ELABORAT EKSPERTIZA PROJEKTA DEPONIJE ČVRSTOG … · ELA ORAT EKSPERTIZA PROJEKTA DEPONIJE...

ELABORAT EKSPERTIZA PROJEKTA DEPONIJE ČVRSTOG KOMUNALNOG OTPADA “VASOVE VODE” - BERANE

1

O P Š T I N A B E R A N E

ELABORAT EKSPERTIZA

PROJEKTA DEPONIJE ČVRSTOG KOMUNALNOG OTPADA

„VASOVE VODE“ – BERANE

Berane, decembar 2012. godine


2

A) UVOD

Opšti podaci o lokaciji Vasove vode

Lokacija Vasove vode,na kojoj je planirana izgradnja regionalne sanitarne deponije na teritoriji opštine Berane nalazi se na katastarskim parcelama broj2539,2547,2548 i 2557 – KO Dolac,sjeverozapadno od Berana i u zahvatu Prostornog plana opštine Berane.Kapacitetlokacije je dovoljan za 18 – 20 godina,zavisno od lokacije brane i tehničkog rješenja deponije. Površina zemljišta koja je predviđena za Projekat iznosi 68 000 m2. Šira zona lokacije je nenaseljena. Čini je pretežno prostor obrastao šumom,koja predstavlja vizuelni zaklon lokacije.To je zona sa izuzetno malom gustinom naseljenosti,od svega nekoliko vikendica i kuda,oko kojih ima pašnjaka. Sama lokacija budude deponije se nalazi u zoni u kojoj nema izgrađenih objekata koji su naseljeni,niti se neposredno graniči sa lokacijama na kojima ima izgrađenih objekata,bilo koje namjene. Takođe u zoni lokacije i njene neposredne blizine nema zaštidenih prirodnih i kulturnih dobara,stambenih i sličnih objekata. Samo tijelo sadašnjeg privremenog odlagališta, koje je formirano od oktobra 2005. godine, nalazi se na neravnom terenu,u dnu doline potoka kojim povremeno protiče voda, tokom kišnog perioda.Iako se radi o povremenom potoku on predstavlja smetnju funkcionisanju odlagališta.Potočne i atmosferske vode utiču na raznošenje i ubrzano raspadanje materija deponije, pri čemu se stvaraju visoko teretne ocjedne vode,koje u daljem toku zagađuju životnu sredinu. Dolinske strane potoka predstavljaju solidnu vizuelnu i fizičku prepreku oko sadašnjeg i bududeg tijela deponije.Pogodnostlokacije je potvrđena Studijom izbora lokacije i Studijom izvodljivosti(kao i ostalom tehničkom dokumentacijom), zbog čega je Prostornim planom opštine Berane definisana kao pogodna za realizaciju projekta izgradnjesanitarne deponije na lokaciji Vasove vode za opštine Berane, Rožaje,Plav i Andrijevica(u daljem tesktu: Projekat). Pri tome treba imati u vidu da Projektom nijesu obuhvadeni svi proizvođači otpada, posebno ruralna područja. Do lokacije vodi lokalni asfaltni put,od kojega do tijela deponije vodi pristupni put širok 3,5m. Osnovni cilj izgradnje budude kontrolisane sanitarne deponije je zaštita životne sredine(vazduha,voda i zemljišta),kaptiranjem i tretmanom otpadnih voda i gasova. Istorija Projekta

Istoriju Projekta sagledavamo kroz opis postupaka i dokumenata od početka realizacije do danas:

1. Prostornim planom opštine Berane definisana je lokacija Vasove vode za Regionalnu sanitarnu deponiju sa reciklažnim centrom;

2. Na sjednicama opština Berane, Rožaje,Plav i Andrijevica usvojene su odluke o zajedničkom upravljanju čvrstim komunalnim otpadom – izgradnji zajedničke sanitarne deponije;

3. Urađena je Studija o izboru lokacije za regionalnu sanitarnu deponiju sa reciklažnim centrom; 4. Urađena je Studija izvodljivosti za izgradnju i rad regionalne sanitarne deponije; 5. Urađen je Elaborat procjene uticaja na životnu sredinu regionalne deponije čvrstog otpada; 6. Ministarstvo nadležno za oblast životne sredine je dalo saglasnost na Elaborat o procjeni uticaja na

životnu sredinu; 7. Urađena je Studija ekonomske opravdanosti za Regionalnu deponiju i Regionalni centar; 8. Obavljena je eksproprijacija zemljišta na kojem je predviđena gradnja Regionalne deponije i

Regionalnog centra;


3

9. Urađen je Urbanistički projekat sa Strateškom procjenom uticaja deponije na životnu sredinu; 10. Snimljeno je nulto stanje životne sredine na lokaciji na kojoj je predviđena izgradnja deponije; 11. Obavljeno je geodetsko snimanje prostora za potrebe deponije; 12. Dobijeni su Urbanističko – tehnički uslovi za izradu Glavnog projekta deponije; 13. Urađen je Glavni projekat deponije; 14. Izvršena je revizija Glavnog projekta deponije; 15. Usvojena je Odluka o pristupanju osnivanja privrednog društva za upravljanje čvrstim komunalnim

otpadom; 16. Ministarstvo održivog razvoja i turizma (MORiT) je dalo saglasnost na Nacrt lokalnog plana

upravaljanja otpadom za opštinu Berane; 17. Urađen je Plan upravljanja otpadom za period 2010 – 2014.godine; 18. Ministarstvo kulture je dalo pozitivno mišljenje na Nacrt Urbanističkog projekta sa aspekta zaštite

kulturne baštine; 19. Ministarstvo ekonomije je dalo saglasnost na Elaborat o geomehaničkim ispitivanjima za potrebe

Glavnog projekta; 20. Završen je Javni poziv za istraživanje zainteresovanosti za finansiranje,izgradnju i upravljanje

Regionalnom sanitarnom deponijom (nije prihvadena ponuda POOR-a iz Austrije); 21. Usvojene su odluke opština Berane, Rožaje,Plav i Andrijevica o pristupanju osnivanja privrednog

društva za upravljanje čvrstim komunalnim otpadom; 22. Usvojen je Koncesioni plan i Akt od strane sve četiri opštine; 23. Pripremljen je Koncesioni ugovor; 24. Pripremljena je kompletna Tenderska dokumentacija za Projekat; 25. Pripremljen je zahtjev za izdavanje Građevinske dozvole.

Identifikacija problema

Problem prekida aktivnosti na izgradnji deponije Vasove vode je nastao nakon sto su građani MZ Beranselo izrazili protest da se Projekat ne realizuje u skladu sa zakonom.Oni su posebno problematizovali tri dijela:

- udaljenost između tijela deponije ikorita rijeke Lim je manja od propisane, - gubitak velikog vodnog potencijala,preko izvora koji se nalaze uz deponiju ili u njenoj kontaktnoj

zoni, - problem vlasništva zemljišta koje je u kontaktnoj zoni deponije.

Ekspertski tim je razmatrao sve uslove koje propisuje Pravilnik o bližim karakteristikama lokacije, uslovima izgradnje, sanitarno-tehničkim uslovima, načinu rada i zatvaranju deponija za otpad, stručnoj spremi, kvalifikacijama rukovodioca deponije i vrstama otpada i uslovima za prihvatanje otpada na deponiji („Sl. list CG“, br.46/11 od 16. septembra 2011.godine),ali je posebnu težinu i detaljnost odredio za ova tri problema, na kojima insistiraju mještani Beransela. Komisija za izbor Ekspertskog tima

Na osnovu Sporazuma, broj: 01-031-1900 od 14.08.2012. godine, potpisanog između Opštine Berane i Mjesne zajednice Beranselo, predviđeno je formiranje Komisije koju bi činili predstavnici lokalne uprave Opštine Berane, Savjeta MZ Beranselo, Ministarstva održivog razvoja i turizma i nevladinih organizacija koje se bave zaštitom životne sredine sa zadatkom izbora Ekspertskog tima koji treba da utvrdi i u formi Elaborata-Stručnog nalaza pokaže dali je lokacija Vasove vode pogodna za privremeno skladištenje komunalnog otpada i izgradnju regionalne sanitarne deponije.


4

Na osnovu prispjelih predloga za članove Komisije, na sjednici održanoj 30.08.2012. godine, verifikovani su predlozi i Komisija je nastavila rad po utvrđenom Dnevnom redu. Za sastav Komisije predloženi su:

- Siniša Stankovid ...................... Ministarstvo održivog razvoja i turizma, - Prof.dr. Darko Vuksanovid ...... Opština Berane, - Jovica Zečevid ......................... Opština Berane, - Gojko Cimbaljevid ................... MZ Beranselo, - Gojko Cimbaljevid ................... NVO „Ozon“.

Komisija je održala tri sastanka i to: 30.08.2012. u Beranama, 11.09.2012. u Podgorici i 05.10.2012. u Beranama. Na osnovu usaglašenih stavova sjednice Komisije je vodio projekt menadžer, Jovica Zečevid. Prvi sastanak (30.08.2012.) Komisija je radila po sljededem Dnevnom redu:

1. Verifikacija predloga za sastav Komisije za izbor Ekspertskog tima, 2. Utvrđivanje osnovnih elemenata za pripremu Programskog zadatka, 3. Tekuda pitanja.

U okviru obaveza definisanih Sporazumom, Komisija je utvrdila da je neophodno pripremiti Programski zadatak sa jasno utvrđenim obavezama svakog člana Ekspertskog tima. Nakon rasprave koja je vođena zaključeno je:

- Zadužuju se Prof.dr. Darko Vuksanovid i Jovica Zečevid da pripreme osnovu Programskog zadatka i putem elektronske pošte dostave svim članovima Komisije sa ciljem brze razmjene mišljenja, dopune i izmjene predložene forme Programskog zadatka;

- Zadužuje se Gojko Cimbaljevid da obavi konsultacije sa predstavnicima MZ Beranselo i NVO „Ozon“ oko eventualnog isključivanja zahtjeva za davanje ocjene opravdanosti privremenog skladišta;

- Mogude kandidate za sastav Ekspertskog tima isključivo treba predlagati sa prostora bivših jugoslovenskih republika zbog ekspeditivnijeg i zajedničkog rada na ekspertizi;

- Svaka od zainteresovanih strana (Ministarstvo, Opština, NVO i MZ Beranselo) mogu predložiti kandidate u skladu sa strukom što de biti jasno precizirano Programskim zadatkom (kandidate sa referencama iz oblasti zaštite životne sredine i iskustvom u pripremi dokumenata koji se tiču tretmana otpada);

- Do konačnog definisanja dostavljenih predloga od strane predlagača, sjednice Komisije de se održavati putem elektronske pošte.

Drugi sastanak (11.09.2012. godine) Komisija je radila po sljededem Dnevnom redu:

1. Definisanje konačne verzije Programskog zadatka, 2. Upoznavanje sa prispjelim predlozima potencijalnih kandidata za sastav Ekspertskog tima, 3. Tekuda pitanja.

Na sjednici je utvrđeno da se komentari NVO „Ozon“, a koji se odnose na Programski zadatak, u cjelosti sagledaju i uvrste u Programski zadatak. Takođe, na predlog NVO „Ozon“ prihvadeno je da u okviru ekspertize predmetna lokacija bude tretirana pod nazivom „Vasove vode“. Nakon višesatnog definisanja Programski zadatak je jednoglasno prihvaden i odlučeno je da se nakon lektorisanja i tehničkog uređenja odmah dostavi svim potencijalnim članovima Ekspertskog tima, a najkasnije do 12.09.2012. godine do 16,00 časova.


5

Komisija se upoznala sa nekoliko usmenih predloga i zadužila Jovicu Zečevida da ostvari kontakt sa svim predloženim kandidatima i da od istih zahtijeva dostavljanje CV-a i uslova za rad u Ekspertskom timu. Komisija je razmatrala i mogudnost izrade Poslovnika o radu Ekspertskog tima i procijenila da Poslovnik o radu - Platformu treba da donese odabrani Ekspertski tim. Svi članovi Komisije su zaduženi da na osnovu usvojenog Programskog zadatka do 04.10.2012.godine,dostave svoje predloge za sastav Ekspertskog tima (Ministarstvo održivog razvoja i turizma, Opština Berane, Mjesna zajednica Beranselo i NVO „Ozon“), a da se na osnovu dostavljenih CV-a pripremi predlog sastava Ekspertskog tima. Gojko Cimbaljevid je obavijestio da Savjet MZ Beranselo nije prihvatio da se iz Sporazuma izbaci zahtjev o dokazivanju dali je privremena lokacija Vasove vode u skladu sa Zakonom o upravljanju otpadom. Tredi sastanak (05.10.2012.) Komisija je radila po sljededem Dnevnom redu:

1. Izbor Ekspertskog tima, a. Izbor Koordinatora Ekspertskog tima, b. Izbor Sekretara Ekspertskog tima, c. Predlog za sadržaj Poslovnika o radu.

2. Tekuda pitanja. Koordinator Projekta, Jovica Zečevid je upoznao članove Komisije sa prispjelim predlozima i ostvarenim telefonskim kontaktima sa svim predloženim kandidatima. Svako od predloženih kandidata, prije nego se odlučio dali je u mogudnosti i da li želi da bude član Ekspertskog tima, bio je upoznat sa Programskim zadatkom. Od svakog predloženog člana zahtijevan je CV i uslovi za rad u Ekspertskom timu. Prije nego se pristupilo razmatranju CV-a predloženih kandidata od strane Gojka Cimbaljevida, predstavnika MZ Beranselo i NVO „Ozon“ zatraženo je da se ne razmatraju predloženi kandidati koji su u konfliktu interesa što je nakon komentara jednoglasno prihvadeno.

PREDLOŽENI KANDIDATI ZA SASTAV EKSPERTSKOG TIMA ZA OCJENU VALJANOSTI LOKACIJE

„VASOVEVODE”

r.b. ime i prezime komentar predložen od 1. 1. Prof.dr. Petar Živkovid konflikt interesa OPŠTINA BERANE 2. Božidar Vučinid dipl.ing.tehnolog konflikt interesa OPŠTINA BERANE 3. Prof.dr. Mihailo Burid prihvatio OPŠTINA BERANE 4. Doc.dr. Goran Vujid prihvatio OPŠTINA BERANE 5. Prof.dr. Danijel Vrhovšek prihvatio OPŠTINA BERANE 6. Mr. Luka Mitrovid prihvatio OPŠTINA BERANE 7. Mr. Darko Novakovid prihvatio OPŠTINA BERANE 8. Prof.dr Dragan Rudid prihvatio OPŠTINA BERANE 9. Prof.dr Bojan Jelen prihvatio OPŠTINA BERANE 10. Mr Radovan Tavzes prihvatio Ministarstvo održivog razvoja i turizma

11. Dalibor Miloševid dipl.ing.sao. prihvatio Ministarstvo održivog razvoja i turizma

12. Ednan Gano Abdid dipl.ing.građ. prihvatio Ministarstvo održivog razvoja i turizma

13. Doc.dr Danilo Mrdak prihvatio NVO “OZON” 14. Prof. dr Midko Radulovid zauzet NVO “OZON” 15. Prof. dr Ivan Krstid zauzet NVO “OZON” 16. Branko Micev dipl.meteorolog prihvatio NVO “OZON”


6

Nakon sagledavanja CV-a kandidata koji su prihvatili kandidaturu, Komisija je jednoglasno prihvatila da Ekspertski tim ima devet članova, a sve u skladu sa Sporazumom. Od dvanaest predloženih članova koji su prihvatili kandidaturu, Predsjedniku Opštine na dalju proceduru predloženi su sljededi kandidati:

1. Prof.dr Mihailo Burid,Podgorica,Crna Gora 2. Prof.dr Goran Vujid,Novi Sad,Srbija 3. Prof.dr Danijel Dani Vrhovšek,Ljubljana,Slovenija 4. Prof.dr Dragan Rudid,Beograd,Srbija 5. Mr. Radovan Tavzes,Maribor,Slovenija 6. Branko Micev, dipl.meteorolog,Podgorica,Crna Gora 7. Dalibor Miloševid, dipl.ing.saobradaja, Podgorica,Crna Gora

U skladu sa Sporazumom,u Ekspertskom timu treba da budusa svojim predstavnicimazastupljeniMinistarstvo održivog razvoja i turizma i MZ Beranselo, odnosno NVO “Ozon”, koji imaju mogudnost ravnopravnog učešda u radu Ekspertskog tima, ali bez prava odlučivanja:

1. Siniša Stankovid, MORIT, 2. Aleksandar Perovid, direktor NVO “Ozon”.

Za koordinatora Ekspertskog tima Predsjedniku Opštine Berane su predložena dva kandidata od kojih de Predsjednik izabrati jednog:

- Prof.dr. Mihailo Miško Burid, - Mr. Radovan Tavzes.

Za sekretara Ekspertskog tima predložen je Jovica Zečevid, koordinator Projekta. Predsjedniku Opštine Berane je predlog kandidata dostavljen istog dana kada je Komisija završila svoj rad (05.10.2012.). Kada je u pitanju Poslovnik o radu Ekspertskog tima, ocijenjeno je da zbog specifičnosti rada Poslovnik ipak treba da pripremi Koordinator Ekspertskog tima uz saglasnost sa ostalim članovima. Komisija za izbor Ekspertskog tima je uvijek radila u kompletnom sastavu i sve zadatke utvrđene Sporazumom u mandatu svog rada je jednoglasno donosila. Sastavni dio ovog izvještaja su zapisnici sa održanih sjednica Komisije.

SPORAZUM IZMEĐU OPŠTINE BERANE I MZ BERANSELO

OPŠTINA BERANE, koju zastupa Predsjednik Vuka Golubović

i

MJESNA ZAJEDNICA BERANSELO, koju zastupa Predsjednik Tihomir Bogavac, donose

SPORAZUM

Dana 13.08.2012. godine u Opštini Berane organizovan je sastanak u vezi odlaganja otpada na

smetlištu ,,Vasove vode“, kojem je prisustvovao Savjet Mjesne zajednice Beranselo. Na istom su

dogovoreni sledeći zaključci:

1. Predsjednik Opštine Berane Vuka Golubović se obavezao da angažuje ekspertski tim koji će

činiti namanje pet stručnjaka iz oblasti zaštite životne sredine, sa potrebnim licencama i

sertifikatima za oblast upravljanja otpadom, i po jedan predstavnik Ministarstva održivog


7

razvoja i turizma i mještana MZ Beranselo, koji će u formi Elaborata– (stručni nalaz) dati

mišljenje o tome da li lokacija Vasove vode ispunjava kriterijume za privremeno odlagalište

komunalnog otpada, propisane važećim Zakonom o upravljanju otpadom i kriterijume za

regionalnu sanitarnu deponiju propisane važećim Pravilnikom o bližim karakteristikama

lokacije, uslovima izgradnje, sanitarno-tehničkim uslovima, načinu rada i zatvaranju

deponija za otpad, stručnoj spremi, kvalifikacijama rukovodioca deponije i vrstama otpada i

uslovima za prihvatanje otpada na deponiji (Sl. List Crne Gore br 01-8312, 08.12.2009.

godine).

Radna verzija Elaborata će biti predstavljena na javnoj raspravi, koja će biti otvorena i za

medije, kako bi se mogućnost greške u tumačenju svela na minimum.

Eksperti, koje bi odabrala Komisija u kojoj bi bili predstavnici lokalne uprave, Savjeta MZ

Beranselo, Ministarstva održivog razvoja i turizma i nevladinih organizacija koje se bave

zaštitom životne sredine, bili bi iz zemalja regiona i Evropske Unije.

Ukoliko Elaborat (stručni nalaz) pokaže da ,,Vasove vode” nijesu lokacija pogodna za dalje

odlaganje komunalnog otpada i izgradnju regionalne sanitarne deponije, Opština će prekinuti

aktivnosti u tom pravcu i tražiti drugo rješenje.

Vremenski interval realizacije ovog posla bi bio 30 dana od dana sklapanja Sporazuma o

saradnji između Opštine Berane i Savjeta MZ Beranselo, u kom bi bili precizno navedeni

pomenuti uslovi.

Ukoliko bi postojali opravdani razlozi za produžetak roka ili nepredviđene okolnosti, Opština

Berane se obavezuje da o svemu obavijesti Savjet MZ Bernaselo i da zajedno odluče o

daljim potezima.

Ako Elaborat (stručni nalaz) pokaže da lokacija ,,Vasove vode” nije pogodno rješenje za

dalje odlaganje otpada, Opština Berane će krenuti u proces hitne sanacije i rekultivacije

ovog prostora.

2. Ukoliko ekspertski tim utvrdi da su ,,Vasove vode” lokacija koja je po važećem Zakonu o

upravljanju otpadom i Pravilniku o bližim karakteristikama lokacije, uslovima izgradnje,

sanitarno-tehničkim uslovima, načinu rada i zatvaranju deponija za otpad, stručnoj spremi,

kvalifikacijama rukovodioca deponije i vrstama otpada i uslovima za prihvatanje otpada na

deponiji, pogodna za dalje odlaganje otpada i izgradnju sanitarne deponije, Savjet MZ

Beranselo se obavezuje da prihvati takvo rješenje.

Opština Berane preuzima obaveze oko finansiranja ekspertskog tima.

Nakon obavljenog posla javno ćemo predstaviti Elaborat (stručni nalaz) i učiniti ga javnosti

dostupnim i na zvaničnoj internet stranici opštine Berane (www.berane.me).

PREDSJEDNIK MZ PREDSJEDNIK OPŠTINE

Tihomir Bogavac Vuka Golubović

http://www.berane.me/


8

SASTAV EKSPERTSKOG TIMA

1. Prof.dr Mihailo Burid, oblast geologije i hidrogeologije – koordinator Ekspertskog tima, 2. Doc.dr Goran Vujid, oblast životne sredine – član, 3. Prof.dr Danijel Dani Vrhovšek, oblast tehnologije i sanacije odlagališta – član, 4. Prof.dr Dragan Rudid, oblast hidrologije – član, 5. MrRadovan Tavzes, oblast zakonodavstva – član, 6. Branko Micev, dipl.meteorolog, oblast meteorologije – član, 7. Dalibor Miloševid, dipl.ing. saobradaja, oblast saobradaja – član, 8. Siniša Stankovid, predstavnik Ministarstva održivog razvoja i turizma – član bez prava

odlučivanja, 9. Aleksandar Perovid, predstavnik NVO “Ozon” i MZ Beranselo – član bez prava odlučivanja, 10. Jovica Zečevid, predstavnik Opštine Berane – sekretar Ekspertskog tima bez prava

odlučivanja.

Svi clanovi Ekspertskog tima, osim osnovnih zaduženja, treba da obrade i ostale aspekte koji su potrebni za realizaciju ekspertize. Poslovnik o radu Ekspertskog tima – definisan u obliku principa rada

1. Javnost rada Ekspertskog tima (ET); 2. Utvrđivanje stručnih i naučnih činjenica o Projektu; 3. Usvajanje naučnih i stručnih činjenica uz težnju ka potpunom konsenzusu; 4. Donošenje Odluke – Preporuke izjašnjavanjem članova ET na bazi usvojenih činjenica, uz

mogudnost izdvajanja mišljenja pojedinih članova ET, uz obavezu detaljnog obrazloženja; 5. Predviđena je potpuna autonomnost svakog člana ET u odlučivanju o utvrđivanju činjenica i

donošenju konačne Odluke – Preporuke; 6. Obaveznost svakog člana ET da radi u skladu sa utvrđenim principima rada Ekspertskog

tima; 7. Ekspertski tim odlučuje vedinom glasova sedam članova ET; 8. Principi predstavljaju osnov u radu ET i usvojeni su jednoglasno.

PROGRAMSKI ZADATAK ZA EKSPERTSKI TIM

Opština Berane se nalazi u istočnom dijelu Crne Gore i zahvata sjeverni dio regiona Gornjeg Polimlja. Skoro samom sredinom ove opštine teče kompozitna dolina rijeke Lim, smještena između planina Bjelasice, Smiljevice, Turjaka i Mokre planine. Beranska kotlina je raskošna ljepotom prirode i vrijednim kulturno – istorijskim spomenicima. Površina opštine Berane iznosi 717 km2,što čini 5,5% površine Crne Gore.Broj stanovnika po popisu iz 2011. godine iznosi 33.970, što predstavlja 5,48% od ukupnog stanovništva Crne Gore. Berane po površini zauzima osmo, a po broju stanovnika peto mjesto u Državi. Od ukupne površine opštine Berane, na obradivo zemljište otpada 22%, šume pokrivaju prostor od 37%, dok ostalog zemljišta ima 41%. Prostor Berana karakteriše umjereno topla i umjereno vlažna klima, komponovana iz mozaika mikroklima pustinjskog, mediteranskog, submediteranskog, umjereno – kontinentalnog, kontinentalnog i arktičkog tipa. Raznovrsnost mikroklima u sadejstvu sa raznovrsnom geološkom podlogom i tipovima zemljišta omogudila je raznolikost bioloških sistema i njihovu evoluciju.


9

Geostrateški položaj Berana je veoma povoljan, sa udaljenošdu od 143 km od Podgorice, 383 km od Beograda i 280 km od Sarajeva, što može da ima veoma važnu razvojnu ulogu u bududnosti.

1. Stanje u oblasti upravljanja otpadom u Crnoj Gori U periodu do početka ovog vijeka, problem čvrstog otpada u Crnoj Gori je bio tretiran kao manje važan u odnosu na druge oblasti nadležnosti jedinica lokalne samouprave i državnih organa nadležnih za oblast životne sredine. Dokumenta Nacionalna politika integralnog i održivog upravljanja otpadom i Strateški master plan za upravljanje otpadom slijedila su EU i globalne trendove i principe u skladu sa trenutnim nivoom ekonomskog razvoja. Efikasno upravljanje otpadom je identifikovano kao ključni ekološki prioritet za Crnu Goru. Strateškim Master planom definisana regionalna organizacija za izgradnju centara za tretman komunalnog otpada je predvidjela da se u Beranama planira izgradnja regionalnog centra za opštine Berane, Rožaje, Plav i Andrijevicu.Imajudi to u vidu, pristupilo se izradi kompletne projektne dokumentacije za realizaciju Projekta.U ovom trenutku je u proceduri priprema zahtjeva za izdavanje građevinske dozvole. Kao što je navedeno, na osnovu Sporazuma zaključenog između Opštine Berane i Mjesne zajednice Beranselo, ukazala se potreba formiranja Ekspertskog tima, sa zadatkom utvrđivanja valjanosti – stručnog nalaza o tome da li je lokacija „Vasove vode“ pogodna za privremeno skladište komunalnog otpada i da li ispunjava kriterijume za izgradnju Regionalnog centra za tretman komunalnog otpada.

2. Propisi i drugi akti relevantni za realizaciju Programskog zadatka Za realizaciju Programskog zadatka relevantni propisi i akta koje je donijela Vlada Crne Gore i Opština Berane su:

- Zakon o upravljanju otpadom („Sl. list CG” br. 64/11 od 29.12.2011. godine), - Zakon o životnoj sredini („Sl. list CG“, br. 48/08 od 11.08.2008.), - Zakon o procjeni uticaja na životnu sredinu („Sl. list RCG“, br. 80/05 od 28.12.2005.), - Zakon o lokalnoj samoupravi ("Sl. list RCG", br. 42/03, 28/04, 75/05, 13/06, "Sl. list CG", br. 88/09 od

31.12.2009), - Zakon o komunalnim djelatnostima („Sl. list RCG”, br. 12/95), - Zakon o uređenju prostora i izgradnji objekata („Sl. list CG“, br. 51/08 od 22.08.2008.), - Pravilnik o bližim karakteristikama lokacije, uslovima izgradnje, sanitarno-tehničkim uslovima,

načinu rada i zatvaranja deponija za otpad, stručnoj spremi, kvalifikacijama rukovodioca deponije i vrstama otpada i uslovima za prihvatanje otpada na deponiji (’’Sl. list CG’’, br. 84/09),i(naknadno dodat od strane Koordinatora,jer je bio izostavljen, a predstavlja sastavni i podrazumijevajudi dio osnovnog Pravilnika) Pravilnik o izmjenama i dopunama Pravilnika o bližim karakteristikama lokacije, uslovima izgradnje, sanitarno-tehničkim uslovima, načinu rada i zatvaranja deponija za otpad, stručnoj spremi, kvalifikacijama rukovodioca deponije i vrstama otpada i uslovima za prihvatanje otpada na deponiji („Sl. list CG“, br.46/11 od 16. septembra 2011.godine)koji je donijelo Ministarstvo održivog razvoja i turizma.

Ostalo: - Nacionalna politika integralnog i održivog upravljanja otpadom (februar, 2004. godine), - Strateški Master plan za upravljanje čvrstim otpadom na republičkom nivou (januar, 2005. godine), - Prostorni plan Crne Gore za period do 2020. godine, - Državni Plan za upravljanje otpadom za period od 2008 – 2012. godine (februar, 2008. godine), - Relevantna prostorno-planska dokumenta u opštini Berane, - Plan upravljanja otpadom u opštini Berane, i - Sporazum zaključen između Opštine Berane i Mjesne zajednice Beranselo, 14.08.2012. godine.


10

3. Cilj, svrha i očekivani rezultati

Cilj Osnovni cilj koji se želi ostvariti realizacijom ovog programskog zadatka je izrada stručnog nalaza nezavisnih eksperata o karakteristikama lokacije „Vasove vode” i ispunjenosti propisanih kriterijuma da se odredi za izgradnju regionalne sanitarne deponije, kao i ocjena pogodnosti za određivanje lokacije „Vasove vode” za privremeno skladištenje komunalnog otpada. Svrha Svrha realizacije ovog programskog zadatka je pružanje stručne i nezavisne ekspertske pomodi Opštini Berane i Mjesnoj zajednici Beranselo u nalaženju adekvatnog rješenja za pitanje privremenog skladištenja komunalnog otpada i izgradnje regionalne sanitarne deponije u skladu sa odredbama Sporazuma zaključenog između Opštine Berane i Mjesne zajednice Beranselo. Očekivani rezultati Rezultat rada angažovanog Ekspertskog tima treba da bude:

a) Ocjena karakteristika lokacije „Vasove vode” sa aspekta mogudnosti ispunjavanja uslova koje treba da zadovolji neka lokacija za izgradnju sanitarne deponije;

b) Ocjena pogodnosti lokacije „Vasove vode” za njeno korišdenje za privremno skladištenje komunalnog otpada.

Obaveza Ekspertskog tima je da, u skladu sa ovim programskim zadatkom i stručnim referencama njegovih članova, upozna javnost u Crnoj Gori sa stručnim nalazom da li je lokacija „Vasove vode“ pogodna za privremeno skladištenje komunalnog otpada i da li ispunjava uslove potrebne za izgradnju sanitarne deponije u skladu sa Zakonom o upravljanju otpadom i Pravilnikom o bližim karakteristikama lokacije, uslovima izgradnje, sanitarno-tehničkim uslovima, načinu rada i zatvaranja deponija za otpad, stručnoj spremi, kvalifikacijama rukovodioca deponije i vrstama otpada i uslovima za prihvatanje otpada na deponiji.

4. Obim posla Zadatak Ekspertskog tima je da uradi stručni nalaz (Elaborat) kojim de dati mišljenje da li je lokacija „Vasove vode” pogodna za privremeno skladištenje komunalnog otpada, u skladu sa važedim Zakonom o upravljanju otpadom, kao i da li ispunjava uslove i kriterijume za regionalnu sanitarnu deponiju propisane važedim Pravilnikom o bližim karakteristikama lokacije, uslovima izgradnje, sanitarno-tehničkim uslovima, načinu rada i zatvaranju deponija za otpad, stručnoj spremi, kvalifikacijama rukovodioca deponije i vrstama otpada i uslovima za prihvatanje otpada na deponiji. Metodologiju vrednovanja lokacije „Vasove vode” za izgradnju regionalne sanitarne deponije treba izvršiti u skladu sa kriterijumima za vrednovanje potencijalnih lokacija za deponiju komunalnog otpada. Način rada Ekspertskog tima, odlučivanja i dinamike izrade Elaborata – ekspertskog nalaza i metodologija vrednovanja lokacije detaljnije de se razraditi Poslovnikom o radu Ekspertskog tima koji priprema Ekspertski tim. Poslovnik treba da bude prihvaden od Komisije koju je formirala Opština Berane. Članovi Ekspertskog tima imaju obavezu da borave u Beranama najmanje pet dana. Način realizacije ove obaveze koja naročito obuhvata obilazak i detaljno sagledavanje svih važnih kriterijuma same lokacije „Vasove vode“ i prezentaciju Elaborata – stručnog nalaza utvrdide se Poslovnikom o radu Eskpertskog tima. Prema tome, Programski zadatak obuhvata naročito:


11

- ocjenu prirodnih uslova i potencijala lokacije „Vasovevode” (hidroloških, geoloških, hidrogeoloških,

klimatskih i dr.), sa ocjenom za izgradnju centra za obradu otpada, - udaljenost od površinskih tokova (kriterijum 11 iz Priloga 1 relevantnog pravilnika), - udaljenost od naselja, sakralnih objekata, - udaljenost najbliže parcele koja se obrađuje, - analiza uticaja kontaktnih zona na prostoru predviđene lokacije i obrnuto, - udaljenost deponije od saobradajnica i aerodroma, - udaljenost deponije od glavnog dalekovoda, - udaljenost deponije od vodovoda, - da li se deponija graniči sa sanitarnom zonom vodoizvorišta i na kojoj je udaljenosti, - projekcija mreža infrastrukturnih sistema i drugih objekata neophodnih za funkcionisanje sanitarne

deponije, - mjere zaštite od elementarnih i drugih nepogoda, - ambijentalno uklapanje, - da li postoje vlasnički problemi, - analiza i ocjena postojedeg stanja lokacije, - presjek finansijskih ulaganja neophodnih za investiranje u zatvaranje lokacije „Vasovevode” i

pronalaženje nove lokacije, ukoliko stručni nalaz pokaže da predmetna lokacija ne ispunjava uslove za izgradnju regionalnog centra za tretman otpada.

Predlog Ekspertskog nalaza obrađivači de dostaviti Predsjedniku Opštine Berane, kako bi se sprovela procedura utvrđena Sporazumom zaključenim između Opštine Berane i Mjesne zajednice Beranselo.

5. Sadržaj Elaborata Elaborat, odnosno stručni nalaz koji treba da pripremi Ekspertski tim sadrži najmanje:

a) Uvod

- Prikaz postojedeg stanja u dijelu zakonodavnog okvira koji važi u Crnoj Gori u oblasti upravljanja otpadom u dijelu izgradnje sanitarnih deponija, i

- Prikaz stanja na terenu.

b) Stručni nalazi za oblasti:

- geologije i hidrogeologije, - hidrologije, - životne sredine, - tehnologije (za oblast upravljanja otpadom), - meteorologije, - saobradaja, - zakonodavstva, i - ekonomije

c) Zaključak Zaključak treba da sadrži jasnu preporuku izvedenu iz pojedinih stručnih nalaza da li je lokacija „Vasove vode“ pogodna i da li ispunjava zakonom utvrđene uslove za izgradnju sanitarne deponije i njeno korišdenje za privremeno skladištenje komunalnog otpada.


12

6. Kvalifikacije eksperata

Rukovodilac Ekspertskog tima treba da ima reference i iskustvo u radu na najmanje jednom projektu izrade tehničke dokumentacije (glavni projekat) na osnovu koje je realizovana izgradnja sanitarne deponije i da je učestvovao u projektu izgradnje najmanje jedne sanitarne deponije. Članovi Ekspertskog tima moraju da imaju odgovarajude reference za obavljanje stručnih poslova na izradi dokumentacije za tretman otpada i izgradnju deponija u dijelu navedenih stručnih nalaza koji su definisani u sadržaju Elaborata – stručnog nalaza. U radu Ekspertskog tima ne treba da učestvuju stručna lica koja su radila na pripremi dokumentacije potrebne za eventualnu realizaciju ovog projekta. Osnovni zadatak Ekspertskog tima je da putem stručnog nalaza utvrdi da li lokacija Vasove vode ispunjava kriterijume za privremenoskladištenje komunalnog otpada i kriterijume za regionalnu sanitarnu deponiju koje propisuju vazeci zakoni i pravilnici. Najvažniji izvori podataka za izradu ovog Elaborata navedeni su u poglavlju “Istorije projekta”. Zakonski okvir za upravljanje otpadom i uslovi za izgradnju deponije navedeni su u poglavlju “Zakonodavstvo-ispunjenost kriterujuma za izgradnju deponije” i u Programskom zadatku.

B) STRUČNI NALAZ

GEOLOGIJA I HIDROGEOLOGIJA Osnovno obelježje geološkog sastava lokacije odlagališta sagledavamo u geotektonskoj poziciji. Relevantna geološka struktura terena nalazi se između terasnih sedimenata rijeke Lima, sa južne,i velike regionalne navlake paleozoika na mezozojske sedimente,sa sjeverne strane.Veliki regionalni rasjed nalazi se duž susjedne doline rijeke Brnjice.Tri manja lokalna rasjeda nalaze se u dolini potoka u kojoj je smješteno odlagalište.Osnovnu geološku strukturu terena lokacije čine srednjetrijaski i jurski sedimenti.Jurski sedimenti, koji čine glavni dio podloge odlagališta, leže diskordantno preko srednjetrijaskih sedimenata. Podlogu jurskih sedimenata čine trijaski krečnjaci sa rožnacima(ladinik) i trijaski krečnjaci, dolomiti i dolomitični krečnjaci(anizik).Jurske sedimente čine pješčari, rožnaci,glinci,laporci i laporoviti krečnjaci. Lokalitet se nalazi u zoni 7 do 8 stepeniintenziteta MCS (Mercali – Canacni – Sieberg) skale. Hidrogeološke karakteristike su određene sa dvije osnovne geološke sredine.To su trijaski karbonati koji imaju karakteristike karstifikovanih akvifera i pokrivaju manju površinu. Duž korita povremenog potoka,nakon padavina,teku vode koje presahnu poslije izvjesnog vremena, što je karakteristika kraških akvifera.Potok kao pojava zahtijeva regulisanje i odvođenje vode kontrolisano, kako ne bi narušavao tijelo postojedeg odlagališta. Najvedi dio terena pod tijelom odlagališta i dolinskom dnu čine jurski sedimenti. Ovaj kompleks predstavlja klasični hidrogeološki izolator, što se da zaključiti i na osnovu litološkog sastava.U njima preovlađuje laporovita komponenta, što opredjeljuje i hidrogeološke karakteristike kompleksa.Iz ovog kompleksa se javljaju mali izvori i pištevine, jer on ne omogudava formiranje važnijihvodonosnika. Najvedu izdašnost ima izvorčid iznad tijela odlagališta,i to svega 0,03 l/s. Jedan izvorčid, takođe procijenjenog malog kapaciteta, je kaptiran za potrebe 4 lokalna domadinstva.Izvori jurskog kompleksa imaju male oscilacije(razlika između najmanjih i najvedih voda je karakteristika ovog tipa izvora)kapaciteta za razliku od kraških voda-izvora.Slivkaptiranog izvora teško da može biti pod direktnim uticajem deponije,ali


13

zbog blizine deponiji ovaj izvor se mora označiti kao mogude sporan,bez obzira na mali kapacitet.Njegova funkcija je ovdje prvenstvena i potrebno ja uraditi kompenzaciju,odnosno izgraditi vodovod za korisnike sa gradskog vodovoda,ili sa drugog izvora. Bez obzira što se radi o malom kapacitetu, izvor iznad samog tijela odlagališta takođe može biti kompenziran dovodom mnogo vede količine vode sa drugog izvorišta. Sve u svemu, zbir kapaciteta svih izvora u zoni lokacije ne može biti prepreka za izgradnju sanitarne deponije, jer de se kroz realizaciju Projekta obezbijediti mnogo kvalitetnije rješenje za lokalno stanovništvo.Kao dokaz nudimo mjerenje izdašnosti izvora na odlagalištu u vrijeme kiše koje je urađeno 28.10.2012. godine. Kapacitet ovog izvorišta koji je vede izdašnosti od svih pregledanih pištevina je tada bio manji od 0,03 l/s (1litar/35 sekundi). Sumarno iskazano,ovaj teren ne nosi u sebi značajnije vodne potencijale koji bi bili prepreka izgradnjisanitarne deponije.To su uglavnom lokalne pištevine jurske formacije. Geološki uslovi za izgradnju su definisani posebnim Elaboratom o geološkim istraživanjima,koji je verifikovan od nadležnog organa (Ministarstvo ekonomije).

HIDROLOGIJA Kako se lokacija budude deponije nalazi u dolini Lučkog potoka, to de biti u kontaktu sa povremenim bujičnim tokom nakon kiša i topljenja snijega. Odlagalište i danas predstavlja barijeru proticajima bujičnih i podzemnih voda kroz čije tijelo se one proceđuju, stvarajudi nesanitarne vode koje utiču na kvalitet okolnih voda,sve do Lima.Na lokaciji postoji jedan izvor koji je po mjerenjima inspekcije izdašnosti 0,5 l/s,iz marta mjeseca2012. godine, kad su velike vode. Našim mjerenjima je utvrđeno da se radi o izdašnosti od svega 0,03 l/s u sušnom periodu. Ostalo su sve pištevine, koje su u vrijeme obilaska terena imale manju izdašnost od 0,03 l/s vode.Sve pojave voda javljaju se u kontekstu geoloških uslova određenih položajem krečnjaka na desnoj, i položajem jurskih vodonosnih barijera na lijevoj strani potoka.Udaljenost deponije od obale rijeke Lim je definisana posebnim geodetskim istraživanjima.Ta udaljenost zadovoljava zakonske propise, što se dokazuje priloženim Geodetskim elaboratom sa detaljnim prikazom podataka.Lokacija je topografski i vizuelno zaklonjena sa tri strane. Otvorena je praktično samo prema nizvodnoj strani doline potoka.U ukupnom kontekstu treba rješavati i problem stare deponije uz sami Lim, čija se nožica potkopava.

Sada je jasno da na lokalitetu nema tako značajnog vodnog potencijala koji bi osporavao planiranu lokaciju,pri čemu je jasan odnos ka regulisanju voda, tako da ne mogu ugrožavati deponiju,i da se eventualno mogu koristiti uz nepromijenjen kvalitet. Uvidom u postojedu projektnu dokumentaciju, posebno Glavni projekat jasno se vidi da je Projektant detaljno riješio problem prikupljanja,kanalisanja,odvođenja i prečišdavanja svih voda budude deponije. To se može zaključiti i na osnovu dobijenih proticaja za dimenzionisanje hidrotehničkih objekata. Radi se o proračunima visoke sigurnosti,gdje je proticaj atmosferskih voda sračunat na 400 l/s,a drenažnih čak na 190 l/s, a čija se provjera konačno verifikuje kroz reviziju Glavnog projekta. Iako ocjena Glavnog projekta izlazi iz mandata Ekspertskog tima,smatrali smo korisnim prikazati osnovne podatke iz oblasti projektovanja hidrotehničkih radova, radi boljeg ukupnog sagledavanja ocjene lokacije. Postojede odlagalište nije održivo na duži rok. Prelazak odlagališta na drugu lokaciju značio bi ponovljen problem, pa je najracionalnije postojede odlagalište riješiti u okviru projekta izgradnje nove sanitarne deponije na istoj lokaciji.Osim toga značajnu vrijednost imaju i dosadašnji radovi, kroz utrošena finansijska sredstva za razne odluke,uslove,saglasnosti, istraživanja i tehničku dokumentaciju(oko 25 dokumenata,studija iprojekata je ved realizovano). Analiza Projekta pokazuje da predloženo hidrotehničko rješenje obezbjeđuje sigurnost deponije od ugrožavanja svih vrsta voda,uz prikupljanje i održavanje vodnog potencijala samog lokaliteta, što je važna činjenica za ukupan odnos prema lokaciji (iako ovaj dio pripada Projektu, a ne Studiji za izbor lokacije).


14

Na kraju, to znači dasa hidrotehničkog aspekta,uz pravilnu realizaciju pravih projektnih rješenja, predložena lokacija Vasove vode je pogodna za izgradnju sanitarne deponije. ŽIVOTNA SREDINA Trenutno stanje odlagališta ukazuje na negativne uticaje na životnu sredinu.Oni se manifestuju različito.Ocjedne vode se ne tretiraju, te nakon prolaska kroz tijelo odlagališta teku dalje prema najbližem recipijentu. Zbog toga što odlagalište nije ograđeno postoji opasnost prenosa uticaja preko životinja.U blizini ima nekoliko parcela koje se koriste u poljoprivredi, pretežno kao pašnjaci, manjim dijelom vodnjaci, a prema izjavama mještana ikao njive (što obilaskom terena nije uočeno).Iako se radi o relativno malim površinama i malim prinosima, treba imati u vidu da u neuređenoj situaciji mogu biti izloženi negativnim efektima,posebno uticajem vjetra.Neprijatni mirisi su dijelom prisutni,iako se povremeno otpad prekriva zemljom. Struktura otpada se takođe problematizuje zbog evidentnog povremenog odlaganja otpada medicinskog i sličnog porijekla. Bujične vode predstavljaju fizičku, biološku i hemijsku opasnost. Fizička je dosta izražena kroz mogudnost urušavanja odlagališta. Očigledno je dasu negativni uticaji odlagališta prisutni na lokaciji. Odlagalište je djelimično zaklonjeno reljefnim oblicima, ali i okolnom šumom. Neodgovarajudi vizuelni utisak stvara visina padine deponovanog materijala.Vizuelni i negativni efekti vjetra se mogu na zadovoljavajudem nivou popraviti zaštitnim zelenilom. Rješenje postojedeg stanja je mogude na tri načina:

- prekrivanjem odlagališta na istoj lokaciji, uz najnužniju zaštitu, što je dugoročno rizično rješenje sa izvjesnim posledicama po životnu sredinu;

- prebacivanjem otpada na drugu lokaciju, što znači rizik od transporta izauzimanje nove lokacije sa sličnim rizicima za životnu sredinu;

- izgradnjom nove deponije na istoj lokaciji i saniranjem dosada deponovanog materijala u, za to, pripremljenu kadu, što se ispostavlja kao najracionalnije rješenje.

Iz svega navedenog proizilazi da postojede odlagalište negativno utiče na životnu sredinu. Takođe proizilazi zaključak, da je najpogodnije rješenje za zaštitu životne sredine izgradnja nove sanitarne deponije na istoj lokaciji,kako bi se riješio problem nepovoljnog stanja odlagališta. Ovakvo rješenje je održivo, uz strogo poštovanje projekta izgradnje nove sanitarne deponije, koji se bazira na važedim propisima. TEHNOLOGIJE ZA OBLAST UPRAVLJANJA OTPADOM Ekspertski tim nema mandat da vrši reviziju Glavnog projekta budude sanitarne deponije. No bududi da je isti urađen,razmatranje njegovih glavnih djelova značajno doprinosi rezultatima rada Tima.Glavni projekat je uradila renomirana kompanija Institut „Kirilo Savid“ iz Beograda. Glavni projekat je revidovan od kompetentne institucije JU Institut za razvoj i istraživanja u oblasti zaštite na raduiz Podgorice. Sadašnja količina otpada na lokaciji – odlagalištu je 161 673 m3.Nakon zbijanja i uz prekrivku, njegova zapremina bi iznosila 80 408 m3.Količina otpada planirana za narednih 18 godina bi iznosila 311 077 m3,odnosno sa prekrivkom i inertnim materijalom 344 255 m3 (bez podne izolacije i sloja za zatvaranje deponije).Ukupna raspoloživa površina za potrebe odlaganja otpada za čitavu deponiju, bi bila 20 993 m2. Projektovana izolacija sanitarne deponije je visoko obezbijeđena, čak iiznad zahtjeva utvrđenih u propisima EU. Drenažni sistem procjednih – filtriranih i otpadnih voda i njihovo prečišdavanje,uz regulisanje atmosferskih voda,kao ključnih uslova funkcionisanja sanitarne deponije, je vrlo jednostavno, odlično i funkcionalno odabran i projektovan.Za drenažne cijevi je predviđena i obloga radi sprečavanja začepljavanja.Projektovani


15

sistem takođe omogudava kvalitetno prečišdavanje otpadnih voda.Velike vodesliva zahvatade se cijevima dovoljnog prečnika, i odvoditi ispodtijela deponije. Kaptiranje gasova de se obavljati preko 27 biotronova.Njegovo prikupljanje, odvođenje i spaljivanje na otvorenim bakljama je u skladu sa nasavremenijom praksom. Sanacija i zatvaranje postojedeg odlagališta je takođe kvalitetno projektovano i to iznad važedih standarda EU. Najjeftiniji i najracionalniji način zbrinjavanja otpada sa postojedeg odlagališta je njegovo skladištenje u kadibudude – novoizgrađene sanitarne deponije. Stabilnost brane je projektovana sa potrebnim koeficijentom sigurnosti i potvrđenaje od statičara članova tima i Predsjednika Komisije za reviziju, takođe statičara. Razdaljina između oboda tijela deponije i rijeke Lim je utvrđena najnovijim Geodetskim elaboratom(u prilogu) kojije baziran na projektnom rješenju i nije eliminatorna za predmetnu lokaciju. Projektna rješenja su takva da bi obezbjeđivala funkcionisanje planirane sanitarne deponije na lokaciji Vasove vode po važedim standardima. Iz uvida u postojede stanjei urađene analize proizilazi da je najracionalniji i najjeftiniji način saniranja postojedeg odlagališta izgradnja nove sanitarne deponije na istoj lokaciji čime se omogudava da se postojede količine otpada prebace i zbrinu u tijelo nove sanitarne deponije. Projektant je za to predvidio rješenja koja omogudavaju izgradnju funkcionalne deponije, uz poštovanje zakonskih normi, uključujudi i one za izbor lokacije. METEOROLOGIJA Planirana sanitarna deponija bide smještena u dolini-jaruzi,generalnog pravca pružanja zapad-istok, dužine oko 3,7 km(od tijela deponije uzvodno). Njena širina je procijenjenana oko 200 do 500 m. Deponija se mora projektovati na ekstremne meteorološke uslove(ekstremne temperature,olujne vjetrove,obilne padavine i povedano oticanje,naglo topljenje i obrušavanje snijega, uz analizu mogudih pojava klizanja terena kao posljedice i slične rizike).U regionu Berana trodnevna kišna serija može dati 178 l/m2, a na vrhu jaruge mogu se prognozirati čak i oko 300 l/m2vodenog taloga. Treba računati i sa dodatnim naglim topljenjem snijega, čija visina u dolini može dostizati i 120 cm.Zato treba znati da de deponija biti izložena ekstremnim meteorološkim situacijama, koje mogu uticati na njeno funkcionisanje, pa čak i na stabilnost, ukoliko ne bude ozbiljno obezbijeđena projektovanjem. Dimenzionisanje sistema,posebno u odnosu na površinske i podzemne vode pri projektovanju moraju biti jedan od najvažnijih prioriteta. Takođe, treba imati u vidu i pojavu ekstremnih vjetrova, iako je lokacija prilično zaštidena od najučestalijih i najjačih vjetrova.Ekstremne temperature mogu uticati na stanje sistema jer su tokom ljeta ido 390C,kada su velika isparavanja,dok se u hladnom dijelu godine spuštaju na – 20, pa čak i –280C,kada se javljaju ekstremna zamrzavanja. Obezbijeđenost od produkcije dima–spaljivanja mora biti apsolutna,da ne bi dolazilo do koncentracije zagađujudih materija u prizemnom sloju.Shodno tome, treba se projektovati i gromobranska zaštita,koja je inače neophodna kod drugih objekata. Meteorološki monitoring zbog pradenja navedenih elemenata, radi stanja deponije, mora biti organizovan on-line i dostupan nadležnim organima. Na kraju ograđivanje deponije zaštitnim zidom i zaštitnim zelenilom omogudide deponiji funkcionisanje uz amortizovane klimatske i vizuelne efekte. Kao što se vidi, iako je naš mandat, utvrđivanje ispunjavanja uslova odabrane lokacije predviđenih zakonom, mi smo namjerno izašli iz tog okvira dajudi preporuke za projektovanje i izgradnju, jer de deponija biti funkcionalna ako se takve preporuke budu poštovale.To smo uradili u oblasti meteorologije kao i u drugim oblastima.Zato je i osnovna poruka našeg tima da je, u cilju rješenja negativnih posljedica odlagališta, potrebna izgradnja uređene sanitarne deponije koja de anulirati sadašnje negativne efekte


16

odlagališta.Meteorološki aspekti se ne bi mogli tretirati kao prepreka izgradnji sanitarne deponije na lokaciji Vasove vode,ali ipak projektni kriterijumi moraju biti strogi. SAOBRADAJ Lokacija sadašnjeg odlagališta i budude sanitarne deponije udaljena je od Rožaja 35 km,od Andrijevice 24 km,od Plava 51 km i od Berana 3,5 km.Berane su sa lokacijom povezane gradskom saobradajnicom dužine 1,5 km,magistralnim putem M-2, a dalje lokalnim putem ka selu Zaostru,na duzini od 1,3 km. Završni dio ove veze – lokalni put je širok 3,0 – 3,5 m sa nagibom od 13 – 14%. Sadrži i jednu krivinu veoma malogradijusa, uz veliki podužni nagib. Njegova rekonstrukcija bide neophodna na širinu od 5,5 do 6,0 m.Put treba dimenzionisati na osovinsko opteredenje od 10 t,odnosno za laki saobradaj.Sa lokalnog puta pristup je obezbijeđen do odlagališta preko makadamskog puta. Komunikacija unutar odlagališta se takođe odvija neuređenim makadamskim putem. Lokalni put je priključen na magistralni. Njegov priključak bide potrebno rekonstruisati,za što su definisani potrebni osnovni elementi.Neophodno de biti rekonstruisati i lokalni put na dužini od 1,3 km,kako je navedeno, uz priključnu saobradajnicu za deponiju. Za očekivati je povedan intenzitet saobradaja duž pristupnih puteva. Projektno rješenje predviđa ulaz u kompleks deponije kapijom širine 6,2 m, sa pješačkom kapijom širine 1m.Ovo u potpunosti odgovara planiranoj namjeni.Revidovanim projektom je predviđena veza – ulazna saobradajnica, administarivni blok i sanitarne kade, gdje je smještena i mjerna vaga. Unutrašnji saobradaj pokriva sve potrebne funkcije – veze sa sanitarnim kadama, uređajem za prečišdavanje otpadnih voda,parkingom,prostorom za manipulacije,odnosno projektovano je sve što je potrebno za funkcionisanje deponije. Udaljenost aerodroma i drugih specifičnih vjerskih idrugih objekata definisana je posebnim Geodetskim elaboratom,koji ja sastavni dio ovog elaborata(dat u prilogu).Geodetski je precizno utvrđeno da sva snimljena rastojanja postojedih objekata u prostoru zadovoljavaju uslove propisane Pravilnikom.Odnos prema planskim dokumentima saobradaja prikazan je u poglavlju o geodetskim mjerenjima. ZAKONODAVSTVO – ISPUNJENOST KRITERIJUMA ZA LOKACIJU DEPONIJE Potrebno je još jednom istadi, da je mandat Ekspertskog tima utvrđivanje ispunjenosti uslova lokacije Vasove vode za privremeno skladištenje i izgradnju regionalne sanitarne deponije. Naš zadatak (prema Programskom zadatku,koji je naveden u originalu u ovom Elaboratu) nije i ne može biti ocjena tehničke dokumentacije, koja je rađena nakon izbora lokacije,prije svega Glavnog projekta deponije iElaborata procjene uticaja tog projekta na životnu sredinu. Ipak se nijesmo ograničili strogo na Programski zadatak, ved smo u mjeri potrebe da se sve razjasni razmatrali i pitanja iz Glavnog projekta i Elaborata procjene uticaja na životnu sredinu. Vezano za navedeni zadatak Ekspertskog tima, relevantni propisi su navedeni u Programskom zadatku, a kao posebno značajne izdvajamo:

- Zakon o upravljanju otpadom („Sl.listCG“,br. 64/11) i - Pravilnik o bližim kriterijumima lokacije, uslovima izgradnje, sanitarno-tehničkim uslovima, načinu

rada i zatvaranja deponija za otpad, stručnoj spremi, kvalifikacijama rukovodioca deponije i vrstama otpada i uslovima za prihvatanje otpada na deponiji („Sl. list CG“, br. 84/09 i 46/11 od 16. septembra 2011. godine).

Osnovni predmet našeg rada bio je utvrđivanje da li lokacija Vasove vode(za potrebe privremenog skladištenjakomunalnog otpada iizgradnju regionalne sanitarne deponije) ispunjava uslove utvrđene u, za oblast upravljanja otpadom, relevantnoj zakonskoj regulativi.


17

Zakonom o upravljanju otpadompredviđeno je da se privremeno skladištenje može vršiti najduže godinu dana. Međutim,u članu 78 ovog zakona predviđena je mogudnost da se privremeno skladištenje komunalnog otpada može vršiti i na duži period, pod uslovom da se za svaku godinu plada naknada u iznosu od 10 €/t u prethodnoj godini odloženih količina komunalnog otpada. Sredstva ostvarena po ovom osnovu su namjenski prihod budžeta Crne Gore(ta se sredstva mogu koristiti samo za rješavanje problema u oblasti upravljanja otpadom). Lokacija za privremeno skladištenje komunalnog otpada mora biti određena odlukom nadležnog organa jedinice loklane samouprave (skupština opštine), mora biti ograđena,mora imati organizovanu čuvarsku službu i morase voditi evidencija o primljenim količinama otpada uz korišdenje vage.

Pored svih nedostataka koje smo naveli, ipak smo dužni istadi da to što nijesu ispunjeni procesni uslovi rada odlagališta ne može se bukvalno prenositi na uslove same lokacije.Lokacija svakako zadovoljava uslove za rad,ali radnje i procesi koji se podrazumijevaju nijesu ispunjeni, i njih jednostavno treba ispuniti što je prije mogude,kako je istaknuto u gotovo svim poglavljima ovog elaborata. Uvidom na terenu utvrđeno je da nijesu ispunjeni neki procesni, ali i neki funkcionalni uslovi za rad privremenog skladišta komunalnog otpada. Funkcionalni uslovi moraju biti ispunjeni da bi se poslovi privremenog skladištenja mogli obavljati u skladu sa Zakonom, do izgradnje sanitarne deponije. Oni se odnose prije svega na ograđivanje odlaglišta i regulisanje voda bujičnog potoka. To su dva najvažnija propusta u radu sadašnjeg odlagališta,iako se moraju ispuniti i druge procedureutvrđene u Zakonu o upravljanju otpadom.Ipak, polazedi od ocjene da su poslovi odlaganja otpada od javnog interesa i da se mora obezbijediti kontinutet u njihovom obavljanju, to je po našem mišljenju najracionalnije ispuniti tražene uslove, kako bi odlagalište moglo funkcionisati do konačne izgradnje sanitarne deponije. Premještanje lokacije na kojoj bi se obavljali poslovi privremenog skladištenja komunalnog otpada zahtijevalo bi ispunjavanje istih uslova, proizvodilo iste probleme,a do kraja problematizovalo ekonomičnost takvog postupka.Zato je naš predlog da se hitno izvrši ograđivanje odlagališta i regulacija vode potoka,kaoi da se ostvare drugi procesni zahtjevi,koji su relativno jednostavni. Sa aspekta položaja i prirodnih uslova ova lokacija odgovara za privremeno skladištenje komunalnog otpada,ali pri tom treba ispuniti tehničke iprocesne uslove, koje smo naveli. Po našem mišljenju ne postoji racionalnije rješenjeza privremeno skladištenje komunalnog otpadaod ovoga koje smo predložili. Uslovi lokacije Vasove vode za izgradnju regionalne sanitarne deponije definisani su Studijom izbora lokacije,a u skladu sa Pravilnikom.Naime,specijalnim geodetskim snimanjima za potrebe ovog elaborata,a u odnosu na projektovano stanje(releventna je ona konačna dokumentacija – Glavni projekatkoji je urađen nakon prvog izvještaja Revizione komisije),utvrđeno je da lokacija Vasove vode odgovara u odnosu na rastojanje od naseljenih mjesta, područja rekreacije,javnih parkova,rehabilitacionih centara i banja.U blizini se, međutim, nalaze poljoprivredne površine na kojima mi nijesmo utvrdili uzgajanje povrda. Na javnoj raspravi,održanoj 12.12.2012. godine, na kojoj je prezentovan sadržaj ovog elaborata, ukazano je da je u ranijem periodu poljoprivredno zemljište korišdeno za uzgajanje krompira. Minimalna udaljenost od vodotoka Lima je u skladu sa propisima, a bujična voda potoka se mora kanalisati i sprovesti zatvorenim profilima, što Pravilnik dozvoljava.Stalnih vodonosnih izdani nema na deponiji, osim ved opisanih pištevina malog značaja.Uticaj deponije ne zalazi u zaštitne zone izvorišta, osim možda u nezvaničnu kaptažu (nema tehničke dokumentacije niti vodoprivredne saglasnosti) za nekoliko kuda koji se nalaze nizvodno. Dispozicija pištevine i kuda su,međutim, takvi da smatramo da se mora izvršiti kompenzacija u odnosu na obezbjeđenje vode, bez obzira što za to ne postoji zakonski osnov u pogledu legaliteta objekta sanitarne deponije. Pitanje vlasništva u slučaju javnog interesa takođe je regulisano posebnim zakonom,i ne bi trebalo predstavljati prepreku za lokaciju, mada je u konkretnom slučaju Opština Berane vlasnik same lokacije na kojoj je predviđena izgradnja sanitarne deponije. Ono što se često problematizuje u smislu tumačenja je odakle mjeriti rastojanja predviđena Pravilnikom. Iako se ovdje radi o malim razlikama u veličinama, što bi mogla biti zona tolerancije, ipak smo se svi


18

opredijelili da se precizno poštuje Pravilnik. Etimološki deponija je mjesto deponovanja otpada,i to valjda nije sporno. Sve ostalo su dopunski sadržaji sistema. EKONOMSKI POKAZATELJI Važno je istadi da de učešde pojedinih opština u svim troškovima u osnovnoj investiciji biti raspoređeni shodno strukturi koja proističe iz njihove godišnje proizvodnje otpada.Tako Beranama pripada odgovarajude procentualno finansijsko opteredenje kao i Rožajama,Andrijevici i Plavu. Osnovnainvest ic ija za realizaciju projektaizgradnje Regionalnog centra za obradu otpada je procijenjena na 9 297 840,54€. Struktura investicije je sljededa:

1) Izgradanja kompleksa deponije

1.1. nabavka i montaža tehnološke opreme . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 041 494,00 € 1.2. radovi niskogradnje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .3 843 292,28 € 1.3. hidrograđevinski radovi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 513 575,22 € 1.4. arhitektonsko – građevinski radovi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .857 871,09 € 1.5. mašinske instalacije i oprema . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 124 396,85 € 1.6. elektrotehnički radovi i objekti . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 270 811,96 € 1.7. ozelenjavanje i rekultivacija . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 176 340,15 €

2) Spoljna infrastruktura

2.1. pristupna saobradajnica do ograde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 345 224,64 € 2.2. dovod struje i telefona do ograde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 278,00 € 2.3. dovod vode do ograde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 109 167,65 €

Ocijenjeni troškovi premještanja postojedeg otpada(procijenjenog na oko 70 000 tona) kapsuliranjem na rastojanju do 20 km iznose 1 800 000 €.Kompletna procedura idokumentacija za novu lokaciju bi koštala 745 000 €. Obezbjeđenje propisanih uslova upravljanja na pr ivremenomskladištu (vaga,ograda,regulacija potoka cjevovodom ili branom) koštala bi između 70 000 i 120 000 €. P r e k r i v a nj e postojedeg odlagališta zastorom,bez tretmana otpadnih voda i biogasa (zadržavanje otpada na lokaciji postojedeg odlaglišta) koštalo bi oko 90 000 €. Naknada za p r i v r e m e n o skladištenje komunalnog otpada,shodno Zakonu o upravljanju otpadom p l a d a se 10 €/t za svaku godinu,nakon isteka prve godine privremenog skladištenja komunalnog otpada. Oko 75 000 stanovnika Berana, Rožaja,Andrijevice i Plava proizvodilo bi 21900 t, od čega se procjenjuje da bi bilo sakupljeno 19 710 t komunalnog otpada godišnje. Uz t r o š k o v e o b r a d e komunalnog otpada,kamate i druge naknade,amortizaciju i upravljanje, specifični trošak obrade (prerada i odlaganje) komunalnog otpada iznosio bi 46,36 €/t.

C ijena za domad instvo(4 člane porodice uz prosječnu proizvodnju otpada od 0,8 kg/stanovnik/dan – 1,17 t/godišnje) bi bila 4,5 €/t.Uz dopunska ulaganja za privremeno skladištenje ta cijena bi bila 4,7 €/t.


19

OSNOVNI REZULTATI GEODETSKIH MJERENJA U metodologiji rada Ekspertskog tima usvojena je i obaveza geodetskog snimanja karakterističnih rastojanja, kako bi se na najprecizniji način utvrdila ispunjenost kriterijuma koji su predviđeni Pravilnikom. Napominjemo da nije mogao biti prihvaden predlog člana Ekspertskog tima Aleksandra Perovida da se ne primijeni kompletan Pravilnik – sa izmjenama i dopunamakao njegov sastavni dio, jer bi smo na taj način prekršili zakon. Opština Berane je angažovala ovlašdenu geodetsku agenciju PROGRES MV iz Berana,koju zastupa geometar Vučeta Mališid.Zbog nastalag nepovjerenja, gospodin Perovid je tražio, u ime mještana Beransela, da se angažuje druga geodetska agencija. U cilju postizanja što je mogude vedeg nivoa povjerenja, saglasili smo se da sam gospodin Perovid predloži novu geodetsku agenciju koja ce izvršiti kontrolna mjerenja. Opština Berane je po tom predlogu angažovala Društvo sa ograničenom odgovornošduGEOTINENGINEERING iz Podgorice koju je zastupao dipl. inž. geodezije Dulafic Vladeta. Ovo društvo je uradilo Geodetski elaborat koji je priložen uz Elaborat ekspertize. GEODETSKI ELABORAT SADRŽI SLJEDEDE REZULTATE U ODNOSU NA PRILOG 1PRAVILNIKA:

1. Rijeka Lim d=500 m (udaljenost između tijela deponije i obale rijeke Lim je 500 m, što zadovoljava tačku 11 i boduje se ocjenom 1).

2. Najbliže naseljeno mjesto d=768,9m(ova minimalna udaljenost, uz predviđeno postojanje šumskog ili morfološkog zaklona, zadovoljava tačku 13,jer je ta udaljenost minimalno 750 m,i boduje se ocjenom 1).

3. Pojedinačni stambeni objekat (kuda) d=630,4 m (rastojanje do pojedinačnog stambenog objekta je definisano tačkom 16 – minimalno rastojanje je utvrdjeno na 250 m,pa se ovaj kriterijum vrednuje ocjenom 2 – za 500m,odnosno ocjenom 3 – za 1 000m).

4. Najbliža poljoprivredna površina d=210,7 m (rastojanje do zemljišnih parcela korišdenih u poljoprivredi i stočarstvu definisana je tačkom 17 sa minimalnim kriterijumom do 100 m, zbog čega se vrednuje ocjenom 2). Čitav okolni prostor lokacije na kojoj je predviđena izgradnje sanitarne deponije je sačinjen od livada – pašnjaka i šuma, i na njemu, tokom posjete članova Ekspertskog tima lokaciji nije bilo uočeno postojanje njiva sa povrdem. Stoga smo analizirali listove nepokretnosti:545 (šume),935(šume), 590 (šume),555 (šume), 613 (šume), 731(šume, šume i njiva VI klase 3 427 m2, vlasništvo Simonovid Miloša Miomira),402 (šuma, njiva VI klase 1 361 m2 Lončar Dušana Ranko),415(šuma),410(šuma),243 (šuma),774(u Beranske strane, šuma, vodnjak,njiva VI klase 434 m2 Simonovid Miloša Miomira i Sošid Miljana Slavice),720(šuma, pašnjak),748(šuma, pašnjak),537(šuma),585(livada, pašnjak, šuma, pašnjak, šuma, šuma, šuma),550 (šuma, šuma),582(šuma,pašnjak, šuma),616 (šuma, neplodna zemljišta, šuma, šuma),151 (šuma, neplodna zemljišta, neplodna zemljišta),486 (pašnjak, šuma),152 (pašnjak,pašnjak,livada, pašnjak, pašnjak, šuma). Iz ovog prikaza se vidi da postoje tri vlasnika sa zemljištem VI klase,koje se smatra slabe plodnosti i ne može se bez dodatnih agromjera privesti plodnosti za poljoprivredne kulture. Osnovno je da se ovakvo zemljište,po kategorizaciji Pravilnika o utvrđivanju osnova klasiranja zemljišta, ne može podvesti pod površine predviđene za proizvodnju povrda(vidi Pravilnik, član 8).

5. Manastir Šudikova d=602,4 m(rastojanje do sakralnih objekata je definisano tačkom14 – kao minimalno do 500 m, uz postojanje zaklona,pa se vrednuje ocjenom 1).

6. Manastir Đurđevi stupovi d= 1769,8 m(rastojanje do sakralnih objekata je definisano tackom 14 – uz postojanje prirodnih barijera minimalno rastojanje je do 500 m,pa se vrednuje ocjenom 5).

7. Dječija bolnica d=2 060,1 m(rastojanje do zdravstvenih objekata je definisano tačkom 15 – uz postojanje prirodnih barijera minimalno rastojanje je 1,5 km,pa se vrednuje ocjenom 2).

8. Saobradajnica I reda d=448,0m (linijsko rastojanje do saobradajnice I reda sa prirodnim zaklonom je definisano tačkom18 – kao minimalno do 300 m,pa se vrednuje ocjenom 1).


20

Ovdje postoji problem – ukoliko se u okviru koridora trase planiranog autoputa sama trasa ne bi poklapala sa trasom postojedeg puta Berane–Bijelo Polje, ved bi autoput bio izgrađen između deponije i postojedeg magistralnog puta,ito dalje od postojedeg puta prema deponiji za 148 m, (na što ukazuje Urbanistički projekat),onda to zahtijeva da se prilikom izrade glavnog projekta ovog dijela trase autoputa uzme u obzir postojanje regionalne sanitarne deponije i trasa autoputa planira u okviru koridora na način koji obezbjeđuje nesmetano funkcionisanje ova dva infrastrukturna objekta.

9. Aerodrom d=2 280m(udaljenost do aerodromske zone je definisana tačkom 20 – minimalna udaljenost do 1km,pa se vrednuje ocjenom 3).

10. Dalekovod d=414,1m(udaljenost od magistralnog dalekovoda definisana je tačkom 21 ,ito kao minimalno do 100 m,pa se vrednuje ocjenom 4).

Kao što se iz rezultata 10 mjerenja postojedeg stanja vidi,po svim tačkama lokacija Vasove vode ispunjava kriterijume za sanitarnu deponiju, sa bodovanjem koje je gore prikazano.Problem trase, u Idejnom projektuu ovoj zoni planiranog, autoputa i način prevazilaženja je opisanpod tačkom 8. REZULTATI JAVNE RASPRAVE Shodno obavezama iz Programskog zadatka, održana je javna prezentacija i rasprava o Predlogu elaborata ekspertize, 12.12.2012. godine sa početkom u 12 h u sali SO Berane.Tom prilikom je dogovoren dopunski rok od nedjelju dana za dostavljanje dodatnih primjedbi i sugestija na Predlog elaborata koji je istaknut na sajtu Opštine.Takođe je ukazano da de, nakon obrade pitanja sa javne rasprave koja de biti unijeta u Elaborat, Ekspertski tim dostaviti nadležnimakonačan tekst Elaborata. Na javnoj raspravi su razmatrana sljededa pitanja i primjedbe:

primjedba je bila zašto je promijenjen naziv lokacije Vasove vode uVasov do – objašnjeno je da nije,i pokazano da je na naslovnoj straniPredloga elaborata lokacija nazvana Vasove vode,

bila je primjedba da se ugrožava veliki vodni potencijal na lokaciji – objašnjeno je da tamo ima samo jedan mali izvor kapaciteta od 0,03 l/s i nekoliko pištevina,što je vodoprivredni kapacitet bez vedeg značaja u smislu raspoloživih količina vode; s tim u vezi, data je dopunska primjedba daje ranije izvršeno mjerenje kapaciteta izvoraza koji navedeno da ima kapacitet od 0,03 l/s i dasu tom prilikom dobijene drugačije vrijednosti – utvrđeno je da je to mjerenje zaista pokazalo da kapacitet izvorišta iznosi 0,5 l/s, ali to je mjerenje bilo tokom proljeda u periodu visokih vodostaja,kao i da se i za taj kapacitet ovaj izvor može smatrati malim;

stavljena je primjedba dasmo nudili zapošljavanje stanovništva na način koji je suprotan zakonu – objašnjeno je da zadatak Ekspertskog tima nije zapošljavanje, ved daje predloženo da,ukoliko postoji više kandidata sa istim uslovima, prednost za dobijanje radnih mjesta na deponiji imaju mještani Beransela, ali naravno na način koji je u skladu sa zakonom.U tom kontekstu, Ekspertski tim je takođe smatrao korisnim, radi dobrih odnosa, da se osnivačkim aktima privrednog društva koje de upravljati regionalnom sanitarnom deponijom utvrdi mogudnost da MZ Beranselo delegira jednog svog predstavnika začlana Upravnog odbora tog društva u cilju obezbjeđivanja transparentnijeg procesa kontrole ispravnosti funkcionisanja sanitarne deponije,

primjedba je bila da smo mi nudili otkup zemljišta od mještana – objašnjeno je da Ekspertski tim nema tu nadležnost,ali da je, imajudi u vidu da parametri o vodama pokazuju da je na lokaciji Vasove vode mogude izgraditi deponiju,predloženo mještanima da pokušaju postidi dogovor sa Opštinom o dobrom otkupu zemljišta, ako oni to hode. Ukazano je da je logičnoda,ako se negdje nešto radi,lokalno stanovništvo ima neke koristi,čime se istovremeno stvaraju uslovi za bolje odnose između mještana i upravljačke strukture privrednog društva koje de upravljati sanitarnom deponijom,

bila je primjedba da je vršena izmjena Glavnog projekta – ukazano je da Ekspertski tim nema mandat da kritikuje projektante ili reviziju za proces projektovanja ili preprojektovanja, jer je obaveza Tima da radi po regularnom konačnom projektu(najnovijoj verziji), što je i urađeno,


21

bila je primjedba da li se deponija nalazi u koridoru autoputa – koridor je širok pojam i kompleksno pitanje, a Ekspertski tim nije bio nadležan za izdavanje urbanističko-tehničkih uslova; međutim, prirodno je da uslovi koje izdaje nadležni organ uprave ne bi bili izdati za izradu Glavnog projekta u slučaju da je nadležni organ prepoznao određene probleme, što predstavlja formalnu garanciju danema prepreka za projektovanje i realizaciju Projekta.Dakle, odgovor na to pitanje može dati samo nadležni organ koji je izdao uslove,o čemu je Ekspertski tim iznio svoj stav u poglavlju ovog elaborata koje se odnosi na geodetska mjerenja,

primjedba je bila da de biti ugrožena kaptaža vode koju mještani koriste za ličnu upotrebu – objašnjeno je da se radi o malom vodozahvatu koji nema ni tehničke dokumentacije,ni zone sanitarne zaštite pa ni definisan sliv,ni vodoprivrednu dozvolu. Takođe je ukazano da je ispravno da Ekspertski tim predloži da se mještanima, bez obzira što u takvim uslovima nije utvrđena zakonska obaveza, zbog sadašnjeg i prethodnog korišdenja,u investiciju unese izgradnja kvalitetnijeg,vedeg kapaciteta i sanitarno ispravnog vodovoda (npr. priključenjem na gradski vodovod),

postavljeno je pitanje da li je postojao problem vlasništva zemljišta za deponiju – odgovoreno je da nije, jer je zemljište planirano za izgradnju deponije Opština ved otkupila,

postavljeno je pitanje da li je Sporazum između Opštine Berane i MZ Beranselo mijenjan – ukazano je da je Ekspertski tim, u svom radu, koristio važedi pravilnik (što podrazumijeva i izmjene i dopune izvršene u septembru 2011. godine), kao i da je obaveza članova Tima bila da rade u skladu sa važedim propisima, bez obzira što neko od učesnika nije bio upoznat sa izvršenim izmjenama i dopunama pojedinih propisa,

postavljeno je pitanje javnosti rada Ekspertskog tima – ukazano je da je o svim aktivnostima članova bio upoznat svaki član Ekspertskog tima.To znači da su predstavnici svih zainteresovanih strana, a time i mještani Beransela bili u mogudnosti da se upoznaju sa radom Tima preko gospodina Perovidai gospodina Branka Miceva, koji su imenovani za članove Ekspertskog tima na osnovu predloga MZ Beranselo. Ukazano je da je Predlog elaborata istaknut na sajtu Opštine, kao i da je organizovana ova javna rasprava na kojoj je dogovoren rok od nedjelju dana za dostavljanje dodatnih komentara i sugestija na predlog teksta Elaborata ekspertiza. Takođe je ukazano da je Ekspertskitim otvoren za sve medije koji žele da se bave ovim projektom. Konačno, završna verzija Elaborata bide dostavljena Vladi Crne Gore, Ministarstvu održivog razvoja i turizma, Opštini Berane i MZ Beranselo i bide dostupna svim zainteresovanim postavljanjem na sajtu Opštine,

postavljeno je pitanje o mogudnosti funkcionisanja privremenog skladišta na ovoj lokaciji – ukazano je da je u članu 78 Zakona o upravljanju otpadom utvrđeno da je skladištenje komunalnog otpada mogude i na period duži od jedne godine,uz uslov da su obezbijeđeni, ovim članom, propisani funkcionalni uslovi ida se plada naknada u iznosu od 10 €/t komunalnog otpada koji je privremeno skladišten za period duži od jedne godine,

Najviše se insistiralo na blizini poljoprivrednih površina na kojima se uzgaja povrde – ukazano je da tačka 17 iz Priloga 1 Pravilnika definiše da minimalna udaljenost deponije od „najbliže poljoprivredne površine” iznosi 100m,tako da to nije ograničavajudi faktor (ova tačka opisuje površine za stočarstvo i poljoprivredu, ali ne definiše vrste poljoprivredne proizvodnje). S tim u vezi, objašnjeno je u poglavlju koje se odnosi na geodetska mjerenjana kakvim se površinama predviđa gajenje povrda. Član 5 Pravilnika definiše„da se zahtijeva minimalna udaljenost 300 m od naseljenih mjesta i mjesta namijenjenih rekreaciji,javnih parkova,rehabilitacionih centara i banja i poljoprivrednih površina namijenjenih uzgajanju povrda” – ovdje se mogu zapaziti nekolike stvari – uzgoj povrda se navodi u istom redosledu sa naseljima,parkovima,banjama i slično,pa nije jasno da li se radi o poljoprivrednim površinama u sistemu ovih kompleksa ili je to dopunski kriterijum za tačku 17.Ali, kada se radi o eksplicitnom kriterijumu,koji nije povezan sa tačkom 17, onda je opredjeljujuda namjena za povrde ograničena na propisanom prostoru do 300 m,(ranije je naglašeno da su članovi Ekspertskog tima konstatovali da na obiđenim površinama na predmetnoj lokaciji nije uočeno uzgajanje povrda). Izjava mještana da je ranije tamo sađena krtola(što potencira pojam “namjena”), a sada je tu livada, ne uslovljava“sadašnje” ograničenje po namjeni uzgajanja povrda. No, i da se radi o tome (a ved je


22

naglašeno da to nije slučaj) nije logično zbog tako male površine dovoditi u pitanje ovako veliki projekat. Mogude rješenje je da Opština utvrdi javni interes za zonu do 300 m, oko tijela deponije(jer se poljoprivredna površina koja je u sadašnjem stanju u skladu sa tačkom17, nalazi na 210 m).Konačno,kako smo objasnili u poglavlju o geodetskim mjerenjima, ovo ne može biti oganičavajudi faktor po Pravilniku o utvrđivanju osnova klasiranja zemljišta („Sl.list RCG“ br. 17/94).

Iz navedenih objašnjenja pitanja datih tokom javne rasprave se vidi da je Ekspertski tim radio po zakonu i Programskom zadatku i da postavljena pitanja nijesu bila od uticaja za unošenje promjena u Elaborat. Problematizovanje uzgoja povrda, koje se sada tamo ne gaji, po našoj ocjeni ne bi moglo osporiti realizaciju ovog projekta(pogledaj član 8 Pravilnikao utvrđivanju osnova klasiranja zemljišta).Čak iukoliko bi se naknadno uspostavilo gajenje povrdai prekategorizacija postojedeg zemljišta,Opština može proglasiti javni interes za taj pojas. Ekspertski tim predlaže da se taj dio zemljišta inače otkupi kao zaštitna zona, po cijeni koja zadovoljava vlasnika.Ponavljamo da se u „sadašnjem stanju” namjena gajenja povrda ne ostvaruje,a njive VI kategorije, kao takve, Pravilnikom o utvrđivanju osnova klasiranja zemljišta nijesu predviđene za to. C) ZAKLJUČAK

Zaključak je iskazan u obliku preporuka sintetizovanih stručnih nalaza o uslovima lokacije za privremenu i stalnu deponiju na lokaciji Vasove vode. Iz rezultata rekognosciranja terena i proučavanja dokumentacije,Ekspertski tim je utvrdio:

- prirodni elementi– karakteristike po svojim osobinama i uslovima koje stvaraju nijesu prepreka izgradnji sanitarne deponije;

- hidrološke karakteristike nijesu prepreka izgradnji sanitarne deponije, pošto se radi o relativno malom vodoprivrednom značaju (mali izvori – pištevine),a regulisanje svih oblika voda u funkciji rada deponije je riješeno projektnom dokumentacijom;

- geološke karakteristike nijesu prepreka izgradnji sanitarne deponije, a geološka ispitivanja za potrebe projektovanja i izgradnje deponije – brane su izvedena i verifikovana od nadležnog ministarstva, čime je stvorena podloga za projektovanje i izgradnju brane uz regulisanje voda i uz uvažavanje seizmičkih parametara karakterističnih za ovaj prostor (reviziju Glavnog projekta je obavio Institut za razvoj i istrazivanja u oblasti zaštite na radu iz Podgorice);

- hidrogeološke karakteristike nijesu prepreka izgradnji brane, iako podrazumijevaju specifične inženjerske poduhvate zbog drenaže voda; potencijal izvora – pištevina je mali, pošto najizdašniji izvor u periodu rane jeseni i to poslije kišaima kapacitet svega 0,03 l/s vode (sa najvedim izmjerenim kapacitetom u proljede od 0,5 l/s);

- klimatske karakteristike,same posebi nijesu prepreka izgradnji deponije – brane, uz poštovanje uslova za projektovanje i izgradnju, čime su obuhvadeni i ekstremni meteorološki uslovi:visoke i niske temperature,obimne kišne i sniježne padavine i vjetar,kao predostrožnosti potrebne zbog uticaja ovih elemenata na stabilnost terena;

- shodno projektnom rješenju,moguda je izgradnja Regionalnog centra za obradu otpada na lokaciji Vasove vode;

- udaljenost od površinskog toka – recipijenta(rijeka Lim)od projektovanog oboda tijela deponije je500 m, što pokazuju geodetska mjerenja izvršena na osnovu kota utvrđenih u Glavnom projektu;

- naselja i sakralni objekti se nalaze na dozvoljenom rastojanju o čemu svjedoče rezultati mjerenja iz Geodetskog elaborata;

- parcele na kojima se uzgaja povrde nijesu konstatovane na terenu, u zoni propisanoj članom 5 Pravilnika koja iznosi do 300 m od tijela deponije (pojedini mještani tvrde da su na sadašnjoj livadi ranijeuzgajali krompir). Eventualno problematizovanje pojma “namjene” umjesto stvarnog stanja rješavade Opština Berane na način za koji utvrdi da je u javnom interesu. Međutim, treba imati u vidu Pravilnik o utvrđivanju osnova klasiranja zemljišta, jer se u stavu 1 člana 8 ovog pravilnika njiva


23

definiše kao „zemljišta na kojima stalno ili naizmjenično gaje sitna žita,okopavine,krmno bilje ili industrijsko bilje, . . .”, a u stavu 2 „vrtovi su zemljišta na kojima se gaji povrde, a postoje prirodni uslovi ili vještački uređaji za navodnjavanje” – što je ovdje slučaj.Na osnovu toga ne bi se moglo tumačiti da predmetne njive pripadaju pod ograničenjem od 300 m,jer ni odredba člana 10 ovog pravilnika („zemljište na kojima se proizvodi povrde a ne navodnjava se”), ne utiču na preciznost tumačenja razlike između njiva i vrtova;

- zona lokacije planirane sanitarne deponije je u dolini potoka, lijevo i desno do vododjelnice,i nizvodno kontrolisana branom, drenažom i tretmanom otpadnih voda.Za parcele u kontaktnoj zoni, čak iako ne podliježu uslovima Pravilnika, postoji osnov za kompenzaciju pa čak i otkup po pravičnoj naknadi, što je inače česta praksa;

- udaljenosti od postojedih saobradajnica i aerodromane predstavljaju eliminatorni faktor. U vezi pitanja dijela trase autoputa u zoni planirane sanitarne deponije, važno je imati u vidu da je investitor dobio tražene urbanističko-tehničke uslove za izradu Glavnog projekta za izgradnju sanitarne deponije. Detaljna analiza ovog ograničenja i predlog rješenja dat je u prethodnim poglavljima;

- udaljenost deponije od dalekovoda je u okvirima predviđenim Pravilnikom; - udaljenost gradskog vodovoda, odnosno cjevovoda za vodosnabdijevanje od deponije je 2,3 km, a

glavnog gradskog izvorišta još veda.Jedino za kaptažu u dolinipotoka,koju su izgradili sami mještani, treba izvršiti kompenzaciju putem obezbjeđivanja vode(u okviru realizacije projekta izgradnje sanitarne deponije), bez obzira što za to nema zakonskog osnova. Ova kompenzacija treba da bude izvršena za čitav kontaktni prostor, i to u količinama koje su vede od postojedih, što je, takođe, uobičajena praksa;

- mreža infrastrukturnih sistema za funkcionisanje sanitarne deponije je bila predmet Glavnog projekta,a čitav taj sistem sa potrebnim detaljima je projektovan u okviru ograđenog prostora sanitarne deponije;

- mjere zaštite od elementarnih nepogoda (ekstremni meteorološki uslovi i pojave) predviđene su u Glavnom projektu u skladu sa Elaboratom procjene uticaja na životnu sredinu.Nepredviđene pojave požara su riješene posebnim sistemom protivpožarne zaštite;

- uklapanje u ambijentje prihvatljivo,zbog položaja same lokacije koja je prirodno zaštidena dolinskim stranamai postojedom vegetacijom.Nakon izgradnje brane i ciljane sadnje vegetacije,ovaj prostor preko brane, reljefa,vegetacije i arhitektonskog oblikovanja pruža dobre uslove za uklapanje infrastrukturnog objekta u ambijent;

- vlasništvo nad parcelamana lokaciji na kojoj je planirana izgradnja sanitarne deponije ne može biti eliminatorni faktor.Opština Berane je vlasnik parcela predviđenih za realizaciju ovog projekta. Imanja – pracele koje se nalaze u kontaktnoj zoni mogu biti predmet dogovornog otkupa, ukoliko se izrazi interes od strane vlasnika, a sve u cilju uspostavljanja „ravnoteže” – odnosa u širem okruženju deponije.Otkupimanja – parcela u kontaknoj zoni (ukoliko se ostvari)treba realizovati kroz učešde svih opština, srazmjerno prognoziranoj količini otpada.Takođe,ove opštine treba da razmotre realnost i drugih oblika kompenzacije MZ Beranselo koja obuhvata i prostor predviđen za izgradnju sanitarne deponije (vodovod,putevi i slično), što je uobičajena praksa.

- finansijski pokazatelji koji se odnose na varijantna rješenja zatvaranjapostojedeg odlagališta Vasove vode, kao finansijske procjene vezano za funkcionisanje predviđene sanitarne deponije dati su u posebnom poglavlju ovog elaborata o ekonomskim pokazateljima.

Analiza postojedeg stanja i ocjena lokacije urađena je na osnovu rekognosciranja terena pojedinačnim uvidom svih članova Ekspertskog tima koji su ukazali da se, u vezi lokacije postojedeg odlaglišta, odlaganje otpada ne vrši na adekvatan način. Komunalni otpad raznih vrsta i sastava odlaže se na lokaciji koja prethodno nije bila definisana tehničkom dokumentacijom. Odlagalište se nalazi u jaruzi Vasove vode, na njenoj zapadnoj padini koja se pruža pravcem zapad - istok. Otpad je formiran u obliku naslaga, sa vertikalnim lučnim odsjekom prema donjoj – nizvodnoj strani (istočno–jugoistično i sjeveroistočno), sa ved značajnom visinom.


24

Odlagalište je pirodno zaklonjeno i zaštideno, sa južne i sjeverne strane, odakle se očekuju najjači i najučestaliji vjetrovi. Vjetar je, vjerovatno ranije raznosio pojedine frakcije otpada sa odlaglišta po okolini, posebno plastične kese (ovo de se vjerovatno dešavati i ubudude u sličnim vjetrovitim uslovima, što prilikom obilaska lokacije nije bio slučaj). U koritu (vododerini) povremenog vodotoka nije bilo vode prilikom obilaska, iako su bilI jasno uočljivi negativni efekti po životnu sredinu koje izazivaju bujične vode koje odnose otpad pa time i zagađene vode nastale u tijelu odlagališta. Na odlagalištu koje nije ograđeno se ne vrši zbijanje otpada kompaktorom, prekrivanje neutralnim slojem vrši se neredovno, ne sprovode se mjere protiv obrušavanja otpada i nema sistema za odvođenja gasova. Tokom rekognosciranja nije registrovano paljenje i samozapaljenje otpada na odlagalištu. Izvori vode vedeg kapaciteta u zoni odlagališta nijesu registrovani. Iako okolina odlagališta nije primijetno degradirana, navedeno ukazuje na potrebu uređenja odlagališta u najkradem mogudem roku. Uočeni problemi zahtijevaju hitnu realizaciju dvije mjere:

- postavljanje ograde čime se onemogudava pristup neovlašdenim licima, domadim i divljim životinjama, što de uz češde prekrivanje deponovanih slojeva otpada značajnim dijelom amortizovati negativan uticaj vjetra i

- regulaciju povremenog bujičnog potoka u čijem se koritu nalazi dno postojedeg odlagališta. Takođe, ovo odlagalište treba što prije urediti, sanirati i otpad sa njega dislocirati u novoizgrađenukadu, pošto sadašnje stanje nije dugoročno održivo. Minimalno se, do konačnog rješenja, mora regulisati voda bujičnog potoka, ograda i nadzor nad odlagalištem, kao i češde prekrivanje deponovanih slojeva otpada. Zemljište na kojem je predviđena izgradnja sanitarne deponije otkupljeno je od strane Opštine Berane. Pored toga,prisutno je nezadovoljstvo jednog broja mještana zbog njihovih imanja za koja smatraju da su izložena negativnom uticaju postojedeg odlagališta, kao da de takvo stanje biti i tokom funkcionisanja budude sanitarne deponije. Ukazujemo da udaljeni uzvodni tereni i oni koji su izvan vododjelnice potoka (preko brda) nemaju osnova za ovakvo nezadovoljstvo i zahtjeve za nadoknadu štete. Međutim, zahtjeve mještana vlasnika parcela u kontaktnoj zoni sanitarne deponije, bez obzira na urađeno klasiranje, treba pažljivo i odgovorno razmotriti. Tokom obilaska terena članovi Ekspertskog tima su imali direktne kontakte i zajedno sa mještanima i predstavnicima MZ Beranselo su obišli sva imanja za koje su mještani ocijenili da je važno da budu posjedena. PREPORUKE OPŠTINAMA BERANE, ROŽAJE, PLAV I ANDRIJEVICA Preporučuje se opštinama Berane, Rožaje, Andrijevica i Plav da,bez obzira na pravni osnov,razmotre obezbjeđenje određenih povoljnosti za Mjesnu zajednicui mještane Beransela(prioritet u zapošljavanju u skladu sa zakonom, članstvo u upravljačkim strukturama privrednog društva koje de upravljati sanitarnom deponijom, odnosno Regionalnim centrom za obradu otpada,nadoknada za imanja u kontaktnoj zoni sanitarne deponije (otkup po stimulativnim cijenama u korist mještana),i slične mjere, koje obezbjeđuju boljitak od izgradnje deponije za mještane i dobre odnose među svim relevantnim stranama). Opština Berane treba da obezbijedi dopunsko tumačenje uslova planiranog autoputa – da li je mogude da se prilikom izrade glavnog projekta ovog dijela trase autoputa uzme u obzir postojanje regionalne sanitarne deponije i trasa autoputa planira u okviru koridora na način koji obezbjeđuje nesmetano funkcionisanje oba infrastrukturna objekta.


25

PREPORUKE MZ BERANSELO I VLASNICIMA IMANJA U KONTAKTNOJ ZONI Preporučuje se Mjesnoj zajednici i mještanima Beransela da prihvate rješenja sadržana u ovom elaboratu,jer je tako utvrđeno Sporazumom(pokazalo se da nema stručnih i zakonskih smetnji za realizaciju projekta izgradnje sanitarne deponije na lokaciji Vasove vode). Svoja prava sve zaintresovane strane (mještani i Opština Berane, odnosno opštine koje de koristiti usluge planirane sanitarne deponije) treba da ostvare dogovoreno u realnim okvirima –mogudnostima na način koji je u interesu svih. ZAKLJUČAK EKSPERTIZE

1. Ekspertiza je pokazala da lokacija Vasove vode ispunjava stručne i zakonom utvrđene uslove za privremeno odlagalište otpada I izgradnju sanitarne deponije. Važno je naglasiti da se izgradnja i funkcionisanje sanitarne deponije i dijela trase autoputa koja prolazi u tom području trebaju riješiti u okviru koridora koji je utvrđen Detaljnim državnim planom „Autoput Bar – Boljare“.

2. Rastojanje od oboda konačno projektovane deponije do rijeke Lim i posebnih objekata je u skladu sa Pravilnikom.

3. Vlasništvo nad zemljištem nije ograničavajudi faktor, jer je zemljište na kome je planirana izgradnja sanitarne deponije vlasništvo Opštine Berane. Imanja, odnosno parcele u kontaktnoj zoni budude sanitarne deponije koje su obuhvadene odredbama Pravilnika (Prilog 1 Pravilnika), ukoliko za to bude iskazan obostrani interes može se sporazumno riješiti između Opštine Berane i njihovih vlasnika, ili na način kojim se zadovoljava javni interes.

4. Krajnja ocjena Ekspertize je da se može pristupiti projektovanju i izgradnji sanitarne deponije, uz uvažavanje predloga Ekspertskog timakoji se odnose na stabilnost brane, uređenje površinskih i podzemnih voda,ambijenta i posebno rješavanja pitanja trase autoputa za dio koridora u kome se nalazi lokacija planirane sanitarne deponije.

5. Iako procjene rješenja sadržanih u Glavnom projektu izlaze iz mandata Ekspertskog tima,smatrali smo korisnim ukazati na njegove određene djelove, kako bi se bolje iskoristile vrijednosti lokacije planirane za izgradnju sanitarne deponije.

6. Lokacija Vasove vode je pogodna za privremeno skladištenje komunalnog otpada, uz napomenu da se komunalni otpad na ovoj lokaciji može privremeno skladištiti još jedan relativno kratak period. Zbog toga, a prvenstveno imajudi u vidu ekonomske pokazatelje, Ekspertski tim ukazuje na kompatibilnost rješenja da se za privremeno skladištenje i izgradnju sanitarne deponije koristi ista lokacija – lokacija Vasove vode.

Na taj način mogude je istovremeno riješiti i pitanje sanacije postojedeg odlaglišta i organizovanja poslova obrade, odnosno odlaganja komunalnog otpada na način koji je u skladu sa važedim Zakonom o upravljanaju otpadom („Sl. list CG“, br. 64/11) i Pravilnikom o bližim kriterijumima lokacije, uslovima izgradnje, sanitarno-tehničkim uslovima, načinu rada i zatvaranja deponija za otpad, stručnoj spremi, kvalifikacijama rukovodioca deponije i vrstama otpada i uslovima za prihvatanje otpada na deponiji („Sl. list CG“, br. 84/09 i 46/11 od 16. septembra 2011. godine).


26

Lokacija ispunjava prirodne uslove za privremeno odlagalište ali treba razlikovati pojmove uslova i upravljanja. Upravljanje odlagalištem treba uskladiti sa normama iz Zakona, ali to ne znači da lokacija ne zaodvolajava ktiterijume. Ako se ispune uslovi prema clanu 78 Zakona o upravljanju otpadom privremena lokacija odgovara namjeni .

FINALNI ZAKLJUČCI

A***Lokacija Vasove vode može se koristiti kao privremena deponija,do izgradnje autoputa, uz ispunjavanje

uslova člana 78 Zakona o upravljanju otpadom;

B***Lokacija Vasove vode može se koristiti za stalnu deponiju,ukoliko se otklone “ konflikti” sa planiranim

autoputem (u ovom trenutku je izvjestan samo predlog trase autoputa Bar-Boljare u okviru predviđenog

koridora širine 2 kilometra);

C***Lokacija Vasove vode ne može se koristiti za stalnu deponiju, ukoliko ostane na snazi “konflikt” između

trase planiranog autoputa i lokacije deponije…u tom slučaju potrebno je odrediti novu lokaciju za sanitarnu

deponiju.

Analiza kartografskog prikaza prostorne relacije (pri izradi PUP-a za opštinu Berane) izmedju

lokacije deponije (po Glavnom projektu deponije) i trase autoputa Bar – Boljare(prema DPP i

Generalnom projektu) je pokazala da, po ovom osnovu, položaj predložene trase autoputa nije

eliminatorni faktor, jer se ona nalazi na rastojanju od 300 m od tijela deponije, što se treba imati

u vidu u ukupnom kontekstu problema.

Sve ove činjenice su proizvod planskog rejšenja Nacrta Prostorno urbanističkog plana opštine

Berane, iz čega se može zaključiti da položaj regionalne sanitarne deponije na lokaciji “Vasove

vode” i trasa autoputa Bar-Boljare nijesu u konfliktu

*************************************************************************************


27

SASTAVNI DIO ELABORATA EKSPERTIZA:

- Geodetski elaborat o rastojanjima izmedju deponije i karakterističnih objekata(dvije geodetske kompanije),

- Prateda dokumentacija:

Pravilnik o bližim karakteristikama lokacije,uslovima izgradnje, sanitarno– tehničkim uslovima, načinu rada i zatvaranja deponije za otpad, stručnoj spremi,kvalifikacijama rukovodioca deponije i vrstama otpada i uslovima za prihvatanje otpada na deponiji,

Pravinik o utvrđivanju osnova klasiranja zemljišta,

Studija o izboru lokacije zadeponiju,

Pojedinačni izvještaji članova Ekspertskog tima,

Listovi nepokretnosti okolnih parcela,

Izvod iz PUP-a Berane, o odnosu lokacije deponije i planirane trase autoputa,

Fotodokumentacija.

Berane, decembar 2012. godine


28

EKSPERTSKI TIM:

*Prof. dr Mihailo Burid, dipl. inž. *Prof. dr Goran Vujid,dipl. inž.maš *Prof. dr Danijel Vrhovšek *Prof. dr Dragan Rudid, dipl. inž. građ.

*Mr Radovan Tavzes

*Dalibor Miloševid, dipl inž. saob.

*Branko Micev,dipl.meteorolog PRIDRUŽENI ČLANOVI TIMA SA PRAVOM UČEŠDA U RADU, BEZ PRAVA ODLUČIVANJA: *Siniša Stankovid, predstavnik Ministarstva održivog razvoja i turizma, *Aleksandar Perovid,predstavnik NVO „Ozon“i MZ Beranselo(podnio Ostavku u Ekspertskom timu u trenutku finalizacijePredloga elaborata ekspertiza), *Jovica Zečevid, sekretar Ekspertskog tima, bez prava odlučivanja.

ELABORAT EKSPERTIZA PROJEKTA DEPONIJE ČVRSTOG … · ELA ORAT EKSPERTIZA PROJEKTA DEPONIJE...

Documents

Transcript of ELABORAT EKSPERTIZA PROJEKTA DEPONIJE ČVRSTOG … · ELA ORAT EKSPERTIZA PROJEKTA DEPONIJE...