FRD 16 shkurt.pdf

7/24/2019 FRD 16 shkurt.pdf

1/16

CROWN AGENTS

Si u pritn me bandmuzikore e lot,Asdreni e Lasgushi

Sfda me Teutn

vendos t ardhmene Duros te Kuksi

FOTOJA E RRALL 38

SPORT

f. 9

Simbolikat dhe mesazhi i Xhon Kerrit

adresa:

rruga George W. Bush,

nr. 15/1, Tiran

e-mail:

[email protected]

drejtor:Alfred Cako

tel: 04 22 42 444

MIMI: 30 LEK

Gazet informative, politike, ekonomike, sociale, kulturore Viti 3, nr. 110. E mart, 16 shkurt 2016

Reformadhe tranzicion

pa fund

Socializmiamerikan i

Sanders

FOKUS FOKUS

Pa dashur t injorojm ndry-shimet e thella q kan ndodhurn vendin ton t dashur prgjatnjerek shekulli me radh, mundt themi pa asnj mdyshje, se ntrsin e vet, sistemi politik dhezhvillimet ekonomike n Shq-ipri jan t mbushura me dsh-time dhe zhgnjime t njpasn-jshme. uditrisht, edhe pas 25vitesh pluralizm politik, prapse prap, ne vazhdojm t artiku-lojm dhe ndrmarrim reforma

si n fillim t viteve 90; me poat pathos, me po at mentalitetdhe me po at pritshmri, sido-mos kur ndodhemi n periudhazgjedhjesh t prgjithshme apolokale ....

Studimet e larta pa pagesdyfishimi i pagave m t ultabashk me sistemin universai kujdesit shndetsor, i financuar nga qeveria federale, ktjan vetm disa nga premtimm trheqse, q bn kandidademokrat pr Shtpin e BardhBernie Sanders, i cili fitoi n NjHepshajr duke mos e fshehusimpatin e tij ndaj nj forme tsocializmit. Vetidentifikimi si socialist i senatorit t pavarur ng

Vermonti sht nj gj shum rrall pr politikant n SHBku, ndryshe nga shumica e demokracive t tjera perndimoratje nuk ka asnj lloj pranie trndsishme socialiste....

ngaGjon KROIf. 4 ngaArben KARAPICI f.

f. 14

ngaAlfred Cako f. 5

f. 10-11

Vizit historike

far detyrash la Sekretari amerikan i Shtetit n qndrimin e tij 4-orsh n vendin ton

John Kerry: SHBA mbshtet forcimin edemokracis dhe reformat n Shqipri

Shqipri-SHBA,Kerry: 25 vjet,aleat t pandarn sfidat globale

FLET NNKRYETARJA E FRYMS S RE DEMOKRATIKE

Valbona Duri:eformat, kusht ianegociueshm i BE

f. 7

Jemi ende von n prmbushjen

dhe plotsimin e standardeve dhe

kjo krkon shum energji...

Me datn e zgjedhur t vizits nga Kerri, 14 shkurtin, ditn e Shn Valentinit, Departamenti

i Shtetit sikur ka dashur t tregoj pr nj histori roz , q ekziston tashm mes dy popujve

tan, amerikanve dhe shqiptarve ose midis Washingtonit dhe Tirans. Tashm dihet se

Shqipria egzistencn e saj politike e ka kryesisht prej....

bardhen faktet si bhet kontrabanda

nafts nga importi e prodhimi vendas


2/16

16 shkurt 2016 fryma e re 2

olitik

ohn Kerry: SHBAmbshtet forcimin e

emokracis n Shqipriqipria u vizitua t dielnga Sekretari i pest ihteteve t Bashkuara t

ks, John Kerry. Kerry zbritin shqiptare n orn 09:45gjesit t t diels dhe prm-parn vizit zyrtare n ven-

n n 13:45, pas takimeve me aktort m t rnd-

t politiks. Shqipria prparim domethns,ria mund t mbshtetet

krahjen e plot t SHBA, unumri dy i SHBA-s, John

N fjaln e tij gjat konfer-s prbashkt pr shtyp,lersoi reformat e qeveris, vlersuar kt proces si

ktor shtes pr marrd-mes dy vendeve. Presi-

Obama dhe un dhe popullian jemi shum mirnjohjeshheqjen q ju ofroni, dherpjekjet e ekipit tuaj, q jot kujdeseni pr interesin

pris por q t rrokni nj

jer vlerash t cilat na pr-n t gjith ne. Dhe mendojsht rrnja e nj miqsiehe q Shqipria dhe SHBAndajn, deklaroi ai. Re-n sistemin e drejtsis

nj tjetr shtje q moridjen e Sekretarit Ameri-Shtetit, i cili krkoi finaliz-reforms. Gjat takimit tkryeministri dhe ministri i

m dhe un patm mundsiyrtonim prparimin do-

ns t br nga Shqipria.sht absolutisht e qart,ria duhet t jet e knaqur fakt, q Shqipria sht

vizur n drejtimin e duhur,n rrugn e duhur. Jam

uar nga paketa e reformstsi. Kjo sht dika q ud-a juaj ka ndrmarr q ata

nojn fort n mnyr q t

realizohet dhe ata jan t prkush-tuar pr nj qeverisje m llogarid-hnse. SHBA jan t gatshme dheun jam ta konfirmoj n emr tpresidentit Obama ne jemi me jun kt transformim, por n fundvetm shqiptart mund t mira-tojn ligjet e duhura dhe t ngul-mojn pr zbatim efektiv t tyre.

Kt e di nga prvoja vetjake dhekam ndar udhtimin tim si njprokuror n SHBA. Qeveria shte angazhuar pr t ndjekur njrrug drejt mundsive m t mirapr popullin shqiptar, tha Ker-ry. Duke komentuar situatn nLindjen e Mesme, Sekretari Kerrytha se sht inkurajues roli i Shq-ipris pr t qen prkrah SHBAn mposhtjen e terrorizmit. Sapojam kthyer nga Mynihu ku fokusiyn ka qen Lindja e Mesme, luftan Siri dhe ndikimi me migra-

cionin. Mposhtja e DAESH nukbhet nga nj vend kjo krkonnj koalicion t gjer. Jam mirn-johs ta them q Shqipria shtantar. Shqipria ka qen q ngafillimi e gatshme pr t qndruarme t gjitha vendet n kundrsh-timin e DAESH. Ajo po qndronbashk me ne n Irak, n Afgani-

stan dhe n luftn afatgjat prt theksuar njerzve rndsin etolerancs, pr t mnjanuar eks-tremet e dhunshme, pr t njo-hur q sht e rndsishme q tndrtojm shoqri q smund tbiesh dakord por ke toleranc prkndvshtrimet e tyre. Shqiprianuk sht thjesht nj mike dhe qka treguar n kaq shum mnyradashurin e veant pr SHBA porsht antar e NATOs dhe kjoprgjegjsi t veanta pr kt ra-jon, dhe jemi mirnjohs pr part-

Keni br prparim domethns, miratoniformn n drejtsi dhe zbatoni ligjet

Vizita historike

Sekretari Amerikan i Shtetit, John Kerry ka qen n Shqipri prt falenderuar qeverin shqiptare pr strehimin e antarve t grupitopozitar iranian t njohur ndryshe si muxhahedin. Kshtu shkruanZri i Ameriks duke cituar nj zyrtar t lart t DASH, pas vizits nTiran t Sekretarit Amerikan t Shtetit, John Kerry. Zri i Ameriksshkruan se, Shqipria gjat dy viteve t fundit ka marr rreth 1 mijmuxhahedin dhe sht e angazhuar pr t marr edhe 2 mij ttjer. Zyrtari i DASH tha se Kerry para se t niste vizitn n Tiranra dakord q t mos fliste publikisht pr zhvendosjen e muxhahedi-nve, pasi mbetet nj shtje e ndjeshme, shkruan VOA.

Zri i Ameriks raporton se Shtetet e Bashkuara kan ndihmuar

Shqiprin si nga ana teknike dhe monetare, nprmjet Kombeve tBashkuara, pr t rritur kapacitetet pr strehimin e grupit q ka ndi-hmuar Shtetet e Bashkuara n operacionet e tyre ushtarake n Lindjene Mesme dhe n luftn kundr terrorizmit. Sipas zyrtarit t lart ameri-kan ndihma shkon n 20 milion dollar, teksa asistenca amerikane nShqipri shtrihet gjithashtu n fushn e siguris dhe at ekonomike.

Refugjatt iranian

Zri i Ameriks: Shqipria

do pres 2000 muxhahedin

neritetin n kt aleanc. Nga anae tij, kryeministri shqiptar n kraht Sekretarit Amerikan t Shtetit

siguroi pr angazhimin e qeverispr vijimin e puns me reformate n mnyr t veant pr dre-jtsin. Shefi i mazhorancs tha sebrenda muajit mars parlamenti dot votoj ndryshimet kushtetuesepr kt reform jetike pr ven-din. Diskutuam n veanti prreformn n drejtsi. Nj reformky pr qndrueshmrin edherezultatet e do reforme tjetr dheecurin n do fush tjetr. U jemimirnjohs Shteteve t Bashkuarapr ndihmn e muar q i kan

dhn vendit ton n rrugn ksaj reforme, q nga dita e pare fillimit t prpjekjeve, si dh

konkretisht pr punn e palodhut ekspertve amerikan, krah pkrah me ekspertt europian dhshqiptar, n ekipin teknik t reforms. Objektivi yn i prbashkt, edhe pr shkak t implikimevt drejtprdrejta q ecuria e reforms ka n procesin e integrimeuropian, sht q marsi t jetmuaji i votimit n Kuvend t pakets s ndryshimeve kushtetueseKam shum besim se do tia dalimdhe fakti q nuk jemi vetm, pome Shtetet e Bashkuara n krah,

Vizita e sekretarit John Kerry nShqipri, sht e gjashta e nj zyrtari amerikan, prgjat 25 vjetvt fundit. Vizita e Kerryt vlersohet si nj nga vizitat m t rndsishme pas asaj t Papa Fraeskudhe presidentit amerikan GeorgBush n vitin 2007. Nga rnia komunizmit n Shqipri n viti1991, dhe hapjes s Shqiprisdrejt perndimit, interesimi SHBAs pr kt shtet ballkanika vazhduar t rritet. Kjo vreheedhe nga vizitat e rangut t lart tzyrtarve amerikan ndr vite.

JAMES BAKERN vitin 1991, kur regjimi dikta

torial i Enver Hoxhs, por i drejtuanga Ramiz Alia, ishte n

grahmat e fundit, pr vizitishte sekretari amerikan Jame

vizita

Miqsia

shqiptaro-

amerikane ja

vizitat m t

rndsishme

SHBA sht e gatshme dhe un jam ta

konfirmoj n emr t presidentit Obama

ne jemi me ju n kt transformim,

por n fund vetm shqiptart mund t

miratojn ligjet e duhura

Shqipria duhet t jet e knaqur me

kt fakt, q Shqipria sht duke lvizur

n drejtimin e duhur, ju jeni n rrugn

e duhur. Jam inkurajuar nga paketa e

reforms n drejtsi


3/16


25 vjet nga rivendosja e marrdhnieve diplomat

Shqipri-SHBA, Kerry: Kemi sfda t prbashkta

PrvjetoriKerry: Shqipri-SHBA, aleatt pandar n sfidat globale

Takimin e fundit n qndrimin e shkurtr n vendin tonretari Amerikan i Shtetit John Kerry e pati me prfaqsshoqris civile tek Muzeu Historik Kombtar. Kerry la ambieMuzeut rreth ors 13:25 por zgjodhi t mos largohet pa dhnnj mesazh pr shqiptart e Kosovs, kjo pasi nj qytetar nga Kprshndeti Kerryn n emr t popullit t tij. Meq je nga Kdua t jap nj mesazh pr popullin tnd. Vazhdoni t ecni prtha Kerry. Kerry kaloi n kmb n ann tjetr t rrugs p

muzeut ku takoi qytetart e mbledhur pr ta prshndetur zye lart amerikan. Sekretari amerikan i shtetit dha nj prononshkurtr pr mediat shqiptare ku shprehu edhe njher knn nga kjo vizite pr shkak t mikpritjes s ngroht t shqiptsht e mrekullueshme q pata mundsin tju vizitoj. Falemshum pr mikpritjen e ngroht, u shpreh Kerry.

Mesazhi pr Kosovn

Kerry: Vazhdoni t ecni prpara, SHBA ju prk

25 vjet pas rivendosjes s mar-rdhnieve ShqipriSHBA,Sekretari Amerikan i shtetit

John Kerry vlersoi arritjet pozi-tive t ndrtimit t demokracisn Shqipri pr nj erek shekulli.Zyrtari i lart amerikan vlersoi nmnyr specifike punn e kryem-inistrit Edi Rama dhe ekipit t tijn dy vjet qeverisje duke u shpre-hur se ky angazhim i qeveris poe on vendin n rrugn e duhur.Ndodhem ktu sepse jemi miqdhe dshiroj ta theksoj kt gj, nejemi aleat dhe kemi interesa tstrmdha prbashkta dhe kemi

prshkruar nj rrug t veant nmarrdhniet tona diplomatikeq sikurse prmendi kryeministri,ne kujtojm 25vjetorin e marrd-hnieve tona diplomatike pas njmuaji. Sikurse ambasadori Lu mka treguar q marrdhniet tonajan me t vrtet jashtzakon-isht t shndetshme dhe mjaft tngrohta dhe t gjith jemi mirn-johs pr kt, deklaroi Kerry.Duke folur pr thellimin e mar-rdhnieve mes dy vendeve, JohnKerry tha se sfid e prbashktmbetet lufta ndaj terrorizmit e nkt drejtim sekretari amerikani shtetit dhe kryeministri shqip-

tar u angazhuan pr thellimin ebashkpunimit n luftn kundrISIS. N fjalimin e tij, edhe pse nmnyr jo t drejtprdrejt, Kerryla t nnkuptuar se ky bashk-punim i ngusht mund t thotq Shqipria t mirpres mux-hahedint si ndihm e ofruar ngavendi yn n luftn kundr ter-rorizmit. Edhe pse strehimi i mbi1000 antarve t opozits irani-ane pritej t ishte nj nga pikatkryesore t axhends s Kerryt,kjo referuar edhe deklaratave tfundit t prfaqsuesve t poli-tiks, zyrtari amerikan zgjodhi tmos fliste pr kt shtje, ose t

paktn jo hapur.Kam dgjuar me vmendje

mendimet e kryeministrit dhemendoj se ka thn disa pika trndsishme ka hapur mundsiq SHBA dhe Shqipria t puno-

jn m ngushtsisht me njra-tjetrn. Ne po punojm n njkoh t sfidave. Shqipria i ka kup-tuar sfidat dhe udhheqsi juaj kaqen shum ndihmues ndaj SHBA,n luftn kundr ekstremizmitt dhunshm, n prpjekje pr

t shtrembruar nj fe t madhee pr ta prdorur pr qllime tliga, deklaroi ai. Duke theksuar

se SHBA mbshtet Shqiprrrugn e proceseve integruet sfidave reformuese, kryemati amerikan e mbylli dekle tij me premtimin se do t ksrish n nj vizit n Shqipta njohur m shum vendin

N kt vizit Kerry u shonga ndihmssekretarja amee shtetit Viktoria Nuland.

n krejtsisht t arsyeshm opti-izmin pr sukses, n kt ndr-arrje historike pr Shqiprin e

hekullit t XXI, tha kryeministri.

VIZITAKryediplomati amerikan

3vjear zbriti me sportivitethkallt e avionit ku mirseard-en ja uroi Presidenti i Repub-

ks Bujar Nishani n aeropor-n ndrkombtar Nn Tereza Rinas. Kerry dhe kreu i shtetithqiptar biseduan s bashku pr

minuta n fundin e shkallvebritse t avionit, n prani t am-asadorit amerikan n vendin ton

Donald Lu. Nj takim i przemrtq u mbyll n Rinas me bisedn eshkurtr kok m kok mes tyre.Pas prshndetjes me kreun eshtetit, diplomati i lart amerikannisi udhtimin drejt Tirans pr tmbrritur n ndalesn e par, nselin qeveritare. N kryeministriJohn Kerry u takua me ministrine Jashtm Ditmir Bushati, e m tejkreun me qeveris shqiptare EdiRama, me t cilin mbajti nj kon-ferenc pr mediat. Ndrsa mpas, Sekretari Amerikan i Shtetitzhvilloi takime me kryetarin eopozits, Lulzim Basha dhe pr-faqsues t Shoqris Civile.

aker. Nga kjo vizit do t mbahetend, fjalimi n vitin 1991 para

ytetarve shqiptar t mbledhur sheshin Sknderbej.

MADELINE ALBRIGHTNnt vite m pas, n vitin

000, Shqiprin ta vizitonte Sek-tarja amerikane e shtetit Mad-ine Albright. Vizita e saj prkontee qetsimin e Shqipris pas tra-rave t vitit 1997 dhe prfundim-t lufts n Kosov deh lirimit t

aj. Madline Albright n Tiran nvitin 2000 dhe takimi saj me

residentin Rexhep Meidani.

COLIN POWELLPr vizitn e radhs t nj sek-

tari amerikan t shtetit nuk uesh t kalonte shum koh. Trete m von, n vitin 2003, n

Shqipri qndroi sekretari ColinPoell.

GEORGE BUSHKulmi i vizitave nga niveli i lart

i zyrtarve amerikan nShqipri, ishte ajo e Presidentit

George Bush i cili n vitin 2007,gjat qndrimit atje, njoftoi se

Kosova do t bhet shtet i pavarur.

HILLARY CLINTONPas presidentit Bush, u desht

t kalonin srish nnt vjet q nShqipri t shkonte pr vizit njsekretar amerikan i shtetit. Por me1 nntor, n Tiran qndroi prvizit, Hillary Clinton, e cila tanii ka hyr gars pr Presidente tSHBAs. Vizita e sekretarit JohnKerry sht e gjashta e zyrtarve tlart amerikan.

Ndodhem ktu sepse jemi miq dhe dshiroj ta theksoj kt gj, ne jemi dhe kemi interesa t strmdha t prbashkta dhe kemi prshkruar nj rr

veant n marrdhniet tona diplom

Shqipria i ka kuptuar sfidat dhe udhheqsi juaj ka

shum ndihmues ndaj SHBA, n luftn kundr ekstremiz

dhunshm, n prpjekje pr t shtrembruar nj fe t madhe

ta prdorur pr qllime t


4/16


okus

Reforma dhe tranzicion pa fundngaGjon KROIP

a dashur t injorojm ndry-shimet e thella q kan ndod-hur n vendin ton t dashurprgjat njerek shekulli me

radh, mund t themi pa asnj m-dyshje, se n trsin e vet, sistemipolitik dhe zhvillimet ekonomike nShqipri jan t mbushura me dsh-time dhe zhgnjime t njpasnjshme.uditrisht, edhe pas 25 vitesh plural-izm politik, prap se prap, ne vazh-

dojm t artikulojm dhe ndrmarrimreforma si n fillim t viteve 90; mepo at pathos, me po at mentalitetdhe me po at pritshmri, sidomoskur ndodhemi n periudha zgjedhjesht prgjithshme apo lokale qofshinato. Sa her q gjendemi prpara njprocesi elektoral, hapet thesi i premti-meve pr t ardhmen e lumtur qna pret, se do t ndrtohet nj shtetdhe ekonomi bashkkohore, ashtu sika ndodhur n vendet e zhvilluara tEurops, por pas mbylljes s procesitn fjal dhe prgjat gjith mandatitq vazhdon deri n zgjedhjet e radhs,gjithka rezulton t jet nj zhgnjimi plot. Mungesa e rregullave, infor-

maliteti i lart, padrejtsia, papunsia,mjerimi ekstrem dhe zhvillimi i eko-nomik i vendit duket sikur qndro-jn prher n vend numro, dukepasur kshtu kosto jo t vogla socialepr shumicn drmuese t popull-sis. Ksisoj, gjithmon kan ndod-hur emigrime dhe eksode masive,t cilat vazhdojn edhe sot. Mjaftont kujtojm se vetm vitin e kaluar ularguan pr nj jet m t mir drejtvendeve perndimore rreth 100 mijshqiptar, kurse 200 mij t tjer ap-likuan pr llotarin amerikane. Kjosituat e rnd, q reflekton nj stan-dard t ult t jetess dhe margjinal-izimin social t vendit n prgjithsi,

ka ardhur pr shkak, se reformat endrmarra nga qeverit e ndryshme ttranzicionit nuk kan dhn asnjherrezultatet e pritshme, edhe pse n shu-micn e tyre kan qen t nevojshmedhe t paevitueshme.

Si dihet, reformat liberale nvendin ton filluan me Qeverin eStabilitetit n mesin e vitit 91. Ktoreforma, t cilat nxorn n pah fali-mentimin e shtetit, inefiiencn to-tale t gjith ekonomis dhe kuadritrregullator t saj q trashguam ngavitet e monizmit, kishin t bnin meprshtatjen dhe hapjen e ekonomisshqiptare ndaj tregut t lir. Ksisoj,n fillim t viteve 90 u kryen ato re-forma t njohura ndryshe si terapia eshokut, t domosdoshme pr heqjene kontrollit mbi mimet dhe kursin ekmbimit, lejimin e subvencioneveshtetrore, liberalizimin e tregtisdhe rivatizimin e aseteve ublike

n sektorin e shrbimeve dhe at tbujqsis (Ligji 7501). T gjitha tkto reforma, q u pasuan edhe ngaantarsimi dhe nnshkrimi i mar-rveshjeve me FMN-n dhe BB-n nvitin 92, me pak fjal kishin si qllimsanksionimin me ligj t prons pri-vate, iniciativs s lir dhe krijimine mundsive pr nj axhend m tstrukturuar reformash. Ksisoj, ngaky vrull i par i reformave prgjat

viteve 91-92, kaluan n duart eprivatve rreth 12 000 dyqane, 5000njsi t ndryshme shrbimi, klinikadentare e farmaci dhe rreth 2000automjete, anije t vogla peshkimiapo dhe makineri bujqsore. Sbashku me afro 450 000 fermert qprfituan nga ligji pr tokn, kta pr-bnin farn e kapitalizmit dhe ekon-omis s tregut, q do mbillej n njvend me trashgimi paternaliste dheosmano-komuniste, pr tu kultivuarnga nj individ i dobt dhe i robruarprej nj pushteti t centralizuar pr50 vjet me radh. Mund t themi, seprej fillimit t tranzicionit e s pakuderi n vitin 2010, n Shqipri jan

kryer reforma liberalizuese t cilatmund ti klasifikojm si implemen-timi i gjithkaje q n botn e zhvil-luar njihet si Konsensusi i Washing-tonit. Megjithat, pa u zgjatur m tejn kto histori, mjafton t themi, serialokimi i burimeve nga sektori pub-lik drejt sektorit privat m eficientka ndodhur me shpejtsin e duhur.Kshtu, q pjesa e sektorit privat nGDP sht rritur nga 5% n 91-shin,n 50% n 94-n dhe 75% n 97-n,trendy ky q sht ruajtur edhe nvitet pasuese, pr t arritur ndoshtan rreth 85 pr qind n fund t viteve2000. Sot Shqipria ka nj vler GDP-je prej afro 13 miliard euro, n nj

koh q n vitin 1992 ajo ishte vetm600 milion euro; pra rreth 20 herm e ult. Eksportet pr t njjtnperiudh jan rritur me 20.5 herm shum, kurse importet jan rri-tur vetm 12.7 her. T ardhurat prfrym ishin 225 euro m 92-shin,kurse tani vlersohen n 4465 euro,ose 20 her m t larta. Sot vetmdepozitat n sistemin bankar prej 16bankash private jan rreth 6.7 miliar-d euro e kshtu me radh. M 2005-n Shqipria ishte e 81-a n bot nIndeksin e Liris Ekonomike t Heri-tage Foundation. n vitin 2010, kohkur arriti kulmin eliminimi i barrier-ave administrative me regjistrimin ebiznesit dhe pagesn e taksave on-line apo eleminimin e qindra lejevedhe liensave pr t ushtruar aktiv-itet ekonomike, kombinuar kjo meaplikimin e takss s shesht prej 10

r ind, a o rendite e 53-ta n bot.

Faktikisht, reformat e viteve tpara t tranzicionit ngjallnin shumshpres, jo vetm tek qytetart shq-iptar, por edhe tek institucionete ndryshme, aq sa n vitin 95, kurrritja ekonomike arriti n shifrat 13.3pr qind, kto institucione mendo-nin se Shqipria do t prbnte su-prizn e t gjith vendeve t Lindjesish-komuniste prsa i prket inte-grimit n strukturat euro-atlantike,

por duke filluar nga 97-a e n vazh-dim gjithka u trondit dhe ra nnivelin zero. Ksisoj, ristrukturimi iekonomis shqiptare, i ndrmarrnga qeveri t majta e t djathta, si njkombinim reformash strukturore dherregullatore, q filloi n 91, jo vetmq ska mbaruar ende, por shfaq herpas here probleme q duhej t ishinzgjidhur me koh. Faktikisht lista egjat e problemeve me t cilat shtndeshur Shqipria dhe zhvillimi i sajekonomiko-shoqror prgjat njerek shekullli me radh, nuk ka tbj dhe aq me numrin e reformavet ndrmarra n kto vite, por mecilsin dhe qndrueshmrin e tyre.

Kjo list mund t filloj me klimnpolitike n prgjithsi, ku dominonkonflikti dhe jo dialogu, kurthin poli-tik dhe jo dshirn pr bashkpunim,pr t vazhduar pastaj me korrup-sionin n administrat, mosbesimintek gjyqsori, ndryshimet e shpeshtat ligjeve dhe mungesn e disiplinsfiskale, borxhin e lart publik, niveline lart t informalitetit, ku nj pjese madhe nuk paguajn taksa dheenergji elektrike n kurriz t atyre qpaguajn, nivelin e ult t investimveteknologjike n ekonomi, daljen vonn ekonomin e tregut, prmasat esaj n raport me fqinjt, mungesn ekreditimit, arbitraritetin e shtetit mbi

privatin, infrastrukturn ende t pak-ompletuar q nuk lejon shfrytziminefiient t hapsirs dhe mundsiveq ofron pozicioni gjeografik, e kshtume radh. sht kjo arsyeja q Shq-ipria, ndonse nga t parat vende nkryerjen e reformave liberale, mbetetnj vend problematik, ku tranzi-cioni ska ndr mend t mbaroj;nj vend ku rialokimi i burimeve prshkak t reformave strukturore dherregullatore rezulton t jet ende ipamjaftueshm pr t garantuar njqndrueshmri m t madhe ndajkrizave apo situatave t tjera t pafa-vorshme dhe nj nivel m t lart trritjes ekonomike. Ecuria e derisot-me dhe e mtejshme e vendit tondrejt nj ekonomie tregu funksionalembetet e kushtzuar nga problemet qeverisjes dhe ngritjes s kapac-iteteve zbatuese. Formulimi i politi-kave t zhvillimit dhe zbatimi i t re,

pra dhe implementimi i reformavliberale prgjat gjith periudhs stranzicionit, jo rrall bie pre e selektivitetit dhe preferencave t pushtetit t cilat ndrrojn sa her ndryshon qeveria, duke shkaktuar kshtpaqndrueshmri, informalitet, korrupsion prkundrejt konkurrencs sndershme dhe t lir, q karakterizonj ekonomi tregu funksionale. shtkrejt logjike q ndryshimet e shpesht

t ligjeve, jo vetm atyre fiskale, njadministrat e dobt e partizane, dhnj sistem gjyqsor problematik dhjo i besueshm nuk mund t garantojn nj bashkjetes dhe nj ndrveprim t lir e t ndershm n tregNga ana tjetr, struktura ekstremishe fragmentuar e ekonomis shqiptartregon m s miri se mundsit praktike pr investime t qensishmepr rritje t punsimit, pr modernizim, inovacion dhe rritje t konkurrueshmris me rajonin mbeten tkufizuara. Me pak fjal, ecuria e mjareformave n Shqipri, ka qen mshum nn efektin e interesit politiafatshkurtr t qeverive t ndryshme

sesa e ndikuar nga forca, vizioni dhvullneti libertar i individit shqiptar,cili ende ka pasiguri, nuk ndjehet i lirt mendoj, t zgjedh dhe t veproj

Rreth ksaj problematike u fokuss fundi dhe debati shkecor n simpoziumin me tem: Shqipria 25 vjepas rnies s komunizmit: rindrtimin i shtetit dhe shoqris, t organzuar nga Instituti Shqiptar i Studimeve Ndrkombtare n bashkpunimme Fondacionin Friedrich Ebert dhAmbasadn e SHBA-ve n TiranDuke komentuar evolucionin e vendton prej vitit 90 e n vazhdim, historiani dhe profesori i historis, BernFischer, n Universitetin Indiana For

Wayne u shpreh, se Shqipria ka brnj rrug shum t gjat, por nuk kmbrritur ende n destinacion, pshkak se tiparet e regjimit t vjetnuk jan zhdukur plotsisht nga skena, ndaj pr t prparuar, asajduhet t zotroj nj kultur t shndetshme politike, t ket parti politike funksionale dhe lidership politit efektshm, q funksionon n tgjith vendin. Megjithat periudhe komunizmit n Shqipri dhe ndryshimi i viteve 90 nuk duhet t shihesi viti zero, pasi krijon mangsi ptrashgimin pozitive apo negativq i vjen vendit ton nga e shkuaraAq m e papranueshme sht t dgjohen artikulime t tilla tani, kur kankaluar 25 vite tranzicion, pr t cilakreu i OSBE n Tiran, Florian Raunido t thoshte n kt simpozium:Phistorin mund t jen pak 25 vje

or r etn e n n eriu an shum


5/16


fokus

ngaAlfred CAKO

Simbolikat dhe mesazhi i Xhon Kerri

Dje, Sekretari i Shtetit,Xh.Kerry zhvilloi nj viz-it disa orshe n Tiran.

as Konferencs s rndsishme tynihut ku perndimi dhe Rusiaprpoqn t jepnin nj zgjidhje

rfundimtare t statusit t Siris,zita e Kerit n Tiran, para kthimittij n SHBA, tregon pr rndsi-

e mesazhit t Departamentit thtetit pr politikn n Shqipri,uke dhn nj mesazh edhe pr

gjith shqiptart, pr vendet ejonit dhe pr vendet e mdha tlat n gjeostrategjin e tyre jan tteresuara pr orientimin prioritarvendeve n Ballkan. Zakonisht,

mbolikat e datave, vendeve dhe

eprimeve t liderve t nivelevelarta, kuptohen leht nga profe-onist t caktuar t fushs t cilta dgjuar shum propogand ahprehje diplomatike mes palve,uptojn thelbin gjeostrategjik dhellimin e vizitave.

Si do vizit e rndsishme,dhe kjo vizit e z.Kerri pati sim-olikat e saj, jo shum t rast-shme, sidomos kur dihet seHBA dhe kultura perndimore irzgjedh me kujdes datat, ven-et, veprimet dhe jep me to njesazh m t thell se ai qe jepete fjal, duke e br t gjith viz-

n m t sofistikuar nga sa duket.

sh jo m kot, vizita e vetme e njresidenti t SHBA, n Tiran,h.Bush i Riu, u zhvillua m 10 -6-007 (me numerologji del numrinj, 7, i cili sht numri i kon-ollit t Mjeshtrit), ditn simbo-ke t krijimit t Lidhjes Shqiptare

Prizrenit, duke dhn mesazhinnj Shqiprie t katr vilajeteve,

ka ishte edhe programi politikaksimalist i Lidhjes. Po kshtu,zita e Presidentit Bush n Fushruj, vendi ku patn ngritur treer cadrat dy nga sulltant m

mdhenj osman (Murati IIhe Mehmeti II), si prfaqsues

fuqive 5 shekullore t Lindjes

Ballkan, dha mesazhin seshm ky teritor ishte nn moni-rimin perndimor t Pax Ameri-

ana, prfaqsues i s cils ishteet Presidenti Bush. Kjo vizit eBush atbot n Fush Kruj u

gla politike oligarksh domt gjitha grupet e tjera t inn mnyr t padrejt e krim

Gjithashtu, Z.Kerri, n mt vecant e vuri theksin tforma n Drejtsi, duke ijuar a br presion mbi frenbrendshm, t hapur a t ft procesit q t bhen paltive e ta cojn shpejt drejfundimit kt reform. Zotdeklaroi se Jam inkurajuapaketa e reforms n drejt

sht dika q udhheqja j

ndrmarr q ata po punoj

n mnyr q t realizohet djan t prkushtuarpr nj q

je m llogaridhnse. SHBA j

gatshme dhe un jam ta kon

n emr t presidentit Oba

jemi me ju n kt transfo

por n fund vetm shq

mund t miratojn ligjet e d

dhe t ngulmojn pr zbatim

tiv t tyre. Me kt fjali t z.Kerri theksoi se kshillat ejan miqsore, i takon poshqiptare q t mar masarealizoj kt proces, duke e prgjegjshme pr detyrapr emancipimin politik tshoqris dhe pr ngritj

nj stad m t lart t forcshtetit t s drejts. ReforDrejtsi do tu mbyll shtigjshum abuzimeve me pusn t shkuarn e n t ardhdo godas edhe nivelet e larka thyerje t ligjit, krim, ksion, abuzim me pushtetiSepse, n fund t fundit tduhet t jen t barabartgoditje e krimit n nivelet larta do t sjell m shumn vend, do t rrit shprndhe rishprndarjen e panprmjet uljes s korrupn masn e investimeve pudo t ket m shum shkolla

shte, cerdhe, depo uji, rrugale dhe cilsi t tyre.

Por ana tjetr e medaljesits, ajo e padukshmja, sipadeklaratave t mediave, shtkrkesa nga ana e ashinkundrejt Tirans, pr ngritjekampi pr strehimin e strv3 mij muxhahedinve iran bashkpunim me OKB-cilt kan qen t strehuaS.Huseini n Irak dhe, pas s tij, kto trupa jan trajtuSHBA n Irak. Me sa pamshtje delikate nuk u blike n deklaratat e djeshmz.Kerry dhe Kryeministri

Duhet t kujtojm se nj me till pune e fsheht u ndoqpr cshtjen e armve kimit ciln pati nj reagim tishm e bllokim nga shoqvile n nntor 2013.

n raport me ndonj prfaqsuest intstitucioneve t shtetit shqip-tar me an t xhesteve, shkallvet afinitetit t treguar, kohs skushtuar, duke mos mar para-sysh ndonj mangsi n rakordimegjat protokollit t pritjes s tij. Streti, dalja e tij n mes t nj pub-liku t rastsishm dha mesazhinse ktu n Tiran ai sht njlloj isigurt si edhe n shtpin e vet. Skatrti, mbajtja e nj djali t vogln dor dha si sinjal se Shqipriado t ritej, pavarsisht se ajo sotsht nj fmij.

N mnyr t drejtprdrejt,Xhon Kerry, duke u shprehur meKryeministrin Rama se Presidenti

krye edhe prkundr nj simbolitjetr aksidental krcnues, disamuaj m par, Tragjedis s Gr-decit e shkaktuar jo pa qllim nnj dat tjetr simbolike, 15 mars,ose ditn e Ideve t prgjakura tMarsit, kur u vra edhe Cezari nRom. Madje xhesti i rrall i daljesjasht protokollit e takimi me qin-dra njerez si edhe heqja e kollares,tregoi se ai ndihej si n shtpin etij, aty ku nj zyrtar i lart mund taheq kollaren.

Po cilat ishin simbolikat eheshtura t vizits s Xh.Kerrit n

Tiran?S pari, Me datn e zgjedhur tvizits nga Kerri, 14 shkurtin, ditne Shn Valentinit, Departamenti iShtetit sikur ka dashur t tregoj prnj histori roz , q ekziston tash-m mes dy popujve tan, ameri-kanve dhe shqiptarve ose midisWashingtonit dhe Tirans. Tashmdihet se Shqipria egzistencn esaj politike e ka kryesisht prej ndi-hms historike t disa vendeveperndimore si Austro-Hungaria,Italia dhe SHBA dhe, pas aksiden-tit t periudhs s komunizmit, kuPerdja e Hekurt u vendos me dhu-n edhe pr Shqiprin, sot shteti

dhe populli shqiptar e konsidero-jn ardhmrin e tyre drejt kultursdhe qytetrimit perndimor dheaspirojn si prioritet q t rreshto-hen nga kjo an qytetrimore. Sdyti, patm mesazhe diplomatiket z.Kerri lidhur edhe me (mos)mbshtetjen e tendencave politike

Obama, un dhe populli ameri-

kan jemi shum mirnjohjespr prpjekjet e ekipit tuaj, q jovetm t kujdeseni pr interesine Shqipris por q t rrokni njset t gjer vlerash t cilat na pr-

caktojn t gjith ne. Dhe mendoj

se kjo sht rrnja e nj miqsie

t madhe q Shqipria dhe SHBA

bashkndajn. Po kush shtvlera m e madhe q na prcaktonne s bashku me SHBA dhe pern-dimin? Sigurisht vlera e sistemitdemokratik ku qeverit dalin ngapopulli, jan me popullin dhe

bjn at q ju thot populli, dukevendosur sipas vullnetit t shu-mics. Dhe akti i par nga burondemokracia jan zgjedhjet e liradhe t drejta se pa to, asnj lloj re-forme tjetr nuk ka vler, ndrysheshteti mund t ngrihet vetm sikala n rr. N nj vend ku nuk kavlersim t drejt pr cdo vot, atyku ajo ndron destinacion me ligjose me vjedhje nga komisjonerte dy tre partive t vjetra, ai vendsht i destinuar t rij n batak et mos bj progres dhe sht largvlerave t sistemit demokratik tprndimit. Psh, a nuk sht njpadrejtsi e madhe q, megjithse

FRD-s mund ti jet manipuluarrezultati, prapseprap, me mbi30 mij vota n shkall vendi, ajonuk ka as nj deputet dhe votate saj jan tjetrsuar nga partit etjera t vjetra. Duke u mbytur vull-neti i gjith ktyre votuesve, vritetshpresa dhe nj ose dy grupe t vo-

Dalja e tij n mes

t nj publiku t

rastsishm dha

mesazhin se ktu n

Tiran ai sht njlloj

i sigurt si edhe n

shtpin e vet


6/16


okus

Socializmi amerikan i SandersS

tudimet e larta pa pages, dy-fishimi i pagave m t ulta,bashk me sistemin universal

i kujdesit shndetsor, i financuarnga qeveria federale, kto jan vetmdisa nga premtimet m trheqse, qbn kandidati demokrat pr Shtpi-n e Bardh Bernie Sanders, i cili fitoin Nju Hepshajr duke mos e fshe-hur simpatin e tij ndaj nj forme tsocializmit.

Vetidenti fikimi si socialis t i sen-

atorit t pavarur n ga Vermonti shtnj gj shum e rrall pr politikantn SHBA ku, ndryshe nga shumicae demokracive t tjera perndi-more, atje nuk ka asnj lloj pranie trndsishme socialiste, sa kjo pranit mundej t prfaqsohej si e majtpolitike n vendin udhheqs i de-mokracis botrore, roj e mbrojtjess t drejtave t individit dhe e lirivenjerzore, si sht, ndrkaq, edhevendi me mirqenien ekonomike,aq e admirueshme pr t gjith ata,q e krkojn dhe nuk po mundenta arrijn.

Q nga mbarimi Lufts s DytBotrore me fitoren e komunizmit

n gjysmn Lindore dhe nga epokae Lufts s Ftoht sidomos, duhetthn, se termi socialist ka marrnj kuptim shum dhe tejet negativn politikn amerikane. Kjo fjal nukprdoret vetm si prshkrimi i njsistemi politik dhe ekonomik t dsh-tuar krejtsisht, por dhe si nj fyerje,apo nj nofk, me t ciln konserva-tort amerikan prpiqen t dmto-jn reputacionin e rivalve t tyre meprirje politike majtiste. Megjithatdhe pavarsisht nga vetprshkrimi ipikpamjeve t tij socialiste, senatoriBernie Sanders sht duke prjetuarnj val t papar, t papritur t pop-ullaritetit dhe ky po trheq turma m

t mdha dhe m entuziaste, se kan-didatt e tjer n garn presidencialepr kreun e Shtpis s Bardh.

Pr cilindo q po ndjek fushatnparazgjedhore n SHBA, kandidatiBernie Sanders sht br konkur-rent i fort i kandidates kryesore tPartis Demokrate Hilari Klintondhe n disa nga sondazhet ai ka pa-tur eprsi, madje. Nga nj sondazh iNBC News dhe i kompanis Marist,Bernie Sanders ka krijuar nj eprsiprej nnt piksh ndaj kandidatesHilari Klinton n Nju Hempshaj r, nzgjedhjet e para paraprake n Shtetete Bashkuara. Nj sondazh tjetr, ipublikuar n muajin e kaluar, tregoi

se ai e kishte ngushtuar ndjeshmdhe dukshm eprsin e zonjs Klin-

Sanders. Noem omski, nj analisi njohur i majt politik dhe profesor n Institutin e Teknologjis nMasausets,heziton ta prdor fjalsocialist pr t prshkruar kandidatin demokrat Bernie Sanders.

Mendoj se duhet t konsiderohesi demokrat i epoks s Marveshjes Re, e cila lidhet me kuptimin e ri tsocializmit, q sht shum larg ngsocializmi tradicional, thot zoomski, q i referohet prkrahsv

t programeve sociale t presidentRusvelt n vitet 30.Kjo e vendos at larg n t ma

jtn e spektrit t sotm politik, kudemokratt e zakonshm etiketohesi republikan t moderuar, thomski. Ashtu si shumica e analistve t tjer, zoti omski mendonse sht shum e vshtir pr kandidatin Bernie Sanders, q t marr emrimin e Partis Demokratepor ish senatori nga Vermonti endmund t ndikoj n garn presidenciale n mnyra t tjera. Fushata e tngre pyetje dhe shtje, t cilat jant margjinalizuara, dhe ndoshta dt ushtroj trysni mbi demokrat

q ata t lvizin drejt qndrimesdisi m progresive. Bernie Sandere ka ndryshuar dinamikn e garsKlintoni, me qndrime t qendrs djatht t Partis Demokrate, kndryshuar edhe ajo retorikn e saduke prdorur nj ton shum mpopulist, si reagim ndaj kandidatBernie Sanders dhe popullaritetit ttij n rritje. Pavarsisht fushats mlogjik nuk mund t kuptohet entuziazmi amerikan pr Sanders. Madjedhe fansat m t mdhenj e din, sai nuk ka shans t jet, n finalen madhe t 1 nntorit, kandidati presidencial i demokratve.

shtja nuk shtrohet, q fushat

e kandidatit Sanders t nxit shumnjerz n Shtetet e Bashkuara tidentifikojn veten si socialist. Kjnuk ka t ngjar t ndodh. Amerikant n prgjithsi nuk i plqejn etiketimet ideologjike, t cilat nuk janvese indoktrinim. E vrteta sht spolitikat socialiste jan ende mjajopopullore n SHBA. Aq m shumkur prvoja botrore dhe n vende tveanta ka treguar, se popullaritetishtetit social dhe armiqsia ndaj tpasurve kan prirjen e natyrshme trriten vetm kur ekonomia e atij vendi sht n rnie.Modeli socialistBernie Sanders mund t kishte efekprshembull n Shqipri edhe kt

me shum dyshim, por n Shtetet Bashkuara kurrsesi.

ton n shtetin vendimtar t Ajovs.Ndrsa n provn e par zyrtare

t fushats presidenciale pikrishtn Ajova m 1 shkurt, gara brendakampit t Demokratve ishte shume ngusht mes Hillari Klintonit dheBernie Sandersit. Megjithat, Klintonu shpreh sikur kishte fituar. Nj nate paharruar, nj fushat e shklqyer.Nj nder i madh t bja fushat nmbar Ajova, pr t parashtruar tardhmen e Partis Demokrate dhe t

Shteteve t Bashkuara t Ameriks,tha zonja Klinton. Sanders gjithash-tu e shpalli fitoren i rrethuar ngavotuesit e rinj, sidomos, mbshtetsite mesazheve me lugn e florin-jt pr ekonomin. Ndonse pr tgjith amerikant e sotm po thuhet,se kan lindur me lug n brez, sen-atori Berni Sanders nuk e nnvler-soi kundrshtaren. N parapraket eNju Hempshajr, q u zhvilluan m9 shkurt, ish-sekretarja e shtetit Klin-ton dhe senatori Sanders debatuanpr mnyrat si ndihmohet klasa emesme dhe pr t mos u influencuarnga grupet e interesit. Qndrimet etyre u pritn me interesim n kampin

politik t demokratve dhe nga njfitore shum e ngusht n AjovaSanders doli me 10 pik m shum.Ti besohet fitores n Nju Hempsha-jr, gjithka sht e mundur madjedhe hyrja e tij n Shtpin e Bardh,ndrsa profili politiko-elektoral isenatorit nga Vermonti t bn vetmt shtrohet pyetja:

far tregon kjo rritje e populla-ritetit t Sanders dhe a po i ndryshoj-n vrtet amerikant pikpamjetmbi socializmin? Si po duket nga kypopullaritet kshtu mendojn shumt rinj pr t cilt etiketimi socialistnuk sht m aq i frikshm, sa edhem par. Pr 30 vjeart edhe m t

rinj, se kaq, shprehja Bernie Sanderssocialist nuk sht strategji e efekt-shme, si n epokn e makartizmitantikomunist. Nga nj sondazh ikompanis Gallup, organizuar nfillimvitin 2015, shpjegohet m hol-lsisht ky ndryshim pikpamjeshi t rinjve amerikan ndaj social-izmit. N grupmoshn nga 18 derin 29 vje, 69 % e anketuarve nuk dot kishin asnj problem ta votoninnj kandidat presidencial me prirjepolitike socialiste. Amerikant m tmoshuar ishin m pak t sigurt dhevetm 47% e anketuarve t t gjithamoshave do ta votonin nj kandi-dat socialist. Nj nga arsyet, pse t

rinjt amerikan jan t hapur ndajmesazhit t 73 vjearit Bernie Sand-ers sht, se ata nuk e mbajn mendaspak, madje luftn e ftoht. Kankaluar dekada nga gjith ato beteja takullta dhe duhet pranuar se kjo his-

tori sht pak e njohur tashm pr trinjt amerikan.

Nj spjegim tjetr i mundshmpr popullaritetin e mesazhit socialistt zotit Sanders jan lkundjet efundit t ekonomis amerikane, qsolln rritjen e pabarazis. Sepseproblemi i madh n Amerik sht,kur rritet hendeku mes t pasurvedhe t varfrve, q e bn m tndjeshm e konkret kuptimin etermit demokrat socialist. N vitet

e Obama hendeku midis t pasurvedhe t varfrve nuk u ngushtua dhe10 prqind e familje m t pasurazotrojn tani m shum, se gjysmne gjith t ardhurave. Megjithatelektorati amerikan e di ta bj mirdallimin mes ksaj dhe socializmittradicional. Kandidati Sanders e kaprdorur shpesh frazn demokratsocialist pr veten e tij. Si njkoncept politik i majt ai sht idallueshm nga varianti marksist-leninist i socializmit, i cili lidhetme sundimin e ashpr njpartiakdhe kontrollin e rrept shtetror tekonomis. Kandidati Berni Sanderse shpjegoi konceptin e socializmit

demokratik edhe n nj seanc mepyetje dhe prgjigje t organizuarnga faqja e internetit NowThis.

Socializmi demokratik ka tbj me zgjedhjen e asaj qeverie, ecila pasqyron interesin e njerzvet zakonshm n vend t asaj qkemi tani, ku ajo pasqyron intere-sat e klass s miliarderve, thotSanders. Ai prmend shpesh vendetskandinave, konkretisht kujdesin etyre shndetsor, sistemin e arsimitt financuar nga shteti, si edhe pr-fitimet aq bujare pr punonjsit, simodel pr praktikat e qeveris, qSanders do t donte ti realizonte. Aimbron

Iden, se kto pikpamje pr-puthen me nj sistem t vrtet de-mokratik. Dhe n shumicn e ktyrevendeve pjesmarrja n zgjedhjesht shum m e lart, se n SHBA.

Pikpamjet e Sanders i kann thelb partit kryesore social-de-mokrate dhe laburiste n EuropnVeriore, thot Xhon Halpin, i cilimerret me studimin e teorive politikedhe opinionin publik n Qendrn prPrparimin Amerikan. Socializmi iSanders sht n thelb sigurimi i tmirave publike, si kujdesi shndet-sor pr t gjith, pushime t paguara,pushime pr arsye familjare, dhe njsistem unversitar t financuar nga

taksimi progresiv mbi pasurit dhekorporatat, thot zoti Halpin nZri i Ameriks. Duke patur parasyshdallimet mes ktyre politikave dhesocializmit tradicional ka nisur de-bat, nse duhet t quhet socialist

ngaArben KARAPICI

Nj arsye pse t rinjt amerikan jan m t hapur ndaj mesazhit t 74 vjearit Bernie Sanders sht, snuk e mbajn mend aspak, madje as Lufn e Ftoht. Kan kaluar 2 apo 3 dekada nga gjith ato betejaq t akullta, nj histori shum pak e njohur, tashm, pr t rinjt amerikan. Nj koncept politik ka

i majt, ai sht po kaq i dallueshm nga varianti marksist-leninist i socializmit, me sundimin aqashpr njpartiak dhe me kontrollin aq i rrept shtetror mbi ekonomin


7/16


Nga Shoqria shqiptare gjen-det sot e prfshir n njkriz t thell debati dhe

onflikti politik t panevojshem, ili nuk ndihmon aspak zhvillimin

konomik dhe social t vendit.Zgjidhja e ketij ngri krkon

ashkpunimin ndrmjet aktorvehe forcave politike n vend, nrmbushjen e detyrimeve pralizimin e reformave t rnde-shme t vendit pr t ecur sa m

hpejt drejt integrimit t plot tendit ne BE, pr standartizimin estitucioneve dhe funksionimin e demokracie t vrtet.

Fryma e Re Demokratike ka siision dhe prgjegjesi t saj para

ytetarve shqiptar, ndermarjenrealizimin e nismave pr konsen-

T gjith dhurojm dka pr tdashurn ton n Ditn e ShnValentinit un dhash nj or,ka q japin okollata, t brendshmeseksi, parfum, nj arush prej pel-lushi, nj cellular a ku ta di un sefar. Por dhurata m e zakonshmepr kt dit jan lulet. Por pak prejnesh e dine se nga vijn ato.

E pra lulet q u dhuruan aq bujar-

isht ndoshta edhe pr shkak t mimitt tyre, n BE, SHBA, AUSTRALI etj ka tngjar t vijn nga Kenia. Ajo kufizohetnga Tanzania n jug, Uganda n pern-dim, Sudani i Jugut n veri-perndim,Etiopia n veri dhe Somalia n veri-lindje. Kenya ka nj siprfaqe prej581,309 km, dhe nj popullsi prej rreth45 milion njerz n korrik t vitit 2014.

Kenia ka nj klim t ngroht dhei lagsht tropikale n bregdetin e sajt Oqeanit Indian. Klima sht me freskt n savanat me bar prrethkryeqytetit, Nairobi, dhe sidomos afrmalit Kenia, e cila ka dbor t prher-shme n majat e tij. M tej n brendsi,n rajonin Nyanza, ekziston nj klim enxeht dhe e that e cila bhet e lagshtrreth liqenit Viktoria, liqeni m i madhtropikal n bot me uj t freskt.

Historia e Kenias endet nga njriprotektorat n tjetrin. I pari ishte aigjermani cili daton n vitin e largt1885 nn poseidimin e sulltan Zan-

zibarit t territoreve bregdatare derin 1890 kur protektoriati iu dor-zua anglezve. Protektorat i Keniasi erdhi fundi m 12 dhjetor 1963 mepavarsin e saj. Mbretris s Bash-kuar e dha sovranitetin mbi Kolonine Kenias dhe, sipas nj marrveshjejet datuar m 8 tetor 1963 Sulltani iZanzibarit ra dakord q njkohsishtme pavarsin pr Kolonin e Kenias,

Sulltani nuk do t kishte m sovran-itet mbi Protektoratin e Kenias dhen kt mnyr e gjith Kenia do tishte nj shtet i Sovran dhe i pavarur.

Klima e ftoht Kenias dhe lartsite saj e bjn t prkryer kt vend prrritje t trndafilave t mdhenj dhejetgjat. Kto kushte kan ndihmuarKenjan t bhet furnizuesja e katrte bots pas-Holands, Ekuadorit dheKolumbis.

Ferma Simba n Njahururu ndod-het, katr or me makin n veri tkryeqytetit, Nairobi. Kjo sht njnga katr fermat e kompanis 20 hek-tarshe q e bjn Kenian kultivuesene tret m t madhe t perimeve dheluleve,- shkruan ndr t tjera n nj ar-tikull n lidhje me lulet portal YAHHOFIINANCE q u dhuruan dje n Ditne Shn Valentinit . Ajo ka 600 puntorq paguhen me nj pag minimaleprrej 80 $, t cilt vijn me autobusnga fshatrat prreth pr t prer ose

paketuar me mijra trndafila q dot drgohen n mbar botn prpara14 shkurtit.

Lulet jan t lidhura pazgjidhsh-mrisht me ekonomin globale. Kurajo u shemb n vitin 2008, tregtia-luleve humbi 1.5 miliard $ vitin e ar-dhshm. N vitin 2013, eksportet glo-bale e lule t prera, t prer me gjethe,bimt e gjalla dhe t gonxheve arriti

n 20,6 miliard $, dy her m shumse sasia n vitin 2001.

Ngjarjet ndrkombtare, dukeprfshir edhe luftn e Rusis nUkrain dhe pikiatn me mimet enafts, skalitn fatin pr lulet dhefermat e shumta Kenjane. Shitjet nvendet prodhuese t nafts, t tillasi Norvegjia dhe ato n Lindjen eMesme, kan rn pr shkak t fuq-is s tyre blerse t zvogluar, thamenaxher i prgjithshm i fermsSimba kultivuesve.

Deri dy vjet m par, lulet do tishin pjesa m fitimprurse e ferms,tha ai. Tani sht nj e treta e t ar-dhurave tona pas frutvea t buta dhekulturave bimore.

Kenia sht eksportuesja e gjashtm e madhe pr lulet n SH.B.A., sipast dhnave nga doganat n SHBA dheMbrojtjes Kufitare. Si kopsht i Afrikslindore, Kenja furnizon Bashkimin Ev-ropian me 38 pr qind t importeve t

saj cut-luleve t prera , pjesrisshkak t nj marrveshje t trme taksa t prjashtuara.

N vitin 2012, eksportet e n Rusi, importuesi i pest m i n bot pr to, u paksua pr shekonomia e saj u drejtua nga tdhe rubla u zhvlersua. Ndushtarake ruse n Ukrain n2014 vetm prkeqsoi situat

thn sindi van Rijsuik, nj anaksaj tregtie n nj bank hollan

Pr shkak t rnies t eksp-luleve t prera n Rusi, kto lulefurnizuar tregjet e tjera, t cilat stuan presion mbi mimet, tha a

Dana Malaskova, menaxhemercial kultivuesve , ka thderi n shtator t vitit 2014, konia drgonte nj t katrtn e t tyre n Rusi, me nj rritje tdrueshme vjetore prej 5 pr tani vllimi sht zvogluar pr qind t totalit.

Ne nuk mbshtetemi m tekpr Ditn Ndrkombtare t Gru8 mars, ngjarja dyt m e madhdhurimin e luleve gjat vitit, tha

Rnia e krkess ruse nuk prkthyer n nj rnie t mimnj buqete n Ditn e Shn Vanit pr kt vit, tha Neville Ranj drejtor n Kshillin hortikut Kenias.

ngaValbona DURI

Shn Valentini dhe trndafila

Reformat, kusht ipanegociueshm i BE

fokus

sus dhe gjithprfshirje, n kuaderte prmbushjes me sukses t refor-mave t rendsishme t integrimitt vendit, pr nj zhvillim eko-nomik t qndrueshm, afatgjat,pr nj demokraci funksionale.

Shum nga reformat e rnd-sishme si jan, reforma ne drej-tesi kusht i panegociushem nga BEper eljen e negociatave, reformazgjedhore, reforma teritoriale ad-ministrative e pushtetit vendordhe implementimi i saj, shtjae prons dhe shum reforma tetjera t rndsishme, Fryma e ReDemokratike (FRD), i ka paraqitursi platforma n programin e sajelektoral dhe politik duke ju perm-bajtur fort angazhimit, misionitdhe alternativs s saj politike qtu prgjigjet shqetsimeve, prob-lemeve dhe nevojave t shoqrisshqiptare. Kto jan qllimet, ar-syet dhe kriteret tona per do mar-

reveshje ose koalicion, qoft ky nnivel lokal ose qendror, i bazuardhe funksional vetm n perputhjeme alternativn ton programore,pa cnuar identitetin tone poli-tik si parti e qendrs s djatht,duke i shrbyer kontrats ton meqytetart dhe interesit kombtar.

Nj ndr gjrat e rndesishme qnuk duhet anashkaluar sht edheReforma Zgjedhore, ku sht shpre-hur publikisht edhe qndrimi ynpr kodin zgjedhor me korrektimkombtar dhe lista te hapura si dhe,antaret e qendrave t votimit t jenjo-partiak. Prfaqsimi i partive tvogla sht i domosdoshem. dovot e shqiptareve duhet t numro-het pa manipulime sepse kjo lejonzgjedhjen e lir nga qytetaret dheprfaqsimin real t partive politikedhe kandidatt e saj, qoft ne zgjed-hjet vendore dhe ato parlamentare.

Reforma teritoriale, e cila tani

esht n fazn m te rends

t saj pas miratimit, kimplementimi me sukses ofruar zgjidhje dhe menteritorial, zhvillimim ekonorajoneve, bashkive dhe njsministrative. Angazhimi ynintensiv dhe serioz pr vmsine dhe prmbushjen erimeve q rrjedhin si kushprogres-raporti pr do sekt

Jemi ende von n permjen dhe plotsimin e standdhe kjo kerkon shume epergjegjesi e bashkepinim.daj duhet t ndryshojm qmet dhe sjelljet tona prkuprgjegjsis qytetare dhe p

n dobi dhe ineteres t vEsht i domosdoshem dialoperfshirja e t gjith faktorevtik, shoqrise civile dhe grupinteresit. Prandaj Fryma e Rmokratike (FRD) me vizionrt q n krijimin e saj, i qefort misionit dhe programitiko- elektoral: Mbrojten e vt drejtat e individit, familjkomunitetit. Per nje Shqipsigurt ne Bashkimin Evropia

* Nn kryetare e F

s Re Demok

ngaGzim HOXHA

Jemi ende von n

permbushjen dhe plotsimin

e standarteve dhe kjo kerkonshume energji, pergjegjesi e

bashkepinim. Prandaj duhet

t ndryshojm qndrimet

dhe sjelljet tona prkundrejt

prgjegjsis qytetare dhe

politike n dobi dhe ineteres

t vendit


8/16


konomi

Kuksi, rajonii braktisurJ

o m larg se javs s kaluar,disa projekte pr prodhimin eenergjis kishin n fokus lugi-

nn e Drinit t Zi, nj pjes e mire t cilit kalon n Qarkun e Kuksit.Pr fat t mir, ksaj radhe, kom-pania e huaj konsulente i sugje-roi Ministris s Energjis t mosmerrte parasysh projektin q dot prmbyste mijra hektar tok

e duhet t zhvendoste mbi 10 mijbanor lindur e rritur n ato fsha-tra. N fakt, luginat m pjellore tgjith qarkut, t cilat do t mund tkishin furnizuar me prodhim fsha-trat kodrinore e qytetin, gjendentashm nn Liqenin e Fierzs.

Kontributi i ksaj zone pr tgjitha familjet shqiptare q marrinenergji me mim t subvencionuar,nuk i sht kmbyer as nga shteti eas nga privati. Prvese u b qarkume tokn m t pakt bujqsore ndispozicion (vetm 25 mij hektar,sipas INSTAT), Kuksi sht qarku ifundit n vend pr vlern e fondevepublike t shpenzuara ndr vite e

siprmarrjet private.T fokusuara vetm n tregti,

bizneset atje jan disa ushqimore,pjesa m e madhe e t cilave she-sin me list. T hapsh vjeta-rin statistikor rajonal t INSTAT-itbotuar n fund t vitit t kaluar,kupton pse Kuksi po prjeton sotnj eksod t tret. Largimi i mbi 30mij familjeve me prmbytjen eqytetit t vjetr dhe dhjetra fsha-trave, migrimi pr nj jet t mirme rnien e komunizmit dhe sotemigracioni masiv drejt Gjerman-is. N pothuajse t gjith treg-uesit ekonomik e social, Qarku iKuksit dallon pr keq.

N periudhn 2013-2014, Kuk-si sht i vetmi qark ku punsimi nsektorin privat ka rn 2%.

Vendi me nivelin m t lart tpapunsis, shkalls s varfrisdhe rrjedhimisht me nivelin m tult t prodhimit pr frym. INSTATvren se Kuksi jep vlern m t ultn prodhimin e brendshm bruto tvendit, duke kontribuuar pr vetm2.1% t totalit t prodhimit.

Prodhimi i brendshm brutopr frym sht vetm pak m ilart se n Dibr. Me rreth 320 mijlek pr frym n vit, niveli i PPB-s pr frym sht 30.5% nn me-sataren e vendit.

Sipas t dhnave t INSTAT dheBanks Botrore, Kuksi sht ven-di me nivelin m t lart t varfrisme 22.5% t popullsis, nga 14.3%q sht mesatarja e vendit. Edhe

r hendekun e varfris nuk

FSHIRJA SOCIALE

at siprmarrse do tmund t drejtojn 35% t

marrjeve n vitin 2020. Kyobjektivi i prcaktuar nmentin e politik t prf-s sociale pr periudhn2020. N t prcaktohetia gjinore n tregun e pu-

nj nga synimet kryesorehvillimin e ekonomis dheo t arrihet prmes ndry-eve legjislative pr pagarabart, nxitja e masave tminimit pozitiv n sektort

at jan t nnprfaqsuararmirsimi i qasjes n kre-

e mbshtetja e bizneseve.rategjia thekson nevojnpromovimin e bizneseve

le, por edhe pr hartimingrameve mbshtetse me

m forcimin e aftsive tr drejtimin e biznesit.

kt fush nj rol tsishm mund t luaja e kooperativave dhemarrjeve sociale, duke

kur shembujt e suk-m q jan zbatuar ne t tilla si Italia verioreende t tjera n Europ.

Masa e nnprfaqsimit tsht m e lart n sekto-ivat jobujqsor, ku vetm

% e punonjsve jan gra,sa shifra n sektorin pub-

ht 48%.rat jan gjithashtu trfaqsuara n organi-e shoqris civile, vetm

% e t cilave drejtohen ngaNj prqindje e ngjashmeenaxhereve t biznesevete jan gra. Shumica eseve t regjistruara t

uara nga gra gjendenran (31%) dhe Elbasan. Ndonse rreth 70% eq jetojn n zonat ru-

unojn n bujqsi, vetmfermave jan n pronsi

nn menaxhimin e tyre. ksaj, shum gra n

t rurale punojn n punpaguara familjare, ka rritkun q ato t jen n njdje t cenueshme shfuq-

dhe varsie ekonomike,et n dokument.

fund t 2020-s% e siprmarrjeve

rejtohen nga grat

Nga pasqyra ekonomike e vendit, Kuksi merr zyrtarisht titullin rajoni m varr i vendit. I ln mnjan prej vitesh nga ondet publike, qytete dhe shatrat

t gjith qarkut vijojn t braktisen edhe nga banort autokton

zbret shum nga kryesimi, duke urenditur i dyti pas Lezhs. Pra, jo

vetm q ka nivelin m t lart t tvarfrve, por ksaj pjese t popull-sis (3.8%) i duhen m shum parapr t arritur te kufiri i varfris.

Nuk dim nse mund t themiq prbn lajm t mir pr kuksja-nt lindja e fmijve. Pr vendinq paralajmron orientimin drejtplakjes, sigurisht q po. sht ivetmi fakt pr t cilin Kuksi krye-son duke pasur 15,3 lindje pr 1mij banor. Mesatarja e vendit,sipas INSTAT-it, sht 12 lindjepr 1 mij banor. Por, ndrsa poflasim pr nj jet vitale gati nprpjekje pr t kompensuar ikjete vazhdueshme, sht tragjike lid-

hja direkte e t pasurit fmij mevarfrin. Instituti i Statistikavetregon se me rritjen e numrit tfmijve, rritet edhe prqindja dherreziku i tyre pr t qen i varfr.

Si nj vend me lindshmri mt lart se qarqet e tjera, Kuksikryeson mes vendeve me varfrit lart mes fmijve. Sipas t dh-nave zyrtare, mbi 37% e pupull-sis q jeton n kushte varfrie nKuks, ka tre ose m shum fmi-j. Kuksi kryeson edhe pr kat-egorin e familjeve t varfra me dyfmij. Ku rreth 25% e t varfrvejan n kushte t tilla.

Kur flet pr varfri, nuk pr-

jashtohen as kushtet minimale tjetess. Qarku verilindor renditetndr vendet e fundit pr zotrimine pajisjeve afatgjata, ku lavatrieka 80% e popullsis, frigorifer gati90% e o ullsis dhe makin ata-

larse vetm 0.6% e popullsis.Nj tjetr faktor i rndsishm

ku Kuksi kryeson sht mungesae aksesit n kushtet baz. As 88% epopullsis nuk kan kushte t pr-shtatshme pr t jetuar. Me 57% tpopullsis q ka mundsi pr njngrohje t prshtatshme, Kuksisht vendi m n hall n kt drej-tim. E kjo jo vetm pr kushtet e ftoh-ta t motit. Kora i shkon pr krah,por gjithsesi, arrin t siguroj ngro-hjen e duhur mbi 70% e popullsis.

GATI GJYSMA EFAMILJEVE, MEPRKRAHJE SOCIALEQyteti i propozuar n vitin 1999

pr mimin Nobel pr Paqe, pr

mikpritjen e popullit kosovar gjatlufts, jeton n varfri me shtrir-jen m masive krahasuar me doqark tjetr. N fshatrat prreth en qendrat e qarkut, prqindja efamiljeve q jetojn me ndihmekonomike sht m e larta nvend. Gati gjysma e familjeve mbi-jetojn me lmoshn shtetrore.Sipas Institutit t Statistikave, 43%e familjeve marrin ndihm eko-nomike. Nga mbi 4760 familje,numri i familjeve me ndihm eko-nomike sht rreth 2050.

Nj vend i harruar nga shteti enga privati. Ndrtimi i Rrugs sKombit, prve nj lidhjeje t shpejt

me kryeqytetin nuk ka nxitur tjetrzhvillim ekonomik t ktij rajoni.

Familjet e ikura duket se i kanmotivuar qeverit njra pas tjetrst mos alokojn fonde q t kenefekt t dukshm, ndrsa as si r-

marrjet private nuk kan interes tshkojn pa pasur nj mbshtetje

Sipas t dhnave zyrtare, Kukssht vendi me lindjen m tvogl t ndrmarrjeve private dhato q jan mbeten vetm n tregtN 2014-n jan regjistruar pak mshum se 240 ndrmarrje t reja nKuks, m pak se do rajon tjetr.

PAK LEHTSIFISKALE, MUND TUHAPIN RRUG INVESTIMEVEEkonomistt vlersojn se pol

tikat sociale t nj vendi dukepikrisht me at far ndodh nrajone t largta e n zona malorePr shkak t kushteve t vshtira tmotit ka rajone n Veri t Italis m

status t veant, duke qen m lehtsuar nga taksat dhe m i favorizuar n aktivitetin ekonomik. Numungojn siprmarrsit q duan tinvestojn n Kuks. T part janfabrikat e prodhimit t veshjeve, tcilt e shohin me interes hapjen punishteve atje. Motivimi vjen ngrruga e ndrtuar, por duket e pamjaftueshme. N kmbim t hapjes vendeve t puns, disa siprmarrs t ktij sektori krkojn lehtq lidhen me rajonin. Si pr shembull, ulje t taksave, apo njohjt shpenzimeve pr ngrohje gjatdimrit. Flamur Hoxha, siprmarri kompanis Kler thot se do t

ishte i pari t ngrinte aktivitetin atjense do ti ofroheshin disa lehtsi.interesuar n kt treg m par, athot se n Kuks, nuk ekziston asnj ndrmarrje me m shum se trt unsuar.

Kuksi sht vendi me nivelin m t lart t varfris, ku

gati gjysma e familjeve jetojn me ndihm ekonomike.

Siprmarrsit kan interes, por duan incentiva


9/16


fakte

Crown Agents zbardh faktet si

bhet kontrabanda e nafts ngaimporti dhe prodhimi vendas

Kompania e britanike e asis-tencs n dogana, CrownAgents n mbyllje t kon-

trats s bashkpunimit me Shq-iprin ka br publike disa faktembi mnyrn se si bhet kontra-banda e mallrave t akcizs nShqipri, sidomos nafts.

KONTRABANDA MENAFTN E IMPORTITEkspertt e Crown Agents vitin

q shkoi kryen nj kontroll mbi ve-primtarin e flots s anijeve shqip-tare t peshkimit nga ku rezultoi sekto anije prdoreshin pr importi-min e sasive t mdha t karburan-tit duty free t ardhur nga portet eItalis, Malit t Zi dhe Greqis.

T dhnat e marra nga Portii Durrsit, Vlors, Shngjinit dheSarands treguan q n periudhn1 janar 12 mars 2015, kishin hyrrreth 2 milion litra karburantduty free, ku mimi i blerjes skarburantit ishte shum her m iult se sa ai i marr prej burimevet ligjshme shqiptare.

Indikator t qart risku sug-

jeronin se kto importe karburan-tesh bheshin pr t shmangur

taksat duke e shitur karburan-tin n mnyr t paligjshme bren-da vendit. Provat e mbledhura iuraportuan Dogans s bashku merekomandimet pr t forcuar kon-trollin e importit t karburantit.

N muajin korrik u prezantuanj udhzim i ri i cili i detyronte pro-nart e ktyre anijeve t peshkimitt regjistroheshin si taksapagues, tdepozitonin nj deklarat doganoredhe t paguanin TVSH-n pr dolloj karburanti t huaj duty free.

Gjithashtu rregullat e rejakrkojn q karburanti i impor-tuar pr anijet e peshkimit t jet ishnjuar e i ngjyrosur pr t leht-suar identifikimin e statusit dutyfree t ktij karburanti. Si pr-fundim, pati nj rnie drastike tfenomenit t furnizimit t anijeveshqiptare t peshkimit me karbu-rant nga vende t tjera, pr ta shi-tur m pas n Shqipri.

KONTRABANDAME NAFTN E VENDITCrown Agents n nj sqarim

zyrtar shpjegon se, prodhimi ven-das i nafts sht nj sektor jetikpr sa i prket t ardhurave qmblidhen pr buxhetin e shtetit.

Pr kt qllim Crown solliekspert afat-shkurtr shtes pr tkryer nj rishikim t kontrollit doganorn kompanit kryesore prodhuese.

Raporti i ekspertit prfshiundr t tjera disa rekomandime q

synojn uljen e riskut t rrjedhjess t ardhurave dhe prmirsimine sistemeve audituese dhe kon-trolluese.

Nj prej rekomandimeve timplementuara nga Dogana ishtenj program i prbashkt kontrollipr karburantet. Kjo prfshintekontrolle n rrug, pra ndalimine autoboteve dhe kontrollin e kar-burantit n to dhe gjithashtu kon-trollin e depozitave t paregjistru-ara t karburantit.

Nn drejtimin e grupeve oper-

Qeveria ka ndrtuar tre skenar ku supozohet rritja reale ekonomiken tre vitet n vijim. Programi ekonomik dhe fiskal i qeveris prtet 2016-2018, sipas skenarit baz qeveria pret nj rritje 3.4% n vitin

016, 3.9% n vitin 2017 dhe 4.2% n vitin 2018.Sipas skenarit optimist qeveria pret nj rritje 4.4% n vitin 2016, 4.9%

vitin 2017 dhe 4.5% n vitin 2018. Ndrsa m skenarin pesimist rrit-pr vitin 2016,rritja nuk pritet m shum se 1 % n vitin 2017 jo m

hum se, 2.2% dhe pr vitin 2018, jo m shum se 3%.Sipas analizs s qeveris skenari baz vlersohet t ket nj shans

lativ m t lart pr t u materializuar. Megjithat parashikimi i ske-arve alternativ, duke supozuar se nj pjes e arsyeshme e rreziqeve

ndryshme q rrethojn skenarin baz mund t materializohen , jannj komponent i rnd-sishm i planifikimit tfinancave publike.

Me qllim ngritjen ecilsis s planifikimit,pr t pasur nj menax-him m efikas t fondevepublike n do situat qka nj probabilitet t cak-tuar q t ndodh, janparaqitur shkurtimisht dy

kenar alternativ, veanrisht nj pesimist dhe nj optimist. Doku-enti i qeveris shpjegon se, secili prej skenarve alternativ supozon grup rreziqesh negative (n rast t nj skenari pesimist) ose pozitiv

n rastin optimist) do t materializohen.Ky grup i rreziqeve supozon devijime nga parashikimet prkatse t

kenarit baz pr disa indikator baz makroekonomik, duke prfshireditimin n ekonomi, performancn e ekonomis s Eurozons meekte t njpasnjshme mbi eksportet e mallrave dhe shrbimeve, pr re-itancat, n qarkullimin e kapitalit t huaj, si dhe kursit t kmbimit, ma-t e ndikimeve gjithprfshirse dhe ritmin e politikave t planifikuarareformavestrukturore r eriudhn afatmesmedhe nvazhdim et .

acionale t Crown Agents unj sr kontrollesh n perimes muajit korrik-dhjetorKto kontrolle u kryen n b

punim me personelin e akciadministrat dhe me kompprgjegjse pr markimin e ranteve.

Crown bn me dije se, kykpunim rezultoi n zbulim tepr se 120 rasteve t rantit t tregtuar jo n prme ligjin, n nj total prej mse 48,000 litra.

programi ekonomik

2016-2018, ja tre skenart eqeveris pr rritjen ekonomike

Gjat shqyrtimit t pr.ligjit Pr ndihmn dhe shrbimet shoqEkonomia ka pasur diskutimeve mes antarve t saj.Ish ministri i Financave Ridvan Bode deklaroi se shtresa n n

nuk kan prkrahjen q duhet t ken t qeveris shqiptare dhe sfundit, pr kt nisme, do ti duhet t krijoj nj fond prej thuajse 5lek pr kt grup. Deputeti Erjon Bogdani ka arsyetuar se sipas nshtresat n nevoj deri 150 kw nuk do t paguajn energjin elekt

Ky pr.ligj i sjell me nismn e opozits ka hasur kundrshtimdeputett maxhoritar. Relatori i shtjes n Kuvend Andrea Madeklaruar se pr nj vendim t till q prek buxhetin e shtetit, t merret vendim i Kshillit t Ministrave. Duke theksuar se kjo do t hapte diskutimin edhe pr shtresa t tjera vulnerabl apopr ndihm n pagesn e ujit etj., deputetet maxhoritar deklarky ligj duhet t diskutohet n nj Komision m t posam si ans dhe shtjeve Sociale. Sipas pr.ligjit, qllimi sht prcaktimmase t caktuar kilovatesh energjie elektrike, e cila do ti jepet f

gjitha familjeve apo individve q klasifikohen si familje apo indivnevoj dhe q prmbushin kriteret pr t perfituar ndihmn ekonsipas relacionit, Ky projektligj mbart efekte financiare totale n m12 miliard leke, bazuar n llogaritjen e rreth 82 mij familjeve n q prfitojn aktualisht ndihm ekonomike. Diskutimi i ktij prshty pr nesr n Komisionin e Puns dhe shtjeve Sociale.

projektligji

Nisma: Shtresat n nevoj deri 150 knuk do t paguajn energjin elektri


10/16


ultur

igma e nj fotoje e shkrepur Shkodr nga Marubt, m6 shkurt t vitit 1938 lidhetngjarje t rrall, historike prn.sht nj foto ekskluzivein e profesorve t gjimna-

odr. E bija e Lasgush Pora-na v n dispozicion foton,

e e ka nxjerr nga arkivi i po-ruhej prej 80 vjetsh.toria duket e thjesht, As-plakur tashm po vinte prit n Shqipri, i ftuar n

r nga shoqria e arteve t, Rozafa, t cilit iu bash-he Lasgush Poradeci. Pr

ksaj vizite u organizuan festime. Shtypi i kohs eqyruar gjersisht kt ng-dhtimin e dy poetve n

r duke u pritur me shfaqjeta sympathije e admirimi.

publiku jashtzakonisht t

, n salln e kinema Rozaf-Gjergj Fishta u dha mirserd-y poetve tosk, duke mbaj-fjalim t jashtzakonshm,

d: prqafim patetik, me lot ngashryese nga Asdreni,

Enigma e nj otoje e shkrepur n Shkodr, m 16 shkurt t vitit 1938 lidheme nj ngjarje t rrall, historike pr kulturn, ardhjen e Asdrenit n Shqipri

dhe pritja s bashku me Lasgushin me estime tre ditore n Shkodr

htimin e Shkodrs. far dallon kto marrdhnie t viteve 3sht vlersimi dhe koshienca p

gjimnazit t Shkodrs, Gasper Ljar-ja bn nj organizim t befasishmduke nxjerr bandn e Shkodrs s

asaj kohe pr t pritur Asdrenine Lasgushin.Kta dy poet nukishin rastsisht s bashku n ud-

duke prekur gjith popullatn embledhur n nderim t tij.

Fotoja dhe kronika e ngjarjespublikohet n Prpjekja e BrankoMerxhanit si dhe n gazetn Dri-ta, n kt t fundit del nj botim i

posam, me foton e rrall t Fish-ts gjat ligjerats pr Asdrenin,t gjendur n Bibliotekn Kom-btare, br nga Marubt.

N grupin e t ftuarve q dhankoncert ishte dhe sopranoja TeftaTashko Koo, si dhe pianistja LolaAleksi, t dyja personalitete t ko-hs t cilat n nderim t Asdrenitluajtn pr her t par pjes ngaopera Traviata.

Shoqria Rozafa ishte bujts-ja e personaliteteve, e cila kishte20 vjet jet, dhe pak dit paraksaj ngjarjeje kishte kremtuar 20vjetorin e themelimit t saj, dukeshnuar nj rast unik n Shqipri

pr kontributin n artet e bukura,pothuaj n gjith fushat.

Por, nxitur nga prmbajtja efotos, prej ku zbardhet kronika eksaj ngjarjeje, nj tjetr person-azh historik, drejtor e msues i

Si u pritn me band muzikoree lot, Asdreni dhe Lasgushi

Sipas prpjekjeve t bra n rrjetin social t Marie Gushos,vajzs s Lagushit, pr identifikimin e emrave q jan n foto

jan: i treti n kmb prball, djathtas sht inxh. kimist prof.Gasper Ljarja, nga e majta, i dyti, Kol Kamsi,i pesti Lasgush

Poradeci,i dhjeti Luigj Kromiqi. Reshti lart: i teti nga e majtaGjergj Canco, i shtati nga e majta, n kmb pas Lasgushit,

profesori i gjimnazit t Shkodrs, prkthyesi, Nikoll Daka;terreshti ulur: i treti nga e djathta Ernest Koliqi, i pesti Asdreni

bija e Lasgush Poradecit, na v n dispozicionn, t nxjerr nga arkivi i poetit, ku ruhej prej 80

jetsh. Ndrsa gazeta e kohs, Drita, gjendurBibliotekn Kombtare, jep kronikn e plot tjes madhshtore q iu b Asdrenit e Lasgushit,i dhe fjalimi preks q mbajti At Gjergj Fishta e

sjell n celuloid nga Marubt

POLEMIKA

Puna sht sheshit. VATRA ka lftuardhe lfton pr nj Shqipri moderne,

serioze dhe t nderuar. Partia

liberale q u-organizua n Shqipri,

Violeta Murati

Fotoja e rrall 38


11/16


kultur

erat e ktyre personaliteeve duke

nderuar n koh reale. Asdreninhe Lasgushin e lidhte nj miqsi

jashtzakonshme, ku njihemi Asdreni e ka ndihmuar kur aishte vshtirsi financiare gjatudimeve n Austri, si rezultat iosdrgimit t burses.

Por viti kur Asdreni u ftua nhqipri, ardhur nga Bukureshi, mesmn e Koliqit ministr arsimi n

t koh, prkonte me kremti-et e 25 vjetorit t shtetit shqiptar,

he ishte nj kujdesje e posame ehtetit shqiptar pr dy poett.

M posht botojm t plotonikn e ngjarjes, far ndo-

hi n kinema Rozafa m 1938,

otuar n gazetn Drita, e pr-tshme nacionale, si nj numr i

osam m 13 shkurt.

***

faqje artistike pr nder tershtorit plak z. Aleksandrrenova

Shkodr,13-Sikur e dini, kemish nji jav n mes ton atdhe-rin e vjershtarin plak, zotin Alek-ndr Drenovn (Asdren), I cili ka

en dhe vazhdon t jet, nji ud-ull (idol) i atdhetarve, jo vetmShkodrs, por i t tan Shqipnis.

se, jeta e Asdrenit, asht nji brilantshklqen madhnueshm ndr

rtyte e vepra atdhetarije, sikur ertetojn botimet e tija krejt urti eak dashunije pr atdhe.

Qarqet e Shkodrs pra intelek-

tuale-patriotike, ndijn nji gzim

t jashtzakonshm, qi kan pa-sun fatin e mir ti shohin syt e tindigjojn kuvendin ktij atdhetariletrar. Dhe kt gzim e knaq tposatshme e provojn prej se:

a)Asdreni qe ndr puntort mat par t shvillimit tides kom-btare, asht nji veteran prandej nkuptimin ma t kthell qi ka fjala;

b) Asdreni nderoi prher se-ciln vepr qi qe n dobi tatdheutpa u trhjek prej kurrnji pasionidhe pa vshtrue se elsi a misjonikishte n jet ai qi e kryente;

c) Asdreni qndroi prher largndrlikimesh e kundrshtimesh tpjelluna prgjithsisht prej rase a

nakari.N fund Asdreni, trhjek t

gjitha zemrat e atdhetarve t mire t drejt, pse asht urtoja apomodestija e mishnueme.

T gjitha kto arsye e shtynShoqnin e Hartve t bukura tShkodrs Rozafat, t bajn tvetin dishirin e intelektualve dheatdhetarve t qytetit ton pr tifaqun ktij patrioti letrar, meann e njij manifestale publike etqueme, nderimin e miradijenpr shrbimet qi i ka bam kom-bsis.

Edhe, t shtundn n mngjesm 12 t ktij moji, mbas njij ven-

dimiqi mirrte Kshilli i ShoqnisRozafat dhe pregatitjeve t paraqi bante, i pallte popullit t Shko-drs se, pr nder tAleksandrDrenovs, po ipte, n salln e Kine-mas Rozafat nji concert me ann

Ndrsa tre dit m par, Shoqria e Arteve tBukura, Rozafat kishte kremtuar 20 vje-torin e krijimit.Po n kt gazetsht nj

shnim, q flet pr kt kremtin t shoqris kul-turore, ndoshta nga m t vjetrat dhe me m ak-tivitet n Shkodr. Njizet vjet jet t njij shoqnjiekulturale n vendin ton, si kurdihet, asht nji gja krejt e rrall,mbasi n fushn e shoqnive ttilla, metaforikisht tue folun,shohim prgjithsisht eshtnashoqnish q kan dhan shpirtpas pak kohe t lindjes s tyne.

Shoqnija Rozafat e

Shkodrs, i ngjannjij oasi nmes t njij shkretije pr ka uprket veprimeve t privatvepr zhvillimin e mjeteve kultura-le, nji oas ku shikohet flladi e fry-ma e vllaznimit t vrtet dheku asht i gjall dhe i fuqishmvullneti e dshiri i prparimit.

Asht e vrtet se ShoqnijaRozafat nuk ka krye pun tmdha t dukshme; por duhet marr parasyshse misjoni q ka t shnuem edhe n statut, ashtprhapja dhe prkrahja e shvillimit t harteve t

bukura. Dhe ket misjon, shoqnija pr t cilntue fol, e ka krye me knaq tplot tatyne qmarr dhe vazhdojn t marrin pjes n kt shPse, harti muzikuer, o ma mir t thomi passiomuzik, npr mjet t veprimit e t propagandksaj shoqnije ka marr nji shvilim tquem

mos n djelmnin shkodNumur i math djelmsh mhen n ndonji vegl mn Shoqnin Rozafat kan t gjitha prkrahjetu perfekcionue sa ma N dramatik mandej vhet sistematikisht tue or

zue faqeje e botime t Po gjithashtu asht veprupikturtue ngjallun e reekspozita me mime injuese. E mbi kto ShoRozafat me koncertet ee manifestime artistikeargtuese, i ka zbardhun fjo vetem qytetit t Shkopor edhe t tan Shqipni

tregue se n vend ton eksistoj n organizata qvillojn veprime serioze nfushne prparimdeg t ndryshme kultur e harti.

e orkestrs s saj, tue marr pjes

edhe artistt shqiptar, ZojushatTashko e Aleksi. pallja njoftonteedhe se poeti kombtar, At Fishtado t hapte faqjen artistike me njiligjerat t tij simpathije ndaj Mikute quem qi ka urdhnue n Shkodr.

Menjher pas ksaj pallje, tgjitha lozhat, parterre dhe galerite kinemas Rozafat, u kaparuan.N kohn kur po fillonte koncerti,skishte jo vend pr t ndejun, poras nji pllamb shesh pr t lviz.Publiku pothuej as frym nukmirrte me kaq respekt e urti qn-dronte. T dukej sikur tishe n njitempull e jo n nji sall theatric.Vetm, kur mrrijtn poetent Fish-

ta, ASdreni, Lasgushi e Ernesti,pr t cilt ish rezervue nji lozh eposatshme pran palkit, shprthy-en duertroktijet n t katr ant.

faqja artistike nisi me mar-

rjen e njij cope muzike prej anssorkestrs s Shoqnis Roza-fat dhe, fill mbas ksaj, duel npalko At Gjergj fhe nisi ligjeratnnn heshtjen e plot t publi-kut. Prkujtoi, ndr fjalt e tija tthjeshta, kohn e robnis e peripetitdhe andrrat e asaj kohe dhe shnoishkurtazi veprat e ndryshme qikan krye ata qi u prpoqn prshvillimin e idealeve kombtare,tue ram edhe dshmor pr ta.

Tha se kta ideale i ngjalli e iplazmoi fuqija e fjals s shkrim-tarve e sidomos t poetenvekombtar dhe theksoji se nji prejktyne asht Aleksandr Drenova,

ai pr t cilin po bahej ajo mani-festat prej ans s popullit shko-dran n shej nderimi dhe evarije.Shoqnis Rozafat qi kishte organi-zue kt faqje i drejtoj prgzimete tija dhe i uroi dit prher mat mira pr prparimin t kom-bit e lumni tAtdheut e t Fronit.Duertrokitjet, mbas ktyn fjalve,plasn n t katr ant dhe vazh-duen pr nji koh t gjat.

N kt moment, duel n palkoAleksandr Drenova, i cili, i prekunaq thell n zemr pr faqjet qiiu drejtojshin, nuk muejti t nxjer-r fjal prej goje, por prqafi menji thjeshtsi At Gjergjin, prqafje

qi ju kmbye po me at semplic-itet, ka provokoi duertrokitje eenthusjasm aq t thekshm npublic sa ishin asish qi nuk mba-jshin lott. Ky akt, duem me thanprqafja e dy vjershtarve n palko,

qe me t vrtet pathetik e i m

nueshm.Mbasi mori nji cop tje

chestra, Ernest Koliqi, duel nme nji djal t vogl, t nipin emorit Zef Harapit, t cilin e ptue than se do t lexonte njsh patriotike tAsdrenit nji pvjershash qi ngallnuen axhepr t dhan jetn pr atdhe. i vjershs provokoi duertrokitt zjarta e t parreshtuna.

Mbrapa mandej vazhdoi etimi i copave torkestrs dhe dimit t Zojushs Tashko e prme piano prej Zojushs Aleksi

Zojusha Tashko, sikur dma par, tregoi nji aftsi tq

n kndim dhe zotnimin e njt pastr dhe t shprehjeveArtistija e yn u faq n nalhartit t saj sidomos n kne cops s Traviats, Follie, t ciln e kndoi plot mjeshgjallni n fund t koncertit.

Gjithashtu, tregoi zoshkathsi tqueme n pianosha Aleksi.

Si sosi koncerti, z. AleksDrenova, falenderoi publikulozha ku kish zan vend. Ede drejtoi prsri duertrokitfaqje nderimi ma t przet nxeht.

Asdreni po vazhdon t v

institutet kulturale t qyteittTrupi i profesorave t gjzit shtetnuer e ftoi n drejtshkolls dhe e gostiti me nmouth, ku morn n grup edfotografi kujtimi.

12 Fruer 1938

Shoqria Rozafa, unike. Kremton 20 vjetorin e themelim


12/16


hndet

a si t prmirsoni kujtesn n koht e lashta e nmesjet rozmarina shtprsorur si nj bim me-e. Paracelsus, nj mjek gjer-rkrahs i fort i mjeksis e konsideroi rozmarinnin esencial t saj si nj me-

ent t muar pr trajtimin emundjeve. Vaji i rozmarinsprdorur pr mijra vjet siektiv pr t prmirsuar ku-pr t lehtsuar tretjen, prsuar dhimbjet e musku-Ky vaj sht konsideruar i

nga grekt e lasht, ro-egjiptiant dhe hebrenjt.as hulumtimeve thuhet seozmarins mund t shrojeurologjike dhe funksionin. Rozmarina prmban nj

kimike t quajtur karnosol,nt i cili sht i njohur pre tij antikancerogjene dheamatore. Karnasoli sht

ement shum i mir dhen trajtimin e kancerit ts, gjirit, lkurs, leukemis

rrs s trash.ve ktyre vaji i rozmari-ht shum efektiv edhe

ritjen e flokve: n 150ml

o shtoni 10 pika vaj esencialine dhe lajeni kokn si nor-

t.mnyr do t ndaloj

e flokve, do t trajtojn e koks dhe do t promo-tjen e flokve n mnyr ttshme.Prmirsimin e ku-dijetart grek e kan pr-ozmarinn pr t prmir-

ujtesn n rastet kur kishine.

i rozmarins prmirsonm performancn dhe e prgjithshme t ku-dhe rrit vigjilencn, kjo gjt arrihet nprmjet aro-

pis.Detoksifikon mlinrmirson funksionin e

t: rozmarina nxit thithjenve ushqyese dhe parand-bikarkesn toksike n kto.Ul nivelin e kortizolit: nj

Kjo smundje neurosfilitese prek mbi 30 milion t moshuar nmbar botn. Pacientt fillojn t humbin memorien dhe orienti-min me prshkallzim t situats me kalimin e viteve.

Jan disa ushqime q kan treguar efekt parandalues pr ktsmundje por, vetm s fundmi sht evidentuar edhe aji i malitsi nj ndr to.

Nj studim n fakultetin Magdeburg t Gjermanis ka treguar sekonsumi i vazhdueshm i ajit t malit, e kufizoi deri ne 80% dm-timin e trurit, n eksperiment n minj. M pas, ky studim u zbatuaedhe n njerz dhe rezultatet ishin tepr optimiste.

Prandaj, mos hezitoni ta konsumoni sa m shum ajin ton,ajin q ka shoqruar breza e breza t paraardhsve tan.

aji i malit, ilai m efektiv kundr sklerozs!

Proteinat jan thelbsore pr shndett mir, duke prfshir mirfunksionimin emuskujve, kockave dhe gjakut. Por sa protei-

na i nevojiten nj njeriu mesatar nevojitet nmnyr q t qndroj i shndetshm?Prgjigjja sht m e komplikuar se sa mund

t mendoni. Shumica e njerzve marrin rreth15% kalori nga proteinat, n kuadr t krke-save t rekomanduara ditore. Megjithat, disahulumtime tregojn se dietat e larta n protei-na mund tju ndihmojn t mbani nj pesh tshndetshme ose t ruani muskujt nga plakja.

Sipas dietologve t Shkolls s Harvard-it, nj njeri i rritur duhet t marr nj mini-mum prej 10% t kalorive t tij t prditshme

nga proteinat. (N shifra absolute, kjo sht ebarabart me 0.36 gram proteina pr do kile tpeshs trupore.)

Shpesh njerzit i identifikojn proteinat mmish, por ka edhe ushqime t tjera q mundtju sigurojn lnd ushqyese t rndsishmeZgjidhni burimet e proteinave t ulta n yndyrna t ngopura. Gjithashtu shmangni karbohidratet e prpunuara shum. Sigurohunt lexoni gjithmon etiketat e ushqimeve pr tevituar mblsuesit

merrni

aftueshmteina, ja cila

t sasia ideale!

N qarqet profesionale, prplasja e argumentave sht shpesreflektim i ambicieve t gjithseciliDebatet jan t shndetshme, sido

mos kur bhen pr ide novatorePor asgj nuk vlen nse nuk arrini tbindni t tjert pr pikpamjen tuaSi mund ta bni kt?

1. Transmetoni modesti, pome vetbesim!

Pranoni vlerat e argumentt kundrshtarit. Tregoni se si nkushte t tjera ajo do ishte zgjidhje me vend, por konteksti aktuae ben zgjidhjen tuaj m t favorshme. Mbshteteni me disa shembuj konkret, mundsisht me efekfinanciar dhe shifra.

2. Drejtojuni kundrshtarit, po

folini vendimmarrsit!Nuk sht qllimi ti ndryshos

mendjen kundrshtarit. Qllimsht q vendimmarrsi t marrnj vendim pro argumentit tndPrandaj prdorni nj ton prkujdess gjat spjegimit. Prmendnse si zgjidhja juaj adrson shtjq shqetsojn vendimmarrsin.

3. Forconi pozitn me ekspertt jashtm!

Nganjher i njjti mesazh km shum pesh n varsi t atij qe transmeton at. Merrni nga jashtekspert t fushs q do t mbshtesin argumentin tuaj, pavarsisht se panevojshme mund t duket kjoNj pal e jashtme heq dyshimet tevendimmarrsi se ju po argumentoni nisur nga interesi personal.

Prton? Shkallt e suksesit nun iten me kmbt e t etrit!

e si t parandaloni kancerin me nj produkt t vetm

studim japonez ka treguar se vajii rozmarins zvoglon nivelet ekortizolit dhe mbron trupin nga

smundjet kronike pr shkak tstresit oksidativ.Ju mund ta pr-dorni vajin e rozmarins n gatime

t ndryshme, duke shtuar vetm34 pika ose prmes metods saromaterapis

psikologji

Si t fitosh nj debat

me kundrshtar m

t prgatitur se ju?


13/16


letrsi

Skllavria, si do psim tjetr,pasi rndon ca koh n kur-riz, bhet m n fund nj za-

on i plqyer dhe ata q e mbajnbi zverk e durojn me gzim.

ean atyre q lindin skllav, uht skllavria si nj natyr e dyt;

he ata jo vetm smarrin vesh doe thn liri, po ndiejn nj far

rrejtje pr mbrojtsit e liris dheshqejn respektin m t thellr tirant eksperte t shkopit dhe

zinxhirit.Kto q thomi sjan theori tata. Kemi fakte historike q i pro-

ojn. Dini t gjith se q m 1861-e gjer m 1865-n, u b nAmerik luft civile e madhe n mesShteteve t Veriut e t ShteteveJugs. Veriu, me Lincolnin si

resident, i qojti gjith skllevt tr. Juga nuk plqeu kt veprim.ga deshi ta mbaj skllavrinnj institut legale dhe u nda

ga Veriu duke u prokllamuar njpublik m vete me Jeffersonavis-in si President. Fundin e di

do njeri: Juga u-munt, Amerika uashkua prsri, dhe skllavria u

duk pr gjithnj. Lincoln-i u vra mbarim t lufts. Davis-i rojtier m 1889-n, si njeri prevat dheukuria sht se ngjau kur vdiqy njeri q kish derdhur aq gjakr t mprojtur skllavrin: ngjauo gj e uditshme, q dymij ish-

kllev vazhduan duke qar qivurinDavis-it! Shikoni forcn e za-

onit: skllavi i liruar kish zmrnhe dashurin t lidhur me armi-un e lirimit.

Kur qnka ashtu natyra e njer-t, a sht udi q nj shumic

hqiptarsh t ken n shpirt tre adhurimin e zgjedhs? Bij,pr, strnipr skllevsh, skllev

Zakoni

i skllavrisvet, fjala liri nuk sht pr ta vese nj gj misterioze dhe e rezik-shme, e cila duhet ose lftuar osepritur me t ftoht. udia shtse kemi dhe nAmerik nj shu-mic nga kta skllev qesharakdhe t poshtr. T lir nga kraht,truri i tyre sht i lidhur me zinx-hir. Dhe sht bukuri t vazhdojnjeriu sielljet e ksaj kopeje. Posau tepron pak koh nga puna,ata nuk dalin t marrin ern e

paqme q t qerojn mlit e tyrenga mikrobi i oftiks, - po ven sigjrprinj nga konak n konakdhe nga dyqan n dyqan dyke brpropagand kundr Fushats.sht ajo parti liberale? thonskllevt.

Ne kemi nj guvern, dheduhet ta mprojm. Ato q bnguverna jan t mira. Populli nShqipri sht i knaqur. Mos dg-joni pifjet, se parat do tju venhumbur.

Dhe fjalt e tyre gjejn prkrahjenga nj turm e errt spiunsh dhelarosh, - pseudo-tregtar gjysm

tegr q jan n t dhn fali-ment e sipr, batakinj tardhur nmes t Shqiptarve sdihet nga kudhe me porosi, varangjelist t

paqytetruar me kurrizin den-ba-ba-den t zbutur nga shkopi, ku-marxhinj, dembel, etj. Kjo turm,e palar n gjith kuptimet e fjals,ka disa qllime t fshehta, dhe njqllim sheshit, q sht: t mosbhet Shqipria nj Shtet moderni shtn n themele t shndosha,po t mbetet nj vnt i turbull dhe idobt, i leht pr t prmbysur kurlakmia e fqive t gjej rastin.

Vetm t larkmt duhet t dinnj gj: skllevt q prmntm,spiun t mbetur nga regjimet eshkuara t Shqipris, skan tbjn fare me VATREN. Vrtet le-

Faik Konica

Ernest Koliqi

Retro-kult/Nj nga publicistt m polemik tviteve 30, Faik Konica, n nj vzhgim socio-

kulturor t shqiptarve, nj paralele mentaliteti

dhe psikologjie t ditve t sotme, por pr t

kuptuar pse diktatura jetoi aq gjat n Shqipri

hin, lpijn, futin hundn nderik, po as nj n dhjet antar i Federats q kam nt kryesoj. Dhe n qofshin s

tet gjithsej, jan asish q hypavn re nga dera kur e gjehapur, po dalin me eleganpenxheria kur zbulohen preestarve t shtpis.

Puna sht sheshit. VATlftuar dhe lfton pr nj Shmoderne, serioze dhe t ndPartia liberale q u-organizShqipri, do tmundohet tshumicn n zgjedhjet, q tn veprim idealet e VATRplqen ky mendim? Prkrahsa ju mundet Partin Liberalmos u vn veshin larove, t cfjal do t bjn zanatin e tyr

-Posi.... u ba Shqipnija. Dalin t marrt e vi-kasin rrnoft Shqipria! Ti i menm prgjigjetue brtit n kup t qiells: rrnoft, po, eshpejt me porosit flamuj. Na shkyeju rrnoft,e ti shit, ban pare tue tregue mbi ndiesit tona.Loj e bukur, por s't ka dal....

Gasper Tragaci, lshoi shtizen e u avit kr-cnueshem kah djali.

Flamuri ra pr tok. Hilushi s'luejti vendit.

Shikonte syt e ftohete qi lshojshin shkndi-ja idhnimi. Tregetari u ndal para tij.

- Mos me ken hatri i miksis s mome qikam me shpin t'ante, dij un...

I riu ia priti- Pr hatr t'asaj miksije tash qes bejte me

t'u shit flamujt..Me za qi i dridhej prej pezmit tjetri ia kthei:-po, zati ti sdin ve me qit bejta. Jeto me

prralla, bieru mbas andrrave. M vjen keqpr gjind tuj se tash i qet n rruge t madhe,me shka shof un. Hajt, hajt, qit bejta e duajeShqipnin: bejtat e Shqipnija kan me t qitn drit....

U afrue edhe ma tepr e pshpriti si n

nj fishkullim:- U shitn a s'u shitne flamujt, qndroi a

s'qndroi Shqipnija, un kam mjaft shyqyr,me jetue, a more vesh e tash jasht....

-Kadal... ia priti djaloshi me t'egr e syti vetuen- dal vet e s'asht nevoja me m qit

jasht ti.Por edhe nj fjal due me t'a thane e t

tem vire n vesh si at kshill q me dhane n dugaj.

Ti thue se jeton, por rrehesh. Ti je shprej numrit t gjallve qyshse je ndry n dugaj mbush me mall. Ky asht vorri ysa pr Shqipni, po t siguroj un se ka me qdrue. Prandej mos ban merak se edhe flam

kan me t'u shit krejt, por rueje shpirtin tamos tia shitish dreqit.E Hilush Viza doli, lehtsue n zemr n

ai shfrim, me thith ajr t kulluet n'udsepse era e asaj dugaje i mirrte frymn.

Fragment

Tregtare Flamujsh

POLEMIKA

Puna sht sheshit.

VATRA ka lftuar dhe

lfton pr nj Shqipri

moderne, serioze dhe t

nderuar. Partia liberaleq u-organizua n

Shqipri, do tmundohet

t fitoj shumicn n

zgjedhjet, q t vr n

veprim idealet e VATRES


14/16


port

da me Teutndos t

hmen e

ros te Kuksi

Teuta ka n dor t ardhmen e Klodian Durosn krye t kuksit. eliminimi i mundshmi verilindorve nga Kupa e Shqipris, mundta detyroj presidentin Gjici t marr masn

ektreme t shkarkimit nga detyra t 38-vjecaritpr mosarritjen e objektivave. Nj nga pikat ekontrats s firmosur mes palve sht edhe suk-sesi n kompeticionin e dyt m t rndsishmn futbollin shqiptar, por humbje 2-0 n sfidn epar n Niko Dovana t Durrsit, i minimizonshanset e Kuksit pr t prekur gjysmfinalet.Paknaqsit ndaj ndaj stafit teknik jan shtuaredhe pas prballjes s fundjavs s kaluar met njjtin kundrshtar, q prodhoi nj barazim

aspak t leverdisshm pr nnkampiont Shqipris. Kuksi luan pr jet a vdekje ktt mrkur ndaj Teuts, sepse rezultati i ksandeshjeve do t thot shum pr vazhdimsin

e sezonit. Kt e ka t qart edhe trajneri Duroi cili e mori detyrn me premtimin se do ti dhuronte trofen e par skuadrs kuksiane. Trajnee ka t plot grupin pr t krkuar prmbysjee madhe, madje n seancn e radhs strvitorsht shfaqur edhe Mateus Lima, i cili u largunga Shqipria n ditt e fundit t 2015-s. Gjithsesi, braziliani duhet t riintegrohet me skuadrpr t pretenduar nj vend n formacion n sfidat e ardhshme.

rajneri Dajahihet si hajmaliaTirans

e data 28 Tetor kur Ilir Dajari zyrtarisht drejtimin eans duke pasuar n ktShklqeim Mun. Ish tra-ampion me Elbasanin dheon u ul n stolin bardhe-

nj moment delikat kurshte ulur gjithashtu km-

n skuadr. Fjalpak dheuar n projektin e tij pren e skuadrs, dalngadalriti t fitonte besimin e klu-adrs dhe stafit t tij. Edheimisht nuk premtoi asnjv konkret duke preferuar t do ndeshje sikur t ishteale, trajneri kryeqytetas kat rikthej harmonin n

up ku cilsit nuk mungo-zultatet jan t dukshme,e rresht mes Kups dheonatit n vitin 2016. Tani besojn te Tirana e Da-

ka arritur ti jap ekipit njloje. Ndaj rivalve t fort

r Tirana di t mbrohet mirthumboj me shpejtsinuesve t saj, ndrsa ndajshtarve t ashtuquajtur tbardheblut nuk mungojner n takimin me golin dhe 7 jan pikt e diferencstizanin pas nj ecurie fan-nj statistik q edhe tifozi

atik nuk do ta kishte besuarmundshme prpara 4 mua-

fitore, 4 barazime dhe nje dhe asnj pik e ln q

Dhjetorit n sfidn e Qe-afs me Vllaznin. Tiranaajs ka nisur nj cikl t ri.ri kryeqytetas ka arritur taoj lodrn bardheblu duker n nj makin suksesesh.

vmendja sht e prqn-endesh a e kthimit nKu

Tani t gjith besojn te Tirana e

Dajs q ka arritur ti jap ekipit nj

filozofi loje. Ndaj rivalve t fort

n letr Tirana di t mbrohet mir

dhe t thumboj me shpejtsin e

sulmuesve t saj

Milot Rashica konfirmosezonin magjik q po prjeton n Eredivisie. Sulmuesi talentuar shqiptar u rikthye nfush pas dmtimit q e mbajti tre jav jasht dhe menjher

rezultoi vendimtar pr Vitessen. Dhe sapo zbriti n fush19-vjeari u prfshi mes futbollistve m t mir t javs s23-t t kampionatit. Rashica uvlersua me notn 8 pr paraqitjen e tij, ndrsa sipas mediavholandeze, ai s bashku me Jariujan lojtart e art t Eredivisiess. Ylli 19-vjear ishte protagonisabsolut n fitoren 3-0 q ekipnga Arnhen regjistroi prballHeerenveen. N sfidn e luajtut shtunn n mbrmje, Rashicdhuroi nj asist t jashtzakonshm n golin e par t Oliynykndrsa fitoi 11-metrshin e goli

t tret, me autor QazaishvilinRashica u vlersua jo vetm slojtari i ndeshjes pr Vitesse-npor edhe mes m t mirve tjavs n Holand, pavarsishse qndroi n fush vetm 7minuta, pasi i nevojitet endkoh t rikthehet n formn optimale pas dmtimit. Kandidatpr nj fanell kuqezi n aventurn e Shqipris n finalet Euro 2016 mbetet tejet i rndsishm pr Vitesse-n, q me atn fush u rikthye te fitorja pakatr ndeshjeve. Pas nj tjetparaqitje t shklqyer, Rashica ushpreh i knaqur pr rikthiminpas tre javsh dhe i lumtur qdha ndihmn pr ta rikthyeekipin te fitoret. Sipas talentshqiptar, objektivi i klubit shtgarantimi i nj vendi n fazn la off t E uro a L ea ue.

Milot Rashica nformacioni e javs nkampionatin holandez

konfirmimi

rikthimi

Migjen Basha u kthye t luaj pas afro nj muaje gjysm munges nga fushat e lojs. Mes-fushori kuqezi ishte titullar n barazimin 1-1 qComo regjistroi prball Novars. Pas transferimitn Serin B italiane gjat merkatos sJanarit, 29-vjeari shijoi edhe nj hert qnit titullar n nj ndeshje futbolli.Lojtari tregoi se do t jet nj elementmjaft i rndsishm pr ekipin e Co-mos, ku menjher shpalosi kualite-tin me lojn dhe vertikalizimet e tij.Paraqitja e Bashs u vlersua me notn6, ndrsa theksohej se debutimi i mes-fushorit ishte mjaft i mir. Gjithsesi, for-ma e kuqeziut nuk sht ende n nivelet optimale,n mnyr q ai t rikthehet n nivelet kur luanten Serin A dhe t ndihmoj Comon ti largohetvendit t fundit n renditje. Kjo edhe pr faktin se

ndeshja e fundit ku Migjen Basha ishte aktivizuarishte ajo e 5 Dhjetorit ku Luzenra fitoi 3-1 prballYoung Boys. N at ndeshje mesfushori u aktivizuanga stoli. Hera e fundit q lojtari i lindur n Lozan

ka luajtur titullar ishte n ndeshjen e29 Nntorit 2015, n Superlign zvicer-ane, prball Baselit. Transferimi i mes-fushorit te Como nuk ishte rastsi, melojtarin q vendosi t largohej nga Lu-zerna pr t patur m tepr hapsira, nkuadr t pjesmarrjes s Shqipris nfazn finale t Euro 2016. Migjen Bashasht nj element mjaft i rndsishm iKombtares. N kualifikueset drejt eve-

nimentit n Franc ai numroi 4 paraqitje, n faznfinale t turneut dhe ishte titullar n fitoren histor-ike n Armeni, ku Shqipria vulosi pjesmarrjen nevenimentin m t rndsishm kontinental.

Migjen Basha, debutonsuksesshm me fanelln e Comos

kundr Flamurtarit. Avantazhi1-0 i transferts s Vlors shtnj siguri m shum pr biletn e

gjysmfinales. Trajneri bardheblunuk toleron munges shprqn-drimi pasi pr t, ndeshja e radhs

mbetet m e rndsishmja dhendoshta kjo sht formula e suk-sesit pr grupin bardheblu.


15/16


sport

Mediat italiane nukkursejn elozhet prElseid HysajnE

lseid Hysaj nuk mundi takurorzonte me nj rezultatpozitiv ndeshjen e zhvilluar

Juventus Stadium ku arriti t

lokonte n do tentativ Paulogba dhe Paulo Dybala. Mbro-si shkodran u tregua i sakt ndo duel, ndrsa n aspektin ofen-v ishte shum pran asistit per-

onal pr Higuain por ishte Bonuiq i mohoi knaqsin e pasimit

endimtar pr argjentinasin. Trditshmet italiane e konsidero- paraqitjen e mbrojtsit shq-tar si pozitive, duke theksuar sejtari kuqezi sht nj siguri prbrojtjen e Maurizio Sarrit. Cor-

ere Dello Sport e vlerson Hy-ajn me notn 6 duke theksuar se2-vjeari shqiptar kishte studiuareri n deta

FRD 16 shkurt.pdf

Documents

Transcript of FRD 16 shkurt.pdf