Efiçenca e energjisë, ne më mbrapa se të tjerët

12
Italianët dhe spanjollët, investitorët e telemarketingut në Tiranë Turqisë, Prof.As.Dr.Recai Akyel, për kontributin e tij të qenësishëm në zhvil- limin... të vlerësojë përpara çdo transaksioni, nëse armët që do të shesë, do të përdoren nga grupe terroriste për të anashkaluar një embargo ndërkombëtare, për të kry- er akte gjenocidi, krime lufte ose shkelje të rënda të të drejtave të njeriut. Në të gjitha këto raste, vendi eksportues është i detyru- ar që të mos e autorizojë këtë transfertë. Çdo të thotë të rrisim efiçencën e energjisë elek- trike në një kohë kur në shkallë botërore kostoja dhe çmimi saj po pësojnë vetëm rritje në treg dhe kur burimet e sigurimit të saj po shoqërohen me disku- time të shumta midis ek- spertëve dhe politikanëve?. Thjeshtë: do të thotë të ulim përdorimin e energjisë elektrike ku të mundim. Psh. ngrohja qendrore e pallateve apo veshja nga jashtë e tyre do kërkonte më pak kondicionerë, ngro- hja qëndrore e shkollave, përdorimi i paletave diel- lore, përdorimi si lëndë djegëse i mbetjeve bio të industrisë, prodhimi i en- ergjisë me mjete rretha- nore të thjeshta në biznese të vogla apo në hotele tur- istike, etj. janë disa nga mënyrat për rritjen e efiçencës së energjisë. Po ku jemi ne dhe çfarë duhet të bëjmë për këtë?. Në mu- ngesë të interesimit të strukturave më të larta ekzekutive dhe legjislative, ka marrë inisitivën për të sensibilizuar kë të mundin që nga lart e deri poshtë, Akademia e Studimeve Poli- tike (ASP) dhe GIZ-Bash- kepunimi... Tel & Fax: (355 4) 229 633 Mobil: 069 24 14 999 Viti X i botimit Nr 126 (151540) Page 11 - 12 in English Banka Kombëtare Tregtare” nr.llog. 401017807 Botues ENTI BOTUES EKONOMIA shpk e-mail:[email protected] E përditshme - ekonomike Çmimi 50 LEKË / 1 EURO Kryeredaktor: Ded Kola E mërkurë 5 Qershor 2013 Kurset e këmbimit të valutave kryesore kundrejt dollarit amerikan Banka e Shqipërisë Dt.04.06. 2013 USD/lek 107.52 Euro/lek 140.60 GBP/lek 164.50 CHF/lek 113.36 Kurset e këmbimit Depozitat një ditore 4.50 % Kredia lombard 12.25 % Kredia një ditore 8.00 % Marrëveshje riblerje 6.25 % Interesat Opinion Cyan Magenta Yellow Black Prof. As. Dr. Recai Akyel, një personalitet i shquar i auditimit suprem evropian Zvicër (Faqe 4) (Faqe 7) Meta: Një pjesë e rentës minerare do ti kalojë pushtetit vendor në një takim në qytetin e Bulqizës. Në fjalën e tij para mijërave qytetarëve të Bulqizës, z.Meta dek- laroi se Bulqiza është një qendër shumë e rëndë- sishme për të gjithë ven- din... (Faqe 2) Shqipëria nënshkruan Traktatin mbi Tregtinë e Armëve (Faqe 4) (Faqe 6) Kryeministri Berisha ishte dje i pranishëm në Roskovec ku mori pjesë në inaugurimin e sheshit të këtij qyteti. Ky shesh ka një gjatësi prej 6 kilo- metrash, sipërfaqe prej 45124 m2 , me vlerë 86 milion lekë. Në këtë bashki vetëm gjatë vitit të fundit janë realizuar Berisha: 165 milion USD për financimin e bujqësisë mbi 3.6 milion dollarë investime. Qeveria ka investuar ndërtimin e unazës së re të Rosk- ovecit me gjatësi një ki- lometër, kjo është një rrugë totalisht e re që shmang periferi trafikun e rrugës Fier-Be- rat. Nga Dr. BUJAR LESKAJ Në datën 4 qershor, Presidenti i Republikës, SHTZ. Bujar Nishani i ako- rdoi "Medaljen e Mirënjo- hjes", vlerësimin më të lartë për një të huaj, Prof. As. Dr. Recai Akyel, Presi- dent i Gjykatës së Llogarive të Republikës së Turqisë, me motivacionin: "Për kon- tributin dhe ndihmesën e çmuar në përparimin e In- stitucionit të Kontrollit të Lartë të Shtetit". Po dje, në një ceremoni të veçantë, në Universitetin Po- liteknik të Tiranës, Rektori i këtij Universiteti, Aka- demik Prof. Dr.Jorgaq Kaçani, në emër të Senatit Në datën 3 qershor 2013, në selinë e Kombeve të Bashkuara në Nju Jork, u zhvillua ceremonia e nënsh- krimit të Traktatit mbi Tregtinë e Armëve (ATT). Për vendin tonë, Traktati u nën- shkrua nga Ambasadori i Republikës së Shqipërisë pranë Misionit të Kombeve të Bashkuara në Nju Jork, z.Ferit Hoxha. Sipas këtij Traktati, secili shtet duhet Në datën 30 maj 2013, një delegacion i nivelit të lartë i Bankës Qendrore të Repub- likës së Turqisë, i kryesuar nga Guvernatori z. Erdem Baþçý, zhvilloi një vizitë zyrtare në Bankën e Shqipërisë. Gjatë takimit me Guv- ernatorin e Bankës së Shqipërisë, z.Ardian Fullani, u diskutua rreth zhvillimeve më të fundit në ekonomitë e dy vendeve. Bashkëpunim me Bankën Qendrore të Turqisë Pushimet verore po vijnë. Ëndrrat për rërën e ngrohtë dhe detin, për aromën e pyllit, për majat dhe liqenet malore së shpejti do të bëhen realitet për shumë bullgarë. Mad- je stagnimi për shkak të krizës ekonomike dhe ten- sionit social në vend, nuk do t'i dëbojë bullgarët nga vendpushimet. Nuk janë pak dhe ata, të cilët do t'i shfrytëzojnë ditët e nxeh- ta që ta ndryshojnë ven- din e punës, ose ta gjejnë punë suplementare. Sipas parashikimeve, edhe sivjet do të vëzhgohet situata e njëjtë. Më aktivisht do të punojnë bullgarët e moshës nga 30 deri më 45 vjeç. Zakonisht këta janë bullgarë, të cilët punojnë në kompani ndërko- mbëtare dhe janë me paga 2-3 herë më të larta nga ato mesatare në vend. Nuk flasim për menaxherët e mëdhenj... Turizëm: Ku do pushojnë bullgarët këtë verë (Faqe 9) (Faqe 5) (Faqe 3) Pas takimit madhësh- tor të zhvilluar në qytetin e Peshkopisë, takim në të cilin u prezantuan kandi- datët për deputet në Qarkun e Dibrës, kryetari i Lëvizjes Socialiste për Integrim, Ilir Meta, u ndaj Efiçenca e energjisë, ne më mbrapa se të tjerët të Universitetit, i dha tit- ullin "Honoris Causa" Presidentit të Gjykatës së Llogarive të Republikës së

Transcript of Efiçenca e energjisë, ne më mbrapa se të tjerët

Page 1: Efiçenca e energjisë, ne më mbrapa se të tjerët

Italianët dhe spanjollët, investitorët etelemarketingut në Tiranë

Turqisë, Prof.As.Dr.RecaiAkyel, për kontributin e tijtë qenësishëm në zhvil-limin...

të vlerësojë përpara çdotransaksioni, nëse armët qëdo të shesë, do të përdorennga grupe terroriste për tëanashkaluar një embargondërkombëtare, për të kry-er akte gjenocidi, krimelufte ose shkelje të rëndatë të drejtave të njeriut. Nëtë gjitha këto raste, vendieksportues është i detyru-ar që të mos e autorizojëkëtë transfertë.

Çdo të thotë të rrisimefiçencën e energjisë elek-trike në një kohë kur nëshkallë botërore kostojadhe çmimi saj po pësojnëvetëm rritje në treg dhe kurburimet e sigurimit të sajpo shoqërohen me disku-time të shumta midis ek-spertëve dhe politikanëve?.Thjeshtë: do të thotë tëulim përdorimin e energjisëelektrike ku të mundim.Psh. ngrohja qendrore epallateve apo veshja ngajashtë e tyre do kërkontemë pak kondicionerë, ngro-hja qëndrore e shkollave,përdorimi i paletave diel-lore, përdorimi si lëndëdjegëse i mbetjeve bio tëindustrisë, prodhimi i en-ergjisë me mjete rretha-nore të thjeshta në biznesetë vogla apo në hotele tur-istike, etj. janë disa ngamënyrat për rritjen eefiçencës së energjisë. Poku jemi ne dhe çfarë duhettë bëjmë për këtë?. Në mu-ngesë të interesimit tëstrukturave më të lartaekzekutive dhe legjislative,ka marrë inisitivën për tësensibilizuar kë të mundinqë nga lart e deri poshtë,Akademia e Studimeve Poli-tike (ASP) dhe GIZ-Bash-kepunimi...

Tel & Fax: (355 4) 229 633 Mobil: 069 24 14 999 Viti X i botimit Nr 126 (151540) Page 11 - 12 in English ”Banka Kombëtare Tregtare” nr.llog. 401017807Botues ENTI BOTUES EKONOMIA shpk

e-mail:[email protected]

E përditshme - ekonomike Çmimi 50 LEKË / 1 EUROKryeredaktor: Ded KolaE mërkurë 5 Qershor 2013

Kurset e këmbimit të valutave kryesorekundrejt dollarit amerikan

Banka e Shqipërisë Dt.04.06. 2013

USD/lek 107.52Euro/lek 140.60GBP/lek 164.50CHF/lek 113.36

Kurset e këmbimit

Depozitat një ditore 4.50 %Kredia lombard 12.25 %Kredia një ditore 8.00 %Marrëveshje riblerje 6.25 %

Interesat

Opinion

Cyan Magenta Yellow Black

Prof. As. Dr. Recai Akyel, një personaliteti shquar i auditimit suprem evropian

Zvicër

(Faqe 4) (Faqe 7)

Meta: Një pjesë e rentës mineraredo ti kalojë pushtetit vendor

në një takim në qytetin eBulqizës. Në fjalën e tijpara mijërave qytetarëvetë Bulqizës, z.Meta dek-laroi se Bulqiza është njëqendër shumë e rëndë-sishme për të gjithë ven-din... (Faqe 2)

Shqipëria nënshkruanTraktatin mbi Tregtinë e Armëve

(Faqe 4)

(Faqe 6)

Kryeministri Berishaishte dje i pranishëm nëRoskovec ku mori pjesënë inaugurimin e sheshittë këtij qyteti. Ky sheshka një gjatësi prej 6 kilo-metrash, sipërfaqe prej45124 m2 , me vlerë 86milion lekë. Në këtëbashki vetëm gjatë vitittë fundit janë realizuar

Berisha: 165 milion USDpër financimin e bujqësisë

mbi 3.6 milion dollarëinvestime. Qeveria kainvestuar ndërtimin eunazës së re të Rosk-ovecit me gjatësi një ki-lometër, kjo është njërrugë totalisht e re qëshmang në periferitrafikun e rrugës Fier-Be-rat.

Nga Dr. BUJAR LESKAJ

Në datën 4 qershor,Presidenti i Republikës,SHTZ. Bujar Nishani i ako-rdoi "Medaljen e Mirënjo-hjes", vlerësimin më tëlartë për një të huaj, Prof.As. Dr. Recai Akyel, Presi-dent i Gjykatës së Llogarivetë Republikës së Turqisë,me motivacionin: "Për kon-tributin dhe ndihmesën eçmuar në përparimin e In-stitucionit të Kontrollit tëLartë të Shtetit". Po dje, nënjë ceremoni të veçantë,në Universitetin Po-liteknik të Tiranës, Rektorii këtij Universiteti, Aka-demik Prof. Dr.JorgaqKaçani, në emër të Senatit

Në datën 3 qershor 2013,në selinë e Kombeve tëBashkuara në Nju Jork, uzhvillua ceremonia e nënsh-krimit të Traktatit mbiTregtinë e Armëve (ATT). Përvendin tonë, Traktati u nën-shkrua nga Ambasadori iRepublikës së Shqipërisëpranë Misionit të Kombevetë Bashkuara në Nju Jork,z.Ferit Hoxha. Sipas këtijTraktati, secili shtet duhet

Në datën 30 maj 2013, një delegacion inivelit të lartë i Bankës Qendrore të Repub-likës së Turqisë, i kryesuar nga Guvernatoriz. Erdem Baþçý, zhvilloi një vizitë zyrtare nëBankën e Shqipërisë. Gjatë takimit me Guv-ernatorin e Bankës së Shqipërisë, z.ArdianFullani, u diskutua rreth zhvillimeve më tëfundit në ekonomitë e dy vendeve.

Bashkëpunim me Bankën Qendrore të Turqisë

Pushimet verore povijnë. Ëndrrat për rërën engrohtë dhe detin, përaromën e pyllit, për majatdhe liqenet malore sëshpejti do të bëhen realitetpër shumë bullgarë. Mad-je stagnimi për shkak tëkrizës ekonomike dhe ten-sionit social në vend, nukdo t'i dëbojë bullgarët ngavendpushimet. Nuk janëpak dhe ata, të cilët do t'ishfrytëzojnë ditët e nxeh-ta që ta ndryshojnë ven-din e punës, ose ta gjejnëpunë suplementare. Sipasparashikimeve, edhe sivjetdo të vëzhgohet situata enjëjtë. Më aktivisht do tëpunojnë bullgarët emoshës nga 30 deri më 45vjeç. Zakonisht këta janëbullgarë, të cilët punojnënë kompani ndërko-mbëtare dhe janë me paga2-3 herë më të larta ngaato mesatare në vend. Nukflasim për menaxherët emëdhenj...

Turizëm: Kudo pushojnë

bullgarëtkëtë verë

(Faqe 9)(Faqe 5)

(Faqe 3)

Pas takimit madhësh-tor të zhvilluar në qytetine Peshkopisë, takim në tëcilin u prezantuan kandi-datët për deputet nëQarkun e Dibrës, kryetarii Lëvizjes Socialiste përIntegrim, Ilir Meta, u ndaj

Efiçenca e energjisë, nemë mbrapa se të tjerët

të Universitetit, i dha tit-ullin "Honoris Causa"Presidentit të Gjykatës sëLlogarive të Republikës së

Page 2: Efiçenca e energjisë, ne më mbrapa se të tjerët

ekonomia, 5 Qershor 20132

Aktualitetax axa

Ambasadori amerikan në Ti-ranë Aleksandër Arvizu, i bëri apelpartive politike të kontribojnë nërritjen e besimit tek institucionete administrimit të zgjedhjeve. Nëtakim me student të ekselencës,Arvizu risolli në vëmëndje krizënnë KQZ, duke deklaruar se mos-marrëveshjet zgjidhen përmesrregullave që i vendosin palët, tëcilat nuk duhet të ndryshohen nëminutën e fundit. "Procesi izgjedhjeve shumë shumë i rëndë-sishëm. Për këtë arsye të gjithëaktorët politik duhet të rrisin be-simin tek njerëzit, në mënyrë qëzgjedhjet të zhvillohen në mënyrëtransparente dhe të ndershme.Mendoj ndonjëherë ajo që humbetnë debat nuk është 4 komisionerë

Lëvizja Socialiste për Integrimka zhvilluar një takimmadhështor në qytetin e Pesh-

kopisë, takim në të cilin është prezan-tuar ekipi i 6 kandidatëve për deputetënë Qarkun e Dibrës. I pranishëm nëkëtë takim, Lideri i Lëvizjes Socialistepër Integrim, Ilir Meta, u shpreh se eDibra është qarku më i harruar dhe ibraktisur nga Qeveria Berisha përsa itakon infrastrukturës. "Por jo vetëmkaq, edhe pas 8 vitesh qytetarët e Di-brës kanë vetëm 2 deri në 3 orë ujë nëditë. Nuk e meriton besoj qyteti i Pesh-kopisë këtë situatë edhe pse janë bërë7 milionë euro investime, prandajmeqenëse Berisha nuk e zgjidhi asproblemin e ujit të pijshëm as për këtëqytet rrëzë malit të Korabit, ka ardhurkoha që dibranët t'i japin Berishës ujëme bisht të lugës dhe jo votën", tha z.Meta. Lideri i LSI-së u shpreh se ësh-të koha që të ecet më shpejt duke vënënë jetë Planin e Punësimit të LëvizjesSocialiste për Integrim. Z.Meta i ftoi tëgjithë qytetarët e Dibrës që të votojnënumrin 26, të votojnë LSI-së sepsekështu votojnë që Dibra dhe Shqipëriatë ecin më shpejt drejt zhvillimit dhedrejt Bashkimit Evropian. Lista e kan-didatëve të LSI-së në Qarkun e Dibrëskryesohet nga Përparim Spahiu, dukevijuar me Agim Hysën, Lutfie Metën.Melaim Damzin, Olsa Shatkun dheAgron Dacin.

I pranishëm në këtë takim entuzi-ast ishte edhe Nënkryetari i LëvizjesSocialiste për Integrim, Ylli Manjani.Në fjalën e tij z. Manjani u shpreh sevendi sot është në krizë. "Është në kohëtë vështira, duhet ta themi këtë dhekohë të vështira kërkojnë njerëz seri-oz, kërkojnë ekipe serioze, kërkojnëparti serioze. Dhe ne sot kemi një ofer-të, kemi një ekip fantastik kemi një pro-gram që do ta zhvillojë ekonominë nëmënyrë të qëndrueshme dhe gjithash-tu do të risë punësimin në mënyrë tëqëndrueshme. Por kemi edhe një liderpolitik, fantastik dhe i talentuar nëqeverisje, ekonomist me profesion, i aftësi ai nuk është kurrkush tjetër për tabërë këtë punë. Prandaj ju ftoj të bash-kohemi të gjithë me numrin 26 që tëecim përpara më shpejt", tha ndër tëtjera z. Manjani.

Në fjalën e tij para qytetarëve di-branë, kryesuesi i listës së kandidatëvetë LSI-së në Qarkun e Dibrës, Përpa-rim Spahiu, u shpreh se Dibra ështëlënë në harresë gjithë këto vite dheQarku i Dibrës është më i varfri në tëgjithë Shqipërinë. "Kemi rrugëtuar përgati një vit në Dibër dhe kemi komuni-kuar me dibranët. Sot vetëm 20 ditëpara votimeve jam i bindur se projektiynë i përbashkët tashmë është i mun-dur dhe do ta realizojmë. Ne kërkojmëqë të na mbështesni sepse ne ekërkojmë votën për punë në dobi të

Pas takimit madhështor tëzhvilluar në qytetin e Peshko-pisë, takim në të cilin u prezan-tuan kandidatët për deputet nëQarkun e Dibrës, kryetari iLëvizjes Socialiste për Integrim,Ilir Meta, u ndaj në një takimnë qytetin e Bulqizës. Në fjalëne tij para mijërave qytetarëve tëBulqizës, z.Meta deklaroi seBulqiza është një qendër shumëe rëndësishme për të gjithë ven-din që si pjesë e Qarkut të Di-brës, janë më të harruarit dhetë më neglizhuarit nga qeveriaaktuale. "Prandaj më 23 qershor,me votën tuaj ju do të ndësh-koni këtë harresë, këtë neg-lizhencë. Ju nuk i keni asnjëborxh Partisë Demokratike.Përkundrazi, është ajo që kadetyrime pa fund ndaj popullittuaj. Ju bë kaq kohë që çdo dyvjet sa herë ka zgjedhje lokaleapo zgjedhje parlamentare.Premtohet rruga e Arbrit dhehidhet një grusht asfalt elek-toral", tha ndër të tjera z. Meta.

"Sot edhe Berisha premtonse do të hapë 250 mijë vende tëreja une për 8 vitet që vijnë. Por,gjatë këtyre 8 viteve më shumëvende pune u mbyllën sesa uhapën sepse mungoi vizioni,mungoi politika e mençur dhe epërkushtuar për të hapur vendetë reja pune, në Bulqizë dhekudo në gjithë qarkun tuaj dhe

Rregullat nuk ndryshohen në minutën e funditkundrejt 3 komisionerëve apo mar-rëveshjeve në 2013, apo kapitullin1 apo 18 të kodit zgjedhor. Pikaqëndron në këtë se ju si qytetardhe votues të mundshëm keninevojë të keni një masë besimi sekur te hidhni votën të numërohetsi duhet dhe kur votimi të jetëshumë i ngushtë, sikurse ndodhinë votimin për Bashkinë. Ka rreg-ulla që të mund të vendosin përmosmarrëveshjet. Rregullat nukmund të ndryshohen në minutëne fundit", tha Aleksandër Arvizu,ambasador i SHBA. I pranishëm nëtakime me studentët e ekselencës,ambasadori I BE Ettore Sequi, thase procesi i integrimit, nuk ka për-funduar me miratimin e 3 ligjevetë integrimit. "BE kërkon që ven-

det që aspirojnë integrimin të zba-tojnë standardet e Kopenhagenit.Shqipëria duhet të aplikojë tënjëjtat standarde që kanë vendetanëtare. BE ka qenë shumë pranëShqipërisë në vitet e fundit. Finan-cimet e Unionit në Shqipëri kanëqenë 530 milionë euro. Nëse vërtetdoni të jeni pjesë e Evropës në tëardhmen, atëherë duhet të zbato-ni parimet në fjalë", tha Etore Se-qui, ambasador i BE. Dy ambasa-dorët i bënë thirrje të rinjvë tëmarrin pjesë në zgjedhje por edhetë bëhen pjesë e politikës. Am-basadori amerikan Arvizu, iu bërithirrje të rinjve që të njohin sa mëmirë paritë që konkurrojnë, nëmënyrë që të bëjnë zgjedhjen eduhur.

Meta: Një pjesë e rentës mineraredo ti kalojë pushtetit vendor

në shumë zona të tilla në tëgjithë Shqipërinë", tha Meta."Ndërkohë që ne angazhohemiqë një pjesë e rentës mineraret'i kalojë pushtetit vendor që tëketë mundësi të financojë në tëmirë të komunitetit për projektetë ndryshme sociale dheekonomike. Ashtu sikurse an-gazhohemi për t'u dhënë tëgjithë minatorëve statusin eminatorit sepse kanë kaluar njëjetë me sakrifica, me vuajtjedhe e meritojnë këtë solidaritetnga e gjithë shoqëria".

Meta tha në Bulqizë se"Lëvizja Socialiste për Integrimka programin më të qartë përpunësimin. Të gjitha politikattona në të gjitha fushat syn-ojnë rritjen e punësimit, syn-ojnë nxitjen e një ekonomie qëprodhon, të një ekonomie qëkonkurron, të një ekonomie qëeksporton. Ne do të nxisim nëmënyrë të veçantë fabrikat epasurimit, në mënyrë që min-eralet e Bulqizës dhe të mbarëvendit tonë të mos shkojnë bat-java jashtë vendit, por të pa-surohen, të përpunohen këtu,vlera e tyre të rritet, të punë-sohen sa më shumë të rinj etë reja, sa më shumë banorë tëBulqizës dhe gjithë zonave tëtjera. Sepse kjo është rruga eprogresit dhe e mirëqenies so-ciale".

Dibra është qarku më i harruar nga qeveria

dibranëve dhe për jo për të fituar disakarrige në Tiranë", tha ndër të tjera z.Spahiu.

Ndërkohë që kandidati për deputeti LSI-së për Rrethin e Dibrës, MelaimDamzi, në fjalën e tij u shpreh se "Përmua është vlerësim i madh të jem për-faqësues i juaj, po aq sa është njëpërgjegjësi angazhimi im për t'i kthyerDibrës shkëlqimin e qytetarisë dhevlerave për të cilat jemi krenuar çdoherë. Më 23 qershor duhet të LSI-në,sepse Dibra dhe dibranët kanë nevojetë ecin më shpejt, jo me fjalë boshe porme veprime konkrete. Ju jap fjalën timeprej dibrani që LSI-ja do të jetë një derëe hapur për ju. Dibra më 23 qershordo të votojë ndryshimin do të votojëmirëqenien, do të votojë punësimin.Dibra do të votojë numrin 26, do tëvotojë LSI-në, do të mbështesë IlirMetën".

"Sot, tha Meta ne fjalen e tij, nëqytetin e Peshkopisë, por edhe në gjithëkëtë qarkun, papunësia është shumëmë e madhe se përpara tetë viteve.Numri i familjeve që marrin asistencësociale është akoma më i madh ndërsafondi është në zbritje për të mos folurpër Rrugën e Arbrit, që premtohet saherë që ka zgjedhje të përgjithshmedhe zgjedhje vendore. Ju e dini shumëmirë se po të vazhdojë kjo qeveri, qënuk mund të vazhdojë do të duheshinnga 80 vjet për t'u përfunduar ky pro-jekt me ritmet e Sali Berishës. Ndajështë koha që Dibra të futet me bindjedhe mençuri siç e ka traditë në rrugëne ndryshimit. Dibranët kanë nevojë përnjë reflektim të thellë dhe të plotë nëemër të së ardhmes dhe të fëmijëve tëtyre.

Unë dje në mbrëmje kam takuarshumë të rinj, të cilët ishin shumë tëzhgënjyer dhe të cilët kishin shumëenergji që nuk dinin ku t'i investonin.Prandaj është koha për rotacion, ështëkoha për ndryshim, është koha për t'udhënë të ardhme fëmijëve tuaj, ështëkoha për ndryshime të fuqishme të cilate bëjnë realitet brenda mandatit tëardhshëm Rrugën e Arbrit, që ajo tëmos vazhdojë të mbetet një legjendëdhe të tregohet nëpër histori dhe mebarcaleta. Është koha për të çuar për-

para planin e punësimit të LSI-së.Rrugët janë shumë të rëndësishme dheju e ndjeni largësinë e madhe që kambetur midis Dibrës dhe Tiranës, porunë dua t'iu them se edhe atje ku janëbërë rrugë nuk ka pasur edhe ndonjëprogres të theksuar social. Pak ditëmë parë isha në qytetin e Kukësit, i ciliështë qyteti që ka përfituar si askushtjetër nga Rruga e Kombit në shkurtimine distancës me Tiranën, por sa i takonaspektit ekonomik dhe social situatanë këtë qytet në vend që të përmirëso-hej është përkeqësuar në raport me 4vite më parë kur kjo rrugë përfundoi. 2mijë nga 4 mijë familje që jetojnë në këtëqytet mbahen vetëm me asistencë so-ciale, pothuajse asnjë vend i ri pune ihapur, sepse për të çuar përpara pro-jektet që kanë të bëjnë më punësiminduhen politika aktive ekonomike dhefiskale, politika nxitëse dhe lehtësisëpolitika të cilat të kenë një vizion dhe jothjesht një retorikë boshe.

Nuk mundet tu themi dibranëve qëju kemi dhënë tokat se tokat këtu i kanëpasur jetë e mot, ju kemi dhënë lirinë etregut dhe tani çani përpara nën siglëne PD-së. Ky është një abuzim me vler-at e sistemit ku jemi, është një mung-esë kujdesi dhe përgjegjësie shtetëroredhe sociale ndaj njerëzve. Ndaj Planii Punësimit i LSI-së synon gjallërimine shpejtë të bujqësisë, të pemëtarisë,të blegtorisë, të industrisë agro-për-punuese, të turizmit i cili ka mjaftresurse për tu zhvilluar në Qarkun eDibrës, dhe në të gjitha fushat e tjera.

Me 7 milionë dollarë subvencionenë vit për bujqësinë nuk i kemi dhënëasnjë mbështetje zhvillimit të bujqësisëdhe ecjes më shpejt të fermerëve sh-qiptarë dhe dibranë në rrugën e pro-gresit dhe të zhvillimit. 7 milionë dol-larë i bie 15 dollarë në vit për një ferm-er, duke pasur në konsideratë se tëvetëpunësuar në sektorin e bujqësisëjanë 495 mijë shqiptarë. Është një shifëre papërfillshme në raport me mbësh-tetjen dhe politikat subvencionuese qëbën një vend fqinj, siç është Maqe-donia. Ndaj ne do të ndryshojmë tërë-sisht të gjithë modelin e zhvillimitekonomik të vendit duke i dhënë njëpërparësi të veçantë zhvillimit të ekon-

omisë përmes rritjes së prodhimitbujqësor dhe blegtoral, përmes zhvil-limit të industrisë agro-përpunuese,përmes realizimit të një modeli të njëekonomie që prodhon, që ul importetdhe që rrit eksportet, në mënyrë që tëjetë një ekonomi e shëndetshme, njëekonomi konkurruese, një ekonomi qëprodhon mirëqenie për të gjithë qyteta-rët e saj.

Nuk mund të sjellë asnjë perspe-ktivë më të mirë për ju një qeveri që në8 vite nuk bëri as minimumin më tëdomosdoshëm për të treguar kujdes-in dhe vëmendjen ndaj të gjithë juve.Jo vetëm kaq por tani, edhe në shenjëmirënjohje për mbështetjen që shumi-ca e Dibrës i ka dhënë për 8 vite, dukendjerë humnerën elektorale ku kanëhyrë, po jua shpërblejnë me presionenga më të ulëtat dhe nga më të papran-ueshmet për të marrë me forcë, medhunë, votën tuaj e cila duhet të jetë elirë, e cila duhet të jetë për fëmijët tuajdhe jo për këta dhunues që e kishinmundësinë të bënin për Peshkopinë,për Dibrën, për Matin dhe për Bul-qizën për gati 8 vite.

Pak ditë më parë, sikurse mund takeni ndjekur edhe nga mediat, krye-tari i Bashkisë së Kukësit u distancuanga PD. Kjo sepse është bërë një in-vestim 4 milionë euro edhe në qytetine Kukësit për të zgjidhur problemin eujit të pijshëm. Investimi është bërë,lekët janë hedhur por uji nuk del dhei kërkonin kryetarit të Bashkisë që tëshkonte bashkë me këta dhe të pristeshiritin.

Ai me shumë dinjitet u tha se "këtëgjë nuk mund ta bëj sepse nuk mundtë tallem me qytetarët e mi sepse jamzotuar për të qenë i drejtë dhe i nder-shëm me ta". Ndaj është koha për njëreflektim, është koha për tu bashkuarme ndryshimin e sigurt në të cilin Sh-qipëria do të hyjë me datën 23 qer-shor, është koha për të mbështetur LSI-në si forcën më realiste, si një forcë mevizion dhe me shpirt evropian, si forcëqë ka treguar se di të vejë interesat evendit edhe mbi interesat e saj, si njëforcë që di të kontribuojë për stabilite-tin e vendit dhe që ka të gjitha energjitëqë ta ndihmojë Dibrën dhe Shqipërinëqë të ecin më shpejt".

Page 3: Efiçenca e energjisë, ne më mbrapa se të tjerët

ekonomia, 5 Qershor 2013 3

Aktualitetax ax

Kryeministri Berisha ishte dje ipranishëm në Roskovec ku moripjesë në inaugurimin e sheshit tëkëtij qyteti. Ky shesh ka një gjatë-si prej 6 kilometrash, sipërfaqe prej45124 m2 , me vlerë 86 milion lekë.Në këtë bashki vetëm gjatë vitittë fundit janë realizuar mbi 3.6milion dollarë investime. Qeveriaka investuar ndërtimin e unazës sëre të Roskovecit me gjatësi njëkilometër, kjo është një rrugë to-talisht e re që shmang në periferitrafikun e rrugës Fier-Berat. Inves-time të tjera të realizuara në këtëbashki janë rruga Roskovec- Kur-jan më gjatësi 10 km, rruga QendërRoskovec me gjatësi 1.5 km, rikon-struksion i shkollës 9-vjecare"Alush Grepcka", rikonstruksion ishkollës së mesme "Adem Vrapi",ujësjellësi i qytetit të Roskovecitqë furnizon me ujë 400 familje,gjithashtu ka krijuar mundësinë evaditjes së 500 ha toke bujqësore.Bashkia e Roskovecit mbetet në vë-mendjen e qeverisë dhe në vitet eardhshme do të realizohen një sërëprojektesh të rëndësishme si,ndërtimi i ujësjellësit të ri në lagjennr.1, i cili furnizon 500 familje me

Kryeministri Berisha inau-guroi fillimin e punimeve përrikonstruksionin e rrugëve Gosëe Madhe dhe Gosë e Vogël, nëKavajë, me gjatësi 3 kilometërdhe investim me vlerë 94 mil-ionë lekë, financim i BERZH-BEI-IPA dhe qeveria shqiptare.Ky projekt realizohet në kuadërtë investimeve të Fondit Sh-qiptar të Zhvillimit për përmirë-simin e rrugëve lokale dhe dytë-sore edhe u vjen në ndihmërreth 8 mijë banorë të fshatraveGose e Madhe, Gose e Vogël dheOkshtun të komunës Lekaj, tëcilët do të lëvizin në kushte ko-mode transporti drejt rrugësnacionale Kavajë-Rrogozhine,drejt qendrës së komunës Gosëdhe, njëkohësisht, lehtësohettransporti i produkteve bujqë-sore dhe blegtorale për t'i treg-

Eshtë inauguruar fillimin e pun-imeve për rikonstruksionin e rrugësQerret-Karpen, komuna Golem,Kavajë ku ishte i pranishem edhekryeministri Berisha, i cili në për-shëndetjet e tij, garantoi se do tëfinancohet çdo projekt që ndërtonnë çdo fshat infrastrukturë të stan-dardeve të njëjta me lagjet e qytetit.

Rikonstruksioni i rrugës, megjatë rreth 6 kilometra dhe vlerëinvestimi rreth 160 milionë lekë,është investim i Fondit Shqiptartë Zhvillimit dhe përfitues nga kyinvestim janë rreth 12 mijë ban-orë. Ky investim kryhet në kuadërtë përmirësimit të infrastrukturësrrugore në zonat bregdetare. Rrugae re e bën bregdetin e zonës sëGolemit lehtësisht të arritshëm.Ajo jo vetëm lehtëson aksesin përzonën e plazhit, por do t'i japë njëdimension të ri zhvillimit të tur-izmit në gjithë vijën bregdetare tëzonës. Pjesë përbërëse e këtij in-vestimi është edhe rikonstruksio-ni i rrugës Bago-Hajdaraj të komu-nës Synej, i cili së bashku me seg-mentin Qerret-Stani i Ri-Karpen dotë bëjë të mundur krijimin e njëunaze nga Qerreti në Hajdaraj dhedo të mundësojë lidhjen e plazhittë Gjeneralit me bregdetin eSpillesë. Gjatë viteve 2005-2013, nëkomunën Golem janë investuar mbi40 milionë euro. Në infrastrukturënrrugore janë investuar 16 milionë

165 milion USD për financimin e bujqësisë

ujë të pijshëm. Do të realizohetplani i përgjithshëm urbanistik iRoskovecit. Asfaltimi dhe rregulli-mi i të gjitha rrugëve të lagjeve, të

cilat janë zgjeruar nga bashkia.Gjithashtu gjatë 2 viteve të funditbashkia ka ndërmarrë aksione tëshumta për prishjen e mureve rre-

thues për zgjerimin e rrugëve tëlagjeve, të cilat ishin shumë tëngushta dhe është e nevojshme qëtë rregullohen dhe rikonstruktohenkëto rrugë. Gjatë këtyre viteve dotë ndërtohet rruga kryesore në fs-hatin Jagodine. Do të përfundojëndërtimi i kopshtit të ri në lagjennr.2. Fusha e sportit të Roskovecitdo të kthehet në pronësi të bash-kisë për të qenë në shërbim të ko-munitetit.

"Në këto pak vite, tha Berisha,në rast se mendojmë për një çast,besoj se pavarësisht nga bindjetpolitike ne konstatojmë se Sh-qipëria nuk është më ajo që kaqenë. Shqipëria e këtyre viteve ësh-

të Shqipëria anëtare e NATO-s.Shqipëria e këtyre viteve është Sh-qipëria e qytetarëve që lëvizin të lirënë mbarë Europën, e qytetarëve qëecin të sigurtë për të marrë statusine vendit kandidat. Shqipëria e kë-tyre viteve, është Shqipëria, e cilaka njohur ndërtimin dhe vazhdiminnë ndërtim të njërës prej infras-trukturave më moderne në rajon.Është Shqipëria, në të cilën rrogate mësuesve, mjekëve dhe infermi-erëve u rritën mbi dy herë, ështëShqipëria, në të cilën u ndërtuanmbi 10 mijë kilometra rrugë, këtunë qarkun e Fierit dhe në Roskovec,disa qindra kilometra. Është Sh-qipëria, në të cilën u ndërtuandhe rindërtuan mbi 1300 shkolla,në qarkun e Fierit dhe në Roskovecrreth 92 prej tyre. Është Shqipëria,në të cilën u ndërtuan dhe rindër-tuan mbi 360 ujësjellësa, 430 kan-alizime, në qarkun e Fierit dheRoskovec dhjetëra e dhjetëra prejtyre. Është Shqipëria, në të cilën42 mijë fermerë shqiptarë u sub-vencionuan me grante për sukses-in e fermave të tyre dhe vetëm nëqarkun e Fierit mbi 2800 hektarë,3600 fermerë dhe disa qindra prejtyre këtu në Roskovec. Shqipëria,e cila vetëm pak vite më parë nukekzistonte në hartën e turizmitbotëror, në vitin që shkoi sipasBankës Botërore u rendit në 10 ven-det me rritjen më te shpejtë të tur-izmit në botë. Shqipëria me mun-din tuaj, me djersen tuaj, përkush-timin tuaj ka ndryshuar në mënyrëtë padiskutueshme. Por Shqipëria,Roskoveci , Fieri kanë nevojë përndryshime edhe më të mëdha. Këto

BERZH-BEI-IPA, financimepër rrugë dytësore

tuar më lehtësisht në tregun eKavajës, Rrogozhinës dhe mëgjerë. Në këtë ceremoni për-shëndetën edhe banorë tëkësaj komune, të cilët vlerësu-an këtë investim, si dhe shpre-hën besimin edhe mbështetjene tyre për Kryeministrin Ber-isha dhe për programin e Par-tisë Demokratike. Në fjalën etij, Kryeministri Berisha prem-toi për katër vitet që vijnë njëpërpjekje më të madhe për Gos-ën turistike, e cila krahaspunës së tyre në bujqësi do tëshumëfishojë tregun dhe tëardhurat për ta; trefishim të tëgjitha granteve për fermat eGosës, për ullishtat dhe vresh-tat e tyre; vazhdim i rritjes sëmëtejshme të pensioneve përbanorët e Gosës dhe të mbarëShqipërisë.

Qytetarët janë e do mbeten të barabartë para ligjit

dollarë si asfaltimi i rrugës së fs-hatrave turistikë Mali i Robit-Qer-ret, rikonstruksioni i rrugës hyrjae Malit të Robit-Plazh, autostradanë territorin e komunës Golem.Është rikonstruktuar shkolla emesme Golem me vlerë 16 milionëlekë. Në ujësjellës e kanalizimejanë investuar mbi 21 milionë dol-lar dhe është ndërtuar ujësjellësi iManskurisë, impianti i parë nëShqipëri për trajtimin e ujërave tëzeza në zonën e Qerretit dhe povazhdojnë punimet për zgjerimin etij, rrjeti i kanalizimeve të ujëravetë zeza në zonën turistike të Gole-mit, rrjeti i brendshëm i ujësjellësitnë zonën e Golemit, linja e furniz-imit me ujë të pijshëm në Golem.Në bujqësi janë subvencionuar 30milionë lekë, nga të cilat kanë për-fituar 280 fermerë.

"Sot, tha Berisha, punohet nëkëtë rrugë, por jam këtu për t'u zo-tuar para jush se shumë shpejt dotë fillohet të punohet nëujësjellësin e Qerretit dhe se katërvitet që vijnë do të asfaltojmë çdorrugë, në çdo skaj të Qerretit, Go-lemit e Kavajës.

Në këto vite, ne kemi ndërtuare rindërtuar në Shqipëri mbi 10 mijëkilometra rrugë, në zonat rurale efshatrat mbi 8 mijë kilometra. Porprapë ne e dimë se kemi shumëpunë për të bërë, e dimë se kemiedhe shumë e shumë kilometra të

tjerë për të asfaltuar. Të gjitha dot'i ndërtojmë, rindërtojmë e asfal-tojmë. Zotimi ynë është aty ku je-toni do keni infrastrukturë të njëjtëme lagjet e qyteteve. Qytetarët janëe do të mbeten të barabartë paraligjit. Fëmijët e tyre do të mësojnënë shkolla të të njëjtave standardesi në fshat dhe qytet, qendra shën-detësore, furnizim me ujë, kanali-zime. Ju garantoj se katër vitet qëvijnë do të jenë vitet e ndërtimit tësistemit më modern të vaditjes nëShqipëri.

Por ne duam të ecim edhe mëshumë, duhet të bëjmë shumë mëtepër. Ne do të krijojmë 250 mijëvende pune për Kavajën e Sh-qipërinë. Krijimin e vendeve tëpunës, ne e bazojmë tek politikattona të drejta ekonomike. Ulja etaksave është politika që nxit, ndi-hmon biznesin. Ne ulën taksat,bizneset e vogla u rritën 80 përqind,të mesme e të mëdha me 200 dhe300 përqind. Ne ulëm taksat, in-vestimet e huaja u rritën katër vitetqë shkuan të marra sëbashku, 4.2miliardë dollarë. Ne ulëm taksat,eksportet shqiptare, bujqësore e tëgjitha llojeve, u trefishuan nga viti2006 e deri më sot. Ne prapë vazh-dojmë me uljen e taksave. Tani nehoqëm çdo taksë për çdo makineriapo material që bizneset përdorinpër prodhim. Gjatë muajit maj janëme dhjetëra e dhjetëra biznesmenëqë kanë filluar të përfitojnë nga kyligj që miratoi parlamenti. Për ferm-erët shqiptarë, ne vendosëm t'upaguajmë me para në dorë të gjithëTVSH-në që ata paguajnë për bler-jen e traktorëve, veglave e inputevebujqësore, plehrave e kimikateve,në çdo fushë të bujqësisë, bleg-torisë, bletarisë, peshkimit. Men-doj se kjo është mbështetja më eplotë që një qeveri mund t'i japëfermerëve të vendit të vet. Krahastyre, integrimi i Shqipërisë në Bash-kimit Europian bën të mundur qëfermerët e Qerretit, Karpenit, Kava-jës e të gjithë Shqipërisë të përfi-tojnë qindra milionë euro subven-cione nga Bashkimi Europian. Kjoështë rruga e zhvillimit".

(Vijon në faqen 7)

Page 4: Efiçenca e energjisë, ne më mbrapa se të tjerët

ekonomia, 5 Qershor 20134

Energjetikëaxaax

Çdo të thotë të rrisimefiçencën e energjisë elektrike nënjë kohë kur në shkallë botërorekostoja dhe çmimi saj po pësojnëvetëm rritje në treg dhe kur bu-rimet e sigurimit të saj po sho-qërohen me diskutime të shumtamidis ekspertëve dhe politi-kanëve?. Thjeshtë: do të thotë tëulim përdorimin e energjisë elek-trike ku të mundim. Psh. ngrohjaqendrore e pallateve apo veshjanga jashtë e tyre do kërkonte mëpak kondicionerë, ngrohja qën-drore e shkollave, përdorimi i pale-tave diellore, përdorimi si lëndëdjegëse i mbetjeve bio të indus-trisë, prodhimi i energjisë memjete rrethanore të thjeshta nëbiznese të vogla apo në hotele tur-istike, etj. janë disa nga mënyratpër rritjen e efiçencës së energjisë.Po ku jemi ne dhe çfarë duhet tëbëjmë për këtë?.

Në mungesë të interesimit tëstrukturave më të larta ekzeku-tive dhe legjislative, ka marrë in-isitivën për të sensibilizuar kë tëmundin që nga lart e deri poshtë,Akademia e Studimeve Politike(ASP) dhe GIZ-BashkepunimiNderkombetar Gjerman me mb-eshtetjen e Ministrisë së Ekono-mise të Gjermanisë. Një konfer-encë dy ditore me gazetarë që tra-jtojnë probleme ekonomike "Dia-logu publik mbi legjislacionin eeficencës së energjisë dhe masatne nivel vendor", kishte pikërishtqëllimin e mësipërm.

Në përputhje me DirektivatEuropiane dhe paketën e udhëzi-meve për energjinë dhe mbrojtene mjedisit, reduktim 20% i gazeveme efekt serë, prodhim i 20% tëenergjisë nga burime të rino-vueshme dhe rritje 20% tëefiçencës së energjisë deri ne2020 (të njohur si 20-20-20 ne2020), edhe Shqipëria ka vendo-sur objektiva ambicioze; rritjen eefiçencës së energjisë me 9% derinë vitin 2018. Shqipëria dëshironnë këtë mënyrë të arrijë sa mëshpejt të jetë e mundur objektivin20-20-20.

Për të arritur objektivin erritjes së efiçencës së energjisë,duhet të punojnë së bashku tëgjithë sektorët e shoqërisë, jovetëm insititucione publike dhelegjislative, por edhe shoqëriacivile, ndërmarrjet prodhuese,mediat dhe secili individ. Një kon-sensus i gjerë shoqëror është inevojshëm, në mënyrë që Sh-qipëria të arrijë këto objektiva.Mediat mbeten njëri prej part-nerëve kryesorë për të ndërtuarnjë dialog të hapur publik për këtëçështje mjaft të rëndësishme. Përtë kuptuar më mirë se çfarë ësh-të eficenca e energjisë dhe objek-tivat e vendosura në këtë sektor,vetë gazetarët duhet të familjari-zohen me tematikën dhe ta njo-

Ky projektligj përmbledh të gjitha aspektet kryesore të Direktivave Europianepër Eficiencën e Energjisë: Direktiva

2006/32/EC mbi përdorimin eficient të energjisënga përdoruesit fundorë dhe shërbimet energji-tike.

Direktiva 2010/31/EU mbi performancën en-ergjitike të ndërtesave. Direktiva 2010/30/EUmbi etiketimin dhe standartizimin e informa-cionit të pajisjeve që konsumojne energji. Kyprojektligj percakton se: çdo ndertese e re ose

Efiçenca e energjisë, ne më mbrapa se të tjerët

Draft ligji për eficencën e energjisëato qe i nenshtrohen rikonstruksionit,rindertimit, rinovimit dhe qe ka nje sip. nderti-mi mbi 500m2 qe pas vitit 2015 do te behet 250m2, eshte e detyrueshme te auditohet dhe teçertifikohet sipas rregullave te ketij ligji; au-ditimi energjetik per sistemet industriale esh-te i detyrueshem per ato sisteme industrialeme nje konsum vjetor ekuivalent mbi 1GWh dhedo te realizohet çdo tre vjet; audituesi i en-ergjise licensohet nga Struktura Pergjegjese dhekjo liçense eshte e vlefshme per 3 vjet.

hin më mirë atë."Projekti mbi efiçencën e en-

ergjise elektrike kerkon një sen-sibilim të të gjitha strukturave;legjislative, ekzekutive, shoqërisëcivile, medias, etj., thotë ErjonTase, Drejtor i Akademisë së Stu-dimeve Politike, shkollë e cilambeshtetet nga Keshilli i Europes.Si mundet te ulim perdorimin eenergjise elektrike nepermjetmënyrave të thjeshta te cilat kanëtë njëjtin efekt, por që shoqëro-het me kursime te mëdha. Eshtënjë projekt që financohet nga Min-istria e Ekonomisë e gjermanisënëpërmjet GIZ, një projekt i cilipo aplikohert në shtatë vënde tëBallkanit, ku edhe Shqipëria ësh-të pjesë e tij. "Ka patur sensibi-lizim të grupeve parlamentare,thote Tase, lidhur me efeçencëne energjisë elektrike, është per-gatitur një projektligj, por ka mbe-tur në sirtarë, për shkak se du-het një faturë financiare që ligjitë jetë i zbatueshëm. Janë zhvil-luar debate në Tiranë, Durrës,Berat, etj. Ka disa nisma si pshngrohja e disa shkollave mesistem qëndror, veshja e godinavenga jashtë për të ruajtur temper-aturat e brëndëshme të banimitduke kursyer kështu energji përngrohjen e tyre në stinën e dim-rit. Por bashkitë, pra pushtetilokal nuk është interesuar shumëpër ta vrarë mëndjen për kursimine energjisë, sepse ato kanë qënëmësuar të mos paguajnë faturate energjisë elektrike. Por edhebiznesi është një fushë e rëndë-sishme, ku me pak inisiativëmund te kontribojë në rritjen eefiçencës së energjisë elektrike".

Çfarë mund të përfitojmë ngaefiçenca e energjisë elektrike'?"Edhe vendet e zhvilluara deba-tojnë për kursimin e energjisë ele-

ktrike", thote Ismail Beka, për-faqësues i GIZ Albania. Ai shtonse psh gjermania ka bërë inves-time të mëdha në këtë fushë. Ajoi ka ofruar edhe vendit tonë finan-cime për tu përfshirë në këto ini-siativa, por akoma tek ne nuk ësh-të krijuar një edukatë që ka tëbëjë me rritjen e efiçencës së en-ergjisë elektrike. "Vetëm për këtë,thote Beka, Gjermania i ka ofruarShqipërisë 35 milionë euro kredie cila mund të përdorej në sistem-in e ngrohjes të shkollave, spi-taleve, pra në objekte të sektoritpublik, çka do të çonte në rritjene efiçencës së energjisë elektrikeduke aplikuar sisteme te tjera përngrohje, por qeveria shqiptare nuke ka pranuar këtë financim sepseakoma ekziston mentaliteti se"nuk ka ardhur koha". Pra men-taliteti zyrtar është akomafrenues". Duket se privati ështëmë i interesuar. "Eshtë i shumtë,thote Beka, perdorimi i panelevediellore për ngrohje nga familjarët,por mbase duhen edhe politikafiskale për të nxitur investimetprivate nga individët për futjen nëpërdorim të teknologjive. Kemi njëprojekt me Gjirokastrën sepse nëqytet ka një ndriçim shumë të keqdhe projekti konsiston nëpërmirësimin e ndriçimit e sho-qëruar me kursimin e energjisëelektrike. Teknikë tjetër është për-dorimi i fotovoldaikëve për të vënënë punë pompat në vaditjen e se-rave duke zëvëndësuar me këtëmënyrë gjeneratorët të cilëtkërkojnë energji elektrike ose kar-burant. Ngrohja në disa sera kafilluar të bëhet nëpërmjet djegiessë bërsive të udhirit të cilat kanëshumë energji dhe pastrohet am-bienti sepse industria e vajit ihedh ato ku të mundet".

Aheron Izmo, përfaqësues i

GIZ Albania thote se: "Shqipëriaka detyrime nga zotimet lidhur mezbatimin e kontratës së energjisë.Qëllimi: krijimi i tregut rajonal tëenergjisë dhe më pas integrimi nëtregun europian të energjisë. Përkëtë duhet një legjislacion euro-pian. Por implementimi i legjisla-cionit nuk do të thotë "bëj ligjedhe mos i zbato". Jemi shumëprapa vëndeve të rajonit. EdheMali i Zi dhe Kosova janë përparanesh. Ato kanë miratuar tre aktedhe po punohet. Draftligji për efe-cencën e energjisë ka dy vite egjysëm që është bërë dhe nukkalon në parlament. Ne harx-hojmë dy herë më shumë energjipër metër katrorë në krahasim mekroacinë. Bashkia e Frankfurditstimulon investimet private nëobjekte të cilët rrisin eficencën eenergjisë apo në objekte privateqë ndërtohen në truallin që ësh-të pronë e kësaj bashkie. Ne du-het të mësojmë nga këto prakti-ka, nuk ka nevojë të bëjmëshpikje, ato i kanë bërë të tjerët,ne mjafton të kemi vullnetin për

ti zbatuar, por as këtë se bëjmë".Ndërsa Inxh. Hysni Laçi ek-

spert, trajtoi me profesionalizëmtemën: "Plani i veprimeve për njëzhvillim të qendrushem energje-tik të Qytetit Tirane", ku analizoikonsumin e energjisë për qytetinTiranë, inventarin e emetimeve tëgazrave për qytetin Tirane, masatqë duhen marë për zvogëlimin eemetimeve, mekanizmat financia-rë për implementimin e planit,kuadri ligjor për implementimin eplanit, etj". Xhemal Mato gazetar,aktivist ambjentalist sjell përvojëne përdorimit të energjisë diellorene ndriçimin e 10 kabina turistikenë Porto Palermo, ku sipas tij, pje-sa perëndimore e Shqipërisë kamë shumë se 2500-2850 orë mediell në vit; numri i ditëve diellorenë Shqipëri ka një mesatare prej240-260 ditë në vit me një maksi-mum prej 280-300 ditë në vit nëpjesën jug-perëndimore"

Ing. Teuta Thimjo, përfaqë-suese e Agjencisë Kombetare tëBurimeve Natyrore-

Drejtoria e Energjive te Rino-vueshme prezantoi materialin"Situata aktuale e efiçenses seenergjise në Shqipëri". "Bazuar nemundesite ekonomike te venditdhe ne detyrimet nderkombetare,jane percaktuar targetet per kur-simin e energjise i cili duhet tearrije 9% deri ne vitin 2018. Perte arritur kete target u hartuaPKVEE i cili percakton menyratdhe koston e zbatimit te masaveper permiresimin e EE sipas tegjithe sektoreve te Objektivi perkursimin ne vleren e 9% eshtellogaritur ne baze te konsumitmesatar final te energjise 2005-2008", thote ajo. Sipas saj "vlerane total qe duhet investuar ngafondet publike per te realizuarobjektivin e kursimit te Energjiseprej 9% ne vitin 2018, eshte afer-sisht 6,687,000 EURO per çdo vit,respektivisht: Banesat 1,170,000euro, sherbime 1,317,000 euro,industry 2,100,000 euro dhe trans-port 2,100,000 euro.

M.Bregu

Page 5: Efiçenca e energjisë, ne më mbrapa se të tjerët

ekonomia, 5 Qershor 2013 5

Opinionaxaax

Në datën 4 qershor, Presiden-ti i Republikës, SHTZ. Bujar Nis-hani i akordoi "Medaljen e Mirën-johjes", vlerësimin më të lartë përnjë të huaj, Prof. As. Dr. RecaiAkyel, President i Gjykatës së Llog-arive të Republikës së Turqisë, memotivacionin: "Për kontributin dhendihmesën e çmuar në përparimine Institucionit të Kontrollit të Lartëtë Shtetit". Po dje, në një ceremo-ni të veçantë, në UniversitetinPoliteknik të Tiranës, Rektori ikëtij Universiteti, Akademik Prof.Dr.Jorgaq Kaçani, në emër të Sen-atit të Universitetit, i dha titullin"Honoris Causa" Presidentit tëGjykatës së Llogarive të Repub-likës së Turqisë, Prof.As.Dr.RecaiAkyel, për kontributin e tij të qenë-sishëm në zhvillimin e praktikavemoderne të auditimit suprem nënivel evropian dhe botëror,nëpërmjet bashkëpunimeve tëfrytshme dhe ndihmesës profesio-nale dhe për shumë institucionesupreme auditimi, ndërmjet tyreedhe me KLSH.

Prof. Akyel përfaqëson një per-sonalitet shumëdimensional tëauditimit suprem ndërkombëtardhe ndër partnerët e huaj më mekontribute për Kontrollin e Lartëtë Shtetit(KLSH). Ky kontribut kasjellë rritjen e dukshme të kapac-iteteve profesionale të audituesvetë KLSH dhe modernizimin e In-stitucionit, në nivel me standar-det e INTOSAI-it (OrganizataNdërkombëtare e InstitucioneveSupreme te Auditimit).

Prof. Akyel, në cilësinë e Pres-identit të Gjykatës Turke të Llog-arive, ka vlerësuar dhe i ka dhënëpërparësi marrëdhënieve meKLSH, të cilat janë të hapura, tëdrejtpërdrejta, me vlerë të shtuardhe me përfitime te ndjeshme, si-domos nga ana e KLSH. Në sajëtë impenjimit të lartë dhe vull-netit të tij për bashkëpunim, kjomarrëdhënie mes dy institucion-eve erdhi duke u forcuar dhe u for-malizua në muajin nëntor të vitit2012, me nënshkrimin e Mar-rëveshjes së Bashkëpunimit mi-dis Kontrollit të Larte të Shtetit

Në datën 30 maj 2013,një delegacion i nivelittë lartë i Bankës Qen-

drore të Republikës së Turqisë,i kryesuar nga Guvernatori z.Erdem Baþçý, zhvilloi një vizitëzyrtare në Bankën e Shqipërisë.Gjatë takimit me Guvernatorine Bankës së Shqipërisë, z.ArdianFullani, u diskutua rreth zhvil-limeve më të fundit nëekonomitë e dy vendeve. Guv-ernatori Fullani e njohu homo-logun e tij, me masat e marranga Banka e Shqipërisë për ru-ajtjen e stabilitetit të çmimevedhe qëndrueshmërinë e siste-

Prof. As. Dr. Recai Akyel, një personaliteti shquar i auditimit suprem evropian

Nga Dr. BUJAR LESKAJ

Bashkëpunim me BankënQendrore të Turqisë

mit bankar. Gjatë takimit, dyguvernatorët shprehën dako-rtësinë e tyre për rritjen e mëte-jshme të bashkëpunimit dyp-alësh midis institucioneve,kryesisht në fushën e politikësmonetare e të stabilitetit finan-ciar. Pas këtij takimi, dy guver-natorët morën pjesë në çeljenekspozitës "Kohë dhe Vende,Stambolli" me piktura nga kole-ksioni i Bankës Qendrore tëRepublikës së Turqisë. Ekspozi-ta do të qëndrojë e hapur derinë datën 14 korrik 2013, nëambientet e Galerisë Ko-mbëtare të Arteve.

dhe Gjykatës Turke të Llogarive.Rezultat konkret i Marrëveshjeska qenë trajnimi i dhjetëra au-dituesve të KLSH-së në Ankara,të cilët nën përkujdesjen e drejt-përdrejtë të Prof. Akyel, por edhetë një stafi te përkushtuar dhe tëlektorëve profesionistë tëGjykatës Turke të Llogarive, janëtrajnuar në fushën e Auditimit tëPerformancës, të Auditimit Finan-ciar dhe të Auditimit të Prokuri-meve Publike, duke përmirësuardhe përforcuar ndjeshëm dijet etyre në këto fusha dhe, për rrjed-hojë, duke kontribuar në rritjen e

cilësisë së punës audituese tëKLSH në tërësi.

Personaliteti i Prof. AkyelProf. As. Dr. Recai Akyel është

një figurë poliedrike e auditimitsuprem publik, jo vetëm në mbarëTurqinë, por edhe në komunitetine organizatave përkatëse botëroretë institucioneve të auditimit su-prem, si INTOSAI, EUROSAI, AF-ROSAI, etj. Kontributi i tij mekumtesa, prezantime, broshuradhe realizime marrëveshjesh dyp-alëshe e shumëpalëshe në dobi tëzhvillimit të këtyre institucioneve,është i jashtëzakonshëm. Prof.Akyel ka përfunduar studimet elarta në Fakultetin e ShkencavePolitike të Universitetit të An-karasë. Menjëherë pas diplomim-it, ai u specializua në degën e Ad-ministratës Publike të Institutit tëShkencave Sociale të UniversitetitGazi. Ai ka kryer trajnime jashtëTurqisë, si në Mbretërinë e Bash-kuar dhe në Japoni, ku është spe-cializuar për menaxhimin e katas-trofave natyrore. Prof. Akyel mbangradën shkencore Doktor i Shken-cave, në Administrim-Biznes dhetitullin e Profesorit të Asociuar. Aika një aktivitet te gjerë akademiksi profesor i Menaxhimit Strategjiknë fushën e Administrimit të Bi-znesit. Mbështetur në formimin etij, ai ka ushtruar aktivitetin e tijprofesional në administratën pub-like si Guvernator i qarkut të Es-kisehir dhe më pas si Guvernatori një province që përmbledh disaqarqe. Gjatë punës së tij në këtodetyra është evidentuar si admin-istrator i spikatur dhe për kontrib-utin e dhënë është dekoruar nëvitin 2008 me titullin "Guvernatori Vitit".

Prof. Akyel është një intelek-tual i njohur në Republikën e Tur-qisë dhe një administrator me ek-speriencë, që ka ditur të sinkroni-zojë në mënyrë optimale këto vlerapozitive dhe të nderohet në vitin2011 nga Qendra Turke Aziatike për

Studime Strategjike (TASAM) me"Çmimin për Vizionin Strategjik".

Kontributi në komunitetinINTOSAI

Prof. Akyel drejton GjykatënTurke të Llogarive që nga muaji prilli vitit 2007. Kontributi i tij ështëvlerësuar edhe ndërkombëtarisht,duke qenë anëtar i Bordeve Drej-tues të Organizatës Aziatike tëInstitucioneve Supreme të Audit-imit (ASOSAI), Organizata e Bash-këpunimit Ekonomik të Institu-cioneve Supreme të Auditimit(ECOSAI) dhe Organizata Evropi-ane e Institucioneve Supreme tëAuditimit (EUROSAI). Ndihmesa etij për organizatat simotra dhepartnere të SAI-t turk ka qenë ejashtëzakonshme, me lidhje mar-rëveshjesh, aktivitete të përbash-këta, broshura, kumtesa, prezan-time. Dua të përmend këtu pre-zantimin shumë kuptimplotë të tijnë Konferencen e VII-të të EURO-SAI-OLACEFS, në Tbilisi,Gjeorgji(ku mori pjesë edhe njëdelegacion i KLSH i kryesuar prejmeje), në shtator 2012, me titull"Rritja e besimit të partnerëvetanë: integriteti i menaxhimit tëauditimit, përgjegjësia dhe theksitek lidershipi", ku shtjellon, ndërtë tjera, sfidat e institucioneve tëauditimit suprem në drejtim tëpërmirësimit të menaxhimit nënivelin më të lartë, të rritjes sëcilësisë së auditimeve dhe reko-mandimeve të tyre. Cilësimet krye-sore në këtë prezantim përbëjnënjë udhërrëfyes të saktë për çdoreformator në fushën e auditimitpublik. Këtë prezantim ne e kemipublikuar të plotë në Revistën "Au-ditimi Publik" Nr. 3 të KLSH.

Me shumë rëndësi ka qenëedhe broshura e prezantuar ngaProf. Akyel në Konferencën e IV-ttë EUROSAI-ARABOSAI, në Baku,Azerbajxhan, në prill 2013, mbi"Rëndësinë e specifikimit të kufijvedhe objektivave të auditimit të jas-htëm dhe të brendshëm financiarnë përmirësimin e menaxhimit fi-nanciar publik". Në sajë të ekspe-riencës së tij të fituar në adminis-trimin publik të shumë krahinavenë Turqi(duke qenë guvernator ityre), Prof. Akyel është një njohësi mirë i auditimit të brendshëmpublik dhe gjykimet e tij mbi speci-fikat e dy lloj auditimeve publike,të prezantuara me mjeshtëri nëkëtë broshurë, ndihmojnë vendim-marrësit e institucioneve më tëlarta të auditimit publik në dhëniene opinioneve cilësore për punën eauditimit të brendshëm.

Në Konferencën e Parë EURO-SAI-ASOSAI, në Stamboll, Turqi,në shtator 2011, në sesionin metemë "Qasjet dhe sfidat bazë përsigurimin e transparencës dhepërgjegjësisë", Prof. Akyel prezan-toi kumtesën me titull "Rëndësiae kapaciteteve të komunikimit tëinstitucioneve të auditimit supremnë rritjen e efektivitetit të tyre".Sot ka dalë në pah më shumë sekurrë sfida e institucioneve të au-ditimit suprem për të komunikuarnë mënyrë sa më transparente mepartnerët e tyre kryesorë: publiku,shoqëria civile dhe qeveritë, nëforcimin e disiplinës financiare.Eksperienca e sjellë nga Prof. Akyelështë unike dhe me vlerë univer-

sale.Prof. Akyel është autor i disa

librave për menaxhimin publik. Nëto, ai ka sjellë eksperiencën e fituarme një punë dhe aktivitet shem-bullor. Ai është specialist i menax-himit publik të katastrofave naty-rore. Në librin e tij "Tërmet nëGolyaka", ai përshkruan përvojëne administrimit shtetëror në ditëte vështira të tërmeteve në gushtdhe nëntor të vitit 1999 në këtëkrahinë. Qasjet strategjike, men-dimet, vërejtjet dhe konkluzionete tij për mënyrën e organizimit dheetikën e menaxhimit shtetëror nëshërbimet publike për popullsinënë kohë emergjencash civile janëshumë të vlefshme për cilindomenaxhues shtetëror.

Kontributi i Prof. Akyel në Re-vistën e KLSH dhe e ardhmjae dy institucioneve tona

Prof. Akyel ka një kontribut tërëndësishëm në realizimin e bot-imit të revistës shkencore 4-mu-jore të KLSH me titull "AuditimiPublik", me shkrime dhe orientimecilësore për të ardhmen e saj. Poashtu, ai ka dhënë miratimin e tijqë çdo botim me interes për KLSH,i Revistës shkencore të GjykatësTurke të Llogarive të mund të bot-ohet në revistën tonë, duke sjellëeksperienca interesante dhe tejettë vlefshme dhe realizuar kështumundësinë e shkëmbimit edhe vir-tual të eksperiencave dhe vleravepozitive midis Institucioneve Su-preme të Auditimit. Ky shkëmbimështë pa dyshim një formë me vlerënë marrëdhëniet tona dypalëshe,duke pasur parasysh zhvillimet esotme të auditimit ndërkombëtar,gjithnjë e më të ndërthurura meteknologjinë e informacionit dhebotën e internetit.

E ardhmja e marrëdhënieve dhebashkëpunimit mes KLSH dheGjykatës së Llogarive të Turqisëështë e shkëlqyer. Projektimi ikëtyre marrëdhënieve në të ardh-men e afërt është shume konkretdhe me impakt tejet pozitiv përmodernizimin e KLSH. Gjatë këtijviti dhe në vijim do të vazhdojnëtrajnimet e audituesve të KLSH nëQendrën e Trajnimeve të GjykatësTurke të Llogarive në Ankara. Këtodite zhvilluam me PresidentinAkyel idenë qe TCA te ndihmojeme trajnime edhe Zyrën e Audi-torit te Përgjithshëm te Kosovës,për çka ai ra dakort tërësisht mene si KLSH. Një grup audituesishdhe specialistësh të KLSH po për-gatitet të shkojë këtë muaj. Spe-cialistë dhe ekspertë të GjykatësTurke do të vinë në të ardhmen tëtrajnojnë dhe japin kumtesa përaspekte të ndryshme të auditimitsuprem publik dhe në Tiranë, dukendarë me ne, por edhe me au-dituesit tanë të brendshëm, për-vojën e vyer të kësaj Gjykate.Mund të parashikojmë edhe audi-time të përbashkëta, të cilat do tëjenë me shumë interes. Mbi ba-zën e raporteve tona, krahasdashamirësisë, ndjenjës tradicio-nale të miqësisë dhe mar-rëdhënieve mes kolegësh që res-pektojnë njeri-tjetrin, qëndronmoto e INTOSAI "Experentia Mu-tua Omnibus Prodest"(nga expe-rienca e përbashkët përfitojmë tëgjithë).

Page 6: Efiçenca e energjisë, ne më mbrapa se të tjerët

ekonomia, 5 Qershor 20136

Investimeax axa

Klima e favorshme fiskale kabërë që një sërë kompanish tëhuaja, kryesisht italiane dhespanjolle në fushën e telemar-ketingut, të hapin filialet e tyrenë Shqipëri. Një ndër to ështëdhe facile.it. Lehtësirat e ofru-ara si nga qeveria ashtu dhe ngaBashkia dhe klima miqësorendaj biznesit bëri që në muajintetor të vitit 2012, të hapin filia-lin e tyre në Shqipëri dhe tëpunësojnë deri tani 250 të rinjme paga mesatare rreth 50 mijëlekë në muaj. Administratori ikësaj kompanie Lorenc Goga thase deri në fund të vitit, do tëpunësojnë dhe 200 të rinj tëtjerë.

"Z.Kryetar i Bashkisë, jufalënderojmë për pjesëmarrjentuaj në facile.it. Në emër tëgjithë stafit administrativ nëShqipëri, ne si kompani e huajitaliane kemi ardhur të in-vestojmë në Shqipëri në tetor të2012. Në 6-7 muaj kemi siç ethashë edhe më parë, afro 250punonjës. Kemi ndërmend tërritemi edhe me 200 punonjës tëtjerë brenda fundit të vitit.

Projekti i parë fitues ikonkursit kombëtar "Ide të gjel-bra 2013", i cili organizohet përherë të parë nga Partnerët Sh-qipëri, është një nismë tepërinteresante, përmes së cilës dotë ndërtohen mobilie me mate-riale të ricikluara. Ky konkurs umbështetet nga AMC, FondiRockefeller Brothers, BalkanTrust for Democracy dhe BankaCredins dhe kjo ide, është e parandër tre projektet fituese, tëpërzgjedhur nga një juri ek-spertësh të fushave të ndry-shme.

"Mobilie dhe objekte të ricik-lueshme" është një nismë qësynon realizimin e mobilieve përshtëpi, bare, restorante dhe zyrapërmes përdorimit dhe riciklim-it të paletave të drurit. Këto tëfundit përdoren për transportindhe konservimin e tullave dhematerialeve të ndërtimit. Gjith-ashtu, përmes këtij projekti dotë ndërtohen edhe objektevezbukuruese, abazhurë dhendriçues të ndryshëm dukeripërdorur objekte qelqi.

Kjo nismë do të zbatohet nëTiranë nga një sipërmarrëse e rePezana Rexha, arkitekte. Indi-vidët që synohen të punësohen

Me mbështetjen e Bashkisë së Tiranës,përmes një granti prej 2500 dollarësh, fëmijët eTiranës do të kenë një sallon bukurie dedikuartërësisht atyre. Në ditën e 1 qershorit, salloni"Baby-Vip" ka hapur dyert, duke qenë i pari i këtijlloji në Tiranë.

Nënkryetarja e Bashkisë së Tiranës JoridaTabaku, e pranishme ne hapjen e këtij salloni kagarantuar vazhdimin e mbështetjes nga Bashkiae Tiranës, për të gjithë ata që kanë ide novatoredhe plane të mira biznesi. "Zgjodhëm sot 1 qer-shorin, për të ardhur dhe për të parë biznesin icili u hap si rezultat i mbështetjes së Bashkisësë Tiranës, me grante të vogla, projekt i BankësBotërore. 30 plane biznesi u mbështetën me 2500dollarë secili dhe një prej tyre ishte biznesi qësapo vizitova dhe që kanë zgjedhur për ta inau-guruar sot, në 1 qershor. Një ide shumë intere-sante, shumë novatore e cila u drejtohet fëm-

Italianët dhe spanjollët, investitorëte telemarketingut në Tiranë

Gjetëm një klimë shumë të për-shtatshme nga ana fiskale, ju-

ridike dhe një mbështetje të fortënga autoritetet shqiptare nëlidhje me biznesin tonë. Jemishumë të kënaqur, shpresojmëtë vazhdojmë në këtë rrugë dhejemi shumë të lumtur për pran-inë tuaj. Kjo tregon se institu-cionet shtetërore janë pranë bi-zneseve shqiptare!

Kryebashkiaku Basha i cili nëprogramin e tij ka si prioritetabsolut zhvillimin ekonomik dhepunësimin ka garantuar për an-gazhimin e tij, për të vijuar edhemë tej me krijimin e lehtësiravedhe kushteve sa më të mira përbiznesin. "Në fakt, dua t'ju falën-deroj unë për besimin që kenipasur tek Tirana, ku jeni vendo-sur me këtë biznes të ri i cili sotpunëson 250 qytetarë të Tiranës,shumica prej të cilëve janë të

rinj, me kushte shumë të mira.Dua t'u them se është orientimi Bashkisë (ka qenë që në fillim)që të krijojë lehtësira për bizne-sin, ashtu siç e keni edhe juemrin, "facile" dhe jemi tëkënaqur që kjo politikë e lehtë-sirave për biznesin po fillon tëjapë rezultate të tilla. Ju kenipunësuar 250 qytetarë të Ti-ranës, të rinj e të reja, do tëpunësoni edhe 200 të tjerë, prakeni tejkaluar afro 5 herënormën e 50 punonjësve të rinj,që u kualifikon juve për një shër-bim nga Bashkia e Tiranës, 5 vjetpa taksa.

Bashkia e Tiranës do vazh-dojë t'ju mbështesë edhenëpërmjet këtyre masave, siçështë heqja e taksave për këdoqë punëson mbi 50 punonjës për

5 vjet por edhe përmes masavetë tjera të cilat do të mundësojnëqë ne jo vetëm të mos prekeminga kriza, por mundësisht tëpërfitojmë nga kriza"-u shprehKryebashkiaku Basha.

Taksat e larta dhe kriza që kapërfshirë shumë vende të BE kabërë që shumë kompani tëshfrytëzojnë mundësitë që ofronShqipëria, përmes taksave tëulëta dhe punonjësve të kuali-fikuar. "Ky është një oportunitettë cilin Bashkia e Tiranës dheunë personalisht, jemi të ven-dosur ta "vjelim", në të mirë tëqytetarëve të Tiranës, dukepunësuar më shumë qytetarë,duke u dhënë më shumë shansetë rinjve për të pasur të ardhurashtesë edhe gjatë kohës së stu-dimeve por edhe të kenë ekspe-riencën shtesë të "call-center" ecila është një eksperiencëshumë e mirë për të rriturmjeshtëritë në komunikim dhepër të rritur aftësitë e tyre nëpërballjen me tregun. Ju falën-deroj për besimin që keni tekqyteti i Tiranës, tek klima e bi-znesit në Tiranë dhe t'ju sigurojpër mbështetjen time të plotë qëju të rriteni e konsolidoheni,sikundër u bëj thirrje investi-torëve të tjerë të kthejnë sytënga ky model, sepse Tirana kavetëm një synim, të jetë qytetimë konkurrues për klimën e bi-znesit në Ballkan sot dhe nesërnë Evropë"-theksoi kreu i Bash-kisë Lulzim Basha.

AMC: "Ide të gjelbra 2013"Mobilie nga paletat e transportit dhe punësim për jetimët

janë të rinjtë jetimë dhe pen-sionistët. Në këtë skemë punë-simi do të përfshihen ata të rinjqë kanë mbushur moshën 16vjeç të cilët marrin një asis-tencë minimale mujore duke udhënë një mundësi profesion-ale për zhvillimin e aftësive tëtyre dhe duke i mbajtur largmjediseve që paraqesin rrezik.Trajnimi dhe aftësimi i tyre nëpunë do të realizohet nga pro-fesionistë të fushës të cilëtkanë dalë në pension.

Gjithashtu, dy idetë e tjerafituese, të cila do të marringjithashtu, mbështetjen e AMCjanë "Grumbullimi dhe përpun-imi i vajit ushqimor të përdorurnë restorantet shqiptare" dhe"Nga plehra në vlera".

Secila nga idetë fituese dotë mbështetet financiarisht meshumën deri në 1.000.000 lekë(të reja). Tre idetë fituese janëbërë automatikisht pjesë ekonkurrimit në nivel rajonal qëdo të organizohet nga FondiRockefeller Brothers dhe Part-nerët Shqipëri, në korrik 2013.Mbështetja e AMC vjen nëkuadër të kontributit të përher-shëm të saj për mbrojtjen dhepërmirësimin e mjedisit.

2500 dollarë dedikuar për fëmijë "Baby-Vip"ijëve dhe përfitojmë nga rasti t'u urojmë 1 qershor-in, duke siguruar se sa herë që Bashkia të ketëmundësi për ide të tilla biznesi, që janë në shër-bim të fëmijëve, ne do i realizojmë ato"-theksoiznj. Tabaku. Bashkia e Tiranës ka mbështetur deritani mbi 30 plan biznese, me një fond prej 2500dollarësh.

Pronarja e këtij salloni Tushe Aluku, e kënaqurqë realizoi këtë ide të kahershme të saj, falën-deroi Bashkinë që i krijoi këtë mundësi. "Dua tëfalënderoj shumë Bashkinë e Tiranës, që mëpërkrahu menjëherë në idenë time! Me thënë tëdrejtën, nuk i kishim mundësitë por mbështetja eBashkisë na bëri ta realizojmë këtë dëshirë dhe tahapim sot këtë sallon, me rastin e festës së fëm-ijëve". Zonja Tabaku i është bashkuar sot festëssë organizuar për fëmijët, me rastin e 1 qershorit,në njësitë bashkiake 8 dhe 10 në kryeqytet, ku përfëmijët ishin përgatitur edhe dhurata të veçanta.

Page 7: Efiçenca e energjisë, ne më mbrapa se të tjerët

ekonomia, 5 Qershor 2013 7

BashkëpunimSipas këtij Traktati, secili shtetduhet të vlerësojë përpara çdotransaksioni, nëse armët që do tëshesë, do të përdoren nga grupeterroriste për të anashkaluar njëembargo ndërkombëtare...

Në të gjitha këto raste, vendieksportues është i detyruar që tëmos e autorizojë këtë transfertë.Në këtë mënyrë, Shqipëria bëhetnjë ndër vendet e para që nënshk-ruan këtë traktat të rëndësishëm.

Në datën 3 qershor 2013, nëselinë e Kombeve të Bashkuaranë Nju Jork, u zhvillua ceremo-nia e nënshkrimit të Traktatitmbi Tregtinë e Armëve (ATT). Përvendin tonë, Traktati u nënshk-rua nga Ambasadori i Republikëssë Shqipërisë pranë Misionit tëKombeve të Bashkuara në NjuJork, z.Ferit Hoxha. Sipas këtijTraktati, secili shtet duhet të

Në ditët e fundit tëmuajit maj, Ambasadori Arvizu inaguroi

dyqanin e parë të bagels (sim-ite) në Shqipëri-ew York Tira-na Bagels Kafe. Të gjitha fitimete këtij dyqani, krijuar si një bi-znes social nga një grup vulln-etarësh shqipëtarë dhe ameri-kanë, do të shkojë në mbësh-tetje të grave dhe fëmijëve vul-nerabël në Shqipëri. Zyra eMarrëdhënieve me Publikun e

Edicioni i 15 i Panairit të lib-rit, i cili është hapur të hënënnë Prishtinë nën organizimin eShoqatës së Botuesve të Kosovës,ka sjellë në kryeqytetin e koso-var mbi 100 botues të vendit, tëShqipërisë, Maqedonisë, Malit tëZi, si dhe nga diaspora, kanë njof-tuar organizatorët e panairit. Si-pas tyre, këto shtëpi botuese,përveç botimeve të viteve më tëhershme, do të prezantojnë edhembi 1 mijë e 300 tituj të rinj. Mi-sioni i këtij panairit, sipas orga-nizatorëve, është ofrimi i volumitdhe i kualitetit të librave për lex-uesit, në mënyrë që këta të fun-dit ta kenë mundësinë që ta gje-jnë një gamë të gjerë të liter-aturës që u intereson. Por, a ësh-të Panairi i librit në Prishtinë njëpanair i shitblerjes së librit apopromovimit të tij te lexuesit? Or-ganizatorët dhe pjesëmarrësitvlerësojnë se ky panair përmbantë dy këto karakteristika,ndonëse kanë mendime të ndry-shme ose edhe hamendje se cilaështë më parësore në këtë rast.Daut Demaku, kryetar i shoqatëssë Botuesve të Kosovës, vlerësonse panairi përmban të dy karak-teristikat, të balancuara dhe tëcilat janë të arsyetueshme."Panairi i librit është një 'librari'e madhe, komplete e të gjithëbotuesve shqiptarë. Do methënë, është shitje, por Panairi ilibrit, në të njëjtën kohë ështëedhe promovim. Deri më tashunë nuk kam parë elemente që erëndojnë njëra tjetrën më shumë.Prandaj, panairi integron shumëvlera". "Shitjen po se po, për ar-sye se të gjithë pjesëmarrësit epaguajnë hapësirën dhe po të moskenë shitje nuk kanë se si tapaguajnë, sepse edhe ashtu ekanë buxhetin e vogël. Është pro-movim, informim, komunikimmes njerëzve. Me fjalë të tjera,është mozaik i plotë i një festekulturore të librit", shprehet De-maku.

Por, çfarë thonë botuesit?Gentian Qela nga shtëpiabotuese "Ideart" nga Tirana,vlerëson se panairi, më të rëndë-sishmen e ka karakteristikën epromovimit të librave se sa atëtë shitjes. "Më shumë është përtë promovuar librin, për arsye qëedhe lexuesit njihen me librin nëmënyrë më të qartë, sepse në li-brari mbase librat janë më të kufi-zuara. Kurse, këtu në panair, li-brat janë të ekspozuar gjithandejdhe kanë mundësi më tepër qët'i shohin të gjitha", theksonQela. Mendim të ngjashëm kaedhe Fevzi Tërrnava nga shtëpiabotuese "Libri Shkollor" nga

Shqipëria nënshkruanTraktatin mbi Tregtinë e Armëve

vlerësojë përpara çdo transak-sioni, nëse armët që do të shesë,do të përdoren nga grupe terror-iste për të anashkaluar një em-bargo ndërkombëtare, për të kry-er akte gjenocidi, krime lufte oseshkelje të rënda të të drejtavetë njeriut. Në të gjitha këto ras-te, vendi eksportues është idetyruar që të mos e autorizojëkëtë transfertë. Në këtë mënyrë,

Shqipëria bëhet një ndër vendete para që nënshkruan këtë trak-tat të rëndësishëm. Vendi ynëkonfirmon edhe një herë an-gazhimin e tij në funksion tëpaqes e stabilitetit ndërko-mbëtar, duke qenë një kontri-bues dhe një partner i rëndë-sishëm i komunitetit ndërko-mbëtar në fushën e sigurisë glo-bale.

Dyqani i parëNew York Tirana Bagels Kafe

Ambasadës është pjesë e kë-tyre organizatave dhe indi-vidëve të cilët kanë mbështe-tur këtë iniciativë. Ndërsafliste me të pranishmit në cer-emoni, Ambasadori Arvizutheksoi "Kur vini të hani këtu,do të ndiheni dyfish mirë: judo të shijoni shijen e veçantëtë bagels-ave amerikanë; sidhe do ndiheni mirë kur tëmendoni se po ndihmoni gratëdhe fëmijët në nevojë".

Shitblerje apo promovim

Prishtina. Sipas tij, pjesëmarrjanë Panairin e librit nuk ka të bëjëshumë me leverdinë financiare."Më shumë është si promovimdhe ekspozim i librit. Ne duamta mbajmë traditënshumëvjeçare. Kjo është arsyejapse marrim pjesë. Nuk ka ndon-jë leverdi të madhe".

Por, Afet Bejadini, drejtor ishtëpisë botuese "Thesari" ngaGostivari, vlerëson se në Panai-rin i librit janë dy favore, e shitjesdhe e promovimit të librit,ndonëse sipas tij, kësaj të fun-dit i kushtohet më shumë rëndë-si. "Në këtë rast janë prezenteqë të dyja. Por ne si botues, mëtepër në panair e vlerësojmë pro-movimin e librit. Sado që dikushmund ta quajë si treg të librit,përsëri, panairi zgjat vetëm disadit. Ndërsa, libri vazhdon të jetëbrenda vitit dhe ne si botues, kurmarrim pjesë nëpër panaire,

qëllimi kryesor i yni është që tapromovojmë librin, në mënyrë qëbrenda vitit ta kërkojnë lexues-it", bën të ditur Bejadini. MirvijenKokona, e cila prezanton sh-tëpinë botuese "Kokona" nga Ti-rana, vlerëson se edhe shitja poredhe promovimi i librave në këtëpanair kanë rëndësinë e tyre dhenuk e përjashtojnë njëra tjetrën.Por, sipas saj, më e rëndësishmeështë që libri të shkojë deri të lex-uesi. "Të gjitha (librat) janë në njëvend. Fiton (lexuesi) një ide tëpërgjithshme edhe mbi botimet ereja dhe mbi ato që nuk i ka parë,kështu që nuk ka asgjë të keqe.Përkundrazi, është shumë mirë.Më lirë shiten (librat). Pothuajse20 për qind janë më lirë". "Vijnëlexuesit dhe flasin me botuesindhe kontakti direkt me botuesinështë shumë i rëndësishëm,sepse botuesi i udhëzon ose u jephollësi mbi botimet që ka dhe pak

a shumë,për kategori të ndryshme,jep edhe ide se çfarë librash mundtë lexojnë", thotë Kokona. Ndry-

she, Panairi i librit "Prishtina2013" do të zgjasë deri më 9 qer-shor.

165 milion USD për financimin e bujqësisëishin vite krize dhe në këto vite, çdo shqiptarë e di, mbarë Europa dhebota e di, që ekonomia e vogël shqiptare nuk ra në recension, ajo siçkonfirmon Fondi Monetar, Banka Botërore, Komisioni Europian, Banka eEuropës , vazhdojnë të rritet vazhdojnë të krijojnë vende pune dhe këtëvit ekonomia jonë po rritet. Duke ardhur tek ju mora informacionin efundit, eksportet në katër muajt e fundit janë rritur në 21 përqind kraha-suar me katër muaj më parë në vlerë dhe janë rritur me 30 përqind në500 mijë tonë në peshë, pra rriten eksportet rritet punësimi, rriten tëardhurat për shqiptarët.

Ajo që ne kemi objektivin më madhor, së pari të ecim drejt BashkimitEuropian, të marrim statusin, të hapim negociatat. Çdo qytetar duhet tëmendojë pavarësisht nga bindjet se anëtarësimi në NATO, firmosjen emarrëveshjes se stabilizim-asociimit, rekomandimin për status, e patime qeverinë e Partisë Demokratike, kjo sepse ne nuk mund të imagji-nojmë kurrë të pengojmë këtë proces, kjo sepse ne sëbashku me ju ekonsiderojmë këtë proces jetik për të ardhmen tonë. Ndaj dhe ne do tëmarrim statusin, do të hapim negociatat. Por pala tjetër, ju jeni dëshmi-tar se të nesërmen e anëtarësimit në NATO organizoi mitingun e pro-testës dhe vetëm para një jave do tu deklarojë Shqiptarëve se NATOështë natë dhe nuk është as bukë, as ujë, as punë. Dua ti them këtuzotërisë se NATO-ja është liri, liri kombëtare e garantuar përjetësisht,se NATO-ja është prestigj i madh për Shqiptarët, siguri madhore e tyre,se NATO-ja është investime dhe besim i madh tek Shqiptarët , ështëvende pune, është mirëqenie është e ardhmja. Në kohën kur ne sëbash-

ku do të merrnim vizat bëri gjithçka me greva urie, me protesta për tëbllokuar heqjen e vizave. Në kohën kur Komisioni Europian rekomandoistatusin e mbajti peng derisa e humbëm për një vit, 236 ditë për treligje, të cilat në fund u detyrua ti votojë.

Ne duam votën tuaj, sepse ne duam të krijojmë në Fier, Roskovec,në mbarë Shqipërinë 250 mijë vende pune. Ne krijojmë vendet e punës,sepse në vitet që shkuan në reformat tona, bizneset e vogla në Shqipëriu rriten 80 përqind, bizneset e mesme dhe të mëdha u rritën 200 dhe300 përqind, po kështu u rritën dhe vendet e reja të punës. Ne krijojmëvende të reja pune sepse ne për rritjen e mëtejshme të bizneseve nehoqëm taksën mbi çdo lloj kapitali, mbi çdo lloj makinerie dhe materialipër bizneset dhe jam i sigurtë, në rast se ne arritëm më marrim 4.2miliard dollarë investime në katër vitet e shkuara, katër vitet e ardhs-hme ne do të marrim së paku 6 miliard dollarë dhe do të krijojmë me to30 përqind më shumë vende pune në industri, sesa deri më sot.

Ne do të krijojmë 250 mijë vende pune sepse, gjatë katër viteve tëshkuara me grantet tona prej 56 milion dollarësh me investimet shumëherë më të mëdha private në bujqësi u krijuan 100 mijë vende pune. Nëkatër vitet që vijnë ne do të financojmë bujqësinë shqiptare jo me 56,por me 165 milion dollarë dhe do të rrisim së paku me 30 përqind kr-ijimin e vendeve të punës në bujqësi. Ne do të punësojmë 250 mijëshqiptarë, sepse vetëm tre projekte gjigande, Kaskada e Devollit,gazsjellësi i TAP dhe gazifikimi i Shqipërisë do të punësojnë sëbashkumbi 15 mijë qytetarë shqiptarë. Kjo është alternativa jonë. Alternativajonë është alternativa e punësimi, alternativa e ndërtimit të infras-trukturës moderne".

(Vijon nga faqja 3)

Page 8: Efiçenca e energjisë, ne më mbrapa se të tjerët

ekonomia, 5 Qershor 20138

Rajonax axa

Mes rreth 1.200 shisheve, qëofrohen në ankand, ka edhe disathesare. Kriza ekonomike dhefinanciare tani duket se ka mbër-ritur në bodrumet e verës nëFrancë, ose të paktën në bodru-met më të rëndësishme të verësnë vend, në Pallatin Elize. Njëndër dhjetë shishe do të nxirrettë enjten dhe të premten në an-kand.

Në ankand do të ofrohenrreth 1.200 shishe, secila mbanvulën e Pallatit Elize. Këto sh-ishe ishin parashikuar për t'iuservirur mbretërve dhe presi-dentëve. Në ankand do të ofro-hen sidomos shishet, që kanëmbetur prej koleksioneve tëviteve të ndryshme. Shishja mëe lirë ofrohet në ankand me njëçmim fillestar prej 15 eurosh.Kuptohet që për lart çmimet janënatyrisht të hapura.

Mes shisheve dhe disathesare

Ambroise de Montigny, ek-spert verërash thotë se mes sh-isheve, që ofrohen, ka edhe disathesare, si p.sh. shishe të verësPetrus të vitit 1990. Ato pritet

Pushimet verore po vijnë. Ëndrrat për rërën engrohtë dhe detin, për aromën e pyllit, për majatdhe liqenet malore së shpejti do të bëhen realitetpër shumë bullgarë. Madje stagnimi për shkak tëkrizës ekonomike dhe tensionit social në vend, nukdo t'i dëbojë bullgarët nga vendpushimet. Nuk janëpak dhe ata, të cilët do t'i shfrytëzojnë ditët e nxe-hta që ta ndryshojnë vendin e punës, ose ta gjejnëpunë suplementare. Sipas parashikimeve, edhe siv-jet do të vëzhgohet situata e njëjtë. Më aktivishtdo të punojnë bullgarët e moshës nga 30 deri më 45vjeç. Zakonisht këta janë bullgarë, të cilët punojnënë kompani ndërkombëtare dhe janë me paga 2-3herë më të larta nga ato mesatare në vend. Nukflasim për menaxherët e mëdhenj ose për pronarëte kompanive të mëdha, për të cilët pushimet janënjë nocion relativ dhe në fakt ata mund të push-ojnë kurdo që të duan. Tani për tani bullgarët e rinjpreferojnë detin sesa malin. Një e treta prej tyreshkojnë për të pushuar në shtete të tjera, ose zgje-dhin destinime më ekzotike për rreth 10-12 ditë.Vendet më të preferuara janë Greqia, Turqia dheSpanja. Të tjerët orientohen drejt bregdetit bullgar.Ka dhe pushues gjatë tërë vitit, bëhet fjalë për tëpapunët e shumtë, numri i të cilëve bëhet gjithnjë

Dy ndërmarrje nga Ruma-nia dhe Maqedonia, të cilatprodhojnë një konfeksion bur-rash dhe grash, janë fituesite parë në konkursin për ndër-marrje më të mirë familjarenga Evropa Juglindore. Inicia-tiva është e Unionit Ballkaniktë Grave në Zejtari, ku am-biciozja është që ngjarja tëkthehet në të përvitshme. Ajodo të jetë pjesë nga një fush-atë më e gjerë, e cila ka përqëllim të drejtojë vëmendjene shoqërisë drejt domosdosh-mërisë që punëdhënësit tësigurojnë masa të cilat u jap-in mundësi grave të gërshe-tojnë me sukses profesioninme familjen, punën dhe jetënpersonale. Del se përfaqë-sueset e gjinisë femërore ngavendet ballkanike përballohenme probleme të ngjashme.Pavarësisht se si parim atojanë të barabarta me burrat sai përket profesionit, pagesës,mundësive për të marrë pjesënë kurse të ndryshme kuali-fikimi, shpesh ndeshen medisa vështirësi, lidhur me fak-tin se, po vazhdojnë të krye-jnë pjesën kyçe nga detyrimetfamiljare. "Kjo nganjëherë ipengon të rriten në karrierë,të risin kualifikimin e vet dhenë fund të fundit çon deri aty,se kur dalin në pension, pen-sionet e tyre janë më pak ngaata të burrave", sqaron zonjaEvelina Përvanova nga Dhomae Artizanatit të Koblenc-it dhejep shembull se çfarë përbënndërmarrja e orientuar ngafamilja: "Ka ndërmarrje, tëci lat bëjnë një farë për-pjekjesh , që të mund të sig-urojnë kushte për nëpunësvetë vet, kështu që të mund tëgërshetojnë me sukses dety-rimet personale me ato profe-sionalet. Për shembull, e tillëështë koha e reduktuar epunës që të mund të merretfëmija nga kopshti. Bile kadisa firma më të mëdha, tëcilat krijojnë diçka si kopshtepersonale dhe në këtë mënyrëi ndihmojnë nëpunësit e vet.Jepen dhe ndihma. Kuptovase në Maqedoni ka firmë, ecila kur fëmijët e nëpunësvenisen në shkollë, iu bleçantën e shkollës dhe gjërate tjera të nevojshme për sh-kollë. Kjo përveçse është njëstimul financiar, sipas mejeështë dhe një mënyrë shumëtë mirë që nëpunësi të lidhetme ndërmarrjen dhe të dijë se,ajo interesohet dhe nga prob-lemet e tij. Një temë tjetër ere, e cila gjithnjë e më shumëdo të fitojë rëndësi për shkaktë plakjes së popullsisë, ësh-të se një pjese mjaft të mad-he të njerëzve do t'u nevojitet

Francë: Kriza financiarezbret në bodrumet e verës

të sjellin 2.300-2.500 euro përshishe. Urdhërin për shitjen everërave e ka dhënë vetë presi-denti. François Hollande dëshi-ron që masat e kursimit të përf-shijnë edhe Pallatin Elize dhe qënë të ardhmen të shpenzohenmë pak para për verëra të sh-trenjta për mysafirët dhe të ftu-arit.

Veprim i zakonshëm"Pallati Elysee bën atë, që

bëjnë edhe mjaft restorante tëmirë: edhe ato i shesin herë pas

here verërat e bodrumeve të tyrepër të blerë të reja. Edhe këtorestorante kanë çdo vit në dis-pozicion vetëm një buxhet tëcaktuar. Ne jemi në një kohëkrize ekonomike, prandaj ideja enjë bodrumi verërash, që vetëfi-nancohet, është mjaft intere-sante", thotë Ambroise de Mon-tigny. Shishja më e vjetër, qëofrohet në ankand, është njëBordeaux e vitit 1936. Ajo ofro-het me një çmim fillestar prej 500eurosh, që konsiderohet thuajsesi një çmim i volitshëm.

Unioni Ballkanik i Grave në Zejtaritë kujdesin për një të afërmtë sëmurë. Për këtë po kësh-tu ka disa lehtësime - sipushime, një kohë pune tëreduktuar, punë nga shtëpia.Me të gjitha këto probleme nedo të përballemi gjithnjë e mëshpesh dhe sipas meje ështëmirë të fillojmë të kërkojmëzgjidhje të mundshme. Ka stu-dime sociologjike, të cilat tre-gojnë se ndërmarrjet, të cilatjanë më fleksibile dhe sig-urojnë mundësi nëpunësve tëvet të gërshetojnë angazhimetfamiljare dhe me atë profesio-nale, nuk kanë humbjeekonomike nga kjo. Përkun-drazi, për shkak të motivacion-it më të lartë të punonjësve,për shkak të organizimit tëmirë, nganjëherë bile dalin menjë fitim më të madh."

Unioni Ballkanik i Grave nëZejtari u krijua gjatë vitit 2009në kuadrin e projektit "Ball-kani Perëndimor" të Dhomëssë Artizanatit të Koblenc-itdhe të Zyrës Ballkanike përNdihmë të Shtresës së Mes-me.

Projekti financohet ngaMinistria Federale për Bash-këpunim Ekonomik dhe Zhvil-lim të Gjermanisë. Iniciativapër themelimin e unionit ësh-të e Bullgarisë. Në të janëbashkuar unionet e gravesipërmarrëse nga Shqipëria,Bullgaria, Kosova, Maqedonia,Moldavia, Rumania, Serbia,Kroacia dhe Mali i Zi. Qëllimii punës së unionit është këm-bimi i përvojës dhe praktikavetë mira, si dhe arsimi dherritja e kualifikimit të grave.Kryetari i tij zgjidhet mbi pa-rimin e rotacionit në çdo dyvjet.

Aktualisht në krye tëUnionit Ballkanik të Grave nëZejtari është bullgarja Zhas-mina Ivanova. Për këtë se sigratë përshtaten me njëra-tjetrën dhe evitojnë konflik-tet e së kaluarës në Ballkan,znj. Zhasmina tregon: "Atokanë ekzistuar, bile në njëfarë shkalle akoma ka mbe-turinë nga kjo e kaluar, porkjo për ne nuk është problem.Ne kemi qëllime të përbash-këta të zhvillohemi, të ecimpërpara, të përfaqësojmë sek-torin e shtresës së mesme.Ndërtimi i një klase të fortëe të qëndrueshme të mesmeështë një nga prioritetet tona.Ju e dini se kur një burrë dhenjë femër kandidojnë për tënjëjtin vend pune, gruas i du-hen dy herë e më shumë për-pjekje. Këtu është me rëndë-si të mësohemi se si t'i shfa-qim njohuritë e veta, si tëjemi më të mirë që të na pref-erojnë."

Turizëm: Ku do pushojnë bullgarët këtë verë

e më i madh. Papunësia tashmë tejkaloi 13 për qind.Gjatë tremujorit të parë të vitit, tregojnë të dhënat estatistikës, numri i bullgarëve pa punë është 456mijë veta. 29 për qind e të rinjve nuk mund të gjejnëpunë dhe për fat të keq nuk bëhet fjalë vetëm për tëpapunët pa arsim, të cilët nuk kanë shans në tre-gun e punës. "A do të pushojmë apo jo?" Kjo ështëpyetja, që bëhet kryesisht nga bullgarët e moshësnga 45 deri më 55 vjeç. Zakonisht ata i shfrytëzojnëpushimet për t'i rritur më shumë të ardhurat e tyre.

Sipas të dhënave të Eurobarometrit për shkak tëfinancave vitin e kaluar dy të tretat e bullgarëve kanëpushuar në vendpushimet bullgare, si malore, ash-tu dhe detare. Ndoshta kjo tendencë do të vëzhgo-het edhe këtë vit. Nuk janë pak edhe ata pushues,të cilët do të kthehen në vendet e lindjes, ose do t'ikalojnë pushimet në vilën ndër natyrën e bukur bull-gare. Përsëri nuk flasim për bullgarët e pasur, tëcilët disa muaj para pushimeve e kanë planifikuarkruizin e radhës deri në disa shtete, një formë mod-erne kohët e fundit për t'i kaluar pushimet. Sa fi-nancime parashikon bullgari për pushimet vjetore?Rreth 400-500 euro. Sa për bullgarët e pasur, sigur-isht që parametrat e shpenzimeve të tyre janë krejttë ndryshme.

Page 9: Efiçenca e energjisë, ne më mbrapa se të tjerët

ekonomia, 5 Qershor 2013 9

SHBAax ax

Numri i vizitorëve që vijnë nëmuzetë kombëtare në fakt ësh-të rritur që nga koha kur hynënë fuqi shkurtimet automatike.Turizmi në Uashington DC pritejtë dëmtohej nga shkurtimet au-tomatike të buxhetit federal prej85 miliardë dollarësh. Shtëpia eBardhë anuloi vizitat e turistëve,ndërsa parqet kombëtare dhemuzeumet reduktuan shërbimet,por siç njofton korrespondenti iZërit të Amerikës Brian Padden,sezoni veror i turizmit në Uash-ington tashmë ka filluar dhe shu-mica e vizitorëve nuk janë prekur

Në koalicionin trepartiakgrek debatohet aq ashpër, si kurrë më parë.

Nuk është politika e kursimeve,që përçan koalicionin, por një ligjkundër racizimit dhe qëndrimindaj ksenofobisë në rritje. Vetëmnë dymbëdhjetë muajt e fundit nëGreqi kanë vdekur tre vetë ngasulmet raciste, më shumë se 150janë plagosur.

Në fillim të majit "të panjohur"sulmuan në një rrugë në Athinënjë afgan 14 vjeçar me shishe tëthyer, duke i shkaktuar atij plagëtë rënda. Vetëm pak ditë më parënë një plantacion grek luleshtry-dhesh mbikqyrësit qëlluan mepushkë gjuetie disa punëtorë se-zonalë nga Bangladeshi, pasi atakishin kërkuar pagat e tyre tëpapaguara. Ndërkohë partia neo-naziste "Agimi i Artë", e përfaqë-suar në Parlament nga 18 de-putetë, po e përforcon praninë esaj.

Të mërkurën në mbrëmje me29 maj radikalë të djathtë ek-stremë marshuan për herë të parëme pishtarë në qendrën eAthinës. Po të varej nga ministri idrejtësisë Antonis Roupakiotis,parlamenti grek do të kishte para-qitur me kohë një draft për një ligjmë të ashpër kundër racizmit dhedënime më të ashpra për shpreh-jet raciste, për simpatizantët enazismit dhe mohuesit e ho-lokaustit. Por vetëm disa ditë,pasi projektligji u paraqit në par-lament, politikani i majtë u fren-ua menjëherë nga kryeministrikonservator Antonis Samaras.

Në shtator të këtij viti do tëndahen 4 milionë euro fonde nëmbështetje të sektorit privat,konkretisht industrisë së pro-dhimit dhe atyre të shërbimeve.Tre milionë euro do t'i ndajë zyrae Bashkimit Evropian në Kos-ovë dhe një milion euro të tjerai ndan Ministria e Tregtisë dheIndustrisë.

Arta Istrefi, këshilltare poli-tike për media në Ministrinë eTregtisë dhe Industrisë, tha përRadion Evropa e Lirë se kjoskemë e garantimit të fondevebëhet për të ndihmuar sektorinprivat edhe në aspektin finan-ciar. "Duke marrë parasysh fak-tin se qasja në financa është njëndër problemet kryesore të sek-torit privat, ne kemi zhvilluarskemën e garantimit të kredive,që nga shtatori do të ndahen 4milionë euro grante për biznese,që gjithashtu fokusi kryesor dotë jetë i bizneseve prodhueseme qëllim të ndihmës së tyre qëtë vazhdojnë edhe më tutje nëprodhim", tha Istrefi. Për bi-zneset mikro do të ndahen nga10 -25 mijë euro, sqaron Istre-fi, duke shtuar se kriteret qëduhet të plotësohen janë që bi-znesi prodhues apo shërbyes, tëketë potencial për eksport, tëketë rritje të numrit të të punë-suarve nga viti në vit. Krahaskësaj kësaj, përparësi do tëkenë bizneset me pronare fem-ra. Njëzet për qind të pikëve tëllogaritjes për marrjen e grant-eve do të kenë përparësi gratëpronare të bizneseve.

Ndërkaq, grantet për bi-zneset e vogla dhe të mesme,do të jenë nga 25-200 mijë euro.Kriteret bazë, shpjegoi Istrefi,do të jenë eksporti në tre vjetëte fundit, rritja e numrit të punë-suarve. "Do të jenë vetëm për

Turizmi në Uashingtonnga shkurtimet buxhetore.

Numri i vizitorëve që vijnë nëMuzeun Kombëtar të Aeronau-tikës dhe Hapësirës në fakt ësh-të rritur që nga koha kur hynënë fuqi shkurtimet automatike.Buxheti për muzetë Smithsonianqë ndodhen përgjatë SheshitKombëtar në Uashington ureduktua për 42 milionë dollarëpor zëdhënësja Linda St. Thomasthotë se shumica e programeveturistike nuk janë prekur ngashkurtimet. "Ne u detyruam tëbënim shkurtime në departa-mentet e mirëmbajtjes dhe kon-

tratave. Reduktuam udhëtimetdhe shumë aktivitete të tjera tëpersonelit si dhe nuk plotësuamvendet e hapura të punës. Pra,ne bëmë gjithçka për të shman-gur ndikimin e shkurtimeve mbituristët".

Shkurtimet buxhetoredetyruan mbylljen e vetëm treekspozitave në 16 muzetëSmithsonian. Në muzeun eArkivave Kombëtare, ku vizitorëtmund të shohin kopjen origjina-le të Deklaratës së Pavarësisëorari i mbrëmjes është eliminu-ar. Efekti më i dukshëm i shkur-timeve buxhetore ka qenëeliminimi i vizitave të turistëvenë Shtëpinë e Bardhë. Por me-satarisht, vetëm tre për qind e18 milionë vizitorëve që vijnë nëUashington çdo vit vizitojnë Sh-tëpinë e Bardhë. Marcus Warden,i cili me familjen e tij ka ardhurnga Britania për të vizituar Uash-ingtonin, nuk kishte njohuri mbishkurtimet automatike dhe men-doi se vizitat në Shtëpinë e

Bardhë ishin ndërprerë vetëmpër të huajt. "Do të doja ta viz-itoja Shtëpinë e Bardhë, por përmomentin shtetasve të huaj nuku lejohet ta vizitojnë atë. Nuk edi se përse ka ndodhur kjo".

Qëllimi i shkurtimeve au-tomatike buxhetore ishte krijimii një presioni nga publiku përPresidentin dhe Kongresin nëmënyrë që ata të negocionin njëmarrëveshje afatgjatë për reduk-timin e borxhit. Por DavidNathanson, i cili ka ardhur ngaVirxhinia me vajzën e tij për të

vizituar muzeumet, thotë se kjostrategji nuk po funksionon."Mendoj se shkurtimet ishin njëmjet politik për të dyja palët, dhenuk mendoj se ndikimi i tyre kaqenë aq i madh sa ç'mendoninshumë njerëz. Nuk mendoj sendikimi ka qenë i madh ose idëmshëm dhe për mua kjo ësh-të mjaft e qartë". Zoti Nathansondhe shumica e turistëve që viz-itojnë Uashingtonin thonë se atanuk po ndjejnë asnjë efekt tëdhimbshëm nga shkurtimet au-tomatike buxhetore.

BE dhe MTI ndihmojnë biznesetndërmarrjet ekzistuese, jo përbizneset që dëshirojnë të fil-lojnë biznese të reja. Shtesëkësaj kemi edhe skemënbaucher, e cila ka për qëllimofrimin e këshillimeve dhe tra-jnimit falas për biznesetprodhuese, biznese e mëdha, tëcilat gjenden në Kosovë, meqëllim që ato të jenë sa më tëforta dhe të vazhdojnë me pro-dhimin e tyre", shpjegoi Istre-fi. Në anën tjetër, përfaqësuestë komunitetit të biznesit,mirëpresin çdo mbështetje fi-nanciare për sektorin privat,por, sipas tyre, shuma e ndarëështë e pamjaftueshme.

Agim Shahini, nga AleancaKosovare e Biznesit, konsid-eron se fondet e BashkimitEvropian, janë shumë të voglanë krahasim fonde që në ndanënë vendet e rajonit.

"Kjo bën që bizneset në Ko-sovë të kalojnë momente tëvështira me konkurrencën, poredhe Qeveria e Kosovës nukështë duke zhvilluar aktivitete,që do të tërheqin më shumëinvestime nga Komisioni Evro-pian për t'i shpërndarë te bi-zneset dhe kjo krejt e bën qëbiznesi vendor të jetë i pabara-bartë në treg. Dhe, të gjithakëto mbështetje që do të vijnënga Bashkimi Evropian, do tëfuqizojnë biznesin dhe ekonom-inë vendore, por nuk janë tëmjaftueshme", vlerëson Shahi-ni.

Zyrtarë të Ministrisë sëTregtisë dhe Industrisë, tash-më sa herë kanë deklaruar sejanë në përkrahje të sektoritprivat për të përmirësuarklimën e të bërit biznes dhe përtë mundësuar qasje të lehtëdhe thjeshtëzim të proceduravepër fillimin e biznesit.

Greqi: Debat për ksenofobinë

"Ligjet ekzistuese mjaftojnë"Fillimisht u tha se projektligji

duhet përpunuar, pastaj Samarasdonte ta anashkalonte tërësishtkëtë temë. Sofia Voultepsi,zëdhënëse e grupit parlamentar tëpartisë konservatore NeaDimokratia, është e mendimit senuk është aspak i nevojshëm njëndryshim i ligjit. "Kushtetuta jonëdhe ligjet penale janë më shumëse të mjaftueshme për t'u përbal-lur me racizmin dhe ksenofobinënë mënyrë të efektshme, ne nukkemi mungesë ligjesh", thotë poli-tikanja konservatore. Përveç kësajnuk është racizmi problemi më imadh i Greqisë, por mjerimiekonomik, që zgjat prej më shumëse shtatë vjetësh". Për këtë du-het të kujdeset qeveria, porositVoultepsi. Lidhur me vërejtjen senga sulmet raciste në vend janënjë problem i madh, politikanjagreke reagon mjaft e rezervuar."Çfarë doni të thoni me këtë? Qëautorët nuk ndiqen penalisht?"përgjigjet Voultepsi e zemëruar.Fundja vendi ka ligje të mjaf-tueshme dhe ato zbatohen. Ekundërta thuhet, vetëm me qëllimqë Greqia të diskreditohet jashtëvendit.

Presioni nga jashtë mund tëjetë i dobishëm

Sipas njoftimeve të mediasgreke Samaras i druhet kërkesavemaksimale në partinë e tij, sikurnë parlament të aprovohej një ligjmë i rreptë kundër racizmit. Nëse,për shembull, mohimi i gjenocidittë dënohet me ligj, atëherë de-

putetët konservatorë ndoshta do tëdonin të sqaronin çështjen, nësedikush, që mohon gjenocidin e ar-menëve, e ka vendin në burg. Njëdebat që mund të shkaktonte ten-sione në politikën e jashtme. Tanigrindja në koalicionin qeveritar nëAthinë eskalon. Të dy partnerët mëtë vegjël të koalicionit, partia so-cialiste PASOK dhe e MajtaDemokratike, së cilës i përket edheministri i Drejtësisë Roupakiotis,janë për ashpërsimin e ligjit kundërracizmit. Dhe ata kërkojnë ndihmënga jashtë. Vetëm nën presionin emadh nga jashtë Samaras do tëbinte dakord për të bërë lëshime,shpjegon Maria Giannakaki, de-putete e së Majtës Demokratike.Ligji ekzistues "tani është vjetëru-ar. Dhe prandaj sot kemi nevojë përnjë legjislacion të ri, të plotë", thotëGiannakaki.

Konfuzion në parlamentTani socialistët dhe të majtët

e moderuar duan të paraqesin njëdraft të përbashkët në parlament.Përveç kësaj partnerët më të veg-jël të koalicionit kërkojnë të afro-hen me opozitën radikale të ma-jtë, por kanë njoftuar se do tëparaqesin një projektligj të vetin.Kështu konfuzioni do të jetë iplotë: përfaqësuesit e popullit du-het të zgjedhin midis tre draftevetë ndryshme, prej të cilave asnjërinuk ka perspektivë të aprovohet meshumicë. Me një dozë hidhëriminjë komentator vëren, se sikurradikalët e djathtë të kishin patursadopak humor, atëherë me sig-uri do të kishin propozuar një ligjtë vetin kundër racizmit. Për njëgjë janë të një mendimit konser-vatortë dhe partitë e majta: vetemme ndryshime ligjore nuk mund tëluftohet racizmi. Për këtë është inevojshëm reagimi i gjithë sho-qërisë greke, porosit deputetjaMaria Giannakaki. "Urgjentishtduhet hapur një diskutim për kse-nofobinë", porosit politikanja ngaPireu. Në luftën e Dytë BotëroreGreqia ka vuajtur nga terrori na-zist si asnjë vend tjetër. Prandajështë krejtësisht absurde, që ad-miruesit e Hitlerit sot të kenë vendtë parlamentin gek, zemërohetMaria Giannakaki.

Page 10: Efiçenca e energjisë, ne më mbrapa se të tjerët

ekonomia, 5 Qershor 201310

BankaTREGUESIT E EKONOMISË

NË VITE (2009-2015)ALPHA BANK

Rruga e Kavajës

G-KAM Business CenterTiranë

Tel: +355 4 22 78 500Fax: +355 4 22 27 221

http://www.alphabank.al

Banka e Bashkuar e ShqipërisëBulevardi “Dëshmorët e Kombit”,

No. 8, Tiranë,Tel: +355 4 228 387Fax: +355 4 228 460

Banka CredinsRruga “Ismail Qemali”

No. 21, Tiranë,Tel: +355 4 258 252, 234 096

Fax: +355 4 222 916http://www.bankacredins.com

Banka Italiane e ZhvillimitBulevardi “Zogu i Parë”, Tiranë,

Tel: +355 4 228 759Fax: +355 4 230 566

Banka e Kreditit të ShqipërisëRruga “Perlat Rexhepi”,

Al Kharafi Group Administration Building,Kati 1& 2, Tiranë,

Tel: +355 4 272 168Fax: +355 4 258 752

http://www.creditbankofalbania.com.al

Banka Ndërkombëtare TregtareRruga “Murat Toptani”

Pranë “Gjergji Center”, Tiranë,Tel: +355 4 254 372/256 254

Fax: +355 4 254 386

http://www.icbankingroup.com

Banka e Parë e InvestimeveDega Shqipëri

Bulevardi “Zogu i Parë”No. 64, Tiranë,

Tel: +355 4 256 423Fax: +355 4 256 422

http://www.fibank.bg

Banka PopulloreRruga “Donika Kastrioti”,

EGT Tower, nr.11/1, TiranëTel: +355 4 272 790/791

Fax: +355 4 272 78

http://www.bpopullore.com

Raiffeisen Bank - ALBANIARruga “Kavajës”, No. 6, Tiranë

Tel: +355 4 223 695Fax: +355 4 250 956

http://www.raiffeisen.al

Banka Kombetare TregtareBulevardi “Zhan D’Ark” Tiranë

Tel: +355 4 250 955Fax: +355 4 250 956

http://www.bkt.com.al

PRODUKTI I BRENDSHËM BRUTO SIPAS AKTIVITETIT EKONOMIK

Viti

Rritjaekonomikene %

PBB normaleMLd leke

PBB normaleMld USD

PBB perfryme /Leke

2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

2.8 2.3 3.2 3.6 4.2 4.7 5

1152,59 1216,83 1294,95 1383,56 1486,3 1604,47 1735,23

12,19 11,96 12,42 13,16 14,03 15,04 16,17

361,785 380,049 402,436 427,834 457,459 491,219 528,610

2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

2.8 2.3 3.2 3.6 4.2 4.7 5

1152,59 1216,83 1294,95 1383,56 1486,3 1604,47 1735,23

12,19 11,96 12,42 13,16 14,03 15,04 16,17

361,785 380,049 402,436 427,834 457,459 491,219 528,610

BURIMI: FMN

Banka UNIONBulevardi Zogu I

(prane stacionit te trenit)

Tel: 04-250-653Fax: 04-250-654

http://www.unionbank.com.al

ProCredit Bank, AlbaniaAdresa: Rr. “Dritan Hoxha”.

Nd. 92, H.15, Njësia Bashkiake Nr. 11

Tel: +355 4 23 89 300

Fax: +355 4 22 33 918

http://www.procreditbank.com.al

Banka e TiranësRruga “Dëshmorët e 4 Shkurtit”, Tiranë,

Tel: +355 4 269 430Fax: +355 4 247 140

http://www.tiranabank.net

Bujqësia,

blektori,

gjuetia dhe

pyjet

Industria Ndërtimi

Tregëti, Hotele

dhe

Restorante

TransportiPosta dhe

komunikacioni

Shërbime të

tjera

Totali i Vlerës

së ShtuarFISIM

Produkti i

Brëndshëm

Bruto me

çmimet bazë

(2)

2005 T1 34,761 15,828 17,504 30,584 6,519 6,832 37,756 149,783 4,673 145,111

T2 50,032 20,546 25,382 38,760 10,135 7,745 39,996 192,596 4,846 187,750

T3 37,486 19,543 26,687 43,022 11,560 8,133 41,336 187,767 4,989 182,779

T4 30,336 20,071 30,792 43,069 11,288 7,887 44,361 187,804 4,904 182,900

2006 T1 36,001 20,239 18,809 33,731 8,221 7,593 43,446 168,041 6,076 161,965

T2 51,754 21,881 25,427 39,703 10,144 6,592 45,454 200,956 6,555 194,401

T3 38,131 22,573 29,871 43,250 12,441 8,296 46,282 200,844 6,776 194,068

T4 30,494 23,110 38,379 45,583 11,106 9,365 51,708 209,746 7,504 202,241

2007 T1 36,290 19,855 25,231 35,786 9,623 8,233 49,700 184,719 9,430 175,289

T2 52,019 21,487 27,184 42,857 12,350 8,814 52,441 217,152 9,395 207,757

T3 38,737 19,527 30,826 48,075 13,056 9,807 54,688 214,716 9,606 205,109

T4 31,823 18,795 44,306 49,143 10,984 10,354 61,453 226,859 9,086 217,773

2008 T1 40,865 18,531 29,473 42,226 10,368 8,791 59,316 209,571 9,862 199,709

T2 58,052 23,072 34,558 47,783 11,338 10,466 58,710 243,980 9,716 234,264

T3 43,138 24,178 36,467 55,296 12,082 11,514 59,793 242,468 10,357 232,111

T4 35,807 23,553 42,944 53,897 11,631 13,553 61,903 243,289 10,571 232,718

2009 T1 42,489 20,232 28,957 44,462 11,106 12,630 65,189 225,067 11,065 214,002

T2 61,615 24,385 41,344 52,194 13,592 12,196 65,098 270,424 11,114 259,311

T3 44,821 25,708 37,257 59,240 14,907 14,532 65,252 261,717 11,031 250,686

T4 37,342 25,939 37,953 56,827 12,761 13,901 66,419 251,143 11,100 240,042

2010 T1 47,797 23,890 23,639 47,365 12,859 9,581 67,946 233,076 10,030 223,046

T2 69,193 28,838 29,210 58,782 15,705 10,036 71,060 282,824 10,129 272,696

T3 49,381 29,361 29,260 67,179 17,653 11,334 74,796 278,964 10,302 268,662

T4 39,718 31,173 32,354 65,545 14,409 11,303 72,434 266,937 10,165 256,772

Tremujori

Vlerat të pa zhveshura nga efektet sezonale (3)

Intesa Sanpaolo Bank AlbaniaRruga Ismail Qemali, No. 27

P.O. Box 83191001 Tiranë, Albania

+355 4 22 76 000+355 4 22 76 260 / 5+355 4 22 48 762 FAX+355 4 22 76 164 FAX

http://www.intesasanpaolobank.al

Banka Emporiki“Rruga “Kavajës”

Tirana Tower, Tiranë,Tel: +355 4 258 755Fax: +355 4 258 752

http://www.emporiki.gr

Banka Kombëtare e Greqisë– Dega Shqipëri

Rruga “Durrësit”, TiranëTel: +355 4 233 621Fax: +355 4 233 613http://www.nbg.gr

Page 11: Efiçenca e energjisë, ne më mbrapa se të tjerët

ekonomia, 5 Qershor 2013 11

English

"Your vote is holy. Vote for thefuture". This was the messagegiven by United States and theEuropean Union ambassadors,Alexander Arvizu and Ettore Se-qui, to the Albanian studentsduring a meeting at the TiranaUniversity auditorium. The firstone to take the word was theUnited States Ambassador, whobesides expressing his desire fora public debate before the elec-tions, underlined the need for abigger participation in this pro-cess. "The popular participationin the electoral process is key.Your vote is saint and democra-cy is related to the voting partic-ipation", Arvizu declared.

The United States diplomatinvited the students to get in-formed for the candidates, andbe more active in the electoralprocess, which, according to him,it is a key element in democra-cy. "There are many ways todayto get information. Differentfrom many years ago, today thereare the social networks. Theyoung people must get informedabout the candidates that theyare voting for. A democracy needsa great number of involved per-

The excavation of lignite coalin Europe's largest reserves westof Cologne, Germany, is forcingmany residents to move. The en-ergy company RWE profits from theresettlement, but one man is fight-ing the inevitable. The word "Im-merath" still stands inscribed ona city sign, but nearly all of thistown's residents seem to be longgone. The windows are shuttered,and doorways have been boardedup. Even the graves in the localcemetery are empty. The remainsof the dead were exhumed andthen buried 12 kilometers (7.5miles) away in a town called "Im-merath (neu)" (Immerath (new)).Signs on the now abandoned build-ings show that there was once apharmacy and two bakeries here.There's something oppressiveabout being in this ghost town. AsI look around, a delivery truck sud-denly shows up out of nowhere.It's a mobile bakery, selling goodsto the few residents that remainin Immerath. "I've lost so manycustomers," the baker says. "Andmany old ones couldn't cope withthe loss of their home. They diedbefore the resettlement. That's allnot good."

Buying up entire townsThe baker's customer is also

itching to leave Immerath. "Theatmosphere here is intolerable. My

Germany's mechanical engi-neering sector has experienceda boost due to rapidly rising or-ders from both domestic andforeign clients. Companies thusleft behind an alarmingly weakstart in the new year. A markedsurge in demand both at homeand abroad gave Germany'smanufacturing sector a boostthroughout April, the VDMA in-dustry association reported onJune 3. It said overall orders forthe month rose by 8 percentcompared with the same monthlast year. Domestic ordersjumped by 6 percent, with for-eign assignments going up asmuch as 10 percent. "At last, wesee an increase after what hasbeen a rather disappointing firstquarter," VDMA economist Ral-ph Wiechers said in a state-ment.

Arvizu and Sequi meet studentsderlined the need for the Alba-nian politics to have Europe intheir agendas. Sequi was opti-mistic about the European fu-ture of Albania, underlining thatit is necessary for our countryto start applying standards sim-ilar to those of the membercountries.

"The European Union wantsthe aspiring countries to imple-ment the Copenhagen stan-dards. Albania must apply thesame standards as the membercountries.

The European Union hasbeen close to Albania in the lastyears. The Union's funds in Al-bania reached 530 million EUR.If your really want to be part ofEurope in the future, you needto implement its principles",Sequi declared. By expressing hispleasure for this conversation,the European diplomat suggest-ed students to get informedabout the party programs, so thatthey can clearly tell their candi-dates about their problems."You need to demand your poli-ticians to put their promises intopractice. The political class is notthe main responsible for this.Participating in the voting pro-cess is very important, but yourimpact doesn't end with thevote", Sequi declared, addingthat the passing of the three fa-mous laws doesn't end the inte-gration process.

sons to function properly", Arvi-zu declared. "That's why the

election participation should bethe widest possible. You need to

decide for the future. Don't al-low anyone to take your rights.This country need people to beresponsible for every Albanian",the Ambassador added, express-ing his regret for the situationcreated at the Central ElectionCommission. On the same linewas Ambassador Sequi, who un-

German machine tool sector reboundsRising orders, rising confi-

denceThe association said it was

important to make the Apriljump sustainable so that thesector could meet its target oftwo-percent growth throughout2013. "The April numbers aren'tenough just to bring about aturnaround back to growth,"Wiechers argued. "But risingdemand from abroad in partic-ular provides hope that machinetool customers will soon aban-don their current reticence."The sector employs about a mil-lion people in Germany, mak-ing it a crucial pillar of Europe'sbiggest economy. It's mainlymade up of small and medium-sized companies, but also in-cludes DAX-listed blue chipssuch as ThyssenKrupp, Geaand Gildemeister.

Quest for coal forces resettlement Germany

husband is a roofer. He works onhouses in Neu-Immerath. Wedon't even have time to finishbuilding our own house there." Thewoman points to a large gate, say-ing, "That's where he stores all ofhis materials. And we can't leaveuntil it's used up. After all, thereare constant break-ins and thefthere. I don't even really want tostay for another day." She says shedoes not know how many peoplestill live in Immerath but suppos-es the number is around 50 to 100.Before resettlement began in 2006,1,200 people called the town home.They have to leave by 2014 becausethe village will be razed. The build-ings are blocking the way to valu-able lignite coal - often calledbrown coal - deposits under-ground. The energy company RWEPower makes such a profit from lig-nite that it can buy up entire blocksof land, including homes and busi-nesses, to carry out its operations.As a result, more than 30,000 peo-ple residing in 80 places will havefound a new place to live by theyear 2045. But will it be home?

Perfectly legal?Uprooting people brings a num-

ber of problems with it. The resi-dents complained that they wereinstructed by municipal officials toget in touch with RWE. "Why didn'tRWE come to us directly?" won-

ders Immerath resident StephanPütz, adding, "After all, no onewanted to give up his home volun-tarily." Pütz also criticized the en-ergy company for failing to providecompleted new homes for resi-dents, instead leaving them to or-ganize the building themselves.It's a process that takes years.One question that emerges iswhether the state has the right toaffect the life planning of individu-als over such a long period of time.Pütz does not believe so, and to-gether with the German environ-mental organization BUND, he hasbrought a case with the FederalConstitutional Court. But a lowercourt, the Higher AdministrativeCourt (OVG) in Münster, ruled in2007 that forced resettlement canbe consistent with the public's in-terest and that, as such, citizens'property can be taken away.Stephan Pütz sees a componentof violence in the resettlementpolicy, but most of his fellow resi-dents have resigned themselves totheir fate. Nothing can be done,many local residents and politi-cians say with a shrug.

Secretive negotiationsThe new community has a spa-

cious layout. Houses are not builtright next to one another. Butwhat's lacking is a city center, andthere's none of the charm of a vil-lage that had grown together overcenturies, as in the case of Im-merath. The former town's impos-ing neoclassical church with itsdouble steeple will no longer bepart of the community. In fact,there will be no church at all, butsimply a meeting place instead.Stephan Pütz says just half of Im-merath's residents will resettle inNeu-Immerath. Those who movedelsewhere felt their prospectswould have been limited, or theywanted to buy an existing homewith the money they received fromRWE. The compensation sums are

a topic of utmost secrecy, and RWEnegotiates personally with eachproperty seller in Immerath.There's a tendency among resi-dents to want to demonstrate thatthey handled the resettlementwell, and some are taking out loans

to supplement the compensationthey received from RWE. Immer-ath's landowners receive new land,but it's often not said that the landis located in eastern Germany be-cause there's nothing availablelocally.

Page 12: Efiçenca e energjisë, ne më mbrapa se të tjerët

ekonomia, 5 Qershor 201312

EnglishExchange rates

The leader of the SocialistMovement for Integration, IlirMeta, says that the EmploymentPlan of the Socialist Movementfor Integration starts with agri-culture. In a visit in an agricul-tural farm in Lushnja, Meta saidthat concrete steps will be tak-en for the recovery and modern-ization of agriculture.

"Our plan to create jobs inAlbania starts from the recov-ery and modernization of agri-culture and agro-processing in-dustry in the country. It startsfrom the support and subsidy ofthese fundamental activities,not only to increase the well-being of our farmers, but to in-crease produce, to increase ex-ports from Albania to othercountries, as the safest way for

New Bulgarian Prime MinisterPlamen Oresharski plans to focus onfiscal stability and measures to ad-dress citizen's grievances. A formerfinance minister, Oresharski waselected prime minister last weekwith the support of the 120 lawmak-ers of the Bulgarian Socialist Party(BSP) and the mainly ethnic TurkishMovement for Rights and Freedoms.All 97 representatives of the previ-ously ruling centre-right party GERBvoted against him, while the depu-ties from the ultranationalist Ataka(Attack) party, which holds 23 seatsin Bulgaria's 240-seat assembly, didnot participate in the vote. "The coun-try is in a deep institutional crisis,continuing economic depression andworsening disintegration of society,"Oresharski, a 53-year-old technocrat,told lawmakers ahead of the vote,as he presented the other 16 cabinetnominees and the government's pri-orities.

The Balkan nation, he said, needs"maximum public consensus on thenecessary urgent measures for sta-bilisation, economic recovery,strengthening of the institutions andmore solidarity in a society shakenby despair and lack of prospects."The composition and structure ofOresharski's government, includinga new ministry of investment plan-ning, was approved in a separate119-98 vote. The cabinet was ap-pointed more than two weeks afterBulgaria's May 12th inconclusiveearly parliamentary elections. Thesnap poll was prompted by the res-ignation of former Prime Minister Boy-ko Borisov's cabinet in late Februaryfollowing month-long nationwide pro-tests against austerity, corruptionand monopolies.

The new prime minister has out-lined three priority areas of action forthe new cabinet: strengthening de-mocracy and statehood; economicrecovery and promoting entrepre-neurship; and more solidarity andsocial justice. Oresharski submitteda 15-page document, listing the sta-

When the spring andsummer months approach in Bulgaria, the

chance of the unemployed in thiscountry to find a job grows. Manyseasonal jobs in the tourism andagriculture fields are created inBulgaria as well as in the wholeEU, although they only last for sev-eral months. Strawberry harvest-ers, tobacco harvesters, hotel re-ceptionists, chefs, waiters, house-keepers and construction workers-these are the most-offered job po-sitions during this season. Usu-ally these jobs are offered at theJob Centers, organized by the La-bor Agency. This agency organizesinternational labor markets forthose who want to apply for a jobabroad where the foreign employ-ers can meet face to face their po-tential employees and assess theirknowledge and skills in the rele-vant foreign language. The Nation-al Employment Agency is a mem-ber of the EURES (European Em-ployment Services) network. Thereare many applicants to workabroad, because the pay is good,even for the worst-paid job posi-tions.

According to data of the Bulgar-ian Employment Agency, the un-employment in April has reached11.6%. This figure includes all un-employed people who have regis-tered in the job office. Accordingto the national statistics though,

Meta: More subsidies for agriculturea stable growths and stable em-ployment," said Meta. Meta saidfurther that SMI is committedto offer more subsidies for agri-cultural inputs in order to in-crease the performance andguarantee a whole chain pro-cess that joins produce with themarket.

"I would especially stress theimportance we give to subsidieswith half price for high-perfor-mance seeds, because today theinspection of these seeds, thelack of their certification is ahuge and serious problem forthousands of farmers through-out the country. At the sametime, there will be subsidies fortractors, cultivators in order tostimulate the modernization ofagriculture, the increase of the

performance of agricultural pro-duce in the country," said Meta.He added that the creation of"agricultural associations" isnecessary and according to him,such a thing will be provided bysupporting those farmers whooperate as one entity, and theywill be exempt from taxes in thefirst 5 years of the activity. TheSocialist Movement for Integra-tion leader said that greenhous-es will have a special support,because, according to him, theincrease in produce costs hasput farmers in a bind. Ending hisspeech, Mr. Meta said that onlyby developing agriculture, onlyby modernizing it, by loweringthe production costs in thecountry, will our economy andexport grow and develop.

New Bulgarian governmentpromises stability

bilisation measures that need to betaken urgently to address the prob-lems of citizens and businesses,and to strengthen statehood. He toldlawmakers that a detailed pro-gramme will be drafted by his cab-inet in the coming weeks.

The main message of what hasbeen dubbed as the Oresharski Planis that the government "will seekcontinued macro-economic stability,which includes budget balance anda prudent spending increase," GeorgiStoev, head of Sofia-based consult-ing company Industry Watch, toldSETimes. The programme also indi-cates that the prime minister is con-sidering restructuring governmentspending to meet a broader range ofsocial needs, Stoev said. "I wouldnot interpret this as a signal for aspending increase per se, but rath-er for a change in the way of allocat-ing available resources," Stoev not-ed.

One of the measures suggestedthat the government will try to pre-vent "a new increase of power pric-es before the pricing methods hasbeen thoroughly reviewed and re-vised." The government is alsopromising changes to the pricingpolicy for medicines, as well as anexpansion of the system of energyassistance for the country's poor.Unemployment, which has more thandoubled in recent years, is one ofthe key issues facing the country.The new government will focus on"expansion the effective measures onthe labour market and create newjobs for temporary employment to mit-igate the effects of rising unemploy-ment."

Seasonal jobs fight high unemploymentthe level of unemployment duringthe first quarter of 2013 is 13.8%which includes also the perma-nently unemployed people who arenot registered in the labor officesanymore. In other words each op-portunity for employment in thiscountry, even for a seasonal oneis good and preferable. In May2013, the Employment Agency wasan intermediary between the jobseekers and the Bulgarian employ-ers at 8 labor markets with the par-ticipation of 118 companies. Thelocal employers are mainly look-ing to hire barmen, chefs, house-keepers, kitchen assistants andconstruction workers. The interesttowards jobs in other EU countriesis much bigger though, because ofthe good pay these counties offer.Here is what Slavka Radeva,EURES manager at the BulgarianEmployment Agency told RB:

"We mainly cooperate with Ger-many and Austria when it comesto sending Bulgarian workers towork in the tourism field. Whenwe speak of agriculture, our mainpartner is Spain. However, we alsocontact with many employers fromDenmark and sometimes withones from Finland. The seasonalemployment is mainly in the agri-culture and tourism. In tourism werecruit mainly chefs, waiters,housekeepers and receptionists.In the agriculture field we employpeople to pick strawberries in

Spain and harvest other vegetablesand fruit in Denmark. We also re-cruit people for farm work in Fin-land", says Slavka Radeva.

Over the past 12 months be-tween June 2012 and May 2013,some 700 people were employedunder the EURES network to pickstrawberries in Spain. Nearly 150people were employed to work inGerman restaurants. Over 60 peo-ple worked during the winter sea-son in Austria. Nearly 60 peoplewere recruited in the tourism fieldin Germany last winter. Germanemployers from the tourist fieldhave recruited at the labor marketin the town of Dobrich (Northeast-ern Bulgaria) people for the sum-mer tourist season as well.

"The labor markets and the jobinterviews are organized eachyear", says Slavka Radeva. "Weorganized a huge internationaltourist market in the town of Bur-gas (Southeastern Bulgaria) calledEuropean Labor Days. We orga-nized job interviews with particu-lar employers in Varna, Burgas andSofia. We made interviews in manyBulgarian towns for agriculturejobs in Spain. We are planning tomake such events during the nextEURES year which starts in June.In October, we will launch a spe-cial labor market in the town ofVarna (Northeastern Bulgaria)which will recruit people for thenext winter season and for sum-mer 2014. We keep good contactswith many employers who are hap-py with the services of the EURESteam in Bulgaria. We should ac-knowledge the fact that all job re-strictions will be lifted by the EUcountries in the beginning of 2014and we hope that the number ofemployers who will seek our ser-vices to recruit seasonal workerswill go up." What the applicantsfor seasonal jobs should know be-fore applying for these jobs? "Withregard to tourism, the employersrequire skills and experience aswell as foreign language knowl-edge.