GŁÓWNY URZĄD GEODEZJI I KARTOGRAFIIDepartament Geodezji, Kartografii i Systemów Informacji

Geograficznej

Seminarium Realizacja osnów geodezyjnych a problemy geodynamiki

Grybów, 25-27.09.2014 r.

Definicja i realizacja europejskiego systemu wysokościowego EVRS

w Polsce

Wiesław Graszka – naczelnik wydziału

Wprowadzenie

Definicja układu

Realizacja układu

Podsumowanie

Układ prezentacji

Wprowadzenie

Wyszczególnienie 1-sza kampania 2-ga kampania 3-cia kampania 4-ta kampania

Termin pomiarów 1926-1937 1947-1955 1974-1982 1999-2002

Długość linii 10,046 km 10,200 km 17,015 km 17,516 km

Liczba linii/ odcinków

121/ 5907 116/ 8820 371/ 15827 382/ 16150

Liczba poligonów 36 23 135 157

Wysokości Normalne/ ortometryczne

Normalne(Molodienskiego)

Normalne (Mołodienskiego)

Normalne

Poziom odniesienia Amsterdam Kronsztad Kronsztad/Amsterdam

Kronsztad/Amsterdam

System grawimetryczny

? Poczdam Poczdam Międzynarodowy

Dokładność ± 1.04 mm/km ± 0.78 mm/ km ± 0.91 mm/ km ± 0.91 mm/ km

Kampanie niwelacji precyzyjnej I klasy w Polsce

Te same obserwacje wykonane w trakcie 3-ciej i 4-tej kampanii pomiarowej zostały

wykorzystane do wyrównania podstawowej osnowy wysokościowej w dwóch

układach wysokościowych

Konieczność wprowadzenia nowego układu odniesienia i układu wysokościowego wynikła z wymogu implementacji przepisów wykonawczych do dyrektywy 2007/2/WE z dnia 14 marca 2007 r. stanowiącej infrastrukturę informacji przestrzennej we Wspólnocie Europejskiej (INSPIRE), w szczególności rozporządzenia Komisji (UE) Nr 1089/2010 z dnia 23 listopada 2010 r. w sprawie wykonania dyrektywy 2007/2/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w zakresie interoperacyjności zbiorów i usług danych przestrzennych (Dz. U. UE Nr L 323/11 z dnia 8.12.2010 r.)

Wprowadzenie

Postęp technologiczny w satelitarnych technikach obserwacji GNSS umożliwia wyznaczanie dokładnej pozycji w przestrzeni trójwymiarowej (3D):

• łatwy w użyciu sprzęt pomiarowy i oprogramowanie do opracowania obserwacji,

• dostępna infrastruktura teleinformatyczna umożliwiająca wyznaczenie pozycji w czasie rzeczywistym,

• rozwój technologii pozwalających na wyznaczenie pozycji w trybie autonomicznym (bez punktów nawiązania),

Postęp technologiczny w budowie grawimetrów umożliwia wyznaczanie absolutnej wartości przyspieszenia siły ciężkości w terenie:

• przenośny sprzęt pomiarowy i nowoczesne oprogramowanie do opracowania obserwacji,

• rozwój technologii satelitarnych pozwalających na modelowanie potencjału pola grawitacyjnego Ziemi.

Wprowadzenie

System odniesienia

Państwowy system odniesień przestrzennych w Polsce tworzą:

– geodezyjne układy odniesienia PL-ETRF2000 i PL-ETRF89 - będące matematyczną i fizyczną realizacją europejskiego ziemskiego systemu odniesienia ETRS89,

– układy wysokościowe PL-KRON86-NH i PL-EVRF2007-NH -będące matematyczną i fizyczną realizacją europejskiego ziemskiego systemu wysokościowego EVRS,

– układy współrzędnych: geocentrycznych kartezjańskich XYZ, geocentrycznych geodezyjnych GRS80h oraz geodezyjnych GRS80H,

– układy współrzędnych płaskich prostokątnych: PL-LAEA, PL-LCC, PL-UTM, PL-1992 i PL-2000.

Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie państwowego systemu odniesień przestrzennych (Dz. U. z 2012 r., poz. 1247)

EVRS – rozumie się przez to kinematyczny, europejski system wysokościowy, wykorzystujący różnice potencjału siły ciężkości odniesione do poziomu odniesienia Amsterdam lub odpowiadające im wysokości normalne, zatwierdzony rezolucją nr 5 na zgromadzeniu podkomisji EUREF w Tromsø w 2000 r.,

Geodezyjny układ wysokościowy PL-EVRF2007-NH tworzą wysokości normalne odniesione do średniego poziomu Morza Północnego, wyznaczonego dla mareografu w Amsterdamie (Normaal Amsterdams Peil), Holandia,

Geodezyjny układ wysokościowy PL-KRON86-NH tworzą wysokości normalne odniesione do średniego poziomu Morza Bałtyckiego, wyznaczonego dla mareografu w Kronsztadzie koło Sankt Petersburga, Federacja Rosyjska,

Fizyczną realizacją układów wysokościowychPL-EVRF2007-NH i PL-KRON86-NH jest podstawowa osnowa wysokościowa.

Definicje

wysokości normalne określa się z pomiarów geodezyjnych nawiązanych do punktów podstawowej osnowy geodezyjnej kraju,

wysokości normalne można określać także z pomiarów satelitarnych, z uwzględnieniem wysokości quasigeoidy nad elipsoidą odniesienia.

Definicje

• realizacja europejskiego systemu EVRS,

• przeniesienie poprzez punkty EUVN,

• epoka realizacji 2008 r.,

• stosowany w pomiarach niwelacyjnych i satelitarnych,

• wprowadzenie w dniu 01.01.2014 r.

Układ PL-EVRF2007-NH

• przeniesienie układu poprzez repery fundamentalne,

• epoka realizacji 1982 r.,

• stosowany w pomiarach niwelacyjnych,

• obowiązuje do dnia

31.12.2019 r.

Układ PL-KRON86-NH

Punkty/ pomiary φ, λ

h H g inne

EUREF (11) X X X* X**

POLREF (348) X X X* X*

EUVN (54) X X X

ASG-EUPOS (100) X X X X ** X**

osn. poziom. X X*

osn. wysokość. X

osn. grawim. X* X

osn. magnet. X* Pomiary o niższej dokładności** Tylko niektóre punkty

Wykonane pomiary na punktach podstawowych osnów geodezyjnych, grawimetrycznych i magnetycznych

Osnowa zintegrowana

Układ PL-EVRF2007-NH

Projektowana podstawowa

osnowa wysokościowa 1klasy

Projektowana podstawowa

osnowa wysokościowa 1 i 2 klasy

Rozkład błędów średnich wyrównanych wysokości punktów podstawowej osnowy wysokościowej 1 i 2 klasy (wyrównanie podstawowe)

Układ PL-EVRF2007-NH

Różnice wysokości reperów między układami wysokościowymi PL-EVRF2007-NH i PL-KRON86-NH (wyrównanie podstawowe i kontrolne).

200000 300000 400000 500000 600000 700000 800000

200000

300000

400000

500000

600000

700000

200000 300000 400000 500000 600000 700000 800000

200000

300000

400000

500000

600000

700000

13

13.5

14

14.5

15

15.5

16

16.5

17

17.5

18

18.5

19

19.5

Układ PL-EVRF2007-NH

Różnice współrzędnych pomiędzy układami odniesienia PL-ETRF2000 i PL-ETRF89, układami wysokościowymi PL-EVRF2007-NH i PL-KRON86-NH oraz modelu quasi-geoidy zostały opublikowane w Biuletynie Informacji Publicznej Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii (siatki transformacyjne):

– PL-ETRF89-GRS80h do PL-ETRF2000-GRS80h GUGiK_ETRF2000

– PL-ETRF89-GRS80h do układu PL-KRON86-NH GUGiK_geoid2011

– PL-KRON86-NH do układu PL-EVRF2007-NH GUGiK_ETRF2000

Główne parametry siatek: ∆=14.00 – 24.20, ∆ =49.00 – 55.00, , =0.01

Modele poprawek

Program TRANSPOL 2.06

Przyjęcie europejskiego układu odniesienia w Polsce wynika z potrzeby integracji gospodarczej w ramach Unii Europejskiej,

Definicje i parametry techniczne geodezyjnych układów odniesienia zawiera rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie państwowego systemu odniesień przestrzennych,

Do 31.12.2019 r. na obszarze kraju obowiązują dwa układy wysokościowe: PL-EVRF2007-NH i PL-KRON86-NH,

Zakładanie na obszarze kraju zintegrowanej (trójwymiarowej) osnowy geodezyjnej wymusza modernizację osnowy poziomej i wysokościowej,

Udostępnienie danych państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego winno umożliwić współpracę środowiska naukowego i administracji geodezyjnej przy realizacji projektów w obszarze osnów podstawowych,

Podsumowanie

Do refleksji

= +

Główny Urząd Geodezji i Kartografii

ul. Wspólna 2, 00-926 Warszawa

tel. 22 6618038, 22 6618265, faks 22 6283206

e-mail: gugik.gi@gugik.gov.pl

biuro.eupos@gugik.gov.pl

www.gugik.gov.pl

www.asgeupos.pl

http://system.asgeupos.pl

Dziękuję za uwagę …