საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის საქმიანობის

შინაარსი

შესავალი 2

საერთო კრება 2

თვითრეგულირების გაძლიერება 4

საბჭოსსაქმიანობა 4მედიაგარემოს გაუმჯობესება 7

საბჭოსგანცხადებები 7 საპროტესტოაქციები 7 საკანონმდებლოპროცესშიჩართულობა 9 რეაგირებაგამოხატვისთავისუფლებისთვისსახიფათოინიციატივებზე 9მედიის სტანდარტების განვითარება 10 ტრენინგები 10 სახელმძღვანელოწესები 11 პუბლიკაციები,მედიამონიტორინგები 12 მედიაკრიტიკა 14 კონსულტაციაჟურნალისტებისთვის 14ორგანიზაციული განვითარება 15

ადგილობრივ და საერთაშორისო ორგანიზაციებთან თანამშრომლობა 15

AIPCE 2019 წელს საქართველოში გაიმართება 16

საბჭოს რამდენიმე გადაწყვეტილება 17

ელისოჯანაშიადავითკაკულიასდანოდარმელაძისწინააღმდეგ 17 გიორგიმგალობლიშვილიგიორგიჩომახაშვილისწინააღმდეგ 18 სსიპქალაქხობის№2საჯაროსკოლადიტოჩუბინიძისწინააღმდეგ 19 PHRნატატაბიძისწინააღმდეგ 21 პარტია„თავისუფალისაქართველო“ლევანჯავახიშვილისდაბელა ზაქაიძისწინააღმდეგ 23 თანასწორობისმოძრაობაინგაგრიგოლიასწინააღმდეგ 25 აუდიტორია115გიორგიკვიტაშვილისწინააღმდეგ 26 PHRმარიმალაზონიასწინააღმდეგ 27 თბილისისმერიდავითნარმანიაგიორგიგაბუნიასდამაიალომიძისწინააღმდეგ 29 სახალხოდამცველიგიორგიმგელაძისწინააღმდეგ 31 სახალხოდამცველინათიაამირანაშვილისწინააღმდეგ 33 საიაირაკლიკიკნაველიძისდათამარჩერგოლეიშვილისწინააღმდეგ 36 PHRნანიკოხაზარაძის,სოფიკონარჩემაშვილის,ეკაამირეჯიბის, ლელამებურიშვილისდათამარღვინიანიძისწინააღმდეგ 37

გვ. 2

წესდების თანახმად საერთო კრება ყოველ­წლიურად იკრიბება დეკემბრის თვეში დაორგანიზაციის განვითარებისთვის საჭირო სა­კითხებს განიხილავს, ამასთან ირჩევს საბჭოსახალ 3 წევრს ­ ერთს დედაქალაქიდან, ორსკი­რეგიონისმედიასაშუალებებიდან.2016წე­ლს საერთო კრება 24 დეკემბერს გაიმართა.

შესავალი

2017 წელს მედია ახალი გამოწვევების წინა­შე დადგა ­ არაერთი ინიციატივა გაისმა, რო­მელიც მედიის და ზოგადად გამოხატვის თა­ვისუფლების საფრთხეს უქმნიდა ­ იქნებოდა ესმოსამართლეთა კრიტიკის შეზღუდვის სურვი­ლი, ჟურნალისტისთვის წყაროს გათქმის და­ვალდებულება, მედიაომბუდსმენის ინსტიტუტისშექმნა თუ სიძულვილის ენის თვითრეგულირე­ბიდან რეგულირებაში გადატანა. არც ერთიაღნიშნული მცდელობა ვერ რეალიზდა, თუმცაცხადად გამოჩნდა მედიის კონტროლის სურ­ვილიდამოსალოდნელია,რომამთემებზემსჯე­ლობა გაგრძელდება. ცალკე უნდა აღინიშნოსაზერბაიჯანელი ჟურნალისტის, ავფგან მუხტარ­ლის თბილისიდან გატაცების საქმე, რომელიცკვალავცბურუსითაამოცულიდაჟურნალისტებმავერ მიიღეს ბევრ კითხვაზე პასუხი. ამიტომაცგანსაკუთრებულ მნიშვნელობას იძენს მედიისწარმომადგენელთა შეთანხმებული პოზიცია დაღირებულებები.

ამპროცესშიკისულუფროძლიერდებამედიისთვითრეგულირების, შესაბამისად ქარტიის რო­ლი. ჟურნალისტებმა უნდა შეძლონ აჩვენონსაზოგადოებას, დაინტერესებულ პირებს, რომთავად შესწევთ უნარი დაშვებული ხარვეზებისგამოსწორების,სტანდარტებისგაუმჯობესებისდააღარ დატოვონ ადგილი რეგულირების სურვი­ლისთვისაცკი.

წინამდებარე ანგარიში ჟურნალისტური ეთი­კის ქარტიის 2017 წლის მუშაობას ასახავს არ­სებული გამოწვევების საპასუხოდ. ქარტიასაკუთარი სტრატეგიული გეგმის თანახმადრამდენიმე მიმართულებით მუშაობს, მათ შო­რისაა ქარტიის მუშაობის ეფექტიანობის ამაღ­ლება, ჟურნალისტთა პროფესიული განათ­ლება, უფლებები და მედიაგარემო, ქარტიისორგანიზაციული მართვის დახვეწა და ქარტიისფინანსური შესაძლებლობების განვითარება.განხორცილებულიაქტივობებისწორედამძირი­თადიგეგმისშესაბამისადარისწარმოდგენილი.

1. საერთო კრება

საკუთარი მოხსენებები გააკეთეს აღმასრულე­ბელმა დირექტორმა და სარევიზიო კომისიისთავმჯდომარემ.წელსპირველადორგანიზაციისწლიური ანგარიში შეიქმნა და მისი გაცნობისსაშუალებაქარტიისწევრებისსაერთოკრებაზევეჰქონდათ.

გვ. 3

ქარტიის წევრებმა იმსჯელესორგანიზაციის შე­მოსავლებისდივერსიფიკაციაზე,განიხილესსა­წევროების დაწესების შესაძლებლობა, თუმცასაბოლოოდ შეთანხმდნენ, რომ სავალდებულოგადასახდელის ნაცვლად ყოფილიყო ნებაყოფ­ლობითიშემოწირულობა.რაშიდაიხარჯებაშეგ­როვებულითანხა,შეთანხმებისთანახმად,უნდაგაირკვეს2017წლისსაერთოკრებაზე.

გასულიწლებისმსგავსადდისკუსიისასგანსაკუთ­რებულიკამათიგამოიწვიასაბჭოსწევრებისთვისკვოტების მოხსნის საკითხმა. საბჭოსთავმჯდო­მარემ აღნიშნა, რომ თანამედროვე ტექნო­ლოგიების განვითარებასთან ერთად სულ უფ­რო რთულდება იმის გარკვევა, თუ რომელიმედიასაშუალებაარეგიონულიდარომელიდე­დაქალაქის. გარდა ამისა, კვოტები ხელოვნურბარიერად იქცა კანდიდატთა არჩევისას. საბ­ჭოს წევრები კი უნდა ირჩეოდნენ საკუთარიგამოცდილებისა და მოტივაციის საფუძველზედა მნიშვნელობა არ უნდა ჰქონდეს იმას სადმუშაობენ ტერიტორიულად ­ დედაქალაქში თურეგიონებში. საერთო კრებაზე მიღწეული შე­თანხმების თანახმად, საკითხი დადგა ელექ­ტრონულკენჭისყრაზე,სადაცქარტიისწევრებმაარ დაუჭირეს მხარი კვოტების გაუქმების ინი­ციატივას.

კიდევ ერთი ორგანიზაციული ცვლილება, რო­მელიც ამავე ელექტრონულ კენჭისყრაზე გა­დაწყდა,იყოსარევიზიოკომისიისწევრისინტე­რესთა კონფლიქტი. წესდებაში ნათქვამია,რომ სარევიზიო კომისიის წევრი არ შეიძლებაიყოს ქარტიის “მუდმივი ანაზღაურების მქონე”თანამშრომელი. რადგან ქარტიიდან ანაზღაუ­რებას ყველა პირი პროექტების შესაბამისადიღებს, რეალურად არ არსებობს “მუდმივიანაზღაურება”. ამასთან სალომე ცეცხლაძე,რომელიც სარევიზიო კომისიის წევრი იყო,პარალელურად მონაწილეობდა ქარტიის მედი­ამონიტორინგის პროექტში და შესაბამისად,გარკვეულ ანაზღაურებას იღებდა. ამიტომაცდადგა საკითხი, გამჭვირვალობის უფრო მა­ღალი სტანდარტის დაწესებულიყო და არსე­ბული ჩანაწერი გაგებულიყო ისე, რომ სარე­ვიზიო კომისიის წევრს არ აეღო რაიმე სახისანაზღაურებაქარტიიდან.ელექტრონულკენჭის­ყრაშიმონაწილეთაუმრავლესობამმიიჩნია,რომსარევიზიოკომისიისწევრსუნდაეკრძალებოდესრაიმე სახის ანაზღაურების მიღება ქარტიიდან.ამ გადაწყვეტილების მიღების შემდეგ სალომეცეცხლაძემ დატოვა სარევიზიო კომისია, მისიადგილი კიდაიკავალაშა ზარგინავამ, რადგანსარევიზიო კომისიის წევრთა არჩევისას ხმებისრაოდენობითისიყოშემდეგადგილზე.საერთო

კრებაზე ტრადიციისამებრ გამოვლინდნენ ქარ­ტიისპრიზი2017ისგამარჯვებულებიშემდეგ• კატეგორიებში:საუკეთესოსტატია/ნარკვევი• საუკეთესოსატელევიზიო/ვიდეორეპორტაჟი• საუკეთესომულტიმედიაპროექტი• საუკეთესოჟურნალისტურიგამოძიება• ბავშვთასაკითხებისსაუკეთესოგაშუქება

პირველ ოთხ კატეგორიაში კონკურსი გამო­ცხადდაIREX­ისპროექტისმხარდაჭერით,ხოლო“ბავშვთასაკითხები”დაწესდაგაეროსბავშვთაფონდის საქართველოს წარმომადგენლობისმიერ.შესაბამისად,გამარჯვებულისთვისგადასა­ცემიპრიზისშეძენისხარჯიცგაიღოიუნისეფმა.

„ქარტიის პრიზი 2016-ის” გამარჯვებულები

გვ. 4

ჟიურიმშემოსულისაკონკურსონამუშევრებიდანგამოავლინაგამარჯვებულები:• საუკეთესოსტატია–თამუნაუჩიძე–სადავოსამკვიდრებელი(სამხრეთისკარიბჭე)

• საუკეთესო მულტიმედია პროექტი – ნეტგა­ზეთი,პროექტი“უჩინრები”

• საუკეთესოჟურნალისტურიგამოძიება–ნინორამიშვილი,გიორგიმგელაძე–აგენტი

• პროვოკატორი ხელსუფლების სამსახურში 2(სტუდიამონიტორი)

• ბავშვთასაკითხებისსიღრმისეულადგაშუქება–სასკოლოგანათლება“რეალურ

• სივრცეში”(საზოგადოებრივიმაუწყებელი)

აღსანიშნავია, რომ წელს პირველად გაეროსქალთა ორგანიზაციამ გამოთქვა ქარტიასთანთანამშრომლობა და ქალთა უფლებების შე­სახებ დაწერილი სტატიების წახალისება. ჟიუ­რის გადაწყვეტილებით, ქალთა უფლებებისმიმართულებით მნიშვნელოვანი პრობლემისწარმოჩენაშიქარტიისდაგაეროსქალთაორგა­ნიზაციის სპეციალური პრიზი გადაეცა აიდამირმაკსუმოვას სტატიისთვის „საქართველოშიგოგონათაწინადაცვეთისფაქტებიგამოვლინდა“(ომისადამშვიდობისგაშუქებისინსტიტუტი).ჟიურის გადაწყვეტილებით, 2016 წელს პრიზიარგაიცანომინაციაში“საუკეთესოვიდეორეპო­რტაჟი”.

ქარტიის, როგორც ქვეყანაში არსებული მედი­ის დამოუკიდებელი თვითმარეგულირებელიორგანოსთვის პრიორიტეტია ამ მექანიზმისეფექტიანობის გაზრდა, რათა მოქალაქეებსჰქონდეთ შესაძლებლობა ჟურნალისტის მიერეთიკური პრინციპების დარღვევის შემთხვევაშიმიმართოს ამ ორგანოს. ამ მიმართულებითპროგრესსაჩვენებსქარტიაშიმიღებულიგანცხა­დებების რაოდენობით ზრდა და აპლიკანტებისმრავალფეროვნება.

თვითრეგულირების მექანიზმის გაძლიერებაშიფუნდამენტური როლი აკისრია საბჭოს და მისმიერსაქმეებისდროულადდამიუკერძოებლადგანხილვას.

საბჭოს საქმიანობა2016წელსუფლებამოსილებისვადაამოეწურაქარტიის საბჭოს სამ წევრს: ნინო ზურიაშვილს,ირინაყურუასდანინონარიმანიშვილს.ქარტიისწევრებმა მათ ნაცვლად აირჩიეს სამი ახალიწევრი დედაქალაქის კვოტით გიორგი მგელაძე(სტუდია მონიტორის ჟურნალისტი), რეგიონისკვოტითკი­თამარუჩიძე(სამხრეთისკარიბჭისჟურნალისტი)დათეაზიბზიბაძე(ქუთაისიპოსტისრედაქტორი). საბჭოსწევრებმათავმჯდომარედაირჩიესგიორგიმგელაძე.

თვითრეგულირების გაძლიერება

შესაბამისად, 2017 წელს ქარტიის საბჭოს შე­მადგენლობაასეთიიყო:1.გიორგიმგელაძე2.მაიამეცხვარიშვილი3.თაზოკუპრეიშვილი4.ნინოჯაფიაშვილი5.თამარუჩიძე6.თეაზიბზიბაძე7.ჯაბაანანიძე8.გერონტიყალიჩავა9.მაიამამულაშვილი

განხილული საქმეები:საერთოჯამშისაბჭომ2017წლის1იანვრიდან1დეკემბრამდე51საქმეგანიხილა.აპლიკანტებისმრავალფეროვნებით გამოირჩეოდა მიმდინარეწელი.მათშორისიყვნენროგორცრიგითიმო­ქალაქეები ასევე არასამთავრობო ორგანიზა­ციების,მედიის,კერძოკომპანიებისწარმომად­გენლები. ქარტიას განცხადებით მომართაშინაგან საქმეთა სამინისტრომ, სასულიეროპირმა.2017წელსგანიხილასაბჭომპირველადარასრულწლოვანისგანცხადებაერთ­ერთიგაზე­თისწინააღმდეგდადისკრიმინაციადაადგინა.

გვ. 5

გვ. 6

გამორჩეულიიყოსაქმისგანხილვახობში,სადაცგასვლითისხდომაჩაატარასაბჭომდაიმსჯელახობის N2 საჯარო სკოლის განცხადებაზე „ასა­ვალ­დასავალის“ჟურნალისტის,დიტოჩუბინიძისწინააღმდეგ.საბჭომადგილზემოუსმინასკოლისმოსწავლეებს, რომლებიც აღწერდნენ თუ რაზიანი მოუტანა მათ გაზეთის მიერ მათ შესახებგამოქვეყნებულმამასალამ. საბჭომსაქმისგან­ხილვის შემდეგ სადავო მასალაში რამდენიმეპრინციპისდარღვევადაადგინა.

განხილული საქმეებიდან მხოლოდ რამდენიმეშემთხვევაიყო,როდესაცმოპასუხეჟურნალისტმაარ ითანამშრომლა საბჭოსთან, არ დაესწროსხდომას და არც შეპასუხება გამოგზავნა წერი­ლობითისახით.

რაც ყველაზე მნიშვნელოვანია, გაიზარდა მე­დიაციისრაოდენობა. 2017 წელს ჯამში 11 სა­ქმეზე შედგა მედიაცია, მაშინ როდესაც 2016

წელს არც ერთი მედიაცია არ ყოფილა. ამმექანიზმს საბჭო იყენებს მაშინ, როდესაც მე­დიასაშუალება თანახმაა ჩაასწოროს მასალაანდააკმაყოფილოსგანმცხადებლისსხვამოთ­ხოვნა. ორივე მხარესთან შეთანხმების შემდეგსაბჭოაღარიხილავსსაქმეს,არიღებსგადაწყვე­ტილებასდაფორმდებამედიაცია.

ამ მექანიზმის გამოყენების გაზრდა მიუთითებს,რომსულუფრომეტიჟურნალისტიაცნობიერებსსაკუთარ პასუხისმგებლობას და თუკი შესაძ­ლებელია თანახმაა ჩაასწოროს მასალა, გაას­წოროსუზუსტობის გასწორება ანდა მოხსნას ისფოტო,რომელიცზიანსაყენებსამათუიმპირსდააშ.

რამდენიმე შემთხვევაში საბჭოს გადაწყვეტი­ლების შემდეგ მედიასაშუალებამ ჩაასწორა მა­სალა ან შემდეგ გამოაქვეყნა დამაზუსტებელიინფორმაცია.

35

51

27

0

10

15

20

25

30

35

40

45

50

2015 2016

განხილული საქმეები

2017

3

11

00

2

4

6

8

10

12

2015 2016

მედიაცია

2017

35

51

27

0

10

15

20

25

30

35

40

45

50

2015 2016

განხილული საქმეები

2017

3

11

00

2

4

6

8

10

12

2015 2016

მედიაცია

2017

გვ. 7

ქარტია, როგორც პროფესიული გაერთიანება,ადვოკატირებას უწევდა სხვადასხვა პროცესს.ცდილობდა ხელი შეეწყო მედიაგარემოს გა­უმჯობესებისთვის. ამისათვის ჩართული იყოკანონპროექტების განხილვაში, ავრცელებდაგანცხადებებს, აორგანიზებდა აქციებს, მონაწი­ლეობდადისკუსიებში,კონფერენციებში,აწვდიდაინფორმაციასადგილობრივდასაერთაშორისოორგანიზაციებს, ხვდებოდა მედიის, უმაღლესისასწავლებლების წარმომადგენლებს, სკოლისმოსწავლეებს. ქარტიის საბჭო და აღმასრუ­ლებელირგოლიმედიისთვისმიცემულიინტერ­ვიუების საშუალებით აფიქსირებდნენ ორგა­ნიზაციის პოზიციას აქტუალურ საკითხებთანდაკავშირებით.

საბჭოს განცხადებებიადვოკატირების ერთ­ერთი ფორმაა ქარტიისმიერ განცხადების გამოქვეყნება და ამა თუ იმთემაზე გამოხმაურება, რაც ხშირად ხვდებასხვაორგანიზაციების ანგარიშში. ქარტია მედი­აგარემოსთან დაკავშირებით საბჭოს მიერდადგენილი წესის შესაბამისად აქვეყნებს გან­ცხადებას ან უერთდება სხვა ორგანიზაციებისმიერშემუშავებულდოკუმენტს.

საანგარიშო პერიოდში ქარტიამ გამოაქვეყნა19 განცხადება, როგორც დამოუკიდებლად,ასევესხვაპარტნიორორგანიზაციებთანერთად.2017 წელს აქტუალური იყო საზოგადოებრივმაუწყებელზე მიმდინარე მოვლენები, შესაბა­მისად ქარტიის საბჭოს განცხადებების დიდინაწილი სწორედ ახალი მენეჯმენტის მიერმიღებულ გადაწყვეტილებებს ეხებოდა. გარდაამისა,წლისდასაწყისშიაქტუალურიიყოტელე­კომპანია „რუსთავი2­თან“ დაკავშირებით მიმ­დინარე სასამართლო პროცესები, რასაც ასევეგამოეხმაურაქარტია.

ასევე გამოაქვეყნა განცხადებები გურიანიუსისვებსაიტზე ჰაკერულ თავდასხმასთან დაკავში­რებით, გამოეხმაურა ჟურნალისტ მაია ასათი­ანის შვილის გარდაცვალების ფაქტით მანი­პულირებას,აგრეთვესათემორადიომარნეულისჟურნალისტებზეზეწოლისადამუქარისფაქტებს,ჟურნალისტ თამარ მეარაყიშვილის დაკავებასოკუპირებულრეგიონში.

ქარტიის საბჭო ყურადღებით აკვირდებოდააზერბაიჯანელი ჟურნალისტის, აფგან მუხტარ­ლის თბილისიდან გატაცების საქმეს და სხვააქტივობებთან ერთად განცხადებითაც გამოეხ­მაურამომხდარფაქტს.

წინასაარჩევნოდ გავცელებულ განცხადებაშიკი აღნიშნა,რომ ამ პერიოდში შენარჩუნებულიუნდა იყოს ჯანსაღი მედიაგარემო, რათა ამომ­რჩევლებმამიიღონსაჭიროინფორმაციაგაცნო­ბიერებული გადაწყვეტილების მისაღებად,აუცილებელია უზრუნველყოფილი იყოს ჟურნა­ლისტებისთავისუფალიდაუსაფრთხომუშაობა.ბოლოს კი გაავრცელა განცხადება საბაჟოზეაჭარის ტელევიზიის ჟურნალისტის საქმიანობისხელშეშლასთანდაკავშირებით

საპროტესტო აქციებიჟურნალისტური ეთიკის ქარტია საკითხზე ფო­კუსირებისთვის საპროტესტო აქციის ფორმასმხოლოდიმშემთხვევაშიმიმართავს,როდესაცმედიისთუჟურნალისტისუფლებებისშეზღუდვააშკარაა და არსებობს ეჭვები და კითხვები ხე­ლისუფლებისმიმართ.

2017 წლის 29 მაისს თბილისის ცენტრში გაუ­ჩინარდა აზერბაიჯანელი ჟურნალისტი აფგანმუხტარლი, რომელიც მეორე დღეს ბაქოს ცი­ხეში აღმოჩნდა. ქარტიამ გამართა რამდენიმესაპროტესტოაქციადახელისუფლებასსთხოვდაეპასუხათუროგორგადაკვეთააზერბაიჯანელმაჟურნალისტმა ქვეყნის საზღვარი პირადობისდამდასტურებელიდოკუმენტისგარეშე,რარო­ლი ჰქონდა ამ პროცესში ქართულ მხარეს,ითხოვდასაქმისდროულგამოძიებას.ერთგვარიპერფომანსი “ტომრების აქცია” პარლამენტშიცგაიმართა. ტომრები გამოყენებული იყოს გა­ტაცების ერთგვარ სიმბოლოდ, რადგან ცნობი­ლიარომაფგანმუხტარლისწორედტომარაჩა­მოცმულიგაიტაცეს.

ამთემაზექარტიისწარმომადგენლებიშეხვდნენევროკავშირის ელჩ საქართველოში იანოშჰერმანს, ამერიკის შეერთებული შტატებისელჩს საქართველოში იან კელის, თუმცა სამ­წუხაროდ, აფგან მუხტარლი ამჟამად კვლავბაქოს ციხეში იმყოფება და ბევრი კითხვა

მედიაგარემოს გაუმჯობესება

გვ. 8

გვ. 9

კვლავპასუხგაუცემელია.ამგვარმაპროტესტმა,საზოგადოებაშისაკითხისგააქტიურებამ,მედიისგაშუქებამ საბოლოოდ მხოლოდ ის შედეგიგამოიღო,რომსახელმწიფოუსაფრთხოებისდასასაზღვროპოლიციისუფროსებიმოხსნეს. საკანონმდებლო პროცესში ჩართულობაადვოკატირებისპროცესისკიდევერთიგზაარისმედიასთან დაკავშირებით საკანონმდებლოპროცესებშიჩართვა,სხვადასხვაინიციატივებზემოსაზრებების დაფიქსირება როგორც წერი­ლობით,ისესაჯაროგამოსვლებით,განხილვაშიმონაწილეობით.

მაგალითად, ეხმიანებოდა საზოგადოებრივ მა­უწყებელში მიმდინარე რეორგანიზაციის დარეფორმების პროცესს. ყველა წამყვან არა­სამთავრობო ორგანიზაციასთან ერთად კი გა­მოაქვეყნა შენიშვნები და განცხადებები „მა­უწყებლობის შესახებ“ კანონში დაგეგმილცვლილებებზე. მოგვიანებით IDFI­ს და GARB­თან ერთად საკუთარი შენიშვნები კანონპრო­ექტზე პარლამენტსაც გაუგზავნა. ქარტიისწარმომადგენელი ესწრებოდა პარლამენტშიგამართულსამუშაოშეხვედრებსდასაკომიტეტომოსმენებს. სამოქალაქო საზოგადოების პრო­ტესტის შედეგად საჯარო ინფორმაციასთან დაბიუჯეტთანდაკავშირებულიორიმუხლიამოიღესპროექტიდან, ნაწილი კი მოდიფიცირებული ვა­რიანტითგავიდაპლენარულსხდომაზე.

გარდა ამისა, ქარტია აქტიურად იყო ჩართულისაზოგადოებრივი მაუწყებლის ირგვლივ გან­ვითარებულმოვლენებში,უწევდამონიტორინგსახალი მენეჯმენტის ხედვას და აფიქსირებდაქარტიისპოზიციასროგორცმედიასაშუალებებისმეშვეობით, ისე სხვადასხვა შეხვედრაში მო­ნაწილეობით.

ასევე მოამზადა საკუთარი პოზიცია კომუნი­კაციებისეროვნულიკომისიისმიერმომზადებულსაკანონმდებლო ცვლილებებზე, რომლის თა­ნახმადაცთვითრეგულირების სფეროდანრეგუ­ლირებაში გადადის რამდენიმე საკითხი, მათშორის სიძულვილის ენის გამოყენება. ქარტიამმიუთითა, რომ ევროპის დირექტივა ქვეყანასავალდებულებს შექმნას ეფექტიანი მექანიზმისიძულვილისენისთუარასრულწლოვანებზემავნეზეგავლენის წინააღმდეგ, თუმცა ეს მექანიზმი

რა იქნება, თავად ქვეყანამ უნდა გადაწყვიტოსადგილობრივი კონტექსტის გათვალისწინებით.საქართველოს მსგავს ქვეყანაში, სადაც დემო­კრატიულიინსტიტუტები არარისმყარი,თვით­რეგულირებიდან რეგულირებაში საკითხის გა­დატანა, ვერ ჩაითვლება პროგრესულ ნაბიჯად.ნაცვლად ამისა, უმჯობესია მარეგულირებელმაკომისიამ სამოქალაქო საზოგადოებასთან ერ­თად არსებული თვითრეგულირიების მექანიზ­მებისგააქტიურებაზეიმუშაოს.

რეაგირება გამოხატვის თავისუფლებისთვის სახიფათო ინიციატივებზე2017წელსმოსამართლეებისდასასამართლოპროცესების გაშუქების შეზღუდვის ინიციტივითგამოვიდაიუსტიციისუმაღლესისაბჭო,რომლისწევრებმაც წერილით მიმართეს ქარტიას, სა­დაც თვითრეგულირების არაეფექტურობაზეწუხდნენ. მათ ვრცლად უპასუხა ქარტიამ დაინიციატივა მედიისთვის ცენზურის დაწესებისმცდელობად შეაფასა. იქვე აუხსნა იუსტიციისსაბჭოს წევრებს, რომ ქარტია, ისევე როგორცმსოფლიოსდემოკრატიულქვეყნებშიარსებულითვითრეგულირების ორგანოები, შექმნილიაპროფესიული სტანდარტების გაუმჯობესებისმიზნით და არ ასრულებს სადამსჯელო ფუნ­ქციებს. სწორედ ამიტომ ქარტია იღებს გადა­წყვეტილებას დაირღვა თუ არა ქარტიის რო­მელიმე პრინციპი სადავო ჟურნალისტურპროდუქტშიდაარასანქცირებსმისავტორს.

•ინიციატივასგაგრძელებაარმოჰყოლიადაამსაკითხზედისკუსიაშეწყდა.

კიდევერთიინიციატივა,რომელიცქარტიამგა­აკრიტიკა უკავშირდებოდა მედიაომბუდსმენისინსტიტუტისშექმნას,რისი სურვილიცპრემიერ­მინისტრმა გამოთქვა. ქარტიის პოზიციით ხე­ლისუფლებას დაქვემდებარებული ასეთიინსტიტუტი ვერ გააუმჯობესებდა არსებულ მე­დიაგარემოს. მედიაომბუდსმენი რამდენიმექვეყანაში თვითრეგულირების ფუნქციასასრულებს, რაც დღეს ქარტიის საქმიანობაა,ჟურნალისტების უფლებების დაცვისთვის კიარსებობსსახალხოდამცველისინსტიტუტი.

ამ თემაზე სასაუბროდ ქარტია შეხვდა ეუთოსმედიის ოფისის წარმომადგენლებსაც, რომ­ლებსაც პრემიერ მინისტრმა ამ საკითხზე

გვ. 10

რეკომენდაციის შემუშავება სთხოვა. მათ მიერგამოქვეყნებულ საბოლოო რეკომენდაციებშიაღინიშნა,რომსაქართველოშიმოქმედინსტი­ტუციებს (სახალხო დამცველი, ჟურნალისტურიეთიკისქარტიადასხვა),რომლებიცუკვემუშაობენმედიისრეგულაციისადათვითრეგულაციისახა­ლი გამოწვევები მედიამბუდსმენის გაჩენით არუნდაშეუქმნას.

•მედიაომბუდსმენისინსტიტუტზესაუბარიაღარგაგრძელებულა.

სხვა საქმიანობა:➔ პერსონალური მონაცემების დაცვის ინ­სპექტორისა და ევროპის საბჭოს მიერერთობლივად მომზადდა პირადი ცხოვ­რების ხელშეუხებლობისდაცვის შესახებ სა­

ხელმძღვანელო წესები ჟურნალისტების­თვის, რის შესახებაც ქარტიამ საკუთარიკომენტარები მოამზადა,რიგი საკითხები სა­რედაქციო დამოუკიდებლობას ზღუდავდა,აღმასრულებელმა დირექტორმა ამ თემაზეშეხვედრა გამართა სტრასბურგშიც, სადაცევროპის საბჭოს წარმომადგენლებს, ვინცსახელმძღვანელოზე მუშაობდა და აუხსნაშეთავაზებულ დოკუმენტში არსებული ხარ­ვეზები. ქარტიის რეკომენდაციები სრულადიყოგათვალისწინებული.

➔ ქარტიაასევემონაწილეობდატელეკომპანიარუსთავი2­ისსაქმეზეუზენაესისასამართლოსმიერ გადაწყვეტილების მიღების შემდეგდაწყებულდისკუსიებში.აღმასრულებელიდი­რექტორიესწრებოდაამავეთემაზეპრემიერ­მინისტრთანგამართულშეხვედრასაც.

მედიის სტანდარტების განვითარება

ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის სტრატეგიულიგანვითარების კიდევ ერთი მიმართულება არისმედიისპროფესიულიგანათლებისხელშეწყობა.მნიშვნელოვანია, რომ ქარტია არა მხოლოდგაშუქების ხარვეზებზე საუბრობდეს, არამედაწვდიდეს რეკომენდაციებსაც, რაც მათ სხვა­დასხვათემაზემუშაობისასდაეხმარებათ.

ტრენინგები2017წელსქარტიატრენინგებსორიფორმატითატარებდა ­ IREX­ის დახმარებით 4 ტრენინგიჩაატარა სხვადასხვა მედიასაშუალების ჟურნა­ლისტებისთვის, სწავლების თემას თავად ქარ­ტიისწევრებიირჩევდნენ.5ტრენინგიკიგაეროსბავშვთა ფონდის მხარდაჭერით უშუალოდ რე­დაქციებშიჩატარდადაბავშვთასაკითხებისგა­შუქებასმიეძღვნა.

ქარტიის ტრენინგები გამორჩეულია იმით, რომშერჩეულთემაზეჟურნალისტებიიღებენროგორცთეორიულცოდნას,ასევემსჯელობენიმაზე,თუროგორშეიძლებაამთემასთანდაკავშირებულიეთიკურიდილემებისგადაჭრა.

ტრენინგებიეხებოდაშემდეგსაკითხებს:➔ სასამართლო პროცესების გაშუქება ­ტრენინგს უძღვებოდნენ ნათია წკეპლაძე,უზენაესი სასამართლოს ადმინისტრაციულსაქმეთაპალატისყოფილიმოსამართლედაგიორგი მგელაძე სტუდია „მონიტორის“ გა­მომძიებელი ჟურნალისტი, საქართველოსჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის საბჭოსთავმჯდომარე, რომელსაც სასამართლოპროცესების გაშუქების დიდი გამოცდილებააქვს. შესაბამისად საკითხი განხილული იყო

გვ. 11

როგორც მოსამართლის, ისე ჟურნალისტისპოზიციიდან. ტრენერებმა იმ ხარვეზზე ისა­უბრეს რასაც ამ თემის გაშუქებისას უშვებსმედია.

➔ რელიგიასთან დაკავშირებული თემების გაშუქება ­ ტრენერებად მოწვეულნი იყვნენ„ადამიანის უფლებების სწავლებისა დამონიტორინგის ცენტრის“ თანასწორობისპოლიტიკის პროგრამის დირექტორი თამთამიქელაძე,რომელსაცრელიგიურსაკითხებზეარაერთი კვლევა აქვს ჩატარებული დაკარგადიცნობსარსებულსიტუაციასდალევანსუთიძე,ჟურნალისტი,რომელიცდიდიხანიარელიგიურ საკითხებზე მუშაობს. პირველიდღეუფროარსებულისიტუაციისმიმოხილვასდაეთმო, მეორედღეს კი პრაქტიკულირჩე­ვები მიიღეს ჟურნალისტებმა, მაგალითადროგორ ეურთიერთონ სასულიერო პირებს,როგორმიმართონმათ,ვინშეიძლებაგახდესმედიისთვის წყარო რელიგიაზე მუშაობისასდააშ

➔ ფსიქიკური ჯანმრთელობის გაშუქება ­ჟურნალისტებს ამ თემაზე ინფორმაცია მია­წოდეს ჯანა ჯავახიშვილმა, რომელიც არისსაქართველოსფსიქოტრავმისსაზოგადოებისპრეზიდენტი, ჟურნალისტიკისა და ტრავმისდარტ ცენტრის წარმომადგენელი სამხრეთკავკასიაშიდათიკოცომაიამ,ჟურნალისტიკისდა მედია მენეჯმენტის კავკასიური სკოლის(GIPA)პროფესორმა,რომელიცჯანმრთელო­ბისსაკითხებს,ტრავმასადამედიასიკვლევს.

➔ ბუნებრივი კატასტროფების გაშუქება ­ტრენინგი გამართა სოფიკო მეგრელიძემ,Associated Press თბილისის ბიუროს პრო­დიუსერმა,,რომელსაცაქვსცხელწერტილებშიმუშაობის ოც წლიანი გამოცდილება. საუბა­რი შეეხოროგორც ჟურნალისტისთვის აუცი­ლებელთავდაცვითუნარებსდაწესებს,ასევემასალისშინაარსობრივმხარესაც.

ბავშვთა საკითხების გაშუქების შესახებ ტრე-ნინგები კი უშუალოდ მედიასაშუალებებში ჩა­ტარდა, რომლებიც კონკურსის საფუძველზეშეირჩნენ,ესენიარეგიონიდანპანკისისსათემორადიო, ტელეკომპანია გურჯაანი, livepress.ge(ზუგდიდი),თბილისიდანკი­ტელეკომპანიაპირ­ველისსაინფორმაციოსამსახურიდარეგიონულმაუწყებელთაასოციაცია.ამგვარი ფორმატით სწავლება UNICEF­ისდახმარებით 2016 წელს დაიწყო და წელსაც

გაგრძელდა. ქარტიის ტრენერები ნინოჯაფიაშვილიდაზვიადქორიძენაცვლად3დღისა,უკვე 4 დღეს მუშაობდნენ ჟურნალისტებთან.ასეთი ფორმატი საშუალებას აძლევსრედაქციას დახმარება მიიღოს კონკრეტულადიმ მიმართულებით, რაც მის ჟურნალისტებსყველაზე მეტად სჭირდებათ იმისათვის, რომმაღალი ხარისხის მასალების მომზადებაშეძლონბავშვებთანდაკავშირებით.ტრენერებიაანალიზებდნენ მათ მიერ უკვე გამოქვეყნებულმასალებშიდაშვებულხარვეზებსდააწვდიდნენსაჭირო ცოდნას და ეხმარებოდნენ შემდგომმოსამზადებელითემებისდაგეგმვაში.

სახელმძღვანელო წესებიქარტიამ უკვე ტრადიციად აქცია სხვდასხვათემაზე სახელმძღვანელო წესების მომზადება,რჩევები, რაც საერთაშორისო მედიის სარე­დაქციო კოდექსებს ეყრდნობოდა. გასულმაწელმა აჩვენა, რომ ჟურნალისტები აქტიურადიყენებდნენ ამ რეკომენდაციებს, ქარტიის რჩე­ვებს. ამიტომაც ამ მიმართულებით მუშაობაკვლავაც გაგრძელდა. 2017 წელს შექმნილისახელმძღვანელო წესების ნაწილი შეიქმნაჩატარებული ტრენინგების შემდეგ, სადაც არ­სებული პრობლემების იდენტიფიცირება ხდე­ბოდა.ესკიკარგისაფუძველიიყოქარტიისთვისრეკომენდაციები შეემუშავებინა გამოვლენილხარვეზებზე. ნაწილი კი მედიაში არსებული გა­მოწვევებისსაპასუხოდშეიქმნა.

სასამართლო პროცესების გაშუქება­გაიწერაროგორც სამართლებრივი რეგულაციები,რაც ჟურნალისტს ეხება და უკავშირდება ფო­ტო­ვიდეო გადაღებას, ასევე გაშუქებასთანდაკავშირებული პროფესიული საკითხები,რაც მათ კონკრეტულ საქმეებზე მუშაობასა და

გვ. 12

სასამართლოპროცესშიმონაწილემხარეებთანურთიერთობაშიდაეხმარებათ.

გენდერული საკითხების გაშუქება ­ გაიდ­ლაინშითავმოყრილიარეკომენდაციებითურო­გორ აირიდონ გენდერული ნიშნით ადამიანისსტერეოტიპულად გაშუქება. ამისათვის რა სა­კითხებზე უნდა გაამახვილონ ყურადღება, რატერმინებიგამოიყენონდააშ.

ფსიქიკური საკითხების გაშუქება ­ მოიცავსრეკომენდაციებსთუროგორარუნდაგაშუქდესთემები, რომ არ შეუწყოს ჟურნალისტმა ხელიფსიქიკური ჯანმრთელობის პრობლემის მქონეადამიანების სტიგმატიზებას და სტერეოტიპებისგაძლიერება.

არჩევნების გაშუქება ­დოკუმენტში ასახულიაროგორცსამართლებრივისაკითხები,რომელიცგანსაზღვრავსჟურნალისტისსაქმიანობას,ასევეკონკრეტული პრინციპები, რაც ეთიკურმა ჟურ­ნალისტმაუნდადაიცვას.

ბავშვთა საკითხების გაშუქება ­გაშუქებისსა­ხელმძღვანელო,რომელიც პასუხობს არსებულგამოწვევებს და კონკრეტულ რეკომენდაციებსაძლევსჟურნალისტებსეთიკურიდილემებისგა­დასაჭრელად.

დოკუმენტი მოიცავს რეკომენდაციებს შემდეგთემაზე:• მშობლისგან/მეურვისგანნებართვა• კომუნიკაციაბავშვთან• როდისდავფაროთბავშვი• ძალადობადატრავმა• ჯანმრთელობისპრობლემებისმქონედამძიმესოციალურმდგომარეობაშიმყოფიბავშვები

• არასრულწლოვანთასუიციდი• საჯაროპირთაშვილები

თითოეული სახელმძღვანელო ელექტრონულიფორმითეგზავნებოდათროგორცქარტიის წევ­რებს, ასევე სხვა დაინტერესებულ პირებს.განსაკუთრებით აქცენტი კეთდება უმაღლესსასწავლებლებზე, რომლებსაც ასევე გადაეცათსახელმძღვანელოწესებიდასულუფროხშირადგამოიყენებაისსწავლებისპროცესში.

სახელმძღვანელოების ელექტრონული ვერსიახელმისაწვდომიაქარტიისვებსაიტზე.

პუბლიკაციები, მედიამონიტორინგებიმედიამონიტორინგი ქარტიის ერთერთი მნი­შვნელოვანი მიმართულებაა შეიძლება ითქვას,რომორგანიზაციამ ამ მიმართულებითდაიკავამნიშვნელოვანი ნიშა. ცხადია, ეს მედიაზე დაკ­ვრივება, ხარვეზების, პრობლემებისა და ტენ­დენციებისგამოვლენამედისმუშაობისგაუმჯო­ბესებასემსახურება.ქარტიამ2017 წელსმედიამონიტორინგისრამ­დენიმეპროექტიგანახორციელა:

➔ წინასაარჩევნო მედიამონიტორინგიქარტიაუკვემეორეწელიათანამშრომლობსგაე­როს განვითარების პროგრამასთან (UNDP) დაევროკავშირისმხარდაჭერითგანხორციელებულიპროექტის ფარგლებში აკვირდება წინასაარ­ჩევნო პერიოდში ტელემედიის მუშაობას. 2017წელსაც ადგილობრივი თვითმმმართველობისარჩევნებისასქარტია19ივნისი ­19ნოემბრისპერიოდში აკვირდებოდა 14 სამაუწყებლო მე­დიას, რომელთა შორის 9 რეგიონული ტე­ლევიზია იყო. დაკვირვების ქვეშ მოექცა მათმიერ მომზადებული მთავარი საინფორმაციოგამოშვებადაპრაიმტაიმშიგასულისაზოგადო­ებრივ­პოლიტიკური ტოქშოუები. მომზადდა შუ­ალედურიდაფინალურიანგარიში.საზოგადოებასსაშუალება ჰქონდა მიეღო ინფორმაცია თუროგორ აშუქებდა მედია წინასაარჩევნო პრო­ცესს. მონაცემების წარდგენას ესწრებოდნენევროკავშირის ელჩი საქართველოში, UNDP­სხელმძღვანელისაქართველოში,საერთაშორისოდა ადგილობრივი ორგანიზაციების და მედიისწარმომადგენლები.

მნიშვნელოვანია, რომ ქარტიის მედიამონიტო­რინგის შედეგები ციტირებული იყო სხვაორგა­ნიზაციებისმიერმომზადებულგანცხადებებსათუანგარიშებში.

შედეგებისგამოქვეყნებასწინუძღოდარამდენიმეშეხვედრა სამონიტორინგო სუბიექტებთან, იმმედიასაშუალებებთან, რომლებიც დაკვირვებისქვეშ მოექცნენ. ქარტიის წარმომადგენლებიუხსნიდნენმათარსებულპრობლემებსდამსჯე­ლობდნენმათიმოგვარებისგზებზე.

➔ ბავშვთა საკითხების გაშუქების მონიტორინგიჟურნალისტური ეთიკის ქარტია გაეროს ბავ­

გვ. 13

შვთა ფონდის დახმარებით 1 აპრილიდან ­1დეკემბრამდეაკვირდებოდაბავშვებთანდაკავში­რებული საკითხების გაშუქებას. მონიტორებმაგააანალიზეს როგორც პრესაში, ისე ონლაინდასამაუწყებლომედიაშიგამოქვეყნებულიყვე­ლა მასალა, რომელიც პირდაპირ ან ირიბადეხებოდა ბავშვს. მონიტორები აკვირდებოდნენცალკეულ თემებთან დაკავშირებით ბავშვებისგაშუქებას, ასევე მათ შესახებ მომზადებულიმასალების ეთიკურ სტანდარტებთან შესაბა­მისობას. ყურადღებას აქცევდნენ თუ რა ჭრი­ლში, რა კონტექსტში შუქდებოდა ბავშვებთანდაკავშირებული საკითხები. როგორ ჩანდნენ

ბავშვებიჟურნალისტურმასალებშიდარათემე­ბისშესახებსაუბრობდნენისინი.

მონიტორინგის2ანგარიშიგამოქვეყნდამიმდი­ნარე წელს. ბავშვთა საკითხების გაშუქებისმიმართულებითსულუფროშეინიშნებაგაუმჯო­ბესება. აღარ ირღვევა უხეშად ეთიკური სტან­დარტები, ახლა უკვე გვიწევს აქცენტის გაკე­თება იმაზე, თუ როგორ მომზადდეს უფროსიღრმისეული მასალები, როგორ უნდა შეირ­ჩესგაშუქებისკუთხეისე,რომბავშვებისმდგო­მარეობისშესახებინფორმაციამხოლოდფრაგ­მენტულადარმიეწოდოსსაზოგადოებას.

მედიას შესაძლებლობა ენახა თუ რა პრობ­ლემები არსებობს ამ მიმართულებით. ასევე,მონიტორინგის შედეგების შესახებ გაიმართადისკუსია უმაღლესი სასწავლებლების წარმო­მადგენლებთანდათავად მოსწავლეებთა. შეხ­ვედრისასგანხილულიიყოთუროგორშეიძლებამონიტორინგისას გამოვლენილი ტენდენციები,მაგალითები გამოიყენონ სწავლების დროს იმუმაღლეს სასწავლებლებში, სადაც ბავშვთა

საკითხების გაშუქება ცალკე საგანია, ან სხვაკურსთან არის ინტეგრირებული. პროექტშიჩართულმა პირებმა თავად მოსწავლეებისგანმიიღეს ინფორმაციათურა ხარვეზებს ხედავენისინი მედიის მიერ მათი გაშუქებისას,რა პრო­ბლემები ექმნებათ და როგორ აისახება მათცხოვრებაზებავშვებისშესახებსტიგმებისგაძლი­ერება.

გვ. 14

ამავე პროექტის ფარგლებში კიდევ ერთი შეხ­ვედრა გაიმართა საბავშვო არხებისა და გა­დაცემების წარმომადგენლებთან, რომლებსაცბავშვებიც ესწრებოდნენ და უშუალოდ მათგანშეეძლოთმოესმინათთურაარმოსწონთმათ­თვის მომზადებულ გადაცემებში. ამავე შეხვე­დრისასშედგაშეთანხმებაარხ“ბასტიბუბუსა”დაბავშვებსშორის,რომლებიცმიიწვიესგადაცემისმოსამზადებლად.

➔ მონიტორინგი რუსული პროპაგანდის გავ-რცე ლების შესახებ აღმოსავლეთ პარ ტნიო-რო ბის ქვეყნებში2017 წელს გამოქვეყნდა მედიამონიტორინგისანგარიში თუ როგორ ვრცელდება რუსულიპროპაგანდისტული მესიჯები აღმოსავლეთ პა­რტნიორობის ქვეყნებში ­ საქართველოში,მოლდოვაში, უკრაინაში, სომხეთში, აზერბა­იჯანსა და ბელარუსიაში. ამ ქვეყნებში არსე­ბულ მედიაორგანიზაციებთან ერთად ქარტიააკვირდებოდარუსულიარხებისმიერგავრცელე­ბული44პროპაგანდისტულიმესიჯიდანრომელიგამოიყენებოდაყველაზეხშირადთითოეულზე­მოთ აღნიშნულ ქვეყანაში. ამგვარმა დაკვირ­ვებამშესაძლებლობამოგვცაგვენახა,თურაზეაკეთებს ფოკუსს პროპაგანდა და რა ნარატივსამკვიდრებსქვეყანაში.

➔ სტრასბურგის ადამიანის უფლებათა სასა-მარ თლოს და სხვა გადაწყვეტილებები გამო-ხატვის თავისუფლების საკითხებზეევროპის საბჭოს დახმარებით ქარტიამ ქარ­თულ ენაზე თარგმნა ადამიანის უფლებათაევროპული სასამართლოს მიერ მიღებულიგადაწყვეტილებები, რომლებიც მედიასაშუა­ლებებს და გამოხატვის თავისუფლებას ეხება.ასევე ითარგმნა ბრიტანული პრესის საბჭოს გა­დაწყვეტილებებიც და გამოქვეყნდა ქარტიისმედიაკრიტიკისპლატფორმაზეmediachecker.ge

მედიაკრიტიკამედიასტანდარტების გაუმჯობესებას ითვალის­წინებს ქარტიის კიდევ ერთი პროექტი me­diachecker.ge, რომლის მიზანია ჯანსაღი მე­დიაკრიტიკის განვითარებით ხელი შეუწყოსმედიის თვითრეგულირების გაძლიერებას, შეც­

დომების გამოსწორებას, მედია პროდუქტის გა­უმჯობესებას,რაც შესაბამისად, მედიის ნაკლებრეგულირებასდადამოუკიდებლობის ხარისხისგაზრდასიწვევს.

ფონდი „ღია საზოგადოება­საქართველოს“დახმარებით მედიაჩეკერის გუნდის წევრებიყოველდღიურ რეჟიმში აკვირდებოდნენ მე­დიასაშუალებებს თუ რამდენად შესაბამებაგაშუქება ეთიკურ პრინციპებს, რა ტენდენციადა სარედაქციო პოლიტიკა აქვთ ამ არხებსდამყისიერად წერენ მის შესახებ. დაკვირვებისშედეგები ხდება ინსპირაცია ანალიტიკური მა­სალების მომზადების. მედიაჩეკერი ცდილობს,საზოგადოების ფოკუსირება მოახერხოს სხვა­დასხვა თემაზე, წამოწიოს პრობლემატურისაკითხები და ამასთან საერთაშორისო თუადგილობრივისახელმძღვანელოდოკუმენტები­დან შესთავაზოს რეკომენდაციები უკეთესადგასაშუქებლად.

კონსულტაცია ჟურნალისტებისთვისქარტიის როგორც აღმასრულებელი რგოლი,ისე საბჭო საჭიროების შემთხვევაში უწევსჟურნალისტებს კონსულტაციას თუ როგორგააშუქონ ესა თუ ის საკითხები, როგორ გა­დაჭრან წარმოშობილი ეთიკური დილემები.ქარტიას რჩევებისთვის უკავშირდებიან რო­გორც დედაქალაქის, ასევე რეგიონში ბაზირე­ბული მედიასაშუალებებიდან. წლის განმავ­ლობაში ქარტიამ 63­ჟურნალისტს გაუწიაკონსულტაცია. მათ სჭირდებოდა დახმარებაისეთსაკითხებზე,როგორიცაასუიციდი,ბავშვთასაკითხები,ხანძრებისგაშუქება,წყაროსკონფი­დენციალურობა, პირთაიდენტიფიკაცია,ტერო­რიზმისგაშუქებადაა.შ.

გვ. 15

ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის, როგორცინსტიტუტისგანვითარებისთვისარაერთიდოკუ­მენტიშეიქმნა.მათშორისაა:

➔ აღმსრულებელი დირექტორის დებულება ­ გაიწერა დირექტორის უფლებამოსილებისფარგლები.მიუხედავადიმისა,რომწესდებაშიაღნიშნულია, რომ დირექტორი სწორედ ამდოკუმენტითუნდასარგებლობდეს,ამდრომ­დედებულებაარარსებობდა.

➔ ქარტიის წესები­განისაზღვრასახელმძღვა­ნელო პრინციპები ისეთი საკითხებისა, რო­გორიცაა ­ ქარტიის სახელით სხვდასხვაღონისძიებების გამართვისასა, მედიასთანდა სხვა ორგანიზაციებთან ურთიერთობა,ტრენინგების ჩატარება, სხდომების ორგანი­ზება და გადაწყვეტილებების გამოქვეყნება,საერთოკრებისორგანიზებადააშ

➔ შესყიდვების სახელმძღვანელო ­ დარეგუ­ლირდა და გაიწერა თუ როგორ უნდა გან­ხორციელდეს ორგანიზაციაში შესყიდვები,როდისუნდაჩატარდესბიდინგი,ტენდერი,რაპროცედურებით უნდა გადაირიცხოსთანხებიდააშ

➔ შეიქმნა საშვებულებო ფორმები,რომელიცგამოყენებულიათანამშრომლების მიერ შვე­ბულებისმოთხოვნისას.

➔ სარევიზიო კომისიის რეგლამენტი­მიუხე­დავადიმისა,რომწესდებისთანახმადუნდაარსებული რეგლამენტი, რომელიც განსა­ზღვრავდა კომისიის მუშაობას, ამგვარი

დოკუმენტი აქამდე არ არსებობდა. საანგა­რიშო პერიოდში რეგლამენტი შეიქმნა დაგადაგზავნილია კომისიაში განსახილველადდადასამტკიცებლად.

2017წელსქარტიამგანაახლავებსაიტი(www.qartia.ge), რომელიც გახდა უფრო მეტადმომხმარებელზე ორიენტირებული. საიტისმეშვეობით ონლაინ არის შესაძლებელი რო­გორც განცხადების გაგზავნა, ასევე ქარტიაშიგაწევრიანება. გაადვილდა გადაწყვეტილებისძებნაც,საქმეებისპოვნაშესაძლებელიაროგორცწლის, ისე დარღვეული პრინციპის, მოპასუხეჟურნალისტისა და განმცხადებლის მიხედვით.გაუმჯობესდა ვიზუალური მხარეც. ვებსაიტზექვეყნდება ქარტიის მიერ განხორციელებულიყველააქტივობისშესახებ.

საიტზე გამოქვეყნებულია ასევე ქარტიის დო­კუმენტები ­ წესდება, საქმის წარმოების წესი,სტრატეგიული განვითარების გეგმა, ორგანი­ზაციული სტრუქტურა. დაინტერესებულ პირსასევეშესაძლებლობააქვსმიიღოსქარტიისდა­ფინანსებისშესახებინფორმაცია.

უფრო მეტად დეტალური ინფორმაციის მი­ღება პარტნიორებს და პირველ რიგში ქარ­ტიის წევრებს, შეეძლოთ ყოველთვიური საინ­ფორმაციო ბიულეტენის მეშვეობით, რომელიცეგზავნებოდათ ელექტრონულად და ქვეყნდე­ბოდავებსაიტზე.

ქარტია აქტიურად თანამშრომლობს არასა­მთავრობოორგანიზაციებთან,უმაღლესსასწავ­ლებლებთან,საერთაშორისოორგანიზაციებთანქარტიის წარმომადგენლებმა მონაწილეობა მი­იღეს არაერთ კონფერენციასა და შეხვედრაში,რომელიც ორგანიზებული იყო ისეთი ორგანი­ზაციების მიერ, როგორიცაა ევროპის საბჭო,ეუთო, საერთაშორისო გამჭვირვალობა ­ სა­ქართველოს, ბიოლის ფონდი, კოალიცია მე­დია ადვოკატირებისთვის, ახალგაზრდა იუ­რისტთა ასოციაცია, კოალიცია ბავშვისა დაახალგაზრდობისთვის, პერსონალურ მონა­ცემთა დაცვის ინსპექტორის აპარატი, მედიისგანვითარების ფონდი, აღმოსავლეთ­დასავლე­

ორგანიზაციული განვითარება

ადგილობრივ და საერთაშორისო ორგანიზაციებთან თანამშრომლობა

თისმართვისინსტიტუტიდააშ.

ცალკე შეხვედრა გაიმართა კავკასიის საერ­თაშორისო უნივერსიტეტის, ივ. ჯავახიშვილისსახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერ­სიტეტის ჟურნალისტიკის ფაკულტეტის სტუდენ­ტებთან, სადაც განიხილეს მედიაჩეკერის მიერმომზადებული მასალები, ისაუბრეს თვითრე­გულირებისმნიშვნელობაზეესაუბრნენ.ბავშვთასაკითხების გაშუქების შესახებ ქარტიის წარმო­მადგენლები მოსწავლე ახალგაზრდობის მოს­წავლეებსაცშეხვდნენ.ქარტიისაღმასრულებელიდირექტორიევროპისსაბჭოს მიწვევით იმყოფებოდა სტრასბურგში,

გვ. 16

სადაც სამუშაო შეხვედრაზე ისაუბრა იმთანამშრომლობის შედეგებზე, რაც ქარტიასდა ევროპის საბჭოს აქვთ. ბრიუსელში კი მო­ნაწილეობდა აღმოსავლეთ პარტნიორობისქვეყნებისსამოქალაქოსაზოგადოებისფორუმისპირველი სამუშაო ჯგუფის შეხვედრაში, რომ­ლის წევრიც არის ქარტია. ასევე დაესწროეუთოს მიერ ორგანიზებულ კონფერენციას ვე­ნაში, სადაც პროპაგანდის საკითხებზე იმსჯე­ლეს.მონაწილეობდაკიევშიგამართულმედია­კონფერენციასა და OSECE­ს ორგანიზებითვენაშიგამართულვორქშოფში.

ქარტიამ მონაწილეობა მიიღო მედიის თვით­რეგულირებისორგანოებისქსელისშეხვედრაშიკიშინიოვში, კიევსა და თბილისში. უახლესიეთიკური გამოწვევების შესახებ კიშინიოვშიმოხსენება გააკეთა საბჭოს მდივანმა, დავითკლდიაშვილმა და საბჭოს წევრმა მაია მეცხვა­რიშვილმა. მაია საქართველოს წარმომადგე­ნელია ამ ქსელის საჩივრების განმხილველკომისიაში, ამიტომ ის მონაწილეობდა კიევშიგამართული საქმის განხილვებში. ამ დღესკომისიამ სხვა საჩივრებთან ერთად განიხილაქარტიის საჩივარი რუსული და აზერბაიჯანული

მედიასაშუალებების მიერ მომზადებული პრო­პაგანდისტულიმასალებისწინააღმდეგ.

პირველი საჩივარი ეხებოდა mir24.tv­ს მიერგამოქვეყნებულ მასალას, სადაც საუბარია იმა­ზე, რომ თითქოს საქართველოში უწყლობისადა უშუქობის გამო მამაკაცმა პროტესტისფორმას მიმართა და ქალაქში აბაზანა დადგა.სინამდვილეში ეს იყო პერფომანსი, რომელიც„ლიბერალმა“გააშუქა.

მეორე საჩივარი კი haqqin.az­ს წინააღმდეგიყო.მასალაში„ანტიაზერბაიჯანულიმიწისქვეშათბილისში: გამოჩენა, ფული, ინსტრუქციები“.ე.წ„ფერადირევოლუციები“საქართველოშიდაუკრაინაში, რომელთა ძირითადი საფუძვლებიიყო ეკონომიკური პრობლემები ქვეყანაში დაცხოვრების დაბალი სტანდარტი, შეფასებულია,როგორც „დასავლური ჰეგემონიის“ ნაყოფი,თავის მხრივ დასავლური ჰეგემონია წარმო­ჩენილია როგორც საფრთხე, რომელიც იწვევსდესტაბილიზაციას.

საჩივრებისგანმხილველმაკომისიამორივეშემ­თხვევაშიპროპაგანდადაადგინა.

ევროპის დამოუკიდებელი პრესის საბჭოებისალიანსის (AIPCE) წლიურ კონფერენცია 2019წელსსაქართველოშიგაიმართება.ესგადაწყვე­ტილება ცნობილი გახდა 13 ოქტომბერს ბუდა­პეშტშიგამართულკრებაზე.

AIPCE 1999 წელს შეიქმნა და აერთიანებს34 ქვეყნის თვითრეგულირების ორგანოებს.საქართველოდან ალიანსის წევრია ჟურნალის­ტური ეთიკის ქარტია, როგორც ერთადერთიდამოუკიდებელი თვითრეგულირების ორგანოქვეყანაში.წელსAIPCE­სწევრთარიცხვსმიემატათურქეთიც.

ალიანსის წვერები ყოველ წელს იკრიბებიანდაეთიკურიჟურნალისტიკისგამოწვევებსგანი­ხილავენ. 2018 წელს წლიური კონფერენციაჰელსინკიში გაიმართება, 2019 წელს კი ამღონისძებას თბილისი უმასპინძლებს. ბორდისშემადგენლობაში იმ 3 ქვეყანის წარმომად­

AIPCE 2019 წელს საქართველოში გაიმართება

გენელი შედის, სადაც წლიური კრება მიმდი­ნარეწელსგაიმართადამომდევნოორწელშიჩატარდება.წელსშესაბამისადბორდისწევრებიარიან უნგრეთის, ფინეთის და საქართველოსთვითრეგულირებისორგანოების წარმომადგენ­ლები.

გვ. 17

ელისო ჯანაშია დავით კაკულიას და ნოდარ მელაძის წინააღმდეგსაბჭოს თავმჯდომარე: გიორგიმგელაძესაბჭოს წევრები:ჯაბაანანიძე,ნინოჯაფიაშვილი,გერონტი ყალიჩავა, თაზო კუპრეიშვილი, მაიამეცხვარიშვილი, თეა ზიბზიბაძე, მაია მამულა­შვილი,თამარუჩიძე.განმცხადებელი:ელისოჯანაშიამოპასუხე:დავითკაკულიადანოდარმელაძე

აღწერილობითი ნაწილისაქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარ­ტიის საბჭოს განცხადებით მომართა ელისოჯანაშიამ, რომელიც მიიჩნევდა, რომ ტელე­კომპანია “რუსთავი 2­ის” ეთერში, 06 ოქტომ­ბერს, გადაცემა კურიერში გასულ სიუჟეტშიდაარღვიაქარტიისმე­11პრინციპი[პლაგიატი].განმცხადებელის აზრით დარღვევა გამოიწვიააღნიშნული მედიასაშუალების მიერ წყაროსმითითების გარეშე იმ ვიდეო კადრების გამო­ყენებამ,რომელიცგადაღებულიიყოინტერნეტგამოცემა TSpress­ის მიერ. მოპასუხე პირებადგანისაზღვრნენ სიუჟეტის ავტორი დავით კაკუ­ლია,ასევეტელეკომპანია“რუსთავი2­ის”საინ­ფორმაციოსამსახურისხელმძღვანელი­ნოდარმელაძე.

საქმის გამოკვლევის შედეგად დადგინდა, შემ­დეგიფაქტობრივიგარემოებები:1. “რუსთავი 2­ის” ეთერში, 06 ოქტომბერს,გადაცემა„კურიერში”გასულსიუჟეტში,რომელიცეხებოდაფოთისმერობისკანდიდატგოჩაკურ­დღელიასშეხვედრებსამომრჩევლებთან,გამო­ყენებული იყო ინტერნეტგამოცემა TSpress­ისმიერ 19 სექტემბერს და 02 ოქტომბერს გა­მოქვეყნებული ვიდეო კადრები ისე, რომ პირ­ველწყარომითითებულიარიყო.

საქმის განხილვის თავისებურება: გადაწყვე­ტილება მიღებული იქნა საბჭოს წევრების მიერპოზიციათადისტანციურადგამოვლენისშედეგად,

თანახმადქარტიისწესდებისა:„საბჭოსწევრებსსაკუთარი პოზიცია განსახილველ საკითხთანდაკავშირებით შეუძლიათ გამოხატონ/საბჭოსმუშაობაში მონაწილეობა მიიღონ დისტანციურიელექტრონული საკომუნიკაციო საშულების გა­მოყენების საშუალებით (სოციალური ქსელი,ელექტრონულიფოსტა,onlineვიდეოდააუდიოზარები“.

სამოტივაციო ნაწილიქარტიის მე­11 პრინციპის თანახმად: „ჟურნა­ლისტმა უმძიმეს პროფესიულ დანაშაულადუნდამიიჩნიოსშემდეგიქმედებები:პლაგიატი“.დადგენილია ფაქტობრივი გარემოებაა, რომსადავო სიუჟეტში არ იყო მითითებული ვიდეოკადრების პირველწყარო. მოპასუხე ჟურნა­ლისტმა ნოდარ მელაძემ ეს ფაქტი ტექნიკურისაკითხით ახსნა, კერძოდ სოციალურ ქსელFACEBOO­შიკომენტარისსახითაღნიშნა­„თქვენვებ გვერდზე [იგულისხმება ინტერნეტგამოცემაTSpress] ვიდეომასლის განთავსება ხდებაფორმატით16/9ჩვენისამაუწყებლოფორმატია4/3დაშესაბამისადკონვერტაციისდროსმოიჭრაროგორცმარჯვენა ველი, იქ სადაცლოგოიყოგანთავსებული,ასევემარცხენამხარეც“.

საბჭომიიჩნევს,რომმსგავსი სახითტექნიკურიშეუთავსებლობა არ შეიძლება ჩაითვალოსსაპატიო მიზეზად, რის საფუძველზეც მედიასაშუალებამ შესაძლოა არ მიუთითოს გამო­ყენებული მასალის პირველწყარო. თუ ვერხერხდებოდა ვიდეოს განთავსება Tspress­ისლოგოს გამოსახულებით, სიუჟეტის მიმდინა­რეობისას შესაძლებელი იყო ჟურნალისტსსაკუთარ ტექსტში აღენიშნა, რომ მათ მიერგამოყენებული და გავრცელებული ვიდეოკადრები ეკუთვნოდა ინტერნეტგამოცემაTspress­ს ან ტიტრის სახით მითითებულიყოინფორმაცია პირველწყაროს შესახებ. პლა­გიატი აქტუალური პრობლემაა მედიაში,ვინაიდან თანამედროვე ტექნოლოგიები იძ­ლევიან ვიდეო, აუდიო თუ ტექსტური მასალისმარტივად კოპირების ან/და ჩამოტვირთვისდა გამოყენების საშუალებას, შესაბამისად

საბჭოს რამდენიმე გადაწყვეტილება

დანართი

გვ. 18

ეთიკური ჟურნალისტიკის მიზნებისათვის გან­საკუთრებული მნიშვნელობა აქვს პლაგიატისთავიდანაცილებას.

სარეზოლუციო ნაწილიყოველივეზემოაღნიშნულიდანგამომდინარე:1. დავით კაკულიამ და ნოდარ მელაძემ და­არღვიეს ქარტიის მე­11 პრინციპი პლაგიატისნაწილში.

გიორგი მგალობლიშვილი გიორგი ჩომახაშვილის წინააღმდეგსაბჭოს თავმჯდომარე:გიორგიმგელაძესაბჭოს წევრები: ჯაბა ანანიძე, ნინო ჯაფიაშვილი,გერონტი ყალიჩავა, თაზო კუპრეიშვილი, მაიამეცხვარიშვილი.განმცხადებელი:გიორგიმგალობლიშვილიმოპასუხე:გიორგიჩომახაშვილი

აღწერილობითი ნაწილისაქართველოსჟურნალისტურიეთიკისქარტიისსაბჭოსგანცხადებითმომართაგიორგიმგალობ­ლიშვილმა,რომელიცმიიჩნევდა,რომრუსთავისსაინფორმაციო პორტალმა ­ INFORUSTAVI,დაარღვია ქარტიის მე­4 და მე­11 პრინციპი[პლაგიატი].განმცხადებელისაზრითდარღვევაგამოიწვია აღნიშნული მედია საშუალების მიერწყაროსმითითებისგარეშეიმვიდეოკადრებისგამოყენებამ, რომელიც გადაღებული იყო ქვე­მო ქართლის ტელე­რადიო კომპანიის შე­ნობაზე განთავსებული, გარე ჩართვებისათვისგანკუთვნილივიდეოკამერით.მოპასუხეპირადგანისაზღვრა გიორგი ჩომახაშვილი. საქმისგანხილვას დაესწრო განმცხადებელი, ხოლომოპასუხესხდომასარდასწრებიადაშეპასუხებაწერილობითისახითწარმოადგინა.

საქმის გამოკვლევის შედეგად დადგინდა, შემ­დეგიფაქტობრივიგარემოებები:1. ქვემო ქართლის ტელე­რადიო კომპანიისმფლობელობაში არსებულმა ვიდეო კამერამდააფიქსირა ავტოავარია,რომელიც მოხდა ქა­ლაქ რუსთავში. ავარიის ამსახველი კადრებიმაუწყებელმაგანათავსასაკუთარფეისბუქგვერ­დზე.

2.ავარიისამსახველიკადრებიგამოიყენარუს­თავისსაინფორმაციოპორტალმა­INFORUSTAV­მა,კერძოდ:1. საკუთარ youtube არხზე განათავსა სიუ­ჟეტი, რომელიც ეხებოდა ავარიას და სადაცგამოყენებული იყო ქვემო ქართლის ტელე­რა­დიო კომპანიის მიერ მოპოვებული და გავრცე­ლებულიკადრები,ამასთან,არიყომითითებულირომ ეს კადრები ეკუთვნოდა ტელე­რადიოკომპანიას.2.მოამზადასტატია,რომელშიცმიუთითავიდეოკადრებისპირველწყარომედიასაშუალება.3.განმცხადებელისადავოდხდიდაyoutubeზეგანთავსებულსიუჟეტს.

სამოტივაციო ნაწილიქარტიისმეოთხეპრინციპისმიხედვით“ინფორ­მაციის,ფოტოებისანდოკუმენტებისმოპოვებისასჟურნალისტმა მხოლოდ კეთილსინდისიერი დასამართლიანი მეთოდები უნდა გამოიყენოს”ქარტიის საბჭო მიიჩნევს, რომ აღნიშნულ შემ­თხვევაში არ დარღვეულა ქარტიის მე­4 პრინ­ციპი.განმცხადებელმამიუთითა,რომმანვიდეოკადრები თავად გახადა საჯარო, შესაბამისად,სამართლებრივად,ნებისმიერპირსშეეძლოგა­მოეყენებინაისინი.

გამოყენების წესთან დაკავშირებით საბჭოეთიკური ჟურნალისტიკის მიზნებისათვის რე­კომენდაციის სახით მიუთითებს, რომ სხვაპირის მიერ მოპოვებული ვიდეოს საკუთარვებსაიტზეგამოყენებისასსასურველიასტატიაშიგანთავსდესჩანართისსახით[ე.წ.embedcode­ით]. სხვისი ვიდეოს ჩამოტვირთვა, სოციალურქსელში საკუთარ არხზე ან საკუთარ საიტზეატვირთვამიჩნეულიუნდაიყოსმედიისმხრიდანარაკეთილსინდისიერ ქმედებად. ამგვარი ქმე­დებით ერთი მედიასაშუალება მეორეს არ­თმევს ვიდეოს ნახვების რაოდენობას, რაცპოტენციურადაისახებააღნიშნულიმედიასაშუა­ლების რეიტინგსა და შემოსავლებზე. თუ პირ­ველწყაროს ვებპლატფორმაზე ატვირთულვიდეოს არ გააჩნია სხვა საიტზე კოდით ჩასმისფუნქცია, ამ შემთხვევაში ეთიკურმა მედიამ უნ­და უნდა გამოიყენოს იმ გვერდის ბმული, სა­დაც ვიდეო არის განთავსებული. საკუთარპლატფორმაზე ვიდეო მხოლოდ ავტორისგანნებართვისმიღებისშემდეგუნდაატვირთოსდამასცხადადუნდამიუთითოსავტორიდაპირვე­ლადიწყარო.

გვ. 19

ქარტიის მე­11 პრინციპის თანახმად: „ჟურნა­ლისტმა უმძიმეს პროფესიულ დანაშაულად უნ­და მიიჩნიოს შემდეგი ქმედებები: პლაგიატი“.მეოთხე პრინციპის მიმართ მსჯელობისას საბ­ჭომ მიუთითა,რომ მოპასუხეს ჰქონდა უფლებაგამოეყენებინა სხვა მედიასაშუალების მიერმოპოვებული ვიდეო კადრები, მაგრამ მასეკისრებოდა ეთიკური ვალდებულება, რომმიეთითებინამასალისპირველწყარო.როგორცაღწერილობით ნაწილში აღინიშნა, მოპასუხისმიერგამოქვეყნებულსტატიაშივიდეოკადრებისწყარო მითითებული იყო, შესაბამისად პლა­გიატი არ დგინდება. რაც შეეხება youtube­ზე განთავსებულ ვიდეო სიუჟეტს, დადგენილიფაქტია, რომ სადავო ვიდეო სიუჟეტში არ იყომითითებული ვიდეო კადრების პირველწყაროდა მაყურებელსრჩებოდა შთაბეჭდილება,რომკადრებითავადINFORUSTAVI­სმიერიყომოპო­ვებული.

საბჭომ მიზანშეწონილად მიიჩნია ემსჯელაიმაზეც, რომ სადავო სიუჟეტის ქვემოთ მითი­თებულიიყოშემდეგიტექსტი„მეტიინფორმაცი­ისთვის ეწვიეთ ვებ–გვერდს: http://inforustavi.ge/“, იმის გათვალისწინებით, რომ თავად in­forustavi.ge­ზე იყო სტატია ვიდეო კადრებისპირველწყაროს მითითებით, ამით ხომ არ იყოუზრუნველყოფილიჟურნალისტისეთიკურივალ­დებულება,რომთავიდანაეცილებინაპლაგიატი.ამასთან დაკავშირებით საბჭო აღნიშნავს, რომბმულ http://inforustavi.ge ზე მითითება არიყო საკმარისი, ვინაიდან თუ INFORUSTAVI­ს youtube არხის გამომწერი [სულ 1900 ზეგამომწერი] ან სხვა ნებისმიერი პირი ძებნისშედეგად ნახავდა სადავო სიუჟეტს და შემდეგგადავიდოდა მითითებულ ბმულზე, მას წვდომაექნებოდა ზოგადად INFORUSTAVI ­ს ვებსაიტზედა არა კონკრეტულ იმ სტატიაზე, რომელშიცმითითებულ იყო კადრების წყარო. ვებსაიტზეგადასულ მომხმარებელს კი არ შეიძლებოდალოგიკურადგასჩენოდავარაუდი,რომვიდეოსავტორი სხვა პირი შეიძლება ყოფილიყო დასაიტზემოეძებნადამატებითისტატია,რომელშიცმითითებული იყო პირველწყარო. მხოლოდსიუჟეტის ნახვის შემდეგ, თუნდაც მითითებულისაიტის ბმულის გამოყენებით, ლოგიკურადარ იყო მოსალოდნელი, რომ მომხმარებელსდაედგინა ვიდეო კადრების პირველწყარო.აღნიშნულიდან გამომდინარე საბჭო მიიჩნევს,რომ მოცემულ შემთხვევაში მოპასუხის მიერ

დაირღვაქარტიისმე­11პრინციპიდადადგინდაპლაგიატი.

შენიშვნა: განცხადების განხილვის შემდეგ მო­პასუხისმიერდარედაქტირდასადავოსიუჟეტიდაისაღარშეიცავსსადავოვიდეოკადრებს.ქარტიისსაბჭომიესალმებამოპასუხისამგვარქმედებას,როგორც ეთიკური ჟურნალისტიკის თანმდევიპასუხისმგებლობისგათვიცნობიერებას.

სარეზოლუციო ნაწილი:ყოველივე ზემო აღნიშნულიდან გამომდინარე:1. გიორგი ჩომახაშვილმა დაარღვია ქარტიისმე­11პრინციპიპლაგიატისნაწილში.2.გიორგიჩომახაშვილს არ დაურღვევია ქარტიის მე­4პრინციპი.

სსიპ ქალაქ ხობის №2 საჯარო სკოლა დიტო ჩუბინიძის წინააღმდეგსაბჭოს თავმჯდომარე:გიორგიმგელაძესაბჭოს წევრები: თაზო კუპრეიშვილი, თამარუჩიძე, ჯაბა ანანიძე, გერონტი ყალიჩავა, მაიამამულაშვილი.განმცხადებელი:სსიპქალაქხობის№2საჯაროსკოლამოპასუხე:დიტოჩუბინიძე

აღწერილობითი ნაწილისაქართველოსჟურნალისტურიეთიკისქარტიისსაბჭოსგანცხადებითმომართასსიპქალაქხობის№2საჯაროსკოლამ,რომელიცმიიჩნევდა,რომგაზეთ„ასავალ­დასავალის“2017წლის№32­შიგამოქვეყნებულსტატიაში“ესმოხდახობის№2ე.წ.მომავლისსკოლაში,რომელიცთავისდროზესააკაშვილმაგახსნა“დაამავეგაზეთის№33­შიგამოქვეყნებულ სტატიაში „ხობის #2 სკოლაშილგბტ კლიპთან დაკავშირებული სკანდალიგრძელდება“ დაირღვა ქარტიის 1­ლი, მე­3,მე­4,მე­7დამე­8პრინციპი.სტატიისავტორიაჟურნალისტიდიტოჩუბინიძე.მასალაეხებოდასსიპქალაქხობის№2საჯაროსკოლის მოსწავლეების მიერ გადაღებულ ვი­დეოს,სადაცისინიმხარსუჭერდნენადამიანებს

გვ. 20

შორის თანასწორობას მიუხედავად სქესისა,რასისა, რელიგიური აღმსარებლობისა თუ სექ­სუალური ორიენტიაციისა. მოსწავლეების მიერგადაღებულვიდეოსთანდაკავშირებით სადავოსტატიებშიძირითადადსაუბრობსრესპონდენტიგურამფალავანდიშვილი.

სხდომა გაიმართა ქალაქ ხობში, რომელსაცესწრებოდა განმცხადებლის წარმომადგენელი,ხოლო მოპასუხე ჟურნალისტი სხდომას არდასწრებიადაარცშეპასუხებაარწარმოუდგენია.სხდომას ესწრებოდნენ და საბჭოს ფაქტობრივგარემოებებზე ინფორმაცია მიაწოდეს ვიდეოსშემქმნელმა არასრულწლოვნებმა, სსიპ ქალაქხობის №2 საჯარო სკოლის მოსწავლეებმა.სხდომის მიმდინარეობისას განმცხადებელმამოხსნა საკუთარი მოთხოვნა მე­3 და მე­4პრინციპებთანდაკავშირებით.

სამოტივაციო ნაწილიქარტიის პირველი პრინციპის თანახმად “ჟურ­ნალისტმა პატივი უნდა სცეს სიმართლეს დასაზოგადოების უფლებას – მიიღოს ზუსტი ინ­ფორმაცია”. ქარტიის საბჭოს მიერ ფაქტებისგამოკვლევის შედეგად დადასტურებულად და­დგინდა, რომ სსიპ ქალაქ ხობის №2 საჯაროსკოლის უფროსკლასელებმა საკუთარი ინიცია­ტივით შეადგინეს ტექსტი და ჩაწერეს ვიდეო,რომელშიც ისინი მხარს უჭერდნენ ადამიანებსშორის თანასწორობის იდეას. ვიდეოს ჩაწე­რის ინიციატორი არ იყო და პროცესს არხელმძღვანელობდა რომელიმე მასწავლებელიან/და სხვა პირი. ვიდეოში გაჟღერებულიტექსტის შექმნაში მონაწილეობა არ მიუღიათგარეშე პირებს, გარდა თავად ვიდეოში მონა­წილე მოსწავლეებისა. ვიდეოში მონაწილემოსწავლეებმა, რომლებიც საქმის განხილვასესწრებოდნენ,საბჭოსდაუდასტურეს,რომისინიგააზრებულადუჭერდნენმხარსვიდეოშიგაჟღე­რებულთანასწორობისიდეას,ასევემშობლებმაიცოდნენვიდეოსმომზადებისდაშემდგომმისიგამოქვეყნებისშესახებ.

ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე სიმართლესარ შეესაბამება სადავო საგაზეთო სტატიებშირესპონდენტისმიერმითითებულიგარემოებები,მაგალითად:„ლგბტპედაგოგებიხობშიჩავიდნენ,

გამოიყვანეს ბავშვები და დაამზადეს კლიპი“,თავად ჟურნალისტი თანასწორობის შესახებვიდეორგოლსმოიხსენიებს„ლგბტკლიპად“,რაცასევეარშეესაბამებასიმართლეს.ჟურნალისტსარცდირექტორთანანმასწავლებლებთანუცდიაფაქტების გადამოწმება. მოცემულ შემთხვევაშიპირველიპრინციპისდარღვევაგანსაკუთრებულმნიშვნელობასიძენს, ვინაიდანარასწორიფაქ­ტების გაშუქებით ჟურნალისტი ხელს უწყობსსექსუალურიუმცირესობისმიმართსიძულვილისგავრცლეებას, შთაბეჭდილებას ქმნის, რომარასრულწოვნები არიან კონკრეტული პირები­საგან „მავნე ზეგავლენის“ მსხვერპლი,რაც არშეესაბამებასიმართლეს.

ქარტიის მეშვიდე პრინციპის თანახმად:„ჟურნალისტს უნდა ესმოდეს მედიის მიერდისკრიმინაციის წახალისების საფრთხე; ამი­ტომ ყველაფერი უნდა იღონოს ნებისმიერიპირისდისკრიმინაციისთავიდან ასაცილებლადრასის,სქესის,სექსუალურიორიენტაციის,ენის,რელიგიის,პოლიტიკურიდასხვაშეხედულებების,ეროვნული ან სოციალური წარმოშობის საფუ­ძველზეანრაიმესხვანიშნით”.სადავოსტატიასრულადდისკრიმინაციულია.კერძოდროგორცჟურნალისტი, ისე რესპონდენტი იყენებენ ისეთტერმინებს, რომლებიც ჰომოფიბიურია, სექსუა­ლური უმცირესობა მოხსენიებულია როგორც„ლგბტ ჯოგი“, „მამათმავალი“, „პედერასტი“,ჟურნალისტიარათუცდილობდა,რომთავიდანაეცილებინა რესპონდენტის ჰომოფობიურიგამონათქვამები, არამედ იყო დისკრიმინაციისწყარო. ორივე სტატიას ფონად გასდევს მკვე­თრადგამოხატულიზიზღისექსუალურიუმცირე­სობისმიმართ.ყოველივეაღნიშნულიდანგამომ­დინარესაბჭომიიჩნევს,რომსადავოსტატიებშიდაირღვაქარტიისმე­7პრინციპი.

ქარტიის მე­8 პრინციპი: „ჟურნალისტი ვალ-დებულია, დაიცვას ბავშვის უფლებები; პრო-ფე სიული საქმიანობისას უპირატესი მნიშვნე-ლობა მიანიჭოს ბავშვის ინტერესებს, არ მოამზადოს და არ გამოაქვეყნოს ბავშვების შესახებ ისე თი სტატიები ან რეპორტაჟები, რომლებიც საზიანო იქნება მათთვის. ჟურ-ნალისტმა არ უნდა ჩამოართვას ინტერვიუ და არ უნდა გა და უღოს ფოტო 16 წელზე ნაკლები ასაკის მოზარდს მშობლის ან მეურ-

გვ. 21

ვის თანხმობის გარეშე იმ საკითხებზე, რომ-ლებიც მისი ან სხვა რომელიმე მოზარდის კეთილდღეობას ეხება“.საბჭომიიჩნევს,რომგანსაკუთრებული ყურადღებისღირსია ბავშვთაუფლებების უხეში დარღვევა სადავო სტატიაშიდა ჟურნალისტის დამოკიდებულება ამ ფაქტისმიმართ. კერძოდ, ორივე სტატია შეიცავსარასრულწლოვანთა ფოტოებს, რომლებმაცმონაწილეობა მიიღეს ვიდეოში და ზოგიერთიმათგანის სახელს და გვარს, ანუ ჟურნალისტისრულად ახდენს ბავშვების იდენტიფიცირებას,ამასთანმათმიერკლიპისგადაღებასუწოდებს„ამაზრზენ ფაქტს“ და მოსწავლეები გამოჰყავს„მორალურ“სამსჯავროზე.

როგორც მეშვიდე პრინციპთან დაკავშირებისასმსჯელობისას აღინიშნა, თავად სტატიებისძირითადი ხაზი სექსუალური უმცირესობებისდა მათი მხარდამჭერების მიმართ სიძულვი­ლის გაღვივებაა. შესაბამისად, მასალა მიზნადისახავდა ფოტოებზე გამოსახული არასრულ­წლოვნების, როგორც თანასწორობის იდეისმქონე პირთა მიმართაც აგრესიის გაღვივებას.ჟურნალისტმა პირველ სტატიაში გამოაქვეყნამხოლოდ 4 არასრუწლოვნის ფოტო, ხოლომომდევნო ნომერში არა თუ გააცნობიერაარასრუწლოვანთა უფლებების დარღვევა,არამედ განზრახულად გამოაქვეყნა ყველამოსწავლის ფოტო. სხდომის მიმდინარეობისასდამსწრე მოსწავლეებმა დაუდასტურეს საბჭოს,რომ მათმა იდენტიფიცირებამ ნეგატიურიშედეგი მოიტანა, სოციუმში [მეზობლებისგან,ნათესავებისაგან] იქცნენ კრიტიკის ობიექტადდა მათ ფსიქოლოგიურ მდგომარეობაზეამ ფაქტმა უარყოფითად იმოქმედა. საბჭოცალსახად და უხეშად დარღვეულად მიიჩნევსქარტიის მე­8 პრინციპს. ჟურნალისტმა არათუ დაიცვა არასრუწლოვანთა ინტერესები,არამედ ყველა პირობა შექმნა [არასწორიინფორმაციის შემცველ, დისკრიმინაციულსტატიაში ბავშვთა ფოტოების გამოქვეყნება დამათი იდენტიფიცირება], რომ შელახულიყობავშვთა საუკეთესო ინტერესი და მათ მიეღოთფსიქოლოგიურ­ემოციურიტრავმა.

სარეზოლუციო ნაწილი:1.დიტოჩუბინიძემდაარღვიაქარტიისპირველი,მე­7დამე­8პრინციპი.

პარტნიორობა ადამიანის უფლებებისთვის ნატა ტაბიძის წინააღმდეგსაბჭოს თავმჯდომარე:გიორგიმგელაძესაბჭოსწევრები: თაზოკუპრეიშვილი,თამარუჩიძე,ჯაბაანანიძე,გერონტიყალიჩავა,თეაზიბზიბაძე.განმცხადებელი: პარტნიორობა ადამიანისუფლებებისთვისმოპასუხე:ნატატაბიძე

აღწერილობითი ნაწილისაქართველოსჟურნალისტურიეთიკისქარტიისსაბჭოს განცხადებით მომართა ორგანიზაციამ„პარტნიორობა ადამიანის უფლებებისათვის“.განმცხადებელი მიიჩნევდა, რომ ქარტიის 1,მე­3 და მე­8 პრინციპი დაირღვა ნატა ტაბიძისავტორობით მომზადებულ სიუჟეტში, რომელიცგადაიცა 2017 წლის 14 ივნისს ტელეკომპანიაიმედის ეთერში, „იმედის დილაში“ და ეხე­ბოდა არასრულწლოვნებს შორის ბულინგისპრობლემას. საკითხი გაშუქდა ერთი კონკრე­ტულიტრაგიკულიშემთხვევისფონზე,კერძოდ,სიუჟეტი შეეხებოდა არასრულწლოვნის თვით­მკვლელობის ფაქტს, არსებობდა მოსაზრება/ვარაუდი,რომარასრულწლოვანიმასზეგანხორ­ციელებულმა ბულინგმა თვითმკვლელობამდემიიყვანა.

სხდომას დაესწრო განმცხადებლის წარმომად­გენელი, მოპასუხე ჟურნალისტი სხდომას არდასწრებია და არც შეპასუხება წარმოუდგენია.სხდომის მიმდინარეობისას განმცხადებლისწარმომადგენელმამოხსნასაკუთარიმოთხოვნაქარტიისმესამეპრინციპთანდაკავშირებით.

სამოტივაციო ნაწილიქარტიის პირველი პრინციპის თანახმად “ჟურ-ნალისტმა პატივი უნდა სცეს სიმართლეს და საზოგადოების უფლებას – მიიღოს ზუსტი ინფორ მაცია”. სიუჟეტი შეიცავს ინტერვიუსმხოლოდ იმ რესპონდენტებთან, რომლებიცფაქტისსახითავრცელებენშემდეგინფორმაციას:

1. არასრულწლოვანი,რომელმაცთვითმკვლე­ლობა ჩაიდინა, თანატოლებისაგან განიცდიდაბულინგს.2. თვითმკვლელობისაკენ არასრულწლოვანსმასზე განხორციელებულმა ბულინგმა უბიძგა.

გვ. 22

სიუჟეტის ხაზიც მსგავსად არის აგებული დამაყურებელსრჩებაშთაბეჭდილება,რომორივეზემოთმითითებულიგარემოებადადასტურებულიფაქტია.რეალურადკიარარსებოსარავითარიმტკიცებულება,რომთვითმკვლელობასწორედბულინგმა გამოიწვია, მიზანშეწონილი იყო,რომ ჟურნალისტს პოზიციის დაფიქსირება ეთ­ხოვა სამართალდამცავი ორგანოებისათვის,რომლებიც აღნიშნულ ფაქტს იძიებდნენ, ანთავადჟურნალისტისხაზგასმითაღენიშნა,რომრესპონდენტთამიერმითითებულიფაქტობრივიგარემოებები მხოლოდ მათი პოზიცია იყო დაარადადასტურებულიფაქტი,რათამაყურებელსსრული და ამომწურავი ინფორმაცია მიეღოთვითმკვლელობის გამომწვევი სავარაუდო მი­ზეზებისშესახებ.

აღნიშნულიდან გამომდინარე საბჭო მიიჩნევს,რომდაირღვაქარტიისპირველიპრინციპი.

ქარტიისმე­8პრინციპისთანახმად„ჟურნალისტი ვალდებულია, დაიცვას ბავშვის უფლებები; პრო ფე სიული საქმიანობისას უპირატესი მნი-შვნელობა მიანიჭოს ბავშვის ინტერესებს, არ მოამზადოს და არ გამოაქვეყნოს ბავშვების შესახებ ისეთი სტატიები ან რეპორტაჟები, რომლებიც საზიანო იქნება მათთვის. ჟურ-ნალისტმა არ უნდა ჩა მოართვას ინტერვიუ და არ უნდა გადაუღოს ფოტო 16 წელზე ნაკლები ასაკის მოზარდს მშობლის ან მეურვის თანხმობის გარეშე იმ საკითხებზე, რომლებიც მისი ან სხვა რომელიმე მოზარდის კეთილდღეობას ეხება“.

1. როგორც პირველი პრინციპის მიმართ მსჯე­ლობისასაღინიშნა,სიუჟეტიმაყურებელსუქმნისშთაბეჭდილებას,რომარასრულწლოვანსთვით­მკვლელობის ფაქტისაკენ უბიძგა მასზე მოძა­ლადე სხვა არასრულწლოვანმა, ამასთან,ეს გარემოება [ძალადობა/ბულინგი] არ იყოდადასტურებულიფაქტი.რესპონდენტებისმიერ„ბრალდებული“ არასრულწლოვანი რომ „მო­ძალადედ“ იქნა აღქმული, ამას ადასტურებსსიუჟეტზე გამოხმაურებები სოციალურ ქსე­ლებში, რომლებიც მტკიცებულების სახითიქნა წარმოდგენილი, ერთ ­ ერთი მაგალითი:„დედაბუდიანად ხართ დასახოცები ვინც ამანგელოზსჩაგრავდადაამცირებდა,ქართულადვაჟკაცობა დღეს სუსტის დაჩაგვრაში გამოიხა­ტება“.

2. სიუჟეტში მითითებული გარემოებები „მო­ძალადე“არასრულწლოვანზე,დიდიალბათობითიძლევა მისი იდენტიფიცირების საშუალებას:დასახელდა სოფელი და სკოლა, „მოძალადე“არასრულწლოვანის სქესი, ინფორმაცია რომდა­ძმანი არიან, რომ არ სწავლობდნენ ორიწელისკოლაშიდაახლაბრუნდებიან.

ზემოთ მითითებული გარემოებების ურთიე­რთშეჯერებისშედეგადსახეზეა,რომარასრულ­წლოვანი იდენტიფიცირებადია, იგი აღქმულიამოძალადედ,რომელსაცბრალიმიუძღვისსხვაარასრულწლოვანის თვითმკვლელობამდე მი­ყვანაში, ეს რეალურად საფრთხეს უქმნისმას და თვალნათელია შესაძლო ნეგატიურიშედეგები. მეტიც, როგორც სიუჟეტი, ისე სიუ­ჟეტზე გამოხმაურებები შეიცავენ მუქარებს ამარასრულწლოვანისმიმართ,შესაბამისადცალ­სახაა, რომ სიუჟეტის მომზადებისას არ იქნაგათვალისწინებული არასრულწლოვანის საუ­კეთესო ინტერესები, რამაც გამოწვია ქარტიისმე­8პრინციპისდარღვევა.

ცალკე აღსანიშნავია ის ფაქტი, რომ სიუჟეტიშეიცავსარასრულწლოვანისთვითმკვლელობისდეტალებს, ქარტიის რეკომენდაციები „სუიცი­დის გაშუქების სახელმძღვანელო წესები“ერთმნიშვნელოვნად მიუთითებს, რომ „სუიცი­დის განხორციელების ადგილი და დეტალებისგასაჯაროვება საჭირო არ არის. ამგვარ დე­ტალებზეყურადღებისგამახვილებითშესაძლოა,უნებურად თავად ვასწავლოთ, თუ როგორ გა­აკეთონეს“,„ეცადეთ,არგამოაქვეყნოთიმპირისფოტო,ვინცსუიციდისშედეგადგარდაიცვალა“.

ქარტიის სახელმძღვანელო წესები „ბავშვთასაკითხების გაშუქება“ ასევე შეიცავს რეკომენ­დაციებს არასრულწლოვნის სუიციდის ფაქ­ტის გაშუქებასთან დაკავშირებით, სადაცაღნიშნულია, რომ: „არ დაასახელოთ სუიცი­დის ერთი კონკრეტული მიზეზი, რადგან სუი­ციდს კომპლექსური პრობლემები იწვევს“.რეკომენდაციები განსაკუთრებულ მნიშვნელო­ბას იძენს არასრულწლოვანის სუიციდის ფაქ­ტის გაშუქებისას, მით უფრო როცა სუიციდიუაპელაციოდ დაკავშირებულია ბულინგთან, ესკიშეიძლებაბიძგიგახდესსხვაარასრულწლო­ვნებისათვის, რომლებიც ასევე განიცდიან ბუ­ლინგს, მსგავსს ფატალურ ხერხს მიმართონპრობლემებისაგანგასაქცევად.

გვ. 23

სარეზოლუციო ნაწილიყოველივეზემოაღნიშნულიდანგამომდინარე:

1.ნატატაბიძემდაარღვიაქარტიისპირველიდამე­8პრინციპი.

პარტია „თავისუფალი საქართველო“ ლევან ჯავახიშვილის და ბელა ზაქაიძის წინააღმდეგსაბჭოს თავმჯდომარე:გიორგიმგელაძესაბჭოს წევრები:ჯაბაანანიძე,ნინოჯაფიაშვი­ლი, თეა ზიბზიბაძე, თაზო კუპრეიშვილი, მაიამეცხვარიშვილი.განმცხადებელი: პარტია თავისუფალი საქარ­თველომოპასუხე:ლევანჯავახიშვილიდაბელაზაქაიძე

აღწერილობითი ნაწილისაქართველოსჟურნალისტურიეთიკისქარტიისსაბჭოს განცხადებით მომართა პარტიამ „თა­ვისუფალისაქართველო“,რომელიცმიიჩნევდა,რომ 2017 წლის 11 აპრილს, ტელეკომპანია„იმედის“ეთერში,გადაცემა„ქრონიკაში“გასულსიუჟეტშიდაირღვაქარტიის1­ლი,მე­3,მე­5დამე­11პრინციპი.გადაცემისწამყვანიიყოლევანჯავახიშვილი, ხოლო სიუჟეტის ავტორი – ბელაზაქაიძე. სადავო მასალა შეეხებოდა პარტია„თავისუფალი საქართველოს“ ბრიფინგს, რო­მელიც გაიმართა სამცხე­ჯავახეთში პარტიისწევრების დევნის ფაქტების და მასთან და­კავშირებულისხვაგარემოებებისშესახებ.კერ­ძოდ, ბრიფინგზე გაჟღერებული ინფორმაციისთანახმად სამცხე­ჯავახეთში პარტიის წევრები,აშოტდაკარლოსრაისიანები,სუს­ისდასამცხე­ჯავახეთისშსსამმართველოსმიერჩატარებულიერთობლივიოპერაციისდროსახალქალაქიდანგაიტაცესყოველგვარიბრალდებისდადაკავებისპროცედურებისგარეშე.ბრიფინგზეასევეითქვა,რომ პარტიის წევრებზე განხორციელდა ფიზი­კურიდაფსიქოლოგიურიძალადობა.

საქმის განხილვას დაესწრო განმცხადებლისწარმომადგენელი, ხოლომოპასუხე ჟურნალის­ტმა, ბელა ზაქაიძემ საბჭოს კითხვებს დისტან­ციურისაკომუნიკაციოსაშუალებისგამოყენებით

უპასუხა. განმცხადებელმა სხდომის მიმ­დინარეობისას მოხსნა მისი მოთხოვნა ქარტიისმე­5პრინციპისსავარუდოდარღვევისფაქტთანდაკავშირებით.

სამოტივაციო ნაწილი:ქარტიის პირველი პრინციპის მიხედვით „ჟურ­ნალისტმა პატივი უნდა სცეს სიმართლეს დასაზოგადოებისუფლებას–მიიღოსზუსტიინფორ­მაცია”.

ლევან ჯავახიშვილის ნაწილში: სიუჟეტს წინუძღვისლევან ჯავახიშვილის ტექსტი, სადაც ისაღნიშნავს, რომ: „ჩვენ დავინტერესდით რო­მელი აქტივობით დააფრთხო უსაფრთხოებისსამსახური კახა კუკავას პარტიამ, თუმცა ამკითხვაზეპასუხისავარაუდოდთავადპარტიაშიცარა აქვთ“. აღნიშნულთან დაკავშირებით გან­მცხადებელმა წარმოადგინა იმ ბრიფინგისსრულივიდეოჩანაწერი,რაცგაშუქდასიუჟეტით.ჩანაწერიდან ცალსახად ჩანს, რომ პარტიისწარმომადგენელი საუბრობს იმ მიზეზებზე, რო­მელმაცმათიაზრით,გამოიწვიაზეწოლისფაქტიპარტიის წევრებზე, კერძოდპარტიამრეგიონში[ახალქალაქში] არჩევნების დროს ხმების 29%მიიღო და მათი აზრით, სწორედ ეს შედეგებიგახდა პარტიის წევრების დაკავების მიზეზი.აღნიშნულგანმარტებასასევეშეიცავდაპარტიისპრესრელიზიც,რომელიცდაეგზავნამედიასაშუ­ალებებს.

ყოველივე ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარესაბჭო მიიჩნევს, რომ ჟურნალისტ ლევან ჯა­ვახიშვილის ტექსტი – „ჩვენ დავინტერესდითრომელიაქტივობითდააფრთხოუსაფრთხოებისსამსახური კახა კუკავას პარტიამ, თუმცა ამკითხვაზეპასუხისავარაუდოდთავადპარტიაშიცარა აქვთ“, არ შეესაბამებოდა სიმართლეს,პარტიასჰქონდამოსაზრებაზეწოლისგამომწვევმიზეზებთანდაკავშირებით,რაცსაჯაროდაცგაა­ვრცელა, შესაბამისად ლევან ჯავახიშვილისმიერდაირღვაქარტიისპირველიპრინციპი.

ბელა ზაქაიძის ნაწილში: ჟურნალისტი ბელაზაქაიძე სიუჟეტის დასკვნით ნაწილში უთითებს,რომ: „აღსანიშნავია, რომ კარლოს რაისიანმა[დაკავებულმა პირმა] ზეწოლის შესახებ საჯა­რო განცხადება 10 დღის შემდეგ გააკეთა“.განმცხადებელიაპელირებდა,რომინფორმაციაიყო არასწორი, რადგან დაზარალებულმა ზე­

გვ. 24

წოლისშესახებგანაცხადასასამართლოსხდო­მაზევე. ქარტიის საბჭო მიიჩნევს, რომ ამ სა­ფუძვლით ქარტიის პირველი პრინციპი არ დარღვეულავინაიდან:1.საბჭოგაეცნოსასამართლოსაქტსრაისიანისდაკავებისშესახებ,სადაცარიყოაღნიშნულირომრაისიანიმიუთითებდამასზეგანხორციელებულიფიზიკურიანფსიქოლოგიურიზეწოლისშესახებ.2.რომცდავუშვათ,რომსასამრთლოსხდომაზედაკავებულმა ზეპირად მიუთითა ზეწოლაზერაისიანმა[დაარაისახასასამართლოსაქტში]ეს მაინც არ ჩაითვლება საჯარო განცხადებად.მართალია, სასამართლო სხდომები საჯაროა,მაგრამ საზოგადოების ინფორმირების მიზნები­სათვის სასამართლო სხდომაზე გაჟღერებულიფაქტებიარწარმოადგენსსაჯაროგანცხადებას.ფართო აუდიტორიისთვის ინფორმაცია გასა­ჯაროვდა პრესრელიზის დაგზავნით და ბრი­ფინგით,სადაცმოწვეულიიყვნენჟურნალისტებიგასაშუქებლად.

მიუხედავად ზემოაღნიშნულისა, ბელა ზაქაიძისმიმართ საბჭოს დამსწრე წევრთა პოზიციებიგაიყო. კერძოდ ერთი ნაწილი თვლიდა, რომპირველიპრინციპიმაინცდარღვევა,ვინაიდან:ლევან ჯავახიშვილის შესავალი ტექსტი: „ჩვენდავინტერესდით რომელი აქტივობით და­აფრთხოუსაფრთხოებისსამსახურიკახაკუკავასპარტიამ,თუმცაამკითხვაზეპასუხისავარაუდოდთავადპარტიაშიცარააქვთ“დაბელაზაქაიძისბოლო განცხადება, რომ დაზარალებულმა ზე­წოლის ფაქტის შესახებ საჯარო ათი დღისშემდეგ განაცხადა, მაყურებელს უტოვებდაკითხვებს/ეჭვებს, ხომ არ მალავდა რამე გა­რემოებას პარტია, შესაბამისად საჭირო იყობელა ზაქაიძეს გადაემოწმებინა თუ რატომგააკეთეს საჯარო განცხადება ფაქტიდან 10დღისშემდეგ.საბჭოსთანსაუბრისდროსთავადბელა ზაქაიძემ აღნიშნა, რომ ფაქტიდან 10დღისშემდეგბრიფინგიმასაცუჩენდაკითხვებს,შესაბამისად, საბჭოს იმ წევრებს, რომელნიცმხარსუჭერდნენპირველიპრინციპისდარღვევასუფროგაუმყარდათსაკუთარიპოზიცია,ვინაიდანთავად ჟურნალისტსაც გაუჩნდა კითხვა თურატომ მოხდა ინფორმაციის გასაჯაროვება 10დღისშემდეგ.

საბჭოს წევრების ნაწილის აზრით, იმის გათვა­ლისწინებით რომ ზეწოლის ფაქტის შესახებსაჯაროდმართლაც10დღისშემდეგგახდაცნო­

ბილი, ბელა ზაქაიძემ გარემოებები გადმოსცაზუსტად, შესაბამისად უზრუნველყო ქარტიისპირველი პრინციპის დაცვა და ის, რომ მანარ გამოარკვია მიზეზი, თუ რატომ გაიმართაბრიფინგი 10 დღის შემდეგ არ იყო არსებითიდა არ იწვევდა ქარტიის პირველი პრინციპისდარღვევას.

ქარტიის საქმისწარმოების წესის თანახმად –თუ კონკრეტულ გადაწყვეტილებას [პრინციპისდარღვევაანარდარღვევა]მხარიარდაუჭირამინიმუმ 5 წევრმა, გადაწყვეტილება ვერ იქ­ნება მიღებული და მხოლოდ ქვეყნდება რო­გორცდარღვევისდადგენისმომხრე,ისემოწი­ნაღმდეგესაბჭოსწევრთაარგუმენტები.

ქარტიის მესამე პრინციპის თანახმად: „ჟურ­ნალისტმაუნდაგადასცესინფორმაციამხოლოდიმ ფაქტებზე დაყრდნობით, რომელთა წყაროდადასტურებულია. ჟურნალისტმა არ უნდამიჩქმალოს მნიშვნელოვანი ფაქტები, არ უნდაგააყალბოს დოკუმენტები და ინფორმაცია“.განმცხადებელიმესამეპრინციპსდარღვეულადმიიჩნევდა იმავე საფუძვლით, რომელსაც უთი­თებდა პირველი პრინციპის ჭრილში, შესა­ბამისად საბჭომ აღნიშნულ საფუძვლებზეიმსჯელა პირველ პრინციპთან დაკავშირებით.განმცხადებელმადამატებითვერდაასაბუთათურა ინფორმაცია იქნა მიჩქმალული და გაყალ­ბებულიმოპასუხეჟურნალისტებისმიერ.

ქარტიის მე­11 პრინციპის თანახმად „მედიავალდებულია,შეასწოროსგამოქვეყნებულიარ­სებითად არაზუსტი ინფორმაცია, რომელსაცშეცდომაში შეჰყავს საზოგადოება“. ვინაიდანპირველი პრინციპის დარღვევის დადგენაარის მე­11 პრინციპზე [ფაქტების განზრახდამახინჯებისკუთხით]მსჯელობისწინაპირობა,საბჭომ შეეფასა თუ რამდენად იკვეთებოდალევანჯავახიშვილისგანცხადებებშიგანზრახვა.საბჭომ იმსჯელა და მიიჩნია, რომ ლევანჯავახიშვილს არ ჰქონდა ფაქტის დამახინჯებისგანზრახვა და დიდი ალბათობით მის მიერგაკეთებული გნაცხადება, რომლის მიმართაცდადგინდა პირველი პრინციპის დარღვევა,განპირობებული იყო იმით,რომ მან არ იცოდაპარტიის წარმომადგენელმა ზეწოლის რამიზეზებზე ისაუბრა ბრიფინგზე ან ამ მიზეზებისსუბიექტურიაღქმით.

გვ. 25

სარეზოლუციო ნაწილი:ყოველივეზემოაღნიშნულიდანგამომდინარე:1.ლევან ჯავახიშვილმა დაარღვია ქარტიისპირველიპრინციპი.

2. ბელაზაქაიძისმიმართ,პირველპრინციპთანდაკავშირებით გადაწყვეტილება ვერ იქნამიღებული.

3. ბელა ზაქაიძეს და ლევან ჯავახიშვილს არდაურღვევიათქარტიისმესამედამე­11პრინ­ციპები.

თანასწორობის მოძრაობა ინგა გრიგოლიას წინააღმდეგსაბჭოს თავმჯდომარე: გიორგიმგელაძესაბჭოს წევრები: ჯაბაანანიძე,ნინოჯაფიაშვილი,მაია მამულაშვილი, თაზო კუპრეიშვილი, მაიამეცხვარიშვილიგანმცხადებელი:თანასწორობისმოძრაობამოპასუხე:ინგაგრიგოლია

აღწერილობითი ნაწილისაქართველოსჟურნალისტურიეთიკისქარტიისსაბჭოს განცხადებით მომართა თანასწორობისმოძრაობამ, რომელიც მიიჩნევდა, რომ 2017წლის 3 აპრილს ტელეკომპანია ,,პირველის’’პირდაპირ ეთერში ტოქშოუ ,,რეაქციაში“, რომ­ლის წამყვანიც არის ჟურნალისტი ინგა გრი­გოლია, დაირღვა ქარტიის მე­7 პრინციპი. გა­დაცემის თემა იყო უმცირესობების უფლებრივიმდგომარეობა,კერძოდტრანსგენდერიადამია­ნებისუფლებები.

საქმის განხილვას დაესწრო განმცხადებლისწარმომადგენელი,ხოლომოპასუხეჟურნალისტისხდომასარდასწრებიადაარცშეპასუხებაწარ­მოუდგენია.

სამოტივაციო ნაწილიქარტიის მეშვიდე პრინციპის მიხედვით „ჟურ-ნალისტს უნდა ესმოდეს მედიის მიერ დის-კრიმინაციის წახალისების საფრთხე. ამიტომ ყველაფერი უნდა იღონოს ნებისმიერი პირის დისკრიმინაციის თავიდან ასაცილებლად რა სის, სქესის, სექსუალური ორიენტაციის, ენის, რელიგიის, პოლიტიკური და სხვა

შეხედულებების, ეროვნული ან სოციალური წარმოშობის საფუძველზე ან რაიმე სხვა ნიშ-ნით“.

ქარტიის საბჭომ არაერთ გადაწყვეტილებაში,რომელიც ეხებოდა მეშვიდე პრინციპის დარ­ღვევას, აღნიშნა, რომ მეშვიდე პრინციპიჟურნალისტს აკისრებს პოზიტიურ ვალდებუ­ლებას. კერძოდ, ჟურნალისტი არა მხოლოდთავად არ უნდა იყოს დისკრიმინაციულიგანცხადებების და ზოგადად დისკრიმინაციისწყარო, არამედ ყველა ღონე უნდა იხმაროსსხვა პირთა დისკრიმინაციული განცხადებებისგავრცელებისთავიდანასაცილებლად.დისკრი­მინაციული ტერმინოლოგიის შემცველი მოსა­ზრება შესაძლებელია ჟურნალისტურ მასალაშიმოხვდეს იმ შემთხვევაში, როდესაც გაშუქებისმიზანია იმის ჩვენება თურადისკრიმინაციულიტერმინოლოგიითსაუბრობსსაჯაროპირიან/დაასეთიგანცხადებაკეთდებაპირდაპირეთერში.ასეთდროსჟურნალისტმამაშინვეცხადადუნდადააფიქსიროს, რომ დისკრიმინაციული ტერმი­ნოლოგია/დამოკიდებულება არის მიუღებელიროგორცმისთვის,ისემედიასაშუალებისათვის.

სადავო გადაცემაში მოწვეული სტუმრები იყე­ნებდნენდისკრიმინაციულ, ჰომოფობიურ გამო­ნათქვამებსსექსუალურიუმცირესობებისმიმართდა აყენებდნენ შეურაცხყოფას. მაგალითად,ხშირად მოიხსენიებდნენ მათროგორც „მამათ­მავლებს“.როგორცუკვესაბჭომაღნიშნაგადა­წყვეტილებაში„ბექაგაბადაძეთეაადეიშვილისწინააღმდეგ“, ეს ტერმინი თავად სექსუალურიუმცირესობის წარმომადგენელი პირების მიერაღიქმებაშეურაცხყოფად,ასევემისიგამოყენებათანხვედრაშიაჰომოფობიურიჩაგვრის[როგორცვერბალური, ისე ფიზიკური] პრაქტიკაში დამ­კვიდრებულტერმინებთან.შეურაცხყოფისობიექ­ტი იყო სექსუალური უმცირესობის წარმომად­გენელი პირების ჩაცმულობა, ინტელექტი დაა.შ. არც ერთ ასეთ შემთხვევაში ჟურნალისტსარ დაუფიქსირებია საკუთარი პოზიცია და არშეუფასებია რესპონდენტების ტერმინები რო­გორცჰომოფობიურიდადისკრიმინაციული.

აღსანიშნავია ისიც,რომგადაცემაში მონაწილეპირების შერჩევისას სავარაუდო იყო მოსა­ლოდნელი დისკრიმინაცია, ვინაიდან უმრავ­ლესობა მათგანი ცნობილია ჰომფობიური გა­მონათქვამებით და განწყობით, შესაბამისად

გვ. 26

წაყვანს უნდა ჰქონოდა მოლოდინი,რომ ისინიკვლავ გაიმეორებდნენ დისკრიმინაციულ ტერ­მინებს. ამის გათვალისწინებით მით უფროდიდი მნიშვნელობა ენიჭებოდა ჟურნალისტისმიერ საკუთარი პოზიციის დაფიქსირებას, რომმიუღებელიადისკრიმინაცია.

გადაცემის სტუმრებს მიეცათ შეუზღუდავი შე­საძლებლობა, ყოველგვარი ჯანსაღი შეფა­სებების და ოპონირების გარეშე მოეხდინათჰომოფობიური იდეების, დამოკიდებულებებისტირაჟირება, ასევე სიძულვილის ენის, დამამ­ცირებელი, შეურაცხმყოფელი შეფასებების[არანორმალურები,არანორმალურიცხოვრებისწესის მქონენი, მამათმავლები, ცოდვილიადმიანები, ბილწი ადამიანები, გარყვნილები,მონები და ა.შ.] გამოყენებით ტრანსგენდერიადამიანებისთვის მიეყენებინათ შეურაცხყოფა,დაემცირებინათდამოეხდინათმარგინალიზაცია,წაეხალისებინათდაგაეღვივებინათმათმიმართმტრული დამოკიდებულება. ასეთ შემთხვევაშიწამყვანმა უნდა აიღოს პასუხისმგებლობა რეს­პონდენტების მოწვევაზე, მათთვის შეუზღუდავითავისუფლების მინიჭებაზე, კონფლიქტის პრო­ვოცირებაზე, სიძულვილის და ჰომოფობიურიიდეებისსათანადოარშემჩნევასადაშეფასებაზე,გადაცემაშიპრობლემისრეალურადწარმოჩენისადა განხილვის ნაცვლად, ხელი შეეწყო საზო­გადოებაშიარსებულისტერეოტიპებისადასტიგ­მებისგამყარებას.

თავად ჟურნალისტმა გადაცემის მიმდინარე­ობისას აღნიშნა, რომ მისი მიზანი იყო აე­სახა რეალობა. აღნიშნული არგუმენტი არამართლებს დისკრიმინაციის და ჰომოფობიისტირაჟირების ხელშეწყობას. პრობლემაზე სა­უბარი სრულად შესაძლებელია შეურაცხყოფისდა დისკრიმინაციის გარეშე, ხოლო თუ ესპრობლემა [შეურაცხყოფა და დისკრიმინაცია]გადაცემის მსვლელობისას იჩენსთავს, წამყვა­ნმა უნდა უზრუნველყოს მისი შეზღუდვა.ჟურნალისტის ვალდებულებაა მიმართოს თა­ვისი საქმიანობა საზოგადოებაში არსებულიირაციონალურიშიშებისდაზიზღისწინააღმდეგსექსუალური უმცირესობების მიმართ. ქარტიისმე­7პრინციპისმიზნებისათვისშეუსაბამოაჟურ­ნალისტურიპლატფორმისგამოყენებამხოლოდდისკრიმინაციის და ჰომოფობიის გასავრცელე­ბლად.

სარეზოლუციო ნაწილი:ყოველივეზემოაღნიშნულიდანგამომდინარე:1. ინგა გრიგოლიამ დაარღვია ქარტიის მე­7პრინციპი.

აუდიტორია 115 გიორგი კვიტაშვილის წინააღმდეგსაბჭოს თავმჯდომარე:გიორგიმგელაძესაბჭოს წევრები: ჯაბა ანანიძე, ნინოჯაფიაშვილი,თაზოკუპრეიშვილი,თეაზიბზიბაძე,თამარუჩიძე.განმცხადებელი:აუდიტორია115მოპასუხე:გიორგიკვიტაშვილი

აღწერილობითი ნაწილისაქართველოსჟურნალისტურიეთიკისქარტიისსაბჭოს განცხადებით მომართა სტუდენტთაგაერთიანებამ „აუდიტორია 115­მა“, რომელიცმიიჩნევდა,რომ2017წლის20თებერვალსგაზეთ„კვირის პალიტრაში“ გამოქვეყებულ სტატიაში„როგორი სქემითმოქმედებდა (მოქმედებს)“აუდიტორია115″“ბიბლუსის”წინააღმდეგ“და­ირღვა საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკისქარტიის პირველი და მე­3 პრინციპი. სტატიისავტორი იყო გიორგი კვიტაშვილი. სადავოსტატიაეხებოდა„აუდიტორია115­ის“პროტესტსმაღაზიათაქსელ„ბიბლუსის“წინააღმდეგ.სადა­ვოსტატიაასევეგამოქვეყნდავებგვერდზეam­bebi.geდასტატიისერთინაწილივიდეოსსახითგანთავსდაhttp://www.palitravideo.ge­ზე.

საქმის განხილვის დროს სხდომას დაესწროროგორც განმცხადებლის, ისე მოპასუხის წარ­მომადგენელი. მოპასუხე ჟურნალისტმა ასევეწარმოადგინა შეპასუხება წერილობითი სახით.განმცხადებელმა სხდომის მიმდინარეობისასმოხსნამისიმოთხოვნაქარტიისმე­3პრინციპისდარღვევასთანდაკავშირებით.

სამოტივაციო ნაწილი:ქარტიის პირველი პრინციპის თანახმად “ჟურ-ნალისტმა პატივი უნდა სცეს სიმართლეს და საზოგადოების უფლებას – მიიღოს ზუსტი ინ-ფორ მაცია”.

სტატიაში აღწერილია ე.წ. „სქემა“, რომლითაც„აუდიტორია 115“ მოქმედებდა/მოქმედებსწიგნების მაღაზიათა ქსელ „ბიბლუსის“ წი­

გვ. 27

ნააღმდეგ. საბჭო მიიჩნევს, რომ ე.წ. „სქემაში“მითითებულირიგიგარემოებებიუნდაშეფასდესროგორც ჟურნალისტის მიერ დადასტურებულიფაქტისსახითგავრცელება,ვინაიდან:

1.ჟურნალისტიმტკიცებითფორმაშიაღნიშნავს,რომსქემა„მოქმედებდა“/„მოქმედებს“ანუუკვეარსებობსდაარუთითებს,რომესმისიპირადიმოსაზრებაანვარაუდია.2. ჟურნალისტი ასევე აღნიშნავს, რომ „ბიბ­ლუსმამოახერხაამსქემისჯაჭვისგაწყვეტა“ანურეალურადარსებობდასქემა,რომელიცგაწყვი­ტეს.

ზემოაღნიშნული მსჯელობის საფუძველზე სქე­მაშიმითითებულირამდენიმეგარემოებასაბჭოსმიერშეფასებულიიქნა,როგორცჟურნალისტისმიერ დადასტურებული ფაქტის სახით გავრცე­ლება:

1.„კომპანიაში გავლენის აგენტის ჩანერგვა ან არსებული თანამშრომლების შერჩევა და გადაბირება“ჟურნალისტითავისშეპასუხებაშიუთითებდა, რომ ეს იყო არა ფაქტი, არამედვარაუდი,რასაცვერდაეთანხმებაქარტიისსაბჭო.წინადადება მოცემულია მტკიცებით ფორმაშიდამითითებულია,რომანმოხდა„შერჩევა“ან„გადაბირება“, ანუ ამორი გარემოებიდან ერთ–ერთიარსებობდა.შესაბამისიმტკიცებულებებიკი არც სტატიაში იყო მითითებული და ვერცშემდგომიქნაწარმოდგენილი.2.„კომპანიის თანამშრომლების ახალ – ახალი „მიმართვების“ ორგანიზება, პარალელურად, კომპანიაზე ზეწოლის გაგრძელება „ფეისბუქ-ში“ „აუდიტორიის“ აქტივისტების მიერ, მათ შორის ყალბი ფეისბუქ გვერდების გა მოყე-ნებით“ წინადადებაში მტკიცებით ფორმაშიმითითებულია, რომ „აუდიტორიის“ აქტივის­ტები ყალბ ფეისბუქგვერდებს იყენებდნენ.აღნიშნულთან დაკავშირებით მოპასუხემ წარ­მოადგინა ფეისბუქგვერდები, რომელთა მი­მართ ობიექტურად შეიძლება გაჩენილიყოვარაუდი,რომისინიარიყვნენაქტიურიფეისბუქმომხმარებლები, მაგრამ ამით არ დასტურ­დებოდა, რომ ჟურნალისტის მიერ „ყალბად“მოხსენიებული ფეისბუქგვერდები „აუდიტორია115­ის“ ან მასთან დაკავშირებული პირებისმიერიყოშექმნილი.

სარეზოლუციო ნაწილი:ყოველივე ზემო აღნიშნულიდან გამომდინარე,საბჭომმიიჩნია:1. გიორგი კვიტაშვილმა დაარღვია ქარტიისპირველიპრინციპი.

პარტნიორობა ადამიანის უფლებებისთვის მარი მალაზონიას წინააღმდეგსაბჭოს თავმჯდომარე:გიორგიმგელაძესაბჭოს წევრები: ჯაბა ანანიძე, ნინო ჯაფია­შვილი,თაზოკუპრეიშვილი,თეაზიბზიბაძე,თა­მარუჩიძე.განმცხადებელი:პარტნიორობაადამიანისუფ­ლებებისთვისმოპასუხე:მარიმალაზონია

აღწერილობითი ნაწილისაქართველოსჟურნალისტურიეთიკისქარტიისსაბჭოსგანცხადებითმომართა„პარტნიორობამადამიანის უფლებებისთვის“, რომელიც მიიჩ­ნევდა, რომ საზოგადოებრივი მაუწყებლისეთერში, 2017 წლის 27 იანვარს გასულ გადა­ცემაში „პირადი ექიმი – მარი მალაზონია“,დაირღვასაქართველოსჟურნალისტურიეთიკისქარტიის მე­8 და მე­10 პრინციპი. გადაცემისწამყვანი და ავტორი არის მარი მალაზონია.სადავო გადაცემა შეეხებოდა D ვიტამინისა დაკალციუმისნაკლებობასბავშვებშიდაშესაძლონეგატიურშედეგებს.გადაცემაშიმონაწილეობდაარასრულწლოვანი,რომლისნახევრადშიშველისხეული აჩვენეს კონკრეტულდაავადებაზე საუ­ბრისას.

საქმის განხილვის დროს სხდომას დაესწროროგორც განმცხადებლის წარმომადგენელი,ისე მოპასუხე ჟურნალისტი. განმცხადებელმასხდომის მიმდინარეობისას მოხსნა მისი მოთ­ხოვნაქარტიისმე­10პრინციპისდარღვევასთანდაკავშირებით.

სამოტივაციო ნაწილიქარტიისმე­8პრინციპისმიხედვით„ჟურნალისტი ვალდებულია, დაიცვას ბავშვის უფლებები; პროფესიული საქმიანობისას უპირატესი მნი-შვნელობა მიანიჭოს ბავშვის ინტერესებს, არ

გვ. 28

მოამზადოს და არ გამოაქვეყნოს ბავშვების შესახებ ისეთი სტატიები ან რეპორტაჟები, რომ ლებიც საზიანო იქნება მათთვის.“

განმცხადებელიმე­8პრინციპისდარღვევასმი­იჩნევდა შემდეგი არგუმენტაციით: „გადაცემაშიმოწვეული ბავშვის მიმართ ადგილი ჰქონდამისი პირადი ცხოვრების ხელშეუხებლობისადა ღირსების უფლების დარღვევას. გადაცემისწამყვანმაბავშვისსხეულიგამოიყენასაჩვენებელობიექტად. შედეგად, მან ხელყო ბავშვის ღირ­სება, ხოლომისიდეფორმირებულიგულ­მკერ­დისჩვენებით,გაუმართლებლადშეიჭრაბავშვისპირად ცხოვრებაში. ამასთან, გადაცემაში ნაჩ­ვენები კადრები, შესაძლოა, გამხდარიყო ბავ­შვებს შორის ბულინგის საფუძველი სასწავლოდაწესებულებაში“.

მოპასუხე მარი მალაზონიამ აღნიშნა, რომგადაცემაში ბავშვის მდგომარეობა არ იყოშეფასებული როგორც დაავადება, არამედ ესიყოგარდამავალი,შექცევადიმდგომარეობა,არიყოაღნიშნული,რომსწორედამბავშვსაქვსე.წ.„ქათმისგულმკერდი“.დამატებითასევეაღნიშნა,რომგადაცემაშიბავშვისმონაწილეობაზეარსე­ბობდა მშობლის თანხმობა, აღნიშნული გარე­მოება დაადასტურა სხდომაზე დამსწრე არა­სრულწლოვნის დედამაც. მოპასუხემ ასევემიუთითა, რომ მათ მხოლოდ პოზიტიურიგანზრახვა ამოძრავებდათ და სურდათ საზოგა­დოების ინფორმირება იმ ფართოდ გავრცე­ლებულ და ნეგატიურ შედეგებზე, რასაც არა­სრულწლოვნებში კალციუმის და ვიტამინ D­სნაკლებობაიწვევს.

ქარტიის საბჭო ვერ დაეთანხმება მოპასუხისარგუმენტაციას და ქვემოთ მითითებული გა­რემოებების საფუძველზე მიიჩნევს, რომ მა­ყურებელს დარჩებოდა შთაბეჭდილება, რომდაავადებაზუსტადგადაცემაშიმონაწილეარას­რულწლოვანსაღენიშნებოდა:

1. წამყვანი მარი მალაზონია გადაცემაშიაშიშვლებსარასრულწლოვანისგულმკერდსდაპარალელურადამბობს–„მშობლებინაკლებადაქცევენ ყურადღებას როგორ გამოიყურებაბავშვის მუცელი და გულმკერდი“, შემდეგარასრულწლოვანი გადაინაცვლებს მოწვეულექიმთან,რომელიცხელითმინიშნებასაკეთებსარასრულწლოვანისსხეულზედააღნიშნავს,რომ

„თვალნათელია გულმკერდის დეფორმაცია,ადრე მას ქათმის, მეწაღისებურ გულმკერდსეძახდნენ“.2. შემდეგ უკვე მარი მალაზონია მიმართავსმაყურებელს და სთხოვს ყურადღებას ბავშვისსხეულზე, მოწვეულიექიმიკი აგრძელებს,რომ„გამოხატულია ჰარისონის ღარი, რომელიცერთ–ერთიდამახასიათებელინიშანიაკალცი­უმის ნაკლებობის“. „ხშირად მშობლები ამისგამოსწორებას [და უთითებს ისევ ბავშვისგულმკერდზე] ცდილობენ მასაჟებით“, შემდეგუკვე საჩვენებლად იყენებს ბავშვის მაჯას დააღნიშნავს რომ ერთ – ერთი ნიშანია რაქიტისგანვითარების.

ყოველივე აღნიშნულიდან გამომდინარე ცალ­სახაა, რომ დაირღვა ბავშვის ინტერესი, კერ­ძოდ საზოგადოებამ იგი აღიქვა როგორცპირი, რომელსაც აქვს კონკრეტული დაავადე­ბები, იმის მიუხედავად, რეალურად იყო თუარა დაავადებული იგი, მთავარია თუ რა ინ­ფორმაცია გავრცელდა მის შესახებ. პირისჯანმრთელობის მდგომარეობის შესახებ ინ­ფორმაციის საიდუმლოდ დაცვა თავის თავშიმოიცავს არა მხოლოდ რეალურად არსებულიდაავადების გაუმჟღვანებლობას, არამედ იმა­საც, რომ პირდაპირ ან ირიბად არ უნდამოხდეს ისეთი შთაბეჭდილების შექმნა, რომთითქოსკონკრეტულპირსდაავადებააქვს,ვი­ნაიდან ორივე შემთხვევას პირადი ცხოვრებისსაიდუმლოების და ღირსების დაცვის კუთხითერთი და იგივე ნეგატიური შედეგი შეიძლებამოჰყვეს.

საბჭო ასევე ყურადღებას ამახვილებს ტერმინ„ქათმისმკერდის“,„რაქიტის“გამოყენებაზედადაეთანხმებაგანმცხადებელს,რომესშესაძლე­ბელია იყოს ბულინგის წინაპირობა, ბავშვიშეიძლება სხვადასხვა პირის მიერ მოხსენი­ებული იყოს როგორც „რაქიტიანი“, „ქათმისმკერდიანი“.

დაავადებისპრევენციისმიმართშესაძლებელიაარსებობდესსაზოგადოებრივიინტერესი,მაგრამამანარუნდახელყოსთავადბავშვისინტერესი.მისისხეულისჩვენებადააზრისშექმნა,რომმასაქვს სხეულისდეფორმაცია,დიდიალბათობითშეიძლება აღმოჩნდეს მისი ღირსების შემლახ­ველი როგორც ახლო მომავალში, ისე ზრდას­რულასაკში.

გვ. 29

რაცშეეხებამშობლისთანხმობას,საბჭოკიდევერთხელაღნიშნავს,რომბავშვთანდაკავშირებითარსებითია არა კანონიერი წარმომადგენლისთანხმობა, არამედ თავად ბავშვის ინტერესი.ეთიკური ჟურნალისტიკის პრინციპებიდანგამომდინარე ჟურნალისტის პოზიტიური ვალ­დებულებაა იზრუნოს ბავშვის ინტერესზე.მშობლის თანხმობა არ უნდა ჩაითვალოსპასუხისმგებლობისაგან განთავისუფლებისსაფუძვლად,როცალოგიკურიგანსჯისშედეგადცალსახაა, რომ არ არსებობს არასრუწლოვნისპირადიინტერესიდამეტიც,ხდებამისიპირადიცხოვრების ხელყოფა. ცალსახაა, რომ ბავშვივერაცნობიერებსმისგადაცემაშიმონაწილეობისშედეგებს. შესაძლებელია თავად მისთვისსახალისო და მოსაწონი იყოს ტელეეკრანზეგამოჩენა და იგივე მოტივი ამოძრავებდესმშობელსაც, მაგრამ უნდა შეფასდეს რადამოკიდებულება შეიძლება ჰქონდეს მასზრდასრულ ასაკში, როცა ბავშვობისას მასზემიუთითებდნენ როგორც „ქათმის მკერდიანს“დასხეულდეფორმირებულს.პირადიცხოვრებისშესახებინფორმაციისგავრცელებაქმედუნარიანიპირისდამოუკიდებელიგადაწყვეტილებაა,ასეთგადაწყვეტილებასვერმიიღებსბავშვიდახშირადმშობლის ინტერესიდათანხმობა შეიძლება არიყოსშესაბამისობაშიბავშვისინტერესთან.

სარეზოლუციო ნაწილი:ყოველივე ზემო აღნიშნულიდან გამომდინარე,საბჭომმიიჩნია:1. მარი მალაზონიამ დაარღვია ქარტიის მე­8პრინციპი.

ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტის მერი დავით ნარმანია და ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტის მთავრობა გიორგი გაბუნიას და მაია ლომიძის წინააღმდეგსაბჭოს თავმჯდომარე:გიორგიმგელაძესაბჭოს წევრები:ჯაბაანანიძე,ნინოჯაფიაშვი­

ლი,თაზოკუპრეიშვილი,თეაზიბზიბაძე,თამარუჩიძე.განმცხადებელი: ქალაქ თბილისის მუნიციპა­ლიტეტისმერიდავითნარმანიადაქალაქთბი­ლისისმუნიციპალიტეტისმთავრობამოპასუხე:გიორგიგაბუნიადამაიალომიძე

აღწერილობითი ნაწილისაქართველოსჟურნალისტურიეთიკისქარტიისსაბჭოსგანცხადებითმომართესქალაქთბილისისმუნიციპალიტეტის მერმა დავით ნარმანიამდა ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტის მთავ­რობამ. ისინი მიიჩნევდნენ, რომ 2017 წლის12 თებერვალს ტელეკომპანია „რუსთავი2­ის“ ეთერში, გადაცემა „კურიერი P.S.­ში“გასულსიუჟეტში,რომელიცეხებოდათბილისშიარსებული საზოგადოებრივი საპირფარეშოებისკეთილმოწყობის პრობლემას, დაირღვა საქარ­თველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიისპირველი,მე­3,მე­7დამე­11პრინციპი.გადა­ცემის წამყვანი იყო გიორგი გაბუნია, სიუჟეტისავტორიკი–მაიალომიძე.

საქმის განხილვის დროს სხდომას დაესწრნენგანმცხადებლის წარმომადგენელები, მოპასუხეგიორგი გაბუნია სხდომას არ დასწრებია დაარც შეპასუხება წარმოუდგენია, ხოლო მაიალომიძეგანცხადებასკომენტარითგამოეხმაურასოციალურქსელFACEBOOK­ში.სხდომისდროსპირველი, მე­7 და მე­11 პრინციპების ჭრილშიმოპასუხე ჟურნალისტად დაზუსტდა გიორგიგაბუნია, ხოლო მე­3 პრინციპის მიმართ – მაიალომიძე.

სამოტივაციო ნაწილი:როგორც აღინიშნა, სადავო სიუჟეტი ეხებოდათბილისში საზოგადოებრივი საპირფარეშოებისპრობლემას.ნაჩვენებიიყო,რომრიგიმათგანისაერთოდარფუნქციონირებსდაანტისანიტარიისწყაროდარისქცეული.

საბჭოსმიერგამოიკვეთაშემდეგიგარემოებები:1. სიუჟეტის ავტორი დაეყრდნო სახელმწიფოაუდიტის სამსახურისდასკვნასრომლისთანახ­მად:� საპირფარეშოების ნაწილი საერთოდ არფუნქციონირებს.�საპირფარეშოებისუფუნქციობისმიზეზადსა­ხელდებამათიმოწყობისადგილებშისაკანა­ლიზაციო ქსელის არ არსებობა, რაც შესას­

გვ. 30

რულებელისამუშაოებისშესყიდვისარასწორდაგეგმვაზემიუთითებს.� იმ საპირფარეშოების კეთილმოწყობაზე,რომელიცნაჩვენებიიყოაუდიტისდასკვნაშიხელშეკრულებებიგაფორმებულიაი/მ„მერაბგულდენთან“2014წლის21მაისს,შპს„ირკ“თან,2014წლის12ივნისს.

2. სიუჟეტის ავტორი მაია ლომიძე გაცნობილიიყოაუდიტისდასკვნას.3. ქალაქ თბილისის მერის დავით ნარმიანიასუფლებამოსილება ოფიციალურად ცნობილიიქნა2014წლის02აგვისტოს.

ქარტიისპირველიპრინციპისთანახმად“ჟურნა-ლისტმა პატივი უნდა სცეს სიმართლესდა სა-ზოგა დოების უფლებას – მიიღოს ზუსტი ინ-ფორ მაცია”.

სიუჟეტს წინ უძღოდა წამყვან გიორგი გაბუნიასტექსტი, სადაც მან აღნიშნა: „დავითნარმანიასშეუდარებელმაკოლექტივმაგადაწყვიტა,ადამი­ანობაგამოეჩინადათბილისისყველაზედატვირ­თულწერტილებშისაზოგადოებრივიტუალეტებიდაამონტაჟა“. როგორც უკვე აღინიშნა, [ფაქ­ტობრივიგარემოებები1.3და3]სიუჟეტშინაჩ­ვენები საზოგადოებრივი საპირფარეშოებისმოწყობის შესახებ გადაწყვეტილება მიღებულიიყოდავითნარმანიასუფლებამოსილებისცნო­ბამდე, შესაბამისად ინფორმაცია, რომ „და­ვით ნარმანიას შეუდარებელმა კოლექტივმაგადაწყვიტა“ არ შეესაბამება სიმართლეს დაამითირღვევაქარტიისპირველიპრინციპი.

ქარტიის მე­3 პრინციპის თანახმად: “ჟურნა­ლისტმაუნდაგადასცესინფორმაციამხოლოდიმფაქტებზე დაყრდნობით, რომელთა წყაროდადასტურებულია.ჟურნალისტმა არუნდა მიჩ­ქმალოს მნიშვნელოვანი ფაქტები, არ უნდაგააყალბოს დოკუმენტები დაინფორმაცია”.განმცხადებელი მიუთითებდა, რომ ადგილიჰქონდა იმ ფაქტის მიჩქმალვას, რომლის თა­ნახმად გადაწყვეტილება, საზოგადოებრივი სა­პირფარეშოების მოწყობის შესახებ, მიღებულიიყოქ.თბილისისწინამთავრობისმიერ.

თავად მაია ლომიძემ დაადასტურა, რომ იგიიცნობდა სახელმწიფო აუდიტის სამსახურისდასკვნასდაშესაბამისადმისთვისცნობილიიყო,რომხელშეკრულებებიგაფორმდაქ.თბილისისწინამთავრობისმიერ.სიუჟეტშიაქცენტირებულია

რომ ისე შეირჩა და დაპროექტდა რიგი სა­ზოგადოებრივი საპირფარეშო, რომ შესაბამისადგილზე კანალიზაციის ქსელი არ არსებობდადაშესაბამისადსაპირფარეშოსგამოუყენებელსხდიდა.კანალიზაციისქსელისარარსებობასთანდაკავშირებით ბრალდების ადრესატი ქ. თბი­ლისის მერია იყო, იქმნებოდა ასოციაცია, რომდღეს მოქმედმა თბილისის მთავრობამ ისეშეარჩია ადგილები საპირფარეშოების მოსა­წყობად, რომ არ გაითვალისწინა საკანალი­ზაციო ქსელის არსებობა/არ არსებობის ფაქ­ტი. შესაბამისად იმ ფაქტის მიჩქმალვა, რომპრობლემურლოკაციებზე საზოგადოებრივი სა­პირფარეშოებისმოწყობაგადაწყდადადაიგეგმაქ.თბილისისწინამთავრობისმიერ,წარმოადგენსქარტიისმე­3პრინციპისდარღვევას.

ქარტიისმე­7პრინციპისთანახმად:“ჟურნალისტსუნდა ესმოდეს მედიის მიერდისკრიმინაციისწახალისების საფრთხე; ამიტომ ყველაფერიუნდა იღონოსნებისმიერიპირის დისკრი­მინაციის თავიდან ასაცილებლად რასის,სქესის, სექსუალურიორიენტაციის, ენის,რელიგიის, პოლიტიკური და სხვა შეხედულე­ბების,ეროვნულიან სოციალური წარმოშობისსაფუძველზე ან რაიმე სხვა ნიშნით”.განმცხადებელი მე­7 პრინციპის დარღვევადმიიჩნევდა წამყვან გიორგი გაბუნიას ტექსტს,როცა სიუჟეტის შემდეგ იგი აღნიშნავს: „ალ­ბათ დავით ნარმანიას დაავიწყდა, რომ ისდედაქალაქის მერადაირჩიეს და ისევ სადმესოფელში ჰგონიათავი, სადაც ტუალეტებსდიდი ორმოების თავზეაშენებენ კანალიზაციისგარეშე.“ ქარტიის საბჭო მიიჩნევს, რომ წამ­ყვანის ტექსტი არის დისკრიმინაცია გეოგრა­ფიული წარმომავლობის ნიშნით. დავით ნარ­მანიას წარმომავლობასა და უკანალიზაციოსაპირფარეშოების პრობლემის ერთმანეთთანდაკავშირება ატარებს დისკრიმინაციულ ხასი­ათს, რომ თითქოს კონკრეტულ გეოგრაფიულარეალში მცხოვრები პირებისთვის მისა­ღები და დამაკმაყოფილებელია ის რაც არშეეფერება ქვეყნის დედაქალაქს. ღირსეულისაცხოვრებელი პირობებით უზრუნველყოფისუფლება აქვს ყველა პირს, მიუხედავად მისისაცხოვრებელი ადგილისა. ის გარემოება, რომსხვადასხვა ინფრასტრუქტურული თუ ეკონო­მიკური მიზეზების გამო კონკრეტული პირებივერ ახერხებენ ღირსეული და სასურველისაცხოვრებელიპირობებისშექმნას,არნიშნავს,

გვ. 31

რომ მათთვის მიღებულია საყოფაცხოვრებოპირობებისდაბალისტანდარტი.

ქარტიის მე­11 პრინციპის თანახმად: „ჟურნა­ლისტმაუმძიმესპროფესიულდანაშაულადუნდამიიჩნიოს შემდეგი ქმედებები: ფაქტის განზრახდამახინჯება“.განმცხადებელიაღნიშნავდა,რომგიორგიგაბუნიამგანზრახგაავრცელაარასწორიინფორმაცია. საბჭო მიიჩნევს, რომ განზრახვასარ ჰქონია ადგილი. აღსანიშნავია,რომთავადგიორგი გაბუნია არ იყო სიუჟეტის ავტორი დალოგიკურად დასაშვებია, არ სცოდნოდა, რომსაზოგადოებრივი საპირფარეშოების მოწყობისშესახებგადაწყვეტილებამიღებულიიყოდავითნარმანიასუფლებამოსილებისცნობამდე.საბჭომიიჩნევს, რომ არასწორი ფაქტი გავრცელდაგიორგი გაბუნიას მიერ სიუჟეტის სუბიექტურიშეფასების/ინტერპრეტაციისდაფაქტებისგადაუ­მოწმებლობისსაფუძველზე.

სარეზოლუციო ნაწილი:ყოველივე ზემო აღნიშნულიდან გამომდინარე,საბჭომმიიჩნია:1.გიორგიგაბუნიამდაარღვიაქარტიისპირველიდამე­7პრინციპი.2. მაია ლომიძემ დაარღვია ქარტიის მე­3პრინციპი.3.გიორგიგაბუნიასარდაურღვევიაქარტიისმე­11პრინციპი.

სახალხო დამცველი გიორგი მგელაძის წინააღმდეგსაბჭოს თავმჯდომარე: მაიამეცხვარიშვილისაბჭოს წევრები:ნინოჯაფიაშვილი,თაზოკუპ­რეიშვილი,ჯაბაანანიძე,თეაზიბზიბაძე,თამარუჩიძე.განმცხადებელი:სახალხოდამცველიმოპასუხე:გიორგიმგელაძე

აღწერილობითი ნაწილისაქართველოსჟურნალისტურიეთიკისქარტიისსაბჭოს განცხადებით მომართა სახალხო დამ­ცველის აპარატმა. განმცხადებელი მიიჩნევდა,რომ2016წლის10ივნისს,„სტუდიამონიტორის“მიერ გამოქვეყნებული ვიდეო სიუჟეტით: „ვის­

თვის შეიძინა უჩა ნანუაშვილმა 105 ლარიანიავტომანქანა“ და 16 ივნისს გამოქვეყნებულკიდევერთივიდეოსიუჟეტში,რომელიცეხებოდასახალხო დამცველის მოადგილის, ნათიაკაციტაძისმძღოლისმიერსახალხოდამცველისმფლობელობაშიარსებულიავტომობილისშეძე­ნას,დაირღვაქარტიისპირველი,მე­7დამე­11პრინციპი.აღნიშნულსიუჟეტებთანდაკავშირებითსარედაქციო პასუხისმგებლობა აიღო „სტუდიამონიტორის“რედაქტორმაგიორგიმგელაძემ.

საქმის განხილვას დაესწრო როგორც განმცხა­დებლისწარმომადგენელი,ისემოპასუხეჟურნა­ლისტი.

სამოტივაციო ნაწილი:1. ვიდეო სიუჟეტი: „ვისთვის შეიძინა უჩა ნანუაშვილმა 105 ლარიანი ავტომანქანა“.ქარტიის პირველი პრინციპის მიხედვით, „ჟურ­ნალისტმა პატივი უნდა სცეს სიმართლესდასაზოგადოებისუფლებას–მიიღოსზუსტიინფორ­მაცია“.

განმცხადებლის აზრით, სიუჟეტში პირველიპრინციპი დაირღვა ჟურნალისტის შემდეგიფრაზით: „სტუდია მონიტორის ინფორმაციით,უჩა ნანუაშვილის გადაწყვეტილებით Mer­cedes­benz GLA მის მოადგილეს ნათია კა­ციტაძეს უნდა ესარგებლა“. განმცხადებელიაპელირებდა, რომ ინფორმაცია, Mercedes­benzGLA­ითნათიაკაციტაძესუნდაესარგებლაარასწორი იყო. განმცხადებელმა წარმოადგინასახალხო დამცველის 2016 წლის 5 აპრილისN118ბრძანება,რომლისთანახმად,Mercedes­benz GLA განთავსებული იყო ავტოსადგომზედაკონკრეტულიპირისათვისარიყომფლობე­ლობაშიგადაცემული.

საბჭო ვერ დაეთანხმება განმცხადებლის შეფა­სებასდამიიჩნევს,რომჟურნალისტსმტკიცებითფორმაში არ გაუვრცელებია ინფორმაცია, რომMercedes­benzGLA­ით ნათია კაციტაძეს უნდაესარგებლა,შემდეგგარემოებათაგამო:

1. ჟურნალისტი უთითებს, რომ ინფორმაცია[შეძენელი Mercedes­benz GLA სარგებლობი­სათვის გადაეცა ნათია კაციტაძის მძღოლს]მას მიაწოდა წყარომდა მთელი სიუჟეტის გან­მავლობაში ჟურნალისტი ცდილობს ამ ინ­ფორმაციის გადამოწმებას. სადავოფრაზას წინ

გვ. 32

უძღვის ჟურნალისტის ტექსტი: „ვისთვის არისგანკუთვნილი 105 000 ლარად შეფასებულიავტომანქანა?“ანუჟურნალისტისვამსკითხვას,შემდეგ მაყურებელს აწვდის მისთვის კონფი­დენციალური წყაროს მეშვეობით ცნობილინფორმაციას და შემდეგ მისი გადამოწმებისმიზნით კითხვებით მიმართავს მეორე მხარეს– სახალხო დამცველს უჩა ნანუაშვილს და მისმოადგილეს ნათია კაციტაძეს. ჟურნალისტიუჩა ნანუაშვილს სთხოვს კომენტარს სახალხოდამცველის 2016 წლის 28 მარტის N113ბრძანებაზე, რომლის თანახმად ავტომობილიგადაეცა ნათია კაციტაძის მძღოლს, ნიკოლოზბალიაშვილს.თავისმხრივსახალხოდამცველიპასუხობს, რომ ავტომობილი არ არის განპი­რობებული რომელიმე თანამშრომელზე და ისგამოიყენება საჭიროებისამებრ. ჟურნალისტიკომენტარისათვის ასევე უკავშირდება ნათიაკაციტაძეს, რომელიც თავის მხრივ ასევე უარ­ყოფს, რომ მას [მისი მძღოლს] გადაეცა შეძე­ნილიMercedes­benzGLA.2. ჟურნალისტმა ერთდროულად, ერთ დღესგაგზავნილიორისხვადასხვაწერილითსახალხოდამცველისოფისისგანგამოითხოვა2016წლის28 მარტის N113 ბრძანება და ასევე ყველაის ბრძანება, რომელიც დაკავშირებული იყოავტომობილMercedes­benzGLA­სშეძენასთან.• ჟურნალისტს ოფისისგან დაშტრიხული[წაშლილი იყო იმ პირის სახელიდა გვარი,რომელსაც სარგებლობაში გადაეცა Mer­cedes­benz GLA] სახით მიეწოდა 2016წლის 28 მარტის N113 ბრძანება. თავისმხრივ ჟურნალისტი ასევე აქვეყნებს კონ­ფიდენციალური წყაროს მიერ მიწოდებულდაუშტრიხავ N113 ბრძანებას, რომელშიცმითითებულია, რომ ავტომობილი გადაეცანათია კაციტაძის მძღოლს ნიკოლოზ ბალი­აშვილს, რომელიც ნათია კაციტაძის მძღო­ლია,ესფაქტოარცერთმხარესარუარუყვია.• სიუჟეტის მომზადებამდე სახალხო დამ­ცველის ოფისიდან ჟურნალისტისთვის არმიუწოდებიათ სხვა ბრძანებები, მათ შორის2016 წლის 5 აპრილის N 118 ბრძანება,რომლისმიხედვითMercedes­benzGLAგან­თავსდა ავტოსადგომზე და არ იყო მფლო­ბელობაში გადაცემული კონკრეტული პირი­სათვის.

ყოველივე ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარესაბჭოთვლის,რომქარტიისპირველიპრინციპი

არდარღვეულავინაიდან:•ჟურნალისტსინფორმაცია[Mercedes­benzGLA­ით ნათია კაციტაძეს უნდა ესარგებლა]მტკიცებითფორმაშიარგაუვრცელებია.•მიუთითა,რომინფორმაციამასკონფიდენ­ციალურმაწყარომმიაწოდა.• წარმოადგინა მტკიცებულება [2016 წლის28 მარტის N113 ბრძანება], რომელიც წყა­როსინფორმაციასამყარებდა.• კომენტარისათვის მიმართამეორემხარეს[უჩანანუაშვილს,ნათიაკაციტაძეს]დამათიკომენტარებიგააცნომაყურებელს.•მოთხოვნისმიუხედავად,სახალხოდამცვე­ლის ოფისისაგან არ მიუღია 2016 წლის 5აპრილისN118ბრძანება.

შესაბამისად, ჟურნალისტი შეეცადა გადაემო­წმებინამიღებულიინფორმაცია,ყველაშესაძლორესურსი გამოეყენებინა ინფორმაციის გადასა­მოწმებლად,რათასაზოგადოებასფაქტთანდა­კავშირებითმიეღოყველაინფორმაცია, ყველაშესაძლო რელევანტური მხარის პოზიცია დათავად მაყურებელს შეეფასებინა Mercedes­benzGLAგანკუთვნილიიყოთუარანათიაკაცი­ტაძისთვის.

ამავესიუჟეტთანდაკავშირებითგანმცხადებელიასევე მიუთითებდა, რომ ჟურნალისტისტექსტი: „ომბუდსმენის აპარატში მალავენვისთვისაა გადაცემული მერსედესი“ ასევეარღვევდა ქარტიის პირველ პრინციპს. საბჭოვერ გაიზიარებს განმცხადებლის პოზიციას დაფიქრობს, რომ ჟურნალისტს სრული უფლებაჰქონდამიეჩნია,რომიმალებოდაინფორმაცია,ვინაიდან:

1.მასარმიაწოდესავტომობილთანდაკავშირე­ბულიყველაბრძანება.2. მიუხედავად იმისა, რომ ჟურნალისტს ხელთჰქონდა2016წლის28მარტისN113ბრძანება,რომლის მიხედვითაც ავტომობილი გადაეცანათიაკაციტაძისმძღოლს,ესინფორმაციაუარ­ყოროგორცუჩანანუაშვილმა, ისენათიაკაცი­ტაძემ.

ქარტიის მე­7 პრინციპის თანახმად: „ჟურნა­ლისტს უნდა ესმოდეს მედიის მიერ დისკრი­მინაციის წახალისების საფრთხე. ამიტომ ყვე­ლაფერი უნდა იღონოს ნებისმიერი პირისდისკრიმინაციის თავიდან ასაცილებლად რა­

გვ. 33

სის, სქესის, სექსუალური ორიენტაციის, ენის,რელიგიის, პოლიტიკური და სხვა შეხედუ­ლებების,ეროვნულიანსოციალურიწარმოშობისსაფუძველზე ან რაიმე სხვა ნიშნით“. განმცხა­დებელი მიუთითებდა, რომ ვიდეო სიუჟეტებისგავრცელებამ გამოიწვია ნათია კაციტაძისგენდერული ნიშნით დისკრიმინაცია, კერძოდვიდეოს გაზიარებისას ან მისი კომენტარებისასაქცენტსაკეთებდნენ,რომავტომობილისშეძენაიყო სარგებელი, რომელიც ნათია კაციტაძემდაიმსახურამისისქესისგამო.

საბჭო მიუთითებს რომ, თავად სადავო ჟურნა­ლისტურპროდუქტშიპირდაპირანირიბადარსადგვხვდებამითითებასავარაუდოსარგებლისმიმ­ღები პირის სქესზე ან სქესიდან გამომდინარეუპირატესობაზე. ვიდეოს გამავრცელებელიმედიასაშუალების [სტუდია მონიტორი] მიერპერიოდულად იშლებოდა ყველა კომენტარი,რომელიც შეიცავდა შეურაცხმყოფელ მოსაზ­რებებს,რაცშეეხებასხვაპირებისმიერთავიანთგვერდზე გაკეთებულ შეფასებებს, მათზე ვერგავრცელდებაჟურნალისტისპასუხისმგებლობა.ქარტიის მე­11 პრინციპის თანახმად: „ჟურნა­ლისტმაუმძიმესპროფესიულდანაშაულადუნდამიიჩნიოს შემდეგი ქმედებები: ფაქტის განზრახდამახინჯება“ვინაიდანარდადგინდაპირველიპრინციპისდარღვევა,შესაბამისად,მე­11პრინ­ციპივერდაირღვეოდა.

2. ვიდეო სიუჟეტი, რომელიც ეხებოდა სახალ-ხო დამცველის მოადგილის, ნათია კაციტაძის მძღოლის მიერ სახალხო დამცველის მფლო-ბე ლობაში არსებული ავტომობილის შეძენას

ქარტიის პირველი პრინციპის მიხედვით, „ჟურ­ნალისტმა პატივი უნდა სცეს სიმართლეს დასაზოგადოების უფლებას – მიიღოს ზუსტი ინ­ფორმაცია“.

განმცხადებელი აპელირებდა იმ ტექსტზე, რო­მელიც აღწერის სახით თან ახლდა ვიდეოსიუჟეტს კერძოდ: „სტუდია “მონიტორმა”გაარკვია, რომ სახალხო დამცველის მოადგი­ლის, ნათია კაციტაძის მძღოლი, ნიკოლოზბალიაშვილი კიდევ ერთ მანქანას HyundayTucson­სფლობს. “სტუდია მონიტორი” გასულკვირასმოგითხრობდათ,რომ სახალხოდამცვე­ლმა105 ათას ლარად ავტომანქანა Mercedes–BenzGLAშეიძინა“.

განმცხადებელმა აღნიშნა, ტექსტის და თავადსიუჟეტის მიხედვით რჩებოდა შთაბეჭდილება,რომ ნიკოლოზ ბალიაშვილი სწორედ იმი­ტომ ფლობდა Hyunday Tucson­ს,რომ ნათიაკაციტაძის მძღოლი იყო. ამასთან განმცხადე­ბელმა ვერ მიუთითა, კონკრეტულად რა ინ­ფორმაციაიყოარასწორი,შესაბამისად,პირველიპრინციპის [არასწორი ან გადაუმოწმებელი ინ­ფორმაციის გავრცელება] დარღვევა არ დად­გინდა.

სარეზოლუციო ნაწილი:ყოველივეზემოაღნიშნულიდანგამომდინარე:1.გიორგიმგელაძესარდაურღვევიაპირველი,მე­7დამე­11პრინციპი.

სახალხო დამცველი ნათია ამირანაშვილის წინააღმდეგსაბჭოს თავმჯდომარე:გიორგიმგელაძესაბჭოს წევრები: ჯაბა ანანიძე,თეა ზიბზიბაძე,თამარუჩიძე,თაზოკუპრეიშვილი,მაიამეცხვა­რიშვილი.განმცხადებელი:სახალხოდამცველიმოპასუხე:ნათიაამირანაშვილი

აღწერილობითი ნაწილისაქართველოსჟურნალისტურიეთიკისქარტიისსაბჭოს განცხადებით მომართა სახალხო დამ­ცველმა. განმცხადებელი მიიჩნევდა, რომ2016 წლის16 ივნისს, ვებგვერდზე liberali.ge,ნათია ამირანაშვილის ავტორობით გამოქვე­ყნებული სტატიებით “105 000­ლარიანი მან­ქანა ნათია კაციტაძისთვის” ­დამალათუ არა­ნანუაშვილმა ინფორმაცია” და “ჭანტურაია:სახალხო დამცველს პირდაპირ აქვს ნათქვამი,რომ ჭორაობის გამო დამსჯიდა”, დაირღვა სა­ქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიისპრინციპები.

საქმის განხილვას დაესწრო როგორც განმცხა­დებლის წარმომადგენელი, ისე მოპასუხეჟურნალისტი.

შენიშვნა: საქმის განხილვის დახურულ ეტაპშიმონაწილეობა არ მიუღია გიორგი მგელაძეს,რომელმაც სტატიებში მითითებულ საკითხზეთავადაც მოამზადა ჟურნალისტური პროდუქტი.

გვ. 34

მანშესაძლოინტერესთაკონფლიქტისთავიდანაცილების მიზნით თავი შეიკავა განხილვაშიმონაწილეობისაგან.

სამოტივაციო ნაწილი:1. სტატია: “105 000-ლარიანი მანქანა ნა-თია კაციტაძისთვის” - დამალა თუ არა ნა ნუ-აშვილმა ინფორმაცია”, სადავო პრინცი პები: პირველი, მე-3, მე-4, მე-7 და მე-11.

ქარტიის პირველი პრინციპის მიხედვით, “ჟურ­ნალისტმა პატივი უნდა სცეს სიმართლეს დასაზოგადოებისუფლებას–მიიღოსზუსტიინფორ­მაცია”.

სადავო სტატია ეხებოდა სახალხო დამცველისაპარატის მიერ 105 000 ლარის ღირებულისავტომობილის, Mercedes­benz GLA­ს შეძენას.სტატიაში ჟურნალისტი ცდილობდა გაერკვია,თუ ვისთვის იყო განკუთვნილი შეძენილიავტომობილი, კერძოდ, ის მოემსახურებოდაკონკრეტულპირსსახალხოდამცველისაპარატშითუგამიზნულიიყოსაერთოსაჭიროებებისთვის.ასევე, დამალა თუ არა სახალხო დამცველმაინფორმაცია ავტობობილის შეძენის მიზნებთანდაკავშირებით.

სტატიისსათაურიმკითხველსატყობინებს,რომ105ათასლარიანიმანქანანათიაკაციტაძისთვისარისშეძენილი.საბჭოსსხდომაზეჟურნალისტმაგანმარტა,რომ სტატიის მიზანი იყოეჩვენებინა­ მალავდა თუ არა სახალხო დამცველი ინ­ფორმაციას, რადგან მოპოვებული მასალებითმანვერშეძლოდაედასტურებინა,რომმანქანაკაციტაძისთვის იყო შეძენილი. ჟურნალისტმაგანმარტა,რომსათაურისპირველინაწილი­105ათასლარიანი მანქანა ნათია კაციტაძისთვის ­ჩასმული იყო ბრჭყალებში, რაც მიუთითებდა,რომესიყოერთ­ერთიწყაროს,ილიაჭანტურაიაციტატა, თუმცა, არც სათაურშია მითითებულიდა არც სტატიაში იძებნება მსგავსი ციტატა,რაც გაამართლებდა სათაურის ბრჭყალებშიჩასმასდა შემდგომ მკითხველისათვის ნათელიიქნებოდა, რომ სათაური არადადასტურებულიფაქტი, არამედ კონკრეტული პირის მოსაზრებაიყო. შესაბამისად, საბჭოსათაურსგანიხილავს,როგორც ჟურნალისტის მიერ დადასტურებულიფაქტის [105 000­ლარიანი მანქანა ნათიაკაციტაძისთვის] გავრცელებას. საბჭომ მიიჩნია,რომ ეს ინფორმაცია არ არის ზუსტი, ვინაიდან

ზუსტ ინფორმაციად ითვლება მინიმუმ ორ წყა­როსთანგადამოწმებულიინფორმაცია.

ჟურნალისტმა საბჭოს განუმარტა, რომ მასჰქონდა სახალხო დამცველის 2016 წლის 28მარტის N113­ე ბრძანება, რომელშიც მითი­თებული იყო, რომ ავტომობილი Mercedes­benz GLA კონკრეტულ პირს გადაეცა, ოღონდაღნიშნული ბრძანებიდან არ დგინდებოდა[წარმოდგენილი იყო დაშტრიხული სახით] ამპირის საიდენტიფიკაციო მონაცემები [სახელიდა გვარი]. სტატიაში, წყაროზე [სახალხოდამცველის აპარატის ყოფილითანამშრომელიილია ჭანტურაია] დაყრდნობით ჟურნალისტიუთითებდა, რომ პირი, რომლის მონაცემებიცარდგინდებოდა ბრძანებით, იყონიკოლოზბა­ლიაშვილი, სახალხო დამცველის მოადგილის,ნათიაკაციტაძისპირადიმძღოლი.

ამდენად,ჟურნალისტიდაეყრდნოერთწყაროს­ილიაჭანტურაიას.ამასთანესერთიწყაროციყომიკერძოებული პირი, ვინაიდან მას შრომითიურთიერთობებიდან გამომდინარე, სახალხოდამცველისაპარატისმიერდაკისრებულიჰქონ­დადისციპლინარულიპასუხისმგებლობადასა­ხალხო დამცველის, უჩა ნანუაშვილის მიმართკრიტიკული პოზიცია ჰქონდა,რაც წყაროს სან­დოობის სტატუსს ამცირებს და ასეთი წყაროსმიერ მოწოდებული ინფორმაცია კიდევ უფრომეტგადამოწმებასსაჭიროებს.

ჟურნალისტს ასევე მიღებული ჰქონდა ინფორ­მაციასახალხოდამცველისაპარატისაგან[2016წლის 09 ივნისის წერილი], რომ Mercedes­benz GLA განთავსებულია ავტოსადგომზე დასამსახურებრივი მიზნებისთვის მისი მიმაგრებაკონკრეტულთანამშრომელზესაჭიროებისშესა­ბამისადხდება.

რეალურად,სათაურიდარესპონდენტჭანტურაიასგანმარტება,რომკაციტაძისმძღოლზეიქნამან­ქანა განკარგვისთვის გადაცემული, მოიცავსინფორმაციის დადასტურებულად გადმოცემისმცდელობას,რომმანქანაიყოშეძენილინათიაკაციტაძისთვის, რისი დამტკიცებაც, როგორცთავად ჟურნალისტიცდაეთანხმა საბჭოს სხდო­მას, არმოუხდენიადა ეს არც იყომისი მიზანიმოცემულსტატიაში.

ყოველივე აღნიშნულიდან გამომდინარე

გვ. 35

ჟურნალისტმა დადასტურებული ფაქტის სახითარ იცოდა, რომ ავტომობილი Mercedes­benz GLA გადაეცა ნათია კაციტაძის მძღოლს,ნიკოლოზბალიაშვილსდაშესაბამისად,პირველპრინციპთან შეუსაბამოდ უნდა ჩაითვალოსსტატიისდასათაურება.

ქარტიის მესამე პრინციპის თანახმად: “ჟურ­ნალისტმაუნდაგადასცესინფორმაციამხოლოდიმ ფაქტებზე დაყრდნობით, რომელთა წყაროდადასტურებულია. ჟურნალისტმა არ უნდამიჩქმალოს მნიშვნელოვანი ფაქტები, არ უნდაგააყალბოს დოკუმენტები და ინფორმაცია”.განმცხადებელი აღნიშნულ პრინციპთან მიმარ­თებით აღნიშნავდა,რომ ჟურნალისტმა იცოდა,რომ ავტომობილიარიყოგანკუთვნილინათიაკაციტაძისათვისდამანესინფორმაციადამალა.სადავოჟურნალისტურპროდუქტშიმითითებულიიყო სახალხო დამცველის პასუხი: “Mercedes­benz GLA განთავსებულია ავტოსადგომზე დასამსახურებრივი მიზნებისთვის მისი მიმაგრებაკონკრეტულ თანამშრომელზე საჭიროების შე­საბამისადმოხდება”.შესაბამისად,ჟურნალისტმამასალაში სრულად ასახა ის ინფორმაცია, რაცმან მიიღო სახალხო დამცველისგან და არმიუჩქმალავსფაქტები.

ქარტიის მე­4 პრინციპის თანახმად: “ინფორ­მაციის, ფოტოების ან დოკუმენტების მოპო­ვებისას ჟურნალისტმა მხოლოდ კეთილსინ­დისიერი და სამართლიანი მეთოდები უნდაგამოიყენოს”. განმცხადებელი უთითებდა,რომ აღნიშნული პრინციპი დაირღვა სტატიაზეთანდართული ფოტოსურათის გამოყენებით.ორივემხარემდაადასტურაშემდეგიგარემოები:ფოტოსურათი, რომელიც გამოყენებული იყოსტატიაში და სადაც ერთად დგანან საჯაროპირები­სახალხოდამცველიუჩანანუაშვილიდამისიმოადგილენათიაკაციტაძე,გადაღებულიაარაფორმალურ გარემოებაში, მოპოვებულიასაჯაროდხელმისაწვდომიწყაროდან,ორიგინალფოტოსურათშიარისოთხიპირი,რომელთაგანაცორი ჩამოჭრილია ისე, რომ ფოტოსურათზეპირების განლაგება არ არის შეცვლილი დადაუმუშავებელ ფოტოშიც უჩა ნანუაშვილი დანათია კაციტაძე ერთმანეთის გვერდითდგანან.ყოველივე ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე,საბჭო მიიჩნევს, რომ არ მომხდარა ფოტოსარაკეთილსინდისიერიმოპოვებაანგამოყენება.განმცხადებელიაპელირებდა,რომჟურნალისტს

შეეძლო გამოეყენებინა ოფიციალურ გარემოშიგადაღებული სხვა ფოტო, მაგრამ მსგავსი სა­კითხისგანხილვადაამკუთხითსარედაქციოპო­ლიტიკაშიჩარევა,არარისსაბჭოსკომპეტენცია.

ქარტიისმე­7პრინციპისთანახმად:“ჟურნალისტსუნდა ესმოდეს მედიის მიერ დისკრიმინაციისწახალისების საფრთხე; ამიტომ ყველაფერიუნდაიღონოსნებისმიერიპირისდისკრიმინაციისთავიდან ასაცილებლად რასის, სქესის, სექსუ­ალური ორიენტაციის, ენის, რელიგიის, პოლი­ტიკური და სხვაშეხედულებების, ეროვნული ანსოციალურიწარმოშობისსაფუძველზეანრაიმესხვანიშნით”.განმცხადებელიმიუთითებდა,რომსახეზეიყოგენდერულინიშნითდისკრიმინაცია,ვინაიდან სათაურში გამოტანილი იყო პირისსახელიდაგვარი[ნათიაკაციტაძე]დაარამისითანამდებობა, რაც იწვევდა ქალი მენეჯერებისდისკრიმინაციას. კერძოდ, ნათია კაციტაძისმიერ გარკვეული უპირატესობის მიღება[ავტომობილის შეძენა] მკითხველს შეიძლებააღექვა როგორც სარგებელი, რომელიც ნათიაკაციტაძემდაიმსახურამისისქესისგამო.საბჭომიუთითებს რომ, როცა ჟურნალისტი საუბრობსსაჯარო პირზე, მისთვის მნიშვნელოვანია ამპირის თანამდებობა და არ სქესი, აქვს ობი­ექტური მოლოდინი, რომ იგივე აღქმა იქნებამკითხველისგანაც.თავადსადავოჟურნალისტურპროდუქტში პირდაპირ ან ირიბად არსადგვხვდებამითითებასავარაუდოსარგებლისმიმ­ღები პირის სქესზე ან სქესიდან გამომდინარეუპირატესობაზე, შესაბამისად, ქარტიის მე­7პრინციპიდარღვეულიარყოფილა.

ქარტიის მე­11 პრინციპის თანახმად: “ჟურნა­ლისტმაუმძიმესპროფესიულდანაშაულადუნდამიიჩნიოს შემდეგი ქმედებები: ფაქტის განზრახდამახინჯება”.განსახილველ შემთხვევაში ქარ­ტიის საბჭო მე­11 პრინციპს დარღვეულად არმიიჩნევს,ვინაიდანარდგინდებაჟურნალისტისგანზრახვა თუ რატომ უნდა გაევრცელებინაარასწორი ინფორმაცია, ამასთან პირველიპრინციპისდარღვევადადგინდაიმსაფუძვლით,რომ ჟურნალისტს საკმაო მტკიცებულებები არჰქონდა იმისათვის, რომ კონკრეტული ფაქტიმტკიცებითფორმაშიეთქვადაარდადგენილა,რომ ჟურნალისტმა იცოდა სწორი ფაქტი დამიუხედავადიმისა,მაინცარაზუსტიინფორმაციაგაავრცელა.

გვ. 36

2. სტატია ჭანტურაია: “სახალხო დამცველს პირდაპირ აქვს ნათქვამი, რომ ჭორაობის გა-მო დამსჯიდა”, სადავო პრინციპები პირველი, მე-5 და მე-11.

ქარტიის პირველი პრინციპის მიხედვით “ჟურ­ნალისტმა პატივი უნდა სცეს სიმართლეს დასაზოგადოების უფლებას – მიიღოს ზუსტი ინ­ფორმაცია”. განმცხადებელი მიუთითებდა,რომ სადავო სტატია შეიცავდა მხოლოდ ერ­თი მხარის, ილია ჭანტურაიას ინტერვიუს დაამით დარღვეული იყო მხარეთა ბალანსი,რომ მკითხველისათვის ჟურნალისტს მიეწო­დებინა გადამოწმებული ინფორმაცია. სა­დავო ჟურნალისტური პროდუქტი შეიცავსამონარიდებს სხდომის ოქმიდან, რომელიცილია ჭანტურაიას შესაძლო გადაცდომისფაქტის შესწავლის მიზნით გაიმართა სახალხოდამცველისაპარატშიდაშესაბამისად,ინტერვიუეხებოდა თავად ჭანტურაიას შეფასებას ოქმშიმითითებულ გარემობებთან დაკავშირებით,შესაბამისად, სახეზე არ გვაქვს ინფორმაციისცალმხრივად გაშუქება. ამასთან ასეთი ოქმისნამდვილობა დაადასტურა განმცხადებელმამხარემაც,თუმცაისაპელირებდაკონტექსტიდანამოგლეჯილი ამონარიდების გავრცელებაზე.თუმცა კონკრეტულად რა ფაქტობრივ გარე­მოებებს გადმოსცემდა არასწორად მასალაშიგამოყენებულიოქმები,მხარესარმიუთითებია.

განმცხადებელი, ასევე, სადავოდ ხდიდა ქარ­ტიის მე­5 [“მედია ვალდებულია, შეასწოროსგამოქვეყნებული არსებითად არაზუსტი ინ­ფორმაცია, რომელსაც შეცდომაში შეჰყავსსაზოგადოება”] და მე­11 [ჟურნალისტმა უმ­ძიმეს პროფესიულ დანაშაულად უნდა მიიჩ­ნიოს შემდეგი ქმედებები: ფაქტის განზრახდამახინჯება],ვინაიდანარდადგინდაპირველიპრინციპისდარღვევა,შესაბამისად,მე­5დამე­11პრინციპებიცვერდაირღვეოდა.სარეზოლუციონაწილი:

ყოველივეზემოაღნიშნულიდანგამომდინარე:1. ნათია ამირანაშვილმა დაარღვია ქარტიისპირველიპრინციპი.2.ნათიაამირანაშვილსარდაურღვევიაქარტიისმე­3,მე­4,მე­5,მე­7დამე­11პრინციპი.

საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაცია ირაკლი კიკნაველიძის და თამარ ჩერგოლეიშვილის წინააღმდეგსაბჭოს თავმჯდომარე: გიორგიმგელაძესაბჭოს წევრები: ჯაბა ანანიძე, ნინო ჯაფი­აშვილი,თეაზიბზიბაძე,თამარუჩიძე,მაიამამუ­ლაშვილი,მაიამეცხვარიშვილი.განმცხადებელი: საქართველოს ახალგაზრდაიურისტთაასოციაციამოპასუხე:ირაკლიკიკნაველიძედათამარჩერ­გოლეიშვილი

აღწერილობითი ნაწილისაქართველოსჟურნალისტურიეთიკისქარტიისსაბჭოს განცხადებით მომართა საქართველოსახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციამ, რომელიცმიიჩნევდა, რომ 2016 წლის 06 აგვისტოს,ვებსაიტზე tabula.ge­ზე გამოქვეყნებულ სტა­ტიაში:“საია: ივანიშვილს კანონი არ დაურ-ღვევია, საზოგადოებრივი მოძრაობა დააფუ-ძნა”დაირღვაქარტიის1­ლიდამე­3პრინციპი.სტატია შეეხებოდა საქართველოს ახალგაზრდაიურისტთა ასოციაციის პოზიციას მიხეილსააკაშვილისდაბიძინაივანიშვილისქმედებებისმიმართ, კერძოდ ორივე მათგანის აქტივობის[როცაისინისხვაქვეყნისმოქალაქეებიიყვნენ]სამართლებრივშეფასებას.სადავოსტატიასთანდაკავშირებით პასუხისმგებლობა აიღო ჟურნა­ლისტმა ირაკლი კიკნაველიძემ და რედაქ­ტორმა თამარ ჩერგოლეიშვილმა. საქმისგანხილვას დაესწრო როგორც განმცხადებლისწარმომადგენელი,ისემოპასუხეჟურნალისტები.ზეპირი განხილვის დროს განმცხადებელმამოხსნა თავისი მოთხოვნა პირველი პრინციპისმიმართ.

სამოტივაციო ნაწილიქარტიის მესამე პრინციპის მიხედვით “ჟურ-ნალისტმა უნდა გადასცეს ინფორმაცია მხო-ლოდ იმ ფაქტებზე დაყრდნობით, რომელთა წყარო დადასტურებულია.ჟურნალისტმა არ უნდა მიჩ ქმა ლოს მნიშვნელოვანი ფაქტები, არ უნდა გააყალ ბოს დოკუმენტები და ინფორ-მაცია”. განმცხადებელი ფიქრობდა, რომ

გვ. 37

სტატიაში მნიშვნელოვანი ფაქტი მიიჩქმალა.საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასო­ციაციამ[შემდგომ“საია”]მიიჩნია,რომმიხეილსააკაშვილმა დაარღვია საარჩევნო კოდექსის45­ემუხლი,რომელიცუცხოქვეყნისმოქალაქესუკრძალავს წინასაარჩევნო აგიტაციას დამისი დაჯარიმება მოითხოვა. აღნიშნულიინფორმაციის გავრცელების შემდეგ მოპასუხეჟურნალისტმა ირაკლი კიკნაველიძემ მიმართასაიას,თუროგორაფასებდაორგანიზაციაბიძინაივანიშვილისაქტივობას2012წელსგამართულიარჩევნების წინასაარჩევნო პერიოდში, როცაბიძინაივანიშვილიასევეარიყოსაქართველოსმოქალაქე.საიასპასუხისტატიაშიგადმოცემულიაშემდეგისახით:“საიასგანმარტებით,ივანიშვილსდაფუძნებულიჰქონდაარაპოლიტიკური,არამედსაზოგადოებრივი მოძრაობა ­ “ივანიშვილმა2011წლისოქტომბერშიდაკარგასაქართველოსმოქალაქეობა. შესაბამისად, უცხოელთა სა­მართლებრივი მდგომარეობის შესახებკანონისთანახმად, მას არ ჰქონდა უფლებაგამხდარიყო პოლიტიკური გაერთიანების წევ­რი, მონაწილეობა მიეღო მის საქმიანობაში,ანდა დაეფუძნებინა პარტია.თუმცა, აღნიშნულიკანონი მას აძლევდა საზოგადოებრივი გაერ­თიანების შექნის უფლებას, რა უფლებითაცკანონიერად ისარგებლა კიდეც ივანიშვილმა.შეგახსენებთ, რომ ბიძინა ივანიშვილმა ჯერდააფუძნა საზოგადოებრივი მოძრაობა 2011წლისდეკემბერში,ხოლოპარტია2012წლის7მაისსდაფუძნდა”.

საია მე­3 პრინციპის დარღვევად მიიჩნევდაფაქტს, რომ არ გამოაქვეყნდა საიას პასუხისრულად,კერძოდსტატიაარშეიცავდაპასუხისიმ ნაწილს, სადაც მითითებული იყო, რომსაიას არ გააჩნდა მტკიცებულება, რომელიცდაადასტურებდა ბიძინა ივანიშვილის მიერპოლიტიკურსაქმიანობაშიმონაწილეობას,ასევეისნაწილი,სადაცხაზგასმულიიყო,რომბიძინაივანიშვილს თავად პარტია არ დაუფუძნებიადა არც პარტიის წევრი იყო. განმცხადებლისმოსაზრებით, აღნიშნულის მითითება აუცი­ლებელი იყო, ვინაიდან პასუხის მხოლოდნაწილის“შეგახსენებთ,რომბიძინაივანიშვილმაჯერ დააფუძნა საზოგადოებრივი მოძრაობა2011 წლის დეკემბერში, ხოლო პარტია 2012წლის 7 მაისსდაფუძნდა” გავრცელებით მკით­ხველს შეექმნებოდა შთაბეჭდილება, რომთითქოს პარტიის დაფუძნებაში 2012 წლის

07 მაისს მონაწილეობას იღებდა ბიძინა ივა­ნიშვილი. ქარტიის საბჭო ვერ დაეთანხმებაგანმცხადებლისმოსაზრებას,ვინაიდანსტატიაშისაიას პოზიციას წინ უძღვის ჟურნალისტისტექსტი: “საიას განმარტებით, ივანიშვილს და­ფუძნებული ჰქონდა არა პოლიტიკური, არამედსაზოგადოებრივი მოძრაობა”. შესაბამისად,მკითხველისათვის ცნობილი და აღქმადი იყო,რომბიძინაივანიშვილსოფიციალურადპარტიაარ დაუფუძნებია. საბჭო ასევე არ თვლისფაქტის მიჩქმალვად იმას, რომ სტატიაში არიყო მითითება იმ გარემოებებზე, რომელზედაყრდნობითაც საიამ ჩათვალა, რომ ბიძინაივანიშვილი პოლიტიკურ საქმიანობაში არ მო­ნაწილეობდა. საია, როგორც პროფესიულიორგანიზაცია, აკეთებს და საზოგადოებას, მათშორისმედიასაშუალებებისმეშვეობით,აწვდისპოზიციას/მოსაზრებებს.მსგავსიტიპისსტატიაშიიმაზე არ მითითება თუ რა სიღრმისეული,ფაქტობრივითუსამართლებრივიკვლევაუდევსამ დასკვნას საფუძვლად, არ არის ფაქტისმიჩქმალვა. მთავარია, რომ მედიასაშუალებამუზრუნველყოსაიასპოზიციის[ბიძინაივანიშვილიარ იყო ჩართული პოლიტიკურ საქმიანობაში]მკითხველისადმიზუსტადმიწოდება.

სარეზოლუციო ნაწილიყოველივეზემოაღნიშნულიდანგამომდინარე:1.ირაკლიკიკნაველიძესდათამარჩერგოლეი­შვილსარდაურღვევიათქარტიისმე­3პრინციპი.

პარტნიორობა ადამიანის უფლებებისთვის ნანიკო ხაზარაძის, სოფიკო ნარჩემაშვილის, ეკა ამირეჯიბის, ლელა მებურიშვილის და თამარ ღვინიანიძის წინააღმდეგსაბჭოს თავმჯდომარე:გიორგიმგელაძესაბჭოსწევრები: ჯაბა ანანიძე, ნინოჯაფიაშვილი,თეაზიბზიბაძე, თამარ უჩიძე, მაია მამულაშვილი,მაიამეცხვარიშვილი.განმცხადებელი:პარტნიორობაადამიანისუფ­

გვ. 38

ლებებისთვისმოპასუხე: ნანიკო ხაზარაძე, სოფიკო ნარჩე­მაშვილი, ეკა ამირეჯიბი, ლელა მებურიშვილიდათამარღვინიანიძე

აღწერილობითი ნაწილისაქართველოსჟურნალისტურიეთიკისქარტიისსაბჭოსგანცხადებითმომართა“პარტნიორობამადამიანის უფლებებისთვის”, რომელიც მი­იჩნევდა,ტელეკომპანია“იმედის”ეთერში,2016წლის 31ოქტომბერს, გადაცემა “დღის შოუში”დაირღვა ქარტიის მე­7 და მე­8 პრინციპი.კერძოდ,განმცხადებლისპოზიციით,პრინციპებიდაირღვაერთ­ერთიეპიზოდით,როცადედისდასხვა პირების თანდასწრებით რამდენიმე თვისასაკისბავშვსგაუხვრიტესყური.მოპასუხეებიდანნანიკო ხაზარაძე, სოფიკო ნარჩემაშვილი,ეკა ამირეჯიბი და ლელა მებურიშვილი იყვნენგადაცემისწამყვანები,ხოლოთამარღვინიანიძე­მთავარიპროდიუსერი.საქმისგანხილვასდაეს­წრო განმცხადებლის წარმომადგენელი, ხოლოსაპასუხო პოზიცია წერილობით მიწოდა საბჭოსთამარღვინიანიძემ.

სამოტივაციო ნაწილი: ქარტიისმე­8პრინციპისთანახმად“ჟურნალისტივალდებულია, დაიცვას ბავშვის უფლებები,პროფესიული საქმიანობისას უპირატესი მნი­შვნელობა მიანიჭოს ბავშვის ინტერესებს, არმოამზადოს და არ გამოაქვეყნოს ბავშვებისშესახებ ისეთი სტატიები ან რეპორტაჟები,რომლებიც საზიანო იქნება მათთვის. ჟურნა­ლისტმა არ უნდა ჩამოართვას ინტერვიუ დაარ უნდა გადაუღოს ფოტო 16 წელზე ნაკლებიასაკისმოზარდსმშობლისანმეურვისთანხმობისგარეშეიმსაკითხებზე,რომლებიცმისიანსხვარომელიმემოზარდისკეთილდღეობასეხება”.

როგორც აღწერილობით ნაწილში ითქვა,გადაცემის დროს დედის და სხვა პირებისთანდასწრებით ბავშვს ჩაუტარეს სამედიცინოპროცედურა, კერძოდ, გაუხვრიტეს ყურები.სიუჟეტიდანცალსახაიყო,რომარასრუწლოვანიგანიცდიდაფიზიკურდაემოციურტკივილს,რაცპროცედურის დაწყებამდე დამსწრე ექიმმაცდაადასტურა:“ერთდროულადარისცოტასტრესი,ტრამვა”. ბავშვზე საჯაროდ განხორციელდაიძულება [ყურების გახვრეტა] შესაბამისიაუცილებლობის გარეშე, რაც მოწონებული დაგავრცელებული იქნა მედია საშუალების მიერ.

საბჭო ეთანხმება განმცხადებლის პოზიციას,რომ“მედიასაზოგადოებასარუნდააძლევდესბავშვისმიმართძალადობრივიდაარაეთიკურიმოპყრობის მოდელს”. “პროცედურას [ყურისგახვრეტას] არ ჰქონდა არანაირი საგანმანა­თლებლოანსხვალეგიტიმურიმიზანი,არამედ,იყო შოუს ელემენტის შემცველი, რამაც და­არღვია ბავშვის ფუნდამენტური უფლება იყოსფიზიკური და ემოციური ძალადობისგან და­ცული”. განსაკუთრებით აღსანიშნავია, რომბავშვზე იძულების ფაქტს ესწრებოდა დაუყურებდა სხვა არასრუწლოვანიც, რომელსაცასევე აქტიურად რთავდნენ წამყვანები პრო­ცესშიდა მიმართავდნენ ­ “ხომ არ გინდა შენცყურში ნახვრეტი?”, “ხომ არ გეშინია?”. ისდააყენეს მეორე არასრულწლოვნის გვერდით“დახმარების” მიზნით. მნიშვნელოვანია, რომდამსწრე, შედარებით უფროსი არასრულ­წლოვნის სტრესი, უყურებდა რა სხვა ბავშვისტირილს და უარყოფით ემოციებს, საერთოდუგულვებელყოფილიიქნა.

მოპასუხის პოზიციით, პირდაპირ ეთერშიმსგავსი სამედიცინო პროცედურის ჩატარებისშესახებ გადაწყვეტილება მიიღეს მას შემდეგ,რაც მათთვის ცნობილი გახდა პედიატრებისპოზიცია,რომადრეულასაკშიყურისგახვრეტაბავშვისთვის უმჯობესია, “ვინაიდან ბავშვიბიბილოზე ხელს ნაკლებად იკიდებს და ყურიცარ ღიზიანდება. თანაც, ყურის გახვრეტის ესმეთოდი იმდენად სწრაფია, რომ გამორიცხავსტკივილის შეგრძნებას”. ამასთან მოპასუხისთქმით, ვერ გაითვალისწინეს ბავშვის ისრეაქცია, რომელიც უშუალოდ პროცედურასშეიძლებოდა მოჰყოლოდა. მოპასუხემ ასევეაღნიშნა,რომ“სრულპასუხისმგებლობასვიღებთჩვენშეცდომაზე,თუმცაკიდევერთხელგვსურსაღვნიშნოთ, რომ “შოუს მოწყობის” წინასწარიბოროტი ზრახვები, რომლის მიზანიც ბავშვზეემოციურიზეწოლაა,არგვამოძრავებდა”.საბჭომიესალმება მოპასუხის პოზიციას, ვინაიდან ისშეესაბამება საქართველოს ჟურნალისტურიეთიკის ქარტიის ერთ ­ ერთ მთვარ მიზანს,მოხდეს ეთიკურ ჟურნალისტიკასთან დაკავში­რებული პრობლემების იდენტიფიცირება დაგააზრება მათი შემდგომში თავიდან აცილებისმიზნით, რათა განისაზღვროს და დაიხვეწოსეთიკური ჟურნალისტიკის პრინციპები საბჭოასევე მიზანშეწონილად მიჩნევს, იმსჯელოსრამდენად ათავისუფლებს ჟურნალისტს პასუ­

გვ. 39

ხისმგებლობისაგანმშობლისთანხმობა/თანდას­წრებაბავშვთანდაკავშირებულიჟურნალისტურიპროდუქტისმომზადებისას.საბჭომარაერთხელაღნიშნა[მაგალითადგადაწყვეტილებაშისაქმეზე“სამოქალაქოგანვითარებისინსტიტუტი”თამარფხაკაძის წინააღმდეგ], რომ “ჟურნალისტისვალდებულება,რომდაიცვასბავშვთაუფლებებიდაინტერესებიგამომდინარეობს,მისი,როგორცპროფესიონალის დამოკიდებულებიდან ასეთიუფლებებისადაინტერესებისადმი”დაამვალ­დებულებისაგან მას არ ათავისუფლებს კა­ნონიერი წარმომადგენელის თანხმობა, ასეთითანხმობის არსებობის შემთხვევაშიც, ჟურნა­ლისტმა დამატებით უნდა შეაფასოს, მის მიერმომზადებული ჟურნალისტური პროდუქტი ხომარხელყოფსარასრულწლოვნისინტერესებს.

ქარტიის მეშვიდე პრინციპის მიხედვით “ჟურ­ნალისტს უნდა ესმოდეს მედიის მიერ დის­კრიმინაციის წახალისების საფრთხე. ამიტომყველაფერი უნდა იღონოს ნებისმიერი პირისდისკრიმინაციის თავიდან ასაცილებლად რა­სის, სქესის, სექსუალური ორიენტაციის, ენის,რელიგიის, პოლიტიკური და სხვა შეხედუ­ლებების,ეროვნულიანსოციალურიწარმოშობისსაფუძველზეანრაიმესხვანიშნით”.გადაცემის

მიმდინარეობისას, ერთ ­ ერთი წამყვანი ნა­ნიკო ხაზარაძე, არასრულწოვანისათვის ყუ­რის გახვრეტის პროცესში რეპლიკის სახითაღნიშნავს “შეხედე ნაღდი ქალია”, ხოლო მე­ორე წამყვანი ეკა ამირეჯიბი აღნიშნავს, რომ“ასეთასაკშიდედები იღებენ უფრომეტწილადგადაწყვეტილებას გაუხვრიტონ თუ არა ბავშვსყური”. ორივე ფრაზა თავისი შინაარსით სტი­გმას აძლიერებს და შესაბამისად დისკრიმი­ნაციულია. კერძოდ, პირველი ფრაზა ამყარებსშეხედულებას, რომ ესა თუ ის ქმედება ანგარეგნობის შტრიხი [ამ შემთხვევაში საყურე]მხოლოდქალებისთვისარისდამახასიათებელი,ხოლო მეორე ფრაზა ხაზს უსვამს მამებისროლისდაკნინებასბავშვისაღზრდისპროცესშიდა ზოგადად მეუღლეებს/მშობლებს შორისსაოჯახო ან ბავშვთა აღზრდის საკითხებთანდაკავშირებით“სფეროების”გადანაწილებას.

სარეზოლუციო ნაწილი:ყოველივეზემოაღნიშნულიდანგამომდინარე:1. ნანიკო ხაზარაძემ, სოფიკო ნარჩემაშვილმა,ეკაამირეჯიბმა,ლელამებურიშვილმადათამარღვინიანიძემდაარღვიესქარტიისმე­8პრინციპი.2.ნანიკოხაზარაძემდასოფიკონარჩემაშვილმადაარღვიესქარტიისმე­7პრინციპი.

გვ. 40

საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის საქმიანობის