Bilgi iletişim teknolojilerinin (BİT) baş döndüren bir hızla gelişimi ve ürün-

lerinin günlük hayatımıza getirdiği kolaylıklar yadsınamaz bir gerçektir.

BİT’in sunmuş olduğu değişik fırsat ve kolaylıkların öğrenme ve öğretme

faaliyetlerine de entegrasyonu bu bağlamda yürütülen çalışmaların bir

bölümünü oluşturmaktadır. Özellikle son otuz yıl içerisinde dünyada bir-

çok çalışma ile BİT’in eğitim-öğretim amaçlı kullanılması araştırılmıştır. Ge-

lişmiş ülkeler başta olmak üzere ayrıntıları bir sonraki bölümde paylaşılan

bir çok ülke büyük çapta projeler ile BİT’i eğitim sistemlerine entegre et-

mek istemiştir. Türkiye de Fırsatları Artırma Teknolojiyi İyileştirme Hareketi

(FATİH) projesi ile bu çabalar içerisinde yerini almıştır. 2012 yılında 4’ü il-

köğretim, 48’i ortaöğretim olmak üzere toplam 52 okulun beşinci ve do-

kuzuncu sınıflarında pilot uygulamasına başlanılan FATİH projesi ile eğitim

ve öğretimde bir dönüşüm hedeflenmektedir.

Çözüm Önerisi İÇERİK:

Giriş

Problemin

Tanımı

Problemin Varlı-

ğının Kanıtı

Problemi Oluştu-

ran Etkenler

Temel Çözümler

Çözüm Önerisi

Kaynaklar

Giriş

Etkileşimli Tahta ve

Tabletlerin Verimli

Kullanılmasına Yönelik

S A Y F A 2

Problemin Tanımı

E T K İ L E Ş İ M L İ T A H T A V E

FATİH projesi kapsamında okullarda çalışan öğretmenler öğrenme-

öğretme sürecinde tablet ve etkileşimli tahta kullanımına yönelik ola-

rak; gerekli ekipmanların kurulması ve kullanımı, eğitimde teknoloji kul-

lanımı; öğretim sürecinde materyal kullanımı; materyal arama, bulma

ve hazırlama ile ilgili sorunlar yaşamaktadır.

“Etkileşimli tah-

talara yönelik

öğretmen ve

öğrencilerin

karşılaştıkları

sorunların ba-

şında derslere

uygun materyal

bulunamaması

gelmektedir.”

Problemin Varlığının Kanıtı

Problemin varlığını ortaya koyan

birçok çalışma yapılmıştır. Yapılan

çalışmalarda ortaya çıkan sonuç-

lara aşağıda yer verilmiştir:

Keser ve Çetinkaya'nın(2013) ger-

çekleştirdiği bir çalışmada ortaöğ-

retim kurumlarında görev yapan

öğretmen ve bu kurumlarda öğre-

nim gören öğrencilerin etkileşimli

tahta kullanımı sırasında karşılaştık-

ları sorunların ve bu sorunlara ilişkin

çözüm önerilerinin belirlenmesi

amaçlanmıştır. Etkileşimli tahtalara

yönelik öğretmen ve öğrencilerin

karşılaştıkları sorunların başında

derslere uygun materyal buluna-

maması, kısıtlamaların (yazılım,

içerik ve internet) etkin kullanımı

sınırlandırması, kullanıma yönelik

yetersiz bilgi ve becerilere yönelik

tedbir alınamaması ve fiziksel or-

tamdan kaynaklı sorunlar yer al-

maktadır.

“Öğretmenlerin

büyük bölümü

BT araçlarını

kullanma

konusunda

eğitime

gereksinim

duyduklarını

ifade

etmişlerdir.”

Kayaduman, Sırakaya ve

Seferoğlu’nun birlikte ger-

çekleştirdiği bir araştırma-

ya göre (2011), FATİH Pro-

jesi’nin başarıya ulaşabil-

mesi için öğretmenlerin

sahip olmaları gereken

mevcut yeterlilik durumla-

rının ortaya çıkarılması ve

eğitim-öğretim ortamların-

daki mevcut durumun incelen-

mesi gerekmektedir. Araştırmaya

göre, FATİH Projesi’nin başarısını

olumsuz etkileyecek durumların

varlığı şu biçimde sıralanmıştır:

• Öğretmenlerin bilgisayar/

teknoloji kullanımına ilişkin algı-

ları,

• Öğretmenlerin yönetsel ve

kişisel amaçlı işlerde bilgisayar/

teknoloji kullanım algıları,

• Öğretmenlerin öğretim

amaçlı işlerde bilgisayarı/

teknolojiyi kullanım algıları,

• Öğretmenlerin bilgisayarı/

teknolojiyi kullanım durumları,

• Öğretmenlerin bilgisayarın/

teknolojinin öğretim etkinlikleriy-

le kaynaştırılmasına ilişkin

özgüvenleri,

• Öğretmenlerin bilgisayara/

teknolojiye ilişkin tutumları,

leşimli e-kitaplar gibi e-içeriklerin ders

öğretiminde kullanımını destekleme-

diğini, büyük çoğunluğuysa e-

içeriklere yeterli sayıda ulaşamadık-

larını ve e-içerikleri kendilerinin hazır-

layamadıklarını ifade etmiştir.

• Öğretmenlerin büyük bölümü BT

araçlarını kullanma konusunda eğiti-

me gereksinim duyduklarını ifade

etmişlerdir.

Öğretmenlerin büyük

çoğunluğu, öğrencile-

rin dersliklerde bulu-

nan BT cihazlarını ra-

hatlıkla kullanamadık-

larını, öğrenci velileri-

nin ise çoğunlukla bu

donanımların verimli

kullanımı ve bu dona-

nımların sağladığı ya-

rarlar konusunda bilgi sahibi olma-

dığını belirtmektedir.

• Öğretmenlerin yarıdan fazlası öğ-

retim programının sınıflarda bulu-

nan cihazların ve ses, video, ani-

masyon, sunu, fotoğraf/resim, etki-

Sabancı Üniversitesi tarafından ha-

zırlanan Eğitim İzleme Raporu 2010

(ERG, 2011)’da aynı okulda görev

yapan 47 öğretmene uygulanan ve

37 sorudan oluşan anketin sonuçları

yer almaktadır. Sonuçlar şu biçimde

sıralanmıştır:

• Öğretmenlerin büyük çoğunluğu

akıllı tahta hakkında büyük oranda

bilgi sahibi değillerdir.

• Öğretmenlerin bilgisayara/teknolojiye

ilişkin öz yeterlilikleri,

• Çeşitli altyapı eksiklikleri,

• Diğer öğretmenlerin bilgisayarlara yö-

nelik olumsuz tutumları,

• Eğitimde bilgisayar kullanımına mesa-

feli duran veli ve yöneticilerin baskısı,

• Bilgi eksikliği ve yetersiz hizmet-içi eği-

timler,

• Yeterli sayıda bilgisayarın olmayışı, Öğretim programının buna uygun ha-

zırlanmamış olması, Öğretmenlerin bu konuda yeterince

eğitilmemiş olması.

E T K İ L E Ş İ M L İ T A H T A V E

S A Y F A 3

S A Y F A 4

Problemi oluşturan etkenler ve bu problemin sebep olabileceği alt problemler

E T K İ L E Ş İ M L İ T A H T A V E

Temel çözümler

Okullarda görev yapan öğretmenlerin

halihazırdaki bilgisayarı/teknolojiyi kulla-

nım durumları göz önünde bulundurul-

mamıştır.

Çeşitli altyapı eksikliklerinin var olduğu

görülmektedir.

Öğretmenlerin bilgisayara/teknolojiye

ilişkin öz yeterlilikleri göz önünde bulun-

durulmamıştır.

Bilgi eksikliği ve yetersiz hizmet-içi eğitim-

ler yeterli değildir.

Öğretmenler ile öğrenciler arasında tek-

nolojiye bakış açısı farklılığı bulunmakta-

dır.

Özellikle e-içerik geliştirilmesi konusunda

ciddi sıkıntılar bulunmaktadır.

Öğretmenlere BT ile öğretim yaklaşımları ile ilgili olarak eğitimler verilmelidir.

Öğretmenlere etkileşimli tahta ve tablet ile öğrenme-öğretme faaliyetlerini sürdürürken sınıf yönetimi-

ni nasıl sağlayacakları konusunda eğitim verilmelidir. Öğretmenlere proje kapsamında sunulan tek-nolojilere uygun içerik hazırlama imkanı veren yazılım-

ların sağlanmalıdır. Hizmet içi eğitimin başında öğretmenlerin teknik bilgisi, teknolojiye karşı tutumu, yaş ve branş özellik-

lerine göre sınıflandırılmalıdır.

Öğretmenlere eğitimde teknoloji

kullanımının önemi benimsetilmeli-

dir. Öğretmenlerin eğitimde teknoloji

kullanımına yönelik öz-yeterlikleri

araştırılmalıdır. Öğretmenlere teknik yardım ve

destek sağlayacak birimler oluştu-

rulmalıdır. Dersin amacına ve içeriğine uy-

gun yazılımların kullanımı teşvik

edilmelidir. Öğretmenlerin eğitimde teknoloji

kullanımına yönelik çalışmalarının

takibi yapılmalıdır.

S A Y F A 5

Bu sorunun çözümüne

yönelik neler yapılabilir?

FATİH projesinin hayata geçirildiği

merkezi okullarda hizmet verecek

olan; eğitim teknoloğu, çeşitli

branşlardaki alan uzmanları, ölç-

me değerlendirme uzmanı, teknik

uzmanlar, programcılar, içerik ge-

liştirici ve pedagogdan oluşan

uzman bir ekip kurulmalıdır. Oluş-

turulacak bu ekibin bağlı bulun-

duğu okullara aşağıdaki konular-

da destek sağlaması beklenmek-

tedir:

- Etkileşimli tahta ve tablet kullanı-

mına yönelik eğitimlere süreklilik

ve verimlilik kazandırmak

- Hizmetiçi eğitimi uygulamalı hale

getirmek

- Öğretmenlere etkileşimli tahta

ve tabletlerde kullanılabilecek

içerik bulma ve geliştirme konu-

sunda destek sağlamak

- Etkileşimli tahta ve tabletler-

de ortaya çıkan teknik sorun-

ları çözme ve öğretmenlere

bu konuda yardım etmek

- Öğretmenlerin eğitim tekno-

lojilerini kullanma konusunda-

ki gelişimlerini ve çalışmalarını

takip edip değerlendirmek

- Diğer okullarla işbirliği içinde

olma ve gelişmeleri takip et-

me

E T K İ L E Ş İ M L İ T A H T A V E

Tablet ve Etkileşimli Tahtaların

Verimliliğini Arttırmaya Yönelik Çözüm

Önerisi

White Paper

KAYNAKLAR

Ekici S., Yılmaz B.(2013)Fatih projesi üzerine bir değerlendirme

Keser, H., Çetinkaya L.(2013)Öğretmen ve Öğrencilerin Etkileşimli Tahta Kullanımına Yönelik

Yaşamış Oldukları Sorunlar ve Çözüm Önerileri

Pamuk, S., Ergun M., Çakır R., Yılmaz H. B., Ayas C. (2013) Öğretmen ve Öğrenci Bakış Açısıy-

la Tablet PC ve Etkileşimli Tahta Kullanımı: FATİH Projesi Değerlendirmesi