7/29/2019 EL ALETLER 2013

1/63

1

7/29/2019 EL ALETLER 2013

2/63

EL ALETLER Bir el iini veya mekanik bir ii gerekletirmek iin zel

olarak yaplm nesne olarak tanmlanr.

2

7/29/2019 EL ALETLER 2013

3/63

EL ALETLER imizde ve gnlk yaammzda eitli el aletleri kullanrz.

El aletleri, kol gcyle veya herhangi bir baka enerji kayna yardm ilealtrlabilirler.

El aletleri, eitli maddeleri sktrmak, kartrmak, kesmek, dzeltmek,

asmak, zmbalamak, delmek, stmak, evirmek, srmek, ekil vermek veya

iaretlemek iin kullanrz.

El aletleri keskin kenarl, sivri ulu, kare eklinde, kska azl ve

olaand scak veya souk olabilir.

El aletlerinin yardmyla ve kendine zg ekilleriyle, istenen ii yapabilmekiin gerekli olan kuvvet veya g bir araya getirilebilir.

El aletleri, kullananlar ve hatta orada bulunan, yaplan ile ilgisi olmayan

bakalar iin de tehlikeli olabilir ve yaralanmalara da neden olabilirler.

3

7/29/2019 EL ALETLER 2013

4/63

El Aletlerinin Snflandrlmas

El aletleri en genel anlamda aadaki ekilde ayrlabilir;

Elektrikli El Aletleri

Pnmatik El Aletleri

Hidrolik El Aletleri

Mekanik El Aletleri

4

7/29/2019 EL ALETLER 2013

5/63

Elektrikli El Aletleri

Elektrik enerjisinikullanarak ilev gren;

Elektrikli Matkap Talama

Elektrikli Testere

vb. el aletleridir.

5

7/29/2019 EL ALETLER 2013

6/63

Hidrolik El Aletleri

Hidrolik; svlarn mekanik zelliklerini

inceleyen bir mhendislik daldr. Svgcnn faydal bir ekilde disiplineedilmesini konu edinmitir.

Hidrolik enerji ile (akkanlar ile) dorusal,dairesel ve asal hareket retmek iinhazrlanan sistemlere Hidrolik Sistemdenilmektedir

Hidrolik sistemlerin kullanlarak ilev gren; Kriko Garaj vinci

vb. aletlerdir.

6

7/29/2019 EL ALETLER 2013

7/63

Pnmatik El Aletleri

Akkan olarak basnl havannkullanld sistemlerepnmatiksistemlerdenilir.

Basnl hava enerjisinikullanarak ilev gren;

ivi akma tabancas

Hacal somun skma aleti vb. el aletleridir.

7

7/29/2019 EL ALETLER 2013

8/63

Mekanik El Aletleri

eitli kuvvetlerin tesiri ile biim deitirme enerjisininuyguland;

Pense

eki

Tornavida vb. el aletleridir.

8

7/29/2019 EL ALETLER 2013

9/63

El Aletlerinde Dikkat Edilecek Hususlar

El aletlerini; Yerinde ve gvenlik

kurallarna uygun olarak kullanmamak,Kusurlu olarak kullanmak,eitli kazalarn meydana gelmesinesebep olur.

Bunun iin el aletlerini kullanmadan nce; (1) Dikkatle kontrol edilmeli ve arzal aletlerin kullanlmas

nlenmeli, (2) Nasl kullanlaca mutlaka renilmeli, (3) iye hangi ite hangi aletin kullanlaca da retilmelidir.

9

7/29/2019 EL ALETLER 2013

10/63

El Aletlerinde Dikkat Edilecek Hususlar Yaplacak ie uygun olmal,

Bakml olmal,

Bakm ehil kiiler tarafndan yaplmal,

Uygun yerde muhafaza edilmeli,

Arzal olan el aletleri derhal deitirilmeli veya onarlmal,

Saplar uygun olmal, kolayca kmamal, atlak krk olmamal, Saplar yal ve kaygan olmamal,

Boru ve ubuk gibi rastgele uzatma kolu kullanlmamal,

Kk paralarla alrken mengene ile tutturulmadan

allmamal, alan makineler durdurulmadan el aleti ile mdahale

edilmemeli,

10

7/29/2019 EL ALETLER 2013

11/63

El Aletlerinin levine Gre Snflandrlmas

(1) Kesici Aletler ; Rende, planya, dz kalem ve keser

gibi aletlerdir. (2) Vurma aletleri ; eki, balyoz gibi aletlerdir.

(3) Sktrma Aletleri;Anahtar, mengene, ikence vb.

aletler. (4) lme ve Kontrol Aletleri: Metre, kumpas, mastar

vb. aletler.

(5) Markalama Aletleri: Yaplacak ii resimlerden

paraya aktarmak iin yani markalamak iinkullanlan; pergel, gnye gibi aletlerdir.

11

7/29/2019 EL ALETLER 2013

12/63

Genel Gvenlik Tedbirleri

El aletleri konusunda alnacak genel gvenlik tedbirleriniaadaki ekilde sralayabiliriz;

12

7/29/2019 EL ALETLER 2013

13/63

Genel Gvenlik Tedbirleri

Bol elbiselerden kanmaldr. Kollar dar olmal, boyun ba,

yzk, saat vb.leri mutlaka karlmaldr. Kesme ileri yaparken veya kesme ii yapann yaknnda

alrken gzlk kullanlmaldr.

Aza ivi, vida veya benzeri eyler asla alnmamaldr.

Bir bakasna alet veya dier bir malzeme atmamaldr.

alma sahas, tala, para vb. eylerden temizlenmelidir.

Parmaklar bilenmi kesici aletlerin azlarndan uzak

tutulmal, Kesici aletler kullanlrken vcuttan ileridetutulmaldr,

13

7/29/2019 EL ALETLER 2013

14/63

Genel Gvenlik Tedbirleri

Kesici aletin kontrol bakmndan her iki elin serbest kalmasiin parann balanmas gerekir.

Kesici aletleri tarken veya yerlerine koyarken keskinazlarnn bir yere arpmamasna dikkat edilmelidir.

Krlenmi ve krlm aletleri kullanlmamaldr. Alet saplarnn salam ve aletin gvdesine skca tespit edilmi

olduundan emin olunmaldr.

Krk, paralanm veya tepesi ezilip apaklanm aletlerkullanlmamaldr.

14

7/29/2019 EL ALETLER 2013

15/63

ekildeki ii, sol eli ile bir

tahta parasn tutaraktornavida ile viday

sktrmaktadr. Viday

evirmeye baladnda,

tornavida kayarak sol eline

arparsa, ciddi yaralanmaya

neden olabilirler.

15

7/29/2019 EL ALETLER 2013

16/63

EL ALETLERNDE GVENLK TEDBRLER

i Sal ve Gvenlii Tz ilgili maddeleri

16

7/29/2019 EL ALETLER 2013

17/63

Madde 312- Elektrik ilerinde kullanlan

penseler, kargaburunlar, tornavidalar ve

benzeri el aletleri, uygun ekilde yaltlm ve yadanlklarn,

sprgelerin, fralarn ve dier temizlik aralarnn saplar,

akm geirmeyen malzemeden yaplm olacaktr. Elektrik el

aletleri iyi bir ekilde muhafaza edilecek ve her an ie hazr

ekilde bakml bulundurulacaktr. Elektrik el aletleri kendi

zel gayeleri iin, doru olarak ve kendi kapasiteleri iinde,

ar zorlamalara bavurulmadan kullanlacaktr.

17

7/29/2019 EL ALETLER 2013

18/63

Madde 313-Tanabilir elektrikli el

aletlerinin saplar,yeterli cins ve kalnlktaakm geirmeyen bir maddeyle kaplanacak

veya bu gibi malzemeden yaplm olacak

ve bu aletlerin zerlerinde, devreyi kapal

tutmak iin, srekli olarak baslmas

gereken yayl devre kesicileri (enterptr)

bulunacaktr.

18

7/29/2019 EL ALETLER 2013

19/63

Madde 314-naat antiyeleri ile dier ak

alma yerlerinde kullanlan elektrikli el

aletleri, kk gerilim veya 1/1 oranl ve

sarglar birbirinden ayr gvenlik

transformatrnden (ayrc transformatr)

elde edilen gerilim ile altrlacak veya zel

olarak imal edilmi, iki yaltkanl

olacaktr. Gvenlik transformatrkullanlmas halinde, k devresine yalnz

bir elektrikli el aleti balanacaktr.

19

7/29/2019 EL ALETLER 2013

20/63

Madde 315- Elektrikli el aletleri zerinde meydana

gelebilecek kaaklarn zararl bir seviyeye gelmesinden nce,alete gelen elektrik devresini kesen gvenlik otomatikleri de

uygun bir i gvenlii tedbiri olarak kabul edilecektir.

Topraklamal aletlerde, topraklama devresindeki kesinti

halinde, aletin elektrik devresini kesen bir kontaktrn

bulunmas ekli de geerli saylacaktr.

20

7/29/2019 EL ALETLER 2013

21/63

Madde 316-Tanabilir elektrikli el

aletlerinin topraklanmas, topraklama

eleman bulunan zel fi ve prizlerleyaplacak, yksek amperajl prizler

zerinde ayrca bir alter

bulundurulacak, bunlara akm salayan

kablolar dank bulundurulmayacak ve

geitlerde yksekten geirilecektir.

Aletler, besleme kablosu iinde bulunan

zel topraklama iletkeni ile

topraklanacaktr.

21

7/29/2019 EL ALETLER 2013

22/63

Madde 317- Parlayc, patlayc maddelerin imal edildii,tand ve depoland yerlerde, elektrikli el aletlerikullanlmayacaktr.

22

7/29/2019 EL ALETLER 2013

23/63

Madde 322- Elektrikli el aletleri kullanlmadan nce,

yetkili kimseler tarafndan kontrol edilecek,

topraklanmas arzal, motoru fazla kvlcml, priz, fi,anahtar ve balant kablosu bozuk olanlar

kullandrlmayacaktr.

Tanr elektrik lambalar, ancak srekli aydnlatmann

yeterli yaplamad yerlerde kullanlacak, duylar ve

gerilim altndaki ksmlar, akm geirmeyen, salam,

kanal koruyucu kafesler iinde olacak ve organik

tozlar veya parlayc maddeler bulunan yerlerle nemliyerlerde, lambalar cam koruyucu iinde

bulundurulacaktr.

23

Exproof malzeme

7/29/2019 EL ALETLER 2013

24/63

Madde 355-yerlerinde kullanlacak el aletleri, yaplacak ie

uygun malzemeden yaplm olacak ve yalnz yapmna zg

ilerde kullanlacaktr.

Bunlarn ahap saplar budaksz, iyi cins ve elyafl aatan,

uygun biim ve boyutta, kenarlar yuvarlatlm kymksz ve

dzgn yaplm olacaktr.

Madde 356- Kvlcmn tehlikeli olaca yerlerde kullanlacak el

aletleri, kvlcm kartmayacak malzemeden yaplacak ve bu

nitelikte olmayan aletler, bu yerlerde kullanlmayacaktr.

24

7/29/2019 EL ALETLER 2013

25/63

Madde 357- eki, balyoz, kalem,

keski, zmba ve benzeri aletler,standartlarna uygun ekilde ve

kaliteli elikten yaplacak ve bunlarn

bozulan veya apaklanan balar,

talama veya eeleme suretiyle

dzeltilecektir.

25

7/29/2019 EL ALETLER 2013

26/63

Madde 358- El aletlerinin su verme

veya bilenmesi ile bakm ve onarm

ileri, kalifiye iiler tarafndan

yaplacak ve bunlarn sivri veya

keskin ular, kullanlmadklar

zaman uygun ekilde korunacaktr.

26

7/29/2019 EL ALETLER 2013

27/63

Madde 359- El aletleri, yerlerde,

merdivenlerde, geitlerde veya iilerin geit

olarak faydalanabilecei herhangi bir yer

zerinde ortada bulundurulmayacak ve

bunlar iin uygun dolap, ask tablosu veya en

az 2 santimetre ykseklikte eteklii bulunan

raflar yaplacaktr. Ba st yksekliinden

dmelere kar gerekli tedbirler alnmadan,

bunlar elden braklmayacaktr.

27

TORNAVDA

1

TORNAVDA

22

TORNAVDA

33

TORNAVDA

44

TORNAVDAASKISI

7/29/2019 EL ALETLER 2013

28/63

Madde 360- Baltalar, keserler, satrlar gibi el

aletleri, daima keskin olarak bulundurulacak,

bunlarn saplar alete sk ve salam duracak

ekilde geirilecek ve tanmalarnda uygun

klf, ask veya mahfaza iinde

bulundurulacaktr.

28

7/29/2019 EL ALETLER 2013

29/63

Madde 361- Kalemler, keskiler (sapl keskiler), zmbalar ve

benzeri aletlerde, kalem ular, keski azlar ve zmba

burunlar, yaplacak ie uygun biimde ve daima keskin

olacak ve bunlar kullanlrken, uygun siper veya paravanalar

veya benzeri koruyucular bulundurulacaktr.

29

7/29/2019 EL ALETLER 2013

30/63

Madde 362- Kaldralar ve benzeri aletler kullanlmadklar

srada, yere veya tezgah zerine dayal ve dik olarak

braklmayacak, yatk olarak braklacaktr.

30

7/29/2019 EL ALETLER 2013

31/63

Madde 363- Ee ve trplerin metal bilezii bulunan salam

saplar veya baka eit bir tutacaklar olacak ve bunlar sapszolarak kullanlmayacaktr. Ee ve trpler, sandk ama, ivi

skme veya sert bir cisme vurma ilerinde kullanlmayacak,

bunlara eki ve benzeri aletle vurulmayacak ve eski

eelerden keski, kalem veya zmba gibi aletler

yaplmayacaktr.

31

7/29/2019 EL ALETLER 2013

32/63

Madde 364- Baklarn saplar zerine, gerektiinde elyaf, deri

veya paslanmaz elikten yaplm kabza mahfazalar yaplacak

veya parmak kavramlar veya kalkan konulacaktr. Kauuun

kesilmesinde kullanlan baklarn ular, uygun ekilde

yuvarlatlacaktr. Konserve, deri yzme, deri ileme ve lastik

fabrikalarnda kullanlacak baklarn tanmalar iin, uygun

klflar veya knlar bulunacaktr.

32

7/29/2019 EL ALETLER 2013

33/63

Madde 365- Krikolar, yk kaldrlrken yere salam bir ekilde

ve dik olarak konulacak ve ykler istenilen ykseklie

kaldrldktan sonra, krikolar dayankl ve uygun takozlarla

beslenmedike bu yklerin altnda veya stnde

allmayacak ve yklerin kriko ile indirilmesinde gerekli

tedbirler alnacaktr.

33

7/29/2019 EL ALETLER 2013

34/63

Madde 366- Tomruk veya ktk aktarma

veya ambarlama ilerinde kullanlankancalarn veya snglerin ular, daima

sivri olacak ve el kancalarnn kollar,

saplarna salam ve sk bir ekilde

geirilecektir.

34

7/29/2019 EL ALETLER 2013

35/63

Madde 367- Penseler, tel makaslar ve kskalar ile gergin tel,

yay veya benzeri teller kesilirken, telin kesilen ularndan biri

uygun ekilde tespit edilecektir.

Madde 368- Somun skma veya gevetme iin, uygun anahtarlar

kullanlacak, pense ve benzeri aletler kullanlmayacaktr.

Normal kollu anahtarlarn ucuna boru geirerek veya benzerleritaklarak uzatlmayacak ve anahtarlar, eki olarak

kullanlmayacaktr.

Mandren anahtarlar, yuvasna gevek oturacak vebrakldnda, kendiliinden debilecek ekilde olacak ve

zincir, ip veya benzerleriyle bir yere balanm olmayacaktr.

35

7/29/2019 EL ALETLER 2013

36/63

Madde 369- Pnmatik seyyar cihazlarn kumanda tetikleri

uygun ekilde konulmu olacak ve operatr elini ektiinde,

hava giri supab otomatik olarak kapanacaktr.

Bunlarn basnl hava hortumlar ve hortum balantlar,

yapacaklar ie uygun ve dayankl olacak ve bunlarla normal

onarm dnda bir para deitirilirken veya benzeri bir i

yaplrken, hava hortumlarnn ana valflar kapatlacaktr.

36

7/29/2019 EL ALETLER 2013

37/63

Madde 370- Pnmatik ekilerin pistonlar, alrken yerlerinden

kmayacak ekilde yaplm ve para frlamalarna kar yaylar, gvenlik,

kancalar veya benzerleriyle korunmu olacaktr.

Pnmatik ekilerden paralar basnl hava ile frlatlarak

karlmayacaktr.

Madde 371- Pnmatik keskilerle perin ba kesilirken, kesilen perin

balarnn bir tel sepet iine dmesi salanacak ve bu ilerde alanlara,

ba ve gzlerin korunmas iin uygun koruyucu aralar verilecektir.

37

7/29/2019 EL ALETLER 2013

38/63

Madde 372- Basnl ivi akma

tabancalarnn tetiklerinde

gvenlik tertibat ve

namlularnda, para frlamalarna

kar, koruyucu bir huni

bulunacaktr.

38

7/29/2019 EL ALETLER 2013

39/63

EKLE ALIMA YAPILIRKEN UYULACAK TEDBRLER Anm ve ezilmi eki kullanlmamal

Gevek ve atlak sapl eki kullanlmamal eki aznn kenarlar ile malzemeye vurulmamal eki

ba malzemeye paralel ekilde vurulmal,

yi su verilmi sert eki ile sert elik malzemeye vurmamal

Malzemeyi tutmak iin zel tutucu maalar kullanlmal

Ahap saplar budaksz, elyafl aatan uygun biim veboyutta olmal, kenarlar yuvarlatlm, kymksz olmal,

Bozulan ve apaklanan eki balar ee veya zmparata iledzeltilmeli,

39

7/29/2019 EL ALETLER 2013

40/63

TORNAVDA LE ALIMA YAPILIRKEN UYULACAK TEDBRLER

Vida bana gre uygun tornavida seilmeli, Tornavida saplarnn przlenmemesine dikkat edilmeli,

Tornavidaya ekile vurulmamal,

Tornavida ucu keski ucu gibi bilenmemeli,

Tornavida zmba, kama, keski, manivela gibi kullanlmamal,

Malzeme kol stnde veya bacakta tutularak tornavidakullanlmamal.

40

7/29/2019 EL ALETLER 2013

41/63

ANAHTARLAR LE ALIMA YAPILIRKEN UYULACAK TEDBRLER

Az bozulmu anahtar kullanlmamalAnahtar iterek deil ekerek kullanlmal

Kk anahtarlar fazla zorlanmamal

(Anahtar zel olarak yaplm deilse) Anahtara ekivurulmamal

Anahtar baka amala (eki veya manivela gibi)kullanlmamal

41

7/29/2019 EL ALETLER 2013

42/63

EELER LE ALIMA YAPILIRKEN UYULACAK TEDBRLERYaplacak ie uygun olmal

Metal bilezii bulunan salam saplar olmal

Eeler manivela gibi kullanlmamal

Eelenecek malzeme salam bir ekilde balanmal

Kk eeler fazla bastrlmamal

Talalar (Elle deil) fra ile temizlenmeli

Eelerden (Eski eelerden) zmba keski vs.

yaplmamal

42

7/29/2019 EL ALETLER 2013

43/63

KESKLER LE ALIMA YAPILIRKEN UYULACAK TEDBRLER

Keski banda oluacak apaklar zmparata veyaee ile temizlenmeli

Kk paralarn srama ihtimaline kar

koruyucu gzlk kullanlmal Keski ve eki skca tutulmal

Keski bann ve eki yznn yal ve kaygan

olmamasna dikkat edilmeli

43

7/29/2019 EL ALETLER 2013

44/63

RASPALAR LE ALIMA YAPILIRKEN UYULACAK TEDBRLER

Raspalar dier aletlerden ayr saklanmal

Sapsz raspa kullanlmamal

Vcuda doru raspalama yaplmamal

paras mengeneye balanmal, elle tutulmamal

Raspa manivela gibi kullanlmamal

44

7/29/2019 EL ALETLER 2013

45/63

MANVELE VE SKME ALETLER

Yaplacak ie uygun seilmeli, Bu aletler kullanlrken kayarak dier ahslara zarar

verilmemeli,

Sert elikten yaplmamal,

Destek olarak tahta, plastik veya yumuak malzemekullanlmaldr.

45

7/29/2019 EL ALETLER 2013

46/63

HAVYALAR

Havyalar kullanlmyorken prizden ekilmeli, Uygun havalandrma yaplmal,

paras pense veya kelepe ile tutulmal

Bu ite alanlarn kanda kurun tahlili yaplmal

46

7/29/2019 EL ALETLER 2013

47/63

PENSELER, TEL MAKASLARI VE KISKALAR ilekeskin tel, yay gibi malzeme kesilirken,

telin ularndan biri uygun ekilde sabit halegetirilmelidir.

SEYYAR ELEKTRK LAMBALARI

uygun evsafta olmal, dk gerilimle almaldr.

SEYYAR ELEKTRKL EL ALETLER

ift izolasyonlu olmaldr.

47

7/29/2019 EL ALETLER 2013

48/63

DER NLEMLER

48

7/29/2019 EL ALETLER 2013

49/63

49

7/29/2019 EL ALETLER 2013

50/63

50

7/29/2019 EL ALETLER 2013

51/63

51

7/29/2019 EL ALETLER 2013

52/63

52

7/29/2019 EL ALETLER 2013

53/63

53

7/29/2019 EL ALETLER 2013

54/63

54

7/29/2019 EL ALETLER 2013

55/63

Islak zeminler ve elektrik arpmas

55

7/29/2019 EL ALETLER 2013

56/63

Ortam koullarn dikkate almama

56

7/29/2019 EL ALETLER 2013

57/63

Makine ve tezgahlara yakn el aletlerini brakma

57

7/29/2019 EL ALETLER 2013

58/63

Spiraller

58

7/29/2019 EL ALETLER 2013

59/63

El aletlerini makine iinde brakma

59

7/29/2019 EL ALETLER 2013

60/63

Ypranm kablolar

60

7/29/2019 EL ALETLER 2013

61/63

Koruyucusuz spiral kullanma

61

7/29/2019 EL ALETLER 2013

62/63

Koruyucusuz spiral kullanma

62

7/29/2019 EL ALETLER 2013

63/63

Uygun olmayan fi priz sistemi