ORGANSKA PROIZVODNJA DIO ODRIVOG RAZVOJA

Pripremila: Nedada Tolja, prof.

EKOLOGIJA I ODRIVI RAZVOJPripremila: Nedada Tolja, prof.

INTERNACIONALNI UNIVERZITET TRAVNIKINTERNATIONAL UNIVERSITY TRAVNIK

Zemlja se moe eksploatisati i opustoiti tokom pet godina u korist brzog profita, ali stotinu godina uvanja i negovanja nee u potpunosti otkloniti tetu"(Glikson, 1971)

Kriza ovjekove okoline je oitaPorast svjetske populacije evidentan, pritisak na okolinuSvakodnevno izumire veliki broj vrstaParadigma prolih stoljee, ljudska pravaZanemarena prava ostalih sudionika u prirodiDanas ovjeanstvo stvara paradigmu odrivog razvojaPrava ovjeka postaju ograniena prihvaanjem prava drugih sudionika u prirodi

Porast svjetskog stanovnitva naglo se ubrzao od poetka industrijskog doba, a danas se poveava brzinom od oko 90 milijuna ljudi godinje

2011

Stvorena civilizacija, izvan ekvilibrija sa prirodnom ovjekovom okolinomIsta je postala najvee oruje masovnog unitenja: klimatske promjene, nestanak vrsta, zagaivanje zraka, vode i tlaEkoloka kriza toliko duboka, zahtjeva hitno rjeavanjeU decembru 2002. godine usvojen UN program: Desetljee obrazovanja za odrivi razvoj OOR (2005-2014.)Cilj ovo programa: Ohrabriti lanice UN da razviju i ukljue obrazovanje za odrivi razvoj u sistem formalnog obrazovanja

ODRIVI RAZVOJProgram ije provoenje je jedino ispravno rjeenje za opstanak planete ZemljePitanje: ta emo ostaviti buduim generacijama?Adekvatan odgovor:Buduim generacijama treba ostaviti ekoloke sisteme boljeg kvaliteta nego to imamo danas!Odrivi razvoj zahtjeva fundamentalne promjene u proizvodnji, potronji, tehnologiji i privrediZatita okoline postaje sastavni dio cjelokupne ekonomske i drutvene politike

Strogo naelo odrivog razvoja: Upravljanje okolinom, dugoronom procjenom promjena, na nain ouvanja kvaliteta okoline i buduim generacijamaTri su glavna aspekta odrivog razvoja: -ekoloki, -drutveni, -kulturoloki

Ekoloki aspekti odrivog razvoja - smanjenje nepovoljnih uticaja na okolinuIsti integriu nekoliko naela: -zatita od zagaivanja, -zdravlje i sigurnost, -integrirano planiranje, -induvidualna i zajednika odgovornost, -iskoritavanje zemlje i dobara, -usklaenost privrednog razvoja

Drutveni aspekti, osnovna demokratska naela

Kulturoloki aspekti, jedna od odrednica odrivog razvoja i na taj nain se unutar takvog razvoja ukljuuje kompletna populacija, bez ikakvih podjela po bilo kojoj osnovi

Mjere u domenu zatite okoline: -smanjivanje emisije tetnih tvari, -smanjivanje stvaranja otpada, -smanjivanje nivoa buke i vibracija, -odreivanje ciljeva i uspostava pokazatelja razvoja odrivog saobraaja s ciljem zatite okoline -smanjenje potronje goriva, nova tehnika rjeenja Krajnji cilj-Zelena planeta

Reciklaa i kompostiranje

Mjere u domenu ekonomije

Iskazivanje potpunih trokova svake pojedine vrste tehnologija, Osiguranje da svi korisnici ekonomskih sistema, kao i oni koji nemaju direktnu korist, plaaju punu cijenu koritenja uvaavajui naelo jednakosti, Podsticanje istraivanja i razvoja novih saobraajnih, komunikacijskih tehnologija, usavravanje i prilagoavanje ekonomskih i marketinkih instrumenata Cilj: Ozelenjavanje proizvodnje

Generalno!

Pojam odrivog razvoja dovodi se u vezu sa zatitom ivotne sredineIsti ujedno spaja brigu za ivi svijet na Zemlji i za ouvanje kapaciteta prirodnih resursa sa drutvom, dravom i ovjeanstvom kao cjelinomAktuelnosti pojma Odrivi razvojdoprinose izazovi koji nastaju kao posljedica destruktivnog antropocentrinog uticaja na ivi svijet: globalno zagijavanje, smanjivanje ozonskog omotaa, efekat staklene bate, desertifikacija i deforestacija umskih ekosistema, izumiranje brojnih predstavnika flore i faune

Globalno zagrijavanje

Nastaje kao posljedica nagomilavanja staklenikih gasova u atmosferi Pretpostavka!!!Ukoliko se nastavi dosadanjim intenzitetom emitovanje staklenikih gasova u atmosferu naunici prognoziraju poveanje temperature do 2100. godine od 1,4 do 5,8 CRezultat!!!Posljedice na ekoloke sisteme nesagledive:-obilne padavine,-porast nivoa mora,-topljenje ledenih povrina Grenlanda i Antartika,-poveanje isparavanja, bre isuivanje tla,-vea koliina vode u atmosferi,-vea opasnost od poplava i erozija ....

Ozonski omotaOzonski omota-sloj ozona u stratosferiStratosfera-sloj atmosfere izmeu 10 i 40 km iznad tlatiti Zemlju od UV zraka, apsorpcijom oko 80% UV zrakaOzon O3-gas bjeloplave boje, stvara se u stratosferi, pomou UV zrakaMolekula kisika O2 pod uticajem fotodisocijacije(zraenja) se razara na atome kisika O2 2ONastali atomi veu se za drugu molekulu kisika i stvaraju ozon O+O2 O3Dio nastalog ozona se razara reakcijom kisika O3 + O2O2U normalnim okolnostima ove reakcije uvjetuju opstanak ozonskog omotaa

Ozonska rupaBitan fenomen, nauno potvren 1986. godine iznad AntartikaVezan je za zagaenost atmosfere gasovima nastalim antropogenim uticajem

Efekat staklene baeStakleniki gasovi se normalno nalaze u atmosferi: vodena para, ugljen dioksid CO2, metan CH4, azotni monoksid N2O... Produkti ljudske aktivnosti hloroflorokarboni CFC ili freoni, sumporni heksafloridi CF6 i dr.CFC, postojani su i trajni godinama, vjetrovi ih diu do stratosfereOsloboeni hlor razara ozon, pojavljuje se ozonska rupa, ljudi izloeni UV zracima (naroito Novi Zeland, Australija, juna Afrika)Na poveanje CO2 u atmosferi direkno utie ovjek

Proizvodom svojih aktivnosti: prekomjerna upotreba fosilnih goriva, unitavanje uma, isputanje u atmosferu izdunih gasova, freona.... Sve ovo dovodi do pojave: GLOBALNOG ZAGRIJAVANJA PLANETE ZEMLJE

Posljedice smanjenja bioloke raznolikostiAntropogeni uticaj veoma izraen u procesu smanjenja biodiverzitetaNestanak 5-20% vrsta kod mnogih skupina organizamaStopa nestanka vrsta je 100-1000 puta vea u odnosu na geoloke prolosti ZemljeStopa kojom nestaju tropske ume, izmeu 0.8 i 2% godinje Pretpostavlja se da e godinje nestati oko 1% populacija u tropskim umama, a to je oko 16 milijuna populacija godinje, ili jedna populacija svake dvije sekunde

ZRAK

Strategija okolinskog odrivog razvoja Preovladavaju ekoloki trendovi usmjereni na smanjenje tetnog uticaja na okolinuOsnovni cilj strategije: da se u budui razvoj privredne aktivnosti usmjerava prema poveanoj ekolokoj samoodrivosti

Ekoloki problemi u BiH moraju da prate opsene akcije na planu zatite ivotne sredine zasnovane na konceptu odrivog razvoja Mnogi strunjaci pokuavaju podii eko-svijest, eko-kulturu, eko-pismenost...Sve navedeno se odnosi na promovisanje ideja ivota u skladu sa okoliem

Strategija okolinskog odrivog razvoja

Edukaciji nastavnika, roditelja, uenikaDrei se preporuke Svjetskog samita o Zemlji u Rio de Janeiru, Agenda 21: Misli globalno, djeluj lokalnoPrisustvovalo 179 zvaninika svijeta Agenda 21, akcioni plan za narednih 100 godinaStrateki cilj, stabilna ekonomija uz ouvanje ivotne sredineNegativni uinci na ivotnu sredinu, posljedica su neracionalnog iskoritavanja prirodnih resursa

Strategija okolinskog odrivog razvojaPotrebno ojaati praktine mjere aktivizma, sprijeiti uplitanje politike u odluke o ratificiranju odreenih dokumenata i upotrebi odreenih aparatusa eko-pismenosti, eko-etike i bio-etike

U skladu sa strategijom EU i oblasti energije i zatite okoline, BiH treba provesti opsenu akciju pripreme stratekih planova za odrivu energiju

Glavni prijedlog za poveanje energetske efikasnosti smatra se pokretanje mree industrijske energetske efikasnosti na nivou draveKonvencionalnu proizvodnju treba zamjeniti novim eko-modelima proizvodnje

Strategija okolinskog odrivog razvojaStrategija mora teiti ka ukljuivanju principa zelenog ininjeringa u edukaciji uenika

Eko-edukacije, od krucijalne vanosti kao i zalaganje za primjenu UN strategije koja bi se trebala koristiti u aktuelnim reformama obrazovanja koja demonstrira interdisciplinarno i cjelovito uenje o odrivom razvoju integrisano u cijeli nastavni program, na svim nivoima obrazovanja

Veoma su bitne norme koje predviaju zajednike vrijednosti i principi koji podupiru odrivi razvoj i napravljene su eksplicitno tako da mogu biti ispitane, diskutirane, testirane i primjenjene

Tek kada posjeete posljednje drvo, tek kada zatrujete posljednju rijeku, tek kada upecate posljednju ribu, tek tada ete saznati da se novac ne moe jesti

Hvala na Vaoj panji!!!