energyworld 43

Το Περιοδικό για την Ενέργεια και το Περιβάλλον

Ε.Ε.: ΜΕΣΩ ΒOΥΛΓΑΡΙΑΣ ΚΑΙ ΙΤΑΛΙΑΣ ΤO ΦΥΣΙΚO ΑΕΡΙO ΚΥΠΡOΥ-ΙΣΡΑΗΛ

ΑΠOΚΡΑΤΙΚOΠOΙΗΣΕΙΣ, ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ ΚΑΙ ΑΓΩΓOΙ Η ΑΙΧΜΗ ΤOΥ ΥΠΕΚΑ

ΠOΙΑ ΝΕΑ ΜΕΤΡΑ ΦΕΡΝΕΙ O ΕΝΕΡΓΕΙΑΚOΣ ΤΕΙΡΕΣΙΑΣ ΓΙΑ ΤO ΚOΙΝO

ΧΡΥΣΗ ΕΠOΧΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΣΤΗΝ ΑΜΕΡΙΚΗ

ΡΩΣΙΑ: ΠΡΩΤΑΘΛΗΤΡΙΑ ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗ, ΕΝΩ ΤΑ ΣΥΝΝΕΦΑ ΠΥΚΝΩΝOΥΝ

ΕΓΚΑΙΝΙΑ ΠΕΝΤΑΕΤΙΑΣ ΜΕ ΑΦΘOΝΙΑ ΚΑΥΣΙΜΩΝ ΚΑΙ ΧΑΜΗΛΕΣ ΤΙΜΕΣ

Σκανάρετε με το κινητό & επισκεφτείτε το site

ΕΠΙΚΑΙΡOΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΑΙ ΔΙΕΘΝΗ ΑΓOΡΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΣΥΜΜΑΧΙΕΣ ΑΠO ΤOΥΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚOΥΣ ΚOΛOΣΣOΥΣ ΤOΥ ΚOΣΜOΥ

Φεβρουάριος 2013Τεύχος 43, Τιμή 3 ευρώ

ΜΗΝΙΑΙO ΠΕΡΙOΔΙΚO ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΤO ΠΕΡΙΒΑΛΛON KΩΔΙΚOΣ: 018262

ΕΤOΣ 6o, ΤΕΥΧOΣ 43 Φεβρουάριος 2013

Ιδιοκτησία: TRIM A.E.

Εκδότης Απόστολος Κόμνος

Σύμβουλος έκδοσης Γιώργος Στουραΐτης

Μarketing - Επικοινωνία Αλεξάνδρα Κόμνου Σοφία Ανδριτσοπούλου

Art direction A.L.L. designers [email protected]

Αρχισυντάκτρια Ευαγγελία Λαμπάκου

Συνεργάτες Ευαγγελία Παναγοπούλου Κώστας Βουτσαδάκης Γιώργος Παυλόπουλος Λίλυ Κουκουβιτάκη Χρήστος Παπαχρήστος Γιάννης Πισπιρίγκος Μαρία Τζανακάκη

Τιμή τεύχους 3 ευρώ

Ταχυδρομικές επιταγές και εμβάσματα προς: Ειδικές εκδόσεις ΤRIM A.E.

energyworld TRIM A.E. Έντυπες & ηλεκτρονικές εκδόσεις Έδρα: Λεωφ. Αθηνών 286 124 62 Χαϊδάρι Τηλ.: 210-5810581

Τμήμα Εκδόσεων: Γριβογιώργου 5 115 28 Ιλίσια - Χίλτον Τηλ.: 210-7240510 Φαξ: 210-7249473

[email protected]

Η άποψη των συντακτών δεν είναι απαραίτητα και άποψη της διεύθυνσης του περιοδικού

ΜΕΛOΣ ΤΗΣ ΕΝΩΣΗΣΔΗΜOΣΙOΓΡΑΦΩΝ ΙΔΙOΚΤΗΤΩΝΠΕΡΙOΔΙΚOΥ ΤΥΠOΥ

Σκανάρετε με το κινητό& επισκεφτείτε το site

www.mobilenews.gr

Παίξτε και κερδίστε πλούσια δώρα

news - τηλέφωνα - tablets - tech & gadgets - apps - παιχνίδια κατάλογοι & προσφορές εταιρειών - καταστήματα - videos

➤

Trim Publications S.A. // Print & Online Mediawww.trimpublications.com

Mobile News GR

@kinitanea

2

ΠεριεχόμεναΣΗ

ΜΕΙ

ΩΜ

Α ΤO

Υ ΕΚ

ΔOΤ

Η

ΔΙΕ

ΘΝΗ

KAI

ΕΛΛ

ΗΝ

ΙΚΑ

ΝΕΑ

ΣΤΡΑ

ΤΗΓΙ

ΚΕΣ

ΣΥΜ

ΜΑΧ

ΙΕΣ

ΑΠO

ΤOΥΣ

ΕΝΕ

ΡΓΕΙ

ΑΚOΥ

Σ ΚO

ΛOΣΣ

OΥΣ

ΤOΥ

ΚOΣΜ

OΥ

ΧΡΥΣ

Η Ε

ΠOΧ

Η Γ

ΙΑ Τ

ΗΝ

ΕΝ

ΕΡΓΕ

ΙΑ Σ

ΤΗΝ

ΑΜ

ΕΡΙΚ

Η

ΡΩΣΙ

Α: Π

ΡΩΤΑ

ΘΛΗΤ

ΡΙΑ

ΣΤΗΝ

ΠΑΡ

ΑΓΩΓ

Η, Α

ΛΛΑ

ΤΑ Σ

ΥΝΝΕ

ΦΑ

ΠΥΚΝ

ΩΝOΥ

Ν

ΕΓΚΑ

ΙΝΙΑ

ΠΕΝ

ΤΑΕΤ

ΙΑΣ

ΜΕ

ΑΦΘO

ΝΙΑ

ΚΑΥ

ΣΙΜ

ΩΝ

ΚΑΙ

ΧΑΜ

ΗΛΕ

Σ ΤΙ

ΜΕΣ

ΣΕ Ε

ΠΙΒ

ΡΑΔ

ΥΝΣΗ

Η Δ

ΙΕΘΝ

ΗΣ

ΑΓOΡ

Α ΑΙ

OΛΙΚ

ΩΝ

ΤO

2013

ΗΠ

Α: O

Ι ΑΝ

ΑΝΕΩ

ΣΙΜ

ΕΣ Π

ΗΓΕ

Σ ΓΛ

ΥΤΩ

ΣΑΝ

ΤΕΛ

ΙΚΑ

ΤOΝ

... Γ

ΚΡΕΜ

O

ΜΕΤ

ΡΑ Σ

ΩΤΗ

ΡΙΑΣ

ΣΤΗ

ΓΑΛ

ΛΙΑ

ΓΙΑ

ΤΑ Φ

ΩΤO

ΒOΛΤ

ΑΪΚΑ

ΑΠOΚ

ΡΑΤΙ

ΚOΠ

OΙΗ

ΣΕΙΣ

, ΠΕΤ

ΡΕΛΑ

ΙΑ Κ

ΑΙ Α

ΓΩΓO

Ι Η Α

ΙΧΜ

Η Τ

OΥ Υ

ΠΕΚ

Α

Ε.Ε.

: ΜΕΣ

Ω ΒO

ΥΛΓΑ

ΡΙΑΣ

ΚΑΙ

ΙΤΑΛ

ΙΑΣ

ΤO Φ

ΥΣΙΚ

O ΑΕ

ΡΙO

ΚΥΠΡ

OΥ-ΙΣ

ΡΑΗΛ

ΠOΙ

Α Ν

ΕΑ Μ

ΕΤΡΑ

ΦΕΡ

ΝΕΙ

O Ε

ΝΕΡ

ΓΕΙΑ

ΚOΣ

ΤΕΙΡ

ΕΣΙΑ

Σ ΓΙ

Α ΤO

ΚOΙ

ΝO

ΞΕΠ

ΕΡΝ

OΥΝ

ΤO

8% O

Ι ΝΕΕ

Σ ΑΥ

ΞΗΣΕ

ΙΣ Σ

ΤO Η

ΛΕΚΤ

ΡΙΚO

ΡΕΥ

ΜΑ

01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13

3

ΜΑΘ

ΗΜΑΤ

Α OΙ

ΚOΝO

ΜΙΑ

Σ Μ

Ε ΤΗ

ΦΙΛ

ΙΚΗ

ΕΝΕΡ

ΓΕΙΑ

ΤOΥ

ΦΥΣ

ΙΚOΥ

ΑΕΡ

ΙOΥ

ΜΕΤ

ΡΑ Ε

ΝΕΡ

ΓΕΙΑ

ΚΗΣ

«ΑΝ

ΑΚOΥ

ΦΙΣ

ΗΣ»

ΤΗ

Σ ΕΓ

ΧΩΡΙ

ΑΣ Β

ΙOΜ

ΗΧΑ

ΝΙΑ

Σ

ΑΕΡΙ

O: Η

ΠOΛ

ΥΔΥΝ

ΑΜΗ

ΜOΡ

ΦΗ

ΕΝ

ΕΡΓΕ

ΙΑΣ

ΣΤOΝ

ΝOΜ

O ΑΤ

ΤΙΚΗ

Σ

ΝΕΑ

ΜΕΙ

ΩΣΗ

40%

ΣΤΗ

Ν ΚΑ

ΤΑΝΑ

ΛΩΣΗ

ΚΑΥ

ΣΙΜ

ΩΝ Τ

O 20

13

ΠOΥ

ΒΑΔΙ

ΖΕΙ Τ

ΕΛΙΚ

Α Η

ΑΓOΡ

Α ΤΗ

Σ ΠΡ

ΑΣΙΝ

ΗΣ Η

ΛΕΚΤ

ΡΙΚΗ

Σ ΕΝ

ΕΡΓΕ

ΙΑΣ;

SMA:

ΕΞΙ

ΧΡO

ΝΙΑ

ΠΡΩ

ΤOΠ

OΡΙΑ

Σ ΚΑ

Ι 1 G

W Σ

ΤΗΝ

ΕΛΛ

ΑΔΑ

ΑΠOΚ

ΛΕΙΣ

ΤΙΚΕ

Σ ΛΥ

ΣΕΙΣ

ΣΤΗ

Ν ΕΝ

ΕΡΓΕ

ΙΑ Α

ΠO Τ

ΙΣ T

ELVE

NT &

SCH

NEID

ER

OΛOΚ

ΛΗΡΩ

ΜΕΝ

ΕΣ Λ

ΥΣΕΙ

Σ ΘΕ

ΡΜΑΝ

ΣΗΣ

ΑΠO

ΤΗΝ

ΕΤΑ

ΙΡΕΙ

Α LG

ΦΩ

ΤOΒO

ΛΤΑΪ

ΚΑ Π

ΑΝΕΛ

ΠOΥ

ΕΠ

ΙΠΛΕ

OΥΝ

ΜΕ

ΣΥΓΧ

ΡOΝ

Η Α

ΙΣΘΗ

ΤΙΚΗ

ΜΙΑ

ΚΑΤ

ΑΠΡΑ

ΣΙΝ

Η Σ

ΥΓΧΡ

OΝΗ

ΠOΛ

Η Δ

ΗΜ

ΙOΥΡ

ΓΕΙ Η

ΚΙΝ

Α

Η Π

ΙΕΣΗ

ΓΙΑ

ΕΞO

ΡΥΞΗ

OΥΡ

ΑΝΙO

Υ ΚΑ

Ι ΧΡΗ

ΣΗ Π

ΥΡΗ

ΝΙΚ

ΗΣ

ΕΝΕΡ

ΓΕΙΑ

Σ

TOP

10: Τ

Α ΚO

ΡΥΦ

ΑΙΑ

ΗΛΕ

ΚΤΡΙ

ΚΑ O

ΧΗΜ

ΑΤΑ

ΚΥΚΛ

OΦOΡ

ΙΑΣ

2013

ΚΑΤΑ

ΛOΓO

Σ ΕΝ

ΕΡΓΕ

ΙΑΚΩ

Ν Ε

ΤΑΙΡ

ΕΙΩ

Ν14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26

4

Σημείωμα του εκδότηEditorial

Υπό την πίεση των χρονοδιαγραμμάτων για τις πετρελαϊκές έρευνες στα ελληνικά χωρικά ύδατα, η ελληνική κυβέρνηση προωθεί διακριτικά το θέμα της ανακήρυξης ΑΟΖ με τις γειτονικές χώρες, οριστικοποιώντας τις επόμενες κινήσεις της. Η ΑΟΖ ως έννοια υιοθετήθηκε από τη Διάσκεψη του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας και οι κανονισμοί που τη διέπουν περιλαμβάνονται στη νέα Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας, του 1982. Η ΑΟΖ του παράκτιου κράτους μπορεί να φτάσει τα 200 ναυτικά μίλια από τις γραμμές βάσης, από τις οποίες μετριέται το πλάτος της αιγιαλίτιδας ζώνης. Το δικαίωμα σε ΑΟΖ διαθέτουν τα ηπειρωτικά εδάφη ενός κράτους, αλλά και τα νησιά που είναι στην επικράτειά του και συντηρούν από μόνα τους ζωή. Η Ελλάδα, ωστόσο, δεν μπορεί να κηρύξει ΑΟΖ 200 ναυτικών μιλίων, διότι αυτό είναι το μέγιστο εύρος που μπορεί να φτάνει η ΑΟΖ ενός παράκτιου κράτους. Το εύρος αυτό υπόκειται σε περιορισμούς, όταν οι ΑΟΖ παράκτιων κρατών επικαλύπτονται. Στις περιπτώσεις αυτές γίνεται οριοθέτηση είτε κατόπιν συμφωνίας μεταξύ των γειτονικών κρατών είτε με παραπομπή της διαφοράς σε δικαστήριο ή διαιτησία. Τα συναρμόδια υπουργεία εδώ και μήνες προετοιμάζουν τις

προτάσεις τους αναλύοντας τους τρόπους με τους οποίους μπορεί να κινηθεί η χώρα για τον καθορισμό θαλάσσιων ζωνών. Η μονομερής ανακήρυξη θαλάσσιων ζωνών, που αποτελεί μία από τις επιλογές της χώρας, προβληματίζει το Υπουργείο Εξωτερικών, καθώς επιδιώκει πιο ήπιες και ασφαλείς μεθόδους. Εκτός από την Κύπρο, όπου οι διαδικασίες αναμένεται να κυλήσουν ομαλά, προβληματισμό γεννούν οι διακηρυγμένες στάσεις των γειτονικών χωρών. Στο παρελθόν η ελληνική κυβέρνηση έφτασε σε συμφωνία με την Αλβανία, η οποία όμως έχει «παγώσει» έπειτα από ακυρωτική απόφαση του εκεί Ανώτατου Δικαστηρίου, και μόλις πρόσφατα η γειτονική χώρα προειδοποίησε ότι η αντίδραση της αλβανικής κυβέρνησης στις προσπάθειες της Ελλάδας για την ανακήρυξη ΑΟΖ πρέπει να θεωρείται δεδομένη. Επίσης, από καιρό η Ελλάδα έχει ανοίξει διαπραγματεύσεις με την Αίγυπτο και τη Λιβύη, ωστόσο καμία διαδικασία δεν έχει ξεκινήσει με την Τουρκία και την Ιταλία. Το ενδεχόμενο θερμού επεισοδίου με την Τουρκία δεν μπορεί να αποκλειστεί, δεδομένης μάλιστα της στάσης της χώρας στις κυπριακές έρευνες υδρογονανθράκων, τις οποίες απειλούσαν να «τορπιλίσουν» με κάθε τρόπο πριν από την επίσημη έναρξή τους πέρυσι.

ΣΤO ΤΡΑΠΕΖΙ Η ΑOΖΕΝOΨΕΙ ΑΦΙΞΗΣΤΩΝ ΓΕΩΤΡΥΠΑΝΩΝ

4

01

6

Eλληνικά και διεθνή νέα

02Η ΑΒΒ Ελλάδας έχει αναλάβει την προμήθεια κεντρικών φωτοβολταϊκών μετατροπέων 500 και 630 kW για έργα συνολικής ισχύος 33 MW, τα οποία πρόκειται να ολοκληρωθούν σε διάφορες περιοχές σε ολόκληρη τη χώρα κατά τους προσεχείς μήνες. Πρόκειται για φωτοβολταϊκά πάρκα με εύρος ισχύος από 100 kWp έως και 5,9 MWp, τα οποία θα παράγουν ετησίως περίπου 45.000 MWh ανανεώσιμης ηλεκτρικής ενέργειας. Η πρόταση της ΑΒΒ, εκτός από τους φωτοβολταϊκούς μετατροπείς, περιέχει υψηλής ποιότητας μετασχηματιστές μέσης τάσης και ηλεκτρολογικό υλικό κατάλληλο για φωτοβολταϊκές εφαρμογές για την αποδοτική και ασφαλή σύνδεση με το δίκτυο. Η σειρά κεντρικών φωτοβολταϊκών μετατροπέων της ΑΒΒ, με εύρος ισχύος από 100 έως 630 kW, έχει σχεδιαστεί για μεγάλης ισχύος φωτοβολταϊκά πάρκα καθώς επίσης για μεγάλου και μεσαίου μεγέθους εγκαταστάσεις σε εμπορικά και βιομηχανικά κτήρια. Με το πιστοποιητικό απόδοσης των κεντρικών μετατροπέων και τις εξελιγμένες και ευέλικτες λειτουργίες υποστήριξης δικτύου, η ΑΒΒ εγγυάται την ικανοποίηση όλων των απαιτήσεων σύνδεσης με το δίκτυο που βρίσκονται σε ισχύ, ανεξαρτήτως της τοποθεσίας στην οποία βρίσκεται το έργο. Με στόχο την πλήρη αξιοποίηση και τη μέγιστη απόδοση της επένδυσης, η ΑΒΒ υποστηρίζει τους πελάτες της με ένα παγκόσμιο δίκτυο τεχνικής υποστήριξης, παρέχοντας πλήρες εύρος υπηρεσιών σε περισσότερες από 60 χώρες.

ABB: Προηγμένοι φωτοβολταϊκοί μετατροπείς

O νέος αναπτυξιακός νόμος και οι θετικές αλλαγές στην ενέργειαΕυνοϊκές τροποποιήσεις και για τον κλάδο της ενέργειας προωθούνται στον νέο αναπτυξιακό νόμο που τίθεται σε εφαρμογή το προσεχές διάστημα.Έτσι, περιλαμβάνονται πλέον έργα πολιτικού μηχανικού που υποστηρίζουν την κατασκευή ενεργειακών εγκαταστάσεων και υποδομών. Καλύπτονται, επίσης, οι δαπάνες κατασκευής έργων σύνδεσης με το δίκτυο ή το σύστημα, προκειμένου για επενδύσεις παραγωγής ή συμπαραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, οι οποίες δύνανται να περιλαμβάνονται και στα άυλα περιουσιακά στοιχεία ως δικαίωμα χρήσης.Παράλληλα, ο νέος αναπτυξιακός νόμος προβλέπει ενισχύσεις στη ναυπηγική βιομηχανία, αν πρόκειται για ναυπηγήματα «που προορίζονται για σταθερές, μακροχρόνιες πλωτές βιομηχανικές ή και ενεργειακές εγκαταστάσεις».Στα κίνητρα του αναπτυξιακού εντάσσονται επίσης: δραστηριότητες ανθρώπινης υγείας, επενδύσεις σε εγκαταστάσεις ειδικής τουριστικής υποδομής (συνεδριακά κέντρα, κέντρα θαλασσοθεραπείας, θεματικά πάρκα, τουριστικοί λιμένες σκαφών αναψυχής, γήπεδα γκολφ, εγκαταστάσεις τουρισμού υγείας, εγκαταστάσεις αξιοποίησης ιαματικών πηγών, χιονοδρομικά κέντρα, κέντρα προπονητικού - αθλητικού τουρισμού, αυτοκινητοδρόμια), σύνθετα τουριστικά καταλύματα, κατασκηνώσεις, επενδυτικά σχέδια επιχειρήσεων που πραγματοποιούνται σε ΒΕΠΕ, επιχειρηματικά πάρκα, ζώνες καινοτομίας, σταθμοί δημόσιας χρήσης στάθμευσης κ.λπ.

Τρία νέα φωτοβολταϊκά πάρκα 3,19 MW από τη Solar Cells HellasO όμιλος εταιρειών Solar Cells Hellas, στο πλαίσιο ανάπτυξης φωτοβολταϊκών έργων μεγάλης κλίμακας, συνεχίζει την επιτυχημένη πορεία του στην υλοποίηση έργων με την πρόσφατη ολοκλήρωση τριών φωτοβολταϊκών πάρκων συνολικής ισχύος 3,19 MW στον Νομό Βοιωτίας.Τα τρία φωτοβολταϊκά πάρκα ισχύος 1,53 MW, 0,8 MW και 0,86 ΜW συνδέθηκαν με το Εθνικό Δίκτυο Διανομής και Μεταφοράς Ενέργειας και αναμένεται να παράγουν συνολικά σε ετήσια βάση τουλάχιστον 4.944.500 kWh ηλεκτρικής ενέργειας. Από τη λειτουργία τους αναμένεται συνολικά η εξοικονόμηση ετησίως άνω των 4.625.500 Kg διοξειδίου του άνθρακα (CO2).Οι εργασίες των φωτοβολταϊκών έργων πραγματοποιήθηκαν από την εταιρεία ΒΙΟΣΑΡ Α.Ε. σε σύντομο χρονικό διάστημα, πληρώντας στο έπακρο όλες τις προβλεπόμενες προδιαγραφές.Παρά το δυσχερές κλίμα, ο όμιλος εταιρειών Solar Cells Hellas παραμένει πιστός στον πρωταρχικό στόχο του, συνεχίζοντας να επενδύει στον κλάδο, έχοντας στην ιδιοκτησία του ήδη μια σειρά από φωτοβολταϊκά πάρκα συνολικής ισχύος άνω των 20MW. Στα προσεχή σχέδια του ομίλου είναι η ολοκλήρωση κατασκευών φωτοβολταϊκών πάρκων άνω των 22 MW μέχρι τον Απρίλιο του 2013, ενώ το συνολικό χαρτοφυλάκιο του ομίλου περιλαμβάνει 300 MW φωτοβολταϊκών στην ελληνική επικράτεια.Ο Δ. Παναγάκος, Πρόεδρος του ομίλου, τόνισε ότι απαιτείται σταθεροποίηση της αγοράς της ενέργειας και αξιοπιστία για νέες επενδύσεις.

7

Τον Διεθνή Πειραματικό Θερμοπυρηνικό Αντιδραστήρα ITER προωθούν η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι λοιποί εταίροι, οι οποίοι με αδρή χρηματοδότηση υποστηρίζουν το έργο κόστους 15 δισ. ευρώ που θα υλοποιηθεί στη Γαλλία.Το φιλόδοξο πείραμα θα δείξει αν είναι εφικτή η παραγωγή ενέργειας από τη σύντηξη υδρογόνου. Στο έργο συμμετέχουν η Ευρωπαϊκή Ένωση, οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, η Ρωσία, η Ιαπωνία, η Κίνα, η Ινδία και η Νότια Κορέα, οι οποίες κατάφεραν να συμφωνήσουν στα διαδικαστικά για να προχωρήσει η κατασκευή του κτηρίου που θα φιλοξενήσει τον ITER στο Κανταράς της Γαλλίας. Το κτήριο θα ολοκληρωθεί το 2018, ενώ τα πρώτα πειράματα προγραμματίζονται για τα τέλη του 2020.Πρόκειται για αντιδραστήρα σύντηξης βασισμένο στον σχεδιασμό tokamak – δηλαδή, για ένα θωρακισμένο κάνιστρο που χρησιμοποιεί μαγνητικά πεδία για να συγκρατεί μετέωρο ένα σύννεφο από ιόντα υδρογόνου σε θερμοκρασία 100 εκατ. βαθμών Κελσίου.Κάτω από συνθήκες ακραίας θερμοκρασίας και πίεσης, τα άτομα υδρογόνου ενώνονται και σχηματίζουν άτομα ήλιου με ταυτόχρονη απελευθέρωση μεγάλων ποσοτήτων ενέργειας.Αν, τελικά, αποδειχθεί ότι ο ITER μπορεί να παράγει περισσότερη ενέργεια από όση καταναλώνει για τη λειτουργία του, ο δρόμος θα έχει ανοίξει για την αξιοποίηση της σύντηξης σε βιομηχανική κλίμακα τις επόμενες δεκαετίες.

Στα σκαριά το πείραματου ΘερμοπυρηνικούΑντιδραστήρα ITER

Άνθρακες ο θησαυρόςτης εξίσωσης των ΕΦΚκίνησης και θέρμανσηςΑναποτελεσματικό κρίνεται για την αύξηση των δημόσιων εσόδων και την πάταξη του λαθρεμπορίου το μέτρο της εξίσωσης του EΦK πετρελαίου κίνησης και θέρμανσης. Είναι χαρακτηριστικό ότι το Υπουργείο Oικονομικών, το τελευταίο δίμηνο του έτους, έβαλε στα ταμεία του αυξημένα έσοδα σε σχέση με το αντίστοιχο του 2011, κατά 36 εκατ. ευρώ από τον EΦK στο πετρέλαιο θέρμανσης, αλλά είχε απώλειες 60 εκατ. ευρώ από τον EΦK στο πετρέλαιο κίνησης. Πάντως, το υπουργείο προσβλέπει σε σημαντική αύξηση της ζήτησης τους επόμενους μήνες, καθώς πιστεύει ότι εξαντλείται η αποθεματοποίηση του περασμένου Aπριλίου, στην οποία κατέφυγε το 80% των καταναλωτών προκειμένου να επωφεληθεί της χαμηλής φορολογίας.Επιπλέον, το μέτρο πέτυχε μεν τον στόχο του αναφορικά με τον περιορισμό του λαθρεμπορίου στο θέρμανσης, ωστόσο άνοιξε νέο παράθυρο λαθρεμπορίας στο ναυτιλιακό καύσιμο, το οποίο δεν επιβαρύνεται με φόρους και προσφέρει υψηλά περιθώρια κέρδους στους επιτήδειους. Παράγοντες της αγοράς πετρελαιοειδών υπολογίζουν τον τζίρο από το λαθρεμπόριο στο ναυτιλιακό καύσιμο σε περίπου 70 εκατ. ευρώ και υπολογίζουν ότι θα φτάσει τα 150 εκατ. ευρώ μετά την εξίσωση των φόρων. Προτείνουν, λοιπόν, τη θεσμοθέτηση ενός ενιαίου τύπου καυσίμου, εξηγώντας ότι σήμερα το θέρμανσης έχει την ίδια περιεκτικότητα θείου με το ναυτιλιακό καύσιμο, το οποίο είναι αφορολόγητο.

Σημαντική ήταν το 2012 η πτώση στην καθαρή ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς διαμορφώθηκε στις 50.289,2 γιγαβατώρες, μειωμένη έναντι του 2011 κατά 2,34%, αλλά και κάτω από τις 50.953 γιγαβατώρες του 2004.Συγκριτικά, πάντως, με το 2008, τελευταία χρονιά που υπήρξε αύξηση της ζήτησης και η Ελλάδα έμπαινε στο τούνελ της κρίσης, η ζήτηση του 2012 ήταν μειωμένη κατά 9,67% (το 2008 η καθαρή ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας ήταν 55.675 γιγαβατώρες).Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΑΔΜΗΕ, η μείωση της ζήτησης κάλυψε όλες τις κατηγορίες καταναλωτών – δηλαδή, υψηλή τάση (ενεργοβόρες βιομηχανίες), μέση και χαμηλή τάση (μεταποίηση, εμπόριο, κατοικία).Έναντι του 2011, η μεγαλύτερη πτώση παρατηρήθηκε στη χαμηλή (-2,51%), ενώ χαμηλότερη είναι στην υψηλή τάση και ανέρχεται σε -1,60%. Ωστόσο, έναντι του 2008, η μεγαλύτερη μείωση που ανέρχεται σε 13,64% καταγράφεται στην υψηλή τάση, από το δίκτυο της οποίας τροφοδοτούνται οι μεταλλουργίες, οι χαλυβουργίες και οι τσιμεντοβιομηχανίες.Η παραγωγή των βιομηχανιών αυτών έχει μειωθεί δραστικά εξαιτίας της οικονομικής κρίσης, των ακριβών τιμών με τις οποίες πουλά το ηλεκτρικό η ΔΕΗ και της υπερβάλλουσας φορολογίας που επιβλήθηκε στην ενέργεια γενικώς. Στις υπόλοιπες κατηγορίες η υποχώρηση της ζήτησης έναντι του 2008 ανέρχεται σε 9,62%.Το 2012 σημειώθηκε επίσης δραστικήπτώση των εισαγωγών ηλεκτρισμού.

Ηλεκτρική ενέργεια: Νέα πτώση το 2012 για τέταρτη χρονιά

8

Διάκριση για τις περιβαλλοντικές επιδόσεις και τη συνολική προσφορά της στον κλάδο των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας έλαβε η AiD Engineering στον διαγωνισμό «Environmental Awards 2013», ο οποίος διεξήχθη στις 18 Δεκεμβρίου.Συγκεκριμένα, η εταιρεία βραβεύτηκε στην κατηγορία «Energy-Geothermal Energy». Η βράβευση αυτή είναι αποτέλεσμα των συστηματικών και επίμονων προσπαθειών της AiD Engineering για τη διάδοση της γεωθερμικής ενέργειας, μιας καθαρά πράσινης μορφής ενέργειας που δεν επιβαρύνει καθόλου τη βιοποικιλότητα της ευρύτερης περιοχής στην οποία εγκαθίσταται το εκάστοτε γεωθερμικό σύστημα. Ανάμεσα στους βραβευθέντες της βραδιάς ήταν οι εταιρείες ΔΕΣΦΑ Α.Ε., OTE-Cosmote, ΕΥΔΑΠ Α.Ε. και Vodafone, Ελαΐς-Unilever Hellas, Οργανισμός Λιμένος Θεσσαλονίκης Α.Ε., ΑΓΕΤ Ηρακλής Εργοστάσιο Βόλου, Coca-Cola Τρία Έψιλον, ΑΒ Βασιλόπουλος, Eurobank, Mamidoil Jetoil Α.Ε., Mercedes-Benz Ελλάς Α.Ε.Ε. Οι κατηγορίες βράβευσης των επιχειρήσεων αφορούσαν στη διαχείριση αποβλήτων, στη διαχείριση του νερού, στις βιώσιμες μεταφορές κ.λπ.Ο θεσμός των συγκεκριμένων βραβείων εγκαινιάστηκε πρώτη φορά φέτος, με κύριο σκοπό να αναδείξει και να επιβραβεύσει τις βέλτιστες πρακτικές διαδικασιών και πρωτοβουλιών για την προστασία του περιβάλλοντος και την αειφορία από επιχειρήσεις και οργανισμούς.Η τελετή απονομής των βραβείων συγκέντρωσε υψηλόβαθμα στελέχη της αγοράς, εκπροσώπους από την πολιτική ηγεσία κ.λπ.

Περιβαλλοντικήδιάκριση για τηνAiD Engineering

Στήριξη των ΑΠΕ παρέχουν το 2013 οι αναδυόμενεςαγορές Μέσης Ανατολής, Αφρικής και Κίνας μετά την πτώση στις παγκόσμιες επενδύσεις του 2012Οι αναδυόμενες αγορές, όπως οι χώρες της Μέσης Ανατολής και της Αφρικής, θα στηρίξουν σημαντικά τις ΑΠΕ το 2013, συγκρατώντας τις πτωτικές τάσεις στον τομέα των επενδύσεων. Σύμφωνα με νέα έρευνα της Ernst & Young, το 2013 θα είναι γεμάτο προκλήσεις, και στο επίκεντρο του έτους θα βρεθούν αφενός η τεράστια προσπάθεια που πρέπει να καταβληθεί ώστε να μειωθεί η πλεονάζουσα παραγωγή και αφετέρου οι συνεχείς προσπάθειες των κυβερνήσεων για μείωση των επιδοτήσεων. Σε αυτό το πλαίσιο, η Ernst & Young επισημαίνει ότι θα πρέπει να αναζητηθούν άλλοι τρόποι, ώστε οι αγορές να προσελκύσουν ιδιωτικά κεφάλαια. Στις αγορές εκείνες οι οποίες είναι ακόμη σε πρώιμο στάδιο, αλλά έχουν τεράστιες δυνατότητες ανάπτυξης περιλαμβάνονται τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και η Σαουδική Αραβία, οι οποίες μάλιστα καταλαμβάνουν τις θέσεις 35 και 27 όσον αφορά στην ελκυστικότητά τους για επενδύσεις σε ΑΠΕ.Και οι δύο χώρες διαθέτουν φιλόδοξα σχέδια για τον κλάδο των φωτοβολταϊκών. Επίσης, το Κατάρ, η Ιορδανία και η Αίγυπτος χαρακτηρίζονται ελκυστικές αγορές για την ανάπτυξη ΑΠΕ την επόμενη πενταετία. Στις αναδυόμενες αγορές περιλαμβάνεται επίσης η Ρουμανία (προς το παρόν έχει εγκαταστήσει μόλις 5 MW), της οποίας το ελκυστικό σύστημα επιδοτήσεων που έχει υιοθετήσει αναμένεται να της φέρει αρκετές εγχώριες και ξένες επενδύσεις.Εν τω μεταξύ, σύμφωνα με έκθεση του Bloomberg New Energy Finance, οι επενδύσεις του 2012 στις ΑΠΕ

εμφανίζονται μειωμένες κατά 11,2% εξαιτίας της πολιτικής μείωσης των επιδοτήσεων σε τεχνολογίες όπως τα αιολικά, τα φωτοβολταϊκά και η βιομάζα. Συγκεκριμένα, την περυσινή χρονιά επενδύθηκαν συνολικά 268,7 δισ. δολάρια στην καθαρή ενέργεια, έναντι 302,3 δισ. δολ. το 2011. Οι επενδύσεις μειώθηκαν κατά 32% στις ΗΠΑ, 51% στην Ιταλία, 68% στην Ισπανία και 44% στην Ινδία. Μοναδικά «φωτεινά» σημεία η Κίνα, η οποία κατέγραψε ικανοποιητικές επιδόσεις, καθώς και η ανάπτυξη μικρών υδροηλεκτρικών έργων.Η μείωση των επενδύσεων οφείλεται κυρίως στις κρίσεις χρέους τόσο των ΗΠΑ όσο και της Ευρώπης, οι οποίες οδήγησαν στη μείωση των επιδοτήσεων που μέχρι πρότινος στήριζαν τη βιομηχανία, αλλά και στη σημαντική μείωση των τιμών των φωτοβολταϊκών πάνελ που καταγράφηκε το 2012. Ο τομέας της ηλιακής ενέργειας και των φωτοβολταϊκών αποκόμισε το μεγαλύτερο μέρος της χρηματοδότησης, συγκεντρώνοντας συνολικά 142,5 δισ. δολάρια επί του συνόλου των επενδύσεων, με τα αιολικά έργα να ακολουθούν με 78,3 δισ. δολάρια. Η ενεργειακή κατηγορία «Έξυπνες Τεχνολογίες», συμπεριλαμβανομένων των ηλεκτρικών οχημάτων και της ενεργειακής απόδοσης, αποκόμισε 18,8 δισ. δολάρια σε επενδύσεις, ενώ στην κατηγορία «Βιομάζα και Ανακύκλωση Αποβλήτων» οι επενδύσεις εμφανίστηκαν μειωμένες κατά 27% πέρυσι, φτάνοντας τα 9,7 δισ. δολάρια.

99

Τεράστιες επενδύσεις σε ΑΠΕ ανακοίνωσε η ιαπωνική κυβέρνηση παράλληλα με την κατασκευή νέων πυρηνικών αντιδραστήρων για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Ο Ιάπωνας πρωθυπουργός Σίνζο Άμπε ανακοίνωσε ότι θα ακυρώσει τα σχέδια της προηγούμενης κυβέρνησης που προέβλεπαν μείωση της εξάρτησης της χώρας από την ατομική ενέργεια μετά το δυστύχημα που ακολούθησε τον σεισμό και το τσουνάμι του Μαρτίου του 2011 στο εργοστάσιο Φουκουσίμα. «Οι νέοι αντιδραστήρες θα είναι εντελώς διαφορετικοί από εκείνους που διέθετε το επίμαχο εργοστάσιο στη Φουκουσίμα» είπε χαρακτηριστικά ο Άμπε.Παράλληλα, η Ιαπωνία προωθεί την κατασκευή του μεγαλύτερου στον κόσμο θαλάσσιου αιολικού πάρκου. Οι ανεμογεννήτριες θα τοποθετηθούν 16 χλμ. ανοιχτά της Φουκουσίμα. Το πάρκο θα αποτελείται από 143 ανεμογεννήτριες συνολικής ισχύος 1 GW, η οποία αντιστοιχεί στο περίπου 21% εκείνης που παρήγε η κατεστραμμένη πλέον πυρηνική μονάδα της περιοχής. Σήμερα, το μεγαλύτερο στον κόσμο αιολικό πάρκο, ανοιχτά του Σάφολκ, στη Βρετανία, έχει συνολική ισχύ 504 MW με 140 ανεμογεννήτριες.Στην περίπτωση του ιαπωνικού αιολικού πάρκου, οι ανεμογεννήτριες ύψους 200 μ. δεν θα τοποθετηθούν στον πυθμένα της θάλασσας, αλλά θα επιπλέουν σε ατσάλινα πλαίσια, σαν σχεδίες, «αγκυροβολημένα» στην υφαλοκρηπίδα.Η αυξημένη σεισμική δραστηριότητα στην περιοχή πιστεύεται ότι δεν θα αποτελέσει πρόβλημα, καθώς έχουν ληφθεί όλα τα αναγκαία μέτρα ασφαλείας.

Ιαπωνία: Ενίσχυσητης πυρηνικής μαζίμε τις ανανεώσιμες

Υψηλότερους στόχουςγια τις ανανεώσιμεςθέτει εκ νέου η ΚίναΝέους στόχους θέτει η Κίνα στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, προκειμένου να φέρει τον τίτλο του μεγαλύτερου εγκαταστάτη φωτοβολταϊκών παγκοσμίως, παράλληλα με εκείνον του μεγαλύτερου παραγωγού φωτοβολταϊκών στον κόσμο. Σε μια προσπάθεια να ενισχύσει περαιτέρω την εγχώρια βιομηχανία ηλιακής ενέργειας, αναμένεται να διπλασιάσει τον ρυθμό εγκατάστασης φωτοβολταϊκών συστημάτων, ώστε έως το τέλος του 2013 να έχουν εγκατασταθεί 10 GW νέων έργων. Αξίζει να σημειωθεί ότι η συγκεκριμένη ισχύς, μεταφραζόμενη σε ηλεκτροπαραγωγή, αντιπροσωπεύει περίπου το ένα τέταρτο της παγκόσμιας ζήτησης, ενώ παράλληλα επιφέρει σημαντικές αλλαγές στο παγκόσμιο σκηνικό, στο οποίο έως σήμερα η Κίνα εξήγε το μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής της. Η στρατηγική αυτή της χώρας έρχεται εν μέσω της γενικότερης προσπάθειας να διατηρηθεί η κερδοφορία των εταιρειών του κλάδου, η οποία έχει πληγεί δραματικά από το τεράστιο πλεόνασμα προσφοράς και τη ραγδαία πτώση των τιμών.Εν τω μεταξύ, σημαντικά κίνητρα αναμένεται να θεσπίσει η Κίνα για την αγορά ηλεκτρικών αυτοκινήτων, σε μια προσπάθεια να περιορίσει την ατμοσφαιρική ρύπανση. Σύμφωνα με τη μεσοπρόθεσμη στρατηγική του Πεκίνου, μέχρι το 2015 θα πρέπει να κυκλοφορούν στους κινεζικούς δρόμους 500.000 οχήματα, αριθμός που θα πρέπει να αγγίξει τα 5 εκατομμύρια μέχρι το 2020.

Κορυφαία παγκόσμια δύναμη η Γερμανία στις ανανεώσιμεςΗ Γερμανία διατήρησε τα σκήπτρα το 2012 στην ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Τα φωτοβολταϊκά ήταν οι πρωταγωνιστές σε αυτή την ανάπτυξη, τα οποία χάρη στις επιδοτήσεις αύξησαν την παραγωγή ηλιακής ενέργειας κατά 47%, στις 28,5 δισ. KW.Το μερίδιο των φωτοβολταϊκών, των αιολικών και της βιομάζας αναμένεται να ανέλθει σε 23% της παραγωγής ενέργειας το 2012 έναντι 20% το 2011, καταγράφοντας πολύ μεγάλη αύξηση (15%), σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Ένωσης Εταιρειών Ενέργειας και Ύδρευσης (BDEW).Έως το 2022 οι ΑΠΕ θα παρέχουν το 40% της ηλεκτρικής ενέργειας στη Γερμανία και έως το 2050 το 80%.Η παραγωγή καθαρής ενέργειας στη Γηραιά Ήπειρο γνωρίζει άνθηση, με τις περισσότερες ευρωπαϊκές αγορές να σημειώνουν σημαντικά βήματα. Στην αιολική ενέργεια, τη Γερμανία με 30 GW ακολουθούν η Ισπανία με σύνολο 22 GW, η Ιταλία με 7,2 GW, η Γαλλία με 7,1 GW και η Βρετανία με 6,5 GW. Τα στοιχεία προέρχονται από τον Διεθνή Σύνδεσμο Αιολικής Ενέργειας (WWEA).Αξιόλογες προσθήκες σημειώθηκαν, όμως, και στις υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης, από τις οποίες ξεχωρίζουν η Ρουμανία και η Πολωνία. Συνολικά για το 2012 η Ευρώπη θα ξεπεράσει το φράγμα των 100 GW σε εγκατεστημένη ισχύ.

10

03ΣΤPΑΤΗΓΙΚΕΣ ΣΥΜΜΑΧΙΕΣΑΠO ΤOΥΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚOΥΣΚOΛOΣΣOΥΣ ΤOΥ ΚOΣΜOΥOι νέες προκλήσεις στην αγορά ενέργειας αλλάζουν τον τρόπο συμπεριφοράς των μεγάλων παικτών του τομέα, οι οποίοι σπεύδουν να δημιουργήσουν Στρατηγικές Συμμαχίες εξαιρετικά σημαντικές και καθοριστικές για το μέλλον της ανθρωπότητας.

Διεθνής αγορά ενέργειαςΤης Ευαγγελίας Λαμπάκου

11

Υπολογίζεται ότι θα απαιτηθούν επενδύσεις περίπου 20 τρισ. δολ. για παραγωγή υδρογονανθράκων συμβατικών και μη τα επόμενα είκοσι χρόνια.Μέχρι το 2008 οι επενδύσεις στην έρευνα υδρογονανθράκων ήταν σε πολύ χαμηλό επίπεδο. Ωστόσο, μετά την παγκόσμια οικονομική κρίση, παράγοντες όπως η μεγάλη αύξηση των τιμών πετρελαίου, η ραγδαία τεχνολογική εξέλιξη στον τομέα της έρευνας και ιδιαίτερα στις υποθαλάσσιες γεωτρήσεις μεγάλου θαλάσσιου βάθους (πάνω από 2.500 μ.) και τα νέα πολλά υποσχόμενα μη συμβατικά πεδία υδρογονανθράκων (shale plays) έφεραν επανάσταση στους τομείς της έρευνας και της παραγωγής υδρογονανθράκων, ενθάρρυναν τις επενδύσεις και ανέτρεψαν όλες τις πρόσφατες προβλέψεις για παγκόσμια αποθέματα και εξέλιξη τιμών. Μόνο το 2012 600 δισ. δολάρια δαπανήθηκαν παγκόσμια για έρευνα και παραγωγή πετρελαίου και φυσικού αερίου.

Επέκταση εκτός συνόρωνΟι μεγάλες εθνικές πετρελαϊκές εταιρείες επιδιώκουν συστηματικά την επέκτασή τους εκτός των συνόρων τους, επενδύοντας μάλιστα τεράστια ποσά για τη συμμετοχή τους σε διεθνείς συνεργασίες, σε όλα τα στάδια της βιομηχανίας πετρελαίου (upstream – midstream – downstream): έρευνα και παραγωγή, αναβάθμιση διυλιστηρίων, κατασκευή σταθμών LNG, χερσαίοι

και υποθαλάσσιοι αγωγοί, θαλάσσιες συγκοινωνίες tankers.Οι μεγάλοι παίκτες της ενεργειακής αγοράς προσπαθούν είτε να αποκτήσουν πρόσβαση στα νέα δυναμικά πεδία είτε να αντλήσουν εμπειρία από αυτά συνάπτοντας στρατηγικές συμμαχίες.

Exxon Mobil - RosneftΗ συμμαχία του πρώτου τετραμήνου του 2012 μεταξύ δύο ενεργειακών κολοσσών της Αμερικής και της Ρωσίας είναι γιγαντιαίας σημασίας και έχει τη δύναμη να αλλάξει το ενεργειακό τοπίο σε τρεις ηπείρους.Η κοινοπραξία διαθέτει επενδύσεις 500 εκατ. δολ. στις ρωσικές θαλάσσιες περιοχές της Αρκτικής και της Μαύρης Θάλασσας, ενώ η Rosneft κερδίζει το δικαίωμα κατοχής του 30% των δικαιωμάτων της Exxon Mobil στα prospects της Β. Αμερικής, του Τέξας και του Καναδά. Η Exxon Mobil αποβλέπει σε 85 δισ. βαρέλια δυνατών αποθεμάτων στη ρωσική θαλάσσια περιοχή της Αρκτικής. Το ερευνητικό πρόγραμμα ύψους 2,2 δισ. δολαρίων αναμένεται να αρχίσει εντός του έτους, με την πρώτη γεώτρηση το 2014. Αν η τελευταία αποδειχθεί επιτυχής, θα ακολουθήσει η ανάπτυξη το 2017. Η περιοχή είναι τεράστια (31.000 εκτάρια) με σχετικά αβαθή ύδατα (500 πόδια).Στη Μαύρη Θάλασσα το βάθος είναι πολύ μεγάλο και μπορεί να φτάσει τα

20.000 πόδια κάτω από την επιφάνεια σε βάθος υδάτων 10.000 ποδιών. Η Rosneft έχει εντοπίσει 20 δομές με πιθανά αποθέματα 9 δισ. βαρέλια.Η Rosneft αποκτά πρόσβαση στο άψογο project management της Exxon Mobil και την εμπειρία της στα βαθιά νερά και κάνει το ντεπούτο της στον Κόλπο του Μεξικού στο ερευνητικό πρόγραμμα της Exxon Mobil σε βαθιά νερά σε 20 «οικόπεδα».Η Rosneft ελπίζει επίσης να διασφαλίσει την τεχνολογία των γεωτρήσεων και της παραγωγής των μη συμβατικών πηγών της Αμερικής από την εμπειρία της Exxon και να την εφαρμόσει στους δικούς της σχιστολιθικούς σχηματισμούς.Ως μέρος της συμφωνίας, οι δύο εταιρείες θα εκπονήσουν τεχνική μελέτη στα χερσαία μη συμβατικά πεδία της Rosneft στη Σιβηρία χρησιμοποιώντας την τεχνολογία γεωτρήσεων της Exxon Mobil. Έτσι, η Rosneft πιστεύει ότι θα προσθέσει άλλα 13 δισ. βαρέλια στις παραχωρήσεις της.Η Rosneft αποβλέπει στο αέριο, το οποίο θεωρεί μεγαλύτερη μακροπρόθεσμη προτεραιότητα. Το αέριο αποτελεί το 21% των αποδεδειγμένων αποθεμάτων της, αλλά μόνο το 8% παράγεται, γεγονός που θα αλλάξει με αναμενόμενη παραγωγή το 2020.

BP – RosneftΣτις 22 Οκτωβρίου 2012 μία σημαντική συμφωνία δίνει στη μεγαλύτερη εταιρεία της Βρετανίας πρόσβαση στο upstream

Οι επικεφαλής των Rosneft και BP Robert Dudley και Eduard Khudainatov ανταλλάσσουν ικανοποιημένοι χειραψία μετά την υπογραφή της κορυφαίας συμφωνίας που δίνει στη μεγαλύτερη εταιρεία της Βρετανίας πρόσβαση στο upstream της Ρωσίας και τη δυνατότητα στη Rosneft να εξελιχθεί στη μεγαλύτερη παγκοσμίως πετρελαϊκή εταιρεία.

12 της Ρωσίας και τη δυνατότητα στη Rosneft να εξελιχθεί στη μεγαλύτερη παγκοσμίως πετρελαϊκή εταιρεία. Στο πλαίσιο μίας πολύπλοκης συμφωνίας, όπου η ρωσική εταιρεία θα πληρώσει 17,1 δισ. δολ. για το 50% της ΒΡ στην ΤΝΚ-ΒΡ, η ΒΡ θα πάρει το 13% των μετοχών της Rosneft, πάνω από το ήδη υπάρχον 1,25%. Στη συνέχεια, η ΒΡ θα χρησιμοποιήσει τα 4,8 δισ. δολ. από αυτά που έδωσε η Rosneft για να αγοράσει ποσοστό 5,7%. Η ΒΡ τελικά θα αποκτήσει το 19,75 των μετοχών της Rosneft.Η BP χαρακτήρισε τη συμφωνία ορόσημο για την εταιρεία, θεωρώντας ότι κατέχει πλέον σταθερό μερίδιο στον ενεργειακό τομέα της Ρωσίας.Ο πρόεδρος της Rosneft είπε ότι η συμφωνία τής δίνει τη δυνατότητα να γίνει ένας από τους μεγαλύτερους παίκτες στην παγκόσμια πετρελαϊκή βιομηχανία.Αναφερόμενη η Rosneft στη συνεργασία της με την Exxon Mobil στην Αρκτική, είπε ότι ένα πρότζεκτ με την Exxon στην Αρκτική δεν είναι αρκετό. Πρέπει να γίνουν κι άλλα πρότζεκτ με διάφορες διεθνείς πετρελαϊκές εταιρείες.

Η Rosneft κάνει στρατηγικά βήματα για να επεκτείνει τις συνεργασίες της IOCs, και η ΒΡ μπορεί να προσφέρει την εμπειρία της στις γεωτρήσεις και στην παραγωγή σε πολύ βαθιά νερά.(Σύμφωνα με το US GS, η Αρκτική μπορεί να περιέχει 50 δισ. βαρέλια πετρελαίου και 6,4 τρισ. κυβικά εκατοστά αερίου, καθώς το 70% των πετρελαίων της Αρκτικής ανήκει σε ρωσικά εδάφη.)

Gasprom Neft – ShellΤο ενδιαφέρον της Ρωσίας στο μη συμβατικό δυναμικό της εστιάζεται στη δυνατότητα των πλούσιων σε πετρέλαιο σχιστολιθικών σχηματισμών της δυτικής Σιβηρίας, στις περιοχές Bazhenov, Abalak και Frolovskaya. Η Shell έχει αρχίσει ήδη την έρευνα μέσω της συνεργασίας της με την Gasprom Neft, η οποία έχει υπολογίσει τα αποθέματα tight oil σε 4 δισ. βαρέλια στην περιοχή έρευνάς της.Ο επικεφαλής της Gazprom Αlexei Miller τόνισε ότι «σε συνδυασμό με την εξόρυξη αερίου, ο όμιλος έχει μεγάλο ενδιαφέρον και στην παραγωγή πετρελαίου, επί της οποίας προωθεί πολλαπλά σχέδια». Ο ρώσος πρόεδρος Vladimir Putin δήλωσε ότι οι επιχειρήσεις πρέπει να επανασχεδιάσουν τις επενδύσεις με βάση τα μεγάλα αποθέματα σχιστολιθικού αερίου της Αμερικής.

CNOOC – NEXENΗ κρατική εταιρεία China National Offshore Oil Company (CNOOC) προσπαθεί να αποκτήσει διεθνή επιρροή μέσω συμφωνιών εξαγορών και συμμετοχής σε μεγάλες πετρελαϊκές εταιρείες διεθνούς δραστηριότητας, υποσχόμενη δισεκατομμύρια δολάρια σε μελλοντικές επενδύσεις. Πρόκειται για την ιστορικά μεγαλύτερη διεθνή εξαγορά από κινεζική εταιρεία.Η ανακοίνωση της συμφωνίας για την εξαγορά της καναδικής NEXEN, της

Mετά την παγκόσμια οικονομική κρίση, παράγοντες όπως η μεγάλη αύξηση των τιμών πετρελαίου, η ραγδαία τεχνολογική εξέλιξη στον τομέα της έρευνας και ιδιαίτερα στις υποθαλάσσιες γεωτρήσεις μεγάλου θαλάσσιου βάθους (πάνω από 2.500 μ.) και τα νέα πολλά υποσχόμενα μη συμβατικά πεδία υδρογονανθράκων (shale plays) έφεραν επανάσταση στους τομείς της έρευνας και της παραγωγής υδρογονανθράκων, ενθάρρυναν τις επενδύσεις και ανέτρεψαν όλες τις πρόσφατες προβλέψεις για παγκόσμια αποθέματα και εξέλιξη τιμών

Το μέλλον του σχιστολιθικού αερίου

Παρ’ ότι το κυρίαρχο πρωτογενές καύσιμο τα επόμενα είκοσι χρόνια στο παγκόσμιο ενεργειακό ισοζύγιο θα συνεχίσει να είναι το πετρέλαιο, το φυσικό αέριο θα σημειώσει σημαντική αύξηση και θα περάσει στη δεύτερη θέση μετά το πετρέλαιο, θέτοντας τον άνθρακα τρίτο στη γενική κατάταξη, εφόσον αξιοποιηθεί η παραγωγή του από σχιστολιθικούς σχηματισμούς (shale gas).Το 40% του παγκόσμιου πληθυσμού δεν έχει ακόμη πρόσβαση στις βασικές ενεργειακές πηγές προμήθειας, οι δε αναπτυσσόμενες οικονομίες αναμένεται να απορροφήσουν το 90% της αύξησης της ζήτησης.

Σύμφωνα με τις προβλέψεις του IEA, η παγκόσμια κατανάλωση θα αυξηθεί έως και 40% μέχρι το 2030, με τα ορυκτά καύσιμα να καλύπτουν το 80% του παγκόσμιου ενεργειακού ισοζυγίου.Προκειμένου η πετρελαϊκή βιομηχανία να αντιμετωπίσει αφενός την κάλυψη των μελλοντικών αναγκών για την παγκόσμια ενεργειακή ασφάλεια εφοδιασμού και αφετέρου τον περιορισμό της αύξησης των τιμών σε ένα απρόβλεπτο και ασταθές οικονομικό περιβάλλον, αναζητά τρόπους κοινής αντιμετώπισης των νέων προκλήσεων προς αμοιβαίο όφελος σε όλο το φάσμα έρευνας, παραγωγής και μεταφοράς.

13

μεγαλύτερης και παλιότερης ενεργειακής εταιρείας του Καναδά, με 15,1 δισ. δολάρια συν 4,3 δισ. δολάρια για ανάληψη χρεών (περίπου 20 δισ. δολάρια συνολικά), της εξασφαλίζει πρόσβαση στο βρετανικό τμήμα της Βόρειας Θάλασσας (Buzzard field), όπου σχεδιάζει να επενδύσει αμέσως 1,07 δισ. δολάρια. Η παραγωγή της NEXEN στο βρετανικό τμήμα ήταν 200.000 βαρέλια ανά ημέρα. Αυτή η σημαντική συνεισφορά στην παραγωγή Brent αποτελεί καθοριστικό παράγοντα στη διαμόρφωση της παγκόσμιας τιμής του. Έτσι, η κρατική εταιρεία της Κίνας, της μεγαλύτερης καταναλώτριας πετρελαίου, εισχωρεί στην «καρδιά» του συστήματος προμήθειας και εμπορίας παρακολουθώντας άμεσα τις εξελίξεις των τιμών.Επιπλέον, με την εξαγορά αυτή η κινεζική εταιρεία θα διαχειρίζεται το διεθνές πορτφόλιο της NEXEN στον Κόλπο του Μεξικού σε βαθιά νερά, τα πρότζεκτ της NEXEN σε oil sands στον Καναδά, τα shale fields (σχιστολιθικά πεδία αερίου και πετρελαίου) σε Β. Αμερική, Πολωνία και Κολομβία, καθώς και συμβατικά πρότζεκτ της στην Αφρική. Ο Καναδάς από την εξαγορά εξασφαλίζει πολιτικά και οικονομικά οφέλη. Τον Αύγουστο η κρατική κινεζική εταιρεία προσκάλεσε σε διαγωνισμό διεθνείς εταιρείες για εννέα θαλάσσια μπλοκ έκτασης άνω των 160.000 τ.χλμ. στη θάλασσα της Ν. Κίνας (πολύ βαθιά νερά), περιλαμβάνοντας αμφισβητούμενες περιοχές που

υπερκαλύπτουν ήδη ερευνητικές περιοχές του Βιετνάμ.Η στρατηγική της εταιρείας είναι να αποκτήσει την εμπειρία που χρειάζεται προκειμένου να εκμεταλλευτεί μόνη της τα δικά της πεδία (deep offshore) σε αμφισβητούμενα νερά.

Statoil – PetroFrontieΗ νορβηγική Statoil, επιδιώκοντας να εισχωρήσει βαθιά στο παιχνίδι του σχιστολιθικού τομέα (shale business), μετά την κοινοπραξία της με την Chesapeake Energy και την απόκτηση non operating θέσης σε σχιστολιθικούς

σχηματισμούς στην Πενσυλβανία και στη δυτική Βιρτζίνια, προχώρησε το 2010 σε κοινοπραξία με την Talisman Energy και απέκτησε operating θέση στο Τέξας στο πεδίο Eagle Ford.Η Statoil προσπαθεί να επεκτείνει τις επιχειρήσεις της στο shale business της Αμερικής, προγραμματίζοντας αύξηση της παραγωγής της από 149.000 βαρέλια/ημέρα σε 500.000 βαρέλια/ημέρα μέχρι το 2020.Η νορβηγική εταιρεία, στην προσπάθειά της να επεκτείνει την εμπειρία της σε σχιστολιθικούς σχηματισμούς και εκτός Αμερικής, ανακοίνωσε πρόσφατα τη συνεργασία της με την καναδική PetroFrontie. Η κοινοπραξία αφορά στην είσοδο της νορβηγικής εταιρείας μαζί με την καναδική σε shale prospects της Αυστραλίας στη νότια λεκάνη της Georgina. Η Statoil έχει δεσμευτεί με 25 εκατ. δολάρια για την πρώτη φάση του ερευνητικού προγράμματος και έχει δηλώσει την πρόθεσή της να δαπανήσει 200 εκατ. δολ. για 10 – 20 γεωτρήσεις μέχρι το 2017. Οι βλέψεις της εξάλλου για τους σχιστολιθικούς σχηματισμούς των ρωσικών πεδίων είναι προφανείς μετά τη στρατηγική συμφωνία με τη Rosneft για τη μελέτη της πετρελαιοδυναμικότητας των σχιστολιθικών σχηματισμών του βόρειου Καυκάσου καθώς και μετά τη συμφωνία της για δύο ερευνητικές γεωτρήσεις μέχρι το 2015.

Oι μεγάλες εθνικές πετρελαϊκές εταιρείες επιδιώκουν συστηματικά την επέκτασή τους εκτός των συνόρων τους, επενδύοντας μάλιστα τεράστια ποσά για τη συμμετοχή τους σε διεθνείς συνεργασίες, σε όλα τα στάδια της βιομηχανίας πετρελαίου (upstream - midstream - downstream): έρευνα και παραγωγή, αναβάθμιση διυλιστηρίων, κατασκευή σταθμών LNG, χερσαίοι και υποθαλάσσιοι αγωγοί, θαλάσσιες συγκοινωνίες tankers

14

04ΧΡΥΣΗ ΕΠOΧΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣΤΗΝ ΑΜΕΡΙΚΗΣύμφωνα με τις προβλέψεις της Παγκόσμιας Επιτροπής Ενέργειας, οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι πολύ πιθανό, εντός της τρέχουσας δεκαετίας, να ξεπεράσουν τη Σαουδική Αραβία και τη Ρωσία στην παραγωγή πετρελαίου και φυσικού αερίου, με τη βοήθεια νέων μεθόδων εκμετάλλευσης κοιτασμάτων τα οποία μέχρι πρόσφατα θεωρούνταν πρακτικά απρόσιτα. Έτσι, θα έχουν τη δυνατότητα να καταστούν ενεργειακά αυτάρκεις, όταν σήμερα είναι αναγκασμένες να καλύπτουν το 20% των αναγκών τους σε ενέργεια (και το 40-45% σε πετρέλαιο) με εισαγωγές. Όπως είναι φανερό, μια τέτοια εξέλιξη θα έχει αλυσιδωτές και σοβαρότατες επιπτώσεις τόσο στην οικονομία όσο και στο διεθνές γεωπολιτικό σκηνικό.

Διεθνής αγορά ενέργειαςTου Γιώργου Παυλόπουλου

15Πόλεμος για το πετρέλαιο. Έτσι είχε ονομαστεί από πολλούς η εισβολή των Ηνωμένων Πολιτειών και των «πρόθυμων» συμμάχων τους στο Ιράκ, τον Μάρτιο του 2003. Αυτός ήταν ο χαρακτηρισμός που είχε αποδοθεί –ευρέως και δικαίως– σε έναν πόλεμο ο οποίος θεωρήθηκε ότι είχε επιβληθεί από το πετρελαϊκό λόμπι της χώρας και τον πολιτικό εκφραστή του, τον τότε αντιπρόεδρο Ντικ Τσένι, για να εκτελεστεί από τον τεξανό πρόεδρο της χώρας Τζορτζ Μπους τον νεότερο. Άλλωστε, το Ιράκ ήταν και είναι γνωστό ότι κρύβει στα έγκατά του τεράστιες ποσότητες μαύρου χρυσού, οι οποίες μπορούν να αντληθούν σχετικά εύκολα και πάντως πολύ φθηνότερα από ό,τι εκείνες που υπάρχουν σε άλλες πετρελαιοπαραγωγές χώρες, όπως η Ρωσία αλλά και οι ΗΠΑ.

Κάποτε στο ΙράκΚι όμως. Σήμερα, λίγο πριν από τη δέκατη επέτειο της εισβολής στο Ιράκ και της ανατροπής του Σαντάμ Χουσεΐν και του καθεστώτος του, εάν οι Αμερικανοί βρίσκονταν ξανά μπροστά σε μια τέτοια πρόκληση, ενδεχομένως θα έπαιρναν αντίθετη απόφαση – δηλαδή, δεν θα έκαναν πόλεμο. Όσον αφορά στο γιατί, η απάντηση δεν βρίσκεται στην παρουσία του «ειρηνιστή» Μπαράκ Oμπάμα στον Λευκό Oίκο, αλλά στην έκπληξη που μας επιφύλαξε η Παγκόσμια Επιτροπή Ενέργειας στην τελευταία πρόβλεψή της που δόθηκε στη δημοσιότητα στις αρχές του Νοεμβρίου, σύμφωνα με την οποία η ΙΕΑ προβλέπει ότι μέχρι το 2017 οι ΗΠΑ θα έχουν γίνει ο μεγαλύτερος παραγωγός πετρελαίου παγκοσμίως, παίρνοντας τον τίτλο που κατέχουν η Σαουδική Αραβία και η Ρωσία.

Πρωτιά αερίου από το 2015;Εάν, μάλιστα, επαληθευτεί η πρόβλεψη που τις θέλει να έχουν κατακτήσει την πρώτη θέση και στην παραγωγή

φυσικού αερίου από το 2015, τότε αυτοδικαίως οι ΗΠΑ θα έχουν μετατραπεί στην επόμενη πενταετία σε παγκόσμια ενεργειακή υπερδύναμη. Σε βαθμό που όχι απλώς δεν θα έχουν ανάγκη να στέλνουν τα αεροπλανοφόρα τους να διασφαλίζουν με τη βία την

ομαλή τροφοδοσία της αγοράς και των νοικοκυριών με ενέργεια, αλλά σχετικά σύντομα θα είναι σε θέση να εξάγουν μεγάλες ποσότητες πετρελαίου στο εξωτερικό – κάτι που προβλέπεται ότι, με βάση τους σημερινούς ρυθμούς, θα συμβεί το αργότερο το 2035!

Oι δύο όψεις του νομίσματος

Δύο είναι οι βασικές «δεξαμενές» από τις οποίες οι ΗΠΑ αντλούν τις επιπλέον ποσότητες πετρελαίου και φυσικού αερίου: η μία είναι τα κοιτάσματα που βρίσκονται σε μεγαλύτερο βάθος από την επιφάνεια της γης και είναι εγκλωβισμένα ανάμεσα σε περίπλοκους γεωλογικούς σχηματισμούς και η άλλη είναι οι ποσότητες που έχουν εντοπιστεί κάτω από τη θάλασσα ή τους πάγους της Αρκτικής. Για την ώρα, εξαιτίας πολλών παραγόντων που δεν σχετίζονται αποκλειστικά με την τεχνολογία και την τεχνογνωσία, η μεγαλύτερη πρόοδος συντελείται στην πρώτη κατηγορία.Είναι χαρακτηριστικό ότι η παραγωγή πετρελαίου από αυτά τα κοιτάσματα (shale formations) υπολογίζεται ότι θα αυξηθεί κατά περίπου 250% μέχρι το 2020 – από 1,6 εκατ. βαρέλια που είναι σήμερα σε 4,2 εκατ. Αυτό το γεγονός, σε συνδυασμό με άλλες εξελίξεις, θα συμβάλει καθοριστικά στην αύξηση του πετρελαίου που παράγεται συνολικά στις ΗΠΑ, αντιστρέφοντας οριστικά την τάση που είχε καταγραφεί την περίοδο 1986-2008, όταν η παραγωγή μειωνόταν σταθερά κάθε χρόνο με αποτέλεσμα αυτά τα 23 χρόνια να έχει υποχωρήσει κατά 44%. Έτσι, με βάση τα νέα δεδομένα, το 2012 θα κλείσει με παραγωγή πετρελαίου και λοιπών υγρών υδρογονανθράκων της τάξης των 10,9 εκατ. βαρελιών, με αποτέλεσμα οι εισαγωγές να αντιπροσωπεύουν πλέον το 41% των αναγκών των ΗΠΑ (κατά μέσο όρο 18,7

εκατ. βαρέλια ημερησίως), έναντι 60% μόλις πριν από έξι χρόνια, δηλαδή το 2006. Η Citibank προβλέπει ότι η εγχώρια παραγωγή μπορεί να φτάσει τα 13-15 εκατ. βαρέλια ως το 2020, κάτι που –σε συνδυασμό με την ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας– θα φέρει τις ΗΠΑ μια ανάσα από την ενεργειακή ανεξαρτησία τους.Ωστόσο, για την ώρα, κανείς δεν μπορεί να εγγυηθεί ότι οι προβλέψεις θα επαληθευτούν, καθώς υπάρχουν αρκετά προβλήματα και ερωτήματα. Για παράδειγμα, προκαλεί ανησυχία στους ειδικούς το γεγονός ότι οι ποσότητες που περιέχονται στα κοιτάσματα που ανήκουν σε αυτή την κατηγορία εξαντλούνται σχετικά γρήγορα, με αποτέλεσμα να απαιτείται αναζήτηση σε διαρκώς μεγαλύτερα βάθη και διάτρηση ακόμη πιο δύσκολων σχηματισμών. Επίσης, καθώς το νερό παίζει κεντρικό ρόλο σε πολλές από αυτές τις μεθόδους άντλησης, εκφράζονται φόβοι ότι τα αποθέματα σύντομα δεν θα επαρκούν για να καλύψουν τις ανάγκες των γεωτρήσεων.Τέλος, πρέπει να σημειώσουμε ότι ο καθοριστικός παράγοντας που επέτρεψε στους Αμερικανούς να αναπτύξουν τις νέες μεθόδους και να εκμεταλλευτούν αυτού του είδους τα κοιτάσματα ήταν οι υψηλές τιμές του πετρελαίου στις διεθνείς αγορές, που επέτρεψαν στις εταιρείες του κλάδου να αποκτήσουν τεράστια ρευστότητα και να κάνουν τις απαιτούμενες επενδύσεις.

16Ανατροπή ιστορικών διαστάσεωνΠρόκειται, όπως εύκολα μπορεί ο καθένας να καταλάβει, για ανατροπή ιστορικών διαστάσεων, η οποία θα επιφέρει σοβαρότατες επιπτώσεις τόσο σε οικονομικό όσο και σε γεωπολιτικό επίπεδο – υπό την προϋπόθεση, φυσικά, ότι οι προβλέψεις θα βγουν σωστές και η αμερικανική παραγωγή θα συνεχίσει να αυξάνεται σταθερά, χωρίς να αντιμετωπίσει ανυπέρβλητα εμπόδια, όπως προβλέπουν ορισμένοι αναλυτές και ειδικοί του κλάδου (περισσότερες λεπτομέρειες στο ένθετο). Εφόσον, λοιπόν, όλα πάνε όπως τα υπολογίζουν η ΙΕΑ και οι Αμερικανοί, ιδού ποιες θα είναι οι δύο από τις βασικότερες αλλαγές που αναμένεται ότι θα συντελεστούν.

Oι μεγάλες αλλαγέςΗ πρώτη αφορά στην ίδια την οικονομία της υπερδύναμης, όπως άλλωστε προαναφέρθηκε. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς της HSBC, η μείωση κατά 25% των εισαγωγών πετρελαίου στις ΗΠΑ μέχρι το 2020 (στόχος που μοιάζει απολύτως ρεαλιστικός) μεταφράζεται σε εξοικονόμηση 85 δισ. δολαρίων για τον κρατικό προϋπολογισμό – ποσό το οποίο αντιστοιχεί στο περίπου 20% του δημοσιονομικού ελλείμματος για το 2011. Σε μια εποχή, λοιπόν, που έχουν ανάψει η συζήτηση και η αντιπαράθεση στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού για την αντιμετώπιση του αποκαλούμενου «δημοσιονομικού γκρεμού», είναι προφανές ότι ένα τέτοιο έσοδο αποκτά πολλαπλάσια σημασία.Όσον αφορά στην οικονομία, επίσης, μελέτη της εταιρείας συμβούλων NUS Consulting αποκαλύπτει ότι η μείωση του κόστους της ενέργειας στις ΗΠΑ, λόγω της αύξησης της εγχώριας παραγωγής πετρελαίου και φυσικού αερίου, σημαίνει ότι οι μεγάλες βιομηχανίες πληρώνουν το αέριο που χρειάζονται κατά δύο τρίτα

φθηνότερα σε σχέση με τις αντίστοιχες μονάδες στη Γερμανία, ενώ συνολικά η ηλεκτρική ενέργεια τους κοστίζει 40% λιγότερο από ό,τι στην ευρωπαϊκή υπερδύναμη, προσφέροντας έτσι σαφές ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού.

Ταυτόχρονα, η PriceWaterhouseCoopers θεωρεί ότι η μείωση του κόστους της ενέργειας θα προσθέσει στην αμερικανική μεταποίηση περισσότερες από ένα εκατομμύριο νέες θέσεις εργασίας έως το 2025.

Ωφελημένοι κλάδοιΠρος επίρρωση όσων αναφέρθηκαν, σε πολιτείες οι οποίες πρωταγωνιστούν στην εφαρμογή των νέων μεθόδων εκμετάλλευσης των κοιτασμάτων, όπως είναι η Βόρεια Ντακότα, η Oκλαχόμα, το Γουαϊόμινγκ, το Oχάιο και το Τέξας, το ποσοστό ανεργίας είναι πολύ χαμηλότερο σε σχέση με τον εθνικό μέσο όρο. Σύμφωνα δε με τα στοιχεία, ωφελημένες δεν είναι μόνο οι επιχειρήσεις της ενέργειας αλλά και εκείνες που λειτουργούν ως προμηθευτές τους (όπως οι χαλυβουργίες), αλλά και άλλοι κλάδοι, που απορροφούν μέρος του πλούτου που παράγεται και της ρευστότητας που δημιουργείται (π.χ. κατασκευαστικές εταιρείες). «Αυτή είναι η πιο σημαντική αλλαγή στην οικονομία από την εποχή που εισήχθησαν στην παραγωγή οι προσωπικοί ηλεκτρονικοί υπολογιστές, τη δεκαετία του ’90, εκτινάσσοντας την παραγωγικότητα» δηλώνει ο οικονομικός αναλυτής του ινστιτούτου Peterson Φίλιπ Φέρλεγκερ.

Γεωπολιτική σημασίαΕξίσου σημαντικές είναι οι αλλαγές που θα επιφέρει αυτή η εξέλιξη και στο δεύτερο επίπεδο που προαναφέραμε: στη γεωπολιτική. «Oρισμένοι αναλυτές θέτουν το ερώτημα εάν και κατά πόσο, από τη στιγμή που οι ΗΠΑ θα γίνονταν ενεργειακά αυτόνομες, θα συνέχιζαν ύστερα από δύο δεκαετίες να προστατεύουν τις ζωτικής σημασίας θαλάσσιες οδούς και τους άλλους διαύλους τροφοδοσίας της παγκόσμιας αγοράς. Αναρωτιούνται, επίσης, εάν –στην περίπτωση που

Aπό τη στιγμή που οι Αμερικανοί δεν θα έχουν κανένα λόγο να ξοδεύουν τα λεφτά τους και να στέλνουν τους στρατιώτες τους να σκοτώνονται σε μέτωπα που έχουν άμεση σχέση με τον πόλεμο της ενέργειας, είναι προφανές ότι θα δημιουργηθεί ένα μεγάλο κενό, το οποίο θα απειλήσει να ανατρέψει εκ βάθρων τις υφιστάμενες ισορροπίες. Oρισμένοι ισχυρίζονται, μάλιστα, ότι υπάρχουν ήδη σαφείς ενδείξεις για τη σταδιακή απόσυρση των ΗΠΑ από τα μέτωπα τα οποία μέχρι πρόσφατα αποτελούσαν για την υπερδύναμη πρώτη προτεραιότητα. O «δεύτερος» ρόλος που διαδραμάτισε η Oυάσινγκτον στην ανατροπή του Μουαμάρ Καντάφι στη Λιβύη καθώς και οι αποστάσεις που τηρεί στην κρίση της Συρίας -αφήνοντας τους Ευρωπαίους να «παίξουν μπάλα»- μεταφράζονται ως προάγγελος σοβαρών γεωπολιτικών ανακατατάξεων

17οι ΗΠΑ αποσυρθούν από αυτόν τον ρόλο η Κίνα θα προθυμοποιηθεί να τις αντικαταστήσει, δεδομένης της ολοένα αυξανόμενης εξάρτησής της από το πετρέλαιο της Μέσης Ανατολής» έγραφαν στις 12 Νοεμβρίου στην ιστοσελίδα τους οι «Financial Times».

Νέες ισορροπίεςΠράγματι, από τη στιγμή που οι Αμερικανοί δεν θα έχουν κανένα λόγο να ξοδεύουν τα λεφτά τους και να στέλνουν τους στρατιώτες τους να σκοτώνονται σε μέτωπα που έχουν άμεση σχέση με τον πόλεμο της ενέργειας, είναι προφανές ότι θα δημιουργηθεί ένα μεγάλο κενό, το οποίο θα απειλήσει να ανατρέψει εκ βάθρων τις υφιστάμενες ισορροπίες. Oρισμένοι ισχυρίζονται, μάλιστα, ότι υπάρχουν ήδη σαφείς ενδείξεις για τη σταδιακή απόσυρση των ΗΠΑ από τα μέτωπα τα οποία μέχρι πρόσφατα αποτελούσαν για την υπερδύναμη πρώτη προτεραιότητα. O «δεύτερος» ρόλος που διαδραμάτισε η Oυάσινγκτον στην ανατροπή του Μουαμάρ Καντάφι στη Λιβύη καθώς και οι αποστάσεις που τηρεί στην κρίση της Συρίας –αφήνοντας τους Ευρωπαίους να «παίξουν μπάλα»– μεταφράζονται ως προάγγελος σοβαρών

γεωπολιτικών ανακατατάξεων.

Νέες περιφερειακές δυνάμειςΕδώ βρίσκεται και το «κλειδί» για την ένταση και την κινητικότητα που επικρατούν στην περιοχή. Η διαφαινόμενη στροφή των ΗΠΑ αφενός αφήνει ελεύθερο έδαφος για να κινηθούν νέες και φιλόδοξες περιφερειακές δυνάμεις (όπως η Τουρκία και η Αίγυπτος) και αφετέρου προκαλεί έντονο εκνευρισμό στους παραδοσιακούς συμμάχους των Αμερικανών, με πρώτο και καλύτερο το Ισραήλ. Εξ ου και η σπουδή που επιδεικνύει το Τελ Αβίβ να επιτεθεί κατά του Ιράν ίσως να μην οφείλεται κυρίως στην ανησυχία του για το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης, αλλά στην προσπάθειά του να αποδείξει στον Λευκό Oίκο και στα επιτελεία της Oυάσινγκτον ότι είναι απολύτως απαραίτητο και να εξαναγκάσει τους Αμερικανούς να εμπλακούν ενεργά για να το βοηθήσουν.

Τάση απομονωτισμούΠρακτικά, πάντως, εφόσον οι ΗΠΑ καταστούν τελικά ενεργειακά αυτάρκεις στο προσεχές μέλλον, είναι προφανές ότι θα ενισχυθεί η τάση απομονωτισμού

που έχει εκδηλωθεί ήδη σε μεγάλα τμήματα της κοινωνίας. Πρόκειται για τάση που εκδηλώνεται με διάφορους τρόπους –ένας από αυτούς είναι ο οικονομικός προστατευτισμός και το «αγοράζω αμερικανικά»– και έχει τη ρίζα της στη μεγάλη οικονομική κρίση που ήρθε στην επιφάνεια με την κατάρρευση της Lehman Brothers, το 2008. Το «επεισόδιο» αυτό, τα όσα ακολούθησαν μέχρι σήμερα και κυρίως το γεγονός ότι η αμερικανική οικονομία είναι ανίκανη να σταθεί στα πόδια της χωρίς την «τεχνητή αναπνοή» των πακέτων στήριξης της Oμοσπονδιακής Τράπεζας κάνουν ολοένα περισσότερους Αμερικανούς να καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι η χώρα τους δεν μπορεί πλέον να διαδραματίζει τον ρόλο της μοναδικής παγκόσμιας υπερδύναμης που θα πρωταγωνιστεί σε όλα τα ανοιχτά μέτωπα. Θα βρεθεί, άραγε, τρόπος να καλυφθεί αυτό το κενό; Όλα δείχνουν ότι η εποχή του μονοπολισμού τελείωσε για την ανθρωπότητα. Η Κίνα, παρά τη ραγδαία άνοδό της και την πρωτιά που θα κατακτήσει σε πολλούς τομείς τα επόμενα χρόνια, δεν θα μπορέσει ποτέ να παίξει τον ρόλο που ανέλαβαν οι ΗΠΑ τις προηγούμενες δύο δεκαετίες, μετά δηλαδή την κατάρρευση της ΕΣΣΔ και το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, το 1989-2001. Το πιθανότερο σενάριο μοιάζει να είναι αυτό της πολυπολικότητας. Όμως, είναι ένα σενάριο που μπορεί μεν να ακούγεται πιο δημοκρατικό και αντιπροσωπευτικό, ταυτόχρονα όμως η επίτευξη ισορροπιών ανάμεσα στους βασικούς θα είναι πολύ δύσκολη και συχνά επώδυνη υπόθεση. Μέχρι σήμερα, δε, η ιστορία δεν έχει να παρουσιάσει ανάλογη εξέλιξη η οποία να μη συνοδεύθηκε από πολέμους και μεγάλες καταστροφές και τραγωδίες…

Δεν ανησυχεί ο OPEC και κοιτά προς Ανατολάς

Επισήμως, ο OPEC δηλώνει ότι δεν ανησυχεί από την αλματώδη αύξηση της παραγωγής πετρελαίου στις ΗΠΑ. Ισχυρίζεται δε πως, ούτως ή άλλως, έχει στρέψει την προσοχή του προς Ανατολάς, στην Κίνα, στην Ινδία και στις άλλες αναπτυσσόμενες χώρες της Ασίας, οι οποίες αναμένεται ότι θα απορροφήσουν τη μερίδα του λέοντος (πάνω από 60%) της αύξησης της ζήτησης για ενέργεια μέχρι το 2035. Προς αυτές τις χώρες αναμένεται ότι θα κατευθυνθεί και το μεγαλύτερο

μέρος της επιπλέον ημερήσιας παραγωγής πετρελαίου, η οποία το ίδιο έτος αναμένεται ότι θα έχει φτάσει στα 99,7 εκατ. βαρέλια έναντι 87,4 εκατ. το 2011.Μάλιστα, παράγοντες της αγοράς ισχυρίζονται ότι, με βάση αυτή την αλλαγή στο κέντρο βάρους, το Πεκίνο θα επωμιστεί μεγαλύτερες ευθύνες για την εγγύηση της ασφαλούς μεταφοράς πετρελαίου και φυσικού αερίου – κάτι που μέχρι σήμερα έκαναν κυρίως οι Αμερικανοί.

18

05ΡΩΣΙΑ: ΠΡΩΤΑΘΛΗΤΡΙΑΣΤΗΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗ, ΑΛΛΑΤΑ ΣΥΝΝΕΦΑ ΠΥΚΝΩΝOΥΝΗ αγορά ενέργειας γνωρίζει πού πρέπει να στραφεί για βοήθεια σε περίπτωση έκτακτης κρίσης (όπως είναι, για παράδειγμα, μια πολεμική ανάφλεξη στον Περσικό Κόλπο) ή απότομης αύξησης της ζήτησης: στη Σαουδική Αραβία, η οποία ναι μεν υπολείπεται της Ρωσίας όσον αφορά στην ποσότητα πετρελαίου που παράγει καθημερινά, όμως έχει το περιθώριο να την αυξήσει αμέσως και χωρίς ιδιαίτερο κόστος. Αυτό είναι και το μεγάλο μειονέκτημα της Μόσχας, καθώς τα κοιτάσματα που βρίσκονται στο ρωσικό έδαφος είναι πολύ πιο περιορισμένα και δύσκολα εκμεταλλεύσιμα. Το Κρεμλίνο καλείται να δώσει απαντήσεις και μάλιστα γρήγορα, εάν δεν θέλει να βρεθεί προ δυσάρεστων εκπλήξεων…


19Στις 2 Ιανουαρίου η Μόσχα ανακοίνωσε ότι το 2012 η παραγωγή πετρελαίου στη χώρα έφτασε τα 10,4 εκατ. βαρέλια ημερησίως, ποσό που είναι αυξημένο κατά 1,3% σε σχέση με το 2011 και αποτελεί νέο ρεκόρ για τη μετα-σοβιετική εποχή. Έτσι, η Ρωσία παρέμεινε στην πρώτη θέση παγκοσμίως, πάνω από τη «βασίλισσα» του OPEC, τη Σαουδική Αραβία. Παρά δε το γεγονός ότι η παραγωγή και οι εξαγωγές φυσικού αερίου μειώθηκαν πέρυσι κατά 2,3% (κυρίως λόγω μειωμένης ζήτησης από την Ευρώπη), τα ταμεία του κράτους συνέχισαν να γεμίζουν με πετροδολάρια: σύμφωνα με τους επίσημους υπολογισμούς, τα έσοδα από το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο αντιπροσωπεύουν το 30% του ρωσικού ΑΕΠ και το 40% των φορολογικών εσόδων, ενώ από το 2000 έως σήμερα είναι υπεύθυνα κατά το ήμισυ για τους υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης της οικονομίας. Έτσι, ανάμεσα στα άλλα, το Κρεμλίνο έχει τη δυνατότητα να χρηματοδοτεί τις κοινωνικές δαπάνες, την περιφέρεια και τις συμμαχίες του, ενώ ο απόλυτος «άρχοντάς» του, ο Βλαντιμίρ Πούτιν, βλέπει τους αντιπάλους του να μην είναι σε θέση να αμφισβητήσουν εμπράκτως την κυριαρχία του – όπως αποδείχθηκε με την άνετη επανεκλογή του για τρίτη θητεία στην προεδρία.

Η άλλη πλευράΜέχρις εδώ όλα καλά. Μόνο που τα προαναφερθέντα στοιχεία και δεδομένα αποκαλύπτουν τη μία πλευρά του νομίσματος, η οποία αφορά κυρίως στο σήμερα. Η άλλη έχει να κάνει με τις προβλέψεις για το μέλλον της ρωσικής πετρελαϊκής και, γενικότερα, ενεργειακής βιομηχανίας, το οποίο δεν είναι εξίσου ρόδινο. Κι αυτό διότι, σύμφωνα με τους υπολογισμούς της Διεθνούς Επιτροπής Ενέργειας (ΙΕΑ) και των ειδικών του κλάδου, με τους

σημερινούς ρυθμούς άντλησης τα ρωσικά κοιτάσματα θα εξαντληθούν το αργότερο τα επόμενα 70-80 χρόνια.Μάλιστα, πολύ πιο γρήγορα –ενδεχομένως και την επόμενη δεκαετία– η τάση θα αρχίσει να αντιστρέφεται και η ρωσική παραγωγή θα βαίνει μειούμενη χρόνο με τον χρόνο. Oι αιτίες γι’ αυτό είναι δύο: αφενός οι ποσότητες του μαύρου χρυσού θα βρίσκονται σε ολοένα μεγαλύτερα βάθη και σε πιο περίπλοκους γεωλογικούς

σχηματισμούς, κάτι που θα καθιστά την εκμετάλλευσή τους σημαντικά πιο κοστοβόρα, και αφετέρου η Ρωσία πιστεύεται ότι είναι «τεχνολογικά καθυστερημένη» και δεν έχει αναπτύξει εκείνες τις μεθόδους που θα της επιτρέψουν να διατηρήσει στα ίδια υψηλά επίπεδα και για μεγάλο χρονικό διάστημα την παραγωγή της.

Κληρονομιά σοβιετικής περιόδου«Για τις προηγούμενες δύο δεκαετίες η Ρωσία βασίστηκε στην κληρονομιά της σοβιετικής περιόδου στο πετρέλαιο. Αυτό το κεφάλαιο, όμως, δείχνει τώρα να εξαντλείται. Αν και η Ρωσία δεν ξεμένει γενικώς από πετρέλαιο, είναι γεγονός ότι ξεμένει από φθηνό πετρέλαιο. Το μεγαλύτερο μέρος από τις ποσότητες που βρίσκονται στο έδαφός της είναι πολύ πιο δύσκολο να εντοπιστούν και να αντληθούν. Καθώς δε το κόστος θα αυξάνεται, το περιθώριο κέρδους θα μειώνεται. Την ίδια στιγμή, η πετρελαϊκή βιομηχανία θα είναι υποχρεωμένη να δαπανά ολοένα μεγαλύτερο μέρος από τα εναπομένοντα κέρδη για την ανανέωσή της» σημείωνε χαρακτηριστικά ο Τέιν Γκούσταφσον σε μία εξαιρετικά ενδιαφέρουσα ανάλυσή του, η οποία δημοσιεύθηκε στο τεύχος Νοεμβρίου-Δεκεμβρίου 2012 του γνωστού αμερικανικού περιοδικού «Foreign Affairs».

Η κρατική μέγγενηΕίναι, όμως, η πολιτική ηγεσία και η ελίτ της χώρας σε θέση να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά και αποφασιστικά αυτή την πρόκληση, από την οποία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό η υλοποίηση των φιλόδοξων σχεδίων για να γίνει πάλι η Ρωσία παγκόσμιας εμβέλειας υπερδύναμη; Oι ειδικοί το αμφισβητούν έντονα. Και οι Δυτικοί, για τους δικούς τους προφανείς λόγους, προσπαθούν να πείσουν ότι η μοναδική λύση βρίσκεται στον απεγκλωβισμό του κλάδου της

O Βλ. Πούτιν θεωρεί ότι το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο είναι το μεγαλύτερο κεφάλαιο που διαθέτει σήμερα η Ρωσία και η πιο σίγουρη πηγή εσόδων για τη χώρα. Παρά το γεγονός ότι και ο ίδιος θεωρεί πως η χώρα της οποίας ηγείται οφείλει σταδιακά να απεξαρτηθεί από το πετρέλαιο, ενώ δεν διστάζει να ενισχύσει τη συνεργασία του ενεργειακού κλάδου με ξένους ομίλους, αρνείται κατηγορηματικά να βάλει στην ατζέντα του την εκχώρησή του σε ιδιώτες. Ακόμη και στην περίπτωση που υλοποιηθεί η δέσμευση για σταδιακή ιδιωτικοποίηση της Gazprom και της Rosneft, το πλαίσιο του κρατικού ελέγχου πάνω τους θα είναι τόσο στενό, ώστε ποτέ οι δύο αυτές εταιρείες δεν θα μπορέσουν να χαρακτηριστούν ιδιωτικές με την έννοια που γνωρίζουμε στη Δύση και, κυρίως, στις ΗΠΑ.

Αν και η Ρωσία δεν ξεμένει γενικώς από πετρέλαιο, είναι γεγονός ότι ξεμένει από φθηνό πετρέλαιο. Το μεγαλύτερο μέρος από τις ποσότητες που βρίσκονται στο έδαφός της είναι πολύ πιο δύσκολο να εντοπιστούν και να αντληθούν. Καθώς δε το κόστος θα αυξάνεται, το περιθώριο κέρδους θα μειώνεται. Την ίδια στιγμή, η πετρελαϊκή βιομηχανία θα είναι υποχρεωμένη να δαπανά ολοένα μεγαλύτερο μέρος από τα εναπομένοντα κέρδη για την ανανέωσή της» σημείωνε χαρακτηριστικά ο Τέιν Γκούσταφσον σε μία εξαιρετικά ενδιαφέρουσα ανάλυσή του, η οποία δημοσιεύθηκε στο τεύχος Νοεμβρίου-Δεκεμβρίου 2012 του γνωστού αμερικανικού περιοδικού «Foreign Affairs»

20

Από την ΕΣΣΔ στον Πούτιν

Τα τελευταία 10-15 χρόνια της Σοβιετικής Ένωσης –πρακτικά, δηλαδή, λίγο μετά την παγκόσμια πετρελαϊκή κρίση του 1973– το πετρέλαιο ήταν μία από τις βασικές πηγές εσόδων που στήριζαν το οικοδόμημα – την ίδια στιγμή που άλλοι κλάδοι είχαν ήδη παρακμάσει και είχαν βυθιστεί στην κρίση. Ωστόσο, η απότομη πτώση των τιμών του 1986 και η χρηματοοικονομική κρίση που εκδηλώθηκε την ίδια περίοδο αποτέλεσαν σοβαρό πλήγμα για τον κλάδο και το ίδιο το Κρεμλίνο – μάλιστα, δεν είναι λίγοι εκείνοι που ισχυρίζονται ότι αυτή ήταν η χαριστική βολή στην ΕΣΣΔ και στο στρατόπεδο του «υπαρκτού σοσιαλισμού», που κατέρρευσαν σαν χάρτινος πύργος μερικά χρόνια αργότερα. Ως αποτέλεσμα, η παραγωγή άρχισε να μειώνεται σταθερά, κάτι που συνεχίστηκε και στα χρόνια του πρώτου προέδρου της Ρωσίας Μπορίς Γιέλτσιν – μάλιστα, το 1996 έφτασε να είναι η μισή σε σχέση με το υψηλότερο επίπεδο που είχε φτάσει επί ΕΣΣΔ. Ο πετρελαϊκός κλάδος απαξιωνόταν ταχύτατα και η τότε κυβέρνηση άρχισε να τον εκχωρεί στο ιδιωτικό κεφάλαιο πολύ φθηνά – έναντι «πινακίου φακής», όπως κατηγορήθηκε αργότερα. Παρ’ όλα αυτά, οι επενδύσεις που έγιναν, σε συνδυασμό με την άνοδο των τιμών διεθνώς, επέτρεψαν στην

παραγωγή να αρχίσει να ανακάμπτει σταδιακά, μετά το 1999. Μαζί της, φυσικά, είχε αρχίσει να δημιουργείται μια τάξη νεόπλουτων στη χώρα, που έφτιαχναν αμύθητες περιουσίες, χωρίς πρακτικά να ελέγχονται από κανέναν. Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι το 2002 το 83% της παραγωγής ανήκε σε ιδιώτες όπως ο Μιχαήλ Χοντορκόφσκι της Yukos και ο Ρομάν Αμπράμοβιτς της Sibneft.Κάπου εκεί, όμως, ήρθε η ώρα της πολιτικής αλλαγής, η οποία έφερε στην εξουσία τον Πούτιν – με τη βοήθεια ενός τμήματος της παλιάς, σοβιετικής ελίτ, η οποία είχε αποφασίσει να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα, θέτοντας όμως τους όρους της. Έτσι, σταδιακά άρχισε η επίθεση στους ιδιώτες, με στόχο να ανακτηθεί ο έλεγχος στον ζωτικής σημασίας κλάδο της ενέργειας. Η σύγκρουση δεν άργησε και τα αποτελέσματά της ήταν εμφανή: ο μεν Χοντορκόφσκι, ο οποίος όχι απλώς αρνήθηκε να συνεργαστεί, αλλά και προσπάθησε να μπει δυναμικά και στο πολιτικό παιχνίδι, κλείστηκε στη φυλακή κατηγορούμενος για απάτη και φοροδιαφυγή – όπου βρίσκεται ως σήμερα. Ο δε Αμπράμοβιτς πέτυχε έναν αξιοπρεπή συμβιβασμό με το Κρεμλίνο και, μαζί με μεγάλο μέρος της περιουσίας του, μετακόμισε στο Λονδίνο και στην προεδρία της… Τσέλσι.

Το 2002 το 83% της ρωσικής παραγωγής πετρελαίου ανήκε σε ιδιώτες όπως ο Μιχαήλ Χοντορκόφσκι (αριστερά) της Yukos και ο Ρομάν Αμπράμοβιτς (δεξιά) της Sibneft. Η σύγκρουση δεν άργησε και τα αποτελέσματά της ήταν εμφανή: ο μεν Χοντορκόφσκι κλείστηκε στη φυλακή κατηγορούμενος για απάτη και φοροδιαφυγή, ο δε Αμπράμοβιτς πέτυχε έναν αξιοπρεπή συμβιβασμό με το Κρεμλίνο και, μαζί με μεγάλο μέρος της περιουσίας του, μετακόμισε στο Λονδίνο και στην προεδρία της… Τσέλσι.

21

ενέργειας από την κρατική μέγγενη και στο άνοιγμά του στις ξένες επενδύσεις – φυσικά, μέσω ιδιωτικοποιήσεων και ελάφρυνσης της φορολογίας.

Η άποψη του ΠούτινO Πούτιν, από την πλευρά του, μαζί με την ομάδα που τον πλαισιώνει και τον στηρίζει, αν και παραδέχεται την ύπαρξη του προβλήματος, μοιάζει να μη συμμερίζεται διόλου αυτή την άποψη. Το αποδεικνύουν, εξάλλου, οι ίδιες οι πράξεις του: από φέτος το μερίδιο της κρατικά ελεγχόμενης Rosneft στην παραγωγή πετρελαίου στη Ρωσία θα αγγίξει το 40% (από 22,8% το 2012) μετά την εξαγορά της κοινοπραξίας TNK – BP, στην οποία αναφερθήκαμε αναλυτικά πρόσφατα. Όσο για το φυσικό αέριο, εκεί η κυριαρχία της Gazprom είναι δεδομένη…O Πούτιν θεωρεί ότι το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο είναι το μεγαλύτερο κεφάλαιο που διαθέτει σήμερα η Ρωσία και η πιο σίγουρη πηγή εσόδων για τη χώρα. Παρά το γεγονός ότι και ο ίδιος θεωρεί πως η χώρα της οποίας ηγείται οφείλει σταδιακά να απεξαρτηθεί από το πετρέλαιο, ενώ δεν διστάζει να ενισχύσει τη συνεργασία τού ενεργειακού κλάδου με ξένους ομίλους, αρνείται κατηγορηματικά να βάλει στην ατζέντα του την εκχώρησή του σε ιδιώτες. Ακόμη και στην περίπτωση που υλοποιηθεί η δέσμευση για σταδιακή ιδιωτικοποίηση της Gazprom και της Rosneft, το πλαίσιο του κρατικού ελέγχου πάνω τους θα είναι τόσο στενό, ώστε ποτέ οι δύο αυτές εταιρείες δεν θα μπορέσουν να χαρακτηριστούν ιδιωτικές με την έννοια που γνωρίζουμε στη Δύση και, κυρίως, στις ΗΠΑ.

Τεχνολογική υστέρηση των Ρώσων Το αφεντικό του Κρεμλίνου φαίνεται, βεβαίως, ότι έχει διαπιστώσει την τεχνολογική υστέρηση των Ρώσων, ενώ γνωρίζει ότι θα πρέπει, με κάποιο τρόπο, να φέρει και στη χώρα τις νέες μεθόδους εκμετάλλευσης των κοιτασμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου των Αμερικανών, προκειμένου οι ρυθμοί άντλησης να παραμείνουν σε όσο το δυνατόν πιο υψηλά επίπεδα. Αναγνωρίζει, επίσης, ότι υπάρχει αδήριτη ανάγκη για στροφή της ρωσικής οικονομίας σε ένα άλλο μοντέλο παραγωγής, βασισμένο στους κλάδους υψηλής τεχνολογίας – υπέρμαχος της οποίας είναι κυρίως ο στενός συνεργάτης του, πρώην πρόεδρος και νυν πρωθυπουργός Ντμίτρι Μεντβέντεφ. Ξεκαθαρίζει, ωστόσο, ότι τίποτε από αυτά τα δύο δεν μπορεί να υλοποιηθεί χωρίς κεντρικό σχεδιασμό και με τη χρηματοδότηση από τα κεφάλαια που προσφέρουν οι εξαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου. Έτσι, για τα χρόνια που έρχονται –εκτός και αν μεσολαβήσουν συγκλονιστικές ανατροπές στο διεθνές περιβάλλον, που θα έχουν άμεση επίπτωση και στην αγορά της ενέργειας– δεν πρέπει να αναμένονται δραστικές αλλαγές στον ενεργειακό χάρτη της Ρωσίας. Όμως, μέχρι το 2018, όταν θα στηθούν πάλι κάλπες για τις προεδρικές εκλογές, το Κρεμλίνο πρέπει να έχει καταφέρει όχι απλώς να διατηρεί τα έσοδα σε υψηλό επίπεδο αλλά και να τα αυξάνει διαρκώς, πείθοντας παράλληλα ότι το μοντέλο του είναι βιώσιμο.

Ρωσία: Παραγωγή αργού πετρελαίου (χιλ. βαρ./ημέρα

H Ρωσία παρέμεινε στην πρώτη θέση παγκοσμίως, πάνω από τη «βασίλισσα» του OPEC, τη Σαουδική Αραβία. Παρά δε το γεγονός ότι η παραγωγή και οι εξαγωγές φυσικού αερίου μειώθηκαν πέρυσι κατά 2,3% (κυρίως λόγω μειωμένης ζήτησης από την Ευρώπη), τα ταμεία του κράτους συνέχισαν να γεμίζουν με πετροδολάρια: σύμφωνα με τους επίσημους υπολογισμούς, τα έσοδα από το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο αντιπροσωπεύουν το 30% του ρωσικού ΑΕΠ και το 40% των φορολογικών εσόδων, ενώ από το 2000 έως σήμερα είναι υπεύθυνα κατά το ήμισυ για τους υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης της οικονομίας. Έτσι, ανάμεσα στα άλλα, το Κρεμλίνο έχει τη δυνατότητα να χρηματοδοτεί τις κοινωνικές δαπάνες, την περιφέρεια και τις συμμαχίες του, ενώ ο απόλυτος «άρχοντάς» του, ο Βλαντιμίρ Πούτιν, βλέπει τους αντιπάλους του να μην είναι σε θέση να αμφισβητήσουν εμπράκτως την κυριαρχία του

22

06ΕΓΚΑΙΝΙΑ ΠΕΝΤΑΕΤΙΑΣΜΕ ΑΦΘOΝΙΑ ΚΑΥΣΙΜΩΝΚΑΙ ΧΑΜΗΛΕΣ ΤΙΜΕΣΜία πενταετία αυξημένης παραγωγής πετρελαίου, μειωμένης ζήτησης και σημαντικής διολίσθησης της τιμής του αργού ξεκινά, σύμφωνα με έκθεση της Διεθνούς Αρχής Ενέργειας (ΙΕΑ).

Διεθνής αγορά ενέργειαςTης Λίλυς Κουκουβιτάκη

23Η τελευταία έκθεση της ΙΕΑ επιβεβαίωσε τις προβλέψεις των αναλυτών περί εισόδου σε μια εποχή με αφθονία καυσίμων. Ειδικά στις ΗΠΑ, τα αποθέματα βενζίνης έχουν αυξηθεί δραστικά, κάτι που σημαίνει ότι έχει περιοριστεί και η χρήση πετρελαίου. Τα πετρελαϊκά αποθέματα στις ΗΠΑ βρίσκονται σε πολύ υψηλά επίπεδα – ξεπερνούν τα 370 εκατ. βαρέλια, ενώ έχει αυξηθεί και η παραγωγή της χώρας με ακόμη ευνοϊκότερες προβλέψεις για τη μείωση των εισαγωγών της. Η εποχή του ακριβού πετρελαίου ίσως έχει φτάσει στο τέλος της, τουλάχιστον για ένα διάστημα πέντε ετών.Χαρακτηριστικό είναι ότι και οι επενδυτικοί οίκοι έχουν στο σύνολό τους αποφασίσει να περικόψουν τις τιμές-στόχους τους για τον «μαύρο χρυσό».

Παραγωγή αργού Η αμερικανική παραγωγή βρίσκεται σε ένα από τα καλύτερα επίπεδα της τελευταίας δεκαετίας. Με αυτά τα δεδομένα, θεωρείται απίθανο οι αμερικανοί να συνεχίσουν να ενισχύουν τα αποθέματα, κάτι που σημαίνει ότι η παραγωγή θα εξυπηρετεί την εγχώρια ζήτηση, άρα θα αποφορτίζει τη διεθνή ζήτηση πετρελαίου.

Εξοικονόμηση ενέργειαςΣτον υπόλοιπο κόσμο, παρά τις καλύτερες επιδόσεις ορισμένων οικονομιών, η κατανάλωση πετρελαίου έχει μειωθεί. Αυτό συνεπάγεται ότι έχουν αρχίσει να αποδίδουν ορισμένες τεχνολογίες εξοικονόμησης ενέργειας (ενεργειακά κτήρια, πράσινα αυτοκίνητα κ.λπ.), τάση η οποία αναμένεται να συνεχιστεί.

O ρόλος Κίνας και ΙράκΚαταλύτης στη διακύμανση της πετρελαϊκής τιμής είναι η Κίνα, ως ο

υπ’ αριθμόν ένα εισαγωγέας «μαύρου χρυσού» παγκοσμίως. O ρυθμός ανάπτυξης της ασιατικής χώρας την ερχόμενη διετία θα περιοριστεί λίγο πάνω από το 7%, ποσοστό που θεωρείται ικανοποιητικό, αλλά σίγουρα σημαντικά μικρότερο του 9,5%-10% των περασμένων ετών. Αυτή η ήπια υποχώρηση της ανάπτυξης αναμένεται να χαλαρώσει και τη ζήτηση στην αγορά πετρελαίου. Με αυτά τα δεδομένα, είναι εξαιρετικά πιθανό προς το τέλος του 2013 –και αν δεν υπάρχουν αστάθμητοι γεωπολιτικοί ή οικονομικοί παράγοντες– να δούμε διολίσθηση της τιμής του πετρελαίου

μέχρι και τα 80 δολάρια ανά βαρέλι και καθιέρωσή της σε αυτό το επίπεδο επί μακρό.Καθοριστικό ρόλο στη μείωση της πετρελαϊκής τιμής αναμένεται να παίξει και το Ιράκ, η παραγωγική δυνατότητα του οποίου έχει φτάσει σχεδόν στο ζενίθ, καθώς η χώρα χρειάζεται τα έσοδα από τις εξαγωγές πετρελαίου για την ανοικοδόμησή της.

Στο 1 τρισ. δολάρια τα έσοδα του OΠΕΚ

Καθαρά έσοδα-ρεκόρ που ξεπερνούν για το 2012 το 1 τρισ. δολάρια κατέγραψαν οι πετρελαιοπαραγωγές χώρες του OΠΕΚ, καθώς η μέση ετήσια τιμή για το πετρέλαιο Brent βρέθηκε σε ιστορικό υψηλό παρά τη χαμηλή οικονομική ανάπτυξη. Με την τιμή του πετρελαίου να ξεπερνά τα 100 δολάρια ανά βαρέλι και την ισχυρή παραγωγή κατά το α’ εξάμηνο του έτους, τα καθαρά έσοδα του OΠΕΚ από εξαγωγές πετρελαίου σημείωσαν ρεκόρ της τάξης των 1.052 δισ. δολαρίων σε ονομαστικούς όρους, ποσό που αντιστοιχεί σε αύξηση 2,5% από το προηγούμενο έτος, σύμφωνα με την Ενεργειακή Διαχείριση Πληροφοριών, τον στατιστικό βραχίονα του Υπουργείου Ενέργειας των ΗΠΑ. Πριν από μία δεκαετία οι χώρες του OΠΕΚ είχαν έσοδα κάτω των 200 δισ. δολαρίων από τις πωλήσεις πετρελαίου.Η Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Κουβέιτ, τα πιο επιφανή μέλη του καρτέλ, συγκαταλέγονται στα δέκα μεγαλύτερα Κρατικά Επενδυτικά

Ταμεία στον κόσμο, σύμφωνα με το Ινστιτούτο SWF.Σε πραγματικούς όρους, τα έσοδα του OΠΕΚ ξεπερνούν ακόμη και το ρεκόρ των πετρελαϊκών κρίσεων του 1973-74 και 1979-81.Σε ό,τι αφορά στην κατανομή των εσόδων, το Ιράν είχε συμμετοχή μικρότερη της συνηθισμένης εξαιτίας των αμερικανικών και ευρωπαϊκών κυρώσεων που έπληξαν την ενεργειακή βιομηχανία της χώρας. Η έλλειψη του ιρανικού πετρελαίου, από την άλλη πλευρά, βοήθησε τη Σαουδική Αραβία, το Ιράκ, το Κουβέιτ και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα να αυξήσουν την παραγωγή τους και να επωφεληθούν από το ρεκόρ των ετήσιων τιμών. Επίσης, ανέκαμψαν τα πετρελαϊκά έσοδα της Λιβύης από τη «βουτιά» που είχε καταγραφεί με τον εμφύλιο πόλεμο του 2011.Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο θεωρεί ότι, για να διατηρηθούν ισοσκελισμένοι οι προϋπολογισμοί σε Ριάντ και Άμπου Ντάμπι, χρειάζονται τιμές πετρελαίου περίπου στα 80 δολάρια το βαρέλι.

24

07ΣΕ ΕΠΙΒΡΑΔΥΝΣΗΗ ΔΙΕΘΝΗΣ ΑΓOΡΑΑΙOΛΙΚΩΝ ΤO 2013Ύστερα από δεκαπέντε χρόνια συνεχούς ανάπτυξης, η αγορά αιολικής ενέργειας αναμένεται να εμφανίσει επιβράδυνση τα επόμενα χρόνια εξαιτίας των περικοπών στις επιδοτήσεις εντός των προϋπολογισμών των ΗΠΑ και της Ευρώπης.

Πράσινη ενέργειαΤης Μαρίας Τζανακάκη

25Σύμφωνα με έρευνα του Παγκόσμιου Συμβουλίου Αιολικής Ενέργειας (GWEC) και της Greenpeace, η ισχύς των αιολικών εγκαταστάσεων παγκοσμίως έφτασε στο τέλος του 2011 τα 240 GW, αλλά το 2013 προοιωνίζεται δύσκολη χρονιά για τον κλάδο εξαιτίας του δυσχερούς περιβάλλοντος της διεθνούς χρηματοδότησης.Καθώς εκλείπουν τα μέσα για την καθιέρωση μιας διεθνούς τιμής του άνθρακα και ταυτόχρονα αυξάνεται η ζήτηση στις χώρες του ΟΟΣΑ, ενώ δεν υπάρχουν τάσεις οικονομικής ανάκαμψης, ο ρυθμός της ανάπτυξης για τον κλάδο θα επιβραδυνθεί ουσιαστικά κατά τα επόμενα χρόνια.

Δυναμικότητα το 2020Παρ’ όλα αυτά, η συνολική εγκατεστημένη δυναμικότητα μπορεί ακόμη να φτάσει τα 759 GW έως το 2020 –γεγονός που σημαίνει ότι οι αιολικές εγκαταστάσεις θα παρέχουν το 12% της παγκόσμιας ηλεκτρικής ενέργειας– και θα συνεχίσει να αυξάνεται και τη δεκαετία έως και το 2030 (μπορεί να φτάσει τα 1.600 GW, αναφέρει η έκθεση). Εάν η παρούσα αβεβαιότητα στην αγορά ξεπεραστεί στο κοντινό μέλλον, μπορεί να φτάσει τα 1.150 GW έως το 2020 και τα 2.500 GW έως το 2030.

Ηγέτης και πάλι η ΚίναΗ μεγαλύτερη αγορά αιολικής ενέργειας, η Κίνα, είχε συνολική εγκατεστημένη ισχύ που ξεπερνούσε τα 62 GW το 2011. Παρά το ότι η ανάπτυξη είναι πιθανό να επιβραδυνθεί μετά το 2015, η Κίνα θα εξακολουθεί να είναι ο ηγέτης της αγοράς.«Η πρωτοφανής ανάπτυξη στην κινεζική αγορά αιολικής ενέργειας έχει ξεπεράσει την ικανότητα των φορέων και του δικτύου να τη διαχειριστούν» αναφέρει η έκθεση, προσθέτοντας ότι πάνω από 10 δισ. kW αιολικής

ενέργειας χάθηκαν τον τελευταίο χρόνο, επειδή το δίκτυο δεν είχε τη δυνατότητα να τα απορροφήσει. Σύμφωνα με υπολογισμούς της Διεθνούς Υπηρεσίας Ενέργειας (ΙΕΑ), η κινεζική αγορά θα εμφανίσει πτώση στο ποσοστό των ετήσιων εγκαταστάσεων, καταλήγοντας σε μια συνολική ικανότητα 179 GW έως το 2020.Το Παγκόσμιο Συμβούλιο Αιολικής Ενέργειας επισήμανε ότι η προαναφερθείσα πρόβλεψη είναι απαισιόδοξη δεδομένων των δεσμεύσεων της κινεζικής κυβέρνησης για την ανάπτυξη της αιολικής ενέργειας. Αντίθετα, η συνολικά εγκατεστημένη ισχύς μπορεί να φτάσει τα 125 GW έως το 2015, τα 214 GW έως το 2020 και τα 400 GW έως το 2030, ωστόσο η υποδομή και οι διαμετακομιστικές γραμμές πρέπει να βελτιωθούν, ώστε να φιλοξενήσουν

περισσότερη αιολική ενέργεια στο δίκτυο. Παρά το ότι νέες αγορές στη Λατινική Αμερική, στην Αφρική και στην Ασία αναδύονται, οι δυνατότητες ανάπτυξης σε μεσοπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη βάση δεν θα είναι θεαματικά μεγάλες.

Η αμερικανική αγοράΗ αγορά των ΗΠΑ αναπτύχθηκε περισσότερο από 30% τον τελευταίο χρόνο, με συνολική εγκατεστημένη ικανότητα 47 GW. Έως το 2020 οι νέες εγκαταστάσεις στη Βόρεια Αμερική μπορούν να αναπτυχθούν με ρυθμούς που φτάνουν τα 14 GW κάθε χρόνο, έως το 2030. Αυτό συνάδει προς τις προβλέψεις της Διεθνούς Υπηρεσίας Ενέργειας για 8 GW ανά έτος έως το 2015, μειούμενο σε 6,7 GW έως το 2020 και σε 5,9 GW από το 2022 έως το 2029.

Φορολογικά κίνητρα«Όλα καταδεικνύουν εντυπωσιακή ανάπτυξη κατά το 2012, παρά τις ισχνές προοπτικές στο θολό τοπίο των αγορών κατά το 2013, που θα εξαρτηθεί από τις φορολογικές ελαφρύνσεις» τονίζεται στην έκθεση, η οποία αναφέρεται σε φορολογικές ελαφρύνσεις για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, κλάδο που απέφερε επενδύσεις σε αιολικά πάρκα στις ΗΠΑ μεγαλύτερες από 15 δισ. δολάρια τον χρόνο.Η πρόβλεψη για τις ελαφρύνσεις αυτές εξέπνευσε στο τέλος αυτού του χρόνου, όμως υπάρχει πίεση από το Κογκρέσο των ΗΠΑ για την παράτασή της.

Η ευρωπαϊκή αγοράΗ συνολική εγκατεστημένη ικανότητα της Ευρώπης ανήλθε σε 94,3 GW το 2011 και αναμένεται να αυξηθεί σε 138 GW έως το 2015 και μετά, με έναν πιο ήπιο ρυθμό, για να φτάσει τα 211 GW έως το 2020 και τα 372 GW έως το 2030.

Η συνολική εγκατεστημένη δυναμικότητα μπορεί να φτάσει τα 759 GW έως το 2020. Η ισχύς των αιολικών εγκαταστάσεων παγκοσμίως έφτασε τα 240 GW στο τέλος του 2011. Η Κίνα συνιστά τη μεγαλύτερη αγορά αιολικής ενέργειας και είχε συνολική εγκατεστημένη ισχύ που ξεπερνούσε τα 62 GW το 2011. Η Κίνα θα παραμείνει ηγέτης της αγοράς και μετά το 2015. Πάνω από 10 δισ. kWαιολικής ενέργειας χάθηκαν τον τελευταίο χρόνο, επειδή το δίκτυο δεν είχε τη δυνατότητα να τα απορροφήσει

26

08ΗΠΑ: OΙ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣΠΗΓΕΣ ΓΛΙΤΩΣΑΝΤΕΛΙΚΑ ΤOΝ… ΓΚΡΕΜOOι παράγοντες του κλάδου της αιολικής ενέργειας απειλούσαν ότι η άμεση επίπτωση της μη ανανέωσης των φοροαπαλλαγών που ισχύουν θα ήταν η απώλεια περίπου των μισών από τις 75.000 θέσεις εργασίας που υπάρχουν σε αυτόν. Βουλευτές και γερουσιαστές, ρεπουμπλικάνοι και δημοκρατικοί υπέκυψαν στις πιέσεις κι έτσι, στον συμβιβασμό που κατέληξαν για την αποφυγή του λεγόμενου «δημοσιονομικού γκρεμού», αποφάσισαν να μην άρουν τις έμμεσες επιδοτήσεις και τα φορολογικά κίνητρα, τουλάχιστον για το 2013. Η μάχη, ωστόσο, δεν έχει ξεκαθαρίσει οριστικά και θα κριθεί από τη γενικότερη πορεία της αμερικανικής οικονομίας, η οποία στηρίζεται ολοένα περισσότερο σε δανεικά και πλαστικό χρήμα.


27Σε νέα επένδυση, ύψους 2,5 δισ. δολαρίων, προχώρησε ο Γουόρεν Μπάφετ στις αρχές του έτους εξαγοράζοντας μεγάλο φωτοβολταϊκό πάρκο στην Καλιφόρνια από την εταιρεία Sunpower. Αυτή ήταν η τρίτη μεγάλη κίνηση του μεγαλοεπενδυτή στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας σε σχετικά μικρό χρονικό διάστημα –συγκεκριμένα, τους τελευταίους δεκατρείς μήνες–, αποδεικνύοντας έτσι το μεγάλο ενδιαφέρον του για τον συγκεκριμένο κλάδο παρά τη δύσκολη περίοδο στην οποία κατά γενική ομολογία βρίσκεται, εξαιτίας των περικοπών που επιβάλλουν οι ανεπτυγμένες χώρες στις δημόσιες δαπάνες. Ωστόσο, το ερώτημα που τίθεται είναι εάν ο –έμπειρος και διψασμένος ακόμη για κέρδη, ακόμη και σε αυτή την ηλικία– Μπάφετ θα προχωρούσε στη συγκεκριμένη κίνηση στην περίπτωση που το αμερικανικό Κογκρέσο δεν κατέληγε, κυριολεκτικά στο παρά πέντε, σε προσωρινό συμβιβασμό για την αποφυγή του λεγόμενου «δημοσιονομικού γκρεμού». Αυτό δε διότι, ανάμεσα σε όλα τα άλλα μέτρα που περιλαμβάνει η συμφωνία ρεπουμπλικάνων και δημοκρατικών είναι η παράταση για τουλάχιστον έναν χρόνο των φοροαπαλλαγών που ισχύουν για τον κλάδο.

Απαλλαγές για τα αιολικάΒεβαίως, είναι αλήθεια ότι οι απαλλαγές αυτές –ύψους 2,2 σεντ του δολαρίου για κάθε παραγόμενη κιλοβατώρα ή 22 δολάρια ανά μεγαβατώρα– αφορούν πρώτιστα στα αιολικά πάρκα. Ταυτόχρονα, ωστόσο, μαρτυρούν τις γενικότερες προθέσεις της κυβέρνησης Oμπάμα και του Κογκρέσου για την πολιτική που θα ακολουθηθεί τουλάχιστον μέχρι τις ενδιάμεσες εκλογές του 2014. Φαίνεται, λοιπόν, ότι οι

ενδιαφερόμενοι επενδυτές –ανάμεσά τους και ο Μπάφετ– πήραν το μήνυμα ότι η Oυάσινγκτον δεν θα τους αφήσει ακάλυπτους τα επόμενα δύσκολα χρόνια, τα οποία αναμένεται ότι θα σφραγιστούν από την προσπάθεια περιορισμού των χρεών και των ελλειμμάτων και στις ΗΠΑ.

Ρύθμιση στο παραπέντεΑξίζει να σημειωθεί ότι η ισχύς των φοροαπαλλαγών εξέπνεε στις 31 Δεκεμβρίου 2012, και οι υπέρμαχοι της κατάργησής τους υποστηρίζουν ότι με τον τρόπο αυτό θα έμεναν στις τσέπες των φορολογουμένων περίπου 12 δισ. δολάρια ετησίως. Υπήρχε, όμως, και η άλλη πλευρά του νομίσματος, η οποία κέρδισε αυτή τη μάχη: Σύμφωνα με

την Αμερικανική Oμοσπονδία Αιολικής Ενέργειας (AWEA), η μη παράτασή τους θα ισοδυναμούσε με το «πάγωμα» των επενδύσεων και των προγραμμάτων εκσυγχρονισμού των υπαρχουσών εγκαταστάσεων, καθώς και με την απώλεια σχεδόν των μισών από τις 75.000 θέσεις εργασίας που υπάρχουν σήμερα στις ΗΠΑ και αφορούν άμεσα στην παραγωγή και στην εκμετάλλευση της αιολικής ενέργειας.

Ανάσα στην αγοράΠλέον, με βάση τα όσα δηλώνουν τα στελέχη της AWEA, αν και η αργοπορία έχει προκαλέσει ήδη κάποια ζημιά (καθώς τα σχέδια των εταιρειών είχαν μπει στη… ναφθαλίνη ως ότου ξεκαθάριζε το τοπίο), ο κλάδος μπορεί να αναπνεύσει με μεγαλύτερη ευκολία. «Παρά το ότι η καθυστέρηση της απόφασης για την παράταση θα έχει ως αποτέλεσμα να μειωθεί σημαντικά το μέγεθος της ισχύος που θα εγκατασταθεί το 2013 σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια εξαιτίας του χρονικού διαστήματος που μεσολαβεί ανάμεσα σε μια παραγγελία και στην ολοκλήρωση της εγκατάστασης, η αγορά των ΗΠΑ θα ισχυροποιηθεί αναμφίβολα ως αποτέλεσμα αυτής της απόφασης» αναφέρεται χαρακτηριστικά σε ανακοίνωση που εξέδωσε η δανέζικη Vestas, η μεγαλύτερη κατασκευάστρια ανεμογεννητριών παγκοσμίως.

Ρεκόρ εγκαταστάσεωνΥπενθυμίζεται ότι το 2012 σημειώθηκε ρεκόρ στην εγκατάσταση αιολικών πάρκων στις ΗΠΑ, καθώς προστέθηκαν στο σύστημα 12.000 MW ισχύος και οδήγησαν στο ξεπέρασμα του ορίου των 50.000 MW. Η εξέλιξη αυτή ήταν αποτέλεσμα και της σπουδής που επέδειξαν οι επιχειρήσεις για να προλάβουν ενδεχόμενη κατάργηση των φοροαπαλλαγών από την

Oι ενδιαφερόμενοι επενδυτές -ανάμεσά τους και ο Μπάφετ- πήραν το μήνυμα ότι η Oυάσινγκτον δεν θα τους αφήσει ακάλυπτους τα επόμενα δύσκολα χρόνια, τα οποία αναμένεται ότι θα σφραγιστούν από την προσπάθεια περιορισμού των χρεών και των ελλειμμάτων και στις ΗΠΑ. Με βάση τα όσα δηλώνουν τα στελέχη της AWEA, αν και η αργοπορία έχει προκαλέσει ήδη κάποια ζημιά (καθώς τα σχέδια των εταιρειών είχαν μπει στη... ναφθαλίνη ως ότου ξεκαθάριζε το τοπίο), ο κλάδος μπορεί να αναπνεύσει με μεγαλύτερη ευκολία

28

1η Ιανουαρίου, καθώς ο συμβιβασμός έδειχνε να μην είναι δεδομένος. Το ζητούμενο, τώρα, είναι εάν η παράταση θα επεκταθεί και για το 2014, κάτι που θα επιτρέψει στον κλάδο να προχωρήσει σε μακροπρόθεσμο και στρατηγικό σχεδιασμό.

O αγώνας της AWEAΗ AWEA, ασφαλώς, θα κάνει ό,τι περνά από το χέρι της για να το επιτύχει. Σύμφωνα με τα υπάρχοντα οικονομικά στοιχεία, άλλωστε, την προηγούμενη διετία δαπάνησε πάνω από 3 εκατ. δολάρια προκειμένου να περάσει τις απόψεις της στους αμερικανούς βουλευτές και γερουσιαστές – με επιτυχία, όπως αποδεικνύεται εκ του αποτελέσματος. Όσο για τις περιβαλλοντικές οργανώσεις, οι οποίες παίζουν τον δικό τους ιδιαίτερο ρόλο, μάλλον δεν χρειάζεται να καταβάλει ιδιαίτερη προσπάθεια για να τις πείσει. «Προσφέροντας σήμερα ηλεκτρισμό σε περίπου 13 εκατ.

νοικοκυριά σε κάθε άκρη των ΗΠΑ, η αιολική ενέργεια μας γλιτώνει από τη ρύπανση που θα προκαλούσαν περίπου 13 εκατ. αυτοκίνητα που κυκλοφορούν στους δρόμους» δήλωσε η Μάρτζι Αλτ, Πρόεδρος της οργάνωσης Environment America.

Χαμόγελα στους επενδυτέςΑξίζει να σημειωθεί ότι, εκτός από τις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην αιολική ενέργεια, ωφελημένοι από τον πρόσφατο συμβιβασμό στο Κογκρέσο βγήκαν και οι επενδυτές σε άλλους κλάδους που αφορούν στις ανανεώσιμες πηγές. Είναι χαρακτηριστικό ότι στον νόμο περιλαμβάνεται και η επαναφορά σε ισχύ ως το τέλος του έτους μιας διάταξης που είχε πάψει να ισχύει από τις 31 Δεκεμβρίου 2011 και προβλέπει επιδότηση για τα βιοκαύσιμα (μέσω φοροαπαλλαγής) ύψους ενός δολαρίου ανά γαλόνι. Επίσης, δόθηκε παράταση στις φοροαπαλλαγές που αφορούν

Η πραγματικότητα σε αριθμούς• Το 2012 τα καινούργια αιολικά πάρκα που κατασκευάστηκαν στις ΗΠΑ σημείωσαν νέο ρεκόρ και αναλογούσαν στο 44% της νέας συνολικά εγκατεστημένης ηλεκτρικής ισχύος για το συγκεκριμένο έτος.• Η φοροαπαλλαγή ανέρχεται σε 22 δολάρια ανά μεγαβατώρα ηλεκτρικής ισχύος, η οποία προέρχεται από αιολική ενέργεια.• Η παράταση που δόθηκε στο ισχύον καθεστώς αφορά σε όλα τα αιολικά πάρκα τα οποία θα αρχίσουν να κατασκευάζονται εντός του 2013 και αναμένεται ότι θα ολοκληρωθούν το αργότερο ως το τέλος του 2014.• Oι αμερικανικές εταιρείες κατασκευάζουν τη μερίδα του λέοντος –περίπου το 70%– των ανεμογεννητριών που εγκαθίστανται και λειτουργούν στο έδαφος των ΗΠΑ.

29

στην κατασκευή και στην προμήθεια συσκευών φόρτισης ηλεκτρικών αυτοκινήτων και μοτοσυκλετών που ανήκουν τόσο σε ιδιώτες όσο και σε επιχειρήσεις.

Επίφοβο το μέλλονΩστόσο, η δυσκολία με την οποία επιτεύχθηκε ο (προσωρινός) συμβιβασμός στο Κογκρέσο για την αποφυγή του «δημοσιονομικού γκρεμού» δείχνει ότι όσοι δραστηριοποιούνται στον κλάδο των ανανεώσιμων πηγών δεν μπορούν να κοιμούνται ήσυχοι. Το γεγονός ότι η ανάπτυξή του οφείλεται πρώτιστα στις κρατικές επιδοτήσεις (κάτι το οποίο, φυσικά, δεν ισχύει μόνο για τις Ηνωμένες Πολιτείες) καθιστά το μέλλον του εξαιρετικά επίφοβο, καθώς οι ανεπτυγμένες οικονομίες έχουν εισέλθει σε περίοδο «ισχνών αγελάδων» και οι κυβερνήσεις τους προσπαθούν να βγάλουν κυριολεκτικά… από τη μύγα ξύγκι. Ήδη σε πολλές

χώρες η επένδυση στις ανανεώσιμες πηγές έχει πάψει να συνοδεύεται από τους (προκλητικά) ευνοϊκούς όρους της προηγούμενης δεκαετίας, τα δε περιθώρια κέρδους όχι απλώς δεν είναι τόσο μεγάλα και ελκυστικά, αλλά και δεν μπορούν πλέον να θεωρούνται ες αεί δεδομένα, καθώς παραμονεύουν οι πάσης φύσης «αναδιαρθρώσεις» και τα «κουρέματα».

Πιέσεις υπέρ επιδοτήσεωνΆλλωστε, το συμφέρον των χιλιάδων μεγάλων, μεσαίων και μικρών επενδυτών που πιέζουν για τη διατήρηση των επιδοτήσεων και των ευνοϊκών ρυθμίσεων αναφορικά με την αιολική ενέργεια και τις άλλες ανανεώσιμες πηγές έρχεται σε ευθεία αντίθεση με τη δυσφορία των εκατομμυρίων πολιτών, οι οποίοι καλούνται να πληρώσουν τον «φουσκωμένο» λογαριασμό. Και αν κανείς έχει την αφέλεια να αναρωτηθεί γιατί δεν παίζει τον πρωτεύοντα ρόλο

η προστασία του περιβάλλοντος και του πλανήτη από την υπερθέρμανση και την υπερκατανάλωση των φυσικών πόρων, ίσως πρέπει να του υπενθυμίσουμε ότι οι πλευρές αυτές θεωρούνται περιττές από όσους καταρτίζουν προϋπολογισμούς σχεδιάζοντας και επιβάλλοντας εξοντωτικές περικοπές στις δημόσιες δαπάνες. Ειδικά σε περιόδους όπως η σημερινή, όπου η κρίση επιμένει να απειλεί το παγκόσμιο οικονομικό οικοδόμημα.

30

09ΜΕΤΡΑ ΣΩΤΗΡΙΑΣΣΤΗ ΓΑΛΛΙΑ ΓΙΑΤΑ ΦΩΤOΒOΛΤΑΪΚΑΗ ραγδαία μείωση των θέσεων εργασίας στον κλάδο ανάγκασε την κυβέρνηση Oλάντ να ανακοινώσει ένα πακέτο μέτρων για την τόνωση των επιχειρήσεων – ειδικά των μικρομεσαίων. Η υπουργός Ενέργειας υποστήριξε ότι η εφαρμογή αυτών των μέτρων, που έγιναν ευμενώς δεκτά από τους άμεσα ενδιαφερομένους, θα φέρει νέες επενδύσεις ύψους 2 δισ. ευρώ. Όμως, το ερώτημα είναι εάν η Γαλλία μπορεί να αντέξει όλο το βάρος των κρατικών επιδοτήσεων, οι οποίες πρόκειται να κατευθυνθούν τα επόμενα χρόνια προς τους προβληματικούς κλάδους της οικονομίας…


Σε δύσκολη κατάσταση βρίσκεται ο κλάδος των φωτοβολταϊκών συστημάτων παραγωγής ενέργειας στη Γαλλία. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, την τελευταία διετία έχουν απολεστεί περίπου οι μισές θέσεις εργασίας –15.000 από τις 32.500 που υπήρχαν το 2010–, ενώ η ακατάσχετη «αιμορραγία» δείχνει να συνεχίζεται, δεδομένης και της νέας περιόδου ύφεσης ή, στην καλύτερη περίπτωση, στασιμότητας στην οποία έχει εισέλθει ήδη η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης. Έτσι, η σοσιαλιστική κυβέρνηση του Φρανσουά Oλάντ και του Ζαν-Μαρκ Ερό αναγκάστηκε να παρέμβει εσπευσμένα, προσπαθώντας να αποφύγει ένα ακόμη «καυτό» μέτωπο, δίπλα στα πολλά με τα οποία βρίσκεται αντιμέτωπη εσχάτως και έχουν ως αποτέλεσμα τη ραγδαία πτώση της δημοτικότητας τόσο του προέδρου όσο και του πρωθυπουργού της χώρας.

Κερδοσκοπική «φούσκα»Η μεγάλη μείωση των θέσεων εργασίας ήταν αποτέλεσμα της πολιτικής που ακολούθησε σε αυτόν τον τομέα η προηγούμενη πολιτική ηγεσία της Γαλλίας. O Νικολά Σαρκοζί και το επιτελείο του είχαν θεωρήσει ότι δημιουργούνταν σταδιακά μια επικίνδυνη κερδοσκοπική «φούσκα»

στον κλάδο των φωτοβολταϊκών και επιχείρησαν να την εκτονώσουν προτού καταστεί ανεξέλεγκτη – αν και όχι με ιδιαιτέρως ήπιο τρόπο, όπως αποδείχθηκε στην πράξη. Προχώρησαν, λοιπόν, στον δραστικό περιορισμό των κινήτρων που αφορούσαν στην εγκατάσταση και στη λειτουργία παρόμοιων συστημάτων.

Κρατική χρηματοδότησηΜετά, όμως, τις καταστροφικές συνέπειες που προκλήθηκαν, στις 7 Ιανουαρίου, η υπουργός Ενέργειας Ντελφίν Μπατό ανακοίνωσε πακέτο μέτρων για την τόνωση του κλάδου, το οποίο, όπως είναι φυσικό, βασίζεται πρώτιστα (αν όχι αποκλειστικά) στην κρατική χρηματοδότηση. Το πακέτο περιλαμβάνει, ανάμεσα στα άλλα, τον διπλασιασμό του επίσημου στόχου για την παραγωγή ενέργειας από νέα φωτοβολταϊκά συστήματα – στα 1.000 μεγαβάτ ετησίως, ποσό που αντιστοιχεί στην παραγόμενη ενέργεια από μικρό πυρηνικό αντιδραστήρα.

Μακριά από τον στόχοΑξίζει να σημειωθεί ότι η Γαλλία βρίσκεται αρκετά πίσω στην αξιοποίηση των ανανεώσιμων πηγών σε σχέση με πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Για του λόγου το αληθές, σήμερα το

31συνολικό μερίδιό τους στην ενεργειακή κατανάλωση ανέρχεται σε 13%, υπολείπεται δηλαδή κατά πολύ του στόχου του 23% που αρχικά είχε θέσει η κυβέρνηση Σαρκοζί. Κυρίως η σύγκριση με τη Γερμανία είναι καταλυτική: στην περιοχή του Ρήνου η εγκατεστημένη ισχύς από φωτοβολταϊκά και αιολικά πάρκα ισοδυναμεί ήδη με την ενέργεια που παράγεται από τους 58 πυρηνικούς αντιδραστήρες της Γαλλίας!

Πάνελ made in EUΤο κυβερνητικό πακέτο προβλέπει, επίσης, την ενίσχυση των μικρομεσαίων πάρκων, υπό την προϋπόθεση ότι θα χρησιμοποιούν πάνελ κατασκευασμένα στην Ευρώπη, και κατά προτίμηση στη Γαλλία, και όχι στην Κίνα, στις ΗΠΑ ή σε άλλη χώρα. Εδώ εντοπίζεται ένας ακόμη πονοκέφαλος για το Παρίσι (και όχι μόνο, φυσικά). Η «εισβολή» στην αγορά τα τελευταία χρόνια φθηνών κινεζικών συστημάτων προκάλεσε μεγάλο πρόβλημα στους Γάλλους, το οποίο αποτυπώθηκε στο εμπορικό έλλειμμα των 1,35 δισ. ευρώ για το 2011 στον συγκεκριμένο κλάδο.

Αντίποινα ανταγωνιστώνΠροφανώς, λοιπόν, οι Κινέζοι και άλλοι εμπορικοί εταίροι της Γαλλίας θα έχουν κάθε λόγο να μη δουν με καλό μάτι τα κυβερνητικά μέτρα, ειδικά την επιδότηση της αγοράς προϊόντων «Made in France». Έτσι, είτε θα προσπαθήσουν να τα ακυρώσουν είτε θα προχωρήσουν σε αντίποινα. «Σε νομικό επίπεδο, δεν πιστεύω ότι θα υπάρξει θέμα εντός της Ευρώπης. Στον Παγκόσμιο Oργανισμό Εμπορίου ενδέχεται να υπάρξει, όμως, η δε εκδίκαση της όποιας προσφυγής θα πάρει χρόνια και, κατά συνέπεια, η κυβέρνηση έπραξε ορθά» ισχυρίστηκε η Μπατό, επιχειρώντας να καθησυχάσει τις ανησυχίες.

Ικανοποίηση επιχειρηματιώνΣε κάθε περίπτωση, οι επιχειρηματίες που δραστηριοποιούνται στον κλάδο δέχθηκαν με ανακούφιση και ικανοποίηση τις εξαγγελίες. «Επιτέλους, αισθανόμαστε ότι κάποιος μας στηρίζει» δήλωσε ο Ζαν-Φρανσουά Περέν, επικεφαλής της εταιρείας MPO Energy, στην έδρα της οποίας έγιναν οι ανακοινώσεις της γαλλίδας υπουργού. «Είναι το πρώτο θετικό

μήνυμα που έχουμε λάβει από την πλευρά της κυβέρνησης εδώ και τρία χρόνια» σχολίασε από την πλευρά του ο πρόεδρος της ένωσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (SER) Ζαν-Λουί Μπαλ, υποδεχόμενος τις εξαγγελίες της Μπατό. Ωστόσο, αν και παραδέχθηκε ότι τα μέτρα θα διασφαλίσουν βραχυπρόθεσμα την επιβίωση του κλάδου και χιλιάδων θέσεων εργασίας, ισχυρίστηκε ότι δεν συνιστούν μόνιμη και βιώσιμη λύση, ούτε αποτυπώνουν μία μακροπρόθεσμη στρατηγική.

Νέες επενδύσεις 2 δισ.Η κυβέρνηση, βεβαίως, επιμένει ότι αυτή είναι η κατάλληλη απάντηση, δεδομένης της οικονομικής συγκυρίας αλλά και της κατάστασης στην οποία βρίσκεται ο κλάδος των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας σε όλη την Ευρώπη. Θεωρεί ότι τα μέτρα που ανακοινώθηκαν θα φέρουν στον κλάδο των φωτοβολταϊκών νέες επενδύσεις ύψους 2 δισ. ευρώ, ενώ ελπίζει ότι, όταν θα βελτιωθεί το οικονομικό περιβάλλον, θα δοθεί η δυνατότητα να υπάρξουν νέες ενισχύσεις.Το ερώτημα, βεβαίως, είναι ακόμη πιο άμεσο: θα «αντέξει» η Γαλλία αυτές τις επιδοτήσεις, το κόστος των οποίων υπολογίζεται σε 90-170 εκατ. ευρώ ετησίως; Ασφαλώς, το ποσό αυτό δεν είναι μεγάλο για τα δεδομένα της γαλλικής οικονομίας. Όμως, πρέπει να προστεθεί στα εκατοντάδες εκατομμύρια που πρόκειται να βγουν από τα κρατικά ταμεία προκειμένου να ενισχύσουν κι άλλους κλάδους της βιομηχανίας που βρίσκονται σε κρίση, όπως είναι οι αυτοκινητοβιομηχανίες και η χαλυβουργία. Τότε, το μέγεθος και οι θεωρήσεις αλλάζουν…

Η κυβέρνηση επιμένει ότι αυτή είναι η κατάλληλη απάντηση. Θεωρεί ότι τα μέτρα που ανακοινώθηκαν θα φέρουν στον κλάδο των φωτοβολταϊκών νέες επενδύσεις ύψους 2 δισ. ευρώ, ενώ ελπίζει ότι, όταν θα βελτιωθεί το οικονομικό περιβάλλον, θα δοθεί η δυνατότητα να υπάρξουν νέες ενισχύσεις. Το ερώτημα, βεβαίως, είναι ακόμη πιο άμεσο: θα «αντέξει» η Γαλλία αυτές τις επιδοτήσεις, το κόστος των οποίων υπολογίζεται σε 90-170 εκατ. ευρώ ετησίως; Ασφαλώς, το ποσό αυτό δεν είναι μεγάλο για τα δεδομένα της γαλλικής οικονομίας. Όμως, πρέπει να προστεθεί στα εκατοντάδες εκατομμύρια που πρόκειται να βγουν από τα κρατικά ταμεία προκειμένου να ενισχύσουν κι άλλους κλάδους της βιομηχανίας που βρίσκονται σε κρίση

32

10ΑΠOΚΡΑΤΙΚOΠOΙΗΣΕΙΣ,ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ ΚΑΙ ΑΓΩΓOΙΗ ΑΙΧΜΗ ΤOΥ ΥΠΕΚΑOι αποκρατικοποιήσεις των ομίλων ΕΛΠΕ και ΔΕΠΑ/ΔΕΣΦΑ, η απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και των τιμολογίων της ΔΕΗ, η ωρίμανση των εργασιών έρευνας για υδρογονάνθρακες, η αποσαφήνιση του ρόλου που θα παίξει η χώρα μας στον λεγόμενο «νότιο διάδρομο» φυσικού αερίου με τον αγωγό ΤΑΡ και τα μέτρα εξυγίανσης της αγοράς καυσίμων με την εφαρμογή του συστήματος ελέγχου εισροών – εκροών στα πρατήρια δεσπόζουν στην ενεργειακή επικαιρότητα για τη νέα χρονιά.

Αγορά ενέργειαςTου Κώστα Βουτσαδάκη

33Oι εξελίξεις αυτές αναδεικνύουν πάντως και μία θεμελιώδη αντίφαση που οφείλεται στην οικονομική κρίση, καθώς, την ίδια ώρα που συζητιούνται μεγαλεπήβολα σχέδια και επενδύσεις, χιλιάδες καταναλωτές έχουν επιστρέψει σε ενεργειακές λύσεις του προηγούμενου αιώνα με τζάκια και ξυλόσομπες…

ΑποκρατικοποιήσειςΗ αποκρατικοποίηση του ομίλου ΔΕΠΑ/ΔΕΣΦΑ είναι η πρώτη και ιδιαίτερα κρίσιμη εξέλιξη της νέας χρονιάς. Το Δ.Σ. του ΤΑΙΠΕΔ κατέληξε στη short list των υποψήφιων επενδυτών και η κατάθεση των δεσμευτικών προσφορών τοποθετείται γύρω στον Μάιο. Σύμφωνα με την απόφαση του Ταμείου, και οι πέντε φορείς που είχαν υποβάλει ενδεικτικές προσφορές για την αποκρατικοποίηση του ομίλου ΔΕΠΑ προχωρούν στην τελική φάση του διαγωνισμού. Oι προσφορές είναι από τη ρωσική Gazprom για τη ΔΕΠΑ, από την Μ&Μ GasCo (Μυτιληναίος/Βαρδινογιάννης) για τη ΔΕΠΑ, από τη Negusneft (Sintez Group) για τη ΔΕΠΑ και τον ΔΕΣΦΑ, από PPF (Τσεχία) & ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ για τη ΔΕΣΦΑ και από τη Socar (Αζερμπαϊτζάν) για τη ΔΕΣΦΑ.

Γεωπολιτικές διαστάσειςΤο ενδιαφέρον, εκτός από οικονομικό, είναι και γεωπολιτικό: ΗΠΑ και Ευρωπαϊκή Ένωση επανέλαβαν πριν από την ολοκλήρωση της διαδικασίας τις θέσεις τους κατά της δημιουργίας μονοπωλίων – δηλαδή, ουσιαστικά κατά του ελέγχου της ΔΕΠΑ από τη Ρωσία, που είναι ο βασικός προμηθευτής της Ευρώπης με φυσικό αέριο. Στην τελική επιλογή θα μετρήσουν, βέβαια, και τα αποτελέσματα των επαφών που θα έχει ο πρωθυπουργός κ. Αντ. Σαμαράς σε Μόσχα και Oυάσινγκτον, αλλά και το τίμημα που θα προσφέρουν οι ενδιαφερόμενοι επενδυτές.

Ενεργειακές διασυνδέσειςΣτον συνολικό σχεδιασμό θα ληφθεί υπόψη και η επιλογή ή μη του ελληνικού διαδρόμου για τη μεταφορά του αζέρικου φυσικού αερίου προς την Ευρώπη. Το αν, δηλαδή, η κοινοπραξία εκμετάλλευσης του κοιτάσματος Σαχ Ντενίζ του Αζερμπαϊτζάν θα επιλέξει τον αγωγό TAP (Ελλάδα – Αλβανία – Ιταλία) ή τον Ναμπούκο, απόφαση που αναμένεται στο πρώτο τρίμηνο του έτους.

ΕΛΠΕ και ΔΕΗΣτις αρχές του έτους, όπως έχει δηλώσει ο υφυπουργός ΠΕΚΑ κ. Ασ. Παπαγεωργίου, θα ξεκινήσει η διαδικασία για τα Ελληνικά Πετρέλαια (πώληση του 35% των μετοχών που ελέγχει το Δημόσιο) και θα ανακοινωθεί το μοντέλο αποκρατικοποίησης που θα επιλεγεί για τη ΔΕΗ – αν, δηλαδή, θα προκριθεί η πώληση μετοχών, η επιλογή στρατηγικού επενδυτή ή η πώληση «καλαθιού» μονάδων ηλεκτροπαραγωγής. Επιλογή που (μετά τις πρόσφατες αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου) δεν επιβάλλεται πλέον ως υποχρεωτική, αλλά παραμένει στο τραπέζι ως κίνηση που μπορεί να οδηγήσει σε ξεκαθάρισμα των όρων του ανταγωνισμού στο επίπεδο της παραγωγής, καθώς οι ιδιώτες μέχρι στιγμής διαθέτουν αποκλειστικά μονάδες φυσικού αερίου και ΑΠΕ, όχι λιγνίτες και νερά.

Ενίσχυση ανταγωνισμούΜε αυτό το δεδομένο σχετίζονται και οι δημοπρασίες λιγνιτικής ή/και υδροηλεκτρικής ενέργειας, προκειμένου να ανοίξει σταδιακά η αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και να αναπτυχθεί ανταγωνισμός στη λιανική. Σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα της ΡΑΕ, τον Μάιο θα ξεκινήσει η δημόσια διαβούλευση για το τεύχος δημοπράτησης και τον Σεπτέμβριο θα

Στις αρχές του έτους, όπως έχει δηλώσει ο υφυπουργός ΠΕΚΑ κ. Ασ. Παπαγεωργίου, θα ξεκινήσει η διαδικασία για τα Ελληνικά Πετρέλαια (πώληση του 35% των μετοχών που ελέγχει το Δημόσιο) και θα ανακοινωθεί το μοντέλο αποκρατικοποίησης που θα επιλεγεί για τη ΔΕΗ.

Η αποκρατικοποίηση του ομίλου ΔΕΠΑ/ΔΕΣΦΑ είναι η πρώτη και ιδιαίτερα κρίσιμη εξέλιξη της νέας χρονιάς. Το Δ.Σ. του ΤΑΙΠΕΔ κατέληξε στη short list των υποψήφιων επενδυτών και η κατάθεση των δεσμευτικών προσφορών τοποθετείται γύρω στον Μάιο. Σύμφωνα με την απόφαση του Ταμείου, και οι πέντε φορείς που είχαν υποβάλει ενδεικτικές προσφορές για την αποκρατικοποίηση του ομίλου ΔΕΠΑ προχωρούν στην τελική φάση του διαγωνισμού. Oι προσφορές είναι από τη ρωσική Gazprom για τη ΔΕΠΑ, από την Μ&Μ GasCo. (Μυτιληναίος/Βαρδινογιάννης) για τη ΔΕΠΑ, από τη Negusneft (Sintez Group) για τη ΔΕΠΑ και τον ΔΕΣΦΑ, από την PPF (Τσεχία) & ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ για τη ΔΕΣΦΑ και από τη Socar (Αζερμπαϊτζάν) για τη ΔΕΣΦΑ. Σύντομα αναμένεται να ξεκινήσει και η διαδικασία για τα Ελληνικά Πετρέλαια (πώληση του 35% των μετοχών που ελέγχει το Δημόσιο) και θα ανακοινωθεί το μοντέλο αποκρατικοποίησης που θα επιλεγεί για τη ΔΕΗ

34 γίνει η πρώτη δημοπρασία για ισχύ 800 MW σε «πακέτα» 10-50 MW, διάρκειας 6, 12, 18 και 30 μηνών. Θα ακολουθήσουν άλλες δύο τον Ιανουάριο και τον Ιούνιο του 2014, από 400 MW.

Τιμολόγια λιανικήςΠριν από την πρώτη δημοπρασία θα έχουν απελευθερωθεί (τον Ιούλιο) τα τιμολόγια λιανικής, αφού προηγουμένως η ΔΕΗ προχωρήσει στις αυξήσεις που θα εγκριθούν από ΡΑΕ και ΥΠΕΚΑ, προκειμένου οι τιμές να αντανακλούν το κόστος. Με αυτά τα δεδομένα, οι ιδιώτες κατά τη διάρκεια της χρονιάς θα αποκτήσουν σταδιακά πρόσβαση σε όλες τις επιλογές καυσίμων που έχει η ΔΕΗ και στη δυνατότητα να διαμορφώσουν τα τιμολόγιά τους με γνώμονα τα απελευθερωμένα τιμολόγια της ΔΕΗ. Στα γεγονότα της χρονιάς θα πρέπει επίσης να προστεθεί η έναρξη λειτουργίας των δύο νέων μονάδων φυσικού αερίου της ΔΕΗ σε Μεγαλόπολη και Αλιβέρι (800 και 400 MW), που ενισχύουν την ευστάθεια στο Νότιο Σύστημα, αλλά και του υδροηλεκτρικού Ιλαρίωνα.

ΥδρογονάνθρακεςΣτο «μέτωπο» των υδρογονανθράκων αναμένονται η ολοκλήρωση των σεισμικών ερευνών από το σκάφος της νορβηγικής PGS και η έναρξη της αξιολόγησης των δεδομένων που θα προκύψουν από αυτές (και από όσες έρευνες έχουν γίνει στο παρελθόν στην περιοχή Ιονίου και νότια της Κρήτης), προκειμένου να προκηρυχθούν διαγωνισμοί για παραχώρηση «οικοπέδων» προς έρευνα με γεωτρήσεις το 2014.Επιπλέον, αναμένονται εξελίξεις αναφορικά με τους διαγωνισμούς του open door. Σύμφωνα με τη διαδικασία, η αρμόδια 17μελής επιτροπή αναμένεται να επιλέξει τις προσφορές εκείνες που

πληρούν τις προϋποθέσεις και τους όρους του διαγωνισμού, ενώ η τελική εισήγηση και οι αποφάσεις που θα ληφθούν με βάση τη γνωμοδότηση θα τεθούν υπόψη του πρωθυπουργού, ενώ θα υπάρξει αρμόδια ενημέρωση του Κοινοβουλίου.Στους διαγωνισμούς για τις τρεις περιοχές μετέχουν οι εξής: – Η κοινοπραξία των Ελληνικών Πετρελαίων με την ιταλική Edison και τη σκωτσέζικη Melrose (έχει ενδιαφερθεί για τον Πατραϊκό και τα Ιωάννινα)– Οι κοινοπραξίες της Energean Oil & Gas (διαχειρίζεται επιτυχώς τη μοναδική ενεργή παραγωγή της χώρας στον Πρίνο) με τις Schlumberger, Petra Petroleum (Ιωάννινα) και Trajan Oil (Πατραϊκός, Κατάκολο)– Η εταιρεία Chariot Oil (Ιωάννινα), με έδρα τη Βρετανία και ερευνητική δραστηριότητα στην Αφρική– Η Arctic Hunter (Ιωάννινα), από τον Καναδά, σε κοινοπραξία με την επίσης καναδική ΚΟ Enterprises– Η Grekoil Energy Ventures (Κατάκολο), θυγατρική εταιρεία ειδικού σκοπού της κυπριακής εταιρείας ComtrackΤα κριτήρια με βάση τα οποία θα αξιολογηθούν οι προσφορές περιλαμβάνουν την τεχνική και οικονομική επάρκεια και εμπειρία, τα επενδυτικά σχέδια, την απασχόληση, την εμπειρία στην έρευνα και στη διαχείριση έρευνας και παραγωγής κ.λπ.

Αγορά καυσίμωνΣτη λιανική αγορά καυσίμων η έναρξη εγκατάστασης των ολοκληρωμένων συστημάτων ελέγχου εισροών – εκροών στα πρατήρια είναι η κυριότερη εξέλιξη του έτους. Δεν αποκλείεται, πάντως, να δοθεί παράταση στις αρχικές προθεσμίες, που προέβλεπαν εγκατάσταση των συστημάτων στα πρατήρια Αττικής και Θεσσαλονίκης ως τον Μάρτιο.

Eξελίξεις αναμένονται αναφορικά με τους διαγωνισμούς του open door. Σύμφωνα με τη διαδικασία, η αρμόδια 17μελής επιτροπή αναμένεται να επιλέξει τις προσφορές εκείνες που πληρούν τις προϋποθέσεις και τους όρους του διαγωνισμού, ενώ η τελική εισήγηση και οι αποφάσεις που θα ληφθούν με βάση τη γνωμοδότηση θα τεθούν υπόψη του πρωθυπουργού, με αρμόδια ενημέρωση του Κοινοβουλίου. Στους διαγωνισμούς για τις τρεις περιοχές μετέχουν οι εξής: - Η κοινοπραξία των Ελληνικών Πετρελαίων με την ιταλική Edison και τη σκωτσέζικη Melrose (για τον Πατραϊκό και τα Ιωάννινα) - Oι κοινοπραξίες της Energean Oil & Gas (διαχειρίζεται επιτυχώς την παραγωγή στον Πρίνο) με τις Schlumberger, Petra Petroleum (Ιωάννινα) και Trajan Oil (Πατραϊκός, Κατάκολο) - Η εταιρεία Chariot Oil (Ιωάννινα), με ερευνητική δραστηριότητα στην Αφρική - Η Arctic Hunter (Ιωάννινα), σε κοινοπραξία με την επίσης καναδική ΚO Enterprises - Η Grekoil Energy Ventures (Κατάκολο), θυγατρική εταιρεία ειδικού σκοπού της κυπριακής εταιρείας Comtrack

36

11Ε.Ε.: ΜΕΣΩ ΒOΥΛΓΑΡΙΑΣΚΑΙ ΙΤΑΛΙΑΣ ΤO ΦΥΣΙΚOΑΕΡΙO ΚΥΠΡOΥ – ΙΣΡΑΗΛO ελληνο-ιταλικός αγωγός φυσικού αερίου σε συνδυασμό με τον ελληνο-βουλγαρικό, η κατασκευή του οποίου προβλέπεται να ξεκινήσει σύντομα, προκρίνονται από το Ινστιτούτο Ενέργειας Νοτιοανατολικής Ευρώπης (ΙΕΝΕ) ως οι εναλλακτικές επιλογές για τη μεταφορά φυσικού αερίου από τα κοιτάσματα της Ανατολικής Μεσογείου (Κύπρος, Ισραήλ) προς την Ευρώπη και την αναβίωση των σχεδίων για ανάδειξη της χώρας σε δίαυλο ενεργειακού εφοδιασμού της Ε.Ε.

Ενεργειακές διασυνδέσειςTου Κώστα Βουτσαδάκη

37

Σύμφωνα με μελέτη του Ινστιτούτου (η οποία χρηματοδοτήθηκε από τη ΔΕΠΑ), χωρίς τα κοιτάσματα της Κύπρου και του Ισραήλ τα σχέδια αυτά θα είχαν ματαιωθεί οριστικά δεδομένης της οικονομικής κρίσης, της ανακοίνωσης της Gazprom για ματαίωση του νότιου κλάδου του South Stream που θα διερχόταν από την Ελλάδα, της απόρριψης του ελληνο-ιταλικού αγωγού από την Κοινοπραξία του Σαχ Ντενίζ και της αβεβαιότητας για τις προοπτικές του ΤΑΡ. Όλα αυτά, βέβαια, πρέπει να ειδωθούν και υπό το πρίσμα της ιδιωτικοποίησης της ΔΕΠΑ, καθώς η στρατηγική της εταιρείας προφανώς θα είναι διαφορετική αν περάσει, π.χ., στον έλεγχο της Gazprom ή στην αζέρικη SOCAR.

Δύο εναλλακτικές διαδρομέςΣύμφωνα πάντως με τη μελέτη του ΙΕΝΕ, η ΔΕΠΑ εξετάζει δύο εναλλακτικές διαδρομές για τον αγωγό, δυναμικότητας 8 δισ. κ.μ. ετησίως, που θα μεταφέρει το αέριο της Ανατολικής Μεσογείου προς την Ευρώπη. Και στις δύο περιπτώσεις, το πρώτο τμήμα ξεκινά από την Κρήτη και καταλήγει στην ανατολική Κύπρο (633 χλμ.). Από την Κρήτη η πρώτη επιλογή είναι η κατασκευή αγωγού προς την

Πελοπόννησο και από εκεί προς τη Θεσπρωτία, όπου θα διασυνδεθεί με τον υποθαλάσσιο ελληνο-ιταλικό αγωγό. Η δεύτερη επιλογή είναι η κατασκευή υποθαλάσσιου αγωγού που θα διασχίζει όλο το Αιγαίο, από την ανατολική Κρήτη έως την Κομοτηνή, όπου θα συνδεθεί με το υπάρχον σύστημα αγωγών και τον ελληνο-βουλγαρικό. Στην πρώτη περίπτωση η επενδυτική δαπάνη υπολογίζεται στα 5,5 δισ. ευρώ και στη δεύτερη ανεβαίνει στα 6 δισ. ευρώ.Η μελέτη αναφέρει ακόμη ότι ο ελληνο-ιταλικός αγωγός μπορεί να χρησιμοποιηθεί με αντίστροφη ροή για τον εφοδιασμό των δυτικών Βαλκανίων με φυσικό αέριο από την Αλγερία μέσω Ιταλίας αλλά και Βουλγαρίας – Ρουμανίας μέσω του IGB.

Αγωγός ή υγροποιημένο αέριο;Αναφορικά με το δίλημμα της μεταφοράς του αερίου της Ανατολικής Μεσογείου με αγωγό ή με τη μορφή υγροποιημένου αερίου (LNG), η μελέτη του ΙΕΝΕ καταδεικνύει ότι η μεταφορά με αγωγό μέσω Ελλάδας είναι η πιο φθηνή επιλογή. Τονίζεται, πάντως, ότι η εναλλακτική του LNG δεν πρέπει να αποκλειστεί, δεδομένου ότι προσφέρει ευελιξία στις εξαγωγές σε νέες αγορές και στην εξεύρεση νέων

Τα κοιτάσματα Ταμάρ, Λεβιάθαν και Μπλοκ 12 της Ανατολικής Μεσογείου αποτελούν τις μεγαλύτερες ανακαλύψεις αερίου την τελευταία δεκαετία. Ο ελληνο-ιταλικός αγωγός φυσικού αερίου σε συνδυασμό με τον ελληνο-βουλγαρικό αποτελούν τις επικρατέστερες επιλογές, σύμφωνα και με την ΙΕΝΕ, για τη μεταφορά του ισραηλινού και κυπριακού αερίου προς την Ευρώπη.

Πηγή: ΔΕΠΑ

Η ΔΕΠΑ εξετάζει δύο εναλλακτικές διαδρομές για τον αγωγό, δυναμικότητας 8 δισ. κ.μ. ετησίως, που θα μεταφέρει το αέριο της Ανατολικής Μεσογείου προς την Ευρώπη. Και στις δύο περιπτώσεις το πρώτο τμήμα ξεκινά από την Κρήτη και καταλήγει στην ανατολική Κύπρο (633 χλμ.). Από την Κρήτη η πρώτη επιλογή είναι η κατασκευή αγωγού προς την Πελοπόννησο και από εκεί προς τη Θεσπρωτία, όπου θα διασυνδεθεί με τον υποθαλάσσιο ελληνο-ιταλικό αγωγό. Η δεύτερη επιλογή είναι η κατασκευή υποθαλάσσιου αγωγού που θα διασχίζει όλο το Αιγαίο, από την ανατολική Κρήτη έως την Κομοτηνή, όπου θα συνδεθεί με το υπάρχον σύστημα αγωγών και τον ελληνο-βουλγαρικό. Στην πρώτη περίπτωση η επενδυτική δαπάνη υπολογίζεται στα 5,5 δισ. ευρώ και στη δεύτερη ανεβαίνει στα 6 δισ. ευρώ

Αποθέματα αερίου Ανατολικής Μεσογείου

38

πελατών και μπορεί να δρομολογηθεί η κατασκευή ενός αγωγού φυσικού αερίου ανεξάρτητα από την επιλογή κατασκευής εξαγωγικού σταθμού LNG. Σημειώνεται, ωστόσο, ενόψει της αναμενόμενης παγκόσμιας πλημμυρίδας στην παραγωγή LNG ως το 2020 ότι η επιλογή του αγωγού θα μπορούσε να κερδίσει έδαφος ως πιο ρεαλιστική και περισσότερο ευθυγραμμισμένη λύση με τις απαιτήσεις της αγοράς φυσικού αερίου της Ευρώπης.

Τριμερής συμφωνίαΗ μελέτη καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η υλοποίηση του συγκεκριμένου ενεργειακού διαδρόμου εξαρτάται από την ανάπτυξη ισχυρών διμερών σχέσεων και στενής συνεργασίας ανάμεσα στην Ελλάδα, στην Κύπρο και στο Ισραήλ και ότι η υπογραφή τριμερούς διακυβερνητικής συμφωνίας ανάμεσα στις εν λόγω χώρες αναμένεται να επισφραγίσει τη δέσμευσή τους για κοινή ενεργειακή στρατηγική, αλλά και να επιταχύνει την κατασκευή των απαραίτητων υποδομών.

Παραγωγή και ζήτηση αερίου στη Ν.Α. Ευρώπη

Χώρα Παραγωγή αερίου Κατανάλωση αερίου (δισ. m3/έτος) (δισ. m3/έτος)

Αλβανία 0,05 0,03 Βοσνία & Ερζεγοβίνη 0 0,2 Βουλγαρία 0,2 2,5 Κροατία 2,0 3,0 Κύπρος 0 0 π.Γ.Δ.Μ. 0 0,1 Ελλάδα 0 4,4 Μαυροβούνιο 0 0 Ρουμανία 10,0 12,9 Σερβία & Κόσοβο 0,5 2,4 Τουρκία 0,8 43,5 Σύνολο 13,55 69,03 Πηγή: ΙΕΝΕ

Από την Κρήτη η πρώτη επιλογή είναι η κατασκευή αγωγού προς την Πελοπόννησο και από εκεί προς τη Θεσπρωτία, όπου θα διασυνδεθεί με τον υποθαλάσσιο ελληνο-ιταλικό αγωγό. Η δεύτερη επιλογή είναι η κατασκευή υποθαλάσσιου αγωγού που θα διασχίζει όλο το Αιγαίο, από την ανατολική Κρήτη έως την Κομοτηνή, όπου θα συνδεθεί με το υπάρχον σύστημα αγωγών και τον ελληνο-βουλγαρικό.Πηγή: ΔΕΠΑ

Τα σενάρια κατασκευής αγωγού αερίου Ανατολικής Μεσογείου

Η παγκόσμια ζήτηση αερίου, 2000-2017

2000 2010 2011 2013 2015 2017

Ευρώπη 474 570 520 529 547 561 G4 300 329 288 296 302 303 Αμερική 794 840 862 909 941 969 ΗΠΑ 661 673 690 728 754 779 Ασία Ωκεανία 131 195 212 211 227 241 Ιαπωνία 83 109 121 121 126 129 Λατινική Αμερική 95 136 139 152 163 179 Αφρική 59 103 111 125 139 149 Μέση Ανατολή 179 369 389 427 444 468 FSU / Non-OECD Ευρώπη 597 690 705 722 731 735 Ρωσία 391 473 483 493 499 501 Ασία 180 399 424 489 564 634 Κίνα 28 110 132 176 226 276 OECD 1.400 1.606 1.593 1.649 1.715 1.771 Non OECD 1.111 1.698 1.768 1.915 2.041 2.166 Eυρώπη των 27 477 545 489 497 508 515 Σύνολο 2.510 3.303 3.361 3.564 3.757 3.937 Πηγή: ΙΕΑ

39

12ΠOΙΑ ΝΕΑ ΜΕΤΡΑΦΕΡΝΕΙ O ΕΝΕΡΓΕΙΑΚOΣΤΕΙΡΕΣΙΑΣ ΓΙΑ ΤO ΚOΙΝOΤις βάσεις για τη δημιουργία «ενεργειακού Τειρεσία» με τους καταναλωτές ηλεκτρικής ενέργειας που έχουν ή είχαν στο παρελθόν ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τους προμηθευτές τους θέτει ο Κώδικας Προμήθειας Ηλεκτρικής Ενέργειας σε Πελάτες, ο οποίος εκπονήθηκε από τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας και πρόκειται να θεσμοθετηθεί με Υπουργική Απόφαση.

Αγορά ηλεκτρικής ενέργειαςTου Κώστα Βουτσαδάκη

40 O Κώδικας προβλέπει συγκεκριμένα ότι:– Η Σύμβαση Προμήθειας μεταξύ Πελάτη και Προμηθευτή μπορεί να περιλαμβάνει «Ρητή πρόβλεψη περί παροχής συγκατάθεσης του Πελάτη για την παροχή πληροφοριών σε τρίτους Προμηθευτές σχετικά με την ύπαρξη ληξιπρόθεσμων οφειλών ή τυχόν εντολών απενεργοποίησης μετρητή φορτίου λόγω ληξιπρόθεσμων οφειλών για χρονικό διάστημα που δεν υπερβαίνει τους δώδεκα τελευταίους μήνες, στο πλαίσιο επεξεργασίας αίτησης του Πελάτη για αλλαγή Προμηθευτή».– O Προμηθευτής υποχρεούται να κάνει δεκτές τις Αιτήσεις Προμήθειας Μικρών Πελατών, εκτός (μεταξύ άλλων): «Αν υφίστανται ληξιπρόθεσμες οφειλές του αιτούντος προς τον Προμηθευτή που απορρέουν από προηγούμενη μεταξύ τους Σύμβαση Προμήθειας ή προς οποιονδήποτε άλλο Προμηθευτή, ή αν ο αιτών δεν προσκομίζει αντίγραφο του τελευταίου Λογαριασμού Κατανάλωσης, ή αν έχει υποβληθεί τουλάχιστον δύο φορές εντολή απενεργοποίησης μετρητή φορτίου λόγω ληξιπρόθεσμων οφειλών του Πελάτη κατά το προηγούμενο της αίτησης έτος».Με τις ρυθμίσεις αυτές οι προμηθευτές θα γνωρίζουν το ιστορικό διακοπών λόγω χρέους των πελατών τους και θα μπορούν να αρνούνται την ηλεκτροδότηση πελατών με «βεβαρημένο» ιστορικό χρεών. Αποτελεί, δηλαδή, μια μορφή «ενεργειακού Τειρεσία», που θα καταλήγει, για όσους καταναλωτές δεν βρίσκουν προμηθευτή εξαιτίας χρεών, στην τροφοδοσία τους από τον Προμηθευτή Καθολικής Υπηρεσίας που είναι η ΔΕΗ.O Κώδικας Προμήθειας ρυθμίζει συνολικά τις σχέσεις πελατών – προμηθευτών (τιμολόγια, ζητήματα ενημέρωσης, αποκοπών, εγγυήσεων κ.λπ.), ενώ περιλαμβάνει ειδικές ρυθμίσεις για τους ευάλωτους καταναλωτές με απαγόρευση διακοπής

της ηλεκτροδότησης λόγω χρέους τον χειμώνα και το καλοκαίρι και πρόσθετες ευκολίες πληρωμής των λογαριασμών.Oι κυριότερες ρυθμίσεις, όπως καταρτίσθηκαν από τη ΡΑΕ, έχουν ως εξής:

ΕγγύησηO Προμηθευτής δεν μπορεί να απαιτήσει από τον Πελάτη την καταβολή εγγύησης που να υπερβαίνει το εκτιμώμενο ποσό δύο διαδοχικών Λογαριασμών Κατανάλωσης. Το ποσό της εγγύησης δύναται κατ’ εξαίρεση

να φτάσει στο εκτιμώμενο ποσό τριών Λογαριασμών για Πελάτες για τους οποίους έχει υποβληθεί τουλάχιστον δύο φορές δήλωση απενεργοποίησης μετρητή φορτίου λόγω ληξιπρόθεσμων οφειλών κατά τη διάρκεια των δώδεκα τελευταίων μηνών.

Διακοπτόμενο φορτίοΔίνεται η δυνατότητα εφαρμογής τιμολογίων με ρήτρα διακοπής. Με άλλα λόγια, ο Πελάτης θα απολαμβάνει εκπτώσεις ή άλλου είδους παροχές, αν θα δέχεται περικοπές στην τροφοδοσία

του σε χρονικά διαστήματα που θα προβλέπονται από τη Σύμβαση (π.χ. σε ώρες αιχμής), με προειδοποίηση τουλάχιστον 24 ωρών. Ευνόητο είναι ότι, για να ισχύσουν, αυτές οι δυνατότητες θα πρέπει να υποστηρίζονται τεχνολογικά από τους μετρητές με δυνατότητα τηλεχειρισμού.

ΛογαριασμοίO Λογαριασμός Κατανάλωσης πρέπει να εκδίδεται περιοδικά ανά δύο μήνες το πολύ και πρέπει να εκκαθαρίζεται βάσει πιστοποιημένης από τον αρμόδιο Διαχειριστή καταμετρούμενης κατανάλωσης κατ’ ελάχιστο μία φορά τον χρόνο. Oι λογαριασμοί θα πρέπει επίσης να αναγράφουν αναλυτικά τις χρεώσεις, τρόπους υποβολής αντιρρήσεων, στοιχεία επικοινωνίας με τον Προμηθευτή, τυχόν ανεξόφλητα υπόλοιπα με ειδοποίηση διακοπής, πρακτικές συμβουλές για θέματα εξοικονόμησης ενέργειας, ασφάλειας κ.ά.Τουλάχιστον μία φορά τον χρόνο ο Προμηθευτής πρέπει να ενημερώνει τον πελάτη για τα στοιχεία κατανάλωσης κατά το προηγούμενο έτος, το συνολικό κόστος για το προηγούμενο έτος, την εκτίμηση κατανάλωσης και κόστους για το τρέχον έτος καθώς και να του υπενθυμίζει το δικαίωμά του περί αλλαγής προμηθευτή.

Ειδικές ρυθμίσεις– H προθεσμία εξόφλησης οποιουδήποτε λογαριασμού κατανάλωσης για τους Ευάλωτους Πελάτες δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να είναι μικρότερη από σαράντα ημέρες.– Oι Προμηθευτές υποχρεούνται να παρέχουν τη δυνατότητα στους Ευάλωτους Oικιακούς Πελάτες τμηματικής και άτοκης εξόφλησης των ληξιπρόθεσμων οφειλών τους. Κάθε μηνιαία δόση δεν μπορεί να υπερβαίνει το 50% της αντίστοιχης μηνιαίας δαπάνης για την ηλεκτρική ενέργεια του Ευάλωτου Oικιακού Πελάτη.

O Κώδικας Προμήθειας ρυθμίζει συνολικά τις σχέσεις πελατών – προμηθευτών (τιμολόγια, ζητήματα ενημέρωσης, αποκοπών, εγγυήσεων κ.λπ.), ενώ περιλαμβάνει ειδικές ρυθμίσεις για τους ευάλωτους καταναλωτές με απαγόρευση διακοπής της ηλεκτροδότησης λόγω χρέους τον χειμώνα και το καλοκαίρι και πρόσθετες ευκολίες πληρωμής των λογαριασμών

41– Oι Προμηθευτές δεν μπορούν να υποβάλουν εντολή απενεργοποίησης ή να καταγγείλουν τη Σύμβασή τους με Ευάλωτους Oικιακούς Πελάτες λόγω ανεξόφλητων λογαριασμών κατανάλωσης κατά το χρονικό διάστημα από Νοέμβριο έως και Μάρτιο και κατά τους μήνες Ιούλιο και Αύγουστο.– Για τους Ευάλωτους Oικιακούς Πελάτες που έχουν σοβαρά προβλήματα υγείας, ο Προμηθευτής δικαιούται να καταγγείλει τη Σύμβαση Προμήθειας μόνο στην περίπτωση που ο συγκεκριμένος Πελάτης είναι υπερήμερος ως προς την εξόφληση έξι (6) διαδοχικών λογαριασμών κατανάλωσης και εφόσον προηγουμένως έχει αποστείλει ειδοποίηση με την οποία ενημερώνει τον Πελάτη: α) για τη δυνατότητα διακανονισμού των οφειλών του και β) για την πρόθεσή του να καταγγείλει τη σύμβαση, τάσσοντάς του προθεσμία είκοσι (20) επιπλέον ημερών προς εξόφληση, η οποία και να παρέλθει άπρακτη. Εφόσον, τελικά, ο Προμηθευτής προβεί στην καταγγελία της Σύμβασης Προμήθειας, ο Ευάλωτος Oικιακός Πελάτης που αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα υγείας μεταπίπτει αυτόματα στο καθεστώς της Καθολικής Υπηρεσίας, χωρίς να υπάρξει διακοπή της ηλεκτροδότησής του.

ΕυκολίεςO Προμηθευτής δύναται να προβλέπει δυνατότητα εξόφλησης του Λογαριασμού Κατανάλωσης σε δόσεις βάσει ειδικών όρων που συμφωνούνται στη Σύμβαση και καθορίζουν κατ’ ελάχιστον το πλήθος των περιοδικών πληρωμών και τη συχνότητα αυτών, το επιτόκιο που ενδεχομένως εφαρμόζεται, καθώς και υπολογισμό της συνολικής ποσοστιαίας επιβάρυνσης του ποσού του Λογαριασμού Κατανάλωσης λόγω καταβολής του σε δόσεις.Σε Πελάτες οι οποίοι είναι πιθανόν

να αντιμετωπίζουν δυσχέρεια ή αδυναμία αποπληρωμής λογαριασμών κατανάλωσης, ο Προμηθευτής δύναται επιπλέον να παρέχει ειδικά προγράμματα ρύθμισης εξόφλησης λογαριασμών ή διακανονισμού παλαιότερων οφειλών, ιδίως μέσω δόσεων.

Εξόφληση λογαριασμώνΗ προθεσμία εξόφλησης του Λογαριασμού για Μικρούς Πελάτες δεν μπορεί να είναι μικρότερη από είκοσι ημέρες από την παράδοση του Λογαριασμού στο ταχυδρομείο. Αν ο Λογαριασμός Κατανάλωσης δεν εξοφληθεί εντός της οριζόμενης προθεσμίας, ο Προμηθευτής προβαίνει στις ακόλουθες ενέργειες:α. Αναγράφει το ποσό της ληξιπρόθεσμης οφειλής στον αμέσως επόμενο λογαριασμό και προσθέτει το ποσό αυτό βεβαρημένο με τον νόμιμο τόκο υπερημερίας στο συνολικό οφειλόμενο ποσό του νέου λογαριασμού που ο Πελάτης οφείλει να καταβάλει εντός της κανονικής προθεσμίας εξόφλησης του νέου λογαριασμού.β. Αν παρέλθει άπρακτη και η δεύτερη κατά σειρά προθεσμία εξόφλησης, ο Προμηθευτής δύναται να καταστήσει τον Πελάτη υπερήμερο και να υποβάλει στον αρμόδιο διαχειριστή εντολή απενεργοποίησης μετρητή φορτίου λόγω ληξιπρόθεσμων οφειλών. Η εντολή αυτή κοινοποιείται υποχρεωτικώς προς τον Πελάτη.γ. Αν η ληξιπρόθεσμη οφειλή δεν εξοφληθεί εντός δέκα ημερών από την κοινοποίηση στον Πελάτη της εντολής απενεργοποίησης μετρητή φορτίου, ο Προμηθευτής δύναται να καταγγείλει τη Σύμβαση Προμήθειας υποβάλλοντας στον αρμόδιο διαχειριστή δήλωση παύσης εκπροσώπησης, ενημερώνοντας ανάλογα τον Πελάτη.

Με τις ρυθμίσεις αυτές οι προμηθευτές θα γνωρίζουν το ιστορικό διακοπών λόγω χρέους των πελατών τους και θα μπορούν να αρνούνται την ηλεκτροδότηση πελατών με «βεβαρημένο» ιστορικό χρεών. Αποτελεί, δηλαδή, μια μορφή «ενεργειακού Τειρεσία», που θα καταλήγει, για όσους καταναλωτές δεν βρίσκουν προμηθευτή εξαιτίας χρεών, στην τροφοδοσία τους από τον Προμηθευτή Καθολικής Υπηρεσίας που είναι η ΔΕΗ.O Κώδικας Προμήθειας ρυθμίζει συνολικά τις σχέσεις πελατών - προμηθευτών (τιμολόγια, ζητήματα ενημέρωσης, αποκοπών, εγγυήσεων κ.λπ.), ενώ περιλαμβάνει ειδικές ρυθμίσεις για τους ευάλωτους καταναλωτές με απαγόρευση διακοπής της ηλεκτροδότησης λόγω χρέους τον χειμώνα και το καλοκαίρι και πρόσθετες ευκολίες πληρωμής των λογαριασμών

42

13ΞΕΠΕΡΝOΥΝ ΤO 8%OΙ ΝΕΕΣ ΑΥΞΗΣΕΙΣΣΤO ΗΛΕΚΤΡΙΚO ΡΕΥΜΑΣτο 3% διαμορφώθηκε κατά μέσο όρο η πρώτη δόση της αύξησης των τιμολογίων ρεύματος, μόνο που η πραγματική αύξηση που θα φτάσει στους καταναλωτές θα είναι… 8%. Αυτό διότι στην αύξηση στο κόστος ρεύματος που εγκρίθηκε θα πρέπει να προστεθεί και η επιβάρυνση 5% που προκύπτει από την υποχρέωση της ΔΕΗ να αγοράζει από φέτος για όλους τους ρύπους που εκλύονται από μονάδες της δικαιώματα εκπομπής ρύπων. Πρόκειται για κόστος της τάξης των 270 εκατ. ευρώ, το οποίο μετακυλύεται εξ ολοκλήρου στους καταναλωτές. Θυμίζουμε ότι έπονται άλλες δύο δόσεις αυξήσεων τον Μάιο και τον Ιούλιο.

Τιμολόγια ηλεκτρικούTου Χρήστου Παπαχρήστου

43Αναφορικά με τους ρύπους, οι υπολογισμοί έχουν γίνει ώστε στην τρέχουσα δόση του Ιανουαρίου η αύξηση να είναι εμπροσθοβαρής, δηλαδή να περιλαμβάνει το μεγαλύτερο μέρος της επιβάρυνσης. Αυτό σημαίνει ότι οι επόμενες δόσεις των αυξήσεων –εφόσον δεν υπάρξει έκρηξη των τιμών στο χρηματιστήριο των ρύπων– θα είναι σημαντικά μικρότερες και θα κυμανθούν στο 6% συνολικά (3+3%).

Ικανοποίηση ΔΕΗΩς προς το επιχειρηματικό σκέλος, πρέπει να τονιστεί ότι οι αυξήσεις αυτές που εγκρίνονται ικανοποιούν σε σημαντικό ποσοστό τα αιτήματα που είχε υποβάλει η ΔΕΗ, κάτι που συμβαίνει πρώτη φορά τα τελευταία χρόνια. Το γεγονός δημιουργεί βάσιμη αισιοδοξία για την ουσιαστική ανάκαμψη των μεγεθών της εταιρείας, υπό την αίρεση βεβαίως του σοβαρού προβλήματος των ανεξόφλητων λογαριασμών και των συνακόλουθων επισφαλειών που δημιουργούνται.

Oικιακά τιμολόγιαΩς προς τους καταναλωτές και ειδικά για τα οικιακά τιμολόγια, με βάση τους πίνακες που έδωσε στη δημοσιότητα το ΥΠΕΚΑ προκύπτουν οι εξής αλλαγές:Σε τετραμηνιαία κατανάλωση 1.200 κιλοβατώρες: Αύξηση στη χρέωση ενέργειας: 7,5%Χρέωση CO2: 8,3 ευρώΑύξηση ανταγωνιστικής χρέωσης: 15,8%Συνολική αύξηση στον λογαριασμό: 9,1%Σε τετραμηνιαία κατανάλωσης 1.600 κιλοβατώρες:Αύξηση στη χρέωση ενέργειας: 7,58%Χρέωση CO2: 11,07 ευρώΑύξηση ανταγωνιστικής χρέωσης: 15,88%Συνολική αύξηση στον λογαριασμό: 8,89%Σε τετραμηνιαία κατανάλωση 2.000 κιλοβατώρες:Αύξηση στη χρέωση ενέργειας: 7,5%Χρέωση CO2: 13,84

Αύξηση ανταγωνιστικής χρέωσης: 15,9%Συνολική αύξηση στον λογαριασμό: 8,6%

Κοινωνικό τιμολόγιοOι αυξήσεις συνοδεύτηκαν με ανακοινώσεις για διεύρυνση του Κοινωνικού Oικιακού Τιμολογίου. Για τους ανέργους: Εάν κάποιος καταναλωτής μείνει άνεργος και λόγω των εισοδημάτων που είχε ως μισθωτός δεν υπάγεται στο ΚOΤ, πλέον μπορεί να κάνει χρήση του μειωμένου τιμολογίου (δεν υπολογίζεται το εισόδημα πριν από την περίοδο ανεργίας).Για τα άτομα με αναπηρία: Αυξάνεται το όριο εισοδήματος και κατανάλωσης (23.500 ευρώ από 22.500 ευρώ που ίσχυε μέχρι σήμερα και 200 έως 1.700 κιλοβατώρες από 1.600 κιλοβατώρες που ίσχυε μέχρι σήμερα).Για άτομα που χρήζουν ενεργοβόρας μηχανικής υποστήριξης: Το εισοδηματικό όριο αυξάνεται πλέον στις 30.000 ευρώ και το όριο της κατανάλωσης είναι οι 2.000 κιλοβατώρες. Μάλιστα, εάν η κατανάλωση υπερβαίνει τις 2.000 κιλοβατώρες, ο δικαιούχος δεν επιδοτείται μόνο για την κατανάλωση

που υπερβαίνει το όριο, αλλά επιδοτείται κανονικά για το ποσό μέχρι τις 2.000 κιλοβατώρες.

Επιχειρήσεις – ΑγρότεςΣτους εμπορικούς πελάτες οι αυξήσεις διαφοροποιούνται και, π.χ., για έναν εμπορικό πελάτη που καταναλώνει 1.000 κιλοβατώρες τον μήνα η συνολική αύξηση στον λογαριασμό είναι 10,9%.Για έναν μεγαλύτερο εμπορικό καταναλωτή με κατανάλωση 4.000 κιλοβατώρες τον μήνα η συνολική αύξηση υπολογίζεται 9,9%.Για μια βιομηχανική επιχείρηση με μηνιαία κατανάλωση 5.000 κιλοβατώρες η αύξηση είναι 10,2%.Τέλος, για έναν αγροτικό πελάτη με μέση μηνιαία κατανάλωση 1.400 κιλοβατώρες η αύξηση είναι 12,7%.

Σημαντική μείωση της τιμής ρεύματος στην Κύπρο

Σε πλήρη αντίθεση με τις ελληνικές αποφάσεις για τα τιμολόγια ηλεκτρικού, η κυπριακή Αρχή Ηλεκτρισμού εφαρμόζει μείωση της τιμής του ηλεκτρικού ρεύματος, μετά την πρόσφατη παρέμβαση της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας Κύπρου, η οποία επέμεινε να μετακυλισθεί η μείωση του κόστους παραγωγής στους τελικούς καταναλωτές.Ήδη σε πρώτη φάση εφαρμόζονται μειώσεις της τάξης του 4,1% στους τελικούς λογαριασμούς και μάλιστα αναδρομικά από τον Δεκέμβριο του 2012.

Συγκεκριμένα, ένα νοικοκυριό που κατανάλωσε το τελευταίο δίμηνο 1.000 κιλοβατώρες, θα κατέβαλλε τελικό λογαριασμό 296,09 ευρώ με τα παλαιά τιμολόγια, ενώ με τα νέα δεδομένα θα καταβάλει 284,06 ευρώ.Η μείωση της τιμής του ηλεκτρικού ρεύματος κατέστη επιτακτική μετά την αξιολόγηση των νέων στοιχείων που προέκυψαν από την επαναλειτουργία των δύο μονάδων παραγωγής ενέργειας του ηλεκτροπαραγωγού σταθμού Βασιλικού, οι οποίες είχαν υποστεί μεγάλες ζημιές εξαιτίας της καταστροφικής έκρηξης στο Μαρί.

44

14ΜΑΘΗΜΑΤΑ OΙΚOΝOΜΙΑΣ ΜΕ ΤΗ ΦΙΛΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΤOΥ ΦΥΣΙΚOΥ ΑΕΡΙOΥΤο φυσικό αέριο, η συμβατική πηγή ενέργειας με τα αναρίθμητα πλεονεκτήματα, έκανε την είσοδό της στη χώρα μας τις τελευταίες δεκαετίες μέσω ενός μεγάλου έργου υποδομών που υλοποιήθηκε από τη ΔΕΠΑ, τον όμιλο εταιρειών που εργάζεται μεθοδικά για την περαιτέρω διάδοσή του στον ενεργειακό χάρτη της χώρας. Το πράσινο καύσιμο χαρακτηρίζεται από φιλικό προς το περιβάλλον προφίλ, ευκολία εφαρμογών και χρήσης και, βέβαια, ευελιξία στη μεταφορά του αλλά και στη χρήση του από τους καταναλωτές του. Ωστόσο, ειδικά στην εποχή μας το πιο «άμεσο», σε σχέση με την καθημερινότητά μας, χαρακτηριστικό του είναι η αποδοτικότητά του, η οποία μεταφράζεται σε εξοικονόμηση πηγών, πόρων και χρημάτων. Ας δούμε τους πολλούς και ποικίλους τρόπους με τους οποίους το φυσικό αέριο λειτουργεί υπέρ της οικονομίας στους διάφορους τομείς χρήσης του.

Φυσικό αέριο

ΒιομηχανίαΤο φυσικό αέριο είναι ιδανική κινητήρια δύναμη του δευτερογενούς τομέα της οικονομίας, ο οποίος αποτελεί έναν από τους βασικούς μοχλούς ανάπτυξης για μία χώρα, της βιομηχανίας. Oι εφαρμογές της χρήσης του είναι: • Συμπαραγωγή ηλεκτρικής και θερμικής ενέργειας• Κάλυψη θερμικών αναγκών για ένα σύνολο παραγωγικών διαδικασιών• Κάλυψη αναγκών ψύξης βιομηχανικών μονάδων ή/και γραμμών παραγωγήςΗ χρήση του παρουσιάζει μια σειρά από πλεονεκτήματα με σημαντική θετική επίδραση στον ισολογισμό κάθε βιομηχανίας: • Αυξημένο βαθμό απόδοσης κατά την καύση του, ο οποίος μπορεί να προσεγγίσει το 90%. Με αυτόν τον τρόπο, κατά την παραγωγή της θερμικής ενέργειας επιτυγχάνεται ανάλογη εξοικονόμηση ενέργειας.• Η προμήθεια και η διανομή του εντός της βιομηχανίας έως τα σημεία κατανάλωσης απαιτούν λιγότερη φροντίδα και λιγότερο χρόνο από το προσωπικό της επιχείρησης, άρα μικρότερο εργασιακό κόστος.• Δεν απαιτεί δεξαμενές αποθήκευσης, έτσι υπάρχει αποδέσμευση κεφαλαίων και χώρων που θα χρησιμοποιούνταν για προαγορά

και αποθήκευση συμβατικών καυσίμων.• Δεν υπάρχει ανάγκη σπατάλης χρόνου για την παραγγελία και την παραλαβή καυσίμου.• Η χρήση του φυσικού αερίου απαλλάσσει από την ανάγκη προθέρμανσης του καυσίμου.• Μειώνονται ο χρόνος και το κόστος συντήρησης του εξοπλισμού λόγω της –πρακτικά χωρίς τέφρα– καύσης του.• Το καύσιμο που καταναλώνεται δεν προπληρώνεται. Αντίθετα, ο βιομηχανικός καταναλωτής πληρώνει μετά τη χρήση και την ακριβή μέτρηση από τον ειδικό μετρητή ακριβείας – και, ασφαλώς, πληρώνει μόνο για την ποσότητα που κατανάλωσε.• Περισσότερα επιμέρους οφέλη μπορεί να προκύψουν από τη χρήση του φυσικού αερίου ανάλογα με τις εφαρμογές σε διαφορετικές κατηγορίες βιομηχανιών, όταν αυτή συνδυάζεται με τις τεχνολογίες του κλιματισμού και της συμπαραγωγής ηλεκτρισμού – θερμότητας.

Επαγγελματικός τομέαςΣτον επαγγελματικό τομέα οι χρήσεις του φυσικού αερίου καλύπτουν ένα ευρύτατο φάσμα εφαρμογών όπως: • Θέρμανση και Κλιματισμό: Oικονομικά, εύκολα, πρακτικά • Μαγείρεμα – Ψήσιμο: Πιο νόστιμο, πιο οικονομικό και χωρίς αναμονές

45

• Ζεστό νερό: Άφθονο, χωρίς αναμονή • Παραγωγή ατμού: Oικονομικά και αποδοτικάΣτις επιχειρήσεις που μπορούν να ωφεληθούν από τη χρήση του περιλαμβάνονται: σούπερ-μάρκετ/μεγάλος εμπορικός τομέας, αρτοποιεία – ζαχαροπλαστεία, εστιατόρια – καφετέριες, καθαριστήρια – σιδερωτήρια, κομμωτήρια, ξενοδοχεία, εμπορικά κέντρα, σχολικά κτήρια – νοσοκομεία, φανοποιεία, αργυροχρυσοχοεία και άλλες βιοτεχνίες. Τι κερδίζουν οι επαγγελματίες που χρησιμοποιούν το φυσικό αέριο; H λίστα είναι πολύ μεγάλη: • Ανταγωνιστική τιμή (ενδεικτικά αναφέρεται ότι τον Oκτώβριο του 2012 η εξοικονόμηση σε σχέση με το πετρέλαιο θέρμανσης ξεπερνούσε το 35%).• Oικονομία χάρη στην αυξημένη ενεργειακή απόδοση.• Ευχέρεια χειρισμού και ελέγχου, άρα μικρότερο εργασιακό κόστος.• Πληρωμή μετά την κατανάλωση.• Δεν χρειάζεται αποθήκευση.• Αξιόπιστη διαθεσιμότητα ανά πάσα στιγμή μέσω του δικτύου φυσικού αερίου.• Ακρίβεια στη μέτρηση κατανάλωσης.• Υψηλή απόδοση καύσης .• Μειωμένες απαιτήσεις συντήρησης.• Δεν χρειάζεται παραγγελία ή διάθεση χρόνου για την παραλαβή.• Δεν επιβαρύνει με επιπλέον έργο την επιχείρηση.

Oικιακός τομέαςΕξίσου σημαντικά είναι τα πλεονεκτήματα της χρήσης του φυσικού αερίου και στα νοικοκυριά:

• Απαλλασσόμαστε από τις χρονοβόρες διαδικασίες για την τροφοδότηση του σπιτιού με πετρέλαιο και, φυσικά, από τις απαιτήσεις σε έξοδα και χώρο για την αποθήκευσή του. Εξασφαλίζει και υψηλότερη απόδοση και μικρότερο κόστος συντήρησης, χωρίς έξοδα για τη χρήση του (δεξαμενές, αντλίες κ.λπ.). • Χρησιμοποιώντας φυσικό αέριο για θέρμανση στο σπίτι, γνωρίζουμε με ακρίβεια την ποσότητα που έχουμε καταναλώσει χάρη στον μετρητή ασφαλείας. Ακριβώς αυτή την ποσότητα πληρώνουμε, και μάλιστα αφού τη χρησιμοποιήσουμε, όχι πριν. • Με το φυσικό αέριο δεν χρειάζεται αναμονή και κατανάλωση ενέργειας για να έχουμε ζεστό νερό, αφού αυτό ζεσταίνεται αμέσως όταν ανοίγουμε τη βρύση, και μάλιστα μόνο η ποσότητα που χρειαζόμαστε, χωρίς σπατάλες. Το ίδιο ισχύει και για τις εστίες της κουζίνας, αφού δεν χρειάζεται να περιμένουμε για να φτάσουν στην επιθυμητή θερμοκρασία. • Τέλος, εξίσου σημαντικό είναι ότι χάρη στα πλεονεκτήματα του φυσικού αερίου ένα σπίτι με εγκατάσταση φυσικού αερίου έχει μεγαλύτερη αξία μεταπώλησης και ενοικίασης.

ΑυτοκίνησηΗ διαφορά υπέρ της τσέπης μας από τη χρήση του αποδοτικού, οικονομικού και φιλικού προς το περιβάλλον καυσίμου στο αυτοκίνητό μας είναι πέρα από κάθε αμφιβολία: Με φυσικό αέριο κερδίζουμε πάνω από 40% μεγαλύτερη απόσταση σε σχέση με το πετρέλαιο κίνησης και περισσότερο από 80% σε

σχέση με τη βενζίνη. Βάζοντας καύσιμα αξίας 10 ευρώ στο αυτοκίνητό μας, καλύπτουμε απόσταση 70 χλμ. με βενζίνη, 112 χλμ. με πετρέλαιο και 199 χλμ. με φυσικό αέριο. Επιπλέον: • Tο κόστος αγοράς καυσίμου είναι χαμηλότερο από 30% έως 45%• Το πραγματικό κόστος μετακίνησης είναι αντίστοιχα μειωμένο. Ένα VW Passat που έκανε τη διαδρομή 440 χλμ. Αθήνα – Κατερίνη χρειάστηκε 43 ευρώ με καύσιμο τη βενζίνη και μόλις 20,80 ευρώ με καύσιμο το φυσικό αέριο. Η τιμή της βενζίνης ήταν 1,65 ευρώ/lt και του φυσικού αερίου 1,1 ευρώ/kgr, ενώ οι καταναλώσεις 6lt/100km και 4,3kgr/100km, αντίστοιχα• Oικονομία επιτυγχάνεται με ακόμη έναν τρόπο: Το φυσικό αέριο έχει καθαρή καύση, χωρίς στερεά κατάλοιπα. Αυτό, μακροπρόθεσμα, έχει ως αποτέλεσμα σημαντικά μικρότερη φθορά στον κινητήρα σε σχέση με τα άλλα καύσιμα κίνησης, με συνέπεια την αύξηση της διάρκειας ζωής του. Συνοψίζοντας, σε μία εποχή όπου η ανταγωνιστικότητα, η αποδοτικότητα, η οικονομία και η φροντίδα για το περιβάλλον αποτελούν απαραίτητες προϋποθέσεις για την ανάπτυξη, το φυσικό αέριο είναι ιδανική επιλογή, αφού, συνυπολογιζόμενου του συνολικού κύκλου παραγωγής, επεξεργασίας, μεταφοράς και διανομής ενέργειας στα σπίτια και στις επιχειρήσεις όλης της χώρας, είναι σημαντικά πιο αποδοτικό από τις άλλες συμβατικές μορφές ενέργειας.

46

15ΜΕΤΡΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ«ΑΝΑΚOΥΦΙΣΗΣ» ΤΗΣΕΓΧΩΡΙΑΣ ΒΙOΜΗΧΑΝΙΑΣΤη μείωση του ενεργειακού κόστους για την ελληνική βιομηχανία επεξεργάζονται μέσω πακέτου μέτρων τα συναρμόδια υπουργεία ΠEKA, Oικονομικών και Ανάπτυξης. Πρόκειται για πάγιο αίτημα των βιομηχάνων, που πρόσφατα έγινε ακόμη πιο επιτακτικό.

Ηλεκτρική ενέργειαTου Χρήστου Παπαχρήστου

Το Υπουργείο Oικονομικών εξετάζει τη μείωση των EΦK αφενός στο βιομηχανικό ρεύμα υψηλής τάσης από 2,5 ευρώ η μεγαβατώρα σε 0,5 ευρώ και αφετέρου στο ρεύμα που καταναλώνει η μέση τάση από 5 ευρώ η μεγαβατώρα σε 2,5 ευρώ η. Εξετάζει επίσης τη μείωση του EΦK στο φυσικό αέριο βιομηχανικής χρήσης από 5,4 ευρώ η μεγαβαώρα σε 0,54 ευρώ.Από την πλευρά του YΠEKA αναζητούνται τρόποι ελάφρυνσης των ενεργοβόρων βιομηχανικών επιχειρήσεων από το αυξημένο κόστος ρύπων που μετακυλύει η ΔEH με την έναρξη του νέου έτους στην κατανάλωση. Το YΠEKA αναμένεται επίσης να επαναφέρει το πλαφόν στα έσοδα από το τέλος AΠE στις βιομηχανίες υψηλής τάσης, το οποίο καταργήθηκε προσφάτως προκαλώντας την έντονη αντίδραση του κλάδου.

Παρεμβάσεις φορέωνΤο ενεργειακό κόστος για τη βιομηχανία αυξήθηκε σε διάστημα ενός χρόνου κατά 20%-35%. Το κρίσιμο θέμα τέθηκε επίσημα προ των εορτών από τον πρόεδρο του ΣΕΒ Δημήτρη Δασκαλόπουλο στη συνάντηση που είχε με τον πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά. Ανάλογη πρωτοβουλία ανέλαβα ν πρόσφατα η Ένωση

Βιομηχανικών Καταναλωτών Ενέργειας (ΕΒΙΚΕΝ), που εκπροσωπεί τις πιο ενεργοβόρες βιομηχανίες της χώρας, και ο Σύνδεσμος Εξαγωγέων Βορείου Ελλάδας (ΣΕΒΕ).Η βιομηχανία της χώρας καλείται να πληρώσει αυξημένο κόστος ηλεκτρικής ενέργειας ως αποτέλεσμα της εφαρμογής της Ευρωπαϊκής Oδηγίας για την κατάργηση των δωρεάν ρύπων στην ηλεκτροπαραγωγή. Το κόστος αυτό ανέρχεται, σύμφωνα με την ενημέρωση που έκανε η ΔEH προς τους βιομηχανικούς πελάτες της, σε 6,24 ευρώ η μεγαβατώρα για τους καταναλωτές υψηλής τάσης και σε 6,44 ευρώ η μεγαβατώρα για τους βιομηχανικούς καταναλωτές μέσης τάσης. Σε ό,τι αφορά στους καταναλωτές υψηλής τάσης, η ΔEH πρότεινε στους πελάτες της να τους απαλλάξει από αυτή την πρόσθετη χρέωση στην περίπτωση που αποδεχθούν πλήρως τη νέα σύμβαση προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας για το 2013, η οποία συνεπάγεται αυξήσεις της τάξης του 6%-12% ανάλογα με τις καταναλώσεις κάθε επιχείρησης. Η ΔEH δεν αφήνει κανένα περιθώριο διαπραγμάτευσης στους βιομηχανικούς καταναλωτές μέσης τάσης, τους οποίους ενημέρωσε με επιστολή της ότι από την έναρξη του νέου έτους

47

θα έχουν επιπλέον χρέωση ύψους 6,44 ευρώ στη μεγαβατώρα, ποσό που αντιστοιχεί στο επιπλέον κόστος για τους ρύπους. Oι βιομηχανίες μέσης τάσης, οι οποίες έχουν επιβαρυνθεί ήδη με αυξήσεις στο ρεύμα της τάξης του 20% και αναμένεται να επιβαρυνθούν επιπλέον από την αναμενόμενη αύξηση του τέλους ETMAEP (πρώην τέλος AΠE), έχουν εκφράσει ήδη τις αντιρρήσεις τους για το θέμα στην κυβέρνηση.

Ένωση Bιομηχανικών ΚαταναλωτώνH EBIKEN (Ένωση Bιομηχανικών Καταναλωτών Ενέργειας), με επιστολή της προς τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας, την οποία κοινοποιεί και στο YΠEKA, επισημαίνει τις επιπτώσεις που θα έχει για τη βιωσιμότητα των επιχειρήσεων –και κυρίως των εξαγωγικών– ο συνυπολογισμός εκ μέρους της ΔEH του κόστους αγοράς ρύπων. H EBIKEN ζητά, επίσης, να εφαρμοστεί και στην Ελλάδα ο μηχανισμός αντιστάθμισης του κόστους των ρύπων που προβλέπεται από την ευρωπαϊκή Oδηγία σαν δίχτυ προστασίας της βιωσιμότητας της βιομηχανίας και εφαρμόζεται από άλλες χώρες της E.E. Στην Ελλάδα δεν έχει γίνει καμία προετοιμασία σε αυτή την κατεύθυνση, με αποτέλεσμα να μην είναι σε θέση να προστατεύσει την εγχώρια βιομηχανία της, που βρίσκεται σε βαθιά ύφεση επί έκτη συνεχή χρονιά. H EBIKEN ζητά από τη PAE να μην επιτρέψει την επιβολή οποιασδήποτε επιπλέον χρέωσης στο ρεύμα, τουλάχιστον μέχρι να τεθεί σε εφαρμογή ο μηχανισμός αντιστάθμισης. «Παρακαλούμε τη ΔEH, τη PAE ή το αρμόδιο υπουργείο να υποδείξει πώς καθίσταται βιώσιμη

μια κατάσταση όπου επιβάλλονται ταυτόχρονα ο υψηλότερος φόρος, εξοντωτικά τιμολόγια, εξωφρενικά τέλη υπέρ Πράσινης Ανάπτυξης και πλήθος άλλων ημιδιαφανών ή αδιαφανών χρεώσεων σε επιχειρήσεις που διάγουν το έκτο συνεχόμενο έτος ύφεσης» αναφέρει χαρακτηριστικά επιστολή της EBIKEN, εκφράζοντας το αίσθημα απόγνωσης της βιομηχανίας. H EBIKEN κατέθεσε, μάλιστα, στη PAE συγκεκριμένη πρόταση για την αντιστάθμιση του κόστους ρύπων, που προβλέπει την απόδοση του ποσού που αντιστοιχεί σε αυτήν στους δικαιούχους με τη μορφή έκπτωσης επί των ρυθμιζόμενων χρεώσεων και κατά προτεραιότητα στο ETMAEP, στον EΦK στην ηλεκτρική ενέργεια, στις υπηρεσίες κοινής ωφελείας και στη χρέωση χρήσης συστήματος μεταφοράς και διανομής. Προτείνεται να καθοριστεί ανώτατο όριο χρέωσης ανά κατηγορία πελατών σε συνάρτηση με το μέγεθος της κατανάλωσης. O μηχανισμός αντιστάθμισης προβλέπει την επιδότηση κλάδων όπως μεταλλουργία, αλουμίνιο, χαλυβουργία, χαρτί και κλωστοϋφαντουργία, που είναι εκτεθειμένες στον διεθνή ανταγωνισμό, σε ποσοστό 60% του κόστους που προκύπτει από την κατάργηση των δωρεάν ρύπων στην ηλεκτροπαραγωγή.

Σύνδεσμος εξαγωγέωνΤην παρέμβαση του πρωθυπουργού Aντώνη Σαμαρά για τη μείωση του ενεργειακού κόστους στη βιομηχανία ζήτησε με επιστολή του o Σύνδεσμος Εξαγωγέων Βορείου Ελλάδος (ΣΕΒΕ). «Από το πόσο επιτυχής θα είναι η προσπάθεια των επιχειρήσεων για επιβίωση εξαρτάται όχι μόνο η διατήρηση του εγχώριου παραγωγικού

ιστού αλλά και η στήριξη της βαλλόμενης κοινωνικής συνοχής, η οποία κινδυνεύει σοβαρά να διαρραγεί περαιτέρω από απώλεια χιλιάδων παραγωγικών θέσεων εργασίας» σημειώνει ο ΣEBE στην επιστολή του. Το ενεργειακό κόστος πλέον έχει γίνει δυσβάστακτο, καθώς κατά μέσο όρο ανέρχεται σχεδόν στο 5% του κόστους παραγωγής, ενώ σύμφωνα με στοιχεία επιχειρήσεων-μελών του ΣΕΒΕ, των οποίων η δραστηριότητα είναι έντασης ενέργειας, το ενεργειακό κόστος ανέρχεται μέχρι και στο 36% του κόστους λειτουργίας τους. Το ποσοστό αυτό είναι εξαιρετικά μεγάλο, αν αναλογιστεί κανείς ότι μια βιομηχανική μονάδα λειτουργεί με μέσο καθαρό περιθώριο κέρδους της τάξης του 10%-12% και αντιμετωπίζει γενικότερα αυτή την περίοδο το δραματικό πρόβλημα της ρευστότητας. Σύμφωνα με έρευνα του ΙΕΕΣ του ΣΕΒΕ για τα καθεστώτα που επικρατούν σχετικά με την ενέργεια στην Ε.Ε., χώρες όπως η Ισπανία, η Αυστρία, το Βέλγιο, η Σουηδία, η Γερμανία, η Oλλανδία και η Μεγάλη Βρετανία εφαρμόζουν μέτρα ελάφρυνσης των επιχειρήσεων από το ενεργειακό κόστος. Το ενεργειακό κόστος στην Ελλάδα, με τις τιμές που φθάνουν στον τελικό καταναλωτή, αποτελεί σήμερα ένα από τα υψηλότερα στην Ευρώπη – αν όχι το υψηλότερο.

Οι συναρμόδιοι υπουργοί επεξεργάζονται πακέτο μέτρων για την ελάφρυνση της ελληνικής βιομηχανίας.

48

16ΑΕΡΙO: Η ΠOΛΥΔΥΝΑΜΗΜOΡΦΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣΣΤOΝ ΝOΜO ΑΤΤΙΚΗΣΣε ποσοστό 50% αυξήθηκαν οι πολυκατοικίες με κεντρική θέρμανση στην Αττική οι οποίες επέλεξαν το φυσικό αέριο ως κύρια μορφή θέρμανσης το β’ εξάμηνο της χρονιάς που πέρασε.

Φυσικό αέριο

49

Με τη μέση εξοικονόμηση για το α’ τρίμηνο της φετινής χειμερινής περιόδου (Oκτώβριος – Δεκέμβριος 2012) να φτάνει το 39% σε σχέση με το πετρέλαιο θέρμανσης, το φυσικό αέριο αποτελεί πλέον τη μοναδική ενεργειακή επιλογή που μπορεί να προσφέρει στον καταναλωτή μεγάλη γκάμα πλεονεκτημάτων: οικονομία, ευκολία, αυτονομία, ποικιλία εφαρμογών, φιλικότητα στο περιβάλλον.

Το δίκτυο αερίουΉδη το δίκτυο φυσικού αερίου μήκους 3.000 χλμ. το οποίο διατρέχει το οδικό δίκτυο της Αττικής έχει τη δυνατότητα να καλύψει περισσότερα από 900.000 διαμερίσματα – δηλαδή, πάνω από ένα στα δύο νοικοκυριά της Αττικής έχει πρόσβαση σε αυτό. Το ενδιαφέρον των νοικοκυριών για σύνδεση με το φυσικό αέριο σχεδόν υπερδιπλασιάστηκε τους τελευταίους μήνες λόγω των υψηλών τιμών του πετρελαίου θέρμανσης, ενώ τα νοικοκυριά που υπέγραψαν συμβόλαιο το ίδιο διάστημα αυξήθηκαν κατά 34%. Παρ’ όλο που οι επιπτώσεις από το δυσμενές οικονομικό περιβάλλον είναι εμφανείς σε κάθε δραστηριότητα σήμερα, τα στοιχεία της Εταιρείας Παροχής Αερίου Αττικής των τελευταίων μηνών αντικατοπτρίζουν τη στροφή των κατοίκων της Αττικής σε εναλλακτικές, αξιόπιστες και πιο οικονομικές μορφές ενέργειας, όπως είναι το φυσικό αέριο.

Προσφορές ΕΠΑ ΑττικήςΣτην ίδια κατεύθυνση, για την παροχή οικονομικών κινήτρων στα νοικοκυριά της Αττικής, κινούνται και οι προσφορές της Εταιρείας Παροχής

Αερίου Αττικής που βρίσκονται σε ισχύ από τα τέλη Ιανουαρίου, προσφέροντας σημαντικό οικονομικό όφελος. Μέχρι και 100% έκπτωση στα τέλη σύνδεσης μπορούν να κερδίσουν οικιακοί και επαγγελματίες καταναλωτές ανάλογα με την ισχύ της εγκατάστασής τους, ενώ προσφέρεται η δυνατότητα χρηματοδότησης σε νέες εγκαταστάσεις κεντρικής θέρμανσης φυσικού αερίου.

Μέσω του προγράμματος αυτού, δεκάδες νοικοκυριά αποκτούν από την πρώτη στιγμή πρόσβαση στα οφέλη του φυσικού αερίου χωρίς να προκαταβάλουν κάποιο ποσό για την εγκατάστασή του, ενώ το αποπληρώνουν σταδιακά σε μικρές δόσεις εντός τριών ή πέντε ετών μέσω των λογαριασμών φυσικού αερίου.

Επίδραση στο περιβάλλον Oι θετικές επιπτώσεις του φυσικού αερίου δεν περιορίζονται μόνο στη βελτίωση της καθημερινότητας ενός νοικοκυριού ή ενός επαγγελματία. Είναι εμφανείς στο περιβάλλον γύρω μας. Υποκαθιστώντας με φυσικό αέριο άλλα συμβατικά καύσιμα, όπως το πετρέλαιο, το μαζούτ ή το υγραέριο, συμβάλλουμε σταδιακά στην αποφόρτιση του περιβάλλοντος από τους αυξημένους ρύπους που εκπέμπονται στην ατμόσφαιρα. Το φυσικό αέριο παράγει λιγότερο διοξείδιο του άνθρακα, ενώ δεν περιέχει ενώσεις θείου που ρυπαίνουν το περιβάλλον και προκαλούν το φαινόμενο της όξινης βροχής. Η καύση του είναι καθαρή και πρακτικά δεν εκπέμπει αιθάλη και αιωρούμενα σωματίδια, περιορίζοντας την ατμοσφαιρική ρύπανση. Έτσι, η χρήση του φυσικού αερίου δίνει την απάντηση όχι μόνο στο πρόβλημα της οικονομικής θέρμανσης σήμερα, αλλά και στην αρμονική συνύπαρξη ανάπτυξης και περιβαλλοντικής συνείδησης.

Το ενδιαφέρον των νοικοκυριών για σύνδεση με το φυσικό αέριο σχεδόν υπερδιπλασιάστηκε τους τελευταίους μήνες λόγω των υψηλών τιμών του πετρελαίου θέρμανσης, ενώ τα νοικοκυριά που υπέγραψαν συμβόλαιο το ίδιο διάστημα αυξήθηκαν κατά 34%. Παρ’ όλο που οι επιπτώσεις από το δυσμενές οικονομικό περιβάλλον είναι εμφανείς σε κάθε δραστηριότητα σήμερα, τα στοιχεία της Εταιρείας Παροχής Αερίου Αττικής των τελευταίων μηνών αντικατοπτρίζουν τη στροφή των κατοίκων της Αττικής σε εναλλακτικές, αξιόπιστες και πιο οικονομικές μορφές ενέργειας, όπως είναι το φυσικό αέριο

50

17ΝΕΑ ΜΕΙΩΣΗ 40%ΣΤΗΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗΚΑΥΣΙΜΩΝ ΤO 2013Τη συνεχή πτώση της αγοράς καυσίμων –από το 2007 έως και σήμερα– βιώνει η ελληνική αγορά, όπως προκύπτει από πρόσφατη μελέτη της Hellastat Α.Ε. για την εγχώρια αγορά της χονδρικής εμπορίας καυσίμων.Βασικές αιτίες της μειούμενης κατανάλωσης καυσίμων θεωρούνται το μειωμένο εισόδημα των καταναλωτών εξαιτίας της οικονομικής κρίσης καθώς και η άνοδος των διεθνών τιμών του πετρελαίου.

Έρευνα για την αγορά καυσίμωνΤης Μαρίας Τζανακάκη

Η κατανάλωση καυσίμων υπολογίζεται ότι θα περιοριστεί περαιτέρω μετά την εξαγγελθείσα εξίσωση του ΕΦΚ πετρελαίου θέρμανσης με αυτόν του κίνησης από τον Οκτώβριο του 2012, με την πτώση να αναμένεται ακόμα και σε 30-40%. Στο πλαίσιο του προγράμματος για τη δημοσιονομική εξυγίανση της χώρας έχουν καθοριστεί νέοι υψηλότεροι συντελεστές ΕΦΚ με σκοπό την αύξηση των δημοσίων εσόδων. Συγκεκριμένα, ο ΕΦΚ στην αμόλυβδη βενζίνη και στο πετρέλαιο κίνησης έχει ενισχυθεί κατά 87% (+0,31 ευρώ/λίτρο) και 36% (+0,11 ευρώ/λίτρο) από τις αρχές του 2009.Οι εταιρείες του κλάδου έχουν επίσης να αντιμετωπίσουν τις αυστηρότερες πολιτικές πιστώσεων που εφαρμόζουν πλέον οι όμιλοι διύλισης καθώς και τις υψηλές επισφάλειες έναντι των πρατηριούχων πελατών τους εξαιτίας της δύσκολης οικονομικής θέσης των τελευταίων. Χαρακτηριστικό είναι ότι από την απαρχή της κρίσης στην Ελλάδα περίπου 1.200 πρατήρια έχουν διακόψει τη δραστηριότητά τους.Η αγορά χαρακτηρίζεται εδώ και πολλά χρόνια από πολυάριθμα περιστατικά λαθρεμπορίας και νοθείας καυσίμων, τα οποία οφείλονται κυρίως στις τιμολογιακές διαφορές μεταξύ των διαφόρων κατηγοριών και προκαλούν αθέμιτο ανταγωνισμό.

Αύξηση κύκλου εργασιώνΣτη μελέτη της Hellastat αναλύονται οι οικονομικές καταστάσεις 16 επιχειρήσεων. Τα βασικά συμπεράσματα που προκύπτουν συνοψίζονται στα εξής:– Ο συνολικός κύκλος εργασιών των επιχειρήσεων του δείγματος αυξήθηκε κατά 6%, στα 12,87 δισ. ευρώ. Η μέση άνοδος ανά εταιρεία διαμορφώθηκε σε +3%.– Τα κέρδη προ τόκων, φόρων και αποσβέσεων (ΚΠΤΦΑ) ενισχύθηκαν κατά 2,5%, σε 116,58 εκατ. ευρώ, ενώ αντιθέτως οι προ φόρων ζημίες διευρύνθηκαν σε περίπου 52 εκατ. ευρώ (σημαντικό μέρος αυτών προέκυψε από την ΕΚΟ ΑΒΕΕ, η οποία εμφάνισε ζημίες 22,54 εκατ. ευρώ εξαιτίας της σημαντικής μείωσης του περιθωρίου μεικτού κέρδους από 6,1% σε 4,5%).– Ο κλάδος λειτουργεί με πολύ χαμηλό μεικτό περιθώριο, το οποίο το 2011 υποχώρησε περαιτέρω σε 3,7%, ενώ τα περιθώρια ΚΠΤΦΑ και ΚΠΦ (Κέρδη Προ Φόρων) μειώθηκαν οριακά σε 0,9% και 0%.– Τόσο η γενική όσο και η άμεση ρευστότητα παραμένει διαχρονικά σε σταθερό επίπεδο (1,0 και 0,9).– Οι απαιτήσεις το 2011 εισπράχθηκαν σε διάστημα ενός μήνα, ενώ τα αποθέματα διακρατήθηκαν για μόλις πέντε ημέρες. Ταυτόχρονα, ο κλάδος

51

απολαμβάνει από τους προμηθευτές μικρό διάστημα πίστωσης (23 ημέρες). Έτσι, ο εμπορικός κύκλος του δείγματος διαμορφώθηκε στις μόλις 13 ημέρες.

– Η κεφαλαιακή μόχλευση διατηρήθηκε σε υψηλό επίπεδο (3,9 προς 1). Ωστόσο, η αποδοτικότητα των ιδίων κεφαλαίων (RoE) υποχώρησε σημαντικά

για δεύτερη συνεχή χρονιά, φτάνοντας στο 1,2% (από 8,4% το 2009).

Εταιρεία ΣτατιστικώνH Hellastat A.E. (Ελληνική Εταιρεία Στατιστικών & Οικονομικών Πληροφοριών) δραστηριοποιείται στους τομείς της επιχειρηματικής πληροφόρησης, των ερευνών αγοράς και των συμβουλευτικών υπηρεσιών. Είναι μέλος των οργανισμών EADP (European Association of Database & Desktop Publishers) και ESOMAR (World Association of Opinion & Marketing Research Professionals) και αναλύει ετησίως 120 κλάδους της ελληνικής οικονομίας, εκπονώντας σειρά Στρατηγικών Κλαδικών Αναλύσεων. H Hellastat Α.Ε., πιστοποιημένη από τη Lloyds Register για την παροχή οικονομικών και επιχειρηματικών πληροφοριών και υπηρεσιών, αποτελεί τη μοναδική εταιρεία στην Ελλάδα που χρησιμοποιεί το πρότυπο XBRL και διαθέτει τη μεγαλύτερη βάση ηλεκτρονικά επεξεργάσιμων οικονομικών και επιχειρηματικών δεδομένων για περισσότερες από 100.000 εταιρείες και 150 κλάδους που καλύπτουν όλο το φάσμα της οικονομικής δραστηριότητας στην Ελλάδα.

Σύνοψη αριθμοδεικτών κλάδου

2011 2010 2009 2008

Κεφαλαιακή Διάρθρωση Βραχ. υποχρεώσεις / Πωλήσεις 12,7% 10,2% 14,5% 9,9% Βραχ. τραπεζικές υποχρ. / Πωλήσεις 7,4% 5,8% 6,6% 2,3% Ξένα προς ίδια κεφάλαια 3,91 4,12 2,53 3,88 Κάλυψη τόκων από λειτουργικά κέρδη 1,7 2,1 2,3 1,7 Ρευστότητα Γενική ρευστότητα 0,99 1,02 1,05 1,12 Άμεση ρευστότητα 0,88 0,90 0,95 1,02 Εμπορικός κύκλος 14 15 18 7 Ημέρες απαιτήσεων 31 34 37 33 Ημέρες αποθεμάτων 5 6 9 2 Ημέρες πίστωσης από προμηθευτές 23 26 28 28 Περιθώρια Κέρδους & Αποδοτικότητα Περιθώριο μεικτού κέρδους 3,7% 4,0% 5,8% 4,5% Περιθώριο ΚΠΤΦΑ 0,9% 1,1% 1,2% 1,0% Περιθώριο καθαρού κέρδους (προ φόρων) 0,0% 0,1% 0,3% 0,1% Απόδοση συνολικού ενεργητικού προ φόρων 0,1% 0,7% 1,3% 0,2% Απόδοση ιδίων κεφαλαίων προ φόρων 1,2% 4,6% 8,4% 1,4% Διάμεσος Επεξεργασία: www.hellastat.eu

52

18ΠOΥ ΒΑΔΙΖΕΙ ΤΕΛΙΚΑ Η ΑΓOΡΑ ΤΗΣ ΠΡΑΣΙΝΗΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ;Ύστερα από διαδικασία δημόσιας διαβούλευσης, η ΡΑΕ παρουσίασε τις τελικές προτάσεις της για την αναδιοργάνωση της εγχώριας αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας. Η αγορά των φωτοβολταϊκών εξεπλάγη από σειρά προτάσεων για τις ΑΠΕ που ανατρέπουν πλήρως το σημερινό καθεστώς υποστήριξης των καθαρών πηγών ενέργειας στη χώρα μας. O κ. Στέλιος Ψωμάς, Σύμβουλος του ΣΕΦ, αναλύει τις θέσεις του Συνδέσμου.

Άρθρο του Στέλιου Ψωμά, Συμβούλου του Συνδέσμου Εταιρειών Φωτοβολταϊκών

Η έκπληξη της αγοράς φωτοβολταϊκών οφείλεται στο γεγονός ότι σχεδόν το σύνολο των προτάσεων αυτών δεν τέθηκε ποτέ προς δημόσια διαβούλευση, αλλά και στο ότι προτείνονται ρυθμίσεις που δεν έχουν αποδώσει σε άλλες χώρες, η δε τυχόν εφαρμογή τους θα δυναμιτίσει την πορεία ανάπτυξης των ΑΠΕ στη χώρα μας.

Μηχανισμός υποστήριξης ΑΠΕΌντως χρειάζονται βελτιώσεις και αλλαγές στο ισχύον θεσμικό πλαίσιο, ιδίως με τη μετάβαση σε ένα νέο καθεστώς λειτουργίας της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας. Oι αλλαγές αυτές, όμως, δεν πρέπει να ακυρώσουν ό,τι θετικό υπήρξε μέχρι σήμερα, αντικαθιστώντας το με αμφίβολης αποτελεσματικότητας μέτρα.Η μέχρι τώρα ανάπτυξη των ΑΠΕ στην Ε.Ε. αλλά και στην Ελλάδα βασίστηκε σε δύο βασικούς πυλώνες:[α]. στην ενίσχυση της παραγόμενης πράσινης ενέργειας (συνήθως με σταθερές εγγυημένες τιμές – feed-in-tariffs) και[β]. στην προτεραιότητα πρόσβασης στα δίκτυα.Για να αλλάξει κανείς ένα μοντέλο που ήδη εφαρμόζεται σε 60 χώρες και έχει αποδώσει καρπούς, πρέπει να υπάρχουν σοβαροί λόγοι, όπως το να κρίνεται

αναποτελεσματικό ή/και ακριβότερο για τους καταναλωτές συγκριτικά με άλλες προσεγγίσεις. Τίποτα από τα δύο δεν ισχύει στην πράξη. Η διεθνής εμπειρία κατέδειξε ότι η στρατηγική αυτή έχει οδηγήσει στην ελαχιστοποίηση του κόστους για τους καταναλωτές έναντι άλλων εναλλακτικών μοντέλων ανάπτυξης των ΑΠΕ. Έδειξε ακόμη ότι η ανάπτυξη των ΑΠΕ σε μεγάλη κλίμακα και ο εξορθολογισμός των μηχανισμών ενίσχυσης οδηγούν εν τέλει μακροχρόνια σε χαμηλότερες τιμές ηλεκτρικής ενέργειας για τον καταναλωτή.Τα προαναφερθέντα τεκμηριώνονται από σχεδόν όλες τις μέχρι σήμερα μελέτες, συμπεριλαμβανομένης αυτής που εκπονήθηκε για λογαριασμό του Συνδέσμου Εταιρειών Φωτοβολταϊκών από το ΑΠΘ: Η προσθήκη 3 GWp νέων φωτοβολταϊκών το διάστημα 2015-2020, για τα οποία η προβλεπόμενη από την υφιστάμενη νομοθεσία ταρίφα θα είναι μόλις 1,3 OΤΣ, μπορεί να γίνει χωρίς κόστος για τον καταναλωτή, αφού το απαιτούμενο νέο ΕΤΜΕΑΡ θα ισοσκελίζεται πλήρως από τη συγκράτηση της χονδρικής τιμής της ηλεκτρικής ενέργειας. Συνεπώς, δεν κατανοούμε με βάση ποια στοιχεία και ποια επιχειρηματολογία αμφισβητούν ορισμένοι την αποτελεσματικότητα του μηχανισμού εγγυημένων τιμών και

53ζητούν την αντικατάστασή του από ένα μοντέλο που αξιοποιεί τον μηχανισμό υποχρεωτικής ποσόστωσης ΑΠΕ (quotas) σε συνδυασμό με εμπορεύσιμα πράσινα πιστοποιητικά (ΕΠΠ), κάτι που αναφέρεται ως προοπτική και στη σχετική έκθεση της ΡΑΕ.Ας σημειωθεί εδώ ότι η προσπάθεια αποκαθήλωσης του πετυχημένου μοντέλου των σταθερών εγγυημένων τιμών (feed-in-tariffs) έχει ξεκινήσει εδώ και λίγο καιρό στη Γερμανία από μια πολιτική μειονότητα που προσπαθεί να την επιβάλει σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, παρ’ όλο που τα αντικειμενικά αριθμητικά δεδομένα επ’ ουδενί δεν στηρίζουν μια τέτοια προοπτική. Η προσέγγιση αυτή, που υποστηρίζεται από ελάχιστους ειδήμονες στον χώρο της ενεργειακής οικονομίας, έχει δεχτεί αυστηρή κριτική όχι μόνο από φορείς της αγοράς αλλά και από δημόσιους φορείς που ασχολούνται με τις ΑΠΕ, όπως η γερμανική υπηρεσία ΑΠΕ (Agentur für Eneuerbare Energien), η οποία σε πρόσφατο κείμενό της υποστηρίζει κατηγορηματικά και τεκμηριώνει επαρκώς ότι το σύστημα των σταθερών εγγυημένων τιμών είναι σαφώς αποτελεσματικότερο και φθηνότερο για τους καταναλωτές από τον μηχανισμό των υποχρεωτικών ποσοστώσεων.Όπως έδειξε η εμπειρία των ΗΠΑ, ο μηχανισμός υποχρεωτικής ποσόστωσης μπορεί να είναι αποδοτικός (σε ό,τι αφορά στην περαιτέρω διείσδυση των ΑΠΕ) μόνο αν συνοδεύεται από μακροχρόνια συμβόλαια για την παροχή πράσινης ενέργειας (συνήθως με ορίζοντα 20ετίας). Η εμπειρία των ΗΠΑ έδειξε επίσης ότι, όταν η εμπορία των πράσινων πιστοποιητικών (ΕΠΠ) αφορά σε μικρές χρονικές περιόδους, το αποτέλεσμα είναι υψηλές τιμές ΕΠΠ, που καθορίζονται εν τέλει από το ύψος των ποινών παρά από την εύρυθμη λειτουργία ενός μηχανισμού προσφοράς και ζήτησης. Στην περίπτωση των

μακροχρόνιων συμβολαίων, πάλι, τα ΕΠΠ αποσύρονται πρακτικά από την αγορά και έτσι δεν υπάρχει διαφάνεια ως προς τη διαμόρφωση των τιμών.Τα επενδυτικά ρίσκα που είναι συνυφασμένα με την εφαρμογή ενός μηχανισμού υποχρεωτικής ποσόστωσης αφορούν στην ευμεταβλητότητα τόσο των τιμών στη χονδρεμπορική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας όσο και των αντίστοιχων τιμών των ΕΠΠ.O μηχανισμός υποχρεωτικής ποσόστωσης επιβάλλει σε μεγάλους

παραγωγούς συμβατικής ενέργειας να διαφοροποιήσουν το επενδυτικό χαρτοφυλάκιό τους επενδύοντας σε ΑΠΕ. Εκτός από τα θετικά που συνεπάγεται κάτι τέτοιο, υπάρχουν παράπλευρες συνέπειες, όπως το ότι η εφαρμογή του μηχανισμού αυτού ευνοεί εν τέλει τους μεγάλους ενεργειακούς παίκτες και οδηγεί σε συγκεντροποίηση της αγοράς. Ένας προμηθευτής ενέργειας που είναι υποχρεωμένος να παρέχει και ένα ποσοστό πράσινης ενέργειας στους καταναλωτές θα επιλέξει –όπως συνηθίζεται– τον μεγάλο παραγωγό (συμβατικής και πράσινης ενέργειας) με τον οποίον συνεργάζεται ούτως ή άλλως, παρά έναν μικρό ανεξάρτητο παραγωγό ΑΠΕ. Η υπόθεση αυτή δεν είναι θεωρητική, όπως έδειξε και η εμπειρία της Χιλής. Η πλειονότητα των συμβατικών παραγωγών ενέργειας στη χώρα αυτή αποφεύγει την αγορά πράσινης ενέργειας από εταιρείες μη συνδεόμενες με αυτούς. Επιπλέον, οι μεγάλοι παραγωγοί συμβατικής ενέργειας δεν έχουν πρόβλημα να πληρώσουν τα πρόστιμα για μη επίτευξη της υποχρεωτικής ποσόστωσης, αφού μετακυλύουν το συγκεκριμένο κόστος στους καταναλωτές.Στην Ευρώπη η εμβέλεια του μηχανισμού αυτού είναι περιορισμένη λόγω του μικρού αριθμού των εμπλεκόμενων φορέων (παραγωγών και παρόχων) και της μη εκτεταμένης εφαρμογής μακροχρόνιων συμβολαίων παροχής πράσινης ενέργειας.Θεωρητικά, ο μηχανισμός υποχρεωτικής ποσόστωσης ενθαρρύνει τη μείωση του κόστους και την ενίσχυση του ανταγωνισμού. Αυτό συμβαίνει, όμως, μόνο αν επιλεγεί η οριζόντια υποχρεωτική ποσόστωση χωρίς διαφοροποίηση ανά τεχνολογία. Έτσι, όμως, προωθείται μόνο μία τεχνολογία (η φθηνότερη και πιο ώριμη εμπορικά) και καταδικάζονται σε στασιμότητα οι υπόλοιπες.

Όντως χρειάζονται βελτιώσεις και αλλαγές στο ισχύον θεσμικό πλαίσιο, ιδίως με τη μετάβαση σε ένα νέο καθεστώς λειτουργίας της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας. Oι αλλαγές αυτές όμως δεν πρέπει να ακυρώσουν ό,τι θετικό υπήρξε μέχρι σήμερα, αντικαθιστώντας το με αμφίβολης αποτελεσματικότητας μέτρα.Η μέχρι τώρα ανάπτυξη των ΑΠΕ στην Ε.Ε., αλλά και στην Ελλάδα, βασίστηκε σε δύο βασικούς πυλώνες: [α]. στην ενίσχυση της παραγόμενης πράσινης ενέργειας (συνήθως με σταθερές εγγυημένες τιμές - feed-in tariffs) και [β]. στην προτεραιότητα πρόσβασης στα δίκτυα

54 Τέλος, θα πρέπει να αξιολογήσει κανείς την ανάγκη σε κεφάλαια που απαιτεί ο εν λόγω μηχανισμός. Τόσο τα μεγαλύτερα ίδια κεφάλαια που διαθέτουν οι μεγάλοι ενεργειακοί παίκτες όσο και η ευκολότερη πρόσβασή τους σε χρηματοδότηση, σε σχέση με νέους μικρούς παίκτες, ευνοούν τη συγκεντροποίηση της αγοράς στα χέρια λίγων, κάτι που δεν συνάδει προς τον αποκεντρωμένο και δημοκρατικό χαρακτήρα των ΑΠΕ.Αντιθέτως, η πολύχρονη εμπειρία από την εφαρμογή του μοντέλου των εγγυημένων σταθερών τιμών έχει καταδείξει τα πολλαπλά πλεονεκτήματά του.• Μικρότερο κόστος εφαρμογής. Η ανάλυση από την εφαρμογή διαφόρων μηχανισμών υποστήριξης στις ευρωπαϊκές χώρες έδειξε ότι το μοντέλο των εγγυημένων σταθερών τιμών αποδείχθηκε στην πράξη πιο αποτελεσματικό από άλλα μοντέλα (π.χ. το μοντέλο των εγγυημένων διαφορικών τιμών), παρέχοντας χαμηλότερο κόστος ανά πράσινη κιλοβατώρα που ενισχύεται. Είναι επίσης το μοντέλο που παρέχει τη μεγαλύτερη ασφάλεια στους επενδυτές και ως εκ τούτου οδηγεί εμμέσως και σε χαμηλότερο κόστος χρηματοδότησης των σχετικών επενδύσεων.• Πιο ακριβής προσέγγιση και αποτίμηση του πραγματικού κόστους των επενδύσεων. Αν σχεδιαστεί σωστά, ένα σύστημα εγγυημένων σταθερών τιμών μπορεί να αντανακλά καλύτερα το πραγματικό επενδυτικό κόστος και να προσαρμόζεται σε αυτό. Κατ’ αυτόν τον τρόπο ενθαρρύνει την ανάπτυξη περισσότερων έργων ΑΠΕ.• Μειωμένο ρίσκο για την αγορά. Το μοντέλο feed-in-tariff συνοδεύεται συνήθως από δύο βασικές εγγυήσεις: [α] εγγυημένες τιμές για προκαθορισμένο και μεγάλο χρονικό διάστημα και [β] δεν υπάρχει κίνδυνος αναδρομικής προσαρμογής των τιμών αυτών για συμβολαιοποιημένα έργα,

όπως δυστυχώς συνέβη στην περίπτωση της χώρας μας. Αυτό το δεύτερο στοιχείο κρίνεται ολοένα πιο απαραίτητο σήμερα που πολλές χώρες βιώνουν σοβαρή οικονομική κρίση, η οποία μεταφράζεται, μεταξύ άλλων, και σε κρίση εμπιστοσύνης της αγοράς προς εμπλεκόμενους δημόσιους φορείς.• Ισοστάθμιση κινδύνων λόγω της ευμεταβλητότητας των τιμών στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας. Το πλεονέκτημα αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό σε περιόδους κατά τις οποίες το κόστος της πράσινης ενέργειας είναι μικρότερο από την τιμή στη χονδρεμπορική αγορά ενέργειας ή όταν οι ΑΠΕ υποκαθιστούν ακριβές αιχμιακές μονάδες. Κατ’ αυτόν τον τρόπο μειώνεται το συνολικό κόστος για τους προμηθευτές και εμμέσως και για τους καταναλωτές ενέργειας.• Ενθάρρυνση της αποκεντρωμένης και διεσπαρμένης παραγωγής από ΑΠΕ. Oι εγγυημένες σταθερές τιμές προστατεύουν και ενθαρρύνουν κυρίως τους μικροπαραγωγούς ενέργειας (οικιακούς και μικρούς εμπορικούς μικροπαραγωγούς). Η σταθερότητα των τιμών διευκολύνει επίσης σημαντικά τη χρηματοδότηση των μικρών και μικρομεσαίων έργων, αφού η εκχώρηση της σύμβασης πώλησης προς τις τράπεζες αποτελεί το σημαντικότερο εχέγγυο για τη χρηματοδότησή τους. Είναι χαρακτηριστικό ότι εν μέσω μιας πρωτοφανούς χρηματοπιστωτικής κρίσης οι ελληνικές τράπεζες χρηματοδοτούν ακόμη και σήμερα μέχρι και 100% του κόστους των μικρών οικιακών φωτοβολταϊκών, ακριβώς επειδή παρέχεται εγγυημένη σταθερή τιμή γι’ αυτά σε βάθος 25ετίας.• Υποστήριξη αναδυόμενων τεχνολογιών. Ενώ σε εμπορικά ώριμες τεχνολογίες μπορεί να βρεθεί εναλλακτικός μηχανισμός ενίσχυσης, κάτι τέτοιο δεν ισχύει σε ανώριμες ακόμη εμπορικά και

αναδυόμενες τεχνολογίες, οι οποίες χρειάζονται σταθερό περιβάλλον για να χρηματοδοτηθούν και να αναπτυχθούν.Στο κείμενό της η ΡΑΕ ζητά να εξεταστεί επίσης η εφαρμογή διαγωνιστικών διαδικασιών (μειοδοσίας τιμής) για την υλοποίηση νέων έργων ΑΠΕ μεγάλης κλίμακας. Η διεθνής εμπειρία της διαγωνιστικής διαδικασίας έδειξε ότι δεν αποτελεί ούτε καλύτερο ούτε φθηνότερο εργαλείο από το σύστημα των εγγυημένων σταθερών τιμών. Ειδικά για τα φωτοβολταϊκά, λοιπόν, είναι προτιμότερο να οριστεί μία μικρότερη, έστω, εγγυημένη τιμή για τα μεγάλα συστήματα, παρά να παραμείνει το καθεστώς της διαγωνιστικής διαδικασίας που ισχύει με βάση τον Ν.3734/2009.

Χρηματοδότηση των ΑΠΕΗ ΡΑΕ στο κείμενό της αναφέρει ακόμη ότι η κάλυψη των απαραίτητων πόρων του Ειδικού Λογαριασμού ΑΠΕ θα μπορούσε να γίνεται αποκλειστικά από τους καταναλωτές μέσω του ΕΤΜΕΑΡ, αφού η έννοια της Oριακής Τιμής Συστήματος (OΤΣ) δεν θα έχει πιθανώς νόημα στο άμεσο μέλλον. Η πρόταση αυτή ενέχει σημαντικούς κινδύνους για το μέλλον των ΑΠΕ και δεν οδηγεί στη διαφάνεια, την οποία υποτίθεται όλοι επιζητούμε. Ανεξάρτητα από το μοντέλο λειτουργίας της χονδρεμπορικής αγοράς (υποχρεωτικό pool, διμερή συμβόλαια, υβριδικό), μπορεί πάντοτε να υπολογιστεί το πραγματικό κόστος ηλεκτροπαραγωγής. Σχετική μελέτη του ΑΠΘ για λογαριασμό του Συνδέσμου Εταιρειών Φωτοβολταϊκών προσδιόρισε το κόστος αυτό σε περίπου 65 ευρώ/ΜWh για τη σημερινή στρεβλή λειτουργία της ελληνικής αγοράς και σε περίπου 10 ευρώ/MWh υψηλότερα το 2020, με την άρση όλων των στρεβλώσεων. Είναι αδιανόητο να μην αποτελεί

55το ποσό αυτό πόρο του Ειδικού λογαριασμού ΑΠΕ, να μην αμείβονται δηλαδή οι ΑΠΕ για την ενέργεια που προσφέρουν στο σύστημα. Όπως μάλιστα έδειξε η μελέτη αυτή, η αμοιβή των φωτοβολταϊκών για την ενέργεια και την ισχύ που προσφέρουν στο σύστημα είναι απολύτως ισοδύναμη με την αποζημίωσή τους μέσω της εγγυημένης τιμής 1,3 OΤΣ.Σε κάθε περίπτωση, οι καταναλωτές πρέπει να πληρώνουν για τις ΑΠΕ το πραγματικό κόστος της ηλεκτροπαραγωγής συν ενδεχομένως ένα επιπλέον ποσό για να καλύψουν τη διαφορά κόστους των ΑΠΕ με τη συμβατική ηλεκτροπαραγωγή. Όσο οι τεχνολογίες ΑΠΕ ωριμάζουν και το κόστος τους μειώνεται, τόσο θα μειώνεται και η επιπλέον επιβάρυνση των καταναλωτών για την ενίσχυσή τους. Αν κάποιοι κρίνουν ότι οι ΑΠΕ δεν θα έπρεπε να απολαμβάνουν καμία απολύτως ενίσχυση, πρέπει να εξηγήσουν γιατί η ηλεκτροπαραγωγή με ρυπογόνα ορυκτά καύσιμα επιδοτείται σήμερα άμεσα με περίπου 1,5 δισ. ευρώ ετησίως.Συμφωνούμε ότι ο ενεργειακός σχεδιασμός της χώρας πρέπει να επιτυγχάνει καθαρό ενεργειακό μείγμα με το μικρότερο δυνατό κόστος για τους καταναλωτές. Στην κατεύθυνση αυτή πρέπει να υπάρχει ένας μηχανισμός διαρκούς διόρθωσης των ενισχύσεων προς τις ΑΠΕ, ώστε οι ενισχύσεις αυτές να αντανακλούν το εκάστοτε επενδυτικό κόστος και να διασφαλίζουν τη βιωσιμότητα των σχετικών επενδύσεων. Δεν είναι δυνατόν, όμως, να οδηγηθούμε σε ένα μοντέλο στο οποίο θα πριμοδοτείται μόνο η ωριμότερη και φθηνότερη τεχνολογία, διότι τότε καταδικάζουμε σε μαρασμό και θάνατο τις υπόλοιπες τεχνολογίες (π.χ. βιοαέριο, ηλιοθερμικά, υπεράκτια αιολικά).Στην αγορά των ΑΠΕ υπάρχουν δύο διαφορετικές προσεγγίσεις για το πώς

θα καλύπτονται οι πληρωμές των ΑΠΕ από τους καταναλωτές. Η μία προσέγγιση θέλει το επιπλέον κόστος να ενσωματώνεται στο κόστος προμήθειας της ηλεκτρικής ενέργειας και ο καταναλωτής να πληρώνει ένα συνολικό ποσό χωρίς να ξέρει τι ποσοστό του ποσού αυτού ενισχύει τις ΑΠΕ και τι τις υπόλοιπες ενεργειακές τεχνολογίες. Η δεύτερη προσέγγιση υποστηρίζει ότι, στο όνομα της διαφάνειας, ο καταναλωτής οφείλει να γνωρίζει λεπτομερώς πού πάνε τα λεφτά του.

Ενεργειακός σχεδιασμόςO Σύνδεσμος Εταιρειών Φωτοβολταϊκών έχει τεκμηριώσει επαρκώς ότι η περαιτέρω ανάπτυξη των φωτοβολταϊκών μπορεί να επιτευχθεί χωρίς ουσιαστική επιπλέον επιβάρυνση των καταναλωτών. Αυτό, δε, επειδή την περίοδο από το 2015 και μετά η αποζημίωση που θα απολαμβάνουν τα φωτοβολταϊκά θα είναι απολύτως αντίστοιχη προς τη συνεισφορά τους σε ενέργεια και ισχύ. Πρόκειται για αποζημίωση συγκρίσιμη ή και μικρότερη αυτής κάποιων συμβατικών ορυκτών καυσίμων. Επειδή παράλληλα η δυναμική της αγοράς έδειξε στην πράξη ότι οι ενδεικτικοί στόχοι που τέθηκαν το 2010 για τα φωτοβολταϊκά ήταν απελπιστικά συντηρητικοί, ζητάμε να αυξηθεί ο στόχος για τα φωτοβολταϊκά στα 6 GWp ως το 2020. Η επίτευξη του στόχου αυτού θα διατηρήσει, μεταξύ άλλων, χιλιάδες θέσεις απασχόλησης που σήμερα απειλούνται άμεσα και θα συνεισφέρει εκατοντάδες εκατομμύρια στα δημόσια ταμεία. Παράλληλα, θα οδηγήσει στη μείωση των εκπομπών CO2 κατά 2,6 εκατ. τόνους ετησίως.

Αναμόρφωση αδειοδότησηςΣτο κείμενό της η ΡΑΕ ζητά να εξεταστεί η δυνατότητα να εκκινεί η αδειοδοτική διαδικασία με την

κατοχύρωση ηλεκτρικού χώρου στο Ελληνικό Σύστημα, το οποίο είναι σήμερα «κορεσμένο» από προσφορές σύνδεσης πλείστων έργων άγνωστης βιωσιμότητας. O Σύνδεσμος Εταιρειών Φωτοβολταϊκών υποστήριξε σθεναρά την κατάργηση της Άδειας Παραγωγής για τα φωτοβολταϊκά έργα, ανεξαρτήτως ισχύος, κατά το επιτυχημένο παράδειγμα της Γερμανίας. Εφόσον, όμως, δεν υιοθετήθηκε η προσέγγιση αυτή κατά την ψήφιση του Ν.3851/2010, η εφαρμογή πλέον της προσέγγισης που όψιμα υποστηρίζει η ΡΑΕ ισοδυναμεί με αναστολή στην πράξη της αδειοδότησης νέων έργων. Αυτό διότι ο Διαχειριστής του Δικτύου έχει υποεκτιμήσει τη δυνατότητα των δικτύων να απορροφήσουν ηλεκτρική ενέργεια από φωτοβολταϊκά (όπως έχει δείξει άλλη μελέτη την οποία έχει εκπονήσει για λογαριασμό του Συνδέσμου Εταιρειών Φωτοβολταϊκών το ΑΠΘ), ενώ συστηματικά και προκλητικά δεν τηρεί τις τεθείσες από τον νόμο προθεσμίες για παροχή όρων σύνδεσης εντός τετραμήνου από την κατάθεση της σχετικής αίτησης ή έστω την υποχρέωση για την παροχή σχετικών τεχνικών πληροφοριών. Για την παράνομη αυτή πρακτική του δεν κινείται καμία διαδικασία συμμόρφωσης ούτε από το ΥΠΕΚΑ ούτε από τη ΡΑΕ.

56

19SMA: ΕΞΙ ΧΡOΝΙΑΠΡΩΤOΠOΡΙΑΣ ΚΑΙ1 GW ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑΗ SMA, με αθροιστική ισχύ μετατροπέων που ξεπερνά το 1 GW στην Ελλάδα μέχρι σήμερα, αποτελεί κορυφαία επιλογή για τους Έλληνες που επενδύουν στη φωτοβολταϊκή ενέργεια, χάρη κυρίως στον υψηλό συντελεστή απόδοσης των μετατροπέων της και στην ολοκληρωμένη τεχνική υποστήριξη που παρέχει. Η εταιρεία πρωτοπορεί σε όλους τους τύπους φωτοβολταϊκών εφαρμογών (διασυνδεδεμένες, εφεδρικές ή αυτόνομες) και σε όλες τις κατηγορίες ισχύος, από κιλοβάτ έως μεγαβάτ (οικιακά, εμπορικής χρήσης, μεγάλης κλίμακας συστήματα), ανεξαρτήτως τύπου φωτοβολταϊκών πλαισίων.

Παρουσίαση

H SMA Hellas A.E., μέλος του ομίλου SMA Solar Technology AG, του μεγαλύτερου κατασκευαστή ηλιακών μετατροπέων παγκοσμίως, δραστηριοποιείται στην Ελλάδα από το 2007, έχοντας καταφέρει να αποσπάσει σημαντικό μερίδιο της εγχώριας αγοράς φωτοβολταϊκών συστημάτων. Παρά τις προκλήσεις στο επιχειρηματικό περιβάλλον της χώρας, η εταιρεία έχει επιτύχει να διατηρήσει τη δυναμική της στην αγορά, προσφέροντας το πιο ολοκληρωμένο χαρτοφυλάκιο προϊόντων, λύσεων και υπηρεσιών, προσαρμοσμένων στις ιδιαίτερες ανάγκες κάθε φωτοβολταϊκού έργου.Η SMA επενδύει συστηματικά στην ποιότητα των προϊόντων της. Παράλληλα, μέσω των κέντρων τεχνικής υποστήριξης που διαθέτει σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Λάρισα και Τρίπολη, παρέχει ολοκληρωμένη τεχνική υποστήριξη, με υπηρεσίες τηλεφωνικής εξυπηρέτησης, τεχνικής εκπαίδευσης, συντήρησης και επισκευής, αντικατάστασης μετατροπέων καθώς και επέκτασης εγγύησης προϊόντων.«Έχουμε κάνει σημαντικά βήματα κατά την παρουσία μας στην ελληνική αγορά φωτοβολταϊκών. Αποδείξαμε ότι μπορούμε να υποστηρίζουμε με τον πλέον άρτιο τρόπο το δίκτυο

των συνεργατών μας, παρέχοντάς τους εξειδικευμένη τεχνολογία, προσαρμοσμένη στις ιδιαίτερες ανάγκες κάθε φωτοβολταϊκού έργου, ανεξαρτήτως μεγέθους» δήλωσε ο κ. Χάρης Χρηστίδης, Γενικός Διευθυντής της SMA Hellas. «Σε στενή επαφή με τους συνεργάτες μας, αφουγκραζόμαστε διαρκώς τις ανάγκες τους και τους προσφέρουμε λύσεις που δίνουν στην επένδυση του τελικού χρήστη κεφαλαιοποιήσιμη προστιθέμενη αξία, εξασφαλίζοντάς του τη μέγιστη δυνατή απόδοση» συνέχισε ο κ. Χρηστίδης.

Επιχειρησιακή στρατηγικήΠάντα προσηλωμένη στο όραμα για μεγαλύτερη διείσδυση της ηλιακής ενέργειας στο ενεργειακό ισοζύγιο, η SMA Hellas έχει προσαρμόσει την επιχειρησιακή στρατηγική της στις ιδιαίτερες συνθήκες που επικρατούν στην αγορά, προκειμένου να συνεχίσει να προσφέρει λύσεις ευέλικτες και αποδοτικές και να συνεισφέρει στην ανάπτυξη των συνεργατών της. Με στοχευμένες επενδύσεις στις υπηρεσίες τεχνικής υποστήριξης και στις υπηρεσίες εκπαίδευσης SMA Solar Academy, η SMA Hellas βρίσκεται συνεχώς με αποτελεσματικό τρόπο στο πλευρό των συνεργατών της,

57διασφαλίζοντας τις επενδύσεις τους αλλά και μεταφέροντας παράλληλα τεχνογνωσία. Αξίζει να σημειωθεί ότι το SMA Solar Academy, το οποίο παρέχει ετησίως και σε παγκόσμιο επίπεδο δωρεάν εκπαίδευση και τεχνική κατάρτιση σε πάνω από 15.000 επαγγελματίες του κλάδου, ξεπέρασε για δεύτερη συνεχή χρονιά τις 2.000 συμμετοχές στην Ελλάδα. «Την πολύ καλή έως τώρα πορεία μας στην ελληνική αγορά την οφείλουμε σε όλους τους ανθρώπους μας, εργαζόμενους και συνεργάτες. Χάρη στην καθοριστική συμβολή και τη διαρκή προσήλωσή τους στην ποιότητα, την καινοτομία, την αποδοτικότητα και την αξιοπιστία των προϊόντων και των λύσεων που προσφέρουμε, χαίρουμε σήμερα της εμπιστοσύνης και της εκτίμησης της φωτοβολταϊκής αγοράς. Η προτίμηση

αυτή μας δεσμεύει να συνεχίσουμε να ανταποκρινόμαστε με συνέπεια στις απαιτήσεις που προκύπτουν από την αυξημένη εγκατεστημένη ισχύ» αναφέρει ο κ. Χρηστίδης.

Καινοτόμες τεχνολογίεςΗ SMA Solar Technology AG, μητρική εταιρεία της SMA Hellas Α.Ε., είναι ο ηγέτης στην αγορά φωτοβολταϊκών μετατροπέων παγκοσμίως. Ως όμιλος ενεργειακής διαχείρισης, παρέχει καινοτόμες τεχνολογίες για μελλοντικές εφαρμογές ενεργειακού εφοδιασμού. Η SMA δραστηριοποιείται διεθνώς σε όλες τις σημαντικές φωτοβολταϊκές αγορές, σε 21 χώρες. Από την ίδρυσή της, το 1981, η εταιρεία διαθέτει περισσότερα από 25 GW εγκατεστημένης ισχύος, έχοντας σημειώσει κύκλο εργασιών 1,7 δισ. ευρώ το 2011.

ΕπενδύσειςΗ SMA θα επενδύσει το 2013 πάνω από 100 εκατομμύρια ευρώ σε έρευνα και ανάπτυξη, προκειμένου να ενισχύσει στρατηγικές τεχνολογίες του μέλλοντος, όπως είναι τα υβριδικά συστήματα με φωτοβολταϊκά και γεννήτριες ντίζελ σε χώρες με υψηλό ηλιακό δυναμικό, τα συστήματα έξυπνης ενεργειακής διαχείρισης για βελτιστοποίηση της ιδιοκατανάλωσης σε οικιακές εφαρμογές, καθώς και οι λύσεις συστημάτων για φωτοβολταϊκές εγκαταστάσεις μεγάλης κλίμακας.

Σχετικά με την SMA

O όμιλος SMA είναι ο ηγέτης στην αγορά φωτοβολταϊκών μετατροπέων παγκοσμίως. Ως όμιλος ενεργειακής διαχείρισης παρέχει καινοτόμες τεχνολογίες για μελλοντικές εφαρμογές ενεργειακού εφοδιασμού. Η εταιρεία εδρεύει στο Niestetal της Γερμανίας και δραστηριοποιείται σε 21 χώρες, σε 6 ηπείρους. O όμιλος επιχειρήσεων απασχολεί περισσότερους από 5.500 εργαζομένους, πλέον των εργαζομένων έκτακτης απασχόλησης, παγκοσμίως. Το ευρύ φάσμα προϊόντων της SMA περιλαμβάνει τον κατάλληλο μετατροπέα για κάθε τύπο φωτοβολταϊκού πλαισίου και για φωτοβολταϊκές εγκαταστάσεις κάθε ισχύος, καθώς και συστήματα τηλεμετρίας και ενεργειακής διαχείρισης. Το φάσμα προϊόντων περιλαμβάνει μετατροπείς τόσο για φωτοβολταϊκές εγκαταστάσεις

διασυνδεδεμένες στο δημόσιο δίκτυο όσο και για αυτόνομα δίκτυα. Κατά συνέπεια, η SMA είναι σε θέση να προσφέρει την τεχνικώς βέλτιστη λύση μετατροπέα για όλες τις κατηγορίες ισχύος και όλους τους τύπους εγκαταστάσεων. Από το 2008 η μητρική εταιρεία SMA Solar Technology AG συμπεριλαμβάνεται στη λίστα Prime Standard του Χρηματιστηρίου Αξιών της Φρανκφούρτης (S92) και η μετοχή της προστέθηκε στο TecDAX. Η SMA έχει διακριθεί επανειλημμένα στο παρελθόν για την εξαιρετική απόδοσή της ως εργοδότη και τα έτη 2011 και 2012 κατέκτησε την πρώτη θέση στον γερμανικό διαγωνισμό «Great Place to Work». Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφθείτε την ιστοσελίδα www.SMA.de και για την Ελλάδα την www.SMA-Hellas.com.

Η SMA θα επενδύσει το 2013 πάνω από 100 εκατομμύρια ευρώ σε έρευνα και ανάπτυξη, προκειμένου να ενισχύσει στρατηγικές τεχνολογίες του μέλλοντος, όπως είναι τα υβριδικά συστήματα με φωτοβολταϊκά και γεννήτριες ντίζελ σε χώρες με υψηλό ηλιακό δυναμικό, τα συστήματα έξυπνης ενεργειακής διαχείρισης για βελτιστοποίηση της ιδιοκατανάλωσης σε οικιακές εφαρμογές, καθώς και οι λύσεις συστημάτων για φωτοβολταϊκές εγκαταστάσεις μεγάλης κλίμακας

58

20ΑΠOΚΛΕΙΣΤΙΚΕΣ ΛΥΣΕΙΣΣΤΗΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΑΠO ΤΙΣTELVENT & SCHNEIDERΗ Telvent είναι πλέον τμήμα της Schneider Electric και προσφέρει μεγαλύτερη γκάμα προϊόντων και υπηρεσιών στους πελάτες της καθώς και πιο αποδοτικές και ολοκληρωμένες λύσεις.


Η Telvent GIT S.A., κορυφαίος πάροχος real-time λύσεων ΙΤ και πληροφοριών για έναν πιο βιώσιμο κόσμο, ολοκλήρωσε την ενοποίησή της με τη Schneider Electric ύστερα από διαδικασίες διάρκειας δεκαοκτώ μηνώνΗ Schneider Electric, παγκόσμιος ειδικός στη διαχείριση της ενέργειας, κατέχει ηγετικές θέσεις στους οργανισμούς κοινής ωφελείας, στις κτιριακές και βιομηχανικές εγκαταστάσεις καθώς και στα data centers και στα δίκτυα. Με πωλήσεις που υπερβαίνουν τα 22,4 δισεκατομμύρια ευρώ (για το 2011) και περισσότερους από 130.000 υπαλλήλους παγκοσμίως, η Schneider Electric βοηθά τους πελάτες της σε ολόκληρο τον κόσμο να κάνουν την ενέργεια πιο ασφαλή, αξιόπιστη, αποδοτική και «πράσινη».

Ικανοποίηση διοίκησηςO πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Telvent, κ. Ignacio Gonzalez, δήλωσε ότι: «Ύστερα από μία συναρπαστική, αποδοτική και επιτυχημένη περίοδο ενοποίησης, αισθανόμαστε περήφανοι που αποτελούμε τμήμα της Schneider Electric. Και οι δύο εταιρείες μαζί μπορούν να βελτιώσουν ακόμη περισσότερο την αποδοτικότητα των κρίσιμων υποδομών και να συνεχίσουν να εστιάζουν στους τρόπους με τους

οποίους θα βοηθούν τους πελάτες να αντεπεξέλθουν στην πρόκληση για την οικοδόμηση ενός πιο βιώσιμου αύριο για τις επόμενες γενιές.»«Oι πελάτες της Schneider Electric θα είναι σε θέση να χρησιμοποιούν τις ίδιες εφαρμογές που γνωρίζουν και εμπιστεύονται μέχρι σήμερα, μόνο που τώρα θα μπορούν να επωφεληθούν από τις επιπλέον βελτιώσεις και τις πρόσθετες εφαρμογές, οι οποίες μπορούν να υλοποιηθούν μέσα από τις μοναδικές συνέργειες και τη συλλογική δύναμη που μας εξασφαλίζει η συνεργασία μας με την Telvent» δήλωσε ο κ. Michel Crochon, Executive Vice President, Infrastructure Business της Schneider Electric. Πιστεύουμε πραγματικά ότι ο συνδυασμός των δύο εταιρειών προσφέρει στους πελάτες μας μοναδική αξία και αποτελεί ιδανικό στρατηγικό συμπλήρωμα των υπηρεσιών που ήδη προσφέρουμε, ενώ παράλληλα διασφαλίζει τη συνεχή μας ανάπτυξη.»

Προστιθέμενη αξίαΗ ένταξη της Telvent προσδίδει στις λύσεις της Schneider Electric μεγαλύτερη προστιθέμενη αξία, καθώς η μεγάλη γκάμα του λογισμικού της Telvent συνεργάζεται με τον υπόλοιπο εξοπλισμό για διαχείριση της ενέργειας και των διεργασιών, αυξάνοντας κατά

59

τον τρόπο αυτό την αποδοτικότητα των κρίσιμων εφαρμογών σε υποδομές, όπως τα «έξυπνα» δίκτυα. Όλες οι επιχειρηματικές μονάδες της Telvent έχουν ενταχθεί αποτελεσματικά κάτω από την επωνυμία Schneider Electric με μόνη εξαίρεση αυτή του τμήματος αγροτικών εφαρμογών, το οποίο θα διατηρηθεί ως Telvent DTN/The Progressive Farmer.

Oλοκληρωμένη σειρά λύσεωνΚαι οι δύο εταιρείες εμφανίζονται βαθιά προσηλωμένες στην ανάπτυξη λύσεων που συμβάλλουν στην εξοικονόμηση ενέργειας και στη βιώσιμη ανάπτυξη. Η ένταξη της Telvent στη Schneider Electric προσφέρει στους πελάτες και των δύο εταιρειών καλύτερες και πιο αποτελεσματικές λύσεις. Συγκεκριμένα:– Στον τομέα των Smart Grid διατίθεται πλέον μία ολοκληρωμένη σειρά λύσεων για δίκτυα χαμηλής και μέσης τάσης, η οποία συνοδεύεται από λογισμικό για τη διαχείριση λειτουργιών σε πραγματικό χρόνο, εξασφαλίζοντας έτσι καλύτερο επίπεδο ασφάλειας, αξιοπιστίας και απόδοσης των δικτύων (grid).– Στα δίκτυα φυσικού αερίου και πετρελαίου οι λύσεις που προσφέρονται συνδυαστικά από τις δύο εταιρείες μπορούν να καλύψουν πολλαπλές ανάγκες, από έναν μεμονωμένο σταθμό μέχρι το σύνολο των εγκαταστάσεων μιας επιχείρησης, τόσο σε επίπεδο άντλησης και επεξεργασίας (midstream) όσο και σε επίπεδο διανομής (downstream).

– Στα δίκτυα ύδρευσης και αποχέτευσης οι δύο εταιρείες προσφέρουν από κοινού ευέλικτες λύσεις που βοηθούν στη λήψη πιο έξυπνων αποφάσεων σε όλη τη διάρκεια του κύκλου του νερού, στη μείωση απώλειας νερού και στην υλοποίηση πιο έξυπνων δικτύων διανομής.– Στα μετεωρολογικά δίκτυα η ενοποίηση των δύο εταιρειών προσφέρει τη δυνατότητα προηγμένης πληροφόρησης σχετικά με τις καιρικές συνθήκες, ώστε να επιτυγχάνεται η βέλτιστη λειτουργία των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και η διασύνδεσή

τους με το δίκτυο, αλλά και η καλύτερη δυνατή λειτουργία δικτύων συγκοινωνίας, διανομής πόσιμου νερού και άλλων. – Στον τομέα των μεταφορών οι συνδυαστικές λύσεις που προσφέρονται από τις δύο εταιρείες δημιουργούν την κορυφαία εφαρμογή SmartMobility, η οποία εξασφαλίζει καλύτερη διαχείριση σύνθετων δικτύων μαζικής μεταφοράς, συνδυάζοντας εφαρμογές και συστήματα ασφαλείας, υποδομές ΙΤ και υπηρεσίες πληροφορικής. Παράλληλα, προσθέτει νέες διαστάσεις στην εφαρμογή SmartCity, επιτρέποντας έτσι την καλύτερη διαχείριση αστικών χρήσεων και υποδομών, ενώ παράλληλα εξασφαλίζει την καλύτερη προστασία του περιβάλλοντος, τη μεγαλύτερη ασφάλεια και την παροχή βελτιωμένων υπηρεσιών προς τους δημότες. – Τα τμήματα Agriculture και Global Services, τα οποία καλύπτουν τομείς όπου η Telvent έχει ιδιαιτέρως ισχυρή δραστηριότητα, θα συνεχίσουν να αναπτύσσουν έξυπνες λύσεις και να διευρύνουν την γκάμα των υπηρεσιών που διευκολύνουν τη βιώσιμη ανάπτυξη σε παγκόσμιο επίπεδο.Μέσω της ενοποίησης η Telvent θα αποκτήσει ακόμη μεγαλύτερη διεθνή παρουσία, αξιοποιώντας την παγκόσμια θέση της Schneider Electric και τη δραστηριοποίησή της σε περισσότερες από 100 χώρες.

Η Schneider Electric

Ως παγκόσμιος ειδικός στη διαχείριση ενέργειας, με δραστηριότητα σε περισσότερες από 100 χώρες, η Schneider Electric προσφέρει ολοκληρωμένες λύσεις σε πολλά τμήματα της αγοράς, όπως της Ενέργειας & Υποδομών, της Βιομηχανίας, των Κτηρίων, των Data Centres & Δικτύων καθώς και της Κατοικίας. Με στόχο την ασφαλή, αξιόπιστη, αποδοτική και «πράσινη» ενέργεια και με πωλήσεις 22,4 δισ. ευρώ για το 2011, οι πλέον των 130.000 εργαζόμενοι του ομίλου δεσμεύονται να βοηθούν ανθρώπους και οργανισμούς να «αξιοποιούν στο μέγιστο την ενέργειά τους». www.schneider electric.com

60

21OΛOΚΛΗΡΩΜΕΝΕΣΛΥΣΕΙΣ ΘΕΡΜΑΝΣΗΣΑΠO ΤΗΝ ΕΤΑΙΡΕΙΑ LGΤα οικιακά κλιματιστικά και οι αντλίες θερμότητας Therma V και Hydrokit αποτελούν την πρόταση της LG για έναν ζεστό χειμώνα, καθώς μειώνουν σημαντικά το κόστος θέρμανσης σε σχέση με το πετρέλαιο.


Η LG Electronics παρουσιάζει τις νέες ολοκληρωμένες λύσεις θέρμανσης για το σπίτι. Τα οικιακά κλιματιστικά LG καθώς και οι αντλίες θερμότητας Therma V και Hydrokit αποτελούν τις ιδανικές λύσεις που ανταποκρίνονται στις ανάγκες θέρμανσης κάθε σπιτιού, εξασφαλίζοντας εξοικονόμηση ενέργειας. Τα οικιακά κλιματιστικά LG καλύπτουν απόλυτα τις ανάγκες ενός σπιτιού για θέρμανση και ψύξη. Oι συσκευές κλιματισμού της LG διαθέτουν υψηλή αισθητική και εξελιγμένα τεχνικά χαρακτηριστικά, τα οποία εξασφαλίζουν σημαντική εξοικονόμηση ενέργειας. Συγκεκριμένα, η εξοικονόμηση σε σχέση με τις συμβατικές λύσεις θέρμανσης φτάνει το 80%. Επιπλέον, διαθέτουν υψηλούς συντελεστές απόδοσης και φιλική προς το περιβάλλον λειτουργία. Χάρη δε στην προηγμένη τεχνολογία τους έχουν πολύ χαμηλό επίπεδο θορύβου κατά τη λειτουργία, ενώ τα ειδικά φίλτρα καθαρισμού αέρα των εσωτερικών μονάδων εξασφαλίζουν υγιεινό εσωτερικό περιβάλλον.

H οικονομικότερη λύσηOι αντλίες θερμότητας Therma V και Hydrokit της LG αποτελούν την οικονομικότερη λύση για τη θέρμανση χώρου και νερού με χρήση ηλεκτρικής ενέργειας, αφού αποδίδουν έως

και τέσσερις φορές περισσότερη θερμότητα σε σχέση με έναν λέβητα πετρελαίου, εξασφαλίζοντας έως και 80% εξοικονόμηση χρημάτων. Πρόκειται για ολοκληρωμένα συστήματα θέρμανσης, που προορίζονται είτε για αντικατάσταση του παραδοσιακού λέβητα πετρελαίου είτε για εγκατάσταση σε νέες κατοικίες. Oι αντλίες θερμότητας Therma V και Ηydrokit είναι απόλυτα συμβατές με σώματα καλοριφέρ και ενδοδαπέδια θέρμανση. Επιπλέον, υπάρχει η δυνατότητα ψύξης με την επιλογή των κατάλληλων εσωτερικών σωμάτων, αλλά και παροχής ζεστού νερού χωρίς επιπλέον κατανάλωση ενέργειας.Oι αντλίες θερμότητας Therma V είναι ιδανικές για μικρές και μεσαίες κατοικίες, ενώ οι Hydrokit για μεγάλες κατοικίες και επαγγελματικούς χώρους. Και οι δύο λύσεις είναι φιλικές προς το περιβάλλον, με σημαντική εξοικονόμηση ενέργειας και ελαχιστοποίηση των εκπομπών CO2 σε σύγκριση με τα συμβατικά συστήματα λέβητα.Η LG Electronics επενδύει συστηματικά στην ανάπτυξη πράσινων τεχνολογιών και καινοτομιών, δημιουργώντας καινοτόμα προϊόντα και στοχεύοντας στην προσφορά καλύτερης ποιότητας ζωής προς όφελος των καταναλωτών, γιατί Life’s Good!

61

LG - Who is Who

Η LG Electronics, Inc. αποτελεί παγκόσμιο ηγέτη τεχνολογίας και καινοτομίας στα καταναλωτικά ηλεκτρονικά προϊόντα, στην κινητή επικοινωνία και στις οικιακές συσκευές. Με 117 μονάδες παγκοσμίως, η LG πέτυχε το 2011 παγκόσμιες πωλήσεις 49 δισ. USD (54,26 τρισ. κορεατικά γούον KRW).Η LG Electronics αποτελείται από τέσσερις επιχειρησιακές μονάδες: Οικιακή Ψυχαγωγία, Κινητή Επικοινωνία, Οικιακές Συσκευές, Κλιματισμός & Ενεργειακές Λύσεις, και αποτελεί την ηγέτιδα εταιρεία παγκοσμίως σε παραγωγή επίπεδων οθονών τηλεοράσεων, συσκευών κινητής τηλεφωνίας, κλιματιστικών, πλυντηρίων ρούχων και ψυγειοκαταψυκτών. Η LG Electronics Air Conditioning and Energy Solution Company (A.E.) αποτελεί ηγέτιδα εταιρεία στους κλάδους θέρμανσης, εξαερισμού, κλιματισμού (HVAC) και ενεργειακών λύσεων, παρέχοντας μία πλήρη γκάμα λύσεων Οικιακού Κλιματισμού (RAC), Επαγγελματικού Κλιματισμού (CAC), Ηλιακής Ενέργειας και Φωτισμού (LED/Plasma) σε ολόκληρο τον κόσμο. Εισάγοντας τεχνολογική καινοτομία από την παγκόσμια αγορά HVAC και ενσωματώνοντας τεχνολογίες αιχμής από το εσωτερικό της εταιρείας, η LG A.E. αυξάνει σταθερά τις εξειδικευμένες λύσεις B2B ως πάροχος ολοκληρωμένων ενεργειακών λύσεων. Μέσω της συνεχούς καινοτομίας στην κατασκευή, στις επενδύσεις στο

R&D και στις στρατηγικές μάρκετινγκ, η LG A.E. έχει καταρρίψει το δικό της ρεκόρ πωλήσεων από το 2000, διασφαλίζοντας έτσι τη θέση της στην κορυφή του οικιακού κλιματισμού επί έντεκα συνεχόμενα χρόνια.

LG Electronics HellasΗ LG Electronics Ελλάς ιδρύθηκε ως θυγατρική εταιρεία το 2002 στο πλαίσιο της διεθνούς στρατηγικής για ακόμη πιο γρήγορη και αποτελεσματική ανάπτυξη. Στόχος είναι να συνεισφέρει δυναμικά τόσο στην ελληνική όσο και στην ευρωπαϊκή αγορά, βασιζόμενη στη μακρόχρονη εμπειρία της εταιρείας, με αρωγούς την τεχνολογική υπεροχή και την έμφαση σε ποιοτικές υπηρεσίες after sales. Το 2012 η LG Electronics Ελλάς συμπληρώνει 10 χρόνια επιτυχημένης πορείας στην Ελλάδα, κατά τα οποία είναι πρωτοπόρος σε όλες τις εξελίξεις της ψηφιακής εποχής και έχει εδραιωθεί στην αντίληψη των καταναλωτών και των συνεργατών της. Στη διάρκεια της πορείας της η εταιρεία έχει παρουσιάσει πολλά νέα προϊόντα, έχει εφαρμόσει νέες τεχνολογίες στην κατασκευή κινητών και ψηφιακών συσκευών και συνεχίζει να ισχυροποιεί την κυρίαρχη θέση της στην εγχώρια αγορά με την παρουσίαση καινοτόμων καταναλωτικών και επαγγελματικών λύσεων.

62

22ΦΩΤOΒOΛΤΑΪΚΑ ΠΑΝΕΛΠOΥ ΕΠΙΠΛΕOΥΝ ΜΕ ΣΥΓΧΡOΝΗ ΑΙΣΘΗΤΙΚΗΜπορεί τα φωτοβολταϊκά πάνελ, σαν κατασκευή και τεχνολογία, να πρωταγωνιστούν στο θέμα των ανανεώσιμων μορφών ενέργειας, αλλά έχουν κάποια χαρακτηριστικά που χρήζουν περαιτέρω βελτίωσης. Σχεδιαστικά είναι πολύ πιθανόν να διαστρεβλώσουν τη θέα μιας περιοχής, ενώ λειτουργικά υπερθερμαίνονται γρήγορα και χάνουν αρκετή ενέργεια.

Πράσινη τεχνολογία

63

Αυτά τα προβλήματα στη σχεδίαση, παραγωγή και λειτουργία των φωτοβολταϊκών πάνελ ευελπιστεί να λύσει με τις σχεδιαστικές του εφευρέσεις ο Μάρκο Ρόζα-Κλοτ, ιταλός καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Φλωρεντίας και διευθύνων σύμβουλος της Scintec, εταιρείας εγκατάστασης φωτοβολταϊκών έργων.

Όμορφα και αποδοτικάΜέχρι στιγμής λοιπόν, οι φωτοβολταϊκές εγκαταστάσεις με τον όγκο τους μπορεί να επηρεάσουν τη φυσιογνωμία ενός τοπίου. Δεν είναι και ό,τι καλύτερο ένα τεράστιο φωτοβολταϊκό πάνελ σε μια ιταλική πεδιάδα που τη λούζει τις περισσότερες μέρες του χρόνου ο μεσογειακός ήλιος. Γι’ αυτόν τον λόγο λοιπόν, ο Μάρκο Ρόζα-Κλοτ σχεδίασε μια σειρά φωτοβολταϊκών σε σχήμα πετάλου, όπως στα λουλούδια, που μπορούν όμως να απορροφούν περισσότερη ενέργεια, να αποδίδουν για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, αλλά και να μην επηρεάζουν την ομορφιά ενός φυσικού τοπίου.

Ακολουθεί τον ήλιοΕκεί που τα συμβατικά φωτοβολταϊκά πάνελ υπερθερμαίνονται γρήγορα με αποτέλεσμα να χάνουν πολύτιμη ηλιακή ενέργεια, τα νέα φωτοβολταϊκά, σε σχήμα λουλουδιού, του ιταλού

σχεδιαστή βρίσκονται μονίμως τοποθετημένα σε νερό για να μην… ανεβάζουν θερμοκρασία.

Σύμφωνα με το σχέδιο του Μάρκο Ρόζα-Κλοτ, τα φωτοβολταϊκά ενισχύονται από την τεχνολογία του συμπυκνωτή παρακολούθησης πλωτής ψύξης (Floating Tracking Cooling Concentrator – FTCC), ένα σύστημα δηλαδή που λειτουργεί κατά τη διάρκεια της ημέρας, ακολουθεί την πορεία και τις ακτίνες του ήλιου, ενώ το νερό πάνω στο οποίο επιπλέει εξασφαλίζει τη σταθερή θερμοκρασία του πάνελ.

ΕλπιδοφόροΕιδικά αυτές τις περιόδους που παρατηρείται αλματώδης αύξηση στο κόστος ενέργειας, περιοχές με εξαιρετικά μεγάλη ηλιοφάνεια, όπως η Ιταλία ή η Ελλάδα, θα μπορούσαν να επωφεληθούν από την τεχνολογία των φωτοβολταϊκών. Σύμφωνα με τον ιταλό σχεδιαστή, υπάρχουν 75 τετραγωνικά χιλιόμετρα μόνο στη Σικελία, στα οποία θα μπορούσε να εφαρμοστεί το νέο σχέδιο των φωτοβολταϊκών πάνελ. Μέχρι στιγμής, το πιλοτικό πρόγραμμα του εν λόγω σχεδίου έχει αποδειχτεί ότι μπορεί να παράγει 30 kW ηλεκτρικής ενέργειας, ποσότητα που αρκεί για την ηλεκτροδότηση 12 νοικοκυριών.

Πηγή: energydigital

Εκεί που τα συμβατικά φωτοβολταϊκά πάνελ υπερθερμαίνονται γρήγορα με αποτέλεσμα να χάνουν πολύτιμη ηλιακή ενέργεια, τα νέα φωτοβολταϊκά, σε σχήμα λουλουδιού, του ιταλού σχεδιαστή βρίσκονται μονίμως τοποθετημένα σε νερό για να μην ανεβάζουν θερμοκρασία. Σύμφωνα με το σχέδιο του Μάρκο Ρόζα-Κλοτ, τα φωτοβολταϊκά ενισχύονται από την τεχνολογία του συμπυκνωτή παρακολούθησης πλωτής ψύξης, ένα σύστημα δηλαδή που λειτουργεί κατά τη διάρκεια της ημέρας, ακολουθεί την πορεία και τις ακτίνες του ήλιου, ενώ το νερό πάνω στο οποίο επιπλέει εξασφαλίζει τη σταθερή θερμοκρασία του πάνελ

64

23ΜΙΑ ΚΑΤΑΠΡΑΣΙΝΗΣΥΓΧΡOΝΗ ΠOΛΗΔΗΜΙOΥΡΓΕΙ Η ΚΙΝΑΜετά την αδιαμφισβήτητη επιτυχία της κινεζικής παραγωγής στις αγορές των φωτοβολταϊκών πάνελ και των αιολικών συστημάτων, η Κίνα σχεδιάζει να αποκτήσει έναν πιο πράσινο και οικολογικό χαρακτήρα χτίζοντας μια πράσινη πόλη, την Τιανχίν, στα πρότυπα της Μάσνταρ, πράσινης πόλης του Άμπου Ντάμπι.

Περιβάλλον και αστική ανάπτυξη

65

Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία γι’ αυτό: η Κίνα επιδιώκει να κυριαρχήσει παγκοσμίως στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και στην αειφόρο ανάπτυξη. Όντας η πατρίδα των περισσότερων εργοστασίων παραγωγής φωτοβολταϊκών πάνελ σε όλον τον πλανήτη, η Κίνα επίσης έχει μπει για τα καλά και στην αγορά των αιολικών συστημάτων (τουρμπίνες κ.λπ.) ξεπερνώντας την περασμένη χρονιά ακόμη και τις ΗΠΑ. Στα επόμενα πέντε χρόνια η Κίνα στοχεύει να επενδύσει 250 δισ. δολάρια στην αναβάθμιση των υποδομών ηλεκτροπαραγωγής της, αλλά και να μειώσει τις εκπομπές άνθρακά της κατά 8% μέχρι το 2015.

Ανεξάρτητη ενεργειακάΠαρά το γεγονός ότι πολλές ανταγωνιστικές ξένες εταιρείες έχουν βρεθεί απέναντι στα σχέδια της Κίνας για την καθαρή ενέργεια, η κινεζική πολιτική ηγεσία δείχνει αποφασισμένη να ενισχύσει το σχέδιο βιώσιμης ανάπτυξης της χώρας, προκειμένου να ανεξαρτητοποιηθεί ενεργειακά. Καθώς λοιπόν θα παρατηρούμε αυτή τη μεταμόρφωση της Κίνας, παράλληλα ας αναμένουμε κάτι περισσότερο από φωτοβολταϊκά πάνελ στις οροφές των σπιτιών και ανεμογεννήτριες σε λόφους. Ας περιμένουμε ολόκληρες

πόλεις που να βασίζονται στην πράσινη ανάπτυξη και στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Τέτοιο παράδειγμα είναι η πόλη Τιανχίν, η οποία, σύμφωνα με τον σχεδιασμό, θα εκτείνεται σε 30 τετραγωνικά χιλιόμετρα και θα συμπεριλαμβάνει προηγμένα συστήματα εκμετάλλευσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας με στόχο την παραγωγή ηλεκτρισμού, αλλά και τη μείωση των ρύπων που επιβαρύνουν το περιβάλλον.

Παράδειγμα για τον κόσμοΑυτή η πράσινη πόλη θα αποτελέσει τον χώρο κατοικίας περίπου 350.000 κατοίκων, αποτελώντας παράδειγμα προς μίμηση για άλλες χώρες του κόσμου. Επιπλέον, θα είναι πρακτικά σχεδιασμένη και θα προσφέρεται για εύκολη και οικονομική διαμονή από κατοίκους που ανήκουν στα χαμηλά και μεσαία κοινωνικά στρώματα. Το ακόμη πιο ενδιαφέρον είναι ότι οι θέσεις εργασίας που θα προκύψουν και θα συνδέονται με τη βιωσιμότητα της πόλης θα καλύπτονται από τους μισούς τουλάχιστον κατοίκους της περιοχής. Επίσης, υπολογίζεται να τοποθετηθούν κάποιοι δείκτες απόδοσης σε 26 διαφορετικούς τομείς της πόλης, οι οποίοι θα είναι επιφορτισμένοι με τη μέτρηση της βιοποικιλότητας και ενός σταθερού επιπέδου στις ανανεώσιμες μορφές ενέργειας και στην πράσινη ανάπτυξη.

Αν και η ιδέα, το concept όπως συνηθίζεται να λέγεται στα διεθνή μέσα ενημέρωσης, της Τιανχίν δεν είναι πρωτότυπο, οι άνθρωποι που βρίσκονται πίσω από τον σχεδιασμό της πρώτης κινεζικής πράσινης πόλης έχουν ως στόχο να παραδώσουν μια πόλη που θα αποτελέσει έμπνευση για παρόμοιες δημιουργίες και σε άλλα μέρη του κόσμου, ικανοποιώντας παράλληλα τις ταχέως αυξανόμενες ανάγκες των κοινωνιών του μέλλοντος.

Τα «αγκάθια»…O δρόμος προς την πόλη Τιανχίν δεν είναι χωρίς προβλήματα και εμπόδια. Η μεταφορά κάποιων βιομηχανικών μονάδων το 2008 από το Πεκίνο στην περιοχή Τιανχίν οδήγησε στη μόλυνση του αέρα και του περιβάλλοντος, εγείροντας έτσι αμφιβολίες για το κατά πόσο εφικτή είναι η οικοδόμηση μιας πόλης στην οποία δεν θα υπάρχουν αυτά τα χαρακτηριστικά. Παρ’ όλα αυτά, δεν γίνεται να υπάρξει καινοτομία χωρίς πρόκληση, γι’ αυτό και οι εμπνευστές της πράσινης πόλης Τιανχίν παρουσιάζονται ενήμεροι για τις δυσκολίες που έχουν μπροστά τους.


66

24Η ΠΙΕΣΗ ΓΙΑ ΕΞOΡΥΞΗOΥΡΑΝΙOΥ ΚΑΙ ΧΡΗΣΗΠΥΡΗΝΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣΠαρ’ ότι η ανάπτυξη της πυρηνικής ενέργειας θα συνεχίσει να οδηγείται από τις αναπτυσσόμενες οικονομίες της Κίνας, της Ινδίας, της νότιας Κορέας, ακόμη και της Σαουδικής Αραβίας, ο μεγαλύτερος καταναλωτής ουρανίου σήμερα παραμένει η Αμερική. Υπάρχουν περίπου 104 πυρηνικοί αντιδραστήρες που λειτουργούν στις ΗΠΑ παράγοντας το 20% του ηλεκτρισμού της χώρας. Oι ποσότητες ουρανίου που χρησιμοποιούνται μεταφράζονται σε 55 εκατ. λίβρες ετησίως. Ωστόσο, σήμερα η παραγωγή ουρανίου στην Αμερική μόλις που φτάνει τα 3,5-4 εκατ. λίβρες.

Πυρηνική ενέργεια

67

Στο τέλος της δεκαετίας του 1970 οι ΗΠΑ ήταν ο μεγαλύτερος παραγωγός ουρανίου στον κόσμο, ξεπερνώντας σε ετήσια παραγωγή τα 40 εκατ. λίβρες μέχρι τη λήξη του Ψυχρού Πολέμου, όποτε η χώρα υπέγραψε τη συμφωνία του Υψηλού Εμπλουτισμένου Oυρανίου (Highly Enriched Uranium), που οδήγησε στην αυξημένη παραγωγή ουρανίου από παροπλισμένες ρωσικές πυρηνικές κεφαλές. Ωστόσο, αυτή η συμφωνία λήγει του χρόνου.Η πυρηνική καταστροφή στη Φουκουσίμα της Ιαπωνίας «πλήγωσε» περαιτέρω τη βιομηχανία, αλλά ο κόσμος εξαρτάται κατά ένα μεγάλο μέρος από την πυρηνική ενέργεια, τη στιγμή που η διαφαινόμενη έλλειψη ουρανίου γίνεται όλο και πιο έντονη. Παγκοσμίως λειτουργούν 435 αντιδραστήρες, για τη λειτουργία των οποίων απαιτούνται 175 εκατ. λίβρες ουρανίου τον χρόνο. Ωστόσο, η τρέχουσα παραγωγή παρουσιάζει ήδη έλλειμμα της τάξης των 40 εκατ. λιβρών.O επικεφαλής της αμερικανικής εταιρείας Uranium Energy κ. Αμίρ Αντάνι επιδιώκει με κάθε τρόπο να κάνει γνωστά αυτά τα δεδομένα που επικρατούν στον κλάδο. Η εταιρεία διαθέτει τη δική της παραγωγή στη Βόρεια Αμερική και στοχεύει στην παραγωγή 1 εκατ. λιβρών τον χρόνο.

Το εργοστάσιό της στο νότιο Τέξας έχει τριπλάσια δυναμικότητα από αυτή την ποσότητα, γεγονός που μπορεί να διπλασιάσει τη σημερινή αμερικανική παραγωγή. «Έχουμε διανύσει πολύ δρόμο για να καταστούμε σήμερα μία από τις μόλις πέντε εταιρείες παραγωγής ουρανίου της Βόρειας Αμερικής. Πιστεύω ότι θα γίνουμε μία από τις κορυφαίες, αν όχι η κορυφαία εταιρεία στις ΗΠΑ» δηλώνει ο κ. Αντάνι.

Τι σημαίνει για τις ΗΠΑ;Με γεωπολιτικούς όρους μιλώντας, η αύξηση της αμερικανικής παραγωγής θα ενισχύσει την ασφάλεια εφοδιασμού. Σήμερα το ήμισυ της διαθέσιμης ποσότητας ουρανίου προέρχεται από τη Ρωσία, ενώ το υπόλοιπο από μια σειρά διεθνών «παικτών» και μερικών τοπικών παραγωγών. «Tο να έχεις εγχώριους πόρους από κάθε καύσιμο, και ιδιαιτέρως από

Αυστραλία: Areva και Mitsubishi συνεργάζονται γα το ουράνιο

Η Αυστραλία είναι η τρίτη μεγαλύτερη παραγωγός χώρα ουρανίου στον κόσμο μετά το Καζακστάν και τον Καναδά, ενώ διαθέτει πολλές δυνατότητες που ακόμη δεν έχουν αξιοποιηθεί. Το 2011 παρήγαγε σχεδόν 6.200 τόνους ουρανίου. Οι δύο κολοσσοί Areva και Mitsubishi, μέσω των θυγατρικών τους Afmeco Mining and Exploration και Mitsubishi Development, αποφάσισαν να συνεργαστούν προκειμένου να εκμεταλλευτούν από κοινού το ουράνιο της Αυστραλίας.Η αξιοποίηση των κοιτασμάτων ουρανίου

στην Αυστραλία, η οποία αφορά σε μία ζώνη χιλιάδων τετραγωνικών χιλιομέτρων, είναι έργο «ζωής», καθώς αναμένεται να διαρκέσει πολλά χρόνια.«Μέσω αυτής της συμφωνίας και ενώνοντας τις δυνάμεις τους, η Areva και η Mitsubishi θα παρέχουν τα μέσα για να αναπτύξουν τα σημαντικά κοιτάσματα ουρανίου της Αυστραλίας. Πιστεύουμε στην ανεύρεση μεγάλων κοιτασμάτων με χαμηλό κόστος παραγωγής σε μία χώρα όπου η δέσμευσή μας για τη χρηματοδότηση μεγάλης κλίμακας έργων είναι αμοιβαία» δήλωσε ο επικεφαλής της Areva Olivier Wantz.

68ουράνιο, είναι σημαντικό, γι’ αυτό και είναι στρατηγικής σημασίας να είσαι ντόπιος παραγωγός, όταν πλέον υπάρχουν τόσο λίγοι από εμάς» υπογραμμίζει ο κ. Αντάνι. Υπό το πρίσμα των όσων πρόκειται να συμβούν στα Στενά του Oρμούζ, όπου ποσοστό της τάξης του 15-20% της αμερικανικής παραγωγής κινδυνεύει με διακοπή, η ενεργειακή ασφάλεια είναι ένα από τα πιο κρίσιμα ζητήματα που τίθενται στο τραπέζι στις μέρες μας. Αν μάλιστα συμβεί κάτι που μπορεί να παρακωλύσει την αλυσίδα εφοδιασμού με ουράνιο, τότε ο κίνδυνος είναι ακόμη μεγαλύτερος.«Υπάρχει μεγαλύτερη εξάρτηση σε εισαγόμενο ουράνιο από ό,τι σε πετρέλαιο» αναφέρει ο κ. Αντάνι. «Με το περίπου 60% ή και περισσότερο του παγκόσμιου ουρανίου να προέρχεται από μόλις πέντε ορυχεία, η αλυσίδα εφοδιασμού είναι εξαιρετικά περιορισμένη και εύθραυστη».

Τα πλεονεκτήματα της πυρηνικήςΗ πυρηνική ενέργεια αποτελεί το 20% της συνολικής αμερικανικής παραγωγής ενέργειας και το 16% παγκοσμίως. Αν και δεν είναι η τέλεια μορφή ενέργειας, παρουσιάζει χαρακτηριστικό που καμία άλλη μορφή ενέργειας δεν διαθέτει. «Είναι η μόνη μορφή ηλεκτροπαραγωγής στον κόσμο που είναι χαμηλού κόστους, ευρείας κλίμακας, αξιόπιστη και χωρίς εκπομπές ρύπων» σημειώνει ο κ. Αντάνι. «Απλώς δεν υπάρχει ισάξια εναλλακτική στην πυρηνική ενέργεια». Επιπρόσθετα, οι κίνδυνοι των πυρηνικών αποβλήτων είναι σχετικά μικροί και διαχειρίσιμοι σε σχέση με την απρόσκοπτη διαφυγή CO2 στην ατμόσφαιρα από την καύση άλλων στερεών καυσίμων.

O θόρυβος των ΜΜΕΜετά το ατύχημα της Φουκουσίμα, υπήρξε δυσανάλογη αντίδραση για την

πυρηνική ενέργεια από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Η αλήθεια είναι ότι, αν και καμία μορφή ηλεκτροπαραγωγής από στέρεα καύσιμα δεν είναι απαλλαγμένη από κινδύνους, η πυρηνική ενέργεια παραμένει η καλύτερη επιλογή. «Ακόμη και μετά τη Φουκουσίμα, αν συγκρίνει κανείς την πυρηνική με άλλα στέρεα καύσιμα για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, η πυρηνική έχει το καλύτερο και ασφαλέστερο ιστορικό» αναφέρει ο κ. Αντάνι. «Αυτό που το κάρβουνο και άλλα στέρεα καύσιμα εκπέμπουν στην ατμόσφαιρα σε καθημερινή βάση είναι μακράν δραματικότερο από τους πυρηνικούς αντιδραστήρες». Επειδή όμως η πυρηνική ενέργεια συνδέεται ως έννοια με τα πυρηνικά όπλα, υπάρχει πάντα το αρνητικό στίγμα. «Με τον καιρό και με περισσότερη εκπαίδευση, αυτές οι φοβίες θα εξασθενήσουν και θα υπάρξει μεγαλύτερη κατανόηση για τον τομέα. Φυσικά, αυτό δεν μπορεί να συμβεί εν μιά νυκτί» υπογραμμίζει ο κ. Αντάνι. Μερικές χώρες, όπως η Γερμανία και η Ελβετία, έχουν ανακοινώσει σχέδια τερματισμού χρήσης της πυρηνικής ενέργειας – μια πολύ ισχυρή απόφαση, αλλά ασήμαντη, βλέποντας τη μεγαλύτερη εικόνα. «Υπάρχει πολύς “θόρυβος” από χώρες οι οποίες ποτέ δεν πρόκειται να γίνουν μεγάλες δυνάμεις στην παραγωγή πυρηνικής ενέργειας. Η Φουκουσίμα τούς έδωσε απλώς το έναυσμα να κατέβουν από το τρένο» λέει χαρακτηριστικά ο κ. Αντάνι. Ας αναλογιστεί κανείς τον ρυθμό με τον οποίο η ανθρωπότητα καταναλώνει ενέργεια. Τις τελευταίες τρεις δεκαετίες η παγκόσμια κατανάλωση ενέργειας έχει τριπλασιαστεί και υπολογίζεται ότι θα διπλασιαστεί τα επόμενα είκοσι χρόνια. «Στη Δύση έχουμε συνηθίσει στη χρήση του ηλεκτρισμού, την οποία θεωρούμε

συνταγματικό δικαίωμα. Ωστόσο, παραμένει ένα 20% του παγκόσμιου πληθυσμού που παραμένει χωρίς ηλεκτροδότηση» σημειώνει ο κ. Αντάνι. Oι κυβερνήσεις πρέπει να προβούν σε μερικές πολύ σκληρές αποφάσεις προκειμένου να προμηθεύσουν με ηλεκτρισμό τους σημερινούς αδικημένους. Το δίλημμα που τίθεται είναι: να μολύνουμε περαιτέρω το περιβάλλον καίγοντας περισσότερα στέρεα καύσιμα ή να μάθουμε από γεγονότα όπως αυτό της Φουκουσίμα και να διατηρήσουμε την πυρηνική ενέργεια ως σημαντικό μέρος του ενεργειακού μείγματος;

Η χρονιά του ουρανίουΤο ουράνιο είναι ένα από τα πλέον άφθονα ορυκτά της Γης, και οι ΗΠΑ διαθέτουν τα μεγαλύτερα αποθέματα στον κόσμο. Όλα είναι πλέον θέμα οικονομικών, η δε διαμόρφωση της σωστής τιμής είναι καθοριστική για τη διατήρηση της παραγωγής στα σωστά επίπεδα. Αν αυξηθεί η τιμή, είναι λογικό ότι θα αυξηθούν οι επενδύσεις και η εξόρυξη ουρανίου σε μία πενταετία. Σε κάθε περίπτωση, φέτος είναι μια κρίσιμη χρονιά για τον κλάδο, καθώς μετράμε έναν χρόνο μετά το ατύχημα της Φουκουσίμα. Oι προκλήσεις που απορρέουν από το εν λόγω περιστατικό είτε θα συνεχίσουν να επιβραδύνουν την εξόρυξη ουρανίου ή θα αφήσουν τη βιομηχανία να συνεχίσει τον δρόμο της σε μια νέα 20ετή πορεία πολυπόθητης ανάπτυξης.

Πηγή: www energydigital.com

69

25TOP 10: ΤΑ ΚOΡΥΦΑΙΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΑ OΧΗΜΑΤΑΚΥΚΛOΦOΡΙΑΣ 2013

Η αγορά των ηλεκτροκίνητων οχημάτων αναπτύσσεται διαρκώς σε παγκόσμιο επίπεδο και τα αυτοκίνητα αποκτούν σταδιακά χαρακτηριστικά που ανταγωνίζονται τα ισχυρά βενζινοκίνητα ΙΧ. O αθόρυβος κινητήρας, η οικονομία στη χρήση και η ικανοποίηση ότι ενισχύουμε την παγκόσμια προσπάθεια για την προστασία του περιβάλλοντος, αυξάνουν την κυκλοφορία των ηλεκτροκίνητων οχημάτων στους αυτοκινητόδρομους.

Πράσινη αυτοκίνηση

7010. FISKER KARMAΤο μοντέλο Fisker Karma είναι όλο σεξ-απίλ, υψηλή απόδοση και πολυτέλεια. Με τιμή εκκίνησης τα 100.000 δολάρια, αυτό το υβριδικό όχημα μπορεί να πιάσει τα 50 μίλια πριν ακόμη ενεργοποιηθεί ο δίλιτρος κινητήρας του, με τη χρήση μόνο των δύο ηλεκτρικών μηχανών του. Η… σέξι αδελφή τού Karma, ονόματι Fisker Surf, ένα επίσης υβριδικό αυτοκίνητο με τις ίδιες επιδόσεις, σχεδιάζεται να μπει σε διαδικασία παραγωγής το 2013.

9. SMART FORTWO ELECTRIC DRIVEΗ Smart πρόσφερε πρόσφατα 200 ηλεκτρικά αυτοκίνητα στο πρόγραμμα συνδιαχείρισης οχημάτων «Car2Go» της πόλη του Σαν Ντιέγκο. Ένα παρόμοιο πρόγραμμα για λίζινγκ «τρέχει» στις ΗΠΑ, με τη χρήση μπαταριών της Tesla. Ωστόσο, οι πωλήσεις αυτών των οχημάτων θα ξεκινήσουν από τους ντίλερ εντός του 2013 με ένα νέο μοντέλο τρίτης γενιάς.

8. HONDA FIT EVΤο ηλεκτρικό αυτοκίνητο Fit 2013 της Honda έλαβε πρόσφατα την υψηλότερη βαθμολογία από την υπηρεσία για την προστασία του περιβάλλοντος ΕΡΑ για την υψηλή αποδοτικότητα στη χρήση ενέργειας, με ετήσιο κόστος καυσίμου στα 500 δολάρια. Με τιμή εκκίνησης τα 36.500 δολάρια, το Honda Fit χρησιμοποιεί μπαταρίες λιθίου και μπορεί να φτάσει τα 82 μίλια με μόνο μία φόρτιση.

Η τάση στην αγορά των ηλεκτροκίνητων είναι να επιτευχθεί ασύρματη φόρτιση των αυτοκινήτων, και πιστεύεται ότι σύντομα θα είναι πραγματικότητα, δίνοντας έτσι αυτονομία στους κατόχους τέτοιων οχημάτων. Oι εξελίξεις αναμένονται από την Αμερική που είναι μία αντιπροσωπευτική και πρωτοπόρος αγορά και στην ηλεκτροκίνηση. Τα δέκα κορυφαία ηλεκτροκίνητα αυτοκίνητα, όπως κατατάχθηκαν πρόσφατα σύμφωνα με τις πωλήσεις και τις επιδόσεις, είναι τα ακόλουθα:

71

7. TESLA MODEL SΜετά τη διακοπή παραγωγής του πολυτελούς ηλεκτρικού αυτοκινήτου της Roadster, η Tesla πραγματοποιεί αυτή την περίοδο δοκιμές στο νέο σούπερ μοντέλο της «S» με ηλιοροφή. Η τιμή πώλησης θα ξεκινά από τα 57.400 δολάρια και αποτελεί αξιοσημείωτη επιλογή στην κατηγορία των 160 με 300 μιλίων ανά φόρτιση.

6. GENERAL MOTORS’ CHEVROLET VOLTΤο νέο υβριδικό Chevy Volt της General Motors φτάνει τα 40 μίλια ανά φόρτιση και τα 500 ανά γέμισμα με πετρέλαιο. Για την τιμή των 40.000 δολαρίων, ωστόσο, οι πωλήσεις ήταν αρχικά αργές. Η εικόνα όμως αλλάζει σταδιακά κυρίως από τους πληθωρικούς αγοραστές της Καλιφόρνιας.

5. TOYOTA RAV4 EVΤο νέο ηλεκτρικό RAV4 EV της Toyota υπάγεται στην κατηγορία των 100 μιλίων ανά ηλεκτρική φόρτιση. Αποτελεί εναλλακτική πρόταση του δημοφιλούς RAV4 και θεωρείται ότι θα πάει καλά σε πωλήσεις στην Καλιφόρνια, όπου ο κυβερνήτης έχει θέσει στόχο τις μηδενικές εκπομπές ρύπων από τα οχήματα.

4. TOYOTA PRIUS PLUG-IN HYBRIDΩς παγκόσμιος ηγέτης στις πωλήσεις υβριδικών αυτοκινήτων, η Toyota με το Prius Plug-in Hybrid υπάγεται στην κατηγορία των 540 μιλίων. Με αρχική τιμή πώλησης τα 32.000 δολάρια, η Toyota σχεδιάζει να πουλήσει 15.000 ηλεκτρικά Prius στην Αμερική και 30.000 έως 40.000 στην Ιαπωνία.

72

3. MITSUBISHI IΤο νέο Mitsubishi i είναι κατάλληλο για μικρές θέσεις πάρκινγκ και «στενούς» προϋπολογισμούς αγοραστών στην τιμή των 30.000 δολαρίων. Η πιο ενισχυμένη αμερικανική έκδοση iMiEV φτάνει τα 62 μίλια με μία μπαταρία λιθίου 16kWh.

2. FORD FOCUS ELECTRICΈχοντας ενταχθεί στην κατηγορία των πιο αποδοτικών ενεργειακά αυτοκινήτων στην κατηγορία των compact, το νέο Ford Focus Electric συναγωνίζεται με το μοντέλο της Nissan LEAF. Με 76 μίλια ανά φόρτιση μπαταρίας, το Focus Electric συνδυάζει επίσης μεγάλη οικονομία καυσίμου στη βενζίνη.

1. NISSAN LEAFΚρατώντας ακόμη τα ηνία, η Nissan παραμένει σταθερά ο ηγέτης στην αγορά των ηλεκτρικών αυτοκινήτων. Υπολογίζεται ότι η εταιρεία προμήθευσε την παγκόσμια αγορά με επιπλέον 50.000 ηλεκτρικά οχήματα μέχρι το τέλος του 2012. Με την προσθήκη ενός ταχυ-φορτιστή και μίας κάμερας, το LEAF θα συνεχίσει να πωλείται το 2013 αντί 35.200 δολαρίων, με την μπαταρία να διαρκεί 100 μίλια ανά φόρτιση. Το LEAF είναι πεντάθυρο με πέντε θέσεις και ηλιοροφή και αποτελεί ιδανική λύση για όσους διανύουν μέχρι 100 μίλια ημερησίως ή διαθέτουν πάνω από ένα αυτοκίνητο στην οικογένεια. Το 2013 η εταιρεία σχεδιάζει να θέσει σε λειτουργία ένα νέο εργοστάσιο παραγωγής ηλεκτρικών αυτοκινήτων στην Αμερική ετήσιας δυναμικότητας 150.000 οχημάτων.


73

26YELLOW PAGES

01. ΦOΡΕΙΣ02. ΦΥΣΙΚOΑΕΡΙOΠαραγωγή03. ΦΥΣΙΚOΑΕΡΙOΔιανομή04. ΦΥΣΙΚOΑΕΡΙOΕγκατάσταση05. ΦΥΣΙΚOΑΕΡΙOΜηχανήματα06. ΗΛΕΚΤΡΙΣΜOΣΗλεκτρολογικόΥλικό07. ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣΠΗΓΕΣΕΝΕΡΓΕΙΑΣΑιoλικήΕνέργεια08. ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣΠΗΓΕΣΕΝΕΡΓΕΙΑΣΗλιακήΕνέργεια09. ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣΠΗΓΕΣΕΝΕΡΓΕΙΑΣΥδρoηλεκτρισμός10. ΦΩΤOΒOΛΤΑΪΚΑΕμπoρίαΕξοπλισμούκαιΕγκατάστασηΣυστημάτων11. ΦΩΤOΒOΛΤΑΪΚΑΠαραγωγή12. ΒΙOΜΑΖΑ13. ΓΕΩΘΕΡΜΙΑ14. ΥΓΡΑΕΡΙO15. ΠΕΤΡΕΛΑΙOΔιύλιση16. ΠΕΤΡΕΛΑΙOΕμπορία17. ΝΑΥΤΙΛΙΑΚΑΚΑΥΣΙΜΑ18. ΝΑΥΤΙΛΙΑΚΑΚΑΥΣΙΜΑΠαραγωγή19. ΣΤΕΡΕΑΚΑΥΣΙΜΑΕισαγωγές-Εμπορία20. ΣΤΕΡΕΑΚΑΥΣΙΜΑΠαραγωγή21. ΘΕΡΜΑΝΣΗ22. ΚΛΙΜΑΤΙΣΜOΣ23. ΜΕΛΕΤΗΤΙΚΕΣΕΤΑΙΡEΙΕΣ24. ΕΤΑΙΡΕΙΕΣΕΝΕΡΓΕΙΑΚΩΝΕΠΙΘΕΩΡΗΣΕΩΝ

74

01. ΦOΡΕΙΣΔΗΜOΣΙΑΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΗΛΕΚΤΡΙΣΜOΥ(ΔΕΗ)Διεύθυνση: Χαλκοκονδύλη 30 104 32 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 5230301 / 210 5234301 Fax: 210 5237727 Website: www.dei.gr

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΗΣΕΘΝΙΚOΥΣΥΣΤΗΜΑΤOΣ ΦΥΣΙΚOΥΑΕΡΙOΥ(ΔΕΣΦΑ)Διεύθυνση: Λ. Μεσογείων 357-359, Χαλάνδρι 152 31, Αθήνα Τηλέφωνα: 210 6793500 Fax: 210 6749504 E-mail : [email protected] Website: www.desfa.gr

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΗΣΕΛΛΗΝΙΚOΥΣΥΣΤΗΜΑΤOΣΜΕΤΑΦOΡΑΣΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣΕΝΕΡΓΕΙΑΣΑ.Ε.(ΔΕΣΜΗΕ)Διεύθυνση: Κάστορος 72 185 45 Πειραιάς Τηλέφωνα: 210 9466789, Fax: 210 9483221 E-mail: [email protected] Website: www.desmie.gr

ΔΙΕΘΝΗΣOΡΓΑΝΙΣΜOΣΕΝΕΡΓΕΙΑΣIEA INTERNATIONALENERGYAGENCYΔιεύθυνση: 9 rue de la Fédération 75015 Paris, FRANCE Tel: +33 1 40 57 65 00/01 Fax: +33 1 40 57 65 59 E-mail: [email protected] Website: www.iea.org

ΕΘΝΙΚOΑΣΤΕΡOΣΚOΠΕΙOΑΘΗΝΩΝ(ΕΑΑ)Διεύθυνση: Λόφος Νυμφών, Θησείο 118 10 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 3490104 Fax: 210 3490120 Ε-mail: [email protected] Website: www.noa.gr

ΕΛΛΗΝΙΚΗΕΠΙΣΤΗΜOΝΙΚΗΕΝΩΣΗΑΙOΛΙΚΗΣΕΝΕΡΓΕΙΑΣΔιεύθυνση: 19ο χλμ Λεωφ. Μαραθώνος 190 09 Πικέρμι Αττικής Τηλέφωνα: 210 3636791 e-mail: [email protected] Website: www.eletaen.gr/

ΕΛΛΗΝΙΚΗΕΠΙΤΡOΠΗΑΤOΜΙΚΗΣΕΝΕΡΓΕΙΑΣ(ΕΕΑΕ)Διεύθυνση: Νεαπόλεως, Τ.Θ. 60092 15310 Αγ. Παρασκευή Τηλέφωνα: 210 6506803 Fax: 210 6506762 Website: www.eeae.gr

ΕΛΛΗΝΙΚHΕΤΑΙΡΕΙΑΒΙOΜΑΖΑΣ(ΕΛΛΕΒΙOΜ)Διεύθυνση: Λεωφ. Παπανδρέου 150 165 61 Γλυφάδα Τηλέφωνα: 210 9652031 Fax: 210 9652081 e-mail: [email protected] Website: www. hellabiom.gr

ΕΛΛΗΝΙΚOΙΝΣΤΙΤOΥΤOΧΑΛΚOΥ(Ε.Ι.Α.Χ.)Διεύθυνση: Πειραιώς 252 177 78 Ταύρος Τηλέφωνα: 210 6861590-1 Fax: 210 6861589

ΕΛΛΗΝΙΚOΣΣΥΝΔΕΣΜOΣΗΛΕΚΤΡOΠΑΡΑΓΩΓΩΝαπόΑΠΕΔιεύθυνση: Μεσογείων 85 115 26 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 - 6968418, Fax: 210 - 6968031 e-mail: [email protected] Website: www. hellasres.gr

ΕΛΛΗΝΙΚOΣΣΥΝΔΕΣΜOΣΠΑΡΑΓΩΓΩΝBIOKAYΣΙΜΩΝ(ΕΣΠΑΒ)Διεύθυνση: Πηγών 33 145 64 Κηφισιά Τηλέφωνα: 210 6241687 e-mail: [email protected]

ΕΛΛΗΝΙΚOΣΣΥΝΔΕΣΜOΣΣΥΜΠΑΡΑΓΩΓΗΣΗΛΕΚΤΡΙΣΜOΥΚΑΙΘΕΡΜOΤΗΤΑΣΔιεύθυνση: Ιουστινιανού 7 114 73 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 8219118 Fax: 210 8821917 E-mail: [email protected] Website: www.hachp.gr

ΕΝΩΣΗΒΙOΜΗΧΑΝΙΩΝΗΛΙΑΚΗΣΕΝΕΡΓΕΙΑΣ(ΕΒΗΕ)Διεύθυνση: Αχαρνών 315 111 45 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 2112591 Fax: 210 2112592 E-mail: [email protected] Website: www.ebhe.gr

ΕΠΙΤΡOΠΗΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜOΥΔιεύθυνση: Κότσικα 1Α & Πατησίων 104 34 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 8846294,210 8809203-202 Fax: 210 8809132

ΙΔΡΥΜΑOΙΚOΝOΜΙΚΩΝΚΑΙΒΙOΜΗΧΑΝΙΚΩΝΕΡΕΥΝΩΝ(ΙOΒΕ) Διεύθυνση: Τσάμη Καρατάση 11 117 42 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 9211200- 211 Fax : 210 9228130 , 210 9233977 E-mail: [email protected] Website: www.iobe.gr

ΙΝΣΤΙΤOΥΤOΕΝΕΡΓΕΙΑΣΚΑΙΝOΤΙOΑΝΑΤOΛΙΚΗΣΕΥΡΩΠΗΣ(ΙΕΝΕ)Διεύθυνση: Αλεξάνδρου Σούτσου 3 106 71 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 3628457, 210 3640278 Fax: 210-3646144 E-mail: [email protected] Website: www.iene.gr

ΚΕΝΤΡOΑΝΑΝΕΩΣΙΜΩΝΠΗΓΩΝΕΝΕΡΓΕΙΑΣ(ΚΑΠΕ)Διεύθυνση: 19ο χλμ Λεωφ. Μαραθώνος 190 09 Πικέρμι Αττικής Τηλέφωνα: 210 6603300 Fax: 210 6603301-302 Ε-mail: [email protected] Website: www.cres.gr/

OΜOΣΠOΝΔΙΑΒΕΝΖΙΝOΠΩΛΩΝΕΛΛΑΔΑΣΔιεύθυνση: Λόντου 8 106 81 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 3820870 Fax: 210.3301977 E-mail: [email protected] Website: www.obe.gr

ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΗΑΡΧΗΕΝΕΡΓΕΙΑΣΔιεύθυνση: Πειραιώς 132 118 54, Αθήνα Τηλέφωνα: 210 3727400 Fax: 210 3255460 E-mail: [email protected] Website: www.rae.gr

ΣΥΜΒOΥΛΙOΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣΑΞΙOΠOΙΗΣΗΣΑΠOΒΛΗΤΩΝΕΛΛΑΔΑΣ-ΣΥΝΕΡΓΕΙΑΔιεύθυνση: ΑΙΤ, 19ο χλμ Λεωφ. Μαρκοπούλου 190 02 Παιανία Τηλέφωνα: 210 6682711 E-mail: [email protected] Website: www.wtert.gr

ΣΥΝΔΕΣΜOΣΕΤΑΙΡΕΙΩΝΦΩΤOΒOΛΤΑΪΚΩΝ(ΣΕΦ)Διεύθ.: Λεωφ. Βουλιαγμένης 224 & Αγ. Δημητρίου 173 43 Άγιος Δημήτριος Τηλέφωνα: 210 9577470 Fax: 210 9707440 Ε-mail: [email protected] Website: www.helapco.gr

ΣΥΝΔΕΣΜOΣΕΤΑΙΡΕΙΩΝΕΜΠOΡΙΑΣΠΕΤΡΕΛΑΙOΕΙΔΩΝΕΛΛΑΔOΣΔιεύθυνση: Ίωνος Δραγούμη 46 115 28 Ιλίσια-Αθήνα Τηλέφωνα: 210 7291.050-051 Fax: 210 7245.172 E-mail: [email protected] Website: www.seepe.gr

ΣΥΝΔΕΣΜOΣΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝΚΑΙΒΙOΜΗΧΑΝΙΩΝ(ΣΕΒ)Διεύθυνση: Ξενοφώντος 5 105 57 Αθήνα Τηλέφωνα: 211 5006000, Fax: 210 322 2929 E-mail: [email protected] Website: www.sev.org.gr

ΣΥΝΔΕΣΜOΣΠΑΡΑΓΩΓΩΝΕΝΕΡΓΕΙΑΣμεΦΩΤOΒOΛΤΑΪΚΑ(ΣΠΕΦ)Διεύθυνση: Αρτέμιδος 2 & Κοσμά Αιτωλού 151 25 Μαρούσι Τηλέφωνα: 210 6828580 E-mail: [email protected]

ΤΕΧΝΙΚOΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙOΕΛΛΑΔΑΣ(ΤΕΕ)Διεύθυνση: Καραγεώργη Σερβίας 4, 102 48 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 3291200 Fax: 210 3221772 Email: [email protected] Website: www.tee.gr

ΥΠOΥΡΓΕΙOΠΕΡΙΒΑΛΛOΝΤOΣ,ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ &ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣΑΛΛΑΓΗΣΔιεύθυνση: Αμαλιάδος 17 11523 Αθήνα Τηλέφωνα: 213 1515000, Fax : 210 6447608 Τμήμα Ενέργειας: Διεύθυνση: Λεωφ. Μεσογείων 119 101 92 Αθήνα Τηλέφωνα· 210 6969000 E-mail: [email protected] Website: www.minenv.gr

ΦΥΣΙΚO ΑΕΡΙO02. ΠαραγωγήΠΡOΜΗΘΕΑΣGASΑ.Ε.Διεύθυνση: Λ. Κηφισίας 209 151 24 Μαρούσι Τηλέφωνα: 210 6141130-5 Fax: 210 6140373 Email: [email protected] Website: www.promitheusgas.gr

03. ΔιανομήΔΗΜOΣΙΑΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΑΕΡΙOΥ(ΔΕΠΑ)Διεύθυνση: Mαρίνου Αντύπα 92 141 21 Ν. Ηράκλειο Τηλέφωνα: 210 2701000-5, Fax: 210 2701010 Email: [email protected] Website: www.depa.gr

75

ΕΠΑΑΤΤΙΚΗΣΑ.Ε.Διεύθυνση: Λεωφ. Αθηνών 31-33 & Σπύρου Πάτση 104 47 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 3406000 / 1133 Fax: 210 3406020 Email: [email protected] Website: www.aerioattikis.gr

ΕΠΑΘΕΣΣΑΛΙΑΣΑ.Ε.Διεύθυνση: Φαρσάλων 219 413 35 Λάρισα Τηλέφωνα: 2410 582300 Fax: 2410 582323 Email: [email protected] Website: www.epathessalia.gr

ΕΠΑΘΕΣΣΑΛOΝΙΚΗΣΑ.Ε.Διεύθυνση: Μοναστηρίου 256 & Γλυνού 1 546 28 Μενεμένη Θεσσαλονίκη Τηλέφωνα: 2310 584000 Fax: 2310 546365 Email: [email protected] Website: info@epathessaloniki

04. ΕγκατάστασηΑΕΡΙOΠOΛΗΣΑ.Ε.Διεύθυνση: Νικ. Πλαστήρα 20 & Κουντουριώτου 122 42 Αιγάλεω Τηλέφωνα: 210 5317051 Fax: 210 5317054

05. ΜηχανήματαΑΛΦΑΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ-REINHAUSΔιεύθυνση: Σπάρτης 90 176 75 Καλλιθέα Τηλέφωνα: 210 9577207 (Κέντρο) Fax: 210 9577209 Email: [email protected] Website: www.reinhaus.gr

BOSCHTHERMOTECHNIKIA.E.Διεύθυνση: Ερχείας 37 194 00 Κορωπί Τηλέφωνα: 210 5701410, 801 11 26000 Fax: 210 5701415 Website: www.buderus.gr

HΛΕΚΤΡΙΣΜOΣ06. Ηλεκτρολογικό ΥλικόASEABROWNBOVERIA.E.(ABB)Διεύθυνση: 13ο χλμ Εθν. Oδού Αθηνών - Λαμίας 144 52 Μεταμόρφωση Τηλέφωνα: 210 2891500 Fax: 210 2891599 Email: [email protected] Website: www.abb.gr _

ΕΛΛΗΝΙΚΑΚΑΛΩΔΙΑΔιεύθυνση: 57ο χλμ Εθν. Oδού Αθηνών - Λαμίας 320 11 Oινόφυτα Τηλέφωνα: 22620 31202-5 Fax: 22620 31137

SIEMENSMETERINGΑ.Ε.Διεύθυνση: Κολοκοτρώνη 5 & Δημοκρατίας 154 51 Νέο Ψυχικό Τηλέφωνα: 210 6778901-3/210 6778101-3 Fax: 210 6779565

TUDORΕΛΛΗΝΙΚΗΑ.Ε.Ε.Διεύθυνση: Πλαστήρα 3 144 52 Μεταμόρφωση Τηλέφωνα: 210 2840936 Fax: 210 2842055

ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ07. Αιολική ΕνέργειαΓΕΩΡΥΘΜΙΚΗΑΤΕΔιεύθυνση: Αγίου Δημητρίου 170 173 41 Άγιος Δημήτριος Τηλέφωνα: 210 9322234, 210 9322248 Fax: 210 9359210 Email: [email protected] Website: www.georythmiki.gr _

ENGAIAA.Ε.Διεύθυνση: ΒΙ.ΠΕ. Θεσσαλονίκης O.Τ. 40, ΔΑ 12α, Τ.Θ. 1388 570 22 Σίνδος-Θεσσαλονίκη Τηλέφωνα: 2310 541344, Fax: 2310 570563 Email: [email protected] Website: www.engaia.gr

ΕΝΤΕΚΑΑ.Ε.Διεύθυνση: Τύχης 2 152 33 Χαλάνδρι Τηλέφωνα: 210 6816803 Fax: 210 6816837

GEWINDENERGYΔιεύθυνση: Λεωφ. Φλέμινγκ 1 190 09 Ραφήνα Τηλέφωνα: 22940 23805 Fax: 22940 39149

GREENTOPENΕΡΓΕΙΑΚΗΑ.Ε.Διεύθυνση: Βας. Σοφίας 1 151 24 Μαρούσι - Αθήνα Τηλέφωνα: 210 8128150, Fax: 210 8128160 Εmail: [email protected] Website: www.greentop.gr _

ITAGROUPA.E.Διεύθυνση: Ανδρέα Παπανδρέου 150 165 61 Γλυφάδα Τηλέφωνα: 210 9652031 Fax: 210 9652081 Email: [email protected] Website: www.itagroup.gr

TERNAA.E.Διεύθυνση: Μεσογείων 85 115 26 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 6968000 Fax: 210 6968099

VestasHellasΔιεύθυνση: Βορείου Ηπείρου 74-76 & Κονίτσης 151 25 Mαρούσι Τηλέφωνα: 213 0164700 Fax: 210 9646252 Email: [email protected]

WIND+SOLΕΠΕΔιεύθυνση: Λεωφ. Βουλιαγμένης 602Α 164 52 Αργυρούπολη Τηλέφωνα: 210 9959021 / 210 9945125 Fax: 210 9959022 Email: [email protected] [email protected]

ΧΡ.ΡOΚΑΣΑΒΕΕΔιεύθυνση: Ριζαρείου 3 152 33 Χαλάνδρι Τηλέφωνα: 210 8774100 Fax: 210 8774111 Email: [email protected] Website: www.rokasgroup.gr

08. Ηλιακή ΕνέργειαΑΛΦΑΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ-REINHAUSΔιεύθυνση: Σπάρτης 90 176 75 Καλλιθέα Τηλέφωνα: 210 9577207 (Κέντρο) Fax: 210 9577209 Email: [email protected] Website: www.reinhaus.gr

ΓΕΩΡΥΘΜΙΚΗΑΤΕΔιεύθυνση: Αγίου Δημητρίου 170 173 41 Άγιος Δημήτριος Τηλέφωνα: 210 9322234, 210 9322248 Fax: 210 9359210 Email: [email protected] Website: www.georythmiki.gr _

CALPAK-KIKERONΕΛΛΑΣΑ.Β.Ε.Τ.Ε.Διεύθυνση: Λεωφ. Συγγρού 9 117 43 Αθήνα Τηλέφωνα: 2109247250 Fax: 210 9231616 Email: [email protected] Website: www.calpak.gr

ERGONEQUIPMENTA.E.T.E.Διεύθυνση: Κλεισθένους 102 & Παπαφλέσσα 153 44 Γέρακας Αττικής Τηλέφωνα: 210 6049420 Fax: 210 6049448 Email: [email protected] Website: www.ergon.com.gr

GREENTOPENΕΡΓΕΙΑΚΗΑ.Ε.Διεύθυνση: Βας. Σοφίας 1 151 24 Μαρούσι - Αθήνα Τηλέφωνα: 210 8128150 Fax: 210 8128160 Εmail: [email protected] Website: www.greentop.gr _

MELPO-ΔΗΜΗΤΡΙOΥΘ.&Ι.O.Ε.Διεύθυνση: Ελ. Βενιζέλου 3 123 51 Αγ. Βαρβάρα - Αιγάλεω Τηλέφωνα: 210 5611842 Fax: 210 5611811 Email: [email protected]

ROMINAΔιεύθυνση: Ιερά Oδός & Μαραθώνος 8 122 44 Αιγάλεω Τηλέφωνα: 210 5988941 Fax: 210 5310670 Email: [email protected]

SIELINEΔιεύθυνση: Συγγρού 2 & Παλαιολόγου 152 32 Χαλάνδρι Τηλέφωνα: 210 6830351, Fax: 210 6839848 Email: [email protected] Website: www.sieline.gr

SolENERGYHELLASS.A.Διεύθυνση: Χαρίτων 31Α & Καρτσιβάνη 175 64 Παλαιό Φάληρο Τηλέφωνα: 210 - 9023587/8 Fax: 210 - 9023589 Email: [email protected] Website: www.solenergy.gr & www.promitheaspirforos.gr

SOLEΔιεύθυνση: Λεύκτρων & Λαϊκών Αγώνων 136 71 Αχαρναί Τηλέφωνα: 210 2389500, Fax: 210 2389502 Email: [email protected] Website: www.sole.gr www.eurostar-solar.com

76

STIBΕTHERMΔιεύθυνση: BI.ΠΕ.Θ., Β’ Φάση, Oδός ΔΑ 8, 570 22 Τηλέφωνα: 2310 795226-8 Fax: 2310 795093 Email: [email protected] Website: www.elitherm.gr

TiSunHELLASΑΝΔΡΙΑΝOΣΔιεύθυνση: Πλάτωνος 30 & Μαίζωνος 24 100 Καλαμάτα Τηλέφωνα: 27210 - 23124 Fax: 27210 - 96522

ΔΗΜΑΣΔιεύθυνση: 2ο χλμ Άργους - Ναυπλίου 212 00 Άργος Τηλέφωνα: 27510 29110 Fax: 27510 62671 Email: [email protected] Website: www.dimas-solar.gr

ΗΛΙOΑΚΜΗΑ.Ε.Διεύθυνση: 193 00 Νέα Ζωή - Απρόπυργος Τηλέφωνα: 210 5595625 Fax: 210 5595723 Email: [email protected] Website: www.helioakmi.com

ΙΝΤΕΡΣOΛΑΡΑ.Β.Ε.Τ.Ε.Διεύθυνση: Δημοσθένους 267 176 74 Καλλιθέα Τηλέφωνα: 210 9416057 Fax: 210 9409119 Email: [email protected] Website: www.intersolar.gr

ΜΑΛΤΕΖOΣΑ.Β.Ε.Ε.Διεύθυνση: Λεωφ. Αμφιθέας 55 175 64 Παλαιό Φάληρο Τηλέφωνα: 210 9428485 / 210 9428486 Fax: 210 9402019 Email: [email protected] Website: www.maltezos.gr

09. ΥδρoηλεκτρισμόςIWECOA.E.Διεύθυνση: Τεγέας 1 & Αεροπορίας 164 52 Αργυρούπολη Τηλέφωνα: 210 9965110 Fax: 210 9966903 Email: [email protected]

10. ΦΩΤOΒOΛΤΑΪΚΑΕμπoρία Εξοπλισμού και Εγκατάσταση ΣυστημάτωνBPHELLASΔιεύθυνση: Κηφισίας 26 & Παραδείσου 2 151 25 Μαρούσι Τηλέφωνα: 210 6887777 Fax: 210 6887697 Email: [email protected] Website: www.bpsolar.com

ΓΕΩΡΥΘΜΙΚΗΑΤΕ-Εμπορίαεξοπλισμού&εγκατάστασησυστημάτωνΔιεύθυνση: Αγίου Δημητρίου 170 173 41 Άγιος Δημήτριος Τηλέφωνα: 210 9322234, 210 9322248 Fax: 210 9359210 Email: [email protected] Website: www.georythmiki.gr _

ClimaComfort-GreenEnergyApplicationsΔιεύθυνση: Βασ. Γεωργίου Β’ 22 185 34 Πειραιάς Τηλέφωνα: 210 4114040 Fax: 210 4114041 Email: [email protected] Website: www.climacomfort.org

CONERGYΔιεύθυνση: Βουλιαγμένης 4 166 74 Γλυφάδα Τηλέφωνα: 210 9651800 Fax: 210 9630768 Email: [email protected] Website: www.conergy.gr

DATAENEGYATEΔιεύθυνση: Ησιόδου 7 (θέση Μπότα), Κορωπί Τηλέφωνα: 211 6007850 Fax: 211- 6007845 Email: [email protected] Website: www.dataenergy.gr

ΔΕΛΤΑΤΕΧΝΙΚΗΑΚΒΕΤΤΕΔιεύθυνση: Λ. Ποσειδώνος 51, Μοσχάτο 183 44 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 9400720 Fax: 210 9407170 Website: wwwdeltatechniki.gr

ECOSUNΔιεύθυνση: Βούλγαρη 58 542 49 Θεσσαλονίκη Τηλέφωνα: 2310 327914 Fax: 2310 325693 Email: [email protected] Website: www.ecosun.gr

ELECTROTECHPOWERSYSTEMSΔιεύθυνση: Υψηλάντου 81 187 58 Κερατσίνι Τηλέφωνα: 210 4321398 Fax: 210 4321034 Email: [email protected] Website: www.electrotech.gr _

ENGAIAA.Ε.Διεύθυνση: ΒΙ.ΠΕ. Θεσσαλονίκης O.Τ. 40, ΔΑ 12α, Τ.Θ. 1388 570 22 Σίνδος-Θεσσαλονίκη Τηλέφωνα: 2310 541344 Fax: 2310 570563 Email: [email protected] Website: www.engaia.gr


GLOBAL-ENERGYSolutionsΔιεύθυνση: Κωλέττη 25Β 546 27 Θεσσαλονίκη Τηλέφωνα: 2310 525645 Fax: 2310 538852 Email: [email protected] Website: www.global-energy.eu

GREENTOPENΕΡΓΕΙΑΚΗΑ.Ε.Διεύθυνση: Βας. Σοφίας 1 151 24 Μαρούσι - Αθήνα Τηλέφωνα: 210 8128150 Fax: 210 8128160 Εmail: [email protected] Website: www.greentop.gr _

ΗΛΙOΔΥΝΑΜΗΔιεύθυνση: Λεωφ. Συγγρού 224 176 72 Καλλιθέα Τηλέφωνα: 210 9592323 Fax: 210 9571756 Email: [email protected] Website: www.heliodynami.gr

HΛΙOΣΤΑΤΗΣΕ.Π.Ε.Διεύθυνση: Αγησιλάου 6-8 151 23 Μαρούσι Τηλέφωνα: 210 6838289, 210 6851159 Fax: 210 6851151 Email: [email protected] Website: www.heliostat.gr

IBCSOLARΔιεύθυνση: Παραδείσου 29 & Ζαγοράς 151 25 Μαρούσι Τηλέφωνα: 210 6828163 / 210 6801724 Fax: 210 6801723 Email: [email protected] Website: www.ibc-solar.gr _

ITAGROUPA.E.Διεύθυνση: Ανδρέα Παπανδρέου 150 165 61 Γλυφάδα Τηλέφωνα: 210 9652031 Fax: 210 9652081 Email: [email protected] Website: www.itagroup.gr

KRANNICHSOLARΜ.Ε.Π.Ε.(ΧOΝΔΡΙΚΗΠΡOΜΗΘΕΙΑΦ/ΒΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ)Διεύθυνση: Κεντρικά : Σταδίου 40, Καλοχώρι 57009, Θεσσαλονίκη Τηλέφωνα: 2310 751960 Fax: 2310 751540 Υποκατάστημα: Συγγρού 336, Καλλιθέα 17673, Αθήνα Τηλέφωνα: 210 9531040 Fax: 210 9531041 Email: [email protected] Website: www.krannich-solar.com _

PHOENIXSOLARΕΠΕΔιεύθυνση: Λ. Πεντέλης 104 & Μεταμορφώσεως 1 152 34 Χαλάνδρι Τηλέφωνα: 210 6838386, Fax: 210 6838361 Email: [email protected]

PHOTOVOLTAICΔιεύθυνση: Eλλανίκου 20, 116 35 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 7225471 Fax: 210 7220637 Email: [email protected] Website: www.photovoltaic.gr

ScheutenSolarHellasΔιεύθυνση: Φανερωμένης 2Α, 155 61 Χολαργός, Αθήνα Τηλέφωνα: 210 6528216, Fax: 210 6528262 Email: [email protected] Website: www.scheuten.com

SMA(αντιστροφείς-inverters)Διεύθυνση: Β. Τσιτσάνη 102 166 75 Γλυφάδα Τηλέφωνα: 210 9856660 Fax: 210 9856670 Email: [email protected] Website: www.sma-hellas.com

77

SUNERAΔιεύθυνση: Ηλία Ηλιού 48 117 43 Νέος Κόσμος Τηλέφωνα: 210 4375690 Email: [email protected] Website: www.sunera.gr

ΣυστήματαSUNLIGHTΑΒΕΕΔιεύθυνση: 23ο χλμ Ε.O. Αθηνών - Λαμίας 145 65 Άγιος Στέφανος Τηλέφωνα: 210 6245400 Fax: 210 6245409 Email: [email protected] Website: www.sunlight.gr

SunPowerSolarΕνεργειακήΕλλάςΔιεύθυνση: Αγίας Βαρβάρας 35 152 31 Χαλάνδρι Τηλέφωνα: 210 6714721 Fax: 210 6714729 Email: [email protected] _

11. Παραγωγή SOLARCELLSHELLASΔιεύθυνση: Κεντρικά Γραφεία: Λεωφ. Κηφισίας 64 151 25 Μαρούσι Τηλέφωνα: 210 9595159 Fax: 210 9537618 Eργοστάσιο: Βιομηχανική περιοχή Πατρών, 252 00 Άγιος Στέφανος, Block 3A Tηλέφωνα: 2610 241958 Fax: 2610 647129 Email: [email protected] Website: www.schellas.gr

12. ΒΙOΜΑΖΑΓΕΩΡΥΘΜΙΚΗΑΤΕΔιεύθυνση: Αγίου Δημητρίου 170 173 41 Άγιος Δημήτριος Τηλέφωνα: 210 9322234, 210 9322248 Fax: 210 9359210 Email: [email protected] Website: www.georythmiki.gr _

Ν.ΑΧ.ΦΙΛΙΠΠOΠOΥΛOΣ-ΕξοπλισμόςΕνεργειακήςΑξιοποίησηςΒιομάζαςΔιεύθυνση: 1o χλμ Νεοχωρούδας - Θεσσαλονίκης Τ.Θ. 301, 57008 Θεσσαλονίκη Τηλέφωνα: 2310 785840 Fax: 2310 785841 Email: [email protected] Website: www.nphilippopoulos.gr

ENGAIAA.Ε.Διεύθυνση: ΒΙ.ΠΕ. Θεσσαλονίκης O.Τ. 40, ΔΑ 12α, Τ.Θ. 1388 570 22 Σίνδος-Θεσσαλονίκη Τηλέφωνα: 2310 541344 Fax: 2310 570563 Email: [email protected] Website: www.engaia.gr

13. ΓΕΩΘΕΡΜΙΑAIDENGINEERINGLTDΔιεύθυνση: Αιθρίας 17, Ν. Κηφισιά 145 64 Αθήνα Τηλ./Fax: 210 8003784 Email: [email protected] Website: www.aidengineering.gr _

ΑΡΓΥΡOΜΕΤΑΛΛΕΥΜΑΤΩΝ&ΒΑΡΥΤΙΝΗΣΑ.Ε.Ε.Διεύθυνση: Αμερικής 21α 106 72 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 3690111 Fax: 210 3602318

ΓΕΩΡΥΘΜΙΚΗΑΤΕΔιεύθυνση: Αγίου Δημητρίου 170 173 41 Άγιος Δημήτριος Τηλέφωνα: 210 9322234, 210 9322248 Fax: 210 9359210 Email: [email protected] Website: www.georythmiki.gr _


ITAGROUPA.E.Διεύθυνση: Ανδρέα Παπανδρέου 150 165 61 Γλυφάδα Τηλέφωνα: 210 9652031, Fax: 210 9652081 Email: [email protected] Website: www.itagroup.gr

KLTENERGYA.E.Διεύθυνση: 7o χλμ Εθν. Oδού Θεσσαλονίκης-Κατερίνης, 546 28 Θεσσαλονίκη Τηλέφωνα: 2310 778380, Fax: 2310 574670 Email: [email protected] Website: www.klt.gr

14. ΥΓΡΑΕΡΙOΑΝΔΡΙΑΝOΣ-GOKΔιεύθυνση: Πλάτωνος 30 & Μαίζωνος 24 100 Καλαμάτα Τηλέφωνα: 27210 - 23124 Fax: 27210 - 96522

BPHELLASA.E.Διεύθυνση: Λεωφ. Κηφισίας 26 & Παραδείσου 2 151 25 Μαρούσι Τηλέφωνα: 210 6887777 Fax: 210 6887697

CoralGasΑ.Ε.Β.Ε.Υ. (πρώην SHELL GAS Α.Ε.Β.Ε.Υ.)Διεύθυνση: Γεωργίου Αβέρωφ 26-28 142 32 Περισσός Τηλέφωνα: 210- 9491000 Fax: 210- 9407987 Website: www.coralgas.gr

ENERGASΕ.Π.Ε.Διεύθυνση: Oδός Σχηματαρίου - Παραλίας Αυλίδας 32 009 Σχηματάρι Τηλέφωνα: 22620- 58568

ΠΕΤΡOΛΙΝΑΑ.Ε.ΠΕΤΕΛΑΙOΕΙΔΩΝΔιεύθυνση: Λεωφ. Μεσογείων 2 115 27 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 7705401 / 210 7725114 Fax: 210 7725233

ΥΓΡOΓΚΑΖΑ.Ε.Διεύθυνση: Λυκαβηττού 2 106 71 Αθήνα Τηλέφωνα: 210- 3628256 Fax: 210- 3610450

ΠΕΤΡΕΛΑΙO15. ΔιύλισηΕΛ.ΠΕΑ.Ε.Διεύθυνση: E.O. Αθηνών - Κορίνθου (17ο χλμ) 193 00 Ασπρόπυργος Τηλέφωνα: 210 5533000 Fax: 210-5539298 Διοίκηση: Χειμάρρας 8Α 15125 Μαρούσι Τηλέφωνο: 210 6302000 Fax: 210 6302510 Website: www.elpe.gr

ΕΛ.ΠΕΑ.Ε.ΒΙOΜΗΧΑΝΙΚΕΣΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣΘΕΣΣ/ΝΙΚΗΣΔιεύθυνση: Ιωνία, Τ.Θ. 10044 541 10 Θεσσαλονίκη Τηλέφωνα: 2310 750000

ΜOΤOΡOΙΛ(ΕΛΛΑΣ)Διεύθυνση: Ηρώδου Αττικού 12α 151 24 Μαρούσι Τηλέφωνα: 210 8094000 Fax: 210-8094444 Website: www.moh.gr

16. ΕμπορίαΑΙΓΑΙOΝOΙΛΔιεύθυνση: Λεωφ. Χατζηκυριακού 42 185 38 Πειραιάς Τηλέφωνα: 210 4586000 Fax: 210 4586241 Website: www.aegeanoil.gr

AVINOILΑ.Β.Ε.Ν.Ε.Π.Διεύθυνση: Ηρώδου Αττικού 12α 151 24 Μαρούσι Τηλέφωνα: 210 8093500 Fax: 210 8093555 Website: www.avinoil.gr

CoralGasΑ.Ε.Β.Ε.Υ. (πρώην SHELL GAS Α.Ε.Β.Ε.Υ.)Διεύθυνση: Γεωργίου Αβέρωφ 26-28 142 32 Περισσός Τηλέφωνα: 210 9491000 Fax: 210 9407987 Website: www.coralgas.gr

78

CoralHellasΑ.Ε.(πρώην SHELL Hellas Α.Ε.)Διεύθυνση: 12Α Ηρώδου Αττικού 151 24 Μαρούσι Τηλέφωνα: 210 9476000 Fax: 210 9476500 Website: www.coralenergy.gr

CYCLONHellasΑ.Ε.Διεύθυνση: Ηρώδου Αττικού 12Α 151 24 Μαρούσι Τηλέφωνα: 210 8093900 Fax: 210 8093999 Website: www.cyclon.gr

DRACOILS.A.Διεύθυνση: Πατησίων 48 106 82 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 8224311-3 Fax: 210 8838407 Website: www.dracoil.gr

ΕΚOΑ.Β.Ε.Ε.Διεύθυνση: Χειμάρρας 8Α 115 25 Mαρούσι Τηλέφωνα: 210 7705201-401 Fax: 210 7705847 Website: www.eko.gr

ΕΛΙΝOΙΛΑ.Ε.Διεύθυνση: Πηγών 33 145 64 Κηφισιά Τηλέφωνα: 210 6241500 / 210 6241510 Fax: 210 6241509 Website: www.elin.gr

MAMIDOILJETOILΑ.Ε.Διεύθυνση: Ευρώτα 27 & Κηφισού 145 64 Κηφισιά Τηλέφωνα: 210 8763100 Fax: 210 8055955 Website: www.jetoil.gr Email: [email protected]

REVOILΑ.Ε.Ε.Π.Διεύθυνση: Καποδιστρίου 5 166 72 Βάρη Τηλέφωνα: 210 8976000 Fax: 210 8974943 Website: www.revoil.gr

17. ΝΑΥΤΙΛΙΑΚΑ ΚΑΥΣΙΜΑAEGEANOILS.A.Διεύθυνση: Λεωφ. Χατζηκυριακού 42 185 36 Πειραιάς Τηλέφωνα: 210 4586000 Fax: 210 4586241

BPHELLASS.A.-BPMARINEΔιεύθυνση: Ακτή Μιαούλη 89 & Μαυροκορδάτου 289 185 38 Πειραιάς Τηλέφωνα: 210 4595800 / 210 4595900 Fax: 210-4595869 Email: [email protected]

MAMIDOILJETOILΑ.Ε.Διεύθυνση: Ευρώτα 27 & Κηφισού 145 64 Κηφισιά Τηλέφωνα: 210 8763100 Fax: 210 8055955 Website: www.jetoil.gr Email: [email protected]

18. ΠαραγωγήΚΑΒΑΛΑOΙΛΑ.Ε.Διεύθυνση: Τ.Θ. 8 - Νέα Καρβάλλη 640 06 Καβάλα Τηλέφωνα: 2510 317201 Fax: 2510-317204 Email: [email protected]

ΣΤΕΡΕΑ ΚΑΥΣΙΜΑ19. Εισαγωγές - ΕμπορίαΒΙOΛΙΓΝΙΤΑ.Μ.Ε.Τ.Β.Ε.Διεύθυνση: Ιωνίας 28 143 41 Νέα Φιλαδέλφεια Τηλέφωνα: 210-2581281, Fax: 210-2581033

ΗΡΑΚΛΗΣΑΝΩΝΕΤΑΙΡΕΙΑΤΣΙΜΕΝΤΩΝΔιεύθυνση: Σοφ. Βενιζέλου 49-51 141 23 Λυκόβρυση Τηλέφωνα: 210 2898111 / 210 2898512 Fax: 210-2819406

20. ΠαραγωγήΒΙΤOΥΜΙΝΑΑ.Ε.Διεύθυνση: 14ο χλμ Παλαιάς Ε.O. Θεσσαλονίκης - Βέροιας 541 10 Θεσσαλονίκη Τηλέφωνα: 2310 722396-8 Fax: 2310-722100

ΔΕΗ/ΛΙΓΜΝΙΤ.ΚΕΝΤΡOΠΤOΛΕΜ.ΑΜΥΝΤΑΙOΥΔιεύθυνση: 502 00 Πτολεμαΐδα Τηλέφωνα: 24630 28601

ΕΣΧΑΑ.Ε.Β.Ε.Διεύθυνση: Παραλία Ασπροπύργου 193 00 Ασπρόπυργος Τηλέφωνα: 210 5574600-4 Fax: 210-5572974

ΛΙΓΝΙΤΩΡΥΧΕΙΑΑΜΥΝΤΙOΥΑ.Ε.Διεύθυνση: Ιωνίας 28 143 41 Νέα Φιλαδέλφεια Τηλέφωνα: 210 2583681 Fax: 210 2581033

ΛΙΓΝΙΤΩΡΥΧΕΙΑΑΧΛΑΔΑΣΑ.Ε.Διεύθυνση: Γ. Παπανδρέου 21 546 45 Θεσσαλονίκη Τηλέφωνα: 2310 861411 Fax: 2310 867966

ΛΙΓΝΙΤΩΡΥΧΕΙΑΣΕΡΒΙΩΝΔιεύθυνση: Διονυσίου Σολωμού 13 505 00 Σέρβια - Κοζάνη Τηλέφωνα: 210 3225018 Fax: 210 3237146

Μ.Ε.Τ.Ε.Α.Ε.Διεύθυνση: Στεφ. Δραγούμη 15 53 100 Φλώρινα Τηλέφωνα: 23850 29583 Fax: 23850 24763

ΜΕΤΕΑ.Ε.Διεύθυνση: Ροδοδάφνης 31 151 25 Πολύδροσο Αμαρουσίου Τηλέφωνα: 210 6846084 Fax: 210 6833008

ΜΠΙΤOΥΛΑΪΝΑ.Β.Ε.Ε.Διεύθυνση: Ακαδημίας 19 & Βουκουρεστίου 106 71 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 3639091, Fax: 210 3625386

21. ΘΕΡΜΑΝΣΗAIDENGINEERINGLTDΔιεύθυνση: Αιθρίας 17, Ν. Κηφισιά 145 64 Αθήνα Τηλ./Fax: 210 8003784 Email: [email protected] Website: www.aidengineering.gr _

CALORIAA.B.&E.E.Διεύθυνση: Ηφαίστου 57 - Μπότα Τζήμα 194 00 Κορωπί Τηλέφωνα: 210 6628068-73 Fax: 210 6623784


WILOHELLASA.B.E.E.Διεύθυνση: Aγ. Αθανασίου 80 145 69 Άνοιξη Τηλέφωνα: 210 6248300 Fax: 210 6248360 Website: www.wilo.gr

ΑΝΔΡΙΑΝOΣA.E.Διεύθυνση: Πλάτωνος 30 & Μαίζωνος 24 100 ΚΑΛΑΜΑΤΑ Τηλέφωνα: 27210 - 23124 Fax: 27210 - 96522 Email: [email protected] Website: www.andrianos.gr

ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΗΣΝ.&ΥΙOΙΑ.Ε.&Ε.Ε.Διεύθυνση: Σολωμού 55 104 32 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 5224719 / 210 5224735 Fax: 210 5222278

ΒΙOΣΩΛΑ.Ε.Διεύθυνση: Ελ. Βενιζέλου 3-5 & Μενεμένης 177 78 Ταύρος Τηλέφωνα: 210 3410000 Fax: 210 3421001 Email: [email protected] Website: www.biossol.gr

ΘΕΡΜΑΝΤΙΚΗΑ.Ε.Ε.&Β.Ε.Διεύθυνση: Αχαρνών 374 111 45 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 2026655 / 210 2011698 Fax: 210 2019382- 3

ΙΝΤΕΡΚΛΙΜΑΑ.Β.Ε.Ε.Διεύθυνση: 7ο χλμ Αθηνών - Λαμίας Τ.Θ. 173, 34 100 Χαλκίδα Τηλέφωνα: 22620 79902 Fax: 22620 71929

ΚΑΣΤΑΦΑΝΑΣΝ.ΠΑΝ.Α.Ε.Ε.ΕΔιεύθυνση: Όλγας 110 172 36 Άγιος Δημήτριος Τηλέφωνα: 210 9707032 Fax: 210 9750331

ΚΛΙΜΑΤΑΙΡΑ.Ε.Διεύθυνση: Λεωφ. Βουλιαγμένης 82 167 77 Ελληνικό Τηλέφωνα: 210 9691500 Fax: 210 969158

79

22. ΚΛΙΜΑΤΙΣΜOΣAIDENGINEERINGLTDΔιεύθυνση: Αιθρίας 17, Ν. Κηφισιά 145 64 Αθήνα Τηλ./Fax: 210 8003784 Email: [email protected] Website: www.aidengineering.gr _

CARRIERΕΛΛΑΣΚΛΙΜΑΤΙΣΜOΥΑ.Ε.Διεύθυνση: Άντερσεν 4 & Μωραΐτη 93 115 25 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 6773300 Fax: 210 6745487

ClimaComfort-GreenEnergyApplicationsΔιεύθυνση: Βασ. Γεωργίου Β’ 22 185 34 Πειραιάς Τηλέφωνα: 210 4114040 Fax: 210 4114041 Email: [email protected] Website: www.climacomfort.org

FOURLISTRADEA.E.Διεύθυνση: Λεωφ. Κηφισίας 340 115 51 Νέο Ψυχικό Τηλέφωνα: 210 6293000 Fax: 210 6773713

HITACHIHOMEELECTRONICSHELLASA.E.Διεύθυνση: Λεωφ. Κηφισίας 364 152 33 Χαλάνδρι Τηλέφωνα: 210 6837200 Fax: 210 6835694

UNICLIMAΓΚΡΙΣΙΝΠΑΠΠΑΣΑ.Ε.Διεύθυνση: Λεωφ. Συγγρού 137 171 21 Νέα Σμύρνη Τηλέφωνα: 210 9323551- 5 Fax: 210 9355397

ΙΝΤΕΡΚΛΙΜΑΑ.Β.Ε.Ε.Διεύθυνση: 7ο χλμ Αθηνών - Λαμίας Τ.Θ. 173, 34 100 Χαλκίδα Τηλέφωνα: 22620 79902 Fax: 22620 71929

ΚΛΙΜΑΤΑΙΡΑ.Ε.Διεύθυνση: Λεωφ. Βουλιαγμένης 82 167 77 Ελληνικό Τηλέφωνα: 210 9691500 Fax: 210 9691580

ΣΠ.ΤΑΣOΓΛOΥΑ.Ε.DeLonghiΔιεύθυνση: Λεωφ. Τατοΐου 112 144 52 Μεταμόρφωση Τηλέφωνα: 210 2884000 Fax: 210 2842385

23. ΜΕΛΕΤΗΤΙΚΕΣ ΕΤΑΙΡΙΕΣΑΔΚΑΡΩΝΗΣ-ΔΡΕΤΤΑΣ-ΚΑΡΛΑΥΤΗΣΣΥΜΒOΥΛOΙΜΗΧΑΝΙΚOΙΑ.Ε.Διεύθυνση: Θεμιστοκλέους 106 106 81 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 3302575 9 Fax: 210 3815043

AIDENGINEERINGLTDΔιεύθυνση: Αιθρίας 17, Ν. Κηφισιά 145 64 Αθήνα Τηλ./Fax: 210 8003784 Email: [email protected] Website: www.aidengineering.gr _

ΑΣΠΡOΦΩΣΑ.Ε.Διεύθυνση: Ελ. Βενιζέλου 284 176 75 Καλλιθέα Τηλέφωνα: 210 9491600 Fax: 210 9491610

CINARA.E.Διεύθυνση: Χατζηγιάννη Μέξη 4 115 28 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 7250360 Fax: 210 7250361

CONTECA.E.Διεύθυνση: Λαέρτου 22 Τ.Θ. 21092, Πυλαία Θεσσαλονίκης Τηλέφωνα: 2310 867575 Fax: 2310 887226 e-mail: [email protected] www.conteceng.gr

ENERGOGROUPA.E.Διεύθυνση: Βεάκη 1 & Κηφισίας 115 25 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 6777825 Fax: 210 6777813

EXERGIAA.E.Διεύθυνση: Oμήρου & Βησσαρίωνος 1 106 72 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 6996185 Fax: 210 6996186

KANTORManagementConsultants ΓραφείαΑθηνώνΔιεύθυνση: Oμήρου & Βησσαρίωνος 1 106 72 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 7297500, Fax: 210 7249528

KANTORLondonΔιεύθυνση: 13 The Leathermarket 10-13 Weston Street London SE1 3ER, UNITED KINGDOM Tel.: +44 (0) 78033160 Fax: + 44 (0) 20 7620 1275

ΜΕΛΕΤΗΤΙΚΗΕΠΕΔιεύθυνση: Μονεμβασιάς 27 151 25 Μαρούσι Τηλέφωνα: 210 6800690, Fax: 210 6801005

ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗΣΘ.&ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣΑ.Ε.Διεύθυνση: Βουκουρεστίου 23 106 71 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 3600711- 4 Fax: 210 3629338

PLE-ΕΛΛΑΣΜOΝOΠΡOΣΩΠΗΕ.Π.Ε.Διεύθυνση: Βασ. Σοφίας 6 106 74 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 7243073, Fax: 210 7250671

σινμηχανικοί-ΙσμήνηΠανοπούλουΔιεύθυνση: Βασ. Κων/νου 29 106 74 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 7234628, mob: 6937110655 e-mail: [email protected]

TECHNIPETROLΕΛΛΑΣΑ.Ε.Διεύθυνση: Παύλου Μπακογιάννη 42 144 52 Μεταμόρφωση Αττικής Τηλέφωνα: 210 2854300, Fax: 210 2834090 E-mail: [email protected] Website: www.technip.com

24. ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΩΝ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΕΩΝΑC/DCΔιεύθυνση: Κύπρου 16, Πυλαία 555 35 Θεσσαλονίκη Τηλέφωνα: 2310 314754 Fax: 2310 314666 Email: [email protected] Website: www.acdc.com.gr / www.fotovoltaica.gr

AdamsnetΜΕΠΕΔίκτυα Αυτοματισμών & Τηλεπικοινωνιών Ενεργειακών Εφαρμογών Ενεργειακοί Επιθεωρητές Κτηρίων & Βιομηχανιών Διεύθυνση: Ταξιαρχών 51 Τηλέφωνα: 210 4082291 Fax: 2104628163 Αδαμόπουλος Χ. Αλέξιος (Διπλ. Ηλ/γος & Πολ. Μηχανικός ΔΠΘ) e-mail: [email protected] [email protected] www.adamsnet.gr

COFELYHELLASA.E.Διεύθυνση: θερμοπυλών 2 152 35 Βριλήσσια Τηλέφωνα: 210 6085030 Fax: 210 6084178 Email: [email protected] Website: www.cofely-gdfsuez.gr

Γ.ΚΑΒΒΑΔΙΑΣ-Χ.ΣΚOΥΒΑΚΗO.Ε.Σύμβουλοι Επιχειρήσεων Μελετητική & Τεχνική Εταιρεία Διεύθυνση: Πουκεβίλ 28 26 225 Πάτρα Τηλέφωνα: 2610223349 /κινητό: 6976110398 Fax: 2610620041 e-mail: [email protected] www.kscg.gr

IndustrialNetworkingSolutions(INS)Διεύθυνση: Μοναστηρίου 90 546 27 Θεσσαλονίκη Τηλέφωνα: 2310 500365 - 6 Fax: 2310 511608 Mob: 6977409180 e-mail: [email protected] www.industrial-networking.gr

NRG-ORIONΔιεύθυνση: Θεσσαλονίκης 31 145 61 Κηφισιά, Αθήνα Τηλέφωνα: 210 9329770 Fax: 210 9333597 e-mail: [email protected] www.nrg-orion.gr

ALTERCOΕνεργειακές και Περιβαλλοντικές Τεχνολογίες Διεύθυνση: Φράγκων 19 546 25 Θεσσαλονίκη Τηλέφωνα: 2310 267666 / 540222 Fax: 2310 267666 e-mail: [email protected], [email protected] www.alterco.gr

Oνοματεπώνυμο / Νame or company

________________________________________________________________Διεύθυνση / Address

________________________________________________________________

T.K. / Postcode: ___________________________________________________

E-mail: _________________________________________________________

Τηλέφωνο / Daytime Tel. ___________________ Fax: ___________________

Θα ήθελα τιμολόγιο n

Eπάγγελμα: ______________________________________________________

Α.Φ.Μ.: ______________________ Δ.O.Υ.: _____________________________

Τρόπος πληρωμής / Method of payment

1) Εσωκλείω ταχυδρομική επιταγή / I enclose a cheque made payable to TRIM A.E. n2) Παρακαλώ χρεώστε την πιστωτική μου κάρτα / Please charge my credit card

Mastercard n Visa n Switch / Maestro nIssue number n n n n Αρ. κάρτας / Card n.

n n n n n n n n n n n n n n n nValid from / Ισχύει από n n n n Expires / Έως n n n nOνοματεπώνυμο (όπως αναγράφεται στην κάρτα) / Name on card

_________________________________________________________________

Υπογραφή / Signature ______________________________________________

Hμερομηνία / Date _________________________________________________

Η ετήσια συνδρομή εσωτερικού κοστίζει 30 ευρώ και για Ευρώπη 50 ευρώ.Συμπληρώστε αυτό το κουπόνι και ταχυδρομήστε το στη διεύθυνση:

Ειδικές εκδόσεις ΤΡΙΜ Α.Ε.Περιοδικό:energyworldΈδρα: Λεωφ. Αθηνών 286124 62 ΧαϊδάριΤηλ.: 210 5810581

Ειδικές εκδόσεις:Γριβογιώργου 5115 28 Ιλίσια - ΧίλτονΤηλ.: 210-7240510Fax: 210-7249473

[email protected]

Annual subscription for Greece:30 euros, for Europe: 50 eurosPlease complete this coupon and send it to the following address:

TRIM S.A.energyworld MagazineHead Office: 286 Athinon Avenue124 62 Athens - GreeceTel.: +30 210 5810581

Publishing Division:5 Grivogiorgou Str.115 28 Ilissia - AthensTel.: +30 210 7240510Fax: +30 210 7249473

[email protected]

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡOΜΗ / ANNUAL SUBSCRIPTION

Το περιοδικό για την Ενέργεια και το Περιβάλλον

Σκανάρετε με το κινητό & επισκεφτείτε το site

www.energyonline.gr

Κάθε μέρα όλα τα νέαγια την ενέργεια καιτο περιβάλλον

➤

energyworld 43

Documents

Transcript of energyworld 43