14 juli 1683. De Ottomaanse grootvizier Kara Mustafa Pascha verschijnt met een leger van 200.000 man en 300 stukken geschut voor de poorten van Wenen, de ingang tot Europa, voor een belegering die wekenlang zou duren. Deze historische gebeurtenis is veelvuldig in de muziek vastgelegd, en dat is vanavond te horen om 20.00 uur in de Grote Zaal, tijdens het concert van Armonico Tributo Austria en Kudsi Erguner en zijn ensemble.

Het was niet de eerste keer dat de Turken de Weense bevolking in de tang hielden. De stad ligt op de grens van Europa en was daarom bijzonder kwetsbaar voor aanvallen van het enorme Ottomaanse rijk. Bijzonder genoeg waren het niet de Turken die de gambaspelende Habsburgse keizer Leopold I de meeste angst aanjaagden: hij was banger voor de Fransen. Leopold sloeg dan ook de hulp van Frankrijk af, wat hem bijna de kop kostte. Pas toen de Poolse koning Jan Sobieski in september van dat jaar totaal onverwacht met zijn leger op het toneel verscheen werden de Turken verslagen, een

Wiennerisches Diarium

Turcaria 1683

Oorspronkelijke Weense krant, v00r het Weense publiek, sinds 8 augustus 1703

Een Britse zangstijl en een Spaans timbreIn de nok van het megalomane gebouw van glas, staal en beton, TivoliVredenburg, bevindt zich een kleine zaal genaamd Hertz. De tocht naar Hertz toe voert langs onbekende gangen, trappen en liftruimten. Eenmaal in Hertz verdampt de barre wereld. Waar ben ik? Terug in de baarmoeder?

Een simpele melodie klinkt, gespeeld op een trombone. Dat is helemaal niet zo simpel: een zeventiende-eeuwse melodie compleet met versieringen, zelfs trillers! Ooit een tril-ler op een trombone gehoord? Catherine Motuz – van het ensemble La Fontaine – speelt met bolle wangen haar partij in een lied van Antonio Caldara. Zanger: de coun-tertenor Alex Potter.

dinsdag 2 september 2014

festivaloudemuziekutrecht

Alex Potter is Brits. Hoewel, eigenlijk weet ik dat niet – waarom zeg ik dat? Dat komt door zijn zangstijl: een kleinzoon kan hij zijn van de befaamde Alfred Deller, die hier in Nederland eind jaren vijftig concerteerde in het Amsterdamse Concertgebouw.

Twee countertenoren in Utrecht Een bijzondere flirt met een exotische cultuur

lees verder op pagina 2

lees verder op pagina 2

foto

: NaN M

elvil

le

Alex Potter

1

5

8

0

3 56 74 9610

470

Uitverkochte concertenNationaliteiten musiciTreinkaartjes > Utrecht

ComponistenKlavecimbels

Festivaldagkranten

Dat werd een schandaal: een man met de stem van een vrouw… De meest droe-vige passages in liederen van Caccini en Dowland, met ‘authentieke’ trill’s ontlokten

destijds lachsalvo’s. Het publiek verliet demonstratief de zaal. Dat was vijftig jaar geleden, ik was erbij en geneerde me rot. Deller wilde lange tijd niet meer in Holland zingen.Nu staat daar dan dus zijn ‘kleinzoon’: een heerlijk concert met totaal onbekende zeventiende-eeuwse kerkmuziek die even zo goed – zo lijkt het nu – zou kunnen klin-ken ‘ter verpozing ende vermaecke’.

In de avond van dezelfde festivaldag kunnen we genieten van weer een hoge mannen-stem: Carlos Mena bij het Ricercar Consort. Deze zanger komt uit Spanje, dat is te horen aan het timbre van zijn stem en de uitspraak van het latijn. Sonoor klinkt het Ricercar Consort – de artistieke ziel van gambist Philippe Pierlot. Compassie, hoor toch hoe Mena een Stabat Mater zingt van Sances. Onvergetelijk. Staande ovatie en toegift! Alleluia. «

LA FONTAINE / Alex PotterRICERCAR CONSORT / Carlos Menaz0 31 aug, 15.00 uur en 22.30 uur / TivoliVredenburg

Laat ons weten wat u van het Festival Oude Muziek vindt en praat mee met #FOMU14

Klaviertijger

@oudemuziek

Vervolg: Turcaria 1683Vervolg: Een Britse zangstijl en een Spaans timbre

keerpunt voor het Ottomaanse Rijk. Vanavond in de Grote Zaal gaat het er gelukkig veel gemoedelijker aan toe. De slag om Wenen wordt uitgebeeld door Lorenz Duftschmid en Armonico Tributo Austria met onder andere de suite Turcaria van Fux, en de Battalia van Kerll. Deze muziek vermengt niet zozeer Westerse en Oosterse muziek, maar is meer een uitlaatklep van componisten voor alle oorlogsspanning. Ook het Ottomaanse Rijk is te horen dankzij Kudsi Erguner en zijn ensemble. Erguner, de meester van de traditionele soefi-muziek, speelt werken van Hafiz Post: ‘klassieke’ Ottomaanse muziek. Dit kleurrijke concert wordt een bijzondere flirt met een exotische cultuur. «

TURCARIA 1683Armonico Tributo Austria / Lorenz Duftschmid / Kudsi Erguner & Ensembledi 2 sep, 20.00 uur / TivoliVredenburg, Grote Zaal

Daan van den Born@DaanvandenBornWat is het mooi geworden!

#TivoliVredenburg #Utrecht #030 #Festival #Oude #muziek #FOMU14 #music… instagram.com/p/sZtbHxGXKH/

NPO Cultura@NPOculturaFestival @oudemuziek is in volle gang!

Kijk vanaf 20:30u naar NPO Cultura voor concertregistraties en meer: ow.ly/ARoZX #FOMU14

Asuka Sumi@asuka_sumi‘Fabulous Fringe’ = ‘Fabulous’

audiences! Thank you for today’s wonderful time with @SecondaPratica! Tomorrow with @FonsHarmonicus! #FOMU14

The Juilliard School@JuilliardSchoolJuilliard Historical Performance at their

@oudemuziek sound check! Best of luck! (Photo © Mary Poole) pic.twitter.com/GARXJjy9T5

Collegium 1704@Collegium1704“Heavenly blessing” - as they’ve said

in @bachtrack - was our Friday opening concert of @oudemuziek. And today we continue with #Caldara

NaamPetra SomlaiGeboren1981, HongarijeWoonplaats:Nederland/Verenigde StatenStudie:Conservatoria van Boedapest, Birmingham en Den HaagMuzikaal voorbeeld:Iedereen die op mijn pad gekomen is, voornamelijk componisten die me bezig houden en gelukkig maken. Maar ook docenten en vrienden zijn steunpilaren en inspireren me.Trots op:Dat ik een musicus mag zijn, het mooiste beroep dat er is. Ik had me niet meer kunnen wensen.

KOZELUCH EN SCHUBERT OP FORTEPIANOPetra Somlaidi 2 sep 13.00 uur / Lutherse Kerk

Carlos Mena

foto

: Su

SaNa v

era

Het publiek luistert ademloos naar het optreden van Cinquecento. Foto: Eelke Bakker

Paulus Rainer praat in de zomerschool over de Weense Kunstkammer. Foto: Susanne Vermeulen

Een familiemomentje op Plein 6. Foto: Juliëtte Dufornee

Het avondconcert met Ars Antiqua Austria onder leiding van artist in residence Gunar Letzbor afgelopen zondag.

Ook het Domplein is aangekleed. Foto: Juliëtte Dufornee

plaatplaats

colofon

deze cd’s en andere artikelen zijn verkrijgbaar in de cd-winkel naast de Festivalkassa op Plein 6

Redactie: Juliëtte dufornee (hoofdredactie), Nicolien van der Veer, Jules van der Leeuw ReceNsie: Marijke Ferguson eiNdRedactie: susanne VermeulenVORMgeViNg: esther de Bruijn, Rob Bömer

© Wiennerisches diarium is de dagkrant van het Festival Oude Muziek 2014

twitter.com/oudemuziekfacebook.com/oudemuziekyoutube.com/FestivalOudeMuziek

In het Utrechtse kerkenaanbod neemt de St.-Willibrord een unieke plaats in. Slechts weinig kerken kennen een zo markant en kleurrijk interieur. Dit ietwat excentriek interieur is net zo

bijzonder als de locatie van de kerk zelf. De plaats waar de ‘nieuwe’ St.-Willi-brordkerk staat is een speciale: voorheen stond er een logement waar onder anderen Wolfgang Amadeus Mozart en Constantijn Huygens hebben overnacht. De kerk werd

tussen 1876-1877 gebouwd, als vervangend kerkgebouw voor de gelovigen van de Willi-brordstatie, die hun voormalig onderkomen aan de Herenstraat ontgroeid waren. Het logement werd gesloopt door aannemer Van Zeeland, die 89.800 gulden kreeg voor de sloop en de bouw. Het gerucht gaat dat hij zoveel claims aan zijn broek kreeg wegens schade aan omliggende huizen, dat hij uiteindelijk failliet is gegaan.

Sober en uitbundigZo sober als het exterieur van de kerk is, zo kleurrijk en uitbundig is het interieur van de St.-Willibrordkerk. Deze neogotische kruisbasiliek is uniek vanwege zijn korte middenschip en bescheiden zijbeuken. Typerend voor de relatief hoge basiliek zijn de talloze kleurrijke schilderingen, afgewis-seld met verschillende houtsnijwerken en glas-in-loodramen waarin het leven van St. Willibrord wordt afgebeeld. Sinds 2013 heeft het kerkgebouw ook een kat, Snowy, die het gebouw – sinds 1976 een Rijksmonument – vrij van muizen moet houden. «

MUZIEK VOOR KEIZER FERDINAND ICapella de la Torre / Katharina BäumlDi 2 sept, 15.00 uur / St.-Willibrordkerk

Schmelzer: La Margarita. Music for the courts of Vienna and PragueArmonico Tributo Austria o.l.v. Lorenz Duftschmid Arcana / Arcana A339€19 normaal, €17 vriend

‘La Margarita’ is de Spaanse vrouw die keizer Leopold I in 1666 huwde. Het groots gevierde huwelijk en diverse feestelijk-heden werden opgeluisterd met muziek van Johann Schmelzer. Armonico Tributo Austria speelt deze gelegenheidsmuziek met verve, maar weet vooral te overtuigen in ‘Die Fechtschule’. «

Luther’s wedding dayCapella de la Torre Challenge Records / 060891725982€18 normaal, €16 vriend

Katharina Bäuml verdiepte zich in de brui-loft van oer-protestant Maarten Luther en maakte een reconstructie van de muziek die geklonken zou kunnen hebben. Het resul-taat is een verrassend afwisselende cd waar-op vooral de heldere blaasklank en de char-mante sopraan Cécile Kempenaers opvallen. Muzikaal én historisch een aanrader.

Locatie UtrechtSt.-Willibrordkerk

Het Beiaardfestival Oude Muziek

Levend erfgoed in UtrechtHet is misschien wel het meest gehoorde maar ook minst geziene instrument: de beiaard. Op een dagelijkse basis worden inwoners, dagjesmensen en toeristen van Utrecht verblijd met de klanken van het carillon van de Dom, bespeeld door stadsbeiaardier Malgosia Fiebig. De beiaardcultuur is sinds een paar weken een erkend stuk immaterieel erfgoed, al sinds 2011 is ze aanwezig in het Festival Oude Muziek dankzij het Beiaardfestival Oude Muziek.

Met dit festival-in-een-festival laten we de beiaard veertien keer aan bod komen. Natuurlijk speelt de Utrechtse stadsbei-aardier Fiebig een grote rol, maar ook vooraanstaande collega’s zijn te horen én het aanstormende talent komt aan bod in de beiaardfringe. Deze middag kunt u om 16.00 uur luisteren naar Janno den Engels-man, organist-titularis van de Gertrudiskerk in Bergen op Zoom en stadsbeiaardier van Zierikzee, met een programma met muziek van Seger, Linek, Brixi en Benda. Een vaste concertzaal kennen deze recitals natuurlijk niet, maar de Pandhof aan het Domplein is een uitstekende luisterplek,

de bezoeker

Tagesmenu à Wien Cuisine

net zoals het Festivalcentrum, waar een livestream vanuit de Domtoren te zien zal zijn. En voor wie durft: aanstaande zaterdag kunt u zelfs een kijkje achter de schermen nemen. De rondleiding in de Domtoren biedt dan ook de mogelijkheid om te ‘spie-ken bij de beiaard’. «

HET BEIAARDFESTIVAL

SEGER, LINEK, BRIXI EN BENDAJanno den Engelsmandi 2 sep 16.00 uur / Domtoren, PandhofVIOOLSONATESMalgosia Fiebigwo 3 sep 16.00 uur / Domtoren, PandhofFUX, CALDARA, BENDA EN SCHMELZERJan-Geert Heuvelmando 4 sep 16.00 uur / Domtoren, PandhofKERLL, SCHMELZER EN POGLIETTIMalgosia Fiebigvr 5 sep 16.00 uur / Domtoren, Pandhof KEIZERLIJKE MUZIEKMalgosia Fiebigza 6 sep 11.00 uur / Domtoren, PandhofBIBER, SCHMELZER EN BACHBernard Winsemiuszo 7 sep 16.00 uur / Domtoren, Pandhof

Na het fringeconcert van het Amsterdam Corelli Collective staan Femke (42) en Sjoerd (41) nog even na te genieten. ‘Dit was ons eerste concert. Het idee ontstond pas vanochtend, heel spontaan. We wisten nog niet wat we vandaag gingen doen,’ zegt Sjoerd. ‘We zijn verrast door deze jonge, talentvolle musici,’ lacht Femke. ‘Ik ben geen kenner van de barok, thuis luister ik liever naar symfonieën. Maar ik vond dat ze heel gedetailleerd en technisch knap hebben gespeeld. Vooral Händel vond ik mooi, Muffat kende ik nog niet. Als het aan mij ligt, verdienen ze het predicaat fabu-lous fringe: ik heb dan ook een positieve beoordeling achtergelaten. Als ze zo jong al zo veel kunnen, dat belooft wat voor de toekomst.’

De heer De Vries (71) twijfelt of hij zijn ervaringen na het concert van het Amster-dam Corelli Collective wil delen. Uitein-delijk gaat hij overstag. ‘Barok, daar was ik nog geen uitgesproken bewonderaar van. Dit concert sprak me wel aan, vooral dankzij de jonge musici. Die speelden goed, veel-belovend. Persoonlijk vond ik het wel erg veel concerto grosso, iets teveel van hetzelfde. Wat mij betreft hadden ze ook wat meer mogen variëren met bezettingen en soorten muziek. Deze fringeconcerten zijn wel lekker laagdrempelig, ik ben van plan er elke dag eentje te bezoeken. Tsja, ik ben gepen-sioneerd, dus heb niet zoveel geld, maar wel veel tijd!’ «

Kalfsschnitzel|champignonroomsaus | gebakken paprika | ui| aardappel

Reibekuche| spek | ui | verse kruiden

Gebakken zalmfilet | groene mosterd-saus | Gewürztraminer zuurkool

Verschillende soorten rauwkost | bijpassende dressings

Elke dag van 18.00-19.30 uur, €25*. Festivalcentrum TivoliVredenburg

* Inclusief hoofdgerecht, een drankje en een kopje koffie toe.

foto

: Su

SaNNe

ver

Meu

leN

herinneringenaan het FOMU

concertladderdinsdag 2 september 2014

Krijn Koetsveld (1952) is als artistiek leider van het Nieuw Bach Ensemble al geruime tijd vaste bezoeker van het Festival Oude Muziek in Utrecht. Terugdenkend aan eerdere edities is hem vooral een roerige muziekvoorstelling bijgebleven, waarin de muziek werd gecombineerd met dans. Maar welk ensemble dat nou was…?

‘Het moet zeker enkele jaren geleden zijn geweest. Het concert werd pas echt memorabel toen dans en oude muziek met elkaar werden gecombineerd. Zo werd het een fantastische voorstelling, ook al was de belichting niet optimaal. Het schemerde, maar de muziek kon ik goed volgen.’‘Maar op een gegeven moment ging het publiek zich roeren [vanwege de duisternis, red.] en later zelfs roepen. De spelers en zangers gingen onverstoorbaar door, maar de spanning was om te snijden. De geesten scheidden zich: mag je oude muziek wel zo “aankleden”? Of moet je trouw blijven aan de klassieke uitvoering? Ik luisterde met open mond, je zag immers niks.’‘Mensen liepen weg, licht stampvoetend, maar de meesten bleven. Na afloop wissel-den directeur Xavier en ik in twee woorden uit waar het om gaat: een kwalitatief fantas-tisch programma wat het oudemuziekpu-bliek deed realiseren dat het anders mag, kan of zelfs moet. Tot mijn schande ben ik vergeten hoe het ensemble heet of heette. Ik weet alleen nog dat het Frans was…’ «

Het mag ook anders

9.30 Zomerschool: Arjan de Koomen UITVERKOCHT De Habsburgse keizers / voertaal: Nederlands

10.00 Festivalcentrum TivoliVredenburg Festivalkassa, cd-verkoop, live streaming, fringeconcerten en meer!

10.00 Kunstkammer In coproductie met Kunst-historisches Museum, Wenen TivoliVredenburg, Cloud Nine GRATIS

10.00 - 12.00 Workshop barokdans I: passepied UITVERKOCHT

Met Rachel Farr en The Scroll Ensemble

10.00 - 14.30 Juilliard Masterclass met Gonzalo Ruiz (hobo) &

Cynthia Roberts (viool) Utrechts Centrum voor de Kunsten, Marnixzaal € 5

11.00 Ensemble Masques / Olivier Fortin Schmelzer: kamermuziek TivoliVredenburg, Hertz € 22 / € 19 / € 10

11.00 Trio ‘Cordes et vents’ FRINGE Stamitz, Kleinknecht, Schmitt Stadhuis GRATIS kaarten afhalen bij Festivalkassa

11.00 Divertimenti Consort FRINGE Fasch & Telemann Centraal Museum, Tuinzaal GRATIS

11.00 Ensemble Trença FRINGE Landini, Paolo, Andrea y Lorenzo da Firenze KuuB GRATIS kaarten afhalen bij Festivalkassa

12.30 Les Rencontres Baroques de Montfrin FABULOUS FRINGE De tempel en de wens: Cifra, Mazzocchi, Bucolic e.a. TivoliVredenburg, Grote Zaal GRATIS

13.00 Klaviertijgers: Petra Somlai Koželuch en Schubert op fortepiano Lutherse Kerk A € 18 / € 16 / € 10 B € 16 / € 14 / € 10

13.00 Handleiding Oude Muziek / Saskia Coolen UITVERKOCHT

13.30 Rondleiding TivoliVredenburg UITVERKOCHT

14.00 Amourette FRINGE Ayery & melancholy: Ward, Jenkins, Simpson e.a. Universiteitsmuseum, Orangerie GRATIS kaarten bij Festivalkassa

14.00 Rinnovatori FRINGE Het zijn natuurlijk Italianen: Corelli, Geminiani, Stradella e.a. TivoliVredenburg, Plein 5 GRATIS

14.00 Presentatie Juilliard Masterclass FRINGE met Gonzalo Ruiz (hobo) en Cynthia Roberts (viool) Utrechts Centrum voor de Kunsten, Marnixzaal GRATIS

15.00 Capella de la Torre / Katharina Bäuml Muziek voor keizer Ferdinand I St.-Willibrordkerk € 22 / € 19 / € 10

15.00 Capriccio Stravagante/ Skip Sempé & Profeti della Quinta/ Elam Rotem Muziek in de Kunstkammer TivoliVredenburg, Cloud Nine € 22 / € 19 / € 10

15.30 Ensemble Arts Libres FABULOUS FRINGE Bourbon vs. Habsburg: Marais, Rameau, Forqueray e.a. TivoliVredenburg, Hertz GRATIS

15.30 Il Canarino Ensemble FRINGE Platti, Bach & Boismortier RASA GRATIS

15.30 Lanthier & Borisova FRINGE Händel, C.P.E. Bach, Scarlatti op hobo en klavecimbel Zuylenspiegel GRATIS kaarten afhalen bij Festivalkassa

16.00 Janno den Engelsman BEIAARDFESTIVAL Seger, Linek, Brixi en Benda op beiaard Domtoren, Pandhof GRATIS

16.30 Film: Der Golem, wie er in die Welt kam (1920) UITVERKOCHT

17.00 Cappella Mariana Praga Magna Pieterskerk A € 22 / € 19 / € 10 B € 19 / € 16 / € 10

17.00 Les Cornets Noirs / Johannes Strobl Leopold I: Keizer en componist Jacobikerk A € 22 / € 19 / € 10 B € 19 / € 16 / € 10

18.00 Wien Cuisine TivoliVredenburg, Festivalcentrum € 25

19.30 - 20.00 Festivaljournaal AVROTROS / Radio 4

Festivalcentrum, Plein 5 GRATIS20.00 Armonico Tributo / Lorentz

Duftschmid & Kudsi Erguner Ensemble / Kudsi Erguner Turcaria 1683 TivoliVredenburg, Grote Zaal € 36 / € 32 / € 10

22.30 Collegium 1704 / Václav Luks Salon 1723 TivoliVredenburg, Hertz € 22 / € 19 / € 10