მდ. თერგის ხეობაში დარიალი ჰესის...

"Darial Energy" Stakeholder Engagement Plan

სს „დარიალი ენერჯი“

მდ. თერგის ხეობაში დარიალი ჰესისმშენებლობის და ექსპლუატაციის პროექტი

დდააიინნტტეერრეესსეებბუულლ მმხხაარრეეთთაა ჩჩაარრთთუულლოობბიისს გგეეგგმმაა

თბილისი 2014


2

შინაარსი1.შესავალი................................................................................................................... ..........................................3

2. პროექტის აღწერა..................................................................... .........................................................................4

8. ვადები.................................................................................................................... .............................................28

9. რესურსები და პასუხისმგებლობა............................ .....................................................................................28

შემოკლებები

SEP დაინტერესებულ მხარეთა ჩართულობის გეგმა

გზშ გარემოზე ზემოქმედების შეფასება

ბსგზშბუნებრივსა და სოციალურ გარემოზე ზემოქმედებისშეფასება

ჰესი ჰიდროელექტროსადგური

3.პროექტთან დაკავშირებული გაარემოსდაცვითი და სოციალური საკითხები................................... ..8

4.დაინტერესებულ მხარეთა ჩართულობის გეგმის ამოცანა........................... .............................................19

5.დაინტერესებულ მხარეთა ჩართულობა-ქვეყნისა და საერთაშორისო ნორმები და მოთხოვნები....19

5.1ქვეყნის მოთხოვნები დაინტერესებულ მხარეთა ჩართულობასთან დაკავშირებით........................20

5.2 დაინტერესებულ მხარეთა ჩართულობა- EBRD-ის პოლიტიკის მაგალითით..................................21

5.3 საზოგადოების ჩართულობასთან დაკავშირებული საერთაშორისო დოკუმენტები.......................22

6. დაგეგმილი კონსულტაციები................................ ........................................................................................23

6.1 დოკუმენტაციის გამოქვეყნება....................................................................................................................24

6.2 მოსახლეობის ინფორმირება........................................................................................................................24

7. პროექტის დაინტერესებული მხარეები.................................................................................... ...................27

10. გასაჩივრების მექანიზმი...............................................................................................................................30

10.1 შესავალი........................................................................................................................................................30

10.2 პროცედურა................................................................................... ................................................................30

11. მონიტორინგი და ანგარიშგება.....................................................................................................................32

12. საკონტაქტო ინფორმაცია საზოგადოებისათვის.....................................................................................33

13. დანართი A. დაინტერესებულ მხარეთა ჩამონათვალი..........................................................................34

14. დანართი B. დაინტერესებულ მხარეებთან კონსულტაციების გრაფიკი............................................35

15. დანართი C. გასაჩივრების ბროშურა მოსახლეობისათვის....................................................................35


3

1 შესავალი

სს „დარიალი ენერჯი“ ახორციელებს დარიალის ჰიდროელექტროსადგურის პროექტსსაქართველოში, ყაზბეგის მუნიციპალიტეტში. პროექტი ითვალისწინებს 108 მგვტსიმძლავრის დირევაციული ტიპის ელექტროსადგურის აშენებას მასთანდაკავშირებული ქვესადგურით. კაშხალი შეაკავებს მდინარე თერგის ნაწილს დაწყალმიმღები გაუშვებს წყალს სალექარში და დერივაციულ გვირაბში მიწისქვეშა ჰესისშენობის მიმართულებით.ჰესის შენობიდან გამყვანი გვირაბი წყალს გაუშვებს იმმიმართულებით სადაც იგი კვლავ შეუერთდება მდინარე თერგს არხს. ეს„დერივაციული სექცია“, დერივაციული კაშხალიდან გამყვან გვირაბამდე, გვერდსაუვლის მდინარე თერგის დაახლოებით 5 კმ. ელექტროსადგურის მიერგამომუშავებული ელექტროენერგია ჩართული იქნება სახელმწიფო ენერგო ხაზში.პროექტის ექსპლუატაციაში გაშვება დაგეგმილია 2015 წელს, 3 თვიანი საცდელიპერიოდით. ელექტროსადგურის ოპერაციის რეგულირება, ტურბინების დაგენერატორების მახასიათებლების კონტროლი, ხარვეზების გამოსწორება დაპერსონალის ტრენინგი განხორციელდება ამ პერიოდის განმავლობაში.

აღნიშნული დაინტერესებულ მხარეთა ჩართულობის გეგმა წარმოადგენს დოკუმენტების უფროდიდი პაკეტის ნაწილს, რომელიც მოიცავს:

ბუნებრივ და სოციალურ გარემოზე ზემოქმედების შეფასების ანგარიშს (ბსგზშ) 2011; დარიალი ჰესის ზემოქმედება ყაზბეგის ნაციონალური პარკის ტრადიციული

გამოყენების ზონაზე, 2013 საექსპერტო დასკვნა ხმელეთის ბიომრავალფეროვნების კონსერვაციაზე, დარიალის

ჰიდროელექტროსადგურის საპროექტო ტერიტორიასა და საკომპენსაციო საიტებზე,2013;

ექსპერტების რჩევას წყლის ბიომრავალფეროვნების კონსერვაციის შესახებ, 2014; ბუნებრივ და სოციალურ გარემოზე ზემოქმედების შეფასების ანგარიშს (არატექნიკური

რეზიუმე,2014) და გარემოსდაცვითი და სოციალურ სამოქმედო გეგმას.

წინამდებარე დაინტერესებულ მხარეთა ჩართულობის გეგმა, ზემოაღნიშნულდოკუმენტებთან ერთად, ხელმისაწვდომია შემდეგ მისამართებზე:

სს „დარილ ენერჯი“-ს ოფისი – ქ. თბილისი, ბესიკის ქ. #4, ოფისი 206;საზოგადოებასთან ურთიერთობის სპეციალისტი ეკა კიკაძე (ტელ: 5 (51) 50 33 00. ელ.ფოსტა: [email protected];

სს „დარიალი ენერჯი“-ს ადგილობრივი ოფისი-საქართველო, ყაზბეგისმუნიციპალიტეტი, დარიალი ჰესის სამშენებლო ბანაკი (ლარსის გამშვებ პუნქტთან);

ვებ-გვერდი: www.darialienergy.ge;

EBRD ლონდონის ოფისი, ბიზნეს საინფორმაციო ცენტრი, One Exchange მოედანი,ლონდონი, EC2A 2JN

EBRD-ის რეგიონალური ოფისი, მარჯანიშვილის #6 (მწვანე შენობა, IV-Vსართულები), 0105 თბილისი, საქართველო;

ვებ-გვერდი: www.ebrd.com;

ყაზბეგის მუნიციპალიტეტის გამგეობის ადმინისტრაციულ შენობაში - დაბასტეფანწმინდა ყაზბეგის ქ. №1;


4

შპს სამეცნიერო-კვლევითი ფირმა „გამა“-ს ოფისში – ქ. თბილისი, გურამიშვილის№17ა.

დოკუმენტი აგრეთვე მისაწვდომი იქნება საპროექტო დარიალი ჰესის სამშენებლობანაკში.

საერთაშორისო საფინანსო ინსტიტუტების, მაგალითად რეკონსტრუქციისა და განვითარებისევროპული ბანკის (EBRD), ასევე მსოფლიო ბანკის გარემოსდაცვითი და სოციალურიპოლიტიკის თანახმად, პროექტი მიეკუთვნება A კატეგორიის პროექტს.

A კატეგორიის პროექტების განხორციელებისადმი საერთაშორისო საფინანსო ინსტიტუტებისმოთხოვნების დასაკმაყოფილებლად, ბუნებრივ და სოციალურ გარემოზე ზემოქმედებისშეფასების პროცედურის ფარგლებში საჭიროა „დაინტერესებულ მხარეთა ჩართულობისგეგმის“ (SEP) შემუშავება.

წინამდებარე SEP-ში აღწერილია კომპანიის მიერ ჰესის მშენებლობასთან დაკავშირებითდაინტერესებულ მხარეებთან არსებული სამომავლოდ დაგეგმილი კონსულტაციები.

2 პროექტის აღწერა

საპროექტო გადაწყვეტების მიხედვით ჰიდროელექტროსადგური დერივაციული ტიპისაა,რეგულირების გარეშე, ბუნებრივ მოდინებაზე მომუშავე. საპროექტო ჰესი-ს ნაგებობებისშემადგენლობაში შევა:

წყალმიმღები; სალექარი; სადერივაციო მილსადენი; გვირაბის შესასვლელი პორტალი უქმი წყალსაგდებით; სადერივაციო გვირაბი; გამათანაბრებელი გვირაბი; მიწისქვეშა სადაწნეო შახტი; ჰესის მიწისქვეშა შენობა; გამყვანი გვირაბი; შესასვლელი გვირაბი და ღია ქვესადგური.

დარიალი ჰესი ენერგოსისტემას მიუერთდება დარიალი 110 კვ-იანი ხაზით, რომელიც აერთებსსაქართველოს და რუსეთის ენერგოსისტემებს (დაბა სტეფანწმინდა – ქ. ვლადიკავკაზი). ახალი220 ან 500 კვ ძაბვის ელექტროგადამცემი ხაზის მშენებლობის პროექტის რეალიზაციისშემთხვევაში, იგი გამოყენებული იქნება დარიალი ჰესიდან ელექტროენერგიის გადაცემისთვის.

წყალმიმღები ნაგებობები მოიცავს დაბალ ზღურბლიან კაშხალს, გვერდითი წყალმიმღებს დამიმყვან არხს, რომელიც უერთდება პერიოდული რეცხვის სალექარს.

პროექტის მიხედვით გათვალისწინებულია დაახლოებით 6 მ სიმაღლის ქვანაყარი კაშხლისმოწყობა. კაშხლის სიმაღლის და კონსტრუქციის გათვალისწინებით წყალუხვობის დროს ქვედაბიეფში თავისუფლად გადაედინება ჭარბი წყალი და მყარი ნატანის მთლიანი რაოდენობა.

წყალმიმღებიდან წყალი გადავა სალექარში. სალექარის მოწყობა დაგეგმილია წყალმიმღებიდან326 მ-ის დაცილებით, მდ. თერგის მარჯვენა ფერდობზე. სალექარამდე წყლისტრანსპორტირებისათვის მოეწყობა 4 მ-ის დიამეტრის ლითონის სადერივაციო მილსადენი.დაპროექტებული სამ სექციიანი სალექარი, რომელიც უზრუნველყოფს წყალში შეწონილი 0,2მმ-ზე მეტი დიამეტრის მქონე მყარი ნაწილაკები დაჭერას.


5

სალექარი გადავა სადერივაციო მილსადენში. მილსადენი განთავსდება მიწის ქვეშ დაზედაპირზე ჩატარდება სარეკულტივაციო სამუშაოები. გვირაბთან შეერთების ადგილასმოეწყობა უქმი წყალსაგდები.

სადერივაციო გვირაბის გაყვანა იგეგმება ფირმა „რობინსი”-ს გვირაბგამყვანი მანქანისსაშუალებით. სადერივაციო გვირაბის დიამეტრი იქნება 5.5. მ., ხოლო სიგრძე - 5040 მ. გვირაბისზედა დინების პორტალი განთავსდება 1705 მ ნიშნულზე, ხოლო ქვედა დინების პორტალი -1361 მ ნიშნულზე.

გამათანაბრებელი შახტის ბოლოში მოეწყობა ვერტიკალური სადაწნეო შახტა. შახტისჰორიზონტალური უბანი გადადის სატურბინო მილსადენებში, უბანზე ასევე განთავსდებადისკური საკეტების სათავსო. ძალური კვანძის შემადგენლობაში გათვალისწინებულიამიწისქვეშა ჰესის შენობა, საკაბელო გვირაბი, შესასვლელი გვირაბი, გამყვანი გვირაბი დაგამყვანი არხი და ღია ქვესადგური.

პროექტის მიხედვით, ჰესის შენობა განთავსება მიწისქვეშ - ხელოვნურ გამოქვაბულში. აქდამონტაჟდება ხიდური ამწე, სამი ჰიდროაგრეგატი მართვის მოწყობილობით და დამხმარეელექტრო მოწყობილობები. პროექტით ასევე გათვალისწინებულია მიწისქვეშა ჰესი-სვენტილაციის საკითხი.

გვირაბის გამოსასვლელთან ახლოს, მდ. თერგის მარჯვენა სანაპიროზე, მოეწყობა 110/10 კვ-იანიღია ქვესადგური. ქვესადგურის ტერიტორიაზე გათვალისწინებულია 3 ერთეული ძალოვანიტრანსფორმატორის დამონტაჟება.

ცხრილში წარმოდგენილია დარიალი ჰესის ძირითადი საპროექტო მონაცემები:

ზედა ბიეფის ნიშნული მ 1725ქვედა ბიეფის ნიშნული მ 1333ჰესის საანგარიშო წყლის ხარჯი მ3/წმ 33.0საანგარიშო დაწნევა (ნეტო) მ 370-380ჰესის დადგმული სიმძლავრე მგვტ 108.0გამომუშავება 50% უზრუნველყოფისთვის მლნ. კვტ/სთ 510.0

ნახაზი 2.1. დარიალი ჰესის კომუნიკაციების განთავსების სიტუაციური სქემა


6


6


6


ნახაზი 2.2. სადერივაციო სისტემის ჭრილი






3 პროექტთან დაკავშირებული გარემოსდაცვითი და სოციალური საკითხები

პროექტის მშენებლობის და ექსპლუატაციის პერიოდში მოსალოდნელია ბუნებრივ დასოციალურ გარემოზე გარკვეული ზემოქმედება (როგორც ნეგატიური ასევე პოზიტიური).შესაბამისად, აუცილებელია სათანადო შემარბილებელი ღონისძიებების განსაზღვრა დაგატარება. საქართველოს გარემოსდაცვითი კანონმდებლობის მიხედვით, პროექტიექვემდებარებოდა გარემოზე ზემოქმედების შეფასებას, ამასთან, შეფასების ანგარიში გაეცნოდაინტერესებულ მხარეებს 2011 წელს, მათ შორის ადგილობრივ მოსახლეობას. 2011 წლიდანშემდგომი სამუშაოები შესრულდა რომ შეფასებულიყო და შერბილებულიყო ზემოქმედებასახმელეთო და წყლის გარემოზე და აღნიშნული ინფორმაცია საჯაროა საზოგადოებისათვის დადაინტერესებული მხარეთათვის.

პროექტი განვითარდება მცხეთა-მთიანეთის რეგიონში, ყაზბეგის მუნიციპალიტეტისტერიტორიაზე, მათ შორის კაშხალი განთავსდება დაბა სტეფანწმინდას მიმდებარეტერიტორიაზე, დაბიდან 0,5 – 0,8 კმ-ის დაშორებით, ხოლო ჰესი- ლარსის საზღვრისგადაკვეთაზე ზემოთ 1.0-1,2 კმ-ში. აღსანიშნავია, რომ საპროექტო ტერიტორიის ძირითადიმონაკვეთი განლაგდება დარიალის ხეობაში, რომელიც თითქმის არ არის დასახლებული.მიუხედავად ამისა ჩაითვალა, რომ საპროექტო ჰესის გავლენის ზონაში მოექცევა დაბასტეფანწმინდა, სოფლები გერგეთი, ცდო და გველეთი, ასევე ლარსის სასაზღვრო-გამშვებიპუნქტი და ამჟამად მშენებარე მთავარანგელოზთა სახელობის სამონასტრო კომპლექსი. უნდააღინიშნოს, რომ მიწისქვეშა ჰესი განთავსდება მიწისქვეშ და სამომსახურეო გვირაბისპორტალის დაცილება სამონასტრო კომპლექსიდან იქნება დაახლოებით 150-200 მეტრი.

ზემოქმედების შეფასება და შესაბამისი შემარბილებელი ზომები მოცემულია ბსგზშ-სანგარიშში და შეჯამებულია ქვემოთმოცემულ ცხრილში.


3.1შემარბილებელი ღონისძიებები და ნარჩენი ზემოქმედება - მშენებლობის ეტაპი

რეცეპტორი/ზემოქმედება

ზემოქმედებისაღწერა

შემარბილებელი ღონისძიებები დახასიათება

ზემოქმედებაატმოსფერული

ჰაერის ხარისხზე -ატმოსფერულ

ჰაერშიარაორგანული

მტვერის და წვისპროდუქტების

გავრცელება

მნიშვნელოვნება:დაბალი

მიწისსამუშაოების,მანქანებისგადაადგილებისდა ამტვერებადიმასალებისმართვისშედეგადწარმოქმნილიმტვერი;

მანქანების,სამშენებლოტექნიკის,საყოფაცხოვრებოგენერატორებისგამონაბოლქვი;

შედუღებისაეროზოლები.

სამშენებლო ტექნიკის და სატრანსპორტო საშუალებებისტექნიკური გამართულობის უზრუნველყოფა;

მტვრის ემისიის შესამცირებლად საჭირო ღონისძიებებისსისტემატურად გატარება (მაგ. სამუშაო უბნების დასაავტომობილო გზების მორწყვა, სამშენებლო მასალებისშენახვის წესების დაცვა, მათ შორის ნაყარების ზედაპირებისგადახურვა ან პერიოდული დასველება და სხვა);

მიწის სამუშაოების წარმოების და მასალების დატვირთვა-გადმოტვირთვისას მტვრის ჭარბი ემისიის თავიდანასაცილებლად სიფრთხილის ზომების მიღება (მაგ. დატვირთვაგადმოტვირთვისას დიდი სიმაღლიდან მასალის დაყრისაკრძალვა);

ტრანსპორტის მოძრაობის ოპტიმალური სიჩქარის დაცვა; საჭიროებისამებრ პერსონალის უზრუნველყოფა დაცვის

საშუალებებით (რესპირატორები); პერსონალის ინსტრუქტაჟი სამუშაოების დაწყებამდე და

შემდგომ პერიოდულად 6 თვეში ერთხელ; საჩივრების შემოსვლის შემთხვევაში მათი

დაფიქსირება/აღრიცხვა და სათანადო რეაგირება; ტყის მასივისაღდგენის პროექტის შემუშავება .

ნარჩენი ზემოქმედების მნიშვნელოვნება: ძალიან დაბალი

პასუხისმგებელი შემარბილებელი ღონისძიებებისგატარებაზე: მშენებელი კონტრაქტორიმონიტორინგი: მანქანა-დანადგარების ტექნიკურიგამართულობის შემოწმება; მძღოლების ინსპექტირებასატრანსპორტო ოპერაციების დროსპასუხისმგებელი მონიტორინგზე: მშენებელიკონტრაქტორიმონიტორინგის ჩატარების ხარჯები:დამატებით ხარჯებთან დაკავშირებული არ არის.შემარბილებელი ღონისძიებების ჩატარების ხარჯები:პერსონალის ინდივიდუალური დაცვის საშუალებებისხარჯები;სხვა ღონისძიებები ხარჯებთან დაკავშირებული არ არის.

ხმაურის დავიბრაციის


მნიშვნელოვნება:იცვლება

დაბალიდანმაღალ

ზემოქმედებამდე

სატრანსპორტოსაშუალებებითგამოწვეულიხმაური დავიბრაცია;

სამშენებლოტექნიკითგამოწვეულიხმაური დავიბრაცია.

მანქანა-დანადგარების ტექნიკური გამართულობისუზრუნველყოფა;

„ხმაურიანი” სამუშაოების წარმოება მხოლოდ დღის საათებში; საჭიროებისამებრ, პერსონალის უზრუნველყოფა დაცვის

საშუალებებით (ყურსაცმები); პერსონალის ინსტრუქტაჟი სამუშაოების დაწყებამდე და

შემდგომ 6 თვეში ერთხელ; საჩივრების შემოსვლის შემთხვევაში მათი

დაფიქსირება/აღრიცხვა და სათანადო რეაგირება. და სხვ.

ნარჩენი ზემოქმედების მნიშვნელოვნება: ძალიანდაბალი- საშუალოპასუხისმგებელი შემარბილებელი ღონისძიებებისგატარებაზე: მშენებელი კონტრაქტორიმონიტორინგი: მანქანა/დანადგარების ტექნიკურიმდგომარეობის კონტროლიპასუხისმგებელი მონიტორინგზე: მშენებელიკონტრაქტორიმონიტორინგის ჩატარების ხარჯები: დამატებითხარჯებთან დაკავშირებული არ არის.შემარბილებელი ღონისძიებების ჩატარების ხარჯები:პერსონალის ინდივიდუალური დაცვის საშუალებებისხარჯები;სხვა ღონისძიებები ხარჯებთან დაკავშირებული არ არის.


10

ზემოქმედებანიადაგებზე -

სტაბილურობისდარღვევა დადაბინძურება


ნიადაგისსტაბილურობისდარღვევის,ნაყოფიერი ფენისდაზიანებისრისკიმშენებლობისდროს;

ნიადაგისდაბინძურებანარჩენებით;

დაბინძურებასაწვავის და/ანზეთებისდაღვრისშემთხვევაში.

ზედაირული ფენის მოხსნა და დროებითი ნიადაგისდასაწყობებაწინასწარ შერჩეულ უბნებზე. ნიადაგი უნდა დასაწყობდეს ცალკესანაყაროზე. ნაყარი დაცული უნდა იყოს ქარით გაფანტვის დაატმოსფერული ნალექებით გარეცხვისაგან. ნიადაგისგანსათავსებლად შერჩეული უბანი ზედაპირული წყლისობიექტიდან დაშორებული უნდა იყოს მინიმუმ 50 მ მანძილით;

სამუშაო მოედნების საზღვრების მკაცრი დაცვა „მეზობელი“უბნების შესაძლო დაბინძურების, ნიადაგის ნაყოფიერი ფენისდაზიანების და ნიადაგის დატკეპნის თავიდან აცილები მიზნით;

მანქანების და ტექნიკისთვის განსაზღვრული სამოძრაო გზებისდაცვა (გზიდან გადასვლის აკრძალვა);

ტექნიკის გამართულობის უზრუნველყოფა საწვავით/ზეთითჟონვით გამო ნიადაგის დაბინძურების თავიდან ასაცილებლად;

წარმოქმნილი ნარჩენების შეგროვება და დროებით დასაწყობებასპეციალურად გამოყოფილ უბანზე;

სამშენებლო მოედნებზე მანქანების/ტექნიკის საწვავითგამართვის ან/და ტექმომსახურების აკრძალვა. თუ ამისგადაუდებელი საჭიროება იქნა, ეს უნდა მოხდეს წყლისგანმინიმუმ 50 მ დაშორებით, დაღვრის (და შესაბამისადნიადაგის/წყლის დაბინძურების) თავიდან აცილებისთვისგანსაზღვრული უსაფრთხოების ღონისძიებების გატარებით.

მანქანების და სამშენებლო ტექნიკის ტერიტორიაზე რეცხვისაკრძალვა;

დაღვრის შემთხვევაში, დაღვრილი მასალის ლოკალიზაცია დადაბინძურებული უბნის დაუყოვნებლივი გაწმენდა. პერსონალიუზრუნველყოფილი უნდა იყოს შესაბამისი საშუალებებით(ადსორბენტები, ნიჩბები, სხვა.) და პირადი დაცვისსაშუალებებით.

დაბინძურებული ნიადაგი და გრუნტი შემდგომირემედიაციისათვის ტერიტორიიდან გატანილი უნდა იქნას ამსაქმიანობაზე სათანადო ნებართვის მქონე კონტრაქტორის მიერ.

სამუშაოს დაწყებამდე პერსონალის ინსტრუქტაჟი გარემოსდაცვის და უსაფრთხოების საკითხებზე;

სამშენებლო სამუშაოების დასრულების შემდეგ ტერიტორიისგაწმენდა და რეკულტივაციისთვის მომზადება.

ნარჩენი ზემოქმედების მნიშვნელოვნება: ძალიან დაბალიპასუხისმგებელი შემარბილებელი ღონისძიებებისგატარებაზე: მშენებელი კონტრაქტორიმონიტორინგი: მიმდინარე დაკვირვებაპასუხისმგებელი მონიტორინგზე: მშენებელიმონიტორინგის ჩატარების ხარჯები: დამატებითხარჯებთან დაკავშირებული არ არის.შემარბილებელი ღონისძიებების ჩატარების ხარჯები:გამაგრებითი სამუშაოების ჩატარების შემთხვევაში,ღირებულება განისაზღვრება სამუშაოს მოცულობისშესაბამისად, საბაზრო ფასების გათვალისწინებით.


11

ზემოქმედებაზედაპირულ

წყლებზე

მნიშვნელოვნება:

საშუალო

ზემოქმედება არაწყლის ფაუნაზე

მნიშვნელობა:საშუალო

ზეთის/საწვავისდაღვრისშემთხვევაში

სამშენებლოტექნიკის/ტრანსპორტის დახალხისგადაადგილება,მუშაობისასადგილობრივიფაუნისდროებითიშეშფოთება(უშუალოზემოქმედება -დაჯახება, ირიბიზემოქმედება -მტვრის ემისია)

გვირაბებიდან წყლის დეკანტაცია; წარმოქმნილი ნარჩენების შეგროვება და დროებით დასაწყობება

სპეციალურად გამოყოფილ უბანზე; სამშენებლო მოედნებზე მანქანების/ტექნიკის საწვავით

გამართვის ან/და ტექმომსახურების აკრძალვა. თუ ამისგადაუდებელი საჭიროება იქნა, ეს უნდა მოხდეს წყლისგანმინიმუმ 50 მ დაშორებით, დაღვრის (და შესაბამისადნიადაგის/წყლის დაბინძურების) თავიდან აცილებისთვისგანსაზღვრული უსაფრთხოების ღონისძიებების გატარებით.

მანქანების და სამშენებლო ტექნიკის ტერიტორიაზე რეცხვისაკრძალვა;

დაღვრის შემთხვევაში, დაღვრილი მასალის ლოკალიზაციადაბინძურებული ადგილის დაუყონებლივი აღდგენა

ტრანსპორტის მოძრაობის მარშრუტის და სამშენებლო უბნებისსაზღვრების მკაცრი დაცვა;

მოძრაობის ოპტიმალური სიჩქარისშერჩევა უშუალო ზემოქმედების ალბათობის (დაჯახება)შესამცირებლად;

მიღებულ იქნას ზომები სამუშაოების დროს მტვერისრაოდენობის შემცირებისათვის;

მიღებულ იქნას ზომები სამუშაოების დროს ხმაურისა დავიბრაციის დონის შესამცირებლად;

აღირიცხოს კანონით დაცულ ფრინველთა სახეობების ბუდეებიდა აიკრძალოს მათთან მისვლა აპრილიდან ივლისამდე;

ნარჩენების სათანადო მენეჯმენტი; აიკრძალოს ნავთობპროდუქტებისა და სხვა მომწამლავი

ნივთიერებების დაღვრა წყალსა და ნიადაგზე; ორმოები, ტრანშეები და სხვა უნდა შემოიღობოს რაიმე

წინააღმდეგობით ცხოველების შიგ ჩავარდნის თავიდანასაცილებლად – დიდი ზომის სახეობებისათვის მკვეთრი ფერისლენტი, მცირე ზომის ცხოველებისათვის ყველანაირი ბრტყელიმასალა – თუნუქი, პოლიეთილენი და სხვ. ტრანშეებსა დაორმოებში ღამით ჩაშვებული იქნას გრძელი ფიცრები ან ხისმორები, იმისთვის, რომ წვრილ ცხოველებს საშუალება ჰქონდეთამოვიდნენ იქიდან. ორმოები და ტრანშეები შემოწმდეს მიწითშევსების წინ;

პერსონალის ინსტრუქტაჟი ცხოველთა დაცვის და უკანონო

ნარჩენი ზემოქმედების მნიშვნელოვნება: დაბალიპასუხისმგებელი შემარბილებელი ღონისძიებებისჩატარებაზე:მშენებელი კონტრაქტორიმონიტორინგი:ვიზუალური ინსპექცია;პასუხისმგებელი მონიტორინგზე: მშენებელიკონტრაქტორიმონიტორინგის ჩატარების ხარჯები: დამატებითხარჯებთან დაკავშირებული არ არის.შემარბილებელი ღონისძიებების ჩატარებისხარჯები: დამატებით ხარჯებთან დაკავშირებული არარის.

ნარჩენი ზემოქმედების მნიშვნელოვნება: დაბალიპასუხისმგებელი შემარბილებელი ღონისძიებებისჩატარებაზე მშენებელი კონტრაქტორიმონიტორინგი: მანქანა/ მოწყობილობების ტექმომსახურებაპასუხისმგებელი მონიტორინგზე: მშენებელიკონტრაქტორიმონიტორინგის ჩატარების ხარჯები: დამატებითხარჯებთან დაკავშირებული არ არის.შემარბილებელი ღონისძიებების ჩატარებისხარჯები: პერსონალის დამცავი მოწყობილობებისხარჯები, სხვა საქმიანობა არ არის დაკავშირებულიდამატებით ხარჯებთან


12

ზემოქმედებამცენარეულ

საფარზე

მნიშვნელოვნება:საშუალო

უშუალოზემოქმედებამცენარეულსაფარზე

არაპირდაპირიზემოქმედება -მტვერი,გამონაბოლქვი

შევსების წინ; პერსონალის ინსტრუქტაჟი ცხოველთა დაცვის და უკანონო

ნადირობის აკრძალვის საკითხებზე; წყლის დაბინძურების თავიდან აცილება ნარჩენების სათანადო

მენეჯმენტის უზრუნველყოფით; სიფრთხილე წყლის ობიექტის მახლობლად მუშაობის დროს

წყლის სიმღვრივის ზრდის თავიდან აცილების მიზნით;სათაო ნაგებობების სამშენებლო სამუშაოების წარმოება წყლისბიოლოგიური გარემოსათვის ნაკლებად “მგრძნობიარე”პერიოდში

სამშენებლო მოედნების მიმდებარე ტერიტორიებზე არსებულიმცენარეული საფარის დაზიანების რისკის მინიმიზაციის მიზნითტრანსპორტის მოძრაობის მარშრუტის და სამშენებლო უბნებისსაზღვრების მკაცრი დაცვა;

სამუშაოების დაწყებამდე მცენარეული საფარის დაცვისსაკითხებზე პერსონალისათვის ინსტრუქტაჟის ჩატარება;

საჭიროების შემთხვევაში ხე-მცენარეების გაჩეხვის სამუშაოებიუნდა შესრულდეს საქართველოს გარემოს დაცვისა დაბუნებრივი რესურსების სამინისტროს მიერ უფლებამოსილისამსახურის ზედამხედველობით;

დაცული სახეობების გამოვლენის შემთხვევაში, მათი გარემოდანამოღება უნდა მოხდეს „საქართველოს წითელი ნუსხისა დაწითელი წიგნის შესახებ“ საქართველოს კანონის 24-ე მუხლის,პირველი პუნქტის, ვ) ქვეპუნქტის მოთხოვნების შესაბამისად,საქართველოს გარემოს დაცვისა და ბუნებრივი რესურსებისსამინისტროსთან შეთანხმებით.

ატმოსფერული ჰაერის და ნიადაგის ხარისხის გაუარესებისთავიდან აცილების ყველა ღონისძიების გატარება;

შესაძლებლობების მიხედვით საპროექტო ტერიტორიებისმიმდებარედ ადგილობრივი სახეობების ხე-მცენარეების დარგვადა გახარება.

ნარჩენი ზემოქმედების მნიშვნელოვნება: ძალიან დაბალიპასუხისმგებელი შემარბილებელი ღონისძიებებისგატარებაზე: მშენებელი კონტრაქტორი,მონიტორინგი: სამოძრაო გზების და სამშენებლოუბნების საზღვრების მკაცრი დაცვა;მანქანა/მოწყობილობების ტექნიკური გამართულობისკონტროლიპასუხისმგებელი მონიტორინგზე: მშენებელიკონტრაქტორიმონიტორინგის ჩატარების ხარჯები: დამატებითხარჯებთან დაკავშირებული არ არის.შემარბილებელი ღონისძიების ხარჯები: ხარჯებიდაკავშირებული ორმოების შემოზღუდვასთან მიწისსამუშაოების დროს, რომელიც არ არის დაკავშირებულიმნიშვნელოვან ხარჯებთან. სხვა საქმიანობა არ არისდაკავშირებული დამატებით ხარჯებთან.


13

ნარჩენები

მნიშვნელოვნება:პოზიტიურიზემოქმედება

სამშენებლონარჩენები

საყოფაცხოვრებონარჩენები

გამონამუშევარი ქანების გამოყენება პროექტის მიზნებისთვის,შესაბამისად უნდა გაიმართოს მდინარეში ნატანის პოტენციურიეროზიის/ ჩამონადენის მინიმიზაციის მიზნით;

დაბა სტეფანწმინდას საყოფაცხოვრებო ნარჩენებისნაგავსაყრელის მოწესრიგება;

სახიფათო ნარჩენების დროებითი განთავსებისათვისსამშენებლო ბანაკის ტერიტორიაზე სპეციალური სასაწყობოსათავსის მოწყობა, ხოლო სამშენებლო მოედნებზე ჰერმეტულიკონტეინერების განთავსება.

სამშენებლო ბანაკიდან სახიფათო ნარჩენების გატანა შემდგომიმართვის მიზნით მოხდეს მხოლოდ ამ საქმიანობაზე სათანადონებართვის მქონე კონტრაქტორის საშუალებით;

სამშენებლო ბანაკის ტერიტორიაზე წარმოქმნილი ჩამდინარეწყლები ზედაპირულ წყლებში ჩაშვებული იქნას მხოლოდწინასწარი დამუშავების შემდგომ;

ნარჩენი ზემოქმედების მნიშვნელოვნება: დაბალიპასუხისმგებელი შემარბილებელი ღონისძიებებისგატარებაზე: მშენებელი კონტრაქტორიმონიტორინგი: ნარჩენების გატანის/მენეჯმენტისკონტროლიპასუხისმგებელი მონიტორინგზე: მშენებელიკონტრაქტორიმონიტორინგის ჩატარების ხარჯები: დამატებითხარჯებთან დაკავშირებული არ არის.შემარბილებელი ღონისძიებების ჩატარების ხარჯები: სახიფათო ნარჩენების დროებითი

განთავსებისათვის სპეციალური სათავსოსმოწყობის და ჰერმეტული კონტეინერების ხარჯები.

გამონამუშევარი ქანების განთავსების სანაყაროსმოწყობის და რეკულტივაციის ხარჯები.

ჩამდინარე წყლების გაწმენდისათვის სალექარებისმოწყობის ხარჯები;

სხვა ღონისძიებები დამატებით ხარჯებთანდაკავშირებული არ არის .

ზემოქმედებალანდშაფტურ-

ვიზუალურგარემოზე


ლანდშაფტურ-ვიზუალურიცვლილებასათავენაგებობების,სადერივაციომილსადენის,ქვესადგურის

შენობებისათვის სათანადო ფერების და დიზაინის შერჩევა,დროებითი სტრუქტურების, მასალების და ნარჩენებისმოთავსებით ისეთ ადგილებში, რომელიც ნაკლებად ანსვიზუალური რეცეპტორებისათვის. საფარი ხეებისათვის;

სამუშაოების დასრულების შემდგომ ადგილების დასუფთავებადა რევეგეტაცია;

მშენებლობის შემდგომ გვირაბების დაფარვა; არაფორმალური ნარჩენების მოშორების სამიანობის აღდგენა;

ნარჩენი ზემოქმედების მნიშვნელოვნება: დაბალიპასუხისმგებელი შემარბილებელი ღონისძიებებისგატარებაზე: მშენებელი კონტრაქტორი, დამკვეთთანშეთანხმებითმონიტორინგი: ვიზუალური, ტერიტორიის სანიტარულ-ეკოლოგიური მდგომარეობის კონტროლის მიზნითპასუხისმგებელი მონიტორინგზე: მშენებელიკონტრაქტორი


14

მშენებლობის დასამშენებლობანაკისარსებობის გამო.

ვიზუალურიცვლილებამომატებულისატრანსპორტონაკადის გამო

შემარბილებელი ღონისძიებების ჩატარების ხარჯები:შემარბილებელი ღონისძიებების ღირებულება შერჩეულიმასალის ღირებულებით განისაზღვრება.ხარჯი/ღირებულება დაკონკრეტდება მუშა პროექტისშემუშავებისას მიმდინარე საბაზრო ფასებისგათვალისწინებით.

ისტორიული/არქეოლოგიური

ძეგლები

მნიშვნელოვნება:ძალიან დაბალი

დაზიანება რაიმე არტეფაქტის აღმოჩენის შემთხვევაში მშენებლობისპროცესის შეჩერება. აღმოჩენის შესწავლა ექსპერტ-არქეოლოგების მიერ., კონსერვაცია/გადატანა საცავში. ნებართვისმიღების შემდეგ-მუშაობის განახლება.

ნარჩენი ზემოქმედების მნიშვნელოვნება: ძალიან დაბალიპასუხისმგებელი შემარბილებელი ღონისძიებებისგატარებაზე: მშენებელი კონტრაქტორი დამკვეთთანერთადმონიტორინგი: დაკვირვებაპასუხისმგებელი მონიტორინგზე: მშენებელიკონტრაქტორი

ზემოქმედებასოციალურ-ეკონომიკურსაკითხებზე


რესურსების(საძოვარიტერიტორიების)ხელმისაწვდომობის შეზღუდვა;

დასაქმებასთანდაკავშირებითადგილობრივიმოსახლეობისუკმაყოფილება;

ჯანმრთელობასა

ალტერნატიული საძოვარი ტერიტორიების მოძიება,მოსახლეობასთან კონსულტაციების საფუძველზე;

პერსონალის აყვანის პოლიტიკის შემუშავება, რომელიც იქნებასაჯარო;

პერსონალის აყვანა შესაბამისი ტესტირების საფუძველზე; ყველა პერსონალის უზრუნველყოფა ინფორმაციით მათი

სამსახურის შესახებ - სამუშაო ქცევის კოდექსის შემუშავება; ყველა არაადგილობრივი პერსონალის ინფორმირება

ადგილობრივი უნარ-ჩვევების და კულტურის შესახებ; პერსონალის საჩივრების განხილვის მექანიზმის შემუშავება და

პრაქტიკულად გამოყენება;

ნარჩენი ზემოქმედების მნიშვნელოვნება: ძალიან დაბალიპასუხისმგებელი შემარბილებელი ღონისძიებებისგატარებაზე: მშენებელი კონტრაქტორი დამკვეთთანერთადმონიტორინგი: პერიოდული კონტროლიპასუხისმგებელი მონიტორინგზე: მშენებელიკონტრაქტორის მიერ საჭიროა გამოიყოს H&S ოფიცრები,რომელთა დაევალებათ უსაფრთხოების მოთხოვნებისშესრულების შემოწმება.მონიტორინგის ჩატარების ხარჯები: ხარჯებიდაკავშირებულია დამატებითი პერსონალის აყვანასთან.


15

დაუსაფრთხოებასთანდაკავშირებულირისკები;

ზემოქმედებასატრანსპორტოინფრასტრუქტურაზე.

პერსონალის საჩივრების ჟურნალის წარმოებ;ა სატრანსპორტო ოპერაციებისას უსაფრთხოების წესების

მაქსიმალური დაცვა; ჯანმრთელობისათვის სახიფათო უბნებში შესაბამისი

გამაფრთხილებელი, მიმთითებელი და ამკრძალავი ნიშნებისდამონტაჟება;

დასაქმებული პერსონალი უზრუნველყოფილი უნდა იყოსინდივიდუალური დაცვის საშუალებებით;

მუხლუხოიანი ტექნიკის გადაადგილების მაქსიმალურადშეზღუდვა.

სამუშაოების დასრულების შემდგომ გზის ყველა დაზიანებულიუბანი უნდა აღდგეს და მაქსიმალურად დაუბრუნდეს საწყისმდგომარეობას.

მოსახლეობისთვის მიწოდებული იქნება ინფორმაციასამუშაოების წარმოების დროის და პერიოდის შესახებ;

საჩივრების შემოსვლის შემთხვევაში მათიდაფიქსირება/აღრიცხვა და სათანადო რეაგირება;

შემარბილებელი ღონისძიებების ჩატარების ხარჯები: პირველადი სამედიცინო ინვენტარის ხარჯები; პერსონალის სამედიცინო დაზღვევის ხარჯები ; პერსონალის ინდივიდუალური დაცვის საშუალებების

ხარჯები.; ატმოსფერული ჰაერის, წყლისა და ნიადაგის ხარისხის

გაუარესების თავიდან აცილების ღონისძიებებთანდაკავშირებული ხარჯები;


16

3.2.შემარბილებელი ღონისძიებები და ნარჩენი ზემოქმედება - ოპერირების ეტაპი

რეცეპტორი/ზემოქმედება

ზემოქმედებისაღწერა

შემარბილებელი ღონისძიებები დახასიათება

ხმაურის დავიბრაციის



ოპერირებისპროცესშიჰიდროაგრეგატების და ძალოვანიტრანსფორმატორების მუშაობისდროსწარმოქმნილიხმაურისგავრცელება.

პერსონალის უზრუნველყოფა სპეციალური ყურსაცმებით; სამანქანო დარბაზში, საოპერატორო მოწყობილი უნდა იყოს

სპეციალური ხმაურსაიზოლაციო მასალისგან. ხმაურიან დანადგარებთან მომუშავე პერსონალის ხშირი ცვლა.

ნარჩენი ზემოქმედების მნიშვნელოვნება: დაბალიპასუხისმგებელი შემარბილებელი ღონისძიებებისგატარებაზე: ოპერატორი კომპანიამონიტორინგი: დანადგარების ტექნიკურიმდგომარეობის კონტროლიპასუხისმგებელი მონიტორინგზე: ოპერატორი კომპანიამონიტორინგის ჩატარების ხარჯები: დამატებითხარჯებთან დაკავშირებული არ არის.შემარბილებელი ღონისძიებების ჩატარების ხარჯები:პერსონალის ინდივიდუალური დაცვის საშუალებებისხარჯები;სხვა ღონისძიებები ხარჯებთან დაკავშირებული არ არის.

ნიადაგისდაბინძურება


ნიადაგისდაბინძურებასატრნანსფორმატორო ზეთებითდა ნარჩენებით.

ტრანსფორმატორების ქვეშ არსებული ბეტონის ავზებისვიზუალური მონიტორინგი. შეკეთება - საჭიროებისშემთხვევაში;

დაღვრის შემთხვევაში, დაღვრილი მასალის ლოკალიზაცია დადაბინძურებული უბნის დაუყოვნებლივი გაწმენდა. პერსონალიუზრუნველყოფილი უნდა იყოს შესაბამისი საშუალებებით(ადსორბენტები, ნიჩბები, სხვა.) და პირადი დაცვისსაშუალებებით;

დაბინძურებული ნიადაგი და გრუნტი შემდგომირემედიაციისათვის ტერიტორიიდან გატანილი უნდა იქნას ამსაქმიანობაზე სათანადო ნებართვის მქონე კონტრაქტორის მიერ;

ნარჩენების სათანადო მენეჯმენტი.

ნარჩენი ზემოქმედების მნიშვნელოვნება: ძალიან დაბალიპასუხისმგებელი შემარბილებელი ღონისძიებებისგატარებაზე: ოპერატორი კომპანიამონიტორინგი: მიმდინარე დაკვირვებაპასუხისმგებელი მონიტორინგზე: ოპერატორი კომპანიამონიტორინგის ჩატარების ხარჯები: დამატებითხარჯებთან დაკავშირებული არ არის.შემარბილებელი ღონისძიებების ჩატარების ხარჯები:ნიადაგის რემედიაციისთვის საჭირო ხარჯები(დამოკიდებულია დაღვრის მასშტაბებზე)

ზემოქმედებაზედაპირულ

წყლებზე

მნიშვნელოვნება:მაღალი

მორფოლოგიურიზემოქმედებანატანისტრანსპორტირების ცვლილებებისშედეგად

განხორციელდება დაკვირვება და მონიტორინგი დარიალი ჰესისექსპლუატაციის ზემოქმედებაზე სუფთა ნატანის, დაუმუშავებელინატანის და არხის მდგომარეობის მხრივ და გათვალისწინებულიიქნება ჰესის ადაპტური მართვის ნაწილში.

ნარჩენი ზემოქმედების მნიშვნელოვნება: დაბალიპასუხისმგებელი შემარბილებელი ღონისძიებებისგატარებაზე: ოპერატორი კომპანიამონიტორინგი: გეომორფოლოგიური კვლევა დამართვადი დაკვირვებაპასუხისმგებელი მონიტორინგზე: ოპერატორი კომპანიამონიტორინგის ჩატარების ხარჯები: კვლევის დარეპორტის ხარჯებიშემარბილებელი ღონისძიებების ჩატარების ხარჯები:ნებისმიერი დამატებითი აღდგენის ხარჯები


17

ზემოქმედებაწყლის

ბიომრავალფეროვნებაზე

მნიშვნელობა:მაღალი

ზემოქმედებაიხტყიოფაუნაზე


ეკოლოგიურიზემოქმედებაშემცირებულინაკადის შედეგად

ზემოქმედებაიხტიოფაუნაზეწყლის ხარჯისშემცირების გამო;

თევზებისგადაადგილებისშეზღუდვა ზედაბიეფში კაშხლისარსებობის გამო;

თევზებისმოხვედრასადერივაციოსისტემაში დამათი დაღუპვა

უნდა განხორციელდეს 4 წლიანი ეკოლოგიური მონიტორინგისპროგრამა, რომელიც დაიწყება დარიალი ჰესის ექსპლუატაციაშიშესვლამდე 1 წლით ადრე;ეკოლოგიური მონაცემები გამოყენებული იქნება ადაპტური

ზომების განვითარებაში როგორიც არის ეკოლოგიური ხარჯისრეჟიმი, რომელიც უზრუნველყოფს, რომ ეკოლოგიაზეპოტენციური უარყოფითი ზემოქმედება გასაგებია და მართვადი;მდინარის ეკოლოგიის და ფორმის მიმდინარე მონიტორინგიშეავსებს დარიალი ჰესის ადაპტურ მართვას.

სათავე ნაგებობა აღჭურვილი იქნება თევზსავალით, რაცგარკვეულად თევზის მიგრაციის შეზღუდვით გამოწვეულიზემოქმედების ხარისხს;

წყალმიმღებზე თევზამრიდი მოწყობილობის დამონტაჟება; კაშხლის ქვედა ბიეფში დადგენილი ეკოლოგიური ხარჯის

სისტემატურად გატარება; ჰესის ოპერირების დაწყებიდან 5 წლის განმავლობაში

წელიწადში ორჯერ აუცილებელია ჩატარდეს იქთიოფაუნისმონიტორინგი თევზსავალის მუშაობის ეფექტურობისშეფასებისა და დამატებითი შემარბილებელი ღონისძიებებისგანსაზღვრის მზნით;

თუ მონიტორინგის შედეგების მიხედვით დადგინდა, რომთევზსავალის ეფექტურობა არ იქნება საკამარისი,გათვალისწინებული უნდა იქნეს მდინარის კალმახისრეპროდუქციის საწარმოს მოწყობა და ექსპლუატაცია.

ნარჩენი ზემოქმედების მნიშვნელოვნება: დაბალიპასუხისმგებელი შემარბილებელი ღონისძიებებისგატარებაზე: ოპერატორი კომპანიამონიტორინგი: ეკოლოგიური მონიტორინგიდაკავშირებული გეომორფოლოგიურ მონიტორინგთანპასუხისმგებელი მონიტორინგზე: ოპერატორი კომპანიამონიტორინგის ჩატარების ხარჯები: ექსპერტების დამოწყობილობების მონიტორინგისთვისშემარბილებელი ღონისძიებების ჩატარების ხარჯები:ოპერატორი კომპანია

ნარჩენი ზემოქმედების მნიშვნელოვნება: დაბალი

პასუხისმგებელი შემარბილებელი ღონისძიებებისგატარებაზე: ოპერატორი კომპანია

მონიტორინგი: ნარჩენების მენეჯმენტის კონტროლი;მოწყობილობების გამართულობის კონტროლი;

პასუხისმგებელი მონიტორინგზე: ოპერატორი კომპანია

მონიტორინგის ხარჯები: დაკავშირებულიაიხტიოფაუნის მონიტორინგთან;

შემარბილებელი ღონისძიებების ჩატარების ხარჯები:დაკავშირებულია საშუალო ხარჯებთან.

ნარჩენები


საყოფაცხოვრებონარჩენები;

ტურბინებისა დასატრანსფორმატორო ზეთების

საყოფაცხოვრებო ნარჩენების გატანა დაბა სტეფანწმინდისნაგავსაყრელზე;

სახიფათო ნარჩენების გატანა შემდგომი მართვის მიზნითმოხდეს მხოლოდ ამ საქმიანობაზე სათანადო ნებართვის მქონეკონტრაქტორის საშუალებით.

ნარჩენი ზემოქმედების მნიშვნელოვნება: ძალიან დაბალიპასუხისმგებელი შემარბილებელი ღონისძიებებისგატარებაზე: ოპერატორი კომპანიამონიტორინგი: ნარჩენების გატანის/მენეჯმენტისკონტროლი


18

კულტურულიმემკვიდრეობა,

მდინარე თერგისშთამაგონებელი

ღირებულება

მნიშვნელობა:დაბალიდან

საშუალომდე

ნარჩენები; სხვა ნარჩენები

შემცირებულინაკადი

სპეციფიური დაინტერესებულ მხარეთა ჩართულობის გეგმაუნდა განხორციელდეს;

საჭიროების შემთხვევაში უნდა შემუშავდეს შემდგომიშემარბილებელი ღონისძიებები ( როგორიცაა ხეების დარგვავიზუალური ზემოქმედების შესამცირებლად)

პასუხისმგებელი მონიტორინგზე: ოპერატორი კომპანიამონიტორინგის ჩატარების ხარჯები: დამატებითხარჯებთან დაკავშირებული არ არის.შემარბილებელი ღონისძიებების ჩატარების ხარჯები:დაკავშირებულია მცირე ხარჯებთან.

ნარჩენი ზემოქმედების მნიშვნელოვნება: ძალიან დაბალი

პასუხისმგებელი შემარბილებელი ღონისძიებებისგატარებაზე: ოპერატორი კომპანია

მონიტორინგი: ვიზუალური ზემოქმედებაექსპლუატაციის დროს

მონიტორინგის ჩატარების ხარჯები: დამატებითხარჯებთან დაკავშირებული არ არის.

შემარბილებელი ღონისძიებების ჩატარების ხარჯები:დაკავშირებულია მცირე ხარჯებთანვიზუალურიზემოქმედების გამო


4 დაინტერესებულ მხარეთა ჩართულობის გეგმის ამოცანა

SEP-ი შემუშავებული იქნა იმ მიზნით, რომ განსაზღვრულიყო პროექტის ყველადაინტერსებული მხარე; ასევე, უზრუნველყოფილიყო ამ მხარეების ჩართულობა პროექტისგანხორციელების ყველა ფაზაზე. ამიტომაც, SEP-ში მოცემულია დაგეგმილი კონსულტაციები,რომელთა საშუალებითაც დაინტერესებული მხარეები ჩართულნი იქნებიან პროექტის ბსგზშ-ის პროცესში და მათი აზრი გათვალისწინებული იქნება წინასაპროექტო, სამშენებლო დაექსპლუატაციის ფაზებზე.

დაინტერესებულ მხარეთა ჩართულობის გეგმა შემუშავდა, რომ:

1. დაინტერესებული მხარეებისთვის სათანადო ინფორმაციის დროულად მიწოდებასმათთვის გასაგები ფორმატით;

2. დაინტერესებულ მხარეებთან კონსულტაციების გამართვას, რათა მოსმენილი იქნასმათი მოსაზრება და ინტერესები, სარგებელისა და რისკების მათეული აღქმა თავადპროექტს და მის განხორციელებასთან დაკავშირებით, კერძოდ საინჟინრო პროექტზე,ასევე პოტენციური უარყოფითი ზემოქმედების შესამცირებლად და დადებითიზემოქმედების გასაზრდელად, დაგეგმილ სამენეჯმენტო ღონისძიებებსა დაშემარბილებელ ზომებზე.

წინამდებარე SEP-ის საერთო ობიექტი უნდა აკმაყოფილებდეს:

საზოგადოებასთან კონსულტაციებისადმი და ინფორმაციის საჯაროობისადმი ქვეყნისა დასაერთაშორისო მოთხოვნებს (კომპანია „დარიალი ენერჯი“ იმოქმედებს ამისგათვალისწინებით);

პროექტის დაინტერესებული მხარეებს;კონსულტაციების და ინფორმაციის გამოქვეყნების სტრატეგიას, ფორმატს და ვადებს;კომპანია „დარიალი ენერჯი“-ს რესურსები და სამენეჯმენტო სტრუქტურას, რომლებიც

საჭიროა მოცემული SEP-ის განსახორციელებლად;გასაჩივრების მექანიზმს დაინტერესებულ მხარეებისთვის;კონსულტაციებისა და ინფორმაციის საჯაროობის ფარგლებში შესრულებული საქმიანობის

ანგარიშგების მექანიზმს.

5 დაინტერესებულ მხარეთა ჩართულობა - ქვეყნისა და საერთაშორისო ნორმები დამოთხოვნები

ევროკავშირის გარემოზე ზემოქმედების შეფასების დირექტივისა და საერთაშორისო საფინანსოორგანიზაციების გარემოსდაცვითი და სოციალური პოლიტიკის შესაბამისად,საზოგადოებასთან კონსულტაციები საჭიროა სკოპინგის საფეხურზე და საჯარო განხილვებისპერიოდში, რათა საზოგადოებრივი აზრი გათვალიწინებული იქნას შემდეგ საკითხებთანდაკავშირებით:

სკოპინგის ფაზაზე:

თავად პროექტსა და მის ალტერნატივებთან დაკავშირებით;ბსგზშ-ისთვის შემოთავაზებულ კვლევის ჩარჩოსა და მასშტაბთან დაკავშირებით;დაინტერესებულ მხარეთა ჩართულობის გეგმასა და პროგრამასთან დაკავშირებით.ბსგზშ-ის ანგარიშთან დაკავშირებით;დაგეგმილ გარემოსდაცვითი და სოციალური მენეჯმენტის ღონისძიებებთან დაკავშირებით.


20

უნდა აღინიშნოს, რომ საქართველოს კანონმდებლობის მიხედვით, ასეთი ტიპისპროექტებისთვის საზოგადოებასთან კონსულტაციების გამართვა სავალდებულოა მხოლოდბსგზშ-ის წინასწარი ვარიანტის მომზადების შემდეგ. ეს მოქმედებები შესრულდა 2011 და 2012წლებში შემდეგი მოთხოვნების გათვალისწინებით:

საქართველოს კანონმდებლობის მოთხოვნები (საქართველოს კანონმდებლობისშესაბამისად, დაინტერესებულ მხარეებთან შეხვედრები და საჯარო განხილვებიგანხორციელდა 2011 წელს, ბსგზშ-ს ანგარიშის წინასწარი ვერსიის მომზადების შემდეგ)

მოცემული დოკუმენტი განსაზღვრავს საზოგადოებასთან კონსულტაციების ფარგლებშიშესასრულებელ სამუშაოებს, რომლებიც უნდა განხორციელდეს შემდეგი მოთხოვნებისგათვალისწინებით:

საერთაშორისო საფინანსო ინსტიტუტების - პოტენციური დამფინანსებლის გარემოსდაცვითიდა სოციალური პოლიტიკის მოთხოვნები;

საზოგადოების ჩართულობის შესახებ საერთაშორისო კონვენციის, კერძოდ კი ორჰუსისკონვენციის მოთხოვნები.

საქართველოს კანონმდებლობისა და საერთაშორისო საფინანსო ორგანიზაციების პოლიტიკისმოთხოვნები ბანკი EBRD-ის მაგალითზე განხილულია შემდგომ თავებში.

5.1. ქვეყნის მოთხოვნები დაინტერესებულ მხარეთა ჩართულობასთან დაკავშირებით

საქართველოს კანონმდებლობა იძლევა ზოგად სამართლებრივ ჩარჩოს, თუ როგორ უნდაგახდეს საჯარო გარემოს დაცვასთან დაკავშირებული ინფორმაცია; თუმცა მასშიგათვალისწინებული არაა რაიმე კონკრეტული მოთხოვნები დაინტერესებულ მხარეებთანკონსულტაციების და მათი ჩართულობის პროცესის ფორმატისა ან ორგანიზებისადმი.

საქართველოს კონსტიტუცია უზრუნველყოფს მოსახლეობისთვის ინფორმაციისხელმისაწვდომობას და ითვალისწინებს ადამიანის უფლებას მიიღოს დროულად მიიღოსსრული და მიუკერძოებელი ინფორმაცია მისი სამუშაო და საცხოვრებელი გარემოს შესახებ.პროექტის მომზადების პროცესში მოსახლეობის ჩართულობას არეგულირებს კანონი„გარემოზე ზემოქმედების ნებართვის შესახებ“. კანონში მოცემულია იმ საქმიანობისჩამონათვალი, რომელიც ექვემდებარება გზშ-ის პროცედურას. კანონის მე-6 და მე-7 მუხლებისთანახმად, პროექტის განმახორციელებელი ვალდებულია მოამზადოს გზშ-ს ანგარიში დაუზრუნველყოს საზოგადოების ჩართულობა პროცესში, რაც ცენტრალურსა და ადგილობრივიპრესაში შესაბამისი განცხადების გამოქვეყნების საშუალებით ხდება. აღნიშნული კანონიამბობს, რომ გარემოზე ზემოქმედების ნებართვის მოპოვების პროცედურის აუცილებელინაწილია მოსახლეობის ჩართულობა და ინფორმაციის ხელმისაწვდომობა. ამისიუზრუნველყოფა ხდება დაგეგმილი პროექტის საჯაროდ განხილვით. განხილვაშიმონაწილეობს ინვესტორი, გარემოსა და ბუნებრივი რესურსების დაცვის სამინისტრო დაადგილობრივი ხელისულება.

საქართველოს კანონმდებლობის მიხედვით, ნებართვის მოპოვების/გაცემის პროცედურა, მ.შ.გზშ-ის კოორდინირება, ასევე ინფორმაციის გამოქვეყნებისა და განხილვის ვადების დადგენამოიცავს შემდეგ საფეხურებს:

1. საქმიანობის განმახორციელებელი ცენტრალურსა და რეგიონულ გაზეთებში აქვეყნებსინფორმაციას საქმიანობის შესახებ (ინფორმაცია უნდა გამოქვეყნდეს საქმიანობის


21

განხორციელების რეგიონში მაინც): განცხადება უნდა მოიცავდეს პროექტის დასახელებას,ადგილმდებარეობას და ვადებს.

2. გაზეთში განცხადების გამოქვეყნებიდან ერთი კვირის ვადაში საქმიანობისგანმახორციელებელმა ადმინისტრაციულ ორგანოებში უნდა წარადგინოს გზშ-ს ანგარიში(როგორც ნაბეჭდი, ასევე ელექტრონული ვერსია). ინფორმაციის გამოქვეყნებიდან 45 დღისშემდეგ საქმიანობის განმახორციელებელმა უნდა განიხილოს შემოსული კომენტარები.ინფორმაციის გამოქვეყნებიდან არა უადრეს 50 დღისა და არა უგვიანეს 60 დღისა მანორგანიზება უნდა გაუკეთოს საჯარო განხილვის პროცესს. ერთი შეხვედრა მაინც უნდამოეწყოს საქმიანობის განხორციელების ადგილის ადგილობრივი ადმინისტრაციულცენტრში. საქმიანობის განმახორციელებელი ვალდებულია შეხვედრიდან ხუთი დღისვადაში წარადგინოს შეხვედრის მონაწილე უფლებამოსილი პირების მიერ ხელმოწერილიოქმები.

3. ყველა მიღებული კომენტარი განხილული და შეძლებისდაგვარად გათვალიწინებულიუნდა იყოს გზშ-ს ანგარიშის საბოლოო ვერსიაში. როცა გზშ-ს ანგარიშის საბოლოოვერსიაში ვერ ხერხდება რაიმე კომენტარის გათვალისწინება, საქმიანობისგანმახორციელებელმა კომენტარის ავტორ(ებ)ს წერილობით უნდა აცნობოს შესაბამისიარგუმენტაცია. ამის შემდგომ აღნიშნული წერილები, შეხვედრების ოქმები და გზშ-სანგარიშის საბოლოო ვერსია განსახილველად წარედგინება გარემოსა და და ბუნებრივირესურსების დაცვის სამინისტროს (მშენებლობის ნებართვის საჭიროების შემთხვევაშიწარდგენა ხდება სათანადო ორგანოში). დოკუმენტაციაში მოცემული უნდა იყოსადგილმდებარეობის რუქა, მოსალოდნელი ემისიების მოცულობა და ტიპები,არატექნიკური რეზიუმე, ტექნიკური რეზიუმე, რომელშიც აღწერილია დაგეგმილისაქმიანობა და განცხადება პროექტის კონფიდენციალურობის შესახებ (საჭიროებისშემთხვევაში).

კონსულტაციები სავალდებულო არაა მშენებლობისა და ექსპლუატაციის ფაზებზე. საჯაროგანხილვა იმართება გზშ-ს თავდაპირველი ვარიანტის მომზადების შემდეგ. არ არსებობსინფორმაციის გავრცელების სხვა საშუალებების (მაგ, ბროშურების ან სხვა ვიზუალურისაშუალებების, რადიოსა და ტელევიზიის) გამოყენების მოთხოვნა. მოთხოვნები არ არსებობს,თუ როგორ უნდა განისაზღვროს სავარაუდო დაინტერესებული მხარეები (მ.შ. მოწყვლადიჯგუფები) და როგორ უნდა იქნას უზრუნველყოფილი მათი ჩართულობა (როგორც აღინიშნასაქართველოს კანონმდებლობის მოთხოვნებით საზოგადოებასთან კონსულტაციებიჩატარებული იქნა 2011 წელს).

საქართველოს კანონმდებლობის მოთხოვნები სრულად დაკმაყოფილდა 2011 და 2012 წლებში,როდესაც 2011 წლის წინასწარი გზშ საჯარო გახდა საზოგადოებრივი განხილვისათვის.

5.2. დაინტერესებულ მხარეთა ჩართულობა - EBRD-ს პოლიტიკის მაგალითით

პროექტში გათვალიწინებული იქნება საერთაშორისო საფინანსო ორგანიზაციების მოთხოვნებიინფორმაციის საჯაროობისა და დაინტერესებული მხარეების ჩართულობისადმი. ქვემოთმოყვანილია ერთერთი ასეთი ორგანიზაციის, კერძოდ EBRD-ის გარემოსდაცვითი დასოციალური პოლიტიკის (2008) მოთხოვნები, კერძოდ: მოთხოვნა პროექტებისგანხორციელებისადმი PR10 - „ინფორმაციის საჯაროობა და დაინტერესებული მხარეებისჩართულობა“. ამ მოთხოვნების მიხედვით, EBRD-ს კლასიფიკაციით A კატეგორიისპროექტებისთვის უნდა შემუშავდეს SEP-ი.

ამას გარდა, PR10 მოითხოვს, რომ:


22

განისაზღვროს როგორც პროექტის ზეგავლენის ქვეშ მოქცეული მოსახლეობა ანთემები, ასევე სხვა დაინტერესებული მხარეები.

ინფორმაციის საჯაროობითა და მიზანმიმართული კონსულტაციებითდაინტერესებული მხარეები სათანადოდ იყოს ჩართული იმ გარემოსდაცვითი დასოციალური საკითხები განხილვაში, რომლებიც სავარაუდოდ გავლენას მოახდენსმათზე.

ეფექტური ჩართულობის გზით მოხდეს დაინტერესებულ მხარეებთანკონსტრუქციული ურთიერთობის შენარჩუნება პროექტის განხორციელების მთელსპერიოდში.

კერძოდ კი, EBRD-ის მოთხოვნაა პროექტის ზეგავლენის ქვეშ მყოფი მოსახლეობისთვის ბსგზშ-სანგარიში ხელმისაწვდომი იყოს მათთვის გასაგები ფორმატით. ამას გარდა, EBRD-ი მოითხოვს,რომ ბსგზშ-ა საზოგადოებისთვის ხელმისაწვდომი იყოს გარკვეული დროის განმავლობაში.მოცემული პროექტი საჯარო განხილვამდე საზოგადოებისთვის 60 დღის განმავლობაში უნდაიყოს ხელმისაწვდომი.

EBRD-ი ასევე მოითხოვს, რომ მის მიერ დაფინანსებული პროექტები ითვალისწინებდეს გაერო-ს ევროპის ეკონომიკური კომისიის (UNECE) „გარემოსდაცვით საკითხებთან დაკავშირებულიინფორმაციის ხელმისაწვდომობის, გადაწყვეტილების მიღების პროცესში საზოგადოებისმონაწილეობისა და ამ სფეროში მართლმსაჯულების ხელმისაწვდომობის შესახებ“ კონვენციის(ორჰუსის კონვენცია) მიდგომებს, მიზნებსა და ამოცანებს, რომლებიც უზრუნველყოფსინფორმაციის ხელმისაწვდომობას, საზოგადოების ჩართულობას გადაწყვეტილების მიღებისპროცესში და გარემოსდაცვით საკითხებთან მიმართებაში მართლმსაჯულებისხელმისაწვდომობას, რათა დაცული იყოს ადამიანის უფლება იცხოვროს ჯანმრთელ გარემოში.

აღნიშნული ანგარიში შემუშავდა საჯარო განხილვის და დაინტერესებულ მხარეთაჩართულობის როგორც საქართველოს ისე საერთაშორისო სტანდარტების მოთხოვნებისშესაბამისად ასევე 2011 და 2014 წლებში დაგროვილი, პროეტთან დაკავშირებულიზემოქმედების და შემარბილებელი ღონისძიებების დამატებითი ინფორმაციისმოწოდებისათვის.

5.3. საზოგადოების ჩართულობასთან დაკავშირებული საერთაშორისო დოკუმენტები

ინფორმაციის ხელმისაწვდომობისა და გადაწყვეტილების მიღების პროცესში საზოგადოებისჩართულობის მოთხოვნები მოცემულია შემდეგ საერთაშორისო დოკუმენტებში:

ევროკავშირის დირექტივა 2003/4/EC (ჩაანაცვლა დირექტივა 90/313) მოსახლეობისთვისგარემოსდაცვითი ინფორმაციის ხელმისაწვდომობაზე. მასში გათვალისწინებულია ორჰუსისკონვენციის დებულებები და მოთხოვნები გარემოსდაცვითი ინფორმაციის მოსახლეობისთვისხელმისაწვდომობის შესახებ (საქართველოს მიერ რატიფიცირებულია 2000 წლის 11 აპრილს დაიგი შესაბამისობაშია საქართველოს კანონმდებლობასთან).


23

6 დაგეგმილი კონსულტაციები

პროექტის ყველა ფაზაზე კომპანია „დარიალი ენერჯი“ აქტიურად ითანამშრომლებსდაინტერესებულ მხარეებთან. მშენებლობის ფაზაზე კომპანია საჯაროს გახდის საპროექტოჰესთან დაკავშირებულ საკითხებს და შესაბამის კონსულტაციებსაც გამართავს.საზოგადოებისთვის ხელმისაწვდომი გახდება ბუნებრივსა და სოციალურ გარემოზე შეფასებისდოკუმენტაცია („საჯარო პაკეტი“), რათა დაინტერესებული მხარეები კონსულტაციებისპროცესში ინფორმირებულნი ჩაერთონ. მოცემული SEP-ის გარდა, საჯარო პაკეტი მოიცავს:

ბუნებრივ და სოციალურ გარემოზე ზემოქმედების შეფასების ანგარიშს (ბსგზშ) 2011; დარიალი ჰესის ზემოქმედება ყაზბეგის ნაციონალური პარკის ტრადიციული

გამოყენების ზონაზე, 2013 ექსპერტების რჩევას სახმელეთო ბიომრავალფეროვნების კონსერვაციის, მიწით

სარგებლობის და საკომპენსაციო ღონისძიებების შესახებ, 2013; ექსპერტების რჩევას წყლის ბიომრავალფეროვნების კონსერვაციის შესახებ, 2014; დაინტერესებულ მხარეთა ჩართულობის გეგმას (დმჩგ) და გარემოსდაცვითი და სოციალურ სამოქმედო გეგმას.

პროექტის ზეგავლენის ქვეშ მყოფი მოსახლეობის ინფორმირებისთვის გამოყენებული იქნებასაქართველოს გარემოსა და ბუნებრივი რესურსების დაცვის სამინისტროს ვებ-გვერდი(www.moe.gov.ge). ინფორმაციის განახლება მოხდება რეგულარულად. მოსახლეობას მიეწოდებაშემდეგი მონაცემები:

სამშენებლო სამუშაოების აღწერა და გრაფიკული მასალა, სადაც მითითებული იქნება ყოველიტიპის სამუშაოს დაწყებისა და დამთავრების ვადები;

ნახაზები, სადაც ნაჩვენები იქნება შესრულებული სამუშაოები, ასევე სამუშაოების ზეგავლენისქვეშ მყოფი ტერიტორიები და მოცემული იქნება:o მოსალოდნელი ზემოქმედების ტიპები და ხანგრძლივობა;o ყოველი ტიპის ზემოქმედებისთვის გათვალისწინებული შემარბილებელი ზომები;o საქმიანობის ზეგავლენის ქვეშ მოხვედრილი მოსახლეობის კვლევის შედეგები, ასევე

ინფორმაცია სხვა მოსახლეობის ან დაინტერესებული მხარეების შესახებ;o სამშენებლო უბნებზე მიმდინარე სამუშაოების ფოტომასალა.

ამას გარდა, მოსახლეობის (ძირითადად იმ პირების, რომელთაც არ აქვთ ინტერნეტზე წვდომა)ინფორმირებისთვის, გამოყენებული იქნება შემდეგი საკომუნიკაციო საშუალებები:

საინფორმაციო ბროშურები;წერილები;საინფორმაციო შეხვედრები (კომპანია „დარიალი ენერჯი“ 2014 წლის მაისიდან

ყოველკვარტალურად გეგმავს დაინტერესებულ მხარეებთან ინტენსიურ შეხვედრებისგამართვას. ამას გარდა, შეხვედრები გაიმართება ყოველთვის, როდესაც გახდებადაინტერესებული მხარეებისთვის ინფორმაციის მიწოდების საჭიროება. შეხვედრებისშესახებ დაინტერესებულ მხარეებს წინასწარ ეცნობებათ 1 კვირით ადრე.

პრესაში (გაზეთი „რეზონანსი“, რომელიც ხელმისაწვდომია მუნიციპალიტეტისმოსახლეობისთვის) და კომპანიის საინფორმაციო ბიულეტენში გამოქვეყნებულისტატიები;

ადგილობრივი თვითმართველობის ორგანოში (მუნიციპალიტეტის გამგეობა. მისამართი:დაბა სტეფანწმინდა, ალ. ყაზბეგის ქ. 1) გამოქვეყნებული განცხადება;

მოსახლეობის ოფიციალური ინფორმირება;საინფორმაციო დაფები ადგილობრივ მუნიციპალიტეტში და სამშენებლო ადგილზე;


24

პროექტის ყველა საფეხურზე კომპანია „დარიალი ენერჯი“ დაინტერესებულ მხარეებსმიმდინარე ინფორმაციას მიაწვდის ინტერნეტით და სხვა ზემოთ ჩამოთვლილი საინფორმაციოსაშუალებებით. ნაწილ 9-ში მოცემული გასაჩივრების მექანიზმი პროექტის ყველა ეტაპზეიმუშავებს.

6.1. დოკუმენტაციის გამოქვეყნება

წინამდებარე დაინტერესებული მხარეების ჩართულობის გეგმა და სხვა საჯაროგარემოსდაცვითი დოკუმენტაცია ხელმისაწვდომი იქნება კომპანია „დარიალი ენერჯი“-ს ვებგვერდზე (www.darialienergy.ge). ამით დაინტერესებულ მხარეებს, რომელთათვისაცხელმისაწვდომია ინტერნეტი, საშუალება ექნებათ გაეცნონ დაგეგმილ საქმიანობას და ჩაერთონსაზოგადოებასთან კონსულტაციების პროცესში. ვებ-გვერდზე ასევე მოცემული იქნებასაზოგადოებასთან ურთიერთობაზე პასუხისმგებელი პირის საკონტაქტო ინფორმაცია,რომელთა საშუალებითაც დაინტერესებულ მხარეებს შეეძლებათ პროექტთან დაკავშირებითწარმოადგინონ თავიანთი მოსაზრებები.

ბსგზშ-ის ანგარიშის სრული ვერსიის, არატექნიკური რეზიუმეს, გარემოსდაცვითი დასოციალური სამოქმედო გეგმისა და დაინტერესებული მხარეთა ჩართულობის გეგმის უფასოეგზემპლარები საზოგადოების წარმომადგენლებს შეეძლებათ მიიღონ შემდეგ მისამართებზე:

ნაბეჭდი ვერსია - კომპანია „დარიალი ენერჯი“-ს ადგილობრივ ოფისში, მის: ყაზბეგისმუნიციპალიტეტი, ლარსის საბაჟო გამშვებ პუნქტთან არსებული დარიალი ჰესისსამშენებლო ბანაკი;

ნაბეჭდი ვერსია-კომპანია „დარიალი ენერჯი’-ს ცენტრალურ ოფისში, მის: საქართველო,თბილისი, ბესიკის ქ. 4, 0108;

ნაბეჭდი ვერსია - ყაზბეგის მუნიციპალიტეტის გამგეობის ადმინისტრაციულ შენობაში, მის:დაბა სტეფანწმინდა, ყაზბეგის ქ. №1;

ნაბეჭდი ვერსია - სამეცნიერო-კვლევითი ფირმა „გამა“-ს ოფისში, მის: ქ. თბილისი,გურამიშვილის გამზირი 17ა;

ნაბეჭდი ვერსია- EBRD თბილისის ოფისი- საქართველო, თბილისი, მარჯანიშვილის ქ. 6(მწვანე შენობა- 4-5 სართული) 0102

საზოგადოებასთან კონსულტაციების პროცესი უზრუნველყოფილი იქნება პროექტისდასრულებამდე და მთელი ამ დროის განმავლობაში მიიღება პროექტთან დაკავშირებულიმოსაზრებები. ეს პროცესი ითვალისწინებს ბსგზშ-ის პროცესში ბუნებრივი და სოციალურიგარემოს კვლევისას გაკეთებული დასკვნებისა და ანალიზის შედეგების წარდგენასსაზოგადოებისთვის. ყველა ანგარიში მომზადდება ინგლისურად და ქართულად.

ანგარიშების (ბსგზშ, არატექნიკური რეზიუმე, SEP) ელექტრონული ვერსიებისაზოგადოებისთვის ხელმისაწვდომი იქნება სამშენებლო ფაზის დასრულებამდე. წინამდებარეSEP-ი პერიოდულად განახლდება და საზოგადოებას მისი ნახვა ვებ-გვერდზე(www.darialienergy.ge) შეეძლება.

6.2. მოსახლეობის ინფორმირება

დაინტერესებული მხარეების ჩართულობის უზრუნველსაყოფად გამოყენებული იქნებაშემდეგი მექანიზმები: ადგილობრივი და რეგიონული არასამთავრობო ორგანიზაციები,საგაზეთო სტატიები, გამგეობაში გამოქვეყნებული განცხადებები და სხვ.


25

ბსგზშ-ის პროცესის შესახებ მოსახლეობის ინფორმირებისთვის, ასევე კონსულტაციებისპროცესში მონაწილეობის უფლების საზოგადოებისთვის გასაცნობად გამოყენებული იქნებაცენტრალური და ადგილობრივი გაზეთები. ამას გარდა, პროექტის უშუალო გავლენის ქვეშმყოფ გარკვეულ ჯგუფებს (იხ. ქვემოთ მოცემული დაინტერესებულ მხარეთა სია) უშუალოდმიეწოდება ინფორმაცია პროექტის, მოსალოდნელი ზემოქმედების, დაგეგმილიშემარბილებელი ზომებისა ასევე პროექტის უკუკავშირისა და გასაჩივრების მექანიზმებისშესახებ. ამ მიზნით კომპანია გეგმავს პერმანენტულ შეხვედრებს(ყოველკვარტალურად)პროექტის გავლენის ქვეშ მყოფ ჯგუფებთან (შეხვედრებისადგილმდებარეობისა და დროის შესახებ დაინტერესებულ მხარეებს ეცნობებათ 1 კვირითადრე); ამას გარდა, მოსახლეობის ამ ნაწილს დაურიგდება პროექტის შინაარსი დაპროექტისადმი მიძღვნილი საინფორმაციო ბიულეტენი.

ქვემოთ მოცემულ დაინტერესებულ მხარეთა ჩართულობის პროგრამაში განსაზღვრულიაინფორმაციის გამოქვეყნების პროცედურები და ვადები, საჯარო ინფორმაციის ტიპი,მოცულობა და ფორმატი, გასაჩივრებისა და უკუკავშირის მექანიზმები, დაინტერესებულმხარეთა ჩართულობის პროგრამის განხორციელებისთვის საჭირო რესურსები და მასზეპასუხისმგებელი პირები, ასევე ჩართულობის პროცესის მენეჯმენტისა და მონიტორინგის/ანგარიშგების საკითხები.

ცხრილში 6.2.1. მოცემულია დაინტერესებული მხარეების ჩართულობისთვის შემოთავაზებულიპროცესი.


ცხრილი 6.2.1. დაინტერესებული მხარეების ჩართულობისთვის შემოთავაზებული პროცესი

ფაზა დაინტერესებული მხარე ჩართულობის პროცედურა / მეთოდი საჯარო ინფორმაცია და მისი ფორმატი შენიშვნა

სკოპინგი და გზშ

o დაინტერესებული მხარეები (იხ.დანართი A)

o სკოპინგთან დაკავშირებულისამუშაო შეხვედრა დაინტერესებულმხარეებთან

o პროექტისა და ბსგზშ-ის კვლევისფორმატის წარდგენა, დმატებითიკვლევევი და შემარბილებელიღონისძიებები

ადგილმდებარეობა TBC

სამშენებლოპერიოდში, 2014წლის მაისიდანმშენებლობის

დასრულებამდე(ყოველთვე)

o ხელისუფლების, მ.შ. ადგილობრივიხელისუფლებისა და გარემოს დაცვისორგანოების წარმომადგენლები

o ინტერვიუებიo შეხვედრებიo მონაწილეობითი პროცესი

o არატექნიკური რეზიუმეo ტექნიკური რეზიუმეo ბროშურები და საინფორმაციო ბიულეტენიo პროექტის მიმდინარე ანგარიში

ბსგზ

შ-ის

სრ

ულ

ი ნა

ბეჭდ

ი ვე

რსი

ა ხე

ლმი

საწვ

დო

მიიქ

ნება

ზემ

ოთ

მო

ცემუ

ლ მ

ისამ

ართ

ებზ

ე, ხ

ოლ

ო ე

ლექ

ტრ

ონუ

ლი

ვერ

სია

-საქ

ართ

ველ

ოს

საქა

რთ

ველ

ოს

გარ

ემო

სა დ

აბუ

ნებრ

ივი

რეს

ურ

სები

ს დ

აცვი

ს სა

მინი

სტრ

ოს

ვებ-

გვერ

დზ

ე: (w

ww

.min

ener

gy.g

ov.g

e)დ

ა კო

მპან

ია„დ

არია

ლი

ენერ

ჯი“

-ს ვ

ებ-გ

ვერ

დზ

ე(w

ww

.dar

ialie

nerg

y.ge

)

o გარემოსდაცვითი და სხვაარასამთავრობო ორგანიზაციები (ა/ო)და საინიციატივო ჯგუფები

o გამოკითხვებიo ელ. ფოსტაo ტელეფონი

o ბროშურებიo არატექნიკური რეზიუმეo ტექნიკური რეზიუმე

o ბიზნეს წრეები o ინტერვიუებიo კვლევები, გამოკითხვებიo საჯარო შეხვედრებიo ელ. ფოსტაo ტელეფონი


o პროექტის ზეგავლენის ქვეშ მყოფიმოსახლეობა.

o ინტერვიუები და განხილვებიფოკუს-ჯგუფებში

o კვლევები, გამოკითხვებიo საჯარო შეხვედრები

o ბროშურები და საინფორმაციო ბიულეტენიo არატექნიკური რეზიუმეo ტექნიკური რეზიუმე

o ადგილობრივი მოსახლეობა, მ.შ.მოწყვლადი ჯგუფები (მაგ, ქალები,ხანშიშესულები)

o ინტერვიუებიo კვლევები, გამოკითხვებიo საჯარო შეხვედრები


o ყველა მოწვეული დაინტერესებულიმხარე

o საჯარო შეხვედრა, რაც გათვალისწინებულია საქართველოს კანონმდებლობითბსგზშ-ის თავდაპირველი ვარიანტის წარდგენის შემდეგ

ექსპლუატაციისფაზაზე - ყოველი

წლის ბოლოკვარტალი

o ხელისუფლების, მ.შ. გარემოს დაცვისორგანოების წარმომადგენლები დაგარემოსდაცვითი ა/ო-ები

o გასაჩივრების მექანიზმი

o უკუკავშირის ფორმატი, საჩივრისგათვალისწინებითo ა/ო-ები, ბიზნეს სექტორი,

ადგილობრივი მოსახლეობა, მ.შ.მოწყვლადი და სხვა ჯგუფები

o ღია კარის დღეებიo პროექტის შესახებ მიმდინარე

ინფორმაციაo გასაჩივრების მექანიზმი


7 პროექტის დაინტერესებული მხარეები

პროექტის დაინტერესებული მხარეებია ფიზიკური პირები ან ჯგუფები:

რომლებიც განიცდის ან შესაძლებელია განიცადოს პროექტის პირდაპირი ანარაპირდაპირი ზემოქმედება (გავლენის ქვეშ მყოფი მხარეები);

რომლებიც შესაძლოა დაინტერესებულნი იყვნენ პროექტით (დაინტერესებულიმხარეები). ამ კატეგორიაში შედის პროექტის გავლენის ქვეშ მყოფი პირებიცა დაჯგუფებიც, ასევე ის მოსახლეობა, რომლებიც ასეთად მიიჩნევს თავს;

რომელთაც შეუძლია გავლენა იქონიონ პროექტის შედეგებზე ან კომპანიისსაქმიანობაზე.

ამას გარდა, დაინტერესებულ მხარეთა ზოგიერთი ჯგუფისთვის შესაძლოა განისაზღვროს„დაინტერესებული მხარის უფლებამოსილი წარმომადგენელი“. უფლებამოსილწარმომადგენელი შესაძლოა იყოს არჩეული ოფიციალური პირი, თემის არაოფიციალურილიდერები, ფორმალური ან არაფორმალური საზოგადოებრივი ინსტიტუტების ლიდერები,უხუცესები და სხვა.

პროექტის ამ საფეხურზე, მისი ადგილმდებარეობისა და საქმიანობის გათვალისწინებით,განისაზღვრა დაინტერესებულ მხარეთა სავარაუდო ჩამონათვალი. დაინტერესებულ მხარეთაგანსაზღვრისას გათვალისწინებული იყო პროექტისა და მისი სატრანსპორტო დერეფნებისზეგავლენის გეოგრაფიული არეალი.

ძირითად დაინტერესებულ მხარეთა ვრცელ სიაში შესული იქნება პროექტის უშუალო ან ირიბიზეგავლენის ქვეშ მყოფი შემდეგი მხარეები:

პროექტის ზეგავლენის ქვეშ მყოფი ტერიტორიის მოსახლეობა, კერძოდ: დაბასტეფანწმინდას, სოფ. გერგეთის, ცდოს და გველეთის მოსახლეობა, ასევე ლარსისსასაზღვრო-გამშვები პუნქტის თანამშრომლები გამოვლინდება ზეგავლენის ქვეშმყოფ მოსახლეობაში განისაზღვრება მოწყვლადი ჯგუფები, რომლებთანაც მოეწყობაშესაბამისი კონსულტაციები;

ქვეყნის მასშტაბით მოქმედი და ადგილობრივი არასამთავრობო ორგანიზაციები დასაზოგადოებრივი საინიციატივო ჯგუფები;

მუნიციპალური და სათემო ხელმძღვანელობა; სამინისტროები და დეპარტამენტები; ბიზნესის და კომერციული სექტორის წარმომადგენლები; დასაქმებული მხარეები, მ.შ. კონტრაქტორები (შერჩევის შემდეგ); სხვადასხვა სამთავრობო ინსტიტუტები.

( სრული სია, რომელშიც წარმოდგენილია სათანადო დეტალები, მოცემულია დანართში A.)


8 ვადები

საქმიანობა და შესრულების სავარაუდო ვადები:

SEP-ისა და ბსგზშ-ს საჯარო პაკეტის გამოქვეყნება – 2014 წლის 10 იანვრიდან; საჯაროობის პერიოდი და გამოხმაურება ბსგზშ-ს მასალაზე – გამოქვეყნებიდან (2014

წლის 10 იანვარი) 60 დღის განმავლობაში

შეხვედრებს დაესწრება კომპანია „დარიალი ენერჯი“-ს წარმომადგენლები. ამის გარდა,შეხვედრებში შესაძლოა ჩაერთოს პოტენციური დამფინანსებლის წარმომადგენელიც.

9 რესურსები და პასუხისმგებლობა

კომპანია „დარიალი ენერჯი“ პასუხისმგებელი იქნება პროექტთან დაკავშირებულდაინტერესებულ მხარეებთან კონსულტაციებზე და კონსულტაციების სათანადო დონეზეგასამართად გამოიყენებს მის ხელთ არსებულ რესურსებს.

პროექტის განხორციელების ფაზაზე ადგილობრივ მოსახლეობასთან ურთიერთობა, შემოსულსაჩივრებზე რეაგირება, მხარეებს შორის წამოჭრილი დავების გადაჭრა და საზოგადოებასთანურთიერთობაზე პასუხისმგებელი იქნება საზოგადოებასთან ურთიერთობის სპეციალისტი.

საზოგადოებასთან ურთიერთობის სპეციალისტი:

სახელი: სულხან გაბრიჩიძე

მისამართი: საქართველო, ყაზბეგის მუნიციპალიტეტი, დარიალი ჰესის სამშენებლობანაკი (ლარსის გამშვებ პუნქტთან);

ტელეფონი: +9955 51 545-515

სახელი: ეკა კიკაძე

მისამართი: საქართველო, თბილისი, ბესიკის ქ# 4, ოფისი 206 ტელეფონი: +99532 2510-500; +9955 51 503-300 E-mail: [email protected]; [email protected]

დაინტერესებულ მხარეებთან დაკავშირებული საქმიანობა განხორციელდება კომპანიისგარემოსდაცვით და სოციალურ პოლიტიკასთან შესაბამისობაში. საზოგადოებასთანურთიერთობის სპეციალისტი პასუხისმგებელი იქნება პროექტთან დაკავშირებულიინფორმაციის გამოქვეყნებაზე, საზოგადოებასთან კონსულტაციებსა და გასაჩივრებისპროცედურების მენეჯმენტზე (იხ. ნაწილი 9.1).

საზოგადოებასთან ურთიერთობაზე პასუხისმგებელი პირი ანგარიშვალდებული იქნებაკომპანიის ხელმძღვანელობის წინაშე.


29

ნახაზი 9.1. პასუხისმგებლობების გადანაწილების დიაგრამა


30

10 გასაჩივრების მექანიზმი

10.1. შესავალი

საჩივრების მართვა, მათ შორის თავიდან აცილება, შემცირება და ეფექტურად მოგვარებადაინტერესებულ მხარეთა ჩართულობის ჯანსაღი სტრატეგიის განუყოფელი ნაწილია.გამოცდილება გვიჩვენებს, რომ საჩივრების დიდი ნაწილი გაუგებრობის ნიადაგზეწარმოიქმნება და მათი უმრავლესობა შეიძლება თავიდან იქნას აცილებული მოსახლეობისაქტიური და თანმიმდევრული ჩართულობის გზით. საზოგადოების ჩართულობაშესაძლებელია გამოყენებული იქნას მოსახლეობის ინტერესების წარმოსაჩენად და მათთანდაკავშირებული საჩივრების თავიდან ასაცილებლად.

პროექტისთვის მომზადებული გასაჩივრების მექანიზმის შესაძლოა გამოყენებული იქნას:

პროექტთან დაკავშირებული საჩივრების, შესაბამისი რისკებისა და ხარჯებისშესამცირებლად;

მოსახლეობისა და ცალკეული პირების ინტერესებისა და საჩივრებისდასაკმაყოფილებლად, ვიდრე სიტუაცია უმართავი გახდება;

კომპანიის რეპუტაციის ასამაღლებლად და მისი საქმიანობისადმი საზოგადოებისმხარდაჭერის მოსაპოვებლად.

ბუნებრივსა და სოციალურ გარემოზე პოტენციური ზემოქმედების სამართავად (თავიდანასაცილებლად, შესარბილებლად ან კომპენსირებისთვის), მომზადდება გეგმები, რომლებიცგარემოსდაცვითი და სოციალური სამოქმედო გეგმის ნაწილი იქნება და საჯარო პაკეტში შევა.

გასაჩივრების მექანიზმი შემუშავებული იქნა იმის უზრუნველსაყოფად, რომ კომპანია„დარიალი ენერჯი“-ს ჰქონდეს ინფორმაცია ბუნებრივ თუ სოციალურ გარემოზეგაუთვალისწინებელი ზემოქმედების შესახებ და შესძლოს მათი მართვა ან კომპენსირება. ესასპექტი აღწერილია ქვემოთ შემდგომ ნაწილში.

10.2. პროცედურა

კომპანია „დარიალი ენერჯი“-მ საზოგადოებრივი საჩივრების მიღების რამდენიმე მეთოდიშეიმუშავა. მაგალითად:

ვებ-გვერდი - www.darialienergy.ge; საჩივრების ყუთის განთავსება ადგილობრივი ოფისის მიმღებში - მისამართი: ყაზბეგის

მუნიციპალიტეტი, ლარსის საბაჟო გამშვებ პუნქტთან არსებული დარიალი ჰესისსამშენებლო ბანაკი;

სატელეფონო „ცხელი ხაზი“ - +99532 2510-500; გასაჩივრების ბუკლეტი, რომელსაც დართული აქვს საჩივრების ფორმა (იხ. დანართი C).

ბუკლეტები გამოქვეყნდება სს „დარიალი ენერჯი“-ს ვებ-გვერდზე, ასევე ხელმისაწვდომიიქნება ადგილობრივი მმართველობის ორგანოებში და საზოგადოებასთან დაგეგმილიშეხვედრების ადგილებში (შეხვედრების გრაფიკი იხ. დანართში B).

მოსახლეობიდან მიღებული ნებისმიერი საჩივარი გაივლის რამდენიმე საფეხურს(დაწვრილებით იხ. დანართში C). როცა ეს შესაძლებელია, მოთხოვნა ან საჩივარიდაკმაყოფილებული იქნება ხუთი ან ათი სამუშაო დღის ვადაში; რეაგირების ვადადამოკიდებული იქნება მოთხოვნილი ინფორმაციის ან მიღებული საჩივრის სირთულეზე.

ყველა საჩივარი დარეგისტრირდება საჩივრების ჟურნალში, სადაც მას მიენიჭება ნომერი. ესპროცედურა უზრუნველყოფს თანმიმდევრულ მონიტორინგს და სათანადო მაკორექტირებელიღონისძიებების გატარების საწინდარია. ჟურნალი გამოყენებული იქნება საჩივრების სიხშირის,


31

ასევე მათი თემატიკისა და განმეორებადობის ტენდენციების გასაანალიზებლად. ჟურნალშიჩაიწერება შემდეგი ინფორმაცია:

საჩივრის მიღების თარიღი; საკონტაქტო ტელეფონი; საჩივრის შინაარსი; პრობლემის გადაჭრაზე პასუხისმგებელი მხარე; საკითხის შესწავლის დაწყებისა და დასრულების თარიღები; შესწავლის შედეგები; მაკორექტირებელი ღონისძიებების შესახებ მომჩივანისთვის გაგზავნილი ინფორმაცია

(როცა საჩივარი ანონიმური არაა) და პასუხის გაგზავნის თარიღი. საჩივრის დახურვისთარიღი;

მომჩივანის დასტური, რომ კმაყოფილია შედეგით, ან მიზეზი თუ რატომ არ გადაიჭრაპრობლემა;

დაუკმაყოფილებელ საჩივრებთან დაკავშირებული შეუსრულებელი ქმედებები.

საჩივრებს/ჩივილებს ახარისხებს და მათზე რეაგირების კოორდინირებას ახდენსმოსახლეობასთან ურთიერთობაზე პასუხისმგებელი პირი. ყველა საჩივარი ინახება ორი წლისგანმავლობაში და შემდგომ არქივდება.

როცა საჩივარზე რეაგირება შეუძლებელია ზემოთ მოცემულ ვადებში, კომპანია „დარიალიენერჯი“ მომჩივანს აცნობებს ამის შესახებ; საკითხის შესწავლის დასრულებისთანავე კიუკავშირდება მომჩივანს, რათა მასთან ერთად განიხილოს იგი და შეთანხმდნენგადაწყვეტილებასთან დაკავშირებით.

კომპანიამ შესაძლოა დააწესოს შემდგომი მონიტორინგი, რათა მსგავსი პრობლემა არგანმეორდეს.

იმ შემთხვევაში, თუ რომელიმე საერთაშორისო საფინანსო ორგანიზაცია ჩართული იქნებაპროექტის განხორციელებაში, კომპანია „დარიალი ენერჯი“ -ს საჩივრების მენეჯმენტისმექანიზმი და თავად მოგვარებული საჩივრები ექვემდებარება ამ ორგანიზაციის მხრიდანმონიტორინგს.

მომჩივან პირებს შეუძლიათ კონფიდენციალურობა დაიცვან (დაწვრილებით იხ. დანართში C).კომპანია „დარიალი ენერჯი“ უზრუნველყოფს მომჩივნის სახელისა და საკონტაქტოინფორმაციის კონფიდენციალურობას და ეს ინფორმაცია მხოლოდ საჩივრის უშუალოშემსწავლელ გუნდს ექნება. თუ საჩივრის შესასწავლად და გადასაწყვეტად აუცილებელიგახდება რაიმე ინფორმაციის გადაცემა მესამე მხარისთვის (მაგ, თუ დადგინდა, რომ საჩივარიუკავშირდება კონტრაქტორის ქმედებას), ამაზე მომჩივანის თანხმობის მიღება იქნება საჭირო.თუ საჩივარზე მომუშავე გუნდი მომჩივანზე ინფორმაციის გაუცემლად ვერ ახერხებს საკითხისშესწავლას (მაგ, თუ ეს ინფორმაცია საჭიროა სასამართლოში ჩვენების მისაცემად), საჩივრისშემსწავლელმა გუნდმა მომჩივანთან ერთად უნდა განიხილოს შემდგომი ქმედებები.პროცედურა უშვებს ანონიმურ საჩივრებსაც. საჩივარი ასეთ შემთხვევაშიც იქნება შესწავლილი,თუმცა კომპანია „დარიალი ენერჯი“ ვერ შესძლებს შედეგებთან დაკავშირებით პასუხი გასცესმომჩივანს.

აღწერილი პროცედურები ძალაში შევა საჯარო პაკეტის გამოქვეყნებისთანავე. პროცედურებისგრაფიკული გამოსახულება ნაჩვენებია ქვემოთ მოცემულ დიაგრამაზე.


32

ნახაზი 10.2.1. გასაჩივრების პროცედურა

(საჩივრის შესწავლის ვადის გაგრძელების შემთხვევაში გადაწყვეტილება ეცნობება მომჩივანს)

მუშახელის საჩივრები განიხილება კომპანია „დარიალი ენერჯი“-ს გასაჩივრების შიდაპროცედურით. წინამდებარე SEP-ი არ ეხება მუშახელის საჩივრებს.

11 მონიტორინგი და ანგარიშგება

დაინტერესებულ მხარეთა ჩართულობის გეგმა პროექტის მშენებლობისა და ექსპლუატაციისფაზებზე პერიოდულად გადაიხედება და განახლდება.

ინციდენტები/საჩივრები და მაკორექტირებელი/პრევენციული ღონისძიებების სტატუსიგანხილული იქნება კომპანია „დარიალი ენერჯი“-ს წლიურ ანგარიშში (დაინტერესებულმხარეთა კონფიდენციალობის დაცვით). ყოველთვიურ შემაჯამებელ ანგარიშებში მოცემულიიქნება საჩივრების რაოდენობა და ხასიათი, ასევე აღწერილი იქნება რამდენად შესძლოკომპანიამ დროულად და ეფექტურად გადაეჭრა პრობლემა.


33

მონიტორინგის ანგარიშები ასევე წარედგინება საჯაროდ წინასწარ განსაზღვრულიპერიოდულობით, და მინიმუმ ყოველწლიურად პროექტის გარემოს და სოციალურ მოქმედებისდა შეთანხმებული სამოქმედო გეგმების განხორციელებაზე.

12 საკონტაქტო ინფორმაცია საზოგადოებისთვის

კომპანია „დარიალი ენერჯი“ -ს ოფისი:

საკონტაქტო პირი: ეკა კიკაძე - კომპანია „დარიალი ენერჯი“-ს საზოგადოებასთანურთიერთობის სპეციალისტი

მისამართი: საქართველო, თბილისი, ბესიკის ქ# 4, ოფისი 206; ტელ: +99532 2510-500; +9955 51 503-300 ელ. ფოსტა: [email protected];



ტელეფონი: +9955 51 545-515


34

13 დანართი A. დაინტერესებულ მხარეთა ჩამონათვალი

პროექტის მოსალოდნელი ზეგავლენის ქვეშ მყოფი მოსახლეობა

ჰესის მშენებლობის და ექსპლუატაციის გავლენის ზონაშიარსებული დასახლებული პუნქტები

დაბა სტეფანწმინდა და სოფ. გერგეთისოფ. ცდოსოფ. გველეთილარსის სასაზღვრო-გამშვები პუნქტიმთავარანგელოზთა სახელობის სამონასტრო კომპლექსი

დაინტერესებული მხარეები

დასახელება საკონტაქტო ინფორმაციაეკონომიკისა და მდგრადი განვითარებისსამინისტრო

საქართველო, თბილისი, 0108, ჭანტურიას 12ტელ: +(99532) 991088; ფაქსი: +(99532) 9218 45ელ.ფოსტა: [email protected]

შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალურიდაცვის სამინისტრო

საქართველო, 0119 თბილისი. აკ. წერეთლის გამზ. 144:ტელეფონი: (+995 32) 144307სამინისტროს ცხელი ხაზი: (+995 32) 94 49 11 (+995 32) 94 34 98ელ–ფოსტა: [email protected] [email protected]://www.moh.gov.ge

გარემოსა და ბუნებრივი რესურსების დაცვისსამინისტრო

თბილისი, 0114, გულუას 6ტელ: (+99532) 727224/34; ფაქსი: (+995 32) 72 72 34; ელ.ფოსტა:[email protected] http://www.garemo.itdc.ge

საქართველო ენერგეტიკისა და ბუნებრივირესურსების სამინისტრო

თბილისი, გულუას ქ. N6; ტელ: (+995 32) 2357800ფაქს: (+995 32) 2357828ელ. ფოსტა: [email protected]ვებ. გვერდი: http://www.minenergy.gov.ge

ყაზბეგის მუნიციპალიტეტი გამგებელი შალვა ელოშვილიდაბა სტეფანწმინდა, ალ. ყაზბეგის ქ. 1. ტელ: 8-245-5-24-89ვებ. გვერდი: http://mtskheta-mtianeti.gov.ge/yazbegi.html

კონტრაქტორები, ქვე-კონტრაქტორები ამ ეტაპზე კონტრაქტორები / ქვე-კონტრაქტორები შერჩეული არარის

მცირე ბიზნესის წარმომადგენლები დაწვრილებითი ინფორმაცია მოძიებული და SEP-ში შეტანილიიქნება მოგვიანებით

მომწოდებლები/ ბიზნეს პარტნიორები უნდა განისაზღვროს. ინფორმაცია შეტანილი იქნება SEP-შიკომპანია „დარიალ ენერჯი“-სთანამშრომლებიარასამთავრობო ორგანიზაციები ა/ო საქართველოს მწვანეთა მოძრაობა http://www.greenalt.org

ა/ო „მწვანე ალტერნატივა“ http://www.greens.geა/ო „მთისა და ბარის კავშირი“ა/ო „სტეფანწმინდა“, შოთა ბუჩუკური 599 321 [email protected]


35

14 დანართი B. დაინტერესებულ მხარეებთან კონსულტაციების გრაფიკი

SEP-ისა და საჯარო პაკეტის გამოქვეყნება იგეგმება 2014 წლის 10 იანვრიდან. დაინტერესებულმხარეებთან შეხვედრები გაიმართება მშენებლობის ფაზაზე ყოველკვარტალურად. ამას გარდა,შეხვედრები გაიმართება ყოველთვის, როდესაც გახდება დაინტერესებული მხარეებისთვისინფორმაციის მიწოდების საჭიროება. შეხვედრების შესახებ დაინტერესებულ მხარეებსწინასწარ ეცნობებათ 1 კვირით ადრე.

15 დანართი C. გასაჩივრების ბროშურა მოსახლეობისთვის

კომპანია „დარიალი ენერჯი“ ყველა ღონეს ხმარობს, რათა ჰესის მშენებლობამ დაექსპლუატაციამ პრობლემები არ შეუქმნას პროექტის ტერიტორიის მახლობლად მცხოვრებმოსახლეობას, ან პროექტის ზეგავლენის ქვეშ მყოფ რომელიმე დაინტერესებულ მხარეს.ამასთან გვსურს, რომ ჩვენამდე მოვიდეს პროექტის საქმიანობასთან დაკავშირებულინებისმიერი პრობლემა ან საჩივარი.

რა სახის საჩივრების წარდგენა შემიძლია?

საჩივრის წარდგენა შეუძლია ნებისმიერ პირს, რომელიც ფიქრობს, რომ პროექტის საქმიანობამუარყოფითად იმოქმედა მასზე, მის დასახლებაზე ან ადგილობრივ გარემოზე. საჩივარიშეიძლება ეხებოდეს:

ფიზიკური და ეკონომიკური განსახლების საკითხებს;ადგილობრივ მოსახლეობაზე უარყოფით ზემოქმედებას (მაგ, ჭარბი მტვერი, ხმაური, სუნი და

სხვა);კერძო ან საზოგადოებრივი საკუთრების ან ქონების დაზიანებას;პროექტის საქმიანობით გამოწვეულ გარემოზე ზემოქმედებას;საქმიანობას, რომელიც საფრთხეს უქმნის მუშახელის და/ან მოსახლეობის ჯანმრთელობას,

უსაფრთხოებას და უშიშროებას;პროექტის მუშახელის უფლებების დარღვევას.

როგორ შემიძლია საჩივრის წარდგენა?

კომპანიაში „დარიალი ენერჯი“ საჩივრის წარდგენა შეიძლება:

ტელეფონით: ეკა კიკაძე - +99532 2510-500; +9955 51 503-300ელ. ფოსტით: [email protected]; [email protected]პირადად: ეკა კიკაძე, ქ. თბილისი, ბესიკის ქ# 4, ოფისი 206

შესაძლებელია თანდართული საჩივრის ფორმის შევსება და გაგზავნა ან მიტანა შემდეგმისამართზე: ქ. თბილისი, ბესიკის ქ# 4, ოფისი 206.



ტელეფონი: +9955 51 545-515

რა რეაგირებას მოახდენს კომპანია „დარიალი ენერჯი“ ჩემს საჩივარზე?

თქვენი საჩივარი გაივლის შემდეგ საფეხურებს:

საფეხური 1: დადასტურება: კომპანია „დარიალი ენერჯი“ დაგიკავშირდებათ, რათადაგიდასტუროთ საჩივრის მიღება, რომელსაც შეძლებისდაგვარად შემდეგ ვადებშიგანიხილავს:

ინფორმაციის გამოთხოვის შემთხვევაში - 5-10 სამუშაო დღის განმავლობაში.


36

სიტყვიერ საჩივარს - მაშინათვე, ხოლო წერილობითს - 5-10 სამუშაო დღის განმავლობაში.

დადასტურებისას თქვენ გაცნობებენ თქვენი საჩივრის საიდენტიფიკაციო ნომერს, თქვენსსაჩივარზე პასუხისმგებელ პირსა და მის საკონტაქტო ინფორმაციას, ასევე თქვენი საჩივრისშესწავლის სავარაუდო ვადას.

საფეხური 2: შესწავლა: კომპანია „დარიალი ენერჯი“ შეისწავლის თქვენს საჩივარს. შესწავლისპროცესში შესაძლოა დაგვჭირდეს თქვენთა დაკავშირება. კომპანია შეეცდება, რომ ეს საფეხურიგაიაროს 20 სამუშაო დღეში.

საფეხური 3: მოგვარება: თქვენი საჩივრის შესწავლის შემდეგ დაგიკავშირდებით, რომგაცნობოთ შედეგები და ჩვენი გადაწყვეტილება. თუ შესწავლის შედეგად აღმოჩნდა, რომსაჩივარი არ უკავშირდება პროექტის საქმიანობას, ან თუ კომპანია „დარიალი ენერჯი“-სსაქმიანობა აკმაყოფილებს საჩივართან დაკავშირებულ საქართველოს და საერთაშორისოსტანდარტებს, ამას ინფორმაციას წერილობით გაცნობებთ. სხვა შემთხვევაში შემოგთავაზებთთქვენი პრობლემის მოგვარების გზას. თუ ჩვენი პასუხი და გატარებული ღონისძიებებითქვენთვის დამაკმაყოფილებელი იქნება, გთხოვთ ხელი მოაწეროთ განცხადებასდაკმაყოფილების შესახებ, თუ თქვენი თანხმობაც იქნება ამაზე. თუ თქვენთვის მიუღებელიაჩვენს მიერ გატარებული ზომები, თქვენთან ერთად ვიმსჯელებთ, თუ კიდევ რა ზომებისგატარება იქნება შესაძლებელი თქვენი პრობლემის მოსაგვარებლად.

საფეხური 4: მონიტორინგი: შესაძლებელია კომპანია „დარიალი ენერჯი“ მოგვიანებითდაგიკავშირდეს, რათა გადაამოწმოს რომ პროექტის საქმიანობა აღარ გიქმნით პრობლემებს.

კონფიდენციალურობა: სურვილის შესაბამისად კომპანია უზრუნველყოფს თქვენი სახელისა დასაკონტაქტო ინფორმაციის კონფიდენციალურობას. ამ ინფორმაციის მიღება მხოლოდ თქვენსსაჩივარზე უშუალოდ მომუშავე პირებს შეეძლებათ. თუ საჩივარზე მომუშავე გუნდიმომჩივანზე ინფორმაციის გაუცემლად ვერ ახერხებს საკითხის შესწავლას (მაგ, თუ ესინფორმაცია საჭიროა სასამართლოში ჩვენების მისაცემად), საჩივრის შემსწავლელმა გუნდმამომჩივანთან ერთად უნდა განიხილოს შემდგომი ქმედებები.

ანონიმურობა: სურვილის შემთხვევაში საჩივრის წარდგენა ანონიმურადაც შეგიძლიათ.შეგიძლიათ თანდართულ ფორმაში არ შეიტანოთ თქვენი სახელი და საკონტაქტო ინფორმაცია.თქვენი საჩივარი მაინც განიხილება, თუმცა შესაძლოა ამან საკითხის შესწავლა გაართულოს დაამასთან, კომპანია შესწავლის შედეგებს ვერ გაცნობებთ.


37

საჩივრის ფორმა მოსახლეობისთვისსაჩივრის სარეგისტრაციო ნომერი [ავსებს კომპანია „დარიალი ენერჯი“]:საკონტაქტო ინფორმაცია სახელი:

მისამართი:

ტელ:

ელ. ფოსტა:როგორ გირჩევნიათდაგვეკონტაქტონ? გთხოვთმონიშნოთ შესაბამისი უჯრა

ფოსტით ტელეფონით ელ. ფოსტით

სასურველი ენა ქართული რუსული ინგლისურისახელი და პირადი მონაცემები (პირადობის მოწმობიდან)ამ ინფორმაციის შევსება სავალდებულო არაა

გთხოვთ, აღწეროთ თქვენი საჩივრის შინაარსი.

რას გვთავაზობთ თქვენი პრობლემის მოსაგვარებლად?

როგორ შეიძლებაწარადგინოთ ეს ფორმაკომპანიაში „დარიალენერჯი“

ფოსტით: ქ. თბილისი, ბესიკის ქ# 4, ოფისი 206

პირადად: ეს ფორმა მიიტანეთ ქ. თბილისი, ბესიკის ქ# 4, ოფისი 206ასევე:სახელი: სულხან გაბრიჩიძემისამართი: საქართველო, ყაზბეგის მუნიციპალიტეტი, დარიალი ჰესისსამშენებლო ბანაკი (ლარსის გამშვებ პუნქტთან);ტელეფონი: +9955 51 545-515

ელ. ფოსტით: თქვენი საჩივარი, პრობლემის გადაჭრის შესახებ თქვენიმოსაზრება და საკონტაქტო ინფორმაცია ელ. ფოსტით გადაუგზავნეთ:ეკა კიკაძეს: [email protected]

ხელმოწერა თარიღი

მდ. თერგის ხეობაში დარიალი ჰესის...

Documents

Transcript of მდ. თერგის ხეობაში დარიალი ჰესის...