1

1

Туризам, принципи

и практика

Проф. д-р Аце Миленковски

м-р Марина Стојмирова

ТУРИЗМОТ КАКО СЛОЖЕНА ОПШТЕСТВЕНА, ЕКОНОМСКА И

ПРОСТОРНА ПОЈАВА

1975 година - Белград25 Конгрес на AIEST –Меѓународно здружение на научни експерти за туризам

Фрагола – ТУРИЗМОЛОГИЈА, ТуризмографијаДеферт – Туристологија, Туристика

2004: • 763,9 милиони туристи• 633 милјарди $• 830 $ - Просечни приходи по туристичко доаѓање

ТУРИЗАМ - Водечка светска индустрија

Проф. Д-р Ж. Јовичиќ

ТУРИЗМОЛОГИЈА, НАУКА ЗА ТУРИЗМОТ

ПРЕДМЕТ на проучување

Туризмот како сложен социо-економски феномен

Потреби на населението за одмор, забава, рекреација, излет

Начин на задоволување на потребите на туристите

ЗАДАЧИ на туризмологијата (Јовичиќ)

1. Утврдување на структуралните, функционалните и типолошките својства на туризмот

2. Дефинирање и проучување на просторните, социолошките и економските димензии на туризмот

3. Истражување на релациите помеѓу општото и поединечното, кои во туризмот имаат теоретско и практично значење

МЕТОДИ

Математичко-статистички Историски Експериментални Генетеско-еволутивни

ЕТИМОЛОГИЈА НА ЗБОРОВИТЕ ТУРИСТ И ТУРИЗАМ

Турист Туристички работник

Турист Турист ТуристТуризам

ТУРИСТ - 1800 г., Пеџ, „Анегдоти во англскиот јазик“ – Денес патникот се нарекува ТУРИСТ

ТУРИЗАМ - 1811 г., Спортски магазин

Англија – XIX век, ТУРИСТ и ТУРИЗАМ се употребуваат со иронијаФранција – 1830 г., Виктор Жакмон – Писма

- 1841 г., Морис Алуа – Психологија на патувањетоПАТНИК ТУРИСТ

- 1885 г., Литр – лица кои патуваат според одредена програма

Англиски “to tour”Фрнацуски “tour”

} движење, кружно патување

Грчки “tornos”Латински “tornus”, средновековни турнириЛатински “tornare”, движење, кружно патување, посетување на одделни краеви и предели

Fremdenverkehr = Fremde – страно лице

+ Verkehr - промет- Промет со странци

ДЕФИНИРАЊЕ НА ПОИМИТЕ ТУРИЗАМ И ТУРИСТ

Што е ТУРИЗАМ и кој е ТУРИСТ??????

Проф. Д-р Бернекер - „Колку автори, толку дефиниции“

1. Туристичката потреба не може да се задоволи без патување2. Патувањата не можат да се реализираат без сообраќајни средства и инфраструктура3. Нивото на развиеност на туризмот зависи од нивото на разиеност на стопанството

Дефиниции:1. Номиналистички2. Економски3. Универзални4. Статистички

НОМИНАЛИСТИЧКИ ДЕФИНИЦИИ - Поаѓаат од ИМЕТО

ЕКОНОМСКИ ДЕФИНИЦИИ - Туризмот како стопанска дејност

1884 г., Џосеф Страднер – прва економска дефиниција

Две групи дефиниции:

1. Комплекс туристички потреби (Ото Л. Ромер, Монгенрот, Оливие)

2. Дејности кои овозможуваат задоволување на комплексот туристички потреби (Троиси, Бернекер)

УНИВЕРЗАЛНИ ДЕФИНИЦИИ – културна, забавна, политичка, здравствена ... функција

Walter Hunziker и Kurt Krapf: туризмот е збир на односи и појави коипроизлегуваат од патувањето и престојот на странците во некој крај,доколку престојот не значи постојано населување и не е поврзан со билокаква активност која донесува заработувачка.

СТАТИСТИЧКИ ДЕФИНИЦИИ И СТАТИСТИКА НА ТУРИЗМОТ

1967 г., Комисија за статистика на ООН во Женева:За статистички цели терминот „посетител“ се однесува на секое лице кое од било кои причини посетува земја во која нема постојан престој, освен да врши дејност за која му плаќа земјата што ја посетува

WTO: Посетител

ИзлетникТуристи

Во однос на туристичкиот промет:- Домашен туризам- Влезен туризам- Излезен туризам

ПАТНИК ТУРИСТ

Три критериуми

1. Патувањето мора да биде во одредиште различно од ВООБИЧАЕНАТА СРЕДИНА на престој

2. Престојот не смее да трае ПОВЕЌЕ од ЕДНА ГОДИНА

3. Главната цел НЕ СМЕЕ да биде извршување на работа која се плаќа

Секој турист Е патникСекој патник НЕ Е турист

Лице кое патува на некои одредишта, што НЕ се негова/нејзина вообичаена средина на престој на период помалку од 12 месеци и чија главна цел на патувањето не се поврзува со извршување

на работи кои се плаќаат од страна на посетеното место.

ПАТНИК

Други патници

ПОСЕТИТЕЛИ

Преноќуваат минимум 1 ноќ

Да

НеМеѓународни

излетници

Постојан престој во државата што ја посетува

< Од 12 месеци > Од 12 месеци

Меѓународнитуристи

Домашнитуристи

Домашниизлетници