Ekonomistat

Banka dhe Afarizem Bankar

3. Qka kuptoni me likuiditetin optimal ?

Bankat e nivelit të dytë të kenë në llogari të bankës qëndrore mjete të mjaftueshme të rezervave të

likuiditetit që do të mund të shfrytëzohen në rast jo likuiditeti (rast jo harmonizimi të plasmaneve me

mjetet e bankës).

4. Si e kryejnë funksionin e tyre bankat federale reserve në shba ?

Bankat federale reserve kanë funksione shumë me rëndësi :

emëtojnë paranë letër dhe metalike

I heqin nga qarkullimi paratë e dëmtuara

bëjnë “ klering-un” e qeqeve të lëshuara

kontrollojnë punën e bankave

japin leje për bashkim(fuzionim) të bankave

janë në kontakt të afërt me ekonominë e territorit që e mbulojnë

sqarojnë masat që I merr pleqësia e guvernatorëve , I përcjellin efektet e këtyre masave dhe

arsyeshmërinë e tyre

përcaktimin e normës eskonte këto banka e bëjnë pasi e lejon pleqësia e guvernatorëve

6. Qka kuptoni me parimin e eleasticitetit të deponimit të mjeteve ?

I obligon bankat që ti orientojnë mjetet në ato degë që kanë rëndsi të veqantë , në mënyrë që deponimet e

tilla të japin rezultate optimal

7. Si formohet norma e kamatës sipas teorisë së fondeve kreditore ?

Niveli I kamatës caktohet në bazë të raportit të ofertës dhe kërkesës së kredive. Oferta e fondeve kreditore

caktohet me vëllimin e kursimit të shoqërisë , përqindjen e rritjes së masës monetare dhe vëllimin e

rezervave të resurseve monetare

8. Si ndikojnë rezervat e detyrueshme në formimin e potencialit kreditor ?

Ndërrimi I normës së rezervave të detyrueshme ndikon direkt në potencialin financiar të bankave

afariste.Kur banka qëndrore bën rritjen e normës së reserves së detyrueshme , zvogëlon potencialin e

bankave të nivelit të dytë dhe anasjelltas

9. Qka janë kreditë konsumuese dhe cilat janë karakteristikat kryesore të tyre ?

Janë kredi që merren për rritje të standardit pra për blerje të : aparateve amvisnore , mobileve ,

automobilave …etj. Karakteristikat kryesore të ktyre kredive janë :

banka I jep në bazë të depozitave të kursimit të grumbulluara dhe mjeteve tjera të afatizuara dhe në disa

raste këto kredi I japin edhe organizatat tregtare

kët kredi mund ta marrë qdo person që është në marrëdhënie të përhershme pune ose që ka të ardhura të

rregullta ( pensionistë ose invalid)

këto kredi jipen për blerje të : produkteve industriale , lëndëve djegëse , rregullim të prishjeve në objektet

e banimit , blerje të automobilave

afati I kthimit të ktyre kredive është deri 2.5 vjet , kurse për automobile deri 3 vjet

banka zakonisht jep kredinë në qeqe të kufizuara ose qeqe të udhëtarëve , kurse kredia sigurohet më

akceptin blanko në kambial me nënshkrimin e një apo dy zhirantëveqë kanë aftësi kreditore dhe me

ndalesën administrative të të ardhurave të rregullta

pas lejimit të kredisë , para se të kryhet pagesa , shfrytëzuesit deponojnë 20% në para të gatshme ( për

automobile 30%) nga shuma e lejuar

10. Cilat nene duhet të përfshijë kontrata mes bankës dhe huamarrësit ?

Përfshin këto nene :

lartësinë e huasë

lartësinë e pjesëmarrjes

afatin e kthimit të kredisë

normën e kamatës

qëllimin për të cilin lejohet kredia

mënyrat e sigurimit të kredisë

të drejtat dhe obligimet e palëve kontraktuese

11. Qka përshijnë punët e qarkullimit të pagesave në afarizmin devisor të bankave ?

Përfshijnë :

hapjen dhe likuidimin e akreditivit nostro dhe loro

pagimin e qeqeve , kambialeve si dhe pagesat për liferantët e huaj

arkëtimin e qeqeve të pranura

punët në lidhje me nostro e loro garancitë

12. Cilat punë përfshijnë marrëdhëniet kreditore me botën e jashtme ?

Përfshijnë këto punë :

marrja dhe dhënia e kredive në mallra ,dmth : marrja e kredive në botën e jashtme për importimin e

mallrave dhe shërbimeve si dhe dhënia e kredive për eksportin e mallrave dhe shërbimeve

marrja e kredive financiare

marrja e kredive të jashtme afatshkurta për punët në botën e jashtme me anë të linjave kreditore bankare

grumbullimi I mjeteve me emsisionin e obligacioneve në tregun e jashtëm financiar

grumbullimi I mjeteve në tregun e jashtëm financiar me rifinancimin e kërkesave sipas kredive të lejuara

në botën e jashtme

marrja dhe dhënia e depozitave , marrja dhe dhënia e garancive , supergarancive dhe të formave të tjera të

garantimit në marrëdhëniet me botën e jashtme

13. Nga cilët faktorë varet aftësia konkuruese e një banke ndaj bankave tjera ?

Faktorët janë :

organizimi I rrjetit të filialeve

organizimi I lokalit afarist dhe I punëve brenda bankës

zgjedhja e orarit të përshtatshëm të punës

mjetet e informimit dhe shkalla e informimit mbi deponimet financiare

mjetet mekanografike

konkurrenca në mes të bankave në luftën për grumbullimin e mjeteve të reja

14. Qka është bilanci I gjendjes I bankës ?

Përfshin të gjitha pozicionet dhe nënbilancet e aktives dhe pasives.Të gjitha pozicionet e bilancit grupohen

në pjesë homogjene, sipas kohës dhe funksionalitetit të mjeteve e të plasmaneve .Pjesët e bilancit

paraqesin nënbilancet.

15. Qka kuptoni me kredinë vinkulare ?

Ka të bëjë me dhënien e avansit blerësit për mallin I cili udhëton në adresën e blerësit , me q’rast banka

gëzon të drejtën e pronësisë financiare mbi mallin dhe atë pastaj ia bart blerësit ,pasi ky të paguajë

shumën e avansit.

16. Si I mobilizon mjetet banka me emisionin e aksioneve ?

Me emisionin e aksioneve banka I rrit mjetet e saj për lejimin e kredive dhe kështu krijon kapitale të reja

që deri atëherë kanë qenë në duart e regjistruesve të aksioneve. Mjetet e krijuara në këtë mënyrë

paraqesin burimet më të sigurta e më stabile bankare , të cilat mund të shfrytëzohen për dhënien e të

gjitha llojeve të kredive afatgjatë.

17. Qka kuptoni me kredinë ramburse ? Ku shfryrtëzohet më së shumti ?

Është punë bankare e cila shfrytëzohet në tregtinë tejdetare , si gjatë importit ashtu edhe gjatë

eksportit.Kredia ramburse është kredi akceptuese , të cilën banka ia hap importuesit për pagimin e

importit të mallit me mbulesën e dokumenteve të mallit, që janë bartur në të. Ramburs nga frengjishtja ka

kuptimin –paguaj, është kombinim I tri punëve : kredisë akceptuese , pengut të mallrave dhe akreditivi I

mallit. Shfrytëzohet për tregtinë tejdetare dhe parat llojin më të shpeshtë dhe më të lire të kredisë bankare

në këtë veprimtari.

18. Qka është kredia e konsorciumit ?

Është kredi me afat të gjatë , që praktikohet kur nevojiten mjete të mëdha financiare për financim të të

objekteve të rëndësishme. Konsorciumet bankare të mëdha në tregun e kapitalit kryejnë punë specifike

kreditore gjatë emisionit të efekteve.Këto konsorciume vëhen mes debitorit të efekteve dhe publikut të

gjërë , ia paguajnë atij vlerën përkatëse të letrave me vlerë të emëtuara sipas një kursi të caktuar vetëm

për ta , e pastaj ata u shesin ato efekte blerësve me qmim të lartë.

19. Qka paraqet dhënia e garancive si punë bankare neutrale ?

Është instrument I veqantë I sigurimit të pagesave apo kryerjes së obligimeve të kontratuara në afat , me

të cilin banka I garanton shfrytëzuesit të garancisë bankare , se komitenti I tij do t’I kryejë me kohë të

gjitha obligimet e marra , që theksohen në garancinë bankare ndaj shfrytëzuesit të garancive dhe nëse ai

nuk I kryen ato, atëherë ato obligime do t’I kryejë banka.

20. Qka është letra kreditore ?

Instrument I veqantë I pagesave në qarkullimin e pagesave me botën e jashtme , me të cilën banka e

vendit , me letër të veqantë , e autorizon korrespodentin e vet në botën e jashtme që : personit të shënuar

në letrën kreditore t’I paguaj përnjëherë ose një pjesë të shumës së shënuar në letrën kreditore.

Pytje dhe Pergjigje nga lenda ” Banka dhe Afarizem Bankar “

Testi I

1. Cilat janë karakteristikat kryesore të bankave të vendeve të zhvilluara ?

dominon pronësia private

dominojnë bankat universale

shumica e bankave mirren me financimin e tregtisë së jashtme dhe qarkullimin e pagesave me botën e

jashtme

Qëllim kryesor I ktyre bankave është fitimi

2. Si është I organizuar sistemi bankar I shba-ve ?

Ky system ka këto lloje bankash :

bankat federale reserve bëjnë emëtimin e bankënotave dhe kartëmonedhave, ku për 1 dollar që lëshohet

në qarkullim duhet të ketë mbulesë : 25 cent ari dhe 75 centë fletëobligacione shtetërore ose të

ndërmarrjeve dhe mbulesa deponohet në arka shtetërore

bankat komerciale

janë rreth 13.000 dhe bëjnë mobililizimin e depozitave , dhënien e kredive afatshkurtër , qarkullimin e

pagesave. Këto banka ndahen në : a. bankat kombëtare (të obliguara të jenë antare të sistemit federal

reserve) dhe b. bankat shtetërore (të pa obliguara të jenë antare të SFR)

bankat e bashkuara të kursimit

punët e tyre kryhen permes depozitave të afatizuara

bankat efektuese

janë banka afariste që mirren me financim(kreditim) të industries.

bankat truste

bëjnë ruajtjen dhe qeverisjen e pasurisë së huaj . Janë krijuar nga kompanitë e besimit (trust

kompanitë) ,kanë depozita të mëdha dhe merren me të gjitha punët bankare.

banka për eksport dhe import

është një bankë shtetërore dhe është themelu pas krizës botërore me qëllim intervenimin e shtetit në

afarizmin bankar dhe ringjalljen e ekonomisë amerikane.

Pas luftës II-të botërore kjo bankë transformohet në bankë federale dhe bën kreditimin e eksportit dhe

importit.

3. Cilat janë burimet kryesore të mjeteve të bankës ?

burimet kryesore të mjeteve të bankave klasifikohen në dy grupe :

burimet depozitare të mjeteve

a. depozitat në të pare

b. depozitat e afatizuar

c. depozitat speciale

burimet jo depozitare të mjeteve

a. kreditë bankare

b. burimet e tjera( të tregut)

c. kapitali I bankës

4. Kur mund të arrijë banka likuiditetin ideal ?

arrihet kur afatet janë sinkronizuar ,pra : kur mjetet afatshkurtër përdoren për dhënien e kredive

afatshkurtra dhe mjetet afatgjate përdorën për dhënien e kredive afatgjate.

5. Si ndikon banka qëndrore me politikën monetare në lartësinë e rezervave të likuiditetit ?

Ndikon permes mekanizmit të kredisë që banka qëndrore u jep bankave të nivelit të II-të për plotësimin e

kërkesave afatshkurtra për kredi. Për ta përcaktu shkallën e likuiditetit të qdo banke , bëhët grupimin e

aktivit të tyre në :

likuiditet primar

likuiditet sekondar

likuiditet terciar

7. Cilat elemente përfshin kërkesa kreditore dhe si e bën vlersimin e saj banka ?

Kërkesa kreditore përfshinë këto elemente :

qëllimin e shfrytëzimit të kredisë

mënyrën e shfrytëzimit të kredisë

shumën e kredisë

kushtet e shfrytëzimit

garancën që ofron

shpjegime plotësuese

dokumentacioni I nevojshëm

kurse vlersimi dhe përpunimi I kërkesës kreditore nga banka bazohet në kët dokumentacion :

plan e prodhim/qarkullimit për vitin vijues sipas sasisë dhe vlerës

llogarinë përfundimtare për vitin paraprak

llogarinë periodike për vitin vijues

llogaritë mbi shumën minimale të mjeteve xhiruese

pasqyrën e kërkesave nga blerësit sipas afatit 20, 90 dhe mbi 90 ditë.

8. Cilat janë llojet e kredive sipas destinimit ?

për qarkullim të mallrave (gjatë shit-blerjes së mallrave)

për stoqe (stoqe sezonale të produkteve , stoqe për eksport, stoqe të jashtëzakonshme të produkteve të

gatshme ose edhe gjysëmprodukteve)

për punë të caktuara (prodhim bujqësor , ndërtim banesash , botim tekstesh )

për punë specifike (shfrytëzim më të mire të kapaciteteve ekzistuese)

9. Qka janë avanset ?

Janë mënyrë e financimit që paraqiten kur kemi të bëjmë me kryerjen e investimeve në regji

personale.Avanset lejohen zakonisht deri në 20% të vlerës së investimeve në llogarinë rrjedhëse të

investitorit, kurse kjo pastaj arsyetohet me situatat sukcesive. Më së shpeshti avansi paguhet pas

përfundimit të punëve .

10. Cilat janë karakteristikat e kredive ndërshtetrore ?

Janë kredi që një shtet I jep shtetit tjetër në bazë të kontratës ndërkombëtare dhe praktikohen zakonisht

kur bëhët eksporti në vendet e pazhvilluara.Këto kredi jepen në dollarë dhe janë afatgjate (zakonisht 10

vjeqare) dhe paraprakisht caktohen kamata dhe këstet.

11. Cilat kushte duhet plotësuar një bankë që të kryej qarkullimin e pagesave dhe punët kreditore në botën

e jashtme ?

Kushtet janë që banka duhet të jetë e autorizuar dhe është e obliguar të përcjellë dhe të merr pjesë në

punët e arkëtimit të kërkesave të komitentëve të vet. Ato duhet të ndërmarrin sanksione afariste ndaj

organizatave që nuk I arkëtojnë me rregull kërkesat e veta dhe kontratojnë eksportin me arkëtim të

menjëhershëm nëse ai arkëtim realizohet me mjete të pasigurta. Bankat e autorizuara duhet të hartojnë

planet vjetore , gjashtëmujore , tremujore të hyrje-daljeve të devizave në harmoni me planet dhe

programet e eksport-importit t organizatave ekonomike . Po ashtu ato duhet të përcjellin realizimin e

planeve të eksport-importit të tyre.

12. Qka përfshijnë punët në tregun devisor ?

Përfshijnë punët e shit-blerjes së devizave .Bankat e autorizuara duhet t’I dorëzojnë bankës qëndrore këto

shënime :

planet vjetore,gjashtëmujore,tremujore dhe njëmujore të hyrje-daljes së devizave

pozicionet ditore devizore të tyre

pasqyrën e obligimeve të skaduara ndaj botës së jashtme

pasqyrën e pagesave më të mëdha ndaj botës së jashtme

13. Cilët janë faktorët internë që ndikojnë në politikën e formimit të mjeteve ?

krijimi I institucioneve të tilla financiare që do tu përshtaten të gjitha kategorive të pronarëve të

depozitave

sigurimi I shërbimeve adekuate komitentëve të bankës

kuadri professional(dituri , aftësi , organizim I kontakteve me komitentët)

14. Spjegoni aspektin mikro dhe makro ekonomik të harmonizimit të kërkesës dhe ofertës së mjeteve

financiare ?

Apekti mikro-ekonomik :

pozita e një organizate është më e mire dhe aftësia e saj konkuruese është më e mdhe nëse ajo ka potencial

të madh dhe nëse ky potencial I rritet vazhdimisht

pavarsia bankës afariste ësht më e madhe nëse ajo me politikën e formimit të mjeteve orientohet në

mjetet bankare(mjetet e bashkuara,depozitat) sesa mjetet e huaja(kreditë në vend dhe në botën e jashtme)

likuiditeti dhe siguria e bankës është më e theksuar nëse struktura e afatit të burimeve të mjeteve është sa

më afatgjatë kurse plasmanet më afatshkurta

Aspekti makro-ekonomik :

duhet të bëhët harmonizimi I kërkesës me ofertën e mjeteve financiare

pa marrëdhënie të barazpeshuara në tregun financiar , nuk mund të funksionojë me efikasitet as sistemi

bankar sidomos në aspektin e alokimit ekonomik të mjeteve

politika fiskale dhe monetare të një vendi duhet të jenë të harmonizuara

15. Si e krijojnë bankat kapitalin e tyre ?

Përmes këtyre mjeteve ;

kapitalit themelues

rezervave të bankës

rezervave të rivlerësuara

fitimit të pashpërndarë të periudhave të mëparshme

fitimi nga afarizmi vijues

16. Cilat janë pikat kryesore që duhet të përmbajë qdo kontratë për kredi hipotekare ?

1. lartësia e kredisë , e cila sillet nga 50-70 % të vlerës qarkulluese të pasurisë së lënë peng

2. afati I kthimit I cili mund të jetë 10-50 vjet e në disa raste deri 75 vjet

3. kamata zakonisht është e njejtë me kamatën e tregut afatgjatë të kredive

4. ekzistojnë dy mënyra të kthimit : 1. kthimi I kredisë pas kalimit të afatit të kontratuar në shumë të

plotë(hipoteka fikse) dhe 2. kthimi I kredisë në periudha të caktuara kohore(anuitete)

17. Qka është kredia postare ?

Kjo kredi ose kredia revolving , është kredi që u lejon bankave që punët në mes veti ti realizojnë në

mënyrë më të shpejtë dhe më ekspeditive.

Kur dy banka gjenden vende të ndryshme dhe kanë marrëdhënie afariste në mes veti(banka

korrespodente) , shpesh paraqitet nevoja që ato të kreditojnë njëra tjetrën .Mirëpo ky kreditim mund të

realizohet ngadalë, pra mbulesa të vonohet dhe të shtyhet pagesa , prandaj kjo mbulesë realizohet me

postë përkatësisht deri sa posta ta bartë mbulesën. Karakteristikë e këtyre kredive është që nuk paguhet

kamatë as shpenzime tjera .

18. Qka është akreditivi ?

Është punë bankare neutrale dhe paraqet instrument të qarkullimit të pagesave brenda dhe jashtë vendit .

Përdoret në rastet kur nevojitet një shumë e caktuar e parave nga ana : e urdhërdhënësit , t’I lihet në

dispozicion perms bankës shfrytëzuesit ashtuqë të marrë këtë shumë në tërsi apo pjesërisht sipas nevojës

së tij.Akreditivet ndahen sipas kritereve të ndryshme :

akreditivi I jashtëm dhe brendshëm

akreditivi I kushtëzuar dhe pakushtëzuar

akreditivi personal dhe I mallit

akreditivi I revokueshëm dhe parevokueshëm

akreditivi I vërtetuar dhe pavërtetuar

akreditivi nostro dhe loro

19. Qka është kredia avaluese ?

Është kredi specifike e bankës që lejohet në formë avail. Avali paraqet garancinë në kambial dhe kështu

kreditori sigurohet që banka do t’ia paguajë shumën e kambialit po qe së debitori nuk e bën këtë me kohë.

Avali mund të jepet për :

trasantin(lëshuesin e kambialit)

trasatin(paguesin e kambialit)

indosantët(nënshkruesit e kambialit)

20. Qfarë punë bankare është qeverisja e pasurisë së komitentëve ?

Këtë pune e kryejnë bankat e mëdha dhe me renome .Eshtë punë bankare neutrale afatgjate që ësht

zhvillu vonë dhe njihet me emrin zherance(nga frengjishtja dmth : garancë).

Te kjo punë bankare , komitentët I autorizojnë bankat që të : qeverisin depozitat e tyre , ti këshillojnë në

punët e me bankat e tjera, të kujdesen për pasurinë e tyre .Klientët ose përdoruesit e kësaj pune bankare

janë : njerëz të pasur , trashëgimtarë, persona të mitur.

Pyetje te TESTEVE te provimit

1.Cilat jane burimet kryesore informative kreditore per bankat?

Disa nga burimet kryesore kreditore per bankat jane, bisedimet me palen qe kerkon kredi (me qrast banka

njihet me histrine a afarizmit te tije, natyren e afarizmit, profitabilitetin e saj, konkurencen ne treg, etj),

dokumentacioni kreditore i bankes (dosia e qdo huamarresit), burimet eksterne (agjencionet e

specializuara kreditore siq eshte Dan and Bradstreet ne SHBA, e cila mbledh informata ne vend, ashtu

edhe jasht vendit per huamarresit e ndryshe dhe pastaj jep raporte kreditore te bankat per keta

huamarres, pastaj burimet e tjera eksterne mund te jene furnitoret dhe bleresit e huamarresit, publikimet,

revistat, etj) , si dhe dokumentacion financiare i kerkeuesit te kredise (raportet financiare siq jane bilanci i

gjendjes dhe ai i suksesit per 2-3 vitet e kaluara).

2.Si zbatohet kontrolli kualitativ i kredive të bankat komerciale?

Me kete kontroll B.Q e rregullon masen monetare dhe potencialin kreditore te bankave afariste. Kete e

ben duke percaktuar shumen maksimale te kredive, te cilen mund ta lejojne bankat per qellime te caktuar

ne nje periudhe te caktuar kohore, pastaj duke percaktuar kufirin e kredive afatshkurtera te bankave

afariste.

3.Banka Investive Evropiane (EIB)?

Kjo banke eshte themeluar ne vitin 1958 nga vendet antare te BEE-se me seli ne Bruksel. Qelimi i saj eshte

financimi i zhvillimit te regjionev ete pazhvilluara, ngritja e obljeteve industriale, apo financimi i

projekteve qe jane me interes te perbashket te BEE-se. Kapitali i bankes ishte 1mil njesi llogaritese, ku 1

njesi llogaritese eshte e barabarte me 1 dollar.

4.Kush e ben kontrollin e depozitave ne SHBA?

Kontrollin e afarizmit bankare ne pergjithesi ne SHBA e bejne keto organe: organet e administrates

shteterore, FED-i dhe FDIC. Nderkaq FDIC (federal deposit insurance corporation) ben sigurimin e

depozitave te kursimit dhe depozitave te tjera qe jane mbi 10.000$

5.Specifikat e kredive afatgjata?

Karakteristika kryesore e tyre qendron ne afatin e kthimit te tyre si dhe ne qellimin e shfrytezimit te tyre.

Deri sa te kredite afatshkurtera jipen per sigurimin e likuiditetit rrjedhes te komitentit, te kredite afatgjata

kemi te bejme me deponimin e mjeteve per financimin e investimeve, p.sh ne mjete themelore me te cilen

zhgerohet riprodhimi ekzistues dhe baza prodhuese. Specifike tjeter e kredive afatgjata eshte edhe norma

me e larte e kamates, mbulese tjeter per kredine e lejuar (hipotekat e ndryshme), rrezikun me te madh per

kredine e lejuar, qe rrjedh nga afati i gjate i kthimit, etj.

6.Qka perfshine bilanci i konsoliduar i sitemit bankar?

Perfshon perveq bilanceve te konsoliduara te bankave afariste, edhe bilancet e B.Q. Ky bilanc paraqet

shumen e bilanceve te te gjtiha bankave, prandaj paraqet kategorine me te rendesishme gjate analizes

monetare.

8.Qfare perparsie ka per banken blerja dhe shtija e letrave me vlere?

Blerja dhe shtija e letrave me vlere bejne pjese ne kuader te puneve bankare neutrale me afat te shkurter,

me qfars banka per komitentet e vet e ben blerjen dhe shitjen e letrave me vlere ne burse. Dhe bankat per

kryerjen e ketyre puneve realizojne nje komision te caktuar qe klientet e tyre ia paguajne, zakonisht me

keto pune mirren bankat investive. Dhe keto pune bankes i sjellin keto perparsi: jane shume likuide, nuk i

angazhojne mjetet e bankes, sjellin provizion te mire qe sillet prej 1-5 ne promile, mundesojne fitim ne

kurs, mundesojne plasmanin e lehte te efekteve te bankes, etj.

9.Banka boterore sot disponon keto burime te mjeteve?

Kapitalin e deponuar (paraqet kapitalin qe e paguan qdo antare 20%),

Kapitalin garantues (ky kapital paraqet pjesen tjteter prej 80% qe e paguajne antaret pjesmarres ne B.B).

Mjetet e mbledhura ne tregun e kapitalit (emitimi i letrave me vlere),

Mjetet e te hyrave te realizuara (mjetet qe i realizon banka me veprimtarine e vete),

Mjetet nga kryegjeja e huave te dhena me pare, etj.

10.Karakteristikat kryesore te bankave te vendeve te zhvilluara?

Dominim i pronesise private (sidomos te bankat komerciale ne forme te shoqerive aksionare), Dominon

tipi i bankave universale, Pothuajse te gjitha bankat e medha merren me financimin e tregtise se jashtme

dhe qarkullimin e pagesave me boten e jashtme, Qellimi kryesore i tyre eshte realizimi i fitimit.

11.Parimet e afarizmit bankare jane?

Parimet kryesore te afarizmit bankare jane: Parimi i likuiditetit, Parimi i solventitetit, i sigurimit dhe i

efikasitetit te deponimeve, dhe Parimi i rentabilitetit.

12.Parimi i solventitetit, i sigurimit, dhe i efikasitetit te deponimit te mjeteve?

Solveniteti nënkupton aftësinë e bankave qe ti kryeje te gjitha obligimet e skeduara. Ndërsa josolventiteti

paraqet paaftësinë e kryerjes se te gjitha obligimeve te skeduara. Josolvenitetin e bankave e shkaktojne:

1)jolikuiditeti, 2)joharmonizimi i struktures se afatit te plasmanëve me afatin e burimeve te mjeteve

(depozitat dhe burimet tjera), 3)afarizmi me humbje, 4)përdorimi josolid i mjeteve, etj.

Sigurimi nga aspekti i afarizmit bankar, paraqet mundësinë e pagesës dhe te arkëtimit te te gjitha

obligimeve e kërkesave me kohe sipas kontratës. Banka gjithmonë duhet te kujdeset për sigurinë e

plasmanëve te saj gjate lejimit te kredive, pra ketë e bene duke siguruar garanci për kthimin e kredisë me

rregull nga borxhliu. Parimi i sigurisë duhet ti mbroje komitentët e bankës nga rreziku i deshtimit te

bankes.

Efikasiteti i deponimeve nënkupton realizimin e rezultateve te suksesshme te bankes ne fushen e

kreditimit. Efikasiteti i deponimeve mund te vlerësohet nga aspketi i operacioneve individuale te bankës,

por edhe nga aspekti i subjektit ekonomik si shfrytëzues i kredisë, apo nga aspekti i bankes si teresi. Ky

parim i obligon bankat qe ti orientojne mjetet ne ato dege qe kane rëndësi te veçante, ne mënyre qe

deponimet e tilla te japin rezultate te optimale.

13.Politika e normes se kamates?

Norma e kamates paraqet qmimin e shfrytezimit te mjeteve financiare ne tregun financiare. Dhe norma e

kamates se shfrytezimit te mjeteve eshte gjithmone me e madhe me rastin e shfrytezimin te mjeteve

financiare ne kohen e tashme sesa ne te ardhmen (TVM). Kursimtaret ua japin mjetet e tyre investitoreve

duke kontraktuar kamaten adekuate dhe periudhen e shfrytezimit te mjeteve. Norma e kamtaes paraqet

instrumentin per baraspeshimin e vellimit te krusimit dhe te ofertes se kapitalit me kerkesen e mjeteve

financiare. Ne tregun financiare formohjet kamata e tregut, ne baze te ofertes dhe te kerkeses.

14.Kamata reale dhe tregu i kapitalit?

Kamata praqet qmimin per shfrytezimin e kapitalit te huazuar. Ne tregun financire paraqitet kamata

nominale dhe ajo i determinon raportet ne mes te ofertes dhe kerkeses per kapitalin hua, mirepo kemi

edhe kamaten reale e cila paraqet kamaten nominale te korrigjuar me perqindjen e inflacionit te pritur

dhe kjo shpie deri te teoria e Fisherit:

i = r + ie

Kamata reale varet nga disa faktore: norma e inflacionit, kamata noninale, raporti i politikes ekonomike

ndaj politikes se normes se kamates, GDP per capita, inflacioni i pritur, etj.

15.Format dhe instrumentet financiare te formimit te bazes se mjeteve?

Nje nder format e formimit te bazes se mjeteve pos depozitave te kursimit dhe depozitave te ndermarrjeve

jane edhe letrat me vlere siq jane: Fleteolbigacionet (ne baze te te cilit poseduesi i tij fiton te drejten e

kamates se caktuar dhe kthimin e kryegjese ne fund te maturimit te tij), Bonot e arkes (ato mund ti

emtiojne bankat qendrore dhe bankat afariste, dhe gjithashtu permes tyre bankat afariste i sigurojne

mjetet e tyre me afat te shkurter), Vertetimet mbi mjetet e deponuara (afati me i gjate i tyre eshte 1 vit).

16.Marrja hua te bankat tjera?

Bejne pjese ne kuader te puneve bankare pasive me afat te shkurter, dhe me kete banka i siguron mjetet e

nevojshme per lejimin e kredive. Ketu hyjne: Rieskonti (me qrast banka eskonton kambialet e veta te nje

banke tjeter p.sh te banka qendrore dhe i siguron mjetet per lejimin e kredive), Rilombardi (eshte i

ngajshem me rieskontimin, mirepo ketu ne vend te kambialit kemi te bejme me letra me vlere, me qrast

banka afariste letara me velre qe i ka peng, mund tia le peng B.Q nga e cila merr kredi), Kredite postare,

Kredite nderbankare (interbank loans).

18.Cilat jane karakteristikat e kartave kreditore?

Kartat kreditore jane nje forme specifike e kredive konsumuse dhe nje instrument specifik i pagesave.

Karta kreditore eshte instrument i pagesave, me te cilin mundesohet kreditimi afatshkurter i blerjes me

pakice (p.sh mallrave, sherbimeve, etj). Karta kreditore eshte instrument me i persosur se qeku. Karterten

kreditore mund ta marrin personat me aftesi afariste, dhe qdo pronar i karte kreditore e ka limitin

kreditore te caktuar ne kontrate, deri ne te cilin mund te bej pagesa, si dhe ka per obligim, qe zakonisht 1

her ne muaj te llogarise dhe te paguaj shumen e shpenzuar. Pra kartat kreditore paraqesin nje zevendesim

shume te pershtatshem te qeqeve dhe kjo e tregon edhe popullaritetin e tyre ne 30 vitet e fundit.

19.Cilat jane informatat ne afarizmin e bankave?

Informatat qe jane te nevojshme per afarizmin e sukseshem te nje banke afariste, mund te ndahen ne 7

grupe:

-Informatat mbi afarizmin e pergjithshem (paraqesin te dhenat mbi afarizmin dhe zhvillimet ekonomike

kombetarte dhe nderkombetare),

-Informatat financiare (paraqesin te dhenat mbi zhvillimet ne fushen e sherbimeve financiare),

-Informatat afariste lokale (paraqesin te dhenat mbi afarizmin e firmave te veqanta ne vendin ku vepron

banka),

-Informatat mbi komitentet (paraqesin te dhenat e detalizuara mbi transaksionet me secilin komitent te

bankes),

-Informatat mbi afarizmin e brendshem (te dhenat financiare statistikore mbi te gjtiha aspektet

operacionale te bankes),

-Informatat mbi konkurrentet (paraqesin te dhenat komparative mbi konkurentet tjere te bankes),

-Informatat per distribuim ekstern (autoritete rregullatore kerkojne qe te perdatitetn keto infomrata).

20.Teoria e fondeve kreditore?

Ne nder teorite e formimit te normes se kamates eshte edhe teoria e fondeve kreditore, e cila thot se niveli

i kamates cakltohet ne baze te raportit te ofertes e te kerkeses se kredive.

LFs = S + M – RM (LFs-supply e fondeve kreditore, S-kursimi, M-masa monetare, RM-rezervat

monetare)

LFd = B + G + SG + H (LFd-demand e fondeve kreditore, B-kerkesa e ekonomise, G-kerkesa e shtetit, ,

SG-kerkesa e njesive lokale shteterore, H-kerkesa e popullsise).

21.Kredite nderbankare?

Me kredi nderbankare kuptojme lenien ne dispozicion te mjeteve financiare ne mes te bankave. P.sh

LIBOR eshte norma e kamates me te cilen bankat ne angli i lejojne huazime njera tjetres. Kredite

nderbankare kane elemente te tregut financiare klasik, ne te cilin banka udhhiqet me parimin e

shfrytezimit racional te mjeteve te saj (kamata), principin e likuiditetit (jep kredi por ne situata te

caktuara llogarite qe edhe ajo do te marr kredi) dhe me principin e afarizmit, ku perpiqet ne emer te vet,

kurse ne llogari te antareve dhe depozituesve tjere.

22.Pagesat nderkombetare permes akreditivit?

Njejt si te akreditivi dokumentare.

23.Punet e lizingut ne afarizmin bankar?

Shume banka te medha, bejne dhenien me qera (lizing) te pajimeve komitenteve te vet. Kjo ka te bej me

dhenien e mjeteve transportuese, te makinave te renda, kurse disa banka u japin komitenteve te vet me

lizing edhe vetura. Kjo eshte shume e dobishme si per banken ashtu edhe per partneret e tij afarist. Sepse

banka realizon nje kamate te caktuar per kryerjen e kesaj pune, nderkaq qiramarrsit do te kene rast qe te

paguajne norma me te ulta te kamates per shfrytrezimin e pajisjes sesa nese ate e blen duke marre kredi

ne banke.

24.Cilet faktore ndikojne ne kamaten reale?

Norma e inflacionit, kamata noninale, raporti i politikes ekonomike ndaj politikes se normes se kamates,

GDP per capita, inflacioni i pritur, etj.

26.Kambiali ne qarkullimin e brendeshem te pagesave?

Kambiali eshte leter specifike me vlere, e cila pronarit i jep te drejten qe nga debitori qe eshte i shenuar ne

te, ta arketoj nje shume te caktuar te parase. Ne qarkullimin bashkohore te pagesave, kambiali paraqitet si

mjet pagese, si mjet per sigurimin e kredive, dhe si mjet i veqante i sigurimit te pagesave. Dallojme 2 lloje

kambialesh:

a)Kambiali i trasuar – eshte ai kambial te i cili leshuesi i jep urdher personit tjeter, qe ne afatin e skadimit,

tia paguaj personin te trete (remitentit, shfrytezuesit) nje shume te caktuar qe eshte e shenuar ne kambial.

b)Kambiali vetjak – eshte ai kambial, te i cili veteleshuesi obligohet qe ne afat te caktuar tia paguaj

personit te shenuar ne kambial shumenn e shenuar ne kambial.

27.Faktoret e potencialit kreditore te bankave afariste?

Faktoret e formimit te potencialit kreditore jane:

a)Kredite e B.Q – paraqesin njerin nga faktoret me te rendesishem te formimit te potencialit financiare,

sidomos per bankat e reja, etj,

b)Rezervat e detyrueshme – ndrrimi i normave te rezervave te detyrueshme ndikon ne menyre direkte ne

potencialin financiare te bankave afariste, sepse rritja ke tyre normave ndikon ne zvolgimin e potencialit

kreditore te bankave afariste,

c)Shendrrimi i depozitave ne para te gatshme – gjate shendrrimit te depozitave nga bankat ne para te

gatshme p.sh gjate pagimit te te ardhurave personale, atehere vie deri te zvoglimi i potencialit kreditore te

bankave,

d)Struktura e depozitave – struktura e depozitave eshte e rendesishme sepse ne depozitat ne te pare

llogarite norme me e larte e rezerves se detyrueshme sesa per depozitat e kursimit dhe te afatizuara, dhe

kjo ka ndikimi ne vet potencialin kreditore te bankave, etj.

28.Ku mund te aplikohen sistemet eksperte ne afarizmin bankar investin dhe ate komercial?

Ne sferen e afarizmit bankare investiv, sistemet eksperte mund te aplikohen gjate blerjes se letrave me

vlere (ky sistem jep rekomandimet se a duhet blere letrat me vlere, duke u bazuar ne informatat e

ndryshme siq jane: norma e kamates, raporti P/E, etj).

Ne sferen e afarizmit bankare komercial, sistemet eksperte ndihmojne analizen dhe kontrollin e rreziqeve

bankare, keto sisteme mund te perdoren per analizen e rreziqeve kreditore, per analizen e rrjedhjes se

parase (cash flow) te ndermarrjeve, per qeverisjen e aktives dhe pasives, ku analizohet raporti midis

normave te ndjeshme dhe te pandjeshme te kamates ne strukturen e bilancit te bankes, etj.

30.Qka eshte rieskonti?

Rieskonti eshte pune bankare pasive, me te cilen banka eskonton kambialet nga portofoli i vet te nje

banke tjeter (B.Q) me qrast banka shendrron nje pune bankare aktive ne pune pasive dhe ia shet bankes

tjeter kambialet, te cilat me pare i ka blere me lejimin e kredise eskonte.

31.Bankat eksportuese-importuese?

Nje nder bankat qe i dallojme ne sistemin bankare ne SHBA jane edhe eksport-import bankat. Keto jane

banka shteterore, te cilat jane themeluar pas krizes boterore, me qellim te intervenimit te shtetit ne

afarizmin bankar dhe ringjalljen e ekonomise amerikane. Pas L.II.B ajo riorganizohet si banke federale

dhe merret me financimin e eksportit dhe importit. Banket e udheheqe Keshilli Drejtues prej 5 antaresh,

te cilet i emeron kryetari i SHBA-se.

32.Cilat jane insturmentet e formimit te mjeteve te bankes?

Instrumentet kryesore te formimit te mjeteve te bankes jane:

a)Depozitat e kursimit dhe mjetet tjera te popullsise

b)Depozitat e ndermarrjeve

c)Letrat me vlere

33.Qka eshte garancioni bankar?

Garanca bankare eshte instrument i veqante i sigurimit te pagesave apo kryerjes se obligimeve te

kontraktuara ne afat, me te cilin banka i garanton shfrytezuesit te garancise bankare, se komitenti i tij do

ti kryej me kohe te gjitha obligimet e marra, qe theksohen ne garancine bankare ndaj shfrytezuesit te

garacive dhe nese ai nuk i kryen ato, atehere ato obligime do ti kryej banka. Te garanca bankare paraqiten

3 persona: urdherdhenesi i garancise (debitori), banka qe e leshon garancine (garanti) dhe shfrytezuesi i

garancise (besoresi).

35.Aftesia konkurruese e nje banke ne krahasim me banken tjeter?

Aftesia konkuruese ne krahasim me banken tjetren, varet nga disa faktore:

1)Organizimi i rrjetit te filialeve – banka tenton qe me organizimin sa me te mire te rrejtit te filialeve, tua

ofroje sportelet e veta sa me shume komitenteve te vet.,

2)Organizimi i lokalit afarist dhe i puneve brenda bankes,

3)Zgjedhja e orarit te pershtatshem te punes,

4)Mjetet e informimit dhe shkalla e informimit mbi deponimet financiare,

5)Konkurenca ne mes te bankave ne luften per grumbullimin e mjeteve te reja – ketu duhet permendur

arsimimin dhe specializimin si faktore qe ndikojne ne kryerjen e operacioneve te nderlikuara te bankes.

37.Ku qendron rendesia e marketingut te bankave?

Marketingu ne afarizmin bankare ka te bej me hulumtimin e nevojave te komitenteve, me qellim qe te

mobilizohen ne menyre optimale mjetet e nevojshme dhe pastaj ato te plasohen. Marketingu ne afarizmin

bankare niset nga kater elemente te rendesishme:

-Produkti (ketu flitet per produktet e bankes, te cilat banka duhet ti krijoj ne menyre qe te plotesoj te

gjitha nevojat e komitenteve te tij),

-Vendi (ketu flitet per lokacionin e bankes, sepse bankat gjithmone duhet te likacionohen ne vende ku

frekuentimi i popullsise eshte me i madh, ne menyre qe te jete afer tyre qdo here),

-Qmimi (ketu flitete per normat e kamates qe bankat japin per produktet e tyre),

-Promocioni (kjo behet permes TV, shtyput, radios, reklamave te ndryshme, etj).

4.sistemet informatike analitike (rretho)

Sistemet qe mbeshtesin marrjen e vendimeve (DSS)Sistemet eksperte (ES)

5.sistemet e pagesave me boten e jashtme (rretho)

a. Sistemet multilaterale te pagesaveb. sistemet bilaterale te pagesavec. Sistemi i pagesave ne valut kombetare

6.Kredia Konzurciume Karakteristikat (me shkru )

7.Roli i bankes qendrore K, ne sistemin e pagesave (me shkru)

roli operacional mbikqyres dhe i katalizatorit.

8Kompanit Zvicerrane 9.Shoqata kreditore ne gjermani 10. Karakteristikat e kredive te konsimit 11.Dallimet e bankave zvicerrane me vendet e tjera

Eshte mungesa e institucionit kreditore te nacionizuar keshtu si pasoj e federalizimit,nuk egziston institucioni bankar ne pronesi te Konfederates Zvicerrane.

12 Qfar rendesie ka Banka qendrore e kosoves

1.Aspekti matrial dhe formimi i pagesave ne boten e jashtme ?2.Ndikimi i ecurive ekonomike ne politiken e mjeteve te bankes ?3.Karakteristikat kryesore te kredive kombetare ?4.Ndikimi i ecurive ekonomike ne politiken e mjeteve te bankes ?

5.Ku qendron rendesia e qarkullimit te pagesave pa para te gatshme ne zhvillimin ekonomik te vendit ? alternativat-kursimi ne kohe-kursimi i shpenzimeve-kursimi ne humbjet e kamates-kursimi ne pun-sigurimi nga humbja-zvoglimi i qarkullimit te banknotave-rritja e potencialit kreditor te bankave-vzoglimi i nevojave per mbajtjen e rezervave te medha monetare-mbrojtja nga rrezqet-reduktimi i shpenzimeve tedepozitave

a)Kursimi I shpenzimeve b)Kursimi ne kohec)..........ne humbjet e kamataved)........ne punee)Sigurimi nga humbjaf)Rritja e potencialit kreditor te bankaveg)Zvogelimi I nevojes per mbajtjen e rezervave te medha monetare.

7.Cilat jan teorit e normave te kamates ?

.teoria e prefernces se likuiditetit,Teoria e fondeve kreditoreTeoria e inflacionit te pritur

8.Shoqatat bankare ne Gjermani ?9.Cilat jan sistemet bankare ne boten e jashtme ?10.Stimulimi ?

1 aplikimi i numrit te madh te instrumenteve te mobilizimit te akomulimit monetar te popullsis ,

2 organizimi bashkohor i sherbimit te kursimit ,

3shfrytezimi i politikes fiskale per orientimin selektiv te akomulimit tr popullsise .

2 .Ne cilat pjes nuk mund te dekomponohet potenciali financiar e kreditor?

3.Qfar karakteristika kan bankat qendrore dhe kush mund ti krijoj ato?

Karakteristike kryesore e Bankave Qendrore eshte se qellimi I veprimtarise se tyre nuk eshte fitimi,gje qe I ben te dallohen nga inst.tjera

4.Qfar drejtimi duhet te ket konkurenca ne vendet ne zhvillim?

a)Organizimi me I mireb)Rritja e inovacionevec)Zhvillimi I infrastruktures dhe informatikesd)Financimi I projekteve te medha nga disa bankae)Nderlidhja e prodhuesit dhe financuesitf)Lidhshmeria e sferes se parase,kapitalit dhe sferes prodhueseg)Harmonizimi I rregullatives bankare dhe unifikimi I afarizmit te tyre.

5.Qfar dokumentacioni duhet per kerkesat kreditore te bankave?

Perpunimi I kerkeses kreditore nga ana e bankes duhet te bazohet ne kete dokumentacion:a)planin e prodhimit perkatesisht te qarkullimit per vitin vujues sipas sasise se vleres.b)Llogarine perfundimtare per vitin paraprakc)Llogarine periodike per vitin vijuesd)Llogarite mbi Shumen minimale te mjeteve xhiruesee)Pasqyren e kerkesave nga bleresit sipas afatit(deri 20,90 dhe mbi 90 dite)

6.Drejtimet e kontrollit?

1)Cilat komponente te pavarura I permban funksioni I ndermjetsusvea)grumbullimi I mjeteve disponuese ne kuader te nje ekonomie kombetareb)transformimi I struktures se afatit te depozitavec)formimi I mundesive sa me efikase e racionale te grumbullimit e te lejimit te mjeteve monetared)sigurimi I koncentrimit optimal te rrjedhave monetare me qellimte tejkalimit te kufizimeve territorial.

2)Prej cilave banka perbehet sistemi bankar I Italise?a)Bankes qendroreb)Bankat e se drejtes publikec)Bankat e interesit kombetard)Bankat e kredise se zakonshme e)Arkat e kusimitf)Inst,speciale per kreditimin me afat te mesem dhe te gjate.

3)Cilat jane organet vendimmarrese te Bankes Qendrore te Ks?

a)Bordi I Bankes qendroreb)bordi ekzekutivc)guvernatori

4)Cilat jane sistemet e pagesave ne boten e jashtme?a)sistemi multilateral I pagesave b).......bilatereal I pagesavec).......I pagesave ne valute kombetare.

5)Cilat jane sistemet informative analitike?a)Sistemet qe mbeshtesin marrjen e vendimeveb)sistemet eksperte.

6)Cilat jane karakteristikat qe e dallojne sistemin bankar ne Angli?a)Koncentrimi I larte I bankaveb)Efikasiteti I larte I punes se bankave c)Spercializimi I larte I sistemit bankar.

7)Ne cilat pjese mund te dekomponohet potenciali financiar e kreditor?a)Ne potencialin afatgjate b)ne potencialin afatshkurter.

9)Sipas cilave elemente dallohen kompanite financiare nga banka?a)dergimi I te dhenave ne inst.kompetenteb)kreditec)limitet e likuiditetitd)limitet kapitale

10)Cilat jane parimet e qeverisjes me rrezikun kreditor?a)Selektimib)limitimic)diversifikimi

Si e zbaton politiken monetare kreditore Banka qendrore?a) Duke e rregulluar sasine e parave varesisht nga qellimet dhe detyrat e politikes ekonomikeb)Rregullon stabilitetin monetar permes instrumenteve financiare te politikes monetare-kreditore,politika diskonte,e tregut te hapur ,e rezerves se detyrueshme etj.

1) Cilat komponente nuk i permbajne funksionet e ndermjetesimit ( rretho )2) Kontrolli kreditor me cila masa zbatohet ? ( me shkru ) 3) Sistemi bankar i italise , nga cilat banka perbehet ? ( rretho )4) Organet vendimarrese te BQK ? ( me shkru )5) Ne cilat drejtime kryhet kontrolli bankar gjat shfrytzimit tkredive investive ? ( rretho)6) CIlat banka nuk bejne pjese ne sistemin bankar te frances ?7) Cilat nuk jane karakteristikat e obligacioneve ? (rretho )8) Sistemin e pagesave me bote te jashtme? ( rretho)9) Sistemet informatike analitike ? ( rretho )

10 ) Karakteristikat qe e dallojne sist bankar te anglise nga kohet e hershme deri sot ? ( me shkru )

qeky test mka ra , me 19 npr.

Ndikimi i ecurive ekonomike ne politiken e mjeteve te bankes. Faqe 176 kapitulli 5-te.

1.Pagesat e menjehershme dhe te pa pritura dallimi?

2. Cilat jane pagesat nderkombtare?

3.cilat masa i perdorin bankat per kreditoret?

4. Kontrolli bankar sipas destinimeve?

5. Cilat informata e karakterizojne tregun bankar te kredive?

6. Marzha e siguris?

7. Rreziku valutor si evitohet?

8. Funksionet e Bankes Qendrore?

9. Instrumentet jodepozitare?

10. Karakteristikat e vendeve te zhvilluara?

11. Kush ndikon ne politiken monetare te BQ?

12. Koncepcionet e teknologjis se shtrejte informative?

13. Banka internacionale?