Fikhu i Agjerimit

7/30/2019 Fikhu i Agjerimit

1/44

1


2/44


3/44

3

Autori:

Dr. Musli VRBANI

BESIMI N ZOTIN

Radhitja kompjetirike,kopertina dhe dizajni grafikMumin Shehu

ShtypiFOCUS

OSLO

2009

T drejtn e ribotimit e rezervon botuesi


4/44

4

E DUA MUSLIMANIN Q T JET:

1. Atdhetar 19. Ndihmtar i t varfrve

2. Besimtar i sinqert 20. Njerzordhe Humanitar3. Cilsor 21. Objektiv4. lirimtar 22. Pa thyeshm si shkmb5. i Dashur pr t gjith 23. Qndres si Feniksi6. i Dhimbshm pr do kend 24. Revolucionar7. Edukues i shoqris 25. Rregullues i marrdhnieve

shoqrore

8. i mbl n biseda 26. Simbol dhe sypatrembur9. Falenderues i Allahut 27. Shembulltyr pr t tjert10. i Gzuar dhe i lumtur 28. Tejpams i problemeve11. Gjenerator i t mirave 29. iThjesht dhe modest12. Hero n beteja 30. Udhrrfyes pr n

rrugn e drejt13. Ideator i zgjedhjes s

problemeve

31. Vullnetmir i shoqris

14. Jetik i veprave t mira 32. Xixllonj i shpresave15. Kreator 33. Xhevahir16. i Lumtur 34. Yll17.18.

Llogaritar i veprave t tijMenjanues i t kqijave

35.36.

Zemrbut dheZhduks i t keqes dhezhvillues i t mirs

Dr. Musli VRBANI


5/44

5

Lutju Zotit dhe thuaj: O Zoti im

shtoma diturinKuran

O Zoti im m pajis me dituri t dobishme,m jep furnizim t begatshm,

mi prano veprat e mia.

Hadith


6/44


7/44

7

- M trego mbi shenjat e tij.Muhamedi a.s. iu prgjigj:- Kur robresha ti lind vetes zonjush- kur t shihen barinjt kmbzbathur, t zhveshur e t mjer

se si garojn n ndrtimin e godinave t mdha. Pastaj shkoikurse un mbeta i habitur, e Muhamedi a.s. tha:O Umer a e njohe at q m pyeti.

- Allahu dhe i Drguari i Tij e din m s miri iu prgjigja.Muhamedi a.s. tha: Vrt ky ishte Xhibrili, erdhi tuamsoj fen tuaj.

( MUSLIMI )


8/44

8

KAPITULLI I PAR


9/44


10/44


11/44

11

HNA E RE DHE RAMAZANI

Kemi dy lloje t Kalendarve:1. Kalendari diellor dhe2.

Kalendari hnor.

Kalendari diellor bazohet n rrotullimin e toks rreth diellit.Kalendari hnor bazohet n rrotullimin e hns rreth toks dhe sbashku me tokn rreth diellit.

Nj rrotullim i hns rreth toks quhet muaj. Ndrsa 12rrotullime t hns rreth toks plotsohet nj rrotullim i hnsrreth diellit.

N kalendarin hnor ndonjher muaji i ka 29 dit,ndonjher 30 dit. Pr kt arsye nevojitet me pritur pr me shiquhnn e re, me vrtetu se muaji shaban; a i ka plotsuar 29 dit apo30 dit.Muhamedi a.s. n hadith thot:

Filloni me agjru me t shikuarit e hns s re, dhendrpritni agjrimin me t shikuarit e hns s re.

Pyetje:

1. Sa lloje t kalendarve i kemi?3. N ka bazohet kalendari diellor?4. N ka bazohet kalendari hnor?5. Sa dit i ka muaji ramazan?6. Kur fillon dita e agjrimit t muajit ramazan dhe trego hadithin?


12/44

12

DOBIT PREJ AGJRIMIT

Muhamedi a.s. n hadith thot:Agjroni do t jeni t shndosh.

Prej agjrimit kemi dobi t shumta. Dobit e agjrimit kryesishtjan:- Dobi trupore- Dobi shpirtrore- Dobi mendore dhe- Dobi shoqrore.

Agjrimi sht br obligim q besimtari me e arritur shkalln mt lart t besimit dhe t devotshmris. Pr kt arsye Allahu

xh.sh. na ka tregu nprmjet Muhamedit a.s. se :do vepr e njerzve apo e bijve t Ademit sht pr ta,

pve agjrimit, ai bhet mr Mua (Allahun) dhe Unshprglej pr t. Agjrimi sht mburoj

(Transmeton Buhariu)Muhamedi a.s. n nj hadith tjetr thot:

Vrtet n xhenet sht nj der q quhet REJANnpr t hyn vetm agjruesit ditn e Gjykimit e askush

tjetr, e kur t hyn agjruesit mbyllet ajo der dhe askushnuk mundet t hyj npr t. (Transmeton Buhariu)

Pyetje:1. Cilat jan dobit e agjrimit?


13/44

13

LLOJET E AGJRIMIT

Llojet e agjrimit jan:1. Agjrimi farz sht agjrimi i muajit ramazan.

2. Agjrimi vaxhib.N agjrimin vaxhib bn pjes: Agjrimi i prbetimit,agjrimi i dits s prishur t agjrimit nafile dhe agjrimi iprbetimit t itikafit.

3. Agjrimi sunetN agjrimin Sunet bn pjes: Agjrimi i dits s nnt,dhjet dhe t njmbdhjet t muajit muharrem.

4. Agjrimi mendub

N agjrimin mendub bn pjes:- Agjrimi i ditve t bardha, d.m.th. dita e 13, 14 dhe 15 tdo muaji t muajve t kalendarit hnor.

- Agjrimi i dits s hn dhe t enjte.- Agjrimi i gjasht ditve t muajit sheval.- Agjrimi i tet ditve t para t muajit dhul hixhe, d.m.th.

para dits s arafatit.- Tr jetn me kalu nj dit n agjrim nj dit pa agjrim.- Agjrimi i muajit shaban5. Agjrimi mekruh tahrimen:

Mekruh tahrimen sht me i agjru kto dit:- Agjrimi i dits s par t fitr bajramit- Agjrimi i dits s par t kurban bajramit- Agjrimi i dits s premte pa ia bashkangjitur t enjten- Agjrimi i dits s premte pa ia bashkangjitur t shtunn- Agjrimi i dy, tri e m shum ditve pa iftar dhe pa suhur,

q d.m.th. 48 or apo 94 or pa ngrn ose pa pi, ndryshe

kjo quhet grev urie.- Agjrimi i tr jets pa ndrprerje.- Agjrimi nafile i gruas pa lejn e burrit kur ai sht n prani

t saj.


14/44

14

- Agjrimi n udhtim nse udhtimi sht i vshtir dhe emundon shum gjendjen e agjruesit.

6. Agjrimi mekruhi tenzihen- Mekruhi tenzihen sht me agjru ditn e dhjet t muajit

Muharrem pa t nntn.- Mekruhi tenzihen sht edhe me e agjru ditn e dhjet t

muajit Muharrem pa t njmbdhjetn.

Pyetje:

1. Cilat jan llojet e agjrimit?2. Kur sht agjrimi farz?3. Kur sht agjrimi sunet?4. Kur sht agjrimi mendub?5. Kur sht agjrimi mekruhi tahrimen e kur tenzihen?


15/44

15

RUKNET E AGJRIMIT

Rukni dhe sharti jan dy pjes thelbsore t doshtjeje, ashtu qysh jan pjes thelbsore t agjrimit.

Dallimi n mes t ruknit dhe shartit sht vetm dallimiformal , pse pa marr parasysh a mungon rukni apo sharti agjrimisht i pavlefshm. Mirpo rukni sht pjes brenda agjrimitsikurse sht sexhdeja pjes prbrse brenda namazit.Po ashtu sharti sht pjes prbrse jashta agjrimit ashtu si shtabdesti shart, jashta namazit.

Agjrimi ka vetm nj rukn e ai sht:Me pengu ose me ndalu veten nga t ngrrit, pija dhe

kontakti martesor, prej agimit e deri n perendim t diellit.Argument pr kt kemi ajetin Kuranor:

Dhe hani e pini deri sa ta dalloni ju saktsisht penin e zinga peni i bardh. El Bekare: 187

- Alegoria e Kuranit peni i bardh ka t bj me tzbardhurit e dits n agim.

- Alegoria e Kuranit peni i zi ka t bj me t errsuarit enats pas perndimit.

Kt e ka sqaruar Muhamedi a.s. n hadith:Vrtet Bilalli e thirr ezaninin n mbrmje ndrsa ju

hani dhe pini deri sa t thirr (Bilalli) i biri i UmiMektumit.

- Jan pajtu t gjit dijetart-juristt islam se t penguarit apot detyruarit e vetes nga ushqimi, pija dhe kontakti martesorsht prej agimit deri pas perndimit.

Pyetje:

1. ka sht rukni dhe ka sht sharti?2. Sa rukne i ka agjrimi?3. Prej cils pjes t dits fillon t agjruarit, dhe n ciln pjes t

dits prfundon t agjruarit?


16/44

16

SHARTET E AGJRIMIT

Shartet e agjrimit ndahen n tri lloje, e ato jan:1. Shartet e vuxhubit (obligueshmris)2.

Shartet e edait (e kryerjes s agjrimit) dhe3. Shartet e sihatit (vlefshmris)

Shartet e vuxhubit (obligueshmris) jan:1. Islami- Jomuslimani nuk e ka pr obligim agjrimin2. Mentalisht me qen i shndosh3. Mosha madhore4. Me e dit se e ka pr obligim agjrimin.

Shartet e edait (e kryerjes s agjrimit) jan:1. Shndeti2. Mos me qen n udhtim.- Ai i cili gjat muajit t ramazanit sht n udhtim nuk

agjron, por t njejtat dit i plotson m von.

Shartet e Sihatit (vlefshmris) jan:

1. Q femra mos me qen n kohen e menstruacionit- nse femrs nj or para iftarit ivjen menstruacioni at dit eagjron kaza.

2. Nijeti- Nijet d.m.th. qllim. Vendi i nijetit sht zemra. Kur n

mbrmje me zemr e di se nesr nevojitet me agjru, kjokonsiderohet nijet.

- Nijeti bhet pa aguar dita, por mund t bhet deri para dreke.Pyetje:

1. Si ndahen shartet e agjrimit?2. Cilat jan shartet e obligueshmris?3. Cilat jan shartet e kryerjes s agjrimit?4. Cilat jan shartet e vlefshmris s agjrimit?


17/44

17

SUNETET E AGJRIMIT

Sunetet apo mustehabet e agjrimit jan:1. T ngriturit n Suhur. Muhamedi a.s. ka thn: Ngrituni nga

gjumi dhe ushqehuni n suhur, se n suhur e keni bekimindhe bereketin e Allahut. (Buhariu dhe Muslimi)2. Shpejtimi i iftarit. Muhamedi a.s. ka thn:

E mira e njerzve sht gjithmon kur ata e shpejtojniftarin. (Buhariu dhe Muslimi)Nse sht mjegull, ather m mir sht me e vonu pak iftarinnga koha e caktuar.

3. Me fillu iftarin me hurme. Muhamedi a.s. ka thn:Kur ndonjri prej jush e fillon iftarin le t filloj me hurme,

pse n t ka bereket, e nse nuk gjeni apo nuk keni hurme,ather me uj se n t sht pastrtia.

(Ebu Davudi dhe Tirmidhiu)4. Mustehab sht me fillu iftarin me hurme apo uj, e menjher

me fal akshamin. Mirpo nse uria ndikon n moskoncentriminn namaz, ather m mir iftari e pastaj namazi.

5. Me b dua para iftarit. Muhamedi a.s. ka thn:Duaja e agjruesit para iftarit nuk kthehet prap.

Transmeton Ibni Abasi se Muhamedi a.s. kur e fillonte iftarinlutej: O Zoti im pr ty agjruam, me furnizimin Tndushqehem, na prano, vrtet Ti je i ditur dhe dgjon.

(Transmeton Taberani)6. Me b ibadet m shum se zakonisht, me b t mira m shum

se zakonisht, me iu dhn sadaka t vrfrve, jetimve dhe tgjorve.Transmeton Ibn Abasi se Muhamedi a.s. ka qen njeriu m

fisnik dhe m bujari, mirpo ai m bujar se do her ka qenn Ramazan kur i vinte Xhibrili. I vinte n do mbrmje tRamazanit dhe ia msonte Kuranin. I drguari i Allahutvrtet ka qen m bujari dhe mirsit i bnte me shpejtsi terrave. (Ahmedi, Buhariu dhe Muslimi)


18/44

18

7. Me e fal namazin e teravihve.8. Me e ndal veten dhe mos me bisedu pa nevoj dhe mos me b

biseda t kota.9. Me b Itikafin.

Pyetje:

1. Cilat jan sunetet e agjrimit?


19/44

19

T LEJUARAT (MUBAHET) EAGJRUESIT

Pr agjruesin jan t lejuara:

1. Me flladit veten me uj t ftoht pr shkak t nxehtsis,ose me u la pr shkak t zhegut apo djersitjes.

2. Lejohet me u zgju xhunub n mngjes e pastaj me u pastrudhe me vazhdu agjrimin.Transmeton Aishja r.a. se Muhamedi a.s. pas imsakutsht zgjuar n mngjes i papastrt xhunub nga kontakti

martesor, pastaj sht pastru ( ka marr gusul) dhe e ka

vazhdu agjrimin.

3. Me i la dhmbt, me kusht q mos me deprtu uji n fyt.4. I lejohet agjruesit me prqafu bashkshorten e tij, me kusht

mos me u friksu se i ndodh ejakulimi.

Pyetje:

1. ka sht e lejuar (Mubah) pr agjruesin?


20/44

20

MEKRUHET (GJRAT E URREJTURA) TAGJRIMIT

Gjat agjrimit sht mekruh:

1. Me krku ushqimin pa nevoj me buz apo me gjuh2. Me prtyp dika pa arsye.3. Me puth ose me prqafu bashkshorten.4. Me agjru dy dit rresht pa ndrprer. Pra mos me ngrn dy

dit rresht.5. Me e mbajtur pshtymn n goj, pastaj m von me e

prbir.

6.

Me agjru n kohn kur agjruesi ka pun t rnd e cila iadobson pr steprmi shndetin, sa q gati e paralizon, osedhnja e gjakut.

7. Dfrimi dhe loja intime me bashkshorten e cila shpie deri teejakulimi.

- nse ndien siguri dhe nuk ndodh ejakulimi ather dfriminuk sht mekruh.

Pyetje:

1. ka sht mekruh pr agjruesin?


21/44

21

KA NUK SHT MEKRUH PRAGJRUESIN

Nuk jan mekruh pr agjruesin kto gjra:

1. Me prqafu ose me puth bashkshorten me kusht q ai meqen i sigurt se nuk do ti ndodh ejakulimi,

2. Me shiju ose me krku ushqimin pr pregaditjen e tij, nsesht e nevojshme ose e domosdoshme,

3. Me i ly pjest e trupit me vaj ose yndyr q kan er t mir(p.sh. mjekrn, mustaqet),

4. Me dhn gjak5.

Me shprla gojn dhe hundn ose me i la dhmbt me brushose me misvak.

6. Me pastru trupin, ose me e mbshtjell trupin me araf prfreskim.

Pyetje:

1. ka nuk sht mekruh pr agjruesin?


22/44

22

T PRISHURIT E AGJRIMIT

Agjrimi sht ibadet i cili krkon prkushtueshmri gjatgjith kohs. Pr kt arsye ndodh q t veprohet dika ka e prish

agjrimin. Mirpo t prishurit e agjrimit patjetr duhet tkompensohet, ose me fjal tjera t agjrohet kaza.Pr kt arsye t prishurit e agjrimit sht indar n dy lloje

esenciale.1. Prishja e agjrimit q obligohet me agjru kaza,2. Prishja e agjrimit q jo vetm q obligon me agjru

kaza por me kompensu me kefaret, q d.m.th. me agjruedhe dit tjera si ndshkim.

Me fjaln kompensim n kt rast kemi pr qllim me iagjru edhe 60 dit tjera apo dy muaj pa ndrprerje.

Kjo sht si mas ndshkuese pr mospfilljen e ligjit t Allahut,rrespektivisht agjrimin.

Kompensimi bhet edhe me lirimin e nj robi ose meushqimin e gjashtdhjet t varfrve.

Pyetje:

1. ka duhet me vepru nse prishet agjrimi?2. Sa lloje t prishjes s agjrimit i kemi?


23/44

23

T PRISHURIT E AGJRIMIT QOBLIGON ME AGJRU KAZA DHE

KOMPENSIM

T prishurit e agjrimit q obligon me agjru kaza dhe kompensimjan:

1. Me kontaktu me bashkshorten,2. Me ngrn ose me pi dika pa arsyetim t sheriatit islam.

Ai i cili e prish agjrimin me qllim dhe ai i cili me qllimkontakton me bashkshorten seksualisht gjat dits kur sht

agjrueshm e agjron 61 dit. d.m.th. ditn q e ka prish e agjronkaza dhe 60 dit tjera dnim pr prishjen e agjrimit.

Pyetje:

1. Cilat jan rastet e t prishurit e agjrimit q obligon me agjrukaza dhe me kompenzu?


24/44

24

T PRISHURIT E AGJRIMIT QOBLIGON VETM KAZA

Gjrat t cilat e prishin agjrimin, por obligojn me agjru

vetm kaza, dit pr dit jan:

1. Me glltit dika ka nuk sht ushqim apo pije si p.sh.brumin e papjekur, orizin e pazier etj.,

2. Me prdor ushqim pr shrim, apo barra pr shrim, mearsyetim t sheriatit islam,

3. Nse agjruesi kontakton me bashkshorten n gjum pavetdije t plot,

4.

Me vjell gojn plot,5. Femrs me i ardh menstruacioni para perndimit t diellit,ather ajo dit e agjrimit automatikisht prishet dhe e bnkaza.

- Mustehab sht pr femrn q kur t haj gjat dits kursht me menstruacion me u fsheh dhe mos me e paagjruesit tjer.

Pyetje:

1. ka e prish agjrimin?2. Trego pr prishjen e agjrimit q obligon me agjru kaza por

edhe kompensim 60 dit tjera?3. Trego pr prishjen e agjrimit q obligon me agjru vetm kaza?


25/44

25

KA NUK E PRISH AGJRIMIN

Rastet kur nuk prishet agjrimi jan:1. Me ngrn ose me pi dika me harres. Argument pr kt

kemi hadithin e Muhamedit a.s.:Agjruesi i cili harron se sht agjrueshm, e han osepin (uj), le ta vazhdoj agjrimin se Allahu sht Ai i cilie ka ushqyer,

2. Nse ejakulon far (menij) pas ndonj shikimi, t menduariapo duke fjetur,

3. Nse e lyen kokn ose ndonj pjes t trupit me vaj oseyndyr,

4. Nse e shijon ushqimin pr pregatitjen e tij,5. Nse jep gjak, se Muhamedi a.s. ka dhn gjak n haxh gjat

agjrimit.6. Nse thith tym, apo dika joushqyese pa dshir, pr shkak

t rrethanave t domosdoshme,7. Nse thith pluhur qoft edhe pluhur i miellit, si p.sh. duke

bluar miell n mulli,8. Nse n fyt i hyn ndonj insekt gjat fluturimit pa dshir,9. Nse zgjohet gjunub, madje edhe nse mbetet xhunub gjat

tr dits,10.Nse i mbushen vesht me uj gjat larjes,11.Nse vjell por jo gojn plot,- me vjell me qllim gojn plot, at dit e agjron kaza,12.Nse e glltit glbazn,13.Nse prbin mbeturinn e pjesve t ushqimit q mbetet n

mes t dhmbve,14.Nse prtyp dika q sht m e vogl se kokrra e bizeles,15.

Me prdor misvakun, ose me i lar dhmbt me brush.16.Me u la, me u pastru ose me marr gusl,

17.Me marr injekcion pr shrim,- m mir sht me marr injekcion pas iftarit.

Pyetje:1. ka nuk e prish agjrimin?


26/44

26

RASTET KUR LEJOHET MOSAGJRIMI

Zoti i Lartmadhruar n Kuranin fisnik thot:Ne juve asgj nuk ju kemi br obligim e cila ju

vshtirson dhe ju mundon. (El-Haxh: 78)Feja islame sht e bazuar n lehtsim e jo n vshtirsim.Zoti i Lartmadhruar e di aftsin dhe mundsin e njeriut,

pr kt arsye edhe n disa raste ka br lehtsime pr muslimaninKshtu edhe pr agjrimin e ramazanit ka parapa raste kur

disa individ t cilt jan n gjendje t vshtir mos me agjru.

Rastet kur lejohet mosagjrimi jan:1. Smundja2. Shtatzania3. Gruaja e cila i jep gji fmijs4. Udhtimi5. Gruaja me menstruacion dhe lehoni6. Pleqria e rnd7. menduria8. Lufta e ashpr9. Presioni apo imponimi pr mosagjrim10.Paraqitja e uris deri n alivanosje.

Pyetje:

1. N ka sht e bazuar feja islame?2. Cilat jan rastet kur lejohet mosagjrimi?


27/44

27

SMUNDJA

Smundja e rnd e cila dmton shndetin ose e dobsonagjruesin shum, sht arsye e ligjshme n sheriatin islam pr

mosagjrim. Pr kt thot Zoti i Lartmadhruar n Kuran:Dhe kush sht i smur apo n udhtim (dhe nukmund t agjroj), le t agjroj po aq dit m von.

(El Bekare: 185)- Me agjru i smuri sht mekruh- Pas kalimit t smundjes agjron kaza.

UDHTIMINse besimtari para syfyrit niset n ndonj udhtim icili

sht larg mbi 81 km, ather nuk e ka obligim agjrimin at dit.Njherit nse n at vend ku ka udhtuar qndron m pak se 15dit, nuk e ka pr obligim me agjru at dit.Pr kt argument kemi ajetin Kuranor:

Dhe kush sht i smur apo n udhtim (dhe nuk mund

t agjroj) le t agjroj po aq dit m von.(El Bekare: 185)

- Pas udhtimit, ditt e paagjruara agjrohen kaza.

SHTATZNIA

Shtatzna ka prgjegjsi pr fmijn e posaformuar i cili kanevoj pr ushqimin e nns.- Pas shtatznis, lehonis dhe gjidhnjes, agjron kaza.


28/44

28

GRUAJA E CILA I JEP GJI FMIJS

Foshnja ka nevoj pr qumshtin e nns, ndrsa ushqimi inns sht burim i qumshtit. Pr kt arsye ajo sht e liruar nga

obligimi i agjrimit. Mirpo pasi t kaloj gjidhnja ajo ramazanine agjron kaza. Me fjal tjera ditt t cilat nuk i ka agjru i agjronkaza.

FEMRA ME MENSTRUACION DHELEHONI

Nse femrs i paraqitet menstruacioni para iftarit edhe prnj qast, asaj i prishet agjrimi dhe at dit e kompenson m von.

Kshtu ajo do dit t ciln nuk e agjron e bn kaza, ndrsanamazin nuk e bn kaza.

Kt e tregon nna e besimtarve Aishja r.a. e cila tregonhadithin e Muhamedit a.s.:

N kohn e t drguarit t Allahut xh.sh. na vininmenstruacionet, andaj urdhroheshim q ta agjrojmkaza ramazanin, e nuk urdhroheshim q ta bjm kazanamazin.


29/44

29

PLEQRIA E RND

Plaku nuk ka rast t forcohet pr shkak t pleqris s rnd,pr kt arsye ai paguan FIDJEN.

Thot Zoti i Lartmadhruar n Kuran:Ata t cilt mund t agjrojn, por agjrimi i dobsontejmase dhe i bn t paaft (dhe nuk kan shpres tshrohen, mos t agjrojn), le t ushqejn nj t varfr (let paguajn FIDJE). (El Bekare: 184)

- FIDJA sht vler e t hollave t mimit t 1.666 gr. tgrurit.

Poashtu prej agjrimit lirohet i smuri psiqikisht, ai i cilidetyrohet t mos agjroj me presion t madh. Poashtu edheushtrija e cila sht n gjendje gatishmrie t lufts apo n luft eagrimi mund ti dobsoj fizikisht.

Pyetje:

1. Cilat jan rastet kur lejohet mosagjrimi?


30/44


31/44

31

KOHA E AGJRIMIT KAZA

Nuk lejohet agjrimi kaza n ditt kur sht i ndaluaragjrimi, pra n ditt e para t Bajramave.

Poashtu nuk lejohet agjrimi kaza n muajin ramazan, pse muajiramazan sht koha e agjrimit t rregullt, e jo koha pr t agjruarkaza. Ngase, agjrimi kaza sht agjrimi i rregullt, ndrsa nukmundet q agjrimi i rregullt me zn vendin e agjrimit trregullt.

Nse n at vit ramazani i ka pasur 29 dit, ather vitintjetr agjrimi i muajit ramazan kaza agjrohet 29 dit, edhe psemuaji ramazan n vitin tjetr i ka 30 dit.

Agjrimi i muajit ramazan mund t bhet kaza 29 dit

rresht, pra dit t pandara (pandrprer), por mund t agjrohet mendrprerje.

Pra me rndsi sht me i plotsu ditt, ndrsa mundet me iagjru edhe me jav t ndara.

Pyetje:

1. Cila sht koha e agjrimit kaza?2. Si bhet agjrimi i muajit ramazan kaza?


32/44

32

KOMPENSIMI I AGJRIMT

Kemi tri lloje t kompensimit t agjrimit, e ato jan:1. Lirimi i nj robi2.

Agjrimi i dy muajve rreshtazi- Nse gjat agjrimit t dy muajve rreshtazi prishet nj apody dit, ather kompenimi nuk vlen, por vlen vetm nsefillohet prej muajit tjetr dhe me u agjru dy muaj rreshtazipandrprerje.

3. T ushqyerit e gjashtdhjet t varfrve.- Mund t ushqehet nj i varfr gjashtdhjet dit.

Argument pr kt kemi hadithin:

Shkon nj njeri te Muhamedi a.s. e i thot:- Jam shkatrruar o i drguar i Allahut.- Po si je shkatrruar e pyeti i drguari a.s.- Kam kontaktuar me gruan ditn e ramazanit (dhe e kam

prishur at dit).- A ke rob me liru i thot Muhamedi a.s.- Jo, nuk kam.- A ke mundsi me agjru dy muaj rreshtazi?- Jo!- A ke mundsi me i ushqyer gjashtdhjet t varfr?- Jo!

Pyetje:

1. Sa lloje t kompensimit t agjrimit i kemi?


33/44

33

FIDJE

Thot Zoti i Lartmadhruar n Kuran:Dhe ata t cilt i mundon shum agjrimi, mos t

agjrojn, por le tu japin nj FIDJE (le t ushqejn) tvarfrit. (El Bekare: 184)

- FIDJE quhet sadakaja t ciln ia jep mosagjruesi tvarfrit pr shkak se nuk ka mundsi me agjru.

FIDJE ipet n kto raste:1. Plaku ose plaka t cilt nuk mund t agjrojn, pse sht e

pamundur q ata t kthehen n rini dhe ta agjrojn kaza.2. I smuri i cili nuk ka shpres me u shru- nuk ipet FIDJE pr t smurin i cili ka shpresa me u shru

edhe nse zgjat smundja nj koh t gjat.

Pyetje:

1. ka quajm FIDJE?2. Cili sht argumenti pr pagimin e FIDJES?3. Pr cilat raste ipet FIDJE?


34/44

34

ITIKAFI

ITIKAF quhet qndrimi n xhami pr ta adhuruAllahun n mnyr t posaqme, duke qen agjrueshm.

ITIKAFI sht sunet kifaje muekede n dhjet ditt e fundit tmuajit ramazan.

ITIKAFI sht mustehab n ditt tjera prpos dhjet ditve tfundit t muajit ramazan.

Shartet e ITIKAFIT jan:1. Me qen musliman2. Me qen i moshrritur dhe mentalisht i shndosh3. Me qen i pastr, pra nuk lejohet pr xhunubin dhe femrn

kur ajo sht n kohn e menstruacionit dhe lehonis4. Me qen agjrueshm.

ITIKAFI prishtet n kto raste:1. Me b marrdhnje me bashkshorten2. Me dal nga xhamia pa arsyetim t sheriatit islam3. Me u alivanosur4. Nse femrs i vjen koha e menstruacionit5. Me ngrn apo me pi gjat dits, d.m.th. nse prishet

agjrimi, ather prishet ITIKAFI.6. Me u largu nga feja7. Me u deh apo me humb vetdijen.

Pyetje:

1. ka sht ITIKAFI?2. Cilat jan shartet e ITIKAFIT?3. ka e prish ITIKAFIN?


35/44

35

KAPITULLI I DYT


36/44

36

AGJRIMI DHE UDHTIMI

Ishte nxehtsi e madhe, dielli prcllonte, ndrsa rra eshkrettirs i prvlonte kmbt.

Muslimant me Muhamedin a.s. kishin marr nj rrug t

gjat prej Medins n Meke.N mes t rrugs karavani ndalet pr t pushuar. Muhamedi

a.s. nuk kishte koh pr t pushuar. Derisa tjert pushonin,Muhamedi a.s. i kontrollonte dhe kujdesej pr ta.

Duke i kontrolluar shokt, kur e sheh nj njeri ishte shtrirnn nj hije t nj lisi. Muhamedi a.s. mendoi se ishte i smur dhei pyeti shokt e tij, se ka sht gjendja me t; mos sht i smurapo sht lnduar gjat rrugs?! Shokt i than: Nuk sht lnduar,

por ai sht agjrueshm, ndrsa rruga dhe dielli i fort e kanmolisur. Muhamedi a.s. tha:Nuk sht mir me agjru gjat udhtimit.

(Buhariu)


37/44

37

AGJRIMI M I VLEFSHMI

Abdullahu ishte djal i ri dhe i fuqishm. Nj dit ai e dgjonMuhamedin a.s. duke e kshilluar njrin prej shokve t tij:

Agjro se agjrimi ka vler sa q vlera e tij nuk mund t

barazohet me asgj.Prej ktij momenti Abdullahi filloi t agjronte pr do ditpandrprer. Kur dgjoi Muhamedi a.s. shkoi dhe i tha:

Mjafton q ti t agjrosh pr do muaj nga tri dit, psedo pun e mir shprblehet me dhjet pun t mira dhe kjo shtsikur me agjru tr kohn (tr vitin).

Mirpo Abdullahu dshironte t agjroj vullnetarisht meshum se tri dit t do muaji. Ather Muhamedi a.s. i tha:

Agjro nj dit dhe mos agjro ditn tjetr.Abdullahi i tha Muhamedit a.s.: O i drguar i Allahut, un kammundsi edhe m shum t agjroj.Ndrsa Muhamedi a.s. i tha:

Agjro agjrimin e Davudit a.s. dhe mos shto m shum.Abdullahu e pyeti: Po, cili ka qen agjrimi i Davudit a.s.?Muhamedi a.s. u prgjigj:

E agjronte nj dit dhe nuk agjronte ditn tjetr. Dhe kylloj agjrimi sht agjrimi m i merituari dhe m ivlefshmi.

Mirpo Abdullahi i tha se un mund t agjroj m shum.Ndrsa Muhamedi a.s. i tha:

Nuk ka agjrim m t vlefshm se ky (agjrimi i Davudita.s.). (Mutefikun alejhi)


38/44

38

LEHTSIMI I AGJRIMIT

Zoti i Lartmadhruar e ka br obligim agjrimin eramazanit n muajin Shaban t vitit t dyt t hixhretit.

Koha e agjrimit ka qen prej ezanit t jacis deri n ezanin

e akshamit, ndrsa koha pr iftar ka qen prej akshamit deri n jaci.Nse ndonjrin e zinte gjumi, prej para akshamit deri pas jacis, aidetyrohet me e vazhdu agjrimin e dits tjetr pa iftar e pa suhur.

Njri prej Ensarve (Shokve t Muhamedit a.s.) ishteagjrueshm. Kur pa perndu dielli shkon n shtpi pr t briftar, mirpo n shtpi nuk kishte asgj t gatshme. Ishte i lodhurshum nga puna dhe bie pr t fjetur.

Derisa bashkshortja e tij e pregadit nj ushqim, e zgjon

nga gjumi pr t ngrn. Dhe para se me fillu e ndgjon ezanin ejacis, kshtu q nuk han buk, por pa br iftar e vazhdonagjrimin e dits tjetr.

Aty kah mesi i dits, deri sa ai punonte alivanoset nga uria eteprt. Pr kt rast i tregojn Muhamedit a.s. dhe zbret ajetiKuranor:

Dhe hani e pini derisa ta dalloni penin e bardh ngapeni i zi (deri para sabahut), pastaj plotsone agjriminderi n mbrmje. (El-Bekare: 187)

Zbritja e ktij ajeti sht mshir pr muslimant, pse Zotisht i mshirshm ndaj robrve t Tij. Ndrsa ne duhet tafalnderojm gjithnj dhe pandrprer, pr t mirat q na i kadhn.


39/44

39

ZBRITJA E KURANIT DHE RAMAZANI

N Meke jetonte nj fmij i menqur, i but dhe i sjellshm.Ai ishte jetim. N fillim prkujdesjen e tij e merr gjyshi i tij Abdul Mutalibi, por, pasi q ai vdes, ather prkujdesjen ndaj tij e

merr axha i tij Ebu Talibi.Ky fmij u rrit, u zhvillua dhe filloi t mendoj pr

natyrn, vendin dhe njerzit t cilt ishin rreth tij.Ai i shihte se ata adhuronin idhuj prej balte, prej guri e prej

druri. Idhujt i kishin vendosur n brendi t Qabs dhe iu luteshinatyre.

Ky fmij jetim quhej Muhamed, i cili nuk mund ta durontekt kt gjendje t popullit t tij. Mendja e tij nuk mund ta

pranonte, t adhurohej dielli, hna, guri e druri, se t gjitha kto ikishte krijuar Zoti.Ai poashtu e shihte se si njerzit ishin injorant, t padrejt, t

cilt nuk e nderonin jetimin, nuk i rrespektonin prindrit, nuk iundihmonin t varfrve. Kshtu q ai u detyrua t kaloj n malinThevr, n shpelln e quajtur Hira. Ashtu qndronte me jav e memuaj t tr.

N natn e njzet e shtat t muajit ramazan apo n natn eKadrit, Muhamedit a.s. i vjen Meleku Xhibril dhe i thot:LEXO!Muhamedi a.s. ithot: Nuk di t lexoj.Xhibrili pasi e prsrit edhe dy her tjera, i thot:

Lexo me emrin e Zotit Tnd i cili ka krijuar (do gj).E ka krijuar njeriun prej nj rrecke.Lexo se Zoti yt sht m fisniku.Ai e ka msu (njeriun) me prdor lapsin.

E ka msuar njeriun ka nuk ka ditur.(El-Alek: 1-5)

Pas ktyre fjalve Muhamedi a.s. doli nga shpella e quajturHira dhe n horizont e sheh Melekun i cili i thot: O Muhamed, unjam Xhibrili, ndrsa ti je i drguari i Allahut.


40/44

40

Nga kjo nat e ramazanit, ka fillu zbritja e Kuranit dhe kazgjatur 23 vjet. Pr kt edhe ka zbritur sureja Lejletul Kadr e cilasure tregon vlern dhe rndsin e ksaj nate.

Ne e kemi zbritur Kuranin n natn e Kadrit (natnm t vlefshme dhe m t rndsishme).Po ti (o Muhamed) a e di far vlere ka nata e Kadrit?Nata e Kadrit sht m e vlefshme dhe m e dobishme senj mij muaj.Zbresin melaqet dhe shpirti i shejt (Meleku Xhibril) ntok n kt nat me lejn dhe urdhrin e Zotit pr doshtje. Dhe prshndesin me selam deri sa t agojdita. (El-Kadr: 1-5)

Kur Aishja r.a. e ka pyetur Muhamedin a.s. ciln dua me

b n kt nat? Muhamedi a.s. i thot:

Thuaj: O Zoti im! Ti je fals i gabimeve, e do faljen egabimeve, mi fal gabimet e mija.


41/44

41

BEDRI DHE RAMAZANI

Muslimant vetm pse kan besu n Allahun, vetm psekan thn LA ILAHE IL LALLAH, jan torturuar, jan plaqkiturdhe n fund edhe jan dbuar prej shtpive dhe vendlindjes s tyre.

Shokt e Muhamedit a.s. vazhdimisht krkonin t luftojn,por Muhamedi a.s. i kshillonte pandrprer, duke u thn: Duroni!

Pastaj, kur Muhamedi a.s. migroi n Medine, atje filloi njjett qet, t lumtur dhe filloi ta prhap Islamin, pasi q edhe evendosi shtetin islam. Mirpo kjo nuk i plqente pabesimtarve dheidhujtarve. Pr kt arsye ishin nisur ta sulmonin Muhamedin a.s.dhe muslimant n Medine.

Pr kt arsye zbret ajeti Kuranor:

Ju sht lejuar lufta atyre q po sulmohen me luft, pseatyre iu sht br padrejtsi dhe jan torturuar. Dhepadyshim se Allahu pr me ju ndihmu atyre ka mundsi.Ata t cilt jan dbuar nga shtpit e tyre pa t drejtvetm e vetm se kan thn Allahu sht Zoti yn.

(El Haxh: 39)

Numri i muslimanve ishte i vogl, ndrsa numri iidhujtarve ishte i madh. Besimtart kishin pregaditje t voglluftarake, ndrsa idhujtart kishin pregaditje t madhe luftarake.Mirpo ishte ramazan; besimi i fort, qndrueshmria e fort, pormbi t gjitha ishte ndihma e Allahut. Allahu ju drgoi melaqeprforcim dhe muslimant fituan.Pr kt Zoti i Madhruar thot:

Dhe juve ju ka ndihmuar Allahu n Bedr, derisa ishitt dobt dhe t pafuqishm. Frigojuni Allahut dhebhuni falenderues ndaj Tij. (Ali Imran, 123)

N kt vit sht br obligim agjrimi, kur zbret ajeti Kuranor:O ju t cilt keni besuar, ju kemi br obligimagjrimin, ashtu si ua kemi br obligim popujve t mhershm, q t bheni t devotshm. (El Bekare: 184)


42/44

42

Pasi lufta ka prfunduar, muslimant e fituan luftn dhe u kthyennpr shtpit e tyre.Muhamedi a.s. thot:

Jemi kthyer nga beteja (xhihadi) e vogl dhe kemi filluarbetejn (xhihadin) e madhe. E ajo sht beteja (xhihadi)me vetveten, beteja e cila nuk prfundon deri n fund tjets.

Agjrimi sht arma m e forta pr t qen i fort, i qndrueshmdhe ngadhnjimtar, pas do sfide apo problemi t jets.


43/44

43

PRMBAJTJA:

Hyrje ... 5KAPITULLI I PARAGJRIMI .. 8AGJRIMI I MUAJIT RAMAZAN ... 9

HNA E RE DHE RAMAZANI 10DOBIT PREJ AGJRIMIT... 11LLOJET E AGJRIMIT . 12RUKNET E AGJRIMIT ... 14SHARTET E AGJRIMIT . 15SUNETET E AGJRIMIT 16T LEJUARAT (MUBAHET) E AGJRUESIT ... 18MEKRUHET (GJRAT E URREJTURA) T AGJRIMIT ... 19KA NUK SHT MEKRUH PR AGJRUESIN . 20

T PRISHURIT E AGJRIMIT 21T PRISHURIT E AGJRIMIT Q OBLIGON ME AGJRUKAZA DHE KOMPENSIM ... 22T PRISHURIT E AGJRIMIT Q OBLIGON KAZA ... 22KA NUK E PRISH AGJRIMIN .. 23RASTET KUR LEJOHET MOSAGJRIMI . 24SMUNDJA ... 25UDHTIMI . 25SHTATZNIA 25

GRUAJA E CILA I JEP GJI FMIJS .. 26FEMRA ME MENSTRUACION DHE LEHONI . 26PLEQRIA E RND ... 26AGJRIMI KAZA .. 28KOHA E AGJRIMIT KAZA ... 29KOMPENSIMI I AGJRIMT 30FIDJE .. 31ITIKAFI 32KAPITULLI I DYT

AGJRIMI DHE UDHTIMI................................................................ 34AGJRIMI M I VLEFSHMI . 35LEHTSIMI I AGJRIMIT ... 36ZBRITJA E KURANIT DHE RAMAZANI . 37BEDRI DHE RAMAZANI . 39PRMBAJTJA 41


44/44

44

SPONZOR

Evropa 92 Kaanik

Pronar: Kjani Berisha

Fikhu i Agjerimit

Documents

Transcript of Fikhu i Agjerimit