İslami İlimler Dergisi, Yıl 14, Cilt 14, Sayı 1, Bahar 2019 (103/130)

Muhammed Emin NURMUHAMMED*

:~\~

Jl.ı>T ~lr J ~l (:!:-).. ı.jll ~1~1 ~T ı.r L.ô J ~ J .i..-. 4Al _;.. J ;l:...JI ~ 'ôJy

(104) 137

masters with Mr. Abdulhammid Han ben a good relationship among. This relationship provided the author information for solving the nation's overall situation and has created hardship and have at the same time the opportunity to understand and predict the state of the community. This research was concluded with three chapters and one result. The presentation of the au-tho~ the introduction of Tafsir, and the general situations of the period in which Tafsir was written. Finally, the summary of the important information in the research and the recommenda-tions of the researcher are given.

Key Words: Tafsir Al-Manar, Rashid Riza, Reformation, Innova-tion, Policy.

MUHAMMED REŞİD RIZA VE EL-MENAR ADLI TEFSİRİ (ANALİTİK ARAŞTIRMA)

Öz

Tefsiru'l-Menar ve onun yazarı Muhammed Reşid Rıza İslam ümmetinin bir asır önceki döneminden günümüze kadar duru-munu öğrenmede önemli bir kaynaktır. Yazarın hayatı ve onun ilmi çabaları gericilik ve düşünce durgunluğuna karşı yüksek bir uyanıklık ve kalkınma atmosferi yaratmıştır. Yazar bu tefsirinde İslami toplulukların gelişmesine oldukça fazla katkı sağlamıştır. Müslümanların güç ve onuru ancak Kuran-Sünnet yoluyla elde edebileceklerini vurgulamıştır. Bu araştırma, yazarın kişisel hayatını, çeşitli alanlardaki çabalarını, ümmete olan faydalarını ve iştirak ettiği sosyal ve siyasi hareketleri konu edinmektedir. Diğer yandan Tefsiru'l-Menar'ın yöntem ve üslup açısından İslam ümmetinin kalkınmasına nasıl bir yenilik getirdiğini tanıtmaya da önem gösterilmiştir. Raeşid Rıza'nın Cemalettin Afgani ve Muhammed Abduh ile yakın ilişkisi olduğu bilinmektedir. Bu ilişki yazarın ümmetin genel durumları ve sıkıntılarını çözme-sine yönelik bilgi sağlamış ve muasır toplulukların vaziyetlerini anlama ve tahminde bulunmaya fırsatı yaratmıştır.

Anahtar kelimeler: Tefsiru'l-Menar, Reşid Rıza, Reform, Yenile-me, Politika.

Makalenin Geliş Tarihi: 07.11.2018; Makalenin Yayıma Kabul Tarihi: 06.12.2018

136 (105) İSLAMİ İLİMLER DERGİSİ

=r-t..lll

~ ~

(106) 135

~~ Jl ls-.)J ,~ı a~ ıj ~T_;All ..:.ı~~I ıj ~~I öfa JW '-4>-.; İL.)'I ili f.~!j ~lj ,~Wı ~ta~t~ ç~~ı .Llt ~ ~Jlj.iı ~~>ı :J~ ~ ~;J ~wı Jp ,~ ı-- ·t ı--: - ·ı-- ı~ ~ )i.~ıt.ı .!l''h' ,~1--e\rı ~ '· ... ~ı--::, ~ı ili il.o L~ ~, ~.i:ll' ~ r' ~~ .J ~ ,, ; j'° LJ y J - if ~ jJJ ~ --- .. ~ ..r J ıı-. Jl!..ıT ~ ~ - . ı.) ~W\rl ~.ll\ J4 o~l:....ıl.J o.,.Y-~ ~I ~ c)lS W b\..l:.o\ ~I Ilı .lıJ

~~\ İ~~ ~ 4f ~r ~1 Ilı .J~J rn~_,ll ö.J..,.JI» ~ J")I.>. ı'f ~I

~ .r.JS.J ,~~TJ .u4l.:S' J ~~IJ \> '11

2 .Jl:...JI ~ J ~l-:.-5' pi ~~ ~')\,;. :.,s- ıJ~I ~")L..)'1 t.\rl ~ ~I ~11.lı r!YJ ~L.JI *''lJA .,~ ~L i~I Ilı J ljT.J -.J .Jl...ı

.W,.; ~.) ~ iL.)'1 :ıJL.)1 ~_,.. -1

. .;WI ~/~I ı:>T_;All ~ :4.!Lı}I -2

.L. ~ 4::-o")l...,)'I t.\tı.J ,L,o y.a>- iL.)'I ~ J '-/.__,-31 e--~I :~l J..ı .rJI -3

:~_,..Jl~l

'.ftU ,ii.,.-l.4.ll '""="~ ~~1 t.W1 ~I ,208 :V'° ,JJ~I ~I '.Jl:..J1 ~ '~.J .4-.. d . .;,.J 1 .208 /1 'i1990 . ..ı\1410

.259-256 :212-210 V'° c1912) 15 İ .ccı:>l:...S_; .,...l-J 4::-.J.J» Jl.A.JI :Ji~ ,~WI e--rll 2 .394-391vPcl912) 15 i .l~..Ut ~ 4T .ccı:Jl::-S'; J ~~I ~ı iÜ2j»

.624-621 ıY' c1933> 33 i ·Jl:JI ~ j-! ~u '«J _,.:Jı c:>l.:..S .rıı '"="~hı

134 (107) İSLAMİ İLİMLER DERGİSİ

.L.,.;J ~J ~ il..)'1 ~ ~~ ~I ~~\ti 41.J ~l:-JI JJ)all ıJ~ -1

.~")L...)'1 ~1,.1;1 J ~ı ~L.~l.J L.,.;.) ~J ~ it..)'1 .:ı.*-" ~.; -2 .JW ~I ~l:S' ~ c.i ıı,.ıj.J İLo)'I ~ ~ ii.:ılA:...ı\tl -3

:~ı~\rı

·~~14..\rl ~IY.~l .b..; ;.JJ~ -1

.ıı~ J UJ j.JI ~ tŞ.1J1 ~I ı)s- ıJ} }I -2 -~ ~l.J ;;~~I ~L:..J ~I ~ J r::; _,:.ll -3

:~IJJ.H ı..Jl~l

e·.,..JI c_")l.plc.} o..Jb.J i).JI ~.J ~l ~ J~ c.} .ı.:;~.J il..)'4 ~~I -1 .y")L...)'I ö~I J o}TJ JWI ~ t~ İ~)'IJ ''-l'°")L...)11

J.JJall.J ~~I ~ J~IJ "ay illi c:" _,..J ~lA;.J .JWI ~ ~I~ ıJ~ -2 .~11.k ~ .)~ ~I

: ~wı ~Lıı.)..uı

:~t~J~l..ıJJ~4~~11.1..Jy~1J~llhJ~W1~_,,;5~~

'i2004 'i _,k _;JI ~~ J ıılJjSJ.ll 41\....ı.J ,~\ J JWI ~ ~ -1 ~t..)'ı ö~ J J}1ı J..aill ,J,rai ~')U 4lLı)I ~Jt:.; ..u.J ,~ -4>-T .4;.u .r.lA ~~ ~J..LJı c.i ~ ~wı J..ailı J t..t.J ,~ı J.:ı\...a.A J ~~ ~wı J..ailı.J ,~lA:l4

.4:.-o ~~ı.J ~ı c.i ~wı 4i}.>- Y. ~l:ll ~wı 4JLı.) ,L.,.;.) ~.) J~ .)wı ~ J .l:~ı ıJL- -2 ~ ~ ~ ~ J:-: ıJ ~I ~WIJ ~L...\rl ~ 'il..)'1 t.~İ ~ ft.J ~t 4lLı)I ııh '.JJ~

-~~I

~L...l.JJ.ll.J ~_r.JI ~ 'L.,.; .J ~ J ~I fa J ıJİ _;ll ~ J.-l,dl ~ -3 c.} ıı.:ı~I 4:>-lj c.} t..Al j.JI ~ ~ ~~I JJl> '0:-4l&oJ.ll ~ J:1> .:ı4;J ,~")L.., )11

.~1.rı ~I~ oJc.;1.J ,~ }I ~~ (f' 4il.uT .l:~J ı:>T_;ll ~u.. ıJ~

4JL .y JJy ''-1'°~)'1 if'}I ~ '.Jwı ~J JA.JI \r~4.rJI .4>-T . .) -4 ·LJ"'"';).>-J 'u .. .a>...! ~ ıJ~)'I J ölJL.....oJ ~I U.,o

(108) 133

:~1 Uu:.

,~ J41 ~ ~ to..u...lli .Wl>-_, .kl.A.i ~~ ~~J t.J.A.o :Jl ~I ... o ; ~JJI ~I ı.İ o..JbJ 41,L!.;J ~I oJ~J ~_;.JI ö~ JJl;.;L :JJ\tı ak.i:JI ı.İ LolJ

oıı-l}J o41yJ ~ ~}JI ~ ıJ~ JJl.:JTJ ~1 ~T :~WI 4laA:JI JJ ,~_;.JI ~ d~ ~I ~I JJ)al1J ..:.J~I ~fi :~WI ~I J LoTJ '~l ~l.J ~I ~ı_,. ~.J ~I ~ifa_,.. r--i ~~ Wl;JI ıjlı ~ ,~ ~1 I~ ~ _;.JI ıı-~ J !JljjT ı.ş'°~ )'I ~I

. ..:.J~ _,:ll ~ _;S~ ~ ~I

ı..;,J ~J ~ iLo)fl öl:>-~ ö"4i :'1Jt

:~

~ ~ J}_,.11 ~; ~J '& .. J JI to~ ~ ô.J~ ~WI iL.)11 to~I ~I ö~

o_rl-2S' J ~ı .. ~ı ~ ~ wh; . .; .-.. ,,,~ ıJ\t ,4:..e ~;Jı ı;~ ~).alı J1u..J ıJl~.,,Jı o~ J! ~ ıJf J:i .y.. J jıdl 4 ıJlS" Lo ~l:>- ~ &-~ ~JJ dh l:... y,. ? J!.-~ .rJ1 i ).JI J ~ ..,AJI ~1,,.JI ~ ...,......, _; JJ ,~1.J ıJT ,;JI i # ı) ı__,t:... ıJlS" ~JJI ~JJI ~J~ 4".ci.,a~ ..li ıJlS"_, -~.J ~1,;JJ1 .ı....._, ~4)1_, ~~I ~1 ~J ~.rJI ~~

Jl '-"'81 ay~ f:}.; J=:-i &- ..Ltı~..J .ı.4J~ ~ ~I ~ t~ ,~)JI .J ıJ4 J> ~4 .J ~ '-1-4 .ı:.r-~ j>-.;J LJ"J:lJ ,~ı ~l ıı~ Lo _r.;J ~~I ~ UJW1J ,~ı i~)ll

y}~.:llJ JJLt..J4 ö~ 4JliJ Jl oJJ.JA &- 4J~ ,j:!JJ4 4!~1 JliT .J ~Y..J ~)ali :~l::> ~ ~6-.UI ~ ~~ ,~ t.li...UIJ i~)'1 4.f..:l _,.!:JJ ~I ıJT _,.iJI t.-l> ı)

~l!.;J ~-1

~ L.;.J ~ ~J ~ iL.)11 ~1 .JWI ~~ J~l ,,,_i..ll to')\,JI İL.)11 y.

İlo)fl Jl ~ j..a:: 4~1 ~13,~\tl ~Jl~\ ,ıJ_,..J.4.ll ~ js-~ ıJ. 4.f..JJI ~ 5«'i~I .Y., ~ _r.ll t;~lı .ı.-A; ~ JW .ııl ~ __, Jli Lo ~ ~ ~u, c.1-i ı:.r.I ~ Loi 7 .((i":>WI .Y., JJL.aJ\ ~ iLo)fl \.;~>> :J_,AJ..J 6H.i~I .Y., ~\ t;~ıı :J~..J

~J ~ J,k 'i\tıJ ~\ti ~ ~ ~_r.:.11 4.1 Jl ~J Uli l+-li ~.J ö...UIJ

.539ı.rt 'i'.>L.)'1 J cJ.J~~I 'll~I JL.::.JI ~ ,361/6 İ~\11 '~Jjl :J! ~ J _)i=: 3 .73/32):.JI ~ .~ '~J .L.,.;J 4

.132/13 ):.JI ~ .~ '~J 'UJ 5 .78/15 ~WI t:::' _,.JI 6

,51/1 ~ .,) ,2 J:. '~J..r.:!-.ü.ı-JI ).> 'JWI ~ _m...!..11 ~1 c'.>İ.).11 ~ .~ '~J ,L.,.;J 7 .49/11

132 (109) isı.AMt İLİMLER DERGİSİ

,:y .ı..WJ ~1.).ll ~ İ..li ..li o.>l~t J.>.ln ı)f ...lA::Ju..J 8 ,«İ \rıJ y\11 ~~.)İt ~lin :~

.J l:.Jl>J y L:S' J Ui l>- 4-; 4-4.:.l J.:.!ı .J ~ ~; ..U J 9 «~ ,..t; J t. li)' 1 .J ~ IJ , J 14,~L!.; ~ ~1

~L:S' 11 ~_,wı ~ ~ ~ ~_, c16),ı.J~1_, y.:ı'lı_, r1J1J.ıS~t.....ı:r1__,.;s- .:ıu.:.....1_,

.ü ~I Jj~ ~ J ;=11_, ı.J~I Jyl (j"J.> ~.;1' ~J ,4LL.J11.!,.;.:ıl>-\rl ~ ~1_, ,o~ ~ ~4 ~1_, ,o1315/r1898 ilP J ~ Jl }~ ~; ~ ~ el::.ll ~_}jl ı:r '-İwı ~I J İL!JI .)~ ~lS'» ~'1 '"-J.J.> ~ ~\.i_, ,1899 ilP ~3'14 _r.._,:J J ~~ ~.:ıt_, ~ ~ ~J.+.!ı ..U lfjt ~ 4S~l ı:r ~I ~_,fJI ~J.+.!ı ..U ~ L.JJ.Jt Jl L.!J ~ Jl L.1 ~ JJ '~ .Jl>. _r.S't ~~ r-LJI ~ ~ ~ ·~tı_, ı:>LA;\Jı 0...uı .ı..ü.ll ı:r j>-l_r-11 o.lı ... wt dw -111~.)&.-' 18,((\.A .r.f-J ~~ Jol_y y~~ lŞ ;_,

.73/32 ).:.JI ~ ,~ '~.J 'U..J .123U"' ,L.,pJ ~J ~ ~ ı.:.>wJ ,~~I ~·~ .ı.:.>~

8 9

ı.:.> ~ljl u=ll ıJ_,illl ı..s"" 1.lıJ ,195- 133 / ...,1353,1 .k 'Jt:..JI ~ ,~j"JIJ ):.JI .~ '~J ,L,PJ 10 • • .Biography-Auto ~ ı:ı=;JI ~ J fU..J ~..Wl __,..-11 (88 ı.İ

.. Jı~ ,~l_;kll ~I ;.;-- 13 ~ ~w ~ ...; .YJ ,~ _r.s. ı.>-l>-1 y. j~ı ...; U"" )~ t!ı.J..11 ..y:. ~ı ~ ~ ~, ~ı l ~ ~ı 14

.İ1889 İ~ 'o_rS-,J~!J ~J jl..!.JI ~~ J1 ~JJ ,ıJ~-~1_,k ~ J.IJ '~.14' ~ ~ ,~1)1 ı.jA!I ~ ~I 15

.yl"JIJ ıJ~lJ e_r.JI i# ~ ~J ,~ı- _i.JÜJ ... ~ ... l.,.2j r1 ,~1_,1. r-l:i)'I jJJ .f25 :U"' ,LpJ ~J .ı.-... c: ı.:.>lüJ 'r-tı~l ~ ı.:.>~ 16

.İ1888 İ~ J.; ,~l-.JI c.ş~ _ı::+!JI ~Jl.A.11 /~}Jl.A.11..L..-. ıflJ.ll ~ 17 .126 :U"' 'u.J ~) .ı.-... ~ ı.:.>lüJ '~~\ ~ ~~ 18

(110) 131

t.. ;J y... ~ JılP '-i.lH .ı.;t.. j Jly~ ;.; ~1J ö ~1J U1J ~.?JI ıJT _;ili İ _,l&- ~ µıJ

~~)fit.~ JW ~\ &_~ '5?t öJ~Ji ,~_,ı, ~j ~\ti o~ .b-\:J c:l;:j \t lfjİ ~ 19 (( • .lraAi b .J...lA..e b..u:. ~ JS J .ili,.

:lti lPJ ~J ~ JılP ~I ,)~1-3

)hit.J 4J.JJİJ j~l.J x+}IJ 20tl:....\:JI )jJ '~J lt.J..,-J ıJl;l ~ JW ~l '*-4>-J JılP .. o~~ iL.)'I ~t:....":Jı ~ ,~ ~l5_, ~ ıJlP .JAJ ~ Jl ~.;I ~ ,~ı

.,.l-LJ\ ~ J ıJWI ô.)l.ıt....ı L} '..r.:S:.H ıJLıJJ ~I r-1WI ~ :µ1.ı.;1~-4

:JWLS' if-JI ..kl.!.; ~ ıJl W ~

~\tl.WI ~\:S'J ,~~)'1 .ıJ1j4 ~IJ ~ }\_, ~..J..l:l4 ~1)=ı ~.l.o J J.s- -i ·~J~ ,j ~I ~\.:::- ,jJ ,~ı ~\.::JI ,j ~..J..l:ll ı..Y'JloJ ,~\)=ı ö~.r.- ,j

JJ\:JI ,)..W1 JJ....oJ 'i~)'I ~ ~~I ~ ,))l «): .. Jh> ~ ö_;AUll J JJ....ol -y ~L:...."11 ~~ ~..u:. ~I cc~_,J1 ôJ~hı ~~ ö)b ö_,.k>. ~l5_, ,o1315/i1897 ı..Y'.Jt.. ,j

21 • .J ':İwı

,4;L:..., \:Jı ,j ~~\il_, ı.j!.l.ll (. ~ )'1 w.J+! ,)U J )'I_, ö _y..UI L .J.l.o .-L.!.;1 J_,l> -~ ilP w,) JJl 4:i ~ .#J 4-:i L.;..LJI l.!Jl_, 4o_;AWI Ji ,)lPJ ~ ;JJ6-J1 ıJİ ..r.f-

22.J}'il ~WI yr-JI ~~I~ ~ l.+i~)' ~1.ı.;t \I! 'i1912

~tJ d+~~li.; J _;_, ,«~~I '5.;y!.ll ~» ~~I ~ ~ ~ ,j L!.;l -,) J~l ISL> ~~IJ 9\ZJ ~~ ~~.x:.. ,j ~ ö..u:. ~l ,ı,;ı .. ;_ .;Lkil ,j lPJ) 4J ~ ~ .. -~1 ~l5.J ,~l:-\1 r_~)'l ,j 45') .. ! .• 11.J ö..1:~1 ~~I t. ~I ~,) ~ il.!JI

23 .ts .. q .L - tı .t;J!l.ı ı .~ı .. .. r J ... r . "t"' J.,,......,,,

~~I ~ı..,..;j..JI :y ,)..u:. ,j !lJUJ 'i1907 ~I ~ ö.A:.r.-~\ ~JJ....ot -.-y j>JI ,j I~ ıJl5 ~ J \f.~I ~ _,.ll .;llaiİ ,j C: ~ )'1 ,.~ ~ ı.;~ .J ~l5 J ,~ ";).-)'1 Jl ~l..:;I ~ il..u:.)'I ~ ~IJ ~.J '~b)'I '-!,jS r~I y? o.)li .b-l.J 'ti.J~l .)~\ti

0wı ~ .. Jwı ~> ~y. ~ .uı_,;_, L,.;J ~J .Lı-a .l:-11 4-; d;, ~ ..L.>-l ~ı.l.Alı Y.t 19 .2013/03/11- 1434/04/29.)~

.ı)l:....S} ı),.L. ~ ~-M ıJL. jll ı.!.ll~ J t..l 'r ~I ıJUljli ~~ 20 .~UI e--r-JI 21 .~U1 e--r-JI 22

.223-222 :ı.r' ,~ı_, ~~"jı .)~.J L,.;j ~j ..l-.. ,u~ J:-. ~ıj 23

130 (111) isı.A.Mt İLİMLER DERGİSİ

J lSJL!..o \~ ıJlS' LS ,~..U\ ~~ )1 ..y- 0-! ~ ~ı. J~t ~ ıJlS'J -~ j>JI l.lı 4:..... ö~W1 J ~~I ~I J I~_, 'i1921 4:..... ~ J! "l·)a. LiH '-?J.,,...JI ..ü)l

24.o..y-~ ~ı_, ~w\tı ~..uı J4 ~ ~wı ~ı ~ ı:,lS'_, 'i1925

:~l~l~-5

,!Jı.tT &.o.1 ... 11 ~l>-~ ~~~I ı..i\·%. J ~~u..J jsl...JJ ~w.;.. ö..u- .J c:>lS' .ı.._:.. ı. 'I'! ı ·t t• ... ·~ 'J~ ~ ı.I ~.;-JJ

~-jj J .;~J ,o.)..L...ı J ~ '-?.l.11 .;WI ~ J~ı ,((~~1 ı:,T,;Jı ~» -i Jl ~ ..\.i_, .;:-A:ll o\.4Wl J..i J y ~I ı:,l İ ~I '-Y'-' 'i1906/01324 İ\J- J d~ _r.s.

.~ ~I ö.;_,....,

·r1907 . ..ı···4 .. .-Jwı ~ J ~ ,((~ıJ ~ı ~ı.)J~» -~ .i1925/o1350-_r40- Jl:..JI ~ ~ ,«j~I_, c:>~~ )1» -[..

~-jj .J"4J cc~\;J\tl ~..UI J4 öJ:'""' ~~.J o..l.:&' ~ İl.t~I ~1:....ı\tl ~..;U» -,) .i1931/o1350 '.;WI ~ '-Y' ,~\~

.11932/01351 .;WI ~ ,«~.._r.11 '-?.Ji-11..U..,..JI İ y,. l ô)a.lJI ~I ~JJ.j» -o

.i1932/o1351.;WI ~ '«i~)11 J ~wı J.,A>-» -_, .,1934//01353 '.;l:..JI ~ (

(~ ~) }: .. JI ·~J l..P J ~ J .4-.. (112) 129

;r J.Jl> if1.J 'e-.,.JI J ~')l.o)'l ,)~I ;y ~I U.; ~.; ~ &!..1J ıJlS ~_µı ~l.J ~_,+11 t.~ ;r ~ ~ t-. ~ıy:.ı., ~~)'\ to\rı Jl,J>-l c_')l.ol LcJ')6:. ~\rl ~H ..\.> dl ~;JI ô.;~4 y~)'lJ 4_._-JIJ \ş.-l.:-Jl.J 0..Ul.J ~l.J j..r,l W'°~I ~-" -dL.all ~I &4.J ~ ,aH wlJ ıJl_,.4ll r..ş>Y. ~ ı:>l=i'll.J

:~.J d='W ~')IJ J to\rl ~J c_')l.o! J o.)~ :~lc_')l.o)'I J

" " 0..Ul ~1 ~ '1 J""2-A ıj ~1 (. ')l.ol ı)s- I~ 4.r U.; ~.; ~ ~I .JlS J ~I e:!' _,JI ~ ıa-! _;l: •. JI ~ J ~'ll.A.JI ;y ~I ~ ,!lı.ı;T f6J\r4 ~I ~ J ~4t:s'J ~'ili. J')\>.. ;r f6j\rl J ~1,J ~_.;..dl ~t:.. c_')l.ol J.J~_.J 'J""2-A e·.,.JI ~~J '-T ö.;t; ~_r__,k:J1.J c_')l.o)11 J}t dl ~J ö.;t; ill1 ~~ _;l: •. JI ~~I ~I d1415' ~_,.JI .)~\ ~ Js- 1.Jfa .Jf J""2-A Js- .;W1 ;y)) :")Ut; if")L..,)'1 ;f.J ~ ;y ~t;J\ 4.:~\rl (f' ~ '~.J) ~ ~WI i_,LJJ ~ L.;.ı.. ;y ~l>~I LW Jii-! ~H ~\tl.A.JI ;r ~I ~l ı...fSJ 27,((~.;1..wı ~ ~ ~\ ~I ~_;JI

.ci _,ıı ~~ J J""2-A J .JlS

128 (113) isı.A.Mt İLİMLER DERGİSİ

ıJ}~ "if' ~~ ~~ı ıJTJ ,~~lS' c)}-Jl ~ ~ ~.kA .. ı;l» :~r-JI tı.. J '-9fi İ~\.J ıs..Jl J..u_., ,~l:--ll t_LP .J "'11 ~..J ~ ıJlSJ ,~J Jı ,.~ ~ lA~ Wi ~~ ~ Js ~l ~ 'iL!J\_, ıJ~ J ıjl!ll ~J.J1 __,...:.; ~J ~lo.!,,JI \~1 ~J 4. ~..L> k. 1.1.. Js ıJWl lAl)) ~ ~I ~lP Js .u\tl.4..J wly ,.!lJ.liT ~~ cJJ~ ~lo.!,,J1 6.JJ...UI ~

-~.J t....~4 ~ c.r.-J o,;1 JW .Ufi ~ Jl ~b ~r ,..l>- ..ili .~ı ıJT.;Jı ~J 'Jwı ~ w.J ~.) ~ 11..o')ı 4Ul r'"J ~\Si .r.L.o L.~ ~) ~~ J JJ t . ô ~ Js ~l:JI ~ La Jl i~ ..r° J 4UI ~~ 4-r' WIJ..o J 4Ul ö_JS Js ~ J y, ~~ .r.f- ,~~ 4.o) ~ı ~ o.1>.~ ~ ,~ ~ı_, r-LJI J ~1)1 ıJU ':?~ '1 .tııı~ ıJ\r \rl:..ıı...:... 1)~ r-3.J s;\rı ~JA ıJJ..b&l.Jl.J ıJ_,.l~JJIJ ıJ.J.ı.....~1 .J ~lS' La .(38:~1)~\fai' ~J1ı ~ a1~ ~I ~! ,j ,o~~ \IJ o~~ '(52:~ J:)~~t;J1 4

Jl:..JI ;.:-A3 ~ J_rdl :~U

.Uıı-1) ü4 ~ \t.J 'DJJ.L.o _r:.~I ~I J ö~~ ~ r ~ ~1 Ilı ıJİ ~1_,JI ;_,.o ıJl J53 .wı ö~Ll:-\11 ~ J. '~.?. JW .uıı ~ır J ,o.ı..,ol.4.. J ~ 0T _;ll ~ ~.r.. ü4 J53 ~.a..~.JI ~~ ~ r ~I Ilı ..VU..J ,~ ~\J a~~\ J:"""U:l\ J~~ ~ ü4 ,;_,;s ~~ll.a_, ~~ıJ~ ~ ~ ..UJ '& .. J ... JI 4..-~ ü4 ô~1 .Y! ~ ü4 JS'..:... ~..J

. 4:31 if. )1 ~ ,(ı~LJI ~L1_;J.lln öfi J 4.-.il.JI J 4:J! ~ .r!ıl ,~ r.b lA }SlJ

_,..-)\ J .!lj:l1 '-:"rJI :'-:"~\ J1 fa..J ,126 :r..r' ,L.;.J ~J ..t.-.. C: ~LüJ .~~ '(""'fll ~ 28 . J .r. J t '-ı?J _,:......ll I

.JJ \.Jı .)..wı ~ ~l::::iı 'Jwı ~- 29

(114) 127

~ ~ o.)\A:....ılJ ~ ~t.a; ~) ıj ~11.lA ıj ~ -..Al yJI fa..,! Lı r--t la ~LJ :4:)WI J)a-JI ıj ~lr-JI

~ Jkı:-! ~.; -1 .. ~.?4 01317 i.r-4 ö_}- ıj o~~ ~I t..t~ ~ ı..Y'JJ~ ~I Ilı ~T

İ\J;. ~ ı._Y'J..;..ıJI oh~ ~IJ 'ôfbllİI Jl ~ ~ ~l>JlJ l..ö_; ~.) ~ İLı)'I o;l:....ıT \.. ~J l...ö.) ~.) ~ ~I \.._;~ ıJlSJ ,~L...:Jı OJJN' .:r 125 ~I ~ ~YJ 01323 .~ı ıJT.}ll ~ ~I r-ü ~ı., _,l: .. JI ~ ~ ~I ~ ı.!.U.lJJ «}: .. Jl>ı ~ ıj

~_,Lt .i}üJ ,~ ~J o~~ 0;1:....ıt öUJ ~ L.ö.J ~..; ~ ~1 '1,.p\J ..UJ

~~t y- l_r.'VI JW .uıl ~J ~\ J~ ıJ\S_, .;s't ,~ı Jyl ;r ~_;;ı_, ~..J~ ~ ~ eP4 .uıl ~..; ~ ~l> olJ\jJ ~ µ4 ~l\;;· ... J W ~J.,ıı :~I lh ~b..,.Wl ~ ~ ıjJ '~ J Jl ~ I~ c:>lS ~ı)N' ,~\ a;_j\ .:r ~\14 J_,_JI J ~4\'ı .u\~ &- ..;~)'1 ı.jJ ,~L..Wı ~ ~~I J!~lJ ~I ~I JT &-~J dl.Jl ;r ~ J.i ~.;~ :JW .uıl J_,i ~~t ,101 ~\ti~ ~J ,30« ... 44h>...JI ~lJ w.- ~.; ,;_,>\tıJ ~.ılı J ~J ~T 'ı/'J'ıı_, ~ı_,wı _;kli ,~~l>\'l JJlı

31.J~ı ~~o~ ~J: ôJJN' JSli ''-rİY ~ (101:~J:)~~~4

~l~J -2

~r'J J}WI ~ ~ C:°~I ~_,jl ~l _,Aıı :.ı.j4 JW .uıı ~..; ~_;..jl ~ ~ ~l.u c:>T_;JI ZJ~.J ,ıJW)'IJ ıJ~I ıj JW .uıl if-J ~.r:JI ~~~.ili ,J~I ıJ\SLı ~ 1.röf'J ,~ı l.lı J ıJ_,41 411 ~ Lı_, .ql.u ~ ıJjlyJ ,ıJ~_, ıJLıj JS J ~l>-~4 İ~I ~_;.. ~ ' .. m~H ıj ~_,.._Jl .ı.J ~I_,,.. ,~ ıJ_, • .o~-.Jı ~ ~

~ ı.S?+ ~I ~)ali~ olıJ ~4..pl>JI .ı:.&o ~ ~J ,4,.WI ~ ~ ,ıJ_,:.AJIJ i _,LJI 32

(( • .ı.;.&. JW 4"1 ı.r".) 'o~~ İLı)'I ;ı:....,'Jı İ~)'I ~ ylbj'ıl J 4-J.)~ J

~IJ~

1~ ~ ~ ıj _;l: .. JI ~ ıJ!» :oy .ı:.&o JW .uıl ~.J Jy!~ ~ fblk İLı)'l J~ ~ ~I ı.!.Ul-.A ;r .Yl o~~l ~ J.i .) _)a.JI ~I Ilı J ,u...,l;,:.. _;l.~t.J ,.) }u ~ ı; ~J ı;µ ·ı.S?T ~ıJ~ ~)\rl J_,A:JI ~l-.A &- .Yl o~~I ~ ..UJ ,l;~t ~_)a;JI ~'11

.İ1990 :__,.!.:.!! C:'..Jls ,~l:.SlJ ~WI ~I ~I :~l:JI 'JL:.JI ~ ~..l.A.. ,L,;.J ~J .ı...-. 30 i1894 i~ ..UJ ,~WI ~..UI Jt.-.- ~I .1:---jü ~İJ j) -1>-İ ;~I ~ .4-.o ;.J+!..JI t.')WI 31

.i29y,.L.1976/,30 ı).ı"ıı ~~41396 J.iJ ,~~ ·.la:-? ~ ~ ,~UI C::-_,.JI 32

126 (115) isı:.AMt İLİMLER DERGİSİ

~ ı..i> '~ il.A:....,IJ v _rll '.;-:-Ll kkWI ~I Jl ~I J.r-! ı.!J.lı Jl ~WI o.lı ~j ~ &4 l!..ı j~ ,.ı....jj ~I ~j ı)s- ~_y:.t l!..ıl;f ~ ~_y:.l ~\ ~t:; Jl w

~~ )'1 ~1 rl}J ~..bJ\ ~~ )'1 U+Jl C..JJ .)\J..a _;\: •. Jl ~ &4 ~ ~I ô..l>-)1

~ J:S Lo JW 4ll1 4.>-J ~j.JI ~ .c:.;Jll. ~ «33,_rs. ~1)1 ı:ı_;JI 1.1. J ,.)~I .o~ LoJ ~_,L.t

J ~ı.yı J;.. LL> JW 4lll ~.) ("Lo )'1 ~ ~ ~~J.WI 1!..14 \ıı ~ J LoTJ ıJlS ~'il&.~ ~l .JJ'°tJ ,.uli.,oJ JW 4ll~ 1i\.·,.H ~~\ 1!..14'11 ~ -.IJl .t.Ai-"° ~ '1J J:bü .r.1- &4 ~.;:Jı ~ ~..r:Jı ~.,.. ~ ı.:?t H .... il>J1J uuı jü.,.-~ ~.)l::>> ~ ı.f> '~~l 1!..14'11 o.l. ~ J ~ ~ J.Jkıl ~ .ı.:..r:JI ~_,.. ~J 'J.Jt; '1J ı}s-J 'ifl-JI µı Wİ ~ ô-.I) ı}s- ~I '1l:i! ~ 4WI o.l. 11-IJ! C..,,,.P Y. .t.Ai J'° ~ 1!..ı°)\J.Ju ~ _ş~ ~ .1:..l.4:>'11 ~ ,~lS ~ ~_,.J ~J ,;_ .. ) ı:r.I ~l.)

t.l:.il ıj l!..ı°)\JJt:J\ o.lı ÔJJA 4Pl:.:il ~ ,l;~i ~ ~\>. l!..ı°)\J.Jt;J ,~J -.1....k J 'o~ ~ if ,,..a:JI l!.J.).)J W' ~I JY'~ rJ-:ll .J.ffl '1 ~jJI ') ... loHJ ~.)wı ü\A!JI ~~t

3\ı.j.WI ~J ,~ ı.Ş,;A~I wPJLA:H ~~ J.Jb W.J.)

,1!..ı'1jt.::11 ~ rli ...;t '11 ,~ı l!.JLJ ~ J ....ALJı ~ l..t; u~ı (f y .J+i 0-4 j.JI CSJWI 4:İ ~ .Jİ ~J>ı :JW 4lll 4> J J~ ~ ,~ Lo.J .c..a ~l.;.)l.J ~l:.i :.r-JJ~ '1! ~ ~ ~ ıJµ 'o~~ '1J ,ULJI ~~ ~ ~ .Ji ~ ~I (f 0t , , ~ ı.Şll IJ '~ J '11 l....A.i ~ '1 4ll 1 ıJ µ '~ [.T" ".)\; , ~rJI WJ 1 '-:" )..-İ o l.,ı; .J! Jil_,.JI ~l.J ,..L..ai "'..H 4:..4 ~ J_,y '1i_, 'J> .ı.lS' 4lll ("'YS .:,~ ~ _; .Jİ --~ JS J:S o.)4-!JI r-1~ ~\ r-1~ ~ i..ıs-' ,J]\;,JI 4:? ~ ~ W!J '~Jt; ~ '1 '-:" rJI WJ

35 I~ .((~J u- (f

&4 l!..ı°'.>\.ıJt:Jı ~ .)~ \.:..aı ~ ~ u=JI ~~)'1 ~.rJ ~~Jl J~l 1.1. ı.) - -

l!.J L......, y..31 .,.~t 0-4 J '~.ra-JI ülA!ll ı.ŞJj 0-4 ~ı) ~ ~ (" "Yı-;>'J i.)~ İ.)L._ajf ~ ıJ l ~t .o~ J 4JlA!llJ '-:-1.:-JI ô~I ~ll. ı)s- .J~ IJt~ ~.lJI ~..bJI ı_,.._ı.·JI

.;..,Z ı:>t ~ '1 ~ 4i~ .)wı ~ t:~ ljl .)wı ~ J u.) ~.) ~ ~ .,ı..,t ı)s- J.ı..]3 öJ..a J p Lo p ...;\t ,o~ j..\S J ~ı ı~ _,.. 4J.l-İ ~ .Jİ-~Li ~~ ~ ı.:?i ~.) \tı ı.fa ~ öJ..a o.l.J '

(116) 125

jsl....ıJ İl~\ JJl>- JW .u!I ~.) .ı.:..(JJ ,o~ l.o JS J 4-! İ _A ö..\.> y :i) .. ,a4i tb.>. (.~\ l..a r-YJ>ı :J~ -.;t ~ 'J~l ~ 4-! '-tl.ıAll ~I ~~'1 ~I ~1 &" ~I

:0\.-..i ~ı 0T ı.;.ı5'j

L. 0~J ~I yl_r!.J J;W\tı J>- ~ ~ L. .Y6J ,~l:S" ~J .uıl ~ ~ ı.J~ -i ya W!J d~ ~ ı:,1 if :-!. '1 lh__, ,; .. · .iH ~I &" ~l.JU)'I__, ~ı.J~I ~ ~! if.}

. w _;-);-J ~L-...1\J y..:l\S ıJ _,:..ili J ~~I &" y ~ ~ ~ ~.UI _ya-~\.45' d'} ~t ı)s--ı..r"WI ı)s- ~ -.;l : l:li ~.UI ~I -y ~_r.::J1 ~J ,J_,AJI &" .>l_rll ~ Jl.,,.-.Wl ylAj .J16J ,~L;J ~ ıJl ~\r .kJ.;!JI ı.) ~,) _,.JI ~U+H_, j...JI J! 4i ,J-J.J 'C.JJ "iı y~ ~.UI ~ )1 ıJs- i~ \rı.J ..uUJI ı.)

36.ı.JL.,.,J\rl &" w~-' (~.JJ tS~) :.J} ~ 4:İ ~ 'i~I

öJlJ J~4 ı-4,.,py.J ö_r J)W4 U,.,pY.. ~t ~ ~I ~ ı.) .>.r.4JI &" r;_f-J .uıl ~ J J_,.4: W' ,ıJT __,4.l4 F-1~ '11 _ya ıJ_,:..ill-' .k-'_r!..11 ~ JS F-IJJ ~I J ,.aa, H.i 'tSri öF-1) J ~! if} ~.l.11 ~_;JI y& lhJ :o~~~~~ İL.)'I ~l:....ı\tl Jti>ı :JW

37.«~I

İL.)'1 o~l:....ıT ~~ye\tl l..l:-- ı.i t.;,.) ~.) ~ il.o)'I ıJl =~~I oh J')6:. (.;"' ~

'f j\'1 ~~I ı.) 0::~1 ~IJ ~I &" J~ ı)s- 4-:i\: ~I ô....ıJJ::. ı.) o~~ ~..J ,~1.ı5'.WI oh.)~~ ,6..,ol>JI .ı.;l.ı5'.lo ı.) ı..r"J.JJ.ll Jl>:tT 6..,o")l> ıJJ~ ~I ıJlSJ

.1>-~ o~ ~ ~ ı)s- ....;, fU..J '~ 6..,ol>JI OJl>:tt '-"' J 'tSr \rı ~I ~ (.;"' ~ . .;t: .. JI ~ J LA _A ~ ,~ tül_,.JI

~ ~l>.J ,~ [.)" .L;.~ l.oJ o.l!&- L. ~ ~ J. '~ J ~~İl.o)'\ ıJ! ::.~ ~ J ı:,-.. ,t J1 &" ~f' .)~ LAlfi ~\ ~ ~~ ı)s- o~ Al~ ı:>t w.ı.rJı ~L •• ~ •. H oh ~~b.J }S't, ... ~'= ... ! ı:>l WJ ~J ı)s- ~) ,!J1.1.iT if~)'l t1WI f'blla.o ı.) ~~'11 oh~ --liJ 'o~ JAi l..a fo. v~TJ ~..D4 4.A!JIJ ,~\.lf1J :i.~.b'=,H J~ ı:,-- ~~-' ~~-' ~.>bjl u=JI ,~\ ı.) ~~)'1 ~;JI J~ .>~.>jl ~t ,ö~ .. .. !l~ iJfa ıJT cJJ.> o~ ı.) ~J.>TJ '~.) '+.=S' c.?I ö~I ~::.l)a: ... NI ~~)'1 J~\ .. ..

~ -.~I J 4:i ~ .ı5'~ ~1 ~1_,.JI ı.) lA .ı5'll ~!__, ~b- Wb

~\ o~l:....ıl ôliJ ~ lhJ ,~ı ı.) ~,Lıl_, ":-+''! Ul.;..JI ::._;,;IJ JA:..-1 if1 ö;:A]1 '~.a.11 ~I ;_,.- 4-! ~ L.J ~~\ti~ ~l J! ~ c=.ı y ö;:A]l oh~ .o~~

.~W1 e--_rJI 36

.~W1 ~ _rJI 37

124 (117) İSLAMt İLİMLER DERGİSİ

~ y~ı ~wı.J ,~ı ~ı .JT 4Jb.;.. ~.J ~ ~u (J-9 uı ~ J 38.~I J_,..JI J ~~\ti ~ly!ı (J-9 Jl!S')llJ ,ıı-WJI

,~~I ~I ~f" ~ J_ ,o'": Jo.J4 .J~I ~ili il..)11 ~t :Ilı .,_.-y.s (J-9 l:J ~ ö_}b c:'Y dl..cJ o~ ı:-l:1T W.:.J o~~~~ ~\S ~I JA:.-31 JA.Jl,J ..,~']\ ô..,lLJ Jl 4iL;)J4 u .... iLJ\ Jl}T ~J ,4:.....,Jİ lj\) :~_rJI ~y.a:.11 ~ ..,l:.::....,'j\

·~~l 'l°~I e?IJ ,~ı C:j~ ~

_r.-A:JI J o~ ~ ~ ~J 4. w~ '11 ~I_,.. -3

:~WI bU:.ll J ~ ı.Jl l:J ~

~..J ,~ lfo J ı.JJ~I ,Y __,...ai L..; t::" fe. ~ ı.J\S o~ ~ ~ ı.Ji -i

'lJ ~ J..u '1 ~\ ~~\J)\ ıj.J ,ü,~I ~J ,y\_r)/IJ d;W\rl ~~ 1JA ~ IJj~ L.

,~U:JI f:-Jİ y. ı,S..ill ~~I ~ OJ~ ~ ~; c.) ~..J '~~\ti~~~_,:.; .. .. ~ ~J ~I ~~\ti Ji ~\ti J ~ ~ d..lA::... ol._r. L. t+:.,. ~ıö ... 1 Jt l...JA:i "1J~ ifi c.>tsJ

39.ö~ .JT ~.u ~ ~ ~ ~I ~ ~ '"-'.>-IJ

'o...\:s. (.fJJ..U19-t:1l J ~l:;. ~\_.$.i- J ~I (J-9 ~ L. ~t C,j~ l.;,J ~J ı.)\S -y '-.il:>- ı:-l:1l J Of'-1}.J OJlSJi ıJ-ı..J..UJ '~ ;f' ~4 ~ r-lJ '~ ı.)\S Lo ~ T~ ~ UİJ)) '((J}İJ)) :.J_A ~ Jl}İ (?' .Jl)İ .;;oJ ,~; JS Jl ö~ ~blLJ ~ C,\S J. ,Ja.aj

40 .~l:> \rı ~ J «..L..Jİ UİJ» ,((J)İ

o~ ~ ~ ölt J ~ if ~ )'1 ~W1 JltT Jl _r.:;ı ..U ~I ı.Jİ Ilı J"}\>. (J-9 J~ ~~l>. y~IJ '& .. J JI J~ ~l>. l.;,J ~J it...)11 ~t; ~~)Ali ..,J.&. ..,bjlJ

oh ~R -liJ .o~~ o;l:....ıT ~ ~ .}S'~ v~TJ ~..U4 ~IJ ~IJ.+U 4 "k .. -:.JI

:Lf..o ,~ua.. ôJ.&. J ~~ '11

aAJ..UI ~U .•. HJ ~bJk ,aJIJ _Ji:;.ll_, ~~I W '-f' I~ ~~I J 4_,Lİ o.')~\ -~1 J JW,1J 4J_,._JI ö~1r Jl ~ J,llJI ıj.J ,~\) 4.-~ ı.Sfo- '-f' ~ ~\

Jy.aAJI J"}\>. 1JA ıı-~ J b. _,..;.J .-,bjl ~l ,~I J ~~)il~ .rJI J~ _.,~_.,j\ .ö~I ~.)1~'11 ~~)11

·~ ı.J~ 16 :ı.r' ,JJ\rı ..lL:-Jl .t...lA..ı -~ '~J ,t.;.J 38 . ~ ı..i ~ 16 : "-"° ,J}:JI ..lL:-31 a....a.. . ..t.ı.-.o ,~ J , t.;. J 39

'.r4" ,~\ ~I ).) ,16/1 ~ t..u.Jl J İL.)'I J_,; Jl fa_, -~ .)U:JI u:;_,,.J Jt:...JI ~ ·40 40 ·r1990

(118) 123

,}t..J4 _;:-A::.11 _;.)L.a.a ~ ,l;l:>f 4L~I ~~..,Z öJS J")l> ~ :~t Jy.:ll l.lı ~.J _;:-A::.11 _;.)~ ~ .ı,Uj dllS'J ,Jo ~IJ _;;s ıf.IJ ~1J .r.kJI _;:-A::.11 :ı.r'6:. ~J

* - -

J!.e ~I ~~ ~ı+ot ı)s- o.)~I Jl ~t..;,)'4 ,J~I ~ :ı.r'6:. ~J '\Ş.,,.illl ı:>TyAll J;Wl ~~ ı)s- o.)~I ;.r ~ ,~)j ıf.'1 ~\ ~lA..J J~I ıf.'1 y.rJI ı:>U

·t.il+i..o'11 ~l).l 0T _,ali J;Wl ~b ~ :j!.a ,~~I

_;:-A::.11 ~ı~-5

4lll ~J i!..)'I ı:>l ~ _;:-A::.11 J tb'll ~}J ,~4\'1 ~ J J~ .. 1: •• NI ~J .1 :Jl o~ J ~ 0\S

~ 1.)1 ~ ~ .ı"!.4; ~4\thı ~İ l..lS'J.4 ,';.Ji 4-4.i ~~ı c:.ıT_;Jı Jl ~~1 ~l(")ll -, ~~ ~ ~ _,..;ı ~I öJ>. J J o jŞ} c:>l ıj _;;s l.lı Jl!.otJ 41 ,((l; J'4t lS ~ ıJI yAll L;.l>-t WWI ôJ.r-' ~I~ o~ ,~L.:,. y ._,L,~ 4J),..j.J ~ ~ ~J ~ ~I ~ ~4 ~ ö.;:!S

.w ~ .J ~I Ôj.,....J İL..;'11 ÔJ.J'"" c:.l=ilS _;.,.JI ~ -.l:!llJ ~l ..}X ~I ~4 \tı ~

~ .r:- ı...J '~.J ~ 4lll J..,o J_,....,J 4:.....,)) Jl ~ ~ LıS ~.) ~ ~ 0\S ~-,JJ \q J...ı...,.JI J ~Wl.J ~b-.all ~ t. \tı UL

.~l-J! ı)s- ~l_;:.JIJ ,J;W\t1 4N.) J ~.rJI ~I J~ .i>-\tlJ 'Y _rJI ~ ~L.,.,~,&l.:J1 ~IJJI ~4 İlj:NI ~ l.lı__, 42,«ill>- J 4lll ~n y ~4'11 '-İL,,.,. .k.ı.J .II ~ ~I jiJI ~~__, ,~ı ~IJ )'11 ı-"I~ İ~~IJ ,J'_,all ~ r.···otı.J

~\ .;::!~J '~~ .)"' J>.1 L..J~IJ 't:ı~wı__, c)~I J u.wı JW 4lll ~ ~ J")l> 4»1 ~ öJ>.IJ tol ~l:JI ıJIS t : ~~\ ~_,ali ~ \tı İL.İ o~ ~ iı... )'1 ~,; \... J!.a . ~I ,~ .)\A::..-.ll «~)'1 ~I» ~ly. jfi c:>l ~l ~ ,{ 213 :ö_;.:JI} 'et 0-'~~J ~h 0--:H ~1JJ.>.:il uş__, '.Ali JIJ>İ '-'fi~ ~J ~~I ~ c:>t J>.~ ~ UŞ ~İ ~ L;fo :Jli ~ ~ıJW1 J ~~ :fJ ,~)'\ ~\ :f.J ,~~I ;.r i~I c:>TyAll ~l ... ~ı_,;~ UŞ.J il..)'I Jitu.J ... '~ -.~ ~ .kb.-l ~ .J.l~ J~l ~.J ,~\tı__, Jü~I JJ 'd'.J~l.J o.i+J I~ ,JW 411 '4>-J 'il..a)'l .>L: .... ,\tı ~» :~4JI J J..,AJ4 ~.) ı}s- W.J ~J ~ öJ>. ..,.ıı J ojŞ} ~ ,W>-")lll.J ~uı ;;_µJ J:.b ı.ı..J 43.((yl:S' J ~ J: ~ ~ ~ .. ~ ,~\Jı

·~J ~ ~IJJ if" )1 J.JJ ~j Ji~6.JI .k.ı.JJ ~l_;J ~ _,..,;, ~I

.i1990 '.r- ,~ı ~l .;b ,259/2 ,.;l.:..JI ~ ,ı_,;,.; ~.; ~ 41

.i1990 'r- ,~ı ~l .;b ,167/6 ,.;l.:..JI ~ ,ı_,;,.; ~.; ~ 42 -~J~l ~ J JU... ''ı?.l:~I o..l:P ~ ~\.. )'1 t!_r... J ~)'I ~I ,~ ~ 'l.;-'t. _,.il .1:P 43

.https://islamonline.net/22105 .Islam oııline ı:r.,~ ~.,r ~_,..

122 (119) isı.A.Mt İLİMLER DERGİSİ

l)lS' ~I '-4>-.) ~L. )fi 1)\1 ,~J.>. )1 ~ ~WI ~JJ ~l&. _,...p _r-ll ~ ~ly:H ~~.) .ili

~ ~.; ~4\71 oh ~..,: l)İ ,~__,sJI ~4\71 ~ ~ ~ J5 ~ ~1~ ıj I~ 'L.a:.r ~ıJ ~ ~ ~~ '-?.lJI ~)\ ô.)_,_JI t_rP~ _,l ,~ ~I ~4'11 ~~ ~ ..1.>-1)1 J~I_, ,~T _ _,A.H ôJ_,_.LI ~ _,_;, ,r-11 öJ.>. )1 jl_r.1 ,)s- LP.) ~ J ~ cll~J 'ö.)_,_JI

44 - •t .lJ .~41 ~ ~~ '-? 1

~.; 0lSJ ,4L,a.4J1 J:W_, ~4\71 ~1..1> _, ~ ~ t_rP _r-ll ö..1> _, ~ J:S' _;JI .IV ~ f.yı ~ ~..J .)_r-t ıJi ,l,. ~ • .a.aı 1.._A ~I ~'11 d'P Lo~ 'L.a:.r JW ~\ ~ ;y ıJl_,f ;y W,J ıJ~ cll.1__, '~ ~I y- ~~ ~I -\11 ~~I ~4\71

.~..bJI _ra.JI J r-=t.}JI ıJl _;.U if' _,..;, _,.JI ~I ~ \t ,J_,;JI y~t o.)l.o..:P4 ~ ıj ~4\71 J_,_;.; ;yj J1__,..ôbJI ~.)J ~Lo~I :,.;_,; .V

0lS' W' ,lW o.).;l}I ~41J)I ~J J_,;JI y~İ _?~» ~ 0lS' JW ~\ '-4>-.J ~l cll~_, ~I ~,)l>-\11 _ş~ıı ~ ~l la,.? ıJlS' lS 4\

(120) 121

~~J ~ .. 41. '4H ~IY. ~~J ~~~I ~ .ku» ~iti 0~ ,~L.a..JI ~ı_, .vır

öUWI ~4-1}4 ~ _r.? J; J '& .. o 1 ol\ 41 ... ·-! ~ J ~4~1 ~ (J" ~IJ ,~4 ~IJ ~~I ,

~J ~L.Js. ~ ~.l..!JI ~La::;~4 i ~J '~)1 lh (.)"' ~ z.ıts L. l_,;s'J 'r#lP ~

'& .. ~ -.ll _r.?J; c.) ~.JJ~ lyı ~ ~J '>~\ti (?' IJ~IJ ,~4 I~ ~jjl o~ 50.«~ .a.11 WIJ ,~_}J1 c:>T_;.14 ~~ ~JJ

~ , ı,,. L.ı .... ;; ı< ... t' .~. J l.,a.ı 0ts 1.!.-> ,;;ol> .t\ ıc(I '..,o~\ - .:._ı-: .VIII ı....r- .~ .).>"" ı.r ~ .. lof" ~ .. .r .. y r..r-' ~ ~I» ~ c.J"'l>-~ 4J }.r.. sııT_;JI lJ" r-°'11 ZJJ~J ,~r.:JI c:>l.,.-.llJ t_4\tl JJ '0-'..J·~:.JIJ J.1,:>JI J

. 15_;> '11 .ı:""'Ll:JI ~ ... .G.h:i- (?' ~ _;l: • .JI ~ ~ ~I ~L,a;.JIJ ~L-;JI

~ı_,..J ~1 .u.;-6

~ (J" 4-:ll J~ ~ ~> ~lkJJ ö_,;s' ~ı~ J ~ts c:>lJ ,.ıA:Jı (J" ~ ~ ~l lh 4J ~ c.) ~~ )'1 ~ \'! 4:.. .l,j .;,....1_, ,~~ı (J" ~ (J" ~ ~ fo-!. ~J ,~.rLll (.)"' ah c.) c.J"'l>-~ !l~ ~4~1 ~ J Jhll ~ c.) cJ~ L. ~~ a..1,A.; L.Ü ~~)'1 :>La:.ll ~ .kla:.ll jf.T &4 . ~l tf.'" )1 ~ -~L...JI ~LılJ..UI ;; _fa- to...La.JI c.) ~ _;5) (rP .,.JI

._;l: .. JI ~ c.) ~IJ ~ ~ ~I ~lJ ~IA )1 u3! J~I -t

~~ j'll ~I 15..>...,a; lS '~ .raJI J)z.J\ t~ ~~ ~1 ~L.l_}JI (.)"' ~ OJ~l -~

~ ~~ ~ rL.)'ı .;_;, ~ ~ ~ . ~Lolfj4 ~IJ '«i~)'l .Jyıı !lJJ.j\ ~}il

.~,ali ~~\,;... 'lı ~ O~.) ,~ı~ı

-~ _;;)'1 (.)A ~_,fil!~ J Jll. ,~ı ~I rl~I J )a:.11_, µı ~ 49 .,1990 'r'2-4 ,~, ~I )~ ,318 ,98 /4 'JWI ~ 'L;J ~J -4-A 50

L;J ~J ~I ,~ ,c.J')L.) .

120 (121) isı.AMi İLİMLER DERGİSİ

~ ~LJ1 ~I ~ ~b~~ JT w J_,.....)IJ ~1 r~ rl-)/1 J.il; ı:>l ~ -[. ~I :J.s-~ ~~\ ~T ~ ~I ı:>ln :JliJ d>~I ~yd JY.YIJ ~)/IJ ölJ.,:11 :~..Wl ~1~1 J ;.;~t.. ~l ~ J:.i'' :JliJ «.ti.O" JI ~I JJ"°T ~ ,.~ ~ c.Ş..Ul ~~ ~l ~ ~1 ~ J ~.rJ ,«~.rll JJ-4\11 J Jl ,~ c.ŞJ.*-" ~~ ~1

53.İ~IJ ö~I ~ ~I ~ ö~I ifJ..o

~1.rı.J ~ı .)~~-7

~l lf. )1 ~ l.. JS Jl o~ ı:-l:Sl JW .ııl 4o>-J W, J J.:..!ı J ~ rt.. )'I ~ J :Cj) J ~~ ~ ,4&.~I_, 4:...-11 ~l J.)~ ~

ı:>T_;Jı ~ J ~l~IJ .).)~1 -l f.J":- ~ ~ ~ '-:1-\1 ccıJ\_;JI ~T J..Jb J ıJ~I ~G:-» ~(0310) c.?..Jıll ~

.~WI r-1 _ş; ~ öli )1 ÖJU ~l:S 54 -~..Jıll ~~

ss.Jl;;JI J..ol> ı..ş! \r Ln...UI İP ~~l

llAJ '«J..J't:lı 0.r':"J ~ J_,li\rl ıJ~_, ~_r:ll ~lA>- ~ J~h> ~~jll ~ ~ -

56.~~ı~U:lıkr ~

~l..O::l\ e} ~ .:,\1 '«~I ~in-! J .ıP J.i «~--:-iı.JI ~1.4.o,, 57 c.Şjl)I ~

-t+~TJ

'~J~l ~ .105 :ıY' ,~ı ~J ~~)il o::ı~ :W,J ~J ~ ,~ ..UIJ .U~ .::ı 53 :ıJı~ J.,:.- ::ı_,,-... ~ ;u &.!.il~ ~l::S' t:..-J ·if~)lı µ ~wı ~ı ,~ı JT ~~

. ~ ..ıL.ıı ı . -~· ;..l..4,JI · t.;, LJ ~ · .. ı.;--:. .. d .) .. .) ~ 'eı.;->WIJ ~ı_, ~..WIJ ..r.:-A=JI ~ ö;;s ıJ_,:J J \..Lal ıJ\S' ~.fi ı:r. f..ft" ı:r. .'i.-... ,~ y,T ''-:?.r.1JI 54 L..)11 ~ -~I '"ljJI ..1...>İ ~ ı:r. .!...-. J..tb- Y.l 55 ~ ~ ı..s; ,a· Qlhı ,(cü....~I ı.:..ilıı . c_r.ı ,3i4/2 ~~I ı.:.ıu;ı:, ilo1, ... 543_ ~ ..U_, ,~\ ,_;-W\ ,~L!..11 ,j.P~I ~l:... ..J.ıll if' __,411 ~ ı:r. J...-.o ~1 ~ Y.t Y' 57 ~l.4...ıı ,ccc:ıl__,411 ~ıı ~ ~lA:...,a.. ö~ .J ,~ _r.Jl i)..JI J W~I -l>l_, ,~\ i)..JI (224 J ci.J :~_; A ·(-"'606 ı.:.>) lA~J ((~L!..11 ~~)) J '((J_,bJI ~lP)) ,«Jj'P\rı ~ J J~hı '«~I ı.:.ı\JJ :ıJlSJ>. ı:r.I ,22-21/5 ~..UI ~l.;.Ll :~I ::ıt.-ll ı:r.1 ,218-215/2 ı:.n.rA-Jl ı.:.ı~ 'lŞ::ıJ_,IJ..ll

- 252- 248/4 ıJ~ ~I

(122) 119

.ccJ .. }:H .;l.r"1J ~.r:H J,;ln '-.?J~\ ~ .~Ul.fJIJ t..~H ~J~ J ~l>- ı .. ~§ ~\ İ~)'I ~ ~UJ_;..

.~~I ~\ ~I ~UJ_;..

~ ~ J;W4 .ı:-LO.:ll ~t ~ _?..ıJ ((~\ ~ .}JI ~» 5s__r.s ~\ ~

(c~~I ~«J cccJl_;.H i_,.l; J ~IZ)'1cc.J (CJ_µı J..Uhı ~~I İLo)'I ı.:..ıUJ_;.. .«JJJ ~~t J J_,.a:JI ~~J

59 .«ı..r' }SU ~lA.JI (.JJn ı..r' }\ti ~JJI ~~ ~

"' :ı..rı.J .UüJ_, ~ .. ~ .üıl ~ .üıl JJ-J J.t4l ~.) ,a·.:...JI L_::> ,at\ L°4J\ıı ~IJ :LŞJ~\ ~

6o·LŞ.;~I ~L-..l ~ ~ .üıl ~ ı..;!"1 «~4i.J ~.J rL.,, 61 .tŞJY.l-::JI tŞ~I t,~I ~ ~ ~I ı..;!\r :~ ~

62·~J;Alı ~ ~ ~ .üıl ~ ı..;!t rt..?U =~Lo ~ı ~ 63.~ı .. ~I ~\ti~ ~\...:L İLo;>U :.)_,b ı..;!l ~

iP J & .uJ '~-i ıf.ı c.r- .L.:.T ,_. J ..uJ ',tJJ ıY. _r.s ~ rs- ~ ~L-1 \:~u.....uı 58 iP J ~ı ~l:ll ~ ''!"'" ./~'1 İ 59 c289 4.J ,_.1217

uwı .. ı.}J ~wı ..r.-"Li:JI JS' ~~ ":İ ~ \tl!.JI ~IJ ~T _;JI ~ J ~t-11 (}Jll ıö~..1&- ~w y Jı_;tJ

.54- 53/8 İ~\'1 :~; _,la;l .(_.1270ı..:.ı) ~I (_.256~)_.194 ~ ..UJ ~..bJI J İL.)'I Jz;6JI ,ii_r,:i.JI ~ ~1..r.l ~ ~L-1 ~ ...Lo.-.. .ııl ~ Y.t _,,. 60

c297 .134/2 :ı.r' ,~.ili ı.::.ı1J.U :.>UI ~I ,188/4 ~~\ıl ı.::.ıl:iJ :c:>lSJ.> ~I :~} ~

ii_,S.l; ,~.ili~) pi (...,261 ~) _.204 ~ ..UJ ·[.~I ~ r-1- ıır-JI Y.t ''°:?~I ''°:?JY.411 61 .J;lbJI

ı.::.ıl.:tJ :~tsJ>. ~ı ~; ;a;ı (..ı.273 ı.::.ı) .... 206 ~ ..uJ ,~_,_;Alı ~L. ~ ~..fi ıY. ..4:- '111 ~ Y.T 62 .17 4/Z ~.lll ı.::.ıl.).l..!. :.>L-11 ~ı 4/279:ıJ~ \tı

.( ... 275 ı..:.ı)..a1202 ~ ..ı.lJ .~\ıl ~ ıJ~ 'ı,/~I 63

118 (123) isı.A.Mi İLİMLER DERGİSİ

64·~.l.._,:JI ~ ~ ~ ~ ı.1-T İL.;AJ :~.l.._,:JI :;-

65. ·wı ~ . ~t 'o.A>-)ı ~ l rLo':>U: ·wı . · ıJ • - 0'! v~ • ~ ~ ıJ ~ - - -66·~ __,ı...uı .rs- ~ Js. ~ı ı.1-r rt..>U =~ __,ı...uı :.r-67.~ı Js. &! ~I &! ~ ı./.t iLol'J :~I y.-

:~I ~ :f o.;.)\...AA -~

" ~.li ~_,y-4.JI 4-! ~I ~I J ~I ~lr.JI :f ~ ~\ jsW~ İ~~I ~wı :f ~J.Jı ~~_, ,.u ~t_, ~ı ~ 4r ...$11 _ş~ .)wı ~ J4>- .u_, -~..l> _, ~ı_, o.y:. ~ iLo)'I 4.1'° JS ~ .)~1 ~.lJI ,.4AAJI ir ö.GS ... L--l .).); .u_, ,~\

:ı:.~jA ~ '~ ")W_, ~ ı;b ~ı ~.) ~ 68

. Ü-:.> r Lo \fı - Y. i ~ 69.~L. il.o )11

70 .~l.!JI İLo)/1

71.J+>- &! ~r iLo)/1 " " \. ı ~.W\ ~ ~ _, 1.GS W JI 1 ... \1 ~ 4.1'° ~.) ~ ~ı_, o~ ~ iLo )'I .)~1 J..ai

ö.)t;_, ,~w1 ~ı. ı:ı~ ~ ö):a ,~ ~~ ı:ıu!a-:~ t;~ r-1-' ,~ı yw1 ;.r .~wı~~~

~I ,274/4 ıJlSJ>. ~I .(_..279 ı.::.ı) _,,.206 L ..U_, J~1 dir..tWI ·~...>.)! ~ .4-.a ,~ Y.t ,~.,L. _;ll 64 .17 4/2 ~.111 -=..ıl.;..l.!. :.)L-ll

. ..-215 L ..U_, c:,,L.1_,>- ~ .lZ.iWI ,~ )1 .y:. Y.T ,~ ~ ..ı.--l ·L}L..:..ll 65 ~306 ~ ..UJ ~WI ~..L. ~ \_..,;; W~ ı:ıts ,JaJ6JI ,~ ;1..UI ..ı.--T ~ ,rs- ~ ~ ı:,-J1 Y.T 66 > _, u.SO ~ ..u_, ~~4 l.!.;_, 'ı..r";li ~ .ı.ı..,.,t ,.r.5'\fı iL.)lı 'J~I ,,."'J_,l4 ~ı ~u ~ ı:ıwı y. 68 ,163/2 .:,~\ti ı.::.ı\JJ :ı)~ ~1 H

(124) 117

r--~ J ~\S _,..!..11 il.o )'IJ ~~I .r.-> 0-!IJ ~l.!JI il.o )'I ~ il.o/Ü ~!_,,.. ö~ l:.AJ e;::-.; ~I ö.)~I E-""lyJI !lbı J ,~ _r.11 i #1 J 1,;ı .. ~ ~ı .\S LS ,Lf;}J

.~W\ ~ cS..t...a:llJ ~..UI .)U.;;>U ~J W' ~~I ~_), ~ ~..UI ~_;:}I .. .. ö}y ,.\...W\ toj~ .2

~l_;:}IJ ~..Jwı ~~,; ,.ai c:>iJ ,_,>-T ~lj ~L.J r-3W J~ Y' ~ J ~wı r-3WI c:>t ..!.L!. ~ ~ ,~ı.:..., \tı.J ~\ ~ ~~I ıj .Jl.SJ\t\J c:> ~l.J i .,,LJI ~~ \t ~I ~1 ~ ~\_, .~ ~~t_, ~~\ ~10-!IJ .6_ .. _.; 0-!I i~)'l ~J ~~t.J ~ r./.t İL.)'IJ d~l..,.LıJ ıJ_,k">lit

;ı.:...,)U ~1 t. j~ J ~J \ti ~~I &4 ~ .ı.;.l;LılJ l.,ô _; ~ J ~il.o )'1 ~ ~~I ~I) :4J~ J ~J.r.\t ~li~I a.l.. c:>~ J")\.,:. (.r4 ~ ı.J~ ,JWIJ r-LJl ~ J

72~1 ~ t.~I -l

f_;i ,~1 ~ ~I ~ ~~J ,)y.J l;; l!.;_, ,_.-1261 ~ ~iP, ~I ~ ~I ..ıJ.J 72 , '1)1 "'l)I ~ lWI ~ · :..__ .. ,, ı,.,. t ... ~I JJI Ub. JI l~:\ • .k;J1 -W 97) ı:,,T ~ıı if" c.JJ . .J J • ~ r..s- ~ .. r..Y' .JJ p ı.r- ~ ı-.J .)""" ,~1 ~ ~ü _.1279 ~ J y.j"·:Jı ~~.J .r4A ,)! JL.. ~ WJı.J J palı_, ,.,.-;Jı l>l~ T).J ,)~ ~ y.j\rl J ~'Y.kl1.J öxL..\rl 0::! ~ı Fl.J ,~ıJ ~l.J ~.lll ~,.WI ~ J ~l}f JU.J

116 (125) İSLAMi İLİMLER DERGİSİ

~.,,.JI İ _,LJI J ~~ ı.fa [,r.J ~J ~ J}'l\ .)l:....\tl ~I ~I ıJlS ..UJ ~ ~ .;J'J\tl j J_r-t 'j.J J.J\tı y .,1-İ '-1 ı)lS_, '~ OJ~ ~ y JS J ~.J ~ J_,..\tı ~J ~ı~ı ~bı~ı.J 74.ıı~ı ~wwı ~_, ,0~1 ı..İ 4.l.,.....Jı y yl::S' ..ı;J yl::S' ~ ~1)1 ~\ ıJts' J ,J ~IJ y~ \11.J r-WI ı..) ~\ ö ~LA.. J o~~~~ ~l ..U JW4111 ~J L.ôJ ~J ~ İLo)'I ıJ\S Jl ~w\rı ,.~ Lo~ J ,~w\tı o.)l:.....İJ ~ JL.a;':/1 ,j ~ J.J ,~ ~~1 ~bjli ,J ~ ~

j~ı.J )wı ,J.:.!ı.) ~ 76 ~I~ JJ_, d .• ~ı; afo. i.;,,..WI ~~I ~1)1 ör°'ll i~t ..b-l-ıJ~) ~ ..r."~\ J,A W'- .>"' 77 J J~~I )rfo '«~I y.ly:JI ~.}» .uW_;.. ~ 'r>J°'ll Ji~.J ~ ~ r1'üJ..A1272 L rL!.ll ~) -.6:-1 JT Wı.; J.:.!ı.; ~I ":,~} ~ ·~J\:4.11~~~.J~1'.Jfo J JsL.; .JJ

(126) 115

~ _r.;:.i1J ~µı o}sJİ ~ }l .liJ '.fbj°'JI J '-J.;.) !J) ı.J> ~o~~~\.:.... °'JI 4-oj'J _r44 4. ıJlSJ 'i1896-...-1314 L J -lJ o~~~~ J.,a;IJ '.r44 J! .J.J""'J ı.J"JJJ "'u.11 c_°)l.o';;JI ~ l~ ıJl o~ -4-.. ~ d' f' ~ 80cı,.ı k 1~ (.r" o~ -4-.. ~I ~_;; ıJlSJ ,_,.ıııj\rl ~b:JI ıj _r--A:ll ı.J"JJ.) ... Wi J T~.J o~~ JilJ ~ _r.? c_W1 .LuJ ,_r--A:lı

.~1323 ~ i r-JI • 4 ,a"•o J ~ti y, lf;..o ~1J ,~1317 ~ İ .;=-o ö,}- J ı.!.U~ 4 .. ıı) ... JI (.)-4 fiİ ~~ ~I o.) .,w.- &-' ıjW\rl ~JJ1 Jb,- ..l:-31 '-!,J.; ı.:....ilS J

1.1.A ~J ,~µı l.r" fil ~~1.J ~;o~ -4-e il..)'I ~ı.:...\Jı 4.LJJ L.lJ ,~")l.o)'lJ ~~J '.r-? 0.) ~W' ~ ~J ~lj~l.J ~lS.)>-J J ~l:JI "% (.)-4 ~ .J ~IJ .)\SJ"l ~l ı:>l lf ~ 'J.a ... il ~J .c:.ol ı:>4; ~lS.,, ~ı.; ~bJ ~ JJL>-~L.o .)~~ ~) U.Şn :!J ~ ~~ ~ J -.jİ .J J:i ~ J~ ~ 'o~ ~ o;t:....ıl

81 .«(.).;ISJİ ıJ4; rJ ,~ .;WI .. .. _µı c.İ '~~ ö~ ı.İ ... ~ ,~t ~.rJI J~I < ~ .. -=- ı.İ H ~_ı>-T ~~ (.r"J .) ~ -4>-İ ~..wı J ,ıJ~) ~ .r...ıı \rı ~.) \rı J ,~1~1 ~ )ı ~ ':f""µı '-"' ~ iL.)'I ~) cJJ~ ~~tJ \r""'WI ~JJI J4 ~..wı iPJ ilill c.İJ ,_şu

.~i JW ~\ ~.; ·~ JtiİJ ~ JlL....l.J 1~ ~ ... '1~

I..\....> .ı.~ ... ,..,,. J .-':. .ı...WI ~: .. _ 'I 4-... • f .. ~

or~ ~wı ~..,.. ~ı lli4J1 ~ı~\rıJ ~1~1 J~ c.İ _r--A:lı "'~ "5.ı>-t ~ :rJ .;,# ~i~ ..ı.; '-""j J ... ~ ~l lh ..Uy ıJİJ 'ı.r'~~ ~~)'1 ~ı·ıı:~ ... HJ ,L.~ ~\1:_r.l1 15} (.)-4 ı.Ş.;~'11 '-f.JJ°'ıl .1A..ıJI }İ ~ r-lJ ~~'11J ~µı ~\~I ~ ~ .r" ~1 ~..rJI ~IJJ1 ~_µı tS..,All 1f ~ j":)..:;.;.. 'JI W 1_;11 "5.,lJ ı.Ş.;Lı..-:.... '11 4:>-l:JI (.)-4 ~.rJI ~µı ~lS .rJI ~ ~_µı ~~~'11 ~ .. ;_ ü-~ J İWI if' _,JI '-1-.rJI y __,A.JI_, .r44 J '-1-.rJI ~1 JL,.2j ~ ı.Ş.ill ci _,ll ~ . ~ _,AJ1.,, ~w.,JIJ ~JJ\ ıjW\rl ~..UI J4 ..l:-31 ~y ~I ~JJI ;tao.)1 ~HJ ·c.1-.;J'ı1 .;Lı..-:....'11 ..\..,;, ~.,,.;; 4S_r ~t!.; ~ ·L.j.JJ°'JI ıJ1,JJ.JI ~~la .... J ~~)'\ y_,,._!JI ~y J o~ -4-e O~J

.999-998/1 .i\...)ll ~l::...~I t'.J\j '~J ..k.-...o UJ 80 .235 ~ JJ~l ,.pjl 'l.r..r"'ı.-JI İ~l r-"' ~ 9~)l1 ~1 ~l::S 81

114 (127) tsı.A.Mi İLİMLER DERGİSİ

·~.;J\rı ~4 ~-.k;l.J ~.;J\rı ~LW4 ö)6 ~..ı.ll ~.rJl J.U.. ~LJs.

J ~._rJl ~IJ 4jl.A!Jl ~ İ _,A:l ~._yJI ı.:,,~\ !f .)~ ,,r.~··•ıl:~ y ~I ~ _,AA!..Jl İı.; J 'i 1915-1909 \lP ~ ~l:.... \rı J ~t; Jl ı.:,,1 _ -~I oh J J ~ ı.:,,L_. ~I ~ts r \rı l>.)4 ı.:,,~1 !fJ .İ1915 İlP ?-~\ ı.::.4J.J 4J ı,SJ.;;...J if_,.aJI ~ ~.;J...JI o.hı ~lSJ ~Ua; ~tsJ 'i1912 İlP ~ ~_,_JI ~~I clU '-?..ili «~b)'I ~r~l y_i>-ıı :~1

.Lı_.;.,....,.J Jl~I J 4.ih~.JI ı.:,,1_. ~4 ı.:,,li".>\s. ~ .rJI IJ.+J ~lSJ ,4J>l..ı.ll 1.+i.J~ ö).)! '-!_ '1.J J fa. ~ «~t; İ 1912 ..,>-IJt ı.)J '-İl.lll ~I ~ J:.:...ı J ~ ~1 ~ J! ~ _r.jl w..1.fJ.J tilll iJfa ı:>i ,Js. ı.:,,.lSTJ ~ ..,..~ı ~ ?-~ wı..uı\rı ~ !f ~ ~tsJ «~~)il ı.:,,J~

·r+4 \'J J ~ .rJI r4l .r.f- J y ~I ~ ~tJ ~..rJI ~4 \' )1 J ~ )1 tilll ~ ~~1 oh J 4PJ ~.) r--J.j J., (f Jl I~ .ıi ~IJ.>. \rl oh ı:-l=!i ~J o il LlP ıJlSJ ~ ~I İL.)11 JSWl ~IJ o~~ İ\..)11 ;t:....'11 Jl!.ot (f ı.:,,\1~1_, ı.:,,l~l

L\rl ~lrl ~~~ c.fllll ~I c.fl~IJ ~4)1 .-Lı.WI ~ ~; ~ Jl l.;,J ~J ~ '~J.;J ~~ ,)s-J~'-11 ~l.J..WI c!.)J ~~)/IJ :i .. cı)--Jl ~l:JI !f ~")\...,)11

ö_,i ~L1ı;J i")\...,)11 ~ J.rJIJ ~ _,;JI L1ıJ.;l~İ ~I ı.:,,~\ öfa. ~.) J iJJ~ l~İ ~ \' ~_}, '/'°\rl .y.A::.Jl ~JJ., lylS .!l\.l;T flj\rl ı:-LJs. ?" ,L.~ & .. ol ot\ U:S ~ ~l:..Jl

,~.al! ~.)~\rıJ ~..fll ı:,T_;.ıı ~U; (f J.,a.IT c.flrhlı !f .-l+AAJI ,.1) ıJJ.Lu.J ,~ J .-LA .. !.: .•• N IJ l+.~ )/ ı.:,,lol.}JI J~IJ ~ Jl.LJ.J .;._r.4ll ~..ıZ (f ı.:,,\jl,;JI ~ ~L!. .J Jl ~")\...,)11 L\r4 ~ .n:JI \..İJ ,j:k4\r1 oh Jl!.o~ ~ )1 d'JJ.) iJJ~..J ~;wı ı:-\..;J

... Lı.Wı (f '-!_l~I İJJ:J ~ -1>-l 4-) A \' u J> ~I ı,S_,:-.Jl

... Lı.Wı ~")\...,)11 L)U JW ~I [.ri ~.lS &.ol cıJl .)~ J ~6.JI ~-""" . .ot~ J4 J.:-)1 İL. )il ;t:.... \rı ;t:....t Jto ,~ı ~l:.-llJ c.fl.)~I c.fl~lJ U=i4)1 .l.;,J ~J ~ J.:-)1 t_~l .r-4.JI \L.)'I_, o.,Y. ~ ~1 \\..)'I ;L::.....\rlJ '-İW\rl c.fl..Ul

4_;.J li~ .)~\ ~ J if")\...,)11 ~I J LaıJW ı.:,,~İ .ıi ~1 ... \'_;.. :iLL.i ci~U ,~l:.-llJ ~..UI ı.:,,l_-~1 ~tJ ,~..ıJlJ ~~\'IJ ~l:.-llJ '-!__µ\ ı.:,,~1

İL. )/1 ~~ J .;l:..JI ~ C.~ )/IJ i _,LJI ı.:,,41.J Jl:..JI lk)'l oh ~J ~ ~l 41J ~~J ~IJ:-oJ ~4 U:~IJ 4:.4~ JW ~1.t....>.; Lf...li ~l o:J-*'"J l_d I~ J~ .ıi ~I ~t l:J ~ ~~IJ ~~ 4-:i Jl:..Jl o~ L.ô J ~.; ~ İ\.. )/1

cif:W ~) .)wı • ~.) \...ô.) ~.) ..ı..-.. (128) 113

4 L,..üH ~lP _, ,~")L., )'1 t. \'1 ~~1 J ~ ~I ~.{;.H ~ ~L>. '.;l:.o.H ~ J .~1_,ll J.s- ~-' ~4\rl Jl-~~o~ J ~I Jjl__,:JI_, ö_,.pl....JI

.ı::-\A::.!4_, 'Lf::-1.;.)J ö_,.pl-JI .ı::-\A::.!4 ~ ~ ~ I~ ~ _,.. .;WI ~ ~l_,

~ ,~ı J ~_,.pl....J1_, ıfl..lAJI ~t;,.. ~ ~I ~~ IJ'j '..b-1_, 0T J ~..WI İt.~I J ö.rJI .ı::-\A::.!1 &4 ~ ôJf ~ ~l>J1 ~t:..JI ,).ni &4 rz_? .;W1 ~ !Jl a;J.11 &4 ,~ı J vl~l ~LA ~~\rl &4 İ~I İl.A)'I !Jl ~ ,t+lS ~I ~~T "111 _,ı_,.. ~ ? ~lA::ll ~ Jl 0'1 ~ J ~ı.)_, '~~I i P J ~ı_, J _rall_,

.~\rl ~ ~ ~I JW

~I Ilı )..L.p)' W>.; ~.; ~ il.A'jl ~,) J_,)alı_, ~~I _r>-T ~~ &4-'

!Jloj J>- ~11.lı J>- İLo)'I ~tJ ,~lk.11 Ilı ı.İ-' ~1 Ilı J "':"_,ı.._,\tı 1~ !l.;~I J~I ~ ~,)J ~l...::ı:-IJ ~~ lli4JI ~ı~ı_, ~1..b-\tl .AA~ J.j D ~ !J)' ,..ı_.l

~~'jl ~lS'.rJI J ~ I.;_,.) ~\ ~ İJ ,J.:14\rı oh İ~ ıJl ..uı~I o.;~ t_l.6:.,..,1 J.i W>.; ~) ~1 ~l J>.11 - .. ~ , 1~1.J d~I .-~_, ,ıJl__,a]I ~..uı &4 rL-' ~ 4111 ~ ~ ~ W' ,~;, ı .• "i İ")L.,)'I

.JW "111 ~?. jl.i .ili ,~ı O~.J ö..l.o~I ~ J &Jl Ilı ~")L.,l ~lS' &. : J... ~ l:-.o .,,:31 &4 _,~ l:..A I.;:-> l.J .

~~\ &4 ıJlS' ~ı_,...., J ~ &4 ~ ~ ;_,~\ti-' ~ .;l: ... JI ~ ö~I} .1

~J ~ rt-)'1 4A]_;.. L,._,_,..... 4 Lop ~I J i.>\r '0--~ .• Jı t.~ &4 Ji 0.·.a~JI .~I ~ ~ ~ ,~ UL__, ~I.; "':"_,L-~ J W>.;

~1~ Jl ôJl ~~ ,JA:ll J.s- ~I ~.ı.a; J W>J ~J ~ ~ e;-:JI İ~ .2 ~ ~l:... J ~wı_, '~~I ~ J ~_µı 4jb~4_, ,Jl.!..S:JI ~~ ~r.;-)1 .~b~l J".)6:. ~_; ~~ '"':"l~l.J ~I y-~I J ~4 ôJl ~~ ,~ı ~.)b-\rl

J J)aJIJ ~~1 j JJ..l.11 )a:JI ~ _,.. _,l IJ.i\,j ~l.QJ _;.JI Jl J~ ~ ~ ~ y,. .3 dl • •

ı....AJ yı.31 15~ J ) y (J~ \rı ~ _r.s J ~\r ,~ yıj4 ~b-l ~I ~l...::ı:-~I t_W> .J \tı.J ~~I ~b_, ~~'jl ~lS'.rJI .y ~j} ~~ W>.; ~.; ~ il.A'jl &4Ji '"':"~I ı.r'.).11 &4 -.J ~t Lo ~ İLo)'l ~li ül:;._Ji ~~I ~~J_r.oJ 4.~··Jl.J ~L:-JI

& ~ JWI ~J .;W1 ~ ,~~\rl ~ ~")L.,)'I ~I ~}.J ~I ~ J .~ı

112 (129) İSLAMİ İLİMLER DERGİSİ

: ~l,rllJ .J.:ıl....JI . ~I ıJT _}ll .1

E..Jl:i 'J.:ıl.,o ).:ı 'U"'~ ıJL>l :~ .ıJl.f; \q ~~J ,~1..r.1 ,.ı..,-. ,J...>.r 'U"'~I Y.rıJ~ 1f.l .2 .ı:,l:.:J '~ J.r-? '1971 :_,..!.:Jl

eı..Jl:i ,~ı J-T ~ 'cc.yJy. &" ..uı_;.,, l..;>J ~J .ı...-o ~I 4 }» ,.:ıı_,k lf. ..4>-T ,.\..ull Y.t .3 .i2013.03.11 :~ı

y>T 'i26/8/1940 :_,..!.:JI t:LJl:i ,373 :.:ı..WI ,~L,)1 ~ ,«WJ ~J ~ ..l::-1hı ,.ı...-o ,~ Y.l .4 ·r111512oıs =~.M:Jı

i1937 /""1356 ,1.k ,ıJ.J..1.LJ ~! ~ ,«L ~) ... 6:-1 JT LPJ ~J ~hı ,~ ,ı:,')l...) .5 . l:J >""' 'J.!..a.:ı

'İıı~t 2015 :.r:JIJ ..#.r:ll E..Jlr ,1940 L «-..l~JJ ~I» 'fll.k ~ •)~~ ~ i\..)'l .6 4-~ ,~wı ~L...ı_, ,«4})ız.i ~~W-LPJ ~_, .ı...-o Jl:..JI ~ ı.) ..ı;~ı ~l-ıı 'JJ~ ~P Y. .7

·r2015/2014 ,.JL-lı-J;W4 ~ Y.l .1995-1415 :_,..!.:JI L ,~\ ).:ı '~.rPt-.ll İ~l .J:M' &" ~')L..)'1 ~l ,.ı..,-o '~J ''1'4~l .8 'ıJ.J#I .:ı..WI '4.ı..J>""' ı.) if ~ ~\ ~ _,JI ~ , J ~ J ..ı....-. ~ ~ili .Jll 'r-'~I ~ ~~ . .:ı . 9

.ô~I ~~ ''"-:".:ı\ıl ~lJS .n...L!JI ~I &" ~J~l~ ,~)JI .:ı.JP."J l,.;>_, ~J ~ıı ,;,..:,~ ~ Js.\J .10 ,o1427/r2006 ,~ı Jl.:ı ,~\!.il ~ı ,-r . .:ı \t'°~.rıı .16 'ı.!.ıJ.r-?) 'JW1 ~ ~ ı))'; LIJ.:ı :~.rJI ~..bJI &" ~..bJI ~\ LJJ.JI u;_,.. ,J.:.U ,...r,:U .17

.408 275 '(i1998 /,..1419 ,1.k ''1'4')L..)fl ~I .:ıl.A:J\ 1...4iyJ _,WI ~ ,j l..OJ J.:..!.J ~ J ;.,.\}» ,~.ı.ll ~ 'İj~ :_r!.l:..11 ,~ )1 ~ ·~~I .18

·r201s.os.1s :ôj~;Jı E..Jl:i 'i2009.1 ı.oı ,~ı J-f ~ ,((~ E..Jl:i '~~ cJJt i')L..1 c!Y &" JU.. ,ı;_rPl-JI .J:M'lA::.ll ~L, J )l:..JI ~ ''"-:"~ _,JI ~ ~ .ı...-o .19

.İ2017.09.03 :~I

·r2007/a1427.12.27 '~-'~1 ~ ,Ju.. 'Jwı ~ t..u.. ı.) ; ... ı; '"-:"l:S' ,~ı ~ ~ .20 ·r1984 ~ı> 'Ewı ~ ,~~~.:ıt-' ~1.ık ~La.k ~ı_; ,~1 ~ ,~ ,Ji_,; 21

·r2004 ~~J:! 'i_,kfall ~~ ,oıJ_,::S.ı.ll ~L...ıj ~~1 J Jwı ~ ~ ,~ ..4>-l -4-.o ft'La .22

(~ ~) }: .. .Jı O~J L.ôJ ~J ..ı.-- (130) 111

KAYNAKÇA

Arslan, Şekib. Seyyid Reşid Rıza ev İhtlu Erbefne Sene. Dımeşk: Matbaatu İbn Zeydun, 1937.

Beyyumi, Recep Muhammed. en-Nehdatü'l-İsltlmiyye min Siyeri Alami'l-Muasırfn. B.y.: Daru'l-Kalem, 1995.

Buhlufa Bedur. Metllimu't-Tecdfd fi Tefsfri'l-Mentlr Muhammed Reşid Rıza (Yüksek Lisans Tezi), Tilmisan: Camiatü Ebu Bela, 2015.

Ebu Reyye, Muhammed. "es-Seyyid Muhammed Reşid Rıza". Mecelletü'r-Ristlle 373 (1940).

Hacer, Muhammed Ahmed. Menhecü Tefsfri'l-Mentlr fi't-Tefsfr (Doktora Tezi). Camia Hartum, 2004.

İbn Aşur, Muhammed. et-Tefsir ve Ricaluhu. B.y.: 2015. İbn Hallikan, Ebu'l-Abbas Ahmed Muhammed İbrahim. Vefeytltü'l-Aytln. Beyrut: Daru

Sadır, 1971. Necat Abdülkerim. "Vekaffit maa Muhammed Reşid Rıza". Mecelletü'l-Vadi'l-İslamf fi

Suriye 20. Basra Üniversitesi Edebiyat Fakültesi, ts. Nevfel Habib Abdullah. Teracim-i Ulema-i Trablusve Üdebauha. Trablus: Mektebetü's-

Saih, 1984. Rıza, Muhammed Reşid. Tarihu'l-Üstad el-İmam eş-Şeyh Muhammed Abduh. Kahire:

Daru'l-Fazile, 2006. Rıza, Muhammed Reşid. Te[sfru'l-Mentlr. Kahire: Daru'l-Menar, 1947. Şakir, Şefik. Mevkifü'l-Medreseti'l-Akliyye el-Hadfse mine'l-Hadfsi'ş-Şerf[: Dirase

Tatbfkıyye ala Tefsfri'l-Menar, Beyrut: el-Mektebetü'l-İslami, 1998. Şirbasi, Ahmed. "el-Akl ve Tefsiru'l-Menar". Mecelletü'l-Va'yi'l-İsltlmf 17 (2007). Ziyad Halil Muhammed ed-Değamin. "Menhecü't-Teamül mea'l-Kur'an fi Fikri'ş-Şeyh

Muhammed Reşid Rıza". Mecelletü'ş-Şerfa ve'd-Dirasati'l-İslamiyye - Camiatü'l-Kuveyt 17 /50 (2002).