruyu ise henüz karara bağlamadığı be-lirtildi. AYM’nin istatistiğine ilişkin değerlendirmesinde ise, “Artan dava yükü ve uzun yargı-lamalar, Türkiye’de yargı sisteminin belki de en önemli yapısal sorunu olmaya devam etmekte-dir. Davaların makul sürede sonuçlandırılamaması sadece adil yargılanma hakkı kapsamında

269 http://haber.sol.org.tr/turkiye/sair-bu-sefer-kazandi-gokceke-yolsuzluk-sampiyonu-demek-ifade-ozgurlugu-248023 270 https://www.amerikaninsesi.com/a/pompeo-brunson-turk%C4%B1ye-rahip/4582155.html 271 https://tr.sputniknews.com/turkiye/201809211035312384-turkiye-tutuklu-alman-vatandasi-tahliye/ 272 https://www.washingtonpost.com/business/2018/09/21/turkeys-currency-crisis-is-really-banking-crisis-country-isnt-doing-anything-about-it/?utm_term=.18067216b416 273 https://ozguruz1.org/tr/2018/09/23/cumartesi-annelerinin-704uncu-bulusmasina-yine-polis-engeli/ 274 http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2018/09/20180922-13.pdf 275 https://www.yenisafak.com/yazarlar/ı̇smailcesur


47

sorunlar ortaya çıkarmamakta, davaların konusunu oluşturan uyuşmazlıklar dikkate alındığında yaşam hakkından mülkiyet hakkına kadar diğer tüm temel hakların etkili biçimde korunması amacına da zarar verebilmektedir” denildi.276

23 Eylül 2018 • Kocaeli’de çocuğuna pantolon alamadığı için intihar ettiği belirtilen İsmail Devrim

için Halkevleri’nin İzmit’te yaptığı eyleme polis müdahalesinde 15 kişi gözaltına alındı.277 • Hopa’da bir taksicinin öldürülmesini protesto için yapılan eyleme polis müdahalesinde

12 kişinin darp edilerek gözaltına alındığı öğrenildi. Gözaltına alınanlar sağlık kontrollerinin ardından serbest bırakıldı.278 Hopa Kanyoncu Petrol yanında, 27 Ağustos 2018’de taksici İshak Köse, iki kişiyi küfretmemeleri için uyarmasının ardından bu kişiler tarafından kurşunlanarak öldürülmüştü.279

• Dışişleri Bakanlığı, Latin Amerika ve Karayipler’e yönelik açılım politikası çerçeve-sinde, Türkiye’nin, Paraguay’ın başkenti Asuncion’da büyükelçilik açılmasına ilişkin hukuki işlemlerin tamamlandığı duyurdu. Güneydoğu Asya ve Pasifik Genel Müdür Yardımcısı Arma-ğan İnci Ersoy’un ilk büyükelçi olarak belirlendiği bildirildi.280

• Almanya’da Cumhurbaşkanı Erdoğan onuruna verilecek resmi yemeğe, Sol Parti Mil-letvekili Sevim Dağdelen, Hür Demokrat Parti meclis grubu dış politika sözcüsü Bijan Djir-Sarai ile Almanya için Alternatif (AfD) grubundan dört milletvekili, katılmayacaklarını bildir-di.281

• Rahip Andrew Brunson’un kızı Jacqueline Furnari, babasının tutukluluk süreciyle ilgi-li “Uydurma olan bu davada babamı pazarlık kozu olarak kullananlar, ona İsa Mesih adına acı çektiriyor” dedi. Furnari, Türkiye’de 1993’ten beri küçük bir Protestan kilisesi rahibi babası Brunson’un tutuklanınca iki ay boyunca avukatıyla görüşemediğini ve sekiz kişilik koğuşta 22 kişiyle beraber kaldığını savundu. Furnari, Türk vatandaşı olmayanların bu tarz davalarda nor-malde sınır dışı edildiğini fakat babasının durumunda farklı bir prosedür izlendiğini de öne sür-dü.282

24 Eylül 2018 • Ankara 16. Ağır Ceza Mahkemesi’nde Kocaeli Kandıra Cezaevi’nde 4 Kasım

2016’dan beri tutuklu bulunan HDP eski Eş Genel Başkanı Figen Yüksekdağ’ın yargılandığı davanın yedinci duruşması görüldü. Tahliye talebi reddedilen Yüksekdağ’ın bir sonraki duruş-ması 5 Kasım 2018’e ertelendi. Yüksekdağ, savunmasında “Adalet talep etmiyorum, en azın-dan gerçeğe biraz saygı duyulabilir. DTK benim yöneticisi olmaktan onur duyacağım bir şeydir ama hukuk insanı iddianamede yalan uyduramaz” dedi. Yüksekdağ, dava dosyasında bulunan birinci fezlekenin, örgüt üyeliği ve yöneticiliği iddiası içeriyor.283

• MHP, cezaevindeki hükümlülere ilişkin hazırladığı af teklifini TBMM Başkanlığı’na sundu. MHP’den yapılan açıklamada, 19 Mayıs 2018 öncesindeki suçları kapsayan teklif ile19 Mayıs’a kadar olan suçlarda, 5 yıl şartlı indirim olacağını bildirildi. Teklif bu haliyle yasalaşır-sa 162 bin 989 hükümlünün ceza indirimi alacağı duyuruldu. Teklife göre, ‘Cinsel saldırı, soy-kırım, kasten öldürme, çocuk istismarı” gibi konuların yanı sıra, devlete, hükümete, milli sa-

276 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/1090706/AYM_ihlali_gormez_oldu.html 277 http://sendika62.org/2018/09/kocaelide-cocuguna-pantolon-alamadigi-icin-intihar-eden-devrim-icin-eyleme-polis-saldirisi-510987/ 278 http://sendika62.org/2018/09/polis-hopa-meydaninda-12-kisiyi-darp-ederek-gozaltina-aldi-510962/ 279 http://www.takamedya.com/taksici-ishak-kose-7-kursunla-olduruldu/5330/ 280 http://www.mfa.gov.tr/no_-251_-paraguay-ile-karsilikli-buyukelciliklerin-acilmasi-hk.tr.mfa 281 https://www.dw.com/tr/erdoğanın-ziyareti-öncesi-almanyada-protestolar-başladı/a-45605687 282 https://tr.euronews.com/2018/09/23/rahip-brunsonin-kizi-babasinin-tutukluluk-surecini-anlatti 283http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/siyaset/1092165/Yaklasik_iki_yildir_cezaevinde_bulunan_Yuksekdag_a_tahliye_yok.html


48

vunmaya, Orman Kanunu’na ve Atatürk aleyhine işlenen suçlar da kapsama alınmayacak.284 • ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, rahip Andrew Brunson’un serbest kalmasını

beklediklerini bildirdi. Pompeo, yaptığı açıklamada, “Brunson bu ay serbest bırakılabilir. Ge-çen ay serbest bırakılmalıydı. Bugün de serbest bırakılmalı. Türklerle konuştuk. Beklentileri-mizi biliyorlar. Brunson ve Türkiye tarafından tutulan diğer ABD'li kişilerin tümü, Türkiye ta-rafından serbest bırakılmalı ve bunun hemen yapılması gerekiyor” dedi.285 WSJ ise, Türk yetki-lilere dayandırdığı haberinde Brunson’un 12 Ekim’de görülecek duruşmasında serbest kalabile-ceği sinyalinin verildiğini ve bunun olabilmesi için Washington’ın uyguladığı baskıyı sonlan-dırması gerektiğini vurguladı. Amerikalı bir yetkilinin ise, “Ekim ayındaki duruşma öncesi en iyi strateji, biraz sakin olmak çünkü en sonunda harekete geçebilme konusundaki irademizin farkına vardılar. Ekim ayına geldiğimizde hala aynı noktadaysak, Türklere yükleneceğiz. Ama şu anda kritik bir dönemdeyiz ve onları köşeye sıkıştırmak istemiyoruz” dediği öne sürüldü.286

• Uluslararası PEN Yazarlar Birliği, KCK davasında bir konuşması “PKK’ya yardım” olarak değerlendirilen yazar - yayıncı Ragıp Zarakolu’ya yönelik “terör propagandası” suçla-masının düşürülmesini talep etti.287 Zarakolu’nun davası 28 Eylül’de görülecek.

25 Eylül 2018 • MHP’nin yayın organı Türkgün288 yayın hayatına başladı.289 • Gazeteci Deniz Yücel’in haksız şekilde tutuklandığı gerekçesiyle Türk hükümeti aley-

hine 2 milyon 980 bin Türk Lirası tazminat talebiyle açtığı dava reddedildi. Yücel'in avukatı Veysel Ok temyize gideceklerini söyledi. Ok, İstanbul 17. Ceza Mahkemesi’nin dava başvuru-sunu ret için bir gerekçe göstermediğini ve Türkiye’de sonuç alamamaları halinde AİHM’e gi-deceklerini aktardı.290

• Avrupa Parlamentosu, Türkiye’nin üyelik sürecine yardım amaçlı 70 milyon Euro’luk fonu “Ankara’nın hukukun üstünlüğü ve insan haklarını geliştirmede başarısız kalması” nede-niyle iptal edeceğini duyurdu. Söz konusu meblağ geçen yıl, “hukukun üstünlüğü, demokrasi, insan hakları ve basın özgürlüğü konularında ölçülebilir ve yeterli bir ilerleme sağladığı takdir-de teslim edilmek üzere” Türkiye için ayrılmıştı. Ancak AP Bütçe Komitesi, AB tarafından 18 Nisan 2018’de yayımlanan ve Türkiye’nin AB’den “önemli ölçüde uzaklaştığı” ifade edilen yıllık raporu Ankara’nın gerekli kriterleri karşılamamasına gerekçe gösterdi.291

26 Eylül 2018 • HDP Ağrı Milletvekili Dirayet Taşdemir, Ağrı’daki Patnos L Tipi Cezaevi’ndeki hak

ihlalleri hakkında Adalet Bakanı’na soru önergesi verdi. Taşdemir, tutsakların musluk sorunun-dan kaynaklı ciddi rahatsızlıklar yaşadığını, hapishanede doktor olmadığını ve hastaneye götü-rülmediklerini ifade etti. Odaların kapasiteyi aştığını, mahkûmların çıplak arama, darp ve tecri-te maruz bırakılarak, iletişim haklarının engellendiğini dile getirdi.292

• Cumhurbaşkanı Erdoğan, BM Genel Kurulu için gittiği New York’ta, Reuters’a verdi-ği röportajda, rahip Andrew Brunson konusunda son kararı siyasiler değil yargının vereceğini ifade etti.293 Erdoğan, “12 Ekim'de bir duruşma daha olacak. Mahkemenin ne karar vereceğini

284 https://www.sozcu.com.tr/2018/gundem/mhp-af-teklifini-meclise-sundu-2642607/ 285 https://www.amerikaninsesi.com/a/pompeo-brunson%C4%B1n-durumunu-bu-hafta-konusacagiz/4584965.html 286 https://www.wsj.com/articles/hopes-rise-for-release-of-u-s-pastor-being-held-in-turkey-1537742415 287 https://pen-international.org/news/turkey-charges-against-ragip-zarakolu-must-be-dropped 288 http://turkgun.com/ 289 https://twitter.com/MHP_Bilgi/status/1044507201459687425 290 https://www.dw.com/tr/deniz-y%C3%BCcelin-tazminat-talebine-ret/a-45630644 291 https://www.dw.com/tr/ab-t%C3%BCrkiyeye-70-milyon-euroluk-yard%C4%B1mdan-vazge%C3%A7iyor/a-45637989 292 http://sendika62.org/2018/09/patnos-hapishanesi-meclis-gundeminde-ciplak-arama-var-doktor-yok-tutuklular-hastaneye-sevk-edilmiyor-511349/ 293 https://www.reuters.com/article/us-turkey-usa-erdogan-exclusive/exclusive-turkeys-erdogan-says-court-will-decide-fate-of-detained-us-pastor-idUSKCN1M60EP


49

bilmiyoruz ve siyasilerin bu konuda bir söz söyleme hakkı bulunmuyor. Cumhurbaşkanı olarak benim tahliyesi yönünde bir talimat verme yetkim yok. Bizim yargımız bağımsızdır. Mahke-menin ne karar vereceğini bekleyelim görelim” dedi.294

• Gazeteci Deniz Varlı’nın, Rize’de bulunan bir çınar ağacının kesilmesine dair bir vi-deo paylaştığı gerekçesiyle emniyet tarafından ifadeye çağrıldığı belirtildi. Varlı, Twitter hesa-bından hakkında soruşturma başlatıldığı için ifadeye çağrıldığını duyurarak, “Sosyal medyadaki iki paylaşımımla ilgili ifade vermek üzere Emniyet’e davet edildim. Şimdi oraya gidiyorum, üç güne kadar dönmezsem merak etmeyin” mesajını paylaştı.295 Varlı’nın ifade verdikten sonra emniyetten ayrıldığı belirtildi. Rize Belediye Başkanı Reşat Kasap, Varlı’nın paylaştığı video üzerine kişisel sosyal medya hesabından tepki göstererek, gazeteci için “Rize’ye zarar veriyor, kendisinin camiyle hiçbir ilişkisi olmaz” demişti. Rize Belediyesi de ağacın çürüdüğüne ve ke-silmesi gerektiğine dair bir açıklama yayınlamıştı.296

• Gazeteci Can Dündar, Alman haber ajansı dpa’ya verdiği bir söyleşide, Cumhurbaş-kanı Erdoğan’ın Almanya Başbakanı Angela Merkel ile düzenleyeceği ortak basın toplantısına katılacağını duyurdu. Dündar, Erdoğan’a “Neden Türkiye’deki cezaevlerinde gazetecilerin de-ğil teröristlerin olduğunu söylediğini” sormak istediğini söyledi. Dündar, cezaevindeki gazete-cilerin “terörist değil gazeteci” olduklarını kanıtlayabileceğini dile getirdi ve “Erdoğan’a eleşti-rimi direkt yüzüne söylemek istiyorum” dedi.297

• Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Moody’s, dokuz Türk bankası hakkında uzun vadeli döviz cinsinden mevduat notlarını “B1”den “B2”ye düşürme kararı aldı. Kuruluş yaptığı açıklamada, Akbank, Alternatifbank, ING Bank, QNB Finansbank, Ziraat Bankası, Türk Ekonomi Bankası, Garanti Bankası, Vakıflar Bankası ile Yapı ve Kredi Bankası’nın uzun vadeli döviz cinsinden mevduat notunu düşürdüğünü duyurdu. Bunun Türkiye’nin uzun vadeli yabancı para cinsinden banka mevduatları için ülke tavanı notunun düşürülmesi nedeniyle ya-pıldığı bilgisi verildi.298

28 Eylül 2018 • Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Almanya Başbakanı Angela Merkel ile ortak

basın toplantısında, gazeteci Can Dündar’ın bir ajan olduğunu ve iadesini talep ettiklerini söy-ledi. Cumhurbaşkanı Erdoğan, Dündar’ın devletin sırlarını ifşa ettiğini söyleyerek, “Beş yıl 10 aya mahkum olan bir kişi kaçarak Almanya’ya gelmiştir. Hiçbir ülkede devletlerin sırları ifşa edilmez, suç teşkil eder. Bir diğer konu biz Almanya ile suçluların iadesi anlaşması yapmış bir ülkeyiz. Bizim böyle bir suçluyu iadesini istemek en doğal hakkımızdır” dedi. Merkel ise, Er-doğan’la bu konuda görüşlerinin farklı olduğunu ifade ederek, tutuklu Alman vatandaşların du-rumuna hızlı bir çözüm bulunması gerektiğini vurguladı.299 Dündar ise, Twitter hesabından “Dünyanın gözünün içine baka baka yalan söyleyen Erdoğan, ajan olduğumu kanıtlarsa mesleği bırakacağım” paylaşımında bulundu.300

• AYM, Türk İntikam Tugayı (TİT) adındaki grup tarafından tehdit edilen Prof. Dr. Baskın Oran’a gerekli koruma yükümlülüklerini yerine getirmeyen ve faili cezalandırmayan devletin “yaşam ve ifade özgürlüğü” hakkını ihlal ettiğine hükmetti. AYM, Oran’a 27 bin TL manevi tazminat ödenmesine karar verdi. Oran, Başbakanlık İnsan Hakları Danışma Kurulu

294 https://www.bbc.com/turkce/haberler-turkiye-45649739 295 https://twitter.com/AjansRize/status/1044915329753927682 296 https://tr.sputniknews.com/turkiye/201809261035387604-rizede-kesilen-agacin-cinar-agacinin-haberini-yapan/ 297 https://www.dw.com/tr/can-dündar-cumhurbaşkanı-erdoğana-soru-sormayı-planlıyor/a-45642768 298https://www.moodys.com/research/Moodys-downgrades-the-foreign-currency-deposit-ratings-of-9-banks--PR_389242 299 https://www.dw.com/tr/erdo%C4%9Fan-merkelden-can-d%C3%BCndar%C4%B1n-iadesini-istedi/a-45674446 300 https://twitter.com/candundaradasi/status/1045778142856720384


50

üyesi olarak hazırladığı “Azınlık Hakları ve Kültürel Haklar Raporu'” nedeniyle tehdit edilmiş ve 2008 yılından itibaren yaptığı suç duyurularından uzun süre sonuç alamamıştı. Oran’ın avu-katı Oya Aydın Göktaş, soruşturmanın makul sürede tamamlanmadığını, delillerin yeterince araştırılmadığını ve sanığın etkili bir cezaya mahkûm edilmediğini belirterek AYM’ye başvur-muştu.301

29 Eylül 2018 • Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, Yeni Ekonomi Programı (YEP) kapsamında

ekonomik hedeflerini anlatırken, “Maliyet ve Dönüşüm Ofisi için uluslararası yönetim şirketi McKinsey ile çalışmaya karar verdik. 16 bakanlıktan temsilcilerin bulunduğu bu ofis, tüm he-deflerimizi ve sonuçlarımızı her çeyrekte kontrol edecek” dedi. Albayrak, New York’taki basın açıklamasında McKinsey Şirketi ile anlaşıldığını duyurdu.302

Olumlu Gelişmeler 6 Eylül 2018 • CNNTürk’ün eski ekonomi müdürü Ebru Baki’nin Habertürk ile anlaştığı bildirildi.

Baki’nin CNNTürk’te sunduğu “Parametre” isimli programına benzer içerikte bir program ha-zırlayacağı bildirildi.303

8 Eylül 2018 • İGC ile Karşıyaka Belediyesi’nin verdiği “Basın Özgürlüğü Ödülü”, Uluslararası Ba-

sın Enstitüsü’ne (IPI) verildi. Ödülü IPI Türkiye Temsilcisi olarak teslim alan Cumhuriyet ya-zarı Kadri Gürsel, “Bizi ayakta tutacak şey dayanışmadır” diye konuştu. Uluslararası Basın Enstitüsü Türkiye Savunucusu Caroline Stockford ise, Türkiye’de çoğu yerel basın olmak üzere 180 medya kuruluşunun kapanmasının oldukça endişe verici olduğunu kaydederek, “Gazeteci-lik, haber alma özgürlüğü demokrasinin temelidir, ayağıdır. İnsanların haber alma hakkı engel-leniyor. Çünkü gazeteciler hapse atılıyor. Yani demokrasi hapse atılıyor” ifadelerini kullandı.304

17 Eylül 2018 • Bursa’da sendikaya üye oldukları için 157 gün önce işlerine son verilen ve Bursa’dan

İstanbul’a giderken 13 Eylül’de gözaltına alınan 14 Cargill firması işçisi, serbest bırakıldı. İşçi-ler yürüyüşe kaldıkları yerden devam edeceklerini açıkladı. Açıklamada konuşan bir işçi, “Ül-kemizde iktidar ABD'nin mallarını boykot ederken, Amerikan şirketinin sokağa attığı kendi iş-çisini, vatandaşını bu şirketlere karşı ezdirmesini halkımıza bırakıyoruz” dedi.305

18 Eylül 2018 • “Bu suça ortak olmayacağız” bildirisi imzacısı akademisyen ve avukat Hanifi Barış,

tutuklu yargılandığı İstanbul 29. Ağır Ceza Mahkemesi’ndeki davada adli kontrol şartıyla ser-best bırakıldı. Barış, sosyal medya üzerinden “Terör örgütü propagandası” yaptığı iddiasıyla 4 Temmuz 2018’de tutuklanmış ve Silivri Cezaevi’ne gönderilmişti. Barış’ın duruşması 11 Ara-lık ayına ertelendi.306

• Gazeteci Deniz Yücel, gösterdiği mesleki cesaret gerekçesiyle M100 Medya Ödülü’nü aldı. M100 Danışma Kurulu Başkanı ve Potsdam Belediye Başkanı Jann Jakobs, törendeki ko-nuşmada, Yücel’in “sağlam temeller üzerinde korkusuzca” haber yazdığına kaydetti. Jakobs,

301 https://tr.sputniknews.com/turkiye/201809281035423913-aym-baskin-oran-yasam-ifade-ozgurlugu-hakki-ihlali-tazminat/ 302 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/ekonomi/1097251/Berat_Albayrak__McKinsey_ile_calismaya_karar_verdik.html 303 https://www.gercekgundem.com/medya/34754/ebru-bakinin-yeni-kanali-belli-oldu 304 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/1077542/Yazarimiz_Kadri_Gursel_e_odul__Tek_yol_dayanisma.html 305http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/calisma_yasami/1085859/istanbul_a_yuruyen_Cargill_iscileri_serbest_birakildi.html 306 http://bianet.org/bianet/insan-haklari/200936-hanifi-baris-tutuksuz-yargilanmak-uzere-serbest-birakildi


51

“Otokratlar ve popülistlerin özgür ve açık bir toplumun değerlerini tehdit ettiği bu dönemde Deniz Yücel’in bu tutumunun büyük cesaret gerektirdiği”ni söyledi. Törene katılan isimlerden Hür Demokrat Parti (FDP) Genel Başkanı Christian Lindner, dünyada gazetecilerin özgürce ça-lışabildiği ülkelerde toplumların da özgür olacağını belirtti. Deutsche Welle Baş Editörü Ines Pohl da, Avrupa’nın birçok ülkesinde gazetecilerin mesleğini yaparken baskı altına alındığını, darp edildiğini ve sövüldüğünü işaret ederek, Avrupa’nın ortasında bile “tehlikeli” bir meslek haline geldiğini ifade etti. Pohl, siyasetçilere çağrıda bulunarak, “Siyasetçiler yayınlanan görüş-lerle aynı fikirde olmasalar dahi ifade özgürlüğünün kısıtlanmaması gerekiyor” dedi.307

• KHK ile kapatılan Radyo Rengin çalışanı ve yüzde 93 engelli olduğu belirtilen Metin Duran, Adli Tıp Kurumu’nun “cezaevinde kalamaz” raporu sonucu tahliye edildi.308 Mart ayın-dan bu yana Sincan Kapalı Cezaevleri Kampüsü’ndeki hastanede tutulan Duran’ın infazının bir yıl ertelenmesine karar verildiği belirtildi.309

22 Eylül 2018 • İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından düzenlenen “19. Barış Selçuk Gazetecilik Ya-

rışması”nda, Cumhuriyet’in İzmir bürosundan Hakan Dirik, “Ulusal Haber” dalında “Lozan’ın Aslını Getirin” başlıklı haberiyle ödül aldı.310

25 Eylül 2018 • İstanbul 38. Asliye Ceza Mahkemesi, MİT TIR'ları davası sırasında, adliye içinde yü-

rüyüş ve gösteriye katıldığı iddiasıyla “Toplantı ve Yürüyüşleri Kanunu’na muhalefet” suçun-dan üç yıla kadar hapis istemiyle tutuksuz yargılanan CHP eski Milletvekili Şafak Pavey hak-kında beraat kararı verdi. Mahkeme, “sanığın cezalandırılması için yeterli ve inandırıcı delil el-de edemediğinden” Pavey’in beraatına karar verdi.311

• İstanbul Bakırköy 14. Asliye Ceza Mahkemesi, “Kanuna aykırı toplantı ve yürüyüşe katılma, ihtira rağmen dağılmama” suçlamasıyla haklarında dava açılan Barış İçin Kadın Giri-şimi (BİKG) üyesi 47 kadın hakkında beraat kararı verdi. Dava, Suriye’de bulunan Şanlıur-fa’nın Suruç ilçesinin güneyinde İŞİD işgaliyle gündeme gelen (Ayn el-Arab) yerleşiminde ya-şayanlarla dayanışma amacıyla 9 Ekim 2014’te Atatürk Havalimanı’nda eylem yaparken gözal-tına alınan kadınlar aleyhine açılmıştı.312

• Cumhuriyet Vakfı’ndaki yönetim değişikliğinin ardından Cumhuriyet’ten istifa eden gazeteci Çiğdem Toker’in artık Sözcü’de yazacağı açıklandı. Sözcü tarafından yapılan açıkla-mada, “Yolsuzlukları, haksızlıkları belgeleriyle ortaya çıkarmasıyla tanınan usta gazeteci-yazar Çiğdem Toker’in ilk yazısı yarın…” denildi.313

26 Eylül 2018 • Diyarbakır 3. Ağır Ceza Mahkemesi, Sur’da kadınlar günü dolayısıyla düzenlenen bir

etkinlikte fotoğraf çekimi sırasında kadrajdaki polislerin şikayeti üzerine yargılanan Sputnik Haber Ajansı muhabiri Sertaç Kayar’ın314, delil yetersizliğinden beraatine karar verdi. Dava, Kayar hakkında HDP Milletvekili Feleknas Uca ile aynı karede görünen iki polis memurunun şikayeti üzerine “terörle mücadelede görev alan kişileri hedef göstermek” suçlamasıyla başla-tılmıştı. Davada Kayar aleyhine “terör örgütü propagandası” suçlaması da yapılmıştı. Savcı

307 https://www.dw.com/tr/gazeteci-deniz-y%C3%BCcel-m100-medya-%C3%B6d%C3%BCl%C3%BCn%C3%BC-ald%C4%B1/a-45549991 308 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/1086146/Gazeteci_Metin_Duran_tahliye_edildi.html 309 https://t24.com.tr/haber/yuzde-93-engelli-gazeteci-metin-duran-tahliye-edildi,702900 310 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/1090606/Dirik_e_Baris_Selcuk_odulu.html 311 https://www.ntv.com.tr/turkiye/eski-chpli-milletvekili-safak-paveye-ilk-durusmada-beraat,zED1qVzo90-dwOzf_lZaDQ 312 https://www.evrensel.net/haber/362228/baris-istemek-ifade-ozgurlugu-bikg-uyeleri-beraat-etti 313 https://www.sozcu.com.tr/2018/gundem/cigdem-toker-sozcude-2643918/ 314 https://tr.sputniknews.com/authors/sertac_kayar/


52

mütalaasında “terörle mücadelede görev alanların hedef gösterilmesi” suçunun unsurlarının oluşmadığını ifade etti. Mahkeme de Kayar’ın üzerine atılı suçun unsurlarının oluşmamış olma-sı nedeniyle beraatine hükmetti.315

27 Eylül 2018 • Antalya’da 24 Haziran’da Cumhurbaşkanlığı ve Milletvekili seçimleri ardından adliye

önünde protesto gösterisi yaptıkları gerekçesiyle evlerine yapılan baskınla gözaltına alınan ve daha sonra tutuklanan CHP’li beş genç için tahliye kararı verildi. 28 Haziran 2018’de gözaltına alınan Salih Ulus, Mahir Şen, Burhan Çalışkan, Veli Yeşilçay ve Tuğrul Bahadır, “Cumhurbaş-kanı’na hakaret” suçlamasıyla, 2 Temmuz 2018’de Sulh Ceza Yargıçlığı kararıyla tutuklanmış-lardı. Kepez E Tipi Kapalı ve Açık Cezaevi’nde tutulan gençler, Antalya 6. Asliye Ceza Mah-kemesi’nin itiraz dilekçesini kabul etmesi sonucunda, 91 gün sonra tahliye edildiler.316

315 https://www.evrensel.net/haber/362224/gazeteci-sertac-kayar-beraat-etti 316 http://www.antalyakorfez.com/haber/23727-chpli-5-genc-tahliye-edildi

Kısaltmalar AA: Anadolu Ajansı AB: Avrupa Birliği ADD: Atatürkçü Düşünce Derneği ADEF: Avrupa Demokratik Dersim Birlikleri

Federasyonu AEJ: Association of European Journalists

(Avrupalı Gazeteciler Derneği) AFP: Agence France Presse AGİT: Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı AI: Amnesty International veya Amnesty

(Uluslararası Af Örgütü) AİHM: Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi AİHS: Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi AKP: Adalet ve Kalkınma Partisi (Ak Parti) AKPM: Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi ANF: Fırat Haber Ajansı AP ajansı: Associated Press AP: Avrupa Parlamentosu ATGB: Avrupa Türk Gazeteciler Birliği ATV: Aktif Televizyon/ Aktüel Televizyon AÜ: Ankara Üniversitesi AYM: Anayasa Mahkemesi BBC: British Broadcasting Corporation BDP: Barış ve Demokrasi Partisi BİA: Bağımsız İletişim Ağı BİK: Basın İlan Kurumu BM: Birleşmiş Milletler BMO: Bilgisayar Mühendisleri Odası BSM: Bağımsız Sinema Merkezi BTK: Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu BYEGM: Basın Yayın ve Enformasyon Ge-

nel Müdürlüğü CİSST: Ceza İnfaz Sisteminde Sivil Toplum

Derneği CHP: Cumhuriyet Halk Partisi CNN: Cable News Network (Kablolu Haber

Ağı) CPJ: Committee to Protect Journalists (Gaze-

tecileri Koruma Komitesi) ÇGD: Çağdaş Gazeteciler Derneği ÇHD: Çağdaş Hukukçular Derneği DBP: Demokratik Bölgeler Partisi DEAŞ: Devlet'ül Irak ve'ş Şam DEDEF: Dersim Dernekleri Federasyonu DHA: Demirören Haber Ajansı (daha önce

Doğan Haber Ajansı) DHKP-C: Devrimci Halk Kurtuluş Partisi-

Cephesi DİHA: Dicle Haber Ajansı DİSK: Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları

Konfederasyonu DJU: Deutscher Journalistenverband (Alman

Gazeteciler Birliği) DMD: Diplomasi Muhabirleri Derneği DW: Deutsche Welle EBU: The European Broadcasting Union

(Avrupa Yayın Birliği) ECOSOC: United Nations Economic and

Social Council (Birleşmiş Milletler Eko-nomik ve Sosyal Konseyi)

EFJ: European Federation of Journa-lists (Avrupa Gazeteciler Federasyonu)

EJ: European Journalists Association EMD: Ekonomi Muhabirleri Derneği EMEP: Emek Partisi EMO: Elektrik Mühendisleri Odası ESB: Erişim Sağlayıcıları Birliği ESP: Ezilenlerin Sosyalist Partisi

ETHA: Etkin Haber Ajansı FETÖ: Fetullahçı Terör Örgütü FKF: Fikir Kulüpleri Federasyonu FNST: Friedrich Naumann Foundation (Öz-

gürlük için Friedrich Naumann Vakfı) GC: Gazeteciler Cemiyeti (Ankara) HAZİRAN: Birleşik Haziran Hareketi HDK: Halkların Demokratik Kongresi HDP: Halkların Demokratik Partisi HKP: Halkın Kurtuluş Partisi HRW: Human Rights Watch (İnsan Hakları İzleme Örgütü)

HSYK: Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu IFJ: International Federation of Journalists

(Uluslararası Gazeteciler Federasyonu) ILO: International Labour Organization

(Uluslararası Çalışma Örgütü) İGC: İzmir Gazeteciler Cemiyeti İHA: İhlas Haber Ajansı İHD: İnsan Hakları Derneği İHH: İnsan Hak ve Hürriyetleri İnsani Yar-

dım Vakfı ITUC: International Trade Union Confedera-

tion (Uluslararası Sendikalar Konfederas-yonu)

IPI: International Press Institute (Uluslararası Basın Enstitüsü)

IŞİD: Irak ve Şam İslam Devleti İTÜ: İstanbul Teknik Üniversitesi İSİG: İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi IWMF: International Women's Media Foun-

dation (Uluslararası Kadınların Medya Vakfı)

KADEM: Kadın ve Demokrasi Derneği KCK: Koma Civakên Kurdistan (Kürdistan

Topluluklar Birliği) KESK: Kamu Emekçileri Sendikası Konfede-

rasyonu KHK: Kanun Hükmünde Kararname KKTC: Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti KRT: Kültür TV KTBG: Kıbrıs Türk Gazeteciler Birliği LGBTİ+: Lezbiyen, Gey, Biseksüel, Trans-

seksüel, İntersex MA: Mezopotamya Ajansı MLSA: Medya ve Hukuk Çalışmaları Derne-ği

MASAK: Mali Suçları Araştırma Kurulu MAZLUMDER: Mazlumlar için Dayanışma

Derneği MEB: Milli Eğitim Bakanlığı MGK: Milli Güvenlik Kurulu MHP: Milliyetçi Hareket Partisi MİT: Milli İstihbarat Teşkilatı NATO: North Atlantic Treaty Organization

(Kuzey Atlantik Anlaşma Örgütü) NPC: National Press Club (Ulusal Basın

Kulübü) ODTÜ: Orta Doğu Teknik Üniversitesi OIS: Open Society Institute (Açık Toplum

Enstitüsü) ÖGC: Özgür Gazeteciler Cemiyeti ÖGİ: Özgür Gazeteciler İnisiyatifi OHAL: Olağanüstü Hal ÖDP: Özgürlük ve Dayanışma Partisi ÖHP: Özgürlükçü Hukukçular Platformu ÖİB: Özgürlük için Basın

ONO: Organization of News Ombudsmen and Standards Editors (Uluslararası Haber Ombudsmanları Örgütü)

PDY: Paralel Devlet Yapılanması PEN: International Association of Poets,

Playwrights, Editors, Essayists and Nove-lists (Uluslararası Yazarlar Birliği)

PKK: Partiya Karkerên Kurdistanê (Kürdis-tan İşçi Partisi)

PM: Parti Meclisi PMD: Parlamento Muhabirleri Derneği PSAKD: Pir Sultan Abdal Kültür Derneği PYD: Partiya Yekîtiya Demokrat (Demokra-

tik Birlik Partisi) RSF: Reporters Without Borders (Sınır Ta-

nımayan Gazeteciler) RTÜK: Radyo ve Televizyon Üst Kurulu SCF: Stockholm Center for Freedom (Özgür-

lük için Stockholm Merkezi) SEGBİS: Ses ve Görüntü Bilişim Sistemi SODAP: Sosyalist Dayanışma Platformu SP: Saadet Partisi STK: Sivil Toplum Kuruluşu TAZ: DieTageszeitung TBB: Türk Tabipleri Birliği TBB: Türkiye Barolar Birliği TBMM: Türkiye Büyük Millet Meclisi TDK: Türk Dil Kurumu TEM: Terörle Mücadele TGC: Türkiye Gazeteciler Cemiyeti TGK: Türkiye Gazeteciler Konfederasyonu TGRT: Türkiye Gazetesi Radyo Televizyonu TGS: Türkiye Gazeteciler Sendikası THK: Türkiye Komünist Hareketi TİB: Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı TİHV: Türkiye İnsan Hakları Vakfı TİP: Türkiye İşçi Partisi TJA: Tevgera Jınen Azad (Özgür Kadın Ha-

reketi) TKP: Türkiye Komünist Partisi TMMOB: Türk Mühendis ve Mimar Odaları

Birliği TMSF: Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu TRT: Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu TSK: Türk Silahlı Kuvvetleri TÜBİTAK: Türkiye Bilimsel ve Teknolojik

Araştırma Kurumu TUGADER: Tuzla Gazeteciler Derneği TÜİK: Türkiye İstatistik Kurumu TÜRGEV: Türkiye Gençlik ve Eğitime Hiz-

met VakfI TYB: Türkiye Yayıncılar Birliği TYS: Türkiye Yazarlar Sendikası UAÖ: Uluslararası Af Örgütü UNESCO: United Nations Educational, Sci-

entific and Cultural Organization (Birleş-miş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Ör-gütü)

USOM: Ulusal Siber Olaylara Müdahale Merkezi

VP: Vatan Partisi VPN: Virtual Private Network (Sosyal Özel

Ağ) YARSAV: Yargıçlar ve Savcılar Birliği YSK: Yüksek Seçim Kurulu YÖK: Yükseköğretim Kurulu YPG: Yekîneyên Parastina Gel (Halk Koru-

ma Birlikleri)

Gazeteciler Cemiyeti İfade ve Basın Özgürlüğüˆib_eylül201… · Gazeteciler Cemiyeti...

Documents

Transcript of Gazeteciler Cemiyeti İfade ve Basın Özgürlüğüˆib_eylül201… · Gazeteciler Cemiyeti...