EL SANATLARI TEKNOLOJİSİ - || MEGEP...4 Oyuncak, hem oyun hem oyunu sağlayan nesnedir. En basit...
Transcript of EL SANATLARI TEKNOLOJİSİ - || MEGEP...4 Oyuncak, hem oyun hem oyunu sağlayan nesnedir. En basit...
TC
MİLLIcirc EĞİTİM BAKANLIĞI
EL SANATLARI TEKNOLOJİSİ
OYUNCAK MODELLERİ
Ankara 2014
i
Bu moduumll mesleki ve teknik eğitim okulkurumlarında uygulanan Ccedilerccedileve
Oumlğretim Programlarında yer alan yeterlikleri kazandırmaya youmlnelik olarak
oumlğrencilere rehberlik etmek amacıyla hazırlanmış bireysel oumlğrenme
materyalidir
Millicirc Eğitim Bakanlığınca uumlcretsiz olarak verilmiştir
PARA İLE SATILMAZ
ii
ACcedilIKLAMALAR iii
GİRİŞ 1 OumlĞRENME FAALİYETİndash1 3 1 OYUNCAĞIN TARİHSEL GELİŞİMİ 3
11 Ulusal Youmlresel Oyuncaklar 6 111 Gerccedilek Nesnelerin Kuumlccediluumlk Kopyaları 7
112 Hareketli Sesli Oyuncaklar 10 12 Oyuncakların Oyunlara Goumlre Sınıflandırması 10 13 Youmlresel Oyuncaklar 14
14 Uluslararası Youmlresel Oyuncaklar 16 15 Enduumlstriyel Oyuncak Uumlretimi 20 UYGULAMA FAALİYETİ 25
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME 27 OumlĞRENME FAALİYETİndash2 28 2 OYUNCAK CcedilEŞİTLERİ 28
21 Uumlretim Tekniğine Goumlre Oyuncaklar 28 211 Malzeme Tuumlruumlne Goumlre Oyuncaklar 28
212 Model Oumlzelliğine Goumlre Oyuncaklar 31 22 Amacına Goumlre Oyuncaklar 32
UYGULAMA FAALİYETİ 33 OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME 35
MODUumlL DEĞERLENDİRME 36 CEVAP ANAHTARLARI 37 KAYNAKCcedilA 38
İCcedilİNDEKİLER
iii
ACcedilIKLAMALAR
ALAN El Sanatları Teknolojisi
DALMESLEK Dekoratif Ev Tekstili
MODUumlLUumlN ADI Oyuncak Modelleri
MODUumlLUumlN TANIMI
Oyuncak modellerinin tarihsel suumlreci ile guumlnuumlmuumlz oyuncak
modelleri ve enduumlstriyel oyuncak uumlretim suumlrecinin kazandırıl-
dığı bir oumlğrenme materyalidir
SUumlRE 4024
OumlN KOŞUL Bu moduumlluumln oumln koşulu yoktur
YETERLİLİK Oyuncak modeli belirlemek
MODUumlLUumlN AMACI
Genel Amaccedil
Bu moduumll ile gerekli ortam sağlandığında enduumlstriyel oyuncak
uumlretim iccedilin oyuncak modeli belirleyebileceksiniz
Amaccedillar
1 Guumlnuumlmuumlz oyuncak pazarı iccedilin doğru uumlruumlnleri belirle-
yebileceksiniz
2 Oumlzelliklerine goumlre oyuncakları gruplandırabileceksi-
niz
EĞİTİM OumlĞRETİM
ORTAMLARI VE
DONANIMLARI
Ortam Aydınlık ve temiz ortam
Donanım Ders notları kalem kacircğıt silgi projeksiyon gele-
neksel ve antik oyuncak goumlrselleri goumlrsel ve basılı kaynaklar
OumlLCcedilME VE
DEĞERLENDİRME
Moduumll iccedilinde yer alan her oumlğrenme faaliyetinden sonra verilen
oumllccedilme araccedilları ile kendinizi değerlendireceksiniz
Oumlğretmen moduumll sonunda oumllccedilme aracı (ccediloktan seccedilmeli test
doğru-yanlış testi boşluk doldurma eşleştirme vb) kullanarak
moduumll uygulamaları ile kazandığınız bilgi ve becerileri oumllccedilerek
sizi değerlendirecektir
ACcedilIKLAMALAR
1
GİRİŞ
Sevgili Oumlğrenci
Ccedilocukluk yıllarının en unutulmaz anları oyunlar ve oyunlarda kullanılan oyuncaklar-
dır Oyuncaklar ccedilocukların hayata hazırlanma suumlrecinde eğlence paylaşma guumlven duyma
gibi ihtiyaccedillarını karşılayarak gelişimlerine katkı sağlar
Oyuncak modelleri moduumlluuml ile oyuncağın tarihsel suumlrecine yolculuk yapacaksınız
Bu yolculukta geccedilmiş medeniyetlerin oyuncakları ile uumllkemizin ve farklı ulusların geleneksel
oyuncaklarını tanımış olacaksınız Oyuncakların uumlretim tekniğine ve amacına goumlre model
oumlzelliklerini inceleyeceksiniz
Geccedilmişten guumlnuumlmuumlze oyuncak modellerini kavrayarak guumlnuumlmuumlz duumlnyasındaki ccedilocuk-
ların oyunlarında oynamaları iccedilin oyuncak modellerini uumlretim suumlreci iccedilin belirleyebileceksi-
niz
GİRİŞ
2
3
OumlĞRENME FAALİYETİndash1
Bu faaliyette verilecek bilgiler ve kazandırılacak beceriler ile guumlnuumlmuumlz oyuncak pazarı
iccedilin doğru uumlruumlnleri belirleyebileceksiniz
Tarihsel youmlresel ve enduumlstriyel oyuncak modellerini araştırarak goumlrsellerini ccedili-
ziniz ya da fotoğraflayınız oumlzelliklerini not alınız
Araştırmalarınızı arkadaşlarınızla paylaşınız
1 OYUNCAĞIN TARİHSEL GELİŞİMİ Oyuncakların tarihi geccedilmişi insanlık tarihi kadar eskidir Tarihte bilinen ilk oyuncak-
lar Mısırlılara aittir MOuml 5 yuumlzyılda Mısırlı ccedilocukların tahta atlarla oynadıklarına dair arkeo-
lojik bilgiler edinilmiştir MOuml 2 yuumlzyılda ise Mısırda topaccedil misket biliniyormuş Yine aynı
doumlnemlere ait Firavun mezarlarında oyuncak bebekler bulunmuştur Eski Yunan Roma ve
Ccedilinde de kilden yapılıp fırınlanmış hareketli kol bacaklara sahip bebekler yapıldığı bilin-
mektedir İran ve Mezopotamyada yuumlruumltuumllen arkeolojik ccedilalışmalar MOuml 3 bine tarihlenen
oyuncaklar ortaya ccedilıkardı Bunlar buguumln de kuumlccediluumlk kız ve oğlan ccedilocukların duumlşuumlnuuml goumlrduumlğuuml
oyuncaklara ccedilok benzeyen pişmiş topraktan ccedilıngıraklar tekerlekli hayvanlar ve kuumlccediluumlk mo-
bilyalardı
Antik ccedilağdan guumlnuumlmuumlze kalan pek ccedilok nesnenin oyuncak mı yoksa tapınma nesnesi
mi olduğu konusu hala tartışmalı olsa da o doumlnemde de ccedilocukların gelecekteki rollerine
hazırlanması iccedilin oyuncak oumlnemini korumuştur
Ccedilamurdan top ya da kartopu ilk insanların kendilerini ve ccedilocuklarını eğlendirmek iccedilin
kullandıkları bir nesne olmuştur İskoccedilyada 4000 yıldan daha eski taştan yapılmış toplar
bulunmuştur Bilya topaccedil bebek tahta at ccedilember ccedilıngırak bilinen en eski oyun ve oyun-
caklardır Duumlnyanın en eski oyuncağı Mardin Muumlzesirsquonde sergilenmektedir
Resim 11 Mardin Muumlzesindeki MOuml 5500- 3000 Kalkolitik Doumlneme ait oyuncak araba
OumlĞRENME FAALİYETİndash1
AMACcedil
ARAŞTIRMA
4
Oyuncak hem oyun hem oyunu sağlayan nesnedir En basit oyuncak taş ve sopadır
Uumlccediltaş beş taş veya dokuztaş yahut kaydırak oyunu iccedilin her yerde taş bulunabilir Sopa deni-
len basit bir ağaccedil dalı ccedilocuğun hayal guumlcuumlnde at araba vb işlere yarar Bir ip ip atlama ve
ccedilekişme oyunu iccedilin de kullanılır İlk ccedilağlarda kullanılan oyuncakların yapıldığı malzemeler
şunlardır
Taşlar
Ağaccedil dalları
Kil
Anaokullarının yaratıcısı olan Friedrich Froumlbel (1782-1851) bir nesneye biccedilim verme-
nin pedegojisi olarak nitelediği oyun nesnelerini geliştirdi Geliştirdiği nesneler bireyin ken-
dini meşgul etme aracının temelini oluşturmuştur Bu nesneler
Yumuşak top
Kuumlre silindir kuumlp
Boumlluumlnmuumlş bir buumltuumln (bir kuumlpuumln boumlluumlnmesi)
Kacircğıda biccedilim verme kesme kıvırma katlama
16yuumlzyıl sanatccedilılarından Pieter Bruegelrsquoin ldquoCcedilocukların Oyunlarırdquo isimli resimde 80
değişik oyuncak ya da oyunu tasvir etmiştir Bu oyuncaklar ccedilocukların buumlyuumlmesine yaratıcı-
lıklarına ve eğlenmelerine yuumlzyıllardır yardımcı oldu
Resim 12 16yuumlzyıl Pieter Bruegelrsquoin ldquoCcedilocukların Oyunlarırdquo isimli tablosu
5
Seri olarak uumlretilen ilk tahta bebekler ise 1700lerin Almanyarsquosına aittir Tuumlrk tarihinde
satılmak uumlzere yapılan oyuncaklar ise Osmanlı doumlneminde ortaya ccedilıkıyor Eyuumlpte hayvan
bağırsağından yapılmış balonlar tahta topaccedillar ccedilemberler tefler toprak duumlduumlkler satıldığı
da bilinmektedir
Resim 13 Yuumlzyıllardır kullanılan lsquo Topaccedilrsquo oyuncaklar
Resim 14 Oumlnce topraktan sonra camdan oluşturulan misketler
6
11 Ulusal Youmlresel Oyuncaklar Anadoluda oyuncağa kanıt oluşturan sayısız belge vardır Fakat bunların sağlıklı bir
ayrımı yapılmamıştır Neolitik merkez Ccedilatal Hoyuumlkte pişmiş toprak oyun topları astragalos
adı verilen aşık kemikleri bulunmuştur Neolitik ve kalkolitik doumlnemlerin oumlnemli merkezi
Burdur Hacılarda kil ve tahta ccedilubuklardan yapılmış minyatuumlr bebekler bulunmuştur
Hititlere ait Kargamış Kral Burcu kabartmasında ( İOuml 8 yy) Kral Ararasın ccedilocukları aşık
oynarken topaccedil ccedilevirirken betimlenmişlerdir Gordionda Kral ailesinden 8 yaşındaki ccedilocuğa
ait tuumlmuumlluumlste bronz doumlrt atlı araba hayvan biccedilimli ahşap oyuncaklar bulunmuştur Kuumltahya
Muumlzesirsquonde bulunan pişmiş topraktan tekerlekli horoz tavuk guumlvercin Frig doumlnemine
tarihlenir 6 yuumlzyılın ilk yarısına tarihlenen Bizans doumlnernine ait İstanbul Buumlyuumlk Saray
Mozaiğinde ccedilok sayıda ccedilocuk betimlemesi yer alır Bunlardan birinde ccedilocuk arenada
ccedilember ccedilevirirken betirnlenmiştir Ccedilanakkale Assosta yapılan kazılarda ele geccedilirilen
pişmiş topraktan bebek Afrodit heykelcikleri İOuml 1 yuumlzyıla aittir
Tuumlrklerde oyuncakccedilılık orta asyadan beri Selccediluklu ve Osmanlıda var olan bir
zanaattır Oumlrguumltluuml olarak 17 yy doumlneminde İstanbulun Eyuumlp semtinde ccedilok sayıda oyuncakccedilı
duumlkkanı bulunuyordu Evliya Ccedilelebi Seyahatnamesinde Eyuumlp oyuncakccedilılarının 100
duumlkkanda 105 usta ile ccedilalıştıklarından soumlz eder Eyuumlp oyuncakccedilılarından guumlnuumlmuumlze gelebilen
28 oumlrnek korunmaktadır Eyuumlprsquote oyuncakccedilılık 1957 yılına kadar devam etmiş şehir planla-
maları nedeniyle yok olmuştur
Resim 15 Youmlresel Eyuumlp oyuncağı
7
Resim 16 Youmlresel Eyuumlp oyuncağı
Resim17 Youmlresel Eyuumlp oyuncağı
111 Gerccedilek Nesnelerin Kuumlccediluumlk Kopyaları
Kuumlccediluumlk muumlzik aletleri (teflerdavullar darbukalar)
8
Resim 18 Kuumlccediluumlk muumlzik aletleri
Kuumlccediluumlk mekanik aletler (el arabaları doumlnme dolaplar salıncaklar)
Resim 19 Kuumlccediluumlk mekanik makinaların oyuncağa doumlnuumlştuumlruumllmesi
Kuumlccediluumlk ulaşım araccedilları (sandallar padişah kayıkları)
Resim 110 Kuumlccediluumlk ulaşım araccedilları
9
Kuumlccediluumlk silahlar (tahta kılıccedillar kamış tuumlfekler ipli oklar)
Resim 111 Kuumlccediluumlk silahlar
Kuumlccediluumlk ev aletleri (yayıklar havanlar beşikler ccedilekiccediller testiler)
Resim 112 Kuumlccediluumlk ev aletleri
Kuumlccediluumlltuumllmuumlş hayvan tasvirleri (kırmızı tuumlyluuml koyun ve kuzular)
10
Resim 113 Kuumlccediluumlk hayvan oyuncakları
112 Hareketli Sesli Oyuncaklar Oyun araccedilları topaccedillar hacıyatmazlar şakşaklar duumlduumlkluuml fırıldaklar iccediline su konulup
oumlttuumlruumllen toprak testilerdir
12 Oyuncakların Oyunlara Goumlre Sınıflandırması Tuumlrkiyersquode 2004 yılında Yaşayan Geleneksel Ccedilocuk Oyunları adlı ccedilalışmada youmlresel
oyuncakların oyunlara goumlre dağılımı
Aşıkla oynanan oyunlar
Resim 114 Aşık
Balonla oynanan oyunlar
Bez bebekle oynanan oyunlar
11
Resim 115 Bez bebekler
Boncuk cam duumlğme ve makarayla oynanan oyunlar
Resim 116 Makaralar duumlğmeler
Ccedilemberle oynanan oyunlar
12
Resim 117 Ccedilember
Ccedilelik ccedilomak (tahta sopa değnek) ile oynanan oyunlar
Resim 118 Ccedilelik ccedilomak
Ccedilubukla oynanan oyunlar
İple oynanan oyunlar
Resim 119 İple oynanan oyunlar
Kapakla oynanan oyunlar
Kayışla oynanan oyunlar
Kılık değiştirilerek oynanan oyunlar
Kibrit ccediloumlpuumlyle oynanan oyunlar
13
Resim 120 Kibrit ccediloumlpuumlyle oynanan oyunlar
Kiremitle oynanan oyunlar
Resim 121 Kiremitle oynanan tombik
Kuumlccediluumlk kare tahtalarla oynanan oyunlar
Mendille oynanan oyunlar
Mendille oynanan oyunlar
Misketle oynanan oyunlar
Placircstik boruyla oynanan oyunlar
Ruumlzgacircr guumlluuml ile oynanan oyunlar
Salıncakla oynanan oyunlar
Suntanın uumlzerine ccedilivi ccedilakılarak oynanan oyunlar
Şişeyle oynanan oyunlar
Tahtadan yapılan topla oynanan oyunlar
Taş fırlatan oyuncaklarla oynanan oyunlar
Taşla oynanan oyunlar
Tokmakla oynanan oyunlar
Topaccedilla oynanan oyunlar
Topla oynanan oyunlar
El yapımı olanlar
Placircstik olanlar Toprakla oynanan oyunlar
Yumurtayla oynanan oyunlar
14
13 Youmlresel Oyuncaklar Bir youmlrede tarihsel suumlreccedilte ustalar ebeveynler ya da ccedilocukların kendisi tarafından
uumlretilen ya da oyunlarda kullanılan doğal nesnelere youmlresel oyuncaklar denir
Resim 1 22 Youmlresel ahşap oyuncak yapımcısı ve satıcısı Antalyalı Mehmet Soumlkmen
Youmlresel oyuncaklar uumlretilme şekillerine goumlre
Hazır sanayi uumlruumlnuuml oyuncaklar (balon plastik top misket
boncukcam duumlğme demir ccedilubuk şişe ccedilivi plastik top plastik
boru suntahellip)
El yapımı oyuncaklar (bez bebek ip salıncak sapan ok yay
topaccediltahta el yapımı top)
Doğal oyuncaklar (aşık yumurta ceviz taş kaya toprak sopa
değnekhellip)
Resim 1 23 Youmlresel oyuncak oumlrnekleri
15
Resim 1 24 Ahşap ve tel youmlresel oyuncak oumlrnekleri
Bazı youmlrelere goumlre youmlresel oyuncak adları
Trakya youmlresine ait Suumlpuumlrge Bebek Derinkuyu bebekleri Soğanlı
bebekleri
Resim 1 25 Youmlresel Soğanlı suumlpuumlrge Derinkuyu bebekleri
Karaman youmlresine ait kabak araba
Erdemlinin yaylalarındaki Youmlruumlk ccedilocuklarının oyuncağı olan
draman (el davulu)
Karadenizin ahşap kayığı
16
Resim 1 26 Karadenizin ahşap kayığı
Antalya kabak bebekler
Resim 127 Antalya kabak bebeği
Geleneksel oyunların modern eğitim metotlarıyla ccedilocuklara yeniden sunulması farklı
kuumlltuumlrlerin geleneksel ccedilocuk oyunlarıyla Tuumlrk ccedilocuk oyunlarının karşılaştırmalı ccedilalışmasının
da evrensel kuumlltuumlre katkıları olacaktır Bu sayede farklı kuumlltuumlrlerden ccedilocukların birbirlerini
ve farklı kuumlltuumlrleri tanıma istekleri artacak oumlzellikle doğal oyuncaklar sayesinde de farklı
tuumlrlerin ve coğrafyaların oumlğretilmesi kolaylaşacaktır Evrensel kuumlltuumlr meydana getirmek iccedilin
ccedilocukların penceresinden bakıp onların duumlnyasında ortak platform oluşturmak gerekir
14 Uluslararası Youmlresel Oyuncaklar Duumlnya uumllkelerinin yaşadıkları farklı sosyokuumlltuumlrel yaşamın sonucu olarak oyuncaklar-
da ki farklılıklar yuumlzyıllara goumlre değişkendir Değişmeyen ccedilocukların oyunlara ve buumlyuumlmeye
duydukları oumlzlemdir
Uluslara goumlre oyuncakların değişkenliği malzeme ve biccedilim youmlnuumlndendir
17
Ulusların oyuncak şekillerinin ve oumlzelliklerinin oluşturulmasına
Yaşam şekilleri
İnsan tipleri
Hayvan tuumlrleri
İklim oumlzellikleri
İnanışlar
Yetiştirilen uumlruumlnler etkilemiştir Oumlrneğin bir oyuncak bebek her uumllkede farklı farklı şekillerde farklı malzemelerde ve
farklı boyutlarda oluşturulduğu incelemeler sonucunda goumlruumllmektedir Ulusların sanayide
gelişimleri sosyokuumlltuumlrel yapıları oyuncak sektoumlruumlnuumln oluşumuna ve oyuncak modellerinin
değişkenliğine neden olmuştur Oyuncak oumlrnekleri bunu en iyi şekilde yansıtmaktadır
Farklı ulusların oyuncak oumlrnekleri
Resim 128 Afrika ve Peru youmlresel oyuncakları
Resim 129 1820 yılına ait Fransız oyuncak keman
18
Resim 130 1900 - 1910 yılı Alman bebek evler oyuncak oumlrnekleri
Resim 131 1900 - 1910 yılı Alman bebek evler oyuncak oumlrnekleri
19
Resim 132 Amerikan oyuncak oumlrnekleri
Resim 133 Rus oyuncak oumlrnekleri
20
Resim 134 Japon oyuncak oumlrnekleri
Resim 135 Kore bebek oyuncaklar
15 Enduumlstriyel Oyuncak Uumlretimi Oyun ve bazen de oyunda kullanılan ve oyunu tamamlayan oyuncaklar ccedilocuğun
fiziksel becerilerini geliştirdiği gibi duumlşuumlnme ve keşfetme aracılığı ile zihinsel gelişimine de
katkıda bulunmaktadır Ccedilocukların oynadıkları ldquooyunlarla ve oyununa youmln veren
oyuncaklarlardquo gelişimlerini tamamladıklarıda yapılan ccedilalışmalar ve uygulamalarıyla buguumln
ortadadır Duumlnyada dev oyuncak sektoumlrlerinin doğmasının da okul oumlncesi eğitime verilen
oumlnemin her geccedilen guumln artmasının da başlıca nedeni budur
21
Oyuncakların seri uumlretimi ise 18 yuumlzyılda başlamıştır Oumlnce tahta oyuncaklar sonra da
sırasıyla kağıt teneke kurmalı buharlı elektrikli ve pilli oyuncaklar oyuncak sanayinde
yerini almıştır Uumlnluuml oyuncak fabrikaları ise 1800luuml yılların sonunda ortaya ccedilıkmaya
başlamıştır Oyuncak tarihinde Alman oyuncakccedilılığı oumlnemli bir yer tutmaktadır Ccediluumlnkuuml Batı
duumlnyasında oyuncağı duumlzenli sanayi uumlruumlnuuml haline doumlnuumlştuumlren ilk uumllke Almanyadır ve
oumlzellikle de Nuremberg boumllgesi
1900luuml yılların başında enduumlstri devriminin de etkisiyle teneke oyuncaklar popuumller
olmuştur Teneke oyuncaklar arasında en fazla ilgi gemiler arabalar uccedilaklara goumlsterilmiştir
İkinci Duumlnya Savaşı yıllarında ekonomik zorluklar nedeniyle birccedilok uumlruumlnde olduğu
gibi oyuncak sanayisinde de bir duraklama yaşandığı goumlruumllmektedir Oyuncak atoumllyelerinin
savaş sırasında silah uumlretmek olarak kullanılması ccedilok acı bir durumdur Bu doumlnemde evlerde
yapılan basit oyuncakların arttığı goumlzlenmektedir 1970li yıllardan sonra ise ccedilocukların
guumlvenliği ve daha ucuza mal edilmesi nedeniyle plastik oyuncaklar yaygınlık kazanmıştır
1970li yılların hemen ardından Japonya modern teknolojinin katkısıyla oyuncak
enduumlstrisinde zirveye tırmanmış ve 1980li yıllardan itibaren pazar payını Hong Kong
Singapur Taiwan Malezya ve son yıllarda da Ccediline bırakmıştır Artık guumlnuumlmuumlzde satılan
oyuncakların ccediloğu Ccedilin yapımıdır Oyuncakccedilılık uumlretim malzemeleri olarak kısaca doumlrt
doumlneme ayrılır
Sanayileşme oumlncesi zanaat işccedililiğine dayanan kil ve ahşap malzeme doumlnemi
Sanayileşme ile beraber metal ve teneke doumlnemi
Plastiğin keşfi ile plastik oyuncaklar
Elektronik ve dijital devrim ile miniyonga (microchip ) oyuncaklar
İletişim araccedillarının artarak gelişmesi duumlnya uluslarını etkileyen olayların oyuncaklara
da yansımasına neden olmuştur Oumlrneğin aya yolculuk masal ve ccedilizgi film karekterleri
oyuncak sektoumlruumlne esin kaynağı olmuştur
Resim 136 Ayrsquoa yolculuğun oyuncaklara yansıması
22
Enduumlstriyel oyuncak tuumlrleri
Bebekler Farklı boyutlarda ve şekillerde tekstil yuumlzeyler plastik seramik vb malzeme tuumlruuml
kullanılarak oluşturulurlar
Resim 137 Enduumlstriyel bebek oyuncak
Hayvanlar Bu oyuncak tuumlrleri karada denizde havada yaşayan canlı hayvan tuumlrlerinden
etkilenerek hazırlanan tekstil yuumlzeyler plastik ve ahşap malzemelerden uumlretilmektedir
Resim 138 Enduumlstriyel oyuncak ayıcıklar
23
Minyatuumlr nesneler ( evcilik doktor tamir setleri temizlik ve uumltuuml
setleri ) Ahşap ve plastik malzemelerden guumlnluumlk yaşantıda kullanılan nesnelerin kuumlccediluumlltuumllmuumlş
olarak uumlretildiği oyuncaklardır
Resim 139 Uumltuuml temizlik tamir seti oyuncaklar
Birleştirme yığma takılıp ccedilıkarılanlar ( legolaryapbozlar bloklar
kuklalar ) Ahşap ve plastikten uumlretilen oyuncak tuumlrleridir
Elektronikler miniyonga (microchip) (yaylı sesli uzaktan
kumandalılar bilgisayar oyunları ) Miniyongalar ile elektronik mekanizmaların kullanılarak oluşturulduğu oyuncak
tuumlruumlduumlr
Eğiticiler (harf sayı geometrik şekiller oyuncak kitaplar kavram
oumlğretmeyi amaccedillayanlar ) Tekstil yuumlzeyler karton kağıt ahşap plastik malzeme tuumlrlerinden uumlretilen oyuncak
tuumlruumlduumlr
Masa oyunları ( kelime oyun araccedilları ) Plastik ya da ahşap malzemelerden uumlretilen oyun araccedillarıdır
24
Muumlzikli oyuncaklar ( minyatuumlr muumlzik aletleri muumlzik kutuları
duumlduumlk ccedilıngırak ) Kullanırken ya da sabit durumda kurularak ses ccedilıkartan oyuncaklardır
Hareketliler ( tekerlekli oyuncaklar ) Tekerlek ya da mekanizma yardımı ile hareket edebilen oyuncaklardır
Guumlncel ve masal kahramanları (Oumlruumlmcek adam Batman vb) Ccedilizgi film film ve masal kahramanlarının minyatuumlr boyutlarda ya da dekoratif amaccedillı
buumlyuumlk boyutlarda uumlretilmiş şekilleridir
Enduumlstriyel oyuncak uumlretim suumlrecinde oyuncağın tuumlruumlne uygun model belirleyebilmek
iccedilin malzeme ve yaş grubuna dikkat edilmelidir Bunun yanısıra yeni oyuncak modelleri
oluşturabilmek iccedilin geccedilmişte ve guumlnuumlmuumlzde oluşturulan oyuncakları her youmlnuumlyle kavramak
gerekir Edinilen bilgiler ile yeni oluşturulan bir oyuncak modeli tanımlanabilmelidir Bu
tanımlamada
Oyuncak tuumlruumlnuuml belirleme ( eğitici hareketli muumlzikli hayvan bebek vb)
Oyuncak malzeme tanımı ( tekstil yuumlzeyler ahşap plastik karton vb )
Uumlretim tekniği tanımı ( dikim kaynak oumlrme doumlkme yapıştırma vb )
Oyuncakta kullanılacak renk seccedilenekleri
Oyuncak guumlvenliği iccedilin varsa standartlara uygun uyarılar tanımlanmalıdır
25
UYGULAMA FAALİYETİ Yaşadığınız youmlrede geccedilmişte oynanan ccedilocuk oyunlarını ve bu oyunda kullanılan
oyuncakları araştırarak oyuncakların model oumlzelliklerini ve goumlrsel uumlruumln dosyası oluşturunuz
İşlem Basamakları Oumlneriler
Youmlrenizde geccedilmişte oynanan
oyunları ve oyunlarda oynanan
oyuncakları oumlnerilen kaynak-
lardan araştırınız
Kuumltuumlphane muumlze yerel web sayfaları
boumllge ya da il yıllıkları ve aile buumlyuumlk-
lerinden yararlanabilirsiniz
Araştırma oumlncesi planlama ya-
pınız( Goumlruumlşmelerde soracağı-
nız soruları not defterinizi ka-
leminizi hazırlayınız)
Hazırlıklarınızı kontrol ediniz
Araştırma sonuccedillarını not alı-
nız( oyunun oumlzellikleri kulla-
nılan oyuncağın malzeme ve
model oumlzellikleri vb gibi )
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Oyuncaklarla ilgili varsa goumlr-
sellerin resimlerini ccedilekerek ya
da ccedilizerek temin ediniz
Zamanı iyi kullanınız
Araştırma sonuccedillarını dosyala-
yınız
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Araştırma sonuccedillarını sınıf or-
tamında paylaşınız
Paylaşımcı olunuz
UYGULAMA FAALİYETİ-1
26
Eğitici enduumlstriyel oyuncakları araştırınız Araştırmalarınızdan edindiğiniz goumlrseller
yardımı ile bir konu seccedilerek eğitici oyuncak modeli oluşturunuz
İşlem Basamakları Oumlneriler
Eğitici oyuncakları oumlnerilen kay-
naklardan araştırınız
Oyuncak mağazaları İnternet
web sayfalarından faydalanınız
Ccedilizim malzemelerini hazırlayınız
Seccediltiğiniz konudaki oyuncağın
modelini ccediliziniz (Rakamları konu
olarak seccedilebilirsiniz )
Kalem A4 resim kacircğıdı silgi
A4 resim kartonu kullanabilir-
siniz
Hazırlıklarınızı kontrol ediniz
Oyuncağın renk ve kumaşını seccedili-
niz
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Kalıbınıza uygun kumaşı kesiniz
Modele uygun dikiniz
İccedilerisini elyaf ile doldurunuz
Farklı materyaller kullanabilirsi-
niz (Keccedile suumlnger boyalar kar-
ton vb)
Uygulama ccedilalışmanızı sınıf orta-
mında arkadaşlarınızla paylaşınız
Paylaşımcı olunuz
UYGULAMA FAALİYETİ-2
27
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME
Aşağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği işaretleyiniz
1 MOuml 5500-3000 Kalkolitik Doumlneme ait en eski oyuncak araba hangi muumlzede sergilenmek-
tedir
A) Ankara
B) Mardin
C) Antalya
D) İstanbul
2 İlk ccedilağ oyuncaklarında hangisi malzeme olarak kullanılmadı
A) Taş
B) Ağaccedil dalı
C) Kil
D) Plastik
3 Geleneksel oyuncaklarda topaccedil nasıl kullanılırdı
A) Vurularak
B) Parccedilalanarak
C) Doumlnduumlruumllerek
D) Suumlruumllerek
4 Aşağıdaki oyuncaklardan hangisi enduumlstriyel oyuncak gruplarından minyatuumlr nesneler
oyuncak grubuna girmez
A) Lego
B) Araba
C) Doktor seti
D) Tamir seti
5Aşağıdakilerden hangisi eğitici oyuncaklar grubuna girer
A) Keman
B) Topaccedil
C ) Geometrik şekiller
D ) Araba
6Eyuumlp Oyuncakları hangi ilimizde uumlretimde 300 yıl varlığını suumlrduumlrmuumlştuumlr
A) İzmir
B) Bursa
C) Ankara
D) İstanbul
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız Ce-
vaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki oumlğrenme faaliyetine geccediliniz
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME
28
OumlĞRENME FAALİYETİndash2
Bu faaliyette verilecek bilgiler ve kazandırılacak beceriler ile oumlzelliklerine goumlre oyun-
cakları gruplandırabileceksiniz
Oyuncakları malzeme ve model oumlzelliklerine goumlre araştırınız
Araştırma sonuccedillarına goumlre oyuncak ccedileşitlerini gruplandırınız
Araştırma sonuccedillarını arkadaşlarınızla sınıf ortamında paylaşınız
2 OYUNCAK CcedilEŞİTLERİ
Oyuncaklar ister bireysel uumlretilsin isterse enduumlstriyel anlamda seri olarak uumlretilsin
oyuncakların modellerine ve malzemelerine goumlre uumlretim teknikleri farklıdır Bu farklılıklar
gelişen değişen teknoloji ile malzeme tuumlruumlne ve oyuncak firmalarının satış politikalarına
goumlre her geccedilen guumln değişmektedir Guumlnuumlmuumlzde var olan oyuncak uumlretim teknikleri değerlen-
dirilirken değişkenlik goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalıdır
21 Uumlretim Tekniğine Goumlre Oyuncaklar Uumlretim tekniğine goumlre oyuncakları gruplandırabilmek iccedilin oyuncakları malzeme ve
model oumlzelliklerine goumlre incelemek gerekir
211 Malzeme Tuumlruumlne Goumlre Oyuncaklar Tekstil yuumlzeyli oyuncaklar
Oyuncağın tuumlmuumlnde ya da bir boumlluumlmuumlnde terikoton keccedile peluumlş polar kadife triko
oumlrguuml gibi tekstil yuumlzeyleri kullanarak hazırlanan oyuncaklardır
Resim 21 Tekstil yuumlzeyli oyuncak
OumlĞRENME FAALİYETİndash2
AMACcedil
ARAŞTIRMA
29
Ahşap oyuncaklar
Ahşap malzemelerin ham boyalı vernikli oymalı baskılı vb şekillendirmeleri
yoluyla elde edilen oyuncaklardır
Resim 22 Ahşap oyuncak
Kağıt karton oyuncaklar
Kağıt karton oluklu mukavva vb kağıt tuumlrevlerinden oluşturulan oyuncaklardır
Resim 23 Kağıt ve karton oyuncaklar
30
Resim 24 Kağıt ve karton oyuncaklar
Teneke oyuncaklar
Teneke ve sacın şekillendirilip renklendirilmesi ile uumlretilen oyuncak ccedileşitleridir Bu
tuumlr oyuncaklarda yay ve kurma mekanizmaları da kullanılmıştır
Resim 25 Teneke otobuumls oyuncak
Plastik oyuncaklar
İkinci Duumlnya Savaşırsquondan sonra ucuz hafif fazla sayıda uumlretilebilir olması nedeniyle
kullanılmaya başlayan doumlkme ve kalıp tekniği ile uumlretilen oyuncak ccedileşitleridir
Resim 26 Plastik oyuncaklar
31
Cam oyuncaklar
Oumlzellikle ccedilok kalın camdan misket ya da zeka oyuncakları gibi oyuncakların
uumlretiminde kullanılan oyuncak ccedileşitleridir
Resim 27 Cam zeka oyuncağı
Elektronik Miniyonga (Microchip) oyuncaklar
Pilli kumandalı şarzlı uumlretilen ateri elde taşınabilir CDrsquoden ya da hafıza kartlarından
oynanan oyuncak ccedileşitleridir
Resim 28 Kumandalı otomobil oyuncak
212 Model Oumlzelliğine Goumlre Oyuncaklar Tek parccedilalı oyuncaklar
Tek parccedila ahşap plastik cam gibi malzemeden misket topa vb şeklinde uumlretilen
oyuncak tuumlrleridir
Ccedilok parccedilalı oyuncaklar
Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir araya getirilerek
uumlretilen oyuncak tuumlrleridir
Mekanizmalı oyuncaklar
Oyuncağa ses ışık hareket kazandırmak amaccedillı mekanizmaların yerleştirilmesi ile
uumlretilen oyuncak tuumlrleridir
32
22 Amacına Goumlre Oyuncaklar Ccedilocukların yetiştirilmeleri kuumlltuumlrden kuumlltuumlre değişkenlik goumlstermektedir İletişim ve
ulaşım araccedillarındaki hızlı değişimi kuumlltuumlrler arasındaki değişkenliği her geccedilen guumln
azaltmaktadır Bunun sonucu olarak geleneksel oyuncaklardan uzaklaşarak duumlnyada genel
ilgi goumlren oyuncak tuumlrlerine youmlnelim artmaktadır
Oyuncakların ccedilok farklı amaccedilları vardır Bu amaccedilları eğitimciler doktorlar
ebeveynler felsefeciler oyucak uumlreticilerinin soumlylemleri ile toplumların sosyo-kuumlltuumlrel ve
ekonomik yapıları belirlemektedir
Kullanım amacına goumlre oyuncaklar
Ccedilocukların yaş gruplarına goumlre duyusal beceri eğitim eğlence amaccedillı ihtiyaccedillarını
karşılamak amaccedillı kullanılan oyuncaklar bu gruba girer
Dekoratif amaccedillı oyuncaklar
Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif amaccedillı oyuncaklar
denir
Resim 29 Dekoratif amaccedillı kullanılan oyuncaklar
Resim 210 Dekoratif amaccedillı kullanılan oyuncaklar
Fonksiyonel oyuncaklar
Yetişkinler tarafından kullanılan aletlerin kuumlccediluumlltuumllmuumlş modellerine fonksiyonel
oyuncak denir
33
UYGULAMA FAALİYETİ
Oyuncakların model oumlzelliklerini araştırınız Bunların iccedilinden tekstil yuumlzeyli oyuncak-
ları seccedilerek tuumlruumlne goumlre goumlrsel uumlruumln dosyası hazırlayınız
İşlem Basamakları Oumlneriler
Oumlnerilen kaynaklardan tekstil yuuml-
zeyli oyuncakları araştırınız
Oyuncak mağazaları oyuncak web
sayfaları oyuncak uumlreten atoumllyeler
kreşler anaokullarından faydala-
nabilirsiniz
Oumlnerilen kaynaklardan tekstil yuuml-
zeyli oyuncakların goumlrsellerini fo-
toğraflayarak fotokopi alarak ya
da web sayfasından ccedilıktı olarak
temin ediniz
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Tekstil yuumlzey tuumlruumlne goumlre grupla-
ma yapınız
Dokuma yuumlzeyler peluumlş polar te-
ri koton
Oumlrguuml yuumlzeyler- triko el oumlrguumlsuuml
Dokusuz yuumlzeyler keccedile olarak
tekstil yuumlzeyli oyuncaklar
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Bilgi konularını goumlzden geccediliriniz
Aynı gruptaki goumlrselleri A4 kacircğı-
dına yerleştirip yapıştırınız
A4 dosya kacircğıdı oyuncak goumlrselle-
ri yapıştırıcı ile yapıştırınız
Tekstil yuumlzeyli oyuncak goumlrselle-
rinin alt boumlluumlmuumlne not alarak ta-
nımlayınız
Parccedila mekanizma renk tekstil
yuumlzey oumlzelliği vb
Zamanı iyi kullanınız
UYGULAMA FAALİYETİ
34
Uygulama ccedilalışmaları yaptığınız
A4 kacircğıtlarını dosyaya grup sıra-
sına goumlre yerleştiriniz
Dosyanıza kapak hazırlayarak ccedila-
lışmayı tamamlayınız
Uygulama ccedilalışmanızı kontrol edi-
niz Hatalarınız var ise duumlzeltiniz
Goumlrsel uumlruumln dosyasını sınıf orta-
mında arkadaşlarınızla paylaşınız
Paylaşımcı olunuz
35
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME Aşağıdaki cuumlmlelerin başında boş bırakılan parantezlere cuumlmlelerde verilen bil-
giler doğru ise D yanlış ise Y yazınız
1 ( ) Oyuncaklar ister bireysel uumlretilsin isterse enduumlstriyel anlamda seri olarak
uumlretilsin oyuncakların modellerine ve malzemelerine goumlre uumlretim teknikleri
farklıdır
2 ( ) Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir
araya getirilerek uumlretilen oyuncaklara tek parccedila oyuncaklar denir
3 ( ) Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif
amaccedillı oyuncaklar denir
4 ( ) Plastik oyuncaklar İkinci Duumlnya Savaşırsquondan sonra ucuz hafif fazla sa-
yıda uumlretilebilir olması nedeniyle kullanılmaya başlayan doumlkme ve kalıp tek-
niği ile uumlretilen oyuncak ccedileşitleridir
5 ( ) Ccedilocukların yaş gruplarına goumlre duyusal beceri eğitim eğlence amaccedillı
ihtiyaccedillarını karşılamak iccedilin kullanılan oyuncaklara kullanım amacına uygun
oyuncaklar denir
6 ( ) Pilli kumandalı şarjlı uumlretilen ateri elde taşınabilir CDrsquoden ya da hafıza
kartlarından oynanan oyuncaklara elektronik miniyonga oyuncaklar denir
7 ( ) Tek parccedila ahşap plastik cam gibi malzemeden misket topaccedil vb şeklin-
de uumlretilen oyuncak tuumlrlerine ccedilok parccedilalı oyuncak denir
8 ( ) Oyuncağa ses ışık hareket kazandırmak amaccedillı mekanizmaların yerleşti-
rilmesi ile uumlretilen oyuncaklara mekanizmalı oyuncaklar denir
9 ( ) Ahşap malzemelerin ham boyalı vernikli oymalı baskılı vb şekillen-
dirmeleri yoluyla elde edilen oyuncaklara ahşap oyuncaklar denir
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız Ce-
vaplarınızın tuumlmuuml doğru ise ldquoModuumll Değerlendirmerdquoye geccediliniz
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME
36
MODUumlL DEĞERLENDİRME
Aşağıdaki cuumlmlelerin başında boş bırakılan parantezlere cuumlmlelerde verilen bil-
giler doğru ise D yanlış ise Y yazınız
1 ( ) Bir youmlrede tarihsel suumlreccedilte ustalar ebeveynler ya da ccedilocukların kendisi
tarafından uumlretilen ya da oyunlarda kullanılan doğal nesnelere youmlresel oyun-
caklar denir
2 ( ) Eyuumlp oyuncakları 300 yıllık bir geccedilmişe sahiptir
3 ( ) Taş kil ağaccedil dalları ilk ccedilağlardan beri oyuncak malzemesi olarak kulla-
nılmıştır
4 ( ) Elektronik ve miniyongalı oyuncaklar geleneksel oyuncaklardır
5 ( ) Yetişkinler tarafından kullanılan aletlerin kuumlccediluumlltuumllmuumlş modellerine tak
parccedilalı oyuncak denir
6 ( ) Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir
araya getirilerek uumlretilen oyuncaklara ccedilok parccedilalı oyuncak denir
7 ( ) Uumlretim tekniğine goumlre oyuncakları gruplandırabilmek iccedilin oyuncakları
malzeme ve model oumlzelliklerine goumlre incelemek gerekir
8 ( ) Uluslara goumlre oyuncakların değişkenliği malzeme ve biccedilim youmlnuumlndendir
9 ( ) Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif
amaccedillı oyuncaklar denir
10 ( ) Tuumlrk tarihinde satılmak uumlzere yapılan oyuncaklar Selccediluklu doumlneminde
ortaya ccedilıkıyor
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız Ce-
vaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki moduumlle geccedilmek iccedilin oumlğretmeninize başvurunuz
MODUumlL DEĞERLENDİRME
37
CEVAP ANAHTARLARI OumlĞRENME FAALİYETİ-1rsquoİN CEVAP ANAHTARI
1 B
2 D
3 C
4 A
5 C
6 D
OumlĞRENME FAALİYETİ-2rsquoNİN CEVAP ANAHTARI
1 D
2 Y
3 D
4 D
5 D
6 D
7 Y
8 D
9 D
MODUumlL DEĞERLENDİRMENİN CEVAP ANAHTARI
1 D
2 D
3 D
4 Y
5 Y
6 D
7 D
8 D
9 D
10 Y
CEVAP ANAHTARLARI
38
KAYNAKCcedilA
ONUR Bekir Oyunun Guumlcuuml İmge Kitabevi 2011
ONUR Bekir Neslihan GUumlNEY Tuumlrkiyersquode Ccedilocuk Oyunları Araştırma-
ları Ankara Uumlniversitesi CcedilOKAUM (Ccedilocuk Kuumlltuumlruuml Araştırma ve Uygula-
ma Merkezi Yayınları ) Koumlk Yayıncılık 2004
OĞUZ M Oumlcal Petek ERSOY Tuumlrkiyersquode Yaşayan Geleneksel Ccedilocuk
Oyunları Gazi Uumlniversitesi Tuumlrk Halkbilimi Araştırma ve Uygulama Mer-
kezi (THBMER) tarafından yayımlanan 2004
BAŞAL Handan Asucircde GeccedilmişYıllarda Tuumlrkiyersquode Ccedilocuklar Tarafından
Oynanan Ccedilocuk Oyunları Uludağ Uumlniversitesi Eğitim Fakuumlltesi Dergisi
XX (2) 2007
ONUR B N CcedilELEN F CcedilOK M ARTAR T DEMİR (1998) Childrenrsquos
need for toys from mothers point of view in two cities of Turkey iccedilinde Toys
and Playthings (ed G Brougere) Imprimera LaTresoriere
Antalya Oyuncak Muumlzesi
KAYNAKCcedilA
i
Bu moduumll mesleki ve teknik eğitim okulkurumlarında uygulanan Ccedilerccedileve
Oumlğretim Programlarında yer alan yeterlikleri kazandırmaya youmlnelik olarak
oumlğrencilere rehberlik etmek amacıyla hazırlanmış bireysel oumlğrenme
materyalidir
Millicirc Eğitim Bakanlığınca uumlcretsiz olarak verilmiştir
PARA İLE SATILMAZ
ii
ACcedilIKLAMALAR iii
GİRİŞ 1 OumlĞRENME FAALİYETİndash1 3 1 OYUNCAĞIN TARİHSEL GELİŞİMİ 3
11 Ulusal Youmlresel Oyuncaklar 6 111 Gerccedilek Nesnelerin Kuumlccediluumlk Kopyaları 7
112 Hareketli Sesli Oyuncaklar 10 12 Oyuncakların Oyunlara Goumlre Sınıflandırması 10 13 Youmlresel Oyuncaklar 14
14 Uluslararası Youmlresel Oyuncaklar 16 15 Enduumlstriyel Oyuncak Uumlretimi 20 UYGULAMA FAALİYETİ 25
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME 27 OumlĞRENME FAALİYETİndash2 28 2 OYUNCAK CcedilEŞİTLERİ 28
21 Uumlretim Tekniğine Goumlre Oyuncaklar 28 211 Malzeme Tuumlruumlne Goumlre Oyuncaklar 28
212 Model Oumlzelliğine Goumlre Oyuncaklar 31 22 Amacına Goumlre Oyuncaklar 32
UYGULAMA FAALİYETİ 33 OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME 35
MODUumlL DEĞERLENDİRME 36 CEVAP ANAHTARLARI 37 KAYNAKCcedilA 38
İCcedilİNDEKİLER
iii
ACcedilIKLAMALAR
ALAN El Sanatları Teknolojisi
DALMESLEK Dekoratif Ev Tekstili
MODUumlLUumlN ADI Oyuncak Modelleri
MODUumlLUumlN TANIMI
Oyuncak modellerinin tarihsel suumlreci ile guumlnuumlmuumlz oyuncak
modelleri ve enduumlstriyel oyuncak uumlretim suumlrecinin kazandırıl-
dığı bir oumlğrenme materyalidir
SUumlRE 4024
OumlN KOŞUL Bu moduumlluumln oumln koşulu yoktur
YETERLİLİK Oyuncak modeli belirlemek
MODUumlLUumlN AMACI
Genel Amaccedil
Bu moduumll ile gerekli ortam sağlandığında enduumlstriyel oyuncak
uumlretim iccedilin oyuncak modeli belirleyebileceksiniz
Amaccedillar
1 Guumlnuumlmuumlz oyuncak pazarı iccedilin doğru uumlruumlnleri belirle-
yebileceksiniz
2 Oumlzelliklerine goumlre oyuncakları gruplandırabileceksi-
niz
EĞİTİM OumlĞRETİM
ORTAMLARI VE
DONANIMLARI
Ortam Aydınlık ve temiz ortam
Donanım Ders notları kalem kacircğıt silgi projeksiyon gele-
neksel ve antik oyuncak goumlrselleri goumlrsel ve basılı kaynaklar
OumlLCcedilME VE
DEĞERLENDİRME
Moduumll iccedilinde yer alan her oumlğrenme faaliyetinden sonra verilen
oumllccedilme araccedilları ile kendinizi değerlendireceksiniz
Oumlğretmen moduumll sonunda oumllccedilme aracı (ccediloktan seccedilmeli test
doğru-yanlış testi boşluk doldurma eşleştirme vb) kullanarak
moduumll uygulamaları ile kazandığınız bilgi ve becerileri oumllccedilerek
sizi değerlendirecektir
ACcedilIKLAMALAR
1
GİRİŞ
Sevgili Oumlğrenci
Ccedilocukluk yıllarının en unutulmaz anları oyunlar ve oyunlarda kullanılan oyuncaklar-
dır Oyuncaklar ccedilocukların hayata hazırlanma suumlrecinde eğlence paylaşma guumlven duyma
gibi ihtiyaccedillarını karşılayarak gelişimlerine katkı sağlar
Oyuncak modelleri moduumlluuml ile oyuncağın tarihsel suumlrecine yolculuk yapacaksınız
Bu yolculukta geccedilmiş medeniyetlerin oyuncakları ile uumllkemizin ve farklı ulusların geleneksel
oyuncaklarını tanımış olacaksınız Oyuncakların uumlretim tekniğine ve amacına goumlre model
oumlzelliklerini inceleyeceksiniz
Geccedilmişten guumlnuumlmuumlze oyuncak modellerini kavrayarak guumlnuumlmuumlz duumlnyasındaki ccedilocuk-
ların oyunlarında oynamaları iccedilin oyuncak modellerini uumlretim suumlreci iccedilin belirleyebileceksi-
niz
GİRİŞ
2
3
OumlĞRENME FAALİYETİndash1
Bu faaliyette verilecek bilgiler ve kazandırılacak beceriler ile guumlnuumlmuumlz oyuncak pazarı
iccedilin doğru uumlruumlnleri belirleyebileceksiniz
Tarihsel youmlresel ve enduumlstriyel oyuncak modellerini araştırarak goumlrsellerini ccedili-
ziniz ya da fotoğraflayınız oumlzelliklerini not alınız
Araştırmalarınızı arkadaşlarınızla paylaşınız
1 OYUNCAĞIN TARİHSEL GELİŞİMİ Oyuncakların tarihi geccedilmişi insanlık tarihi kadar eskidir Tarihte bilinen ilk oyuncak-
lar Mısırlılara aittir MOuml 5 yuumlzyılda Mısırlı ccedilocukların tahta atlarla oynadıklarına dair arkeo-
lojik bilgiler edinilmiştir MOuml 2 yuumlzyılda ise Mısırda topaccedil misket biliniyormuş Yine aynı
doumlnemlere ait Firavun mezarlarında oyuncak bebekler bulunmuştur Eski Yunan Roma ve
Ccedilinde de kilden yapılıp fırınlanmış hareketli kol bacaklara sahip bebekler yapıldığı bilin-
mektedir İran ve Mezopotamyada yuumlruumltuumllen arkeolojik ccedilalışmalar MOuml 3 bine tarihlenen
oyuncaklar ortaya ccedilıkardı Bunlar buguumln de kuumlccediluumlk kız ve oğlan ccedilocukların duumlşuumlnuuml goumlrduumlğuuml
oyuncaklara ccedilok benzeyen pişmiş topraktan ccedilıngıraklar tekerlekli hayvanlar ve kuumlccediluumlk mo-
bilyalardı
Antik ccedilağdan guumlnuumlmuumlze kalan pek ccedilok nesnenin oyuncak mı yoksa tapınma nesnesi
mi olduğu konusu hala tartışmalı olsa da o doumlnemde de ccedilocukların gelecekteki rollerine
hazırlanması iccedilin oyuncak oumlnemini korumuştur
Ccedilamurdan top ya da kartopu ilk insanların kendilerini ve ccedilocuklarını eğlendirmek iccedilin
kullandıkları bir nesne olmuştur İskoccedilyada 4000 yıldan daha eski taştan yapılmış toplar
bulunmuştur Bilya topaccedil bebek tahta at ccedilember ccedilıngırak bilinen en eski oyun ve oyun-
caklardır Duumlnyanın en eski oyuncağı Mardin Muumlzesirsquonde sergilenmektedir
Resim 11 Mardin Muumlzesindeki MOuml 5500- 3000 Kalkolitik Doumlneme ait oyuncak araba
OumlĞRENME FAALİYETİndash1
AMACcedil
ARAŞTIRMA
4
Oyuncak hem oyun hem oyunu sağlayan nesnedir En basit oyuncak taş ve sopadır
Uumlccediltaş beş taş veya dokuztaş yahut kaydırak oyunu iccedilin her yerde taş bulunabilir Sopa deni-
len basit bir ağaccedil dalı ccedilocuğun hayal guumlcuumlnde at araba vb işlere yarar Bir ip ip atlama ve
ccedilekişme oyunu iccedilin de kullanılır İlk ccedilağlarda kullanılan oyuncakların yapıldığı malzemeler
şunlardır
Taşlar
Ağaccedil dalları
Kil
Anaokullarının yaratıcısı olan Friedrich Froumlbel (1782-1851) bir nesneye biccedilim verme-
nin pedegojisi olarak nitelediği oyun nesnelerini geliştirdi Geliştirdiği nesneler bireyin ken-
dini meşgul etme aracının temelini oluşturmuştur Bu nesneler
Yumuşak top
Kuumlre silindir kuumlp
Boumlluumlnmuumlş bir buumltuumln (bir kuumlpuumln boumlluumlnmesi)
Kacircğıda biccedilim verme kesme kıvırma katlama
16yuumlzyıl sanatccedilılarından Pieter Bruegelrsquoin ldquoCcedilocukların Oyunlarırdquo isimli resimde 80
değişik oyuncak ya da oyunu tasvir etmiştir Bu oyuncaklar ccedilocukların buumlyuumlmesine yaratıcı-
lıklarına ve eğlenmelerine yuumlzyıllardır yardımcı oldu
Resim 12 16yuumlzyıl Pieter Bruegelrsquoin ldquoCcedilocukların Oyunlarırdquo isimli tablosu
5
Seri olarak uumlretilen ilk tahta bebekler ise 1700lerin Almanyarsquosına aittir Tuumlrk tarihinde
satılmak uumlzere yapılan oyuncaklar ise Osmanlı doumlneminde ortaya ccedilıkıyor Eyuumlpte hayvan
bağırsağından yapılmış balonlar tahta topaccedillar ccedilemberler tefler toprak duumlduumlkler satıldığı
da bilinmektedir
Resim 13 Yuumlzyıllardır kullanılan lsquo Topaccedilrsquo oyuncaklar
Resim 14 Oumlnce topraktan sonra camdan oluşturulan misketler
6
11 Ulusal Youmlresel Oyuncaklar Anadoluda oyuncağa kanıt oluşturan sayısız belge vardır Fakat bunların sağlıklı bir
ayrımı yapılmamıştır Neolitik merkez Ccedilatal Hoyuumlkte pişmiş toprak oyun topları astragalos
adı verilen aşık kemikleri bulunmuştur Neolitik ve kalkolitik doumlnemlerin oumlnemli merkezi
Burdur Hacılarda kil ve tahta ccedilubuklardan yapılmış minyatuumlr bebekler bulunmuştur
Hititlere ait Kargamış Kral Burcu kabartmasında ( İOuml 8 yy) Kral Ararasın ccedilocukları aşık
oynarken topaccedil ccedilevirirken betimlenmişlerdir Gordionda Kral ailesinden 8 yaşındaki ccedilocuğa
ait tuumlmuumlluumlste bronz doumlrt atlı araba hayvan biccedilimli ahşap oyuncaklar bulunmuştur Kuumltahya
Muumlzesirsquonde bulunan pişmiş topraktan tekerlekli horoz tavuk guumlvercin Frig doumlnemine
tarihlenir 6 yuumlzyılın ilk yarısına tarihlenen Bizans doumlnernine ait İstanbul Buumlyuumlk Saray
Mozaiğinde ccedilok sayıda ccedilocuk betimlemesi yer alır Bunlardan birinde ccedilocuk arenada
ccedilember ccedilevirirken betirnlenmiştir Ccedilanakkale Assosta yapılan kazılarda ele geccedilirilen
pişmiş topraktan bebek Afrodit heykelcikleri İOuml 1 yuumlzyıla aittir
Tuumlrklerde oyuncakccedilılık orta asyadan beri Selccediluklu ve Osmanlıda var olan bir
zanaattır Oumlrguumltluuml olarak 17 yy doumlneminde İstanbulun Eyuumlp semtinde ccedilok sayıda oyuncakccedilı
duumlkkanı bulunuyordu Evliya Ccedilelebi Seyahatnamesinde Eyuumlp oyuncakccedilılarının 100
duumlkkanda 105 usta ile ccedilalıştıklarından soumlz eder Eyuumlp oyuncakccedilılarından guumlnuumlmuumlze gelebilen
28 oumlrnek korunmaktadır Eyuumlprsquote oyuncakccedilılık 1957 yılına kadar devam etmiş şehir planla-
maları nedeniyle yok olmuştur
Resim 15 Youmlresel Eyuumlp oyuncağı
7
Resim 16 Youmlresel Eyuumlp oyuncağı
Resim17 Youmlresel Eyuumlp oyuncağı
111 Gerccedilek Nesnelerin Kuumlccediluumlk Kopyaları
Kuumlccediluumlk muumlzik aletleri (teflerdavullar darbukalar)
8
Resim 18 Kuumlccediluumlk muumlzik aletleri
Kuumlccediluumlk mekanik aletler (el arabaları doumlnme dolaplar salıncaklar)
Resim 19 Kuumlccediluumlk mekanik makinaların oyuncağa doumlnuumlştuumlruumllmesi
Kuumlccediluumlk ulaşım araccedilları (sandallar padişah kayıkları)
Resim 110 Kuumlccediluumlk ulaşım araccedilları
9
Kuumlccediluumlk silahlar (tahta kılıccedillar kamış tuumlfekler ipli oklar)
Resim 111 Kuumlccediluumlk silahlar
Kuumlccediluumlk ev aletleri (yayıklar havanlar beşikler ccedilekiccediller testiler)
Resim 112 Kuumlccediluumlk ev aletleri
Kuumlccediluumlltuumllmuumlş hayvan tasvirleri (kırmızı tuumlyluuml koyun ve kuzular)
10
Resim 113 Kuumlccediluumlk hayvan oyuncakları
112 Hareketli Sesli Oyuncaklar Oyun araccedilları topaccedillar hacıyatmazlar şakşaklar duumlduumlkluuml fırıldaklar iccediline su konulup
oumlttuumlruumllen toprak testilerdir
12 Oyuncakların Oyunlara Goumlre Sınıflandırması Tuumlrkiyersquode 2004 yılında Yaşayan Geleneksel Ccedilocuk Oyunları adlı ccedilalışmada youmlresel
oyuncakların oyunlara goumlre dağılımı
Aşıkla oynanan oyunlar
Resim 114 Aşık
Balonla oynanan oyunlar
Bez bebekle oynanan oyunlar
11
Resim 115 Bez bebekler
Boncuk cam duumlğme ve makarayla oynanan oyunlar
Resim 116 Makaralar duumlğmeler
Ccedilemberle oynanan oyunlar
12
Resim 117 Ccedilember
Ccedilelik ccedilomak (tahta sopa değnek) ile oynanan oyunlar
Resim 118 Ccedilelik ccedilomak
Ccedilubukla oynanan oyunlar
İple oynanan oyunlar
Resim 119 İple oynanan oyunlar
Kapakla oynanan oyunlar
Kayışla oynanan oyunlar
Kılık değiştirilerek oynanan oyunlar
Kibrit ccediloumlpuumlyle oynanan oyunlar
13
Resim 120 Kibrit ccediloumlpuumlyle oynanan oyunlar
Kiremitle oynanan oyunlar
Resim 121 Kiremitle oynanan tombik
Kuumlccediluumlk kare tahtalarla oynanan oyunlar
Mendille oynanan oyunlar
Mendille oynanan oyunlar
Misketle oynanan oyunlar
Placircstik boruyla oynanan oyunlar
Ruumlzgacircr guumlluuml ile oynanan oyunlar
Salıncakla oynanan oyunlar
Suntanın uumlzerine ccedilivi ccedilakılarak oynanan oyunlar
Şişeyle oynanan oyunlar
Tahtadan yapılan topla oynanan oyunlar
Taş fırlatan oyuncaklarla oynanan oyunlar
Taşla oynanan oyunlar
Tokmakla oynanan oyunlar
Topaccedilla oynanan oyunlar
Topla oynanan oyunlar
El yapımı olanlar
Placircstik olanlar Toprakla oynanan oyunlar
Yumurtayla oynanan oyunlar
14
13 Youmlresel Oyuncaklar Bir youmlrede tarihsel suumlreccedilte ustalar ebeveynler ya da ccedilocukların kendisi tarafından
uumlretilen ya da oyunlarda kullanılan doğal nesnelere youmlresel oyuncaklar denir
Resim 1 22 Youmlresel ahşap oyuncak yapımcısı ve satıcısı Antalyalı Mehmet Soumlkmen
Youmlresel oyuncaklar uumlretilme şekillerine goumlre
Hazır sanayi uumlruumlnuuml oyuncaklar (balon plastik top misket
boncukcam duumlğme demir ccedilubuk şişe ccedilivi plastik top plastik
boru suntahellip)
El yapımı oyuncaklar (bez bebek ip salıncak sapan ok yay
topaccediltahta el yapımı top)
Doğal oyuncaklar (aşık yumurta ceviz taş kaya toprak sopa
değnekhellip)
Resim 1 23 Youmlresel oyuncak oumlrnekleri
15
Resim 1 24 Ahşap ve tel youmlresel oyuncak oumlrnekleri
Bazı youmlrelere goumlre youmlresel oyuncak adları
Trakya youmlresine ait Suumlpuumlrge Bebek Derinkuyu bebekleri Soğanlı
bebekleri
Resim 1 25 Youmlresel Soğanlı suumlpuumlrge Derinkuyu bebekleri
Karaman youmlresine ait kabak araba
Erdemlinin yaylalarındaki Youmlruumlk ccedilocuklarının oyuncağı olan
draman (el davulu)
Karadenizin ahşap kayığı
16
Resim 1 26 Karadenizin ahşap kayığı
Antalya kabak bebekler
Resim 127 Antalya kabak bebeği
Geleneksel oyunların modern eğitim metotlarıyla ccedilocuklara yeniden sunulması farklı
kuumlltuumlrlerin geleneksel ccedilocuk oyunlarıyla Tuumlrk ccedilocuk oyunlarının karşılaştırmalı ccedilalışmasının
da evrensel kuumlltuumlre katkıları olacaktır Bu sayede farklı kuumlltuumlrlerden ccedilocukların birbirlerini
ve farklı kuumlltuumlrleri tanıma istekleri artacak oumlzellikle doğal oyuncaklar sayesinde de farklı
tuumlrlerin ve coğrafyaların oumlğretilmesi kolaylaşacaktır Evrensel kuumlltuumlr meydana getirmek iccedilin
ccedilocukların penceresinden bakıp onların duumlnyasında ortak platform oluşturmak gerekir
14 Uluslararası Youmlresel Oyuncaklar Duumlnya uumllkelerinin yaşadıkları farklı sosyokuumlltuumlrel yaşamın sonucu olarak oyuncaklar-
da ki farklılıklar yuumlzyıllara goumlre değişkendir Değişmeyen ccedilocukların oyunlara ve buumlyuumlmeye
duydukları oumlzlemdir
Uluslara goumlre oyuncakların değişkenliği malzeme ve biccedilim youmlnuumlndendir
17
Ulusların oyuncak şekillerinin ve oumlzelliklerinin oluşturulmasına
Yaşam şekilleri
İnsan tipleri
Hayvan tuumlrleri
İklim oumlzellikleri
İnanışlar
Yetiştirilen uumlruumlnler etkilemiştir Oumlrneğin bir oyuncak bebek her uumllkede farklı farklı şekillerde farklı malzemelerde ve
farklı boyutlarda oluşturulduğu incelemeler sonucunda goumlruumllmektedir Ulusların sanayide
gelişimleri sosyokuumlltuumlrel yapıları oyuncak sektoumlruumlnuumln oluşumuna ve oyuncak modellerinin
değişkenliğine neden olmuştur Oyuncak oumlrnekleri bunu en iyi şekilde yansıtmaktadır
Farklı ulusların oyuncak oumlrnekleri
Resim 128 Afrika ve Peru youmlresel oyuncakları
Resim 129 1820 yılına ait Fransız oyuncak keman
18
Resim 130 1900 - 1910 yılı Alman bebek evler oyuncak oumlrnekleri
Resim 131 1900 - 1910 yılı Alman bebek evler oyuncak oumlrnekleri
19
Resim 132 Amerikan oyuncak oumlrnekleri
Resim 133 Rus oyuncak oumlrnekleri
20
Resim 134 Japon oyuncak oumlrnekleri
Resim 135 Kore bebek oyuncaklar
15 Enduumlstriyel Oyuncak Uumlretimi Oyun ve bazen de oyunda kullanılan ve oyunu tamamlayan oyuncaklar ccedilocuğun
fiziksel becerilerini geliştirdiği gibi duumlşuumlnme ve keşfetme aracılığı ile zihinsel gelişimine de
katkıda bulunmaktadır Ccedilocukların oynadıkları ldquooyunlarla ve oyununa youmln veren
oyuncaklarlardquo gelişimlerini tamamladıklarıda yapılan ccedilalışmalar ve uygulamalarıyla buguumln
ortadadır Duumlnyada dev oyuncak sektoumlrlerinin doğmasının da okul oumlncesi eğitime verilen
oumlnemin her geccedilen guumln artmasının da başlıca nedeni budur
21
Oyuncakların seri uumlretimi ise 18 yuumlzyılda başlamıştır Oumlnce tahta oyuncaklar sonra da
sırasıyla kağıt teneke kurmalı buharlı elektrikli ve pilli oyuncaklar oyuncak sanayinde
yerini almıştır Uumlnluuml oyuncak fabrikaları ise 1800luuml yılların sonunda ortaya ccedilıkmaya
başlamıştır Oyuncak tarihinde Alman oyuncakccedilılığı oumlnemli bir yer tutmaktadır Ccediluumlnkuuml Batı
duumlnyasında oyuncağı duumlzenli sanayi uumlruumlnuuml haline doumlnuumlştuumlren ilk uumllke Almanyadır ve
oumlzellikle de Nuremberg boumllgesi
1900luuml yılların başında enduumlstri devriminin de etkisiyle teneke oyuncaklar popuumller
olmuştur Teneke oyuncaklar arasında en fazla ilgi gemiler arabalar uccedilaklara goumlsterilmiştir
İkinci Duumlnya Savaşı yıllarında ekonomik zorluklar nedeniyle birccedilok uumlruumlnde olduğu
gibi oyuncak sanayisinde de bir duraklama yaşandığı goumlruumllmektedir Oyuncak atoumllyelerinin
savaş sırasında silah uumlretmek olarak kullanılması ccedilok acı bir durumdur Bu doumlnemde evlerde
yapılan basit oyuncakların arttığı goumlzlenmektedir 1970li yıllardan sonra ise ccedilocukların
guumlvenliği ve daha ucuza mal edilmesi nedeniyle plastik oyuncaklar yaygınlık kazanmıştır
1970li yılların hemen ardından Japonya modern teknolojinin katkısıyla oyuncak
enduumlstrisinde zirveye tırmanmış ve 1980li yıllardan itibaren pazar payını Hong Kong
Singapur Taiwan Malezya ve son yıllarda da Ccediline bırakmıştır Artık guumlnuumlmuumlzde satılan
oyuncakların ccediloğu Ccedilin yapımıdır Oyuncakccedilılık uumlretim malzemeleri olarak kısaca doumlrt
doumlneme ayrılır
Sanayileşme oumlncesi zanaat işccedililiğine dayanan kil ve ahşap malzeme doumlnemi
Sanayileşme ile beraber metal ve teneke doumlnemi
Plastiğin keşfi ile plastik oyuncaklar
Elektronik ve dijital devrim ile miniyonga (microchip ) oyuncaklar
İletişim araccedillarının artarak gelişmesi duumlnya uluslarını etkileyen olayların oyuncaklara
da yansımasına neden olmuştur Oumlrneğin aya yolculuk masal ve ccedilizgi film karekterleri
oyuncak sektoumlruumlne esin kaynağı olmuştur
Resim 136 Ayrsquoa yolculuğun oyuncaklara yansıması
22
Enduumlstriyel oyuncak tuumlrleri
Bebekler Farklı boyutlarda ve şekillerde tekstil yuumlzeyler plastik seramik vb malzeme tuumlruuml
kullanılarak oluşturulurlar
Resim 137 Enduumlstriyel bebek oyuncak
Hayvanlar Bu oyuncak tuumlrleri karada denizde havada yaşayan canlı hayvan tuumlrlerinden
etkilenerek hazırlanan tekstil yuumlzeyler plastik ve ahşap malzemelerden uumlretilmektedir
Resim 138 Enduumlstriyel oyuncak ayıcıklar
23
Minyatuumlr nesneler ( evcilik doktor tamir setleri temizlik ve uumltuuml
setleri ) Ahşap ve plastik malzemelerden guumlnluumlk yaşantıda kullanılan nesnelerin kuumlccediluumlltuumllmuumlş
olarak uumlretildiği oyuncaklardır
Resim 139 Uumltuuml temizlik tamir seti oyuncaklar
Birleştirme yığma takılıp ccedilıkarılanlar ( legolaryapbozlar bloklar
kuklalar ) Ahşap ve plastikten uumlretilen oyuncak tuumlrleridir
Elektronikler miniyonga (microchip) (yaylı sesli uzaktan
kumandalılar bilgisayar oyunları ) Miniyongalar ile elektronik mekanizmaların kullanılarak oluşturulduğu oyuncak
tuumlruumlduumlr
Eğiticiler (harf sayı geometrik şekiller oyuncak kitaplar kavram
oumlğretmeyi amaccedillayanlar ) Tekstil yuumlzeyler karton kağıt ahşap plastik malzeme tuumlrlerinden uumlretilen oyuncak
tuumlruumlduumlr
Masa oyunları ( kelime oyun araccedilları ) Plastik ya da ahşap malzemelerden uumlretilen oyun araccedillarıdır
24
Muumlzikli oyuncaklar ( minyatuumlr muumlzik aletleri muumlzik kutuları
duumlduumlk ccedilıngırak ) Kullanırken ya da sabit durumda kurularak ses ccedilıkartan oyuncaklardır
Hareketliler ( tekerlekli oyuncaklar ) Tekerlek ya da mekanizma yardımı ile hareket edebilen oyuncaklardır
Guumlncel ve masal kahramanları (Oumlruumlmcek adam Batman vb) Ccedilizgi film film ve masal kahramanlarının minyatuumlr boyutlarda ya da dekoratif amaccedillı
buumlyuumlk boyutlarda uumlretilmiş şekilleridir
Enduumlstriyel oyuncak uumlretim suumlrecinde oyuncağın tuumlruumlne uygun model belirleyebilmek
iccedilin malzeme ve yaş grubuna dikkat edilmelidir Bunun yanısıra yeni oyuncak modelleri
oluşturabilmek iccedilin geccedilmişte ve guumlnuumlmuumlzde oluşturulan oyuncakları her youmlnuumlyle kavramak
gerekir Edinilen bilgiler ile yeni oluşturulan bir oyuncak modeli tanımlanabilmelidir Bu
tanımlamada
Oyuncak tuumlruumlnuuml belirleme ( eğitici hareketli muumlzikli hayvan bebek vb)
Oyuncak malzeme tanımı ( tekstil yuumlzeyler ahşap plastik karton vb )
Uumlretim tekniği tanımı ( dikim kaynak oumlrme doumlkme yapıştırma vb )
Oyuncakta kullanılacak renk seccedilenekleri
Oyuncak guumlvenliği iccedilin varsa standartlara uygun uyarılar tanımlanmalıdır
25
UYGULAMA FAALİYETİ Yaşadığınız youmlrede geccedilmişte oynanan ccedilocuk oyunlarını ve bu oyunda kullanılan
oyuncakları araştırarak oyuncakların model oumlzelliklerini ve goumlrsel uumlruumln dosyası oluşturunuz
İşlem Basamakları Oumlneriler
Youmlrenizde geccedilmişte oynanan
oyunları ve oyunlarda oynanan
oyuncakları oumlnerilen kaynak-
lardan araştırınız
Kuumltuumlphane muumlze yerel web sayfaları
boumllge ya da il yıllıkları ve aile buumlyuumlk-
lerinden yararlanabilirsiniz
Araştırma oumlncesi planlama ya-
pınız( Goumlruumlşmelerde soracağı-
nız soruları not defterinizi ka-
leminizi hazırlayınız)
Hazırlıklarınızı kontrol ediniz
Araştırma sonuccedillarını not alı-
nız( oyunun oumlzellikleri kulla-
nılan oyuncağın malzeme ve
model oumlzellikleri vb gibi )
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Oyuncaklarla ilgili varsa goumlr-
sellerin resimlerini ccedilekerek ya
da ccedilizerek temin ediniz
Zamanı iyi kullanınız
Araştırma sonuccedillarını dosyala-
yınız
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Araştırma sonuccedillarını sınıf or-
tamında paylaşınız
Paylaşımcı olunuz
UYGULAMA FAALİYETİ-1
26
Eğitici enduumlstriyel oyuncakları araştırınız Araştırmalarınızdan edindiğiniz goumlrseller
yardımı ile bir konu seccedilerek eğitici oyuncak modeli oluşturunuz
İşlem Basamakları Oumlneriler
Eğitici oyuncakları oumlnerilen kay-
naklardan araştırınız
Oyuncak mağazaları İnternet
web sayfalarından faydalanınız
Ccedilizim malzemelerini hazırlayınız
Seccediltiğiniz konudaki oyuncağın
modelini ccediliziniz (Rakamları konu
olarak seccedilebilirsiniz )
Kalem A4 resim kacircğıdı silgi
A4 resim kartonu kullanabilir-
siniz
Hazırlıklarınızı kontrol ediniz
Oyuncağın renk ve kumaşını seccedili-
niz
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Kalıbınıza uygun kumaşı kesiniz
Modele uygun dikiniz
İccedilerisini elyaf ile doldurunuz
Farklı materyaller kullanabilirsi-
niz (Keccedile suumlnger boyalar kar-
ton vb)
Uygulama ccedilalışmanızı sınıf orta-
mında arkadaşlarınızla paylaşınız
Paylaşımcı olunuz
UYGULAMA FAALİYETİ-2
27
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME
Aşağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği işaretleyiniz
1 MOuml 5500-3000 Kalkolitik Doumlneme ait en eski oyuncak araba hangi muumlzede sergilenmek-
tedir
A) Ankara
B) Mardin
C) Antalya
D) İstanbul
2 İlk ccedilağ oyuncaklarında hangisi malzeme olarak kullanılmadı
A) Taş
B) Ağaccedil dalı
C) Kil
D) Plastik
3 Geleneksel oyuncaklarda topaccedil nasıl kullanılırdı
A) Vurularak
B) Parccedilalanarak
C) Doumlnduumlruumllerek
D) Suumlruumllerek
4 Aşağıdaki oyuncaklardan hangisi enduumlstriyel oyuncak gruplarından minyatuumlr nesneler
oyuncak grubuna girmez
A) Lego
B) Araba
C) Doktor seti
D) Tamir seti
5Aşağıdakilerden hangisi eğitici oyuncaklar grubuna girer
A) Keman
B) Topaccedil
C ) Geometrik şekiller
D ) Araba
6Eyuumlp Oyuncakları hangi ilimizde uumlretimde 300 yıl varlığını suumlrduumlrmuumlştuumlr
A) İzmir
B) Bursa
C) Ankara
D) İstanbul
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız Ce-
vaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki oumlğrenme faaliyetine geccediliniz
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME
28
OumlĞRENME FAALİYETİndash2
Bu faaliyette verilecek bilgiler ve kazandırılacak beceriler ile oumlzelliklerine goumlre oyun-
cakları gruplandırabileceksiniz
Oyuncakları malzeme ve model oumlzelliklerine goumlre araştırınız
Araştırma sonuccedillarına goumlre oyuncak ccedileşitlerini gruplandırınız
Araştırma sonuccedillarını arkadaşlarınızla sınıf ortamında paylaşınız
2 OYUNCAK CcedilEŞİTLERİ
Oyuncaklar ister bireysel uumlretilsin isterse enduumlstriyel anlamda seri olarak uumlretilsin
oyuncakların modellerine ve malzemelerine goumlre uumlretim teknikleri farklıdır Bu farklılıklar
gelişen değişen teknoloji ile malzeme tuumlruumlne ve oyuncak firmalarının satış politikalarına
goumlre her geccedilen guumln değişmektedir Guumlnuumlmuumlzde var olan oyuncak uumlretim teknikleri değerlen-
dirilirken değişkenlik goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalıdır
21 Uumlretim Tekniğine Goumlre Oyuncaklar Uumlretim tekniğine goumlre oyuncakları gruplandırabilmek iccedilin oyuncakları malzeme ve
model oumlzelliklerine goumlre incelemek gerekir
211 Malzeme Tuumlruumlne Goumlre Oyuncaklar Tekstil yuumlzeyli oyuncaklar
Oyuncağın tuumlmuumlnde ya da bir boumlluumlmuumlnde terikoton keccedile peluumlş polar kadife triko
oumlrguuml gibi tekstil yuumlzeyleri kullanarak hazırlanan oyuncaklardır
Resim 21 Tekstil yuumlzeyli oyuncak
OumlĞRENME FAALİYETİndash2
AMACcedil
ARAŞTIRMA
29
Ahşap oyuncaklar
Ahşap malzemelerin ham boyalı vernikli oymalı baskılı vb şekillendirmeleri
yoluyla elde edilen oyuncaklardır
Resim 22 Ahşap oyuncak
Kağıt karton oyuncaklar
Kağıt karton oluklu mukavva vb kağıt tuumlrevlerinden oluşturulan oyuncaklardır
Resim 23 Kağıt ve karton oyuncaklar
30
Resim 24 Kağıt ve karton oyuncaklar
Teneke oyuncaklar
Teneke ve sacın şekillendirilip renklendirilmesi ile uumlretilen oyuncak ccedileşitleridir Bu
tuumlr oyuncaklarda yay ve kurma mekanizmaları da kullanılmıştır
Resim 25 Teneke otobuumls oyuncak
Plastik oyuncaklar
İkinci Duumlnya Savaşırsquondan sonra ucuz hafif fazla sayıda uumlretilebilir olması nedeniyle
kullanılmaya başlayan doumlkme ve kalıp tekniği ile uumlretilen oyuncak ccedileşitleridir
Resim 26 Plastik oyuncaklar
31
Cam oyuncaklar
Oumlzellikle ccedilok kalın camdan misket ya da zeka oyuncakları gibi oyuncakların
uumlretiminde kullanılan oyuncak ccedileşitleridir
Resim 27 Cam zeka oyuncağı
Elektronik Miniyonga (Microchip) oyuncaklar
Pilli kumandalı şarzlı uumlretilen ateri elde taşınabilir CDrsquoden ya da hafıza kartlarından
oynanan oyuncak ccedileşitleridir
Resim 28 Kumandalı otomobil oyuncak
212 Model Oumlzelliğine Goumlre Oyuncaklar Tek parccedilalı oyuncaklar
Tek parccedila ahşap plastik cam gibi malzemeden misket topa vb şeklinde uumlretilen
oyuncak tuumlrleridir
Ccedilok parccedilalı oyuncaklar
Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir araya getirilerek
uumlretilen oyuncak tuumlrleridir
Mekanizmalı oyuncaklar
Oyuncağa ses ışık hareket kazandırmak amaccedillı mekanizmaların yerleştirilmesi ile
uumlretilen oyuncak tuumlrleridir
32
22 Amacına Goumlre Oyuncaklar Ccedilocukların yetiştirilmeleri kuumlltuumlrden kuumlltuumlre değişkenlik goumlstermektedir İletişim ve
ulaşım araccedillarındaki hızlı değişimi kuumlltuumlrler arasındaki değişkenliği her geccedilen guumln
azaltmaktadır Bunun sonucu olarak geleneksel oyuncaklardan uzaklaşarak duumlnyada genel
ilgi goumlren oyuncak tuumlrlerine youmlnelim artmaktadır
Oyuncakların ccedilok farklı amaccedilları vardır Bu amaccedilları eğitimciler doktorlar
ebeveynler felsefeciler oyucak uumlreticilerinin soumlylemleri ile toplumların sosyo-kuumlltuumlrel ve
ekonomik yapıları belirlemektedir
Kullanım amacına goumlre oyuncaklar
Ccedilocukların yaş gruplarına goumlre duyusal beceri eğitim eğlence amaccedillı ihtiyaccedillarını
karşılamak amaccedillı kullanılan oyuncaklar bu gruba girer
Dekoratif amaccedillı oyuncaklar
Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif amaccedillı oyuncaklar
denir
Resim 29 Dekoratif amaccedillı kullanılan oyuncaklar
Resim 210 Dekoratif amaccedillı kullanılan oyuncaklar
Fonksiyonel oyuncaklar
Yetişkinler tarafından kullanılan aletlerin kuumlccediluumlltuumllmuumlş modellerine fonksiyonel
oyuncak denir
33
UYGULAMA FAALİYETİ
Oyuncakların model oumlzelliklerini araştırınız Bunların iccedilinden tekstil yuumlzeyli oyuncak-
ları seccedilerek tuumlruumlne goumlre goumlrsel uumlruumln dosyası hazırlayınız
İşlem Basamakları Oumlneriler
Oumlnerilen kaynaklardan tekstil yuuml-
zeyli oyuncakları araştırınız
Oyuncak mağazaları oyuncak web
sayfaları oyuncak uumlreten atoumllyeler
kreşler anaokullarından faydala-
nabilirsiniz
Oumlnerilen kaynaklardan tekstil yuuml-
zeyli oyuncakların goumlrsellerini fo-
toğraflayarak fotokopi alarak ya
da web sayfasından ccedilıktı olarak
temin ediniz
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Tekstil yuumlzey tuumlruumlne goumlre grupla-
ma yapınız
Dokuma yuumlzeyler peluumlş polar te-
ri koton
Oumlrguuml yuumlzeyler- triko el oumlrguumlsuuml
Dokusuz yuumlzeyler keccedile olarak
tekstil yuumlzeyli oyuncaklar
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Bilgi konularını goumlzden geccediliriniz
Aynı gruptaki goumlrselleri A4 kacircğı-
dına yerleştirip yapıştırınız
A4 dosya kacircğıdı oyuncak goumlrselle-
ri yapıştırıcı ile yapıştırınız
Tekstil yuumlzeyli oyuncak goumlrselle-
rinin alt boumlluumlmuumlne not alarak ta-
nımlayınız
Parccedila mekanizma renk tekstil
yuumlzey oumlzelliği vb
Zamanı iyi kullanınız
UYGULAMA FAALİYETİ
34
Uygulama ccedilalışmaları yaptığınız
A4 kacircğıtlarını dosyaya grup sıra-
sına goumlre yerleştiriniz
Dosyanıza kapak hazırlayarak ccedila-
lışmayı tamamlayınız
Uygulama ccedilalışmanızı kontrol edi-
niz Hatalarınız var ise duumlzeltiniz
Goumlrsel uumlruumln dosyasını sınıf orta-
mında arkadaşlarınızla paylaşınız
Paylaşımcı olunuz
35
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME Aşağıdaki cuumlmlelerin başında boş bırakılan parantezlere cuumlmlelerde verilen bil-
giler doğru ise D yanlış ise Y yazınız
1 ( ) Oyuncaklar ister bireysel uumlretilsin isterse enduumlstriyel anlamda seri olarak
uumlretilsin oyuncakların modellerine ve malzemelerine goumlre uumlretim teknikleri
farklıdır
2 ( ) Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir
araya getirilerek uumlretilen oyuncaklara tek parccedila oyuncaklar denir
3 ( ) Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif
amaccedillı oyuncaklar denir
4 ( ) Plastik oyuncaklar İkinci Duumlnya Savaşırsquondan sonra ucuz hafif fazla sa-
yıda uumlretilebilir olması nedeniyle kullanılmaya başlayan doumlkme ve kalıp tek-
niği ile uumlretilen oyuncak ccedileşitleridir
5 ( ) Ccedilocukların yaş gruplarına goumlre duyusal beceri eğitim eğlence amaccedillı
ihtiyaccedillarını karşılamak iccedilin kullanılan oyuncaklara kullanım amacına uygun
oyuncaklar denir
6 ( ) Pilli kumandalı şarjlı uumlretilen ateri elde taşınabilir CDrsquoden ya da hafıza
kartlarından oynanan oyuncaklara elektronik miniyonga oyuncaklar denir
7 ( ) Tek parccedila ahşap plastik cam gibi malzemeden misket topaccedil vb şeklin-
de uumlretilen oyuncak tuumlrlerine ccedilok parccedilalı oyuncak denir
8 ( ) Oyuncağa ses ışık hareket kazandırmak amaccedillı mekanizmaların yerleşti-
rilmesi ile uumlretilen oyuncaklara mekanizmalı oyuncaklar denir
9 ( ) Ahşap malzemelerin ham boyalı vernikli oymalı baskılı vb şekillen-
dirmeleri yoluyla elde edilen oyuncaklara ahşap oyuncaklar denir
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız Ce-
vaplarınızın tuumlmuuml doğru ise ldquoModuumll Değerlendirmerdquoye geccediliniz
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME
36
MODUumlL DEĞERLENDİRME
Aşağıdaki cuumlmlelerin başında boş bırakılan parantezlere cuumlmlelerde verilen bil-
giler doğru ise D yanlış ise Y yazınız
1 ( ) Bir youmlrede tarihsel suumlreccedilte ustalar ebeveynler ya da ccedilocukların kendisi
tarafından uumlretilen ya da oyunlarda kullanılan doğal nesnelere youmlresel oyun-
caklar denir
2 ( ) Eyuumlp oyuncakları 300 yıllık bir geccedilmişe sahiptir
3 ( ) Taş kil ağaccedil dalları ilk ccedilağlardan beri oyuncak malzemesi olarak kulla-
nılmıştır
4 ( ) Elektronik ve miniyongalı oyuncaklar geleneksel oyuncaklardır
5 ( ) Yetişkinler tarafından kullanılan aletlerin kuumlccediluumlltuumllmuumlş modellerine tak
parccedilalı oyuncak denir
6 ( ) Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir
araya getirilerek uumlretilen oyuncaklara ccedilok parccedilalı oyuncak denir
7 ( ) Uumlretim tekniğine goumlre oyuncakları gruplandırabilmek iccedilin oyuncakları
malzeme ve model oumlzelliklerine goumlre incelemek gerekir
8 ( ) Uluslara goumlre oyuncakların değişkenliği malzeme ve biccedilim youmlnuumlndendir
9 ( ) Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif
amaccedillı oyuncaklar denir
10 ( ) Tuumlrk tarihinde satılmak uumlzere yapılan oyuncaklar Selccediluklu doumlneminde
ortaya ccedilıkıyor
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız Ce-
vaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki moduumlle geccedilmek iccedilin oumlğretmeninize başvurunuz
MODUumlL DEĞERLENDİRME
37
CEVAP ANAHTARLARI OumlĞRENME FAALİYETİ-1rsquoİN CEVAP ANAHTARI
1 B
2 D
3 C
4 A
5 C
6 D
OumlĞRENME FAALİYETİ-2rsquoNİN CEVAP ANAHTARI
1 D
2 Y
3 D
4 D
5 D
6 D
7 Y
8 D
9 D
MODUumlL DEĞERLENDİRMENİN CEVAP ANAHTARI
1 D
2 D
3 D
4 Y
5 Y
6 D
7 D
8 D
9 D
10 Y
CEVAP ANAHTARLARI
38
KAYNAKCcedilA
ONUR Bekir Oyunun Guumlcuuml İmge Kitabevi 2011
ONUR Bekir Neslihan GUumlNEY Tuumlrkiyersquode Ccedilocuk Oyunları Araştırma-
ları Ankara Uumlniversitesi CcedilOKAUM (Ccedilocuk Kuumlltuumlruuml Araştırma ve Uygula-
ma Merkezi Yayınları ) Koumlk Yayıncılık 2004
OĞUZ M Oumlcal Petek ERSOY Tuumlrkiyersquode Yaşayan Geleneksel Ccedilocuk
Oyunları Gazi Uumlniversitesi Tuumlrk Halkbilimi Araştırma ve Uygulama Mer-
kezi (THBMER) tarafından yayımlanan 2004
BAŞAL Handan Asucircde GeccedilmişYıllarda Tuumlrkiyersquode Ccedilocuklar Tarafından
Oynanan Ccedilocuk Oyunları Uludağ Uumlniversitesi Eğitim Fakuumlltesi Dergisi
XX (2) 2007
ONUR B N CcedilELEN F CcedilOK M ARTAR T DEMİR (1998) Childrenrsquos
need for toys from mothers point of view in two cities of Turkey iccedilinde Toys
and Playthings (ed G Brougere) Imprimera LaTresoriere
Antalya Oyuncak Muumlzesi
KAYNAKCcedilA
ii
ACcedilIKLAMALAR iii
GİRİŞ 1 OumlĞRENME FAALİYETİndash1 3 1 OYUNCAĞIN TARİHSEL GELİŞİMİ 3
11 Ulusal Youmlresel Oyuncaklar 6 111 Gerccedilek Nesnelerin Kuumlccediluumlk Kopyaları 7
112 Hareketli Sesli Oyuncaklar 10 12 Oyuncakların Oyunlara Goumlre Sınıflandırması 10 13 Youmlresel Oyuncaklar 14
14 Uluslararası Youmlresel Oyuncaklar 16 15 Enduumlstriyel Oyuncak Uumlretimi 20 UYGULAMA FAALİYETİ 25
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME 27 OumlĞRENME FAALİYETİndash2 28 2 OYUNCAK CcedilEŞİTLERİ 28
21 Uumlretim Tekniğine Goumlre Oyuncaklar 28 211 Malzeme Tuumlruumlne Goumlre Oyuncaklar 28
212 Model Oumlzelliğine Goumlre Oyuncaklar 31 22 Amacına Goumlre Oyuncaklar 32
UYGULAMA FAALİYETİ 33 OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME 35
MODUumlL DEĞERLENDİRME 36 CEVAP ANAHTARLARI 37 KAYNAKCcedilA 38
İCcedilİNDEKİLER
iii
ACcedilIKLAMALAR
ALAN El Sanatları Teknolojisi
DALMESLEK Dekoratif Ev Tekstili
MODUumlLUumlN ADI Oyuncak Modelleri
MODUumlLUumlN TANIMI
Oyuncak modellerinin tarihsel suumlreci ile guumlnuumlmuumlz oyuncak
modelleri ve enduumlstriyel oyuncak uumlretim suumlrecinin kazandırıl-
dığı bir oumlğrenme materyalidir
SUumlRE 4024
OumlN KOŞUL Bu moduumlluumln oumln koşulu yoktur
YETERLİLİK Oyuncak modeli belirlemek
MODUumlLUumlN AMACI
Genel Amaccedil
Bu moduumll ile gerekli ortam sağlandığında enduumlstriyel oyuncak
uumlretim iccedilin oyuncak modeli belirleyebileceksiniz
Amaccedillar
1 Guumlnuumlmuumlz oyuncak pazarı iccedilin doğru uumlruumlnleri belirle-
yebileceksiniz
2 Oumlzelliklerine goumlre oyuncakları gruplandırabileceksi-
niz
EĞİTİM OumlĞRETİM
ORTAMLARI VE
DONANIMLARI
Ortam Aydınlık ve temiz ortam
Donanım Ders notları kalem kacircğıt silgi projeksiyon gele-
neksel ve antik oyuncak goumlrselleri goumlrsel ve basılı kaynaklar
OumlLCcedilME VE
DEĞERLENDİRME
Moduumll iccedilinde yer alan her oumlğrenme faaliyetinden sonra verilen
oumllccedilme araccedilları ile kendinizi değerlendireceksiniz
Oumlğretmen moduumll sonunda oumllccedilme aracı (ccediloktan seccedilmeli test
doğru-yanlış testi boşluk doldurma eşleştirme vb) kullanarak
moduumll uygulamaları ile kazandığınız bilgi ve becerileri oumllccedilerek
sizi değerlendirecektir
ACcedilIKLAMALAR
1
GİRİŞ
Sevgili Oumlğrenci
Ccedilocukluk yıllarının en unutulmaz anları oyunlar ve oyunlarda kullanılan oyuncaklar-
dır Oyuncaklar ccedilocukların hayata hazırlanma suumlrecinde eğlence paylaşma guumlven duyma
gibi ihtiyaccedillarını karşılayarak gelişimlerine katkı sağlar
Oyuncak modelleri moduumlluuml ile oyuncağın tarihsel suumlrecine yolculuk yapacaksınız
Bu yolculukta geccedilmiş medeniyetlerin oyuncakları ile uumllkemizin ve farklı ulusların geleneksel
oyuncaklarını tanımış olacaksınız Oyuncakların uumlretim tekniğine ve amacına goumlre model
oumlzelliklerini inceleyeceksiniz
Geccedilmişten guumlnuumlmuumlze oyuncak modellerini kavrayarak guumlnuumlmuumlz duumlnyasındaki ccedilocuk-
ların oyunlarında oynamaları iccedilin oyuncak modellerini uumlretim suumlreci iccedilin belirleyebileceksi-
niz
GİRİŞ
2
3
OumlĞRENME FAALİYETİndash1
Bu faaliyette verilecek bilgiler ve kazandırılacak beceriler ile guumlnuumlmuumlz oyuncak pazarı
iccedilin doğru uumlruumlnleri belirleyebileceksiniz
Tarihsel youmlresel ve enduumlstriyel oyuncak modellerini araştırarak goumlrsellerini ccedili-
ziniz ya da fotoğraflayınız oumlzelliklerini not alınız
Araştırmalarınızı arkadaşlarınızla paylaşınız
1 OYUNCAĞIN TARİHSEL GELİŞİMİ Oyuncakların tarihi geccedilmişi insanlık tarihi kadar eskidir Tarihte bilinen ilk oyuncak-
lar Mısırlılara aittir MOuml 5 yuumlzyılda Mısırlı ccedilocukların tahta atlarla oynadıklarına dair arkeo-
lojik bilgiler edinilmiştir MOuml 2 yuumlzyılda ise Mısırda topaccedil misket biliniyormuş Yine aynı
doumlnemlere ait Firavun mezarlarında oyuncak bebekler bulunmuştur Eski Yunan Roma ve
Ccedilinde de kilden yapılıp fırınlanmış hareketli kol bacaklara sahip bebekler yapıldığı bilin-
mektedir İran ve Mezopotamyada yuumlruumltuumllen arkeolojik ccedilalışmalar MOuml 3 bine tarihlenen
oyuncaklar ortaya ccedilıkardı Bunlar buguumln de kuumlccediluumlk kız ve oğlan ccedilocukların duumlşuumlnuuml goumlrduumlğuuml
oyuncaklara ccedilok benzeyen pişmiş topraktan ccedilıngıraklar tekerlekli hayvanlar ve kuumlccediluumlk mo-
bilyalardı
Antik ccedilağdan guumlnuumlmuumlze kalan pek ccedilok nesnenin oyuncak mı yoksa tapınma nesnesi
mi olduğu konusu hala tartışmalı olsa da o doumlnemde de ccedilocukların gelecekteki rollerine
hazırlanması iccedilin oyuncak oumlnemini korumuştur
Ccedilamurdan top ya da kartopu ilk insanların kendilerini ve ccedilocuklarını eğlendirmek iccedilin
kullandıkları bir nesne olmuştur İskoccedilyada 4000 yıldan daha eski taştan yapılmış toplar
bulunmuştur Bilya topaccedil bebek tahta at ccedilember ccedilıngırak bilinen en eski oyun ve oyun-
caklardır Duumlnyanın en eski oyuncağı Mardin Muumlzesirsquonde sergilenmektedir
Resim 11 Mardin Muumlzesindeki MOuml 5500- 3000 Kalkolitik Doumlneme ait oyuncak araba
OumlĞRENME FAALİYETİndash1
AMACcedil
ARAŞTIRMA
4
Oyuncak hem oyun hem oyunu sağlayan nesnedir En basit oyuncak taş ve sopadır
Uumlccediltaş beş taş veya dokuztaş yahut kaydırak oyunu iccedilin her yerde taş bulunabilir Sopa deni-
len basit bir ağaccedil dalı ccedilocuğun hayal guumlcuumlnde at araba vb işlere yarar Bir ip ip atlama ve
ccedilekişme oyunu iccedilin de kullanılır İlk ccedilağlarda kullanılan oyuncakların yapıldığı malzemeler
şunlardır
Taşlar
Ağaccedil dalları
Kil
Anaokullarının yaratıcısı olan Friedrich Froumlbel (1782-1851) bir nesneye biccedilim verme-
nin pedegojisi olarak nitelediği oyun nesnelerini geliştirdi Geliştirdiği nesneler bireyin ken-
dini meşgul etme aracının temelini oluşturmuştur Bu nesneler
Yumuşak top
Kuumlre silindir kuumlp
Boumlluumlnmuumlş bir buumltuumln (bir kuumlpuumln boumlluumlnmesi)
Kacircğıda biccedilim verme kesme kıvırma katlama
16yuumlzyıl sanatccedilılarından Pieter Bruegelrsquoin ldquoCcedilocukların Oyunlarırdquo isimli resimde 80
değişik oyuncak ya da oyunu tasvir etmiştir Bu oyuncaklar ccedilocukların buumlyuumlmesine yaratıcı-
lıklarına ve eğlenmelerine yuumlzyıllardır yardımcı oldu
Resim 12 16yuumlzyıl Pieter Bruegelrsquoin ldquoCcedilocukların Oyunlarırdquo isimli tablosu
5
Seri olarak uumlretilen ilk tahta bebekler ise 1700lerin Almanyarsquosına aittir Tuumlrk tarihinde
satılmak uumlzere yapılan oyuncaklar ise Osmanlı doumlneminde ortaya ccedilıkıyor Eyuumlpte hayvan
bağırsağından yapılmış balonlar tahta topaccedillar ccedilemberler tefler toprak duumlduumlkler satıldığı
da bilinmektedir
Resim 13 Yuumlzyıllardır kullanılan lsquo Topaccedilrsquo oyuncaklar
Resim 14 Oumlnce topraktan sonra camdan oluşturulan misketler
6
11 Ulusal Youmlresel Oyuncaklar Anadoluda oyuncağa kanıt oluşturan sayısız belge vardır Fakat bunların sağlıklı bir
ayrımı yapılmamıştır Neolitik merkez Ccedilatal Hoyuumlkte pişmiş toprak oyun topları astragalos
adı verilen aşık kemikleri bulunmuştur Neolitik ve kalkolitik doumlnemlerin oumlnemli merkezi
Burdur Hacılarda kil ve tahta ccedilubuklardan yapılmış minyatuumlr bebekler bulunmuştur
Hititlere ait Kargamış Kral Burcu kabartmasında ( İOuml 8 yy) Kral Ararasın ccedilocukları aşık
oynarken topaccedil ccedilevirirken betimlenmişlerdir Gordionda Kral ailesinden 8 yaşındaki ccedilocuğa
ait tuumlmuumlluumlste bronz doumlrt atlı araba hayvan biccedilimli ahşap oyuncaklar bulunmuştur Kuumltahya
Muumlzesirsquonde bulunan pişmiş topraktan tekerlekli horoz tavuk guumlvercin Frig doumlnemine
tarihlenir 6 yuumlzyılın ilk yarısına tarihlenen Bizans doumlnernine ait İstanbul Buumlyuumlk Saray
Mozaiğinde ccedilok sayıda ccedilocuk betimlemesi yer alır Bunlardan birinde ccedilocuk arenada
ccedilember ccedilevirirken betirnlenmiştir Ccedilanakkale Assosta yapılan kazılarda ele geccedilirilen
pişmiş topraktan bebek Afrodit heykelcikleri İOuml 1 yuumlzyıla aittir
Tuumlrklerde oyuncakccedilılık orta asyadan beri Selccediluklu ve Osmanlıda var olan bir
zanaattır Oumlrguumltluuml olarak 17 yy doumlneminde İstanbulun Eyuumlp semtinde ccedilok sayıda oyuncakccedilı
duumlkkanı bulunuyordu Evliya Ccedilelebi Seyahatnamesinde Eyuumlp oyuncakccedilılarının 100
duumlkkanda 105 usta ile ccedilalıştıklarından soumlz eder Eyuumlp oyuncakccedilılarından guumlnuumlmuumlze gelebilen
28 oumlrnek korunmaktadır Eyuumlprsquote oyuncakccedilılık 1957 yılına kadar devam etmiş şehir planla-
maları nedeniyle yok olmuştur
Resim 15 Youmlresel Eyuumlp oyuncağı
7
Resim 16 Youmlresel Eyuumlp oyuncağı
Resim17 Youmlresel Eyuumlp oyuncağı
111 Gerccedilek Nesnelerin Kuumlccediluumlk Kopyaları
Kuumlccediluumlk muumlzik aletleri (teflerdavullar darbukalar)
8
Resim 18 Kuumlccediluumlk muumlzik aletleri
Kuumlccediluumlk mekanik aletler (el arabaları doumlnme dolaplar salıncaklar)
Resim 19 Kuumlccediluumlk mekanik makinaların oyuncağa doumlnuumlştuumlruumllmesi
Kuumlccediluumlk ulaşım araccedilları (sandallar padişah kayıkları)
Resim 110 Kuumlccediluumlk ulaşım araccedilları
9
Kuumlccediluumlk silahlar (tahta kılıccedillar kamış tuumlfekler ipli oklar)
Resim 111 Kuumlccediluumlk silahlar
Kuumlccediluumlk ev aletleri (yayıklar havanlar beşikler ccedilekiccediller testiler)
Resim 112 Kuumlccediluumlk ev aletleri
Kuumlccediluumlltuumllmuumlş hayvan tasvirleri (kırmızı tuumlyluuml koyun ve kuzular)
10
Resim 113 Kuumlccediluumlk hayvan oyuncakları
112 Hareketli Sesli Oyuncaklar Oyun araccedilları topaccedillar hacıyatmazlar şakşaklar duumlduumlkluuml fırıldaklar iccediline su konulup
oumlttuumlruumllen toprak testilerdir
12 Oyuncakların Oyunlara Goumlre Sınıflandırması Tuumlrkiyersquode 2004 yılında Yaşayan Geleneksel Ccedilocuk Oyunları adlı ccedilalışmada youmlresel
oyuncakların oyunlara goumlre dağılımı
Aşıkla oynanan oyunlar
Resim 114 Aşık
Balonla oynanan oyunlar
Bez bebekle oynanan oyunlar
11
Resim 115 Bez bebekler
Boncuk cam duumlğme ve makarayla oynanan oyunlar
Resim 116 Makaralar duumlğmeler
Ccedilemberle oynanan oyunlar
12
Resim 117 Ccedilember
Ccedilelik ccedilomak (tahta sopa değnek) ile oynanan oyunlar
Resim 118 Ccedilelik ccedilomak
Ccedilubukla oynanan oyunlar
İple oynanan oyunlar
Resim 119 İple oynanan oyunlar
Kapakla oynanan oyunlar
Kayışla oynanan oyunlar
Kılık değiştirilerek oynanan oyunlar
Kibrit ccediloumlpuumlyle oynanan oyunlar
13
Resim 120 Kibrit ccediloumlpuumlyle oynanan oyunlar
Kiremitle oynanan oyunlar
Resim 121 Kiremitle oynanan tombik
Kuumlccediluumlk kare tahtalarla oynanan oyunlar
Mendille oynanan oyunlar
Mendille oynanan oyunlar
Misketle oynanan oyunlar
Placircstik boruyla oynanan oyunlar
Ruumlzgacircr guumlluuml ile oynanan oyunlar
Salıncakla oynanan oyunlar
Suntanın uumlzerine ccedilivi ccedilakılarak oynanan oyunlar
Şişeyle oynanan oyunlar
Tahtadan yapılan topla oynanan oyunlar
Taş fırlatan oyuncaklarla oynanan oyunlar
Taşla oynanan oyunlar
Tokmakla oynanan oyunlar
Topaccedilla oynanan oyunlar
Topla oynanan oyunlar
El yapımı olanlar
Placircstik olanlar Toprakla oynanan oyunlar
Yumurtayla oynanan oyunlar
14
13 Youmlresel Oyuncaklar Bir youmlrede tarihsel suumlreccedilte ustalar ebeveynler ya da ccedilocukların kendisi tarafından
uumlretilen ya da oyunlarda kullanılan doğal nesnelere youmlresel oyuncaklar denir
Resim 1 22 Youmlresel ahşap oyuncak yapımcısı ve satıcısı Antalyalı Mehmet Soumlkmen
Youmlresel oyuncaklar uumlretilme şekillerine goumlre
Hazır sanayi uumlruumlnuuml oyuncaklar (balon plastik top misket
boncukcam duumlğme demir ccedilubuk şişe ccedilivi plastik top plastik
boru suntahellip)
El yapımı oyuncaklar (bez bebek ip salıncak sapan ok yay
topaccediltahta el yapımı top)
Doğal oyuncaklar (aşık yumurta ceviz taş kaya toprak sopa
değnekhellip)
Resim 1 23 Youmlresel oyuncak oumlrnekleri
15
Resim 1 24 Ahşap ve tel youmlresel oyuncak oumlrnekleri
Bazı youmlrelere goumlre youmlresel oyuncak adları
Trakya youmlresine ait Suumlpuumlrge Bebek Derinkuyu bebekleri Soğanlı
bebekleri
Resim 1 25 Youmlresel Soğanlı suumlpuumlrge Derinkuyu bebekleri
Karaman youmlresine ait kabak araba
Erdemlinin yaylalarındaki Youmlruumlk ccedilocuklarının oyuncağı olan
draman (el davulu)
Karadenizin ahşap kayığı
16
Resim 1 26 Karadenizin ahşap kayığı
Antalya kabak bebekler
Resim 127 Antalya kabak bebeği
Geleneksel oyunların modern eğitim metotlarıyla ccedilocuklara yeniden sunulması farklı
kuumlltuumlrlerin geleneksel ccedilocuk oyunlarıyla Tuumlrk ccedilocuk oyunlarının karşılaştırmalı ccedilalışmasının
da evrensel kuumlltuumlre katkıları olacaktır Bu sayede farklı kuumlltuumlrlerden ccedilocukların birbirlerini
ve farklı kuumlltuumlrleri tanıma istekleri artacak oumlzellikle doğal oyuncaklar sayesinde de farklı
tuumlrlerin ve coğrafyaların oumlğretilmesi kolaylaşacaktır Evrensel kuumlltuumlr meydana getirmek iccedilin
ccedilocukların penceresinden bakıp onların duumlnyasında ortak platform oluşturmak gerekir
14 Uluslararası Youmlresel Oyuncaklar Duumlnya uumllkelerinin yaşadıkları farklı sosyokuumlltuumlrel yaşamın sonucu olarak oyuncaklar-
da ki farklılıklar yuumlzyıllara goumlre değişkendir Değişmeyen ccedilocukların oyunlara ve buumlyuumlmeye
duydukları oumlzlemdir
Uluslara goumlre oyuncakların değişkenliği malzeme ve biccedilim youmlnuumlndendir
17
Ulusların oyuncak şekillerinin ve oumlzelliklerinin oluşturulmasına
Yaşam şekilleri
İnsan tipleri
Hayvan tuumlrleri
İklim oumlzellikleri
İnanışlar
Yetiştirilen uumlruumlnler etkilemiştir Oumlrneğin bir oyuncak bebek her uumllkede farklı farklı şekillerde farklı malzemelerde ve
farklı boyutlarda oluşturulduğu incelemeler sonucunda goumlruumllmektedir Ulusların sanayide
gelişimleri sosyokuumlltuumlrel yapıları oyuncak sektoumlruumlnuumln oluşumuna ve oyuncak modellerinin
değişkenliğine neden olmuştur Oyuncak oumlrnekleri bunu en iyi şekilde yansıtmaktadır
Farklı ulusların oyuncak oumlrnekleri
Resim 128 Afrika ve Peru youmlresel oyuncakları
Resim 129 1820 yılına ait Fransız oyuncak keman
18
Resim 130 1900 - 1910 yılı Alman bebek evler oyuncak oumlrnekleri
Resim 131 1900 - 1910 yılı Alman bebek evler oyuncak oumlrnekleri
19
Resim 132 Amerikan oyuncak oumlrnekleri
Resim 133 Rus oyuncak oumlrnekleri
20
Resim 134 Japon oyuncak oumlrnekleri
Resim 135 Kore bebek oyuncaklar
15 Enduumlstriyel Oyuncak Uumlretimi Oyun ve bazen de oyunda kullanılan ve oyunu tamamlayan oyuncaklar ccedilocuğun
fiziksel becerilerini geliştirdiği gibi duumlşuumlnme ve keşfetme aracılığı ile zihinsel gelişimine de
katkıda bulunmaktadır Ccedilocukların oynadıkları ldquooyunlarla ve oyununa youmln veren
oyuncaklarlardquo gelişimlerini tamamladıklarıda yapılan ccedilalışmalar ve uygulamalarıyla buguumln
ortadadır Duumlnyada dev oyuncak sektoumlrlerinin doğmasının da okul oumlncesi eğitime verilen
oumlnemin her geccedilen guumln artmasının da başlıca nedeni budur
21
Oyuncakların seri uumlretimi ise 18 yuumlzyılda başlamıştır Oumlnce tahta oyuncaklar sonra da
sırasıyla kağıt teneke kurmalı buharlı elektrikli ve pilli oyuncaklar oyuncak sanayinde
yerini almıştır Uumlnluuml oyuncak fabrikaları ise 1800luuml yılların sonunda ortaya ccedilıkmaya
başlamıştır Oyuncak tarihinde Alman oyuncakccedilılığı oumlnemli bir yer tutmaktadır Ccediluumlnkuuml Batı
duumlnyasında oyuncağı duumlzenli sanayi uumlruumlnuuml haline doumlnuumlştuumlren ilk uumllke Almanyadır ve
oumlzellikle de Nuremberg boumllgesi
1900luuml yılların başında enduumlstri devriminin de etkisiyle teneke oyuncaklar popuumller
olmuştur Teneke oyuncaklar arasında en fazla ilgi gemiler arabalar uccedilaklara goumlsterilmiştir
İkinci Duumlnya Savaşı yıllarında ekonomik zorluklar nedeniyle birccedilok uumlruumlnde olduğu
gibi oyuncak sanayisinde de bir duraklama yaşandığı goumlruumllmektedir Oyuncak atoumllyelerinin
savaş sırasında silah uumlretmek olarak kullanılması ccedilok acı bir durumdur Bu doumlnemde evlerde
yapılan basit oyuncakların arttığı goumlzlenmektedir 1970li yıllardan sonra ise ccedilocukların
guumlvenliği ve daha ucuza mal edilmesi nedeniyle plastik oyuncaklar yaygınlık kazanmıştır
1970li yılların hemen ardından Japonya modern teknolojinin katkısıyla oyuncak
enduumlstrisinde zirveye tırmanmış ve 1980li yıllardan itibaren pazar payını Hong Kong
Singapur Taiwan Malezya ve son yıllarda da Ccediline bırakmıştır Artık guumlnuumlmuumlzde satılan
oyuncakların ccediloğu Ccedilin yapımıdır Oyuncakccedilılık uumlretim malzemeleri olarak kısaca doumlrt
doumlneme ayrılır
Sanayileşme oumlncesi zanaat işccedililiğine dayanan kil ve ahşap malzeme doumlnemi
Sanayileşme ile beraber metal ve teneke doumlnemi
Plastiğin keşfi ile plastik oyuncaklar
Elektronik ve dijital devrim ile miniyonga (microchip ) oyuncaklar
İletişim araccedillarının artarak gelişmesi duumlnya uluslarını etkileyen olayların oyuncaklara
da yansımasına neden olmuştur Oumlrneğin aya yolculuk masal ve ccedilizgi film karekterleri
oyuncak sektoumlruumlne esin kaynağı olmuştur
Resim 136 Ayrsquoa yolculuğun oyuncaklara yansıması
22
Enduumlstriyel oyuncak tuumlrleri
Bebekler Farklı boyutlarda ve şekillerde tekstil yuumlzeyler plastik seramik vb malzeme tuumlruuml
kullanılarak oluşturulurlar
Resim 137 Enduumlstriyel bebek oyuncak
Hayvanlar Bu oyuncak tuumlrleri karada denizde havada yaşayan canlı hayvan tuumlrlerinden
etkilenerek hazırlanan tekstil yuumlzeyler plastik ve ahşap malzemelerden uumlretilmektedir
Resim 138 Enduumlstriyel oyuncak ayıcıklar
23
Minyatuumlr nesneler ( evcilik doktor tamir setleri temizlik ve uumltuuml
setleri ) Ahşap ve plastik malzemelerden guumlnluumlk yaşantıda kullanılan nesnelerin kuumlccediluumlltuumllmuumlş
olarak uumlretildiği oyuncaklardır
Resim 139 Uumltuuml temizlik tamir seti oyuncaklar
Birleştirme yığma takılıp ccedilıkarılanlar ( legolaryapbozlar bloklar
kuklalar ) Ahşap ve plastikten uumlretilen oyuncak tuumlrleridir
Elektronikler miniyonga (microchip) (yaylı sesli uzaktan
kumandalılar bilgisayar oyunları ) Miniyongalar ile elektronik mekanizmaların kullanılarak oluşturulduğu oyuncak
tuumlruumlduumlr
Eğiticiler (harf sayı geometrik şekiller oyuncak kitaplar kavram
oumlğretmeyi amaccedillayanlar ) Tekstil yuumlzeyler karton kağıt ahşap plastik malzeme tuumlrlerinden uumlretilen oyuncak
tuumlruumlduumlr
Masa oyunları ( kelime oyun araccedilları ) Plastik ya da ahşap malzemelerden uumlretilen oyun araccedillarıdır
24
Muumlzikli oyuncaklar ( minyatuumlr muumlzik aletleri muumlzik kutuları
duumlduumlk ccedilıngırak ) Kullanırken ya da sabit durumda kurularak ses ccedilıkartan oyuncaklardır
Hareketliler ( tekerlekli oyuncaklar ) Tekerlek ya da mekanizma yardımı ile hareket edebilen oyuncaklardır
Guumlncel ve masal kahramanları (Oumlruumlmcek adam Batman vb) Ccedilizgi film film ve masal kahramanlarının minyatuumlr boyutlarda ya da dekoratif amaccedillı
buumlyuumlk boyutlarda uumlretilmiş şekilleridir
Enduumlstriyel oyuncak uumlretim suumlrecinde oyuncağın tuumlruumlne uygun model belirleyebilmek
iccedilin malzeme ve yaş grubuna dikkat edilmelidir Bunun yanısıra yeni oyuncak modelleri
oluşturabilmek iccedilin geccedilmişte ve guumlnuumlmuumlzde oluşturulan oyuncakları her youmlnuumlyle kavramak
gerekir Edinilen bilgiler ile yeni oluşturulan bir oyuncak modeli tanımlanabilmelidir Bu
tanımlamada
Oyuncak tuumlruumlnuuml belirleme ( eğitici hareketli muumlzikli hayvan bebek vb)
Oyuncak malzeme tanımı ( tekstil yuumlzeyler ahşap plastik karton vb )
Uumlretim tekniği tanımı ( dikim kaynak oumlrme doumlkme yapıştırma vb )
Oyuncakta kullanılacak renk seccedilenekleri
Oyuncak guumlvenliği iccedilin varsa standartlara uygun uyarılar tanımlanmalıdır
25
UYGULAMA FAALİYETİ Yaşadığınız youmlrede geccedilmişte oynanan ccedilocuk oyunlarını ve bu oyunda kullanılan
oyuncakları araştırarak oyuncakların model oumlzelliklerini ve goumlrsel uumlruumln dosyası oluşturunuz
İşlem Basamakları Oumlneriler
Youmlrenizde geccedilmişte oynanan
oyunları ve oyunlarda oynanan
oyuncakları oumlnerilen kaynak-
lardan araştırınız
Kuumltuumlphane muumlze yerel web sayfaları
boumllge ya da il yıllıkları ve aile buumlyuumlk-
lerinden yararlanabilirsiniz
Araştırma oumlncesi planlama ya-
pınız( Goumlruumlşmelerde soracağı-
nız soruları not defterinizi ka-
leminizi hazırlayınız)
Hazırlıklarınızı kontrol ediniz
Araştırma sonuccedillarını not alı-
nız( oyunun oumlzellikleri kulla-
nılan oyuncağın malzeme ve
model oumlzellikleri vb gibi )
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Oyuncaklarla ilgili varsa goumlr-
sellerin resimlerini ccedilekerek ya
da ccedilizerek temin ediniz
Zamanı iyi kullanınız
Araştırma sonuccedillarını dosyala-
yınız
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Araştırma sonuccedillarını sınıf or-
tamında paylaşınız
Paylaşımcı olunuz
UYGULAMA FAALİYETİ-1
26
Eğitici enduumlstriyel oyuncakları araştırınız Araştırmalarınızdan edindiğiniz goumlrseller
yardımı ile bir konu seccedilerek eğitici oyuncak modeli oluşturunuz
İşlem Basamakları Oumlneriler
Eğitici oyuncakları oumlnerilen kay-
naklardan araştırınız
Oyuncak mağazaları İnternet
web sayfalarından faydalanınız
Ccedilizim malzemelerini hazırlayınız
Seccediltiğiniz konudaki oyuncağın
modelini ccediliziniz (Rakamları konu
olarak seccedilebilirsiniz )
Kalem A4 resim kacircğıdı silgi
A4 resim kartonu kullanabilir-
siniz
Hazırlıklarınızı kontrol ediniz
Oyuncağın renk ve kumaşını seccedili-
niz
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Kalıbınıza uygun kumaşı kesiniz
Modele uygun dikiniz
İccedilerisini elyaf ile doldurunuz
Farklı materyaller kullanabilirsi-
niz (Keccedile suumlnger boyalar kar-
ton vb)
Uygulama ccedilalışmanızı sınıf orta-
mında arkadaşlarınızla paylaşınız
Paylaşımcı olunuz
UYGULAMA FAALİYETİ-2
27
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME
Aşağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği işaretleyiniz
1 MOuml 5500-3000 Kalkolitik Doumlneme ait en eski oyuncak araba hangi muumlzede sergilenmek-
tedir
A) Ankara
B) Mardin
C) Antalya
D) İstanbul
2 İlk ccedilağ oyuncaklarında hangisi malzeme olarak kullanılmadı
A) Taş
B) Ağaccedil dalı
C) Kil
D) Plastik
3 Geleneksel oyuncaklarda topaccedil nasıl kullanılırdı
A) Vurularak
B) Parccedilalanarak
C) Doumlnduumlruumllerek
D) Suumlruumllerek
4 Aşağıdaki oyuncaklardan hangisi enduumlstriyel oyuncak gruplarından minyatuumlr nesneler
oyuncak grubuna girmez
A) Lego
B) Araba
C) Doktor seti
D) Tamir seti
5Aşağıdakilerden hangisi eğitici oyuncaklar grubuna girer
A) Keman
B) Topaccedil
C ) Geometrik şekiller
D ) Araba
6Eyuumlp Oyuncakları hangi ilimizde uumlretimde 300 yıl varlığını suumlrduumlrmuumlştuumlr
A) İzmir
B) Bursa
C) Ankara
D) İstanbul
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız Ce-
vaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki oumlğrenme faaliyetine geccediliniz
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME
28
OumlĞRENME FAALİYETİndash2
Bu faaliyette verilecek bilgiler ve kazandırılacak beceriler ile oumlzelliklerine goumlre oyun-
cakları gruplandırabileceksiniz
Oyuncakları malzeme ve model oumlzelliklerine goumlre araştırınız
Araştırma sonuccedillarına goumlre oyuncak ccedileşitlerini gruplandırınız
Araştırma sonuccedillarını arkadaşlarınızla sınıf ortamında paylaşınız
2 OYUNCAK CcedilEŞİTLERİ
Oyuncaklar ister bireysel uumlretilsin isterse enduumlstriyel anlamda seri olarak uumlretilsin
oyuncakların modellerine ve malzemelerine goumlre uumlretim teknikleri farklıdır Bu farklılıklar
gelişen değişen teknoloji ile malzeme tuumlruumlne ve oyuncak firmalarının satış politikalarına
goumlre her geccedilen guumln değişmektedir Guumlnuumlmuumlzde var olan oyuncak uumlretim teknikleri değerlen-
dirilirken değişkenlik goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalıdır
21 Uumlretim Tekniğine Goumlre Oyuncaklar Uumlretim tekniğine goumlre oyuncakları gruplandırabilmek iccedilin oyuncakları malzeme ve
model oumlzelliklerine goumlre incelemek gerekir
211 Malzeme Tuumlruumlne Goumlre Oyuncaklar Tekstil yuumlzeyli oyuncaklar
Oyuncağın tuumlmuumlnde ya da bir boumlluumlmuumlnde terikoton keccedile peluumlş polar kadife triko
oumlrguuml gibi tekstil yuumlzeyleri kullanarak hazırlanan oyuncaklardır
Resim 21 Tekstil yuumlzeyli oyuncak
OumlĞRENME FAALİYETİndash2
AMACcedil
ARAŞTIRMA
29
Ahşap oyuncaklar
Ahşap malzemelerin ham boyalı vernikli oymalı baskılı vb şekillendirmeleri
yoluyla elde edilen oyuncaklardır
Resim 22 Ahşap oyuncak
Kağıt karton oyuncaklar
Kağıt karton oluklu mukavva vb kağıt tuumlrevlerinden oluşturulan oyuncaklardır
Resim 23 Kağıt ve karton oyuncaklar
30
Resim 24 Kağıt ve karton oyuncaklar
Teneke oyuncaklar
Teneke ve sacın şekillendirilip renklendirilmesi ile uumlretilen oyuncak ccedileşitleridir Bu
tuumlr oyuncaklarda yay ve kurma mekanizmaları da kullanılmıştır
Resim 25 Teneke otobuumls oyuncak
Plastik oyuncaklar
İkinci Duumlnya Savaşırsquondan sonra ucuz hafif fazla sayıda uumlretilebilir olması nedeniyle
kullanılmaya başlayan doumlkme ve kalıp tekniği ile uumlretilen oyuncak ccedileşitleridir
Resim 26 Plastik oyuncaklar
31
Cam oyuncaklar
Oumlzellikle ccedilok kalın camdan misket ya da zeka oyuncakları gibi oyuncakların
uumlretiminde kullanılan oyuncak ccedileşitleridir
Resim 27 Cam zeka oyuncağı
Elektronik Miniyonga (Microchip) oyuncaklar
Pilli kumandalı şarzlı uumlretilen ateri elde taşınabilir CDrsquoden ya da hafıza kartlarından
oynanan oyuncak ccedileşitleridir
Resim 28 Kumandalı otomobil oyuncak
212 Model Oumlzelliğine Goumlre Oyuncaklar Tek parccedilalı oyuncaklar
Tek parccedila ahşap plastik cam gibi malzemeden misket topa vb şeklinde uumlretilen
oyuncak tuumlrleridir
Ccedilok parccedilalı oyuncaklar
Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir araya getirilerek
uumlretilen oyuncak tuumlrleridir
Mekanizmalı oyuncaklar
Oyuncağa ses ışık hareket kazandırmak amaccedillı mekanizmaların yerleştirilmesi ile
uumlretilen oyuncak tuumlrleridir
32
22 Amacına Goumlre Oyuncaklar Ccedilocukların yetiştirilmeleri kuumlltuumlrden kuumlltuumlre değişkenlik goumlstermektedir İletişim ve
ulaşım araccedillarındaki hızlı değişimi kuumlltuumlrler arasındaki değişkenliği her geccedilen guumln
azaltmaktadır Bunun sonucu olarak geleneksel oyuncaklardan uzaklaşarak duumlnyada genel
ilgi goumlren oyuncak tuumlrlerine youmlnelim artmaktadır
Oyuncakların ccedilok farklı amaccedilları vardır Bu amaccedilları eğitimciler doktorlar
ebeveynler felsefeciler oyucak uumlreticilerinin soumlylemleri ile toplumların sosyo-kuumlltuumlrel ve
ekonomik yapıları belirlemektedir
Kullanım amacına goumlre oyuncaklar
Ccedilocukların yaş gruplarına goumlre duyusal beceri eğitim eğlence amaccedillı ihtiyaccedillarını
karşılamak amaccedillı kullanılan oyuncaklar bu gruba girer
Dekoratif amaccedillı oyuncaklar
Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif amaccedillı oyuncaklar
denir
Resim 29 Dekoratif amaccedillı kullanılan oyuncaklar
Resim 210 Dekoratif amaccedillı kullanılan oyuncaklar
Fonksiyonel oyuncaklar
Yetişkinler tarafından kullanılan aletlerin kuumlccediluumlltuumllmuumlş modellerine fonksiyonel
oyuncak denir
33
UYGULAMA FAALİYETİ
Oyuncakların model oumlzelliklerini araştırınız Bunların iccedilinden tekstil yuumlzeyli oyuncak-
ları seccedilerek tuumlruumlne goumlre goumlrsel uumlruumln dosyası hazırlayınız
İşlem Basamakları Oumlneriler
Oumlnerilen kaynaklardan tekstil yuuml-
zeyli oyuncakları araştırınız
Oyuncak mağazaları oyuncak web
sayfaları oyuncak uumlreten atoumllyeler
kreşler anaokullarından faydala-
nabilirsiniz
Oumlnerilen kaynaklardan tekstil yuuml-
zeyli oyuncakların goumlrsellerini fo-
toğraflayarak fotokopi alarak ya
da web sayfasından ccedilıktı olarak
temin ediniz
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Tekstil yuumlzey tuumlruumlne goumlre grupla-
ma yapınız
Dokuma yuumlzeyler peluumlş polar te-
ri koton
Oumlrguuml yuumlzeyler- triko el oumlrguumlsuuml
Dokusuz yuumlzeyler keccedile olarak
tekstil yuumlzeyli oyuncaklar
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Bilgi konularını goumlzden geccediliriniz
Aynı gruptaki goumlrselleri A4 kacircğı-
dına yerleştirip yapıştırınız
A4 dosya kacircğıdı oyuncak goumlrselle-
ri yapıştırıcı ile yapıştırınız
Tekstil yuumlzeyli oyuncak goumlrselle-
rinin alt boumlluumlmuumlne not alarak ta-
nımlayınız
Parccedila mekanizma renk tekstil
yuumlzey oumlzelliği vb
Zamanı iyi kullanınız
UYGULAMA FAALİYETİ
34
Uygulama ccedilalışmaları yaptığınız
A4 kacircğıtlarını dosyaya grup sıra-
sına goumlre yerleştiriniz
Dosyanıza kapak hazırlayarak ccedila-
lışmayı tamamlayınız
Uygulama ccedilalışmanızı kontrol edi-
niz Hatalarınız var ise duumlzeltiniz
Goumlrsel uumlruumln dosyasını sınıf orta-
mında arkadaşlarınızla paylaşınız
Paylaşımcı olunuz
35
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME Aşağıdaki cuumlmlelerin başında boş bırakılan parantezlere cuumlmlelerde verilen bil-
giler doğru ise D yanlış ise Y yazınız
1 ( ) Oyuncaklar ister bireysel uumlretilsin isterse enduumlstriyel anlamda seri olarak
uumlretilsin oyuncakların modellerine ve malzemelerine goumlre uumlretim teknikleri
farklıdır
2 ( ) Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir
araya getirilerek uumlretilen oyuncaklara tek parccedila oyuncaklar denir
3 ( ) Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif
amaccedillı oyuncaklar denir
4 ( ) Plastik oyuncaklar İkinci Duumlnya Savaşırsquondan sonra ucuz hafif fazla sa-
yıda uumlretilebilir olması nedeniyle kullanılmaya başlayan doumlkme ve kalıp tek-
niği ile uumlretilen oyuncak ccedileşitleridir
5 ( ) Ccedilocukların yaş gruplarına goumlre duyusal beceri eğitim eğlence amaccedillı
ihtiyaccedillarını karşılamak iccedilin kullanılan oyuncaklara kullanım amacına uygun
oyuncaklar denir
6 ( ) Pilli kumandalı şarjlı uumlretilen ateri elde taşınabilir CDrsquoden ya da hafıza
kartlarından oynanan oyuncaklara elektronik miniyonga oyuncaklar denir
7 ( ) Tek parccedila ahşap plastik cam gibi malzemeden misket topaccedil vb şeklin-
de uumlretilen oyuncak tuumlrlerine ccedilok parccedilalı oyuncak denir
8 ( ) Oyuncağa ses ışık hareket kazandırmak amaccedillı mekanizmaların yerleşti-
rilmesi ile uumlretilen oyuncaklara mekanizmalı oyuncaklar denir
9 ( ) Ahşap malzemelerin ham boyalı vernikli oymalı baskılı vb şekillen-
dirmeleri yoluyla elde edilen oyuncaklara ahşap oyuncaklar denir
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız Ce-
vaplarınızın tuumlmuuml doğru ise ldquoModuumll Değerlendirmerdquoye geccediliniz
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME
36
MODUumlL DEĞERLENDİRME
Aşağıdaki cuumlmlelerin başında boş bırakılan parantezlere cuumlmlelerde verilen bil-
giler doğru ise D yanlış ise Y yazınız
1 ( ) Bir youmlrede tarihsel suumlreccedilte ustalar ebeveynler ya da ccedilocukların kendisi
tarafından uumlretilen ya da oyunlarda kullanılan doğal nesnelere youmlresel oyun-
caklar denir
2 ( ) Eyuumlp oyuncakları 300 yıllık bir geccedilmişe sahiptir
3 ( ) Taş kil ağaccedil dalları ilk ccedilağlardan beri oyuncak malzemesi olarak kulla-
nılmıştır
4 ( ) Elektronik ve miniyongalı oyuncaklar geleneksel oyuncaklardır
5 ( ) Yetişkinler tarafından kullanılan aletlerin kuumlccediluumlltuumllmuumlş modellerine tak
parccedilalı oyuncak denir
6 ( ) Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir
araya getirilerek uumlretilen oyuncaklara ccedilok parccedilalı oyuncak denir
7 ( ) Uumlretim tekniğine goumlre oyuncakları gruplandırabilmek iccedilin oyuncakları
malzeme ve model oumlzelliklerine goumlre incelemek gerekir
8 ( ) Uluslara goumlre oyuncakların değişkenliği malzeme ve biccedilim youmlnuumlndendir
9 ( ) Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif
amaccedillı oyuncaklar denir
10 ( ) Tuumlrk tarihinde satılmak uumlzere yapılan oyuncaklar Selccediluklu doumlneminde
ortaya ccedilıkıyor
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız Ce-
vaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki moduumlle geccedilmek iccedilin oumlğretmeninize başvurunuz
MODUumlL DEĞERLENDİRME
37
CEVAP ANAHTARLARI OumlĞRENME FAALİYETİ-1rsquoİN CEVAP ANAHTARI
1 B
2 D
3 C
4 A
5 C
6 D
OumlĞRENME FAALİYETİ-2rsquoNİN CEVAP ANAHTARI
1 D
2 Y
3 D
4 D
5 D
6 D
7 Y
8 D
9 D
MODUumlL DEĞERLENDİRMENİN CEVAP ANAHTARI
1 D
2 D
3 D
4 Y
5 Y
6 D
7 D
8 D
9 D
10 Y
CEVAP ANAHTARLARI
38
KAYNAKCcedilA
ONUR Bekir Oyunun Guumlcuuml İmge Kitabevi 2011
ONUR Bekir Neslihan GUumlNEY Tuumlrkiyersquode Ccedilocuk Oyunları Araştırma-
ları Ankara Uumlniversitesi CcedilOKAUM (Ccedilocuk Kuumlltuumlruuml Araştırma ve Uygula-
ma Merkezi Yayınları ) Koumlk Yayıncılık 2004
OĞUZ M Oumlcal Petek ERSOY Tuumlrkiyersquode Yaşayan Geleneksel Ccedilocuk
Oyunları Gazi Uumlniversitesi Tuumlrk Halkbilimi Araştırma ve Uygulama Mer-
kezi (THBMER) tarafından yayımlanan 2004
BAŞAL Handan Asucircde GeccedilmişYıllarda Tuumlrkiyersquode Ccedilocuklar Tarafından
Oynanan Ccedilocuk Oyunları Uludağ Uumlniversitesi Eğitim Fakuumlltesi Dergisi
XX (2) 2007
ONUR B N CcedilELEN F CcedilOK M ARTAR T DEMİR (1998) Childrenrsquos
need for toys from mothers point of view in two cities of Turkey iccedilinde Toys
and Playthings (ed G Brougere) Imprimera LaTresoriere
Antalya Oyuncak Muumlzesi
KAYNAKCcedilA
iii
ACcedilIKLAMALAR
ALAN El Sanatları Teknolojisi
DALMESLEK Dekoratif Ev Tekstili
MODUumlLUumlN ADI Oyuncak Modelleri
MODUumlLUumlN TANIMI
Oyuncak modellerinin tarihsel suumlreci ile guumlnuumlmuumlz oyuncak
modelleri ve enduumlstriyel oyuncak uumlretim suumlrecinin kazandırıl-
dığı bir oumlğrenme materyalidir
SUumlRE 4024
OumlN KOŞUL Bu moduumlluumln oumln koşulu yoktur
YETERLİLİK Oyuncak modeli belirlemek
MODUumlLUumlN AMACI
Genel Amaccedil
Bu moduumll ile gerekli ortam sağlandığında enduumlstriyel oyuncak
uumlretim iccedilin oyuncak modeli belirleyebileceksiniz
Amaccedillar
1 Guumlnuumlmuumlz oyuncak pazarı iccedilin doğru uumlruumlnleri belirle-
yebileceksiniz
2 Oumlzelliklerine goumlre oyuncakları gruplandırabileceksi-
niz
EĞİTİM OumlĞRETİM
ORTAMLARI VE
DONANIMLARI
Ortam Aydınlık ve temiz ortam
Donanım Ders notları kalem kacircğıt silgi projeksiyon gele-
neksel ve antik oyuncak goumlrselleri goumlrsel ve basılı kaynaklar
OumlLCcedilME VE
DEĞERLENDİRME
Moduumll iccedilinde yer alan her oumlğrenme faaliyetinden sonra verilen
oumllccedilme araccedilları ile kendinizi değerlendireceksiniz
Oumlğretmen moduumll sonunda oumllccedilme aracı (ccediloktan seccedilmeli test
doğru-yanlış testi boşluk doldurma eşleştirme vb) kullanarak
moduumll uygulamaları ile kazandığınız bilgi ve becerileri oumllccedilerek
sizi değerlendirecektir
ACcedilIKLAMALAR
1
GİRİŞ
Sevgili Oumlğrenci
Ccedilocukluk yıllarının en unutulmaz anları oyunlar ve oyunlarda kullanılan oyuncaklar-
dır Oyuncaklar ccedilocukların hayata hazırlanma suumlrecinde eğlence paylaşma guumlven duyma
gibi ihtiyaccedillarını karşılayarak gelişimlerine katkı sağlar
Oyuncak modelleri moduumlluuml ile oyuncağın tarihsel suumlrecine yolculuk yapacaksınız
Bu yolculukta geccedilmiş medeniyetlerin oyuncakları ile uumllkemizin ve farklı ulusların geleneksel
oyuncaklarını tanımış olacaksınız Oyuncakların uumlretim tekniğine ve amacına goumlre model
oumlzelliklerini inceleyeceksiniz
Geccedilmişten guumlnuumlmuumlze oyuncak modellerini kavrayarak guumlnuumlmuumlz duumlnyasındaki ccedilocuk-
ların oyunlarında oynamaları iccedilin oyuncak modellerini uumlretim suumlreci iccedilin belirleyebileceksi-
niz
GİRİŞ
2
3
OumlĞRENME FAALİYETİndash1
Bu faaliyette verilecek bilgiler ve kazandırılacak beceriler ile guumlnuumlmuumlz oyuncak pazarı
iccedilin doğru uumlruumlnleri belirleyebileceksiniz
Tarihsel youmlresel ve enduumlstriyel oyuncak modellerini araştırarak goumlrsellerini ccedili-
ziniz ya da fotoğraflayınız oumlzelliklerini not alınız
Araştırmalarınızı arkadaşlarınızla paylaşınız
1 OYUNCAĞIN TARİHSEL GELİŞİMİ Oyuncakların tarihi geccedilmişi insanlık tarihi kadar eskidir Tarihte bilinen ilk oyuncak-
lar Mısırlılara aittir MOuml 5 yuumlzyılda Mısırlı ccedilocukların tahta atlarla oynadıklarına dair arkeo-
lojik bilgiler edinilmiştir MOuml 2 yuumlzyılda ise Mısırda topaccedil misket biliniyormuş Yine aynı
doumlnemlere ait Firavun mezarlarında oyuncak bebekler bulunmuştur Eski Yunan Roma ve
Ccedilinde de kilden yapılıp fırınlanmış hareketli kol bacaklara sahip bebekler yapıldığı bilin-
mektedir İran ve Mezopotamyada yuumlruumltuumllen arkeolojik ccedilalışmalar MOuml 3 bine tarihlenen
oyuncaklar ortaya ccedilıkardı Bunlar buguumln de kuumlccediluumlk kız ve oğlan ccedilocukların duumlşuumlnuuml goumlrduumlğuuml
oyuncaklara ccedilok benzeyen pişmiş topraktan ccedilıngıraklar tekerlekli hayvanlar ve kuumlccediluumlk mo-
bilyalardı
Antik ccedilağdan guumlnuumlmuumlze kalan pek ccedilok nesnenin oyuncak mı yoksa tapınma nesnesi
mi olduğu konusu hala tartışmalı olsa da o doumlnemde de ccedilocukların gelecekteki rollerine
hazırlanması iccedilin oyuncak oumlnemini korumuştur
Ccedilamurdan top ya da kartopu ilk insanların kendilerini ve ccedilocuklarını eğlendirmek iccedilin
kullandıkları bir nesne olmuştur İskoccedilyada 4000 yıldan daha eski taştan yapılmış toplar
bulunmuştur Bilya topaccedil bebek tahta at ccedilember ccedilıngırak bilinen en eski oyun ve oyun-
caklardır Duumlnyanın en eski oyuncağı Mardin Muumlzesirsquonde sergilenmektedir
Resim 11 Mardin Muumlzesindeki MOuml 5500- 3000 Kalkolitik Doumlneme ait oyuncak araba
OumlĞRENME FAALİYETİndash1
AMACcedil
ARAŞTIRMA
4
Oyuncak hem oyun hem oyunu sağlayan nesnedir En basit oyuncak taş ve sopadır
Uumlccediltaş beş taş veya dokuztaş yahut kaydırak oyunu iccedilin her yerde taş bulunabilir Sopa deni-
len basit bir ağaccedil dalı ccedilocuğun hayal guumlcuumlnde at araba vb işlere yarar Bir ip ip atlama ve
ccedilekişme oyunu iccedilin de kullanılır İlk ccedilağlarda kullanılan oyuncakların yapıldığı malzemeler
şunlardır
Taşlar
Ağaccedil dalları
Kil
Anaokullarının yaratıcısı olan Friedrich Froumlbel (1782-1851) bir nesneye biccedilim verme-
nin pedegojisi olarak nitelediği oyun nesnelerini geliştirdi Geliştirdiği nesneler bireyin ken-
dini meşgul etme aracının temelini oluşturmuştur Bu nesneler
Yumuşak top
Kuumlre silindir kuumlp
Boumlluumlnmuumlş bir buumltuumln (bir kuumlpuumln boumlluumlnmesi)
Kacircğıda biccedilim verme kesme kıvırma katlama
16yuumlzyıl sanatccedilılarından Pieter Bruegelrsquoin ldquoCcedilocukların Oyunlarırdquo isimli resimde 80
değişik oyuncak ya da oyunu tasvir etmiştir Bu oyuncaklar ccedilocukların buumlyuumlmesine yaratıcı-
lıklarına ve eğlenmelerine yuumlzyıllardır yardımcı oldu
Resim 12 16yuumlzyıl Pieter Bruegelrsquoin ldquoCcedilocukların Oyunlarırdquo isimli tablosu
5
Seri olarak uumlretilen ilk tahta bebekler ise 1700lerin Almanyarsquosına aittir Tuumlrk tarihinde
satılmak uumlzere yapılan oyuncaklar ise Osmanlı doumlneminde ortaya ccedilıkıyor Eyuumlpte hayvan
bağırsağından yapılmış balonlar tahta topaccedillar ccedilemberler tefler toprak duumlduumlkler satıldığı
da bilinmektedir
Resim 13 Yuumlzyıllardır kullanılan lsquo Topaccedilrsquo oyuncaklar
Resim 14 Oumlnce topraktan sonra camdan oluşturulan misketler
6
11 Ulusal Youmlresel Oyuncaklar Anadoluda oyuncağa kanıt oluşturan sayısız belge vardır Fakat bunların sağlıklı bir
ayrımı yapılmamıştır Neolitik merkez Ccedilatal Hoyuumlkte pişmiş toprak oyun topları astragalos
adı verilen aşık kemikleri bulunmuştur Neolitik ve kalkolitik doumlnemlerin oumlnemli merkezi
Burdur Hacılarda kil ve tahta ccedilubuklardan yapılmış minyatuumlr bebekler bulunmuştur
Hititlere ait Kargamış Kral Burcu kabartmasında ( İOuml 8 yy) Kral Ararasın ccedilocukları aşık
oynarken topaccedil ccedilevirirken betimlenmişlerdir Gordionda Kral ailesinden 8 yaşındaki ccedilocuğa
ait tuumlmuumlluumlste bronz doumlrt atlı araba hayvan biccedilimli ahşap oyuncaklar bulunmuştur Kuumltahya
Muumlzesirsquonde bulunan pişmiş topraktan tekerlekli horoz tavuk guumlvercin Frig doumlnemine
tarihlenir 6 yuumlzyılın ilk yarısına tarihlenen Bizans doumlnernine ait İstanbul Buumlyuumlk Saray
Mozaiğinde ccedilok sayıda ccedilocuk betimlemesi yer alır Bunlardan birinde ccedilocuk arenada
ccedilember ccedilevirirken betirnlenmiştir Ccedilanakkale Assosta yapılan kazılarda ele geccedilirilen
pişmiş topraktan bebek Afrodit heykelcikleri İOuml 1 yuumlzyıla aittir
Tuumlrklerde oyuncakccedilılık orta asyadan beri Selccediluklu ve Osmanlıda var olan bir
zanaattır Oumlrguumltluuml olarak 17 yy doumlneminde İstanbulun Eyuumlp semtinde ccedilok sayıda oyuncakccedilı
duumlkkanı bulunuyordu Evliya Ccedilelebi Seyahatnamesinde Eyuumlp oyuncakccedilılarının 100
duumlkkanda 105 usta ile ccedilalıştıklarından soumlz eder Eyuumlp oyuncakccedilılarından guumlnuumlmuumlze gelebilen
28 oumlrnek korunmaktadır Eyuumlprsquote oyuncakccedilılık 1957 yılına kadar devam etmiş şehir planla-
maları nedeniyle yok olmuştur
Resim 15 Youmlresel Eyuumlp oyuncağı
7
Resim 16 Youmlresel Eyuumlp oyuncağı
Resim17 Youmlresel Eyuumlp oyuncağı
111 Gerccedilek Nesnelerin Kuumlccediluumlk Kopyaları
Kuumlccediluumlk muumlzik aletleri (teflerdavullar darbukalar)
8
Resim 18 Kuumlccediluumlk muumlzik aletleri
Kuumlccediluumlk mekanik aletler (el arabaları doumlnme dolaplar salıncaklar)
Resim 19 Kuumlccediluumlk mekanik makinaların oyuncağa doumlnuumlştuumlruumllmesi
Kuumlccediluumlk ulaşım araccedilları (sandallar padişah kayıkları)
Resim 110 Kuumlccediluumlk ulaşım araccedilları
9
Kuumlccediluumlk silahlar (tahta kılıccedillar kamış tuumlfekler ipli oklar)
Resim 111 Kuumlccediluumlk silahlar
Kuumlccediluumlk ev aletleri (yayıklar havanlar beşikler ccedilekiccediller testiler)
Resim 112 Kuumlccediluumlk ev aletleri
Kuumlccediluumlltuumllmuumlş hayvan tasvirleri (kırmızı tuumlyluuml koyun ve kuzular)
10
Resim 113 Kuumlccediluumlk hayvan oyuncakları
112 Hareketli Sesli Oyuncaklar Oyun araccedilları topaccedillar hacıyatmazlar şakşaklar duumlduumlkluuml fırıldaklar iccediline su konulup
oumlttuumlruumllen toprak testilerdir
12 Oyuncakların Oyunlara Goumlre Sınıflandırması Tuumlrkiyersquode 2004 yılında Yaşayan Geleneksel Ccedilocuk Oyunları adlı ccedilalışmada youmlresel
oyuncakların oyunlara goumlre dağılımı
Aşıkla oynanan oyunlar
Resim 114 Aşık
Balonla oynanan oyunlar
Bez bebekle oynanan oyunlar
11
Resim 115 Bez bebekler
Boncuk cam duumlğme ve makarayla oynanan oyunlar
Resim 116 Makaralar duumlğmeler
Ccedilemberle oynanan oyunlar
12
Resim 117 Ccedilember
Ccedilelik ccedilomak (tahta sopa değnek) ile oynanan oyunlar
Resim 118 Ccedilelik ccedilomak
Ccedilubukla oynanan oyunlar
İple oynanan oyunlar
Resim 119 İple oynanan oyunlar
Kapakla oynanan oyunlar
Kayışla oynanan oyunlar
Kılık değiştirilerek oynanan oyunlar
Kibrit ccediloumlpuumlyle oynanan oyunlar
13
Resim 120 Kibrit ccediloumlpuumlyle oynanan oyunlar
Kiremitle oynanan oyunlar
Resim 121 Kiremitle oynanan tombik
Kuumlccediluumlk kare tahtalarla oynanan oyunlar
Mendille oynanan oyunlar
Mendille oynanan oyunlar
Misketle oynanan oyunlar
Placircstik boruyla oynanan oyunlar
Ruumlzgacircr guumlluuml ile oynanan oyunlar
Salıncakla oynanan oyunlar
Suntanın uumlzerine ccedilivi ccedilakılarak oynanan oyunlar
Şişeyle oynanan oyunlar
Tahtadan yapılan topla oynanan oyunlar
Taş fırlatan oyuncaklarla oynanan oyunlar
Taşla oynanan oyunlar
Tokmakla oynanan oyunlar
Topaccedilla oynanan oyunlar
Topla oynanan oyunlar
El yapımı olanlar
Placircstik olanlar Toprakla oynanan oyunlar
Yumurtayla oynanan oyunlar
14
13 Youmlresel Oyuncaklar Bir youmlrede tarihsel suumlreccedilte ustalar ebeveynler ya da ccedilocukların kendisi tarafından
uumlretilen ya da oyunlarda kullanılan doğal nesnelere youmlresel oyuncaklar denir
Resim 1 22 Youmlresel ahşap oyuncak yapımcısı ve satıcısı Antalyalı Mehmet Soumlkmen
Youmlresel oyuncaklar uumlretilme şekillerine goumlre
Hazır sanayi uumlruumlnuuml oyuncaklar (balon plastik top misket
boncukcam duumlğme demir ccedilubuk şişe ccedilivi plastik top plastik
boru suntahellip)
El yapımı oyuncaklar (bez bebek ip salıncak sapan ok yay
topaccediltahta el yapımı top)
Doğal oyuncaklar (aşık yumurta ceviz taş kaya toprak sopa
değnekhellip)
Resim 1 23 Youmlresel oyuncak oumlrnekleri
15
Resim 1 24 Ahşap ve tel youmlresel oyuncak oumlrnekleri
Bazı youmlrelere goumlre youmlresel oyuncak adları
Trakya youmlresine ait Suumlpuumlrge Bebek Derinkuyu bebekleri Soğanlı
bebekleri
Resim 1 25 Youmlresel Soğanlı suumlpuumlrge Derinkuyu bebekleri
Karaman youmlresine ait kabak araba
Erdemlinin yaylalarındaki Youmlruumlk ccedilocuklarının oyuncağı olan
draman (el davulu)
Karadenizin ahşap kayığı
16
Resim 1 26 Karadenizin ahşap kayığı
Antalya kabak bebekler
Resim 127 Antalya kabak bebeği
Geleneksel oyunların modern eğitim metotlarıyla ccedilocuklara yeniden sunulması farklı
kuumlltuumlrlerin geleneksel ccedilocuk oyunlarıyla Tuumlrk ccedilocuk oyunlarının karşılaştırmalı ccedilalışmasının
da evrensel kuumlltuumlre katkıları olacaktır Bu sayede farklı kuumlltuumlrlerden ccedilocukların birbirlerini
ve farklı kuumlltuumlrleri tanıma istekleri artacak oumlzellikle doğal oyuncaklar sayesinde de farklı
tuumlrlerin ve coğrafyaların oumlğretilmesi kolaylaşacaktır Evrensel kuumlltuumlr meydana getirmek iccedilin
ccedilocukların penceresinden bakıp onların duumlnyasında ortak platform oluşturmak gerekir
14 Uluslararası Youmlresel Oyuncaklar Duumlnya uumllkelerinin yaşadıkları farklı sosyokuumlltuumlrel yaşamın sonucu olarak oyuncaklar-
da ki farklılıklar yuumlzyıllara goumlre değişkendir Değişmeyen ccedilocukların oyunlara ve buumlyuumlmeye
duydukları oumlzlemdir
Uluslara goumlre oyuncakların değişkenliği malzeme ve biccedilim youmlnuumlndendir
17
Ulusların oyuncak şekillerinin ve oumlzelliklerinin oluşturulmasına
Yaşam şekilleri
İnsan tipleri
Hayvan tuumlrleri
İklim oumlzellikleri
İnanışlar
Yetiştirilen uumlruumlnler etkilemiştir Oumlrneğin bir oyuncak bebek her uumllkede farklı farklı şekillerde farklı malzemelerde ve
farklı boyutlarda oluşturulduğu incelemeler sonucunda goumlruumllmektedir Ulusların sanayide
gelişimleri sosyokuumlltuumlrel yapıları oyuncak sektoumlruumlnuumln oluşumuna ve oyuncak modellerinin
değişkenliğine neden olmuştur Oyuncak oumlrnekleri bunu en iyi şekilde yansıtmaktadır
Farklı ulusların oyuncak oumlrnekleri
Resim 128 Afrika ve Peru youmlresel oyuncakları
Resim 129 1820 yılına ait Fransız oyuncak keman
18
Resim 130 1900 - 1910 yılı Alman bebek evler oyuncak oumlrnekleri
Resim 131 1900 - 1910 yılı Alman bebek evler oyuncak oumlrnekleri
19
Resim 132 Amerikan oyuncak oumlrnekleri
Resim 133 Rus oyuncak oumlrnekleri
20
Resim 134 Japon oyuncak oumlrnekleri
Resim 135 Kore bebek oyuncaklar
15 Enduumlstriyel Oyuncak Uumlretimi Oyun ve bazen de oyunda kullanılan ve oyunu tamamlayan oyuncaklar ccedilocuğun
fiziksel becerilerini geliştirdiği gibi duumlşuumlnme ve keşfetme aracılığı ile zihinsel gelişimine de
katkıda bulunmaktadır Ccedilocukların oynadıkları ldquooyunlarla ve oyununa youmln veren
oyuncaklarlardquo gelişimlerini tamamladıklarıda yapılan ccedilalışmalar ve uygulamalarıyla buguumln
ortadadır Duumlnyada dev oyuncak sektoumlrlerinin doğmasının da okul oumlncesi eğitime verilen
oumlnemin her geccedilen guumln artmasının da başlıca nedeni budur
21
Oyuncakların seri uumlretimi ise 18 yuumlzyılda başlamıştır Oumlnce tahta oyuncaklar sonra da
sırasıyla kağıt teneke kurmalı buharlı elektrikli ve pilli oyuncaklar oyuncak sanayinde
yerini almıştır Uumlnluuml oyuncak fabrikaları ise 1800luuml yılların sonunda ortaya ccedilıkmaya
başlamıştır Oyuncak tarihinde Alman oyuncakccedilılığı oumlnemli bir yer tutmaktadır Ccediluumlnkuuml Batı
duumlnyasında oyuncağı duumlzenli sanayi uumlruumlnuuml haline doumlnuumlştuumlren ilk uumllke Almanyadır ve
oumlzellikle de Nuremberg boumllgesi
1900luuml yılların başında enduumlstri devriminin de etkisiyle teneke oyuncaklar popuumller
olmuştur Teneke oyuncaklar arasında en fazla ilgi gemiler arabalar uccedilaklara goumlsterilmiştir
İkinci Duumlnya Savaşı yıllarında ekonomik zorluklar nedeniyle birccedilok uumlruumlnde olduğu
gibi oyuncak sanayisinde de bir duraklama yaşandığı goumlruumllmektedir Oyuncak atoumllyelerinin
savaş sırasında silah uumlretmek olarak kullanılması ccedilok acı bir durumdur Bu doumlnemde evlerde
yapılan basit oyuncakların arttığı goumlzlenmektedir 1970li yıllardan sonra ise ccedilocukların
guumlvenliği ve daha ucuza mal edilmesi nedeniyle plastik oyuncaklar yaygınlık kazanmıştır
1970li yılların hemen ardından Japonya modern teknolojinin katkısıyla oyuncak
enduumlstrisinde zirveye tırmanmış ve 1980li yıllardan itibaren pazar payını Hong Kong
Singapur Taiwan Malezya ve son yıllarda da Ccediline bırakmıştır Artık guumlnuumlmuumlzde satılan
oyuncakların ccediloğu Ccedilin yapımıdır Oyuncakccedilılık uumlretim malzemeleri olarak kısaca doumlrt
doumlneme ayrılır
Sanayileşme oumlncesi zanaat işccedililiğine dayanan kil ve ahşap malzeme doumlnemi
Sanayileşme ile beraber metal ve teneke doumlnemi
Plastiğin keşfi ile plastik oyuncaklar
Elektronik ve dijital devrim ile miniyonga (microchip ) oyuncaklar
İletişim araccedillarının artarak gelişmesi duumlnya uluslarını etkileyen olayların oyuncaklara
da yansımasına neden olmuştur Oumlrneğin aya yolculuk masal ve ccedilizgi film karekterleri
oyuncak sektoumlruumlne esin kaynağı olmuştur
Resim 136 Ayrsquoa yolculuğun oyuncaklara yansıması
22
Enduumlstriyel oyuncak tuumlrleri
Bebekler Farklı boyutlarda ve şekillerde tekstil yuumlzeyler plastik seramik vb malzeme tuumlruuml
kullanılarak oluşturulurlar
Resim 137 Enduumlstriyel bebek oyuncak
Hayvanlar Bu oyuncak tuumlrleri karada denizde havada yaşayan canlı hayvan tuumlrlerinden
etkilenerek hazırlanan tekstil yuumlzeyler plastik ve ahşap malzemelerden uumlretilmektedir
Resim 138 Enduumlstriyel oyuncak ayıcıklar
23
Minyatuumlr nesneler ( evcilik doktor tamir setleri temizlik ve uumltuuml
setleri ) Ahşap ve plastik malzemelerden guumlnluumlk yaşantıda kullanılan nesnelerin kuumlccediluumlltuumllmuumlş
olarak uumlretildiği oyuncaklardır
Resim 139 Uumltuuml temizlik tamir seti oyuncaklar
Birleştirme yığma takılıp ccedilıkarılanlar ( legolaryapbozlar bloklar
kuklalar ) Ahşap ve plastikten uumlretilen oyuncak tuumlrleridir
Elektronikler miniyonga (microchip) (yaylı sesli uzaktan
kumandalılar bilgisayar oyunları ) Miniyongalar ile elektronik mekanizmaların kullanılarak oluşturulduğu oyuncak
tuumlruumlduumlr
Eğiticiler (harf sayı geometrik şekiller oyuncak kitaplar kavram
oumlğretmeyi amaccedillayanlar ) Tekstil yuumlzeyler karton kağıt ahşap plastik malzeme tuumlrlerinden uumlretilen oyuncak
tuumlruumlduumlr
Masa oyunları ( kelime oyun araccedilları ) Plastik ya da ahşap malzemelerden uumlretilen oyun araccedillarıdır
24
Muumlzikli oyuncaklar ( minyatuumlr muumlzik aletleri muumlzik kutuları
duumlduumlk ccedilıngırak ) Kullanırken ya da sabit durumda kurularak ses ccedilıkartan oyuncaklardır
Hareketliler ( tekerlekli oyuncaklar ) Tekerlek ya da mekanizma yardımı ile hareket edebilen oyuncaklardır
Guumlncel ve masal kahramanları (Oumlruumlmcek adam Batman vb) Ccedilizgi film film ve masal kahramanlarının minyatuumlr boyutlarda ya da dekoratif amaccedillı
buumlyuumlk boyutlarda uumlretilmiş şekilleridir
Enduumlstriyel oyuncak uumlretim suumlrecinde oyuncağın tuumlruumlne uygun model belirleyebilmek
iccedilin malzeme ve yaş grubuna dikkat edilmelidir Bunun yanısıra yeni oyuncak modelleri
oluşturabilmek iccedilin geccedilmişte ve guumlnuumlmuumlzde oluşturulan oyuncakları her youmlnuumlyle kavramak
gerekir Edinilen bilgiler ile yeni oluşturulan bir oyuncak modeli tanımlanabilmelidir Bu
tanımlamada
Oyuncak tuumlruumlnuuml belirleme ( eğitici hareketli muumlzikli hayvan bebek vb)
Oyuncak malzeme tanımı ( tekstil yuumlzeyler ahşap plastik karton vb )
Uumlretim tekniği tanımı ( dikim kaynak oumlrme doumlkme yapıştırma vb )
Oyuncakta kullanılacak renk seccedilenekleri
Oyuncak guumlvenliği iccedilin varsa standartlara uygun uyarılar tanımlanmalıdır
25
UYGULAMA FAALİYETİ Yaşadığınız youmlrede geccedilmişte oynanan ccedilocuk oyunlarını ve bu oyunda kullanılan
oyuncakları araştırarak oyuncakların model oumlzelliklerini ve goumlrsel uumlruumln dosyası oluşturunuz
İşlem Basamakları Oumlneriler
Youmlrenizde geccedilmişte oynanan
oyunları ve oyunlarda oynanan
oyuncakları oumlnerilen kaynak-
lardan araştırınız
Kuumltuumlphane muumlze yerel web sayfaları
boumllge ya da il yıllıkları ve aile buumlyuumlk-
lerinden yararlanabilirsiniz
Araştırma oumlncesi planlama ya-
pınız( Goumlruumlşmelerde soracağı-
nız soruları not defterinizi ka-
leminizi hazırlayınız)
Hazırlıklarınızı kontrol ediniz
Araştırma sonuccedillarını not alı-
nız( oyunun oumlzellikleri kulla-
nılan oyuncağın malzeme ve
model oumlzellikleri vb gibi )
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Oyuncaklarla ilgili varsa goumlr-
sellerin resimlerini ccedilekerek ya
da ccedilizerek temin ediniz
Zamanı iyi kullanınız
Araştırma sonuccedillarını dosyala-
yınız
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Araştırma sonuccedillarını sınıf or-
tamında paylaşınız
Paylaşımcı olunuz
UYGULAMA FAALİYETİ-1
26
Eğitici enduumlstriyel oyuncakları araştırınız Araştırmalarınızdan edindiğiniz goumlrseller
yardımı ile bir konu seccedilerek eğitici oyuncak modeli oluşturunuz
İşlem Basamakları Oumlneriler
Eğitici oyuncakları oumlnerilen kay-
naklardan araştırınız
Oyuncak mağazaları İnternet
web sayfalarından faydalanınız
Ccedilizim malzemelerini hazırlayınız
Seccediltiğiniz konudaki oyuncağın
modelini ccediliziniz (Rakamları konu
olarak seccedilebilirsiniz )
Kalem A4 resim kacircğıdı silgi
A4 resim kartonu kullanabilir-
siniz
Hazırlıklarınızı kontrol ediniz
Oyuncağın renk ve kumaşını seccedili-
niz
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Kalıbınıza uygun kumaşı kesiniz
Modele uygun dikiniz
İccedilerisini elyaf ile doldurunuz
Farklı materyaller kullanabilirsi-
niz (Keccedile suumlnger boyalar kar-
ton vb)
Uygulama ccedilalışmanızı sınıf orta-
mında arkadaşlarınızla paylaşınız
Paylaşımcı olunuz
UYGULAMA FAALİYETİ-2
27
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME
Aşağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği işaretleyiniz
1 MOuml 5500-3000 Kalkolitik Doumlneme ait en eski oyuncak araba hangi muumlzede sergilenmek-
tedir
A) Ankara
B) Mardin
C) Antalya
D) İstanbul
2 İlk ccedilağ oyuncaklarında hangisi malzeme olarak kullanılmadı
A) Taş
B) Ağaccedil dalı
C) Kil
D) Plastik
3 Geleneksel oyuncaklarda topaccedil nasıl kullanılırdı
A) Vurularak
B) Parccedilalanarak
C) Doumlnduumlruumllerek
D) Suumlruumllerek
4 Aşağıdaki oyuncaklardan hangisi enduumlstriyel oyuncak gruplarından minyatuumlr nesneler
oyuncak grubuna girmez
A) Lego
B) Araba
C) Doktor seti
D) Tamir seti
5Aşağıdakilerden hangisi eğitici oyuncaklar grubuna girer
A) Keman
B) Topaccedil
C ) Geometrik şekiller
D ) Araba
6Eyuumlp Oyuncakları hangi ilimizde uumlretimde 300 yıl varlığını suumlrduumlrmuumlştuumlr
A) İzmir
B) Bursa
C) Ankara
D) İstanbul
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız Ce-
vaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki oumlğrenme faaliyetine geccediliniz
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME
28
OumlĞRENME FAALİYETİndash2
Bu faaliyette verilecek bilgiler ve kazandırılacak beceriler ile oumlzelliklerine goumlre oyun-
cakları gruplandırabileceksiniz
Oyuncakları malzeme ve model oumlzelliklerine goumlre araştırınız
Araştırma sonuccedillarına goumlre oyuncak ccedileşitlerini gruplandırınız
Araştırma sonuccedillarını arkadaşlarınızla sınıf ortamında paylaşınız
2 OYUNCAK CcedilEŞİTLERİ
Oyuncaklar ister bireysel uumlretilsin isterse enduumlstriyel anlamda seri olarak uumlretilsin
oyuncakların modellerine ve malzemelerine goumlre uumlretim teknikleri farklıdır Bu farklılıklar
gelişen değişen teknoloji ile malzeme tuumlruumlne ve oyuncak firmalarının satış politikalarına
goumlre her geccedilen guumln değişmektedir Guumlnuumlmuumlzde var olan oyuncak uumlretim teknikleri değerlen-
dirilirken değişkenlik goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalıdır
21 Uumlretim Tekniğine Goumlre Oyuncaklar Uumlretim tekniğine goumlre oyuncakları gruplandırabilmek iccedilin oyuncakları malzeme ve
model oumlzelliklerine goumlre incelemek gerekir
211 Malzeme Tuumlruumlne Goumlre Oyuncaklar Tekstil yuumlzeyli oyuncaklar
Oyuncağın tuumlmuumlnde ya da bir boumlluumlmuumlnde terikoton keccedile peluumlş polar kadife triko
oumlrguuml gibi tekstil yuumlzeyleri kullanarak hazırlanan oyuncaklardır
Resim 21 Tekstil yuumlzeyli oyuncak
OumlĞRENME FAALİYETİndash2
AMACcedil
ARAŞTIRMA
29
Ahşap oyuncaklar
Ahşap malzemelerin ham boyalı vernikli oymalı baskılı vb şekillendirmeleri
yoluyla elde edilen oyuncaklardır
Resim 22 Ahşap oyuncak
Kağıt karton oyuncaklar
Kağıt karton oluklu mukavva vb kağıt tuumlrevlerinden oluşturulan oyuncaklardır
Resim 23 Kağıt ve karton oyuncaklar
30
Resim 24 Kağıt ve karton oyuncaklar
Teneke oyuncaklar
Teneke ve sacın şekillendirilip renklendirilmesi ile uumlretilen oyuncak ccedileşitleridir Bu
tuumlr oyuncaklarda yay ve kurma mekanizmaları da kullanılmıştır
Resim 25 Teneke otobuumls oyuncak
Plastik oyuncaklar
İkinci Duumlnya Savaşırsquondan sonra ucuz hafif fazla sayıda uumlretilebilir olması nedeniyle
kullanılmaya başlayan doumlkme ve kalıp tekniği ile uumlretilen oyuncak ccedileşitleridir
Resim 26 Plastik oyuncaklar
31
Cam oyuncaklar
Oumlzellikle ccedilok kalın camdan misket ya da zeka oyuncakları gibi oyuncakların
uumlretiminde kullanılan oyuncak ccedileşitleridir
Resim 27 Cam zeka oyuncağı
Elektronik Miniyonga (Microchip) oyuncaklar
Pilli kumandalı şarzlı uumlretilen ateri elde taşınabilir CDrsquoden ya da hafıza kartlarından
oynanan oyuncak ccedileşitleridir
Resim 28 Kumandalı otomobil oyuncak
212 Model Oumlzelliğine Goumlre Oyuncaklar Tek parccedilalı oyuncaklar
Tek parccedila ahşap plastik cam gibi malzemeden misket topa vb şeklinde uumlretilen
oyuncak tuumlrleridir
Ccedilok parccedilalı oyuncaklar
Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir araya getirilerek
uumlretilen oyuncak tuumlrleridir
Mekanizmalı oyuncaklar
Oyuncağa ses ışık hareket kazandırmak amaccedillı mekanizmaların yerleştirilmesi ile
uumlretilen oyuncak tuumlrleridir
32
22 Amacına Goumlre Oyuncaklar Ccedilocukların yetiştirilmeleri kuumlltuumlrden kuumlltuumlre değişkenlik goumlstermektedir İletişim ve
ulaşım araccedillarındaki hızlı değişimi kuumlltuumlrler arasındaki değişkenliği her geccedilen guumln
azaltmaktadır Bunun sonucu olarak geleneksel oyuncaklardan uzaklaşarak duumlnyada genel
ilgi goumlren oyuncak tuumlrlerine youmlnelim artmaktadır
Oyuncakların ccedilok farklı amaccedilları vardır Bu amaccedilları eğitimciler doktorlar
ebeveynler felsefeciler oyucak uumlreticilerinin soumlylemleri ile toplumların sosyo-kuumlltuumlrel ve
ekonomik yapıları belirlemektedir
Kullanım amacına goumlre oyuncaklar
Ccedilocukların yaş gruplarına goumlre duyusal beceri eğitim eğlence amaccedillı ihtiyaccedillarını
karşılamak amaccedillı kullanılan oyuncaklar bu gruba girer
Dekoratif amaccedillı oyuncaklar
Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif amaccedillı oyuncaklar
denir
Resim 29 Dekoratif amaccedillı kullanılan oyuncaklar
Resim 210 Dekoratif amaccedillı kullanılan oyuncaklar
Fonksiyonel oyuncaklar
Yetişkinler tarafından kullanılan aletlerin kuumlccediluumlltuumllmuumlş modellerine fonksiyonel
oyuncak denir
33
UYGULAMA FAALİYETİ
Oyuncakların model oumlzelliklerini araştırınız Bunların iccedilinden tekstil yuumlzeyli oyuncak-
ları seccedilerek tuumlruumlne goumlre goumlrsel uumlruumln dosyası hazırlayınız
İşlem Basamakları Oumlneriler
Oumlnerilen kaynaklardan tekstil yuuml-
zeyli oyuncakları araştırınız
Oyuncak mağazaları oyuncak web
sayfaları oyuncak uumlreten atoumllyeler
kreşler anaokullarından faydala-
nabilirsiniz
Oumlnerilen kaynaklardan tekstil yuuml-
zeyli oyuncakların goumlrsellerini fo-
toğraflayarak fotokopi alarak ya
da web sayfasından ccedilıktı olarak
temin ediniz
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Tekstil yuumlzey tuumlruumlne goumlre grupla-
ma yapınız
Dokuma yuumlzeyler peluumlş polar te-
ri koton
Oumlrguuml yuumlzeyler- triko el oumlrguumlsuuml
Dokusuz yuumlzeyler keccedile olarak
tekstil yuumlzeyli oyuncaklar
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Bilgi konularını goumlzden geccediliriniz
Aynı gruptaki goumlrselleri A4 kacircğı-
dına yerleştirip yapıştırınız
A4 dosya kacircğıdı oyuncak goumlrselle-
ri yapıştırıcı ile yapıştırınız
Tekstil yuumlzeyli oyuncak goumlrselle-
rinin alt boumlluumlmuumlne not alarak ta-
nımlayınız
Parccedila mekanizma renk tekstil
yuumlzey oumlzelliği vb
Zamanı iyi kullanınız
UYGULAMA FAALİYETİ
34
Uygulama ccedilalışmaları yaptığınız
A4 kacircğıtlarını dosyaya grup sıra-
sına goumlre yerleştiriniz
Dosyanıza kapak hazırlayarak ccedila-
lışmayı tamamlayınız
Uygulama ccedilalışmanızı kontrol edi-
niz Hatalarınız var ise duumlzeltiniz
Goumlrsel uumlruumln dosyasını sınıf orta-
mında arkadaşlarınızla paylaşınız
Paylaşımcı olunuz
35
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME Aşağıdaki cuumlmlelerin başında boş bırakılan parantezlere cuumlmlelerde verilen bil-
giler doğru ise D yanlış ise Y yazınız
1 ( ) Oyuncaklar ister bireysel uumlretilsin isterse enduumlstriyel anlamda seri olarak
uumlretilsin oyuncakların modellerine ve malzemelerine goumlre uumlretim teknikleri
farklıdır
2 ( ) Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir
araya getirilerek uumlretilen oyuncaklara tek parccedila oyuncaklar denir
3 ( ) Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif
amaccedillı oyuncaklar denir
4 ( ) Plastik oyuncaklar İkinci Duumlnya Savaşırsquondan sonra ucuz hafif fazla sa-
yıda uumlretilebilir olması nedeniyle kullanılmaya başlayan doumlkme ve kalıp tek-
niği ile uumlretilen oyuncak ccedileşitleridir
5 ( ) Ccedilocukların yaş gruplarına goumlre duyusal beceri eğitim eğlence amaccedillı
ihtiyaccedillarını karşılamak iccedilin kullanılan oyuncaklara kullanım amacına uygun
oyuncaklar denir
6 ( ) Pilli kumandalı şarjlı uumlretilen ateri elde taşınabilir CDrsquoden ya da hafıza
kartlarından oynanan oyuncaklara elektronik miniyonga oyuncaklar denir
7 ( ) Tek parccedila ahşap plastik cam gibi malzemeden misket topaccedil vb şeklin-
de uumlretilen oyuncak tuumlrlerine ccedilok parccedilalı oyuncak denir
8 ( ) Oyuncağa ses ışık hareket kazandırmak amaccedillı mekanizmaların yerleşti-
rilmesi ile uumlretilen oyuncaklara mekanizmalı oyuncaklar denir
9 ( ) Ahşap malzemelerin ham boyalı vernikli oymalı baskılı vb şekillen-
dirmeleri yoluyla elde edilen oyuncaklara ahşap oyuncaklar denir
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız Ce-
vaplarınızın tuumlmuuml doğru ise ldquoModuumll Değerlendirmerdquoye geccediliniz
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME
36
MODUumlL DEĞERLENDİRME
Aşağıdaki cuumlmlelerin başında boş bırakılan parantezlere cuumlmlelerde verilen bil-
giler doğru ise D yanlış ise Y yazınız
1 ( ) Bir youmlrede tarihsel suumlreccedilte ustalar ebeveynler ya da ccedilocukların kendisi
tarafından uumlretilen ya da oyunlarda kullanılan doğal nesnelere youmlresel oyun-
caklar denir
2 ( ) Eyuumlp oyuncakları 300 yıllık bir geccedilmişe sahiptir
3 ( ) Taş kil ağaccedil dalları ilk ccedilağlardan beri oyuncak malzemesi olarak kulla-
nılmıştır
4 ( ) Elektronik ve miniyongalı oyuncaklar geleneksel oyuncaklardır
5 ( ) Yetişkinler tarafından kullanılan aletlerin kuumlccediluumlltuumllmuumlş modellerine tak
parccedilalı oyuncak denir
6 ( ) Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir
araya getirilerek uumlretilen oyuncaklara ccedilok parccedilalı oyuncak denir
7 ( ) Uumlretim tekniğine goumlre oyuncakları gruplandırabilmek iccedilin oyuncakları
malzeme ve model oumlzelliklerine goumlre incelemek gerekir
8 ( ) Uluslara goumlre oyuncakların değişkenliği malzeme ve biccedilim youmlnuumlndendir
9 ( ) Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif
amaccedillı oyuncaklar denir
10 ( ) Tuumlrk tarihinde satılmak uumlzere yapılan oyuncaklar Selccediluklu doumlneminde
ortaya ccedilıkıyor
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız Ce-
vaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki moduumlle geccedilmek iccedilin oumlğretmeninize başvurunuz
MODUumlL DEĞERLENDİRME
37
CEVAP ANAHTARLARI OumlĞRENME FAALİYETİ-1rsquoİN CEVAP ANAHTARI
1 B
2 D
3 C
4 A
5 C
6 D
OumlĞRENME FAALİYETİ-2rsquoNİN CEVAP ANAHTARI
1 D
2 Y
3 D
4 D
5 D
6 D
7 Y
8 D
9 D
MODUumlL DEĞERLENDİRMENİN CEVAP ANAHTARI
1 D
2 D
3 D
4 Y
5 Y
6 D
7 D
8 D
9 D
10 Y
CEVAP ANAHTARLARI
38
KAYNAKCcedilA
ONUR Bekir Oyunun Guumlcuuml İmge Kitabevi 2011
ONUR Bekir Neslihan GUumlNEY Tuumlrkiyersquode Ccedilocuk Oyunları Araştırma-
ları Ankara Uumlniversitesi CcedilOKAUM (Ccedilocuk Kuumlltuumlruuml Araştırma ve Uygula-
ma Merkezi Yayınları ) Koumlk Yayıncılık 2004
OĞUZ M Oumlcal Petek ERSOY Tuumlrkiyersquode Yaşayan Geleneksel Ccedilocuk
Oyunları Gazi Uumlniversitesi Tuumlrk Halkbilimi Araştırma ve Uygulama Mer-
kezi (THBMER) tarafından yayımlanan 2004
BAŞAL Handan Asucircde GeccedilmişYıllarda Tuumlrkiyersquode Ccedilocuklar Tarafından
Oynanan Ccedilocuk Oyunları Uludağ Uumlniversitesi Eğitim Fakuumlltesi Dergisi
XX (2) 2007
ONUR B N CcedilELEN F CcedilOK M ARTAR T DEMİR (1998) Childrenrsquos
need for toys from mothers point of view in two cities of Turkey iccedilinde Toys
and Playthings (ed G Brougere) Imprimera LaTresoriere
Antalya Oyuncak Muumlzesi
KAYNAKCcedilA
1
GİRİŞ
Sevgili Oumlğrenci
Ccedilocukluk yıllarının en unutulmaz anları oyunlar ve oyunlarda kullanılan oyuncaklar-
dır Oyuncaklar ccedilocukların hayata hazırlanma suumlrecinde eğlence paylaşma guumlven duyma
gibi ihtiyaccedillarını karşılayarak gelişimlerine katkı sağlar
Oyuncak modelleri moduumlluuml ile oyuncağın tarihsel suumlrecine yolculuk yapacaksınız
Bu yolculukta geccedilmiş medeniyetlerin oyuncakları ile uumllkemizin ve farklı ulusların geleneksel
oyuncaklarını tanımış olacaksınız Oyuncakların uumlretim tekniğine ve amacına goumlre model
oumlzelliklerini inceleyeceksiniz
Geccedilmişten guumlnuumlmuumlze oyuncak modellerini kavrayarak guumlnuumlmuumlz duumlnyasındaki ccedilocuk-
ların oyunlarında oynamaları iccedilin oyuncak modellerini uumlretim suumlreci iccedilin belirleyebileceksi-
niz
GİRİŞ
2
3
OumlĞRENME FAALİYETİndash1
Bu faaliyette verilecek bilgiler ve kazandırılacak beceriler ile guumlnuumlmuumlz oyuncak pazarı
iccedilin doğru uumlruumlnleri belirleyebileceksiniz
Tarihsel youmlresel ve enduumlstriyel oyuncak modellerini araştırarak goumlrsellerini ccedili-
ziniz ya da fotoğraflayınız oumlzelliklerini not alınız
Araştırmalarınızı arkadaşlarınızla paylaşınız
1 OYUNCAĞIN TARİHSEL GELİŞİMİ Oyuncakların tarihi geccedilmişi insanlık tarihi kadar eskidir Tarihte bilinen ilk oyuncak-
lar Mısırlılara aittir MOuml 5 yuumlzyılda Mısırlı ccedilocukların tahta atlarla oynadıklarına dair arkeo-
lojik bilgiler edinilmiştir MOuml 2 yuumlzyılda ise Mısırda topaccedil misket biliniyormuş Yine aynı
doumlnemlere ait Firavun mezarlarında oyuncak bebekler bulunmuştur Eski Yunan Roma ve
Ccedilinde de kilden yapılıp fırınlanmış hareketli kol bacaklara sahip bebekler yapıldığı bilin-
mektedir İran ve Mezopotamyada yuumlruumltuumllen arkeolojik ccedilalışmalar MOuml 3 bine tarihlenen
oyuncaklar ortaya ccedilıkardı Bunlar buguumln de kuumlccediluumlk kız ve oğlan ccedilocukların duumlşuumlnuuml goumlrduumlğuuml
oyuncaklara ccedilok benzeyen pişmiş topraktan ccedilıngıraklar tekerlekli hayvanlar ve kuumlccediluumlk mo-
bilyalardı
Antik ccedilağdan guumlnuumlmuumlze kalan pek ccedilok nesnenin oyuncak mı yoksa tapınma nesnesi
mi olduğu konusu hala tartışmalı olsa da o doumlnemde de ccedilocukların gelecekteki rollerine
hazırlanması iccedilin oyuncak oumlnemini korumuştur
Ccedilamurdan top ya da kartopu ilk insanların kendilerini ve ccedilocuklarını eğlendirmek iccedilin
kullandıkları bir nesne olmuştur İskoccedilyada 4000 yıldan daha eski taştan yapılmış toplar
bulunmuştur Bilya topaccedil bebek tahta at ccedilember ccedilıngırak bilinen en eski oyun ve oyun-
caklardır Duumlnyanın en eski oyuncağı Mardin Muumlzesirsquonde sergilenmektedir
Resim 11 Mardin Muumlzesindeki MOuml 5500- 3000 Kalkolitik Doumlneme ait oyuncak araba
OumlĞRENME FAALİYETİndash1
AMACcedil
ARAŞTIRMA
4
Oyuncak hem oyun hem oyunu sağlayan nesnedir En basit oyuncak taş ve sopadır
Uumlccediltaş beş taş veya dokuztaş yahut kaydırak oyunu iccedilin her yerde taş bulunabilir Sopa deni-
len basit bir ağaccedil dalı ccedilocuğun hayal guumlcuumlnde at araba vb işlere yarar Bir ip ip atlama ve
ccedilekişme oyunu iccedilin de kullanılır İlk ccedilağlarda kullanılan oyuncakların yapıldığı malzemeler
şunlardır
Taşlar
Ağaccedil dalları
Kil
Anaokullarının yaratıcısı olan Friedrich Froumlbel (1782-1851) bir nesneye biccedilim verme-
nin pedegojisi olarak nitelediği oyun nesnelerini geliştirdi Geliştirdiği nesneler bireyin ken-
dini meşgul etme aracının temelini oluşturmuştur Bu nesneler
Yumuşak top
Kuumlre silindir kuumlp
Boumlluumlnmuumlş bir buumltuumln (bir kuumlpuumln boumlluumlnmesi)
Kacircğıda biccedilim verme kesme kıvırma katlama
16yuumlzyıl sanatccedilılarından Pieter Bruegelrsquoin ldquoCcedilocukların Oyunlarırdquo isimli resimde 80
değişik oyuncak ya da oyunu tasvir etmiştir Bu oyuncaklar ccedilocukların buumlyuumlmesine yaratıcı-
lıklarına ve eğlenmelerine yuumlzyıllardır yardımcı oldu
Resim 12 16yuumlzyıl Pieter Bruegelrsquoin ldquoCcedilocukların Oyunlarırdquo isimli tablosu
5
Seri olarak uumlretilen ilk tahta bebekler ise 1700lerin Almanyarsquosına aittir Tuumlrk tarihinde
satılmak uumlzere yapılan oyuncaklar ise Osmanlı doumlneminde ortaya ccedilıkıyor Eyuumlpte hayvan
bağırsağından yapılmış balonlar tahta topaccedillar ccedilemberler tefler toprak duumlduumlkler satıldığı
da bilinmektedir
Resim 13 Yuumlzyıllardır kullanılan lsquo Topaccedilrsquo oyuncaklar
Resim 14 Oumlnce topraktan sonra camdan oluşturulan misketler
6
11 Ulusal Youmlresel Oyuncaklar Anadoluda oyuncağa kanıt oluşturan sayısız belge vardır Fakat bunların sağlıklı bir
ayrımı yapılmamıştır Neolitik merkez Ccedilatal Hoyuumlkte pişmiş toprak oyun topları astragalos
adı verilen aşık kemikleri bulunmuştur Neolitik ve kalkolitik doumlnemlerin oumlnemli merkezi
Burdur Hacılarda kil ve tahta ccedilubuklardan yapılmış minyatuumlr bebekler bulunmuştur
Hititlere ait Kargamış Kral Burcu kabartmasında ( İOuml 8 yy) Kral Ararasın ccedilocukları aşık
oynarken topaccedil ccedilevirirken betimlenmişlerdir Gordionda Kral ailesinden 8 yaşındaki ccedilocuğa
ait tuumlmuumlluumlste bronz doumlrt atlı araba hayvan biccedilimli ahşap oyuncaklar bulunmuştur Kuumltahya
Muumlzesirsquonde bulunan pişmiş topraktan tekerlekli horoz tavuk guumlvercin Frig doumlnemine
tarihlenir 6 yuumlzyılın ilk yarısına tarihlenen Bizans doumlnernine ait İstanbul Buumlyuumlk Saray
Mozaiğinde ccedilok sayıda ccedilocuk betimlemesi yer alır Bunlardan birinde ccedilocuk arenada
ccedilember ccedilevirirken betirnlenmiştir Ccedilanakkale Assosta yapılan kazılarda ele geccedilirilen
pişmiş topraktan bebek Afrodit heykelcikleri İOuml 1 yuumlzyıla aittir
Tuumlrklerde oyuncakccedilılık orta asyadan beri Selccediluklu ve Osmanlıda var olan bir
zanaattır Oumlrguumltluuml olarak 17 yy doumlneminde İstanbulun Eyuumlp semtinde ccedilok sayıda oyuncakccedilı
duumlkkanı bulunuyordu Evliya Ccedilelebi Seyahatnamesinde Eyuumlp oyuncakccedilılarının 100
duumlkkanda 105 usta ile ccedilalıştıklarından soumlz eder Eyuumlp oyuncakccedilılarından guumlnuumlmuumlze gelebilen
28 oumlrnek korunmaktadır Eyuumlprsquote oyuncakccedilılık 1957 yılına kadar devam etmiş şehir planla-
maları nedeniyle yok olmuştur
Resim 15 Youmlresel Eyuumlp oyuncağı
7
Resim 16 Youmlresel Eyuumlp oyuncağı
Resim17 Youmlresel Eyuumlp oyuncağı
111 Gerccedilek Nesnelerin Kuumlccediluumlk Kopyaları
Kuumlccediluumlk muumlzik aletleri (teflerdavullar darbukalar)
8
Resim 18 Kuumlccediluumlk muumlzik aletleri
Kuumlccediluumlk mekanik aletler (el arabaları doumlnme dolaplar salıncaklar)
Resim 19 Kuumlccediluumlk mekanik makinaların oyuncağa doumlnuumlştuumlruumllmesi
Kuumlccediluumlk ulaşım araccedilları (sandallar padişah kayıkları)
Resim 110 Kuumlccediluumlk ulaşım araccedilları
9
Kuumlccediluumlk silahlar (tahta kılıccedillar kamış tuumlfekler ipli oklar)
Resim 111 Kuumlccediluumlk silahlar
Kuumlccediluumlk ev aletleri (yayıklar havanlar beşikler ccedilekiccediller testiler)
Resim 112 Kuumlccediluumlk ev aletleri
Kuumlccediluumlltuumllmuumlş hayvan tasvirleri (kırmızı tuumlyluuml koyun ve kuzular)
10
Resim 113 Kuumlccediluumlk hayvan oyuncakları
112 Hareketli Sesli Oyuncaklar Oyun araccedilları topaccedillar hacıyatmazlar şakşaklar duumlduumlkluuml fırıldaklar iccediline su konulup
oumlttuumlruumllen toprak testilerdir
12 Oyuncakların Oyunlara Goumlre Sınıflandırması Tuumlrkiyersquode 2004 yılında Yaşayan Geleneksel Ccedilocuk Oyunları adlı ccedilalışmada youmlresel
oyuncakların oyunlara goumlre dağılımı
Aşıkla oynanan oyunlar
Resim 114 Aşık
Balonla oynanan oyunlar
Bez bebekle oynanan oyunlar
11
Resim 115 Bez bebekler
Boncuk cam duumlğme ve makarayla oynanan oyunlar
Resim 116 Makaralar duumlğmeler
Ccedilemberle oynanan oyunlar
12
Resim 117 Ccedilember
Ccedilelik ccedilomak (tahta sopa değnek) ile oynanan oyunlar
Resim 118 Ccedilelik ccedilomak
Ccedilubukla oynanan oyunlar
İple oynanan oyunlar
Resim 119 İple oynanan oyunlar
Kapakla oynanan oyunlar
Kayışla oynanan oyunlar
Kılık değiştirilerek oynanan oyunlar
Kibrit ccediloumlpuumlyle oynanan oyunlar
13
Resim 120 Kibrit ccediloumlpuumlyle oynanan oyunlar
Kiremitle oynanan oyunlar
Resim 121 Kiremitle oynanan tombik
Kuumlccediluumlk kare tahtalarla oynanan oyunlar
Mendille oynanan oyunlar
Mendille oynanan oyunlar
Misketle oynanan oyunlar
Placircstik boruyla oynanan oyunlar
Ruumlzgacircr guumlluuml ile oynanan oyunlar
Salıncakla oynanan oyunlar
Suntanın uumlzerine ccedilivi ccedilakılarak oynanan oyunlar
Şişeyle oynanan oyunlar
Tahtadan yapılan topla oynanan oyunlar
Taş fırlatan oyuncaklarla oynanan oyunlar
Taşla oynanan oyunlar
Tokmakla oynanan oyunlar
Topaccedilla oynanan oyunlar
Topla oynanan oyunlar
El yapımı olanlar
Placircstik olanlar Toprakla oynanan oyunlar
Yumurtayla oynanan oyunlar
14
13 Youmlresel Oyuncaklar Bir youmlrede tarihsel suumlreccedilte ustalar ebeveynler ya da ccedilocukların kendisi tarafından
uumlretilen ya da oyunlarda kullanılan doğal nesnelere youmlresel oyuncaklar denir
Resim 1 22 Youmlresel ahşap oyuncak yapımcısı ve satıcısı Antalyalı Mehmet Soumlkmen
Youmlresel oyuncaklar uumlretilme şekillerine goumlre
Hazır sanayi uumlruumlnuuml oyuncaklar (balon plastik top misket
boncukcam duumlğme demir ccedilubuk şişe ccedilivi plastik top plastik
boru suntahellip)
El yapımı oyuncaklar (bez bebek ip salıncak sapan ok yay
topaccediltahta el yapımı top)
Doğal oyuncaklar (aşık yumurta ceviz taş kaya toprak sopa
değnekhellip)
Resim 1 23 Youmlresel oyuncak oumlrnekleri
15
Resim 1 24 Ahşap ve tel youmlresel oyuncak oumlrnekleri
Bazı youmlrelere goumlre youmlresel oyuncak adları
Trakya youmlresine ait Suumlpuumlrge Bebek Derinkuyu bebekleri Soğanlı
bebekleri
Resim 1 25 Youmlresel Soğanlı suumlpuumlrge Derinkuyu bebekleri
Karaman youmlresine ait kabak araba
Erdemlinin yaylalarındaki Youmlruumlk ccedilocuklarının oyuncağı olan
draman (el davulu)
Karadenizin ahşap kayığı
16
Resim 1 26 Karadenizin ahşap kayığı
Antalya kabak bebekler
Resim 127 Antalya kabak bebeği
Geleneksel oyunların modern eğitim metotlarıyla ccedilocuklara yeniden sunulması farklı
kuumlltuumlrlerin geleneksel ccedilocuk oyunlarıyla Tuumlrk ccedilocuk oyunlarının karşılaştırmalı ccedilalışmasının
da evrensel kuumlltuumlre katkıları olacaktır Bu sayede farklı kuumlltuumlrlerden ccedilocukların birbirlerini
ve farklı kuumlltuumlrleri tanıma istekleri artacak oumlzellikle doğal oyuncaklar sayesinde de farklı
tuumlrlerin ve coğrafyaların oumlğretilmesi kolaylaşacaktır Evrensel kuumlltuumlr meydana getirmek iccedilin
ccedilocukların penceresinden bakıp onların duumlnyasında ortak platform oluşturmak gerekir
14 Uluslararası Youmlresel Oyuncaklar Duumlnya uumllkelerinin yaşadıkları farklı sosyokuumlltuumlrel yaşamın sonucu olarak oyuncaklar-
da ki farklılıklar yuumlzyıllara goumlre değişkendir Değişmeyen ccedilocukların oyunlara ve buumlyuumlmeye
duydukları oumlzlemdir
Uluslara goumlre oyuncakların değişkenliği malzeme ve biccedilim youmlnuumlndendir
17
Ulusların oyuncak şekillerinin ve oumlzelliklerinin oluşturulmasına
Yaşam şekilleri
İnsan tipleri
Hayvan tuumlrleri
İklim oumlzellikleri
İnanışlar
Yetiştirilen uumlruumlnler etkilemiştir Oumlrneğin bir oyuncak bebek her uumllkede farklı farklı şekillerde farklı malzemelerde ve
farklı boyutlarda oluşturulduğu incelemeler sonucunda goumlruumllmektedir Ulusların sanayide
gelişimleri sosyokuumlltuumlrel yapıları oyuncak sektoumlruumlnuumln oluşumuna ve oyuncak modellerinin
değişkenliğine neden olmuştur Oyuncak oumlrnekleri bunu en iyi şekilde yansıtmaktadır
Farklı ulusların oyuncak oumlrnekleri
Resim 128 Afrika ve Peru youmlresel oyuncakları
Resim 129 1820 yılına ait Fransız oyuncak keman
18
Resim 130 1900 - 1910 yılı Alman bebek evler oyuncak oumlrnekleri
Resim 131 1900 - 1910 yılı Alman bebek evler oyuncak oumlrnekleri
19
Resim 132 Amerikan oyuncak oumlrnekleri
Resim 133 Rus oyuncak oumlrnekleri
20
Resim 134 Japon oyuncak oumlrnekleri
Resim 135 Kore bebek oyuncaklar
15 Enduumlstriyel Oyuncak Uumlretimi Oyun ve bazen de oyunda kullanılan ve oyunu tamamlayan oyuncaklar ccedilocuğun
fiziksel becerilerini geliştirdiği gibi duumlşuumlnme ve keşfetme aracılığı ile zihinsel gelişimine de
katkıda bulunmaktadır Ccedilocukların oynadıkları ldquooyunlarla ve oyununa youmln veren
oyuncaklarlardquo gelişimlerini tamamladıklarıda yapılan ccedilalışmalar ve uygulamalarıyla buguumln
ortadadır Duumlnyada dev oyuncak sektoumlrlerinin doğmasının da okul oumlncesi eğitime verilen
oumlnemin her geccedilen guumln artmasının da başlıca nedeni budur
21
Oyuncakların seri uumlretimi ise 18 yuumlzyılda başlamıştır Oumlnce tahta oyuncaklar sonra da
sırasıyla kağıt teneke kurmalı buharlı elektrikli ve pilli oyuncaklar oyuncak sanayinde
yerini almıştır Uumlnluuml oyuncak fabrikaları ise 1800luuml yılların sonunda ortaya ccedilıkmaya
başlamıştır Oyuncak tarihinde Alman oyuncakccedilılığı oumlnemli bir yer tutmaktadır Ccediluumlnkuuml Batı
duumlnyasında oyuncağı duumlzenli sanayi uumlruumlnuuml haline doumlnuumlştuumlren ilk uumllke Almanyadır ve
oumlzellikle de Nuremberg boumllgesi
1900luuml yılların başında enduumlstri devriminin de etkisiyle teneke oyuncaklar popuumller
olmuştur Teneke oyuncaklar arasında en fazla ilgi gemiler arabalar uccedilaklara goumlsterilmiştir
İkinci Duumlnya Savaşı yıllarında ekonomik zorluklar nedeniyle birccedilok uumlruumlnde olduğu
gibi oyuncak sanayisinde de bir duraklama yaşandığı goumlruumllmektedir Oyuncak atoumllyelerinin
savaş sırasında silah uumlretmek olarak kullanılması ccedilok acı bir durumdur Bu doumlnemde evlerde
yapılan basit oyuncakların arttığı goumlzlenmektedir 1970li yıllardan sonra ise ccedilocukların
guumlvenliği ve daha ucuza mal edilmesi nedeniyle plastik oyuncaklar yaygınlık kazanmıştır
1970li yılların hemen ardından Japonya modern teknolojinin katkısıyla oyuncak
enduumlstrisinde zirveye tırmanmış ve 1980li yıllardan itibaren pazar payını Hong Kong
Singapur Taiwan Malezya ve son yıllarda da Ccediline bırakmıştır Artık guumlnuumlmuumlzde satılan
oyuncakların ccediloğu Ccedilin yapımıdır Oyuncakccedilılık uumlretim malzemeleri olarak kısaca doumlrt
doumlneme ayrılır
Sanayileşme oumlncesi zanaat işccedililiğine dayanan kil ve ahşap malzeme doumlnemi
Sanayileşme ile beraber metal ve teneke doumlnemi
Plastiğin keşfi ile plastik oyuncaklar
Elektronik ve dijital devrim ile miniyonga (microchip ) oyuncaklar
İletişim araccedillarının artarak gelişmesi duumlnya uluslarını etkileyen olayların oyuncaklara
da yansımasına neden olmuştur Oumlrneğin aya yolculuk masal ve ccedilizgi film karekterleri
oyuncak sektoumlruumlne esin kaynağı olmuştur
Resim 136 Ayrsquoa yolculuğun oyuncaklara yansıması
22
Enduumlstriyel oyuncak tuumlrleri
Bebekler Farklı boyutlarda ve şekillerde tekstil yuumlzeyler plastik seramik vb malzeme tuumlruuml
kullanılarak oluşturulurlar
Resim 137 Enduumlstriyel bebek oyuncak
Hayvanlar Bu oyuncak tuumlrleri karada denizde havada yaşayan canlı hayvan tuumlrlerinden
etkilenerek hazırlanan tekstil yuumlzeyler plastik ve ahşap malzemelerden uumlretilmektedir
Resim 138 Enduumlstriyel oyuncak ayıcıklar
23
Minyatuumlr nesneler ( evcilik doktor tamir setleri temizlik ve uumltuuml
setleri ) Ahşap ve plastik malzemelerden guumlnluumlk yaşantıda kullanılan nesnelerin kuumlccediluumlltuumllmuumlş
olarak uumlretildiği oyuncaklardır
Resim 139 Uumltuuml temizlik tamir seti oyuncaklar
Birleştirme yığma takılıp ccedilıkarılanlar ( legolaryapbozlar bloklar
kuklalar ) Ahşap ve plastikten uumlretilen oyuncak tuumlrleridir
Elektronikler miniyonga (microchip) (yaylı sesli uzaktan
kumandalılar bilgisayar oyunları ) Miniyongalar ile elektronik mekanizmaların kullanılarak oluşturulduğu oyuncak
tuumlruumlduumlr
Eğiticiler (harf sayı geometrik şekiller oyuncak kitaplar kavram
oumlğretmeyi amaccedillayanlar ) Tekstil yuumlzeyler karton kağıt ahşap plastik malzeme tuumlrlerinden uumlretilen oyuncak
tuumlruumlduumlr
Masa oyunları ( kelime oyun araccedilları ) Plastik ya da ahşap malzemelerden uumlretilen oyun araccedillarıdır
24
Muumlzikli oyuncaklar ( minyatuumlr muumlzik aletleri muumlzik kutuları
duumlduumlk ccedilıngırak ) Kullanırken ya da sabit durumda kurularak ses ccedilıkartan oyuncaklardır
Hareketliler ( tekerlekli oyuncaklar ) Tekerlek ya da mekanizma yardımı ile hareket edebilen oyuncaklardır
Guumlncel ve masal kahramanları (Oumlruumlmcek adam Batman vb) Ccedilizgi film film ve masal kahramanlarının minyatuumlr boyutlarda ya da dekoratif amaccedillı
buumlyuumlk boyutlarda uumlretilmiş şekilleridir
Enduumlstriyel oyuncak uumlretim suumlrecinde oyuncağın tuumlruumlne uygun model belirleyebilmek
iccedilin malzeme ve yaş grubuna dikkat edilmelidir Bunun yanısıra yeni oyuncak modelleri
oluşturabilmek iccedilin geccedilmişte ve guumlnuumlmuumlzde oluşturulan oyuncakları her youmlnuumlyle kavramak
gerekir Edinilen bilgiler ile yeni oluşturulan bir oyuncak modeli tanımlanabilmelidir Bu
tanımlamada
Oyuncak tuumlruumlnuuml belirleme ( eğitici hareketli muumlzikli hayvan bebek vb)
Oyuncak malzeme tanımı ( tekstil yuumlzeyler ahşap plastik karton vb )
Uumlretim tekniği tanımı ( dikim kaynak oumlrme doumlkme yapıştırma vb )
Oyuncakta kullanılacak renk seccedilenekleri
Oyuncak guumlvenliği iccedilin varsa standartlara uygun uyarılar tanımlanmalıdır
25
UYGULAMA FAALİYETİ Yaşadığınız youmlrede geccedilmişte oynanan ccedilocuk oyunlarını ve bu oyunda kullanılan
oyuncakları araştırarak oyuncakların model oumlzelliklerini ve goumlrsel uumlruumln dosyası oluşturunuz
İşlem Basamakları Oumlneriler
Youmlrenizde geccedilmişte oynanan
oyunları ve oyunlarda oynanan
oyuncakları oumlnerilen kaynak-
lardan araştırınız
Kuumltuumlphane muumlze yerel web sayfaları
boumllge ya da il yıllıkları ve aile buumlyuumlk-
lerinden yararlanabilirsiniz
Araştırma oumlncesi planlama ya-
pınız( Goumlruumlşmelerde soracağı-
nız soruları not defterinizi ka-
leminizi hazırlayınız)
Hazırlıklarınızı kontrol ediniz
Araştırma sonuccedillarını not alı-
nız( oyunun oumlzellikleri kulla-
nılan oyuncağın malzeme ve
model oumlzellikleri vb gibi )
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Oyuncaklarla ilgili varsa goumlr-
sellerin resimlerini ccedilekerek ya
da ccedilizerek temin ediniz
Zamanı iyi kullanınız
Araştırma sonuccedillarını dosyala-
yınız
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Araştırma sonuccedillarını sınıf or-
tamında paylaşınız
Paylaşımcı olunuz
UYGULAMA FAALİYETİ-1
26
Eğitici enduumlstriyel oyuncakları araştırınız Araştırmalarınızdan edindiğiniz goumlrseller
yardımı ile bir konu seccedilerek eğitici oyuncak modeli oluşturunuz
İşlem Basamakları Oumlneriler
Eğitici oyuncakları oumlnerilen kay-
naklardan araştırınız
Oyuncak mağazaları İnternet
web sayfalarından faydalanınız
Ccedilizim malzemelerini hazırlayınız
Seccediltiğiniz konudaki oyuncağın
modelini ccediliziniz (Rakamları konu
olarak seccedilebilirsiniz )
Kalem A4 resim kacircğıdı silgi
A4 resim kartonu kullanabilir-
siniz
Hazırlıklarınızı kontrol ediniz
Oyuncağın renk ve kumaşını seccedili-
niz
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Kalıbınıza uygun kumaşı kesiniz
Modele uygun dikiniz
İccedilerisini elyaf ile doldurunuz
Farklı materyaller kullanabilirsi-
niz (Keccedile suumlnger boyalar kar-
ton vb)
Uygulama ccedilalışmanızı sınıf orta-
mında arkadaşlarınızla paylaşınız
Paylaşımcı olunuz
UYGULAMA FAALİYETİ-2
27
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME
Aşağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği işaretleyiniz
1 MOuml 5500-3000 Kalkolitik Doumlneme ait en eski oyuncak araba hangi muumlzede sergilenmek-
tedir
A) Ankara
B) Mardin
C) Antalya
D) İstanbul
2 İlk ccedilağ oyuncaklarında hangisi malzeme olarak kullanılmadı
A) Taş
B) Ağaccedil dalı
C) Kil
D) Plastik
3 Geleneksel oyuncaklarda topaccedil nasıl kullanılırdı
A) Vurularak
B) Parccedilalanarak
C) Doumlnduumlruumllerek
D) Suumlruumllerek
4 Aşağıdaki oyuncaklardan hangisi enduumlstriyel oyuncak gruplarından minyatuumlr nesneler
oyuncak grubuna girmez
A) Lego
B) Araba
C) Doktor seti
D) Tamir seti
5Aşağıdakilerden hangisi eğitici oyuncaklar grubuna girer
A) Keman
B) Topaccedil
C ) Geometrik şekiller
D ) Araba
6Eyuumlp Oyuncakları hangi ilimizde uumlretimde 300 yıl varlığını suumlrduumlrmuumlştuumlr
A) İzmir
B) Bursa
C) Ankara
D) İstanbul
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız Ce-
vaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki oumlğrenme faaliyetine geccediliniz
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME
28
OumlĞRENME FAALİYETİndash2
Bu faaliyette verilecek bilgiler ve kazandırılacak beceriler ile oumlzelliklerine goumlre oyun-
cakları gruplandırabileceksiniz
Oyuncakları malzeme ve model oumlzelliklerine goumlre araştırınız
Araştırma sonuccedillarına goumlre oyuncak ccedileşitlerini gruplandırınız
Araştırma sonuccedillarını arkadaşlarınızla sınıf ortamında paylaşınız
2 OYUNCAK CcedilEŞİTLERİ
Oyuncaklar ister bireysel uumlretilsin isterse enduumlstriyel anlamda seri olarak uumlretilsin
oyuncakların modellerine ve malzemelerine goumlre uumlretim teknikleri farklıdır Bu farklılıklar
gelişen değişen teknoloji ile malzeme tuumlruumlne ve oyuncak firmalarının satış politikalarına
goumlre her geccedilen guumln değişmektedir Guumlnuumlmuumlzde var olan oyuncak uumlretim teknikleri değerlen-
dirilirken değişkenlik goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalıdır
21 Uumlretim Tekniğine Goumlre Oyuncaklar Uumlretim tekniğine goumlre oyuncakları gruplandırabilmek iccedilin oyuncakları malzeme ve
model oumlzelliklerine goumlre incelemek gerekir
211 Malzeme Tuumlruumlne Goumlre Oyuncaklar Tekstil yuumlzeyli oyuncaklar
Oyuncağın tuumlmuumlnde ya da bir boumlluumlmuumlnde terikoton keccedile peluumlş polar kadife triko
oumlrguuml gibi tekstil yuumlzeyleri kullanarak hazırlanan oyuncaklardır
Resim 21 Tekstil yuumlzeyli oyuncak
OumlĞRENME FAALİYETİndash2
AMACcedil
ARAŞTIRMA
29
Ahşap oyuncaklar
Ahşap malzemelerin ham boyalı vernikli oymalı baskılı vb şekillendirmeleri
yoluyla elde edilen oyuncaklardır
Resim 22 Ahşap oyuncak
Kağıt karton oyuncaklar
Kağıt karton oluklu mukavva vb kağıt tuumlrevlerinden oluşturulan oyuncaklardır
Resim 23 Kağıt ve karton oyuncaklar
30
Resim 24 Kağıt ve karton oyuncaklar
Teneke oyuncaklar
Teneke ve sacın şekillendirilip renklendirilmesi ile uumlretilen oyuncak ccedileşitleridir Bu
tuumlr oyuncaklarda yay ve kurma mekanizmaları da kullanılmıştır
Resim 25 Teneke otobuumls oyuncak
Plastik oyuncaklar
İkinci Duumlnya Savaşırsquondan sonra ucuz hafif fazla sayıda uumlretilebilir olması nedeniyle
kullanılmaya başlayan doumlkme ve kalıp tekniği ile uumlretilen oyuncak ccedileşitleridir
Resim 26 Plastik oyuncaklar
31
Cam oyuncaklar
Oumlzellikle ccedilok kalın camdan misket ya da zeka oyuncakları gibi oyuncakların
uumlretiminde kullanılan oyuncak ccedileşitleridir
Resim 27 Cam zeka oyuncağı
Elektronik Miniyonga (Microchip) oyuncaklar
Pilli kumandalı şarzlı uumlretilen ateri elde taşınabilir CDrsquoden ya da hafıza kartlarından
oynanan oyuncak ccedileşitleridir
Resim 28 Kumandalı otomobil oyuncak
212 Model Oumlzelliğine Goumlre Oyuncaklar Tek parccedilalı oyuncaklar
Tek parccedila ahşap plastik cam gibi malzemeden misket topa vb şeklinde uumlretilen
oyuncak tuumlrleridir
Ccedilok parccedilalı oyuncaklar
Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir araya getirilerek
uumlretilen oyuncak tuumlrleridir
Mekanizmalı oyuncaklar
Oyuncağa ses ışık hareket kazandırmak amaccedillı mekanizmaların yerleştirilmesi ile
uumlretilen oyuncak tuumlrleridir
32
22 Amacına Goumlre Oyuncaklar Ccedilocukların yetiştirilmeleri kuumlltuumlrden kuumlltuumlre değişkenlik goumlstermektedir İletişim ve
ulaşım araccedillarındaki hızlı değişimi kuumlltuumlrler arasındaki değişkenliği her geccedilen guumln
azaltmaktadır Bunun sonucu olarak geleneksel oyuncaklardan uzaklaşarak duumlnyada genel
ilgi goumlren oyuncak tuumlrlerine youmlnelim artmaktadır
Oyuncakların ccedilok farklı amaccedilları vardır Bu amaccedilları eğitimciler doktorlar
ebeveynler felsefeciler oyucak uumlreticilerinin soumlylemleri ile toplumların sosyo-kuumlltuumlrel ve
ekonomik yapıları belirlemektedir
Kullanım amacına goumlre oyuncaklar
Ccedilocukların yaş gruplarına goumlre duyusal beceri eğitim eğlence amaccedillı ihtiyaccedillarını
karşılamak amaccedillı kullanılan oyuncaklar bu gruba girer
Dekoratif amaccedillı oyuncaklar
Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif amaccedillı oyuncaklar
denir
Resim 29 Dekoratif amaccedillı kullanılan oyuncaklar
Resim 210 Dekoratif amaccedillı kullanılan oyuncaklar
Fonksiyonel oyuncaklar
Yetişkinler tarafından kullanılan aletlerin kuumlccediluumlltuumllmuumlş modellerine fonksiyonel
oyuncak denir
33
UYGULAMA FAALİYETİ
Oyuncakların model oumlzelliklerini araştırınız Bunların iccedilinden tekstil yuumlzeyli oyuncak-
ları seccedilerek tuumlruumlne goumlre goumlrsel uumlruumln dosyası hazırlayınız
İşlem Basamakları Oumlneriler
Oumlnerilen kaynaklardan tekstil yuuml-
zeyli oyuncakları araştırınız
Oyuncak mağazaları oyuncak web
sayfaları oyuncak uumlreten atoumllyeler
kreşler anaokullarından faydala-
nabilirsiniz
Oumlnerilen kaynaklardan tekstil yuuml-
zeyli oyuncakların goumlrsellerini fo-
toğraflayarak fotokopi alarak ya
da web sayfasından ccedilıktı olarak
temin ediniz
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Tekstil yuumlzey tuumlruumlne goumlre grupla-
ma yapınız
Dokuma yuumlzeyler peluumlş polar te-
ri koton
Oumlrguuml yuumlzeyler- triko el oumlrguumlsuuml
Dokusuz yuumlzeyler keccedile olarak
tekstil yuumlzeyli oyuncaklar
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Bilgi konularını goumlzden geccediliriniz
Aynı gruptaki goumlrselleri A4 kacircğı-
dına yerleştirip yapıştırınız
A4 dosya kacircğıdı oyuncak goumlrselle-
ri yapıştırıcı ile yapıştırınız
Tekstil yuumlzeyli oyuncak goumlrselle-
rinin alt boumlluumlmuumlne not alarak ta-
nımlayınız
Parccedila mekanizma renk tekstil
yuumlzey oumlzelliği vb
Zamanı iyi kullanınız
UYGULAMA FAALİYETİ
34
Uygulama ccedilalışmaları yaptığınız
A4 kacircğıtlarını dosyaya grup sıra-
sına goumlre yerleştiriniz
Dosyanıza kapak hazırlayarak ccedila-
lışmayı tamamlayınız
Uygulama ccedilalışmanızı kontrol edi-
niz Hatalarınız var ise duumlzeltiniz
Goumlrsel uumlruumln dosyasını sınıf orta-
mında arkadaşlarınızla paylaşınız
Paylaşımcı olunuz
35
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME Aşağıdaki cuumlmlelerin başında boş bırakılan parantezlere cuumlmlelerde verilen bil-
giler doğru ise D yanlış ise Y yazınız
1 ( ) Oyuncaklar ister bireysel uumlretilsin isterse enduumlstriyel anlamda seri olarak
uumlretilsin oyuncakların modellerine ve malzemelerine goumlre uumlretim teknikleri
farklıdır
2 ( ) Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir
araya getirilerek uumlretilen oyuncaklara tek parccedila oyuncaklar denir
3 ( ) Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif
amaccedillı oyuncaklar denir
4 ( ) Plastik oyuncaklar İkinci Duumlnya Savaşırsquondan sonra ucuz hafif fazla sa-
yıda uumlretilebilir olması nedeniyle kullanılmaya başlayan doumlkme ve kalıp tek-
niği ile uumlretilen oyuncak ccedileşitleridir
5 ( ) Ccedilocukların yaş gruplarına goumlre duyusal beceri eğitim eğlence amaccedillı
ihtiyaccedillarını karşılamak iccedilin kullanılan oyuncaklara kullanım amacına uygun
oyuncaklar denir
6 ( ) Pilli kumandalı şarjlı uumlretilen ateri elde taşınabilir CDrsquoden ya da hafıza
kartlarından oynanan oyuncaklara elektronik miniyonga oyuncaklar denir
7 ( ) Tek parccedila ahşap plastik cam gibi malzemeden misket topaccedil vb şeklin-
de uumlretilen oyuncak tuumlrlerine ccedilok parccedilalı oyuncak denir
8 ( ) Oyuncağa ses ışık hareket kazandırmak amaccedillı mekanizmaların yerleşti-
rilmesi ile uumlretilen oyuncaklara mekanizmalı oyuncaklar denir
9 ( ) Ahşap malzemelerin ham boyalı vernikli oymalı baskılı vb şekillen-
dirmeleri yoluyla elde edilen oyuncaklara ahşap oyuncaklar denir
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız Ce-
vaplarınızın tuumlmuuml doğru ise ldquoModuumll Değerlendirmerdquoye geccediliniz
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME
36
MODUumlL DEĞERLENDİRME
Aşağıdaki cuumlmlelerin başında boş bırakılan parantezlere cuumlmlelerde verilen bil-
giler doğru ise D yanlış ise Y yazınız
1 ( ) Bir youmlrede tarihsel suumlreccedilte ustalar ebeveynler ya da ccedilocukların kendisi
tarafından uumlretilen ya da oyunlarda kullanılan doğal nesnelere youmlresel oyun-
caklar denir
2 ( ) Eyuumlp oyuncakları 300 yıllık bir geccedilmişe sahiptir
3 ( ) Taş kil ağaccedil dalları ilk ccedilağlardan beri oyuncak malzemesi olarak kulla-
nılmıştır
4 ( ) Elektronik ve miniyongalı oyuncaklar geleneksel oyuncaklardır
5 ( ) Yetişkinler tarafından kullanılan aletlerin kuumlccediluumlltuumllmuumlş modellerine tak
parccedilalı oyuncak denir
6 ( ) Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir
araya getirilerek uumlretilen oyuncaklara ccedilok parccedilalı oyuncak denir
7 ( ) Uumlretim tekniğine goumlre oyuncakları gruplandırabilmek iccedilin oyuncakları
malzeme ve model oumlzelliklerine goumlre incelemek gerekir
8 ( ) Uluslara goumlre oyuncakların değişkenliği malzeme ve biccedilim youmlnuumlndendir
9 ( ) Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif
amaccedillı oyuncaklar denir
10 ( ) Tuumlrk tarihinde satılmak uumlzere yapılan oyuncaklar Selccediluklu doumlneminde
ortaya ccedilıkıyor
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız Ce-
vaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki moduumlle geccedilmek iccedilin oumlğretmeninize başvurunuz
MODUumlL DEĞERLENDİRME
37
CEVAP ANAHTARLARI OumlĞRENME FAALİYETİ-1rsquoİN CEVAP ANAHTARI
1 B
2 D
3 C
4 A
5 C
6 D
OumlĞRENME FAALİYETİ-2rsquoNİN CEVAP ANAHTARI
1 D
2 Y
3 D
4 D
5 D
6 D
7 Y
8 D
9 D
MODUumlL DEĞERLENDİRMENİN CEVAP ANAHTARI
1 D
2 D
3 D
4 Y
5 Y
6 D
7 D
8 D
9 D
10 Y
CEVAP ANAHTARLARI
38
KAYNAKCcedilA
ONUR Bekir Oyunun Guumlcuuml İmge Kitabevi 2011
ONUR Bekir Neslihan GUumlNEY Tuumlrkiyersquode Ccedilocuk Oyunları Araştırma-
ları Ankara Uumlniversitesi CcedilOKAUM (Ccedilocuk Kuumlltuumlruuml Araştırma ve Uygula-
ma Merkezi Yayınları ) Koumlk Yayıncılık 2004
OĞUZ M Oumlcal Petek ERSOY Tuumlrkiyersquode Yaşayan Geleneksel Ccedilocuk
Oyunları Gazi Uumlniversitesi Tuumlrk Halkbilimi Araştırma ve Uygulama Mer-
kezi (THBMER) tarafından yayımlanan 2004
BAŞAL Handan Asucircde GeccedilmişYıllarda Tuumlrkiyersquode Ccedilocuklar Tarafından
Oynanan Ccedilocuk Oyunları Uludağ Uumlniversitesi Eğitim Fakuumlltesi Dergisi
XX (2) 2007
ONUR B N CcedilELEN F CcedilOK M ARTAR T DEMİR (1998) Childrenrsquos
need for toys from mothers point of view in two cities of Turkey iccedilinde Toys
and Playthings (ed G Brougere) Imprimera LaTresoriere
Antalya Oyuncak Muumlzesi
KAYNAKCcedilA
2
3
OumlĞRENME FAALİYETİndash1
Bu faaliyette verilecek bilgiler ve kazandırılacak beceriler ile guumlnuumlmuumlz oyuncak pazarı
iccedilin doğru uumlruumlnleri belirleyebileceksiniz
Tarihsel youmlresel ve enduumlstriyel oyuncak modellerini araştırarak goumlrsellerini ccedili-
ziniz ya da fotoğraflayınız oumlzelliklerini not alınız
Araştırmalarınızı arkadaşlarınızla paylaşınız
1 OYUNCAĞIN TARİHSEL GELİŞİMİ Oyuncakların tarihi geccedilmişi insanlık tarihi kadar eskidir Tarihte bilinen ilk oyuncak-
lar Mısırlılara aittir MOuml 5 yuumlzyılda Mısırlı ccedilocukların tahta atlarla oynadıklarına dair arkeo-
lojik bilgiler edinilmiştir MOuml 2 yuumlzyılda ise Mısırda topaccedil misket biliniyormuş Yine aynı
doumlnemlere ait Firavun mezarlarında oyuncak bebekler bulunmuştur Eski Yunan Roma ve
Ccedilinde de kilden yapılıp fırınlanmış hareketli kol bacaklara sahip bebekler yapıldığı bilin-
mektedir İran ve Mezopotamyada yuumlruumltuumllen arkeolojik ccedilalışmalar MOuml 3 bine tarihlenen
oyuncaklar ortaya ccedilıkardı Bunlar buguumln de kuumlccediluumlk kız ve oğlan ccedilocukların duumlşuumlnuuml goumlrduumlğuuml
oyuncaklara ccedilok benzeyen pişmiş topraktan ccedilıngıraklar tekerlekli hayvanlar ve kuumlccediluumlk mo-
bilyalardı
Antik ccedilağdan guumlnuumlmuumlze kalan pek ccedilok nesnenin oyuncak mı yoksa tapınma nesnesi
mi olduğu konusu hala tartışmalı olsa da o doumlnemde de ccedilocukların gelecekteki rollerine
hazırlanması iccedilin oyuncak oumlnemini korumuştur
Ccedilamurdan top ya da kartopu ilk insanların kendilerini ve ccedilocuklarını eğlendirmek iccedilin
kullandıkları bir nesne olmuştur İskoccedilyada 4000 yıldan daha eski taştan yapılmış toplar
bulunmuştur Bilya topaccedil bebek tahta at ccedilember ccedilıngırak bilinen en eski oyun ve oyun-
caklardır Duumlnyanın en eski oyuncağı Mardin Muumlzesirsquonde sergilenmektedir
Resim 11 Mardin Muumlzesindeki MOuml 5500- 3000 Kalkolitik Doumlneme ait oyuncak araba
OumlĞRENME FAALİYETİndash1
AMACcedil
ARAŞTIRMA
4
Oyuncak hem oyun hem oyunu sağlayan nesnedir En basit oyuncak taş ve sopadır
Uumlccediltaş beş taş veya dokuztaş yahut kaydırak oyunu iccedilin her yerde taş bulunabilir Sopa deni-
len basit bir ağaccedil dalı ccedilocuğun hayal guumlcuumlnde at araba vb işlere yarar Bir ip ip atlama ve
ccedilekişme oyunu iccedilin de kullanılır İlk ccedilağlarda kullanılan oyuncakların yapıldığı malzemeler
şunlardır
Taşlar
Ağaccedil dalları
Kil
Anaokullarının yaratıcısı olan Friedrich Froumlbel (1782-1851) bir nesneye biccedilim verme-
nin pedegojisi olarak nitelediği oyun nesnelerini geliştirdi Geliştirdiği nesneler bireyin ken-
dini meşgul etme aracının temelini oluşturmuştur Bu nesneler
Yumuşak top
Kuumlre silindir kuumlp
Boumlluumlnmuumlş bir buumltuumln (bir kuumlpuumln boumlluumlnmesi)
Kacircğıda biccedilim verme kesme kıvırma katlama
16yuumlzyıl sanatccedilılarından Pieter Bruegelrsquoin ldquoCcedilocukların Oyunlarırdquo isimli resimde 80
değişik oyuncak ya da oyunu tasvir etmiştir Bu oyuncaklar ccedilocukların buumlyuumlmesine yaratıcı-
lıklarına ve eğlenmelerine yuumlzyıllardır yardımcı oldu
Resim 12 16yuumlzyıl Pieter Bruegelrsquoin ldquoCcedilocukların Oyunlarırdquo isimli tablosu
5
Seri olarak uumlretilen ilk tahta bebekler ise 1700lerin Almanyarsquosına aittir Tuumlrk tarihinde
satılmak uumlzere yapılan oyuncaklar ise Osmanlı doumlneminde ortaya ccedilıkıyor Eyuumlpte hayvan
bağırsağından yapılmış balonlar tahta topaccedillar ccedilemberler tefler toprak duumlduumlkler satıldığı
da bilinmektedir
Resim 13 Yuumlzyıllardır kullanılan lsquo Topaccedilrsquo oyuncaklar
Resim 14 Oumlnce topraktan sonra camdan oluşturulan misketler
6
11 Ulusal Youmlresel Oyuncaklar Anadoluda oyuncağa kanıt oluşturan sayısız belge vardır Fakat bunların sağlıklı bir
ayrımı yapılmamıştır Neolitik merkez Ccedilatal Hoyuumlkte pişmiş toprak oyun topları astragalos
adı verilen aşık kemikleri bulunmuştur Neolitik ve kalkolitik doumlnemlerin oumlnemli merkezi
Burdur Hacılarda kil ve tahta ccedilubuklardan yapılmış minyatuumlr bebekler bulunmuştur
Hititlere ait Kargamış Kral Burcu kabartmasında ( İOuml 8 yy) Kral Ararasın ccedilocukları aşık
oynarken topaccedil ccedilevirirken betimlenmişlerdir Gordionda Kral ailesinden 8 yaşındaki ccedilocuğa
ait tuumlmuumlluumlste bronz doumlrt atlı araba hayvan biccedilimli ahşap oyuncaklar bulunmuştur Kuumltahya
Muumlzesirsquonde bulunan pişmiş topraktan tekerlekli horoz tavuk guumlvercin Frig doumlnemine
tarihlenir 6 yuumlzyılın ilk yarısına tarihlenen Bizans doumlnernine ait İstanbul Buumlyuumlk Saray
Mozaiğinde ccedilok sayıda ccedilocuk betimlemesi yer alır Bunlardan birinde ccedilocuk arenada
ccedilember ccedilevirirken betirnlenmiştir Ccedilanakkale Assosta yapılan kazılarda ele geccedilirilen
pişmiş topraktan bebek Afrodit heykelcikleri İOuml 1 yuumlzyıla aittir
Tuumlrklerde oyuncakccedilılık orta asyadan beri Selccediluklu ve Osmanlıda var olan bir
zanaattır Oumlrguumltluuml olarak 17 yy doumlneminde İstanbulun Eyuumlp semtinde ccedilok sayıda oyuncakccedilı
duumlkkanı bulunuyordu Evliya Ccedilelebi Seyahatnamesinde Eyuumlp oyuncakccedilılarının 100
duumlkkanda 105 usta ile ccedilalıştıklarından soumlz eder Eyuumlp oyuncakccedilılarından guumlnuumlmuumlze gelebilen
28 oumlrnek korunmaktadır Eyuumlprsquote oyuncakccedilılık 1957 yılına kadar devam etmiş şehir planla-
maları nedeniyle yok olmuştur
Resim 15 Youmlresel Eyuumlp oyuncağı
7
Resim 16 Youmlresel Eyuumlp oyuncağı
Resim17 Youmlresel Eyuumlp oyuncağı
111 Gerccedilek Nesnelerin Kuumlccediluumlk Kopyaları
Kuumlccediluumlk muumlzik aletleri (teflerdavullar darbukalar)
8
Resim 18 Kuumlccediluumlk muumlzik aletleri
Kuumlccediluumlk mekanik aletler (el arabaları doumlnme dolaplar salıncaklar)
Resim 19 Kuumlccediluumlk mekanik makinaların oyuncağa doumlnuumlştuumlruumllmesi
Kuumlccediluumlk ulaşım araccedilları (sandallar padişah kayıkları)
Resim 110 Kuumlccediluumlk ulaşım araccedilları
9
Kuumlccediluumlk silahlar (tahta kılıccedillar kamış tuumlfekler ipli oklar)
Resim 111 Kuumlccediluumlk silahlar
Kuumlccediluumlk ev aletleri (yayıklar havanlar beşikler ccedilekiccediller testiler)
Resim 112 Kuumlccediluumlk ev aletleri
Kuumlccediluumlltuumllmuumlş hayvan tasvirleri (kırmızı tuumlyluuml koyun ve kuzular)
10
Resim 113 Kuumlccediluumlk hayvan oyuncakları
112 Hareketli Sesli Oyuncaklar Oyun araccedilları topaccedillar hacıyatmazlar şakşaklar duumlduumlkluuml fırıldaklar iccediline su konulup
oumlttuumlruumllen toprak testilerdir
12 Oyuncakların Oyunlara Goumlre Sınıflandırması Tuumlrkiyersquode 2004 yılında Yaşayan Geleneksel Ccedilocuk Oyunları adlı ccedilalışmada youmlresel
oyuncakların oyunlara goumlre dağılımı
Aşıkla oynanan oyunlar
Resim 114 Aşık
Balonla oynanan oyunlar
Bez bebekle oynanan oyunlar
11
Resim 115 Bez bebekler
Boncuk cam duumlğme ve makarayla oynanan oyunlar
Resim 116 Makaralar duumlğmeler
Ccedilemberle oynanan oyunlar
12
Resim 117 Ccedilember
Ccedilelik ccedilomak (tahta sopa değnek) ile oynanan oyunlar
Resim 118 Ccedilelik ccedilomak
Ccedilubukla oynanan oyunlar
İple oynanan oyunlar
Resim 119 İple oynanan oyunlar
Kapakla oynanan oyunlar
Kayışla oynanan oyunlar
Kılık değiştirilerek oynanan oyunlar
Kibrit ccediloumlpuumlyle oynanan oyunlar
13
Resim 120 Kibrit ccediloumlpuumlyle oynanan oyunlar
Kiremitle oynanan oyunlar
Resim 121 Kiremitle oynanan tombik
Kuumlccediluumlk kare tahtalarla oynanan oyunlar
Mendille oynanan oyunlar
Mendille oynanan oyunlar
Misketle oynanan oyunlar
Placircstik boruyla oynanan oyunlar
Ruumlzgacircr guumlluuml ile oynanan oyunlar
Salıncakla oynanan oyunlar
Suntanın uumlzerine ccedilivi ccedilakılarak oynanan oyunlar
Şişeyle oynanan oyunlar
Tahtadan yapılan topla oynanan oyunlar
Taş fırlatan oyuncaklarla oynanan oyunlar
Taşla oynanan oyunlar
Tokmakla oynanan oyunlar
Topaccedilla oynanan oyunlar
Topla oynanan oyunlar
El yapımı olanlar
Placircstik olanlar Toprakla oynanan oyunlar
Yumurtayla oynanan oyunlar
14
13 Youmlresel Oyuncaklar Bir youmlrede tarihsel suumlreccedilte ustalar ebeveynler ya da ccedilocukların kendisi tarafından
uumlretilen ya da oyunlarda kullanılan doğal nesnelere youmlresel oyuncaklar denir
Resim 1 22 Youmlresel ahşap oyuncak yapımcısı ve satıcısı Antalyalı Mehmet Soumlkmen
Youmlresel oyuncaklar uumlretilme şekillerine goumlre
Hazır sanayi uumlruumlnuuml oyuncaklar (balon plastik top misket
boncukcam duumlğme demir ccedilubuk şişe ccedilivi plastik top plastik
boru suntahellip)
El yapımı oyuncaklar (bez bebek ip salıncak sapan ok yay
topaccediltahta el yapımı top)
Doğal oyuncaklar (aşık yumurta ceviz taş kaya toprak sopa
değnekhellip)
Resim 1 23 Youmlresel oyuncak oumlrnekleri
15
Resim 1 24 Ahşap ve tel youmlresel oyuncak oumlrnekleri
Bazı youmlrelere goumlre youmlresel oyuncak adları
Trakya youmlresine ait Suumlpuumlrge Bebek Derinkuyu bebekleri Soğanlı
bebekleri
Resim 1 25 Youmlresel Soğanlı suumlpuumlrge Derinkuyu bebekleri
Karaman youmlresine ait kabak araba
Erdemlinin yaylalarındaki Youmlruumlk ccedilocuklarının oyuncağı olan
draman (el davulu)
Karadenizin ahşap kayığı
16
Resim 1 26 Karadenizin ahşap kayığı
Antalya kabak bebekler
Resim 127 Antalya kabak bebeği
Geleneksel oyunların modern eğitim metotlarıyla ccedilocuklara yeniden sunulması farklı
kuumlltuumlrlerin geleneksel ccedilocuk oyunlarıyla Tuumlrk ccedilocuk oyunlarının karşılaştırmalı ccedilalışmasının
da evrensel kuumlltuumlre katkıları olacaktır Bu sayede farklı kuumlltuumlrlerden ccedilocukların birbirlerini
ve farklı kuumlltuumlrleri tanıma istekleri artacak oumlzellikle doğal oyuncaklar sayesinde de farklı
tuumlrlerin ve coğrafyaların oumlğretilmesi kolaylaşacaktır Evrensel kuumlltuumlr meydana getirmek iccedilin
ccedilocukların penceresinden bakıp onların duumlnyasında ortak platform oluşturmak gerekir
14 Uluslararası Youmlresel Oyuncaklar Duumlnya uumllkelerinin yaşadıkları farklı sosyokuumlltuumlrel yaşamın sonucu olarak oyuncaklar-
da ki farklılıklar yuumlzyıllara goumlre değişkendir Değişmeyen ccedilocukların oyunlara ve buumlyuumlmeye
duydukları oumlzlemdir
Uluslara goumlre oyuncakların değişkenliği malzeme ve biccedilim youmlnuumlndendir
17
Ulusların oyuncak şekillerinin ve oumlzelliklerinin oluşturulmasına
Yaşam şekilleri
İnsan tipleri
Hayvan tuumlrleri
İklim oumlzellikleri
İnanışlar
Yetiştirilen uumlruumlnler etkilemiştir Oumlrneğin bir oyuncak bebek her uumllkede farklı farklı şekillerde farklı malzemelerde ve
farklı boyutlarda oluşturulduğu incelemeler sonucunda goumlruumllmektedir Ulusların sanayide
gelişimleri sosyokuumlltuumlrel yapıları oyuncak sektoumlruumlnuumln oluşumuna ve oyuncak modellerinin
değişkenliğine neden olmuştur Oyuncak oumlrnekleri bunu en iyi şekilde yansıtmaktadır
Farklı ulusların oyuncak oumlrnekleri
Resim 128 Afrika ve Peru youmlresel oyuncakları
Resim 129 1820 yılına ait Fransız oyuncak keman
18
Resim 130 1900 - 1910 yılı Alman bebek evler oyuncak oumlrnekleri
Resim 131 1900 - 1910 yılı Alman bebek evler oyuncak oumlrnekleri
19
Resim 132 Amerikan oyuncak oumlrnekleri
Resim 133 Rus oyuncak oumlrnekleri
20
Resim 134 Japon oyuncak oumlrnekleri
Resim 135 Kore bebek oyuncaklar
15 Enduumlstriyel Oyuncak Uumlretimi Oyun ve bazen de oyunda kullanılan ve oyunu tamamlayan oyuncaklar ccedilocuğun
fiziksel becerilerini geliştirdiği gibi duumlşuumlnme ve keşfetme aracılığı ile zihinsel gelişimine de
katkıda bulunmaktadır Ccedilocukların oynadıkları ldquooyunlarla ve oyununa youmln veren
oyuncaklarlardquo gelişimlerini tamamladıklarıda yapılan ccedilalışmalar ve uygulamalarıyla buguumln
ortadadır Duumlnyada dev oyuncak sektoumlrlerinin doğmasının da okul oumlncesi eğitime verilen
oumlnemin her geccedilen guumln artmasının da başlıca nedeni budur
21
Oyuncakların seri uumlretimi ise 18 yuumlzyılda başlamıştır Oumlnce tahta oyuncaklar sonra da
sırasıyla kağıt teneke kurmalı buharlı elektrikli ve pilli oyuncaklar oyuncak sanayinde
yerini almıştır Uumlnluuml oyuncak fabrikaları ise 1800luuml yılların sonunda ortaya ccedilıkmaya
başlamıştır Oyuncak tarihinde Alman oyuncakccedilılığı oumlnemli bir yer tutmaktadır Ccediluumlnkuuml Batı
duumlnyasında oyuncağı duumlzenli sanayi uumlruumlnuuml haline doumlnuumlştuumlren ilk uumllke Almanyadır ve
oumlzellikle de Nuremberg boumllgesi
1900luuml yılların başında enduumlstri devriminin de etkisiyle teneke oyuncaklar popuumller
olmuştur Teneke oyuncaklar arasında en fazla ilgi gemiler arabalar uccedilaklara goumlsterilmiştir
İkinci Duumlnya Savaşı yıllarında ekonomik zorluklar nedeniyle birccedilok uumlruumlnde olduğu
gibi oyuncak sanayisinde de bir duraklama yaşandığı goumlruumllmektedir Oyuncak atoumllyelerinin
savaş sırasında silah uumlretmek olarak kullanılması ccedilok acı bir durumdur Bu doumlnemde evlerde
yapılan basit oyuncakların arttığı goumlzlenmektedir 1970li yıllardan sonra ise ccedilocukların
guumlvenliği ve daha ucuza mal edilmesi nedeniyle plastik oyuncaklar yaygınlık kazanmıştır
1970li yılların hemen ardından Japonya modern teknolojinin katkısıyla oyuncak
enduumlstrisinde zirveye tırmanmış ve 1980li yıllardan itibaren pazar payını Hong Kong
Singapur Taiwan Malezya ve son yıllarda da Ccediline bırakmıştır Artık guumlnuumlmuumlzde satılan
oyuncakların ccediloğu Ccedilin yapımıdır Oyuncakccedilılık uumlretim malzemeleri olarak kısaca doumlrt
doumlneme ayrılır
Sanayileşme oumlncesi zanaat işccedililiğine dayanan kil ve ahşap malzeme doumlnemi
Sanayileşme ile beraber metal ve teneke doumlnemi
Plastiğin keşfi ile plastik oyuncaklar
Elektronik ve dijital devrim ile miniyonga (microchip ) oyuncaklar
İletişim araccedillarının artarak gelişmesi duumlnya uluslarını etkileyen olayların oyuncaklara
da yansımasına neden olmuştur Oumlrneğin aya yolculuk masal ve ccedilizgi film karekterleri
oyuncak sektoumlruumlne esin kaynağı olmuştur
Resim 136 Ayrsquoa yolculuğun oyuncaklara yansıması
22
Enduumlstriyel oyuncak tuumlrleri
Bebekler Farklı boyutlarda ve şekillerde tekstil yuumlzeyler plastik seramik vb malzeme tuumlruuml
kullanılarak oluşturulurlar
Resim 137 Enduumlstriyel bebek oyuncak
Hayvanlar Bu oyuncak tuumlrleri karada denizde havada yaşayan canlı hayvan tuumlrlerinden
etkilenerek hazırlanan tekstil yuumlzeyler plastik ve ahşap malzemelerden uumlretilmektedir
Resim 138 Enduumlstriyel oyuncak ayıcıklar
23
Minyatuumlr nesneler ( evcilik doktor tamir setleri temizlik ve uumltuuml
setleri ) Ahşap ve plastik malzemelerden guumlnluumlk yaşantıda kullanılan nesnelerin kuumlccediluumlltuumllmuumlş
olarak uumlretildiği oyuncaklardır
Resim 139 Uumltuuml temizlik tamir seti oyuncaklar
Birleştirme yığma takılıp ccedilıkarılanlar ( legolaryapbozlar bloklar
kuklalar ) Ahşap ve plastikten uumlretilen oyuncak tuumlrleridir
Elektronikler miniyonga (microchip) (yaylı sesli uzaktan
kumandalılar bilgisayar oyunları ) Miniyongalar ile elektronik mekanizmaların kullanılarak oluşturulduğu oyuncak
tuumlruumlduumlr
Eğiticiler (harf sayı geometrik şekiller oyuncak kitaplar kavram
oumlğretmeyi amaccedillayanlar ) Tekstil yuumlzeyler karton kağıt ahşap plastik malzeme tuumlrlerinden uumlretilen oyuncak
tuumlruumlduumlr
Masa oyunları ( kelime oyun araccedilları ) Plastik ya da ahşap malzemelerden uumlretilen oyun araccedillarıdır
24
Muumlzikli oyuncaklar ( minyatuumlr muumlzik aletleri muumlzik kutuları
duumlduumlk ccedilıngırak ) Kullanırken ya da sabit durumda kurularak ses ccedilıkartan oyuncaklardır
Hareketliler ( tekerlekli oyuncaklar ) Tekerlek ya da mekanizma yardımı ile hareket edebilen oyuncaklardır
Guumlncel ve masal kahramanları (Oumlruumlmcek adam Batman vb) Ccedilizgi film film ve masal kahramanlarının minyatuumlr boyutlarda ya da dekoratif amaccedillı
buumlyuumlk boyutlarda uumlretilmiş şekilleridir
Enduumlstriyel oyuncak uumlretim suumlrecinde oyuncağın tuumlruumlne uygun model belirleyebilmek
iccedilin malzeme ve yaş grubuna dikkat edilmelidir Bunun yanısıra yeni oyuncak modelleri
oluşturabilmek iccedilin geccedilmişte ve guumlnuumlmuumlzde oluşturulan oyuncakları her youmlnuumlyle kavramak
gerekir Edinilen bilgiler ile yeni oluşturulan bir oyuncak modeli tanımlanabilmelidir Bu
tanımlamada
Oyuncak tuumlruumlnuuml belirleme ( eğitici hareketli muumlzikli hayvan bebek vb)
Oyuncak malzeme tanımı ( tekstil yuumlzeyler ahşap plastik karton vb )
Uumlretim tekniği tanımı ( dikim kaynak oumlrme doumlkme yapıştırma vb )
Oyuncakta kullanılacak renk seccedilenekleri
Oyuncak guumlvenliği iccedilin varsa standartlara uygun uyarılar tanımlanmalıdır
25
UYGULAMA FAALİYETİ Yaşadığınız youmlrede geccedilmişte oynanan ccedilocuk oyunlarını ve bu oyunda kullanılan
oyuncakları araştırarak oyuncakların model oumlzelliklerini ve goumlrsel uumlruumln dosyası oluşturunuz
İşlem Basamakları Oumlneriler
Youmlrenizde geccedilmişte oynanan
oyunları ve oyunlarda oynanan
oyuncakları oumlnerilen kaynak-
lardan araştırınız
Kuumltuumlphane muumlze yerel web sayfaları
boumllge ya da il yıllıkları ve aile buumlyuumlk-
lerinden yararlanabilirsiniz
Araştırma oumlncesi planlama ya-
pınız( Goumlruumlşmelerde soracağı-
nız soruları not defterinizi ka-
leminizi hazırlayınız)
Hazırlıklarınızı kontrol ediniz
Araştırma sonuccedillarını not alı-
nız( oyunun oumlzellikleri kulla-
nılan oyuncağın malzeme ve
model oumlzellikleri vb gibi )
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Oyuncaklarla ilgili varsa goumlr-
sellerin resimlerini ccedilekerek ya
da ccedilizerek temin ediniz
Zamanı iyi kullanınız
Araştırma sonuccedillarını dosyala-
yınız
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Araştırma sonuccedillarını sınıf or-
tamında paylaşınız
Paylaşımcı olunuz
UYGULAMA FAALİYETİ-1
26
Eğitici enduumlstriyel oyuncakları araştırınız Araştırmalarınızdan edindiğiniz goumlrseller
yardımı ile bir konu seccedilerek eğitici oyuncak modeli oluşturunuz
İşlem Basamakları Oumlneriler
Eğitici oyuncakları oumlnerilen kay-
naklardan araştırınız
Oyuncak mağazaları İnternet
web sayfalarından faydalanınız
Ccedilizim malzemelerini hazırlayınız
Seccediltiğiniz konudaki oyuncağın
modelini ccediliziniz (Rakamları konu
olarak seccedilebilirsiniz )
Kalem A4 resim kacircğıdı silgi
A4 resim kartonu kullanabilir-
siniz
Hazırlıklarınızı kontrol ediniz
Oyuncağın renk ve kumaşını seccedili-
niz
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Kalıbınıza uygun kumaşı kesiniz
Modele uygun dikiniz
İccedilerisini elyaf ile doldurunuz
Farklı materyaller kullanabilirsi-
niz (Keccedile suumlnger boyalar kar-
ton vb)
Uygulama ccedilalışmanızı sınıf orta-
mında arkadaşlarınızla paylaşınız
Paylaşımcı olunuz
UYGULAMA FAALİYETİ-2
27
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME
Aşağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği işaretleyiniz
1 MOuml 5500-3000 Kalkolitik Doumlneme ait en eski oyuncak araba hangi muumlzede sergilenmek-
tedir
A) Ankara
B) Mardin
C) Antalya
D) İstanbul
2 İlk ccedilağ oyuncaklarında hangisi malzeme olarak kullanılmadı
A) Taş
B) Ağaccedil dalı
C) Kil
D) Plastik
3 Geleneksel oyuncaklarda topaccedil nasıl kullanılırdı
A) Vurularak
B) Parccedilalanarak
C) Doumlnduumlruumllerek
D) Suumlruumllerek
4 Aşağıdaki oyuncaklardan hangisi enduumlstriyel oyuncak gruplarından minyatuumlr nesneler
oyuncak grubuna girmez
A) Lego
B) Araba
C) Doktor seti
D) Tamir seti
5Aşağıdakilerden hangisi eğitici oyuncaklar grubuna girer
A) Keman
B) Topaccedil
C ) Geometrik şekiller
D ) Araba
6Eyuumlp Oyuncakları hangi ilimizde uumlretimde 300 yıl varlığını suumlrduumlrmuumlştuumlr
A) İzmir
B) Bursa
C) Ankara
D) İstanbul
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız Ce-
vaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki oumlğrenme faaliyetine geccediliniz
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME
28
OumlĞRENME FAALİYETİndash2
Bu faaliyette verilecek bilgiler ve kazandırılacak beceriler ile oumlzelliklerine goumlre oyun-
cakları gruplandırabileceksiniz
Oyuncakları malzeme ve model oumlzelliklerine goumlre araştırınız
Araştırma sonuccedillarına goumlre oyuncak ccedileşitlerini gruplandırınız
Araştırma sonuccedillarını arkadaşlarınızla sınıf ortamında paylaşınız
2 OYUNCAK CcedilEŞİTLERİ
Oyuncaklar ister bireysel uumlretilsin isterse enduumlstriyel anlamda seri olarak uumlretilsin
oyuncakların modellerine ve malzemelerine goumlre uumlretim teknikleri farklıdır Bu farklılıklar
gelişen değişen teknoloji ile malzeme tuumlruumlne ve oyuncak firmalarının satış politikalarına
goumlre her geccedilen guumln değişmektedir Guumlnuumlmuumlzde var olan oyuncak uumlretim teknikleri değerlen-
dirilirken değişkenlik goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalıdır
21 Uumlretim Tekniğine Goumlre Oyuncaklar Uumlretim tekniğine goumlre oyuncakları gruplandırabilmek iccedilin oyuncakları malzeme ve
model oumlzelliklerine goumlre incelemek gerekir
211 Malzeme Tuumlruumlne Goumlre Oyuncaklar Tekstil yuumlzeyli oyuncaklar
Oyuncağın tuumlmuumlnde ya da bir boumlluumlmuumlnde terikoton keccedile peluumlş polar kadife triko
oumlrguuml gibi tekstil yuumlzeyleri kullanarak hazırlanan oyuncaklardır
Resim 21 Tekstil yuumlzeyli oyuncak
OumlĞRENME FAALİYETİndash2
AMACcedil
ARAŞTIRMA
29
Ahşap oyuncaklar
Ahşap malzemelerin ham boyalı vernikli oymalı baskılı vb şekillendirmeleri
yoluyla elde edilen oyuncaklardır
Resim 22 Ahşap oyuncak
Kağıt karton oyuncaklar
Kağıt karton oluklu mukavva vb kağıt tuumlrevlerinden oluşturulan oyuncaklardır
Resim 23 Kağıt ve karton oyuncaklar
30
Resim 24 Kağıt ve karton oyuncaklar
Teneke oyuncaklar
Teneke ve sacın şekillendirilip renklendirilmesi ile uumlretilen oyuncak ccedileşitleridir Bu
tuumlr oyuncaklarda yay ve kurma mekanizmaları da kullanılmıştır
Resim 25 Teneke otobuumls oyuncak
Plastik oyuncaklar
İkinci Duumlnya Savaşırsquondan sonra ucuz hafif fazla sayıda uumlretilebilir olması nedeniyle
kullanılmaya başlayan doumlkme ve kalıp tekniği ile uumlretilen oyuncak ccedileşitleridir
Resim 26 Plastik oyuncaklar
31
Cam oyuncaklar
Oumlzellikle ccedilok kalın camdan misket ya da zeka oyuncakları gibi oyuncakların
uumlretiminde kullanılan oyuncak ccedileşitleridir
Resim 27 Cam zeka oyuncağı
Elektronik Miniyonga (Microchip) oyuncaklar
Pilli kumandalı şarzlı uumlretilen ateri elde taşınabilir CDrsquoden ya da hafıza kartlarından
oynanan oyuncak ccedileşitleridir
Resim 28 Kumandalı otomobil oyuncak
212 Model Oumlzelliğine Goumlre Oyuncaklar Tek parccedilalı oyuncaklar
Tek parccedila ahşap plastik cam gibi malzemeden misket topa vb şeklinde uumlretilen
oyuncak tuumlrleridir
Ccedilok parccedilalı oyuncaklar
Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir araya getirilerek
uumlretilen oyuncak tuumlrleridir
Mekanizmalı oyuncaklar
Oyuncağa ses ışık hareket kazandırmak amaccedillı mekanizmaların yerleştirilmesi ile
uumlretilen oyuncak tuumlrleridir
32
22 Amacına Goumlre Oyuncaklar Ccedilocukların yetiştirilmeleri kuumlltuumlrden kuumlltuumlre değişkenlik goumlstermektedir İletişim ve
ulaşım araccedillarındaki hızlı değişimi kuumlltuumlrler arasındaki değişkenliği her geccedilen guumln
azaltmaktadır Bunun sonucu olarak geleneksel oyuncaklardan uzaklaşarak duumlnyada genel
ilgi goumlren oyuncak tuumlrlerine youmlnelim artmaktadır
Oyuncakların ccedilok farklı amaccedilları vardır Bu amaccedilları eğitimciler doktorlar
ebeveynler felsefeciler oyucak uumlreticilerinin soumlylemleri ile toplumların sosyo-kuumlltuumlrel ve
ekonomik yapıları belirlemektedir
Kullanım amacına goumlre oyuncaklar
Ccedilocukların yaş gruplarına goumlre duyusal beceri eğitim eğlence amaccedillı ihtiyaccedillarını
karşılamak amaccedillı kullanılan oyuncaklar bu gruba girer
Dekoratif amaccedillı oyuncaklar
Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif amaccedillı oyuncaklar
denir
Resim 29 Dekoratif amaccedillı kullanılan oyuncaklar
Resim 210 Dekoratif amaccedillı kullanılan oyuncaklar
Fonksiyonel oyuncaklar
Yetişkinler tarafından kullanılan aletlerin kuumlccediluumlltuumllmuumlş modellerine fonksiyonel
oyuncak denir
33
UYGULAMA FAALİYETİ
Oyuncakların model oumlzelliklerini araştırınız Bunların iccedilinden tekstil yuumlzeyli oyuncak-
ları seccedilerek tuumlruumlne goumlre goumlrsel uumlruumln dosyası hazırlayınız
İşlem Basamakları Oumlneriler
Oumlnerilen kaynaklardan tekstil yuuml-
zeyli oyuncakları araştırınız
Oyuncak mağazaları oyuncak web
sayfaları oyuncak uumlreten atoumllyeler
kreşler anaokullarından faydala-
nabilirsiniz
Oumlnerilen kaynaklardan tekstil yuuml-
zeyli oyuncakların goumlrsellerini fo-
toğraflayarak fotokopi alarak ya
da web sayfasından ccedilıktı olarak
temin ediniz
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Tekstil yuumlzey tuumlruumlne goumlre grupla-
ma yapınız
Dokuma yuumlzeyler peluumlş polar te-
ri koton
Oumlrguuml yuumlzeyler- triko el oumlrguumlsuuml
Dokusuz yuumlzeyler keccedile olarak
tekstil yuumlzeyli oyuncaklar
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Bilgi konularını goumlzden geccediliriniz
Aynı gruptaki goumlrselleri A4 kacircğı-
dına yerleştirip yapıştırınız
A4 dosya kacircğıdı oyuncak goumlrselle-
ri yapıştırıcı ile yapıştırınız
Tekstil yuumlzeyli oyuncak goumlrselle-
rinin alt boumlluumlmuumlne not alarak ta-
nımlayınız
Parccedila mekanizma renk tekstil
yuumlzey oumlzelliği vb
Zamanı iyi kullanınız
UYGULAMA FAALİYETİ
34
Uygulama ccedilalışmaları yaptığınız
A4 kacircğıtlarını dosyaya grup sıra-
sına goumlre yerleştiriniz
Dosyanıza kapak hazırlayarak ccedila-
lışmayı tamamlayınız
Uygulama ccedilalışmanızı kontrol edi-
niz Hatalarınız var ise duumlzeltiniz
Goumlrsel uumlruumln dosyasını sınıf orta-
mında arkadaşlarınızla paylaşınız
Paylaşımcı olunuz
35
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME Aşağıdaki cuumlmlelerin başında boş bırakılan parantezlere cuumlmlelerde verilen bil-
giler doğru ise D yanlış ise Y yazınız
1 ( ) Oyuncaklar ister bireysel uumlretilsin isterse enduumlstriyel anlamda seri olarak
uumlretilsin oyuncakların modellerine ve malzemelerine goumlre uumlretim teknikleri
farklıdır
2 ( ) Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir
araya getirilerek uumlretilen oyuncaklara tek parccedila oyuncaklar denir
3 ( ) Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif
amaccedillı oyuncaklar denir
4 ( ) Plastik oyuncaklar İkinci Duumlnya Savaşırsquondan sonra ucuz hafif fazla sa-
yıda uumlretilebilir olması nedeniyle kullanılmaya başlayan doumlkme ve kalıp tek-
niği ile uumlretilen oyuncak ccedileşitleridir
5 ( ) Ccedilocukların yaş gruplarına goumlre duyusal beceri eğitim eğlence amaccedillı
ihtiyaccedillarını karşılamak iccedilin kullanılan oyuncaklara kullanım amacına uygun
oyuncaklar denir
6 ( ) Pilli kumandalı şarjlı uumlretilen ateri elde taşınabilir CDrsquoden ya da hafıza
kartlarından oynanan oyuncaklara elektronik miniyonga oyuncaklar denir
7 ( ) Tek parccedila ahşap plastik cam gibi malzemeden misket topaccedil vb şeklin-
de uumlretilen oyuncak tuumlrlerine ccedilok parccedilalı oyuncak denir
8 ( ) Oyuncağa ses ışık hareket kazandırmak amaccedillı mekanizmaların yerleşti-
rilmesi ile uumlretilen oyuncaklara mekanizmalı oyuncaklar denir
9 ( ) Ahşap malzemelerin ham boyalı vernikli oymalı baskılı vb şekillen-
dirmeleri yoluyla elde edilen oyuncaklara ahşap oyuncaklar denir
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız Ce-
vaplarınızın tuumlmuuml doğru ise ldquoModuumll Değerlendirmerdquoye geccediliniz
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME
36
MODUumlL DEĞERLENDİRME
Aşağıdaki cuumlmlelerin başında boş bırakılan parantezlere cuumlmlelerde verilen bil-
giler doğru ise D yanlış ise Y yazınız
1 ( ) Bir youmlrede tarihsel suumlreccedilte ustalar ebeveynler ya da ccedilocukların kendisi
tarafından uumlretilen ya da oyunlarda kullanılan doğal nesnelere youmlresel oyun-
caklar denir
2 ( ) Eyuumlp oyuncakları 300 yıllık bir geccedilmişe sahiptir
3 ( ) Taş kil ağaccedil dalları ilk ccedilağlardan beri oyuncak malzemesi olarak kulla-
nılmıştır
4 ( ) Elektronik ve miniyongalı oyuncaklar geleneksel oyuncaklardır
5 ( ) Yetişkinler tarafından kullanılan aletlerin kuumlccediluumlltuumllmuumlş modellerine tak
parccedilalı oyuncak denir
6 ( ) Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir
araya getirilerek uumlretilen oyuncaklara ccedilok parccedilalı oyuncak denir
7 ( ) Uumlretim tekniğine goumlre oyuncakları gruplandırabilmek iccedilin oyuncakları
malzeme ve model oumlzelliklerine goumlre incelemek gerekir
8 ( ) Uluslara goumlre oyuncakların değişkenliği malzeme ve biccedilim youmlnuumlndendir
9 ( ) Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif
amaccedillı oyuncaklar denir
10 ( ) Tuumlrk tarihinde satılmak uumlzere yapılan oyuncaklar Selccediluklu doumlneminde
ortaya ccedilıkıyor
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız Ce-
vaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki moduumlle geccedilmek iccedilin oumlğretmeninize başvurunuz
MODUumlL DEĞERLENDİRME
37
CEVAP ANAHTARLARI OumlĞRENME FAALİYETİ-1rsquoİN CEVAP ANAHTARI
1 B
2 D
3 C
4 A
5 C
6 D
OumlĞRENME FAALİYETİ-2rsquoNİN CEVAP ANAHTARI
1 D
2 Y
3 D
4 D
5 D
6 D
7 Y
8 D
9 D
MODUumlL DEĞERLENDİRMENİN CEVAP ANAHTARI
1 D
2 D
3 D
4 Y
5 Y
6 D
7 D
8 D
9 D
10 Y
CEVAP ANAHTARLARI
38
KAYNAKCcedilA
ONUR Bekir Oyunun Guumlcuuml İmge Kitabevi 2011
ONUR Bekir Neslihan GUumlNEY Tuumlrkiyersquode Ccedilocuk Oyunları Araştırma-
ları Ankara Uumlniversitesi CcedilOKAUM (Ccedilocuk Kuumlltuumlruuml Araştırma ve Uygula-
ma Merkezi Yayınları ) Koumlk Yayıncılık 2004
OĞUZ M Oumlcal Petek ERSOY Tuumlrkiyersquode Yaşayan Geleneksel Ccedilocuk
Oyunları Gazi Uumlniversitesi Tuumlrk Halkbilimi Araştırma ve Uygulama Mer-
kezi (THBMER) tarafından yayımlanan 2004
BAŞAL Handan Asucircde GeccedilmişYıllarda Tuumlrkiyersquode Ccedilocuklar Tarafından
Oynanan Ccedilocuk Oyunları Uludağ Uumlniversitesi Eğitim Fakuumlltesi Dergisi
XX (2) 2007
ONUR B N CcedilELEN F CcedilOK M ARTAR T DEMİR (1998) Childrenrsquos
need for toys from mothers point of view in two cities of Turkey iccedilinde Toys
and Playthings (ed G Brougere) Imprimera LaTresoriere
Antalya Oyuncak Muumlzesi
KAYNAKCcedilA
3
OumlĞRENME FAALİYETİndash1
Bu faaliyette verilecek bilgiler ve kazandırılacak beceriler ile guumlnuumlmuumlz oyuncak pazarı
iccedilin doğru uumlruumlnleri belirleyebileceksiniz
Tarihsel youmlresel ve enduumlstriyel oyuncak modellerini araştırarak goumlrsellerini ccedili-
ziniz ya da fotoğraflayınız oumlzelliklerini not alınız
Araştırmalarınızı arkadaşlarınızla paylaşınız
1 OYUNCAĞIN TARİHSEL GELİŞİMİ Oyuncakların tarihi geccedilmişi insanlık tarihi kadar eskidir Tarihte bilinen ilk oyuncak-
lar Mısırlılara aittir MOuml 5 yuumlzyılda Mısırlı ccedilocukların tahta atlarla oynadıklarına dair arkeo-
lojik bilgiler edinilmiştir MOuml 2 yuumlzyılda ise Mısırda topaccedil misket biliniyormuş Yine aynı
doumlnemlere ait Firavun mezarlarında oyuncak bebekler bulunmuştur Eski Yunan Roma ve
Ccedilinde de kilden yapılıp fırınlanmış hareketli kol bacaklara sahip bebekler yapıldığı bilin-
mektedir İran ve Mezopotamyada yuumlruumltuumllen arkeolojik ccedilalışmalar MOuml 3 bine tarihlenen
oyuncaklar ortaya ccedilıkardı Bunlar buguumln de kuumlccediluumlk kız ve oğlan ccedilocukların duumlşuumlnuuml goumlrduumlğuuml
oyuncaklara ccedilok benzeyen pişmiş topraktan ccedilıngıraklar tekerlekli hayvanlar ve kuumlccediluumlk mo-
bilyalardı
Antik ccedilağdan guumlnuumlmuumlze kalan pek ccedilok nesnenin oyuncak mı yoksa tapınma nesnesi
mi olduğu konusu hala tartışmalı olsa da o doumlnemde de ccedilocukların gelecekteki rollerine
hazırlanması iccedilin oyuncak oumlnemini korumuştur
Ccedilamurdan top ya da kartopu ilk insanların kendilerini ve ccedilocuklarını eğlendirmek iccedilin
kullandıkları bir nesne olmuştur İskoccedilyada 4000 yıldan daha eski taştan yapılmış toplar
bulunmuştur Bilya topaccedil bebek tahta at ccedilember ccedilıngırak bilinen en eski oyun ve oyun-
caklardır Duumlnyanın en eski oyuncağı Mardin Muumlzesirsquonde sergilenmektedir
Resim 11 Mardin Muumlzesindeki MOuml 5500- 3000 Kalkolitik Doumlneme ait oyuncak araba
OumlĞRENME FAALİYETİndash1
AMACcedil
ARAŞTIRMA
4
Oyuncak hem oyun hem oyunu sağlayan nesnedir En basit oyuncak taş ve sopadır
Uumlccediltaş beş taş veya dokuztaş yahut kaydırak oyunu iccedilin her yerde taş bulunabilir Sopa deni-
len basit bir ağaccedil dalı ccedilocuğun hayal guumlcuumlnde at araba vb işlere yarar Bir ip ip atlama ve
ccedilekişme oyunu iccedilin de kullanılır İlk ccedilağlarda kullanılan oyuncakların yapıldığı malzemeler
şunlardır
Taşlar
Ağaccedil dalları
Kil
Anaokullarının yaratıcısı olan Friedrich Froumlbel (1782-1851) bir nesneye biccedilim verme-
nin pedegojisi olarak nitelediği oyun nesnelerini geliştirdi Geliştirdiği nesneler bireyin ken-
dini meşgul etme aracının temelini oluşturmuştur Bu nesneler
Yumuşak top
Kuumlre silindir kuumlp
Boumlluumlnmuumlş bir buumltuumln (bir kuumlpuumln boumlluumlnmesi)
Kacircğıda biccedilim verme kesme kıvırma katlama
16yuumlzyıl sanatccedilılarından Pieter Bruegelrsquoin ldquoCcedilocukların Oyunlarırdquo isimli resimde 80
değişik oyuncak ya da oyunu tasvir etmiştir Bu oyuncaklar ccedilocukların buumlyuumlmesine yaratıcı-
lıklarına ve eğlenmelerine yuumlzyıllardır yardımcı oldu
Resim 12 16yuumlzyıl Pieter Bruegelrsquoin ldquoCcedilocukların Oyunlarırdquo isimli tablosu
5
Seri olarak uumlretilen ilk tahta bebekler ise 1700lerin Almanyarsquosına aittir Tuumlrk tarihinde
satılmak uumlzere yapılan oyuncaklar ise Osmanlı doumlneminde ortaya ccedilıkıyor Eyuumlpte hayvan
bağırsağından yapılmış balonlar tahta topaccedillar ccedilemberler tefler toprak duumlduumlkler satıldığı
da bilinmektedir
Resim 13 Yuumlzyıllardır kullanılan lsquo Topaccedilrsquo oyuncaklar
Resim 14 Oumlnce topraktan sonra camdan oluşturulan misketler
6
11 Ulusal Youmlresel Oyuncaklar Anadoluda oyuncağa kanıt oluşturan sayısız belge vardır Fakat bunların sağlıklı bir
ayrımı yapılmamıştır Neolitik merkez Ccedilatal Hoyuumlkte pişmiş toprak oyun topları astragalos
adı verilen aşık kemikleri bulunmuştur Neolitik ve kalkolitik doumlnemlerin oumlnemli merkezi
Burdur Hacılarda kil ve tahta ccedilubuklardan yapılmış minyatuumlr bebekler bulunmuştur
Hititlere ait Kargamış Kral Burcu kabartmasında ( İOuml 8 yy) Kral Ararasın ccedilocukları aşık
oynarken topaccedil ccedilevirirken betimlenmişlerdir Gordionda Kral ailesinden 8 yaşındaki ccedilocuğa
ait tuumlmuumlluumlste bronz doumlrt atlı araba hayvan biccedilimli ahşap oyuncaklar bulunmuştur Kuumltahya
Muumlzesirsquonde bulunan pişmiş topraktan tekerlekli horoz tavuk guumlvercin Frig doumlnemine
tarihlenir 6 yuumlzyılın ilk yarısına tarihlenen Bizans doumlnernine ait İstanbul Buumlyuumlk Saray
Mozaiğinde ccedilok sayıda ccedilocuk betimlemesi yer alır Bunlardan birinde ccedilocuk arenada
ccedilember ccedilevirirken betirnlenmiştir Ccedilanakkale Assosta yapılan kazılarda ele geccedilirilen
pişmiş topraktan bebek Afrodit heykelcikleri İOuml 1 yuumlzyıla aittir
Tuumlrklerde oyuncakccedilılık orta asyadan beri Selccediluklu ve Osmanlıda var olan bir
zanaattır Oumlrguumltluuml olarak 17 yy doumlneminde İstanbulun Eyuumlp semtinde ccedilok sayıda oyuncakccedilı
duumlkkanı bulunuyordu Evliya Ccedilelebi Seyahatnamesinde Eyuumlp oyuncakccedilılarının 100
duumlkkanda 105 usta ile ccedilalıştıklarından soumlz eder Eyuumlp oyuncakccedilılarından guumlnuumlmuumlze gelebilen
28 oumlrnek korunmaktadır Eyuumlprsquote oyuncakccedilılık 1957 yılına kadar devam etmiş şehir planla-
maları nedeniyle yok olmuştur
Resim 15 Youmlresel Eyuumlp oyuncağı
7
Resim 16 Youmlresel Eyuumlp oyuncağı
Resim17 Youmlresel Eyuumlp oyuncağı
111 Gerccedilek Nesnelerin Kuumlccediluumlk Kopyaları
Kuumlccediluumlk muumlzik aletleri (teflerdavullar darbukalar)
8
Resim 18 Kuumlccediluumlk muumlzik aletleri
Kuumlccediluumlk mekanik aletler (el arabaları doumlnme dolaplar salıncaklar)
Resim 19 Kuumlccediluumlk mekanik makinaların oyuncağa doumlnuumlştuumlruumllmesi
Kuumlccediluumlk ulaşım araccedilları (sandallar padişah kayıkları)
Resim 110 Kuumlccediluumlk ulaşım araccedilları
9
Kuumlccediluumlk silahlar (tahta kılıccedillar kamış tuumlfekler ipli oklar)
Resim 111 Kuumlccediluumlk silahlar
Kuumlccediluumlk ev aletleri (yayıklar havanlar beşikler ccedilekiccediller testiler)
Resim 112 Kuumlccediluumlk ev aletleri
Kuumlccediluumlltuumllmuumlş hayvan tasvirleri (kırmızı tuumlyluuml koyun ve kuzular)
10
Resim 113 Kuumlccediluumlk hayvan oyuncakları
112 Hareketli Sesli Oyuncaklar Oyun araccedilları topaccedillar hacıyatmazlar şakşaklar duumlduumlkluuml fırıldaklar iccediline su konulup
oumlttuumlruumllen toprak testilerdir
12 Oyuncakların Oyunlara Goumlre Sınıflandırması Tuumlrkiyersquode 2004 yılında Yaşayan Geleneksel Ccedilocuk Oyunları adlı ccedilalışmada youmlresel
oyuncakların oyunlara goumlre dağılımı
Aşıkla oynanan oyunlar
Resim 114 Aşık
Balonla oynanan oyunlar
Bez bebekle oynanan oyunlar
11
Resim 115 Bez bebekler
Boncuk cam duumlğme ve makarayla oynanan oyunlar
Resim 116 Makaralar duumlğmeler
Ccedilemberle oynanan oyunlar
12
Resim 117 Ccedilember
Ccedilelik ccedilomak (tahta sopa değnek) ile oynanan oyunlar
Resim 118 Ccedilelik ccedilomak
Ccedilubukla oynanan oyunlar
İple oynanan oyunlar
Resim 119 İple oynanan oyunlar
Kapakla oynanan oyunlar
Kayışla oynanan oyunlar
Kılık değiştirilerek oynanan oyunlar
Kibrit ccediloumlpuumlyle oynanan oyunlar
13
Resim 120 Kibrit ccediloumlpuumlyle oynanan oyunlar
Kiremitle oynanan oyunlar
Resim 121 Kiremitle oynanan tombik
Kuumlccediluumlk kare tahtalarla oynanan oyunlar
Mendille oynanan oyunlar
Mendille oynanan oyunlar
Misketle oynanan oyunlar
Placircstik boruyla oynanan oyunlar
Ruumlzgacircr guumlluuml ile oynanan oyunlar
Salıncakla oynanan oyunlar
Suntanın uumlzerine ccedilivi ccedilakılarak oynanan oyunlar
Şişeyle oynanan oyunlar
Tahtadan yapılan topla oynanan oyunlar
Taş fırlatan oyuncaklarla oynanan oyunlar
Taşla oynanan oyunlar
Tokmakla oynanan oyunlar
Topaccedilla oynanan oyunlar
Topla oynanan oyunlar
El yapımı olanlar
Placircstik olanlar Toprakla oynanan oyunlar
Yumurtayla oynanan oyunlar
14
13 Youmlresel Oyuncaklar Bir youmlrede tarihsel suumlreccedilte ustalar ebeveynler ya da ccedilocukların kendisi tarafından
uumlretilen ya da oyunlarda kullanılan doğal nesnelere youmlresel oyuncaklar denir
Resim 1 22 Youmlresel ahşap oyuncak yapımcısı ve satıcısı Antalyalı Mehmet Soumlkmen
Youmlresel oyuncaklar uumlretilme şekillerine goumlre
Hazır sanayi uumlruumlnuuml oyuncaklar (balon plastik top misket
boncukcam duumlğme demir ccedilubuk şişe ccedilivi plastik top plastik
boru suntahellip)
El yapımı oyuncaklar (bez bebek ip salıncak sapan ok yay
topaccediltahta el yapımı top)
Doğal oyuncaklar (aşık yumurta ceviz taş kaya toprak sopa
değnekhellip)
Resim 1 23 Youmlresel oyuncak oumlrnekleri
15
Resim 1 24 Ahşap ve tel youmlresel oyuncak oumlrnekleri
Bazı youmlrelere goumlre youmlresel oyuncak adları
Trakya youmlresine ait Suumlpuumlrge Bebek Derinkuyu bebekleri Soğanlı
bebekleri
Resim 1 25 Youmlresel Soğanlı suumlpuumlrge Derinkuyu bebekleri
Karaman youmlresine ait kabak araba
Erdemlinin yaylalarındaki Youmlruumlk ccedilocuklarının oyuncağı olan
draman (el davulu)
Karadenizin ahşap kayığı
16
Resim 1 26 Karadenizin ahşap kayığı
Antalya kabak bebekler
Resim 127 Antalya kabak bebeği
Geleneksel oyunların modern eğitim metotlarıyla ccedilocuklara yeniden sunulması farklı
kuumlltuumlrlerin geleneksel ccedilocuk oyunlarıyla Tuumlrk ccedilocuk oyunlarının karşılaştırmalı ccedilalışmasının
da evrensel kuumlltuumlre katkıları olacaktır Bu sayede farklı kuumlltuumlrlerden ccedilocukların birbirlerini
ve farklı kuumlltuumlrleri tanıma istekleri artacak oumlzellikle doğal oyuncaklar sayesinde de farklı
tuumlrlerin ve coğrafyaların oumlğretilmesi kolaylaşacaktır Evrensel kuumlltuumlr meydana getirmek iccedilin
ccedilocukların penceresinden bakıp onların duumlnyasında ortak platform oluşturmak gerekir
14 Uluslararası Youmlresel Oyuncaklar Duumlnya uumllkelerinin yaşadıkları farklı sosyokuumlltuumlrel yaşamın sonucu olarak oyuncaklar-
da ki farklılıklar yuumlzyıllara goumlre değişkendir Değişmeyen ccedilocukların oyunlara ve buumlyuumlmeye
duydukları oumlzlemdir
Uluslara goumlre oyuncakların değişkenliği malzeme ve biccedilim youmlnuumlndendir
17
Ulusların oyuncak şekillerinin ve oumlzelliklerinin oluşturulmasına
Yaşam şekilleri
İnsan tipleri
Hayvan tuumlrleri
İklim oumlzellikleri
İnanışlar
Yetiştirilen uumlruumlnler etkilemiştir Oumlrneğin bir oyuncak bebek her uumllkede farklı farklı şekillerde farklı malzemelerde ve
farklı boyutlarda oluşturulduğu incelemeler sonucunda goumlruumllmektedir Ulusların sanayide
gelişimleri sosyokuumlltuumlrel yapıları oyuncak sektoumlruumlnuumln oluşumuna ve oyuncak modellerinin
değişkenliğine neden olmuştur Oyuncak oumlrnekleri bunu en iyi şekilde yansıtmaktadır
Farklı ulusların oyuncak oumlrnekleri
Resim 128 Afrika ve Peru youmlresel oyuncakları
Resim 129 1820 yılına ait Fransız oyuncak keman
18
Resim 130 1900 - 1910 yılı Alman bebek evler oyuncak oumlrnekleri
Resim 131 1900 - 1910 yılı Alman bebek evler oyuncak oumlrnekleri
19
Resim 132 Amerikan oyuncak oumlrnekleri
Resim 133 Rus oyuncak oumlrnekleri
20
Resim 134 Japon oyuncak oumlrnekleri
Resim 135 Kore bebek oyuncaklar
15 Enduumlstriyel Oyuncak Uumlretimi Oyun ve bazen de oyunda kullanılan ve oyunu tamamlayan oyuncaklar ccedilocuğun
fiziksel becerilerini geliştirdiği gibi duumlşuumlnme ve keşfetme aracılığı ile zihinsel gelişimine de
katkıda bulunmaktadır Ccedilocukların oynadıkları ldquooyunlarla ve oyununa youmln veren
oyuncaklarlardquo gelişimlerini tamamladıklarıda yapılan ccedilalışmalar ve uygulamalarıyla buguumln
ortadadır Duumlnyada dev oyuncak sektoumlrlerinin doğmasının da okul oumlncesi eğitime verilen
oumlnemin her geccedilen guumln artmasının da başlıca nedeni budur
21
Oyuncakların seri uumlretimi ise 18 yuumlzyılda başlamıştır Oumlnce tahta oyuncaklar sonra da
sırasıyla kağıt teneke kurmalı buharlı elektrikli ve pilli oyuncaklar oyuncak sanayinde
yerini almıştır Uumlnluuml oyuncak fabrikaları ise 1800luuml yılların sonunda ortaya ccedilıkmaya
başlamıştır Oyuncak tarihinde Alman oyuncakccedilılığı oumlnemli bir yer tutmaktadır Ccediluumlnkuuml Batı
duumlnyasında oyuncağı duumlzenli sanayi uumlruumlnuuml haline doumlnuumlştuumlren ilk uumllke Almanyadır ve
oumlzellikle de Nuremberg boumllgesi
1900luuml yılların başında enduumlstri devriminin de etkisiyle teneke oyuncaklar popuumller
olmuştur Teneke oyuncaklar arasında en fazla ilgi gemiler arabalar uccedilaklara goumlsterilmiştir
İkinci Duumlnya Savaşı yıllarında ekonomik zorluklar nedeniyle birccedilok uumlruumlnde olduğu
gibi oyuncak sanayisinde de bir duraklama yaşandığı goumlruumllmektedir Oyuncak atoumllyelerinin
savaş sırasında silah uumlretmek olarak kullanılması ccedilok acı bir durumdur Bu doumlnemde evlerde
yapılan basit oyuncakların arttığı goumlzlenmektedir 1970li yıllardan sonra ise ccedilocukların
guumlvenliği ve daha ucuza mal edilmesi nedeniyle plastik oyuncaklar yaygınlık kazanmıştır
1970li yılların hemen ardından Japonya modern teknolojinin katkısıyla oyuncak
enduumlstrisinde zirveye tırmanmış ve 1980li yıllardan itibaren pazar payını Hong Kong
Singapur Taiwan Malezya ve son yıllarda da Ccediline bırakmıştır Artık guumlnuumlmuumlzde satılan
oyuncakların ccediloğu Ccedilin yapımıdır Oyuncakccedilılık uumlretim malzemeleri olarak kısaca doumlrt
doumlneme ayrılır
Sanayileşme oumlncesi zanaat işccedililiğine dayanan kil ve ahşap malzeme doumlnemi
Sanayileşme ile beraber metal ve teneke doumlnemi
Plastiğin keşfi ile plastik oyuncaklar
Elektronik ve dijital devrim ile miniyonga (microchip ) oyuncaklar
İletişim araccedillarının artarak gelişmesi duumlnya uluslarını etkileyen olayların oyuncaklara
da yansımasına neden olmuştur Oumlrneğin aya yolculuk masal ve ccedilizgi film karekterleri
oyuncak sektoumlruumlne esin kaynağı olmuştur
Resim 136 Ayrsquoa yolculuğun oyuncaklara yansıması
22
Enduumlstriyel oyuncak tuumlrleri
Bebekler Farklı boyutlarda ve şekillerde tekstil yuumlzeyler plastik seramik vb malzeme tuumlruuml
kullanılarak oluşturulurlar
Resim 137 Enduumlstriyel bebek oyuncak
Hayvanlar Bu oyuncak tuumlrleri karada denizde havada yaşayan canlı hayvan tuumlrlerinden
etkilenerek hazırlanan tekstil yuumlzeyler plastik ve ahşap malzemelerden uumlretilmektedir
Resim 138 Enduumlstriyel oyuncak ayıcıklar
23
Minyatuumlr nesneler ( evcilik doktor tamir setleri temizlik ve uumltuuml
setleri ) Ahşap ve plastik malzemelerden guumlnluumlk yaşantıda kullanılan nesnelerin kuumlccediluumlltuumllmuumlş
olarak uumlretildiği oyuncaklardır
Resim 139 Uumltuuml temizlik tamir seti oyuncaklar
Birleştirme yığma takılıp ccedilıkarılanlar ( legolaryapbozlar bloklar
kuklalar ) Ahşap ve plastikten uumlretilen oyuncak tuumlrleridir
Elektronikler miniyonga (microchip) (yaylı sesli uzaktan
kumandalılar bilgisayar oyunları ) Miniyongalar ile elektronik mekanizmaların kullanılarak oluşturulduğu oyuncak
tuumlruumlduumlr
Eğiticiler (harf sayı geometrik şekiller oyuncak kitaplar kavram
oumlğretmeyi amaccedillayanlar ) Tekstil yuumlzeyler karton kağıt ahşap plastik malzeme tuumlrlerinden uumlretilen oyuncak
tuumlruumlduumlr
Masa oyunları ( kelime oyun araccedilları ) Plastik ya da ahşap malzemelerden uumlretilen oyun araccedillarıdır
24
Muumlzikli oyuncaklar ( minyatuumlr muumlzik aletleri muumlzik kutuları
duumlduumlk ccedilıngırak ) Kullanırken ya da sabit durumda kurularak ses ccedilıkartan oyuncaklardır
Hareketliler ( tekerlekli oyuncaklar ) Tekerlek ya da mekanizma yardımı ile hareket edebilen oyuncaklardır
Guumlncel ve masal kahramanları (Oumlruumlmcek adam Batman vb) Ccedilizgi film film ve masal kahramanlarının minyatuumlr boyutlarda ya da dekoratif amaccedillı
buumlyuumlk boyutlarda uumlretilmiş şekilleridir
Enduumlstriyel oyuncak uumlretim suumlrecinde oyuncağın tuumlruumlne uygun model belirleyebilmek
iccedilin malzeme ve yaş grubuna dikkat edilmelidir Bunun yanısıra yeni oyuncak modelleri
oluşturabilmek iccedilin geccedilmişte ve guumlnuumlmuumlzde oluşturulan oyuncakları her youmlnuumlyle kavramak
gerekir Edinilen bilgiler ile yeni oluşturulan bir oyuncak modeli tanımlanabilmelidir Bu
tanımlamada
Oyuncak tuumlruumlnuuml belirleme ( eğitici hareketli muumlzikli hayvan bebek vb)
Oyuncak malzeme tanımı ( tekstil yuumlzeyler ahşap plastik karton vb )
Uumlretim tekniği tanımı ( dikim kaynak oumlrme doumlkme yapıştırma vb )
Oyuncakta kullanılacak renk seccedilenekleri
Oyuncak guumlvenliği iccedilin varsa standartlara uygun uyarılar tanımlanmalıdır
25
UYGULAMA FAALİYETİ Yaşadığınız youmlrede geccedilmişte oynanan ccedilocuk oyunlarını ve bu oyunda kullanılan
oyuncakları araştırarak oyuncakların model oumlzelliklerini ve goumlrsel uumlruumln dosyası oluşturunuz
İşlem Basamakları Oumlneriler
Youmlrenizde geccedilmişte oynanan
oyunları ve oyunlarda oynanan
oyuncakları oumlnerilen kaynak-
lardan araştırınız
Kuumltuumlphane muumlze yerel web sayfaları
boumllge ya da il yıllıkları ve aile buumlyuumlk-
lerinden yararlanabilirsiniz
Araştırma oumlncesi planlama ya-
pınız( Goumlruumlşmelerde soracağı-
nız soruları not defterinizi ka-
leminizi hazırlayınız)
Hazırlıklarınızı kontrol ediniz
Araştırma sonuccedillarını not alı-
nız( oyunun oumlzellikleri kulla-
nılan oyuncağın malzeme ve
model oumlzellikleri vb gibi )
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Oyuncaklarla ilgili varsa goumlr-
sellerin resimlerini ccedilekerek ya
da ccedilizerek temin ediniz
Zamanı iyi kullanınız
Araştırma sonuccedillarını dosyala-
yınız
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Araştırma sonuccedillarını sınıf or-
tamında paylaşınız
Paylaşımcı olunuz
UYGULAMA FAALİYETİ-1
26
Eğitici enduumlstriyel oyuncakları araştırınız Araştırmalarınızdan edindiğiniz goumlrseller
yardımı ile bir konu seccedilerek eğitici oyuncak modeli oluşturunuz
İşlem Basamakları Oumlneriler
Eğitici oyuncakları oumlnerilen kay-
naklardan araştırınız
Oyuncak mağazaları İnternet
web sayfalarından faydalanınız
Ccedilizim malzemelerini hazırlayınız
Seccediltiğiniz konudaki oyuncağın
modelini ccediliziniz (Rakamları konu
olarak seccedilebilirsiniz )
Kalem A4 resim kacircğıdı silgi
A4 resim kartonu kullanabilir-
siniz
Hazırlıklarınızı kontrol ediniz
Oyuncağın renk ve kumaşını seccedili-
niz
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Kalıbınıza uygun kumaşı kesiniz
Modele uygun dikiniz
İccedilerisini elyaf ile doldurunuz
Farklı materyaller kullanabilirsi-
niz (Keccedile suumlnger boyalar kar-
ton vb)
Uygulama ccedilalışmanızı sınıf orta-
mında arkadaşlarınızla paylaşınız
Paylaşımcı olunuz
UYGULAMA FAALİYETİ-2
27
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME
Aşağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği işaretleyiniz
1 MOuml 5500-3000 Kalkolitik Doumlneme ait en eski oyuncak araba hangi muumlzede sergilenmek-
tedir
A) Ankara
B) Mardin
C) Antalya
D) İstanbul
2 İlk ccedilağ oyuncaklarında hangisi malzeme olarak kullanılmadı
A) Taş
B) Ağaccedil dalı
C) Kil
D) Plastik
3 Geleneksel oyuncaklarda topaccedil nasıl kullanılırdı
A) Vurularak
B) Parccedilalanarak
C) Doumlnduumlruumllerek
D) Suumlruumllerek
4 Aşağıdaki oyuncaklardan hangisi enduumlstriyel oyuncak gruplarından minyatuumlr nesneler
oyuncak grubuna girmez
A) Lego
B) Araba
C) Doktor seti
D) Tamir seti
5Aşağıdakilerden hangisi eğitici oyuncaklar grubuna girer
A) Keman
B) Topaccedil
C ) Geometrik şekiller
D ) Araba
6Eyuumlp Oyuncakları hangi ilimizde uumlretimde 300 yıl varlığını suumlrduumlrmuumlştuumlr
A) İzmir
B) Bursa
C) Ankara
D) İstanbul
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız Ce-
vaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki oumlğrenme faaliyetine geccediliniz
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME
28
OumlĞRENME FAALİYETİndash2
Bu faaliyette verilecek bilgiler ve kazandırılacak beceriler ile oumlzelliklerine goumlre oyun-
cakları gruplandırabileceksiniz
Oyuncakları malzeme ve model oumlzelliklerine goumlre araştırınız
Araştırma sonuccedillarına goumlre oyuncak ccedileşitlerini gruplandırınız
Araştırma sonuccedillarını arkadaşlarınızla sınıf ortamında paylaşınız
2 OYUNCAK CcedilEŞİTLERİ
Oyuncaklar ister bireysel uumlretilsin isterse enduumlstriyel anlamda seri olarak uumlretilsin
oyuncakların modellerine ve malzemelerine goumlre uumlretim teknikleri farklıdır Bu farklılıklar
gelişen değişen teknoloji ile malzeme tuumlruumlne ve oyuncak firmalarının satış politikalarına
goumlre her geccedilen guumln değişmektedir Guumlnuumlmuumlzde var olan oyuncak uumlretim teknikleri değerlen-
dirilirken değişkenlik goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalıdır
21 Uumlretim Tekniğine Goumlre Oyuncaklar Uumlretim tekniğine goumlre oyuncakları gruplandırabilmek iccedilin oyuncakları malzeme ve
model oumlzelliklerine goumlre incelemek gerekir
211 Malzeme Tuumlruumlne Goumlre Oyuncaklar Tekstil yuumlzeyli oyuncaklar
Oyuncağın tuumlmuumlnde ya da bir boumlluumlmuumlnde terikoton keccedile peluumlş polar kadife triko
oumlrguuml gibi tekstil yuumlzeyleri kullanarak hazırlanan oyuncaklardır
Resim 21 Tekstil yuumlzeyli oyuncak
OumlĞRENME FAALİYETİndash2
AMACcedil
ARAŞTIRMA
29
Ahşap oyuncaklar
Ahşap malzemelerin ham boyalı vernikli oymalı baskılı vb şekillendirmeleri
yoluyla elde edilen oyuncaklardır
Resim 22 Ahşap oyuncak
Kağıt karton oyuncaklar
Kağıt karton oluklu mukavva vb kağıt tuumlrevlerinden oluşturulan oyuncaklardır
Resim 23 Kağıt ve karton oyuncaklar
30
Resim 24 Kağıt ve karton oyuncaklar
Teneke oyuncaklar
Teneke ve sacın şekillendirilip renklendirilmesi ile uumlretilen oyuncak ccedileşitleridir Bu
tuumlr oyuncaklarda yay ve kurma mekanizmaları da kullanılmıştır
Resim 25 Teneke otobuumls oyuncak
Plastik oyuncaklar
İkinci Duumlnya Savaşırsquondan sonra ucuz hafif fazla sayıda uumlretilebilir olması nedeniyle
kullanılmaya başlayan doumlkme ve kalıp tekniği ile uumlretilen oyuncak ccedileşitleridir
Resim 26 Plastik oyuncaklar
31
Cam oyuncaklar
Oumlzellikle ccedilok kalın camdan misket ya da zeka oyuncakları gibi oyuncakların
uumlretiminde kullanılan oyuncak ccedileşitleridir
Resim 27 Cam zeka oyuncağı
Elektronik Miniyonga (Microchip) oyuncaklar
Pilli kumandalı şarzlı uumlretilen ateri elde taşınabilir CDrsquoden ya da hafıza kartlarından
oynanan oyuncak ccedileşitleridir
Resim 28 Kumandalı otomobil oyuncak
212 Model Oumlzelliğine Goumlre Oyuncaklar Tek parccedilalı oyuncaklar
Tek parccedila ahşap plastik cam gibi malzemeden misket topa vb şeklinde uumlretilen
oyuncak tuumlrleridir
Ccedilok parccedilalı oyuncaklar
Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir araya getirilerek
uumlretilen oyuncak tuumlrleridir
Mekanizmalı oyuncaklar
Oyuncağa ses ışık hareket kazandırmak amaccedillı mekanizmaların yerleştirilmesi ile
uumlretilen oyuncak tuumlrleridir
32
22 Amacına Goumlre Oyuncaklar Ccedilocukların yetiştirilmeleri kuumlltuumlrden kuumlltuumlre değişkenlik goumlstermektedir İletişim ve
ulaşım araccedillarındaki hızlı değişimi kuumlltuumlrler arasındaki değişkenliği her geccedilen guumln
azaltmaktadır Bunun sonucu olarak geleneksel oyuncaklardan uzaklaşarak duumlnyada genel
ilgi goumlren oyuncak tuumlrlerine youmlnelim artmaktadır
Oyuncakların ccedilok farklı amaccedilları vardır Bu amaccedilları eğitimciler doktorlar
ebeveynler felsefeciler oyucak uumlreticilerinin soumlylemleri ile toplumların sosyo-kuumlltuumlrel ve
ekonomik yapıları belirlemektedir
Kullanım amacına goumlre oyuncaklar
Ccedilocukların yaş gruplarına goumlre duyusal beceri eğitim eğlence amaccedillı ihtiyaccedillarını
karşılamak amaccedillı kullanılan oyuncaklar bu gruba girer
Dekoratif amaccedillı oyuncaklar
Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif amaccedillı oyuncaklar
denir
Resim 29 Dekoratif amaccedillı kullanılan oyuncaklar
Resim 210 Dekoratif amaccedillı kullanılan oyuncaklar
Fonksiyonel oyuncaklar
Yetişkinler tarafından kullanılan aletlerin kuumlccediluumlltuumllmuumlş modellerine fonksiyonel
oyuncak denir
33
UYGULAMA FAALİYETİ
Oyuncakların model oumlzelliklerini araştırınız Bunların iccedilinden tekstil yuumlzeyli oyuncak-
ları seccedilerek tuumlruumlne goumlre goumlrsel uumlruumln dosyası hazırlayınız
İşlem Basamakları Oumlneriler
Oumlnerilen kaynaklardan tekstil yuuml-
zeyli oyuncakları araştırınız
Oyuncak mağazaları oyuncak web
sayfaları oyuncak uumlreten atoumllyeler
kreşler anaokullarından faydala-
nabilirsiniz
Oumlnerilen kaynaklardan tekstil yuuml-
zeyli oyuncakların goumlrsellerini fo-
toğraflayarak fotokopi alarak ya
da web sayfasından ccedilıktı olarak
temin ediniz
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Tekstil yuumlzey tuumlruumlne goumlre grupla-
ma yapınız
Dokuma yuumlzeyler peluumlş polar te-
ri koton
Oumlrguuml yuumlzeyler- triko el oumlrguumlsuuml
Dokusuz yuumlzeyler keccedile olarak
tekstil yuumlzeyli oyuncaklar
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Bilgi konularını goumlzden geccediliriniz
Aynı gruptaki goumlrselleri A4 kacircğı-
dına yerleştirip yapıştırınız
A4 dosya kacircğıdı oyuncak goumlrselle-
ri yapıştırıcı ile yapıştırınız
Tekstil yuumlzeyli oyuncak goumlrselle-
rinin alt boumlluumlmuumlne not alarak ta-
nımlayınız
Parccedila mekanizma renk tekstil
yuumlzey oumlzelliği vb
Zamanı iyi kullanınız
UYGULAMA FAALİYETİ
34
Uygulama ccedilalışmaları yaptığınız
A4 kacircğıtlarını dosyaya grup sıra-
sına goumlre yerleştiriniz
Dosyanıza kapak hazırlayarak ccedila-
lışmayı tamamlayınız
Uygulama ccedilalışmanızı kontrol edi-
niz Hatalarınız var ise duumlzeltiniz
Goumlrsel uumlruumln dosyasını sınıf orta-
mında arkadaşlarınızla paylaşınız
Paylaşımcı olunuz
35
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME Aşağıdaki cuumlmlelerin başında boş bırakılan parantezlere cuumlmlelerde verilen bil-
giler doğru ise D yanlış ise Y yazınız
1 ( ) Oyuncaklar ister bireysel uumlretilsin isterse enduumlstriyel anlamda seri olarak
uumlretilsin oyuncakların modellerine ve malzemelerine goumlre uumlretim teknikleri
farklıdır
2 ( ) Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir
araya getirilerek uumlretilen oyuncaklara tek parccedila oyuncaklar denir
3 ( ) Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif
amaccedillı oyuncaklar denir
4 ( ) Plastik oyuncaklar İkinci Duumlnya Savaşırsquondan sonra ucuz hafif fazla sa-
yıda uumlretilebilir olması nedeniyle kullanılmaya başlayan doumlkme ve kalıp tek-
niği ile uumlretilen oyuncak ccedileşitleridir
5 ( ) Ccedilocukların yaş gruplarına goumlre duyusal beceri eğitim eğlence amaccedillı
ihtiyaccedillarını karşılamak iccedilin kullanılan oyuncaklara kullanım amacına uygun
oyuncaklar denir
6 ( ) Pilli kumandalı şarjlı uumlretilen ateri elde taşınabilir CDrsquoden ya da hafıza
kartlarından oynanan oyuncaklara elektronik miniyonga oyuncaklar denir
7 ( ) Tek parccedila ahşap plastik cam gibi malzemeden misket topaccedil vb şeklin-
de uumlretilen oyuncak tuumlrlerine ccedilok parccedilalı oyuncak denir
8 ( ) Oyuncağa ses ışık hareket kazandırmak amaccedillı mekanizmaların yerleşti-
rilmesi ile uumlretilen oyuncaklara mekanizmalı oyuncaklar denir
9 ( ) Ahşap malzemelerin ham boyalı vernikli oymalı baskılı vb şekillen-
dirmeleri yoluyla elde edilen oyuncaklara ahşap oyuncaklar denir
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız Ce-
vaplarınızın tuumlmuuml doğru ise ldquoModuumll Değerlendirmerdquoye geccediliniz
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME
36
MODUumlL DEĞERLENDİRME
Aşağıdaki cuumlmlelerin başında boş bırakılan parantezlere cuumlmlelerde verilen bil-
giler doğru ise D yanlış ise Y yazınız
1 ( ) Bir youmlrede tarihsel suumlreccedilte ustalar ebeveynler ya da ccedilocukların kendisi
tarafından uumlretilen ya da oyunlarda kullanılan doğal nesnelere youmlresel oyun-
caklar denir
2 ( ) Eyuumlp oyuncakları 300 yıllık bir geccedilmişe sahiptir
3 ( ) Taş kil ağaccedil dalları ilk ccedilağlardan beri oyuncak malzemesi olarak kulla-
nılmıştır
4 ( ) Elektronik ve miniyongalı oyuncaklar geleneksel oyuncaklardır
5 ( ) Yetişkinler tarafından kullanılan aletlerin kuumlccediluumlltuumllmuumlş modellerine tak
parccedilalı oyuncak denir
6 ( ) Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir
araya getirilerek uumlretilen oyuncaklara ccedilok parccedilalı oyuncak denir
7 ( ) Uumlretim tekniğine goumlre oyuncakları gruplandırabilmek iccedilin oyuncakları
malzeme ve model oumlzelliklerine goumlre incelemek gerekir
8 ( ) Uluslara goumlre oyuncakların değişkenliği malzeme ve biccedilim youmlnuumlndendir
9 ( ) Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif
amaccedillı oyuncaklar denir
10 ( ) Tuumlrk tarihinde satılmak uumlzere yapılan oyuncaklar Selccediluklu doumlneminde
ortaya ccedilıkıyor
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız Ce-
vaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki moduumlle geccedilmek iccedilin oumlğretmeninize başvurunuz
MODUumlL DEĞERLENDİRME
37
CEVAP ANAHTARLARI OumlĞRENME FAALİYETİ-1rsquoİN CEVAP ANAHTARI
1 B
2 D
3 C
4 A
5 C
6 D
OumlĞRENME FAALİYETİ-2rsquoNİN CEVAP ANAHTARI
1 D
2 Y
3 D
4 D
5 D
6 D
7 Y
8 D
9 D
MODUumlL DEĞERLENDİRMENİN CEVAP ANAHTARI
1 D
2 D
3 D
4 Y
5 Y
6 D
7 D
8 D
9 D
10 Y
CEVAP ANAHTARLARI
38
KAYNAKCcedilA
ONUR Bekir Oyunun Guumlcuuml İmge Kitabevi 2011
ONUR Bekir Neslihan GUumlNEY Tuumlrkiyersquode Ccedilocuk Oyunları Araştırma-
ları Ankara Uumlniversitesi CcedilOKAUM (Ccedilocuk Kuumlltuumlruuml Araştırma ve Uygula-
ma Merkezi Yayınları ) Koumlk Yayıncılık 2004
OĞUZ M Oumlcal Petek ERSOY Tuumlrkiyersquode Yaşayan Geleneksel Ccedilocuk
Oyunları Gazi Uumlniversitesi Tuumlrk Halkbilimi Araştırma ve Uygulama Mer-
kezi (THBMER) tarafından yayımlanan 2004
BAŞAL Handan Asucircde GeccedilmişYıllarda Tuumlrkiyersquode Ccedilocuklar Tarafından
Oynanan Ccedilocuk Oyunları Uludağ Uumlniversitesi Eğitim Fakuumlltesi Dergisi
XX (2) 2007
ONUR B N CcedilELEN F CcedilOK M ARTAR T DEMİR (1998) Childrenrsquos
need for toys from mothers point of view in two cities of Turkey iccedilinde Toys
and Playthings (ed G Brougere) Imprimera LaTresoriere
Antalya Oyuncak Muumlzesi
KAYNAKCcedilA
4
Oyuncak hem oyun hem oyunu sağlayan nesnedir En basit oyuncak taş ve sopadır
Uumlccediltaş beş taş veya dokuztaş yahut kaydırak oyunu iccedilin her yerde taş bulunabilir Sopa deni-
len basit bir ağaccedil dalı ccedilocuğun hayal guumlcuumlnde at araba vb işlere yarar Bir ip ip atlama ve
ccedilekişme oyunu iccedilin de kullanılır İlk ccedilağlarda kullanılan oyuncakların yapıldığı malzemeler
şunlardır
Taşlar
Ağaccedil dalları
Kil
Anaokullarının yaratıcısı olan Friedrich Froumlbel (1782-1851) bir nesneye biccedilim verme-
nin pedegojisi olarak nitelediği oyun nesnelerini geliştirdi Geliştirdiği nesneler bireyin ken-
dini meşgul etme aracının temelini oluşturmuştur Bu nesneler
Yumuşak top
Kuumlre silindir kuumlp
Boumlluumlnmuumlş bir buumltuumln (bir kuumlpuumln boumlluumlnmesi)
Kacircğıda biccedilim verme kesme kıvırma katlama
16yuumlzyıl sanatccedilılarından Pieter Bruegelrsquoin ldquoCcedilocukların Oyunlarırdquo isimli resimde 80
değişik oyuncak ya da oyunu tasvir etmiştir Bu oyuncaklar ccedilocukların buumlyuumlmesine yaratıcı-
lıklarına ve eğlenmelerine yuumlzyıllardır yardımcı oldu
Resim 12 16yuumlzyıl Pieter Bruegelrsquoin ldquoCcedilocukların Oyunlarırdquo isimli tablosu
5
Seri olarak uumlretilen ilk tahta bebekler ise 1700lerin Almanyarsquosına aittir Tuumlrk tarihinde
satılmak uumlzere yapılan oyuncaklar ise Osmanlı doumlneminde ortaya ccedilıkıyor Eyuumlpte hayvan
bağırsağından yapılmış balonlar tahta topaccedillar ccedilemberler tefler toprak duumlduumlkler satıldığı
da bilinmektedir
Resim 13 Yuumlzyıllardır kullanılan lsquo Topaccedilrsquo oyuncaklar
Resim 14 Oumlnce topraktan sonra camdan oluşturulan misketler
6
11 Ulusal Youmlresel Oyuncaklar Anadoluda oyuncağa kanıt oluşturan sayısız belge vardır Fakat bunların sağlıklı bir
ayrımı yapılmamıştır Neolitik merkez Ccedilatal Hoyuumlkte pişmiş toprak oyun topları astragalos
adı verilen aşık kemikleri bulunmuştur Neolitik ve kalkolitik doumlnemlerin oumlnemli merkezi
Burdur Hacılarda kil ve tahta ccedilubuklardan yapılmış minyatuumlr bebekler bulunmuştur
Hititlere ait Kargamış Kral Burcu kabartmasında ( İOuml 8 yy) Kral Ararasın ccedilocukları aşık
oynarken topaccedil ccedilevirirken betimlenmişlerdir Gordionda Kral ailesinden 8 yaşındaki ccedilocuğa
ait tuumlmuumlluumlste bronz doumlrt atlı araba hayvan biccedilimli ahşap oyuncaklar bulunmuştur Kuumltahya
Muumlzesirsquonde bulunan pişmiş topraktan tekerlekli horoz tavuk guumlvercin Frig doumlnemine
tarihlenir 6 yuumlzyılın ilk yarısına tarihlenen Bizans doumlnernine ait İstanbul Buumlyuumlk Saray
Mozaiğinde ccedilok sayıda ccedilocuk betimlemesi yer alır Bunlardan birinde ccedilocuk arenada
ccedilember ccedilevirirken betirnlenmiştir Ccedilanakkale Assosta yapılan kazılarda ele geccedilirilen
pişmiş topraktan bebek Afrodit heykelcikleri İOuml 1 yuumlzyıla aittir
Tuumlrklerde oyuncakccedilılık orta asyadan beri Selccediluklu ve Osmanlıda var olan bir
zanaattır Oumlrguumltluuml olarak 17 yy doumlneminde İstanbulun Eyuumlp semtinde ccedilok sayıda oyuncakccedilı
duumlkkanı bulunuyordu Evliya Ccedilelebi Seyahatnamesinde Eyuumlp oyuncakccedilılarının 100
duumlkkanda 105 usta ile ccedilalıştıklarından soumlz eder Eyuumlp oyuncakccedilılarından guumlnuumlmuumlze gelebilen
28 oumlrnek korunmaktadır Eyuumlprsquote oyuncakccedilılık 1957 yılına kadar devam etmiş şehir planla-
maları nedeniyle yok olmuştur
Resim 15 Youmlresel Eyuumlp oyuncağı
7
Resim 16 Youmlresel Eyuumlp oyuncağı
Resim17 Youmlresel Eyuumlp oyuncağı
111 Gerccedilek Nesnelerin Kuumlccediluumlk Kopyaları
Kuumlccediluumlk muumlzik aletleri (teflerdavullar darbukalar)
8
Resim 18 Kuumlccediluumlk muumlzik aletleri
Kuumlccediluumlk mekanik aletler (el arabaları doumlnme dolaplar salıncaklar)
Resim 19 Kuumlccediluumlk mekanik makinaların oyuncağa doumlnuumlştuumlruumllmesi
Kuumlccediluumlk ulaşım araccedilları (sandallar padişah kayıkları)
Resim 110 Kuumlccediluumlk ulaşım araccedilları
9
Kuumlccediluumlk silahlar (tahta kılıccedillar kamış tuumlfekler ipli oklar)
Resim 111 Kuumlccediluumlk silahlar
Kuumlccediluumlk ev aletleri (yayıklar havanlar beşikler ccedilekiccediller testiler)
Resim 112 Kuumlccediluumlk ev aletleri
Kuumlccediluumlltuumllmuumlş hayvan tasvirleri (kırmızı tuumlyluuml koyun ve kuzular)
10
Resim 113 Kuumlccediluumlk hayvan oyuncakları
112 Hareketli Sesli Oyuncaklar Oyun araccedilları topaccedillar hacıyatmazlar şakşaklar duumlduumlkluuml fırıldaklar iccediline su konulup
oumlttuumlruumllen toprak testilerdir
12 Oyuncakların Oyunlara Goumlre Sınıflandırması Tuumlrkiyersquode 2004 yılında Yaşayan Geleneksel Ccedilocuk Oyunları adlı ccedilalışmada youmlresel
oyuncakların oyunlara goumlre dağılımı
Aşıkla oynanan oyunlar
Resim 114 Aşık
Balonla oynanan oyunlar
Bez bebekle oynanan oyunlar
11
Resim 115 Bez bebekler
Boncuk cam duumlğme ve makarayla oynanan oyunlar
Resim 116 Makaralar duumlğmeler
Ccedilemberle oynanan oyunlar
12
Resim 117 Ccedilember
Ccedilelik ccedilomak (tahta sopa değnek) ile oynanan oyunlar
Resim 118 Ccedilelik ccedilomak
Ccedilubukla oynanan oyunlar
İple oynanan oyunlar
Resim 119 İple oynanan oyunlar
Kapakla oynanan oyunlar
Kayışla oynanan oyunlar
Kılık değiştirilerek oynanan oyunlar
Kibrit ccediloumlpuumlyle oynanan oyunlar
13
Resim 120 Kibrit ccediloumlpuumlyle oynanan oyunlar
Kiremitle oynanan oyunlar
Resim 121 Kiremitle oynanan tombik
Kuumlccediluumlk kare tahtalarla oynanan oyunlar
Mendille oynanan oyunlar
Mendille oynanan oyunlar
Misketle oynanan oyunlar
Placircstik boruyla oynanan oyunlar
Ruumlzgacircr guumlluuml ile oynanan oyunlar
Salıncakla oynanan oyunlar
Suntanın uumlzerine ccedilivi ccedilakılarak oynanan oyunlar
Şişeyle oynanan oyunlar
Tahtadan yapılan topla oynanan oyunlar
Taş fırlatan oyuncaklarla oynanan oyunlar
Taşla oynanan oyunlar
Tokmakla oynanan oyunlar
Topaccedilla oynanan oyunlar
Topla oynanan oyunlar
El yapımı olanlar
Placircstik olanlar Toprakla oynanan oyunlar
Yumurtayla oynanan oyunlar
14
13 Youmlresel Oyuncaklar Bir youmlrede tarihsel suumlreccedilte ustalar ebeveynler ya da ccedilocukların kendisi tarafından
uumlretilen ya da oyunlarda kullanılan doğal nesnelere youmlresel oyuncaklar denir
Resim 1 22 Youmlresel ahşap oyuncak yapımcısı ve satıcısı Antalyalı Mehmet Soumlkmen
Youmlresel oyuncaklar uumlretilme şekillerine goumlre
Hazır sanayi uumlruumlnuuml oyuncaklar (balon plastik top misket
boncukcam duumlğme demir ccedilubuk şişe ccedilivi plastik top plastik
boru suntahellip)
El yapımı oyuncaklar (bez bebek ip salıncak sapan ok yay
topaccediltahta el yapımı top)
Doğal oyuncaklar (aşık yumurta ceviz taş kaya toprak sopa
değnekhellip)
Resim 1 23 Youmlresel oyuncak oumlrnekleri
15
Resim 1 24 Ahşap ve tel youmlresel oyuncak oumlrnekleri
Bazı youmlrelere goumlre youmlresel oyuncak adları
Trakya youmlresine ait Suumlpuumlrge Bebek Derinkuyu bebekleri Soğanlı
bebekleri
Resim 1 25 Youmlresel Soğanlı suumlpuumlrge Derinkuyu bebekleri
Karaman youmlresine ait kabak araba
Erdemlinin yaylalarındaki Youmlruumlk ccedilocuklarının oyuncağı olan
draman (el davulu)
Karadenizin ahşap kayığı
16
Resim 1 26 Karadenizin ahşap kayığı
Antalya kabak bebekler
Resim 127 Antalya kabak bebeği
Geleneksel oyunların modern eğitim metotlarıyla ccedilocuklara yeniden sunulması farklı
kuumlltuumlrlerin geleneksel ccedilocuk oyunlarıyla Tuumlrk ccedilocuk oyunlarının karşılaştırmalı ccedilalışmasının
da evrensel kuumlltuumlre katkıları olacaktır Bu sayede farklı kuumlltuumlrlerden ccedilocukların birbirlerini
ve farklı kuumlltuumlrleri tanıma istekleri artacak oumlzellikle doğal oyuncaklar sayesinde de farklı
tuumlrlerin ve coğrafyaların oumlğretilmesi kolaylaşacaktır Evrensel kuumlltuumlr meydana getirmek iccedilin
ccedilocukların penceresinden bakıp onların duumlnyasında ortak platform oluşturmak gerekir
14 Uluslararası Youmlresel Oyuncaklar Duumlnya uumllkelerinin yaşadıkları farklı sosyokuumlltuumlrel yaşamın sonucu olarak oyuncaklar-
da ki farklılıklar yuumlzyıllara goumlre değişkendir Değişmeyen ccedilocukların oyunlara ve buumlyuumlmeye
duydukları oumlzlemdir
Uluslara goumlre oyuncakların değişkenliği malzeme ve biccedilim youmlnuumlndendir
17
Ulusların oyuncak şekillerinin ve oumlzelliklerinin oluşturulmasına
Yaşam şekilleri
İnsan tipleri
Hayvan tuumlrleri
İklim oumlzellikleri
İnanışlar
Yetiştirilen uumlruumlnler etkilemiştir Oumlrneğin bir oyuncak bebek her uumllkede farklı farklı şekillerde farklı malzemelerde ve
farklı boyutlarda oluşturulduğu incelemeler sonucunda goumlruumllmektedir Ulusların sanayide
gelişimleri sosyokuumlltuumlrel yapıları oyuncak sektoumlruumlnuumln oluşumuna ve oyuncak modellerinin
değişkenliğine neden olmuştur Oyuncak oumlrnekleri bunu en iyi şekilde yansıtmaktadır
Farklı ulusların oyuncak oumlrnekleri
Resim 128 Afrika ve Peru youmlresel oyuncakları
Resim 129 1820 yılına ait Fransız oyuncak keman
18
Resim 130 1900 - 1910 yılı Alman bebek evler oyuncak oumlrnekleri
Resim 131 1900 - 1910 yılı Alman bebek evler oyuncak oumlrnekleri
19
Resim 132 Amerikan oyuncak oumlrnekleri
Resim 133 Rus oyuncak oumlrnekleri
20
Resim 134 Japon oyuncak oumlrnekleri
Resim 135 Kore bebek oyuncaklar
15 Enduumlstriyel Oyuncak Uumlretimi Oyun ve bazen de oyunda kullanılan ve oyunu tamamlayan oyuncaklar ccedilocuğun
fiziksel becerilerini geliştirdiği gibi duumlşuumlnme ve keşfetme aracılığı ile zihinsel gelişimine de
katkıda bulunmaktadır Ccedilocukların oynadıkları ldquooyunlarla ve oyununa youmln veren
oyuncaklarlardquo gelişimlerini tamamladıklarıda yapılan ccedilalışmalar ve uygulamalarıyla buguumln
ortadadır Duumlnyada dev oyuncak sektoumlrlerinin doğmasının da okul oumlncesi eğitime verilen
oumlnemin her geccedilen guumln artmasının da başlıca nedeni budur
21
Oyuncakların seri uumlretimi ise 18 yuumlzyılda başlamıştır Oumlnce tahta oyuncaklar sonra da
sırasıyla kağıt teneke kurmalı buharlı elektrikli ve pilli oyuncaklar oyuncak sanayinde
yerini almıştır Uumlnluuml oyuncak fabrikaları ise 1800luuml yılların sonunda ortaya ccedilıkmaya
başlamıştır Oyuncak tarihinde Alman oyuncakccedilılığı oumlnemli bir yer tutmaktadır Ccediluumlnkuuml Batı
duumlnyasında oyuncağı duumlzenli sanayi uumlruumlnuuml haline doumlnuumlştuumlren ilk uumllke Almanyadır ve
oumlzellikle de Nuremberg boumllgesi
1900luuml yılların başında enduumlstri devriminin de etkisiyle teneke oyuncaklar popuumller
olmuştur Teneke oyuncaklar arasında en fazla ilgi gemiler arabalar uccedilaklara goumlsterilmiştir
İkinci Duumlnya Savaşı yıllarında ekonomik zorluklar nedeniyle birccedilok uumlruumlnde olduğu
gibi oyuncak sanayisinde de bir duraklama yaşandığı goumlruumllmektedir Oyuncak atoumllyelerinin
savaş sırasında silah uumlretmek olarak kullanılması ccedilok acı bir durumdur Bu doumlnemde evlerde
yapılan basit oyuncakların arttığı goumlzlenmektedir 1970li yıllardan sonra ise ccedilocukların
guumlvenliği ve daha ucuza mal edilmesi nedeniyle plastik oyuncaklar yaygınlık kazanmıştır
1970li yılların hemen ardından Japonya modern teknolojinin katkısıyla oyuncak
enduumlstrisinde zirveye tırmanmış ve 1980li yıllardan itibaren pazar payını Hong Kong
Singapur Taiwan Malezya ve son yıllarda da Ccediline bırakmıştır Artık guumlnuumlmuumlzde satılan
oyuncakların ccediloğu Ccedilin yapımıdır Oyuncakccedilılık uumlretim malzemeleri olarak kısaca doumlrt
doumlneme ayrılır
Sanayileşme oumlncesi zanaat işccedililiğine dayanan kil ve ahşap malzeme doumlnemi
Sanayileşme ile beraber metal ve teneke doumlnemi
Plastiğin keşfi ile plastik oyuncaklar
Elektronik ve dijital devrim ile miniyonga (microchip ) oyuncaklar
İletişim araccedillarının artarak gelişmesi duumlnya uluslarını etkileyen olayların oyuncaklara
da yansımasına neden olmuştur Oumlrneğin aya yolculuk masal ve ccedilizgi film karekterleri
oyuncak sektoumlruumlne esin kaynağı olmuştur
Resim 136 Ayrsquoa yolculuğun oyuncaklara yansıması
22
Enduumlstriyel oyuncak tuumlrleri
Bebekler Farklı boyutlarda ve şekillerde tekstil yuumlzeyler plastik seramik vb malzeme tuumlruuml
kullanılarak oluşturulurlar
Resim 137 Enduumlstriyel bebek oyuncak
Hayvanlar Bu oyuncak tuumlrleri karada denizde havada yaşayan canlı hayvan tuumlrlerinden
etkilenerek hazırlanan tekstil yuumlzeyler plastik ve ahşap malzemelerden uumlretilmektedir
Resim 138 Enduumlstriyel oyuncak ayıcıklar
23
Minyatuumlr nesneler ( evcilik doktor tamir setleri temizlik ve uumltuuml
setleri ) Ahşap ve plastik malzemelerden guumlnluumlk yaşantıda kullanılan nesnelerin kuumlccediluumlltuumllmuumlş
olarak uumlretildiği oyuncaklardır
Resim 139 Uumltuuml temizlik tamir seti oyuncaklar
Birleştirme yığma takılıp ccedilıkarılanlar ( legolaryapbozlar bloklar
kuklalar ) Ahşap ve plastikten uumlretilen oyuncak tuumlrleridir
Elektronikler miniyonga (microchip) (yaylı sesli uzaktan
kumandalılar bilgisayar oyunları ) Miniyongalar ile elektronik mekanizmaların kullanılarak oluşturulduğu oyuncak
tuumlruumlduumlr
Eğiticiler (harf sayı geometrik şekiller oyuncak kitaplar kavram
oumlğretmeyi amaccedillayanlar ) Tekstil yuumlzeyler karton kağıt ahşap plastik malzeme tuumlrlerinden uumlretilen oyuncak
tuumlruumlduumlr
Masa oyunları ( kelime oyun araccedilları ) Plastik ya da ahşap malzemelerden uumlretilen oyun araccedillarıdır
24
Muumlzikli oyuncaklar ( minyatuumlr muumlzik aletleri muumlzik kutuları
duumlduumlk ccedilıngırak ) Kullanırken ya da sabit durumda kurularak ses ccedilıkartan oyuncaklardır
Hareketliler ( tekerlekli oyuncaklar ) Tekerlek ya da mekanizma yardımı ile hareket edebilen oyuncaklardır
Guumlncel ve masal kahramanları (Oumlruumlmcek adam Batman vb) Ccedilizgi film film ve masal kahramanlarının minyatuumlr boyutlarda ya da dekoratif amaccedillı
buumlyuumlk boyutlarda uumlretilmiş şekilleridir
Enduumlstriyel oyuncak uumlretim suumlrecinde oyuncağın tuumlruumlne uygun model belirleyebilmek
iccedilin malzeme ve yaş grubuna dikkat edilmelidir Bunun yanısıra yeni oyuncak modelleri
oluşturabilmek iccedilin geccedilmişte ve guumlnuumlmuumlzde oluşturulan oyuncakları her youmlnuumlyle kavramak
gerekir Edinilen bilgiler ile yeni oluşturulan bir oyuncak modeli tanımlanabilmelidir Bu
tanımlamada
Oyuncak tuumlruumlnuuml belirleme ( eğitici hareketli muumlzikli hayvan bebek vb)
Oyuncak malzeme tanımı ( tekstil yuumlzeyler ahşap plastik karton vb )
Uumlretim tekniği tanımı ( dikim kaynak oumlrme doumlkme yapıştırma vb )
Oyuncakta kullanılacak renk seccedilenekleri
Oyuncak guumlvenliği iccedilin varsa standartlara uygun uyarılar tanımlanmalıdır
25
UYGULAMA FAALİYETİ Yaşadığınız youmlrede geccedilmişte oynanan ccedilocuk oyunlarını ve bu oyunda kullanılan
oyuncakları araştırarak oyuncakların model oumlzelliklerini ve goumlrsel uumlruumln dosyası oluşturunuz
İşlem Basamakları Oumlneriler
Youmlrenizde geccedilmişte oynanan
oyunları ve oyunlarda oynanan
oyuncakları oumlnerilen kaynak-
lardan araştırınız
Kuumltuumlphane muumlze yerel web sayfaları
boumllge ya da il yıllıkları ve aile buumlyuumlk-
lerinden yararlanabilirsiniz
Araştırma oumlncesi planlama ya-
pınız( Goumlruumlşmelerde soracağı-
nız soruları not defterinizi ka-
leminizi hazırlayınız)
Hazırlıklarınızı kontrol ediniz
Araştırma sonuccedillarını not alı-
nız( oyunun oumlzellikleri kulla-
nılan oyuncağın malzeme ve
model oumlzellikleri vb gibi )
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Oyuncaklarla ilgili varsa goumlr-
sellerin resimlerini ccedilekerek ya
da ccedilizerek temin ediniz
Zamanı iyi kullanınız
Araştırma sonuccedillarını dosyala-
yınız
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Araştırma sonuccedillarını sınıf or-
tamında paylaşınız
Paylaşımcı olunuz
UYGULAMA FAALİYETİ-1
26
Eğitici enduumlstriyel oyuncakları araştırınız Araştırmalarınızdan edindiğiniz goumlrseller
yardımı ile bir konu seccedilerek eğitici oyuncak modeli oluşturunuz
İşlem Basamakları Oumlneriler
Eğitici oyuncakları oumlnerilen kay-
naklardan araştırınız
Oyuncak mağazaları İnternet
web sayfalarından faydalanınız
Ccedilizim malzemelerini hazırlayınız
Seccediltiğiniz konudaki oyuncağın
modelini ccediliziniz (Rakamları konu
olarak seccedilebilirsiniz )
Kalem A4 resim kacircğıdı silgi
A4 resim kartonu kullanabilir-
siniz
Hazırlıklarınızı kontrol ediniz
Oyuncağın renk ve kumaşını seccedili-
niz
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Kalıbınıza uygun kumaşı kesiniz
Modele uygun dikiniz
İccedilerisini elyaf ile doldurunuz
Farklı materyaller kullanabilirsi-
niz (Keccedile suumlnger boyalar kar-
ton vb)
Uygulama ccedilalışmanızı sınıf orta-
mında arkadaşlarınızla paylaşınız
Paylaşımcı olunuz
UYGULAMA FAALİYETİ-2
27
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME
Aşağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği işaretleyiniz
1 MOuml 5500-3000 Kalkolitik Doumlneme ait en eski oyuncak araba hangi muumlzede sergilenmek-
tedir
A) Ankara
B) Mardin
C) Antalya
D) İstanbul
2 İlk ccedilağ oyuncaklarında hangisi malzeme olarak kullanılmadı
A) Taş
B) Ağaccedil dalı
C) Kil
D) Plastik
3 Geleneksel oyuncaklarda topaccedil nasıl kullanılırdı
A) Vurularak
B) Parccedilalanarak
C) Doumlnduumlruumllerek
D) Suumlruumllerek
4 Aşağıdaki oyuncaklardan hangisi enduumlstriyel oyuncak gruplarından minyatuumlr nesneler
oyuncak grubuna girmez
A) Lego
B) Araba
C) Doktor seti
D) Tamir seti
5Aşağıdakilerden hangisi eğitici oyuncaklar grubuna girer
A) Keman
B) Topaccedil
C ) Geometrik şekiller
D ) Araba
6Eyuumlp Oyuncakları hangi ilimizde uumlretimde 300 yıl varlığını suumlrduumlrmuumlştuumlr
A) İzmir
B) Bursa
C) Ankara
D) İstanbul
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız Ce-
vaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki oumlğrenme faaliyetine geccediliniz
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME
28
OumlĞRENME FAALİYETİndash2
Bu faaliyette verilecek bilgiler ve kazandırılacak beceriler ile oumlzelliklerine goumlre oyun-
cakları gruplandırabileceksiniz
Oyuncakları malzeme ve model oumlzelliklerine goumlre araştırınız
Araştırma sonuccedillarına goumlre oyuncak ccedileşitlerini gruplandırınız
Araştırma sonuccedillarını arkadaşlarınızla sınıf ortamında paylaşınız
2 OYUNCAK CcedilEŞİTLERİ
Oyuncaklar ister bireysel uumlretilsin isterse enduumlstriyel anlamda seri olarak uumlretilsin
oyuncakların modellerine ve malzemelerine goumlre uumlretim teknikleri farklıdır Bu farklılıklar
gelişen değişen teknoloji ile malzeme tuumlruumlne ve oyuncak firmalarının satış politikalarına
goumlre her geccedilen guumln değişmektedir Guumlnuumlmuumlzde var olan oyuncak uumlretim teknikleri değerlen-
dirilirken değişkenlik goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalıdır
21 Uumlretim Tekniğine Goumlre Oyuncaklar Uumlretim tekniğine goumlre oyuncakları gruplandırabilmek iccedilin oyuncakları malzeme ve
model oumlzelliklerine goumlre incelemek gerekir
211 Malzeme Tuumlruumlne Goumlre Oyuncaklar Tekstil yuumlzeyli oyuncaklar
Oyuncağın tuumlmuumlnde ya da bir boumlluumlmuumlnde terikoton keccedile peluumlş polar kadife triko
oumlrguuml gibi tekstil yuumlzeyleri kullanarak hazırlanan oyuncaklardır
Resim 21 Tekstil yuumlzeyli oyuncak
OumlĞRENME FAALİYETİndash2
AMACcedil
ARAŞTIRMA
29
Ahşap oyuncaklar
Ahşap malzemelerin ham boyalı vernikli oymalı baskılı vb şekillendirmeleri
yoluyla elde edilen oyuncaklardır
Resim 22 Ahşap oyuncak
Kağıt karton oyuncaklar
Kağıt karton oluklu mukavva vb kağıt tuumlrevlerinden oluşturulan oyuncaklardır
Resim 23 Kağıt ve karton oyuncaklar
30
Resim 24 Kağıt ve karton oyuncaklar
Teneke oyuncaklar
Teneke ve sacın şekillendirilip renklendirilmesi ile uumlretilen oyuncak ccedileşitleridir Bu
tuumlr oyuncaklarda yay ve kurma mekanizmaları da kullanılmıştır
Resim 25 Teneke otobuumls oyuncak
Plastik oyuncaklar
İkinci Duumlnya Savaşırsquondan sonra ucuz hafif fazla sayıda uumlretilebilir olması nedeniyle
kullanılmaya başlayan doumlkme ve kalıp tekniği ile uumlretilen oyuncak ccedileşitleridir
Resim 26 Plastik oyuncaklar
31
Cam oyuncaklar
Oumlzellikle ccedilok kalın camdan misket ya da zeka oyuncakları gibi oyuncakların
uumlretiminde kullanılan oyuncak ccedileşitleridir
Resim 27 Cam zeka oyuncağı
Elektronik Miniyonga (Microchip) oyuncaklar
Pilli kumandalı şarzlı uumlretilen ateri elde taşınabilir CDrsquoden ya da hafıza kartlarından
oynanan oyuncak ccedileşitleridir
Resim 28 Kumandalı otomobil oyuncak
212 Model Oumlzelliğine Goumlre Oyuncaklar Tek parccedilalı oyuncaklar
Tek parccedila ahşap plastik cam gibi malzemeden misket topa vb şeklinde uumlretilen
oyuncak tuumlrleridir
Ccedilok parccedilalı oyuncaklar
Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir araya getirilerek
uumlretilen oyuncak tuumlrleridir
Mekanizmalı oyuncaklar
Oyuncağa ses ışık hareket kazandırmak amaccedillı mekanizmaların yerleştirilmesi ile
uumlretilen oyuncak tuumlrleridir
32
22 Amacına Goumlre Oyuncaklar Ccedilocukların yetiştirilmeleri kuumlltuumlrden kuumlltuumlre değişkenlik goumlstermektedir İletişim ve
ulaşım araccedillarındaki hızlı değişimi kuumlltuumlrler arasındaki değişkenliği her geccedilen guumln
azaltmaktadır Bunun sonucu olarak geleneksel oyuncaklardan uzaklaşarak duumlnyada genel
ilgi goumlren oyuncak tuumlrlerine youmlnelim artmaktadır
Oyuncakların ccedilok farklı amaccedilları vardır Bu amaccedilları eğitimciler doktorlar
ebeveynler felsefeciler oyucak uumlreticilerinin soumlylemleri ile toplumların sosyo-kuumlltuumlrel ve
ekonomik yapıları belirlemektedir
Kullanım amacına goumlre oyuncaklar
Ccedilocukların yaş gruplarına goumlre duyusal beceri eğitim eğlence amaccedillı ihtiyaccedillarını
karşılamak amaccedillı kullanılan oyuncaklar bu gruba girer
Dekoratif amaccedillı oyuncaklar
Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif amaccedillı oyuncaklar
denir
Resim 29 Dekoratif amaccedillı kullanılan oyuncaklar
Resim 210 Dekoratif amaccedillı kullanılan oyuncaklar
Fonksiyonel oyuncaklar
Yetişkinler tarafından kullanılan aletlerin kuumlccediluumlltuumllmuumlş modellerine fonksiyonel
oyuncak denir
33
UYGULAMA FAALİYETİ
Oyuncakların model oumlzelliklerini araştırınız Bunların iccedilinden tekstil yuumlzeyli oyuncak-
ları seccedilerek tuumlruumlne goumlre goumlrsel uumlruumln dosyası hazırlayınız
İşlem Basamakları Oumlneriler
Oumlnerilen kaynaklardan tekstil yuuml-
zeyli oyuncakları araştırınız
Oyuncak mağazaları oyuncak web
sayfaları oyuncak uumlreten atoumllyeler
kreşler anaokullarından faydala-
nabilirsiniz
Oumlnerilen kaynaklardan tekstil yuuml-
zeyli oyuncakların goumlrsellerini fo-
toğraflayarak fotokopi alarak ya
da web sayfasından ccedilıktı olarak
temin ediniz
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Tekstil yuumlzey tuumlruumlne goumlre grupla-
ma yapınız
Dokuma yuumlzeyler peluumlş polar te-
ri koton
Oumlrguuml yuumlzeyler- triko el oumlrguumlsuuml
Dokusuz yuumlzeyler keccedile olarak
tekstil yuumlzeyli oyuncaklar
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Bilgi konularını goumlzden geccediliriniz
Aynı gruptaki goumlrselleri A4 kacircğı-
dına yerleştirip yapıştırınız
A4 dosya kacircğıdı oyuncak goumlrselle-
ri yapıştırıcı ile yapıştırınız
Tekstil yuumlzeyli oyuncak goumlrselle-
rinin alt boumlluumlmuumlne not alarak ta-
nımlayınız
Parccedila mekanizma renk tekstil
yuumlzey oumlzelliği vb
Zamanı iyi kullanınız
UYGULAMA FAALİYETİ
34
Uygulama ccedilalışmaları yaptığınız
A4 kacircğıtlarını dosyaya grup sıra-
sına goumlre yerleştiriniz
Dosyanıza kapak hazırlayarak ccedila-
lışmayı tamamlayınız
Uygulama ccedilalışmanızı kontrol edi-
niz Hatalarınız var ise duumlzeltiniz
Goumlrsel uumlruumln dosyasını sınıf orta-
mında arkadaşlarınızla paylaşınız
Paylaşımcı olunuz
35
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME Aşağıdaki cuumlmlelerin başında boş bırakılan parantezlere cuumlmlelerde verilen bil-
giler doğru ise D yanlış ise Y yazınız
1 ( ) Oyuncaklar ister bireysel uumlretilsin isterse enduumlstriyel anlamda seri olarak
uumlretilsin oyuncakların modellerine ve malzemelerine goumlre uumlretim teknikleri
farklıdır
2 ( ) Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir
araya getirilerek uumlretilen oyuncaklara tek parccedila oyuncaklar denir
3 ( ) Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif
amaccedillı oyuncaklar denir
4 ( ) Plastik oyuncaklar İkinci Duumlnya Savaşırsquondan sonra ucuz hafif fazla sa-
yıda uumlretilebilir olması nedeniyle kullanılmaya başlayan doumlkme ve kalıp tek-
niği ile uumlretilen oyuncak ccedileşitleridir
5 ( ) Ccedilocukların yaş gruplarına goumlre duyusal beceri eğitim eğlence amaccedillı
ihtiyaccedillarını karşılamak iccedilin kullanılan oyuncaklara kullanım amacına uygun
oyuncaklar denir
6 ( ) Pilli kumandalı şarjlı uumlretilen ateri elde taşınabilir CDrsquoden ya da hafıza
kartlarından oynanan oyuncaklara elektronik miniyonga oyuncaklar denir
7 ( ) Tek parccedila ahşap plastik cam gibi malzemeden misket topaccedil vb şeklin-
de uumlretilen oyuncak tuumlrlerine ccedilok parccedilalı oyuncak denir
8 ( ) Oyuncağa ses ışık hareket kazandırmak amaccedillı mekanizmaların yerleşti-
rilmesi ile uumlretilen oyuncaklara mekanizmalı oyuncaklar denir
9 ( ) Ahşap malzemelerin ham boyalı vernikli oymalı baskılı vb şekillen-
dirmeleri yoluyla elde edilen oyuncaklara ahşap oyuncaklar denir
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız Ce-
vaplarınızın tuumlmuuml doğru ise ldquoModuumll Değerlendirmerdquoye geccediliniz
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME
36
MODUumlL DEĞERLENDİRME
Aşağıdaki cuumlmlelerin başında boş bırakılan parantezlere cuumlmlelerde verilen bil-
giler doğru ise D yanlış ise Y yazınız
1 ( ) Bir youmlrede tarihsel suumlreccedilte ustalar ebeveynler ya da ccedilocukların kendisi
tarafından uumlretilen ya da oyunlarda kullanılan doğal nesnelere youmlresel oyun-
caklar denir
2 ( ) Eyuumlp oyuncakları 300 yıllık bir geccedilmişe sahiptir
3 ( ) Taş kil ağaccedil dalları ilk ccedilağlardan beri oyuncak malzemesi olarak kulla-
nılmıştır
4 ( ) Elektronik ve miniyongalı oyuncaklar geleneksel oyuncaklardır
5 ( ) Yetişkinler tarafından kullanılan aletlerin kuumlccediluumlltuumllmuumlş modellerine tak
parccedilalı oyuncak denir
6 ( ) Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir
araya getirilerek uumlretilen oyuncaklara ccedilok parccedilalı oyuncak denir
7 ( ) Uumlretim tekniğine goumlre oyuncakları gruplandırabilmek iccedilin oyuncakları
malzeme ve model oumlzelliklerine goumlre incelemek gerekir
8 ( ) Uluslara goumlre oyuncakların değişkenliği malzeme ve biccedilim youmlnuumlndendir
9 ( ) Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif
amaccedillı oyuncaklar denir
10 ( ) Tuumlrk tarihinde satılmak uumlzere yapılan oyuncaklar Selccediluklu doumlneminde
ortaya ccedilıkıyor
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız Ce-
vaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki moduumlle geccedilmek iccedilin oumlğretmeninize başvurunuz
MODUumlL DEĞERLENDİRME
37
CEVAP ANAHTARLARI OumlĞRENME FAALİYETİ-1rsquoİN CEVAP ANAHTARI
1 B
2 D
3 C
4 A
5 C
6 D
OumlĞRENME FAALİYETİ-2rsquoNİN CEVAP ANAHTARI
1 D
2 Y
3 D
4 D
5 D
6 D
7 Y
8 D
9 D
MODUumlL DEĞERLENDİRMENİN CEVAP ANAHTARI
1 D
2 D
3 D
4 Y
5 Y
6 D
7 D
8 D
9 D
10 Y
CEVAP ANAHTARLARI
38
KAYNAKCcedilA
ONUR Bekir Oyunun Guumlcuuml İmge Kitabevi 2011
ONUR Bekir Neslihan GUumlNEY Tuumlrkiyersquode Ccedilocuk Oyunları Araştırma-
ları Ankara Uumlniversitesi CcedilOKAUM (Ccedilocuk Kuumlltuumlruuml Araştırma ve Uygula-
ma Merkezi Yayınları ) Koumlk Yayıncılık 2004
OĞUZ M Oumlcal Petek ERSOY Tuumlrkiyersquode Yaşayan Geleneksel Ccedilocuk
Oyunları Gazi Uumlniversitesi Tuumlrk Halkbilimi Araştırma ve Uygulama Mer-
kezi (THBMER) tarafından yayımlanan 2004
BAŞAL Handan Asucircde GeccedilmişYıllarda Tuumlrkiyersquode Ccedilocuklar Tarafından
Oynanan Ccedilocuk Oyunları Uludağ Uumlniversitesi Eğitim Fakuumlltesi Dergisi
XX (2) 2007
ONUR B N CcedilELEN F CcedilOK M ARTAR T DEMİR (1998) Childrenrsquos
need for toys from mothers point of view in two cities of Turkey iccedilinde Toys
and Playthings (ed G Brougere) Imprimera LaTresoriere
Antalya Oyuncak Muumlzesi
KAYNAKCcedilA
5
Seri olarak uumlretilen ilk tahta bebekler ise 1700lerin Almanyarsquosına aittir Tuumlrk tarihinde
satılmak uumlzere yapılan oyuncaklar ise Osmanlı doumlneminde ortaya ccedilıkıyor Eyuumlpte hayvan
bağırsağından yapılmış balonlar tahta topaccedillar ccedilemberler tefler toprak duumlduumlkler satıldığı
da bilinmektedir
Resim 13 Yuumlzyıllardır kullanılan lsquo Topaccedilrsquo oyuncaklar
Resim 14 Oumlnce topraktan sonra camdan oluşturulan misketler
6
11 Ulusal Youmlresel Oyuncaklar Anadoluda oyuncağa kanıt oluşturan sayısız belge vardır Fakat bunların sağlıklı bir
ayrımı yapılmamıştır Neolitik merkez Ccedilatal Hoyuumlkte pişmiş toprak oyun topları astragalos
adı verilen aşık kemikleri bulunmuştur Neolitik ve kalkolitik doumlnemlerin oumlnemli merkezi
Burdur Hacılarda kil ve tahta ccedilubuklardan yapılmış minyatuumlr bebekler bulunmuştur
Hititlere ait Kargamış Kral Burcu kabartmasında ( İOuml 8 yy) Kral Ararasın ccedilocukları aşık
oynarken topaccedil ccedilevirirken betimlenmişlerdir Gordionda Kral ailesinden 8 yaşındaki ccedilocuğa
ait tuumlmuumlluumlste bronz doumlrt atlı araba hayvan biccedilimli ahşap oyuncaklar bulunmuştur Kuumltahya
Muumlzesirsquonde bulunan pişmiş topraktan tekerlekli horoz tavuk guumlvercin Frig doumlnemine
tarihlenir 6 yuumlzyılın ilk yarısına tarihlenen Bizans doumlnernine ait İstanbul Buumlyuumlk Saray
Mozaiğinde ccedilok sayıda ccedilocuk betimlemesi yer alır Bunlardan birinde ccedilocuk arenada
ccedilember ccedilevirirken betirnlenmiştir Ccedilanakkale Assosta yapılan kazılarda ele geccedilirilen
pişmiş topraktan bebek Afrodit heykelcikleri İOuml 1 yuumlzyıla aittir
Tuumlrklerde oyuncakccedilılık orta asyadan beri Selccediluklu ve Osmanlıda var olan bir
zanaattır Oumlrguumltluuml olarak 17 yy doumlneminde İstanbulun Eyuumlp semtinde ccedilok sayıda oyuncakccedilı
duumlkkanı bulunuyordu Evliya Ccedilelebi Seyahatnamesinde Eyuumlp oyuncakccedilılarının 100
duumlkkanda 105 usta ile ccedilalıştıklarından soumlz eder Eyuumlp oyuncakccedilılarından guumlnuumlmuumlze gelebilen
28 oumlrnek korunmaktadır Eyuumlprsquote oyuncakccedilılık 1957 yılına kadar devam etmiş şehir planla-
maları nedeniyle yok olmuştur
Resim 15 Youmlresel Eyuumlp oyuncağı
7
Resim 16 Youmlresel Eyuumlp oyuncağı
Resim17 Youmlresel Eyuumlp oyuncağı
111 Gerccedilek Nesnelerin Kuumlccediluumlk Kopyaları
Kuumlccediluumlk muumlzik aletleri (teflerdavullar darbukalar)
8
Resim 18 Kuumlccediluumlk muumlzik aletleri
Kuumlccediluumlk mekanik aletler (el arabaları doumlnme dolaplar salıncaklar)
Resim 19 Kuumlccediluumlk mekanik makinaların oyuncağa doumlnuumlştuumlruumllmesi
Kuumlccediluumlk ulaşım araccedilları (sandallar padişah kayıkları)
Resim 110 Kuumlccediluumlk ulaşım araccedilları
9
Kuumlccediluumlk silahlar (tahta kılıccedillar kamış tuumlfekler ipli oklar)
Resim 111 Kuumlccediluumlk silahlar
Kuumlccediluumlk ev aletleri (yayıklar havanlar beşikler ccedilekiccediller testiler)
Resim 112 Kuumlccediluumlk ev aletleri
Kuumlccediluumlltuumllmuumlş hayvan tasvirleri (kırmızı tuumlyluuml koyun ve kuzular)
10
Resim 113 Kuumlccediluumlk hayvan oyuncakları
112 Hareketli Sesli Oyuncaklar Oyun araccedilları topaccedillar hacıyatmazlar şakşaklar duumlduumlkluuml fırıldaklar iccediline su konulup
oumlttuumlruumllen toprak testilerdir
12 Oyuncakların Oyunlara Goumlre Sınıflandırması Tuumlrkiyersquode 2004 yılında Yaşayan Geleneksel Ccedilocuk Oyunları adlı ccedilalışmada youmlresel
oyuncakların oyunlara goumlre dağılımı
Aşıkla oynanan oyunlar
Resim 114 Aşık
Balonla oynanan oyunlar
Bez bebekle oynanan oyunlar
11
Resim 115 Bez bebekler
Boncuk cam duumlğme ve makarayla oynanan oyunlar
Resim 116 Makaralar duumlğmeler
Ccedilemberle oynanan oyunlar
12
Resim 117 Ccedilember
Ccedilelik ccedilomak (tahta sopa değnek) ile oynanan oyunlar
Resim 118 Ccedilelik ccedilomak
Ccedilubukla oynanan oyunlar
İple oynanan oyunlar
Resim 119 İple oynanan oyunlar
Kapakla oynanan oyunlar
Kayışla oynanan oyunlar
Kılık değiştirilerek oynanan oyunlar
Kibrit ccediloumlpuumlyle oynanan oyunlar
13
Resim 120 Kibrit ccediloumlpuumlyle oynanan oyunlar
Kiremitle oynanan oyunlar
Resim 121 Kiremitle oynanan tombik
Kuumlccediluumlk kare tahtalarla oynanan oyunlar
Mendille oynanan oyunlar
Mendille oynanan oyunlar
Misketle oynanan oyunlar
Placircstik boruyla oynanan oyunlar
Ruumlzgacircr guumlluuml ile oynanan oyunlar
Salıncakla oynanan oyunlar
Suntanın uumlzerine ccedilivi ccedilakılarak oynanan oyunlar
Şişeyle oynanan oyunlar
Tahtadan yapılan topla oynanan oyunlar
Taş fırlatan oyuncaklarla oynanan oyunlar
Taşla oynanan oyunlar
Tokmakla oynanan oyunlar
Topaccedilla oynanan oyunlar
Topla oynanan oyunlar
El yapımı olanlar
Placircstik olanlar Toprakla oynanan oyunlar
Yumurtayla oynanan oyunlar
14
13 Youmlresel Oyuncaklar Bir youmlrede tarihsel suumlreccedilte ustalar ebeveynler ya da ccedilocukların kendisi tarafından
uumlretilen ya da oyunlarda kullanılan doğal nesnelere youmlresel oyuncaklar denir
Resim 1 22 Youmlresel ahşap oyuncak yapımcısı ve satıcısı Antalyalı Mehmet Soumlkmen
Youmlresel oyuncaklar uumlretilme şekillerine goumlre
Hazır sanayi uumlruumlnuuml oyuncaklar (balon plastik top misket
boncukcam duumlğme demir ccedilubuk şişe ccedilivi plastik top plastik
boru suntahellip)
El yapımı oyuncaklar (bez bebek ip salıncak sapan ok yay
topaccediltahta el yapımı top)
Doğal oyuncaklar (aşık yumurta ceviz taş kaya toprak sopa
değnekhellip)
Resim 1 23 Youmlresel oyuncak oumlrnekleri
15
Resim 1 24 Ahşap ve tel youmlresel oyuncak oumlrnekleri
Bazı youmlrelere goumlre youmlresel oyuncak adları
Trakya youmlresine ait Suumlpuumlrge Bebek Derinkuyu bebekleri Soğanlı
bebekleri
Resim 1 25 Youmlresel Soğanlı suumlpuumlrge Derinkuyu bebekleri
Karaman youmlresine ait kabak araba
Erdemlinin yaylalarındaki Youmlruumlk ccedilocuklarının oyuncağı olan
draman (el davulu)
Karadenizin ahşap kayığı
16
Resim 1 26 Karadenizin ahşap kayığı
Antalya kabak bebekler
Resim 127 Antalya kabak bebeği
Geleneksel oyunların modern eğitim metotlarıyla ccedilocuklara yeniden sunulması farklı
kuumlltuumlrlerin geleneksel ccedilocuk oyunlarıyla Tuumlrk ccedilocuk oyunlarının karşılaştırmalı ccedilalışmasının
da evrensel kuumlltuumlre katkıları olacaktır Bu sayede farklı kuumlltuumlrlerden ccedilocukların birbirlerini
ve farklı kuumlltuumlrleri tanıma istekleri artacak oumlzellikle doğal oyuncaklar sayesinde de farklı
tuumlrlerin ve coğrafyaların oumlğretilmesi kolaylaşacaktır Evrensel kuumlltuumlr meydana getirmek iccedilin
ccedilocukların penceresinden bakıp onların duumlnyasında ortak platform oluşturmak gerekir
14 Uluslararası Youmlresel Oyuncaklar Duumlnya uumllkelerinin yaşadıkları farklı sosyokuumlltuumlrel yaşamın sonucu olarak oyuncaklar-
da ki farklılıklar yuumlzyıllara goumlre değişkendir Değişmeyen ccedilocukların oyunlara ve buumlyuumlmeye
duydukları oumlzlemdir
Uluslara goumlre oyuncakların değişkenliği malzeme ve biccedilim youmlnuumlndendir
17
Ulusların oyuncak şekillerinin ve oumlzelliklerinin oluşturulmasına
Yaşam şekilleri
İnsan tipleri
Hayvan tuumlrleri
İklim oumlzellikleri
İnanışlar
Yetiştirilen uumlruumlnler etkilemiştir Oumlrneğin bir oyuncak bebek her uumllkede farklı farklı şekillerde farklı malzemelerde ve
farklı boyutlarda oluşturulduğu incelemeler sonucunda goumlruumllmektedir Ulusların sanayide
gelişimleri sosyokuumlltuumlrel yapıları oyuncak sektoumlruumlnuumln oluşumuna ve oyuncak modellerinin
değişkenliğine neden olmuştur Oyuncak oumlrnekleri bunu en iyi şekilde yansıtmaktadır
Farklı ulusların oyuncak oumlrnekleri
Resim 128 Afrika ve Peru youmlresel oyuncakları
Resim 129 1820 yılına ait Fransız oyuncak keman
18
Resim 130 1900 - 1910 yılı Alman bebek evler oyuncak oumlrnekleri
Resim 131 1900 - 1910 yılı Alman bebek evler oyuncak oumlrnekleri
19
Resim 132 Amerikan oyuncak oumlrnekleri
Resim 133 Rus oyuncak oumlrnekleri
20
Resim 134 Japon oyuncak oumlrnekleri
Resim 135 Kore bebek oyuncaklar
15 Enduumlstriyel Oyuncak Uumlretimi Oyun ve bazen de oyunda kullanılan ve oyunu tamamlayan oyuncaklar ccedilocuğun
fiziksel becerilerini geliştirdiği gibi duumlşuumlnme ve keşfetme aracılığı ile zihinsel gelişimine de
katkıda bulunmaktadır Ccedilocukların oynadıkları ldquooyunlarla ve oyununa youmln veren
oyuncaklarlardquo gelişimlerini tamamladıklarıda yapılan ccedilalışmalar ve uygulamalarıyla buguumln
ortadadır Duumlnyada dev oyuncak sektoumlrlerinin doğmasının da okul oumlncesi eğitime verilen
oumlnemin her geccedilen guumln artmasının da başlıca nedeni budur
21
Oyuncakların seri uumlretimi ise 18 yuumlzyılda başlamıştır Oumlnce tahta oyuncaklar sonra da
sırasıyla kağıt teneke kurmalı buharlı elektrikli ve pilli oyuncaklar oyuncak sanayinde
yerini almıştır Uumlnluuml oyuncak fabrikaları ise 1800luuml yılların sonunda ortaya ccedilıkmaya
başlamıştır Oyuncak tarihinde Alman oyuncakccedilılığı oumlnemli bir yer tutmaktadır Ccediluumlnkuuml Batı
duumlnyasında oyuncağı duumlzenli sanayi uumlruumlnuuml haline doumlnuumlştuumlren ilk uumllke Almanyadır ve
oumlzellikle de Nuremberg boumllgesi
1900luuml yılların başında enduumlstri devriminin de etkisiyle teneke oyuncaklar popuumller
olmuştur Teneke oyuncaklar arasında en fazla ilgi gemiler arabalar uccedilaklara goumlsterilmiştir
İkinci Duumlnya Savaşı yıllarında ekonomik zorluklar nedeniyle birccedilok uumlruumlnde olduğu
gibi oyuncak sanayisinde de bir duraklama yaşandığı goumlruumllmektedir Oyuncak atoumllyelerinin
savaş sırasında silah uumlretmek olarak kullanılması ccedilok acı bir durumdur Bu doumlnemde evlerde
yapılan basit oyuncakların arttığı goumlzlenmektedir 1970li yıllardan sonra ise ccedilocukların
guumlvenliği ve daha ucuza mal edilmesi nedeniyle plastik oyuncaklar yaygınlık kazanmıştır
1970li yılların hemen ardından Japonya modern teknolojinin katkısıyla oyuncak
enduumlstrisinde zirveye tırmanmış ve 1980li yıllardan itibaren pazar payını Hong Kong
Singapur Taiwan Malezya ve son yıllarda da Ccediline bırakmıştır Artık guumlnuumlmuumlzde satılan
oyuncakların ccediloğu Ccedilin yapımıdır Oyuncakccedilılık uumlretim malzemeleri olarak kısaca doumlrt
doumlneme ayrılır
Sanayileşme oumlncesi zanaat işccedililiğine dayanan kil ve ahşap malzeme doumlnemi
Sanayileşme ile beraber metal ve teneke doumlnemi
Plastiğin keşfi ile plastik oyuncaklar
Elektronik ve dijital devrim ile miniyonga (microchip ) oyuncaklar
İletişim araccedillarının artarak gelişmesi duumlnya uluslarını etkileyen olayların oyuncaklara
da yansımasına neden olmuştur Oumlrneğin aya yolculuk masal ve ccedilizgi film karekterleri
oyuncak sektoumlruumlne esin kaynağı olmuştur
Resim 136 Ayrsquoa yolculuğun oyuncaklara yansıması
22
Enduumlstriyel oyuncak tuumlrleri
Bebekler Farklı boyutlarda ve şekillerde tekstil yuumlzeyler plastik seramik vb malzeme tuumlruuml
kullanılarak oluşturulurlar
Resim 137 Enduumlstriyel bebek oyuncak
Hayvanlar Bu oyuncak tuumlrleri karada denizde havada yaşayan canlı hayvan tuumlrlerinden
etkilenerek hazırlanan tekstil yuumlzeyler plastik ve ahşap malzemelerden uumlretilmektedir
Resim 138 Enduumlstriyel oyuncak ayıcıklar
23
Minyatuumlr nesneler ( evcilik doktor tamir setleri temizlik ve uumltuuml
setleri ) Ahşap ve plastik malzemelerden guumlnluumlk yaşantıda kullanılan nesnelerin kuumlccediluumlltuumllmuumlş
olarak uumlretildiği oyuncaklardır
Resim 139 Uumltuuml temizlik tamir seti oyuncaklar
Birleştirme yığma takılıp ccedilıkarılanlar ( legolaryapbozlar bloklar
kuklalar ) Ahşap ve plastikten uumlretilen oyuncak tuumlrleridir
Elektronikler miniyonga (microchip) (yaylı sesli uzaktan
kumandalılar bilgisayar oyunları ) Miniyongalar ile elektronik mekanizmaların kullanılarak oluşturulduğu oyuncak
tuumlruumlduumlr
Eğiticiler (harf sayı geometrik şekiller oyuncak kitaplar kavram
oumlğretmeyi amaccedillayanlar ) Tekstil yuumlzeyler karton kağıt ahşap plastik malzeme tuumlrlerinden uumlretilen oyuncak
tuumlruumlduumlr
Masa oyunları ( kelime oyun araccedilları ) Plastik ya da ahşap malzemelerden uumlretilen oyun araccedillarıdır
24
Muumlzikli oyuncaklar ( minyatuumlr muumlzik aletleri muumlzik kutuları
duumlduumlk ccedilıngırak ) Kullanırken ya da sabit durumda kurularak ses ccedilıkartan oyuncaklardır
Hareketliler ( tekerlekli oyuncaklar ) Tekerlek ya da mekanizma yardımı ile hareket edebilen oyuncaklardır
Guumlncel ve masal kahramanları (Oumlruumlmcek adam Batman vb) Ccedilizgi film film ve masal kahramanlarının minyatuumlr boyutlarda ya da dekoratif amaccedillı
buumlyuumlk boyutlarda uumlretilmiş şekilleridir
Enduumlstriyel oyuncak uumlretim suumlrecinde oyuncağın tuumlruumlne uygun model belirleyebilmek
iccedilin malzeme ve yaş grubuna dikkat edilmelidir Bunun yanısıra yeni oyuncak modelleri
oluşturabilmek iccedilin geccedilmişte ve guumlnuumlmuumlzde oluşturulan oyuncakları her youmlnuumlyle kavramak
gerekir Edinilen bilgiler ile yeni oluşturulan bir oyuncak modeli tanımlanabilmelidir Bu
tanımlamada
Oyuncak tuumlruumlnuuml belirleme ( eğitici hareketli muumlzikli hayvan bebek vb)
Oyuncak malzeme tanımı ( tekstil yuumlzeyler ahşap plastik karton vb )
Uumlretim tekniği tanımı ( dikim kaynak oumlrme doumlkme yapıştırma vb )
Oyuncakta kullanılacak renk seccedilenekleri
Oyuncak guumlvenliği iccedilin varsa standartlara uygun uyarılar tanımlanmalıdır
25
UYGULAMA FAALİYETİ Yaşadığınız youmlrede geccedilmişte oynanan ccedilocuk oyunlarını ve bu oyunda kullanılan
oyuncakları araştırarak oyuncakların model oumlzelliklerini ve goumlrsel uumlruumln dosyası oluşturunuz
İşlem Basamakları Oumlneriler
Youmlrenizde geccedilmişte oynanan
oyunları ve oyunlarda oynanan
oyuncakları oumlnerilen kaynak-
lardan araştırınız
Kuumltuumlphane muumlze yerel web sayfaları
boumllge ya da il yıllıkları ve aile buumlyuumlk-
lerinden yararlanabilirsiniz
Araştırma oumlncesi planlama ya-
pınız( Goumlruumlşmelerde soracağı-
nız soruları not defterinizi ka-
leminizi hazırlayınız)
Hazırlıklarınızı kontrol ediniz
Araştırma sonuccedillarını not alı-
nız( oyunun oumlzellikleri kulla-
nılan oyuncağın malzeme ve
model oumlzellikleri vb gibi )
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Oyuncaklarla ilgili varsa goumlr-
sellerin resimlerini ccedilekerek ya
da ccedilizerek temin ediniz
Zamanı iyi kullanınız
Araştırma sonuccedillarını dosyala-
yınız
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Araştırma sonuccedillarını sınıf or-
tamında paylaşınız
Paylaşımcı olunuz
UYGULAMA FAALİYETİ-1
26
Eğitici enduumlstriyel oyuncakları araştırınız Araştırmalarınızdan edindiğiniz goumlrseller
yardımı ile bir konu seccedilerek eğitici oyuncak modeli oluşturunuz
İşlem Basamakları Oumlneriler
Eğitici oyuncakları oumlnerilen kay-
naklardan araştırınız
Oyuncak mağazaları İnternet
web sayfalarından faydalanınız
Ccedilizim malzemelerini hazırlayınız
Seccediltiğiniz konudaki oyuncağın
modelini ccediliziniz (Rakamları konu
olarak seccedilebilirsiniz )
Kalem A4 resim kacircğıdı silgi
A4 resim kartonu kullanabilir-
siniz
Hazırlıklarınızı kontrol ediniz
Oyuncağın renk ve kumaşını seccedili-
niz
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Kalıbınıza uygun kumaşı kesiniz
Modele uygun dikiniz
İccedilerisini elyaf ile doldurunuz
Farklı materyaller kullanabilirsi-
niz (Keccedile suumlnger boyalar kar-
ton vb)
Uygulama ccedilalışmanızı sınıf orta-
mında arkadaşlarınızla paylaşınız
Paylaşımcı olunuz
UYGULAMA FAALİYETİ-2
27
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME
Aşağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği işaretleyiniz
1 MOuml 5500-3000 Kalkolitik Doumlneme ait en eski oyuncak araba hangi muumlzede sergilenmek-
tedir
A) Ankara
B) Mardin
C) Antalya
D) İstanbul
2 İlk ccedilağ oyuncaklarında hangisi malzeme olarak kullanılmadı
A) Taş
B) Ağaccedil dalı
C) Kil
D) Plastik
3 Geleneksel oyuncaklarda topaccedil nasıl kullanılırdı
A) Vurularak
B) Parccedilalanarak
C) Doumlnduumlruumllerek
D) Suumlruumllerek
4 Aşağıdaki oyuncaklardan hangisi enduumlstriyel oyuncak gruplarından minyatuumlr nesneler
oyuncak grubuna girmez
A) Lego
B) Araba
C) Doktor seti
D) Tamir seti
5Aşağıdakilerden hangisi eğitici oyuncaklar grubuna girer
A) Keman
B) Topaccedil
C ) Geometrik şekiller
D ) Araba
6Eyuumlp Oyuncakları hangi ilimizde uumlretimde 300 yıl varlığını suumlrduumlrmuumlştuumlr
A) İzmir
B) Bursa
C) Ankara
D) İstanbul
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız Ce-
vaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki oumlğrenme faaliyetine geccediliniz
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME
28
OumlĞRENME FAALİYETİndash2
Bu faaliyette verilecek bilgiler ve kazandırılacak beceriler ile oumlzelliklerine goumlre oyun-
cakları gruplandırabileceksiniz
Oyuncakları malzeme ve model oumlzelliklerine goumlre araştırınız
Araştırma sonuccedillarına goumlre oyuncak ccedileşitlerini gruplandırınız
Araştırma sonuccedillarını arkadaşlarınızla sınıf ortamında paylaşınız
2 OYUNCAK CcedilEŞİTLERİ
Oyuncaklar ister bireysel uumlretilsin isterse enduumlstriyel anlamda seri olarak uumlretilsin
oyuncakların modellerine ve malzemelerine goumlre uumlretim teknikleri farklıdır Bu farklılıklar
gelişen değişen teknoloji ile malzeme tuumlruumlne ve oyuncak firmalarının satış politikalarına
goumlre her geccedilen guumln değişmektedir Guumlnuumlmuumlzde var olan oyuncak uumlretim teknikleri değerlen-
dirilirken değişkenlik goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalıdır
21 Uumlretim Tekniğine Goumlre Oyuncaklar Uumlretim tekniğine goumlre oyuncakları gruplandırabilmek iccedilin oyuncakları malzeme ve
model oumlzelliklerine goumlre incelemek gerekir
211 Malzeme Tuumlruumlne Goumlre Oyuncaklar Tekstil yuumlzeyli oyuncaklar
Oyuncağın tuumlmuumlnde ya da bir boumlluumlmuumlnde terikoton keccedile peluumlş polar kadife triko
oumlrguuml gibi tekstil yuumlzeyleri kullanarak hazırlanan oyuncaklardır
Resim 21 Tekstil yuumlzeyli oyuncak
OumlĞRENME FAALİYETİndash2
AMACcedil
ARAŞTIRMA
29
Ahşap oyuncaklar
Ahşap malzemelerin ham boyalı vernikli oymalı baskılı vb şekillendirmeleri
yoluyla elde edilen oyuncaklardır
Resim 22 Ahşap oyuncak
Kağıt karton oyuncaklar
Kağıt karton oluklu mukavva vb kağıt tuumlrevlerinden oluşturulan oyuncaklardır
Resim 23 Kağıt ve karton oyuncaklar
30
Resim 24 Kağıt ve karton oyuncaklar
Teneke oyuncaklar
Teneke ve sacın şekillendirilip renklendirilmesi ile uumlretilen oyuncak ccedileşitleridir Bu
tuumlr oyuncaklarda yay ve kurma mekanizmaları da kullanılmıştır
Resim 25 Teneke otobuumls oyuncak
Plastik oyuncaklar
İkinci Duumlnya Savaşırsquondan sonra ucuz hafif fazla sayıda uumlretilebilir olması nedeniyle
kullanılmaya başlayan doumlkme ve kalıp tekniği ile uumlretilen oyuncak ccedileşitleridir
Resim 26 Plastik oyuncaklar
31
Cam oyuncaklar
Oumlzellikle ccedilok kalın camdan misket ya da zeka oyuncakları gibi oyuncakların
uumlretiminde kullanılan oyuncak ccedileşitleridir
Resim 27 Cam zeka oyuncağı
Elektronik Miniyonga (Microchip) oyuncaklar
Pilli kumandalı şarzlı uumlretilen ateri elde taşınabilir CDrsquoden ya da hafıza kartlarından
oynanan oyuncak ccedileşitleridir
Resim 28 Kumandalı otomobil oyuncak
212 Model Oumlzelliğine Goumlre Oyuncaklar Tek parccedilalı oyuncaklar
Tek parccedila ahşap plastik cam gibi malzemeden misket topa vb şeklinde uumlretilen
oyuncak tuumlrleridir
Ccedilok parccedilalı oyuncaklar
Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir araya getirilerek
uumlretilen oyuncak tuumlrleridir
Mekanizmalı oyuncaklar
Oyuncağa ses ışık hareket kazandırmak amaccedillı mekanizmaların yerleştirilmesi ile
uumlretilen oyuncak tuumlrleridir
32
22 Amacına Goumlre Oyuncaklar Ccedilocukların yetiştirilmeleri kuumlltuumlrden kuumlltuumlre değişkenlik goumlstermektedir İletişim ve
ulaşım araccedillarındaki hızlı değişimi kuumlltuumlrler arasındaki değişkenliği her geccedilen guumln
azaltmaktadır Bunun sonucu olarak geleneksel oyuncaklardan uzaklaşarak duumlnyada genel
ilgi goumlren oyuncak tuumlrlerine youmlnelim artmaktadır
Oyuncakların ccedilok farklı amaccedilları vardır Bu amaccedilları eğitimciler doktorlar
ebeveynler felsefeciler oyucak uumlreticilerinin soumlylemleri ile toplumların sosyo-kuumlltuumlrel ve
ekonomik yapıları belirlemektedir
Kullanım amacına goumlre oyuncaklar
Ccedilocukların yaş gruplarına goumlre duyusal beceri eğitim eğlence amaccedillı ihtiyaccedillarını
karşılamak amaccedillı kullanılan oyuncaklar bu gruba girer
Dekoratif amaccedillı oyuncaklar
Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif amaccedillı oyuncaklar
denir
Resim 29 Dekoratif amaccedillı kullanılan oyuncaklar
Resim 210 Dekoratif amaccedillı kullanılan oyuncaklar
Fonksiyonel oyuncaklar
Yetişkinler tarafından kullanılan aletlerin kuumlccediluumlltuumllmuumlş modellerine fonksiyonel
oyuncak denir
33
UYGULAMA FAALİYETİ
Oyuncakların model oumlzelliklerini araştırınız Bunların iccedilinden tekstil yuumlzeyli oyuncak-
ları seccedilerek tuumlruumlne goumlre goumlrsel uumlruumln dosyası hazırlayınız
İşlem Basamakları Oumlneriler
Oumlnerilen kaynaklardan tekstil yuuml-
zeyli oyuncakları araştırınız
Oyuncak mağazaları oyuncak web
sayfaları oyuncak uumlreten atoumllyeler
kreşler anaokullarından faydala-
nabilirsiniz
Oumlnerilen kaynaklardan tekstil yuuml-
zeyli oyuncakların goumlrsellerini fo-
toğraflayarak fotokopi alarak ya
da web sayfasından ccedilıktı olarak
temin ediniz
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Tekstil yuumlzey tuumlruumlne goumlre grupla-
ma yapınız
Dokuma yuumlzeyler peluumlş polar te-
ri koton
Oumlrguuml yuumlzeyler- triko el oumlrguumlsuuml
Dokusuz yuumlzeyler keccedile olarak
tekstil yuumlzeyli oyuncaklar
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Bilgi konularını goumlzden geccediliriniz
Aynı gruptaki goumlrselleri A4 kacircğı-
dına yerleştirip yapıştırınız
A4 dosya kacircğıdı oyuncak goumlrselle-
ri yapıştırıcı ile yapıştırınız
Tekstil yuumlzeyli oyuncak goumlrselle-
rinin alt boumlluumlmuumlne not alarak ta-
nımlayınız
Parccedila mekanizma renk tekstil
yuumlzey oumlzelliği vb
Zamanı iyi kullanınız
UYGULAMA FAALİYETİ
34
Uygulama ccedilalışmaları yaptığınız
A4 kacircğıtlarını dosyaya grup sıra-
sına goumlre yerleştiriniz
Dosyanıza kapak hazırlayarak ccedila-
lışmayı tamamlayınız
Uygulama ccedilalışmanızı kontrol edi-
niz Hatalarınız var ise duumlzeltiniz
Goumlrsel uumlruumln dosyasını sınıf orta-
mında arkadaşlarınızla paylaşınız
Paylaşımcı olunuz
35
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME Aşağıdaki cuumlmlelerin başında boş bırakılan parantezlere cuumlmlelerde verilen bil-
giler doğru ise D yanlış ise Y yazınız
1 ( ) Oyuncaklar ister bireysel uumlretilsin isterse enduumlstriyel anlamda seri olarak
uumlretilsin oyuncakların modellerine ve malzemelerine goumlre uumlretim teknikleri
farklıdır
2 ( ) Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir
araya getirilerek uumlretilen oyuncaklara tek parccedila oyuncaklar denir
3 ( ) Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif
amaccedillı oyuncaklar denir
4 ( ) Plastik oyuncaklar İkinci Duumlnya Savaşırsquondan sonra ucuz hafif fazla sa-
yıda uumlretilebilir olması nedeniyle kullanılmaya başlayan doumlkme ve kalıp tek-
niği ile uumlretilen oyuncak ccedileşitleridir
5 ( ) Ccedilocukların yaş gruplarına goumlre duyusal beceri eğitim eğlence amaccedillı
ihtiyaccedillarını karşılamak iccedilin kullanılan oyuncaklara kullanım amacına uygun
oyuncaklar denir
6 ( ) Pilli kumandalı şarjlı uumlretilen ateri elde taşınabilir CDrsquoden ya da hafıza
kartlarından oynanan oyuncaklara elektronik miniyonga oyuncaklar denir
7 ( ) Tek parccedila ahşap plastik cam gibi malzemeden misket topaccedil vb şeklin-
de uumlretilen oyuncak tuumlrlerine ccedilok parccedilalı oyuncak denir
8 ( ) Oyuncağa ses ışık hareket kazandırmak amaccedillı mekanizmaların yerleşti-
rilmesi ile uumlretilen oyuncaklara mekanizmalı oyuncaklar denir
9 ( ) Ahşap malzemelerin ham boyalı vernikli oymalı baskılı vb şekillen-
dirmeleri yoluyla elde edilen oyuncaklara ahşap oyuncaklar denir
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız Ce-
vaplarınızın tuumlmuuml doğru ise ldquoModuumll Değerlendirmerdquoye geccediliniz
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME
36
MODUumlL DEĞERLENDİRME
Aşağıdaki cuumlmlelerin başında boş bırakılan parantezlere cuumlmlelerde verilen bil-
giler doğru ise D yanlış ise Y yazınız
1 ( ) Bir youmlrede tarihsel suumlreccedilte ustalar ebeveynler ya da ccedilocukların kendisi
tarafından uumlretilen ya da oyunlarda kullanılan doğal nesnelere youmlresel oyun-
caklar denir
2 ( ) Eyuumlp oyuncakları 300 yıllık bir geccedilmişe sahiptir
3 ( ) Taş kil ağaccedil dalları ilk ccedilağlardan beri oyuncak malzemesi olarak kulla-
nılmıştır
4 ( ) Elektronik ve miniyongalı oyuncaklar geleneksel oyuncaklardır
5 ( ) Yetişkinler tarafından kullanılan aletlerin kuumlccediluumlltuumllmuumlş modellerine tak
parccedilalı oyuncak denir
6 ( ) Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir
araya getirilerek uumlretilen oyuncaklara ccedilok parccedilalı oyuncak denir
7 ( ) Uumlretim tekniğine goumlre oyuncakları gruplandırabilmek iccedilin oyuncakları
malzeme ve model oumlzelliklerine goumlre incelemek gerekir
8 ( ) Uluslara goumlre oyuncakların değişkenliği malzeme ve biccedilim youmlnuumlndendir
9 ( ) Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif
amaccedillı oyuncaklar denir
10 ( ) Tuumlrk tarihinde satılmak uumlzere yapılan oyuncaklar Selccediluklu doumlneminde
ortaya ccedilıkıyor
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız Ce-
vaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki moduumlle geccedilmek iccedilin oumlğretmeninize başvurunuz
MODUumlL DEĞERLENDİRME
37
CEVAP ANAHTARLARI OumlĞRENME FAALİYETİ-1rsquoİN CEVAP ANAHTARI
1 B
2 D
3 C
4 A
5 C
6 D
OumlĞRENME FAALİYETİ-2rsquoNİN CEVAP ANAHTARI
1 D
2 Y
3 D
4 D
5 D
6 D
7 Y
8 D
9 D
MODUumlL DEĞERLENDİRMENİN CEVAP ANAHTARI
1 D
2 D
3 D
4 Y
5 Y
6 D
7 D
8 D
9 D
10 Y
CEVAP ANAHTARLARI
38
KAYNAKCcedilA
ONUR Bekir Oyunun Guumlcuuml İmge Kitabevi 2011
ONUR Bekir Neslihan GUumlNEY Tuumlrkiyersquode Ccedilocuk Oyunları Araştırma-
ları Ankara Uumlniversitesi CcedilOKAUM (Ccedilocuk Kuumlltuumlruuml Araştırma ve Uygula-
ma Merkezi Yayınları ) Koumlk Yayıncılık 2004
OĞUZ M Oumlcal Petek ERSOY Tuumlrkiyersquode Yaşayan Geleneksel Ccedilocuk
Oyunları Gazi Uumlniversitesi Tuumlrk Halkbilimi Araştırma ve Uygulama Mer-
kezi (THBMER) tarafından yayımlanan 2004
BAŞAL Handan Asucircde GeccedilmişYıllarda Tuumlrkiyersquode Ccedilocuklar Tarafından
Oynanan Ccedilocuk Oyunları Uludağ Uumlniversitesi Eğitim Fakuumlltesi Dergisi
XX (2) 2007
ONUR B N CcedilELEN F CcedilOK M ARTAR T DEMİR (1998) Childrenrsquos
need for toys from mothers point of view in two cities of Turkey iccedilinde Toys
and Playthings (ed G Brougere) Imprimera LaTresoriere
Antalya Oyuncak Muumlzesi
KAYNAKCcedilA
6
11 Ulusal Youmlresel Oyuncaklar Anadoluda oyuncağa kanıt oluşturan sayısız belge vardır Fakat bunların sağlıklı bir
ayrımı yapılmamıştır Neolitik merkez Ccedilatal Hoyuumlkte pişmiş toprak oyun topları astragalos
adı verilen aşık kemikleri bulunmuştur Neolitik ve kalkolitik doumlnemlerin oumlnemli merkezi
Burdur Hacılarda kil ve tahta ccedilubuklardan yapılmış minyatuumlr bebekler bulunmuştur
Hititlere ait Kargamış Kral Burcu kabartmasında ( İOuml 8 yy) Kral Ararasın ccedilocukları aşık
oynarken topaccedil ccedilevirirken betimlenmişlerdir Gordionda Kral ailesinden 8 yaşındaki ccedilocuğa
ait tuumlmuumlluumlste bronz doumlrt atlı araba hayvan biccedilimli ahşap oyuncaklar bulunmuştur Kuumltahya
Muumlzesirsquonde bulunan pişmiş topraktan tekerlekli horoz tavuk guumlvercin Frig doumlnemine
tarihlenir 6 yuumlzyılın ilk yarısına tarihlenen Bizans doumlnernine ait İstanbul Buumlyuumlk Saray
Mozaiğinde ccedilok sayıda ccedilocuk betimlemesi yer alır Bunlardan birinde ccedilocuk arenada
ccedilember ccedilevirirken betirnlenmiştir Ccedilanakkale Assosta yapılan kazılarda ele geccedilirilen
pişmiş topraktan bebek Afrodit heykelcikleri İOuml 1 yuumlzyıla aittir
Tuumlrklerde oyuncakccedilılık orta asyadan beri Selccediluklu ve Osmanlıda var olan bir
zanaattır Oumlrguumltluuml olarak 17 yy doumlneminde İstanbulun Eyuumlp semtinde ccedilok sayıda oyuncakccedilı
duumlkkanı bulunuyordu Evliya Ccedilelebi Seyahatnamesinde Eyuumlp oyuncakccedilılarının 100
duumlkkanda 105 usta ile ccedilalıştıklarından soumlz eder Eyuumlp oyuncakccedilılarından guumlnuumlmuumlze gelebilen
28 oumlrnek korunmaktadır Eyuumlprsquote oyuncakccedilılık 1957 yılına kadar devam etmiş şehir planla-
maları nedeniyle yok olmuştur
Resim 15 Youmlresel Eyuumlp oyuncağı
7
Resim 16 Youmlresel Eyuumlp oyuncağı
Resim17 Youmlresel Eyuumlp oyuncağı
111 Gerccedilek Nesnelerin Kuumlccediluumlk Kopyaları
Kuumlccediluumlk muumlzik aletleri (teflerdavullar darbukalar)
8
Resim 18 Kuumlccediluumlk muumlzik aletleri
Kuumlccediluumlk mekanik aletler (el arabaları doumlnme dolaplar salıncaklar)
Resim 19 Kuumlccediluumlk mekanik makinaların oyuncağa doumlnuumlştuumlruumllmesi
Kuumlccediluumlk ulaşım araccedilları (sandallar padişah kayıkları)
Resim 110 Kuumlccediluumlk ulaşım araccedilları
9
Kuumlccediluumlk silahlar (tahta kılıccedillar kamış tuumlfekler ipli oklar)
Resim 111 Kuumlccediluumlk silahlar
Kuumlccediluumlk ev aletleri (yayıklar havanlar beşikler ccedilekiccediller testiler)
Resim 112 Kuumlccediluumlk ev aletleri
Kuumlccediluumlltuumllmuumlş hayvan tasvirleri (kırmızı tuumlyluuml koyun ve kuzular)
10
Resim 113 Kuumlccediluumlk hayvan oyuncakları
112 Hareketli Sesli Oyuncaklar Oyun araccedilları topaccedillar hacıyatmazlar şakşaklar duumlduumlkluuml fırıldaklar iccediline su konulup
oumlttuumlruumllen toprak testilerdir
12 Oyuncakların Oyunlara Goumlre Sınıflandırması Tuumlrkiyersquode 2004 yılında Yaşayan Geleneksel Ccedilocuk Oyunları adlı ccedilalışmada youmlresel
oyuncakların oyunlara goumlre dağılımı
Aşıkla oynanan oyunlar
Resim 114 Aşık
Balonla oynanan oyunlar
Bez bebekle oynanan oyunlar
11
Resim 115 Bez bebekler
Boncuk cam duumlğme ve makarayla oynanan oyunlar
Resim 116 Makaralar duumlğmeler
Ccedilemberle oynanan oyunlar
12
Resim 117 Ccedilember
Ccedilelik ccedilomak (tahta sopa değnek) ile oynanan oyunlar
Resim 118 Ccedilelik ccedilomak
Ccedilubukla oynanan oyunlar
İple oynanan oyunlar
Resim 119 İple oynanan oyunlar
Kapakla oynanan oyunlar
Kayışla oynanan oyunlar
Kılık değiştirilerek oynanan oyunlar
Kibrit ccediloumlpuumlyle oynanan oyunlar
13
Resim 120 Kibrit ccediloumlpuumlyle oynanan oyunlar
Kiremitle oynanan oyunlar
Resim 121 Kiremitle oynanan tombik
Kuumlccediluumlk kare tahtalarla oynanan oyunlar
Mendille oynanan oyunlar
Mendille oynanan oyunlar
Misketle oynanan oyunlar
Placircstik boruyla oynanan oyunlar
Ruumlzgacircr guumlluuml ile oynanan oyunlar
Salıncakla oynanan oyunlar
Suntanın uumlzerine ccedilivi ccedilakılarak oynanan oyunlar
Şişeyle oynanan oyunlar
Tahtadan yapılan topla oynanan oyunlar
Taş fırlatan oyuncaklarla oynanan oyunlar
Taşla oynanan oyunlar
Tokmakla oynanan oyunlar
Topaccedilla oynanan oyunlar
Topla oynanan oyunlar
El yapımı olanlar
Placircstik olanlar Toprakla oynanan oyunlar
Yumurtayla oynanan oyunlar
14
13 Youmlresel Oyuncaklar Bir youmlrede tarihsel suumlreccedilte ustalar ebeveynler ya da ccedilocukların kendisi tarafından
uumlretilen ya da oyunlarda kullanılan doğal nesnelere youmlresel oyuncaklar denir
Resim 1 22 Youmlresel ahşap oyuncak yapımcısı ve satıcısı Antalyalı Mehmet Soumlkmen
Youmlresel oyuncaklar uumlretilme şekillerine goumlre
Hazır sanayi uumlruumlnuuml oyuncaklar (balon plastik top misket
boncukcam duumlğme demir ccedilubuk şişe ccedilivi plastik top plastik
boru suntahellip)
El yapımı oyuncaklar (bez bebek ip salıncak sapan ok yay
topaccediltahta el yapımı top)
Doğal oyuncaklar (aşık yumurta ceviz taş kaya toprak sopa
değnekhellip)
Resim 1 23 Youmlresel oyuncak oumlrnekleri
15
Resim 1 24 Ahşap ve tel youmlresel oyuncak oumlrnekleri
Bazı youmlrelere goumlre youmlresel oyuncak adları
Trakya youmlresine ait Suumlpuumlrge Bebek Derinkuyu bebekleri Soğanlı
bebekleri
Resim 1 25 Youmlresel Soğanlı suumlpuumlrge Derinkuyu bebekleri
Karaman youmlresine ait kabak araba
Erdemlinin yaylalarındaki Youmlruumlk ccedilocuklarının oyuncağı olan
draman (el davulu)
Karadenizin ahşap kayığı
16
Resim 1 26 Karadenizin ahşap kayığı
Antalya kabak bebekler
Resim 127 Antalya kabak bebeği
Geleneksel oyunların modern eğitim metotlarıyla ccedilocuklara yeniden sunulması farklı
kuumlltuumlrlerin geleneksel ccedilocuk oyunlarıyla Tuumlrk ccedilocuk oyunlarının karşılaştırmalı ccedilalışmasının
da evrensel kuumlltuumlre katkıları olacaktır Bu sayede farklı kuumlltuumlrlerden ccedilocukların birbirlerini
ve farklı kuumlltuumlrleri tanıma istekleri artacak oumlzellikle doğal oyuncaklar sayesinde de farklı
tuumlrlerin ve coğrafyaların oumlğretilmesi kolaylaşacaktır Evrensel kuumlltuumlr meydana getirmek iccedilin
ccedilocukların penceresinden bakıp onların duumlnyasında ortak platform oluşturmak gerekir
14 Uluslararası Youmlresel Oyuncaklar Duumlnya uumllkelerinin yaşadıkları farklı sosyokuumlltuumlrel yaşamın sonucu olarak oyuncaklar-
da ki farklılıklar yuumlzyıllara goumlre değişkendir Değişmeyen ccedilocukların oyunlara ve buumlyuumlmeye
duydukları oumlzlemdir
Uluslara goumlre oyuncakların değişkenliği malzeme ve biccedilim youmlnuumlndendir
17
Ulusların oyuncak şekillerinin ve oumlzelliklerinin oluşturulmasına
Yaşam şekilleri
İnsan tipleri
Hayvan tuumlrleri
İklim oumlzellikleri
İnanışlar
Yetiştirilen uumlruumlnler etkilemiştir Oumlrneğin bir oyuncak bebek her uumllkede farklı farklı şekillerde farklı malzemelerde ve
farklı boyutlarda oluşturulduğu incelemeler sonucunda goumlruumllmektedir Ulusların sanayide
gelişimleri sosyokuumlltuumlrel yapıları oyuncak sektoumlruumlnuumln oluşumuna ve oyuncak modellerinin
değişkenliğine neden olmuştur Oyuncak oumlrnekleri bunu en iyi şekilde yansıtmaktadır
Farklı ulusların oyuncak oumlrnekleri
Resim 128 Afrika ve Peru youmlresel oyuncakları
Resim 129 1820 yılına ait Fransız oyuncak keman
18
Resim 130 1900 - 1910 yılı Alman bebek evler oyuncak oumlrnekleri
Resim 131 1900 - 1910 yılı Alman bebek evler oyuncak oumlrnekleri
19
Resim 132 Amerikan oyuncak oumlrnekleri
Resim 133 Rus oyuncak oumlrnekleri
20
Resim 134 Japon oyuncak oumlrnekleri
Resim 135 Kore bebek oyuncaklar
15 Enduumlstriyel Oyuncak Uumlretimi Oyun ve bazen de oyunda kullanılan ve oyunu tamamlayan oyuncaklar ccedilocuğun
fiziksel becerilerini geliştirdiği gibi duumlşuumlnme ve keşfetme aracılığı ile zihinsel gelişimine de
katkıda bulunmaktadır Ccedilocukların oynadıkları ldquooyunlarla ve oyununa youmln veren
oyuncaklarlardquo gelişimlerini tamamladıklarıda yapılan ccedilalışmalar ve uygulamalarıyla buguumln
ortadadır Duumlnyada dev oyuncak sektoumlrlerinin doğmasının da okul oumlncesi eğitime verilen
oumlnemin her geccedilen guumln artmasının da başlıca nedeni budur
21
Oyuncakların seri uumlretimi ise 18 yuumlzyılda başlamıştır Oumlnce tahta oyuncaklar sonra da
sırasıyla kağıt teneke kurmalı buharlı elektrikli ve pilli oyuncaklar oyuncak sanayinde
yerini almıştır Uumlnluuml oyuncak fabrikaları ise 1800luuml yılların sonunda ortaya ccedilıkmaya
başlamıştır Oyuncak tarihinde Alman oyuncakccedilılığı oumlnemli bir yer tutmaktadır Ccediluumlnkuuml Batı
duumlnyasında oyuncağı duumlzenli sanayi uumlruumlnuuml haline doumlnuumlştuumlren ilk uumllke Almanyadır ve
oumlzellikle de Nuremberg boumllgesi
1900luuml yılların başında enduumlstri devriminin de etkisiyle teneke oyuncaklar popuumller
olmuştur Teneke oyuncaklar arasında en fazla ilgi gemiler arabalar uccedilaklara goumlsterilmiştir
İkinci Duumlnya Savaşı yıllarında ekonomik zorluklar nedeniyle birccedilok uumlruumlnde olduğu
gibi oyuncak sanayisinde de bir duraklama yaşandığı goumlruumllmektedir Oyuncak atoumllyelerinin
savaş sırasında silah uumlretmek olarak kullanılması ccedilok acı bir durumdur Bu doumlnemde evlerde
yapılan basit oyuncakların arttığı goumlzlenmektedir 1970li yıllardan sonra ise ccedilocukların
guumlvenliği ve daha ucuza mal edilmesi nedeniyle plastik oyuncaklar yaygınlık kazanmıştır
1970li yılların hemen ardından Japonya modern teknolojinin katkısıyla oyuncak
enduumlstrisinde zirveye tırmanmış ve 1980li yıllardan itibaren pazar payını Hong Kong
Singapur Taiwan Malezya ve son yıllarda da Ccediline bırakmıştır Artık guumlnuumlmuumlzde satılan
oyuncakların ccediloğu Ccedilin yapımıdır Oyuncakccedilılık uumlretim malzemeleri olarak kısaca doumlrt
doumlneme ayrılır
Sanayileşme oumlncesi zanaat işccedililiğine dayanan kil ve ahşap malzeme doumlnemi
Sanayileşme ile beraber metal ve teneke doumlnemi
Plastiğin keşfi ile plastik oyuncaklar
Elektronik ve dijital devrim ile miniyonga (microchip ) oyuncaklar
İletişim araccedillarının artarak gelişmesi duumlnya uluslarını etkileyen olayların oyuncaklara
da yansımasına neden olmuştur Oumlrneğin aya yolculuk masal ve ccedilizgi film karekterleri
oyuncak sektoumlruumlne esin kaynağı olmuştur
Resim 136 Ayrsquoa yolculuğun oyuncaklara yansıması
22
Enduumlstriyel oyuncak tuumlrleri
Bebekler Farklı boyutlarda ve şekillerde tekstil yuumlzeyler plastik seramik vb malzeme tuumlruuml
kullanılarak oluşturulurlar
Resim 137 Enduumlstriyel bebek oyuncak
Hayvanlar Bu oyuncak tuumlrleri karada denizde havada yaşayan canlı hayvan tuumlrlerinden
etkilenerek hazırlanan tekstil yuumlzeyler plastik ve ahşap malzemelerden uumlretilmektedir
Resim 138 Enduumlstriyel oyuncak ayıcıklar
23
Minyatuumlr nesneler ( evcilik doktor tamir setleri temizlik ve uumltuuml
setleri ) Ahşap ve plastik malzemelerden guumlnluumlk yaşantıda kullanılan nesnelerin kuumlccediluumlltuumllmuumlş
olarak uumlretildiği oyuncaklardır
Resim 139 Uumltuuml temizlik tamir seti oyuncaklar
Birleştirme yığma takılıp ccedilıkarılanlar ( legolaryapbozlar bloklar
kuklalar ) Ahşap ve plastikten uumlretilen oyuncak tuumlrleridir
Elektronikler miniyonga (microchip) (yaylı sesli uzaktan
kumandalılar bilgisayar oyunları ) Miniyongalar ile elektronik mekanizmaların kullanılarak oluşturulduğu oyuncak
tuumlruumlduumlr
Eğiticiler (harf sayı geometrik şekiller oyuncak kitaplar kavram
oumlğretmeyi amaccedillayanlar ) Tekstil yuumlzeyler karton kağıt ahşap plastik malzeme tuumlrlerinden uumlretilen oyuncak
tuumlruumlduumlr
Masa oyunları ( kelime oyun araccedilları ) Plastik ya da ahşap malzemelerden uumlretilen oyun araccedillarıdır
24
Muumlzikli oyuncaklar ( minyatuumlr muumlzik aletleri muumlzik kutuları
duumlduumlk ccedilıngırak ) Kullanırken ya da sabit durumda kurularak ses ccedilıkartan oyuncaklardır
Hareketliler ( tekerlekli oyuncaklar ) Tekerlek ya da mekanizma yardımı ile hareket edebilen oyuncaklardır
Guumlncel ve masal kahramanları (Oumlruumlmcek adam Batman vb) Ccedilizgi film film ve masal kahramanlarının minyatuumlr boyutlarda ya da dekoratif amaccedillı
buumlyuumlk boyutlarda uumlretilmiş şekilleridir
Enduumlstriyel oyuncak uumlretim suumlrecinde oyuncağın tuumlruumlne uygun model belirleyebilmek
iccedilin malzeme ve yaş grubuna dikkat edilmelidir Bunun yanısıra yeni oyuncak modelleri
oluşturabilmek iccedilin geccedilmişte ve guumlnuumlmuumlzde oluşturulan oyuncakları her youmlnuumlyle kavramak
gerekir Edinilen bilgiler ile yeni oluşturulan bir oyuncak modeli tanımlanabilmelidir Bu
tanımlamada
Oyuncak tuumlruumlnuuml belirleme ( eğitici hareketli muumlzikli hayvan bebek vb)
Oyuncak malzeme tanımı ( tekstil yuumlzeyler ahşap plastik karton vb )
Uumlretim tekniği tanımı ( dikim kaynak oumlrme doumlkme yapıştırma vb )
Oyuncakta kullanılacak renk seccedilenekleri
Oyuncak guumlvenliği iccedilin varsa standartlara uygun uyarılar tanımlanmalıdır
25
UYGULAMA FAALİYETİ Yaşadığınız youmlrede geccedilmişte oynanan ccedilocuk oyunlarını ve bu oyunda kullanılan
oyuncakları araştırarak oyuncakların model oumlzelliklerini ve goumlrsel uumlruumln dosyası oluşturunuz
İşlem Basamakları Oumlneriler
Youmlrenizde geccedilmişte oynanan
oyunları ve oyunlarda oynanan
oyuncakları oumlnerilen kaynak-
lardan araştırınız
Kuumltuumlphane muumlze yerel web sayfaları
boumllge ya da il yıllıkları ve aile buumlyuumlk-
lerinden yararlanabilirsiniz
Araştırma oumlncesi planlama ya-
pınız( Goumlruumlşmelerde soracağı-
nız soruları not defterinizi ka-
leminizi hazırlayınız)
Hazırlıklarınızı kontrol ediniz
Araştırma sonuccedillarını not alı-
nız( oyunun oumlzellikleri kulla-
nılan oyuncağın malzeme ve
model oumlzellikleri vb gibi )
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Oyuncaklarla ilgili varsa goumlr-
sellerin resimlerini ccedilekerek ya
da ccedilizerek temin ediniz
Zamanı iyi kullanınız
Araştırma sonuccedillarını dosyala-
yınız
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Araştırma sonuccedillarını sınıf or-
tamında paylaşınız
Paylaşımcı olunuz
UYGULAMA FAALİYETİ-1
26
Eğitici enduumlstriyel oyuncakları araştırınız Araştırmalarınızdan edindiğiniz goumlrseller
yardımı ile bir konu seccedilerek eğitici oyuncak modeli oluşturunuz
İşlem Basamakları Oumlneriler
Eğitici oyuncakları oumlnerilen kay-
naklardan araştırınız
Oyuncak mağazaları İnternet
web sayfalarından faydalanınız
Ccedilizim malzemelerini hazırlayınız
Seccediltiğiniz konudaki oyuncağın
modelini ccediliziniz (Rakamları konu
olarak seccedilebilirsiniz )
Kalem A4 resim kacircğıdı silgi
A4 resim kartonu kullanabilir-
siniz
Hazırlıklarınızı kontrol ediniz
Oyuncağın renk ve kumaşını seccedili-
niz
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Kalıbınıza uygun kumaşı kesiniz
Modele uygun dikiniz
İccedilerisini elyaf ile doldurunuz
Farklı materyaller kullanabilirsi-
niz (Keccedile suumlnger boyalar kar-
ton vb)
Uygulama ccedilalışmanızı sınıf orta-
mında arkadaşlarınızla paylaşınız
Paylaşımcı olunuz
UYGULAMA FAALİYETİ-2
27
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME
Aşağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği işaretleyiniz
1 MOuml 5500-3000 Kalkolitik Doumlneme ait en eski oyuncak araba hangi muumlzede sergilenmek-
tedir
A) Ankara
B) Mardin
C) Antalya
D) İstanbul
2 İlk ccedilağ oyuncaklarında hangisi malzeme olarak kullanılmadı
A) Taş
B) Ağaccedil dalı
C) Kil
D) Plastik
3 Geleneksel oyuncaklarda topaccedil nasıl kullanılırdı
A) Vurularak
B) Parccedilalanarak
C) Doumlnduumlruumllerek
D) Suumlruumllerek
4 Aşağıdaki oyuncaklardan hangisi enduumlstriyel oyuncak gruplarından minyatuumlr nesneler
oyuncak grubuna girmez
A) Lego
B) Araba
C) Doktor seti
D) Tamir seti
5Aşağıdakilerden hangisi eğitici oyuncaklar grubuna girer
A) Keman
B) Topaccedil
C ) Geometrik şekiller
D ) Araba
6Eyuumlp Oyuncakları hangi ilimizde uumlretimde 300 yıl varlığını suumlrduumlrmuumlştuumlr
A) İzmir
B) Bursa
C) Ankara
D) İstanbul
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız Ce-
vaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki oumlğrenme faaliyetine geccediliniz
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME
28
OumlĞRENME FAALİYETİndash2
Bu faaliyette verilecek bilgiler ve kazandırılacak beceriler ile oumlzelliklerine goumlre oyun-
cakları gruplandırabileceksiniz
Oyuncakları malzeme ve model oumlzelliklerine goumlre araştırınız
Araştırma sonuccedillarına goumlre oyuncak ccedileşitlerini gruplandırınız
Araştırma sonuccedillarını arkadaşlarınızla sınıf ortamında paylaşınız
2 OYUNCAK CcedilEŞİTLERİ
Oyuncaklar ister bireysel uumlretilsin isterse enduumlstriyel anlamda seri olarak uumlretilsin
oyuncakların modellerine ve malzemelerine goumlre uumlretim teknikleri farklıdır Bu farklılıklar
gelişen değişen teknoloji ile malzeme tuumlruumlne ve oyuncak firmalarının satış politikalarına
goumlre her geccedilen guumln değişmektedir Guumlnuumlmuumlzde var olan oyuncak uumlretim teknikleri değerlen-
dirilirken değişkenlik goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalıdır
21 Uumlretim Tekniğine Goumlre Oyuncaklar Uumlretim tekniğine goumlre oyuncakları gruplandırabilmek iccedilin oyuncakları malzeme ve
model oumlzelliklerine goumlre incelemek gerekir
211 Malzeme Tuumlruumlne Goumlre Oyuncaklar Tekstil yuumlzeyli oyuncaklar
Oyuncağın tuumlmuumlnde ya da bir boumlluumlmuumlnde terikoton keccedile peluumlş polar kadife triko
oumlrguuml gibi tekstil yuumlzeyleri kullanarak hazırlanan oyuncaklardır
Resim 21 Tekstil yuumlzeyli oyuncak
OumlĞRENME FAALİYETİndash2
AMACcedil
ARAŞTIRMA
29
Ahşap oyuncaklar
Ahşap malzemelerin ham boyalı vernikli oymalı baskılı vb şekillendirmeleri
yoluyla elde edilen oyuncaklardır
Resim 22 Ahşap oyuncak
Kağıt karton oyuncaklar
Kağıt karton oluklu mukavva vb kağıt tuumlrevlerinden oluşturulan oyuncaklardır
Resim 23 Kağıt ve karton oyuncaklar
30
Resim 24 Kağıt ve karton oyuncaklar
Teneke oyuncaklar
Teneke ve sacın şekillendirilip renklendirilmesi ile uumlretilen oyuncak ccedileşitleridir Bu
tuumlr oyuncaklarda yay ve kurma mekanizmaları da kullanılmıştır
Resim 25 Teneke otobuumls oyuncak
Plastik oyuncaklar
İkinci Duumlnya Savaşırsquondan sonra ucuz hafif fazla sayıda uumlretilebilir olması nedeniyle
kullanılmaya başlayan doumlkme ve kalıp tekniği ile uumlretilen oyuncak ccedileşitleridir
Resim 26 Plastik oyuncaklar
31
Cam oyuncaklar
Oumlzellikle ccedilok kalın camdan misket ya da zeka oyuncakları gibi oyuncakların
uumlretiminde kullanılan oyuncak ccedileşitleridir
Resim 27 Cam zeka oyuncağı
Elektronik Miniyonga (Microchip) oyuncaklar
Pilli kumandalı şarzlı uumlretilen ateri elde taşınabilir CDrsquoden ya da hafıza kartlarından
oynanan oyuncak ccedileşitleridir
Resim 28 Kumandalı otomobil oyuncak
212 Model Oumlzelliğine Goumlre Oyuncaklar Tek parccedilalı oyuncaklar
Tek parccedila ahşap plastik cam gibi malzemeden misket topa vb şeklinde uumlretilen
oyuncak tuumlrleridir
Ccedilok parccedilalı oyuncaklar
Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir araya getirilerek
uumlretilen oyuncak tuumlrleridir
Mekanizmalı oyuncaklar
Oyuncağa ses ışık hareket kazandırmak amaccedillı mekanizmaların yerleştirilmesi ile
uumlretilen oyuncak tuumlrleridir
32
22 Amacına Goumlre Oyuncaklar Ccedilocukların yetiştirilmeleri kuumlltuumlrden kuumlltuumlre değişkenlik goumlstermektedir İletişim ve
ulaşım araccedillarındaki hızlı değişimi kuumlltuumlrler arasındaki değişkenliği her geccedilen guumln
azaltmaktadır Bunun sonucu olarak geleneksel oyuncaklardan uzaklaşarak duumlnyada genel
ilgi goumlren oyuncak tuumlrlerine youmlnelim artmaktadır
Oyuncakların ccedilok farklı amaccedilları vardır Bu amaccedilları eğitimciler doktorlar
ebeveynler felsefeciler oyucak uumlreticilerinin soumlylemleri ile toplumların sosyo-kuumlltuumlrel ve
ekonomik yapıları belirlemektedir
Kullanım amacına goumlre oyuncaklar
Ccedilocukların yaş gruplarına goumlre duyusal beceri eğitim eğlence amaccedillı ihtiyaccedillarını
karşılamak amaccedillı kullanılan oyuncaklar bu gruba girer
Dekoratif amaccedillı oyuncaklar
Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif amaccedillı oyuncaklar
denir
Resim 29 Dekoratif amaccedillı kullanılan oyuncaklar
Resim 210 Dekoratif amaccedillı kullanılan oyuncaklar
Fonksiyonel oyuncaklar
Yetişkinler tarafından kullanılan aletlerin kuumlccediluumlltuumllmuumlş modellerine fonksiyonel
oyuncak denir
33
UYGULAMA FAALİYETİ
Oyuncakların model oumlzelliklerini araştırınız Bunların iccedilinden tekstil yuumlzeyli oyuncak-
ları seccedilerek tuumlruumlne goumlre goumlrsel uumlruumln dosyası hazırlayınız
İşlem Basamakları Oumlneriler
Oumlnerilen kaynaklardan tekstil yuuml-
zeyli oyuncakları araştırınız
Oyuncak mağazaları oyuncak web
sayfaları oyuncak uumlreten atoumllyeler
kreşler anaokullarından faydala-
nabilirsiniz
Oumlnerilen kaynaklardan tekstil yuuml-
zeyli oyuncakların goumlrsellerini fo-
toğraflayarak fotokopi alarak ya
da web sayfasından ccedilıktı olarak
temin ediniz
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Tekstil yuumlzey tuumlruumlne goumlre grupla-
ma yapınız
Dokuma yuumlzeyler peluumlş polar te-
ri koton
Oumlrguuml yuumlzeyler- triko el oumlrguumlsuuml
Dokusuz yuumlzeyler keccedile olarak
tekstil yuumlzeyli oyuncaklar
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Bilgi konularını goumlzden geccediliriniz
Aynı gruptaki goumlrselleri A4 kacircğı-
dına yerleştirip yapıştırınız
A4 dosya kacircğıdı oyuncak goumlrselle-
ri yapıştırıcı ile yapıştırınız
Tekstil yuumlzeyli oyuncak goumlrselle-
rinin alt boumlluumlmuumlne not alarak ta-
nımlayınız
Parccedila mekanizma renk tekstil
yuumlzey oumlzelliği vb
Zamanı iyi kullanınız
UYGULAMA FAALİYETİ
34
Uygulama ccedilalışmaları yaptığınız
A4 kacircğıtlarını dosyaya grup sıra-
sına goumlre yerleştiriniz
Dosyanıza kapak hazırlayarak ccedila-
lışmayı tamamlayınız
Uygulama ccedilalışmanızı kontrol edi-
niz Hatalarınız var ise duumlzeltiniz
Goumlrsel uumlruumln dosyasını sınıf orta-
mında arkadaşlarınızla paylaşınız
Paylaşımcı olunuz
35
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME Aşağıdaki cuumlmlelerin başında boş bırakılan parantezlere cuumlmlelerde verilen bil-
giler doğru ise D yanlış ise Y yazınız
1 ( ) Oyuncaklar ister bireysel uumlretilsin isterse enduumlstriyel anlamda seri olarak
uumlretilsin oyuncakların modellerine ve malzemelerine goumlre uumlretim teknikleri
farklıdır
2 ( ) Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir
araya getirilerek uumlretilen oyuncaklara tek parccedila oyuncaklar denir
3 ( ) Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif
amaccedillı oyuncaklar denir
4 ( ) Plastik oyuncaklar İkinci Duumlnya Savaşırsquondan sonra ucuz hafif fazla sa-
yıda uumlretilebilir olması nedeniyle kullanılmaya başlayan doumlkme ve kalıp tek-
niği ile uumlretilen oyuncak ccedileşitleridir
5 ( ) Ccedilocukların yaş gruplarına goumlre duyusal beceri eğitim eğlence amaccedillı
ihtiyaccedillarını karşılamak iccedilin kullanılan oyuncaklara kullanım amacına uygun
oyuncaklar denir
6 ( ) Pilli kumandalı şarjlı uumlretilen ateri elde taşınabilir CDrsquoden ya da hafıza
kartlarından oynanan oyuncaklara elektronik miniyonga oyuncaklar denir
7 ( ) Tek parccedila ahşap plastik cam gibi malzemeden misket topaccedil vb şeklin-
de uumlretilen oyuncak tuumlrlerine ccedilok parccedilalı oyuncak denir
8 ( ) Oyuncağa ses ışık hareket kazandırmak amaccedillı mekanizmaların yerleşti-
rilmesi ile uumlretilen oyuncaklara mekanizmalı oyuncaklar denir
9 ( ) Ahşap malzemelerin ham boyalı vernikli oymalı baskılı vb şekillen-
dirmeleri yoluyla elde edilen oyuncaklara ahşap oyuncaklar denir
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız Ce-
vaplarınızın tuumlmuuml doğru ise ldquoModuumll Değerlendirmerdquoye geccediliniz
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME
36
MODUumlL DEĞERLENDİRME
Aşağıdaki cuumlmlelerin başında boş bırakılan parantezlere cuumlmlelerde verilen bil-
giler doğru ise D yanlış ise Y yazınız
1 ( ) Bir youmlrede tarihsel suumlreccedilte ustalar ebeveynler ya da ccedilocukların kendisi
tarafından uumlretilen ya da oyunlarda kullanılan doğal nesnelere youmlresel oyun-
caklar denir
2 ( ) Eyuumlp oyuncakları 300 yıllık bir geccedilmişe sahiptir
3 ( ) Taş kil ağaccedil dalları ilk ccedilağlardan beri oyuncak malzemesi olarak kulla-
nılmıştır
4 ( ) Elektronik ve miniyongalı oyuncaklar geleneksel oyuncaklardır
5 ( ) Yetişkinler tarafından kullanılan aletlerin kuumlccediluumlltuumllmuumlş modellerine tak
parccedilalı oyuncak denir
6 ( ) Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir
araya getirilerek uumlretilen oyuncaklara ccedilok parccedilalı oyuncak denir
7 ( ) Uumlretim tekniğine goumlre oyuncakları gruplandırabilmek iccedilin oyuncakları
malzeme ve model oumlzelliklerine goumlre incelemek gerekir
8 ( ) Uluslara goumlre oyuncakların değişkenliği malzeme ve biccedilim youmlnuumlndendir
9 ( ) Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif
amaccedillı oyuncaklar denir
10 ( ) Tuumlrk tarihinde satılmak uumlzere yapılan oyuncaklar Selccediluklu doumlneminde
ortaya ccedilıkıyor
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız Ce-
vaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki moduumlle geccedilmek iccedilin oumlğretmeninize başvurunuz
MODUumlL DEĞERLENDİRME
37
CEVAP ANAHTARLARI OumlĞRENME FAALİYETİ-1rsquoİN CEVAP ANAHTARI
1 B
2 D
3 C
4 A
5 C
6 D
OumlĞRENME FAALİYETİ-2rsquoNİN CEVAP ANAHTARI
1 D
2 Y
3 D
4 D
5 D
6 D
7 Y
8 D
9 D
MODUumlL DEĞERLENDİRMENİN CEVAP ANAHTARI
1 D
2 D
3 D
4 Y
5 Y
6 D
7 D
8 D
9 D
10 Y
CEVAP ANAHTARLARI
38
KAYNAKCcedilA
ONUR Bekir Oyunun Guumlcuuml İmge Kitabevi 2011
ONUR Bekir Neslihan GUumlNEY Tuumlrkiyersquode Ccedilocuk Oyunları Araştırma-
ları Ankara Uumlniversitesi CcedilOKAUM (Ccedilocuk Kuumlltuumlruuml Araştırma ve Uygula-
ma Merkezi Yayınları ) Koumlk Yayıncılık 2004
OĞUZ M Oumlcal Petek ERSOY Tuumlrkiyersquode Yaşayan Geleneksel Ccedilocuk
Oyunları Gazi Uumlniversitesi Tuumlrk Halkbilimi Araştırma ve Uygulama Mer-
kezi (THBMER) tarafından yayımlanan 2004
BAŞAL Handan Asucircde GeccedilmişYıllarda Tuumlrkiyersquode Ccedilocuklar Tarafından
Oynanan Ccedilocuk Oyunları Uludağ Uumlniversitesi Eğitim Fakuumlltesi Dergisi
XX (2) 2007
ONUR B N CcedilELEN F CcedilOK M ARTAR T DEMİR (1998) Childrenrsquos
need for toys from mothers point of view in two cities of Turkey iccedilinde Toys
and Playthings (ed G Brougere) Imprimera LaTresoriere
Antalya Oyuncak Muumlzesi
KAYNAKCcedilA
7
Resim 16 Youmlresel Eyuumlp oyuncağı
Resim17 Youmlresel Eyuumlp oyuncağı
111 Gerccedilek Nesnelerin Kuumlccediluumlk Kopyaları
Kuumlccediluumlk muumlzik aletleri (teflerdavullar darbukalar)
8
Resim 18 Kuumlccediluumlk muumlzik aletleri
Kuumlccediluumlk mekanik aletler (el arabaları doumlnme dolaplar salıncaklar)
Resim 19 Kuumlccediluumlk mekanik makinaların oyuncağa doumlnuumlştuumlruumllmesi
Kuumlccediluumlk ulaşım araccedilları (sandallar padişah kayıkları)
Resim 110 Kuumlccediluumlk ulaşım araccedilları
9
Kuumlccediluumlk silahlar (tahta kılıccedillar kamış tuumlfekler ipli oklar)
Resim 111 Kuumlccediluumlk silahlar
Kuumlccediluumlk ev aletleri (yayıklar havanlar beşikler ccedilekiccediller testiler)
Resim 112 Kuumlccediluumlk ev aletleri
Kuumlccediluumlltuumllmuumlş hayvan tasvirleri (kırmızı tuumlyluuml koyun ve kuzular)
10
Resim 113 Kuumlccediluumlk hayvan oyuncakları
112 Hareketli Sesli Oyuncaklar Oyun araccedilları topaccedillar hacıyatmazlar şakşaklar duumlduumlkluuml fırıldaklar iccediline su konulup
oumlttuumlruumllen toprak testilerdir
12 Oyuncakların Oyunlara Goumlre Sınıflandırması Tuumlrkiyersquode 2004 yılında Yaşayan Geleneksel Ccedilocuk Oyunları adlı ccedilalışmada youmlresel
oyuncakların oyunlara goumlre dağılımı
Aşıkla oynanan oyunlar
Resim 114 Aşık
Balonla oynanan oyunlar
Bez bebekle oynanan oyunlar
11
Resim 115 Bez bebekler
Boncuk cam duumlğme ve makarayla oynanan oyunlar
Resim 116 Makaralar duumlğmeler
Ccedilemberle oynanan oyunlar
12
Resim 117 Ccedilember
Ccedilelik ccedilomak (tahta sopa değnek) ile oynanan oyunlar
Resim 118 Ccedilelik ccedilomak
Ccedilubukla oynanan oyunlar
İple oynanan oyunlar
Resim 119 İple oynanan oyunlar
Kapakla oynanan oyunlar
Kayışla oynanan oyunlar
Kılık değiştirilerek oynanan oyunlar
Kibrit ccediloumlpuumlyle oynanan oyunlar
13
Resim 120 Kibrit ccediloumlpuumlyle oynanan oyunlar
Kiremitle oynanan oyunlar
Resim 121 Kiremitle oynanan tombik
Kuumlccediluumlk kare tahtalarla oynanan oyunlar
Mendille oynanan oyunlar
Mendille oynanan oyunlar
Misketle oynanan oyunlar
Placircstik boruyla oynanan oyunlar
Ruumlzgacircr guumlluuml ile oynanan oyunlar
Salıncakla oynanan oyunlar
Suntanın uumlzerine ccedilivi ccedilakılarak oynanan oyunlar
Şişeyle oynanan oyunlar
Tahtadan yapılan topla oynanan oyunlar
Taş fırlatan oyuncaklarla oynanan oyunlar
Taşla oynanan oyunlar
Tokmakla oynanan oyunlar
Topaccedilla oynanan oyunlar
Topla oynanan oyunlar
El yapımı olanlar
Placircstik olanlar Toprakla oynanan oyunlar
Yumurtayla oynanan oyunlar
14
13 Youmlresel Oyuncaklar Bir youmlrede tarihsel suumlreccedilte ustalar ebeveynler ya da ccedilocukların kendisi tarafından
uumlretilen ya da oyunlarda kullanılan doğal nesnelere youmlresel oyuncaklar denir
Resim 1 22 Youmlresel ahşap oyuncak yapımcısı ve satıcısı Antalyalı Mehmet Soumlkmen
Youmlresel oyuncaklar uumlretilme şekillerine goumlre
Hazır sanayi uumlruumlnuuml oyuncaklar (balon plastik top misket
boncukcam duumlğme demir ccedilubuk şişe ccedilivi plastik top plastik
boru suntahellip)
El yapımı oyuncaklar (bez bebek ip salıncak sapan ok yay
topaccediltahta el yapımı top)
Doğal oyuncaklar (aşık yumurta ceviz taş kaya toprak sopa
değnekhellip)
Resim 1 23 Youmlresel oyuncak oumlrnekleri
15
Resim 1 24 Ahşap ve tel youmlresel oyuncak oumlrnekleri
Bazı youmlrelere goumlre youmlresel oyuncak adları
Trakya youmlresine ait Suumlpuumlrge Bebek Derinkuyu bebekleri Soğanlı
bebekleri
Resim 1 25 Youmlresel Soğanlı suumlpuumlrge Derinkuyu bebekleri
Karaman youmlresine ait kabak araba
Erdemlinin yaylalarındaki Youmlruumlk ccedilocuklarının oyuncağı olan
draman (el davulu)
Karadenizin ahşap kayığı
16
Resim 1 26 Karadenizin ahşap kayığı
Antalya kabak bebekler
Resim 127 Antalya kabak bebeği
Geleneksel oyunların modern eğitim metotlarıyla ccedilocuklara yeniden sunulması farklı
kuumlltuumlrlerin geleneksel ccedilocuk oyunlarıyla Tuumlrk ccedilocuk oyunlarının karşılaştırmalı ccedilalışmasının
da evrensel kuumlltuumlre katkıları olacaktır Bu sayede farklı kuumlltuumlrlerden ccedilocukların birbirlerini
ve farklı kuumlltuumlrleri tanıma istekleri artacak oumlzellikle doğal oyuncaklar sayesinde de farklı
tuumlrlerin ve coğrafyaların oumlğretilmesi kolaylaşacaktır Evrensel kuumlltuumlr meydana getirmek iccedilin
ccedilocukların penceresinden bakıp onların duumlnyasında ortak platform oluşturmak gerekir
14 Uluslararası Youmlresel Oyuncaklar Duumlnya uumllkelerinin yaşadıkları farklı sosyokuumlltuumlrel yaşamın sonucu olarak oyuncaklar-
da ki farklılıklar yuumlzyıllara goumlre değişkendir Değişmeyen ccedilocukların oyunlara ve buumlyuumlmeye
duydukları oumlzlemdir
Uluslara goumlre oyuncakların değişkenliği malzeme ve biccedilim youmlnuumlndendir
17
Ulusların oyuncak şekillerinin ve oumlzelliklerinin oluşturulmasına
Yaşam şekilleri
İnsan tipleri
Hayvan tuumlrleri
İklim oumlzellikleri
İnanışlar
Yetiştirilen uumlruumlnler etkilemiştir Oumlrneğin bir oyuncak bebek her uumllkede farklı farklı şekillerde farklı malzemelerde ve
farklı boyutlarda oluşturulduğu incelemeler sonucunda goumlruumllmektedir Ulusların sanayide
gelişimleri sosyokuumlltuumlrel yapıları oyuncak sektoumlruumlnuumln oluşumuna ve oyuncak modellerinin
değişkenliğine neden olmuştur Oyuncak oumlrnekleri bunu en iyi şekilde yansıtmaktadır
Farklı ulusların oyuncak oumlrnekleri
Resim 128 Afrika ve Peru youmlresel oyuncakları
Resim 129 1820 yılına ait Fransız oyuncak keman
18
Resim 130 1900 - 1910 yılı Alman bebek evler oyuncak oumlrnekleri
Resim 131 1900 - 1910 yılı Alman bebek evler oyuncak oumlrnekleri
19
Resim 132 Amerikan oyuncak oumlrnekleri
Resim 133 Rus oyuncak oumlrnekleri
20
Resim 134 Japon oyuncak oumlrnekleri
Resim 135 Kore bebek oyuncaklar
15 Enduumlstriyel Oyuncak Uumlretimi Oyun ve bazen de oyunda kullanılan ve oyunu tamamlayan oyuncaklar ccedilocuğun
fiziksel becerilerini geliştirdiği gibi duumlşuumlnme ve keşfetme aracılığı ile zihinsel gelişimine de
katkıda bulunmaktadır Ccedilocukların oynadıkları ldquooyunlarla ve oyununa youmln veren
oyuncaklarlardquo gelişimlerini tamamladıklarıda yapılan ccedilalışmalar ve uygulamalarıyla buguumln
ortadadır Duumlnyada dev oyuncak sektoumlrlerinin doğmasının da okul oumlncesi eğitime verilen
oumlnemin her geccedilen guumln artmasının da başlıca nedeni budur
21
Oyuncakların seri uumlretimi ise 18 yuumlzyılda başlamıştır Oumlnce tahta oyuncaklar sonra da
sırasıyla kağıt teneke kurmalı buharlı elektrikli ve pilli oyuncaklar oyuncak sanayinde
yerini almıştır Uumlnluuml oyuncak fabrikaları ise 1800luuml yılların sonunda ortaya ccedilıkmaya
başlamıştır Oyuncak tarihinde Alman oyuncakccedilılığı oumlnemli bir yer tutmaktadır Ccediluumlnkuuml Batı
duumlnyasında oyuncağı duumlzenli sanayi uumlruumlnuuml haline doumlnuumlştuumlren ilk uumllke Almanyadır ve
oumlzellikle de Nuremberg boumllgesi
1900luuml yılların başında enduumlstri devriminin de etkisiyle teneke oyuncaklar popuumller
olmuştur Teneke oyuncaklar arasında en fazla ilgi gemiler arabalar uccedilaklara goumlsterilmiştir
İkinci Duumlnya Savaşı yıllarında ekonomik zorluklar nedeniyle birccedilok uumlruumlnde olduğu
gibi oyuncak sanayisinde de bir duraklama yaşandığı goumlruumllmektedir Oyuncak atoumllyelerinin
savaş sırasında silah uumlretmek olarak kullanılması ccedilok acı bir durumdur Bu doumlnemde evlerde
yapılan basit oyuncakların arttığı goumlzlenmektedir 1970li yıllardan sonra ise ccedilocukların
guumlvenliği ve daha ucuza mal edilmesi nedeniyle plastik oyuncaklar yaygınlık kazanmıştır
1970li yılların hemen ardından Japonya modern teknolojinin katkısıyla oyuncak
enduumlstrisinde zirveye tırmanmış ve 1980li yıllardan itibaren pazar payını Hong Kong
Singapur Taiwan Malezya ve son yıllarda da Ccediline bırakmıştır Artık guumlnuumlmuumlzde satılan
oyuncakların ccediloğu Ccedilin yapımıdır Oyuncakccedilılık uumlretim malzemeleri olarak kısaca doumlrt
doumlneme ayrılır
Sanayileşme oumlncesi zanaat işccedililiğine dayanan kil ve ahşap malzeme doumlnemi
Sanayileşme ile beraber metal ve teneke doumlnemi
Plastiğin keşfi ile plastik oyuncaklar
Elektronik ve dijital devrim ile miniyonga (microchip ) oyuncaklar
İletişim araccedillarının artarak gelişmesi duumlnya uluslarını etkileyen olayların oyuncaklara
da yansımasına neden olmuştur Oumlrneğin aya yolculuk masal ve ccedilizgi film karekterleri
oyuncak sektoumlruumlne esin kaynağı olmuştur
Resim 136 Ayrsquoa yolculuğun oyuncaklara yansıması
22
Enduumlstriyel oyuncak tuumlrleri
Bebekler Farklı boyutlarda ve şekillerde tekstil yuumlzeyler plastik seramik vb malzeme tuumlruuml
kullanılarak oluşturulurlar
Resim 137 Enduumlstriyel bebek oyuncak
Hayvanlar Bu oyuncak tuumlrleri karada denizde havada yaşayan canlı hayvan tuumlrlerinden
etkilenerek hazırlanan tekstil yuumlzeyler plastik ve ahşap malzemelerden uumlretilmektedir
Resim 138 Enduumlstriyel oyuncak ayıcıklar
23
Minyatuumlr nesneler ( evcilik doktor tamir setleri temizlik ve uumltuuml
setleri ) Ahşap ve plastik malzemelerden guumlnluumlk yaşantıda kullanılan nesnelerin kuumlccediluumlltuumllmuumlş
olarak uumlretildiği oyuncaklardır
Resim 139 Uumltuuml temizlik tamir seti oyuncaklar
Birleştirme yığma takılıp ccedilıkarılanlar ( legolaryapbozlar bloklar
kuklalar ) Ahşap ve plastikten uumlretilen oyuncak tuumlrleridir
Elektronikler miniyonga (microchip) (yaylı sesli uzaktan
kumandalılar bilgisayar oyunları ) Miniyongalar ile elektronik mekanizmaların kullanılarak oluşturulduğu oyuncak
tuumlruumlduumlr
Eğiticiler (harf sayı geometrik şekiller oyuncak kitaplar kavram
oumlğretmeyi amaccedillayanlar ) Tekstil yuumlzeyler karton kağıt ahşap plastik malzeme tuumlrlerinden uumlretilen oyuncak
tuumlruumlduumlr
Masa oyunları ( kelime oyun araccedilları ) Plastik ya da ahşap malzemelerden uumlretilen oyun araccedillarıdır
24
Muumlzikli oyuncaklar ( minyatuumlr muumlzik aletleri muumlzik kutuları
duumlduumlk ccedilıngırak ) Kullanırken ya da sabit durumda kurularak ses ccedilıkartan oyuncaklardır
Hareketliler ( tekerlekli oyuncaklar ) Tekerlek ya da mekanizma yardımı ile hareket edebilen oyuncaklardır
Guumlncel ve masal kahramanları (Oumlruumlmcek adam Batman vb) Ccedilizgi film film ve masal kahramanlarının minyatuumlr boyutlarda ya da dekoratif amaccedillı
buumlyuumlk boyutlarda uumlretilmiş şekilleridir
Enduumlstriyel oyuncak uumlretim suumlrecinde oyuncağın tuumlruumlne uygun model belirleyebilmek
iccedilin malzeme ve yaş grubuna dikkat edilmelidir Bunun yanısıra yeni oyuncak modelleri
oluşturabilmek iccedilin geccedilmişte ve guumlnuumlmuumlzde oluşturulan oyuncakları her youmlnuumlyle kavramak
gerekir Edinilen bilgiler ile yeni oluşturulan bir oyuncak modeli tanımlanabilmelidir Bu
tanımlamada
Oyuncak tuumlruumlnuuml belirleme ( eğitici hareketli muumlzikli hayvan bebek vb)
Oyuncak malzeme tanımı ( tekstil yuumlzeyler ahşap plastik karton vb )
Uumlretim tekniği tanımı ( dikim kaynak oumlrme doumlkme yapıştırma vb )
Oyuncakta kullanılacak renk seccedilenekleri
Oyuncak guumlvenliği iccedilin varsa standartlara uygun uyarılar tanımlanmalıdır
25
UYGULAMA FAALİYETİ Yaşadığınız youmlrede geccedilmişte oynanan ccedilocuk oyunlarını ve bu oyunda kullanılan
oyuncakları araştırarak oyuncakların model oumlzelliklerini ve goumlrsel uumlruumln dosyası oluşturunuz
İşlem Basamakları Oumlneriler
Youmlrenizde geccedilmişte oynanan
oyunları ve oyunlarda oynanan
oyuncakları oumlnerilen kaynak-
lardan araştırınız
Kuumltuumlphane muumlze yerel web sayfaları
boumllge ya da il yıllıkları ve aile buumlyuumlk-
lerinden yararlanabilirsiniz
Araştırma oumlncesi planlama ya-
pınız( Goumlruumlşmelerde soracağı-
nız soruları not defterinizi ka-
leminizi hazırlayınız)
Hazırlıklarınızı kontrol ediniz
Araştırma sonuccedillarını not alı-
nız( oyunun oumlzellikleri kulla-
nılan oyuncağın malzeme ve
model oumlzellikleri vb gibi )
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Oyuncaklarla ilgili varsa goumlr-
sellerin resimlerini ccedilekerek ya
da ccedilizerek temin ediniz
Zamanı iyi kullanınız
Araştırma sonuccedillarını dosyala-
yınız
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Araştırma sonuccedillarını sınıf or-
tamında paylaşınız
Paylaşımcı olunuz
UYGULAMA FAALİYETİ-1
26
Eğitici enduumlstriyel oyuncakları araştırınız Araştırmalarınızdan edindiğiniz goumlrseller
yardımı ile bir konu seccedilerek eğitici oyuncak modeli oluşturunuz
İşlem Basamakları Oumlneriler
Eğitici oyuncakları oumlnerilen kay-
naklardan araştırınız
Oyuncak mağazaları İnternet
web sayfalarından faydalanınız
Ccedilizim malzemelerini hazırlayınız
Seccediltiğiniz konudaki oyuncağın
modelini ccediliziniz (Rakamları konu
olarak seccedilebilirsiniz )
Kalem A4 resim kacircğıdı silgi
A4 resim kartonu kullanabilir-
siniz
Hazırlıklarınızı kontrol ediniz
Oyuncağın renk ve kumaşını seccedili-
niz
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Kalıbınıza uygun kumaşı kesiniz
Modele uygun dikiniz
İccedilerisini elyaf ile doldurunuz
Farklı materyaller kullanabilirsi-
niz (Keccedile suumlnger boyalar kar-
ton vb)
Uygulama ccedilalışmanızı sınıf orta-
mında arkadaşlarınızla paylaşınız
Paylaşımcı olunuz
UYGULAMA FAALİYETİ-2
27
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME
Aşağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği işaretleyiniz
1 MOuml 5500-3000 Kalkolitik Doumlneme ait en eski oyuncak araba hangi muumlzede sergilenmek-
tedir
A) Ankara
B) Mardin
C) Antalya
D) İstanbul
2 İlk ccedilağ oyuncaklarında hangisi malzeme olarak kullanılmadı
A) Taş
B) Ağaccedil dalı
C) Kil
D) Plastik
3 Geleneksel oyuncaklarda topaccedil nasıl kullanılırdı
A) Vurularak
B) Parccedilalanarak
C) Doumlnduumlruumllerek
D) Suumlruumllerek
4 Aşağıdaki oyuncaklardan hangisi enduumlstriyel oyuncak gruplarından minyatuumlr nesneler
oyuncak grubuna girmez
A) Lego
B) Araba
C) Doktor seti
D) Tamir seti
5Aşağıdakilerden hangisi eğitici oyuncaklar grubuna girer
A) Keman
B) Topaccedil
C ) Geometrik şekiller
D ) Araba
6Eyuumlp Oyuncakları hangi ilimizde uumlretimde 300 yıl varlığını suumlrduumlrmuumlştuumlr
A) İzmir
B) Bursa
C) Ankara
D) İstanbul
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız Ce-
vaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki oumlğrenme faaliyetine geccediliniz
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME
28
OumlĞRENME FAALİYETİndash2
Bu faaliyette verilecek bilgiler ve kazandırılacak beceriler ile oumlzelliklerine goumlre oyun-
cakları gruplandırabileceksiniz
Oyuncakları malzeme ve model oumlzelliklerine goumlre araştırınız
Araştırma sonuccedillarına goumlre oyuncak ccedileşitlerini gruplandırınız
Araştırma sonuccedillarını arkadaşlarınızla sınıf ortamında paylaşınız
2 OYUNCAK CcedilEŞİTLERİ
Oyuncaklar ister bireysel uumlretilsin isterse enduumlstriyel anlamda seri olarak uumlretilsin
oyuncakların modellerine ve malzemelerine goumlre uumlretim teknikleri farklıdır Bu farklılıklar
gelişen değişen teknoloji ile malzeme tuumlruumlne ve oyuncak firmalarının satış politikalarına
goumlre her geccedilen guumln değişmektedir Guumlnuumlmuumlzde var olan oyuncak uumlretim teknikleri değerlen-
dirilirken değişkenlik goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalıdır
21 Uumlretim Tekniğine Goumlre Oyuncaklar Uumlretim tekniğine goumlre oyuncakları gruplandırabilmek iccedilin oyuncakları malzeme ve
model oumlzelliklerine goumlre incelemek gerekir
211 Malzeme Tuumlruumlne Goumlre Oyuncaklar Tekstil yuumlzeyli oyuncaklar
Oyuncağın tuumlmuumlnde ya da bir boumlluumlmuumlnde terikoton keccedile peluumlş polar kadife triko
oumlrguuml gibi tekstil yuumlzeyleri kullanarak hazırlanan oyuncaklardır
Resim 21 Tekstil yuumlzeyli oyuncak
OumlĞRENME FAALİYETİndash2
AMACcedil
ARAŞTIRMA
29
Ahşap oyuncaklar
Ahşap malzemelerin ham boyalı vernikli oymalı baskılı vb şekillendirmeleri
yoluyla elde edilen oyuncaklardır
Resim 22 Ahşap oyuncak
Kağıt karton oyuncaklar
Kağıt karton oluklu mukavva vb kağıt tuumlrevlerinden oluşturulan oyuncaklardır
Resim 23 Kağıt ve karton oyuncaklar
30
Resim 24 Kağıt ve karton oyuncaklar
Teneke oyuncaklar
Teneke ve sacın şekillendirilip renklendirilmesi ile uumlretilen oyuncak ccedileşitleridir Bu
tuumlr oyuncaklarda yay ve kurma mekanizmaları da kullanılmıştır
Resim 25 Teneke otobuumls oyuncak
Plastik oyuncaklar
İkinci Duumlnya Savaşırsquondan sonra ucuz hafif fazla sayıda uumlretilebilir olması nedeniyle
kullanılmaya başlayan doumlkme ve kalıp tekniği ile uumlretilen oyuncak ccedileşitleridir
Resim 26 Plastik oyuncaklar
31
Cam oyuncaklar
Oumlzellikle ccedilok kalın camdan misket ya da zeka oyuncakları gibi oyuncakların
uumlretiminde kullanılan oyuncak ccedileşitleridir
Resim 27 Cam zeka oyuncağı
Elektronik Miniyonga (Microchip) oyuncaklar
Pilli kumandalı şarzlı uumlretilen ateri elde taşınabilir CDrsquoden ya da hafıza kartlarından
oynanan oyuncak ccedileşitleridir
Resim 28 Kumandalı otomobil oyuncak
212 Model Oumlzelliğine Goumlre Oyuncaklar Tek parccedilalı oyuncaklar
Tek parccedila ahşap plastik cam gibi malzemeden misket topa vb şeklinde uumlretilen
oyuncak tuumlrleridir
Ccedilok parccedilalı oyuncaklar
Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir araya getirilerek
uumlretilen oyuncak tuumlrleridir
Mekanizmalı oyuncaklar
Oyuncağa ses ışık hareket kazandırmak amaccedillı mekanizmaların yerleştirilmesi ile
uumlretilen oyuncak tuumlrleridir
32
22 Amacına Goumlre Oyuncaklar Ccedilocukların yetiştirilmeleri kuumlltuumlrden kuumlltuumlre değişkenlik goumlstermektedir İletişim ve
ulaşım araccedillarındaki hızlı değişimi kuumlltuumlrler arasındaki değişkenliği her geccedilen guumln
azaltmaktadır Bunun sonucu olarak geleneksel oyuncaklardan uzaklaşarak duumlnyada genel
ilgi goumlren oyuncak tuumlrlerine youmlnelim artmaktadır
Oyuncakların ccedilok farklı amaccedilları vardır Bu amaccedilları eğitimciler doktorlar
ebeveynler felsefeciler oyucak uumlreticilerinin soumlylemleri ile toplumların sosyo-kuumlltuumlrel ve
ekonomik yapıları belirlemektedir
Kullanım amacına goumlre oyuncaklar
Ccedilocukların yaş gruplarına goumlre duyusal beceri eğitim eğlence amaccedillı ihtiyaccedillarını
karşılamak amaccedillı kullanılan oyuncaklar bu gruba girer
Dekoratif amaccedillı oyuncaklar
Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif amaccedillı oyuncaklar
denir
Resim 29 Dekoratif amaccedillı kullanılan oyuncaklar
Resim 210 Dekoratif amaccedillı kullanılan oyuncaklar
Fonksiyonel oyuncaklar
Yetişkinler tarafından kullanılan aletlerin kuumlccediluumlltuumllmuumlş modellerine fonksiyonel
oyuncak denir
33
UYGULAMA FAALİYETİ
Oyuncakların model oumlzelliklerini araştırınız Bunların iccedilinden tekstil yuumlzeyli oyuncak-
ları seccedilerek tuumlruumlne goumlre goumlrsel uumlruumln dosyası hazırlayınız
İşlem Basamakları Oumlneriler
Oumlnerilen kaynaklardan tekstil yuuml-
zeyli oyuncakları araştırınız
Oyuncak mağazaları oyuncak web
sayfaları oyuncak uumlreten atoumllyeler
kreşler anaokullarından faydala-
nabilirsiniz
Oumlnerilen kaynaklardan tekstil yuuml-
zeyli oyuncakların goumlrsellerini fo-
toğraflayarak fotokopi alarak ya
da web sayfasından ccedilıktı olarak
temin ediniz
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Tekstil yuumlzey tuumlruumlne goumlre grupla-
ma yapınız
Dokuma yuumlzeyler peluumlş polar te-
ri koton
Oumlrguuml yuumlzeyler- triko el oumlrguumlsuuml
Dokusuz yuumlzeyler keccedile olarak
tekstil yuumlzeyli oyuncaklar
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Bilgi konularını goumlzden geccediliriniz
Aynı gruptaki goumlrselleri A4 kacircğı-
dına yerleştirip yapıştırınız
A4 dosya kacircğıdı oyuncak goumlrselle-
ri yapıştırıcı ile yapıştırınız
Tekstil yuumlzeyli oyuncak goumlrselle-
rinin alt boumlluumlmuumlne not alarak ta-
nımlayınız
Parccedila mekanizma renk tekstil
yuumlzey oumlzelliği vb
Zamanı iyi kullanınız
UYGULAMA FAALİYETİ
34
Uygulama ccedilalışmaları yaptığınız
A4 kacircğıtlarını dosyaya grup sıra-
sına goumlre yerleştiriniz
Dosyanıza kapak hazırlayarak ccedila-
lışmayı tamamlayınız
Uygulama ccedilalışmanızı kontrol edi-
niz Hatalarınız var ise duumlzeltiniz
Goumlrsel uumlruumln dosyasını sınıf orta-
mında arkadaşlarınızla paylaşınız
Paylaşımcı olunuz
35
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME Aşağıdaki cuumlmlelerin başında boş bırakılan parantezlere cuumlmlelerde verilen bil-
giler doğru ise D yanlış ise Y yazınız
1 ( ) Oyuncaklar ister bireysel uumlretilsin isterse enduumlstriyel anlamda seri olarak
uumlretilsin oyuncakların modellerine ve malzemelerine goumlre uumlretim teknikleri
farklıdır
2 ( ) Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir
araya getirilerek uumlretilen oyuncaklara tek parccedila oyuncaklar denir
3 ( ) Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif
amaccedillı oyuncaklar denir
4 ( ) Plastik oyuncaklar İkinci Duumlnya Savaşırsquondan sonra ucuz hafif fazla sa-
yıda uumlretilebilir olması nedeniyle kullanılmaya başlayan doumlkme ve kalıp tek-
niği ile uumlretilen oyuncak ccedileşitleridir
5 ( ) Ccedilocukların yaş gruplarına goumlre duyusal beceri eğitim eğlence amaccedillı
ihtiyaccedillarını karşılamak iccedilin kullanılan oyuncaklara kullanım amacına uygun
oyuncaklar denir
6 ( ) Pilli kumandalı şarjlı uumlretilen ateri elde taşınabilir CDrsquoden ya da hafıza
kartlarından oynanan oyuncaklara elektronik miniyonga oyuncaklar denir
7 ( ) Tek parccedila ahşap plastik cam gibi malzemeden misket topaccedil vb şeklin-
de uumlretilen oyuncak tuumlrlerine ccedilok parccedilalı oyuncak denir
8 ( ) Oyuncağa ses ışık hareket kazandırmak amaccedillı mekanizmaların yerleşti-
rilmesi ile uumlretilen oyuncaklara mekanizmalı oyuncaklar denir
9 ( ) Ahşap malzemelerin ham boyalı vernikli oymalı baskılı vb şekillen-
dirmeleri yoluyla elde edilen oyuncaklara ahşap oyuncaklar denir
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız Ce-
vaplarınızın tuumlmuuml doğru ise ldquoModuumll Değerlendirmerdquoye geccediliniz
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME
36
MODUumlL DEĞERLENDİRME
Aşağıdaki cuumlmlelerin başında boş bırakılan parantezlere cuumlmlelerde verilen bil-
giler doğru ise D yanlış ise Y yazınız
1 ( ) Bir youmlrede tarihsel suumlreccedilte ustalar ebeveynler ya da ccedilocukların kendisi
tarafından uumlretilen ya da oyunlarda kullanılan doğal nesnelere youmlresel oyun-
caklar denir
2 ( ) Eyuumlp oyuncakları 300 yıllık bir geccedilmişe sahiptir
3 ( ) Taş kil ağaccedil dalları ilk ccedilağlardan beri oyuncak malzemesi olarak kulla-
nılmıştır
4 ( ) Elektronik ve miniyongalı oyuncaklar geleneksel oyuncaklardır
5 ( ) Yetişkinler tarafından kullanılan aletlerin kuumlccediluumlltuumllmuumlş modellerine tak
parccedilalı oyuncak denir
6 ( ) Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir
araya getirilerek uumlretilen oyuncaklara ccedilok parccedilalı oyuncak denir
7 ( ) Uumlretim tekniğine goumlre oyuncakları gruplandırabilmek iccedilin oyuncakları
malzeme ve model oumlzelliklerine goumlre incelemek gerekir
8 ( ) Uluslara goumlre oyuncakların değişkenliği malzeme ve biccedilim youmlnuumlndendir
9 ( ) Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif
amaccedillı oyuncaklar denir
10 ( ) Tuumlrk tarihinde satılmak uumlzere yapılan oyuncaklar Selccediluklu doumlneminde
ortaya ccedilıkıyor
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız Ce-
vaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki moduumlle geccedilmek iccedilin oumlğretmeninize başvurunuz
MODUumlL DEĞERLENDİRME
37
CEVAP ANAHTARLARI OumlĞRENME FAALİYETİ-1rsquoİN CEVAP ANAHTARI
1 B
2 D
3 C
4 A
5 C
6 D
OumlĞRENME FAALİYETİ-2rsquoNİN CEVAP ANAHTARI
1 D
2 Y
3 D
4 D
5 D
6 D
7 Y
8 D
9 D
MODUumlL DEĞERLENDİRMENİN CEVAP ANAHTARI
1 D
2 D
3 D
4 Y
5 Y
6 D
7 D
8 D
9 D
10 Y
CEVAP ANAHTARLARI
38
KAYNAKCcedilA
ONUR Bekir Oyunun Guumlcuuml İmge Kitabevi 2011
ONUR Bekir Neslihan GUumlNEY Tuumlrkiyersquode Ccedilocuk Oyunları Araştırma-
ları Ankara Uumlniversitesi CcedilOKAUM (Ccedilocuk Kuumlltuumlruuml Araştırma ve Uygula-
ma Merkezi Yayınları ) Koumlk Yayıncılık 2004
OĞUZ M Oumlcal Petek ERSOY Tuumlrkiyersquode Yaşayan Geleneksel Ccedilocuk
Oyunları Gazi Uumlniversitesi Tuumlrk Halkbilimi Araştırma ve Uygulama Mer-
kezi (THBMER) tarafından yayımlanan 2004
BAŞAL Handan Asucircde GeccedilmişYıllarda Tuumlrkiyersquode Ccedilocuklar Tarafından
Oynanan Ccedilocuk Oyunları Uludağ Uumlniversitesi Eğitim Fakuumlltesi Dergisi
XX (2) 2007
ONUR B N CcedilELEN F CcedilOK M ARTAR T DEMİR (1998) Childrenrsquos
need for toys from mothers point of view in two cities of Turkey iccedilinde Toys
and Playthings (ed G Brougere) Imprimera LaTresoriere
Antalya Oyuncak Muumlzesi
KAYNAKCcedilA
8
Resim 18 Kuumlccediluumlk muumlzik aletleri
Kuumlccediluumlk mekanik aletler (el arabaları doumlnme dolaplar salıncaklar)
Resim 19 Kuumlccediluumlk mekanik makinaların oyuncağa doumlnuumlştuumlruumllmesi
Kuumlccediluumlk ulaşım araccedilları (sandallar padişah kayıkları)
Resim 110 Kuumlccediluumlk ulaşım araccedilları
9
Kuumlccediluumlk silahlar (tahta kılıccedillar kamış tuumlfekler ipli oklar)
Resim 111 Kuumlccediluumlk silahlar
Kuumlccediluumlk ev aletleri (yayıklar havanlar beşikler ccedilekiccediller testiler)
Resim 112 Kuumlccediluumlk ev aletleri
Kuumlccediluumlltuumllmuumlş hayvan tasvirleri (kırmızı tuumlyluuml koyun ve kuzular)
10
Resim 113 Kuumlccediluumlk hayvan oyuncakları
112 Hareketli Sesli Oyuncaklar Oyun araccedilları topaccedillar hacıyatmazlar şakşaklar duumlduumlkluuml fırıldaklar iccediline su konulup
oumlttuumlruumllen toprak testilerdir
12 Oyuncakların Oyunlara Goumlre Sınıflandırması Tuumlrkiyersquode 2004 yılında Yaşayan Geleneksel Ccedilocuk Oyunları adlı ccedilalışmada youmlresel
oyuncakların oyunlara goumlre dağılımı
Aşıkla oynanan oyunlar
Resim 114 Aşık
Balonla oynanan oyunlar
Bez bebekle oynanan oyunlar
11
Resim 115 Bez bebekler
Boncuk cam duumlğme ve makarayla oynanan oyunlar
Resim 116 Makaralar duumlğmeler
Ccedilemberle oynanan oyunlar
12
Resim 117 Ccedilember
Ccedilelik ccedilomak (tahta sopa değnek) ile oynanan oyunlar
Resim 118 Ccedilelik ccedilomak
Ccedilubukla oynanan oyunlar
İple oynanan oyunlar
Resim 119 İple oynanan oyunlar
Kapakla oynanan oyunlar
Kayışla oynanan oyunlar
Kılık değiştirilerek oynanan oyunlar
Kibrit ccediloumlpuumlyle oynanan oyunlar
13
Resim 120 Kibrit ccediloumlpuumlyle oynanan oyunlar
Kiremitle oynanan oyunlar
Resim 121 Kiremitle oynanan tombik
Kuumlccediluumlk kare tahtalarla oynanan oyunlar
Mendille oynanan oyunlar
Mendille oynanan oyunlar
Misketle oynanan oyunlar
Placircstik boruyla oynanan oyunlar
Ruumlzgacircr guumlluuml ile oynanan oyunlar
Salıncakla oynanan oyunlar
Suntanın uumlzerine ccedilivi ccedilakılarak oynanan oyunlar
Şişeyle oynanan oyunlar
Tahtadan yapılan topla oynanan oyunlar
Taş fırlatan oyuncaklarla oynanan oyunlar
Taşla oynanan oyunlar
Tokmakla oynanan oyunlar
Topaccedilla oynanan oyunlar
Topla oynanan oyunlar
El yapımı olanlar
Placircstik olanlar Toprakla oynanan oyunlar
Yumurtayla oynanan oyunlar
14
13 Youmlresel Oyuncaklar Bir youmlrede tarihsel suumlreccedilte ustalar ebeveynler ya da ccedilocukların kendisi tarafından
uumlretilen ya da oyunlarda kullanılan doğal nesnelere youmlresel oyuncaklar denir
Resim 1 22 Youmlresel ahşap oyuncak yapımcısı ve satıcısı Antalyalı Mehmet Soumlkmen
Youmlresel oyuncaklar uumlretilme şekillerine goumlre
Hazır sanayi uumlruumlnuuml oyuncaklar (balon plastik top misket
boncukcam duumlğme demir ccedilubuk şişe ccedilivi plastik top plastik
boru suntahellip)
El yapımı oyuncaklar (bez bebek ip salıncak sapan ok yay
topaccediltahta el yapımı top)
Doğal oyuncaklar (aşık yumurta ceviz taş kaya toprak sopa
değnekhellip)
Resim 1 23 Youmlresel oyuncak oumlrnekleri
15
Resim 1 24 Ahşap ve tel youmlresel oyuncak oumlrnekleri
Bazı youmlrelere goumlre youmlresel oyuncak adları
Trakya youmlresine ait Suumlpuumlrge Bebek Derinkuyu bebekleri Soğanlı
bebekleri
Resim 1 25 Youmlresel Soğanlı suumlpuumlrge Derinkuyu bebekleri
Karaman youmlresine ait kabak araba
Erdemlinin yaylalarındaki Youmlruumlk ccedilocuklarının oyuncağı olan
draman (el davulu)
Karadenizin ahşap kayığı
16
Resim 1 26 Karadenizin ahşap kayığı
Antalya kabak bebekler
Resim 127 Antalya kabak bebeği
Geleneksel oyunların modern eğitim metotlarıyla ccedilocuklara yeniden sunulması farklı
kuumlltuumlrlerin geleneksel ccedilocuk oyunlarıyla Tuumlrk ccedilocuk oyunlarının karşılaştırmalı ccedilalışmasının
da evrensel kuumlltuumlre katkıları olacaktır Bu sayede farklı kuumlltuumlrlerden ccedilocukların birbirlerini
ve farklı kuumlltuumlrleri tanıma istekleri artacak oumlzellikle doğal oyuncaklar sayesinde de farklı
tuumlrlerin ve coğrafyaların oumlğretilmesi kolaylaşacaktır Evrensel kuumlltuumlr meydana getirmek iccedilin
ccedilocukların penceresinden bakıp onların duumlnyasında ortak platform oluşturmak gerekir
14 Uluslararası Youmlresel Oyuncaklar Duumlnya uumllkelerinin yaşadıkları farklı sosyokuumlltuumlrel yaşamın sonucu olarak oyuncaklar-
da ki farklılıklar yuumlzyıllara goumlre değişkendir Değişmeyen ccedilocukların oyunlara ve buumlyuumlmeye
duydukları oumlzlemdir
Uluslara goumlre oyuncakların değişkenliği malzeme ve biccedilim youmlnuumlndendir
17
Ulusların oyuncak şekillerinin ve oumlzelliklerinin oluşturulmasına
Yaşam şekilleri
İnsan tipleri
Hayvan tuumlrleri
İklim oumlzellikleri
İnanışlar
Yetiştirilen uumlruumlnler etkilemiştir Oumlrneğin bir oyuncak bebek her uumllkede farklı farklı şekillerde farklı malzemelerde ve
farklı boyutlarda oluşturulduğu incelemeler sonucunda goumlruumllmektedir Ulusların sanayide
gelişimleri sosyokuumlltuumlrel yapıları oyuncak sektoumlruumlnuumln oluşumuna ve oyuncak modellerinin
değişkenliğine neden olmuştur Oyuncak oumlrnekleri bunu en iyi şekilde yansıtmaktadır
Farklı ulusların oyuncak oumlrnekleri
Resim 128 Afrika ve Peru youmlresel oyuncakları
Resim 129 1820 yılına ait Fransız oyuncak keman
18
Resim 130 1900 - 1910 yılı Alman bebek evler oyuncak oumlrnekleri
Resim 131 1900 - 1910 yılı Alman bebek evler oyuncak oumlrnekleri
19
Resim 132 Amerikan oyuncak oumlrnekleri
Resim 133 Rus oyuncak oumlrnekleri
20
Resim 134 Japon oyuncak oumlrnekleri
Resim 135 Kore bebek oyuncaklar
15 Enduumlstriyel Oyuncak Uumlretimi Oyun ve bazen de oyunda kullanılan ve oyunu tamamlayan oyuncaklar ccedilocuğun
fiziksel becerilerini geliştirdiği gibi duumlşuumlnme ve keşfetme aracılığı ile zihinsel gelişimine de
katkıda bulunmaktadır Ccedilocukların oynadıkları ldquooyunlarla ve oyununa youmln veren
oyuncaklarlardquo gelişimlerini tamamladıklarıda yapılan ccedilalışmalar ve uygulamalarıyla buguumln
ortadadır Duumlnyada dev oyuncak sektoumlrlerinin doğmasının da okul oumlncesi eğitime verilen
oumlnemin her geccedilen guumln artmasının da başlıca nedeni budur
21
Oyuncakların seri uumlretimi ise 18 yuumlzyılda başlamıştır Oumlnce tahta oyuncaklar sonra da
sırasıyla kağıt teneke kurmalı buharlı elektrikli ve pilli oyuncaklar oyuncak sanayinde
yerini almıştır Uumlnluuml oyuncak fabrikaları ise 1800luuml yılların sonunda ortaya ccedilıkmaya
başlamıştır Oyuncak tarihinde Alman oyuncakccedilılığı oumlnemli bir yer tutmaktadır Ccediluumlnkuuml Batı
duumlnyasında oyuncağı duumlzenli sanayi uumlruumlnuuml haline doumlnuumlştuumlren ilk uumllke Almanyadır ve
oumlzellikle de Nuremberg boumllgesi
1900luuml yılların başında enduumlstri devriminin de etkisiyle teneke oyuncaklar popuumller
olmuştur Teneke oyuncaklar arasında en fazla ilgi gemiler arabalar uccedilaklara goumlsterilmiştir
İkinci Duumlnya Savaşı yıllarında ekonomik zorluklar nedeniyle birccedilok uumlruumlnde olduğu
gibi oyuncak sanayisinde de bir duraklama yaşandığı goumlruumllmektedir Oyuncak atoumllyelerinin
savaş sırasında silah uumlretmek olarak kullanılması ccedilok acı bir durumdur Bu doumlnemde evlerde
yapılan basit oyuncakların arttığı goumlzlenmektedir 1970li yıllardan sonra ise ccedilocukların
guumlvenliği ve daha ucuza mal edilmesi nedeniyle plastik oyuncaklar yaygınlık kazanmıştır
1970li yılların hemen ardından Japonya modern teknolojinin katkısıyla oyuncak
enduumlstrisinde zirveye tırmanmış ve 1980li yıllardan itibaren pazar payını Hong Kong
Singapur Taiwan Malezya ve son yıllarda da Ccediline bırakmıştır Artık guumlnuumlmuumlzde satılan
oyuncakların ccediloğu Ccedilin yapımıdır Oyuncakccedilılık uumlretim malzemeleri olarak kısaca doumlrt
doumlneme ayrılır
Sanayileşme oumlncesi zanaat işccedililiğine dayanan kil ve ahşap malzeme doumlnemi
Sanayileşme ile beraber metal ve teneke doumlnemi
Plastiğin keşfi ile plastik oyuncaklar
Elektronik ve dijital devrim ile miniyonga (microchip ) oyuncaklar
İletişim araccedillarının artarak gelişmesi duumlnya uluslarını etkileyen olayların oyuncaklara
da yansımasına neden olmuştur Oumlrneğin aya yolculuk masal ve ccedilizgi film karekterleri
oyuncak sektoumlruumlne esin kaynağı olmuştur
Resim 136 Ayrsquoa yolculuğun oyuncaklara yansıması
22
Enduumlstriyel oyuncak tuumlrleri
Bebekler Farklı boyutlarda ve şekillerde tekstil yuumlzeyler plastik seramik vb malzeme tuumlruuml
kullanılarak oluşturulurlar
Resim 137 Enduumlstriyel bebek oyuncak
Hayvanlar Bu oyuncak tuumlrleri karada denizde havada yaşayan canlı hayvan tuumlrlerinden
etkilenerek hazırlanan tekstil yuumlzeyler plastik ve ahşap malzemelerden uumlretilmektedir
Resim 138 Enduumlstriyel oyuncak ayıcıklar
23
Minyatuumlr nesneler ( evcilik doktor tamir setleri temizlik ve uumltuuml
setleri ) Ahşap ve plastik malzemelerden guumlnluumlk yaşantıda kullanılan nesnelerin kuumlccediluumlltuumllmuumlş
olarak uumlretildiği oyuncaklardır
Resim 139 Uumltuuml temizlik tamir seti oyuncaklar
Birleştirme yığma takılıp ccedilıkarılanlar ( legolaryapbozlar bloklar
kuklalar ) Ahşap ve plastikten uumlretilen oyuncak tuumlrleridir
Elektronikler miniyonga (microchip) (yaylı sesli uzaktan
kumandalılar bilgisayar oyunları ) Miniyongalar ile elektronik mekanizmaların kullanılarak oluşturulduğu oyuncak
tuumlruumlduumlr
Eğiticiler (harf sayı geometrik şekiller oyuncak kitaplar kavram
oumlğretmeyi amaccedillayanlar ) Tekstil yuumlzeyler karton kağıt ahşap plastik malzeme tuumlrlerinden uumlretilen oyuncak
tuumlruumlduumlr
Masa oyunları ( kelime oyun araccedilları ) Plastik ya da ahşap malzemelerden uumlretilen oyun araccedillarıdır
24
Muumlzikli oyuncaklar ( minyatuumlr muumlzik aletleri muumlzik kutuları
duumlduumlk ccedilıngırak ) Kullanırken ya da sabit durumda kurularak ses ccedilıkartan oyuncaklardır
Hareketliler ( tekerlekli oyuncaklar ) Tekerlek ya da mekanizma yardımı ile hareket edebilen oyuncaklardır
Guumlncel ve masal kahramanları (Oumlruumlmcek adam Batman vb) Ccedilizgi film film ve masal kahramanlarının minyatuumlr boyutlarda ya da dekoratif amaccedillı
buumlyuumlk boyutlarda uumlretilmiş şekilleridir
Enduumlstriyel oyuncak uumlretim suumlrecinde oyuncağın tuumlruumlne uygun model belirleyebilmek
iccedilin malzeme ve yaş grubuna dikkat edilmelidir Bunun yanısıra yeni oyuncak modelleri
oluşturabilmek iccedilin geccedilmişte ve guumlnuumlmuumlzde oluşturulan oyuncakları her youmlnuumlyle kavramak
gerekir Edinilen bilgiler ile yeni oluşturulan bir oyuncak modeli tanımlanabilmelidir Bu
tanımlamada
Oyuncak tuumlruumlnuuml belirleme ( eğitici hareketli muumlzikli hayvan bebek vb)
Oyuncak malzeme tanımı ( tekstil yuumlzeyler ahşap plastik karton vb )
Uumlretim tekniği tanımı ( dikim kaynak oumlrme doumlkme yapıştırma vb )
Oyuncakta kullanılacak renk seccedilenekleri
Oyuncak guumlvenliği iccedilin varsa standartlara uygun uyarılar tanımlanmalıdır
25
UYGULAMA FAALİYETİ Yaşadığınız youmlrede geccedilmişte oynanan ccedilocuk oyunlarını ve bu oyunda kullanılan
oyuncakları araştırarak oyuncakların model oumlzelliklerini ve goumlrsel uumlruumln dosyası oluşturunuz
İşlem Basamakları Oumlneriler
Youmlrenizde geccedilmişte oynanan
oyunları ve oyunlarda oynanan
oyuncakları oumlnerilen kaynak-
lardan araştırınız
Kuumltuumlphane muumlze yerel web sayfaları
boumllge ya da il yıllıkları ve aile buumlyuumlk-
lerinden yararlanabilirsiniz
Araştırma oumlncesi planlama ya-
pınız( Goumlruumlşmelerde soracağı-
nız soruları not defterinizi ka-
leminizi hazırlayınız)
Hazırlıklarınızı kontrol ediniz
Araştırma sonuccedillarını not alı-
nız( oyunun oumlzellikleri kulla-
nılan oyuncağın malzeme ve
model oumlzellikleri vb gibi )
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Oyuncaklarla ilgili varsa goumlr-
sellerin resimlerini ccedilekerek ya
da ccedilizerek temin ediniz
Zamanı iyi kullanınız
Araştırma sonuccedillarını dosyala-
yınız
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Araştırma sonuccedillarını sınıf or-
tamında paylaşınız
Paylaşımcı olunuz
UYGULAMA FAALİYETİ-1
26
Eğitici enduumlstriyel oyuncakları araştırınız Araştırmalarınızdan edindiğiniz goumlrseller
yardımı ile bir konu seccedilerek eğitici oyuncak modeli oluşturunuz
İşlem Basamakları Oumlneriler
Eğitici oyuncakları oumlnerilen kay-
naklardan araştırınız
Oyuncak mağazaları İnternet
web sayfalarından faydalanınız
Ccedilizim malzemelerini hazırlayınız
Seccediltiğiniz konudaki oyuncağın
modelini ccediliziniz (Rakamları konu
olarak seccedilebilirsiniz )
Kalem A4 resim kacircğıdı silgi
A4 resim kartonu kullanabilir-
siniz
Hazırlıklarınızı kontrol ediniz
Oyuncağın renk ve kumaşını seccedili-
niz
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Kalıbınıza uygun kumaşı kesiniz
Modele uygun dikiniz
İccedilerisini elyaf ile doldurunuz
Farklı materyaller kullanabilirsi-
niz (Keccedile suumlnger boyalar kar-
ton vb)
Uygulama ccedilalışmanızı sınıf orta-
mında arkadaşlarınızla paylaşınız
Paylaşımcı olunuz
UYGULAMA FAALİYETİ-2
27
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME
Aşağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği işaretleyiniz
1 MOuml 5500-3000 Kalkolitik Doumlneme ait en eski oyuncak araba hangi muumlzede sergilenmek-
tedir
A) Ankara
B) Mardin
C) Antalya
D) İstanbul
2 İlk ccedilağ oyuncaklarında hangisi malzeme olarak kullanılmadı
A) Taş
B) Ağaccedil dalı
C) Kil
D) Plastik
3 Geleneksel oyuncaklarda topaccedil nasıl kullanılırdı
A) Vurularak
B) Parccedilalanarak
C) Doumlnduumlruumllerek
D) Suumlruumllerek
4 Aşağıdaki oyuncaklardan hangisi enduumlstriyel oyuncak gruplarından minyatuumlr nesneler
oyuncak grubuna girmez
A) Lego
B) Araba
C) Doktor seti
D) Tamir seti
5Aşağıdakilerden hangisi eğitici oyuncaklar grubuna girer
A) Keman
B) Topaccedil
C ) Geometrik şekiller
D ) Araba
6Eyuumlp Oyuncakları hangi ilimizde uumlretimde 300 yıl varlığını suumlrduumlrmuumlştuumlr
A) İzmir
B) Bursa
C) Ankara
D) İstanbul
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız Ce-
vaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki oumlğrenme faaliyetine geccediliniz
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME
28
OumlĞRENME FAALİYETİndash2
Bu faaliyette verilecek bilgiler ve kazandırılacak beceriler ile oumlzelliklerine goumlre oyun-
cakları gruplandırabileceksiniz
Oyuncakları malzeme ve model oumlzelliklerine goumlre araştırınız
Araştırma sonuccedillarına goumlre oyuncak ccedileşitlerini gruplandırınız
Araştırma sonuccedillarını arkadaşlarınızla sınıf ortamında paylaşınız
2 OYUNCAK CcedilEŞİTLERİ
Oyuncaklar ister bireysel uumlretilsin isterse enduumlstriyel anlamda seri olarak uumlretilsin
oyuncakların modellerine ve malzemelerine goumlre uumlretim teknikleri farklıdır Bu farklılıklar
gelişen değişen teknoloji ile malzeme tuumlruumlne ve oyuncak firmalarının satış politikalarına
goumlre her geccedilen guumln değişmektedir Guumlnuumlmuumlzde var olan oyuncak uumlretim teknikleri değerlen-
dirilirken değişkenlik goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalıdır
21 Uumlretim Tekniğine Goumlre Oyuncaklar Uumlretim tekniğine goumlre oyuncakları gruplandırabilmek iccedilin oyuncakları malzeme ve
model oumlzelliklerine goumlre incelemek gerekir
211 Malzeme Tuumlruumlne Goumlre Oyuncaklar Tekstil yuumlzeyli oyuncaklar
Oyuncağın tuumlmuumlnde ya da bir boumlluumlmuumlnde terikoton keccedile peluumlş polar kadife triko
oumlrguuml gibi tekstil yuumlzeyleri kullanarak hazırlanan oyuncaklardır
Resim 21 Tekstil yuumlzeyli oyuncak
OumlĞRENME FAALİYETİndash2
AMACcedil
ARAŞTIRMA
29
Ahşap oyuncaklar
Ahşap malzemelerin ham boyalı vernikli oymalı baskılı vb şekillendirmeleri
yoluyla elde edilen oyuncaklardır
Resim 22 Ahşap oyuncak
Kağıt karton oyuncaklar
Kağıt karton oluklu mukavva vb kağıt tuumlrevlerinden oluşturulan oyuncaklardır
Resim 23 Kağıt ve karton oyuncaklar
30
Resim 24 Kağıt ve karton oyuncaklar
Teneke oyuncaklar
Teneke ve sacın şekillendirilip renklendirilmesi ile uumlretilen oyuncak ccedileşitleridir Bu
tuumlr oyuncaklarda yay ve kurma mekanizmaları da kullanılmıştır
Resim 25 Teneke otobuumls oyuncak
Plastik oyuncaklar
İkinci Duumlnya Savaşırsquondan sonra ucuz hafif fazla sayıda uumlretilebilir olması nedeniyle
kullanılmaya başlayan doumlkme ve kalıp tekniği ile uumlretilen oyuncak ccedileşitleridir
Resim 26 Plastik oyuncaklar
31
Cam oyuncaklar
Oumlzellikle ccedilok kalın camdan misket ya da zeka oyuncakları gibi oyuncakların
uumlretiminde kullanılan oyuncak ccedileşitleridir
Resim 27 Cam zeka oyuncağı
Elektronik Miniyonga (Microchip) oyuncaklar
Pilli kumandalı şarzlı uumlretilen ateri elde taşınabilir CDrsquoden ya da hafıza kartlarından
oynanan oyuncak ccedileşitleridir
Resim 28 Kumandalı otomobil oyuncak
212 Model Oumlzelliğine Goumlre Oyuncaklar Tek parccedilalı oyuncaklar
Tek parccedila ahşap plastik cam gibi malzemeden misket topa vb şeklinde uumlretilen
oyuncak tuumlrleridir
Ccedilok parccedilalı oyuncaklar
Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir araya getirilerek
uumlretilen oyuncak tuumlrleridir
Mekanizmalı oyuncaklar
Oyuncağa ses ışık hareket kazandırmak amaccedillı mekanizmaların yerleştirilmesi ile
uumlretilen oyuncak tuumlrleridir
32
22 Amacına Goumlre Oyuncaklar Ccedilocukların yetiştirilmeleri kuumlltuumlrden kuumlltuumlre değişkenlik goumlstermektedir İletişim ve
ulaşım araccedillarındaki hızlı değişimi kuumlltuumlrler arasındaki değişkenliği her geccedilen guumln
azaltmaktadır Bunun sonucu olarak geleneksel oyuncaklardan uzaklaşarak duumlnyada genel
ilgi goumlren oyuncak tuumlrlerine youmlnelim artmaktadır
Oyuncakların ccedilok farklı amaccedilları vardır Bu amaccedilları eğitimciler doktorlar
ebeveynler felsefeciler oyucak uumlreticilerinin soumlylemleri ile toplumların sosyo-kuumlltuumlrel ve
ekonomik yapıları belirlemektedir
Kullanım amacına goumlre oyuncaklar
Ccedilocukların yaş gruplarına goumlre duyusal beceri eğitim eğlence amaccedillı ihtiyaccedillarını
karşılamak amaccedillı kullanılan oyuncaklar bu gruba girer
Dekoratif amaccedillı oyuncaklar
Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif amaccedillı oyuncaklar
denir
Resim 29 Dekoratif amaccedillı kullanılan oyuncaklar
Resim 210 Dekoratif amaccedillı kullanılan oyuncaklar
Fonksiyonel oyuncaklar
Yetişkinler tarafından kullanılan aletlerin kuumlccediluumlltuumllmuumlş modellerine fonksiyonel
oyuncak denir
33
UYGULAMA FAALİYETİ
Oyuncakların model oumlzelliklerini araştırınız Bunların iccedilinden tekstil yuumlzeyli oyuncak-
ları seccedilerek tuumlruumlne goumlre goumlrsel uumlruumln dosyası hazırlayınız
İşlem Basamakları Oumlneriler
Oumlnerilen kaynaklardan tekstil yuuml-
zeyli oyuncakları araştırınız
Oyuncak mağazaları oyuncak web
sayfaları oyuncak uumlreten atoumllyeler
kreşler anaokullarından faydala-
nabilirsiniz
Oumlnerilen kaynaklardan tekstil yuuml-
zeyli oyuncakların goumlrsellerini fo-
toğraflayarak fotokopi alarak ya
da web sayfasından ccedilıktı olarak
temin ediniz
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Tekstil yuumlzey tuumlruumlne goumlre grupla-
ma yapınız
Dokuma yuumlzeyler peluumlş polar te-
ri koton
Oumlrguuml yuumlzeyler- triko el oumlrguumlsuuml
Dokusuz yuumlzeyler keccedile olarak
tekstil yuumlzeyli oyuncaklar
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Bilgi konularını goumlzden geccediliriniz
Aynı gruptaki goumlrselleri A4 kacircğı-
dına yerleştirip yapıştırınız
A4 dosya kacircğıdı oyuncak goumlrselle-
ri yapıştırıcı ile yapıştırınız
Tekstil yuumlzeyli oyuncak goumlrselle-
rinin alt boumlluumlmuumlne not alarak ta-
nımlayınız
Parccedila mekanizma renk tekstil
yuumlzey oumlzelliği vb
Zamanı iyi kullanınız
UYGULAMA FAALİYETİ
34
Uygulama ccedilalışmaları yaptığınız
A4 kacircğıtlarını dosyaya grup sıra-
sına goumlre yerleştiriniz
Dosyanıza kapak hazırlayarak ccedila-
lışmayı tamamlayınız
Uygulama ccedilalışmanızı kontrol edi-
niz Hatalarınız var ise duumlzeltiniz
Goumlrsel uumlruumln dosyasını sınıf orta-
mında arkadaşlarınızla paylaşınız
Paylaşımcı olunuz
35
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME Aşağıdaki cuumlmlelerin başında boş bırakılan parantezlere cuumlmlelerde verilen bil-
giler doğru ise D yanlış ise Y yazınız
1 ( ) Oyuncaklar ister bireysel uumlretilsin isterse enduumlstriyel anlamda seri olarak
uumlretilsin oyuncakların modellerine ve malzemelerine goumlre uumlretim teknikleri
farklıdır
2 ( ) Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir
araya getirilerek uumlretilen oyuncaklara tek parccedila oyuncaklar denir
3 ( ) Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif
amaccedillı oyuncaklar denir
4 ( ) Plastik oyuncaklar İkinci Duumlnya Savaşırsquondan sonra ucuz hafif fazla sa-
yıda uumlretilebilir olması nedeniyle kullanılmaya başlayan doumlkme ve kalıp tek-
niği ile uumlretilen oyuncak ccedileşitleridir
5 ( ) Ccedilocukların yaş gruplarına goumlre duyusal beceri eğitim eğlence amaccedillı
ihtiyaccedillarını karşılamak iccedilin kullanılan oyuncaklara kullanım amacına uygun
oyuncaklar denir
6 ( ) Pilli kumandalı şarjlı uumlretilen ateri elde taşınabilir CDrsquoden ya da hafıza
kartlarından oynanan oyuncaklara elektronik miniyonga oyuncaklar denir
7 ( ) Tek parccedila ahşap plastik cam gibi malzemeden misket topaccedil vb şeklin-
de uumlretilen oyuncak tuumlrlerine ccedilok parccedilalı oyuncak denir
8 ( ) Oyuncağa ses ışık hareket kazandırmak amaccedillı mekanizmaların yerleşti-
rilmesi ile uumlretilen oyuncaklara mekanizmalı oyuncaklar denir
9 ( ) Ahşap malzemelerin ham boyalı vernikli oymalı baskılı vb şekillen-
dirmeleri yoluyla elde edilen oyuncaklara ahşap oyuncaklar denir
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız Ce-
vaplarınızın tuumlmuuml doğru ise ldquoModuumll Değerlendirmerdquoye geccediliniz
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME
36
MODUumlL DEĞERLENDİRME
Aşağıdaki cuumlmlelerin başında boş bırakılan parantezlere cuumlmlelerde verilen bil-
giler doğru ise D yanlış ise Y yazınız
1 ( ) Bir youmlrede tarihsel suumlreccedilte ustalar ebeveynler ya da ccedilocukların kendisi
tarafından uumlretilen ya da oyunlarda kullanılan doğal nesnelere youmlresel oyun-
caklar denir
2 ( ) Eyuumlp oyuncakları 300 yıllık bir geccedilmişe sahiptir
3 ( ) Taş kil ağaccedil dalları ilk ccedilağlardan beri oyuncak malzemesi olarak kulla-
nılmıştır
4 ( ) Elektronik ve miniyongalı oyuncaklar geleneksel oyuncaklardır
5 ( ) Yetişkinler tarafından kullanılan aletlerin kuumlccediluumlltuumllmuumlş modellerine tak
parccedilalı oyuncak denir
6 ( ) Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir
araya getirilerek uumlretilen oyuncaklara ccedilok parccedilalı oyuncak denir
7 ( ) Uumlretim tekniğine goumlre oyuncakları gruplandırabilmek iccedilin oyuncakları
malzeme ve model oumlzelliklerine goumlre incelemek gerekir
8 ( ) Uluslara goumlre oyuncakların değişkenliği malzeme ve biccedilim youmlnuumlndendir
9 ( ) Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif
amaccedillı oyuncaklar denir
10 ( ) Tuumlrk tarihinde satılmak uumlzere yapılan oyuncaklar Selccediluklu doumlneminde
ortaya ccedilıkıyor
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız Ce-
vaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki moduumlle geccedilmek iccedilin oumlğretmeninize başvurunuz
MODUumlL DEĞERLENDİRME
37
CEVAP ANAHTARLARI OumlĞRENME FAALİYETİ-1rsquoİN CEVAP ANAHTARI
1 B
2 D
3 C
4 A
5 C
6 D
OumlĞRENME FAALİYETİ-2rsquoNİN CEVAP ANAHTARI
1 D
2 Y
3 D
4 D
5 D
6 D
7 Y
8 D
9 D
MODUumlL DEĞERLENDİRMENİN CEVAP ANAHTARI
1 D
2 D
3 D
4 Y
5 Y
6 D
7 D
8 D
9 D
10 Y
CEVAP ANAHTARLARI
38
KAYNAKCcedilA
ONUR Bekir Oyunun Guumlcuuml İmge Kitabevi 2011
ONUR Bekir Neslihan GUumlNEY Tuumlrkiyersquode Ccedilocuk Oyunları Araştırma-
ları Ankara Uumlniversitesi CcedilOKAUM (Ccedilocuk Kuumlltuumlruuml Araştırma ve Uygula-
ma Merkezi Yayınları ) Koumlk Yayıncılık 2004
OĞUZ M Oumlcal Petek ERSOY Tuumlrkiyersquode Yaşayan Geleneksel Ccedilocuk
Oyunları Gazi Uumlniversitesi Tuumlrk Halkbilimi Araştırma ve Uygulama Mer-
kezi (THBMER) tarafından yayımlanan 2004
BAŞAL Handan Asucircde GeccedilmişYıllarda Tuumlrkiyersquode Ccedilocuklar Tarafından
Oynanan Ccedilocuk Oyunları Uludağ Uumlniversitesi Eğitim Fakuumlltesi Dergisi
XX (2) 2007
ONUR B N CcedilELEN F CcedilOK M ARTAR T DEMİR (1998) Childrenrsquos
need for toys from mothers point of view in two cities of Turkey iccedilinde Toys
and Playthings (ed G Brougere) Imprimera LaTresoriere
Antalya Oyuncak Muumlzesi
KAYNAKCcedilA
9
Kuumlccediluumlk silahlar (tahta kılıccedillar kamış tuumlfekler ipli oklar)
Resim 111 Kuumlccediluumlk silahlar
Kuumlccediluumlk ev aletleri (yayıklar havanlar beşikler ccedilekiccediller testiler)
Resim 112 Kuumlccediluumlk ev aletleri
Kuumlccediluumlltuumllmuumlş hayvan tasvirleri (kırmızı tuumlyluuml koyun ve kuzular)
10
Resim 113 Kuumlccediluumlk hayvan oyuncakları
112 Hareketli Sesli Oyuncaklar Oyun araccedilları topaccedillar hacıyatmazlar şakşaklar duumlduumlkluuml fırıldaklar iccediline su konulup
oumlttuumlruumllen toprak testilerdir
12 Oyuncakların Oyunlara Goumlre Sınıflandırması Tuumlrkiyersquode 2004 yılında Yaşayan Geleneksel Ccedilocuk Oyunları adlı ccedilalışmada youmlresel
oyuncakların oyunlara goumlre dağılımı
Aşıkla oynanan oyunlar
Resim 114 Aşık
Balonla oynanan oyunlar
Bez bebekle oynanan oyunlar
11
Resim 115 Bez bebekler
Boncuk cam duumlğme ve makarayla oynanan oyunlar
Resim 116 Makaralar duumlğmeler
Ccedilemberle oynanan oyunlar
12
Resim 117 Ccedilember
Ccedilelik ccedilomak (tahta sopa değnek) ile oynanan oyunlar
Resim 118 Ccedilelik ccedilomak
Ccedilubukla oynanan oyunlar
İple oynanan oyunlar
Resim 119 İple oynanan oyunlar
Kapakla oynanan oyunlar
Kayışla oynanan oyunlar
Kılık değiştirilerek oynanan oyunlar
Kibrit ccediloumlpuumlyle oynanan oyunlar
13
Resim 120 Kibrit ccediloumlpuumlyle oynanan oyunlar
Kiremitle oynanan oyunlar
Resim 121 Kiremitle oynanan tombik
Kuumlccediluumlk kare tahtalarla oynanan oyunlar
Mendille oynanan oyunlar
Mendille oynanan oyunlar
Misketle oynanan oyunlar
Placircstik boruyla oynanan oyunlar
Ruumlzgacircr guumlluuml ile oynanan oyunlar
Salıncakla oynanan oyunlar
Suntanın uumlzerine ccedilivi ccedilakılarak oynanan oyunlar
Şişeyle oynanan oyunlar
Tahtadan yapılan topla oynanan oyunlar
Taş fırlatan oyuncaklarla oynanan oyunlar
Taşla oynanan oyunlar
Tokmakla oynanan oyunlar
Topaccedilla oynanan oyunlar
Topla oynanan oyunlar
El yapımı olanlar
Placircstik olanlar Toprakla oynanan oyunlar
Yumurtayla oynanan oyunlar
14
13 Youmlresel Oyuncaklar Bir youmlrede tarihsel suumlreccedilte ustalar ebeveynler ya da ccedilocukların kendisi tarafından
uumlretilen ya da oyunlarda kullanılan doğal nesnelere youmlresel oyuncaklar denir
Resim 1 22 Youmlresel ahşap oyuncak yapımcısı ve satıcısı Antalyalı Mehmet Soumlkmen
Youmlresel oyuncaklar uumlretilme şekillerine goumlre
Hazır sanayi uumlruumlnuuml oyuncaklar (balon plastik top misket
boncukcam duumlğme demir ccedilubuk şişe ccedilivi plastik top plastik
boru suntahellip)
El yapımı oyuncaklar (bez bebek ip salıncak sapan ok yay
topaccediltahta el yapımı top)
Doğal oyuncaklar (aşık yumurta ceviz taş kaya toprak sopa
değnekhellip)
Resim 1 23 Youmlresel oyuncak oumlrnekleri
15
Resim 1 24 Ahşap ve tel youmlresel oyuncak oumlrnekleri
Bazı youmlrelere goumlre youmlresel oyuncak adları
Trakya youmlresine ait Suumlpuumlrge Bebek Derinkuyu bebekleri Soğanlı
bebekleri
Resim 1 25 Youmlresel Soğanlı suumlpuumlrge Derinkuyu bebekleri
Karaman youmlresine ait kabak araba
Erdemlinin yaylalarındaki Youmlruumlk ccedilocuklarının oyuncağı olan
draman (el davulu)
Karadenizin ahşap kayığı
16
Resim 1 26 Karadenizin ahşap kayığı
Antalya kabak bebekler
Resim 127 Antalya kabak bebeği
Geleneksel oyunların modern eğitim metotlarıyla ccedilocuklara yeniden sunulması farklı
kuumlltuumlrlerin geleneksel ccedilocuk oyunlarıyla Tuumlrk ccedilocuk oyunlarının karşılaştırmalı ccedilalışmasının
da evrensel kuumlltuumlre katkıları olacaktır Bu sayede farklı kuumlltuumlrlerden ccedilocukların birbirlerini
ve farklı kuumlltuumlrleri tanıma istekleri artacak oumlzellikle doğal oyuncaklar sayesinde de farklı
tuumlrlerin ve coğrafyaların oumlğretilmesi kolaylaşacaktır Evrensel kuumlltuumlr meydana getirmek iccedilin
ccedilocukların penceresinden bakıp onların duumlnyasında ortak platform oluşturmak gerekir
14 Uluslararası Youmlresel Oyuncaklar Duumlnya uumllkelerinin yaşadıkları farklı sosyokuumlltuumlrel yaşamın sonucu olarak oyuncaklar-
da ki farklılıklar yuumlzyıllara goumlre değişkendir Değişmeyen ccedilocukların oyunlara ve buumlyuumlmeye
duydukları oumlzlemdir
Uluslara goumlre oyuncakların değişkenliği malzeme ve biccedilim youmlnuumlndendir
17
Ulusların oyuncak şekillerinin ve oumlzelliklerinin oluşturulmasına
Yaşam şekilleri
İnsan tipleri
Hayvan tuumlrleri
İklim oumlzellikleri
İnanışlar
Yetiştirilen uumlruumlnler etkilemiştir Oumlrneğin bir oyuncak bebek her uumllkede farklı farklı şekillerde farklı malzemelerde ve
farklı boyutlarda oluşturulduğu incelemeler sonucunda goumlruumllmektedir Ulusların sanayide
gelişimleri sosyokuumlltuumlrel yapıları oyuncak sektoumlruumlnuumln oluşumuna ve oyuncak modellerinin
değişkenliğine neden olmuştur Oyuncak oumlrnekleri bunu en iyi şekilde yansıtmaktadır
Farklı ulusların oyuncak oumlrnekleri
Resim 128 Afrika ve Peru youmlresel oyuncakları
Resim 129 1820 yılına ait Fransız oyuncak keman
18
Resim 130 1900 - 1910 yılı Alman bebek evler oyuncak oumlrnekleri
Resim 131 1900 - 1910 yılı Alman bebek evler oyuncak oumlrnekleri
19
Resim 132 Amerikan oyuncak oumlrnekleri
Resim 133 Rus oyuncak oumlrnekleri
20
Resim 134 Japon oyuncak oumlrnekleri
Resim 135 Kore bebek oyuncaklar
15 Enduumlstriyel Oyuncak Uumlretimi Oyun ve bazen de oyunda kullanılan ve oyunu tamamlayan oyuncaklar ccedilocuğun
fiziksel becerilerini geliştirdiği gibi duumlşuumlnme ve keşfetme aracılığı ile zihinsel gelişimine de
katkıda bulunmaktadır Ccedilocukların oynadıkları ldquooyunlarla ve oyununa youmln veren
oyuncaklarlardquo gelişimlerini tamamladıklarıda yapılan ccedilalışmalar ve uygulamalarıyla buguumln
ortadadır Duumlnyada dev oyuncak sektoumlrlerinin doğmasının da okul oumlncesi eğitime verilen
oumlnemin her geccedilen guumln artmasının da başlıca nedeni budur
21
Oyuncakların seri uumlretimi ise 18 yuumlzyılda başlamıştır Oumlnce tahta oyuncaklar sonra da
sırasıyla kağıt teneke kurmalı buharlı elektrikli ve pilli oyuncaklar oyuncak sanayinde
yerini almıştır Uumlnluuml oyuncak fabrikaları ise 1800luuml yılların sonunda ortaya ccedilıkmaya
başlamıştır Oyuncak tarihinde Alman oyuncakccedilılığı oumlnemli bir yer tutmaktadır Ccediluumlnkuuml Batı
duumlnyasında oyuncağı duumlzenli sanayi uumlruumlnuuml haline doumlnuumlştuumlren ilk uumllke Almanyadır ve
oumlzellikle de Nuremberg boumllgesi
1900luuml yılların başında enduumlstri devriminin de etkisiyle teneke oyuncaklar popuumller
olmuştur Teneke oyuncaklar arasında en fazla ilgi gemiler arabalar uccedilaklara goumlsterilmiştir
İkinci Duumlnya Savaşı yıllarında ekonomik zorluklar nedeniyle birccedilok uumlruumlnde olduğu
gibi oyuncak sanayisinde de bir duraklama yaşandığı goumlruumllmektedir Oyuncak atoumllyelerinin
savaş sırasında silah uumlretmek olarak kullanılması ccedilok acı bir durumdur Bu doumlnemde evlerde
yapılan basit oyuncakların arttığı goumlzlenmektedir 1970li yıllardan sonra ise ccedilocukların
guumlvenliği ve daha ucuza mal edilmesi nedeniyle plastik oyuncaklar yaygınlık kazanmıştır
1970li yılların hemen ardından Japonya modern teknolojinin katkısıyla oyuncak
enduumlstrisinde zirveye tırmanmış ve 1980li yıllardan itibaren pazar payını Hong Kong
Singapur Taiwan Malezya ve son yıllarda da Ccediline bırakmıştır Artık guumlnuumlmuumlzde satılan
oyuncakların ccediloğu Ccedilin yapımıdır Oyuncakccedilılık uumlretim malzemeleri olarak kısaca doumlrt
doumlneme ayrılır
Sanayileşme oumlncesi zanaat işccedililiğine dayanan kil ve ahşap malzeme doumlnemi
Sanayileşme ile beraber metal ve teneke doumlnemi
Plastiğin keşfi ile plastik oyuncaklar
Elektronik ve dijital devrim ile miniyonga (microchip ) oyuncaklar
İletişim araccedillarının artarak gelişmesi duumlnya uluslarını etkileyen olayların oyuncaklara
da yansımasına neden olmuştur Oumlrneğin aya yolculuk masal ve ccedilizgi film karekterleri
oyuncak sektoumlruumlne esin kaynağı olmuştur
Resim 136 Ayrsquoa yolculuğun oyuncaklara yansıması
22
Enduumlstriyel oyuncak tuumlrleri
Bebekler Farklı boyutlarda ve şekillerde tekstil yuumlzeyler plastik seramik vb malzeme tuumlruuml
kullanılarak oluşturulurlar
Resim 137 Enduumlstriyel bebek oyuncak
Hayvanlar Bu oyuncak tuumlrleri karada denizde havada yaşayan canlı hayvan tuumlrlerinden
etkilenerek hazırlanan tekstil yuumlzeyler plastik ve ahşap malzemelerden uumlretilmektedir
Resim 138 Enduumlstriyel oyuncak ayıcıklar
23
Minyatuumlr nesneler ( evcilik doktor tamir setleri temizlik ve uumltuuml
setleri ) Ahşap ve plastik malzemelerden guumlnluumlk yaşantıda kullanılan nesnelerin kuumlccediluumlltuumllmuumlş
olarak uumlretildiği oyuncaklardır
Resim 139 Uumltuuml temizlik tamir seti oyuncaklar
Birleştirme yığma takılıp ccedilıkarılanlar ( legolaryapbozlar bloklar
kuklalar ) Ahşap ve plastikten uumlretilen oyuncak tuumlrleridir
Elektronikler miniyonga (microchip) (yaylı sesli uzaktan
kumandalılar bilgisayar oyunları ) Miniyongalar ile elektronik mekanizmaların kullanılarak oluşturulduğu oyuncak
tuumlruumlduumlr
Eğiticiler (harf sayı geometrik şekiller oyuncak kitaplar kavram
oumlğretmeyi amaccedillayanlar ) Tekstil yuumlzeyler karton kağıt ahşap plastik malzeme tuumlrlerinden uumlretilen oyuncak
tuumlruumlduumlr
Masa oyunları ( kelime oyun araccedilları ) Plastik ya da ahşap malzemelerden uumlretilen oyun araccedillarıdır
24
Muumlzikli oyuncaklar ( minyatuumlr muumlzik aletleri muumlzik kutuları
duumlduumlk ccedilıngırak ) Kullanırken ya da sabit durumda kurularak ses ccedilıkartan oyuncaklardır
Hareketliler ( tekerlekli oyuncaklar ) Tekerlek ya da mekanizma yardımı ile hareket edebilen oyuncaklardır
Guumlncel ve masal kahramanları (Oumlruumlmcek adam Batman vb) Ccedilizgi film film ve masal kahramanlarının minyatuumlr boyutlarda ya da dekoratif amaccedillı
buumlyuumlk boyutlarda uumlretilmiş şekilleridir
Enduumlstriyel oyuncak uumlretim suumlrecinde oyuncağın tuumlruumlne uygun model belirleyebilmek
iccedilin malzeme ve yaş grubuna dikkat edilmelidir Bunun yanısıra yeni oyuncak modelleri
oluşturabilmek iccedilin geccedilmişte ve guumlnuumlmuumlzde oluşturulan oyuncakları her youmlnuumlyle kavramak
gerekir Edinilen bilgiler ile yeni oluşturulan bir oyuncak modeli tanımlanabilmelidir Bu
tanımlamada
Oyuncak tuumlruumlnuuml belirleme ( eğitici hareketli muumlzikli hayvan bebek vb)
Oyuncak malzeme tanımı ( tekstil yuumlzeyler ahşap plastik karton vb )
Uumlretim tekniği tanımı ( dikim kaynak oumlrme doumlkme yapıştırma vb )
Oyuncakta kullanılacak renk seccedilenekleri
Oyuncak guumlvenliği iccedilin varsa standartlara uygun uyarılar tanımlanmalıdır
25
UYGULAMA FAALİYETİ Yaşadığınız youmlrede geccedilmişte oynanan ccedilocuk oyunlarını ve bu oyunda kullanılan
oyuncakları araştırarak oyuncakların model oumlzelliklerini ve goumlrsel uumlruumln dosyası oluşturunuz
İşlem Basamakları Oumlneriler
Youmlrenizde geccedilmişte oynanan
oyunları ve oyunlarda oynanan
oyuncakları oumlnerilen kaynak-
lardan araştırınız
Kuumltuumlphane muumlze yerel web sayfaları
boumllge ya da il yıllıkları ve aile buumlyuumlk-
lerinden yararlanabilirsiniz
Araştırma oumlncesi planlama ya-
pınız( Goumlruumlşmelerde soracağı-
nız soruları not defterinizi ka-
leminizi hazırlayınız)
Hazırlıklarınızı kontrol ediniz
Araştırma sonuccedillarını not alı-
nız( oyunun oumlzellikleri kulla-
nılan oyuncağın malzeme ve
model oumlzellikleri vb gibi )
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Oyuncaklarla ilgili varsa goumlr-
sellerin resimlerini ccedilekerek ya
da ccedilizerek temin ediniz
Zamanı iyi kullanınız
Araştırma sonuccedillarını dosyala-
yınız
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Araştırma sonuccedillarını sınıf or-
tamında paylaşınız
Paylaşımcı olunuz
UYGULAMA FAALİYETİ-1
26
Eğitici enduumlstriyel oyuncakları araştırınız Araştırmalarınızdan edindiğiniz goumlrseller
yardımı ile bir konu seccedilerek eğitici oyuncak modeli oluşturunuz
İşlem Basamakları Oumlneriler
Eğitici oyuncakları oumlnerilen kay-
naklardan araştırınız
Oyuncak mağazaları İnternet
web sayfalarından faydalanınız
Ccedilizim malzemelerini hazırlayınız
Seccediltiğiniz konudaki oyuncağın
modelini ccediliziniz (Rakamları konu
olarak seccedilebilirsiniz )
Kalem A4 resim kacircğıdı silgi
A4 resim kartonu kullanabilir-
siniz
Hazırlıklarınızı kontrol ediniz
Oyuncağın renk ve kumaşını seccedili-
niz
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Kalıbınıza uygun kumaşı kesiniz
Modele uygun dikiniz
İccedilerisini elyaf ile doldurunuz
Farklı materyaller kullanabilirsi-
niz (Keccedile suumlnger boyalar kar-
ton vb)
Uygulama ccedilalışmanızı sınıf orta-
mında arkadaşlarınızla paylaşınız
Paylaşımcı olunuz
UYGULAMA FAALİYETİ-2
27
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME
Aşağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği işaretleyiniz
1 MOuml 5500-3000 Kalkolitik Doumlneme ait en eski oyuncak araba hangi muumlzede sergilenmek-
tedir
A) Ankara
B) Mardin
C) Antalya
D) İstanbul
2 İlk ccedilağ oyuncaklarında hangisi malzeme olarak kullanılmadı
A) Taş
B) Ağaccedil dalı
C) Kil
D) Plastik
3 Geleneksel oyuncaklarda topaccedil nasıl kullanılırdı
A) Vurularak
B) Parccedilalanarak
C) Doumlnduumlruumllerek
D) Suumlruumllerek
4 Aşağıdaki oyuncaklardan hangisi enduumlstriyel oyuncak gruplarından minyatuumlr nesneler
oyuncak grubuna girmez
A) Lego
B) Araba
C) Doktor seti
D) Tamir seti
5Aşağıdakilerden hangisi eğitici oyuncaklar grubuna girer
A) Keman
B) Topaccedil
C ) Geometrik şekiller
D ) Araba
6Eyuumlp Oyuncakları hangi ilimizde uumlretimde 300 yıl varlığını suumlrduumlrmuumlştuumlr
A) İzmir
B) Bursa
C) Ankara
D) İstanbul
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız Ce-
vaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki oumlğrenme faaliyetine geccediliniz
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME
28
OumlĞRENME FAALİYETİndash2
Bu faaliyette verilecek bilgiler ve kazandırılacak beceriler ile oumlzelliklerine goumlre oyun-
cakları gruplandırabileceksiniz
Oyuncakları malzeme ve model oumlzelliklerine goumlre araştırınız
Araştırma sonuccedillarına goumlre oyuncak ccedileşitlerini gruplandırınız
Araştırma sonuccedillarını arkadaşlarınızla sınıf ortamında paylaşınız
2 OYUNCAK CcedilEŞİTLERİ
Oyuncaklar ister bireysel uumlretilsin isterse enduumlstriyel anlamda seri olarak uumlretilsin
oyuncakların modellerine ve malzemelerine goumlre uumlretim teknikleri farklıdır Bu farklılıklar
gelişen değişen teknoloji ile malzeme tuumlruumlne ve oyuncak firmalarının satış politikalarına
goumlre her geccedilen guumln değişmektedir Guumlnuumlmuumlzde var olan oyuncak uumlretim teknikleri değerlen-
dirilirken değişkenlik goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalıdır
21 Uumlretim Tekniğine Goumlre Oyuncaklar Uumlretim tekniğine goumlre oyuncakları gruplandırabilmek iccedilin oyuncakları malzeme ve
model oumlzelliklerine goumlre incelemek gerekir
211 Malzeme Tuumlruumlne Goumlre Oyuncaklar Tekstil yuumlzeyli oyuncaklar
Oyuncağın tuumlmuumlnde ya da bir boumlluumlmuumlnde terikoton keccedile peluumlş polar kadife triko
oumlrguuml gibi tekstil yuumlzeyleri kullanarak hazırlanan oyuncaklardır
Resim 21 Tekstil yuumlzeyli oyuncak
OumlĞRENME FAALİYETİndash2
AMACcedil
ARAŞTIRMA
29
Ahşap oyuncaklar
Ahşap malzemelerin ham boyalı vernikli oymalı baskılı vb şekillendirmeleri
yoluyla elde edilen oyuncaklardır
Resim 22 Ahşap oyuncak
Kağıt karton oyuncaklar
Kağıt karton oluklu mukavva vb kağıt tuumlrevlerinden oluşturulan oyuncaklardır
Resim 23 Kağıt ve karton oyuncaklar
30
Resim 24 Kağıt ve karton oyuncaklar
Teneke oyuncaklar
Teneke ve sacın şekillendirilip renklendirilmesi ile uumlretilen oyuncak ccedileşitleridir Bu
tuumlr oyuncaklarda yay ve kurma mekanizmaları da kullanılmıştır
Resim 25 Teneke otobuumls oyuncak
Plastik oyuncaklar
İkinci Duumlnya Savaşırsquondan sonra ucuz hafif fazla sayıda uumlretilebilir olması nedeniyle
kullanılmaya başlayan doumlkme ve kalıp tekniği ile uumlretilen oyuncak ccedileşitleridir
Resim 26 Plastik oyuncaklar
31
Cam oyuncaklar
Oumlzellikle ccedilok kalın camdan misket ya da zeka oyuncakları gibi oyuncakların
uumlretiminde kullanılan oyuncak ccedileşitleridir
Resim 27 Cam zeka oyuncağı
Elektronik Miniyonga (Microchip) oyuncaklar
Pilli kumandalı şarzlı uumlretilen ateri elde taşınabilir CDrsquoden ya da hafıza kartlarından
oynanan oyuncak ccedileşitleridir
Resim 28 Kumandalı otomobil oyuncak
212 Model Oumlzelliğine Goumlre Oyuncaklar Tek parccedilalı oyuncaklar
Tek parccedila ahşap plastik cam gibi malzemeden misket topa vb şeklinde uumlretilen
oyuncak tuumlrleridir
Ccedilok parccedilalı oyuncaklar
Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir araya getirilerek
uumlretilen oyuncak tuumlrleridir
Mekanizmalı oyuncaklar
Oyuncağa ses ışık hareket kazandırmak amaccedillı mekanizmaların yerleştirilmesi ile
uumlretilen oyuncak tuumlrleridir
32
22 Amacına Goumlre Oyuncaklar Ccedilocukların yetiştirilmeleri kuumlltuumlrden kuumlltuumlre değişkenlik goumlstermektedir İletişim ve
ulaşım araccedillarındaki hızlı değişimi kuumlltuumlrler arasındaki değişkenliği her geccedilen guumln
azaltmaktadır Bunun sonucu olarak geleneksel oyuncaklardan uzaklaşarak duumlnyada genel
ilgi goumlren oyuncak tuumlrlerine youmlnelim artmaktadır
Oyuncakların ccedilok farklı amaccedilları vardır Bu amaccedilları eğitimciler doktorlar
ebeveynler felsefeciler oyucak uumlreticilerinin soumlylemleri ile toplumların sosyo-kuumlltuumlrel ve
ekonomik yapıları belirlemektedir
Kullanım amacına goumlre oyuncaklar
Ccedilocukların yaş gruplarına goumlre duyusal beceri eğitim eğlence amaccedillı ihtiyaccedillarını
karşılamak amaccedillı kullanılan oyuncaklar bu gruba girer
Dekoratif amaccedillı oyuncaklar
Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif amaccedillı oyuncaklar
denir
Resim 29 Dekoratif amaccedillı kullanılan oyuncaklar
Resim 210 Dekoratif amaccedillı kullanılan oyuncaklar
Fonksiyonel oyuncaklar
Yetişkinler tarafından kullanılan aletlerin kuumlccediluumlltuumllmuumlş modellerine fonksiyonel
oyuncak denir
33
UYGULAMA FAALİYETİ
Oyuncakların model oumlzelliklerini araştırınız Bunların iccedilinden tekstil yuumlzeyli oyuncak-
ları seccedilerek tuumlruumlne goumlre goumlrsel uumlruumln dosyası hazırlayınız
İşlem Basamakları Oumlneriler
Oumlnerilen kaynaklardan tekstil yuuml-
zeyli oyuncakları araştırınız
Oyuncak mağazaları oyuncak web
sayfaları oyuncak uumlreten atoumllyeler
kreşler anaokullarından faydala-
nabilirsiniz
Oumlnerilen kaynaklardan tekstil yuuml-
zeyli oyuncakların goumlrsellerini fo-
toğraflayarak fotokopi alarak ya
da web sayfasından ccedilıktı olarak
temin ediniz
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Tekstil yuumlzey tuumlruumlne goumlre grupla-
ma yapınız
Dokuma yuumlzeyler peluumlş polar te-
ri koton
Oumlrguuml yuumlzeyler- triko el oumlrguumlsuuml
Dokusuz yuumlzeyler keccedile olarak
tekstil yuumlzeyli oyuncaklar
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Bilgi konularını goumlzden geccediliriniz
Aynı gruptaki goumlrselleri A4 kacircğı-
dına yerleştirip yapıştırınız
A4 dosya kacircğıdı oyuncak goumlrselle-
ri yapıştırıcı ile yapıştırınız
Tekstil yuumlzeyli oyuncak goumlrselle-
rinin alt boumlluumlmuumlne not alarak ta-
nımlayınız
Parccedila mekanizma renk tekstil
yuumlzey oumlzelliği vb
Zamanı iyi kullanınız
UYGULAMA FAALİYETİ
34
Uygulama ccedilalışmaları yaptığınız
A4 kacircğıtlarını dosyaya grup sıra-
sına goumlre yerleştiriniz
Dosyanıza kapak hazırlayarak ccedila-
lışmayı tamamlayınız
Uygulama ccedilalışmanızı kontrol edi-
niz Hatalarınız var ise duumlzeltiniz
Goumlrsel uumlruumln dosyasını sınıf orta-
mında arkadaşlarınızla paylaşınız
Paylaşımcı olunuz
35
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME Aşağıdaki cuumlmlelerin başında boş bırakılan parantezlere cuumlmlelerde verilen bil-
giler doğru ise D yanlış ise Y yazınız
1 ( ) Oyuncaklar ister bireysel uumlretilsin isterse enduumlstriyel anlamda seri olarak
uumlretilsin oyuncakların modellerine ve malzemelerine goumlre uumlretim teknikleri
farklıdır
2 ( ) Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir
araya getirilerek uumlretilen oyuncaklara tek parccedila oyuncaklar denir
3 ( ) Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif
amaccedillı oyuncaklar denir
4 ( ) Plastik oyuncaklar İkinci Duumlnya Savaşırsquondan sonra ucuz hafif fazla sa-
yıda uumlretilebilir olması nedeniyle kullanılmaya başlayan doumlkme ve kalıp tek-
niği ile uumlretilen oyuncak ccedileşitleridir
5 ( ) Ccedilocukların yaş gruplarına goumlre duyusal beceri eğitim eğlence amaccedillı
ihtiyaccedillarını karşılamak iccedilin kullanılan oyuncaklara kullanım amacına uygun
oyuncaklar denir
6 ( ) Pilli kumandalı şarjlı uumlretilen ateri elde taşınabilir CDrsquoden ya da hafıza
kartlarından oynanan oyuncaklara elektronik miniyonga oyuncaklar denir
7 ( ) Tek parccedila ahşap plastik cam gibi malzemeden misket topaccedil vb şeklin-
de uumlretilen oyuncak tuumlrlerine ccedilok parccedilalı oyuncak denir
8 ( ) Oyuncağa ses ışık hareket kazandırmak amaccedillı mekanizmaların yerleşti-
rilmesi ile uumlretilen oyuncaklara mekanizmalı oyuncaklar denir
9 ( ) Ahşap malzemelerin ham boyalı vernikli oymalı baskılı vb şekillen-
dirmeleri yoluyla elde edilen oyuncaklara ahşap oyuncaklar denir
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız Ce-
vaplarınızın tuumlmuuml doğru ise ldquoModuumll Değerlendirmerdquoye geccediliniz
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME
36
MODUumlL DEĞERLENDİRME
Aşağıdaki cuumlmlelerin başında boş bırakılan parantezlere cuumlmlelerde verilen bil-
giler doğru ise D yanlış ise Y yazınız
1 ( ) Bir youmlrede tarihsel suumlreccedilte ustalar ebeveynler ya da ccedilocukların kendisi
tarafından uumlretilen ya da oyunlarda kullanılan doğal nesnelere youmlresel oyun-
caklar denir
2 ( ) Eyuumlp oyuncakları 300 yıllık bir geccedilmişe sahiptir
3 ( ) Taş kil ağaccedil dalları ilk ccedilağlardan beri oyuncak malzemesi olarak kulla-
nılmıştır
4 ( ) Elektronik ve miniyongalı oyuncaklar geleneksel oyuncaklardır
5 ( ) Yetişkinler tarafından kullanılan aletlerin kuumlccediluumlltuumllmuumlş modellerine tak
parccedilalı oyuncak denir
6 ( ) Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir
araya getirilerek uumlretilen oyuncaklara ccedilok parccedilalı oyuncak denir
7 ( ) Uumlretim tekniğine goumlre oyuncakları gruplandırabilmek iccedilin oyuncakları
malzeme ve model oumlzelliklerine goumlre incelemek gerekir
8 ( ) Uluslara goumlre oyuncakların değişkenliği malzeme ve biccedilim youmlnuumlndendir
9 ( ) Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif
amaccedillı oyuncaklar denir
10 ( ) Tuumlrk tarihinde satılmak uumlzere yapılan oyuncaklar Selccediluklu doumlneminde
ortaya ccedilıkıyor
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız Ce-
vaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki moduumlle geccedilmek iccedilin oumlğretmeninize başvurunuz
MODUumlL DEĞERLENDİRME
37
CEVAP ANAHTARLARI OumlĞRENME FAALİYETİ-1rsquoİN CEVAP ANAHTARI
1 B
2 D
3 C
4 A
5 C
6 D
OumlĞRENME FAALİYETİ-2rsquoNİN CEVAP ANAHTARI
1 D
2 Y
3 D
4 D
5 D
6 D
7 Y
8 D
9 D
MODUumlL DEĞERLENDİRMENİN CEVAP ANAHTARI
1 D
2 D
3 D
4 Y
5 Y
6 D
7 D
8 D
9 D
10 Y
CEVAP ANAHTARLARI
38
KAYNAKCcedilA
ONUR Bekir Oyunun Guumlcuuml İmge Kitabevi 2011
ONUR Bekir Neslihan GUumlNEY Tuumlrkiyersquode Ccedilocuk Oyunları Araştırma-
ları Ankara Uumlniversitesi CcedilOKAUM (Ccedilocuk Kuumlltuumlruuml Araştırma ve Uygula-
ma Merkezi Yayınları ) Koumlk Yayıncılık 2004
OĞUZ M Oumlcal Petek ERSOY Tuumlrkiyersquode Yaşayan Geleneksel Ccedilocuk
Oyunları Gazi Uumlniversitesi Tuumlrk Halkbilimi Araştırma ve Uygulama Mer-
kezi (THBMER) tarafından yayımlanan 2004
BAŞAL Handan Asucircde GeccedilmişYıllarda Tuumlrkiyersquode Ccedilocuklar Tarafından
Oynanan Ccedilocuk Oyunları Uludağ Uumlniversitesi Eğitim Fakuumlltesi Dergisi
XX (2) 2007
ONUR B N CcedilELEN F CcedilOK M ARTAR T DEMİR (1998) Childrenrsquos
need for toys from mothers point of view in two cities of Turkey iccedilinde Toys
and Playthings (ed G Brougere) Imprimera LaTresoriere
Antalya Oyuncak Muumlzesi
KAYNAKCcedilA
10
Resim 113 Kuumlccediluumlk hayvan oyuncakları
112 Hareketli Sesli Oyuncaklar Oyun araccedilları topaccedillar hacıyatmazlar şakşaklar duumlduumlkluuml fırıldaklar iccediline su konulup
oumlttuumlruumllen toprak testilerdir
12 Oyuncakların Oyunlara Goumlre Sınıflandırması Tuumlrkiyersquode 2004 yılında Yaşayan Geleneksel Ccedilocuk Oyunları adlı ccedilalışmada youmlresel
oyuncakların oyunlara goumlre dağılımı
Aşıkla oynanan oyunlar
Resim 114 Aşık
Balonla oynanan oyunlar
Bez bebekle oynanan oyunlar
11
Resim 115 Bez bebekler
Boncuk cam duumlğme ve makarayla oynanan oyunlar
Resim 116 Makaralar duumlğmeler
Ccedilemberle oynanan oyunlar
12
Resim 117 Ccedilember
Ccedilelik ccedilomak (tahta sopa değnek) ile oynanan oyunlar
Resim 118 Ccedilelik ccedilomak
Ccedilubukla oynanan oyunlar
İple oynanan oyunlar
Resim 119 İple oynanan oyunlar
Kapakla oynanan oyunlar
Kayışla oynanan oyunlar
Kılık değiştirilerek oynanan oyunlar
Kibrit ccediloumlpuumlyle oynanan oyunlar
13
Resim 120 Kibrit ccediloumlpuumlyle oynanan oyunlar
Kiremitle oynanan oyunlar
Resim 121 Kiremitle oynanan tombik
Kuumlccediluumlk kare tahtalarla oynanan oyunlar
Mendille oynanan oyunlar
Mendille oynanan oyunlar
Misketle oynanan oyunlar
Placircstik boruyla oynanan oyunlar
Ruumlzgacircr guumlluuml ile oynanan oyunlar
Salıncakla oynanan oyunlar
Suntanın uumlzerine ccedilivi ccedilakılarak oynanan oyunlar
Şişeyle oynanan oyunlar
Tahtadan yapılan topla oynanan oyunlar
Taş fırlatan oyuncaklarla oynanan oyunlar
Taşla oynanan oyunlar
Tokmakla oynanan oyunlar
Topaccedilla oynanan oyunlar
Topla oynanan oyunlar
El yapımı olanlar
Placircstik olanlar Toprakla oynanan oyunlar
Yumurtayla oynanan oyunlar
14
13 Youmlresel Oyuncaklar Bir youmlrede tarihsel suumlreccedilte ustalar ebeveynler ya da ccedilocukların kendisi tarafından
uumlretilen ya da oyunlarda kullanılan doğal nesnelere youmlresel oyuncaklar denir
Resim 1 22 Youmlresel ahşap oyuncak yapımcısı ve satıcısı Antalyalı Mehmet Soumlkmen
Youmlresel oyuncaklar uumlretilme şekillerine goumlre
Hazır sanayi uumlruumlnuuml oyuncaklar (balon plastik top misket
boncukcam duumlğme demir ccedilubuk şişe ccedilivi plastik top plastik
boru suntahellip)
El yapımı oyuncaklar (bez bebek ip salıncak sapan ok yay
topaccediltahta el yapımı top)
Doğal oyuncaklar (aşık yumurta ceviz taş kaya toprak sopa
değnekhellip)
Resim 1 23 Youmlresel oyuncak oumlrnekleri
15
Resim 1 24 Ahşap ve tel youmlresel oyuncak oumlrnekleri
Bazı youmlrelere goumlre youmlresel oyuncak adları
Trakya youmlresine ait Suumlpuumlrge Bebek Derinkuyu bebekleri Soğanlı
bebekleri
Resim 1 25 Youmlresel Soğanlı suumlpuumlrge Derinkuyu bebekleri
Karaman youmlresine ait kabak araba
Erdemlinin yaylalarındaki Youmlruumlk ccedilocuklarının oyuncağı olan
draman (el davulu)
Karadenizin ahşap kayığı
16
Resim 1 26 Karadenizin ahşap kayığı
Antalya kabak bebekler
Resim 127 Antalya kabak bebeği
Geleneksel oyunların modern eğitim metotlarıyla ccedilocuklara yeniden sunulması farklı
kuumlltuumlrlerin geleneksel ccedilocuk oyunlarıyla Tuumlrk ccedilocuk oyunlarının karşılaştırmalı ccedilalışmasının
da evrensel kuumlltuumlre katkıları olacaktır Bu sayede farklı kuumlltuumlrlerden ccedilocukların birbirlerini
ve farklı kuumlltuumlrleri tanıma istekleri artacak oumlzellikle doğal oyuncaklar sayesinde de farklı
tuumlrlerin ve coğrafyaların oumlğretilmesi kolaylaşacaktır Evrensel kuumlltuumlr meydana getirmek iccedilin
ccedilocukların penceresinden bakıp onların duumlnyasında ortak platform oluşturmak gerekir
14 Uluslararası Youmlresel Oyuncaklar Duumlnya uumllkelerinin yaşadıkları farklı sosyokuumlltuumlrel yaşamın sonucu olarak oyuncaklar-
da ki farklılıklar yuumlzyıllara goumlre değişkendir Değişmeyen ccedilocukların oyunlara ve buumlyuumlmeye
duydukları oumlzlemdir
Uluslara goumlre oyuncakların değişkenliği malzeme ve biccedilim youmlnuumlndendir
17
Ulusların oyuncak şekillerinin ve oumlzelliklerinin oluşturulmasına
Yaşam şekilleri
İnsan tipleri
Hayvan tuumlrleri
İklim oumlzellikleri
İnanışlar
Yetiştirilen uumlruumlnler etkilemiştir Oumlrneğin bir oyuncak bebek her uumllkede farklı farklı şekillerde farklı malzemelerde ve
farklı boyutlarda oluşturulduğu incelemeler sonucunda goumlruumllmektedir Ulusların sanayide
gelişimleri sosyokuumlltuumlrel yapıları oyuncak sektoumlruumlnuumln oluşumuna ve oyuncak modellerinin
değişkenliğine neden olmuştur Oyuncak oumlrnekleri bunu en iyi şekilde yansıtmaktadır
Farklı ulusların oyuncak oumlrnekleri
Resim 128 Afrika ve Peru youmlresel oyuncakları
Resim 129 1820 yılına ait Fransız oyuncak keman
18
Resim 130 1900 - 1910 yılı Alman bebek evler oyuncak oumlrnekleri
Resim 131 1900 - 1910 yılı Alman bebek evler oyuncak oumlrnekleri
19
Resim 132 Amerikan oyuncak oumlrnekleri
Resim 133 Rus oyuncak oumlrnekleri
20
Resim 134 Japon oyuncak oumlrnekleri
Resim 135 Kore bebek oyuncaklar
15 Enduumlstriyel Oyuncak Uumlretimi Oyun ve bazen de oyunda kullanılan ve oyunu tamamlayan oyuncaklar ccedilocuğun
fiziksel becerilerini geliştirdiği gibi duumlşuumlnme ve keşfetme aracılığı ile zihinsel gelişimine de
katkıda bulunmaktadır Ccedilocukların oynadıkları ldquooyunlarla ve oyununa youmln veren
oyuncaklarlardquo gelişimlerini tamamladıklarıda yapılan ccedilalışmalar ve uygulamalarıyla buguumln
ortadadır Duumlnyada dev oyuncak sektoumlrlerinin doğmasının da okul oumlncesi eğitime verilen
oumlnemin her geccedilen guumln artmasının da başlıca nedeni budur
21
Oyuncakların seri uumlretimi ise 18 yuumlzyılda başlamıştır Oumlnce tahta oyuncaklar sonra da
sırasıyla kağıt teneke kurmalı buharlı elektrikli ve pilli oyuncaklar oyuncak sanayinde
yerini almıştır Uumlnluuml oyuncak fabrikaları ise 1800luuml yılların sonunda ortaya ccedilıkmaya
başlamıştır Oyuncak tarihinde Alman oyuncakccedilılığı oumlnemli bir yer tutmaktadır Ccediluumlnkuuml Batı
duumlnyasında oyuncağı duumlzenli sanayi uumlruumlnuuml haline doumlnuumlştuumlren ilk uumllke Almanyadır ve
oumlzellikle de Nuremberg boumllgesi
1900luuml yılların başında enduumlstri devriminin de etkisiyle teneke oyuncaklar popuumller
olmuştur Teneke oyuncaklar arasında en fazla ilgi gemiler arabalar uccedilaklara goumlsterilmiştir
İkinci Duumlnya Savaşı yıllarında ekonomik zorluklar nedeniyle birccedilok uumlruumlnde olduğu
gibi oyuncak sanayisinde de bir duraklama yaşandığı goumlruumllmektedir Oyuncak atoumllyelerinin
savaş sırasında silah uumlretmek olarak kullanılması ccedilok acı bir durumdur Bu doumlnemde evlerde
yapılan basit oyuncakların arttığı goumlzlenmektedir 1970li yıllardan sonra ise ccedilocukların
guumlvenliği ve daha ucuza mal edilmesi nedeniyle plastik oyuncaklar yaygınlık kazanmıştır
1970li yılların hemen ardından Japonya modern teknolojinin katkısıyla oyuncak
enduumlstrisinde zirveye tırmanmış ve 1980li yıllardan itibaren pazar payını Hong Kong
Singapur Taiwan Malezya ve son yıllarda da Ccediline bırakmıştır Artık guumlnuumlmuumlzde satılan
oyuncakların ccediloğu Ccedilin yapımıdır Oyuncakccedilılık uumlretim malzemeleri olarak kısaca doumlrt
doumlneme ayrılır
Sanayileşme oumlncesi zanaat işccedililiğine dayanan kil ve ahşap malzeme doumlnemi
Sanayileşme ile beraber metal ve teneke doumlnemi
Plastiğin keşfi ile plastik oyuncaklar
Elektronik ve dijital devrim ile miniyonga (microchip ) oyuncaklar
İletişim araccedillarının artarak gelişmesi duumlnya uluslarını etkileyen olayların oyuncaklara
da yansımasına neden olmuştur Oumlrneğin aya yolculuk masal ve ccedilizgi film karekterleri
oyuncak sektoumlruumlne esin kaynağı olmuştur
Resim 136 Ayrsquoa yolculuğun oyuncaklara yansıması
22
Enduumlstriyel oyuncak tuumlrleri
Bebekler Farklı boyutlarda ve şekillerde tekstil yuumlzeyler plastik seramik vb malzeme tuumlruuml
kullanılarak oluşturulurlar
Resim 137 Enduumlstriyel bebek oyuncak
Hayvanlar Bu oyuncak tuumlrleri karada denizde havada yaşayan canlı hayvan tuumlrlerinden
etkilenerek hazırlanan tekstil yuumlzeyler plastik ve ahşap malzemelerden uumlretilmektedir
Resim 138 Enduumlstriyel oyuncak ayıcıklar
23
Minyatuumlr nesneler ( evcilik doktor tamir setleri temizlik ve uumltuuml
setleri ) Ahşap ve plastik malzemelerden guumlnluumlk yaşantıda kullanılan nesnelerin kuumlccediluumlltuumllmuumlş
olarak uumlretildiği oyuncaklardır
Resim 139 Uumltuuml temizlik tamir seti oyuncaklar
Birleştirme yığma takılıp ccedilıkarılanlar ( legolaryapbozlar bloklar
kuklalar ) Ahşap ve plastikten uumlretilen oyuncak tuumlrleridir
Elektronikler miniyonga (microchip) (yaylı sesli uzaktan
kumandalılar bilgisayar oyunları ) Miniyongalar ile elektronik mekanizmaların kullanılarak oluşturulduğu oyuncak
tuumlruumlduumlr
Eğiticiler (harf sayı geometrik şekiller oyuncak kitaplar kavram
oumlğretmeyi amaccedillayanlar ) Tekstil yuumlzeyler karton kağıt ahşap plastik malzeme tuumlrlerinden uumlretilen oyuncak
tuumlruumlduumlr
Masa oyunları ( kelime oyun araccedilları ) Plastik ya da ahşap malzemelerden uumlretilen oyun araccedillarıdır
24
Muumlzikli oyuncaklar ( minyatuumlr muumlzik aletleri muumlzik kutuları
duumlduumlk ccedilıngırak ) Kullanırken ya da sabit durumda kurularak ses ccedilıkartan oyuncaklardır
Hareketliler ( tekerlekli oyuncaklar ) Tekerlek ya da mekanizma yardımı ile hareket edebilen oyuncaklardır
Guumlncel ve masal kahramanları (Oumlruumlmcek adam Batman vb) Ccedilizgi film film ve masal kahramanlarının minyatuumlr boyutlarda ya da dekoratif amaccedillı
buumlyuumlk boyutlarda uumlretilmiş şekilleridir
Enduumlstriyel oyuncak uumlretim suumlrecinde oyuncağın tuumlruumlne uygun model belirleyebilmek
iccedilin malzeme ve yaş grubuna dikkat edilmelidir Bunun yanısıra yeni oyuncak modelleri
oluşturabilmek iccedilin geccedilmişte ve guumlnuumlmuumlzde oluşturulan oyuncakları her youmlnuumlyle kavramak
gerekir Edinilen bilgiler ile yeni oluşturulan bir oyuncak modeli tanımlanabilmelidir Bu
tanımlamada
Oyuncak tuumlruumlnuuml belirleme ( eğitici hareketli muumlzikli hayvan bebek vb)
Oyuncak malzeme tanımı ( tekstil yuumlzeyler ahşap plastik karton vb )
Uumlretim tekniği tanımı ( dikim kaynak oumlrme doumlkme yapıştırma vb )
Oyuncakta kullanılacak renk seccedilenekleri
Oyuncak guumlvenliği iccedilin varsa standartlara uygun uyarılar tanımlanmalıdır
25
UYGULAMA FAALİYETİ Yaşadığınız youmlrede geccedilmişte oynanan ccedilocuk oyunlarını ve bu oyunda kullanılan
oyuncakları araştırarak oyuncakların model oumlzelliklerini ve goumlrsel uumlruumln dosyası oluşturunuz
İşlem Basamakları Oumlneriler
Youmlrenizde geccedilmişte oynanan
oyunları ve oyunlarda oynanan
oyuncakları oumlnerilen kaynak-
lardan araştırınız
Kuumltuumlphane muumlze yerel web sayfaları
boumllge ya da il yıllıkları ve aile buumlyuumlk-
lerinden yararlanabilirsiniz
Araştırma oumlncesi planlama ya-
pınız( Goumlruumlşmelerde soracağı-
nız soruları not defterinizi ka-
leminizi hazırlayınız)
Hazırlıklarınızı kontrol ediniz
Araştırma sonuccedillarını not alı-
nız( oyunun oumlzellikleri kulla-
nılan oyuncağın malzeme ve
model oumlzellikleri vb gibi )
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Oyuncaklarla ilgili varsa goumlr-
sellerin resimlerini ccedilekerek ya
da ccedilizerek temin ediniz
Zamanı iyi kullanınız
Araştırma sonuccedillarını dosyala-
yınız
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Araştırma sonuccedillarını sınıf or-
tamında paylaşınız
Paylaşımcı olunuz
UYGULAMA FAALİYETİ-1
26
Eğitici enduumlstriyel oyuncakları araştırınız Araştırmalarınızdan edindiğiniz goumlrseller
yardımı ile bir konu seccedilerek eğitici oyuncak modeli oluşturunuz
İşlem Basamakları Oumlneriler
Eğitici oyuncakları oumlnerilen kay-
naklardan araştırınız
Oyuncak mağazaları İnternet
web sayfalarından faydalanınız
Ccedilizim malzemelerini hazırlayınız
Seccediltiğiniz konudaki oyuncağın
modelini ccediliziniz (Rakamları konu
olarak seccedilebilirsiniz )
Kalem A4 resim kacircğıdı silgi
A4 resim kartonu kullanabilir-
siniz
Hazırlıklarınızı kontrol ediniz
Oyuncağın renk ve kumaşını seccedili-
niz
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Kalıbınıza uygun kumaşı kesiniz
Modele uygun dikiniz
İccedilerisini elyaf ile doldurunuz
Farklı materyaller kullanabilirsi-
niz (Keccedile suumlnger boyalar kar-
ton vb)
Uygulama ccedilalışmanızı sınıf orta-
mında arkadaşlarınızla paylaşınız
Paylaşımcı olunuz
UYGULAMA FAALİYETİ-2
27
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME
Aşağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği işaretleyiniz
1 MOuml 5500-3000 Kalkolitik Doumlneme ait en eski oyuncak araba hangi muumlzede sergilenmek-
tedir
A) Ankara
B) Mardin
C) Antalya
D) İstanbul
2 İlk ccedilağ oyuncaklarında hangisi malzeme olarak kullanılmadı
A) Taş
B) Ağaccedil dalı
C) Kil
D) Plastik
3 Geleneksel oyuncaklarda topaccedil nasıl kullanılırdı
A) Vurularak
B) Parccedilalanarak
C) Doumlnduumlruumllerek
D) Suumlruumllerek
4 Aşağıdaki oyuncaklardan hangisi enduumlstriyel oyuncak gruplarından minyatuumlr nesneler
oyuncak grubuna girmez
A) Lego
B) Araba
C) Doktor seti
D) Tamir seti
5Aşağıdakilerden hangisi eğitici oyuncaklar grubuna girer
A) Keman
B) Topaccedil
C ) Geometrik şekiller
D ) Araba
6Eyuumlp Oyuncakları hangi ilimizde uumlretimde 300 yıl varlığını suumlrduumlrmuumlştuumlr
A) İzmir
B) Bursa
C) Ankara
D) İstanbul
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız Ce-
vaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki oumlğrenme faaliyetine geccediliniz
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME
28
OumlĞRENME FAALİYETİndash2
Bu faaliyette verilecek bilgiler ve kazandırılacak beceriler ile oumlzelliklerine goumlre oyun-
cakları gruplandırabileceksiniz
Oyuncakları malzeme ve model oumlzelliklerine goumlre araştırınız
Araştırma sonuccedillarına goumlre oyuncak ccedileşitlerini gruplandırınız
Araştırma sonuccedillarını arkadaşlarınızla sınıf ortamında paylaşınız
2 OYUNCAK CcedilEŞİTLERİ
Oyuncaklar ister bireysel uumlretilsin isterse enduumlstriyel anlamda seri olarak uumlretilsin
oyuncakların modellerine ve malzemelerine goumlre uumlretim teknikleri farklıdır Bu farklılıklar
gelişen değişen teknoloji ile malzeme tuumlruumlne ve oyuncak firmalarının satış politikalarına
goumlre her geccedilen guumln değişmektedir Guumlnuumlmuumlzde var olan oyuncak uumlretim teknikleri değerlen-
dirilirken değişkenlik goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalıdır
21 Uumlretim Tekniğine Goumlre Oyuncaklar Uumlretim tekniğine goumlre oyuncakları gruplandırabilmek iccedilin oyuncakları malzeme ve
model oumlzelliklerine goumlre incelemek gerekir
211 Malzeme Tuumlruumlne Goumlre Oyuncaklar Tekstil yuumlzeyli oyuncaklar
Oyuncağın tuumlmuumlnde ya da bir boumlluumlmuumlnde terikoton keccedile peluumlş polar kadife triko
oumlrguuml gibi tekstil yuumlzeyleri kullanarak hazırlanan oyuncaklardır
Resim 21 Tekstil yuumlzeyli oyuncak
OumlĞRENME FAALİYETİndash2
AMACcedil
ARAŞTIRMA
29
Ahşap oyuncaklar
Ahşap malzemelerin ham boyalı vernikli oymalı baskılı vb şekillendirmeleri
yoluyla elde edilen oyuncaklardır
Resim 22 Ahşap oyuncak
Kağıt karton oyuncaklar
Kağıt karton oluklu mukavva vb kağıt tuumlrevlerinden oluşturulan oyuncaklardır
Resim 23 Kağıt ve karton oyuncaklar
30
Resim 24 Kağıt ve karton oyuncaklar
Teneke oyuncaklar
Teneke ve sacın şekillendirilip renklendirilmesi ile uumlretilen oyuncak ccedileşitleridir Bu
tuumlr oyuncaklarda yay ve kurma mekanizmaları da kullanılmıştır
Resim 25 Teneke otobuumls oyuncak
Plastik oyuncaklar
İkinci Duumlnya Savaşırsquondan sonra ucuz hafif fazla sayıda uumlretilebilir olması nedeniyle
kullanılmaya başlayan doumlkme ve kalıp tekniği ile uumlretilen oyuncak ccedileşitleridir
Resim 26 Plastik oyuncaklar
31
Cam oyuncaklar
Oumlzellikle ccedilok kalın camdan misket ya da zeka oyuncakları gibi oyuncakların
uumlretiminde kullanılan oyuncak ccedileşitleridir
Resim 27 Cam zeka oyuncağı
Elektronik Miniyonga (Microchip) oyuncaklar
Pilli kumandalı şarzlı uumlretilen ateri elde taşınabilir CDrsquoden ya da hafıza kartlarından
oynanan oyuncak ccedileşitleridir
Resim 28 Kumandalı otomobil oyuncak
212 Model Oumlzelliğine Goumlre Oyuncaklar Tek parccedilalı oyuncaklar
Tek parccedila ahşap plastik cam gibi malzemeden misket topa vb şeklinde uumlretilen
oyuncak tuumlrleridir
Ccedilok parccedilalı oyuncaklar
Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir araya getirilerek
uumlretilen oyuncak tuumlrleridir
Mekanizmalı oyuncaklar
Oyuncağa ses ışık hareket kazandırmak amaccedillı mekanizmaların yerleştirilmesi ile
uumlretilen oyuncak tuumlrleridir
32
22 Amacına Goumlre Oyuncaklar Ccedilocukların yetiştirilmeleri kuumlltuumlrden kuumlltuumlre değişkenlik goumlstermektedir İletişim ve
ulaşım araccedillarındaki hızlı değişimi kuumlltuumlrler arasındaki değişkenliği her geccedilen guumln
azaltmaktadır Bunun sonucu olarak geleneksel oyuncaklardan uzaklaşarak duumlnyada genel
ilgi goumlren oyuncak tuumlrlerine youmlnelim artmaktadır
Oyuncakların ccedilok farklı amaccedilları vardır Bu amaccedilları eğitimciler doktorlar
ebeveynler felsefeciler oyucak uumlreticilerinin soumlylemleri ile toplumların sosyo-kuumlltuumlrel ve
ekonomik yapıları belirlemektedir
Kullanım amacına goumlre oyuncaklar
Ccedilocukların yaş gruplarına goumlre duyusal beceri eğitim eğlence amaccedillı ihtiyaccedillarını
karşılamak amaccedillı kullanılan oyuncaklar bu gruba girer
Dekoratif amaccedillı oyuncaklar
Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif amaccedillı oyuncaklar
denir
Resim 29 Dekoratif amaccedillı kullanılan oyuncaklar
Resim 210 Dekoratif amaccedillı kullanılan oyuncaklar
Fonksiyonel oyuncaklar
Yetişkinler tarafından kullanılan aletlerin kuumlccediluumlltuumllmuumlş modellerine fonksiyonel
oyuncak denir
33
UYGULAMA FAALİYETİ
Oyuncakların model oumlzelliklerini araştırınız Bunların iccedilinden tekstil yuumlzeyli oyuncak-
ları seccedilerek tuumlruumlne goumlre goumlrsel uumlruumln dosyası hazırlayınız
İşlem Basamakları Oumlneriler
Oumlnerilen kaynaklardan tekstil yuuml-
zeyli oyuncakları araştırınız
Oyuncak mağazaları oyuncak web
sayfaları oyuncak uumlreten atoumllyeler
kreşler anaokullarından faydala-
nabilirsiniz
Oumlnerilen kaynaklardan tekstil yuuml-
zeyli oyuncakların goumlrsellerini fo-
toğraflayarak fotokopi alarak ya
da web sayfasından ccedilıktı olarak
temin ediniz
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Tekstil yuumlzey tuumlruumlne goumlre grupla-
ma yapınız
Dokuma yuumlzeyler peluumlş polar te-
ri koton
Oumlrguuml yuumlzeyler- triko el oumlrguumlsuuml
Dokusuz yuumlzeyler keccedile olarak
tekstil yuumlzeyli oyuncaklar
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Bilgi konularını goumlzden geccediliriniz
Aynı gruptaki goumlrselleri A4 kacircğı-
dına yerleştirip yapıştırınız
A4 dosya kacircğıdı oyuncak goumlrselle-
ri yapıştırıcı ile yapıştırınız
Tekstil yuumlzeyli oyuncak goumlrselle-
rinin alt boumlluumlmuumlne not alarak ta-
nımlayınız
Parccedila mekanizma renk tekstil
yuumlzey oumlzelliği vb
Zamanı iyi kullanınız
UYGULAMA FAALİYETİ
34
Uygulama ccedilalışmaları yaptığınız
A4 kacircğıtlarını dosyaya grup sıra-
sına goumlre yerleştiriniz
Dosyanıza kapak hazırlayarak ccedila-
lışmayı tamamlayınız
Uygulama ccedilalışmanızı kontrol edi-
niz Hatalarınız var ise duumlzeltiniz
Goumlrsel uumlruumln dosyasını sınıf orta-
mında arkadaşlarınızla paylaşınız
Paylaşımcı olunuz
35
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME Aşağıdaki cuumlmlelerin başında boş bırakılan parantezlere cuumlmlelerde verilen bil-
giler doğru ise D yanlış ise Y yazınız
1 ( ) Oyuncaklar ister bireysel uumlretilsin isterse enduumlstriyel anlamda seri olarak
uumlretilsin oyuncakların modellerine ve malzemelerine goumlre uumlretim teknikleri
farklıdır
2 ( ) Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir
araya getirilerek uumlretilen oyuncaklara tek parccedila oyuncaklar denir
3 ( ) Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif
amaccedillı oyuncaklar denir
4 ( ) Plastik oyuncaklar İkinci Duumlnya Savaşırsquondan sonra ucuz hafif fazla sa-
yıda uumlretilebilir olması nedeniyle kullanılmaya başlayan doumlkme ve kalıp tek-
niği ile uumlretilen oyuncak ccedileşitleridir
5 ( ) Ccedilocukların yaş gruplarına goumlre duyusal beceri eğitim eğlence amaccedillı
ihtiyaccedillarını karşılamak iccedilin kullanılan oyuncaklara kullanım amacına uygun
oyuncaklar denir
6 ( ) Pilli kumandalı şarjlı uumlretilen ateri elde taşınabilir CDrsquoden ya da hafıza
kartlarından oynanan oyuncaklara elektronik miniyonga oyuncaklar denir
7 ( ) Tek parccedila ahşap plastik cam gibi malzemeden misket topaccedil vb şeklin-
de uumlretilen oyuncak tuumlrlerine ccedilok parccedilalı oyuncak denir
8 ( ) Oyuncağa ses ışık hareket kazandırmak amaccedillı mekanizmaların yerleşti-
rilmesi ile uumlretilen oyuncaklara mekanizmalı oyuncaklar denir
9 ( ) Ahşap malzemelerin ham boyalı vernikli oymalı baskılı vb şekillen-
dirmeleri yoluyla elde edilen oyuncaklara ahşap oyuncaklar denir
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız Ce-
vaplarınızın tuumlmuuml doğru ise ldquoModuumll Değerlendirmerdquoye geccediliniz
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME
36
MODUumlL DEĞERLENDİRME
Aşağıdaki cuumlmlelerin başında boş bırakılan parantezlere cuumlmlelerde verilen bil-
giler doğru ise D yanlış ise Y yazınız
1 ( ) Bir youmlrede tarihsel suumlreccedilte ustalar ebeveynler ya da ccedilocukların kendisi
tarafından uumlretilen ya da oyunlarda kullanılan doğal nesnelere youmlresel oyun-
caklar denir
2 ( ) Eyuumlp oyuncakları 300 yıllık bir geccedilmişe sahiptir
3 ( ) Taş kil ağaccedil dalları ilk ccedilağlardan beri oyuncak malzemesi olarak kulla-
nılmıştır
4 ( ) Elektronik ve miniyongalı oyuncaklar geleneksel oyuncaklardır
5 ( ) Yetişkinler tarafından kullanılan aletlerin kuumlccediluumlltuumllmuumlş modellerine tak
parccedilalı oyuncak denir
6 ( ) Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir
araya getirilerek uumlretilen oyuncaklara ccedilok parccedilalı oyuncak denir
7 ( ) Uumlretim tekniğine goumlre oyuncakları gruplandırabilmek iccedilin oyuncakları
malzeme ve model oumlzelliklerine goumlre incelemek gerekir
8 ( ) Uluslara goumlre oyuncakların değişkenliği malzeme ve biccedilim youmlnuumlndendir
9 ( ) Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif
amaccedillı oyuncaklar denir
10 ( ) Tuumlrk tarihinde satılmak uumlzere yapılan oyuncaklar Selccediluklu doumlneminde
ortaya ccedilıkıyor
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız Ce-
vaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki moduumlle geccedilmek iccedilin oumlğretmeninize başvurunuz
MODUumlL DEĞERLENDİRME
37
CEVAP ANAHTARLARI OumlĞRENME FAALİYETİ-1rsquoİN CEVAP ANAHTARI
1 B
2 D
3 C
4 A
5 C
6 D
OumlĞRENME FAALİYETİ-2rsquoNİN CEVAP ANAHTARI
1 D
2 Y
3 D
4 D
5 D
6 D
7 Y
8 D
9 D
MODUumlL DEĞERLENDİRMENİN CEVAP ANAHTARI
1 D
2 D
3 D
4 Y
5 Y
6 D
7 D
8 D
9 D
10 Y
CEVAP ANAHTARLARI
38
KAYNAKCcedilA
ONUR Bekir Oyunun Guumlcuuml İmge Kitabevi 2011
ONUR Bekir Neslihan GUumlNEY Tuumlrkiyersquode Ccedilocuk Oyunları Araştırma-
ları Ankara Uumlniversitesi CcedilOKAUM (Ccedilocuk Kuumlltuumlruuml Araştırma ve Uygula-
ma Merkezi Yayınları ) Koumlk Yayıncılık 2004
OĞUZ M Oumlcal Petek ERSOY Tuumlrkiyersquode Yaşayan Geleneksel Ccedilocuk
Oyunları Gazi Uumlniversitesi Tuumlrk Halkbilimi Araştırma ve Uygulama Mer-
kezi (THBMER) tarafından yayımlanan 2004
BAŞAL Handan Asucircde GeccedilmişYıllarda Tuumlrkiyersquode Ccedilocuklar Tarafından
Oynanan Ccedilocuk Oyunları Uludağ Uumlniversitesi Eğitim Fakuumlltesi Dergisi
XX (2) 2007
ONUR B N CcedilELEN F CcedilOK M ARTAR T DEMİR (1998) Childrenrsquos
need for toys from mothers point of view in two cities of Turkey iccedilinde Toys
and Playthings (ed G Brougere) Imprimera LaTresoriere
Antalya Oyuncak Muumlzesi
KAYNAKCcedilA
11
Resim 115 Bez bebekler
Boncuk cam duumlğme ve makarayla oynanan oyunlar
Resim 116 Makaralar duumlğmeler
Ccedilemberle oynanan oyunlar
12
Resim 117 Ccedilember
Ccedilelik ccedilomak (tahta sopa değnek) ile oynanan oyunlar
Resim 118 Ccedilelik ccedilomak
Ccedilubukla oynanan oyunlar
İple oynanan oyunlar
Resim 119 İple oynanan oyunlar
Kapakla oynanan oyunlar
Kayışla oynanan oyunlar
Kılık değiştirilerek oynanan oyunlar
Kibrit ccediloumlpuumlyle oynanan oyunlar
13
Resim 120 Kibrit ccediloumlpuumlyle oynanan oyunlar
Kiremitle oynanan oyunlar
Resim 121 Kiremitle oynanan tombik
Kuumlccediluumlk kare tahtalarla oynanan oyunlar
Mendille oynanan oyunlar
Mendille oynanan oyunlar
Misketle oynanan oyunlar
Placircstik boruyla oynanan oyunlar
Ruumlzgacircr guumlluuml ile oynanan oyunlar
Salıncakla oynanan oyunlar
Suntanın uumlzerine ccedilivi ccedilakılarak oynanan oyunlar
Şişeyle oynanan oyunlar
Tahtadan yapılan topla oynanan oyunlar
Taş fırlatan oyuncaklarla oynanan oyunlar
Taşla oynanan oyunlar
Tokmakla oynanan oyunlar
Topaccedilla oynanan oyunlar
Topla oynanan oyunlar
El yapımı olanlar
Placircstik olanlar Toprakla oynanan oyunlar
Yumurtayla oynanan oyunlar
14
13 Youmlresel Oyuncaklar Bir youmlrede tarihsel suumlreccedilte ustalar ebeveynler ya da ccedilocukların kendisi tarafından
uumlretilen ya da oyunlarda kullanılan doğal nesnelere youmlresel oyuncaklar denir
Resim 1 22 Youmlresel ahşap oyuncak yapımcısı ve satıcısı Antalyalı Mehmet Soumlkmen
Youmlresel oyuncaklar uumlretilme şekillerine goumlre
Hazır sanayi uumlruumlnuuml oyuncaklar (balon plastik top misket
boncukcam duumlğme demir ccedilubuk şişe ccedilivi plastik top plastik
boru suntahellip)
El yapımı oyuncaklar (bez bebek ip salıncak sapan ok yay
topaccediltahta el yapımı top)
Doğal oyuncaklar (aşık yumurta ceviz taş kaya toprak sopa
değnekhellip)
Resim 1 23 Youmlresel oyuncak oumlrnekleri
15
Resim 1 24 Ahşap ve tel youmlresel oyuncak oumlrnekleri
Bazı youmlrelere goumlre youmlresel oyuncak adları
Trakya youmlresine ait Suumlpuumlrge Bebek Derinkuyu bebekleri Soğanlı
bebekleri
Resim 1 25 Youmlresel Soğanlı suumlpuumlrge Derinkuyu bebekleri
Karaman youmlresine ait kabak araba
Erdemlinin yaylalarındaki Youmlruumlk ccedilocuklarının oyuncağı olan
draman (el davulu)
Karadenizin ahşap kayığı
16
Resim 1 26 Karadenizin ahşap kayığı
Antalya kabak bebekler
Resim 127 Antalya kabak bebeği
Geleneksel oyunların modern eğitim metotlarıyla ccedilocuklara yeniden sunulması farklı
kuumlltuumlrlerin geleneksel ccedilocuk oyunlarıyla Tuumlrk ccedilocuk oyunlarının karşılaştırmalı ccedilalışmasının
da evrensel kuumlltuumlre katkıları olacaktır Bu sayede farklı kuumlltuumlrlerden ccedilocukların birbirlerini
ve farklı kuumlltuumlrleri tanıma istekleri artacak oumlzellikle doğal oyuncaklar sayesinde de farklı
tuumlrlerin ve coğrafyaların oumlğretilmesi kolaylaşacaktır Evrensel kuumlltuumlr meydana getirmek iccedilin
ccedilocukların penceresinden bakıp onların duumlnyasında ortak platform oluşturmak gerekir
14 Uluslararası Youmlresel Oyuncaklar Duumlnya uumllkelerinin yaşadıkları farklı sosyokuumlltuumlrel yaşamın sonucu olarak oyuncaklar-
da ki farklılıklar yuumlzyıllara goumlre değişkendir Değişmeyen ccedilocukların oyunlara ve buumlyuumlmeye
duydukları oumlzlemdir
Uluslara goumlre oyuncakların değişkenliği malzeme ve biccedilim youmlnuumlndendir
17
Ulusların oyuncak şekillerinin ve oumlzelliklerinin oluşturulmasına
Yaşam şekilleri
İnsan tipleri
Hayvan tuumlrleri
İklim oumlzellikleri
İnanışlar
Yetiştirilen uumlruumlnler etkilemiştir Oumlrneğin bir oyuncak bebek her uumllkede farklı farklı şekillerde farklı malzemelerde ve
farklı boyutlarda oluşturulduğu incelemeler sonucunda goumlruumllmektedir Ulusların sanayide
gelişimleri sosyokuumlltuumlrel yapıları oyuncak sektoumlruumlnuumln oluşumuna ve oyuncak modellerinin
değişkenliğine neden olmuştur Oyuncak oumlrnekleri bunu en iyi şekilde yansıtmaktadır
Farklı ulusların oyuncak oumlrnekleri
Resim 128 Afrika ve Peru youmlresel oyuncakları
Resim 129 1820 yılına ait Fransız oyuncak keman
18
Resim 130 1900 - 1910 yılı Alman bebek evler oyuncak oumlrnekleri
Resim 131 1900 - 1910 yılı Alman bebek evler oyuncak oumlrnekleri
19
Resim 132 Amerikan oyuncak oumlrnekleri
Resim 133 Rus oyuncak oumlrnekleri
20
Resim 134 Japon oyuncak oumlrnekleri
Resim 135 Kore bebek oyuncaklar
15 Enduumlstriyel Oyuncak Uumlretimi Oyun ve bazen de oyunda kullanılan ve oyunu tamamlayan oyuncaklar ccedilocuğun
fiziksel becerilerini geliştirdiği gibi duumlşuumlnme ve keşfetme aracılığı ile zihinsel gelişimine de
katkıda bulunmaktadır Ccedilocukların oynadıkları ldquooyunlarla ve oyununa youmln veren
oyuncaklarlardquo gelişimlerini tamamladıklarıda yapılan ccedilalışmalar ve uygulamalarıyla buguumln
ortadadır Duumlnyada dev oyuncak sektoumlrlerinin doğmasının da okul oumlncesi eğitime verilen
oumlnemin her geccedilen guumln artmasının da başlıca nedeni budur
21
Oyuncakların seri uumlretimi ise 18 yuumlzyılda başlamıştır Oumlnce tahta oyuncaklar sonra da
sırasıyla kağıt teneke kurmalı buharlı elektrikli ve pilli oyuncaklar oyuncak sanayinde
yerini almıştır Uumlnluuml oyuncak fabrikaları ise 1800luuml yılların sonunda ortaya ccedilıkmaya
başlamıştır Oyuncak tarihinde Alman oyuncakccedilılığı oumlnemli bir yer tutmaktadır Ccediluumlnkuuml Batı
duumlnyasında oyuncağı duumlzenli sanayi uumlruumlnuuml haline doumlnuumlştuumlren ilk uumllke Almanyadır ve
oumlzellikle de Nuremberg boumllgesi
1900luuml yılların başında enduumlstri devriminin de etkisiyle teneke oyuncaklar popuumller
olmuştur Teneke oyuncaklar arasında en fazla ilgi gemiler arabalar uccedilaklara goumlsterilmiştir
İkinci Duumlnya Savaşı yıllarında ekonomik zorluklar nedeniyle birccedilok uumlruumlnde olduğu
gibi oyuncak sanayisinde de bir duraklama yaşandığı goumlruumllmektedir Oyuncak atoumllyelerinin
savaş sırasında silah uumlretmek olarak kullanılması ccedilok acı bir durumdur Bu doumlnemde evlerde
yapılan basit oyuncakların arttığı goumlzlenmektedir 1970li yıllardan sonra ise ccedilocukların
guumlvenliği ve daha ucuza mal edilmesi nedeniyle plastik oyuncaklar yaygınlık kazanmıştır
1970li yılların hemen ardından Japonya modern teknolojinin katkısıyla oyuncak
enduumlstrisinde zirveye tırmanmış ve 1980li yıllardan itibaren pazar payını Hong Kong
Singapur Taiwan Malezya ve son yıllarda da Ccediline bırakmıştır Artık guumlnuumlmuumlzde satılan
oyuncakların ccediloğu Ccedilin yapımıdır Oyuncakccedilılık uumlretim malzemeleri olarak kısaca doumlrt
doumlneme ayrılır
Sanayileşme oumlncesi zanaat işccedililiğine dayanan kil ve ahşap malzeme doumlnemi
Sanayileşme ile beraber metal ve teneke doumlnemi
Plastiğin keşfi ile plastik oyuncaklar
Elektronik ve dijital devrim ile miniyonga (microchip ) oyuncaklar
İletişim araccedillarının artarak gelişmesi duumlnya uluslarını etkileyen olayların oyuncaklara
da yansımasına neden olmuştur Oumlrneğin aya yolculuk masal ve ccedilizgi film karekterleri
oyuncak sektoumlruumlne esin kaynağı olmuştur
Resim 136 Ayrsquoa yolculuğun oyuncaklara yansıması
22
Enduumlstriyel oyuncak tuumlrleri
Bebekler Farklı boyutlarda ve şekillerde tekstil yuumlzeyler plastik seramik vb malzeme tuumlruuml
kullanılarak oluşturulurlar
Resim 137 Enduumlstriyel bebek oyuncak
Hayvanlar Bu oyuncak tuumlrleri karada denizde havada yaşayan canlı hayvan tuumlrlerinden
etkilenerek hazırlanan tekstil yuumlzeyler plastik ve ahşap malzemelerden uumlretilmektedir
Resim 138 Enduumlstriyel oyuncak ayıcıklar
23
Minyatuumlr nesneler ( evcilik doktor tamir setleri temizlik ve uumltuuml
setleri ) Ahşap ve plastik malzemelerden guumlnluumlk yaşantıda kullanılan nesnelerin kuumlccediluumlltuumllmuumlş
olarak uumlretildiği oyuncaklardır
Resim 139 Uumltuuml temizlik tamir seti oyuncaklar
Birleştirme yığma takılıp ccedilıkarılanlar ( legolaryapbozlar bloklar
kuklalar ) Ahşap ve plastikten uumlretilen oyuncak tuumlrleridir
Elektronikler miniyonga (microchip) (yaylı sesli uzaktan
kumandalılar bilgisayar oyunları ) Miniyongalar ile elektronik mekanizmaların kullanılarak oluşturulduğu oyuncak
tuumlruumlduumlr
Eğiticiler (harf sayı geometrik şekiller oyuncak kitaplar kavram
oumlğretmeyi amaccedillayanlar ) Tekstil yuumlzeyler karton kağıt ahşap plastik malzeme tuumlrlerinden uumlretilen oyuncak
tuumlruumlduumlr
Masa oyunları ( kelime oyun araccedilları ) Plastik ya da ahşap malzemelerden uumlretilen oyun araccedillarıdır
24
Muumlzikli oyuncaklar ( minyatuumlr muumlzik aletleri muumlzik kutuları
duumlduumlk ccedilıngırak ) Kullanırken ya da sabit durumda kurularak ses ccedilıkartan oyuncaklardır
Hareketliler ( tekerlekli oyuncaklar ) Tekerlek ya da mekanizma yardımı ile hareket edebilen oyuncaklardır
Guumlncel ve masal kahramanları (Oumlruumlmcek adam Batman vb) Ccedilizgi film film ve masal kahramanlarının minyatuumlr boyutlarda ya da dekoratif amaccedillı
buumlyuumlk boyutlarda uumlretilmiş şekilleridir
Enduumlstriyel oyuncak uumlretim suumlrecinde oyuncağın tuumlruumlne uygun model belirleyebilmek
iccedilin malzeme ve yaş grubuna dikkat edilmelidir Bunun yanısıra yeni oyuncak modelleri
oluşturabilmek iccedilin geccedilmişte ve guumlnuumlmuumlzde oluşturulan oyuncakları her youmlnuumlyle kavramak
gerekir Edinilen bilgiler ile yeni oluşturulan bir oyuncak modeli tanımlanabilmelidir Bu
tanımlamada
Oyuncak tuumlruumlnuuml belirleme ( eğitici hareketli muumlzikli hayvan bebek vb)
Oyuncak malzeme tanımı ( tekstil yuumlzeyler ahşap plastik karton vb )
Uumlretim tekniği tanımı ( dikim kaynak oumlrme doumlkme yapıştırma vb )
Oyuncakta kullanılacak renk seccedilenekleri
Oyuncak guumlvenliği iccedilin varsa standartlara uygun uyarılar tanımlanmalıdır
25
UYGULAMA FAALİYETİ Yaşadığınız youmlrede geccedilmişte oynanan ccedilocuk oyunlarını ve bu oyunda kullanılan
oyuncakları araştırarak oyuncakların model oumlzelliklerini ve goumlrsel uumlruumln dosyası oluşturunuz
İşlem Basamakları Oumlneriler
Youmlrenizde geccedilmişte oynanan
oyunları ve oyunlarda oynanan
oyuncakları oumlnerilen kaynak-
lardan araştırınız
Kuumltuumlphane muumlze yerel web sayfaları
boumllge ya da il yıllıkları ve aile buumlyuumlk-
lerinden yararlanabilirsiniz
Araştırma oumlncesi planlama ya-
pınız( Goumlruumlşmelerde soracağı-
nız soruları not defterinizi ka-
leminizi hazırlayınız)
Hazırlıklarınızı kontrol ediniz
Araştırma sonuccedillarını not alı-
nız( oyunun oumlzellikleri kulla-
nılan oyuncağın malzeme ve
model oumlzellikleri vb gibi )
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Oyuncaklarla ilgili varsa goumlr-
sellerin resimlerini ccedilekerek ya
da ccedilizerek temin ediniz
Zamanı iyi kullanınız
Araştırma sonuccedillarını dosyala-
yınız
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Araştırma sonuccedillarını sınıf or-
tamında paylaşınız
Paylaşımcı olunuz
UYGULAMA FAALİYETİ-1
26
Eğitici enduumlstriyel oyuncakları araştırınız Araştırmalarınızdan edindiğiniz goumlrseller
yardımı ile bir konu seccedilerek eğitici oyuncak modeli oluşturunuz
İşlem Basamakları Oumlneriler
Eğitici oyuncakları oumlnerilen kay-
naklardan araştırınız
Oyuncak mağazaları İnternet
web sayfalarından faydalanınız
Ccedilizim malzemelerini hazırlayınız
Seccediltiğiniz konudaki oyuncağın
modelini ccediliziniz (Rakamları konu
olarak seccedilebilirsiniz )
Kalem A4 resim kacircğıdı silgi
A4 resim kartonu kullanabilir-
siniz
Hazırlıklarınızı kontrol ediniz
Oyuncağın renk ve kumaşını seccedili-
niz
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Kalıbınıza uygun kumaşı kesiniz
Modele uygun dikiniz
İccedilerisini elyaf ile doldurunuz
Farklı materyaller kullanabilirsi-
niz (Keccedile suumlnger boyalar kar-
ton vb)
Uygulama ccedilalışmanızı sınıf orta-
mında arkadaşlarınızla paylaşınız
Paylaşımcı olunuz
UYGULAMA FAALİYETİ-2
27
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME
Aşağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği işaretleyiniz
1 MOuml 5500-3000 Kalkolitik Doumlneme ait en eski oyuncak araba hangi muumlzede sergilenmek-
tedir
A) Ankara
B) Mardin
C) Antalya
D) İstanbul
2 İlk ccedilağ oyuncaklarında hangisi malzeme olarak kullanılmadı
A) Taş
B) Ağaccedil dalı
C) Kil
D) Plastik
3 Geleneksel oyuncaklarda topaccedil nasıl kullanılırdı
A) Vurularak
B) Parccedilalanarak
C) Doumlnduumlruumllerek
D) Suumlruumllerek
4 Aşağıdaki oyuncaklardan hangisi enduumlstriyel oyuncak gruplarından minyatuumlr nesneler
oyuncak grubuna girmez
A) Lego
B) Araba
C) Doktor seti
D) Tamir seti
5Aşağıdakilerden hangisi eğitici oyuncaklar grubuna girer
A) Keman
B) Topaccedil
C ) Geometrik şekiller
D ) Araba
6Eyuumlp Oyuncakları hangi ilimizde uumlretimde 300 yıl varlığını suumlrduumlrmuumlştuumlr
A) İzmir
B) Bursa
C) Ankara
D) İstanbul
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız Ce-
vaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki oumlğrenme faaliyetine geccediliniz
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME
28
OumlĞRENME FAALİYETİndash2
Bu faaliyette verilecek bilgiler ve kazandırılacak beceriler ile oumlzelliklerine goumlre oyun-
cakları gruplandırabileceksiniz
Oyuncakları malzeme ve model oumlzelliklerine goumlre araştırınız
Araştırma sonuccedillarına goumlre oyuncak ccedileşitlerini gruplandırınız
Araştırma sonuccedillarını arkadaşlarınızla sınıf ortamında paylaşınız
2 OYUNCAK CcedilEŞİTLERİ
Oyuncaklar ister bireysel uumlretilsin isterse enduumlstriyel anlamda seri olarak uumlretilsin
oyuncakların modellerine ve malzemelerine goumlre uumlretim teknikleri farklıdır Bu farklılıklar
gelişen değişen teknoloji ile malzeme tuumlruumlne ve oyuncak firmalarının satış politikalarına
goumlre her geccedilen guumln değişmektedir Guumlnuumlmuumlzde var olan oyuncak uumlretim teknikleri değerlen-
dirilirken değişkenlik goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalıdır
21 Uumlretim Tekniğine Goumlre Oyuncaklar Uumlretim tekniğine goumlre oyuncakları gruplandırabilmek iccedilin oyuncakları malzeme ve
model oumlzelliklerine goumlre incelemek gerekir
211 Malzeme Tuumlruumlne Goumlre Oyuncaklar Tekstil yuumlzeyli oyuncaklar
Oyuncağın tuumlmuumlnde ya da bir boumlluumlmuumlnde terikoton keccedile peluumlş polar kadife triko
oumlrguuml gibi tekstil yuumlzeyleri kullanarak hazırlanan oyuncaklardır
Resim 21 Tekstil yuumlzeyli oyuncak
OumlĞRENME FAALİYETİndash2
AMACcedil
ARAŞTIRMA
29
Ahşap oyuncaklar
Ahşap malzemelerin ham boyalı vernikli oymalı baskılı vb şekillendirmeleri
yoluyla elde edilen oyuncaklardır
Resim 22 Ahşap oyuncak
Kağıt karton oyuncaklar
Kağıt karton oluklu mukavva vb kağıt tuumlrevlerinden oluşturulan oyuncaklardır
Resim 23 Kağıt ve karton oyuncaklar
30
Resim 24 Kağıt ve karton oyuncaklar
Teneke oyuncaklar
Teneke ve sacın şekillendirilip renklendirilmesi ile uumlretilen oyuncak ccedileşitleridir Bu
tuumlr oyuncaklarda yay ve kurma mekanizmaları da kullanılmıştır
Resim 25 Teneke otobuumls oyuncak
Plastik oyuncaklar
İkinci Duumlnya Savaşırsquondan sonra ucuz hafif fazla sayıda uumlretilebilir olması nedeniyle
kullanılmaya başlayan doumlkme ve kalıp tekniği ile uumlretilen oyuncak ccedileşitleridir
Resim 26 Plastik oyuncaklar
31
Cam oyuncaklar
Oumlzellikle ccedilok kalın camdan misket ya da zeka oyuncakları gibi oyuncakların
uumlretiminde kullanılan oyuncak ccedileşitleridir
Resim 27 Cam zeka oyuncağı
Elektronik Miniyonga (Microchip) oyuncaklar
Pilli kumandalı şarzlı uumlretilen ateri elde taşınabilir CDrsquoden ya da hafıza kartlarından
oynanan oyuncak ccedileşitleridir
Resim 28 Kumandalı otomobil oyuncak
212 Model Oumlzelliğine Goumlre Oyuncaklar Tek parccedilalı oyuncaklar
Tek parccedila ahşap plastik cam gibi malzemeden misket topa vb şeklinde uumlretilen
oyuncak tuumlrleridir
Ccedilok parccedilalı oyuncaklar
Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir araya getirilerek
uumlretilen oyuncak tuumlrleridir
Mekanizmalı oyuncaklar
Oyuncağa ses ışık hareket kazandırmak amaccedillı mekanizmaların yerleştirilmesi ile
uumlretilen oyuncak tuumlrleridir
32
22 Amacına Goumlre Oyuncaklar Ccedilocukların yetiştirilmeleri kuumlltuumlrden kuumlltuumlre değişkenlik goumlstermektedir İletişim ve
ulaşım araccedillarındaki hızlı değişimi kuumlltuumlrler arasındaki değişkenliği her geccedilen guumln
azaltmaktadır Bunun sonucu olarak geleneksel oyuncaklardan uzaklaşarak duumlnyada genel
ilgi goumlren oyuncak tuumlrlerine youmlnelim artmaktadır
Oyuncakların ccedilok farklı amaccedilları vardır Bu amaccedilları eğitimciler doktorlar
ebeveynler felsefeciler oyucak uumlreticilerinin soumlylemleri ile toplumların sosyo-kuumlltuumlrel ve
ekonomik yapıları belirlemektedir
Kullanım amacına goumlre oyuncaklar
Ccedilocukların yaş gruplarına goumlre duyusal beceri eğitim eğlence amaccedillı ihtiyaccedillarını
karşılamak amaccedillı kullanılan oyuncaklar bu gruba girer
Dekoratif amaccedillı oyuncaklar
Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif amaccedillı oyuncaklar
denir
Resim 29 Dekoratif amaccedillı kullanılan oyuncaklar
Resim 210 Dekoratif amaccedillı kullanılan oyuncaklar
Fonksiyonel oyuncaklar
Yetişkinler tarafından kullanılan aletlerin kuumlccediluumlltuumllmuumlş modellerine fonksiyonel
oyuncak denir
33
UYGULAMA FAALİYETİ
Oyuncakların model oumlzelliklerini araştırınız Bunların iccedilinden tekstil yuumlzeyli oyuncak-
ları seccedilerek tuumlruumlne goumlre goumlrsel uumlruumln dosyası hazırlayınız
İşlem Basamakları Oumlneriler
Oumlnerilen kaynaklardan tekstil yuuml-
zeyli oyuncakları araştırınız
Oyuncak mağazaları oyuncak web
sayfaları oyuncak uumlreten atoumllyeler
kreşler anaokullarından faydala-
nabilirsiniz
Oumlnerilen kaynaklardan tekstil yuuml-
zeyli oyuncakların goumlrsellerini fo-
toğraflayarak fotokopi alarak ya
da web sayfasından ccedilıktı olarak
temin ediniz
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Tekstil yuumlzey tuumlruumlne goumlre grupla-
ma yapınız
Dokuma yuumlzeyler peluumlş polar te-
ri koton
Oumlrguuml yuumlzeyler- triko el oumlrguumlsuuml
Dokusuz yuumlzeyler keccedile olarak
tekstil yuumlzeyli oyuncaklar
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Bilgi konularını goumlzden geccediliriniz
Aynı gruptaki goumlrselleri A4 kacircğı-
dına yerleştirip yapıştırınız
A4 dosya kacircğıdı oyuncak goumlrselle-
ri yapıştırıcı ile yapıştırınız
Tekstil yuumlzeyli oyuncak goumlrselle-
rinin alt boumlluumlmuumlne not alarak ta-
nımlayınız
Parccedila mekanizma renk tekstil
yuumlzey oumlzelliği vb
Zamanı iyi kullanınız
UYGULAMA FAALİYETİ
34
Uygulama ccedilalışmaları yaptığınız
A4 kacircğıtlarını dosyaya grup sıra-
sına goumlre yerleştiriniz
Dosyanıza kapak hazırlayarak ccedila-
lışmayı tamamlayınız
Uygulama ccedilalışmanızı kontrol edi-
niz Hatalarınız var ise duumlzeltiniz
Goumlrsel uumlruumln dosyasını sınıf orta-
mında arkadaşlarınızla paylaşınız
Paylaşımcı olunuz
35
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME Aşağıdaki cuumlmlelerin başında boş bırakılan parantezlere cuumlmlelerde verilen bil-
giler doğru ise D yanlış ise Y yazınız
1 ( ) Oyuncaklar ister bireysel uumlretilsin isterse enduumlstriyel anlamda seri olarak
uumlretilsin oyuncakların modellerine ve malzemelerine goumlre uumlretim teknikleri
farklıdır
2 ( ) Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir
araya getirilerek uumlretilen oyuncaklara tek parccedila oyuncaklar denir
3 ( ) Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif
amaccedillı oyuncaklar denir
4 ( ) Plastik oyuncaklar İkinci Duumlnya Savaşırsquondan sonra ucuz hafif fazla sa-
yıda uumlretilebilir olması nedeniyle kullanılmaya başlayan doumlkme ve kalıp tek-
niği ile uumlretilen oyuncak ccedileşitleridir
5 ( ) Ccedilocukların yaş gruplarına goumlre duyusal beceri eğitim eğlence amaccedillı
ihtiyaccedillarını karşılamak iccedilin kullanılan oyuncaklara kullanım amacına uygun
oyuncaklar denir
6 ( ) Pilli kumandalı şarjlı uumlretilen ateri elde taşınabilir CDrsquoden ya da hafıza
kartlarından oynanan oyuncaklara elektronik miniyonga oyuncaklar denir
7 ( ) Tek parccedila ahşap plastik cam gibi malzemeden misket topaccedil vb şeklin-
de uumlretilen oyuncak tuumlrlerine ccedilok parccedilalı oyuncak denir
8 ( ) Oyuncağa ses ışık hareket kazandırmak amaccedillı mekanizmaların yerleşti-
rilmesi ile uumlretilen oyuncaklara mekanizmalı oyuncaklar denir
9 ( ) Ahşap malzemelerin ham boyalı vernikli oymalı baskılı vb şekillen-
dirmeleri yoluyla elde edilen oyuncaklara ahşap oyuncaklar denir
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız Ce-
vaplarınızın tuumlmuuml doğru ise ldquoModuumll Değerlendirmerdquoye geccediliniz
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME
36
MODUumlL DEĞERLENDİRME
Aşağıdaki cuumlmlelerin başında boş bırakılan parantezlere cuumlmlelerde verilen bil-
giler doğru ise D yanlış ise Y yazınız
1 ( ) Bir youmlrede tarihsel suumlreccedilte ustalar ebeveynler ya da ccedilocukların kendisi
tarafından uumlretilen ya da oyunlarda kullanılan doğal nesnelere youmlresel oyun-
caklar denir
2 ( ) Eyuumlp oyuncakları 300 yıllık bir geccedilmişe sahiptir
3 ( ) Taş kil ağaccedil dalları ilk ccedilağlardan beri oyuncak malzemesi olarak kulla-
nılmıştır
4 ( ) Elektronik ve miniyongalı oyuncaklar geleneksel oyuncaklardır
5 ( ) Yetişkinler tarafından kullanılan aletlerin kuumlccediluumlltuumllmuumlş modellerine tak
parccedilalı oyuncak denir
6 ( ) Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir
araya getirilerek uumlretilen oyuncaklara ccedilok parccedilalı oyuncak denir
7 ( ) Uumlretim tekniğine goumlre oyuncakları gruplandırabilmek iccedilin oyuncakları
malzeme ve model oumlzelliklerine goumlre incelemek gerekir
8 ( ) Uluslara goumlre oyuncakların değişkenliği malzeme ve biccedilim youmlnuumlndendir
9 ( ) Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif
amaccedillı oyuncaklar denir
10 ( ) Tuumlrk tarihinde satılmak uumlzere yapılan oyuncaklar Selccediluklu doumlneminde
ortaya ccedilıkıyor
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız Ce-
vaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki moduumlle geccedilmek iccedilin oumlğretmeninize başvurunuz
MODUumlL DEĞERLENDİRME
37
CEVAP ANAHTARLARI OumlĞRENME FAALİYETİ-1rsquoİN CEVAP ANAHTARI
1 B
2 D
3 C
4 A
5 C
6 D
OumlĞRENME FAALİYETİ-2rsquoNİN CEVAP ANAHTARI
1 D
2 Y
3 D
4 D
5 D
6 D
7 Y
8 D
9 D
MODUumlL DEĞERLENDİRMENİN CEVAP ANAHTARI
1 D
2 D
3 D
4 Y
5 Y
6 D
7 D
8 D
9 D
10 Y
CEVAP ANAHTARLARI
38
KAYNAKCcedilA
ONUR Bekir Oyunun Guumlcuuml İmge Kitabevi 2011
ONUR Bekir Neslihan GUumlNEY Tuumlrkiyersquode Ccedilocuk Oyunları Araştırma-
ları Ankara Uumlniversitesi CcedilOKAUM (Ccedilocuk Kuumlltuumlruuml Araştırma ve Uygula-
ma Merkezi Yayınları ) Koumlk Yayıncılık 2004
OĞUZ M Oumlcal Petek ERSOY Tuumlrkiyersquode Yaşayan Geleneksel Ccedilocuk
Oyunları Gazi Uumlniversitesi Tuumlrk Halkbilimi Araştırma ve Uygulama Mer-
kezi (THBMER) tarafından yayımlanan 2004
BAŞAL Handan Asucircde GeccedilmişYıllarda Tuumlrkiyersquode Ccedilocuklar Tarafından
Oynanan Ccedilocuk Oyunları Uludağ Uumlniversitesi Eğitim Fakuumlltesi Dergisi
XX (2) 2007
ONUR B N CcedilELEN F CcedilOK M ARTAR T DEMİR (1998) Childrenrsquos
need for toys from mothers point of view in two cities of Turkey iccedilinde Toys
and Playthings (ed G Brougere) Imprimera LaTresoriere
Antalya Oyuncak Muumlzesi
KAYNAKCcedilA
12
Resim 117 Ccedilember
Ccedilelik ccedilomak (tahta sopa değnek) ile oynanan oyunlar
Resim 118 Ccedilelik ccedilomak
Ccedilubukla oynanan oyunlar
İple oynanan oyunlar
Resim 119 İple oynanan oyunlar
Kapakla oynanan oyunlar
Kayışla oynanan oyunlar
Kılık değiştirilerek oynanan oyunlar
Kibrit ccediloumlpuumlyle oynanan oyunlar
13
Resim 120 Kibrit ccediloumlpuumlyle oynanan oyunlar
Kiremitle oynanan oyunlar
Resim 121 Kiremitle oynanan tombik
Kuumlccediluumlk kare tahtalarla oynanan oyunlar
Mendille oynanan oyunlar
Mendille oynanan oyunlar
Misketle oynanan oyunlar
Placircstik boruyla oynanan oyunlar
Ruumlzgacircr guumlluuml ile oynanan oyunlar
Salıncakla oynanan oyunlar
Suntanın uumlzerine ccedilivi ccedilakılarak oynanan oyunlar
Şişeyle oynanan oyunlar
Tahtadan yapılan topla oynanan oyunlar
Taş fırlatan oyuncaklarla oynanan oyunlar
Taşla oynanan oyunlar
Tokmakla oynanan oyunlar
Topaccedilla oynanan oyunlar
Topla oynanan oyunlar
El yapımı olanlar
Placircstik olanlar Toprakla oynanan oyunlar
Yumurtayla oynanan oyunlar
14
13 Youmlresel Oyuncaklar Bir youmlrede tarihsel suumlreccedilte ustalar ebeveynler ya da ccedilocukların kendisi tarafından
uumlretilen ya da oyunlarda kullanılan doğal nesnelere youmlresel oyuncaklar denir
Resim 1 22 Youmlresel ahşap oyuncak yapımcısı ve satıcısı Antalyalı Mehmet Soumlkmen
Youmlresel oyuncaklar uumlretilme şekillerine goumlre
Hazır sanayi uumlruumlnuuml oyuncaklar (balon plastik top misket
boncukcam duumlğme demir ccedilubuk şişe ccedilivi plastik top plastik
boru suntahellip)
El yapımı oyuncaklar (bez bebek ip salıncak sapan ok yay
topaccediltahta el yapımı top)
Doğal oyuncaklar (aşık yumurta ceviz taş kaya toprak sopa
değnekhellip)
Resim 1 23 Youmlresel oyuncak oumlrnekleri
15
Resim 1 24 Ahşap ve tel youmlresel oyuncak oumlrnekleri
Bazı youmlrelere goumlre youmlresel oyuncak adları
Trakya youmlresine ait Suumlpuumlrge Bebek Derinkuyu bebekleri Soğanlı
bebekleri
Resim 1 25 Youmlresel Soğanlı suumlpuumlrge Derinkuyu bebekleri
Karaman youmlresine ait kabak araba
Erdemlinin yaylalarındaki Youmlruumlk ccedilocuklarının oyuncağı olan
draman (el davulu)
Karadenizin ahşap kayığı
16
Resim 1 26 Karadenizin ahşap kayığı
Antalya kabak bebekler
Resim 127 Antalya kabak bebeği
Geleneksel oyunların modern eğitim metotlarıyla ccedilocuklara yeniden sunulması farklı
kuumlltuumlrlerin geleneksel ccedilocuk oyunlarıyla Tuumlrk ccedilocuk oyunlarının karşılaştırmalı ccedilalışmasının
da evrensel kuumlltuumlre katkıları olacaktır Bu sayede farklı kuumlltuumlrlerden ccedilocukların birbirlerini
ve farklı kuumlltuumlrleri tanıma istekleri artacak oumlzellikle doğal oyuncaklar sayesinde de farklı
tuumlrlerin ve coğrafyaların oumlğretilmesi kolaylaşacaktır Evrensel kuumlltuumlr meydana getirmek iccedilin
ccedilocukların penceresinden bakıp onların duumlnyasında ortak platform oluşturmak gerekir
14 Uluslararası Youmlresel Oyuncaklar Duumlnya uumllkelerinin yaşadıkları farklı sosyokuumlltuumlrel yaşamın sonucu olarak oyuncaklar-
da ki farklılıklar yuumlzyıllara goumlre değişkendir Değişmeyen ccedilocukların oyunlara ve buumlyuumlmeye
duydukları oumlzlemdir
Uluslara goumlre oyuncakların değişkenliği malzeme ve biccedilim youmlnuumlndendir
17
Ulusların oyuncak şekillerinin ve oumlzelliklerinin oluşturulmasına
Yaşam şekilleri
İnsan tipleri
Hayvan tuumlrleri
İklim oumlzellikleri
İnanışlar
Yetiştirilen uumlruumlnler etkilemiştir Oumlrneğin bir oyuncak bebek her uumllkede farklı farklı şekillerde farklı malzemelerde ve
farklı boyutlarda oluşturulduğu incelemeler sonucunda goumlruumllmektedir Ulusların sanayide
gelişimleri sosyokuumlltuumlrel yapıları oyuncak sektoumlruumlnuumln oluşumuna ve oyuncak modellerinin
değişkenliğine neden olmuştur Oyuncak oumlrnekleri bunu en iyi şekilde yansıtmaktadır
Farklı ulusların oyuncak oumlrnekleri
Resim 128 Afrika ve Peru youmlresel oyuncakları
Resim 129 1820 yılına ait Fransız oyuncak keman
18
Resim 130 1900 - 1910 yılı Alman bebek evler oyuncak oumlrnekleri
Resim 131 1900 - 1910 yılı Alman bebek evler oyuncak oumlrnekleri
19
Resim 132 Amerikan oyuncak oumlrnekleri
Resim 133 Rus oyuncak oumlrnekleri
20
Resim 134 Japon oyuncak oumlrnekleri
Resim 135 Kore bebek oyuncaklar
15 Enduumlstriyel Oyuncak Uumlretimi Oyun ve bazen de oyunda kullanılan ve oyunu tamamlayan oyuncaklar ccedilocuğun
fiziksel becerilerini geliştirdiği gibi duumlşuumlnme ve keşfetme aracılığı ile zihinsel gelişimine de
katkıda bulunmaktadır Ccedilocukların oynadıkları ldquooyunlarla ve oyununa youmln veren
oyuncaklarlardquo gelişimlerini tamamladıklarıda yapılan ccedilalışmalar ve uygulamalarıyla buguumln
ortadadır Duumlnyada dev oyuncak sektoumlrlerinin doğmasının da okul oumlncesi eğitime verilen
oumlnemin her geccedilen guumln artmasının da başlıca nedeni budur
21
Oyuncakların seri uumlretimi ise 18 yuumlzyılda başlamıştır Oumlnce tahta oyuncaklar sonra da
sırasıyla kağıt teneke kurmalı buharlı elektrikli ve pilli oyuncaklar oyuncak sanayinde
yerini almıştır Uumlnluuml oyuncak fabrikaları ise 1800luuml yılların sonunda ortaya ccedilıkmaya
başlamıştır Oyuncak tarihinde Alman oyuncakccedilılığı oumlnemli bir yer tutmaktadır Ccediluumlnkuuml Batı
duumlnyasında oyuncağı duumlzenli sanayi uumlruumlnuuml haline doumlnuumlştuumlren ilk uumllke Almanyadır ve
oumlzellikle de Nuremberg boumllgesi
1900luuml yılların başında enduumlstri devriminin de etkisiyle teneke oyuncaklar popuumller
olmuştur Teneke oyuncaklar arasında en fazla ilgi gemiler arabalar uccedilaklara goumlsterilmiştir
İkinci Duumlnya Savaşı yıllarında ekonomik zorluklar nedeniyle birccedilok uumlruumlnde olduğu
gibi oyuncak sanayisinde de bir duraklama yaşandığı goumlruumllmektedir Oyuncak atoumllyelerinin
savaş sırasında silah uumlretmek olarak kullanılması ccedilok acı bir durumdur Bu doumlnemde evlerde
yapılan basit oyuncakların arttığı goumlzlenmektedir 1970li yıllardan sonra ise ccedilocukların
guumlvenliği ve daha ucuza mal edilmesi nedeniyle plastik oyuncaklar yaygınlık kazanmıştır
1970li yılların hemen ardından Japonya modern teknolojinin katkısıyla oyuncak
enduumlstrisinde zirveye tırmanmış ve 1980li yıllardan itibaren pazar payını Hong Kong
Singapur Taiwan Malezya ve son yıllarda da Ccediline bırakmıştır Artık guumlnuumlmuumlzde satılan
oyuncakların ccediloğu Ccedilin yapımıdır Oyuncakccedilılık uumlretim malzemeleri olarak kısaca doumlrt
doumlneme ayrılır
Sanayileşme oumlncesi zanaat işccedililiğine dayanan kil ve ahşap malzeme doumlnemi
Sanayileşme ile beraber metal ve teneke doumlnemi
Plastiğin keşfi ile plastik oyuncaklar
Elektronik ve dijital devrim ile miniyonga (microchip ) oyuncaklar
İletişim araccedillarının artarak gelişmesi duumlnya uluslarını etkileyen olayların oyuncaklara
da yansımasına neden olmuştur Oumlrneğin aya yolculuk masal ve ccedilizgi film karekterleri
oyuncak sektoumlruumlne esin kaynağı olmuştur
Resim 136 Ayrsquoa yolculuğun oyuncaklara yansıması
22
Enduumlstriyel oyuncak tuumlrleri
Bebekler Farklı boyutlarda ve şekillerde tekstil yuumlzeyler plastik seramik vb malzeme tuumlruuml
kullanılarak oluşturulurlar
Resim 137 Enduumlstriyel bebek oyuncak
Hayvanlar Bu oyuncak tuumlrleri karada denizde havada yaşayan canlı hayvan tuumlrlerinden
etkilenerek hazırlanan tekstil yuumlzeyler plastik ve ahşap malzemelerden uumlretilmektedir
Resim 138 Enduumlstriyel oyuncak ayıcıklar
23
Minyatuumlr nesneler ( evcilik doktor tamir setleri temizlik ve uumltuuml
setleri ) Ahşap ve plastik malzemelerden guumlnluumlk yaşantıda kullanılan nesnelerin kuumlccediluumlltuumllmuumlş
olarak uumlretildiği oyuncaklardır
Resim 139 Uumltuuml temizlik tamir seti oyuncaklar
Birleştirme yığma takılıp ccedilıkarılanlar ( legolaryapbozlar bloklar
kuklalar ) Ahşap ve plastikten uumlretilen oyuncak tuumlrleridir
Elektronikler miniyonga (microchip) (yaylı sesli uzaktan
kumandalılar bilgisayar oyunları ) Miniyongalar ile elektronik mekanizmaların kullanılarak oluşturulduğu oyuncak
tuumlruumlduumlr
Eğiticiler (harf sayı geometrik şekiller oyuncak kitaplar kavram
oumlğretmeyi amaccedillayanlar ) Tekstil yuumlzeyler karton kağıt ahşap plastik malzeme tuumlrlerinden uumlretilen oyuncak
tuumlruumlduumlr
Masa oyunları ( kelime oyun araccedilları ) Plastik ya da ahşap malzemelerden uumlretilen oyun araccedillarıdır
24
Muumlzikli oyuncaklar ( minyatuumlr muumlzik aletleri muumlzik kutuları
duumlduumlk ccedilıngırak ) Kullanırken ya da sabit durumda kurularak ses ccedilıkartan oyuncaklardır
Hareketliler ( tekerlekli oyuncaklar ) Tekerlek ya da mekanizma yardımı ile hareket edebilen oyuncaklardır
Guumlncel ve masal kahramanları (Oumlruumlmcek adam Batman vb) Ccedilizgi film film ve masal kahramanlarının minyatuumlr boyutlarda ya da dekoratif amaccedillı
buumlyuumlk boyutlarda uumlretilmiş şekilleridir
Enduumlstriyel oyuncak uumlretim suumlrecinde oyuncağın tuumlruumlne uygun model belirleyebilmek
iccedilin malzeme ve yaş grubuna dikkat edilmelidir Bunun yanısıra yeni oyuncak modelleri
oluşturabilmek iccedilin geccedilmişte ve guumlnuumlmuumlzde oluşturulan oyuncakları her youmlnuumlyle kavramak
gerekir Edinilen bilgiler ile yeni oluşturulan bir oyuncak modeli tanımlanabilmelidir Bu
tanımlamada
Oyuncak tuumlruumlnuuml belirleme ( eğitici hareketli muumlzikli hayvan bebek vb)
Oyuncak malzeme tanımı ( tekstil yuumlzeyler ahşap plastik karton vb )
Uumlretim tekniği tanımı ( dikim kaynak oumlrme doumlkme yapıştırma vb )
Oyuncakta kullanılacak renk seccedilenekleri
Oyuncak guumlvenliği iccedilin varsa standartlara uygun uyarılar tanımlanmalıdır
25
UYGULAMA FAALİYETİ Yaşadığınız youmlrede geccedilmişte oynanan ccedilocuk oyunlarını ve bu oyunda kullanılan
oyuncakları araştırarak oyuncakların model oumlzelliklerini ve goumlrsel uumlruumln dosyası oluşturunuz
İşlem Basamakları Oumlneriler
Youmlrenizde geccedilmişte oynanan
oyunları ve oyunlarda oynanan
oyuncakları oumlnerilen kaynak-
lardan araştırınız
Kuumltuumlphane muumlze yerel web sayfaları
boumllge ya da il yıllıkları ve aile buumlyuumlk-
lerinden yararlanabilirsiniz
Araştırma oumlncesi planlama ya-
pınız( Goumlruumlşmelerde soracağı-
nız soruları not defterinizi ka-
leminizi hazırlayınız)
Hazırlıklarınızı kontrol ediniz
Araştırma sonuccedillarını not alı-
nız( oyunun oumlzellikleri kulla-
nılan oyuncağın malzeme ve
model oumlzellikleri vb gibi )
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Oyuncaklarla ilgili varsa goumlr-
sellerin resimlerini ccedilekerek ya
da ccedilizerek temin ediniz
Zamanı iyi kullanınız
Araştırma sonuccedillarını dosyala-
yınız
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Araştırma sonuccedillarını sınıf or-
tamında paylaşınız
Paylaşımcı olunuz
UYGULAMA FAALİYETİ-1
26
Eğitici enduumlstriyel oyuncakları araştırınız Araştırmalarınızdan edindiğiniz goumlrseller
yardımı ile bir konu seccedilerek eğitici oyuncak modeli oluşturunuz
İşlem Basamakları Oumlneriler
Eğitici oyuncakları oumlnerilen kay-
naklardan araştırınız
Oyuncak mağazaları İnternet
web sayfalarından faydalanınız
Ccedilizim malzemelerini hazırlayınız
Seccediltiğiniz konudaki oyuncağın
modelini ccediliziniz (Rakamları konu
olarak seccedilebilirsiniz )
Kalem A4 resim kacircğıdı silgi
A4 resim kartonu kullanabilir-
siniz
Hazırlıklarınızı kontrol ediniz
Oyuncağın renk ve kumaşını seccedili-
niz
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Kalıbınıza uygun kumaşı kesiniz
Modele uygun dikiniz
İccedilerisini elyaf ile doldurunuz
Farklı materyaller kullanabilirsi-
niz (Keccedile suumlnger boyalar kar-
ton vb)
Uygulama ccedilalışmanızı sınıf orta-
mında arkadaşlarınızla paylaşınız
Paylaşımcı olunuz
UYGULAMA FAALİYETİ-2
27
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME
Aşağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği işaretleyiniz
1 MOuml 5500-3000 Kalkolitik Doumlneme ait en eski oyuncak araba hangi muumlzede sergilenmek-
tedir
A) Ankara
B) Mardin
C) Antalya
D) İstanbul
2 İlk ccedilağ oyuncaklarında hangisi malzeme olarak kullanılmadı
A) Taş
B) Ağaccedil dalı
C) Kil
D) Plastik
3 Geleneksel oyuncaklarda topaccedil nasıl kullanılırdı
A) Vurularak
B) Parccedilalanarak
C) Doumlnduumlruumllerek
D) Suumlruumllerek
4 Aşağıdaki oyuncaklardan hangisi enduumlstriyel oyuncak gruplarından minyatuumlr nesneler
oyuncak grubuna girmez
A) Lego
B) Araba
C) Doktor seti
D) Tamir seti
5Aşağıdakilerden hangisi eğitici oyuncaklar grubuna girer
A) Keman
B) Topaccedil
C ) Geometrik şekiller
D ) Araba
6Eyuumlp Oyuncakları hangi ilimizde uumlretimde 300 yıl varlığını suumlrduumlrmuumlştuumlr
A) İzmir
B) Bursa
C) Ankara
D) İstanbul
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız Ce-
vaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki oumlğrenme faaliyetine geccediliniz
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME
28
OumlĞRENME FAALİYETİndash2
Bu faaliyette verilecek bilgiler ve kazandırılacak beceriler ile oumlzelliklerine goumlre oyun-
cakları gruplandırabileceksiniz
Oyuncakları malzeme ve model oumlzelliklerine goumlre araştırınız
Araştırma sonuccedillarına goumlre oyuncak ccedileşitlerini gruplandırınız
Araştırma sonuccedillarını arkadaşlarınızla sınıf ortamında paylaşınız
2 OYUNCAK CcedilEŞİTLERİ
Oyuncaklar ister bireysel uumlretilsin isterse enduumlstriyel anlamda seri olarak uumlretilsin
oyuncakların modellerine ve malzemelerine goumlre uumlretim teknikleri farklıdır Bu farklılıklar
gelişen değişen teknoloji ile malzeme tuumlruumlne ve oyuncak firmalarının satış politikalarına
goumlre her geccedilen guumln değişmektedir Guumlnuumlmuumlzde var olan oyuncak uumlretim teknikleri değerlen-
dirilirken değişkenlik goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalıdır
21 Uumlretim Tekniğine Goumlre Oyuncaklar Uumlretim tekniğine goumlre oyuncakları gruplandırabilmek iccedilin oyuncakları malzeme ve
model oumlzelliklerine goumlre incelemek gerekir
211 Malzeme Tuumlruumlne Goumlre Oyuncaklar Tekstil yuumlzeyli oyuncaklar
Oyuncağın tuumlmuumlnde ya da bir boumlluumlmuumlnde terikoton keccedile peluumlş polar kadife triko
oumlrguuml gibi tekstil yuumlzeyleri kullanarak hazırlanan oyuncaklardır
Resim 21 Tekstil yuumlzeyli oyuncak
OumlĞRENME FAALİYETİndash2
AMACcedil
ARAŞTIRMA
29
Ahşap oyuncaklar
Ahşap malzemelerin ham boyalı vernikli oymalı baskılı vb şekillendirmeleri
yoluyla elde edilen oyuncaklardır
Resim 22 Ahşap oyuncak
Kağıt karton oyuncaklar
Kağıt karton oluklu mukavva vb kağıt tuumlrevlerinden oluşturulan oyuncaklardır
Resim 23 Kağıt ve karton oyuncaklar
30
Resim 24 Kağıt ve karton oyuncaklar
Teneke oyuncaklar
Teneke ve sacın şekillendirilip renklendirilmesi ile uumlretilen oyuncak ccedileşitleridir Bu
tuumlr oyuncaklarda yay ve kurma mekanizmaları da kullanılmıştır
Resim 25 Teneke otobuumls oyuncak
Plastik oyuncaklar
İkinci Duumlnya Savaşırsquondan sonra ucuz hafif fazla sayıda uumlretilebilir olması nedeniyle
kullanılmaya başlayan doumlkme ve kalıp tekniği ile uumlretilen oyuncak ccedileşitleridir
Resim 26 Plastik oyuncaklar
31
Cam oyuncaklar
Oumlzellikle ccedilok kalın camdan misket ya da zeka oyuncakları gibi oyuncakların
uumlretiminde kullanılan oyuncak ccedileşitleridir
Resim 27 Cam zeka oyuncağı
Elektronik Miniyonga (Microchip) oyuncaklar
Pilli kumandalı şarzlı uumlretilen ateri elde taşınabilir CDrsquoden ya da hafıza kartlarından
oynanan oyuncak ccedileşitleridir
Resim 28 Kumandalı otomobil oyuncak
212 Model Oumlzelliğine Goumlre Oyuncaklar Tek parccedilalı oyuncaklar
Tek parccedila ahşap plastik cam gibi malzemeden misket topa vb şeklinde uumlretilen
oyuncak tuumlrleridir
Ccedilok parccedilalı oyuncaklar
Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir araya getirilerek
uumlretilen oyuncak tuumlrleridir
Mekanizmalı oyuncaklar
Oyuncağa ses ışık hareket kazandırmak amaccedillı mekanizmaların yerleştirilmesi ile
uumlretilen oyuncak tuumlrleridir
32
22 Amacına Goumlre Oyuncaklar Ccedilocukların yetiştirilmeleri kuumlltuumlrden kuumlltuumlre değişkenlik goumlstermektedir İletişim ve
ulaşım araccedillarındaki hızlı değişimi kuumlltuumlrler arasındaki değişkenliği her geccedilen guumln
azaltmaktadır Bunun sonucu olarak geleneksel oyuncaklardan uzaklaşarak duumlnyada genel
ilgi goumlren oyuncak tuumlrlerine youmlnelim artmaktadır
Oyuncakların ccedilok farklı amaccedilları vardır Bu amaccedilları eğitimciler doktorlar
ebeveynler felsefeciler oyucak uumlreticilerinin soumlylemleri ile toplumların sosyo-kuumlltuumlrel ve
ekonomik yapıları belirlemektedir
Kullanım amacına goumlre oyuncaklar
Ccedilocukların yaş gruplarına goumlre duyusal beceri eğitim eğlence amaccedillı ihtiyaccedillarını
karşılamak amaccedillı kullanılan oyuncaklar bu gruba girer
Dekoratif amaccedillı oyuncaklar
Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif amaccedillı oyuncaklar
denir
Resim 29 Dekoratif amaccedillı kullanılan oyuncaklar
Resim 210 Dekoratif amaccedillı kullanılan oyuncaklar
Fonksiyonel oyuncaklar
Yetişkinler tarafından kullanılan aletlerin kuumlccediluumlltuumllmuumlş modellerine fonksiyonel
oyuncak denir
33
UYGULAMA FAALİYETİ
Oyuncakların model oumlzelliklerini araştırınız Bunların iccedilinden tekstil yuumlzeyli oyuncak-
ları seccedilerek tuumlruumlne goumlre goumlrsel uumlruumln dosyası hazırlayınız
İşlem Basamakları Oumlneriler
Oumlnerilen kaynaklardan tekstil yuuml-
zeyli oyuncakları araştırınız
Oyuncak mağazaları oyuncak web
sayfaları oyuncak uumlreten atoumllyeler
kreşler anaokullarından faydala-
nabilirsiniz
Oumlnerilen kaynaklardan tekstil yuuml-
zeyli oyuncakların goumlrsellerini fo-
toğraflayarak fotokopi alarak ya
da web sayfasından ccedilıktı olarak
temin ediniz
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Tekstil yuumlzey tuumlruumlne goumlre grupla-
ma yapınız
Dokuma yuumlzeyler peluumlş polar te-
ri koton
Oumlrguuml yuumlzeyler- triko el oumlrguumlsuuml
Dokusuz yuumlzeyler keccedile olarak
tekstil yuumlzeyli oyuncaklar
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Bilgi konularını goumlzden geccediliriniz
Aynı gruptaki goumlrselleri A4 kacircğı-
dına yerleştirip yapıştırınız
A4 dosya kacircğıdı oyuncak goumlrselle-
ri yapıştırıcı ile yapıştırınız
Tekstil yuumlzeyli oyuncak goumlrselle-
rinin alt boumlluumlmuumlne not alarak ta-
nımlayınız
Parccedila mekanizma renk tekstil
yuumlzey oumlzelliği vb
Zamanı iyi kullanınız
UYGULAMA FAALİYETİ
34
Uygulama ccedilalışmaları yaptığınız
A4 kacircğıtlarını dosyaya grup sıra-
sına goumlre yerleştiriniz
Dosyanıza kapak hazırlayarak ccedila-
lışmayı tamamlayınız
Uygulama ccedilalışmanızı kontrol edi-
niz Hatalarınız var ise duumlzeltiniz
Goumlrsel uumlruumln dosyasını sınıf orta-
mında arkadaşlarınızla paylaşınız
Paylaşımcı olunuz
35
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME Aşağıdaki cuumlmlelerin başında boş bırakılan parantezlere cuumlmlelerde verilen bil-
giler doğru ise D yanlış ise Y yazınız
1 ( ) Oyuncaklar ister bireysel uumlretilsin isterse enduumlstriyel anlamda seri olarak
uumlretilsin oyuncakların modellerine ve malzemelerine goumlre uumlretim teknikleri
farklıdır
2 ( ) Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir
araya getirilerek uumlretilen oyuncaklara tek parccedila oyuncaklar denir
3 ( ) Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif
amaccedillı oyuncaklar denir
4 ( ) Plastik oyuncaklar İkinci Duumlnya Savaşırsquondan sonra ucuz hafif fazla sa-
yıda uumlretilebilir olması nedeniyle kullanılmaya başlayan doumlkme ve kalıp tek-
niği ile uumlretilen oyuncak ccedileşitleridir
5 ( ) Ccedilocukların yaş gruplarına goumlre duyusal beceri eğitim eğlence amaccedillı
ihtiyaccedillarını karşılamak iccedilin kullanılan oyuncaklara kullanım amacına uygun
oyuncaklar denir
6 ( ) Pilli kumandalı şarjlı uumlretilen ateri elde taşınabilir CDrsquoden ya da hafıza
kartlarından oynanan oyuncaklara elektronik miniyonga oyuncaklar denir
7 ( ) Tek parccedila ahşap plastik cam gibi malzemeden misket topaccedil vb şeklin-
de uumlretilen oyuncak tuumlrlerine ccedilok parccedilalı oyuncak denir
8 ( ) Oyuncağa ses ışık hareket kazandırmak amaccedillı mekanizmaların yerleşti-
rilmesi ile uumlretilen oyuncaklara mekanizmalı oyuncaklar denir
9 ( ) Ahşap malzemelerin ham boyalı vernikli oymalı baskılı vb şekillen-
dirmeleri yoluyla elde edilen oyuncaklara ahşap oyuncaklar denir
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız Ce-
vaplarınızın tuumlmuuml doğru ise ldquoModuumll Değerlendirmerdquoye geccediliniz
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME
36
MODUumlL DEĞERLENDİRME
Aşağıdaki cuumlmlelerin başında boş bırakılan parantezlere cuumlmlelerde verilen bil-
giler doğru ise D yanlış ise Y yazınız
1 ( ) Bir youmlrede tarihsel suumlreccedilte ustalar ebeveynler ya da ccedilocukların kendisi
tarafından uumlretilen ya da oyunlarda kullanılan doğal nesnelere youmlresel oyun-
caklar denir
2 ( ) Eyuumlp oyuncakları 300 yıllık bir geccedilmişe sahiptir
3 ( ) Taş kil ağaccedil dalları ilk ccedilağlardan beri oyuncak malzemesi olarak kulla-
nılmıştır
4 ( ) Elektronik ve miniyongalı oyuncaklar geleneksel oyuncaklardır
5 ( ) Yetişkinler tarafından kullanılan aletlerin kuumlccediluumlltuumllmuumlş modellerine tak
parccedilalı oyuncak denir
6 ( ) Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir
araya getirilerek uumlretilen oyuncaklara ccedilok parccedilalı oyuncak denir
7 ( ) Uumlretim tekniğine goumlre oyuncakları gruplandırabilmek iccedilin oyuncakları
malzeme ve model oumlzelliklerine goumlre incelemek gerekir
8 ( ) Uluslara goumlre oyuncakların değişkenliği malzeme ve biccedilim youmlnuumlndendir
9 ( ) Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif
amaccedillı oyuncaklar denir
10 ( ) Tuumlrk tarihinde satılmak uumlzere yapılan oyuncaklar Selccediluklu doumlneminde
ortaya ccedilıkıyor
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız Ce-
vaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki moduumlle geccedilmek iccedilin oumlğretmeninize başvurunuz
MODUumlL DEĞERLENDİRME
37
CEVAP ANAHTARLARI OumlĞRENME FAALİYETİ-1rsquoİN CEVAP ANAHTARI
1 B
2 D
3 C
4 A
5 C
6 D
OumlĞRENME FAALİYETİ-2rsquoNİN CEVAP ANAHTARI
1 D
2 Y
3 D
4 D
5 D
6 D
7 Y
8 D
9 D
MODUumlL DEĞERLENDİRMENİN CEVAP ANAHTARI
1 D
2 D
3 D
4 Y
5 Y
6 D
7 D
8 D
9 D
10 Y
CEVAP ANAHTARLARI
38
KAYNAKCcedilA
ONUR Bekir Oyunun Guumlcuuml İmge Kitabevi 2011
ONUR Bekir Neslihan GUumlNEY Tuumlrkiyersquode Ccedilocuk Oyunları Araştırma-
ları Ankara Uumlniversitesi CcedilOKAUM (Ccedilocuk Kuumlltuumlruuml Araştırma ve Uygula-
ma Merkezi Yayınları ) Koumlk Yayıncılık 2004
OĞUZ M Oumlcal Petek ERSOY Tuumlrkiyersquode Yaşayan Geleneksel Ccedilocuk
Oyunları Gazi Uumlniversitesi Tuumlrk Halkbilimi Araştırma ve Uygulama Mer-
kezi (THBMER) tarafından yayımlanan 2004
BAŞAL Handan Asucircde GeccedilmişYıllarda Tuumlrkiyersquode Ccedilocuklar Tarafından
Oynanan Ccedilocuk Oyunları Uludağ Uumlniversitesi Eğitim Fakuumlltesi Dergisi
XX (2) 2007
ONUR B N CcedilELEN F CcedilOK M ARTAR T DEMİR (1998) Childrenrsquos
need for toys from mothers point of view in two cities of Turkey iccedilinde Toys
and Playthings (ed G Brougere) Imprimera LaTresoriere
Antalya Oyuncak Muumlzesi
KAYNAKCcedilA
13
Resim 120 Kibrit ccediloumlpuumlyle oynanan oyunlar
Kiremitle oynanan oyunlar
Resim 121 Kiremitle oynanan tombik
Kuumlccediluumlk kare tahtalarla oynanan oyunlar
Mendille oynanan oyunlar
Mendille oynanan oyunlar
Misketle oynanan oyunlar
Placircstik boruyla oynanan oyunlar
Ruumlzgacircr guumlluuml ile oynanan oyunlar
Salıncakla oynanan oyunlar
Suntanın uumlzerine ccedilivi ccedilakılarak oynanan oyunlar
Şişeyle oynanan oyunlar
Tahtadan yapılan topla oynanan oyunlar
Taş fırlatan oyuncaklarla oynanan oyunlar
Taşla oynanan oyunlar
Tokmakla oynanan oyunlar
Topaccedilla oynanan oyunlar
Topla oynanan oyunlar
El yapımı olanlar
Placircstik olanlar Toprakla oynanan oyunlar
Yumurtayla oynanan oyunlar
14
13 Youmlresel Oyuncaklar Bir youmlrede tarihsel suumlreccedilte ustalar ebeveynler ya da ccedilocukların kendisi tarafından
uumlretilen ya da oyunlarda kullanılan doğal nesnelere youmlresel oyuncaklar denir
Resim 1 22 Youmlresel ahşap oyuncak yapımcısı ve satıcısı Antalyalı Mehmet Soumlkmen
Youmlresel oyuncaklar uumlretilme şekillerine goumlre
Hazır sanayi uumlruumlnuuml oyuncaklar (balon plastik top misket
boncukcam duumlğme demir ccedilubuk şişe ccedilivi plastik top plastik
boru suntahellip)
El yapımı oyuncaklar (bez bebek ip salıncak sapan ok yay
topaccediltahta el yapımı top)
Doğal oyuncaklar (aşık yumurta ceviz taş kaya toprak sopa
değnekhellip)
Resim 1 23 Youmlresel oyuncak oumlrnekleri
15
Resim 1 24 Ahşap ve tel youmlresel oyuncak oumlrnekleri
Bazı youmlrelere goumlre youmlresel oyuncak adları
Trakya youmlresine ait Suumlpuumlrge Bebek Derinkuyu bebekleri Soğanlı
bebekleri
Resim 1 25 Youmlresel Soğanlı suumlpuumlrge Derinkuyu bebekleri
Karaman youmlresine ait kabak araba
Erdemlinin yaylalarındaki Youmlruumlk ccedilocuklarının oyuncağı olan
draman (el davulu)
Karadenizin ahşap kayığı
16
Resim 1 26 Karadenizin ahşap kayığı
Antalya kabak bebekler
Resim 127 Antalya kabak bebeği
Geleneksel oyunların modern eğitim metotlarıyla ccedilocuklara yeniden sunulması farklı
kuumlltuumlrlerin geleneksel ccedilocuk oyunlarıyla Tuumlrk ccedilocuk oyunlarının karşılaştırmalı ccedilalışmasının
da evrensel kuumlltuumlre katkıları olacaktır Bu sayede farklı kuumlltuumlrlerden ccedilocukların birbirlerini
ve farklı kuumlltuumlrleri tanıma istekleri artacak oumlzellikle doğal oyuncaklar sayesinde de farklı
tuumlrlerin ve coğrafyaların oumlğretilmesi kolaylaşacaktır Evrensel kuumlltuumlr meydana getirmek iccedilin
ccedilocukların penceresinden bakıp onların duumlnyasında ortak platform oluşturmak gerekir
14 Uluslararası Youmlresel Oyuncaklar Duumlnya uumllkelerinin yaşadıkları farklı sosyokuumlltuumlrel yaşamın sonucu olarak oyuncaklar-
da ki farklılıklar yuumlzyıllara goumlre değişkendir Değişmeyen ccedilocukların oyunlara ve buumlyuumlmeye
duydukları oumlzlemdir
Uluslara goumlre oyuncakların değişkenliği malzeme ve biccedilim youmlnuumlndendir
17
Ulusların oyuncak şekillerinin ve oumlzelliklerinin oluşturulmasına
Yaşam şekilleri
İnsan tipleri
Hayvan tuumlrleri
İklim oumlzellikleri
İnanışlar
Yetiştirilen uumlruumlnler etkilemiştir Oumlrneğin bir oyuncak bebek her uumllkede farklı farklı şekillerde farklı malzemelerde ve
farklı boyutlarda oluşturulduğu incelemeler sonucunda goumlruumllmektedir Ulusların sanayide
gelişimleri sosyokuumlltuumlrel yapıları oyuncak sektoumlruumlnuumln oluşumuna ve oyuncak modellerinin
değişkenliğine neden olmuştur Oyuncak oumlrnekleri bunu en iyi şekilde yansıtmaktadır
Farklı ulusların oyuncak oumlrnekleri
Resim 128 Afrika ve Peru youmlresel oyuncakları
Resim 129 1820 yılına ait Fransız oyuncak keman
18
Resim 130 1900 - 1910 yılı Alman bebek evler oyuncak oumlrnekleri
Resim 131 1900 - 1910 yılı Alman bebek evler oyuncak oumlrnekleri
19
Resim 132 Amerikan oyuncak oumlrnekleri
Resim 133 Rus oyuncak oumlrnekleri
20
Resim 134 Japon oyuncak oumlrnekleri
Resim 135 Kore bebek oyuncaklar
15 Enduumlstriyel Oyuncak Uumlretimi Oyun ve bazen de oyunda kullanılan ve oyunu tamamlayan oyuncaklar ccedilocuğun
fiziksel becerilerini geliştirdiği gibi duumlşuumlnme ve keşfetme aracılığı ile zihinsel gelişimine de
katkıda bulunmaktadır Ccedilocukların oynadıkları ldquooyunlarla ve oyununa youmln veren
oyuncaklarlardquo gelişimlerini tamamladıklarıda yapılan ccedilalışmalar ve uygulamalarıyla buguumln
ortadadır Duumlnyada dev oyuncak sektoumlrlerinin doğmasının da okul oumlncesi eğitime verilen
oumlnemin her geccedilen guumln artmasının da başlıca nedeni budur
21
Oyuncakların seri uumlretimi ise 18 yuumlzyılda başlamıştır Oumlnce tahta oyuncaklar sonra da
sırasıyla kağıt teneke kurmalı buharlı elektrikli ve pilli oyuncaklar oyuncak sanayinde
yerini almıştır Uumlnluuml oyuncak fabrikaları ise 1800luuml yılların sonunda ortaya ccedilıkmaya
başlamıştır Oyuncak tarihinde Alman oyuncakccedilılığı oumlnemli bir yer tutmaktadır Ccediluumlnkuuml Batı
duumlnyasında oyuncağı duumlzenli sanayi uumlruumlnuuml haline doumlnuumlştuumlren ilk uumllke Almanyadır ve
oumlzellikle de Nuremberg boumllgesi
1900luuml yılların başında enduumlstri devriminin de etkisiyle teneke oyuncaklar popuumller
olmuştur Teneke oyuncaklar arasında en fazla ilgi gemiler arabalar uccedilaklara goumlsterilmiştir
İkinci Duumlnya Savaşı yıllarında ekonomik zorluklar nedeniyle birccedilok uumlruumlnde olduğu
gibi oyuncak sanayisinde de bir duraklama yaşandığı goumlruumllmektedir Oyuncak atoumllyelerinin
savaş sırasında silah uumlretmek olarak kullanılması ccedilok acı bir durumdur Bu doumlnemde evlerde
yapılan basit oyuncakların arttığı goumlzlenmektedir 1970li yıllardan sonra ise ccedilocukların
guumlvenliği ve daha ucuza mal edilmesi nedeniyle plastik oyuncaklar yaygınlık kazanmıştır
1970li yılların hemen ardından Japonya modern teknolojinin katkısıyla oyuncak
enduumlstrisinde zirveye tırmanmış ve 1980li yıllardan itibaren pazar payını Hong Kong
Singapur Taiwan Malezya ve son yıllarda da Ccediline bırakmıştır Artık guumlnuumlmuumlzde satılan
oyuncakların ccediloğu Ccedilin yapımıdır Oyuncakccedilılık uumlretim malzemeleri olarak kısaca doumlrt
doumlneme ayrılır
Sanayileşme oumlncesi zanaat işccedililiğine dayanan kil ve ahşap malzeme doumlnemi
Sanayileşme ile beraber metal ve teneke doumlnemi
Plastiğin keşfi ile plastik oyuncaklar
Elektronik ve dijital devrim ile miniyonga (microchip ) oyuncaklar
İletişim araccedillarının artarak gelişmesi duumlnya uluslarını etkileyen olayların oyuncaklara
da yansımasına neden olmuştur Oumlrneğin aya yolculuk masal ve ccedilizgi film karekterleri
oyuncak sektoumlruumlne esin kaynağı olmuştur
Resim 136 Ayrsquoa yolculuğun oyuncaklara yansıması
22
Enduumlstriyel oyuncak tuumlrleri
Bebekler Farklı boyutlarda ve şekillerde tekstil yuumlzeyler plastik seramik vb malzeme tuumlruuml
kullanılarak oluşturulurlar
Resim 137 Enduumlstriyel bebek oyuncak
Hayvanlar Bu oyuncak tuumlrleri karada denizde havada yaşayan canlı hayvan tuumlrlerinden
etkilenerek hazırlanan tekstil yuumlzeyler plastik ve ahşap malzemelerden uumlretilmektedir
Resim 138 Enduumlstriyel oyuncak ayıcıklar
23
Minyatuumlr nesneler ( evcilik doktor tamir setleri temizlik ve uumltuuml
setleri ) Ahşap ve plastik malzemelerden guumlnluumlk yaşantıda kullanılan nesnelerin kuumlccediluumlltuumllmuumlş
olarak uumlretildiği oyuncaklardır
Resim 139 Uumltuuml temizlik tamir seti oyuncaklar
Birleştirme yığma takılıp ccedilıkarılanlar ( legolaryapbozlar bloklar
kuklalar ) Ahşap ve plastikten uumlretilen oyuncak tuumlrleridir
Elektronikler miniyonga (microchip) (yaylı sesli uzaktan
kumandalılar bilgisayar oyunları ) Miniyongalar ile elektronik mekanizmaların kullanılarak oluşturulduğu oyuncak
tuumlruumlduumlr
Eğiticiler (harf sayı geometrik şekiller oyuncak kitaplar kavram
oumlğretmeyi amaccedillayanlar ) Tekstil yuumlzeyler karton kağıt ahşap plastik malzeme tuumlrlerinden uumlretilen oyuncak
tuumlruumlduumlr
Masa oyunları ( kelime oyun araccedilları ) Plastik ya da ahşap malzemelerden uumlretilen oyun araccedillarıdır
24
Muumlzikli oyuncaklar ( minyatuumlr muumlzik aletleri muumlzik kutuları
duumlduumlk ccedilıngırak ) Kullanırken ya da sabit durumda kurularak ses ccedilıkartan oyuncaklardır
Hareketliler ( tekerlekli oyuncaklar ) Tekerlek ya da mekanizma yardımı ile hareket edebilen oyuncaklardır
Guumlncel ve masal kahramanları (Oumlruumlmcek adam Batman vb) Ccedilizgi film film ve masal kahramanlarının minyatuumlr boyutlarda ya da dekoratif amaccedillı
buumlyuumlk boyutlarda uumlretilmiş şekilleridir
Enduumlstriyel oyuncak uumlretim suumlrecinde oyuncağın tuumlruumlne uygun model belirleyebilmek
iccedilin malzeme ve yaş grubuna dikkat edilmelidir Bunun yanısıra yeni oyuncak modelleri
oluşturabilmek iccedilin geccedilmişte ve guumlnuumlmuumlzde oluşturulan oyuncakları her youmlnuumlyle kavramak
gerekir Edinilen bilgiler ile yeni oluşturulan bir oyuncak modeli tanımlanabilmelidir Bu
tanımlamada
Oyuncak tuumlruumlnuuml belirleme ( eğitici hareketli muumlzikli hayvan bebek vb)
Oyuncak malzeme tanımı ( tekstil yuumlzeyler ahşap plastik karton vb )
Uumlretim tekniği tanımı ( dikim kaynak oumlrme doumlkme yapıştırma vb )
Oyuncakta kullanılacak renk seccedilenekleri
Oyuncak guumlvenliği iccedilin varsa standartlara uygun uyarılar tanımlanmalıdır
25
UYGULAMA FAALİYETİ Yaşadığınız youmlrede geccedilmişte oynanan ccedilocuk oyunlarını ve bu oyunda kullanılan
oyuncakları araştırarak oyuncakların model oumlzelliklerini ve goumlrsel uumlruumln dosyası oluşturunuz
İşlem Basamakları Oumlneriler
Youmlrenizde geccedilmişte oynanan
oyunları ve oyunlarda oynanan
oyuncakları oumlnerilen kaynak-
lardan araştırınız
Kuumltuumlphane muumlze yerel web sayfaları
boumllge ya da il yıllıkları ve aile buumlyuumlk-
lerinden yararlanabilirsiniz
Araştırma oumlncesi planlama ya-
pınız( Goumlruumlşmelerde soracağı-
nız soruları not defterinizi ka-
leminizi hazırlayınız)
Hazırlıklarınızı kontrol ediniz
Araştırma sonuccedillarını not alı-
nız( oyunun oumlzellikleri kulla-
nılan oyuncağın malzeme ve
model oumlzellikleri vb gibi )
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Oyuncaklarla ilgili varsa goumlr-
sellerin resimlerini ccedilekerek ya
da ccedilizerek temin ediniz
Zamanı iyi kullanınız
Araştırma sonuccedillarını dosyala-
yınız
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Araştırma sonuccedillarını sınıf or-
tamında paylaşınız
Paylaşımcı olunuz
UYGULAMA FAALİYETİ-1
26
Eğitici enduumlstriyel oyuncakları araştırınız Araştırmalarınızdan edindiğiniz goumlrseller
yardımı ile bir konu seccedilerek eğitici oyuncak modeli oluşturunuz
İşlem Basamakları Oumlneriler
Eğitici oyuncakları oumlnerilen kay-
naklardan araştırınız
Oyuncak mağazaları İnternet
web sayfalarından faydalanınız
Ccedilizim malzemelerini hazırlayınız
Seccediltiğiniz konudaki oyuncağın
modelini ccediliziniz (Rakamları konu
olarak seccedilebilirsiniz )
Kalem A4 resim kacircğıdı silgi
A4 resim kartonu kullanabilir-
siniz
Hazırlıklarınızı kontrol ediniz
Oyuncağın renk ve kumaşını seccedili-
niz
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Kalıbınıza uygun kumaşı kesiniz
Modele uygun dikiniz
İccedilerisini elyaf ile doldurunuz
Farklı materyaller kullanabilirsi-
niz (Keccedile suumlnger boyalar kar-
ton vb)
Uygulama ccedilalışmanızı sınıf orta-
mında arkadaşlarınızla paylaşınız
Paylaşımcı olunuz
UYGULAMA FAALİYETİ-2
27
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME
Aşağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği işaretleyiniz
1 MOuml 5500-3000 Kalkolitik Doumlneme ait en eski oyuncak araba hangi muumlzede sergilenmek-
tedir
A) Ankara
B) Mardin
C) Antalya
D) İstanbul
2 İlk ccedilağ oyuncaklarında hangisi malzeme olarak kullanılmadı
A) Taş
B) Ağaccedil dalı
C) Kil
D) Plastik
3 Geleneksel oyuncaklarda topaccedil nasıl kullanılırdı
A) Vurularak
B) Parccedilalanarak
C) Doumlnduumlruumllerek
D) Suumlruumllerek
4 Aşağıdaki oyuncaklardan hangisi enduumlstriyel oyuncak gruplarından minyatuumlr nesneler
oyuncak grubuna girmez
A) Lego
B) Araba
C) Doktor seti
D) Tamir seti
5Aşağıdakilerden hangisi eğitici oyuncaklar grubuna girer
A) Keman
B) Topaccedil
C ) Geometrik şekiller
D ) Araba
6Eyuumlp Oyuncakları hangi ilimizde uumlretimde 300 yıl varlığını suumlrduumlrmuumlştuumlr
A) İzmir
B) Bursa
C) Ankara
D) İstanbul
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız Ce-
vaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki oumlğrenme faaliyetine geccediliniz
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME
28
OumlĞRENME FAALİYETİndash2
Bu faaliyette verilecek bilgiler ve kazandırılacak beceriler ile oumlzelliklerine goumlre oyun-
cakları gruplandırabileceksiniz
Oyuncakları malzeme ve model oumlzelliklerine goumlre araştırınız
Araştırma sonuccedillarına goumlre oyuncak ccedileşitlerini gruplandırınız
Araştırma sonuccedillarını arkadaşlarınızla sınıf ortamında paylaşınız
2 OYUNCAK CcedilEŞİTLERİ
Oyuncaklar ister bireysel uumlretilsin isterse enduumlstriyel anlamda seri olarak uumlretilsin
oyuncakların modellerine ve malzemelerine goumlre uumlretim teknikleri farklıdır Bu farklılıklar
gelişen değişen teknoloji ile malzeme tuumlruumlne ve oyuncak firmalarının satış politikalarına
goumlre her geccedilen guumln değişmektedir Guumlnuumlmuumlzde var olan oyuncak uumlretim teknikleri değerlen-
dirilirken değişkenlik goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalıdır
21 Uumlretim Tekniğine Goumlre Oyuncaklar Uumlretim tekniğine goumlre oyuncakları gruplandırabilmek iccedilin oyuncakları malzeme ve
model oumlzelliklerine goumlre incelemek gerekir
211 Malzeme Tuumlruumlne Goumlre Oyuncaklar Tekstil yuumlzeyli oyuncaklar
Oyuncağın tuumlmuumlnde ya da bir boumlluumlmuumlnde terikoton keccedile peluumlş polar kadife triko
oumlrguuml gibi tekstil yuumlzeyleri kullanarak hazırlanan oyuncaklardır
Resim 21 Tekstil yuumlzeyli oyuncak
OumlĞRENME FAALİYETİndash2
AMACcedil
ARAŞTIRMA
29
Ahşap oyuncaklar
Ahşap malzemelerin ham boyalı vernikli oymalı baskılı vb şekillendirmeleri
yoluyla elde edilen oyuncaklardır
Resim 22 Ahşap oyuncak
Kağıt karton oyuncaklar
Kağıt karton oluklu mukavva vb kağıt tuumlrevlerinden oluşturulan oyuncaklardır
Resim 23 Kağıt ve karton oyuncaklar
30
Resim 24 Kağıt ve karton oyuncaklar
Teneke oyuncaklar
Teneke ve sacın şekillendirilip renklendirilmesi ile uumlretilen oyuncak ccedileşitleridir Bu
tuumlr oyuncaklarda yay ve kurma mekanizmaları da kullanılmıştır
Resim 25 Teneke otobuumls oyuncak
Plastik oyuncaklar
İkinci Duumlnya Savaşırsquondan sonra ucuz hafif fazla sayıda uumlretilebilir olması nedeniyle
kullanılmaya başlayan doumlkme ve kalıp tekniği ile uumlretilen oyuncak ccedileşitleridir
Resim 26 Plastik oyuncaklar
31
Cam oyuncaklar
Oumlzellikle ccedilok kalın camdan misket ya da zeka oyuncakları gibi oyuncakların
uumlretiminde kullanılan oyuncak ccedileşitleridir
Resim 27 Cam zeka oyuncağı
Elektronik Miniyonga (Microchip) oyuncaklar
Pilli kumandalı şarzlı uumlretilen ateri elde taşınabilir CDrsquoden ya da hafıza kartlarından
oynanan oyuncak ccedileşitleridir
Resim 28 Kumandalı otomobil oyuncak
212 Model Oumlzelliğine Goumlre Oyuncaklar Tek parccedilalı oyuncaklar
Tek parccedila ahşap plastik cam gibi malzemeden misket topa vb şeklinde uumlretilen
oyuncak tuumlrleridir
Ccedilok parccedilalı oyuncaklar
Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir araya getirilerek
uumlretilen oyuncak tuumlrleridir
Mekanizmalı oyuncaklar
Oyuncağa ses ışık hareket kazandırmak amaccedillı mekanizmaların yerleştirilmesi ile
uumlretilen oyuncak tuumlrleridir
32
22 Amacına Goumlre Oyuncaklar Ccedilocukların yetiştirilmeleri kuumlltuumlrden kuumlltuumlre değişkenlik goumlstermektedir İletişim ve
ulaşım araccedillarındaki hızlı değişimi kuumlltuumlrler arasındaki değişkenliği her geccedilen guumln
azaltmaktadır Bunun sonucu olarak geleneksel oyuncaklardan uzaklaşarak duumlnyada genel
ilgi goumlren oyuncak tuumlrlerine youmlnelim artmaktadır
Oyuncakların ccedilok farklı amaccedilları vardır Bu amaccedilları eğitimciler doktorlar
ebeveynler felsefeciler oyucak uumlreticilerinin soumlylemleri ile toplumların sosyo-kuumlltuumlrel ve
ekonomik yapıları belirlemektedir
Kullanım amacına goumlre oyuncaklar
Ccedilocukların yaş gruplarına goumlre duyusal beceri eğitim eğlence amaccedillı ihtiyaccedillarını
karşılamak amaccedillı kullanılan oyuncaklar bu gruba girer
Dekoratif amaccedillı oyuncaklar
Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif amaccedillı oyuncaklar
denir
Resim 29 Dekoratif amaccedillı kullanılan oyuncaklar
Resim 210 Dekoratif amaccedillı kullanılan oyuncaklar
Fonksiyonel oyuncaklar
Yetişkinler tarafından kullanılan aletlerin kuumlccediluumlltuumllmuumlş modellerine fonksiyonel
oyuncak denir
33
UYGULAMA FAALİYETİ
Oyuncakların model oumlzelliklerini araştırınız Bunların iccedilinden tekstil yuumlzeyli oyuncak-
ları seccedilerek tuumlruumlne goumlre goumlrsel uumlruumln dosyası hazırlayınız
İşlem Basamakları Oumlneriler
Oumlnerilen kaynaklardan tekstil yuuml-
zeyli oyuncakları araştırınız
Oyuncak mağazaları oyuncak web
sayfaları oyuncak uumlreten atoumllyeler
kreşler anaokullarından faydala-
nabilirsiniz
Oumlnerilen kaynaklardan tekstil yuuml-
zeyli oyuncakların goumlrsellerini fo-
toğraflayarak fotokopi alarak ya
da web sayfasından ccedilıktı olarak
temin ediniz
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Tekstil yuumlzey tuumlruumlne goumlre grupla-
ma yapınız
Dokuma yuumlzeyler peluumlş polar te-
ri koton
Oumlrguuml yuumlzeyler- triko el oumlrguumlsuuml
Dokusuz yuumlzeyler keccedile olarak
tekstil yuumlzeyli oyuncaklar
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Bilgi konularını goumlzden geccediliriniz
Aynı gruptaki goumlrselleri A4 kacircğı-
dına yerleştirip yapıştırınız
A4 dosya kacircğıdı oyuncak goumlrselle-
ri yapıştırıcı ile yapıştırınız
Tekstil yuumlzeyli oyuncak goumlrselle-
rinin alt boumlluumlmuumlne not alarak ta-
nımlayınız
Parccedila mekanizma renk tekstil
yuumlzey oumlzelliği vb
Zamanı iyi kullanınız
UYGULAMA FAALİYETİ
34
Uygulama ccedilalışmaları yaptığınız
A4 kacircğıtlarını dosyaya grup sıra-
sına goumlre yerleştiriniz
Dosyanıza kapak hazırlayarak ccedila-
lışmayı tamamlayınız
Uygulama ccedilalışmanızı kontrol edi-
niz Hatalarınız var ise duumlzeltiniz
Goumlrsel uumlruumln dosyasını sınıf orta-
mında arkadaşlarınızla paylaşınız
Paylaşımcı olunuz
35
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME Aşağıdaki cuumlmlelerin başında boş bırakılan parantezlere cuumlmlelerde verilen bil-
giler doğru ise D yanlış ise Y yazınız
1 ( ) Oyuncaklar ister bireysel uumlretilsin isterse enduumlstriyel anlamda seri olarak
uumlretilsin oyuncakların modellerine ve malzemelerine goumlre uumlretim teknikleri
farklıdır
2 ( ) Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir
araya getirilerek uumlretilen oyuncaklara tek parccedila oyuncaklar denir
3 ( ) Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif
amaccedillı oyuncaklar denir
4 ( ) Plastik oyuncaklar İkinci Duumlnya Savaşırsquondan sonra ucuz hafif fazla sa-
yıda uumlretilebilir olması nedeniyle kullanılmaya başlayan doumlkme ve kalıp tek-
niği ile uumlretilen oyuncak ccedileşitleridir
5 ( ) Ccedilocukların yaş gruplarına goumlre duyusal beceri eğitim eğlence amaccedillı
ihtiyaccedillarını karşılamak iccedilin kullanılan oyuncaklara kullanım amacına uygun
oyuncaklar denir
6 ( ) Pilli kumandalı şarjlı uumlretilen ateri elde taşınabilir CDrsquoden ya da hafıza
kartlarından oynanan oyuncaklara elektronik miniyonga oyuncaklar denir
7 ( ) Tek parccedila ahşap plastik cam gibi malzemeden misket topaccedil vb şeklin-
de uumlretilen oyuncak tuumlrlerine ccedilok parccedilalı oyuncak denir
8 ( ) Oyuncağa ses ışık hareket kazandırmak amaccedillı mekanizmaların yerleşti-
rilmesi ile uumlretilen oyuncaklara mekanizmalı oyuncaklar denir
9 ( ) Ahşap malzemelerin ham boyalı vernikli oymalı baskılı vb şekillen-
dirmeleri yoluyla elde edilen oyuncaklara ahşap oyuncaklar denir
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız Ce-
vaplarınızın tuumlmuuml doğru ise ldquoModuumll Değerlendirmerdquoye geccediliniz
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME
36
MODUumlL DEĞERLENDİRME
Aşağıdaki cuumlmlelerin başında boş bırakılan parantezlere cuumlmlelerde verilen bil-
giler doğru ise D yanlış ise Y yazınız
1 ( ) Bir youmlrede tarihsel suumlreccedilte ustalar ebeveynler ya da ccedilocukların kendisi
tarafından uumlretilen ya da oyunlarda kullanılan doğal nesnelere youmlresel oyun-
caklar denir
2 ( ) Eyuumlp oyuncakları 300 yıllık bir geccedilmişe sahiptir
3 ( ) Taş kil ağaccedil dalları ilk ccedilağlardan beri oyuncak malzemesi olarak kulla-
nılmıştır
4 ( ) Elektronik ve miniyongalı oyuncaklar geleneksel oyuncaklardır
5 ( ) Yetişkinler tarafından kullanılan aletlerin kuumlccediluumlltuumllmuumlş modellerine tak
parccedilalı oyuncak denir
6 ( ) Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir
araya getirilerek uumlretilen oyuncaklara ccedilok parccedilalı oyuncak denir
7 ( ) Uumlretim tekniğine goumlre oyuncakları gruplandırabilmek iccedilin oyuncakları
malzeme ve model oumlzelliklerine goumlre incelemek gerekir
8 ( ) Uluslara goumlre oyuncakların değişkenliği malzeme ve biccedilim youmlnuumlndendir
9 ( ) Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif
amaccedillı oyuncaklar denir
10 ( ) Tuumlrk tarihinde satılmak uumlzere yapılan oyuncaklar Selccediluklu doumlneminde
ortaya ccedilıkıyor
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız Ce-
vaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki moduumlle geccedilmek iccedilin oumlğretmeninize başvurunuz
MODUumlL DEĞERLENDİRME
37
CEVAP ANAHTARLARI OumlĞRENME FAALİYETİ-1rsquoİN CEVAP ANAHTARI
1 B
2 D
3 C
4 A
5 C
6 D
OumlĞRENME FAALİYETİ-2rsquoNİN CEVAP ANAHTARI
1 D
2 Y
3 D
4 D
5 D
6 D
7 Y
8 D
9 D
MODUumlL DEĞERLENDİRMENİN CEVAP ANAHTARI
1 D
2 D
3 D
4 Y
5 Y
6 D
7 D
8 D
9 D
10 Y
CEVAP ANAHTARLARI
38
KAYNAKCcedilA
ONUR Bekir Oyunun Guumlcuuml İmge Kitabevi 2011
ONUR Bekir Neslihan GUumlNEY Tuumlrkiyersquode Ccedilocuk Oyunları Araştırma-
ları Ankara Uumlniversitesi CcedilOKAUM (Ccedilocuk Kuumlltuumlruuml Araştırma ve Uygula-
ma Merkezi Yayınları ) Koumlk Yayıncılık 2004
OĞUZ M Oumlcal Petek ERSOY Tuumlrkiyersquode Yaşayan Geleneksel Ccedilocuk
Oyunları Gazi Uumlniversitesi Tuumlrk Halkbilimi Araştırma ve Uygulama Mer-
kezi (THBMER) tarafından yayımlanan 2004
BAŞAL Handan Asucircde GeccedilmişYıllarda Tuumlrkiyersquode Ccedilocuklar Tarafından
Oynanan Ccedilocuk Oyunları Uludağ Uumlniversitesi Eğitim Fakuumlltesi Dergisi
XX (2) 2007
ONUR B N CcedilELEN F CcedilOK M ARTAR T DEMİR (1998) Childrenrsquos
need for toys from mothers point of view in two cities of Turkey iccedilinde Toys
and Playthings (ed G Brougere) Imprimera LaTresoriere
Antalya Oyuncak Muumlzesi
KAYNAKCcedilA
14
13 Youmlresel Oyuncaklar Bir youmlrede tarihsel suumlreccedilte ustalar ebeveynler ya da ccedilocukların kendisi tarafından
uumlretilen ya da oyunlarda kullanılan doğal nesnelere youmlresel oyuncaklar denir
Resim 1 22 Youmlresel ahşap oyuncak yapımcısı ve satıcısı Antalyalı Mehmet Soumlkmen
Youmlresel oyuncaklar uumlretilme şekillerine goumlre
Hazır sanayi uumlruumlnuuml oyuncaklar (balon plastik top misket
boncukcam duumlğme demir ccedilubuk şişe ccedilivi plastik top plastik
boru suntahellip)
El yapımı oyuncaklar (bez bebek ip salıncak sapan ok yay
topaccediltahta el yapımı top)
Doğal oyuncaklar (aşık yumurta ceviz taş kaya toprak sopa
değnekhellip)
Resim 1 23 Youmlresel oyuncak oumlrnekleri
15
Resim 1 24 Ahşap ve tel youmlresel oyuncak oumlrnekleri
Bazı youmlrelere goumlre youmlresel oyuncak adları
Trakya youmlresine ait Suumlpuumlrge Bebek Derinkuyu bebekleri Soğanlı
bebekleri
Resim 1 25 Youmlresel Soğanlı suumlpuumlrge Derinkuyu bebekleri
Karaman youmlresine ait kabak araba
Erdemlinin yaylalarındaki Youmlruumlk ccedilocuklarının oyuncağı olan
draman (el davulu)
Karadenizin ahşap kayığı
16
Resim 1 26 Karadenizin ahşap kayığı
Antalya kabak bebekler
Resim 127 Antalya kabak bebeği
Geleneksel oyunların modern eğitim metotlarıyla ccedilocuklara yeniden sunulması farklı
kuumlltuumlrlerin geleneksel ccedilocuk oyunlarıyla Tuumlrk ccedilocuk oyunlarının karşılaştırmalı ccedilalışmasının
da evrensel kuumlltuumlre katkıları olacaktır Bu sayede farklı kuumlltuumlrlerden ccedilocukların birbirlerini
ve farklı kuumlltuumlrleri tanıma istekleri artacak oumlzellikle doğal oyuncaklar sayesinde de farklı
tuumlrlerin ve coğrafyaların oumlğretilmesi kolaylaşacaktır Evrensel kuumlltuumlr meydana getirmek iccedilin
ccedilocukların penceresinden bakıp onların duumlnyasında ortak platform oluşturmak gerekir
14 Uluslararası Youmlresel Oyuncaklar Duumlnya uumllkelerinin yaşadıkları farklı sosyokuumlltuumlrel yaşamın sonucu olarak oyuncaklar-
da ki farklılıklar yuumlzyıllara goumlre değişkendir Değişmeyen ccedilocukların oyunlara ve buumlyuumlmeye
duydukları oumlzlemdir
Uluslara goumlre oyuncakların değişkenliği malzeme ve biccedilim youmlnuumlndendir
17
Ulusların oyuncak şekillerinin ve oumlzelliklerinin oluşturulmasına
Yaşam şekilleri
İnsan tipleri
Hayvan tuumlrleri
İklim oumlzellikleri
İnanışlar
Yetiştirilen uumlruumlnler etkilemiştir Oumlrneğin bir oyuncak bebek her uumllkede farklı farklı şekillerde farklı malzemelerde ve
farklı boyutlarda oluşturulduğu incelemeler sonucunda goumlruumllmektedir Ulusların sanayide
gelişimleri sosyokuumlltuumlrel yapıları oyuncak sektoumlruumlnuumln oluşumuna ve oyuncak modellerinin
değişkenliğine neden olmuştur Oyuncak oumlrnekleri bunu en iyi şekilde yansıtmaktadır
Farklı ulusların oyuncak oumlrnekleri
Resim 128 Afrika ve Peru youmlresel oyuncakları
Resim 129 1820 yılına ait Fransız oyuncak keman
18
Resim 130 1900 - 1910 yılı Alman bebek evler oyuncak oumlrnekleri
Resim 131 1900 - 1910 yılı Alman bebek evler oyuncak oumlrnekleri
19
Resim 132 Amerikan oyuncak oumlrnekleri
Resim 133 Rus oyuncak oumlrnekleri
20
Resim 134 Japon oyuncak oumlrnekleri
Resim 135 Kore bebek oyuncaklar
15 Enduumlstriyel Oyuncak Uumlretimi Oyun ve bazen de oyunda kullanılan ve oyunu tamamlayan oyuncaklar ccedilocuğun
fiziksel becerilerini geliştirdiği gibi duumlşuumlnme ve keşfetme aracılığı ile zihinsel gelişimine de
katkıda bulunmaktadır Ccedilocukların oynadıkları ldquooyunlarla ve oyununa youmln veren
oyuncaklarlardquo gelişimlerini tamamladıklarıda yapılan ccedilalışmalar ve uygulamalarıyla buguumln
ortadadır Duumlnyada dev oyuncak sektoumlrlerinin doğmasının da okul oumlncesi eğitime verilen
oumlnemin her geccedilen guumln artmasının da başlıca nedeni budur
21
Oyuncakların seri uumlretimi ise 18 yuumlzyılda başlamıştır Oumlnce tahta oyuncaklar sonra da
sırasıyla kağıt teneke kurmalı buharlı elektrikli ve pilli oyuncaklar oyuncak sanayinde
yerini almıştır Uumlnluuml oyuncak fabrikaları ise 1800luuml yılların sonunda ortaya ccedilıkmaya
başlamıştır Oyuncak tarihinde Alman oyuncakccedilılığı oumlnemli bir yer tutmaktadır Ccediluumlnkuuml Batı
duumlnyasında oyuncağı duumlzenli sanayi uumlruumlnuuml haline doumlnuumlştuumlren ilk uumllke Almanyadır ve
oumlzellikle de Nuremberg boumllgesi
1900luuml yılların başında enduumlstri devriminin de etkisiyle teneke oyuncaklar popuumller
olmuştur Teneke oyuncaklar arasında en fazla ilgi gemiler arabalar uccedilaklara goumlsterilmiştir
İkinci Duumlnya Savaşı yıllarında ekonomik zorluklar nedeniyle birccedilok uumlruumlnde olduğu
gibi oyuncak sanayisinde de bir duraklama yaşandığı goumlruumllmektedir Oyuncak atoumllyelerinin
savaş sırasında silah uumlretmek olarak kullanılması ccedilok acı bir durumdur Bu doumlnemde evlerde
yapılan basit oyuncakların arttığı goumlzlenmektedir 1970li yıllardan sonra ise ccedilocukların
guumlvenliği ve daha ucuza mal edilmesi nedeniyle plastik oyuncaklar yaygınlık kazanmıştır
1970li yılların hemen ardından Japonya modern teknolojinin katkısıyla oyuncak
enduumlstrisinde zirveye tırmanmış ve 1980li yıllardan itibaren pazar payını Hong Kong
Singapur Taiwan Malezya ve son yıllarda da Ccediline bırakmıştır Artık guumlnuumlmuumlzde satılan
oyuncakların ccediloğu Ccedilin yapımıdır Oyuncakccedilılık uumlretim malzemeleri olarak kısaca doumlrt
doumlneme ayrılır
Sanayileşme oumlncesi zanaat işccedililiğine dayanan kil ve ahşap malzeme doumlnemi
Sanayileşme ile beraber metal ve teneke doumlnemi
Plastiğin keşfi ile plastik oyuncaklar
Elektronik ve dijital devrim ile miniyonga (microchip ) oyuncaklar
İletişim araccedillarının artarak gelişmesi duumlnya uluslarını etkileyen olayların oyuncaklara
da yansımasına neden olmuştur Oumlrneğin aya yolculuk masal ve ccedilizgi film karekterleri
oyuncak sektoumlruumlne esin kaynağı olmuştur
Resim 136 Ayrsquoa yolculuğun oyuncaklara yansıması
22
Enduumlstriyel oyuncak tuumlrleri
Bebekler Farklı boyutlarda ve şekillerde tekstil yuumlzeyler plastik seramik vb malzeme tuumlruuml
kullanılarak oluşturulurlar
Resim 137 Enduumlstriyel bebek oyuncak
Hayvanlar Bu oyuncak tuumlrleri karada denizde havada yaşayan canlı hayvan tuumlrlerinden
etkilenerek hazırlanan tekstil yuumlzeyler plastik ve ahşap malzemelerden uumlretilmektedir
Resim 138 Enduumlstriyel oyuncak ayıcıklar
23
Minyatuumlr nesneler ( evcilik doktor tamir setleri temizlik ve uumltuuml
setleri ) Ahşap ve plastik malzemelerden guumlnluumlk yaşantıda kullanılan nesnelerin kuumlccediluumlltuumllmuumlş
olarak uumlretildiği oyuncaklardır
Resim 139 Uumltuuml temizlik tamir seti oyuncaklar
Birleştirme yığma takılıp ccedilıkarılanlar ( legolaryapbozlar bloklar
kuklalar ) Ahşap ve plastikten uumlretilen oyuncak tuumlrleridir
Elektronikler miniyonga (microchip) (yaylı sesli uzaktan
kumandalılar bilgisayar oyunları ) Miniyongalar ile elektronik mekanizmaların kullanılarak oluşturulduğu oyuncak
tuumlruumlduumlr
Eğiticiler (harf sayı geometrik şekiller oyuncak kitaplar kavram
oumlğretmeyi amaccedillayanlar ) Tekstil yuumlzeyler karton kağıt ahşap plastik malzeme tuumlrlerinden uumlretilen oyuncak
tuumlruumlduumlr
Masa oyunları ( kelime oyun araccedilları ) Plastik ya da ahşap malzemelerden uumlretilen oyun araccedillarıdır
24
Muumlzikli oyuncaklar ( minyatuumlr muumlzik aletleri muumlzik kutuları
duumlduumlk ccedilıngırak ) Kullanırken ya da sabit durumda kurularak ses ccedilıkartan oyuncaklardır
Hareketliler ( tekerlekli oyuncaklar ) Tekerlek ya da mekanizma yardımı ile hareket edebilen oyuncaklardır
Guumlncel ve masal kahramanları (Oumlruumlmcek adam Batman vb) Ccedilizgi film film ve masal kahramanlarının minyatuumlr boyutlarda ya da dekoratif amaccedillı
buumlyuumlk boyutlarda uumlretilmiş şekilleridir
Enduumlstriyel oyuncak uumlretim suumlrecinde oyuncağın tuumlruumlne uygun model belirleyebilmek
iccedilin malzeme ve yaş grubuna dikkat edilmelidir Bunun yanısıra yeni oyuncak modelleri
oluşturabilmek iccedilin geccedilmişte ve guumlnuumlmuumlzde oluşturulan oyuncakları her youmlnuumlyle kavramak
gerekir Edinilen bilgiler ile yeni oluşturulan bir oyuncak modeli tanımlanabilmelidir Bu
tanımlamada
Oyuncak tuumlruumlnuuml belirleme ( eğitici hareketli muumlzikli hayvan bebek vb)
Oyuncak malzeme tanımı ( tekstil yuumlzeyler ahşap plastik karton vb )
Uumlretim tekniği tanımı ( dikim kaynak oumlrme doumlkme yapıştırma vb )
Oyuncakta kullanılacak renk seccedilenekleri
Oyuncak guumlvenliği iccedilin varsa standartlara uygun uyarılar tanımlanmalıdır
25
UYGULAMA FAALİYETİ Yaşadığınız youmlrede geccedilmişte oynanan ccedilocuk oyunlarını ve bu oyunda kullanılan
oyuncakları araştırarak oyuncakların model oumlzelliklerini ve goumlrsel uumlruumln dosyası oluşturunuz
İşlem Basamakları Oumlneriler
Youmlrenizde geccedilmişte oynanan
oyunları ve oyunlarda oynanan
oyuncakları oumlnerilen kaynak-
lardan araştırınız
Kuumltuumlphane muumlze yerel web sayfaları
boumllge ya da il yıllıkları ve aile buumlyuumlk-
lerinden yararlanabilirsiniz
Araştırma oumlncesi planlama ya-
pınız( Goumlruumlşmelerde soracağı-
nız soruları not defterinizi ka-
leminizi hazırlayınız)
Hazırlıklarınızı kontrol ediniz
Araştırma sonuccedillarını not alı-
nız( oyunun oumlzellikleri kulla-
nılan oyuncağın malzeme ve
model oumlzellikleri vb gibi )
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Oyuncaklarla ilgili varsa goumlr-
sellerin resimlerini ccedilekerek ya
da ccedilizerek temin ediniz
Zamanı iyi kullanınız
Araştırma sonuccedillarını dosyala-
yınız
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Araştırma sonuccedillarını sınıf or-
tamında paylaşınız
Paylaşımcı olunuz
UYGULAMA FAALİYETİ-1
26
Eğitici enduumlstriyel oyuncakları araştırınız Araştırmalarınızdan edindiğiniz goumlrseller
yardımı ile bir konu seccedilerek eğitici oyuncak modeli oluşturunuz
İşlem Basamakları Oumlneriler
Eğitici oyuncakları oumlnerilen kay-
naklardan araştırınız
Oyuncak mağazaları İnternet
web sayfalarından faydalanınız
Ccedilizim malzemelerini hazırlayınız
Seccediltiğiniz konudaki oyuncağın
modelini ccediliziniz (Rakamları konu
olarak seccedilebilirsiniz )
Kalem A4 resim kacircğıdı silgi
A4 resim kartonu kullanabilir-
siniz
Hazırlıklarınızı kontrol ediniz
Oyuncağın renk ve kumaşını seccedili-
niz
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Kalıbınıza uygun kumaşı kesiniz
Modele uygun dikiniz
İccedilerisini elyaf ile doldurunuz
Farklı materyaller kullanabilirsi-
niz (Keccedile suumlnger boyalar kar-
ton vb)
Uygulama ccedilalışmanızı sınıf orta-
mında arkadaşlarınızla paylaşınız
Paylaşımcı olunuz
UYGULAMA FAALİYETİ-2
27
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME
Aşağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği işaretleyiniz
1 MOuml 5500-3000 Kalkolitik Doumlneme ait en eski oyuncak araba hangi muumlzede sergilenmek-
tedir
A) Ankara
B) Mardin
C) Antalya
D) İstanbul
2 İlk ccedilağ oyuncaklarında hangisi malzeme olarak kullanılmadı
A) Taş
B) Ağaccedil dalı
C) Kil
D) Plastik
3 Geleneksel oyuncaklarda topaccedil nasıl kullanılırdı
A) Vurularak
B) Parccedilalanarak
C) Doumlnduumlruumllerek
D) Suumlruumllerek
4 Aşağıdaki oyuncaklardan hangisi enduumlstriyel oyuncak gruplarından minyatuumlr nesneler
oyuncak grubuna girmez
A) Lego
B) Araba
C) Doktor seti
D) Tamir seti
5Aşağıdakilerden hangisi eğitici oyuncaklar grubuna girer
A) Keman
B) Topaccedil
C ) Geometrik şekiller
D ) Araba
6Eyuumlp Oyuncakları hangi ilimizde uumlretimde 300 yıl varlığını suumlrduumlrmuumlştuumlr
A) İzmir
B) Bursa
C) Ankara
D) İstanbul
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız Ce-
vaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki oumlğrenme faaliyetine geccediliniz
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME
28
OumlĞRENME FAALİYETİndash2
Bu faaliyette verilecek bilgiler ve kazandırılacak beceriler ile oumlzelliklerine goumlre oyun-
cakları gruplandırabileceksiniz
Oyuncakları malzeme ve model oumlzelliklerine goumlre araştırınız
Araştırma sonuccedillarına goumlre oyuncak ccedileşitlerini gruplandırınız
Araştırma sonuccedillarını arkadaşlarınızla sınıf ortamında paylaşınız
2 OYUNCAK CcedilEŞİTLERİ
Oyuncaklar ister bireysel uumlretilsin isterse enduumlstriyel anlamda seri olarak uumlretilsin
oyuncakların modellerine ve malzemelerine goumlre uumlretim teknikleri farklıdır Bu farklılıklar
gelişen değişen teknoloji ile malzeme tuumlruumlne ve oyuncak firmalarının satış politikalarına
goumlre her geccedilen guumln değişmektedir Guumlnuumlmuumlzde var olan oyuncak uumlretim teknikleri değerlen-
dirilirken değişkenlik goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalıdır
21 Uumlretim Tekniğine Goumlre Oyuncaklar Uumlretim tekniğine goumlre oyuncakları gruplandırabilmek iccedilin oyuncakları malzeme ve
model oumlzelliklerine goumlre incelemek gerekir
211 Malzeme Tuumlruumlne Goumlre Oyuncaklar Tekstil yuumlzeyli oyuncaklar
Oyuncağın tuumlmuumlnde ya da bir boumlluumlmuumlnde terikoton keccedile peluumlş polar kadife triko
oumlrguuml gibi tekstil yuumlzeyleri kullanarak hazırlanan oyuncaklardır
Resim 21 Tekstil yuumlzeyli oyuncak
OumlĞRENME FAALİYETİndash2
AMACcedil
ARAŞTIRMA
29
Ahşap oyuncaklar
Ahşap malzemelerin ham boyalı vernikli oymalı baskılı vb şekillendirmeleri
yoluyla elde edilen oyuncaklardır
Resim 22 Ahşap oyuncak
Kağıt karton oyuncaklar
Kağıt karton oluklu mukavva vb kağıt tuumlrevlerinden oluşturulan oyuncaklardır
Resim 23 Kağıt ve karton oyuncaklar
30
Resim 24 Kağıt ve karton oyuncaklar
Teneke oyuncaklar
Teneke ve sacın şekillendirilip renklendirilmesi ile uumlretilen oyuncak ccedileşitleridir Bu
tuumlr oyuncaklarda yay ve kurma mekanizmaları da kullanılmıştır
Resim 25 Teneke otobuumls oyuncak
Plastik oyuncaklar
İkinci Duumlnya Savaşırsquondan sonra ucuz hafif fazla sayıda uumlretilebilir olması nedeniyle
kullanılmaya başlayan doumlkme ve kalıp tekniği ile uumlretilen oyuncak ccedileşitleridir
Resim 26 Plastik oyuncaklar
31
Cam oyuncaklar
Oumlzellikle ccedilok kalın camdan misket ya da zeka oyuncakları gibi oyuncakların
uumlretiminde kullanılan oyuncak ccedileşitleridir
Resim 27 Cam zeka oyuncağı
Elektronik Miniyonga (Microchip) oyuncaklar
Pilli kumandalı şarzlı uumlretilen ateri elde taşınabilir CDrsquoden ya da hafıza kartlarından
oynanan oyuncak ccedileşitleridir
Resim 28 Kumandalı otomobil oyuncak
212 Model Oumlzelliğine Goumlre Oyuncaklar Tek parccedilalı oyuncaklar
Tek parccedila ahşap plastik cam gibi malzemeden misket topa vb şeklinde uumlretilen
oyuncak tuumlrleridir
Ccedilok parccedilalı oyuncaklar
Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir araya getirilerek
uumlretilen oyuncak tuumlrleridir
Mekanizmalı oyuncaklar
Oyuncağa ses ışık hareket kazandırmak amaccedillı mekanizmaların yerleştirilmesi ile
uumlretilen oyuncak tuumlrleridir
32
22 Amacına Goumlre Oyuncaklar Ccedilocukların yetiştirilmeleri kuumlltuumlrden kuumlltuumlre değişkenlik goumlstermektedir İletişim ve
ulaşım araccedillarındaki hızlı değişimi kuumlltuumlrler arasındaki değişkenliği her geccedilen guumln
azaltmaktadır Bunun sonucu olarak geleneksel oyuncaklardan uzaklaşarak duumlnyada genel
ilgi goumlren oyuncak tuumlrlerine youmlnelim artmaktadır
Oyuncakların ccedilok farklı amaccedilları vardır Bu amaccedilları eğitimciler doktorlar
ebeveynler felsefeciler oyucak uumlreticilerinin soumlylemleri ile toplumların sosyo-kuumlltuumlrel ve
ekonomik yapıları belirlemektedir
Kullanım amacına goumlre oyuncaklar
Ccedilocukların yaş gruplarına goumlre duyusal beceri eğitim eğlence amaccedillı ihtiyaccedillarını
karşılamak amaccedillı kullanılan oyuncaklar bu gruba girer
Dekoratif amaccedillı oyuncaklar
Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif amaccedillı oyuncaklar
denir
Resim 29 Dekoratif amaccedillı kullanılan oyuncaklar
Resim 210 Dekoratif amaccedillı kullanılan oyuncaklar
Fonksiyonel oyuncaklar
Yetişkinler tarafından kullanılan aletlerin kuumlccediluumlltuumllmuumlş modellerine fonksiyonel
oyuncak denir
33
UYGULAMA FAALİYETİ
Oyuncakların model oumlzelliklerini araştırınız Bunların iccedilinden tekstil yuumlzeyli oyuncak-
ları seccedilerek tuumlruumlne goumlre goumlrsel uumlruumln dosyası hazırlayınız
İşlem Basamakları Oumlneriler
Oumlnerilen kaynaklardan tekstil yuuml-
zeyli oyuncakları araştırınız
Oyuncak mağazaları oyuncak web
sayfaları oyuncak uumlreten atoumllyeler
kreşler anaokullarından faydala-
nabilirsiniz
Oumlnerilen kaynaklardan tekstil yuuml-
zeyli oyuncakların goumlrsellerini fo-
toğraflayarak fotokopi alarak ya
da web sayfasından ccedilıktı olarak
temin ediniz
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Tekstil yuumlzey tuumlruumlne goumlre grupla-
ma yapınız
Dokuma yuumlzeyler peluumlş polar te-
ri koton
Oumlrguuml yuumlzeyler- triko el oumlrguumlsuuml
Dokusuz yuumlzeyler keccedile olarak
tekstil yuumlzeyli oyuncaklar
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Bilgi konularını goumlzden geccediliriniz
Aynı gruptaki goumlrselleri A4 kacircğı-
dına yerleştirip yapıştırınız
A4 dosya kacircğıdı oyuncak goumlrselle-
ri yapıştırıcı ile yapıştırınız
Tekstil yuumlzeyli oyuncak goumlrselle-
rinin alt boumlluumlmuumlne not alarak ta-
nımlayınız
Parccedila mekanizma renk tekstil
yuumlzey oumlzelliği vb
Zamanı iyi kullanınız
UYGULAMA FAALİYETİ
34
Uygulama ccedilalışmaları yaptığınız
A4 kacircğıtlarını dosyaya grup sıra-
sına goumlre yerleştiriniz
Dosyanıza kapak hazırlayarak ccedila-
lışmayı tamamlayınız
Uygulama ccedilalışmanızı kontrol edi-
niz Hatalarınız var ise duumlzeltiniz
Goumlrsel uumlruumln dosyasını sınıf orta-
mında arkadaşlarınızla paylaşınız
Paylaşımcı olunuz
35
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME Aşağıdaki cuumlmlelerin başında boş bırakılan parantezlere cuumlmlelerde verilen bil-
giler doğru ise D yanlış ise Y yazınız
1 ( ) Oyuncaklar ister bireysel uumlretilsin isterse enduumlstriyel anlamda seri olarak
uumlretilsin oyuncakların modellerine ve malzemelerine goumlre uumlretim teknikleri
farklıdır
2 ( ) Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir
araya getirilerek uumlretilen oyuncaklara tek parccedila oyuncaklar denir
3 ( ) Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif
amaccedillı oyuncaklar denir
4 ( ) Plastik oyuncaklar İkinci Duumlnya Savaşırsquondan sonra ucuz hafif fazla sa-
yıda uumlretilebilir olması nedeniyle kullanılmaya başlayan doumlkme ve kalıp tek-
niği ile uumlretilen oyuncak ccedileşitleridir
5 ( ) Ccedilocukların yaş gruplarına goumlre duyusal beceri eğitim eğlence amaccedillı
ihtiyaccedillarını karşılamak iccedilin kullanılan oyuncaklara kullanım amacına uygun
oyuncaklar denir
6 ( ) Pilli kumandalı şarjlı uumlretilen ateri elde taşınabilir CDrsquoden ya da hafıza
kartlarından oynanan oyuncaklara elektronik miniyonga oyuncaklar denir
7 ( ) Tek parccedila ahşap plastik cam gibi malzemeden misket topaccedil vb şeklin-
de uumlretilen oyuncak tuumlrlerine ccedilok parccedilalı oyuncak denir
8 ( ) Oyuncağa ses ışık hareket kazandırmak amaccedillı mekanizmaların yerleşti-
rilmesi ile uumlretilen oyuncaklara mekanizmalı oyuncaklar denir
9 ( ) Ahşap malzemelerin ham boyalı vernikli oymalı baskılı vb şekillen-
dirmeleri yoluyla elde edilen oyuncaklara ahşap oyuncaklar denir
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız Ce-
vaplarınızın tuumlmuuml doğru ise ldquoModuumll Değerlendirmerdquoye geccediliniz
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME
36
MODUumlL DEĞERLENDİRME
Aşağıdaki cuumlmlelerin başında boş bırakılan parantezlere cuumlmlelerde verilen bil-
giler doğru ise D yanlış ise Y yazınız
1 ( ) Bir youmlrede tarihsel suumlreccedilte ustalar ebeveynler ya da ccedilocukların kendisi
tarafından uumlretilen ya da oyunlarda kullanılan doğal nesnelere youmlresel oyun-
caklar denir
2 ( ) Eyuumlp oyuncakları 300 yıllık bir geccedilmişe sahiptir
3 ( ) Taş kil ağaccedil dalları ilk ccedilağlardan beri oyuncak malzemesi olarak kulla-
nılmıştır
4 ( ) Elektronik ve miniyongalı oyuncaklar geleneksel oyuncaklardır
5 ( ) Yetişkinler tarafından kullanılan aletlerin kuumlccediluumlltuumllmuumlş modellerine tak
parccedilalı oyuncak denir
6 ( ) Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir
araya getirilerek uumlretilen oyuncaklara ccedilok parccedilalı oyuncak denir
7 ( ) Uumlretim tekniğine goumlre oyuncakları gruplandırabilmek iccedilin oyuncakları
malzeme ve model oumlzelliklerine goumlre incelemek gerekir
8 ( ) Uluslara goumlre oyuncakların değişkenliği malzeme ve biccedilim youmlnuumlndendir
9 ( ) Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif
amaccedillı oyuncaklar denir
10 ( ) Tuumlrk tarihinde satılmak uumlzere yapılan oyuncaklar Selccediluklu doumlneminde
ortaya ccedilıkıyor
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız Ce-
vaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki moduumlle geccedilmek iccedilin oumlğretmeninize başvurunuz
MODUumlL DEĞERLENDİRME
37
CEVAP ANAHTARLARI OumlĞRENME FAALİYETİ-1rsquoİN CEVAP ANAHTARI
1 B
2 D
3 C
4 A
5 C
6 D
OumlĞRENME FAALİYETİ-2rsquoNİN CEVAP ANAHTARI
1 D
2 Y
3 D
4 D
5 D
6 D
7 Y
8 D
9 D
MODUumlL DEĞERLENDİRMENİN CEVAP ANAHTARI
1 D
2 D
3 D
4 Y
5 Y
6 D
7 D
8 D
9 D
10 Y
CEVAP ANAHTARLARI
38
KAYNAKCcedilA
ONUR Bekir Oyunun Guumlcuuml İmge Kitabevi 2011
ONUR Bekir Neslihan GUumlNEY Tuumlrkiyersquode Ccedilocuk Oyunları Araştırma-
ları Ankara Uumlniversitesi CcedilOKAUM (Ccedilocuk Kuumlltuumlruuml Araştırma ve Uygula-
ma Merkezi Yayınları ) Koumlk Yayıncılık 2004
OĞUZ M Oumlcal Petek ERSOY Tuumlrkiyersquode Yaşayan Geleneksel Ccedilocuk
Oyunları Gazi Uumlniversitesi Tuumlrk Halkbilimi Araştırma ve Uygulama Mer-
kezi (THBMER) tarafından yayımlanan 2004
BAŞAL Handan Asucircde GeccedilmişYıllarda Tuumlrkiyersquode Ccedilocuklar Tarafından
Oynanan Ccedilocuk Oyunları Uludağ Uumlniversitesi Eğitim Fakuumlltesi Dergisi
XX (2) 2007
ONUR B N CcedilELEN F CcedilOK M ARTAR T DEMİR (1998) Childrenrsquos
need for toys from mothers point of view in two cities of Turkey iccedilinde Toys
and Playthings (ed G Brougere) Imprimera LaTresoriere
Antalya Oyuncak Muumlzesi
KAYNAKCcedilA
15
Resim 1 24 Ahşap ve tel youmlresel oyuncak oumlrnekleri
Bazı youmlrelere goumlre youmlresel oyuncak adları
Trakya youmlresine ait Suumlpuumlrge Bebek Derinkuyu bebekleri Soğanlı
bebekleri
Resim 1 25 Youmlresel Soğanlı suumlpuumlrge Derinkuyu bebekleri
Karaman youmlresine ait kabak araba
Erdemlinin yaylalarındaki Youmlruumlk ccedilocuklarının oyuncağı olan
draman (el davulu)
Karadenizin ahşap kayığı
16
Resim 1 26 Karadenizin ahşap kayığı
Antalya kabak bebekler
Resim 127 Antalya kabak bebeği
Geleneksel oyunların modern eğitim metotlarıyla ccedilocuklara yeniden sunulması farklı
kuumlltuumlrlerin geleneksel ccedilocuk oyunlarıyla Tuumlrk ccedilocuk oyunlarının karşılaştırmalı ccedilalışmasının
da evrensel kuumlltuumlre katkıları olacaktır Bu sayede farklı kuumlltuumlrlerden ccedilocukların birbirlerini
ve farklı kuumlltuumlrleri tanıma istekleri artacak oumlzellikle doğal oyuncaklar sayesinde de farklı
tuumlrlerin ve coğrafyaların oumlğretilmesi kolaylaşacaktır Evrensel kuumlltuumlr meydana getirmek iccedilin
ccedilocukların penceresinden bakıp onların duumlnyasında ortak platform oluşturmak gerekir
14 Uluslararası Youmlresel Oyuncaklar Duumlnya uumllkelerinin yaşadıkları farklı sosyokuumlltuumlrel yaşamın sonucu olarak oyuncaklar-
da ki farklılıklar yuumlzyıllara goumlre değişkendir Değişmeyen ccedilocukların oyunlara ve buumlyuumlmeye
duydukları oumlzlemdir
Uluslara goumlre oyuncakların değişkenliği malzeme ve biccedilim youmlnuumlndendir
17
Ulusların oyuncak şekillerinin ve oumlzelliklerinin oluşturulmasına
Yaşam şekilleri
İnsan tipleri
Hayvan tuumlrleri
İklim oumlzellikleri
İnanışlar
Yetiştirilen uumlruumlnler etkilemiştir Oumlrneğin bir oyuncak bebek her uumllkede farklı farklı şekillerde farklı malzemelerde ve
farklı boyutlarda oluşturulduğu incelemeler sonucunda goumlruumllmektedir Ulusların sanayide
gelişimleri sosyokuumlltuumlrel yapıları oyuncak sektoumlruumlnuumln oluşumuna ve oyuncak modellerinin
değişkenliğine neden olmuştur Oyuncak oumlrnekleri bunu en iyi şekilde yansıtmaktadır
Farklı ulusların oyuncak oumlrnekleri
Resim 128 Afrika ve Peru youmlresel oyuncakları
Resim 129 1820 yılına ait Fransız oyuncak keman
18
Resim 130 1900 - 1910 yılı Alman bebek evler oyuncak oumlrnekleri
Resim 131 1900 - 1910 yılı Alman bebek evler oyuncak oumlrnekleri
19
Resim 132 Amerikan oyuncak oumlrnekleri
Resim 133 Rus oyuncak oumlrnekleri
20
Resim 134 Japon oyuncak oumlrnekleri
Resim 135 Kore bebek oyuncaklar
15 Enduumlstriyel Oyuncak Uumlretimi Oyun ve bazen de oyunda kullanılan ve oyunu tamamlayan oyuncaklar ccedilocuğun
fiziksel becerilerini geliştirdiği gibi duumlşuumlnme ve keşfetme aracılığı ile zihinsel gelişimine de
katkıda bulunmaktadır Ccedilocukların oynadıkları ldquooyunlarla ve oyununa youmln veren
oyuncaklarlardquo gelişimlerini tamamladıklarıda yapılan ccedilalışmalar ve uygulamalarıyla buguumln
ortadadır Duumlnyada dev oyuncak sektoumlrlerinin doğmasının da okul oumlncesi eğitime verilen
oumlnemin her geccedilen guumln artmasının da başlıca nedeni budur
21
Oyuncakların seri uumlretimi ise 18 yuumlzyılda başlamıştır Oumlnce tahta oyuncaklar sonra da
sırasıyla kağıt teneke kurmalı buharlı elektrikli ve pilli oyuncaklar oyuncak sanayinde
yerini almıştır Uumlnluuml oyuncak fabrikaları ise 1800luuml yılların sonunda ortaya ccedilıkmaya
başlamıştır Oyuncak tarihinde Alman oyuncakccedilılığı oumlnemli bir yer tutmaktadır Ccediluumlnkuuml Batı
duumlnyasında oyuncağı duumlzenli sanayi uumlruumlnuuml haline doumlnuumlştuumlren ilk uumllke Almanyadır ve
oumlzellikle de Nuremberg boumllgesi
1900luuml yılların başında enduumlstri devriminin de etkisiyle teneke oyuncaklar popuumller
olmuştur Teneke oyuncaklar arasında en fazla ilgi gemiler arabalar uccedilaklara goumlsterilmiştir
İkinci Duumlnya Savaşı yıllarında ekonomik zorluklar nedeniyle birccedilok uumlruumlnde olduğu
gibi oyuncak sanayisinde de bir duraklama yaşandığı goumlruumllmektedir Oyuncak atoumllyelerinin
savaş sırasında silah uumlretmek olarak kullanılması ccedilok acı bir durumdur Bu doumlnemde evlerde
yapılan basit oyuncakların arttığı goumlzlenmektedir 1970li yıllardan sonra ise ccedilocukların
guumlvenliği ve daha ucuza mal edilmesi nedeniyle plastik oyuncaklar yaygınlık kazanmıştır
1970li yılların hemen ardından Japonya modern teknolojinin katkısıyla oyuncak
enduumlstrisinde zirveye tırmanmış ve 1980li yıllardan itibaren pazar payını Hong Kong
Singapur Taiwan Malezya ve son yıllarda da Ccediline bırakmıştır Artık guumlnuumlmuumlzde satılan
oyuncakların ccediloğu Ccedilin yapımıdır Oyuncakccedilılık uumlretim malzemeleri olarak kısaca doumlrt
doumlneme ayrılır
Sanayileşme oumlncesi zanaat işccedililiğine dayanan kil ve ahşap malzeme doumlnemi
Sanayileşme ile beraber metal ve teneke doumlnemi
Plastiğin keşfi ile plastik oyuncaklar
Elektronik ve dijital devrim ile miniyonga (microchip ) oyuncaklar
İletişim araccedillarının artarak gelişmesi duumlnya uluslarını etkileyen olayların oyuncaklara
da yansımasına neden olmuştur Oumlrneğin aya yolculuk masal ve ccedilizgi film karekterleri
oyuncak sektoumlruumlne esin kaynağı olmuştur
Resim 136 Ayrsquoa yolculuğun oyuncaklara yansıması
22
Enduumlstriyel oyuncak tuumlrleri
Bebekler Farklı boyutlarda ve şekillerde tekstil yuumlzeyler plastik seramik vb malzeme tuumlruuml
kullanılarak oluşturulurlar
Resim 137 Enduumlstriyel bebek oyuncak
Hayvanlar Bu oyuncak tuumlrleri karada denizde havada yaşayan canlı hayvan tuumlrlerinden
etkilenerek hazırlanan tekstil yuumlzeyler plastik ve ahşap malzemelerden uumlretilmektedir
Resim 138 Enduumlstriyel oyuncak ayıcıklar
23
Minyatuumlr nesneler ( evcilik doktor tamir setleri temizlik ve uumltuuml
setleri ) Ahşap ve plastik malzemelerden guumlnluumlk yaşantıda kullanılan nesnelerin kuumlccediluumlltuumllmuumlş
olarak uumlretildiği oyuncaklardır
Resim 139 Uumltuuml temizlik tamir seti oyuncaklar
Birleştirme yığma takılıp ccedilıkarılanlar ( legolaryapbozlar bloklar
kuklalar ) Ahşap ve plastikten uumlretilen oyuncak tuumlrleridir
Elektronikler miniyonga (microchip) (yaylı sesli uzaktan
kumandalılar bilgisayar oyunları ) Miniyongalar ile elektronik mekanizmaların kullanılarak oluşturulduğu oyuncak
tuumlruumlduumlr
Eğiticiler (harf sayı geometrik şekiller oyuncak kitaplar kavram
oumlğretmeyi amaccedillayanlar ) Tekstil yuumlzeyler karton kağıt ahşap plastik malzeme tuumlrlerinden uumlretilen oyuncak
tuumlruumlduumlr
Masa oyunları ( kelime oyun araccedilları ) Plastik ya da ahşap malzemelerden uumlretilen oyun araccedillarıdır
24
Muumlzikli oyuncaklar ( minyatuumlr muumlzik aletleri muumlzik kutuları
duumlduumlk ccedilıngırak ) Kullanırken ya da sabit durumda kurularak ses ccedilıkartan oyuncaklardır
Hareketliler ( tekerlekli oyuncaklar ) Tekerlek ya da mekanizma yardımı ile hareket edebilen oyuncaklardır
Guumlncel ve masal kahramanları (Oumlruumlmcek adam Batman vb) Ccedilizgi film film ve masal kahramanlarının minyatuumlr boyutlarda ya da dekoratif amaccedillı
buumlyuumlk boyutlarda uumlretilmiş şekilleridir
Enduumlstriyel oyuncak uumlretim suumlrecinde oyuncağın tuumlruumlne uygun model belirleyebilmek
iccedilin malzeme ve yaş grubuna dikkat edilmelidir Bunun yanısıra yeni oyuncak modelleri
oluşturabilmek iccedilin geccedilmişte ve guumlnuumlmuumlzde oluşturulan oyuncakları her youmlnuumlyle kavramak
gerekir Edinilen bilgiler ile yeni oluşturulan bir oyuncak modeli tanımlanabilmelidir Bu
tanımlamada
Oyuncak tuumlruumlnuuml belirleme ( eğitici hareketli muumlzikli hayvan bebek vb)
Oyuncak malzeme tanımı ( tekstil yuumlzeyler ahşap plastik karton vb )
Uumlretim tekniği tanımı ( dikim kaynak oumlrme doumlkme yapıştırma vb )
Oyuncakta kullanılacak renk seccedilenekleri
Oyuncak guumlvenliği iccedilin varsa standartlara uygun uyarılar tanımlanmalıdır
25
UYGULAMA FAALİYETİ Yaşadığınız youmlrede geccedilmişte oynanan ccedilocuk oyunlarını ve bu oyunda kullanılan
oyuncakları araştırarak oyuncakların model oumlzelliklerini ve goumlrsel uumlruumln dosyası oluşturunuz
İşlem Basamakları Oumlneriler
Youmlrenizde geccedilmişte oynanan
oyunları ve oyunlarda oynanan
oyuncakları oumlnerilen kaynak-
lardan araştırınız
Kuumltuumlphane muumlze yerel web sayfaları
boumllge ya da il yıllıkları ve aile buumlyuumlk-
lerinden yararlanabilirsiniz
Araştırma oumlncesi planlama ya-
pınız( Goumlruumlşmelerde soracağı-
nız soruları not defterinizi ka-
leminizi hazırlayınız)
Hazırlıklarınızı kontrol ediniz
Araştırma sonuccedillarını not alı-
nız( oyunun oumlzellikleri kulla-
nılan oyuncağın malzeme ve
model oumlzellikleri vb gibi )
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Oyuncaklarla ilgili varsa goumlr-
sellerin resimlerini ccedilekerek ya
da ccedilizerek temin ediniz
Zamanı iyi kullanınız
Araştırma sonuccedillarını dosyala-
yınız
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Araştırma sonuccedillarını sınıf or-
tamında paylaşınız
Paylaşımcı olunuz
UYGULAMA FAALİYETİ-1
26
Eğitici enduumlstriyel oyuncakları araştırınız Araştırmalarınızdan edindiğiniz goumlrseller
yardımı ile bir konu seccedilerek eğitici oyuncak modeli oluşturunuz
İşlem Basamakları Oumlneriler
Eğitici oyuncakları oumlnerilen kay-
naklardan araştırınız
Oyuncak mağazaları İnternet
web sayfalarından faydalanınız
Ccedilizim malzemelerini hazırlayınız
Seccediltiğiniz konudaki oyuncağın
modelini ccediliziniz (Rakamları konu
olarak seccedilebilirsiniz )
Kalem A4 resim kacircğıdı silgi
A4 resim kartonu kullanabilir-
siniz
Hazırlıklarınızı kontrol ediniz
Oyuncağın renk ve kumaşını seccedili-
niz
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Kalıbınıza uygun kumaşı kesiniz
Modele uygun dikiniz
İccedilerisini elyaf ile doldurunuz
Farklı materyaller kullanabilirsi-
niz (Keccedile suumlnger boyalar kar-
ton vb)
Uygulama ccedilalışmanızı sınıf orta-
mında arkadaşlarınızla paylaşınız
Paylaşımcı olunuz
UYGULAMA FAALİYETİ-2
27
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME
Aşağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği işaretleyiniz
1 MOuml 5500-3000 Kalkolitik Doumlneme ait en eski oyuncak araba hangi muumlzede sergilenmek-
tedir
A) Ankara
B) Mardin
C) Antalya
D) İstanbul
2 İlk ccedilağ oyuncaklarında hangisi malzeme olarak kullanılmadı
A) Taş
B) Ağaccedil dalı
C) Kil
D) Plastik
3 Geleneksel oyuncaklarda topaccedil nasıl kullanılırdı
A) Vurularak
B) Parccedilalanarak
C) Doumlnduumlruumllerek
D) Suumlruumllerek
4 Aşağıdaki oyuncaklardan hangisi enduumlstriyel oyuncak gruplarından minyatuumlr nesneler
oyuncak grubuna girmez
A) Lego
B) Araba
C) Doktor seti
D) Tamir seti
5Aşağıdakilerden hangisi eğitici oyuncaklar grubuna girer
A) Keman
B) Topaccedil
C ) Geometrik şekiller
D ) Araba
6Eyuumlp Oyuncakları hangi ilimizde uumlretimde 300 yıl varlığını suumlrduumlrmuumlştuumlr
A) İzmir
B) Bursa
C) Ankara
D) İstanbul
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız Ce-
vaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki oumlğrenme faaliyetine geccediliniz
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME
28
OumlĞRENME FAALİYETİndash2
Bu faaliyette verilecek bilgiler ve kazandırılacak beceriler ile oumlzelliklerine goumlre oyun-
cakları gruplandırabileceksiniz
Oyuncakları malzeme ve model oumlzelliklerine goumlre araştırınız
Araştırma sonuccedillarına goumlre oyuncak ccedileşitlerini gruplandırınız
Araştırma sonuccedillarını arkadaşlarınızla sınıf ortamında paylaşınız
2 OYUNCAK CcedilEŞİTLERİ
Oyuncaklar ister bireysel uumlretilsin isterse enduumlstriyel anlamda seri olarak uumlretilsin
oyuncakların modellerine ve malzemelerine goumlre uumlretim teknikleri farklıdır Bu farklılıklar
gelişen değişen teknoloji ile malzeme tuumlruumlne ve oyuncak firmalarının satış politikalarına
goumlre her geccedilen guumln değişmektedir Guumlnuumlmuumlzde var olan oyuncak uumlretim teknikleri değerlen-
dirilirken değişkenlik goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalıdır
21 Uumlretim Tekniğine Goumlre Oyuncaklar Uumlretim tekniğine goumlre oyuncakları gruplandırabilmek iccedilin oyuncakları malzeme ve
model oumlzelliklerine goumlre incelemek gerekir
211 Malzeme Tuumlruumlne Goumlre Oyuncaklar Tekstil yuumlzeyli oyuncaklar
Oyuncağın tuumlmuumlnde ya da bir boumlluumlmuumlnde terikoton keccedile peluumlş polar kadife triko
oumlrguuml gibi tekstil yuumlzeyleri kullanarak hazırlanan oyuncaklardır
Resim 21 Tekstil yuumlzeyli oyuncak
OumlĞRENME FAALİYETİndash2
AMACcedil
ARAŞTIRMA
29
Ahşap oyuncaklar
Ahşap malzemelerin ham boyalı vernikli oymalı baskılı vb şekillendirmeleri
yoluyla elde edilen oyuncaklardır
Resim 22 Ahşap oyuncak
Kağıt karton oyuncaklar
Kağıt karton oluklu mukavva vb kağıt tuumlrevlerinden oluşturulan oyuncaklardır
Resim 23 Kağıt ve karton oyuncaklar
30
Resim 24 Kağıt ve karton oyuncaklar
Teneke oyuncaklar
Teneke ve sacın şekillendirilip renklendirilmesi ile uumlretilen oyuncak ccedileşitleridir Bu
tuumlr oyuncaklarda yay ve kurma mekanizmaları da kullanılmıştır
Resim 25 Teneke otobuumls oyuncak
Plastik oyuncaklar
İkinci Duumlnya Savaşırsquondan sonra ucuz hafif fazla sayıda uumlretilebilir olması nedeniyle
kullanılmaya başlayan doumlkme ve kalıp tekniği ile uumlretilen oyuncak ccedileşitleridir
Resim 26 Plastik oyuncaklar
31
Cam oyuncaklar
Oumlzellikle ccedilok kalın camdan misket ya da zeka oyuncakları gibi oyuncakların
uumlretiminde kullanılan oyuncak ccedileşitleridir
Resim 27 Cam zeka oyuncağı
Elektronik Miniyonga (Microchip) oyuncaklar
Pilli kumandalı şarzlı uumlretilen ateri elde taşınabilir CDrsquoden ya da hafıza kartlarından
oynanan oyuncak ccedileşitleridir
Resim 28 Kumandalı otomobil oyuncak
212 Model Oumlzelliğine Goumlre Oyuncaklar Tek parccedilalı oyuncaklar
Tek parccedila ahşap plastik cam gibi malzemeden misket topa vb şeklinde uumlretilen
oyuncak tuumlrleridir
Ccedilok parccedilalı oyuncaklar
Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir araya getirilerek
uumlretilen oyuncak tuumlrleridir
Mekanizmalı oyuncaklar
Oyuncağa ses ışık hareket kazandırmak amaccedillı mekanizmaların yerleştirilmesi ile
uumlretilen oyuncak tuumlrleridir
32
22 Amacına Goumlre Oyuncaklar Ccedilocukların yetiştirilmeleri kuumlltuumlrden kuumlltuumlre değişkenlik goumlstermektedir İletişim ve
ulaşım araccedillarındaki hızlı değişimi kuumlltuumlrler arasındaki değişkenliği her geccedilen guumln
azaltmaktadır Bunun sonucu olarak geleneksel oyuncaklardan uzaklaşarak duumlnyada genel
ilgi goumlren oyuncak tuumlrlerine youmlnelim artmaktadır
Oyuncakların ccedilok farklı amaccedilları vardır Bu amaccedilları eğitimciler doktorlar
ebeveynler felsefeciler oyucak uumlreticilerinin soumlylemleri ile toplumların sosyo-kuumlltuumlrel ve
ekonomik yapıları belirlemektedir
Kullanım amacına goumlre oyuncaklar
Ccedilocukların yaş gruplarına goumlre duyusal beceri eğitim eğlence amaccedillı ihtiyaccedillarını
karşılamak amaccedillı kullanılan oyuncaklar bu gruba girer
Dekoratif amaccedillı oyuncaklar
Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif amaccedillı oyuncaklar
denir
Resim 29 Dekoratif amaccedillı kullanılan oyuncaklar
Resim 210 Dekoratif amaccedillı kullanılan oyuncaklar
Fonksiyonel oyuncaklar
Yetişkinler tarafından kullanılan aletlerin kuumlccediluumlltuumllmuumlş modellerine fonksiyonel
oyuncak denir
33
UYGULAMA FAALİYETİ
Oyuncakların model oumlzelliklerini araştırınız Bunların iccedilinden tekstil yuumlzeyli oyuncak-
ları seccedilerek tuumlruumlne goumlre goumlrsel uumlruumln dosyası hazırlayınız
İşlem Basamakları Oumlneriler
Oumlnerilen kaynaklardan tekstil yuuml-
zeyli oyuncakları araştırınız
Oyuncak mağazaları oyuncak web
sayfaları oyuncak uumlreten atoumllyeler
kreşler anaokullarından faydala-
nabilirsiniz
Oumlnerilen kaynaklardan tekstil yuuml-
zeyli oyuncakların goumlrsellerini fo-
toğraflayarak fotokopi alarak ya
da web sayfasından ccedilıktı olarak
temin ediniz
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Tekstil yuumlzey tuumlruumlne goumlre grupla-
ma yapınız
Dokuma yuumlzeyler peluumlş polar te-
ri koton
Oumlrguuml yuumlzeyler- triko el oumlrguumlsuuml
Dokusuz yuumlzeyler keccedile olarak
tekstil yuumlzeyli oyuncaklar
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Bilgi konularını goumlzden geccediliriniz
Aynı gruptaki goumlrselleri A4 kacircğı-
dına yerleştirip yapıştırınız
A4 dosya kacircğıdı oyuncak goumlrselle-
ri yapıştırıcı ile yapıştırınız
Tekstil yuumlzeyli oyuncak goumlrselle-
rinin alt boumlluumlmuumlne not alarak ta-
nımlayınız
Parccedila mekanizma renk tekstil
yuumlzey oumlzelliği vb
Zamanı iyi kullanınız
UYGULAMA FAALİYETİ
34
Uygulama ccedilalışmaları yaptığınız
A4 kacircğıtlarını dosyaya grup sıra-
sına goumlre yerleştiriniz
Dosyanıza kapak hazırlayarak ccedila-
lışmayı tamamlayınız
Uygulama ccedilalışmanızı kontrol edi-
niz Hatalarınız var ise duumlzeltiniz
Goumlrsel uumlruumln dosyasını sınıf orta-
mında arkadaşlarınızla paylaşınız
Paylaşımcı olunuz
35
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME Aşağıdaki cuumlmlelerin başında boş bırakılan parantezlere cuumlmlelerde verilen bil-
giler doğru ise D yanlış ise Y yazınız
1 ( ) Oyuncaklar ister bireysel uumlretilsin isterse enduumlstriyel anlamda seri olarak
uumlretilsin oyuncakların modellerine ve malzemelerine goumlre uumlretim teknikleri
farklıdır
2 ( ) Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir
araya getirilerek uumlretilen oyuncaklara tek parccedila oyuncaklar denir
3 ( ) Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif
amaccedillı oyuncaklar denir
4 ( ) Plastik oyuncaklar İkinci Duumlnya Savaşırsquondan sonra ucuz hafif fazla sa-
yıda uumlretilebilir olması nedeniyle kullanılmaya başlayan doumlkme ve kalıp tek-
niği ile uumlretilen oyuncak ccedileşitleridir
5 ( ) Ccedilocukların yaş gruplarına goumlre duyusal beceri eğitim eğlence amaccedillı
ihtiyaccedillarını karşılamak iccedilin kullanılan oyuncaklara kullanım amacına uygun
oyuncaklar denir
6 ( ) Pilli kumandalı şarjlı uumlretilen ateri elde taşınabilir CDrsquoden ya da hafıza
kartlarından oynanan oyuncaklara elektronik miniyonga oyuncaklar denir
7 ( ) Tek parccedila ahşap plastik cam gibi malzemeden misket topaccedil vb şeklin-
de uumlretilen oyuncak tuumlrlerine ccedilok parccedilalı oyuncak denir
8 ( ) Oyuncağa ses ışık hareket kazandırmak amaccedillı mekanizmaların yerleşti-
rilmesi ile uumlretilen oyuncaklara mekanizmalı oyuncaklar denir
9 ( ) Ahşap malzemelerin ham boyalı vernikli oymalı baskılı vb şekillen-
dirmeleri yoluyla elde edilen oyuncaklara ahşap oyuncaklar denir
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız Ce-
vaplarınızın tuumlmuuml doğru ise ldquoModuumll Değerlendirmerdquoye geccediliniz
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME
36
MODUumlL DEĞERLENDİRME
Aşağıdaki cuumlmlelerin başında boş bırakılan parantezlere cuumlmlelerde verilen bil-
giler doğru ise D yanlış ise Y yazınız
1 ( ) Bir youmlrede tarihsel suumlreccedilte ustalar ebeveynler ya da ccedilocukların kendisi
tarafından uumlretilen ya da oyunlarda kullanılan doğal nesnelere youmlresel oyun-
caklar denir
2 ( ) Eyuumlp oyuncakları 300 yıllık bir geccedilmişe sahiptir
3 ( ) Taş kil ağaccedil dalları ilk ccedilağlardan beri oyuncak malzemesi olarak kulla-
nılmıştır
4 ( ) Elektronik ve miniyongalı oyuncaklar geleneksel oyuncaklardır
5 ( ) Yetişkinler tarafından kullanılan aletlerin kuumlccediluumlltuumllmuumlş modellerine tak
parccedilalı oyuncak denir
6 ( ) Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir
araya getirilerek uumlretilen oyuncaklara ccedilok parccedilalı oyuncak denir
7 ( ) Uumlretim tekniğine goumlre oyuncakları gruplandırabilmek iccedilin oyuncakları
malzeme ve model oumlzelliklerine goumlre incelemek gerekir
8 ( ) Uluslara goumlre oyuncakların değişkenliği malzeme ve biccedilim youmlnuumlndendir
9 ( ) Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif
amaccedillı oyuncaklar denir
10 ( ) Tuumlrk tarihinde satılmak uumlzere yapılan oyuncaklar Selccediluklu doumlneminde
ortaya ccedilıkıyor
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız Ce-
vaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki moduumlle geccedilmek iccedilin oumlğretmeninize başvurunuz
MODUumlL DEĞERLENDİRME
37
CEVAP ANAHTARLARI OumlĞRENME FAALİYETİ-1rsquoİN CEVAP ANAHTARI
1 B
2 D
3 C
4 A
5 C
6 D
OumlĞRENME FAALİYETİ-2rsquoNİN CEVAP ANAHTARI
1 D
2 Y
3 D
4 D
5 D
6 D
7 Y
8 D
9 D
MODUumlL DEĞERLENDİRMENİN CEVAP ANAHTARI
1 D
2 D
3 D
4 Y
5 Y
6 D
7 D
8 D
9 D
10 Y
CEVAP ANAHTARLARI
38
KAYNAKCcedilA
ONUR Bekir Oyunun Guumlcuuml İmge Kitabevi 2011
ONUR Bekir Neslihan GUumlNEY Tuumlrkiyersquode Ccedilocuk Oyunları Araştırma-
ları Ankara Uumlniversitesi CcedilOKAUM (Ccedilocuk Kuumlltuumlruuml Araştırma ve Uygula-
ma Merkezi Yayınları ) Koumlk Yayıncılık 2004
OĞUZ M Oumlcal Petek ERSOY Tuumlrkiyersquode Yaşayan Geleneksel Ccedilocuk
Oyunları Gazi Uumlniversitesi Tuumlrk Halkbilimi Araştırma ve Uygulama Mer-
kezi (THBMER) tarafından yayımlanan 2004
BAŞAL Handan Asucircde GeccedilmişYıllarda Tuumlrkiyersquode Ccedilocuklar Tarafından
Oynanan Ccedilocuk Oyunları Uludağ Uumlniversitesi Eğitim Fakuumlltesi Dergisi
XX (2) 2007
ONUR B N CcedilELEN F CcedilOK M ARTAR T DEMİR (1998) Childrenrsquos
need for toys from mothers point of view in two cities of Turkey iccedilinde Toys
and Playthings (ed G Brougere) Imprimera LaTresoriere
Antalya Oyuncak Muumlzesi
KAYNAKCcedilA
16
Resim 1 26 Karadenizin ahşap kayığı
Antalya kabak bebekler
Resim 127 Antalya kabak bebeği
Geleneksel oyunların modern eğitim metotlarıyla ccedilocuklara yeniden sunulması farklı
kuumlltuumlrlerin geleneksel ccedilocuk oyunlarıyla Tuumlrk ccedilocuk oyunlarının karşılaştırmalı ccedilalışmasının
da evrensel kuumlltuumlre katkıları olacaktır Bu sayede farklı kuumlltuumlrlerden ccedilocukların birbirlerini
ve farklı kuumlltuumlrleri tanıma istekleri artacak oumlzellikle doğal oyuncaklar sayesinde de farklı
tuumlrlerin ve coğrafyaların oumlğretilmesi kolaylaşacaktır Evrensel kuumlltuumlr meydana getirmek iccedilin
ccedilocukların penceresinden bakıp onların duumlnyasında ortak platform oluşturmak gerekir
14 Uluslararası Youmlresel Oyuncaklar Duumlnya uumllkelerinin yaşadıkları farklı sosyokuumlltuumlrel yaşamın sonucu olarak oyuncaklar-
da ki farklılıklar yuumlzyıllara goumlre değişkendir Değişmeyen ccedilocukların oyunlara ve buumlyuumlmeye
duydukları oumlzlemdir
Uluslara goumlre oyuncakların değişkenliği malzeme ve biccedilim youmlnuumlndendir
17
Ulusların oyuncak şekillerinin ve oumlzelliklerinin oluşturulmasına
Yaşam şekilleri
İnsan tipleri
Hayvan tuumlrleri
İklim oumlzellikleri
İnanışlar
Yetiştirilen uumlruumlnler etkilemiştir Oumlrneğin bir oyuncak bebek her uumllkede farklı farklı şekillerde farklı malzemelerde ve
farklı boyutlarda oluşturulduğu incelemeler sonucunda goumlruumllmektedir Ulusların sanayide
gelişimleri sosyokuumlltuumlrel yapıları oyuncak sektoumlruumlnuumln oluşumuna ve oyuncak modellerinin
değişkenliğine neden olmuştur Oyuncak oumlrnekleri bunu en iyi şekilde yansıtmaktadır
Farklı ulusların oyuncak oumlrnekleri
Resim 128 Afrika ve Peru youmlresel oyuncakları
Resim 129 1820 yılına ait Fransız oyuncak keman
18
Resim 130 1900 - 1910 yılı Alman bebek evler oyuncak oumlrnekleri
Resim 131 1900 - 1910 yılı Alman bebek evler oyuncak oumlrnekleri
19
Resim 132 Amerikan oyuncak oumlrnekleri
Resim 133 Rus oyuncak oumlrnekleri
20
Resim 134 Japon oyuncak oumlrnekleri
Resim 135 Kore bebek oyuncaklar
15 Enduumlstriyel Oyuncak Uumlretimi Oyun ve bazen de oyunda kullanılan ve oyunu tamamlayan oyuncaklar ccedilocuğun
fiziksel becerilerini geliştirdiği gibi duumlşuumlnme ve keşfetme aracılığı ile zihinsel gelişimine de
katkıda bulunmaktadır Ccedilocukların oynadıkları ldquooyunlarla ve oyununa youmln veren
oyuncaklarlardquo gelişimlerini tamamladıklarıda yapılan ccedilalışmalar ve uygulamalarıyla buguumln
ortadadır Duumlnyada dev oyuncak sektoumlrlerinin doğmasının da okul oumlncesi eğitime verilen
oumlnemin her geccedilen guumln artmasının da başlıca nedeni budur
21
Oyuncakların seri uumlretimi ise 18 yuumlzyılda başlamıştır Oumlnce tahta oyuncaklar sonra da
sırasıyla kağıt teneke kurmalı buharlı elektrikli ve pilli oyuncaklar oyuncak sanayinde
yerini almıştır Uumlnluuml oyuncak fabrikaları ise 1800luuml yılların sonunda ortaya ccedilıkmaya
başlamıştır Oyuncak tarihinde Alman oyuncakccedilılığı oumlnemli bir yer tutmaktadır Ccediluumlnkuuml Batı
duumlnyasında oyuncağı duumlzenli sanayi uumlruumlnuuml haline doumlnuumlştuumlren ilk uumllke Almanyadır ve
oumlzellikle de Nuremberg boumllgesi
1900luuml yılların başında enduumlstri devriminin de etkisiyle teneke oyuncaklar popuumller
olmuştur Teneke oyuncaklar arasında en fazla ilgi gemiler arabalar uccedilaklara goumlsterilmiştir
İkinci Duumlnya Savaşı yıllarında ekonomik zorluklar nedeniyle birccedilok uumlruumlnde olduğu
gibi oyuncak sanayisinde de bir duraklama yaşandığı goumlruumllmektedir Oyuncak atoumllyelerinin
savaş sırasında silah uumlretmek olarak kullanılması ccedilok acı bir durumdur Bu doumlnemde evlerde
yapılan basit oyuncakların arttığı goumlzlenmektedir 1970li yıllardan sonra ise ccedilocukların
guumlvenliği ve daha ucuza mal edilmesi nedeniyle plastik oyuncaklar yaygınlık kazanmıştır
1970li yılların hemen ardından Japonya modern teknolojinin katkısıyla oyuncak
enduumlstrisinde zirveye tırmanmış ve 1980li yıllardan itibaren pazar payını Hong Kong
Singapur Taiwan Malezya ve son yıllarda da Ccediline bırakmıştır Artık guumlnuumlmuumlzde satılan
oyuncakların ccediloğu Ccedilin yapımıdır Oyuncakccedilılık uumlretim malzemeleri olarak kısaca doumlrt
doumlneme ayrılır
Sanayileşme oumlncesi zanaat işccedililiğine dayanan kil ve ahşap malzeme doumlnemi
Sanayileşme ile beraber metal ve teneke doumlnemi
Plastiğin keşfi ile plastik oyuncaklar
Elektronik ve dijital devrim ile miniyonga (microchip ) oyuncaklar
İletişim araccedillarının artarak gelişmesi duumlnya uluslarını etkileyen olayların oyuncaklara
da yansımasına neden olmuştur Oumlrneğin aya yolculuk masal ve ccedilizgi film karekterleri
oyuncak sektoumlruumlne esin kaynağı olmuştur
Resim 136 Ayrsquoa yolculuğun oyuncaklara yansıması
22
Enduumlstriyel oyuncak tuumlrleri
Bebekler Farklı boyutlarda ve şekillerde tekstil yuumlzeyler plastik seramik vb malzeme tuumlruuml
kullanılarak oluşturulurlar
Resim 137 Enduumlstriyel bebek oyuncak
Hayvanlar Bu oyuncak tuumlrleri karada denizde havada yaşayan canlı hayvan tuumlrlerinden
etkilenerek hazırlanan tekstil yuumlzeyler plastik ve ahşap malzemelerden uumlretilmektedir
Resim 138 Enduumlstriyel oyuncak ayıcıklar
23
Minyatuumlr nesneler ( evcilik doktor tamir setleri temizlik ve uumltuuml
setleri ) Ahşap ve plastik malzemelerden guumlnluumlk yaşantıda kullanılan nesnelerin kuumlccediluumlltuumllmuumlş
olarak uumlretildiği oyuncaklardır
Resim 139 Uumltuuml temizlik tamir seti oyuncaklar
Birleştirme yığma takılıp ccedilıkarılanlar ( legolaryapbozlar bloklar
kuklalar ) Ahşap ve plastikten uumlretilen oyuncak tuumlrleridir
Elektronikler miniyonga (microchip) (yaylı sesli uzaktan
kumandalılar bilgisayar oyunları ) Miniyongalar ile elektronik mekanizmaların kullanılarak oluşturulduğu oyuncak
tuumlruumlduumlr
Eğiticiler (harf sayı geometrik şekiller oyuncak kitaplar kavram
oumlğretmeyi amaccedillayanlar ) Tekstil yuumlzeyler karton kağıt ahşap plastik malzeme tuumlrlerinden uumlretilen oyuncak
tuumlruumlduumlr
Masa oyunları ( kelime oyun araccedilları ) Plastik ya da ahşap malzemelerden uumlretilen oyun araccedillarıdır
24
Muumlzikli oyuncaklar ( minyatuumlr muumlzik aletleri muumlzik kutuları
duumlduumlk ccedilıngırak ) Kullanırken ya da sabit durumda kurularak ses ccedilıkartan oyuncaklardır
Hareketliler ( tekerlekli oyuncaklar ) Tekerlek ya da mekanizma yardımı ile hareket edebilen oyuncaklardır
Guumlncel ve masal kahramanları (Oumlruumlmcek adam Batman vb) Ccedilizgi film film ve masal kahramanlarının minyatuumlr boyutlarda ya da dekoratif amaccedillı
buumlyuumlk boyutlarda uumlretilmiş şekilleridir
Enduumlstriyel oyuncak uumlretim suumlrecinde oyuncağın tuumlruumlne uygun model belirleyebilmek
iccedilin malzeme ve yaş grubuna dikkat edilmelidir Bunun yanısıra yeni oyuncak modelleri
oluşturabilmek iccedilin geccedilmişte ve guumlnuumlmuumlzde oluşturulan oyuncakları her youmlnuumlyle kavramak
gerekir Edinilen bilgiler ile yeni oluşturulan bir oyuncak modeli tanımlanabilmelidir Bu
tanımlamada
Oyuncak tuumlruumlnuuml belirleme ( eğitici hareketli muumlzikli hayvan bebek vb)
Oyuncak malzeme tanımı ( tekstil yuumlzeyler ahşap plastik karton vb )
Uumlretim tekniği tanımı ( dikim kaynak oumlrme doumlkme yapıştırma vb )
Oyuncakta kullanılacak renk seccedilenekleri
Oyuncak guumlvenliği iccedilin varsa standartlara uygun uyarılar tanımlanmalıdır
25
UYGULAMA FAALİYETİ Yaşadığınız youmlrede geccedilmişte oynanan ccedilocuk oyunlarını ve bu oyunda kullanılan
oyuncakları araştırarak oyuncakların model oumlzelliklerini ve goumlrsel uumlruumln dosyası oluşturunuz
İşlem Basamakları Oumlneriler
Youmlrenizde geccedilmişte oynanan
oyunları ve oyunlarda oynanan
oyuncakları oumlnerilen kaynak-
lardan araştırınız
Kuumltuumlphane muumlze yerel web sayfaları
boumllge ya da il yıllıkları ve aile buumlyuumlk-
lerinden yararlanabilirsiniz
Araştırma oumlncesi planlama ya-
pınız( Goumlruumlşmelerde soracağı-
nız soruları not defterinizi ka-
leminizi hazırlayınız)
Hazırlıklarınızı kontrol ediniz
Araştırma sonuccedillarını not alı-
nız( oyunun oumlzellikleri kulla-
nılan oyuncağın malzeme ve
model oumlzellikleri vb gibi )
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Oyuncaklarla ilgili varsa goumlr-
sellerin resimlerini ccedilekerek ya
da ccedilizerek temin ediniz
Zamanı iyi kullanınız
Araştırma sonuccedillarını dosyala-
yınız
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Araştırma sonuccedillarını sınıf or-
tamında paylaşınız
Paylaşımcı olunuz
UYGULAMA FAALİYETİ-1
26
Eğitici enduumlstriyel oyuncakları araştırınız Araştırmalarınızdan edindiğiniz goumlrseller
yardımı ile bir konu seccedilerek eğitici oyuncak modeli oluşturunuz
İşlem Basamakları Oumlneriler
Eğitici oyuncakları oumlnerilen kay-
naklardan araştırınız
Oyuncak mağazaları İnternet
web sayfalarından faydalanınız
Ccedilizim malzemelerini hazırlayınız
Seccediltiğiniz konudaki oyuncağın
modelini ccediliziniz (Rakamları konu
olarak seccedilebilirsiniz )
Kalem A4 resim kacircğıdı silgi
A4 resim kartonu kullanabilir-
siniz
Hazırlıklarınızı kontrol ediniz
Oyuncağın renk ve kumaşını seccedili-
niz
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Kalıbınıza uygun kumaşı kesiniz
Modele uygun dikiniz
İccedilerisini elyaf ile doldurunuz
Farklı materyaller kullanabilirsi-
niz (Keccedile suumlnger boyalar kar-
ton vb)
Uygulama ccedilalışmanızı sınıf orta-
mında arkadaşlarınızla paylaşınız
Paylaşımcı olunuz
UYGULAMA FAALİYETİ-2
27
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME
Aşağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği işaretleyiniz
1 MOuml 5500-3000 Kalkolitik Doumlneme ait en eski oyuncak araba hangi muumlzede sergilenmek-
tedir
A) Ankara
B) Mardin
C) Antalya
D) İstanbul
2 İlk ccedilağ oyuncaklarında hangisi malzeme olarak kullanılmadı
A) Taş
B) Ağaccedil dalı
C) Kil
D) Plastik
3 Geleneksel oyuncaklarda topaccedil nasıl kullanılırdı
A) Vurularak
B) Parccedilalanarak
C) Doumlnduumlruumllerek
D) Suumlruumllerek
4 Aşağıdaki oyuncaklardan hangisi enduumlstriyel oyuncak gruplarından minyatuumlr nesneler
oyuncak grubuna girmez
A) Lego
B) Araba
C) Doktor seti
D) Tamir seti
5Aşağıdakilerden hangisi eğitici oyuncaklar grubuna girer
A) Keman
B) Topaccedil
C ) Geometrik şekiller
D ) Araba
6Eyuumlp Oyuncakları hangi ilimizde uumlretimde 300 yıl varlığını suumlrduumlrmuumlştuumlr
A) İzmir
B) Bursa
C) Ankara
D) İstanbul
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız Ce-
vaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki oumlğrenme faaliyetine geccediliniz
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME
28
OumlĞRENME FAALİYETİndash2
Bu faaliyette verilecek bilgiler ve kazandırılacak beceriler ile oumlzelliklerine goumlre oyun-
cakları gruplandırabileceksiniz
Oyuncakları malzeme ve model oumlzelliklerine goumlre araştırınız
Araştırma sonuccedillarına goumlre oyuncak ccedileşitlerini gruplandırınız
Araştırma sonuccedillarını arkadaşlarınızla sınıf ortamında paylaşınız
2 OYUNCAK CcedilEŞİTLERİ
Oyuncaklar ister bireysel uumlretilsin isterse enduumlstriyel anlamda seri olarak uumlretilsin
oyuncakların modellerine ve malzemelerine goumlre uumlretim teknikleri farklıdır Bu farklılıklar
gelişen değişen teknoloji ile malzeme tuumlruumlne ve oyuncak firmalarının satış politikalarına
goumlre her geccedilen guumln değişmektedir Guumlnuumlmuumlzde var olan oyuncak uumlretim teknikleri değerlen-
dirilirken değişkenlik goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalıdır
21 Uumlretim Tekniğine Goumlre Oyuncaklar Uumlretim tekniğine goumlre oyuncakları gruplandırabilmek iccedilin oyuncakları malzeme ve
model oumlzelliklerine goumlre incelemek gerekir
211 Malzeme Tuumlruumlne Goumlre Oyuncaklar Tekstil yuumlzeyli oyuncaklar
Oyuncağın tuumlmuumlnde ya da bir boumlluumlmuumlnde terikoton keccedile peluumlş polar kadife triko
oumlrguuml gibi tekstil yuumlzeyleri kullanarak hazırlanan oyuncaklardır
Resim 21 Tekstil yuumlzeyli oyuncak
OumlĞRENME FAALİYETİndash2
AMACcedil
ARAŞTIRMA
29
Ahşap oyuncaklar
Ahşap malzemelerin ham boyalı vernikli oymalı baskılı vb şekillendirmeleri
yoluyla elde edilen oyuncaklardır
Resim 22 Ahşap oyuncak
Kağıt karton oyuncaklar
Kağıt karton oluklu mukavva vb kağıt tuumlrevlerinden oluşturulan oyuncaklardır
Resim 23 Kağıt ve karton oyuncaklar
30
Resim 24 Kağıt ve karton oyuncaklar
Teneke oyuncaklar
Teneke ve sacın şekillendirilip renklendirilmesi ile uumlretilen oyuncak ccedileşitleridir Bu
tuumlr oyuncaklarda yay ve kurma mekanizmaları da kullanılmıştır
Resim 25 Teneke otobuumls oyuncak
Plastik oyuncaklar
İkinci Duumlnya Savaşırsquondan sonra ucuz hafif fazla sayıda uumlretilebilir olması nedeniyle
kullanılmaya başlayan doumlkme ve kalıp tekniği ile uumlretilen oyuncak ccedileşitleridir
Resim 26 Plastik oyuncaklar
31
Cam oyuncaklar
Oumlzellikle ccedilok kalın camdan misket ya da zeka oyuncakları gibi oyuncakların
uumlretiminde kullanılan oyuncak ccedileşitleridir
Resim 27 Cam zeka oyuncağı
Elektronik Miniyonga (Microchip) oyuncaklar
Pilli kumandalı şarzlı uumlretilen ateri elde taşınabilir CDrsquoden ya da hafıza kartlarından
oynanan oyuncak ccedileşitleridir
Resim 28 Kumandalı otomobil oyuncak
212 Model Oumlzelliğine Goumlre Oyuncaklar Tek parccedilalı oyuncaklar
Tek parccedila ahşap plastik cam gibi malzemeden misket topa vb şeklinde uumlretilen
oyuncak tuumlrleridir
Ccedilok parccedilalı oyuncaklar
Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir araya getirilerek
uumlretilen oyuncak tuumlrleridir
Mekanizmalı oyuncaklar
Oyuncağa ses ışık hareket kazandırmak amaccedillı mekanizmaların yerleştirilmesi ile
uumlretilen oyuncak tuumlrleridir
32
22 Amacına Goumlre Oyuncaklar Ccedilocukların yetiştirilmeleri kuumlltuumlrden kuumlltuumlre değişkenlik goumlstermektedir İletişim ve
ulaşım araccedillarındaki hızlı değişimi kuumlltuumlrler arasındaki değişkenliği her geccedilen guumln
azaltmaktadır Bunun sonucu olarak geleneksel oyuncaklardan uzaklaşarak duumlnyada genel
ilgi goumlren oyuncak tuumlrlerine youmlnelim artmaktadır
Oyuncakların ccedilok farklı amaccedilları vardır Bu amaccedilları eğitimciler doktorlar
ebeveynler felsefeciler oyucak uumlreticilerinin soumlylemleri ile toplumların sosyo-kuumlltuumlrel ve
ekonomik yapıları belirlemektedir
Kullanım amacına goumlre oyuncaklar
Ccedilocukların yaş gruplarına goumlre duyusal beceri eğitim eğlence amaccedillı ihtiyaccedillarını
karşılamak amaccedillı kullanılan oyuncaklar bu gruba girer
Dekoratif amaccedillı oyuncaklar
Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif amaccedillı oyuncaklar
denir
Resim 29 Dekoratif amaccedillı kullanılan oyuncaklar
Resim 210 Dekoratif amaccedillı kullanılan oyuncaklar
Fonksiyonel oyuncaklar
Yetişkinler tarafından kullanılan aletlerin kuumlccediluumlltuumllmuumlş modellerine fonksiyonel
oyuncak denir
33
UYGULAMA FAALİYETİ
Oyuncakların model oumlzelliklerini araştırınız Bunların iccedilinden tekstil yuumlzeyli oyuncak-
ları seccedilerek tuumlruumlne goumlre goumlrsel uumlruumln dosyası hazırlayınız
İşlem Basamakları Oumlneriler
Oumlnerilen kaynaklardan tekstil yuuml-
zeyli oyuncakları araştırınız
Oyuncak mağazaları oyuncak web
sayfaları oyuncak uumlreten atoumllyeler
kreşler anaokullarından faydala-
nabilirsiniz
Oumlnerilen kaynaklardan tekstil yuuml-
zeyli oyuncakların goumlrsellerini fo-
toğraflayarak fotokopi alarak ya
da web sayfasından ccedilıktı olarak
temin ediniz
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Tekstil yuumlzey tuumlruumlne goumlre grupla-
ma yapınız
Dokuma yuumlzeyler peluumlş polar te-
ri koton
Oumlrguuml yuumlzeyler- triko el oumlrguumlsuuml
Dokusuz yuumlzeyler keccedile olarak
tekstil yuumlzeyli oyuncaklar
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Bilgi konularını goumlzden geccediliriniz
Aynı gruptaki goumlrselleri A4 kacircğı-
dına yerleştirip yapıştırınız
A4 dosya kacircğıdı oyuncak goumlrselle-
ri yapıştırıcı ile yapıştırınız
Tekstil yuumlzeyli oyuncak goumlrselle-
rinin alt boumlluumlmuumlne not alarak ta-
nımlayınız
Parccedila mekanizma renk tekstil
yuumlzey oumlzelliği vb
Zamanı iyi kullanınız
UYGULAMA FAALİYETİ
34
Uygulama ccedilalışmaları yaptığınız
A4 kacircğıtlarını dosyaya grup sıra-
sına goumlre yerleştiriniz
Dosyanıza kapak hazırlayarak ccedila-
lışmayı tamamlayınız
Uygulama ccedilalışmanızı kontrol edi-
niz Hatalarınız var ise duumlzeltiniz
Goumlrsel uumlruumln dosyasını sınıf orta-
mında arkadaşlarınızla paylaşınız
Paylaşımcı olunuz
35
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME Aşağıdaki cuumlmlelerin başında boş bırakılan parantezlere cuumlmlelerde verilen bil-
giler doğru ise D yanlış ise Y yazınız
1 ( ) Oyuncaklar ister bireysel uumlretilsin isterse enduumlstriyel anlamda seri olarak
uumlretilsin oyuncakların modellerine ve malzemelerine goumlre uumlretim teknikleri
farklıdır
2 ( ) Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir
araya getirilerek uumlretilen oyuncaklara tek parccedila oyuncaklar denir
3 ( ) Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif
amaccedillı oyuncaklar denir
4 ( ) Plastik oyuncaklar İkinci Duumlnya Savaşırsquondan sonra ucuz hafif fazla sa-
yıda uumlretilebilir olması nedeniyle kullanılmaya başlayan doumlkme ve kalıp tek-
niği ile uumlretilen oyuncak ccedileşitleridir
5 ( ) Ccedilocukların yaş gruplarına goumlre duyusal beceri eğitim eğlence amaccedillı
ihtiyaccedillarını karşılamak iccedilin kullanılan oyuncaklara kullanım amacına uygun
oyuncaklar denir
6 ( ) Pilli kumandalı şarjlı uumlretilen ateri elde taşınabilir CDrsquoden ya da hafıza
kartlarından oynanan oyuncaklara elektronik miniyonga oyuncaklar denir
7 ( ) Tek parccedila ahşap plastik cam gibi malzemeden misket topaccedil vb şeklin-
de uumlretilen oyuncak tuumlrlerine ccedilok parccedilalı oyuncak denir
8 ( ) Oyuncağa ses ışık hareket kazandırmak amaccedillı mekanizmaların yerleşti-
rilmesi ile uumlretilen oyuncaklara mekanizmalı oyuncaklar denir
9 ( ) Ahşap malzemelerin ham boyalı vernikli oymalı baskılı vb şekillen-
dirmeleri yoluyla elde edilen oyuncaklara ahşap oyuncaklar denir
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız Ce-
vaplarınızın tuumlmuuml doğru ise ldquoModuumll Değerlendirmerdquoye geccediliniz
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME
36
MODUumlL DEĞERLENDİRME
Aşağıdaki cuumlmlelerin başında boş bırakılan parantezlere cuumlmlelerde verilen bil-
giler doğru ise D yanlış ise Y yazınız
1 ( ) Bir youmlrede tarihsel suumlreccedilte ustalar ebeveynler ya da ccedilocukların kendisi
tarafından uumlretilen ya da oyunlarda kullanılan doğal nesnelere youmlresel oyun-
caklar denir
2 ( ) Eyuumlp oyuncakları 300 yıllık bir geccedilmişe sahiptir
3 ( ) Taş kil ağaccedil dalları ilk ccedilağlardan beri oyuncak malzemesi olarak kulla-
nılmıştır
4 ( ) Elektronik ve miniyongalı oyuncaklar geleneksel oyuncaklardır
5 ( ) Yetişkinler tarafından kullanılan aletlerin kuumlccediluumlltuumllmuumlş modellerine tak
parccedilalı oyuncak denir
6 ( ) Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir
araya getirilerek uumlretilen oyuncaklara ccedilok parccedilalı oyuncak denir
7 ( ) Uumlretim tekniğine goumlre oyuncakları gruplandırabilmek iccedilin oyuncakları
malzeme ve model oumlzelliklerine goumlre incelemek gerekir
8 ( ) Uluslara goumlre oyuncakların değişkenliği malzeme ve biccedilim youmlnuumlndendir
9 ( ) Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif
amaccedillı oyuncaklar denir
10 ( ) Tuumlrk tarihinde satılmak uumlzere yapılan oyuncaklar Selccediluklu doumlneminde
ortaya ccedilıkıyor
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız Ce-
vaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki moduumlle geccedilmek iccedilin oumlğretmeninize başvurunuz
MODUumlL DEĞERLENDİRME
37
CEVAP ANAHTARLARI OumlĞRENME FAALİYETİ-1rsquoİN CEVAP ANAHTARI
1 B
2 D
3 C
4 A
5 C
6 D
OumlĞRENME FAALİYETİ-2rsquoNİN CEVAP ANAHTARI
1 D
2 Y
3 D
4 D
5 D
6 D
7 Y
8 D
9 D
MODUumlL DEĞERLENDİRMENİN CEVAP ANAHTARI
1 D
2 D
3 D
4 Y
5 Y
6 D
7 D
8 D
9 D
10 Y
CEVAP ANAHTARLARI
38
KAYNAKCcedilA
ONUR Bekir Oyunun Guumlcuuml İmge Kitabevi 2011
ONUR Bekir Neslihan GUumlNEY Tuumlrkiyersquode Ccedilocuk Oyunları Araştırma-
ları Ankara Uumlniversitesi CcedilOKAUM (Ccedilocuk Kuumlltuumlruuml Araştırma ve Uygula-
ma Merkezi Yayınları ) Koumlk Yayıncılık 2004
OĞUZ M Oumlcal Petek ERSOY Tuumlrkiyersquode Yaşayan Geleneksel Ccedilocuk
Oyunları Gazi Uumlniversitesi Tuumlrk Halkbilimi Araştırma ve Uygulama Mer-
kezi (THBMER) tarafından yayımlanan 2004
BAŞAL Handan Asucircde GeccedilmişYıllarda Tuumlrkiyersquode Ccedilocuklar Tarafından
Oynanan Ccedilocuk Oyunları Uludağ Uumlniversitesi Eğitim Fakuumlltesi Dergisi
XX (2) 2007
ONUR B N CcedilELEN F CcedilOK M ARTAR T DEMİR (1998) Childrenrsquos
need for toys from mothers point of view in two cities of Turkey iccedilinde Toys
and Playthings (ed G Brougere) Imprimera LaTresoriere
Antalya Oyuncak Muumlzesi
KAYNAKCcedilA
17
Ulusların oyuncak şekillerinin ve oumlzelliklerinin oluşturulmasına
Yaşam şekilleri
İnsan tipleri
Hayvan tuumlrleri
İklim oumlzellikleri
İnanışlar
Yetiştirilen uumlruumlnler etkilemiştir Oumlrneğin bir oyuncak bebek her uumllkede farklı farklı şekillerde farklı malzemelerde ve
farklı boyutlarda oluşturulduğu incelemeler sonucunda goumlruumllmektedir Ulusların sanayide
gelişimleri sosyokuumlltuumlrel yapıları oyuncak sektoumlruumlnuumln oluşumuna ve oyuncak modellerinin
değişkenliğine neden olmuştur Oyuncak oumlrnekleri bunu en iyi şekilde yansıtmaktadır
Farklı ulusların oyuncak oumlrnekleri
Resim 128 Afrika ve Peru youmlresel oyuncakları
Resim 129 1820 yılına ait Fransız oyuncak keman
18
Resim 130 1900 - 1910 yılı Alman bebek evler oyuncak oumlrnekleri
Resim 131 1900 - 1910 yılı Alman bebek evler oyuncak oumlrnekleri
19
Resim 132 Amerikan oyuncak oumlrnekleri
Resim 133 Rus oyuncak oumlrnekleri
20
Resim 134 Japon oyuncak oumlrnekleri
Resim 135 Kore bebek oyuncaklar
15 Enduumlstriyel Oyuncak Uumlretimi Oyun ve bazen de oyunda kullanılan ve oyunu tamamlayan oyuncaklar ccedilocuğun
fiziksel becerilerini geliştirdiği gibi duumlşuumlnme ve keşfetme aracılığı ile zihinsel gelişimine de
katkıda bulunmaktadır Ccedilocukların oynadıkları ldquooyunlarla ve oyununa youmln veren
oyuncaklarlardquo gelişimlerini tamamladıklarıda yapılan ccedilalışmalar ve uygulamalarıyla buguumln
ortadadır Duumlnyada dev oyuncak sektoumlrlerinin doğmasının da okul oumlncesi eğitime verilen
oumlnemin her geccedilen guumln artmasının da başlıca nedeni budur
21
Oyuncakların seri uumlretimi ise 18 yuumlzyılda başlamıştır Oumlnce tahta oyuncaklar sonra da
sırasıyla kağıt teneke kurmalı buharlı elektrikli ve pilli oyuncaklar oyuncak sanayinde
yerini almıştır Uumlnluuml oyuncak fabrikaları ise 1800luuml yılların sonunda ortaya ccedilıkmaya
başlamıştır Oyuncak tarihinde Alman oyuncakccedilılığı oumlnemli bir yer tutmaktadır Ccediluumlnkuuml Batı
duumlnyasında oyuncağı duumlzenli sanayi uumlruumlnuuml haline doumlnuumlştuumlren ilk uumllke Almanyadır ve
oumlzellikle de Nuremberg boumllgesi
1900luuml yılların başında enduumlstri devriminin de etkisiyle teneke oyuncaklar popuumller
olmuştur Teneke oyuncaklar arasında en fazla ilgi gemiler arabalar uccedilaklara goumlsterilmiştir
İkinci Duumlnya Savaşı yıllarında ekonomik zorluklar nedeniyle birccedilok uumlruumlnde olduğu
gibi oyuncak sanayisinde de bir duraklama yaşandığı goumlruumllmektedir Oyuncak atoumllyelerinin
savaş sırasında silah uumlretmek olarak kullanılması ccedilok acı bir durumdur Bu doumlnemde evlerde
yapılan basit oyuncakların arttığı goumlzlenmektedir 1970li yıllardan sonra ise ccedilocukların
guumlvenliği ve daha ucuza mal edilmesi nedeniyle plastik oyuncaklar yaygınlık kazanmıştır
1970li yılların hemen ardından Japonya modern teknolojinin katkısıyla oyuncak
enduumlstrisinde zirveye tırmanmış ve 1980li yıllardan itibaren pazar payını Hong Kong
Singapur Taiwan Malezya ve son yıllarda da Ccediline bırakmıştır Artık guumlnuumlmuumlzde satılan
oyuncakların ccediloğu Ccedilin yapımıdır Oyuncakccedilılık uumlretim malzemeleri olarak kısaca doumlrt
doumlneme ayrılır
Sanayileşme oumlncesi zanaat işccedililiğine dayanan kil ve ahşap malzeme doumlnemi
Sanayileşme ile beraber metal ve teneke doumlnemi
Plastiğin keşfi ile plastik oyuncaklar
Elektronik ve dijital devrim ile miniyonga (microchip ) oyuncaklar
İletişim araccedillarının artarak gelişmesi duumlnya uluslarını etkileyen olayların oyuncaklara
da yansımasına neden olmuştur Oumlrneğin aya yolculuk masal ve ccedilizgi film karekterleri
oyuncak sektoumlruumlne esin kaynağı olmuştur
Resim 136 Ayrsquoa yolculuğun oyuncaklara yansıması
22
Enduumlstriyel oyuncak tuumlrleri
Bebekler Farklı boyutlarda ve şekillerde tekstil yuumlzeyler plastik seramik vb malzeme tuumlruuml
kullanılarak oluşturulurlar
Resim 137 Enduumlstriyel bebek oyuncak
Hayvanlar Bu oyuncak tuumlrleri karada denizde havada yaşayan canlı hayvan tuumlrlerinden
etkilenerek hazırlanan tekstil yuumlzeyler plastik ve ahşap malzemelerden uumlretilmektedir
Resim 138 Enduumlstriyel oyuncak ayıcıklar
23
Minyatuumlr nesneler ( evcilik doktor tamir setleri temizlik ve uumltuuml
setleri ) Ahşap ve plastik malzemelerden guumlnluumlk yaşantıda kullanılan nesnelerin kuumlccediluumlltuumllmuumlş
olarak uumlretildiği oyuncaklardır
Resim 139 Uumltuuml temizlik tamir seti oyuncaklar
Birleştirme yığma takılıp ccedilıkarılanlar ( legolaryapbozlar bloklar
kuklalar ) Ahşap ve plastikten uumlretilen oyuncak tuumlrleridir
Elektronikler miniyonga (microchip) (yaylı sesli uzaktan
kumandalılar bilgisayar oyunları ) Miniyongalar ile elektronik mekanizmaların kullanılarak oluşturulduğu oyuncak
tuumlruumlduumlr
Eğiticiler (harf sayı geometrik şekiller oyuncak kitaplar kavram
oumlğretmeyi amaccedillayanlar ) Tekstil yuumlzeyler karton kağıt ahşap plastik malzeme tuumlrlerinden uumlretilen oyuncak
tuumlruumlduumlr
Masa oyunları ( kelime oyun araccedilları ) Plastik ya da ahşap malzemelerden uumlretilen oyun araccedillarıdır
24
Muumlzikli oyuncaklar ( minyatuumlr muumlzik aletleri muumlzik kutuları
duumlduumlk ccedilıngırak ) Kullanırken ya da sabit durumda kurularak ses ccedilıkartan oyuncaklardır
Hareketliler ( tekerlekli oyuncaklar ) Tekerlek ya da mekanizma yardımı ile hareket edebilen oyuncaklardır
Guumlncel ve masal kahramanları (Oumlruumlmcek adam Batman vb) Ccedilizgi film film ve masal kahramanlarının minyatuumlr boyutlarda ya da dekoratif amaccedillı
buumlyuumlk boyutlarda uumlretilmiş şekilleridir
Enduumlstriyel oyuncak uumlretim suumlrecinde oyuncağın tuumlruumlne uygun model belirleyebilmek
iccedilin malzeme ve yaş grubuna dikkat edilmelidir Bunun yanısıra yeni oyuncak modelleri
oluşturabilmek iccedilin geccedilmişte ve guumlnuumlmuumlzde oluşturulan oyuncakları her youmlnuumlyle kavramak
gerekir Edinilen bilgiler ile yeni oluşturulan bir oyuncak modeli tanımlanabilmelidir Bu
tanımlamada
Oyuncak tuumlruumlnuuml belirleme ( eğitici hareketli muumlzikli hayvan bebek vb)
Oyuncak malzeme tanımı ( tekstil yuumlzeyler ahşap plastik karton vb )
Uumlretim tekniği tanımı ( dikim kaynak oumlrme doumlkme yapıştırma vb )
Oyuncakta kullanılacak renk seccedilenekleri
Oyuncak guumlvenliği iccedilin varsa standartlara uygun uyarılar tanımlanmalıdır
25
UYGULAMA FAALİYETİ Yaşadığınız youmlrede geccedilmişte oynanan ccedilocuk oyunlarını ve bu oyunda kullanılan
oyuncakları araştırarak oyuncakların model oumlzelliklerini ve goumlrsel uumlruumln dosyası oluşturunuz
İşlem Basamakları Oumlneriler
Youmlrenizde geccedilmişte oynanan
oyunları ve oyunlarda oynanan
oyuncakları oumlnerilen kaynak-
lardan araştırınız
Kuumltuumlphane muumlze yerel web sayfaları
boumllge ya da il yıllıkları ve aile buumlyuumlk-
lerinden yararlanabilirsiniz
Araştırma oumlncesi planlama ya-
pınız( Goumlruumlşmelerde soracağı-
nız soruları not defterinizi ka-
leminizi hazırlayınız)
Hazırlıklarınızı kontrol ediniz
Araştırma sonuccedillarını not alı-
nız( oyunun oumlzellikleri kulla-
nılan oyuncağın malzeme ve
model oumlzellikleri vb gibi )
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Oyuncaklarla ilgili varsa goumlr-
sellerin resimlerini ccedilekerek ya
da ccedilizerek temin ediniz
Zamanı iyi kullanınız
Araştırma sonuccedillarını dosyala-
yınız
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Araştırma sonuccedillarını sınıf or-
tamında paylaşınız
Paylaşımcı olunuz
UYGULAMA FAALİYETİ-1
26
Eğitici enduumlstriyel oyuncakları araştırınız Araştırmalarınızdan edindiğiniz goumlrseller
yardımı ile bir konu seccedilerek eğitici oyuncak modeli oluşturunuz
İşlem Basamakları Oumlneriler
Eğitici oyuncakları oumlnerilen kay-
naklardan araştırınız
Oyuncak mağazaları İnternet
web sayfalarından faydalanınız
Ccedilizim malzemelerini hazırlayınız
Seccediltiğiniz konudaki oyuncağın
modelini ccediliziniz (Rakamları konu
olarak seccedilebilirsiniz )
Kalem A4 resim kacircğıdı silgi
A4 resim kartonu kullanabilir-
siniz
Hazırlıklarınızı kontrol ediniz
Oyuncağın renk ve kumaşını seccedili-
niz
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Kalıbınıza uygun kumaşı kesiniz
Modele uygun dikiniz
İccedilerisini elyaf ile doldurunuz
Farklı materyaller kullanabilirsi-
niz (Keccedile suumlnger boyalar kar-
ton vb)
Uygulama ccedilalışmanızı sınıf orta-
mında arkadaşlarınızla paylaşınız
Paylaşımcı olunuz
UYGULAMA FAALİYETİ-2
27
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME
Aşağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği işaretleyiniz
1 MOuml 5500-3000 Kalkolitik Doumlneme ait en eski oyuncak araba hangi muumlzede sergilenmek-
tedir
A) Ankara
B) Mardin
C) Antalya
D) İstanbul
2 İlk ccedilağ oyuncaklarında hangisi malzeme olarak kullanılmadı
A) Taş
B) Ağaccedil dalı
C) Kil
D) Plastik
3 Geleneksel oyuncaklarda topaccedil nasıl kullanılırdı
A) Vurularak
B) Parccedilalanarak
C) Doumlnduumlruumllerek
D) Suumlruumllerek
4 Aşağıdaki oyuncaklardan hangisi enduumlstriyel oyuncak gruplarından minyatuumlr nesneler
oyuncak grubuna girmez
A) Lego
B) Araba
C) Doktor seti
D) Tamir seti
5Aşağıdakilerden hangisi eğitici oyuncaklar grubuna girer
A) Keman
B) Topaccedil
C ) Geometrik şekiller
D ) Araba
6Eyuumlp Oyuncakları hangi ilimizde uumlretimde 300 yıl varlığını suumlrduumlrmuumlştuumlr
A) İzmir
B) Bursa
C) Ankara
D) İstanbul
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız Ce-
vaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki oumlğrenme faaliyetine geccediliniz
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME
28
OumlĞRENME FAALİYETİndash2
Bu faaliyette verilecek bilgiler ve kazandırılacak beceriler ile oumlzelliklerine goumlre oyun-
cakları gruplandırabileceksiniz
Oyuncakları malzeme ve model oumlzelliklerine goumlre araştırınız
Araştırma sonuccedillarına goumlre oyuncak ccedileşitlerini gruplandırınız
Araştırma sonuccedillarını arkadaşlarınızla sınıf ortamında paylaşınız
2 OYUNCAK CcedilEŞİTLERİ
Oyuncaklar ister bireysel uumlretilsin isterse enduumlstriyel anlamda seri olarak uumlretilsin
oyuncakların modellerine ve malzemelerine goumlre uumlretim teknikleri farklıdır Bu farklılıklar
gelişen değişen teknoloji ile malzeme tuumlruumlne ve oyuncak firmalarının satış politikalarına
goumlre her geccedilen guumln değişmektedir Guumlnuumlmuumlzde var olan oyuncak uumlretim teknikleri değerlen-
dirilirken değişkenlik goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalıdır
21 Uumlretim Tekniğine Goumlre Oyuncaklar Uumlretim tekniğine goumlre oyuncakları gruplandırabilmek iccedilin oyuncakları malzeme ve
model oumlzelliklerine goumlre incelemek gerekir
211 Malzeme Tuumlruumlne Goumlre Oyuncaklar Tekstil yuumlzeyli oyuncaklar
Oyuncağın tuumlmuumlnde ya da bir boumlluumlmuumlnde terikoton keccedile peluumlş polar kadife triko
oumlrguuml gibi tekstil yuumlzeyleri kullanarak hazırlanan oyuncaklardır
Resim 21 Tekstil yuumlzeyli oyuncak
OumlĞRENME FAALİYETİndash2
AMACcedil
ARAŞTIRMA
29
Ahşap oyuncaklar
Ahşap malzemelerin ham boyalı vernikli oymalı baskılı vb şekillendirmeleri
yoluyla elde edilen oyuncaklardır
Resim 22 Ahşap oyuncak
Kağıt karton oyuncaklar
Kağıt karton oluklu mukavva vb kağıt tuumlrevlerinden oluşturulan oyuncaklardır
Resim 23 Kağıt ve karton oyuncaklar
30
Resim 24 Kağıt ve karton oyuncaklar
Teneke oyuncaklar
Teneke ve sacın şekillendirilip renklendirilmesi ile uumlretilen oyuncak ccedileşitleridir Bu
tuumlr oyuncaklarda yay ve kurma mekanizmaları da kullanılmıştır
Resim 25 Teneke otobuumls oyuncak
Plastik oyuncaklar
İkinci Duumlnya Savaşırsquondan sonra ucuz hafif fazla sayıda uumlretilebilir olması nedeniyle
kullanılmaya başlayan doumlkme ve kalıp tekniği ile uumlretilen oyuncak ccedileşitleridir
Resim 26 Plastik oyuncaklar
31
Cam oyuncaklar
Oumlzellikle ccedilok kalın camdan misket ya da zeka oyuncakları gibi oyuncakların
uumlretiminde kullanılan oyuncak ccedileşitleridir
Resim 27 Cam zeka oyuncağı
Elektronik Miniyonga (Microchip) oyuncaklar
Pilli kumandalı şarzlı uumlretilen ateri elde taşınabilir CDrsquoden ya da hafıza kartlarından
oynanan oyuncak ccedileşitleridir
Resim 28 Kumandalı otomobil oyuncak
212 Model Oumlzelliğine Goumlre Oyuncaklar Tek parccedilalı oyuncaklar
Tek parccedila ahşap plastik cam gibi malzemeden misket topa vb şeklinde uumlretilen
oyuncak tuumlrleridir
Ccedilok parccedilalı oyuncaklar
Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir araya getirilerek
uumlretilen oyuncak tuumlrleridir
Mekanizmalı oyuncaklar
Oyuncağa ses ışık hareket kazandırmak amaccedillı mekanizmaların yerleştirilmesi ile
uumlretilen oyuncak tuumlrleridir
32
22 Amacına Goumlre Oyuncaklar Ccedilocukların yetiştirilmeleri kuumlltuumlrden kuumlltuumlre değişkenlik goumlstermektedir İletişim ve
ulaşım araccedillarındaki hızlı değişimi kuumlltuumlrler arasındaki değişkenliği her geccedilen guumln
azaltmaktadır Bunun sonucu olarak geleneksel oyuncaklardan uzaklaşarak duumlnyada genel
ilgi goumlren oyuncak tuumlrlerine youmlnelim artmaktadır
Oyuncakların ccedilok farklı amaccedilları vardır Bu amaccedilları eğitimciler doktorlar
ebeveynler felsefeciler oyucak uumlreticilerinin soumlylemleri ile toplumların sosyo-kuumlltuumlrel ve
ekonomik yapıları belirlemektedir
Kullanım amacına goumlre oyuncaklar
Ccedilocukların yaş gruplarına goumlre duyusal beceri eğitim eğlence amaccedillı ihtiyaccedillarını
karşılamak amaccedillı kullanılan oyuncaklar bu gruba girer
Dekoratif amaccedillı oyuncaklar
Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif amaccedillı oyuncaklar
denir
Resim 29 Dekoratif amaccedillı kullanılan oyuncaklar
Resim 210 Dekoratif amaccedillı kullanılan oyuncaklar
Fonksiyonel oyuncaklar
Yetişkinler tarafından kullanılan aletlerin kuumlccediluumlltuumllmuumlş modellerine fonksiyonel
oyuncak denir
33
UYGULAMA FAALİYETİ
Oyuncakların model oumlzelliklerini araştırınız Bunların iccedilinden tekstil yuumlzeyli oyuncak-
ları seccedilerek tuumlruumlne goumlre goumlrsel uumlruumln dosyası hazırlayınız
İşlem Basamakları Oumlneriler
Oumlnerilen kaynaklardan tekstil yuuml-
zeyli oyuncakları araştırınız
Oyuncak mağazaları oyuncak web
sayfaları oyuncak uumlreten atoumllyeler
kreşler anaokullarından faydala-
nabilirsiniz
Oumlnerilen kaynaklardan tekstil yuuml-
zeyli oyuncakların goumlrsellerini fo-
toğraflayarak fotokopi alarak ya
da web sayfasından ccedilıktı olarak
temin ediniz
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Tekstil yuumlzey tuumlruumlne goumlre grupla-
ma yapınız
Dokuma yuumlzeyler peluumlş polar te-
ri koton
Oumlrguuml yuumlzeyler- triko el oumlrguumlsuuml
Dokusuz yuumlzeyler keccedile olarak
tekstil yuumlzeyli oyuncaklar
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Bilgi konularını goumlzden geccediliriniz
Aynı gruptaki goumlrselleri A4 kacircğı-
dına yerleştirip yapıştırınız
A4 dosya kacircğıdı oyuncak goumlrselle-
ri yapıştırıcı ile yapıştırınız
Tekstil yuumlzeyli oyuncak goumlrselle-
rinin alt boumlluumlmuumlne not alarak ta-
nımlayınız
Parccedila mekanizma renk tekstil
yuumlzey oumlzelliği vb
Zamanı iyi kullanınız
UYGULAMA FAALİYETİ
34
Uygulama ccedilalışmaları yaptığınız
A4 kacircğıtlarını dosyaya grup sıra-
sına goumlre yerleştiriniz
Dosyanıza kapak hazırlayarak ccedila-
lışmayı tamamlayınız
Uygulama ccedilalışmanızı kontrol edi-
niz Hatalarınız var ise duumlzeltiniz
Goumlrsel uumlruumln dosyasını sınıf orta-
mında arkadaşlarınızla paylaşınız
Paylaşımcı olunuz
35
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME Aşağıdaki cuumlmlelerin başında boş bırakılan parantezlere cuumlmlelerde verilen bil-
giler doğru ise D yanlış ise Y yazınız
1 ( ) Oyuncaklar ister bireysel uumlretilsin isterse enduumlstriyel anlamda seri olarak
uumlretilsin oyuncakların modellerine ve malzemelerine goumlre uumlretim teknikleri
farklıdır
2 ( ) Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir
araya getirilerek uumlretilen oyuncaklara tek parccedila oyuncaklar denir
3 ( ) Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif
amaccedillı oyuncaklar denir
4 ( ) Plastik oyuncaklar İkinci Duumlnya Savaşırsquondan sonra ucuz hafif fazla sa-
yıda uumlretilebilir olması nedeniyle kullanılmaya başlayan doumlkme ve kalıp tek-
niği ile uumlretilen oyuncak ccedileşitleridir
5 ( ) Ccedilocukların yaş gruplarına goumlre duyusal beceri eğitim eğlence amaccedillı
ihtiyaccedillarını karşılamak iccedilin kullanılan oyuncaklara kullanım amacına uygun
oyuncaklar denir
6 ( ) Pilli kumandalı şarjlı uumlretilen ateri elde taşınabilir CDrsquoden ya da hafıza
kartlarından oynanan oyuncaklara elektronik miniyonga oyuncaklar denir
7 ( ) Tek parccedila ahşap plastik cam gibi malzemeden misket topaccedil vb şeklin-
de uumlretilen oyuncak tuumlrlerine ccedilok parccedilalı oyuncak denir
8 ( ) Oyuncağa ses ışık hareket kazandırmak amaccedillı mekanizmaların yerleşti-
rilmesi ile uumlretilen oyuncaklara mekanizmalı oyuncaklar denir
9 ( ) Ahşap malzemelerin ham boyalı vernikli oymalı baskılı vb şekillen-
dirmeleri yoluyla elde edilen oyuncaklara ahşap oyuncaklar denir
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız Ce-
vaplarınızın tuumlmuuml doğru ise ldquoModuumll Değerlendirmerdquoye geccediliniz
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME
36
MODUumlL DEĞERLENDİRME
Aşağıdaki cuumlmlelerin başında boş bırakılan parantezlere cuumlmlelerde verilen bil-
giler doğru ise D yanlış ise Y yazınız
1 ( ) Bir youmlrede tarihsel suumlreccedilte ustalar ebeveynler ya da ccedilocukların kendisi
tarafından uumlretilen ya da oyunlarda kullanılan doğal nesnelere youmlresel oyun-
caklar denir
2 ( ) Eyuumlp oyuncakları 300 yıllık bir geccedilmişe sahiptir
3 ( ) Taş kil ağaccedil dalları ilk ccedilağlardan beri oyuncak malzemesi olarak kulla-
nılmıştır
4 ( ) Elektronik ve miniyongalı oyuncaklar geleneksel oyuncaklardır
5 ( ) Yetişkinler tarafından kullanılan aletlerin kuumlccediluumlltuumllmuumlş modellerine tak
parccedilalı oyuncak denir
6 ( ) Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir
araya getirilerek uumlretilen oyuncaklara ccedilok parccedilalı oyuncak denir
7 ( ) Uumlretim tekniğine goumlre oyuncakları gruplandırabilmek iccedilin oyuncakları
malzeme ve model oumlzelliklerine goumlre incelemek gerekir
8 ( ) Uluslara goumlre oyuncakların değişkenliği malzeme ve biccedilim youmlnuumlndendir
9 ( ) Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif
amaccedillı oyuncaklar denir
10 ( ) Tuumlrk tarihinde satılmak uumlzere yapılan oyuncaklar Selccediluklu doumlneminde
ortaya ccedilıkıyor
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız Ce-
vaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki moduumlle geccedilmek iccedilin oumlğretmeninize başvurunuz
MODUumlL DEĞERLENDİRME
37
CEVAP ANAHTARLARI OumlĞRENME FAALİYETİ-1rsquoİN CEVAP ANAHTARI
1 B
2 D
3 C
4 A
5 C
6 D
OumlĞRENME FAALİYETİ-2rsquoNİN CEVAP ANAHTARI
1 D
2 Y
3 D
4 D
5 D
6 D
7 Y
8 D
9 D
MODUumlL DEĞERLENDİRMENİN CEVAP ANAHTARI
1 D
2 D
3 D
4 Y
5 Y
6 D
7 D
8 D
9 D
10 Y
CEVAP ANAHTARLARI
38
KAYNAKCcedilA
ONUR Bekir Oyunun Guumlcuuml İmge Kitabevi 2011
ONUR Bekir Neslihan GUumlNEY Tuumlrkiyersquode Ccedilocuk Oyunları Araştırma-
ları Ankara Uumlniversitesi CcedilOKAUM (Ccedilocuk Kuumlltuumlruuml Araştırma ve Uygula-
ma Merkezi Yayınları ) Koumlk Yayıncılık 2004
OĞUZ M Oumlcal Petek ERSOY Tuumlrkiyersquode Yaşayan Geleneksel Ccedilocuk
Oyunları Gazi Uumlniversitesi Tuumlrk Halkbilimi Araştırma ve Uygulama Mer-
kezi (THBMER) tarafından yayımlanan 2004
BAŞAL Handan Asucircde GeccedilmişYıllarda Tuumlrkiyersquode Ccedilocuklar Tarafından
Oynanan Ccedilocuk Oyunları Uludağ Uumlniversitesi Eğitim Fakuumlltesi Dergisi
XX (2) 2007
ONUR B N CcedilELEN F CcedilOK M ARTAR T DEMİR (1998) Childrenrsquos
need for toys from mothers point of view in two cities of Turkey iccedilinde Toys
and Playthings (ed G Brougere) Imprimera LaTresoriere
Antalya Oyuncak Muumlzesi
KAYNAKCcedilA
18
Resim 130 1900 - 1910 yılı Alman bebek evler oyuncak oumlrnekleri
Resim 131 1900 - 1910 yılı Alman bebek evler oyuncak oumlrnekleri
19
Resim 132 Amerikan oyuncak oumlrnekleri
Resim 133 Rus oyuncak oumlrnekleri
20
Resim 134 Japon oyuncak oumlrnekleri
Resim 135 Kore bebek oyuncaklar
15 Enduumlstriyel Oyuncak Uumlretimi Oyun ve bazen de oyunda kullanılan ve oyunu tamamlayan oyuncaklar ccedilocuğun
fiziksel becerilerini geliştirdiği gibi duumlşuumlnme ve keşfetme aracılığı ile zihinsel gelişimine de
katkıda bulunmaktadır Ccedilocukların oynadıkları ldquooyunlarla ve oyununa youmln veren
oyuncaklarlardquo gelişimlerini tamamladıklarıda yapılan ccedilalışmalar ve uygulamalarıyla buguumln
ortadadır Duumlnyada dev oyuncak sektoumlrlerinin doğmasının da okul oumlncesi eğitime verilen
oumlnemin her geccedilen guumln artmasının da başlıca nedeni budur
21
Oyuncakların seri uumlretimi ise 18 yuumlzyılda başlamıştır Oumlnce tahta oyuncaklar sonra da
sırasıyla kağıt teneke kurmalı buharlı elektrikli ve pilli oyuncaklar oyuncak sanayinde
yerini almıştır Uumlnluuml oyuncak fabrikaları ise 1800luuml yılların sonunda ortaya ccedilıkmaya
başlamıştır Oyuncak tarihinde Alman oyuncakccedilılığı oumlnemli bir yer tutmaktadır Ccediluumlnkuuml Batı
duumlnyasında oyuncağı duumlzenli sanayi uumlruumlnuuml haline doumlnuumlştuumlren ilk uumllke Almanyadır ve
oumlzellikle de Nuremberg boumllgesi
1900luuml yılların başında enduumlstri devriminin de etkisiyle teneke oyuncaklar popuumller
olmuştur Teneke oyuncaklar arasında en fazla ilgi gemiler arabalar uccedilaklara goumlsterilmiştir
İkinci Duumlnya Savaşı yıllarında ekonomik zorluklar nedeniyle birccedilok uumlruumlnde olduğu
gibi oyuncak sanayisinde de bir duraklama yaşandığı goumlruumllmektedir Oyuncak atoumllyelerinin
savaş sırasında silah uumlretmek olarak kullanılması ccedilok acı bir durumdur Bu doumlnemde evlerde
yapılan basit oyuncakların arttığı goumlzlenmektedir 1970li yıllardan sonra ise ccedilocukların
guumlvenliği ve daha ucuza mal edilmesi nedeniyle plastik oyuncaklar yaygınlık kazanmıştır
1970li yılların hemen ardından Japonya modern teknolojinin katkısıyla oyuncak
enduumlstrisinde zirveye tırmanmış ve 1980li yıllardan itibaren pazar payını Hong Kong
Singapur Taiwan Malezya ve son yıllarda da Ccediline bırakmıştır Artık guumlnuumlmuumlzde satılan
oyuncakların ccediloğu Ccedilin yapımıdır Oyuncakccedilılık uumlretim malzemeleri olarak kısaca doumlrt
doumlneme ayrılır
Sanayileşme oumlncesi zanaat işccedililiğine dayanan kil ve ahşap malzeme doumlnemi
Sanayileşme ile beraber metal ve teneke doumlnemi
Plastiğin keşfi ile plastik oyuncaklar
Elektronik ve dijital devrim ile miniyonga (microchip ) oyuncaklar
İletişim araccedillarının artarak gelişmesi duumlnya uluslarını etkileyen olayların oyuncaklara
da yansımasına neden olmuştur Oumlrneğin aya yolculuk masal ve ccedilizgi film karekterleri
oyuncak sektoumlruumlne esin kaynağı olmuştur
Resim 136 Ayrsquoa yolculuğun oyuncaklara yansıması
22
Enduumlstriyel oyuncak tuumlrleri
Bebekler Farklı boyutlarda ve şekillerde tekstil yuumlzeyler plastik seramik vb malzeme tuumlruuml
kullanılarak oluşturulurlar
Resim 137 Enduumlstriyel bebek oyuncak
Hayvanlar Bu oyuncak tuumlrleri karada denizde havada yaşayan canlı hayvan tuumlrlerinden
etkilenerek hazırlanan tekstil yuumlzeyler plastik ve ahşap malzemelerden uumlretilmektedir
Resim 138 Enduumlstriyel oyuncak ayıcıklar
23
Minyatuumlr nesneler ( evcilik doktor tamir setleri temizlik ve uumltuuml
setleri ) Ahşap ve plastik malzemelerden guumlnluumlk yaşantıda kullanılan nesnelerin kuumlccediluumlltuumllmuumlş
olarak uumlretildiği oyuncaklardır
Resim 139 Uumltuuml temizlik tamir seti oyuncaklar
Birleştirme yığma takılıp ccedilıkarılanlar ( legolaryapbozlar bloklar
kuklalar ) Ahşap ve plastikten uumlretilen oyuncak tuumlrleridir
Elektronikler miniyonga (microchip) (yaylı sesli uzaktan
kumandalılar bilgisayar oyunları ) Miniyongalar ile elektronik mekanizmaların kullanılarak oluşturulduğu oyuncak
tuumlruumlduumlr
Eğiticiler (harf sayı geometrik şekiller oyuncak kitaplar kavram
oumlğretmeyi amaccedillayanlar ) Tekstil yuumlzeyler karton kağıt ahşap plastik malzeme tuumlrlerinden uumlretilen oyuncak
tuumlruumlduumlr
Masa oyunları ( kelime oyun araccedilları ) Plastik ya da ahşap malzemelerden uumlretilen oyun araccedillarıdır
24
Muumlzikli oyuncaklar ( minyatuumlr muumlzik aletleri muumlzik kutuları
duumlduumlk ccedilıngırak ) Kullanırken ya da sabit durumda kurularak ses ccedilıkartan oyuncaklardır
Hareketliler ( tekerlekli oyuncaklar ) Tekerlek ya da mekanizma yardımı ile hareket edebilen oyuncaklardır
Guumlncel ve masal kahramanları (Oumlruumlmcek adam Batman vb) Ccedilizgi film film ve masal kahramanlarının minyatuumlr boyutlarda ya da dekoratif amaccedillı
buumlyuumlk boyutlarda uumlretilmiş şekilleridir
Enduumlstriyel oyuncak uumlretim suumlrecinde oyuncağın tuumlruumlne uygun model belirleyebilmek
iccedilin malzeme ve yaş grubuna dikkat edilmelidir Bunun yanısıra yeni oyuncak modelleri
oluşturabilmek iccedilin geccedilmişte ve guumlnuumlmuumlzde oluşturulan oyuncakları her youmlnuumlyle kavramak
gerekir Edinilen bilgiler ile yeni oluşturulan bir oyuncak modeli tanımlanabilmelidir Bu
tanımlamada
Oyuncak tuumlruumlnuuml belirleme ( eğitici hareketli muumlzikli hayvan bebek vb)
Oyuncak malzeme tanımı ( tekstil yuumlzeyler ahşap plastik karton vb )
Uumlretim tekniği tanımı ( dikim kaynak oumlrme doumlkme yapıştırma vb )
Oyuncakta kullanılacak renk seccedilenekleri
Oyuncak guumlvenliği iccedilin varsa standartlara uygun uyarılar tanımlanmalıdır
25
UYGULAMA FAALİYETİ Yaşadığınız youmlrede geccedilmişte oynanan ccedilocuk oyunlarını ve bu oyunda kullanılan
oyuncakları araştırarak oyuncakların model oumlzelliklerini ve goumlrsel uumlruumln dosyası oluşturunuz
İşlem Basamakları Oumlneriler
Youmlrenizde geccedilmişte oynanan
oyunları ve oyunlarda oynanan
oyuncakları oumlnerilen kaynak-
lardan araştırınız
Kuumltuumlphane muumlze yerel web sayfaları
boumllge ya da il yıllıkları ve aile buumlyuumlk-
lerinden yararlanabilirsiniz
Araştırma oumlncesi planlama ya-
pınız( Goumlruumlşmelerde soracağı-
nız soruları not defterinizi ka-
leminizi hazırlayınız)
Hazırlıklarınızı kontrol ediniz
Araştırma sonuccedillarını not alı-
nız( oyunun oumlzellikleri kulla-
nılan oyuncağın malzeme ve
model oumlzellikleri vb gibi )
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Oyuncaklarla ilgili varsa goumlr-
sellerin resimlerini ccedilekerek ya
da ccedilizerek temin ediniz
Zamanı iyi kullanınız
Araştırma sonuccedillarını dosyala-
yınız
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Araştırma sonuccedillarını sınıf or-
tamında paylaşınız
Paylaşımcı olunuz
UYGULAMA FAALİYETİ-1
26
Eğitici enduumlstriyel oyuncakları araştırınız Araştırmalarınızdan edindiğiniz goumlrseller
yardımı ile bir konu seccedilerek eğitici oyuncak modeli oluşturunuz
İşlem Basamakları Oumlneriler
Eğitici oyuncakları oumlnerilen kay-
naklardan araştırınız
Oyuncak mağazaları İnternet
web sayfalarından faydalanınız
Ccedilizim malzemelerini hazırlayınız
Seccediltiğiniz konudaki oyuncağın
modelini ccediliziniz (Rakamları konu
olarak seccedilebilirsiniz )
Kalem A4 resim kacircğıdı silgi
A4 resim kartonu kullanabilir-
siniz
Hazırlıklarınızı kontrol ediniz
Oyuncağın renk ve kumaşını seccedili-
niz
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Kalıbınıza uygun kumaşı kesiniz
Modele uygun dikiniz
İccedilerisini elyaf ile doldurunuz
Farklı materyaller kullanabilirsi-
niz (Keccedile suumlnger boyalar kar-
ton vb)
Uygulama ccedilalışmanızı sınıf orta-
mında arkadaşlarınızla paylaşınız
Paylaşımcı olunuz
UYGULAMA FAALİYETİ-2
27
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME
Aşağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği işaretleyiniz
1 MOuml 5500-3000 Kalkolitik Doumlneme ait en eski oyuncak araba hangi muumlzede sergilenmek-
tedir
A) Ankara
B) Mardin
C) Antalya
D) İstanbul
2 İlk ccedilağ oyuncaklarında hangisi malzeme olarak kullanılmadı
A) Taş
B) Ağaccedil dalı
C) Kil
D) Plastik
3 Geleneksel oyuncaklarda topaccedil nasıl kullanılırdı
A) Vurularak
B) Parccedilalanarak
C) Doumlnduumlruumllerek
D) Suumlruumllerek
4 Aşağıdaki oyuncaklardan hangisi enduumlstriyel oyuncak gruplarından minyatuumlr nesneler
oyuncak grubuna girmez
A) Lego
B) Araba
C) Doktor seti
D) Tamir seti
5Aşağıdakilerden hangisi eğitici oyuncaklar grubuna girer
A) Keman
B) Topaccedil
C ) Geometrik şekiller
D ) Araba
6Eyuumlp Oyuncakları hangi ilimizde uumlretimde 300 yıl varlığını suumlrduumlrmuumlştuumlr
A) İzmir
B) Bursa
C) Ankara
D) İstanbul
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız Ce-
vaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki oumlğrenme faaliyetine geccediliniz
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME
28
OumlĞRENME FAALİYETİndash2
Bu faaliyette verilecek bilgiler ve kazandırılacak beceriler ile oumlzelliklerine goumlre oyun-
cakları gruplandırabileceksiniz
Oyuncakları malzeme ve model oumlzelliklerine goumlre araştırınız
Araştırma sonuccedillarına goumlre oyuncak ccedileşitlerini gruplandırınız
Araştırma sonuccedillarını arkadaşlarınızla sınıf ortamında paylaşınız
2 OYUNCAK CcedilEŞİTLERİ
Oyuncaklar ister bireysel uumlretilsin isterse enduumlstriyel anlamda seri olarak uumlretilsin
oyuncakların modellerine ve malzemelerine goumlre uumlretim teknikleri farklıdır Bu farklılıklar
gelişen değişen teknoloji ile malzeme tuumlruumlne ve oyuncak firmalarının satış politikalarına
goumlre her geccedilen guumln değişmektedir Guumlnuumlmuumlzde var olan oyuncak uumlretim teknikleri değerlen-
dirilirken değişkenlik goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalıdır
21 Uumlretim Tekniğine Goumlre Oyuncaklar Uumlretim tekniğine goumlre oyuncakları gruplandırabilmek iccedilin oyuncakları malzeme ve
model oumlzelliklerine goumlre incelemek gerekir
211 Malzeme Tuumlruumlne Goumlre Oyuncaklar Tekstil yuumlzeyli oyuncaklar
Oyuncağın tuumlmuumlnde ya da bir boumlluumlmuumlnde terikoton keccedile peluumlş polar kadife triko
oumlrguuml gibi tekstil yuumlzeyleri kullanarak hazırlanan oyuncaklardır
Resim 21 Tekstil yuumlzeyli oyuncak
OumlĞRENME FAALİYETİndash2
AMACcedil
ARAŞTIRMA
29
Ahşap oyuncaklar
Ahşap malzemelerin ham boyalı vernikli oymalı baskılı vb şekillendirmeleri
yoluyla elde edilen oyuncaklardır
Resim 22 Ahşap oyuncak
Kağıt karton oyuncaklar
Kağıt karton oluklu mukavva vb kağıt tuumlrevlerinden oluşturulan oyuncaklardır
Resim 23 Kağıt ve karton oyuncaklar
30
Resim 24 Kağıt ve karton oyuncaklar
Teneke oyuncaklar
Teneke ve sacın şekillendirilip renklendirilmesi ile uumlretilen oyuncak ccedileşitleridir Bu
tuumlr oyuncaklarda yay ve kurma mekanizmaları da kullanılmıştır
Resim 25 Teneke otobuumls oyuncak
Plastik oyuncaklar
İkinci Duumlnya Savaşırsquondan sonra ucuz hafif fazla sayıda uumlretilebilir olması nedeniyle
kullanılmaya başlayan doumlkme ve kalıp tekniği ile uumlretilen oyuncak ccedileşitleridir
Resim 26 Plastik oyuncaklar
31
Cam oyuncaklar
Oumlzellikle ccedilok kalın camdan misket ya da zeka oyuncakları gibi oyuncakların
uumlretiminde kullanılan oyuncak ccedileşitleridir
Resim 27 Cam zeka oyuncağı
Elektronik Miniyonga (Microchip) oyuncaklar
Pilli kumandalı şarzlı uumlretilen ateri elde taşınabilir CDrsquoden ya da hafıza kartlarından
oynanan oyuncak ccedileşitleridir
Resim 28 Kumandalı otomobil oyuncak
212 Model Oumlzelliğine Goumlre Oyuncaklar Tek parccedilalı oyuncaklar
Tek parccedila ahşap plastik cam gibi malzemeden misket topa vb şeklinde uumlretilen
oyuncak tuumlrleridir
Ccedilok parccedilalı oyuncaklar
Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir araya getirilerek
uumlretilen oyuncak tuumlrleridir
Mekanizmalı oyuncaklar
Oyuncağa ses ışık hareket kazandırmak amaccedillı mekanizmaların yerleştirilmesi ile
uumlretilen oyuncak tuumlrleridir
32
22 Amacına Goumlre Oyuncaklar Ccedilocukların yetiştirilmeleri kuumlltuumlrden kuumlltuumlre değişkenlik goumlstermektedir İletişim ve
ulaşım araccedillarındaki hızlı değişimi kuumlltuumlrler arasındaki değişkenliği her geccedilen guumln
azaltmaktadır Bunun sonucu olarak geleneksel oyuncaklardan uzaklaşarak duumlnyada genel
ilgi goumlren oyuncak tuumlrlerine youmlnelim artmaktadır
Oyuncakların ccedilok farklı amaccedilları vardır Bu amaccedilları eğitimciler doktorlar
ebeveynler felsefeciler oyucak uumlreticilerinin soumlylemleri ile toplumların sosyo-kuumlltuumlrel ve
ekonomik yapıları belirlemektedir
Kullanım amacına goumlre oyuncaklar
Ccedilocukların yaş gruplarına goumlre duyusal beceri eğitim eğlence amaccedillı ihtiyaccedillarını
karşılamak amaccedillı kullanılan oyuncaklar bu gruba girer
Dekoratif amaccedillı oyuncaklar
Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif amaccedillı oyuncaklar
denir
Resim 29 Dekoratif amaccedillı kullanılan oyuncaklar
Resim 210 Dekoratif amaccedillı kullanılan oyuncaklar
Fonksiyonel oyuncaklar
Yetişkinler tarafından kullanılan aletlerin kuumlccediluumlltuumllmuumlş modellerine fonksiyonel
oyuncak denir
33
UYGULAMA FAALİYETİ
Oyuncakların model oumlzelliklerini araştırınız Bunların iccedilinden tekstil yuumlzeyli oyuncak-
ları seccedilerek tuumlruumlne goumlre goumlrsel uumlruumln dosyası hazırlayınız
İşlem Basamakları Oumlneriler
Oumlnerilen kaynaklardan tekstil yuuml-
zeyli oyuncakları araştırınız
Oyuncak mağazaları oyuncak web
sayfaları oyuncak uumlreten atoumllyeler
kreşler anaokullarından faydala-
nabilirsiniz
Oumlnerilen kaynaklardan tekstil yuuml-
zeyli oyuncakların goumlrsellerini fo-
toğraflayarak fotokopi alarak ya
da web sayfasından ccedilıktı olarak
temin ediniz
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Tekstil yuumlzey tuumlruumlne goumlre grupla-
ma yapınız
Dokuma yuumlzeyler peluumlş polar te-
ri koton
Oumlrguuml yuumlzeyler- triko el oumlrguumlsuuml
Dokusuz yuumlzeyler keccedile olarak
tekstil yuumlzeyli oyuncaklar
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Bilgi konularını goumlzden geccediliriniz
Aynı gruptaki goumlrselleri A4 kacircğı-
dına yerleştirip yapıştırınız
A4 dosya kacircğıdı oyuncak goumlrselle-
ri yapıştırıcı ile yapıştırınız
Tekstil yuumlzeyli oyuncak goumlrselle-
rinin alt boumlluumlmuumlne not alarak ta-
nımlayınız
Parccedila mekanizma renk tekstil
yuumlzey oumlzelliği vb
Zamanı iyi kullanınız
UYGULAMA FAALİYETİ
34
Uygulama ccedilalışmaları yaptığınız
A4 kacircğıtlarını dosyaya grup sıra-
sına goumlre yerleştiriniz
Dosyanıza kapak hazırlayarak ccedila-
lışmayı tamamlayınız
Uygulama ccedilalışmanızı kontrol edi-
niz Hatalarınız var ise duumlzeltiniz
Goumlrsel uumlruumln dosyasını sınıf orta-
mında arkadaşlarınızla paylaşınız
Paylaşımcı olunuz
35
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME Aşağıdaki cuumlmlelerin başında boş bırakılan parantezlere cuumlmlelerde verilen bil-
giler doğru ise D yanlış ise Y yazınız
1 ( ) Oyuncaklar ister bireysel uumlretilsin isterse enduumlstriyel anlamda seri olarak
uumlretilsin oyuncakların modellerine ve malzemelerine goumlre uumlretim teknikleri
farklıdır
2 ( ) Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir
araya getirilerek uumlretilen oyuncaklara tek parccedila oyuncaklar denir
3 ( ) Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif
amaccedillı oyuncaklar denir
4 ( ) Plastik oyuncaklar İkinci Duumlnya Savaşırsquondan sonra ucuz hafif fazla sa-
yıda uumlretilebilir olması nedeniyle kullanılmaya başlayan doumlkme ve kalıp tek-
niği ile uumlretilen oyuncak ccedileşitleridir
5 ( ) Ccedilocukların yaş gruplarına goumlre duyusal beceri eğitim eğlence amaccedillı
ihtiyaccedillarını karşılamak iccedilin kullanılan oyuncaklara kullanım amacına uygun
oyuncaklar denir
6 ( ) Pilli kumandalı şarjlı uumlretilen ateri elde taşınabilir CDrsquoden ya da hafıza
kartlarından oynanan oyuncaklara elektronik miniyonga oyuncaklar denir
7 ( ) Tek parccedila ahşap plastik cam gibi malzemeden misket topaccedil vb şeklin-
de uumlretilen oyuncak tuumlrlerine ccedilok parccedilalı oyuncak denir
8 ( ) Oyuncağa ses ışık hareket kazandırmak amaccedillı mekanizmaların yerleşti-
rilmesi ile uumlretilen oyuncaklara mekanizmalı oyuncaklar denir
9 ( ) Ahşap malzemelerin ham boyalı vernikli oymalı baskılı vb şekillen-
dirmeleri yoluyla elde edilen oyuncaklara ahşap oyuncaklar denir
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız Ce-
vaplarınızın tuumlmuuml doğru ise ldquoModuumll Değerlendirmerdquoye geccediliniz
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME
36
MODUumlL DEĞERLENDİRME
Aşağıdaki cuumlmlelerin başında boş bırakılan parantezlere cuumlmlelerde verilen bil-
giler doğru ise D yanlış ise Y yazınız
1 ( ) Bir youmlrede tarihsel suumlreccedilte ustalar ebeveynler ya da ccedilocukların kendisi
tarafından uumlretilen ya da oyunlarda kullanılan doğal nesnelere youmlresel oyun-
caklar denir
2 ( ) Eyuumlp oyuncakları 300 yıllık bir geccedilmişe sahiptir
3 ( ) Taş kil ağaccedil dalları ilk ccedilağlardan beri oyuncak malzemesi olarak kulla-
nılmıştır
4 ( ) Elektronik ve miniyongalı oyuncaklar geleneksel oyuncaklardır
5 ( ) Yetişkinler tarafından kullanılan aletlerin kuumlccediluumlltuumllmuumlş modellerine tak
parccedilalı oyuncak denir
6 ( ) Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir
araya getirilerek uumlretilen oyuncaklara ccedilok parccedilalı oyuncak denir
7 ( ) Uumlretim tekniğine goumlre oyuncakları gruplandırabilmek iccedilin oyuncakları
malzeme ve model oumlzelliklerine goumlre incelemek gerekir
8 ( ) Uluslara goumlre oyuncakların değişkenliği malzeme ve biccedilim youmlnuumlndendir
9 ( ) Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif
amaccedillı oyuncaklar denir
10 ( ) Tuumlrk tarihinde satılmak uumlzere yapılan oyuncaklar Selccediluklu doumlneminde
ortaya ccedilıkıyor
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız Ce-
vaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki moduumlle geccedilmek iccedilin oumlğretmeninize başvurunuz
MODUumlL DEĞERLENDİRME
37
CEVAP ANAHTARLARI OumlĞRENME FAALİYETİ-1rsquoİN CEVAP ANAHTARI
1 B
2 D
3 C
4 A
5 C
6 D
OumlĞRENME FAALİYETİ-2rsquoNİN CEVAP ANAHTARI
1 D
2 Y
3 D
4 D
5 D
6 D
7 Y
8 D
9 D
MODUumlL DEĞERLENDİRMENİN CEVAP ANAHTARI
1 D
2 D
3 D
4 Y
5 Y
6 D
7 D
8 D
9 D
10 Y
CEVAP ANAHTARLARI
38
KAYNAKCcedilA
ONUR Bekir Oyunun Guumlcuuml İmge Kitabevi 2011
ONUR Bekir Neslihan GUumlNEY Tuumlrkiyersquode Ccedilocuk Oyunları Araştırma-
ları Ankara Uumlniversitesi CcedilOKAUM (Ccedilocuk Kuumlltuumlruuml Araştırma ve Uygula-
ma Merkezi Yayınları ) Koumlk Yayıncılık 2004
OĞUZ M Oumlcal Petek ERSOY Tuumlrkiyersquode Yaşayan Geleneksel Ccedilocuk
Oyunları Gazi Uumlniversitesi Tuumlrk Halkbilimi Araştırma ve Uygulama Mer-
kezi (THBMER) tarafından yayımlanan 2004
BAŞAL Handan Asucircde GeccedilmişYıllarda Tuumlrkiyersquode Ccedilocuklar Tarafından
Oynanan Ccedilocuk Oyunları Uludağ Uumlniversitesi Eğitim Fakuumlltesi Dergisi
XX (2) 2007
ONUR B N CcedilELEN F CcedilOK M ARTAR T DEMİR (1998) Childrenrsquos
need for toys from mothers point of view in two cities of Turkey iccedilinde Toys
and Playthings (ed G Brougere) Imprimera LaTresoriere
Antalya Oyuncak Muumlzesi
KAYNAKCcedilA
19
Resim 132 Amerikan oyuncak oumlrnekleri
Resim 133 Rus oyuncak oumlrnekleri
20
Resim 134 Japon oyuncak oumlrnekleri
Resim 135 Kore bebek oyuncaklar
15 Enduumlstriyel Oyuncak Uumlretimi Oyun ve bazen de oyunda kullanılan ve oyunu tamamlayan oyuncaklar ccedilocuğun
fiziksel becerilerini geliştirdiği gibi duumlşuumlnme ve keşfetme aracılığı ile zihinsel gelişimine de
katkıda bulunmaktadır Ccedilocukların oynadıkları ldquooyunlarla ve oyununa youmln veren
oyuncaklarlardquo gelişimlerini tamamladıklarıda yapılan ccedilalışmalar ve uygulamalarıyla buguumln
ortadadır Duumlnyada dev oyuncak sektoumlrlerinin doğmasının da okul oumlncesi eğitime verilen
oumlnemin her geccedilen guumln artmasının da başlıca nedeni budur
21
Oyuncakların seri uumlretimi ise 18 yuumlzyılda başlamıştır Oumlnce tahta oyuncaklar sonra da
sırasıyla kağıt teneke kurmalı buharlı elektrikli ve pilli oyuncaklar oyuncak sanayinde
yerini almıştır Uumlnluuml oyuncak fabrikaları ise 1800luuml yılların sonunda ortaya ccedilıkmaya
başlamıştır Oyuncak tarihinde Alman oyuncakccedilılığı oumlnemli bir yer tutmaktadır Ccediluumlnkuuml Batı
duumlnyasında oyuncağı duumlzenli sanayi uumlruumlnuuml haline doumlnuumlştuumlren ilk uumllke Almanyadır ve
oumlzellikle de Nuremberg boumllgesi
1900luuml yılların başında enduumlstri devriminin de etkisiyle teneke oyuncaklar popuumller
olmuştur Teneke oyuncaklar arasında en fazla ilgi gemiler arabalar uccedilaklara goumlsterilmiştir
İkinci Duumlnya Savaşı yıllarında ekonomik zorluklar nedeniyle birccedilok uumlruumlnde olduğu
gibi oyuncak sanayisinde de bir duraklama yaşandığı goumlruumllmektedir Oyuncak atoumllyelerinin
savaş sırasında silah uumlretmek olarak kullanılması ccedilok acı bir durumdur Bu doumlnemde evlerde
yapılan basit oyuncakların arttığı goumlzlenmektedir 1970li yıllardan sonra ise ccedilocukların
guumlvenliği ve daha ucuza mal edilmesi nedeniyle plastik oyuncaklar yaygınlık kazanmıştır
1970li yılların hemen ardından Japonya modern teknolojinin katkısıyla oyuncak
enduumlstrisinde zirveye tırmanmış ve 1980li yıllardan itibaren pazar payını Hong Kong
Singapur Taiwan Malezya ve son yıllarda da Ccediline bırakmıştır Artık guumlnuumlmuumlzde satılan
oyuncakların ccediloğu Ccedilin yapımıdır Oyuncakccedilılık uumlretim malzemeleri olarak kısaca doumlrt
doumlneme ayrılır
Sanayileşme oumlncesi zanaat işccedililiğine dayanan kil ve ahşap malzeme doumlnemi
Sanayileşme ile beraber metal ve teneke doumlnemi
Plastiğin keşfi ile plastik oyuncaklar
Elektronik ve dijital devrim ile miniyonga (microchip ) oyuncaklar
İletişim araccedillarının artarak gelişmesi duumlnya uluslarını etkileyen olayların oyuncaklara
da yansımasına neden olmuştur Oumlrneğin aya yolculuk masal ve ccedilizgi film karekterleri
oyuncak sektoumlruumlne esin kaynağı olmuştur
Resim 136 Ayrsquoa yolculuğun oyuncaklara yansıması
22
Enduumlstriyel oyuncak tuumlrleri
Bebekler Farklı boyutlarda ve şekillerde tekstil yuumlzeyler plastik seramik vb malzeme tuumlruuml
kullanılarak oluşturulurlar
Resim 137 Enduumlstriyel bebek oyuncak
Hayvanlar Bu oyuncak tuumlrleri karada denizde havada yaşayan canlı hayvan tuumlrlerinden
etkilenerek hazırlanan tekstil yuumlzeyler plastik ve ahşap malzemelerden uumlretilmektedir
Resim 138 Enduumlstriyel oyuncak ayıcıklar
23
Minyatuumlr nesneler ( evcilik doktor tamir setleri temizlik ve uumltuuml
setleri ) Ahşap ve plastik malzemelerden guumlnluumlk yaşantıda kullanılan nesnelerin kuumlccediluumlltuumllmuumlş
olarak uumlretildiği oyuncaklardır
Resim 139 Uumltuuml temizlik tamir seti oyuncaklar
Birleştirme yığma takılıp ccedilıkarılanlar ( legolaryapbozlar bloklar
kuklalar ) Ahşap ve plastikten uumlretilen oyuncak tuumlrleridir
Elektronikler miniyonga (microchip) (yaylı sesli uzaktan
kumandalılar bilgisayar oyunları ) Miniyongalar ile elektronik mekanizmaların kullanılarak oluşturulduğu oyuncak
tuumlruumlduumlr
Eğiticiler (harf sayı geometrik şekiller oyuncak kitaplar kavram
oumlğretmeyi amaccedillayanlar ) Tekstil yuumlzeyler karton kağıt ahşap plastik malzeme tuumlrlerinden uumlretilen oyuncak
tuumlruumlduumlr
Masa oyunları ( kelime oyun araccedilları ) Plastik ya da ahşap malzemelerden uumlretilen oyun araccedillarıdır
24
Muumlzikli oyuncaklar ( minyatuumlr muumlzik aletleri muumlzik kutuları
duumlduumlk ccedilıngırak ) Kullanırken ya da sabit durumda kurularak ses ccedilıkartan oyuncaklardır
Hareketliler ( tekerlekli oyuncaklar ) Tekerlek ya da mekanizma yardımı ile hareket edebilen oyuncaklardır
Guumlncel ve masal kahramanları (Oumlruumlmcek adam Batman vb) Ccedilizgi film film ve masal kahramanlarının minyatuumlr boyutlarda ya da dekoratif amaccedillı
buumlyuumlk boyutlarda uumlretilmiş şekilleridir
Enduumlstriyel oyuncak uumlretim suumlrecinde oyuncağın tuumlruumlne uygun model belirleyebilmek
iccedilin malzeme ve yaş grubuna dikkat edilmelidir Bunun yanısıra yeni oyuncak modelleri
oluşturabilmek iccedilin geccedilmişte ve guumlnuumlmuumlzde oluşturulan oyuncakları her youmlnuumlyle kavramak
gerekir Edinilen bilgiler ile yeni oluşturulan bir oyuncak modeli tanımlanabilmelidir Bu
tanımlamada
Oyuncak tuumlruumlnuuml belirleme ( eğitici hareketli muumlzikli hayvan bebek vb)
Oyuncak malzeme tanımı ( tekstil yuumlzeyler ahşap plastik karton vb )
Uumlretim tekniği tanımı ( dikim kaynak oumlrme doumlkme yapıştırma vb )
Oyuncakta kullanılacak renk seccedilenekleri
Oyuncak guumlvenliği iccedilin varsa standartlara uygun uyarılar tanımlanmalıdır
25
UYGULAMA FAALİYETİ Yaşadığınız youmlrede geccedilmişte oynanan ccedilocuk oyunlarını ve bu oyunda kullanılan
oyuncakları araştırarak oyuncakların model oumlzelliklerini ve goumlrsel uumlruumln dosyası oluşturunuz
İşlem Basamakları Oumlneriler
Youmlrenizde geccedilmişte oynanan
oyunları ve oyunlarda oynanan
oyuncakları oumlnerilen kaynak-
lardan araştırınız
Kuumltuumlphane muumlze yerel web sayfaları
boumllge ya da il yıllıkları ve aile buumlyuumlk-
lerinden yararlanabilirsiniz
Araştırma oumlncesi planlama ya-
pınız( Goumlruumlşmelerde soracağı-
nız soruları not defterinizi ka-
leminizi hazırlayınız)
Hazırlıklarınızı kontrol ediniz
Araştırma sonuccedillarını not alı-
nız( oyunun oumlzellikleri kulla-
nılan oyuncağın malzeme ve
model oumlzellikleri vb gibi )
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Oyuncaklarla ilgili varsa goumlr-
sellerin resimlerini ccedilekerek ya
da ccedilizerek temin ediniz
Zamanı iyi kullanınız
Araştırma sonuccedillarını dosyala-
yınız
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Araştırma sonuccedillarını sınıf or-
tamında paylaşınız
Paylaşımcı olunuz
UYGULAMA FAALİYETİ-1
26
Eğitici enduumlstriyel oyuncakları araştırınız Araştırmalarınızdan edindiğiniz goumlrseller
yardımı ile bir konu seccedilerek eğitici oyuncak modeli oluşturunuz
İşlem Basamakları Oumlneriler
Eğitici oyuncakları oumlnerilen kay-
naklardan araştırınız
Oyuncak mağazaları İnternet
web sayfalarından faydalanınız
Ccedilizim malzemelerini hazırlayınız
Seccediltiğiniz konudaki oyuncağın
modelini ccediliziniz (Rakamları konu
olarak seccedilebilirsiniz )
Kalem A4 resim kacircğıdı silgi
A4 resim kartonu kullanabilir-
siniz
Hazırlıklarınızı kontrol ediniz
Oyuncağın renk ve kumaşını seccedili-
niz
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Kalıbınıza uygun kumaşı kesiniz
Modele uygun dikiniz
İccedilerisini elyaf ile doldurunuz
Farklı materyaller kullanabilirsi-
niz (Keccedile suumlnger boyalar kar-
ton vb)
Uygulama ccedilalışmanızı sınıf orta-
mında arkadaşlarınızla paylaşınız
Paylaşımcı olunuz
UYGULAMA FAALİYETİ-2
27
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME
Aşağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği işaretleyiniz
1 MOuml 5500-3000 Kalkolitik Doumlneme ait en eski oyuncak araba hangi muumlzede sergilenmek-
tedir
A) Ankara
B) Mardin
C) Antalya
D) İstanbul
2 İlk ccedilağ oyuncaklarında hangisi malzeme olarak kullanılmadı
A) Taş
B) Ağaccedil dalı
C) Kil
D) Plastik
3 Geleneksel oyuncaklarda topaccedil nasıl kullanılırdı
A) Vurularak
B) Parccedilalanarak
C) Doumlnduumlruumllerek
D) Suumlruumllerek
4 Aşağıdaki oyuncaklardan hangisi enduumlstriyel oyuncak gruplarından minyatuumlr nesneler
oyuncak grubuna girmez
A) Lego
B) Araba
C) Doktor seti
D) Tamir seti
5Aşağıdakilerden hangisi eğitici oyuncaklar grubuna girer
A) Keman
B) Topaccedil
C ) Geometrik şekiller
D ) Araba
6Eyuumlp Oyuncakları hangi ilimizde uumlretimde 300 yıl varlığını suumlrduumlrmuumlştuumlr
A) İzmir
B) Bursa
C) Ankara
D) İstanbul
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız Ce-
vaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki oumlğrenme faaliyetine geccediliniz
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME
28
OumlĞRENME FAALİYETİndash2
Bu faaliyette verilecek bilgiler ve kazandırılacak beceriler ile oumlzelliklerine goumlre oyun-
cakları gruplandırabileceksiniz
Oyuncakları malzeme ve model oumlzelliklerine goumlre araştırınız
Araştırma sonuccedillarına goumlre oyuncak ccedileşitlerini gruplandırınız
Araştırma sonuccedillarını arkadaşlarınızla sınıf ortamında paylaşınız
2 OYUNCAK CcedilEŞİTLERİ
Oyuncaklar ister bireysel uumlretilsin isterse enduumlstriyel anlamda seri olarak uumlretilsin
oyuncakların modellerine ve malzemelerine goumlre uumlretim teknikleri farklıdır Bu farklılıklar
gelişen değişen teknoloji ile malzeme tuumlruumlne ve oyuncak firmalarının satış politikalarına
goumlre her geccedilen guumln değişmektedir Guumlnuumlmuumlzde var olan oyuncak uumlretim teknikleri değerlen-
dirilirken değişkenlik goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalıdır
21 Uumlretim Tekniğine Goumlre Oyuncaklar Uumlretim tekniğine goumlre oyuncakları gruplandırabilmek iccedilin oyuncakları malzeme ve
model oumlzelliklerine goumlre incelemek gerekir
211 Malzeme Tuumlruumlne Goumlre Oyuncaklar Tekstil yuumlzeyli oyuncaklar
Oyuncağın tuumlmuumlnde ya da bir boumlluumlmuumlnde terikoton keccedile peluumlş polar kadife triko
oumlrguuml gibi tekstil yuumlzeyleri kullanarak hazırlanan oyuncaklardır
Resim 21 Tekstil yuumlzeyli oyuncak
OumlĞRENME FAALİYETİndash2
AMACcedil
ARAŞTIRMA
29
Ahşap oyuncaklar
Ahşap malzemelerin ham boyalı vernikli oymalı baskılı vb şekillendirmeleri
yoluyla elde edilen oyuncaklardır
Resim 22 Ahşap oyuncak
Kağıt karton oyuncaklar
Kağıt karton oluklu mukavva vb kağıt tuumlrevlerinden oluşturulan oyuncaklardır
Resim 23 Kağıt ve karton oyuncaklar
30
Resim 24 Kağıt ve karton oyuncaklar
Teneke oyuncaklar
Teneke ve sacın şekillendirilip renklendirilmesi ile uumlretilen oyuncak ccedileşitleridir Bu
tuumlr oyuncaklarda yay ve kurma mekanizmaları da kullanılmıştır
Resim 25 Teneke otobuumls oyuncak
Plastik oyuncaklar
İkinci Duumlnya Savaşırsquondan sonra ucuz hafif fazla sayıda uumlretilebilir olması nedeniyle
kullanılmaya başlayan doumlkme ve kalıp tekniği ile uumlretilen oyuncak ccedileşitleridir
Resim 26 Plastik oyuncaklar
31
Cam oyuncaklar
Oumlzellikle ccedilok kalın camdan misket ya da zeka oyuncakları gibi oyuncakların
uumlretiminde kullanılan oyuncak ccedileşitleridir
Resim 27 Cam zeka oyuncağı
Elektronik Miniyonga (Microchip) oyuncaklar
Pilli kumandalı şarzlı uumlretilen ateri elde taşınabilir CDrsquoden ya da hafıza kartlarından
oynanan oyuncak ccedileşitleridir
Resim 28 Kumandalı otomobil oyuncak
212 Model Oumlzelliğine Goumlre Oyuncaklar Tek parccedilalı oyuncaklar
Tek parccedila ahşap plastik cam gibi malzemeden misket topa vb şeklinde uumlretilen
oyuncak tuumlrleridir
Ccedilok parccedilalı oyuncaklar
Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir araya getirilerek
uumlretilen oyuncak tuumlrleridir
Mekanizmalı oyuncaklar
Oyuncağa ses ışık hareket kazandırmak amaccedillı mekanizmaların yerleştirilmesi ile
uumlretilen oyuncak tuumlrleridir
32
22 Amacına Goumlre Oyuncaklar Ccedilocukların yetiştirilmeleri kuumlltuumlrden kuumlltuumlre değişkenlik goumlstermektedir İletişim ve
ulaşım araccedillarındaki hızlı değişimi kuumlltuumlrler arasındaki değişkenliği her geccedilen guumln
azaltmaktadır Bunun sonucu olarak geleneksel oyuncaklardan uzaklaşarak duumlnyada genel
ilgi goumlren oyuncak tuumlrlerine youmlnelim artmaktadır
Oyuncakların ccedilok farklı amaccedilları vardır Bu amaccedilları eğitimciler doktorlar
ebeveynler felsefeciler oyucak uumlreticilerinin soumlylemleri ile toplumların sosyo-kuumlltuumlrel ve
ekonomik yapıları belirlemektedir
Kullanım amacına goumlre oyuncaklar
Ccedilocukların yaş gruplarına goumlre duyusal beceri eğitim eğlence amaccedillı ihtiyaccedillarını
karşılamak amaccedillı kullanılan oyuncaklar bu gruba girer
Dekoratif amaccedillı oyuncaklar
Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif amaccedillı oyuncaklar
denir
Resim 29 Dekoratif amaccedillı kullanılan oyuncaklar
Resim 210 Dekoratif amaccedillı kullanılan oyuncaklar
Fonksiyonel oyuncaklar
Yetişkinler tarafından kullanılan aletlerin kuumlccediluumlltuumllmuumlş modellerine fonksiyonel
oyuncak denir
33
UYGULAMA FAALİYETİ
Oyuncakların model oumlzelliklerini araştırınız Bunların iccedilinden tekstil yuumlzeyli oyuncak-
ları seccedilerek tuumlruumlne goumlre goumlrsel uumlruumln dosyası hazırlayınız
İşlem Basamakları Oumlneriler
Oumlnerilen kaynaklardan tekstil yuuml-
zeyli oyuncakları araştırınız
Oyuncak mağazaları oyuncak web
sayfaları oyuncak uumlreten atoumllyeler
kreşler anaokullarından faydala-
nabilirsiniz
Oumlnerilen kaynaklardan tekstil yuuml-
zeyli oyuncakların goumlrsellerini fo-
toğraflayarak fotokopi alarak ya
da web sayfasından ccedilıktı olarak
temin ediniz
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Tekstil yuumlzey tuumlruumlne goumlre grupla-
ma yapınız
Dokuma yuumlzeyler peluumlş polar te-
ri koton
Oumlrguuml yuumlzeyler- triko el oumlrguumlsuuml
Dokusuz yuumlzeyler keccedile olarak
tekstil yuumlzeyli oyuncaklar
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Bilgi konularını goumlzden geccediliriniz
Aynı gruptaki goumlrselleri A4 kacircğı-
dına yerleştirip yapıştırınız
A4 dosya kacircğıdı oyuncak goumlrselle-
ri yapıştırıcı ile yapıştırınız
Tekstil yuumlzeyli oyuncak goumlrselle-
rinin alt boumlluumlmuumlne not alarak ta-
nımlayınız
Parccedila mekanizma renk tekstil
yuumlzey oumlzelliği vb
Zamanı iyi kullanınız
UYGULAMA FAALİYETİ
34
Uygulama ccedilalışmaları yaptığınız
A4 kacircğıtlarını dosyaya grup sıra-
sına goumlre yerleştiriniz
Dosyanıza kapak hazırlayarak ccedila-
lışmayı tamamlayınız
Uygulama ccedilalışmanızı kontrol edi-
niz Hatalarınız var ise duumlzeltiniz
Goumlrsel uumlruumln dosyasını sınıf orta-
mında arkadaşlarınızla paylaşınız
Paylaşımcı olunuz
35
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME Aşağıdaki cuumlmlelerin başında boş bırakılan parantezlere cuumlmlelerde verilen bil-
giler doğru ise D yanlış ise Y yazınız
1 ( ) Oyuncaklar ister bireysel uumlretilsin isterse enduumlstriyel anlamda seri olarak
uumlretilsin oyuncakların modellerine ve malzemelerine goumlre uumlretim teknikleri
farklıdır
2 ( ) Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir
araya getirilerek uumlretilen oyuncaklara tek parccedila oyuncaklar denir
3 ( ) Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif
amaccedillı oyuncaklar denir
4 ( ) Plastik oyuncaklar İkinci Duumlnya Savaşırsquondan sonra ucuz hafif fazla sa-
yıda uumlretilebilir olması nedeniyle kullanılmaya başlayan doumlkme ve kalıp tek-
niği ile uumlretilen oyuncak ccedileşitleridir
5 ( ) Ccedilocukların yaş gruplarına goumlre duyusal beceri eğitim eğlence amaccedillı
ihtiyaccedillarını karşılamak iccedilin kullanılan oyuncaklara kullanım amacına uygun
oyuncaklar denir
6 ( ) Pilli kumandalı şarjlı uumlretilen ateri elde taşınabilir CDrsquoden ya da hafıza
kartlarından oynanan oyuncaklara elektronik miniyonga oyuncaklar denir
7 ( ) Tek parccedila ahşap plastik cam gibi malzemeden misket topaccedil vb şeklin-
de uumlretilen oyuncak tuumlrlerine ccedilok parccedilalı oyuncak denir
8 ( ) Oyuncağa ses ışık hareket kazandırmak amaccedillı mekanizmaların yerleşti-
rilmesi ile uumlretilen oyuncaklara mekanizmalı oyuncaklar denir
9 ( ) Ahşap malzemelerin ham boyalı vernikli oymalı baskılı vb şekillen-
dirmeleri yoluyla elde edilen oyuncaklara ahşap oyuncaklar denir
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız Ce-
vaplarınızın tuumlmuuml doğru ise ldquoModuumll Değerlendirmerdquoye geccediliniz
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME
36
MODUumlL DEĞERLENDİRME
Aşağıdaki cuumlmlelerin başında boş bırakılan parantezlere cuumlmlelerde verilen bil-
giler doğru ise D yanlış ise Y yazınız
1 ( ) Bir youmlrede tarihsel suumlreccedilte ustalar ebeveynler ya da ccedilocukların kendisi
tarafından uumlretilen ya da oyunlarda kullanılan doğal nesnelere youmlresel oyun-
caklar denir
2 ( ) Eyuumlp oyuncakları 300 yıllık bir geccedilmişe sahiptir
3 ( ) Taş kil ağaccedil dalları ilk ccedilağlardan beri oyuncak malzemesi olarak kulla-
nılmıştır
4 ( ) Elektronik ve miniyongalı oyuncaklar geleneksel oyuncaklardır
5 ( ) Yetişkinler tarafından kullanılan aletlerin kuumlccediluumlltuumllmuumlş modellerine tak
parccedilalı oyuncak denir
6 ( ) Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir
araya getirilerek uumlretilen oyuncaklara ccedilok parccedilalı oyuncak denir
7 ( ) Uumlretim tekniğine goumlre oyuncakları gruplandırabilmek iccedilin oyuncakları
malzeme ve model oumlzelliklerine goumlre incelemek gerekir
8 ( ) Uluslara goumlre oyuncakların değişkenliği malzeme ve biccedilim youmlnuumlndendir
9 ( ) Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif
amaccedillı oyuncaklar denir
10 ( ) Tuumlrk tarihinde satılmak uumlzere yapılan oyuncaklar Selccediluklu doumlneminde
ortaya ccedilıkıyor
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız Ce-
vaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki moduumlle geccedilmek iccedilin oumlğretmeninize başvurunuz
MODUumlL DEĞERLENDİRME
37
CEVAP ANAHTARLARI OumlĞRENME FAALİYETİ-1rsquoİN CEVAP ANAHTARI
1 B
2 D
3 C
4 A
5 C
6 D
OumlĞRENME FAALİYETİ-2rsquoNİN CEVAP ANAHTARI
1 D
2 Y
3 D
4 D
5 D
6 D
7 Y
8 D
9 D
MODUumlL DEĞERLENDİRMENİN CEVAP ANAHTARI
1 D
2 D
3 D
4 Y
5 Y
6 D
7 D
8 D
9 D
10 Y
CEVAP ANAHTARLARI
38
KAYNAKCcedilA
ONUR Bekir Oyunun Guumlcuuml İmge Kitabevi 2011
ONUR Bekir Neslihan GUumlNEY Tuumlrkiyersquode Ccedilocuk Oyunları Araştırma-
ları Ankara Uumlniversitesi CcedilOKAUM (Ccedilocuk Kuumlltuumlruuml Araştırma ve Uygula-
ma Merkezi Yayınları ) Koumlk Yayıncılık 2004
OĞUZ M Oumlcal Petek ERSOY Tuumlrkiyersquode Yaşayan Geleneksel Ccedilocuk
Oyunları Gazi Uumlniversitesi Tuumlrk Halkbilimi Araştırma ve Uygulama Mer-
kezi (THBMER) tarafından yayımlanan 2004
BAŞAL Handan Asucircde GeccedilmişYıllarda Tuumlrkiyersquode Ccedilocuklar Tarafından
Oynanan Ccedilocuk Oyunları Uludağ Uumlniversitesi Eğitim Fakuumlltesi Dergisi
XX (2) 2007
ONUR B N CcedilELEN F CcedilOK M ARTAR T DEMİR (1998) Childrenrsquos
need for toys from mothers point of view in two cities of Turkey iccedilinde Toys
and Playthings (ed G Brougere) Imprimera LaTresoriere
Antalya Oyuncak Muumlzesi
KAYNAKCcedilA
20
Resim 134 Japon oyuncak oumlrnekleri
Resim 135 Kore bebek oyuncaklar
15 Enduumlstriyel Oyuncak Uumlretimi Oyun ve bazen de oyunda kullanılan ve oyunu tamamlayan oyuncaklar ccedilocuğun
fiziksel becerilerini geliştirdiği gibi duumlşuumlnme ve keşfetme aracılığı ile zihinsel gelişimine de
katkıda bulunmaktadır Ccedilocukların oynadıkları ldquooyunlarla ve oyununa youmln veren
oyuncaklarlardquo gelişimlerini tamamladıklarıda yapılan ccedilalışmalar ve uygulamalarıyla buguumln
ortadadır Duumlnyada dev oyuncak sektoumlrlerinin doğmasının da okul oumlncesi eğitime verilen
oumlnemin her geccedilen guumln artmasının da başlıca nedeni budur
21
Oyuncakların seri uumlretimi ise 18 yuumlzyılda başlamıştır Oumlnce tahta oyuncaklar sonra da
sırasıyla kağıt teneke kurmalı buharlı elektrikli ve pilli oyuncaklar oyuncak sanayinde
yerini almıştır Uumlnluuml oyuncak fabrikaları ise 1800luuml yılların sonunda ortaya ccedilıkmaya
başlamıştır Oyuncak tarihinde Alman oyuncakccedilılığı oumlnemli bir yer tutmaktadır Ccediluumlnkuuml Batı
duumlnyasında oyuncağı duumlzenli sanayi uumlruumlnuuml haline doumlnuumlştuumlren ilk uumllke Almanyadır ve
oumlzellikle de Nuremberg boumllgesi
1900luuml yılların başında enduumlstri devriminin de etkisiyle teneke oyuncaklar popuumller
olmuştur Teneke oyuncaklar arasında en fazla ilgi gemiler arabalar uccedilaklara goumlsterilmiştir
İkinci Duumlnya Savaşı yıllarında ekonomik zorluklar nedeniyle birccedilok uumlruumlnde olduğu
gibi oyuncak sanayisinde de bir duraklama yaşandığı goumlruumllmektedir Oyuncak atoumllyelerinin
savaş sırasında silah uumlretmek olarak kullanılması ccedilok acı bir durumdur Bu doumlnemde evlerde
yapılan basit oyuncakların arttığı goumlzlenmektedir 1970li yıllardan sonra ise ccedilocukların
guumlvenliği ve daha ucuza mal edilmesi nedeniyle plastik oyuncaklar yaygınlık kazanmıştır
1970li yılların hemen ardından Japonya modern teknolojinin katkısıyla oyuncak
enduumlstrisinde zirveye tırmanmış ve 1980li yıllardan itibaren pazar payını Hong Kong
Singapur Taiwan Malezya ve son yıllarda da Ccediline bırakmıştır Artık guumlnuumlmuumlzde satılan
oyuncakların ccediloğu Ccedilin yapımıdır Oyuncakccedilılık uumlretim malzemeleri olarak kısaca doumlrt
doumlneme ayrılır
Sanayileşme oumlncesi zanaat işccedililiğine dayanan kil ve ahşap malzeme doumlnemi
Sanayileşme ile beraber metal ve teneke doumlnemi
Plastiğin keşfi ile plastik oyuncaklar
Elektronik ve dijital devrim ile miniyonga (microchip ) oyuncaklar
İletişim araccedillarının artarak gelişmesi duumlnya uluslarını etkileyen olayların oyuncaklara
da yansımasına neden olmuştur Oumlrneğin aya yolculuk masal ve ccedilizgi film karekterleri
oyuncak sektoumlruumlne esin kaynağı olmuştur
Resim 136 Ayrsquoa yolculuğun oyuncaklara yansıması
22
Enduumlstriyel oyuncak tuumlrleri
Bebekler Farklı boyutlarda ve şekillerde tekstil yuumlzeyler plastik seramik vb malzeme tuumlruuml
kullanılarak oluşturulurlar
Resim 137 Enduumlstriyel bebek oyuncak
Hayvanlar Bu oyuncak tuumlrleri karada denizde havada yaşayan canlı hayvan tuumlrlerinden
etkilenerek hazırlanan tekstil yuumlzeyler plastik ve ahşap malzemelerden uumlretilmektedir
Resim 138 Enduumlstriyel oyuncak ayıcıklar
23
Minyatuumlr nesneler ( evcilik doktor tamir setleri temizlik ve uumltuuml
setleri ) Ahşap ve plastik malzemelerden guumlnluumlk yaşantıda kullanılan nesnelerin kuumlccediluumlltuumllmuumlş
olarak uumlretildiği oyuncaklardır
Resim 139 Uumltuuml temizlik tamir seti oyuncaklar
Birleştirme yığma takılıp ccedilıkarılanlar ( legolaryapbozlar bloklar
kuklalar ) Ahşap ve plastikten uumlretilen oyuncak tuumlrleridir
Elektronikler miniyonga (microchip) (yaylı sesli uzaktan
kumandalılar bilgisayar oyunları ) Miniyongalar ile elektronik mekanizmaların kullanılarak oluşturulduğu oyuncak
tuumlruumlduumlr
Eğiticiler (harf sayı geometrik şekiller oyuncak kitaplar kavram
oumlğretmeyi amaccedillayanlar ) Tekstil yuumlzeyler karton kağıt ahşap plastik malzeme tuumlrlerinden uumlretilen oyuncak
tuumlruumlduumlr
Masa oyunları ( kelime oyun araccedilları ) Plastik ya da ahşap malzemelerden uumlretilen oyun araccedillarıdır
24
Muumlzikli oyuncaklar ( minyatuumlr muumlzik aletleri muumlzik kutuları
duumlduumlk ccedilıngırak ) Kullanırken ya da sabit durumda kurularak ses ccedilıkartan oyuncaklardır
Hareketliler ( tekerlekli oyuncaklar ) Tekerlek ya da mekanizma yardımı ile hareket edebilen oyuncaklardır
Guumlncel ve masal kahramanları (Oumlruumlmcek adam Batman vb) Ccedilizgi film film ve masal kahramanlarının minyatuumlr boyutlarda ya da dekoratif amaccedillı
buumlyuumlk boyutlarda uumlretilmiş şekilleridir
Enduumlstriyel oyuncak uumlretim suumlrecinde oyuncağın tuumlruumlne uygun model belirleyebilmek
iccedilin malzeme ve yaş grubuna dikkat edilmelidir Bunun yanısıra yeni oyuncak modelleri
oluşturabilmek iccedilin geccedilmişte ve guumlnuumlmuumlzde oluşturulan oyuncakları her youmlnuumlyle kavramak
gerekir Edinilen bilgiler ile yeni oluşturulan bir oyuncak modeli tanımlanabilmelidir Bu
tanımlamada
Oyuncak tuumlruumlnuuml belirleme ( eğitici hareketli muumlzikli hayvan bebek vb)
Oyuncak malzeme tanımı ( tekstil yuumlzeyler ahşap plastik karton vb )
Uumlretim tekniği tanımı ( dikim kaynak oumlrme doumlkme yapıştırma vb )
Oyuncakta kullanılacak renk seccedilenekleri
Oyuncak guumlvenliği iccedilin varsa standartlara uygun uyarılar tanımlanmalıdır
25
UYGULAMA FAALİYETİ Yaşadığınız youmlrede geccedilmişte oynanan ccedilocuk oyunlarını ve bu oyunda kullanılan
oyuncakları araştırarak oyuncakların model oumlzelliklerini ve goumlrsel uumlruumln dosyası oluşturunuz
İşlem Basamakları Oumlneriler
Youmlrenizde geccedilmişte oynanan
oyunları ve oyunlarda oynanan
oyuncakları oumlnerilen kaynak-
lardan araştırınız
Kuumltuumlphane muumlze yerel web sayfaları
boumllge ya da il yıllıkları ve aile buumlyuumlk-
lerinden yararlanabilirsiniz
Araştırma oumlncesi planlama ya-
pınız( Goumlruumlşmelerde soracağı-
nız soruları not defterinizi ka-
leminizi hazırlayınız)
Hazırlıklarınızı kontrol ediniz
Araştırma sonuccedillarını not alı-
nız( oyunun oumlzellikleri kulla-
nılan oyuncağın malzeme ve
model oumlzellikleri vb gibi )
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Oyuncaklarla ilgili varsa goumlr-
sellerin resimlerini ccedilekerek ya
da ccedilizerek temin ediniz
Zamanı iyi kullanınız
Araştırma sonuccedillarını dosyala-
yınız
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Araştırma sonuccedillarını sınıf or-
tamında paylaşınız
Paylaşımcı olunuz
UYGULAMA FAALİYETİ-1
26
Eğitici enduumlstriyel oyuncakları araştırınız Araştırmalarınızdan edindiğiniz goumlrseller
yardımı ile bir konu seccedilerek eğitici oyuncak modeli oluşturunuz
İşlem Basamakları Oumlneriler
Eğitici oyuncakları oumlnerilen kay-
naklardan araştırınız
Oyuncak mağazaları İnternet
web sayfalarından faydalanınız
Ccedilizim malzemelerini hazırlayınız
Seccediltiğiniz konudaki oyuncağın
modelini ccediliziniz (Rakamları konu
olarak seccedilebilirsiniz )
Kalem A4 resim kacircğıdı silgi
A4 resim kartonu kullanabilir-
siniz
Hazırlıklarınızı kontrol ediniz
Oyuncağın renk ve kumaşını seccedili-
niz
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Kalıbınıza uygun kumaşı kesiniz
Modele uygun dikiniz
İccedilerisini elyaf ile doldurunuz
Farklı materyaller kullanabilirsi-
niz (Keccedile suumlnger boyalar kar-
ton vb)
Uygulama ccedilalışmanızı sınıf orta-
mında arkadaşlarınızla paylaşınız
Paylaşımcı olunuz
UYGULAMA FAALİYETİ-2
27
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME
Aşağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği işaretleyiniz
1 MOuml 5500-3000 Kalkolitik Doumlneme ait en eski oyuncak araba hangi muumlzede sergilenmek-
tedir
A) Ankara
B) Mardin
C) Antalya
D) İstanbul
2 İlk ccedilağ oyuncaklarında hangisi malzeme olarak kullanılmadı
A) Taş
B) Ağaccedil dalı
C) Kil
D) Plastik
3 Geleneksel oyuncaklarda topaccedil nasıl kullanılırdı
A) Vurularak
B) Parccedilalanarak
C) Doumlnduumlruumllerek
D) Suumlruumllerek
4 Aşağıdaki oyuncaklardan hangisi enduumlstriyel oyuncak gruplarından minyatuumlr nesneler
oyuncak grubuna girmez
A) Lego
B) Araba
C) Doktor seti
D) Tamir seti
5Aşağıdakilerden hangisi eğitici oyuncaklar grubuna girer
A) Keman
B) Topaccedil
C ) Geometrik şekiller
D ) Araba
6Eyuumlp Oyuncakları hangi ilimizde uumlretimde 300 yıl varlığını suumlrduumlrmuumlştuumlr
A) İzmir
B) Bursa
C) Ankara
D) İstanbul
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız Ce-
vaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki oumlğrenme faaliyetine geccediliniz
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME
28
OumlĞRENME FAALİYETİndash2
Bu faaliyette verilecek bilgiler ve kazandırılacak beceriler ile oumlzelliklerine goumlre oyun-
cakları gruplandırabileceksiniz
Oyuncakları malzeme ve model oumlzelliklerine goumlre araştırınız
Araştırma sonuccedillarına goumlre oyuncak ccedileşitlerini gruplandırınız
Araştırma sonuccedillarını arkadaşlarınızla sınıf ortamında paylaşınız
2 OYUNCAK CcedilEŞİTLERİ
Oyuncaklar ister bireysel uumlretilsin isterse enduumlstriyel anlamda seri olarak uumlretilsin
oyuncakların modellerine ve malzemelerine goumlre uumlretim teknikleri farklıdır Bu farklılıklar
gelişen değişen teknoloji ile malzeme tuumlruumlne ve oyuncak firmalarının satış politikalarına
goumlre her geccedilen guumln değişmektedir Guumlnuumlmuumlzde var olan oyuncak uumlretim teknikleri değerlen-
dirilirken değişkenlik goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalıdır
21 Uumlretim Tekniğine Goumlre Oyuncaklar Uumlretim tekniğine goumlre oyuncakları gruplandırabilmek iccedilin oyuncakları malzeme ve
model oumlzelliklerine goumlre incelemek gerekir
211 Malzeme Tuumlruumlne Goumlre Oyuncaklar Tekstil yuumlzeyli oyuncaklar
Oyuncağın tuumlmuumlnde ya da bir boumlluumlmuumlnde terikoton keccedile peluumlş polar kadife triko
oumlrguuml gibi tekstil yuumlzeyleri kullanarak hazırlanan oyuncaklardır
Resim 21 Tekstil yuumlzeyli oyuncak
OumlĞRENME FAALİYETİndash2
AMACcedil
ARAŞTIRMA
29
Ahşap oyuncaklar
Ahşap malzemelerin ham boyalı vernikli oymalı baskılı vb şekillendirmeleri
yoluyla elde edilen oyuncaklardır
Resim 22 Ahşap oyuncak
Kağıt karton oyuncaklar
Kağıt karton oluklu mukavva vb kağıt tuumlrevlerinden oluşturulan oyuncaklardır
Resim 23 Kağıt ve karton oyuncaklar
30
Resim 24 Kağıt ve karton oyuncaklar
Teneke oyuncaklar
Teneke ve sacın şekillendirilip renklendirilmesi ile uumlretilen oyuncak ccedileşitleridir Bu
tuumlr oyuncaklarda yay ve kurma mekanizmaları da kullanılmıştır
Resim 25 Teneke otobuumls oyuncak
Plastik oyuncaklar
İkinci Duumlnya Savaşırsquondan sonra ucuz hafif fazla sayıda uumlretilebilir olması nedeniyle
kullanılmaya başlayan doumlkme ve kalıp tekniği ile uumlretilen oyuncak ccedileşitleridir
Resim 26 Plastik oyuncaklar
31
Cam oyuncaklar
Oumlzellikle ccedilok kalın camdan misket ya da zeka oyuncakları gibi oyuncakların
uumlretiminde kullanılan oyuncak ccedileşitleridir
Resim 27 Cam zeka oyuncağı
Elektronik Miniyonga (Microchip) oyuncaklar
Pilli kumandalı şarzlı uumlretilen ateri elde taşınabilir CDrsquoden ya da hafıza kartlarından
oynanan oyuncak ccedileşitleridir
Resim 28 Kumandalı otomobil oyuncak
212 Model Oumlzelliğine Goumlre Oyuncaklar Tek parccedilalı oyuncaklar
Tek parccedila ahşap plastik cam gibi malzemeden misket topa vb şeklinde uumlretilen
oyuncak tuumlrleridir
Ccedilok parccedilalı oyuncaklar
Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir araya getirilerek
uumlretilen oyuncak tuumlrleridir
Mekanizmalı oyuncaklar
Oyuncağa ses ışık hareket kazandırmak amaccedillı mekanizmaların yerleştirilmesi ile
uumlretilen oyuncak tuumlrleridir
32
22 Amacına Goumlre Oyuncaklar Ccedilocukların yetiştirilmeleri kuumlltuumlrden kuumlltuumlre değişkenlik goumlstermektedir İletişim ve
ulaşım araccedillarındaki hızlı değişimi kuumlltuumlrler arasındaki değişkenliği her geccedilen guumln
azaltmaktadır Bunun sonucu olarak geleneksel oyuncaklardan uzaklaşarak duumlnyada genel
ilgi goumlren oyuncak tuumlrlerine youmlnelim artmaktadır
Oyuncakların ccedilok farklı amaccedilları vardır Bu amaccedilları eğitimciler doktorlar
ebeveynler felsefeciler oyucak uumlreticilerinin soumlylemleri ile toplumların sosyo-kuumlltuumlrel ve
ekonomik yapıları belirlemektedir
Kullanım amacına goumlre oyuncaklar
Ccedilocukların yaş gruplarına goumlre duyusal beceri eğitim eğlence amaccedillı ihtiyaccedillarını
karşılamak amaccedillı kullanılan oyuncaklar bu gruba girer
Dekoratif amaccedillı oyuncaklar
Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif amaccedillı oyuncaklar
denir
Resim 29 Dekoratif amaccedillı kullanılan oyuncaklar
Resim 210 Dekoratif amaccedillı kullanılan oyuncaklar
Fonksiyonel oyuncaklar
Yetişkinler tarafından kullanılan aletlerin kuumlccediluumlltuumllmuumlş modellerine fonksiyonel
oyuncak denir
33
UYGULAMA FAALİYETİ
Oyuncakların model oumlzelliklerini araştırınız Bunların iccedilinden tekstil yuumlzeyli oyuncak-
ları seccedilerek tuumlruumlne goumlre goumlrsel uumlruumln dosyası hazırlayınız
İşlem Basamakları Oumlneriler
Oumlnerilen kaynaklardan tekstil yuuml-
zeyli oyuncakları araştırınız
Oyuncak mağazaları oyuncak web
sayfaları oyuncak uumlreten atoumllyeler
kreşler anaokullarından faydala-
nabilirsiniz
Oumlnerilen kaynaklardan tekstil yuuml-
zeyli oyuncakların goumlrsellerini fo-
toğraflayarak fotokopi alarak ya
da web sayfasından ccedilıktı olarak
temin ediniz
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Tekstil yuumlzey tuumlruumlne goumlre grupla-
ma yapınız
Dokuma yuumlzeyler peluumlş polar te-
ri koton
Oumlrguuml yuumlzeyler- triko el oumlrguumlsuuml
Dokusuz yuumlzeyler keccedile olarak
tekstil yuumlzeyli oyuncaklar
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Bilgi konularını goumlzden geccediliriniz
Aynı gruptaki goumlrselleri A4 kacircğı-
dına yerleştirip yapıştırınız
A4 dosya kacircğıdı oyuncak goumlrselle-
ri yapıştırıcı ile yapıştırınız
Tekstil yuumlzeyli oyuncak goumlrselle-
rinin alt boumlluumlmuumlne not alarak ta-
nımlayınız
Parccedila mekanizma renk tekstil
yuumlzey oumlzelliği vb
Zamanı iyi kullanınız
UYGULAMA FAALİYETİ
34
Uygulama ccedilalışmaları yaptığınız
A4 kacircğıtlarını dosyaya grup sıra-
sına goumlre yerleştiriniz
Dosyanıza kapak hazırlayarak ccedila-
lışmayı tamamlayınız
Uygulama ccedilalışmanızı kontrol edi-
niz Hatalarınız var ise duumlzeltiniz
Goumlrsel uumlruumln dosyasını sınıf orta-
mında arkadaşlarınızla paylaşınız
Paylaşımcı olunuz
35
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME Aşağıdaki cuumlmlelerin başında boş bırakılan parantezlere cuumlmlelerde verilen bil-
giler doğru ise D yanlış ise Y yazınız
1 ( ) Oyuncaklar ister bireysel uumlretilsin isterse enduumlstriyel anlamda seri olarak
uumlretilsin oyuncakların modellerine ve malzemelerine goumlre uumlretim teknikleri
farklıdır
2 ( ) Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir
araya getirilerek uumlretilen oyuncaklara tek parccedila oyuncaklar denir
3 ( ) Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif
amaccedillı oyuncaklar denir
4 ( ) Plastik oyuncaklar İkinci Duumlnya Savaşırsquondan sonra ucuz hafif fazla sa-
yıda uumlretilebilir olması nedeniyle kullanılmaya başlayan doumlkme ve kalıp tek-
niği ile uumlretilen oyuncak ccedileşitleridir
5 ( ) Ccedilocukların yaş gruplarına goumlre duyusal beceri eğitim eğlence amaccedillı
ihtiyaccedillarını karşılamak iccedilin kullanılan oyuncaklara kullanım amacına uygun
oyuncaklar denir
6 ( ) Pilli kumandalı şarjlı uumlretilen ateri elde taşınabilir CDrsquoden ya da hafıza
kartlarından oynanan oyuncaklara elektronik miniyonga oyuncaklar denir
7 ( ) Tek parccedila ahşap plastik cam gibi malzemeden misket topaccedil vb şeklin-
de uumlretilen oyuncak tuumlrlerine ccedilok parccedilalı oyuncak denir
8 ( ) Oyuncağa ses ışık hareket kazandırmak amaccedillı mekanizmaların yerleşti-
rilmesi ile uumlretilen oyuncaklara mekanizmalı oyuncaklar denir
9 ( ) Ahşap malzemelerin ham boyalı vernikli oymalı baskılı vb şekillen-
dirmeleri yoluyla elde edilen oyuncaklara ahşap oyuncaklar denir
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız Ce-
vaplarınızın tuumlmuuml doğru ise ldquoModuumll Değerlendirmerdquoye geccediliniz
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME
36
MODUumlL DEĞERLENDİRME
Aşağıdaki cuumlmlelerin başında boş bırakılan parantezlere cuumlmlelerde verilen bil-
giler doğru ise D yanlış ise Y yazınız
1 ( ) Bir youmlrede tarihsel suumlreccedilte ustalar ebeveynler ya da ccedilocukların kendisi
tarafından uumlretilen ya da oyunlarda kullanılan doğal nesnelere youmlresel oyun-
caklar denir
2 ( ) Eyuumlp oyuncakları 300 yıllık bir geccedilmişe sahiptir
3 ( ) Taş kil ağaccedil dalları ilk ccedilağlardan beri oyuncak malzemesi olarak kulla-
nılmıştır
4 ( ) Elektronik ve miniyongalı oyuncaklar geleneksel oyuncaklardır
5 ( ) Yetişkinler tarafından kullanılan aletlerin kuumlccediluumlltuumllmuumlş modellerine tak
parccedilalı oyuncak denir
6 ( ) Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir
araya getirilerek uumlretilen oyuncaklara ccedilok parccedilalı oyuncak denir
7 ( ) Uumlretim tekniğine goumlre oyuncakları gruplandırabilmek iccedilin oyuncakları
malzeme ve model oumlzelliklerine goumlre incelemek gerekir
8 ( ) Uluslara goumlre oyuncakların değişkenliği malzeme ve biccedilim youmlnuumlndendir
9 ( ) Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif
amaccedillı oyuncaklar denir
10 ( ) Tuumlrk tarihinde satılmak uumlzere yapılan oyuncaklar Selccediluklu doumlneminde
ortaya ccedilıkıyor
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız Ce-
vaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki moduumlle geccedilmek iccedilin oumlğretmeninize başvurunuz
MODUumlL DEĞERLENDİRME
37
CEVAP ANAHTARLARI OumlĞRENME FAALİYETİ-1rsquoİN CEVAP ANAHTARI
1 B
2 D
3 C
4 A
5 C
6 D
OumlĞRENME FAALİYETİ-2rsquoNİN CEVAP ANAHTARI
1 D
2 Y
3 D
4 D
5 D
6 D
7 Y
8 D
9 D
MODUumlL DEĞERLENDİRMENİN CEVAP ANAHTARI
1 D
2 D
3 D
4 Y
5 Y
6 D
7 D
8 D
9 D
10 Y
CEVAP ANAHTARLARI
38
KAYNAKCcedilA
ONUR Bekir Oyunun Guumlcuuml İmge Kitabevi 2011
ONUR Bekir Neslihan GUumlNEY Tuumlrkiyersquode Ccedilocuk Oyunları Araştırma-
ları Ankara Uumlniversitesi CcedilOKAUM (Ccedilocuk Kuumlltuumlruuml Araştırma ve Uygula-
ma Merkezi Yayınları ) Koumlk Yayıncılık 2004
OĞUZ M Oumlcal Petek ERSOY Tuumlrkiyersquode Yaşayan Geleneksel Ccedilocuk
Oyunları Gazi Uumlniversitesi Tuumlrk Halkbilimi Araştırma ve Uygulama Mer-
kezi (THBMER) tarafından yayımlanan 2004
BAŞAL Handan Asucircde GeccedilmişYıllarda Tuumlrkiyersquode Ccedilocuklar Tarafından
Oynanan Ccedilocuk Oyunları Uludağ Uumlniversitesi Eğitim Fakuumlltesi Dergisi
XX (2) 2007
ONUR B N CcedilELEN F CcedilOK M ARTAR T DEMİR (1998) Childrenrsquos
need for toys from mothers point of view in two cities of Turkey iccedilinde Toys
and Playthings (ed G Brougere) Imprimera LaTresoriere
Antalya Oyuncak Muumlzesi
KAYNAKCcedilA
21
Oyuncakların seri uumlretimi ise 18 yuumlzyılda başlamıştır Oumlnce tahta oyuncaklar sonra da
sırasıyla kağıt teneke kurmalı buharlı elektrikli ve pilli oyuncaklar oyuncak sanayinde
yerini almıştır Uumlnluuml oyuncak fabrikaları ise 1800luuml yılların sonunda ortaya ccedilıkmaya
başlamıştır Oyuncak tarihinde Alman oyuncakccedilılığı oumlnemli bir yer tutmaktadır Ccediluumlnkuuml Batı
duumlnyasında oyuncağı duumlzenli sanayi uumlruumlnuuml haline doumlnuumlştuumlren ilk uumllke Almanyadır ve
oumlzellikle de Nuremberg boumllgesi
1900luuml yılların başında enduumlstri devriminin de etkisiyle teneke oyuncaklar popuumller
olmuştur Teneke oyuncaklar arasında en fazla ilgi gemiler arabalar uccedilaklara goumlsterilmiştir
İkinci Duumlnya Savaşı yıllarında ekonomik zorluklar nedeniyle birccedilok uumlruumlnde olduğu
gibi oyuncak sanayisinde de bir duraklama yaşandığı goumlruumllmektedir Oyuncak atoumllyelerinin
savaş sırasında silah uumlretmek olarak kullanılması ccedilok acı bir durumdur Bu doumlnemde evlerde
yapılan basit oyuncakların arttığı goumlzlenmektedir 1970li yıllardan sonra ise ccedilocukların
guumlvenliği ve daha ucuza mal edilmesi nedeniyle plastik oyuncaklar yaygınlık kazanmıştır
1970li yılların hemen ardından Japonya modern teknolojinin katkısıyla oyuncak
enduumlstrisinde zirveye tırmanmış ve 1980li yıllardan itibaren pazar payını Hong Kong
Singapur Taiwan Malezya ve son yıllarda da Ccediline bırakmıştır Artık guumlnuumlmuumlzde satılan
oyuncakların ccediloğu Ccedilin yapımıdır Oyuncakccedilılık uumlretim malzemeleri olarak kısaca doumlrt
doumlneme ayrılır
Sanayileşme oumlncesi zanaat işccedililiğine dayanan kil ve ahşap malzeme doumlnemi
Sanayileşme ile beraber metal ve teneke doumlnemi
Plastiğin keşfi ile plastik oyuncaklar
Elektronik ve dijital devrim ile miniyonga (microchip ) oyuncaklar
İletişim araccedillarının artarak gelişmesi duumlnya uluslarını etkileyen olayların oyuncaklara
da yansımasına neden olmuştur Oumlrneğin aya yolculuk masal ve ccedilizgi film karekterleri
oyuncak sektoumlruumlne esin kaynağı olmuştur
Resim 136 Ayrsquoa yolculuğun oyuncaklara yansıması
22
Enduumlstriyel oyuncak tuumlrleri
Bebekler Farklı boyutlarda ve şekillerde tekstil yuumlzeyler plastik seramik vb malzeme tuumlruuml
kullanılarak oluşturulurlar
Resim 137 Enduumlstriyel bebek oyuncak
Hayvanlar Bu oyuncak tuumlrleri karada denizde havada yaşayan canlı hayvan tuumlrlerinden
etkilenerek hazırlanan tekstil yuumlzeyler plastik ve ahşap malzemelerden uumlretilmektedir
Resim 138 Enduumlstriyel oyuncak ayıcıklar
23
Minyatuumlr nesneler ( evcilik doktor tamir setleri temizlik ve uumltuuml
setleri ) Ahşap ve plastik malzemelerden guumlnluumlk yaşantıda kullanılan nesnelerin kuumlccediluumlltuumllmuumlş
olarak uumlretildiği oyuncaklardır
Resim 139 Uumltuuml temizlik tamir seti oyuncaklar
Birleştirme yığma takılıp ccedilıkarılanlar ( legolaryapbozlar bloklar
kuklalar ) Ahşap ve plastikten uumlretilen oyuncak tuumlrleridir
Elektronikler miniyonga (microchip) (yaylı sesli uzaktan
kumandalılar bilgisayar oyunları ) Miniyongalar ile elektronik mekanizmaların kullanılarak oluşturulduğu oyuncak
tuumlruumlduumlr
Eğiticiler (harf sayı geometrik şekiller oyuncak kitaplar kavram
oumlğretmeyi amaccedillayanlar ) Tekstil yuumlzeyler karton kağıt ahşap plastik malzeme tuumlrlerinden uumlretilen oyuncak
tuumlruumlduumlr
Masa oyunları ( kelime oyun araccedilları ) Plastik ya da ahşap malzemelerden uumlretilen oyun araccedillarıdır
24
Muumlzikli oyuncaklar ( minyatuumlr muumlzik aletleri muumlzik kutuları
duumlduumlk ccedilıngırak ) Kullanırken ya da sabit durumda kurularak ses ccedilıkartan oyuncaklardır
Hareketliler ( tekerlekli oyuncaklar ) Tekerlek ya da mekanizma yardımı ile hareket edebilen oyuncaklardır
Guumlncel ve masal kahramanları (Oumlruumlmcek adam Batman vb) Ccedilizgi film film ve masal kahramanlarının minyatuumlr boyutlarda ya da dekoratif amaccedillı
buumlyuumlk boyutlarda uumlretilmiş şekilleridir
Enduumlstriyel oyuncak uumlretim suumlrecinde oyuncağın tuumlruumlne uygun model belirleyebilmek
iccedilin malzeme ve yaş grubuna dikkat edilmelidir Bunun yanısıra yeni oyuncak modelleri
oluşturabilmek iccedilin geccedilmişte ve guumlnuumlmuumlzde oluşturulan oyuncakları her youmlnuumlyle kavramak
gerekir Edinilen bilgiler ile yeni oluşturulan bir oyuncak modeli tanımlanabilmelidir Bu
tanımlamada
Oyuncak tuumlruumlnuuml belirleme ( eğitici hareketli muumlzikli hayvan bebek vb)
Oyuncak malzeme tanımı ( tekstil yuumlzeyler ahşap plastik karton vb )
Uumlretim tekniği tanımı ( dikim kaynak oumlrme doumlkme yapıştırma vb )
Oyuncakta kullanılacak renk seccedilenekleri
Oyuncak guumlvenliği iccedilin varsa standartlara uygun uyarılar tanımlanmalıdır
25
UYGULAMA FAALİYETİ Yaşadığınız youmlrede geccedilmişte oynanan ccedilocuk oyunlarını ve bu oyunda kullanılan
oyuncakları araştırarak oyuncakların model oumlzelliklerini ve goumlrsel uumlruumln dosyası oluşturunuz
İşlem Basamakları Oumlneriler
Youmlrenizde geccedilmişte oynanan
oyunları ve oyunlarda oynanan
oyuncakları oumlnerilen kaynak-
lardan araştırınız
Kuumltuumlphane muumlze yerel web sayfaları
boumllge ya da il yıllıkları ve aile buumlyuumlk-
lerinden yararlanabilirsiniz
Araştırma oumlncesi planlama ya-
pınız( Goumlruumlşmelerde soracağı-
nız soruları not defterinizi ka-
leminizi hazırlayınız)
Hazırlıklarınızı kontrol ediniz
Araştırma sonuccedillarını not alı-
nız( oyunun oumlzellikleri kulla-
nılan oyuncağın malzeme ve
model oumlzellikleri vb gibi )
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Oyuncaklarla ilgili varsa goumlr-
sellerin resimlerini ccedilekerek ya
da ccedilizerek temin ediniz
Zamanı iyi kullanınız
Araştırma sonuccedillarını dosyala-
yınız
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Araştırma sonuccedillarını sınıf or-
tamında paylaşınız
Paylaşımcı olunuz
UYGULAMA FAALİYETİ-1
26
Eğitici enduumlstriyel oyuncakları araştırınız Araştırmalarınızdan edindiğiniz goumlrseller
yardımı ile bir konu seccedilerek eğitici oyuncak modeli oluşturunuz
İşlem Basamakları Oumlneriler
Eğitici oyuncakları oumlnerilen kay-
naklardan araştırınız
Oyuncak mağazaları İnternet
web sayfalarından faydalanınız
Ccedilizim malzemelerini hazırlayınız
Seccediltiğiniz konudaki oyuncağın
modelini ccediliziniz (Rakamları konu
olarak seccedilebilirsiniz )
Kalem A4 resim kacircğıdı silgi
A4 resim kartonu kullanabilir-
siniz
Hazırlıklarınızı kontrol ediniz
Oyuncağın renk ve kumaşını seccedili-
niz
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Kalıbınıza uygun kumaşı kesiniz
Modele uygun dikiniz
İccedilerisini elyaf ile doldurunuz
Farklı materyaller kullanabilirsi-
niz (Keccedile suumlnger boyalar kar-
ton vb)
Uygulama ccedilalışmanızı sınıf orta-
mında arkadaşlarınızla paylaşınız
Paylaşımcı olunuz
UYGULAMA FAALİYETİ-2
27
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME
Aşağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği işaretleyiniz
1 MOuml 5500-3000 Kalkolitik Doumlneme ait en eski oyuncak araba hangi muumlzede sergilenmek-
tedir
A) Ankara
B) Mardin
C) Antalya
D) İstanbul
2 İlk ccedilağ oyuncaklarında hangisi malzeme olarak kullanılmadı
A) Taş
B) Ağaccedil dalı
C) Kil
D) Plastik
3 Geleneksel oyuncaklarda topaccedil nasıl kullanılırdı
A) Vurularak
B) Parccedilalanarak
C) Doumlnduumlruumllerek
D) Suumlruumllerek
4 Aşağıdaki oyuncaklardan hangisi enduumlstriyel oyuncak gruplarından minyatuumlr nesneler
oyuncak grubuna girmez
A) Lego
B) Araba
C) Doktor seti
D) Tamir seti
5Aşağıdakilerden hangisi eğitici oyuncaklar grubuna girer
A) Keman
B) Topaccedil
C ) Geometrik şekiller
D ) Araba
6Eyuumlp Oyuncakları hangi ilimizde uumlretimde 300 yıl varlığını suumlrduumlrmuumlştuumlr
A) İzmir
B) Bursa
C) Ankara
D) İstanbul
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız Ce-
vaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki oumlğrenme faaliyetine geccediliniz
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME
28
OumlĞRENME FAALİYETİndash2
Bu faaliyette verilecek bilgiler ve kazandırılacak beceriler ile oumlzelliklerine goumlre oyun-
cakları gruplandırabileceksiniz
Oyuncakları malzeme ve model oumlzelliklerine goumlre araştırınız
Araştırma sonuccedillarına goumlre oyuncak ccedileşitlerini gruplandırınız
Araştırma sonuccedillarını arkadaşlarınızla sınıf ortamında paylaşınız
2 OYUNCAK CcedilEŞİTLERİ
Oyuncaklar ister bireysel uumlretilsin isterse enduumlstriyel anlamda seri olarak uumlretilsin
oyuncakların modellerine ve malzemelerine goumlre uumlretim teknikleri farklıdır Bu farklılıklar
gelişen değişen teknoloji ile malzeme tuumlruumlne ve oyuncak firmalarının satış politikalarına
goumlre her geccedilen guumln değişmektedir Guumlnuumlmuumlzde var olan oyuncak uumlretim teknikleri değerlen-
dirilirken değişkenlik goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalıdır
21 Uumlretim Tekniğine Goumlre Oyuncaklar Uumlretim tekniğine goumlre oyuncakları gruplandırabilmek iccedilin oyuncakları malzeme ve
model oumlzelliklerine goumlre incelemek gerekir
211 Malzeme Tuumlruumlne Goumlre Oyuncaklar Tekstil yuumlzeyli oyuncaklar
Oyuncağın tuumlmuumlnde ya da bir boumlluumlmuumlnde terikoton keccedile peluumlş polar kadife triko
oumlrguuml gibi tekstil yuumlzeyleri kullanarak hazırlanan oyuncaklardır
Resim 21 Tekstil yuumlzeyli oyuncak
OumlĞRENME FAALİYETİndash2
AMACcedil
ARAŞTIRMA
29
Ahşap oyuncaklar
Ahşap malzemelerin ham boyalı vernikli oymalı baskılı vb şekillendirmeleri
yoluyla elde edilen oyuncaklardır
Resim 22 Ahşap oyuncak
Kağıt karton oyuncaklar
Kağıt karton oluklu mukavva vb kağıt tuumlrevlerinden oluşturulan oyuncaklardır
Resim 23 Kağıt ve karton oyuncaklar
30
Resim 24 Kağıt ve karton oyuncaklar
Teneke oyuncaklar
Teneke ve sacın şekillendirilip renklendirilmesi ile uumlretilen oyuncak ccedileşitleridir Bu
tuumlr oyuncaklarda yay ve kurma mekanizmaları da kullanılmıştır
Resim 25 Teneke otobuumls oyuncak
Plastik oyuncaklar
İkinci Duumlnya Savaşırsquondan sonra ucuz hafif fazla sayıda uumlretilebilir olması nedeniyle
kullanılmaya başlayan doumlkme ve kalıp tekniği ile uumlretilen oyuncak ccedileşitleridir
Resim 26 Plastik oyuncaklar
31
Cam oyuncaklar
Oumlzellikle ccedilok kalın camdan misket ya da zeka oyuncakları gibi oyuncakların
uumlretiminde kullanılan oyuncak ccedileşitleridir
Resim 27 Cam zeka oyuncağı
Elektronik Miniyonga (Microchip) oyuncaklar
Pilli kumandalı şarzlı uumlretilen ateri elde taşınabilir CDrsquoden ya da hafıza kartlarından
oynanan oyuncak ccedileşitleridir
Resim 28 Kumandalı otomobil oyuncak
212 Model Oumlzelliğine Goumlre Oyuncaklar Tek parccedilalı oyuncaklar
Tek parccedila ahşap plastik cam gibi malzemeden misket topa vb şeklinde uumlretilen
oyuncak tuumlrleridir
Ccedilok parccedilalı oyuncaklar
Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir araya getirilerek
uumlretilen oyuncak tuumlrleridir
Mekanizmalı oyuncaklar
Oyuncağa ses ışık hareket kazandırmak amaccedillı mekanizmaların yerleştirilmesi ile
uumlretilen oyuncak tuumlrleridir
32
22 Amacına Goumlre Oyuncaklar Ccedilocukların yetiştirilmeleri kuumlltuumlrden kuumlltuumlre değişkenlik goumlstermektedir İletişim ve
ulaşım araccedillarındaki hızlı değişimi kuumlltuumlrler arasındaki değişkenliği her geccedilen guumln
azaltmaktadır Bunun sonucu olarak geleneksel oyuncaklardan uzaklaşarak duumlnyada genel
ilgi goumlren oyuncak tuumlrlerine youmlnelim artmaktadır
Oyuncakların ccedilok farklı amaccedilları vardır Bu amaccedilları eğitimciler doktorlar
ebeveynler felsefeciler oyucak uumlreticilerinin soumlylemleri ile toplumların sosyo-kuumlltuumlrel ve
ekonomik yapıları belirlemektedir
Kullanım amacına goumlre oyuncaklar
Ccedilocukların yaş gruplarına goumlre duyusal beceri eğitim eğlence amaccedillı ihtiyaccedillarını
karşılamak amaccedillı kullanılan oyuncaklar bu gruba girer
Dekoratif amaccedillı oyuncaklar
Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif amaccedillı oyuncaklar
denir
Resim 29 Dekoratif amaccedillı kullanılan oyuncaklar
Resim 210 Dekoratif amaccedillı kullanılan oyuncaklar
Fonksiyonel oyuncaklar
Yetişkinler tarafından kullanılan aletlerin kuumlccediluumlltuumllmuumlş modellerine fonksiyonel
oyuncak denir
33
UYGULAMA FAALİYETİ
Oyuncakların model oumlzelliklerini araştırınız Bunların iccedilinden tekstil yuumlzeyli oyuncak-
ları seccedilerek tuumlruumlne goumlre goumlrsel uumlruumln dosyası hazırlayınız
İşlem Basamakları Oumlneriler
Oumlnerilen kaynaklardan tekstil yuuml-
zeyli oyuncakları araştırınız
Oyuncak mağazaları oyuncak web
sayfaları oyuncak uumlreten atoumllyeler
kreşler anaokullarından faydala-
nabilirsiniz
Oumlnerilen kaynaklardan tekstil yuuml-
zeyli oyuncakların goumlrsellerini fo-
toğraflayarak fotokopi alarak ya
da web sayfasından ccedilıktı olarak
temin ediniz
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Tekstil yuumlzey tuumlruumlne goumlre grupla-
ma yapınız
Dokuma yuumlzeyler peluumlş polar te-
ri koton
Oumlrguuml yuumlzeyler- triko el oumlrguumlsuuml
Dokusuz yuumlzeyler keccedile olarak
tekstil yuumlzeyli oyuncaklar
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Bilgi konularını goumlzden geccediliriniz
Aynı gruptaki goumlrselleri A4 kacircğı-
dına yerleştirip yapıştırınız
A4 dosya kacircğıdı oyuncak goumlrselle-
ri yapıştırıcı ile yapıştırınız
Tekstil yuumlzeyli oyuncak goumlrselle-
rinin alt boumlluumlmuumlne not alarak ta-
nımlayınız
Parccedila mekanizma renk tekstil
yuumlzey oumlzelliği vb
Zamanı iyi kullanınız
UYGULAMA FAALİYETİ
34
Uygulama ccedilalışmaları yaptığınız
A4 kacircğıtlarını dosyaya grup sıra-
sına goumlre yerleştiriniz
Dosyanıza kapak hazırlayarak ccedila-
lışmayı tamamlayınız
Uygulama ccedilalışmanızı kontrol edi-
niz Hatalarınız var ise duumlzeltiniz
Goumlrsel uumlruumln dosyasını sınıf orta-
mında arkadaşlarınızla paylaşınız
Paylaşımcı olunuz
35
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME Aşağıdaki cuumlmlelerin başında boş bırakılan parantezlere cuumlmlelerde verilen bil-
giler doğru ise D yanlış ise Y yazınız
1 ( ) Oyuncaklar ister bireysel uumlretilsin isterse enduumlstriyel anlamda seri olarak
uumlretilsin oyuncakların modellerine ve malzemelerine goumlre uumlretim teknikleri
farklıdır
2 ( ) Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir
araya getirilerek uumlretilen oyuncaklara tek parccedila oyuncaklar denir
3 ( ) Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif
amaccedillı oyuncaklar denir
4 ( ) Plastik oyuncaklar İkinci Duumlnya Savaşırsquondan sonra ucuz hafif fazla sa-
yıda uumlretilebilir olması nedeniyle kullanılmaya başlayan doumlkme ve kalıp tek-
niği ile uumlretilen oyuncak ccedileşitleridir
5 ( ) Ccedilocukların yaş gruplarına goumlre duyusal beceri eğitim eğlence amaccedillı
ihtiyaccedillarını karşılamak iccedilin kullanılan oyuncaklara kullanım amacına uygun
oyuncaklar denir
6 ( ) Pilli kumandalı şarjlı uumlretilen ateri elde taşınabilir CDrsquoden ya da hafıza
kartlarından oynanan oyuncaklara elektronik miniyonga oyuncaklar denir
7 ( ) Tek parccedila ahşap plastik cam gibi malzemeden misket topaccedil vb şeklin-
de uumlretilen oyuncak tuumlrlerine ccedilok parccedilalı oyuncak denir
8 ( ) Oyuncağa ses ışık hareket kazandırmak amaccedillı mekanizmaların yerleşti-
rilmesi ile uumlretilen oyuncaklara mekanizmalı oyuncaklar denir
9 ( ) Ahşap malzemelerin ham boyalı vernikli oymalı baskılı vb şekillen-
dirmeleri yoluyla elde edilen oyuncaklara ahşap oyuncaklar denir
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız Ce-
vaplarınızın tuumlmuuml doğru ise ldquoModuumll Değerlendirmerdquoye geccediliniz
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME
36
MODUumlL DEĞERLENDİRME
Aşağıdaki cuumlmlelerin başında boş bırakılan parantezlere cuumlmlelerde verilen bil-
giler doğru ise D yanlış ise Y yazınız
1 ( ) Bir youmlrede tarihsel suumlreccedilte ustalar ebeveynler ya da ccedilocukların kendisi
tarafından uumlretilen ya da oyunlarda kullanılan doğal nesnelere youmlresel oyun-
caklar denir
2 ( ) Eyuumlp oyuncakları 300 yıllık bir geccedilmişe sahiptir
3 ( ) Taş kil ağaccedil dalları ilk ccedilağlardan beri oyuncak malzemesi olarak kulla-
nılmıştır
4 ( ) Elektronik ve miniyongalı oyuncaklar geleneksel oyuncaklardır
5 ( ) Yetişkinler tarafından kullanılan aletlerin kuumlccediluumlltuumllmuumlş modellerine tak
parccedilalı oyuncak denir
6 ( ) Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir
araya getirilerek uumlretilen oyuncaklara ccedilok parccedilalı oyuncak denir
7 ( ) Uumlretim tekniğine goumlre oyuncakları gruplandırabilmek iccedilin oyuncakları
malzeme ve model oumlzelliklerine goumlre incelemek gerekir
8 ( ) Uluslara goumlre oyuncakların değişkenliği malzeme ve biccedilim youmlnuumlndendir
9 ( ) Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif
amaccedillı oyuncaklar denir
10 ( ) Tuumlrk tarihinde satılmak uumlzere yapılan oyuncaklar Selccediluklu doumlneminde
ortaya ccedilıkıyor
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız Ce-
vaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki moduumlle geccedilmek iccedilin oumlğretmeninize başvurunuz
MODUumlL DEĞERLENDİRME
37
CEVAP ANAHTARLARI OumlĞRENME FAALİYETİ-1rsquoİN CEVAP ANAHTARI
1 B
2 D
3 C
4 A
5 C
6 D
OumlĞRENME FAALİYETİ-2rsquoNİN CEVAP ANAHTARI
1 D
2 Y
3 D
4 D
5 D
6 D
7 Y
8 D
9 D
MODUumlL DEĞERLENDİRMENİN CEVAP ANAHTARI
1 D
2 D
3 D
4 Y
5 Y
6 D
7 D
8 D
9 D
10 Y
CEVAP ANAHTARLARI
38
KAYNAKCcedilA
ONUR Bekir Oyunun Guumlcuuml İmge Kitabevi 2011
ONUR Bekir Neslihan GUumlNEY Tuumlrkiyersquode Ccedilocuk Oyunları Araştırma-
ları Ankara Uumlniversitesi CcedilOKAUM (Ccedilocuk Kuumlltuumlruuml Araştırma ve Uygula-
ma Merkezi Yayınları ) Koumlk Yayıncılık 2004
OĞUZ M Oumlcal Petek ERSOY Tuumlrkiyersquode Yaşayan Geleneksel Ccedilocuk
Oyunları Gazi Uumlniversitesi Tuumlrk Halkbilimi Araştırma ve Uygulama Mer-
kezi (THBMER) tarafından yayımlanan 2004
BAŞAL Handan Asucircde GeccedilmişYıllarda Tuumlrkiyersquode Ccedilocuklar Tarafından
Oynanan Ccedilocuk Oyunları Uludağ Uumlniversitesi Eğitim Fakuumlltesi Dergisi
XX (2) 2007
ONUR B N CcedilELEN F CcedilOK M ARTAR T DEMİR (1998) Childrenrsquos
need for toys from mothers point of view in two cities of Turkey iccedilinde Toys
and Playthings (ed G Brougere) Imprimera LaTresoriere
Antalya Oyuncak Muumlzesi
KAYNAKCcedilA
22
Enduumlstriyel oyuncak tuumlrleri
Bebekler Farklı boyutlarda ve şekillerde tekstil yuumlzeyler plastik seramik vb malzeme tuumlruuml
kullanılarak oluşturulurlar
Resim 137 Enduumlstriyel bebek oyuncak
Hayvanlar Bu oyuncak tuumlrleri karada denizde havada yaşayan canlı hayvan tuumlrlerinden
etkilenerek hazırlanan tekstil yuumlzeyler plastik ve ahşap malzemelerden uumlretilmektedir
Resim 138 Enduumlstriyel oyuncak ayıcıklar
23
Minyatuumlr nesneler ( evcilik doktor tamir setleri temizlik ve uumltuuml
setleri ) Ahşap ve plastik malzemelerden guumlnluumlk yaşantıda kullanılan nesnelerin kuumlccediluumlltuumllmuumlş
olarak uumlretildiği oyuncaklardır
Resim 139 Uumltuuml temizlik tamir seti oyuncaklar
Birleştirme yığma takılıp ccedilıkarılanlar ( legolaryapbozlar bloklar
kuklalar ) Ahşap ve plastikten uumlretilen oyuncak tuumlrleridir
Elektronikler miniyonga (microchip) (yaylı sesli uzaktan
kumandalılar bilgisayar oyunları ) Miniyongalar ile elektronik mekanizmaların kullanılarak oluşturulduğu oyuncak
tuumlruumlduumlr
Eğiticiler (harf sayı geometrik şekiller oyuncak kitaplar kavram
oumlğretmeyi amaccedillayanlar ) Tekstil yuumlzeyler karton kağıt ahşap plastik malzeme tuumlrlerinden uumlretilen oyuncak
tuumlruumlduumlr
Masa oyunları ( kelime oyun araccedilları ) Plastik ya da ahşap malzemelerden uumlretilen oyun araccedillarıdır
24
Muumlzikli oyuncaklar ( minyatuumlr muumlzik aletleri muumlzik kutuları
duumlduumlk ccedilıngırak ) Kullanırken ya da sabit durumda kurularak ses ccedilıkartan oyuncaklardır
Hareketliler ( tekerlekli oyuncaklar ) Tekerlek ya da mekanizma yardımı ile hareket edebilen oyuncaklardır
Guumlncel ve masal kahramanları (Oumlruumlmcek adam Batman vb) Ccedilizgi film film ve masal kahramanlarının minyatuumlr boyutlarda ya da dekoratif amaccedillı
buumlyuumlk boyutlarda uumlretilmiş şekilleridir
Enduumlstriyel oyuncak uumlretim suumlrecinde oyuncağın tuumlruumlne uygun model belirleyebilmek
iccedilin malzeme ve yaş grubuna dikkat edilmelidir Bunun yanısıra yeni oyuncak modelleri
oluşturabilmek iccedilin geccedilmişte ve guumlnuumlmuumlzde oluşturulan oyuncakları her youmlnuumlyle kavramak
gerekir Edinilen bilgiler ile yeni oluşturulan bir oyuncak modeli tanımlanabilmelidir Bu
tanımlamada
Oyuncak tuumlruumlnuuml belirleme ( eğitici hareketli muumlzikli hayvan bebek vb)
Oyuncak malzeme tanımı ( tekstil yuumlzeyler ahşap plastik karton vb )
Uumlretim tekniği tanımı ( dikim kaynak oumlrme doumlkme yapıştırma vb )
Oyuncakta kullanılacak renk seccedilenekleri
Oyuncak guumlvenliği iccedilin varsa standartlara uygun uyarılar tanımlanmalıdır
25
UYGULAMA FAALİYETİ Yaşadığınız youmlrede geccedilmişte oynanan ccedilocuk oyunlarını ve bu oyunda kullanılan
oyuncakları araştırarak oyuncakların model oumlzelliklerini ve goumlrsel uumlruumln dosyası oluşturunuz
İşlem Basamakları Oumlneriler
Youmlrenizde geccedilmişte oynanan
oyunları ve oyunlarda oynanan
oyuncakları oumlnerilen kaynak-
lardan araştırınız
Kuumltuumlphane muumlze yerel web sayfaları
boumllge ya da il yıllıkları ve aile buumlyuumlk-
lerinden yararlanabilirsiniz
Araştırma oumlncesi planlama ya-
pınız( Goumlruumlşmelerde soracağı-
nız soruları not defterinizi ka-
leminizi hazırlayınız)
Hazırlıklarınızı kontrol ediniz
Araştırma sonuccedillarını not alı-
nız( oyunun oumlzellikleri kulla-
nılan oyuncağın malzeme ve
model oumlzellikleri vb gibi )
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Oyuncaklarla ilgili varsa goumlr-
sellerin resimlerini ccedilekerek ya
da ccedilizerek temin ediniz
Zamanı iyi kullanınız
Araştırma sonuccedillarını dosyala-
yınız
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Araştırma sonuccedillarını sınıf or-
tamında paylaşınız
Paylaşımcı olunuz
UYGULAMA FAALİYETİ-1
26
Eğitici enduumlstriyel oyuncakları araştırınız Araştırmalarınızdan edindiğiniz goumlrseller
yardımı ile bir konu seccedilerek eğitici oyuncak modeli oluşturunuz
İşlem Basamakları Oumlneriler
Eğitici oyuncakları oumlnerilen kay-
naklardan araştırınız
Oyuncak mağazaları İnternet
web sayfalarından faydalanınız
Ccedilizim malzemelerini hazırlayınız
Seccediltiğiniz konudaki oyuncağın
modelini ccediliziniz (Rakamları konu
olarak seccedilebilirsiniz )
Kalem A4 resim kacircğıdı silgi
A4 resim kartonu kullanabilir-
siniz
Hazırlıklarınızı kontrol ediniz
Oyuncağın renk ve kumaşını seccedili-
niz
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Kalıbınıza uygun kumaşı kesiniz
Modele uygun dikiniz
İccedilerisini elyaf ile doldurunuz
Farklı materyaller kullanabilirsi-
niz (Keccedile suumlnger boyalar kar-
ton vb)
Uygulama ccedilalışmanızı sınıf orta-
mında arkadaşlarınızla paylaşınız
Paylaşımcı olunuz
UYGULAMA FAALİYETİ-2
27
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME
Aşağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği işaretleyiniz
1 MOuml 5500-3000 Kalkolitik Doumlneme ait en eski oyuncak araba hangi muumlzede sergilenmek-
tedir
A) Ankara
B) Mardin
C) Antalya
D) İstanbul
2 İlk ccedilağ oyuncaklarında hangisi malzeme olarak kullanılmadı
A) Taş
B) Ağaccedil dalı
C) Kil
D) Plastik
3 Geleneksel oyuncaklarda topaccedil nasıl kullanılırdı
A) Vurularak
B) Parccedilalanarak
C) Doumlnduumlruumllerek
D) Suumlruumllerek
4 Aşağıdaki oyuncaklardan hangisi enduumlstriyel oyuncak gruplarından minyatuumlr nesneler
oyuncak grubuna girmez
A) Lego
B) Araba
C) Doktor seti
D) Tamir seti
5Aşağıdakilerden hangisi eğitici oyuncaklar grubuna girer
A) Keman
B) Topaccedil
C ) Geometrik şekiller
D ) Araba
6Eyuumlp Oyuncakları hangi ilimizde uumlretimde 300 yıl varlığını suumlrduumlrmuumlştuumlr
A) İzmir
B) Bursa
C) Ankara
D) İstanbul
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız Ce-
vaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki oumlğrenme faaliyetine geccediliniz
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME
28
OumlĞRENME FAALİYETİndash2
Bu faaliyette verilecek bilgiler ve kazandırılacak beceriler ile oumlzelliklerine goumlre oyun-
cakları gruplandırabileceksiniz
Oyuncakları malzeme ve model oumlzelliklerine goumlre araştırınız
Araştırma sonuccedillarına goumlre oyuncak ccedileşitlerini gruplandırınız
Araştırma sonuccedillarını arkadaşlarınızla sınıf ortamında paylaşınız
2 OYUNCAK CcedilEŞİTLERİ
Oyuncaklar ister bireysel uumlretilsin isterse enduumlstriyel anlamda seri olarak uumlretilsin
oyuncakların modellerine ve malzemelerine goumlre uumlretim teknikleri farklıdır Bu farklılıklar
gelişen değişen teknoloji ile malzeme tuumlruumlne ve oyuncak firmalarının satış politikalarına
goumlre her geccedilen guumln değişmektedir Guumlnuumlmuumlzde var olan oyuncak uumlretim teknikleri değerlen-
dirilirken değişkenlik goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalıdır
21 Uumlretim Tekniğine Goumlre Oyuncaklar Uumlretim tekniğine goumlre oyuncakları gruplandırabilmek iccedilin oyuncakları malzeme ve
model oumlzelliklerine goumlre incelemek gerekir
211 Malzeme Tuumlruumlne Goumlre Oyuncaklar Tekstil yuumlzeyli oyuncaklar
Oyuncağın tuumlmuumlnde ya da bir boumlluumlmuumlnde terikoton keccedile peluumlş polar kadife triko
oumlrguuml gibi tekstil yuumlzeyleri kullanarak hazırlanan oyuncaklardır
Resim 21 Tekstil yuumlzeyli oyuncak
OumlĞRENME FAALİYETİndash2
AMACcedil
ARAŞTIRMA
29
Ahşap oyuncaklar
Ahşap malzemelerin ham boyalı vernikli oymalı baskılı vb şekillendirmeleri
yoluyla elde edilen oyuncaklardır
Resim 22 Ahşap oyuncak
Kağıt karton oyuncaklar
Kağıt karton oluklu mukavva vb kağıt tuumlrevlerinden oluşturulan oyuncaklardır
Resim 23 Kağıt ve karton oyuncaklar
30
Resim 24 Kağıt ve karton oyuncaklar
Teneke oyuncaklar
Teneke ve sacın şekillendirilip renklendirilmesi ile uumlretilen oyuncak ccedileşitleridir Bu
tuumlr oyuncaklarda yay ve kurma mekanizmaları da kullanılmıştır
Resim 25 Teneke otobuumls oyuncak
Plastik oyuncaklar
İkinci Duumlnya Savaşırsquondan sonra ucuz hafif fazla sayıda uumlretilebilir olması nedeniyle
kullanılmaya başlayan doumlkme ve kalıp tekniği ile uumlretilen oyuncak ccedileşitleridir
Resim 26 Plastik oyuncaklar
31
Cam oyuncaklar
Oumlzellikle ccedilok kalın camdan misket ya da zeka oyuncakları gibi oyuncakların
uumlretiminde kullanılan oyuncak ccedileşitleridir
Resim 27 Cam zeka oyuncağı
Elektronik Miniyonga (Microchip) oyuncaklar
Pilli kumandalı şarzlı uumlretilen ateri elde taşınabilir CDrsquoden ya da hafıza kartlarından
oynanan oyuncak ccedileşitleridir
Resim 28 Kumandalı otomobil oyuncak
212 Model Oumlzelliğine Goumlre Oyuncaklar Tek parccedilalı oyuncaklar
Tek parccedila ahşap plastik cam gibi malzemeden misket topa vb şeklinde uumlretilen
oyuncak tuumlrleridir
Ccedilok parccedilalı oyuncaklar
Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir araya getirilerek
uumlretilen oyuncak tuumlrleridir
Mekanizmalı oyuncaklar
Oyuncağa ses ışık hareket kazandırmak amaccedillı mekanizmaların yerleştirilmesi ile
uumlretilen oyuncak tuumlrleridir
32
22 Amacına Goumlre Oyuncaklar Ccedilocukların yetiştirilmeleri kuumlltuumlrden kuumlltuumlre değişkenlik goumlstermektedir İletişim ve
ulaşım araccedillarındaki hızlı değişimi kuumlltuumlrler arasındaki değişkenliği her geccedilen guumln
azaltmaktadır Bunun sonucu olarak geleneksel oyuncaklardan uzaklaşarak duumlnyada genel
ilgi goumlren oyuncak tuumlrlerine youmlnelim artmaktadır
Oyuncakların ccedilok farklı amaccedilları vardır Bu amaccedilları eğitimciler doktorlar
ebeveynler felsefeciler oyucak uumlreticilerinin soumlylemleri ile toplumların sosyo-kuumlltuumlrel ve
ekonomik yapıları belirlemektedir
Kullanım amacına goumlre oyuncaklar
Ccedilocukların yaş gruplarına goumlre duyusal beceri eğitim eğlence amaccedillı ihtiyaccedillarını
karşılamak amaccedillı kullanılan oyuncaklar bu gruba girer
Dekoratif amaccedillı oyuncaklar
Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif amaccedillı oyuncaklar
denir
Resim 29 Dekoratif amaccedillı kullanılan oyuncaklar
Resim 210 Dekoratif amaccedillı kullanılan oyuncaklar
Fonksiyonel oyuncaklar
Yetişkinler tarafından kullanılan aletlerin kuumlccediluumlltuumllmuumlş modellerine fonksiyonel
oyuncak denir
33
UYGULAMA FAALİYETİ
Oyuncakların model oumlzelliklerini araştırınız Bunların iccedilinden tekstil yuumlzeyli oyuncak-
ları seccedilerek tuumlruumlne goumlre goumlrsel uumlruumln dosyası hazırlayınız
İşlem Basamakları Oumlneriler
Oumlnerilen kaynaklardan tekstil yuuml-
zeyli oyuncakları araştırınız
Oyuncak mağazaları oyuncak web
sayfaları oyuncak uumlreten atoumllyeler
kreşler anaokullarından faydala-
nabilirsiniz
Oumlnerilen kaynaklardan tekstil yuuml-
zeyli oyuncakların goumlrsellerini fo-
toğraflayarak fotokopi alarak ya
da web sayfasından ccedilıktı olarak
temin ediniz
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Tekstil yuumlzey tuumlruumlne goumlre grupla-
ma yapınız
Dokuma yuumlzeyler peluumlş polar te-
ri koton
Oumlrguuml yuumlzeyler- triko el oumlrguumlsuuml
Dokusuz yuumlzeyler keccedile olarak
tekstil yuumlzeyli oyuncaklar
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Bilgi konularını goumlzden geccediliriniz
Aynı gruptaki goumlrselleri A4 kacircğı-
dına yerleştirip yapıştırınız
A4 dosya kacircğıdı oyuncak goumlrselle-
ri yapıştırıcı ile yapıştırınız
Tekstil yuumlzeyli oyuncak goumlrselle-
rinin alt boumlluumlmuumlne not alarak ta-
nımlayınız
Parccedila mekanizma renk tekstil
yuumlzey oumlzelliği vb
Zamanı iyi kullanınız
UYGULAMA FAALİYETİ
34
Uygulama ccedilalışmaları yaptığınız
A4 kacircğıtlarını dosyaya grup sıra-
sına goumlre yerleştiriniz
Dosyanıza kapak hazırlayarak ccedila-
lışmayı tamamlayınız
Uygulama ccedilalışmanızı kontrol edi-
niz Hatalarınız var ise duumlzeltiniz
Goumlrsel uumlruumln dosyasını sınıf orta-
mında arkadaşlarınızla paylaşınız
Paylaşımcı olunuz
35
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME Aşağıdaki cuumlmlelerin başında boş bırakılan parantezlere cuumlmlelerde verilen bil-
giler doğru ise D yanlış ise Y yazınız
1 ( ) Oyuncaklar ister bireysel uumlretilsin isterse enduumlstriyel anlamda seri olarak
uumlretilsin oyuncakların modellerine ve malzemelerine goumlre uumlretim teknikleri
farklıdır
2 ( ) Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir
araya getirilerek uumlretilen oyuncaklara tek parccedila oyuncaklar denir
3 ( ) Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif
amaccedillı oyuncaklar denir
4 ( ) Plastik oyuncaklar İkinci Duumlnya Savaşırsquondan sonra ucuz hafif fazla sa-
yıda uumlretilebilir olması nedeniyle kullanılmaya başlayan doumlkme ve kalıp tek-
niği ile uumlretilen oyuncak ccedileşitleridir
5 ( ) Ccedilocukların yaş gruplarına goumlre duyusal beceri eğitim eğlence amaccedillı
ihtiyaccedillarını karşılamak iccedilin kullanılan oyuncaklara kullanım amacına uygun
oyuncaklar denir
6 ( ) Pilli kumandalı şarjlı uumlretilen ateri elde taşınabilir CDrsquoden ya da hafıza
kartlarından oynanan oyuncaklara elektronik miniyonga oyuncaklar denir
7 ( ) Tek parccedila ahşap plastik cam gibi malzemeden misket topaccedil vb şeklin-
de uumlretilen oyuncak tuumlrlerine ccedilok parccedilalı oyuncak denir
8 ( ) Oyuncağa ses ışık hareket kazandırmak amaccedillı mekanizmaların yerleşti-
rilmesi ile uumlretilen oyuncaklara mekanizmalı oyuncaklar denir
9 ( ) Ahşap malzemelerin ham boyalı vernikli oymalı baskılı vb şekillen-
dirmeleri yoluyla elde edilen oyuncaklara ahşap oyuncaklar denir
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız Ce-
vaplarınızın tuumlmuuml doğru ise ldquoModuumll Değerlendirmerdquoye geccediliniz
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME
36
MODUumlL DEĞERLENDİRME
Aşağıdaki cuumlmlelerin başında boş bırakılan parantezlere cuumlmlelerde verilen bil-
giler doğru ise D yanlış ise Y yazınız
1 ( ) Bir youmlrede tarihsel suumlreccedilte ustalar ebeveynler ya da ccedilocukların kendisi
tarafından uumlretilen ya da oyunlarda kullanılan doğal nesnelere youmlresel oyun-
caklar denir
2 ( ) Eyuumlp oyuncakları 300 yıllık bir geccedilmişe sahiptir
3 ( ) Taş kil ağaccedil dalları ilk ccedilağlardan beri oyuncak malzemesi olarak kulla-
nılmıştır
4 ( ) Elektronik ve miniyongalı oyuncaklar geleneksel oyuncaklardır
5 ( ) Yetişkinler tarafından kullanılan aletlerin kuumlccediluumlltuumllmuumlş modellerine tak
parccedilalı oyuncak denir
6 ( ) Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir
araya getirilerek uumlretilen oyuncaklara ccedilok parccedilalı oyuncak denir
7 ( ) Uumlretim tekniğine goumlre oyuncakları gruplandırabilmek iccedilin oyuncakları
malzeme ve model oumlzelliklerine goumlre incelemek gerekir
8 ( ) Uluslara goumlre oyuncakların değişkenliği malzeme ve biccedilim youmlnuumlndendir
9 ( ) Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif
amaccedillı oyuncaklar denir
10 ( ) Tuumlrk tarihinde satılmak uumlzere yapılan oyuncaklar Selccediluklu doumlneminde
ortaya ccedilıkıyor
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız Ce-
vaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki moduumlle geccedilmek iccedilin oumlğretmeninize başvurunuz
MODUumlL DEĞERLENDİRME
37
CEVAP ANAHTARLARI OumlĞRENME FAALİYETİ-1rsquoİN CEVAP ANAHTARI
1 B
2 D
3 C
4 A
5 C
6 D
OumlĞRENME FAALİYETİ-2rsquoNİN CEVAP ANAHTARI
1 D
2 Y
3 D
4 D
5 D
6 D
7 Y
8 D
9 D
MODUumlL DEĞERLENDİRMENİN CEVAP ANAHTARI
1 D
2 D
3 D
4 Y
5 Y
6 D
7 D
8 D
9 D
10 Y
CEVAP ANAHTARLARI
38
KAYNAKCcedilA
ONUR Bekir Oyunun Guumlcuuml İmge Kitabevi 2011
ONUR Bekir Neslihan GUumlNEY Tuumlrkiyersquode Ccedilocuk Oyunları Araştırma-
ları Ankara Uumlniversitesi CcedilOKAUM (Ccedilocuk Kuumlltuumlruuml Araştırma ve Uygula-
ma Merkezi Yayınları ) Koumlk Yayıncılık 2004
OĞUZ M Oumlcal Petek ERSOY Tuumlrkiyersquode Yaşayan Geleneksel Ccedilocuk
Oyunları Gazi Uumlniversitesi Tuumlrk Halkbilimi Araştırma ve Uygulama Mer-
kezi (THBMER) tarafından yayımlanan 2004
BAŞAL Handan Asucircde GeccedilmişYıllarda Tuumlrkiyersquode Ccedilocuklar Tarafından
Oynanan Ccedilocuk Oyunları Uludağ Uumlniversitesi Eğitim Fakuumlltesi Dergisi
XX (2) 2007
ONUR B N CcedilELEN F CcedilOK M ARTAR T DEMİR (1998) Childrenrsquos
need for toys from mothers point of view in two cities of Turkey iccedilinde Toys
and Playthings (ed G Brougere) Imprimera LaTresoriere
Antalya Oyuncak Muumlzesi
KAYNAKCcedilA
23
Minyatuumlr nesneler ( evcilik doktor tamir setleri temizlik ve uumltuuml
setleri ) Ahşap ve plastik malzemelerden guumlnluumlk yaşantıda kullanılan nesnelerin kuumlccediluumlltuumllmuumlş
olarak uumlretildiği oyuncaklardır
Resim 139 Uumltuuml temizlik tamir seti oyuncaklar
Birleştirme yığma takılıp ccedilıkarılanlar ( legolaryapbozlar bloklar
kuklalar ) Ahşap ve plastikten uumlretilen oyuncak tuumlrleridir
Elektronikler miniyonga (microchip) (yaylı sesli uzaktan
kumandalılar bilgisayar oyunları ) Miniyongalar ile elektronik mekanizmaların kullanılarak oluşturulduğu oyuncak
tuumlruumlduumlr
Eğiticiler (harf sayı geometrik şekiller oyuncak kitaplar kavram
oumlğretmeyi amaccedillayanlar ) Tekstil yuumlzeyler karton kağıt ahşap plastik malzeme tuumlrlerinden uumlretilen oyuncak
tuumlruumlduumlr
Masa oyunları ( kelime oyun araccedilları ) Plastik ya da ahşap malzemelerden uumlretilen oyun araccedillarıdır
24
Muumlzikli oyuncaklar ( minyatuumlr muumlzik aletleri muumlzik kutuları
duumlduumlk ccedilıngırak ) Kullanırken ya da sabit durumda kurularak ses ccedilıkartan oyuncaklardır
Hareketliler ( tekerlekli oyuncaklar ) Tekerlek ya da mekanizma yardımı ile hareket edebilen oyuncaklardır
Guumlncel ve masal kahramanları (Oumlruumlmcek adam Batman vb) Ccedilizgi film film ve masal kahramanlarının minyatuumlr boyutlarda ya da dekoratif amaccedillı
buumlyuumlk boyutlarda uumlretilmiş şekilleridir
Enduumlstriyel oyuncak uumlretim suumlrecinde oyuncağın tuumlruumlne uygun model belirleyebilmek
iccedilin malzeme ve yaş grubuna dikkat edilmelidir Bunun yanısıra yeni oyuncak modelleri
oluşturabilmek iccedilin geccedilmişte ve guumlnuumlmuumlzde oluşturulan oyuncakları her youmlnuumlyle kavramak
gerekir Edinilen bilgiler ile yeni oluşturulan bir oyuncak modeli tanımlanabilmelidir Bu
tanımlamada
Oyuncak tuumlruumlnuuml belirleme ( eğitici hareketli muumlzikli hayvan bebek vb)
Oyuncak malzeme tanımı ( tekstil yuumlzeyler ahşap plastik karton vb )
Uumlretim tekniği tanımı ( dikim kaynak oumlrme doumlkme yapıştırma vb )
Oyuncakta kullanılacak renk seccedilenekleri
Oyuncak guumlvenliği iccedilin varsa standartlara uygun uyarılar tanımlanmalıdır
25
UYGULAMA FAALİYETİ Yaşadığınız youmlrede geccedilmişte oynanan ccedilocuk oyunlarını ve bu oyunda kullanılan
oyuncakları araştırarak oyuncakların model oumlzelliklerini ve goumlrsel uumlruumln dosyası oluşturunuz
İşlem Basamakları Oumlneriler
Youmlrenizde geccedilmişte oynanan
oyunları ve oyunlarda oynanan
oyuncakları oumlnerilen kaynak-
lardan araştırınız
Kuumltuumlphane muumlze yerel web sayfaları
boumllge ya da il yıllıkları ve aile buumlyuumlk-
lerinden yararlanabilirsiniz
Araştırma oumlncesi planlama ya-
pınız( Goumlruumlşmelerde soracağı-
nız soruları not defterinizi ka-
leminizi hazırlayınız)
Hazırlıklarınızı kontrol ediniz
Araştırma sonuccedillarını not alı-
nız( oyunun oumlzellikleri kulla-
nılan oyuncağın malzeme ve
model oumlzellikleri vb gibi )
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Oyuncaklarla ilgili varsa goumlr-
sellerin resimlerini ccedilekerek ya
da ccedilizerek temin ediniz
Zamanı iyi kullanınız
Araştırma sonuccedillarını dosyala-
yınız
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Araştırma sonuccedillarını sınıf or-
tamında paylaşınız
Paylaşımcı olunuz
UYGULAMA FAALİYETİ-1
26
Eğitici enduumlstriyel oyuncakları araştırınız Araştırmalarınızdan edindiğiniz goumlrseller
yardımı ile bir konu seccedilerek eğitici oyuncak modeli oluşturunuz
İşlem Basamakları Oumlneriler
Eğitici oyuncakları oumlnerilen kay-
naklardan araştırınız
Oyuncak mağazaları İnternet
web sayfalarından faydalanınız
Ccedilizim malzemelerini hazırlayınız
Seccediltiğiniz konudaki oyuncağın
modelini ccediliziniz (Rakamları konu
olarak seccedilebilirsiniz )
Kalem A4 resim kacircğıdı silgi
A4 resim kartonu kullanabilir-
siniz
Hazırlıklarınızı kontrol ediniz
Oyuncağın renk ve kumaşını seccedili-
niz
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Kalıbınıza uygun kumaşı kesiniz
Modele uygun dikiniz
İccedilerisini elyaf ile doldurunuz
Farklı materyaller kullanabilirsi-
niz (Keccedile suumlnger boyalar kar-
ton vb)
Uygulama ccedilalışmanızı sınıf orta-
mında arkadaşlarınızla paylaşınız
Paylaşımcı olunuz
UYGULAMA FAALİYETİ-2
27
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME
Aşağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği işaretleyiniz
1 MOuml 5500-3000 Kalkolitik Doumlneme ait en eski oyuncak araba hangi muumlzede sergilenmek-
tedir
A) Ankara
B) Mardin
C) Antalya
D) İstanbul
2 İlk ccedilağ oyuncaklarında hangisi malzeme olarak kullanılmadı
A) Taş
B) Ağaccedil dalı
C) Kil
D) Plastik
3 Geleneksel oyuncaklarda topaccedil nasıl kullanılırdı
A) Vurularak
B) Parccedilalanarak
C) Doumlnduumlruumllerek
D) Suumlruumllerek
4 Aşağıdaki oyuncaklardan hangisi enduumlstriyel oyuncak gruplarından minyatuumlr nesneler
oyuncak grubuna girmez
A) Lego
B) Araba
C) Doktor seti
D) Tamir seti
5Aşağıdakilerden hangisi eğitici oyuncaklar grubuna girer
A) Keman
B) Topaccedil
C ) Geometrik şekiller
D ) Araba
6Eyuumlp Oyuncakları hangi ilimizde uumlretimde 300 yıl varlığını suumlrduumlrmuumlştuumlr
A) İzmir
B) Bursa
C) Ankara
D) İstanbul
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız Ce-
vaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki oumlğrenme faaliyetine geccediliniz
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME
28
OumlĞRENME FAALİYETİndash2
Bu faaliyette verilecek bilgiler ve kazandırılacak beceriler ile oumlzelliklerine goumlre oyun-
cakları gruplandırabileceksiniz
Oyuncakları malzeme ve model oumlzelliklerine goumlre araştırınız
Araştırma sonuccedillarına goumlre oyuncak ccedileşitlerini gruplandırınız
Araştırma sonuccedillarını arkadaşlarınızla sınıf ortamında paylaşınız
2 OYUNCAK CcedilEŞİTLERİ
Oyuncaklar ister bireysel uumlretilsin isterse enduumlstriyel anlamda seri olarak uumlretilsin
oyuncakların modellerine ve malzemelerine goumlre uumlretim teknikleri farklıdır Bu farklılıklar
gelişen değişen teknoloji ile malzeme tuumlruumlne ve oyuncak firmalarının satış politikalarına
goumlre her geccedilen guumln değişmektedir Guumlnuumlmuumlzde var olan oyuncak uumlretim teknikleri değerlen-
dirilirken değişkenlik goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalıdır
21 Uumlretim Tekniğine Goumlre Oyuncaklar Uumlretim tekniğine goumlre oyuncakları gruplandırabilmek iccedilin oyuncakları malzeme ve
model oumlzelliklerine goumlre incelemek gerekir
211 Malzeme Tuumlruumlne Goumlre Oyuncaklar Tekstil yuumlzeyli oyuncaklar
Oyuncağın tuumlmuumlnde ya da bir boumlluumlmuumlnde terikoton keccedile peluumlş polar kadife triko
oumlrguuml gibi tekstil yuumlzeyleri kullanarak hazırlanan oyuncaklardır
Resim 21 Tekstil yuumlzeyli oyuncak
OumlĞRENME FAALİYETİndash2
AMACcedil
ARAŞTIRMA
29
Ahşap oyuncaklar
Ahşap malzemelerin ham boyalı vernikli oymalı baskılı vb şekillendirmeleri
yoluyla elde edilen oyuncaklardır
Resim 22 Ahşap oyuncak
Kağıt karton oyuncaklar
Kağıt karton oluklu mukavva vb kağıt tuumlrevlerinden oluşturulan oyuncaklardır
Resim 23 Kağıt ve karton oyuncaklar
30
Resim 24 Kağıt ve karton oyuncaklar
Teneke oyuncaklar
Teneke ve sacın şekillendirilip renklendirilmesi ile uumlretilen oyuncak ccedileşitleridir Bu
tuumlr oyuncaklarda yay ve kurma mekanizmaları da kullanılmıştır
Resim 25 Teneke otobuumls oyuncak
Plastik oyuncaklar
İkinci Duumlnya Savaşırsquondan sonra ucuz hafif fazla sayıda uumlretilebilir olması nedeniyle
kullanılmaya başlayan doumlkme ve kalıp tekniği ile uumlretilen oyuncak ccedileşitleridir
Resim 26 Plastik oyuncaklar
31
Cam oyuncaklar
Oumlzellikle ccedilok kalın camdan misket ya da zeka oyuncakları gibi oyuncakların
uumlretiminde kullanılan oyuncak ccedileşitleridir
Resim 27 Cam zeka oyuncağı
Elektronik Miniyonga (Microchip) oyuncaklar
Pilli kumandalı şarzlı uumlretilen ateri elde taşınabilir CDrsquoden ya da hafıza kartlarından
oynanan oyuncak ccedileşitleridir
Resim 28 Kumandalı otomobil oyuncak
212 Model Oumlzelliğine Goumlre Oyuncaklar Tek parccedilalı oyuncaklar
Tek parccedila ahşap plastik cam gibi malzemeden misket topa vb şeklinde uumlretilen
oyuncak tuumlrleridir
Ccedilok parccedilalı oyuncaklar
Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir araya getirilerek
uumlretilen oyuncak tuumlrleridir
Mekanizmalı oyuncaklar
Oyuncağa ses ışık hareket kazandırmak amaccedillı mekanizmaların yerleştirilmesi ile
uumlretilen oyuncak tuumlrleridir
32
22 Amacına Goumlre Oyuncaklar Ccedilocukların yetiştirilmeleri kuumlltuumlrden kuumlltuumlre değişkenlik goumlstermektedir İletişim ve
ulaşım araccedillarındaki hızlı değişimi kuumlltuumlrler arasındaki değişkenliği her geccedilen guumln
azaltmaktadır Bunun sonucu olarak geleneksel oyuncaklardan uzaklaşarak duumlnyada genel
ilgi goumlren oyuncak tuumlrlerine youmlnelim artmaktadır
Oyuncakların ccedilok farklı amaccedilları vardır Bu amaccedilları eğitimciler doktorlar
ebeveynler felsefeciler oyucak uumlreticilerinin soumlylemleri ile toplumların sosyo-kuumlltuumlrel ve
ekonomik yapıları belirlemektedir
Kullanım amacına goumlre oyuncaklar
Ccedilocukların yaş gruplarına goumlre duyusal beceri eğitim eğlence amaccedillı ihtiyaccedillarını
karşılamak amaccedillı kullanılan oyuncaklar bu gruba girer
Dekoratif amaccedillı oyuncaklar
Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif amaccedillı oyuncaklar
denir
Resim 29 Dekoratif amaccedillı kullanılan oyuncaklar
Resim 210 Dekoratif amaccedillı kullanılan oyuncaklar
Fonksiyonel oyuncaklar
Yetişkinler tarafından kullanılan aletlerin kuumlccediluumlltuumllmuumlş modellerine fonksiyonel
oyuncak denir
33
UYGULAMA FAALİYETİ
Oyuncakların model oumlzelliklerini araştırınız Bunların iccedilinden tekstil yuumlzeyli oyuncak-
ları seccedilerek tuumlruumlne goumlre goumlrsel uumlruumln dosyası hazırlayınız
İşlem Basamakları Oumlneriler
Oumlnerilen kaynaklardan tekstil yuuml-
zeyli oyuncakları araştırınız
Oyuncak mağazaları oyuncak web
sayfaları oyuncak uumlreten atoumllyeler
kreşler anaokullarından faydala-
nabilirsiniz
Oumlnerilen kaynaklardan tekstil yuuml-
zeyli oyuncakların goumlrsellerini fo-
toğraflayarak fotokopi alarak ya
da web sayfasından ccedilıktı olarak
temin ediniz
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Tekstil yuumlzey tuumlruumlne goumlre grupla-
ma yapınız
Dokuma yuumlzeyler peluumlş polar te-
ri koton
Oumlrguuml yuumlzeyler- triko el oumlrguumlsuuml
Dokusuz yuumlzeyler keccedile olarak
tekstil yuumlzeyli oyuncaklar
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Bilgi konularını goumlzden geccediliriniz
Aynı gruptaki goumlrselleri A4 kacircğı-
dına yerleştirip yapıştırınız
A4 dosya kacircğıdı oyuncak goumlrselle-
ri yapıştırıcı ile yapıştırınız
Tekstil yuumlzeyli oyuncak goumlrselle-
rinin alt boumlluumlmuumlne not alarak ta-
nımlayınız
Parccedila mekanizma renk tekstil
yuumlzey oumlzelliği vb
Zamanı iyi kullanınız
UYGULAMA FAALİYETİ
34
Uygulama ccedilalışmaları yaptığınız
A4 kacircğıtlarını dosyaya grup sıra-
sına goumlre yerleştiriniz
Dosyanıza kapak hazırlayarak ccedila-
lışmayı tamamlayınız
Uygulama ccedilalışmanızı kontrol edi-
niz Hatalarınız var ise duumlzeltiniz
Goumlrsel uumlruumln dosyasını sınıf orta-
mında arkadaşlarınızla paylaşınız
Paylaşımcı olunuz
35
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME Aşağıdaki cuumlmlelerin başında boş bırakılan parantezlere cuumlmlelerde verilen bil-
giler doğru ise D yanlış ise Y yazınız
1 ( ) Oyuncaklar ister bireysel uumlretilsin isterse enduumlstriyel anlamda seri olarak
uumlretilsin oyuncakların modellerine ve malzemelerine goumlre uumlretim teknikleri
farklıdır
2 ( ) Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir
araya getirilerek uumlretilen oyuncaklara tek parccedila oyuncaklar denir
3 ( ) Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif
amaccedillı oyuncaklar denir
4 ( ) Plastik oyuncaklar İkinci Duumlnya Savaşırsquondan sonra ucuz hafif fazla sa-
yıda uumlretilebilir olması nedeniyle kullanılmaya başlayan doumlkme ve kalıp tek-
niği ile uumlretilen oyuncak ccedileşitleridir
5 ( ) Ccedilocukların yaş gruplarına goumlre duyusal beceri eğitim eğlence amaccedillı
ihtiyaccedillarını karşılamak iccedilin kullanılan oyuncaklara kullanım amacına uygun
oyuncaklar denir
6 ( ) Pilli kumandalı şarjlı uumlretilen ateri elde taşınabilir CDrsquoden ya da hafıza
kartlarından oynanan oyuncaklara elektronik miniyonga oyuncaklar denir
7 ( ) Tek parccedila ahşap plastik cam gibi malzemeden misket topaccedil vb şeklin-
de uumlretilen oyuncak tuumlrlerine ccedilok parccedilalı oyuncak denir
8 ( ) Oyuncağa ses ışık hareket kazandırmak amaccedillı mekanizmaların yerleşti-
rilmesi ile uumlretilen oyuncaklara mekanizmalı oyuncaklar denir
9 ( ) Ahşap malzemelerin ham boyalı vernikli oymalı baskılı vb şekillen-
dirmeleri yoluyla elde edilen oyuncaklara ahşap oyuncaklar denir
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız Ce-
vaplarınızın tuumlmuuml doğru ise ldquoModuumll Değerlendirmerdquoye geccediliniz
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME
36
MODUumlL DEĞERLENDİRME
Aşağıdaki cuumlmlelerin başında boş bırakılan parantezlere cuumlmlelerde verilen bil-
giler doğru ise D yanlış ise Y yazınız
1 ( ) Bir youmlrede tarihsel suumlreccedilte ustalar ebeveynler ya da ccedilocukların kendisi
tarafından uumlretilen ya da oyunlarda kullanılan doğal nesnelere youmlresel oyun-
caklar denir
2 ( ) Eyuumlp oyuncakları 300 yıllık bir geccedilmişe sahiptir
3 ( ) Taş kil ağaccedil dalları ilk ccedilağlardan beri oyuncak malzemesi olarak kulla-
nılmıştır
4 ( ) Elektronik ve miniyongalı oyuncaklar geleneksel oyuncaklardır
5 ( ) Yetişkinler tarafından kullanılan aletlerin kuumlccediluumlltuumllmuumlş modellerine tak
parccedilalı oyuncak denir
6 ( ) Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir
araya getirilerek uumlretilen oyuncaklara ccedilok parccedilalı oyuncak denir
7 ( ) Uumlretim tekniğine goumlre oyuncakları gruplandırabilmek iccedilin oyuncakları
malzeme ve model oumlzelliklerine goumlre incelemek gerekir
8 ( ) Uluslara goumlre oyuncakların değişkenliği malzeme ve biccedilim youmlnuumlndendir
9 ( ) Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif
amaccedillı oyuncaklar denir
10 ( ) Tuumlrk tarihinde satılmak uumlzere yapılan oyuncaklar Selccediluklu doumlneminde
ortaya ccedilıkıyor
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız Ce-
vaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki moduumlle geccedilmek iccedilin oumlğretmeninize başvurunuz
MODUumlL DEĞERLENDİRME
37
CEVAP ANAHTARLARI OumlĞRENME FAALİYETİ-1rsquoİN CEVAP ANAHTARI
1 B
2 D
3 C
4 A
5 C
6 D
OumlĞRENME FAALİYETİ-2rsquoNİN CEVAP ANAHTARI
1 D
2 Y
3 D
4 D
5 D
6 D
7 Y
8 D
9 D
MODUumlL DEĞERLENDİRMENİN CEVAP ANAHTARI
1 D
2 D
3 D
4 Y
5 Y
6 D
7 D
8 D
9 D
10 Y
CEVAP ANAHTARLARI
38
KAYNAKCcedilA
ONUR Bekir Oyunun Guumlcuuml İmge Kitabevi 2011
ONUR Bekir Neslihan GUumlNEY Tuumlrkiyersquode Ccedilocuk Oyunları Araştırma-
ları Ankara Uumlniversitesi CcedilOKAUM (Ccedilocuk Kuumlltuumlruuml Araştırma ve Uygula-
ma Merkezi Yayınları ) Koumlk Yayıncılık 2004
OĞUZ M Oumlcal Petek ERSOY Tuumlrkiyersquode Yaşayan Geleneksel Ccedilocuk
Oyunları Gazi Uumlniversitesi Tuumlrk Halkbilimi Araştırma ve Uygulama Mer-
kezi (THBMER) tarafından yayımlanan 2004
BAŞAL Handan Asucircde GeccedilmişYıllarda Tuumlrkiyersquode Ccedilocuklar Tarafından
Oynanan Ccedilocuk Oyunları Uludağ Uumlniversitesi Eğitim Fakuumlltesi Dergisi
XX (2) 2007
ONUR B N CcedilELEN F CcedilOK M ARTAR T DEMİR (1998) Childrenrsquos
need for toys from mothers point of view in two cities of Turkey iccedilinde Toys
and Playthings (ed G Brougere) Imprimera LaTresoriere
Antalya Oyuncak Muumlzesi
KAYNAKCcedilA
24
Muumlzikli oyuncaklar ( minyatuumlr muumlzik aletleri muumlzik kutuları
duumlduumlk ccedilıngırak ) Kullanırken ya da sabit durumda kurularak ses ccedilıkartan oyuncaklardır
Hareketliler ( tekerlekli oyuncaklar ) Tekerlek ya da mekanizma yardımı ile hareket edebilen oyuncaklardır
Guumlncel ve masal kahramanları (Oumlruumlmcek adam Batman vb) Ccedilizgi film film ve masal kahramanlarının minyatuumlr boyutlarda ya da dekoratif amaccedillı
buumlyuumlk boyutlarda uumlretilmiş şekilleridir
Enduumlstriyel oyuncak uumlretim suumlrecinde oyuncağın tuumlruumlne uygun model belirleyebilmek
iccedilin malzeme ve yaş grubuna dikkat edilmelidir Bunun yanısıra yeni oyuncak modelleri
oluşturabilmek iccedilin geccedilmişte ve guumlnuumlmuumlzde oluşturulan oyuncakları her youmlnuumlyle kavramak
gerekir Edinilen bilgiler ile yeni oluşturulan bir oyuncak modeli tanımlanabilmelidir Bu
tanımlamada
Oyuncak tuumlruumlnuuml belirleme ( eğitici hareketli muumlzikli hayvan bebek vb)
Oyuncak malzeme tanımı ( tekstil yuumlzeyler ahşap plastik karton vb )
Uumlretim tekniği tanımı ( dikim kaynak oumlrme doumlkme yapıştırma vb )
Oyuncakta kullanılacak renk seccedilenekleri
Oyuncak guumlvenliği iccedilin varsa standartlara uygun uyarılar tanımlanmalıdır
25
UYGULAMA FAALİYETİ Yaşadığınız youmlrede geccedilmişte oynanan ccedilocuk oyunlarını ve bu oyunda kullanılan
oyuncakları araştırarak oyuncakların model oumlzelliklerini ve goumlrsel uumlruumln dosyası oluşturunuz
İşlem Basamakları Oumlneriler
Youmlrenizde geccedilmişte oynanan
oyunları ve oyunlarda oynanan
oyuncakları oumlnerilen kaynak-
lardan araştırınız
Kuumltuumlphane muumlze yerel web sayfaları
boumllge ya da il yıllıkları ve aile buumlyuumlk-
lerinden yararlanabilirsiniz
Araştırma oumlncesi planlama ya-
pınız( Goumlruumlşmelerde soracağı-
nız soruları not defterinizi ka-
leminizi hazırlayınız)
Hazırlıklarınızı kontrol ediniz
Araştırma sonuccedillarını not alı-
nız( oyunun oumlzellikleri kulla-
nılan oyuncağın malzeme ve
model oumlzellikleri vb gibi )
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Oyuncaklarla ilgili varsa goumlr-
sellerin resimlerini ccedilekerek ya
da ccedilizerek temin ediniz
Zamanı iyi kullanınız
Araştırma sonuccedillarını dosyala-
yınız
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Araştırma sonuccedillarını sınıf or-
tamında paylaşınız
Paylaşımcı olunuz
UYGULAMA FAALİYETİ-1
26
Eğitici enduumlstriyel oyuncakları araştırınız Araştırmalarınızdan edindiğiniz goumlrseller
yardımı ile bir konu seccedilerek eğitici oyuncak modeli oluşturunuz
İşlem Basamakları Oumlneriler
Eğitici oyuncakları oumlnerilen kay-
naklardan araştırınız
Oyuncak mağazaları İnternet
web sayfalarından faydalanınız
Ccedilizim malzemelerini hazırlayınız
Seccediltiğiniz konudaki oyuncağın
modelini ccediliziniz (Rakamları konu
olarak seccedilebilirsiniz )
Kalem A4 resim kacircğıdı silgi
A4 resim kartonu kullanabilir-
siniz
Hazırlıklarınızı kontrol ediniz
Oyuncağın renk ve kumaşını seccedili-
niz
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Kalıbınıza uygun kumaşı kesiniz
Modele uygun dikiniz
İccedilerisini elyaf ile doldurunuz
Farklı materyaller kullanabilirsi-
niz (Keccedile suumlnger boyalar kar-
ton vb)
Uygulama ccedilalışmanızı sınıf orta-
mında arkadaşlarınızla paylaşınız
Paylaşımcı olunuz
UYGULAMA FAALİYETİ-2
27
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME
Aşağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği işaretleyiniz
1 MOuml 5500-3000 Kalkolitik Doumlneme ait en eski oyuncak araba hangi muumlzede sergilenmek-
tedir
A) Ankara
B) Mardin
C) Antalya
D) İstanbul
2 İlk ccedilağ oyuncaklarında hangisi malzeme olarak kullanılmadı
A) Taş
B) Ağaccedil dalı
C) Kil
D) Plastik
3 Geleneksel oyuncaklarda topaccedil nasıl kullanılırdı
A) Vurularak
B) Parccedilalanarak
C) Doumlnduumlruumllerek
D) Suumlruumllerek
4 Aşağıdaki oyuncaklardan hangisi enduumlstriyel oyuncak gruplarından minyatuumlr nesneler
oyuncak grubuna girmez
A) Lego
B) Araba
C) Doktor seti
D) Tamir seti
5Aşağıdakilerden hangisi eğitici oyuncaklar grubuna girer
A) Keman
B) Topaccedil
C ) Geometrik şekiller
D ) Araba
6Eyuumlp Oyuncakları hangi ilimizde uumlretimde 300 yıl varlığını suumlrduumlrmuumlştuumlr
A) İzmir
B) Bursa
C) Ankara
D) İstanbul
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız Ce-
vaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki oumlğrenme faaliyetine geccediliniz
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME
28
OumlĞRENME FAALİYETİndash2
Bu faaliyette verilecek bilgiler ve kazandırılacak beceriler ile oumlzelliklerine goumlre oyun-
cakları gruplandırabileceksiniz
Oyuncakları malzeme ve model oumlzelliklerine goumlre araştırınız
Araştırma sonuccedillarına goumlre oyuncak ccedileşitlerini gruplandırınız
Araştırma sonuccedillarını arkadaşlarınızla sınıf ortamında paylaşınız
2 OYUNCAK CcedilEŞİTLERİ
Oyuncaklar ister bireysel uumlretilsin isterse enduumlstriyel anlamda seri olarak uumlretilsin
oyuncakların modellerine ve malzemelerine goumlre uumlretim teknikleri farklıdır Bu farklılıklar
gelişen değişen teknoloji ile malzeme tuumlruumlne ve oyuncak firmalarının satış politikalarına
goumlre her geccedilen guumln değişmektedir Guumlnuumlmuumlzde var olan oyuncak uumlretim teknikleri değerlen-
dirilirken değişkenlik goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalıdır
21 Uumlretim Tekniğine Goumlre Oyuncaklar Uumlretim tekniğine goumlre oyuncakları gruplandırabilmek iccedilin oyuncakları malzeme ve
model oumlzelliklerine goumlre incelemek gerekir
211 Malzeme Tuumlruumlne Goumlre Oyuncaklar Tekstil yuumlzeyli oyuncaklar
Oyuncağın tuumlmuumlnde ya da bir boumlluumlmuumlnde terikoton keccedile peluumlş polar kadife triko
oumlrguuml gibi tekstil yuumlzeyleri kullanarak hazırlanan oyuncaklardır
Resim 21 Tekstil yuumlzeyli oyuncak
OumlĞRENME FAALİYETİndash2
AMACcedil
ARAŞTIRMA
29
Ahşap oyuncaklar
Ahşap malzemelerin ham boyalı vernikli oymalı baskılı vb şekillendirmeleri
yoluyla elde edilen oyuncaklardır
Resim 22 Ahşap oyuncak
Kağıt karton oyuncaklar
Kağıt karton oluklu mukavva vb kağıt tuumlrevlerinden oluşturulan oyuncaklardır
Resim 23 Kağıt ve karton oyuncaklar
30
Resim 24 Kağıt ve karton oyuncaklar
Teneke oyuncaklar
Teneke ve sacın şekillendirilip renklendirilmesi ile uumlretilen oyuncak ccedileşitleridir Bu
tuumlr oyuncaklarda yay ve kurma mekanizmaları da kullanılmıştır
Resim 25 Teneke otobuumls oyuncak
Plastik oyuncaklar
İkinci Duumlnya Savaşırsquondan sonra ucuz hafif fazla sayıda uumlretilebilir olması nedeniyle
kullanılmaya başlayan doumlkme ve kalıp tekniği ile uumlretilen oyuncak ccedileşitleridir
Resim 26 Plastik oyuncaklar
31
Cam oyuncaklar
Oumlzellikle ccedilok kalın camdan misket ya da zeka oyuncakları gibi oyuncakların
uumlretiminde kullanılan oyuncak ccedileşitleridir
Resim 27 Cam zeka oyuncağı
Elektronik Miniyonga (Microchip) oyuncaklar
Pilli kumandalı şarzlı uumlretilen ateri elde taşınabilir CDrsquoden ya da hafıza kartlarından
oynanan oyuncak ccedileşitleridir
Resim 28 Kumandalı otomobil oyuncak
212 Model Oumlzelliğine Goumlre Oyuncaklar Tek parccedilalı oyuncaklar
Tek parccedila ahşap plastik cam gibi malzemeden misket topa vb şeklinde uumlretilen
oyuncak tuumlrleridir
Ccedilok parccedilalı oyuncaklar
Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir araya getirilerek
uumlretilen oyuncak tuumlrleridir
Mekanizmalı oyuncaklar
Oyuncağa ses ışık hareket kazandırmak amaccedillı mekanizmaların yerleştirilmesi ile
uumlretilen oyuncak tuumlrleridir
32
22 Amacına Goumlre Oyuncaklar Ccedilocukların yetiştirilmeleri kuumlltuumlrden kuumlltuumlre değişkenlik goumlstermektedir İletişim ve
ulaşım araccedillarındaki hızlı değişimi kuumlltuumlrler arasındaki değişkenliği her geccedilen guumln
azaltmaktadır Bunun sonucu olarak geleneksel oyuncaklardan uzaklaşarak duumlnyada genel
ilgi goumlren oyuncak tuumlrlerine youmlnelim artmaktadır
Oyuncakların ccedilok farklı amaccedilları vardır Bu amaccedilları eğitimciler doktorlar
ebeveynler felsefeciler oyucak uumlreticilerinin soumlylemleri ile toplumların sosyo-kuumlltuumlrel ve
ekonomik yapıları belirlemektedir
Kullanım amacına goumlre oyuncaklar
Ccedilocukların yaş gruplarına goumlre duyusal beceri eğitim eğlence amaccedillı ihtiyaccedillarını
karşılamak amaccedillı kullanılan oyuncaklar bu gruba girer
Dekoratif amaccedillı oyuncaklar
Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif amaccedillı oyuncaklar
denir
Resim 29 Dekoratif amaccedillı kullanılan oyuncaklar
Resim 210 Dekoratif amaccedillı kullanılan oyuncaklar
Fonksiyonel oyuncaklar
Yetişkinler tarafından kullanılan aletlerin kuumlccediluumlltuumllmuumlş modellerine fonksiyonel
oyuncak denir
33
UYGULAMA FAALİYETİ
Oyuncakların model oumlzelliklerini araştırınız Bunların iccedilinden tekstil yuumlzeyli oyuncak-
ları seccedilerek tuumlruumlne goumlre goumlrsel uumlruumln dosyası hazırlayınız
İşlem Basamakları Oumlneriler
Oumlnerilen kaynaklardan tekstil yuuml-
zeyli oyuncakları araştırınız
Oyuncak mağazaları oyuncak web
sayfaları oyuncak uumlreten atoumllyeler
kreşler anaokullarından faydala-
nabilirsiniz
Oumlnerilen kaynaklardan tekstil yuuml-
zeyli oyuncakların goumlrsellerini fo-
toğraflayarak fotokopi alarak ya
da web sayfasından ccedilıktı olarak
temin ediniz
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Tekstil yuumlzey tuumlruumlne goumlre grupla-
ma yapınız
Dokuma yuumlzeyler peluumlş polar te-
ri koton
Oumlrguuml yuumlzeyler- triko el oumlrguumlsuuml
Dokusuz yuumlzeyler keccedile olarak
tekstil yuumlzeyli oyuncaklar
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Bilgi konularını goumlzden geccediliriniz
Aynı gruptaki goumlrselleri A4 kacircğı-
dına yerleştirip yapıştırınız
A4 dosya kacircğıdı oyuncak goumlrselle-
ri yapıştırıcı ile yapıştırınız
Tekstil yuumlzeyli oyuncak goumlrselle-
rinin alt boumlluumlmuumlne not alarak ta-
nımlayınız
Parccedila mekanizma renk tekstil
yuumlzey oumlzelliği vb
Zamanı iyi kullanınız
UYGULAMA FAALİYETİ
34
Uygulama ccedilalışmaları yaptığınız
A4 kacircğıtlarını dosyaya grup sıra-
sına goumlre yerleştiriniz
Dosyanıza kapak hazırlayarak ccedila-
lışmayı tamamlayınız
Uygulama ccedilalışmanızı kontrol edi-
niz Hatalarınız var ise duumlzeltiniz
Goumlrsel uumlruumln dosyasını sınıf orta-
mında arkadaşlarınızla paylaşınız
Paylaşımcı olunuz
35
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME Aşağıdaki cuumlmlelerin başında boş bırakılan parantezlere cuumlmlelerde verilen bil-
giler doğru ise D yanlış ise Y yazınız
1 ( ) Oyuncaklar ister bireysel uumlretilsin isterse enduumlstriyel anlamda seri olarak
uumlretilsin oyuncakların modellerine ve malzemelerine goumlre uumlretim teknikleri
farklıdır
2 ( ) Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir
araya getirilerek uumlretilen oyuncaklara tek parccedila oyuncaklar denir
3 ( ) Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif
amaccedillı oyuncaklar denir
4 ( ) Plastik oyuncaklar İkinci Duumlnya Savaşırsquondan sonra ucuz hafif fazla sa-
yıda uumlretilebilir olması nedeniyle kullanılmaya başlayan doumlkme ve kalıp tek-
niği ile uumlretilen oyuncak ccedileşitleridir
5 ( ) Ccedilocukların yaş gruplarına goumlre duyusal beceri eğitim eğlence amaccedillı
ihtiyaccedillarını karşılamak iccedilin kullanılan oyuncaklara kullanım amacına uygun
oyuncaklar denir
6 ( ) Pilli kumandalı şarjlı uumlretilen ateri elde taşınabilir CDrsquoden ya da hafıza
kartlarından oynanan oyuncaklara elektronik miniyonga oyuncaklar denir
7 ( ) Tek parccedila ahşap plastik cam gibi malzemeden misket topaccedil vb şeklin-
de uumlretilen oyuncak tuumlrlerine ccedilok parccedilalı oyuncak denir
8 ( ) Oyuncağa ses ışık hareket kazandırmak amaccedillı mekanizmaların yerleşti-
rilmesi ile uumlretilen oyuncaklara mekanizmalı oyuncaklar denir
9 ( ) Ahşap malzemelerin ham boyalı vernikli oymalı baskılı vb şekillen-
dirmeleri yoluyla elde edilen oyuncaklara ahşap oyuncaklar denir
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız Ce-
vaplarınızın tuumlmuuml doğru ise ldquoModuumll Değerlendirmerdquoye geccediliniz
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME
36
MODUumlL DEĞERLENDİRME
Aşağıdaki cuumlmlelerin başında boş bırakılan parantezlere cuumlmlelerde verilen bil-
giler doğru ise D yanlış ise Y yazınız
1 ( ) Bir youmlrede tarihsel suumlreccedilte ustalar ebeveynler ya da ccedilocukların kendisi
tarafından uumlretilen ya da oyunlarda kullanılan doğal nesnelere youmlresel oyun-
caklar denir
2 ( ) Eyuumlp oyuncakları 300 yıllık bir geccedilmişe sahiptir
3 ( ) Taş kil ağaccedil dalları ilk ccedilağlardan beri oyuncak malzemesi olarak kulla-
nılmıştır
4 ( ) Elektronik ve miniyongalı oyuncaklar geleneksel oyuncaklardır
5 ( ) Yetişkinler tarafından kullanılan aletlerin kuumlccediluumlltuumllmuumlş modellerine tak
parccedilalı oyuncak denir
6 ( ) Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir
araya getirilerek uumlretilen oyuncaklara ccedilok parccedilalı oyuncak denir
7 ( ) Uumlretim tekniğine goumlre oyuncakları gruplandırabilmek iccedilin oyuncakları
malzeme ve model oumlzelliklerine goumlre incelemek gerekir
8 ( ) Uluslara goumlre oyuncakların değişkenliği malzeme ve biccedilim youmlnuumlndendir
9 ( ) Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif
amaccedillı oyuncaklar denir
10 ( ) Tuumlrk tarihinde satılmak uumlzere yapılan oyuncaklar Selccediluklu doumlneminde
ortaya ccedilıkıyor
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız Ce-
vaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki moduumlle geccedilmek iccedilin oumlğretmeninize başvurunuz
MODUumlL DEĞERLENDİRME
37
CEVAP ANAHTARLARI OumlĞRENME FAALİYETİ-1rsquoİN CEVAP ANAHTARI
1 B
2 D
3 C
4 A
5 C
6 D
OumlĞRENME FAALİYETİ-2rsquoNİN CEVAP ANAHTARI
1 D
2 Y
3 D
4 D
5 D
6 D
7 Y
8 D
9 D
MODUumlL DEĞERLENDİRMENİN CEVAP ANAHTARI
1 D
2 D
3 D
4 Y
5 Y
6 D
7 D
8 D
9 D
10 Y
CEVAP ANAHTARLARI
38
KAYNAKCcedilA
ONUR Bekir Oyunun Guumlcuuml İmge Kitabevi 2011
ONUR Bekir Neslihan GUumlNEY Tuumlrkiyersquode Ccedilocuk Oyunları Araştırma-
ları Ankara Uumlniversitesi CcedilOKAUM (Ccedilocuk Kuumlltuumlruuml Araştırma ve Uygula-
ma Merkezi Yayınları ) Koumlk Yayıncılık 2004
OĞUZ M Oumlcal Petek ERSOY Tuumlrkiyersquode Yaşayan Geleneksel Ccedilocuk
Oyunları Gazi Uumlniversitesi Tuumlrk Halkbilimi Araştırma ve Uygulama Mer-
kezi (THBMER) tarafından yayımlanan 2004
BAŞAL Handan Asucircde GeccedilmişYıllarda Tuumlrkiyersquode Ccedilocuklar Tarafından
Oynanan Ccedilocuk Oyunları Uludağ Uumlniversitesi Eğitim Fakuumlltesi Dergisi
XX (2) 2007
ONUR B N CcedilELEN F CcedilOK M ARTAR T DEMİR (1998) Childrenrsquos
need for toys from mothers point of view in two cities of Turkey iccedilinde Toys
and Playthings (ed G Brougere) Imprimera LaTresoriere
Antalya Oyuncak Muumlzesi
KAYNAKCcedilA
25
UYGULAMA FAALİYETİ Yaşadığınız youmlrede geccedilmişte oynanan ccedilocuk oyunlarını ve bu oyunda kullanılan
oyuncakları araştırarak oyuncakların model oumlzelliklerini ve goumlrsel uumlruumln dosyası oluşturunuz
İşlem Basamakları Oumlneriler
Youmlrenizde geccedilmişte oynanan
oyunları ve oyunlarda oynanan
oyuncakları oumlnerilen kaynak-
lardan araştırınız
Kuumltuumlphane muumlze yerel web sayfaları
boumllge ya da il yıllıkları ve aile buumlyuumlk-
lerinden yararlanabilirsiniz
Araştırma oumlncesi planlama ya-
pınız( Goumlruumlşmelerde soracağı-
nız soruları not defterinizi ka-
leminizi hazırlayınız)
Hazırlıklarınızı kontrol ediniz
Araştırma sonuccedillarını not alı-
nız( oyunun oumlzellikleri kulla-
nılan oyuncağın malzeme ve
model oumlzellikleri vb gibi )
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Oyuncaklarla ilgili varsa goumlr-
sellerin resimlerini ccedilekerek ya
da ccedilizerek temin ediniz
Zamanı iyi kullanınız
Araştırma sonuccedillarını dosyala-
yınız
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Araştırma sonuccedillarını sınıf or-
tamında paylaşınız
Paylaşımcı olunuz
UYGULAMA FAALİYETİ-1
26
Eğitici enduumlstriyel oyuncakları araştırınız Araştırmalarınızdan edindiğiniz goumlrseller
yardımı ile bir konu seccedilerek eğitici oyuncak modeli oluşturunuz
İşlem Basamakları Oumlneriler
Eğitici oyuncakları oumlnerilen kay-
naklardan araştırınız
Oyuncak mağazaları İnternet
web sayfalarından faydalanınız
Ccedilizim malzemelerini hazırlayınız
Seccediltiğiniz konudaki oyuncağın
modelini ccediliziniz (Rakamları konu
olarak seccedilebilirsiniz )
Kalem A4 resim kacircğıdı silgi
A4 resim kartonu kullanabilir-
siniz
Hazırlıklarınızı kontrol ediniz
Oyuncağın renk ve kumaşını seccedili-
niz
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Kalıbınıza uygun kumaşı kesiniz
Modele uygun dikiniz
İccedilerisini elyaf ile doldurunuz
Farklı materyaller kullanabilirsi-
niz (Keccedile suumlnger boyalar kar-
ton vb)
Uygulama ccedilalışmanızı sınıf orta-
mında arkadaşlarınızla paylaşınız
Paylaşımcı olunuz
UYGULAMA FAALİYETİ-2
27
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME
Aşağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği işaretleyiniz
1 MOuml 5500-3000 Kalkolitik Doumlneme ait en eski oyuncak araba hangi muumlzede sergilenmek-
tedir
A) Ankara
B) Mardin
C) Antalya
D) İstanbul
2 İlk ccedilağ oyuncaklarında hangisi malzeme olarak kullanılmadı
A) Taş
B) Ağaccedil dalı
C) Kil
D) Plastik
3 Geleneksel oyuncaklarda topaccedil nasıl kullanılırdı
A) Vurularak
B) Parccedilalanarak
C) Doumlnduumlruumllerek
D) Suumlruumllerek
4 Aşağıdaki oyuncaklardan hangisi enduumlstriyel oyuncak gruplarından minyatuumlr nesneler
oyuncak grubuna girmez
A) Lego
B) Araba
C) Doktor seti
D) Tamir seti
5Aşağıdakilerden hangisi eğitici oyuncaklar grubuna girer
A) Keman
B) Topaccedil
C ) Geometrik şekiller
D ) Araba
6Eyuumlp Oyuncakları hangi ilimizde uumlretimde 300 yıl varlığını suumlrduumlrmuumlştuumlr
A) İzmir
B) Bursa
C) Ankara
D) İstanbul
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız Ce-
vaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki oumlğrenme faaliyetine geccediliniz
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME
28
OumlĞRENME FAALİYETİndash2
Bu faaliyette verilecek bilgiler ve kazandırılacak beceriler ile oumlzelliklerine goumlre oyun-
cakları gruplandırabileceksiniz
Oyuncakları malzeme ve model oumlzelliklerine goumlre araştırınız
Araştırma sonuccedillarına goumlre oyuncak ccedileşitlerini gruplandırınız
Araştırma sonuccedillarını arkadaşlarınızla sınıf ortamında paylaşınız
2 OYUNCAK CcedilEŞİTLERİ
Oyuncaklar ister bireysel uumlretilsin isterse enduumlstriyel anlamda seri olarak uumlretilsin
oyuncakların modellerine ve malzemelerine goumlre uumlretim teknikleri farklıdır Bu farklılıklar
gelişen değişen teknoloji ile malzeme tuumlruumlne ve oyuncak firmalarının satış politikalarına
goumlre her geccedilen guumln değişmektedir Guumlnuumlmuumlzde var olan oyuncak uumlretim teknikleri değerlen-
dirilirken değişkenlik goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalıdır
21 Uumlretim Tekniğine Goumlre Oyuncaklar Uumlretim tekniğine goumlre oyuncakları gruplandırabilmek iccedilin oyuncakları malzeme ve
model oumlzelliklerine goumlre incelemek gerekir
211 Malzeme Tuumlruumlne Goumlre Oyuncaklar Tekstil yuumlzeyli oyuncaklar
Oyuncağın tuumlmuumlnde ya da bir boumlluumlmuumlnde terikoton keccedile peluumlş polar kadife triko
oumlrguuml gibi tekstil yuumlzeyleri kullanarak hazırlanan oyuncaklardır
Resim 21 Tekstil yuumlzeyli oyuncak
OumlĞRENME FAALİYETİndash2
AMACcedil
ARAŞTIRMA
29
Ahşap oyuncaklar
Ahşap malzemelerin ham boyalı vernikli oymalı baskılı vb şekillendirmeleri
yoluyla elde edilen oyuncaklardır
Resim 22 Ahşap oyuncak
Kağıt karton oyuncaklar
Kağıt karton oluklu mukavva vb kağıt tuumlrevlerinden oluşturulan oyuncaklardır
Resim 23 Kağıt ve karton oyuncaklar
30
Resim 24 Kağıt ve karton oyuncaklar
Teneke oyuncaklar
Teneke ve sacın şekillendirilip renklendirilmesi ile uumlretilen oyuncak ccedileşitleridir Bu
tuumlr oyuncaklarda yay ve kurma mekanizmaları da kullanılmıştır
Resim 25 Teneke otobuumls oyuncak
Plastik oyuncaklar
İkinci Duumlnya Savaşırsquondan sonra ucuz hafif fazla sayıda uumlretilebilir olması nedeniyle
kullanılmaya başlayan doumlkme ve kalıp tekniği ile uumlretilen oyuncak ccedileşitleridir
Resim 26 Plastik oyuncaklar
31
Cam oyuncaklar
Oumlzellikle ccedilok kalın camdan misket ya da zeka oyuncakları gibi oyuncakların
uumlretiminde kullanılan oyuncak ccedileşitleridir
Resim 27 Cam zeka oyuncağı
Elektronik Miniyonga (Microchip) oyuncaklar
Pilli kumandalı şarzlı uumlretilen ateri elde taşınabilir CDrsquoden ya da hafıza kartlarından
oynanan oyuncak ccedileşitleridir
Resim 28 Kumandalı otomobil oyuncak
212 Model Oumlzelliğine Goumlre Oyuncaklar Tek parccedilalı oyuncaklar
Tek parccedila ahşap plastik cam gibi malzemeden misket topa vb şeklinde uumlretilen
oyuncak tuumlrleridir
Ccedilok parccedilalı oyuncaklar
Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir araya getirilerek
uumlretilen oyuncak tuumlrleridir
Mekanizmalı oyuncaklar
Oyuncağa ses ışık hareket kazandırmak amaccedillı mekanizmaların yerleştirilmesi ile
uumlretilen oyuncak tuumlrleridir
32
22 Amacına Goumlre Oyuncaklar Ccedilocukların yetiştirilmeleri kuumlltuumlrden kuumlltuumlre değişkenlik goumlstermektedir İletişim ve
ulaşım araccedillarındaki hızlı değişimi kuumlltuumlrler arasındaki değişkenliği her geccedilen guumln
azaltmaktadır Bunun sonucu olarak geleneksel oyuncaklardan uzaklaşarak duumlnyada genel
ilgi goumlren oyuncak tuumlrlerine youmlnelim artmaktadır
Oyuncakların ccedilok farklı amaccedilları vardır Bu amaccedilları eğitimciler doktorlar
ebeveynler felsefeciler oyucak uumlreticilerinin soumlylemleri ile toplumların sosyo-kuumlltuumlrel ve
ekonomik yapıları belirlemektedir
Kullanım amacına goumlre oyuncaklar
Ccedilocukların yaş gruplarına goumlre duyusal beceri eğitim eğlence amaccedillı ihtiyaccedillarını
karşılamak amaccedillı kullanılan oyuncaklar bu gruba girer
Dekoratif amaccedillı oyuncaklar
Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif amaccedillı oyuncaklar
denir
Resim 29 Dekoratif amaccedillı kullanılan oyuncaklar
Resim 210 Dekoratif amaccedillı kullanılan oyuncaklar
Fonksiyonel oyuncaklar
Yetişkinler tarafından kullanılan aletlerin kuumlccediluumlltuumllmuumlş modellerine fonksiyonel
oyuncak denir
33
UYGULAMA FAALİYETİ
Oyuncakların model oumlzelliklerini araştırınız Bunların iccedilinden tekstil yuumlzeyli oyuncak-
ları seccedilerek tuumlruumlne goumlre goumlrsel uumlruumln dosyası hazırlayınız
İşlem Basamakları Oumlneriler
Oumlnerilen kaynaklardan tekstil yuuml-
zeyli oyuncakları araştırınız
Oyuncak mağazaları oyuncak web
sayfaları oyuncak uumlreten atoumllyeler
kreşler anaokullarından faydala-
nabilirsiniz
Oumlnerilen kaynaklardan tekstil yuuml-
zeyli oyuncakların goumlrsellerini fo-
toğraflayarak fotokopi alarak ya
da web sayfasından ccedilıktı olarak
temin ediniz
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Tekstil yuumlzey tuumlruumlne goumlre grupla-
ma yapınız
Dokuma yuumlzeyler peluumlş polar te-
ri koton
Oumlrguuml yuumlzeyler- triko el oumlrguumlsuuml
Dokusuz yuumlzeyler keccedile olarak
tekstil yuumlzeyli oyuncaklar
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Bilgi konularını goumlzden geccediliriniz
Aynı gruptaki goumlrselleri A4 kacircğı-
dına yerleştirip yapıştırınız
A4 dosya kacircğıdı oyuncak goumlrselle-
ri yapıştırıcı ile yapıştırınız
Tekstil yuumlzeyli oyuncak goumlrselle-
rinin alt boumlluumlmuumlne not alarak ta-
nımlayınız
Parccedila mekanizma renk tekstil
yuumlzey oumlzelliği vb
Zamanı iyi kullanınız
UYGULAMA FAALİYETİ
34
Uygulama ccedilalışmaları yaptığınız
A4 kacircğıtlarını dosyaya grup sıra-
sına goumlre yerleştiriniz
Dosyanıza kapak hazırlayarak ccedila-
lışmayı tamamlayınız
Uygulama ccedilalışmanızı kontrol edi-
niz Hatalarınız var ise duumlzeltiniz
Goumlrsel uumlruumln dosyasını sınıf orta-
mında arkadaşlarınızla paylaşınız
Paylaşımcı olunuz
35
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME Aşağıdaki cuumlmlelerin başında boş bırakılan parantezlere cuumlmlelerde verilen bil-
giler doğru ise D yanlış ise Y yazınız
1 ( ) Oyuncaklar ister bireysel uumlretilsin isterse enduumlstriyel anlamda seri olarak
uumlretilsin oyuncakların modellerine ve malzemelerine goumlre uumlretim teknikleri
farklıdır
2 ( ) Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir
araya getirilerek uumlretilen oyuncaklara tek parccedila oyuncaklar denir
3 ( ) Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif
amaccedillı oyuncaklar denir
4 ( ) Plastik oyuncaklar İkinci Duumlnya Savaşırsquondan sonra ucuz hafif fazla sa-
yıda uumlretilebilir olması nedeniyle kullanılmaya başlayan doumlkme ve kalıp tek-
niği ile uumlretilen oyuncak ccedileşitleridir
5 ( ) Ccedilocukların yaş gruplarına goumlre duyusal beceri eğitim eğlence amaccedillı
ihtiyaccedillarını karşılamak iccedilin kullanılan oyuncaklara kullanım amacına uygun
oyuncaklar denir
6 ( ) Pilli kumandalı şarjlı uumlretilen ateri elde taşınabilir CDrsquoden ya da hafıza
kartlarından oynanan oyuncaklara elektronik miniyonga oyuncaklar denir
7 ( ) Tek parccedila ahşap plastik cam gibi malzemeden misket topaccedil vb şeklin-
de uumlretilen oyuncak tuumlrlerine ccedilok parccedilalı oyuncak denir
8 ( ) Oyuncağa ses ışık hareket kazandırmak amaccedillı mekanizmaların yerleşti-
rilmesi ile uumlretilen oyuncaklara mekanizmalı oyuncaklar denir
9 ( ) Ahşap malzemelerin ham boyalı vernikli oymalı baskılı vb şekillen-
dirmeleri yoluyla elde edilen oyuncaklara ahşap oyuncaklar denir
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız Ce-
vaplarınızın tuumlmuuml doğru ise ldquoModuumll Değerlendirmerdquoye geccediliniz
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME
36
MODUumlL DEĞERLENDİRME
Aşağıdaki cuumlmlelerin başında boş bırakılan parantezlere cuumlmlelerde verilen bil-
giler doğru ise D yanlış ise Y yazınız
1 ( ) Bir youmlrede tarihsel suumlreccedilte ustalar ebeveynler ya da ccedilocukların kendisi
tarafından uumlretilen ya da oyunlarda kullanılan doğal nesnelere youmlresel oyun-
caklar denir
2 ( ) Eyuumlp oyuncakları 300 yıllık bir geccedilmişe sahiptir
3 ( ) Taş kil ağaccedil dalları ilk ccedilağlardan beri oyuncak malzemesi olarak kulla-
nılmıştır
4 ( ) Elektronik ve miniyongalı oyuncaklar geleneksel oyuncaklardır
5 ( ) Yetişkinler tarafından kullanılan aletlerin kuumlccediluumlltuumllmuumlş modellerine tak
parccedilalı oyuncak denir
6 ( ) Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir
araya getirilerek uumlretilen oyuncaklara ccedilok parccedilalı oyuncak denir
7 ( ) Uumlretim tekniğine goumlre oyuncakları gruplandırabilmek iccedilin oyuncakları
malzeme ve model oumlzelliklerine goumlre incelemek gerekir
8 ( ) Uluslara goumlre oyuncakların değişkenliği malzeme ve biccedilim youmlnuumlndendir
9 ( ) Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif
amaccedillı oyuncaklar denir
10 ( ) Tuumlrk tarihinde satılmak uumlzere yapılan oyuncaklar Selccediluklu doumlneminde
ortaya ccedilıkıyor
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız Ce-
vaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki moduumlle geccedilmek iccedilin oumlğretmeninize başvurunuz
MODUumlL DEĞERLENDİRME
37
CEVAP ANAHTARLARI OumlĞRENME FAALİYETİ-1rsquoİN CEVAP ANAHTARI
1 B
2 D
3 C
4 A
5 C
6 D
OumlĞRENME FAALİYETİ-2rsquoNİN CEVAP ANAHTARI
1 D
2 Y
3 D
4 D
5 D
6 D
7 Y
8 D
9 D
MODUumlL DEĞERLENDİRMENİN CEVAP ANAHTARI
1 D
2 D
3 D
4 Y
5 Y
6 D
7 D
8 D
9 D
10 Y
CEVAP ANAHTARLARI
38
KAYNAKCcedilA
ONUR Bekir Oyunun Guumlcuuml İmge Kitabevi 2011
ONUR Bekir Neslihan GUumlNEY Tuumlrkiyersquode Ccedilocuk Oyunları Araştırma-
ları Ankara Uumlniversitesi CcedilOKAUM (Ccedilocuk Kuumlltuumlruuml Araştırma ve Uygula-
ma Merkezi Yayınları ) Koumlk Yayıncılık 2004
OĞUZ M Oumlcal Petek ERSOY Tuumlrkiyersquode Yaşayan Geleneksel Ccedilocuk
Oyunları Gazi Uumlniversitesi Tuumlrk Halkbilimi Araştırma ve Uygulama Mer-
kezi (THBMER) tarafından yayımlanan 2004
BAŞAL Handan Asucircde GeccedilmişYıllarda Tuumlrkiyersquode Ccedilocuklar Tarafından
Oynanan Ccedilocuk Oyunları Uludağ Uumlniversitesi Eğitim Fakuumlltesi Dergisi
XX (2) 2007
ONUR B N CcedilELEN F CcedilOK M ARTAR T DEMİR (1998) Childrenrsquos
need for toys from mothers point of view in two cities of Turkey iccedilinde Toys
and Playthings (ed G Brougere) Imprimera LaTresoriere
Antalya Oyuncak Muumlzesi
KAYNAKCcedilA
26
Eğitici enduumlstriyel oyuncakları araştırınız Araştırmalarınızdan edindiğiniz goumlrseller
yardımı ile bir konu seccedilerek eğitici oyuncak modeli oluşturunuz
İşlem Basamakları Oumlneriler
Eğitici oyuncakları oumlnerilen kay-
naklardan araştırınız
Oyuncak mağazaları İnternet
web sayfalarından faydalanınız
Ccedilizim malzemelerini hazırlayınız
Seccediltiğiniz konudaki oyuncağın
modelini ccediliziniz (Rakamları konu
olarak seccedilebilirsiniz )
Kalem A4 resim kacircğıdı silgi
A4 resim kartonu kullanabilir-
siniz
Hazırlıklarınızı kontrol ediniz
Oyuncağın renk ve kumaşını seccedili-
niz
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Kalıbınıza uygun kumaşı kesiniz
Modele uygun dikiniz
İccedilerisini elyaf ile doldurunuz
Farklı materyaller kullanabilirsi-
niz (Keccedile suumlnger boyalar kar-
ton vb)
Uygulama ccedilalışmanızı sınıf orta-
mında arkadaşlarınızla paylaşınız
Paylaşımcı olunuz
UYGULAMA FAALİYETİ-2
27
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME
Aşağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği işaretleyiniz
1 MOuml 5500-3000 Kalkolitik Doumlneme ait en eski oyuncak araba hangi muumlzede sergilenmek-
tedir
A) Ankara
B) Mardin
C) Antalya
D) İstanbul
2 İlk ccedilağ oyuncaklarında hangisi malzeme olarak kullanılmadı
A) Taş
B) Ağaccedil dalı
C) Kil
D) Plastik
3 Geleneksel oyuncaklarda topaccedil nasıl kullanılırdı
A) Vurularak
B) Parccedilalanarak
C) Doumlnduumlruumllerek
D) Suumlruumllerek
4 Aşağıdaki oyuncaklardan hangisi enduumlstriyel oyuncak gruplarından minyatuumlr nesneler
oyuncak grubuna girmez
A) Lego
B) Araba
C) Doktor seti
D) Tamir seti
5Aşağıdakilerden hangisi eğitici oyuncaklar grubuna girer
A) Keman
B) Topaccedil
C ) Geometrik şekiller
D ) Araba
6Eyuumlp Oyuncakları hangi ilimizde uumlretimde 300 yıl varlığını suumlrduumlrmuumlştuumlr
A) İzmir
B) Bursa
C) Ankara
D) İstanbul
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız Ce-
vaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki oumlğrenme faaliyetine geccediliniz
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME
28
OumlĞRENME FAALİYETİndash2
Bu faaliyette verilecek bilgiler ve kazandırılacak beceriler ile oumlzelliklerine goumlre oyun-
cakları gruplandırabileceksiniz
Oyuncakları malzeme ve model oumlzelliklerine goumlre araştırınız
Araştırma sonuccedillarına goumlre oyuncak ccedileşitlerini gruplandırınız
Araştırma sonuccedillarını arkadaşlarınızla sınıf ortamında paylaşınız
2 OYUNCAK CcedilEŞİTLERİ
Oyuncaklar ister bireysel uumlretilsin isterse enduumlstriyel anlamda seri olarak uumlretilsin
oyuncakların modellerine ve malzemelerine goumlre uumlretim teknikleri farklıdır Bu farklılıklar
gelişen değişen teknoloji ile malzeme tuumlruumlne ve oyuncak firmalarının satış politikalarına
goumlre her geccedilen guumln değişmektedir Guumlnuumlmuumlzde var olan oyuncak uumlretim teknikleri değerlen-
dirilirken değişkenlik goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalıdır
21 Uumlretim Tekniğine Goumlre Oyuncaklar Uumlretim tekniğine goumlre oyuncakları gruplandırabilmek iccedilin oyuncakları malzeme ve
model oumlzelliklerine goumlre incelemek gerekir
211 Malzeme Tuumlruumlne Goumlre Oyuncaklar Tekstil yuumlzeyli oyuncaklar
Oyuncağın tuumlmuumlnde ya da bir boumlluumlmuumlnde terikoton keccedile peluumlş polar kadife triko
oumlrguuml gibi tekstil yuumlzeyleri kullanarak hazırlanan oyuncaklardır
Resim 21 Tekstil yuumlzeyli oyuncak
OumlĞRENME FAALİYETİndash2
AMACcedil
ARAŞTIRMA
29
Ahşap oyuncaklar
Ahşap malzemelerin ham boyalı vernikli oymalı baskılı vb şekillendirmeleri
yoluyla elde edilen oyuncaklardır
Resim 22 Ahşap oyuncak
Kağıt karton oyuncaklar
Kağıt karton oluklu mukavva vb kağıt tuumlrevlerinden oluşturulan oyuncaklardır
Resim 23 Kağıt ve karton oyuncaklar
30
Resim 24 Kağıt ve karton oyuncaklar
Teneke oyuncaklar
Teneke ve sacın şekillendirilip renklendirilmesi ile uumlretilen oyuncak ccedileşitleridir Bu
tuumlr oyuncaklarda yay ve kurma mekanizmaları da kullanılmıştır
Resim 25 Teneke otobuumls oyuncak
Plastik oyuncaklar
İkinci Duumlnya Savaşırsquondan sonra ucuz hafif fazla sayıda uumlretilebilir olması nedeniyle
kullanılmaya başlayan doumlkme ve kalıp tekniği ile uumlretilen oyuncak ccedileşitleridir
Resim 26 Plastik oyuncaklar
31
Cam oyuncaklar
Oumlzellikle ccedilok kalın camdan misket ya da zeka oyuncakları gibi oyuncakların
uumlretiminde kullanılan oyuncak ccedileşitleridir
Resim 27 Cam zeka oyuncağı
Elektronik Miniyonga (Microchip) oyuncaklar
Pilli kumandalı şarzlı uumlretilen ateri elde taşınabilir CDrsquoden ya da hafıza kartlarından
oynanan oyuncak ccedileşitleridir
Resim 28 Kumandalı otomobil oyuncak
212 Model Oumlzelliğine Goumlre Oyuncaklar Tek parccedilalı oyuncaklar
Tek parccedila ahşap plastik cam gibi malzemeden misket topa vb şeklinde uumlretilen
oyuncak tuumlrleridir
Ccedilok parccedilalı oyuncaklar
Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir araya getirilerek
uumlretilen oyuncak tuumlrleridir
Mekanizmalı oyuncaklar
Oyuncağa ses ışık hareket kazandırmak amaccedillı mekanizmaların yerleştirilmesi ile
uumlretilen oyuncak tuumlrleridir
32
22 Amacına Goumlre Oyuncaklar Ccedilocukların yetiştirilmeleri kuumlltuumlrden kuumlltuumlre değişkenlik goumlstermektedir İletişim ve
ulaşım araccedillarındaki hızlı değişimi kuumlltuumlrler arasındaki değişkenliği her geccedilen guumln
azaltmaktadır Bunun sonucu olarak geleneksel oyuncaklardan uzaklaşarak duumlnyada genel
ilgi goumlren oyuncak tuumlrlerine youmlnelim artmaktadır
Oyuncakların ccedilok farklı amaccedilları vardır Bu amaccedilları eğitimciler doktorlar
ebeveynler felsefeciler oyucak uumlreticilerinin soumlylemleri ile toplumların sosyo-kuumlltuumlrel ve
ekonomik yapıları belirlemektedir
Kullanım amacına goumlre oyuncaklar
Ccedilocukların yaş gruplarına goumlre duyusal beceri eğitim eğlence amaccedillı ihtiyaccedillarını
karşılamak amaccedillı kullanılan oyuncaklar bu gruba girer
Dekoratif amaccedillı oyuncaklar
Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif amaccedillı oyuncaklar
denir
Resim 29 Dekoratif amaccedillı kullanılan oyuncaklar
Resim 210 Dekoratif amaccedillı kullanılan oyuncaklar
Fonksiyonel oyuncaklar
Yetişkinler tarafından kullanılan aletlerin kuumlccediluumlltuumllmuumlş modellerine fonksiyonel
oyuncak denir
33
UYGULAMA FAALİYETİ
Oyuncakların model oumlzelliklerini araştırınız Bunların iccedilinden tekstil yuumlzeyli oyuncak-
ları seccedilerek tuumlruumlne goumlre goumlrsel uumlruumln dosyası hazırlayınız
İşlem Basamakları Oumlneriler
Oumlnerilen kaynaklardan tekstil yuuml-
zeyli oyuncakları araştırınız
Oyuncak mağazaları oyuncak web
sayfaları oyuncak uumlreten atoumllyeler
kreşler anaokullarından faydala-
nabilirsiniz
Oumlnerilen kaynaklardan tekstil yuuml-
zeyli oyuncakların goumlrsellerini fo-
toğraflayarak fotokopi alarak ya
da web sayfasından ccedilıktı olarak
temin ediniz
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Tekstil yuumlzey tuumlruumlne goumlre grupla-
ma yapınız
Dokuma yuumlzeyler peluumlş polar te-
ri koton
Oumlrguuml yuumlzeyler- triko el oumlrguumlsuuml
Dokusuz yuumlzeyler keccedile olarak
tekstil yuumlzeyli oyuncaklar
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Bilgi konularını goumlzden geccediliriniz
Aynı gruptaki goumlrselleri A4 kacircğı-
dına yerleştirip yapıştırınız
A4 dosya kacircğıdı oyuncak goumlrselle-
ri yapıştırıcı ile yapıştırınız
Tekstil yuumlzeyli oyuncak goumlrselle-
rinin alt boumlluumlmuumlne not alarak ta-
nımlayınız
Parccedila mekanizma renk tekstil
yuumlzey oumlzelliği vb
Zamanı iyi kullanınız
UYGULAMA FAALİYETİ
34
Uygulama ccedilalışmaları yaptığınız
A4 kacircğıtlarını dosyaya grup sıra-
sına goumlre yerleştiriniz
Dosyanıza kapak hazırlayarak ccedila-
lışmayı tamamlayınız
Uygulama ccedilalışmanızı kontrol edi-
niz Hatalarınız var ise duumlzeltiniz
Goumlrsel uumlruumln dosyasını sınıf orta-
mında arkadaşlarınızla paylaşınız
Paylaşımcı olunuz
35
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME Aşağıdaki cuumlmlelerin başında boş bırakılan parantezlere cuumlmlelerde verilen bil-
giler doğru ise D yanlış ise Y yazınız
1 ( ) Oyuncaklar ister bireysel uumlretilsin isterse enduumlstriyel anlamda seri olarak
uumlretilsin oyuncakların modellerine ve malzemelerine goumlre uumlretim teknikleri
farklıdır
2 ( ) Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir
araya getirilerek uumlretilen oyuncaklara tek parccedila oyuncaklar denir
3 ( ) Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif
amaccedillı oyuncaklar denir
4 ( ) Plastik oyuncaklar İkinci Duumlnya Savaşırsquondan sonra ucuz hafif fazla sa-
yıda uumlretilebilir olması nedeniyle kullanılmaya başlayan doumlkme ve kalıp tek-
niği ile uumlretilen oyuncak ccedileşitleridir
5 ( ) Ccedilocukların yaş gruplarına goumlre duyusal beceri eğitim eğlence amaccedillı
ihtiyaccedillarını karşılamak iccedilin kullanılan oyuncaklara kullanım amacına uygun
oyuncaklar denir
6 ( ) Pilli kumandalı şarjlı uumlretilen ateri elde taşınabilir CDrsquoden ya da hafıza
kartlarından oynanan oyuncaklara elektronik miniyonga oyuncaklar denir
7 ( ) Tek parccedila ahşap plastik cam gibi malzemeden misket topaccedil vb şeklin-
de uumlretilen oyuncak tuumlrlerine ccedilok parccedilalı oyuncak denir
8 ( ) Oyuncağa ses ışık hareket kazandırmak amaccedillı mekanizmaların yerleşti-
rilmesi ile uumlretilen oyuncaklara mekanizmalı oyuncaklar denir
9 ( ) Ahşap malzemelerin ham boyalı vernikli oymalı baskılı vb şekillen-
dirmeleri yoluyla elde edilen oyuncaklara ahşap oyuncaklar denir
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız Ce-
vaplarınızın tuumlmuuml doğru ise ldquoModuumll Değerlendirmerdquoye geccediliniz
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME
36
MODUumlL DEĞERLENDİRME
Aşağıdaki cuumlmlelerin başında boş bırakılan parantezlere cuumlmlelerde verilen bil-
giler doğru ise D yanlış ise Y yazınız
1 ( ) Bir youmlrede tarihsel suumlreccedilte ustalar ebeveynler ya da ccedilocukların kendisi
tarafından uumlretilen ya da oyunlarda kullanılan doğal nesnelere youmlresel oyun-
caklar denir
2 ( ) Eyuumlp oyuncakları 300 yıllık bir geccedilmişe sahiptir
3 ( ) Taş kil ağaccedil dalları ilk ccedilağlardan beri oyuncak malzemesi olarak kulla-
nılmıştır
4 ( ) Elektronik ve miniyongalı oyuncaklar geleneksel oyuncaklardır
5 ( ) Yetişkinler tarafından kullanılan aletlerin kuumlccediluumlltuumllmuumlş modellerine tak
parccedilalı oyuncak denir
6 ( ) Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir
araya getirilerek uumlretilen oyuncaklara ccedilok parccedilalı oyuncak denir
7 ( ) Uumlretim tekniğine goumlre oyuncakları gruplandırabilmek iccedilin oyuncakları
malzeme ve model oumlzelliklerine goumlre incelemek gerekir
8 ( ) Uluslara goumlre oyuncakların değişkenliği malzeme ve biccedilim youmlnuumlndendir
9 ( ) Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif
amaccedillı oyuncaklar denir
10 ( ) Tuumlrk tarihinde satılmak uumlzere yapılan oyuncaklar Selccediluklu doumlneminde
ortaya ccedilıkıyor
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız Ce-
vaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki moduumlle geccedilmek iccedilin oumlğretmeninize başvurunuz
MODUumlL DEĞERLENDİRME
37
CEVAP ANAHTARLARI OumlĞRENME FAALİYETİ-1rsquoİN CEVAP ANAHTARI
1 B
2 D
3 C
4 A
5 C
6 D
OumlĞRENME FAALİYETİ-2rsquoNİN CEVAP ANAHTARI
1 D
2 Y
3 D
4 D
5 D
6 D
7 Y
8 D
9 D
MODUumlL DEĞERLENDİRMENİN CEVAP ANAHTARI
1 D
2 D
3 D
4 Y
5 Y
6 D
7 D
8 D
9 D
10 Y
CEVAP ANAHTARLARI
38
KAYNAKCcedilA
ONUR Bekir Oyunun Guumlcuuml İmge Kitabevi 2011
ONUR Bekir Neslihan GUumlNEY Tuumlrkiyersquode Ccedilocuk Oyunları Araştırma-
ları Ankara Uumlniversitesi CcedilOKAUM (Ccedilocuk Kuumlltuumlruuml Araştırma ve Uygula-
ma Merkezi Yayınları ) Koumlk Yayıncılık 2004
OĞUZ M Oumlcal Petek ERSOY Tuumlrkiyersquode Yaşayan Geleneksel Ccedilocuk
Oyunları Gazi Uumlniversitesi Tuumlrk Halkbilimi Araştırma ve Uygulama Mer-
kezi (THBMER) tarafından yayımlanan 2004
BAŞAL Handan Asucircde GeccedilmişYıllarda Tuumlrkiyersquode Ccedilocuklar Tarafından
Oynanan Ccedilocuk Oyunları Uludağ Uumlniversitesi Eğitim Fakuumlltesi Dergisi
XX (2) 2007
ONUR B N CcedilELEN F CcedilOK M ARTAR T DEMİR (1998) Childrenrsquos
need for toys from mothers point of view in two cities of Turkey iccedilinde Toys
and Playthings (ed G Brougere) Imprimera LaTresoriere
Antalya Oyuncak Muumlzesi
KAYNAKCcedilA
27
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME
Aşağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği işaretleyiniz
1 MOuml 5500-3000 Kalkolitik Doumlneme ait en eski oyuncak araba hangi muumlzede sergilenmek-
tedir
A) Ankara
B) Mardin
C) Antalya
D) İstanbul
2 İlk ccedilağ oyuncaklarında hangisi malzeme olarak kullanılmadı
A) Taş
B) Ağaccedil dalı
C) Kil
D) Plastik
3 Geleneksel oyuncaklarda topaccedil nasıl kullanılırdı
A) Vurularak
B) Parccedilalanarak
C) Doumlnduumlruumllerek
D) Suumlruumllerek
4 Aşağıdaki oyuncaklardan hangisi enduumlstriyel oyuncak gruplarından minyatuumlr nesneler
oyuncak grubuna girmez
A) Lego
B) Araba
C) Doktor seti
D) Tamir seti
5Aşağıdakilerden hangisi eğitici oyuncaklar grubuna girer
A) Keman
B) Topaccedil
C ) Geometrik şekiller
D ) Araba
6Eyuumlp Oyuncakları hangi ilimizde uumlretimde 300 yıl varlığını suumlrduumlrmuumlştuumlr
A) İzmir
B) Bursa
C) Ankara
D) İstanbul
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız Ce-
vaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki oumlğrenme faaliyetine geccediliniz
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME
28
OumlĞRENME FAALİYETİndash2
Bu faaliyette verilecek bilgiler ve kazandırılacak beceriler ile oumlzelliklerine goumlre oyun-
cakları gruplandırabileceksiniz
Oyuncakları malzeme ve model oumlzelliklerine goumlre araştırınız
Araştırma sonuccedillarına goumlre oyuncak ccedileşitlerini gruplandırınız
Araştırma sonuccedillarını arkadaşlarınızla sınıf ortamında paylaşınız
2 OYUNCAK CcedilEŞİTLERİ
Oyuncaklar ister bireysel uumlretilsin isterse enduumlstriyel anlamda seri olarak uumlretilsin
oyuncakların modellerine ve malzemelerine goumlre uumlretim teknikleri farklıdır Bu farklılıklar
gelişen değişen teknoloji ile malzeme tuumlruumlne ve oyuncak firmalarının satış politikalarına
goumlre her geccedilen guumln değişmektedir Guumlnuumlmuumlzde var olan oyuncak uumlretim teknikleri değerlen-
dirilirken değişkenlik goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalıdır
21 Uumlretim Tekniğine Goumlre Oyuncaklar Uumlretim tekniğine goumlre oyuncakları gruplandırabilmek iccedilin oyuncakları malzeme ve
model oumlzelliklerine goumlre incelemek gerekir
211 Malzeme Tuumlruumlne Goumlre Oyuncaklar Tekstil yuumlzeyli oyuncaklar
Oyuncağın tuumlmuumlnde ya da bir boumlluumlmuumlnde terikoton keccedile peluumlş polar kadife triko
oumlrguuml gibi tekstil yuumlzeyleri kullanarak hazırlanan oyuncaklardır
Resim 21 Tekstil yuumlzeyli oyuncak
OumlĞRENME FAALİYETİndash2
AMACcedil
ARAŞTIRMA
29
Ahşap oyuncaklar
Ahşap malzemelerin ham boyalı vernikli oymalı baskılı vb şekillendirmeleri
yoluyla elde edilen oyuncaklardır
Resim 22 Ahşap oyuncak
Kağıt karton oyuncaklar
Kağıt karton oluklu mukavva vb kağıt tuumlrevlerinden oluşturulan oyuncaklardır
Resim 23 Kağıt ve karton oyuncaklar
30
Resim 24 Kağıt ve karton oyuncaklar
Teneke oyuncaklar
Teneke ve sacın şekillendirilip renklendirilmesi ile uumlretilen oyuncak ccedileşitleridir Bu
tuumlr oyuncaklarda yay ve kurma mekanizmaları da kullanılmıştır
Resim 25 Teneke otobuumls oyuncak
Plastik oyuncaklar
İkinci Duumlnya Savaşırsquondan sonra ucuz hafif fazla sayıda uumlretilebilir olması nedeniyle
kullanılmaya başlayan doumlkme ve kalıp tekniği ile uumlretilen oyuncak ccedileşitleridir
Resim 26 Plastik oyuncaklar
31
Cam oyuncaklar
Oumlzellikle ccedilok kalın camdan misket ya da zeka oyuncakları gibi oyuncakların
uumlretiminde kullanılan oyuncak ccedileşitleridir
Resim 27 Cam zeka oyuncağı
Elektronik Miniyonga (Microchip) oyuncaklar
Pilli kumandalı şarzlı uumlretilen ateri elde taşınabilir CDrsquoden ya da hafıza kartlarından
oynanan oyuncak ccedileşitleridir
Resim 28 Kumandalı otomobil oyuncak
212 Model Oumlzelliğine Goumlre Oyuncaklar Tek parccedilalı oyuncaklar
Tek parccedila ahşap plastik cam gibi malzemeden misket topa vb şeklinde uumlretilen
oyuncak tuumlrleridir
Ccedilok parccedilalı oyuncaklar
Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir araya getirilerek
uumlretilen oyuncak tuumlrleridir
Mekanizmalı oyuncaklar
Oyuncağa ses ışık hareket kazandırmak amaccedillı mekanizmaların yerleştirilmesi ile
uumlretilen oyuncak tuumlrleridir
32
22 Amacına Goumlre Oyuncaklar Ccedilocukların yetiştirilmeleri kuumlltuumlrden kuumlltuumlre değişkenlik goumlstermektedir İletişim ve
ulaşım araccedillarındaki hızlı değişimi kuumlltuumlrler arasındaki değişkenliği her geccedilen guumln
azaltmaktadır Bunun sonucu olarak geleneksel oyuncaklardan uzaklaşarak duumlnyada genel
ilgi goumlren oyuncak tuumlrlerine youmlnelim artmaktadır
Oyuncakların ccedilok farklı amaccedilları vardır Bu amaccedilları eğitimciler doktorlar
ebeveynler felsefeciler oyucak uumlreticilerinin soumlylemleri ile toplumların sosyo-kuumlltuumlrel ve
ekonomik yapıları belirlemektedir
Kullanım amacına goumlre oyuncaklar
Ccedilocukların yaş gruplarına goumlre duyusal beceri eğitim eğlence amaccedillı ihtiyaccedillarını
karşılamak amaccedillı kullanılan oyuncaklar bu gruba girer
Dekoratif amaccedillı oyuncaklar
Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif amaccedillı oyuncaklar
denir
Resim 29 Dekoratif amaccedillı kullanılan oyuncaklar
Resim 210 Dekoratif amaccedillı kullanılan oyuncaklar
Fonksiyonel oyuncaklar
Yetişkinler tarafından kullanılan aletlerin kuumlccediluumlltuumllmuumlş modellerine fonksiyonel
oyuncak denir
33
UYGULAMA FAALİYETİ
Oyuncakların model oumlzelliklerini araştırınız Bunların iccedilinden tekstil yuumlzeyli oyuncak-
ları seccedilerek tuumlruumlne goumlre goumlrsel uumlruumln dosyası hazırlayınız
İşlem Basamakları Oumlneriler
Oumlnerilen kaynaklardan tekstil yuuml-
zeyli oyuncakları araştırınız
Oyuncak mağazaları oyuncak web
sayfaları oyuncak uumlreten atoumllyeler
kreşler anaokullarından faydala-
nabilirsiniz
Oumlnerilen kaynaklardan tekstil yuuml-
zeyli oyuncakların goumlrsellerini fo-
toğraflayarak fotokopi alarak ya
da web sayfasından ccedilıktı olarak
temin ediniz
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Tekstil yuumlzey tuumlruumlne goumlre grupla-
ma yapınız
Dokuma yuumlzeyler peluumlş polar te-
ri koton
Oumlrguuml yuumlzeyler- triko el oumlrguumlsuuml
Dokusuz yuumlzeyler keccedile olarak
tekstil yuumlzeyli oyuncaklar
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Bilgi konularını goumlzden geccediliriniz
Aynı gruptaki goumlrselleri A4 kacircğı-
dına yerleştirip yapıştırınız
A4 dosya kacircğıdı oyuncak goumlrselle-
ri yapıştırıcı ile yapıştırınız
Tekstil yuumlzeyli oyuncak goumlrselle-
rinin alt boumlluumlmuumlne not alarak ta-
nımlayınız
Parccedila mekanizma renk tekstil
yuumlzey oumlzelliği vb
Zamanı iyi kullanınız
UYGULAMA FAALİYETİ
34
Uygulama ccedilalışmaları yaptığınız
A4 kacircğıtlarını dosyaya grup sıra-
sına goumlre yerleştiriniz
Dosyanıza kapak hazırlayarak ccedila-
lışmayı tamamlayınız
Uygulama ccedilalışmanızı kontrol edi-
niz Hatalarınız var ise duumlzeltiniz
Goumlrsel uumlruumln dosyasını sınıf orta-
mında arkadaşlarınızla paylaşınız
Paylaşımcı olunuz
35
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME Aşağıdaki cuumlmlelerin başında boş bırakılan parantezlere cuumlmlelerde verilen bil-
giler doğru ise D yanlış ise Y yazınız
1 ( ) Oyuncaklar ister bireysel uumlretilsin isterse enduumlstriyel anlamda seri olarak
uumlretilsin oyuncakların modellerine ve malzemelerine goumlre uumlretim teknikleri
farklıdır
2 ( ) Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir
araya getirilerek uumlretilen oyuncaklara tek parccedila oyuncaklar denir
3 ( ) Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif
amaccedillı oyuncaklar denir
4 ( ) Plastik oyuncaklar İkinci Duumlnya Savaşırsquondan sonra ucuz hafif fazla sa-
yıda uumlretilebilir olması nedeniyle kullanılmaya başlayan doumlkme ve kalıp tek-
niği ile uumlretilen oyuncak ccedileşitleridir
5 ( ) Ccedilocukların yaş gruplarına goumlre duyusal beceri eğitim eğlence amaccedillı
ihtiyaccedillarını karşılamak iccedilin kullanılan oyuncaklara kullanım amacına uygun
oyuncaklar denir
6 ( ) Pilli kumandalı şarjlı uumlretilen ateri elde taşınabilir CDrsquoden ya da hafıza
kartlarından oynanan oyuncaklara elektronik miniyonga oyuncaklar denir
7 ( ) Tek parccedila ahşap plastik cam gibi malzemeden misket topaccedil vb şeklin-
de uumlretilen oyuncak tuumlrlerine ccedilok parccedilalı oyuncak denir
8 ( ) Oyuncağa ses ışık hareket kazandırmak amaccedillı mekanizmaların yerleşti-
rilmesi ile uumlretilen oyuncaklara mekanizmalı oyuncaklar denir
9 ( ) Ahşap malzemelerin ham boyalı vernikli oymalı baskılı vb şekillen-
dirmeleri yoluyla elde edilen oyuncaklara ahşap oyuncaklar denir
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız Ce-
vaplarınızın tuumlmuuml doğru ise ldquoModuumll Değerlendirmerdquoye geccediliniz
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME
36
MODUumlL DEĞERLENDİRME
Aşağıdaki cuumlmlelerin başında boş bırakılan parantezlere cuumlmlelerde verilen bil-
giler doğru ise D yanlış ise Y yazınız
1 ( ) Bir youmlrede tarihsel suumlreccedilte ustalar ebeveynler ya da ccedilocukların kendisi
tarafından uumlretilen ya da oyunlarda kullanılan doğal nesnelere youmlresel oyun-
caklar denir
2 ( ) Eyuumlp oyuncakları 300 yıllık bir geccedilmişe sahiptir
3 ( ) Taş kil ağaccedil dalları ilk ccedilağlardan beri oyuncak malzemesi olarak kulla-
nılmıştır
4 ( ) Elektronik ve miniyongalı oyuncaklar geleneksel oyuncaklardır
5 ( ) Yetişkinler tarafından kullanılan aletlerin kuumlccediluumlltuumllmuumlş modellerine tak
parccedilalı oyuncak denir
6 ( ) Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir
araya getirilerek uumlretilen oyuncaklara ccedilok parccedilalı oyuncak denir
7 ( ) Uumlretim tekniğine goumlre oyuncakları gruplandırabilmek iccedilin oyuncakları
malzeme ve model oumlzelliklerine goumlre incelemek gerekir
8 ( ) Uluslara goumlre oyuncakların değişkenliği malzeme ve biccedilim youmlnuumlndendir
9 ( ) Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif
amaccedillı oyuncaklar denir
10 ( ) Tuumlrk tarihinde satılmak uumlzere yapılan oyuncaklar Selccediluklu doumlneminde
ortaya ccedilıkıyor
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız Ce-
vaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki moduumlle geccedilmek iccedilin oumlğretmeninize başvurunuz
MODUumlL DEĞERLENDİRME
37
CEVAP ANAHTARLARI OumlĞRENME FAALİYETİ-1rsquoİN CEVAP ANAHTARI
1 B
2 D
3 C
4 A
5 C
6 D
OumlĞRENME FAALİYETİ-2rsquoNİN CEVAP ANAHTARI
1 D
2 Y
3 D
4 D
5 D
6 D
7 Y
8 D
9 D
MODUumlL DEĞERLENDİRMENİN CEVAP ANAHTARI
1 D
2 D
3 D
4 Y
5 Y
6 D
7 D
8 D
9 D
10 Y
CEVAP ANAHTARLARI
38
KAYNAKCcedilA
ONUR Bekir Oyunun Guumlcuuml İmge Kitabevi 2011
ONUR Bekir Neslihan GUumlNEY Tuumlrkiyersquode Ccedilocuk Oyunları Araştırma-
ları Ankara Uumlniversitesi CcedilOKAUM (Ccedilocuk Kuumlltuumlruuml Araştırma ve Uygula-
ma Merkezi Yayınları ) Koumlk Yayıncılık 2004
OĞUZ M Oumlcal Petek ERSOY Tuumlrkiyersquode Yaşayan Geleneksel Ccedilocuk
Oyunları Gazi Uumlniversitesi Tuumlrk Halkbilimi Araştırma ve Uygulama Mer-
kezi (THBMER) tarafından yayımlanan 2004
BAŞAL Handan Asucircde GeccedilmişYıllarda Tuumlrkiyersquode Ccedilocuklar Tarafından
Oynanan Ccedilocuk Oyunları Uludağ Uumlniversitesi Eğitim Fakuumlltesi Dergisi
XX (2) 2007
ONUR B N CcedilELEN F CcedilOK M ARTAR T DEMİR (1998) Childrenrsquos
need for toys from mothers point of view in two cities of Turkey iccedilinde Toys
and Playthings (ed G Brougere) Imprimera LaTresoriere
Antalya Oyuncak Muumlzesi
KAYNAKCcedilA
28
OumlĞRENME FAALİYETİndash2
Bu faaliyette verilecek bilgiler ve kazandırılacak beceriler ile oumlzelliklerine goumlre oyun-
cakları gruplandırabileceksiniz
Oyuncakları malzeme ve model oumlzelliklerine goumlre araştırınız
Araştırma sonuccedillarına goumlre oyuncak ccedileşitlerini gruplandırınız
Araştırma sonuccedillarını arkadaşlarınızla sınıf ortamında paylaşınız
2 OYUNCAK CcedilEŞİTLERİ
Oyuncaklar ister bireysel uumlretilsin isterse enduumlstriyel anlamda seri olarak uumlretilsin
oyuncakların modellerine ve malzemelerine goumlre uumlretim teknikleri farklıdır Bu farklılıklar
gelişen değişen teknoloji ile malzeme tuumlruumlne ve oyuncak firmalarının satış politikalarına
goumlre her geccedilen guumln değişmektedir Guumlnuumlmuumlzde var olan oyuncak uumlretim teknikleri değerlen-
dirilirken değişkenlik goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalıdır
21 Uumlretim Tekniğine Goumlre Oyuncaklar Uumlretim tekniğine goumlre oyuncakları gruplandırabilmek iccedilin oyuncakları malzeme ve
model oumlzelliklerine goumlre incelemek gerekir
211 Malzeme Tuumlruumlne Goumlre Oyuncaklar Tekstil yuumlzeyli oyuncaklar
Oyuncağın tuumlmuumlnde ya da bir boumlluumlmuumlnde terikoton keccedile peluumlş polar kadife triko
oumlrguuml gibi tekstil yuumlzeyleri kullanarak hazırlanan oyuncaklardır
Resim 21 Tekstil yuumlzeyli oyuncak
OumlĞRENME FAALİYETİndash2
AMACcedil
ARAŞTIRMA
29
Ahşap oyuncaklar
Ahşap malzemelerin ham boyalı vernikli oymalı baskılı vb şekillendirmeleri
yoluyla elde edilen oyuncaklardır
Resim 22 Ahşap oyuncak
Kağıt karton oyuncaklar
Kağıt karton oluklu mukavva vb kağıt tuumlrevlerinden oluşturulan oyuncaklardır
Resim 23 Kağıt ve karton oyuncaklar
30
Resim 24 Kağıt ve karton oyuncaklar
Teneke oyuncaklar
Teneke ve sacın şekillendirilip renklendirilmesi ile uumlretilen oyuncak ccedileşitleridir Bu
tuumlr oyuncaklarda yay ve kurma mekanizmaları da kullanılmıştır
Resim 25 Teneke otobuumls oyuncak
Plastik oyuncaklar
İkinci Duumlnya Savaşırsquondan sonra ucuz hafif fazla sayıda uumlretilebilir olması nedeniyle
kullanılmaya başlayan doumlkme ve kalıp tekniği ile uumlretilen oyuncak ccedileşitleridir
Resim 26 Plastik oyuncaklar
31
Cam oyuncaklar
Oumlzellikle ccedilok kalın camdan misket ya da zeka oyuncakları gibi oyuncakların
uumlretiminde kullanılan oyuncak ccedileşitleridir
Resim 27 Cam zeka oyuncağı
Elektronik Miniyonga (Microchip) oyuncaklar
Pilli kumandalı şarzlı uumlretilen ateri elde taşınabilir CDrsquoden ya da hafıza kartlarından
oynanan oyuncak ccedileşitleridir
Resim 28 Kumandalı otomobil oyuncak
212 Model Oumlzelliğine Goumlre Oyuncaklar Tek parccedilalı oyuncaklar
Tek parccedila ahşap plastik cam gibi malzemeden misket topa vb şeklinde uumlretilen
oyuncak tuumlrleridir
Ccedilok parccedilalı oyuncaklar
Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir araya getirilerek
uumlretilen oyuncak tuumlrleridir
Mekanizmalı oyuncaklar
Oyuncağa ses ışık hareket kazandırmak amaccedillı mekanizmaların yerleştirilmesi ile
uumlretilen oyuncak tuumlrleridir
32
22 Amacına Goumlre Oyuncaklar Ccedilocukların yetiştirilmeleri kuumlltuumlrden kuumlltuumlre değişkenlik goumlstermektedir İletişim ve
ulaşım araccedillarındaki hızlı değişimi kuumlltuumlrler arasındaki değişkenliği her geccedilen guumln
azaltmaktadır Bunun sonucu olarak geleneksel oyuncaklardan uzaklaşarak duumlnyada genel
ilgi goumlren oyuncak tuumlrlerine youmlnelim artmaktadır
Oyuncakların ccedilok farklı amaccedilları vardır Bu amaccedilları eğitimciler doktorlar
ebeveynler felsefeciler oyucak uumlreticilerinin soumlylemleri ile toplumların sosyo-kuumlltuumlrel ve
ekonomik yapıları belirlemektedir
Kullanım amacına goumlre oyuncaklar
Ccedilocukların yaş gruplarına goumlre duyusal beceri eğitim eğlence amaccedillı ihtiyaccedillarını
karşılamak amaccedillı kullanılan oyuncaklar bu gruba girer
Dekoratif amaccedillı oyuncaklar
Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif amaccedillı oyuncaklar
denir
Resim 29 Dekoratif amaccedillı kullanılan oyuncaklar
Resim 210 Dekoratif amaccedillı kullanılan oyuncaklar
Fonksiyonel oyuncaklar
Yetişkinler tarafından kullanılan aletlerin kuumlccediluumlltuumllmuumlş modellerine fonksiyonel
oyuncak denir
33
UYGULAMA FAALİYETİ
Oyuncakların model oumlzelliklerini araştırınız Bunların iccedilinden tekstil yuumlzeyli oyuncak-
ları seccedilerek tuumlruumlne goumlre goumlrsel uumlruumln dosyası hazırlayınız
İşlem Basamakları Oumlneriler
Oumlnerilen kaynaklardan tekstil yuuml-
zeyli oyuncakları araştırınız
Oyuncak mağazaları oyuncak web
sayfaları oyuncak uumlreten atoumllyeler
kreşler anaokullarından faydala-
nabilirsiniz
Oumlnerilen kaynaklardan tekstil yuuml-
zeyli oyuncakların goumlrsellerini fo-
toğraflayarak fotokopi alarak ya
da web sayfasından ccedilıktı olarak
temin ediniz
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Tekstil yuumlzey tuumlruumlne goumlre grupla-
ma yapınız
Dokuma yuumlzeyler peluumlş polar te-
ri koton
Oumlrguuml yuumlzeyler- triko el oumlrguumlsuuml
Dokusuz yuumlzeyler keccedile olarak
tekstil yuumlzeyli oyuncaklar
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Bilgi konularını goumlzden geccediliriniz
Aynı gruptaki goumlrselleri A4 kacircğı-
dına yerleştirip yapıştırınız
A4 dosya kacircğıdı oyuncak goumlrselle-
ri yapıştırıcı ile yapıştırınız
Tekstil yuumlzeyli oyuncak goumlrselle-
rinin alt boumlluumlmuumlne not alarak ta-
nımlayınız
Parccedila mekanizma renk tekstil
yuumlzey oumlzelliği vb
Zamanı iyi kullanınız
UYGULAMA FAALİYETİ
34
Uygulama ccedilalışmaları yaptığınız
A4 kacircğıtlarını dosyaya grup sıra-
sına goumlre yerleştiriniz
Dosyanıza kapak hazırlayarak ccedila-
lışmayı tamamlayınız
Uygulama ccedilalışmanızı kontrol edi-
niz Hatalarınız var ise duumlzeltiniz
Goumlrsel uumlruumln dosyasını sınıf orta-
mında arkadaşlarınızla paylaşınız
Paylaşımcı olunuz
35
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME Aşağıdaki cuumlmlelerin başında boş bırakılan parantezlere cuumlmlelerde verilen bil-
giler doğru ise D yanlış ise Y yazınız
1 ( ) Oyuncaklar ister bireysel uumlretilsin isterse enduumlstriyel anlamda seri olarak
uumlretilsin oyuncakların modellerine ve malzemelerine goumlre uumlretim teknikleri
farklıdır
2 ( ) Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir
araya getirilerek uumlretilen oyuncaklara tek parccedila oyuncaklar denir
3 ( ) Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif
amaccedillı oyuncaklar denir
4 ( ) Plastik oyuncaklar İkinci Duumlnya Savaşırsquondan sonra ucuz hafif fazla sa-
yıda uumlretilebilir olması nedeniyle kullanılmaya başlayan doumlkme ve kalıp tek-
niği ile uumlretilen oyuncak ccedileşitleridir
5 ( ) Ccedilocukların yaş gruplarına goumlre duyusal beceri eğitim eğlence amaccedillı
ihtiyaccedillarını karşılamak iccedilin kullanılan oyuncaklara kullanım amacına uygun
oyuncaklar denir
6 ( ) Pilli kumandalı şarjlı uumlretilen ateri elde taşınabilir CDrsquoden ya da hafıza
kartlarından oynanan oyuncaklara elektronik miniyonga oyuncaklar denir
7 ( ) Tek parccedila ahşap plastik cam gibi malzemeden misket topaccedil vb şeklin-
de uumlretilen oyuncak tuumlrlerine ccedilok parccedilalı oyuncak denir
8 ( ) Oyuncağa ses ışık hareket kazandırmak amaccedillı mekanizmaların yerleşti-
rilmesi ile uumlretilen oyuncaklara mekanizmalı oyuncaklar denir
9 ( ) Ahşap malzemelerin ham boyalı vernikli oymalı baskılı vb şekillen-
dirmeleri yoluyla elde edilen oyuncaklara ahşap oyuncaklar denir
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız Ce-
vaplarınızın tuumlmuuml doğru ise ldquoModuumll Değerlendirmerdquoye geccediliniz
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME
36
MODUumlL DEĞERLENDİRME
Aşağıdaki cuumlmlelerin başında boş bırakılan parantezlere cuumlmlelerde verilen bil-
giler doğru ise D yanlış ise Y yazınız
1 ( ) Bir youmlrede tarihsel suumlreccedilte ustalar ebeveynler ya da ccedilocukların kendisi
tarafından uumlretilen ya da oyunlarda kullanılan doğal nesnelere youmlresel oyun-
caklar denir
2 ( ) Eyuumlp oyuncakları 300 yıllık bir geccedilmişe sahiptir
3 ( ) Taş kil ağaccedil dalları ilk ccedilağlardan beri oyuncak malzemesi olarak kulla-
nılmıştır
4 ( ) Elektronik ve miniyongalı oyuncaklar geleneksel oyuncaklardır
5 ( ) Yetişkinler tarafından kullanılan aletlerin kuumlccediluumlltuumllmuumlş modellerine tak
parccedilalı oyuncak denir
6 ( ) Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir
araya getirilerek uumlretilen oyuncaklara ccedilok parccedilalı oyuncak denir
7 ( ) Uumlretim tekniğine goumlre oyuncakları gruplandırabilmek iccedilin oyuncakları
malzeme ve model oumlzelliklerine goumlre incelemek gerekir
8 ( ) Uluslara goumlre oyuncakların değişkenliği malzeme ve biccedilim youmlnuumlndendir
9 ( ) Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif
amaccedillı oyuncaklar denir
10 ( ) Tuumlrk tarihinde satılmak uumlzere yapılan oyuncaklar Selccediluklu doumlneminde
ortaya ccedilıkıyor
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız Ce-
vaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki moduumlle geccedilmek iccedilin oumlğretmeninize başvurunuz
MODUumlL DEĞERLENDİRME
37
CEVAP ANAHTARLARI OumlĞRENME FAALİYETİ-1rsquoİN CEVAP ANAHTARI
1 B
2 D
3 C
4 A
5 C
6 D
OumlĞRENME FAALİYETİ-2rsquoNİN CEVAP ANAHTARI
1 D
2 Y
3 D
4 D
5 D
6 D
7 Y
8 D
9 D
MODUumlL DEĞERLENDİRMENİN CEVAP ANAHTARI
1 D
2 D
3 D
4 Y
5 Y
6 D
7 D
8 D
9 D
10 Y
CEVAP ANAHTARLARI
38
KAYNAKCcedilA
ONUR Bekir Oyunun Guumlcuuml İmge Kitabevi 2011
ONUR Bekir Neslihan GUumlNEY Tuumlrkiyersquode Ccedilocuk Oyunları Araştırma-
ları Ankara Uumlniversitesi CcedilOKAUM (Ccedilocuk Kuumlltuumlruuml Araştırma ve Uygula-
ma Merkezi Yayınları ) Koumlk Yayıncılık 2004
OĞUZ M Oumlcal Petek ERSOY Tuumlrkiyersquode Yaşayan Geleneksel Ccedilocuk
Oyunları Gazi Uumlniversitesi Tuumlrk Halkbilimi Araştırma ve Uygulama Mer-
kezi (THBMER) tarafından yayımlanan 2004
BAŞAL Handan Asucircde GeccedilmişYıllarda Tuumlrkiyersquode Ccedilocuklar Tarafından
Oynanan Ccedilocuk Oyunları Uludağ Uumlniversitesi Eğitim Fakuumlltesi Dergisi
XX (2) 2007
ONUR B N CcedilELEN F CcedilOK M ARTAR T DEMİR (1998) Childrenrsquos
need for toys from mothers point of view in two cities of Turkey iccedilinde Toys
and Playthings (ed G Brougere) Imprimera LaTresoriere
Antalya Oyuncak Muumlzesi
KAYNAKCcedilA
29
Ahşap oyuncaklar
Ahşap malzemelerin ham boyalı vernikli oymalı baskılı vb şekillendirmeleri
yoluyla elde edilen oyuncaklardır
Resim 22 Ahşap oyuncak
Kağıt karton oyuncaklar
Kağıt karton oluklu mukavva vb kağıt tuumlrevlerinden oluşturulan oyuncaklardır
Resim 23 Kağıt ve karton oyuncaklar
30
Resim 24 Kağıt ve karton oyuncaklar
Teneke oyuncaklar
Teneke ve sacın şekillendirilip renklendirilmesi ile uumlretilen oyuncak ccedileşitleridir Bu
tuumlr oyuncaklarda yay ve kurma mekanizmaları da kullanılmıştır
Resim 25 Teneke otobuumls oyuncak
Plastik oyuncaklar
İkinci Duumlnya Savaşırsquondan sonra ucuz hafif fazla sayıda uumlretilebilir olması nedeniyle
kullanılmaya başlayan doumlkme ve kalıp tekniği ile uumlretilen oyuncak ccedileşitleridir
Resim 26 Plastik oyuncaklar
31
Cam oyuncaklar
Oumlzellikle ccedilok kalın camdan misket ya da zeka oyuncakları gibi oyuncakların
uumlretiminde kullanılan oyuncak ccedileşitleridir
Resim 27 Cam zeka oyuncağı
Elektronik Miniyonga (Microchip) oyuncaklar
Pilli kumandalı şarzlı uumlretilen ateri elde taşınabilir CDrsquoden ya da hafıza kartlarından
oynanan oyuncak ccedileşitleridir
Resim 28 Kumandalı otomobil oyuncak
212 Model Oumlzelliğine Goumlre Oyuncaklar Tek parccedilalı oyuncaklar
Tek parccedila ahşap plastik cam gibi malzemeden misket topa vb şeklinde uumlretilen
oyuncak tuumlrleridir
Ccedilok parccedilalı oyuncaklar
Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir araya getirilerek
uumlretilen oyuncak tuumlrleridir
Mekanizmalı oyuncaklar
Oyuncağa ses ışık hareket kazandırmak amaccedillı mekanizmaların yerleştirilmesi ile
uumlretilen oyuncak tuumlrleridir
32
22 Amacına Goumlre Oyuncaklar Ccedilocukların yetiştirilmeleri kuumlltuumlrden kuumlltuumlre değişkenlik goumlstermektedir İletişim ve
ulaşım araccedillarındaki hızlı değişimi kuumlltuumlrler arasındaki değişkenliği her geccedilen guumln
azaltmaktadır Bunun sonucu olarak geleneksel oyuncaklardan uzaklaşarak duumlnyada genel
ilgi goumlren oyuncak tuumlrlerine youmlnelim artmaktadır
Oyuncakların ccedilok farklı amaccedilları vardır Bu amaccedilları eğitimciler doktorlar
ebeveynler felsefeciler oyucak uumlreticilerinin soumlylemleri ile toplumların sosyo-kuumlltuumlrel ve
ekonomik yapıları belirlemektedir
Kullanım amacına goumlre oyuncaklar
Ccedilocukların yaş gruplarına goumlre duyusal beceri eğitim eğlence amaccedillı ihtiyaccedillarını
karşılamak amaccedillı kullanılan oyuncaklar bu gruba girer
Dekoratif amaccedillı oyuncaklar
Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif amaccedillı oyuncaklar
denir
Resim 29 Dekoratif amaccedillı kullanılan oyuncaklar
Resim 210 Dekoratif amaccedillı kullanılan oyuncaklar
Fonksiyonel oyuncaklar
Yetişkinler tarafından kullanılan aletlerin kuumlccediluumlltuumllmuumlş modellerine fonksiyonel
oyuncak denir
33
UYGULAMA FAALİYETİ
Oyuncakların model oumlzelliklerini araştırınız Bunların iccedilinden tekstil yuumlzeyli oyuncak-
ları seccedilerek tuumlruumlne goumlre goumlrsel uumlruumln dosyası hazırlayınız
İşlem Basamakları Oumlneriler
Oumlnerilen kaynaklardan tekstil yuuml-
zeyli oyuncakları araştırınız
Oyuncak mağazaları oyuncak web
sayfaları oyuncak uumlreten atoumllyeler
kreşler anaokullarından faydala-
nabilirsiniz
Oumlnerilen kaynaklardan tekstil yuuml-
zeyli oyuncakların goumlrsellerini fo-
toğraflayarak fotokopi alarak ya
da web sayfasından ccedilıktı olarak
temin ediniz
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Tekstil yuumlzey tuumlruumlne goumlre grupla-
ma yapınız
Dokuma yuumlzeyler peluumlş polar te-
ri koton
Oumlrguuml yuumlzeyler- triko el oumlrguumlsuuml
Dokusuz yuumlzeyler keccedile olarak
tekstil yuumlzeyli oyuncaklar
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Bilgi konularını goumlzden geccediliriniz
Aynı gruptaki goumlrselleri A4 kacircğı-
dına yerleştirip yapıştırınız
A4 dosya kacircğıdı oyuncak goumlrselle-
ri yapıştırıcı ile yapıştırınız
Tekstil yuumlzeyli oyuncak goumlrselle-
rinin alt boumlluumlmuumlne not alarak ta-
nımlayınız
Parccedila mekanizma renk tekstil
yuumlzey oumlzelliği vb
Zamanı iyi kullanınız
UYGULAMA FAALİYETİ
34
Uygulama ccedilalışmaları yaptığınız
A4 kacircğıtlarını dosyaya grup sıra-
sına goumlre yerleştiriniz
Dosyanıza kapak hazırlayarak ccedila-
lışmayı tamamlayınız
Uygulama ccedilalışmanızı kontrol edi-
niz Hatalarınız var ise duumlzeltiniz
Goumlrsel uumlruumln dosyasını sınıf orta-
mında arkadaşlarınızla paylaşınız
Paylaşımcı olunuz
35
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME Aşağıdaki cuumlmlelerin başında boş bırakılan parantezlere cuumlmlelerde verilen bil-
giler doğru ise D yanlış ise Y yazınız
1 ( ) Oyuncaklar ister bireysel uumlretilsin isterse enduumlstriyel anlamda seri olarak
uumlretilsin oyuncakların modellerine ve malzemelerine goumlre uumlretim teknikleri
farklıdır
2 ( ) Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir
araya getirilerek uumlretilen oyuncaklara tek parccedila oyuncaklar denir
3 ( ) Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif
amaccedillı oyuncaklar denir
4 ( ) Plastik oyuncaklar İkinci Duumlnya Savaşırsquondan sonra ucuz hafif fazla sa-
yıda uumlretilebilir olması nedeniyle kullanılmaya başlayan doumlkme ve kalıp tek-
niği ile uumlretilen oyuncak ccedileşitleridir
5 ( ) Ccedilocukların yaş gruplarına goumlre duyusal beceri eğitim eğlence amaccedillı
ihtiyaccedillarını karşılamak iccedilin kullanılan oyuncaklara kullanım amacına uygun
oyuncaklar denir
6 ( ) Pilli kumandalı şarjlı uumlretilen ateri elde taşınabilir CDrsquoden ya da hafıza
kartlarından oynanan oyuncaklara elektronik miniyonga oyuncaklar denir
7 ( ) Tek parccedila ahşap plastik cam gibi malzemeden misket topaccedil vb şeklin-
de uumlretilen oyuncak tuumlrlerine ccedilok parccedilalı oyuncak denir
8 ( ) Oyuncağa ses ışık hareket kazandırmak amaccedillı mekanizmaların yerleşti-
rilmesi ile uumlretilen oyuncaklara mekanizmalı oyuncaklar denir
9 ( ) Ahşap malzemelerin ham boyalı vernikli oymalı baskılı vb şekillen-
dirmeleri yoluyla elde edilen oyuncaklara ahşap oyuncaklar denir
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız Ce-
vaplarınızın tuumlmuuml doğru ise ldquoModuumll Değerlendirmerdquoye geccediliniz
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME
36
MODUumlL DEĞERLENDİRME
Aşağıdaki cuumlmlelerin başında boş bırakılan parantezlere cuumlmlelerde verilen bil-
giler doğru ise D yanlış ise Y yazınız
1 ( ) Bir youmlrede tarihsel suumlreccedilte ustalar ebeveynler ya da ccedilocukların kendisi
tarafından uumlretilen ya da oyunlarda kullanılan doğal nesnelere youmlresel oyun-
caklar denir
2 ( ) Eyuumlp oyuncakları 300 yıllık bir geccedilmişe sahiptir
3 ( ) Taş kil ağaccedil dalları ilk ccedilağlardan beri oyuncak malzemesi olarak kulla-
nılmıştır
4 ( ) Elektronik ve miniyongalı oyuncaklar geleneksel oyuncaklardır
5 ( ) Yetişkinler tarafından kullanılan aletlerin kuumlccediluumlltuumllmuumlş modellerine tak
parccedilalı oyuncak denir
6 ( ) Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir
araya getirilerek uumlretilen oyuncaklara ccedilok parccedilalı oyuncak denir
7 ( ) Uumlretim tekniğine goumlre oyuncakları gruplandırabilmek iccedilin oyuncakları
malzeme ve model oumlzelliklerine goumlre incelemek gerekir
8 ( ) Uluslara goumlre oyuncakların değişkenliği malzeme ve biccedilim youmlnuumlndendir
9 ( ) Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif
amaccedillı oyuncaklar denir
10 ( ) Tuumlrk tarihinde satılmak uumlzere yapılan oyuncaklar Selccediluklu doumlneminde
ortaya ccedilıkıyor
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız Ce-
vaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki moduumlle geccedilmek iccedilin oumlğretmeninize başvurunuz
MODUumlL DEĞERLENDİRME
37
CEVAP ANAHTARLARI OumlĞRENME FAALİYETİ-1rsquoİN CEVAP ANAHTARI
1 B
2 D
3 C
4 A
5 C
6 D
OumlĞRENME FAALİYETİ-2rsquoNİN CEVAP ANAHTARI
1 D
2 Y
3 D
4 D
5 D
6 D
7 Y
8 D
9 D
MODUumlL DEĞERLENDİRMENİN CEVAP ANAHTARI
1 D
2 D
3 D
4 Y
5 Y
6 D
7 D
8 D
9 D
10 Y
CEVAP ANAHTARLARI
38
KAYNAKCcedilA
ONUR Bekir Oyunun Guumlcuuml İmge Kitabevi 2011
ONUR Bekir Neslihan GUumlNEY Tuumlrkiyersquode Ccedilocuk Oyunları Araştırma-
ları Ankara Uumlniversitesi CcedilOKAUM (Ccedilocuk Kuumlltuumlruuml Araştırma ve Uygula-
ma Merkezi Yayınları ) Koumlk Yayıncılık 2004
OĞUZ M Oumlcal Petek ERSOY Tuumlrkiyersquode Yaşayan Geleneksel Ccedilocuk
Oyunları Gazi Uumlniversitesi Tuumlrk Halkbilimi Araştırma ve Uygulama Mer-
kezi (THBMER) tarafından yayımlanan 2004
BAŞAL Handan Asucircde GeccedilmişYıllarda Tuumlrkiyersquode Ccedilocuklar Tarafından
Oynanan Ccedilocuk Oyunları Uludağ Uumlniversitesi Eğitim Fakuumlltesi Dergisi
XX (2) 2007
ONUR B N CcedilELEN F CcedilOK M ARTAR T DEMİR (1998) Childrenrsquos
need for toys from mothers point of view in two cities of Turkey iccedilinde Toys
and Playthings (ed G Brougere) Imprimera LaTresoriere
Antalya Oyuncak Muumlzesi
KAYNAKCcedilA
30
Resim 24 Kağıt ve karton oyuncaklar
Teneke oyuncaklar
Teneke ve sacın şekillendirilip renklendirilmesi ile uumlretilen oyuncak ccedileşitleridir Bu
tuumlr oyuncaklarda yay ve kurma mekanizmaları da kullanılmıştır
Resim 25 Teneke otobuumls oyuncak
Plastik oyuncaklar
İkinci Duumlnya Savaşırsquondan sonra ucuz hafif fazla sayıda uumlretilebilir olması nedeniyle
kullanılmaya başlayan doumlkme ve kalıp tekniği ile uumlretilen oyuncak ccedileşitleridir
Resim 26 Plastik oyuncaklar
31
Cam oyuncaklar
Oumlzellikle ccedilok kalın camdan misket ya da zeka oyuncakları gibi oyuncakların
uumlretiminde kullanılan oyuncak ccedileşitleridir
Resim 27 Cam zeka oyuncağı
Elektronik Miniyonga (Microchip) oyuncaklar
Pilli kumandalı şarzlı uumlretilen ateri elde taşınabilir CDrsquoden ya da hafıza kartlarından
oynanan oyuncak ccedileşitleridir
Resim 28 Kumandalı otomobil oyuncak
212 Model Oumlzelliğine Goumlre Oyuncaklar Tek parccedilalı oyuncaklar
Tek parccedila ahşap plastik cam gibi malzemeden misket topa vb şeklinde uumlretilen
oyuncak tuumlrleridir
Ccedilok parccedilalı oyuncaklar
Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir araya getirilerek
uumlretilen oyuncak tuumlrleridir
Mekanizmalı oyuncaklar
Oyuncağa ses ışık hareket kazandırmak amaccedillı mekanizmaların yerleştirilmesi ile
uumlretilen oyuncak tuumlrleridir
32
22 Amacına Goumlre Oyuncaklar Ccedilocukların yetiştirilmeleri kuumlltuumlrden kuumlltuumlre değişkenlik goumlstermektedir İletişim ve
ulaşım araccedillarındaki hızlı değişimi kuumlltuumlrler arasındaki değişkenliği her geccedilen guumln
azaltmaktadır Bunun sonucu olarak geleneksel oyuncaklardan uzaklaşarak duumlnyada genel
ilgi goumlren oyuncak tuumlrlerine youmlnelim artmaktadır
Oyuncakların ccedilok farklı amaccedilları vardır Bu amaccedilları eğitimciler doktorlar
ebeveynler felsefeciler oyucak uumlreticilerinin soumlylemleri ile toplumların sosyo-kuumlltuumlrel ve
ekonomik yapıları belirlemektedir
Kullanım amacına goumlre oyuncaklar
Ccedilocukların yaş gruplarına goumlre duyusal beceri eğitim eğlence amaccedillı ihtiyaccedillarını
karşılamak amaccedillı kullanılan oyuncaklar bu gruba girer
Dekoratif amaccedillı oyuncaklar
Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif amaccedillı oyuncaklar
denir
Resim 29 Dekoratif amaccedillı kullanılan oyuncaklar
Resim 210 Dekoratif amaccedillı kullanılan oyuncaklar
Fonksiyonel oyuncaklar
Yetişkinler tarafından kullanılan aletlerin kuumlccediluumlltuumllmuumlş modellerine fonksiyonel
oyuncak denir
33
UYGULAMA FAALİYETİ
Oyuncakların model oumlzelliklerini araştırınız Bunların iccedilinden tekstil yuumlzeyli oyuncak-
ları seccedilerek tuumlruumlne goumlre goumlrsel uumlruumln dosyası hazırlayınız
İşlem Basamakları Oumlneriler
Oumlnerilen kaynaklardan tekstil yuuml-
zeyli oyuncakları araştırınız
Oyuncak mağazaları oyuncak web
sayfaları oyuncak uumlreten atoumllyeler
kreşler anaokullarından faydala-
nabilirsiniz
Oumlnerilen kaynaklardan tekstil yuuml-
zeyli oyuncakların goumlrsellerini fo-
toğraflayarak fotokopi alarak ya
da web sayfasından ccedilıktı olarak
temin ediniz
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Tekstil yuumlzey tuumlruumlne goumlre grupla-
ma yapınız
Dokuma yuumlzeyler peluumlş polar te-
ri koton
Oumlrguuml yuumlzeyler- triko el oumlrguumlsuuml
Dokusuz yuumlzeyler keccedile olarak
tekstil yuumlzeyli oyuncaklar
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Bilgi konularını goumlzden geccediliriniz
Aynı gruptaki goumlrselleri A4 kacircğı-
dına yerleştirip yapıştırınız
A4 dosya kacircğıdı oyuncak goumlrselle-
ri yapıştırıcı ile yapıştırınız
Tekstil yuumlzeyli oyuncak goumlrselle-
rinin alt boumlluumlmuumlne not alarak ta-
nımlayınız
Parccedila mekanizma renk tekstil
yuumlzey oumlzelliği vb
Zamanı iyi kullanınız
UYGULAMA FAALİYETİ
34
Uygulama ccedilalışmaları yaptığınız
A4 kacircğıtlarını dosyaya grup sıra-
sına goumlre yerleştiriniz
Dosyanıza kapak hazırlayarak ccedila-
lışmayı tamamlayınız
Uygulama ccedilalışmanızı kontrol edi-
niz Hatalarınız var ise duumlzeltiniz
Goumlrsel uumlruumln dosyasını sınıf orta-
mında arkadaşlarınızla paylaşınız
Paylaşımcı olunuz
35
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME Aşağıdaki cuumlmlelerin başında boş bırakılan parantezlere cuumlmlelerde verilen bil-
giler doğru ise D yanlış ise Y yazınız
1 ( ) Oyuncaklar ister bireysel uumlretilsin isterse enduumlstriyel anlamda seri olarak
uumlretilsin oyuncakların modellerine ve malzemelerine goumlre uumlretim teknikleri
farklıdır
2 ( ) Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir
araya getirilerek uumlretilen oyuncaklara tek parccedila oyuncaklar denir
3 ( ) Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif
amaccedillı oyuncaklar denir
4 ( ) Plastik oyuncaklar İkinci Duumlnya Savaşırsquondan sonra ucuz hafif fazla sa-
yıda uumlretilebilir olması nedeniyle kullanılmaya başlayan doumlkme ve kalıp tek-
niği ile uumlretilen oyuncak ccedileşitleridir
5 ( ) Ccedilocukların yaş gruplarına goumlre duyusal beceri eğitim eğlence amaccedillı
ihtiyaccedillarını karşılamak iccedilin kullanılan oyuncaklara kullanım amacına uygun
oyuncaklar denir
6 ( ) Pilli kumandalı şarjlı uumlretilen ateri elde taşınabilir CDrsquoden ya da hafıza
kartlarından oynanan oyuncaklara elektronik miniyonga oyuncaklar denir
7 ( ) Tek parccedila ahşap plastik cam gibi malzemeden misket topaccedil vb şeklin-
de uumlretilen oyuncak tuumlrlerine ccedilok parccedilalı oyuncak denir
8 ( ) Oyuncağa ses ışık hareket kazandırmak amaccedillı mekanizmaların yerleşti-
rilmesi ile uumlretilen oyuncaklara mekanizmalı oyuncaklar denir
9 ( ) Ahşap malzemelerin ham boyalı vernikli oymalı baskılı vb şekillen-
dirmeleri yoluyla elde edilen oyuncaklara ahşap oyuncaklar denir
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız Ce-
vaplarınızın tuumlmuuml doğru ise ldquoModuumll Değerlendirmerdquoye geccediliniz
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME
36
MODUumlL DEĞERLENDİRME
Aşağıdaki cuumlmlelerin başında boş bırakılan parantezlere cuumlmlelerde verilen bil-
giler doğru ise D yanlış ise Y yazınız
1 ( ) Bir youmlrede tarihsel suumlreccedilte ustalar ebeveynler ya da ccedilocukların kendisi
tarafından uumlretilen ya da oyunlarda kullanılan doğal nesnelere youmlresel oyun-
caklar denir
2 ( ) Eyuumlp oyuncakları 300 yıllık bir geccedilmişe sahiptir
3 ( ) Taş kil ağaccedil dalları ilk ccedilağlardan beri oyuncak malzemesi olarak kulla-
nılmıştır
4 ( ) Elektronik ve miniyongalı oyuncaklar geleneksel oyuncaklardır
5 ( ) Yetişkinler tarafından kullanılan aletlerin kuumlccediluumlltuumllmuumlş modellerine tak
parccedilalı oyuncak denir
6 ( ) Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir
araya getirilerek uumlretilen oyuncaklara ccedilok parccedilalı oyuncak denir
7 ( ) Uumlretim tekniğine goumlre oyuncakları gruplandırabilmek iccedilin oyuncakları
malzeme ve model oumlzelliklerine goumlre incelemek gerekir
8 ( ) Uluslara goumlre oyuncakların değişkenliği malzeme ve biccedilim youmlnuumlndendir
9 ( ) Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif
amaccedillı oyuncaklar denir
10 ( ) Tuumlrk tarihinde satılmak uumlzere yapılan oyuncaklar Selccediluklu doumlneminde
ortaya ccedilıkıyor
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız Ce-
vaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki moduumlle geccedilmek iccedilin oumlğretmeninize başvurunuz
MODUumlL DEĞERLENDİRME
37
CEVAP ANAHTARLARI OumlĞRENME FAALİYETİ-1rsquoİN CEVAP ANAHTARI
1 B
2 D
3 C
4 A
5 C
6 D
OumlĞRENME FAALİYETİ-2rsquoNİN CEVAP ANAHTARI
1 D
2 Y
3 D
4 D
5 D
6 D
7 Y
8 D
9 D
MODUumlL DEĞERLENDİRMENİN CEVAP ANAHTARI
1 D
2 D
3 D
4 Y
5 Y
6 D
7 D
8 D
9 D
10 Y
CEVAP ANAHTARLARI
38
KAYNAKCcedilA
ONUR Bekir Oyunun Guumlcuuml İmge Kitabevi 2011
ONUR Bekir Neslihan GUumlNEY Tuumlrkiyersquode Ccedilocuk Oyunları Araştırma-
ları Ankara Uumlniversitesi CcedilOKAUM (Ccedilocuk Kuumlltuumlruuml Araştırma ve Uygula-
ma Merkezi Yayınları ) Koumlk Yayıncılık 2004
OĞUZ M Oumlcal Petek ERSOY Tuumlrkiyersquode Yaşayan Geleneksel Ccedilocuk
Oyunları Gazi Uumlniversitesi Tuumlrk Halkbilimi Araştırma ve Uygulama Mer-
kezi (THBMER) tarafından yayımlanan 2004
BAŞAL Handan Asucircde GeccedilmişYıllarda Tuumlrkiyersquode Ccedilocuklar Tarafından
Oynanan Ccedilocuk Oyunları Uludağ Uumlniversitesi Eğitim Fakuumlltesi Dergisi
XX (2) 2007
ONUR B N CcedilELEN F CcedilOK M ARTAR T DEMİR (1998) Childrenrsquos
need for toys from mothers point of view in two cities of Turkey iccedilinde Toys
and Playthings (ed G Brougere) Imprimera LaTresoriere
Antalya Oyuncak Muumlzesi
KAYNAKCcedilA
31
Cam oyuncaklar
Oumlzellikle ccedilok kalın camdan misket ya da zeka oyuncakları gibi oyuncakların
uumlretiminde kullanılan oyuncak ccedileşitleridir
Resim 27 Cam zeka oyuncağı
Elektronik Miniyonga (Microchip) oyuncaklar
Pilli kumandalı şarzlı uumlretilen ateri elde taşınabilir CDrsquoden ya da hafıza kartlarından
oynanan oyuncak ccedileşitleridir
Resim 28 Kumandalı otomobil oyuncak
212 Model Oumlzelliğine Goumlre Oyuncaklar Tek parccedilalı oyuncaklar
Tek parccedila ahşap plastik cam gibi malzemeden misket topa vb şeklinde uumlretilen
oyuncak tuumlrleridir
Ccedilok parccedilalı oyuncaklar
Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir araya getirilerek
uumlretilen oyuncak tuumlrleridir
Mekanizmalı oyuncaklar
Oyuncağa ses ışık hareket kazandırmak amaccedillı mekanizmaların yerleştirilmesi ile
uumlretilen oyuncak tuumlrleridir
32
22 Amacına Goumlre Oyuncaklar Ccedilocukların yetiştirilmeleri kuumlltuumlrden kuumlltuumlre değişkenlik goumlstermektedir İletişim ve
ulaşım araccedillarındaki hızlı değişimi kuumlltuumlrler arasındaki değişkenliği her geccedilen guumln
azaltmaktadır Bunun sonucu olarak geleneksel oyuncaklardan uzaklaşarak duumlnyada genel
ilgi goumlren oyuncak tuumlrlerine youmlnelim artmaktadır
Oyuncakların ccedilok farklı amaccedilları vardır Bu amaccedilları eğitimciler doktorlar
ebeveynler felsefeciler oyucak uumlreticilerinin soumlylemleri ile toplumların sosyo-kuumlltuumlrel ve
ekonomik yapıları belirlemektedir
Kullanım amacına goumlre oyuncaklar
Ccedilocukların yaş gruplarına goumlre duyusal beceri eğitim eğlence amaccedillı ihtiyaccedillarını
karşılamak amaccedillı kullanılan oyuncaklar bu gruba girer
Dekoratif amaccedillı oyuncaklar
Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif amaccedillı oyuncaklar
denir
Resim 29 Dekoratif amaccedillı kullanılan oyuncaklar
Resim 210 Dekoratif amaccedillı kullanılan oyuncaklar
Fonksiyonel oyuncaklar
Yetişkinler tarafından kullanılan aletlerin kuumlccediluumlltuumllmuumlş modellerine fonksiyonel
oyuncak denir
33
UYGULAMA FAALİYETİ
Oyuncakların model oumlzelliklerini araştırınız Bunların iccedilinden tekstil yuumlzeyli oyuncak-
ları seccedilerek tuumlruumlne goumlre goumlrsel uumlruumln dosyası hazırlayınız
İşlem Basamakları Oumlneriler
Oumlnerilen kaynaklardan tekstil yuuml-
zeyli oyuncakları araştırınız
Oyuncak mağazaları oyuncak web
sayfaları oyuncak uumlreten atoumllyeler
kreşler anaokullarından faydala-
nabilirsiniz
Oumlnerilen kaynaklardan tekstil yuuml-
zeyli oyuncakların goumlrsellerini fo-
toğraflayarak fotokopi alarak ya
da web sayfasından ccedilıktı olarak
temin ediniz
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Tekstil yuumlzey tuumlruumlne goumlre grupla-
ma yapınız
Dokuma yuumlzeyler peluumlş polar te-
ri koton
Oumlrguuml yuumlzeyler- triko el oumlrguumlsuuml
Dokusuz yuumlzeyler keccedile olarak
tekstil yuumlzeyli oyuncaklar
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Bilgi konularını goumlzden geccediliriniz
Aynı gruptaki goumlrselleri A4 kacircğı-
dına yerleştirip yapıştırınız
A4 dosya kacircğıdı oyuncak goumlrselle-
ri yapıştırıcı ile yapıştırınız
Tekstil yuumlzeyli oyuncak goumlrselle-
rinin alt boumlluumlmuumlne not alarak ta-
nımlayınız
Parccedila mekanizma renk tekstil
yuumlzey oumlzelliği vb
Zamanı iyi kullanınız
UYGULAMA FAALİYETİ
34
Uygulama ccedilalışmaları yaptığınız
A4 kacircğıtlarını dosyaya grup sıra-
sına goumlre yerleştiriniz
Dosyanıza kapak hazırlayarak ccedila-
lışmayı tamamlayınız
Uygulama ccedilalışmanızı kontrol edi-
niz Hatalarınız var ise duumlzeltiniz
Goumlrsel uumlruumln dosyasını sınıf orta-
mında arkadaşlarınızla paylaşınız
Paylaşımcı olunuz
35
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME Aşağıdaki cuumlmlelerin başında boş bırakılan parantezlere cuumlmlelerde verilen bil-
giler doğru ise D yanlış ise Y yazınız
1 ( ) Oyuncaklar ister bireysel uumlretilsin isterse enduumlstriyel anlamda seri olarak
uumlretilsin oyuncakların modellerine ve malzemelerine goumlre uumlretim teknikleri
farklıdır
2 ( ) Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir
araya getirilerek uumlretilen oyuncaklara tek parccedila oyuncaklar denir
3 ( ) Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif
amaccedillı oyuncaklar denir
4 ( ) Plastik oyuncaklar İkinci Duumlnya Savaşırsquondan sonra ucuz hafif fazla sa-
yıda uumlretilebilir olması nedeniyle kullanılmaya başlayan doumlkme ve kalıp tek-
niği ile uumlretilen oyuncak ccedileşitleridir
5 ( ) Ccedilocukların yaş gruplarına goumlre duyusal beceri eğitim eğlence amaccedillı
ihtiyaccedillarını karşılamak iccedilin kullanılan oyuncaklara kullanım amacına uygun
oyuncaklar denir
6 ( ) Pilli kumandalı şarjlı uumlretilen ateri elde taşınabilir CDrsquoden ya da hafıza
kartlarından oynanan oyuncaklara elektronik miniyonga oyuncaklar denir
7 ( ) Tek parccedila ahşap plastik cam gibi malzemeden misket topaccedil vb şeklin-
de uumlretilen oyuncak tuumlrlerine ccedilok parccedilalı oyuncak denir
8 ( ) Oyuncağa ses ışık hareket kazandırmak amaccedillı mekanizmaların yerleşti-
rilmesi ile uumlretilen oyuncaklara mekanizmalı oyuncaklar denir
9 ( ) Ahşap malzemelerin ham boyalı vernikli oymalı baskılı vb şekillen-
dirmeleri yoluyla elde edilen oyuncaklara ahşap oyuncaklar denir
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız Ce-
vaplarınızın tuumlmuuml doğru ise ldquoModuumll Değerlendirmerdquoye geccediliniz
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME
36
MODUumlL DEĞERLENDİRME
Aşağıdaki cuumlmlelerin başında boş bırakılan parantezlere cuumlmlelerde verilen bil-
giler doğru ise D yanlış ise Y yazınız
1 ( ) Bir youmlrede tarihsel suumlreccedilte ustalar ebeveynler ya da ccedilocukların kendisi
tarafından uumlretilen ya da oyunlarda kullanılan doğal nesnelere youmlresel oyun-
caklar denir
2 ( ) Eyuumlp oyuncakları 300 yıllık bir geccedilmişe sahiptir
3 ( ) Taş kil ağaccedil dalları ilk ccedilağlardan beri oyuncak malzemesi olarak kulla-
nılmıştır
4 ( ) Elektronik ve miniyongalı oyuncaklar geleneksel oyuncaklardır
5 ( ) Yetişkinler tarafından kullanılan aletlerin kuumlccediluumlltuumllmuumlş modellerine tak
parccedilalı oyuncak denir
6 ( ) Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir
araya getirilerek uumlretilen oyuncaklara ccedilok parccedilalı oyuncak denir
7 ( ) Uumlretim tekniğine goumlre oyuncakları gruplandırabilmek iccedilin oyuncakları
malzeme ve model oumlzelliklerine goumlre incelemek gerekir
8 ( ) Uluslara goumlre oyuncakların değişkenliği malzeme ve biccedilim youmlnuumlndendir
9 ( ) Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif
amaccedillı oyuncaklar denir
10 ( ) Tuumlrk tarihinde satılmak uumlzere yapılan oyuncaklar Selccediluklu doumlneminde
ortaya ccedilıkıyor
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız Ce-
vaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki moduumlle geccedilmek iccedilin oumlğretmeninize başvurunuz
MODUumlL DEĞERLENDİRME
37
CEVAP ANAHTARLARI OumlĞRENME FAALİYETİ-1rsquoİN CEVAP ANAHTARI
1 B
2 D
3 C
4 A
5 C
6 D
OumlĞRENME FAALİYETİ-2rsquoNİN CEVAP ANAHTARI
1 D
2 Y
3 D
4 D
5 D
6 D
7 Y
8 D
9 D
MODUumlL DEĞERLENDİRMENİN CEVAP ANAHTARI
1 D
2 D
3 D
4 Y
5 Y
6 D
7 D
8 D
9 D
10 Y
CEVAP ANAHTARLARI
38
KAYNAKCcedilA
ONUR Bekir Oyunun Guumlcuuml İmge Kitabevi 2011
ONUR Bekir Neslihan GUumlNEY Tuumlrkiyersquode Ccedilocuk Oyunları Araştırma-
ları Ankara Uumlniversitesi CcedilOKAUM (Ccedilocuk Kuumlltuumlruuml Araştırma ve Uygula-
ma Merkezi Yayınları ) Koumlk Yayıncılık 2004
OĞUZ M Oumlcal Petek ERSOY Tuumlrkiyersquode Yaşayan Geleneksel Ccedilocuk
Oyunları Gazi Uumlniversitesi Tuumlrk Halkbilimi Araştırma ve Uygulama Mer-
kezi (THBMER) tarafından yayımlanan 2004
BAŞAL Handan Asucircde GeccedilmişYıllarda Tuumlrkiyersquode Ccedilocuklar Tarafından
Oynanan Ccedilocuk Oyunları Uludağ Uumlniversitesi Eğitim Fakuumlltesi Dergisi
XX (2) 2007
ONUR B N CcedilELEN F CcedilOK M ARTAR T DEMİR (1998) Childrenrsquos
need for toys from mothers point of view in two cities of Turkey iccedilinde Toys
and Playthings (ed G Brougere) Imprimera LaTresoriere
Antalya Oyuncak Muumlzesi
KAYNAKCcedilA
32
22 Amacına Goumlre Oyuncaklar Ccedilocukların yetiştirilmeleri kuumlltuumlrden kuumlltuumlre değişkenlik goumlstermektedir İletişim ve
ulaşım araccedillarındaki hızlı değişimi kuumlltuumlrler arasındaki değişkenliği her geccedilen guumln
azaltmaktadır Bunun sonucu olarak geleneksel oyuncaklardan uzaklaşarak duumlnyada genel
ilgi goumlren oyuncak tuumlrlerine youmlnelim artmaktadır
Oyuncakların ccedilok farklı amaccedilları vardır Bu amaccedilları eğitimciler doktorlar
ebeveynler felsefeciler oyucak uumlreticilerinin soumlylemleri ile toplumların sosyo-kuumlltuumlrel ve
ekonomik yapıları belirlemektedir
Kullanım amacına goumlre oyuncaklar
Ccedilocukların yaş gruplarına goumlre duyusal beceri eğitim eğlence amaccedillı ihtiyaccedillarını
karşılamak amaccedillı kullanılan oyuncaklar bu gruba girer
Dekoratif amaccedillı oyuncaklar
Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif amaccedillı oyuncaklar
denir
Resim 29 Dekoratif amaccedillı kullanılan oyuncaklar
Resim 210 Dekoratif amaccedillı kullanılan oyuncaklar
Fonksiyonel oyuncaklar
Yetişkinler tarafından kullanılan aletlerin kuumlccediluumlltuumllmuumlş modellerine fonksiyonel
oyuncak denir
33
UYGULAMA FAALİYETİ
Oyuncakların model oumlzelliklerini araştırınız Bunların iccedilinden tekstil yuumlzeyli oyuncak-
ları seccedilerek tuumlruumlne goumlre goumlrsel uumlruumln dosyası hazırlayınız
İşlem Basamakları Oumlneriler
Oumlnerilen kaynaklardan tekstil yuuml-
zeyli oyuncakları araştırınız
Oyuncak mağazaları oyuncak web
sayfaları oyuncak uumlreten atoumllyeler
kreşler anaokullarından faydala-
nabilirsiniz
Oumlnerilen kaynaklardan tekstil yuuml-
zeyli oyuncakların goumlrsellerini fo-
toğraflayarak fotokopi alarak ya
da web sayfasından ccedilıktı olarak
temin ediniz
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Tekstil yuumlzey tuumlruumlne goumlre grupla-
ma yapınız
Dokuma yuumlzeyler peluumlş polar te-
ri koton
Oumlrguuml yuumlzeyler- triko el oumlrguumlsuuml
Dokusuz yuumlzeyler keccedile olarak
tekstil yuumlzeyli oyuncaklar
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Bilgi konularını goumlzden geccediliriniz
Aynı gruptaki goumlrselleri A4 kacircğı-
dına yerleştirip yapıştırınız
A4 dosya kacircğıdı oyuncak goumlrselle-
ri yapıştırıcı ile yapıştırınız
Tekstil yuumlzeyli oyuncak goumlrselle-
rinin alt boumlluumlmuumlne not alarak ta-
nımlayınız
Parccedila mekanizma renk tekstil
yuumlzey oumlzelliği vb
Zamanı iyi kullanınız
UYGULAMA FAALİYETİ
34
Uygulama ccedilalışmaları yaptığınız
A4 kacircğıtlarını dosyaya grup sıra-
sına goumlre yerleştiriniz
Dosyanıza kapak hazırlayarak ccedila-
lışmayı tamamlayınız
Uygulama ccedilalışmanızı kontrol edi-
niz Hatalarınız var ise duumlzeltiniz
Goumlrsel uumlruumln dosyasını sınıf orta-
mında arkadaşlarınızla paylaşınız
Paylaşımcı olunuz
35
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME Aşağıdaki cuumlmlelerin başında boş bırakılan parantezlere cuumlmlelerde verilen bil-
giler doğru ise D yanlış ise Y yazınız
1 ( ) Oyuncaklar ister bireysel uumlretilsin isterse enduumlstriyel anlamda seri olarak
uumlretilsin oyuncakların modellerine ve malzemelerine goumlre uumlretim teknikleri
farklıdır
2 ( ) Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir
araya getirilerek uumlretilen oyuncaklara tek parccedila oyuncaklar denir
3 ( ) Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif
amaccedillı oyuncaklar denir
4 ( ) Plastik oyuncaklar İkinci Duumlnya Savaşırsquondan sonra ucuz hafif fazla sa-
yıda uumlretilebilir olması nedeniyle kullanılmaya başlayan doumlkme ve kalıp tek-
niği ile uumlretilen oyuncak ccedileşitleridir
5 ( ) Ccedilocukların yaş gruplarına goumlre duyusal beceri eğitim eğlence amaccedillı
ihtiyaccedillarını karşılamak iccedilin kullanılan oyuncaklara kullanım amacına uygun
oyuncaklar denir
6 ( ) Pilli kumandalı şarjlı uumlretilen ateri elde taşınabilir CDrsquoden ya da hafıza
kartlarından oynanan oyuncaklara elektronik miniyonga oyuncaklar denir
7 ( ) Tek parccedila ahşap plastik cam gibi malzemeden misket topaccedil vb şeklin-
de uumlretilen oyuncak tuumlrlerine ccedilok parccedilalı oyuncak denir
8 ( ) Oyuncağa ses ışık hareket kazandırmak amaccedillı mekanizmaların yerleşti-
rilmesi ile uumlretilen oyuncaklara mekanizmalı oyuncaklar denir
9 ( ) Ahşap malzemelerin ham boyalı vernikli oymalı baskılı vb şekillen-
dirmeleri yoluyla elde edilen oyuncaklara ahşap oyuncaklar denir
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız Ce-
vaplarınızın tuumlmuuml doğru ise ldquoModuumll Değerlendirmerdquoye geccediliniz
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME
36
MODUumlL DEĞERLENDİRME
Aşağıdaki cuumlmlelerin başında boş bırakılan parantezlere cuumlmlelerde verilen bil-
giler doğru ise D yanlış ise Y yazınız
1 ( ) Bir youmlrede tarihsel suumlreccedilte ustalar ebeveynler ya da ccedilocukların kendisi
tarafından uumlretilen ya da oyunlarda kullanılan doğal nesnelere youmlresel oyun-
caklar denir
2 ( ) Eyuumlp oyuncakları 300 yıllık bir geccedilmişe sahiptir
3 ( ) Taş kil ağaccedil dalları ilk ccedilağlardan beri oyuncak malzemesi olarak kulla-
nılmıştır
4 ( ) Elektronik ve miniyongalı oyuncaklar geleneksel oyuncaklardır
5 ( ) Yetişkinler tarafından kullanılan aletlerin kuumlccediluumlltuumllmuumlş modellerine tak
parccedilalı oyuncak denir
6 ( ) Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir
araya getirilerek uumlretilen oyuncaklara ccedilok parccedilalı oyuncak denir
7 ( ) Uumlretim tekniğine goumlre oyuncakları gruplandırabilmek iccedilin oyuncakları
malzeme ve model oumlzelliklerine goumlre incelemek gerekir
8 ( ) Uluslara goumlre oyuncakların değişkenliği malzeme ve biccedilim youmlnuumlndendir
9 ( ) Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif
amaccedillı oyuncaklar denir
10 ( ) Tuumlrk tarihinde satılmak uumlzere yapılan oyuncaklar Selccediluklu doumlneminde
ortaya ccedilıkıyor
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız Ce-
vaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki moduumlle geccedilmek iccedilin oumlğretmeninize başvurunuz
MODUumlL DEĞERLENDİRME
37
CEVAP ANAHTARLARI OumlĞRENME FAALİYETİ-1rsquoİN CEVAP ANAHTARI
1 B
2 D
3 C
4 A
5 C
6 D
OumlĞRENME FAALİYETİ-2rsquoNİN CEVAP ANAHTARI
1 D
2 Y
3 D
4 D
5 D
6 D
7 Y
8 D
9 D
MODUumlL DEĞERLENDİRMENİN CEVAP ANAHTARI
1 D
2 D
3 D
4 Y
5 Y
6 D
7 D
8 D
9 D
10 Y
CEVAP ANAHTARLARI
38
KAYNAKCcedilA
ONUR Bekir Oyunun Guumlcuuml İmge Kitabevi 2011
ONUR Bekir Neslihan GUumlNEY Tuumlrkiyersquode Ccedilocuk Oyunları Araştırma-
ları Ankara Uumlniversitesi CcedilOKAUM (Ccedilocuk Kuumlltuumlruuml Araştırma ve Uygula-
ma Merkezi Yayınları ) Koumlk Yayıncılık 2004
OĞUZ M Oumlcal Petek ERSOY Tuumlrkiyersquode Yaşayan Geleneksel Ccedilocuk
Oyunları Gazi Uumlniversitesi Tuumlrk Halkbilimi Araştırma ve Uygulama Mer-
kezi (THBMER) tarafından yayımlanan 2004
BAŞAL Handan Asucircde GeccedilmişYıllarda Tuumlrkiyersquode Ccedilocuklar Tarafından
Oynanan Ccedilocuk Oyunları Uludağ Uumlniversitesi Eğitim Fakuumlltesi Dergisi
XX (2) 2007
ONUR B N CcedilELEN F CcedilOK M ARTAR T DEMİR (1998) Childrenrsquos
need for toys from mothers point of view in two cities of Turkey iccedilinde Toys
and Playthings (ed G Brougere) Imprimera LaTresoriere
Antalya Oyuncak Muumlzesi
KAYNAKCcedilA
33
UYGULAMA FAALİYETİ
Oyuncakların model oumlzelliklerini araştırınız Bunların iccedilinden tekstil yuumlzeyli oyuncak-
ları seccedilerek tuumlruumlne goumlre goumlrsel uumlruumln dosyası hazırlayınız
İşlem Basamakları Oumlneriler
Oumlnerilen kaynaklardan tekstil yuuml-
zeyli oyuncakları araştırınız
Oyuncak mağazaları oyuncak web
sayfaları oyuncak uumlreten atoumllyeler
kreşler anaokullarından faydala-
nabilirsiniz
Oumlnerilen kaynaklardan tekstil yuuml-
zeyli oyuncakların goumlrsellerini fo-
toğraflayarak fotokopi alarak ya
da web sayfasından ccedilıktı olarak
temin ediniz
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Tekstil yuumlzey tuumlruumlne goumlre grupla-
ma yapınız
Dokuma yuumlzeyler peluumlş polar te-
ri koton
Oumlrguuml yuumlzeyler- triko el oumlrguumlsuuml
Dokusuz yuumlzeyler keccedile olarak
tekstil yuumlzeyli oyuncaklar
Dikkatli ve oumlzenli olunuz
Bilgi konularını goumlzden geccediliriniz
Aynı gruptaki goumlrselleri A4 kacircğı-
dına yerleştirip yapıştırınız
A4 dosya kacircğıdı oyuncak goumlrselle-
ri yapıştırıcı ile yapıştırınız
Tekstil yuumlzeyli oyuncak goumlrselle-
rinin alt boumlluumlmuumlne not alarak ta-
nımlayınız
Parccedila mekanizma renk tekstil
yuumlzey oumlzelliği vb
Zamanı iyi kullanınız
UYGULAMA FAALİYETİ
34
Uygulama ccedilalışmaları yaptığınız
A4 kacircğıtlarını dosyaya grup sıra-
sına goumlre yerleştiriniz
Dosyanıza kapak hazırlayarak ccedila-
lışmayı tamamlayınız
Uygulama ccedilalışmanızı kontrol edi-
niz Hatalarınız var ise duumlzeltiniz
Goumlrsel uumlruumln dosyasını sınıf orta-
mında arkadaşlarınızla paylaşınız
Paylaşımcı olunuz
35
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME Aşağıdaki cuumlmlelerin başında boş bırakılan parantezlere cuumlmlelerde verilen bil-
giler doğru ise D yanlış ise Y yazınız
1 ( ) Oyuncaklar ister bireysel uumlretilsin isterse enduumlstriyel anlamda seri olarak
uumlretilsin oyuncakların modellerine ve malzemelerine goumlre uumlretim teknikleri
farklıdır
2 ( ) Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir
araya getirilerek uumlretilen oyuncaklara tek parccedila oyuncaklar denir
3 ( ) Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif
amaccedillı oyuncaklar denir
4 ( ) Plastik oyuncaklar İkinci Duumlnya Savaşırsquondan sonra ucuz hafif fazla sa-
yıda uumlretilebilir olması nedeniyle kullanılmaya başlayan doumlkme ve kalıp tek-
niği ile uumlretilen oyuncak ccedileşitleridir
5 ( ) Ccedilocukların yaş gruplarına goumlre duyusal beceri eğitim eğlence amaccedillı
ihtiyaccedillarını karşılamak iccedilin kullanılan oyuncaklara kullanım amacına uygun
oyuncaklar denir
6 ( ) Pilli kumandalı şarjlı uumlretilen ateri elde taşınabilir CDrsquoden ya da hafıza
kartlarından oynanan oyuncaklara elektronik miniyonga oyuncaklar denir
7 ( ) Tek parccedila ahşap plastik cam gibi malzemeden misket topaccedil vb şeklin-
de uumlretilen oyuncak tuumlrlerine ccedilok parccedilalı oyuncak denir
8 ( ) Oyuncağa ses ışık hareket kazandırmak amaccedillı mekanizmaların yerleşti-
rilmesi ile uumlretilen oyuncaklara mekanizmalı oyuncaklar denir
9 ( ) Ahşap malzemelerin ham boyalı vernikli oymalı baskılı vb şekillen-
dirmeleri yoluyla elde edilen oyuncaklara ahşap oyuncaklar denir
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız Ce-
vaplarınızın tuumlmuuml doğru ise ldquoModuumll Değerlendirmerdquoye geccediliniz
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME
36
MODUumlL DEĞERLENDİRME
Aşağıdaki cuumlmlelerin başında boş bırakılan parantezlere cuumlmlelerde verilen bil-
giler doğru ise D yanlış ise Y yazınız
1 ( ) Bir youmlrede tarihsel suumlreccedilte ustalar ebeveynler ya da ccedilocukların kendisi
tarafından uumlretilen ya da oyunlarda kullanılan doğal nesnelere youmlresel oyun-
caklar denir
2 ( ) Eyuumlp oyuncakları 300 yıllık bir geccedilmişe sahiptir
3 ( ) Taş kil ağaccedil dalları ilk ccedilağlardan beri oyuncak malzemesi olarak kulla-
nılmıştır
4 ( ) Elektronik ve miniyongalı oyuncaklar geleneksel oyuncaklardır
5 ( ) Yetişkinler tarafından kullanılan aletlerin kuumlccediluumlltuumllmuumlş modellerine tak
parccedilalı oyuncak denir
6 ( ) Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir
araya getirilerek uumlretilen oyuncaklara ccedilok parccedilalı oyuncak denir
7 ( ) Uumlretim tekniğine goumlre oyuncakları gruplandırabilmek iccedilin oyuncakları
malzeme ve model oumlzelliklerine goumlre incelemek gerekir
8 ( ) Uluslara goumlre oyuncakların değişkenliği malzeme ve biccedilim youmlnuumlndendir
9 ( ) Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif
amaccedillı oyuncaklar denir
10 ( ) Tuumlrk tarihinde satılmak uumlzere yapılan oyuncaklar Selccediluklu doumlneminde
ortaya ccedilıkıyor
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız Ce-
vaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki moduumlle geccedilmek iccedilin oumlğretmeninize başvurunuz
MODUumlL DEĞERLENDİRME
37
CEVAP ANAHTARLARI OumlĞRENME FAALİYETİ-1rsquoİN CEVAP ANAHTARI
1 B
2 D
3 C
4 A
5 C
6 D
OumlĞRENME FAALİYETİ-2rsquoNİN CEVAP ANAHTARI
1 D
2 Y
3 D
4 D
5 D
6 D
7 Y
8 D
9 D
MODUumlL DEĞERLENDİRMENİN CEVAP ANAHTARI
1 D
2 D
3 D
4 Y
5 Y
6 D
7 D
8 D
9 D
10 Y
CEVAP ANAHTARLARI
38
KAYNAKCcedilA
ONUR Bekir Oyunun Guumlcuuml İmge Kitabevi 2011
ONUR Bekir Neslihan GUumlNEY Tuumlrkiyersquode Ccedilocuk Oyunları Araştırma-
ları Ankara Uumlniversitesi CcedilOKAUM (Ccedilocuk Kuumlltuumlruuml Araştırma ve Uygula-
ma Merkezi Yayınları ) Koumlk Yayıncılık 2004
OĞUZ M Oumlcal Petek ERSOY Tuumlrkiyersquode Yaşayan Geleneksel Ccedilocuk
Oyunları Gazi Uumlniversitesi Tuumlrk Halkbilimi Araştırma ve Uygulama Mer-
kezi (THBMER) tarafından yayımlanan 2004
BAŞAL Handan Asucircde GeccedilmişYıllarda Tuumlrkiyersquode Ccedilocuklar Tarafından
Oynanan Ccedilocuk Oyunları Uludağ Uumlniversitesi Eğitim Fakuumlltesi Dergisi
XX (2) 2007
ONUR B N CcedilELEN F CcedilOK M ARTAR T DEMİR (1998) Childrenrsquos
need for toys from mothers point of view in two cities of Turkey iccedilinde Toys
and Playthings (ed G Brougere) Imprimera LaTresoriere
Antalya Oyuncak Muumlzesi
KAYNAKCcedilA
34
Uygulama ccedilalışmaları yaptığınız
A4 kacircğıtlarını dosyaya grup sıra-
sına goumlre yerleştiriniz
Dosyanıza kapak hazırlayarak ccedila-
lışmayı tamamlayınız
Uygulama ccedilalışmanızı kontrol edi-
niz Hatalarınız var ise duumlzeltiniz
Goumlrsel uumlruumln dosyasını sınıf orta-
mında arkadaşlarınızla paylaşınız
Paylaşımcı olunuz
35
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME Aşağıdaki cuumlmlelerin başında boş bırakılan parantezlere cuumlmlelerde verilen bil-
giler doğru ise D yanlış ise Y yazınız
1 ( ) Oyuncaklar ister bireysel uumlretilsin isterse enduumlstriyel anlamda seri olarak
uumlretilsin oyuncakların modellerine ve malzemelerine goumlre uumlretim teknikleri
farklıdır
2 ( ) Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir
araya getirilerek uumlretilen oyuncaklara tek parccedila oyuncaklar denir
3 ( ) Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif
amaccedillı oyuncaklar denir
4 ( ) Plastik oyuncaklar İkinci Duumlnya Savaşırsquondan sonra ucuz hafif fazla sa-
yıda uumlretilebilir olması nedeniyle kullanılmaya başlayan doumlkme ve kalıp tek-
niği ile uumlretilen oyuncak ccedileşitleridir
5 ( ) Ccedilocukların yaş gruplarına goumlre duyusal beceri eğitim eğlence amaccedillı
ihtiyaccedillarını karşılamak iccedilin kullanılan oyuncaklara kullanım amacına uygun
oyuncaklar denir
6 ( ) Pilli kumandalı şarjlı uumlretilen ateri elde taşınabilir CDrsquoden ya da hafıza
kartlarından oynanan oyuncaklara elektronik miniyonga oyuncaklar denir
7 ( ) Tek parccedila ahşap plastik cam gibi malzemeden misket topaccedil vb şeklin-
de uumlretilen oyuncak tuumlrlerine ccedilok parccedilalı oyuncak denir
8 ( ) Oyuncağa ses ışık hareket kazandırmak amaccedillı mekanizmaların yerleşti-
rilmesi ile uumlretilen oyuncaklara mekanizmalı oyuncaklar denir
9 ( ) Ahşap malzemelerin ham boyalı vernikli oymalı baskılı vb şekillen-
dirmeleri yoluyla elde edilen oyuncaklara ahşap oyuncaklar denir
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız Ce-
vaplarınızın tuumlmuuml doğru ise ldquoModuumll Değerlendirmerdquoye geccediliniz
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME
36
MODUumlL DEĞERLENDİRME
Aşağıdaki cuumlmlelerin başında boş bırakılan parantezlere cuumlmlelerde verilen bil-
giler doğru ise D yanlış ise Y yazınız
1 ( ) Bir youmlrede tarihsel suumlreccedilte ustalar ebeveynler ya da ccedilocukların kendisi
tarafından uumlretilen ya da oyunlarda kullanılan doğal nesnelere youmlresel oyun-
caklar denir
2 ( ) Eyuumlp oyuncakları 300 yıllık bir geccedilmişe sahiptir
3 ( ) Taş kil ağaccedil dalları ilk ccedilağlardan beri oyuncak malzemesi olarak kulla-
nılmıştır
4 ( ) Elektronik ve miniyongalı oyuncaklar geleneksel oyuncaklardır
5 ( ) Yetişkinler tarafından kullanılan aletlerin kuumlccediluumlltuumllmuumlş modellerine tak
parccedilalı oyuncak denir
6 ( ) Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir
araya getirilerek uumlretilen oyuncaklara ccedilok parccedilalı oyuncak denir
7 ( ) Uumlretim tekniğine goumlre oyuncakları gruplandırabilmek iccedilin oyuncakları
malzeme ve model oumlzelliklerine goumlre incelemek gerekir
8 ( ) Uluslara goumlre oyuncakların değişkenliği malzeme ve biccedilim youmlnuumlndendir
9 ( ) Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif
amaccedillı oyuncaklar denir
10 ( ) Tuumlrk tarihinde satılmak uumlzere yapılan oyuncaklar Selccediluklu doumlneminde
ortaya ccedilıkıyor
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız Ce-
vaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki moduumlle geccedilmek iccedilin oumlğretmeninize başvurunuz
MODUumlL DEĞERLENDİRME
37
CEVAP ANAHTARLARI OumlĞRENME FAALİYETİ-1rsquoİN CEVAP ANAHTARI
1 B
2 D
3 C
4 A
5 C
6 D
OumlĞRENME FAALİYETİ-2rsquoNİN CEVAP ANAHTARI
1 D
2 Y
3 D
4 D
5 D
6 D
7 Y
8 D
9 D
MODUumlL DEĞERLENDİRMENİN CEVAP ANAHTARI
1 D
2 D
3 D
4 Y
5 Y
6 D
7 D
8 D
9 D
10 Y
CEVAP ANAHTARLARI
38
KAYNAKCcedilA
ONUR Bekir Oyunun Guumlcuuml İmge Kitabevi 2011
ONUR Bekir Neslihan GUumlNEY Tuumlrkiyersquode Ccedilocuk Oyunları Araştırma-
ları Ankara Uumlniversitesi CcedilOKAUM (Ccedilocuk Kuumlltuumlruuml Araştırma ve Uygula-
ma Merkezi Yayınları ) Koumlk Yayıncılık 2004
OĞUZ M Oumlcal Petek ERSOY Tuumlrkiyersquode Yaşayan Geleneksel Ccedilocuk
Oyunları Gazi Uumlniversitesi Tuumlrk Halkbilimi Araştırma ve Uygulama Mer-
kezi (THBMER) tarafından yayımlanan 2004
BAŞAL Handan Asucircde GeccedilmişYıllarda Tuumlrkiyersquode Ccedilocuklar Tarafından
Oynanan Ccedilocuk Oyunları Uludağ Uumlniversitesi Eğitim Fakuumlltesi Dergisi
XX (2) 2007
ONUR B N CcedilELEN F CcedilOK M ARTAR T DEMİR (1998) Childrenrsquos
need for toys from mothers point of view in two cities of Turkey iccedilinde Toys
and Playthings (ed G Brougere) Imprimera LaTresoriere
Antalya Oyuncak Muumlzesi
KAYNAKCcedilA
35
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME Aşağıdaki cuumlmlelerin başında boş bırakılan parantezlere cuumlmlelerde verilen bil-
giler doğru ise D yanlış ise Y yazınız
1 ( ) Oyuncaklar ister bireysel uumlretilsin isterse enduumlstriyel anlamda seri olarak
uumlretilsin oyuncakların modellerine ve malzemelerine goumlre uumlretim teknikleri
farklıdır
2 ( ) Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir
araya getirilerek uumlretilen oyuncaklara tek parccedila oyuncaklar denir
3 ( ) Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif
amaccedillı oyuncaklar denir
4 ( ) Plastik oyuncaklar İkinci Duumlnya Savaşırsquondan sonra ucuz hafif fazla sa-
yıda uumlretilebilir olması nedeniyle kullanılmaya başlayan doumlkme ve kalıp tek-
niği ile uumlretilen oyuncak ccedileşitleridir
5 ( ) Ccedilocukların yaş gruplarına goumlre duyusal beceri eğitim eğlence amaccedillı
ihtiyaccedillarını karşılamak iccedilin kullanılan oyuncaklara kullanım amacına uygun
oyuncaklar denir
6 ( ) Pilli kumandalı şarjlı uumlretilen ateri elde taşınabilir CDrsquoden ya da hafıza
kartlarından oynanan oyuncaklara elektronik miniyonga oyuncaklar denir
7 ( ) Tek parccedila ahşap plastik cam gibi malzemeden misket topaccedil vb şeklin-
de uumlretilen oyuncak tuumlrlerine ccedilok parccedilalı oyuncak denir
8 ( ) Oyuncağa ses ışık hareket kazandırmak amaccedillı mekanizmaların yerleşti-
rilmesi ile uumlretilen oyuncaklara mekanizmalı oyuncaklar denir
9 ( ) Ahşap malzemelerin ham boyalı vernikli oymalı baskılı vb şekillen-
dirmeleri yoluyla elde edilen oyuncaklara ahşap oyuncaklar denir
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız Ce-
vaplarınızın tuumlmuuml doğru ise ldquoModuumll Değerlendirmerdquoye geccediliniz
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME
36
MODUumlL DEĞERLENDİRME
Aşağıdaki cuumlmlelerin başında boş bırakılan parantezlere cuumlmlelerde verilen bil-
giler doğru ise D yanlış ise Y yazınız
1 ( ) Bir youmlrede tarihsel suumlreccedilte ustalar ebeveynler ya da ccedilocukların kendisi
tarafından uumlretilen ya da oyunlarda kullanılan doğal nesnelere youmlresel oyun-
caklar denir
2 ( ) Eyuumlp oyuncakları 300 yıllık bir geccedilmişe sahiptir
3 ( ) Taş kil ağaccedil dalları ilk ccedilağlardan beri oyuncak malzemesi olarak kulla-
nılmıştır
4 ( ) Elektronik ve miniyongalı oyuncaklar geleneksel oyuncaklardır
5 ( ) Yetişkinler tarafından kullanılan aletlerin kuumlccediluumlltuumllmuumlş modellerine tak
parccedilalı oyuncak denir
6 ( ) Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir
araya getirilerek uumlretilen oyuncaklara ccedilok parccedilalı oyuncak denir
7 ( ) Uumlretim tekniğine goumlre oyuncakları gruplandırabilmek iccedilin oyuncakları
malzeme ve model oumlzelliklerine goumlre incelemek gerekir
8 ( ) Uluslara goumlre oyuncakların değişkenliği malzeme ve biccedilim youmlnuumlndendir
9 ( ) Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif
amaccedillı oyuncaklar denir
10 ( ) Tuumlrk tarihinde satılmak uumlzere yapılan oyuncaklar Selccediluklu doumlneminde
ortaya ccedilıkıyor
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız Ce-
vaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki moduumlle geccedilmek iccedilin oumlğretmeninize başvurunuz
MODUumlL DEĞERLENDİRME
37
CEVAP ANAHTARLARI OumlĞRENME FAALİYETİ-1rsquoİN CEVAP ANAHTARI
1 B
2 D
3 C
4 A
5 C
6 D
OumlĞRENME FAALİYETİ-2rsquoNİN CEVAP ANAHTARI
1 D
2 Y
3 D
4 D
5 D
6 D
7 Y
8 D
9 D
MODUumlL DEĞERLENDİRMENİN CEVAP ANAHTARI
1 D
2 D
3 D
4 Y
5 Y
6 D
7 D
8 D
9 D
10 Y
CEVAP ANAHTARLARI
38
KAYNAKCcedilA
ONUR Bekir Oyunun Guumlcuuml İmge Kitabevi 2011
ONUR Bekir Neslihan GUumlNEY Tuumlrkiyersquode Ccedilocuk Oyunları Araştırma-
ları Ankara Uumlniversitesi CcedilOKAUM (Ccedilocuk Kuumlltuumlruuml Araştırma ve Uygula-
ma Merkezi Yayınları ) Koumlk Yayıncılık 2004
OĞUZ M Oumlcal Petek ERSOY Tuumlrkiyersquode Yaşayan Geleneksel Ccedilocuk
Oyunları Gazi Uumlniversitesi Tuumlrk Halkbilimi Araştırma ve Uygulama Mer-
kezi (THBMER) tarafından yayımlanan 2004
BAŞAL Handan Asucircde GeccedilmişYıllarda Tuumlrkiyersquode Ccedilocuklar Tarafından
Oynanan Ccedilocuk Oyunları Uludağ Uumlniversitesi Eğitim Fakuumlltesi Dergisi
XX (2) 2007
ONUR B N CcedilELEN F CcedilOK M ARTAR T DEMİR (1998) Childrenrsquos
need for toys from mothers point of view in two cities of Turkey iccedilinde Toys
and Playthings (ed G Brougere) Imprimera LaTresoriere
Antalya Oyuncak Muumlzesi
KAYNAKCcedilA
36
MODUumlL DEĞERLENDİRME
Aşağıdaki cuumlmlelerin başında boş bırakılan parantezlere cuumlmlelerde verilen bil-
giler doğru ise D yanlış ise Y yazınız
1 ( ) Bir youmlrede tarihsel suumlreccedilte ustalar ebeveynler ya da ccedilocukların kendisi
tarafından uumlretilen ya da oyunlarda kullanılan doğal nesnelere youmlresel oyun-
caklar denir
2 ( ) Eyuumlp oyuncakları 300 yıllık bir geccedilmişe sahiptir
3 ( ) Taş kil ağaccedil dalları ilk ccedilağlardan beri oyuncak malzemesi olarak kulla-
nılmıştır
4 ( ) Elektronik ve miniyongalı oyuncaklar geleneksel oyuncaklardır
5 ( ) Yetişkinler tarafından kullanılan aletlerin kuumlccediluumlltuumllmuumlş modellerine tak
parccedilalı oyuncak denir
6 ( ) Aynı malzeme tuumlruumlnden ya da farklı malzeme tuumlruumlnden parccedilaların bir
araya getirilerek uumlretilen oyuncaklara ccedilok parccedilalı oyuncak denir
7 ( ) Uumlretim tekniğine goumlre oyuncakları gruplandırabilmek iccedilin oyuncakları
malzeme ve model oumlzelliklerine goumlre incelemek gerekir
8 ( ) Uluslara goumlre oyuncakların değişkenliği malzeme ve biccedilim youmlnuumlndendir
9 ( ) Ccedilocuk odalarının dekorasyonunda kullanılan oyuncaklara dekoratif
amaccedillı oyuncaklar denir
10 ( ) Tuumlrk tarihinde satılmak uumlzere yapılan oyuncaklar Selccediluklu doumlneminde
ortaya ccedilıkıyor
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız Ce-
vaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki moduumlle geccedilmek iccedilin oumlğretmeninize başvurunuz
MODUumlL DEĞERLENDİRME
37
CEVAP ANAHTARLARI OumlĞRENME FAALİYETİ-1rsquoİN CEVAP ANAHTARI
1 B
2 D
3 C
4 A
5 C
6 D
OumlĞRENME FAALİYETİ-2rsquoNİN CEVAP ANAHTARI
1 D
2 Y
3 D
4 D
5 D
6 D
7 Y
8 D
9 D
MODUumlL DEĞERLENDİRMENİN CEVAP ANAHTARI
1 D
2 D
3 D
4 Y
5 Y
6 D
7 D
8 D
9 D
10 Y
CEVAP ANAHTARLARI
38
KAYNAKCcedilA
ONUR Bekir Oyunun Guumlcuuml İmge Kitabevi 2011
ONUR Bekir Neslihan GUumlNEY Tuumlrkiyersquode Ccedilocuk Oyunları Araştırma-
ları Ankara Uumlniversitesi CcedilOKAUM (Ccedilocuk Kuumlltuumlruuml Araştırma ve Uygula-
ma Merkezi Yayınları ) Koumlk Yayıncılık 2004
OĞUZ M Oumlcal Petek ERSOY Tuumlrkiyersquode Yaşayan Geleneksel Ccedilocuk
Oyunları Gazi Uumlniversitesi Tuumlrk Halkbilimi Araştırma ve Uygulama Mer-
kezi (THBMER) tarafından yayımlanan 2004
BAŞAL Handan Asucircde GeccedilmişYıllarda Tuumlrkiyersquode Ccedilocuklar Tarafından
Oynanan Ccedilocuk Oyunları Uludağ Uumlniversitesi Eğitim Fakuumlltesi Dergisi
XX (2) 2007
ONUR B N CcedilELEN F CcedilOK M ARTAR T DEMİR (1998) Childrenrsquos
need for toys from mothers point of view in two cities of Turkey iccedilinde Toys
and Playthings (ed G Brougere) Imprimera LaTresoriere
Antalya Oyuncak Muumlzesi
KAYNAKCcedilA
37
CEVAP ANAHTARLARI OumlĞRENME FAALİYETİ-1rsquoİN CEVAP ANAHTARI
1 B
2 D
3 C
4 A
5 C
6 D
OumlĞRENME FAALİYETİ-2rsquoNİN CEVAP ANAHTARI
1 D
2 Y
3 D
4 D
5 D
6 D
7 Y
8 D
9 D
MODUumlL DEĞERLENDİRMENİN CEVAP ANAHTARI
1 D
2 D
3 D
4 Y
5 Y
6 D
7 D
8 D
9 D
10 Y
CEVAP ANAHTARLARI
38
KAYNAKCcedilA
ONUR Bekir Oyunun Guumlcuuml İmge Kitabevi 2011
ONUR Bekir Neslihan GUumlNEY Tuumlrkiyersquode Ccedilocuk Oyunları Araştırma-
ları Ankara Uumlniversitesi CcedilOKAUM (Ccedilocuk Kuumlltuumlruuml Araştırma ve Uygula-
ma Merkezi Yayınları ) Koumlk Yayıncılık 2004
OĞUZ M Oumlcal Petek ERSOY Tuumlrkiyersquode Yaşayan Geleneksel Ccedilocuk
Oyunları Gazi Uumlniversitesi Tuumlrk Halkbilimi Araştırma ve Uygulama Mer-
kezi (THBMER) tarafından yayımlanan 2004
BAŞAL Handan Asucircde GeccedilmişYıllarda Tuumlrkiyersquode Ccedilocuklar Tarafından
Oynanan Ccedilocuk Oyunları Uludağ Uumlniversitesi Eğitim Fakuumlltesi Dergisi
XX (2) 2007
ONUR B N CcedilELEN F CcedilOK M ARTAR T DEMİR (1998) Childrenrsquos
need for toys from mothers point of view in two cities of Turkey iccedilinde Toys
and Playthings (ed G Brougere) Imprimera LaTresoriere
Antalya Oyuncak Muumlzesi
KAYNAKCcedilA
38
KAYNAKCcedilA
ONUR Bekir Oyunun Guumlcuuml İmge Kitabevi 2011
ONUR Bekir Neslihan GUumlNEY Tuumlrkiyersquode Ccedilocuk Oyunları Araştırma-
ları Ankara Uumlniversitesi CcedilOKAUM (Ccedilocuk Kuumlltuumlruuml Araştırma ve Uygula-
ma Merkezi Yayınları ) Koumlk Yayıncılık 2004
OĞUZ M Oumlcal Petek ERSOY Tuumlrkiyersquode Yaşayan Geleneksel Ccedilocuk
Oyunları Gazi Uumlniversitesi Tuumlrk Halkbilimi Araştırma ve Uygulama Mer-
kezi (THBMER) tarafından yayımlanan 2004
BAŞAL Handan Asucircde GeccedilmişYıllarda Tuumlrkiyersquode Ccedilocuklar Tarafından
Oynanan Ccedilocuk Oyunları Uludağ Uumlniversitesi Eğitim Fakuumlltesi Dergisi
XX (2) 2007
ONUR B N CcedilELEN F CcedilOK M ARTAR T DEMİR (1998) Childrenrsquos
need for toys from mothers point of view in two cities of Turkey iccedilinde Toys
and Playthings (ed G Brougere) Imprimera LaTresoriere
Antalya Oyuncak Muumlzesi
KAYNAKCcedilA