FRD 10 Qershor.pdf

7/26/2019 FRD 10 Qershor.pdf

1/16

adresa:

rruga Abdi Toptani,

Tirane-mail:

[email protected]

drejtor:Alfred Cako

tel: 04 22 42 444

MIMI: 30 LEK

Gazet informative, politike, ekonomike, sociale, kulturore Viti 3, nr. 143. E premte, 10 qershor 2016

Euro 2016Zbardhet skema,

ja si do t luajnkuqezinjtnda Zvicrs

SGS pritet trris tarifat;

Konkurrenca,t jap llogaripr arsyet

SPORTPR MAKINAT

Miki Manojlovi:Sjan serbt

dhe shqiptartq urrehen, por

politika e shteteve

REGJISORI

Analiza: Masate larta ndshkuesenxitn informalitetin.Presioni mbylli bizneset

EKONOMI f. 8-9

f. 14 f. 10-11f. 6

Studimi

Shqipria, vendi mecilsin e kombsism t ult n rajon

QUALITY OF NATIONALITY 2015 f. 9

GJEDHJET ELEKTORALE 2017

RD, Dega e Tirans: Sido ridimensionohenstrukturat n t gjithqarkun, ndahen funksionet

Bamir Topi: Emrimii prokurorve dhegjyqtarve, jopolitik

M n fund, aleati yn strategjiSHBA, foli qart, hapur dhe pekuivoke. Departamenti amerikanShtetit fajsoi hapur Partin ...

Populli agjron,pushtetartlobojn!

Biseda nburgun eBurrelit - 1986

Shqiptart duanPerndimin, PD

ju ofron modeline Millosheviit

FOKUS

nga Rovena Baxhia f.

nga Bedri Blloshmi f.

ngaAlfred Cako f.

Reforma, PD nkonflikt me SHBA dhe BEReforma n Drejtsi do ti jap fund shtetit paralel

Gazmend Oketa: Kodi zgjedhor aktuali ka kthyer partit n kazerma politike


2/16

10 qershor 2016 fryma e re 2

olitik

Gazmend Oketa: Kodi zgjedhor aktualka kthyer partit n kazerma politikekimi Rama-Basha? Pretekst pr luftn boshe q bhet prej nj viti e gjysm mes dy forcave politike

Ndrkombtart i japinbekimin qeveris shq-iptare t vazhdoj e

reformn n drejtsi. Narata pr mediat Amba-Shteteve t Bashkuara t

ks dhe ajo e BE-s shpre-hgnjimin pr dshtiminmit mes Lulzim Bashsdi Rams pr t arriturnsensus pr kt reform.sht e prer dhe qartjson pr kt dshtimht liderin e opozits, porambasadat i bjn apel

egjes s do deputetio t mbaj prgjegjsin e

mit t ksaj reforme. Qe-hfaqi fleksibilitet, por, npozita nuk bri t njjtno t jet prgjegjsia eve individual t parla-

t vendosin nse duan

HBA e BE deklarat pr drejtsin

Donald Lu: Nxisim miratimin e reforms,sht prgjegjsi individuale e deputetve

Takimi ndrmjet z.

Rama dhe z. Basha

edhe pse zhvillohej n

funksion t Reforms

n Drejtsi ishte m

shum se i sforcuar

dhe fakti q nuk do

t kishte dakordsim

ishte lehtsisht i

parashikueshm

miratimin e reforms n drejtsNe e mbshtesim fort vazhdimin e procesit demokratik pr tsiguruar miratimin e propozimaktual legjislativ, i cili prputheplotsisht me standardet evropiane dhe angazhimet e Shqiprisndaj BE-s. T gjith antart Kuvendit mbajn prgjegjsi tveant para shumics drrmuese t qytetarve shqiptar qkrkojn nj gjyqsor t pavaruprofesional, t paanshm dhefektiv. Ne e nxisim Shqiprint ndrmarr hapat e nevojshmpr miratimin e pakets ligjorpr reformn n drejtsi, thuh e

n deklaratn e BE. Ndrkohdje, konferenca e kryetarve nufuti n kalendarin 3-javor t Kuvendit, paketn kushtetuese treforms n drejtsi. Reformshtyhet pr n muajin korrik.

Ne e nxisim Shqiprin t ndr-marr hapat e nevojshme prmiratimin e pakets ligjore prreformn n drejtsi, thuhet ndeklarat e Ambasads s SHBA.N deklaratn e Shteteve t Bash-kuara nnvizohen prpjekjet 18mujore t ekspertve amerikankrahas atyre vendas e t huaj prt arritur n nj draft konsen-sual, pasi reforma mbetet prior-itet ky pr amerikant. Shtetete Bashkuara do t punojn prtu siguruar q drafti prfundim-tar i paraqitur n Komisionin ePosam pr Reformn n Dre-jtsi dhe n Parlament, t jet nj

draft i drejt, q prfaqson idetm t mira t ekspertve vendas,ekspertve ndrkombtar, dheKomisionit t Venecias, vijondeklarata e amerikanve. EdheBashkimi Europian mbshtet

r Sekretarin e Prgjithshm Fryms s Re Demokratike,

Gazmend Oketa, nse klasa do kishte vullnet pr t

ar reformn n drejtsi,alisht, paralelisht me t, dovotuar edhe reformn zgjed-Gjat nj interviste pwr Ja-s, Oketa komentoi dhe ta-mes Ramws e Bashws, dukear se rezultati i takimit ishteritshm dhe vet mbledhjaua q t kamuflonte qndri-rtet t dy forcave politike.

ministrin e Mbrojtjes, takimim ishte i sforcuar, por edhe u

si pretekst pr luftn bosheet prej nj viti e gjysm mesave politike. Pr t mungonsht vullneti dhe nse ai dodo t kishte nj lloj zgjidhje.keta, a ju duket i sforcuar

i dy krerve t forcave

re n vend edhe pse temare sht Reforma?

imi ndrmjet z. Rama dheha edhe pse zhvillohej n

Kodi aktual i mundson krerve t partive kryesorti shndrrojn ato n kazerma politike

ritur t krijojn n politik nprmjet nj Kodi Zgjedhor, si ai i miratuar n vitin 2008. Kodi aktualistat e mbyllura dhe administrimpolitik i zgjedhjeve jan faktorq i garantojn krerve t forcavkryesore politike asgjsimin e dzri ndryshe brenda partive dhshndrrimin e tyre n kazermpolitike. Jan t pakt shqiptare aq m t pakt politikant qdo t donin ti humbisnin t tillmundsi pr pushtet absolut.

Pse sht e vshtir t ndrro

jn elitat politike n Shqipri?

Sepse dhe vet shqiptart nue duan nj gj t till. Lidert e fortpr ta jan m t rndsishm snj ekonomi, arsim, shndetsi fort. 45 vjet komunizm me njlider absolut, ndoshta krkojnedhe 45 vite t tjera pr t kuptuase ndrrimi i elitave politike nu

sht fundi i bots por sht njmundsi m shum pr cilinddhe se kjo prbn thelbin e njsistemi demokratik.

funksion t Reforms n Dre-

jtsi ishte m shum se i sforcuardhe fakti q nuk do t kishte da-kordsim ishte lehtsisht i para-shikueshm. Kjo pr disa arsye:

S pari ky takim m s shumti

u realizua pr ti dshmuarndrkombtarve se ne e duamReformn por ne nuk mundemita realizojm at. Reforma n

vazhdimin e procesit demokratikpr t siguruar miratimin e pro-pozimit aktual legjislativ, i ciliprputhet plotsisht me stan-dardet evropiane dhe angazhi-met e Sh i ris nda BE-s.

t mbajn sistemin e sotm tdrejtsis t korruptuar dhe tpolitizuar apo nse do ta mbsh-tesin kt reform- thuhet ndeklaratn e ambasads ameri-kane. Ne e mbshtesim fort

Drejtsi ka afro nj vit e gjysmq prdoret si shtje pr t mba-jtur gjall debatin dhe luftnpolitike se sa si nj shtje prt ciln palt kan vullnet pr taprmbushur. Nse palt do kishinvullnetin e duhur pr Reformnn Drejtsi, ather minimalishtparalelisht me t do t realizonindhe Reformn Zgjedhore dhe jo taprdornin kt t fundit

si kusht pengues pr t parn.Nse prpjekjet do t kishin qenserioze ather mendoj se ky takimduhej t ishte realizuar para fil-limit t puns s Komisionit t Re-forms, t arrihej nj marrveshjen parim dhe n fund takimi tshrbente si nj tregues se paltdin t bien dakord dhe se besimitek njri-tjetri sht rikthyer.

N konceptin tuaj, pse mun-

gon nj vullnet pr nj Reform

Zgjedhore t thell dhe t pranu-ar nga t dy palt?

Mungon pasi palt do thumbnin monopolin q kan ar-

Ne embshtesim

fort vazhdimin

e procesit

demokratik

pr t siguruar

miratimin e

propozimit aktual

legjislativ


3/16

10 qershor 2016 fryma e re 3fryma e re 3

politik

M n fund, aleati yn strategjik, SHBA,foli qart, hapur dhe pa ekuivoke. De-partamenti amerikan i Shtetit fajsoiapur Partin Demokratike me nj deklaratr publikun, pr sa i prket bllokimit t Refor-s n Drejtsi, pr t ciln sht investuar aqum ashingtoni, Londra dhe BE n gati dy

et. Politika dhe diplomacia jan ndjesi dhe tth qytetart shqiptar e kishin nnkuptuart konflikt diplomatik mes PD dhe aleatven ndrkombtar. Ndoshta qysh n kohn e

mbasadores Mariza Lino q hyri n konflikt meh kryeministrin Nano n lidhje me mbshtetjene ekuivoke t Shqipris n luftn kundr maki-

eris s pushtimit t Milosheviit pr t liruarga zgjedha popullin shqiptar te Kosovs, kyht rasti i dyt kur SHBA hyn hapur n nj luft

r kauzn e sistemit me lidershipin opozitar ttm n Shqipri dhe fjalt e deklaruara jan pa

gjyrimin e mbl nga sheqerosja e fjalve diplo-atike. Kishim dgjuar nga ndrkombtart ntin e mbrapsht 97 t thoshin me gjuhn e

anc Vranickit se Un e di se kush sht engjllihe kush sht djalli duke br vetm aludime.drsa para dy ditsh, Ambasada Amerikane foliart kur tha se PD-s i kishte munguar fleksibil-eti pr tu kaluar Reforma n Drejtsi.

Ky moment ishte kulmimi i nj hopi cilsoregativ t qndrimeve intrasigjente e recidivistentisistem tre vjeare t PD-s t frymzuar ngaksioneri i saj kryesor e ndoshta i vetm, ish krye-ri Sali Berisha. Po ta shikosh n thelb, prplasjaht jo vetm nj prplasje interesash e paprin-pt nga ana e z.Berisha, por edhe nj prplasjenisur nga formimi i vjetr mental i tij. Pra ka njrplasje mes modelit demokratik e pluralist meonceptin e rotacionit t elitave q sjell ky model4 shekullor anglo-sakson dhe modelit totalita-t q sjell z.Berisha nga formimi i tij intelektual

he politik para viteve 90. Duket se modeli i dyt ndjek z.Berisha nuk i njeh dhe pranon, vese

rmalisht, principet e modelit pluralist pern-mor. Modeli totalitarist e nnkupton pushtetin

t jet jeta fizike, madje edhe vazhdimsintij sipas linjs despotike gjenetike a nepotike,

oft edhe formalisht, duke e trukuar pak atga forma me elementt real t pluralizmit, sianve ruarduke emruar nkr e tPD-SHPK

Lulzim Bashn si kryetar de jure, por q n faktai sht vetm nj administrator i saj dhe jo njaksioner real e i fuqishm.

Kur studentt doln m 90 me shprehjen etyre lapidare E duam Shqiprin si gjith Evropadhe themeluan me kto objektiva partin e tyret par pluraliste, PD, pakkush mund ta kishteimagjinuar se kjo parti do t bhej pas dy deka-dash bllokuesja m e madhe e sistemit pluralist, eshtetit t s drejts, e lirive t njeriut, e orientimitperndimor t Shqipris. Kjo fuqi e Sali Ber-ishs pr t kundrshtuar sfidat q e orientoninvendit drejt perndimit u krijua dora dors prshkak t disa rrethanave t caktuara. Duke pasurpr 25 vjet shum mjete t brendshme e rajo-nale n zonat ku jetojn shqiptart n dor, edhepse duke qen hera hers nj ferr e vogl prndrkombtart, madje jo vetm n momentetkur ai ka qen n opozit, ai ka ditur t triumfojme mbijetesn e vet politike pasi n axhendn endrkombtarve kostoja e largimit t tij mundt ishte me bilanc negativ dhe ata duket se kanglltitur gjuhn pr t mos krijuar me t konfliktet thella. Por sot situata ka ndryshuar. Zullumikputet prej s trashuri, thot populli. Bllokimi

i sistemit prej tij ka ven n sprov t vshtirgjith perndimin i cili e ka sfid promovimin e tijkredibl e me rezultate konkrete n kt territorballkanik ku kan filluar t prplasen mes veti dymodele: perndimori dhe lindori, perndimorilaik dhe lindori teokratik, perndimori q respe-kton lirit dhe t drejtat e njeriut dhe bizantinistiku shteti qndron mbi individt dhe i shtyp ata nt drejtat e tyre, perndimori q nprmjet ligjevekrijon lirit ekonomike dhe konkurrencn e gjert tregut dhe lindori statist ku prodhuesi kryesorn ekonomi sht vet shteti, perndimori ku zotsht ligji dhe lindori ku zot sht Maliqi, pern-dimori ku korrupsioni ulet n nivele maksimaledhe lindori ku mita dhe nepotizmi sht e vetmjazgjidhje e problemeve n t dy sektort.

Duke u prplasur me SHBA, PD duket sotm afr se kur me Putinin dhe me Kim Jon-gun e Kores s Veriut; madje Sali Berishn

n kto momente do ta kishte zili po t ishtegjall edhe Ramiz Alia, babai i tij shpirtror.Duket se delfini e ka kaluar mentorin e tij nakrobacit e piruetat e rrezikshme antipern-dimore jo vetm pr t ardhmen dhe fatin evendit, por edhe pr fatin e tij personal. Ylli q

o e udhhe sot Sali Berishn duket se sht

ylli i Putinit dhe Llukashenkos. Por pr rastine Shqipris, duket se kalkulimi i tij sht igabuar dhe i dshtuar, ashtu si kalkulimi i vetMiloshevicit para nj decade e gjysm. Arsyejasht se miloshevii yn nuk ka t drejt nkto q po bn, sepse ai po i kundrvihet in-teresit dhe orientimit intuitiv prndimor tshqiptarve. Ky rast pr tu riorjentuar, ne na udha pas 1600 vjetsh, qysh pas rnies s Romsnga vizigott dhe shuarjes s ndikimit t Per-andoris Romake n Lindje. Qysh pas shekul-lit t V-t dhe Bizantit, prjashto disa treva nndominimin venedikas, shqiptart kan pasurrastet e prsritura e t hidhura t binin nn er-rsirn e perandorive bullgare, serbe e osmanedhe m pas nn errsirn e telave t gjembitruso-jugosllav me er gjaku t diktaturs bol-shevike 50 vjeare. Ardhja n sken e stu-dentve t dhjetorit t orientuar sipas dritsperndimore n fund t tunelit duket se kasi pol t kundrt, si antipod, nj nga theme-luesit e vet, Sali Berishn dhe dinastin etij familjare e krahinariste q e pengon dhebllokon ecjen e vendit drejt zgjidhjes s sfi-dave pr t hapur portat e BE.

Po ta shohsh me shum kujdes, sot SaliBerisha e ka kaluar pozicionin dhe deklaratat eF.Nanos n dy takimet me Milosheviin n Kret:Ballkani ballkanasve dhe termin Kryeqyteti iKosovs sht Beogradi. Sot duket se nga Beri-sha, edhe m keq, deklarohet se Kryeqyti i Shq-ipris sht Azia. Kt pozicion t tij sfidantedhe kt kuraj antiperndimore Sali Berisha embshtet tek imazhi i fuqis t nj grupi mil-ionersh bandit e kusar pran tij q kan rrj-epur Shqiprin e q i bashkon etja e pashuare vampirve rreth brthams s Doktorit. Mun-det q ai mendon se ndrkombtart nuk do tshkojn n ekstrem, por tani zaret e lufts janhedhur pas deklarats s SHBA dhe sfida nge-let e hapur duke shtruar pyetjen retorike Kushdo mundet?. Nga kjo sfid njra pal do t bjernga fuqia dhe influenca. SHBA kan si kriter prt luajtur hapur dy parime: t ken t drejt de-

mokratikisht dhe tu interesoj si fuqi politike.Duket se t dy kto parime jan plotsuar pr ta,n rastin e Reforms n Drejtsi.

Sali Berisha duke shfrytzuar nj moment ar-tificial tensioni t brendshm i provokoi para dymuajsh ndrkombtart kur krkoi nga foltorja eKuvendit t le oheshin t ith sh i tart e

krcnuar nga bandat e qeveris q t aseshin e t mbronin veten, sikur ne t ishiq duhet t funksiononim bazuar tek lirirale parapolitike. Sali Berisha me kto qkrkon t krcnoj shtetin, shqiptarndrkombtart duke mar peng rendintetues dhe stabilitetin e vendit. Mbas vtritolit q i shoqroi shqiptart pr nj vitbilizimi i shtetit me do rast e me do mqen kursi i tij i politiks nga foltorja e Kuderi tek komunikimi i tij antishtet i prdonline dhe i mediave pran tij me publikunxit shtetin e tij t vjetr paralel t korrupkrkon t drrmoj Reforma n Drejtsi, shtetit kushtetues. Lufta mes prokurorigjykatave nn ndikimin e miloshevicittar nga njra an dhe shtetit legal nga anvjen i frymzuar guximshm si reagim i sit t korruptuar dhe i falangave t miloshshqiptar kundr Reforms n Drejtsi, kuardhmes s Shqipris evropiane. Prokurn totalisht nn thundrrn e milosheTirans, ka pasur raste t tjera t ngjastregonte zellin e saj pr t mbrojtur t dhe lirit kushtetuese, edhe athere ku

blu i prgjonte nga zyrat e SHIU-t. E dimorgan nuk ka vepruar po njlloj e me t prkushtim ndaj do rasti t supozuar abuzimi me ligjin. Prokuroria u aktivizbllokimin e kreut t policis H. ako piathere kur pritej deklarata e SHBA qhiqte pett lakrorit blu t SHQUP-it mbkimin e Reforms.

N kt betej Berisha dhe adminilegal i PD, z.Basha, kan mar peng jopartin dhe krahun e tyre politik, por gjithe shqiptarve n nj rrokullim t rreziMegjith moshn e tij t re por jo pa ekspn marrdhniet me ndrkombtart, ze di se ne nuk jemi ishulli i Robinsonit;mund t fshihet mbrapa gishtit e t krkopasi t gjith e dim se ai sht bashkfakt valle antishqiptare t kryesuar ngashevii Berisha. Shqiptart duhet t

nj or e m par nga ky prqafim vdekjei tij dhe shoqria jon e pa fuqishme dugjej t gjitha mekanizmat t shptoj oktapod. N kt luft pr t rilindur sdhe shtetin e s drejts, shqiptart kan mSHBA dhe BE, vendet nga rreh nordi i bs t re eostrate ike e tetrimore.

Reforma n Drejtsi / Vendet e rezervuara, kapje e sofistikuar e drejtsis nga politika

Bamir Topi: PD po bllokon refomat

Shqiptart duan Perndimin, PD ju ofron modelin e Milloshevi

Kryetari i Fryms s Re Demokratike, Bamir Topi equan tendenc pr t kapur sistemin e drejtsis,insistimin e opozits pr vendet e rezervuara n in-

itucionet e drejtsis. Topi thot se opozita po luan me titha mnyrat pr t bllokuar reformn n drejtsi. Topixit mazhorancn ta oj draftin n kuvend dhe nse aiuk arrin t marr 94 vota, ather ti drejtohet popullit neferendum. Mjaft prej protagonistve t politiks, janaskarenj. Nuk jan t paditur. Jan madje shum t infor-uar rreth trajektores q duhet t bj pushteti i tyre. Kjoform bhet pikrisht pr ta shkputur drejtsin ngafluenca e politiks. Dhe far ndodh? Ndodh q si kal

eteje merret historia e vendeve t rezervuara. Q do thot se prap pa vendimmarrjen e politiks ti nuk mundemrosh asgj. Organizimin q do t bj emrimin e

rokurorve dhe gjyqtarve tia l n dor politiks. Ka njontradiksion. Kur e thash n fillim q mjaft nga politika-

nt vendimmarrs nuk jan t paditur, por e ritheksoj janabsolutisht maskarenj. Ekspertt t bjn punn e tyre,politika t ngrej dorn dy her. Nj her kur ti jap jetreforms dhe nj her n fund fare kur ta miratoj apriori.

Pse? A themi ne se n do fush do harmonizojm lacionin se do shkojm n Europ? Ather pse tpranojm nj paket q bhet nga ekspertt euroFakti q fusin pastaj vendet e rezervuara, kjo sht ntori e vjetr q un e njoh shum mir dhe kjo histoe nxjerr Shqiprin n normalitet, u shpreh Topi. n emisionin 7pa5 n Vizion Plus, ish-presidenti thgjithka ka nisur me ndryshimet kushtetuese t vitit. Sipas tij, aty e ka zanafilln edhe sjellja e sotme edentit Bujar Nishani. Nuk sht faji i z.Nishani qzgjedhur me 71 vota. Apriori ndryshimi i vitit 200sjell n ligj dhe Kushtetut pikrisht kt element,

zgjidhesh me 71 vota dhe kto 71 vota ti je produkt pnj mazhorance t caktuar dhe pastaj t mendosh qta bsh punn ndryshe, ajo sht n vullnetin tnd.del nga partit politike dhe sillesh si kryetar shteti. 7nuk ta japin kt garanci, tha Topi.

nga Alfred Cako


4/16


okus Putini nuk do t dgjoj, por vetmt shprndaj me z t lart far ka n mendjen e ti

nga Bedri BlloshmiBiseda n burgun e Burrelit - 1986G

jat gjith kohs q isha n burgasnjher nuk m sht larguarpamja e tmerrshme e ajo ngjarjegjak ndjellse n burgun e Qaf

asi m transferuan n burgun e Spa-as nj viti, me rastin e 1 prillit 1985,rrestuan e m mbylln n Degn ee t Brendshme n Rrshen. Kryet-gs, Bajram Pela, m solli prsri ne Spait ku m demaskuan para tve e m pas m mbylln n burgun

elit. Shpesh her mendohesha pr

n e treguar at dit n prplasjen me e dhunshme t diktaturs dhe ne zjarrit nga oficeri i rojs e m pas

gjith truprojat. Askush nga t dnu-k u ndal, askush nuk u tremb, pornin ta detyronin policin e tmerruarjasht kampit. Kostandin Gjordani

se gjaku i rridhte curril nga shpatul- plagosi oficeri i rojs, i ndiqte nga

kol Sokolin, Tom Ndojn, Haxhi Bax-kin, Sokol Progrin, Martin Lekn e tjert. T bnte prshtypje dhe t forca e guximi i paprmbajtur i dyve. Guximi e forca i veprimeve bur-t Sokol Sokolit i bnte t dnuaritt influencoheshin dhe t prfshi-n kt dallg urrejtje prplasjeje

magjinueshme t asaj dite maji. Njritrit, si thithje magnetike, thrrisninorisnin se liria po fitohej, se policiazua dhe ia mbathi jasht telave t

mit t brendshm.ush nga ata nuk mendonte dhe ase frikn. Ata i morn parasysh dhe i

pasojat me qetsi dhe guxim. Ishint lidhur njri me tjetrin. Mjaftonte

t thoshte njri n rrethin shoqrornor t tyre ata grumbulloheshin si-inin nga dheu. Ata e vlersonin, nukmdyshje dhe praktikonin traditn t malsorit, fjalt besa bes bes tuaj burra. Ata bheshin t

mbajtshm, shum energjik dhe eonin me vepra t guximshme fjaln

s tuaj burra. Kshtu ndodhi m 2284 n ferrin e Qaf Barit. Kjo ishtenjrit prej t dnuarve t cilin poli-

mori dhunshm nga mensa duke eur zvarr e goditur me shqelma ee drejt ports pr ta uar n galeri dyresht sepse nuk kishte br normn. i dnuari i gjendur nn breshrineve t pa kontrolluara t egrsis s

ve, t vetmen gj q dinin t bninmblodhi forcat u mbush me frym

N besn tuaj burra!. Kaq u deshdoli jasht kontrollit dhe ndodhi ajo

dhi dhe tani po shkruhet.burgun e Burrelit, n dhomn kun, gjeta Haxhi Baxhinovskin, njarratisurit nga Kosova si familje q

3, i ridnaur n revoltn e Qaf Baritok i afrt i Sokol Sokolit e Tom Ndo-prqafuam, u prlotm e shikonimetrin n sy pa folur. Pas pak mun-

flas Haxhiut: Si je? Ke marr habertpia, si jan? Si e ke kmbn, po

dorn? T ka zn mir? T dhemb? JoBedri - mu prgjigj - e kam m mir. Patashum dhimbje kur e kisha n alli. Tanindjej dhimbje vetm kur ka vransira. Ngashtpia mir jan, m kan drguar le-tra. Biseda vazhdoi duke kujtuar ditn etmerrshme t Qaf Barit, at dit llahtari tpashlyer nga kujtesa jon. Haxhiu vazhdoit m pyeste n kishte ndonj t re pr So-kolin e Tomn se flitej t ishin gjall. Hax-hi - i thash - kto fjal i kam dgjuar dheun Spa, por un nuk i besoj. Kam dgjuar

biseda t burgosurish se i kan hequr ngaDega e Punve t Brendshme t Puks dhei kan uar n Shkodr. Megjithat nuk idihet. Kur m hoqn nga Spai e m uann Degn e Punve t Brendshme t Puks,atje m futn n nj dhom t madhebrenda s cils ishte vetm nj i dnuar.Polici, pasi m goditi me nj shkelm nprapanic, mbylli dern e birucs e su dukm, i fola atij q rrinte strukur n cepin edhoms: Si je? Si e kaloni? A jeni mrzi-tur?. Ai vetm m shikonte e nuk m ktheuprgjigje. Dukej i traumatizuar. U shtrivambi drrasat e dyshemes dhe nuk e vazh-dova m bisedn. Pas pak dera e birucsu hap dhe u duk kapteri i cili ulriti: Ti,q rri shtrir, ohu e merr bukn.. Un iu

prgjigja: Nuk e dua. Dua t di prse mkeni sjell ktu dhe n vend jam.. M ho-dhi nj cop buk n mes t dhoms dhehungriti: N da haje, n da mos e hadhe kur t flassh me ata q hapin dernohu n kmb. Ti i di rregullat se nuk jei burgosur i ri. T mos e fillojm krbainq sot se ke koh pr t ngrn dru.. E mb-ylli dern dhe u largua prgjat korridorit,duke ln pas zhurmn e hapave. At ditishte nj zhurm e madhe. Nj der birucehapej, nj tjetr mbyllej. Dgjoheshin tshara, t goditura pa pushim e rnkime ebritma q dilnin nga thellsia e shpirtit.Ne, q ishim brenda, nuk kuptonim sefar po ndodhte, por nj gj merrej memend: dika e veant kishte ndodhur.

Policia ishte e alarmuar. Pas pak m folishoku i dhoms q gjeta aty:

- Nga vjen, nga Qaf Bari?- Jo, - i thash, - nga Spai.- Po n Qaf Bari ishe kur u b revolta? I

ke njohur ata q u dnuan?Po,- i thash - t gjith ata q u ridnu-

an dhe ata q u dnuan me vdekje. I kamnjohur q n burgun e Spait. Na trans-feruan pjes-pjes dhe u bashkuam n QafBari prsri.

- T lutem, - m tha - ule zrin, se dona dgjoj polici te dera e futet brenda e tmbyt n dru. Aman se nuk duroj dot m! Jovetm ty, por m godet edhe mua, sepse kandodhur disa her, q polici dgjonte bise-dat n korridor, hynte brenda dhe i godiste

t gjith sa ishin n dhom. Aman se kamhequr un ktu, vetm varrit do tia tregoj!

- Sa je dnuar? - i thash.- 25 vjet - mu prgjigj ai.- Hajt mos u mrzit, - i thash - se ke

shok. Dhe un 25 vjet jam dnuar. A

mund t t pyes pr dika? - vazhdova un- Po, por aman fol me z t ult, aman,

t lutem, se polici prgjon pas ders.- Me siguri ke koh q t kan izoluar

ktu n Degn e Punve t Brendshme tPuks. A ke dgjuar gj pr ata t dy q udnuan me vdekje (pushkatim), Sokolindhe Tomn? Fjal birucash me t dnuarite tjert, se fjala del, ti e di. Nga i uan pasdnimit? u b me ata?

- Po, po shum, - mu prgjigj.- Ktu,para ca kohsh, qarkullonin fjalt se i kan

uar n Shkodr. Nj dit kur m erdhifamilja n takim kisha ca plaka personalet cilat do tua jepja dhe i them policit qti merrja n depo. Kur polici hapi dern enj dhome t vogl m ran n sy dy antat lidhura njra me tjetrn. Njra antkishte t shkruar me germa t mdha So-kol Sokoli, tjetra Tom Ndoja. Ishin t ha-pura dhe njra nga ato, nuk e mbaj mendemrin e ants, kishte dy filxhan kafeje tpa lar dhe nj xhezve t vogl. Se u bm von me ato anta, un skam marrvesh gj. Por e sigurt sht, q ata i kanuar n Degn e Punve t Brendshme tShkodrs. Kto fjal qarkullojn npr bi-ruca me t dnuarit kur i lvizin.

- Haxhi, vetm kaq, fjal biruce ke m-

suar pr Sokolin e Tomn?- Po ty Bedri, pse t uan n Puk? far

t than? - m pyeti Haxhiu.- Haxhi, pas 3-4 ditsh, n biruc m

erdhi nj civil i cili m pyeti: Kur ke qenminator n Qaf Bari, mos kishe mbled-hur dinamit me qllim q, kur t gjejerastin, t hidhje n er galerin dhe mt arratiseshin t dnuarit?. Un qeshaHaxhi me t madhe. Pse qesh?, trashizrin civili. Qesh se qenka prrall e bu-kur kjo. Ather sipas jush pse nuk e kambr kt? Se ke br sepse e dije q tikte koka. Sipas jush, n kohn q e kamgrumbulluar dinamitin, nuk e dija q do tm fluturonte koka po ta bja at veprim.Ather pse m pyesni, far prisni tiu

them un? Lreni kt sajes e mendonit trilloni ndonj gj tjetr nse doni tm dnoni srish. Sa pr grumbullimin edinamitit, skeni prgatitur gj. Mua ktum keni. Ju e dini si trillohen intrigat. Psekaq pa shije kt her? T paktn t hahetpak. Mir, mir - tha civili - do flasim.Doli e duke ikur m tha se do t ma rregul-lonte ai qejfin. Pas 5-6 ditsh m hodhnhekurat, m uan n kaush n Tiran dhem pas m solln ktu n Burrel. Pas caditsh, nga lvizjet q policia bnte me tdnuarit npr dhoma, solln n dhomSokol Progrin. Ambienti i mbyllur e kishtelodhur pak. Tragjedit n familje, pushka-timet e varje n litar, me zor i prballonte.T njjtat biseda bm dhe me Sokolin

pr Tomn e Sokol Sokolin. Nuk donte tabesonte se ata sishin m. Por kjo sht evrtet me sa di un. Haxhi, sm the gjsi vajti halli n Degn e Punve t Brend-shme t Puks? A iu torturuan shum?

Megjithse juve iu bn frtele, q atje, nQaf Bari. Ende e kam para syve kur iu hidhnin n makin si thes me imento.

- Bedri, sapo na uan n deg, mua mmbylln n nj dhom disi t madhe bashk me Tomn. U fut policia brenda e nmbytn n dru. Fytyra e Toms ishte fryr enjtur nga t goditurat, aq shum sa me zoi hapte syt. Mua, si e di, ma thyen kmbn e dorn e majt q n Qaf Bari. Shpeshher m binte t fikt nga dhimbjet. Tomm ka habitur Bedri! Spushonte s fol

uri me prbuzje dhe urrejtje pr t gjithme radh. Ishte trim i paprkulur Polichapnin dern, futeshin brenda duke ngoditur me shqelma e grushte derislodheshin. Sapo iknin e mbyllnin dern thosha Toms: Po rri, mos fol more burrse na drrmuan, na e morn shpirtin.. Nmes t dhoms ishte nj ganxh, BedrToma m tregonte: Ja. ktu kam qen lidhur kok e kmb, mbas ksaj ganxhen dnimin e par. Dhe ja, tani, fati e sollt m mbyllnin prap n kt dhom.. Pa3-4 ditsh m hoqn nga ajo dhom. Mndan nga Toma. Vetm kur na bn gjyqin n katin e dyt t Degs u pam prsrSi Toma ashtu edhe Sokoli e kishin fytyrnt enjtur. Madje Sokoli syrin e majt dh

faqen i kishte komplet t nxir. Dhe kugjykata dha vendimi me vdekje pr Sokoline Tomn, aspak nuk iu drodh qerpiku asnjrit. Qndrim m burrror nuk ka m parndonjher, Bedri. Ata qndruan trima sy pa trembur, si at dit n Qaf Bari, kui vun prpara polict t cilt nuk dininnga t shkonin. Na torturuan shum q ndhomn n Qaf Bari. Bedri, atje nuk merrej vesh se me na qllonin, me grushte shkelma apo me drunj. Na hidhnin njrmbi tjetrin e pastaj hipnin edhe vet mbne, duke na goditur me kmb e gjith urrejtje thoshin: Do tua marrim shpirtin jutrimave! T gjithve do tiu vrasim! Do tushtypim si mizat! Do ta shihni..

- Po dshmitar, cili nga t burgosuri

doli, o Haxhi? Po polict iu doln dshmitar? Po Mondi, erdhi n gjyq? far than

- Bedri, shum nga t dnuaridshmuan, po ashtu dhe disa polic dhMondi foln e far nuk than! Ne nukpranuam asgj.

- Po ju t dymbdhjett, q u dnuata patt probleme me njri-tjetrin? - vazhdova ta pyes un Haxhiun.

- Bedri, ne hoqm gjith ato tortura nhetuesi. Nuk pushoi druja asnj sekondnat - dit. Pati edhe nga ata q than gjrt paqena nga e keqja. Pastaj edhe ata dnuan. Jo t gjith i durojn torturat, ti kbr hetuesi edhe vet, t t them un.

Bheshin shum shpesh lvizje npdhoma n burgun e Burrelit. Pas ca muaj u

ndava me Haxhiun dhe nuk u takuam mderi ditn e lirimit tim m 29 mars 199kur dola nga burgu i Burrelit. Haxhiun shum t tjer i kishin transferuar n burgun e Kosovs n Lushnje nga ku u liruanpo m 29 mars 1991.


5/16


fokus Nj popull i tri agjrueshm q nga gjashte qershori e gjer nt shtatorit kur si rregull pushtetart tan kthehen nga pus

nga Rovena BaxhiaPopulli agjron, pushtetart lobojn

Riafirmoni marrveshjen e Przhinos

gjrim do

thot t

drgjegjsohesh,

o t thot t t

butet zemra, do

thot t jesh

erzor, do tot t jesh m i

shirshm, m i

ir pr familjen

he shoqrin, larg

eseve e tarafeve

allzore

ngarkuari

posam i

jermanis pr

ndihmuar n

gjidhjen e krizs

Maqedoni

ohannes Haindl

renda nj

uaji e vizitoi

r her t tret

Maqedonin. Ai

eksoi rndsin

zbatimit t

arrveshjes srzhinos.

Qershori muaji i nxeht qsapo ka hyr n Tiran shtnjkohsisht nisja e muajitt bekuar t Ramazanit. Si-

pas statistikave t ditve t fundit ngaKomuniteti Mysliman Shqiptar, mshum se e popullsis i sht nnsh-truar tradits s hershme t agjrimit.Ku nj pjes e mir e agjruesve e bj-n at n menyr rutin, 60% e tyrejan bashkangjitur prej disa viteshsi besimtar-praktikant, dhe pjesa

tjeter, kryesisht e varfr deri n palc,e ushtron agjrimin n mnyr t ver-br, si t vetmen shpres e mundsipr t dal nga mjerimi ekonomik esocial, n t ciln jan zhytur familjete tyre. Familje kto, ku nuk ka m asnj lloj rregulli e tradite, as nj per-son t punsuar, t arsimuar, madjeas t aft e kthjellt per ka krkojn.Thjesht agjrojn me zemr e pa-mundsin e tyre duke iu lutur Zotitq ti jap dit m t mira pr to dhepjestart e tyre, si t vetmen mjetlufte pr t mbijetuar n kt kaossocial e ekonomik q ka gllabruarmbar rajonin.Praktikisht, agjrimipr besimtart shqiptar sht nj ad-

hurim shum i gjer, q zgjat 30 dit.Agjrimi sht nj ndr pes shtyllate Islamit, ku ne Shqipri gjen shumzbatim, pa perjashtur edhe besimete tjera. Vend i shenjt pr ta mbetetXhamia pr tu falur para Zotit, t cilat

po shtohen shum n numr. Faktiki-sht, xhamia e par e ndrtuar n SHBAishte Xhamia Nn e Ameriks,q u ndrtua n Ajoua n vitin 1934.Por, atje ka m shum se 1200 xhami,ndrsa sot jetojn n SHBA rreth 5-8milion mysliman. N bot besohett ket rreth 1.6 miliarde mysliman,q sht gati 1/5 epopullsis botrore.Islami sht komuniteti i dyt m imadh n bot, pas kristianizmit.Vetemyslimant nuk e prshkruajn isla-

min si nj fe. Por si nj mnyr jetese.Ata besojn se sht m shum se sanj besim fetar. Megjithese Islami e kaorigjin n Lindjen e Mesme, nga kuka nisur dhe agjrimi.

Agjrimi sht praktikuar edhe nfet dhe popujt para nesh. Agjrimiurdhrohet qart n Bibl, n Teuratsi dhe n Kuran. Krahas ksaj agjri-mi ndiqet edhe nga njerz jo t fesme qllime kuruese ndaj shendetit.Por sht agjrimi? Cilat jan vlerate tij pr njeriun? Ndrsa sipas besim-tarve t devotshem, agjrimi shtnj adhurim shum i gjer. Ai fillonnga qllimi, largimi nga ngrnia epirja, pastrimi shpirtror iindividit,

vetkontrolli pr sa veprojm a puno-jm, largimi nga do gj q praktiki-sht e thyen agjrimin, qndrimi largnga do gj e ult q ia zbeh vleratdhedobit e agjrimit. Dhe pr kt qel-lim, do vit planifikohet nj muaj i

veant sipas kalendarit islamik, i cilisht dhe Muaj i Ramazanit. Agjrimdo t thot t ndrgjegjsohesh, do tthot t t zbutet zemra, do t thot tjesh njerzor, do t thot t jesh m imshirshm, m i mir pr familjendhe shoqrin, larg veseve e tarafevedjallzore, thjesht do t thot ta ndjeshse je krijes njerzore si t gjith ttjert. Mundsojeni agjrimin nkt muaj t veant, sepse ka edhevlera t mira shndetsore, konsato-

jn mjek t ndryshm lidhur me ktshtje sociale.Agjroni q t jeni tshndetshm, thot Profeti Muhamed!Thn ndryshe, agjroni q t kenikolesterol e yndyr m pak n gjak,agjroni q t jeni m t leht, agjroniq t jeni m t gjall, agjroni q tmos ju kap obeziteti dhekompleksi ishndetit t teprt. Agjroni q t`i bniball smundjeve m leht.Agjroniq t mos prfundoni n mshirn ebarnave. Mjeksia vrteton do dite m shum se agjruesit i kaprce-jn me leht smundjet e ndryshme,sesa ata q nuk agjrojn. N fund tfundit t agjrosh do t thot nj vaktushqimi dhe pak uj m pak,t fitosh

shndetin e mir, t forcosh dinjitetintnd si qenie njerzore ia vlen.Agjrimisht nj nevoj pr ne edhe shoqrinton! Por, kush agjron dhe kush jo tekne? A keni degjuar shpesh t agjrojntpasurit, deputett, drejtorat, minis-

trat apo dhe grate e tyre? - Jnuk kan koh pr t agjruar,do t bjn para, pastaj do t szojn para, pastaj do t shijojndhe kshtu jeta mbaron shpejt pudi! Shum udi!Sa e gjat shpr t varfrit, nuk mbaron Ata nuk kan asgj pr t jetushpenzuar, prve kohs. Dhe pme durim e besim presin, shpreagjrojn, i luten Zotit pafund qhmoj e zgjidh hallet e tyre. Por

udi, hallet dhe vshtirsit shjeta e tyre ngryset, mbyllet, prkhet, sepse t pasurit nuk kan kagjrojn, sepse pushtetart vetm pushojn anemban gloshuma marramandse npr luksose. Pushojn tashme dimrprher..!Ndrsa, agjruesve u mvetm uj dhe pak ushqim sa pdhe asgjtjetr.. Ditt ikin duke aar dhe ata i ngrejne syt vetzoti!! Nj popull i tri agjrueq nga gjashte qershori e gjer nt shtatorit kur si rregull pushtan kthehen nga pushimet. Serq ky popull agjron n gjitMadje shpesh gjat vers np

binetat tan nuk ka bollshm asDhe, do vit e m shum, pushpushojn, ndrsa populli i shumjtur agjron, agjron pafund!! Nasnj zgjidhje tjetr ky popull?! MMbar Ramazanin o popull!

Ka dalje pr krizn politike, dheky sht lajmi i mir. shtktu marrveshja e Przhinos.Lajmi i keq sht se procesi sht bllokuardhe koha po kalon. Vlersimi im sht seMarrveshja e Przhinos duhet t riafir-mohet, sepse garanton korniz pr proce-sin dhe prparim n proceset euro-atlan-tike. Kshtu u shpreh i drguari i posami Gjermanis, diplomati Johannes Haindlpas vizits dy ditore n Maqedoni dhe ta-kimeve me krer t institucioneve m tlarta n vend dhe lider t partive.

Pr tejkalimin e krizs duhet t ri-afrimohet dhe ringjallet marrveshja ePrzhinos, si nj korniz e detyrueshme, evlefshme pr procesin reformues q vjen,ndaj nuk duhet t ket zvarritje n zbati-min e saj, ka porositur Haindl.

Prioritetet sipas HaindlSipas tij politikbrsit n Shkup duhet

ti prcaktojn prioritetet, q do t mund-sonin tejkalimin e krizs politike. Gjithnjsipas diplomatit gjerman Johannes Haindl

kto jan hapat e ardhshm q duhenhedhur domosdoshmrisht. Fillimishtpartit duhet t arrijn pajtueshmri prdatn e zgjedhjeve dhe t bjn shte nevojshme q t prmbushen kushtetpr zgjedhje t lira dhe korrekte. E dyta,prokurorit special duhet ti mundsohet

q ta prmbush mandantin lirisht dhe pakurrfar obstruksionesh. Dhe e treta, par-tit duhet t dakordohen pa kurrfar pro-longimi pr zbatimin e prioriteteve reform-uese urgjente dhe ti adresojn mangsite theksuara n Raportin e Pribes. Kjomund t arrihet dhe realizohet. Duhet tshfrytzohet momenti pozitiv. Megjithat,ajo q sht e domosdoshme tani shtq t gjith lidert politik ti vendosin nrend t par interesat e vendit dhe ta bjnat q sht e domosdoshme q shteti tshkoj prpara dhe reformat t realizohen,deklaroi Haindl.

Takimet e ambasadorit gjermanI drguari i posam i Gjermanis pr

krizn n Maqedoni Johannes Haindle prshndeti vendimin e PresidentitGjorge Ivanov pr trheqjen e vendimitt mhershm pr faljen e politikanve,t cilt jan nn hetime. Me trheqjen eabolimit nuk ka m vend pr alibi, justi-fkime dhe shmangie t detyrimeve ngamarrveshja e Przhinos.

Diplomati gjerman gjat qndrimitn Shkup realkizoi takime t veanta mekatr lidert nnshkrues t marrveshjess Przhinos Nikolla Gruevski kryetar iVMRO-DPMNE-s, Zoran Zaev kryetar iLSDM-s. Ali Ahmeti kryetar i BDI-s dheMenduh Thaqi kryetar i PDSH-s

Ali Ahmeti konsideron q trheqja etrsishme e faljeve nga presidenti Ivanovmundson dialog pr prpilim dhe mira-tim t reformave prioritare.

Partit politike duhet t angazhohenpr miratimin e ligjeve dhe plotsimin ekushteve pr mbajtje t zgjedhjeve parla-mentare si dhe t mbshtesin KomisioninShtetror Zgjedhor dhe Prokurorin Spe-ciale q ta bjn punn e vet t prcaktuarme ligj, ka thn Ahmeti pas takimit meambasadorin gjerman Haindl.

Opozita shqiptare

skeptike pr tejkalimin e krizsNdrkaq, Thai tha se dyshon q pr-

pjekja e Haindl do t rezultoj me ndonjsukses dhe rezultat. Nuk kam dika tre tju them. shtja sht n vend. Rik-thimi i Qeveris s vjetr VMRO-DPMNEdhe BDI e ka komplikuar situatn, shtshpreh kryetari i opozits shqiptare Men-duh Thaqi.

Pr VMRO-DPMNE-n zgjedhjet jant pranueshme n do koh, por nga ana

tjetr nuk do t lejohet shteti dhe qytetartsrish t jen pengje t ankandit t ri meafatet kohore, si ishte kjo n periudhne fundit. Me qllim q t shmangen ar-syet pr justifikime pr mosmbajtjen ezgjedhjeve, LSDM-ja do t duhet t japkonfrmimdhe tobli ohet selista z ed-

hore sht pastruar, ndrsa n pere cila vijon me prkushtim t punforcimin e besimit ndaj lists zgjeedhe pse ajo pr VMRO-DPMNE-jher nuk ka qen segment kontka thn lideri i VMRO-DOMNE-s Gruevski.

N takimin e kryetarit t LSZoran Zaev me Haindl u theksua, e vetme nga kriza politike sht rei detyrimeve t ndrmarra merveshjen e Przhinos nga ana e kruesve dhe se prioritet i lart prdonin sht organizimi dhe zbzgjedhjeve t drejta dhe t rregulltkt qllim sht e domosdoshmemohet qeveria pr plotsimin e kupr zgjedhje dhe zbatimin e tyre prcaktohen afatet e sakta pr kkye pr zgjedhje t drejta dhe t rrndrsa ato jan para s gjithash pi lists zgjedhore dhe sigurimi i timit objektiv nga mediat, ka thnopozits maqedonase Zoran Zaev.

Kjo sht vizita e tret e JoHaindl-it n Shkup gjatr nj qkurse ai u ngarkua si i drguar m i ministrit t Punve t JashGjermanis Frank-Walter Shteime mandat q t ndihmoj n zgjikrizs politike n Maqedoni.


6/16


ktualitet Autoriteti ka krkuar q t merren masat pr t hapur tregunpr konkurrenc pas prfundimit t kontrats koncesionare

SGS pritet t rris tarifat n shtator;Konkurrenca, t jap llogari pr arsyet

S Automotive Albania shpk,ompania q ka monopolinoncesionar t shrbimit tlit teknik t automjeteve ndryshoj tarifat e shr-

n shtator t ktij viti, teksa

t kontrats koncesion-shikon do tre vjet, duke iuar me inflacionin. Vitet eshme tendenca ka qen prSipas informacionit q dis-

Autoriteti i Konkurrencs,mi i tarifave sht realizuarhtator 2010, kur kan ndry-arifat q aplikoheshin paraionit dhe n 6 shtator 2013,rritje mesatare 9.38%.oriteti i Konkurrencs, nndim t fundit Pr disaandime pr rishikimin ee dhe mbi hapjen e tregutbimit t kontrollit teknik teteve. ka krkuar q para-

ht SGS Albania t jap infor-

net prkatse mbi analiznmike pr vendosjen e ktyree te reja.kurrenca vren se pr rritjetrshme nga ndrmarrja SGS

otive sh.p.k. nuk jan paraq-yet dhe analiza ekonomike e tarifave edhe pse u krkuautoriteti i Konkurrencs.imi i pritshm i tarifave ishtatorit t vitit 2016, pr tutoriteti i Konkurrencs do t

bashkpunimin e ngushtstris s Transportit dhe In-

kturs prpara miratimit tt propozuara nga ndr-

koncensionare.arsisht investimeve dhesimeev n shrbim,renca vren se problematikajet e lart si n mungesn

entve detyrues pr t reduk-otjen e makinave, dukurin

save informale pr t kaluarlin, rezervimet online etj.

ke u nisur dhe nga pozitaol e kompanis, Autoritetirekomandoj palve kon-

e t koncensionit, Min-s Transportit dhe Infra-rs, si dhe ndrmarrjes

nsionare SGS Automotivea sh.p.k, q:ra ndryshimit te tarifave temit qe pritet te ndodhin n

shtator 2016, palt duhetaqesin pran Autoritetit trencs, informacionet pr-

mbi analizn ekonomike prjen e ktyre tarifave te reja.ncesionari duhet t rishi-

he ndr sho rmba t en e

paragrafit t tret, t Deklarats-Tip q nnshkruhet nga klienttpara dorzimit t dokumentacion-it t krkuar, duke prcaktuar n tshkaktarin e dmit si dhe vnien etij prpara prgjegjsis pr dmin

e shkaktuar.-Ministria e Transportit dhee Infrastruktures duhet te marremasa per hapjen e ketij tregu perkonkurrence, sipas praktikave dhestandarteve me te mira nderkom-betare pas perfundimit te periud-hes konesionare.

Rishikimi i tarifave

Sipas kontrats se kone-sionare, lidhur me Ministrin eTransportit, nenet 8.2.1 dhe 8.2.2: ndryshimi i tarifave se kontrol-

lit rishikohet nga konesionarido tre vjet dhe miratohet ngaMinistria e Transportit sipas for-muls: IR= (NI2-NI1)/ NI1 ku NI11 paraqet normn e inflacionit nvitin e trete pararends dhe NI2

paraqet normn e inflacionit tvitit n t cilin do t kryhet rishi-kimi i tarifs.

SGS, monopol n

shrbimin e kontrollit teknik

N prputhje m marrveshjenkonesionare, tregu i shrbimit tkontrollit teknik t automjetevesht treg i modelit t centralizuar(i ndar nga shrbimi i servisit),me nj ndrmarrje t vetme tofrimit t shrbimit dhe strukturamonopoliste e tregut sipas mar-

rveshjes koncensionare parashi-kohet se do t vazhdoj deri nvitin 2019 dhe marrveshja para-shikon mundsin e ridiskutimitpr periudhn n vazhdim.

Si detyrim i prcaktuar n

pikn 2.1.5 t Marrveshjes sKonesionit1: shrbimi I kontrol-lit teknik t automjeteve ofrohetnprmjet ndrmarrjes SGS Au-tomotive Albania shpk, e regjis-truar n Qendrn Kombtare tRegjistrimit (ktu e vijim-QKR) ndat 10.09.2009, ku ortak i vetmi saj sht SOCIETE GENERALEDE SURVEILLANCE S.A. Nmbshtetje t Ligjit nr. 9121,dat 28.07.2003 Pr mbrojtjen ekonkurrencs, (I ndryshuar), nnenin 2, pika 1 germa a), i cili para-shikon zbatimin e Ligjit Pr ndr-marrjet publike dhe ndrmarrjetq ju jan dhn nga shteti t dre-jta ekskluzive ose t veanta, si

dhe n kuadr t detyrave funksio-nale t Sekretariatit te Autoritetitt Konkurrencs, u realizua moni-torimi i tregut t kontrollit teknikt automjeteve.

N prputhje me fazn n tciln ndodhet ekzekutimi i t dre-jts eksluzive t koncesionit sipasparashikimeve t nenit 2, pika c,nenit 8 dhe nenit 9 t Ligjit nr. 9121,dat 28.07.2003 Pr mbrojtjen ekonkurrencs, vlersimi i Auto-ritetit t Konkurrencs sht foku-

Kontrolli teknik

suar n sjelljen ndaj tarifave pshrbimin e detyrueshm t kontrollit teknik t automjeteve, t cilamiratohen nga Ministria e Transportit dhe Infrastrukturs dhe nska justifikim ekonomik t rritje

s ktyre tarifave kundrejt performancs s ndrmarrjes konesionare sa i prket rritjes s cilsis sshrbimit, shmangien e radhvdhe lshimin e garancive teknikpr kontrollin e automjeteve, vreAutoriteti I Konkurrencs.

Nga analiza e treguesve t performancs u konstatua se konesionari ka realizuar investimn krijimin e mjediseve t prshtatshme pr pun, investime npajisje dhe softare n prputhjme udhzimet e Ministris sTransportit si dhe direktivat e BEka sjell eksperiencn m t mirt ndrmarrjes mm m specialist dhe pajisje, ka realizua

aplikimin on-line t rezervimt dats s kontrollit teknik, nwebsite zyrtar ka informacion tplot mbi procedurat, dokumentacionin, adresat, kontaktet pr njshrbim t shpejt si dhe ka venn dispozicion t klientve njnumr kontakti ( e afishuar edhn ambjentet ku kryhet kontrolteknik) pr do sjellje abuzive ngana e punonjsve t ndrmarrjekonesionare.

Ende shum

problem n shrbim

Nga prpunimi i informaciont grumbulluar nprmjet pyetsorve drejtuar prfituesve te shrbimit, sht konstatuar se:

a- Automjetet m problematikpr prmbushjen e kritereve t kolaudimit teknik jan automjeteme lnd djegse me benzinpor pa gjetur elemente detyruenga koncesionari, pr t vendosur pajisje shtes n automjet, pzvoglimin e emetimit t gazrave

b- Mungon ndrgjegjsimi klientve pr aplikimin e rezervimit paraprak t ors s marrjese shrbimit, duke sjell vonesdhe radh n realizimin e procedurs s kontrollit;

c- Plotsimi i nj deklaratetip, t hartuar nga koncesionari, vendos prfituesin e shrbimit n

kushte t pafavorshme, n rastie shkaktimit t dmit gjat procedurs s kontrollit teknik;

d- Ekziston ende edhe dukuria e pagesave shtes, informalepr t kaluar provn e kontrollteknik.

faktet

Lufra dhe Erzeni dominojn 80% t tregut tqumshtit, konkurrenca dyshon se kan fiksuar mimetAutoriteti i Konkurrencs ka grumbulluar fakte se,kompanit e prodhimit t qumshtit, Erzeni dhe

Lufra po abuzojn me pozitn dominuese, duke fiksuarmimet. Pasi ka br nj vzhgim paraprak mbi tregunAutoriteti ka vendosur t zhvilloj nj hetim t thelluar.

Sipas njoftimit zyrtar gjat fazs s hetimit para-prak jan analizuar t dhnat pr rreth 9 ndrmarrje tcilat ushtrojn veprimtarin e tyre n tregun prkatspr periudhn hetimor dhe ndrmarrjet Lufra dheErzeni zotrojn rreth 75 80% t pjess s tregut tshitjes sipas sasis dhe vlers s shitur pr produktetn tregun prkats. Nga analiza e treguesve t prqen-drimit HHI, vrehet nj prqendrim shum i lart itregut, pr t tre produktet e marra n analiz, si pa-soj e pjess s madhe t tregut q zn dy ndrmar-

rjet Lufra dhe Erzeni. Ky indeks paraqitet prafrsishtn t njjtat nivele n t dyja vitet 2014 dhe 2015, i cilitregon q nuk ka pasur ndonj ndr yshim t strukturss tregut t ndrmarrjeve pr kto produkte dhe tregumbetet i prqendruar. Si prfundim, nga analizimi itreguesve t prqendrimit, pjest e tregut t ndrmar-rjeve gjat periudhs nn hetim, si dhe krahasimi i

mimeve t aplikuara nga ndrmarrjet pr periudhnhetimore pr produktet n tregun prkats, vrehet sendrmarrjet Lufra dhe Erzeni paraqesin dyshime prekzistencn e nj marrveshje t ndaluar.

Nga analiza e trendit t mimit mesatar mujor tshitjes s qumshtit t ambalazhuar me shishe plas-tike 1.4 litra, kosit t ambalazhuar 350/380 gr, kos iambalazhuar me shishe 0.95 / 1 litr, pr periudhn2014 Janar 2016, vrehet se ndrmarrjet LUFRA dheERZENI aplikojn mime t shitjes me shumic t ktijprodukti me ndryshime shum t vogla nga njri- tje-tri, mimet e tyre jan m t larta se t konkurrentvet tjer m t vegjl t tregu si dhe mimet e shitjes mepakic jan t caktuara dhe pa luhatshmri sezonalegjat gjith periudhs objekt hetimi.

Autoriteti i Konkurrencs ka hulumtuar se nisurnga kto fakte ekzistojn shenjat se kompanit Lufradhe Erzeni kan aplikuar nj kufizim t mundshmt konkurrencs, ndaj dhe ka vendosur hapjen e pro-cedurs s hetimit t thelluar n tregun e prpunimitdhe tregtimit t qumshtit t ambalazhuar dhe nn-produkteve t tij, ndaj ndrmarrjeve n f jal.


7/16


aktualitet Sekretari i degs, Jetmir Hasa: Struktura e degs Tirat jet sa m efiente dhe sa m energjike n pun

Zgjedhjet 2017. FRD, Dega e Tirans

Si do ridimensionohen strukturatK

ryesia e Degs Tiran nndrejtimin e Kryetarit, AndiSeferi, zhvilloi n datn 08

ershor 2016, mbledhjen e radhs funksion t prgatitjeve dhe or-anizimit t mtejshm t struk-rs, pr zgjedhjet e vitit 2017 nvel Qarku.

Kryefjala e ktij takimi ka qen:dimensionimi i puns n degnTirans, n do njsi dhe n doksion ku FRD sht prezente. Meiratimin e tr Kryesis s Degs

ran, dy Nnkryetart e degsorn funksionet e tyre prkat-sht Kostandin Budurushi nnksion t strukturave t qytetitTirans dhe Theodhori Kristuli

o t mbuloj pjesn e ish komu-ave dhe fshatrave t Tirans. Nashkrendim me Sekretarin e de-s, Jetmir Hasa, u b e mundur qruktura e degs Tiran t jet sa efiente dhe sa m energjike

punn e saj.Organizimi i dy forumeve krye-

ore ai i Rinis dhe i Gruas ishin nendr t mbledhjes s kryesispse pikrisht nprmjet integ-

mit edhe t rinis universitare

o t arrihet q n 2017-n t ket prhapje sa me t gjer n po-

ull. Prsa i prket Njsive Admin-trative vendos e kordinatorver do grupseksioni do t bj tundur rritjen e antarsimeve

arritur kt funksion, kryetags s kryeqytetit, Andi Sefse organizimi do t bazohetshtylla kryesore si Forumi ai i Gruas dhe angazhimi i ktualve. Jan kto dy forucilave dega e Tirans po i kunj kujdes t veant q rnizimi i tyre t prmbledhment t afirmuar tani m, pt gjitha edhe element t rndsi e veant po i jepet me intelektual t cilt jo ve

do t jen pjes e Departamt FRD-s por do t kontribpr hapjen e ideve t FrymRe Demokratike n shtrestelektuale. Pr do shtres sqytetarsh q FRD do ti drepr t marr mbshtetjen po mundohemi t organigrupe me antar t FRDprbr nga t rinjt e gjimnstudent, puntor, intelekqytetar e fshatar.

Ashtu si edhe gjat dy fust kaluara, elsi i suksesit ns s FRD ka qen dhe vat mbetet shkuarja der mdhe kontrata qytetare q

me do person sy me sy. Kjomnyra m e mir pr t mbshtetjen e pjes m t mte qytetarve t cilt jan t bse FRD mbron interesat e typunon pr ta, deklaroi Sefer

prgjegjsin e puns me qytetartdhe bn t mundur q do rrugic,grup pallatesh, rrug, zon t mbu-lohet nga antar t FRD q jant atyre zonave. Pra, me pak fjal,puna do t jet me nj efienc mt lart dhe t gjith qytetart kudondodhen do ta ndjejn prezencn

e Fryms s Re Demokratike, ushpreh kreu i degs s FRD-s,Tiran. Si m e madhja n vend,dega e FRD n Tiran cilsohet njkatalizator i fuqishm elektoral prFrymn e Re Demokratike. Pr t

dhe zgjerimin e FRD an e kndQarkut Tiran.

Kryetari i Degs

s FRD, Andi Seferi

Kryetari i Degs s Fryma e ReDemokratike n Tirans, Andi Se-feri ka deklaruar gjat mbledhjes

pr organizimin e degs se elsi isuksesit t puns s FRD ka qendhe vazhdon t mbetet shkuarjader m der dhe kontrata nshrbim t qytetarve. Seferi kakrkuar angazhim maksimal nga

strukturat n kuadr t prgatitjevepr zgjedhjet e ardhshme. Mbasmbledhjeve t njpasnjshme mekryetart dhe strukturat e nnde-gve t FRD Tiran, n funksion tnj pune sa m t kujdesshme medo qytetar, mendojm t fillojnj tipologji e re organizimi ku do

njsi administrative t ndahet ntre katr Grup Seksione n varsit territorit gjeografik q mbulon.Kjo lloj ndarje do t bj t mundurq strukturat e FRD Tiran t jenm t kudondodhura, shprndan

TRE SHTYLLA:

Tre jan shtyllat

ku sht bazuar

organizimi i degs

s FRD, Forumi

Rinor, ai i Gruas

dhe angazhimi iintelektualve, pr

t rritur mbshtetjen

elektorale

Kryetari i degs s Tirans, Andi Seferi: ei suksesit t puns s FRD ka qen dhe vazh

t mbetet shkuarja der m der dhe kontra

shrbim t qytetarve

Ndarja e detyrave organizative n degn e

n Tiran, Kostandin Budurushi n funksion

strukturave t qytetit, Theodhori Kristuli do

mbuloj pjesn e ish komunave.


8/16

10 qershor 2016 fryma e re 8fryma e re 8

konomi

Studimi: Masate larta ndshkuesenxitn informalitetinresioni oi deri n mbyllje biznesesh

Bizneset jan t dyzuar kur vjen puna pr t evidentuar secili shkakton m shum dm, ligji apo organet ligjzbatuese

Masat e larta ndshkue-se q hyn n fuqi nnntor t vitit t kaluar

u zbatuan pr rreth njeksa u rrzuan nga Gjykatatuese, si dhe ndryshimet eta ligjore rezulton se kan

nj efekt boomerang n eko-Bizneset pohojn se ata nuken t informuar pr ndry-dhe sanskionet, ka sht

kak pr t shtuar mundsitonit pr korrupsion nga anaorve, ndrkoh, q shumre q kan psuar ndsh- larta, jo vetm q nuk I

aguara ato por kan mbyl-vitetin dhe kan kaluar nalitet, duke u ndihmuar

hnia e rryshfereve. Mar-iet mes biznesit e tatimeve

hyer aktualisht n shqetsi-yesor t bizneseve. Sjelljainistrats tatimore, n nj gjer sht konsideruar

znesi lokal si arrogante dhesore, ka ka detyruar disa

e deri n mbylljen e aktiv-izneset nga ana tjetr kan

uara se nse do t gjen-srish nn presionin e ma-rrepta ndshkuese, atherehin t prirur q m mir t

in fare aktivitetin.o jan disa nga gjetjet krye-

nj studimi shkencor ntrukturn, masn dhe efek-politikave korrektuese nton, me fokus t veant

r procedurat tatimore, qillohet prej m shum se

uaji nga Nisma Thurje, metetjen financiare t PER-dhe n bashkpunim me

up ekspertsh ekonomikeidik.dimi i fokusuar n politikatuese sht nj iniciativ

rmerret pr her t paripri dhe rezultatet e ktij

i jan t mirpritura ngavendim-marrse, pasi atohrbejn si nj pik referi-m e mir gjate procesit t

mit t ligjit pr proceduratre, nj proces i cili ka nisur

Studimi i fokusuar n

politikat korrektuese

sht nj iniciativ q

ndrmerret pr her t

par ne Shqipri dhe

rezultatet e ktij studimi

jan t mirpritura nga

trupa vendim-marrse

N diskutimet tona

nj vend t veant

ka zn edhe situata

aktuale e biznesit

dhe ajo e t brit

biznes n Shqipri,

duke diskutuar pr

shqetsimet kryesore

tashm nga Ministria e Financave

dhe q aktualisht sht n fazn ekonsultimit me grupet e interesit.

Ndr t tjera, nj vmendjee veant n kt studim i shtkushtuar intervistave me grupetprfaqsuese t fokusuara, npr-mjet t cilave synohet t prfto-het nj panoram m e qart, meproblematik dhe perceptim tprekshm nga vet ajo shtres ecila ndikohet n mnyr t dre-jtprdrejt nga efektet e ktij ligji.

N nj intervist Panajot Soko,expert, antar i grupit t puns, kadhn nj ekspoze t gjetjeve tderitanishme q jan marr gjateprocesit t intervistave me grupet

e fokusuara n disa prej Bashkiveku kto intervista jan realizuar.

Nga intervistat q keni reali-

zuar, cila sht situata aktuale e

biznesit n vend dhe kush jan

shqetsimet kryesore t tyre?Ne si grup pune me ekspert

t fushave t ndryshme t pro-filit ekonomik, po realizojme prejdisa javsh intervista ne disa prejBashkive t vendit si Shkodr, Fier,Vlor etj., me grupe prfaqsuest biznesit lokal, ku nj fokus tveant gjat ktyre intervistavemarrin efektet e ligjit pr proce-durat tatimore, perceptimin eprgjithshm rreth tij nga aktortn terren si dhe efektet q proce-durat e prcaktuara n kt ligjtrasmetojn n ecurin e biznesit.

Natyrisht q n diskutimettona nj vend t veant ka znedhe situata aktuale e biznesit

dhe ajo e t brit biznes n Shq-

ipri, duke diskutuar pr shqetsi-met kryesore te tyre. Dhe situata eprgjithshme sht tejet negative.Perceptimi pr marrdhnien messhtetit dhe biznesit sht ai i kon-fliktit t prhershm. Madje pikr-isht shqetsimi q biznesi percep-ton si pasoje e ksaj marrdhnieje,n kt moment i mbivendosetdo shqetsimi tjetr qe biznesiti vijn prej halleve t prditshmet konkurencs (shpeshher t

ministrats tatimore , e cila n nj

mas t gjer sht konsideruanga biznesi lokal si arrogante dharmiqsore.

Situata ekonomike lokalgjithashtu paraqitet nga t intervistuarit si e paprecedent n nivelin e saj t ult.

T gjitha kto, duke i bashkangjitur dhe faktor t tjerspecifik si korrupsioni, konkurenca e pandershme dhe padrejtsitnga organet q duhet t bjn dre

pandershme), ecuris s ekono-

mis, marrdhnies s mosbesimitt plot me partnert financiar(si bankat) etj.. Mbi t gjitha ktoproblematika, biznesi sheh meshum shqetsim marrdhniene tij me organet fiskale si t qe-verisjes qndrore dhe asaj lokale.

Taksat e larta kan detyruar njpjes t mir t bizneseve n ktovende t ndrpresin aktivitetin etyre. Nj dor ndrprerjes s aktiv-itetit i kan dhn dhe sjelljet e ad-

N nj raport t fundit t Deut-che Bank pr Shqiprin

theksohen projeksionet pr rritjenekonomike, sipas t cils kt vitpritet q rritja t arrij 3.2 %, nt njjtn linj me parashikimin eBanks Botrore dhe m e ult seinstitucione t tjera si BERZH, BMIFitch q e parashikojn 3.3% Si-pas banks, rritja do t mbshtetetn zgjerimin e konsumit t brend-shm dhe investimeve si TAP dheHydropower Devoll. Rimkmbjaekonomike do t mbshtetet ngalehtsimet monetare, thekso-jn ekspertt e banks. Ata para-lajmrojn se, ndonse politikat

monetare do t prpiqen q tsjellin inflacionin n objektivin e3 %, ky objektiv mbetet u limituaredhe nga faktor t jashtm si r-nia e mimeve t nafts.

Banka thekson se perspekti-

Deutche Bank: Rritja ekonomike 3.2 % n 2016

Shqipris inevojiten reformapr rimkmbjeekonomike

vat e rritjes jan t kufizuara ngmangsit strukturore. Sipas raportit, korrupsioni i prhapur dhklima e varfr e biznesit ndikojnkt risk, gj q sht e theksuaedhe n raportin e fundit t DoingBusiness.

Raporti thekson se Qeveria


9/16


ekonomi E gjitha kjo prball indiferencs s qeverkmbngul q gjithka shkon m

si, kan krijuar nj atmosfer

gonie dhe diku diku dhe vdekjejeinike prsa i prket biznesit.

Kush sht perceptimi q ju

grup keni krijuar n lidhje me

arrdhnien q biznesi ka me

rocedurat korrektuese ligjore,

onkretisht me ligjin pr proce-

urat tatimore?Po listoj disa prej konsatimeve

ne si grup kemi evidentuar deri kt faz t intervistave.

E para, sht konstatuar nj

padije e prgjithshme n drejtim

t prcaktimeve q ky ligj bn.Biznesi n prgjithsi, duke

prjashtuar raste t veanta, nuksht i qart pr sanksionet dheprocedurat q ky ligj prcak-ton. Ka nj munges t theksuarqoft edhe t njohurive baz.Nga intervistat kemi vn re se nprgjithsi biznesi sht i prirurt marr pr t mirqn doreklamim q i serviret si i till ngainspektort tatimor, pa disku-tuar ligjshmrin e ktyre reklami-meve. Dhe kjo shpesh her shtprdorur si shkas pr abuzimenga ana e inspektorve tatimor,apo dhe instancave drejtuese ne

degt e tatimeve. Pr t qn mkonkret, ka pasur raste kur ngagrupe inspektorsh tatimor janvendosur sanksione pr anomaliq ligji nuk i sanksionon, si pr sh-embull nj rast n Shkodr ku njbiznes sht gjobitur, sepse kishteorn e kass fiskale dhjet minutambrapa, apo dhe raste t tjera tngjashme.

E dyta, sht konstatuar qndryshimet e shpeshta n kt ligjkan krijuar nj amulli t plot nlidhje me prcaktimet q ai bn.Nj pjes e mir e biznesit (krye-sisht i vogl) nuk kan informa-cion mbi masat e gjobave q sank-sionon ligji, duke marr dhe nkt rast t mirqn reklamimin einspektorit. Nj pjes e biznesit edin se gjobat jan ato t pas ndry-shimeve t Nntorit, ndrsa njsite shrbimit n n mas drmuese

vazhdojn t mbajn t afishuaralajmrimet q klienti mund t mospaguaj nse nuk i jepet kuponi

tatimor, pasi nuk jan prditsuarme faktin q masat e gjobave dheafishimet jan rrzuar nga GjykataKushtetuese.

E treta, kemi konstatuar faktinq reagimi q bizneset do t kishinn rast t nj shtrngimi eventualt sanksioneve t prcaktuara nkt ligj do t ishte ekstrem. Njpjes drmuese e t intervistu-arve deklaronin q n rast t njrritjeje t masave te gjobave, aposhtrngim t mtejshm t pro-cedurave do t mbyllnin biznesin.Madje n Vlor, prqindja e t in-tervistuarve do t ndrmerrninkt hap ishte 100%.

E katrta, ka nj perceptimt prgjithshm tek biznesi qrritja e gjobave bhet me ql-lim rritjen e korrupsionit. Pyetjessesi e gjykojn ata relacionin mesmass s gjobs dhe nivelit t kor-rupsionit, nj shumic drrmuesei sht prgjigjur q gjobat rritenme qllim rritjen e prfitimeve tpaligjshme nga prfaqsues t ad-ministrats shtetrore. Pra percep-timi i prgjithshm sht q inicia-tivat e qeveris pr rritjen e massndshkimore bhen vetm me ql-limin q korrupsioni t kushtojm shtrenjt, pasi sasia e rryshfetitq krkohet pr nj gjob t lart

sht logjikisht m e lart sesa kurgjoba sht m e ult. I njjti per-ceptim, reflektohet dhe pr taksat.

E pesta, nga intervistat shtkonstatuar q rritja e massndshkimore ka uar n rritjen eevazionit fiskal apo informalitetit.N nj pjes t mir t intervistaveq ne kemi realizuar sht shpre-hur fakti q nj pjes e mir e bi-zneseve q kan vuajtur pasojat emasave ndshkimore, nuk kankryer shlyerjen e detyrimit pr-kats n shtet, por kan zgjedhurt vazhdojn aktivitetin e tyre treg-tar n t zez duke krcyer total-isht jasht sistemit duke u shndr-

ruar nga subjekt taksapagues nesubjekt q nuk paguan asnj taks,natyrisht duke dhn rryshfet tekorganet shtetrore qe mbikqyrinzbatimin e ligjit n terren.

E gjashta, sht konstatuar qbizneset jan t dyzuar kur vjenpuna pr t evidentuar se cilishkakton m shum dm, ligji apoorganet ligjzbatuese. Nj pjes emir e tyre gjykojn q sht ligjiq l hapsira pr interpretime qshpesh kthehen n abuzive ngaana e inspektorve, ndrsa njpjes mendon q sht paprofe-sionalizmi i trups s adminis-trats dhe keq orientimet q vijnprej politik-brsve q shkakto-jne problemin m t madh sot.

Natyrisht ka edhe shtje t tjeram t pjesshme t cilat ne do ti zbu-lojm kur t bjm paraqitjen finalet dokumentit t studimit.

endrs s majt e kryeministritdi Rama ka iniciuar disa ndry-hime t vshtira strukturore, porgjedhjet parlamentare t planifi-uara pr n qershor 2017 mund minojn angazhimin e saj prforma.

Borxhi publik ka arritur n2% t PBB-s n 2014/15, por prhkak t prpjekjeve fiskale t qe-eris pr tu konsoliduar, raportiDeutche thekson se pritet q t

er nga viti 2016 e tutje.Raporti thekson semarrveshja

e FMN-n dhe marrja e statusit tendit kandidat pr integrimin nE-n mund ti siguroj Shqipris

nj spiranc pr reformat struk-rore q ka nevoj. Megjithat, mosmarrveshje pr kufirit

etar me Greqin mund t bllo-oj hapjen e negociatave prntarsim me BE-n, sipas tyre.

Teksa Rajoni shikohet me shum interes nga investitort e huavantazhet q mbart, si perspektiva evropiane, stabilitetroekonomik, vendndodhja gjeografike, taksa t favorshme, ekt ndryshme, kosto e lir e puns e kombinuar me nj popullstivisht t arsimuar, shtja q ngrihet pr zgjidhje nga politikbdhe ekspertt sht se cilat do t jen burimet e rritjes n rajon

Kshilli Shqiptar i Investimeve ne nj analiz t posame katuar nj hart rajonale me prioritetet e secilit vend pr invesTeksa Shqipria ka shpallur 6 sektor prioritar (Bujqsin, enn, TIK, logjistikn, minierat dhe Turizimin) pr thithjen e inveve t huaja, vendet e tjera t rajonit duket se kan oferta m tsidomos n drejtim t vlers q synojn n ekonomi.

Mali i zi ka shpallur vetm 4 sektor si prioritar pr invest

Bujqsin, energjin, shrbimet Financiare dhe Turizmin.Maqedonia ka t shpallur si prioritete pr investitort t cimbshtetur me incentiva sektort e bujqsis, industrin automn t ciln sht treguar mjaft e suksesshme n dy vitet fundittronikn, shrbimet e TIK dhe farmaceutikn.

Ndrsa Bosnja, ka t shpallur prioritet pr investimet esektort e Bujqsis, industrin e automative, sektorin e ndenergjin, shrbimet financiare, Teknologjin e informacionipunimin e metaleve, minierat, tekstilet dhe turizmin.

Serbia ka shpallur si prioritete gjithashtu, bujqsin, induautomative, shrbimet ndaj biznesit, elektronikn , TIK-un, ndmakinerish, prpunimin e metaleve, tekstilet dhe prpunimiqimor. Kosova ka t shpallur si prioritete bujqsin, industritomative, shrbimet ndaj biznesit, sektorin e ndrtimit, eneshrbimet e TIK-ut, minierat, prpunimin e gurve, tekstile, tudhe prpunimushqimor.

Vendet e rajonit, prfshir dhe Shqiprin, kan ndrmarrtika nxitse deri diku agresive, pr t qen sa m konkuru

thithjen e investimeve t huaja. Por jo pr t gjitha vendet kcentiva kan qen t mjaftueshme pr t thithur investime prtive n ekonomi.

Ndrkoh, n vendet e rajonit panorama e shprndarjes sekle t IHD-ve paraqitet m ndryshe. Ndrsa n Serbi, sektort krt iHD-ve jan sektori financiar dhe industria prpunuese si autive, elektrike, ushqimore dhe tekstile. N Maqedoni, vitet e iHD-t jan n sektorin e industris automotiven Bosnj dhcegovin, sektort me fluksin m t lart jan industria, banktelekomunikacioni n Mal t Zi, sektori mbizotrues sht tuPrsa i prket ecuris s eksportit t t mirave dhe shrbimevPBB-s Shqipria mbetet mbas Serbis, Maqedonis dhe Maldhe i krahasueshm me Bosnje-Hercegovinn.

analiza

Prioritetet pr investimet e huaharta e konkurrencs rajonale

studimi

Shqipria me cilsin e kombsis m t ult n raIndeksi i Cilsis s Kombsis, Quality of Nationality 20studiuar nga Henley and Partners, krahason vlern e kombt gjith botn, nga ku Shqipria gjendet n zonn m t ulsht indeksi pari i ktij lloji q arrin t vlersoj n mnyr obvlern e brendshme kombsis (shkalln e ekonomis, zhvnjerzor dhe paqen dhe stabilitetin) dhe vlern e jashtme (udhe lir dhe aftsin pr t banuar dhe pr t punuar jasht vende bjn nj kombsi m t mir se nj tjetr, pr sa i prket sligjor n t ciln pr t zhvilluar talentet tuaja dhe t biznesin.

Nn lupn ekzaminuese t 161 vendeve botrore, Shqz vendin e 80-t, me nj piksim prej 32 piksh nga 100 tShqipria duket se ka humbur pozicion krahasuar me nj par, n t cilin ajo renditej me dy vende m lart, sa i prkeave t brendshme. Sa i prket atyre t jashtme, ka prpar2015 pr lirin e tudhtuar it, ndrsa prkeqsim shfaq ptsin pr t punuar dhe banuar jasht. Krahasuar me ra

Serbia ka shfaqur cilsin m t lart n Ballkan, i vetmi shgjendet n zonn jeshile, i renditur n 64-tin vend. M pasMali i Zi me 65, Maqedonia e 66 dhe Bosnja e HercegovinGjermania, Danimarka dhe Finlanda kryesojn listn e cs kombsis m t mir, ndrsa t fundit n list duket sAfri ka Qe ndrore, Afganista ni dhe Kongo.


10/16


ultur

Miki Manojlovi:Nuk jan serbt dhehqiptart q urrehen,

or politika e shtetevederi n realizmin e shfaqjes shek-spiriane, q sintetizon nj mnyrt jashtzakonshme se si politikae bn dashurin t pamundur,qoft dhe at, thjesht, njerzore.Manojlovi , n daljen e djeshmepara mediave n Tiran, pohon:me shfaqjen Romeo dhe Zhulje-ta, patm disa njerz t talentuar,nuk ka qen asnjher teatri nkt nivel!

Plotsimi i Hervin ulit, drej-torit t Teatrit Kombtar, mbanteklishet e nj politike miqsore

duke thn se: kjo shfaqje tregon simund t bashkpunojn dy popujprmes nj historie dashurie, kjosht shfaqje pr paqe dhe dashurin Ballkan!!!

sht vlersuar si nj mundsie rrall ardhja e aktorit UliksFehmiu, djali i aktorit t famshmBekim Fehmiu, ndar nga jetapak vite m par, tragjikisht, mevetvrasje.

Me kt pesh, Fehmiu i ri, i cili

sht pjes e shfaqjes Romeo dheZhuljeta, n rolin e Lorencos, fra-tarit, kishte prgatitur n shqip njfjal t shkurtr, duke menduar seka realizuar nj ndrr t ln nmes nga i ati, interpretimin shqipn skenn shqiptare.

Uliksi, q nuk nguron ta shpre-h se nuk ndihet i plot pr shkakse nuk flet mir shqip, prezent prher t par n Shqipri, ka thn:sht knaqsi e madhe t jem nTiran e Shqipri, pr her t par

n jetn time. Jam shum i lumtur,i knaqur q erdha me shfaqjenRomeo dhe Zhuljeta, tema es cils fatkeqsisht do t jet eprhershme: urrejtja sht teme prhershme, ndrmjet popujve,shteteve, familjeve, por ky shttregim edhe pr dashurin, e cilasht m e forta dhe e prjetshme.Artistt jan shpesh ata q t parti ndrtojn urat e rrnuara ndr-mjet popujve. Shpresoj q publikudo ta plqej shfaqjen dhe do takuptoj n mnyr t drejt. Puna

n kt shfaqje ka qen fantastikedhe emocionuese prandaj do tket vend t veant n kujtesntime. Shpresoj q edhe publiku dot ndihet n mnyr t njjt.

Dramaturgu Jeton Nezirajsht nj nga autort m t an-gazhuar qoft pr kulturn shq-iptare, ashtu edhe pr imazhinpolitik t vendit t tij, Kosovs. Nkt prpjekje, projekti me serbt,

pr Nezirajn sht nj prvoj ngam interesantet pr shkak t real-izmit t tij nga nj artist i jashtza-konshm, si sht regjisori serb,Manojlovi , duke folur pr njproces t vshtir dhe me shumsfida. Duke mos e par kt si rast

unik, Neziraj ka treguar prpjekjete vazhdueshme q jan br mhert pr komunikimin kulturorserbo-shqiptar, duke e vlersuarkt her simbolike, prezencn eaktorit Uliks Fehmiu.

egjisori i njohur serb, MikiManojlovi, mbrm dhesonte sht n Tiran bash-

nj trup teatrore shqip-rbe, me shfaqjen Romeouljeta. Shfaqja sht vngrad s pari, shqip dhe ser-

n Zagreb, Sarajev dhe sn Prishtin.

vit m par, Manojlovi

zuar ftesn pr t qen nri n festivalin e Butrintit,t njerzve t teatrit, Qen-sdhetare e Teatrove. Ndr- dy dit, vjen n Tiran i

tetur politikisht nga Minis-ulturs.ra sqarohet se ka qenkushtueshme, me nj ekip

sh, t cilin e ka mbshteturFondacioni Sorros dhe npunim me Qendrn Multi-

e njohur prej dramaturgutsova, Jeton Neziraj.fundmi, ka nj tendencre t njerzve t artit pr

n nj alternativ paqejekan, sidomos mes serbvetarve, dhe pse shkojn n

me politikn, dshirn pr

uar pa uar gjrat n vend.jisori Manojlovi i ka qua-tort e tij t guximshm,p fisniksh me artist nga

dhe Serbia, me t ciltnuar pr dy vjet e gjysm

Prezenca dhe deklarata n shqip e aktorit Uliks Fehmiu, djalit taktorit t madh, t ndar nga jeta pak koh m par, Bekim Fehmiu

Konteksti politik i ksaj vepreka sjell nj rast pr t pozicionuarkontributet kulturore t t dyjavendeve si ura t vetme komuni-kimi. Por n nj realitet historik,ashtu si propozon edhe shfaqjaRomeo dhe Zhuljeta, pr dra-maturgun Neziraj prvoja shtunike, jo n aspektin politik, edhepse del jasht vullnetit t tyre. Nesbjm politik, por teatr, por nkontekstin kur realizohet ky bash-kpunim, merr konotacione poli-tike. Qllimi yn sht t realizo-

jm nj shfaqje pr t komunikuarn rajon, Serbi e Kosov. sht fakt

q, n kto rrethana, kur jan edhbashkpunime t natyrshme, marrin konotacione politike, kjo e ndihmon politikn, por jo n mnyrsi propagand. Kjo iu shrbenjerzve t zakonshm dhe elitavpolitike. Deshn apo sdeshn, nkemi br hapin e par, para politiks, pasi bashkpunimi yn krrjedhur kaq natyrshm. Do dojt merrej si shembull prej politiks, ka thn Neziraj.

N kt raport t politiks mTeatrin, sidomos pr historin shq

iptare, regjisori serb, Manojlovi knj mendim politik, se n kt ras

eximi politik i veprs s

pirit Romeo dhe Zhuljeta,

ga regjisori serb, Mikinojlovi, nj bashkpunim

o-shqiptar, me propozimin

munikimit kulturor, si ur e

me pajtimi mes dy vendeve

ga Violeta Murati

sht ironike q im at numundi t luante n shqipdhe pse dinte t fliste shqip. Njnga gjrat q m mungon n jetsht se nuk flas shqip, ashtu sido t kisha dashur. Fakti q nue flas shum mir shqipen, mbn t mos ndihem i plot. Poisha i bekuar t kem fatin t luan gjuhn shqipe n sken, nTeatrin Kombtar t Beogradi

q vrtet nuk ka ndodhur kurrt flitet shqip aty. Dhe n TeatriKombtar t Kosovs, dhe sontn Teatrin Kombtar t ShqiprisJam mirnjohs pr mundsindhe shpresoj se nuk do tju dsh

deklarata

Uliks Fehmiu:Gjithka kamdashur ka qen ta

bj tim at krenar!


11/16


Kshtu pyetja e kufijve dhe e njohjes s shsht nj pyetje e vjetr, sht prapa

Vendosur mbi nj vepr historike t Shekspirit meo dhe Zhuljeta, regjisori serb Miki Manonuk ka shmangur dot nj situat politike n Ti

Manojlovi, nj nga regjisort m t njohur n Serbi, inttual, me angazhim dhe kontribute pr komunikimin kulsht prgjigjur n Tiran pr njohjen e Kosovs si shtetvarur. Nj reagim t menjhershm, pothuaj n mbshka dhn edhe aktori, djali i Bekim Fehmiut, Uliksi, mboratori sa politike aq dhe njerzore, t raportit t t ati

tri vendet, dje dhe sot, pothuaj reminishenc e simbolarsyeve t zhgnjimit dhe ikjes nga kjo jet me forc t jvullnetshme t aktorit.

Si intelektual i angazhuar, regjisor me kontribute

turore, q njiheni mir me serbt dhe shqiptart, hist

e Ballkanit, mund t na thoni: A e njihni ju persona

Kosovn si shtet i pavarur?

Miki Manojlovi: Un nuk kam asnj problemKosovn. Por kush sht problem? Un personalisht nukproblem me Kosovn, por politika sht n nj nivel mcilin nuk influencoj dot pr t njohur Kosovn. Jetojmnj bot q sht vazhdimisht n ndryshim. Kjo sht nmjaft komplekse, si nj rreth. Pyetja sht kush sht fi

dhe kush sht fdhe pse? Ky sht ion i vrtet. Unrritur nj familje

kan dashur shshqiptart. Kjo edhe arsyeja pse ukam br kt proj

Uliks Fehmiu: kam kundr pyetjmu prgjigjur: Pse bn kt pyetjepr ju babai im srndsishm? Dh

pyetje tjetr: Ku mund tjua marr mendja se babai imt kishte jetuar sot, nse do t ishte gjall? A mendoni ndonj vend n rajon ku ai do t ishte ndjer i lumtur? soni se, ai do t ishte ndjer i lumtur n ndonj pjes tJugosllavis, apo ktu? Apo n Kosov? Apo n Serbi? ApKroaci? Apo diku n ndonj planet? Un do tju prgjigjemDhe kjo ska t bj me dashurin apo me grupet e ndryetnike. Ai ka qen mysafir n Shqipri, n vitin 1972. Ai iftuar i ish-Jugosllavis, si nj aktor shqiptar, si nj aktor sllav, si nj aktor botror.

Cila shoqri ka qen m e afrt pr t? Shqipria e1972? Apo Jugosllavia e vitit 1972? Un mendoj se t ge din prgjigjen: n Jugosllavi t vitit 1972, si vend preferuar. A besoni se ai ka dashur m tepr serbt, kroboshnjakt m shum se njerzit e tij? Jo. Ai ka dashur njit e tij. Ai ka qen krenar po aq sa dokush tjetr q ka krenar t jet shqiptar. Por, Jugosllavia n at koh, ka m njerzore m e hapur, nj vend m normal se ka Shqipria n at koh. Sot, ai do t kishte pasur nj dilemvshtir se ku t shkonte, prandaj ai iku dy her; kur Julavia pushoi s ekzistuari, dhe pas 20 vitesh e vrau vetartist. Dhe kur pr her t fundit, kur pa n t vrtet se

nuk po ndryshonte, dhe kjo ishte n vitin 2010, kur Koat koh ishte e pavarur. Kshtu pyetja e kufijve dhe e njs shteteve sht nj pyetje e vjetr, sht prapa nesh. Pm e rndsishme sht nse mund t krijohen shoqjan njerzore, apo nse kan far t han fmijt tadhe pastaj mund t flasim pr gjra t tjera.

Ja si prgjigjet djali i

Bekim Fehmiut prpavarsin e Kosov

Pas premiers n Beograd,

udhtimi i shfaqjes drejt

Zagrebit, Sarajevs,

Bosnjs, Prishtins dhe s

ndmi, konsideruar si rrjedhje

e natyrshme, me dy mbrmje

n Tiran

qen ta bj tim at krenar. Ka dikaq dua t them; prse ishte kaq irespektuar prtej faktit q ka qen

roj, dhe at (Bekim Fehmiun)uk do ta bj t ndihet i turpruar

me mua. Gjithka kam dashur ka

artist i madh; pse njerzit me per-sonalitet si ai, jan kaq t rrall sot,pr shkak t asaj q ne, qndrojme u dalim prpara gjrave q beso-jm, kur dokush tjetr beson tkundrtn, do duhej t ishte kaqe thjesht; ti bn at q beson, pseduhet t kishte prjashtime. Pran-daj besoj se ky grup e meriton v-mendjen, pasi nuk ka asnj interestjetr t bjm at q besojm,

at ka thash n shqipen time ttmerrshme, ne po ndrtojm uradhe kjo sht ka njerzit e mirbjn, dhe kjo sht ka njerzite guximshm bjn, kur n anntjetr t gjith shkatrrojn ura.

vet Evropa ka shum tensionepolitike, si kudo, me justifikimin seato jan t prjetshmenj arsyepse toka sht e mbushur me gjak,dhe q po mbushet! Reflektimi imenjhershm e kthen vmendjene Manojlovite rasti i Romeo dheZhuljets, mbi dy gjuh q janlarg njra-tjetrs, q mbajn kon-tekstet e komunikimit ndrmjet dynjerzve, dy grupeve q n rastin edashuris kuptohen mes tyre, porq ndodh edhe e kundrta. Idejae qart e Manojloviit lidhet me

socializimin njerzor, konkretishtserbo-shqiptar, prmes miksimit

t gjuhve, argtimit me njri-tjetrin, qoft dhe vetm duke upar. Me simbolikn e person-azheve q i lidh dashuria, por jant ndar nga politika; Zhuljetaserbe dhe Romeo shqiptar, ata qduhen n t dyja gjuht. Ne kemidy njerz q duan njri-tjetrin dhedy grupe q urrejn njra-tjetrn,pafund, prgjithmon. Gj q prmua nuk sht e pranueshme.Ndrsa pyetja m e rndsishmee Shekspirit, q prmendet, sht:Kush jam un? Nuk jan serbt

dhe shqiptart q urrehen, shtpolitika e shteteve.


12/16


hndet

hapsh dritaret n mngjes pr trosur dhomn sht e gabuar. Ja prse!

her dalim n qytet, ndje-m mungesn e theksuar t

rit, ose thithim nj ajr tsi rezultat i trafikut, ngro-

lobale apo mungess sor ccfar duhet t bjm ne

tar pr t reduktuar smo-e ruajtur shndetin ton: Jashilla q mund t vlejn prcilin.

i shpesh foktfutemi n shtpi gjja e

vm re sht se floktbajn er jo t mir. Pr ktuhet q ti lajm shpesh pr

uar kshtu smogun e ngjiturdhe aromat e pakndshme.

Mos i hapni dritaret

t n mngjes

fakt kjo duket si e udit-pasi sht gjja e par q bjm pasi zgjohemi ngaHapim dritaret pr t ajro-omn. Por n fakt kjo nuknj zgjidhje e menur pasitoni n nj zon shum t, apo buz rrugs, ather

ini smogun q t futet nM e mira sht q shtpi-rosni n mbrmje von.makin

dorni kondicionerin

e jeni nga ata q nuk bnimakin, ather bni mir

dorni kondicionerin, pr tajrin e ndotur. Kjo krkon

um konsumim t karbu-por edhe ndotje t ambi-shtu q m mir prdorni

ortin publik.praktikoni joga n qytet.

e jetoni n nj qytet t ndo-k do t ishte e udhs t bni

ambient t hapur. M mire mir n shtrat duke lexu-br.i fytyrn.

tu si pr flokt, e njjta gjdhe pr fytyrn. Lajeni at,her sa o futeni n sht i.

ceta q icon kockat,njt dhe nyjet

Sipas shum ekspertve shndetsor,mnyra e gabuar e t qndruarit sht ndrshkaktart kryesor pr dhimbjet n shpin, nyejdhe kmb. Prandaj, sht shum e domos-

doshme t korrigjohet kjo dukuri, me qllimq t parandalohen komplikimet e mtejshme.Mirpo, fatmirsisht mjeksia alternative apotradicionale mundson q prmes prbrsvenatyral ti forconi eshtrat, gjunjt, nyejt, si dheta eliminoni dhimbjen nga kto pjes t trupit.

Paraprakisht vlen t ceket se kjo recet kaorigjin nga Greqia e lasht dhe ka efekte tmahnitshme pozitive.

Prbrsit: Nj kilogram mjalt

Dhjet lug gjelle fara liri 50 gram fara t kungujve Pes lug gjelle susam dheu Tri lug gjelle rrush t that

50 gram fara luledielli 50 gram kokrra gruriT gjith prbrsit e lartcekur i futn

n nj tas t madh, i przieni mir dhproduktin e vendosni n nj got xhami.

Duhet t prdorni nj lug gjelle nga kila para mngjesit dhe dreks. Konsumimi i ktij ilai natyral e prmirson metabolizmin, i forcon eshtrat dhe muskue zemrs, si dhe e rikthen dhe prmirsoelasticitetin e ligamenteve.

Mos ndaloni me biciklet

n semafor pas makinave

Ata q prdorin bicikletn njihen si dashamirs t mjedisit, poduhet t bjn kujdes kur ndodhen semafor. Ndalesa pas makinavi ekspozon ata m shum ndasmogut.

Mos i nxirrni fmijt shtitj

n orarin e pikut t ndotjes

T dalsh shtitje n oraret kutrafiku n qytet sht shum i rnduar, do t thot t thithsh ajr tndotur. E mira sht q t shtisnlarg ambienteve publike dhe norare kur lvizja e automjeteve krn.

Mos qndroni

me makin ndezur

Nse jeni duke pritur dik, apkeni ndaluar pr t bler dikamos e mbani automjetin t ndezur. Kjo do t sillte m shumsmog dhe ndotje.

mundsit Limon me vaj ulliri

Si t menaxhojm energjit n pun? Ja pr far shrben ky ila i fuqishm natyral

Me ardhjen e stins s vers dheme kombinimin e ditve tgjata n pun me vapn, shum pu-nonjs ndiejn lodhje m t madhen pun.

Pr t reduktuar lodhjen e teprt,ekspertt japin tre kshilla pr triprtrir energjit tuaja:

1. Bni pushime t shkurtraDo tju bnte shum mir t

shkputeni nga tavolina juaj e pu-ns t paktn do 60 ose 90 minutapr t br nj shtitje t shkurtr, t

merrni dika pr t pir apo thjeshtt shtriqni trupin, n mnyr q tkrijoni nj komoditet dhe rehati prveten tuaj n pun.

2. Shmangni ndrprerjetKryeni punt tuaja q krkojn

prqendrim, qndroni larg telefonitdhe e-mailit. Kryerja e disa funk-

sioneve njkohsisht nuk ju bnproduktiv.

3. Bni at q doniGjeni mnyra pr t br m

shum gjra q ju plqejn dhe mpak ato q ju bezdisin.

Nj prbrje shum e thjesht me vaj ulliri dhe li-mon rezulton t jet shum efektive n trajtimine disa kushteve shndetsore. Nse doni nj mli tshndetshme ju duhet ta konsumoni kt kur naty-rale do mngjes esll pr 30 dit. Mlia sht nj nga

organet m t rnd-sishme t trupit. Ajoriprtrit gjakun, for-con sistemin imunitar,stimulon tretjen e ush-qimit etj.

Pini nj lug aji tprbrjes do mngjesesll, 1 or para ushq-imit. Pas 30 ditve ju dot vreni ndryshime t

dukshme n trup, lkura do t jet m e shndrithsme,qarqet e errta nn sy do t zhduken dhe organizmi dot funksionoj m mir. T dy kta prbrs kan pr-brs t afundm t dobishm


13/16


letrsi

Politika dhe intelekti

Nj periudh decizive ndryshimi dhe transformimi n t ciln jeta e jon kolektivehapat e para pr formimin e ndrgjegjes s bashkt t Shqiptarisms nacio

Vndi i yn si ka

ato idera n t eilat

mishrohen, n

mnyr simbolike,

elementet e nj

jete intelektuale

q influenconshoqrisht

Ska njeri, me pak tru n kok,q t mundij t mohoj, naduket, se kalojm nj peri-

udh me nj rndsi t madhe dhebile t jashtzakonshme t jetsson kombtare. Nj periudhdecizive ndryshimi dhe trans-formimi n t ciln jeta e jonkolektive hedh hapat e para prformimin e ndrgjegjes s bashktt Shqiptarisms nacionaliste. Njperiudhe e till ka nevoj pr drit;

bile pr shum drit.Gjendja e prparshme ka qennj gjendje e errt. Nuk ishte evetkuptuarshme. Kishte nevojpr analyz dhe pr ndriim qt kuptohet. Rreth e rrotull Push-tetit u krijuan gardhe t pa-kuptu-arshme dhe nga ky shkak gjendjae prparshme kishte humbur pothuaj do kontakt me Mendimine Prgithshm. Nj cip mysteriishte hapur n do pik t hori-zontit shqiptar. Brnda n disalagshtira t rnda ushqeheshkrimbi i zemrimit dhe i dsh-primit. Mendimi i Prgjithshmkishte et pr drit. Nuk i drejtohet

ndjenjs po logjiks. Mendimi iPrgjithshm orientohet pr nkritere logjike - pr n t drejtndhe pr n t dukurn...

* **Duke analyzuar pak vjet m

par n shtyllat e nj Reviste njnga veprat kritike m me rndsit shkrimtarit tyrk t njohur AgaOglu Ahmet, shkruanim: ...Shtetdhe Qeveri, qytetrimi europiankto gjra i ka t ndara. Atje Qe-veri nuk do t thot Shtet. Shtetsht emri i dyt i Popullit. Shtetdo t thot Komb-Nasion. Kurkto t dyja kuptime trazohen,

kur Shteti duket nn formn eQeveris dhe Qeveria e poshtronkuptimin e Shtetit, ahere lind, siprfundim natyral i ksaj anarhijeshoqrore dhe mendore Absolut-isma (Neo-Shqiptarisma, 1930. TreQytetrime, f. 47)

Pr neve nj nga shkaqet m tthella t krizs s periudhs s pr-parshme, ishte edhe mos-shquar-ja e ktyre dy njohjeve sociologjike.Organisma e jon politike mbajtipo thua vazhdimisht karakterin evet gjenetik, pa q t mundij t sh-villohet e t perfeksionohet, dukembaruar pak e nga pak qndrn embshtetjes s saj n sheshe m

shoqrore, dhe pa q t krkoj tmarij jet t re e drit t re drejt-pr-drejt nga burimet e fjeshtat ndrgjegjes kombtare, q shtduke u formuar me koh. Kshtupas lindjes sOrganisms son

don edhe m i forti i Monarkvet(Herbert Spencer, Principles ofSociology, f. 264)

Nj nga msuesit m t fortt sociologjis gjermane t sotmeshkruan: Marrdhnja midis Poli-tiks dhe intelektit nuk varet ngaforma e Regjimit; kjo marrdhnjemund teksistoj ose t mos eksis-toj nn do Regjim (Alfred We-ber, Geist und Politik, f. 337).

Duke u mbshtetur mbi kto

parime fare t drejta, krizn tragjikeq po shkon marrdhnja midisPolitiks dhe Intelektit ndr neve,ne ia ngarkojm ktij shkaku krye-sor: Vndi i yn nuk ka asnj klast formuar e t eaktuar intelektual-sh, klas q t prbj burim men-dimi shoqnor t math jetik. Vndii yn si ka ato idera n t eilatmishrohen, n mnyr simbolike,elementet e nj jete intelektuale q

politike t qndruar, Pushteti, nvnd q t ndret n t gjitha sh-tretet e jets popullore, tafrohetm shum, mbeti i rrethuar ngangushtsija nisse e origjins gje-netike, i krijoi vethes nj gjndjet koklavitur, nj udh t verbrtragjike, dhe dita-dits e kufizoim tepr do gj t gjall, t drejt-pr-drejt, t sinqert, t vrtet.Oportuniteti e shprnguli nevojne brndshme. Nn t tilla kondita

nuk ishte e mundur q Shteti dhePushteti ti afrohet idealit Shtetrort math, domethn t refuzojformimin e tij logjik..

* * *Ktu e shum vjet m par nj

nga sociologt m t vjetr, q eprdori n mnyr t veant kup-timin e Mendimit t Prgjithsh-m, shkruante: Vetm me ann eMendimit t Prgjithshm sun-

influencon shoqrisht.Pra pr neve problemi va

t mbaj formn q i dhamnj artikull ton t vjetr, shtat vjet prpara:

Nevoj pr t krijuar nintelektuale! (Demokratia,jetor, 1928).

Pa jet intelektuale smundur t punohet as nonshoqrore; dhe pa idera, asjet kolektive, as nonj p

reformonjse, as nonj Shtei konditon faktet. Idet falt falsifikuara, na kan shpfaliment. Idet e drejta dondihmojn t rindrtojmt rindrtojm fort. Tr pmi sht nj problem qndrproblem i organizimit t fuqtelektuale t vendit me nj dt eaktuar dhe me nj ndrimjaftuar!

Nj nga publicistt m polemik t viteve 30, Faik Konica, n nj vzhgim socio-kulturor t shqipt

Zakoni i skllavrisS

kllavria, si do psim tjatr, pasi rndon cakoh n kurriz, bhet m n funt nj zakon iplqyer dhe ata q e mbajn mi xverk e duro-

jn me gzim. Vean atyreve q lindin skllav, u shtskllavria si nj natyr e dyt; dhe ata jo vetm smarinvesh do me thn liri, po ndiejn nj far urrejtjepr mprojtsit e liris dhe ushqejn respektin m tthell pr tirant eksperte t shkopit dhe t zinxhirit.

Kto q thomi sjan theori t thata. Kemi faktehistorike q i provojn. Dini t gjith se q m 1861 egjer m 1865, u b nAmerik nj luft civile e madhen mes t Shteteve t Veriut e t Shteteve t Jugs.Veriu, me Lincolnin si President, i qojti gjith skllevtt lir. Juga nuk plqeu kt veprim. Juga deshi ta

mbaj skllavrin si nj institut legale, dhe u-ndanga Veriu duke u-prokllamuar nj republik m veteme Jefferson Davis-in si President. Fundin e di donjeri: Juga u-munt, Amerika u bashkua prsri, dheskllavria u-duk pr gjithnj. Lincoln-i u-vra nmbarim t lufts. Davis-i rojti gjer m 1889, si njeriprevat, dhe bukuria sht se ngjau kur vdiq ky njeriq kish derdhur aq gjak pr t mprojtur skllavrin:ngjau kjo gj e uditshme, q dymij ish-skllev vazh-duan duke qar qivurin e Davis-it! Shikoni forcn ezakonit: skllavi i liruar kish zmrn dhe dashurint lidhur me armikun e lirimit.

Kur qnka ashtu natyra e njeriut, a sht udi qnj shumic Shqiptarsh t ken n shpirt t tyreadhurimin e zgjedhs? Bij, nipr, strnipr skllevsh,skllev vet, fjala liri nuk sht pr ta ve se nj gjmisterioze dhe e rezikshme, e cila duhet ose lftu-

ar ose pritur me t ftoht. udia sht se kemi dhenAmerik nj shumic nga kta skllev qesharak dhet poshtr. T lir nga kraht, truri i tyre sht i lid-hur me zinxhir. Dhe sht bukuri t vazhdoj njeriusielljet e ksaj kopeje. Posa u tepron pak koh ngapuna, ata nuk dalin t marrin ern e paqme q t

qerojn mlit e tyre nga mikrobi i oftiks, - posi gjrprinj nga konak n konak dhe nga dn dyqan dyke br propagand kundr Fushatsht ajo parti liberale? thon skllevt.

Ne kemi nj guvern, dhe duhet ta mproAto q bn guverna jan t mira. Populli n Shqsht i knaqur. Mos dgjoni pifjet, se parat dven humbur.

Dhe fjalt e tyre gjejn prkrahje nga nj tuerrt spiunsh dhe larosh, - pseudo-tregtar gjtegr q jan n t dhn faliment e siper, batatardhur n mes t Shqiptarve sdihet nga kume porosi, varangjelist t paqytetruar merizin den-baba-den t zbutur nga shkopi, kum

hinj, dembel, etj. Kjo turm, e palar n gjithtimet e fjals, ka disa qllime t fshehta, - dhqllim sheshit, q sht: t mos bhet ShqiprShtet modern i shtn n themele t shndosht mbetet nj vnt i turbull dhe i dobt, i leht pprmbysur kur lakmia e fqive t gjej rastin.

Vetm t larkmt duhet t din nj gj: skq prmntm, spiun t mbetur nga regjimshkuara t Shqipris, skan t bjn fare meTREN. Vrtet lehin, lpijn, futin hundn n drik, - po as nj n dhjet ssht antar i Fedeq kam nderin t kryesoj. Dhe n qofshin shtat gjithsej, jan asish q hyjn t pavn re nga dere gjejn t hapur, po dalin me eleganc nga penria kur zbulohen prej kujdestarve t shtpis.

Puna sht sheshit. VATRA ka lftuar dhton pr nj Shqipri moderne, serioze dhe t

ruar. Partia liberale q u-organizua n Shqiptmundohet t fitoj shumicn n zgjedhjet, vr n veprim idealet e VATRES. Ju plqen ky dim? Prkraheni m sa ju mundet Partin Libduke mos u vn veshin larove, t cilt pa fjalbjn zanatin e tyre. Faik Ko

Branko Merxhani


14/16


port

bardhet skema, ja sio t luajn kuqezinjtdaj Zvicrs

um teste, me lojtar dhereshtime t ndryshme nush, megjithat n fund Gi-e Biasi i kthehet skems q

oi Shqipris pjesmarrjen

mpionatin Europian. N de-n prball Zvicrs, t shtu-Lens, trajneri kuqezi pritet

htoj skuadrn me skemnme nj mesfush solide, qejoj pak hapsira kundr-ve. Prpara portierit Etrita, n qendr t mbrojtjesen dyshja e prbr nga

Cana dhe Mrgim Mavraj,Hysaj do t jet n krahun e, ndrsa Ansi Agolli majtas.sfush, Burim Kukeli shtsht gati pr t luajtur pr-

mbrojtjes, n rolin e organi-t par, pr t shprndar

dhe t diktoj ritmin e lo-

rpara tij jan Amir Abrashiulant Xhaka, dy motort ehs, q do t mbajn edhe

n m t madhe gjat sfidscrn, jo vetm n fazn di-, por edhe n daljet e shpe-ise Roshi nga e djathta dheLenjani nga e majta do tetyrn e zakonshme q tundrsulmet e Shqipris,shtetje t Armando Sadi-

duket se e ka fituar balo-n sulm me Cikalleshin

alaj-n. Kjo sht taktika er nga De Biasi n strvitje,qezinjt q pritet t luajsi n miqsoren e fundit

Ukrains, me ndryshiminendr t mesfushs kthehetndrsa Ergys Kae kthehet

. Stafi teknik i Kombtaresprqendruar gjithashtu

e goditjet standarde, si nsulmuese, ashtu edhe n

mbrojtse, pr t marr ma-skuadra t mos kapet m

asi, ashtu si ka ndodhur noret e fundit. Prve grintsts s fort sportive n fush,

ndrimi dhe zbatimi me fa-m i detyrave taktike mund

elsi i suksesit t shtunn Zvicrs. Nga kualifikimi

k n Kampionatin Euro-

e prfaqsimi i kombit nndrkombtare, objektivat

nimentin n Franc dhe ra-special me trajnerin Giannisi. Askush m mir se Lorikkapiteni dhe lojtari simbol

nuk mund t tregonte pr faqenzyrtare t UEFA-s fenomeninShqipri n Euro 2016. Mbrojtsikuqezi konfirmoi se pjesmarrja

n nj turne madhor ka qen nj

ndrr, jo vetm pr sportistt, porpr t gjith popullin, madje edhepr ata q nuk e ndjekin futbollin,pasi Kombtarja i prfaqson t

gjith.

konfirmimi

konfirmimi

Europiani n Franc sht nj mesazh pr kontinentin, por edh

pr botn nj mesazh se shqiptart mund t bjn gjra t mirame Cann q e cilsoi arritjen madhshtore. Sipas Lorikut, objektivat kryesor jan prfaqsimi i kombit dhe q bashkatdhetart tndihen t lumtur. Kualifikimi sht nj ndrr q u realizua, pas vitevsakrific, rraskapitje, disfatash, fitoresh, uljesh e ngritjesh, por ku nfund Kombtarja nuk u dorzua. Duke folur pr ndikimin e trajnerin suksesin e Shqipris, kapiteni evidentoi se De Biasi sht nj person i shklqyer, i cili e kuptoi prej fillimit detyrn q kishte dhe q kaln gjurm n historin e futbollit shqiptar. Fanella e Kombtares dhshiriti i kapitenit i kan dhuruar Lorik Can nj ndjesi t vshtir ptu prshkruar. Ato jan arsye pr tu ndjer krenar, por n t njjtkoh i japin 32-vjearit edhe prgjegjsi. Cana vlersoi se nuk do tjet aspak e leht t luash kundr Francs organizatore, q sht njprej skuadrave

FRD 10 Qershor.pdf

Documents

Transcript of FRD 10 Qershor.pdf