ELIKADURA ETA OSASUNA
-
Upload
maria-jesus-lopez -
Category
Education
-
view
6.904 -
download
10
description
Transcript of ELIKADURA ETA OSASUNA
Elikadura:
Funtzionatzeko energia eta ezinbesteko osagaiak
elikagaietatik lortzen ditugu.
Elikadura eta Osasuna-Desnutrizioa
- Obesitatea
- Elikagai alergiak
Osasuna
• Osasuna neurri handi batean dietaren menpe dago. Elikaduraren ondorioz gertatzen diren osasun arazoak
nutriente gehiegi edota gutxiegi hartzearen ondorioz da.
Desnutrizioa• Desnutrizioa nutrienteen eskasiaren
ondorioa da. Ahuleria eta nutrienteen eskasia garapen
fisiko eta mental eskasa eragiten dio gaixoari.
Obesitatea
Behar ez diren kaloria baino gehiago jatearen ondoriozkoa da.
Hau da:• nutrienteen gehiegizko ingesta• nutrienteen ingesta desegokia.• Hanburgesak, pizzak eta janari
azkarrak erabiltzen diren elikagai gehigarri ugariek ere eragina daukate obesitatean
Munduan mila milioi pertsona baino gehiagok pisu
gehiegi daukate.
Gazteen %13ª gehiegizko pisu dute eta %11
obesitatea
Elikagai alergiak• Elikai alergiak beste gaixotasun bat dira, obesitatea.• Bi dira: - bat bateko erreakzioa ,arrisku handikoa. - beranduago gertatzen dena, baina tratatu daitekeena• Industriak gero eta elikagai gehigarri gehiago erabiltzeak gure
dietan susbtantzia berri pilo bat, lehen existitzen ez zirenak, eta , beraz, inmunitate-sistemak ezagutzen ez zituenak, sarrarazi ditu.
Baina….…..
ZERGATIK JATEN DUGU? GEURE BURUA EGOKIRO
ELIKATZEKO BEHAR BEZALAKO JAKINTZA AL
DAUKAGU?
• Gizakiaren organismoa makina konplexua da, urteko 365 egunetan 24 orduz lanean aritzen da.
• Bihotzak taupadak egiten ditu, odola mugitzen du, birikei esker arnasten dugu, eta garuna dena koordinatzeaz arduratzen da.
• Hala ere, gorputzaren organo bakoitzak behar bezala funtziona dezan erregai behar du, eta energia hori soilik elikaduraren bidez lortu daiteke.
• Elikaigaiei esker, eta berauen osagai kimikoen bidez, gure organismoak normaltasunez funtzionatzeko behar duena lortzen da.
• Gizakiak elikadura orekatua behar du aktibo sentitzeko, gorputzaren organoek, egoki funtzionatu dezateen, azken finean gorputza osasuntsu egoteko eta bizitza kalitateari eusteko elikadura egokia ezinbestekoa da
• Begi bistakoa da denetarik jaten ez dugula.
• Elikadurari buruzko ohiturak oso desberdinak dira herrialde guztietan ( musulmanek ezin dute txerrikirik jan )
• Bizi garen lekuak, herri ala hiri izan, daukagun lan mota eta ordutegiak, gure diru sarrerak, erosketak egiten dituguneko lekuak, erlijioak... ia-ia guztiak agintzen digu zer, noiz eta nola jan behar dugun.
• Elikadura eskas eta desorekatu bat ez da beti elikagaien eskasiaren edota berauek erosteko diru faltaren ondorioa.
• Elikatzea ondo ez jakiteari eta horren inguruko heziketa ez jasotzeari lotuta dago.
• Horretarako, ezinbestekoa da jan behar dugunaren elikadura balioa ezagutzea eta jakitea nola prestatu eta zeintzuk diren konbinazio egokienak.