eZRvneba wm. giorgi mTawmidlis dabadebis

1000 wlisTavs

f s a l m u n n i

f s a l m u n n i

f s a l m u n n i

paraleluri teqstebi

Zveli qarTuli kanonikuri – mxedruli da nusxuri –

da Tanamedrove qarTuli adaptacia

saqarTvelos sapatriarqoTbilisi2012

daibeWdauwmidesisa da unetaresis, sruliad saqarTvelos

kaTolikos-patriarqis ilia meoris locva-kurTxeviT

fsalmunis am gamocemaze muSaobdnen:

profesori irine meliqiSvili, Zveli qarTuli teqstis Targmna- adaptacia Tanamedrove qarTulze;guram doCanaSvili, Tanamedrove teqstis stilisturad gamarTva;dekanozi miqael galdava, Tanamedrove teqstis Teologiuri redaqtori;salome zviadaZe, Tanamedrove teqstis aprobacia da koreqtura;asocirebuli profesori, mRvdeli levan maTeSvili, nusxuri teqstis koreqtura;profesori lela xaCiZe, † profesori TinaTin cqitiSvili, recenzentebi;filolog. mecn. kand. qeTevan gadilia, mTavari redaqtori da koordinatori.

fsalmunTa kanonikuri teqsti miekuTvneba me-11 saukunes. miuxeda-vad qarTuli enis konservatiulobisa, TiTqmis aTsaukunovani teqsti enobrivi TvalsazrisiT aRaraa srulad gasagebi Tanamedrove mkiT xve-lisaTvis. Zveli qarTuli da misi Tanamedrove adaptaciis paralelur teqstebad gamocemis konceptualur qvakuTxeds warmoadgens dednis, anu wmida giorgi mTawmidliseuli teqstis erTguleba da Tanamedrove qarTuli adaptaciis gamarTuli ena. wignSi warmodgenili sami parale-lurad ganlagebuli teqsti – Zveli qarTuli mxedruli, Zveli qar-Tuli nusxuri da Tanamedrove qarTuli adaptacia – erTnairad sasar-geblo iqneba ara marto mlocvelebisaTvi, aramed mkiTxvelTa farTo wrisa da student-maswavleblebisaTvis.

dizaineri da damkabadonebeli TinaTin berberaSvili

© fsalmunebis Tanamedrove qarTul enaze adaptirebuli teqsti, bibliis Targmnis instituti, moskovi, 2010, 2012.

© gaformeba, bibliis Targmnis instituti, moskovi, 2010.

garekani gaformebulia lukas saxarebis 1054 wlis xelnaweris TavsamkauliT.

ISBN 978-9941-0-4047-4

wi na si ty va o ba ................................................................................. 7

fsalmunTa kiTxvis wesi ........................................................ 12

qarTuli anbani ............................................................................. 15

fsalmunnikanoni pirveli ......................................................................... 16kanoni meore ............................................................................... 30kanoni mesame ............................................................................... 47kanoni meoTxe ............................................................................ 67kanoni mexuTe ............................................................................ 86kanoni meeqvse ............................................................................ 103kanoni meSvide ........................................................................... 126kanoni merve ................................................................................ 148kanoni mecxre ............................................................................ 166kanoni meaTe ................................................................................ 183kanoni meTerTmete .................................................................. 203kanoni meTormete .................................................................... 227kanoni mecamete ......................................................................... 245kanoni meToTxmete .................................................................. 263kanoni meTxuTmete .................................................................. 280kanoni meTeqvsmete .................................................................. 297kanoni meCvidmete .................................................................... 312kanoni meTvramete ................................................................... 332kanoni mecxramete ................................................................... 348kanoni meoce ............................................................................... 368

bibliis wignTa Semoklebani ................................................ 384

axsna-ganmartebebi ....................................................................... 387

s a r C e v i

7

wi na si ty va o ba

fsal mun Ta ka no ni ku ri teq s tis Zve li qar Tu li eni dan Ta na med ro ve qar-Tu lad ga mar T va ze anu adap ti re ba ze mu Sa o ba bib li is Tar g m nis in s ti tut-ma da iw yo 2004 wels, uw mi de si sa da une ta re sis, sru li ad sa qar T ve los ka To li kos-pat ri ar qis ilia meoris loc va-kur T xe vi Ta da sa qar T ve los ek le si is aq ti u ri mo na wi le o biT. es uaR re sad sa Wi ro er Tob li vi pro eq-ti gan xor ci el da re a lu rad ar se bu li si tu a ci is gaT va lis wi ne biT. mi si auci leb lo ba em ya re bo da, ker Zod, Sem deg mo saz re bebs:

1. sa qar T ve lo Si ar se bobs fsal mu nis ki Tx vis mra val sa u ku no va ni tra di cia;

2. fsal mu nTa wigns gan sa kuT re bu lad mniS v ne lo va ni ad gi li uWi-ravs Ta na med ro ve qar Tu li sa zo ga do e bis su li er Ri re bu le ba Ta sis te ma Si;

3. fsal mu nTa ka no ni ku ri teq s ti mi e kuT v ne ba me-11 sa u ku nes da mi-u xe da vad qar Tu li enis kon ser va ti u lo bi sa, bu neb ri via, war mo-ud ge ne li iq ne bo da, rom TiT q mis aT sa u ku no va ni teq s ti enob ri vi Tval saz ri siT iyos sru li ad ga sa ge bi Ta na med ro ve mkiT x ve li saT-vis;

4. pro eq tis da wye bis wi na etap ze Ca ta re bul ma ga mok v le vam ga mo av-li na mrev lis na wil Si fsal mu nis Si na ar sis ara swo ri aR q misa da ga az re bis faqti.

bib li u ri teq s tis ga ge ba Zi ri Ta dad xor ci el de ba or do ne ze: er Ti mxriv, Te o lo gi u r da her me nev ti kul (da fa ru li, Se uc no be li), xolo me-o re mxriv, enob riv do ne eb ze. fsal mu nis Zve li qar Tu li ka no ni ku ri teq s tis Ta na med ro ve qar Tu lad

adap ti re bis mi za nia, mox s nas enob riv do ne ze ar se bu li sir Tu le, da ub-ru nos bib li as, ker Zod ki fsal mu ne bis wigns, Ta vi si Tav da pir ve li da upir ve le si da niS nu le ba – iyos mloc ve li sa da mkiT x ve li saT vis RvTi u ri mad lis zi a re bi sa da bib li u ri sib r Z nis Sec no bis uS re ti wya ro. Zve li qar Tu li da Ta na med ro ve qar Tu li teq s te bis pa ra le lu rad da beW d va Se-saZ leb lo bas aZ levs mloc vels wa i ki Txos Zve li qar Tu li teq s ti da imav-d ro u lad, mi si enob ri vi Tval saz ri siT ukeT ga ge bis miz niT, isar geb los ag reT ve adap ti re bu li, Ta na med ro ve teq s tiT. adap ta ci a ze mu Sa o bi sas erT-er Ti um Tav re si da ur Tu le si amo ca na iyo

Zve li da Ta na med ro ve qar Tu lis ise Ser wy ma, rom mig ve Ro er Ti or ga nu-li teq s ti, rad gan pro eq tis kon cep tu a lur qva kuT xeds ded ni sad mi, anu

8

wmi da gi or gi mTaw mid li se u li teq s ti sad mi er T gu le ba da Ta na med ro ve qar Tu li teq s tis ga mar Tu li ena war mo ad gens. bib li is ka no ni ku ri wig ne bi ek le si is mi er da ka no ne bul RvTiv su li er

wig nebs ewo de baT. fsal mu nis ka no ni kur teq s t Si igu lis x me ba is teq s ti, ro me lic ek le si is mi er dad ge ni lia sa kiT xa vad da sa lo ca vad. fsal mu nis qar Tu li Tar g ma nis me a Te sa u ku ne ze ad rin de li xel na we re bi Cve nam de moR-we u li ar aris. ef rem mci ris cno biT, gi or gi mTaw mi del ma or g zis Tar g m na fsal mu ni. swo red gi or gi se u li me o re re daq cia aris sa qar T ve los ek le-si a Si dRes mi Re bu li ka no ni ku ri teq s ti. 2009 wels Sesrul da 1000 we li wmi da gi or gi mTaw mid lis da ba de-

bi dan (10 iv li si mi si xse ne bis dRea). fsalmunis paraleluri teqstebis 2010 wlis ga mo ce ma swo red am Ta riRs mieZ R v na. fsal mun Ta qar Tu li Tar g ma nis is to ria da mi si teq s to lo gi u ri wya-

ro mec ni er Ta in ten si u ri kvle vis sa ga nia. is, rac dRes vi ciT qar Tu li fsal mu nis Se sa xeb, mok led ase Se iZ le ba Ca mo ya lib des:

1. mog ve po ve ba mwi ri in for ma cia gi or gi mTaw mid l am de ar se bu li qar Tu lenovani fsal mu ne bisa da fsalmunTa Tar g ma ne bis wya ros (si ri u li, ber Z nu li, som xu ri) Se sa xeb;

2. da zus te biT ar vi ciT, gi or gi mTaw mi del ma Ta vi dan Tar g m na Tu mxolod sa fuZ v li a nad ga da a mu Sa va ar se bu li Tar g ma ne bi;

3. da zus te biT vi ciT, rom gi or gi mTaw mi del ma qar Tu li fsal mu nis teq s ti ga mar Ta ma Sin ar se bu li mis T vis xel mi saw v do mi berZnuli xel na we re bis mi xed viT.

pro eq t ze mu Sa o bi sas Zvel qar Tul teqsts sa fuZ v lad da e do mze qa la Sa ni Zis mi er dad ge ni li gi or gi mTaw mid li se u li teq s ti (gamoica 1960 wels). Cven vi sar geb leT ele ne do Ca naS vi lis mi er 1983 wels ga mo ce mu-li mcxe Tu ri xel na we ris eleq t ro nu li ver si iT, ro me lic sa fuZ v li-a nad Se u jer da mze qa la Sa ni Zis mi er dad ge nil teqsts. im Sem Tx ve va Si, ro de sac Zve li qar Tu li teq s tis ga ge ba Wir da an teq s ti prob le mu rad gve sa xe bo da, adap ta ci is av to ri mi mar Tav da ber Z nul sep tan tas (LXX) da eb ra ul (ma so re tul) teq s tebs. zog Sem Tx ve va Si ber Z nul teq s t ze day r-d no ba auci le be li xde bo da ga da wy ve ti le bis mi sa Re bad. ma ga li Tad, qar-Tu li cxo ne ba/mac xo va re ba, ro mel sac ber Z nul Si Se e sa ba me ba xan so te ria [soteria] „ga dar Ce na“, xan Zoe [Zoe] „si co cx le“, adap ti re bul teq s t Si gan s x vav de ba ber Z nu lis Se sa ba mi sad. sity vebi cxo ne ba/macxo va re ba xSir Sem Tx ve va Si Se nar Cu ne bu lia da mxo lod zog jer ic v le ba uf ro ga sa ge bi eq vi va len tebiT ga dar Ce na, xsna, ra Ta az ri uf ro ga sa ge bi iyos.qar Tu li ena cno bi lia Ta vi si kon ser va tiu lo biT, xo lo Zve li qar-

Tu li ena Ta na med ro ve TaT vis araa sru li ad ga u ge ba ri, rac gviq m nis imis ilu zi as, rom Zve li qar Tu li ga sa ge bia Ta na med ro ve qar T ve li saT vis. si-

winasityvaoba

9

nam d vi le Si, Se iZ le ba iT q vas, rom sxva o ba Zvel sa da Ta na med ro ve qar Tuls So ris sak ma od se ri o zu lia. ker Zod:

1. Se ic va la sity va Ta ri gi. Zvel qar Tul Si ga ba to ne bu li iyo msaz R-v rel-saz R v ru lis pos t po zi ci u ri wyo ba, axal qar Tul Si ki uf-ro pre po zi cia aris gav r ce le bu li (Tum ca sti lis tu ri Tval-saz ri siT da saS ve bia pos t po zi ci ac). sity va Ta ri gi adap ti re bul teqstSi kon teq s tis mi xed viT Se ir Ce o da;

2. Se ic va la mrav lo bi Ti ric x vis aR niS v nis Zi ri Ta di we si, eb-ian ma mrav lo biT ma Sec va la nar-Ta ni a ni mrav lo bi Ti. Ta na med ro ve qar-Tul Si nar-Ta ni an mrav lo biTs mxo lod sti lis tu ri dat vir T va aqvs;

3. di di cvli le be bi mox da leq si ku ri Tval saz ri siT: zo gi sity vis ma gi er sxva er Te u li gaC n da; zo gi isev aris ena Si, mag ram mniS v-ne lo ba aqvs Sec v li li. zo gi sity vis mniS v ne lo ba Ta ri gi ga far-Tov da sxva mniS v ne lo be biT, zo gi sa ki – da viw rov da. ma ga li Tad, sity va eri Zvel qar Tul Si niS nav da erTi mxriv, war marTs, xolo meore mxriv, xalxs, eT noss. Ta na med ro ve qar Tul Si mi si mniS v ne-lo ba da viw rov da da mxo lod xalxs, eT noss aR niS navs;

4. yve la ze rTu li cvli le ba mox da zmnur pa ra dig ma Si, rac ga mo ri-c xavs Zve li qar Tu li zmnu ri for me bis gad mo ta nas Ta na med ro ve qar Tu lad. yo vel cal ke ul Sem Tx ve va Si un da ga ir k ves, ro mel as peq t Tan, dros Tan da ki los Tan gvaqvs saq me, rac yve la ze did Za lis x me vas mo iT xovs teq s tis swo rad ga ge bis Tval saz ri siT: a) Ta na med ro ve qar Tul Si sru li as peq ti Zi ri Ta dad zmnis wi niT aris ga mo xa tu li: da-we ra (sru li) – wers (us ru li); Zvel qar-Tul Si ki as peq tur Si na arss mwkri vi ga mo xa tav da; b) Zvel qar Tul Si ar iyo mo ma va li dro is cal ke for ma, igi kav Si-re bi Ti ki los for me biT gad mo i ce mo da, ami tom mu dam ga sar k ve via, ras ga mo xa tavs zmna: mo ma val dros, kav Si re biTs anu sa sur vel moq me de bas Tu Se saZ le bel moq me de bas. ma ga li Tad: cxon de bis – acxo nos Tu acxo nebs? va qeb de – va qo Tu va qeb? ixa reb des – ga i-xa ros Tu ga i xa rebs?

ga da saw y ve ti iyo ar qa iz me bis prob le mac: ro me li ar qa u li leq si ki-sa da for mis Se nar Cu ne bis uf le bas iZ le va Ta na med ro ve qar Tu li ena da ro me li uk ve ga u ge ba ri aR moC n de bo da ri gi Ti mkiT x ve li saT vis. ga da wy da, rom ise Ti ar qa iz me bi, ro go ri caa rva li, sko re, ar ga ni da sxva, sti lis-tu ri Tval saz ri siT dar Ce ni li yo adap ti re bul teq s t Si da ax s ni li yo ax s na-gan mar te ba Ta si a Si. sxva Sem Tx ve veb Si ki ar qa u li sity va da mi si Ta na med ro ve si no ni mi ix ma re ba pa ra le lu rad, ro gorc, ma ga li Tad, sa so e ba da ime di.

winasityvaoba

10

Zve li qar Tu lis gav le nis daZ le va sak ma od Zne lia iseT Sem Tx ve veb Si, ro de sac Zvel sa da axal qar Tuls So ris sxva o ba mci rea da TiT qos sti-lis tu ria, si nam d vi le Si ki ena Si mom x dar sis te mur cvli le bas asa xavs. ase, ma ga li Tad: nac val sa xe li mi si axal qar Tul Si sis te ma tu rad Se ic va-la nac val sa xe liT Ta vi si (ar ga na So ra mi si wya lo ba – ar ga na So ra Ta vi si wya lo ba). Ta na med ro ve teq s t Si Se mo ta nil iq na ag reT ve ele men ti dae, ro me lic

sxva fun q ci eb Tan er Tad ga mo xa tavs ag reT ve sa sur ve lis mniS v ne lo bas da uf ro aR q mads xdis mas. fsal mu ne bis da mux l va da da sa Ta u re ba far Tod cno bi li teqsto-

logiuri prob le maa. pro eq t ze mu Sa o bi sas ga da wy da, am etap ze ar Cav-R r ma ve bo diT am sa kiTxs da ni mu Sad avir Ci eT sa pat ri ar qos 2001 wlis ga mo ce ma (fsal mun ni. wm. gi or gi mTaw mid lis Tar g ma nis kri ti ku lad dad-ge ni li teq s tis me sa me ga mo ce ma. sa qar T ve los sa pat ri ar qos ga mom cem lo ba, Tbi li si). Zve li qar Tu li fsal mu ne bis ga mo ce mi sas pun q tu a cia mci red aris ga-

mo ye ne bu li: araa brWya le bi mi mar T vis teq s tis ga mo sa yo fad da Za xi lis ni Sa ni eq s p re si u li ad gi le bis ga mo sav le nad; Cve u leb riv, ar ga mo i ye ne ba ti re ori fra zis ga er Ti a ne bi sas da az ris uke Te sad ga mo sak ve Tad da a. S. Ta na med ro ve qar Tu li teq s tis sti lis tu ri re daq ti re bis etap ze, sas ve ni niS ne bis uf ro mra val fe ro va ni ga mo ye ne biT, gam did r da teq s tis ga mom sax-ve lo bi Ti mxa re. SevinarCuneT gansxvaveba aRniSvnaSi kanonis Zvel – anba-nur (kanoni a) da axal – cifrul (kanoni 1) sistemebs Soris.sa ku Ta ri da ge og ra fi u li sa xe le bi gad mo ta ni lia Zve li qar Tu li

for me bis Se nar Cu ne biT. Zve li qar Tu li tra di ci u li fo ne ti ku ri for-ma Zi ri Ta dad ber Z nuls ey r d no ba, ax s na-gan mar te ba Ta si a Si war mod ge ni-li er Te u le bis gan mar te be bi ki – Ta na med ro ve Tar g mans, ker Zod, 1989 wlis saqarTvelos sa pat ri ar qos mi er ga mo ce mul bib li as, sa dac sa ku Ta-ri sa xe le bi mi ax lo e bu lia de dan Tan (eb ra ul teq s t Tan). ga da wy da, rom Seg ve nar Cu ne bi na sa ku Tar sa xel Ta gad mo ce mas Tan da kav Si re bu li sxva o ba. ax s na-gan mar te ba Ta si aSi Sesuli sakuTari da geografiul saxelebi war-modgenilia ise, rogorc isini gvxvdeba sakuTriv fsalmunSi, xolo frCx-ilebSi miTiTebulia maTi Sesabamisobebi bibliis 1989 wlis TargmanSi arsebul formebTan. magaliTad, ahroni (aaroni), madiami (midiani).teqstebi ganlagebulia Semdegi TanamimdevrobiT: Zveli qarTuli mxe-

druli teqsti, Zveli qarTuli nusxuri teqsti da Ta na med ro ve qarTuli adap t acia. wi na si ty va o bas mos devs fsal mun Ta ki Tx vis we si da qarTuli an ba ni. wigns bo lo Si er T vis bibliis wignTa Semoklebani da ax s na-gan-mar te ba Ta sia (axsna-ganmartebebi Seadgina q. gadiliam); am si a Si Se su li er Te u le bi adap ti re bul teq s t Si aR niS nu lia var s k v la viT, ro de sac is pir ve lad gvxvde ba fsalmunSi.

winasityvaoba

11

2010 wlis mciretiraJianma gamocemam gviCvena, rom fsalmunebis am wesiT wardgena – saqarTvelos marTlmadideblur eklesiaSi miRebuli Zveli qarTuli kanonikuri da misi maqsimalurad zustad da literatu-rulad gamarTuli Tanamedrove qarTuli teqstebis paralelurad gamo-cema – gamarTlebulia. 2012 wlis gamocemis momzadebaSi didi wvlili Seitana wm. daviT winaswarmetyvelis monastris berdiakonma, mama miqael bregvaZem. misi didi Sromis Sedegad teqsti ufro metad daixvewa eno-brivi da stilisturi TvalsazrisiT, dazustda zogierTi adgili, risT-visac man gamoiyena fsalmunebis berZnuli gamocema ALTHRION, Aqhvna, Kevdroz, 1998 9h evkdosh, Adelfovthz Qeolovgwn h “Zwhv”. aRsaniSnavia, rom is ikiTxvisebi, romlebic gaxdida Tanamedrove teqsts ufro gasagebs, mag ram daaSo rebda giorgiseuls, ar iqna gaTvaliswinebuli, radgan es daarRvevda Tavdapirvel Canafiqrs – ara giorgiseuli teqstis teqsto-lo giur gamarTvasa da daxvewas, aramed Tanamedrove mkiTxvelisaTvis gior gi seuli kanonikuri teqstis aRqmis gaadvilebas. daixvewa teqstis gaformeba da formatireba: gaizarda nusxuri Srif-

tis zoma, saTaurebi da yoveli muxlis dasawyisi gaformda asomTavru-liT, rogorc es Zvel qarTul xelnawerebSi iyo miRebuli. teqsts daemata diafsalmebi (aRniSnulia arfis simboloTi ). dia-

fsalmi ebrauli terminis Selah-is berZnuli eqvivalentia da niSnavs Se-Cerebas, Sesvenebas. diafsalmi miuTiTebs fsalmunis kiTxvis procesSi mgaloblis, an intonaciis, emociurad gansxvavebul ganwyobis Secvlas, an azrobrivi aqcentis cvlilebas teqstis struqturaSi. SesaZloa, diafsal mi miuTiTebda sakravis Secvlas. diafsalmebis Setanas wminda in-formaciuli xasiaTi aqvs da fsalmunis kiTxvis dros mlocvels arafriT avaldebulebs. teqstis daxvewa-gamarTva aisaxa axsna-ganmartebebzec (ix. gv. 387).

zogi sityva (magaliTad, Rawvi, Sesakrebeli) amoviReT, magram CavumateT sxva leqsema (magaliTad, kanjari).

vi me dov nebT, rom fsal mu nTa wig nis es gamocema sa Su a le bas mis cems qar T vel kacs, sa qar T ve lo Si mcxov reb yve la sxva eris war mo mad ge nels, uke Te sad aRiq vas fsal mu ni da ga i gos mi si Si na ar si, rad gan mis gan kar-gu le ba Si iq ne ba adek va tu ri, giorgiseuli fsalmunis er T gu li da sti-lis tu rad ga mar Tu li, Ta na med ro ve qar TuliT gadmocemuli da gasagebi teqsti.bibliis Targmnis instituti madlobas uxdis yvelas, vinc monawileoba

miiRo wignis momzadebasa da gamarTvaSi.

qeTevan gadilia, bibliis Targmnis instituti

winasityvaoba

12

fsalmunTa kiTxvis wesi

mloc ve li jer wa i ki Txavs da saw yis loc vebs da fsal mu nis ki Tx vis win saT q mel loc vebs, Sem deg ki uSu a lod fsal mu nis ki Tx vas da iw yebs.

da saw yi si loc ve bi

loc vi Ta wmi da Ta ma ma Ta Cven Ta Ta, ufa lo ieso qris te, Rmer To Cve no, Seg-viw ya len Cven, amin. di de ba Sen da, Rmer To Cve no, di de ba Sen da!

me u feo ze ca Tao, nu ge Si nis m ce me lo, su lo WeS ma ri te bi sao, ro me li yo vel-gan xar da yo vel sa ve aRav seb mad li Ta Se ni Ta, sa un jeo ke Til Tao, mom ni-We be lo cxov re bi sao, mo ved da da em k vid re Cvens So ris da wmi da myven Cven yov li sa gan bi wi sa da acxov nen, sa xi e ro, sul ni Cven ni.

wmi dao Rmer To, wmi dao Zli e ro, wmi dao uk v da vo, Seg viw ya len Cven (3-gzis). di de ba ma ma sa da Ze sa da wmi da sa sul sa, aw da ma ra dis da uku ni Ti uku ni-sam de, amin.

yov lad w mi dao sa me bao, Seg viw ya len Cven; ufa lo, gvix sen da gvil xi nen cod va Ta Cven Ta gan; me u feo, Seg vin dev us ju lo e ba ni Cven ni; wmi dao, mo i xi-le da gan kur nen uZ lu re ba ni Cven ni sa xe li sa Se ni saT vis. ufa lo, Seg viw ya len (3-gzis).

di de ba ma ma sa da Ze sa da wmi da sa sul sa, aw da ma ra dis da uku ni Ti uku ni-sam de, amin.

ma mao Cve no, ro me li xar ca Ta Si na, wmi da iyavn sa xe li Se ni, mo ve din su fe-va Se ni, iyavn ne ba Se ni, vi Tar ca ca Ta Si na, eg re ca qve ya na sa ze da; pu ri Cve-ni ar so bi sa mo mec Cven dRes da mo mi te ven Cven Ta na na deb ni Cven ni, vi Tar ca Cven mi vu te vebT Ta nam deb Ta maT Cven Ta da nu Se miy va neb Cven gan sac del sa, ara med mix sen Cven bo ro ti sa gan, amin.

13

fsal mu nis ki Tx vis win saT q me li loc ve bi

miw ya len Cven, ufa lo, Se miw ya len Cven, ra me Tu yov li sa ve sity vis mi ce mi-sa gan uRo no varT, gar na amas ved re ba sa Sen, me u fi sa sa xi e ri sa, cod vil ni ese Sev s wi ravT: miw ya len Cven, ufa lo, Seg viw ya len Cven. di de ba ma ma sa da Ze sa da wmi da sa sul sa.

pa ti os ni sa wi nas war me ty ve li sa Se ni sa, ufa lo, ca ek le si ad ga mo a Ci ne, ra-Ta kac ni an ge loz Ta Ta na vi xa reb deT; mi si Ta ved re bi Ta, qris te, Rmer To Cve no, so fel sa mSvi do ba gar da mo uv li ne da cxov re ba ese Ce mi mSvi do biT ga na ge, ra Ta gi ga lob deT Sen, ali luia. aw da ma ra dis da uku ni Ti uku ni sam de, amin.

aurac xel ari an sim rav le ni cod va Ta Cven Ta ni, wmi dao RvTis m So be lo; Sen-da mo vil t vi, qal wu lo ubi woo, da viT xov wya lo ba sa. mo xe den wylu le-ba sa ze da su li sa Ce mi sa sa, eved re Ze sa Sen sa da Rmer T sa Cem sa mo te ve bad uri cx v Ta maT bral Ta Cem Ta, mxo loo kur T xe u lo. ufa lo, Seg viw ya len (40-gzis).

yov lad w mi dao sa me bao, er Tar se bao, er T R v Ta e bao, Se moq me do yov li sa sof-li sao, Sem we me yav me Jam sa amas, ga nax ven go ne ba ni Cem ni gu lis x mis yo fad, ra Ta go ni e rad da guls mod gi ned viw yo aR s ru le bad ke Til Ta saq me Ta da aR mov s T q v ne RvTis met y ve le ba ni amis wig ni sa ni, ro me li sTqven su li Ta Se-ni Ta wmi di Ta pi ri Ta da vi Ti si Ta, ro mel aw mne bavs Tqmad me uRir s sa, ra Ta go ni er viq m na da vscna Zli e re ba Se ni. amis T vis Se giv r de bi da ge ved re bi Sen, ra Ta mo mi tev ne us ju lo e ba ni Cem ni, ra me Tu Sen mi er viT xov Se wev na sa. ufa lo, ga nab r Z v ne go ne ba Ce mi da da am t ki ce gu li Ce mi SiS sa Sen sa, ra Ta da ucx ro me lad ga qeb de da gi ga lob de ba gi Ta Ce mi Ta da vscna sa i dum lo ni ese sity va ni da si xa ru liT gan vem za do ke Til Ta saq me Ta ze da, da vis wav l-ne mcne ba ni Sen ni, da aR vas ru lo ne ba Se ni da saq mi Ta ke Ti li Ta gan b r w yin-ve bu li Rirs viq m ne war d go mad sam s jav ro sa mas sa Si nel sa, dgo mad wmi da Ta rCe ul Ta Sen Ta Ta. aw, me u feo, ma kur Txe, ra Ta sul T viT q v ne go ne bi Ta da gi ga lob de eni Ta Ce mi Ta. mo ve diT, Tay va ni vceT... (3-gzis)

amis Semdeg mlocveli daiwyebs fsalmunis kiTxvas.

fsalmunTa kiTxvis wesi

14

fsal mun Ta kre bu li Sed ge ba 150 (151) fsal mu ni sa gan, ro me lic ga yo fi lia oc na wi lad anu oc ka no nad. yo ve li ka no ni mo i cavs sam qve ga na yofs da Ti To e u li ga na yo fis bo los mi we ri lia sity va di de ba. ro de sac fsal mu ni di de biT mTav r de ba, iq mloc ve li am bobs Sem degs: di de ba ma ma sa da Ze sa da wmi da sa sul sa, aw da ma ra dis da uku ni Ti uku ni-sam de, amin. ali luia, ali luia, ali luia, di de ba Sen da, Rmer To (3-gzis). ufa lo, Seg viw ya len (3-gzis). di de ba ma ma sa da Ze sa da wmi da sa sul sa.

acxov ne, ufa lo, da Se i wya len RvTiv da cu li eri Cve ni, mTav ro ba da mxed-ro ba mi si; uw mi de si da une ta re si, sru li ad sa qar T ve los ka To li kos-pat-ri ar qi, mcxe Ta-Tbi li sis mTa va re pis ko po si, biWvinTisa da cxum-afxazeTis mitropoliti, di di me u fe, ma ma Cve ni ilia; sa qar T ve los ek le si is wmi da si no di, su li er ni da ni da Zma ni Cven ni (sa xe le bi) da yo vel ni mar T l ma di-de bel ni qris ti a ne ni. mi a ni We maT mSvi do ba Se ni da aRav sen igi ni yov li Ta ke Ti li Ta.

ga nus ve ne, qris te Rmer To, sul Ta gar dac va le bul Ta mo na Ta da mxe val Ta Sen Ta (sa xe le bi); ga nus ve ne maT, sa da igi mi xe davs na Te li pi ri sa Se ni sa, sa da igi ar ars Wi ri, mwu xa re ba, ara ur va, ar ca sul T q ma, ara med si xa ru-li da cxov re ba igi da us ru le be li da mi u te ve maT yo vel ni Se co de ba ni maT ni da mi ec maT sa u ku no xse ne ba.aw da ma ra dis da uku ni Ti uku ni sam de, amin.

Sem deg mloc ve li agr Ze lebs mom dev no fsal mu nis an mom dev no ka no nis ki-Tx vas.

fsalmunTa kiTxvis wesi

15

q a r T u l i a n b a n i

nusxuri mxedruli

a a ab b bg g gd d de e ev v vz z zÀ H FT T Ti i ik k kl l lm m mn n nÁ Á Mo o op p pJ J Jr r r

asomTavruli nusxuri mxedruli

s s st t t  Du u uf f fq q qR R Ry y yS S SC C Cc c cZ Z Zw w wW W Wx x xà à Uj j jh h hÄ Ä L

asomTavruli