ENVER HOXHA

DITAR 1967

INSTITUTI I STUDIMEVE MARKSISTE-LENINISTE PRANE KO TE PPSH

SHTEPIA BOTUESE 8 NENTORI- TIRANE, 1990

ENVER HOXHA

E DIEL 1 JANAR 1967

Gzuar Vitin e Ri! Qoft plot suksese dhe gzime pr popullin dhe pr marksist-leninistt n t gjith botn!

Mbrm e kaluam kt fest n Shtpin e Par-tis me t gjith shokt.

Koha sot na mbajti bukur. Shkova urova pr festn Myslim Pezn, i bra dhe nj vizit shoqes Eleni Pashko.

M than se kudo n vendin ton Vitin e Ri po-pulli e kishte kaluar i gzuar. Tregu ishte plot e pr-plot me gjithfar artikujsh ushqimor. Populli sht shum i knaqur, kjo na gzon pa mas.

N mbrmje nuk dolm.

4

3

E 11ENE 2 JANAR 1961

Shnime

Eksperienca e fituar nga metoda e puns a) Me ekipe b) Individualisht c) Instruktazhi. Eksperienca nga seminaret a) N qendr b) N baz (Prgatitja diskutimet prfitimet dhe zba-

timi). Eksperienca nga kontrolli i vendimeve a) Orientimet mbi problemet q kontrollohen. b) Rezultatet e kshillimeve dhe t detyrave pas

kontrollit. Ndjekja e edukimit t instruktorve, nga ana teo-

rike a) Studimi individual b) Studimi kolektiv (Instruktor t qendrs dhe t bazs).

Eksperienca nga bashkpunimi dhe koordinimi i puns n mes sekretarve t Komitetit Qendror

a) N mes instruktorve t agjitpropit dhe drej-tuesve t drejtorive kryesore.

b) N mes instruktorve t ndryshm me sekreta-rt dhe me instruktort e agjitpropit.

Eksperienca nga shfrytzimi i materialeve e i sta-tistikave t bazs.

Eksperienca nga bashkpunimi i ekipeve, studimi me njerz jasht aparateve t Partis.

A formulojn sekretart e Komitetit Qendror plan t veant punc, informimi, studimi dhe kontrolli ja-sht planit vjetor t Komitetit Qendror, t Byros Po-litike dhe t Sekretariatit dhe 'ka dhn kjo ekspe-rienc?

A duhet ne si Sekretariat t kemi nj kalendar mujor problemesh kryesore (prve atyre q kemi n plan) q t'i ndjekim (sidomos pr probleme organizati-ve partie, politike, ideologjike dhe kulturore?).

Ky kalendar lidhet edhe me detyrat kryesore q u vm instruktorve dhe komiteteve t Partis.

Sot paradreke na erdhn pr vizit Hysniu me Viton pr t na uruar Vitin e Ri.

4 5

E MARTE 3 JANAR 1961

Esht e nevojshme q n nj mbledhje t Sekre-tariatit t prgjithsojm eksperiencn mbi metodn e puns n aparat gjat vitit t kaluar. Pr kt shtje sot bisedova me shokun Xhafer Spahiu.

E mEnicuRP 4 JANAR 1967

Bised pune me Hysniun pr organizimin e Ko-mitetit t Partis t Rrethit t Tirans dhe pr prmi-rsimin e projektplaneve t puns pr Byron Politike dhe pr Sekretariatin e Komitetit Qendror.

6

E ENJTE 5 JANAB 1967

Sot dgjova nj raport pr vjedhjet dhe abuzimet q bhen. Kto konstatohen m shum n shitsit, n magaziniert dhe n furnizuesit. Prandaj n kto pika jo vetm duhet t forcohet kontrolli por duhet, sido-mos, t bhet nj pun intensive dhe e veant ideo-politike.

Nj problem shqetsues prbjn edhe aksidentet automobilistike. Kto shkaktohen m shum nga nj munges e theksuar e puns ideopolitike n parqet au-tomobilistike (si n parkun e Kors e n at t Shkod-rs). N kt drejtim duhet t marrim masa efikase. Prandaj pr kto probleme do t bisedoj me shokun Ramiz dhe me instruktort e aparatit t Komitetit Qendror.

E PREMTE 6 JANAR 1967

Bisedova me Hysniun q niset nesr pr n Kin pr kurim. Ai duhet t prpiqet t na sqaroj disa si-tuata n Kin, t cilat pr ne nuk jan plotsisht t qarta. T tilla jan: shtja e u En Lait; a jan t vrteta ato q shkruhen pr t n disa dacibao? Grupi i Liut pr vite t tra e kishte mnjanuar Maon nga drejtimi; a do t shkojn deri n fund me masa kundr grupit revizionist? E kan plotsisht n dor gjend-jen n parti? etj.

Bisedova me Beqirin, q niset nesr pr n Ki-n, pr shtje ushtarake. E udhzova si duhet t vep-roj n lidhje me shtjet q do t bisedoj me ki-neztl.

1. N kundrshtim me porosit q mori nga shoku Enver Hoxha, Beqir Balluku prkrahu dhe u prpoq t zbatonte tezat ushtarake armiqsore q i diktoi u En Lal, t cilat i vuri n themel t planit strategjik t grupit puist kundr vendit ton.

9

paqartsis politike, q jan vn re n disa oficer, megjithse t kufizuara, nuk duhet t neglizhohen, si sht br deri tani, pse kto oroditje politike bjn rrug n mnyra e n forma t ndryshme dhe dobsojn ushtrin.

E SHTUNE 7 TANAR 1967

Bised pune me Ramizin.

Shnime pr kuadrot drejtues t Drejtoris Po-litike n Ministrin e Mbrojtjes.

1) T prpunohen m thell n Parti udhzimet q dhash n aktivin e korpusit t Shkodrs n lidhje me organizimin e puns s komiteteve dhe t orga-nizatave-baz t Partis n ushtri, se konstatoj q ka t meta t theksuara n reparte.

2) T hiqet dor nga studimi i 10-15 shtjeve n nj mbledhjc komiteti. Kshtu si po veprohet, do t thot t mos prqendrohesh pr t'u shkuar deri n fund problemeve kryesore, por t zgjidhsh problemet e vogla q u takojn t tjerve, gj q u heq atyre iniciativn e vetveprimin.

3) sht e palejueshme q t ket oficer q nuk sillen korrekt me rezervistt. T merren masa t me-njhershme dhe t forcohet puna politike. N prgji-thsi puna politike n reparte t bhet m e thelluar, m e studivar dhe m e organizuar dhe disa raste t

10

M vizituan doktort, do gj e gjetn n rregull. Si zakonisht knga e vjetr t l cigaren.

Vajta i bra nj vizit shokut Gogo n shtpi. sht mir. Fillon nga puna pas dats pesmbdhjet t ktij muaji.

*shtja e Kins ka rndsi kolosale pr lvizjen komuniste ndrkombtare, prandaj ngjarjet q zhvi-llohen atje po i ndjekim me kujdesin m t madh, prpiqemi t'i shikojm e t'i analizojm sa m drejt, t bjm supozime t ndryshme, q t mund t vr-tetojm saktsin ose jo t tyre me an faktesh e t dhnash konkrete, t ndrtojm supozime t tjera dhe t'i vrtetojm prsri e prsri.

Ne e ndiejm thell prgjegjsin ton pr kto probleme t mdha. Ato kan pr ne nj rndsi ko-losale t trefisht: S pari, t prfitojm sa m shu-m dhe sa m drejt nga eksperienca e mir dhe nga gabimet e Partis Komuniste t Kins; s dyti, t ndih-mojm n maksimum Partin Komuniste t Kins me qndrimet tona t drejta; dhe, s treti, qndrimet tona

11

t drejta, t peshuara e t pjekura, t ndihmojn edhe lvizjen komuniste ndrkombtare...

Jeta do t na vrtetoj prsri do gj pr t for-cuar ose pr t korrigjuar supozimet tona dhe kon-kluzionet q po nxjerrim. do gj ne duhet ta zojm n dritn e marksizm-leninizmit, pse kjo ka rndsi pr vijn ton t prgjithshme, ka rndsi pr strategjin dhe taktikn e Partis son, taktik dhe strategji q duhet t jen kurdoher tejpamse, t drejta, t bazuara dhe t ndritura nga teoria jon marksiste-leninistel.

E DIEL 8 JANAR 1967

Kam nj rruf t leht, besoj se do t kaloj shpejt pa shqetsuar doktort, t cilt jan gati t t sul-mojn me kshilla dhe me pilula.

N mngjes vajta pash tarracat q hapnin koo-perativistt e Vaqarit. Kan akoma mjaft kodra me tok shum t mir pr t elur.

Sot n Tiran, pr gjysm ore, afr dreks, ra nj bor e dendur, por nuk mbajti, u pre dhe doli

1. Shnimi i plot sht botuar n librin: Enver Hoxha, ..Shnime pr Kinn., vll. I, f. 324.

12 13

E HENE 9 JANAR 1967

N nj informacion lexova se n punimin e te-mave t Kongresit, n disa organizata-baz, tema Luf-ta e PPSH kundr imperializmit dhe revizionizmit mo-dern sht punuar dobt.

Si sht e mundur t ndodh nj gj e till, kur shtypi yn veanrisht e ka trajtuar aq mir dhe aq n gjersi kt shtje?! Kjo duhet t na bj t mendohemi se shtypi nuk lexohet dhe nuk shfryt-zohet si duhet. Artikujt politik dhe teorik lexohen prciptazi e si pr kuriozitet.

Pr kt shtje duhet trhequr vmendja e in-struktorve t aparatit t Komitetit Qendror.

Me shokun Ramiz do t diskutojm pr punn pro-pagandistike q duhet t bhet te ne me rastin e 50- -vjetorit t Revolucionit t Madh Socialist t Tetorit, si: botim artikujsh, aktivitete politike, mitingje e

mbledhje solemne dhe pr drgimin e nj mesazhi prshndetjejel punonjsve sovjetik etj.

1. sht fjala pr mesazhin e prshndetjes Gjith pun-

N kt mesazh, pasi t theksojm si duhet rn-dsin e madhe, universale t Revolucionit t Tetorit dhe t kemi prcaktuar ant politike, teorike, organi-zative dhe objektivat e rezultatet e tij n Bashkimin Sovjetik dhe n bot, t demaskojm tradhtin e re-vizionistve, politikn e lufts s imperialistve etj. Ky t shrbej si thirrje pr luft revolucionare pr t shkatrruar revizionizmin, pr luft kundr impe-rializmit, pr forcimin e lvizjes komuniste ndrkom-btare, pr unitetin e saj marksist-leninist dhe si nj rast pr demaskimin dhe pr shkatrrimin e mtej-shm t revizionistve modern, kudo q jan, t hapt ose t maskuar, n fuqi ose jo.

Natyrisht, kjo sht nj pun me prgjegjsi dhe jo aq e leht pr t'u br, mbasi mesazhi nuk duhet t jet nj artikull i thjesht gazete. N baz t tij duhet t ndrtohet puna propagandistike pr kt shtj e.

Duhet t'i drgoj shokut Spiro Koleka pyetjet q m kan dal nga leximi i studimit q sht br mbi normat dhe q do t paraqitet n mbledhjen e Byros Politike nga muaji mars ose prill.

torve, fshatarve, ushtarakve e intelektualve sovjetik, gjith bolshevikve dhe revolucionarve t vrtet t Bashkimit So-vjetik, q u aprovua n mbledhjen solemne kushtuar 50-vje-torit t Revolucionit t Madh Socialist t Tetorit, mbajtur n Tiran, m 7 nntor 1967.

Mesazhi sht botuar n gazetn Zri i m 8 nn- tor 1967.

14 15

Vrejtjet pr disa projektligje q do t diskutoj-m n Presidium:

1) Derisa n ligj kemi sanksionuar q arkat e kursimit duhet t'u japin depozituesve nj prqindje interes, ather pse duhen prjashtuar nga kjo ata q depozitojn 100 lek?

2) Duhet t porositen gjykatat q t zbatojn me-njher vendimet e tyre.

3) Qeveria duhet t na drgoj n fillim projek-tin e masave q mendon t marr pr pasaportizimin, para se t marrim vendim pr projektligjin prej 3 ne-nesh, ku s'ka asnj shpjegim tjetr.

Duhet t'i jap sekretarit t organizats-baz t m firmos tesern e Partis pr kuotizacionet q kam pa-guar.

Fillimi i tentativs pr t paksuar pirjen e ci-gares nga 45 n 25 cop. T shohim sa do ta mbaj kt angazhim.

16

E MARTE 10 JANAR 1967

Udhzime pr propagandn. Pr bised me shokun Ramiz

Pr Radiodifuzionin. N emisionet e Radio Tirans pr jasht, n gjuh t huaja, duhet medoemos t flitet pr problemet tona t brendshme, t propagandohet m mir vendi yn. Natyrisht t mos japim cikrrima q dgjuesit e huaj t mos ken asnj interes t'i d-gjojn. Ne dshirojm q ta bjm Shqiprin sa m t njohur n botn e jashtme, q njerzit t msojn pr vendin ton.

Pr mbledhjen e partive revizioniste. Sipas in-formatave, Raimond Gijojai ka thn se n mbledh-jen prgatitore t Varshavs u vendos q mbledhja e partive komuniste t Evrops t bhet n pranver (nuk do t marrin pjes Holanda, Suedia, Jugosllavia). Rumania nuk sht prgjigjur. Shqipria nuk sht ftuar.

1. N at koh antar i Byros Politike t PK Franceze.

17 2 103

Rendi i dits: shtjet ekonomike ndrkombtare dhe uniteti ev-

ropian. Kjo do t hap rrugn pr konferencn ndrkom-

btare. T fillojm demaskimin.

T shkruhet nj artikull pr kufirin Oder-Najsel, q duhet t njihet nga Republika Federale e Gjerma-nis. N artikull t thuhet se qeverit evropiane ku jan n fuqi revizionistt nuk e krkojn kt gj para se t lidhin marrdhnie diplomatike me Republikn Federale t Gjermanis. Kjo do t thot se ata dmtoj-n interesat e ligjshm t Republiks Popullore t Polonis dhe t paqes n Evrop e n bot.

E MERKURE 11 JANAR 1967

Koha shum e bukur. Prfitova, eca ndonj or e gjysm. Kopshtin e Pallatit t Brigadave e mbajn keq. I qortova. Rrugn n mes t parkut e kan fi-lluar, por jan larg nga 'm thot Taqoja

I. Duhen mbrojtur interesat e RP t Polonis n lidhje me kufirin Oder-Najse, artikull i botuar n gazetn Zri i po-pullit, 20 janar 1967.

18 j 19

Bised pune me shokun Xhafer Spahiu.

1. Shnimet e ksaj dite jan thelluar e zhvilluar m tej nga autori edhe n datat 19 e 24 janar dhe, mbi bazn e tyre, al prgatiti fjalimin historik q mbajt1 m 6 shkurt 1967 Revo-lucionarizimi i mtejshm Partis dhe i pushtetit.. (Shih: Enver Hoxha, Vepra, vll. 35, f. 1.)

20

E SHTUNE 14 JANAR 1967 E HENE

16 JANAR 1967

Duke studivar shtjet q do t shqyrtojm n mbledhjen e Sekretariatit gjat ktij viti, po 'hedh disa vrejtje e mendime pr punimin e vendimeve q marrim, pr ndihmn e diferencuar q duhet t'u japim organizatave t Partis n rrethe, pr zhvi-llimin e iniciativs s tyre, pr metodn e puns s komiteteve t Partisl.

Sot kishim mbledhjen e organizats-baz t Par-tis me tem: Forcimi i mtejshm i Partis dhe i rolit udhheqs t saj.

N diskutimin q bra pr kt probleml, u pr-ciendrova dhe zbrtheva tri shtje kryesore:

1) Studimi, kuptimi dhe zbatimi i Statutit t Par-tis.

2) Studimi dhe prvetsimi i marksizm-leniniz-mit nga komunistt.

.

.3) Mbi. revolucionarizimin e organizatave-baz t Partis pr t'i br ato erdhe revolucionarsh.

N muajt Byroja Politike dhe Sekre- tariati do t shqyrtojn disa probleme t rndsishme pr t cilat kam disa vrejtje:

Raporti i Presidiumit t Kshillit Qendror t Bashkimeve Profesionale.duhet t jet pr probleme t prcaktuara dhe jo i prgjithshm, si propozohet.

1. Shih: Enver Hoxha, Vepra, vll. 34, f. 369.

21

Raportet e komiteteve t Partis t rretheve Puk, Peshkopi dhe Librazhd duhet t prmbajn:

Metodat e puns q jan prdorur, shfaqjet dhe format e rezistencs. 'pun politike sht br dhe do t bhet, masat organizative dhe ekonomike pr forcimin e kooperativave e n veanti t kooperati-vave t reja.

N raportin prkats t prcaktohet si i kan vn n jet konkretisht detyrat kryesore t ngar-kuara shtypi dhe radioja dhe si i kan zhvilluar ato n kuadrin e zbatimit t mtejshm t detyrave t Ko-ngresit?

Raporti i Komitetit Qendror t Rinis t mos jet i prgjithshm. Duhet t prcaktohen krkesat.

Raporti mbi metodn e puns i Komiteteve t Partis t rretheve Kor dhe Fier, t mos jet, gji-thashtu, i prgjithshm. Ato duhet t japin llogari pr disa shtje, t cilat duhet t prcaktohen.

Byros Politike i duhet nj i-aport pr gjend-jen e Partis n ushtri dhe pr punn politike q bhet atje. Ky raport t hartohet n baz t rezultateve t puns s ekipit q do t kryesoj shoku Ramiz; para se t'i vej Byros, raporti duhet t bhet objekt stu-dimi dhe diskutimi n Sekretariat.

Ktij plani pune t'i shtohen edhe problemet q propozon Qeveria.

- T paraqiten jo vetm projektvendimet mbi thirrjen e kongreseve t organizatave t masave, por edhe problemet dhe orientimet e kongreseve (plani raporteve).

T jepen jo vetm projektvendimet pr zgje-

dhjet n Parti, por edhe udhzimet q duhet sho- qrojn zgjedhjet (detyra kryesore t nxjerra nga materialet e Kongresit).

Raportet nuk mund dhe nuk duhet t jen t har-tuara e t stolisura nga nj pun zyre, por t jen rezultat i kontrollit kmbnguls pr zbatimin n jet t vendimeve t Kongresit t 5-t. Zbatimi me rreptsi i vendimeve prmban n vetvete pjesmarr-jen e drejtprdrejt n pun t organeve t Parti5 dhe atyre shtetrore pr zgjidhjen e problemeve, dh-nien e ndihms konkrete dhe t menjhershme bazs, marrjen e masave t shpejta dhe me prgjegjsi pr kryerjen e detyrave, shmangien dhe kaprcimin me shpejtsi t vshtirsive. do shtje duhet t pasqy-roj realisht eksperiencn e bazs, t mirn dhe t keqen, sukseset dhe gabimet, mobilizimin ose jo t komiteteve e t kuadrove, t mass dhe psen e saj.

Prandaj shokt e Komitetit Qendror dhe t Qe-veris, t ngarkuar ose jo pr t ndihmuar n pr-gatitjen e raportit, gjat gjith puns s tyre duhet t ken parasysh n mnyr t veant temn e prob-lemit q do t'i parashtrohet forumit, kshtu q t ndihmoj kushdo, jo vetm konkretisht n realizi-min e detyrave t tij t caktuara, por edhe pr ra-portet, veanrisht, edhe pr diskutimet q do t bj-n n forumin ku paraqitet problemi.

Vetm n kt mnyr mbledhjet e Komitetit Qe-ndror, t Kshillit t Ministrave dhe do mbledhje tjetr marrin nj rndsi t madhe. Shokt n kto mbledhje nuk vijn vetm pr t dgjuar dhe pr t

22 23

marr detyra, por edhe pr t raportuar, pr t dis-kutuar, pr t kritikuar, pr t propozuar dhe pr t marr masa e detyra t reja t gjith, n mnyr ko-legjiale dhe secili individualisht, atje ku punon e drejton.

T njoftohen Ministria e Financs dhe Minis-tria e Tregtis q, n mbledhjen e ardhshme t By-ros do t marrim n shqyrtim vendimet e Qeveris pr gjendjen e monedhs n qarkullim. T kemi pa-rasysh se qarkullimi pr vitin 1967, i caktuar nga Qeve-ria, do t shtohet dhe medoemos do t tejkalohet, se fshatarsia do t ket shum prodhime. Ne duhet t ma-rrim masa serioze n tregtin socialiste. Shokt e Qe-veris t na raportojn pr kt.

Fola me Ramizin q t gjasht pikturat e mdha murale, t cilat u hoqn nga salla e pritjes n Pallatin e Brigadave, t'i kontrolloj, t shoh 'jan br dhe ku i kan .

vn, se mund t jen me vler artistike dhe ndonj xhahil, pa e vrar mendjen fare, mund t'i shprdoroj e t'i dmtoj. I thash t kontrollohen nga ekspert t gjitha pikturat q gjenden n pallat, t verifikohen, t vlersohen, t regjistrohen dhe t vi-hen t gjitha n vende t sigurta.

E MARTE 17 JANAR 1967

Koha sht shum e bukur, bn vrtet shum ftoht, por kjo sht shum e mir pr bujqsin dhe pr punimet. S'ka rndsi se mua, pr shkak t gripit, m dmton disi t ftohtit e madh. Por nuk rri pa vajtur n pun, pse t rrish brenda, plogshtohesh. Tash jam m mir.

114 25

E MERKURE 18 JANAR 1911/

Shoku Rita m raportoi pr punt n rrethin e Durrsit.

E ENJTE 19 JANAR 1967

Sot kishim mbledhjen e Presidiumit t Kuvendit Popullor; shqyrtuam projektdekretin Mbi shlyerjen e huas shtetrore pr zhvillimin e ekonomis dhe t kulturs s RPSH dhe shtje t tjera.

Kudo, n tr vendin, n muajt shkurt dhe mars do t zhvillohen mbledhjet e organizatave-baz t Par-tis pr dhnie llogari e zgjedhje. Kto mbledhje duhet t jen me t vrtet luftarake. Kurse eksperienca na mson se jo kurdoher e kudo mbledhjet e organiza-tave-baz jan t tilla; n to, n shumicn e rasteve nuk ka debate dhe diskutime t gjalla, nj numr ko-munistksh nuk marrin pjes aktivisht n rrahjen e mendimeve etj., etj. Ky sht nj problem shqetsues pr Partin. Kjo gjendje nuk duhet lejuar t vazh-doj kshtu. Revolucionarizimi i Partis e i gjith jets s vendit shtrohet para nesh m fort se do her tjetr.

i

26 27

E PREMT1 20 JANAR 1967

Sot, n mbledhjen e Sekretariatlt, prve t tje-rave, dgjuam nj raport mbi punn prodhuese q bn disa shok t aparatit t KQ n rrethin e Gramshit.

N pyetjet dhe diskutimet q u b'n n kt mblecihje, insistuam shum n disa shtje me karakter politiko-shoqror si: A jetojn e punojn bashk me Ishatart shokt tan, kur bjn punn n prodhim? 'mentalitete ekzistojn n familjet fshatare? Si si-llen burrat me grat dhe me fmijt? A shkojn val-zat n bisedat q zhvillohen n fshat? Si bhen mar-tesat dhe a dalin nuset n pun? 'thon fshatart pr drejtuesit e tyre, far ankesash kan? Bhen divor-: ce n fshat?

Rreth ktyre shtjeve dgjuam mendime nga sho- k t aparatit, q ishin n kt rreth, shfaqm men-dime edhe ne, pr nj pun m t mir nga ana e Partis dhe e levave t Me kto probleme sht e nevojshme t merren m mir edhe shokt tan kur ven pr pun prodhuese n fshat.

E SHTUNE 21 JANAR 1967

Si sot 43 vjet m par vdiq Lenini, po n zemrat tona, n mendjen ton, n punn dhe n luftn ton ai nuk vdiq dhe nuk do t vdes kurr. Ai na udhheq e na ndrion rrugn.

Prita nj grup t rinjsh dhe t rejash nga 18 rrethe t vendit, t cilt, duke vn n jet vendimin e Ko-ngresit t 5-t t Partis, pr nj muaj rresht punuan e po punojn vullnetarisht n kooperativat kodrinore--malore pr hapjen e tokave t reja. Ishin shum t gzuar e entuziast pr punn q kishin br dhe mjaft t prekur nga dashuria q kishin treguar kooperati-vistt pr ta. Bisedovai, i kshillova, i prgzova e i uro-va nga zemra. Ata m foln gjer e gjat pr prshtyp-jet e tyre t pashlyeshme, pr eksperiencn e fituar, pr vshtirsit q kishin hasur n fillim, pastaj pr g-zimin q kishin ndier kur i kishin kaprcyer kto v-shtirsi.

1. Shih: Enver Hoxha, Vepra, vll. 34, f. 380.

29 28

1

Nga bisedat e tyre t lira e t iltra shpejt bindesh se kta t rinj jan pjekur politikisht, se do gj e sho-hin drejt, e thon t vrtetn pa frik dhe luftojn pr ta mbrojtur at. N fshat kishin hasur me disa para-gjykime t vjetra dhe ishin ndeshur me sukses, sido-mos me qndrimet q mbaheshin ndaj t rejave t fshatit.

N disa fshatra u ishte dashur t luftonin me fa-natizmin e t vjetrve, q nuk i linin vajzat t dilnin dhe t punonin s toku me ta, n disa fshatra t tjera kishin br nj pun t madhe kundr fejesave t vaj-zave n moshn 13-14-vjeare dhe martesave n mo-shn 15 vje.

T rinjt m treguan pr ndikimin e fort t fes n disa fshatra, pr besimet fetare dhe rrjedhimet e tyre t kqija. Kundr tyre ata kishin luftuar me mend, me pjekuri t madhe dhe me sukses t plot n t gjitha fshatrat ku kishin shkuar. Kur u larguam nga fshatrat, m than ata, gjith fshatart na prco-lin, disa qanin nga mallngjimi i ndarjes e t gjith na thoshin: Ejani prsri, ju presim.

Sa gj e mir! Kt pun duhet ta vazhdojm me t madhe, pse sht n fitim t atdheut. At nuk mund ta bjn kaq mir as nj mij leksione dhe as puna e nj instruktori ose t deleguari.

T rinjt shohin, msojn dhe msohen, ndihmojn dhe ndihmohen, kaliten e kalitin edhe t tjert. Ata jan forc kolosale e popullit dhe e Partis.

30

E MRKIJE 25 JANAR 1967

Sot, n mbledhjen e Byros Politike shqyrtuam te-matikn e problemeve q mendohet t shqyrtojn ple-numi, Byroja Politike dhe Sekretariati i KQ gjat vitit 1967.

Krahas vrejtjeve q bn shokt, shfaqa edhe un disa mendime. Theksova q t kemi parasysh dy pa-rime:

E para, n plenum t marrim n shqyrtim disa pro-bleme ky dhe jo shtje pr t cilat kemi folur shum her.

E dyta, ne duhet t'i raportojm plenumit t KQ, t japim llogari para tij.

Rreth ktyre dy shtjeve parimore, bra disa v-rejtje e propozime konkrete si: t largohemi nga para-qitja e raporteve t prgjithshme e t gjata prej 60 faqesh; t mos bjm teorizime, po raportet t jen konkrete, me probleme, me propozime pr rrugzgji-dhje; t jepet llogari pr punn e br.

Pastaj prcaktuam problemet e ktij viti, u bn edhe vrejtje pr formulimin e disa shtjeve.

31

I

E ENJTE 28 JANAR 1961

Sot nuk dola n pun, pse kisha nj zuqam t for-th. Punova n shtpi. Besoj se do t kaloj dhe duhet ta kaloj n kmb do shqetsim shndet'sor, ta mposht dhe t mos e l t m mposht, t m shtrij n krevat.

E SIITUNE 4 SHEURT 1967

Shoku Xhafer m raportoi mbi gjendjen n rre-thet e Tropojs, Kuksit, Puks dhe Mirdits.

Shoku Ramiz m informoi pr inaugurimin e pu-nimeve t hekurudhs Lushnj-Fier.

32 33 3 - 103

E 111n1 6 SHKURT 1967

Sot n ora 16(1 mora pjes n mbledhjen e organi-zuar me nj numr organizatash-baz, pr t shtruar disa probleme partie.

N fjaln q mbajta n kt mbledhje, u mbshte-ta edhe n refleksionet q kam br qysh m par pr kto shtje jetike pr Partin dhe pushtetin, pr gji-th jetn e vendit.

E i'REMTE 10 SIIKURT 1967

Gazetat, n vend q t'i bjn jehon problemit t rndsishm t revolucionarizimit t Partis e t jets s vendit, po mbajn heshtje t plot. E uditshme! E thirra Todi Lubonjn dhe e kritikova ashpr pr kt. S'dinte 't thoshte. E urdhrova t vej menjher dhe t bj analizn e ksaj shtjeje n redaksin e gazets .

E MART 14 SHKURT 1967

N mbledhjen e sotme t Byros Politike, shoku Hysni raportoi pr qndrimin n RP t Kins.

Mbledhje e Presidiumit t Kuvendit Popullor. Dis-kutuam pr shtje t pasaportizimit t shtetasve n qytete. Problemi sht. pr t'u prer rrugn kuadrove jo t rndsishm q transferohen me hatre. Transfe-rohet n Tiran, bie fjala, nj inxhinier sepse sht mik, shok a farefis me nj drejtor ministrie. Udhzimi q aprovuam i jep kompetenca komitetit ekzekutiv pr t ndrhyr dhe ktifizuar raste t paplqyera q ndodhin me lvizjen e kuadrit.

DURRS, E PREMTE 17 SHKURT 1967

Mora pjes n mbledhjen e byros s Komitetit t Partis t Rrethit t Durrsit.

N rendin e dits ishin dy probleme: 1) Mbi revolucionarizimin e Partis dhe t pti-

shtetit. 2) Raport Mbi ant pozitive t heqjes s no 3khave

n ndrmarrjet ekonomike dhe mundsit pr zsjwL-min e mtejshm t saj-.

U bra shokve disa pyetje pr sqarim: 1) Prse niveli organizativ aktual nuk u prgjiejet

vijs s masave dhe fryms luftarake? (Disa shpjegim m t gjera.)

2) A e keni ju parasysh se heqja ose jo e normave ka karakter studimi, me prjashtim t disa degve, ku sht dhn udhzim i veant q t vendosen?

Keni marr udhzime t posame nga Ministria e Industris q ta prhapni kudo kt form t heqjes s normave?

3) Keni parasysh ju se mund t adoptohen tri sis-teme t normimit t puns: normat si. jan sot, norma kolektive dhe pa norma fare (plan-detyra). Pr cilin

36

sistem jeni ju, si e argumentoni dhe pr cilin flitni n raport?

4) Ka norma q nuk prputhen n deg t njjta. sht ktu vetm ndikimi i puns politike t dobt apo edhe i organizimit jo t mir t puns, i caktimit t pa-sakt t normave dhe i kontrollit t dobt t cilsis? A do t ekzistojn kto kritere n zbatimin e normave kolektive apo n organizimin e ri t gjitha kto hiqen? N rast se mendoni t hiqen, me far kritere t reja do t zvendsohen?

5) A duhet t prjashtohen shprpjestimet n t ardhurat pr pun t njllojt n mes puntorve t brigads? Parimi pr shprblimin e puns s kryer me nj pag sipas sasis dhe cilsis s puns e pranon kt qndrim?

6) Sipas propozimit unifikohet kualifikimi i pun-torve. Ather si dallohen rezultatet e puns s do puntori n punn e tij jasht normave kolektive t caktuara pr brigadn?

7) Prse mendoni ju q forca e brigads si kolek-tiv nuk sht n lartsin e duhur pr t gjitha sh-tjet politike, organizative, pr kontrollin e cilsis etj. n normat individuale dhe sht e till n normat ko-lektive dhe n punn pa norma?

8) A do t ekzistoj kriteri i prcaktimit t nor-mave t sistemit aktual (pika 4) edhe n normat kolek-tive? Dalin anomali n kt rast dhe, n qoft se po, n 'drejtim?

9) A do t ekzistojn normat teknike n sistemin e normave kolektive si n sistemin e normave indivi-duale dhe 'anomali mund t ket n lidhje me perfe-

ksionimin e kuadrove dhe n ndarjen e t ardhurave nga tejkalimi i normave kolektive?

10) A do t ket norma teknike atje ku punohet me plan-detyr? N rast se jo, a do t kemi humbje n lndn e par, n shfrytzimin e kohs s puns dhe, n rendiment?

11) Kur nuk plotsohet plani pr arsye se nuk rea-lizohen normat kolektive pr shkaqe t arsyeshme ose jo, kush pson shteti, puntort apo t dyja palt?

Si konkluzion mendoj t sqarohet: cilat jan m shum n interesin e prgjithshm t shoqris dhe t socializmit , puna me norma individuale, kolektive apo puna pa norma fare (plan-detyra)?

Gjat diskutimeve shokt ngritn kto probleme: Duhet t kihet kujdes q shtja e mbrojtjes s

personalitetit t gruas t mos kthehet n nj ..

N kt luft revolucionare shquhen njerz me frym revolucionare, dalin punonjs t dalluar. Kta ne duhet t'i shtyjm prpara q t udhheqin dhe t zvendsojn ata q i ka zn gjumi, q jan mykur.

Ngritja e grave ose e kujtdo tjetr n pr-gjegjsi nuk duhet kurr t konsiderohet si dika for-male, por t merret qysh n fillim me seriozitetin m t madh.

Grat, pr mbrojtjen e t drejtave t tyre, kr-kojn njkohsisht edhe ndihmn e Partis.

hInk luftohen konceptet kundr grave, por thuhet vetm un do ta ndihmoj gruan n shtpi etj. ose kur flitet pr disa shfaqje kundr gruas, qeshet, n vend q t thellohen pr kto sjellje skandaloze.

Puna edukative ideologjike bhet jo me t gji-th organizatn, por e ndar n grupe edukative. Puna kshtu bhet m mir.

N disa drejtues ndrmarrjesh dhe teknik vi-het re prirja e akaparimit t iniciativave n fushn e revolucionarizimit. Ky qndrim nuk sht i drejt, se kshtu largohen masat.

Prgjigjet pr pyetjet q bra: Cilsia sht m e mir, por rendimenti n fi-

Ilim ra disi me normat kolektive. T ruhen t tri sistemet, por t'i jepet prece-

denc norms kolektive. Ka mosprputhje t pagave n rastet e mos-

realizimit. Normat teknike do t ekzistojn dhe ky sistem

i favorizon kto norma.

N rast se puntori smuret do t paguhet nga Si-gurimet Shoqrore Shtetrore dhe nuk do t prfitoj nga t ardhurat e realizuara nga tejkalimi i norms pr ditt e puns q ka munguar.

Normat individuale nuk i prgjigjen fryms s revolucionarizimit, ato bhen penges pr novacione dhe racionalizime. N normat individuale, politika nuk vihet si duhet n plan t par. N fillim pr normat kolektive do t ket kundrshtime n mes puntorve t mir dhe dembelve dhe rendimenti bie, por kon-trolli kolektiv i sasis dhe i cilsis s puns e spas-tron kt defekt.

N mbledhje fola edhe un. Shfaqa sidomos disa mendime n lidhje me pikn e par, pr revolucio-narizimin e Partis dhe t pushtetit.

Mendimi im sht se shokt e byros s komi-tetit t Partis t ktij rrethi jan t mir, t ngri-tur; diskutimet e tyre qen t mira, veanasht t Qazim Toptags, t Hatixhe Katros dhe Faik Golemit. Kta jan njerz t thjesht, jo t frazave, foln me kompetenc, sidomos pr pikn e dyt t rendit t dits. Byroja e ktij rrethi sht nj kolektiv udhheqs i mir.

Pasdreke vizitova portin, veanrisht bign e ma-dhe lundruese Adem Reka. Shokt e Ademit m foln pr heroizmin dhe sakrificn e madhe t heroit. Ishte frymzuese; vizitova dhomn e Ademit n big dhe lash n librin e shnimeve kt shkrim Shoku

40 41

Adem Reka ishte nj komunist hero i vrtet, pse pr t, Parti-popull dhe Adem ishin nj dhe jo tre.

N mbrmje vajta n teatr dhe ajo mbrmje m knaqi pr dy arsye:

S pari, sepse pjesa q u luajt u kushtohej jets, lufts dhe sakrificave t Adem Reks. Ishte nj pjes e thjesht, plot ndjenja dhe frymzuese. Aktort in-terpretonin mir dhe me frymzim.

S dyti, t tr spektatort ishin nxns dhe nx-nse t shkollave Naim Frashri dhe Mujo Ulqina-ku. Rini entuziaste, heroike, e zgjuar, e dashur. T gzohej shpirti kur shikoje reagimet e tyre, entuziaz- min, ata jetonin me veprn, me luftn, me ndjenjat e heroit.

Mrekulli!

. DURRES, E SHTUNE 18 SHKURT 1967

Bra disa vizita n rrethin e Durrsit. Vizitova nj sr qendrash pune. N Ndrmarr-

jen industriale t montimit t radiove t marks 4. ,Du-rrsi m ra n sy iniciativa dhe shkathtsia e t rejave puntore; atje ka pothuajse vetm t reja, q kan mbaruar shkolln e mesme dhe q perfeksionohen n kurset e elektrotekniks. Lokalet ishin t thjeshta, t pastra; vajzat shfrytzonin do gj, deri dhe arkat e ambalazhit. Atje montohen edhe aparatura t tjera elektrike. Ta zgjerojm, pse puntort tan jan n gjendje t bjn udira.

Vizitova amfiteatrin e madh, q sht zbuluar koht e fundit; sht nn dhe akoma. Shoku Vangjel [Toi], drejtori i muzeut, m tregoi pr fillimin e pu-nimeve.

sht nj monument i madh romak, tip Koloseu, q do t duhet mjaft koh t hapet, pr t vetmen vshtirsi se mbi t sht ndrtuar qyteti, pra, duhet t prishim mjaft shtpi. Por e porosita Vangjelin t

42 43

vazhdojn punimet dhe, kur duhet, t vij t m kr-koj ndihm.

Vizitova Ofiinn e madhe t Hekurudhs n Shkozet. Bisedova me puntort, q ishin entuziast; ata tani bjn remonte kapitale t lokomotivave. Ofi-in me perspektiv t madhe zhvillimi.

Vizitova Stacionin e ri t radios n Xhafzotaj. Aparatur moderne, nj gj e bukur, e pastr si pu-nonjsit e saj ;

t cilt ishin djem dhe vajza q kishin mbaruar politeknikumin 7 Nntori t Tirans dhe kishin marr n dorzim punn.

Vizitova kooperativn bujqsore t Shijakut, qen-dr e madhe kooperativiste, q shkon shum mir. Shijakasit po e prqafojn shpejt t ren prparimtare; vizitova furrat e buks. Shum mir i kan organi-zuar. Bisedova me punonjsit, bra fotografi me grat brigadiere, ishin nja shtat a tet shoqe; mundsit jan q t ken edhe m shum shoqe brigadiere; tani ato do t ecin prpara. Q andej shkova n qytetin e Shijakut, ku vizitova Fabrikn e Niseshtes. Dhe atje punojn pothualse vetm gra.

N t kthyer, n qendrn e qytetit, kishin dal qindra njerz t popullit. Zbrita nga makina, u takova me ta dhe u fola 1

pr problemet aktuale q na preo-

1. Shih: Enver floxha, Vepra, vll. 35, f. 04.

kupojn t gjith; entuziazmi ishte i madh n I pyeta: a jan n rrug t drejt kto q po bjm? Me entuziazm t paprshkruar thrrisnin: Po, shu-m t drejta; do t punojm dhe do t luftojm si na mson Partia.

U ktheva n Tiran.

44

E DIEL 19 SHEURT 1967

Vajtm me Nexhmijen i bm nj vizit shokut Hysni.

E MART2 21 SHIIIIRT 1967

Erdhi shoku Hysni dhe m informoi mbi disa pro-bleme t Partis, pr t cilat kishte dgjuar nga ko-mitete t Partis s rretheve dhe instruktor t Komi-tetit Qendror.

Me kt rast biseduam s bashku edhe pr -shtje t puns politike n ushtri e n Organet e Pun-ve t Brendshme.

Letra q m drguan para dy ditsh shokt dhe vllezrit matjan m gzoi pa mas, pse nuk ishte thjesht nj letr, por nj flamur, nj program revo-lucionar. Ju lumt, shok dhe shoqe, vllezr dhe mo-tra matjan! E keni kuptuar drejt thirrjen e Partis dhe me kuraj, me trimri e me pjekuri t madhe e trajtoni shtjen e lirimit t plot t gruas nga zin-xhirt e zakoneve t vjetra prapanike e skllavruese. Fjala juaj do t marr dhen n malsit tona pr t shkelmuar zakonet prapanike t Kanunit t Lek Du-kagjinit, q i njihte gruas vetm nj t drejt, at t mosvrasjes s saj pr gjakmarrje. f

46 47

Shum nna do t qajn kur ta lexojn n shtyp letrn e kooperativistve nga Mati, se do t'u kujtohen vuajtjet dhe mjerimet q kan provuar mbi kurriz pr shkak t ktyre zakoneve prapanike e barbare. Grat dhe vajzat e Shqipris s re do t'i urojn vllezrit dhe motrat matjane q, t frymzuar nga Partia, do-ln me kto vendime.

Shokt matjan i trajtojn drejt edhe shtjen e pajs s vajzs q martohet e t zakoneve t dasms, prve fejesave t t miturve dhe shprb]imit pr mar-tes. Gzimi n ritet e martess dhe nj pal rroba e nj peshqesh modest vajzs sht nr gj normale, e natyrshme, por jo t shkallmosh ekonomin e fa-miljes n nj nat, si bhej, pr shkak t zakoneve qoft n dasma, qoft n vdekje.

Duhet t mobilizohet Partia e me nj pun edu-kative t vazhdueshme e kmbngulse t'i bind nje-rzit pr t'i zhdukur trsisht kto gjra. Letra e mat-janve t jet si shkndij q n do fshat, fush, ma-lsi, qytet e kudo, t meren vendime t tilla, n mbledhje popullore, t kthehen kto n momente so-lemne, ku populli i premton Partis se po i hedh posht me neveri zakonet e poshtra q bhen pen-ges pr zhvillimin dhe prparimin e grave.

ENJTI 23 SHIL13111T 1007

Sot kishim mbledhjen e Sekretariatit. Raportuan shokt e komiteteve t Partis t rretheve Shkodr, Kuks, Gjirokastr e Vlor mbi punn e tyre drej-tuese dhe punn politike e ideologjike n Organet e Punve t Brendshme dhe t kufirit.

Diskutuan shokt, fola edhe unl. Diskutuam2

edhe rreth raportit t paraqitur

PREMTE 24 SHKURT 11167

N mbledhjen e By . os Politike, prve t tjera-ve, diskutuam edhe pr disa problcmc n kooperativat e reja t zonave malore, pr kreditin shtetror dhe kstet e pagesave pr kooporativistt 1 .

DIEL 26 SHKURT 1967

Megjithse jemi n muajin shkurt, sot dita sht e bukur, sikur t ishte pranver. Dola nga liqeni i Ti-rans, ku gjeta edhe Hysniun me Viton, q po sh-titnin. U bashkova dhe un me ta.

Duke ndenjur n natyr, biseduam edhe pr sh-tje pune. Fjaln e uam pr seminarin e Shkodrsi, pr disa probleme ideologjike dhe theksin e vum sidomos te forcimi i puns n kooperativat e reja bujqsore t zonave malore.

N kt kuadr biseduam edhe pr forcimin e luf-ts ideologjike, pr nj pun m t dendur edukative me masat, q njerzit t vn n plan t par intere-sin e prgjithshm dhe jo unin mikroborgjez, jo inte-resin e ngusht vetjak, t cilin duhet t'ia nnshtrojm interesit t prgjithshm.

1. Ky seminar u zhvillua me sekretart e komiteteve t Par-tis t zonave t thella malore, m 24 shkurt 1967. 1. Shih: Enver Hoxha, Vepra, vll. 35, f. 96.

50 51

E MARTE 28 SIIKURT 1981

Sot mora pjes n mbledhjen e organizats-baz pr dhnie llogari e zgjedhje t sektorit t fonderis n Uzinn e Traktorve.

Raportin e mbajti sekretari i organizats-baz Ha-ki Piri. Raporti kishte mjaft fraza t prgjithshme e citate, por kishte edhe kritik, bile t guximshme karshi t metave t shokve. Pas raportit u bn pyetje mbi punn dhe pr disa ndodhi n fabrik. Sekretari i organizats mund t jet njcri i mir dhe energjik, por duhet t punoj pr ngritjen e nivelit t tij ideo-logjik e kulturor.

Diskutimc: 1) Koo ai (inxhinier n kovahan). Ngriti pro-

blemin se n ndrmarrje ka raste t shthurjes s di-siplins, ka moszbatim t normave t harxhimit t materialeve, nuk respektohet nga t gjith orari puns etj.

Bn nj analiz t mir t t metavc dhe t gabimeve t tij. Thot se ai si antar i byros mban prgjegjsi pr kto gabime.

52

Ai tha se te disa punonjs interesi personal sht br smundje. Ka raste nnvleftsimi nga disa pun-tor t kualifikuar ndaj t tjerve m pak t kualifi-kuar. Kritikoi metodn e puns t nj shoku, i cili me orarin e pushimit q u ka caktuar puntorve favorizon mundsin q kta t punojn vetm 7 or n vend t 8 orve.

2) Alo Satko (m par ka punuar n nj ministri). Flet shum drejt. Flet pozitivisht pr shembullin q jep Piloja, i cili sht i lidhur ngusht me puntort. Thot se ai pr her t par e ndien se 'gj e madhe sht t jesh puntor, t prodhosh me duart e tua t mira materiale.

3) Baki Baholli (punon n furra). Bn autokritik pr t metat.

Thot se n organizatn e bashkimeve profesio-nale jo t gjith komunistt kan dhn shembull t mir, duhet m shum iniciativ.

Kritikon nj shok pr mbeturina t theksuara, q tregojn se ai sht larg ndjenjs s sakrifics dhe t kolektivitetit.

4) Shefqet Sula (kontrollor i cilsis). Tregon kthe-sn q ka br qkurse ka ardhur nga administrata n uzin.

Diskutoi mir. 5) Petrit Sula (kovahan). Bri autokritik se kishte ngulur kmb t dilte

n tabeln e t dalluarve. Kritikoi pr familjaritet tre veta me t njjtin mbiemr, q dilnin pa leje nga puna.

6) Kristaq Koo (prgjegjs i repartit t fonde-ris). Flet pr lidhjet e planit me njerzit. Detyrat, tha

53

ai, i zgjidhim m shum me masa tekniko-organizati-ve, sesa me punn politike me njerzit. Po ta shohim drejt kt, plani do t realizohet si sasi e si cilsi, por n radh t par duhet t edukohen njerzit.

Theksoi se nuk ka ditur t krkoj llogari. E shpje-goi drejt q llogaria nuk krkohet me arroganc, por me kujdes, me durim dhe duke vn puntort para prgjegjsis.

Tregon me shifra se sa jan shtuar n prqindje prodhimet prej gize dhe eliku si rezultat i masave edukative revolucionare q jan marr. Propozon t prodhojn vegla traktorsh q nuk jan br deri tani; propozon gjithashtu t rritet sasia e shkrirjes s e-likut.

Duhet evituar importi i disa veglave pr traktor (pa zinxhir). Ato vegla jo vetm mund t'i montojm ktu, por edhe mund t'i bjm vet.

Shtroi edhe problemin e rrs pr derdhjet q e sjellim nga jasht. Propozoi q t evitojm importin dhe t prdorim rrn e Shishtavecit.

Diskutim i mir, shok serioz, i iltr e revolu-cionar.

7) Eqrem Kuka (fonderi). Bn autokritik pr pr-pjekjet e tij t pakta pr ngritjen e nivelit ideologjik (ky sht sekretar i organizats-baz t uzins).

Bn autokritik q s'ka pasur krkes t fort llo-garie, flet pr mbeturinat n ndrgjegje dhe premton se do t'i zhduk.

8) Serafin Mee. Bn autokritik t mir pr t metat e tij. Punon mir.

9) Nazmi Sula. Kjo frym e re pas Kongresit t 54

Partis, thot ai, m zgjoi dhe un u bra nj komu-nist, ashtu si m do Partia, kurse m par kisha plot gabime. Me diskutimin e tij, me autokritikn dhe me kritikn e tij jep prshtypjen se po ecn prpara.

10) Dhionisi Prenda (prgjegjse reparti). Disku-ton mir. Thot se duhet t punojm me guxim, t marrim iniciativa, t mos presim sa t na vijn ma-terialet nga jasht, por t bjm prpjekje pr t ka-prcyer vshtirsit. Bn autokritik pr t meta n punn me organizatn e gruas.

N fund diskutova dhe un. Fola pr problemet aktuale q ka shtruar Partia, si duhet t'i kuptojm dhe t'i zbatojm ato. Dhash mendimin tim mbi dis-kutimet e shokve, i vlersova si diskutime t mira me frym revolucionare, me kritik t guximshme parimo-re, dhe konstatova se shokt puntor edhe pas kri-tikave, qndronin t elur, ashtu si sht klasa jon puntore.

Ish-oficert e Ministris s Punve t Brendsh-me q punojn ktu shquhen; shokt foln mir pr ta. Kjo m gzoi shum dhe nuk m habiti, bile sht e natyrshme, sepse ata jan komunist t qart politi-kisht. Fakt sht se ata u ambientuan dhe kan zgje-dhur sektorin m t rnd, at t fonderis dhe t kovahans.

Me pak fjal, organizata-baz e fonderis ishte nj organlzat e mir partie.

*'duhet t ket parasysh delegacioni yn q do t vej n Egjipt:

55

Marrdhniet e Egjiptit me ne n planin e t dy shteteve dhe t dy popujve.

1) Traditat e miqsis n mes popujve tan. As-nj mosmarrveshje, as n t kaluarn, as n t tash-men. Perspektivat, pra, t'i zhvillojm.

2) Vende mesdhetare. Interesat e prbashkt kr-kojn q shtetet imperialiste t ktij pellgu ose alea-tt e tyre t mos cenojn t drejtat tona sovrane. Ba-zat e NATO-s, Izraeli.

3) Rndsia historike e revolucionit egjiptian kun-dr monarkis dhe feudalve, kundr kolonizatorve t vjetr dhe t rinj (anglo-amerikan).

4) Rndsia botrore e shtetzimit t kanalit t Suezit. 'prfaqson pr ne dhe pr popujt e tjer.

5) Mbi politikn e qeveris egjiptiane brenda ven-dit. Natyrisht do t vm n dukje ant pozitive, pr-parimtare etj., pa i lustruar dhe pa i karakterizuar prirjet e tyre ideologjike, por, si konkluzion, thniet tona t shrbejn pr forcimin e mtejshm t miqsis midis dy popujve tan.

6) Pr politikn e jashtme t RAB-it, ne duhet t theksojm m shum ato aspekte ku deri diku, n vija t prgjithshme, jemi t nj mendimi si, pr shcmbull: Miqsia e ngusht dhe e sinqert e vendeve arabe, uniteti i tyre kundr lakmive t imperializmit ameri-kan, anglez dhe revizionistve sovjetik.

Bashkpunimi i tyre ndihmon progresin botror. a) Qndrimi vigjilent i RAB-it ndaj kolonialistve

t rinj dhe t vjetr gjithmon mohet shum nga Qe- veria jon; mohet, gjithashtu, shum prkrahja q RAB-i i jep Republiks Popullore t Shqipris, pr 56

qndrimet e vendosura t popullit ton pr t mbroj-tur sovranitetin, indipendenen.

b) T mos preket asnj problem, ku qndrimi yn sht i kundrt me synimct e tyre ndaj t tjerve.

c) Pr shtjet q RAB-i ka pas nj politik t afishuar (me Jugosllavin, Indonezin, Indin): Po t bjn ata pyetje direkt, ataer jepet mendimi yn n form politike t lart dhe t argumentuar.

(Kto hyjn t gjitha n kuadrin se 'mendojm ne pr politikn e RAB-it, e paraqitur n mnyr q t shrbej pr forcimin e miqsis.)

7) Kur do t flasim pr politikn ton, athcr shtja duhet trajtuar ndryshe.

a) Duhet t flasim me terma t ngroht pr mi-qsin me RAB-in, me popujt arab, me popujt e Af-riks dhe t Azis, pr ngjarjet n Kongo, n Jemen etj.

b) Pr luftn kundr imperializmit amerikan, ko-lonializmit t ri dhc t vjetr, pr paqen.

c) Indonezi, Laos, Amerika Latine. ) Qndrimet tona ndaj revizionistve sovjetik.

(Krimet krycsore shtetrore dhe t ligat q kan br ata kundr ncsh.)

d) Qndrimet ndaj fqinjve (rigsit kundr nesh, luftn ton dhe qndrimet tona t fqinjsis s mir).

dh) Qndrimet tona pr problemet botrore. 8) Situata jon e shklqyeshme c brendshme, pr-

parimet n vendin ton (kjo, natyrisht, t mos dal si mburrje, po si sht realiteti), duke e krahasuar me t kaluarn, duke vn n dukje se populli e ndrton vet socializmin me forcat e tij. Mnyrn e jetess, rrugn socialiste q ai ka zgjedhur, e zhvillon dhe do ta zhvilloj kurdoher me sukses.

117

E MRKURZ 1 MARS 1967

Sot kishim mbledhjen e organizats-baz t Par-tis pr dhnie llogari e zgjedhje.

N raport kishte kritik pr metodn e puns s disa sektorve t aparatit. Pastaj u kalua n diskutime. Shokt q diskutuan, ngritn probleme t ndryshme t metods s puns n aparatin e Komitefit Qendror, si jan funksionimi unik i tij, zbatimi m mir i nor-mave t Partis, rritja e mobilizimit t komunistve, shkurtimi i hallkave t teprta, prmirsimi i infor-macionit t Partis etj.

Shokt diskutuan mir. Pati edhe kritika paralele. Sekretare u zgjodh shoqja Vangjelo Sotiriadhi.

E ENJTE 2 MARS 1967

Asistova n mbledhjen e organizats s Partis t turnit C t uzins Enver.

Shoku Apostol Vangjeli (sekretar i organizats) mban raportin, n t cilin v n dukje se ky sektor e ka realizuar detyrn me dy pr qind shtes. Kritikon metodat e vjetra t puns dhe mungesn e iniciativs; thekson se shfrytzimi i kohs s puns mesatarisht sht vetm 7 or dhe se mbledhjet nuk jan br luf-tarake, se raportet bhen t zbehta dhe prgatiten vetm nga nj ose nga dy persona.

Kritikon shokun e komitetit profesional q nuk punon pr ngritjen e tij ideologjike dhe sht nevrik, si dhe prgjegjsin e organizats s rinis, se pr tre muaj rresht nuk ka marr pjes n mbledhjet e or-ganizats. Kritikon mjaft shok, por kritika e tij sht stereotipe dhe nuk bn shum efekt.

Thot se ka raste vjedhjesh dhe shprdorimesh t prons socialiste. Ka munges kujdesi pr makinerit, pr mbeturinat e elikut e t tjera; puntort shkojn, i shikojn, por shpeshher nuk u bn prshtypje.

58 59

Ka edhe ndonj puntor q bn matrapazllqe, bn tregti t vogl, por n prgjithsi puntort ja-n me moral t shndosh.

Ka komunist q kan br autokritik, por q i prsrisin gabimet.

Vuri n dukje se vitin e kaluar nuk kan br asnj pranim n Parti. (Shprehet mosbesim ndaj ele-mentve t rinj).

Shum pyetje t drejta i bhen byros pr t metat dhe lshimet e saj n pun.

Diskutime: 1) Sazan Tuhani (kryetar i bashkimeve profesio-

nale). Kemi t meta n cilsi (spinotat thyhen). Kualifi-

kimi i puntorve nuk bhet si duhet. Nuk ka kujdes pr materialet si imento, elik. Duhet laborator spe- cial pr t kontrolluar detajet. Ky ekziston, por s'vihet n funksionim.

Bri autokritik se nuk i aktivizon aq sa duhet masat. Format e arsimit t bhen m t thjeshta.

Diskutim i mir. 2) Ibrahim Xhunga (sektori i kovahans). Bn autokritik t mir pr t metat e tij. Tregon besimin q ka n forcat e veta e t ko-

lektivit dhe propozon q t shtohen akoma detajet e fabrikuara q t mos importojm.

Shum drejt e shtron shtjen e edukimit t ri-nis. Tregon pr nj t ri q n uzin nuk sillej mir, kurse vete n fshat dhe del sulmues.

Problemet i shtron drejt dhe diskuton me zjarr e me nivel t lart, si puntor.

60

Pahri tole Flet pr mirmbajtjen e makinerive dhe pr pu-

nn jo t mir q bhet pr to nga ana e tyre. Me-gjithse ka prmirsim, prap ky problem mbetet, pr arsye se vijn vazhdimisht puntor t rinj, q m-sojn, pastaj ka edhe arsye objektive q ndikojn n mosmirmbajtjen e makineris.

Bhen punime n makina q nuk duhet t desti- nohen pr t tilla prodhime, sepse kto mund t pro- dhohen n makina t tjera m t lehta.

Duhet t forcojm tck t rinjt dashurin pr za- natin dhe pr pronn socialiste.

N kurset e kualifikimit duhet t bhet edhe pun politike, bile mjeshtrit duhet t bjn nj pun m t madhe n kt drejtim.

Bn autokritik pr punn e tij shoqrore n la- gje, t ciln nuk e ka vlersuar si duhet.

4) Afka Katragjoni (puntore). Ka shok komunist q nuk interesohen shum

pr edukimin e vajzave t reja. (Ka 20 vjet q punon n uzin. Shoqe e mir.)

5) Gani Abazi (ish-drejtues i bashkimeve profe- sionale)

Kritikon veten, por edhe magazinierin dhe nj shok tjetr, q nuk u kan vr fare rndsi mbetu- rinave ose coprave t hedura.

6) Dhimitr Hanxhari (antar i plenumit t ko- mitetit t Partis t qytetit. Prgjegjs turni).

Bn autokritik t shndosh. Thot se problemet e astit e kan trhequr dhe

e kan br t harroj problemet kryesore dhe t neglizhoj disi punn me masat.

61

let pr jet6 e tij n familje dhc n lagje, si dhe pr shembullin personal - t komunistit.

N adres t drejtoris prmend nj sr t me- tash.

7) Alqi Stamo (sekretar i rinis). Propozon q n vend t ikons, q mbanin n fa-

miljen e nj t riu, t vinin nj kuti pr ilae, se ilaet dhe shkenca na shrojn dhe jo ikona.

N fund fola edhe unl. Pasi vlersova diskutimet q u bn, t cilat ishin t gjalla, me krifik dhe au-tokritik t guximshme, e vura theksin te lufta e vazh-dueshme q duhet t bjm pr revolucionarizimin e mtejshm t Partis e t gjith jets s vendit dhe te shembulli i komunistve, t cilt n asnj situat nuk duhet t'i fshehin t metat e gabimet. Kto kurdoher t'i kritikojm hapur, se nga lufta kundr tyre msojm, fitojm prvoj pr t mos br ose pr t br sa m pak gabime.

PREMTI 3 MARS 1967

Duke e thelluar m tej parimin e zvoglimit t di-ferencs s rrogave, bisedova me shokt q, n mnyr vullnetare dhe individuale, t heqim dor nga honora-ret q marrim si deputet n Kuvendin Popullor, pse sht nder pr ne q t'i shrbejm popullit si deputet t tij pa kurrfar shprblimi.

Nga ana tjetr, t'i falim shtetit, po n mnyr vull-netare, obligacionet e huas shtetrore dhe kjo ndihm modeste t prdoret nga Qeveria pr erdhet dhe kop-shtet e fmijve. N qoft se do t ket edhe t tjer q do t ndjekin shembullin ton, ather mund t b-het nj shum e konsiderueshme pr ta prmirsuar gjendjen e erdheve dhe t kopshteve.

* Kshillat popullor, si organe baz t pushtetit shtetror n vendet socialiste, e kan burimin n ek-speriencn leniniste t sovjetve. N kushtet tona, kjo eksperienc iu prshtat qeverisjes s vendit dhe u pr-qafua nga populli punonjs. Nuk e kuptojm pse shokt 1. Shih: Enver Hoxha, Vepra, vll. 35, f. 114.

62 63

kinez po bjn nj varg eksperimentesh n kt drej-tim pr t gjetur forma t reja?!

Esht pun e tyre, edhe ata mund t nxjerrin ekspe-rienen e vet, por un mendoj se, pr etapn e sotme t ndrtimit t socializmit, kjo form leniniste e pushtetit sht m e prshtatshmja, e bazuar n parimet tona marksiste-leniniste. Pushtetin e kshillave popullor du-het ta perfeksionojm, ta afrojm sa m shum me po-pullin, ta demokratizojm, t zgjidhen n t njerzit m revolucionar t popullit, t mos lm q aparatet administrative t burokratizohen, me nj fjal pushteti i kshillave t jet forma e shtetit t diktaturs s pro-letariatit, si na msojn Lenini dhe eksperienca leni-niste e partive tona.

N qoft se shokt kinez lan pr nj koh t gjat q pushteti i kshillave t tyre popullor t bjer nn drejtimin e elementve revizionist dhe ata shkaktuan kshtu deformime parimore, kto duhet t ndreqen, se-pse nuk e kan fajin as format, as parimet, por shma-ngiet dhe gabimet n vij.

Por, si duket, shokt kinez po reflektojn, po analizojn Revolucionin Kulturor dhe po dalin me kon-kluzione. Tash, n kto veprimet e fundit t tyre, ne shohim se ata po korrigjojn gabimet, ekzagjerimet, ek-zaltimet, anarkin, t gjitha ato fenomene q u shfaqn gjat Revolucionit Kulturor, dhe q n shnimet e mia t mparshme i kam sinjalizuar.

Shokt kinez shkojn drejt unifikimit t rrymave t ndryshme q jan shfaqur te hunveibint (gardistt e kuq), po spastrojn udhheqsit n parti dhe n push-tet. Sa po e spastrojn partin dhe n 'mnyr po e

64

bjn kt, hala nuk e kemi t qart. Nuk po shohim sidomos far masash publike po marrin pr ujqit krye-sor si Liun, Tenin, Pen enin e t tjer. Na kan thn q kta i kan izoluar, por zyrtarisht kta qndrojn n vendet ku ishin m par, marrin rrogat dhe mbajn privilegjet e mparshme. Kt gj nuk e kan mir sho-kt kinez. T shohim si do ta ndreqin.

65 5 - 103

E SEITUNE 4 MARS 1067

Mendoj se duhet t ket vend pr nj pun m t mir n sektort e aparatit t Komitetit Qendror.

Porosita shokun Hysni, q ta shoh m nga afr kt problem. Q prej riorganizimit t aparatit mund t nxjerrim nj eksperienc t vlefshme. Shokt e organi-zats-baz, ku bj pjes dhe un, ngritn disa shtje q duhet t'i shqyrtojm me vmendje. Nga sa vrej, kam arritur n konkluzion se:

1) N Sektorin e Statutit puna sht disi e skema-tizuar dhe shokt q punojn atje u ankuan se nuk po bjn at pun q duhet. Konkretisht konstatova se ata ose nuk e din si duhet se 'pun duhet br n at sek-tor, ose skematizmi q kan vendosur n pun, nuk i le-jon t'u hapet horizonti.

shtjen e kartoteks s Partis dhe shfrytzimin e saj nuk e kan kuptuar si duhet ose e kan kuptuar si nj ndihm q u shrben atyre pr t br disa bio-grafi t shkurtra kur bhen emrime ose transferime kuadri. Shokt nuk e kan at si nj mjet shum t r-ndsishm pr t br studime, q t'i paraqesin udh-heqjes nj sr problemesh me karakter organizativ:

kto t jen probleme partie, kuadri, edukimi etj. Ktu e ka burimin edhe fakti q kartotekat mbeten t varfra dhe t vdekura.

Shok t tjer, q merren me Statutin e Partis, me kuptimin dhe me zbatimin e tij, bjn informacione t thjeshta, si pr shembull, sa plenume bhen, kur b-hen dhe 'tema trajtojn. Por, kshtu si e kan kuptuar dhe si e ndjekin ata kt problem jetik, s'ka vler dhe puna e tyre reduktohet vrtet n nj informacion t thjesht.

Kta shok qahen q sht ln pas dore pjes-marrja e tyre n ekipe pune dhe ktu kan t drejt, mendoj un. Nga kjo nxjerr konkluzionin q puna me ekipe sht reduktuar vetm me instruktort. Shokt q merren me Statutin, megjithse mund t mos jen t gjith n angun e instruktorve, jan shok t ngritur, me eksperienc t madhe dhe sht gabim t mendohet e t zbatohet me ta nj metod pune e atill, sikur jan punonjs t thjesht t aparatit, mbasi m duket se kshtu konsiderohen.

Pr shembull, ata prgatitin materiale, si -simite, pr do antar t Komitetit Qendror q do t shkoj n ndonj rreth, duke i shnuar n nj flet disa gjra jo t gjalla pr organizatn. Kto jo vetm q nuk jan t gjalla e t freskta, por kan edhe efektin e keq se antari i Komitetit Qendror, me kto shnime q fut n xhep, e konsideron veten t armatosur se di do gj, nuk nxitet t interesohet mir pr problemet e rrethit dhe, kur vete n aktiv ose n mbledhjen e komitetit, nxjerr shnimet nga xhepi dhe mbi to thur diskutimin e nxjerr konkluzionet.

66 67

Nj shembull tjetr: pr do problem q Sektori i Statutit i paraqet, pr shembull Byros Politike ose Sekretariatit, drejtuesi i ktij sektori u krkon vartsve edhe kur duhet, edhe kur s'duhet nga nj raport sho-qrues, n vend q ata t'i raportojn me goj. Nj pun e till, q i pengon kuadrot, krijon rehati pr shefin e sektorit.

2) Sekretart e Komitetit Qendror, natyrisht, bjn mbledhje me instruktort e diskutojn, por n kto de-bate nuk thrriten asnjher shokt e tjer q punojn n sektort e ndryshm. Kshtu q kta komunikojn vetm me shefin e tyre inspektor. Mendoj se kjo nuk sht pun e drejt, e sidomos tash q kta shok jan t pakt n numr dhe me eksperienc, prandaj mund t'u japim ndihm drejtprdrejt, pa rnduar as mbledhjet me shum shok.

3) Kta shok qahen edhe pr nj gj tjetr, dhe mendoj se e kan drejt; ata s'kan m mundsi q pr problemet q u dalin t diskutbjn s toku me shok t dy ose tri drejtorive dhe kshtu t prgjithsojn ek-speriencn unike t drejtimit unik. Drejtim unik ka n rangun e instruktorve, kurse m posht nuk krkohet, prandaj t gjendet nj form dhe nj metod pune m e mir pr shkmbimin e eksperiencs.

4) Komisioni i Kontrollit dhe i Revizionimit nuk pe ecn si duhet. Shokt q punojn atje, duhet t bjn m shum prpjekje, q t mos mbeten pas t tjerve. Detyrat q kan, t cilat duhet t'i mbshtetin n ne-net e Statutit, t'i interpretojn si duhet, e jo t krkojn t shtohen kuadrot n sektorin e tyre. Me fjal t tje-

68

ra, kta shok duhet t ecin me tempin e kohs, me temp revolucionar.

Shoku Hysni m tha se kto dhe problemet e tjera q kan dal nga organizatat-baz t sektorve t apa-ratit do t'i studioj dhe do t diskutojm e do t ven-dosim.

69

E DIEL 5 MARS 1967

Dola shtitje nga rruga e Dajtit, karshi Gurores. Vreshtat ishin mbajtur shum bukur.

E MART 7 MARS 1967

Rekomandova q nga ana e Qeveris t merret nj vendim (dhe ky t publikohet), q t gjitha t hollat e akumuluara nga honoraret e punonjsve, t cilt n frym patriotike dhe vullnetarisht ia falin shtetit, t shrbejn pr ngritjen dhe prmirsimin e erdheve e t kopshteve t fmijve. Kjo do t bj prshtypje veanrisht te grat, q nesr festojn 8 Marsin.

Vajtm me Nexhmijen n teatr pam dramn ,Cuca e maleve t Loni Paps. Ishte nj pjes e mir.

71 70

E MERICURE E ENJTE 8 MARS 1967 9 MARS 1987

Asistova n mitingun e madh t organizuar me ras-tin e Dits Ndrkombtare t Grave.

U informova si jan zbatuar porosit q dhash n lidhje me detyrat q ka marr ushtria pr hapjen e tokave t reja (n bregdet dhe n Ksamil), si edhe pr mundsit q ekzistojn m tej pr kt qllim n faqen perndimore t qytetit t Sarands.

M than se punt shkojn mir, tokat po hapen me ritme m t shpejta.

Tash toka spastrohet, bhet qilizm, bhen tarraca dhe mbillen patate.

Bregu n lindje t Sarands ka m shum se 2 000 hektar tok t shfrytzueshme buz detit dhe n nj-far lartsie mund t mbjellim agrume, mbi kto mund t mbjellim ullinj me gropa n fillim, pastaj, m von, duke u br ullinjve vetulloret, mund t spastrojm gurt dhe t fitojm tok edhe pr agrume e pr kul-tura t tjera. Klima aty sht e tnrekullueshme. Atje, n mnyr natyrale, ka mbir ulliri i egr, t cilin duhet ta shartojm dhe shpejt prej tyre mund t marrim pro-dhime. Gjiri i Kakomes sht vend shum i bukur pr port natyral me thellsi 15 m. Aty mund t afro-hen edhe vapor t mdhenj pr ngarkimin e prodhi-

72 73

meve. Mendoj se kjo ka rndsi shum t madhe pr ekonomin.

Duhet t studiojm plane t reja me perspektiv q Saranda dhe gjith bregdeti t bhet si nj xhe-vahir i rrall.

Gjat kohs s realizimit t detyrave aktuale duhet t kemi parasysh t studiojm dhe t prgatitemi pr kto gjra:

1) T thithim sasin maksimale t ujit t Kalass q do t marrim nga Rrzoma pr ta nxjerr n Sasaj--Shnvasi, q t ujitim gjith tokn q po hapim deri n Hundcov. Kanalin ta bjm t atill q pjesn e ujit, q do t na teproj, ta kthejm me kanal nga Hun-dcova drejt Kakomes, pr t ujitur n t ardhmen faqen lindore t Sarands.

2) Kur t ngrem ujin pr ujitjen e Ksamilit, nj degzim ta kthejm n kt an t Sarands dhe t uji-tim kodrn e Lkursit e matan Gjashts, t cilat me koh duhet t'i spastrojm edhe ato nga gurt e nga shpellat dhe t'i kthejm n toka pjellore ullinjsh, porto-kallesh e limonash.

3) Q tash duhet t mendojm pr shtimin e fi-danishteve t ullinjve dhe t agrumeve n Sarand, aksion ky me perspektiv.

4) Duhet t marrim masa prgatitore qysh tani q t gjitha kto toka q hapen nga ushtria, t popullohen dhe t merren n dorzim nga njerz t cilt duhet t vendosen prgjithmon n ndrmarrjet bujqsore q do t ngrem atje dhe forcat e ushtris t vazhdojn aksio-nin e spastrimit e t hapjes s tokave t reja.

74

E PREMTE 10 MARS 1901

Tani q po shtojm ndrmarrjet bujqsore na del si problem vendosja e fuqis puntore n to, kurse m von, me zgjerimin e mtejshm t tyre, ky problem, do t bhet akoma m i mpreht. N kto ndrmarrje duhet t futim n pun qytetar, t cilve mendoj t'u krijojm disa kushte t favorshme. Kshtu deri diku ne zbrazim edhe qytetet.

N kt drejtim duhet t studiojm disa shtje nga ana financiare, n rast se na leverdis si shtet. Pun-tort e ndrmarrjes bujqsore Gjergj Dimitrov sot m shkruajn se zotohen t'ia kthejn shtetit parceln e toks q u sht dhn n prdorim vetjak. Kjo sht nj iniciativ shum e mir, q do t prkrahet e do t krijoj mundsi q m n fund t marrim ven-dim pr t'i hequr kto parcela n t gjitha ndrrnarr-jet bujqsore. T llogaritim sasin e toks q prfitohet n kt rast. Meqense puntorve t ndrmarrjeve buj-qsore nuk do t'u mbetet tok, ata nuk do t ken as bagti, me prjashtim t ndonj pule, ndonj lepuri ose ndonj zgjoi blete. Ather, duke br llogarit, t sho-him nse kemi mundsi t'i sigurojm ata me mish, me

75

qumsht dhe me zarzavate me nj mim rreth 15-20 pr qind m t ult nga mimi i zakonshm. Nga ana tjetr, duke marr shkas nga kjo, t'u bjm thirrje qy-tetarve (dhe vetm qytetarve) q t gjithve atyre q dshirojn t punojn, po t vendosen prgjithnj n ndrmarrjet bujqsore, shteti do t'u siguroj strehim, me 30-35 pr qind zbritje nga qiraja e zakonshme, shko-11, kopshte e erdhe pr fmijt, shrbim shndetsor falas dhe zbritjen e prqindjeve t mimeve t pro-dhiineve q prmendm m lart. Pr ndrtimin e ba-nesave t tyre ne do t ekonomizojm nga ato t qyte-teve, por edhe pa i prekur kto, si dhe nga falja e huas shtetrore q do t marr hov, e cila i siguron shtetit nj rezerv t konsiderueshme monetare. Megjithat, pr kto ndrtesa neve medoemos do t na duhet t caktojm fonde. Ato do t bhen edhe t thjeshta, edhe komode dhe zbritja e qirave t tyre nuk na rndon fare ose na rndon fare pak, por do t jet nxitje pr nj aksion t madh dhe t domosdoshm.

Do ta bisedoj kt problem me shokt, ta studiojm dhe pastaj t vendosim.

E SHTUNE 11 MARS 1967

Vizitova disa nga fabrikat dhe ndrmarrjet e pro-dhimit n Tiran: Fabrikn e Buks, Fabrikn e Pjesve t Kmbimit pr Industrin Tekstile, uzinn Tirana dhe kooperativn artistike Migjeni. U takova me puntor, teknik e specialist, bisedova ngroht me ta; m njohn me sukseset e tyre e me vshtirsit q ha-sin. Shum mir punohet. I prgzova pr t gjitha re-zultatet q kan arritur dhe i urova t ken suksese edhe m t mdha n t ardhmen.

76 77

E REN 13 MARS 1967

Para pak ditsh mora nj letr nga kuadrot drejtu-es, specialistt e kooperativistt e kooperativs bujq-sore t zmadhuar Stalin t Frashtanit t rrethit t Gjirokastrs.

Kjo letr m gzoi pa mas dhe m mbushi me nj ndjenj krenarie pr popullin ton t mrekullue-shm q e do me gjith zemr Partin e tij t lav-dishme.

Kuadrot drejtues dhe specialistt e ksaj koopera-tive m shkruanin se kan vendosur njzri q secili nga burrat t bj 300 dit-pun t normuara n vit, dhe grat, secila nga 280 dit-pun t normuara, ashtu si do antar i thjesht i kooperativs. Ky sht nj vendim i mrekullueshm, q do t frymzoj gjith punonjsit tan pr t mirn e atdheut ton socialist.

Shoku Ramiz m raportoi sot pr punn q bri n Kor.

E MARTE 14 MARS 1967

Shoku Hysni m raportoi pr punn q bri n Vlor.

N Dajt ka rn bor.

78 79

E MRKUR 15 MARS 1967

Kam disa vrejtje pr prmirsimin e puns n aparatin e Komitetit Qendror.

I. Eksperienca na mson se ne, shokt e Sek-retariatit t Komitetit Qendror, duhet t dim dhe t prcaktojm m mir cilat duhet t jen, n radh t par, problemet q na interesojn dhe pastaj, mbi kt baz, t organizojm dhnien e ndihms.

Kndej do t prcaktohen m mir edhe detyrat q do t'u ngarkohen shokve instruktor, t cilt shkoj-n n baz pr kontroll e ndihm. Nj gj e till do t orientoj edhe komitetet e Partis t rretheve pr problemet ky, pr t cilat interesohet Sekretariati dhe jep ndihm pr to, kurse pr zgjidhjen e pjess tjetr t problemeve q sht n kompetencat e tyre, duhet t mbajn prgjegjsi t plot vet kto ko-mitete.

Shokt instruktor t aparatit t Komitetit Qendror duhet t din t dallojn dhe t'i japin rndsin e du-hur problemit kryesor q do t studiojn. shtjev, informative t prgjithshme. si dhe ndenjP nroblf.mi t( veant e t rastit q u del

80

Instruktort e aparatit duhet t ken kurdoher parasysh se nuk jan t vetmit ata q ven n baz. Atje ven vet sekretart e Komitetit Qendror, sho-kt e Kryesis s Kshillit t Ministrave, ministrat dhe shum kuadro nga aparatet shtetrore. T'i koordinosh si sahat t gjitha kto vajtje n baz do t ishte e pa-mundur, por sht e mundur q t mos bhen karam-bole n baz, t caktohet mir qllimi i vajtjes dhe, kur shok t tjer e kan par problemin, kan dhn udhzime dhe jan marr vendime pr to, nuk duhet insistuar prsri, pse ksaj i thon dublim, prsritje e kot, humbje kohe, mrzitje pr kuadrot n rreth, t cilve u lihen shum detyra pr t njjtin problem, detyra q jan t gjitha njlloj, vetm me disa nuan-ca t vogla pa vler, sa pr t arsyetuar vajtjen n baz.

Kuadrove t bazs u duhet ln iniciativa q t pu-nojn dhe t'i zgjidhin vet problemet. T mos entuziaz-mohemi kur kuadrot e bazs na thon se ne i ndih-mojm kur vemi atje. Nuk sht kshtu kurdoher, sidomos kur vemi pr shum shtje q ata vet mund dhe duhet t'i zgjidhin. Prandaj, e mira sht q nje-rzit t mos ven n baz pr shum probleme; atyre t'u lihet koh t prgatiten dhe, pr ato q ven, t japin ndihm t kualifikuar.

II. M duket se Sektori i Statutit nuk po e bn si duhet punn dhe kjo ndodh nga kuptimi skematik i detyrs. Detyra e tij nuk sht thjesht t bj infor-macione, ashtu sikurse asnj sektor tjetr n aparatin e Komitetit Qendror nuk mund t ket vetm kt de-tyr dhe t punoj sa pr t kaluar radhn. do sektor

81 0 103

duhet ta otsatlizoj vet inforthacionin pr pufin e tij kryesore. Ky informacion duhet t ndrtohet n . m-nyr t prshtatshme, q t'i shrbej detyrs kryesore. N qoft se del nevoja t bhet nj informacion pr nj problem, qoft ky me shkrim, qoft me goj, ai duhet ta bj vet ose ta krkoj nga, baza dhe t jap udhzime t qarta far krkon dhe si e krkon. Pra t mos vendoset nj rutin raportesh e informacionesh stereotipe dhe plot me uj, q i humbasin koh edhe atij q e bn, edhe atij q e lexon, i cili nuk nxjerr at q i duhet.

Nuk ka nevoj q aparatet t nxjerrin fletnjof-time pr mbledhjet e byrove, t plenumeve, t aktiveve, por t evidencojn thelbin e problemeve q shtrohen, q diskutohen e q vendosen n to. Neve na intereson problemi, eksperienca dhe jo formalizmi. Ktu qndron baza e problemit dhe n qoft se kjo kuptohet kshtu, ather mnyra se si do t na paraqitet problemi, me fletnjoftim, me fletrrufe, me raport me shkrim ose me goj, sht formale. Prandaj n do sektor, m par duhet t kuptohen detyrat kryesore, problemet baz, orientimet e mdha t sektorit. T tjerat jan sekon-dare, jan mnyra pr t'i realizuar ato. Po t'i vsh kto n nj plan, punt do t'i kryesh al, po t'u vsh rndsi t dors s par mjeteve dhe formave burok-ratike, ather bie n skematizm, n rutin, duket si-kur punon, dhe n fakt lodhesh, por nuk punon si duhet. Prandaj, q t prmirsohet puna, shokt e sektorve mendoj se duhet t reflektojn mir pr kto shtje, t rishikojn edhe nj her me imtsi se cilat jan orientimet kryesore t punve t sektorit t tyre dhe

4at - jati filjetet, fortnat dhe metodat e puns q duhet t prdorin, t cilat mund t ndryshohen sipas rastit, sipas sektorit, sipas nevojs dhe nuk mund t jen t ngrira.

III. Aparati i Komitetit Qendror, sido q sht i ndar n sektor, vepron n unitet. do sektor, si dhe do punonjs sektori, ka detyra t caktuara, por drej-timi sht unik. Kjo do t thot se asnj sektor pune nuk mund t bj pa tjetrin, njri ndihmon recipro-kisht tjetrin. Ktu mblidhet e prpunohet eksperien-ca e bazs dhe i ohet prsri asaj n forma t ndrysh-me, me vendime, me direktiva, me ekipe ose indivi-dualisht etj.

Pra, ka plot forma. Kshtu, shtja e drejtimit unik nuk duhet t kuptohet as formalisht, as n m-nyr t njanshme. Pr ta realizuar si duhet drejtimin unik, nuk duhet ta kuptojm kt vetm n lidhjet e puns me sekretart dhe me Sekretariatin. Kjo sht njra an, por jo e tra. E tra sht kur vendosen dhe gjenden format m t prshtatshme, m pak burok-ratike, m t efektshme, m revolucionare t bashk-punimit n mes sektorve t ndryshm dhe jo vetm n mes shefave t sektorve, por edhe ndrmjet gjith punonjsve t sektorve.

Kjo te ne alon, nuk sht arritur akoma n shkalln e duhur, gj q e dobson punn dhe bn q aparati i Komitetit Qendror (i cili pr fat t mir tani sht i ngusht dhe duhet t luftojm do prirje q shfaqet te disa shok pr ta fryr) nuk prfiton sa duhet, n radh t par, nga ekaperienca e madhe e gjithsecilit. Ky prfitim do t arrihet dhe duhet

82 83

t arrihet nga vendosja e nj forme m t mir basli- kpunimi, shkmbimi dhe koordinimi t eksperiencs gjat puns. Kt metod m t mir pune duhet abso- lutisht ta gjejm. Prandaj ne duhet ta shqyrtojm kt shtje dhe t arrijm n nj prmirsim t dukshm.

Nuk sht plotsisht e mjaftueshme q sekretart e Komitetit Qendror t ken kontakte pune vetm me shefat e sektorve dhe kta, n mnyr skematike, t ven t'u komunikojn shokve t tyre t sektorve vendimet e marra nga mbledhjet me sekretart e Ko-

mitetit Qendror. e domosdoshme q n sektor qysh m par, por edhe m pas, t rrihen ato proble-me q do t shtrohen me sekretart e Komitetit Qend-ror dhe e dyta, shokt e sektorve duhet t mendojn t gjejn forma jo shabllone t debateve, t diskuti-meve, t komunikimeve, t shkmbimit t eksperien-cs, pr ngarkimin e detyrave njri-tjetrit etj.

Kshtu arrihet nj perfeksionim i drejtimit unik, q do t na sjell prfitime n t gjitha drejtimet: tr kuadrot do t jen n dijeni t t gjitha problemeve q shqetsojn Partin, do t ngrihet m shpejt ni-veli i tyre, do t ndiqet e do t kontrollohet m mir zbatimi i vendimeve, do t prgatiten materialet m mir, do t gjenden forma e metoda m efikase pr organizimin e puns.

Nj metod pune e till, e vendosur n praktik, do t bj q leksionet e seminaret, q zhvillohen her pas here n aparat, t mos merren m me kto gjra q ne n fakt i zgjidhim me praktikn e puns, por t jen me nj nivel m t lart, t trajtojn problemet ky e t perspektivs dhe t ken nj efekt t madh

pr prmirsimin e mtejshm t puns s punonjsve t aparatit t Komitetit Qendror dhe t gjith Partis.

As ne, sekretart e Komitetit Qendror, as instruk -- tort, as shefat e sektorve nuk duhct t'i konsideroj-' m dhe t'i trajtojm punonjsit e tjer t aparatit si .

teknik t thjesht. Jo, ata jan bashkpuntort ta-n m t vlefshm, me eksperienc t madhe, t spe- . . cializuar. T vendosct nj praktik pune e till q kur shefi ose instruktori shkon te sekretari i Komitetit .

Qendror pr disa probleme t rndsishme, t marr me vete edhe bashkpuntorin ose bashkpuntort e. tij, sipas rastit. Kjo nuk do t ishte koh e humbur, prkundrazi do t prfitojm prej saj.

Vese, n t gjith kt form pune t gjall e frytdhnse, ne duhet t prjashtojm mbledhjet e shu- mta dhe t gjata, diskutimet sa pr t diskutuar, pr-sritjet e kota, pse ather n vend q t bnim mir, do t prishnim pun, do t mbeteshim n mbledhje :

dhe s'do t prfitonim gj. Mbledhjet duhet t jen. t prgatitura. Kjo do t thot q shokt t ven n'

to t prgatitur, por nuk sht e thn q t diskUtojn t gjith, duke prsritur ato q kan thn t tjert. Edhe pjesmarrja dhe dgjimi n debate, sht nj eksperienc e fituar.

IV. E gjith kjo metod pune, q ne duhet ta. prsosim vazhdimisht, t rrezatohet edhe n rrethe.' Neve na bie barra t perfeksionojme punn e tyre, por .

duke pasur parasysh q t .pasurojm edhe punn tone. nga eksperienca e rretheve. T mos nisemi nga men

dimi se metoda jon sht m e prsosur nga meto- _ da e. tyre. dhe anasjelltas.

'84

Ikrethet kan m shum vshtirsi se ne. Ne kemi :hum nevoj pr forcimin e puns kolegjiale, pr organizimin e shkmbimit t eksperiencs me njri--tjetrin n aparat, pr shfrytzimin acionalisht dhe me efekt m t madh t eksperiencs s kuadrove. Rrethet akoma m shum kan nevoj t msojn pr t'i prmirsuar kto gjra.

Kto jan disa probleme ky, pr t cilat na bie nj barr e madhe, jo thjesht pr t konstatuar se rre-thet alojn n kto e kto drejtime, por t ngulemi, t'i msojm shokt atje se si ta organizojn punn dhe t'i zgjidhin problemet n praktik.

Aparatet e komiteteve t Partis n rrethe kan edhe formalizm n pun, dhe me siguri nuk i japin ndihmn e duhur organizats. Instruktort e komitete-ve t Partis n rrethe, mendoj, se jan larg pr t'u ha-pur horizonte t gjera pune organizatave-baz, lidh-jet e tyre me to, me sa duket, jan sklerozuar, por edhe sekretart e komiteteve kan t mete t mdha n kt drejtim.

Kjo situat duhet shkundur. Po si? Vetm duke vajtur n rreth e duke iu prmendur parimet? Nj pun e till, n fakt, nuk ka qen e mjaftueshme, prandaj pr zgjidhjen e problemeve t caktuara ta or-ganizojm n vend punn edukative, t gjejm forma t reja. Ndihmn dhe kontrollin n baz ne e kemi rea-lizuar nrrmjet drgimit t ekipeve nga Komiteti Qendror. Kt praktik kemi ndjekur edhe pr stu-dimin e problemeve t ndryshme. Kjo sht nj form e mir pune q duhet ta vazhdojm, por, duke marr parasysh nivelin e ngritur t instruktorve t Komi-

tetit Qendror, n vend q do her t drgojm n baz nj ekip t tr, t drgojm njrin prej tyre dhe ai ta krijoj ekipin me punonjsit dhe me sekre-tart e komitetit t Partis t rrethit dhe tok me ta, n mnyr metodike, t shtroj problemin, ta disku-toj, t hartoj planin, t vendos format e puns dhe atje, gjithashtu me ta, t formuloj konkluzio-net e puns dhe raportin q i krkon udhheqja n Komitetin Qendror. Pastaj t vij ktu me kto re-zultate, t'i diskutoj me shokt e tjer t aparatit, t'i plotsoj etj., dhe jo t vij ktu me disa shnime n defterin e xhepit e t'i raportoj sekretarit t Komitetit Qendror gjra t vogla, t'i jap informata t thata ose propozime pr masa t mtejshme, t cilat, me nj metod pune t till, si kjo q theksova, merren dhe duhet t merren n vend.

813 87

E IIENE 20 MARS 19G7

Sot kishim mbledhjen e prgjithshme t organiza-ts-baz t aparatit t Komitetit Qendror pr dhnie llogari e zgjedhje.

Raportin e mbajti shoku Gafur ui. N raport trajtohej, prve t tjerash, edhe pro-

blemi i kohs s puns prodhuese. U dhan mendime q kjo t jet 30 dit, n vend t 15, gj q mund t pranohet.

Studimi i temave teorike ka dhn disa rezultate. Megjithat ka edhe shok q nuk bjn prpjekje n kt drejtim.

Metoda e puns Zbrthimi i direktivave t Partis nuk bhet kur-

doher si duhet. Prcaktimi i masave organizative pr zbrthimin e direktivave. Shtypi qendror dhe Institu-ti i Studimeve Marksiste-Leniniste duhet t ndih-moj m mir pr zbrthimin dhe organilimin e puns pr zbatimin e direktivs.

88

Kontrolli i vendimeve Materialet e Byros Politike ose t Sckretariatit

q drgohen posht, vetm sa lexohen, por nuk zbr-thehen dhe prej tyre t prcaktohen detyra.

Rrethet kan pak raporte kontrolli t vendimeve. Prgatitja e ekipeve nuk bhet si duhet. N kt

drejtim raporti kritikoi edhe sekretart e Komitetit Qendror.

Lidhjet e instruktorve me komitetet e Partis t rretheve jan t dobta dhe nuk jepet ndihma e duhur.

Funksionimi i aparatit t Komitetit Qcndror si apa-rat unik.

Metodat e vjetra duhet t zhduken. Ka propozime t mos ekzistoj grupi i instruk-

torve, por kta t ndahen n sektor t profilizuar. Un mendoj se nuk duhet pranuar ky propozim i disa shokve. M duket se me t drejt edhe raporti e refu-zon kt zgjidhje.

Diskutimc: 1. Hamit Beqja. Kritikon raportin pr frymn e

prgjithshme, pr munges kritike t drejtprdrejt dhe t adresuar.

Bn autokritik pr lidhje t dobta me bazn; kjo flet pr intelektualizm dhe vetknaqsi nga ana ime, tha ai.

Vrehet munges aktivizimi n pun shoqrore n baz dhe n lagje. Kritikoi kuptimin jo t drejt pr punn n lagje, sikur kjo sht caktuar t bhet prej pensionistve dhe shokve t tjer q jan t ngeshm.

89

Zbrthimin e direktivave e shtroi t plot; jo ve-tm zbrthim pr zbatimin, por edhe pr pasurimin e direktivs, kontrollin e saj etj.

Punonjsit e sektorit ideologjik nuk po planifi-kojn n shkalln e duhur detyra e pun pr zhvilli-min teorik dhe prgjithsimin e t gjitha ktyre lviz-jeve q kan shprthyer, si jan lvizja e madhe pr mbrojtjen e t drejtave t grave etj., etj.

Ne, tha ai, kemi nj munges kuraje pr pasuri-min e mendimit teorik t Partis son, gj q duhet ta kaprcejm.

Kritikon edhe shtypin dhe bn autokritik pr ndi-hmn e pakt q u jepet nga ana e tyre

pun n aparatin e Komitetit Qendror. Fillirni i puns, tha ai, qe i mir, 2-3 her u bn diskutime etj., etj., por kur filluan prgatitjet pr Kongresin e Partis, kto u ndrpren. Duhet ndrequr kjo situat dhe t ecim si n fillim, se kshtu po vazhdojm me t vjetrn.

Foli pr disa raste t shterpsis n tematikn e mbledhjeve t organizatave-baz t Partis.

9. Thanas Leci (punonjs n revistn Rruga e Partis). Tha se ka prmirsime n tematikn e re-vists, por mungon argumcntimi teorik, eksperienca e Partis shtrohet n mnyr skematike ose ka vetm grumbullim faktesh.

Shokt e ngarkuar pr nxjerrjen e revists nuk e ndiejn t gjith si duhet prgjegjsin.

Disa shok t aparatit kan neglizhuar dhe nuk i mbajtn zotimet q morn n mbledhjen c vitit t kaluar pr dhnie llogari e zgjedhje pr t'u marr cdhe me studime.

Kritika e tij sht e drejt dhe mendoj se vlen pr t gjith sektort e aparatit t KQ, me prjashtim t Institutit t Studimeve Marksiste-Leniniste dhe t sektorit t agjitpropit. Jep mendime pr tematikn e revists dhe pr metodn se si duhet shkruar.

10. Vangjel Moisiu. Krkon q shokt e shoqet t marrin pjes m shum n aktivitetet e organiza-ts s bashkimeve profesionale. Bri autokritik t mi-r.

Diskutimet u mbylln.

92

E MARTE 21 MARS 1967

Shoku Adil arani m raportoi pr punn n Peshkopi dhe shoku Shefqet Pei pr punn n Tro-poj.

93

E MRKUR 22 MARS 1967

Mbledhja e Sekretariatit diskutoi pr gjallrimin e puns s organizats s Frontit, pr zhvillimin e luf-ts s klasave, pr disa probleme t shtypit e t radios, pr zbatimin dhe zhvillimin e iniciativs q morn arsimtart e Mirdits e

Kolonjs pr prhapjen e kulturs socialiste n fshat, pr studimin e traditave patriotike, t kulturs e t krijimtaris popullore etj.

Pr dy shtjet e para kishim n raport sekretart e par t komiteteve t Partis t disa rretheve. Nga raportimet e tyre nxora konkluzionin se organizata e Partis e rrethit t Tropojs po punon m mir se disa rrethe t tjera me organizatn e Frontit. Pr kt prob-lem diskutova edhe unl.

Diskutime n Sekretariat rreth disa problemeve t shtypit e t radios.

Shoku Thanas Nano: Ngritja e kuadrove t rinj ka dhn rezultate

t mira.

1. Shih: Enver Hoxha, Vepra, vll. 35, f. 133.

-Kngt e trimave, t puns plqehen m siturn.

Ka dhe raste kur disa kng popullore nnvlef-

tsohen. Emisionet tona jasht dgjohen shum dhe pr

to ka mjaft interesim.

Propaganda bhet n mnyr uniforme, mun-gon specifika, prandaj n kt drejtim do ta prmir-sojm punn.

Shoku Ajet Simixhiu (ATSH). Shoku Fiqri Vogli (gazeta Bashkimi):

Edhe Radioja. edhe ATSH-ja kan nevoj pr kuadro q din gjuh t huaja.

T prtrihen kuadrot, pa i shtuar kta. Ko-

rrespondett vullnetar t merren nn drejtimin e ko-miteteve t Partis.

T bhet rishikimi i prbashkt i forcave t

gazetave t ndryshme dhe nj rindarje m e drejt e tyre, n baz t kapaciteteve dhe prirjeve t ndry-shme t gazetarve.

N prfundim t mbledhjes s Sekretariatit t KQ, u lexova shokve nj fjalimi q kisha prgatitur pr ta mbajtur n aktivin e Partis t rrethit t Krujs.

Shokt e dgjuan fjalimin dhe u shprehn dakord me prmbajtjen e tij.

1. sht fjala pr fjalimin T forcojm m tej koopera-tivat bujqsore t malsis. Shih: Enver Hoxha, Vepra, vll. 35, f. 163.

94 95

E ENJTE 23 MARS 1387

e shtypit pr probleme nga m t ndryshmet, duke prgjithsuar eksperiencn e deritanishme.

N diskutimin q bra pr kt problemt, i shtje-llova gjersisht kto mendime.

Vendosm q n katr rrethet kryesore: Durrs, Shkodr, Kor, Gjirokastr t botohen gazetat lokale. Nxjerrja e gazetave n kto rrethe sht e nevojshme.

Sot kishim mbledhjen e Byros Politike. Disku-tuam rreth dy raporteve:

1) Mbi ngritjen e nivelit t shtypit e t radios n baz t detyrave q shtroi pr to Kongresi i 5-t i Par-tis.

2) Mbi pjesmarrjen e kuadrove e t inteligjencies n pun fizike.

Shqyrtuam edhe nj relacion mbi punn me kua-drin e disa emrime kuadrosh.

Problemi i shtypit sht shum i rndsishm. Kr-kesat ndaj tij jan gjithnj n rritje, prandaj shokt q punojn n organet e shtypit duhet t bjn nj pun t kualifikuar, prve t tjerave. Por ama duhet pasur kujdes edhe ana tjetr: edhe ne duhet ta ush-qejm shtypin, t'i japim ndihmn ton. T mos shko-het nga mendimi shtypi do t mbahet vetm nga gazetart profesionist. Kuadrot e Partis e t push-tetit n qendr e n baz, si agjitator dhe propagan-dist t vijs s Partis, mund t shkruajn n organet

96

1. Shih: Enver Hoxha, Vepra, vll. 35, L 152.

97 7 103

shrn t'i prgjigjeshin do thirrjeje, por kur filloi ko-lektivizimi, u trhoqn.

Kritikon punn e pamjaftueshme politike dhe ideologjike q kan br kundr mbeturinave. Tha se tani kan mobilizuar popullin n kt luft.

T'u qepemi maleve, zonave t malsis , duke drguar atje njerzit m t mir, q nga msuesit e deri tek ata q do t ojn n kto zona dritn e Par-tis.

KRUJE, E PREMTE 24 MARS 1967

Asistova n aktivin e Partis t rrethit t Krujs. Mbledhja trajtoi problemin e forcimit t kooperativave bujqsore n fshatrat e zonat malore. Shoku Pirro Kondil lexoi raportin.

Disa probleme q doln n kt aktiv:

Ekzistojn akoma organizata t rinis, t nda-ra, ve me vajza dhe ve me djem.

Prohlemi i Frontit Lvizja e arsimtarve

Zakonet dhe bestytnit fetare.

Diskutime: 1) Zef Molla (kryetar i kooperativs s Skurajt).

Mungesa e organizatave-baz t Partis n disa fshatra pengonte formimin e kooperativave bujqsore. Ka akoma prapambetje.

N kooperativa duhet br nj luft e madhe pr t zhdukur shum mbeturina. Lufta e klasave.

Disa njerz me fjal premtonin se ishin t gat-

1. N at koh sekretar i par i Komitetit t Partis t Rre-thit t Krujs. 98

Faktori vendimtar pr mbarvajtjen e koope-rativave sht puna e vet antarve t tyre.

Kur patronazhi pr ndihmn e kooperativs praktikohet formalisht, na detyron shum her t me-rremi me at shtje q n t vrtet nuk sht urgjen-te dhe shum e nevojshme.

2) Sherif Zguri (kryetar i kooperativs s Cudhi--Kanit).

M par n pun dilnin pak antar t koo-perativs, kurse tani dalin m shum (edhe n kon-dita jo t mira atmosferike).

Fshatart aktualisht nuk e kan sigurin se i plotsojn nevojat me paksimin e siprfaqes s obo-rrit. Disa nga vendimet q merren nuk jan br t njo-hura n popull.

Gjykimet pr disa shtje t'i bj vet populli dhe n rast se vendimet nuk merren drejt, ather le t vendos gjykata, e cila t'i zhvilloj seancat pub-likisht.

Flet pr mnyrn e ndihms q duhet t'u ja-pin ndrmarrjet bujqsore dhe kooperativat e fu-

shs.

99

3) Nesip lbrahimi (kryeinxhinier i fosfatikut). Flet si duhet prdorur superfosfati. Theksoi se ekziston pikpamja sikur plehu i ar-

dhur nga jasht sht m i mir. (Kjo duket e udit-shme.)

Duke prodhuar do t kontrollojm edhe pr-dorimin e plehut. Duhet eksperimentuar dhe jo t zbatojm n mnyr shabllone t dhnat e huaja.

4) Frrok Gega (puntor, vullnetar pr kooperati-vat e malsis).

E shtron 3rejt shtjen: n kooperativ shkoj pr t punuar me bel dhe jo pr t zn ndonj vend t rehatshm apo me prgjegjsi.

5) Fitnete Guni (kryetare e organizats s gruas). (Pr fat t keq n aktiv nuk ka asnj shoqe koo-

perativiste; jan vetm dy ose tri shoqe antare partie t organizatave t Partis t kooperativave t fushs.)

Trajton probleme t gruas n rrethin e Krujs, flet pr shtypjen e saj t tmerrshme n t kaluarn.

Puna me grat n malsi nuk sht e mir. ka po bjm, sht fillimi. Prandaj atje kemi shum--shum pun pr t br.

Drgimi i ekipeve t grave u malsi, dhe nga malsia t drgojm vajza n aksione (q t bhet kjo, nga qyteti duhet t drgohen ekipe t rejash dhe jo plaka).

6) Zan Rexha (kryetar i kooperativs bujqsore t Milotit).

N krijimin e kooperativave t malsis kemi gjetur edhe rezistenc.

Dobsit e puns son duken n diferencimin

100

e armiqve t maskuar. Pr disa vjet me radh kishim mbajtur nj sekretar partie jo t qart n mendime dhe me t kaluar jo t mir.

Disa organizata partie nuk kan qen n pozita revolucionare.

Krkon q pr orientimin e bujqsis n lsi, detyrat t prcaktohen m mir q tani.

7) Hihni Hasani, vullnetar pr n malsi. Kritikon disa shok komunist, q nuk dalin

vullnetar pr n malsi. (Duket se t gjith kta q kan dal vullnetar pr n malsi jan t vendosur dhe energjik.)

8) Sulejman Xhafa (kryetar i kooperativs s Cu- ka shkuar vullnetar n malsi).

Tha se n kooperativ ka ndarje n fise. Edhe mullinjt jan t ndar sipas fisit, tha ai.

Mendoj se duhet br nj studim pr prdori-min e krahve t puns n malsin e Krujs.

9) Bajram Velja (sekretar i organizats-baz Bruz--Zall).

Tha se ka tre komunist pr dy katunde. Nuk bhet mir organizimi pr daljen n pun t njerzve; burrat dalin n masn 50 pr qind, grat ca m pak.

Thot se zvoglimi i tredynymshit do t'i pen-goj ca.

(T gjith diskutantt nga malsia kritikojn mun-gesn e ndihms nga kooperativat e fush;:s. Kritika ka edhe pr organizimin e puns.)

10) Vaso Pano (shef i seksionit t bujqsis). Flet pr rndsin e bagtis n malsi, pr

prodhime dhe pr pleh. Numri i bagtive personale

101

duhet t ulet dhe t shtohet ai i bagtive kolektive. Prmendi nj numr drejtuesish t kooperati-

vave, q kan abuzuar me pasurin e popullit. (Nuk bri autokritik, por mendimet q dha ishin

t mira.) 11) Adem Matja (sekretar i organizats-baz t

fshatit Picrrag). Pr krijimin e kooperativs nuk pati rezisten-

c, pse ishte punuar me koh me njerzit. N fshatin Picrrag jan 36 ekonomi me 40 hektar tok. Kan hapur edhe 7 hektar tok t re.

Foli edhe ky pr patronazhet q jan formale, pr disa q premtojn, por nuk i mbajn premtimet.

12) Sadri Zimi (kryetar i kooperativs s Gjor- mit).

Flet pr shembullin personal t komunistve dhe t kuadrove. E argumenton shum mir me shum-buj konkret kt shtje.

Flet pr shpenzimet e kota dhe argumenton se mund t bhen kursime n shum drejtime.

Kritikon dhnien e lejeve t kota, pr lar-gim nga puna pa arsye. Jan br hatre e lshime, duke i lejuar disa kooperativist q t punojn n ndrmarrjet shtetrore pa qen nevoja. T mos lihen krah pune jasht kooperativs.

Kur vet masat kan ngritur problemin dhe kan krkuar q t kufizohet siprfaqja e oborrit koo-perativist, ka komunist q kan ngelur pas dhe l-kunden. Siprfaqja e oborrit duhet t caktohet n m-nyr rigoroze, pse bhen hilera t mdha.

(Kuadr i ngritur, diskutoi shum mir.)

102

13) Kristaq Blushi (sekretar i komitetit t Partis).

Foli pr disa karakteristika t organizatave-ba-z n malsi, pr ncvojn e njohjes m konkretisht t organizatave, komunistve dhe t njerzve t tjer.

Tha se malsia ka 17 fshatra me 10 organizata--baz partic, nga t cilat tet organizata jan me nga tre komunist, por e keqja sht se n to nuk ka asnj shoqe. N gjith rrethin kan vetm dhjet shoqe ko-muniste dhe se vazhdohet t mos pranohen n Parti shoqe nga malsia. N malsi, 49 komunist jan me shkoll fillore dhe vetm njri prej tyre ka mbaruar nj kurs partie.

Tha se nj komunist ka pohuar se nuk e le-xon rregullisht gazetn, se ka raste kur edhe kala-mant mbajn ramazanin (edhe pr forcimin e puns lidhur me edukimin e kuadrove, nuk punohet. me vazh-dimsi); se n punn e organizatave t masave vrehet mjaft formalizm; se komiteti ekzekutiv e zvarrit dr-gimin e kuadrove n malsi.

(Sa keq sht punuar, sa pak ndihm ka dhn komiteti i Partis i rrethit pr kto probleme!)

14) Bim Sina (kryetar i Komitetit Ekzekutiv). Thot se qytetart e Krujs dorzuan vullne-

tarisht kafsht dhe ullinjt, se duhet t marrin pjes q t gjith n prodhim, se vetm n malsi mund t hapen deri n 600 hektar tok gjat pesvjearit.

Mbjellja e patates duhet br m me shumi-

c, veanrisht pr malsin. T zhvillohet bleta, fru-tikultura po ashtu. T procifiohen m shum arra, laj-thi, rrush, moll, gshtenja. (Kruja ka edhe tani gsh-tenja.) Me nj fjal Bimi hapi horizont mjaft t mir pr pun, pr aktivitete t reja.

103

(M duket se nuk bjm mir q kooperativave t varfra t malsis u kulizojm numrin e bagtive nga oborret, kur dihet se kan kaq pak tok t punueshme; baza e blegtoris n malsi sht dhia.)

15) Bajram Kuqi (kryetar i kooperativs s Nojs). Shum gjra duhet t'i sigurojm n malsi dhe

t mos presim nga fusha. 16) Pirro Kono (drejtor i NSHNI Lait). Flet pr ndihmn e madhe q do t'i jap koo-

perativs. 17) Xhume Daci (antare e kooperativs s Mazh-

ajt, kandidate plenumi). Flet pr forcimin e brendshm t organizats

s Partis dhe t organizatave t masave. 18) Taqi Lamani (sekretar i komitetit t Partis t

rrethit). Diskuton pr shtjet ideologjike, pr mbetu-

rinat fetare, pr vjedhjet, pr problemin e gruas. Pu-n edukative e dobt. Jan br vetm hapat e par n kt drejtim.

19) Fejzulla Murati (kryetar i kooperativs Bruz--Mal).

Thot se n zhdukjen e grindjeve dhe n eli-minimin e armiqve t Partis e t popullit kemi pasur rezultate. Pr krijimin e kooperativs, na u desh t bnim nj pun t madhe, pse pati edhe shok ko-munist q kundrshtuan e nuk u treguan t gat-shm.

Jemi borxhlinj prpara nnave dhe grave tona, por pr kt shokt drejtues t Partis n rreth na kan ndihmuar shum pak.

2sht nj nga kryetart m t mir t malsis. Diskutim kritik dhe autokritik i thell; sht nj shok i mir me gjykim t shndosh. Duhet t ndih-mohet m shum.

20) Muharrem Xhafa (sekretar i rinis).

Demaskon zakonet dhe bestytnit fetare. (Shok energjik, msues nga kooperativa e Burizans.)

Kritikon disa komunist q i pengojn t rinjt

dhe t rejat t futen n organizatn e rinis. Bn gji-thashtu edhe autokritik pr pun jo t mir nga ana e organizatave dhe e udhheqjes s rinis.

N aktiv fola edhe un. Vura n dukje disa nga krkesat kryesore q kan t bjn me forcimin e koo-perativave malore, veanrisht theksova domosdosh-mrin e thellimit n dy drejtimet baz: n shpjegimin sa m t plot e t qart nga ana ideologjike e poli-tike t ktij problemi jetik dhe n prsosjen e organi-zimit t puns.

104 105

E SIITUINTE 25 MARS 1967

Bra disa vizita n rrethin e Krujs. Vizitova Koo-perativn e Artizanatit, Fabrikn e imentos dhe koo-perativn bujqsore t zmadhuar Partizanb. t FU-sh-Krujs, ku pata nj bised t przemrt me kooperativistt.

Duke br nj krahasim t s kaluars me t sot-men e lumtur q po jetojm, theksova se gjith kto t mira q kemi sot nuk jan br me frymn e

por me djersn dhe punn e popullit ton. Vura n dukje rolin shum negativ t fes pr rrnjosjen e zakoneve t kqija, sidomos n qndrimin ndaj gruas

,dhe vendit t saj n shoqri e n familje. Duke folur pr kuptimin e drejt t iniciativs pr