ვანის არქეოლოგიური ძეგლების...

ვანის არქეოლოგიური ძეგლების დამცავიგადახურვა და ვანის მუზეუმ-ნაკრძალის

ტერიტორიის აღდგენა

ქვე-პროექტის ბუნებრივ და სოციალურ გარემოზეზემოქმედების სკრინინგი და გარემოზე ზემოქმედების

მიმოხილვა

რეგიონალური განვითარების მეორე პროექტიდაფინანსებული მსოფლიო ბანკის მიერ

ქვე-პროექტის ბუნებრივ და სოციალურ გარემოზე ზემოქმედებისსკრინინგი და კლასიფიცირება

ქვე-პროექტი ითვალისწინებს ვანის არქეოლოგიური მუზეუმ-ნაკრძალისტერიტორიის ინფრასტრუქტურის აღდგენას და კომუნალური მომსახურებისსაშუალებების უზრუნველყოფას. კერძოდ კი, ქვე-პროექტის ფარგლებშიგანხორციელდება საკონსერვაციო გადახურვის მოწყობა გათხრების შედეგადაღმოჩენილი 5 ძეგლისათვის და ვანის არქეოლოგიური მუზეუმის დაარქეოლოგიური უბნის დამაკავშირებელი ხიდის რეაბილიტაცია. ტერიტორიაზეაგრეთვე, მოეწყობა საინფორმაციო სტენდები, მოსასვენებელი სკამები და სანაგვეურნები.

არქეოლოგიური უბნების დასაცავად შემდეგ ობიექტებზე გათვალისწინებულიამეტალის/ლამინირებული შუშის დამცავი საკონსერვაციო გადახურვის მოწყობა: 1.ცენტრალური კარიბჭე (100 მ2 ფართობზე); 2. მოზაიკური ტაძარი (220 მ2 ფართობზე);3. მრგვალი ტაძარი (120 მ2 ფართობზე); 4. ზედა ტერასა სამლოცველო (20 მ2

ფართობზე); და 5. ბავშვის სამარხი (3 მ2 ფართობზე). დამცავი გადახურვის მოწყობისსამუშაოები მოიცავს:

- დროებითი ხის დამცავი გადახურვის მოწყობა არქეოლოგიურ უბნებზე;- არსებული მეტალის დამცავი გადახურვისა და ღობეების დემონტაჟი;- რკინაბეტონის საძირკვლების მშენებლობა;- სახურავის მეტალის კონსტრუქციების მონტაჟი;- მინის მოაჯირების მოწყობა;- სახურავის ბურულის მოწყობა მოთუთიებული თუნუქითა და მეტალის პროფილით

(ლამინირებული მინის დამცავი გადახურვა მოეწყობა სამლოცველოსა და ბავშვისსამარხისათვის.

ვანის არქეოლოგიური მუზეუმისა და არქეოლოგიური უბნის დამაკავშირებელი ხიდისსარეაბილიტაციო სამუშაოები მოიცავს:

- ხიდის დამცავი მოაჯირების მოხსნა;- არსებული მეტალის ფენილის ზედაპირის გაწმენდა ჟანგისაგან ქვიშის ჭავლით და

ანტიკოროზიული ხსნარით;- მეტალის ზედაპირის შეღებვა;- ხიდის ორივე მხარეს მდგარი მეტალის მზიდი კონსტრუქციის შეფუთვა უჟანგავი

ფოლადის ფურცლით;- დამცავი მოაჯირის შეცვლა უჟანგავი ფოლადის დაწნული ბადით, რომელიც

შეიმოსება გამჭვირვალე და ელასტიური პლასტიკური მეტალით

დამცავი გადახურვა გამიზნულია ვანის არქეოლოგიური ობიექტის ტერიტორიაზესხვადასხვა ადგილას ღია ცის ქვეშ განლაგებული არქეოლოგიური ძეგლებისკონსერვაციისათვის. არსებული დამცავი მეტალის გადახურვები ძველია; თუნუქის

ფურცლის გადახურვა ძალიან დაზიანებულია და მისი აღდგენა შეუძლებელია;კონსტრუქციების ხის ნაწილები დამპალია და სახეზეა ობის წარმოქმნის პროცესი. ესკონსტრუქციები არ ფარავს ძეგლების მთელ ზედაპირს და არ უზრუნველყოფს მათ დაცვას.მეტალის ბოძები კონსტრუქციულად არამდგრადი და დაჟანგულია, რის გამოც ისინისაფრთხეს წარმოადგენს მათ ქვეშ მდგომი ხალხისა და თვითონ ძეგლებისმთლიანობისათვის.

საქართველოს ეროვნული მუზეუმის მიერ შემუშავებული ვანის არქეოლოგიური ობიექტისაღდგენის ზოგადი კონცეფციის თანახმად, სამუშაოები რამდენიმე ეტაპად განხორციელდება.პირველი ეტაპი (რომელიც ქვე-პროექტის ფარგლებში განხორციელდება) უზრუნველყოფსგადაუდებელ საკონსერვაციო სამუშაოებს ხუთი არქეოლოგიური ძეგლისათვის და ასევეშემაერთებელი ხიდის რეაბილიტაციას. შემდგომ დაგეგმილია ღია საგანმანათლებლოსივრცის, დამთვალიერებლების მოძრაობის მიხედვით ბილიკების, გათხრების ყველაუბნისათვის დამცავი გადახურვების მოწყობა და გადასახედი ტერასების მშენებლობა მთელიმუზეუმის და ნაკრძალის ტერიტორიის პანორამული ხედის აღსაქმელად.

(A) ზეგავლენის იდენტიფიცირება

აქვს თუ არა ქვე-პროექტს საგრძნობიზეგავლენა გარემოზე? ქვე-პროექტს აქვს მცირე უარყოფითი ზემოქმედება

ბუნებრივ გარემოზე და სავარაუდოდ მას ექნებაგრძელვადიანი დადებითი ზეგავლენა სოციალურგარემოზე.

რაში მდგომარეობს ქვე-პროექტისმნიშვნელოვანი დადებითი დაუარყოფითი ზეგავლენა გარემოზე?

ქვე-პროექტი ითვალისწინებს ძალიან მაღალისამეცნიერო და კულტურული ღირებულების მქონევანის არქეოლოგიური ობიექტის რეაბილიტაციასდა ინფრასტრუქტურის გაუმჯობესებას ღია ცისქვეშ არსებული არქეოლოგიური ძეგლებისკონსერვაციისათვის დამცავი გადახურვებისმოწყობის მეშვეობით.

სტრუქტურული მთლიანობის დარღვევის ანკულტურულ-ისტორიულ ღირებულებებზეზეგავლენის რისკი მინიმალურია. სამუშაოებისდაწყებამდე, ყველა არქეოლოგიურ უბანზემოეწყობა დროებითი დამცავი გადახურვა, რათაუზრუნველყოფილი იქნას მათი დაცვა ნებისმიერიშესაძლო დაზიანებისაგან. დროებითგადახურვებზე მოეწყობა წყალგაუმტარი ტენტები.

ახალი დამცავი გადახურვები ადგილობრივილანდშაფტის, არქეოლოგიური სპეციფიკის დაუბნების არქიტექტურულ სივრცობრივიმოცემულობის გათვალისწინებით არისდაპროექტებული.

ყველა სამუშაო შესრულდება არქიტექტორისუშუალო ზედამხედველობის ქვეშ.

მოსალოდნელი უარყოფითი ზეგავლენებიბუნებრივ და სოციალურ გარემოზე სავარაუდოდიქნება ხანმოკლე და ტიპური საშუალო მასშტაბისსარეაბილიტაციო სამუშაოებისათვისმოდიფიცირებულ გარემოში: ხმაური, მტვერი,ვიბრაცია, მანქანა-მექანიზმების გამონაბოლქვი,სამშენებლო ნარჩენების წარმოქმნა.

ქვე-პროექტის განხორციელების შემდეგ,ტურისტული ნაკადის ზრდამ შეიძლებაგამოიწვიოს არაპირდაპირი უარყოფითიზეგავლენა გარემოზე, როგორიცაა ნარჩენებისწარმოქმნის ზრდა, ვანდალიზმის რისკი და სხვა.

შესაძლოა, რომ ქვე-პროექტს ჰქონდესრაიმე მნიშვნელოვანი ზეგავლენაადგილობრივ თემებზე ანზემოქმედების ქვეშ მყოფ სხვა პირებზე?

ვანის არქეოლოგიური გათხრების ობიექტიიმერეთის ერთ-ერთ ყველაზე მიმზიდველტურისტულ ცენტრს წარმოადგენს. მისი მოწყობაგაზრდის მის მიმზიდველობას ტურისტებისათვის.ტურისტების გაზრდილი ნაკადი დადებითსოციალურ ზეგავლენას იქონიებს დასაქმებისშესაძლებლობის გაუმჯობესების მეშვეობით. ქვე-პროექტის განხორციელება შექმნის ახალ სამუშაოადგილებს ადგილობრივი მოსახლეობისათვის დაგაზრდის მათ შემოსავლებს. ტურისტებისგაზრდილი ნაკადი წვლილს შეიტანსადგილობრივი მოსახლეობის კეთილდღეობაში,ტურისტულ ინფრასტრუქტურაში კერძო სექტორისინვესტიციების გაზრდის მეშვეობით(სასტუმროები, რესტორნები, სავაჭრო ობიექტები,გასართობი ადგილები და ა.შ).

დამთვალიერებლების უსაფრთხოებაგაუმჯობესდება დამაკავშირებელი ხიდისაღდგენის მეშვეობით.

ქვე-პროექტის განხორციელება არ მოითხოვს მიწისნაკვეთების გამოსყიდვას.

უარყოფითი ზემოქმედებები მოკლე ვადიანია დაშემოიფარგლება მხოლოდ სამშენებლო ობიექტზედამთვალიერებლების თავისუფლად შესვლისშეზღუდვით.

(B) შემარბილებელი ღონისძიებები

განხილული იქნა თუა რაპროექტირებისას ქვე-პროექტისალტერნატივები?

შერჩეული იქნა ხუთი არქეოლოგიური უბანი,რომელიც დაუყოვნებელ საკონსერვაციოსამუშაოებს საჭიროებს.

განხილული იქნა დამცავი გადახურვისმასალებისა და პროექტის ალტერნატივები დაშეირჩა ოპტიმალური ვარიანტიფუნქციონალური და ესთეტურითვალსაზრისით. გათვალისწინებული იქნაარქეოლოგიური ექსპედიციის წევრების ყველამოთხოვნა.

რა შემარბილებელი ღონისძიებებიაგანსაზღვრული?

მშენებლობის ფაზაში მოსალოდნელიუარყოფითი ზეგავლენები შესაძლოა მარტივადშემსუბუქდეს შემდეგი ღონისძიებებისგატარებით: სამშენებლო ადგილის შემოსაზღვრა,მოძრაობის მართვა, მანქანა-დანადგარებისშესაბამისი მოვლა, სამუშაო საათების დაცვა,სამშენებლო ნარჩენების ორგანიზებულადგანთავსება ოფიციალურად შეთანხმებულადგილას.

ობიექტის ექსპლუატაციისას, გარემოზეზემოქმედების შემცირების მიზნით,უზრუნველყოფილი უნდა იქნას წარმოქმნილიმყარი ნარჩენებისა და ჩამდინარე წყლებისსათანადოდ განკარგვა.

წინა მსგავსი ქვე-პროექტებისგანხორციელებიდან მიღებული რაგამოცდილება იქნაგათვალისწინებულიპროექტირებისას?

ქვე-პროექტის პროექტი შეიმუშავა საქართველოსეროვნულმა მუზეუმმა, რომელმაც უკვედაასრულა სწრაფი და გადაუდებელისამუშაოები დმანისისა და ძალისას ნასახლარებისარქეოლოგიური ობიექტების/ძეგლებისკონსერვაციისათვის.

სამუშაოები დაიგეგმა იმ გამოცდილებისსაფუძველზე, რომელიც შეძენილი იქნაანალოგიური საქმიანობის განხორციელებისასდმანისსა და ძალისაში.

მუზეუმსა და ნაკრძალის ტერიტორიაზეზემოქმედების მინიმუმამდე დასაყვანად,პროექტის მიხედვით სამუშაოების წარმოება

ჩატარდება ეტაპობრივად, მრგვალ ტაძარზე,ზედა ტერასა სამლოცველო და ბავშვის სამარხზე,შემდეგ მოზაიკურ ტაძარზე და კარიბჭეზე, ხოლოხიდის სარეაბილიტაციო სამუშაოებიპარალელურ რეჟიმში იწარმოება.

სამშენებლო სამუშაოების დაწყებამდე, ყველაობიექტი გადაიხურება დროებითი ხის დამცავიგადახურვით, რათა თავიდან იქნას აცილებულიმშენებლობით გამოწვეული დაზიანება.

იყვნენ თუ არა ჩართულნიდაინტერესებული თემები? ქვე-პროექტის პროექტირებისასსათანადოდ მოხდა თუ არა მათიინტერესებისა და ცოდნისგათვალისწინება?

ქვე-პროექტის გარემოზე ზემოქმედების მართვისგეგმის საჯარო განხილვა ჩატარდა 2015 წლის 29ოქტომბერს. საჯარო განხილვის ოქმითანდართულია.

(C) რანჟირება

სკრინინგის შედეგებზე დაყრდნობით,

ქვე-პროექტი კლასიფიცირდა, როგორც გარემოსდაცვითი კატეგორია:

A

B

C

გარემოსდაცვითი სკრინინგის დასკვნა:

1. ქვე-პროექტი უარყოფილია2. ქვე-პროექტი მიღებულია

რისკების შეფასები საფუძველზე, ქვე-პროექტი საჭიროებს:

1. გარემოსდაცვითი ღონისძიებების საკონტროლო სიის შევსებას მცირესამშენებლო და სარეაბილიტაციო სამუშაოებისათვის

2. გარემოზე ზემოქმედების მიმოხილვას, გარემოსდაცვითი ღონისძიებებისგეგმის შემუშავების ჩათვლით

სოციალური ზემოქმედების სკრინინგი

ინფორმაცია სოციალური ზემოქმედების სკრინინგისათვის კი ა რა

1 ინფორმაცია ქვეპროექტების ობიექტების მფლობელობის დაკუთვნილების სტატუსის შესახებ არის ხელმისაწვდომი დასარწმუნო? (სკრინინგი ვერ დასრულდება ზემოხსენებულისმოპოვებამდე)

2 გამოიწვევს თუ არა ქვე-პროექტის განხორციელებახელმისაწვდომობის შეზღუდვას სამეურნეო რესურსებზე,როგორიცაა მიწა, საძოვარი, წყალი, კომუნალური მომსახურება,საჯარო სივრცე ან სხვა რესურსებზე, რომლებზეც მოსახლეობაარის დამოკიდებული?

3 გამოიწვევს თუ არა ქვე-პროექტის განხორციელება ცალკეულიპირების ან ოჯახების განსახლებას ან მოითხოვს თუ არა მიწისნაკვეთის/ნაკვეთების (მუდმივ ან დროებით საჯარო ან კერძოსაკუთრებაში არსებულის) შესყიდვას?

4 გამოიწვევს თუ არა ქვე-პროექტის განხორციელება მოსავლის,ხეხილის და შინამეურნეობის ინფრასტრუქტურის (როგორიცაა

დამხმარე ნაგებობები, ღობე, არხი, ბეღელი, გარე საპირფარეშოები,სამზარეულო და ა.შ.) დროებით ან მუდმივ დანაკარგს?

თუ ზემოთ დასმულ ნებისმიერ კითხვაზე პასუხი არის „დიახ“ (გარდა პირველი კითხვისა)მაშინ უნდა ამოქმედდეს უსაფრთხოების პოლიტიკა OP/BP 4.12 არანებაყოფლობითიგანსახლება, ხოლო შემარბილებელი ღონისძიებები უნდა განხორციელდეს OP/BP 4.12 -ს დაგანსახლების პოლიტ-კის ჩარჩო დოკუმენტის მიხედვით.

კულტურული რესურსების უსაფრთხოების სკრინინგისინფორმაცია

დიახ არა

5 საჭიროებს თუ არა ქვე-პროექტის განხორციელება მიწისსამუშაოებს ისტორიული, არქეოლოგიური ანკულტურული მემკვიდრეობის ობიექტების სიახლოვეს?

თუ პასუხი მე-5 კითხვაზე არის „დიახ“ , მაშინ გამოყენებული უნდა იქნას მსოფლიო ბანკისუსაფრთხოების პოლიტიკა OP/BP 4.11P- ფიზიკური კულტურული რესურსები დაშემთხვევით აღმოჩენების განკარგვა უნდა განხორციელდეს OP/BP 4.11-ით და გარემოზეზემოქმედების მართვის ჩარჩო დოკუმენტით განსაზღვრული პროცედურების შესაბამისად.

* ვანის არქეოლოგიური მუზეუმ-ნაკრძალი, რომელიც 1981 წელს დაარსდა საქართველოსეროვნული მუზეუმის ნაწილს წარმოადგენს. ვანის მუზეუმ-ნაკრძალი მოიცავს ვანისანტიკურ ნასახლარს (არქეოლოგიური უბანი), არქეოლოგიურ ბაზას და მუზეუმს. ვანისარქეოლოგიური უბნის ტერიტორიაზე მდებარეობს კერძო მიწის ნაკვეთები დაადგილობრივი მაცხოვრებლების საკუთრებაში მყოფი სახლები. ქვე-პროექტისგანხორციელება არ მოითხოვს ახალი მიწის ნაკვეთების ათვისებას. ყველა სამშენებლოსამუშაო განხორციელდება საცხოვრებელი ზონის მიღმა. ამჟამად, მიწის ნაკვეთი, რომელზეცგანთავსებულია ვანის არქეოლოგიური მუზეუმ-ნაკრძალი რეგისტრირებულია, როგორცსახელმწიფო საკუთრება დაუზუსტებელი ფართობით 85 000 მ2, რომელიც უზუფრუქტითგადაცემულია სარგებლობისთვის საქართველოს ეროვნული მუზეუმისათვის. საქართველოსეროვნულ მუზეუმს დაწყებული აქვს მიწის ნაკვეთის საკადასტრო რუკის მომზადებისპროცესი. ტერიტორიაზე არსებული კერძო მიწის ნაკვეთები და სახლები არ იქნებარეგისტრირებული. საკადასტრო ინფორმაცია თანდართული იქნება რეგისტრაციისპროცესის დასრულების შემდეგ.

გარემოზე ზემოქმედების მიმოხილვა და

გარემოსდაცვითი ღონისძიებების გეგმა

1. შესავალი

1.1 საფუძველისაქართველოს მთავრობამ 2010 წლის 25 ივნისს დაამტკიცა საქართველოს რეგიონულიგანვითარების 2010-2017 წწ. სახელმწიფო სტრატეგია (მთავრობის დადგენილება #172),რომელიც მომზადდა საქართველოს რეგიონული განვითარებისა და ინფრასტრუქტურისსამინისტროს მიერ. სტრატეგიის მთავარი მიზანია ხელშემწყობი გარემოს შექმნა რეგიონებისსოციალურ-ეკონომიკური განვითარებისთვის და ცხოვრების დონის ამაღლება. აღნიშნულიმიზანი მიღწეული უნდა იქნეს დაბალანსებული სოციალურ-ეკონომიკური განვითარებით,გაზრდილი კონკურენტულობით და რეგიონების სოციალურ-ეკონომიკური განვითარებისდონის გათანაბრებით.

იმერეთში არსებული ტურისტული და სასოფლო-სამეურნეო პოტენციალის უკეთგამოყენებისათვის და შიდა სოციალურ-ეკონომიკური უთანასწორობის შესამცირებლად,საქართველოს მთავრობამ თხოვნით მიმართა მსოფლიო ბანკს იმერეთის რეგიონულიგანვითარებისათვის ფინანსური მხარდაჭერის თაობაზე. საქართველოს მთავრობისა დამსოფლიო ბანკის მიერ ერთობლივად მომზადდა რეგიონული განვითარების მეორე პროექტიდა მსოფლიო ბანკის მიერ გამოყოფილი იქნა სესხი მისი განხორციელებისათვის.

ვანის არქეოლოგიური ობიექტის რეაბილიტაციის ქვე-პროექტი არის რეგიონულიგანვითარების მეორე პროექტის ნაწილი, რომელიც მომზადდება, განიხილება, დამტკიცდებადა განხორციელდება საქართველოს კანონმდებლობისა და მსოფლიო ბანკის პოლიტიკებისშესაბამისად.

1.2 ინსტიტუციონალური სტრუქტურა

საქართველოს მუნიციპალური განვითარების ფონდი არის საჯარო სამართლის იურიდიულიპირი, რომლის მიზანია ხელი შეუწყოს ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოებისინსტიტუციონალურ და ფინანსურ შესაძლებლობათა გაძლიერებას, ადგილობრივინფრასტრუქტურასა და მომსახურებაში სახსრების ინვესტირებას, ადგილობრივიმოსახლეობის ძირითადი ეკონომიკური და სოციალური მომსახურების მდგრადსაფუძველზე გაუმჯობესებას. მუნიციპალური განვითარების ფონდი არის რეგიონულიგანვითარების მეორე პროექტის განმახორციელებელი ორგანიზაცია და პასუხისმგებელიამის ყოველდღიურ მართვაზე, გარემოსდაცვითი და სოციალური უსაფრთხოების პოლიტიკისგანხორციელების ჩათვლით.

მუნიციპალური განვითარების ფონდი ამზადებს და მსოფლიო ბანკს წარუდგენსრეგიონული განვითარების პროექტის ფარგლებში ქვე-პროექტების შეფასების ანგარიშებს,რომელთაც თან ერთვის ქვე-პროექტის გარემოსდაცვითი და სოციალური უსაფრთხოებისდოკუმენტები, როგორიცაა გარემოზე ზემოქმედების მიმოხილვა გარემოსდაცვითიღონისძიებების გეგმასთან ერთად ან გარემოსდაცვითი ღონისძიებების გეგმა, რომელიცმომზადებულია მცირე სამშენებლო და სარეაბილიტაციო სამუშაოების გარემოსდაცვითი

ღონისძიებების საკონტროლო სიის გამოყენებით, ასევე, საჭიროების შემთხვევაში,განსახლების სამოქმედო გეგმა.

საქართველოს ეროვნული მუზეუმი პასუხისმგებელია ობიექტის ექსპლუატაციასა დამოვლა-პატრონობაზე.

1.3 კანონმდებლობა და ნორმები

გარემოზე ზემოქმედების ნებართვის შესახებ საქართველოს კანონის თანახმად (2008), ქვე-პროექტი არ საჭიროებს გარემოზე ზემოქმედების შეფასებას და გარემოზე ზემოქმედებისნებართვას.

ქვე-პროექტი უნდა განხორციელდეს მსოფლიო ბანკის უსაფრთხოების შემდეგიდოკუმენტების შესაბამისად:

- გარემოზე ზემოქმედების შეფასების უსაფრთხოების პოლიტიკა (OP/BP 4.01)- ფიზიკური კულტურული რესურსების უსაფრთხოების პოლიტიკა (OP/BP 4.12)

აღნიშნული უსაფრთხოების პოლიტიკებისა და რეგიონული განვითარების მეორე პროექტისგარემოზე ზემოქმედების მართვის ჩარჩო დოკუმენტის შესაბამისად, ქვე-პროექტიკლასიფიცირდა B(+) კატეგორიად და საჭიროებს გარემოზე ზემოქმედების მიმოხილვისა დაგარემოსდაცვითი ღონისძიებების გეგმის მომზადებას.

2. ქვე-პროექტის აღწერა

ქვე-პროექტი ითვალისწინებს ვანის არქეოლოგიური მუზეუმ-ნაკრძალისტერიტორიის ინფრასტრუქტურის აღდგენას და კომუნალური მომსახურებისსაშუალებების უზრუნველყოფას. კერძოდ კი, ქვე-პროექტის ფარგლებშიგანხორციელდება საკონსერვაციო გადახურვის მოწყობა გათხრების შედეგადაღმოჩენილი 5 ძეგლისათვის და ვანის არქეოლოგიური მუზეუმის დაარქეოლოგიური უბნის დამაკავშირებელი ხიდის რეაბილიტაცია. ტერიტორიაზეაგრეთვე, მოეწყობა საინფორმაციო სტენდები, მოსასვენებელი სკამები და სანაგვეურნები.

არქეოლოგიური უბნების დასაცავად შემდეგ ობიექტებზე გათვალისწინებულიამეტალის/ლამინირებული შუშის დამცავი საკონსერვაციო გადახურვის მოწყობა: 1.ცენტრალური კარიბჭე (100 მ2 ფართობზე); 2. მოზაიკური ტაძარი (220 მ2 ფართობზე);3. მრგვალი ტაძარი (120 მ2 ფართობზე); 4. ზედა ტერასა სამლოცველო (20 მ2

ფართობზე); და 5. ბავშვის სამარხი (3 მ2 ფართობზე). დამცავი გადახურვის მოწყობისსამუშაოები მოიცავს:

- დროებითი ხის დამცავი გადახურვის მოწყობა არქეოლოგიურ უბნებზე;- არსებული მეტალის დამცავი გადახურვისა და ღობეების დემონტაჟი;- რკინაბეტონის საძირკვლების მშენებლობა;

- სახურავის მეტალის კონსტრუქციების მონტაჟი;- მინის მოაჯირების მოწყობა;- სახურავის ბურულის მოწყობა მოთუთიებული თუნუქითა და მეტალის პროფილით

(ლამინირებული მინის დამცავი გადახურვა მოეწყობა სამლოცველოსა და ბავშვისსამარხისათვის.

ვანის არქეოლოგიური მუზეუმისა და არქეოლოგიური უბნის დამაკავშირებელი ხიდისსარეაბილიტაციო სამუშაოები მოიცავს:

- ხიდის დამცავი მოაჯირების მოხსნა;- არსებული მეტალის ფენილის ზედაპირის გაწმენდა ჟანგისაგან ქვიშის ჭავლით და

ანტიკოროზიული ხსნარით;- მეტალის ზედაპირის შეღებვა;- ხიდის ორივე მხარეს მდგარი მეტალის მზიდი კონსტრუქციის შეფუთვა უჟანგავი

ფოლადის ფურცლით;- დამცავი მოაჯირის შეცვლა უჟანგავი ფოლადის დაწნული ბადით, რომელიც

შეიმოსება გამჭვირვალე და ელასტიური პლასტიკური მეტალით

საქართველოს ეროვნული მუზეუმის მიერ შემუშავებული ვანის არქეოლოგიური ობიექტისაღდგენის ზოგადი კონცეფციის თანახმად, სამუშაოები რამდენიმე ეტაპად განხორციელდება.პირველი ეტაპი (რომელიც ქვე-პროექტის ფარგლებში განხორციელდება) უზრუნველყოფსგადაუდებელ საკონსერვაციო სამუშაოებს ხუთი არქეოლოგიური ძეგლისათვის და ასევეშემაერთებელი ხიდის რეაბილიტაციას. შემდგომ დაგეგმილია ღია საგანმანათლებლოსივრცის, დამთვალიერებლების მოძრაობის მიხედვით ბილიკების, გათხრების ყველაუბნისათვის დამცავი გადახურვების მოწყობა და გადასახედი ტერასების მშენებლობა მთელიმუზეუმის და ნაკრძალის ტერიტორიის პანორამული ხედის აღსაქმელად.

3. არსებული გარემო

ვანის მუზეუმ-ნაკრძალი 1981 წლის 21 აპრილს დაარსდა, როგორც ადგილობრივი ისტორიისმუზეუმი და საზოგადოებისათვის 1985 წლის სექტემბერში, საერთაშორისო სიმპოზიუმისმიმდინარეობის დროს გაიხსნა. 2006 წლიდან იგი საქართველოს ეროვნული მუზეუმისნაწილს წარმოადგენს. ვანის მუზეუმ-ნაკრძალი მოიცავს ვანის ანტიკურ ნასახლარს(არქეოლოგიური უბანი), არქეოლოგიურ ბაზას და მუზეუმს.

არქეოლოგიური აღმოჩენები ვანში მე-19 საუკუნის შუა პერიოდიდან იწყება. პირველიარქეოლოგიური კვლევები და გათხრები ვანში ექვთიმე თაყაიშვილმა აწარმოა 1896 წელს. მასასევე წილად ხვდა პატივი გამოექვეყნებინა პირველი სამეცნიერო კვლევები ვანისარქეოლოგიური ძეგლების შესახებ. მე-20 საუკუნის 30-იანი წლების დასაწყისიდან,არქეოლოგიური გათხრების შედეგად ვანში აღმოჩენილი იქნა მრავალი არქეოლოგიურიექსპონატის დიდი მრავალფეროვნება, რომლებიც ძირითადად თარიღდება VIII-Iსაუკუნეებით ჩვენს წელთაღრიცხვამდე. აღმოჩენილი იქნა ჩვ. წ. აღ. III-I საუკუნეებითდათარიღებული დიდი არქიტექტურული კომპლექსები და ტაძრები-საკურთხევლები. ეს

უმნიშვნელოვანესი არქეოლოგიური აღმოჩენები საფუძვლად დაედო ვანის არქეოლოგიურიობიექტის ნაკრძალად აღიარებას და არქეოლოგიური უბნის მახლობლად მუზეუმისდაარსებას.

ვანის მუზეუმი მდებარეობს დასავლეთ საქართველოს ქალაქ ვანის მახლობლად მდებარეგორაკზე, მდინარე რიონის მარცხენა ნაპირზე. ტერიტორია ესაზღვრება საცხოვრებელისახლების ეზოებსა და ხეხილის ბაღებს. ობიექტს შუა ნაწილში კვეთს მოასფალტებული გზა,რომელიც არა მარტო არქეოლოგიურ უბნებს აკავშირებს ერთმანეთთან, არამედ ზედა ვანისსოფლებსაც - მთავარ გზასთან. მთელი ტერიტორიის ნახევარზე მეტი უჭირავს კერძოსაკუთრებაში მყოფ სახლებსა და ბაღებს. ამ სახლების უმეტესობა თანამედროვეა დააშენებულია გასული საუკუნის 50-60-იან წლებში. ობიექტზე გადის გაზისა და წყლისგარკვეული რაოდენობის მილები, რომლებიც საცხოვრებელ სახლებს ემსახურება. ობიექტისცენტრში დგას ორი მოკრძალებული სახლი, რომელიც არქეოლოგიურ ექსპედიციებსმასპინძლობს.

გორაკი, სადაც მუზეუმი მდებარეობს არქეოლოგიურ ობიექტს უკავშირდება ვიწრო რკინისშეკიდული ხიდით, რომელიც საშუალებას იძლევა ფეხით მოსიარულე დამთვალიერებლებმაძალიან ხელსაყრელი მარშრუტი ჩაატარონ ქვედა კარიბჭიდან დაწყებული ხიდამდე,მუზეუმის დათვალიერებით ან ვიზიტის დასაწყისში ან მის ბოლოს.

ტერიტორიაზე შემონახულია ადრეული პერიოდის რამდენიმე არქიტექტურული ძეგლისნანგრევები. მათ უმეტესობა დაინგრა უძველეს, ანტიკურ პერიოდში და მათი ნარჩენებიგამოყენებული იქნა მასალად შემდგომი პერიოდის მშენებლობებისათვის. ვანისარქეოლოგიური ობიექტის სხვადასხვა ადგილებში ღია ცის ქვეშ მდებარე არქეოლოგიურიძეგლების დამცავი გადახურვები ძველია; თუნუქის ფურცლის გადახურვა ძალზედდაზიანებულია და მისი აღდგენა შეუძლებელია. კონსტრუქციების ხის ნაწილები დამპალიადა სახეზეა ობის წარმოქმნის პროცესი. ეს კონსტრუქციები არ ფარავს ძეგლების მთელზედაპირს და არ უზრუნველყოფს მათ დაცვას. მეტალის ბოძები კონსტრუქციულადარამდგრადი და დაჟანგულია, რის გამოც ისინი საფრთხეს წარმოადგენს მათ ქვეშ მდგომიხალხისა და თვითონ ძეგლების მთლიანობისათვის. არსებული დამცავი გადახურვებიმოძველებულია და არ შეესაბამება თანამედროვე მუზეუმის მოთხოვნებსა და უსაფრთხოებისნორმებს.

მუზეუმისა და არქეოლოგიური ობიექტის დამაკავშირებელი შეკიდული ხიდისკონსტრუქციული მდგომარეობა არანაირ ეჭვს არ ბადებს. თუმცა, ფენილი მოხსნილიასაყრდენი კოჭებიდან და გამძლეობა დაბალია. მეტალის ცხაური გამოიყენება დამცავმოაჯირად მზიდ შეკიდულ ბაგირსა და ფენილს შორის. იგი საკმაოდ დაზიანებული დაშემოძარცვულია მრავალ ადგილას და არ შეესატყვისება უსაფრთხოების ნორმებსა დამოთხოვნებს.

4. ქვე-პროექტის პოტენციური ზეგავლენების ანალიზი

4.1 მშენებლობის ფაზა

4.1.1 სოციალური ზეგავლენა

სოციალური საკითხების ზოგადი მომიხილვა: სოციალურ გარემოზე მნიშვნელოვანიზეგავლენა მოსალოდნელი არ არის.

განსახლების საკითები: ქვე-პროექტი არ ითვალისწინებს კერძო საკუთრებაშიარსებული მიწის ნაკვეთების შესყიდვას, არ არის მოსალოდნელი პერმანენტულიზეგავლენა კერძო ან იჯარით გაცემულ სასოფლო-სამეურნეო მიწებზე.

დასაქმების შესაძლებლობის შექმნა: მოსალოდნელია შეზღუდული და დროებითიდადებითი ზეგავლენა მშენებლობის ფაზაში და მცირე ოპერირების ფაზაში.

ხმაურთან, გამონაბოლქვთან და ვიბრაციასთან დაკავშირებული ჯანმრთელობისსაკითხები: შეზღუდული და დროებითი.

სატრანსპორტე მოძრაობის დარღვევა: ქვე-პროექტთან დაკავშირებულისატრანსპორტო მოძრაობების შედეგად, დროებით შეიზღუდება ადგილობრივისატრანსპორტო მოძრაობა.

უსაფრთხოება და წვდომა: ქვე-პროექტის ფარგლებში სამუშაოების მიმდინარეობისასშეიზღუდება სარეაბილიტაციო ობიექტის მიმდებარე ტერიტორიებზ მისასვლელი დაარ ემუქრება საფრთხე არც ტრანსპორტის მოძრაობას და არც ფეხით მოსიარულეებს.

4.1.2 ზეგავლენა ფიზიკურ კულტურულ მემკვიდრეობაზე

ქვე-პროექტის ფარგლებში კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლის ტერიტორიაზესამუშაოები თანმიმდევრობით განხორციელდება სხვადასხვა ადგილებში. დამცავიგადახურვა ყველა არქეოლოგიურ ძეგლზე მოეწყობა სამშენებლო სამუშაოების დაწყებამდე,რათა მოხდეს მათი დაცვა დაზიანებისაგან. არქეოლოგიური ძეგლების კონსტრუქციულელემენტებზე დაგეგმილი არ არის არანაირი ინტერვენცია. ყველა კონსტრუქციული დამზიდი ელემენტები ძეგლის გარე პერიმეტრზე განთავსდება. შესაბამისად, უარყოფითიზემოქმედების რისკის ქვეშ არ იქნება არქეოლოგიური ძეგლების კონსტრუქციულიმდგრადობა და ისტორიული ღირებულება.

ახალი არქეოლოგიური აღმოჩენების ალბათობა მცირეა, რადგანაც საველე სამუშაოები დაარქეოლოგიური კვლევები უკვე ჩატარებულია და ძეგლები საფუძვლიანად შესწავლილია.მიუხედავად ამისა, სამშენებლო სამუშაოებს ზედამხედველობას და მონიტორინგს გაუწევსმუზეუმის არქეოლოგი. შესაბამისად, მცირე მასშტაბიანი მიწის სამუშაოების დროს,არქეოლოგიური ობიექტების აღმოჩენის შემთხვევაში, სამუშაოები უნდა შეწყდესდაუყონებლივ და აღნიშნულის შესახებ ეცნობოს კულტურისა და ძეგლთა დაცვისსამინისტროს. სამუშაოების განახლება შესაძლებელ იქნება მხოლოდ კულტურულიმემკვიდრეობის დაცვის ეროვნული სააგენტოს ნებართვის საფუძველზე.

4.1.3 ზეგავლენა ბუნებრივ გარემოზე

ნიადაგის და წყლის დაბინძურება

ქვე-პროექტის ფარგლებში დაგეგმილი სამუშაოებით ნიადაგისა და წყლის დაბინძურებისპოტენციური წყაროები შეიძლება იყოს:

საწვავის, ზეთების ან სხვა სახიფათო ნივთიერებების დაღვრა, განსაკუთრებითსაწვავით გამართვის ან მანქანა-დანადგარების შეკეთების სამუშაოების დროს;

საღებავის და ანტიკოროზიული ხსნარის დაღვრები; სამშენებლო მასალების (მაგ. ცემენტი და ბეტონი) და ნარჩენების (შესაფუთი

მასალები, ქვები, ხრეში, ცემენტის და ბეტონის, ხის და სხვა მასალების ნარჩენები)არასწორად შენახვა, გამოყენება და გატანა

ექსკავაციის შედეგად წარმოქმნილი ლამიანი წყლებით; მანქანა-დანადგარების რეცხვა;

ჰაერის დაბინძურება და ხმაურიჰაერის დაბინძურების სავარაუდო ზეგავლენა მცირეა. ჰაერის დაბინძურება შეიძლებაგამოიწვიოს არსებული კონსტრუქციების დემონტაჟმა, ხიდის მშენებლობის გაწმენდისსამუშაოებმა, და მასალების/ნარჩენების ტრანსპორტირებამ.

მინიმალური გამონაბოლქვები და მტვერი სატრანსპორტო საშუალებებიდან შესაძლოადაკავშირებული იყოს მასალების მოწოდებასა და ტრანსპორტირებასთან ობიექტისტერიტორიაზე არსებულ საწყობებში. ყველა სამშენებლო სამუშაო მექანიკურად ხელითიწარმოებს.

მტვრის შედარებით დიდი მოცულობა წარმოიქმნება ქვიშის ჭავლით ხიდის არსებულიმეტალის ზედაპირის ჟანგისაგან გაწმენდის გამო.

სამშენებლო ნარჩენები

ძველი კონსტრუქციების დემონტაჟის შედეგად მოსალოდნელია მეტალის ნარჩენებისწარმოქმნა, რომლებიც დასაწყობდება არქეოლოგიური ბაზის ტერიტორიაზე.

სხვა მოსალოდნელი ნარჩენების ტიპები წარმოადგენს ნარჩენ გრუნტს, ინერტულ მასალებს,შესაფუთ მასალებს.

მოსალოდნელია მცირე რაოდენობით სახიფათო ნარჩენების წარმოქმნა საღებავის შესაფუთიმასალებისა და გამხსნელების სახით.

ხმაურთან და ვიბრაციასთან დაკავშირებული ზეგავლენა

დროის მცირე მონაკვეთში, მხოლოდ კარიბჭესთან წარმოებული სამშენებლო სამუშაოებისგანმავლობაში მოსალოდნელია სატრანსპორტო საშუალებებით გამოწვეული დისკომფორტი,რადგანაც აქ ექსპლოატაციაში იქნება მცირე ზომის ამწე. ადგილი არ ექნება სატრანსპორტოსაცობების წარმოქმნას, ჰაერის დაბინძურებას გამონაბოლქვით, გზების ატალახებას.

ნიადაგის ნაყოფიერი ფენის დაკარგვა მისი მოჭრის გამო

ნიადაგის საფარის ზედა ფენის დანაკარგებს მისი მოჭრის შედეგად ადგილი არ ექნება.

პოტენციური ზეგავლენა მცენარეულ საფარზე და ლანდშაფტზე

ქვე-პროექტით არ არის გათვალისწინებული ხეების ან ბუჩქების ჭრა და არსებულილანდშაფტის მნიშვნელოვანი სახეცვლილება.

4.2 ოპერირების ფაზა

ობიექტის რეაბილიტაციის შემდეგ, ტურისტული ნაკადის ზრდა გამოიწვევს ნარჩენებისწარმოქმნისა და ხმაურის დონის ზრდას;

დადებითი სოციალური ზეგავლენა უკავშირდება ტურისტული ინფრასტრუქტურისგაზრდას, რასაც დასაქმების მხრივ დადებითი გავლენა ექნება ადგილობრივიმოსახლეობაზე.

5. შემარბილებელი ღონისძიებები

გარემოსდაცვითი ღონისძიებების გეგმა მომზადებული იქნა, რათა უზრუნველყოს გარემოზექვე-პროექტის უარყოფითი ზეგავლენის მინიმუმადე შემცირება.

5.1 სამშენებლო ფაზა

კონტრაქტორს მოეთხოვება:

- სამშენებლო მასალის მოპოვება მხოლოდ ლიცენზირებული მომწოდებლისგან. ანლიცენზიების მოპოვება ინერტული მასალის მოსაპოვებლად;

- თუ კონტრაქტორს სურს აამუშაოს საკუთარი ბეტონის ქარხანა (ვიდრე შეისყიდოს ესმასალა სხვა მომწოდებლისგან) ასეთ შემთხვევაში მან უნდა მოამზადოსატმოსფერული ჰაერის დაბინძურების სტაციონარული წყაროს ინვენტარიზაციისტექნიკური ანგარიში და შეათანხმოს საქართველოს გარემოსა და ბუნებრივირესურსების დაცვის სამინისტროსთან.

- სამშენებლო ნარჩენების განთავსება უნდა მოხდეს უახლოეს მუნიციპალურნაგავსაყრელზე წერილობითი შეთანხმების საფუძველზე ან მუნიციპალიტეტის მიერგამოყოფილ და ზედამხედველ კომპანიასთან შეთანხმებულ ადგილზე.წარმოდგენილი უნდა იქნეს შეთანხმებულ ადგილზე ნარჩენების განთავსებისდამადასტურებელი დოკუმენტები.

- GOST და SNIP ნორმების დაცვა.

სამშენებლო პროცესში გათვალისწინებული უნდა იქნას რიგი შეზღუდვები დაშემამსუბუქებელი ზომები:

- იკრძალება მძიმე ტექნიკის და მოწყობილობების გამოყენება ობიექტისტერიტორიაზე;

- სამშენებლო ადგილიდან ყოველდღიურად უნდა იქნეს გატანილი სამშენებლო დასაყოფაცხოვრებო ნარჩენები;

- მობილიზაციის ეტაპზე ყველა მუშამ უნდა გაიაროს შესაბამისი ტრეინინგი მაღალისენსიტიურობის ობიექტზე მუშაობის მიმართულებით;

- სამშენებლო სამუშაოების პროცესში რაიმე არქეოლოგიური ობიექტის აღმოჩენისშემთხვევაში, სარეაბილიტაციო სამუშაოები უნდა შეჩერდეს და მოპოვებული იქნასფოტომასალა, სამუშაოები უნდა განახლდეს მხოლოდ კულტურული მემკვიდრეობისდაცვის ეროვნული სააგენტოს ნებართვის საფუძველზე.

ხმაურიხმაურის შესამცირებლად შემდეგი ზომები იქნება გამოყენებული:

შეიზღუდება მაქსიმალური სიჩქარე კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლისსიახლოვეს გავლისას.

გამოყენებულ იქნება ტექნიკის სათანადო კონტროლი და მოვლა-შენახვის პრაქტიკა. სამუშაოები უნდა განხორციელდეს მხოლოდ დღის საათებში. აკრძალულია მანქანების და მძიმე ტექნიკის უქმ რეჟიმში მუშაობა. სათანადო

მაყუჩები უნდა იქნეს გამოყენებული.

დაბინძურების პრევენცია

წყლების/ ნიადაგის დაბინძურების პრევენციისთვის სამშენებლო ადგილზე უნდაგანხორციელდეს შემდეგი ღონისძიებები:

- სამშენებლო მასალები უნდა ინახებოდეს სპეციალურად გათვალისწინებულ დადროებით აგებულ საწყობებში;

- საპოხი მასალა, საწვავი და გამხსნელები უნდა ინახებოდეს და მათი გამოყენებამოხდეს მხოლოდ გამოყოფილ ადგილზე,

- სახიფათო ან ტოქსიკური მასალების დროებითი შენახვა უნდა მოხდეს დახურულკონტეინერებში, შემადგენლობის, თვისებებისა და მოპყრობის მითითებით,სამშენებლო მოედანზე ხელმისაწვდომი უნდა იყოს დაღვრის შემთხვევაშიშემაკავებელი მასალები (სორბენტები, ქვიშა, ნახერხი);

- კულტურული მემკვიდრეობის ობიექტზე აკრძალული უნდა იყოს მანქანებისტექნიკური მომსახურება, შეკეთება, რეცხვა, საცხის მოშორება;

- მიწის სამუშაოების დროს ამოღებული გრუნტი უნდა ინახებოდეს სპეციალურადგამოყოფილ ადგილას. სამუშაოების დასრულების შემდეგ, გრუნტის ნაწილი უკანუნდა ჩაიყაროს, ხოლო ნარჩენი გრუნტი გატანილი იქნას არქეოლოგიური ობიექტისტერიტორიიდან ადგილობრივი მუნიციპალიტეტის მიერ განსაზღვრულ ადგილას.

- არ უნდა მოხდეს ცემენტის ან ბეტონის ნარჩენების ჩარეცხვა/ჩაყრა ნებისმიერ წყლისობიექტში.

ნარჩენების განკარგვა

- მეტალის ნარჩენები უნდა განთავსდეს არქეოლოგიური ბაზის ტერიტორიაზე დასაბოლოოდ გატანილი იქნება მუზეუმის ადმინისტრაციასთან შეთანხმებით;

- სამშენებლო ნარჩენები უნდა განთავსდეს უახლოეს მუნიციპალურ ნაგავსაყრელზე.- საყოფაცხოვრებო ნარჩენები უნდა მოთავსდეს კონტეინერებში. საყოფაცხოვრებო

ნარჩენების განთავსება უნდა მოხდეს უახლოეს მუნიციპალურ ნაგავსაყრელზე.- იკრძალება ნარჩენების დაწვა ობიექტზე;- სახიფათო ნარჩენების შემცველი კონტეინერები უნდა მოთავსდეს გაჟონვისაგან

დაცულ კონტეინერში რათა თავიდან იქნას აცილებული დაღვრა და გაჟონვები;- ნარჩენების განკარგვის შესახებ უნდა იწარმოებოდეს დოკუმენტაცია, რათა

უზრუნველყოფილი იქნას მისი სათანადოდ განკარგვის მტკიცებულება.

მტვერი და გამონაბოლქვი

მანქანა-დანადგარები უნდა იყოს გამართულ მდგომარეობაში, რომ არ მოხდეს მუშა-ხელისადა ადგილობრივი მოსახლეობის შეწუხება გამონაბოლქვით. სამუშაოები უნდაიწარმოებოდეს დღის საათებში. ყველა სახის ტექნიკური მომსახურება მაღალი სტანდარტისშესაბამისი უნდა იყოს, რათა უზრუნველყოფილი იქნას მაღალი უსაფრთხოება და ხმაურისმინიმალური დონე. უნდა განხორციელდეს მანქანა-დანადგარების რეგულარულიტექნიკური მომსახურება, გაუმართაობის გამო გამონაბოლქვის გაზრდის თავიდანასაცილებლად.

მშრალ პირობებში, როცა შესაძლოა წარმოიშვას მტვრის დიდი რაოდენობა, გატარებულიუნდა იქნეს შემდეგი ზომა: სამშენებლო მასალების და ყრილების გადახურვა.

შემარბილებელი ზომები სამშენებლო ადგილის უსაფრთხო ხელმისაწვდომობისთვის

ეროვნული ნორმების შესაბამისად კონტრაქტორი უზრუნველყოფს სამშენებლო ადგილისსათანადოდ დაცვას და მშენებლობასთან დაკავშირებული სატრანსპორტო მოძრაობისდარეგულირებას. ეს მოიცავს (მაგრამ არ შემოიფარგლება) შემდეგ ღონისძიებებს:

- გზის მაჩვენებლების, გამაფრთხილებელი ნიშნების, ბარიერების დაშემოვლითი გზის ნიშნების განთავსებას.

- სამშენებლო ობიექტის შეღობვას.- მშენებლობის პროცესში მყოფ ობიექტებზე დამთვალიერებლების შესვლის

შეზღუდვას.

5.2 ექსპლუატაციის ფაზა

ვიზიტორთა გაზრდილი რაოდენობის შედეგად წარმოქმნილი ნაჩენების გაზრდილირაოდენობის სათანადო მართვისთვის გატარებული უნდა იქნეს შემდეგი ღონისძიებები:

დამატებითი კონტეინერების განთავსება და საჯარიმო სანქციების დაწესება ობიექტისდანაგვიანებისათვის.

კულტურული მემკვიდრეობის ობიექტის მიმდებარედ გაიზრდება სატრანსპორტომოძრაობა, რაც გამოხატული იქნება ადგილობრივი გამონაბოლქვის და ხმაურის გაზრდაში,ასევე სატრანსპორტო მოძრაობის უსაფრთხოების პრობლემებში. ვანის მუზეუმისრეაბილიტაციის ქვე-პროექტის ფარგლებში, რომელიც ასვე RDPII-ის ფარგლებშიგანხორციელდება, გათვალისწინებულია მანქანებისა და ავტობუსების პარკინგის მოწყობა.

6. მონიტორინგი

მგფ პასუხისმგებელია გარემოზე ზემოქმედების შერბილების ღონისძიებებისგანხორციელების მონიტორინგზე. სამუშაოების ზედამხედველობისთვისდაქირავებული კონსულტანტი მეთვალყურეობას გაუწევს მიმდინარე სამუშაოებისშესაბამისობას გარემოსდაცვით მოთხოვნებთან. ყოველთვიურად შეივსება საველემონიტორინგის საკონტროლო სია და თან დაერთვება ფოტომასალა.

გარემოსდაცვითი ღონისძიებების გეგმის განხორციელების ქრონოლოგიური ანგარიშიჩართული იქნება მგფ-ის ყოველკვარტალურ ანგარიშში. მგფ-მა კონტრაქტორისგანუნდა მიიღოს ის ნებართვები, ლიცენზიები და წერილობითი შეთანხმებების ასლები,რაც კონტრაქტორს საქართველოს კანონმდებლობით მოეთხოვება მასალისგამოყენებისთვის, ასფალტის/ბეტონის ქარხნის ფუნქციონირებისა და სხვადასხვატიპის ნარჩენების განთავსებისათვის.

8. მონიტორინგის მართვის გეგმა

საქმიანობა

რა

პარამეტრი ექვემდებარებამონიტორინგს?

სად

არის პარამეტრი,რომელიც

მონიტორინგსექვემდებარება?

როგორ

უნდაგანხორციელდეს

პარამეტრისმონიტორინგი?

როდის

განსაზღვრეთსიხშირე ან

ხანგრძლივობა

რატომ

ხდება პარამეტრისმონიტორინგი?

ვინ

არისპასუხისმგებელიმონიტორინგზე?

სამშენებლო ფაზა

სამშენებლომასალებისმიწოდება

სამშენებლო მასალების შეძენამხოლოდ ოფიციალურადდარეგისტრირებულიმომწოდებლებისაგან

მომწოდებლისოფისში ანსაწყობში

დოკუმენტებისშემოწმება

მოწოდებისკონტრაქტებისგაფორმებისას

ინფრასტრუქტურისტექნიკური მდგრადობისდა უსაფრთხოებისუზრუნველყოფისმიზნით,

მგფ,

მშენებლობისზედამხედველი

samSeneblo

masalebis da

narCenebis

transportire

ba;

samSeneblo

meqanizmebis

gadaadgileba

satransporto saSualebebis

da meqanizmebis teqnikuri

mdgomareoba

satvirTo avtomobilebis

SemosazRvra da dacva

specialuri safariT

transportirebis

gansazRvruli saaTebisa da

marSrutebis dacva

samSeneblo

teritoria

Semowmeba gaufrTxilebel

i Semowmebebi,

rogorc

samuSao, ise ara

samuSao

saaTebSi

miwisa da haeris

emisiebisagan

dabinZurebis

Semcireba;

xmauriT da vibraciiT

adgilobrivi

მოსახლეობისSewuxebis SezRudva;

მგფ,


საგზაო პოლიცია


რა


სად



როგორ



როდის



რატომ


ვინ


transportis

moZraobis darRvevis

minimumamde dayvana.

miwis

samuSaoebi

amoRebuli gruntis

droebiTi Senaxva winaswar

gansazRvrul da

SeTanxmebul teritoriebze;

amoRebuli gruntis

ukuCayra da/an ganTavseba

oficialurad gamoyofil

teritoriebze;

მიწის სამუშაოებისათვის მძიმეტექნიკის გამოყენების აკრძალვა

samSeneblo

teritoria

Semowmeba

მუდმივიზედამხედველობაარქეოლოგის მიერ

miwis

samuSaoebis

procesSi

samSeneblo da da misi

mdebare teritoriis

samSeneblo nagviT

dabinZurebis Tavidan

acileba

fizikuri kulturuli

resursebis dazianebis

da dakargvis Tavidan

acileba

mgf,

mSeneblobis

zedamxedveli

საქართველოსეროვნული მუზეუმი

კულტურულიმემკვიდრეობის დაცვისსააგენტო


რა


სად



როგორ



როდის



რატომ


ვინ


inertuli

masalebis

wyaro

masalebis SeZena arsebuli

momwodeblebisagan, Tu es

SesaZlebelia;

sasargeblo wiaRiseulis

mopovეbis licenziis miReba

mSenebli kontraqtoris

mier da licenziis

pirobebis mkacri dacva;

karieris terasebad dayofa,

karieris damuSavebuli

adgilebis ukuCayra da

landSaftTan harmonizacia;

mdinaris kalapotidan

xreSisa da qviSis amoReba

ნაკადის გარეთ, xreSis

damcavi barierebis mowyoba

mopovebis teritoriasa da

wylis nakads Soris.

dauSvebelia meqanizmebis

Sesvla wylis nakadSi.

Kkarieris

zonebi

dokumentebis

Semowmeba

samuSaoebis

Semowmeba

masalebis

mopovebis

procesSi

qanobebis eroziis da

ekosistemebis da

landSaftebis

degradaciis

Semcireba;

mdinaris napirebis

eroziis, wylis

Sewonili nawilakebiT

dabinZurebis da wlis

mobinadreebis

saarsebo pirobebis

darRvevis Semcireba.

mgf,

mSeneblobis

zedamxedveli


რა


სად



როგორ



როდის



რატომ


ვინ


samSeneblo

narCenebis

warmoqmna

samSeneblo narCenebis

droebiTi Senaxva

specialurad gamoyofil

adgilebSi;

narCenebis droulad

gadayra oficialurad

gamoyofil adgilebSi

samSeneblo

teritoria;

nagavsayreli

teritoria

Semowmeba periodulad

mSeneblobis

procesSi da

pretenziebis

SemTxvevaSi

samSeneblo da mis

mezoblad mdebare

teritoriebis myari

narCenebisgan

dabinZurebis Tavidan

acilebis mizniT

mgf,

mSeneblobis

zedamxedveli

transportis

moZraobis

darRveva da

fexiT

mosiaruleTa

mimosvlis

SezRudva

satransporto moZraobis

SezRudvis/Semovlis

niSnebis dadgma;

samSeneblo masalebis

Senaxva da samSeneblo

nagvis droebiTi ganTavseba

ise rom Tavidan iqnas

acilebuli sacobebi

misasvlel gzebze

samSeneblo

teritoriaze da

mis garSemo

შემოწმება samSeneblo

samuSaoebis

procesSi

moZraobis dros

ubeduri SemTxvevebis

Tavidan acilebis

mizniT;

adgilobrivi

macxovreblebis

diskomfortis

Semcirebis mizniT

მგფ


muSebis

janmrTeloba

da

usafrTxoeba

muSebis formebiT da

individualuri dacvis

saSualebebiT aRWurva;

samSeneblo

teritoria

Semowmeba gaufrTxilebel

i Semowmeba

samuSaoebis

msvlelobisas

samuSao adgilze

ubeduri da

gauTvaliswinebeli

mgf,


რა


სად



როგორ



როდის



რატომ


ვინ


muSebis da personalis

informireba

meqanizmebTan/aRWurvilobas

Tan muSaobisas

individualuri

usafrTxoebis wesebis da

instruqciebis Sesaxeb da

aseve aRniSnuli

wesebis/instruqciebis

mkacri dacvis Sesaxeb

SemTxvevebis Tavidan

acilebi mizniT

mSeneblobis

zedamxedveli

ოპერირების ფაზა

მყარინარჩენებისმართვავიზიტორთაცენტრიდან

სანაგვე ურნებისუზრუნველყოფა ობიექტზე დანარჩენების დროული დარეგულარული გატანისდანერგვა

რეაბილიტირებული ობიექტი

შემოწმება ობიექტისექსპლუატაციისას

ობიექტის და მიმდებარეტერიტორიისდაბინძურების თავიდანაცილება

საქართველოსეროვნული მუზეუმისადმინისტრაცია


რა


სად



როგორ



როდის



რატომ


ვინ


ობიექტისმოვლა -პატრონობა დადაცვარეაბილიტაციის შემდეგ

უკანონი მშენებლობის და მიწისარაოფიციალური სარგებლობისაკრძალვა ისტორიულიადგილის მახლობლად.

რეაბილიტირებული ობიექტი

შემოწმება ობიექტისექსპლუატაციისას

ძეგლის და გარშემოტერიტორიისისტორიული დაესთეტური ღირებულებისდაკარგვის თავიდანაცილება

საქართველოსეროვნული მუზეუმისადმინისტრაცია

ვანისმუნიციპალიტეტი

დანართი 1. ობიექტის ორთოფოტო

დანართი 2. ობიექტის გენგეგმა

დანართი 3. ფოტოილუსტრაციები

1. არქეოლოგიური ძეგლი - კარიბჭე

2. არქეოლოგიური ძეგლი - მოზაიკური ტაძარი

3. არქეოლოგიური ძეგლი - მრგვალი ტაძარი

4. არქეოლოგიური ძეგლები - სამლოცველო და ბავშვის სამარხი

5. ვანის არქეოლოგიური მუზეუმის არქეოლოგიურ უბანთან დამაკავშირებელი ხიდი

დანართი 4. საკადასტრო ინფორმაცია

დანართი 5. საჯარო კონსულტაციის მასალები

29 ოქტომბერი, 2015 წელი

ვანის მუნიციპალიტეტი, საქართველო

საჯარო განხილვის ოქმი

რეგიონალური განვითარების მეორე პროექტი (RDP 2)

ვანის არქეოლოგიური ძეგლების დამცავი გადახურვა და ვანის მუზეუმ-

ნაკრძალის ტერიტორიის აღდგენა

ქვე-პროექტის გარემოს დაცვის მართვის გეგმის საჯარო განხილვა

2015 წლის 29 ოქტომბერს ვანის მუნიციპალიტეტში, გამგეობის სხდომათა დარბაზშიგაიმართა ქვე-პროექტის- „ვანის არქეოლოგიური ძეგლების დამცავი გადახურვა დავანის მუზეუმ-ნაკრძალის ტერიტორიის აღდგენა“, გარემოსდაცვითი მიმოხილვისდოკუმენტისა და გარემოს დაცვის მართვის გეგმის საჯარო განხილვა.

შეხვედრა მიზნად ისახავდა ადგილობრივი მოსახლეობის ინფორმირებას ქვე-პროექტის ფარგლებში დაგეგმილი სამუშაოების, ბუნებრივ და სოციალურ გარემოზემოსალოდნელი უარყოფითი/დადებითი ზეგავლენისა და მათი თავიდან აცილებისგზებისა და საშუალებების შესახებ.

შეხვედრას ესწრებოდნენ:

ვანის მუნიციპალიტეტის გამგებელი: ზაზა სიხარულიძე.

ვანის მუნიციპალიტეტი გამგეობის წარმომადგენლები : დოღონაძე ბელა, გიორგაძესოფიკო, ფაბკურიძე რევაზი, თოდრია ლომხარი, თურმანაული ჟუჟუნა, ბოლქვაძე ნიკა,კიკვაძე მინდია, ღვინიანიძე მარინა, ბუაჩიძე ნათია, ხელაძე ვლადიმერი, ფახურიძესალომე, ქავთარაძე ვალერი.

ვანის მუნიციპალიტეტის საკრებულოს წარმომადგენლები: ივანიაძე გიორგი,დვალიშვილი ნიკოლოზი, ტოხვაძე კობა

ვანის არქეოლოგიური მუზეუმის წარმომადგენლები : რამიშვილი სოფიო, აბრამიძელამარა, დარსალია მარიამი, ვაშაყმაძე მანანა, ახვლედიანი ზურაბი, შარაშენიძე ბადრი,გაბუნია ომარი, გაბუნია ოლეგი, ბელთაძე ინეზა, ახობაძე მთვარისა, სიმონეიშვილინაზი, სიმონეიშვილი ზაზა.

ადგილობრივი მოსახლეობა: კალაძე ტრისტანი, გოჩა პაიკიძე.

მუნიციპალური განვითარების ფონდის წარმომადგენლები:

ანა რუხაძე - გარემოსდაცვითი უსაფრთხოების სპეციალისტი;

ნინიკო ისაკაძე- გარემოს დაცვის სამსახურის შტატგარეშე სპეციალისტი.

შეხვედრა გახსნა ანა რუხაძემ, გარემოსდაცვითი უსაფრთხოების სპეციალისტმა დადამსწრე საზოგადოებას წარუდგინა ინფორმაცია მუნიციპალური განვითარებისფონდის, შეხვედრის მიზნებისა და პროექტის ფარგლებში დაგეგმილი სამშენებლოსამუშაოების შესახებ. მან შეხვედრისას განიხილა ქვე-პროექტისათვის მომზადებულიგარემოს დაცვის მართვის გეგმა. მოკლედ აუხსნა საზოგადოებას მსოფლიო ბანკის მიერდაფინანსებული ქვე-პროექტების სოციალური და გარემოსდაცვითი სკრინინგისპროცედურები და სოციალური და გარემოსდაცვითი მოთხოვნები მოცემულიპროექტებისათვის, მიმოიხილა ქვე-პროექტის ფარგლებში დაგეგმილი სამუშაოები, ამსამუშაოების განხორცილებებისას მოსალოდნელი სოციალური და გარემოსდაცვითიზეგავლენა არსებულ გარემოზე და ის ძირითადი ღონისძიებები, რომელთა გატარებაცაუცილებელია სავარაუდო უარყოფითი ეფექტების თავიდან ასაცილებლად ან მათშესარბილებლად. აღნიშნა, რომ პროექტებით გათვალისწინებული სამუშაოებისაქართველოში მოქმედი კანონმდებლობის შესაბამისად არ ექვემდებარება გარემოზეზემოქმედების ნებართვის აღებას და/ან რამე სახის შეთანხმებას გარემოსა და ბუნებრივირესურსების დაცვის სამინისტროსთან, ამიტომ ყველა პროცედურა ქვე-პროექტისგარემოსდაცვითი და სოციალური უსაფრთხოების უზრუნველსაყოფად ხორციელდებამსოფლიო ბანკის შესაბამის უსაფრთხოების პოლიტიკისა და რეგიონული განვითარებისპროექტისთვის მომზადებული სამოქმედო სახელმძღვანელოს შესაბამისად.

ა. რუხაძემ ისაუბრა გარემოსდაცვითი შეფასების მიმოხილვის დოკუმენტისშინაარსსა და სტრუქტურაზე, მათ შორის, გარემოსდაცვითი მართვის ღონისძიებათაგეგმაზე. მან აღნიშნა, რომ გარემოსდაცვითი მართვის გეგმა არის მშენებელკონტრაქტორთან გაფორმებული ხელშეკრულების განუყოფელი ნაწილი დაკონტრაქტორს ევალება უზრუნველყოს გარემოსდაცვითი მართვის გეგმითგანსაზღვრული, სამშენებლო სამუშაოებისას მოსალოდნელი უარყოფითი ზეგავლენის,შემარბილებელი ღონისძიებების განხორციელება. ასევე, მიმოიხილა ქვე-პროექტისგარემოსდაცვითი მონიტორინგის და შესაბამისი ანგარიშგების პროცედურები და ამპროცედურების განხორციელებაზე პასუხისმგებელი მხარეები.

ვანის მუნიციპალიტეტის გამგებელმა, ზაზა სიხარულიძემ, გამოხატა პოზიტიურიდამოკიდებულება პროექტის განხორციელებასთან დაკავშირებით, ისაუბრა მისიმნიშვნელობის შესახებ და ადგილობრივი მოსახლეობა დაარწმუნა, რომ პროექტი არითვალისწინებს მიმდებარე ტერიტორიიდან რაიმე ტიპის განსახლების სამუშაოებს.

ანა რუხაძემ შეხვედრის მონაწილეებს მიაწოდა ინფორმაცია საკონტაქტო პირებისშესახებ, ვისთანაც საზოგადოებას საშუალება აქვს დაუკავშირდეს და საკუთარიმოსაზრება დააფიქსიროს გარემოს დაცვითი და სოციალურ საკითხებთანდაკავშირებული რაიმე სახის უკმაყოფილების წარმოშობის შემთხვევაში.

პრეზენტაციის დასრულების შემდეგ საზოგადოებას საშუალება მიეცა გამოეთქვათსაკუთარი აზრი ან/და დაესვათ კითხვები წარდგენილ საკითხებთან დაკავშირებით,შეხვედრის მონაწილეების მიერ დასმული იქნა შემდეგი შეკითხვები:

შეკითხვები და შენიშვნები პასუხები და კომენტარებიროდის იგეგმება მუზეუმისსარეაბილიტაციო სამუშაოებისდაწყება?

მუზეუმის რეაბილიტაციის პროექტიდასრულებულია. თუმცა ტენდერი ჯერ არგამოცხადებულა. სავარაუდოდ, მუზეუმისსარეაბილიტაციო სამუშაოები დაიწყებამომავალი წლიდან.

ქვე-პროექტის ფარგლებშიარქეოლოგიური მუზეუმ-ნაკრძალისკეთილმოწყობის სამუშაოებისგანხორციელება მოხდებასაერთაშორისო თუ ადგილობრივიკომპანიის მიერ?

ქვე-პროექტის ფარგლებში სამუშაოებიგანხორციელდება ადგილობრივი კომპანიისმიერ. თუმცა, სამუშაოების განხორციელებას, მათშორის გარემოსდაცვითი მოთხოვნებისშესრულებას ზედამხედველობას გაუწევსსაერთაშორისო კომპანია ეპტისა.

ითვალისწინებს თუ არა რეგიონულიგანვითარების მეორე პროექტი კერძო-საჯარო პარტნიორობის ფარგლებშიგანსახორციელებელ პროექტებს?კერძოდ, განხორციელდება თუ არასაოჯახო სასტუმროებისკეთილმოწყობა?

ამ ეტაპზე არსებული ინფორმაციით, მსგავსიტიპის პროექტების განხორციელება დაგეგმილიარ არის.

შეხვედრის დასასრულს ადგილობრივი მოსახლეობის წარმომადგენლებმა გამოხატესდადებითი დამოკიდებულება ქვე-პროექტით გათვალისწინებული სამუშაოებისმიმართ და გამოთქვეს იმედი, რომ სამშენებლო სამუშაოები დროულად დასრულდება.

შეხვედრის ფოტომასალა და შეხვედრაზე დამსწრეთა სარეგისტრაციო ფურცელის ასლითანდართულია.

ოქმი მომზადებულია საქართველოს მუნიციპალური განვითარების ფონდის გარემოსდაცვისა და განსახლების სამსახურის შტატგარეშე სპეციალისტის ნინიკო ისაკაძის მიერ.

29 ოქტომბერი, 2015

ფოტოები:

დამსწრეთა რეგისტრაციის ფურცელი:

ვანის არქეოლოგიური ძეგლების...

Documents

Transcript of ვანის არქეოლოგიური ძეგლების...