Factors and Indicators of Professional Standards for Nursing … · 2017-09-28 · J Nurs Sci...

J Nurs Sci Vol.28 No.4 Suppl. Oct- Dec 2010

Journal of Nursing Science (Supplement) 55

Corresponding author: S. TantanadaechaE-mail: [email protected]

Vilaivan Thongcharoen RN PhD (Candidate)Doctoral Student of Faculty of Education, Chulalongkorn University Bangkok, Thailand

Suchart Tantanadaecha PhDAssistant Professor, Department of Educational Policy, Management, and Leadership, Faculty of Education, Chulalongkorn University Bangkok, Thailand

Pateep Methakunavudhi PhD Professor, Department of Educational Policy, Management, and Leadership Faculty of Education, Chulalongkorn University Bangkok, Thailand

* One Part of Doctoral Thesis (Higher Education) Faculty of Education, Chulalongkorn University Financial support received from 90th Year Chulalongkorn Scholarship

AbstractPurpose: The objectives of this research were to investigate nursing faculty problems, determine the observed variable indicators, develop and validate the factors and indicators for professional standards in a nursing faculty. Design: Descriptive study. Methods: Data were obtained from content analysis and questionnaire surveys from 250 nursing faculties of 6 autonomous universities. The data analysis included exploratory factor analysis by SPSS program and determining factors by LISREL program.Main Findings: The findings revealed the seriousness of faculty shortage, which has hindered the development of professional standards for nursing faculty. A total of 79 observed variable indicators of professional standards were explored by content analysis. The 7 factors and 45 indicators were ranked with exploratory factor analysis and first order confirmatory factors: nursing competency 9 indicators, ethical 11 indicators, teaching 12 indicators, research and academic service 5 indicators, education and knowledge 3 indicators, art and culture 2 indicators, health promotion competency 3 indicators.Conclusion and recommendations: The research findings recommend to apply factors and indicators for recruitment and develop nursing faculty competencies especially nursing competency and ethic that were the most influential factors of professional standards.

Keywords: professional standards, nursing faculty, factor, indicator

Factors and Indicators of Professional Standards for Nursing Faculties* Vilaivan Thongcharoen, Suchart Tantanadaecha, Pateep Methakunavudhi

J Nurs Sci Suppl 2010;28(4): 55 - 66

J Nurs Sci Vol.28 No.4 Suppl. Oct - Dec 2010

Journal of Nursing Science (Supplement)56

Corresponding author: สชาต ตนธนะเดชาE-mail: [email protected]

วไลวรรณ ทองเจรญ RN PhD (Candidate)นสตปรญญาเอก คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

สชาต ตนธนะเดชา PhDผชวยศาสตราจารย ภาควชานโยบาย การจดการ และความเปนผนำาทางการศกษา คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

ปทป เมธาคณวฒ PhD ศาสตราจารย ภาควชานโยบาย การจดการ และความเปนผนำาทางการศกษา คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

* สวนหนงของดษฎนพนธหลกสตรครศาสตรดษฎบณฑต (สาขาวชาอดมศกษา) คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลยไดรบทนสนบสนนการวจยจากทน 90 ป

จฬาลงกรณมหาวทยาลย กองทนรชดาภเษกสมโภช

บทคดยอวตถประสงค: การศกษานมวตถประสงคเพอศกษาสภาพปญหาและประเดนทเกยวของกบการก�าหนดมาตรฐานวชาชพอาจารยพยาบาล วเคราะหองคประกอบและตวบงชมาตรฐานวชาชพอาจารยพยาบาล รปแบบการวจย: ใชระเบยบวธวจยเชงบรรยาย วธด�าเนนการวจย: เกบรวบรวมขอมลโดยการวเคราะหเนอหาจากเอกสาร และวเคราะหขอมลจากการตอบแบบสอบถามของผบรหารและอาจารยพยาบาล สงกดมหาวทยาลยในก�ากบของรฐ จ�านวน 250 คน โดยการวเคราะหองคประกอบเชงส�ารวจ และตรวจสอบความตรงของโมเดลการวดตวแปรแฝง โดยการวเคราะหองคประกอบเชงยนยน ผลการวจย: สภาพปญหา คอ การขาดแคลนอาจารยพยาบาลทมความพรอมในการสอน ประเดนทเกยวของกบการก�าหนดมาตรฐานวชาชพอาจารยพยาบาล ม 79 รายการ องคประกอบมาตรฐานวชาชพอาจารยพยาบาลม 7 องคประกอบ 45 ตวบงช คอ องคประกอบท 1 สมรรถนะวชาชพการพยาบาล 9 ตวบงช องคประกอบท 2 จรยธรรมและจรรยาบรรณ 11 ตวบงช องคประกอบท 3 การสอน 12 ตวบงช องคประกอบท 4 การวจยและบรการวชาการ 5 ตวบงช องคประกอบท 5 คณวฒและความร 3 ตวบงช องคประกอบท 6 การท�านบ�ารงศลปวฒนธรรม 2 ตวบงช และองคประกอบท 7 สมรรถนะการสรางเสรมสขภาพ 3 ตวบงชขอเสนอแนะ: น�าผลการวจยมาใชในการก�าหนดองคประกอบและตวชวดส�าหรบการคดเลอกอาจารยใหม และใชเปนแนวทางในการพฒนาสมรรถนะของอาจารยพยาบาล โดยเฉพาะในดานสมรรถนะวชาชพพยาบาล และดานจรยธรรมและจรรยาบรรณ ซงผลการวจยชชดวามความส�าคญอยางมากตอวชาชพอาจารยพยาบาล

ค�าส�าคญ: มาตรฐานวชาชพ อาจารยพยาบาล องคประกอบ ตวบงช

องคประกอบและตวบงชมำตรฐำนวชำชพอำจำรยพยำบำล*วไลวรรณ ทองเจรญ สชำต ตนธนะเดชำ ปทป เมธำคณวฒ

J Nurs Sci Suppl 2010;28(4): 55 - 66



ควำมส�ำคญของปญหำ อาจารยพยาบาล เปนหวใจส�าคญในกระบวนการจดการศกษาทางการพยาบาล ทจะสรางใหบณฑตพยาบาลเปนบณฑตทมคณภาพ สามารถใหการพยาบาลไดอยางมมาตรฐาน มความรและความสามารถในการปฏบตการพยาบาล ทสอดคลองกบความตองการของสงคมประเทศชาตและวชาชพ จากขอมลของสภาการพยาบาลพบวา ป พ.ศ. 2547 ประเทศไทยมความตองการอตราก�าลงพยาบาลตามสดสวนประชากรในพนทและระดบสถานบรการ รวมทวประเทศ ประมาณ 115,836 คน และคาดวาใน 10 ปขางหนา ความตองการพยาบาลจะเพมขน โดยสถาบนการศกษาสาขาพยาบาลศาสตรจะตองผลตพยาบาลจ�านวนมากถง 65,123 คน1 จากภาวะขาดแคลนพยาบาลในปจจบน ท�าใหมการขยายการผลตพยาบาลทงในลกษณะการเพมจ�านวนรบนกศกษาใหม และการเปดหลกสตรใหมสาขาพยาบาลศาสตรเปนจ�านวนมาก ทงในสถาบนการศกษาของรฐและของเอกชน เปนเหตใหเกดวกฤตการขาดแคลนอาจารยพยาบาลทมความพรอมในการสอน ดวยเหตน จงมแนวโนมวาจะเกดการเคลอนยายพยาบาลประจ�าการจากสถานใหบรการไปสสถาบนการศกษา และมการรบพยาบาลทเพงส�าเรจการศกษาในระดบปรญญาโทเขามาเปนอาจารยพยาบาล โดยทไมไดมการเตรยมตวส บทบาทอาจารย ซงอาจกอใหเกดปญหาในดานมาตรฐานและคณภาพของอาจารยพยาบาล ดงนน จงจ�าเปนตองมการควบคมมาตรฐานวชาชพอาจารยพยาบาลเชนเดยวกบวชาชพอนๆ แตในปจจบนพบวา ผประกอบวชาชพอาจารยพยาบาลยงไมมการก�าหนดมาตรฐานในการประกอบวชาชพอาจารยพยาบาลโดยตรง นอกจากใชวธการก�าหนดคณสมบตของอาจารยใหเปนไปตามเกณฑมาตรฐานของสภาการพยาบาล สวนการควบคมดานการประกอบวชาชพก�าหนดใหเปนไปตามมาตรฐานและจรรยาบรรณของวชาชพพยาบาล2 ซงอาจกอใหเกดความแตกตางในดานคณภาพของผประกอบวชาชพอาจารยพยาบาลได การก�าหนดองค ประกอบและตวบ งชท ชดเจนเกยวกบคณลกษณะและคณภาพทพงประสงค จงนบเปนสงจ�าเปนส�าหรบการประเมนคณภาพอาจารยพยาบาลใหมมาตรฐานในการประกอบวชาชพ ดวยเหตน ผวจยจงมความสนใจทจะวจยในเรอง “องคประกอบและตวบงชมาตรฐานวชาชพอาจารยพยาบาล” เพอน�าผลทไดไปใชในการก�าหนด

มาตรฐานวชาชพส�าหรบอาจารยพยาบาลในสถาบนอดมศกษาตอไป

วตถประสงคของกำรวจย เพอศกษา 1. สภาพปญหาและประเดนทเกยวของกบการก�าหนดมาตรฐานวชาชพอาจารยพยาบาล 2. วเคราะหองคประกอบและตวบงชมาตรฐานวชาชพอาจารยพยาบาล

ขอบเขตกำรวจย ผวจยก�าหนดขอบเขตการวจย โดยศกษาเฉพาะสถาบนการศกษาพยาบาล ในสงกดมหาวทยาลยในก�ากบของรฐ จ�านวน 6 แหง คอ จฬาลงกรณมหาวทยาลย มหาวทยาลยแมฟาหลวง มหาวทยาลยมหดล มหาวทยาลยเชยงใหม มหาวทยาลยวลยลกษณ และมหาวทยาลยบรพา

วธด�ำเนนกำรวจย การศกษาวจยเรององคประกอบและตวบงชมาตรฐานวชาชพอาจารยพยาบาลครงน ใชระเบยบวธวจยเชงบรรยาย (Descriptive Research) ประชากรทใชในการวจย ประกอบดวย กลมขอมลจากเอกสาร กลมผบรหาร และกลมอาจารยพยาบาลสายวชาการ ระดบปฏบตการ กลมตวอยาง ประกอบดวย 1) กล มขอมลจากเอกสารทเกยวของ เลอกแบบเจาะจง ไดแก เอกสารทเกยวของการประกนคณภาพทงภายในและภายนอก เอกสารสรปผลงานประจ�าปของสถาบนการศกษาพยาบาล สงกดมหาวทยาลยในก�ากบของรฐ เอกสาร งานวจย และวทยานพนธทเกยวกบมาตรฐานอาจารยพยาบาล ทงในและตางประเทศ 2) กลมตวอยางผบรหาร เลอกแบบเจาะจง โดยก�าหนดคณสมบต คอ เปนผบรหารทมสวนเกยวของกบการบรหาร อาจารยพยาบาลสายวชาการ ระดบปฏบตการ จ�านวน 54 คน และ 3) กลมตวอยางอาจารยพยาบาลสายวชาการ ระดบปฏบตการ ในแตละต�าแหนง สมกลมตวอยางโดยใชวธการจบฉลากแบบไมแทนท ขนาดกลมตวอยางใชวธการค�านวณแบบสดสวน ไดกลมตวอยาง จ�านวน 294 คน จากจ�านวนประชากร 518 คน



เครองมอทใชในการวจย ประกอบดวย แบบการวเคราะหเนอหา เพอศกษาสภาพปญหา และประเดนทเกยวของกบการก�าหนดมาตรฐานวชาชพอาจารยพยาบาล และแบบสอบถามเรอง การพฒนามาตรฐานวชาชพอาจารยพยาบาล สงกดมหาวทยาลยในก�ากบของรฐ ซงผวจยสรางขนเอง โดยอาศยการสงเคราะหแนวคดและทฤษฎทเกยวของกบการพฒนามาตรฐานวชาชพ ทงทางดานวชาชพการศกษาและวชาชพการพยาบาล ประกอบดวย ค�าถามเกยวกบขอมลสวนบคคล จ�านวน 9 ขอ และค�าถามเกยวกบปจจยทมอทธพลตอการก�าหนดมาตรฐานและตวบงชวชาชพอาจารย จ�านวน 85 ขอ เพอวเคราะหองคประกอบของมาตรฐานวชาชพอาจารยพยาบาล ลกษณะแบบสอบถามแบบปลายปด เปนแบบมาตราสวนประมาณคา (Rating Scale) 5 ระดบ ตรวจสอบความตรงเชงเนอหา (Content Validity) โดยผทรงคณวฒจ�านวน 6 คน ไดคาดชนความสอดคลองระหวางค�าถาม เทากบ .91 หาคาความเทยงของแบบสอบถาม (Reliability) โดยการค�านวณหาคาสมประสทธแอลฟาของ ครอนบาค (Coefficient Alpha Cronbach) ไดคาความเทยงของแบบสอบถาม .96 การพทกษสทธของกลมตวอยาง โดยโครงรางการวจยไดรบการรบรองจากคณะกรรมการจรยธรรมการวจยในคนของมหาวทยาลยมหดลชด C สายพยาบาลศาสตร และของคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล ผวจยแจกเอกสารชแจงผเขารวมการวจย (Participant Information Sheet) เพออธบายและชแจงรายละเอยดของโครงการวจยใหผเขารวมการวจยทกคนไดรบทราบ ทงน ผเขารวมการวจยสามารถถอนตวจากการเขารวมการวจยไดตลอดเวลา โดยไมตองแจงใหทราบลวงหนา และไมมผลเสยตอการปฏบตงาน

การเกบรวบรวมขอมล ด�าเนนการเกบขอมลจากกลมตวอยาง โดยแจกแบบสอบถามทางไปรษณยและดวยตนเอง ผวจยตดตามการตอบกลบ หลงสงแบบสอบถามไปแลว 2 สปดาห โดยสงจดหมายขอความรวมมอจากกลมตวอยางทกคนอกครง ไดแบบสอบถามตอบกลบจ�านวน 250 คน จากจ�านวน 348 คน คดเปนรอยละ 71.83

การวเคราะหขอมล ประกอบดวย การวเคราะหเนอหาจากแนวคด ทฤษฏ เอกสาร งานวจยทเกยวของตามเกณฑการวเคราะหเนอหาของ สภางค จนทวานช3 เพอวเคราะหสภาพปญหา และประเดนทเกยวของกบการก�าหนดมาตรฐานวชาชพอาจารยพยาบาล การวเคราะหขอมลพนฐานของกลมตวอยาง โดยการค�านวณความถและคารอยละ การวเคราะหองคประกอบเชงส�ารวจ (Exploratory Factor Analysis, EFA) ดวยวธวเคราะหสวนประกอบมขส�าคญ (Principal Component Analysis) และหมนแกนแบบ แวรแมกซ (Varimax) ตามเทคนคการวเคราะหองคประกอบเชงส�ารวจของ นงลกษณ วรชชย4 เพอส�ารวจและระบองคประกอบรวม ทสามารถอธบายความสมพนธระหวางปจจยทมอทธพลตอมาตรฐานวชาชพอาจารยพยาบาล ตรวจสอบความตรงของโมเดลการวดตวแปรแฝง โดยการวเคราะหองคประกอบเชงยนยน (Confirmatory Factor Analysis, CFA)

ผลกำรวจย 1. การวเคราะหสภาพปญหาและประเดนทเกยวของกบการก�าหนดมาตรฐานวชาชพอาจารยพยาบาลพบวา 1.1 สภาพปญหาทเกยวของกบมาตรฐานวชาชพอาจารยพยาบาล คอ การขาดแคลนอาจารยพยาบาลทมความพรอมในการสอน เนองจาก การเกษยณการท�างานของอาจารย ภาระของอาจารยทหนกแตคาตอบแทนนอย ไมมเวลาในการปฏบตการพยาบาลบนคลนก จ�านวนพยาบาลทไดรบการศกษาตอในระดบปรญญาโทและปรญญาเอกดานการศกษาพยาบาลลดลง และขาดการเตรยมคนทจะมาเปนอาจารย ฯลฯ 1.2 ประเดนทเกยวของกบการก�าหนดมาตรฐานวชาชพอาจารยพยาบาล ซงเปนขอ ก�าหนดเกยวกบคณลกษณะและคณภาพทพงประสงคของอาจารยพยาบาลทตองการใหเกดขน พบวา ม 79 รายการ ประกอบดวย การก�าหนดคณวฒ/คณสมบตของอาจารยประจ�าสาขาพยาบาลศาสตรของสภาการพยาบาล 7 รายการ การก�าหนดใหอาจารยตองมสมรรถนะของพยาบาลวชาชพ 12 รายการ การก�าหนดความรดานการสอนและความเปนคร 12 รายการ การก�าหนดความสามารถตามภารกจหลกของ



อาจารยในระดบอดมศกษา ประกอบดวย ความสามารถดานการสอน 14 รายการ ความสามารถดานการวจยและงานวชาการ 6 รายการ ความสามารถดานการบรการวชาการ 6 รายการ ความสามารถดานการท�านบ�ารงศลปวฒนธรรม 4 รายการ และการก�าหนดสมรรถนะดานคณธรรมจรยธรรมและจรรยาบรรณวชาชพอาจารยพยาบาล 18 รายการ 2. การวเคราะหขอมลพนฐานของกลมตวอยาง พบวา กลมตวอยางสวนใหญ อาย 41-50 ป และอาย 51-60 ป เทากน รอยละ 33.6 เพศหญง รอยละ 94.4 สวนใหญสงกดสถาบนการศกษาพยาบาลทมขนาดใหญ คอ มหาวทยาลยมหดล ร อยละ 45.6 รองลงมาสงกดมหาวทยาลยเชยงใหม รอยละ 18.8 และมหาวทยาลยบรพา รอยละ17.2 ตามล�าดบ อายการท�างาน 11-15 ปใกลเคยงกบอายการท�างานนอยกวา 5 ป รอยละ 18 และ 18.4 ตามล�าดบ เปนขาราชการ รอยละ 57.6 ระดบการศกษาปรญญาโท รอยละ 52.8 รองลงมาระดบปรญญาเอก รอยละ 45.6 ด�ารงต�าแหนงอาจารย รอยละ 41.6 ต�าแหนงบรหารเปนหวหนาสาขาวชา รอยละ 6.8 หนาทความรบผดชอบปฏบตภาระงานดานงานบรหาร (นอยกวา 2 : 10) รอยละ 24.4 ดานงานสอน (4-6 :10) รอยละ 43.2 ดานงานวจย (นอยกวา 2 : 10) รอยละ 62.0 ดานงานบรการวชาการ (นอยกวา 1 : 10) รอยละ 52.4 ดานงานท�านบ�ารงศลปวฒนธรรม (นอยกวา 1 : 10) รอยละ 85.2 งานอนๆ เชน งานกรรมการ (นอยกวา 1 : 10 สวน) รอยละ 24.8 3. การวเคราะหองคประกอบเชงส�ารวจ (Exploratory Factor Analysis, EFA) การก�าหนดชอองคประกอบ และ

ตวบงชทสกดไดจากประเดนทเกยวของกบการก�าหนดมาตรฐานวชาชพอาจารยพยาบาล ท�าใหไดองคประกอบ ทงสน 8 องคประกอบ 83 ตวบงช เรยงตามความสามารถในการอธบายความแปรปรวนของตวแปรดงน องคประกอบท 1 สมรรถนะวชาชพการพยาบาล (Nursing Competency) องคประกอบท 2 จรยธรรมและจรรยาบรรณ (Ethic) องคประกอบท 3 การสอน (Teaching) องคประกอบท 4 การวจยและบรการวชาการ (Research and Academic Service) องคประกอบท 5 คณวฒและความร (Education and Knowledge) องคประกอบท 6 การท�านบ�ารงศลปวฒนธรรม (Art and Culture) องคประกอบท 7 สมรรถนะการสรางเสรมสขภาพ (Health Promotion Competency) และองคประกอบท 8 ประสบการณ (Experience) โดยองคประกอบท 1 สมรรถนะวชาชพการพยาบาล สามารถอธบายความแปรปรวนของตวแปรไดมากทสด รอยละ 31.5 รองลงมาคอ องคประกอบท 2 จรยธรรมและจรรยาบรรณ (Ethic) สามารถอธบายความแปรปรวนของตวแปรได 8.5 และองคประกอบท 8 ประสบการณ สามารถอธบายความแปรปรวนของตวแปรไดนอยทสด รอยละ 2.0 4. การตรวจสอบความตรงของโมเดลการวดตวแปรแฝง โดยการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนอนดบทหนง และพจารณาคดเลอกตวบงชทมสมประสทธการพยากรณ (R2) ซงสามารถอธบายองคประกอบสงตงแตรอยละ 60 ขนไป ท�าใหสามารถลดองคประกอบและตวบงช เหลอเพยง 7 องคประกอบ 45 ตวบงช โดยมรายละเอยดในแตละองคประกอบ ตามตารางท 1

ตาราง องคประกอบและตวบงชมาตรฐานวชาชพอาจารยพยาบาล 7 องคประกอบ 45 ตวบงช เรยงตามคาสมประสทธ การพยากรณ จากมากไปหานอย

ล�าดบท

ตวบงชน�าหนกองคประกอบ

สมประสทธการพยากรณ

องคประกอบท 1 สมรรถนะวชาชพการพยาบาล (Nursing Competency)

1 มความสามารถในการใชหลกฐานเชงประจกษในการพฒนางานอยางมประสทธภาพ.717 0.86

2 มความสามารถในการสอน ฝกทกษะ และเปนพเลยงในการปฏบตอยางมประสทธภาพ .783 0.81 3 มความสามารถในการจดการและประเมนผลลพธทางการพยาบาลอยาง ตอเนอง .732 0.794 มความสามารถในการเปนผน�าการเปลยนแปลงทด .699 0.745 มความสามารถในการใหค�าปรกษาในการดแลกลมเปาหมาย หรอเฉพาะกลมทตนเอง

เชยวชาญอยางเหมาะสม .727 0.72



ล�าดบท



6 มความสามารถในการใหเหตผลทางจรยธรรมและการตดสนใจเชงจรยธรรมอยางเหมาะสมตามหลกจรยธรรม .718 0.68

7 มความสามารถในการประสานงานอยางมประสทธภาพ .747 0.668 มความสามารถในการเสรมสรางพลงอ�านาจอยางมประสทธภาพ .715 0.649 มสมรรถนะดานการสอน แนะน�า และใหค�าปรกษาดานสขภาพอนามย .710 0.63

องคประกอบท 2 จรยธรรมและจรรยาบรรณ (Ethic)1 ปฏบตหนาทอยางมวนย ดวยความรบผดชอบ .850 0.91 2 การปฏบตหนาทอยางเปนธรรม โปรงใส ตรวจสอบได .830 0.873 รกษาผลประโยชนของสวนรวม .764 0.764 รวมมอและปฏบตตอเพอนรวมงานอยางกลยาณมตร .696 0.725 ยดมนในระบอบประชาธปไตย .628 0.716 สงสอนศษยอยางเตมความสามารถ ทมเท เสยสละ .679 0.70 7 ปกปองคมครองผปวยใหปลอดภย .667 0.678 ใหการพยาบาลดวยความเคารพในศกดศร/สทธสวนตว .648 0.669 ยดมน ยนหยดในสงทถกตอง .740 0.6510 ศกษาคนควาหาความรเพมเตมทงเชงวชาการและวชาชพอยเสมอ .586 0.6211 มจรรยาบรรณของนกวจย .644 0.60

องคประกอบท 3 การสอน (Teaching)

1 มความสามารถในการวดและประเมนผลผเรยนหลากหลายวธตามความเหมาะสม .715 0.84 2 มความสามารถจดใหผเรยนแสดงความคดเหนและแลกเปลยนความร/ประสบการณตาม

ความเหมาะสม .712 0.76

3 มความสามารถใหผเรยนเหนความสมพนธของวชาทเรยนกบวชาอนทเกยวของ .683 0.734 มความสามารถในการใชสอการสอนและอปกรณชวยสอนทเหมาะสม .652 0.725 มความสามารถสอนและสงเสรมใหผเรยนคนหาหลกฐานเชงประจกษมาใชในการพยาบาล .721 0.71 6 มความสามารถในการรายงานผลการพฒนาคณภาพของผเรยนไดอยางมระบบ .660 0.717 มความสามารถในการแนะน�าแหลงความร เพอใหผเรยนคนควาเพมเตม .717 0.70 8 มความสามารถสรางกจกรรม/โอกาสใหผเรยนไดเรยนรในทกสถานการณ .663 0.709 มการเตรยมการสอนและวางแผนการสอนอยางเปนระบบ ใหสามารถปฏบตอยางไดผลจรง .587 0.7010 มความสามารถใชเทคนควธการสอนหลากหลาย .638 0.6811 มความสามารถสอนใหผเรยนรจกการคด วเคราะห วจารณในวชาทสอน ตามความ

ตองการของผเรยน .537 0.62

12 มสมรรถนะในการพฒนาวชาชพใหมความกาวหนาอยางตอเนอง .490 0.60

องคประกอบท 4 การวจยและบรการวชาการ (Research and Academic Service)1 มผลงานวจยและงานสรางสรรคทตพมพเผยแพรอยางตอเนอง .749 0.742 ไดรบเงนทนสนบสนนงานวจยและงานสรางสรรคจากภายในและ/หรอภายนอกอยางตอเนอง .658 0.65 3 มการแตงหรอเรยบเรยงต�ารา หนงสอ หรอบทความทางวชาการอยางตอเนอง .565 0.65 4 มผลงานวจยทไดรบการอางอง (Citation) ในฐานขอมลระดบชาตหรอระดบนานาชาต .796 0.635 มความสามารถดานกระบวนการวจยอยางด .558 0.63

ตาราง (ตอ)



ล�าดบท



องคประกอบท 5 คณวฒและความร (Education and Knowledge)

1 มความรดานการวจยทางการพยาบาลและสาขาทเกยวของ .581 0.75 2 มความรดานการใชภาษาตางประเทศระดบดขนไป .615 0.713 มความรดานการใชเทคโนโลยสารสนเทศทางการศกษา .572 0.65

องคประกอบท 6 การท�านบ�ารงศลปวฒนธรรม (Art and Culture)1 อนรกษ พฒนา และสรางเสรมเอกลกษณ ศลปวฒนธรรม .719 0.82 2 รเรมงานดานศลปวฒนธรรม/ภมปญญาไทยอยางสรางสรรค .683 0.77

องคประกอบท 7 สมรรถนะการสรางเสรมสขภาพ (Health Promotion Competency)1 มสมรรถนะดานการปองกนโรคและเสรมภมคมกนโรค เพอลดความเจบปวย .652 0.96 2 มสมรรถนะดานการฟนฟสภาพบคคล กลมคน และชมชนใหสามารถด�าเนนชวตไดอยาง

เตมศกยภาพ .620 0.953 มสมรรถนะดานการสงเสรมสขภาพบคคล กลมคน และชมชน ใหสามารถดแลสขภาพ

ตนเองได .578 0.80

เอกจงเปนทตองการในสถาบนการศกษาอยางมาก นอกจากนน ยงพบปญหาในการดงดดพยาบาลทมความรความสามารถเขามาเปนอาจารย ซงเกดจากฝายบรการการพยาบาลมการปรบเพมเงนเดอน/คาตอบแทนใหสงขนอยางตอเนอง เพอดงดดพยาบาลใหท�างานภายในโรงพยาบาล จงท�าใหพยาบาลมความสนใจมาเปนอาจารยหรอสนใจท�างานดานวชาการนอยลง 6,12

ในด านประเดนท เกยวข องกบการก�าหนดมาตรฐานวชาชพอาจารยพยาบาล ซงพบวามจ�านวนมากถง 79 รายการ ประกอบดวยประเดนในดานตางๆ คอ คณวฒ/คณสมบตของอาจารย ประจ�าสาขาพยาบาลศาสตร สมรรถนะของพยาบาลวชาชพ ทงในระดบพนฐานและระดบผปฏบตการพยาบาลขนสง ความรดานการสอนและความเปนคร ความสามารถตามภารกจหลกของอาจารยในระดบ อดมศกษา ทงทางดานการสอน ดานการวจยและงานวชาการ ดานการบรการวชาการ และดานการท�านบ�ารงศลปวฒนธรรม รวมทงสมรรถนะดานคณธรรม จรยธรรม และจรรยาบรรณวชาชพอาจารยพยาบาลนน อาจเปนผลมาจากสภาการพยาบาลซงท�าหนาทในการรบรองมาตรฐานสถาบนการศกษาพยาบาล ในการเปดสอนหลกสตรพยาบาลศาสตรบณฑต ไดก�าหนดองคประกอบ ดชน และเกณฑการประเมนทชดเจน ส�าหรบการพจารณารบรองสถาบนการศกษาพยาบาลในสวนทเกยวของกบอาจารย ทง

กำรอภปรำยผลกำรวจย สภาพปญหาและประเดนทเกยวของกบการก�าหนดมาตรฐานวชาชพอาจารยพยาบาล สภาพปญหาทเกยวของกบการก�าหนดมาตรฐานวชาชพอาจารยพยาบาล คอ วกฤตการขาดแคลนอาจารยพยาบาลทเกดจากวกฤตการขาดแคลนพยาบาล ท�าใหตองมการขยายการผลตพยาบาล และมการเปดหลกสตรใหมสาขาพยาบาลศาสตรเปนจ�านวนมาก ซงอาจกอใหเกดปญหาในดานมาตรฐานและคณภาพของอาจารยพยาบาล ผลการศกษาสอดคลองกบการศกษาในตางประเทศทพบวา วกฤตการขาดแคลนพยาบาลเกดขนทวโลก ทงในประเทศทพฒนาแลวและประเทศก�าลงพฒนา5 โดยมสาเหตส�าคญมาจาก การเกษยณการท�างานของอาจารย ภาระของอาจารยทหนกแตคาตอบแทนนอย ไมมเวลาในการปฏบตการพยาบาลบนคลนก จ�านวนพยาบาลทไดรบการศกษาตอในระดบปรญญาโทและปรญญาเอกดานการศกษาพยาบาลลดลง และขาดการเตรยมคนทจะมาเปนอาจารย 6

ซงจะมผลตอคณภาพการสอน ท�าใหไดพยาบาลทไมมประสทธภาพตามความตองการ 7,8,9,10 ในทางกลบกน การขาดแคลนอาจารยพยาบาลมผลท�าใหเกดการขาดแคลนพยาบาลได6,9,11 เพราะสถาบนการศกษาไมสามารถรบนกศกษาเขาเรยนไดตามความตองการ ทงทมผ สมครจ�านวนมาก ดงนน พยาบาลทจบการศกษาระดบปรญญา

ตาราง (ตอ)



ในดานคณสมบต ความร ประสบการณ ภาระงานสอน แผนการจดการเรยนการสอน การวดและประเมนผลการศกษา การวจยและผลงานทางวชาการ การบรการวชาการ การท�านบ�ารงศลปวฒนธรรม ซงสอดคลองกบองคประกอบทใชประเมนในระบบการประเมนผล และการตดตามตรวจสอบคณภาพและมาตรฐานการศกษาของส�านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (สมศ.) นอกจากนน สภาการพยาบาลยงใหความส�าคญกบอาจารยใหมทไมมประสบการณการสอนทางการพยาบาล โดยระบวา ตองผานการอบรมหลกสตรศาสตรและศลปการสอนทางการพยาบาล (หลกสตร 18 หนวยกต) หรอหลกสตรดานการจดการเรยนการสอนทางการพยาบาลทเทยบเคยงกนได และสภาการพยาบาลใหการเหนชอบ แสดงใหเหนวา สภาการพยาบาลตองการใหอาจารยพยาบาลเปนผทมความรและมมาตรฐานในดานจดการเรยนการสอนทางการพยาบาล2 แมวาสภาการพยาบาลจะไมไดก�าหนดคณสมบตของอาจารยประจ�าสาขาพยาบาลศาสตรวา ตองมสมรรถนะของผปฏบตการพยาบาลขนสง แตส�าหรบอาจารยพยาบาลในตางประเทศ สมรรถนะของผปฏบตการพยาบาลขนสงถอเปนคณสมบตหนงของอาจารยพยาบาลซงตองม 13,14 ผลการศกษานสอด คลองกบการศกษาของออรเทลไล15 เรองคณลกษณะของผสมครสอบรบวฒบตรอาจารยพยาบาลของ National League for Nursing ในระหวางป ค.ศ. 2005-2007 พบวา คณสมบตของผมสทธสอบ คอ เปนอาจารยเตมเวลา จบระดบปรญญาโทหรอปรญญาเอกทางดานการพยาบาล ปฏบตงานดานการศกษาและมประสบการณดานการสอน แบงเปน 2 ประเภท คอ ประเภท A จบระดบปรญญาโทหรอปรญญาเอกทางดานการพยาบาล มประสบการณการท�างานในบทบาทอาจารยอยางนอย 2 ปในระยะ 5 ปทผานมา ไดรบการอบรมหลกสตรการสอนอยางนอย 9 หนวยกต และแบบ B จบระดบปรญญาโทหรอปรญญาเอกทางดานการพยาบาล มประสบการณการท�างานในบทบาทอาจารยอยางนอย 4 ปในระยะ 5 ปทผานมา ดวยเหตผลดงกลาว ประเดนเหลานจงเกยวของกบการก�าหนดมาตรฐานวชาชพอาจารยพยาบาล องคประกอบของมาตรฐานวชาชพอาจารยพยาบาล และตวบงช ผลจากการวเคราะหองคประกอบ และการก�าหนดชอองคประกอบใหมความเหมาะสมกบตวชวด ซง

สกดไดจากประเดนทเกยวของกบมาตรฐานวชาชพอาจารยพยาบาล ท�าใหไดองคประกอบทงสน 8 องคประกอบ 83 ตวบงช และพบวา สมรรถนะวชาชพการพยาบาล เปนองคประกอบทมความส�าคญมากทสดในการก�าหนดมาตรฐานวชาชพอาจารยพยาบาล รองลงมา คอ จรยธรรมและจรรยาบรรณ ซงส�าคญมากกวาดานการสอนและภารกจอนๆ ของอาจารยในระดบอดมศกษา ผลการศกษานสอดคลองกบการก�าหนดคณลกษณะบณฑตทพงประสงค ตามมาตรฐานคณวฒระดบปรญญาตร สาขาพยาบาลศาสตร ทตองการใหบณฑตมความร ทงทางภาคทฤษฎและภาคปฏบต สามารถปฏบตการพยาบาลอยางมคณธรรมจรยธรรม ยดมนในจรรยาบรรณวชาชพ 2 และสอดคลองกบแนวคดของ บ ร ส 5 ซ งกล าวถ งการพฒนาอาจารย พยาบาลในมหาวทยาลยวา อาจารยพยาบาลควรเปนผทมความร ผานการอบรมและมวฒบตรดานการเรยนการสอน และมความเชยวชาญทงในดานการสอนและดานการปฏบตการพยาบาล เพราะจะสามารถสอนผเรยนใหน�าความรจากภาคทฤษฎไปสการปฏบตการพยาบาล ชวยลดความเครยด และสามารถบรหารเวลาใหแกผเรยนไดอยางด นอกจากนนยงสอดคลองกบแนวคดของไอรอนไซดและวาไลกา16

ทกลาวถงวสยทศนส�าหรบการศกษาพยาบาลในอนาคตวา การเรยนการสอนจะมาจากฐานของการวจย อาจารยพยาบาลตองมนวตกรรมดานการสอนเพอใหเกดความเปนเลศ หลกสตรตองเปดกวางยดหยน ตอบสนองความตองการและความสนใจของผเรยน เนนความสามารถในการปฏบตการพยาบาล การสอนในหองเรยนจะมการแลกเปลยนความคดเหนและประสบการณรวมกบผเรยน ใชเทคโนโลยในการเรยนการสอนมากขน มการก�าหนดมาตรฐานของ ผเรยน ผเรยนตองรจกการคดวเคราะหและมการน�าความรไปสการปฏบตการพยาบาล และสอดคลองกบแนวคดของลตตลและมลลคน17 ซงระบวาอาจารยพยาบาลทมคณภาพ ตองมสมรรถนะทสมดลระหวางสมรรถนะในดานการสอนและสมรรถนะในการปฏบตการพยาบาลในคลนก ดงนนอาจารยผถายทอดความรจงตองมสมรรถนะวชาชพการพยาบาล มจรยธรรมและจรรยาบรรณ มความรความสามารถทงในดานการสอน การวจย บรการวชาการ เพอเปนแบบอยางทดแกผเรยน สวนในดานประสบการณซงพบวา มความส�าคญนอยทสดนน อาจเปนเพราะวา สภาการพยาบาลมการก�าหนดคณสมบตของอาจารยประจ�าสาขาพยาบาล



ศาสตรไวอยางชดเจน โดยเฉพาะอยางยงในดานการมประสบการณการปฏบตพยาบาลทตองมไมต�ากวา 2 ป และตองมการปฏบตการพยาบาล การสอน หรอการวจยเกยวกบสขภาพและการพยาบาลอยางตอเนอง2 จงท�าใหความส�าคญดานประสบการณมนอยกวาองคประกอบในดานอน ผลการตรวจสอบความตรงของโมเดลการวดตวแปรแฝง โดยการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนอนดบทหนง และการคดเลอกตวบงชทมสมประสทธการพยากรณ (R2) ซงสามารถอธบายองคประกอบสง ตงแตรอยละ 60 ขนไป มประเดนทนาสนใจ คอ องคประกอบท 1 สมรรถนะวชาชพการพยาบาล พบวา ตวบงช 8 ใน 9 ตวบงช เปนสมรรถนะของผปฏบตการพยาบาลขนสง ไดแก 1) มความสามารถในการใชหลกฐานเชงประจกษ 2) มความสามารถในการสอน ฝกทกษะ และเปนพเลยงในการปฏบต 3) มความสามารถในการจดการและประเมนผลลพธทางการพยาบาล 4) มความสามารถในการเปนผ น�าการเปลยนแปลง 5) มความ สามารถในการใหค�าปรกษาในการดแลกลมเปาหมายหรอเฉพาะกลมทตนเองเชยวชาญ 6) มความสามารถในการใหเหตผลทางจรยธรรมและการตดสนใจเชงจรยธรรม 7) มความสามารถในการประสานงาน และ 8) มความสามารถในการเสรมสรางพลงอ�านาจ แสดงใหเหนวา อาจารยพยาบาลจ�าเปนตองมสมรรถนะของผปฏบตการพยาบาลขนสงดวย ซงสอดคลองกบการก�าหนดสมรรถนะของอาจารยพยาบาลของ SREB Council on Collegiate Educational for Nursing18 ทระบวา อาจารยพยาบาลตองมสมรรถนะน เพอเพมประสทธภาพในการถายทอดความรและทกษะในการปฏบตการพยาบาล และสอดคลองกบการก�าหนดสมรรถนะอาจารยพยาบาลท 5 ของ National League for Nursing ป ค.ศ. 2005 ในประเดนการเปนผน�าการเปลยนแปลง เพอใหเกดการสรางสรรคในดานการศกษาพยาบาลและดานการปฏบตการพยาบาล19 อยางไรกตาม ผลการวจยนไมสอดคลองกบ การก�าหนดคณสมบตอาจารยประจ�าสาขาพยาบาลศาสตรของสภาการพยาบาล ซงไมไดก�าหนดใหอาจารยพยาบาลตองมสมรรถนะของผปฏบตการพยาบาลขนสง ทเปนเชนนอาจเปนผลมาจาก กลมตวอยางถงรอยละ 45.6 เปนผส�าเรจการศกษาในระดบปรญญาเอก และสวนใหญสงกดสถาบน

การศกษาพยาบาลทมขนาดใหญ คอ มหาวทยาลยมหดล รอยละ 45.6 มหาวทยาลยเชยงใหม รอยละ 18.8 และมหาวทยาลยบรพา รอยละ17.2 ซงจดการศกษาหลกสตรพยาบาลศาสตรทกระดบ ทงในระดบปรญญาตร ปรญญาโท และปรญญาเอก ท�าใหมองเหนความส�าคญของอาจารยพยาบาล ทตองมสมรรถนะการปฏบตการพยาบาลในระดบสง เทยบเทาพยาบาลผ ปฏบตการพยาบาลขนสงเพอใหสามารถถายทอดความรใหแกนกศกษาในระดบบณฑตศกษาได องคประกอบท 2 จรยธรรมและจรรยาบรรณ พบวา ตวบงชทส�าคญทสด คอ การปฏบตหนาทอยางมวนย ดวยความรบผดชอบ รองลงมา คอ การปฏบตหนาทอยางเปนธรรม โปรงใส ตรวจสอบได ผลการศกษานสอดคลองกบ การก�าหนดมาตรฐานของจรรยาบรรณทพงมในสถาบนอดมศกษาของคณะกรรมการขาราชการพลเรอนในสถาบนอดมศกษาหรอ ก.พ.อ.20 ซงก�าหนดไวเปนจรรยาบรรณในล�าดบตนๆ วา ขาราชการพลเรอนในสถาบนอดมศกษาทกประเภทต�าแหนงตองยดมนในหลกการ คอ ซอสตยสจรต มความรบผดชอบ ปฏบตหนาทดวยความโปรงใส สามารถตรวจสอบได และสอดคลองกบจรรยาบรรณวชาชพอาจารย สงกดมหาวทยาลยในก�ากบของรฐทกแหง ทเปนเชนนนาจะเกดจาก อาจารยพยาบาล เปนวชาชพทมบทบาททงทางดานวชาชพการศกษาและวชาชพพยาบาล จงตองเปนผทมวนยและมความรบผดชอบสง องคประกอบท 3 การสอน พบวา ตวบงชทมความส�าคญทสด คอ มความสามารถในการวดและประเมนผลผเรยนหลากหลายวธ รองลงมา คอ มความสามารถจดใหผ เรยนแสดงความคดเหนและแลกเปลยนความร /ประสบการณ ผลการศกษานแตกตางจากการศกษาของ รงรงส วบลชย21 ซงพบวา ตวบงชรวมคณภาพการสอนในระดบอดมศกษา เรยงล�าดบตามน�าหนกองคประกอบ 3 ล�าดบแรก คอ ใหความส�าคญกบผเรยนเพอการพฒนาการเรยนรและการสอน สนบสนนผเรยนเชงรก ยอมรบความสามารถและวธการเรยนรทหลากหลายของผเรยน ทเปนเชนนอาจเนองมาจาก ปจจบนรปแบบการจดการเรยนการสอนมความหลากหลายมากขน และเนนผ เรยนเปนศนยกลาง ท�าใหบทบาทของผสอนในชนเรยนลดนอยลง แตบทบาทของผเรยนมากขน ดงนน อาจารยพยาบาลจงตองมการวดและประเมนผลผ เรยนทหลากหลายและม



ประสทธภาพ รวมทง เปนผอ�านวยความสะดวกหรอจดใหผ เรยนไดแสดงความคดเหนและแลกเปลยนความร /ประสบการณกบผ อน ซงสอดคลองกบกบการก�าหนดสมรรถนะอาจารยพยาบาลท 1, 2 และ 3 ของ National League for Nursing ป ค.ศ.2005 ซงก�าหนดวา อาจารยพยาบาลตองอ�านวยความสะดวก (Facilitate) ชแนะ สนบสนนใหผเรยนเกดการเรยนรและพฒนาผเรยนทงดานการเรยนและสงคม ใชกลยทธในการประเมนและประเมนคา เพอประเมนการเรยนรของผเรยนทงในหองเรยน หองปฏบตการ และคลนกตามหลกการเรยนร19 องคประกอบท 4 การวจยและบรการวชาการ พบวา ตวบงชทมความส�าคญทสด คอ มผลงานวจยและงานสรางสรรคทตพมพเผยแพรอยางตอเนอง รองลงมา คอ ไดรบเงนทนสนบสนนงานวจยและงานสรางสรรคจากภายในและ/หรอภายนอกอยางตอเนอง เทากบ มการแตงหรอเรยบเรยงต�ารา หนงสอหรอบทความทางวชาการอยางตอเนอง ทเปนเชนนอาจเนองมาจาก ในปจจบนคณะกรรมการการอดมศกษา22 ไดด�าเนนโครงการสงเสรมการวจยในอดมศกษาและการพฒนามหาวทยาลยวจยแหงชาต (National Research Universities) เพอยกระดบมหาวทยาลยไทยโดยรวมใหมศกยภาพดานการวจยทสงขน และยกระดบมหาวทยาลยทมศกยภาพดานการวจยของประเทศสมหาวทยาลยวจยแหงชาต ทมขดความสามารถระดบโลก (World-Class University) โดยตวบงชคณภาพของมหาวทยาลยทมศกยภาพในระดบโลก ไดแก จ�านวนผลงานวจยตพมพ จ�านวนผลงานวจยตอจ�านวนอาจารย จ�านวนอาจารยนกวจย และจ�านวนสทธบตรทงในและตางประเทศ ดงนน มหาวทยาลยหลายแหง จงพยายามผลกดนใหมผลงานวจยและงานสรางสรรคทตพมพเผยแพรอยางตอเนอง และพบวาในป 2553 มมหาวทยาลยในก�ากบของรฐซงเกยวของกบการศกษาครงนถง 3 แหง ทไดรบการคดเลอกเปนมหาวทยาลยวจยแหงชาต คอ จฬาลงกรณมหาวทยาลย มหาวทยาลยมหดล และมหาวทยาลยเชยงใหม ดงนนกลมตวอยางซงสวนใหญ รอยละ 71.2 สงกดมหาวทยาลยทง 3 แหงน จงใหความส�าคญกบตวบงชในดานการผลตผลงานวจยทไดรบการตพมพ และการไดรบทนสนบสนน นอกจากนนอาจมผลมาจากการก�าหนดเกณฑคณภาพการศกษาของส�านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา ในมาตรฐานท 2 ดานงานวจย

และงานสรางสรรค ซงก�าหนดตวบงชเกยวกบผลงานวจยและงานสรางสรรคทตพมพเผยแพร และหรอน�าไปใชประโยชน เงนสนบสนนงานวจยและงานสรางสรรคตออาจารยประจ�าทงภายในและภายนอกสถาบน รวมทงรอยละของอาจารยประจ�าทไดรบทนวจย ฯลฯ องคประกอบท 5 คณวฒและความร พบวา ตวบงชทมความส�าคญ คอ มความรดานการวจยทางการพยาบาลและสาขาทเกยวของ และมความรดานการใชภาษาตางประเทศระดบดขนไป ผลการ ศกษานสอดคลองกบผลการศกษาในองคประกอบท 4 ซงเนนการสรางผลงานวจยในระดบนานาชาต ทตองอาศยความรทงทางดานการวจยและภาษาตางประเทศ และสอดคลองกบการก�าหนดสมรรถนะหลกทจ�าเปนของผประกอบวชาชพการพยาบาลและการผดงครรภในสมรรถนะท 8 ดานการใชภาษาองกฤษ เพอการตดตอสอสารในงานทรบผดชอบ และสมรรถนะท 11 ดานความส�าคญของการวจยตอการพฒนาการพยาบาลและสขภาพ นอกจากนน ยงสอดคลองกบผลการวจยของดเรก พรสมา และคณะ23 ซงพบวา ครทดดานตองมความรดานการวจย วทยาการคอมพวเตอรและภาษา เพอเปนเครองมอในการแสวงหาความร องคประกอบท 6 การท�านบ�ารงศลปวฒนธรรม พบวา ตวบงชทมความส�าคญ คอ อนรกษ พฒนา และสรางเสรมเอกลกษณ ศลปวฒนธรรม แสดงใหเหนวา อาจารยพยาบาลควรมบทบาททงในดานการอนรกษและพฒนาศลปวฒนธรรมของชาตอยางตอเนอง ซงสอดคลองกบแนวคดของ วลลภา เทพหสดน ณ อยธยา24 และยนต ชมจต25 ทใหความคดเหนตรงกนวา อาจารยควรเปนตวอยางของผพฤตปฏบตตามขนบธรรมเนยม ประเพณ และวฒนธรรมอนดงามของชาต อบรมสงสอนศษยใหเขาใจและเหนความส�าคญตอการท�านบ�ารงศลปวฒนธรรม ส�าหรบองคประกอบท 7 สมรรถนะการสรางเสรมสขภาพ ซงนาจะเปนสวนหนงรวมอยในองคประกอบท 1 สมรรถนะวชาชพพยาบาล แตพบวา มการแยกออกเปนหนงองคประกอบอยางชดเจน แสดงใหเหนวา “การสรางเสรมสขภาพ” ยงเปนบทบาทเดนและส�าคญของอาจารยพยาบาลทตองสรางใหเกดขน ตรงกบแนวคดขององคการอนามยโลกทตองการเนนการสรางเสรมสขภาพใหเกดขนแกประชาชนทวโลก26



ขอเสนอแนะ 1. ผ บรหารของสถาบนการศกษาพยาบาล สามารถน�าผลการวจยนไปประยกตใชในการก�าหนดองคประกอบและตวชวดในการคดเลอกอาจารยใหมใหมคณลกษณะตามทก�าหนดไว รวมทงน�ามาใชเปนแนวทางในการพฒนาคณลกษณะและคณภาพทพงประสงคของอาจารยพยาบาล เพอใหเกดคณภาพในการประกอบวชาชพ สามารถสรางความเชอมนศรทธาใหแกผรบบรการ นอกจากนน ยงสามารถน�าไปใชในการเทยบเคยงกบคณะพยาบาลศาสตรอนๆ เพอใหเกดความเปนเลศตามภารกจหลกในสถาบนอดมศกษา ทงทางดานการสอน การวจย การบรการวชาการ การท�านบ�ารงศลปวฒนธรรม และดานคณธรรมจรยธรรมดวย 2. ผลการวจยชชดวา สมรรถนะวชาชพการพยาบาล จรยธรรมและจรรยาบรรณมความส�าคญอยางมากตอวชาชพอาจารยพยาบาล ดงนน สถาบนการศกษาพยาบาลจงควรก�าหนดสมรรถนะวชาชพพยาบาล จรยธรรมและจรรยาบรรณเปนองคประกอบทส�าคญในการพฒนาอาจารยทกคนใหมสมรรถนะเหลานอยางตอเนอง

เอกสำรอำงอง1. สภาการพยาบาล. การขาดแคลนพยาบาล: ผลกระทบและ

แนวทางแกไข. สมมนาวชาการ วนท 25 กรกฎาคม 2548 ณ คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยมหดล; 2548.

2. กระทรวงศกษาธการ. มาตรฐานคณวฒระดบปรญญาตร สาขาพยาบาลศาสตร พ.ศ. 2552. ประกาศราชกจจานเบกษา เลม 127 ตอนพเศษ 3 ง, 11 มกราคม 2553: 43. [Online] 2553 [5 ตลาคม 2553] แหลงทมา: URL: http://www.mua.go.th/users/tqf-hed/news/FilesNews/FilesNews6/nurse_R.pdf

3. สภางค จนทวานช. การวเคราะหขอมลในการวจยเชงคณภาพ. พมพครงท 7. กรงเทพมหานคร: ส�านกพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย; 2549.

4. นงลกษณ วรชชย. โมเดลลสเรล: สถตวเคราะหส�าหรบการวจย. พมพครงท 3. กรงเทพมหานคร: จฬาลงกรณมหาวทยาลย; 2542.

5. Khaliq AA, Broyles RW, Mwachofi AK. Global nurse migration: Its impact on developing countries and prospects for the future. World Health Popul 2008; 10(3): 55-73.

6. Beres J. Staff development to university faculty: Reflections of a nurse educator. Nurs Forum 2006 July-September; 43(3): 141-5.

7. Hinshaw AS. The nursing shortage: A continuing challenge: the shortage of educationally prepared nursing faculty. J Issues Nurs 2001; 6(1): 3.

8. Bartfay WJ, Howse E. Who will teach the nurses of the future. Can Nurse 2007 Sep; 103(7): 24-7.

9. Shipman D, Hooten J. Without enough nurse educators there will be a continual decline in RNs and the quality of nursing care: Contending with the faculty shortage. Nurse Educ Today 2008 July; 28(5): 521-3.

10. Proto MB, Dzurec LC. Strategies for successful management and oversight of nurse faculty workforce initiatives: lessons from the field. J Prof Nurs 2009 Mar-Apr; 25(2): 87-92.

11. Potempa KM, Redman RW, Landstrom G. Human resources in nursing education: A worldwide crisis. Collegian 2009; 16(1): 19-23.

12. Stanley JM, Capers CF, Berlin LE. Changing the face of nursing faculty: Minority faculty recruitment and retention. J Prof Nurs 2007 Sep-Oct; 23(5): 253-61.

13. Southern Regional Education Board. Nurse educator competencies. Council on Collegiate Educational for Nursing. Alanta: GA; 2002.

14. The National League for Nursing. As standards of practice for academic nurse educators. [Online] 2005 [cited 2010 Nov 2]. Available from: URL: http://findarticles.com/p/articles/mi_hb3317/is_/ai_n29455180

15. Ortelli T. Characteristics of candidates who have taken the certified nurse educator (CNE) examination: A two-year review. Nurs Educ Perspect 2008; 29(2): 120-1.

16. Ironside PM, Valiga TM. Creating a vision for the future of nursing education: Moving toward excellence through innovation. Nurs Educ Perspect 2006; 27(3): 120-1.

17. Little MA, Milliken PJ. Practicing what we preach: Balancing teaching and clinical practice competencies. Int J Nurs Educ Scholarsh 2007; 4(1): 2-3.

18. Davis D, Stullenbarger E, Dearman C, Kelley JA. Proposed nurse educator competencies: Development and validation of a model. Nurs Outlook 2005 July; 53(4): 206-11.

19. Kalb KA. Core competencies of nursing educators: Inspiring excellence in nurse educator practice. Nurs Educ Perspect 2008; 29(4): 217-9.



20. คณะกรรมการขาราชการพลเรอนในสถาบนอดมศกษา. มาตรฐานของจรรยาบรรณทพงมในสถาบนอดมศกษา.

ราชกจจานเบกษา เลม 125 ตอนพเศษ 141ง, 22 สงหาคม 2551: 35-7. [serial Online] 2551 [5 ตลาคม 2553] แหลงทมา: URL: http://www.mua.go.th/data_main/law/02_03_52.pdf

21. รงรงษ วบลชย. การพฒนาตวบงชของคณภาพการสอนระดบอดมศกษา. (วทยานพนธ) ครศาสตรจฬาลงกรณมหาวทยาลย; 2544: 379 หนา.

22. คณะกรรมการการอดมศกษา กระทรวงศกษาธการ. โครงการสงเสรมการวจยในอดมศกษาและการพฒนามหาวทยาลยวจยแหงชาต. [Online] 2552 [5 ตลาคม 2553] แหลงทมา: URL: http://www.nru.mua.go.th/resource/site/project_detail.pdf

23. ดเรก พรสมา และคณะ. การพฒนาวชาชพคร. รายงานวจย. กรงเทพฯ: ส�านกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต; 2541.

24. วลลภา เทพหสดน ณ อยธยา. ความเปนครและจรรยาบรรณวชาชพอาจารยระดบอคมศกษา.พมพครงท 1. กรงเทพมหานคร: ภาควชาอดมศกษา ครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย; 2543.

25. ยนต ชมจต. การศกษาและความเปนครไทย. พมพครงท 2. กรงเทพมหานคร: โอ.เอส.พรนตงเฮาส; 2546.

26. World Health Organization, Ministry of Public Health Thailand. Policy and partnership for action: Addressing the determinants of health. เอกสารประกอบการประชม The 6TH Global Conference on Health Promotion ณ ประเทศไทย วนท 7-11 สงหาคม 2548.

Factors and Indicators of Professional Standards for Nursing … · 2017-09-28 · J Nurs Sci...

Documents

Transcript of Factors and Indicators of Professional Standards for Nursing … · 2017-09-28 · J Nurs Sci...