English/Amazigh (Tashlhit)

1350
 1 https://www.facebook .com/youhamoartis anat?fref=photo  English/Amazigh (Tashlhit) Tinglizt/Tamaziɣt ⵣⵣⵣⵣⵣⵣⵣⵣ/ⵣⵣⵣⵣⵣⵣⵣ (Taclit/ⵣⵣⵣⵣⵣⵣⵣ) Lahsen oulhadj  ⵜⴰ,ⵎⴰⵣⵉⵖⵜⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵖⵜⵜⴰⵎ ⴰⵣⵉⵖⵜⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵖⵜⵜⴰⵎⴰⵣⵉ ⵖⵜⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵖⵜⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵖⵜⵜ  English-Amazigh (Tashlhit)

Transcript of English/Amazigh (Tashlhit)

 
Abbreviations & sings ......................................................................................................... 10
Why a bilingual English-Amazigh (Berber) dictionary? Simply because there is none.
Indeed, and I am saying it with great modesty, this work is the first of its kind. Even
if it is not perfect, I am quite sure that it will be very helpful and useful for anybody
who seeks to learn either English, if he or she is an Amazigh speaker, or Amazigh
language, if he or she is an English speak er. But don’t expect that this work will cover
all the Amazigh dialects because it will be a mission impossible. The reason is not just
because they are a lot, but because they are extremely rich. It will take many decades,
huge amounts of money, and many researchers to study them as a whole. Let the next
generations to take care of it. I am sure they will be equal to these big challenges.
That is why I focused just on my own mother tongue, Tashlhit, the most spoken
Amazigh dialect in Morocco and even in North Africa with more than ten million
speakers. It is the main language in the whole south of Morocco and it is used in many
big cities in the North of the country and Europe where Ishlhiyen emigrants had
settled down by hundreds if not thousands. Their main business is mostly trade and
commerce. Indeed, the owner of the grocery where you may run errands in
Casablanca, Paris or Brussels is likely to be an Amazigh from Great Suss region who
speaks fluently Tashlhit.
When I began this work I would never think that it will be that bigger (almost 1368
pages with 2 columns and more than 6000 entries). To tell you the truth, my goal was
something smaller than we have now. But as I worked on it, I couldn't stop anymore.
It was so exciting that this dictionary is getting bigger and bigger without realizing it.
For almost three years, all my weekends were devoted just for this work. At times, I
could work eight hours in a row in a single day, which is a lot as you might know. The
side effect of all this I should say is that I have begun for the first time in my life to
experience problems with my vision. But, it is not very important because I regret
nothing at all. For me, the promotion of our Amazigh culture deserves all sacrifices.
On the other hand, even if I am extremely cautious all the time with all my writing
projects, sometimes accidents might happen. As a matter of fact, this dictionary could
never see the light. Indeed, when I was at almost 500 pages, all of sudden, all my data
were gone. Everything disappeared completely in my computer. However hard I
tried, impossible to find it again. Frankly speaking, it was a real nightmare. But
thanks to a small software found somewhere in Internet and the precious help of my
little brother, I managed to recover the biggest part of my work. Still, some twenty
pages were missing, which is not very tragic. But, I was totally relieved because all the
efforts were not completely in vain.
As regards the work itself, I used the Latin alphabet. I didn't have any particular
 
5
most known which is not yet the case for the Tifinagh. For the bibliography,
unfortunately there is not a lot of documentation in English except one very
interesting PhD memoir done in University of Rabat. As a result, I relied a lot in what
was done in Arabic, French and Spanish in addition to all the material I gathered
myself, the result of almost twenty years of continuous research.
How I proceed? As a matter of fact, it is extremely simple. As you will see it, my
continuous concern is to reach out to a broader audience and not just a small elite of
specialists. So I gave a word in English and its different definitions with a number
and their equivalents in Amazigh language. Besides, every time it is relevant
(sometime it is not the case) I put the Amazigh word in a sentence to show how it
works in context. What about the Amazigh words I used? Even if it is not my cup of
tea, I made up some new words (I must say that it is extremely rare) because we don’t
have them at all. They all are related to the modern life. For the other words and
expressions I used, they must be known of every good Amazigh speaker.
In conclusion, I hope from the bottom of my heart that this first edition (hopefully
there will be another edition even other editions, why not?) of this work will give ideas,
meaningful ideas to the young researchers to do a better job in the future in as many
Amazigh dialects as they could. It stands to reason that it will help to keep our
language alive and, most importantly, it will make it known to the most people of this
world. Let us bear in mind that English is the official language of planet Earth with
billions of speakers.
Feb. 2014, Montreal.
Foreword/ Awal izwarn
The earliest dictionaries in Tamazight , although very basic, are written by father G.
Huyghe and dated from 1906 for Dictionary French - Chaouia and 1907 for the
Dictionary Chaouia - Kabyle and French. Following his dictionary of Kabyle verbs,
published in 1953, the father Dallet has placed at our disposal finally a real Kabyle -
French dictionary that meet modern scientific standards. This is the Kabyle-
French dictionary: At Mangellat talk, published in 1982. Two years later, J. Delheure
has published a Mozabite - French dictionary. Previously in the years 1972-1973, a
Kabyle intellectual group was formed around the writer Mouloud Mammeri to
establish an Amawal  or a lexicon of 1940 entries. This lexicon was responding to an
urgent need to address the lack of knowledge of modern terms that can convey a
modern knowledge. During the decade 1990-1999, academician Mohamed Chafik
began a monumental work which consisted of a large bilingual dictionary: Arabic – 
Amazigh; Volume 1 (1990), Volume 2 (1996) and Volume 3 ( 1999). More recently a
Taknarit - Spanish dictionary, was born in May 2011. It is the work of Dr. Sabir
Ahmed, former dean of the University Ibn Zouhr in Agadir. 
I just gave a few important dates I felt essential, and some examples of bilingual
dictionaries Tamazight to one of the three languages that have coexisted with it, either
by geography or by history due to colonization. However during last two decades
countless dictionaries and lexicons were produced by own sons and daughters of
Tamazgha (North Africa). It is true that the establishment of two state institutions,
such as HCA (High Commission for Amazigh) in Algeria in 1995, and IRCAM (Royal
Institute for Amazigh Culture) in Morocco in 2001, has helped many in the
publication of this multitude of lexicons and dictionaries. 
The fact that Tamazgha was not confronted with the English colonialism and that
most of the Amazigh diaspora resides in Spain, France and some European countries
such as Belgium and Holland, no bilingual dictionary Tamazight-English has
emerged. The great merit of Lahsen Oulhadj is to provide us for the first time, what
I may call an exceptional gift that is such large Tashelhit-English dictionary. 
Tomorrow the Tamazight language, called to modernize, must have its place among
the major languages that have managed to express and say science and technology in
their works. Unquestionably English language is the language of science and
technology, hence its status of the most spoken language in the world. In less than a
century several languages such as Hebrew and Korean, to mention only these two
languages, have been promoted and boosted forward through translations of many
scientific papers from English. It will be the same if we, as Amazigh, assemble our
efforts not only to translate scientific and technological knowledge from English to
Tamazight but also to promote our language and culture in English. The tremendous
 
7
Tamazight language which will further grow its production. It will also pave the way
for generations of researchers to produce and edit science and technology in their own
language.  
Finally, the last point I would like to stress is the following. The last three decades a
large number of Amazigh chose English-speaking countries such as USA, Canada,
UK and Australia to settle. I want to launch a solemn appeal to the English-speaking
Amazigh to make efforts to produce in English. This is of course to promote the
Tamazight language further and permits her to leave the modern life in its words.
With Tashelhit-English dictionary of Lahsen Oulhadj, you have a great tool to start.
For sure, it will be augmented in its future editions, and even adapted in other
Amazigh languages; Taqbaylit, Tacawit, Tamzabit, Tarifit, Taknarit, Tasiwit,
Tanefusit, Tatargit, ... 
Kingston, March 2014 
Berber-Latin Tifinagh
equivalent Similar English sound
1 A a   /    æ "a" like in the English word bad
2 B b  
   b or  b or  β  like the English "b"
3 C c  
4 D d  
/    d or    English "d", and English "th" in this
5     
    emphatic "d"
6 E e       "a" in (unstressed) attack
7 Σ  (Â â)  
    like Arabic  ayn (no English` equivalent)
8 F f  
9 G g  
()   "g" like in the words gate or Greek
10   (gh)   
()   like Spanish "g" in the word agua or Dutch gaan
11 H h  
12     
13 I i  
/   i English ee like in sheet
14 J j       like in confusion or television, French "j" in déjà vu.
15 Ýý    none none emphatic "j"
16 K k     k English "k"
1 http://en.wikipedia.org/wiki/Berber_Latin_alphabet
17 L l     l or    non-emphatic "L"
18 M m  
20 Q q  
21 R r  
22          r  emphatic "r"
23 S s  
24     
  s  emphatic "s"
25 T t   /    t or  θ  English "t", and/or English "th" in three
26     
  t  emphatic "t"
27 U u   /     English "u" like in put
28 W w     w English "w" in water
29 X x  
30 For labiovelars we add
(, …)  none  (q, x…)  It is like "g" in this Spanish word: "agua"
Abbrev. Abreviation  Amd. Amdya in Tamazi t  means example
Adj. Adjective Adv. Adverb Art. Article Chld. lge. Child language Conj. Conjunction Det. Determiner
 
b.fem.:  yat (amd. yat tefruxt ad nn-
unni  )  
nnes)  ajj (amd. yujja tarwa nnes ur
ar g-isen isaqqsa)   ttu (amd. ittu
tarwa nnes in ubu)   n ubu (amd.
in uba f tarwa nnes)  zug (amd. izug
 f tarwa nnes mecnekk ay-ad!)   ber
(amd. i ber f tarwa nnes)    em i
 ssuqq (amd. i em i ssuqq n tarwa nnes
mecnekk ay-ad)  sllem   (amd. isllem
  tarwa nnes, ili t)   ur tt yiwi (amd.
ur tt ak k   yiwi    tarwa nnes, izug
ka!)   ssired ifassen (amd. issired
ifassen    tarwa nnes, iddu izug)  all
ifassen (amd. yull ifassen f tarwa nnes
in ubu)  
assim  iy/azzim  iy, issim  iyen/izzim  iyen
(amd. assim  iy n teguriwin ur bahra
icqqa!)   assizbub, issizbuben (amd.
ulum, ulumen (amd. ulum n teguriwin ur
bahra icqqa)   as g  ý  i  , is g  ý  i en
(amd. as g  ý  i   n tuguriwin ur bahra
icqqa)  akray, ikrayen (amd. akray n
warra rad ig bezziz!)  
tegldit (amd. isllem   tegldit)  
abdication (n.): ufu  , ufu en n tegldit
(amd. ufu  n tegldit n ugllid Carlos)  
tajjawt, tajjawin n tegldit (amd. tajjawt n
tegldit n ugllid n Sppanya Carlos)  
asllem, isllemen   tegldit (amd. asllem   
tegldit n ugllid n Sppanya Carlos)  
abdomen (n.):  aguni  , iguni en (amd.
ittut   uguni  nnes)  abkni  , ibkni en
(amd. ittut   ubkni  nnes)  
abduct (v.): ak er (amd. yuk er tt ad d-is
itahel!) asi (amd. usin t ibulisen   
teskut azal-azal)  ssrur (amd. ssruren
t ibulisen   u aras azal-azal)  sgzdu
(amd. isgzda t)  eg d umgzdu (amd.
iga t d umgzdu)  sker amgzdu (amd.
 sker g-is amgzdu)   zbu (amd. zbunt
imxxaren igllin!)  
iga igllin amgzdu nnesen)  
 skeren as agzdu)   tukk  e a (amd.
tukk  e a n medden tella bahra   temazirt
nne  )  tasayt, tasayin (amd. tasayt n
medden tella bahra    temazirt-ad!)  
assrur, issruren (amd. assrur n medden
illa bahra    temazirt-ad)   azbu,
 
igllin!)  
ar ttajja anufel nnes) 
(amd. issg  g assen ay-ad i  i e  ) 
3. To withstand.  ama (amd. i ama
issg  g assen ay-ad meqqar bedda illa   
tafukt)  
 aman ka sul i rban n ugadir n
 Imcggigilen)  bedd (amd. bedden ka
 sul i rban n ugadir Imcggigilen)  
ame    (amd. ume en ka sul i rban n
ugadir n Imcggigilen)   i (amd.  in
ka sul i rban n Imcggigilen)  
5. To continue to be sure or firm;
endure.  Ame    (amd. ume en ka sul
i rban n ugadir n Imcggigilen)   i
(amd.  in ka sul i rban n
 Imcggigilen)  dus (amd. dusen ka sul
i rban n ugadir n Imggigilen)  
mkken (amd. mkkenen ka sul i rban n
Ugadir n ufella)  
   Ugadir)   ili (amd. illa   
Ugadir)  ili tazdu t (amd. ila tazdu t
  Ugadir)  ekk (amd. ikka   Ugadir
issg  g assen f issg  g assen)  
abide by (v.):  sker (amd. ar iskar s
te awsiwin n Lislam)     fe   (amd.
i  fa   (amd. i  fa   a aras n Lislam)  
ccukku (amd. iccukka a aras
 Lislam)  mun
(amd. i i    Lislam)   ame    (amd.
 yume    Lislam)  
ability (n.): afus, ifassen (amd. afus nnes
ur ifulki    tiremt!)   ti  i e t, ti  i a  
(am. ur ila kra n te  i e t!)   tidrekt,
tidrak (amd. ur dar-s kra tidrekt!)  
tafat, tafatin (amd. ur ila kra n
tafat!)  tiqqiddit, tiqqidditin (amd. ila
mad iggutn n teqqidditin!)   tussena,
tusseniwin (amd. ur ila kra n tussena   
umnid-ad!)   tawssena/tussena,
nnes drusentt   umnid-ad!)  
able (adj.): i  e a n i (amd. argaz i  e a n
i aynna inna)  idrekn f/i (amd. argaz
idrekn f aynna inna!)   iqqaddan i/f
(amd. iga argaz iqqaddan i aynna
inna)   yufan ad (amd. argaz yufan ad
isker aynna ira)   ilan ti  i a  /tidrak
(amd. iga argaz ilan tidrak
igguten!)   ilan tafatin/tusseniwin
imassen (amd. iga agaz ilan imassen
igguten!)   dar illa bac (amd. iga
argaz dar illa bac)   issugern (amd.
argaz ur issugrn yat)   imiln (amd.
argaz ur imiln yat)  
(amd. ta awsa ur ikccemn ixf ay-
ad!)  ma   ittuham yan (amd.  ay-ad
 
(amd. ta awsa   ittuham yan ad iga may-
ad)   issuhumn (amd. tagahwsa
ta awsa igan uhum ad iga my-ad!)  
ikce   uzmez/l al (amd. taawsa ikce  
uzmez ay-ad!)   ittukca n (amd.
tagahwsa ittukca n ay-ad!)   d-
i ayn/isffa n ixf (amd. ta awas d-i ayn
ixf ay-ad!)  ur igan   temyurin (amd.
a  awan ur igan    temyurin nne   a mu
issflid)   ur igan tamyurt (amd.
in misen ur igan tamyurt ay-ad mu
nessfled)   ur imyar yan (amd.
ti awsiwin ur ur imyar yan ad ad a  d-
iwin)  ur myaren medden (amd. tiram
ur myaren medden ad a  d-sresen)   f
ur iwin medden (amd. ta awsa f ur iwin
medden ay-ad!)   ur igan zund
medden (amd. afgan ur igan zund medden
ad tegit)   ur irwasn medden (amd.
afgan ur irwasn medden ad iga)  ur
iskarn zund medden (amd. afgan ur
iskarn  zund medden ad iga)  ur yan   
medden (amd. afgan ur igan yan   
medden ad iga) 
isskcem/iss li medden s tanawt)   s
iggi (amd.  lin medden s iggi n
tanawt)   s ufella (amd.  lin
inmmudda s ufella n u rrabu)   s
u g nes (amd. kcemen inmmudda s u g nes
n taylalt)  
tefunast)   dri (amd. tedri as
tefunast)   lu  tadist (amd. telu-d
tadist nnes)  
tikkal, a ray ar iffal f lmutt)   asrig,
isrigen (amd. asrig ur d abzzag n ulig ad
d s-is ikka uzmez)   adray, adrayen
(amd. adray n tefunast nnes)  talui,
tiluiwin n tadist (amd. talui n tadist
tesker as immukrisen!)  
ur-ta jju
nufi kra n ufssay)    mad i  lin s (amd.
  mad i  lin s ummukris n waman, ur-ta g-
is nesker amya)  n (amd. ur isawel f
ummukris n waman!)   f (amd. f
ummukris n waman, ur t inn ilkem yan s
wawal)  ilan azday/annyalkam (amd.
waman)   mma/amma (amd. amma
ttini  )  
2.Approximatively and not exactly.  Yan (amd. llan g-is yan mraw
medden!)  mad itteggan (amd. rad d-
 yack mad itteggan tiss snatt n uzal!)  
kra (amd. g-is kra n mraw n
medden!)   nnig (amd. gan nnig n
mraw n medden!)    zund/zud/zun
kra mad itteggan/zund mad itteggan
(amd. illa g-is zund mad itteggan mraw
medden!)      ta  awt/tamwin n (amd.
 
rad gen   ta  awt n mraw medden!)    
tesg  g in n (amd. rad gen    tesg  g in n
mraw medden!)   mad nn ur
 yaggugn/ijaran/yittin/ittelan f (amd. rad
medden!)  
ttmani/amnid/mnid/asga/mmel (amd. kra
iga t amnid is t id kkan waman!)  kra
iga tt tasga (amd. kra iga tt tasga is d g-
is uk in waman!)   ku
tasga/umnid/mnid/mani (amd. ku mani s t
id kkan waman!)  
4.Present or in a place. Ili (amd. is  -id
tella Telila?)   awi-d i a en (amd.
iwi -d i a en ar dar-un)   awi-d
ixf/agayyu/iman (amd. iwi -d ixf inu s  -
id)  eg-d i a en (amd. iga-d i a en
ar amussu nnesen!)   lkem-d (amd.
lkeme -nn amussu nnesen)   iwin-d
i a en (amd. iwin t id i a en nnes ar
dar-ne !)  ack-d (amd. yucka-d  ass-
ad)  eg yan n/   medden (amd. iga yan
n medden    tewizi lli yiwin ayt usun
nnes)  x e  (amd. ur  -id ix e    ass-
ad)   eg    yan n medden (amd. iga
ukan   yan n medden   tem era n g ma-
 s)  
your are just going to do it.  Rad nit
(amd. rad nit neddu)  
neddu)   era/bera ad (amd.
ibuqqalen!)  
above:
something.  Afella (amd. illa   
ufella)   afella (amd. ikka-d
illa   nnig n udrar)  afa (amd. illa   
wafa n tegemmi)  
Uggar (amd. ifrexan n ug  g ar n 12
isg  g assen a rad ikcem s ubaraz)  s
ug  g ar (amd. izri t s ug  g ar n sin id
mitru)  izri (amd. uncekk lli nn-llantt
n tem  in izri ay-lli s tennit)  ati (amd.
 yuti t    ay-lli d-yiwi   tinmel)  
3.Above all. Slawattinn (amd. ifulki i  ar
bedda izzray yan i wallen nnes,
 slawattinn i   imqqur)   slawann
tawwuri tecqqa f medden, swadd akk ayt
temazirt nne  )   bahra (amd. ma
bahra mele  islman n Ugadir)  
abricot (n.): tiqarqact, tiqarqacin (amd.
ar ictta tiqrqacin)   tiqarqayt,
tiqarqayin (amd. ur imel
abroad (adv.): be a (amd. idda s be a
n temazirt, ibbi-nn)      temizar n
be a (amd. izug-nn ka    temizar n
be a)  
anccaf lli g-is illa i x cen)   abuccix,
ibuccixen (amd. iga ak k   ufus nnes
ibuccixen!)  tibbit, tibba (amd. iga
ak k  ufus nnes tibba!)  ufu  , ufu en
(amd. iga ak k   ufus nnes ufu en!)  
timssit, timssa (amd. iga akk timssa   
udm nnes!)   tikkelt, tikkal (amd. iga
akk tikkal   udm nnes!)  ufu  , ufu en
(amd. iga akk udm nnes ufu en!)  
tabubt, tibubin (amd. iga akk udm
nnes tibibun  gga nin!)   abub,
ibuben (amd. iga akk ibuben   
udm!)  timssit, timssa (amd. iga akk
timssa igllin!)  
ifulki)   amuddu, imudduten (amd.
ulttma)   tabbayt/tubbya,
isker f tewwuri nnes teggut)  azwag,
izwagen (amd. iggut uzwag nnes!)  
agrref, igrrefen (amd. agrref lli nn-isker
takklit-ad iggut)  an ubu, in ubuten
(amd. an ubu n waman iga ammukris
mqqurn   dar-ne  )  askkiwes/igiwer
 yat!)  nn-ibbin/igrrefn (amd. afrux nn
igrrefn ad iga)  nn-ibbin a a  (amd.
afrux nn-ittebbin a a  )   nn-
ittebbin/ittegrrafn (amd. afrux nn-
uku ay)   nn-ittebbin a a   (amd.
afrux nn bahra ittebbin a a  )  
issakayn (amd. am a  issakayn tinmel
nnes)   imssik i (amd. iga imssik i i
te eri nnes sin ussan ay-ad)   igan
imssik i (amd. argaz igan imssik i n
tewwuri nnes war asrig ur ifulki)  
igan anbbay (amd. anlmand igan anbbay
 f tinmel mennaw ussan ay-ad)   igan
amgrref (amd. anlmad igan f tinmel nnes
irur-d aku ay)  nn-ittebbin/ittegrrafn
amggaru/amgru (amd. afrux
amggaru)   igan amggaru/amgru
 an)   igan amzwug/amzwag (amd.
argaz igan amzwag i tegemmi nnes)  
izugn (amd. argaz izugn f tegemmi nnes
ur ifulkin!)   nn-iskkusn/iggawrn f/i
nnes)  
ishan)   iddan (amd. argaz
iga)   -id ur illan (amd. anlmad  -id
ur illan ad iga)   immuddan (amd.
afrux immuddan)   i afeln (amd.
afrux i afeln)  
cciba ifulki)  
tayri ur ilan ttemi)  ak k  / awla (amd.
iga ak k   tillas)   imdan (amd. awal
 
tawwuri imucce n ay-ad!)  
bahra)   awla (amd. i an
awla)   ar-lli   ka (amd. issired
irukuten ar-lli  ka)  ak k  (amd. icca
ak k  a rum lli d-i aman)  ar-lli  g-is
ur ifel amya/yat/walu (amd. icca taknarit
ar-lli  g-is ur ifel amya!)  ar-lli  g-is
ur ifel amya ka/yat/walu (amd. icca
taknarit ar-lli  g-is ur ifel amya ka!)  
ar-lli  g-is ur ifel amya ka helli/yat/walu
(amd. icca taknarit ar-lli   g-is ur ifel
amya ka helli!)   s mad iggutn/ur
igan imikk/ur idrusn/d ur ismun imi/d ur
igli imi (amd. i an s mad iggutn)  
ar ttemi (amd. ikcem ar ttemi s ifri)  
nnican (amd. — iga umlil d u gga — 
 Nnican!)  
d-yawi ebbi talilt)  
akal ar issa aman)  zzri (amd. izzri
ak k   tiremt lli as feki  )   lle   (amd.
ille  ak k  aman lli as d-iwi  )  sskcem
(amd. isskcem ak k  wakal aman-lli)  
abstain (v.):  fel (amd. fel     ay-nna d
tiram-nna!)  kri (amd. kri    ay-nna
d uctan-nna!)  bbi (amd. bbi   utcan-
ann lli ukan tecttat)   ajj (amd. ajj
utcan-nna!)  kkes i ixf (amd. ikkes i
ixf nnek timimin-nna lli ukan tecttat)  
abstract  (adj.): n uswingem (amd.
ti asiwin n uswigem ar ttirintt
aswingem)   igan win uswingem
ttirintt aswingem)   aswingeman
ttirintt aswingem)  
(amd. had a wa tawwuri igan i i !)  
n unufel/uxlu/i i   (amd. tawwuri n uxlu
ay-ad!)   igan win unufel/uxlu/i i  
(amd. a wa ha tawwuri igan tin
uxlu!)  iskarn anufel/axlu/i i   (amd.
had a wa tawwuri iskarn anufel!)  d-
i ayn ixf (amd. had a wa tawwuri d-i an
ixf!)   ur ittiri ixf (amd. had a wa
tawwuri ur ittiri ixf!)  ur ikccemn ixf
(amd. had a wa ta awsa ur ikccemn
ixf!)   isnufeln (amd. ta awsa
isnufeln ad a  inna)  
annzay, innzayen (amd. iga akk wawal
nnes innzayen!)  
n ufus lli as isker teggut!)   asrfufn,
isrfufen (amd. assrfufen lli   tt izzri
iggut)   azzray, izzrayen f teglay ur
 e  antt (amd. azzray n teglay ur   e  antt
a   tt bedda iga)   tammara,
 
temmara!)  takrrayt, tikrrayin (amd.
tukcifin!)   gar, id gar (amd. iga tt
bedda   gar!)  tacktattaft, tikctattafin
(amd. takctattaft lli dar te  e a
teggut!)  aku ay (amd. iggut uku ay
lli dar-s tecca!)   ta llabt (amd.
ta llabt lli dar-s tecca teggut!)  
a  yar/l   yar, i  yaren/id l   yar (amd. a  yar
lli dar-s te  e a iggut!)   anwiwir,
inwiwiren (amd. inwiwiren lli dar-s
te  e a gguten!)  
a afel/a ufel¸i afelen/i ufelen (amd.
i afelen nnes ur ad t sslkemen i
mani)  
directed towards someone.
tefulki)   tayyiti/taytti,
wawal lli as isker te ama g-is
bahra!)  ajdar/ajder, ijdaren/ijderen
n udm (amd. ajdar n udm ur ifulki ad t
iskar ufgan i wiyya  )   targgimt,
tirggimin (amd. tirggimin ur
 fulkintt)   amrgam, imrgamen (amd.
ifulki!)   tamzzarrut, timzzurra (amd.
medden)   tamjiyyert, timjiyyerin
teggut!)  
(amd. assu g et   tisint ar iskar tama unt
icqqan)  
  (v.)
treat them very cruelly. Jmtu e  (amd.
ar ten bedda ittejmtu e !)   s er imi
(amd. is er imi nu s taqqurt nnes)  
 iyyer (amd. ar ten bedda
itte iyyar!)   snwawer (amd. ar ten
bedda snwiwir!)  ut (amd. ar t bedda
ikkat!)  eg afuss (amd. ar bedda g-is
ittegga afus nnes!)   mrret (amd.
imrret a   s uku ay)   eg    temmara
(amd. iga bedda tarwa nnes   
temmara)   sak kra
ar bedda isaka tarwa nnes    ufus)  
 sak kra f teglay ur  e  antt (amd. rad k da  
isak f teglay ur  e  antt!)  eg kra   gar
afus (amd. iga ten   gar afus mencekk ay-
ad!)  ame   kra s gar afus (amd. yme   
a   s gar afus issggawssen d
issggawassen!)  zzri tentt f kra (amd.
izri tent fell-a  )   eg kra f u  lma  
(amd. iga a  f u  lma  (amd. iga a  bedda
 f u  lma  )  mel kra tid  agnin (amd.
imela a   tid  agnin!)   mel i kra
tim agin (amd. imela a  
tim agin!)  fek/eg aku ay/tallabt…
(amd. ar bedda yakka ta llabt i tarwa
nnes)   srfufen (amd. ar isfrufun
im a en nnes s uku ay)   s ruc
(amd. ar bedda is ruc tarwa nnes!)  
 
ne  s uku ay (amd. ar ten bedda ineqqa s
uku ay)   sres f lmutt (amd. ar ten
bedda isrus f lmutt s uku ay)  summ
(amd. ar as tt bedda issumum!)  ecc
(amd. ar as tt bedda ictta)  ecc as ma-
 s/baba-s (amd. ar as bedda ictta ma-
 s)  ekk-nn dar kra (amd. ar nn beda
dar-s ittekka s uku ay!)   eg   
takat/l  fit (amd. ar bedda ittegga tarwa
nnes    takat!)  ssrut s uku ay (amd.
ar ten bedda issrwat s uku ay!)  
k  efe   (amd. ik  efe   fell-as)  
 afel/  ufel (amd. ar itte uful tarwa
nnes!)  
insultingly to them.   yyer (amd. i  yyer
bedda ma-s!)   snwiwer (amd.
inwiwiren/u  yar/l   yar (amd. iga bedda
ma-s   inwiwiren!)  rgem (amd. art t
bedda ittergam ar-lli  t ka tefel)   e   
(amd. ar ur te e  at aytma-k!)   e   s
iwaliwen (amd. ar t bedda itte e  a s
iwaliwen!)  rreq (amd. irreq as ar-
lli  tufen i an)    uwwef (amd. ad ur
te uwwaft wid k u g ernin a!)   sgel
(amd. isgel ar-lli   ka!)   a e   (amd.
 yu e   t ar-lli   dar-s ig  g ra Bihi)  
 frre  /srre  tamzzarrut/tamjiyyert i kra
(amd. isrre  a   tamjiyyert ar-lli  
ka!)  eg irkan/ulus/tajlxit i kra (amd.
iga as tajlxit ar-lli   ka!)   all
irkan/ulus/tajlxit d kra (amd. is ka i em
 yall d-is tajlxit!)  ut kra   iggi n udem
(amd. dertt a! Yut t  ar iggi udm
nnes!)   jder idammen    udm n kra
(amd. ad ur tejdart idammen   udmawen
n medden)   ini iu i en i kra (amd.
ur ar ittini yan iu i en i ing  g a
nnes)  sgel/a e  kra s iu i en (amd.
a wa isgel t s iu i en!)   ne   s
iwaliwen (amd. ar t bedda ineqqa s
iwaliwen!)   ini gar iwaliwen (amd.
inna i as  ar gar iwaliwen!)   ini
iwaliwen  x cennin (amd. inna i as  ar
iwaliwen x cennin!)  ssim  i (amd. ar
t ttal  e  , nettan ar issim  i)  ne   s
wawal (amd. ar yyi bedda ineqqa s
wawal!)    afel/  ufel (amd. ar
itte uful tarwa nnes!)  
(amd. ar iskar gar s idrimen lli as d-ifel
igllin n baba-s)  sker tabe ant (amd.
isker tabe ant s idrimen lli as d-ifel
baba-s)  sker mad ur ifulkin/i x cenn
(amd. isker mad ur ifulkin s idrimen n
baba-s)   ssu g et/ssuget (amd. ad ur
tessu g ut   waman smmumnin!)  
abyss (n.):  ugar, ugaren (amd. isker
ugaren)  ad   yu  , id   yu en (amd. iga
akk  -id id   yu en!)  azayez, izuyaz
(amd. iga  -id izuyaz mqqurnin)  
talat, talatin (amd. iga  -id talatin)  
acacia (n.):  taddut, tiddutin (amd. ur
issen igllin ay-lli  nn-i e    taddut)  
academic  (adj.): n tekadimit/tekadmikt
win tekadimit/tekadimikt (amd. tussena
accaulescent (adj.): ag  ý  a   (amd.
immi ag  ý  a  )  igan ag  ý  a  (amd.
ayul igan ag  ý  a  )  
accelerate (v.): azzel (amd. ad ur ttazzalt
 s umubil nnek!)   sizzle/zizzel (amd.
ad ur tesizzilt amubil nnek!)   iwwi
(amd. ar ka itte iwwi umubil nnes!)  
 s iwwi (amd. ar bedda is iwwi amubil
nnes!)    irri (amd. ar ka itte irri
umubil nnes!)  s arri (amd. is ar ka
is irri amubil nnes!)  
umubil nnes!)  
is ar ka ttefizzi s umubil nnes!)  sfizzi
(amd. ad ka ur tesfizziyt amubil
nnek!)   qqed (amd. is ka iqqed i
umubil nnes!)   ader/add i
ttamubil nnes)  
accelator (n.):
ims arrayen (amd. add i ums array n
umubil nnek!)   amss ir, imss iren
(amd. gger-nn i umss ir n umubil
nnek!  
accent: 
  (n.)
alsiwen (amd. ar isawal Tamazi t s ils n
ibudraren)   taqqayt, taqqayin (amd.
asufe   n teguriwin lli ila iga win
 Ibudraren)   ag  e  , ig  e en (amd.
ag  e  nnes iga win Ibudraren)  
2.A mark placed above or below a
letter in some languages, which affects
the ways the word is pronounced.
Tifertt, tifar (amd. taf  an i t g-is bahra
tifar)  
to it or take it from. Iri (amd. imma  ar-
lli   t tera ad d-is ttahel)  zzri (amd.
ur izzri ay-lli as nni  )   ini
waxxa/yah/yyih/brrek i kra (amd. imma  
d-is ar-lli  as sul tenna yah/yyih)  eg
tirit/lxa e * (amd. ur yyi iga lxa e   ad
dar-s ddu  )   sbrrek (amd. isbrrek s
iswingimen lli as nni  )  qqil-nn (amd.
iqqil-nn taswingimt lli as nni  )  
 ssiwes (amd. issiwes    unufel n tarwa
nnes)  syyih/syah (amd. syyihen ay-lli
asen sutere  )  
that it cannot be changed.  i e  (amd.
i  i e   i mad as i ý  an)   ili ta  i e a
(amd. ila ta  i e a n tassast lli fell-as
illan)  ader i ifassen (amd. udere   i
ifassen inu lli   ggammi   mad
 skare  )   sres ifassen (amd. srese  
 
 skare  )  
you believe it is true.  Fles (amd. ifles
ak k    ay-lli as nnan medden)   ssen
(amd. issen s  ebbi)   awi tt f kra
(amd. ad s-tt fell-as ur ttawit f aynna
ittini! Hati gguten g-is iskerkisen!)  
 sker s kra (amd. ad ur teskart s aynna
ittini! Hati llan g-is iskerkisen!)   eg
tidt/tillawt (amd. ur iga ay-lli as tennit
tidt)   ini tega kra n te awsa
tidt/tiddt/tillawt (amd. may-ad lli s tennit
iga tidt/tiddt)   ili (amd. illa may-
nna!)  nekkin nni  (amd. nekki nni  is
illa may-ann lli s tennit)  
4.If a group accepts you, they treat you
as one of the group. Sker (amd. ur jju t
nega f usga, nesker bedda g-is yan
 gi  )   eg d (amd. gan t bedda d
winnesen!)   eg d yan (amd. nega t
bedda d yan nne  )  
tia awsiwin ur iffe en ay-ad!)  
izrin/izgern/izrayn (amd. ti awsiwin ur
izrin ay-ad)  ur i x cenn (amd. i  ar
tecttat    be a tega ta awsa ur
icwcenn)   ur sul i x cen (amd. ar
 zzigizentt te awsiwin n tedurt ar-lli  sul
ur i x cen ad tekmmi tem art)  ur sul
ik ce   uzmez/l al (amd. ur sul ik ce  
uzmez ad ittasi urgaz tarwa)  ur yiwi
tumela (amd. ad ikkes ufgan ihdumen   
ta art ur sul yiwi tumela)   ur igan
azawar (amd. ad ttemuddu tefurxt d ixf
nnes tega ta awsa ur igan azawar)  
ur sul ilan/iwin azawar (amd. ad d imun
urgaz d tem art afus   ufus iga ta awsa
ur ur sul ilan azawar)  ur imela u a  
(amd. anufel-ad lli skaren i zriyen ur t sul
imela u a  )   iffe   uzawar (amd.
tamyurt tega yat te awsa iffe  
uzawar)  
n ubaraz n tekurtt!)   akccum,
ikccumen (amd. had akccum n ubaraz n
tekurtt!)  
 ar tunanin!)   amxix/am i  ,
imxixen/im i en (amd. tudert-ad ur sul
tega  ar imxixen!)   aggenger,
inggengeren (amd. aggenger lli isker
imikk ad g-is immet)   amdruxcu,
imdrucxan (amd. amdruxcu lli ikser imikk
ad g-is ibbek   ifrawen!)   amrducxu,
imrducxan (amd. isker yan umrduxcu
i x cenn ar-lli  ka!)  
2.Something that happens ‘by
accident’  without being intended.
takuttut)   amkkuttu, imkkuttuten
tamkkuttut!)   uzzu, uzzuten (amd.
tamzzut)  
tegemmi-ann tega tekkuttant)   igan
takuttant ay-ad!)   amkkuttu/amzzu
tamkkuttut)  
akk  ec i umarir lli  izri tizi nnes)  
ut afus (amd. yut afus i gma-s lli   ar
ittazzal)  ut tasarut n ufulki (amd. yut
tasarut n ufulki i una  u  )  sker ta rit
(amd. skerentt as akk tum arin ta rit
lli  d-ikcem)  
asen ka teskert ur ad s-tt g-isen
tekkest)  
(amd. i   d dar-i yucka rad as feke  
tazdu t)   tuzde t, tuzd  in (amd.
tuzde t nnes tella    -id)  
accompany (v.):
ay-ad)  eg yan (amd. i  terit, a winnu,
rad ukan neg yan)  ssar/b u a aras
(amd. i   terit rad ukan nessar
a aras)   eg asmmun/asmun (amd.
iga asmun nnes   umuddu lli s ddan)  
ekk yan u aras/ubrid (amd. ur ri  ad d-
isen kke   yan u aras!)   ngef (amd.
nettenin ad ngefen tislit)  
two things exist at the same time. Mun
(amd. tawla ar ttemuna d temlillay d
iwri  )   ili d (amd. tawla ar ttili d
temlillay d iwri  )  
ismunen (amd. is ila asmun nnes?)  
amddakel, imddukkal (amd. is ila
amddakel?)  
because you have been forced to do it.
 Inna i as ugayyu/ixf/uqllal (amd. lli  izug,
agayyu nnes kad as t innan)  ur as t
isbezziz yan (amd. lli  iffu  tamazirt ur as
t isbezziz yan)   ur iga bezziz/ccil
(amd. ur as iga bezziz lli   iffa  
tamazirt)   ay-lli ira (amd. iffe  
tinmel, ay-lli ira ay-ann)  
 Assacka, issackaten (amd. ur-ta jju ufan
kra n ussacka ger-at-sen)  amssacka,
imssackaten (amd. ar-d ura kra n
umssacka ger-at-sen)   ammucku,
 ger-at-asen)   awal, iwaliwen (amd.
tijmmain (amd. ha-ti nenna nekk d-ik
tajmmat!)   tinawt, tinawin n
d-ik tinawt n wawal. Ad as sul ur
nettales)   tabbayt, tabbayin n
wawal/tejmmat (amd. ha-ti nesker
nettales)   tamawayt, timawayin
 sen!)  
 sen)   amssacka, imssackaten (amd.
illa imssacka ger-at-sen)   tamunt,
 ger-at-sen!)   awal igan yan (amd.
awal nnesen iga bedda yan)  medden
igan yan (amd. gan bedda medden igan
 yan!)   afra, ifraten (amd. illa ufra
iggutn ger-at-sen!)  trggigt, tirggigin
tidduk la, tidduk lin (amd. tella tidduk la
 ger-at-sen)   amnaway, imnawayen
bedda unmala ger-at-sen)  
according to (prep.):
particular person, that person says that
is true. S wawal/imi (amd. rad ittahel
assg  g ass-ad, s wawal n ayt-dar-s)  s
ay-lli inna (amd. rad d-yack, s ay-lli inna
umddak el nnes)   am-k-lli s inna
(amd. rad d-zri, am-k-lli s tenna inna-
 s)   zze   ay-lli inna (amd. idda s
 F  an a, zze  ay-lli inna baba-s)  
2.If something is done according to a
principle or plan, that principle or plan
is used as the basis for it. S te  fu i (amd.
isker tawwuri s te  fu i n u nfa   lli f d-
nessucka)  s tecukkut/uccukku (amd.
nni  )   s ussacka/usasa d (amd. s
ussacka d uzref amaynu, meqqar d yan ur
 sul yufa ad ikemmi    isuyas
imddanen)   s tamunt d (amd. s
tamunt d uzref amaynu, ur sul illa ad
tekmmit    isuyas lli   ar d-ttemunan
medden)  
something.  Anqqis, inqqisen (amd.
tawkkast/tukkesa, tiwkkastin/tukkesatin
bahra)  allas, allasen (amd. yura yan
wallas baha ifulkin!)  
account’, you can leave money in the
ban and take it out when you need it.
Taanut, tiuna    ugadir (amd. ila yat
teanut   Ugadir lli  ar nn-isrus im  i en
nnes)   Asi en/isi enen (amd. ila
asi en   ugadir n BMCE)  tamsi ent,
timsi inin (amd. ila tam i ent   ugadir n
 BMCE)   agera, igaren (amd. ila
agera   ugadir n BMCE)  tamgerut,
timgerutin (amd. ila tamgerut   ugadir n
 BMCE)  
account’, you include it in your
planning. K ti (amd. ik ti ay-lli as nni  ,
acku isker s-is)   eg    ger wallen
(amd. iga bedda ay-lli as nni      nger
wallen nnes. Acku ur jju t ittu)  
ame   /  i/asi ssuqq n (amd. yume   bedda
 ssuqq n ay-lli as nni  )   sker (amd.
isker bedda s ay-lli as nni  )  
4.’On account’ of means because of. S
usrag/uzakak (amd. ur yufa ad yanni
tirra-ann s usrag n tesmmuqqal lli nn ur
iga)  acku (amd. ur rad nn-yanni yat
 
(amd. ur rad nn-yanni amya f
tesmmuqqal lli nn ur iga)  s (amd. ur
rad nn-yanni yat s tesmmuqqal lli nn ur
iga)  
for’  something, they explain it. Ssfru
(amd. may-ad ad issfran tag  g at n tegu i
lli g-is illan)  ger/lu-nn tifawt (amd.
may-ad ar nn-ittegar/ittelu tifawt f ay-lli
ur nessen)  frrez (amd. taqqurt-ad ad
ifrrezn tagu i lli g-is illan)   mel
(amd. taqqurt-ad ad immaln tagu i lli g-
is iban)  
particular amount of something it is
that amount. Sker (amd. amll  ef ar iskar
3% n te  ssa n ufgan)   eg (amd.
amll  ef iga 3% n te  ssa n ufgan)  
 swu (amd. iswa kra n k  a   n
idrimen)  
(amd. ira bedda ad ig amssi en)  bu-
usi en, id bu-usi en (amd. ur dar-s bu-
usi en waxxa s-is is awsa bahra)  
bab n usi en, id bab n usi en (amd. iga
 yan ba n usi en bahra ittussann   
Ugadir)  
ibrdan nnes)   gru (amd. ar negrru
aqqayen n uzmmur)   sgudi (amd.
mad isgudi d idrimen!)  s em (amd.
mad is em d idrimen!)   sker
agudi/a am (amd. isker igudiyen n
tem  in   tegemmi nnes)  
accurate  (adj.): illan (amd. in misen
llanin ad ak inna)   ilan/gan
tidt/tiddt/tillawt(amd. in misen-nna lan
tidt/tiddt, tillawt)   igan win
win tidt/tiddt, tillawt)   n
tidt/tiddt/tillawt ay-nna tennit)  
 skkusn (amd. tassast nit skkusn ad g-is
nelkem)    ur illa ales awal (amd. ha-
ti in misen    ur illa ales awal ad ak
inna)    ur illa mad ttinit (amd. ifeka
a   kra n in misen    ur illa mad
ttinit)  
accuse (v.): jder (amd. ijder t is as yuk er
tafullust)  ssusi (amd. ssusin as tin i
n umddak el nnes)  eg tumela (amd.
 gan as ak k   medden tumela)   mel s
u a   (amd. ar t ak k  mmalen medden s
u a  )    i-nn (amd. tte i-nn g-is
tenna i as keyyin ad yyi iccan)  ame  -
nn (amd. tume  -nn g-is tenna i as keyyin
ad iccan idrimen inu)  
tazzela)   lmed (amd. lmede  
(amd. yiwi igllin f uzwag. Ur ar sul dar-s
ittawi yat!)   eg tamyurt (amd.
tagmert tega dar -s tamyurt)   
ache:
  (v.)
a continuous dull pain there. Ge   
(amd. ar yyi ige  a yan u a  i  ak k  )  
a en (amd. u ene  allen s tifawt iggutn n
tafukt)  zziwez (amd. izziwez yyi u a  
ar-i  )  wi  wi   (amd. ar yyi ittewi  wi   
u a  )  sker tag   a  t/a an (amd. isker
 yyi yan ufus tag   a  t mencekk ay-ad)  
qqes (amd. ar yyi itteqqes yan unccaf i  
ak k  )  ssiel (amd. issiel yyi u rum
lli cci    be a)  ne  (amd. ine a yyi
ugayyu i -gam)   a   (amd. ya   yyi
ugayyu i -gam)  asi a an (amd. usi  
a an n ul mencekk ay-ad)   wi  i
(amd. ar yyi ittewi  i yat tefdentt)  
bbaqqi (amd. tebbaqqi tasa nu)  hul
(amd. ihul yyi ulig inu)  
  (n.)
(amd. illa g-is wa an)   tag   a  t,
tig   a  in (amd. tella g-is teg   a  t)  
anga   , inga  en (amd. ine a t unga   )  
a  ngig, i  ngigen (amd. ay-lli as ka isker
u  ngig!)   awi  wi   , iwi  wi  en (amd.
ay-lli as ka isker uwi  wi  !)   iwi  i,
iwi  iyen (amd. illa g-is iwi  i   
u a  )  a mma  , i mma en (amd. illa
 g-is u mma   n ulig)   ti resi,
ti resiwin n tefyyi (amd. ay-lli as tesker
 yat te resi n tefyyi)  
achieve (v.): hiyyu (amd. ihiyya tawwuri
lli as feki  )   smed (amd. ismed
tawwuri lli as feki  )   medu (amd.
temeda tewwuri lli yad-lli dar-s)  
qqa a (amd. qqa a   tawwuri lli
tennit)  sala (amd. sala  tawwuri lli
 yad-lli tefekit)   sker (amd. isker
tawwuri lli as nni  )  
achievement (n.): tarnnawt, tirnnawin
nnes)   tannrut, tinnrutin (amd. isker
mennawtt tennrutin    tudert nnes)  
tawwuri/tagguri, tiwwuriwin/tigguriwin
nnes fulkintt bahra!)   tamskirt,
bahra!)   asmad/asmed/asmud/amud,
ismaden/ismeden/ismuden/imuden (amd.
 yan)   alkkum, ilkkumen (amd.
nnes!)   azzray, izzrayen (amd.
izzrayen nnes ar ttubdaren!)  
nnes fulkin!)   asfla  , islfa en (amd.
tega akk tudert nnes isfla en)  
acid  (n.): tismmi, tismmiwin (amd. tella
tesmmi    wa il-ad!)   ama us,
ima usen (amd. illa uma us    wa il-
ad!)  asma ay, isma ayen (amd. illa
usma ay   wa il-ad!)  
acknowledge (v.):
situation, you agree or admit that it is
true. Ssen (amd. issen s masdd is bahra
issa aman smmumnin)  qqerru (amd.
iqqerra is ur iga yat)   fek tug  g a
 
(amd. ifeka tug  g a is d nettan ad iskern
may-ann)  
received it. ame   /  i (amd. ume  e  
tabratt nnek lli yyi d-tessafe t)  lkem
(amd. telkem tebrat lli as uzene  )  
drek (amd. tedrek yyi tebradt lli
nnek)  
uderna-ad!)   abuu, ibua (amd.
ifulki ubuu-ad!)   waderna, id
waderna (amd. ifulki waderna-ad!)  
adrenen (amd. ifulki wadernen-ad!)  
ubuhu-ad!)  
ann)   anmwassan, inmwassanen
temazirt-ad!)   amssan, imssanen
lli s idda)  
ur tezznezt ar ki  ak t nni  )  se  (amd.
ise a ak k  ikaliwen n temazirt!)  add
(amd. iggut ma mu yudd d uqqa i  )  
 sker (amd. ... a amareg ur jju gik nesker
aayk ura idukan, i   iawel issalla
a  )    ef (amd. i af mad iggutn n
wayda)   eg d winnek (amd. iga
tigemmi d tinnes ur illi mad as inna
 yat!)  sker   kra winnes (amd. isker   
umubil lli as feki  winnes, macc ur ak k  
 g-is yat!)  
as unzzarfu tumela)  all tumela (amd.
 yull fell-as unzzarfu tumela)  
acre  (n.): ak   , ik  an (amd. mencekk n
ik  an ad illan    iger-ad nnek?)  
azgen n hik  a  /uhik  a   (amd. a illan d
uzgen n uhik  a      iger-ad nne  )  
ta  uni, ti  uniwin n hik  a  /uhik  a   (amd.
ta  uni n uhik  a   ad illan    iger-ad
nne !)  
iga ahiyya  yili d tarwa n Sidi   mad u
 Musa)  a wab, i waben (amd. iga   
i waben)   afraksi, ifraksiyen (amd.
iga   ifraksiyen)  
across (prep. & adv.):
go from one side of it to the other.   
(amd. izri    iger)   Ø (amd. ibbi
a aras)   s (amd. ddu s u g mma -
ann!)  
road or river is on the other side. Nnig
(amd. tella yat tinmel   nnig n tegemmi
nne  )      tasga/mnid/umnid-ann
tegemmi nne  )    ugmma -ann (amd.
izde     ugmma -ann)     tama-ann
(amd. illa-nn   tama-ann)  
(amd. ixa a mad neskar, ur rad ka
nesskus  ik-ad!)  sker kra (amd. ha-ti
 
 ik-ad!)  mmass/mmussu (amd. ha-ti
tizi ma   ar nettemuss ay-ad ilkemn)  
nnucceg (amd. ha-ti i  ar ur tennuccegt
ur rad s-ik suduqquren idrimen)  
azzel (amd. ha-ti i   ur ar ttazzalt zund
ak k   medden, ha-ti ur rad s-ik
 sduqqurentt te rad)  
 zund kra unafal)  
else, it has the function or does the job
of that thing. Eg zund kra (amd. iga zund
kra n unzzarfu)sker zund kra (amd. ar
iskar zund kra n unafal lli   ar
isawal)  
4.If you act in a play or film, you play a
role in it.  Ili (amd. illa    usaru n bu-
tefunast)   urar (amd. ar itturar   
usaru n bu-tefunast)   awes (amd.
 yuwes    ufilm n Dda   mad bu-
tefunast)   dru (amd. idra    ufilm n
 Dda  mad bu-tefunast)  
Tawwuri, tiwwuriwin (amd. tawwuri nnes
tefulki!)   tagguri, tigguriwin (amd.
tagguri nnes tefulki!)   tiskirt/tuskirt,
tiskirin/tuskirin (amd. tiskirt nnes
tefulki)   timskirt, timskirin (amd.
government. Azref, izrefan (amd. azref
lli izzrin    unfalis ur ifulki i imzwagen
nne  )  
ur rad ttu  ajmil lli g-i isker)  afulki,
ifulkiyen (amd. ur rad ttu   afulki lli g-i
isker)  
tawwuri nnes tefulki!)   tagguri,
tigguriwin (amd. tagguri nnes
temazirt fulkin bahra!)   ta awsa,
ti awsiwin (amd. ta awsa ifulkin ad a  
da  isker urgaz lli!)  
urgan ittemmussun)   ittenuccugn
ittencucu n)   ur ittame  n/iqq ayn
 yan mmel (amd. iga yan urgaz ur ittame  n
 yan mmel)   ur iqq ayn/ittame  n akal
(amd. iga yan urgaz ur ittame  n
akal)   izzigizn (amd. iga yan urgaz
bahra izzigizn)   ur ittame   /iqq ay
 yan mmel (amd. iga yan urgaz ur iqq ay
 yan mmel)   ittellin (amd. iga yan
urgaz ka ittellin!)   ur issen
 skkus/ggiwer/bedd/bidd (amd. iga yan
urgaz ur issen ggiwer)  
things are happening at the same time.
 Amussu, imussuten (amd. amussu lli isker
ifulki)   tawwuri, tiwwuriwin (amd.
bahra!)   tagguri, tigguriwin (amd.
iga ak k  u aras ancuce  n medden)  
anucceg, inuccegen (amd. anucceg n
medden   u aras iggut)  
actor (n.): a wab, i waben (amd. a wab-
ad ar isaa)   amsuni, imsuniyen
(amd. amsuni-ad ila tasfekt iggutn!)  
asbgar, isbgaren (amd. asbgar-ad ila
tasfekt iggutn!)  
ti wabin-ad lantt tasfekt iggutn)  
tamsunit, timsuniyin (amd. tamsunit-ad
tela tesfekt iggutn)   tasgbart,
iggutn!)  
aynna)   igan tidt/tiddt/tillawt (amd.
tidt/tiddt nit skkusn/ibiddn/irrecn/iqqurn
ad!)   d-yuckan (amd. ta awsa d-
 yuckan ay-ad!)   teffe  /ur ilan/mu
tekkes turda (amd. ta awsa teffe   turda
ay-ad!)      ur illa ales awal (amd.
ta awsa   ur illa ales awal)  ur g-is
mad ttinit/ittunnan (amd. an mis-ad ur g-
is mad ttinit)  
ur ri   ad as awse  )   s wawal n
tidt/tiddt/tillawt (amd. s wawal n tidt, ur
ri   ad d-is mune  )   s teguri n
tidt/tiddt/tillawt (amd. s teguri n tidt, ur
ri  ad as awse  )  ay-lli iga  ebbi d
tidt (amd. ay-lli iga ebbi d tidt, irwas is
rad as negger  il-ad nit!)  ay-lli llan
(amd. ay-lli llan, ur jju nn-isaqqesa   ayt-
dar-s)   nit (amd. nni   as nit
awal!)  
tillawt, amddak el inu nit ad iga)  ay-
lli igan tidt (amd. ay-lli igan tidt, yuf ukan
i   nedda)   ay-lli iga  ebbi d tidt
(amd. ay-lli iga ebbi d tidt, yuf ukan i  
nafu  )  
AD: You use AD to refer to a date after
the year in which Jesus Christ is
believed to have been born. Naf n telalit
n  Σisa (amd. … 1999 naf n telalit n
 Σ isa… )   lli   ilul  Σ isa (amd. ... 1999
lli  ilul  Σ isa… )     te  fu i n telalit n
 Σisa (amd. …1999    te  fu i n telalit n
 Σisa…)  
teskert tadllalt i uyafu-ad nnek amaynu i  
terit ad inez)   asissen, isissenen
(amd. ixa a ad teskert yan udwal n
usissen i   terit ad inez i uyafu-ad
nnek)  asmal, ismalen (amd. asmal lli
isker i iyafuten nnes imaynuten ifulki
bahra!)   asisken, isiskenen (amd.
ifulki bahra!)  
ti g mma/tiqqura n taqqayt (amd. tebzeg
tegemmu n taqqayt nnes)   tagrjumt,
tigrjumin (amd. tebzeg tegrjumt
tebzeg teslit n ummgg  e  nnes)  
adapt (v.):
successfully.  Imyur (amd. lli   ddi   s
 Marikan icqqa bahra fell-i ad g-is
imyure  )   awi (amd, yiwi yad f
tewwuri nnes tamaynut!)   ack-d
(amd. ur d dis tucka F  an a, yurri nit s
temazirt nnesen)  
so that it is suitable for a new purpose
or situation. Sgadda/sgiddi (amd.
tam era)  ssack-d (amd. issucka tt id
d waggur n tegemmi nnes)  
add (v.):
of things, you put it with the other
things.  Eg (amd. eg at d, kra igat yan
 giwen, imikk n usa ur i takat!)  
 ssyufu/ssufu (amd. issyufa as k  a t
te awsiwin ad tili tegadda ger-at-
 sen)   smed (amd. ismed as imikk n
ug  g ern)   lqqem (amd. i   nelqqem
 sin i yan ar a   akkan k  a  )   smun
(amd. iø   nesmun yan d sin ar akkan
k  a  )   afes (amd. afes as imikk n
waman)  
‘add’ them ‘up’, you calculate the total. 
Smun (amd. i   nesmun 1 d 2 ar akkan
k  a  )  smed (amd. i  nesmed 1 d 2 ar
a   yakka k  a  )   lqqem (amd. i  
nelqqem 1 i 2 ar a  yakka k  a  )  eg
(amd. i  nega 1 i 2 ar a  yakka k  a  )  
afes (amd. afes as sin Ii yan ifeka k
k  a  )  
(amd. ar ka ittesu   i takat)   sskti
(amd. isskti da   takat!)   smmkti
(amd. ismmkti takat)  
is tahra)   tahra, tahriwin n umlal
(amd. teqqes as tehra n umlal imikk ad
immet!)  tabninka, tibninkawin (amd.
tebbi g-is tebninka)   tablinka,
teblinka)  
waylillu/tekmmayt …(amd. animyur n
waylillu/tekmmayt/gi u (amd. iga bedda
 yad-lli bu-gi u ar-lli  ig  gez akal!)  
amsli, ismliyen (amd. iga amsli n
tekmmayt mencekk ay-ad!)  anblu* n
waman smmunin/i ism   wwa-d
bu-i isim, id bu-i ism   bu-waman
 smmumnin, id bu-waman smmumnin 
ittutn    ixf s waman smmumnin)  
itteslin (amd. argaz itteslin f waman
 smmunin)   itteblan*(amd. argaz
 f/s (amd. argaz ittutn f waman
 smmunin)   yut  ebbi s (amd. yut s
 ebbi s waman smmumnin. Ar bedda issa
ar ki  iga aqq lil)  
 
something else.  Tufut, tufutin (amd.
taanut-ad tega tufut i tegemmi-ad
nne  )   tasufut, tisufutin (amd.
nne  )   asmad/asmud,
ilqqumen (amd. ilqqem i u aras kra n id
km ya n)  
what you are discussing. D yat tiss snatt
(amd. ur rad dar-k s e  amya. D yat tiss
 snatt, ur d ak k   yad-lli iwi  
iqqa i en!)  D yat ar snatt (amd. ur
rad dar-k s e  amya. D yat ar snatt, ur d
ak k   iwi   iqqa i en!)   d yat ya n
(amd. ur d dar-k ucki . D yat ya n, ur
ak k   ssene   is dar-k amussu!)   d
ta awsa ya n (amd. ur rad dar-k s e 
amya. D te awsa ya n, ur d ak k   iwi  
iqqa i en!)   ura/ula/wala yat
te awsa ya n (amd. ur rad dar-k s e  
amya. Ura yat te awsa ya n, ur d ak k  
iwi  iqqa i en!)  d mit ya n (amd. ur
rad dar-k s e  amya. D mit ya n, ur ak k  
dar-i iqqa i en!)  d (amd. illa  -inn
u rum d tudit)   ura/ula/wala (amd.
tella  -inn tudit ura tamudit)  d yat
da  (amd. ur d-yucka. D yat da  , ur a  t
id ak k  inna!)  
idrimen ya n)   ya nin (amd. yull
a g ddim ya nin)  ufan/issufan (amd.
ifeka as kra n idrimen yufan)  
address: 
  (n.)
you live, together with the name of the
street and the town or village. Tazdu t,
tizdu in (amd. tazdu t nnes tella   ubrid-
ad)   tuzde t, tuzde in (amd. tuzde t
nnes tella    -id)  mmel, id mmel n
tezdu t (amd. mmel n tezdu t nnes ur t
issen yan!)  ad  ar, id  aren n tezdu t
(amd. ad  ar n tezdu t nnes ur t issen
 yan!)   awr, iwran n tezdu t (amd.
awr n tezdu t nnes ur illa    ixf n
 yan!)  tisi, tisiwin n tezdu t (amd. ur
dar-s tisi n tezdu t)   tisi, tisiwin n
tezdu t (amd. tisi n tezdu t nnes ur
ttussan)  
  (v.)
your name written on it.  Azen (amd.
tabratt-ad ttuzan ak d)   ife  (amd.
tabratt-ad ttu ifa  ak d)    ef (amd.
tabratt-ad ttu  af ak d)  
2.If you address a group of people, you
give a speech to them. Sawel   /s (amd.
isawel   medden   tu umt n usrir… )  
ini awal (amd. inna yan wawal i medden
  usrir… )  
dar-ne   udan a  )   ikallan (amd.
kallan idrimen lli dar-ne  )  iqqaddan
(amd. idrimen lli dar-ne  qqaddan)  
 
ne  )  
adhere (n.):  i (amd. ar itte ay u rum
   ufllun-ad!)    emm/  umm (amd.
 umentt snat tefrawin-ad)   n e  
(amd. n e entt tefrawin-ad)  
adipose (adj.): igan anddad (amd. alig
nnes iga anddad)  inddidn (amd. dar-
 s alig inddidn)  anddad (amd. alig
anddad)  
iadan asif)   imadan d (amd.
a aras imadan d u aras)  
adjective  (n.): afris, ifrisen (amd. i  ar
ttelmad kra n tutlayt tamaynut iqqan-d ad
ttakez et ifrisen)   arrbib, irrbiben
(amd. iqqan-d ad tessent irrbiben!)  
adjourn (v.):  ajj ar ki   (amd. ujjan
tam era ar ki  )  smatti (amd. smattin
tam era nnesen ar imal)  
 ssaggug (amd. ar nn ka sul issaggug
tama era nnes)   ajj ar (amd. ujjan
tawwuri ar azekka!)  ajj ar ki  (amd.
ujjan tam era nnesen ar ki  )   eg
tizi/ass ya n (amd. iga ass ya n i tem era
nnes)  fel ar (amd. felen tawwuri ar
assg  g ass-ann d-yuckan)   fsi/bsi
(amd. fsin t medden ur d ak k   illa
um ar)  sker i (amd. isker i tem er ar
assg  g ass-ann d-yuckan)  
its position or alter it in some other
way. Sgadda (amd. sgadda tifawt fadd
ad nettannay)  sasswa/sasttwa (amd.
 ssa ed (amd. ha-ti ixa a k ad tessa edt
a rab)   ssack-d (amd. ha-ti ur d-
tessuckit a rab-ad nnek!)   uwweb
(amd. i uwweb a rab acku iwwu  yad-
lli)   ssack-d (amd. issucka-d sul
a rab lli iss li)  
2.If you ‘adjust to’ a new situation, you
get used to it.  Imyur (amd. imyar
tawwuri n i  , ur-ta ak k   sul tehul)  
awi (amd, yiwi yad f tewwuri-ad nnes
tamaynut)   ack-d (amd. yucka-d d
waddad amynu)   ssack-d (amd.
issucka-d d waddad amaynu)  
organizing and supervising an
bahra!)  tubedda, tubeddiwin i (amd.
tubedda lli isker i tewwuri lli as ifel tefulki
bahra!)   tamazzalt, timazzalin i
ta aft lli isker i tewwuri tefulki
bahra!)   tizigzi, tizigziwin (amd.
bahra!)  
a country.  Id bab n wawal/cci/kra (amd.
id bab n ci ad d ak k   yuckan)   ayt
tigli/ayt bu-tegli/id bab n tigli (amd. ayt
tigli ad iskeren tawwuri-ad ifulkin)  
ayt tubedda/ayt bu-tubedda/id bab n
 
 yat!)   ayt temazzalt/ayt bu-
temazzalt/ayt temazzalt/id bab n
tamazzalt (amd. ayt temazzalt n Temaynut
tefullki bahra!)   ayt ta aft/ayt bu-
ta aft/id bab n ta aft (amd. ayt ta aft n
Temagrawt n Imttinen imunen ur bahra
tesker yat!)   tasnbedat, tisnbedadin
bahra!)  
afgan ifulkin ad iga)   i  iln (amd.
afgan i  iln ad iga)   igan iwi-s n
medden (amd . argaz igan iwi-s n
medden)   igan amudi (amd. argaz
igan amudi)   amudi (amd. argaz
amudi ad iga)   issusamn (amd.
argaz issusamn ad iga)  
 ssim uren medden ad iga)  nn-illan s
medden (amd. argaz nn-illan s medden ad
iga)   igan win medden (amd. argaz
igan win medden ad iga)   ran
medden (amd. argaz ran medden ad
iga)  
tewwuri lli iskar)  ssim ur (amd. ar k
bahra ssim ure  )   ale   (amd. ar t
bedda ttale e !)   aleø   (amd. ar t
bedda ittaleø!  )   tera ti t (amd. tera
 yyi tt ti t inu)  awi ti t (amd. iwi ti t
n medden)   awi ixf (amd. iwi ixf i
medden)   ecc ixf (amd. icca ixf i
medden) ( pej. )   eg    ti t mqqurn
(amd. gi  k bedda   ti t mqqurn!)  
admission  (n.): iqqa ien/idrimen
idrimen n ukccum s unzgum-ad!)  
azref, izrefan n ukccum (amd. gguten
izrefan n ukccum s unzgum-ad!)  
admit (v.):
‘admit to’  it, you agree often
reluctantly, that is true. Ssen (amd.
issen sul is yuk er iqqa i en)  
qqerru* (amd. qqerru is teskert gar
tawwuri-ann!)   ssen s bezzizifadden
hakkak (amd. issen sul  ar s bezziz is d
nettan ad yuk ern iqqa i en)  
2.If you ‘admit’ someone or something
‘to’ a place or organization, you allow
them to enter it.  Ajj (amd. ur ujjan
ims anen    temazirt-ad)  
aggur n temsmunt nnes i im nasen igan
imaynuten)   sbrrek (amd. ar bedda
isbrrak medden    usun nnes)  
 sskccem (amd. isskccem-d mennaw
iqqil medden lli t id ittewadasen)  eg
mennaw ifassen (amd. is nn bedda iga s
medden lli d dar-s ittackan mennaw
ifassen)  
tefza)  
adolescence  (n.): tam  ayt, tim  ayin
(amd. ha-ti tam  ayt n yan a  ar tessent is
rad ig kra)  m  i, id m  i (amd. m  i
 
tanubi, tinubiyin (amd. tanubi n tefrexin
ura nettat ha-ti tecqqa bahra!)  
adolescent  (adj.):  amawa  , imawa en
(amd. gguen     -id imawa en!)  
addar, iddaren (amd. iga addar!)  
addal, iddalen (amd. iga addal!)  
a zri, i zriyen (amd. iga a zri)  
arrim, irrimen (amd. iga arrim!)  
a zdaffu, i zduffa (amd. iga ak k       -id
i zduffa!) ( pej. ) 
her into your family as your son or
daughter. Syes (amd. lli   as ur ttaru
tem art, isyes-d nit yat tazzant)  
 ssnker-d (amd. afrux nna ur iga iwi-t-sen,
is t id ka ssnkeren)  asi (amd. rad asi  
tazzant-ad ar ki  temqqur)  ssim ur-
d (amd. nettenin ad t id-issim uren)  
 sker iwi/illi (amd. skeren g-is iwi-t-sen
 zze  lli  sul iga tazzant)  eg d iwi/illi
(amd. gan t d iwi-t-sen zze  lli  nit bejjuk
ilan imiskukk)  
you start to have it. Ili (amd. ixa a ad
tessiwisem i tarwa nnun ad ttilin tankera
ifulkin!)  
 ggutnin)  
bahra a  awan n Imazi en)  
adulator (n.): a a  , i a en (amd. gan
ak k  i a en nnes!)  bu-ulu  , id bu-
ulu  (amd. gan ak k  id bu-ulu !)  bab
n ulu en, id bab n ulu en (amd. kad gan
id bab n ulu en!)  targgag, irggagen
(amd. iga yan urggag mqqurn!)  
amala  , imala en (amd. iga yan umala  
mqqurn!)  amulle  , imulle en (amd.
iga yan umulle  mqqurn bahra!)  
adult (n.):
 il-ad!)  ana  um, ina  umen (amd iga
ana  um  il-ad!)  
b.fem.: tam art, tim arin (amd. tam art
ad tega!)  tana  umt, tina  umin (amd.
tana  umt ad tega  il-ad!)  
adulterous (adj.):  iksarn
mm e n)  
akur)   tikra, tikriwin (amd. isker
tikra)   timm e i, timm e iwin (amd.
isker timm e i)   ahgges/ahyyes,
ihggesen/ihyyesen (amd. isker
they move forward. Zzigez (amd. izzigez
 s imikk)  kkes-nn (amd. ikkes-nn ukan
imikk)  ut (amd. mad yut d u aras sul
 
nnes s mencekk!)  aga (amd. yaga d
imdduk k al nnes mencekk iggutn!)  
bbi (amd. nebbi yad mad iggutn   u aras
nne  )  
  (n.)
particular area. Tizwiri/tazwuri/tazguri,
tatiknulujit teggut! Ur nni  is rad ten sul
ilkem kra n yan)  
do it before something else happens.
S/n umnzuy (amd. assg  g ass-ad illa un  a  
 s umnzuy)   yad (amd. nni  as t yad
 fadd ad t ur ttu  )  yad man agu (amd.
isker yad man agu tawwuri lli dar-
 s!)   zikk (amd. isker tawwuri nnes
 zikk!)   n zikk (amd. illa un  a   n
 zikk)   azgagen (amd. issnker ten id
azgagen!)  
  (adj.)
or give before an event. N umnzuy (amd.
ttefeka asen tematart n umnzuy)   n
 zikk (amd. ttefeka asen tematart n
 zikk)   yad (amd. tteufeka asen
tematart yad!)  yad man agu (amd.
ttufekka asen tematart yad man
agu!)   azgagen (amd. ttufeka asen
tematart azgagen!)  
medden izwarn    mennaw ibarazen n
tussena)   ikkesn-nn (amd. iga yan
ufrux nn-ikkesn mad iggutn    te eri
nnes)   yutn-nn (amd. iga yan u zri
nn-yutn mencekk    te eri nnes)  
ikkan ixf (amd. iga yan unlmad ikkan ixf i
ing  g a nnes    umnid n tussena
iqqurn)   ifeln (amd. ta awsa ifeln
tiyya   ay-ad!)   ilkemn mani (amd.
medden ilkemen mani   ubaraz n te eri d
usiggel)  
in a better position.  aa, id aa (amd.
ur dar-i kra n  aa    tewwuri lli
 sala  )  afus, ifassen (amd. a wa, yut
afus nnes   istayen lli zrinin)  tayafut,
tiyufa (amd. man tayafut a rad d g-is
awi ?)   afulki, ifulkiyen (amd. man
afulki a rad d g-is awi ?)   tasufut,
tisufutin (amd. is dar-k kra n tesufut   
 ay-nna?)  tanyaft, tinyafin (amd. ur
dar-i g-is kra n tanyaft!)  
2.If you ‘take advantage of ’  someone,
you treat them unfairly for your own
benefit.  Af  aa/tanyaft (amd. ufan g-is
 aa nnesen)   sker  aa/tanyaft
ur illa umya    ixf nnes)    eg (amd.
issg  g assen ay-ad ad t ukan te  egen ur
ak k  issen)  ut afus (amd. yut afus   
 g ma-s ibrru t nit!)  af afulki (amd.
 yufa afulki     g ma-s macc ur s-is
issen)  s lli (amd. ar ak k  is lli akal
lli dar-sen)   asi i allen (amd. yusi
i allen    iger nnes!)    afel/  ufel
 
(amd. i ald ak is ur nessen is ar gi  
itte afal)  
you make use of it. Eg (amd. iga iggulla
n uzzal i iger nnes)  ekk (amd. ikka as
 ar iggulla n uzzal lli  rad ikkrez!)  
nawel (amd. inawel iggulla n uzzal lli  
rad ikkrez)   sker (amd. ur issen
manikk rad isker i umubil n  g ma-
 s… )  awel (amd. ur issen mani   rad
 yawel i imiss-ad amaynu)  
adventure (n.):  tasmsksalt, timsksalin
  tazbdart, tizbdarin (amd. tega akk
tudert nnes tizbdarin!)   tadyant,
ixf n yan)  
bedda ittuman umrnu d umyag
nnes!)   bu-umyag, id bu-umyag
asmun, ismmunen ismunen n umyag
(amd. asmmun n umyag iga ta awsa
ittumnidn   tewinest)  
nnes ad iga)  a ni, i nan (amd. a war
ad umeren i nan!)   anggu, ingga
(amd. iga anggu nnes mencekk ay-
ad!)  
ixa a ad teskert tadllalt i uyafu-ad nnek
amaynu i   terit ad inez)   asissen,
isissenen (amd. ixa a ad teskert yan
udwal n usissen i  terit ad inez i uyafu-ad
nnek)   asbrre /asbrri ,
advertise (v.):
ibrre     Radio is rad izzenez tigemmi
nnes)   sbrre  (amd. isbrre     ma s
rad isker tam ra imal-ass d-yuckan)  
all abrra (amd. ad da  alle  abrra ad
ig wawal nne   yan)   sker tadllalt
(amd. isker tadllalt    TV i te awsiwin
timaynutin lli izzenza)   sdllel (amd.
isdellel   TV ma s rad i em yat teanut
 ya n)    i-d (amd. i i-d   u mis ma s
rad izzenz ak k  ayda nnes, acku rad izug
 s Kana a)   sffe -d (amd. isffe -d   
u mis ma s rad izzenz ak k   ayda nnes,
acku rad izug s Kana a)  
2.if you advertise, you make an
announcement, for example in a
newspaper or on television. Brre (amd.
ibrre  ma s ar isiggil tawwuri)  
 sbrre  (amd. isbrre     ma s rad isker
tam ra imal-ass d-yuckan)    i-d
(amd. i i-d   u mis ma s rad izzenz ak k  
ayda nnes, acku rad izug s Kana a)  
 sdllel (amd. isdellel   TV ma s rad i em
 yat teanut ya n)   sker tadllalt (amd.
isker tadllalt    TV i te awsiwin
timaynutin lli izzenza)  sffe -d (amd.
isffe -d   u mis ma s rad izzenz ak k  ayda
nnes, acku rad izug s Kana a)  
advice  (n.): awal, iwaliwen (amd. ur
issfled i wawal lli as nni  )  asmigel,
ismiglen (amd. asmigel lli as feki   isker
 
dar-i mennawtt tifawin)   a aras,
i arasen (amd. meli  as a aras, macc ur
t ira)  abrid, ibriden (amd. meli  as
abrid, is ur ira ad yyi isaf a)  
advise  (v.): smigel/smagel (amd. smigel
as ad d-is ur ittahel)   fek
tifawin/asmigel (amd. feki  as mad iggutn
n tifawin)   mel a aras/abrid (amd.
meli   as a aras, macc ur ira ad yyi
isaf a)  ame   /  i afus (amd. ume  e  
as bedda afus, macc ur ira ad yili d ixf
nnes)  sbedd f i a en (amd. ri  ad t
 sbedde   f i a en iri ad yyi isbedd f
ugayyu)   dabber/debber (amd.
(amd. bu-usmigel ad iga)   bab n
usmigel, id bab n usmigel (amd. bab n
usmigel ad iga)  ansmigel, insmigilen
(amd. iga akk  -id insmigilen macc
tayafut ur tella!)  
(amd. i  ur illa isk n ttilbizyun ar ittecqqu
ad  -id tame   t kra)  
aerodrome (n.): azag  g ez, izag  g ezen n
taylalin (amd. azaggez n taylalin n
Ugadir ur bahra imqqur!)  
tisaylalin)   tafarrayt, tifarrayin
teskar tisfarrayin!)  
ti awsiwin (amd. ta awsa n tam era ur
bahra terxa)  
sexual relationshinp. Timm e i,
timm e iwin (amd. salan timm e i)  
akur, akuren (amd. salan akur)  
tikra, tikratin (amd. salan tikra!)  
  (pl. n.)
personal life. Tawwuri, tiwwuriwin
affect (v.):
to.  Awi (amd. ur dar-s yiwi u mmi  
 yat)  nfel (amd. Internet infel bahra
tudert nne  )  gger (amd. igger un  a  
i temgera n ussg  g ass-ad)   awel
(amd. ihawel un  a   i temgera n
ussg  g ass-ad)   lkem (amd. lkemen
waman tum  in)   ssfal (amd. ur ad
dar-s tessfalt inna as teskert)   skra
(amd. iskra g -is u mmi  )   skkurtu-
nn (amd. iskkurta-nn g-is u mmi  )  
ekk-nn dar (amd. ikka-nn dar-s u mmi  
dar ma ica-ad)  
move emotionally.  Awi (amd. ur dar-s
 yiwi wawal-ann lli as inna yat)  
 Iqqen/iga u ni taqqayt (amd. lli   as
 ssflelde   iqqen yyi u ni taqqayt, imikk
 
ad alla  )   sarkes (amd. isarkes yyi
lli   yyi inna mad as i ý  an)    ama
(amd. i ama g-i ay-lli s yyi inna)  bbi
tasa (amd. id is ur bbin tasa nnun?
Tazzanin-ad lli nn- arnin    waman n Bu-
U  az?)   smdudi (amd. tasa nna ur
ismdudi yan yallan, ha-nn ur tt tega)  
awel (amd. iawel yyi wawal lli s
inna)  gger-nn (amd. igger yyi nn s
wawal lli s yyi inna)   ez (amd. i ez
 g-i wawal lli s yyi inna)   ama (amd.
i ama g-i wawal lli yyi inna)  
bqqama (amd. ibqqama g-i wawal g-i ay-
lli s yyi inna)  
affected (adj.): 
1.Influenced or touched by an external factor. Mu iawel/igger (amd. tumin mu
iawel ummi)  ilkem (amd. tumin
ilkem ummi)   dar nn-ikka (amd.
maica dar nn-ikka ummi ur nni rad
 sul tega kra)   f izri/ikka (amd. maica
 f ikka ummi ur ad tesker yat!)  
2.Artificial, pretentious, and designed
iatan/ibaan/iabuen (amd. argaz igan
bjgi)  igan bu-bjgi (amd. argaz igan
bu-bjgi)   bi-ibunien (amd. iga bi-
ibunien)  
telu i!)   talu i n tasa (amd. ur g-is
kra n talu i n tasa!)  timeli (amd. ur
 g-is kra n temeli!)  amalu (amd. ur
ila kra n umal!)  ta ui (amd. ur ila
kra n te ui ka!)  timlli n ul (amd. ur
ila kra n temlli n ul ka!)  
affirm (v.): eg d tidt/te ni (amd. iga d
tidt ay-lli s inna ixf n tenba t)  sker
tidt (amd. isker tidt   ay-lli s inna ixf n
tenba t)  ssi in/ zzi in (amd.ay-
lli    s as nni   ha-ti rad s ti-d tssi in
tudert)   sddi-d (amd. Bihi isdd