Ein interkulturelles Umweltprojekt in Bonn++ Bonn Çevre ve Doğayı Koruma Projesi ++

Tabiat - Çevre ve Doğa Projesi Bonn-Nord, Bonn AltstadtProje dergisi Mayıs - Haziran 2013

Fachstelle für interkulturelle Bildung und Beratung - FIBB e.V.Landsbergerstr. 6353119 Bonninfo@fi bb-ev.dewww.fi bb-ev.de

Mustafa Köse - Çevremiz +++ S. 2Mackefest ve Tabiat +++ S. 419 Mayıs ve Naturnier +++ S. 6Kirlilik nedir +++ S.10 Bahçelerimiz +++ S.11 Çocukların sayfası +++ S.12

Foto

: Çe

tin Y

avuz

Çevre bizim çevremiz19 Mayıs Gençlik ve Spor bayramı kutlamaları bu yıl Tabiat Projesinin katılımıyla daha da kapsamlı hale geldi. Kutlamalar, gerek programıyla, gerek futbol turnuvasıyla, gerekse de çevre çalışmalarıyla tam bir şölen halinde geçti. Organizasyona katılımın yüksek oluşu da bizi ayrıca mem-nun etti.

Tabiat projesinin daha önce Mackefest’ te de olduğu gibi bu tür organi-zasyonlarda çevre ve doğa konusunu işlemesi birçok açıdan yararlı:En başta bilgi yayarak dikkatlerimiz çevre sorunlarına çekilmekte. Doğal kaynakların hor kullanılarak tahrip edilmesi, geleceği sorunlu olan bir doğayı geleceğimiz olan geneçlere devretmek anlamına geliyor. Bu açıdan gençlerimizin de çevre sorunlarına müdahale ederek söz sahibi olmaları doğru olur. Bunu yapmak için en başta doğanın nasıl işlediğini ve sorunların neler olduğunu anlamak gelir. İnternet saye-sinde bu tür bilgilere ulaşmak çok kolay. Ayrıca önümüzdeki aylarda yapılacak olan inceleme gezilerine katılarakta çevre konusunda bilgi edinmek mümkün. Tüm bunların yanısıra Bonn’daki çevre kuruluşları da (Ökozentrum Bonn, Hatschiergasse 2-4, 53111 Bonn), çevre prob-lemlerinden kaynaklanan sıkıntılarımız hakkında bilgi edinebileceğimiz bir adres.

Bir de Tabiat projesinin aracılık ettiği staj olanaklardan söz etmek ge-rekir. İster okul gereği, isterse gönüllü olarak yapılacak bir-iki haftalık stajlar gençlerimizin daha sağlıklı karar vermesinde yararlı olacaktır. Bu staj yatırımını yapmaksızın meslek öğrenimi yapan bazı gençlerimi-zin sonradan “yanlış meslek seçmişim” diyerek başka işlere yöneldik-lerini düşünürsek, konunun önemi daha iyi anlaşılır.Bunun için gençlerin farklı meslek dallarında stajlar yaparak bu mes-leklerin gerçekten hayalleriyle örtüşüp örtüşmediğine tam olarak inanmaları gerekir.

2

MUSTAFA KÖSE

GENÇ TAKIMLAR YÖNETIM KURULU

3İlklerden biri mi?

Mehmet Karaca’yı tanıyanlar onun teknolojiye olan merakını bilir. Bu merak son zamanlarda doğal enerji kaynaklarına, yani güneş ve rüzgar enerjisi gibi tükenmeyen enerji kaynakla-rına odaklanmış durumda. Hedefi ise ısınma ihtiyacını bir defalık bir yatırımla tükenmeyen ve kirliliğe yol açmayan doğal enerji kaynaklarından sağlamak.

Mehmet Karaca’nın bu yöndeki araştırmaları artık meyvesini vermeye başlamış. Binaya gereken tesisleri kurabilecek

bir fi rmayla ilişkiye geçip ilk somut adımı atmış bile. Şu anda Bonn belediyesinden yasalarca öngörü-len mali desteği almak için dilekçe vermiş durumda.

Konu hakkında Mehmet Karaca şu bilgileri veriyor: Yaklaşık bir yıldan beri yaptığım araştırmalar sonucu doğal enerjiden yararlanmanın tamamen mantıklı olduğuna karar verdim. Bir defalık bir yatırımla kurmayı düşündüğüm sistem, evimde kurulu olan sisteme en-tegre edilerek binanın ve kalorifer tesisatının sıcak su ihtiyacını kar-

şılayacak. Geliştirilen teknolo-jiler sayesinde bulutlu havalarda bile, sistem tam kapasite çalı-şıyor. Maliyetler konusunda ise devle-tin çok büyük katkıları var.Bu katkılar konusunda bu işi yapan fi rmalar genelde bilgi sa-hibiler. Örneğin benim anlaştığım fi rma bu yardımlar için gereken girişim ve dilekçe işlerini benim adıma yapmış durumda.

Kısacası ev sahibi olanlara konu hakkında mutlaka bilgi edinme-lerini tavsiye ederim.

Mehmet Karaca, düşündüklerini gerçekleşrirebilirse Bonn’da yaşayan ve doğal enerji

kaynaklarını tercih eden az sayıdaki Türklerden biri olacak.

4Boş durmuyoruz

Mackefest ve Tabiat

August Macke 1. Dünya sava-şında askerken yaşamınıyitiren tanınmış bir Alman ressam. Eskiden yaşadığı ev hemen Ditib merkez camii karşısında bulunmak-ta ve günümüzde müze olarak kullanılmakta.

İşte geçtiğimiz günlerde organize edilen ve Tabiat projesinin de çeşitli etkinliklerle katıldığı ‘Mackefest’, adını bu ressamdan almış. Bu semt eğlen-cesinin amacı ise hem bölgedekomşulararası dayanışmayı pekiş-tirmek, hem de bu yıl olduğu gibi örneğin yeşillendirme çalışmala-rıyla çevreye sahip çıkmak.

Biz de Tabiat projesi olarak Macke-fest’te boş durmadık. Doğanın işleyi-şini açıklamak ve sorunlu bir süreçten geçtiğimizi anlatabil-mek için burada da çeşitli faliyet-lerde bulunduk.

projesinin de çeşitli etkinliklerle katıldığı ‘Mackefest’, adını bu ressamdan almış. Bu semt eğlen-cesinin amacı ise hem bölgedekomşulararası dayanışmayı pekiş-tirmek, hem de bu yıl olduğu gibi örneğin yeşillendirme çalışmala-

Biz de Tabiat projesi olarak Macke-fest’te boş durmadık. Doğanın işleyi-şini açıklamak ve sorunlu bir süreç

August Macke 1. Dünya sava-

yitiren tanınmış bir Alman

İşte bu faliyetlerden bazıları:

Toprak suyu temizliyor.Yapılan deneyler-

de yağmur sularının topraktan süzülerek

temizlenip kaynak sulara karışması

açıklanıyor. Duvara görüntü yansıtarak okunan

„şehirdeki son ağaç“ isimli masal kita-

bında ise ağaçları özleyen bir çocuğun

hikayesi anlatılıyordu.

Olaf Stuempel (ZUB e.V.), DİTİB yönetim

kurulundan Mustafa Akgül ve Mehmet

Aksar’a standtaki çalışmalar hakkında

bilgi verirken.

Çiçek ve bitkiler huzurlu bir çevre için kaçınılmaz. Ancak Mackehaus çevresinin biraz

yeşil fakiri olduğunu söylemek te yanlış olmaz. Bu nedenle Künstlerforum önünde düzen-

lenen çiçek takas pazarında Bonn Nord bölgesini yeşillendirecek gönüllüler arandı.

Masaldan sonra ise çocuklar kağıttan

yaptıkları minik bahçelere gerçek toprak

koyarak fasulye ektiler.

519 Mayıs kutlamaları ve çevre günü

19 Mayıs Atatürk‘ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı Bu yıl Bonn’da çeşitli etkinliklerle kutlandı. SV Boluspor-Bonn futbol sahasın-da düzenlenen törende, DİTİB yönetim kurulu başkanı Mustafa Akgül ve Köln muavin konsolosu Yonca Sunel birer konuşma yapa-rak hem günün anlam ve önemine değindiler hem de çevre sorunları hakkındaki görüşlerini belirttiler. Davetlilerden SPD Milletvekili Ulrich Kelber ise etkinliklere aile-siyle birlikte katılmaktan büyük memnuniyet duyduğunu söyleye-rek TABİAT standına da büyük ilgi gösterdi. Resmi programın ardından çevre ve doğayı koruma adına düzen-lenen etkinliklerle kutlamalara devam edildi. Bu çerçevede DITIB Merkez Camii, TABİAT projesi ve SV Boluspor tarafından bir futbol turnuvası düzenlendi. Küçük-büyük her yaştan 16 takımın katıldığı turnuvada goller bu kez çevre ve doğa için atıldı. „Umweltverschmutzung = Eigentor“ (Doğayı kirleten kendi kalesine gol atmış olur) sloganıyla sahaya çıkan futbolcular, maçları izleyen çok sayıda seyirciye zevkli bir tur-nuva izlettiler.

Çevre etkinlikleri arasında bulunan bir deney masası da özellikle çocuk-ların ilgisini çekti. Bonn Üniversi-tesi tarafından TABİAT projesinin hizmetine sunulan üç mikroskop, bakteriler gibi gözle görülmeyen canlıları gözler önüne serdi. Mikroskoplarla görülmeyen bir dünyayı keşfeden çocuklar ayrıca katıldıkları bilgi yarışmalarında da çeşitli ödüller kazandılar.

DİTİB Merkez Camii yönetim kurulu başkanı Mustafa Akgül yaptığı konuşmada günün anlam ve öne-mine değinerek sergilenen bu güzel dayanışma için tüm katılanlara teşekkür etti. (Foto: Çetin Yavuz)

Kutlamalara katılım beklenenin çok üstündeydi.

619 Mayıs ve NaturnierHaftalardır organizasyonu için çalıştığımız 19 Mayıs kutlamaları ve futbol turnuvası „Naturnier“ ardımızda güzel anılar bırakarak sona erdi. SV Boluspor futbol sahasında gerçekleştirilen ve nefi s yemeklerin sunulduğu kutla-malarda sahanın hemen her yerinde bir etkinlik vardı. Tabiat çadırında ilginç programlar sunan çevre örgütleri çalışmalarıyla ziyaretçilerin ilgisini çekti. Çocuklar arasında yapılan bilgi yarışmasında cazip hediyeler dağıtıldı. TABİAT-Danışmanlarımız standımıza uğrayan birçok kişiye bilgi verdiler. Daha küçük çocuklar ise şişirme kalede doya doya hoplayıp zıpladılar. Turnuvaya katılan futbolcular ise bu kez gollerini Tabiat için attılar.

NA

TU

R

TU

RN

IER

Kutlamalarda hareketlilik sadece

futbol sahasıyla sınırlı kalmadı. Saha dışında oynanan oyunlarla da

alan tam bir bayram yerine dönüştü.

»Kupa sevinci: Yetişkinler kategorisinde kupa kaza-nanlar birarada.

Şenliklerin vazgeçilmezlerinden Aydın Yiğit görev başında.

Yediden yetmişe 16 takımın katıldığı turnuvada goller bu kez çevre ve doğa adına atıld

Fot

o: Ç

etin

Yav

uz

Teşekkürler

7Tabiat standına yoğun ilgi vardıBüyük küçük birçok ziyaretçinin ilgi gösterdiği tabiat standı zengin programıyla ziyaretçileri kendine bağladı. Cam şişeler içinde bulunan ilginç böcekler, sadece mikroskopla görülebilen mikroorganizmalar, doğamızın sistemlerini açıklayan resimli kitaplar ve daha birçok etkinlikler standımıza uğrayanları yepyeni bir dünyayla tanıştırdı. „Zoolimpiade“ adı altında yapılan sportif oyunlarda ise çocuklar salyangoz veya tilki gibi hayvanların hızlarını kendi hızlarıyla kıyaslayan oyunlar oynadılar.

Tabiat standında görünmeyen dünyalar... ...mikroskoplarla gözler önüne serildi Bilgi yarışmasında başarılı olan çocuklar çekilişe katılarak çeşitli ödüller kazandılar.

Bu organizasyonun gerçe-kleşmesinde hiçbir karşı-lık beklemeden ve büyük özverilerle görev yapan arkadaşlarımıza sonsuz teşekkürlerimizi sunarız.

Teşekkürler

8Adı sürekli çöp sorunlarıyla günde-me gelen Seehausstraße’de ko-nuyla ilgili hassasiyet devam ediyor. Geçtiğimiz günlerde Süleymaniye Camiinde yapılan toplantıda çöp sorununu tekrar gündeme getiren mahalle sakinleri, sokak kirliliğine tamamen dur demekte kararlı.

Bu kararlılık meyvelerini vermeye başlamış bile. Yollar artık hiçte öyle rahatsız edici bir görünümde değil. Bidonlar yerli yerince ve temiz. Seehausstraße’nin sürekli çöp sorunuyla anılmasından rahatsız olduklarını belirten mahalle sakin-leri, bu konunun komşular arasında artık bir onur meselesi haline gel-diğini belirterek şöyle devam ettiler „Tabii bu durumun değişmesi için hepimiz çaba sarfediyoruz. Herkes çöp konusunda hassas yani. Ancak bu hassasiyetimizin de kamuo-yunda artık dikkate alınmasını bekliyoruz.“Çöp ayrıştırma konusunda da aynı hassasiyetin gösterilmesi gerektiğini belirten bir mahalle sakini ise „Çöp ayrıştırmayla ilgili daha çok eksiklerimizin olduğunu düşünüyorum. Umarım Tabiat projesinin katkılarıyla bu konuda da tatmin edici sonuçlar alırız.“ Dedi.

Müllwerke görevlisi Ekrem Erzin ise, mahalledeki değişimin çok olumlu olduğunu belirterek „gene de semt sakinlerinden iki ricam olacak” dedi.

„Birincisi araçların çöp arabasının girişini engelleyecek şekilde parkedilmemesi. Çünkü aracımızı sokağa yanaştıramayınca bidon-ları metrelerce mesafeden çekmek zorunda kalıyoruz. İkincisi de bidonların dikkat çekecek kadar ağır olması. Bu da herhalde çöp-leri ayrıştırmamaktan kaynaklanı-yordur.“

Hararetli tartışmalar ve toplantılar sonuç veriyor: Seehauserstrasse’deki çöp düzeni büyük ölçüde sağlanmış durumda. Şimdi sıra çöp ayrıştırma sorununda.

Gençler, Tabiat projesi materyallerini incelerken

Müllwerke görevlisi Ekrem Erzin, Bonn çevre örgü-tünden Valeria Limbach ve Ralf Wolff Seehaus-straße’de incelemelerde bulundular.

Seehausstraße’nin adı artık çöp sorunuyla anılmıyor

9Bonn Enerji Acentesi

İnsanların günümüzdeki önemli ihtiyaçlarından biri elektrik ve yakıt, yani enerji ihtiyacı. Bu ihti-yacı karşılamak içinse petrol, atom, kömür gibi kaynaklar kullanılıyor.

Ancak bunlar hem doğaya zarar veriyor hem de giderek pahallan-dığı işin cebimizi yakıyor. Bu gün-lerde hemen herkes abonesi olduğu enerji şirketinden gelecek yıllık faturayı bekliyor. Birçoğumuzun yüklü miktarda ödeme yapacağı muhakkak. Doğamıza verilen zararlar ise artık parayla ölçüle-cek boyutta değil.

Bu gidişata dur demek için yapılan çalışmalar, su, güneş ve rüzgar gibi tükenmeyen temiz kaynaklar-dan (Erneubare Energie – yenilene-bilir enerji) enerji ihtiyacını karşı-lamak yönünde. Bunların yanısıra örneğin yalıtım (mantolama) veya kalorifer cihazlarını daha verimli hale getirme suretiyle de tasarruf edilebilmekte.

Günümüzde geliştirilen teknolo-jiler sayesinde yenilenebilir enerji teknolojileri artık tek tek evlere de uygulanabiliyor. İşte bu noktada ev sahipleri birçok soruya cevap arıyor. Hangi sistem bana uygun, kalorifer tesisatımı nasıl daha ve-rimli hale getirebilirim, bu konuda verilen hibe yardımlarının şartları ve miktarları nelerdir, ilk aşamada nereye müracaat edebilirim gibi belirsizlikler birçok ev sahibini ilk adımı atmaktan alıkoyuyor.

İşte bölgemizde çalışmalar yapan Bonner Enerjgie Agentur (Bonn Enerji Acentesi) ev sahiplerini bu belirsizlikler konusunda aydınla-

Bilmekte yarar var

tıyor. Kurum, Bonn Belediyesi’nin teşvikleriyle 2011 tarihinde kurulmuş. Mimar ve mühendisler tarafından verilen danışmanlık hizmetleri ise ücretsiz.

Bu kuruma 0228-77 50 60 no lu telefondan ulaşabilirsiniz. Ayrıca istenirse bir Tabiat projesi görev-lisi de size eşlik edebilir.

10Ne NedirÇevre kirliliği nedirÇevre kirliliği, bitki ve canlıların muhtaç olduğu doğal ortam ve kaynakların insanoğlu tarafından kirletilmesi ve bozulmasıdır. İnsanlar yaşayabilmek için bir yandan hava, su ve toprağa mecbur iken diğer yandan da bunları kirletmekte, dolayısıyla Nasreddin Hoca’nın fıkrasında olduğu gibi bindiği dalı kesmektedir. Canlıların muhtaç olduğu en önemli kaynaklardan üçü hava, su ve toprak olduğuna göre bu üç kaynakta oluşan tahri-batlar, doğal dengenin bozulması anlamına da gelmektedir. Sonrası ise malum: Nesli tükenen canlılar, seller, kuraklıklar, açlık, kirliliğe bağlı bir yığın hastalıklar...

Hava kirliliği nasıl olusurSağlığımızın nefes almayla, dolayısıyla da temiz havayla ilişkisi çok yüksek. Nefes alırken sadece havadaki ok-sijeni değil, havaya karışan gaz ve diğer küçük kimyasal zerrecikleri de içimize çekmek zorunda kalıyoruz. Bunlar karbonmonoksit, kükürt ve azot oksitleri gibi insan ve çevre sağlığını doğrudan etkileyen maddeler-dir. Bu maddeler, motorlu taşıtlar, fabrikalar, çöp yakma tesisleri gibi araç veya sanayii tesislerinin havaya saldığı zararlı maddelerdir.

Su kirliliği nasıl oluşurFabrika atıkları, havaya karışan kimyasal zerrecikler, tarım ilaçları, temizlik malzemeleri gibi sanayii ürün-lerinden kaynaklanan atıklar su kirliliğinin en önemli nedenleridir. Genellikle asit yağmurları, kimyasalların karıştığı kanalizasyon atıkları ve kirlenmiş akarsular aracılığıyla kaynak sulara karışırlar.

A

B

C

D

Toprak kirliliği nedirDünya toprakları aşırı ve kontrol-süz üretim sonucu oluşan sanayi atıkları yanısıra örneğin tarımsal ilaç ve kimyasal (suni) gübrelerle de kirlenmekte. Adeta toprağa kimyasal ekilip kim-yasal biçilmekte. Böylelikle içindeki yararlı mikroorganizmaların yok edildiği toprak giderek iş görmez hale gelmekte.

11

Hinweıs in eigener Sache: Fotos und Grafi ken ohne Quellenangabe gehören dem FiBB e.

Gefördert durch:

Tabiat Proje dergisiMart – Nisan 2013Yayınlayan: Fachstelle für interkulturelle Bildung und Beratung – FibBB e.V.

Landsbergerstr. 63, 53119 Bonnİnternet: www.tabiat-natur.dee.mail: tabiat@fi bb-ev.de

Proje yönetimi:Mona Kheir El Din: 0228-24 29 17 57Faik Salgar: 0176-67 74 57 79

İnceleme gezilerimiz: 12 Haziran 2013:Çarşamba, saat 10:00-13:00 arası: Ekolojik çiftlik gezisi

Diğer faaliyetlerimiz hakkında bilgi edinmek için bizi arayınız

05 Temmuz 2013: Cuma, saat 9:30-13:30 arası: Baraj gezisi (Wahnbachtalsperre)

Çocuklu ailelerin de katılabileceği inceleme gezileri ücretsiz olup 20 kişi ile sınırlıdır.

Zeki Gül: Bahçemde ilaç kullanmıyorum. Gübreleme işini de büyük oranda tavşanlar hallediyor.

Bahçelerimiz ve kimyasallarBu yıl zar zor da olsa ilkbahar geldi. Artık bahçesi olanlar bahçe-lerinin bakımına başladılar bile. Zeki Gül de Bonn’da sebze bahçesi olan şanslı arkadaşlarımızdan biri. Bahçesinde gezerken bezelye, so-ğan, fasulye gibi sebzeler yetiştirdi-ğini görüyoruz. „Burada hem yoru-luyorum hem de dinleniyorum, top-rakla uğraşmak çok zevkli bir iş“ diyor Zeki Gül. Bu zevk Zeki Gül için sadece bahçede çalışmakla sı-nırlı değil. İşin bir de mahsul yönü var. „Bahçemde yetişen sebzelerinnefaseti çok güzel. İlaç kullanmadı-ğım için doğal ürün alıyorum yani.

Tabii kendi ellerimle yetiştirdiğim taptaze sebzelerin tencerede kay-nadığını görmek te ayrı bir zevk.“ diyor. Neden bahçesinde ilaç kullan-madığını sorduğumuzda şu cevabı alıyoruz „Günümüzde normal gıda maddeleri zaten yeterince kimya-sallarla dolu.Bu tür gıdaların sağlık açısından sorunlu olduğunu da ar-tık herkes biliyor. Ben de bu neden-le elimde fırsat varken ilaçsız ve te-miz sebzeler yetiştirmeyi tercih edi-yorum. Ayrıca çok saygı duyduğum toprağı ilaçlarla, suni gübrelerle kir-letmek, topraktaki canlılara zarar vermek bana göre bir iş değil.“

» Mein Lieblingstier ist die Katze. Leider habe ich keine eigene Katze. Katzen haben immer einen Namen, wie Pamuk oder so. Sie lecken

sich ständig und machen sich so sauber.Katzen können besser Mäuse fangen als

Menschen. Wenn sie Angst haben machen sie einen Katzenbuckel, strecken die Krallen aus

und fauchen. Nachts sind sie immer wach und müssen auch mal raus aus dem Haus.

Canan Aksar, 5 Jahre

Ich habe zwar kein Pferd, aber meinen Dede (Opa).

Cevriye:»

Katzen laufen so»

Verbinde die Punkte in der richtigen Reihen-folge. Welche Tieresiehst du?

Unser Lieblingtier ist das Pferd.Pferde fressen kein Fleisch aber Heu und Hafer.

Wenn wir ein echtes Pferd hätten, dann würden wir es Rüzgar (Wind) nennen, denn es

könnte bestimmt so schnell wie der Wind laufen. Wir würden ihm auch Äpfel und Karotten geben.

»Cemile Gül, 8 Jahre und Betül Gül, 5 Jahre